ภาวะเศรษฐกิจภาคเหนือ ปี 2561 1

ท่ีมา : ธนาคารแห่งประเทศไทย ส านักงานภาคเหนือ

ตารางที่ 1 เคร่ืองชี้เศรษฐกิจส าคญัของภาคเหนือ

ภาพรวมเศรษฐกิจภาคเหนือปี 2561

เศรษฐกิจภาคเหนือ ปี 2561 ขยายตัวต่อเนื่อง โดยผลผลิตสินค้าเกษตรเพิ่มขึ้นมาก เนื่องจากปริมาณฝน

และสภาพภูมิอากาศเอื้ออ านวย ท าให้มีปริมาณวัตถุดิบในการผลิตเพิ่มขึ้น ส่งผลให้ผลผลิตภาคอุตสาหกรรมขยายตัว การท่องเที่ยวยังขยายตัวดีโดยเฉพาะนักท่องเที่ยวจีน ด้านการบริโภคภาคเอกชนปรับดีขึ้น ตามรายได้ครัวเรือนนอกภาคเกษตรและภาครัฐมีมาตรการสนับสนุน การลงทุนภาคเอกชนในด้านการผลิตเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและการขยายก าลังการผลิตขยายตัวต่อเนื่อง ส่วนในภาคการก่อสร้างยังหดตัว การใช้จ่ายภาครัฐลดลงเมื่อเทียบกับปีก่อน ที่ฐานสูงเพราะภาครัฐมีมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่องและในบางโครงการยังมีความล่าช้า แต่ยังมีส่วนส าคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ

รายได้เกษตรกร ขยายตัวร้อยละ 23.3 จากปีก่อน จากด้านผลผลิตเป็นส าคัญ โดยผลผลิตสินค้าเกษตรเพิ่มขึ้น

ร้อยละ 17.0 โดยเฉพาะอ้อยโรงงานมีผลผลิตมากสุดเป็นประวัติการณ์ ประกอบกับข้าวนาปรังและข้าวนาปีเพิ่มขึ้นสู่ระดับปกติ เนื่องจากปริมาณน้ าฝนและสภาพภูมิอากาศเอ้ืออ านวยในช่วงเพาะปลูกเทียบกับปีก่อนที่เกิดภาวะแล้ง ด้านราคาสินค้าเกษตรเพิ่มขึ้นร้อยละ 5.5 จากราคาข้าวเพิ่มขึ้นตามปริมาณการส่งออกอยู่ในเกณฑ์ดี ราคาข้าวโพดเลี้ยงสัตว์สูงขึ้นจากความต้องการของอุตสาหกรรมอาหารสัตว์ในประเทศ และราคามันส าปะหลังเพิ่มขึ้นเนื่องจากผลผลิตน้อยกว่าปีก่อน

% YoY (อัตราการเปลี่ยนแปลงจาก

ระยะเดียวกันปีก่อน) 2560 2561

2561

คร่ึงปีแรก คร่ึงปีหลัง ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4

ดัชนีรายได้เกษตรกร 9.5 23.3 36.7 11.4 21.6 93.8 13.0 11.2

ดัชนีผลผลิตสนิค้าเกษตร 14.1 17.0 30.3 5.0 17.3 82.6 7.2 4.3

ดัชนีราคาสินค้าเกษตร -4.1 5.5 4.9 6.1 3.7 6.1 5.4 6.7

ดัชนีผลผลิตอุตสาหกรรม 7.1 5.2 11.2 -1.1 10.3 12.7 -14.2 10.0

ดัชนีการอุปโภคบริโภคภาคเอกชน -1.8 -0.2 -0.8 0.3 -0.9 -0.6 -0.3 0.9

ดัชนีการลงทุนภาคเอกชน 2.5 1.1 2.4 -0.2 4.3 0.6 1.0 -1.5

การใช้จ่ายภาครัฐ (ไม่รวมเงินเดือน) -12.0 -3.4 1.8 -8.0 -2.5 7.2 1.8 -17.6

มูลค่าการส่งออกสนิค้าไปต่างประเทศ 10.6 7.4 17.6 -1.3 17.4 17.7 -1.2 -1.4

มูลค่าการน าเข้าสินค้า 14.6 -2.3 -1.8 -2.8 6.5 -9.1 -6.7 1.4

ภาวะเศรษฐกิจภาคเหนือ ปี 2561 2

ผลผลิตอุตสาหกรรม ขยายตัวร้อยละ 5.2 ชะลอลงจากปีก่อน โดยการผลิตหมวดอาหารขยายตัวได้ตามวัตถุดิบ

ทางการเกษตรโดยเฉพาะอ้อยและข้าว กลุ่มสินค้าผักและผลไม้แช่แข็งขยายตัวตามอุปสงค์ตลาดต่างประเทศโดยเฉพาะญี่ปุ่น ไต้หวัน เกาหลี และสหรัฐอเมริกา หมวดอิเล็กทรอนิกส์เพิ่มขึ้นตามการผลิตชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้ในยานยนต์ สอดคล้องกับภาพรวมการขยายตัวของยานยนต์ในตลาดโลก หมวดใบยาสูบเพิ่มข้ึนตามความต้องการจากต่างประเทศโดยเฉพาะอินโดนีเซีย ลาว และยุโรป ส าหรับหมวดสินค้าที่ลดลง ได้แก่ เครื่องดื่ม เนื่องจากเร่งผลิตไปแล้วในช่วงปลายปีก่อนปรับขึ้นภาษีสรรพสามิต เลนส์และส่วนประกอบ HDD ลดลงตามวัฏจักรสินค้า สินค้าสิ่งทอลดลงตามความต้องการจากต่างประเทศ ส าหรับเครื่องชี้ประกอบอ่ืนๆ ได้แก่ 1) มูลค่าการส่งออกของผู้ประกอบการในภาคเหนือขยายตัวในเกือบทุกหมวด ตามความต้องการจากต่างประเทศ เช่น สินค้าเกษตร ชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ เกษตรแปรรูป สิ่งทอและเครื่องแต่งกาย 2) ปริมาณการใช้ไฟฟ้าของโรงงานอุตสาหกรรมเพิ่มขึ้น 3) การจ้างงานในภาคการผลิตลดลงเล็กน้อย ส่วนหนึ่งเป็นผลจากการปรับกระบวนการผลิต บางแห่งน าเทคโนโลยีมาใช้ทดแทนแรงงานในบางขั้นตอนเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต 4) มูลค่าการน าเข้าวัตถุดิบขั้นกลางลดลง จากการบริหารสต๊อกของผู้ส่งออกบางรายเพื่อรอประเมินผลกระทบจากมาตรการกีดกันทางการค้าระหว่างสหรัฐและจีน

ภาวะเศรษฐกิจภาคเหนือ ปี 2561 3

ตารางที่ 2 ดัชนีผลผลิตอุตสาหกรรมภาคเหนือ

% YoY น้ าหนัก ปี 2550

2560 2561 2561

ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4

เคร่ืองดื่ม 25.5 -0.3 -7.2 -6.5 -9.0 -29.9 28.1

อาหาร 18.9 17.9 23.8 19.6 58.5 9.8 20.4

ชิ้นส่วนอิเลก็ทรอนิกส ์ 14.0 12.8 16.8 10.0 26.3 3.1 27.4

เลนส์และส่วนประกอบ HDD 11.7 15.2 -18.3 -1.7 -8.2 -18.4 -44.8

สิ่งทอและเสื้อผ้าส าเร็จรูป 10.2 13.1 -41.2 9.7 -19.8 -48.7 -63.0

อโลหะ 8.0 -6.3 1.9 18.2 2.7 -8.3 -2.8

โลหะ 1.3 -11.6 -4.2 -12.6 -6.6 0.4 2.2

เคร่ืองหนัง 1.2 19.9 4.7 42.9 -10.4 -6.4 -3.9

ยาสูบ 1.1 0.5 10.5 -38.0 -10.3 -16.3 124.1

อื่นๆ 8.1 -20.8 12.0 29.8 -2.0 -9.0 43.3

ดัชนีผลผลิตอุตสาหกรรม 100.0 7.1 5.2 10.3 12.7 -14.2 10.0

ที่มา : ธนาคารแห่งประเทศไทย ส านักงานภาคเหนือ

ภาคการท่องเที่ยว ขยายตัวดีต่อเนื่องโดยเฉพาะนักท่องเที่ยวจีน แม้จะลดลงบ้างช่วงเดือนกันยายน - ตุลาคม 2561 หลังจากเหตุการณ์เรือล่มที่จังหวัดภูเก็ต โดยมีปัจจัยสนับสนุนจากการเปิดเส้นทางการบินใหม่จากประเทศจีนมายังจังหวัดเชียงใหม่หลายเส้นทาง และการยกเว้นค่าธรรมเนียม Visa on Arrival นอกจากนี้ จ านวนนักท่องเที่ยวชาติอื่นๆ ก็เพิ่มขึ้นเช่นกัน ท าให้จ านวนนักท่องเที่ยวต่างชาติผ่านด่านตรวจคนเข้าเมืองท่าอากาศยานเชียงใหม่เพิ่มข้ึนต่อเนื่องทั้งปี ขณะที่นักท่องเที่ยวชาวไทยเดินทางเข้ามาภาคเหนือเพิ่มข้ึน โดยมีปัจจัยสนับสนุนทั้งจากการจัดกิจกรรมและงานประชุมสัมมนาภาครัฐและเอกชน สะท้อนจากจ านวนผู้โดยสารผ่านท่าอากาศยานส าคัญในภาคเหนือเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะท่าอากาศยานเชียงใหม่ เชียงราย และพิษณุโลก

ภาวะเศรษฐกิจภาคเหนือ ปี 2561 4

การบริโภคภาคเอกชน ปรับดีขึ้น การใช้จ่ายเพื่อซื้อสินค้าที่ใช้ในชีวิตประจ าวันปรับดีขึ้นต่อเนื่อง โดยในช่วงครึ่งปีหลังสามารถกลับมาขยายตัวได้ ส่วนหนึ่งเป็นผลจากรายได้ครัวเรือนนอกภาคเกษตรขยายตัวและมาตรการสนับสนุนจากภาครัฐ เช่น บัตรประชารัฐ โครงการช่วยเหลือค่าเก็บเกี่ยวและปรับปรุงคุณภาพกับเกษตรกร เป็นต้น ด้านการใช้จ่ายเพื่อซื้อสินค้าคงทนประเภทยานยนต์ขยายตัวดี สะท้อนจากยอดจดทะเบียนรถยนต์นั่งส่วนบุคคล รถยนต์เชิงพาณิชย์ และรถจักรยานยนต์เพิ่มขึ้นต่อเนื่อง ส่วนหนึ่งเป็นผลจากการส่งเสริมการขายของบริษัทผู้ผลิต ตัวแทนจ าหน่าย และการผ่อนคลายเงื่อนไขเช่าซื้อ นอกจากนี้ เป็นผลจากโครงการรถยนต์คันแรกถือครองมาครบ 5 ปี ท าให้บางส่วนมีความต้องการรถยนต์เพิ่มขึ้น

การลงทุนภาคเอกชน ขยายตัวเล็กน้อยร้อยละ 1.1 จากการลงทุนในด้านการผลิตเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและการขยายก าลังการผลิตของธุรกิจเพื่อส่งออก เช่น ชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ การแปรรูปผลผลิตการเกษตร ชิ้นส่วนยาน พาหนะ เป็นต้น อย่างไรก็ตาม ยังกระจุกตัวอยู่ในอุตสาหกรรมการผลิตเพื่อส่งออก ส่วนการลงทุนภาคก่อสร้างหดตัว โดยการลงทุนก่อสร้างใหม่ทั้งที่อยู่อาศัยแนวราบและอาคารชุดมีจ านวนลดลงจากปีก่อน สะท้อนจากยอดเปิดตัวโครงการหมู่บ้านจัดสรร ยอดขออนุญาตจัดสรรที่ดิน การจดทะเบียนอาคารชุด และสินเชื่อภาคอสังหาริมทรัพย์หดตัวต่อเนื่อง ประกอบกับสถาบันการเงินระมัดระวังการให้สินเชื่อธุรกิจแก่ผู้ประกอบการและสินเชื่อรายย่อยเพื่อที่อยู่อาศัย อย่างไรก็ดี การซื้อที่อยู่อาศัยของชาวต่างชาติโดยเฉพาะชาวจีนช่วยท าให้สต๊อกอาคารชุดคงค้างลดลงบ้าง

ภาวะเศรษฐกิจภาคเหนือ ปี 2561 5

การใช้จ่ายภาครัฐ ยังเป็นแรงขับเคลื่อนเศรษฐกิจที่ส าคัญ แม้ว่าการใช้จ่ายลดลงร้อยละ 3.4 เมื่อเทียบกับปีก่อน ตามรายจ่ายประจ าลดลงร้อยละ 1.8 แต่เป็นผลจากปีก่อนฐานสูง เพราะปีก่อนภาครัฐมีมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่อง เช่น โครงการยกระดับศักยภาพหมู่บ้านเพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานราก และโครงการ 9101 ตามรอยเท้าพ่อภายใต้ร่มพระบารมีเพื่อการพัฒนาการเกษตรอย่างยั่งยืน เป็นต้น ในขณะที่รายจ่ายลงทุนลดลงร้อยละ 5.2 จากหมวดที่ดินและสิ่งก่อสร้างเนื่องจากบางโครงการล่าช้าจากอุปสรรค เช่น สภาพอากาศไม่เอ้ืออ านวย การเวนคืนที่ดิน การย้ายต้นไม้และระบบสาธารณูปโภค เป็นต้น ประกอบกับเป็นผลจากฐานสูงในปีก่อนที่มีโครงการลงทุนขนาดเล็กมูลค่าต่ ากว่า 2 ล้านบาท ด้านอัตราการเบิกจ่ายรวมอยู่ที่ร้อยละ 91.5 ต่ ากว่าเป้าหมายที่ก าหนดไว้ร้อยละ 96.0 แต่สูงกว่าปีงบประมาณก่อนหน้าเนื่องจากการเร่งรัดการเบิกจ่ายของหลายหน่วยงาน

ภาคการเงิน ยอดคงค้างสินเชื่อของสาขาธนาคารพาณิชย์ขยายตัว ตามสินเชื่อของภาคธุรกิจ เช่าซื้อรถยนต์

เพื่อที่อยู่อาศัย ธุรกิจก่อสร้าง ธุรกิจขนส่ง ธุรกิจโรงแรมและภัตตาคาร อย่างไรก็ตาม สินเชื่อของธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ ภาคเกษตรกรรม อุตสาหกรรมการผลิต และกิจกรรมทางการเงินหดตัวต่อเนื่อง ขณะที่ยอดคงค้างสินเชื่อของสถาบันการเงินเฉพาะกิจเพิ่มขึ้น จากความต้องการสินเชื่อภาคเกษตร ส่วนบุคคล เพื่อที่อยู่อาศัย และสินเชื่อธุรกิจ SMEs ทางด้านเงินฝากของสาขาธนาคารพาณิชย์และสถาบันการเงินเฉพาะกิจขยายตัวต่อเนื่อง จากเงินฝากของส่วนราชการ การออกผลิตภัณฑ์เงินฝากเพื่อชดเชยส่วนที่ครบก าหนดและการบริหารจัดการต้นทุน รวมถึงเงินช่วยเหลือค่าเก็บเก่ียวและปรับปรุงคุณภาพข้าวของเกษตรกรเพิ่มข้ึน

ตารางที่ 3 ยอดคงค้างเงินฝากและสนิเชื่อของสถาบนัการเงินในภาคเหนือ

รายการ 2560 2561 2561

ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4

ธนาคารพาณิชย ์

เงินฝาก (พันล้านบาท) 667,097 686,147 674,024 677,377 668,124 686,147 % YoY 4.6 2.9 2.9 4.6 4.1 2.9 เงินให้สินเชื่อ (พันล้านบาท) 589,634 617,518 564,637 562,263 569,877 617,518 % YoY 0.9 4.7 -2.5 -3.0 -2.7 4.7

สถาบันการเงินเฉพาะกิจ

เงินฝาก (พันล้านบาท) 477,311 511,282 487,706 487,848 485,424 511,282 % YoY 7.5 7.1 7.5 7.3 7.0 7.1 เงินให้สินเชื่อ (พันล้านบาท) 697,272 715,194 707,379 706,892 707,534 715,194 % YoY 2.6 2.6 3.2 3.3 2.9 2.6

ที่มา : ธนาคารแห่งประเทศไทย ส านักงานภาคเหนือ

ภาวะเศรษฐกิจภาคเหนือ ปี 2561 6

ด้านเสถียรภาพเศรษฐกิจภาคเหนือ อยู่ในเกณฑ์ดี

อัตราเงินเฟ้อทั่วไป อยู่ในระดับต่ าที่ร้อยละ 0.5 เท่ากับปีก่อน โดยราคาหมวดพลังงานขยายตัวตามราคาน้ ามันขายปลีกเพิ่มขึ้นมากในช่วง 9 เดือนแรกเป็นส าคัญ ขณะที่ราคาหมวดอาหารสดลดลงจากราคาผลไม้และผัก ส าหรับอัตราเงินเฟ้อพื้นฐานอยู่ในระดับต่ าที่ร้อยละ 0.4

อัตราการว่างงาน ที่ปรับฤดูกาลอยู่ในระดับต่ าที่ร้อยละ 0.9 ประมาณสองในสามของผู้ว่างงานเป็นผู้ที่มีประสบ

การณ์ท างานโดยเคยท างานในภาคค้าส่งค้าปลีก การผลิต การขนส่ง โรงแรมและภัตตาคาร และกิจกรรมทางการเงิน ส่วนที่เหลือเป็นผู้ที่ไม่เคยมีประสบการณ์ท างานมาก่อน ด้านการจ้างงานเพิ่มขึ้นร้อยละ 2.5 ตามการจ้างงานในภาคเกษตร ขณะที่การจ้างงานนอกภาคเกษตรหดตัวเล็กน้อย โดยลดลงในภาคการผลิต กิจกรรมทางวิชาชีพ วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และภาคการศึกษา

แนวโน้มเศรษฐกิจภาคเหนือปี 2562 คาดว่าขยายตัวชะลอลง โดยผลผลิตภาคเกษตรอาจเพิ่มขึ้นไม่มาก

เนื่องจากปริมาณฝนและสภาพอากาศไม่เอ้ืออ านวยเช่นปีก่อน และอาจเกิดภาวะแล้งได้ การผลิตสินค้าอุตสาหกรรมชะลอตัวเนื่องจากวัตถุดิบเกษตรลดลง ขณะที่การผลิตส่งออกชะลอลงจากผลกระทบของการชะลอตัวของเศรษฐกิจโลกและมาตรการกีดกันทางการค้าระหว่างสหรัฐฯ และจีน อย่างไรก็ดี การท่องเที่ยวมีแนวโน้มขยายตัว โดยเฉพาะนักท่องเที่ยวจีน ตามการเพิ่มเที่ยวบินตรงจากต่างประเทศและการยกเว้นค่าธรรมเนียม Visa on Arrival ด้านการบริโภคปรับดีขึ้นอย่างค่อยเป็นค่อยไป ส่วนหนึ่งจากมาตรการสนับสนุนของภาครัฐ การลงทุนมีแนวโน้มทรงตัวในระดับต่ าเนื่องจากนักลงทุนบางส่วนรอดูความชัดเจนของนโยบายรัฐบาลชุดใหม่ ด้านการใช้จ่ายของภาครัฐคาดว่าลดลงตามเงินจัดสรรงบประมาณที่ได้รับน้อยกว่าปีก่อน

ภาวะเศรษฐกิจภาคเหนือ ปี 2561 7