ระบบการจัดการคุณภาพ...

43

Upload: others

Post on 29-May-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

ระบบการจดการคณภาพ : GAP ลาไย

จดพมพโดย

กรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ

สงหาคม 2550

สารบญ

ลาดบท หนา 1. นโยบายคณภาพลาไย 3 2. วตถประสงคคณภาพลาไย 7 3. แผนควบคมการผลตลาไย 11 4. ระเบยบปฏบต GAP (Good Agricultural Practice) ระบบการผลตลาไยระดบเกษตรกร 27 5. ภาคผนวก ก คาแนะนา หลกการปฎบตตามระบบการผลตลาไย 37

นโยบายคณภาพลาไย

(ก) นโยบายคณภาพ

นโยบายคณภาพลาไย

"เราจะผลตลาไยทมคณภาพและไดมาตรฐานเปนทพงพอใจของคคาและผบรโภค" เพอใหบรรลตามนโยบายคณภาพลาไย ในฐานะ “เกษตรกร” การผลตลาไย ภายใต “ระบบการจดการคณภาพ : GAP ลาไย” ของกรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ จะดาเนนการดงน

1. บคลากรทกคนในสวนมสวนรวมในระบบการจดการคณภาพ 2. ผลตลาไยอยางซอตรง และไดมาตรฐาน ตามความตองการของคคาและผบรโภค 3. พฒนาบคคลากร และผลตผลอยางตอเนอง 4. ธารงรกษาและทบทวนระบบพรอมทงมการปรบปรงใหทนสมย

ในฐานะ “เกษตรกร” การผลตลาไยภายใต “ระบบการจดการคณภาพ : GAP ลาไย” ยนยนการผลตลาไยเพอใหมคณภาพและไดมาตรฐาน ตาม “ระเบยบปฏบต GAP ระบบการผลตลาไยระดบเกษตรกร” เพอเสรมสรางความเชอมนในสนคาลาไยไทย ดงน

1. มการจดการสขลกษณะสวน 2. มการจดการเครองมอและอปกรณการเกษตร 3. มการจดการปจจยการผลต 4. มการปฏบตและการควบคมการผลต 5. มการบนทกและการควบคมเอกสาร

ลงชอ ........................................................................ (……………………………..….....) “เกษตรกร” ผลตลาไย ภายใต “ระบบการจดการคณภาพ : GAP ลาไย”

3

วตถประสงคคณภาพลาไย

( ) ข วตถประสงคคณภาพ

วตถประสงคคณภาพลาไย ในฐานะ“เกษตรกร” การผลตลาไย ภายใต “ระบบการจดการคณภาพ : GAP ลาไย” ของกรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ กาหนดวตถประสงคคณภาพ ดงน

1. ผลตลาไยทมขนาดผลสมาเสมอภายในชอ 2. ผลตลาไยทปลอดจากศตรพช 3. ผลตลาไยทปลอดภยจากสารพษตกคาง

7

( ) ค แผนควบคมการผลต

แผนควบคมการผลตลาไย

11

( ) ค แผนควบคมการผลต

แผนควบคมการผลตลาไย เพอใหบรรลตามนโยบายคณภาพลาไย “เราจะผลตลาไยทมคณภาพและไดมาตรฐานเปนทพงพอใจของคคาและผบรโภค” และบรรลตามวตถประสงคคณภาพลาไย ดงน

1. ผลตลาไยทมขนาดผลสมาเสมอภายในชอ 2. ผลตลาไยทปลอดจากศตรพช 3. ผลตลาไยทปลอดภยจากสารพษตกคาง

ในฐานะ“เกษตรกร” การผลตลาไย ภายใต “ระบบการจดการคณภาพ : GAP ลาไย” ของ กรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ มแผนควบคมการผลต ดงในรายละเอยดทแนบ

11

(ค) แผนควบคมการผลต

แผนควบคมการผลตลาไย

ท ขนตอนการผลต อนตราย มาตรการควบคม CP/CCP คาควบคม การเฝาระวง การแกไขปญหา สงทตองบนทก

1. การเตรยมตนหลงการเกบเกยว 1.1 การตดแตงกง

ทรงพมทบ แตกใบออนชา

ตดแตงกงตามคาแนะนา

CP

ทรงพมโปรง

อยาใหทรงพมทบ

ตดแตงกงหลงเกบเกยว โดยตดแตงกงแบบเปดกลางทรงพมใหแสงแดดสองผาน และควบคมความสงของตน และตดกงทถกโรคแมลงทาลาย

• วน-เดอน-ปท ปฏบต

1.2 การปองกน กาจดโรคทสาคญ

ตนทรดโทรมไมสมบรณ

ปองกนกาจดตามคาแนะนา

CP

ความเสยหายเนอง จากใบออนถกทาลายเกน 30% ของพนทใบออนทงตน

สารวจและประเมนอาการโรคจากใบ ลาตน หรอกง และปองกนกาจดตามอาการ และความรนแรงของโรคทพบ โรครานาฝนและใบไหม : ใบออน ยอดออน เปนแผลสนา-ตาลดา ขนาดและรปรางไมแนนอน ไหมแหงเปนสนาตาล ดา

โรคใบไหม : พนดวยสาร เมทาแลกซล/ แมนโคเซบ 25%ดบบลวพ อตรา20 กรมตอนา 20 ลตร หรอไซมอกซานล/แมนโคเซบ 72%ดบบลวพ อตรา 30 กรมตอนา 20 ลตร

• ชนด อตรา ปรมาณชวงเวลาทใช และวน- เดอน- ปทปฏบตงาน • วธการปองกน กาจดโรคนอกเหนอ จากการใชสารเคม

12

(ค) แผนควบคมการผลต

แผนควบคมการผลตลาไย

13

ท ขนตอนการผลต อนตราย มาตรการควบคม CP/CCP คาควบคม การเฝาระวง การแกไขปญหา สงทตองบนทก

พบอาการใบเหลองรวง รากและโคนตนเนา เมอสงเกตพบอาการโรค

โรครากเนาและโคนเนา :

สารวจการเขาทาลายของเชอราไฟทอปธอราทเขาทาลายรากและโคนตน โดยพบอาการใบเหลองรวง รากและโคนตนเนา สนาตาลปนมวง มกลนเหมนเปรยว ยนตนแหงตายอยางรวดเรว โรคพมไมกวาด : ลาไยตาเดยวแตกเปนยอดออนไดมากกวา 20 ยอด แตกฝอยเปนกระจกคลายไมกวาด

• พนดวยสารเมทาแลกซล/ แมนโคเซบ 25%ดบบลวพ อตรา 20 กรมหรอสารไซมอกซานล/แมนโคเซบ 72%ดบบลวพ อตรา 30 กรมตอนา 20 ลตร ทผวดนบรเวณโคนตน โรคพมไมกวาด : • ตดกงเปนโรคเผาทาลาย กาจดไรพาหะของโรคโดยพนกามะถนผง 80%ดบบลวพ อตรา 40 กรมตอนา 20 ลตร เพอปองกนกาจดโรคหรอพนสารอะมทราซ 20% อซ อตรา 40 มลลลตรตอนา 20 ลตร

• ชนด อตรา ปรมาณชวงเวลาทใช และวน- เดอน- ปทปฏบตงาน

1.3 การปองกน กาจดแมลงและไรศตรลาไย

ความสมบรณตนตา

ปองกนกาจดศตรพชตามคา-แนะนา

CP

ประเมนอาการผดปกตของใบและยอดลาไย เมอพบปรมาณเกนคาควบคม จงกาจดตาม

(ค) แผนควบคมการผลต

แผนควบคมการผลตลาไย

14 14

ท ขนตอนการผลต อนตราย มาตรการควบคม CP/CCP คาควบคม การเฝาระวง การแกไขปญหา สงทตองบนทก

พบการทาลายของหนอนชอนใบ 10% ของใบออนหรอยอดออนทงตน พบอาการยอดหงกหรอ ยอดแตกพมฝอยคลายไมกวาด

คาแนะนา หนอนชอนใบ : ยอดออนและ ใบออนถกทาลาย ทาใหแหงตาย ไรสขา : ดดกนนาเลยงบนยอดออนทาใหแตกเปนพมฝอยคลายไมกวาด

หนอนชอนใ : พนดวยสารอม-ดาโคลพรด 10%เอสแอล อตรา 8 มลลลตรตอนา 20 ลตร เมอสารวจพบแมลงเกนคาควบคม ไรสขา : พนดวยกามะถนผง 80%ดบบลวพ อตรา 40 กรมตอนา 20 ลตร หรอสารอะม- ทราซ 20%อซ อตรา 40 มลลลตรตอนา 20 ลตร ถาพบการทาลายเพยงเลกนอยใหตดเผาทาลาย

• ชนด อตรา ปรมาณชวงเวลา ทใชและวน-เดอน-ปทปฏบต

1.4 การปองกนกาจดวชพช

แกงแยงธาตอาหาร จากพชหลก

ปองกนกาจดวชพช ตามคาแนะนา

CP

วชพชปกคลมพนทสวนมากกวาหรอเทากบ 90%ของพนท ทงหมดและมความสงเฉลยมากกวาหรอเทากบ 30 ซม.

ประเมนปรมาณวชพช และสารวจ/จาแนกชนดวชพช เมอพบตามคาควบคม กาจดตามคาแนะนา

วชพชฤดเดยว : เชน หญาขจร- จบ และหญานกสชมพ วชพชขามป : เชน หญาคา หญาชนกาดหรอแหวหม กาจดโดยตดใหสนทก 1-2 เดอน หรอใชสารไกลโฟเสท 48%

• ชนด อตรา ปรมาณ ชวงเวลาทใชและวน-เดอน-ปทปฏบต

(ค) แผนควบคมการผลต

แผนควบคมการผลตลาไย

15

ท ขนตอนการผลต อนตราย มาตรการควบคม CP/CCP คาควบคม การเฝาระวง การแกไขปญหา สงทตองบนทก

เอสแอล อตรา 500-600 มลลลตร หรอกลโฟซเนตแอมโมเนย 15% เอสแอล อตรา 1,600-2,000 มลลลตรตอนา 60-80 ลตรตอไร พน 1-2 ครงหลงวชพชงอก และมใบมากทสด

1.5 การใสปยเพอ เพมความสมบรณตน

ความสม บรณตนตา

ใสปยตามคาแนะนา

CP ความสมบรณนอยกวา 50%

• ตนลาไยแตกใบออนนอย กวา 50% ของจานวนยอดทงตนหรอแตกใบออนมากกวา 50% แตความยาวยอดท แตกใหมสนกวา 30 เซนตเมตร หรอมใบประกอบนอยกวา 5 ใบ • กงไดรบความเสยหาย องจากการทาลายของศเน ตร

ลาไยมากกวา 30% ของพนทใบทงตน และจานวนกงทงตน ตามลาดบ

• ใสปยอนทรยทหมกตว สมบรณแลว อตรา 20-30 กโล- กรมตอตน

ปรบปร• งดนและใสปยให สอดคลองกบคาวเคราะหดน และความตองการของพช หรอใสปย 15-5-20+21-0-0 อตรา สวน 2:1 โดยนาหนกอตรา 2-3 กโลกรมตอตน

• ชนด อตรา และ ปรมาณการใสปย ทางดน

(ค) แผนควบคมการผลต

แผนควบคมการผลตลาไย

16

ท ขนตอนการผลต อนตราย มาตรการควบคม CP/CCP คาควบคม การเฝาระวง การแกไขปญหา สงทตองบนทก

2.

การเตรยมตนกอนการออกดอก 2.1 การพนปยทางใบเพอปองกนการ แตกใบออน 2.2 การชกนาใหออกดอก โดยใชสารคลอเรต

ตนไมพรอม สาหรบการออกดอก การออกดอกตดผลตา

พนปยทางใบ ตามคาแนะนา ใชสารคลอเรต ในอตราทสอด คลองกบวธ การ ระยะเวลา และความสม-บรณตน ขณะ ใหสาร

CP

CP

ใบชดสดทายอายมากกวา 60 วน และ อณหภมสงกวา 25 องศาเซลเซยส หรอมฝนหลงฤด ตนสมบรณมากกวา 50% ใบแกและดนมความชนพอควรไมแหงเกนไป หรอมนาขง

• ประเมนอายของใบชด สดทาย และตดตามการพยากรณอากาศ ประเมนความสมบรณของตนและความแกของใบลาไยกอนการใหสารคลอเรต

พนปยทางใบสตร 0-52-34 อตรา 150 กรมตอนา 20 ลตรทก 7 วน ไมนอยกวา 3 ครง ราดทางดน : • เลอกตนทสมบรณและอยใน ระยะใบแก กาจดวชพชในบรเวณทรงพม

ใหสารคลอเรตท• บรสทธม เนอสารเขมขนไมตากวา 95% โดยในฤดแลงใชอตรา 60-80 กรมตอเสนผาศนยกลางทรงพม 1 เมตร และในฤดฝน อตรา 100-150 กรมตอเสนผาศนยกลางทรงพม 1 เมตร แลวผสมนา 60-80 ลตร ราดในทรงพมเปนวงแหวน

ชนด อตรา ปรมาณชวงเวลาท ใช และวน-เดอน-ป ทปฏบต ชนด อตรา

ปรมาณชวงเวลาทใช และวน-เดอน-ป ทปฏบต

(ค) แผนควบคมการผลต

แผนควบคมการผลตลาไย

17

ท ขนตอนการผลต อนตราย มาตรการควบคม CP/CCP คาควบคม การเฝาระวง การแกไขปญหา สงทตองบนทก

กวาง 0.5-1.0 เมตร • หลงราดสารแลวควรใหนาทก สปดาหเพอรกษาความชนในดน

พนทางใบ : เลอกตนท• สมบรณและใบ

ออนชดสดทายพฒนาเปนใบแก • ใชสารคลอเรต อตรา 40 กรม ตอนา 20 ลตร พนใหทวตนใน ชวงเชา

3.

การจดการตนระยะออกดอก ถงกอนการเกบเกยว 3.1 การปองกน กาจดแมลงและไรศตรทาลายชอดอก ลาไย

ชอดอกถกทาลาย ผลผลตตา

ปองกนกาจดตามคาแนะนา

CP

สารวจพบไรสขา สารวจชอดอกหรอชอ ารวจพบไขหรอตวออนบน มวนลาไย :

วออนทอย

ผลออน มการวางไข

ประเมนความเสยหายพบอาการแตกพมฝอยเหมอนไมกวาด สชอดอกเกนคาควบคม

ไรสขา : พนดวยกามะถนผง 80%ดบบลวพ อตรา 40 กรมหรอสารอะมทราซ 20%อซอตรา 40 มลลลตรตอนา 20 ลตร

• เกบไขและต

• ชนด อตรา และ

มาณสารเคมปปร องกนกาจดแมลงศตรทาลายชอดอกลาไย

(ค) แผนควบคมการผลต

แผนควบคมการผลตลาไย

18

ท ขนตอนการผลต อนตราย มาตรการควบคม CP/CCP คาควบคม การเฝาระวง การแกไขปญหา สงทตองบนทก

หรอมตวออนมวน-ลาไยทาลายเกน 10% ของชอดอกทสารวจ

รวมกนเปนกลมทาลาย • หากพบไขจานวนมาก และ ไมถกแตนเบยนทาลาย พนดวยสารคารบารล 85%ดบบลวพ อตรา 45 กรมตอนา 20 ลตร เพอกาจดตวออน

3.2 การจดการปยและนาเพอเพมการพฒนาการของผล

ผลผลตตาผลมขนาดเลก

จดการปยและ นาตามคาแนะ- นา

CP

ชอดอกมการพฒนา- และตดผล

ตดตาม และประเมนการ พฒนาการของชอดอก จดการปยและนาตามคาแนะนา เมอพบชอดอกมการพฒนาไมสมบรณ ใหจดการปยและนาตามคาแนะนา

การจดการปย ใสปยสตร• 15-5-20 อตรา

1-3 กโลกรมตอตน (ขนกบขนาดทรงพมและปรมาณผลผลต) การจดการนา : เรมใหนาสปดาหละ 1 ครงหลงดอกบานและเพมเปนสปดาหละ 2 ครงหลงตดผลแลว ตนทมขนาด เสนผาศนยกลางทรงพม 5-8 เมตร ใหนาครงละ 150-300 ลตรตอตน หรอใหนาในอตรา 70% ของการใหนาปกต

ชนด อตรา ปรมาณ ชวงเวลาทใช และวน-เดอน- ปทปฏบต ชนด อตรา

ปรมาณ ชวงเวลาทใช และวน-เดอน- ปทปฏบต

(ค) แผนควบคมการผลต

แผนควบคมการผลตลาไย

19

ท ขนตอนการผลต อนตราย มาตรการควบคม CP/CCP คาควบคม การเฝาระวง การแกไขปญหา สงทตองบนทก

3.3 การจดการเพอใหไดผลผลตคณภาพ - การตดแตงชอผล - การพนปยทางใบ

ผลมขนาดเลก

ตดแตงชอผลใหมจานวนผล ตอชอสอด- คลองกบความ สามารถในการไวผลของตน พนปยทางใบตามคาแนะนา

CCP

ตนลาไยตดผลมาก กวา 80 ผลตอชอ และตนลาไยตดผลมาก กวา 70% ของยอดทงหมดบนตน

ประเมนจานวนผลตอชอ เมอพบเกนคาควบคมตดแตงชอผล ประเมนจานวนชอผลตอตน เมอพบเกนคาควบคมพนปย ทางใบ

สปดาหละ 2 ครง เมออายผล 2 สปดาหหลงดอกบาน

การตดแตงชอผล: ตดปลายชอผลออกประมาณ 1 ใน 3 ของความยาวชอผลหรอใหมจานวนผล ไมเกน 80 ผลตอชอ เมอผลมอาย 1 เดอนหลงดอกบานหรอเมอผลมขนาดเสน- ผาศนยกลาง 0.5 เซนตเมตร การพนปยทางใบ : พนปยทางใบสตร 46-0-0 อตรา 30 กรม + สตร 0-52-34 อตรา 10 กรม + สตร 13-0-46 อตรา 60 กรมตอนา 20 ลตร ทก 7-10 วน ตดตอ กน 3 ครง เมอผลมขนาดเสน- ผาศนยกลาง 0.5 เซนตเมตร

จานวนผลตอชอ และวน เดอน ป ทปฏบตงาน ชนด อตรา

ปรมาณ ชวงเวลาทใช และวน-เดอน- ปทปฏบต

(ค) แผนควบคมการผลต

แผนควบคมการผลตลาไย

20

ท ขนตอนการผลต อนตราย มาตรการควบคม CP/CCP คาควบคม การเฝาระวง การแกไขปญหา สงทตองบนทก

3.4 การจดการเพอผลตลาไยทปลอดจากศตรพช - การสารวจการเขาทาลายและการ ปองกนกาจดศตรทาลายผลลาไย

ผลผลตดอยคณ- ภาพไมเปนไป ตามวตถ ประสงคคณภาพ

ปองกนกาจดตามคาแนะนา

CCP พบชอผลและผลในชอถกทาลาย

เพลยหอย และเพลย

แปง : พบชอผลถกทาลายเกน 10%

หนอนเจาะขว : พบผลถกทาลายเกน 5%

สารวจชนดและปรมาณของศตร ทาลายผลลาไยทก 7-10วน ตงแต ผลอาย 2 สปดาหหลงดอกบาน ถง 2 สปดาหกอนเกบเกยว โดยการจาแนกชนดของแมลง หรอโรคททาลายผล และประเมนความเสยหายของการทาลายเพอประกอบการตดสนใจกาหนดวธการแกไขปญหา

สารวจชนดและปรมาณแมลง และ/หรอโรคทาลายผลลาไยหรอประเมนจากความเสยหายเนองมาจากการทาลายของแมลงและโรค เปรยบเทยบกบคาควบคมและกาจดดวยวธการดงน เพลยหอย และเพลยแปง : พนดวยปโตรเลยมออยล 83.9%อซ อตรา 40-60 มลลลตรตอนา 20 ลตร พนเปนจดเฉพาะบรเวณทสารวจพบ หนอนเจาะขว : พนดวยสารคารบารล 85%ดบบลวพ อตรา 40-45 กรม ตอนา 20 ลตรหรอ

ผลการสารวจ ศตรพชและวธการปองกนกาจดศตรพช ผลการตรวจสอบ

การปฏบตงานปองกนกาจด ชนด อตรา

ปรมาณ ชวงเวลาทใช และวน-เดอน- ปทปฏบต

(ค) แผนควบคมการผลต

แผนควบคมการผลตลาไย

21

ท ขนตอนการผลต อนตราย มาตรการควบคม CP/CCP คาควบคม การเฝาระวง การแกไขปญหา สงทตองบนทก

ผเสอมวนหวาน : พบชอผลถกทาลาย เกน 10% พบอาการโรคผลเนา 1 ชอผล

ไซฟลทรน 5% อตรา 5 มลล- ลตรตอนา 20 ลตร หยดพนกอนเกบเกยว 7 วน หรออมดา-โคลพรด 10% เอสแอล อตรา 10 มลลลตร ตอนา 20 ลตร และตองหยดใชสารเคมกอน เกบเกยว 14 วน ผเสอมวนหวาน : ใชเนอสบปะรดสกตดเปนชนจมสารคารบารล 85%ดบบลวพ อตรา 2 กรมตอนา 1 ลตรนาน 1 นาท เปนเหยอพษแขวนไวเปนระยะในสวนหางกน 20 เมตร หรอใชสวงโฉบจบตวผเสอในเวลากลางคนแลวทาลาย โรครานาฝน หรอโรคผลเนา : พนดวยสารเมทาแลกซล/แมน-โคเซบ 25%ดบบลวพ อตรา

(ค) แผนควบคมการผลต

แผนควบคมการผลตลาไย

22

ท ขนตอนการผลต อนตราย มาตรการควบคม CP/CCP คาควบคม การเฝาระวง การแกไขปญหา สงทตองบนทก

20กรม หรอไซมอกซานล/ แมนโคเซบ 72%ดบบลวพ อตรา 30 กรมตอนา 20 ลตรและตองหยดใชสารเคมกอนเกบเกยว 14 วน

3.5 การจดการเพอผลตลาไยทปลอดภยจากสารพษตกคาง

ผลผลตไมปลอดภยตอผ บรโภค

ใชสารเคมตาม ทระบในการแกไขปญหาของแผนควบ คมการผลตลาไย

CCP

ใชสารเคมเฉพาะทระบไวในแผนควบคมการผลตลาไย โดยใชในอตราและ เวลาทระบอยางเครงครด

ตดตามการใช และจดบนทกชนด อตราปรมาณการใช และชวงเวลาทใชสารเคม

• ใชสารปองกนกาจดศตรพช ตามคาแนะนา

• ชนด อตรา ปรมาณเวลาทใช และวน -เดอน -ปทปฏบต

4.

การเกบเกยว และ การปฏบตหลงการ เกบเกยวในสวน 4.1 การเกบเกยว

ผลผลตเสยหาย

เกบเกยวดวยความระมด ระวง และ ปฏบตหลงการ

CCP

ผลผลตเสยหายจากการเกบเกยว และปฏบต หลงการเกบเกยวในสวนไมเกน 10%ของ

ใชแรงงานทมความชานาญ อปกรณอยในสภาพพรอมใช

เลอกแรงงานทมความชานาญในการเกบเกยวลาไย เลอกใชอปกรณทเหมาะสมกบการเกบเกยว มสถานทเหมาะสม สาหรบ

จานวนผลตผลท •

เกบเกยวปรมาณผลตผลทเกบเกยวและวน-เดอน-ปทปฏบตงาน

งานและขนยายผลตผลอยางเหมาะสม

(ค) แผนควบคมการผลต

แผนควบคมการผลตลาไย

23

ท ขนตอนการผลต อนตราย มาตรการควบคม CP/CCP คาควบคม การเฝาระวง การแกไขปญหา สงทตองบนทก คดแยกผลผลตดอยคณภาพออกจากผลผลตคณภาพ และมแผน

4.2 การปองกนการคละปนของผลตผลทมศตร ลาไยตดไปกบผลหรอชอผล

ผลตผลดอยคณ-ภาพไม เปนไปตามวตถ ประสงคคณภาพ

เกบเกยวใน สวนตามคาแนะนา ตรวจสอบและคดแยกผลลา- ไยทมรองรอย การทาลายของศตรพชและ/ หรอมศตรพชตดอยกบผลต- ผลออกจากผลตผลคณภาพ

CCP

ผลผลตทงหมด ไมมการคละปน

จานวนผลตผลท •

เสยหายจากการเกบ การนาผลผลตดอยคณภาพไปใชประโยชน

เกยวและจากศตรพช ปรมาณผลตผลทเสยหาย

จากการเกบเกยวและจากศตร

จานวนผลตผล คณภาพ ผลการตรวจสอบและ

คดแยก ตรวจสอบและคดแยกตนลาไยทม ผลผลตถกทาลายจากศตรพช และ/หรอพบศตรพชตดอยบนผลหรอชอผลคดแยกอกครงหลงเกบเกยว

ตรวจสอบและทาเครองหมาย เพอ คดแยกตนลาไยทผลผลต ผลผลตทเสยหายจาก

ศตรพช มรองรอยของการเขาทาลาย และ/หรอตนทยงไมไดสารวจพบศตรพชใหชดเจน แยกเกบเกยวตนลาไยทมเครองหมายตองตรวจสอบ และคดแยกทกชอผลหลงเกบเกยว เพอเพมความ

มนใจ

ระเบยบปฏบต GAP (Good Agricultural Practice)

ระบบการผลตลาไยระดบเกษตรกร

ระเบยบปฏบต GAP (Good Agricultural Practice) ระบบการผลตลาไยระดบเกษตรกร

1. ขอบขาย ระเบยบปฏบตฉบบน ครอบคลมระบบการผลตลาไยในทกขนตอนการผลตทดาเนนการในระดบเกษตรกร

เพอใหไดผลตผลลาไยทมคณภาพและไดมาตรฐานเปนทพงพอใจของคคาและผบรโภค

2. นยาม -

3. ขอกาหนด เกณฑทกาหนด และวธการตรวจประเมน ขอกาหนด เกณฑทกาหนด และวธการตรวจประเมนวาเปนไปตามระบบการผลตลาไยใหเปนไปตามตารางท 3.1

ตารางท 3.1 ขอกาหนด เกณฑทกาหนด และวธการตรวจประเมน

ลาดบขอกาหนด เกณฑทกาหนด วธการตรวจประเมน

1. แหลงนา • นาทใช ตองไดจากแหลงทไมม สภาพแวดลอมซงกอใหเกดการปนเปอน จลนทรย สารเคม และโลหะหนก

• ตรวจพนจสภาพแวดลอม หากอยในสภาวะ เสยง ใหตรวจสอบและวเคราะหคณภาพนา

1. แหลงนาไมอยใกล หรอไหลผานชมชน หรอคอกสตว หรอโรงเกบสารเคม หรอสถานทผสมสารเคมสาหรบพนในสวน หรอโรงงานอตสาหกรรม

2. ไมเปนนาเสยจากโรงงานอตสาหกรรม หรอกจกรรมอน ๆ หากจาเปนตองใช ตองมหลกฐานประกอบวาไดผานการบาบดนาเสยมาแลวตามมาตรฐาน

3. หากเปนแหลงนาทจดทาขนใหม บรเวณท เปนแหลงนานน ตองไมมประวตเคยเปนโรงพยาบาล หรอคอกสตว หรอโรงงานอตสาหกรรมมากอน

4. ใชแผนภม 1 และ 2 Decision tree ความ เส ยงในการปนเปอนจลนทรย ในน าใชในระหวางกระบวนการผลต และนาใชในการปฏบตหลงการเกบเกยว (หนา 5/8 และ 6/8) และเอกสารสนบสนน การประเมนความเสยง เนองจากการปนเปอน ประกอบการตดสนใจ

27

ลาดบขอกาหนด เกณฑทกาหนด วธการตรวจประเมน

2. พนทปลก • ตองเปนพนททไมมความเสยง เนองจาก สารเคม จลนทรย และโลหะหนก ทจะทาใหเกดการตกคางหรอปนเปอนในผลตผล

• ตรวจพนจสภาพแวดลอม หากอยในสภาวะ เสยง ใหตรวจสอบ และวเคราะหคณภาพดน

1. พนทปลก ตองไมมประวตเคยเปน โรงพยาบาล หรอโรงงานอตสาหกรรม หรอคอกสตว หรอโรงเกบสารเคม หรอสถานททงขยะมากอน

2. ตองไมใชพนททมการตรวจพบสารปองกน กาจดศตรพชกลมออรแกโนคลอรน (OC) และ/หรอ กลมออรแกโนฟอสเฟต(OP) ในดน หรอในผลตผลมากอน

3. ใชแผนภม 3 Decision tree ความเสยง เนองจากสารพษตกคางในดน (หนา 7/8) ประกอบการตดสนใจ

4. ปยเคมและปยอนทรยทใชทางดนไมมธาต โลหะหนก ปนเปอนอย เชน แคดเมยม ตะกว และปรอท เปนตน

5. มการนาสวนตาง ๆ ของสตวทไมไดผาน การหมก (compost) หรอบม (aging) มาใชเปนปย ใชแผนภม 4 Decision tree ความเสยงในการปนเปอนจลนทรยเนองจากปย และสารเสรมประสทธภาพปย (หนา 8 /8 ) และเอกสารสนบสนน การประเมนความเสยงเนองจากการปนเปอน ประกอบการตดสนใจ

3. การใชวตถอนตรายทางการเกษตร

• การใชวตถอนตราย ใหใชตามคาแนะนา หรออางองคาแนะนาของกรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ หรอตามคาแนะนาในฉลากทขนทะเบยนกบกรมวชาการเกษตรกระทรวงเกษตรและสหกรณ • ตองใชสารเคมใหสอดคลองกบรายการ สารเคมทประเทศคคาอนญาตใหใช • หามใชวตถอนตรายทระบในทะเบยนวตถ อนตรายทางการเกษตรทหามใช

• ตรวจสอบสถานทเกบรกษาวตถอนตรายทาง การเกษตร (รายละเอยดภาคผนวก ก ขอ 1.3) • ตรวจบนทกขอมลการใชวตถอนตรายทาง การเกษตร เปรยบเทยบกบเอกสารสนบสนนวตถอนตรายทางการเกษตรทประเทศคค าอนญาตใหใชไดสาหรบลาไย และสมตวอยางวเคราะหสารพษตกคางในผลตผลกรณมขอสงสย

28

ลาดบขอกาหนด เกณฑทกาหนด วธการตรวจประเมน

4. การเกบรกษาและการขนยายผลตผลในฟารม

• สถานทเกบรกษาตองสะอาด มอากาศถายเท ไดด สามารถปองกนการปนเปอนจากวตถแปลกปลอม วตถอนตราย และสตวพาหะนาโรค • อปกรณและพาหนะในการขนยายตอง สะอาดปราศจากการปนเปอนสงอนตรายทมผลตอความปลอดภยในการบรโภค • ตองขนยายผลตผลอยางระมดระวง มใหเกด รอยชา

• ตรวจพนจสถานท อปกรณ ภาชนะบรรจ ขนตอน และวธการขนยายผลตผล

5. การบนทกขอมล • ตองมการบนทกขอมลทเกยวกบการใชวตถ- อนตราย • ตองมการบนทกขอมลการสารวจศตรพช และการปองกนกาจด • ตองบนทกแหลงทมาของปจจยการผลต • ตองมการบนทกการจดการใหไดคณภาพ

• ตรวจบนทกขอมลของเกษตรกรตามแบบ บนทกขอมล

6. ผลตผลผวสวยปลอดจากศตรพช

• สารวจการเขาทาลายของศตรลาไย เพอ ปองกนกาจดศตรพชไมใหเกนคากาหนดดงน เพลยหอยและเพลยแปง ชอผลถกทาลายเกน 10% ผเสอมวนหวาน ชอผลถกทาลายเกน 10% โรคผลเนา พบอาการโรคผลเนา 1 ชอผล • ผลผลตทเกบเกยวตองปราศจากรองรอยการ เขาทาลายของศตรพช และ/หรอมศตรพชตดอยกบผลตผล ถาพบตองคดแยกออก

• ตรวจบนทกขอมลการสารวจศตรลาไยและการปองกนกาจด

• ตรวจพนจผลการคดแยก

7. การจดการกระ- บวนการผลตเพอใหไดผลผลตคณภาพ

• ทาการผลตภายใตระบบการจดการคณภาพ : GAP ลาไย และปฏบตตามแผนควบคมการผลตอยางเครงครด

• ตรวจบนทกตามแผนควบคมการผลต

8. การเกบเกยวและการปฏบตหลงการเกบเกยว

• เกบเกยวลาไยในระยะเกบเกยวทเหมาะสม ของแตละพนธ • อปกรณทใชในการเกบเกยว ภาชนะบรรจ และวธการเกบเกยวจะตองไมกอใหเกดอนตรายตอคณภาพ และปนเปอนสงอนตรายทมผลตอการบรโภค • คดแยกผลทมอายออนเกนไปแยกไว ตางหาก คดแยกลาไยทเสยหายจากการเกบเกยวหรอมตาหนจากการเขาทาลายของสตรพช หรอมศตรพชตดมาดวย หรอทไมไดคณภาพตามความตองการของตลาด แยกไวตางหาก

• ตรวจพนจสถานท อปกรณ ภาชนะบรรจ ขนตอน และวธการขนยายผลตผล • ตรวจพนจอปกรณ ภาชนะบรรจ และวธการ

เกบเกยว

29

ลาดบขอกาหนด เกณฑทกาหนด วธการตรวจประเมน

• สถานทเกบรกษาตองสะอาด มอากาศถายเท ไดด สามารถปองกนการปนเปอนจากวตถแปลกปลอม วตถอนตราย และสตวพาหะนาโรค • อปกรณและพาหนะในการขนยายตอง สะอาดปราศจากการปนเปอนสงอนตรายทมผลตอความปลอดภยในการบรโภค • ตองขนยายผลตผลอยางระมดระวง มใหเกด รอยชา

• ตรวจพนจผลตผลหลงเกบเกยว และผลการคดแยก

4. คาแนะนาหลกการปฏบตตามระบบการผลตลาไย

4.1 คาแนะนาหลกการปฏบตตามระบบการผลตนมไว เพอใชแนะนาเกษตรกรใหผลตลาไยตามระบบการผลตทงหมดทกขนตอนทดาเนนการในระดบเกษตรกร ซงมรายละเอยดอธบายไวในภาคผนวก ก.

30

นาใชในระหวางกระบวนการผลตสมผสกบผลตผลโดยตรง

ใช ไมใช

มการใชนาภายใน 2 วน กอนการเกบเกยว หรอมสวนใดของพชทไดรบนาแลวเกบความชนไวจนอาจเปนบอเกดของจลนทรย

ความเสยงตา

แผนภม 1 Decision tree ความเสยงในการปนเปอนจลนทรยในนาใชในระหวางกระบวนการผลต

ไมใช

นาใชไหลผาน หรอมาจากแหลงนาทอาจปนเปอนจากมลสตว

ใช ไมใช

ใช หรอไมแนใจ

วเคราะหคณภาพนา และตรวจพบปรมาณจลนทรยโคลฟอรม

มากกวา

ไมใช ใช

1,000 ตว/100 มลลลตร

สมตวอยางผลตผลและตรวจ พบ E. coli มากกวา 100 ซเอฟ

ความเสยงตา แตควรมการไมใช ย

กรม (CFU/g)

ตรวจสอบซาอยางสมาเสมอ

• ตรวจสอบแหลงทมาของการปนเปอน

• ลดความเสยงโดยการบาบดนากอนนามาใช หรอปองกนมใหนาใชสมผสกบผลตผลโดยตรง หรอเปลยนไปใชนาจากแหลงอน

ใช

31

นาทใชกบผลตผลในการปฏบตหลงการเกบเกยวเปนนาท

ใชบรโภคได ไมใช

หรอไมแนใจ ใช

ไมใช ความเสยงตา

ใช ความเสยงตาแตควรมการตรวจสอบซาอยางสมาเสมอ

บาบดนากอนนามาใช หรอเปลยนไปใชนาจากแหลงอน

ตรวจสอบคณภาพนา และพบ E. coli มากกวา

100 ซเอฟย/กรม (CFU/g)

แผนภม 2 Decision tree ความเสยงในการปนเปอนจลนทรยในนาใชในการปฏบตหลงการเกบเกยว

32

มการใชสารเคมปองกนกาจด ศตรพชตอเนองเปนเวลานาน

ไมใช ใช

หรอไมแนใจ

ผลตผลอยใกลผวดน หรอสมผสกบดน

ไมใช ไมมความเสยง

แผนภม 3 Decision tree ความเสยงเนองจากสารพษตกคางในดน สารพษกลม OC คอ กลมออรแกโนคลอรน (organochlorine) OP คอ กลมออรแกโนฟอสเฟต (organophosphate)

ใช ไมใช

ไมใช ตรวจสอบหาสารพษ ตกคางในดน

มการปลกพชลงในแปลงแลว

ใช ใช

ตรวจสอบพบสารพษกลม OC และ OP เกนคาความปลอดภยมาตรฐาน

เปลยนพนทปลก หรอเลอกปลกพช ทผลตผลไมสมผสกบดนโดยตรง

ไมใช ใช ไมมความเสยง

กกกนพช โดย

• จดการหลงการเกบเกยว เพอลดสารพษตกคาง หรอ

• กาจดผลตผล และ

• หามจาหนายผลตผลทมสารพษตกคางเกนคาความปลอดภยมาตรฐาน หรอนาไปเลยงสตว

33

ใชปย และสารเสรมประสทธภาพปยประเภทใด

เปนผลตภณฑจากสวนตาง ๆ ของสตวทยงสดอย

แรธาตตาง ๆ ปยเคม และผลตภณฑทไมมสวนตาง ๆ ของสตวเปนองคประกอบ

หรอหากมกผานการบาบด และตรวจสอบ ตามมาตรฐานแลว

ไมใช ไมมความเสยง หรอความเสยงตา

ใช หรอไมแนใจ

ตองมการจดการ เพอลดความเสยง

ผลตผลสมผสกบผลตภณฑ โดยตรง หรอสมผสผานทางดน

แผนภม 4 Decision tree ความเสยงในการปนเปอนจลนทรยเนองจากปยและสารเสรมประสทธภาพปย

34

ภาคผนวก ก

คาแนะนาหลกการปฏบตตามระบบการผลต ลาไย

ภาคผนวก ก คาแนะนาหลกการปฏบตตามระบบการผลตลาไย

1. การจดการสขลกษณะฟารม 1.1 จดทาประวตฟารมและการใชประโยชนทดนในฟารม 1.1.1 มการจดทาขอมลประจาแปลง โดยรวมชอเจาของแปลง ผดแลแปลง ทตงแปลง แผนทภายในแปลง ชนดพชและพนธทปลก ประวตการใชทดนยอนหลงอยางนอย 3 ป และรายละเอยดอน ๆ ตามแบบบนทกขอมลประจาแปลง 1.1.2 ในกรณทสถานทผลตอยใกล หรออยในแหลงอตสาหกรรม หรอพนททมความเสยง ควรมการวเคราะหดน เพอตรวจสอบคณภาพดน และการปนเปอนจากสงทเปนอนตรายอยางนอย 1 ครง ในระยะเรมระบบการจดการคณภาพ: GAP ลาไย โดยดาเนนการตามคาแนะนาในเอกสารสนบสนนวธเกบตวอยางดนเพอการวเคราะห บนทกรายละเอยดการเกบตวอยางดนลงในแบบบนทก รวมทงเกบใบแจงผลการวเคราะหดนไวเปนหลกฐาน 1.2 แหลงนาและคณภาพนา 1.2.1 นาทใชในกระบวนการผลต ควรเปนนาทมคณภาพเหมาะสมกบการใชในการเกษตร ตองไมใชนาเสยจากโรงงานอตสาหกรรม หรอกจกรรมอน ๆ ทกอใหเกดการปนเปอนสงทเปนอนตราย กรณจาเปนตองใช ตองมหลกฐานหรอขอพสจนทชดเจนวานานนไดผานการบาบดนาเสยมาแลว และสามารถนามาใชในกระบวนการผลตได และนาทใชลางผลตผลหลงการเกบเกยวตองเปนนาทมคณภาพบรโภคได 1.2.2 ควรมการเกบตวอยางนาอยางนอย 1 ครง ในระยะเรมระบบการจดการคณภาพ: GAP ลาไย ตามคาแนะนาในเอกสารสนบสนนวธเกบตวอยางนาเพอการวเคราะห สงหองปฏบตการ ทเชอถอได เพอวเคราะหการปนเปอนเนองจากสารเคม แรธาต บนทกรายละเอยดการเกบตวอยางนาลงในแบบบนทก รวมทงเกบใบแจงผลการวเคราะหนาไวเปนหลกฐาน 1.2.3 แหลงนาสาหรบการเกษตรไมควรเปนแหลงนาทเกดขนเนองจากการทาลายสงแวดลอม 1.3 การเกบรกษาสารเคมทางการเกษตร 1.3.1 จดเกบสารเคมชนดตาง ๆ ทใชในกระบวนการผลตในสถานทมดชด ปลอดภย ปองกนแดดและฝนได และมอากาศถายเทไดสะดวก 1.3.2 แยกสถานทเกบสารเคมไมใหอยใกลทพกอาศย และสถานทประกอบอาหาร ไมอยในบรเวณ ตนนา หรอบรเวณทมนาไหลผาน เพอปองกนสารเคมปนเปอนในแหลงนา 1.3.3 สารเคมแตละชนดตองจดเกบในภาชนะปดมดชด สารเคมทเปดใชแลวหามถายออกจากภาชนะบรรจเดม ใหปดปายแสดงชดเจน และแยกเกบเปนหมวดหม ไมปะปนกนระหวางปย สารควบคม การเจรญเตบโตพชสารเคมปองกนกาจดโรค สารเคมปองกนกาจดแมลง สารเคมปองกนกาจดวชพช และ อาหารเสรมตาง ๆ

37

1.3.4 โรงเกบสารเคมตองมเครองมอและวสดปองกนอบตเหตอยางครบถวน เชน นายาลางตา นาสะอาด ทราย และอปกรณดบเพลง เปนตน 1.3.5 ตองไมมสารเคมทไมไดขนทะเบยนวตถอนตรายตามพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ.2535 และสารเคมทประกาศหามใช เกบรกษาอยในสถานทเกบสารเคม หรอภายในแปลง 1.4 การใชสารเคมทางการเกษตรอยางถกตองและเหมาะสม 1.4.1 หามใชสารเคมทไมไดขนทะเบยนวตถอนตรายตามพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 ตามเอกสารสนบสนน รายชอวตถอนตรายหามใชในการเกษตร และตองใชสารเคมใหสอดคลองกบรายการสารเคมทประเทศคคาอนญาตใหใช 1.4.2 อานฉลากคาแนะนา เพอใหทราบคณสมบต และวธการใชสารปองกนกาจดศตรพชกอนปฏบตงานทกครง 1.4.3 ผประกอบการและแรงงานทปฏบตงานดานการปองกนกาจดศตรพช ควรรจกศตรพช ชนดและอตราการใชสารปองกนกาจดศตรพช การเลอกใชเครองพนและอปกรณหวฉด รวมทงวธการพนสารเคมทถกตอง โดยตองตรวจสอบเครองพนสารใหอยในสภาพพรอมทจะใชงานตลอดเวลา เพอปองกนสารพษเปอนเสอผาและรางกายของผพน ตองสวมเสอผาอปกรณปองกนสารพษ ไดแก หนากากหรอผาปดจมก ถงมอ หมวก และรองเทาเพอปองกนอนตรายจากสารพษ 1.4.4 เตรยมสารปองกนกาจดศตรพช และใชใหหมดในคราวเดยว ไมควรเหลอตดคางในถงพน 1.4.5 ปดฝาภาชนะบรรจสารปองกนกาจดศตรพชใหสนทเมอเลกใช และเกบในสถานทเกบสารเคม 1.4.6 ใหลางภาชนะบรรจสารเคมทใชหมดแลวดวยนา 2-3 ครง แลวเทลงในถงพนสารเคม ปรบปรมาณนาตามความเขมขนทกาหนด กอนนาไปใชพนปองกนกาจดศตรพชตอไป 1.4.7 ควรพนสารปองกนกาจดศตรพชในชวงเชาหรอเยนขณะลมสงบ หลกเลยงการพนในเวลาแดดจดหรอลมแรง และขณะปฏบตงานผพนตองอยเหนอลมตลอดเวลา 1.4.8 หลงการพนสารปองกนกาจดศตรพชทกครง ผพนตองอาบนา สระผม และเปลยนเสอผาทนท เสอผาทใสขณะพนสารตองซกใหสะอาดทกครง

1.4.9 ตองหยดใชสารปองกนกาจดศตรพชกอนการเกบเกยวตามทระบไวในฉลากกากบการใชสารปองกนกาจดศตรพชแตละชนด

1.4.10 ใหปฏบตตามแผนควบคมการผลตของลาไย 1.4.11 หามรบประทานอาหาร หรอสบบหร ขณะพนสารปองกนกาจดศตรพช

1.5 ความสะอาดปลอดภยและการกาจดของเสยและวสดเหลอใช 1.5.1 ภาชนะบรรจสารเคมทใชหมดและลางสารเคมออกหมดแลวตามคาแนะนาในขอ 1.4.6 ตองไมนากลบมาใชอก และตองทาใหชารดเพอปองกนการนากลบมาใช แลวนาไปทงในสถานททจดไวสาหรบทงภาชนะบรรจสารเคมโดยเฉพาะ หรอทาลายโดยการฝงดนหางจากแหลงนา และใหมความลกมากพอทสตวไมสามารถคยขนมาได หามเผาทาลาย

38

1.5.2 กงพชทมโรคเขาทาลายตองเผาทาลายนอกแปลง 1.5.3 เศษพช หรอกงทตดแตงจากตนและไมมโรคเขาทาลาย สามารถนามาทาเปนปยหมก หรอปยพชสดได 1.5.4 จาแนก และแยกประเภทของขยะใหชดเจน เชน กระดาษ กลองกระดาษ พลาสตก แกว นามน สารเคม และเศษซากพช เปนตน รวมทงควรมถงขยะวางใหเปนระเบยบ หรอระบจดทงขยะใหชดเจน

เอกสารทเกยวของ 1. แบบบนทก ขอมลประจาแปลง 2. แบบบนทก การเกบตวอยางดนและนาสงวเคราะห 3. เอกสารสนบสนน การประเมนความเสยงเนองจากการปนเปอน 4. เอกสารสนบสนน วธเกบตวอยางดนเพอการวเคราะห 5. เอกสารสนบสนน วธเกบตวอยางนาเพอการวเคราะห 6. เอกสารสนบสนน ปรมาณสงสดของโลหะหนก 7. เอกสารสนบสนน มาตรฐานคณภาพนาใชในการเกษตร 8. เอกสารสนบสนน รายชอวตถอนตรายทหามใชทางการเกษตร

2. การจดการเครองมอและอปกรณการเกษตร 2.1 การจดทารายการและการจดเกบเครองมอและอปกรณ 2.1.1 มอปกรณการเกษตรเหมาะสมและเพยงพอตอการปฏบตงาน 2.1.2 สถานทเกบรกษาอปกรณและเครองมอการเกษตร ควรเปนสดสวน ปลอดภย งายตอการนาไปใชงาน มปายแสดงไวชดเจน พรอมทงจดทารายการและแผนการตรวจบารงรกษาเครองมอ/อปกรณการเกษตรทกชน ลงในแบบบนทก 2.2 การตรวจสภาพ และการซอมบารง 2.2.1 มการตรวจสภาพเครองมอและอปกรณการเกษตร เชน เครองพนสารปองกนกาจดศตรพช อปกรณการเกบเกยว กอนนาออกไปใชงาน และหลงใชงานเสรจแลวตองทาความสะอาดทกครงกอนนาไปเกบในสถานทเกบ 2.2.2 มการตรวจซอมบารงรกษาเครองมอและอปกรณการเกษตร ตามแผนการบารงรกษาทกาหนดไว พรอมทงบนทกผลการตรวจซอมทกครง ลงในแบบบนทก 2.2.3 เคร องมอ อปกรณ และภาชนะทใชในการบรรจ และขนสงผลตผล ตองมการทาความสะอาดทกครงกอนการใชงาน และเมอใชงานเสรจแลวตองทาความสะอาดกอนนาไปเกบ 2.2.4 กรณทมความจาเปนตองใชเครองมอและอปกรณทตองอาศยความเทยงตรงในการปฏบตงาน ตองมการตรวจสอบความเทยงตรงอยางสมาเสมอแลวแตกรณ หากพบวามความคลาดเคลอนตองดาเนนการปรบปรง ซอมแซม หรอเปลยนใหม เพอใหอปกรณดงกลาวมประสทธภาพตามมาตรฐานเมอนามาใชงาน

39

3. การจดการปจจยการผลต 3.1 การจดทารายการปจจยการผลตและแหลงทมา

จดทารายการและรายละเอยดเฉพาะของปจจยการผลตทสาคญไดแก พนธ ปย สารเคมปองกนกาจดศตรพช ทใชในการปฏบตการผลต พรอมทง จดทาบญช รายการ ปรมาณ วน เดอน ป ทจดซอจดหาลงในแบบบนทก

เอกสารทเกยวของ 1. แบบบนทก แหลงทมาของปจจยการผลต

3.2 การตรวจสอบคณสมบตของปจจยการผลตทสาคญ ปจจยการผลตทสาคญ ทไมสามารถตรวจสอบแหลงทมาได หรอไมนาเชอถอ ตองสงปจจยการผลต

นนไปยงหนวยงาน หรอหองปฏบตการทเชอถอไดเพอตรวจวเคราะห บนทกรายละเอยดการเกบตวอยางปจจยการผลตลงในแบบบนทก รวมทงเกบใบแจงผลการวเคราะหไวเปนหลกฐาน 4. การปฏบตและการควบคมการผลต 4.1 การจดการในกระบวนการผลต

การจดการในกระบวนการผลต จะม ระเบยบปฏบตของแตละประเดนตามความเหมาะสมในแตละพช การปฏบตตองดาเนนการตามระเบยบปฏบตตาง ๆ ในแตละพช 4.1.1 มขนตอนการปฏบตเกยวกบการควบคมกระบวนการผลตในประเดนคณภาพ (quality attributes) ทเกยวของในเชงการคาเฉพาะเรองของพชนน ๆ 4.2.2 มขนตอนการปฏบตเกยวกบการควบคมกระบวนการผลตในประเดนความปลอดภย (safety) ดานสารเคม (chemical) ดานจลนทรย (microbial) และดานกายภาพ (physical) 4.2.3 มขนตอนการปฏบต เกยวกบการควบคมกระบวนการผลตในประเดนสขอนามยพช (phytosanitary) ดานโรค แมลง และศตรพช 4.2 การจดการประเดนทวไป ขอพงปฏบตในการเกบเกยวและการปฏบตหลงการเกบเกยว 4.2.1 ควรใชเครองมอหรอวธการเฉพาะ ใหสอดคลองกบธรรมชาตของแตละพช เพอปองกนการชาของผลตผลเนองจากการเกบเกยว 4.2.2 ตองมวสดปรองพนในบรเวณทพกผลตผลทเกบเกยวในฟารม เพอปองกนการปนเปอนของ จลนทรย สงปฏกล เศษดน และสงสกปรก หรอสงทเปนอนตรายอน ๆ จากพนดน 4.2.3 ภาชนะทใชในการบรรจและการขนสงผลตผล ตองแยกตางหากจากภาชนะทใชในการขนยาย หรอขนสงสารเคม หรอปย เพอปองกนการปนเปอนสารเคมทางการเกษตรและจลนทรยทเปนอนตรายตอการบรโภค และความเสยหายของผลตผล

40

4.2.4 ในกรณทไมสามารถแยกภาชนะบรรจผลตผล และภาชนะขนยายสารเคมหรอปยได ตองทาความสะอาดจนแนใจวาไมมการปนเปอนดงกลาว 4.2.5 ภาชนะทใชในการบรรจขนตนเพอการขนถายภายในฟารมไปยงพนทคดแยกบรรจ ตองเหมาะสม มรปแบบภาชนะ มวสดกรภายในภาชนะเพอปองกนการกระแทกเสยดส 4.2.6 การจดวางผลตผลในบรเวณทพกผลตผลทเกบเกยวในฟารมตองเหมาะสมกบธรรมชาตของแตละพชเพอปองกนคราบเปอนจากนายางในผล หรอรอยแผลทเกดจากการขดขด หรอกระแทกกน รวมทงปญหาการเสอมสภาพของผลตผลอนเนองจากความรอน และแสงแดด 4.2.7 การเคลอนยายผลตผลภายในฟารม ควรปฏบตดวยความระมดระวง 4.3 การควบคมการคละปนของผลตผลดอยคณภาพ 4.3.1 มกระบวนการคดแยกใหไดผลตผลทมคณภาพและไดมาตรฐานเปนทพงพอใจของคคาและผบรโภค 4.3.2 ตองมพนทการจดวางแยกผลตผลทดอยคณภาพเปนสดสวน 4.3.3 มแผนการใชประโยชนจากผลตผลทดอยคณภาพอยางชดเจน 4.4 การบงชและการสอบกลบ (traceability) 4.4.1 มการบนทกการปฏบตงาน ตามแบบบนทก 4.4.2 มการควบคมเอกสาร 5. การบนทกและการควบคมเอกสาร 5.1 เอกสารทใชในการปฏบตงานฟารม ไดแก 5.1.1 นโยบายคณภาพของฟารม 5.1.2 วตถประสงคคณภาพของฟารม 5.1.3 ขอบเขตการปฏบตงานตามขอกาหนดของระบบการจดการคณภาพ 5.1.4 แผนควบคมการผลตเฉพาะพช 5.1.5 ระเบยบปฏบตตาง ๆ ในการปฏบตงานฟารม 5.1.6 วธการปฏบตตาง ๆ ตามระเบยบปฏบต 5.1.7 แบบบนทกการปฏบตงานฟารม 5.1.8 เอกสารสนบสนน 5.1.9 หลกฐานการฝกอบรม การจดซอ จดหาปจจยการผลต (ถาม) 5.1.10 หลกฐานผลการตรวจวเคราะห ดน นา ปจจยการผลต และสารตกคางในผลตผลทฟารมไดมการดาเนนการเพอใหบรรลตามวตถประสงคคณภาพ ตามความจาเปน 5.1.11 เอกสารอน ๆ ทจาเปนในการดาเนนการเพอบรรลตามวตถประสงคคณภาพ รวมถงขอสญญาในการจดซอผลผลตกบคคา

41

5.1.12 จดทารายการเอกสาร และบนทกทอยในครอบครอง ลงในแบบบนทก 5.2 เอกสารหรอแบบบนทก ตองจดทาใหเปนปจจบนสาหรบการผลตในฤดกาลนน ๆ รวมทงตองมการบนทกใหครบถวน และลงชอผปฏบตงานทกครงทมการบนทกขอมล 5.3 ในกรณทมแปลงผลตมากกวา 1 แปลง ตองแยกบนทกขอมลเปนรายแปลง 6. การจดเกบและควบคมเอกสาร 6.1 ใหมการจดเกบเอกสารเปนหมวดหม แยกเปนฤดการผลตแตละฤดกาล เพอสะดวกตอการตรวจสอบ และการนามาใช 6.2 เกบรกษาแบบบนทกการปฏบตงานและเอกสารสาคญทเกยวของกบการปฏบตงาน ไวเปนอยางด อยางนอย 3 ปของการผลตตดตอกน หรอตามทผประกอบการ หรอคคาตองการ เพอใหสามารถตรวจสอบยอนหลงได 6.3 ในกรณทมการแกไขเปลยนแปลงเอกสารมาตรฐานระเบยบปฏบต หรอระเบยบปฏบต และเอกสารอนทเกยวของ ผประกอบการตองบนทกการแกไขลงในแบบบนทกการควบคมเอกสาร 7. การจดการเพอใหไดผลลาไยทมขนาดใหญและสมาเสมอในชอ

7.1 การเตรยมตนหลงการเกบเกยว

7.1.1 การตดแตงกง ตดแตงกงใหมทรงพมโปรง โดยตดแตงกงแบบเปดกลางทรงพมใหแสงแดดสองผาน ตดกงทประสานกน และกงทถกโรคและแมลงทาลายออก

ลาไยอาย 4-5 ป ใหผลผลตแลว ควรตดแตงกงภายหลงเกบเกยว ตดกงกลางทรงพมทอยในแนวตงเหลอตอกง เพอเปดกลางทรงพมใหไดรบแสงสวางมากขน และเพอทาลายแหลงหลบซอนของหนอน ดกแด และผเสอ

ลาไยอาย 5-10 ป ตดแตงกงภายหลงเกบเกยวเพอไมใหทรงพมชนกน ตดแตงเชนเดยวกบลาไยอาย 4-5 ป ตดปลายกงทงแนวนอนและแนวตงใหมความสงเหลอเพยง 3 เมตร เพอสะดวกในการปฏบตงาน

7.1.2 การปองกนกาจดโรคทสาคญ

โรครานาฝน หรอโรคผลเนา และใบไหม ทาลายใบออน ยอดออนเกน 30%ของพนทใบออนทงหมด ทาใหเปนแผลไหมสนาตาลดา ขนาดและรปรางแผลไมชดเจน เมอพบอาการโรค เกบผลและใบลาไย

42

ทเปนโรคทรวงหลนอยบนพนดนใตทรงพมเผาทาลายนอกแปลง แลวพนดวยสารเมตาแลกซล/แมนโคเซบ 25%ดบบลวพ อตรา 20 กรม หรอสารไซมอกซานล/แมนโคเซบ 72%ดบบลวพ อตรา 30 กรมตอนา 20 ลตร บรเวณผวดนโคนตนลาไย

โรครากเนาโคนเนา เกดจากการทาลายของเชอราไฟทอปเธอราทรากและโคนตน โดยพบอาการของใบเหลองรวง รากและโคนตนเนา มสนาตาลปนมวง กลนเหมนเปรยว ยนตนแหงตายอยางรวดเรว เมอพบอาการพนสารเมตาแลกซล/แมนโคเซบ 25%ดบบลวพอตรา 20 กรม หรอสารไซมอกซานล/แมนโคเซบ 72%ดบบลวพ อตรา 30 กรมตอนา 20 ลตร บรเวณผวดนโคนตนลาไย

โรคพมไมกวาด เกดจากเชอไฟโตพลาสมา หรอมายโคพลาสมา ทาใหสวนทเปนตาเกดอาการแตกฝอยเปนมดคลายไมกวาด หากอาการรนแรงจะทาใหตนทรดโทรม เมอพบอาการโรคตองตดแตงกงเปนโรคออกและเผาทาลาย แลวพนดวยกามะถนผง 80% ดบบลวพ อตรา 40 กรมตอนา 20 ลตร เพอปองกนกาจดโรค หรอพนสารอะมทราซ 20%อซ อตรา 40 มลลลตรตอนา 20 ลตร

7.1.3 การปองกนกาจดแมลงและไรศตรลาไย หนอนชอนใบ ไขมขนาดเลกมาก สครม มองไมเหนดวยตาเปลา ตองใชแวนขยาย พบไขบนยอดออนทใบยงไมคล หนอนมสครม เจาะเขาทาลายยอดออน ใบออน และเสนกลางใบสวนทถกทาลายจะแหงตาย หนอนโตเตมทขนาดลาตวยาว 1 เซนตเมตร เขาดกแดในรงดกแดทใบแก ตวเตมวยเปนผเสอขนาดเลก ลกษณะคลายกบผเสอหนอนเจาะขวผลมาก แตมขนาดเลกกวา เคลอนไหวรวดเรว ชอบหลบใตใบทหนาทบ เมอพบอาการยอดแหง หรอใบออนถกทาลายมากกวา 10% ของใบออนหรอยอดออนทงตน ควรพนดวย อมดาโคลพรด 10% เอสแอล อตรา 8 มลลลตร ตอนา 20 ลตร เมอพบแมลงเกนคาควบคม

ไรสขา มขนาดเลกมาก สชมพเรอ ๆ ไมสามารถมองเหนดวยตาเปลา ดดกนนาเลยงบนยอดออน ชอดอก และหลบซอนตามชนสวนทถกทาลาย สวนทถกทาลายจะแสดงอาการแตกพมฝอยเหมอนไมกวาด หรอคลายกบอาการของโรคพมไมกวาดหรอโรคกะหร มกพบทาลายอยางรนแรงในตนทมอายมากทาใหตนทรดโทรม เมอสารวจพบยอดมอาการแตกพมคลายไมกวาด ใหตดและเผาทาลาย หากมการทาลายเปนบรเวณกวาง พนดวยกามะถนผง 80% ดบบลวพ อตรา 40 กรม หรอสารอะมทราซ 20%อซ อตรา 40 มลลลตรตอนา 20 ลตร ทกสปดาหตดตอกน 1-3 ครง

7.1.4 การปองกนกาจดวชพช พบวชพชปกคลมมากกวา 90%ของพนททงหมดและมความสงเฉลยมากกวา 30 ซม. ใหกาจดตามชนดของวชพช เชน วชพชฤดเดยว เชน หญาขจรจบ และหญานกสชมพ และวชพชขามป เชน หญาคา หญาชนกาด หญาแหวหม กาจดโดยตดใหสนทก 1-2 เดอน หรอใชสารไกลโฟเสท 48%เอสแอล อตรา 500-600 มลลลตร หรอกลโฟซเนต แอมโมเนย 15%เอสแอล อตรา 1600-2000 มลลลตรตอนา 60-80 ลตร/ไร พน 1-2 ครงหลงวชพชงอกและมใบมากทสด

43

7.1.5 การใสปยหลงเกบ ใสปยอนทรยทหมกตวสมบรณแลว อตรา 20-30 กก./ตน ปรบปรงดนและใสปยใหสอดคลองกบคาวเคราะหดนและความตองการของพช หรอใสปย 15-5-20+20-0-0 อตราสวน 2:1 โดยนาหนก อตรา 2-3 กโลกรมตอตน ขนกบขนาดทรงพม หรอ ใสปยเคมสตร 15-15-15 + 46-0-0 สดสวน 1:1 อตรา 2-3 กโลกรมตอตน โดยวธหวานใตทรงพม เพอเสรมความสมบรณตน และเรมหวานปยเคมสตร 0-46-0 + 0-0-60 สดสวน 1:1 อตรา 2-3กโลกรมตอตน 1 เดอนหลงจากแตกใบออนชดสดทาย เพอใหลาไยพกตวและพรอมตอการออกดอก 7.2 การเตรยมตนกอนการออกดอก

7.2.1 การพนปยทางใบเพอปองกนการแตกใบออน เมอใบชดสดทายมอายมากกวา 60 วน และอณหภมสงกวา 25 องศาเซลเซยส หรอมฝนหลงฤด ควรพนปยทางใบสตร 0-52-34 อตรา 150 กรม ตอนา 20 ลตร ทก 7 วน ไมนอยกวา 3 ครง

7.2.1 การใชสารคลอเรตกระตนการออกดอก เมอตนลาไยมความสมบรณมากกวา 60%หลงการเกบเกยวและเตรยมความพรอมตน มใบสมบรณและแก จงชกนาการออกดอกดวยสารคลอเรต ทาความสะอาดบรเวณโคนตนใหสะอาดกอนราดสารทางดน โดยใชอตราสารคลอเรตทมเนอสารเขมขนไมตากวา 95% ดงน เสนผาศนยกลางทรงพม 4-5 เมตร อตรา 100-200 กรมตอตน เสนผาศนยกลางทรงพม 5-7 เมตร อตรา 200-400 กรมตอตน เสนผาศนยกลางทรงพม มากกวา 7 เมตร อตรา 500 กรมตอตน ผสมนา 60-80 ลตรตอตน ราดโคนตนใหรอบเปนวงแหวนกวาง 0.5-1.0 เมตร หรอใชสารคลอเรต อตรา 40 กรมตอนา 20 ลตร พนทางใบใหทวตนในชวงเชา เพอกระตนการออกดอกของลาไย เมอตนลาไยออกดอกแลว ใหนาสมาเสมอในอตรา 60-70%ของการใหนาปกต 7.3 การจดการตนระยะออกดอกถงกอนการเกบเกยว

7.3.1 การปองกนกาจดแมลงและไรศตรทาลายชอดอกลาไย

มวนลาไย จะวางไขบนชอดอก หรอผลออน กลมละ 14 ฟอง ตวออนและตวเตมวยจะดดกนนาเลยงและปลอยสารทมกลนเหมนฉนออกมาทาลายยอดออน ชอดอก และผลออน เมอไดรบการกระทบกระเทอนทาใหยอดออน หรอชอดอกแหง ใบออน และผลออนเปนแผลมจดสดาเทา เมอพบไขและตวออนทอยรวมกลมกน นาไปทาลาย หากพบไขเปนจานวนมากแตไมถกแตนเบยนทาลายใหพนดวยสาร แลมป-ดาไซฮาโลทรน 2.5%อซ อตรา 10 มลลลตร หรอสารคารบารล 85%ดบบลวพ อตรา 45 กรมตอนา 20 ลตร เพอกาจดตวออน หยดพนกอนการเกบเกยว 7 วน

ไรสขา มขนาดเลกมาก สชมพเรอ ๆ ไมสามารถมองเหนดวยตาเปลา ดดกนนาเลยงบนยอดออน ชอดอก และหลบซอนตามชนสวนทถกทาลาย สวนทถกทาลายจะแสดงอาการแตกพมฝอยเหมอนไมกวาด หรอคลายกบอาการของโรคพมไมกวาดหรอโรคกะหร มกพบทาลายอยางรนแรงในตนทมอายมากทาใหตนทรดโทรม เมอสารวจพบยอดมอาการแตกพมคลายไมกวาด ใหตดและเผาทาลาย หากมการทาลายเปน

44

บรเวณกวาง พนดวยกามะถนผง 80%ดบบลวพ อตรา 40 กรม หรอสารอะมทราซ 20%อซ อตรา 40 มลลลตรตอนา 20 ลตร ทกสปดาหตดตอกน 1-3 ครง

7.3.2 การจดการปยและนาเพอสงเสรมการพฒนาการของผล

การใสปย เมอดอกลาไยเรมบาน และพบชอดอกมการพฒนาไมสมบรณ ใสปยเคมสตร 15-15-20 + 46-0-0 + 0-0-60 สดสวน 1:1:1 อตรา 1-3 กโลกรมตอตน (ขนกบขนาดทรงพมและปรมาณผลผลต) เพอสงเสรมการพฒนาการของผล

การใหนา เรมใหนาสปดาหละ 1-2 ครง ครงละ 150-300 ลตร/ตนหลงดอกบานและเพมเปนสปดาหละ 2 ครงหลงตดผลแลว สาหรบตนทมขนาดเสนผาศนยกลางทรงพม 5-8 เมตร หรอ ใหนาในอตรา 70% ของการใหนาปกต หรอใหนาประมาณครงละ 250-350 ลตรตอตน สปดาหละ 2 ครง เมอผลลาไยมอาย

2 สปดาหหลงดอกบาน สาหรบตนลาไยทมเสนผาศนยกลางทรงพม 7 เมตร

7.3.3 การจดการเพอใหไดผลผลตคณภาพ

การตดแตงชอผล ในกรณทตนลาไยออกดอกมากและตดผลมากกวา 80 ผลตอชอ หรอมจานวนชอผลมากกวา 70% ของจานวนยอดทงหมดบนตน ควรตดแตงผลออกจากชอผลประมาณ 1 ใน 3 ของความยาวชอผล หรอใหเหลอจานวนผลตอชอไมเกน 80 ผล เมอผลมอายประมาณ 1 เดอนหลงดอกบาน หรอผลมขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 0.5 เซนตเมตร

การพนปยทางใบ พนปยสตร 46-0-0 อตรา 30 กรม+สตร 0-52-34 อตรา 10 กรม+สตร

13-0-46 อตรา 60 กรมตอนา 20 ลตร ทก 7-10 วน ตดตอกน 3 ครง เมอผลมขนาดเสนผาศนยกลาง 0.5 เซนตเมตร

เอกสารทเกยวของ 1. แบบบนทก การใชสารเคมในการปองกนกาจดโรคลาไย 2. แบบบนทก การปองกนแมลงและไรศตรลาไย 3. แบบบนทก การใชปยในการผลตลาไย

8. การจดการเพอใหไดผลผลตลาไยทปลอดจากศตรพช

8.1 สารวจการเขาทาลายของเพลยหอย เพลยแปง หนอนเจาะขวลนจ ผเสอมวนหวาน และโรครา

นาฝน หรอโรคผลเนา - สารวจการเขาทาลายของเพลยหอย เพลยแปง และหนอนเจาะขวลนจ ทก 7 วน ตงแตอายผล 2 สปดาหหลงดอกบาน จนถง 15 วนกอนเกบเกยว โดยสมนบตนละ 10 ชอ จานวน 10%ของจานวนตน แตไมเกน 20 ตนตอแปลง และผเสอมวนหวาน ทก 7 วน ชวงผลแกใกลเกบเกยว และสารวจโรค

45

รานาฝน หรอโรคผลเนา ทก 7 วน เมอผลอาย 4 สปดาหหลงดอกบาน จนถง 30 วนกอนเกบเกยว เพอประเมนจานวน และ/หรอ ความเสยหายระดบเศรษฐกจ ดงน เพลยหอย และเพลยแปง ความเสยงระดบเศรษฐกจ พบตวเตมวย มากกวา 10 ตวตอชอผล ชอผลถกทาลายเกน 10% หนอนเจาะขวลนจ ความเสยงระดบเศรษฐกจ พบไขหนอนผเสอ หนอนเจาะขวมากกวา 1 ฟองตอผล ผลถกทาลายเกน 10% ผเสอมวนหวาน ความเสยงระดบเศรษฐกจ พบผลถกทาลาย 1 ผล ชอผลถกทาลายเกน 10% โรครานาฝน หรอโรคผลเนา ความเสยงระดบเศรษฐกจพบอาการโรคผลเนา 1 ชอผล

8.2 ปองกนกาจดศตรลาไยในระยะการพฒนาการของผล เมอสารวจพบความเสยหายระดบเศรษฐกจ ตดสนใจเลอกใชวธการปองกนกาจดใหไดผล

- เพลยหอย และเพลยแปง พนดวยปโตรเลยมออยล 83.9%อซ อตรา 40-60 มลลลตรตอนา 20 ลตร พนเปนจดเฉพาะบรเวณกลมทสารวจพบ

- หนอนเจาะขวผลลนจ พนดวยสารคารบารล 85%ดบบลวพ อตรา 40-45 กรมตอนา 20 ลตร และควรหยดการพนสารเคม 7 วนกอนเกบเกยว หรอไซฟลทรน 5%อซ อตรา 5 มลลลตรตอนา 20 ลตร หรอ อมดาโคลพรด 10%เอสแอล อตรา 10 มลลลตรตอนา 20 ลตร และควรหยดการพนสารเคมทงสองชนด 14 วน กอนการเกบเกยว

- ผเสอมวนหวาน ใชเนอสบปะรดสกตดเปนชน จมสารคารบารล 85%ดบบลวพ อตรา 30 กรมตอนา 1 ลตร นาน 1 นาท เปนเหยอพษไปแขวนไวในสวนเปนระยะ ๆ หางกน 20 เมตร ขณะผลใกลสกแก หรอใชสวงโฉบจบตวผเสอในเวลากลางคนแลวทาลาย

- โรครานาฝน หรอโรคผลเนา พนดวยสารไซมอกซานล/แมนโคเซพ 72%ดบบลวพ อตรา 30 กรมตอนา 20 ลตร หรอสารเมตาแลกซล/แมนโคแซบ 25%ดบบลวพ อตรา 20 กรมตอนา 20 ลตรใหทวตน 1-2 ครง และหยดใชสารเคม 14 วนกอนเกบเกยว

เอกสารทเกยวของ 1. แบบบนทก การปองกนกาจดศตรลาไยระยะพฒนาการของผล

8.3 ตรวจสอบผลการปองกนกาจด ผลผลตลาไยตองไมเสยหาย หรอเสยหายนอยมากจากการเขาทาลายของศตรลาไย และตองไมพบศตรลาไยทมชวตอยบนผล หรอชอผลลาไยหลงจากเกบเกยวจากตนแลว ถาพบตองคดแยกไวตางหาก

46

9. การจดการเพอใหไดผลผลตลาไยทปลอดภยจากสารพษตกคาง

9.1 ใชสารเคม ชนด อตรา และเวลาตามรายละเอยดในวธการแกปญหาในแผนควบคมการผลตลาไย 9.2 ตองใชสารเคมทถกตองตามกฎหมาย มเลขทะเบยนวตถอนตราย และมคาแนะนาบนฉลากใหใชกบพชนน ๆ 9.3 ตองไมใชสารเคมทระบในทะเบยนวตถอนตรายทหามใช (รายชอวตถอนตรายทหามใชทางการเกษตร (ไมไดขนทะเบยนตามพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ.2535)) และทระบในรายการสารเคมทประเทศคคาหามใช ตองหยดใชสารเคมกอนการเกบเกยวตามเวลาทระบในวธการแกปญหาในแผนควบคมการผลตลาไย

เอกสารทเกยวของ 1. เอกสารสนบสนน รายชอวตถอนตรายทหามใชทางการเกษตร (ไมไดขน ทะเบยนวตถอนตรายตามพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535)

10. การเกบเกยวและการปฏบตหลงการเกบเกยวในสวน

10.1 วธการเกบเกยว 10.1.1 เกบเกยวดวยความระมดระวง โดยใชกรรไกรคมและสะอาดตดชอผลจากตน ควรตดใหมใบแรกตดชอผลไปดวย 10.1.2 รวบรวมชอผลลาไยทเกบเกยวแลวใสตะกราพลาสตก หรอเขงไมไผทกรภายในดวยกระดาษหรอกระสอบปยทสะอาด หรอมฟองนารองกนตะกราหรอเขง เพอปองกนมใหผลกระแทกชา จากนนขนยายไปยงโรงเรอนภายในสวน หรอในทรม

10.2 การปฏบตหลงการเกบเกยว 10.2.1 ขนยายผลตผลลาไยจากบรเวณทเกบเกยวไปยงโรงเรอนภายในสวนดวยความระมดระวงทนททเกบเกยวเสรจ 10.2.2 ตดแตงชอลาไยใหกานชอมความยาวประมาณ 15 เซนตเมตร และตดผลทมขนาดเลกหรอใหญเกนกวาขนาดผลเฉลยในชอนนออก เพอใหผลภายในชอมขนาดสมาเสมอ โดยยอมใหมผลทมขนาดเลกหรอใหญเกนกวาขนาดผลเฉลยในชอ ปนไดไมเกน 20%ของจานวนผลในชอ กรณตองการจาหนายเปนลาไยชอ และแตงขวผลใหมกานตดอยไมยาวกวา 5 มลลเมตร และยอมใหมผลขนาดเลกหรอใหญเกนกวาขนาดผลเฉลยในตะกรา ปนไดไมเกน 10%ของจานวนผล กรณตองการจาหนายเปนผลเดยว

47

10.2.3 คดแยกผลหรอชอผลทเสยหายจากการเกบเกยว หรอมตาหนจากโรคและแมลงแยกไว และนาไปใชประโยชนตามคาแนะนา หรอแผนทกาหนดไว 10.2.4 เรยงชอผลในตะกราพลาสตก หรอกลองกระดาษลกฟกทมแผนฟองนาบอย ใหไดนาหนกสทธ 10 กโลกรมตอตะกรา หรอตอกลอง แลวปดทบดวยแผนฟองนากอนปดฝาตะกรา หรอฝากลอง

เอกสารทเกยวของ 1. แบบบนทก การเกบเกยวและการคดบรรจลาไย 11. การขนสงผลตผลไปยงจดรวบรวมสนคา

บรรจผลตผลลาไยในพาหนะทใชขนสงดวยความระมดระวง แลวขนสงไปยงจดรวบรวมสนคาทนททเกบเกยวและปฏบตหลงการเกบเกยวในสวนเสรจเรยบรอยแลว 12. การควบคมการคละปนของผลตผลดอยคณภาพกบผลตผลคณภาพ

12.1 ตรวจสอบการคละปนของผลตผลทไมไดขนาด 12.1.1 ตรวจสอบและสงเกตชอผลลาไยทเกบเกยว และตดแตงชอผลแลว พบวายงคงมผลทมขนาดเลกหรอใหญกวาขนาดผลเฉลยภายในชอ ตองตดผลนนออก หรอพบวาชอผลในภาชนะบรรจมขนาดไมสมาเสมอ ใหคดชอผลทมขนาดไมสมาเสมอออก 12.1.2 เรยงชอผลทผานการตรวจสอบการคละปนแลวในภาชนะบรรจ หรอเรยงภาชนะบรรจทผานการตรวจสอบการคละปนแลวใหเปนระเบยบบนแทนรองรบสนคา หรอบนวสดสะอาดสาหรบปรองพนเพอปองกนการปนเปอน

12.2 ตรวจสอบการคละปนและคดแยกผลตผลลาไยทมศตรเขาทาลาย ตรวจสอบและตดผลลาไยทมศตรทาลายทงไป หรอคดแยกชอผลลาไยทมศตรเขาทาลายแยกไวตางหาก แลว นาไปจดการตามคาแนะนา หรอใชประโยชนตามแผนทกาหนดไว

48