แนวคิดการพัฒนาเมือง...
TRANSCRIPT
วนศกรท 17 กรกฎาคม 2558 หองประชมเรอนตง อมพเรยล รเวอรเฮาส รสอรท
นางจรพร บญ-หลงผจดการแผนกอาวโส แผนกการมาตรฐาน
สถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ
“แนวคดการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศความส าคญตอการพฒนาเศรษฐกจและอตสาหกรรม
และความเคลอนไหวของประเทศไทย”
เมองอตสาหกรรมเชงนเวศ (Eco Industry Town) คออะไร?
การพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ
เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม
เมองอตสาหกรรมเชงนเวศ: เมองทมสมดลระหวาง
2
เมองทมการเจรญเตบโต โดยมอตสาหกรรมเปนตวขบเคลอนเศรษฐกจหลก และมความสมดลกบการพฒนาทางสงคม และความเปนอยของประชาชน โดยมผลกระทบตอคณภาพชวตและสงแวดลอมในระดบตา (หรอไมม) เพอใหเปนการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศไดอยางยงยน และประสบผลสมฤทธของการด าเนนการ
3
เหตผลส าคญของการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ
(1) การใชทรพยากรธรรมชาตและพลงงานจ านวนมากในกระบวนการผลต
(2) การแกไขปญหามลพษและผลกระทบสงแวดลอมรายโรงงานไมเพยงพอ
(3) ผลกระทบดานสงแวดลอมและดานสงคมอนเนองมาจากภาคอตสาหกรรมสะสมและเรอรง โดยเฉพาะประเดน “ภาวะโลกรอน” (Global Warming)
(4) ความตองการในการแกไขปญหาแบบบรณาการ และอาศยความรวมมอ บทบาททกภาคสวนทเกยวของ
(5) ความตองการสรางเศรษฐกจอตสาหกรรมทเขมแขง สงคมอยได อตสาหกรรมอยรอด สงแวดลอมด อยางยงยน
4
การพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ
กลไกภาคอตสาหกรรม
กลไกภาครฐ
กลไกภาคประชาชน
กฎหมาย สทธประโยชน
ฐานขอมล
เทคโนโลย/นวตกรรม
มาตรฐาน
การผลตทเปนมตรตอสงแวดลอม
การพฒนาเชงพนท
นโยบายสเขยว
การมสวนรวม/จตส านก
การบรโภคสนคารกษสงแวดลอม
อตสาหกรรมเชงนเวศ (Eco Industry)
5
การขบเคลอนเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ
6
2 พ.ย.55 มอบหมายใหกระทรวงอตสาหกรรมรบผดชอบพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ (Eco Industrial Town) และจดท าแผนการใชทดนเพออตสาหกรรมตามกรอบยทธศาสตรประเทศโดยจดท าแผนปฏบตการเชงบรณการ พรอมวงเงนงบประมาณป 2557
31 ม.ค.56 มอบหมายใหกระทรวงอตสาหกรรม รวมกบกระทรวงมหาดไทย และกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมรบไปพจารณาจดตงคณะท างานเพอศกษารปแบบการจดท าเมองอตสาหกรรมเชงนเวศในพนทอตสาหกรรมเดม (สมทรปราการ สมทรสาคร และระยอง) และพนทอตสาหกรรมใหม (ฉะเชงเทรา และปราจนบร) โดยใหแผนการยกระดบอตสาหกรรมเขาสเมองอตสาหกรรมเชงนเวศเสนอคณะรฐมนตร
28 พ.ค. 56 มอบหมายใหกระทรวงอตสาหกรรมเปนเจาภาพหลกในการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศภายในป 2561 จ านวน 11 แหง ไดแก ระยอง สมทรปราการ สมทรสาคร ปราจนบร ฉะเชงเทรา ชลบร พระนครศรอยธยา สระบร ขอนแกน ปทมธาน และ สงขลา
ความเชอมโยงกบกระทรวงอตสาหกรรม
มตคณะรฐมนตร
ยทธศาสตรท 3 การเตบโตทเปนมตรตอสงแวดลอม (Green Growth) เพอมงสเศรษฐกจและสงคมสเขยวใน “การพฒนาตวอยางเมองอตสาหกรรมเชงนเวศเพอความยงยน”
พ.ศ. 2550 กระทรวงอตสาหกรรมจดตงคณะกรรมการพฒนาสงเสรมความเปนเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ – ก าหนดยทธศาสตรการพฒนาฯ และผลกดนยทธศาสตรสภาคปฏบต โดยมพนทเปาหมายน ารอง ไดแก จงหวดสระบรจงหวดพระนครศรอยธยา และจงหวดระยอง
พ.ศ. 2555 - 2558 กรมโรงงานอตสาหกรรม ด าเนนโครงการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ เพอผลกดนการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศส 7 พนทอตสาหกรรมประกอบดวย(1) เขตประกอบการอตสาหกรรมโรจนะ จงหวดพระนครศรอยธยา(2) สวนอตสาหกรรมบางกะด จงหวดปทมธาน(3) สวนอตสาหกรรม ๓๐๔ อนดสเตรยลปารค จงหวดปราจนบร(4) สวนอตสาหกรรมเครอสหพฒน ศรราชา จงหวดชลบร(5) สวนอตสาหกรรมเครอสหพฒน กบนทรบร จงหวดปราจนบร(6) เขตประกอบการอตสาหกรรม บรษท ไออารพซ จ ากด (มหาชน) จงหวดระยอง(7) ชมชนอตสาหกรรม ไอ.พ.พ จงหวดระยอง 7
ความเคลอนไหวของกระทรวงอตสาหกรรม
8
ความเคลอนไหวของกระทรวงอตสาหกรรม
พ.ศ. 2553 – 2558 การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ผลกดนการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ ใน 15 นคมอตสาหกรรม (น ารอง)
(++ การจดท าตวชวด การจดท าแผนแมบท)
ECO Champion Award
นคมอตสาหกรรมเหมราช
นคมอตสาหกรรมอมตะนคร จ.ชลบร และ นคมอตสาหกรรมอมตะซต จ.ระยอง
นคมอตสาหกรรมหนองแคนคมอตสาหกรรมบางชน นคมอตสาหกรรมภาคเหนอ (ล าพน)นคมอตสาหกรรมแหลมฉบง นคมอตสาหกรรมสมทรสาคร
9
ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย ป 2550 เรมงานวจยเพอพฒนาพนทใน 25 จงหวด (Area-Based Collaborative Research หรอ ABC) ภายใตโครงการแนวทางการพฒนาจงหวดระยองสเมองนเวศเศรษฐกจ (Eco-City) โดยมเปาหมายในการสรางขอมลความรทสะทอนบรบทของพนททงดานการพฒนาคนและสงคมคกบการพฒนาเศรษฐกจ และพฒนากลไกจดการความรทเปนขอตอเชอมประสานงานความรวมมอของหลายหนวยงานทมภารกจตางกนใหเกดความรวมมอเพอน าสการบรณาการ ทรพยากรและก าหนดทศทางการพฒนาหรอแกปญหาทส าคญของประชาชนในพนทรวมกน
ความเคลอนไหวของหนวยงานอนๆ
กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร (กพร.) (อก.)ป 2550 กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร (กพร.) รวมกบสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ด าเนนโครงการพฒนาชมชนสงเสรมชมชนอตสาหกรรมพนฐานและอตสาหกรรมเหมองแรสความเปนเมองนเวศ โดยการฝกอบรมเชงปฏบตการเพอถายทอดความรและสรางความตระหนก และการพฒนาระบบฐานขอมลสารสนเทศทสามารถเผยแพรและท างานผานเครอขาย อนเตอรเนต เพอเผยแพรขอมลเกยวกบเทคโนโลย 3Rs และเปนศนยกลางแลกเปลยนของเสยหรอวสดเหลอใชระหวางภาคอตสาหกรรม และชมชน (Waste Exchange)
เปาหมายการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ
10
• การพฒนาเศรษฐกจอตสาหกรรม ทมความสมดลกบภาคสงคม และการดแลสงแวดลอม สการพฒนาทยงยน
การพฒนาอยางยงยน
– ความหมาย “การตอบสนองความตองการของคนรนปจจบน โดยไมมผลกระทบในทางลบตอความตองการของคนรนตอไปในอนาคต”
– เมองอตสาหกรรมเชงนเวศ : เมองทมความสมดลระหวาง
• เศรษฐกจ
• สงคม
• สงแวดลอม
คณลกษณะเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ : กรอ.
11
ระดบการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ : กรอ.
12
การยกระดบเศรษฐกจและคณภาพชวต
(Economic and socialenhancement )
การใชทรพยากรและพลงงานอยางมประสทธภาพ
(Resource and Energy Efficiency)
การรกษาระดบมาตรฐานดานสงแวดลอมและความปลอดภยในการประกอบการอตสาหกรรม(Environmental and Safety Standard Compilation)
การปฏบตถกตองตามกฎหมาย(Law Enforcement)
13
คณลกษณะมาตรฐานและตวชวดการเปนเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ5 มต 22 ดาน ป 2554
คณลกษณะเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ : กนอ.
14
ระดบการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ : กนอ.
15
ประโยชนตอโรงงาน บรษท/ธรกจ และเศรษฐกจ• นโยบายการ “น ากลบมาใชใหม” ชวยลดรายจายในการท าธรกจ และเพมผลก าไร โดยการลด
ตนทนการผลต และการเพมประสทธภาพการใชวตถดบและพลงงาน• เพมโอกาสในการขยายตลาดส าหรบผลตภณฑพลอยไดและของเสยตางๆ• ปรบปรงประสทธภาพของการควบคมรกษาคณภาพสงแวดลอม• พนกงานมสขภาพอนามยทด มความสขในการท างาน สงผลตอประสทธภาพและผลผลตในการ
ท างาน• รวมมอกบโรงงานอนๆ ในการจดการของเสย การตอบโตภาวะฉกเฉน ขอมลสงแวดลอม การ
ฝกอบรม ระบบการจดซอ ฯลฯ• ลดความไมนาเชอถอทางดานสงแวดลอม และปฏบตตามกฎหมายไดดขน• สงเสรมภาพลกษณขององคกร• มสวนรวมกบบรษทและองคกรอนๆ ในการเปนสวนหนงของการพฒนาทยงยน
ประโยชนของการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ
อางอง : การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย
16
ประโยชนของการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ
ประโยชนตอสงแวดลอม• ลดความตองการการใชทรพยากรธรรมชาต/ เพมประสทธภาพในการใชทรพยากรและพลงงาน
• ลดการกอเกดของเสย และมลภาวะตาง ๆ
• ลดปรมาณกากของเสยทน าไปฝงกลบ
• ประหยด/อนรกษพลงงาน
• ลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจก
• ลดการใชสารเคมทมความเปนพษลงตามล าดบ
อางอง : การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย
17
ประโยชนของการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ
ประโยชนตอชมชนและสงคมรอบขาง• ขยายโอกาสทางธรกจในทองถน
• โอกาสมงานท ามากขนและดขน สรางโอกาสการท างานจากธรกจใหมๆ ทเกดขน
• โอกาสทางอาชพและการศกษา
• ลดผลกระทบสงแวดลอมทมตอชมชน ท าใหมคณภาพชวตทดขน
• มสขภาพอนามยทดขนทงรางกายและจตใจ
• ไดบรษท/โรงงานทมความรบผดชอบสง และมจตส านกทดตอสวนรวมเขามาอยในพนท
• มความมนใจวา โรงงานทเขามานจะท าใหดน น า อากาศ สะอาดขน และลดปรมาณของเสยไปพรอมๆ กน
• เปนความภาคภมใจของชมชน
อางอง : การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย
รบชมวดทศนการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ
เมองอตสาหกรรมเชงนเวศ
เศรษฐกจ
สงแวดลอม สงคม
19
มาตรฐาน/เครองมอ
มาตรฐาน/เครองมอ
เศรษฐกจ
20
มาตรฐาน/เครองมอ
เศรษฐกจ
21
สงแวดลอม
มาตรฐาน/เครองมอ
ISO 14064-1: 2006กาซเรอนกระจก – เลม 1: ขอก าหนดและ
ขอแนะน าระดบองคกรส าหรบการวดปรมาณและการรายงานผลการปลดปลอย
และลดปรมาณกาซเรอนกระจก
ISO/TS 14067: 2013กาซเรอนกระจก –
คารบอนฟตปรนทผลตภณฑ
ISO 50001: 2011ระบบการจดการพลงงาน
ISO 14044: 2006การจดการสงแวดลอม - การประเมนวฏจกร
(ผลตภณฑสนคาหรอบรการ)
22
สงคม
มรท.8001-2553 มาตรฐานแรงงานไทย
มาตรฐาน/เครองมอ
ISO 26000: 2010ความรบผดชอบตอสงคม
ดชนชวดระดบการพฒนาดานความรบผดชอบตอสงคม
(CSR Progress Indicator)
ดชนชวดการตอตานการคอรรปชน (Anti-Corruption Progress
Indicator)
ส านกงานคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (ก.ล.ต.) และสถาบนไทยพฒน (พ.ศ.2557)
มอก.26000: 2553 CSR-DIW CSR-DPIM
23
เศรษฐกจ
สงแวดลอม สงคม
RSPO 2007หลกเกณฑการผลตน ามนปาลม
อยางยงยน
มาตรฐาน/เครองมอ
24
ตวอยางการด าเนนงานทสงเสรมการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ
เขตประกอบการอตสาหกรรมไออารพซ จงหวดระยอง
25
ด าเนนการ ใน 5 มต : กายภาพ เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และการบรหารจดการ
พนทแนวตนไมปองกนมลพษ (Protection strip) โดยรอบพนทเขตฯ 60 กม.
ผลทได เชน• สงเสรมความสมดลของ
สภาพแวดลอม• ลดขอขดแยงระหวางโรงงาน
อตสาหกรรมกบชมชน• สรางรายไดใหชมชน (สงเสรมให
ปลกตนกลาและขายให IRPC)
บรษท มาบตาพด โอเลฟนส จ ากด จงหวดระยอง
26
รางวลอตสาหกรรมสเขยวระดบ 5จดเดน : การบรหารจดการคธรกจ (Green Vendor Management) โดยการสงเสรมการจดการดานสงแวดลอมของคธรกจ/คคา (Supplier)
Eco Factory : Air Emissionจดเดน : การน าสารไฮโดรคารบอนทเผาทงกลบมาใชใหมระหวางโรงงาน ซงชวยลดความเสยงดงจากไอน าในทอเกดการเผาไหมทสมบรณ ไมมควน และเปลวไฟจะเกดขนภายในหองเผาไหม ท าใหไมมแสงสวางและความรอนออกสอากาศ
ระบบหอเผาไรควน (Enclosure Ground Flare)
ตวอยางการด าเนนงานทสงเสรมการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ
เทศบาลต าบลเมองแกลง
27
จดเดน : การจดการขยะชมชนดวยวธการตางๆ เชน • การคดแยกขยะตงแตตนทาง (ผกอใหเกดขยะ) • การจดตารางการเกบขยะแตละประเภท • การน าขยะอนทรยไปเลยงสตวและท าปย • การรไซเคลขวดแกว ขวดพลาสตกและน าไปจ าหนาย ฯลฯ ผลทได :สรางรายได และลดปรมาณการฝงกลบขยะ
ตวอยางการด าเนนงานทสงเสรมการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ
28
ตวอยางการด าเนนงานทสงเสรมการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศSuita Resources Recycling Center ณ โอซากา ประเทศญปน
จดเดน : • การบรหารจดการขยะครวเรอนทมประสทธภาพ โดย
ความรวมมอของคนในเขตอ าเภอซยตะ เมองโอซากา • 3Rs: Reduce Reuse Recycle• ความรบผดชอบตอสงคมผลทได : สรางรายได และปรมาณขยะครวเรอน
29
การเรมตนส าหรบผประกอบการ
ดร.วฑรย สมะโชคด (อดตปลดกระทรวงอตสาหกรรม) :“กระทรวงอตสาหกรรมไดรเรม “โครงการอตสาหกรรมสเขยว” ขนในป พ.ศ. 2554 เพอสงเสรมภาคอตสาหกรรมใหมการประกอบกจการทเปนมตรกบสงแวดลอม มความรบผดชอบตอสงคมใหภาคอตสาหกรรมสามารถอยรวมกบสงคมและชมชนไดอยางมความสขไปพรอมๆ กน เพอการพฒนาอยางยงยน”
30
นยามของ “อตสาหกรรมสเขยว (Green Industry)”
อตสาหกรรมสเขยว หมายถง อตสาหกรรมทยดมนในการประกอบกจการทเปนมตรตอสงแวดลอม ดวยการมงเนนในเรองของการพฒนาและปรบปรงกระบวนการผลตและการบรหารจดการสงแวดลอมอยางตอเนอง พรอมกบการประกอบกจการดวยความรบผดชอบตอสงคมทงภายในและภายนอกองคกรตลอดโซอปทานเพอการพฒนาอยางยงยน
อตสาหกรรมสเขยว : Green Industry
31
อตสาหกรรมสเขยว : Green Industry
32
อตสาหกรรมสเขยว : Green Industry
ระดบท 5 เครอขายสเขยว (Green Network) • เครอขายสเขยว คอ การขยายขอบเขตของการเปนอตสาหกรรมสเขยวจากภายในองคกรเองออกสภายนอก
ตลอดโซอปทาน (Supply Chain) โดยสนบสนนใหคคาและพนธมตรเปนอตสาหกรรมสเขยวดวยระดบท 4 วฒนธรรมสเขยว (Green Culture)
• วฒนธรรมสเขยว คอ การททกคนในองคกรมจตส านกรวมกนในการสงวนและรกษาไวซงสงแวดลอมทดและใหความรวมมอรวมใจในทกดานของการประกอบกจการใหเปนมตรกบสงแวดลอมและด าเนนการตางๆ จนกลายเปนสวนหนงของวฒนธรรมองคกร
ระดบท 3 ระบบสเขยว (Green System)
• ระบบสเขยว คอ การบรหารจดการสงแวดลอมอยางเปนระบบ มการตดตาม ประเมนผล และทบทวนเพอการพฒนาอยางตอเนอง หรอการไดรบรางวลดานสงแวดลอมอนเปนทยอมรบ หรอไดรบการรบรองมาตรฐานทเกยวของกบการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมตางๆ
ระดบท 2 ปฏบตการสเขยว (Green Activity)
• ปฏบตการสเขยว คอ การด าเนนกจกรรมตามนโยบาย เปาหมายและแผนงานทก าหนดเพอลดผลกระทบตอสงแวดลอมอยางเปนรปธรรมและส าเรจตามความมงมนทตงไว
ระดบท 1 ความมงมนสเขยว (Green Commitment)
• ความมงมนสเขยว คอ การแสดงความมงมนในรปแบบของนโยบาย เปาหมายและแผนงานทจะลดผลกระทบตอสงแวดลอม และมการสอสารภายในองคกรใหทราบโดยทวกน
33
อตสาหกรรมสเขยว : Green Industryสทธประโยชนเบองตน
ผประกอบการทไดรบรางวลอตสาหกรรมสเขยวสามารถขอรบสทธประโยชนได
34
อตสาหกรรมสเขยว : Green Industry
ตดตอ ส านกงานปลดกระทรวงอตสาหกรรม ถนนพระรามท 6 เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400โทร. 0-2202-3249, 0-2202-3196 โทรสาร. 0-2202-3199
ส านกงานอตสาหกรรมจงหวดนครเชยงราย 1115/2 ถนนไกรสรสทธ ต าบลเวยง อ าเภอเมองเชยงราย จงหวดเชยงรายโทรศพท 0-5371-1666 โทรสาร 0-5371-7706E-mail : [email protected]
โทรศพท: 053-51 โทรสาร: 053-
แผนกการมาตรฐาน ฝายหนวยตรวจ
สถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ
โทร 0-2617-1727 ตอ 224, 214, 215, 202
E-mail: [email protected], [email protected],