1

 

รางบทความจากรายการวทย รายการ “เกษตรนาร” ประจาป 2558

ออกอากาศ ทกวนเสาร เวลา 20.30-20.55 น. โดย

นายวสนต ชณหวจตรา และ

นายวรวร รายา ฝายสงเสรมและเผยแพร

สานกสงเสรมและฝกอบรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

 

2

 

สารบญ

หนาการปลกฟกแมว มะระหวาน                 1การปลกโทงเทงฝรง หรอ Cape gooseberry            4การปลกแตงกวาญปน (ซกน)                 6การปลกขาวสงขหยด ตอนท 1                 9การปลกขาวสงขหยด ตอนท 2                 12การเลยงไกแบบอนทรย ตอนท 1                15การเลยงไกแบบอนทรย ตอนท 2                18แนวคดเกยวกบเกษตรอนทรยในประเทศไทย ตอนท 1           21แนวคดเกยวกบเกษตรอนทรยในประเทศไทย ตอนท 2           25แนวคดเกยวกบเกษตรอนทรยในประเทศไทย ตอนท 3           28แนวคดเกยวกบเกษตรอนทรยในประเทศไทย ตอนท 4           32แนวคดเกยวกบเกษตรอนทรยในประเทศไทย ตอนท 5           36การเลยงไสเดอนดน ตอนท 1                 39การเลยงไสเดอนดน ตอนท 2                 43การปลกดาวเรองตดดอก ตอนท 1               47การปลกดาวเรองตดดอก ตอนท 2               52การปลกและการดแลกลวย 56แนวทางการผลตกลวยหอมทองแหลงใหญทรงสต 60แนวทางการผลตกลวยหอมทองคณภาพทบานนาฉา อ.สว จ.ชมพร 63แนวทางการผลตกลวยหอมทองของเกษตรกรทเปนสมาชกสหกรณการเกษตรทายาง จากด

อ.ทายาง จ.เพชรบร 66 พนธขาวโพดเลยงสตว ตอนท 1 69พนธขาวโพดเลยงสตว ตอนท 2 75เทคนคการปลกขาวโพดเลยงสตว 81การเกบรกษาขาวโพดเลยงสตว ตอนท 1               87 

 

3

 

สารบญ (ตอ)

หนาการเกบรกษาขาวโพดเลยงสตว ตอนท 2               92เกรดเลกเกรดนอยสาหรบการทาการเกษตร : การเพาะเมลด/และกลยทธการปลกพรก การปลก

มะพราวนาหอมมหาสารคาม การเลยงปลาสลด และการปลกมะขามใหไดฝกมะขามจานวนมาก เจาของสวนตองดแลตงแตการเกบเกยวฝก         96

การแปรรปขาวเปนสนคาระดบพรเมยม ตอนท 1             101การแปรรปขาวเปนสนคาระดบพรเมยม ตอนท 2             104การผลตกลวยหอมทองเพอจาหนายในประเทศ             108ตลาดกลวยของไทยในตางประเทศ ตอนท 1             113ตลาดกลวยของไทยในตางประเทศ ตอนท 2             116ตลาดกลวยของไทยในตางประเทศ ตอนท 3             121พชเศรษฐกจประเทศในกลม AEC ตอนท 1             124พชเศรษฐกจประเทศในกลม AEC ตอนท 2             127ศกยภาพ ขาว, ถวเหลอง, ขาวโพด, กาแฟ, มนสาปะหลง กบ AEC ตอนท 1       130ศกยภาพ ขาว, ถวเหลอง, ขาวโพด, กาแฟ, มนสาปะหลง กบ AEC ตอนท 2       133การเลยง “หนอนกนเยอไผ” แมลงอนาคตไกล ราคาด           136วธการเพาะเหดปลวก(เหดโคน)จากจอมปลวก             139การ“ปลกขาวโพดในทนา” ผลผลตไดราคา ลดปญหานาแลง         142วธการเพาะเชอเหดฟางจากตนกลวย และการปลกกระชายสงขาย         147การเลยงกงกามแดงเพอจาหนายสาหรบบรโภค             151การเลยงกงกามแดงเพอความสวยงาม ตอนท 1             155การเลยงกงกามแดงเพอความสวยงาม ตอนท 2             159การเลยงกงกามแดงเพอความสวยงาม ตอนท 3             1613 ลด 2 เพม 2 ปฏบต 2 รกษา เคลดลบการทานาแบบลดตนทนจากปราชญชาวนาเมองอบลฯ

และการตอหวเชอเพอแกไขปญหาศตรพช            167 การปลกมะขามเทศ พชทนแลง รายไดด               172 

 

4

 

สารบญ (ตอ)

หนาการเลยงแมลงดานา ตอนท 1                 175การเลยงแมลงดานา ตอนท 2                 179การเลยงแมลงดานา ตอนท 3                 181การเลยงชนโรงเพอการผสมเกสร                183การปลกสาเก ตอนท 1                   186การปลกสาเก ตอนท 2                   189การเลยงไกพนเมอง ตอนท 1                 192

 

1

 

การปลกฟกแมว มะระหวาน ออกอากาศวนเสารท 3 ม.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนางสาวจไรรตน อนทรโอสถ ฟกแมว เปนชอเรยกตามภาษาพนบานภาคเหนอ หรอจะเรยกใหโกหรแบบภาษาญปนและไดราคาสงตองเรยกวา ซาโยเต ฟกแมวเปนพชขามป ลาตนเปนเถาเลอย มมอเกาะทเจรญจากขอใบ ขยายพนธดวยผลแก สภาพพนททเหมาะสมตอการปลกฟกแมวจะตองสงจากระดบนาทะเล ประมาณ 500-1,400 เมตร เปนทราบหรอทราบเชงเขา อณหภมเฉลย 15-28 องศาเซลเซยส ชอวทยาศาสตร : Sechium edule (Jacq.) ชอวงศ : Cucurbitaceae ชอทองถน : ชาโยเต มะเขอเครอ, มะระแมว, มะระหวาน, มะเขอเครอ หรอ ชาโยเต (องกฤษ: Chayote; ชอวทยาศาสตร Sechium edule) เปนไมเถาวงศแตง (Cucurbitaceae) ผลและยอดออนรบประทานได มถนกาเนดอยทางตอนใตของประเทศเมกซโก และแถบอเมรกากลาง ปจจบนมปลกอยทวโลก พบปลกทวไปในพนทสง 500-1,700 เมตรเหนอระดบนาทะเล มดนอดมสมบรณ แสงสวางพอเพยง (ชวงแสง 12 ชวโมงตอวน เพอชกนาใหเกดการเจรญของดอก) และใกลแหลงนา สนนษฐานกนวาพชชนดนนาเขามาในประเทศไทยโดยหมอสอนศาสนา และใหชาวบานปลกเปนครงแรกทจงหวดแพร ฟกแมวเปนไมเถาเลอย สามารถเจรญเตบโตขามปได มลกษณะคลายเปนพชทอยในกลมของพชตระกลแตง แตมลกษณะหลายอยางทไมเหมอนพชตระกลแตงทพบเหนโดยทวไป ลกษณะลาตน ใบ ยอด และมอจบ คลายแตงกวาผสมกบฟกเขยว มระบบรากสะสมขนาดใหญ ลาตนเปนเหลยม เจรญเปนเถา ยาว 15-30 ฟต มเถาแขนง 3-5 เถา มอเกาะเจรญทขอ ใบมขอบใบลกษณะเปนเหลยม 3-5 เหลยม ยาว 8-15 เซนตเมตร ดอกสขาวปนเขยว ดอกเกดทขอระหวางตนกบกานใบเปนชนดดอกชอ (Inflorescence) สวนดอกเปนประเภทไมสมบรณเพศ (Imperfect flower) กลาวคอดอกตวผและดอกตวเมยเปนคนละดอก แตอยในตนเดยวกน (Monoecious plant) ผลของมะเขอเครอเปนประเภทผลเดยว (Simple fruit) เนอของผลเจรญมาจากฐานรองดอกทขยายใหญไปหมเมลดไวมเมลดเพยงเมลด เดยว ในผลเหมอนกบมะมวง มะปราง ซงเปนขอแตกตางของพชตระกลแตงทเราพบเหนโดยทวไป ผลทรงกลมยาวสเขยวออน รปรางคลายแพร มขนาดความยาว 7-20 เซนตเมตร กวาง 5-15 เซนตเมตร นาหนกผล 200-400 กรม เนอมรสหวาน รสชาตคลายมนฝรงปนแตงกวา

2

 

การปรงอาหาร และสรรพคณทางยา ใช ผล ใบ และรากประกอบอาหาร แตกสามารถรบประทานลาตนและเมลดได ในประเทศไทยนยมรบประทานยอดซาโยเตผดนามนหอย • ผล สามารถรบประทานไดทงเปลอก มรสชาตคลายอารตโชค หรอมนฝรง สามารถนามาตาสมตาแทนมะละกอกได เพราะเนอหวานกรอบ นามาหนฝอยหรอสไลดเปนแผนผดกบไข หรอผดนามน หวานอรอย • ราก สวนใหญประกอบดวยแปง ใชตมหรอผด ใชเปนอาหารสตวได • ผลและเมลดประกอบดวยกรดอะมโนทสาคญหลายชนด และวตามนซ • ใบและผล ใ ชดองยา มคณสมบต ชวยขบปสสาวะ บาร งหวใจและหลอดเลอด แกอกเสบ นาตมใบและผล ใชในการรกษาอาการเสนเลอดแขงตว ความดนโลหตสง และสลายนวในไต การปลกและการดแลรกษา นาผลทเหนวาแกเตมทแลว โดยจะสงเกตเหนไดจากเมลดและรากงอกออกมา แลวนาไปเพาะลงถงทเตรยมไว โดยมสวนผสมของ แกลบเผา แกลบดบ ดนรวน อตราสวน 1:1:2 ผสมกบปยคอกเลกนอยใหลกครงผล จนกระทงแตกยอดออกมายาวประมาณ 20-35 เซนตเมตร จงนาไปปลกในหลมทเตรยมไว ทมขนาด 50x50x50 ซม. โดยใชระยะปลก 2×2 เมตร จะทาใหไดจานวนตน 400 ตน/ไร ทาคางสงประมาณ 2 เมตร

ใหนา 2 วน/ครง สาหรบดนรวนปนทราย ถาเปนดนเหนยวควรใหนา 4-5 วน/ครง ใหปยสตร เพมอนทรยวตถในดน โดยใสปยคอกทมเปอรเซนตของธาตอาหารสง เชน มลไกแหง ซงมธาต

อาหารสง และเพมปยหมกเพอทาใหดนรวนขน และจะทาใหอมนาไดด โดยเฉพาะในดนทราย ควรมการตดแตงเถา 3-4 ครง/ป โดยไวเถาทสมบรณ ประมาณ 3-5 เถา/ตน การเกบเกยว หลงจากปลกจนถงอาย 6 เดอน ฟกแมวจะเรมใหผลผลต

การเกบผลออน เรมเกบผลไดเมออาย 4-5 เดอน ผลจะออกเปนรนๆ ละ 45 วน ผลทเกบมผวมสเขยวออนหรอ สเขยวหนกประมาณ 250-400 กรม/ผล การเกบยอด ตดยอดออนไดหลงจาการปลกประมาณ2เดอน เกบยอดออนยาวประมาณ40-50เซนตเมตร ทกๆ 2-3 วน ผลผลตเฉลย200-300 กโลกรม/ไร

3

 

ผดยอดฟกแมว ยอดฟกแมวเปนผกทชอบทานมาก เปนผกทฎทานงายไมเหมนเขยว ไมวาจะนามาทายายอดฟกแมว หรอลวกยอดฟกแมวจมนาพรกหนม หรอวาจะนามาทาผดยอดฟกแมว จะมรสชาตหวานกรอบ ไมตองใชเวลาในการปรงนาน บางคนอาจจะรจกผกชนดนจากชอยอดมะระหวาน แตชอทถกตองนาจะเปนยอดฟกแมวมากกวา สงทตองเตรยม

• ยอดฟกแมว 1 กา • กระเทยม 5 กลบ • พรกขหน 7 เมด • ซอวขาว 1/2 ชอนโตะ • ซอสหอยนางรม 1 ชอนโตะ • นาตาลทราย 1/2 ชอนชา

วธทา 1. ลางยอดฟกแมวใหสะอาด เดดเอาเฉพาะสวนยอดออน ใบออนและกานออน ใสชามเตรยมไว 2. ตากระเทยมกบพรกขหนพอหยาบๆ ตกใสชามยอดฟกแมวทเดดไว 3. ยกกระทะใสนามนยกขนตงไฟ ใชไฟแรง ใหนามนรอนจด 4. ใสเครองปรง ซอสหอยนางรมและซอวขาวลงไปบนชามผก 5. พอนามนในกระทะรอนจดแลว เทผกพรอมเครองปรงทอยในชามลงไป ผดใหเขากน 6. ปรงรสดวยดวยนาตาล คนใหเขากน ไมตองผดใหผกสกมากเอาแคผกสลดกพอ จะทาใหไดผกทหวานกรอบ ปดไฟ ตกใสจานเสรฟไดเลย

เอกสารอางอง

http://www.monmai.com/ https://www.facebook.com/FoodandHealthforyou/posts/615009988548017 https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9F%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%A1%E

0%B9%89%E0%B8%A7 http://www.rakbankerd.com/agriculture/page.php?id=4121&s=tblplant http://www.kasetloongkim.com/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=1877

4

 

การปลกโทงเทงฝรง หรอ Cape gooseberry ออกอากาศวนเสารท 10 ม.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนางสาวจไรรตน อนทรโอสถ

สาหรบเจาโทงเทงฝรงนจดเปนพชในตระกลเดยวกบพรก มะเขอ มะเขอเทศ มนฝรง ยาสบ พทเนย มถนกาเนดในอเมรกาใตแถบประเทศเปร ชล มชอวทยาศาสตรวา Physalis Peruviana L. เปนผลไมทมคณคาอดมไปดวยวตามนซ ทมคณสมบตปองกนไขหวด ภมแพ วตามนเอปองกนอาการตาบอดในทมด ทาใหสายตาด ผวพรรณสวย ผมสวยดกดา ตอนนมการนามาปลกเปนผลไมเมองหนาวขายกนแลว ทราบวาในเมองไทยแถวดอยอนทนนทกมการปลกเพอจาหนายเหมอนกน

พอหนกลบมาดโทงเทงไทย จะพบเหนขนอยตามขางทางทวไป จดเปนพวกวชพชทไมใครมใครรคณคา เคยพบขางทางเดนกลบบาน เลงไวแลววาลกใกลสกเมอไหรเธอเสรจฉนแน แตพอวนใหมกะวาจะไปเมยงมองดวายงอยสบายดหรอเปลา กลบไมพบตนหญาและเจาโทงเทงแถวนนสกตนเลย..เลยบเตยน..สวยงามและสะอาด ตองปรบมอใหกบความขยนของเจาหนาทรกษาความสะอาดของเขตทขยน แตมนกลบทาใหเจาตนโทงเทงของฉนหายวบไปหมด

ครงแรกทไดลมรสลกโทงเทงตองยอมรบวารสชาตดมาก อรอยและหอมดวย ทสาคญโทงเทงจดเปนยาสมนไพรทมประโยชนมาก ชาวจนจะปลกยาตวนเกบไวใชประโยชน แตสาหรบหมอไทยกเกบเอาจากทรกชฏขางทางไปใชไดเพราะมขนเยอะแยะ แตพกหลงพวกวชพชมกถกทาลายไปมากจงไมคอยไดพบโทงเทงมากเทาไร

ประโยชนทสาคญของโทงเทงคอ ใชรกษาอาการทอนซลอกเสบ หมอพนบานใชทงตนตาใหแหลกละลายกบสรา เอาสาลชบเอานายาใชอมไวขางแกม กลนนาผานลาคอทละนด แกทอนซลอกเสบ หรอทเรยกวาตอมนาลายอกเสบ แกฝในคอ ใชแกอาการอกเสบในลาคอไดด หรอคนทแพแอลกอฮอลกใชละลายกบนาสมสายชแทน ใชภายในแกรอนในกระหายนา ใชภายนอกแกฟกบวมอกเสบทาใหเยน

โทงเทงมชอเรยกแตกตางกนไปตามทองถน อาท โทงเทง โคมจน เผาะแผะ ทงทง มะกองเชา ตงตง ตงองเชา ทงทง โคมญปน ชอเรยกทางวทยาศาสตร คอ Physalis minima Linn. วงศ Solanaceae เปนสมนไพรเลก ๆ จาพวกหญา ตนสงประมาณครงฟตถง 2 ฟต ใบกลมคลายใบพมเสน แตเลกกวาและบางกวามาก ดอกสเหลอง ผลกลมพองเหมอนโคมจนปลายแหลม โตประมาณเทาลกพทราเของ ๆ งามนาด มขนอยตามทชมชน และรกรางวางเปลาทว ๆ ไป

5

 

ขอมลทางวทยาศาสตร

แกหลอดลมอกเสบเรอรง ใชทงตนแหงหนก 500 กรม ผสมนาเชอมใหมปรมาณ 500 ซซ รบประทานครงละ 50 ซซ วนละ 3 ครงหลงอาหาร 10 วน เปน 1 รอบของการรกษา กนตดตอกน 3 รอบ แตละรอบพก 3 วน จากการรกษาคนไข 50 ราย ไดผล 39 ราย อาการดขน 10 ราย ไมเหนผล 1 รายจากการรกษาโรคไอมเสมหะ หอบ หด ไดผลคอนขางด ระยะเวลาของการรกษาโดยเฉลย 3-6 วน ยกเวน 1 ราย ทรกษาถง 20 วน ในระหวางการรกษาคนไขบางคน มอาการรสกใจคอไมคอยด อดอด เวยนหว นอนไมหลบ เหลานเปนอาการขางเคยงของยาน หลงจากรกษา 1-5 วน อาการเหลานกจะหายไปเอง มคนไขรายหนงกนตนนสด ๆ หนก 750 กรมในเวลา 2 วน กไมปรากฏอาการเปนพษแตอยางใด

แกดซาน ใชทงตน 2 ตน ตมนา คนเอานาขน ๆ มาผสมนาตาลพอสมควร ใหรบประทานวนละ 2-3 ครง บางคนรบประทาน 10-15 ครง กหายตวเหลอง

แกตอมทอนซลอกเสบ ใชตนนสด ๆ (หรออยางแหงกใชได) 3 หว แผน ฝกชบนาตาล 2 แผน ใสนา 1 ถวย ตมใหเหลอครงถวย รบประทานครงเดยวหมด เดกกรบประทานลดลงตามสวน จากการรกษาคนไขรอยกวาราย บางคนรบประทาน 4-10 ครงกหาย บางคนรบประทานตดตอกนถง 2 เดอนจงหาย

ในตารายาสมนไพรไทยไดบนทกสรรพคณโทงเทงไววา มสรรพคณแกโรคเบาหวาน แกตอมทอนซลอกเสบ ขบปสสาวะ แกไอ แกเจบคอ แกไข แกปวดศรษะ แกบดมตว แกพษ ขบพยาธในลาไส แกฟกชา แกปวดห แกบวมนา ยาระบาย ใชทงตน รกษาดซาน ไอหดเรอรง แผลมหนอง เจบคอ สวนราก ใชขบพยาธ รกษาโรคเบาหวาน

ชวงนอากาศทางภาคเหนอและอสานกาลงเดนเขาสความหนาวเยน ตามโรงพยาบาลแนนขนดดวยคนไขทมอาการโรคไขหวด โรคภมแพ เรยกวาโรคในระบบทางเดนหายใจนาหนามาลวเพอชวยลดภาระของแพทย พยาบาลและเจาหนาทสาธารณสข เราทกคนตองดแลสขภาพของตนเองใหด พกผอนใหเพยงพอ ดมนาอน รบประทานอาหารทปรงดวยผก-ผลไมทจะเสรมสรางภมคมกนใหรางกาย แขงแรงและครอบครวทมเดกและผสงวยตองใสใจใกลชดใหมากขน

เอกสารอางอง http://health.kapook.com/view105348.html https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%97%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%97%E

0%B8%87%E0%B8%9D%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87 http://www.kasetporpeang.com/forums/index.php?topic=111405.48 http://agronomy60.blogspot.com/2011/01/blog-post_29.html http://research.rae.mju.ac.th/raebase/index.php/knowledge/2010/107-cape-gooseberry

6

 

การปลกแตงกวาญปน (ซกน) ออกอากาศวนเสารท 17 ม.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนางสาวจไรรตน อนทรโอสถ ซกน เปนพช ตระกลแตง มชอวทยาศาสตรวา Cucurbita L. var. cylindica Pans. ซกน มถนกาเนดอย

แถบเมกซโก เปนพชฤดเดยว เจรญเปนพม หรอกงเลอบ ลาตนเปนขอสน ใบมลกษณะเปนเหลยม ผวหยาบ และมขนออนบนใบ ดอกตวเมยและตวผ แยกกนอย แตอยบนตนเดยวกน ผสมเกสรโดยแมลง เชน ผง ผลมลกษณะทรงยาว ร มสนนนตามยาว ผวเรยบเปนมน สเขยวแก สลบลายขาวเปนจด เนอแนน กรอบ ฉานา มเมลดจานวนมาก ขนาดผลโดยประมาณมเสนผาศนยกลาง 3-4 เซนตเมตร ยาว 15-20 เซนตเมตร นยมบรโภค กนมากใน แถบประเทศเมดเตอรเรเนยน ในฝรงเศส องกฤษ อตาล

สภาพทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของซกน ซกน ตองการสภาพอากาศอบอนในการเจรญเตบโต ปลกไดดสภาพพนท ทมความสงตงแต 600 เมตร

ขนไป สามารถปลกไดตลอดทงป อณหภม ทเหมาะสมอยระหวาง 18-30′C ถาอณหภมสง หรอตากวาน ซกนจะชะงกการเจรญเตบโต

ดน ทเหมาะสาหรบปลกซกน ควรเปนดนทรวนซย หนาดนลก มความอดมสมบรณ ระบายนาไดด ความเปนกรด-ดางของดนมคา 6.0-6.5 และควรไดรบนาอยางสมาเสมอ และแสงแดดอยางเตมท

การปฏบตดแลรกษาซกนในระยะตางๆ ของการเจรญเตบโต การเตรยมกลา เพาะกลาซกนในถาดหลม อายกลา 6-8 วน การเตรยม ไถดนลก 15-20 เซนตเมตร ตากแดด 7-10 วน เกบเศษวชพชออกจากแปลง แลวจงใสปยคอก

อตรา 1-2 ตน/ไร และปย 15-15-15 อตรา 50 กก./ไร การปลกซกน ปลกแถวเดยว ระยะปลกระหวางตน 0.7-1 เมตร ระยะหาง ระหวางแถว 1 เมตร ขนอยกบ

สายพนธ และฤดปลก การใหนาซกน ควรใหนาอยางสมาเสมอ หากขาดนาพชจะชะงก การเจรญเตบโต และผลผลตมคณภาพ

ตา การใหปยซกน หลงยายปลก ใสปย 15-15-15 อตรา 100 กก./ไร และแคลเซยมไนเตรท อตรา 50 กก./

ไร การเกบเกยวซกน เกบเกยวผลออน ผวเปนมน หลงจากดอกบาน 5-7 วน

7

 

โรคและแมลงศตรซกนทสาคญในระยะตางๆของการเจรญเตบโต ระยะกลา-ยายปลก 6-8 วน เพลยไฟ, ระยะเจรญเตบโต-ออกดอกแรก 30-35 วน โรคไวรส, โรคราแปง, เพลยไฟ, เพลยออน, ระยะเกบเกยว 40-80 วน โรคไวรส, โรคราแปง, โรคผลเนา, เพลยไฟ, เพลยออน, แมลงวนแตง การใชประโยชน และคณคาทางอาหารของซกน ผลซกน (Zucchini) รบประทานสด ใชแทนบวบหรอแตงในอาหารชนดตางๆ เชน ผด แกงจด แกงเลยง

หรอตมจมนาพรก หรอใชเปนผกสด สามารถนาไปดอง ซกนเปนผกทมแคลอรตา เหมาะสาหรบผทตองการ ควมคมนาหนก

ซกน (Zucchini) สามารถใชแทนแตงกวาได ซกน เปนผกทมแคลอรตาและไมมไขมน จงเหมาะกบผทควบคมนาหนกและระดบคลอเรสเตอรอล สารอาหารทไดจากแตงซกน อดมไปดวยวตามน เชน วตามนซ วตามนเอ วตามนบ1 วตามนบ2 วตามนบ6 วตามนเค เบตาแคโรทน แคลเซยมและแมกนเซยม โปแทสเซยม คอปเปอร โฟเลต ฟอสฟอรส และแมงกานส omega-3

วตามนซในซกน (Zucchini) ชวยรกษาโรคหอบหด ลดการอกเสบ ลดอาการเจบปวดจากอาการไขขออกเสบ รกษาอาการฟกชาตามผวหนง ลดความเสยงของเสนเลอดอดตนและโรคหวใจ

วตามนซ และ luetin ยงชวยบารงสขภาพของดวงตา ปองกนตอกระจก ธาตโปแทสเซยมชวยสงเสรมการทางานของอวยวะและเนอเยอตางๆใหเปนไปอยางมประสทธภาพ

วตามนบรวม ชวยใหการเผาผลาญนาตาลเปนไปอยางปกต ชวยลดความเสยงของโรคเบาหวาน (สาหรบผทมความเสยงในการเปนโรคเบาหวาน ควรรบประทานซกนทงผลเพอกากใยดวย)

สารพฤษเคมในซกน ยงชวยลดความดนเลอด ลดความเสยงของโรคภมตานทานบกพรอง และ สาร antioxidant ชวยปองกนมะเรงลาไส ชลอการเสอมของสมองจากความชรา งานวจยพบวาซกนชวยบรรเทาอาการตอมลกหมากโตได

ขอแนะนา ควรรบประทานอาหาร ผก ผลไมทมสารตานอนมลอสระทเปนประโยชนตอดวงตา พบวาสารตานอนมล

อสระชนด lutein/zeaxanthin มอยทตาในปรมาณสงและมบทบาทสาคญในการปองกนการเสอมของจอประสาทตาและเลนสแกวตา

8

 

อาหารทมสารนในปรมาณสงไดแก ไขแดง มมากทสด รองลงไปไดแกผลไมและผก ผลไม ไดแก ขาวโพดเหลอง ผลกว องนแดงไรเมลด ฟกทอง ผก ไดแก ผก zucchini ผกโขม(spinach) แตงกวา ถวลสง เปนตน สาหรบผกใบเขยวเขมชนดตางๆของไทย กเชอวามสารนอยมากเชนกน

เอกสารอางอง

http://www.vegetweb.com/%E0%B8%8B%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%99%E

0%B8%B5-zucchini/ https://www.facebook.com/FoodandHealthforyou/photos/a.649834465065569.1073741831.3246

32734252412/649839168398432/ http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1422073219 http://www.technologychaoban.com/news_detail.php?tnid=786 http://www.aopdh10.doae.go.th/th/news/news_48.html

9

 

การปลกขาวสงขหยด ตอนท 1 ออกอากาศวนเสารท 24 ม.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนางสาวจไรรตน อนทรโอสถ

แหลงกาเนดขาวสงขหยด

ขาวสงขหยดเปนขาวพนเมอง มแหลงปลกดงเดมอยในจงหวดพทลงปลกกนมานานไมตากวา 100 ป เปนพนธขาวทถกเกบรกษาไว โดยวฒนธรรมและภมปญญาของชาวเมองพทลง จากหลกฐานการรวบรวมพนธในทองถนตางๆ ทวประเทศ โดยกองบารงพนธกรมการขาว กระทรวงเกษตรและสหกรณ ป 2495 – 2496 ปรากฏวาชอขาวสงขหยดเปน 1 ใน 11 ตวอยางพนธขาวพนเมองทเกบรวบรวมจากอาเภอเมองพทลง ซงปรากฏใน Locality ท 81 ตอมาในป 2525 ศนยวจยขาวพทลง ไดเกบรวบรวมพนธขาวในภาคใตได 1,997 ตวอยางพนธ ซงพนธขาวสงขหยด (KGT82239) มแหลงปลกจากตาบลทามะเดอ อาเภอเขาชยสน จงหวดพทลง (ปจจบนอยในเขตอาเภอบางแกว) หลงจากนนในป 2530 มการปรบปรงพนธโดยเลอกพนธขาวแบบหม (Mass Selection) จนไดสายพนธขาวสงขหยดทดมความสมาเสมอตามลกษณะประจาพนธ คอ มลกษณะเมลดเรยวยาว อายเบา ปรมาณอมโลสตา ขาวสารมสขาวขน ขาวกลองมเยอหมเมลดสขาวปนแดงจาง ๆ จนถงแดงเขมเมอหงสกมความนมมาก และยงคงนมอยเมอเยนตวลง

เมอวนท 24 กนยายน 2546 สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ เสดจพระราชดาเนนโครงการฟารมตวอยางตามพระราชดารฯ จงหวดพทลง และศนยวจยขาวพทลงไดถวายขาวสงขหยด (ซอมมอ) พระองคทรงนามาเสวย และทรงรบสงวาอรอยมาก ทรงโปรดใหนาขาวสงขหยดกลบมาฟนฟปลกใหม เพอเผยแพรและรกษาพนธขาวไว ซงตอมาในวโรกาสเฉลมพระชนมพรรษา 72 พรรษา ทรงโปรดใหนาเมลดขาวสงขหยดเผยแพรกบประชาชนทศนยการประชมแหงชาต สรกต

ความเหมาะสมของพนทปลกขาว

ขาวสงขหยดพทลงเปนขาวเจา พนธพนเมอง ไวตอชวงแสง ปลกไดเฉพาะนาป โดยทวไปจะอยในเขตนานาฝน และปลกไดในสภาพพนทนาทวไปทไมลมหรอดอนเกนไป สภาพดนควรเปนดนเหนยวกงดนรวนเหนยว

ววฒนาการขาวสงขหยดพทลง

- การวจยและพฒนาพนธ ป พ.ศ.2525 เกบรวบรวมพนธจากแหลงปลก ตาบลทามะเดอ อาเภอเขาชยสน จงหวดพทลง ไดรหสท

เกบเปน สงขหยด (KGTC82239)

10

 

KGT = สถานทดลองขาวควนกฎ (ปจจบนศนยวจยขาวพทลง) C = Collection การรวบรวม 82 = ป ค.ศ. 1982 239 = พนธท 239 ทเกบในป ค.ศ. 1982 ป พ.ศ. 2526 – 2529 ปลกรกษาพนธทศนยวจยขาวพทลงทกป ซงยงมลกษณะการออกดอกความสง

แตกตางกน และลกษณะเมลดแตกตางกน ป พ.ศ. 2530 – 2533 นาเมลดพนธขาวสงขหยด (KGTC82239) มาคดเลอกพนธแบบหม (mass

selection) โดยเลอกกอ และรวง ทมลกษณะเมลดยาวเรยว และอายเบา เกบเกยวมารวมกน และปลกในปตอไป จนไดสายพนธด และนาไปทดสอบคณภาพเมลดทางเคมและกายภาพ

ป พ.ศ. 2536 – 2546 ปลกรกษาพนธบรสทธในแปลงแสดงพนธ (Show plot) ขาวนาสวนนานาฝนในศนยวจยขาวพทลง

ป พ.ศ. 2544 – 2547 ปลกทดสอบในแปลงนา โครงการฟารมตวอยางตามพระราชดารฯ จงหวดพทลง ป พ.ศ. 2546 – 2548 ปลกขยายพนธเปนเมลดพนธคด (Breeder seed) และเมลดพนธหลก

(Foundation Seed) ทศนยวจยขาวพทลง

- การผลตและการกระจายพนธด การผลตเมลดพนธด 1. ในฤดเพาะปลกขาวนาป 2547/48 ศนยวจยขาวพทลงไดผลตเมลดพนธหลก จานวน 400 กโลกรม

ใหศนยขยายเมลดพนธพชท 6 จงหวดพทลง นาไปปลกเปนเมลดพนธขยายในพนท 65 ไร ไดผลผลตเมลดพนธด ประมาณ 23.35 ตน

2. ในฤดเพาะปลกขาวนาป 2548/49 ศนยวจยขาวพทลง ไดผลตเมลดพนธหลก จานวน 2,000 กโลกรม ใหศนยขยายเมลดพนธพชท 6 จงหวดพทลง ทนาไปปลกเปนเมลดพนธขยายในพนทประมาณ 250 ไร ไดผลผลตเมลดพนธดประมาณ 70 ตน

3. ในฤดเพาะปลกขาวนาป 2549/50 ศนยขยายเมลดพนธพชท 6 จงหวดพทลง ไดกาหนดเปาหมายจะผลตเมลดพนธขยายเพมขนประมาณ 300 ตน

การกระจายพนธด 1. ป 2548/49 กระจายเมลดพนธใหเกษตรกรนาไปปลก จานวน 23.35 ตน ในพนท 1,556 ไร 2. ป 2549/50 มเปาหมายกระจายเมลดพนธ จานวน 70 ตน ใหเกษตรกรนาไปปลกในพนท 4,666 ไร

3. ป 2550/51 มเปาหมายกระจายเมลดพนธด จานวน 300 ตน ใหเกษตรกรนาไปปลกในพนท 20,000 ไร

11

 

คณคาทางโภชนาการขาวสงขหยดพทลง ประโยชนทางโภชนาการขาวสงขหยดพทลง ปรมาณอมโลส : 14.25% ปรมาณโปรตนในขาวกลอง : 7.65% อณหภมแปงสก : ปานกลาง ความคงตวของแปงสก : ออน การสลายเมดในดาง : 5.0 อตราการยดตวของขาวสกตอขาวดบ : 1.51 ความหอม : - ความนม : นม ความเหนยว : คอนขางเหนยว

เปรยบเทยบกบพนธขาวเลบนกปตตานและขาวขาวดอกมะล105 (ใน ตวอยาง 100 กรม)

โภชนาการ ขาวพนธสงขหยดพทลง ขาวพนธเลบนกปตตาน ขาวขาวดอกมะล105

พลงงาน (แคลอร) 364.22 366.22 361.35

ความชน (กรม) 10.71 10.51 11.17

โปรตน (กรม) 7.30 7.11 8.34

ไขมน (กรม) 2.42 2.66 2.27

คารโบไฮเดรท (กรม) 78.31 78.46 76.89

Dictary Fiber (กรม) 4.81 4.10 5.12

เถา (กรม) 1.26 1.26 1.33

วตามน B1 (มลลกรม) 0.32 0.27 0.23

Niacin (มลลกรม) 6.46 5.43 5.69

ทมา : สนนทาและคณะ, 2549 ( อางองโดยสาเรง, 2549 )

ขาวสงขหยดมไนอาซนสง ซงมความสาคญตอระบบผวหนงและประสาท ถาขาดวตามนนจะทาใหเกดโรค “Pellagra” (ทาใหมอาการผดปกตทางระบบประสาท ความจาเสอม ทาใหผวหนงทถกแสงแดดจะอกเสบเปนผนแดงและลอก)

12

 

การเกบรกษาคณภาพทางโภชนาการขาวสงขหยด

ขาวสงขหยดเมองพทลงเปนขาว บรสทธไมมสารใด ๆ เจอปนหลงจากทมการแปรรปจากขาวเปลอกเปนขาวสาร ขาวซอมมอ และขาวกลอง ตองนามาบรโภคภายในระยะเวลา 1 เดอน หากพนกาหนดระยะเวลาดงกลาว จะกอใหเกดแมลงและเกดเชอรา จงจาเปนตองนาไปเกบไวในตเยนเพอรกษาคณภาพทางอาหารของขาวสงขหยด เมองพทลงใหคงอยตลอดไป

ขอแตกตางระหวางขาวสงขหยดเมองพทลงกบขาวสงขหยดพทลงทวไป

ขาวสงขหยดเมองพทลง ขาวสงขหยดพทลงทวไป

1. ผลผลตไดการรบรองคณภาพจากจงหวดวา สนคาไดมาตรฐานตามทกาหนดไว เปนการสรางความมนใจแกผบรโภค

1. ผลผลตไมมการรบรองคณภาพจากจงหวด

2. ผปลกขาว ผผลตขาวสารและโรงส ตองขนทะเบยนกบหนวยงานราชการกอนทาการผลต

2. ผปลกขาว ผผลตขาว และโรงส ไมมการขนทะเบยน

3. เมลดพนธตองมาจากหนวยงานราชการทกาหนดไว

3. เมลดพนธไมจาเปนตองมาจากหนวยงานราชการทกาหนดไว

4. กระบวนการเพาะปลกตองปฏบตตามคาแนะนาในระบบเกษตรทด (GAP) และตองผานการตรวจประเมนจากหนวยงานราชการ

4. กระบวนการเพาะปลกไมจาเปนตองปฏบตตามคาแนะนาในระบบเกษตรทดและไมจาเปนตองผานการตรวจประเมน

5. ระบบการผลตทงหมด เชน การปลก การเกบรกษา การแปรสภาพเปนขาวสาร การสขาวตองมการบนทกขอมลเพอใหสามารถตรวจสอบยอนหลงได

5. กระบวนการผลตขาวไมมการบนทกขอมลตาง ๆ

เอกสารอางอง

http://www2.oae.go.th/zone9/rice_songyod/information/strandard_ricesangyod.html http://www.sangyod-rice.com/th/about-page4.php/การปลกขาวสงขหยด.html http://www.ricesiam.com/ www.manager.co.th/South/ViewNews.aspx?NewsID=9550000120367 http://www.vcharkarn.com/blog/37625

13

 

การปลกขาวสงขหยด ตอนท 2 ออกอากาศวนเสารท 31 ม.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนางสาวจไรรตน อนทรโอสถ

พนทปลก ขาวสงขหยดพทลงเปนขาวเจาพนธพน เมอง ไวตอชวงแสง ปลกไดเฉพาะนาป โดยทวไปจะอยในเขตนา

นาฝน และปลกไดในสภาพพนทนาทวไปทไมลมหรอดอนเกนไป สภาพดนควรเปนดนเหนยวกงดนรวนเหนยว วธการปลกขาวสงขหยด

เกษตรกรนยมใชวธการปลกโดยการ หวานสารวย และหวานนาตม ประมาณรอยละ 80 ของพนทปลกทงหมด พนทอาเภอเมองพทลง ควนขนน บางแกว ปาบอน และปากพะยน สวนอกประมาณรอยละ 20 ใชวธปกดา ซงดาเนนการในแปลงนา กระทงเลกๆ ไดแก อาเภอกงหรา ตะโหมด และศรบรรพต สวนใหญเกษตรกรปลกไวเพอการบรโภคในครวเรอน ขาวสงขหยดเปนขาวเจาประเภทไวตอชวงแสง จงปลกไดเฉพาะขาวนาป โดยชวงเวลาปลกจนถงเกบเกยวประมาณเดอนสงหาคม ถง เดอนกมภาพนธ ของทกป การดแลรกษา

การใชปยเคม โดยทวไปเกษตรกรจะใชปยเคมเพยงครงเดยว สตร 16 – 20 - 0 อตราไรละ 15 – 20 กก. ใสเมอตนขาวอายไมเกน 1 เดอน สาหรบปยแตงหนา สตร 46 – 0 - 0 จะไมใช เนองจากในชวงเวลาการใชปยแตงหนา (ประมาณเดอนพฤศจกายน – ธนวาคมของทกป) จะประสบปญหาฝนตกหนก และเกดนาทวมขง

การควบคมระดบนา เนองจากสภาพพนทปลก สวนใหญอยในเขตนาฝน จงไมมการควบคมระดบนาในแปลงนาสาหรบพนทนาในเขตชลประทานหรอใชนา จากแหลงนาธรรมชาต เชน พนทอาเภอเมองพทลง กงหรา และตะโหมด จะควบคมระดบนาประมาณ 5 – 10 ซม. ตลอดฤดกาลเพาะปลก

การใชสารเคมปองกนกาจดศตรพช โดยทวไปเกษตรกร จะไมมการใชสารเคม เวนแตในกรณเกดการระบาดของศตรพชเทานน

ผลผลต การผลตขาวสงขหยด ในฤดกาลเพาะปลกทผานมาโดยทวไป ทงในแงปรมาณและคณภาพคอนขางตา

เนองจากขอจากดทางดานเมลดพนธเปนประการสาคญ โดยผลผลตในปการเพาะปลก 2547/48 มผลผลตเฉลย จานวน 323 กก./ไร ผลผลตรวมจานวน 2,992 ตน และในฤดกาลเพาะปลกป 2548/49 ผลผลตเฉลยตอไรจะ

14

 

สงขน เนองจากเกษตรกรไดรบการสงเสรมการใชพนธดเพมมากขน โดยคาดวาผลผลตเฉลยประมาณ 390 กก./ไร ผลผลตรวมทงสน 1,874 ตน แปลงทดสอบเทคโนโลยของขาวสงขหยดในปเพาะปลก 2547/48 ไดผลผลตเฉลย 502 กโลกรมตอไร ทความชนรอยละ 14

การเกบเกยว

ปจจบนเกษตรกรไมตากวารอยละ 90 ใชรถเกยวนวดขาว เนองจากคาใชจายตากวาการจางแรงงานคนเกบเกยว เกษตรกรอาจประสบปญหาปนเปอนขาวอน ประกอบกบแรงงานทเกบเกยวขาวคอนขางหายาก

ตนทนการผลต

ตนทนการผลตของเกษตรกรผปลกขาวสงข หยดเมองพทลงปเพาะปลก2549/50 พบวาตนทนรวม 2,456.99 บาทตอไร โดยแยกเปนตนทนผนแปร 2,235.00 บาทตอไร คดเปนรอยละ 90.97 และตนทนคงท 221.99 บาทตอไร คดเปนรอยละ 9.03เมอคดเปนตนทนทงหมดตอ 1 กโลกรมเทากบ 7.23 บาท โดยมรายละเอยดดงน

- ตนทนผนแปร ซงประกอบดวย คาแรงงาน 1,400.39 บาทตอไร คดเปนรอยละ 56.99 คาวสด 678.68 บาทตอไร คดเปนรอยละ 27.62 และคาดอกเบยเงนลงทน 155.93 บาทตอไร คดเปนรอยละ 6.35 เมอคดเปนตนทนผนแปรตอ 1 กโลกรมเทากบ 6.58 บาทตอกโลกรม

- ตนทนคงท ซงประกอบดวย คาเชาทดน/ภาษทดน 138.17 บาท/ไร คดเปนรอยละ 5.62 คาเสอมอปกรณการเกษตร 82.16 บาทตอไร คดเปนรอยละ 3.34 และคาดอกเบยเงนลงทนอปกรณการเกษตร 1.66 บาทตอไร คดเปนรอยละ 0.07 เมอคดตนทนคงทตอ 1 กโลกรมเทากบ 0.65 บาทตอกโลกรม

เอกสารอางอง

http://www2.oae.go.th/zone9/rice_songyod/information/strandard_ricesangyod.html http://www.sangyod-rice.com/th/about-page4.php/การปลกขาวสงขหยด.html http://www.ricesiam.com/ www.manager.co.th/South/ViewNews.aspx?NewsID=9550000120367 http://www.vcharkarn.com/blog/37625

15

 

การเลยงไกแบบอนทรย ตอนท 1 ออกอากาศวนเสารท 7 ก.พ. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายอนชา ตาด

ปจจบนแนวโนมของผบรโภคยคใหมทวโลกใหความสาคญกบการเลอกซอเนอ นม ไข ท มาจากการ

จดการเลยงสตวท คานงถงสวสดภาพสตว เชน การเลยงไกแบบปลอย Free-range system หมายถงอะไรหมายถง ระบบการจดการเลยงไกทปลอยใหไกไดออกมาภายนอกคอกหรอโรงเรอนไดอยางอสระ โดยเปนพนท ท มหญาปกคลม ทาใหไก ไดแสดงพฤตกรรมตามธรรมชาต เชน การคลกฝน การไซรขน การจกกนพช ผก แมลงทาใหไกมความสข อารมณด จงเรยกวา “Happy chick” สวสดภาพสตว คออะไร และ มวธปฏบตยางไร สวสดภาพสตว (animal welfare) หมายถงคณภาพชวตทดของสตวบนพนฐานการคานงถงหลก 2 ประการคอ สภาพทางรางกายสรรวทยาของสตวและสภาพทางจตใจของสตว การจดสวสดภาพสตวท ดปองกนไม ใหเกดความเครยด ทาใหสตวแขงแรงมภมตานทานโรคโดยธรรมชาต บญญตความหมายของสวสดภาพสตว ซงใชเปนกรอบในการจดการ

ฟารม เรยกวา เสรภาพ 5 ประการ (FAWC, 2005) ไดแก 1. สตวตองปราศจากความหวและกระหาย Freedom from Hunger and Thirst ดวยการจดใหสตว

ไดรบนาสะอาดและอาหารท มคณภาพตามความตองการของสตวอยางเพยงพอเพอใหสตวมสขภาพดและแขงแรง 2. สตวตองปราศจากความไม สะดวกสบาย Freedom from discomfort ดวยการจดสภาพแวดลอมท

เหมาะสม เช นการมร มเงา และมพนท พกผอนทสะดวกสบาย สะอาด 3. สตวตองปราศจากความเจบปวด ไดรบบาดเจบหรอเชอโรค Freedom from Pain, Injury or

Disease ดวยการปองกนหรอหากสตวไดรบบาดเจบหรอเกดโรค โดยตองชนสตรและรกษาโดยเรว 4. สตวตองไดแสดงออกตามพฤตกรรมธรรมชาต Freedom to Express Normal Behaviorดวยการจด

พนทเพยงพอ มอปกรณทจาเปนตามพฤตกรรมสตว และการใหอยรวมฝงในสงคมสตวแตละชนด 5. สตวตองปราศจากความกลวและความกงวลใจ Freedom from Fear and Distress การจดการเลยงดใหสตวมสขภาพดเปนหวใจสาคญ หรอ Good animal husbandry practices ไดแก

การใหอาหารท มคณภาพและปรมาณท เพยงพอตอสตว การจดสภาพแวดลอม ทอยอาศยทสะอาด โปรงโลง แหง สบาย การเลยงปลอยใหสตวไดแสดงพฤตกรรมธรรมชาตสตวไดออกกาลง ไมกกขง ไมเลยงหนาแนน หรอเลยงขงเดยว เมอเจบปวยตองรกษา เปนตน ซงแปลวธการปฏบตงายๆ ดวยหลก 5 อ. ไดแก อาหารดอากาศด อนามยด ออกกาลงด และอารมณด รวมถงสวสดภาพสตวในการขนสงและการฆาเปนตน “ความเครยด” เปนผลจากการจดการเลยงสตวไมด จะสงผลทงทางรางกายและจตใจของสตว

16

 

คาแนะนาการเลยงสตวปกตามาตรฐานอนทรย สหภาพยโรป มขอกาหนดมาตรฐานการเลยงไกแบบปลอยวาตองมพนทภายนอกโรงเรอนอยางนอย4 ตร.

ม./ตว และตองมพชปกคลมดน ไกจะตองมอสระทจะออกจากคอกไดตลอด เวลา ภายในคอกตองมคอนนอน มรงไขใหไก การเลยงไก แบบปลอยนนสอดคลองกบมาตรฐานเกษตรอนทรย คอการเลยงไก แบบปลอยทาใหไก มความเปนอย อยางธรรมชาต ตองมหญาไวใหไกไดจกกน อาหารทไกกนตองเปนอาหารทผลตจากกระบวนการอนทรย 100% ไมมการใชสารเคมหรอพชดดแปลงพนธกรรมในการผลตอาหารสตว รวมดวยกบการจดการสภาพแวดลอมทอยอาศยทด ทาใหไกไมเครยด มความสข มภมตานทานโรค มผลทาใหสขภาพแขงแรง ความจาเปนทตองใชยาปองกนหรอรกษาจงไมมดงนนควรใชระบบมาตรฐานการเลยงไกไขอนทรยมาประยกตใช ซงนอกจากจะมวธ ปฏบตชดเจนแลว ยงมระบบการตรวจรบรองท สรางความเชอมนใหผบรโภค

เทคนคการเลยงไกไขแบบปลอย การจดการการเลยงไกแบบปลอย ตงแตการตงโรงเรอนจนถงการปลอยอสระสพนทภายนอกไมจากดนน

ผเลยงตองเขาใจพฤตกรรมของไก และการจดการอาหารทมคณภาพและปรมาณทเพยงพอ ใหสตวไดรบแสงแดด มรมเงาตนไม คอก โรงเรอน กนแดดกนฝน และทาความสะอาดคอก รางนา รางอาหาร มลสตวอยางสมาเสมอ ประเดนสาคญในการพจารณาดงน

1. พนธไกไข ควรใชพนธททนตอสภาพแวดลอมการเลยงแบบปลอย หากนตามธรรมชาตไดด แขงแรง ทนโรค ใหผลผลตด

2. การเลอกพนท เปนพนททอยหางจากทอยอาศยเลกนอย อาจเปนสวนหลงบาน สวนผลไม สวนปา หรอทโลงมหญาคลม เมอไดพนททเหมาะสมแลวควรกนบรเวณดวยอวนตาขาย ควรเลยงไมเกน 200-300 ตวตอไร ขนอยกบความหลากหลายทางชวภาพของอาหารทไกหากนเองได

3. โรงเรอน เปนทหลบแดด ฝน หลบภยใหกบไก พนทภายในโรงเรอน 4-5ตว/ตร.ม. ภายในโรงเรอนมโรงนอน มรงไขอยางนอย 7 รง/แม

4. อาหารสตว อาหารสวนหนงไดจากธรรมชาตโดยใหไกหากนเอง อกแบบหนงคออาหารทผสมขนเองจากวตถดบจากธรรมชาต

พนธไกไข 1.1 ไกไขพนธ “โรดไอสแลนดแดง” หรอ “ไกโรด”เปนไกพนธกงเนอกงไข ขนมสนาตาลแกมแดง

ผวหนงสเหลอง หงอนจกร ใหไขเปลอกสนาตาล เรมใหไขเมออาย 5.5-6 เดอน ใหไขปละประมาณ 280-300 ฟอง รปรางคอนขางยาวและลก นาหนกตวเมอโตเตมทเพศผจะหนกประมาณ 3.1-4.0 กโลกรม สมยกอนนยมใชเปนไก

17

 

ไข ปจจบนนยมเลยงเปนไกพนธเรมตนในการผลตไกไขลกผสมทางการคาเพอใหไดลกผสมทสามารถคดเพศเมอแรกเกดได โดยใชไกโรดไอสแลนดเรดเพศผผสมกบไกบารพลมทรอคเพศเมย ลกทไดจะสามารถคดเพศไดเมออายได 1 วน โดยดความแตกตางของสขน ในปจจบนไกไขทใหไขสนาตาลในทางการคามกมาจากไกโรดไอสแลนดเรดผสมกบไกบารพลมทรอค ลกผสมทไดใหไขดก ไขมเปลอกสนาตาลและมขนาดใหญ

1.2 ไกไขพนธ "บารพลมธรอค" หรอ "ไกบาร"เปนไกพนธกงเนอกงไข ผวหนงสเหลอง รปรางลกษณะ ขนสบาร คอมสดาสลบกบขาวตามขวางของขน หงอนจกร ใหไขเปลอกสนาตาล เรมใหไขเมออายประมาณ 5 เดอนครง -6 เดอน ไขดก 260 ฟอง/ป เปนไกทไดรบความนยมมากในสมยกอน ใหไขและเนอด ปจจบนนยมใชไกบารพลมทรอคเพศเมยผสมกบไกโรดไอสแลนดเรดเพศผ ลกผสมทไดจะคดเพศเมอแรกเกดไดและใหไขเปลอกสนาตาล หรอทรจกกนมา

1.3 ไกไขพนธ "เลกฮอรนขาว" เปนไกไขพนธแท จดเปนไกพนธทนยมเลยงกนแพรหลายมากทสดในบรรดาไกเลกฮอรนดวยกน ปจจบนนยมผสมขามสายพนธตงแตสองสายพนธขนไป เพอผลตเปนไกไขลกผสมเพอการคา

รปรางลกษณะ มขนาดเลก ขนสขาว ใหไขเรว ใหไขดก ไขเปลอกสขาว มประสทธภาพในการเปลยนอาหารคอนขางสง เพราะมขนาดเลก ทนรอนไดด เรมใหไขเมอเมออาย 4 เดอนครง -5 เดอน ใหไขปละประมาณ 300 ฟอง นาหนกโตเตมท เพศผ 2.2-2.9 ก.ก. เพศเมย 1.8-2.2 ก.ก. ปจจบนนยมเลยงไกพนธนสาหรบผลตไขเปนการคา โดยใชในการผสมพนธเพอผลตไกไขลกผสมอกขนหนง

1.4 ไกไขพนธ "ไทยบาร" เปนไกพนธทกรมปศสตวศกษาวจยพนธไก พนธบารพลมธรอค ซงจะปกตจะมขนเปนสลายดา ลกษณะประจาพนธ ขนลาตว และปกสขาว ปลายปกลายดา สรอยคอและหางลายขาว หางดา หรอลายดา หงอนจกร เหนยงใหญสแดง แขงสเหลอง ไขดก สามารถผลตไขได 260 ฟอง/ป เทากบพนธบารพลมธรอค เมอผสมขามพนธ กบไกพนธโรดไอแลนดเรด ลกผสมทได หรอทเรยกกนวา "ไกไขสายพนธกรมปศสตว" จะสามารถแยกเพศไดตงแตแรกเกดดวยสขน เพศผมขนสขาว เพศเมยขนสนาตาลไหม เปนไกพนธไขไดดเลศไขมากกวา 290 ฟองตอป และใชเปนแมพนธเพอผลตลกผสมพนเมองไดเปนอยางด

เอกสารอางอง http://ag-ebook.lib.ku.ac.th/index.php/component/content/article/896 http://www.kasetporpeang.com/ http://www.korsorlampang.com/ (สานกงานเกษตรและสหกรณจงวดลาปาง) http://ban-pkh.blogspot.com/p/blog-page_30.html http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1366094843

18

 

การเลยงไกแบบอนทรย ตอนท 2 ออกอากาศวนเสารท 14 ก.พ. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายอนชา ตาด

2. การเลยงไกไขลกผสม ไดแก ฮารโกหรอแบลครอค เปนไกทเกดจากการผสมพนธระหวางไกพนธแท 2 พนธ โดยมจดประสงคเพอใหไดไกทใหไขดก เพอเปนการผลตไขในราคาทถกทสด สวนมากแลวการผสมไกประเภทนลกผสมทไดจะมลกษณะบางอยางทดกวาพอแมพนธ โดยเฉพาะความทนทานตอโรค ไกลกผสมทยงมผนยมเลยงอยบาง ไดแก ไกลกผสมระหวางพอโรด+แมบาร, พอบาร+แมโรด, เลกฮอรน+โรด, โรด+ไฮบรด และลกผสม 3 สายเลอด คอ ลกตวเมยทไดจากลกผสมพอโรด+แมบาร นาไปผสมกบพอไกอ ลกผสมทไดจะมเนอด โตเรว และไขดพอสมควร เหมาะสาหรบนาไปเลยงเปนรายไดเสรม

2.1 ไกไข"ฮารโก" หรออกชอหนงวา "แบลครอค" เปนไกไขพนธผสมระหวางโรดไอสแลนดแดง และบารพลมทรอค ลกผสมทไดจะมลกษณะขนสดา ปากและขาดา สามารถคดแยกเพศไดตงแตอาย 1 วน โดยดจดสขาวบนหวลกไก ลกษณะตอนโตเปนไกทมสขนมนวาวสวยงามมาก ตวใหญ หนาตาด การใหไขจะเรมออกไขฟองแรกประมาณ 5-6 เดอน ใหไขดกพเศษ ฟองใหญ เปลอกไขสสวย สวนการตอยอดสามารถนาไปทาไกสามสายพนธกรมปศสตว ไกสสาย ไกหาสาย และไกเนอได

2.2 ไกไขไฮบรด เปนไกไขลกผสมทผลตขนมาเพอผลตไขเปนการคา ลกษณะลาตวยาวลก แตเลกกวาโรด ขนมสนาตาลแซมขาว แขงขามสเหลอง การเลยงเลยงงาย กนอาหารนอย มอตรารอดสง ใหไขดกเฉลย 315-320 ฟอง/ป ไขทน ไขมสนาตาลแดงและมขนาดใหญกวาทกสายพนธทกลาวมาขางตน ปจจบนเปนทนยมเลยงกนมากและไขเปนทตองการของตลาดสง(เกษตรพอเพยง.คอม)

สตรอาหารเสรมไกไข สตรท 1 หยวกกลวยสบ 5 กก. ราละเอยด 1 กก. ราหยาบ 2 กก. ปลายขาว 2 กก. ขาวเลอก 1 กก. ไกอายชวงเวลาใหไขกนอาหารประมาณ 80-100 กรม/วน

19

 

สตรท 2 หยวกกลวยสด 3 กก. หยวกกลวยหมก 2 กก. ราละเอยด 6 กก. ปลายขาว 0.5 กก. แกลบหยาบ 5 กก. ขาวเปลอก เสรมบางครงในชวงไกกาลงใหไข นาหมกชวภาพหอยเชอร 1/2 แกว นาหมกชวภาพผลไมสก 1 แกว สตรท 3 (นาหมกผลไมสก : ผลไมสก ไดแก กลวย มะละกอ ฟกทอง มะมวง สบปรด) ผลไมสก 3 กก. กากนาตาล 1 กก. เกลอ 0.5 กก. ผสมใหเขากนใสนาพอทวม หมกนาน 10 วน สตรท 4 (นาหมกหอยเชอร) หอยเชอร 1 สวน กากนาตาล 1 สวน พด. หรอ หวเชอจลนทรย หมกนาน 30 วน ระหวางนนหมนคนทก 10 วน จนครบ 30 วน สตรท 5 (สมนไพรปองกนหวด/แก ทองเสย/สรางภมคมกนโรค) ตารบท 1 : บอระเพด ทบแชนาใหไกกนเปนประจา ตารบท 2 : ฟาทลายโจร/ขมนชน ทบแชนาใหไกกนเปนประจา สตรท 6 (สมนไพรถายพยาธไก) ใชหมากออนตาใหละเอยดแชนาใหไกกน

20

 

สตรท 7 (สมนไพรกาจดไรไก) ใชตะไครหอม-สะเดา-สาบเสอ –หนอนตายอยาก-ใบนอยหนา-ใบแมงลก-ใบกระเพรา นาไปวางรองพน

คอกหรอรง ไก หรอจะนาเอาสมนไพรทงหมดไปหมกเปนนาหมกชวภาพเพอนาไปราดหรอฉดพน ปองกนกาจดไรไก

สตรท 8 (สมนไพรเรงการเจรญเตบโต) ตารบยา : ฟาทลายโจร ไพล ขมนชน วธใช : นาสมนไพรทง 3 ชนด อยางละเทาๆกนมาบดเปนผงอยางละเอยด ผสมในอาหาร 0.20% สรรพคณ : ใชทดแทนสารเรงการเจรญเตบโตในสตวปก สมนไพร เชน ฟาทะลายโจร บอระเพด ลกใตใบ ขมนชน เปลอกมงคด ไพล นาไปแยกกนหมก แลวนานา

สมนไพรทกชนดมาผสมกนใหสตวกน สรรพคณ : เพมจลนทรยทเปนประโยชน และลดจลนทรยทกอใหเกดโรค กระตนภมคมกนโรค ทาใหสตวแขงแรง ลดกลนเหมนในมลสตว

เอกสารอางอง

http://ag-ebook.lib.ku.ac.th/index.php/component/content/article/896 http://www.kasetporpeang.com/ http://www.korsorlampang.com/ (สานกงานเกษตรและสหกรณจงวดลาปาง) http://ban-pkh.blogspot.com/p/blog-page_30.html http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1366094843

21

 

แนวคดเกยวกบเกษตรอนทรยในประเทศไทย ตอนท 1 ออกอากาศวนเสารท 21 ก.พ. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายอนชา ตาด

ความเปนมาของเกษตรอนทรยในประเทศไทย 1. ขบวนการเกษตรอนทรยในประเทศไทยเปนการผสมผสานของสามกระแสหลก

กระแสทหนง คอ กระแสความตนตวในการหาทางเลอกใหมทางการเกษตร เพอหลกใหพนจากวฎจกรเกษตรเคม โดยมผนาสาคญคอ เครอขายเกษตรทางเลอก ซงประกอบไปดวยองคกรพฒนาเอกชน นกวชาการ และผนาเกษตรกรตาง ๆ ทพยายามนาเสนอแนวทางการเกษตรใหม โดยเรยกขานภายใตชอทตางกน เชน เกษตรธรรมชาต เกษตรปลอดสารเคมเกษตรอนทรย วนเกษตร ฯลฯ

เครอขายเกษตรทางเลอกกอตงขนในป พ.ศ. 2532 โดยการรวมตวขององคกรพฒนาเอกชนและผนาเกษตรกร ทมความสนใจในการแสวงหาทางเลอกใหมใหกบทศทางการพฒนาการเกษตรในประเทศ ไทย ในระยะแรกของการกอตงเครอขายเกษตรทางเลอก กจกรรมหลกของเครอขายมงสรางกระบวนการศกษาดงานและการแลกเปลยน ประสบการณระหวางองคกรพฒนาเอกชนและผนาเกษตรกร เพอคนหาจดรวมของแนวทางการพฒนาการเกษตรอยางยงยนสาหรบประเทศไทย ในราวปลายป พ.ศ. 2535 เครอขายเกษตรทางเลอกไดจดการประชมใหญสมชชาเกษตรกรรมทางเลอกขน และไดทาการสรปวเคราะหบทเรยนและประสบการณในการทางานสงเสรมระบบเกษตร ยงยน พรอมกนนไดประกาศแนวทางเกษตรอนทรยวา เปนแนวทางเกษตรทางเลอกทสาคญแนวหนงของประเทศ คาประกาศของสมชชาเกษตรกรรมทางเลอกนอาจถอไดวาเปน จดเรมตนอยางเปนทางการของขบวนการเกษตรอนทรยในประเทศไทย

กระแสทสอง คอ กระแสความตนตวดานสขภาพของผบรโภคททาใหเกดการเปลยนแปลงทศนะตอ สขภาพแบบเดมมาเปนแนวคดเรองสขภาพองครวมทใหความสาคญกบกจวตร ประจาวนในการดาเนนชวต โดยเฉพาะการบรโภคอาหารเพอสขภาพความตนตวเรองอาหารสขภาพนเองททา ใหผบรโภคหนมาใหความสนใจกบการเลอกซอหาผลตภณฑเกษตรอนทรย ซงถอวาเปนผลตภณฑทปลอดภยมากทสด จากความตองการของผบรโภคในจดนจงทาใหเกดตลาดสาหรบผลผลตเกษตร อนทรยและเปนการยกระดบสถานะเกษตรอนทรยจากเพยงแคทางเลอกของเทคนค การผลต มาเปนทางเลอกใหมของการพฒนาการเกษตรและสงคม

กระแสความตนตวของผบรโภคทาใหหลายหนวยงานไดหนมาใหความสนใจในการพฒนาระบบการตลาดผลผลตเกษตรอนทรยอยางจรงจง จนกระทงมการตงหนวยงานสาหรบการจาหนายผลผลตเกษตรอนทรย เชน ศนยอมบญทเชยงใหม, ศนยผลตภณฑสขภาพทสงขลา เปนตน ในชวงเวลาเดยวกน กรนเนทกได

22

 

กอตงขนในปลายป พ.ศ. 2536 เพอทาหนาทเปนหนวยงานระดบประเทศในการกระจายผลผลตเกษตรอนทรยและผลตภณฑธรรมชาต ทผลตโดยเกษตรกรรายยอยใหกบผบรโภคในเมอง ภายใตแนวคดเรอง "ตลาดทางเลอก"

กระแสทสาม คอ ความตนตวเรองของสงแวดลอม ทเรมตนจากความพยายามในการอนรกษทรพยากรและสภาพแวดลอม และตอมาไดขยายสความสนใจในเรองผลกระทบของเกษตรเคมทมตอการใชทดน ความหลายหลายทางชวภาพ และมลพษสารเคม ซงผนาของกระแสนกคอ องคกรพฒนาเอกชนททางานในเรองสงแวดลอม นกวชาการ และสอมวลชน

การบรรจบพบกนของกระแสทงสามนเอง ททาใหเกษตรอนทรยไดเรมกอตวขนในสงคมไทย ตงแตกลางทศวรรต 1990

2. สถานการณเกษตรอนทรยในประเทศไทย

แมวาเกษตรอนทรยจะไดเรมตนในประเทศไทยมาเปนเวลาคอนขางนาน แตขอมลเกยวกบการทาเกษตรอนทรยไมไดมการบนทกไวอยางเปนระบบ ทาใหเปนการยากทจะประเมนสถานการณเกษตรอนทรยไดอยางถกตองชดเจน โดยเฉพาะอยางยงความหลากหลายของการเรยกชอและความไมชดเจนของมาตรฐาน จงเปนการยากทจะแยกแยะเกษตรอนทรยออกจากแนวทางเกษตรยงยนอน ๆ จากการสารวจและประเมนขอมลเบองตนโดยกรนเนท ประมาณวามการผลตเกษตรอนทรยในประเทศไทยอยประมาณ 2,496.26 ไร โดยแบงเปน

เกษตรอนทรยแบบพงพาตนเอง เกษตรอนทรยแบบพงตนเอง โดยสวนใหญเปนการเกษตรแบบพนบานทไมไดมการรบรองมาตรฐานจากหนวยงานอสระ เกษตรกรกลมนทาการผลตเพอการบรโภคในครอบครวเปนหลก และอาจจะมผลผลตสวนเกนทจาหนายในตลาดทองถน

เกษตรอนทรยทมการรบรองมาตรฐาน เกษตรอนทรยในกลมเปนการเกษตรทมเปาหมายหลกเพอการคา ทงในระบบการตลาดทวไปและการตลาดทางเลอก เกษตรกรในกลมนขยายตวเพมขนอยางรวดเรว เพราะมแรงจงใจทางดานเศรษฐกจมาชวยเสรมกบแนวคดและเทคนคการผลต รวมถงเรองของการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย ผลผลตของเกษตรกรในกลมนจงสามารถจาหนายออกไปยงตางประเทศได ผผลตเกอบทงหมดจะเปนเกษตรกรรายยอยทเขารวมในโครงการเกษตรอนทรย ทดาเนนการโดยภาคเอกชน ซงเกษตรกรจะตองจดการการผลตใหเปนไปตามมาตรฐานเกษตรอนทรย และมการรบประกนการรบซอผลผลตจากเกษตรกรทเขารวมโครงการ โดยประมาณครงหนงของการตรวจสอบรบรองมาตรฐานทดาเนนการโดยสานกงาน มาตรฐานเกษตรอนทรย (มกท.) นอกเหนอจากนเปนการรบรองโดยหนวยงานจากตางประเทศ

อนาคตของการผลตเกษตรอนทรยทงสองกลมมแนวโนมทจะขยายตวเพมขน ทงนเพราะเหตปจจยหลก 3 ประการ คอ

23

 

1) การปรบเปลยนนโยบายของหนวยงานราชการ หนวยงานราชการหลายแหงไดปรบเปลยนนโยบาย และหนมาใหความสนใจกบการสงเสรมเกษตรอนทรยอยางจรงจงมากขน โครงการสาคญของหนวยงานรฐฯ ไดแก โครงการนารองผลตเกษตรอนทรยเพอการสงออก ของกรมสงเสรมการสงออก, โครงการวจยและพฒนาเกษตรอนทรย ของกรมวชาการเกษตร, และโครงการนารองเกษตรยงยน ซงเปนโครงการทดาเนนการโดยมลนธเกษตรยงยน แตไดรบการสนบสนนงบประมาณจากรฐบาล โดยโครงการนารองนจะเรมดาเนนการในชวงตนป พ.ศ. 2544

2) แนวโนมทางการตลาดขยายตว แมวาแนวโนมเศรษฐกจโดยรวมทวโลกจะชะลอตวลง แตผเชยวชาญดานการคาเกษตรอนทรยตางกยอมรบวาแนวโนมการคาเกษตร อนทรยจะยงคงขยายตวในอตราไมนอยกวา 10 - 40% ทงนกเพราะวา การตลาดในปจจบนยงคงมความตองการซอสง สาหรบผลผลตจากประเทศไทย เชน ขาว ผกและผลไม ยงเปนทตองการของตลาดเกษตรอนทรยอยอกมาก

3) การยอมรบตอหนวยงานรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรยของไทย สานกงานมาตรฐานเกษตรอนทรย (มกท.) ซงอยระหวางการรบรองระบบประกนคณภาพ (accreditation) จากศนยรบรองระบบประกนคณภาพเกษตรอนทรยนานาชาต (International Organic Accreditation Service) คาดวาจะไดรบการรบรองระบบภายในป พ.ศ. 2544 โดยเปนหนวยงานแรกจากทวปเอเชยทไดรบการรบรองระบบน ซงจะทาให มกท. ไดรบการยอมรบจากหนวยงานรบรองมาตรฐานอนในตางประเทศ อนจะชวยลดคาใชจายในการตรวจสอบรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย สงผลตอการขยายการผลตและการจาหนายผลตภณฑเกษตรอนทรยจากประเทศไทย เพมขน

3. มาตรฐานและการตรวจสอบรบรองในประเทศไทย

มาตรฐานผลผลตการเกษตรในประเทศไทยมอยหลายมาตรฐาน แตในทนจะขอกลาวถงมาตรฐานเกษตรอนทรยและทใกลเคยงกนเพอให สามารถเปรยบเทยบวามความแตกตางกนมากนอยเพยงใด รวมทงจดออนจดแขงของมาตรฐานและระบบการตรวจสอบรบรองดวยโดยรวมแลว ผลตภณฑอาหารสขภาพทจาหนายอยในประเทศไทยเกอบทงหมด เปนผลตภณฑทยงไมไดมการตรวจสอบรบรองมาตรฐานโดยหนวยงานอสระ ผลตภณฑเหลานผผลตมกกลาวอางวา

มมาตรฐานปลอดสารพษ, ปลอดสารเคม, ปลอดภย ฯลฯ หรอแมแตผลตภณฑเกษตรอนทรยกไมได มมาตรฐานและการตรวจสอบรบรองมาตรฐานท ชดเจนเพยงพอทจะทาใหผบรโภคเกดความมนใจได มาตรฐานเหลานมความแตกตางกนคอนขางมากพอสมควร ดงทแสดงใหเหนในตารางขางลางน

24

 

อนทรย เกษตรปลอดภยจากสารพษ เกษตรปลอดสารพษ

การใชปยเคม x / /

การใชสารเคมกาจดแมลง x / x

การใชสารเคมกาจดเชอรา x / /

การใชสารเคมกาจดวชพช x / x

การใชฮอรโมนสงเคราะห x / /

การใชเมลดพนธดดแปลงพนธกรรม x ไมมขอมล ไมมขอมล

หนวยงานในประเทศไทยทใชมาตรฐานน สานกงานมาตรฐานเกษตรอนทรย (มกท.),

กรมวชาการเกษตร, กรมสงเสรมการเกษตร, กรงเทพมหานคร นอกเหนอจากความแตกตางในเรองมาตรฐานการผลตแลว กระบวนการตรวจสอบรบรองกเปนสง

สาคญในการพสจนวาการผลตหรอผลผลตดง กลาวเปนไปตามมาตรฐานจรงหรอไม ตารางขางบนนเปรยบเทยบวธการตรวจสอบและรบรองมาตรฐานผลผลตการเกษตรของ หนวยงานตาง ๆ ในประเทศไทย ซงโดยรวมจะเหนวาหนวยงานสวนใหญทอางวามการรบรองมาตรฐานนนแท จรงแลวกระบวนการตรวจสอบรบรองคอนขางจะมชองโหวอยมาก ทาใหผบรโภคขาดหลกประกนความเชอมนในตรารบรองของหนวยงานนน ๆ ซงไมเปนผลดตอการพฒนาเกษตรอนทรยในอนาคต

เอกสารอางอง

http://www.greennet.or.th/article/86 http://www.greennet.or.th/article/411 http://www.agriqua.doae.go.th/organic/oa%20history/history.htm https://organicthai.wordpress.com/2010/07/22/%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8

%84%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%AD/

http://www.stou.ac.th/OADThailand/aboutorganic.aspx

25

 

แนวคดเกยวกบเกษตรอนทรยในประเทศไทย ตอนท 2 ออกอากาศวนเสารท 28 ก.พ. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายอนชา ตาด เนตรดาว เถาถวล : เกษตรอนทรยกบระบบอาหารโลก

เกษตรอนทรย เปนระบบการเกษตรทไดรบการรบรองวา กระบวนการผลตปลอดจากการปนเปอนของสารเคม ปลอดภยตอผบรโภคและเปนมตรตอสงแวดลอม ในสงคมไทย เกษตรอนทรยถกนาเสนอโดยองคกรพฒนาเอกชนเมอประมาณสองทศวรรษทผานมา โดยถกนาไปเชอมโยงกบแนวคดความพอเพยง การพงตนเอง และความยงยน อกทงถกมองวาเปนการพฒนาทางเลอกเพอหลกหนออกจากระบบเกษตรกรรมสมย ใหมทสรางปญหาใหเกษตรกร

ในเวลาตอมา ในฐานะการพฒนาทางเลอก เกษตรอนทรยถกยกระดบเปนยทธศาสตรการตอส/ตอรองกบภยทมาจากการ ผลตและการบรโภคอาหารในระบบอตสาหกรรม ดงจะเหนไดจากการนาเสนอประเดนรณรงคในเวลาตอมา เชน อธปไตยทางอาหาร (Food sovereignty) ความมนคงทางอาหาร (Food security) และการกนแบบละเมยดละไม (Slow food)

ทวาการตอสเพอปลดปลอยจากสถานการณผกขาดอาหารในกามอของบรรษทขาม ชาตและธรกจการเกษตร จะทาไดงาย ๆ เพยงแคการรณรงคคาขวญ หรอการเปลยนพฤตกรรมการกนเทานนหรอ?

อธปไตยทางอาหาร? รายการสารคดโทรทศนทเผยแพรทางสถานโทรทศนสอสาธารณะ เรยกคนเกบผกทขนอยรมทางไป

ทาอาหารกน และคนทปลกผกกนเองวา แสดงถง “อธปไตยทางอาหาร” สวนคนทซออาหารกนจากแผงขางถนน กนจานดวนตามหางสรรพสนคาและอาหารสาเรจรปทผลตจากอตสาหกรรมถกเรยก วา คนทสญเสยอธปไตยทางอาหาร เรองราวเหลานสะทอนความเชอวาการเปลยนแปลงพฤตกรรมการบรโภคของ ปจเจกบคคล จะสามารถเปลยนแปลงโครงสรางความสมพนธทางอานาจในระบบอาหาร และเพมอานาจตอรองใหกบผบรโภคโดยงาย

“อธปไตย” หมายถงอานาจในการปกครอง โดยทวไปคานใชกบประเดนปญหาการปกครองของรฐ แตเมอคานถกนามาใชกบอาหาร นาสงสยวาเรากาลงพดถงอานาจ “อธปไตย” แบบใด และในระดบไหน---อธปไตยของโลก อธปไตยของชาต อธปไตยของชมชน หรออธปไตยของปจเจกบคคล? และอานาจอธปไตยทางอาหารเปนอานาจภายใตความสมพนธกบใคร?

ความจรงแลว การพดถงปญหาในระบบอาหาร (Food regime) ไมไดเปนการวเคราะหเรองอาหารโดยตวมนเอง แตเปนการวเคราะหความสมพนธทางสงคมในระบบการผลตและการบรโภคอาหาร และเปนการวเคราะห

26

 

สมพนธในระบบทนนยม อาหารในฐานะสนคาชนดหนงทถกสรางขนในประวตศาสตรชวงหนง ควรจะถกวเคราะหเชอมโยงกบปจจยอน ๆ เชน นเวศวทยา การเมอง เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม การวเคราะหระบบอาหารในลกษณะนจะชวยใหเราเขาใจโครงสรางระบบทนนยม ภาคเกษตร ซงแยกไมออกจากประเดนการสะสมทนและการผลตซาแรงงาน

ในการศกษาเรองระบบอาหาร ไดแบงชวงประวตศาสตรของระบบอาหารออกเปน 3 ระยะ ไดแก ระยะทหนง เนนการผลตอาหารราคาถกและปรมาณมากเพอลดตนทนคาแรง ระยะทสอง เนนใชนามนเชอเพลงเปนตวขบเคลอนทนนยมภาคเกษตร มงผลตอาหารทมราคาสงขน และเนนโครงการชวยเหลอดานอาหารจากประเทศโลกทหนงสประเทศโลกทสาม เพอลดตนทนคาแรงในยคสงครามเยน ปจจบนเราอยในระยะทสาม หรอระบบอาหารทบรรษทขามชาตมอานาจนา เนนบทบาทของตลาดในการกากบกตกาพนฐานในการผลตและการบรโภคอาหาร โดยรฐทาหนาทสนบสนนและอานวยความสะดวกใหแกทน เนนชวยเหลอผผลตในประเทศพฒนาแลว ควบคไปกบการเปดเสรทางการเกษตรในประเทศกาลงพฒนา

ระบบอาหารทบรรษทขามชาตมอานาจนาเนนการรวมตวเปนพนธมตรของกลม ทนธรกจการเกษตร อตสาหกรรมเคมภณฑ และเทคโนโลยชวภาพ ซงไปเรงรดกระบวนการเลกเปนชาวนาเรวขน และยงเรงรดกระบวนการเปลยนแปลงโลกทสามเปนกลายฟารมของโลกดวย

ในระดบสากลมการเคลอนไหวรณรงคทนาสนใจ เชน องคกรชาวนาโลกหรอ La Via Campesina เรมรณรงคเรองความมนคงทางอาหารและอธปไตยทางอาหารราวครสตทศวรรษท 1990 เปาหมายของการรณรงคเพอทวงสทธเหนอทดนทากนใหแกเกษตรกร และการเรยกรองสทธทจะมอาหารทผลตจากกระบวนการทเปนมตรตอสงแวด ลอมเพยงพอสาหรบบรโภค รวมทงเพอตอบโตระบบอตสาหกรรมอาหาร เมอพดถงความมนคงทางอาหาร ในระดบสากลจงหมายถงการมอาหารเพยงพอ การเขาถงอาหารได และการใชประโยชนจากอาหารทมอย ดงนนสาระสาคญของความมนคงทางอาหารในระดบสากล เนนเรองความเปนธรรมในการเขาถงและกระจายอานาจในการจดการทรพยากรใน สงคม

ในสงคมไทย การรณรงคเรองความมนคงทางอาหารดเหมอนจะวพากษวจารณโครงสรางของ ระบบทนนยมภาคเกษตร เชน การผกขาดอานาจของกลมทนในการควบคมเมลดพนธ และดเหมอนจะตอสกบปญหาเชงโครงสราง เชน เรองสทธการเขาถงและการควบคมทรพยากร แตเรากลบพบวาขอเสนอแนะในการแกปญหากลบไปเนนทปจเจกบคคล เชน การเรยกรองใหเกษตรกรเกบเมลดพนธไวใชเอง ทาปยอนทรยใชเอง ใชแรงงานตวเองทาการเกษตร ปลกพชผกอนทรยเพอกนเอง เทากบวาการรณรงคเรองความมนคงทางอาหารในสงคมไทย เนนเรยกรองโดยการเปลยนพฤตกรรมของเกษตรกร โดยเชอวาการเปลยนแปลงระดบปจเจกบคคล จะนาไปสการเปลยนแปลงเชงโครงสรางโดยอตโนมต

27

 

ในทานองเดยวกน การรณรงคเรองอธปไตยทางอาหารในสงคมไทย ดเหมอนเรมตนจากการวเคราะหปญหาเชงโครงสราง เชน ปญหาการครอบงาผบรโภคของธรกจการเกษตร แตขอเสนอแนะในการแกปญหา กลบเรยกรองใหมการเปลยนแปลงระดบปจเจกบคคล เชน การรณรงคใหผบรโภคเปลยนพฤตกรรมการกน บนสมมตฐานทไมมหลกฐานยนยนไดอยางแนชดวา ผบรโภคเปลยนพฤตกรรมการกนแลว จะสามารถเปลยนโลกไดจรงเพยงใด

ดวยเหตทการรณรงคเรองอธปไตยทางอาหารในสงคมไทยไมใหความสาคญกบ การแกปญหาเชงโครงสราง แตเนนการเปลยนแปลงระดบปจเจกบคคล และยงเนนบทบาทของปจเจกทผกโยงกบชมชนทองถน ทาใหการรณรงคเรองอธปไตยทางอาหารไปสอดรบกบกระแสชาตนยมและทองถน นยม เชน เรยกรองใหเกษตรกรเลกใชสารเคมการเกษตรและเทคโนโลย เรยกรองใหผบรโภคหนไปกนอาหารทองถน และตอตานอาหารอตสาหกรรม โดยละเลยขอเทจจรงวา ระบบทนนยมสรางเงอนไขบบบงคบผบรโภคอยางไร

เพราะไมแยกแยะวาทาไมผบรโภคสวนใหญจงมทางเลอกจากดในการบรโภค บอยครงการรณรงคเรองอธปไตยทางอาหารจงเสนอทางเลอกทดเปนไปไดยาก สาหรบผบรโภค เชน การเรยกรองใหคนหนไปบรโภคอาหารอนทรยทมราคาแพงและหายาก หรอไมกตองเสยงเปนมะเรงตาย

เอกสารอางอง

http://www.greennet.or.th/article/86 http://www.greennet.or.th/article/411 http://www.agriqua.doae.go.th/organic/oa%20history/history.htm https://organicthai.wordpress.com/2010/07/22/%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8

%84%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%AD/

http://www.stou.ac.th/OADThailand/aboutorganic.aspx

28

 

แนวคดเกยวกบเกษตรอนทรยในประเทศไทย ตอนท 3 ออกอากาศวนเสารท 7 ม.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายอนชา ตาด ตลาดสเขยว? ผคราหวอดในวงการเกษตรอนทรยกลาววา “มแนวโนมททงอปสงคของผบรโภคและอปสงคของผผลต

สนคาเกษตร อนทรยจะเพมขน เพราะผบรโภคตองการอาหารทดตอสขภาพ ในขณะทผผลตกตองการผลตตามความตองการของผบรโภคเพอจะไดราคาสง”

คากลาวนชวนใหเคลบเคลมวา เกษตรอนทรยสรางสถานการณซงทงผผลตและผบรโภคตางกไดประโยชน ไมเพยงแคนน เรายงถกทาใหเชอวาการแสวงผลกาไรจากสนคาอนทรย สามารถไปกนไดอยางไมขดแยงกบการสรางความยงยนใหแกสงแวดลอม และการสรางความยงยนใหแกสงแวดลอมทาไดงาย ๆ แคเราเปลยนพฤตกรรมการกน

ภายใตคาขวญทสวยงาม ยงมคาถามทไรคาตอบ เชน การเปลยนแปลงพฤตกรรมการบรโภคจะทาใหเปลยนแปลงโลกไดจรงหรอไม? ผบรโภคหวงอะไรจากการบรโภคสนคาเกษตรอนทรย? ผบรโภคแนใจไดอยางไรวาอาหารอนทรยทตนเองบรโภคไมไดสรางผลกระทบ ตอสงแวดลอมและไมเอาเปรยบแรงงาน?

เราอาจเรมตนหาคาตอบจากการศกษาวจยทเกยวของ และอาจพบกบความจรงทแตกตางออกไป การสารวจทศนคตผบรโภคชาวไทย 884 คน เกยวกบเหตผลในการซอสนคาผกอนทรยในกรงเทพฯ พบวา แมผบรโภคทตอบแบบสารวจสวนใหญมรายไดและการศกษาสง จบปรญญาตรขนไปและมเงนเดอนมากกวา 30,000 บาท มอายมากกวา 40 ป เปนเพศชายมากกวาเพศหญง และมบตรทอยในความดแล แตผบรโภคซอผกอนทรยเพอลดความกงวลในเรองสารพษตกคาง มากกวาหวงใยปญหาสงแวดลอม ผบรโภคบอกไมไดวาสนคาทตดฉลาก “Hygienic” “Safe” และ “Organic” แตกตางกนอยางไร ในขณะทฉลากของสนคาเหลานกไมไดใหรายละเอยดมากนกเกยวกบระบบการ ผลตทแตกตางกนของสนคา

ในจานวนผบรโภค 40% ทซอสนคาอนทรยบอกวารรายละเอยดเกยวกบกระบวนการผลตเพยงเลก นอย มเพยง 5% เทานนทบอกวารขอมลเกยวกบสนคาเกษตรอนทรยมาก การศกษานทาใหเราเขาใจวาผบรโภครขอมลเกยวกบสนคาอนทรยท ตนบรโภคนอยมาก แตยอมจายแพงขนเพอซอความสบายใจวาตนไดบรโภคอาหารทเชอวา ปลอดภย มผบรโภคนอยมากทคาดหวงวาการบรโภคสนคาอนทรยจะสรางความเปลยน แปลงแกสงแวดลอม

ยงมงานวจยอกชนหนงทสารวจความเหนของผบรโภคสนคาอนทรยใน ไตหวน พบวาผบรโภคใหความสาคญเรองความปลอดภยของสขภาพมากอนความหวงใย ปญหาสงแวดลอมในหลายประเทศแถบยโรป การ

29

 

เตบโตของตลาดสนคาเกษตรอนทรยเกดจากเหตผลอน ๆ แตไมไดเกยวของกบเจตคตของบรโภค เชน ในเดนมารกซงเปนประเทศทมการบรโภคสนคาเกษตรอนทรยสงสดในโลก พบวาการเตบโตของตลาดสนคาเกษตรอนทรยไมไดเกดจากผบรโภคมจตสานก ดานสขภาพหรอสงแวดลอม แตเปนเพราะรฐบาลใหเงนอดหนนสนคาเกษตรอนทรยและใหคาแนะนาเรอง เกษตรอนทรยแกเกษตรกรอยางตอเนองในชวงครสตทศวรรษท 1990 นอกจากนนหางสรรพสนคายงลดราคาสนคาเกษตรอนทรยลง 15-20% พรอมเพมชองทางการขายสนคาใหสะดวกและสงเสรมการตลาดมากขน มการปรบปรงระบบการรบรองมาตรฐานสนคาและตดฉลากสนคาใหนาเชอถอ องคประกอบเหลานคอเหตผลททาใหผบรโภคชาวเดนมารกหนมาบรโภคสนคา เกษตรอนทรยมากขน

สวนการทธรกจการเกษตรทงหลายหนมาผลตสนคาเกษตรอนทรย อาจเปนเพยงกลยทธเพอปรบตวอยรอดทางธรกจ มากกวาจะเปนเพราะหวงใยปญหาสงแวดลอม นอกจากนยงมขอวตกกงวลวา หากการซอขายสนคาเกษตรอนทรยยงคงทาผานชองทางการคากระแสหลกอยาง ทเปนอย เชน รานคาปลกขนาดใหญ หางสรรพสนคาและซปเปอรมารเกต การบรโภคสนคาเกษตรอนทรยกจะไมสงเสรมตลาดทางเลอกอยางทคาดหวง

ทแยไปกวานน การเตบโตของตลาดสนคาเกษตรอนทรยอาจสรางผลกระทบทไมไดตงใจได เชน ในมลรฐแคลฟอรเนย สหรฐอเมรกา เมอบรรษทธรกจการเกษตรหนมาสนใจลงทนผลตปลกผกปลอดสารพษขายกนมาก ขน เกษตรกรรายยอยกลบตองสญเสยทดน เพราะจายคาเชาทดนแพงขน ประเดนนทาใหเกดคาถามวาเกษตรอนทรยยงคงเปนทางเลอกของเกษตรกรราย ยอยหรอไม ภายใตเงอนไขทเกษตรอนทรยกาลงพฒนาไปสระบบการผลตเพอการคาและ เพอปอนตลาดโลกมากขน และเกษตรอนทรยจะมความยงยนหรอไมในระยะยาว

กนเปลยน โลกเปลยน? A new perspective can change everything---สโลแกนในเวบไซตแหงหนงทขายสนคาตดโลโก

การคายตธรรม (Fair trade) บอกผบรโภควา มมมองใหม สามารถเปลยนแปลงไดทกสง รายการสารคดโทรทศนทเผยแพรทางสอสาธารณะบอกวา วฒนธรรมการกนอยางละเมยดละไม (slow

food) สามารถเปลยนแปลงโลกได เชน กนอาหารปรงจากพชผกพนบาน เกบตามฤดกาล ปลอดสารเคม ปรงอยางประณต ผปรงมความร มเวลาและกนรวมกนเปนครอบครวหรอชมชนยงด ความดงามของการกนอาหาร slow food ถกนาไปเชอมโยงกบความเปนธรรมชาต และความเปนไทยทองถน เพอสอความหมายถงการหวนราลกถงอดตและการเสพความเปนทองถนดงเดม ทาใหภตตาคารและรานคาทอาหารขายในวฒนธรรมแบบ slow food กลายเปน “ทางเลอก” สาหรบผมรสนยมในการกน ตรงขามกบอาหารทผลตจากระบบอตสาหกรรม (fast food) ทถกมองวาไมปลอดภย เจอปนสารพษ ปรงอยางรวดเรว เมนอาหารซาซาก เนนความสะดวกในการกน และไมคานงถงคณคาอาหาร

30

 

การกนอาหาร slow food เปนทางเลอกสาหรบใคร? สโลแกนของการรณรงค slow food ยดหลกการเดยวกบขบวนการ slow food movement ใน

ประเทศตะวนตก คอกนอาหารทด สะอาด และราคายตธรรม ผทกนอาหารแบบ slow food ตองดาเนนชวตแบบไมรบเรงแขงกบเวลา ถาไมใชคนมฐานะด ทไมตองรบไปทางาน กตองมคนจดหาอาหารด ๆ ใหกน หรอไมกเปนคนบางกลมทอยในชนบท ซงไมถกควบคมดวยเวลาของระบบทนนยม ดงนนเงอนไขของการกนเพอเปลยนแปลงโลก จงตองมความพรอม พรอมทงในแงทนทรพย เวลา ความรและศกยภาพในการเขาถงอาหารทดและหลากหลาย ดงนนการกนแบบ slow food จงไมใชทางเลอกสาหรบคนสวนใหญในสงคม แมจะอยากเลอกเพยงใดกตาม กไมสามารถเลอกกนแบบนได หากเงอนไขเชงโครงสรางยงไมเปลยน

แมจะถกนาไปเชอมโยงกบการกนอาหารไทยทองถน แตวฒนธรรมการกนแบบ slow food กลบมทมาจากโลกตะวนตก โดยเฉพาะกลมคนทมโอกาสเดนทางทองเทยวไปในดนแดนอน ทาใหคนเหลานมโอกาสชมอาหารแปลก ๆ ในหลากหลายวฒนธรรม จนเกดความคนเคย และเปดรบรสนยมการกนทมความแตกตาง โดยเนอแทแลวการกนแบบ slow food จงเปนผลผลตของโลกาภวฒน เพราะเกดขนจากประสบการณในการเดนทางไกล และการไปเรยนรวฒนธรรมอน ตลาดทางเลอกทเกดขนเพอตอบสนองการกนแบบ slow food ภตตาคารทขายอาหารทองถน การจดเทศกาลอาหารทองถน ตลอดจนการเกดขนของยานขายอาหารทองถนตามเมองใหญ ๆ ของประเทศพฒนาแลว ลวนเปนการนาวฒนธรรมการกนแบบทองถน มาทาใหกลายเปนวฒนธรรมระดบโลก

พดอกอยางหนง การกนแบบ slow food ไมอาจแยกออกจากกระแสโลกาภวตนและบรโภคนยม แตกตางตรงทชนดของอาหารทเลอกเสพและวธการเสพเทานน หากผบรโภคเชอวาตนเองสามารถเปลยนโลกทงใบ ดวยวธการงาย ๆ แคเพยงเปลยนพฤตกรรมการกน ผบรโภคยอมไมคดวาการแกปญหาทซบซอนเปนสงจาเปน ทง ๆ ทสถาบนระดบโลกอนหลากหลาย ทงทเปนหนวยงานรฐและผกระทาการทไมใชรฐ ลวนเปนผกมทางเลอกและกากบความเปนไปไดทจะเลอกของผบรโภคแตละชน ชน

หากการรณรงคเรองเกษตรอนทรยในสงคมไทย ไมใหความสาคญกบการปรบเปลยนความสมพนธทางอานาจในระบบอาหาร แตกลบเนนการประกาศคาขวญทมงแสวงหาทางออกเฉพาะตวใหกบปจเจกชน การกนอาหารอนทรยกคงไมสามารถเปลยนแปลงโลกไดอยางหลายคนคาดหวง

31

 

เอกสารอางอง http://www.greennet.or.th/article/86 http://www.greennet.or.th/article/411 http://www.agriqua.doae.go.th/organic/oa%20history/history.htm https://organicthai.wordpress.com/2010/07/22/%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8

%84%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%AD/

http://www.stou.ac.th/OADThailand/aboutorganic.aspx

32

 

แนวคดเกยวกบเกษตรอนทรยในประเทศไทย ตอนท 4 ออกอากาศวนเสารท 14 ม.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายอนชา ตาด อาหารอนทรย วถแหงอนาคต ‘ทกคาทกน สามารถเปลยนโลกทงใบ’

บทความจากการเสวนาวชาการ ‘อาหารอนทรย วถแหงอนาคต’ เมอวนท 25 ก.ค. 2557 ระหวางเวลา 10.00-12.00 น. ในงาน ‘มหกรรมอาหารและสขภาพ วถไท ครงท 1’ ณ หองฟนกส บรเวณฮอลล 8 เมองทองธาน รวมเสวนาโดย นพ.ประพจน เภตรากาศ คณะกรรมการสขภาพแหงชาต (คสช.) วฑรย เลยนจารญ ผอานวยการมลนธชววถ(Biothai) และปรกชล อทรพย เครอขายเตอนภยสารเคมกาจดศตรพช (Thai-PAN) ดาเนนรายการโดย กรรณการ กจตเวชกล ผประกาศขาวจากสถานวทย อสมท. คลน 96.5 Fm

เผยในผก-ผลไม กวารอยละ 40 พบสารเคมกาจดศตรพชตกคางเกนมาตรฐาน

ปรกชล อทรพย เปดเผยขอมลผลการวเคราะหภาพรวมและการตรวจสอบสารปนเปอน คอ คารบาเมต ออรแกโนฟอสเฟต ออรแกโนคลอรน ไพรทรอยด ในผกผลไมวา จากการสมเกบตวอยางพชผกและผลทงหมด 118 ตวอยาง จากตลาด หางคาปลก และสนคาตรา “Q” พบวา ในผกผลไม 118 ตวอยางน รอยละ 44.1 ไมพบการตกคางของสารเคมกาจดศตรพช รอยละ 9.3 มสารเคมกาจดศตรพชตกคางอย แตไมเกนคา MRLs (Maximum Residue Limits หมายถง ปรมาณสารพษตกคางสงสดทกาหนดใหมไดในสนคาเกษตร) และ อกรอยละ 46.6 พบสารเคมกาจดศตรพชตกคางเกนคา MRLs

เมอแยกประเภทแหลงทมาของสนคาเหลานเปน 3 แหลงคอ ผกผลไมทมากจากตลาดทวไป ผกผลไมตรา Q และผกผลไมทมาจากหางคาปลกแลว ผกผลไมจากตลาดทวไปรอยละ 53.8 ไมพบสารเคมกาจดศตรพช รอยละ 6.2 มสารเคมกาจดศตรพชตกคางอย แตไมเกนคา MRLs ทเหลอรอยละ 40 พบสารเคมกาจดศตรพชตกคางอย เกนคา MRLs สวนในผกผลไมตรา Q พบวามเพยงรอยละ 12.5 ไมพบสารเคมกาจดศตรพช ขณะทรอยละ 25.0 มสารเคมกาจดศตรพชตกคางอย แตไมเกนคา MRLs ทเหลออกถงรอยละ 62.5 พบสารเคมกาจดศตรพชตกคางอย เกนคา MRLs สดทายคอผกผลไมทมาจากหางคาปลก พบวารอยละ 35.6 ไมพบสารเคมกาจดศตรพช รอยละ 11.1 มสารเคมกาจดศตรพชตกคางอย แตไมเกนคา MRLs และอกรอยละ 53.3 พบสารเคมกาจดศตรพชตกคางอย เกนคา MRLs

10 ใน 118 ชนดคอผกผลไมทเรานยมบรโภคและหาซอไดงายในตลาดสด หางสรรพสนคา หรอแผงขาย

ผกผลไมทวไปคอ คะนา ถวฝกยาว พรกจนดา ผกช กะเพรา สม แอปเปล ฝรง แตงโมง และสตรอเบอรร

33

 

บรโภคอาหารเพอสขภาพทดของเรา เทากบทาเพอสขภาพทดของโลก ดาน นพ.ประพจน เภตรากาศ นาเสนอ 3 ประเดนหลกทเกยวของกนคอ ประเดนแรก เรองอาหารกบ

รางกาย ประเดนทสอง คอ เรองแนวความคดเรองอาหารกบสขภาพ และประเดนทสามคอ เรองอาหารอนทรยกบสขภาพ โดยระบวา ทางเดนอาหารของคนเรมตนจากปากไปสนสดทรทวารหนก ความยาวของทางเดนอาหารประมาณ 7-8 เมตร หรอประมาณ 25 ฟต เมอเรากนอาหารเขาไป ทกอยางทเราหยบ ทเรากน จะดวยความตงใจหรอไมตงใจกแลวแต ทกอยางทหลดเขาไปในปากจะถกยอยเปนโมเลกลเดยวหรอโมเลกลท ละเอยดทสด เพอทจะดดซมผานผนงลาไสเลกไปใชในรางกาย อาหารทถกดดซมจะไปทาหนาทสรางพลงงาน ซอมแซมเซลลและเนอเยอตาง ๆ ทวรางกายของเรา

อาหารใชเวลาเดนทางจากปากของเราไปจนถงรทวารหนกประมาณ 24 ชวโมงเปนอยางนอย โดยเฉลยแลวอาหารจะอยในกระเพาะอาหาร 2-4 ชวโมง ในลาไสเลก 6 ชวโมง ในลาไสใหญ 12-24 ชวโมง และออกทางรทวารหนก การใชงานคอ พลงงานจะถกดดซมเพอไปใชประโยชน นามนจะชวยเรยกนายอย และกากอาหารจะชวยในการระบายของเสย กากใยทเรากนเขาไปจะทาหนาทไปครดของเสยตามผนงลาไสใหขบออกมา คลาย ๆ กบการดทอกซ อาหารทเรากนเขาไป ถาเปนประเภทโปรตนสวนเกนจะถกขบถายออกมา เนองจากรางกายมความสามารถในการดดซมไดแคประมาณ 20-30% ของปรมาณอาหารทเรากนเขาไปเทานน รางกายจะดดซมเทาทจะใชประโยชนเทานน ทเหลอจะขบออกมา

ในประเดนเรองอาหารและสขภาพ นพ.ประพจน กลาววา ในประวตศาสตรของมนษยทกยคทกสมยทผานมา มนษยมความเชอเกยวกบสขภาพและโรคภยไขเจบ ผานรากฐานทางวฒนธรรมของแตละสงคม ซงกอใหเกดความหลากหลายของวธการบาบดรกษา ปองกน การเจบไขไดปวย การใหผคนมสขภาพทดอายยนยาว ยกตวอยางอยางเชนประเทศจน ทมความเชอในเรองสขภาพตามปรชญา หยนและหยาง วาทงหยนและหยางดารงอยในรางกายของมนษยอยางไดสมดลเชนเดยวกนกบ ความสมดลของจกรวาล หรอการเกดโรคภยไขเจบ

“สวนในระบบการแพทยพนบานหรอดงเดมทวโลกจะมลกษณะเปนการ แพทยแบบองครวม ซงใหความสาคญเกยวกบการรกษา การฟนฟ ความสมดลในรางกายมนษย และระหวางมนษยกบสงแวดลอม เชน การแพทยอายรเวท การแพทยพนบานแอฟรกา ชนเผาซล มความเชอวาสขภาพไมใชเพยงสภาพหรอสภาวะ แตเปนกจกรรมทตอเนอง”

นพ.ประพจน กลาวตอวา การเปลยนผานจากการแพทยเชงวฒนธรรมสการแพทยเชงวทยาศาสตร เปนการเปลยนผานทละเลกทละนอยตามการเปลยนแปลงทางสงคม ซงใชเวลาหลายรอยป ในตะวนตกการเปลยนแปลงทสาคญเกดขนในกรก ระหวาง 400 – 500 ปกอนครสตกาล และถอวาเปนการแพทยทพยายามใชทฤษฎทางวทยาศาสตร การมเหตผลนาเชอถอ ในการอธบายโรคภยไขเจบ วทยาศาสตรการแพทยมแนวโนมทจะเนนการบรโภค โปรตน และผก ผลไม ใหมากขน แตใหลดการบรโภคแปง ไขมนใหนอยลง การมองวาแปงเปนหม

34

 

อาหารทเปนอนตรายจงขดแยงกบวฒนธรรมการบรโภค ดงเดมของประเทศตาง ๆ ซงนยมการบรโภคขาวและธญพชเปนอาหารหลก จนกระแสการบรโภคอาหารคารโบไฮเดรตตา (low-carb diet) เปนทนยมกนในคนหนมสาว และยงใชในการเปนอาหารรกษาเบาหวานอกดวย

แนวความคดใหมททวนกระแสวทยาศาสตรการแพทย เชน แนวคดเรองการกนอาหารมงสวรตของกลมเซเวนธเดยแอดเวนตส ในสหรฐอเมรกาซงมการทาการวจยขนาดใหญเกยวกบสขภาพของผทกน อาหารมงสวรต และพบวา ผทกนอาหารมงสวรตมสขภาพและอายทยนยาวกวา เปนโรคเรอรงโดยเฉพาะมะเรงนอยกวาอยางชดเจน มหนงสอดหลายเลมทเกยวกบสขภาพ เชน “ปฏวตสขภาพดวยอาหารบนจานคณ” ทเขยนโดย T.Colin Campbell, Ph.D และ Thomas M. Campbell แปลเปนภาษาไทยเมอ พ.ศ.2555 หนงสออกเลมหนงคอ “ขอบฟาแหงอายรอยป (Blue zone)” เขยนโดย เดวด บทเนอร ซงเดนทางสารวจวถชวตของผทมอายเกนหนงรอยป ในดนแดน 4 แหงทวโลก ไดแก โอกนาวา คอสตารกา เกาะซารดเนย และ กลมเซเวนธเดยแอดเวนตสในอเมรกา ซงพบวา วถชวตของคนอายเกนหนงรอยป จะมวถการเคลอนไหวอยางเปนธรรมชาต หยดกนกอนจะอม (ฮารา ฮาจบ) กนผกใหมาก เขาเกยรตา ใชชวตใหชาลง มสวนรวม คนทเรารกมาอนดบแรก อยในกลมชนทถกตอง และมการดมไวน

ประเดนเรอง ‘อาหารอนทรยกบสขภาพ’ นพ.ประพจน กลาววา มหนงสอชอ ‘Anticancer: A new way of life’ ซงสานกพมพโกมลคมทองมแผนทจะจดพมพในเรว ๆ น หนงสอเลมนเขยนโดย ดร.เดวด ชไรเบอร ไดใหความสาคญของอาหารอนทรย ซงจะมความสมดลของโอเมกา-3 และโอเมกา-6 โอเมกา-3เอส และโอเมกา-6 เอส ทมในรางกายจะคอยปกปองเพอควบคมการทางานตาง ๆ ของรางกาย โอเมกา-6 เอส ชวยเกบสะสมไขมน และสงเสรมความแขงตวในเซลลรวมทงการเกดการแขงตวของเลอดและการ อกเสบเพอตอบสนองการคกคามจากภายนอก มนยงกระตนการสรางเซลลไขมนทมมาตงแตเกดตอไป ในทางตรงกนขาม โอเมกา-3 เอส มสวนในการพฒนาระบบประสาท ทาใหเยอหมเซลลมความยดหยนมากขนและลดการอกเสบ และยงชวยจากดการสรางเซลลไขมน

“ความสมดลทางสรรวทยาของเราขนกบความสมดลของโอเมกา-3 เอส และโอเมกา-6 เอส ในรางกายเปนอยางยงซงเกยวกบอาหารทเรากน” นพ.ประพจนกลาว

ในชวงทาย นพ.ประพจน ไดกลาวในชวงทายวา สงหนงทตองการยาเพมเตมกคอ ถาเราบรโภคอาหารเพอสขภาพทดใหกบตวเรา เทากบเราทาเพอสขภาพทดของโลกใบนทเราไดอาศยอย การบรโภคอาหารทมพชเปนหลกเทากบการลดการใชนา ทรพยากรธรรมชาต อกทงยงเปนการลดการกอมลพษตอสงแวดลอม และลดการทารายสตวทเลยงในฟารม ตองกนใหหลากหลายชนดถงจะชวยดแลสขภาพและรกษาโรคได

“บางคนเหนวายานางด กจะแตยานางอยนน อนนกไมใช เราตองกนใหหลากหลาย ตองออกกาลงกาย หยดกนกอนอม ถงทสดแลว ความมนคงทางอาหารจะสาคญอยางมาก ถาเราถามวากนอะไรดทสด ผมวาเราตอง

35

 

กลบไปกนอาหารดงเดม กนอาหารพนบานทพอแมเรากนมาแตไหนแตไร กนความหลากหลาย ยงกนความหลากหลายเทาไหรเรายงไดประโยชน” นพ.ประพจนกลาว

เอกสารอางอง

http://www.greennet.or.th/article/86 http://www.greennet.or.th/article/411 http://www.agriqua.doae.go.th/organic/oa%20history/history.htm https://organicthai.wordpress.com/2010/07/22/%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8

%84%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%AD/

http://www.stou.ac.th/OADThailand/aboutorganic.aspx

36

 

แนวคดเกยวกบเกษตรอนทรยในประเทศไทย ตอนท 5 ออกอากาศวนเสารท 21 ม.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายอนชา ตาด

โภชนาการทด ควรตองมาจากระบบเกษตรทด คณ วฑรย เลยนจารญ หยบยกคานยามหรอวลตาง ๆ มานาเสนอเชน วลหนงจากหนงสอชอ an

AGRICULTURAL TESTAMENT’ เขยนโดยเซอรอลเบรต โฮวารด ผบกเบกเกษตรอนทรยยคใหม วา “The health of soil, plant, animal and man is one and indivisible” แปลเปนไทยวา “สขภาพของดน พช สตว และมนษย เปนอนหนงอนเดยวกน แบงแยกมได” วลอกอนชอ “กงลอแหงสขภาพ” ซงใหรายละเอยดวา สขภาพขนอยกบองครวมทงหมดของสงแวดลอม ระบบอาหารและโภชนาการคอปจจยทสาคญทสด แตโภชนาการทดมไดมความหมายเพยงเราหาอาหารจากทใดกไดเทานน แตตองมาจากระบบเกษตรกรรมการผลตทถกตองดวย จากการศกษาและทดลอง เราพบความเชอมโยงระหวางมนษยและผนดนวา สขภาพทดนนเกดขนจากดนสพชพนธตาง ๆ และจากพชพนธธญญาหารตาง ๆ สมนษย

นอกจากนยาม 2 นยามดานบนแลว คณวฑรย ยงไดยกคาคมของปราชญชาวบานบานเราคอ นายฉลวย แกวคง ซงไดกลาวไววา รางกายของเราประกอบไปดวยธาต 4 กคอ ดน นา ลม ไฟ มาประชมกน เรยกวารป เชนกนกบไรนาเกษตรกตองม ดน นา ลม ไฟ ประชมกนเปนรป จงจะถกตองตามธรรมะ ตามธรรมชาต จะขาดอยางใดไมไดเลย สวนมนษยเรา เรากเกดจากสายเลอดของบดา-มารดา สายเลอดของบดา-มารดาเกดจากอะไร ถาเราสาวเขาไปจะเหนวาบดา - มารดากนอะไร สายเลอดของทานกเกดจากสงนน และเลอดเนอของเรากเกดจากสงนนดวย เพราะฉะนนเราเกดจากสงใดกเอาสงนนมาเลยง เชน ผกทกชนด ผลไมทกชนด เนอทกชนด นาทกชนด ถาเราทาลายสงแวดลอมกเทากบเราทาลายตวเอง ทาลายบรรพบรษของเราดวย เพราะทานทงรางกายเอาไว ใครทาลายสงแวดลอมเปรยบเสมอนคนอกตญญไมรคณบรรพบรษ

วฑรยกลาวตอมาในเรองสารเคม วา ในประเทศตะวนตกหลายประเทศ ซงขนชอวาเปนกลมประเทศทนาหนากลมประเทศอนทวโลกในเรอง เทคโนโลยแทบทกดาน กระทงในเรองอาหารและสารเคมทใชในอาหารเชนกน แตเนองจากในชวงทผานมาเมอพบวาสารเคมสงผลตอความเสยหายดาน สขภาพของมนษย กลมประเทศเหลานจงไดเลกทจะใชสารเคมทงในพชและสตวในอาหาร ขอมลทเรามปจจบนพบวาประมาณ 10-20% ของประเทศในแถบตะวนตก ไดลดการใชสารเคมลงไปมากแลว ในขณะทประเทศของเรายงใชสารเคมอยอยางเขมขน สงนเปนเรองนาคดและตงคาถามอยางยงวาประเทศของเราคดอะไรอย

วฑรยกลาวดวยวา ประเดนเรองขาวพนเมองหรอขาวอนทรย กาลงขยายแนวคดออกไปอยางหลากหลาย เชน มหาวทยาลยเกษตร ไดมการรวบรวมและพฒนาพนธขาวหลายสายพนธ หรอไดมการทดสอบคณคาทาง

37

 

โภชนาการ หรอสารอาหารในขาว เชน ‘ทองแดง’ ในขาวทว ๆ ไปทเรากนกบขาวพนบานพบวา ในขาวทเรากน ทว ๆ ไป 1 จาน จะเทากบการกนขาวกลองเพยง 1 ใน 5 ของจานเทานน

นอกจากนแลวยงมงานศกษาเกยวกบโภชนาการของขาวพนเมองหลายชน ทนาสนใจ เชน การศกษาคณคาโภชนาการของขาวพนเมอง ในพนทเครอขายเกษตรกรรมทางเลอกและเครอขายความมนคงทางอาหาร โดย รชน คงคาฉยฉาย และรญ เจรญศร -2551 หรองานศกษาคณคาทางโภชนาการ สารตานอนมลอสระ ประสทธภาพในการตานอนมลอสระและดชนนาตาลในขาวพนเมองสายพนธ ตาง ๆ ทเปนเกษตรอนทรย ในพนทเครอขายเกษตรกรรมทางเลอกภาคอสานโดย รชน คงคาฉยฉาย รญ เจรญศร และพชราวรรณ มาทฆะ-2553 เปนตน

ในประเดนเรองขาวไรซเบอรร วฑรยกลาววา ขาวไรซเบอรร ทถกสงเสรมใหมการปลก และโฆษณาชวนเชอเรองคณคาสารอาหาร และมคณคาทางโภชนาการทสงเกนจรงนน เมอนามาเปรยบเทยบกบขาวพนบานหลายสายพนธ เชน ขาวหอมนล กาเปลอกดา ขาวใหญ ดอหางฮ และขาวอกหลายสายพนธกลบพบวา ขาวพนบานสายพนธตาง ๆ เหลามคณคาทางโภชนาการและมสารอาหารหลายชนดเทยบเทากบไรซเบอรร และมสารอาหารหลายชนดมากกวาไรซเบอรรหลายเทา เพราะฉะนนจงมคาพดในหมชาวบานทพดหยกแกมหยอกกนเลน ๆ วา ขาวพนบานคอ ‘ซปเปอรไรซเบอรร’ หรอทบอกวา ‘เลกปลกเถอะไรซเบอรร หนมาปลกซปเปอรไรซเบอรรกนดกวา’ หมายถงวา ชาวนาหรอผปลกขาวทงหลายไมควรไปหลงใหลกบคาโฆษณาชวนเชอตาง ๆ ของขาวไรซเบอรร แตควรหนมาดขอเทจจรง หนมาดขอมลทเปนจรงของตนเองดกวา

“เงนทเราจายซอขาวอนทรยแมจะราคาสงกวาขาวทว ๆ ไปบาง แตผมวาเงนทเราจายจะใหผลทมคณคาตอรางกายอยางมาก ๆ เมอเทยบกบการจายราคาถกแตไดคณคาทางอาหารนอยมาก ผมวาเปนเรองทเราควรลงทนเพอสขภาพของเรา เราอาจเชอวาเราจายสตางคซอลกพลบ แอปเปล กว องนแดง ราสเบอรร สตอเบอรร ลกไหน บลเบอรร หรออน ๆ เพอใหไดสารตานอนมลอสระ ในขณะทเรามองขามขาวพนบานของเราทมสารตานอนมลอสระอยางเพยงพอ อยแลว เพราะฉะนนผมวาเราหนมากนขาวกลองพนบานดกวาไหม” วฑรยใหความเหน

วฑรย จบทายวงเสวนาวชาการดวยวลจากตางประเทศวา "The most political act we do on a daily basis is to eat, as our actions affect farms, landscapes and food businesses" แปลเปนภาษาไทยแบบสน ๆ วา “ทกคาทเรากน สามารถเปลยนโลกทงใบได”

38

 

เอกสารอางอง http://www.greennet.or.th/article/86 http://www.greennet.or.th/article/411 http://www.agriqua.doae.go.th/organic/oa%20history/history.htm https://organicthai.wordpress.com/2010/07/22/%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8

%84%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%AD/

http://www.stou.ac.th/OADThailand/aboutorganic.aspx

39

 

การเลยงไสเดอนดน ตอนท 1 ออกอากาศวนเสารท 28 ม.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา บทบาทของไสเดอนดนจะถกมองวามประโยชนมากกวามโทษตอมนษย โดยเฉพาะไสเดอนดนจะมสวนชวยทาใหโครงสรางของดนดขน โดยการชอนไชทาใหดนรวนซย ทาใหการระบายนาและอากาศไปสดนไดดขน ไสเดอนดนสามารถชอนไชลงใตดนไดลกกวา 20 เมตร ซงเปนการไถพรวนทางธรรมชาต ทเครองกลทางการเกษตรไมสามารถทาได และยงชวยใหดนอดมสมบรณโดยการชวยเพมอนทรยวตถและธาตอาหารแกดน นอกจากนยงพบวาไสเดอนดนมประโยชนตอพช ในการชวยกระตนการเจรญเตบโตของพชดวย และยงสามารถบงบอกถงการปนเปอนสารเคมในดน ดวยการดจากความหนาแนนของประชากรไสเดอนทมอย ปจจบนมการนา ไสเดอนมาใชประโยชนในแงของการยอยสลายขยะอนทรยเพอผลตปยหมก และใชเปนแหลงโปรตนเสรมเลยงสตวได เนองจากเนอเยอของไสเดอนดนจะอดมไปดวย กรดอะมโนและสารอาหารทมประโยชนอน ๆ หลายชนดทเหมาะสมตอการเจรญของสตว ทสาคญ คอ สามารถใชเปนอาหารเลยงปลาทวไป ปลาสวยงาม กบ และเปนเหยอตกปลาทด สาหรบการเพาะเลยงไสเดอนดนในทน จะเปนการเพาะเลยงไสเดอนดน เพอใชเปนอาหารสาหรบขนพอแมพนธปลาสวยงาม เปนการเลยงไสเดอนดนทใหผลผลตในภาชนะ หรอพนทขนาดเลก

1. ประวตของไสเดอนดน โดยทวไปคนสวนใหญจะเคยชนกบการเรยกไสเดอนดน วา "ไสเดอน" โดยไมตองมคาวาดนตอทาย แตจากความกาวหนาทางการเพาะเลยงสตวนาในปจจบน ไดพบอาหารธรรมชาตทสาคญของสตวนาเพมมากขน และมชอเรยกเชนเดยวกบไสเดอน เชน ไสเดอนนา (Tubifex) และไสเดอนทะเล (แมเพรยง เพรยงทราย ; Clam worm, Sand worm) จงทาใหนกวชาการในปจจบนเรยกไสเดอนทพบตามดนทวไป วา "ไสเดอนดน" ไสเดอนดนมอยทวไปตามดนชมชนรวนซย จะคบคลานหากนอยตามผวดนและชอนไชไปตามซอกหลบของเมดดน การชอนไชของไสเดอนดนทาใหคณสมบตทางกายภาพของดนดขน คอทาใหดนโปรงรวนซย ไมแนนทบและแขง เกดการถายเทอากาศภายในดนดขน เพมชองวางในดน ชวยในการอมนาของดน การไหลผานของนาในดนทาใหดนมความชมชนอยเสมอ จงเหมาะแกการแทงรากออกไปหาอาหารของพช และผลจากกระบวนการกนอาหารของไสเดอนยงชวยพลกกลบดนหรอนาแรธาตจากใตดนขนมาบนผวดน โดยดน ซากพชซากสตว เศษอาหาร และอนทรยวตถตาง ๆ ทไสเดอนกนเขาไป จะถกยอยสลายและถกขบถายออกมาเปนมล (cast) ซงมธาตอาหารทพชตองการในปรมาณมากและอยในรปทละลายนาไดด เชน ไนโตรเจน ฟอสฟอรส กามะถน แคลเซยม และธาต

40

 

อาหารอน ๆ รวมทงชวยสงเสรมในการละลายธาตอาหารพช ทอยในรปอนนทรยสารทพชใชประโยชนไมได ไปอยในรปทพชนาไปใช ประโยชนได นอกจากนยงมการนามาใชเลยงสตวเศรษฐกจจาพวกสตวปก ปลา กบ และหม มตาราทางการแพทยจากตางประเทศรายงานผลการวจยออกมาวา ไสเดอนดนจะมสารเคมบางชนดชวยในการรกษาโรคหวใจ ทาใหหวใจแขงแรงขน สวนตามตารายาจนระบวาไสเดอนดนเปนอาหารทใชบารงกาลง ยาบารงทางเพศ และแกโรคชาใน คนจนจะกนไสเดอนทปรงสาเรจตามสตรแลวเปนอาหารเชาคกบนาเตาห หรอมการนาไสเดอนดนมาตากแหงวางขายแกลกคาทตองการนาไปเปนยาบารงทางเพศ และยาบารงรกษาโรคหวใจตามตาราจน สวนในไทยกมความเชอวาเปนยาสรรพคณในการแกชาในได และในปจจบนพบวาไสเดอนดนสามารถกาจดเศษอาหารและขยะได ทสาคญคอไมกอใหเกดมลภาวะเปนพษแกธรรมชาตและมนษยเหมอนวธการเผา หรอวธการฝงกลบทยงไมมพนทรองรบอยางเพยงพอ นอกจากนนการใชไสเดอนดนกาจดเศษอาหารและขยะยงไดปยหมก (Vermicompost) นามาใชบารงพชอกดวย จากความสาคญของไสเดอนดนดงกลาว จงไดมการเลยงไสเดอนดนเพอการคา สรางรายไดใหแกชวต ใช ฟนฟสภาพดนทเสอมโทรม เชน ดนทมความอดมสมบรณตา กาจดเศษอาหารและขยะ

2. ลกษณะรปรางของไสเดอนดน ลกษณะทวไปของไสเดอนดนมรปรางเปนทรงกระบอกยาว ดานหวและทายเรยวแหลม ความยาวลาตวประมาณ 10 - 20 เซนตเมตร ผนงลาตวชนนอกเปนควตเคลทปกคลมดวยสารพวกโพลแซคคาไรด เจลาตน และชนอพเดอรมส มเซลล ตอมตางๆ ททาหนาทสรางนาเมอก ทาใหผวลาตวชมชน ลาตวแบงเปนปลองชดเจนจานวนประมาณ 120 ปลอง (ไสเดอนดนในบานเรา) ทางดานหวมชองปากอยกงกลางของปลองแรก โดยมตงเนอ (Prostomium) ทาหนาทคลายรมฝปาก แตละปลองจะมเดอยเลกๆ ใชในการเกาะกบดนเพอการเคลอนท และการจบคผสมพนธ ม Clitellum ซงเกดจากปลองใกลสวนหว จานวน 3 - 4 ปลอง รวมกนเปนปลองเดยว มหนาทสรางปลอกหมไขทไดรบการผสมแลว อวยวะทสาคญจะอยระหวางปลองท 1 - 30 สาหรบไสเดอนดนทพบมากในบานเรา จะม 2 ชนด คอ พนธขค (Pheretima posthuma ) ลาตวสเทา ขนาดใหญยาวประมาณ 6 - 8 นว พบไดทวไปในดนในสวนผลไม หรอในสนามหญา ในชนดนทคอนขางลก กนเศษใบไมทเนาเปอย และดนบางสวนเปนอาหาร และ พนธขตาแร (Pheretima peguana ) มลาตวเปนสแดงออกมวง ยาวประมาณ 2- 5 นว อาศยอยในมลสตว หรอ กองเศษซากพชทเนาเปอย ทมความชนสง กนมลสตว และเศษซากพชทเนาเปนอาหาร ทง 2 ชนดมลกษณะสาคญอน ๆ ดงน

• Clitellum เกดจากการรวมตวของปลองท 14 - 16

41

 

• ชองเปดสาหรบรบสเปรมจากตวอน จานวน 3 ค อยในรองระหวางปลอง 6/7, 7/8 และ 8/9 รองละ 1 ค เรยก Spermathecal pore หรอ Seminal receptacle pore (เปนชองเปดของถงรบสเปรม Seminal receptacle)

• ชองออกไข ม 1 ชอง อยตรงกลางของปลองท 14 ทางดานทอง เรยก Female pore • ชองปลอยสเปรม จานวน 1 ค อยปลองท 18 ทางดานทอง เรยก Male pore • ตมสาหรบยดเกาะในระหวางผสมพนธ จานวน 2 ค อยในรองระหวางปลอง 17/18 และ 18/19 รอง

ละ 1 ค เรยก Genita papilla หรอ Copulatory papilla • ชองเปดของอวยวะขบถาย แทบทกปลองทางดานทองมชองเปดของอวยวะขบถาย จานวนปลองละ 1

ค เรยก Nephridiopores • ชองทวาร ม 1 ชอง อยปลายสดของปลองสดทาย

3. การจาแนกเพศไสเดอนดน ไสเดอนดนเปนสตวทมตอมเพศทงสองเพศในตวเดยวกน คอ ในตวเดยวจะมทงรงไขและอณฑะเจรญอย แตโดยทวไปจะไมเกดการผสมระหวางไขและสเปรมในตวเอง เนองจากตาแหนงของอวยวะสบพนธทงสองเพศไมสมพนธกน และมการสรางเซลลสบพนธไมพรอมกน ไสเดอนดนจงตองมการแลกเปลยนสเปรมซงกนและกน

• อวยวะสบพนธเพศผ จะมถงอณฑะ (Testes) อยในปลองท 11 และ 12 ปลองละ 1 ค จะสรางสเปรมแลวเกบไวในถงพก เรยก Seminal vesicle (Vesicular seminalis) ซงอยขาง ๆ ถงอณฑะ และมตอมสรางนาหลอเลยงสเปรม เรยก Prostate gland มลกษณะเปนแผนแบนแผออก อยบรเวณปลองท 18 - 20 มทอนาสเปรม (Vas deferens) รบสเปรมจากปากกรวยไปเปดทชองสบพนธเพศผ

• อวยวะสบพนธเพศเมย จะมรงไข (Ovaries) อยในปลองท 13 จานวน 1 ค ทาหนาทสรางไข รงไขแตละขางมทอนาไข (Oviduct) รบไขจากปากกรวยไปเปดทชองสบพนธเพศเมย

4. การแพรพนธของไสเดอนดน ถงแมไสเดอนดนแตละตวมทงสองเพศในตวเดยวกน แตกจะมการจบคผสมพนธกน โดยปกตไสเดอนดนจะผสมพนธกนในชวงกลางคน ไสเดอนดนสองตวมาจบคสลบหวสลบหางกนโดยใชดานทองแนบตดกน ใหตาแหนงของชองปลอยสเปรม (ปลองท 18) ของตวหนง ตรงกบชองรบสเปรมของอกตวหนง (ปลองท 7 หรอ 8) โดยมปมสาหรบยดเกาะในระหวางผสมพนธกบเมอกบรเวณไคลเทลลมยดซงกนและกนไว แลวแตละตวจะปลอยสเปรมของตวเอง ไปเกบไวในถงรบสเปรม (Seminal receptacle) ของอกตวหนงทละคจนครบทกค แลวไสเดอนดนทงสองจะแยกออกจากกน

42

 

เมอไสเดอนดนทไดมการรบสเปรมมาแลวจะวางไข บรเวณ clitellum จะมการสรางเมอกหนาขนมาแลวเรมแขงตวคลายเปนปลอก จากนนไสเดอนดนจะเรมขยบตวถอยหลง ทาใหปลอกเคลอนตวไปทางดานหว ในขณะเดยวกนจะมการปลอยไขออกมาจากชองออกไข (ปลองท 14) ปลอกจะรบไขเคลอนไปจนถงชองรบสเปรม (ปลองท 7 หรอ 8) กจะไดรบการผสมจากสเปรมทรบมาเกบไว ปลอกจะถกดนใหเคลอนตอไปจนหลดออกไปทางหว ปลายทงสองดานของปลอกจะปดแลวแขงตวไดเปนถงไข (Cocoon) รปไขสนาตาลแกมเหลอง ขนาดประมาณ 1 - 2 มลเมตร มไขอยภายใน 3 - 5 ใบ ใชเวลาประมาณ 4 - 8 สปดาห จะฟกตวออกมา

เอกสารอางอง

ประภาส โฉลกพนธรตน . 2558. การเพาะเลยงไสเดอนดน ออนไลน 8 มนาคม 2558. เขาถงไดจาก :

http://home.kku.ac.th/pracha/Earthworm%20Culture.htm รกบานเกด.คอม. 2554. การเลยงไสเดอนดนและการเพมปรมาณผลผลตอยางงาย. ออนไลน 2 มนาคม 2554.

เขาถงไดจาก : http://www.rakbankerd.com/agriculture/open.php?id=2069&s=tblblog Aqualandpetsplus.com. 2005. Raise Your Own Earthworms. [online] 12 February 2011. Available

from : http://aqualandpetsplus.com/Live%20Food,%20Earthworms.htm Ruppert E. E. and R. D. Barnes. 1994. Invertebrate Zoology. Sixth Edition. Saunders College

Publishing. Philadelphia . USA. 1056 pp. Ryt9.com. 2553. นกเรยนโรงเรยนดาราวทยาลย เขาศกษาดงาน เรอง “การเลยงไสเดอนดนกาจดขยะอนทรย

และการปลกผกไฮโดรโพนคส ” ท ม.แมโจ. ออนไลน 2 มนาคม 2554. เขาถงไดจาก : http://www.ryt9.com/ s/prg/1052345 .

Fossilmuseum.net. 2011. Phylum Annelida . [online] 12 February 2011. Available from : http://www.fossilmuseum.net/Tree_of_Life/PhylumAnnelida.htm.

43

 

การเลยงไสเดอนดน ตอนท 2 ออกอากาศวนเสารท 4 เม.ย. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

5. การเพาะเลยงไสเดอนดน ปจจบนนการเพาะเลยงไสเดอนดนมความกาวหนาอยางมาก โดยเฉพาะทมหาวทยาลยแมโจ จงหวดเชยงใหม ประสบผลสาเรจในการเลยงไสเดอนดนเพอกาจดขยะอนทรย ทสามารถดาเนนการไดอยางจรงจง เปนตนแบบทสามารถนาไปดาเนนการในพนทตาง ๆ ได ลกษณะการเลยงไสเดอนดนทใหผลดทาไดดงน

• การเตรยมโรงเรอน เปนโรงเรอนบอซเมนตทมหลงคากนฝนและพรางแสง เนองจากไสเดอนดนไมชอบแสงสวาง ในบรเวณบอเลยงควรมตาขายปดดานบน หรอใชตาขายกนบรเวณดานขางรอบโรงเรอนเพอปองกนศตรของไสเดอน

• บอเลยงไสเดอน มความกวางประมาณ 1 เมตร ความยาวแลวแตตองการ และมความลกไมเกน 0.5 เมตร

• บอเกบนาหมกมลไสเดอนดน ควรสรางบรเวณดานขางโรงเรอนหรอดานหลงโรงเรอน ขนาดไมใหญมากนก เพอรบนาหมกจากบอเลยงไสเดอนดนใหไหลไปรวมไดงาย

• การเตรยมวสดรองพนเพอเปนทอาศยของไสเดอนดน ใชวสดอนทรยสด เปนวสดรองพนหนาประมาณ 6 นว โดยเนนสวนทเปนผกสเขยว และวชพช หรอหากเปนการเลยงเพอกาจดขยะกจะมการใชขยะสดดวย แลวโรยทบดวยปยคอกหนาประมาณ 2 นว โรยปนขาวใหทวผวบน แลวใหความชนพอเปยกชมแตไมใหมนาขง ทงไวประมาณ 2-3 วน จะพบวาเกดขบวนการหมก สงเกตไดโดยมความรอนทสงขน ทงไวอกประมาณ 4 - 6 สปดาห ความรอนทเกดขนหมดไป วสดรองพนทผานการหมกทสมบรณจะไดมสเขมจนเปนสนาตาล มลกษณะรวนซยไมมกลนเหมน

• การเลยง เมอเตรยมวสดรองพนไดแลว จงเรมปลอยไสเดอนดนลงเลยง ควรปลอยในอตราไสเดอนดน 1 กโลกรม ตอพนท 1 - 5 ตารางเมตร แลวแตเงนทน หรอวตถประสงคในการเลยง (ถาเลยงเพอกาจดขยะของชมชน ควรปลอยไสเดอนดน 1 กโลกรม ตอพนท 1 ตารางเมตร จะชวยกาจดขยะสดไดเรวมาก)

• การใหอาหาร ใชเศษผกสเขยว และวชพช โรยไปตามหนาวสดรองพนในอตรา 120 - 150 กรม ตอนาหนกตว 1 กโลกรมตอวน (12 - 15 เปอรเซนตของนาหนกตว) แตถาเปนไสเดอนดนสายพนธตางประเทศจะตองใหอาหารเปน 2 เทา ใชเวลาประมาณ 4 – 6 สปดาห จะมปรมาณไสเดอนดนเพมขนประมาณเทาตวของจานวนทปลอย

44

 

6. การเพาะเลยงไสเดอนดนเพอเปนอาหารปลาสวยงาม การเพาะเลยงไสเดอนดนทนาเสนอในหวขอน เปนการเพาะเลยงไสเดอนดนพนธขตาแร (Pheretima peguana ) ทขดพบในบรเวณบาน ซงมความยาวลาตวประมาณ 4 - 5 นว นามาเลยงในดนในกะละมง หรอถงพลาสตก แลวใหอาหารปลาเปนอาหาร เลยงไวประมาณ 3 - 4 เดอน จะมไสเดอนเกดขนเปนจานวนมาก โดยทงหมดจะมขนาดความยาวลาตวเพยง 2 - 3 เซนตเมตร ซงอาจเกดจากความหนาแนนของไสเดอน ทเกดอยในภาชนะทใชเลยงซงมขนาดคอนขางเลก ทาใหไสเดอนดนทมจานวนมากไมสามารถเตบโตจนมขนาด 4 - 5 นวได แตกสามารถมความสมบรณเพศได สามารถผสมพนธทาใหเกดลกไสเดอนจานวนมากอยางตอเนองไดตลอด จากการทดลองเพาะเลยงไสเดอนดนมาหลายป พบวาสงทเปนปญหาในการเลยงไสเดอนดนอยางยง คอ การทจะควบคมความชนของวสดเลยงใหคงอย เพอใหไสเดอนสวนใหญมชวตอยได เพราะหากลมรดนา หรอไมอยบานประมาณ 5 - 7 วน จะพบวาดนหรอวสดเลยงจะแหงเกอบสนท ทาใหไสเดอนสวนใหญตายไป จงไดทดลองหาทางควบคมความชนในภาชนะเลยง ไมวาจะเปนการเจาะรดานลางหรอดานขางของภาชนะเลยง กยงพบวาไมสามารถควบคมความชนในการเลยงไสเดอนดนไดดพอ แตกพยายามดาเนนการมาเรอย จนกระทงพบวธการทคดวาคอนขางเหมาะสม ทดาเนนการงาย และไมทาใหภาชนะเลยงเสยหาย ประกอบกบทาใหเกดไสเดอนดนเปนจานวนมาก เกดตอเนองไดตลอด และเปนไสเดอนดนขนาดเลก คอมขนาดความยาวลาตวเพยง 2 - 3 เซนตเมตร ซงเหมาะสมทจะใชในการเลยงปลาสวยงามขนาดเลกไดอยางด มวธการ ดงน

• เตรยมภาชนะหรอบอเลยง มขนาดไมตองใหญมากนก อาจเปนกะละมงหรอลงพลาสตกกจะทาใหเคลอนยายสะดวก

• เตรยมดนหรอวสดเลยง เปนดนทคอนขางมเนอเปนดนเหนยว (ไมควรเปนดนรวนหรอดนทราย) หรอเปนวสดทไดจากการหมกมลสตวกบเศษพช และวชพชกได แตตองใชเวลาหมกจนหมดจนหมดกลนและความรอน

• การใสดนหรอวสดเลยง ทาได 2 แบบ คอ 1 ปรบดนหรอวสดเลยงใหมความลาดเอยง (ดงภาพ) 2 ใสขวดสาหรบสงเกตระดบนา แลวใสดนใหเกอบเสมอปากขวด (ดงภาพ) • การใสนาเพอปรบความชน ใหเทนาลงบนผวหนาดนสวนใหญเพอใหนาคอย ๆ ซมผานลงไปในดน และ

จะสามารถสงเกตระดบนาทขงอยทพนกนบอได • การปลอยไสเดอนดนลงเลยง การปลอยไสเดอนดนลงเลยงจะปลอยไมมากนก คอ สามารถปลอย

ประมาณ 50 - 100 ตว ตอตารางเมตร เชน กะละมง เสนผาศนยกลาง 60 เซนตเมตร จะมพนทใกลปากกะละมงเทากบ 0.28 ตารางเมตร [คานวณจาก พนทวงกลม = ¶ r ² = 22/7 x 0.3 x 0.3 = 0.28 ตารางเมตร (0.3 มาจาก เสนผาศนยกลาง 60 เซนตเมตร ดงนน รศม หรอ r จงเทากบ 30 เซนตเมตร แปลงใหมหนวยเปนเมตร

45

 

เพราะตองการเปนตารางเมตร จงไดเปน 0.3 เมตร)] จากพนท 0.28 ตารางเมตรของกะละมง จะปลอยไสเดอนดนลงเลยง เทากบ 14 - 28 ตว หรอถาใชลงพลาสตก ขนาด กวาง 39 เซนตเมตร ยาว 58 เซนตเมตร จะมพนทใกลปากลงเทากบ 0.23 ตารางเมตร [คานวณจาก พนทสเหลยม เทากบ กวาง x ยาว = .39 x .58 = 0.23 ตารางเมตร (แปลงหนวย เซนตเมตรใหเปน เมตร)] จากพนท 0.23 ตารางเมตรของกะละมง จะปลอยไสเดอนดนลงเลยง เทากบ 12 - 24 ตว [ใชไสเดอนดนไมมาก ทาใหสามารถขดหาตามขอบสนามหญา หรอโคนตนไมภายในบานได]

• การใหอาหาร จะใชอาหารทมระดบโปรตนคอนขางสง หาซองาย และเกบรกษางาย ซงอาหารดงกลาว ไดแก อาหารปลาดก อาหารปลานล อาหารสตว เชน อาหารไกไข อาหารเปดไข อาหารทกลาวมานปจจบนมจาหนายตามรานขายอาหารสตวทวไป และสามารถซอปลกตงแต 1 กโลกรม ขนไป ซอมาเพยง 1 หรอ 2 กโลกรม กใชเลยงไสเดอนดนไดนานเปนเดอน วธการใหอาหาร จะใชสามงามทใชพรวนดนขดเปดหนาดนประมาณ 1 ใน 4 ของพนทหนาดนทงหมด ลกลงไปประมาณ 2 เซนตเมตร แลวใชอาหารประมาณ 1 - 2 ชอนโตะโรยลงไป จากนนจงคยดนทเปดออกไปมาปดกลบทบอาหาร (ไมควรใชเสยมหรอพลวเลก เพราะเสยมหรอพลวจะตดโดนตวไสเดอนดน ทาใหไสเดอนดนทเลยงตายได) แลวรดนาบรเวณหนาดนใหชม การเตมอาหาร ประมาณ 2 - 3 วน ใชสามงามขดเปดหนาดนบรเวณทใหอาหารไวแลว เพอดวาอาหารเดมหมดหรอไม ถายงไมหมดกกลบดนไปตามเดม ถาหมดกเตมอาหารลงไปอก ทาเชนนซาทเดมประมาณ 3 - 4 ครง ครงท 4 หรอ 5 เมอขดเปดหนาดนลองดมกลนดนทตดสามงามขนมา หากดนมกลนเหมนบดของอาหาร กควรเปลยนบรเวณทใหอาหารใหม ทาเชนนไปเรอย ๆ

• การตรวจสอบความชมชนของดน ถงแมจะเหนวามนาขงอยในบรเวณทใชตรวจสอบระดบนา แตกควรตรวจสอบความชมชนบรเวณผวหนาดนทกวน โดยใชสามงามขดผวหนาดนลงไปเลกนอย หากดนยงคงชนอย กไมตองเพมนา แตถาดนเรมแหงกรดนาลงไปทหนาดนบาง

• ระยะเวลาในการเลยง จากระยะเวลาเรมตนการเลยง ในชวงแรกจะใชเวลามากหนอย เพอใหเกดไสเดอนดนเปนจานวนมาก ซงอาจตองใชเวลา 4 - 6 เดอน ขนกบจานวนไสเดอนดนเรมตนทปลอยลงเลยง และความสมบรณของตวไสเดอนดน เมอมไสเดอนดนเกดมากพอแลว จะสามารถจบไสเดอนดนออกไปเลยงปลาไดวนละประมาณ 300 - 500 ตวเปนอยางนอย

• วธการจบไสเดอนดน เมอตองการตวไสเดอนดนไปใช กขดดนบรเวณผวหนาดนใหเปนกอนซงจะเหนวามตวไสเดอนดนอยมาก นาดนดงกลาวไปวางในจานเลก ๆ แลวนาไปแชนาในถาด หรอกะละมง ประมาณ 1 ชวโมง ไสเดอนดนจะหนนาทวมออกจากดนไปอยในถาด หรอกะละมง จงคอย ๆ ยกจานดนไปเทคนลงถงเลยง จากนนเทนาในถาด หรอกะละมง ผานกระชอนผาตาถ กจะไดไสเดอนไวสาหรบเลยงปลา หมายเหต 1) ไมควรใชเศษผกเปนอาหาร เพราะจะตองใชในปรมาณคอนขางมาก และเศษผกจะเปนตวการ

ททาใหเกดนาขนมาก ทผเลยงไสเดอนดนสวนใหญ มการเกบนาสวนนจากบอเลยง และเรยกนาทไดนวา "นาหมกมลไสเดอนดน" บางรายกอธบายวาเปนนาทไสเดอนดนขบถายออกมา

46

 

ซงทจรงแลวเปนนาทเกดจากการเนาสลายของเศษผก วชพช และขยะอนทรยทใสลงไปเลยงไสเดอนดน

2) หลงจากเวลา 4 - 6 เดอนเมอเกดไสเดอนมากแลว จะสามารถเลยงไสเดอนดนอยางตอเนองไปไดเรอย ๆ โดยมการดแลแคการใหอาหาร และความชน หากผเลยงไมอยหรอขาดการดแล ไป 10 - 20 วน ผวหนาดนจะแหง ไสเดอนดนสวนใหญกจะไมตาย เพราะสามารถลงไปอยในดนทมความชนดานลางได เมอผเลยงกลบมาใหนาและอาหาร ไสเดอนดนกจะกลบขนมาใหเกบเกยวไดภายใน 1 - 3 วน

เอกสารอางอง

ประภาส โฉลกพนธรตน . 2558. การเพาะเลยงไสเดอนดน ออนไลน 8 มนาคม 2558. เขาถงไดจาก :

http://home.kku.ac.th/pracha/Earthworm%20Culture.htm รกบานเกด.คอม. 2554. การเลยงไสเดอนดนและการเพมปรมาณผลผลตอยางงาย. ออนไลน 2 มนาคม 2554.

เขาถงไดจาก : http://www.rakbankerd.com/agriculture/open.php?id=2069&s=tblblog Aqualandpetsplus.com. 2005. Raise Your Own Earthworms. [online] 12 February 2011. Available

from : http://aqualandpetsplus.com/Live%20Food,%20Earthworms.htm Ruppert E. E. and R. D. Barnes. 1994. Invertebrate Zoology. Sixth Edition. Saunders College

Publishing. Philadelphia . USA. 1056 pp. Ryt9.com. 2553. นกเรยนโรงเรยนดาราวทยาลย เขาศกษาดงาน เรอง “การเลยงไสเดอนดนกาจดขยะอนทรย

และการปลกผกไฮโดรโพนคส ” ท ม.แมโจ. ออนไลน 2 มนาคม 2554. เขาถงไดจาก : http://www.ryt9.com/ s/prg/1052345 .

Fossilmuseum.net. 2011. Phylum Annelida . [online] 12 February 2011. Available from : http://www.fossilmuseum.net/Tree_of_Life/PhylumAnnelida.htm.

47

 

การปลกดาวเรองตดดอก ตอนท 1 ออกอากาศวนเสารท 11 เม.ย. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

ดาวเรอง เปนไมดอกทคนไทยรจกกนดชนดหนงเนองจากปลกงาย โตเรว คงทนตอสภาพแวดลอม มสสนสดใสสะดดตา ดอกมลกษณะกลมสวยงาม กลบดอกจดเรยงเปนระเบยบ กลบดอกยดแนนกบฐานดอก ไมหลดงาย อายการใชงานนานประมาณ 7-10 วน นอกจากน ดาวเรองยงเปนพชทมอายการเกบเกยวสน ประมาณ 60-70 วน กสามารถตดจาหนายได รวมทงดาวเรองยงเปนพชทขนไดดทกสภาพพนทและทกฤดกาลของประเทศ และเปนไมดอกสามารถทารายไดใหกบผปลกสง

ในปจจบนการปลกดาวเรองนอกจากจะปลกเพอตดดอกขายแลว สามารถปลกลงกระถางหรอถงพลาสตกเพอใชประดบตามอาคารบานเรอนและสถานทตาง ๆ รวมทงมการปลกเพอเกบเมลดสงโรงงานอาหารสตวอกดวย

แหลงปลก ดาวเรองทสาคญของประเทศไทย ไดแก จงหวดพะเยา ลาปาง นนทบร ราชบร สพรรณบร สมทรสาคร อดรธาน และกรงเทพฯ

ลกษณะทวไปของดาวเรอง : ดาวเรอง (Marigold) เปนชอทคนไทยทวไปผจกกนด แตมชอภาษาทองถนทางภาคเหนอวา "ดอกคาปจ" ซงหมายถงดอกไมทมกลบสเหลองคลายทองคา ดาวเรองเปนพชลมลก อายประมาณ 0.5-4 ฟต ใบเปนใบประกอบ มลกษณะเรยวยาว ดอกมลกษณะเปนแบบดอกรวม ประกอบดวยดอกยอยเลก ๆ เปนจานวนมาก อดซอนกนแนนอยบนฐานรองดอก ดอกมสเหลอง สม ครม และขาว มตงแตขนาดเลก คอประมาณ 1 นว จนถงขนาดใหญประมาณ 4 นว และเมอตดลาตน กงกานหรอใบของดาวเรอง จะมกลนเหมน จงทาใหแมลงไมคอยรบกวน นอกจากนภายในรากของดาวเรองมสารชนดหนงคอ แอลฟา เทอรเธยนล (& - terthienyl) ซงเปนสารทสามารถควบคมปรมาณไสเดอนฝอยในดนไดเปนอยางด

ชนดของดาวเรอง

ดาวเรองทปลกกนอยโดยทวไปแบงเปน 3 ประเภทใหญ ๆ คอ

1) ดาวเรองอเมรกน (American Marigolds ) เปนดาวเรองทมถนกาเนดอยทางตะวนตกเฉยงใตของทวปอเมรการ ลาตนสงตงแต 10-40 นว ดอกสเหลอง สม ทอง และขาว กลบ ดอกซอนกนแนน ดอกมขนาดใหญประมาณ 3-4 นว ดาวเรองชนดนมหลายพนธ ไดแก

48

 

-พนธเตย สงประมาณ 10-14 นว ไดแก พนธ ปาปายา (papaya) ไพนแอปเปล (pineaple) ปมพกน (Pumpkin) เปนตน

-พนธสงปานกลาง สงประมาณ 14-16 นว ไดแก พนธอะพอลโล (Apollo) ไวกง (Ziking) มนชอต (Moonshot) เปนตน

-พนธสง สงประมาณ 16-36 นว ไดแก พนธดบเบล อเกล (Double Egle) ดบบลน (Doubloon) ซอฟเวอรเรน (Sovereign) เปนตน

2) ดาวเรองฝรงเศส (French Marigolds) ดาวเรองฝรงเศสเปนดาวเรองตนเลก ตมเปนพมเตย ๆ สงประมาณ 6-12 นว ดอกสเหลอง สม ทอง นาตาลอมแดง และสแดง ดอกมขนาดเลกประมาณ 1.5 นว นยมปลกประดบในแปลงมากกวาปลกเพอตดดอก เนองจากมกานดอกสน นอกจากนยงเปนดาวเรองทสามารถลดปรมาณไสเดอนฝอยททาใหเกดอาการรากปมในรากพชได ตวอยางดาวเรองฝรงเศส ไดแก พนธดอกชนเดยว ดอกมขนาด 1.5-2 นว ไดแก พนธเรด มาเรตตา (Red Marietta) นอธต มาเรตตา (Naughty Marietta) เอสปานา (Espana) ลโอปารด (Leopard) เปนตน

พนธดอกซอน ดอกมขนาดตงแต 1.5-3 นว ไดแก พนธควน โซเฟย (Queen Sophia ) สการเลต โซเฟย (Scarlet Sophia) โกลเดน เกต (Golden Gate ) เปนตน

3) ดาวเรองพนธลกผสม (Mule Mariglds หรอ Afro American Marigolds) เปนดาวเรองลกผสมระหวางดาวเรองอเมรกนและดาวเรองฝรงเศส โดยมวตถประสงคเพอนาลกษณะความแขงแรง ดอกใหญ และมกลบซอนมากของดาวเรองอเมรกน รวมเขากบลกษณะตนเตยทรงพมกะทดรดของดาวเรองฝรงเศส ดาวเรองลกผสมใหดอกเรวมาก คอเพยง 5 สปดาหหลงจากเพาะเมลดดอกมขนาด 2-3 นว ดอกดกและอยกบตนไดด ดาวเรองชนดนมขอเสยกคอเมลดจะลบ ไมสามารถนามาเพาะใหเปนตนใหมไดจงเรยกวา ดาวเรองลอ เชนเดยวกบการผสมมากบลา มลกออกมาเรยกวา ลอ ซงเปนหมน จงทาใหเมลดมราคาแพงมาก และการปลกดาวเรองดวยเมลดชนดน จงควรใชเมลดเปนปรมาณ 2 เทาของจานวนทตองการ เนองเมลดมเปอรเซนตความงอกตา

ดาวเรองลกผสมทนยมปลกมอยหลายพนธ คอ พนธนกเกต (Nugget) ไฟรเวรก (Fireworks) เรด เซเวน สตาร(Red Sevenstar) และโชวโบต (Showboat)

พนธทเหมาะสาหรบประเทศไทย

1) พนธซอฟเวอรเรน ดอกสเหลอง กลบดอกซอนกนแนน สวยงาม ดอกมขนาดประมาณ 10 ซ.ม

2) พนธทอรดอร ดอกสสม ขนาดประมาณ 8.5-10 ซ.ม

3) พนธดบเบล อเกล ดอกสเหลอง ขนาดประมาณ 8.5 ซ.ม และมกานดอกแขง

49

 

4) พนธดาวเรองเกษตร เปนดาวเรองทมหาวทยลบเกษตรศาสตร นาเขามาทดลองปลกและคดเลอกพนธทโครงการเกษตรทสง และไดคดเลอกพนธไวได 2 พนธ คอ พนธสทองเบอร 1 พนธสทองเบอร 4 เปนพนธทมดอกสเหลองขนไดดในสภาพของประเทศไทย และใหผลลตสงพอสมควร

การขยายพนธดาวเรอง

1) การเพาะเมลด เปนวธการทนยมปฏบตกนและผลผลตดกวาวธอน โดยนาเมลดดาวเรองมาเพาะในกระบะหรอแปลงเพาะ

การเพาะเมลดในกระบะ กระบะทจะใชเพาะอาจเปนกระบะไมหรอกระบะพลาสตกกได วสดเพาะประกอบดวยขยมะพราว ทราย ขเถาแกลบ ปยคอก ในอตราสวน 1:1:1:1

การเพาะเมลดในแปลง แปลงทจะใชเพาะเมลดดาวเรอง ควรเปนดนรวนซยและคอนขางละเอยด ขดแปลงกลบหนาดนตากไวประมาณ 1 สปดาหเพอฆาเชอโรคและแมลง จากนนนาปยคอก(มลโค มลเปด มลไก เปนตน ) มาผสมและคลกเคลาใหเขากบดน ยอยดนใหละเอยดแลวปรบหนาแปลงใหเรยบ

การเพาะเมลดทงการเพาะในกระบะและในแปลง มวธการปฏบตดงน

1.1) ทารองบนวสดเพาะในกระบะหรอบนแปลงใหลกประมาณ 5 เซนตเมตร และใหแตละรองหางกนประมาณ 5 ซ.ม

1.2) หยอดเมลดดาวเรองในรอง หางกนประมาณ 3-5 ซ.ม แลวกลบรองเพอกลบเมลดดาวเรอง

1.3) ใหใชกระดาษหนงสอพมพ เศษฟาง หรอหญาแหง คลมกระบะเพาะ เพอปองกนความเสยหายเนองจากฝนชะ แตถาเปนฤดหนาวกควรคลมพลาสตกเชนกน เพอเพมความรอนใหกบกระบะหรอแปลงเพาะ จะทาใหเมลดงอกไดดขน หลงจากเพาะไดประมาณ 3-5 วน เมลดจะงอก และอกประมาณ 10-12 วน จงยายตนกลาไปปลกได

2) การปกชา เปนวธการขยายพนธทสามารถทาไดอกวธหนง แตไมคอยนยมมากนก เนองจากไดจานวนนอยและใหผลผลตตากวา ดอกมขนาดเลกกวา สาเหตททากนเพาะเปนผลพลอยไดจากการเดดยอดทง ยอดทเดดทงจะมความยาว 1-2 นว แลวนาไปปกชาทใชคอขเถาแกลบ เพราะเกบความชนไดดหลงจากเตรยมแปลงหรอถงหกชาแลว นายอดดาวเรองมาปกชา หากควบคลมความชนไดด ยอดดาวเรองจะออกรากภายใน 3-4 วน และถามการใชฮอรโมนเรงรากจะทาใหดาวเรองออกรากไดดยงขน จากนนนาไปใวใหถกแดดอกประมาณ 3-4 วน จงสามารถยายไปปลกยงแปลงปลกได

50

 

การปลกดาวเรอง

การปลกดาวเรองเปนขนตอนแตการเตรยมแปลงปลก การยายกลามาปลกในแปลง รวมถงการปฏบตดแล ขนตอนในการปฏบตดแลมดงน

1) การเตรยมแปลงปลก

ดนททจะใชปลกดาวเรองควรเปนดนทระบายนาไดด เกบรกษาความชนไดสง และมคาความเปนกรดเปนดางประมาณ 6-5-7.5 ในขณะทเตรยมดนนน ควรใสปยคอกหรอปยหมกลงไปดวย เพอเมธาตอาหารและปรบโครงสรางใหดนโปรง ควรขดพลกหนาดนไวประมาณ 1-2 สปดาห เพอทาลายเชอโรคและแมลงศตรพช แปลงควรมขนาดกวางประมาณ 1 เมตร ความยาวตามความเหมาะสมของพนท จากนนจงยอยดนใหละเอยดและปรบหนาแปลงใหเรยบ แลวจงปลกดาวเรองโดยใหแตละแถวหางกน 30 ซ.ม และระยะระหวางตนหางกน 30 ซ.ม เชนกน ถาพนทปลกเปนแปลงขนาดใหญ ใหเวนทางเดนระหวางแปลงประมาณ 80 ซ.ม แตถาเปนทลมและยกรองปลกกไมตองเวนทางเดนไว เพยงแตเวนขอบแปลงรมรองนาไวเลกนอยเพอใชเปนทางเดน

2) วธการปลก

2.1) การเตรยมหลมปลก ขดหลมในแปลงโดยใหหลมหางกน 30 ซ.ม และแตละแถวหางกน 30 ซ.ม รองกนหลมดวยปยซเปอรฟอสเฟตหรอปยสตร 15-15-15 อตราหลมละ1 ชอนชา แลวเกลยดนกลบปยเพอปองกนไมใหรากดาวเรองสมผสปยโดยตรง

2.2) การยายกลา ควรยายกลาดาวเรองในตอนเยน กอนยายกลารดนาลางหนา 1 วน หรอรดนาตอนเชาแลวยายกลาตอนเยน และควรใชชอนปลกขดตนกลา เพอใหดนตดรากตนกลามาดวย ตนกลาจะไดไมโทรมและตงตวไดเรว

2.3) การปลกตนกลา ปลกตนกลาหลมละตน โดยฝงตนกลาลงในหลมใหโคนตนอยระดบปากหลมและกลบดนใหเสมอใบเลยง จากนนจงรบรดนาใหชมตลอดเวลา

เอกสารอางอง

https://www.facebook.com/agriculturemag/posts/840965685941026 https://www.rakbankerd.com/agriculture/page.php?id=4237&s=tblplant

51

 

http://www.thongchaloem.com/content-%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%81-4-1213-18663-1.html

http://www.dmc.tv/pages/scoop/%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87-%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%94-%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%93-%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%8C-%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87.html

https://www.gotoknow.org/posts/166296 http://www.mof.or.th/web/agriculture.php?id=50&cat=22

52

 

การปลกดาวเรองตดดอก ตอนท 2 ออกอากาศวนเสารท 18 เม.ย. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

3) การปฏบตดแลรกษา

3.1) การรดนา ในชางแรกคอตงแตเรมปลกถงอาย 7 วน ควรรดนาวนละ 2 ครง เชาและเยนหลงจากนนรดนาวนละครงในตอนเชากพอ และในชวงทดอกเรมบานจะตองระวงอยาใหนาถกดอกดาวเรอง เพราะจะทาใหดอกเสยหายและถกเชอโรคเขาทาลายไดงาย

3.2) การใสปย เมอดาวเรองมอาย 15 และ 25 วน ควรใสปย สตร 15-15-15 อตรา 1 ชอนชาตอหลม และเมอดาวเรองมอาย 35 และ 45 วน ควรใสปยสตร15-24-12 อตรา 1 ชอนชาตอหลม เชนกน การใสปยควรใสใหหางโคนตนประมาณ 6 นว โดยฝงลงในดนประมาณครงนว จากนนควรพรวนดนรอบ ๆ โคนตนและกลบโคนตนไว การใสปยทกครงจะตองรดนาใหโชกเสมอ

3.3) การปลดยอด นยมเรยกวา การเดดตม หรอการแตงตม ทาเพอใหดาวเรองแตกพมและจะทาใหดอกดาวเรองมขนาดใหญ การปลดยอดนควรทาเมอดาวเรองมอาย 21-25 วน ซงเปนระยะทดาวเรองมใบจรงขนาดใหญประมาณ 4 ค และสวนยอดมใบเลก ๆ ประมาณ 1-2 ค วธการปลดยอดทาไดโดยใชมอซายจบใบคบนสดทตองการเหลอไว แลวใชมอขวาดงสวนยอดลงทางดานขาง เพอใหยอดหลดออกมา ไมควรเดดยอด เพราะจะทาใหสวนตาของยอดเหลอตดอย ซงจะเจรญเปนดอกในภายหลง ทาใหดอกไมเปนไปตามกาหนด คอดอกบานไมพรอมกนและมขนาดเลก ปกตดาวเรองตนหนงควรไวดอกประมาณ 8 ดอก จงจะไดดอกทมคณภาพ

3.4) การปลดตาขาง หลงจากการปลดตายอดประมาณ 1 สปดาห ตาขางจะเรมแตกขนใหมนน มยอดทยอดและมตาขางเจรญออกมาหรอยง เมอดอกทยอดและมตาขางเจรญออกมาหรอยง เมอดอกทยอดมขนาดประมาณเทาเมลดขาวโพด ใหปลดตาขางออกใหหมด เพอไมใหตาขางเจรญเปนดอกตอไป ซงจะทาใหดอกทยอดมขนาดใหญ กานดอกยาว และมขนาดสมาเสมอ

4) การตดดอก

กอนตดดอกดาวเรองเพอนาไปจาหนายประมาณ 2-3 วน ควรใชนาตาลทรายจานวน15 ลตร ฉดพนใบดาวเรองทงดานบนและดานลาง จะทาใหกานดอกแขงแรงขน จากนนจงทยอยตดดอก อายของดาวเรองทสามารถตดดอกขายไดคอประมาณ 55-65 วน หรอใหสงเกตจากดอกทยงมกลบดอกตรงกลางเปนสเขยว อยไดนานกวาดอกทบานทงหมด ในการตดดอกนนควรตดใหชดโคนกงใหมากทสด จะทาใหกานดอกทตดมามขนาดยาว

53

 

5) ศตรทสาคญดาวเรอง

โรค ทสาคญและพบบอย ๆ คอ

- โรคเหยว เปนโรคทเกดจากเชอราไฟทอปทอรา (Phytoptora) มกเกดกบดาวเรองทดอกกาลงเรมทยอยบาน ระยะแรกมอาการคลายกบดาวเรองขาดนา กลาวคอ อาการเหยวจะแสดงในตอนกลางวนสวนกลางคนอาการจะปกต หลงจากนนประมาณ 3 -4 วน ดาวเรองกจะเหยวทงดนและตายไปในทสด การปองกนกาจด ใชสารเคมปองกนและกาจดเชอรา เชน แมนโคเซป ฉดพนสลบกบคารเบนดาซมประมาณสปดาหละครง และถาพบมากตนทเปนโรคและตายในแปลงตองรบกาจดทง

- โรคราแปง เกดจากเชอราชนดหนงลกษณะอาการ คอจะเหนสปอรของเชอราเปนฝนสขาว ๆ ตามใบของดาวเรอง ทาใหใบหยก การเจรญเตบโตชะงก ถาเปนมากอาจทาใหตนตายในทสด

การปองกนกาจด โดยการพนดวยสารเคมปองกนกาจดเชอรา เชน แมนโคเซป ไดแทน-เอม 45 ประมาณสปดาหละครง

- โรคดอกไหม เกดเชอราเขาทาลายดอกดาวเรอง ทาใหดอกเปนสนาตาลจนไมสามารถเกบเกยวได การปองกนกาจด ควรฉดพนดวยสารเคมแมนโคเซปหรอดาโคนล โดยฉดพนใหทวทงแปลง

แมลง

- เพลยไฟ เขาทาลายโดยดดกนนาเลยงจากยอดออนและใบออน จะเหนมรอยขดตามใบหรอกลบเลยงของดอก เพลยไฟจะระบาดมากในชางฤดรอน

การปองกนกาจด ใชสารเทมมค เอ จ (Temic A.G.) ฝงรอบ ๆ โคนตน โดยฝงใหหางโคนตนประมาณ 1 ฝามอ หรอฉดพนดวยสารโตกไธออนสปดาหละครง

- หนอนกระทหอม เปนหนอนของผเสอกลางคน จะเขาทาลายในขณะทดอกดาวเรองเรมบาน หนอนจะกดกนดอกดาวเรอง ทาใหดอกแหวงเสยหาย การปองกนกาจด ฉดพนดวยสารเคมกาจดแมลง เชน แลนเนท,แคสเคต หรอใชเชอไวรสทาลายแมลงพวกเอน.พ.ว (NPV) ฉดพนในแปลงทมหนอนกระทหอมระบาด

การใชประโยชน

ดาวเรองเปนไมดอกทมความสาคญทางเศรษฐกจมากชนดหนง นอกจากจะมความสาคญทางเศรษฐกจแลว ยงสามารถนาไปใชประโยชนดานอน ๆ ไดอกดวย การนาดาวเรองไปใชประโยชนสรปไดดงน

54

 

1) ปลกประดบเพอความสวยงาม

ดาวเรองเปนไมดอกทมความสวยงาม กลบดอกสเหลองเรยงอดกนแนน และมอายการใชงานนาน ดงนนจงเหมาะสาหรบปลกเพอประดบอาคารบานเรอนและสถานทตาง ๆ เพอใหเกดความเพลดเพลนตา สบายใจ

2) ปลกเพอใชประโยชนในการปองกนแมลง

เนองจากดาวเรองเปนสารทมกลนเหมน (ฉน) แมลงไมชอบ จงสามารถใชเปนเกราะปองกนแมลงใหแกพชอน ๆ ดวย นอกจากนรากของดาวเรองยงมสารชนดหนงทชวยลดปรมาณไสเดอนฝอยในดนได

3) ปลกเพอจาหนาย

3.1) ใชทาพวงมาลย ปจจบนนยมนาดอกดาวเรองมารอยพวงมาลยกนมาก ไมวาจะเปนพวงมาลยไหวพระ หรอพวงมาลยสาหรบคลองคอในงานพธตาง ๆ การตดดอกดาวเรองสาหรบใชประโยชนในดานนจะตองใหมกานดอกสน ๆ หรอใหเหลอเฉพาะดอก

3.2) ใชปกแจกน เนองจากดาวเรองเปนไมดอกทลกษณะกลมเรยงตวกนแนนเปนระเบยบ และมสสนสวยงาม จงมคนนยมนามาปกแจกนมาก ไมวาจะเปนแจกนตงตามโตะรบแขกตามหงพระ หรอแจกนประกอบโตะหมบชา การตดดอกดาวเรองเพอนามาปกแจกนนควรตดใหมกานดอกยาวประมาณ 18-20 นว มดดอกดาวเรองเปนกา ๆ แลวใชกระดาษหนงสอพมพหอเพอใหดอกดาวเรองคงความสดอยไดนาน ๆ

3.3) การปลกลงกระถางหรอถงเพอประดบอาคารสถานท ปจจบนมการนากระถางหรอถงดาวเรองมาประดบอาคารสถานทกนมากขน เพาะสามารถใชประดบไวเปนเวลานาน ไมวาจะเปนงานพธตาง ๆ เชน งานนทรรศการ งานพระราชทานปรญญาบตร หรอแมแตงานพธตามอาคารบานเรอน การปลกดาวเรองเพอใชประโยชนในดานน กเหมอนกบการปลกดาวเรองโดยทวไป เพยงแตเปนการปลกลงในกระถางหรอถง แทนทจะปลกลงในแปลง พอดอกดาวเรองเรมบาน กนาไปใชประโยชนหรอจาหนายได

3.4) จาหนายใหกบโรงงานผลตอาหารสตว เนองจากดาวเรองเปนพชทสารแซธโธฟล (Xanthophyll) สง จงสามารถนาไปเปนสวนผสมอากหารสตวไดด โดยเฉพาะอาหารของของไกไข จะทาใหไขแดงมสแดงสดใสนากนยงขน

ขอบคณ : องคการตลาดเพอเกษตรกร

55

 

เอกสารอางอง

https://www.facebook.com/agriculturemag/posts/840965685941026 https://www.rakbankerd.com/agriculture/page.php?id=4237&s=tblplant http://www.thongchaloem.com/content-

%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%81-4-1213-18663-1.html

http://www.dmc.tv/pages/scoop/%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87-%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%94-%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%93-%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%8C-%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87.html

https://www.gotoknow.org/posts/166296 http://www.mof.or.th/web/agriculture.php?id=50&cat=22

56

 

การปลกและการดแลกลวย ออกอากาศวนเสารท 25 เม.ย. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา กลวยเปนพชทชอบอากาศรอนชน ซงเหมาะกบการปลกในประเทศไทย ถาหากอณหภมตากวา 14 องศาเซลเซยส กลวยจะชะงกการเจรญเตบโต หรอมการเตบโตชาลง รวมทงการออกดอกและตดผลจะชาดวย อนง กลวยเปนพชทมแผนใบใหญ ดงนนจงไมคอยทนตอแรงลม เพราะใบจะตานลม ทาใหใบแตกได ถาหากใบแตกมากจนเปน ฝอย จะทาใหมการสงเคราะหอาหารไดนอย ตนไมเจรญเทาทควร ดงนนถาพนททมลมแรงมาก ควรปลกตนไมอนทาเปนแนวกนลมใหตนกลวย ดนทเหมาะสาหรบการปลกกลวยคอ ดนตะกอนธารนาทชาวบานเรยกวา "ดนนาไหลทรายมล" ซงเปนดนรวนทมความอดมสมบรณ มการระบายนา และการหมนเวยนอากาศด ถาดนเปนดนเหนยว ควรใสปยคอก จะทาใหดนรวนโปรงขน ระยะปลก กลวยเปนพชทมใบยาว หากปลกในระยะใกลกนมาก อาจทาใหใบเกยกน หรอซอนกน ทาใหไดรบแสงแดดไมเพยงพอ และดแลลาบาก การกาหนดระยะปลกจงควรคานงถงเรองแสงแดด ความอดมสมบรณของดน และความตองการของผปลกวาตองการปลกกลวยเพอเกบเกยวกครง หากตองการเกบเกยวเพยงครงเดยวกอาจปลกถได แตถาตองการเกบเกยวหลาย ๆ ครง ตองปลกใหหางกน เพอมพนทสาหรบการแตกหนอ การปลก ขดหลมใหมขนาดความ กวาง 50 เซนตเมตร ลก 50 เซนตเมตร นาดนทขดไดกองตากไว 5 - 7 วน หลงจากนนเอาดนชนบนทตากไวลงไปกนหลม ใสปยคอกหรอปยหมกทสลายตวแลว ใหสงขนมาประมาณ 20 เซนตเมตร คลกเคลาปยคอกหรอปยหมกกบดนชนบนทใสลงไป แลวจงเอาหนอกลวยทเตรยมไว วางทตรงกลางหลม เอาดนลางกลบ รดนา และกดดนใหแนน ยอดของหนอควรสงกวาระดบดนประมาณ 10 เซนตเมตร ควรหนรอยแผลของหนอใหอยในทศทางเดยวกน เพราะเมอโตเตมทและตดผล ผลจะเกดในทศทางทตรงกนขามกบรอยแผล และอยในทศทางเดยวกน เพอสะดวกในการทางาน แตหากเปนตนทเกดจากการเพาะเลยงเนอเยอ จะไมมทศทางของรอยแผล ในการวางตนจงจาเปนตองมทศทาง ถาหากพนทนนเปนดนเหนยว ควรทาการยกรอง จะไดระบายนา และปลกบนสนรองทง 2 ขาง และเพอใหการปฏบตงานทาไดงาย ควรวางหนอใหกลวยออกเครอไปทางกลางรอง

57

 

การกาจดหนอ เมอตนกลวยมอายได 4 - 6 เดอน จะเรมมการแตกหนอ หนอทเกดมาเรยกวา หนอตาม (follower) กลวยบางพนธทมหนอมาก ควรเอาหนอออกบาง เพอมใหหนอแยงอาหารจากตนแม ควรเกบหนอไว 1 - 2 หนอ เพอใหเปนตวพยงตนแมเมอมลมแรง และเพอเกบเกยวผลผลตในปตอไป วธการกาจดหนออาจใชเสยมทคมหรอมดแซะลงไป หรอใชมดตดหรอควานหนอทอยเหนอดน แลวใชนามนกาด หรอสารกาจดวชพชหยอดทบรเวณจดเจรญ เพอไมใหมการเจรญเปนตน แตไมควรแซะหนอในระหวางการออกดอก เพราะตนอาจกระทบกระเทอนได นอกจากการกาจดหนอแลว ควรตดใบทแหงออก เพราะถาทงไวอาจเปนแหลง สะสมโรค ใน 1 ตน ควรเกบใบไวประมาณ 7 - 12 ใบ การใหปย กลวยเปนพชทตองการธาตอาหารมาก การตดผลจะมากหรอนอย ขนอยกบอาหารและนาทไดรบ ดงนนควรบารงโดยใสปย ทงปยคอกหรอปยหมก และปยเคม ตงแตเรมปลก ในระยะแรกควรใหปยทมไนโตรเจนมากในชวง 2 เดอนแรก โดยใหปยยเรยเดอนละครง และเดอนท 3 และ 4 ใหปยสตร 15 - 15 - 15 ตนละ 1-2 กโลกรม สวนในเดอนท 5 และ 6 ใหใสปยสตร 13 - 13 - 21 ตนละ 1-2 กโลกรม การคายน กลวยบางพนธมผลดกมาก โดยมจานวนหวมากและผลใหญ ตนทมขนาดเลก หากไมคาไว ตนอาจลม ทาใหเครอหกได เชน กลวยหอมทอง กลวยไข จาเปนตองคาบรเวณโคนเครอกลวยไว โดยใชไมไผหรอไมอนทมงาม การใหผล กลวยจะออกดอกเมออายตางกนตามชนดของกลวย เชน กลวยไข เรมออกดอกเมออายประมาณ 5 - 6 เดอน และกลวยหอมทองจะเรมออกดอกเมออายไดประมาณ 6 - 7 เดอน สวนกลวยนาวา และกลวยหกมกใชเวลานานกวา และผลจะแก ในระยะเวลาทตางกน การคลมถง ถาหากปลกกลวยเพอการสงออก ควรทาการคลมถง ถงทใชควรเปนถงพลาสตกสฟาขนาดใหญ และยาวกวาเครอกลวย เจาะรเปนระยะๆ และเปดปากถง ทาใหมอากาศถายเทได ถาหากไมเจาะรและปดปากถง อาจทาใหกลวยเนาได

58

 

กลวยหอมทองปลอดเคมใช"ฮอรโมนรกหม"เพมผลผลต จงหวดเพชรบรนอกจากโดงดงดานขนมหมอแกงแลว ยงขนชอเรองกลวยหอมทอง สงออกแตละปทารายไดสรางเมดเงนกลบคนสประเทศนบลานๆบาท ชาวบานทหนมาปลกผลไมชนดนหลายรายฐานะความเปนอยเรมดขน อยางคณจราพร พมพสตะ เกษตรกรบานเลขท 278 หม 1 ตาบลหนองหญาปลอง อาเภอหนองหญาปลอง จงหวดเพชรบร เปนหนงในจานวนน คณจราพร บอกวา...ในชวงประมาณป 2519 บดาไดรบคดเลอกใหพาครอบครวเขามาทากนในพนทเขตปฏรปทดน (ส.ป.ก.) แบงปลกบาน ทาบอนา เลยงวว พรอมกบฟนฟสภาพดนทงปลกถวพรา ใสมลวว ปลกพชผก อาท ใบมนตเพอสกดจาหนาย ตนยคา สบปะรด ออย มะมวง แตไมประสบผลสาเรจ ตอมาทางสานกงานเกษตรอาเภอหนองหญาปลอง ไดเขามาสงเสรมการปลก "กลวยหอมทอง" โดยใหเกษตรกรรวบรวมสมาชกทงอาเภอหนองหญาปลองเขารวมโครงการ 15 ราย โดยผลผลตจะสงสหกรณทายางเปนผรวบรวมสงไปยงประเทศญปน ซงหลกเกณฑ สาคญในการปลกคอ "หามใชสารเคม" หลงตดสนใจเขารวมโครงการจง "โคน" ตนมะมวงออก แลวลงหนอกลวย ชวงแรกพบปญหาคอนขางมาก หนอพนธทปลกเกดโรคหนอนกอระบาด ตายเกอบ 200 ตน จงขอคาปรกษากบทางเจาหนาทฝายสงเสรมทแนะนาใหใชสารชวภาพ "บท" โดยซอหวเชอแลวมาขยายเชอฉดพน 3 เดอน สามารถกาจดหนอนกอระบาดใหหมดไปได สาหรบการจดการภายในสวนเพอใหผลผลตทออกมามคณภาพนน คณจราพรบอกวา จะใหนาทก 7 วน แตงใบ ตดหญาทกเดอนใหแดดเขาถง ปองกนปญหาโรคใบไหม ใบจด ซอปยจากสหกรณซงตองผานการตรวจรบรองจากบรษทผรบซอผลผลตจาก ทางประเทศญปนวาสามารถใชได ราคาคอนขางสงมาบารงเพมผลผลตทาใหการลงทนคอนขางสง จงปรบเปลยนมาทา "ฮอรโมนรกหม" ใชเอง โดยขนตอนวธการเรมจาก ใชสาร พ.ด.2 อตรา 1 ซอง ผสมกบรกหม 60 กก. นา 100 ลตร ใส ผลไม อาท กลวยหอมทเนาเสยหรอสบปะรด หมกทงไวประมาณ 6 เดอน จงพรอมใชงาน และ หากนาหวเชอไปใช ฉดพนเรวเกน จลนทรยทยงสลายไมหมดจะกลายเปนแหลงกอเชอรา หรอ อาจทาใหใบไหม ได "...เพราะความเปนคนทชอบเรยนและตองรผลถงความแตกตาง จงแบงพนทครงหนงสาหรบใชฮอร-โมนรกหม แลวเปรยบเทยบถงความแตกตางกบแปลงทไมใช หลงจากหนงรอบของการเกบผลผลต สงเกตเหนวา แปลงทใชกลวยจะออกเครอประมาณ 20 ตน จาก 25 ตน สวน แปลงทไมฉดฮอรโมนจะออกเครอเพยง 12-13 ตนจาก 25 ตน นอกจากน ผลผลตยงออกไมตอเนองสมาเสมอ ทาใหมปญหาเกบผลผลตหลงคาง..." คณจราพรบอกตอวา การใชฮอรโมนรกหมนอกจากชวยใหผลผลตออกเกอบทกตนแลว ยงออกเกอบพรอมเพรยงกน ทาใหประหยดเวลาและแรงงานในการเกบผลตผลออกจากแปลงเมอตดเครอออก จะคดหนอไวแตละกอ 1-2 หนอ ใหระยะหางพอประมาณ ปองกนเวลาท "กลวยออกลก" จะไดเรยงสวยงามไมชแยกทศ โดยขนาด

59

 

ผลทสงออกความยาวของผลอยท 16 เซนตเมตร ตาหนขนาดวงไมควรใหญเกนเหรยญบาท ถามากกวานจะคดออกแลวขายในบานเรา นบวาเปนการวจยดวยภมปญญาทคดคน เปรยบเทยบความตางโดยวถชาวบาน และสาหรบเกษตรกรรายใดทสนใจเรยนรระบบการจดการ สามารถตดตอสอบถามขอมลเพมเตมไดท โทร. 08-5294-2295.

เอกสารอางอง

เพญพชญา เตยว (2558) กลวยหอมทองปลอดเคม ใช"ฮอรโมนรกหม"เพมผลผลต. สบคนจาก

http://www.thairath.co.th/content/117749 วนท 8 เมษายน 2558 สารานกรมไทยสาหรบเยาวชน (2558) การปลกและการดแลกลวย. สบคนจาก

http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/book.php?book=30&chap=6&page=t30-6-infodetail06.html. วนท 8 เมษายน 2558

https://pimpkant.wordpress.com/category/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89/

http://farmfriend.blogspot.com/2014/05/blog-post_26.html http://www.rakjung.com/cropping-no6.html

60

 

แนวทางการผลตกลวยหอมทองแหลงใหญทรงสต ออกอากาศวนเสารท 2 พ.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

หลงการลมสลายของสมรงสต จนทาใหชาวสวนสม รงสตทรารวยจากสมยายถนฐานไปหาแหลงผลตสมแหลงใหมกนในหลายพนท สดทายหลายคนยอมยกธงยอมแพกลบมาปกหลกทรงสตเหมอนเดม ขณะททงรงสตวนนมพชหลากหลายชนดเขามาครองพนท แตพชทครองพนทมานานและไดรบความนยมปลกเปนอนดบตน ๆ อกทงยงเปนพชทสรางฐานะ ความรารวยใหกบเกษตรกรจานวนมากของทนกคอ กลวยหอม นนเอง ความนยมของพชชนดนทาใหมองเหนสวนกลวยหอมอยตลอดเสนทาง และอาจจะกลาวไดวาทนตดอนดบแหลงปลกกลวยหอมทองแหลงใหญระดบ ประเทศเชนกน ทนาทงกคอ เกษตรกรรายใหญของทนเขาปลกกลวยหอมกนเปนรอยๆ ไร หลายรอยไรหรอจนถงระดบพนไรกนเลยทเดยว เชนเดยวกบเกษตรกรทเราจะพาไปเยยมสวนกลวยของ เขาในครงนกปลกกลวยรวม 1,000 ไร เหมอนกน โดยจะทยอยปลกไปเรอย ๆ หลายแปลง นนคอ คณเกษม หลนวรตน อดตชาวสวนสมทปลกสมมานานตงแตครงพอ-แม แตหลงจากสมเกดวกฤตจนตองเลกปลก หนไปคาขายอยทสมมเมองพกหนง พอมทนจงคดกลบมาทาสวนอกครง โดยมองวากลวยหอมเปนพชทมอนาคตจงปลกกลวยครงแรกในพนท 40 ไร หลงจากขายกลวยแลวเหนวาสรางรายไดด รนตอมาจงขยายพนทเพมเปน 70 ไร พรอมกบชกชวนพ ๆ นอง ๆ มาปลกกลวยดวยกน หลงจากนนกขยบขยายพนทปลกเพมขนเรอยมา เปนเวลานานกวา 10 ปแลว พๆนองๆ ตางกปลกกลวยกนเปนอาชพหลกกนทงหมด ปจจบน คณเกษมมพนทปลกกลวยหอมอยประมาณ 920 ไร กระจายอยหลายแปลงทงในเขตรงสต อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน และ อ.วงนอย จ.อยธยา ซงแปลงทเรามาเยยมชมนเปนแปลงท อ.วงนอย ซงเปนพนทเชาและพนทเชาทนามาปลกกลวยสวนใหญกจะเปนพนท สวนสมเดมเพราะไมตองไปลงทนปรบพนทใหม อกทงพนทสวนสมเดมนนกมอยเปนจานวนมาก ในบรเวณนนอกจากสวนกลวยของคณเกษมแลวกมชาวสวนทรงสตอกหลายรายท มาเชาพนทสวนสมเดมเพอปลกกลวยเชนเดยวกบคณเกษม ซงแตละแปลงกจะเปนแปลงขนาดขนาดใหญ พนทระดบ 100 กวาไรขนทงนน สาหรบ การปลกกลวยนนคณเกษมบอกวาจะทยอยปลกครงละ 50 ไร แตละรนกหางกน 20-30 วน เพราะถาปลกครงละมากๆ กลวยสกพรอมกนเปนจานวนมากในแปลงจะทาใหตดขายไมทนหรอถากลวยออกมา เจอชวงราคาถกกแย อกทงการปลกพรอมกนในพนทมากๆ ตองมแรงงานจานวนมากเพอจดการงานแตละอยางพรอมๆกน การปลกกลวยในพนทพอประมาณและใหมกลวยตดขายปอนตลาดอยางตอเนองจะ ดกวา ซงกลวยแตละแปลงนนคณเกษมกจะมคนงานประจาเพอดแลกลวยในแตละแปลงๆหนงก 5-6 คน

61

 

คณ เกษม บอกวา กลวยหอมเปนพชทสรางรายไดด ปลกและดแลงาย ขอเพยงแตอยาใหมลมแรงซงเปนอปสรรคอนยงใหญของการปลกกลวย เพราะถาเจอลมกเทากบรายไดหายไปในพรบตาเลยทเดยว กลวยหอมใชเวลาประมาณ 9 เดอนกจะสามารถตดขายได โดยพนท 1 ไร ปลกกลวยไดประมาณ 300 ตน ทนจะปลกกลวยบนรองสมเดม โดยปลกแบบสลบฟนปลา หางกน 1.50 เมตรตอตน หนอกลวยกจะขดจากในสวนไปปลก คณเกษมบอกวา การทกลวยจะงาม ใหผลผลตดหมายถงเครอใหญ หวใหญ ผลโต ตองเรมตงแตการเตรยมดนทด กอนปลกกลวยในแตละแปลงจะปลอยนาเขาไปแชในแปลงกอนประมาณ 20 วน ปลอยนาออกแลวตากดนใหแหง จากนนใชรถแมคโครพรวนดนบนรองใหรวนซยพรอมกบใสปยอนทรยเพอ เพมความสมบรณและปรบสภาพดน เมอกลวยอายประมาณ 1 เดอน ใสปยสตร 25-7-7 เดอนละครง ถาตนไมคอยสมบรณกจะใสยเรยผสมดวย ตนละ 2-3 ชอนแกง อายได 4 เดอนเปลยนมาใช 16-16-16 ผสมยเรย (46-0-0) และใสกระดกปนดวยเพอใหกลวยขยายปลไดด กลวยปลใหญ เครอกจะใหญ หวกจะใหญ อาย 6 เดอนกลวยจะออกปล เมอกลวยตดผลสดปลแลวจะเนน 16-16-16 ผสมกบ 13-13-21 ลดยเรยลงแตกจะผสมยเรยดวย จะทาใหกลวยไดหวตอเครอเยอะ แตถาใสยเรยเยอะจะไดจานวนหวตอเครอนอย กลวยจะเนนปยทางดนเปนหลก ไมเนนทางใบ จงตองใหกนปยทางดนอยางเตมท ทนจะใหปยทกเดอนๆละครง กลวยเปนพชทใชสารเคมนอยแตกตองพนสารเคมบางเหมอนกน เพอปองกนเชอราทสวนจะใชคารเบนดาซมเปนหลก สวนแมลงกจะพนสารคารโบซลแฟน เมโทมล เดอนละ 1-2 ครงขนอยกบการระบาดของโรค-แมลง สวนการใหนาตองรดนาใหชมเพราะกลวยชอบนา โดยวนหนงจะรดนา 2 ครง โดยใชเรอรดนาการจดการอนๆ กมการจดการกบหญาในแปลง ชวงตนเลกจะจางแรงงานมาถอนตนกลวยโตแลวกจะฉดยาฆาหญาได นอกจากนกจะมการตดแตงใบเพอไมใหทบจนเกนไป ไมรกเกะกะ ใหแสงและลมเขาถงไดด โดยใหเหลอไวประมาณ 11 ใบ ใบทเบยดกบหวกลวยตองหมนแตงออกเพราะจะทาใหผลกลวยลายได และเมอกลวยตกเครอหรอออกเครอแลวตองใชไมไผมาคากลวย เพอปองกนไมใหเครอหกหรอตนลมในยามทมลมแรงหรอลมกนโชก อาย 9 เดอนกลวยตดขายได กลวยงาม ๆ หนงเครอจะมประมาณ 6-7 หว โดยหวหนงจะม 10 ลก ถอเปนเกรดเอ แตถาตากวา 10 ลกเปนเกรดรอง และถาหนงเครอตากวา 5 หวแมคาจะนบ 3 เครอเปน 2 เครอ ชวงทเกบผลผลตจะเกบผลผลตทกวนๆ ละ 2-3 คนรถ ๆ หนงประมาณ 130-150 เครอ กลวยทสวนสงขายหลายตลาดทงตลาดไท สงหางสรรพสนคาโดยผานบรษทซงจะนาไปสงคารฟ บกซ โลตส โดยกลวยทสงหางสรรพสนคานจะสงอาทตยละ 3 ครงๆละ 200 ตะกรา ๆ ละ 4 หว ราคากลวยทสงตลาดนจะอยประมาณ 14-15 บาท/กก. นอกจากนยงสงกลวยใหกบการบนไทยอกดวย เปนกลวยคณภาพทสวย ไมมทต โดยจะสงอาทตยละ 4 วน ครงละ 50-60 ตะกรา ๆ ละ 4 หว โดยคด 3 เกรด ใหญ กลาง เลก ใหญ 3 กก. กลาง 2.5 กก. เลกกจะตากวานลงมา ราคากลวยทสงการบนไทยจะไดราคาสง 38 บาท/กก. สาหรบกลวยทผวไมสวยหรอตกเกรดนน กจะนาไปขายใหกบโรงงานทาเคกกลวยหอม ราคากลวยชวงทผานมาขายไดเครอละ 180-200 บาท ชวงทผลไมในฤด

62

 

ออกมามาก คนจงนยมผลไมในฤดกนกอน ราคากจะลงมาอยท 150 บาท ถาเปนชวงชวงเทศกาลตรษจน สารทจน ซงเปนชวงทจะตองใชกลวยเปนจานวนมากและราคาด ราคากลวยจะขนไปถง 230-250 บาทเลยทเดยว คณเกษม บอกวา กลวยหอมนนเปนผลไมททารายไดด แตมปญหาอยในเรองของลมพดแรง ทาใหตนลมหรอคอหกลงมาได นนเทากบวาเงนทลงทนไปสญเปลา สนใจตดตอ คณเกษม หลนวรตน 20/1 ม.5 ต.คลองเจด อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน โทร.081-919-4759

เอกสารอางอง

รกษเกษตร (2558) เยอนแหลงปลกกลวยหอมทองแหลงใหญ นบ 1,000 ไร. สบคนจาก

http://www.vigotech.co.th/index.php?lay=show&ac=article&Id=539810567&Ntype=8. วนท 8 เมษายน 2558

63

 

แนวทางการผลตกลวยหอมทองคณภาพทบานนาฉา อ.สว จ.ชมพร ออกอากาศวนเสารท 9 พ.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

กลวยหอมทองเปนพชเศรษฐกจหลกของเกษตรกรบานนาฉา อ.สว จ.ชมพร มการปลกกนอยางแพรหลายและมการจาหนายใหกบตางประเทศโดยสงออกไปยงประเทศญปน ซงกลวยหอมทองของทนจะเปนทตองการของตลาดเปนอยางมากเนองจากมรสชาตด และมผลทสวยงาม ซงการปลกกลวยหอมทองมวธการปลกและดแลรกษาดงน การเตรยมหนอกลวยหอมทองสาหรบปลกใหมอตรารอดสง การคดเลอกหนอพนธปลก : เปนสงสาคญตอผลผลตทจะไดรบในอนาคตหนอพนธทออนหรอแกจนเกนไป จะทาใหกลวยตกเครอไมพรอมกน การเลอกหนอพนธปลก ควรเปนหนอใบแคบหรอหนอดาบเปนหนอออนทมใบอยประมาณ 3-4 ใบ สงเกตไดจากใบทเรยวเลก หนอลกษณะเชน นมกจะเกดอยกบโคนตนเดมและมขนาดอวบสมบรณเหมาะสาหรบทจะเลอกไป เปนหนอพนธปลกอยางยง วธการแยกหนอกลวย : ขดหนอกลวยโดยใชชะแลงเหลก ตดหนอใหแยกออกจากกอเดมกอนแลวใชจอบขดใหรอบเพอใหรากขาด จากนนใหใชชะแลงงดหนอกลวยขนมาวธนจะทาใหหนอกลวยทไดไมชา และหลดออกงายเมอขดหนอไดแลวใหใชมดคมๆปาดรากกลวยทยาวออกให เหลอรากตดเหงากลวยประมาณ 1 นวเปนพอ วธการปลกกลวยหอมทอง ระยะปลก : ใชระยะปลก 3 x 3 เมตร จะปลกกลวยได 177 ตนในพนท 1 ไร การเตรยมดนปลก : ดนทจะปลกกลวยหอมทองจะรวนซย ควรไถดวยผานเจด 2 ครงหรอจะใชรถไถเดนตามไถครงแรก แลวตากหนาดนไว 7-10 วน เพอกาจดวชพชและศตรพชทตกคางอยในดน หากมวชพชงอกขนมาหลงจากนนใหไถกลบอกครงเพอเปนการกาจดวชพช ใหลดนอยลง ดนตรงไหนทเปนแองควรปรบดนใหมความลาดเทเพอปองกนมใหนาทวมขง ในชวงหนาฝน ฤดกาลปลกทเหมาะสม :ปกตกลวยหอมทองจะปลกไดตลอดป ถามนา แตสวนใหญจะนยมปลกกนมากในชวงตนเดอนกนยายนถงเดอนพฤศจกายน วธปลกกลวยหอมทอง : -หลงจากวดระยะปลกและปกหลกเรยบรอยแลว -ขดหลมลกประมาณ 50 ซม. หรอ1 ศอก กวางประมาณ 1 ศอก

64

 

-นาหนอกลวยทตดรากออกลงหลม แลวกลบดนเหยยบดนใหแนน เมอกลบดนไดครงหลม เพอไมใหตนกลวยโยกคลอนหลงจากนนกลบดนใหเตมหลมแตไมตองกดดน -นาเศษพชมาคลมโคนเพอรกษาความชน การดแลรกษากลวยหอมทองใหไดผลผลตด การตดใบกลวยหลงจากปลก : ถาเปนหนอใบแคบหลงจากปลกแลวไมจาเปนตองตดใบทงแตถาเปนหนอท เคยปาดเฉยงมากอนควรจะมการปาดเฉยงลาตนใหมเพอทกลวยจะไดแตกใบใหม ทแขงแรงขน การกาจดวชพชในแปลงกลวย : ถามการตดหญาและพรวนดนในแปลงกลวยตลอดเวลาจะทาใหไดกลวยเครอใหญ และจานวนหวมากขน การใหปยกลวยหอมทอง : ควรใหทงปยคอกและปยเคมควบคกนไป ทงสองอยางปรมาณจะมากหรอนอยนนขนอยกบลกษณะของดนสาหรบปยเคม สตรทเหมาะสมสาหรบกลวยหอมทองคอ 21-0-0 จานวน ใชในอตรา 50 กก.ตอไร หรอจะใชปยเคมสตร 15-15-15 หรอ 13-13-21 ในอตรา 50 กก.ตอไรโดยแบงใส 2 ครง การใหนากลวยหอมทอง :การใหนากลวยหอมทองจะใหแคพอชม ในชวงทปลกใหม ๆและขณะทกลวยหอมตงตวและกาลงตดปล ตดผลดแลวไมจาเปนตองใหนาเปนประจาทกวนเหมอนพชอน การตดแตงหนอและใบกลวยหอมทอง : 1) การแตงหนอกลวยหากปลกกลวยตนเดอนกนยายนถงเดอนพฤศจกายนประมาณเดอน มถนายนกลวยจะแตกหนอตามขนมาประมาณ 4-7 หนอตอกอเมอหนอตามมใบคลแลว ควรทาการปาดยอดทง โดยปาดในแนวเฉยงขนกะความยาวของหนอทจะเหลอไวหลงจากปาดใหสงจากพน ดนขนมาประมาณ 20 นวจากนนทาการปาดหนอใหเฉยงกลบดาน(ทศตรงขามกบการปาดครงแรก) ทกๆ 15 วนจะทาใหโคนหนอกลวยขยายใหญขนเหมาะทจะนาไปปลก 2) การตดแตงใบกลวยขณะทมการแตงหนอ ควรทาการตดแตงใบกลวยควบคไปดวยและควรตดแตงใบกลวยไปจนกวากลวยจะตก เครอ การตดใหเหลอใบกลวยไวกบตน 10-20 ใบตอตน ตดดวยมดขอใหชดตนกลวยอยาใหเหลอกานกลวยยนยาวออกมาเพราะสวนท เหลอยนยาวไวนนจะเหยวแลวรดลาตนทาใหลาตนสวนกลางขยายไดไมมากเทาทควร ระยะเวลาในการใหผลผลตของกลวยหอมทอง ประมาณ 10 เดอนหลงปลก กลวยจะเรมแทงปลออกมา การทกลวยจะออกปลชาหรอเรวนนขนอยกบลกษณะของหนอกลวยวาม ความแขงแรงสมบรณดหรอไม รวมทงการดแลรกษาเมอกลวยแทงปลจนสด(กลวยหว

65

 

ตนเตาโผลกลวยตนเตา หมายถงกลวยหวสดทายทมลกษณะไมสมบรณ) ใหตดปลทง หรอจะตดปลหลงจากปลโผลมาประมาณ 10-12 วนถาไมมการตดปลกลวยทงผลกลวยจะเจรญเตบโตไมเตมท หลงจากตดปลประมาณ 90-110 วน กลวยจะแกพอด สามารถสงเกตไดจากกลวย หวสดทายจะเรมกลมสทผลจางลงกวาเดม(สเขยวออน)ถาปลอยใหกลวยแก คาตนมากเกนไปจะสบกบปญหาเรองเปลอกกลวยทแตกทาใหผลผลตเสยหาย การตดหนอกลวยสาหรบเลยงไวในปตอไป หนอกลวยทสมควรจะคดไวเปนหนอทใหผลผลตในปตอไปควรจะคดหนอกลวยทมลกษณะ ดงน 1) ควรเปนหนอใตดน ลาตนอวบอยหางจากโคนตนแมประมาณ 10 นว 2) ควรเหลอไวประมาณ 2 หนอ ทอยตรงขามกน 3) ถาใชระยะปลก 3 x 3 เมตร ควรคดหนอกลวยอกครงหนงจาก 2 หนอ ใหเหลอเพยงหนอเดยวหรอเหลอไวไมเกน 2 หนอ ซงจะทาใหแปลงกลวยทบลาตนจะสงชะลดและหกลมไดงาย

เอกสารอางอง จมพล นพมาศ (2555) การปลกกลวยหอมทองคณภาพ. สบคนจาก

http://www.rakbankerd.com/agriculture/page.php?id=4989&s=tblplant. วนท 8 เมษายน 2558

66

 

แนวทางการผลตกลวยหอมทองของเกษตรกรทเปนสมาชก สหกรณการเกษตรทายาง จากด อ.ทายาง จ.เพชรบร

ออกอากาศวนเสารท 16 พ.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น. โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

ความเปนมาการดาเนนธรกจกลวยหอมทองกลวยหอมทอง กลวยหอมทองเปนพชเศรษฐกจชนดหนงทมศกยภาพในการสงออกโดยเฉพาะตลาดญปนมความตองการสง ดวยคณลกษณะของกลวยหอมทองทมนาหนกแตละลกเรยงกนอยในหวอยางสวยงาม สผวของกลวยเมอสกจะเปลยนเปนสเหลองทอง รสชาตด มกลนหอมนารบประทาน อกทงผลผลตมความปลอดภย ไมมสารเคมตกคางปนเปอน ทาใหกลวยหอมทองของไทยไดรบความนยมเปนทยอมรบของผบรโภคในตลาดญปนซงนบวนแนวโนมความตองการของตลาดยงเพมมากขน กลวยหอมทองทปลกในประเทศไทยลกษณะทวไปจะมลาตนสงประมาณ 3 เมตร เสนผาศนยกลางมากกวา 20 ซม. กาบลาตนดานในสเขยวออนมลายเสนสชมพ กานใบมรองคอนขางกวางเสนกลางใบสเขยว สวนของดอกทเปนกานเครอจะมขน ปลรปไขคอนขางยาว ปลายแหลม ดานบนมสแดงอมมวง กลวยเครอหนงม 4-6 หว หวหนงม 12-16 ผล ปลายผลมจกเหนชด เปลอกบาง เมอสกเปลยนเปนสเหลองทอง เนอสเหลองเขม กลนหอม รสหวานนารบประทาน การเตรยมดน การปลกกลวยหอมทอง เกษตรกรตองเลอกพนทใหเหมาะสม นาไมทวม ดนรวนซย ระบายนาไดด หากดนตรงไหนเปนแองควรปรบดนใหมความลาดเทเพอปองกนนาทวมในฤดฝน ถาจะใหดนมแรธาต มอนทรยวตถสง ควรเพมธาตอาหารในดนควรปลกปอเทองแลวไถกลบ ถาเปนดนเหนยวควรทาการยกรอง และปลกบนสนรอง ทง 2 ขาง ขดหลมขนาดกวาง 50 ซม. ลก 50 ซม. นาดนทขดกองตากไว 5-7 วน เพอกาจดวชพชและศตรพชทตกคางในดน หลงจากนนคลกเคลาปยคอกหรอปยหมกกบดนชนบน การปลก นาหนอทเตรยมไววางกลางหลม กลบดน รดนา กดดนใหแนน ระหวางตนระหวางแถวแตละหลมหางกน 2 เมตร เพอสะดวกในการพรวนดน ใสปย ตดใบ หมนเวยนอากาศไดด เมอตนกลวยมอาย 20-30 วน ทาการปาดหนอเพอใหตนและแตกใบเสมอกน ตนกลวยอายได 4-6 เดอน จะเรมมการแตกหนอ หนอทเกดมาเรยกวา "หนอตาม" ควรเอาหนอออกเพอไมใหหนอแยงอาหารจากตนแม เกบหนอไวประมาณ 1-2 หนอ เพอพยงตนแมเมอมลมแรงและเกบเกยวผลผลตในป การใหนา ในพนทปลกขนาดใหญ จะใชวธสบนาจากบอบาดาล หรอบอกกเกบทอยใกลสวน สบนาขนมารดตนกลวยการใหนาแคพอชมชน ในชวงทปลกใหม ๆ และขณะทกลวยตงตวและกาลงตดปลตดผลดแลว ไมจาเปนตองใหนาทกวนเหมอนพชชนดอน

67

 

การใหปย กลวยเปนพชทตองการธาตอาหารมาก การตดผลจะมากหรอนอยขนอยกบอาหารและนาทไดรบ ควรใสปยคอกหรอปยหมกตงแตเรมปลกการปลกกลวยหอมเพอสงออกจะตองเปนการผลตทไมใสปยเคมและไมฉดพนสารเคมโดยเดดขาด จะทาใหกลวยหอมทไดปราศจากสารพษปนเปอน การแตงหนอกลวย การตดแตงใบกลวยขณะทมการแตงหนอ ควรทาการตดแตงใบกลวยควบคไปดวย จนกวากลวยตกเครอ ตดใบกลวยไวกบตน 10-12 ใบตอตน ตดดวยมดขอใหชดตน อยาใหเหลอกานกลวยยนยาวออกมาเมอเหยวจะทาใหรดลาตน ทาใหลาตนสวนกลางขยายไดไมมากเทาทควร การปลอยใหใบกลวยมมากเกนไป จะทาใหปกคลมดน คลมโคนตน ทาใหแดดสองไมทวถงพนท ทาใหดนมความชนมากเกนไป การคาลาตนกลวย กลวยหอมทองมกประสบปญหาเรองหกลมงาย เครอใหญหนก และคอออน เมอขาดนาหรอลมพดกหกโคนเสยหาย จงตองใชไมคายนหรอดามกลวยทกตนทออกปลแลว และตรวจดการคายนใหอยในสภาพทมนคงแขงแรง ประมาณ 10 เดอน หลงจากปลกกลวยจะเรมแทงปลออกมา เมอกลวยแทงปลจนสดใหตดปลทง หากไมตดปลกลวยทงจะทาใหผลกลวยเตบโตไมเตมท การหอถง การปลกกลวยหอมเพอสงออก หลงจากตดปลแลว ควรทาการคลมถง ถงทใชควรเปนถงพลาสตกทฟาขนาดใหญ และยาวกวาเครอกลวย เปดปากถงใหมอากาศถายเทไดด การเกบเกยว ประมาณ ๙0-110 วน กลวยจะแกพอด กจะทาการเกบเกยว สามารถสงเกตไดจากกลวย หวสดทายเรมกลม สผลจางลงกวาเดม ถาปลอยใหแกคาตนมากเกนไปจะทาใหเปลอกกลวยแตก ผลเสยหาย ปจจบนสหกรณการเกษตรทายาง จากด จงหวดเพชรบร รบซอผลผลตจากสมาชก จาหนายทงในและตางประเทศ การผลตกลวยหอมทองเพอสงออกของสหกรณการเกษตรทายาง จากด จะผลตตามทไดตกลงกนในสญญาซอขายกบสหกรณผบรโภคประเทศญปน ทงสองฝายจะปฏบตตามสญญาอยางเครงครด เขมงวดในทกกระบวนการผลต ตงแตการคดเลอกสมาชกเขารวมโครงการ พนทการปลกกลวยหอม การคมนาคมสะดวกตอการเกบผลผลต ประการสาคญสมาชกตองจาหนายใหสหกรณเทานน สมาชกตองไดรบการอบรมความรเกยวกบการผลตกลวยหอมทองปลอดสารพษโดยไมใชการใชสารเคม ใชเฉพาะปยคอก ปยหมก วธการปลก การดแลรกษา ตองพถพถนมากกวาการปลกกลวยหอมทองตามปกต โดยไดรบความรวมมอจากกรมสงเสรมสหกรณ และกรมสงเสรมการเกษตร การวางแผนการผลต สหกรณผบรโภคประเทศญปนมความตองกลวยหอมทองปละประมาณ 400 ตน สหกรณจงตองวางการผลตปลกในแตละเดอน ใหสอดคลองกบตองการ โดยกระจายการปลกไปยงพนทของสมาชกอยางทวถง ลดความเสยงจากการผลตของสมาชก เพอใหสามารถสงกลวยหอมออกไปยงประเทศญปนไดตามความตองการของลกคา

68

 

การเกบเกยวกลวยหอมทอง จะเกบเกยวกลวยหอมทมความแกประมาณ 70% โดยสหกรณจะขนสงจากสวนของสมาชกจนถงสหกรณ เมอถงสหกรณจะแบงเครอกลวยออกเปนหว คดกลวยทไดตามขนาดและมความสมบรณ หลงจากนนจะตดเกสร ลางทาความสะอาดผลกลวย ตดครงหวกลวย ตดแตงผลทเสยหาย แชนา 5 นาทลางยางกลวย เปาลมตามชองเพอกาจดแมลงและทาใหกลวยแหง ชงนาหนกกอนการบรรจ ตดสตกเกอรหมายเลขทกกลองเพอใหรวากลวยหอมทองเปนของสมาชกรายใด นาหนกของกลวยตองใหผลมนาหนกไมนอยกวา 110 กรม ประมาณ 7 ผล การบรรจกลวย ตองไมเกน 2 ซม. จากขอบกลอง กลองละ 13 - 13.60 กโลกรม หอดวยพลาสตก ดดอากาศออกมดปากถงใหแนน จากนนขนยายเขาหองเยนเกบรกษาทอณหภม 13 องศาเซลเซยส การเรยงกลองแตชนตองไมเกน 10 กลอง เพราะตองมชองวางระบายอากาศ ปดมานตลอด รอการขนสงไปยงประเทศญปนตอไป การผลตกลวยหอมทองจาหนายภายในประเทศ นอกจากการสงกลวยหอมทองไปจาหนายตางประเทศแลว สหกรณการเกษตรกรทายาง จากด ยงจาหนายกลวยหอมทองใหกบหางเทสโกโลตส, ทอป, จสโก, เลมอน วลลา, ฟจ กลวยทจาหนายภายในประเทศจะมความแกมากกวากลวยทสงไปยงประเทศญปน ขนตอนการผลตเหมอนกบการสงกลวยหอมทองไปตางประเทศ เมอขนสงกลวยถงสหกรณจะทาการคดแยกหว ลางกลวยใหสะอาด เปากลวยใหแหงดวยแรงลมทมแรงอดสง การตรวจสอบคณภาพจะมการเชคโรคแมลงอยางละเอยด เพอมใหสงแปลกปลอมทหลงเหลอตดไปกบผลกลวย ตดแบงหวกลวย ชงนาหนก บรรจถงพลาสตกถงละประมาณ 5.5 กโลกรม เมอบรรจลงกลองนาไปบมดวยแกสเอทลน 20 ชวโมง แลวนาออกมาพกไว กอนเกบรกษาในหองเยน รอการขนสงลกคาโดย สานกงานสหกรณจงหวดเพชรบร

เอกสารอางอง สานกงานสหกรณจงหวดเพชรบร (2558) การปลกกลวยหอมทอง. สบคนจาก

http://webhost.cpd.go.th/petchburi/download/km/การปลกกลวยหอมทอง.pdf. วนท 8 เมษายน 2558

69

 

พนธขาวโพดเลยงสตว ตอนท 1 ออกอากาศวนเสารท 23 พ.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา 1. ขาวโพดพนธผสมเปด

1.1 นครสวรรค 1 ประวต : ไดมาจากการผสมขามระหวาง ประชากรขาวโพด SW1 (MMS) C2 F2 ซงไดรบการปรบปรง

และคดเลอกโดยศนยวจยพชไรนครสวรรค กบประชากรขาวโพด Pop.28 (DMR) ซงไดรบการปรบปรงใหตานทานตอโรครานาคางโดยศนยวจยขาวโพดขาวสาลนานาชาต (CIMMYT) เปนประชากรขาวโพดอายยาว เมลดสเหลอง ชนดหวบบ และมฐานพนธกรรมกวาง เปรยบเทยบพนธเบองตน เปรยบเทยบพนธมาตรฐาน เปรยบเทยบพนธในทองถน เปรยบเทยบพนธในไรกสกร

ลกษณะทางการเกษตร : 1. ผลผลตเฉลยตนฤดฝน 786 กโลกรมตอไร 2. ผลผลตเฉลยปลายฤดฝน 656 กโลกรมตอไร 3. อายเกบเกยว 10-120 วน 4. วนออกไหม 52 วน 5. ความสงของตน 196 เซนตเมตร 6. ความสงของฝก 102 เซนตเมตร 7. ความกวางของใบ 3.6 เซนตเมตร 8. ความยาวของใบ 88 เซนตเมตร 9. การเปนโรครานาคาง 7.7 เปอรเซนต 10. จานวนตนลม 5.4 เปอรเซนต 11. การหมของเปลอกฝก (1-5) คอ 1.9 12. เปอรเซนตกะเทาะ 78.7 13. สของซงขาวปนแดง 14. สและชนดของเมลดสมเหลองกงหวแขง

70

 

ลกษณะดเดน : 1. ผลผลตสงทงในสภาพการปลกตนฤดฝนและปลายฤดฝน คอผลผลตสงกวาพนธ SW1 (MMS) C2F2

ซงเปนพนธทใชแนะนาใหเกษตรกรปลกอยในปจจบนประมาณ 10% และเมอปลกในปลายฤดฝนจะใหผลผลตสงกวาถง 21%

2. จะมความสามารถในการปรบตวไดดกบสภาพแวดลอมทแตกตางกนพนทแนะนาสามารถจะใชแนะนาใหเกษตรกรปลกไดตลอดปในเขตขาวโพดตางๆ ทวประเทศโดยเฉพาะในการปลกขาว โพดปลายฤดฝนใหไดผลผลตสง เพอหลกเลยงการเกด สารพษ Aflatoxin ในขาวโพดทปลกตนฤด

1.2 พนธสวรรณ 1 (Suwan 1) ประวตพนธ : เปนขาวโพดพนธผสมเปด (open-pollinated variety) เกดจากการรวมตวของพนธ

ขาวโพดทใหผลผลตสงจากประเทศตาง ๆ จานวน 36 พนธ สรางเปนพนธไทยคอมโพสตหมายเลข 1 ตอมาไดพฒนาใหตานทานตอโรครานาคาง โดยผสมกบสายพนธฟลปปนส ด เอม อาร หมายเลข 1 และ 5 เปนผลงานความรวมมอวจยกน ระหวางมหาวทยาลยเกษตรศาสตรและกรมวชาการเกษตร ตงแตป พ.ศ. 2512

รบรองพนธ : พ.ศ. 2518 โดยคณะกรรมการพจารณาพนธขาวโพด ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ ลกษณะเดน : ผลผลตสง ตานทานโรครานาคาง ผลผลต : ตนฤดฝน 717 กก./ไร ปลายฤดฝน 543 กก./ไร ลกษณะประจาพนธ : ความสงตน 195 - 210 ซม. อายวนออกไหม 54-55 วน อายเกบเกยว 110-120

วน เมลดสสมเหลอง ชนดหวแขงและซงมสขาว ความตานทานโรค : ตานทานโรครานาคางไดด ฤดปลกทเหมาะสม : เดอนเมษายน – สงหาคม

1.3 สวรรณ 3 (มก.)

วนทรบรอง : 09 ธนวาคม 2530 ประเภทพนธ : พนธรบรอง ประวต : ขาวโพดสวรรณ 3 (KS4) ไดวจยและพฒนาขนโดยการผสมระหวาง สายพนธS1 จานวน 30

สายพนธของพนธสวรรณ 1 รอบคดเลอกท 8 มาผสมกบสายพนธ S1 จานวน 20 สายพนธของสายพนธ เคซ 1แลวปรบปรงโดยวธ S1 recurrent selection ตามขนตอนการปรบปรงพนธของกรมวชาการเกษตร พบวาพนธนใหผลผลตดกวาพนธรบรองทมอย

71

 

ลกษณะดเดน : ผลผลตสงกวาพนธสวรรณ 1 ประมาณ 9 % ( 1,017 กโลกรม/ไร ) ทนทานตอโรครานาคาง มการปรบตวเขากบสภาพแวดลอมไดสง และไมมขอจากดในแหลงปลกขาวโพดทผานการทดสอบ สวนในทองท ๆ ไมการทดสอบมากอนอาจจะมขอจากดอยบาง

ลกษณะทางการเกษตร : ลกษณะเมลดมสสมเหลอง หวแขง - กงหวแขง สวนลกษณะอนๆ ใกลเคยงกบสวรรณ 1 เชน วนออกไหม ความสงของตนและฝก จานวนฝกตอตน ความชนเมลดขณะเกบเกยว เปนตน

1.4 สวรรณ 5 (มก.)

วนทรบรอง : 19 เมษายน 2537 ประเภทพนธ : พนธรบรอง

ประวต : มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดมโครงการปรบปรงพนธขาวโพดมพนธผสมเปดทดเดนหลายพนธและมลกษณะใกลเคยงกบพนธสวรรณ 1 ไดปรบปรงโดยการคดเลอกแบบหมนเวยนแตละพนธมาหลายรอบจะพบวามความสมพนธกนสง มความแตกตางทางพนธกรรมระหวางพนธนอยไดนาพนธผสมเปดดเดนมาจานวน 5 พนธ ดงน 1) Suwan 1 2) Caripeno DMR 3) Thai Composite # 3 DMR 4) Cupurico Flint Composite และ 5) Amarillo Dentado ระหวางพนธดงกลาวอยางละเทา ๆ กน ทาการคดเลอกพนธตงแต ป 2526 และทาการประเมนผลผลตตามขนตอนการปรบปรงพนธของกรมวชาการเกษตรตงแตป 2527-2536 พบวาใหผลผลตสงกวาพนธรบรองทมอย

ลกษณะดเดน : 1. ใหผลผลตเมลดสง เฉลยอยในชวง 907-945 กโลกรมตอไร ซงสงกวาพนธสวรรณ 1 (7%) สวรรณ 3

(4%) และพนธนครสวรรค 1 (16%) 2. ใหผลผลตนาหนกตนสดและนาหนกแหงสง เหมาะในการทาเปนพชอาหารสตว 3. สามารถปรบตวไดดในสภาพแวดลอมทวไป 4. มลกษณะทางการเกษตรอน ๆ ทด เชน มระบบรากและลาตนแขงแรง ไมหกลมงายและตานทานโรค

รานาคาง และโรคทางใบอน ๆ ดวย 5. เกษตรกรสามารถเกบเมลดไวใชทาพนธไดนาน 1-3 ชว โดยปฏบตตามคาแนะนาของนกวชาการ

ลกษณะทางการเกษตร : 1. ผลผลตเฉลย 907-945 กโลกรมตอไร 2. อายเกบเกยว 110-120 วน 3. วนออกดอก 55 วน 4. ความสงของตน 192 เซนตเมตร

72

 

5. ตาแหนงความสงของฝก 109 เซนตเมตร 6. การเปนโรครานาคาง 0.41 เปอรเซนต 7. ความแขงแรงของระบบราก 2.0 (1= ดทสด, 5= ดนอยทสด) 8. จานวนตนหกลม 0.6 เปอรเซนต 9. การหมของเปลอกฝก 1.2 เปอรเซนต 10. ความตานทานโรคทางใบ 2.3 เปอรเซนต 11. สของซงขาว 12. สและชนดของเมลด สม เหลอง หวแขงถงกงหวแขง

2. ขาวโพดเลยงสตวลกผสม

2.1 พนธนครสวรรค 72 ขาวโพดเลยงสตว เปนพชเศรษฐกจทสาคญในอตสาหกรรมอาหารสตวของประเทศไทย ในป

2540/2541 มพนทปลก 8.7 ลานไร ผลผลต 3.8 ลานตน คดเปนมลคา 16,861 ลานบาท แตความตองการใชผลผลตขาวโพดของประเทศมแนวโนมเพมมากขน โดยมการนาเขาขาวโพดคดเปนมลคา 1,271 ลานบาท เนองจากอตสาหกรรมอาหารสตวของประเทศมการขยายตวเพมมากขน แนวทางหนงในการเพมผลผลตของขาวโพดเลยงสตวเพอใหเพยงพอกบการใชภายในประเทศ อาจทาไดโดยการใชพนธขาวโพดลกผสม เพราะใหผลผลตตอไรสงกวาพนธผสมเปด ซงจะทาใหผลผลตรวมสงขนดวย ปจจบนมบรษทเอกชนผลตพนธขาวโพดลกผสมออกจาหนายใหกบเกษตรกรหลายบรษท แตราคาของเมลดพนธคอนขางสงประมาณ 80-100 บาทตอกโลกรม และไมตานทานโรครานาคาง ซงเปนโรคสาคญททาใหการปลกขาวโพดเสยหาย และไมไดผลผลต ดงนนเมลดพนธขาวโพดลกผสมทบรษทตาง ๆ จาหนาย ตองคลกสารเคมปองกนและกาจดเชอโรครานาคาง ซงอาจทาใหเกดการปนเปอนของสารพษตอสภาพแวดลอม

ศนยวจยพชไรนครสวรรค สถาบนวจยพชไร จงไดพฒนาพนธขาวโพดเลยงสตวลกผสมพนธนครสวรรค 72 เพอแกปญหาโรครานาคางและผลตเมลดพนธลกผสมในราคาถก สาหรบแนะนาใหเกษตรกร รวมกบวธการทาการเกษตรดทเหมาะสม (GAP-Good Agricultural Practice) เพอเพมผลผลตและลดตนทนการผลตใหกบเกษตรกร ขาวโพดเลยงสตวลกผสมพนธนครสวรรค 72 เปนขาวโพดลกผสมพนธแรก ของกรมวชาการเกษตรทตานทานโรครานาคางไดด ผลตเมลดพนธลกผสมไดสะดวก เนองจากพนธพอและแมมวนออกดอกใกลเคยงกน จงจาหนายเมลดพนธไดในราคาทตากวาของบรษทเอกชนมาก (50 บาทตอกโลกรม)

73

 

ขาวโพดเลยงสตวลกผสมพนธนครสวรรค 72 เดมคอพนธ NSX 9210 เปนขาวโพดเลยงสตวลกผสมเดยว เกดจากสายพนธพอและแม 2 สายพนธ (inbred lines) คอ Nei 9008 และ Nei 9202 ไมไดเปนขาวโพดทมการตดตอหรอดดแปลงสารพนธกรรม (non-GMOs) ทาการผสมทศนยวจยพชไรนครสวรรค ประเมนผลผลตตามขนตอนของการปรบปรงพนธในศนยวจยพชไร สถานทดลองพชไรและไรเกษตรกรตามแหลงปลกตาง ๆ จนไดขาวโพดเลยงสตวลกผสมทเชอมนไดวาเปนขาวโพดพนธด โดยไดผานการพจารณาจากกรมวชาการเกษตรใหเปนพนธพชขนทะเบยนเรยบรอยแลว เมอวนท 2 กมภาพนธ 2543 ลกษณะดเดน

1. ใหผลผลตเฉลย 913 กโลกรมตอไร สงกวาพนธผสมเปดนครสวรรค 1 รอยละ 23 2. ตานทานตอโรครานาคาง เชนเดยวกบพนธนครสวรรค 1 3. มอายยาว 110-120 วน เมลดสสมเหลองและเปนชนดหวแขง 4. สะดวกในการผลตเมลดพนธ เนองจากสายพนธพอและแม มอายถงวนออกดอกตวผและตวเมย

ใกลเคยงกนไดผลผลตเมลดพนธลกผสม 300-400 กโลกรมตอไร ทาใหเมลดพนธมราคาตากวาพนธลกผสมอน ๆ (อตราปลกแถวตนตวเมย : ตนตวผเทากบ 4:1)

การใชพนธขาวโพดลกผสมพนธนครสวรรค 72 แมจะทาใหตนทนการผลตดานเมลดพนธเพมขนบางเลกนอย เมอเปรยบเทยบกบพนธผสมเปด แตจะลดการใชสารเคมเพอตานทานตอโรครานาคาง และยงมผลผลตสงใกลเคยงพนธลกผสมอน ๆ ทผลตจากบรษทผลตเมลดพนธ หากเกษตรกรใชวธการทาการเกษตรดทเหมาะสม (GAP) จะทาใหผลผลตขาวโพดเพมขน เปนการลดตนทนการผลตตอหนวยและเพมรายไดใหเกษตรกรโดยตรง

เกษตรกรและผทสนใจตองการรายละเอยดเพมเตม โปรดตดตอไดทศนยวจยพชไรนครสวรรค อ.ตากฟา จ. นครสวรรค 60190 หมายเลขโทรศพท (056) 241-019 โทรสาร (056) 241-498 E-mail : nscenter @ nksawan.loxinfo.co.th. หรอทสถาบนวจยพชไร กรมวชาการเกษตร เขตจตจกร กทม. 10900 โทร. 579-3930-3 โทรสาร 561-3486 E-mail : fcri @ doa.go.th

74

 

เอกสารอางอง

ไพโอเนยร. 2557. วธการปลกขาวโพดใหไดผลผลตสงและคณภาพด. สบคนจาก http://www.pioneer.com/web/site/thailand/resources/indiv-tech-sheets/. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

สถาบนวจยพชไร กรมวชาการเกษตร. 2558. พนธขาวโพดเลยงสตว. สบคนจาก http://www.arda.or.th/kasetinfo/north/plant/fcorn_kind.html. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

สยามคโบตา. 2558. เทคนคการเพมผลผลตขาวโพดเลยงสตว. สบคนจาก http://www.siamkubota.co.th/sarakaset/information-detail.php?article_id=66. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

องคการตลาดเพอเกษตรกร. 2558. คมอการถายทอดเทคโนโลยโครงการสงเสรมการผลตสนคาเกษตรทไดมาตรฐานและปลอดภยชนดพช “ขาวโพดเลยงสตว”. สบคนจาก www.mof.or.th/rai/fs-doae-rai/fs-doae-cornani.doc. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

อรรณพ กสววฒน. 2557. ระบบการปลกพชทมขาวโพดเลยงสตวเปนพชหลก. สบคนจาก http://it.doa.go.th/pibai/pibai/n13/v_8-sep/kayaipon.html. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

75

 

พนธขาวโพดเลยงสตว ตอนท 2 ออกอากาศวนเสารท 30 พ.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

2.2 นครสวรรค 2 เปนพนธของกรมวชาการเกษตร ความสงตน 220 เซนตเมตร ความสงฝก 125 เซนตเมตร อายถงวน

ออกไหม 55 วน ผลผลต 1,300 กโลกรมตอไรเปอรเซนตกะเทาะเมลด 80 เปอรเซนต มความตานทานตอโรครานาคาง และทนแลงไดด

2.3 ลกผสมสามทางสวรรณ 2602 (มก.)

วนทรบรอง : 29 ธนวาคม 2529 ประเภทพนธ : พนธรบรอง เปนขาวโพดลกผสมใหผลผลตสงเฉลย 995 กก./ไร ( ผลจากการเปรยบเทยบพนธในทองถนตาง ๆ เปน

เวลา 3 ป ) มลกษณะทางเกษตรกรรมทด สามารถปรบตวเขากบสภาพแวดลอมไดอยางกวางขวางในแหลงปลกขาวโพดตาง ๆ ของประเทศไทย ลกษณะเมลดสสมเหลอง หวแขง

2.4 ลกผสมสามทางสวรรณ 3101(มก.) วนทรบรอง : 1 กมภาพนธ 2534 ประเภทพนธ : พนธรบรอง

ประวต : ไดมาจากการผสมพนธระหวางสายพนธแทเกษตรศาสตรเบอร 27 และ28 เปนพนธทรวมตวสง ตานทานตอโรครานาคาง กบสายพนธแทเกษตรศาสตร เบอร 21 มเชอพนธจากตางประเทศสงมาก และตานทานตอโรครานาคางทาการคดเลอกตามขนตอนการปรบปรงพนธตงแตป 2529-2532 พบวาใหผลผลตสงกวาพนธรบรองทมอย ลกษณะทางการเกษตร :

1. ผลผลตเฉลยจาก 95 การทดลองใน 4 ป ได 1,049 กโลกรมตอไร 2. จานวนวนออกไหม ( 50 )% 51 วน 3. ความสงของตน 209 เซนตเมตร 4. ความสงของฝก 123 เซนตเมตร 5. จานวนตนหกลม 8.0 เปอรเซนต

76

 

6. โรคทางใบ (1-5) 1.8 เปอรเซนต 7. จานวนตนเปนโรครานาคาง 4.6 เปอรเซนต 8. จานวนตนทเปลอกหมฝกไมมดชด 3.5 เปอรเซนต 9. จานวนฝกเนา 8.5 เปอรเซนต 10. จานวนฝกตอตน 100.0 เปอรเซนต 11. ความชนเมลด 27.5 เปอรเซนต 12. เปอรเซนตเปลอกกะเทาะ 78 เปอรเซนต 13. สและชนดของเมลดสเหลองสมกงหวแขง 14. สของซงขาว

ลกษณะดเดน : 1. ผลผลตสงกวาพนธสวรรณ 2602 = 16 % พนธสวรรณ 1 รอบคดเลอกท 11 = 21 % และพนธ

สวรรณ 3 รอบคดเลอกท 4 = 13 % 2. มเสถยรภาพในการใหผลผลตและปรบตวไดดในสภาพแวดลอมตาง ๆ 3. มลกษณะทางการเกษตรอน ๆ ไดแก ความสงของตน จานวนหกลม โรคทางใบ เปลอกหมฝกมดชด

และเปอรเซนตกะเทาะดกวา พนธสวรรณ 2602 สวรรณ 1 และสวรรณ 3

2.5 สวรรณ 4452 เปนพนธของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ความสงตน 210 เซนตเมตร ความสงฝก 120 เซนตเมตร อายถงวนออกไหม 55 วน ผลผลต 1,350 กโลกรมตอไร เปอรเซนตกะเทาะเมลด 80 เปอรเซนต

2.6 ซพดเค 888 เปนพนธของบรษท กรงเทพอตสาหกรรมเมลดพนธ จากด ความสงตน 215 เซนตเมตร ความสงฝก 125 เซนตเมตร อายถงวนออกไหม 56 วน ผลผลต 1,200 กโลกรมตอไร เปอรเซนตกะเทาะเมลด 81 เปอรเซนต

2.7 ซพ 989

เปนพนธของบรษท กรงเทพอตสาหกรรมเมลดพนธ จากด ความสงตน 215 เซนตเมตร ความสงฝก 115 เซนตเมตร อายถงวนออกไหม 56 วน ผลผลต 1,200 กโลกรมตอไร เปอรเซนตกะเทาะเมลด 78 เปอรเซนต

77

 

2.8 ไพโอเนยร 3013 เปนพนธของบรษทไพโอเนยไฮเบรดไทยแลนดเมลดพนธ จากด มความสงตน 200 เซนตเมตร ความสงฝก

110 เซนตเมตร อายถงวนออกไหม 54 วน ผลผลต 1,100 กโลกรมตอไร เปอรเซนตกะเทาะเมลด 81 เปอรเซนต

2.9 แปซฟค 983 เปนพนธของ บรษทแปซฟคเมลดพนธ จากด มความสงตน 190 เซนตเมตร ความสงฝก 100 เซนตเมตร

อายถงวนออกไหม 55 วน ผลผลต 1,100 กโลกรมตอไร เปอรเซนตกะเทาะเมลด 80 เปอรเซนต

2.10 แปซฟก 984 เปนพนธของบรษท แปซฟกเมลดพนธ จากด ความสงตน 210 เซนตเมตร ความสงฝก 100 เซนตเมตร อายถงวนออกไหม 55 วน ผลผลต 1,250 กโลกรมตอไร เปอรเซนตกะเทาะเมลด 83 เปอรเซนต

2.11 คารกลล 919 เปนพนธของ บรษทคารกลลเมลดพนธ จากด มความสงตน 180 เซนตเมตร ความสงฝก 100 เซนตเมตร อายออกไหม 54วน ผลผลต 1,100 กโลกรมตอไร เปอรเซนตกะเทาะเมลด 83 เปอรเซนต

2.12 เทพวนส 49 เปนพนธของ บรษทซนเจนทาซดส จากด มความสงตน 200 เซนตเมตร ความสงฝก 100 เซนตเมตร อายออกไหม 53 วน ผลผลต 1,100 กโลกรมตอไร เปอรเซนตกะเทาะเมลด 80 เปอรเซนต

2.13 เอนเค 46 เปนพนธของบรษท ซนเจนทาซสด จากด ความสงตน 200 เซนตเมตร ความสงฝก 100 เซนตเมตร อายถงวนออกไหม 56 วน ผลผลต 1,250 กโลกรมตอไร เปอรเซนตกะเทาะเมลด 82 เปอรเซนต

2.14 เอนเค 48 เปนพนธของบรษท ซนเจนทาซสด จากด ความสงตน 200 เซนตเมตร ความสงฝก 105 เซนตเมตร อายถงวนออกไหม 56 วน ผลผลต 1,350 กโลกรมตอไร เปอรเซนตกะเทาะเมลด 80 เปอรเซนต

78

 

2.15 บก 919 เปนพนธของบรษท มอนซานโตไทยแลนด จากด ความสงตน 190 เซนตเมตร ความสงฝก 105 เซนตเมตร อายถงวนออกไหม 52 วน ผลผลต 1,300 กโลกรมตอไร เปอรเซนตกะเทาะเมลด 83 เปอรเซนต

2.16 บก 949 เปนพนธของบรษท มอนซานโตไทยแลนด จากด ความสงตน 210 เซนตเมตร ความสงฝก 115 เซนตเมตร อายถงวนออกไหม 54 วน ผลผลต 1,300 กโลกรมตอไร เปอรเซนตกะเทาะเมลด 81 เปอรเซนต

2.17 บก 959 เปนพนธของบรษท มอนซานโตไทยแลนด จากด ความสงตน 195 เซนตเมตร ความสงฝก 100 เซนตเมตร อายถงวนออกไหม 54 วน ผลผลต 1,300 กโลกรมตอไร เปอรเซนตกะเทาะเมลด 82 เปอรเซนต

2.18 30 เอ 33 เปนพนธของบรษท ไพโอเนยรไฮเบรด (ไทยแลนด) จากด ความสงตน 200 เซนตเมตร ความสงฝก 110 เซนตเมตร อายถงวนออกไหม 52 วน ผลผลต 1,350 กโลกรมตอไร เปอรเซนตกะเทาะเมลด 81 เปอรเซนต

2.19 30 เอ 97

เปนพนธของบรษท ไพโอเนยรไฮเบรด (ไทยแลนด) จากด ความสงตน 205 เซนตเมตร ความสงฝก 110 เซนตเมตร อายถงวนออกไหม 54 วน ผลผลต1,300 กโลกรมตอไร เปอรเซนตกะเทาะเมลด 81 เปอรเซนต

2.20 30 วาย 87 เปนพนธของบรษท ไพโอเนยรไฮเบรด (ไทยแลนด) จากด ความสงตน 205 เซนตเมตร ความสงฝก 115 เซนตเมตร อายถงวนออกไหม 53 วน ผลผลต 1,200 กโลกรมตอไร เปอรเซนตกะเทาะเมลด 83 เปอรเซนต

3. ขาวโพดพนธแท

3.1 พนธแทนครสวรรค 1 วนทรบรอง : 02 กมภาพนธ 2543 ประเภทพนธ : ขนทะเบยน

79

 

เปนขาวโพดเลยงสตวสายพนธแท มชอเดมวา ขาวโพดเลยงสตวสายพนธแท Nei 9008 ดาเนนการคดเลอกโดยการผสมตวเองจากประชากร (DA9-1(S)-7-3xSW1(S)C9)F2 ในสภาพการกอใหเกดโรครานาคาง จนกระทงสามารถคดเลอกขาวโพดสายพนธ (DA9-1(S)-7-3xSW1(S)C9)-S5-177 ซงมสมรรถนะการผสมสง ตานทานโรครานาคางและทนทานตอการหกลม ตอมาตงชอเปน Nei 9008

ลกษณะดเดน : 1. ใหผลผลต 610 กโลกรมตอไร 2. มความตานทานโรครานาคาง

3.2 พนธแทนครสวรรค 1

วนทรบรอง : 2 กมภาพนธ 2543 ประเภทพนธ : ขนทะเบยน เปนขาวโพดเลยงสตวสายพนธแท มชอเดมวา ขาวโพดเลยงสตวสายพนธแท Nei 9202 ดาเนนการ

คดเลอกโดยการผสมตวเองจากประชากร Pop.28(HS)C5 ในสภาพการกอใหเกดโรครานาคาง จนกระทงสามารถคดเลอกขาวโพดเลยงสตว Pop.28(HS)C5-S5-129 ซงมสมรรถนะการผสมสงตานทานโรครานาคางและ ทนทานตอการหกลมตอมาตงชอเปน Nei 9202 ลกษณะดเดน :

1. ใหผลผลต 343 กโลกรมตอไร 2. มความตานทานโรครานาคาง

80

 

เอกสารอางอง

ไพโอเนยร. 2557. วธการปลกขาวโพดใหไดผลผลตสงและคณภาพด. สบคนจาก http://www.pioneer.com/web/site/thailand/resources/indiv-tech-sheets/. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

สถาบนวจยพชไร กรมวชาการเกษตร. 2558. พนธขาวโพดเลยงสตว. สบคนจาก http://www.arda.or.th/kasetinfo/north/plant/fcorn_kind.html. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

สยามคโบตา. 2558. เทคนคการเพมผลผลตขาวโพดเลยงสตว. สบคนจาก http://www.siamkubota.co.th/sarakaset/information-detail.php?article_id=66. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

องคการตลาดเพอเกษตรกร. 2558. คมอการถายทอดเทคโนโลยโครงการสงเสรมการผลตสนคาเกษตรทไดมาตรฐานและปลอดภยชนดพช “ขาวโพดเลยงสตว”. สบคนจาก www.mof.or.th/rai/fs-doae-rai/fs-doae-cornani.doc. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

อรรณพ กสววฒน. 2557. ระบบการปลกพชทมขาวโพดเลยงสตวเปนพชหลก. สบคนจาก http://it.doa.go.th/pibai/pibai/n13/v_8-sep/kayaipon.html. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

81

 

เทคนคการปลกขาวโพดเลยงสตว ออกอากาศวนเสารท 6 ม.ย. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

1. ฤดกาลเพาะปลก ในการปลกขาวโพดเลยงสตวของไทยจะแบงออกเปน 2 รน คอขาวโพดรน 1 (ขาวโพดฝน) จะปลกชวงเดอนพฤษภาคมถงกนยายน ซงเกษตรกรสวนใหญจะปลกกนในชวงเวลานถง 96% แตจะแบงเปนสองชวงยอยคอ ตนฝน กบปลายฝน เกษตรกรทปลกสองรนจะเรมปลกตงแตเดอนพฤษภาคมและจะเกบเกยวใน เดอนสงหาคม เพอใหทนชวงฝนในการปลกครงตอไป สวนเกษตรกรทปลกฤดเดยวจะเรมปลกชวงเดอนกรกฎาคมเพราะตองการใหเขา ชวงฝนกอน สวนขาวโพดรน 2 จะปลกในชวงเดอนตลาคมจนถงมกราคมอกประมาณ 4% ในชวงนจะเปนการปลกเปนพชรองเชนการปลกหลงการทานา หรอปลกในพนทไรทมแหลงนาเพยงพอในฤดแลง ในการปลกขาวโพดจะเลอกชวงเวลาปลกใหขาวโพดออกดอกหรอขาวโพดอาย ประมาณ 60 วนในชวงทฝนตกหนก เพราะเปนชวงทขาวโพดตองการนามากทสด ถาขาดนาในชวงเวลานผลผลตจะลดลงมากกวา 50% ดงนนควรมการเกบขอมลการตกของฝนหรอขอขอมลจากสถานอตนยมวทยาใกล บานเพอนามาใชในการวางแผนการปลก สวนในการปลกฤดแลงถามการใหนาจะทาใหไดผลผลตทมทงปรมาณและ คณภาพดกวาชวงเวลาอนเพราะเปนชวงทมอณภมและแสงแดดเหมาะสม

นอกจากนการเรมตนปลกกตองดความชน ดนกอนเพราะถาความชนมากหรอนอยเกนไปจะทาใหอตราความงอกตาหรออาจไม งอกเลยจนตองปลกใหมทงหมด ซงถอเปนตนทนทไมนาลงทนเลยทเดยว

2. การเตรยมแปลงปลก

การปลกขาวโพดสวนใหญจะปลกกนในพนทสองลกษณะคอพนทนาและพนทไร การเตรยมดนจงตองแตกตางกน กลาวคอในการปลกในพนทนาซงสวนใหญกคอพนทลมไมควรไถลกมาก เพราะอาจทาใหเกดหลม

82

 

ในชวงเกบเกยวและยงทาใหพนทนาเสยหายเมอถง ฤดกาลใชพนทในการทานา ดงนนควรไถลกประมาณ 25-30 ซม.กเพยงพอ สวนพนทไรสวนใหญจะเปนพนทดอนและมความลาดชนรวมถงมระดบนา ใตดนจะตา การไถลกมากกวา 30 ซม.จะเปนแหลงกกเกบนาฝนไวใตดนและลดการไหลบาของนาฝนซงจะชวยรกษา ธาตอาหารทชนหนาดนไวได ในการเตรยมแปลงควรไถครงแรกดวยผานบกเบกเพอพลกหนาดน กลบตอซงและเศษวชพช อกทงเปนการเปดหนาดนเพอรองรบนาฝนหลงจากนนรอจนฝนแรกตกรอจน แทรกเตอรลงแปลงได แลวจงทาการไถพรวนดวยผาน พรวนลก 15 ซม. 1-2 ครงขนอยกบความละเอยดของดน เนอดนควรมความละเอยดพอทเมลดขาวโพดจะสมผสและไดรบความชนจากดน เพอใชในการงอกและรากสามารถยดเกาะกบดนไดด ถามการใชแปลงปลกขาวโพดตดตอกน 2-3 ปชนหนาดนจะมอนทรยวตถนอยลงจนทาใหโครงสรางดนเปลยนไป เกดการอดแนนของชนหนาดนไดงาย ดงนนควรมการปลกพชบารงดนเพอปรบโครงสรางดนใหมความรวนซย ขาวโพดจะงอกไดงายและรากเจรญเตบโตไดด โดยปลกพชตระกลถวแลวไถกลบในชวงทพชปยสดออกดอกจะทาใหไดทงธาต อาหารและชวมวลเพอปรบโครงสรางดนมากทสด

3. การเลอกพนธทเหมาะสม

พนธทางการคาสวนใหญจะมความเหมาะสมตอพนทแตกตางกนการเลอกใชพนธควร เลอกพนธทเหมาะสมกบพนทของตนเองเพอใหไดผลผลตทดและไมม ศตรพชรบกวน แตกควรมพนธปลกทหลากหลายเพอลดความเสยงเมอเกดความเสยหายจาก ภยธรรมชาตและศตรพชระบาด แตกอนจะนาพนธใหมมาปลกในพนทของตนเองกควรมการทดลองในพนทขนาด เลก กอนทจะขยายในพนทของตนเองเพอทดสอบความเหมาะสมของพนธกบสภาพแวด ลอมในแปลงของตนเองซงหมายถง ดน นา และอากาศ การปลก ปจจบนการปลกขาวโพดเลยงสตวเกอบทงหมดจะใชเครองหยอดเมลดเพราะสามารถ ปรบระยะปลก ความลกในการปลก และจานวนเมลดไดอยางสมาเสมอ ระยะปลกขาวโพดทเหมาะสมคอระยะตน 20-25 ซม. และระยะแถว 70-75 ซม. ขนอยกบความอดมสมบรณของดน ซงเปนระยะทบรษทเมลดพนธไดทาการทดลองและแนะนาใหเกษตรกรใช ความลกในการปลกจะขนอยกบฤดกาลปลกและชนดของดน คอ ถาปลกฤดแลงจะตองปลกลก 5-10 ซม.เพออาศยความชนใตดนในการงอกและการเจรญเตบโต แตในฤดฝนควรปลกลกไมเกน 5 ซม. เพราะเกดการอดแนนของหนาดนไดงายอาจทาใหเมลดงอกไดยาก และมความชนจากนาฝนเพยงพออยแลว ถาเปนดนเหนยวควรปลกตนกวาดนทรายเพราะดนเหนยวเกบความชนไดด กวาดนทราย สวนเรองอตราเมลดจะใชประมาณ

83

 

2-3 กก.ตอไร ขนอยกบระยะปลก และเปอรเซนตความงอก ดงนนควรมการตรวจวดเปอรเซนตความงอกกอนการปลกโดยการทดลองเพาะใน กระบะเพาะหรอถาดหลม เพอจะไดใชจานวนเมลดพนธไดอยางถกตอง

4. การดแลแปลง สามารถใชแทรกเตอรขนาดเลกตดอปกรณพรวน ดนพรอมใสปยเขาทารนในชวงขาวโพดอาย 20-25 วนหลงปลกเพอใสและปยพรวนดน การพรวนดนจะชวยกลบปยซงจะชวยลดการสญเสยปย และยงชวยกาจดวชพชโดยการพรวนกลบ แตเกษตรกรทมรถไถเดนตามกสามารถใชทารนขาวโพดไดเชนกนโดยทางาน ระหวางแถวขาวโพด แตถาเปนแทรกเตอรขนาดเลกจะเขาทางานในแปลงโดยครอมแถวขาวโพด ซงสามารถครอมแถวขาวโพดไดในชวงอายไมเกน 25 วนเทานน ถาอายมากกวานอาจจะทาใหขาวโพดเสยหายได

5. การเกบเกยว ขาวโพดเลยงสตวจะเกบเกยวเมอแกจดหรอแหงหมดทงแปลง และมความชนประมาณ 23-25% แตถาเปนไปไดควรเกบเกยวเมอมความชนตากวา 23% เพอชวยรกษาคณภาพของผลผลตจากการเขาทาลายของเชอราและการปนเปลอนของ สารอะฟลาทอกซนดงนนไมควรเกบเกยวหลงมฝนตก กรณมฝนตกควรปลอยใหฝกและตนขาวโพดแหงกอน สวนอายการเกบเกยวของขาวโพดเลยงสตวจะขนอยกบพนธและสภาพแวด ลอม ซงจะมผลมาจากชวงเวลาปลก 5.1 วธการเกบเกยวขาวโพดเลยงสตวจะมอยดวยกน 2 วธ คอใชแรงงานคน และใชเครองเกบเกยว การใชแรงงานคนจะหกฝกดวยมอแลวรวบรวมนาไปนวดกบเครองนวด สวนการเกบเกยวดวยรถเกบเกยวแบบนวดอตโนมตจะสามารถเขาไปเกบเกยว ฝกและนวดออกมาเปนเมลดไดในขนตอนเดยวกน นอกจากนยงมเครองปลดฝกและรดเปลอกหมฝกออกโดยตอพวงเครองเกบ เกยวกบแทรกเตอร 5.2 การลดความชนเมลดขาวโพด ม 3 วธ 1) การลดความชนโดยการตากลมหรอตากแดดประมาณ 3-4 แดด ซงหลงจากตากแดดแลวฝกมความชนเมลดรอยละ 20-25 ในกรณทเกษตรกรตากบนลานดนจะตองใชเสอหรอผาพลาสตกทสะอาดรองพน ในกรณทตากบนลานคอนกรต จะตองทาลานคอนกรตแบบลาดเอยง โดยใหตรงกลางนนสง และจะตองทาคระบายนารอบ ๆ ลาน ในกรณทฝนตกหนก ซงจาเปนตองคลมขาวโพดทงไวในลาน จะชวยระบายนาออกไดเมอตากขาวโพด

84

 

บนลานตาก จะตองมการเกลยหรอกลบขาวโพดทก ๆ ชวโมง จะทาใหอตราการลดความชนสงกวาการปลอยขาวโพดตากไวโดยไมกลบถงรอยละ 67 การตากบนลานซเมนตมขอเสย คอ ทาใหเมลดแตกหก โดยเฉพาะเมอมการใชรถแทรกเตอรในการเกลยเมลด และรวบรวมเมลดบนลานตาก และในระหวางการตาก หากมฝนตก ตองนาเมลดขาวโพดทตากมารวมเปนกองแลวคลมดวยผาใบหรอพลาสตก ทาใหเกดความชนและความรอนสะสมในกองขาวโพด ทาใหเชอราระบาดได โดยเฉพาะในกรณทฝนตกตดตอกนหลายชวโมงหรอหลายวนเมอฝนหยดตกแลวแดดออกและ ลานตากแหงใหนาขาวโพดมาตากซา 2) การลดความชนโดยใชพดลมเปาอากาศทอลมจะถกวางไว ในยง และเนองจากฝกขาวโพดมแรงตานแรงลมนอยกวาเมลด ดงนน ปรมาณลมทเพยงพอจะไดจากพดลมทมขนาดเลกลงไดถาใชพดลมปรมาณ 60 ลกบาศกเมตรตอนาท เปาลมทกวน ๆ ละ 2 ชวโมง ขาวโพดจะแหงภายใน 2 สปดาห ในยงเกบขาวโพดขนาด 5 ตน และปรมาณลม 30 ลกบาศกเมตรตอนาท เปาลมเฉพาะเวลากลางวนจะลดความชนฝกขาวโพดภายในเวลา 2 สปดาห เชนกน การจดวางทอลมใหอยในตาแหนงทสมดลหรอกงกลาง เพอใหการกระจายลมอยางสมาเสมอในทกทศทาง ในสภาพความชนสมพทธสง โดยเฉพาะชวงฝนตกใหงดการเปาลมลดความชน ยกเวนลดความชนโดยใชลมรอน ปรมาณลม 60 ลกบาศกเมตรตอนาท ใชลมรอนประมาณ 50 องศาเซลเซยส สามารถลดความชนฝกขาวโพดไดวนละ 2 ชวโมง ภายใน 9 วน 3) การลดความชนโดยใชเครองอบเมลดเปนวธการแกปญหา ซงเกดจากจดออนของวธธรรมชาต เชน แสงแดดไมมหรอมนอย มฝนตกหรอเกบเกยวในชวงปลายฤดฝน ซงมฝนตกซกและมความชนสมพทธในอากาศสง ชวยลดแรงงานในการตากขาวโพด เครองอบขาวโพดมประโยชนมากเฉพาะในกรณทเกษตรกรทปลกในตนฤดฝนจาเปนตองเกบเกยวกอนระยะทแนะนาหรอเมลดมความชนมากกวา รอยละ 30 และตองสทนท แลวสงไซโลปลายทางเพอใหอบทนภายใน 48 ชวโมง จะชวยใหปลอดภยจากแอฟลาทอกซน หลกการทางานของเครองอบความชนมโครงสรางทเปนภาชนะบรรจเมลดพช มดานหนงโปรงใหลมผานไดโดยใชลมเปาผานชนของเมลดพช ลมทเปาผานจะถกปรบสภาพใหมความชนสมพทธตาเพอใหเกดการระเหยนาออกจากเมลด พชจะเขาสกระแสลมและออกสบรรยากาศ องคประกอบทสาคญของเครองอบเมลดม 3 สวน คอ โครงสรางเปนภาชนะบรรจเมลด เครองเปาลม และตนกาเนดความรอน เครองอบเมลดแบงตามลกษณะการทางานไดเปน 2 ชนด ใหญ ๆ คอ 3.1) ชนดเมลดหยดนง (batch – type dryer) มขอดตรงทสรางงาย ราคาถกเหมาะกบปรมาณผลผลตไมมากนก แตมขอเสยตรงทการบรรจเขาอบและถายเมลดออกยงยากใชแรงงานมาก เมลดแหงไมสมาเสมอ เมลดทอยใกลลมรอนจะแหงมากกวาดานไกลลมรอน สนเปลองคาใชจายสงเพราะเสยพลงงานไปลดความชนทอยใกลลมรอนเกนกาหนด เครองลดความชนแบบนจงไมนยมใชในการอบเมลด แตใชในการลดความชนเมลดพนธหรอเพอใชหาขอมลในหองปฏบตการ

85

 

3.2) ชนดเมลดไหลผานหรอเมลดพชเคลอนท (continuous-type dryer) มประสทธภาพในการลดความชนของเมลดในจานวนทสงกวาชนดแรกหลายเทาตว โดยใชลมรอนทมอณหภมสงกวา และมการทางานทยงยากกวาชนดแรก ทนยมใชในประเทศไทยม 2 ชนด คอ - เครองลดความชนแบบเมลดไหลในซอง (columner) มลกษณะการทางานคลายกบเครองลดความชนแบบกระบะคอเมลดจะถกบรรจระหวางตะแกรงเมลดซงมลมรอนพดผานจากดานหนงไปอกดานหนง เมลดทบรรจอยในซองนจะคอยๆ ไหลจากบนลงลาง - เครองลดความชนแบบเมลดไหลคลกเคลา (mixed flow) โดยมการออกแบบใหทอลมรอนเขาและออกภายในเครองลดความชนเรยงสลบกน เพอใหเมลดผสมคลกเคลากนระหวางเคลอนตวจากบนลงลาง เปนแบบทมประสทธภาพสงกวาแบบอนๆ ขางตน มขอด คอ ลดความชนเมลดไดสมาเสมอ ประหยดเชอเพลงและพลงงาน ลดความชนเมลดไดตอเนองและรวดเรว ใชแรงงานนอยเพราะใชเครองมอลาเลยงในการบรรจและถายออก แตมขอเสย คอ ตองใชเมลดทผานการทาความสะอาดแลว และตองตรวจสอบการทางานของเครองอยางสมาเสมอ - เครองอบแบบไหลตอเนอง (continuous-flow dryer) โดยใชเมลดไหลผานตลอดเวลา แลวนาไปพกเกบไวในทอนจนกวาจะนากลบมาผานเครองอบอก ปกตใชอบเมลดในระดบโรงงาน เทคนคการลดความชนของขาวโพดโดยใชเครองลดความชน 1) การใชเครองลดความชนเมลดแบบไหลตอเนอง ตองใชอณหภมไมเกนทผผลตกาหนด เพราะอณหภมของเมลดตองไมเกน 60 องศาเซลเซยส 2) หมนตรวจสอบการทางานของเครองสมาเสมอโดยเฉพาะพดลม ชดถายเมลดออกจากเครอง และระบบลาเลยง ถาอยางใดอยางหนงหยดทางานอาจทาใหเกดอบตเหตไฟไหมได 3) ในขณะทเครองทางานตองมเมลดบรรจเตมมฉะนนลมรอนจะออกทางชองวางของตะแกรงหรอทอลม 4) การบารงรกษาชดขบเคลอนตาง ๆ ในระบบลกปนเพลาพดลม และระบบลาเลยงตองอยในสภาพสมบรณกอนใชงานทกครง 5) หมนทาความสะอาดทอลมและชดถายเมลดทกครงหลงการใชงาน เพอปองกนการสะสมของฝนละองทอาจกอใหเกดอบตเหตไฟไหมได 6) เมลดทผานการลดความชนใหมๆ ไมควรนาไปแปรรปทนท ควรทงไวประมาณ 24 ชวโมง เพอใหแรงเครยดในเมลดสลายตวเสยกอน ซงจะชวยใหความชนเมลดลดลงอกประมาณ 1 เปอรเซนต 7) ไมควรนาเมลดทยงรอนอยไปรกษาในยงฉางทนทเพราะเมลดทรอนยงคงคายความชนออกมา

86

 

เอกสารอางอง

ไพโอเนยร. 2557. วธการปลกขาวโพดใหไดผลผลตสงและคณภาพด. สบคนจาก http://www.pioneer.com/web/site/thailand/resources/indiv-tech-sheets/. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

สถาบนวจยพชไร กรมวชาการเกษตร. 2558. พนธขาวโพดเลยงสตว. สบคนจาก http://www.arda.or.th/kasetinfo/north/plant/fcorn_kind.html. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

สยามคโบตา. 2558. เทคนคการเพมผลผลตขาวโพดเลยงสตว. สบคนจาก http://www.siamkubota.co.th/sarakaset/information-detail.php?article_id=66. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

องคการตลาดเพอเกษตรกร. 2558. คมอการถายทอดเทคโนโลยโครงการสงเสรมการผลตสนคาเกษตรทไดมาตรฐานและปลอดภยชนดพช “ขาวโพดเลยงสตว”. สบคนจาก www.mof.or.th/rai/fs-doae-rai/fs-doae-cornani.doc. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

อรรณพ กสววฒน. 2557. ระบบการปลกพชทมขาวโพดเลยงสตวเปนพชหลก. สบคนจาก http://it.doa.go.th/pibai/pibai/n13/v_8-sep/kayaipon.html. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

87

 

การเกบรกษาขาวโพดเลยงสตว ตอนท 1

ออกอากาศวนเสารท 13 ม.ย. 58 เวลา 20.30-20.55 น. โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

การเกบรกษาขาวโพด 1. หลงการเกบรกษา เมลดขาวโพดมการหายใจ ถาอณหภมตากวา 15 องศาเซลเซยส และปรมาณความชนในเมลดตากวารอยละ 15 ตนออนยงมชวตอยแตหยดการเจรญเตบโต ทาใหสามารถเกบรกษาเมลดไดนานหลายป แตเมอมอณหภมและความชนเพมขนตนออนจะเจรญเตบโตทนทโดยนาแปงและโปรตนทสะสมไวไปใช นอกจากน เชอราและจลนทรยทอยบนเมลดจะใหความรอนและความชนเมลดเพมขน ทาใหกองเมลดมอณหภมสงขนถง 58 องศาเซลเซยส ทาใหเมลดเนาเสย และถามแมลงหรอไขของแมลงโดยเฉพาะมอดขาวโพดจะถกกระตนใหเจรญเตบโตและขยายพนธไดในเมลดทมความชนนอยกวารอยละ 14 ยง โกดงหรอไซโลทเกบฝกขาวโพดหรอเมลดตองมพนและผนง หรอภายในไซโลททาความสะอาดกอนเกบ 2. การเกบรกษาฝกขาวโพดของเกษตรกร 2.1 การเกบรกษาฝกขาวโพดทมความชนในเมลดตากวารอยละ 25 จะชวยใหสามารถเกบฝกขาวโพดไดนานถง 60 วน โดยมการปนเปอนของแอฟลาทอกซนในปรมาณตาและพอจะยอมรบได 2.2 การเกบรกษาฝกขาวโพดทมความชนในเมลดตากวารอยละ 23 จะไมพบหรอมการปนเปอนของแอฟลาทอกซนในปรมาณตาตลอดระยะเวลาในการเกบรกษา 2.3 การเกบเกยวและเกบรกษาขาวโพดทมความชนสงกวาระดบทแนะนา จะทาใหเกดการปนเปอนของแอฟลาทอกซน และมปรมาณมากขนตามระยะเวลาทเกบรกษา เนองจากเชอราเขาทาลายภายในเมลดไดแลว 2.4 การเกบรกษาฝกขาวโพดแบบมเปลอกหม การลดความชนในเมลดขาวโพดทเกบแบบปอกเปลอกและไมปอกเปลอกมความชนลดลงเลกนอย และเปนไปในทศทางเดยวกน การเกบรกษาฝกขาวโพดแบบมเปลอกหมสามารถชะลอการเกดแอฟลาทอกซน (มการปนเปอนนอยกวา 20 พพบ) ไดนาน 3-6 สปดาห ทงนขนกบระดบความรนแรงของการเกดแอฟลาทอกซนในแตละปดวย 3. การกะเทาะหรอสเมลดขาวโพด เมลดทสมบรณไมแตกหก หรอปราศจากการทาลายของแมลงจะทาใหเชอราเขาทาลายไดชาลง การกะเทาะใหเมลดแตกหรอฉกนอยทสดจะชวยลดโอกาสการเกดแอฟลาทอกซน ปรมาณเมลดขาวโพดแตกหกจากการกะเทาะขนอยกบความชนของเมลดและความเรวของลกกะเทาะ ฝกขาวโพดทนามากะเทาะตองมความชนของเมลดตากวารอยละ 22 และสงสดไมเกนรอยละ 26 ความเรวของลกกะเทาะอยระหวาง 8-12 เมตรตอวนาท หรอโดยเฉลยประมาณ 10 เมตรตอวนาท ถาใชความเรวของลกกะเทาะตาเกนไปจะ

88

 

ทาใหเมลดแตกหกมากขน และถาความชนของเมลดสงจะทาใหเปอรเซนตการกะเทาะตาและเมลดแตกหรอฉกเสยหายเพมขน 4. การปรบปรงยงเกบขาวโพดในระดบเกษตรกร มดงน 4.1 การปรบปรงยงฉางหรอทเกบใตถนบาน ใหยกพนสงเพอปองกนการไหลซมของนาจากพนดนขนมาสกองขาวโพด หรอปองกนนาทวม อยากองขาวโพดใหหนาหรอสงเกนไปเพอใหถายเทอากาศไดด และกนตาขายรอบกองขาวโพดเพอปองกนการทาลายของหน 4.2 ปรบปรงยงผนงโปรงทยกพน (มใตถน) ถาใตถนเตยใหทาแครยกพน การกองขาวโพดใหทาตามวธท 1 ทง 2 วธใหทาชายคายงยาวมากพอทจะกนฝนสาดยง และใหกนตาขายปองกนหนรอบ ๆ ผนง และทาฝาชครอบเสายงดวยอะลมเนยม เพอปองกนหนไต 4.3 ยงผนงโปรงพนซเมนตไมยกพน วธนตองยกแครใหสงพอทจะปองกนความชนจากปนซเมนตไมใหซมขนมาสกองขาวโพดและเพอใหการระบายอากาศดขน การกองขาวโพด และชายคาของยง และการกนตาขายใหทาแบบเดยวกบ 2 วธแรก 4.4 ยงกลม ผนงโลหะหรอคอนกรต ถาเปนยงทอยกลางแจงใหมการระบายอากาศทนกบการเปลยนแปลงภายในยง เชน ถาอากาศรอนมากและอบชนภายในใหระบายอากาศทนท และใหทาอยางสมาเสมอจะลดหรอปองกนการเสยหายจากเชอราได ขาวโพดทนาเขามาเกบตองตากแดดหรออบแหงแลว มฉะนน จะกลนตวเปนหยดนาในยง ชองระบายอากาศใหปองกนหนเขามา การรมยาเพอปองกนกาจดแมลงใหทาเปนครงคราว และไมบรรจขาวโพดทเสยหายเนองจากราปนเขาไปเพราะจะไประบาดในยง 4.5 เพอใหอากาศถายเทไดด และระบายความรอนและความชนออกจากกองขาวโพดไดอยางเพยงพอ จะทาใหบรเวณผวของฝกขาวโพดแหงเรวขน จะชวยปองกนการเจรญเตบโตของเชอราทอาจสรางแอฟลาทอกซนได 4.6 การตดตงทอชวยระบายอากาศภายในยงลกษณะทอทาดวยโครงไมและตปดดวยไมระแนงตเวนชองวางทอภายในยงในแนวนอนเพอใหความหนาขาวโพดลดลง ความหนาของขาวโพด 50 เซนตเมตร จะทาใหความชนระบายไดด ในฤดแลงความหนาของขาวโพด 80 เซนตเมตร จะทาใหปลอดภยเชนกน สวนดานพนหรอผนงทบใหหนาประมาณ 30 เซนตเมตร อาจเพมไดเลกนอยถายงตงในทลมแรง หรอเปนฤดแลง 4.7 การตดตงอกวธหนง โดยตดตงโพรงไมไวภายในกองขาวโพดและมปลองลมตอขนทางดานบนชวยระบายความรอนและความชนออกสภายนอก วธนสามารถควบคมการเกดแอฟลาทอกซนไดบาง ถงแมอตราการลดความชนจะไมเรวนก 4.8 กอนเกบขาวโพดตองทาความสะอาดยงบรเวณพนผนง และขาวโพดทนามาเกบตองมความชนเมลดตามขอ 4.2

89

 

5. การเกบรกษาเมลดขาวโพดระดบพอคาคนกลางหรอพอคาทองถน การปนเปอนแอฟลาทอกซนเกดขนในขนตอนนมากทสด เพราะการกะเทาะฝกขาวโพดทาใหเมลดบางสวนแตกหรอฉกเสยหาย ทาใหเชอราสามารถเขาทาลายไดรวดเรวกวาเมลดทมสภาพสมบรณ และการกะเทาะเมลดยงทาใหเกดการคลกเคลาสปอรของเชอราใหแพรกระจายทวถงมากขน จงจาเปนตองลดความชนของเมลดใหเรวทสด โดยใหปฏบตดงน 1) ถาเมลดยงมความชนสงใหลดลงมาตากวารอยละ 18 ภายในระยะเวลา 48 ชวโมง หลงจากกะเทาะ หากปลอยไวนานกวานจะพบเชอราแอสเพอรจลลส ฟลาวส ซงมสปอรสเหลองปนเขยวบนกองขาวโพดภายใน 4-5 วน หลงการกะเทาะการเกดแอฟลาทอกซนอาจจะยงไมสงมากนก แตหลงจากนนความชนจะเพมขนอยางรวดเรว เมลดทมความชนตากวารอยละ 18 สามารถเกบไวไดชวคราว แตความชนเมลดทตากวารอยละ 14 เปนระดบทปลอดภยในการเกบรกษา 2) หากไมสามารถลดความชนในเมลดทอยในชวงรอยละ 20-30 ใหลงมาอยในระดบทปลอดภยได มวธชะลอการเนาเสยและการเกดแอฟลาทอกซนในเมลดทมความชนสงเปนการชวคราวได โดยการรมกาซคารบอนไดออกไซด อตรา 0.5 กโลกรมตอเมลด 1 ตน หรอดดอากาศภายในกองออกกอนดวยเครองดดอากาศ แลวจงรวมดวยกาซคารบอนไดออกไซด อตรา 0.3 กโลกรมตอเมลด 1 ตน จะสามารถรกษาคณภาพของขาวโพดไดอยางนอย 10 วน วธการรมกาซมขนตอน ดงน 1) กองขาวโพดแบบกองพนบนพนซเมนตเรยบใหชายกองหางจากฝาโกดงอยางนอย 1 เมตร เกลยผวกองใหเรยบสมาเสมอเพอลดชองวางระหวางผวกองกบผนพลาสตกจะชวยประหยดกาซ สวนขนาดของกองนนไมจากดขนอยกบขนาดของพลาสตกทจะใชคลม 2) คลมกองขาวโพดวยผนพลาสตกชนดเดยวกบทใชรมยาฆาแมลง หรอฝนพวซทมความหนาตงแต 0.10 มลลเมตร อยาใชผนพวซทมรหรอรอยฉกขาดคลมใหทวกองแลวใชมวนกระสอบเปลา (10 กระสอบตอมวน) หรอกระสอบทรายวางทบชายขาวโพดจนรอบกอง เพอปองกนการถายเทอากาศ 3) รมดวยกาซคารบอนไดออกไซด อตรา 0.5 กโลกรมตอเมลด 1 ตน และรมกาซเพยงครงเดยวหลงจากคลมกอง โดยใชสายยางตอจากถงกาซเขาไปในกองใหปลายอกดานหนงเสยบเขาไปในกองขาวโพดลกประมาณ 15-20 เซนตเมตร แลวปลอยกาซตามปรมาณทตองการจากนนเอาสายยางออกแลวปดทบชายพลาสตกใหเรยบรอย ในกรณทเกบรกษาเมลดขาวโพดไวนานอาจมแมลงศตรขาวโพดเขาทาลายในโรงเกบ มวธการปฏบต 2 วธ ดงน 1) ใหรมกองขาวโพดดวยกาซคารบอนไดออกไซด อตรา 2 กโลกรมตอเมลด 1 ตน เปนเวลา 15 วน วธการรมกาซใหปฏบตตามขอ 4.4

90

 

2) รมดวยสารเคมฟอสฟน (phosphine) อตรา 2 กรมตอลกบาศกเมตร โดยใชแมกนเซยมฟอสไฟด (magnesium phosphide) หรออลมเนยมฟอสไฟด (aluminium phosphide) จานวน 2 เมดตอลกบาศกเมตรเปนเวลา 3-5 วน มวธการปฏบต ดงน - กองขาวโพดและคลมกองโดยปฏบตตามขอ 4.2 ขอ 1 ขอ 2 สถานทรมใหอยใตหลงคาหรอโกดงเพอใหมลมแรงและไมมนาทวมถง - ขาวโพดกองเลกใหวางสารเคม 1-2 จด โดยนาสารเคมใสในภาชนะรองรบ ถาความสงกอง 15-20 เมตร ตองมระบบหมนเวยนกาซ โดยใชปมแบบไมทาใหเกดประกายไฟ โดยใชกาซคารบอนไดออกไซด 98 เปอรเซนต 6. การปรบปรงการเกบรกษาเมลดขาวโพดในระดบพอคาคนกลางหรอพอคาทองถน 1) เมอซอเมลดขาวโพดมาจากเกษตรกรแลว กอนเกบหรอกอนนาไปขายยงไซโลใหลดความชนใหตาลงมาถงรอยละ 14 โดยเรวทสด ถาแสงแดดมไมเพยงพอใหใชเครองอบลดความชน เพอปองกนการเกดอะฟลาทอกซน 2) เมลดตองสะอาดปราศจากสงเจอปนและเมลดทแตกหก 3) ตรวจสอบความชนของเมลดกอนเกบไมเอาเมลดเกามาผสมกบเมลดใหม หรอเมลดควรแหงในระดบใกลเคยงกนในการเกบรกษา หรอสงตลาดปลายทาง 4) ถาเกบเมลดขาวโพดไวเปนเวลานานใหรมกองขาวโพดดวยสารเคมฆาแมลงและสารเคมฆาเชอราเปนระยะ และมการสมตวอยางเมลดมาตรวจสอบแมลงศตรและเชอราอยางสมาเสมอ 5) โกดงหรอไซโลทเกบเมลดตองทาความสะอาดพนและผนง และมระบบระบายอากาศทด กาจดแมลงศตรขาวโพดโดยเฉพาะมอดและผเสอขาวเปลอกกอนใชเกบขาวโพดดวยสารเคมมาลาไธออน 3% อตร9.5 ลตร ตอพนท 1,000 ตารางฟต 6) ยงฉางหรอไซโลทเกบเมลดขาวโพดตองไมมรอยรวและยงฉางตองมกนสาด 7) มระบบการบรรจ การขนยายเมลดทเหมาะสม และสะอาด ในกรณทเกบรกษาเมลดในกระสอบปานทใชแลวตองทาลายแมลงศตรพชทตดมา 8) ไมวางกระสอบตดผนงและพนของโรงเรอน จงวางกระสอบเปนหนายหรอเปนกอง 20-25 กระสอบ ใหมชองวางระหวางกอง ผนง และพนของโรเรอน ถาตองการวางกระสอบสงขนอก ควรมวสดกนใหระบายอากาศได เพราะการกองซอนกนสง ๆ และตด ๆ กนเปนกองใหญไมมการระบายอากาศเพยงพอ จะทาใหเกดความรอนและความชนสะสม และเกดอะฟลาทอกซนได 9) ยงฉางหรอไซโลตองปองกนนก หน และกลนอนๆ

91

 

เอกสารอางอง

ไพโอเนยร. 2557. วธการปลกขาวโพดใหไดผลผลตสงและคณภาพด. สบคนจาก http://www.pioneer.com/web/site/thailand/resources/indiv-tech-sheets/. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

สถาบนวจยพชไร กรมวชาการเกษตร. 2558. พนธขาวโพดเลยงสตว. สบคนจาก http://www.arda.or.th/kasetinfo/north/plant/fcorn_kind.html. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

สยามคโบตา. 2558. เทคนคการเพมผลผลตขาวโพดเลยงสตว. สบคนจาก http://www.siamkubota.co.th/sarakaset/information-detail.php?article_id=66. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

องคการตลาดเพอเกษตรกร. 2558. คมอการถายทอดเทคโนโลยโครงการสงเสรมการผลตสนคาเกษตรทไดมาตรฐานและปลอดภยชนดพช “ขาวโพดเลยงสตว”. สบคนจาก www.mof.or.th/rai/fs-doae-rai/fs-doae-cornani.doc. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

อรรณพ กสววฒน. 2557. ระบบการปลกพชทมขาวโพดเลยงสตวเปนพชหลก. สบคนจาก http://it.doa.go.th/pibai/pibai/n13/v_8-sep/kayaipon.html. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

92

 

การเกบรกษาขาวโพดเลยงสตว ตอนท 2

ออกอากาศวนเสารท 20 ม.ย. 58 เวลา 20.30-20.55 น. โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

7. การปรบปรงยงฉางหรอไซโลเกบเมลดขาวโพดและวธการเกบรกษาทสาคญในระดบผสงออกหรอผผลตอาหารสตว 1) ยงแบบแนวตงหรอแบบแนวนอนตองมระบบระบายอากาศถายเทอยางมประสทธภาพเพยงพอกบขาวโพดทเกบ 2) ยงฉางหรอไซโลอยในสภาพทควบคมบรรยากาศได เพอทจะไดมการรมยาอยางมประสทธภาพ 3) ยงฉางหรอไซโลตองรกษาความสะอาด ไมมฝนละอองหรอแมลงศตรขาวโพด 4) ความชนของเมลดในการเกบรกษาจะตองอยในระดบทความรอนจากการหายใจไมสะสมในกองเมลดขาวโพด โดยมความชนเมลดรอยละ 13-14 มอณหภม 15 องศาเซลเซยส 5) เมลดตองสะอาดปราศจากสงเจอปนและเมลดทแตกหก 6) คดเลอกเมลดกอนเกบ แยกตามคณภาพและความชน ไมเอาเมลดเกาผสมกบเมลดใหม 7) ชวงเวลาการระบายอากาศขนกบลกษณะของอากาศภายนอกและความชนของเมลดขาวโพด จงตองมเครองวดอณหภม (Thermocouples) บอกอณหภมภายในกองเมลดขาวโพด 8) ยงฉางหรอไซโลทเกบเมลดขาวโพดตองไมมรอยรวและยงฉางตองมกนสาด 9) มระบบการบรรจ การขนยายเมลดทเหมาะสมและสะอาด 10) ยงฉางเมลดขาวโพดไวเปนเวลานาน ใหรมกองขาวโพดดวยสารเคมฆาแมลงและสารเคมฆาเชอราเปนระยะ และมการสมตวอยางเมลดมาตรวจสอบแมลงศตรและเชอราอยางสมาเสมอ 8. ผประกอบกจการไซโล ผสงออกขาวโพดผผลตอาหารสตว (โรงงานอาหารสตว) และผเลยงสตว ควรซอขาวโพดทมอะฟลาทอกซนตาในราคาทสงกวาปกต เพอจงใจใหเกษตรกร พอคาทองถน พอคาคนกลางหรอผรวบรวมผลตขาวโพดทมคณภาพด ซงจะเปนผลดตอทกฝายอยางยงยน การขนสงเมลดขาวโพดจากฟารมเกษตรกรมายงลานตาก โกดง หรอไซโลของพอคาทองถน พอคาคนกลางเกยวของแลวสงเมลดทตาก หรออบแหงแลวไปยงตลาดปลายทาง ไดแก ผประกอบกจการไซโล ผสงออกขาวโพดผผลตอาหารสตว (โรงงานอาหารสตว) และผเลยงสตวใหปฏบต ดงน 8.1 ใหทาความสะอาดฝนละอองหรอเศษขยะบนรถทใชบรรทก พนและผนงรถทใชบรรทกตองแหง 8.2 ใชผาใบปดคลมกระสอบเมลดขาวโพดใหมดชด เพอปองกนฝนละออง ฝนตก นาคาง

93

 

8.3 ขนสงเมลดขาวโพดทแหงทมความชนนอยกวารอยละ 14 จะชวยทนคาใชจายในการขนสงทาใหขนสงเมลดไดมากขนตอเทยว และไมเอาเมลดทมเชอราผสมกบเมลดดจะชวยลดปญหาเรองเชอราหรอแมลงศตรขาวโพดระบาดในระหวางการขนสงททาใหถกตดราคาหรอไมรบซอ การใสปย แบงได 2 ครง เพอใหมธาตอาหารเพยงพอกบการสรางผลผลตไดเตมท ดงน

1.ปยรองพน ควรใสรองกนหลม หรอโรยเปนแถวแลวกลบพรอมปลก ใชปยสตร 16-20-0 หรอ 15-15-15 ในปรมาณ 20 กโลกรม/ไร

2.ปยยเรย เมอขาวโพดมอาย 25-30 วน ควรมการใสปยอกครงหนง โดยใชปยยเรย 46-0-0 ในปรมาณ 20-25 กโลกรม/ไร

ขอแนะนา ควรใสปยพรอมกบการกาจดศตรพชเมอขาวโพดอายได 20-35 วน หรอสงแคเขา โดยใสแบบโรยขางแถวใหหางจากโคนตนประมาณ 1 คบ แลวใชดนกลบ

การใสปยใหเหมาะกบดน ดนเหนยวสดา ถามฟอสฟอรสทเปนประโยชนสงกวา 10 สวนในลานสวน ใหปยเคมสตร 21-0-0

อตรา 50 กโลกรมตอไร หรอสตร 46-0-0 อตรา 25 กโลกรมตอไร โดยโรยขางแถวหลงปลก 20-25 วน ถาฟอสฟอรสทเปนประโยชนตากวา 10 สวนในลานสวน ใหปยเคมสตร 20-20-0 อตรา 40 กโลกรมตอไร หรอสตร 16-20-0 อตรา 50 กโลกรมตอไร รองกนรองพรอมปลก และใหปยสตร 46-0-0 อตรา 10 กโลกรมตอไร หรอสตร 21-0-0 อตรา 20 กโลกรมตอไร โรยขางแถวหลงปลก 20-25 วน แลวพรวนดน

ดนเหนยวสดา ถามฟอสฟอรสทเปนประโยชนสงกวา 10 สวนในลานสวน ใหปยเคมสตร 21-0-0 อตรา 50 กโลกรมตอไร หรอสตร 46-0-0 อตรา 25 กโลกรมตอไร โดยโรยขางแถวหลงปลก 20-25 วนถาฟอสฟอรสทเปนประโยชนตากวา 10 สวนในลานสวน ใหปยเคมสตร 20-20-0 อตรา 40 กโลกรมตอไร หรอสตร 16-20-0 อตรา 50 กโลกรมตอไร รองกนรองพรอมปลก และใหปยสตร 46-0-0 อตรา 10 กโลกรมตอไร หรอสตร 21-0-0 อตรา 20 กโลกรมตอไร โรยขางแถวหลงปลก 20-25 วน แลวพรวนดนกลบ

ดนเหนยวสแดง ดนเหนยวสนาตาล หรอดนรวนเหนยวสนาตาล ใหปยเคมสตร 16-20-0 หรอ 16-16-8 อตรา 50 กโลกรมตอไร รองกนรองพรอมปลก และใหปยเคมสตร 21-0-0 อตรา 30 กโลกรมตอไร หรอสตร 46-0-0 อตรา 10 กโลกรมตอไร โรยขางแถวหลงปลก 20-25 วน แลวพรวนดนกลบ

94

 

ดนรวน หรอดนรวนทราย ใหปยเคมสตร 16-16-8 หรอสตร 15-15-15 อตรา 50 กโลกรมตอไร รองกนรองพรอมปลก และปยเคมสตร 21-0-0 อตรา 30 กโลกรมตอไร โรยขางแถวหลงปลก 20-25 วน แลวพรวนดนกลบ การกาจดวชพช

ชวงวกฤตทขาวโพดออนแอตอวชพชทสดคอระยะ 13-25 วน หลงงอก ระยะนถามวชพชรบกวนจะทาใหผลผลต ขาวโพดเสยหายสงสด ดงนนการปลกขาวโพดใหไดผลผลตสง จงตองใหแปลงปลอดวชพช ตลอดชวง 1 เดอนแรกตงแตปลก โดยเลอกวธการกาจดวชพชทเหมาะสมกบสภาพการณ ดงน

1. การไถและพรวนดน กอนปลกขาวโพด โดยไถและพรวนดนหลงวชพชงอก จะชวยทาลายกลาวชพชใหตายได สวนกลาและเหงาวชพชทตายยาก ควรตากดนนาน 10-15 วน เพอใหวชพชตาย กอนปลกขาวโพด

2. การทารน เปนการพรวนดน ดายหญา หลงขาวโพดงอกแลวแตกอนจะถง ระยะวกฤตโดยใชเครองมอกลตาง ๆ เชน จอบ ไถ รถไถและรถแทรกเตอร ฯลฯ อยางไรกตาม การใชไถพนโคนมกมวชพช ในแถวหลงเหลออยจงตองใชขอบดายตามอกครง

3. การใชสารเคม อาจใชทนทหลงปลกขาวโพดหรอพนกาจดวชพชหลงขาวโพดและวชพชงอกแลว การใชสารเคมเปนวธทสะดวกและประหยด แตตองระมดระวงเพราะอาจเปนอนตรายตอคน พชอน ๆ และสงแวดลอม ควรฉดพนขณะทดนยงมความชนอย สารเคมทแนะนามดงน

อาทราซน 80 ในอตรา 375-750 กรม ผสมนา 60-80 ลตร/ไรผสมอะลาคลอร 500-750 ซซ ผสมนา 60-80 ลตร พนในพนท 1 ไร ในขณะทดนมความชนใชกอนขาวโพดงอก (และกอนหญางอกหรอหญางอกตนเลกไมเกน 3 ใบ ( ถาเปนดนเหนยวใหใชเพมขนอก ใชควบคมวชพชใบกวางและใบแคบไดดเปนพษตอผกและพชตระกลถว ดงนนถาจะปลกถวตามหลงขาวโพด ไมควรใชอาทราซนและอะลาคลอร ใชฉดพนวชพชกอนขาวโพดงอก ใชอตรา 500-1,000 ซซ/ไร กาจดวชพชใบแคบไดด เปนพษตอขาวฟาง ดงนนถาจะปลกขาวฟางตามหลงขาวโพด ไมควรใชอะลาคลอร หมายเหต การใชสารกาจดวชพช จะไดผลดถาปฏบตถกตอง แตมขอควรระวง คอ ตองผสมนาและฉดพนขณะทดนยงชนอย และไมแนะนาใหปลกขาวฟางตามหลงขาวโพด เพราะทง 2 พชมระบบรากคลายกนและใชธาตอาหารคลายกน ดนจะเสอมเรว ควรปลกพชหมนเวยนชนดอน ความตองการนาของขาวโพด ขาวโพดมความตองการใชนาตลอดฤดปลก ประมาณ 350-600 มลลเมตร

95

 

1. การใชนาครงแรกเมอปลก หลงจากไถพรวนเตรยมแปลงเสรจ ใหนาประมาณ 30-40 มลลเมตร เพอใหดนมความชนพองอก

2. การใหนาในชวงระยะการเจรญเตบโตของขาวโพด ควรใหสปดาหละประมาณ 40-50 มลลเมตร ไมควรใหนาทวมขงเปนเวลานาน เพราะจะทาใหขาวโพดเหลองแคระแกรน ผลผลตลด และอาจตายได ถาใหนามากเกนไปควรรบระบายนาออกจากแปลงทนท

ขาวโพด เปนพชทตองการนาตลอดอายการเจรญเตบโตแตความตองการนาจะสงสด ในชวงออกดอกและชวงระยะตนของการสรางเมลด ถาหากขาดนา

- ในชวงระยะการเจรญทางลาตนและใบ ผลผลตจะลดลง 25% - ในชวงระยะออกดอกตวผ-ออกไหม-เรมสรางเมลดผลผลตจะลดลง 50% - ในชวงระยะหลงการสรางเมลดเสรจ ผลผลตจะลดลง 21%

เอกสารอางอง

ไพโอเนยร. 2557. วธการปลกขาวโพดใหไดผลผลตสงและคณภาพด. สบคนจาก

http://www.pioneer.com/web/site/thailand/resources/indiv-tech-sheets/. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

สถาบนวจยพชไร กรมวชาการเกษตร. 2558. พนธขาวโพดเลยงสตว. สบคนจาก http://www.arda.or.th/kasetinfo/north/plant/fcorn_kind.html. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

สยามคโบตา. 2558. เทคนคการเพมผลผลตขาวโพดเลยงสตว. สบคนจาก http://www.siamkubota.co.th/sarakaset/information-detail.php?article_id=66. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

องคการตลาดเพอเกษตรกร. 2558. คมอการถายทอดเทคโนโลยโครงการสงเสรมการผลตสนคาเกษตรทไดมาตรฐานและปลอดภยชนดพช “ขาวโพดเลยงสตว”. สบคนจาก www.mof.or.th/rai/fs-doae-rai/fs-doae-cornani.doc. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

อรรณพ กสววฒน. 2557. ระบบการปลกพชทมขาวโพดเลยงสตวเปนพชหลก. สบคนจาก http://it.doa.go.th/pibai/pibai/n13/v_8-sep/kayaipon.html. วนท 6 พฤษภาคม 2558.

96

 

เกรดเลกเกรดนอยสาหรบการทาการเกษตร : การเพาะเมลด/และกลยทธการปลกพรก การปลกมะพราวนาหอมมหาสารคาม การเลยงปลาสลด และการปลกมะขามใหไดฝก

มะขามจานวนมาก เจาของสวนตองดแลตงแตการเกบเกยวฝก ออกอากาศวนเสารท 27 ม.ย. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

เคลดลบการเพาะเมลด/และกลยทธการปลกพรก ขนตอนแรกใหนาเมลดพนธพรกแชนารอน โดยเทนารอนลงไปในภาชนะกอน 1 สวนและตามดวยนาเยนอก 1 สวน ทดสอบโดยใชมอจมลงไป พอมอเราทนไดกใชได หรอประเมน 50 องศา แชไวราว 30 นาท ตอจากนนนาไปหอในผาขาวบางบมไว 1 คน โดยบมไวในกระตกนารอนกได หรอใชถวยควาแลวเอาเมลดพรกวางบนถวยทควาไวเพอไมใหเมลดพรกทแชนาจะไดไมเนา แลวจงนาเมลดไปเพาะได การนาเมลดไปเพาะมดวยกน 3 วธ 1. นาเมลดไปหยอดในถาดเพาะโดยตรง ถาเมลดไหนไมงอกตองถอนและดาเนนการปลกซอมแทนเพอความเสมอตนเสมอปลายของตนกลา วธนถอวาสะดวกและรวดเรวทนใจสด 2. นาเมลดไปหวานในตะกราพลาสตกทบรรจทราย โดยทรายทนาไปเพาะนนแนะนาใหใชทรายขเปดทหยาบและตองนาไปตมเพอการฆาเชอโรคทตดมาเสยกอน เมอตมเสรจใหรอทรายทตมเยนกอนแลวนามาใสตะกราพลาสตก กอนใสทรายใหรองดวยกระดาษหนงสอพมพเสรจแลวกนาเมลดหวานลงในตะกราพลาสตก แลวกลบดวยปยหมกหรอขยมะพราวทรอนเอากากออกแลว รดนาและสารเคมปองกนกาจดเชอรา เชน เทอรราคลอ ซเปอรเอกซ ในอตรา 10 ซซ. ตอนา 20 ลตร ใหทวเพอปองกนรากเนา โคนเนา แลวรดนาตามแตอยาใหเปยกจนเกนไปเพราะจะทาใหเมลดพรกเนาได หลงจากหวานเมลดพรกไปได 7 -10 วน หากเปนในฤดรอนกสามารถยายลงถาดหลมไดเลย แตถาเปนฤดหนาวจะใชเวลา 15 วนหรอมากวานนตามอณหภมทเยนลง พอตนกลาอายไดครบ 10 วนกพรอมทจะยายลงถาดหลมได การยายกลานนสามารถทาโดยการถอนตนกลาจากตะกราเพาะโดยเลอกตนทสมาเสมอ ไมเปนโรคและแขงแรงเทานนมาปลกลงในถาด เพอความรวดเรวในการยายตนกลาใหดาเนนการเจาะหลมทถาดเพาะกอนการยายกลา หลงจากยายเสรจแลวกรดนาทผสมสารเคมปองกนกาจดเชอรา ไดแก เทอรราคลอ อตราการใช 10 ซซ /20 ลตร รดใหทวเพอปองกนโรคโคนเนาทจะเกดตามมาไดในทกฤดโดยเฉพาะในฤดฝน หลงจากยายตนกลาได 15-20 วน กสามารถนาตนกลาทได ไปปลกลงแปลงได

97

 

เคลดลบการปลกมะพราวนาหอมมหาสารคาม เมอ 17 ปกอน ลงอา ศรหาบญ ชาวบานหวขว อ.กนทรวชย จ.มหาสารคาม ทดลองนามะพราวนาหอมจากนครปฐมมาปลก 50 ตน แตไมคอยไดดแลเพราะตองตระเวนขายเสอผาตามตลาดนดจงหวดตาง ๆ ทาใหมะพราวไมออกดอกตดผลและทยอยตายหลายตน กระทงไดฟงสตรเพมผลผลตทางวทย โดยใชฮอรโมนไขผสมฮอรโมนหนอกลวย มาลองรดยอดมะพราวและโคนตนทก 10-15 วน ปรากฏวาทาใหออกดอกตดผลดก ป 2552 จงทยอยเพมจานวน พรอมปรบพนททารองนาหลอเลยง ปจจบนมกวา 500 ตนแลว ฮอรโมนไขเดมใชไขไกหรอไขเปด ตอมาทราบวาใชไขหอยเชอรแทนได ทาใหลดตนทนลงไปอก มะพราวนาหอมท อ . กนทรวชย น มคณภาพไม ตางจากแหลงผลตใหญทางนครปฐม ราชบร สมทรสงคราม และสมทรสาคร ลงอาเผยเคลดลบการปลกมะพราวนาหอมวา ตองเลอกจงหวะปลกใหเปนเพราะอสานอากาศรอนจด ควรเรมปลกราวเดอนกรกฎาคม และมพชพเลยงซงไมเพยงเกอกลกนยงทาใหเกษตรกรมรายไดจากพชระยะสนระหวางรอมะพราวตดผลในปท 3 ดวย สวนมะพราวนาหอมนนหายากมากในอสานจงมลกคามารบซอถงสวน ราคาลกละ 10-12 บาท จนไมเพยงพอกบความตองการของผบรโภค ซงภายในระยะเวลา 1 ปจะมผลผลตจาหนายถง 10 เดอน เฉลยวนละ 300-1,000 บาท เคลดลบการเลยงปลาสลด ฟารมปลาสลดเงนลาน ของ "คณปญญา โตกทอง" ซงเปนเกษตรกรปราดเปรอง (smart farmer) ในเรองของการเลยงปลาสลดดวยงานวจย เปนเกษตรกรตวอยางทประสบความสาเรจในเรองประสทธภาพการผลตและผลตอบแทนจากการผลตสง ฟารมแหงนเนนการเลยงและดแลปลาสลดแบบธรรมชาต กอนเลยง ตองตากบอ ประมาณ 45 วน เพอฆาเชอโรคกอนปลอยปลาเขาเลยงในบอ แตละบอมความกวาง ประมาณ 1.5-2 เมตร ระดบความลก 1-1.2 เมตร สามารถเกบกกนาได 50-70 เซนตเมตร ระดบนาในบอสงประมาณ 30-50 เซนตเมตร ทนปลอยใหตนหญาขนหนาแนนบรเวณขอบบอเลยงปลาเพอใชเปนทกอหวอดและวางไขของปลาสลด แลวตนหญายงมประโยชนคอเปนทหลบภยของลกปลาวยออนจากศตร นอกจากนยงสามารถใชตนหญามาหมกในแปลงนากอนเพาะฟกประมาณ 2-3 สปดาหเพอแกปญหาความเปนกรดของนา ขอดประการตอมา คอ ปลาสลด อายราว 20 วน คณปญญายงสามารถใชตนหญาเปนอาหารเลยงปลาไดอกทางหนง โดยจะฟนหญาออนใหลกปลากนทก ๆ 15 วน จนกระทงลกปลาอายประมาณ 4 เดอน สาหรบปลาสลดทอาย 3 เดอน คณปญญาจะใหหญาออนควบคกบอาหารเมดสาเรจรป โดยทายอเปนทใหอาหารในอตรา 2% ของนาหนกตว เพยงวนละ 1 ครง ในชวงเชา

98

 

คณปญญาบอกวา ควรใหอาหารปลาสลดอยางถกวธ การใหอาหารปลาแตละครงควรจดบนทกปรมาณอาหารทใหปลา และคอยสงเกตวาปลากนอาหารหมดชวงเวลาไหน ถาปลาสลดกนหมดชวงเวลาเยน แสดงวาอาหารพอดกบความตองการของปลา หากปลาสลดกนอาหารหมดเรว แสดงวาอาหารไมพอ ควรเพมปรมาณอาหารอยางเหมาะสม วธการบนทกการใหอาหารปลาสลดของคณปญญา คอ เมอปลาสลดมอายได 3 เดอน จะใชวธการจบปลาแบบยกยอ ทก ๆ 15-20 วน จนกวาจะจบขาย เพอตรวจสอบดวา 1 กโลกรมมปลากตว และใน 1 บอมปลากตว เพอเปนการคานวณนาหนกของปลาทเลยงในบอทงหมด กอนทจะนามาคานวณหาอตราสวนการแลกเนอของปลา และอาหาร รวมทงคานวณตนทนกาไร สตรการคานวณตนทนการเลยงปลาของคณปญญา คอใชอาหารในการเลยงปลา 87,750 กโลกรม กโลกรมละ 10 บาท คาอาหาร 877,500 บาท ขายปลาได 48,750 กโลกรม แสดงวาอตราการแลกเนอและอาหารคอ 1:1.8 กโลกรม สวนการคานวณตนทนและกาไร ในการเลยงปลาสลดใหเอานาหนกปลาทจบไดคณราคาขายทกโลกรมละ 50 บาท พบวาขายได 2,437,500 บาท หกคาตนทนคาอาหารจะเหลอเงน 1,560,000 บาท จากนนนาคาใชจายตางๆ มาหก จะไดตวเลขทเปนกาไรสทธ "เกษตรกร ทเลยงปลาสลดในชมชนแหงนจะมการแลกเปลยนขอมลขาวสารกนตลอด เนนเลยงปลาสลดแบบธรรมชาต เลยงในปรมาณทไมหนาแนน เพอใหปลาเจออากาศบรสทธ ผมเนนเลยงปลาสลดทกตวใหมความสข เพอใหเกดสารความสขอยในตวปลา คนกนปลากจะมความสขไปดวย" คณปญญากลาว ตลาดปลาสลด ปลาสลดของฟารมแหงนหลงจากเลยงเปนระยะเวลา 9 เดอน จะมพอคาจากสมทรปราการ สพรรณบร สมทรสงครามมาเหมาบอจบปลา โดยใชวธเปดอวนออกเชนเดยวกบการจบกง สามารถชวยไมใหตวปลาบอบชาและขายไดนาหนกด โดยปลาสลดทจบไดสวนใหญจะมนาหนกประมาณ 7-8 ตว/กโลกรม นอกจากผลตขายในประเทศแลว สวนหนงยงสงออกไปขายในกลมประเทศเพอนบาน เชน เวยดนาม กมพชา อกดวย คณปญญากลาวถงบทบาทของตวเองในฐานะเปนเกษตรกรตนแบบอาสาสมครของสานกงานเศรษฐกจการเกษตรวา "ผมรสกยนดทสามารถเปนตนแบบใหเกษตรกรรายอนได ผมใชบานเปนศนยใหบรการขอมลขาวสาร ความเคลอนไหวดานการเกษตรทสาคญทเปนประโยชนตอเกษตรกรและประชาชนในพนท สามารถนาขอมลไปใชประโยชนในการวางแผนการผลตและการตลาดไดอยางมประสทธภาพตอไป" เคลดลบในการปลกมะขามใหไดฝกมะขามจานวนมาก เจาของสวนตองดแลตงแตการเกบเกยวฝก รศ. ฉลองชย แบบประเสรฐ อาจารยภาควชาพชสวน คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เปดเผยถงเคลดลบการดแลมะขามหวานใหไดปรมาณมากและคณภาพดวา เจาของสวนตองดแลเอาใจใสเปนอยางดตงแต

99

 

เกบเกยวฝกหมดแลวใหตดแตงกงใหในพมตนโปรง ตดกงจากโคนกงใดกงหนงไปหาปลายกง จะตดกงแหง กงชเขาในพม กงฉกหก กงเปนโรคแมลง และฝกแตก ฝกแหงออก ถาปลายกงพนชายพมไปกงนนจะหาแสงไดจะเกบเอาไว สวยยอดของพมทไมสามารถพนยาปองกนแมลงและโรคไดถงกใหตดออกได ควรใหปย 15-15-15 ทางดนโดยวดจากชายพมไปยงโคนตนเปนเมตร ไดกเมตรกจะเปนปรมาณทตอใหปยโดนควนเปนกโลกรมของปย เชน ถาได 3 เมตร ใหใส 3 กก. แลวใหนาจนชม มะขามจะเรมแตกตาเจรญเปนกง เมอแตกกงใหมในระยะนควรพนดวยสารปองกนกาจดแมลง ไดแก "คาบารล” เชน เซฟวน หรอ S-85 ผสมกบยาปองกนกาจดราแปง เชน ไพราโซฟอส (ซาพรอล) หรอไตรโฟรน (อาฟกาน) ผสมปยใบ 10-52-17 ทมอาหารธาตรอง และยาจบใบ 1-2 ครง ชวยใหกงทแตกใหมสมบรณและมตาดอก เมอชอดอกเจรญควรพน ยาปองกนแมลงโดยเฉพาะเพลยไฟและราแปงขาวอก 1-2 ครง กอนดอกบาน ชวงดอกบานใหนาปกตและปลอยใหแมลงผสม เมอตดฝกท 1-2 ขนาดยาว 1-2 ซม. ใหพนปย 21-21-21 ทมอาหารธาตรองทก 10 วนและปองกนราแปงดวย จากนนใสปยคอกในดนเมอตดฝกยาว 2-4 ซม. ตนละ 2-3 เขง ขนาดเขงละ 20 กก. พนยาปองกนแมลงและราในระยะฝกเจรญเตบโต ปองกนหนอนเจาะฝกและราแปง และใสปยทางดนเพมขนอาจใชสตร 15-15-15 ผสมกบยเรย อตราสวน 2 : 1 ปรมาณตอตน ใสเทากบทใสปยใหครงแรกพรอมกบใหนาอยางสมาเสมอโดยเฉพาะฝนทงชวงกลางปชวงเดอน ม.ย.-ก.ค. อยาใหขาดนามฉะนนจะเกดรสเปรยวเมอฝกสก ในสวนของสารปองกนแมลงและรากตองพนอยเสมอ ชวงปลายฝนในเดอน ก.ย.-ต.ค. ฝกจะแก ควรใสปยทางดนดวยปยโพแทสเซยมสง เชน 13-13-21, 8-24-24 หรอ 9-24-24 หรอ 0-0-50 หรอ 0-0-60 ตนละประมาณ 1-2 กก. แลวแตขนาดของตน เมอฝกสกควรเกบเกยวอยางระมดระวงไมใหฝกแตก ฝกทเกบมาควรแยกเปนพนธและคดขนาดใหญ กลาง เลก ฝกทเกบเกยวบางครงพบคราบดาทฝกเกดจากราดาขนทมลของเพลยจะอยทผวฝก สามารถขดออกดวยฟองนาหรอสกอตชไบรตทชมนาและนาฝกทขดลางในนาไหลผวจะสวยและนาไมเขาเนอแลวนาไปอบได นอกจากการดแลตนมะขามแลววธอบฝกมะขามสามารถทาได 3 วธ คอ 1) อบดวยตแสงอาทตย แบบของกรมสงเสรมการเกษตร อณหภม 58-60 C นาน 1 วน 2) อบดวยตอบไอรอนจากแกส อณหภม 70 C นาน 30 นาท 3) นงดวยไอนาเดอด แตวธนไมนยมทาเพราะจะทาใหผวเปลอกคลาและตองผงใหแหงหลงนง ซงใชเวลานาน จากนนจงนาไปบรรจใสถงหรอกลองพลาสตกเพอจาหนายตอไป

100

 

เอกสารอางอง http://www.baanjomyut.com/library_3/extension-4/plant_propagation/01.html http://www.doa.go.th/pibai/pibai/n12/v_6-july/korkui.html http://www.tnamcot.com/content/194238 http://www.fisheries.go.th/if-

phayao/web2/index.php?option=com_content&view=article&id=33&Itemid=43 http://www.ku.ac.th/e-magazine/jun53/agri/agri4.htm

101

 

การแปรรปขาวเปนสนคาระดบพรเมยม ตอนท 1 ออกอากาศวนเสารท 4 ก.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา แนายวรวย รายา นายกตพงษ พระหงษ และนางสาวเกจกนก ผองสขใจ ขาวเปนพชอาหารหลกสาหรบประชากรภายในประเทศและเปนสนคาเกษตรสองออกทสาคญของไทย

มลคาผลผลตขาวคดเปนหนงในสามของมลคาผลผลตพชทงหมดของประเทศไทย ในป พ.ศ. 2554 ประเทศไทยผลตขาวได 34.58 ลานตน และมรายได 6,370 ลานดอลลารสหรฐอเมรกาจากการสงออกขาวจานวน 10.71 ลานตน ทงน ประเทศไทยถกจดอยอนดบ 7 ของโลกในแงปรมาณการขาวผลต และอนดบท 1 ของโลกในป 2554 เมอพจารณาจากมลคาการสงออกและปรมาณการสงออก ประเทศผสงออกขาวรายใหญสามอนดบแรกของโลก ไดแก ไทย เวยดนาม และสหรฐอเมรกา สงออกขาวรวมกนมากกวาครงหนงของปรมาณการสงออกขาวของโลก โดยสวนแบงการตลาดของประเทศไทย เวยดนาม และสหรฐอเมรกา ในป 2551 คดเปน 34.68% 16.07% และ 11.25% ตามลาดบ

การสงออกขาวของไทยมมากมายหลายประเทศ แบงออกเปน ขาวสาร เชน ขาวขาว 5%,10% ขาวหอมมะลซงเปนขาวคณภาพสงและมราคาสง ขาวเหนยว และขาวนงซงสวนใหญสงออกไปยงตลาดในทวปแอฟรกาและตะวนออกกลาง เมอพจารณาสวนแบงในปรมาณการสงออกขาวของไทยในภาพรวม พบวาในป พ.ศ. 2554 ประเทศไทยสงออกขาวไปยงตลาดแอฟรกามากทสด จานวน4.96 ลานตน คดเปน 43.95% สวนใหญขาวนง รองลงมาคอตลาดเอเชย จานวน 3.41 ลานตน คดเปน 31.95% โดยแบงออกเปนตลาด ASEAN 16.16% ตลาดเอเชยตะวนออกกลาง จานวน 1.37 ลานตน หรอ 12.89% ตลาดยโรปจานวน 0.49 ลานตน คดเปน 4.58% ตลาดสหรฐอเมรกาจานวน 0.52 ลานตน หรอ 4.86% และตลาดโอเชยเนย รวมออสเตรเลยจานวน 0.19 ลานตน หรอ 1.77% (สมพรและปรฬห, 2555) การสงออกขาวไทยมแนวโนมเพมขนอยางตอเนองเปนเวลากวา 10 ป อาจจะมลดลงบางในชวงป พ.ศ. 2552 และ พ.ศ. 2553 อยางไรกตามการสงออกขาวไทยตองเผชญกบความเสยงอนเนองมาจากภยธรรมชาต การขาดแคลนแรงงาน การเพมสงขนของราคาปจจยการผลต และปญหาการมพนทชลประทานจากด ซงไดลดทอนความสามารถในการแขงขนของขาวไทยในตลาดโลกอยางเหนไดชดในชวงเวลาทผานมา ผลการศกษาในอดต ตวอยางเชน lsvilanonda and Seiichi (2005) พบวาตนทนการผลตขาวหอมมะลของไทยสงกวาตนทนการผลตของประเทศเพอนบานอยางกมพชา ทสาคญกวานนการแขงขนทรนแรงขนโดยเพาะอยางยงจากประเทศผผลตรายใหมซงมความไดเปรยบจากการมตนทนการผลตตา เชน อนเดย และเวยดนามกาลงคกคามสถานะผสงออกขาวรายใหญทสดในโลกของประเทศไทยนนจงเปนอกเหตผลหนงททาใหเราตองหนกลบมามองทภมปญญาทองถนของเราเองในดานของการผลตสราแชไทยจากพชเกษตรชนดตาง ๆ หรอกคอ “เหลาพนบานไทย”

102

 

ภมปญญา “เหลาพนบานไทย” เหลาไทยจะมเอกลกษณตางกนในแตละภาค ถาเปนภาคเหนอจะเรยกเหลาพนเมอง เหลาพนบาน หรอ

นาเมา ภาคกลางเรยกเหลาปา เหลาเถอน และกระแช ถาภาคอสานเรยกเหลาโทหรอสาโท และอ คนภาคกลางนยมทาเหลาจากชอดอกของตนตาล และตนมะพราว เมอหมกไดทจะทาใหนาตาลกลายเปน “นาตาลเมา” ทงหอมทงหวานถกใจคอสรา สวนอ หรอสาโททพนองชาวอสานชอบดมกนนนไดมาจากขาวเหนยว หรอขาวเปลอกเหนยวกลายเปนนาทมแอลกอฮอลขนมา เหลาพนบานชนดไหนกตามยงหมกทงไวนานดกรกจะแกขนแรงขน

การหมกเหลาพนบานจงเปนทงศาสตรและศลปทตองเอาใจใสดแลพอสมควร แมแตการดมกนกเหมอนกน จะมความแตกตางกนตามสภาพสงคมและฐานะของผดมกน เชน คอสราพนบานในชนบทมกนยมดมเหลาทมกลนแรง ปรมาณแอลกอฮอลจะสง และมจานกบแกลมคเคยงตามแตจะหาได

ประเภทของเหลาไทย 1. เหลาหมก หรอเหลาแช ไดมาจากการหมกพชผลทางการเกษตรทงผลไมและสมนไพรไทย ระดบแอลกอฮอลไมเกน 15 ดกร

กรรมวธในการผลตกจะแตกตางกนไปในแตละทองถนมชอเรยกทแตกตางกนดวย เชน อ กระแช สาโท นาตาลเมา ตะหวาก และอายเป เปนตน

อหรอชางงาเดยว มชอเรยกอกอยางวา เหลาขแกลบ คอ การหมกเหลาในไหมแกลบดบขาวเหนยวและลกแปงเปน

สวนประกอบในการหมกกรรมวธหมกเหมอนกบสาโทแตมแกดบทใหม และสะอาดหมกผสมลงไปดวยเพอใหมกลนหอมคณสมบตของอเมอดดจนหมดนาเหลาแลวสามารถเตมนาตาลลงไปหมกและดมไดอกหลายครงประมาณ 3 - 4 ครงจนกวานาเหลาจะจดจาง

สาโท เหลาโท หรอนาขาว การหมกลกแปงยสตกบขาวเหนยว กรรมวธการหมกกไมยงยากมากนกโดยขาวเหนยวนงทเยนแลวมา

หมกกบลกแปงในถงพลาสตก ปดฝาใหสนท 7- 9 วน กจะไดนาสาโททดมไดหากอยากใหมนาสาโทดมมากกวานใหเตมนาและหมกตอไปอกประมาณ 1 เดอนกจะไดนาสาโทไวเลยงคนทงหมบานได รสชาตจะหอม และหวาน ของขาวเหนยวทหมกจนไดท

นาตาลเมา กระแช หรออายเป สารประกอบทมรสหวานถกนามาผานกระบวนการหมก ทาจากดอกตาล ดอกมะพราววธการทากคอการ

นาราก หรอเปลอกมะเกลอมาเผาไฟใหเหลอง นาไปขดเปนชน ๆ ในภาชนะหมกหรอไห จากนนนานาตาลมะพราวหรอตาลโตนดมาตงไฟจนรอนแลวใสลงในไหทเตรยมไวจนเตม ปดฝาดวยผาดายดบหมกทงไวประมาณ 1 คนแลวเททงใหหมดจากนนนานาตาลสดหรอนาตาลกอนกไดมาตมหรออนแลวใสลงไปอกรอบ เททงอก ทาซชาครงท 3 ก

103

 

นามาดมได โดยใชเวลาหมกประมาณ 12 ชวโมงกดมไดทาซา ๆ เชนนอกหลายครงจนกวามะเกลอจะเสอมเปนคราบดา ๆ จงทาการหมกใหม

2. เหลากลน หรอเหลาขาว ไดมาจากการกลนเหลาหมก เรองเหลาแช เปนกระบวนการตอเนองจากเหลาหมก หรอเหลาแช มระดบ

แอลกอฮอลสง เนองจากมความเขมขนมากขนแตไมเกน 75 หากแรงกวานสามารถจดไฟตดได และไมนยมดม การกลนเปนกระบวนการตอเนองจากการหมกเหลาเพอใหเหลาเกบไวไดนานขน เปนภมปญญาพนบานดงเดมของไทย

เอกสารอางอง

http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/2888/%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%

E0%B9%81%E0%B8%9B%E0%B9%89%E0%B8%87 https://surathai.wordpress.com/2011/05/15/thaidistill/ https://surathai.wordpress.com/2011/05/10/producesura/ https://www.thaifta.com/thaifta/portals/0/file/ascn_rice3.doc https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%

E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99

104

 

การแปรรปขาวเปนสนคาระดบพรเมยม ตอนท 2 ออกอากาศวนเสารท 11 ก.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา นายวรวย รายา นายกตพงษ พระหงษ และนางสาวเกจกนก ผองสขใจ

มาทาความรจกกบลกแปงกนเถอะ ลกแปง หรอแปงเหลา คอ กลาเชอจลนทรย ทมเชอผสม ทงเชอรา ยสต และแบคทเรยเกบในรปเชอแหง โดยลกแปงนนจะปนเปนลกกลม หรอกลมแบน ลกแปงจะใชเปนกลาเชอสาหรบการหมก ซงจะทาหนาทในการหมกขาวใหเปนนาตาลและเกดแอลกอฮอลขนตามลาดบ

หนาทของจลนทรยในลกแปง สราของตางประเทศหลายๆ ชนด ตางกใชวตถดบทมแปงเปนสวนประกอบหลก เชนเบยรและ

วสก ใชแปงจากขาวมอลตและขาวสาล แตการจะใชแปงมาหมกนน จะตองเปลยนแปงใหเปนนาตาลเสยกอน เพราะยสตยอยแปงไมได ในประเทศแถบหนาว เชนในยโรป เขาใชวธเพาะเมลดขาวบารเลยใหงอก แลวขาวทงอกกจะสรางนายอย มายอยแปงในขาวใหกลายเปนนาตาล เพราะเมองเขาหนาว เชอราไมคอยโต แตบานเราใชเชอรายอยแปงใหกลายเปนนาตาลไดสะดวก การหมกสาโทนนกเปนหลกการทไมเหมอนการหมกของประเทศอน เพราะเราสามารถหมกทงราและยสตไปพรอมกนได โดยไดเชอราและยสตจากลกแปง แตสาเกของญปน ตองทา 2 ขนตอน คอยอยแปงดวยเชอรา แลวจงเตมยสตลงไป

ดงนนหนาทของจลนทรยจากลกแปง กคอยอยแปงในขาวใหกลายเปนนาตาล โดยนายอยของเชอรา แตเชอรานเวลาหมกสาโท เราจะมองไมคอยเหนวามราเกดขน เพราะเปนราสขาว ซงตางจากราททาซอว เตาเจยว หรอราทาสาเก ซงเปนราสเขยว นอกจากนนเชอราน จะสรางกรด ทาใหสภาพของนาหมกเกดเปนกรด ทาใหมรสเปรยวเลกนอย ซงชวยยบยงการเจรญของแบคทเรยปนเปอนตางๆ กจะไมทาใหขาวบด หลงจากนนเมอมนาตาลเกดขน ยสตทอยในลกแปง กจะกนนาตาล และผลตแอลกอฮอล และมผลพลอยได เปนกลนหอมของสาโท

สมนไพรเครองเทศในลกแปง การผลตลกแปง นบเปนภมปญญาชาวบาน ไดจากการผสม ขาวเหนยวมการผสม สมนไพรและ

เครองเทศในลกแปง ชนด ปรมาณและสดสวนของสมนไพรและเครองเทศ เปนสาเหตททาใหลกแปงเหลาของแตละทองถนและแตละคนแตกตางกนสตรในการทาเครองเทศและสมนไพรทใชในการทาลกแปง ไดแก ขา กระเทยม กานพล พรกไทย ขง ดปล โปยกก ดอกจนทร อบเชย มะตม เปนตน

105

 

สมนไพรเครองเทศ ทาหนาทคดเลอกและยบยงจลนทรยตางๆ ทเกยวของในการหมก โดยจะยอมใหจลนทรยทจาเปนในการหมก เจรญเตบโตได และยบยงจลนทรยทไมตองการ เชน จลนทรยกอโรคททาใหสราทผลตไดเสยหรอเปรยวในขณะหมก

สมนไพรเครองเทศใชในการทาลกแปงอาจทผานการทาแหง และบดใหเปนผง แลวนามาผสมคลกเคลากบแปงขาว หรอใชเครองเทศสมนไพรสดมาผานการตมสกดในนารอน

กลนรสของสาโทมาจากสมนไพรหรอไม เราใชสมนไพรมาผสมทาลกแปง แลวกนาไปตากแหง ผเขยนนาลกแปงมาดม ไมวาของเจาไหน ก

มกลนคลายๆ กน เปนกลนตนๆ ของเชอรา ไมมกลนสมนไพร แลวเรากนาลกแปงมาผสมขาวในอตราสวนไมกเปอรเซนต ในระหวางการหมกกเกดฟองกาซ พาเอากลนออกไปดวย ซงหมายความวากลนของสมนไพร ไมมผลกบกลน หรอรสชาตของสาโท แตกลนหรอรสชาตของสาโททเกดขนนน มาจากการหมกของจลนทรย

วธการผลตลกแปง เตรยมแปง โดยนาขาวเหนยว หรอขาวเจามาซาวนาใหสะอาด แชนาใหออนนม 3 -5 ชวโมงนา

ขนมาวางในตะแกรงใหสะเดดนานาไปบดใหละเอยดดวยโม หรอเครองบดปนหอแปงทไดดวยผาใชของหนก ๆ วางทบใหนาไหลออกจนหมด นามารอนดวยกระชอนใหไดแปงทละเอยด

เตรยมสมนไพรโดยนาสมนไพรทจะใชมาบดใหละเอยด รอนดวยกระชอนรอนจนกวาจะไดผงสมนไพรทละเอยด

บดลกแปงเกาใหละเอยดและผสมสวนผสมทง 3 อยางใหเขากน (แปงขาวสมนไพรและลกแปงกวา) คลกเคลาจนเปนเนอเดยวกน

การนวดแปงนนไมควรใสนามากหรอนอยเกนไปใหใสพอดปนไดจากนนปนใหเปนลกกลม ขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 1– 3นว

นาไปวางในกระดงทรองดวยใบตอง แลวคลมดวยผาขาวบาง 2 ชน เพอใหลกแปงทาปฏกรยาในการอบ บมทงไว 2 – 3 วน จนขนราสขาวจากนนนาไปตากแดดใหแหงสนทเกบไวในภาชนะปดสนท อยาใหถกความชนหรอความรอน

หลกการเลอกซอลกแปง การทจะเลอกลกแปงททาสาโทไดดดวยการมองดวยตาเปลาจากลกษณะทมองเหนภายนอกนน

บอกไดเลยวาเปนไปไดยาก แตโดยเบองตนนน ลกแปงควรจะมลกษณะรวนพรน มนวลสขาว และไมมราสดาหรอสเขยว บางครงลกแปงทมราสขาว แตถาตากแหงชาเกนไปราจะออกดอกสดา ทาใหลกแปงมสดา เมอนาไปหมกกจะไดผลไมคอยดนก

106

 

วธการทจะตรวจสอบวาลกแปงหมกไดดหรอไม ตองทดลองนาไปหมกเสยกอน เพราะเชอทมในลกแปงนน เราไมสามารถมองเหนดวยตาเปลาได หรออกวธการหนงคอการเลอกใชลกแปงจากแหลงทเชอถอได เชนโรงงานทผลตไดสาโททมคณภาพดอยแลว หรอจากบานเรอนททาลกแปงมาแตดงเดม

ความสาเรจทควรคาแกการเรยนร

กลมวสาหกจชมชนสราสกทองแพร เปนกลมวสาหกจดเดนระดบจงหวดแพร ทงยงเปนสรากลนพนบานทดทสดในประเทศ ไดรบเลอกใหเปนสนคาหนงตาบล หนงผลตภณฑระดบ 4 ดาว ยงนาสนใจ ในมมมองของวสาหกจชมชนทผลตสรากลนพนบานทถกกฎหมาย และไมคอยปรากฏใหเหนในแหลงอนเทาใดนก ยงเมอทราบวา กลมวสาหกจชมชนน มตวเลขเสยภาษใหกบจงหวดปทผานมามากกวา 1,000 ลานบาท กยงนาสนใจมากยงขน เพราะแสดงใหเหนวา กลมวสาหกจนไดรบการยอมรบและออกสตลาดเชงพาณชยในหลายพนท มปรมาณการผลตทสงอยางทคนภายนอกคาดไมถง

อาจไมใชเรองทดนก ทสราไดรบการยอมรบและมยอดการผลตทเพมขนเรอยๆ แตในมมมองของผผลตพนบาน ทเรมจากภมปญญาจากแทจรงนน มองวาสราพนบานทเปนภมปญญาไทยดงเดม สบทอดกนมาตงแตบรรพบรษเปนเพยงนาหมกไมใชนาเมา ทงยงจะจดทะเบยนจาหนายถกตองตามกฎหมายจงควรคงไวไมใหสญหาย

คณกญญาภค ออมแกว หรอทรจกกนดในชอของ ปาสาย ผสบทอดกจการสราพนบานตอจากบรรพบรษ ประธานกลมวสาหกจชมชนสราสกทองแพร ตาบลสะเอยบ อาเภอสอง จงหวดแพร ฟนอดตใหฟงเกยวกบสราพนบานวา ในอดตตาบลสะเอยบนยมทาเหลาหมกเอง หรอเรยกวา นาขาว ไมมการกลนและกรอง หมกแลวนามาดม ทาดมกนกนเองภายในครอบครวและหมบาน และมหมบานทไมไดทาเหลาหมกเอง จะเดนทางมาซอถงครวเรอนททา ซงแตละบานททาเหลาจะหมกใสไหหรอโอง เกบไวใตถนบาน เวลาทใชตมเหลาจะตมในเวลากลางคนและตมบนบาน เพอหลกเลยงการจบกมของเจาหนาท เพราะในอดตการทาเหลาหมกถอเปนการตมเหลาเถอนซงผดกฎหมาย เมอเจาหนาทตรวจพบวามการหมกเหลา กจะถกปรบหรอจบในทนท

เหลาหมก หรอสราพนบาน ยงคงตองซกซอนและถกจบกมเรอยมากระทงรฐบาลในป 2545 เหนวาควรสงเสรมใหชมชนมความเขมแขงจากอาชพหลกททาอย เมอพจารณาตาบลสะเอยบ เหนวาอาชพสวนใหญนอกเหนอจากการเกษตรแลว คอการหมกเหลา จงควรยกระดบใหทาอยางถกกฎหมาย จงทาใหรวมกลมจดทะเบยนเปนวสาหกจชมชน มการผลตและจาหนาย เสยภาษอยางถกตอง เพอใหเหนทมาทไปของการทาเหลาหมกกลมวสาหกจชมชนสราพนบานจงเกดขน

คณกญญาภค เลาวา กลมวสาหกจชมชนสราพนบานในระยะแรก เปนการรวมกลมของผผลตเหลาหมกแตละครวเรอน รวมตวเพอใหมการจดทะเบยนวสาหกจอยางถกตองตามกฎหมาย มระบบระเบยบวธและขนตอนตามทกาหนดไว แตตอมาในระยะเวลาไมนาน สมาชกกมความเหนทไมเปนไปทางเดยวกน ซงคณกญญาภคเหนวา

107

 

เมอจดทะเบยนเปนวสาหกจแลว ควรพฒนาและตอยอดผลตภณฑ แตเมอความเหนไมตรงกน ทาใหการพฒนาไมเกดขน จงปรกษากบเจาหนาททเกยวของ ในทสดจงแยกกลมออกไปตงกลมวสาหกจขนใหมใหตรงกบความตองการในการพฒนากจการของแตละคน

สาหรบคณกญญาภคยงคงดาเนนกจการในกลมวสาหกจชมชนตอ ในนามของวสาหกจชมชนสราสกทองแพร ซงกอตงขนเมอเดอนกนยายน 2548 และเรมพฒนาตอยอดเหลาหมกออกสตลาดในรปแบบตางๆ เมอตดตลาดและตตลาดไดในหลายจงหวด ทาใหมกาไรเปนเงนปนผลมากพอ เปนทพงพอใจของสมาชกซงถอวาเปนรายไดหลกของครอบครว

พนทจาหนายสราสกทองแพร คณกญญาภคยอมรบวากนพนทภาคเหนอทกจงหวด ภาคอสาน ภาคกลาง และภาคใตบางจงหวด ปละประเทศจน เปดโอกาสใหสราสกทองแพรไปรวมออกบธจาหนายและเผยแพรผลตภณฑจากประเทศไทย ซงคาดวาจะไดรบการตอบรบเปนอยางด อยางไรกตาม แมวาสราสกทองแพรจะดาเนนกจการมายาวนาน แตกจะไมหยดพฒนาผลตภณฑเพอกาวสประชาคมอาเซยนทจะมาถงดวย

วสาหกจชมชนสราพนบานสกทองแพรยนดตอนรบ หากผสนใจมาเยอนหรอชมกระบวนการผลต ตดตอไดท คณกญญภค ออมแกว หรอปาสาย ประธานกลมวสาหกจชมชนสราสกทองแพร หมท 9 ตาบลสะเอยบ อาเภอสอง จงหวดแพร โทรศพท (054) 662 – 025 และ (081) 951 – 7924 ยนดตอนรบ

เอกสารอางอง

http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/2888/%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%

E0%B9%81%E0%B8%9B%E0%B9%89%E0%B8%87 https://surathai.wordpress.com/2011/05/15/thaidistill/ https://surathai.wordpress.com/2011/05/10/producesura/ https://www.thaifta.com/thaifta/portals/0/file/ascn_rice3.doc https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%

E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99

108

 

การผลตกลวยหอมทองเพอจาหนายในประเทศ ออกอากาศวนเสารท 18 ก.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

กลวยหอม ผลไมเมองรอนของมวลมนษยชาต เปนผลไมทมประโยชนตอสขภาพมากรบประทานไดทกเพศทกวยราคากไมแพง ประเทศไทยโชคดทสามารถปลกกลวยหอมไดทวทกภาค แตปจจบนแหลงปลกกลวยหอมคณภาพแหลงใหญอยท จ.ปทมธาน เขตทงรงสต ซงเปนพนทลม ดนดา นาด อกทงอยในทาเลทองไมไกลจากตลาดกลางคาสง ตลาดไท และตลาดสมมเมองมากนก

ปจจบนตลาดไท เปนตลาดกลางคาสงกลวยหอมทใหญทสดในประเทศ มปรมาณการคากลวยหอมเฉลยวนละกวา 100 ตน โดยมผคาสงหลายรายเปนผรวบรวมและกระจายผลผลตจาหนายไปทวประเทศ เคหการเกษตรจะพาไปคยกบผคากลวยหอมรายใหญแหงตลาดไทดวากลวยหอมไทยมโอกาสสดใสจรงหรอคณเกรยงศกด วเลปะนะ และ คณเสาวนย วเลปะนะ รานเกรยงศกดกลวยหอม

คณเกรยงศกด วเลปะนะ และ คณเสาวนย วเลปะนะ รานเกรยงศกดกลวยหอม ผคากลวยหอมรายใหญ ตลาดไท กลาววา พนทปลกกลวยหอมแหลงใหญปจจบนอยในเขตรงสต จ.ปทมธาน และจงหวดใกลเคยง ซงไดเปรยบในเรองการขนสงเพราะอยใกลกบตลาดรบซอ เฉพาะพนทปลกกลวยของตนและสมาชกชาวสวนทรบซอผลผลตมประมาณ 2,000 ไร ลกษณะการปลกกลวยหอมจะหมนเวยนพนทปลกไปเรอยๆ การปลกซาพนทเดมจะไมไดผลดทาใหผลเลก เครอสน ปญหาของการปลกกลวยหอมคอภยธรรมชาต โดยเฉพาะเรองลมทาใหตนลมและใบฉกขาด

ตลาดกลวยหอมในชวง 3-4 ปมาน นบวาขยายตวมากขน ปรมาณการจาหนายมากขน เฉพาะทรานปรมาณการจาหนาย 6-8 คนรถปกอพตอวน (คนละ 100 เครอ) หรอประมาณ 20 ตนตอวน ซงขณะนในตลาดไทมผคากลวยหอมอยประมาณ 20 กวาราน หากรวมปรมาณการคากลวยหอมทงหมดกนาจะประมาณ 100 กวาตน สาหรบทรานเนนจาหนายใหกบกลมลกคาตลาดบนและหางตางๆ และในอนาคตมองตลาดสงออกดวย ซงขณะนกาลงอยระหวางการกอสรางโรงแพคกงเฮาททไดมาตรฐานเพอรองรบกบการทาตลาดกลวยหอมคณภาพจาหนายทงภายในประเทศและสงออกในอนาคต อยางไรกตามขณะนตลาดกลวยหอมยงเปนโอกาสสาหรบชาวสวน แตขอยาวา ตลาดตองการกลวยหอมคณภาพ ตองคณภาพเทานนถงจะขายไดราคาด คณวสตร วงษอาชาภวฒน และ คณมาล ภาณมาศ รานปาหลง

ดาน คณวสตร วงษอาชาภวฒน และ คณมาล ภาณมาศ รานปาหลง ผคากลวยหอมรายใหญตลาดไท กลาววา ขณะนตลาดกลวยหอมในประเทศขยายตวมาก ปรมาณความตองการมากขน ในขณะทพนทผลตกลวยหอมคณภาพเรมลดลง เนองจากขณะนในเขตรงสตมพชทางเลอกมากขน เชน ปาลมนามน ทาใหชาวสวนตองไป

109

 

หาพนทปลกไกลออกไป เชน ลพบรและกาแพงเพชร เปนตน เฉพาะพนทปลกกลวยหอมทเปนเครอขายของรานปาหลงมประมาณ 2,000 ไร มผลผลตออกจาหนายทกวนๆ ละ 20-30 ตน หากรวมกบผคารายอนๆ นาจะราวๆ 80-100 ตนตอวน ซงเรยกไดวากลวยหอมทบรโภคภายในประเทศมากกวา 50% ของการผลตมาจากตลาดไท

สาหรบสถานการณการตลาดของกลวยหอมในชวง 3-4 ปมาน ราคากลวยหอมอยในเกณฑดมาก ราคาเฉลยตดทสวนเครอละ 140-150 บาท เพราะตลาดขยายไดมากขน มการนากลวยหอมไปใชในอตสาหกรรมแปรรปตางๆ มากขน ทรานสงกลวยหอมใหกบโรงงานแปรรปทาขนม ทอด อบแหง เคลอบชอคโกแลตฯลฯ เดอนละ 4-5 ตน

สาหรบชาวสวนทสนใจปลกกลวยหอม ใหศกษาขอมลใหด หวใจสาคญในการปลกกลวยหอมคอ เรองเงนทนตองพรอม ปจจบนการลงทนปลกกลวยหอมประมาณ 6,000-10,000 บาทตอไร ขนอยกบการจดการ ซงชาวสวนจะตองผลตใหไดคณภาพและตองหอเครอดวยถงพลาสตกเพอใหผวสวย นอกจากนการผลตกลวยใหออกตรงกบทตลาดตองการกจะไดราคาด ซงในชวงเดอน เม.ย.-ม.ย. กลวยมกจะขาดตลาดเพราะชาวสวนประสบปญหาเรองลมแรง ดงนนจงหลกเลยงทจะผลตกลวยในชวงน ราคาคอนขางสง และผลผลตจะออกมามากในชวงเดอน พ.ย.-ม.ค.

อยางไรกตามถงแมวาตลาดในประเทศยงมความตองการกลวยหอมอกมาก แตตลาดตางประเทศกยงเปนทนาจบตามอง โดยเฉพาะตลาดจนทมความตองการกลวยหอมมากในชวงฤดหนาวเดอน พ.ย. เนองจากไมสามารถผลตได ในขณะทบานเราสามารถปลกกลวยหอมไดตลอดทงป เปนกลวยหอมทมคณภาพ รสชาตด แตทยงเปนปญหาคอเรองการขนสง ซงพนธกลวยหอมทปลกในบานเราสวนใหญเปนกลวยหอมพนธไตหวน เปลอกบางไมทนทานการขนสง หากสามารถยดอายการเกบรกษาในการขนสงทางเรอหรอทางรถยนตไดนบวาจะเปนโอกาสอกมากสาหรบกลวยหอมไทย เทคนคการปลกผกในตนกลวย ชมฉา ไมตองรดนา ผกรสหวาน

การปลกผกไรดนแบบไฮโดรโปนกส เปนทนยมกนมาก มการทาเปนชด Kit ใหไปทาการปลกบนระเบยงคอนโดสาหรบผกสลดทานเองกเยอะ แตอยากจะบอกวาการปลกแบบไฮโดรโปนกสนน ผกทเราทานจะเปนผกทมสารเคมจากนาและแรธาตทเราใชหลอเลยงเขา เขาไปอยในลาตนตรง ๆ เลยทเดยว

สาหรบการปลกผกไรดนทจะแนะนาในครงน จะเปนการใชตนกลวยทมนาชมฉาของนาทอยในลาตนแทน ซงทาใหเกอบจะไมตองใชนาเลย เหมาะกบชาวสวนชาวไรในชนบทสกหนอย เพราะตามหมบานของชนบท จะนยมปลกกลวยกนมากในรอบบรเวณบานกนอยแลว

110

 

ขนตอนและวธการปลกผกในตนกลวย

ขนท 1 การเตรยมหรอการเพาะตนกลาเสยกอน เตรยมดนเพาะกลา โดยใชปยคอก ผสม ขยมะพราวหรอขเลอย และหรอเศษวสดอนๆ แลวเพาะกลา ลง

แปลงเพาะกลาไว เมอตนกลาผกเจรญเตบโตมใบประมาณ 3-4 ใบ จงนาออกมาปลกบนตนกลวยได ขนท 2 สาหรบการปลกผกไรดนบนตนกลวย สาหรบการปลกผกไรดนบนตนกลวย ไมไดยากเยนอะไรเลยซงตนกลวยนนหลงจากทตดเครอ กลวยทแก

แลวออก กจะตาย การจะตดตนกลวยทงกเปนการสญเสยไปเปลา ๆ โดยทไมไดอะไร ดงนน เมอตดเครอกลวยแลว (จะเปนกลวยนาวาหรอกลวยอะไรกได) ใหเจาะรทตนกลวยในลกษณะทแยงลงไป ใหรมขนาดเทากบทจะนากลาลงไปปลกในตนกลวย และทาไมคายนตนกลวยไมใหตนกลวยลมลง สวนจานวนผกทจะปลกมากหรอนอย ไมสามารถบอกได ใหดขนาดของตนกลวยวาใหญหรอเลก และกไมตองรดนา ใหตนกลวยแตอยางใด

หลงจากนน ประมาณ 30 วน (ขนอยกบอายของผกทปลก) กเกบเกยวผกไปกนหรอนาไปรบประทานไดเลย ผกทนามาปลก ไดแก อายสน อยางเชน ผกสลด ผกบง ผกกาดขาว หรอผกอะไรกไดท ใชเวลา ประมาณ 30 – 40 วน ถาเกนนตนกลวยจะโทรมและเหยวแหงตายเสยกอน

ผกทไดจะมรสชาตดมาก หวาน และกรอบ ใบเปนเงางาม ทงน เปนเพราะตนกลวยมธาตโพแทสเซยมสงนนเอง ผกทปลกควรเปนผกกนใบทไมตองการแสงแดดทแรงมากนก เพราะใบของกลวยจะชวยพรางแสงแดดไดบางสวน ประโยชนของการบรโภคกลวยหอม ดตอสมองและระบบประสาท

เปนทรจกกนดวาการกนกลวยหอมจะชวยลดอาการซมเศราไดเนองจากในกลวยหอมมสาร ทรปโตแฟน (Tryptophan) อนเปนกรดอะมโนชนดหนง ซงรางกายคณสามารถเปลยนใหเปนสารเซโรโทนน (Serotonin) ทจะทาใหคณผอนคลาย มความสข หายจากความกงวลทงปวง

การกนกลวยหอมยงลดความเสยงตอการเปนโรคหลอดเลอดสมอง จงชวยปองกนการเปนโรคทเกยวกบสมองไดดวย

ในกลวยหอมยงถอเปนแหลงรวมวตามนบทสงมาก ซงวตามนบนจะชวยในการทางานของระบบประสาท และทาใหการทางานของสมองไดสมดล

นอกจากนกลวยหอมยงชวในการกระตนความตนตวใหกบสมอง ชวยใหสมองทางานไดเตมท ดงนนถาสามารถกนเปนอาหารเชารวมดวยจะดมาก และถากนในชวงกลางวนหรอบายกจะทาใหรสกสดชนกระปกระเปรา

111

 

ประโยชนอนๆของกลวยหอม คนทมอาการเปนตะครวบอยๆ สาเหตสาคญกคอการขาดโปตสเซยม แตถาคณไดกนกลวยหอมเปน

ประจาจะชวยไดเพราะกลวยหอมมโปตสเซยมสงมาก และยงชวยบารงกลามเนอไมใหออนลา ในชวงกอนมประจาเดอนสาวๆ มกจะหงดงดไดงายรวมทงมอาการปวดทอง ปวดหว ครนเนอครนตว

แตการกนกลวยหอมกจะชวยบรรเทาได รกษาอาการถายเปนเลอด และรดสดวงทวารไดดวยการนากลวยหอมมา 2 ผล โดยไมตองแกะเปลอก

ออก จากนนกนามาตนจนสก แลวกนทงเปลอก กนเปนประจาลกพกอาการจะดขน การกนกลวยหอมวนละ 3 ครง ในตอนเชา กลางวน และเยน ครงละผลกจะชวยในการรกษาภาวะความ

ดนโลหตสงใหคอยๆ เปนปกตได รกษาอาการทองผกไดดวยการกนกลวยหอมวนละผลหลงจากตนนอนทนท กนกลวยหอมดบๆ ฝาดๆ จะชวยรกษาอาการกระเพาะอาหารอกเสบได นาเฉพาะเปลอกกลวยหอมมาสก 3 ผล นามาตมนาดมจะชวยยบรรเทาอาการกระหายนา คอแหง พรอ

ระคายคอได กนกลวยหอมกบนาผงในตอนเชา และกอนนอน ครงละ 1 ผลจะชวยบรรเทาอาการทองผก บรรเทาอาการเมาคางดวยการกนกลวยหอมปนผสมนาผง ดมแบบเยนๆ กตนตวไดด กนกลวยหอมแลวจะชวยยบยงการเกดโรคตางๆ ในชองปากจงชวยระงบกลนปากไดดวย ชวยลดอาการคนหรอบวมจากยงกด ดวยการนาเปลอกกลวยหอมดานในมาถบรเวณทเปน กนกลวยหอมเพยง 1-2 คาในมอเชา เทยง และเยน จะชวยบรรเทาอาการแพทองได ลดโอกาสในการเกนโรคโลหตจางดวยการกนกลวยหอม เพราะกลวยหอมมเหลกสงทจะชวยกระตน

รางกายใหผลตเมดเลอดแดงคณภาพด และสามารถชวยปองกนภาวะหตจางไดเปนอยางด หนวยงานดานอาหารและยาของสหรฐอเมรกาถงกบอนมตใหกลวยหอมเปนผลไมทสามารถลดความดน

โลหตได จงชวยปองกนการเปนโรคความดนโลหตสง ลดการเกดกอนนวในไต เนองจากกลวยหอมมเกลอโปแตสเซยมเหลองอยเยอะ

อาหารทมโปตสเซยมสงอยางกลวยหอมจะชวยปองกนและบรรเทาอาการนวในไตได เพราะบางทรางกายกจะขบแคลเซยมออกมาทางปสสาวะมาก ทาใหไตมกอนนวได

ปรบระดบอณหภมในรางกาย (Temperature Control) ในประเทศแถบเสนศนยสตรทมอากาศรอนผคนชอบกนกลวยหอมดบรอนกนครบและเชอวามนเปนผลไมเยนฉาชนดหนงอยางเชนในไทยมความเชอกนวาผหญงทองควรกนกลวยหอมเปนประจาพอเดกทเกดมาจะมอารมณเยอกเยน เปนตน

112

 

ลดความอยากสบบหรสาหรบทานทตองการเลกบหรกลวยหอมอาจชวยทานไดเพราะมวตามน B6, B12 โปแตสเซยมและแมกนเซยมทมอยมากจะชวยใหรางกายฟนตวเรวจากการขาดสารนโคตน

เปรยบเทยบกบแอปเปลแลวกลวยหอมมโปรตนมากกวา 4 เทามคารโบไฮเดรทมากกวา 2 เทาฟอสฟลอรสมากกวา 3 เทาวตามนเอและธาตเหลกมากกวา 5 เทาวตามนและเกลอแรตาง ๆมากกวา 2 เทา

รองเทาหนงถาอยากขดใหมนวาวแบบเรว ๆ กเอาเปลอกกลวยหอมดานในถรองเทาไปเลยเสรจแลวเอาผาแหงเชดขดออก...รองเทาจะมนแผลบ

เอกสารอางอง

ราคาเฉลยกลวยหอมสก (เบอรใหญ) ตลาดไท ป 2552-2554 (เดอน ก.ค.) http://www.kehakaset.com/ http://www.vegetweb.com/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E

0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2/

http://blog.janthai.com/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%AB%E0%B8%AD%E0%B8%A1-2047.html

http://www.dek-d.com/board/view/851714/ http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1431830945

113

 

ตลาดกลวยของไทยในตางประเทศ ตอนท 1 ออกอากาศวนเสารท 25 ก.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา เมอพจารณาจากมลคาการสงออกกลวยของไทย กลวยและกลาย สดและตากแหง HS 0803.00-100 ม

มลคาการสงออกเพมขนอยางตอเนองทกป ตงแตป 2540 โดยมตลาดสงออกหลกอยทญปน ฮองกง และจน ญปน เปนตลาดสงออกกลวยรายใหญทสดของไทย ในป 2544 มมลคาการสงออก 0.93 ลานดอลลาร

สหรฐ ในชวงป 2540-2541 ญปนมสวนแบงตลาดสงออกสงสด ประมาณ 60% ในป 2542 สวนแบงตลาดสงออกในญปนลดลงเหลอประมาณ 30% เนองจากเศรษฐกจตกตาในญปนสงผลใหการนาเขาสนคาจากตางประเทศลดลงในป 2544 สดสวนการสงออกของไทยในตลาดญปนเพมขนเปน 43.21% และเพมเปน 66.38% ในชวง 2 เดอนแรกของป 2545 ซงไทยสงออกกลวยไปยงญปนมลคา 0.11 ลานดอลลารสหรฐ ลดลง 24.37% จากชวงเดยวกนของป 2544

ฮองกง เปนตลาดสงออกกลวยอนดบสองของไทย ในป 2544 มมลคาสงออก 0.68 ลานดอลลารสหรฐ มสวนแบงตลาดคอนขางคงท ประมาณ 30% ของตลาดสงออกกลวยของไทย ในชวง 2 เดอนแรกของป 2545 ไทยสงออกกลวยไปยงฮองกงมลคา 0.05 ลานดอลลาราหรฐ ลดลง 43.87% จากชวงเดยวกนของป 2544

จน เปนตลาดสงออกกลวยทใหญอนดบสาม ในป 2544 ไทยสงออกกลวยไปยงจนมลคา 0.53 ลานดอลลารสหรฐ มสวนแบงตลาดสงออก 24.54% แตมลคาการสงออกกลวยไปยงจนคอนขางผนผวน ในชวง 2 เดอนแรกของป 2545 ยงไมมตวเลขการสงออกกลวยของไทยไปยงจน

ญปนตลาดเปาหมายกลวยหอมทองอนทรย ญปนเปนตลาดสงออกกลวยรายใหญทสดของไทย โดยญปนนาเขากลวยจากตางประเทศปละประมาณ

50,000 ตน มลคา 20,000 ลานบาท แหลงนาเขากลวย รายใหญทสดของญปนมาจากฟลปปนส รองลงมาคอ เอกวาดอร ไตหวน จน สหรฐอเมรกา สาธารณรฐโดมนกน เมกซโก และไทย

ความนยมอาหารเพอสขภาพสงผลใหญปนนาเขากลวยมากขนและความหลากหลายของกลวยทนาเขากมมากขนดวย กลวยเปนราชาแหงผลไมนาเขาของญปน ตงแตมการเปดเสรการนาเขาในป 2506 ในป 2515 ญปนนาเขากลวยกวา 1 ลานตน ประชาชนญปนรบประทานกลวยโดยเฉลยคนละ 9.9 กโลกรมตอป นบเปนปทมการ รบประทานกลวยสงสดในญปน มลคาการนาเขากลวยของญปนลดลงมากในป 2526 เหลอ 570,000 ตน ปรมาณการรบประทานกลวยตอคนลดลงเหลอ 4.8 กโลกรมตอป ปรมาณการนาเขากลวยของญปนเพมขนอยางรวดเรวจาก 818,700 ในป 2539 เพมเปน 983,200 ตน ในป 2542 ขยายตวขน 13.7% มผลมาจากสภาพภมอากาศท

114

 

เหมาะสม ในประเทศผปลกสงผลใหการผลตกลวยไดรบผลด และซเปอรมารเกตในญปนตางใหความสนใจทจะจาหนายกลวยเพมขน มสวนชวยสนบสนนใหญปนนาเขากลวยเพมขน ปรมาณกลวยทญปนนาเขามสดสวน 59% ของผลไมทกชนดทญปนนาเขาจากตางประเทศ ในขณะทการจาหนายกลวยในญปนมสวนแบงตลาดเปนอนดบ 2 รองจากสมเขยวหวานเทานน กลวยเปนผลไมทเปนทนยมสง เนองจาก ราคาถก รบประทานงาย หยบจบงาย

Japan Banana Importer Association (JBIA) คาดการณวาการบรโภคกลวยในญปนมแนวโนมจะขยายตวตอไป เนองจากปจจบนการรบประทานกลวยโดยเฉลยของคนญปนอยทคนละ 7.7 กโลกรมตอป ตากวาอตราการบรโภคกลวยในประเทศอตสาหกรรมอนๆ ซงมการรบประทานกลวยโดยเฉลยคนละ 10 กโลกรมตอป ซงสมาคมไดพยายามเพมอตราการบรโภคกลวยโดยรณรงคใหกลวยเปน “ผลไมมหศจรรย” (Miracle fruit) ซงไดรบผลด โดยมรายงานผลการวจยของนกโภชนาการสนบสนนขอดของการรบประทานกลวยวา กลวยสามารถเพมภมคมกนโรค ลดอาการการตดเชอและลดสารกอมะเรง ลดความดนโลหต รกษาระดบนาตาลในเลอด และไมเพมไขมนในเลอด สอมวลชนตางๆ ตางสนบสนนการรบประทานกลวยทงทางโทรทศน หนงสอพมพและนตยสารตางๆ ชวยใหประชาชนเหนวากลวยเปนอาหารเพอสขภาพทสามารถรบประทานไดทกวยตงแตทารกถงผสงอาย และยงใหนกกฬาทมชอเสยง เชน นกเทนนส นกกอลฟ และอนๆ รบประทานอาหารวางททาจากกลวยระหวางพกครงเวลาของการแขงขน ชวยสนบสนนใหผทรกกฬาและการออกกาลงกายตระหนกถงภาพพจนทางโภชนาการของผลไมมากขน กลวยไมเพยงมคณคาทางโภชนาการสง แตมนาตาลในสดสวนสง สามารถเปลยนเปนพลงงานไดอยางรวดเรว มโปแตสเซยมซงลดความดนเลอด และแมกนเซยม ซงชวยรกษาความสมดลของระบบประสาท ในการแขงขนกฬาโอลมปคซงจดขนทเมองลอสแองเจลส ประเทศสหรฐอเมรกา ในป 2527 นกกฬาไดรบกลวยเปนอาหารประจาวนดวย ในปจจบนกลวยเปนแหลงพลงงานทดสาหรบนกแขงขนไตรกฬา จกรยาน และกฬาทตองใชความอดทนสงใชเวลาในการแขงขนนาน และยงเหมาะสาหรบผทตองการควบคมนาหนก กลวย 100 กรมใหพลงงานเพยง 87 กโลแคโลร

กลวยทญปนนาเขาจากตางประเทศมาจาก ฟลปปนส 70% เอกวาดอร 20% ไตหวน 7% แตเดมญปนนาเขากลวยจากไตหวนมานานกอนฟลปปนส กลวยจากไตหวน มนาตาลสงเปนทนยมในกลมคนวยกลางคนและผสงอาย และในบรรดากลวยหลากหลายพนธทมจาหนายในญปน คนญปนนยมรบประทานกลวยทมรสหวานมากกวาชนดอน กลวยทนาเขาจากฟลปปนสใชเครองหมายการคา Dole, Del Monte และ Chiquita ซงผผลตในฟลปปนสไดรบการสนบสนนการวจยพนธทเหมาะสมกบรสนยมของคนญปน เชน “Super Sweet” และ “Premium One” ซงเขาตลาดญปนครงแรกเมอ 5 ปทผานมา

เพอปกปองความปลอดภยในการบรโภคอาหาร คนญปนใหความสนใจรบประทานกลวยทปลกโดยไมใชสารเคมมากขน และสมาคมผนาเขากลวยของญปนไดพยายามรณรงคเปลยนแปลงพฤตกรรมการรบประทานกลวยของคนญปน จากทเคยรบประทานกลวยเปนของหวานเทานน ใหรบประทานกลวยเปนอาหารเชา ซงเปนการ

115

 

เรมตนวนใหม ทสะดวก และจากการสารวจสถตการซอกลวยในป 2541 คนญปนซอกลวยเพมขน 10.5% ตอครอบครว ทงกลวยสด และกลวยแปรรป เชน กลวยอบกรอบ นากลวย เยลลกลวย แยมกลวย และยงมแนวโนมทญปนจะนาเขากลวยและผลตภณฑกลวยเพมขนเพอรบประทานเปนอาหารเพอสขภาพ

เอกสารอางอง

ไทยรฐออนไลน 7 ก.ค. 2557 ณฐญา เนตรหน. 2557. หนนเกษตรกรเพชรบรปลกกลวยหอมทอง-ตลาดญปนตองการ8พนตน/ป. สบคนจาก

http://www.thanonline.com/index.php?option=com_content&view=article&id=240684&catid=176&Itemid=524#.U9eNV7En_Go. วนท 15 ก.ค. 58

กลมงานบรการสงออก 1 สานกบรการสงออก กรมสงเสรมการสงออกตลาคม 2546 ราคาเฉลยกลวยหอมสก (เบอรใหญ) ตลาดไท ป 2552-2554 (เดอน ก.ค.) http://www.kehakaset.com/ http://www.vegetweb.com/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E

0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2/

http://blog.janthai.com/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%AB%E0%B8%AD%E0%B8%A1-2047.html

http://www.dek-d.com/board/view/851714/ http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1431830945

116

 

ตลาดกลวยของไทยในตางประเทศ ตอนท 2 ออกอากาศวนเสารท 1 ส.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

ตลาดสนคาเกษตรอนทรยในญปน ในญปนมการปลกพชเกษตรอนทรย 60-90% ของจานวนผปลกพชโดยใชสารเคม แมผปลกจะยงม

จานวนนอยแตจานวนผปลกกเพมขนทกป เกษตรกรทปลกพชดวยวธเกษตรอนทรยบางรายยอมรบวาขาดทน แตกมอตราตา ขาดทนเพยงประมาณ 15-20% แตผลผลตมรสชาดดกวาทปลกโดยใช สารเคม แมจะมรอยหนอนเจาะบางแตผบรโภคกยนดจายในราคาทสงกวา เฉพาะในกรงโตเกยว ประชาชน 150,000-200,000 คน รบประทานผลตผลการเกษตรทปลกโดยวธเกษตรอนทรย และลดการบรโภคพชเกษตร ทปลกโดยใชสารเคมลง โรงเรยนและภตตาคารหลายแหงเรมใชสนคาเกษตรอนทรย เปนสวนประกอบอาหาร โรงงานสาเกใชธญพชเกษตรอนทรยหมกสาเกสาหรบจาหนายเปนสนคาราคาสง คาดวาคนญปนทวประเทศทรบประทานอาหารเกษตรอนทรยมประมาณ 3-5 ลานคน หรอ 3-5% ของจานวนประชากรทงหมด โดย 60% ของอาหารเกษตรอนทรยทงหมดเปนผกและผลไมสด และอก 40% เปนอาหารแปรรปและอาหารแชแขงเกษตรอนทรย

การจดจาหนายอาหารเกษตรอนทรยในญปน ม 3 วธ 1) ธรกจจดสงอาหารถงครวเรอน สงอาหารครงละ 3-20 ครวเรอน 2) ธรกจจดสงสนคาใหอตสาหกรรมอาหาร บางแหงใชเงนลงทนหลายพนลานเยน ทาสญญารบซอผลผลต

เกษตรอนทรยจากเกษตรกร 1,000-3,000 ราย จดสงอาหาร ใหแกครวเรอนทเปนสมาชก 10,000-35,000 ครวเรอนตอสปดาห

3) รานคาปลกอาหารเกษตรอนทรย ประมาณ 150 แหงในกรงโตเกยวจดสงอาหารเกษตรอนทรยโดยตรงใหแกผบรโภค

อาหารเกษตรอนทรยทนาเขาจากตางประเทศสวนใหญจะนาเขาในลกษณะแชแขงเพอรกษาคณภาพของสนคา ไดแก ไก ไข ผลตภณฑนม ผลตภณฑขาวสาล ผลไมสด ธญพช และหม สวนกลวยอนญาตใหนาเขาเฉพาะกลวยดบเทานน

กฎระเบยบการนาเขากลวยของญปน 1) กฎหมายทควบคมการนาเขากลวย

- Plant Protection Law กาหนดใหพชทนาเขาจากตางประเทศตองมใบรบรอง “Phytosanitary Certificate” ซงออกใหโดยหนวยงานรฐบาลของไทย หามนาเขาพชจากพนททมแมลงผลไม และผลไมบางรายการนาเขาญปนไดภายใตเงอนไขทกาหนดเทานน

117

 

- Food Sanitary Law มวตถประสงคในการควบคมสารฆาแมลงและสารแตงเตมในอาหารไมใหเกนมาตรฐานตามท United Nations Food and Agriculture Organization (FAO) และ World Health Organization (WHO) กาหนด ซงผนาเขาในญปนตองเตรยมใบรบรอง “Notification Form for Importation of Foods” และ “Plant Quarantine Inspection Certificate” และ “Phytosanitary Certificate” ทออกโดยหนวยงานในประเทศผสงออก โดยผนาเขาตองยนเอกสารตางๆ แก Food Sanitation Division, Ministry of Health and Welfare

2) การปดฉลาก ตองระบขอมล - ชอ และประเภทสนคา - ประเทศทเปนแหลงกาเนดสนคา - ผผลต ผขนสง ผนาเขา - ปรมาณ - ขนาด - คณภาพหรอเกรด

3) ภาษนาเขากลวยหอมในญปน HS 0803.00-100 ระยะเวลา อตราทวไป อตรา WTO อตราพเศษ 1 เมษายน-30 กนยายน 40% 26.7% 10% (Free) 1 ตลาคม-31 มนาคม 50% 33.3% 20% (Free) กลวยหอมทนาเขาจากประเทศดอยพฒนาไมเสยภาษนาเขา

ลกษณะพเศษของตลาดกลวยหอมในญปน 1) ญปนอนญาตใหนาเขาเฉพาะกลวยหอมดบเทานน ตามกฎหมาย Plant Quarantine Law 2) กลวยทนาเขาสวนใหญเปนพนธ Cavendish หรอ Monkee หรอ Morado (red) โดยนาเขาในขนาด

12-13 กโลกรมตอกลอง 3) ระยะเวลาในการนาเขา ญปนนาเขากลวยหอมจากฟลปปนสและเอกวาดอรตลอดทงป และนาเขาจาก

ไตหวนในชวงเดอนกมภาพนธถงกนยายน

การสารวจความเหนของประชาชนญปนตอผลไมทนาเขาจากตางประเทศ 1) ความเหนของผบรโภค

- เหตผลทซอผกและผลไมทนาเขาจากตางประเทศ เนองจาก ผกและผลไมนนไมมปลกในญปน ราคาถก โดยไมสนใจวาผกและผลไมนนเพาะปลกทแหลงใด

118

 

- เหตผลทไมซอผกและผลไมทนาเขาจากตางประเทศ เนองจาก ไมมนใจในความปลอดภยของสนคานาเขา และผกหรอผลไมทนาเขาไมตดฉลากแหลงกาเนดสนคา - ราคาเปนปจจยสาคญในการตดสนใจซออาหารสดรวมทงผกและผลไม โดยทผบรโภคไมเตมใจทจะจายเงนสงเพยงเพอเหตผลดานความปลอดภยเพยงอยางเดยว

2) ความเหนของผคาปลก - เหตผลทผคาปลกเกบสารองสนคานาเขาเพอจาหนายในญปน เนองจาก สนคานาเขามราคาถก มผกและผลไมนอกฤดจาหนายตลอดทงป สนคามคณภาพดและสด - เหตผลทผบรโภคซอสนคานาเขา เนองจาก สนคามราคาถก ผกและผลไมนนไมมปลกในญปน และรสชาดด - แนวโนมการจาหนายสนคานาเขาจะขยายตวตอไปทงในรานคาปลกและซเปอรมาเกต

ขอแนะนาในการเขาตลาดญปน 1) ทาความเขาใจพฤตกรรมการบรโภคของคนญปน ซงตระหนกถงสขอนามย ในการรบประทานผกและ

ผลไม และใหความสาคญกบรสชาดคอนขางมาก 2) ความสดเปนปจจยสาคญในการตดสนใจซอผกและผลไมสด ปจจยทผบรโภคพจารณาในการตดสนใจ

ซอ คอ ความสด รปราง สสน และราคา ซงความสดเปนปจจยสาคญทสดในการตดสนใจซอผกและผลไมสดทนาเขาจากตางประเทศ โดยทผบรโภค เชอวาผกและผลไมสดทนาเขาตองมความสด เนองจากเทคโนโลยในการเกบรกษาและ การขนสงททนสมยจะสามารถรกษาความสดของผกและผลไมสดไมใหเนาเสยงาย

3) พฒนารสชาดผกและผลไมสดใหเหมาะสมกบรสนยมของคนญปน คนญปน จะเลอกซอสนคานาเขาทมรสชาดดทสดควบคกบปจจยดานความสดและรปราง ในการทดลองซอสนคาครงแรก หากรสชาดไมเหมาะสมกบราคาแลวคนญปนจะไมซอสนคานนอก ผนาเขาหลายรายจงนยมนาเขาผกและผลไมสดทปลกโดยใชเมลดพนธของญปนเพอความมนใจดานรสชาด แตในผปลกผกและผลไมในตางประเทศหลายรายสามารถพฒนาเมลดพนธของตนเองจนสามารถเพาะปลกผกและผลไมทมรสชาดเหมาะสมกบรสนยม ของคนญปนได

4) รบประกนความปลอดภยของสนคา ไมใหมสารเคมและแมลงปนเปอนในผกและผลไมสด โดยการตรวจสอบและออกใบรบรองโดยหนวยงานควบคมของญปนตามกฎหมาย Plant Quarantine Law และ Food Sanitation Law การระบชอผปลกและประเทศทเปนแหลงกาเนดสนคาบนฉลากสนคา แมจะไมสามารถรบประกนความปลอดภยของสนคา ณ จดขายได แตสนคาเกษตรอนทรยทปลกในญปนและปดฉลากรายละเอยดของผปลกไวชวยสรางความมนใจไดมาก ดงนนจงควร ตกลงกบผนาเขาในญปนใหชดเจนเกยวกบรายละเอยดในการปดฉลากสนคาเพอการสงเสรมการขาย ณ จดขาย

119

 

5) สรางความสมพนธกบซเปอรมาเกตและบรษทการคาระหวางประเทศในญปนซงเปนผนาเขาผกและผลไมรายใหญ ทมวตถประสงคหลก 3 ประการในการนาเขาผกและผลไมจากตางประเทศ คอ - นาเขาผกและผลไมนอกฤดกาล - ผลผลตผกและผลไมในญปนไมเพยงพอทาใหมราคาสง - แนะนาสนคาใหมทแตกตางจากคแขงขน

6) ตงกจการหรอสาขาในญปน เชน Dole และ Greenery International ซง Dole ประสบความสาเรจจาการศกษาศกยภาพของตลาดญปนอยางเจาะลก ในขณะท Greenery International ประสบความสาเรจในตลาดญปนจากสงเสรมการขายและการประชาสมพนธ Dole Corporation เปนบรษททสหรฐอเมรกาเปนเจาของเอง 100% เปดกจการในญปนเมอป 2531 เพอตองการขยายตลาดผลไมทญปนมอปทานขาดแคลน โดยเรมจากการนาเขาผกใบเขยว ไดแก บรอกโคลและหนอไมฝรงจากสหรฐฯไปจาหนายในญปน ตอมาเพมสนคากวา 50 รายการ นาเขาทงจากสหรฐฯ เกาหลใต จน ออสเตรเลย นวซแลนด เนเธอรแลนด และเมกซโก บรษทประสบความสาเรจโดยใชวกฤตใหเปนโอกาส คอ คาเงนเยนแขงคา การผลตในญปนขาดแคลน เนองจากเกษตรกรในญปนมอายมากขนและเลกทาอาชพการเกษตร บรษทยงปรบปรงประสทธภาพการขนสง นอกจากนสนคา นาเขามปรมาณมากเพยงพอ การสงมอบตรงเวลา และตนทนตา บรษทไดรบกาไรในการดาเนนการจากการสงสนคาจาหนายในซเปอรมาเกตขนาดใหญในญปน

7) การบรรจหบหอ มขอทตองพจารณาดงน - สนคาทมขนาดและรปรางใกลเคยงกน ควรบรรจไวในหบหอเดยวกน - ไมควรเวนทวางในหบหอมากเกนไป เพอปองกนไมใหสนคากระทบกนทาใหเกดเสยหายระหวางการขนสง

เอกสารอางอง

ไทยรฐออนไลน 7 ก.ค. 2557 ณฐญา เนตรหน. 2557. หนนเกษตรกรเพชรบรปลกกลวยหอมทอง-ตลาดญปนตองการ8พนตน/ป. สบคนจาก

http://www.thanonline.com/index.php?option=com_content&view=article&id=240684&catid=176&Itemid=524#.U9eNV7En_Go. วนท 15 ก.ค. 58

กลมงานบรการสงออก 1 สานกบรการสงออก กรมสงเสรมการสงออกตลาคม 2546 ราคาเฉลยกลวยหอมสก (เบอรใหญ) ตลาดไท ป 2552-2554 (เดอน ก.ค.) http://www.kehakaset.com/

120

 

http://www.vegetweb.com/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2/

http://blog.janthai.com/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%AB%E0%B8%AD%E0%B8%A1-2047.html

http://www.dek-d.com/board/view/851714/ http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1431830945

121

 

ตลาดกลวยของไทยในตางประเทศ ตอนท 3 ออกอากาศวนเสารท 8 ส.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

ดนกลวยหอมเจาะตลาดญปน นายฉนทานนท วรรณเขจร อครราชทตทปรกษา (ฝายการเกษตร) ผอานวยการสานกงานทปรกษา

การเกษตรตางประเทศ ประจากรงโตเกยว เปดเผยวา ภายหลงการลงนามความตกลงหนสวนทางเศรษฐกจระหวางประเทศไทยกบญปน (เจเทปปา) เมอป 2550 สนคาเกษตรไทยหลายชนดไดรบสทธพเศษยกเวนการเกบภาษนาเขาญปน โดยเฉพาะอยางยงกลวยสด ทไดรบสทธพเศษยกเวนการจดเกบภาษ ภายใตโควตา 8,000 ตนตอป

อยางไรกตาม ปจจบนไทยสงออกกลวยสดไดปละ 1,500-2,000 ตน มลคาประมาณ 45-65 ลานบาท คดเปน 20-25% ของโควตาทไดรบเทานน ในขณะทความตองการในการบรโภคและนาเขากลวยสด โดยเฉพาะอยางยงกลวยหอมของญปนยงมปรมาณสงถงปละประมาณ 1 ลานตน มลคา 79,563 ลานเยน หรอ 25,245 ลานบาท มแหลงนาเขาทสาคญคอ ฟลปปนส เอกวาดอร ไตหวน เปร และกวเตมาลา ซงขณะน เกดโรคระบาดและภยพบตทางธรรมชาต ทาใหผลผลตไมเพยงพอกบความตองการ ผนาเขาญปนหลายรายสนใจจะนาเขาจากประเทศไทยเพมมากขน

ดงนน สานกงานทปรกษาการเกษตรตางประเทศ ประจากรงโตเกยว จงใชโอกาสนสงเสรมและผลกดนใหไทยสงออกกลวยสดมายงญปนเพมมากขน พรอมทงสามารถใชสทธการยกเวนภาษไดเตมโควตา ทงน ไทยเปนประเทศเดยวทไดรบสทธพเศษยกเวนอตราภาษ 0% ภายในโควตา 8,000 ตนตอป ขณะทประเทศผสงออกอนๆ ตองเสยภาษตงแต 3.6-25% ซง ราคากลวยสดในตลาดญปน โดยเฉพาะกลวยหอมมราคาขายตงแตลกละ 80-200 เยน ซงจะขนอยกบขนาดของกลวยและสถานทจาหนาย

“ไทยเปนผผลตกลวยทมศกยภาพ ทสามารถสงออกในตลาดญปนได แตปจจบนเกษตรกรในหลายสวนยงไมเขาใจขนตอนการสงออก จงเปนหนาทของกระทรวงเกษตรฯ ทตองสงเสรมแนะวธเพอผลกดนยอดสงออกใหเตมโควตาซงไทยมขอไดเปรยบดานการแขงขน เนองจากภาษการนาเขาเปน 0% ซงปจจบนการนาเขากลวยสดในตลาดญปน มากสดคอฟลปปนส 908,992 ตน”.

หนนเกษตรกรเพชรบรปลกกลวยหอมทอง-ตลาดญปนตองการ8พนตน/ป

กรมสงเสรมสหกรณหารอตวแทนจากสหกรณการเกษตรบานลาด จากดและสหกรณการเกษตรทายาง จากด จงหวดเพชรบร เพอสงเสรมสมาชกสหกรณขยายพนทปลกกลวยหอมทองอนทรยเพอการสงออกไปยง

122

 

ประเทศญปน เผยยงมโควตารองรบผลผลตกลวยหอมทองจากประเทศไทยปละ 8,000 ตน โดยทงสองสหกรณจะเรงสารวจพนทและจานวนสมาชกทจะเขารวมโครงการ ซงจะใชระยะเวลาดาเนนการ 3 ป พรอมสนบสนนเงนทนหมนเวยนในอตราดอกเบยตาสาหรบสงเสรมสมาชกสหกรณขยายพนทสาหรบการปลกกลวยหอมทองเพอการสงออก

ดร.จมพล สงวนสน อธบดกรมสงเสรมสหกรณ เปดเผยวา ไดรบการประสานจากบรษทผสงออกวาทางประเทศญปนใหความสนใจผลผลตกลวยหอมทองของไทย ซงเปนสนคาทนยมของผบรโภคชาวญปน เนองจากมรสชาตหวานหอมกวากลวยหอมจากประเทศอน ๆ ในแตละปจะมโควตาสงซอประมาณ 8,000 ตน ในขณะทสหกรณการเกษตรบานลาด จากด สงออกกลวยหอมทองของสหกรณยงสงไปจาหนายยงประเทศญปนไดเพยง 1,000 ตนเทานน กรมสงเสรมสหกรณจงไดเชญตวแทนจากสหกรณการเกษตรบานลาด จากดและสหกรณการเกษตรทายาง จากด จงหวดเพชรบร เพอหารอถงแนวทางในการขยายพนทเพาะปลกกลวยหอมทอง เนองจากทงสองสหกรณไดมการสงเสรมใหสมาชกปลกกลวยหอมทองเพอสงออกไปยงสหกรณผบรโภคในประเทศญปนมาเปนระยะเวลากวา 20 ป

ปจจบนสหกรณการเกษตรบานลาด จากด มพนทปลกกลวยหอมทอง 500 ไร มสมาชกสหกรณปลกกลวยหอมทอง 258 ราย ปรมาณการรวบรวมปละ 500 ตน สงออกปละ 400 ตนเศษและสงจาหนายในประเทศ 100 ตนเศษ ขณะทสหกรณการเกษตรทายาง จากด มพนทปลกกลวยหอมทอง 2,000 ไร มสมาชกสหกรณปลกกลวยหอมทอง 400 ราย ปรมาณการรวบรวมปละ 2,500 ตน สงออกปละ 500 ตนเศษและจาหนายภายในประเทศ 2,000 ตนเศษ ซงปรมาณผลผลตเฉลยอยท 1 -1.2 ตนตอไร โดยในป 2556 ทผานมาสหกรณไดรบผลกระทบจากภยธรรมชาต นาทวมพนทเพาะปลกกลวยหอม สงผลกระทบตอสหกรณทาใหการรวบรวมผลผลตและสงออกไดในปรมาณทลดลง

“กรมสงเสรมสหกรณมแนวคดในการจดทาโครงการสงเสรมสมาชกสหกรณขยายพนทเพาะปลกกลวยหอมทอง ใชระยะเวลาดาเนนการ 3 ป โดยสหกรณทง 2 แหง ไดใหความรวมมอและไดดาเนนการสารวจจานวนสมาชกทพรอมจะเขารวมโครงการและขยายพนทเพาะปลก และมสมาชกในจงหวดชมพร และจงหวดเชยงรายสนใจจะเขารวมโครงการอก 2 จงหวด ซงในเบองตนไดตงเปาวาจะสามารถขยายพนทปลกกลวยหอมทองในจงหวดเพชรบรอกประมาณ 1,000 ไร เพอใหไดปรมาณผลผลตกลวยหอมทองเพอการสงออกไปจาหนายทประเทศญปนเพมมากขน รองรบกบปรมาณความตองการของตลาดในประเทศญปน ซงกรมฯพรอมจะสนบสนนเงนกดอกเบยตาจากกองทนพฒนาสหกรณ เพอใหสหกรณไดนาไปใชสาหรบสงเสรมสมาชกเพมพนทสาหรบปลกกลวยหอมทองเพอการสงออก โดยสานกงานสหกรณจงหวดเพชรบรจะใหการสนบสนนดานการฝกอบรมถายทอดความรเกยวกบกระบวนการผลตกลวยหอมทองอนทรยปลอดสารพษ เพอใหไดมาตรฐานตามทประเทศญปนกาหนด คาดวาเมอสนสดการดาเนนโครงการดงกลาว สหกรณทงสองแหงจะสามารถเพมปรมาณการสงออกกลวย

123

 

หอมทองไดเพมขนอกไมนอยกวา 1,000 ตนตอป และทาใหเกษตรกรในพนทอาเภอทายางและบานลาดมรายไดทมนคงตอไป ”อธบดกรมสงเสรมสหกรณ กลาว

เอกสารอางอง

ไทยรฐออนไลน 7 ก.ค. 2557 ณฐญา เนตรหน. 2557. หนนเกษตรกรเพชรบรปลกกลวยหอมทอง-ตลาดญปนตองการ8พนตน/ป. สบคนจาก

http://www.thanonline.com/index.php?option=com_content&view=article&id=240684&catid=176&Itemid=524#.U9eNV7En_Go. วนท 15 ก.ค. 58

กลมงานบรการสงออก 1 สานกบรการสงออก กรมสงเสรมการสงออกตลาคม 2546 ราคาเฉลยกลวยหอมสก (เบอรใหญ) ตลาดไท ป 2552-2554 (เดอน ก.ค.) http://www.kehakaset.com/ http://www.vegetweb.com/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E

0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2/

http://blog.janthai.com/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%AB%E0%B8%AD%E0%B8%A1-2047.html

http://www.dek-d.com/board/view/851714/ http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1431830945

124

 

พชเศรษฐกจประเทศในกลม AEC ตอนท 1 ออกอากาศวนเสารท 15 ส.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

ประวตความเปนมาประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) AEC เปนการพฒนามาจากการเปน สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (The Association

of South East Asian Nations : ASEAN) กอตงขนตามปฏญญากรงเทพฯ (Bangkok Declaration) เมอ 8 สงหาคม 2510 โดยมประเทศผกอตงแรกเรม 5 ประเทศ คอ อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร และไทย ตอมาในป 2527 บรไน กไดเขาเปนสมาชก ตามดวย 2538 เวยดนาม กเขารวมเปนสมาชก ตอมา 2540 ลาวและพมา เขารวม และป 2542 กมพชา กไดเขารวมเปนสมาชกลาดบท 10 ทาใหปจจบนอาเซยนเปนกลมเศรษฐกจภมภาคขนาดใหญ มประชากร รวมกนเกอบ 500 ลานคน

จากนนในการประชมสดยอดอาเซยนครงท 9 ทอนโดนเซย เมอ 7 ต.ค. 2546 ผนาประเทศสมาชกอาเซยนไดตกลงกนทจะจดตงประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) ซงประกอบดวย3 เสาหลก คอ

1.ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (Asean Economic Community:AEC) 2.ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (Socio-Cultural Pillar) 3.ประชาคมความมนคงอาเซยน (Political and Security Pillar) คาขวญของอาเซยน คอ “ One Vision, One Identity, One Community.” หนงวสยทศน หนงอต

ลกษณ หนงประชาคม เดมกาหนดเปาหมายทจะตงขนในป 2563 แตตอมาไดตกลงกนเลอนกาหนดใหเรวขนเปนป 2558 และ

กาวสาคญตอมาคอการจดทาปฏญญาอาเซยน (ASEAN Charter) ซงมผลใชบงคบแลวตงแตเดอนธนวาคม ป 2552 นบเปนการยกระดบความรวมมอของอาเซยนเขาสมตใหมในการสรางประชาคม โดยมพนฐานทแขงแกรงทางกฎหมายและมองคกรรองรบการดาเนนการเขาสเปาหมายดงกลาวภายในป 2558

ปจจบนประเทศสมาชกอาเซยน รวม 10 ประเทศไดแก ไทย พมา มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส สงคโปร เวยดนาม ลาว กมพชา บรไน

สาหรบเสาหลกการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community หรอ AEC )ภายในป 2558 เพอใหอาเซยนมการเคลอนยายสนคา บรการ การลงทน แรงงานฝมอ อยางเสร และเงนทนทเสรขนตอมาในป 2550 อาเซยนไดจดทาพมพเขยวเพอจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC Blueprint) เปนแผนบรณาการงานดานเศรษฐกจใหเหนภาพรวมในการมงไปส AEC ซงประกอบดวยแผนงานเศรษฐกจในดาน ตาง ๆ

125

 

พรอมกรอบระยะเวลาทชดเจนในการดาเนนมาตรการตาง ๆ จนบรรลเปาหมายในป 2558 รวมทงการใหความยดหยนตามทประเทศสมาชกไดตกลงกนลวงหนา

ในอนาคต AEC จะเปนอาเซยน+3 โดยจะเพมประเทศ จน เกาหลใต และญปน เขามาอยดวย และตอไปกจะมการเจรจา อาเซยน+6 จะมประเทศ จน เกาหลใต ญปน ออสเตรเลย นวซแลนด และ อนเดยตอไป

พชเศรษฐกจประเทศในกลม AEC

พชเศรษฐกจ หมายถง พชทมความสาคญตอการดารงชวตมลกษณะเดนในการคาทสามารถจะนาไปบรโภคได โดยเปนอาหารทใหวตามน แรธาต และเปนแหลงพลงงานของมนษยและสตว สรางรายไดใหแกครอบครว สามารถประกอบเปนอาชพได พชเศรษฐกจทไมไดปลกเปนอาหาร ไดแก พชไมทาเยอกระดาษสงพมพ พชทาดาย/ทอผา (ฝาย) พชไมใชในงานกอสราง พชไมใชในงานเฟอนเจอรสงออก พชไมใชในงานไมประดบ/จดสวน/ดอกไม/ตกแตงเมอง (งานเกาะกลางถนน หมบานจดสรร คอนโด) พชพลงงาน

1. ประเทศอนโดนเซย พชเศรษฐกจ ไดแก ขาว ยาสบ ขาวโพด เครองเทศ ประมง โกโก กาแฟ ยาสบ เปนพชเศรษฐกจทสาคญและมการปลกมาเปนเวลานานมากแลวในประเทศอนโดนเซย จนม

พพธภณฑยาสบตงในยานธรกจของสราบายา เปนโรงงานทาบหรเกาแก ใชการมวนบหรดวยมอคนเทานนพนทสวนใหญเปนปาดงดบ เปนประเทศทมปาไมมากทสดอาเซยน ไดผลตผลจากปาไมสวนใหญเปนไมเนอแขง แรธาต แรธาตทสาคญไดแก นามนปโตรเลยมทารายไดใหกบประเทศมากทสด อนโดนเซยเปนสมาชกขององคการประเทศผสงนามนเปนสคาสงออก เกษตรกรรมมการปลกพชแบบขนบนได

2. ประเทศมาเลเซย มาเลเซยมพนทเหมาะแกการเกษตรทวประเทศประมาณ 32.96 ลาน เฮกตาร ประมาณรอยละ 80

ของพนททใชในการเพาะปลกปาลมนามน ยางพารา โกโก และมะพราว ซงเปนพชเศรษฐกจสงออกทสาคญของประเทศ พนทอกประมาณรอยละ 10 ใชในการเพาะปลกขาว และอกรอยละ 10 ทเหลอใชในการทาการเกษตรอน เชนสวนผก สวนผลไม เปนตน

โดยมาเลเซยเปนผสงออกยางพาราละนามนปาลมทสาคญของโลก พชเศรษฐกจทสาคญยงรวมถงทอนซง ไม พรกไทย( 27550 ชอรตนตอป ) โกโก ยาสบ สบปะรด และขาว

นามนปาลม ประเทสมาเลเซย มปรมาณการผลต 18.00 ลานตนหรอรอยละ 86.66 ของปรมาณการผลตนามนของโลก

126

 

3. ประเทศฟลปปส พชเศรษฐกจสาคญไดแก มะพราว ออย ปานอบากา และขาวเจา ขาวโพด กลวย มะพราว ฟลปปนสม

การปลกมะพราวเปนจานวนมาก จนกลายเปนสวนหนงในประเทศผสงออกมะพราวรายใหญของโลก ทงนามะพราวและเนอมะพราวแหง 9 เดอนแรกของป 2550 มผลผลต 11 ลานตน คดเปนมลคา 4.2 หมนลานเปโซ ซงผประกอบการพบวาผลตภณฑจากมะพราว ขาว จากสถตของ Bureau of Agricultural Statistics ของฟลปปนส ระบชวง 9 เดอนแรกป 2550 ผลผลตขาวของฟลปปนสประมาณ 9.87 ลานตน เพมขนจากชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 3.5 ออย มปรมาณผลผลตทงสน 14.8 ลานตน

เอกสารอางอง

http://www.thai-aec.com/category/adjust-oneself-aec http://www.thai-aec.com/138 http://www.oae.go.th/more_news.php?cid=685 http://www.acfs.go.th/warning/view_Knowledge.php?id=38 https://www.facebook.com/AsianKnowledgeInstitute/posts/327879647278746

127

 

พชเศรษฐกจประเทศในกลม AEC ตอนท 2 ออกอากาศวนเสารท 22 ส.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา 4. ประเทศสงคโปร

พชเศรษฐกจทสาคญไดแก ยางพารา มนสาปะหลง ปอแกว เงาะ มงคด ทเรยน มนสาปะหลง เปนพชทปลกงายเมอเปรยบเทยบกบพชชนดอนเปนพชททนตออากาศแหงแลง และ

แปรปรวนไดด สามารถเจรญเตบโตไดดมความอดมสมบรณตา อายการเกบเกยวกสามารถยดหยนได กลาวคอสามารถทงหวมนปอแกว เปนปอชดหนงทเกษตรกรนยมปลก เนองจากปอแกวมความทนทาตอความแหงแลงและขนในสภาพดนไรทวไปไดดเปนพชทมความเสยงในการลงทนนอยทสด พนธปอแกวปลกกนมากไดแก พนธโนนสง

5. ประเทศบรไน พชหลกไดแก ขาว มนสาปะหลง กลวย และ สบปะรด กลวย หรอ กลวยกลาย เปนพชโตชวฤดในสกลกลวย ผลนยมใชในการทาอาหาร ตางจากกลวยตรง

ความนมและความหวาน มความแตกตางทางพฤกษศาสตรอยางเปนทางการระหวางกลวยและกลาย แมวาจะไดรบการจดอยในพนธปลกในชนดเดยวกนสมาชกในสกลกลวยเปนพชพนเมอง

6. ประเทศกมพชา รายไดหลกของกมพชามาจากภาคเกษตรกรรม รอยละ 32.5 ไดแก การกสกรรม การประมง ปศสตว

และปาไม ซงสนคาเกษตรทสงออก ไดแก ขาว ผลตภณฑปลา และยางพารา รองลงมา ไดแก ขาวโพด ถวเหลอง สตวมชวต ผลไม และปลา

7. ประเทศเวยดนาม ประชากรเวยดนามประมาณ 80% ประกอบอาชพเกษตรกรรม ปลกขาว (ขาวเจา) ยางพารา ชา

กาแฟ ยาสบ พรกไทย (ป 2006 สงออกกวา 116,000 ตน)กาแฟ เปนสนคาเกษตรททารายไดเขาประเทศมากเปนอนดบ 2 รองจากขาว และเปนอนดบ 1 ของโลกในดานการสงออกกาแฟ กาแฟอาราบกาเปนกาแฟทมคณภาพสงของเวยดนาม สาเหตทประเทศเวยดนามปลกกาแฟไดมาก เนองจากมสภาพลกษณะภมประเทศเอออานวยรวมถงขาว ในประเทศเวยดนามมผลผลตขาวประมาณ 35 ลานตนสงทสดเปนอนดบหาของโลกแตสามารถสงออกไดเปนอนดบสองของโลกรองจากประเทศไทย เวยดนามถอเปนประเทศทมขดความสามารถสงในการปลกขาวเนองจากสงผลผลตตอไรสงและเปนผลจากการยกเลกการกาหนดโควตาการสงออกขาวไดโดยเสร

128

 

8. ประเทศลาว รายไดของประชาชนมาจากเกษตรกรรม 43.50% อตสาหกรรม 30.50% และบรการ 26.00% การ

ประกอบอาชพของคนลาว รอยละ 80 ยงผกพนกบภาคเกษตรกรรมเปนหลก คอ ทานา (ปลกขาว) ยาสบ ขาวโพดเลยงสตว กาแฟ พชผก ออย และหาของปาขาวโพด ลาวมการขยายพนทเพาะปลกขาวโพดเพมขนอยางมากคอจาก 4.5 หมนเฮกตารในป 2545 เพมขนเปน 1.15 แสนเฮกตาร เนองจากมปรมาณผลผลตเพมมากขนทางรฐบาลตงเปาหมายจะขยายพนทเพาะปลกเพมขนในแขวงหลวงนาทา หลวงพระบาง เชยงขวาง และพงสาล

9. ประเทศพมา พชทสาคญ ไดแก ขาว ยางพารา ไมสกขาว ยงคงเปนสนคาเกษตรสงออกอนดบหนงของประเทศ ซง

พมาเคยสงออกขาวมากทสดถง 1 ลานตนตอป ในชวงป 2493 – 2503 เมลดพช เปนสนคาสงออกสาคญ โดยเฉพาะในป 2551 มมลคารวมมากเปนอนดบสองของสนคาสงออกทกชนดโดยสงไปยงประเทศอนเดยมากทสดยางพารา ในชวง 10 ปทผานมารฐบาลทหารพมาไดสงเสรมใหมการลงทนจากภาคเอกชนมากขน และพบวาในชวงเวลา 6 ปนบจากป 2543 เปนตนมา เนอทการเพาะปลกยางพาราขยายเพมขน มผลผลตถง 64200 ตนไมสกและไมเนอแขง เปนสนคาเกษตรสงออกอนดบ 3 และมปรมาณบรษทสมปทานตดไมเพมขน

10. ประเทศไทย พชเศรษฐกจหลกคอ ขาว มนสาปะหลง ปอแกว ยางพารา ออย มขาวเปนพชเศรษฐกจหลกทสาคญทสดของประเทศ และถอไดวาเปนประเทศซงสงออกขาวเปน

อนดบ 1 ของโลก ในเรองของการสงออกขาวในตลาดโลกไทยครองอนดบท 1 มาอยางยาวนานแตในชวงแปดเดอนแรกของป 2555 ไทยสงออกขาวลดลง กลายเปนอนดบสาม รองจากเวยดนาม และอนเดย มทดนสาหรบปลกขาวมากทสดเปนอนดบหาของโลก ขาวสายพนธทปลกมากทสดในประเทศคอ ขาวหอมมะล ซงเปนขาวประเภททมคณภาพสงมนสาปะหลง เปนพชเศรษฐกจทปลกกนมากอกชนดหนงทมความแปรปรวนขนกบสภาพตลาดและราคาของหวมนสดในปทผานมา อยางไรกตามมนสาปะหลงเปนพชททางราชการมกาหนดมาตรการยกระดบราคาหลายวธ อาท การชดเชยใหแกผสงออกมนอดเมดในราคาไมตากวา 0.95 บาทตอกโลกรม หรอการยกเวนภาษเงนได เปนตน ปจจบนเกษตรกรนยมปลกมนสาปะหลงพนธใหมๆททางราชการสงเสรมแทนการปลกพนธพนเมองเนองจากประเทศไทยมความอดมสมบรณดานพชพรรณธญญาหารตลอดป จงไดชอวาเปนแหลงผลตอาหารทสาคญของโลก และเปนผสงออกอาหารรายใหญของโลกเปนอนดบท 5

129

 

เอกสารอางอง http://www.thai-aec.com/category/adjust-oneself-aec http://www.thai-aec.com/138 http://www.oae.go.th/more_news.php?cid=685 http://www.acfs.go.th/warning/view_Knowledge.php?id=38 https://www.facebook.com/AsianKnowledgeInstitute/posts/327879647278746

130

 

ศกยภาพ ขาว, ถวเหลอง, ขาวโพด, กาแฟ, มนสาปะหลง กบ AEC ตอนท 1 ออกอากาศวนเสารท 22 ส.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา การยกเลกกาแพงภาษและลดอปสรรคทางการคาสนคาเกษตร ภายใตการเปดตลาดสนคาเกษตร หลงการ

รวมกลมเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) แลว ในภาพรวมจะกอใหเกดประโยชนในการใชฐานการผลตเดยวกน การขยายการสงออก และโอกาสทางการคาสนคาเกษตรและบรการ เนองจากอาเซยนจดเปนตลาดใหญมประชากรรวมกนถง 580 ลานคน ทงยงเปนยทธศาสตรเศรษฐกจทสาคญและไดรบความสนใจจากประเทศคคา จนมการลงนามความตกลงเปดเขตการคาเสรอาเซยน +1 ไปแลว 6 ประเทศ ไดแก จน, ญปน, เกาหล, อนเดย, ออสเตรเลย/นวซแลนด

ความตกลงเปดการคาเสร (FTA) เหลานสงผลใหอาเซยนมอานาจตอรองในเวทระดบโลก ทงเวท องคการการคาโลก (WTO) หรอการรวมกลมความรวมมอทางเศรษฐกจ (APEC) และทสาคญการรวมกลมนยงไดชวยยกระดบความเปนอยประชาชนในประเทศสมาชกอาเซยน จากการศกษาระบวา การรวมกลม AEC จะทาใหอตราการขยายตวทางเศรษฐกจของสมาชกอาเซยนเพมขนเปน 8-10% ตอป และเพมรายไดทแทจรงอก 5.3% คดเปนมลคา 69,000 ลานเหรยญสหรฐ

แมวาการเปดตลาดภายใตกรอบอาเซยนจะสรางประโยชนใหกบภาคการสงออก แตกไมสามารถปฏเสธไดเชนกนวา การเปดประตสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ในครงนอาจสงผลกระทบตอสนคาภายในประเทศไดเชนเดยวกน

ขาว

ประเทศไทยในฐานะทเปนประเทศผสงออกขาวอนดบหนงของโลก มความคาดหวงการเปดเสรประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) วาจะทาใหภาษนาเขาขาวของตลาดอาเซยนลดลงเปน 0% ซงจะชวยเปดตลาดสงออกขาวไทยไปยงกลมประเทศอาเซยนใหไดมากขน แตแททจรงแลว การลดภาษนาเขาขาวของประเทศสมาชกอาเซยน ไมวาจะเปนอนโดนเซย, มาเลเซย, และฟลปปนส ตางกาหนดใหสนคาขาวอยในรายการสนคาทมความออนไหวสง (Sensitive List) และยงคงอตราภาษนาเขาอยระหวางรอยละ 30-40 อย รวมทงมการใชมาตรการทมใชภาษในการนาเขาขาวดวย

นอกจากนสนคาขาวไทยยงคงตองเผชญกบการแขงขนในดานราคากบประเทศคแขงในอาเซยนดวยกนเอง อาท เวยดนาม กมพชา และในอนาคตอาจจะเปนเมยนมารซงมตนทนในการผลตขาวตากวาประเทศไทย สงผลใหสวนแบงการตลาดของการสงออกขาวไทยในอาเซยนปรบลดลง

131

 

โดยผลศกษาตลาดขาวอาเซยนของศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย พบวาการสงออกขาวเวยดนามกบขาวไทยในตลาดอาเซยนระหวางป 2547-2551 ปรากฏขาวไทยมอตราการขยายตวลดลงเมอเทยบกบขาวเวยดนาม นบตงแตป 2548 เวยดนามสงออกขาวไปยงตลาดอาเซยนมการขยายตว 94.2% สวนแบงตลาดเพมขนเปน 67.5% ขณะทไทยมอตราการขยายตวเพยง 13.4% สวนแบงตลาด 31.1% เทานน

และหลงจากนนเปนตนมา แมขาวไทยจะมยอดการสงออกขาวในตลาดอาเซยนเพมขน แตยงไมสามารถแยงสวนแบงตลาดขาวจากเวยดนามได โดยเฉพาะอยางยงขาวคณภาพตา เวยดนามมราคาขายถกกวาขาวไทยมาก ยกตวอยาง ราคาขาวขาว 5% ของไทยสงกวาเวยดนามเฉลย 30 เหรยญสหรฐ/ตน และในป 2552 ราคาขาวขาว 5% ของไทยสงกวาเวยดนามถง 123 เหรยญสหรฐ/ตน สาเหตทตนทนขาวไทยสงกวาขาวเวยดนามอาจจะมาจากนโยบายของรฐบาล อาท การรบจานาขาวสงกวาราคาตลาดโลก ซงจดเปนการอดหนนชาวนาโดยตรง สงผลใหขาวไทยไมสามารถแขงขนในตลาดอาเซยนได

ทสาคญการท ราคาขาวไทยสงเกนความเปนจรง ซงเปนผลมาจากนโยบายรบจานาของรฐบาล อาจจะทาใหขาวราคาถกจากประเทศเพอนบาน อาท กมพชาทะลกเขามาภายในประเทศผานตามแนวชายแดนได ซงเปนปรากฏการณเดยวกนกบกรณของนามนปาลม ขาวโพดเลยงสตว มนสาปะหลง เมลดกาแฟดบ และนาตาล เปนปญหาตอเนองมาจนทกวนน

ขาวโพดเลยงสตว

สถานการณของขาวโพดเลยงสตวในประเทศกคอ มปรมาณไมเพยงพอตอความตองการใช โดยเฉพาะอยางยงอตสาหกรรมผลตอาหารสตว สงผลใหตองเปดใหมการนาเขาขาวโพดเลยงสตวจากตางประเทศ จากการศกษาของกระทรวงเกษตรและสหกรณ พบวาภายหลงการเปดเสรในป 2558 ทอตราภาษนาเขาขาวโพดจะลดลงเปนรอยละ 0 จะมการนาเขาขาวโพดเลยงสตวจากประเทศสมาชกอาเซยนเขามาภายในประเทศมากขน

แมวาการนาเขาขาวโพดเลยงสตวในระยะแรกจะยงมปรมาณไมมากนก แตในระยะยาวการนาเขาขาวโพดจะเพมมากขน ซงเปนผลมาจากบรษททางดานปศสตวไทยไดเขาไปสงเสรมการลงทนปลกขาวโพดเลยงสตวและพชชนดอนๆ รวม 10 รายการในลกษณะ Contract Farming ภายใตโครงการความรวมมอสาขาการเกษตรและอตสาหกรรมภายใต ยทธศาสตรความรวมมอทางเศรษฐกจ อรวด-เจาพระยา-แมโขง (Ayeyawady-Chao Phraya-Mekong Economic Cooperation Strategy : ACMECS) ระหวางกมพชา ลาว พมา ไทย และเวยดนาม โดยไดรบการยกเวนภาษนาเขาและไมตองมใบรบรองแหลงกาเนดสนคา (Certicate of Origin : C/O) เปนโครงการนารองอยแลว โดยพชทง 10 รายการ ไดแก ถวเหลอง, ถวลสง, ขาวโพดเลยงสตว, ละหง, มนฝรง, ขาวโพดหวาน, มะมวงหมพานต, ยคาลปตส, ลกเดอย และ ถวเขยว ผวมน ในอนาคตจะเขามากดราคาสนคา

132

 

เกษตรภายในประเทศ เหมอนกบทกาลงเกดขนจากการนาเขาขาวโพดเลยงสตวจากกลม ACMECS อยในปจจบนจนตองมการกาหนดระยะเวลาการนาเขาในทสด

ถวเหลอง

ปจจบนผลผลตถวเหลองในประเทศไทยทยงมไมเพยงพอตอความตองการใช เมอประเทศสมาชกอาเซยนตองลดภาษเปน 0% ในป 2553 ทาใหผประกอบการแปรรปผลตภณฑจากถวเหลอง โดยเฉพาะอยางยงกลมโรงงานผลตนามนถวเหลองกบ โรงงานผลตอาหารสตวสามารถนาเขาเมลดถวเหลองและกากถวเหลองไดในราคาทถกลง ในระยะสนอาจจะยงไมสงผลกระทบตอเกษตรกรผปลกถวเหลอง เนองจากรฐบาลมระบบการนาเขาภายใตโควตาและบงคบใหโรงงานรบซอเมลดถวเหลองในราคาประกน

แตในระยะยาวอาจจะสงผลกระทบใหจานวนเกษตรกรผปลกถวเหลองลดลง เนองจากประเทศเพอนบาน อาท เวยดนาม ลาว สามารถปลกถวเหลองในพนททางตอนเหนอของประเทศใหผลผลตตอไรสงกวาผลผลตถวเหลองไทย หากประเทศเหลานสามารถพฒนาผลผลตตอไรและตนทนการผลตใหตากวาประเทศไทย จะยงมเมลดถวเหลองราคาถกทะลกเขาสประเทศไทยมากขน จนถกกลมอตสาหกรรมทเกยวของกดราคารบซอเมลดถวเหลองจากเกษตรกรในทสด

เอกสารอางอง

http://www.thai-aec.com/category/adjust-oneself-aec http://www.thai-aec.com/138 http://www.oae.go.th/more_news.php?cid=685 http://www.acfs.go.th/warning/view_Knowledge.php?id=38 https://www.facebook.com/AsianKnowledgeInstitute/posts/327879647278746

133

 

ศกยภาพ ขาว, ถวเหลอง, ขาวโพด, กาแฟ, มนสาปะหลง กบ AEC ตอนท 2 ออกอากาศวนเสารท 29 ส.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

ปาลมนามนและนามนปาลม ปาลมนามนถอเปนพชเศรษฐกจทสาคญอยางหนงของเกษตรกรของไทย โดยเฉพาะทางภาคใต รวมถง ยง

สงผลใหประเทศไทยมจดแขงในดานความมนคงทางดานอาหารประเภทนามน โดยนามนปาลมบรสทธของไทยถอไดวามมาตรฐานการผลตทสงเมอเทยบกบประเทศผผลตปาลมนามนและนามนปาลมรายใหญของโลก เนองจากเปนนามนทมลกษณะใส ไมมตะกอน และไมเปนไข

สาหรบพนธกรณการเปดตลาดสนคานามนปาลมตามขอตกลงเขตการคาเสรอาเซยน (AFTA) สงผลใหประเทศไทยตองปรบลดอตราภาษนาเขานามนปาลมดบและนามนปาลมบรสทธเหลอเพยงรอยละ 5% ในป 2556 จากอตราภาษภายใตขอผกพนสนคาเกษตรขององคการการคาโลก (WTO) ซงเดมภาษนาเขาในโควตากาหนดอยทรอยละ 20 หากเปนภาษนอกโควตากาหนดอตราไวทรอยละ 143% อยางไรกตาม ในป 2548 ไดมการยกเลกมาตรการโควตาภาษ แตหนมาใชมาตรการทมใชภาษ หรอ NTBs แทนดวยการกาหนดใหองคการคลงสนคา (อคส.) ในฐานะหนวยงานของรฐเปนผนาเขานามนปาลมในอตราภาษรอยละ 0 ไดเพยงหนวยงานเดยว

สวนการปรบลดภาษนาเขานามนปาลมภายใต ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ในป 2553 ทตองปรบลดภาษลงเหลอ 0% ประเทศไทยยงคงสงวนการนาเขาภายใตองคการคลงสนคา (อคส.) เหมอนกบการนาเขาภายใต AFTA ในทางปฏบตเพอแกไขปญหาการขาดแคลนนามนปาลมดบ ในชวง 1-2 ปทผานมา รฐบาลโดย อคส.ไดมการนาเขานามนปาลมจากประเทศมาเลเซยเขามาเปนระยะๆ

สงผลกระทบตอเกษตรกรชาวสวนปาลมอยางชดเจน เนองจากนามนปาลมดบจากประเทศเพอนบานมราคาถกกวานามนปาลมดบไทย อาจจะมเหตผลสวนหนงมาจากนโยบายของรฐบาลทกาหนดราคาประกนผลปาลมทะลายใหกบเกษตรกรภายในประเทศ สงผลใหตนทนการผลตนามนปาลมดบของโรงงานสกดนามนปาลมดบไทยสงกวานามนปาลมดบจากมาเลเซย

ประกอบกบการทาสวนปาลมในประเทศไทยเปนระบบสวนขนาดเลก พนธปาลมนามนมการพฒนานอยกวาพนธปาลมของมาเลเซย ตนทนการผลตของประเทศไทยจงสงกวาประเทศเพอนบาน ดงนนการปรบลดภาษนาเขานามนปาลมจงสงผลกระทบการผลตปาลมนามนและนามนปาลมทงระบบ ทงอตสาหกรรมตนนา กลางนา และปลายนาอยางหลกเลยงไมได โดยเฉพาะอยางยงเกษตรกรผปลกปาลม โรงสกดนามนปาลมดบ โรงกลนนามนปาลมบรสทธ และผบรโภคในประเทศ ในแงทวา จะตองเผชญกบสถานการณการขาดแคลนนามนปาลมบรสทธ ม

134

 

ราคาแพงเปนระยะๆ เนองจากกระทรวงพาณชยมนโยบายไมยอมใหนามนปาลมบรสทธปรบขนราคาตามตนทนการผลตทเพมขนได

นอกจากนโอกาสทประเทศไทยจะพฒนาพนธปาลมนามนใหแขงขนกบมาเลเซยและอนโดนเซยคงทาไดยากขน เนองจากเกษตรกรของไทยเปนเกษตรกรรายยอย ขาดการบรหารจดการและนโยบายทมประสทธภาพ ขณะททงสองประเทศดงกลาวมการทาสวนปาลมแปลงขนาดใหญผานการบรหารจดการสวนทด และอตสาหกรรมการผลตนามนปาลมยงไมไดรบการปกปองจากรฐบาลดวย จงกลาวไดวานามนปาลมของไทยเปนสนคาทอยในภาวะเสยงเปนอยางยง หากมการปรบลดภาษเปนรอยละ 0 และเปดใหมการนาเขาไดโดยเสร

กาแฟ

ปจจบนเมลดกาแฟดบจากเวยดนามและสปป.ลาวทะลกเขาสประเทศไทยเพมขน หลงจากกาหนดใหประเทศสมาชกอาเซยนตองลดภาษนาเขาเมลดกาแฟลงเหลอรอยละ 5% ตงแตป 2553 และเหลอรอยละ 0 ในป 2558 จะยงทาใหมการนาเขาเมลดกาแฟจากประเทศเพอนบานมากขน โดยเฉพาะอยางยงเมลดกาแฟดบพนธอาราบกาทใหผลผลตและคณภาพดกวากาแฟไทยซงสวนใหญเปน กาแฟพนธ โรบสตาเพาะปลกในภาคใตของประเทศ

ประกอบกบเวยดนามมผลผลตเมลดกาแฟดบเพมมากขนทกป ในขณะทประเทศไทยมผลผลตไมเพยงพอตอความตองการในประเทศ ทงของโรงงานควบดและอตสาหกรรมทเกยวของ อกทงตนทนการปลกกาแฟเวยดนามตากวากาแฟไทย ซงสวนใหญแลวเปนตนทนการจางแรงงานเกบเกยว ดแลรกษา ปย สารเคมปองกนศตรพช และคานามนเชอเพลง จงเชอไดวา หลงการเปดเสรในป 2558 เมลดกาแฟไทยจะไมสามารถแขงขนกบกาแฟเวยดนามและ สปป.ลาวได การเตรยมตวของภาคเอกชนไทย ขณะนเรมมการเขาไปลงทนปลกกาแฟใน สปป.ลาวเพมขน

มนสาปะหลง

การเปดเสรทางการคาภายใตประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) จะสงผลทางดานบวกกบสนคาเกษตรอยางมนสาปะหลงเพยงรายการเดยว เนองจากไทยเปนประเทศทมศกยภาพในการผลตและสงออกผลตภณฑมนสาปะหลงไดมากทสดในอาเซยน โดยครองสวนแบงตลาดมากกวาประเทศ คแขงอยาง เวยดนามและอนโดนเซยคอนขางมาก ประกอบกบไทยมตนทนการผลตมนสาปะหลงตอไรตากวารวมไปถงการพฒนาเทคโนโลยในการผลตและการแปรรปมนสาปะหลงในรปแบบตาง ๆ ใหมความหลากหลายมากขน

ไมวาจะเปนโรงงานแปงมน โรงงานแปงแปรรป และอตสาหกรรมตอเนอง อยางไรกตาม มลคาการสงออกผลตภณฑมนสาปะหลงของไทยปจจบนขนอยกบการสงออก “มนเสน” ไปยงประเทศจน โดยทมนเสนไทยจะตอง

135

 

แขงขนทางดานราคากบมนเสนจน มขอไดเปรยบอยทเวยดนามยงไมสามารถผลตมนเสนเพยงพอตอความตองการใชในตลาดจนได แตขอนาเปนหวงในอนาคตกคอ มนเสนเวยดนามมการพฒนาในเรองของคณภาพมากกวามนเสนไทย โดยเฉพาะอยางยงในเรองของ “มนเสนสะอาด” กลายเปนประเดนสาคญขนมาในชวง 1-2 ปน หลงจากทผนาเขามนเสนจนอาศยเรองของความสะอาด-สงเจอปนมากดราคามนเสนไทย

ในทางกลบกน เมอรฐบาลไทยกาหนดนโยบายรบจานามนสาปะหลงภายในประเทศดวยราคาทสงกวาราคามนสาปะหลงในตลาดโลก กมกจะเกดปรากฏการณลกลอบนาเขามนสาปะหลงตามแนวชายแดน โดยเฉพาะอยางยงกมพชา เขามาสวมสทธจานามนสาปะหลงภายในประเทศ เปนปญหาตอเนองมาทกป แมวาปรมาณการนาเขามนสาปะหลงจากประเทศเพอนบานจะไมมากพอทจะสงผลกระทบกบมนสาปะหลงไทยกตาม

เอกสารอางอง

http://www.thai-aec.com/category/adjust-oneself-aec http://www.thai-aec.com/138 http://www.oae.go.th/more_news.php?cid=685 http://www.acfs.go.th/warning/view_Knowledge.php?id=38 https://www.facebook.com/AsianKnowledgeInstitute/posts/327879647278746

136

 

การเลยง “หนอนกนเยอไผ” แมลงอนาคตไกล ราคาด ออกอากาศวนเสารท 5 ก.ย. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

หลงจากกรมปาไมไดมการเผยแพรขอมลดาน “การเลยงหนอนกนเยอไผ” หรอทรจกในชอ “หนอนรถดวน” เพอเปนอาชพออกสสาธารณชน กมผสนใจตดตอเขามาอยางตอเนอง ทวาขอมลทเผยแพรนนเปนขอมลการเพาะเลยงทางภาคเหนอ ทมสภาพพนทและภมอากาศเปนเอกลกษณ จงเปนขอสงสยของผสนใจในพนทอน ๆ วาจะสามารถเพาะเลยงหนอนกนเยอไผแบบเดยวกนนไดหรอไม

ดวยเหตน คณกฤษณา ชายกวด นกวทยาศาสตรชานาญการ กรมปาไม จงไดศกษาถงความเปนไปไดในการนาหนอนกนเยอไผมาเลยงในพนทอน ๆ ของประเทศไทย แตทวาดวยขอมลสภาพทอยในธรรมชาตของหนอนกนเยอไผทมอากาศหนาว เยน จงไดเลอกพนทของอาเภอบอพลอย จงหวดกาญจนบร ซงมแปลงทดลองปลกไผของสานกวจยและพฒนาการปาไม กรมปาไม และในฤดหนาวกมความหนาวเยนใกลเคยงกบทางภาคเหนอ เปนพนทนารองในการเพาะเลยงหนอนกนเยอไผในเชงพาณชย

“หนอนกนเยอไผหรอรถดวน เปนระยะตวหนอนของแมลงทไดรบความนยมจากผบรโภคสงมาก ทงยงมราคาทแพงมากดวย ทาใหชาวบานในพนทภาคเหนอออกเสาะหาตามธรรมชาตมาจาหนายกนจานวนมาก ตนเองเหนวาแหลงอาหารและทอยอาศยของหนอนชนดนกคอปลองไมไผ ซงปจจบนเรมมเกษตรกรปลกไผกนอยางแพรหลาย อกทงไมไผในธรรมชาตพนทตาง ๆ กยงมอย จงมความคดทจะพฒนาการเพาะเลยงหนอนกนเยอไผในพนทอน ๆ บาง”

คณกฤษณา บอกวาอกประเดนหนงกคอ มกมผสนใจทอยากเลยงหนอนกนเยอไผโทรเขามาสอบถามวาทกรมปาไมม พอแมพนธของหนอนกนเยอไผใหไหม และทไหนสามารถเลยงไดบาง ซงขอมลตรงนยงไมไดมการศกษาวานอกจากภาคเหนอแลวพนทอน ๆ เลยงหนอนกนเยอไผไดหรอไม ซงกเปนทมาของการศกษาครงน คดวาถาหากสามารถพฒนาการเลยงในพนทอน ๆ ไดกเปนเรองทด จะเปนชองทางสรางรายไดใหเกษตรกร โดยเฉพาะเกษตรกรททาสวนไผอยแลว ทนอกจากจะขายหนอไผและตนไผไดแลวยงจาหนายหนอนกนเยอไผทเพาะ เลยงอยภายในปลองไผไดอกดวย

“เรมแรก ไดคดเลอกไผทเหมาะสมสาหรบการการเลยง โดยเลอกตนไผชนดทมลาขนาดใหญ เชน ไผซาง ไผหมาจ และไผกมซง ซงมอยในแปลงปลกของสานกวจยและพฒนาการปาไมอยแลว และทาระบบนาอยางดเพอใหตนไผมความสมบรณทสด ตอมาคอ เตรยมพอแมพนธทจะนามาเลยง โดยในชวงแรกจาเปนตองหาจากธรรมชาต ซงคอนขางหาไดยากเนองจากมกถกชาวบานเกบไปตงแตระยะทเปนตว หนอนจนหมด ทาใหไมเหลอ

137

 

เปนดกแดหรอตวเตมวย ดงนนการเตรยมพอแมพนธจงตองตดตอประสานงานกบชาวบานทหาหนอนรถ ดวนเปนประจาอยแลว เพอใหไดดกแดมาใชในการทดลองเลยงตอไป”

คณกฤษณา บอกวาหนอนกนเยอไผระยะตวเตมวยทเปนผเสอกลางคน เมอผสมพนธกนแลวจะวางไขทโคนหนอไผ เมอไขฟกออกมาตวหนอนกจะเจาะเขาไปในหนอไผ และอาศยอยในปลองไผ โดยกนเยอไผเปนอาหารเพยงอยางเดยว กอนทจะมาเขาดกแดบรเวณปลองไผทเจาะเขาไปในตอนแรก ไผลาหนงกจะมดกแดจานวนมาก การเกบพอแมพนธจากธรรมชาตมาเลยงตองเกบทระยะดกแดน แตเนองจากในธรรมชาตผเสอกลางคนชนดนจะผสมพนธกนในชวงเดอน กรกฎาคม-กนยายน ดงนนชวงตนปนกยงคงเปนระยะตวหนอนอย จงตองกะระยะในชวงทเปนดกแดใหด มเชนนนอาจทาใหพลาดในการหาพอแมพนธทจะนามาเพาะเลยงได โดยตดปลองไผทมดกแดอาศยอยมาปกชาไว และดแลในหองปฏบตการเพอรอใหดกแดออกมาเปนตวเตมวย กอนทนาไปเลยงในแปลงปลกไผตอไป

หนอนกนเยอไผเปนระยะตวหนอนของผเสอกลางคนชนดหนง ซงวาไปแลวกถอวาเปนศตรของตนไผโดยตรง เนองจากตวหนอนจะเจาะเขาไปกนเยอไผและอาศยอยภายในปลอง แตอยางไรกตามตลอดวงจรชวตของผเสอกลางคนชนดนไมไดทาใหตนไผตาย หรอสรางความเสยหายรนแรงเกดขน เพยงแตทาใหปลองทถกกดกนเยอไผและทอาศยอยสนกวาปกต แตหากมองอกแงหนงกถอวาเปนขอด เพราะปลองเหลานนมเนอไมทแขงแรงกวาปกต ซงสามารถนาไปใชประโยชนไดหลากหลายกวาเดม

สาหรบการนามาเลยงในแปลงปลกไผ ไมไดปลอยใหตวเตมวยผสมพนธไดอยางอสระเหมอนในธรรมชาต หากแตใชวธนาตาขายไนลอนเยบเปนถงยาวประมาณ 1 เมตร คลมหนอไผทใชเลยง ใชวธเลอกเลยงในไผเปนลา ๆ ไป ไมไดเลยงทงหมดในแปลงทปลก ซงเปนหนอไผทใชเลยงตองมอายประมาณ 10-30 วน จากนนจงปลอยผเสอพอแมพนธใหผสมพนธในนน ในธรรมชาตผเสอตวผตวตวเมยจะจบคผสมพนธและวางไขในเวลากลางคน โดยทตวเมยจะวางไขบรเวณหนอไผ เมอไขฟกตวออนกจะเจาะเขาไปในหนอไผและอาศยอยขางใน จากนนเรากสามารถนาตาขายไนลอนออกได ไมจาเปนตองคลมไวตลอด

“การกนเยอไผของหนอนชนดนจะดาเนนไปพรอมกบการเจรญเตบโตของปลองไผ ดงนนหากตวหนอนเจาะเขาไปขางในไดแลวกถอวาประสบความสาเรจในขนแรก จากนนเพยงแครอใหหนอนเจรญเตบโตอยขางใน ซงหากจะเกบเปนตวหนอนเพอนามาจาหนาย จะเกบเมอหนอนอายไดประมาณ 2 เดอน หากเกบเรวกวานจะไดหนอนทมขนาดเลกเกนไปอาจจาหนายไมไดราคา แตถาหากตองการนาไปเพาะเพอขยายพนธตอไป ตองรอนานถง 1 ป เพราะจากหนอนใชเวลา 10 เดอนเพอเขาดกแด จากนนอกประมาณ 2 เดอนถงจะกลายเปนตวเตมวยทสามารถนาไปเพาะพนธตอได”

คณกฤษณา บอกวานอกจากมเกษตรกรทสนใจตองการเลยงหนอนกนเยอไผตดตอเขามา อยางตอเนองแลว ยงมหนวยงานตาง ๆ ทมความพรอมทงดานเงนทนและเทคโนโลยตดตอเขามาขอพอแมพนธดวย เชนกน ทา

138

 

ใหเหนถงความตองการทงของผบรโภคและผเลยงทเพมมากขนใน อนาคต จงคดวาถาหากพฒนาการเลยงหนอนกนเยอไผโดยใชวตถดบอนทม คณสมบตและลกษณะเหมอนเยอไผ มาพฒนาเปนอาหารเลยงตวหนอน รวมถงสรางอปกรณการเลยงโดยจาลองสภาพแวดลอมและอณหภมใหใกลเคยงกบ ภายในปลองไมไผ กมความเปนไปไดทนามาสการเลยงในระบบฟารมเชนเดยวกบแมลงชนดอน ๆ ทประสบความสาเรจในปจจบน ซงนนกเปนขนตอไปของการศกษาวจยในโครงการน

“หากโครงการพฒนาเทคนคการเพาะเลยงหนอนกนเยอไผแลวเสรจ เชอวาจะสามารถพฒนาเปนอาชพใหแกเกษตรกรทวไปไดอกทางหนง ซงถอเปนอาชพทนาสนใจอยางยง โดยเฉพาะเกษตรกรทปลกไผหรอมสวนไผอยแลว เพยงแคนาผเสอพอแมพนธไปปลอยเลยง วธการกไมยงยาก ทาใหนอกจากมรายไดจากการขายหนอไผและตนไผแลว หนอนกนเยอไผกสรางรายไดใหอกทางดวย ยงในอนาคตแมลงจะเปนแหลงอาหารทสาคญและไดรบความนยมมากขน ความตองการสงขน” คณกฤษณา กลาวในทสด

สอบถามขอมลเพมเตม เกยวกบการเลยงหนอนกนเยอไผ (รถดวน) ตดตอไดท งานวจยแมลงปาไม กลมงานแมลงและจลชววทยาปาไม กรมปาไม โทร. 0-2561 4292-3 ตอ 5475

เอกสารอางอง

เกษตรกรกาวหนา. 2558. ตอยอดเลยง “หนอนกนเยอไผ” แมลงอนาคตไกล ราคาด. สบคนจาก

https://www.facebook.com/agriculturemag/posts/855495604488034:0 วนท 30 ส.ค. 58

139

 

วธการเพาะเหดปลวก(เหดโคน)จากจอมปลวก ออกอากาศวนเสารท 12 ก.ย. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

ภายในรงปลวก จะมสวนเหด (fungus garden) ซงเปนทๆปลวกขบถายเนอไมเศษซากเซลลโลส ซงผานกระบวนการเคยวและการยอยสลายไปเพยงบางสวนในลาไสของปลวก สวนเหดจะชมไปดวยความเปยกชนทสงมาก มเสนใยสขาวของเหดราเจรญเตบโตทวไปหมดตามภาพ ทเหนนนคอ เสนใยของเชอเหดราหลายชนด รวมถงเชอเหดโคนดวย ทปลวกนามาเพาะเลยง ปกตแลวเชอเหดราทเกดอยภายในสวนเหดของปลวกนน มเชอเหดปะปนกนอยหลายชนดเชนเหดโคน, เหดกานธป ฯลฯปลวกจะกนตมเหด และเสนใยเหดราบนสวนเหดนเปนอาหาร ดงนนในสภาวะปกตปลวกจานวนมหาศาลภายในรงจะกนเหดราบนสวนเหดจนไมมโอกาสทตมเหดจะเจรญเตบโตกลายเปนไปดอกเหดไดทนเลย

เมออากาศอบอาวและรอนจด ฝนตกหนกพนดนเปยกชมและออนตว มนเปนฤดอพยพยายรงของปลวกวรรณะสบพนธจานวนมากนบแสนนบลานตว กลายรางเปนแมลงเมาโบยบนออกไปจากรงปลวก ประชากรปลวกภายในรงลดจานวนลงอยางรวดเรว ปลวกทเหลอกนเชอเหดราไมทน ตมเหดภายในรงปลวกจงมโอกาสเจรญเตบโตงอกทะลขนมาเหนอพนดนทออนนมนได มนชางเปนชวงจงหวะเวลาอนเหมาะสมทธรรมชาตจดใหเพราะพนดนออนนมและชนแฉะ ซงถาดนแหงแขงกไมมทางเลยทเหดโคนจะแทงทะลขนมาขยายพนธได เมอดอกเหดโคนบานเหนอพนดนมนจะปลดปลอยสปอรขนาดเลกๆฟงกระจายไปทวบรเวณ ไกลออกไป ปลวตกลงบนซากใบไม เนอไมผๆ แมลงเมาเจาชาย และเจาหญงทเพงสลดปกและจบคผสมพนธกนสรางอาณาจกรใหมทเกดบนดนเปยกแฉะ อาณาจกรแรกเรมทมขนาดเพยงไมกตารางเซนตเมตร มนจะเรมออกหาอาหารไปคาบเศษซากใบไม ซากเนอไมซงกจะมสปอรของเหดโคนปะปนตดอยดวย นากลบมาสรางเปนสวนเหดขนาดเลกๆ เพาะเลยงเหด และแพรพนธเพมประชากรปลวก ขยายอาณาจกรใหใหญโตเปนจอมปลวก วนเวยนเปนวฏจกรไปไมมจบสน จานวนจอมปลวกจงทวเพมมากขนเรอยๆ ถาไมมศตรทนากลวอยางมนษยไปรกรานมน

ในธรรมชาตมปลวกอยหลายชนด แตผมเคยเหนปลวกชนดนมเหดโคนเกดรอบๆ ดอกเหดมขนาดใหญ จงเลอกใชจาวปลวกจากจอมปลวกชนดน วธขดใชเสยบหรอจอบขดเบาๆ ไมตองลกมาก จะเจอจาวปลวกอยจานวนมาก เราเกบมาแคเลกนอยไมถงขนตองทาลายจอมปลวกทงหมด

140

 

วธทา จาวปลวกเลกนอยประมาณหนงกามอ ตอ ขาวสวย 1 กโลกรม เสรจแลวกคลกเคลาผสมใหเขา กน กอน

จะเตมนาเปลาลงไปอก 20 ลตร ตามหลกวทยาศาสตร ปลวกยอยเซลลโลสเองไมได ตองอาศยโปรโตซว และเชอราชวย เรากประยกตขยายเชอเหลานนมาชวยยอยเศษใบไมใบหญาใหมนสลายตวเรวขนหมกไว 7 วน จลนทรยโปรโตซวจะขยายตวเปนฝาสขาว

เอารงปลวก 1 กามอ ผสมขาว 1 กโล เตมนา 20 ลตร หมกใวในถง วางในทรมทงใว 7-10 วน แลวเอาไปราดลง จอมปลวกขางบาน หาฟางหรอใบใมมาคลม เสรจแลวใหรดนาพอชน ประมาณ 10-15 วนกจะมเหดโผลขนมา ไมตองรอเปนป กมเหดปลวก(เหดโคน) มาใหกน

การนาไปใช ใชจลนทรยจาวปลวกเอาใสนา รดผก ผลไม ใหผสมนาใหไกกน กไดผลดคบ บางคนเอาไปรดบนโคนตนไม

เคาบอกเกดเหดโคนขนมา ใชอตราสวนประมาณ 1 ลตร /นา 10 ลตรใชฉดพนเพอยอยสลายเศษวชพช(หมกทาปยหมก) หรอยอย

สลายตอซงขาวกอนทาการไถประมาณ 7 วน หลงจากนนไถกลบ และหากจะนาไปรดโคนตนเพอบารงพชผลอนๆกไดเชนกน ในอตราสวนขางตน ไมตายตวสามารถปรบไดตามความเหมาะสมกบการใชงาน

การเพาะเหดโคนจากจลนทรยปลวก นานาจลนทรยจาวปลวกน ไปราดทจอมปลวก คลมดวยฟางขาวหรอใบไม รดนาพอชน ประมาณ ๑๐ วน

กจะมเหดโคนขน นาไปประกอบอาหารทเปนเหดโคนธรรมชาตไรสารเคม เปนเมนอาหารทวเศษมากครบ” เหดโคน หรอ เหดปลวก เปนเหดใน genus (สกล)Termitomyces ยกตวอยางเชน Termitomyces

fuliginosus ซงชนด ( species) นจะรสชาตด และเปนทนยมกนกนมากทสด เหดโคนจะมใหเรากนในชวงเวลาไหน? ความจรงอยากจะตอบวา จรงๆแลวเหดโคนสามารถมไดทกเวลา

ของป แตจะมเงอนไขสาคญวา สภาพดนฟาอากาศจะตองเอออานวยนนคออากาศตองรอนอบอาวผดปกต อยางทเรยกกนวา ” รอนเหด ” มฝนตกลงมาอยางหนก และทสาคญคอจะตองมแมลงเมา ( หรอเขยนผดๆวาแมงเมา ) จานวนมากบนออกมาจากรงปลวก การทแมลงเมาทงรงทาให เหดโคนในรงปลวกเหลอเพยงพอทจะแทงทะลดนออกมาใหเราไดกนกน จากเงอนไขทปลวกทงรงขางตนน เราจงพบวาเหดโคนสวนใหญจะออกในฤดฝน แตในฤดหนาวเดอนธนวาคมกยงพบวามเหดโคนบางชนด เชนแถวจงหวดนนทบรจะมเหดโคนขาวตอกซงเปนเหดโคนขนาดเลกออกมาใหเรากนกน แตอยางไรกตามจะมเหดโคนออกมามากในชวงเทศกาลกนเจคอเดอนตลาคม-พฤศจกายนของทกป

การพยายามเพาะเหดโคน มมานานมากแลว ยอนหลงไปไมตากวา 40 ป สมยแรกถงขนทะลายรงปลวกมากมาย นามาศกษาในหองทดลอง ดวยสมมตฐานตางๆ รวมทงมบรษทหางรานทใหเงนทนวจย ดวยหวงวาถา

141

 

สาเรจกจะนามาซงความรารวยอยางมหาศาล แมในปจจบนน สมมตฐานแทบทกชนดกถกนามาทดลองจนหมด ไมวาจะเปนเรองแกสในรงปลวก มผลตอการกระตนเสนใยเหดหรอไม เพราะภายในรงปลวกจะมแกสมเทนในปรมาณทเหมาะสมจานวนหนง ทดลองถง อณหภม ความดน สารละลายในรงปลวก ฯลฯ ในสมยปจจบนนกวทยาศาสตรถงขนพยายามตดตอหนวยพนธกรรม ( DNA ) ของเหดโคน เพอจะเพาะเลยงมนขนมาเองใหได จนแลวจนรอดกยงทาไมสาเรจ จนบางคนทนไมไหวขดรงปลวก นามาไวขางบาน นาอาหารมาเลยงดปลวกเชนใบไมแหง กงไมแหงเลกๆ เพอจะไดอาศยกนเหดโคนเลกๆนอยๆ ในบางชวงเวลากยงด

และในทสดทกวนน พวกเราจะพดสรปกนวา "ถาจะเพาะเหดโคน กตองเลยงปลวกดวย ” วาแตอยาเพาะเหดใกลบานนะครบกลวจะไมเหลอเสาบาน ควรทจะเพาะในปานะครบ ดวยชอเสยงความมรสชาตอรอยของเหดโคน ภายหลงจงมคนสมองใส ไดนาเหดชนดอน นามาตง ชอใหคลายเหดโคน (แตไมใ ชเหดสกล Termitomyces ) นาออกมาวางขาย ซงมองในแงทางเศรษฐกจกเปนสงทนายนด เพราะเกษตรกรจะไดมรายได ประเทศชาตมเงนหมนเวยน

เอกสารอางอง

อดร365. 2558. วธเพาะเหดปลวก(เหดโคน) จากจอมปลวก ไดกนทงป. สบคนจาก

http://udon365.com/2015/03/23/วธเพาะเหดปลวกเหดโคน-จากจอมปลวก-ไดกนทงป/ วนท 1 ก.ย. 2558

142

 

การ“ปลกขาวโพดในทนา” ผลผลตไดราคา ลดปญหานาแลง ออกอากาศวนเสารท 19 ก.ย. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

คณสมศกด ภเณร บานเลขท 8 หม 2 ตาบลบานเชยน อาเภอหนคา จงหวดชยนาท (โทร. 08-6769-4058) เปนหนงในชาวนาอกหลายสบครอบครวในพนท ทไดพลกผนนามาปลกขาวโพดในฤดแลง ซงใหขอมลกบ “เกษตรกรกาวหนา” วาพนทนากวา 38 ไร ปกตปลกขาวไดปละ 2 ครง คอนาปกบนาปรง ทวาปนนามคอนขางนอยและรฐบาลกไดมการประกาศใหงดทานาปรง ปนจงปลกขาวไดเพยงแคครงเดยว

“ขณะทกาลงลงเลอยวาจะทาอะไรกบผนนาทวางอย ทางบรษท แปซฟกเมลดพนธ มโครงการมาแนะนาใหเกษตรกรในจงหวดชยนาทและใกลเคยงมาปลกขาวโพดในท นา ซงตนเองกเหนวานาสนใจ เพราะไหน ๆ กไมไดทานาปรงอยแลว จงไดตดสนใจลองเขารวมโครงการกบบรษทฯ เพอจะปลกขาวโพดแทนการทานาปรง”

คณสมศกด บอกวากอนเรมขนตอนการปลก ทางบรษทฯ ไดพาเกษตรกรทเขารวมโครงการไปศกษาดงานกบเกษตรกรพนทอน ๆ กไดรบความรในการปลกขาวโพดและเหนวาการปลกขาวโพดในพนทนาสามา ถทาได ทงยงไดผลผลตทดไมแตกตางกบการปลกพนทดอน ทาใหยงมความมนใจแมไมเคยมความรและประสบการณดานการปลกขาวโพดมา กอนกตาม

“ไดเรมปลกจรง ๆ ในเดอนพฤศจกายน (2557) ซงมนกวชาการเขามาคอยใหคาแนะนาตงแตแรก สาหรบวธการปลก เนองจากเปนพนทนาจงตองมการไถดะกอน ดวยผาน 3 ซงพรวนดนไดคอนขางลก ทงนเนองจากรากขาวโพดดดซมธาตอาหารอยระดบ 30 เซนตเมตร จากผวดน ดงนนหากใชผานอน ๆ อาจทาใหการพรวนดนไมเหมาะสมกบการเจรญเตบโตของตนขาวโพดเทาทควร”

หลงจากไถดะแลวเสรจ กสบนาเขาแปลง โดยปลอยนาลงแปลงไมตองใหทวมมาก ปลอยทงไวใหดนดดนาจนแหง ซงขนอยกบสภาพพนดนดวย บางครงปลอยทงไวนานหนอยเพอใหดนดดนาจนหมด ขนตอนการสบนาเขาแปลงถอเปนขนตอนสาคญทเกษตรกรควรทาทกครง เพราะเกษตรกรบางรายเมอเหนดนมความชนสงแลวมกไมสบนาเขา ทาใหหลงจากไถแปรแลว หนาดนถกเปดออก ทาใหดนแหงอยางรวดเรว ยงปลกชวงกลางเดอนพฤศจกายนทมลมหนาวและอากาศคอนขางแหงดวย ทาใหดนแหงจนหยอดเมลดพนธไมได จาเปนตองสบนาเขาแปลงใหม ซงปญหาทตามมาคอดนอดตวกนแนน ทาใหเมลดพนธทหยดลงไปมอตราการงอกตา

ในกรณทดนมความชนเพยงพอสามารถหยอดเมลดพนธไดและมอตราการงอก ปกต แตดนจะเรมแหงเมอขาวโพดมอายไดสกประมาณ 10-15 วน ทาใหรากขาวโพดเจรญเตบโตตอไมได ใบมอาการเหยวเฉา และเมอใหนาในระยะนอาจทาใหขาวโพดนอกนาตายได ดงนนควรสบนาเขาแปลงตงแตแรกกอนการไถแปร ไมเชนนนขนตอนตาง ๆ ของการปลกขาวโพดจะผดเพยนไปทงหมด

143

 

“เมอสบนาเขาไปประมาณ 7-10 วน กไถแปรดวยผาน 7 พรอมกบใชรถปนใหดนมความรวนซยยงขน ทงไว 1 คน วนตอมาใชรถลงหยอดเมลดพนธปลกได พรอมกบใสปยรองพน สตร 15-15-15 หรอ 16-16-16 กได แตถาใหดควรมการตรวรสอบสภาพดนกอน เพอจะไดรวาพนททปลกขาดธาตอาหารตวไหน แลวคอยเสรมปยลงไปตามความเหมาะสม ไรหนงใชปยรองพนประมาณ 25-30 กโลกรม สวนเมลดพนธ เลอกใช 2 พนธ คอ พนธแปซฟก 999 และพนธ แปซฟก 339 ซงทง 2 พนธมลกษณะใกลเคยงกนคอ ฝกใหญ นาหนกด มอายเกบเกยวคอนขางเรว ไรหนงใชเมลดพนธ 2.8-3 กโลกรม”

หลงจากปลกและเมลดเรมงอกใหม ๆ ชวง 25 วนแรก เปนระยะทตองดแลเปนพเศษ ตองสงเกตดวามแมลงเขาทาลายหรอไม ซงสวนใหญเปนหนอนทกนใบ หากมการระบาดตองฉดพนยา เมอปลกไดประมาณ 25-30 วน ขาวโพดสงประมาณ 1 ฟต เรมทารน ซงกคอการยกรอง พรวนดน กาจดวชพชและใสปยใหตนขาวโพดไปพรอม ๆ กน โดยใชปยสตร 15-15-15 ผสมกบยเรย ประมาณ 25 กโลกรม / ไร และใสปยอกครงเมอขาวโพดออกดอกหรอประมาณ 50-55 วน ใชปยสตรเดยวกน ใสบรเวณโคนตนอก 25 กโลกรม / ไร

สาหรบการใหนา หลงจากทารนเสรจ 5-10 วน กใหนา โดยใชวธการปลอยนาจากหวแปลงใหไหลไปจนถงทายแปลงแลวกปลอยนาออก ไมปลอยใหทวมหรอขงอยในแปลงนาน เพราะทาใหขาวโพดนอกนาเสยหายได เกษตรกรทเรมปลกขาวโพดใหม ๆ มกมปญหาเรองการระบายนา ดงนนควรมวธจดการใหด และสงทตองพจารณาควบคกบการใหนาคอ พยากรณอากาศ เพราะถาหากใหนาและระบายนาออกอยางเหมาะสมแลว แตถามฝนตกลงมาทหลง กทาใหตนขาวโพดนอกนาไดเชนกน

หลงจากการทารน เนนการดแลการใหนาเปนหลก โดยพจารณาตามลกษณะของใบขาวโพด ถาใบเรมเหยวกใหนา โดยวธเดยวกนคอ ปลอยนาจากหวแปลงใหไหลจนสดทายแปลงแลวปลอยออกทนท ซงโชคดพนทนเปนดนรวนปนทราย การระบายนาจงคอนขางด ไมมปญหานาขง แตถาใหดเดอนหนงควรใหนาประมาณ 2 ครง หรอใหทก 15 วน โดยเฉพาะชวงตนเรมตงใบธงและออกดอกหวอยาใหขาวโพดขาดนาโดยเดดขาด หลงจากปลกประมาณ 120-130 วน กสามารถเกบเกยวผลผลตได

“การเกบเกยวผลผลตสามารถทาได 2 วธคอ การใชแรงงานคนเกบและการใชรถเกบ แตสาหรบตนเองเลอกใชรถเกยว ซงสะดวกและรวดเรวกวา รถจะเกบและสเปนเมลดไปพรอมกน วนหนงสามารถเกบเกยวผลผลตไดถง 20-30 ไร พนทปลก 38 ไร ใชเวลาเกบเกยวเพยง 2 วนเทานน ตนทนคาเกบเกยวอยทตนละ 600 บาท และผลผลตทเกบเกยวได สวนใหญเจาของรถเกบเขาโพดเปนเจาของลานตาก ซงรบซอผลผลตไปพรอมกน โดยราคาขนอยกบความชนของผลผลต ความชนท 14 เปอรเซนต ไดราคา 8 บาท / กโลกรม สาหรบผลผลตของตนเอง มความชนทประมาณ 22 เปอรเซนต ไดราคาท 7 บาทกวา”

คณสมศกด บอกวาการปลกขาวโพดใชระยะเวลาใกลเคยงกบการทานา แตขาวโพดมขนตอนนอยกวา อกทงใชนานอยกวาการทานามาก ทสาคญตนทนการผลตขาวโพดตากวาการทานาพอสมควร เนองจากนาตองมการ

144

 

ไถหลายรอบ ใชปยและยามากกวา ทาใหตนการทานาปรงในปจจบนอยทไรละ 6,000 บาท ขณะทการปลกขาวโพดมตนทนเพยงไรละ 4,000 บาทเทานน สวนผลผลตทได เฉลยไรละประมาณ 1 ตน ทาใหมรายไดและกาไรเปนทนาพอใจพอสมควร

“อยางไรกตามหลงจากเกบเกยวผลผลตขาวโพดแลวเสรจ ตองเตรยมดนเพอทานาปรอบตอไป ซงเปนพชทเหมาะสมกบพนทนมากกวา แตแนนอนวานบจากนไปวถชวตดานการเกษตรตองมการเปลยนแปลง เพราะเมอถงฤดแลงกปลกขาวโพดสลบกบการทานาไปเรอย ๆ ซงคอนขางคมคากวาการทานาปรง อกทงยงไมตองเสยงเรองของนาแลงทสรางความเสยหาย ทสาคญตนทนการผลตขาวโพดนอยกวา ขณะทไดผลกาไรทมากกวาอกดวย”

คณสมศกด ทงทายวาเกษตรกรพนทอน ๆ ถาหากปไหนนาแลงไมเพยงพอททานาปรง เกษตรกรสามารถปลกพชนานอยอน ๆ ทดแทนได อยางเชนขาวโพดกเปนพชอกชนดทนาสนใจ ปลกงายและใหผลผลตด ชาวนาไมควรหวงรายไดเพยงดานเดยวจากการปลกขาว เพราะคอนขางมความเสยง โดยเฉพาะขาวนาปรงทตองปลกนอกฤด ทงเสยงทจะเสยหายเนองจากนาไมพอ ทงยงใชตนทนการผลตทสง ขณะทราคาขาวยงไมดเทาทควร

“สาหรบจงหวดชยนาทเปนพนทหนงทไดรบผลกระทบจากภยแลงในฤดกาล น และรฐบาลกมการรณรงคงดทานาปรง ทางจงหวดไดหารอกบทางบรษทฯ ใหสนบสนนดานเมลดพนธขาวโพด ซงเปนพชทใชนานอยกวา เพอใหเกษตรกรนาไปปลกในพนทนาแทนการทานาปรง ทางบรษทฯ กยนด เพราะเชอวาเกษตรกรสามารถปลกและประสบความสาเรจไดไมยากเหมอนกบ พนทอน ๆ เพยงแตชวงปแรกผลผลตอาจยงไมไดตามเปาหมาย เนองจากเกษตรกรสวนใหญยงไมมประสบการณ จงเรมดาเนนโครงการ โดยตงใจใชอาเภอหนคาเปนพนทนารอง ซงมพนทเขารวมโครงการประมาณ 500-1,000 ไร แตเมอดาเนนการจรง ๆ มเกษตรกรสนใจจานวนมากทวทงจงหวด ทาใหมพนทปลกขาวโพดในทนามากถง 3,000 ไร”

คณยงคยทธ บอกวาชวงแรกของการสงเสรมอาจเปนเรองทยงยากเลกนอย ตองมการใหความรเกษตรกรพรอมพาไปศกษาดงาน พรอมกบมนกวชาการเขามาใหความรอยตลอด เนองจากทผานมาเกษตรกรทานาเพยงอยางเดยวจงไมมประสบการณดานการ ปลกขาวโพด การเรมตนอาจยงมปญหาการระบายนาในแปลงปลกบาง อตราการงอกบาง แตเชอวาหลงจากการปลกไดสก 1-2 รน เมอเกษตรกรไดเรยนร การจดการดแลตาง ๆ รวมถงผลผลตกดขนอยางแนนอน แตเทาทไดตรวจสอบพบวา แมเปนการปลกครงแรกแตสวนใหญกประสบผลสาเรจเปนอยางดในแงของผล ผลต

“หลงจากนจะใชพนทของจงหวดชยนาทเปนพนทนารองการปลกขาวโพดใน ทนากอนทขยายไปในพนทอน ๆ ตอไป ปจจบนโครงการปลกขาวโพดในนา มพนทรวมกวา 600,000 ไร เปนพนทใหมประมาณ 20,000 ไร ซงสวนใหญอยในเขตภาคกลาง ทงจงหวดลพบร สระบร นครสวรรค อทยธาน อางทอง สงหบรและชยนาท ทงนเพราะการปลกขาวโพดใชนาคอนขางนอย ตลอดการปลกใชนาเพยง 5-7 ครงเทานน หรอประมาณ 400-600

145

 

มลลลตร / ไร / รน ทงนขนอยกบสภาพพนดนและการระบายนาของดนดวย ซงโดยรวมกสามารถลดการใชนาในยามแลงไดเปนอยางด”

สาหรบตนทนการผลต การปลกขาวโพดมตนทนอยทประมาณ 3,000-4,000 บาท ขณะทตนทนการทานาปรงสงถง 6,000 บาท ราคา ณ ปจจบน เกษตรกรทานาจะมผลกาไรเพยงไรประมาณ 1,000 บาทเทานน ขณะทขาวโพดเกษตรกรมกาไรไรละ 5,000-6,000 บาท เปนเหตผลสาคญททาใหเกษตรกรใหความสนใจกบการปลกขาวโพดในทนาเปน จานวนมาก

“สวนตางของตนทนทเหนชดเจนกคอ คายากาจดแมลงและสารเคมกาจดวชพช ขาวโพดมศตรพชคอนขางนอย ทสาคญการปลกขาวโพดในนาซงเปนหนาแลง หญาจงไมคอยขนอยแลว ทาใหไมตองใชสารนเคมฉดพน สวนปยใชเพยงแค 1-2 ครงเทานน เฉลยไมเกน 50 กโลกรม / ไร โดยหลงจากทารนเสรจ เกษตรกรดแลเรองนาเพยงอยางเดยว 15-20 วน ครง ตางจากการทานาทตองคอยมาดแลเกอบทกวน”

คณยงคยทธ บอกอกวาสาหรบการปลกขาวโพดในทนาแทนการปลกนาปรงฤดหนา ควรเรมปลกตงแตเดอนตลาคม ปนสวนใหญปลกพฤศจกายน คอนขางจะชาไปสกหนอยเพราะเกษตรกรยงไมมประสบการณเทาทควร ปหนาหากชวงเวลาปลกเหมาะสม เกษตรกรรวธการจดการมากขน กทาใหไดผลผลตมากกวาปนอยางแนนอน ทาใหชาวนามทางเลอกในอาชพมากขน โดยเฉพาะชวงทราคาขาวไมดเกษตรกรอาจมาปลกขาวโพดแทนได

สาหรบเรองตลาดขาวโพด หากมการผลตจานวนมาก จะทาใหมปญหาลนตลาดจนราคาตกตาหรอไม ซงเรองน คณยงคยทธ ใหขอมลวา ขาวโพดทเกษตรกรปลกทงหมดเปนขาวโพดเลยงสตว กลาวคอ ผลผลตทไดนาไปเปนวตถดบในอาหารสตวในระบบอตสาหกรรม และอยางททราบกนดวา ประเทศไทยเปนผผลตและสงออกไกเนอทสาคญของโลก รวมถงมการผลตสตวเศรษฐกจทสาคญอน ๆ และมการเตบโตอยางตอเนอง ทาใหมความตองการขาวโพดเพมขนทกป

“ปจจบนความตองการขาวโพดในอตสาหกรรมอาหารสตวของไทยอยทประมาณ 5-6 ลานตน / ป ขณะทเกษตรกรสามารถผลตไดเพยง 4 ลานตน / ปเทานน สวนตางทเหลอตองนาเขาจากตางประเทศ รวมถงนาเขาวตถดบอนมาทดแทน เชน ขาวสาล ซงสวนใหญกเปนขาวสาลคณภาพตา นามาบรโภคไมไดจงถกจาหนายเพอนาไปผลตเปนอาหารสตว คณภาพจงสวตถดบของไทยไมได โดยเฉพาะขาวโพดหนาแลงเปนทตองการของโรงงานอาหารสตวอยางมาก ทาใหไดราคาทด เนองจากขาวโพดเกบเกยวหนาแลงไมมปญหาความชนและเชอรา ซงมผลตอคณภาพของอาหารสตวโดยตรง เกษตรกรจงมนใจไดวา การปลกขาวโพดในทนา สามารถจาหนายไดราคาและเปนทตองการอยางแนนอน” คณยงคยทธ กลาวในทสด

146

 

เอกสารอางอง

เกษตรกรกาวหนา. 2558. เกษตรกรหนคา “ปลกขาวโพดในทนา” ผลผลตไดราคา ลดปญหานาแลง. สบคนจาก https://www.facebook.com/agriculturemag/posts/855494454488149:0 วนท 30 ส.ค. 58

147

 

วธการเพาะเชอเหดฟางจากตนกลวย และการปลกกระชายสงขาย ออกอากาศวนเสารท 26 ก.ย. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

วธการเพาะเชอเหดฟางจากตนกลวย ในการเพาะเชอเหดทกวธ เชอเหดจดวาเปนหวใจสาคญของการเพาะเหด มเกษตรกรและชาวบาน

มากมายทมความสนใจจะเพาะเหดไวบรโภคเอง หรอเพอสรางรายไดเปนอาชพ แตเนองจากเชอเหดทจะนามาเพาะนนหาซอไดยากในบางพนท หรอทมขายกมกจะไมคอยมคณภาพทแนนอน ทาใหผลผลตทไดไมสมาเสมอ และไมมคณภาพ หรอเชอเหดมราคาทแพงเกนไป

เกษตรกรนอยรายนกทจะผลตเชอเหดเอง เพราะใชทนทรพยคอนขางสง ตองมเครองมอทจาเปนหลายอยาง ตองใชเทคนคปลอดเชอ เพอควบคมการปนเปอนจากเชอจลนทรยแปลกปลอมทตดมากบวสดทใช เปนวสดเพาะ และสภาพแวดลอม ซงผปฎบตตองมการเรยนรและฝกปฏบตจงจะสามารถทาได

ดงนนผวจยจงพฒนาวธการผลตเชอเหดโดยแบบงาย โดยไมตองใชหมอนงความดนไอนา และตเขยเชอ ผสนใจสามารถทาไดงาย และสามารถใชวสดอปกรณทมอยในครวเรอนมาใชในการผลตเชอเหดได วธการทาเชอเหดฟางอยางงายจากดอกเหดฟางสด ทาไดดวยตวเอง

วสดอปกรณ 1. ตนกลวยสดตากแหง 1 กโลกรม 2. ถงพลาสตกชนดใส ขนาด 6×9 นว 10 ใบ 3. มดคทเตอร 1 ดาน 4. แอลกอฮอลฆาเชอ 70 % 1 ขวด 5. แกวเปลา 1 ใบ 6. เขมเยบกระดาษ 1 อน 7. ดอกเหดฟางสด (ดอกตม) 1 ดอก 8. กระดาษทสะอาด 1 แผน 9. สาลเลกนอย 10. นาสะอาดเลกนอย วธทา 1. นาตนกลวยสด และควรเปนตนกลวยตดใหม ๆ มาหนเปนแวน ๆ หนาประมาณ 0.5 - 1 เซนตเมตร ถา

เปนตนกลวยทมเครอแลวใหเกบสวนของกานเครอทงใหหมด แลวใชมดสบตนกลวยทหนแลวใหละเอยดเลกนอย

148

 

ประมาณ 1 – 2 เซนตเมตร นาไปตากแดดโดยมแผนพลาสตกหรอวสดรองพนทสะอาดเกลยใหบาง ๆ ประมาณ 4 - 5 วน ควรกลบกองกลวยทกวนจนตนกลวยแหงสนทจงนาไปทาเชอเหดฟาง

2. นาตนกลวยทแหงแลววางบนพนซเมนตหรอบนแผนพลาสตก พรมดวยนาสะอาด ผสมคลกเคลาจนทวแลวทาการตรวจสอบใหม ความชนหมาด ๆ โดยการใชมอกาตนกลวยแลวบบใหแนน เมอคลายมอออก ตนกลวยจะเปนตนเลกตนนอย หรอรสกชนมอ

ถาบบแลวนาหยดหรอซมออกตามงามมอแสดงวา ความชนมากเกนไป ตองผงลมทงไวใหความชนระเหยไปประมาณ 1 - 2 ชวโมงถาความชนมากเกนไปเสนใยเหดฟางจะไมเจรญ

3. บรรจตนกลวยลงในถงประมาณถงละ 200 กรม (ตนกลวยแหง 1 กโลกรม บรรจไดประมาณ 15 - 20 ถง )

4. นาดอกเหดฟางสดมาทาความสะอาด โดยใชมดคทเตอรตดแตงบรเวณโคนดอกเหดฟางทสกปรกหรอมวสดเพาะตดโคน ดอกมาออกใหหมด ควรทาอยางระมดระวงอยาใหดอกเหดฟางกระทบกระเทอนหรอชอกชามาก

5. เทแอลกอฮอลลงในแกวประมาณ 1/2 แกว แลวนาดอกเหดฟางทตดแตงแลวจมลงไปจนมดดอกเหดฟาง แลวนาออกมาวางในกระดาษทสะอาด ปลอยใหแอลกอฮอลระเหยออกจากดอกเหดฟางจนแหง (หามนาดอกเหดฟางแชลงในแกวแอลกอฮอลแลวแช ทงไว )

6. นาสาลจมแอลกอฮอล แลวนาไปเชดถทาความสะอาดใบมดคทเตอร ใชมดตดสวนของดอกเหดฟางสวนใดกไดอยางระมดระวง ขนาดประมาณ 1 ตารางเซนตเมตร หนาประมาณ 1 มลลเมตร ใสลงไปในถงทบรรจตนกลวยเตรยมไวถงละ 1 ชนทกถง เหดฟาง 1 ดอกใชไดประมาณ 10 ถง

7. จบปากถงแลวเขยาใหเนอเยอดอกเหดฟางอยในบรเวณกงกลางถงพอด แลวแนบปากถงพบลงมา 2–3 ครง เยบปากถงดวยเขมเยบกระดาษ 2-3 ครง

8. นาถงเชอเหดฟางบรรจลงในตะกราหรอลงไมเรยงเปนแถวทบซอนกนไดไม เกน 2 ชน แลวนาไปบมเชอในอณหภมหองปกต (30 องศาเซลเซยส ) ประมาณ 10 -15 วน เสนใยเหดฟางจะเจรญจนเตมถงจงนาไปเพาะหรอนาไปตอเชอเพอขยายใหม ปรมาณมากขน

การปลกกระชายสงขายสรางรายไดหมนเวยนตลอดป

กระชาย พชพนบานทมการปลกกนกระจดกระจายทวทกพนทในประเทศเนองจาก ความตองการบรโภคกระชายนนมปรมาณมากไมแพพชชนดอนเลยทเดยว ซงอาหารหลายชนดจะตองมกระชายมาชวยเพมความอรอย เชน แกงปา แกงเผด ผดเผด ผดฉาและอนๆ กระชายยงเปนสวนผสมของเครองแกงอยางแกงสม นายาขนมจน นอกจากนกระชายยงไดรบความนยมในการนามาปนเปนเครองดมสมนไพร ชวยใหรางกายกระชมกระชวยอกดวย แหลงปลกกระชายแหลงใหญแหงหนงของบานเรากคอ เขต อ.กาแพงแสน จ.นครปฐม ทนจะมแปลงกระชาย

149

 

กระจายอยตลอดทาง นนเพราะเมอเทยบกบพชอกหลายชนดแลวกระชายนบวามขอไดเปรยบและให ผลตอบแทนทดทเดยว

ผใหญวฑล รมกนนา ทนอกจากจะทาหนาทรบใชประชาชนในเขต ม.2 ต.ทงขวาง อ.กาแพงแสน จ.นครปฐม แลวยงทาสวนกระชายมานานหลายป ผใหญบอกวา เดมทนนพนทเขตนจะปลกขาวและออยกนเปนหลก แตมาชวงหลงๆ มาออยราคาถกลง ขณะทกระชายกใหผลตอบแทนทดจงทาใหชาวสวนปรบเปลยนพนทมาปลก กระชายกนมากขนเรอยๆ จนตอนนทนมองไปทางไหนกเหนแตดงกระชายเตมไปหมด

กระชายเปนพชทใชเวลาปลกนาน 6-7 เดอนจงจะสามารถขดได จงทาใหชาวสวนทนนยมหาพชอายสนชนดอนมาปลกระหวางตนกระชายเพอ เสรมรายไดไปกอน โดยพชทนยมปลกกนกจะมผกช ขาวโพดและเผอกซงสามารถทาเงนไดกอนเพราะใชเวลา 2 เดอนผกอายสนกสามารถขายไดแลว

กระชายแมจะสามารถขดขายไดตงแตอาย 6 เดอน แตถาชวงนนกระชายราคากระชายไมเปนทพอใจของชาวสวน และหากชาวสวนมรายไดจากพชทปลกแซมลงไปบางชาวสวนกจะยงไมขดกระชายขาย แตจะรอจนกวาราคากระชายจะสงขนจนเปนทพอใจ สวนใครจะรอนานแคไหนกขนอยวาตองการเงนมาใชจายเรวแคไหน อยางไรกตามกระชายทปลอยไวในแปลงตนจะเหยวลงเรอยๆ หวจะเลกลงและนาหนกกจะลดลงเรอยๆ แตหากราคากระชายสงขนแมนาหนกจะหายไปบางแตกเรยกวาคมคากบเวลา ทรอคอย แตถาโชครายชาวสวนทงกระชายไวในแปลงเพอรอราคาแตราคากระชายกลบไม กระเตองขนอยางทหวงแถมนาหนกยงหายไปอกกจะทาใหชาวสวนมรายไดท ลดลง แตโอกาสกนอยมากทจะเปนเชนนน เพราะสวนใหญพอกระชายครบอายทจะขดขายไดชาวสวนกจะทยอยกนขดกระชายออก จากแปลงเพอขายเพราะรายจายรออยนนเอง จงทาใหกระชายแปลงทขดชามโอกาสทจะไดราคาทสงขนเพราะกระชายจะลด นอยลงเรอยๆ

ผใหญเลาถงการปลกกระชายวา การปลกกระชายจะตองยกรองใหรองกวางประมาณ 1.5-2 เมตร ความยาวกตามพนท กระชายจะใชระยะปลกหางระหวางตน 5 ซม. แถวหนงจะม 30 ตน หลงจากปลกจะคลมแปลงดวยฟางเพอปองกนหญาขนและเพมความชนใหกบ แปลง ไรหนงจะใชฟาง 70 กอน สาหรบพนธทนามาปลกนนไรหนงใชพนธประมาณ 350 กก.เปนพนธรากกลวย พนธพวง ผใหญบอกวากระชายดแลไมยงยากเหมอนพชอน หนงรอบการปลก ใสปยเพยง 2 ครง สตร 15-15-15 ในชวงอาย 2-3 เดอน โดยใชไรละครงกระสอบหรอ 25 กก. อาย 3-4 เดอนฉดพนธาตอาหารเสรมพวกกรดอะมโนเพอชวยในการเรงราก เรงหวโต ฉดพนตดตอกน 3 ครง หางกน 10 วนแลวใสปย 0-0-50 ไปพรอมกน ฉดพนทาใหรากฝอยแตกด ชวยในการหาอาหารของพชจะดขน

การใหนานนกจะแบงรดนาเปนรองๆ ละ 20 นาท กระชายนนแมจะปลกไมยากแตกใชวาจะไมมปญหา สงทสาคญทเปนปญหาในการปลกกระชาย กคอ โรคตนลม ทเกดจากอาการรากเนา ตนเนา ซงอาการนจะเกดขนไดทกชวงอาย แตทสงเกตเหนไดงายกอยในชวงอาย 2 เดอนขนไป โดยเฉพาะในชวงเดอน ส.ค.- พ.ย. หรอในหนาฝน จะเกดปญหาโรคนคอนขางเยอะ ซงกตองฉดพนสารกาจดเชอราทผานมากใชยามาหลายยหอแตกยงไม

150

 

สามารถแกปญหานได จงมกระชายเกดโรคอยในแปลงเปนหยอมๆ ซงตองฉดพนยากนราประคบประคองไปเรอยๆจนกวาจะครบอาย 6 เดอนทสามารถขดได โดยปกตแลวจะเรมปลกในชวงเดอน เม.ย.แลวมาขดในเดอน ต.ค.หรอ พ.ย.

ผใหญ บอกตอวา ในแปลงนนสงทจะตองคอยดแลเรอยๆนอกจากเรองของโรคนน กคอ หญารก ซงปหนงๆจะจางแรงงานถอนหญา 2 ครง รวมแลวใชเงนประมาณ 20,000 บาท การลงทนปลกกระชายนนประมาณ 30,000 บาท/ไร

กระชายเปนพชทตองใชแรงงานมากในบางชวงโดยเฉพาะชวงปลกและชวงขด กระชาย จงทาใหชาวบานทนแตละรายปลกกระชายกนไมมาก เพราะทกคนตางกปลกกระชายเหมอนกน ชวงขดกระชายกจะตองมาแยงคนงานกน อยางพนทปลกกระชายของผใหญวนหนงตองใชแรงงานขดหลายคน ซงหนงคนจะขดได 120-130 กก./วน เมอขดขนมาแลวกตองมาแกะดนออก ลางดนทตดมาออกจนหวกระชายสะอาด แลวมาตดรากฝอยออกใหเหลอแตเหงาหรอหวกระชาย แลวบรรจใสแขงๆละ 80 กก. โดยคาจางแรงงานขดจนตกแตงเสรจ 5 บาทตอกก. กระชายไรหนงจะใหผลผลตประมาณ 4-5 ตน ขนตากไดประมาณ 3 ตน

สาหรบเรองของราคานนจะยนพนอยท 12-13 บาท ราคาตากวานอยท 7-8 บาท แตสาหรบปนโดยเฉพาะในเดอนก.ย.ราคาสงถง 60 บาทตอกก. ผใหญบอกตอวา ถาราคาดไรหนงไดเปนแสนบาทเลยทเดยว 5 ไรได 20 ตน สงขายใหแมคาตลาดไทและสมมเมอง

ขอมลเพมเตม นายวฑล รมกนนา 98 ม.2 ต.ทงขวาง อ.กาแพงแสน จ.นครปฐม โทร. 086-1685-145

เอกสารอางอง

วโกเทค. 2558. เกษตรกร กาแพงแสน ปลกกระชายสงขาย สรางรายไดหมนเวยนตลอดป. สบคนจาก

http://www.vigotech.co.th/index.php?lay=show&ac=article&Id=539819130&Ntype=8. วนท 25 ส.ค. 2558

สมใจวถพอเพยง ฟารม. 2557. มาทาเชอเหดฟางอยางงายจากดอกเหดฟางสด ทาไดดวยตวเอง. สบคนจากhttps://www.facebook.com/somjaigarden/posts/161875777337853 วนท 26 ส.ค. 58

151

 

การเลยงกงกามแดงเพอจาหนายสาหรบบรโภค ออกอากาศวนเสารท 3 ต.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา กงกามแดง หรอกงเครฟช มถนกาเนดท ออสเตรเลย ขนาดโตเตมท 12 นวอายเฉลย 4ป ในธรรมชาต ถา

เลยงใสตกระจก อยได 2-3 ป อณหภมทเหมาะสมในการเลยง 25-28 องศา ถอวา อากาศและอณหภมในบานเรา กาลงด

กงกามแดงเปนกงชนดแรกทถกนาเขามาในประเทศไทย โดยพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ซงทรงทดลองเลยงเพอเปนอาหาร เพราะเปนกงทมการเจรญเตบโตคอนขางเรวและมขนาดใหญ ลกษณะเดนคอ มขนาดใหญและสของกงมการเปลยนแปลงตลอด แตสทพบมากทสดคอ สเขยว สนาตาล และสนาเงน ซงคนไทยจะเรยกวา บล ลอปเตอร บางทกเลยงไวเพอความสวยงามแลวนาจาหนายไดในราคาสง

กงชนดนมจดเดนอกอยางคอ แถบขางของกามจะมสแดง และ สสม เปน เอกลกษณเฉพาะ ซงแถบสเหลาน จะพบกบกงเพศผเทานน สวนเพศเมยจะไมมแถบส กงชนดนเลยงงาย ปรบตวไดไวและภมตานทานโรคสง ปจจบนเกษตรนามาเลยงเปนกงเนอ และเปนทตองการของตลาด

การเรมตนเลยงกงกามแดง แบบเลยงเพอเศรษฐกจ จะตองทาอยางไรบาง 1. การเตรยมนา ตองเตรยมนา ยกตวอยางเลยงในต 24 นว ใสนาประมาณ 50 ลตร เตมเกลอแกงไป

ประมาณ 2-4 ชอนโตะ เปด ออกซเจนทงไว 1-2 ชวโมง ไมตองใสนายาลดคลอรน กอนนากงลงตใหเอาถงใสกงลอยนาทงไว 15 นาท เพอปรบอณหภมใหกบกง

** กรณเลยงบอดน บอผาใบพลาสตก ใสนาความสง 30-40 เซนตเมตร เตมเกลอ อตรานา 1000 ลตร ตอ 1 กโลกรม ปมออกซเจน หรอใบพดปนนา ในบอทงไว 5-6 ชวโมง คอยนากงลง แลวแต ขนาดของบอ **

2.ปรบอณหภมการเลยงไวท 20-30 องศาเซลเซยส 3.สงเกตการลอกราบของกง ซงชวงเวลานกงจะบอบบางและออนแอมาก จะสงเกตอยางไร แบงออกเปน

ขอๆไดตามนครบ - ปรมาณการกนอาหารนอยลง - รอยตอของลาตวจะเปด - จบดทเปลอกหวจะนมนมแสดงวาใกลลอกคราบ - แตถาหวเปดแลวตวยงแขงอยแสดงวายงไมลอกคราบ อาจจะเกดจากการทกงกนอาหารมากเกนไป ทา

ใหเปลอกบรเวฯรอยตอยกขนเหมอนลอกคราบ

152

 

4. การถายนาในกรณเลยงตควรถายทกๆ 7-10 วน ** สวนบอดน บอผาใบพลาสตก สบนาเกาออกเตมนาใหมเขา ทก 2 สปดาห ** ไมควรเปลยนนาทงทงหมด จะทาใหกง นอคนาได

5.อาหาร สาหรบกงชนดนกนไดทงพชและสตวและอาหารเมด ยกตวอยางอาหารของกงกามใหญ เชน สาหรายหางกระรอก แครอท และพชนาอนๆ ประเภทเนอสตวจะเปนพวก กงฝอยตม เนอปลาตวเลกๆ *หนอนแดง กรณเลยงในตหรอ บอพลาสตก*

6.การเพาะพนธ กงกามใหญ จะเรมผสมพนธทขนาดประมาณ 3 นวขนไป ( ขนอยกบความสมบรณ และสายพนธ ) หลงจากผสมแลว ตวเมยจะปลอยไขออกมาใตหาง และใชเวลา 30 วนลกจะเปนตวแลวจะลงดน อตตราการผสม ตวผ 1 ตว ตอ ตว เมย 3 ตว

แนวทางการเลยงแบบสวยงาม กงเครยฟช สามารถนามาเลยงในตปลาได แตหากเลยงรวมกนหลายตว ควรจะเลยงในตปลาขนาดใหญ ท

มขนาดไมตากวา 24 นว เพราะกงเครยฟช มนสยคอนขางกาวราว และหวงถนทอย เมอมเนอทกวางจะทาใหกงแตละตวสามารถสรางอาณาเขตของตนเองได หากนามาเลยงรวมกนอยางหนาแนนจะพบวา กงเครยฟช ขนาดเลกมกถกรงแกและมโอกาสทจะถกกงเครยฟชทมขนาดใหญกวากน เปนอาหารได นอกจากน ควรใสขอนไม กระถางตนไมแตกๆ หรอทอ พวซ ตดเปนทอนๆ เพอใหกงเครยฟชไดหลบอาศยในเวลากลางวน เพราะปกตชวงกลางวนเปนเวลาทมนจะอยเงยบๆ แตจะออกมาหาอาหารในเวลากลางคนมากกวา

สาหรบการตกแตงตเลยง กงเครยฟชนน หากชอบใหตโลงกสามารถทาไดเชนเดยวกน แตควรใสทอพวซลงไปดวย เพอใหกงไดใชในการหลบซอนตว แตหากตองการใหตเลยงมความสวยงามกสามารถใชกรวดปพนตได แตมกพบวา กงเครยฟชมนสยชอบขดคยกรวดเพอสรางเปนทกาบงในเวลากลางวน จงทาใหไมเปนเหมอนครงแรกทแตงไว ทงน จงควรจะปกรวดใหหนา ไมตากวา 5 เซนตเมตร เพอใหกงเครยฟชขดกลบลาตวได แตไมควรปพนตดวยทราย เพราะมความหนาแนนสง หากกงเครยฟชมดลงไปแลวอาจทาใหขาดอากาศหายใจได

ผเลยงไมจาเปนทจะตองตดตงปมออกซเจนในตเลยงกสามารถทา ไดหากเลยงจานวนนอย แตหากตองการจะตดตงเครองปมออกซเจนกปลอยอากาศใหนากระเพอมเบาๆ กพอ สวนระบบกรองนา ควรใชชนดกรองบน กรองแขวน หรออาจจะใชกรองฟองนาทเปนตมกเพยงพอ แตไมควรใชชนดกรองใตต เพราะกงเครยฟชมกจะขดกรวดขนมา

อณหภมของนาทเหมาะสมในการ เลยงกงเครยฟช คอ ประมาณ 23-28 องศาเซลเซยส คาพเอช ทเหมาะสมคอ ประมาณ 7.5-10.5 แตหากนามความกระดางสง กสามารถใสเกลอลงไปในตได เพอเปนการปรบสภาพนา นอกจากน เกลอยงชวยเสรมแรธาตทมความจาเปนตอการลอกคราบและสรางเปลอกใหม ดวย สาหรบ

153

 

การเปลยนถายนา ควรจะเปลยนถายนาบอยๆ แตทละนอย เพอปองกนอณหภมเปลยนฉบพลน และนาทใชควรเปนนาสะอาด

กงเครยฟช สามารถกนอาหารไดเกอบทกชนด ไมวาจะเปนพชผก เศษเนอสตว หรอใหอาหารเมดสาเรจรปชนดจมกได เพอความสะดวก แตไมควรใหอาหารบอย 2-3 วน ใหครงหนงกพอ และควรใหนอยๆ แตพอด เพอปองกนการตกคางของอาหาร ซงจะทาใหนาเนาเสย สงผลตอการเกดโรคได และควรใหอาหารในเวลากลางคน เพราะตามธรรมชาต กงเครยฟชเปนสตวทหาอาหารกนในเวลากลางคน

สาหรบการเพาะพนธกงเครยฟชนนไมยาก เพราะสามารถผสมพนธไดตลอดทงป และสามารถขยายพนธไดงาย เพยงนากงเครยฟชตวผกบตวเมยมาปลอยรวมกน แตตองมนใจวาเปนตวผกบตวเมย โดยสงเกตทอวยวะสบพนธตรงชวงขาเดน กงตวผมอวยวะคลายตะขอบรเวณขาเดนคทสองและสาม ซงตะขอนเอาไวเกาะตวเมยตอนผสมพนธ สวนตวเมยจะมอวยวะสบพนธเปนแผนทรงวงรบรเวณขาเดนคท 3

กงเครยฟช ใชเวลาผสมพนธนานกวา 10 นาท หลงจากนนสามารถยายกงตวเมยไปยงตอนบาลได เพอเปนการเตรยมทอยสาหรบลกกง หลงจากนน ตวเมยจะทยอยผลตไขขนมาไวบรเวณขาวายนาเปนกระจก มองคลายพวงองน หลงจากทไขไดรบการปฏสนธแลวตวเมยจะหาทหลบซอนนอนนงไมยอมกน อะไร ระยะเวลาทตวออนใชในการพฒนารปรางนนจะขนอยกบอณหภม ปรมาณอาหาร และคณภาพนาดวย โดยเฉลยไขจะพฒนาจนเปนตวออนเหมอนโตเตมวยภายใน 3-4 สปดาห หลงจากนน ลกกงจะถกปลอยใหวายนาเปนอสระ ในการผสมพนธแตละครงแมกงสามารถใหกงไดมากถง 300 ตว ซงพอแมกงไมมพฤตกรรมกนลกกงเปนอาหาร และลกกงกจะอยไมหางพอแมนก เพอคอยเกบเศษอาหารทเหลอจากพอแมกนเปนอาหารนนเอง

ตวออนของกงเครยฟช มขนาดประมาณ 2-3 มลลเมตร โดยจะกนเศษอาหารกนตเปนหลก สามารถใหไสเดอนฝอย ไรทะเล เปนอาหารเสรมได แตควรระวงเรองคณภาพนาดวย อยาปลอยเศษอาหารเหลอทงจนเนาเสย ซงควรใหอาหารใหเพยงพอ เพราะตวออนจะมพฤตกรรมกนกนเอง

ตอนบาลตวออนควรมพนท และวสดหลบซอน โดยเฉพาะกระถางตนไม เพราะในชวงเดอนแรก ลกกงจะลอกคราบบอย ทาใหลาตวออนนม และมเปอรเซนตถกกนเปนอาหารมากขน เมอลกกงมอายประมาณ 1 เดอน จะเรมมสสนเหมอนตวโตเตมวย

การลอกคราบเปนขนตอนทสาคญใน การเจรญเตบโตของกงเครยฟช เพราะแสดงถงขนาดลาตวทโตมากขน ซงลกกงจะลอกคราบเดอนละครง โดยมระยะหางในการลอกคราบแตละครงจะยาวนานขนเมอกงเจรญเตบโตขน และเมอกงเครยฟชโตเตมทจะลอกคราบเพยงปละครงเทานน ในการลอกคราบแตละครง กงเครยฟชจะมลาตวนมและออนแอมาก จงตองหาทปลอดภยสาหรบหลบซอนและคอนขางอยนงๆ ประมาณ 2-3 วน จนกวาเปลอกจะแขงเปนปกต

154

 

อยางไรกตาม หากเหนวากงเครยฟชกาลงลอกคราบ ไมควรรบกวน เพราะอาจทาลายความตอเนองของกระบวนการลอกคราบได หากกงเครยฟชตกใจอาจทาใหการลอกคราบไมสมบรณเตมท โดยชนสวนของเปลอกชดเกายงตดอยบรเวณกาม ในขณะทเปลอกชดใหมเรมแขงตว อาจทาใหเกดความผดปกตได อาท มเปลอกสองชนทบกน หรอกามบดเบยวผดรปได

สาหรบเกษตรกรทสนใจ เลยงกงกามใหญ หรอ กงเครฟช สามารถตดตอไดท ศนยการเรยนร กงเครยฟช หรอ กงกามใหญ Yabby House รงสต-คลอง 4 จ.ปทมธาน โทร 087-0352033 , 093-006-1220

เอกสารอางอง

ฟารมไทยแลนด. 2557. เทคนคการเลยงกงกามแดง กงเศรษฐกจตวใหมทตลาดตองการ สบคนจาก

http://www.farmthailand.com/518 วนท 18 ก.ย. 2558

155

 

การเลยงกงกามแดงเพอความสวยงาม ตอนท 1 ออกอากาศวนเสารท 10 ต.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

กงเครยฟชกลายเปนแฟชนใหมของวยรนทชอบเลยงสตวนาสวยงามไปซะแลว ดวยความทมสสนหลากหลายสวยงาม และเปนสตวนาทนาเขามาจากตางประเทศ มรปรางบกบนนาเกรงขาม เลยงงาย กนซากพชซากสตวเปนอาหาร ราคาเรมตงแตหลกรอยไปจนถงหลายพนบาท ทาใหกลายเปนทนยมกวางขวางขนในหมวยรน

กงเครยฟช หรอกงลอบสเตอรนาจด มถนกาเนดทงในทวปอเมรกาเหนอ ยโรป เอเชยตะวนออก และออสเตรเลย ซงปจจบนมมากกวา 500 สายพนธ มกอาศยอยตามโขดหนหรอใตขอนไมตามหนองนา หรอลาธาร

คณวโรจน ไชยกตตรงโรจน อาย 28 ป ผทเพาะเลยงและขยายพนธกงเครยฟช กลาววา ขณะนมความนยมเลยงกงเครยฟชในหมวยรน นกเรยน นกศกษา และผทชนชอบการเลยงปลาสวยงาม ทกาลงมความสนใจหนมาเลยงกงกนมากขน เพราะมความสวยงาม แปลกตา เลยงงาย ใหความเพลดเพลน ไมเปนอนตรายกบผเลยง

"กงเครยฟช ไดรบความนยมมาหลายเดอนแลว โดยมผนาเขามาจากประเทศญปน มาเพาะขยายและจาหนาย กงเครยฟชมรปรางบกบนนาเกรงขาม แตกมความคลาสสค ซงกงแตละตวจะมสสนทโดดเดนของตวเอง หากมการเลยงดและใหอาหารเปนอยางด จะทาใหกงขบสในตวออกมาชดเจนสวยงามมากขน" คณวโรจน กลาว

กงเครยฟช สามารถนามาเลยงในตปลาได แตหากเลยงรวมกนหลายตว ควรจะเลยงในตปลาขนาดใหญ ทมขนาดไมตากวา 24 นว เพราะกงเครยฟช มนสยคอนขางกาวราว และหวงถนทอย เมอ มเนอทกวางจะทาใหกงแตละตวสามารถสรางอาณาเขตของตนเองได หากนามาเลยงรวมกนอยางหนาแนนจะพบวา กงเครยฟช ขนาดเลกมกถกรงแกและมโอกาสทจะถกกงเครยฟชทมขนาดใหญกวากน เปนอาหารได นอกจากน ควรใสขอนไม กระถางตนไมแตกๆ หรอทอ พวซ ตดเปนทอนๆ เพอใหกงเครยฟชไดหลบอาศยในเวลากลางวน เพราะปกตชวงกลางวนเปนเวลาทมนจะอยเงยบๆ แตจะออกมาหาอาหารในเวลากลางคนมากกวา

สาหรบการตกแตงตเลยง กงเครยฟชนน หากชอบใหตโลงกสามารถทาไดเชนเดยวกน แตควรใสทอพวซลงไปดวย เพอใหกงไดใชในการหลบซอนตว แตหากตองการใหตเลยงมความสวยงามกสามารถใชกรวดปพนตได แตมกพบวา กงเครยฟชมนสยชอบขดคยกรวดเพอสรางเปนทกาบงในเวลากลางวน จงทาใหไมเปนเหมอนครงแรกทแตงไว ทงน จงควรจะปกรวดใหหนา ไมตากวา 5 เซนตเมตร เพอใหกงเครยฟชขดกลบลาตวได แตไมควรปพนตดวยทราย เพราะมความหนาแนนสง หากกงเครยฟชมดลงไปแลวอาจทาใหขาดอากาศหายใจได

ผเลยงไมจาเปนทจะตองตดตงปมออกซเจนในตเลยงกสามารถทาได หากเลยงจานวนนอย แตหากตองการจะตดตงเครองปมออกซเจนกปลอยอากาศใหนากระเพอมเบาๆ กพอ สวนระบบกรองนา ควรใชชนดกรอง

156

 

บน กรองแขวน หรออาจจะใชกรองฟองนาทเปนตมกเพยงพอ แตไมควรใชชนดกรองใตต เพราะกงเครยฟชมกจะขดกรวดขนมา

อณหภมของนาทเหมาะสมในการ เลยงกงเครยฟช คอ ประมาณ 23-28 องศาเซลเซยส คาพเอช ทเหมาะสมคอ ประมาณ 7.5-10.5 แตหากนามความกระดางสง กสามารถใสเกลอลงไปในตได เพอเปนการปรบสภาพนา นอกจากน เกลอยงชวยเสรมแรธาตทมความจาเปนตอการลอกคราบและสรางเปลอกใหม ดวย สาหรบการเปลยนถายนา ควรจะเปลยนถายนาบอยๆ แตทละนอย เพอปองกนอณหภมเปลยนฉบพลน และนาทใชควรเปนนาสะอาด

กง เครยฟช สามารถกนอาหารไดเกอบทกชนด ไมวาจะเปนพชผก เศษเนอสตว หรอใหอาหารเมดสาเรจรปชนดจมกได เพอความสะดวก แตไมควรใหอาหารบอย 2-3 วน ใหครงหนงกพอ และควรใหนอยๆ แตพอด เพอปองกนการตกคางของอาหาร ซงจะทาใหนาเนาเสย สงผลตอการเกดโรคได และควรใหอาหารในเวลากลางคน เพราะตามธรรมชาต กงเครยฟชเปนสตวทหาอาหารกนในเวลากลางคน

สาหรบการเพาะพนธกงเครยฟชนนไมยาก เพราะสามารถผสมพนธไดตลอดทงป และสามารถขยายพนธไดงาย เพยงนากงเครยฟชตวผกบตวเมยมาปลอยรวมกน แตตองมนใจวาเปนตวผกบตวเมย โดยสงเกตทอวยวะสบพนธตรงชวงขาเดน กงตวผมอวยวะคลายตะขอบรเวณขาเดนคทสองและสาม ซงตะขอนเอาไวเกาะตวเมยตอนผสมพนธ สวนตวเมยจะมอวยวะสบพนธเปนแผนทรงวงรบรเวณขาเดนคท 3

กงเครยฟช ใชเวลาผสมพนธนานกวา 10 นาท หลงจากนนสามารถยายกงตวเมยไปยงตอนบาลได เพอเปนการเตรยมทอยสาหรบลกกง หลงจากนน ตวเมยจะทยอยผลตไขขนมาไวบรเวณขาวายนาเปนกระจก มองคลายพวงองน หลงจากทไขไดรบการปฏสนธแลวตวเมยจะหาทหลบซอนนอนนงไมยอมกน อะไร ระยะเวลาทตวออนใชในการพฒนารปรางนนจะขนอยกบอณหภม ปรมาณอาหาร และคณภาพนาดวย โดยเฉลยไขจะพฒนาจนเปนตวออนเหมอนโตเตมวยภายใน 3-4 สปดาห หลงจากนน ลกกงจะถกปลอยใหวายนาเปนอสระ ในการผสมพนธแตละครงแมกงสามารถใหกงไดมากถง 300 ตว ซงพอแมกงไมมพฤตกรรมกนลกกงเปนอาหาร และลกกงกจะอยไมหางพอแมนก เพอคอยเกบเศษอาหารทเหลอจากพอแมกนเปนอาหารนนเอง

ตวออนของกงเครยฟช มขนาดประมาณ 2-3 มลลเมตร โดยจะกนเศษอาหารกนตเปนหลก สามารถใหไสเดอนฝอย ไรทะเล เปนอาหารเสรมได แตควรระวงเรองคณภาพนาดวย อยาปลอยเศษอาหารเหลอทงจนเนาเสย ซงควรใหอาหารใหเพยงพอ เพราะตวออนจะมพฤตกรรมกนกนเอง

ตอนบาลตวออนควรมพนท และวสดหลบซอน โดยเฉพาะกระถางตนไม เพราะในชวงเดอนแรก ลกกงจะลอกคราบบอย ทาใหลาตวออนนม และมเปอรเซนตถกกนเปนอาหารมากขน เมอลกกงมอายประมาณ 1 เดอน จะเรมมสสนเหมอนตวโตเตมวย

157

 

การ ลอกคราบเปนขนตอนทสาคญใน การเจรญเตบโตของกงเครยฟช เพราะแสดงถงขนาดลาตวทโตมากขน ซงลกกงจะลอกคราบเดอนละครง โดย มระยะหางในการลอกคราบแตละครงจะยาวนานขนเมอกงเจรญเตบโตขน และเมอกงเครยฟชโตเตมทจะลอกคราบเพยงปละครงเทานน ในการลอกคราบแตละครง กงเครยฟชจะมลาตวนมและออนแอมาก จงตองหาทปลอดภยสาหรบหลบซอนและคอนขางอยนงๆ ประมาณ 2-3 วน จนกวาเปลอกจะแขงเปนปกต

อยางไรกตาม หากเหนวากงเครยฟชกาลงลอกคราบ ไมควรรบกวน เพราะอาจทาลายความตอเนองของกระบวนการลอกคราบได หากกงเครยฟชตกใจอาจทาใหการลอกคราบไมสมบรณเตมท โดยชนสวนของเปลอกชดเกายงตดอยบรเวณกาม ในขณะทเปลอกชดใหมเรมแขงตว อาจทาใหเกดความผดปกตได อาท มเปลอกสองชนทบกน หรอกามบดเบยวผดรปได

"ไมควรเลยง กงเครยฟช ทมถนกาเนดตางกนไวดวยกน เพราะพนธทมนสยกาวราว จะจบพนธทมนสยเรยบรอยกวากนเปนอาหาร รวมทงควรเลยงกงเครยฟชทมขนาดเทาๆ กน หรอใกลเคยงกนไวดวยกน" คณวโรจน กลาว

พรอมกนน คณวโรจน ยงบอกอกวา ไมควรเลยง กงเครยฟช รวมกบปลาสวยงามทอาศยบรเวณกนต แตสามารถเลยงรวมกบปลาสวยงามขนาดกลางทวายบรเวณกลางนาหรอผวนาได เปนอยางด และตองมนสยไมดราย มฉะนน กงเครยฟช อาจกลายเปนอาหารปลาได

กง เครยฟช ทวยรนนยมเลยงคอ กงเครยฟช สโนไวท จะเปนกงสขาว บลสปอรตเปนสฟา ไบรตออเรนจสสม และอะเรนนสนาเงน ราคาทจาหนายในทองตลาดมตงแต 300-2,000 บาท ตอตว แตหากซอไปเลยงเปนค โดยเฉพาะกงเครยฟชสนาเงนหรออะเรนน จาหนายคละ 3,500บาท เพราะสนาเงนเปนสทนยมและหายากในขณะน

สาหรบผอานทสนใจเลยงกงเครยฟช สามารถหาซอไดตามตลาดสตวนาทวไป เมอตองการเลอกซอมาเลยงตองดความแขงแรงของตวกงดวย หากเหนวากงนนไมปราดเปรยวหรอเชองชา กอยาเลอกซอมาเลยง เพราะเปนกงทไมแขงแรง ถานามาเลยง อยไดไมนานกอาจตายได ดงนน จงควรเลอกซอกงตวทมสเขมทงตว ไมมอาการเซองซม กามทง 2 ขาง ตองเทากน มขาครบทกขาง และทสาคญอยาลมใหความรก ความใสใจกบสตวเลยงดวย ซงเปนสงทดทสด

158

 

เอกสารอางอง สรพร ปาลกะวงศ ณ อยธยา. 2558. กงยอดฮต เครยฟช สตวนาชนดใหมของวยรน (เทคโนโลยชาวบาน) สบคน

จาก http://pet.kapook.com/view1517.html วนท 18 ก.ย. 2558 http://www.manager.co.th/Local/ViewNews.aspx?NewsID=9580000081811 http://กงเครฟช.blogspot.com/ http://www.vigotech.co.th/index.php?lay=show&ac=article&Id=539851049&Ntype=8 http://www.siamfishing.com/content/view.php?cat=article&nid=57336

159

 

การเลยงกงกามแดงเพอความสวยงาม ตอนท 2 ออกอากาศวนเสารท 17 ต.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา การเตรยมอปกรณการเลยงกงกามแดงเพอความสวยงาม

หลงจากตดสนใจเลยงเครฟชแลว กอนอนมาทาความรจกกบอปกรณตาง ๆ ทจาเปนในการเลยงกนครบ 1. ตปลาหรออาง แนะนาตขนาด 24 นวสาหรบการเลยง 1 ค เนองจากเครฟชตวเลก ๆ ทคณซอมาในตอนแรกนนจะเตบโต

ขนอยางรวดเรวภายในระยะเวลา 2-3 เดอน เครฟชมอปนสยคอนขางกาวราวและหวงถนทอยอาศย จงมกตอสเพอปองกนอาณาเขตของตนเองอยเสมอ ไมควรเลยงรวมกนอยางหนาแนนในตเดยว หากตองการเลยงหลายตวรวมกนควรใชตขนาดใหญและจดใหมทหลบภยเพยงพอ เชน ถา ขอนไม กระถาง ฯลฯ โดยตขนาด 48 นว สามารถเลยงได 2-3 ค

2. วสดรองพน การปวสดรองพนจะชวยใหเครฟชสามารถเดนไปมาไดสะดวก และยงชวยกกเศษอาหารตาง ๆ ไมใหฟง

กระจายอกดวย สามารถใชหนรองพนสาหรบการเลยงปลาทวไป ซงมใหเลอกซอหลายสหลายชนด สของหนทใชปพนนนมผลตอสสนของเครฟชดวยเชนกน เนองจากเครฟชสามารถปรบสใหเขากบสภาพแวดลอม ถาอยากใหสเขม ๆ แนะนาใหใชหนนลดารองพนครบ

3. บานเครฟช เครฟชจาเปนตองมบานไวสาหรบหลบซอน โดยเฉพาะในชวงทมการลอกคราบใหม ๆ จะเปนชวงท

ออนแอทสด เนองจากเปลอกยงไมแขงตว หากเกดการปะทะตอสกนในชวงนอาจทาใหเสยชวตหรอสญเสยอวยวะตาง ๆ ดงนนควรจดหาบานใหเพยงพอกบจานวนเครฟช วสดทนามาใชเปนบานมหลายอยาง เชน ทอ PVC, กระถางดนเผา, กะละมะพราว ฯลฯ

4. ขอนไม ขอนไมนอกจากจะชวยเพมความสวยงามภายในตแลว ยงเปนทหลบภยอยางดสาหรบเครฟช ในกรณท

เกดการตอสกนฝายทเพลยงพลาจะสามารถดดตวหนขนไปเกาะบนขอนไม และขอนไมยงเปนทสาหรบใชในการลอกคราบไดอกดวย การเลอกซอขอนไมควรเลอกชนดทจมนาแลว(ผานการแชนามา2-3เดอน) เพราะจะไมทาใหนาในตเหลอง เครฟชเปนนกกายกรรมชอบปนปาย ขอนไมทใชไมควรสงหรอยาวเลยตจนเครฟชสามารถปนหลบหนออกมาได กวาจะหาเจอกอาจพบวามนนอนแหงตายไปซะแลว

160

 

5. ปมออกซเจน ใชรวมกบหวทรายหรอกรองกระปก มใหเลอกหลายยหอ แนะนาใหใชของคณภาพดสกหนอยเพราะตอง

ทางานตลอดเวลา อาจขอใหทางรานทดลองเปดเปรยบเทยบกนหลาย ๆ ตวปมออกซเจนทดเวลาทางานจะตองไมสนสะเทอนมากนก ใหลมแรง และเสยงเงยบ ใหลองสมผสปมยางรองทฐานของปมออกซเจน เนอยางจะตองนมไมแขงกระดาง สามารถรองรบแรงสนสะเทอนไดด

6. ระบบกรอง สาหรบผเลยงเรมตน แนะนาใหใชกรองกระปกรวมกบปมออกซเจน เพราะหาซอไดงายและอปกรณไม

ซบซอน ภายในกรองกระปกจะบรรจใยฟองนาไวสาหรบกรองเศษอาหาร ในกรองกระปกบางรนอาจใสไบโอบอลหรอวสดกรองชนดอนมาใหดวย การตอสายปมลมเขากบกรองกระปกควรหาอะไรมาปดฝาตเอาไว ปองกนไมใหเครฟชปนสายออกซเจนออกมาภายนอก

7. จานอาหาร การใชจานอาหารจะชวยไมใหเศษอาหารกระจดกระจายตามพนต สามารถใชจานรองแกวมาทาเปนจาน

อาหารได ควรลางทาความสะอาดทก 2-3 วน 8. โคมไฟ โคมไฟสาหรบเพมแสงสวางเพอความสวยงาม หากจดทวางตมแสงเพยงพอกไมจาเปนตองใช 9. สวง สวงเอาไวสาหรบชอนเครฟชหรอปลาตาง ๆ 10. กาลกนา กาลกนาเปนอปกรณทจาเปนสาหรบการเปลยนถายนา ใชดดเศษอาหารทหมกหมมบรเวณพนต

เอกสารอางอง

สรพร ปาลกะวงศ ณ อยธยา. 2558. กงยอดฮต เครยฟช สตวนาชนดใหมของวยรน (เทคโนโลยชาวบาน) สบคน

จาก http://pet.kapook.com/view1517.html วนท 18 ก.ย. 2558 http://www.manager.co.th/Local/ViewNews.aspx?NewsID=9580000081811 http://กงเครฟช.blogspot.com/ http://www.vigotech.co.th/index.php?lay=show&ac=article&Id=539851049&Ntype=8 http://www.siamfishing.com/content/view.php?cat=article&nid=57336

161

 

การเลยงกงกามแดงเพอความสวยงาม ตอนท 3 ออกอากาศวนเสารท 24 ต.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา อาหารสาหรบการเลยงกงเครฟช

เครฟชเปนสตวทกนอาหารไดแทบทกชนด ทงอาหารเมด, อาหารสด หรอแมกระทงผกสดในตเยน บทความนจะชวยแนะนาผเลยงมอใหมใหรจกกบอาหารชนดตาง ๆ

1. อาหารเมด

1) TetraBits Complete อาหารสาหรบปลาปอมปลาดวรทนยมนามาเลยงเครฟช เนองจากมคณสมบตทโดดเดนในเรองการ

เรงสสน แตมจดดอยคอ มปรมาณแคลเซยมไมเพยงพอสาหรบเครฟช ควรใหอาหารเสรมแคลเซยม เชน ลนทะเล แคลเซยมนา ฯลฯ ควบคกนไปดวย

สวนประกอบ โปรตน 47.5%, นามน 6.5%, ไฟเบอร 2%, ASH 10.5%, Moisture 6%, วตามน A 29770

IU/kg, D 1860 IU/kg, E 200 mg/kg และอนๆ

2) Kanshu Lobster มลกษณะเปนเมดเลกๆ จมนา ตรงกบพฤตกรรมการกนอาหารของกง ทาใหนาไมเนาเสยงาย ชวยเรงการเจรญเตบโตและกระตนการลอกคราบของกงอยางตอเนอง เพมสสนในกงใหสดใส สวยงาม ดวยสารอาหาร Astaxanthin มคณคาทางโภชนาการทเหมาะแกกงสวยงามทกชนด เพมความแขงแรงใหกามและตวกงจากแร

ธาตและวตามน มสวนผสมของสารแคโรทนอยดชวยในการเรงส แคลเซยม แมกนเซยม และฟอสฟอรส ชวยใน

การเสรมสรางเปลอกใหแขงแรง

162

 

3) Oceanfree SuperCrustaNorish อาหารสาหรบกงสวยงามทกชนด อดมไปดวยสารอาหารทมประโยชนสาหรบกง มสวนผสมของกง

ปน, สไปรไลนา, ปลาปนคณภาพสง, แคลเซยม, แรธาต, มลตวตามน, โปรตน, เอนไซน, ไขแดง, เชอจลนทรยขาวสาล และอนๆ

แคลเซยมชวยในการสรางเปลอก และลอกคราบ เรงการเจรญเตบโต และวตามนบารงสขภาพ วตามนชวยในการเรงสใหเขมสวยขน มแรธาตครบถวน สวนประกอบ โปรตน 45%, Fibre (ใยอาหาร) 5.5%, ไขมน 9%, Moisture 7.5%

4) TetraCrusta Menu อาหารสาหรบกงสวยงาม ประกอบไปดวยคณคาทางสารอาหารทครบถวนสาหรบกง ใน 1 ขวด

บรรจอาหาร 4 สตร ไดแก Stick ,Wafer ,Crisp , Granule ใหสารอาหารทหลากหลาย สวนประกอบ โปรตน 48%, Grassi greggi 9%, Cellulosa greggia 2%, Ceneri gregge 8%,Umidita 8%,

วตามน A 29290 IU/kg, D3 1830 IU/kg, E 325 mg/kg และอนๆ 2. ผกสดและผกลวก

ผกชนดตาง ๆ นามาเลยงเครฟชไดเชนกน โดยเฉพาะผกทมสารเบตาแคโรทนสงซงมคณสมบตในการเรงสสน ผกทนามาใหเครฟชกนควรลางใหสะอาดปราศจากยาฆาแมลง โดยสามารถใหไดทงผกสดและผกลวก ผกทนยมนามาเลยงไดแก แครอท, ฝกทอง, หนอไมฝรง, ผกบง, สาหราย ฯลฯ

3. อาหารสดอน ๆ

อาหารสดจาพวกเนอสตว เชน กงฝอย, ไรแดง, หนอนแดง,เนอปลาสด ฯลฯ ใหโปรตนและมคณคาทางอาหารสง แตกมขอเสยคอ ทาใหนาเนาเสยงาย และมพยาธหรอปรสตทเปนอนตรายตอเครฟช

163

 

4.อาหารเสรมและวตามน 1) ไคโตซาน

สารสกดจากเปลอกกงเปนสารโพลเมอรชวภาพทสกดจากธรรมชาต 100% จงไมเปนอนตราย ไมมพษตกคาง เหมาะสาหรบผสมอาหารสตว หรอผสมนาใหสตวกน

ประโยชน คลกเคลอบอาหารกง ทาใหอาหารละลายชา (มากกวา 12 ชวโมง) ลดการสญเสยอาหาร และ

ชวยใหนาไมเนาเสย เปนสารตงตนในการสรางเนอเยอ และเปลอกกง ชวยใหลอกคราบด เตบโตเรว จบตรงสารพษในนา ชวยใหนาดอยเสมอ และชวยยบยงเชอราในอาหารสตว เรงการเจรญเตบโต ชวยใหสตวแขงแรงมภมตานทานโรค

2) วตามนนา (ViiTA)

ชวยใหกงเจรญเตบโต มสสนสวยงาม สขภาพแขงแรง บารงเชอทาใหตดไขมาก ลดความเครยดและอนตรายจากการลอกคราบ ผสมลงในต 5cc ตอนา 100ลตร

3) แคลเซยมนา (CalLiquid)

สาหรบเพมแคลเซยมในนาหรอผสมอาหาร ชวยสรางเปลอกใหแขงแรง ลอกคราบงาย เพมอตราการรอดจากการลอกคราบ ผสมลงในต 1cc ตอนา 5ลตร

4) ลนทะเลหรอกระดอกปลาหมก

ลนทะเลหรอกระดอกปลาหมกเปนแหลงแคลเซยมทดและราคาถก นามาหนเปนชนเลก ๆ ใหเครฟชกน *** เคลดลบ การลวกนารอนหรอนาไปตมจะชวยใหลนทะเลจมนา ***

5. หนแร

นยมใสลงไปในตทเลยงเครฟช ชวยเพมแรธาตในนา หนทดไมท มคณสมบตชวยในการลอกคราบ เสรมแคลเซยม หนเกรยสโตน มคณสมบตชวยใหเปลอกกงแขงแรงหลงการลอกคราบ

164

 

การเลอกซอกงเครฟช ขอพจารณาในการเลอกซอกงเครฟช 1. เลยงกงเครฟชพนธไหนด

เครฟชมหลากหลายสายพนธ ซงมความแตกตางกนทงในเรองรปราง ลกษณะนสย ถนกาเนด รวมถงอณหภมและคานาทเหมาะสมในการเลยง สาหรบผเลยงมอใหมควรเรมตนจากสายพนธทสามารถเพาะไดในบานเรากอน เพราะไ ดปรบ ตวให เข า กบสภาพแวดลอมในเมองไทยแลว เ ชน บลลอบสเตอร (Cherax quadricarinatus), ไบรท ออเรนจ (Procambarus clarkii), บล อลเลน (Procambarus alleni) ฯลฯ

2. ควรเลยงเพศผหรอเพศเมย

โดยทวไปแลวรปรางของเครฟชเพศผและเพศเมยจะมความแตกตางกนเลกนอย โดยเพศผจะมกามใหญกวาและมสสนสวยงามกวาเพศเมย สวนความแตกตางทางดานลกษณะนสย เพศผจะกาวราวและดรายกวาเชนกน ในการเรมตนเลยงสาหรบตขนาด 24 นว ไมควรเลยงเกน 2 ตว อาจเปน ผ-เมย หรอ เมย-เมย แตไมแนะนาใหเลยง ผ-ผ เพราะอาจมการตอสแยงชงอาณาเขตจนเกดการสญเสย

3. ซอจากแหลงไหน

ถงแมวาตอนนกลมผเลยงกงเครฟชจะยงมไมมากนกแตกมจานวนเพมมากขนเรอย ๆ ผเลยงสามารถหาซอเครฟชไดจากรานคาทสวนจตจกร, จตจกรมนบร, ตลาดสนามหลวง2 ฯลฯ นอกจากนยงสามารถซอจากฟารมหรอผเลยงดวยกนเอง อยางไรกตามควรเลอกซอจากแหลงทเชฎอถอได หากเปนกงเครฟชนาเขากควรมการพกเพอปรบสภาพแวดลอมแลวอยางนอย 1-2 เดอนกอนขาย สวนการซอจากผเลยงดวยกนเองนนมขอดตรงไดราคาถกกวา ผขายบางรายอาจเปดใหเขามาเลอกซอทบานไดดวย สาหรบขอเสยกคอมโอกาสไดกงทมสายเลอดชด

4. ขนาดและอาย

ผเลยงมอใหมควรเรมตนเลยงขนาด 1-1.5 นว หรออายประมาณ 1-2 เดอน เนองจากราคาไมแพงและสามารถปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมไดดกวากงทโตแลว

5. สขภาพของกงเครฟช

ในการเลอกซอควรเลอกคานงถงสขภาพของเครฟชดวย เครฟชทแขงแรงจะไมมอาการไมซม หากลองเอาไมเขยจะชกามขนปองกนตว ลาตวตองไมมแผล กามทงสองขางขนาดเทากน มมอจบอาหารและขาทกขางอย

165

 

ครบ ดวงตาสมบรณไมขาดแหวง นอกจากนผเลยงควรตรวจดวาเปนโรคสนมหรอไม โดยกงเครฟชทเปนโรคสนมนนเปลอกจะมสคลายสนมตดอย มอาการซม ไมยอมกนอาหาร ซงอาจสะสมสารอาหารไมเพยงพอจนเปนสาเหตของการลอกคราบไมผานและตายลงในทสด

การขยายพนธกงเครฟช

ความใฝฝนของนกเลยงกงเครฟชเกอบทกคนกคออยากเหนเจาตวแสบทเลยงไวออกลกออกหลานมาใหได

ชนชม ซงการขยายพนธเครฟชนนมขนตอนไมยงยาก ผเลยงสามารถทาไดดวยตวเอง เรมตนจากนากงเครฟชทอยในวยเจรญพนธจานวน 1 ค ใสลงไปอยดวยกนในตเลยง หลงจากททงคดเชงกนสกพก กระบวนการผสมพนธจะเรมขนเมอตวผจบตวเมยพลกใหหงายทองและเขาประกบแนบลาตวของตวเมย กามทงสองขางจบรวบขาและกามของตวเมยเอาไว จากนนจะขยบตวขนลงเพอหาตาแหนงอวยวะสบพนธของตวเมย เมอไดตาแหนงแลวตวผจะใชอวยวะสบพนธสงนาเชอไปเกบไวทตวเมย กระบวนการดงกลาวหากเปนเครฟชสาย Procambarus จะใชเวลาประมาณ 10-20 นาท สวนสาย Cherax ใชเวลาเพยง 1-2 นาทเทานน เมอเสรจกจแลวผเลยงควรยายตวเมยไปอยในสถานท ๆ เตรยมไวสาหรบอนบาลลกกงในอนาคต โดยปรกตตวเมยจะใชเวลาในการผลตไขประมาณ 2-3 สปดาห ไขจะตดเปนพวงจานวนหลายรอยฟองเกาะอยบรเวณหาง ในระยะนแมกงจะเกบตวและกนอาหารนอยลงเพอปองกนไมใหตวเองลอกคราบระหวางอมไข จากนนไขจะเรมพฒนาจนฟกเปนตวออนภายในระยะเวลา 20-30 วน แตถาหากไมตดไขผเลยงสามารถนาไปผสมพนธใหมได โดยนาไปผสมซาหลงจากทตวเมยลอกคราบแลว 2 สปดาห

Tips

หากแมเครฟชสลดไขจนหมดหรอไขฝอไมมเชอ ไมควรนาไปผสมซาทนท เนองจากชวงทอมไขนแมเครฟชจะออนแอเพราะอดอาหารมาเปนเวลานาน การนาไปผสมซาในชวงนอาจทาใหแมเครฟชตายในเวลาถดมา ผเลยงควรรอจนแมเครฟชลอกคราบและบารงอาหารอยางสมบรณประมาณ 2 สปดาหจากนนจงนาไปผสมใหมอกครง

166

 

เอกสารอางอง สรพร ปาลกะวงศ ณ อยธยา. 2558. กงยอดฮต เครยฟช สตวนาชนดใหมของวยรน (เทคโนโลยชาวบาน) สบคน

จาก http://pet.kapook.com/view1517.html วนท 18 ก.ย. 2558 http://www.manager.co.th/Local/ViewNews.aspx?NewsID=9580000081811 http://กงเครฟช.blogspot.com/ http://www.vigotech.co.th/index.php?lay=show&ac=article&Id=539851049&Ntype=8 http://www.siamfishing.com/content/view.php?cat=article&nid=57336

167

 

3 ลด 2 เพม 2 ปฏบต 2 รกษา เคลดลบการทานาแบบลดตนทนจาก ปราชญชาวนาเมองอบลฯ และการตอหวเชอเพอแกไขปญหาศตรพช

ออกอากาศวนเสารท 31 ต.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น. โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

การลดตนทนเพมรายไดบรโภคปลอดภย เปนอกหนงหวใจสาคญของการทาเกษตรแบบอนทรย เพอใหม

รายไดอยางยงยนมนคง โดยมงเนนการเกอกลกนในระบบนเวศนตามธรรมชาต และทขาดไมไดคอการมความรควบคกบคณธรรม

นายทว ประสานพนธ เกษตรกรบานนาเยย ม.1 ต.นาเยย อ.นาเยย จ.อบลราชธาน รางวลเกษตรกรดเดนแหงชาตสาขาอาชพทานา ป พ.ศ. 2557 และเจาของรางวลรองชนะเลศอนดบท 2 การประกวดผลผลตขาวประเภทผลผลตเฉลยตอไรสงสด 1,323.25 กก./ไร ในระดบประเทศ ใหสมภาษณกบเจาหนาทFarmer info ประจาเครอขายสถานวทยรวมดวยชวยกน จ.อบลราชธาน กลาวถงกจกรรมทางการเกษตรบนพนท 14 ไรแบงออกเปนการทานาอนทรย บอกกเกบนาและเลยงปลา คอกเลยงสตว ปลกผกสวนครว โรงเรอน และทพกอาศย

คณทวไดมการจดตงกลมอาชพ สหกรณผผลตพนธขาวบานนาเยย ทาการผลตเมลดขาวพนธดสงใหกบศนยเมลดพนธขาวอบลราชธาน และสหกรณการเกษตรนาเยยจากด โดยใชกระบวนการเกษตรอนทรยงดการใชสารเคมทกชนด ใชหลกการของธรรมชาตชวยแกปญหา เรมจากการทาใหดนดใชเมลดขาวพนธด การบรหารจดการดสภาพแวดลอมทดผลผลตด ลดตนทนการผลตโดยยดหลก 3 ลด 2 เพม 2ปฏบต และ 2 รกษา ดงน 3 ลด ไดแก :

1. ลดการใชเมลดพนธ โดยการทานาปกดาดวยตนกลาเพยงตนเดยว จะใชเมลดพนธเพยง 3.5 กก./ไรขาวจะแตกกองอกงามดและใหผลผลตสง อกทงยงใชเมลดพนธในอตราทตากวาการทานาแบบหวาน

2. ลดการใชปยเคมและสารเคมทงหมด โดยหนมาผลตปยอนทรยและนาหมกชวภาพทไดจากวสดเหลอใชทางการเกษตรและวสดเหลอใชในครวเรอน เพอนามาใชประโยชนทดแทนปยเคม รวมไปถงการผลตนาหมกสมนไพรเพอนามาใชสาหรบปองกนโรคและแมลงศตรขาว ทดแทนการใชสารเคมใดๆ

3. ลดคาจางแรงงาน โดยหนมาใชแรงงานในครวเรอนเปนหลก และใชวธการไหววานญาตพนองมาชวยเหลอกนหรอทเรยกกนวา "การลงแขก" 2 เพม ไดแก :

168

 

1. เพมผลผลต กลาวคอเมอดนมความอดมสมบรณ ภายหลงจากลดละเลกการใชปยเคมและสารเคมแลวหนมาเขาสกระบวนการเกษตรอนทรย ผลผลตกจะเพมขนตามมาดวย ซงในฤดกาลทผานมาคณทวประสานพนธ สามารถผลตขาวเหนยว กข.6 ไดมากถง 1,323.25 กก./ไร และผลตขาวหอมมะลไดมากถง 1,000กก./ไร ดวยตนทนการผลตเฉลยเพยงไรละ 2,844 บาท เทานน

2. เพมมลคา เนองจากทนเปนศนยผลตเมลดพนธขาวชมชน โดยภายหลงจากการเกบเกยวผลผลตจะจาหนายในรปแบบของเมลดพนธขาว ซงมราคาสงกวาราคาขาวเปลอกโดยทวไป และขาวบางสวนทาการแปรรปเปนขาวกลองและขาวสารเพอเพมมลคา 2 ปฏบต ไดแก :

1. ปฏบตการจดทาบญชฟารมหรอบญชครวเรอน โดยทาการจดบนทกเพอใหทราบถงรายรบ-รายจายและตนทนการผลตทงหมด

2. ปฏบตตนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง ขององคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ซงเปนแนวคดการทาการเกษตรใหมความสข และสรางรายไดอยางยงยนใหกบครอบครว 2 รกษา ไดแก :

1. รกษาสงแวดลอม คนความสมดลใหกบธรรมชาต โดยการลดละเลกการใชสารเคมทกประเภท 2. รกษาสขภาพรางกาย ไมใหเจบไมปวยไมไข เพอใหมความพรอมตอสกบอปสรรคทงปวง

ปจจบนนายทว ประสานพนธ ดารงตาแหนงหมอดนอาสาประจาอาเภอนาเยย เปนปราชญชาวบานและ

เปนผนาเกษตรกรดานการบรหารจดการนาเพอการเกษตร ใชพนทสวนตวเปนแปลงสาธตและจดเรยนรดานการทานาอนทรยแบบครบวงจร

นายทว ประสานพนธ ยงกลาวทงทายอกวา การทานาอนทรยเปนเรองททางาย แตเปนเรองยากถาหากทกคนไมเอาใจใส เกษตรกรชาวนาทกคนจะมความสขและมรายไดอยางยงยน ถายดหลก 3 ลด 2 เพม 2 ปฏบต 2 รกษา และการนาไปใชประโยชนอยางเปนรปธรรม อกทงเกษตรกรจะตองมความขยนและอดทนเปนทตง

169

 

การผลตเชอราบวเวอรเรย เชอราบวเวอรเรย เปนเชอราททาใหเกดโรคกบแมลงไดหลายชนด โดยเฉพาะเพลยตางๆ เชน เพลยกระโดด

สนาตาล เพลยแปง แมลงหวขาว เพลยไฟ เพลยจกจน เพลยออน และหนอศตรพช โรคเชอราจะสรางเสนใยและสปอรสขาวเขาทาลายแมลงศตรพช เปนการลดตนทนการผลตใชแทนสารเคมกาจดศตรพช สปอรของเชอราบวเวอรเรยเมอฉดพนตกไปทผนงลาตวของแมลง ทมความชนเหมาะสม สปอรกจะงอกกานชสปอร แทงทะลผานลาตวแมลงเขาไปในชองวางภายในลาตวแมลง หลงจากนนเชอราจะเจรญเพมปรมาณเปนเสนใยทอนสน ๆ เซลลเมดเลอดในตวแมลงกจะถกทาลาย ทาใหเลอดทอยในตวแมลงมนอยลง แตเชอรากลบมจานวนเพมมากขนเรอย ๆ จนเตมชองวางของตวแมลง ทาใหแมลงเปนอมพาตและตายในทสด หลงจากแมลงตายเชอราจะแทงกานชสปอรทะลผานลาตวออกมาภายนอก แลวสรางสปอร ซงสามารถแพรกระจายไดในธรรมชาต เชอราบวเวอรเรยสามารถทาลายแมลงไดทกระยะ

อปกรณทใชผลต

1. หวเชอราบวเวอรเรย 2. หมอนงความดนแบบลกทง ใชถงนามนขนาด 200 ลตร 3. ถงพลาสตกทนความรอนขนาด 6*12 นว 4. เมลดขาวโพด 5. ตเขยเชอพรอมอปกรณ (เขมเขยเชอ, แอลกอฮอร, สาล, ตะเกยง, กระบอกฉดนา) 6. เตาแกส 7. คอขวด 8. ยางวงเลก 9. ขฝาย 10. กระดาษหนงสอพมพ

วธการผลตเชอราบวเวอรเรย

1. นาเมลดขาวโพดแชนาคางคนไว 1 คน (หรอประมาณ 12 ชวโมง) 2. นาเมลดขาวโพดทแชนาแลว นามาตมเพอฆาเชอประมาณ 15 นาท 3. นาเมลดขาวโพดทตมแลงพงลมเพอคลายความรอน 4. นาเมลดขาวโพดบรรจลงในถงพลาสตกทนความรอน ความจประมาณถงละ ½ กโลกรม แลวนาคอขวด

รดถงพลาสตกไว จากนนใหนาขฝายอดรปากถงไว แลวนากระดาษปดปากถงรดดวยยางวงเลก

170

 

5. นาถงเมลดขาวโพดใสถงหมอนง ความดนแบบลกทง นงประมาณ 3 ชวโมง 6. นาถงขาวโพดทนงแลวออกจากถง เพอลดความรอนใหอนพอประมาณ 7. ทาความสะอาดตเขยเชอโดยใชแอลกอฮอล นาถงเมลดขาวโพดทผงแลวเขาไปในตเขยเชอเพอจะได

ดาเนนการเขยเชอ 8. เมอเขยเชอเสรจแลว ใหนาถงเมลดขาวโพดออกจากตเขยเชอ นาไปวางไวในทรม 9. หลงจากนน 7 วน เชอราบวเวอรเรยจะเจรญเตมโตเตมถงกบรรจเมลดขาวโพด พรอมทจะนาไปใชไดแลว

การใชเชอราบวเวอรเรยควบคมศตรพช

1. เชอราบวเวอรเรย 1-2 กก./นา 20 ลตร โดยแบงนาออกเปน 2 สวน 2. นานาสวนท 1 จานวน 5 ลตร พรอมกบเชอราบวเวอรเรยจานวน 1-2 กก. เพอใหเชอราหลดจากเมลด

ขาวโพดแลวกรองดวยผาบาง ๆ 3. นานาสวนท 2 จานวน 15 ลตร ผสมกบสารจมโบ คนใหเขากน 4. นานาทไดจากขอ 2 และ ขอ 3 มาผสมใหเขากนและคน 5. นาไปฉดพนในแปลงทพบเพลยหรอหนอน โดยใชฉดพนในชวงทมความชนสง (ชวงเวลาเยนทมแสงแดด

ออน ๆ หรอตอนเชาตรกอนพระอาทตยขน) 6. ควรปรบหวฉดใหพนอยางละเอยดฉดไดผลดและไดพนทเพมขน 7. สามารถตรวจสอบผลการควบคมศตรพชไดหลงจากใชเชอราบวเวอรเรยไปแลว 1-3 วน

การผลตเชอแบคทเรย บาซลส ซบทลส (บ เอส) เชอแบคทเรย บาซลส ซบทลส (บ เอส) มคณสมบตสาหรบปองกนกาจดโรคพชทเกดจากเชอรา สาเหต

และเชอแบคทเรยสาเหตของโรคพชไดหลายชนด เชน โรครากเนาโคนเนาในทเรยน โรคเหยวเขยวในพรก มะเขอ ยาสบ โรคใบจดสมวงในตนหอม โรคหวเนาเละในพชพวกขง ขา เปนตน และยงเปนจลนทรย ทไมเปนพษตอมนษย สตว และไมมพษตกคางตอสงแวดลอม

อปกรณในการขยายเชอ

1. หวเชอ Bs. (เชอแหงชนดผง) 60 กรม 2. ถงหมก 150 ลตร 3. ไขไก 5 ฟอง 4. นาตาล 5 กโลกรม

171

 

5. นาเตาห 0.5 ลตร 6. ปมลมใหอากาศ

วธการขยายเชอ 1. เตมนาเปลาลงในถงหมก จานวน 100 ลตร 2. ละลายนาตาลกบนาในถง จากนนใสนาเตาหลงไปคนใหเขากน 3. ตไขแลวเตมลงไปในถง คนใหเขากน 4. ใสหวเชอผงของ Bs. ประมาณ 3 ชอนโตะ 5. คนใหเขากน ตอปมลมเพอเตมอากาศลงไป หลงจากนน 3 – 5 วน สามารถนาไปใชได

การนาเชอบเอสไปใช นาเชอบาซลส ซบทลสไปผสมนาในอตราสวน 1 : 5 (เชอททาการเพาะเลยงไว 1 สวน ตอ นาสะอาด 5

สวน) ราดรองกนหลมกอนลงปลก หรอใชราดบรเวณโคนตน เพอปองกนเชอแบคทเรยสาเหตโรคเหยว และโรคเนาของพช ขอแนะนา ควรใชใหหมดภายใน 15 วน เพอประสทธภาพของเชอสด

แหลงอางอง

http://www.rakbankerd.com/agriculture/page.php?id=6770&s=tblrice http://115.31.159.2/agriculture/page.php?id=1055&s=tblareablog http://innradio-wisanu.blogspot.com/2009/03/blog-post_24.html http://hcsupply.blogspot.com/2008/10/b-subtilis.html

172

 

การปลกมะขามเทศ พชทนแลง รายไดด ออกอากาศวนเสารท 7 พ.ย. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา มะขามเทศ (Manila Tamarind หรอ Madas Tamarind) เปนพชทเจรญเตบโตไดดในเกอบทกสภาพ

พนท ทนสภาพแลง และทนดนเคม แตถาจะปลกแบบเปนการคา ตองคานงถงแหลงนา และตลาดเปนสาคญ เพราะฝกทมคณภาพด ตองมการดแลเรองการใหนาอยางพอเพยง นอกจากนแลวการขนสงผลผลตจากแหลงปลกไปยงตลาด ตองทาไดสะดวก เพราะฝกมะขามเทศทเกบมาแลวจะเกบไดไมนาน จะเนาเสยตองรบขายทนท

การขยายพนธมะขามเทศ สามารถขยายพนธไดหลายวธ เชน การเปลยนยอด การทาบกง การตอนกง แตทนยมไดแกการตอนกง แต

ตนทไดจากการปลกวธเพาะเมลดจะทนแลงไดดมาก เทคนคการตอนกงมะขามเทศ ตองควนกงทบรเวณใตตาประมาณ 1 นว ใชมดคมควนเปลอกนอกแลวลอกออกใหรอยควนกวางประมาณ

1 นว แลวใชขยมะพราวแชนาหมาด ๆ พอกรอยแผลโดยใชถงพลาสตกหม ใชเชอกผกหวและทายมดใหแนน ทงไวอยางนนโดยไมตองรดนาประมาณ 20-25 วน โดยใชหลกพจารณาวาเปนกงเลกหรอกงใหญ ถากงเลกกประมาณ 20 วน ถากงใหญกเลอนเปน 24-25 วน จงตดไปปกชา เมอตดกงตอนจากตนลงถงเพาะชา จะตองทงไวอกประมาณ 2 อาทตย จงนา ไปปลกได การตอนกงควรทาในชวงฤดฝนจะไดผลด

การปลกและปฎบตดแลรกษา การเตรยมดน ควรขดหลมปลกใหมขนาดอยางนอย 50 x 50 x 50 เซนตเมตร ตากดนไวอยางนอย 2 สปดาห ผสมดน

ปลกดวยปยหมกหรอปยคอกประมาณหลมละ 2-3 ปยก การปลก มะขามเทศสามารถปลกไดทงแบบยกรองและเปนพนทราบแบบยกรองและเปนพนทราบ แบบยกรองจะใช

ระยะปลกประมาณ 8-10 x 8-10 เมตร ใน 1 ไร จะปลกไดประมาณ 16-25 ตน สวนในพนทราบจะใชระยะปลกประมาณ 10-12 x 10-12 เมตร ในพนท 1 ไร จะปลกไดประมาณ 10-16 ตน

173

 

การปฏบตดแลรกษา การใหนา ควรมการใหนาอยางสมาเสมอทงในมะขามเทศตนเลกและตนโต สาหรบมะขามเทศตนโตควรงด

ใหนาในชวงกอนออก ดอกเชนเดยวกบไมผลชนดอนๆ เพอใหมะขามเทศพกตวสะสมอาหารเตรยมความพรอมทจะออกดอก และเมอมะขามเทศตดดอกออกฝกแลว จงเรมใหนาตามปกต แตควรระวงในชวงทฝกเรมแก เพราะถาใหนาในชวงนมากเกนไปจะทา ใหคณภาพฝกไมด ฝกแตกเรวขนเมอเนอไมแนนและรสชาตไมด

การใสปย แบงออกเปน 3 ชวงทสาคญคอ 1. หลงจากเกบผลผลตและตดแตงกง ใสปยคอกและปยเคมสตร 15-15-15 หรอ 16-16-16 2. กอนออกดอก ใสปยทมธาตไนโตรเจนตา ๆ เชน 8-24-24 9- 24- 24 3. ใสปยสตร 15-15-15 หรอ 16-16-16 ในชวงฝกเรมแก เพอปรบปรงคณภาพเนอใหมรสชาตดขน โรคและแมลง เนองจากมะขามเทศเปนไมผลทมปญหาเรองโรคและแมลงนอยในชวงออกดอกใหม ๆ ใชสารฆาแมลงผสม

สารกนราฉดพนเพอใหตดฝกดก สวนปญหาเรองแมลงกดกนผวและเมลด ใชสารไมแทคพนทก 15-20 วน และหยดเมอฝกมะขามเทศเรมแตกสวนโรคราใชสารยคารโฟนฉดพนการพนสารเคมปองกนกา จดโรคและแมลงจงควรพนเทาทจาเปนจรง ๆ และควรหยดกอนเกบฝกอยางนอย 15 วน เพอปองกนสารเคมตกคางในฝก ซงจะเปนอนตรายตอผบรโภค เพราะมะขามเทศเมอใกลเกบเกยวเนอจะปรพองทา ใหเปลอกของฝกแตกออก สารเคมสมผสไดโดยตรงเมอทา การพนสาร กาจดศตรพช

สาหรบทางเลอกในการใชนาหมกชวภาพดแลมะขามเทศ สตรนาหมกชวภาพไลแมลง 1. ขาแกจด 5 กโลกรม 2. ยาสบ 1 กโลกรม 3. บอระเพด มากตามความตองการ 4. ฝกคณ มากตามตองการ 5. กากนาตาล 3 ลตร 6. นา 10 ลตร วธการทา : นามาผสมหมกรวมกนไว 25 วน สามารถนาไปใชได

174

 

อตราการใช : นาหมก 1 ชอนแกง ตอนา 20 ลตร ชวยไลหนอน แมลงทกชนด การใหปยเนนการใหปยอนทรยชวภาพแทนการใชเคม จงทาใหประหยดตนทนในการผลต เนองจากมะขาม

เทศมการตอบสนองตอปยอนทรยไดด สาหรบปยอนทรยสตรทใชกบมะขามเทศไดผล มดงน สตรนาหมกชวภาพจากพงปลากระตนการแตกใบ-ยอดออน 1. พงปลานลหรอปลาชนดอนๆ 3 กโลกรม 2. กากนาตาล 2 กโลกรม 3. นา 10 ลตร การทา : หมกทงไว 1 เดอน สามารถนาไปใชได อตราการใช :นาหมก 3 ชอนแกง ตอนา 20 ลตร ฉดพนตอนเยน 7 วนตอ1 ครง จะชวยบารงยอดให

แขงแรง เรงออกยอดออน โตเรว ปยหมกชวภาพสตรบารงตน 1. มะละกอ 2 กโลกรม 2. ฟกทอง 2 กโลกรม 3. กลวย 2 กโลกรม 4. นาเปลา 10 ลตร วธการทา : อเอม 20 ซซ หมกในภาชนะ ขนาดมความจท 100 ลตร ทงไว 7 วน ในทรมไมโดนแสงแดด

ครบ 7 วน วธการใช : กรองเอานา 1 ลตรตอนาสะอาด 200 ลตร ฉดพนตรงโคนตน ทกๆ 7 วน คาแนะนาเพมเตม : ใชไดทงไลแมลง เรงดอกเรงผล ทาใหผลมรสชาตทหวาน อวบ นาทานไดราคา มากกวา

ทสวนอนมลสตวหรอทเราเรยกวาปย ขดโดยรอบโคนตน หางจากตนประมาณ ครงเมตร วางกอนมลสตวโดยรอบกนนาทจะรดไหลออกมา และเมอฝนตก หรอเรารดนานากจะซมซบเอาปยคอกคอยๆซมลงไปในรากตนมะขามเทศ นอกจากไดความสวยงามแลวยงได

ทมา ขอมลและรปภาพ

www.eto.ku.ac.th/neweto/e-book/plant/.../fruit33.pdf http://www.rakbankerd.com/agriculture/page.php… http://www.eco-agrotech.com

175

 

การเลยงแมลงดานา ตอนท 1 ออกอากาศวนเสารท 14 พ.ย. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

แมงดานา ถอเปนแมงอาหารทนยมนามาประกอบอาหารชนดหนง เนองจากใหกลนเฉพาะตวทหอม เมอนามาใสอาหารจะชวยเพมหรอปรบปรงกลนของอาหารใหนารบประทานมากขน อาหารทนยมใชแมงดานาเปนสวนประกอบ ไดแก นาพรกแมงดา ซปหนอไม อาหารประเภทยา เปนตน

แมงดานาจดอยใน Order Memitera ใน Family belostomatidae มลกษณะรปรางรปไข ลาตวแบนยาว ประมาณ 2.5-5 เซนตเมตร ลาตวมสนาตาล มขนขนาดเลกปกคลม มขา 6 ขา ขาคหนาใชสาหรบจบเหยอ การคยหาอาหาร สวนขา 2 ค หลงใชสาหรบการวายนา และการเดน

อาหารของแมงดานา คอ ลกออด ลกปลาขนาดเลกหรอสตวนาขนาดเลก เวลากลางคนชอบบนเขาหาไฟ โดยเฉพาะไฟสมวง ประโยชน

1. ทางดานอาหาร แมงดานาถอเปนแมงทเปนอาหารทนยมอยางมากในปจจบน เพราะมกลนหอมเฉพาะตว ทมาจาก

gland liquid ทเปนฟโนโมนเพศสาหรบดงดดตวอกฝายในการผสมพนธ ทประกอบดวยสารหลายชนด เชน trans-2-hexan-1-yl acetate สารทมกลนหอมนจะมทงตวผ และตวเมย แตจะพบมกลนแรงทตวผมากกวาตวเมย และจะมเฉพาะตวทแกเตมวยทเขาสวยผสมพนธเทานน ตาแหนงของ gland liquid ทเปนบรเวณใหกลนหอมจะอยตรงบรเวณชวงทองคอนไปดานหลง มลกษณะเปนทอยาวสขาว หอหมดวยเยอเมอก

ดวยความมเอกลกษณของกลนทมกลนหอม คนไทยจงนยมนาแมงดานามาประกอบอาหาร เพอใหมกลนของอาหารทนารบประทาน โดยเฉพาะการทานาพรกแมงดาหรอผสมในอาหารอยางอนเพอเพมกลนหรอปรบปรงกลน เชน ใสในซบหนอไม เปนตน

การนาแมงดานามาประกอบอาหาร นยมนาแมงดานามาเผาไฟใหสกกอน เพอใหความรอนกระตนใหมกลนมากขน แลวจงมาตาผสมกบอาหารหรอบดแลวคลกใสอาหาร นอกจากนน ยงสามารถเกบแมงดานาใหสามารถเกบไดนานดวยวธการดองเคมกบนาปลาหรอนาเกลอ

เนองจากแมงดานาในปจจบนเปนทหายาก จงมการสงเคราะหสารเลยนแบบ trans-2-hexan-1-yl acetate ซงจะใหกลนเหมอนกลนแมงดานา มาใชสาหรบปรงอาหาร โดยเฉพาะอตสาหกรรมทานาพรกแมงดาทตองใชในปรมาณมาก

176

 

2. ดานนเวศวทยา แมงดานาพบไดทวไปในนาขาวหรอบรเวณแหลงนาขนาดตน จะพบมากในชวงตนฤดทานาหลงจากนาขง

ในแปลงนาในตนฤดฝน แมงดานาถอเปนสวนหนงของระบบนเวศในแปลงนาหรอแหลงนา มอาหารสาคญทเปนลกออดของสตวครงบกครงนาหรอสตวนาขนาดเลก จงถอเปนผลาชนดหนงทชวยใหระบบนเวศในแหลงนนสมดล การเลยงแมงดานา

การสรางโรงเรอน และการเตรยมบอ บอนาถอเปนแหลงเพาะเลยงสาคญของแมงดานา นยมสรางดวยการกอบอซเมนตหรอซอบอซเมนต

สาเรจรป หากกอเอง ควรกอบอเปนสเหลยมผนผา ขนาดกวาง 2-3 เมตร ยาว 4-5 เมตร กออฐสงประมาณ 0.8-1 เมตร หรออาจเพมขนาดหรอลดขนาดตามความเหมาะสม

สาหรบโรงเรอนจะใชในกรณทเลยงจานวนหลายบอหรอเลยงในบอขนาดใหญ ปลกดวยเสาไมหรอเสาปนเปนสเหลยมผนผาหรอตามลกษณะบอทกอ และคลมดวยมงลวดหรอตาขายขนาดตาถทแมงดาไมสามารถลอดผานได

หากตองการประหยดเงนทนมกนยมกอบอใหสง 1-1.2 เมตร แลวใชมงลวดหรอตาขายคลมปดบนบอแทน ซงไมจาเปนตองสรางโรงเรอนกได

สวนการใชถงซเมนตสาเรจรปหรอถงพลาสตก ควรใหมความสงอยางนอย 1 เมตร ขนไป หรออาจตากวานหากหาไมได แลวใชตาขายหรอมงลวดปดคลมดานบนเหมอนกน

การใสนาเขาบอ ปรมาณความสงของนาทใชเลยงแมงดานา จาเปนตองใหมระดบความสงทใกลเคยงกบธรรมชาตทแมงดานา

เลอกวางไข ทความสงประมาณ 30-50 เซนตเมตร โดยไมควรใหนาตาหรอสงกวาน วสดวางไข โดยธรรมชาต การวางไขของแมงดานาจะวางไขบนลาตนของพชหรอกงไมเหนอนา ดงนน จงจาเปนตองวาง

วสดสาหรบการวางไข เชน ไมไผ กงไม แตหากใหด ควรปลกพชนาในกระถาง เชน ขาว กก ไหล ธปฤาษ แลวนามาวางในบอจะดทสด

การปลอยพอแมพนธ พอแมพนธทใชเลยง ควรมอายตงแต 1 ป ขนไป โดยสงเกตไดจากสของปกทมลกษณะสนาตาล ปนดวย

หลายแถบสดาเขม อตราการปลอย ตวผ 1 ตว ตอตวเมย 2 ตว โดยตวเมย 1 ตว ควรใหมพนทประมาณ 2 ตารางเมตร เพราะตวเมย 1 ตวจะออกไข และฟกเปนตวไดประมาณ 100-200 ฟอง ดงนน หากบอมขนาด 2 x 5

177

 

เทากบ 10 ตารางเมตร จะใชตวเมยประมาณ 4-5 ตว ตวผประมาณ 2-3 ตว สาหรบบอซเมนตหรอถงพลาสตกทรงกลมมกมขนาดเหมาะสาหรบ ตวเมย 1 ตว และตวผ 1 ตว เทานน

การปลอยพอแมพนธจะเรมปลอยหลงการนานาเขาบอประมาณ 2-3 วน เพอปรบคณภาพนากอน โดยเฉพาะบอทสรางใหมจะตองขงนา 14 วน ถง 1 เดอน กอน แลวปลอยนาทง กอนนานาเขาใหม

การเลยง และดแล การปลอยพอแมพนธ และเรมเลยงจะอยในชวงเดอนเมษายน-พฤษภาคม ซงเปนชวงตนฤดฝน ทมอากาศ

ความชน และปรมาณฝนตกทสามารถกระตนใหแมงดานาเรมการผสมพนธ อาหารทใหจะเปนลกปลาขนาดเลก กง ลกออด ลกนา มานาจด หรอสตวนาขนาดเลก โดยการปลอยเลยง

ในบอเพอแมงดานาจบกนอาหารเองตามธรรมชาต เมอแมงดานาออกไข และฟกเปนตวหมดแลว ใหจบพอแมพนธแยกออกเลยงตางหาก หรอจบจาหนาย

หลงจากนน จงเรมอนบาล และเลยงลกแมงดานาใหโตเตมวย การจบแมงดานา แมงดานาทโตเตมวยพรอมทจะจบจาหนายจะมอายประมาณ 8 เดอน ถง 1 ป โดยใหจบจาหนายในชวง

กอนเรมฤดฝนในปถดไป การจบแมงดานาตามธรรมชาต แมงดานาในธรรมชาตมกพบไดตามแหลงนาตน ทเปนแหลงนาขงใหม เชน ทงนา ทงนาราง บอทมนาตน

และพนทนาขงใหมตางในชวงตนฤดฝน การจบแมงดานาธรรมชาตจะเรมจบประมาณเดอนฤษภาคม-กนยายน ทเปนชวงฤดผสมพนธ และวางไข ซง

ชวงนแมงดานาจะมกลนหอมแรงกวาชวงอนๆ เนองจากมการปลอยสารฟโรโมนออกมามาก วธการจบแมงดานาตามธรรมม 2 วธทนยม คอ

1. การงม การจบจะเรมดวยการหาแหลงนาตนตามทงนา และแหลงนาขงตนๆ โดยใหมองหาไขแมงดาทตดกบ

ตนหญาหรอตนขาว หากพบไขใหแลวจะใชวธการมองหาแมแมงดาในนา (หากนาใสพอ) แตหากนาขนจะใชวธการงมหาดวยการกวาดมอเบาๆ งมตามพนรอบตนหญาทมไขอย ซงจะงมเจอไดงาย แตควรระวงการเดนลงนาตองคอยๆเดน และการกวาดมองมตองคอยงมหาเชนกน

2. หลอดไฟลอแมลง เปนการใชหลอดไฟลอแมงหรอแมลงตางๆ เชน หลอดสมวง เปดตลอดเวลากลางคนเพอลอใหแมลง

รวมถงแมงดานาบนมาหาไฟ และตกลงอางทใสนาไวรองรบดานลางหลอดไฟ วธนจะจะบแมงดานาไดมาก และงายเปนวธทงายทสด

178

 

แหลงทมา

http://pasusat.com/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%87%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B2/

179

 

การเลยงแมลงดานา ตอนท 2 ออกอากาศวนเสารท 21 พ.ย. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

“แมลงดานา” เปนแมลงทคนไทยรจกและบรโภคกนมาตงแตอดต และปจจบนถอเปนแมลงทมปรมาณความตองการมากเปนอนดบตน ๆ ของบรรดาแมลงกนไดทงหมด สงผลใหมราคาดตลอดป ทผานมามเกษตรกรสนใจเพาะเลยงแมลงดานาเชงพาณชยกนจานวนมาก แตทวากยงไมไดผลเทาทควร ทงนเปนเพราะขอจากดทงเรองของอาหาร การจดการระยะตาง ๆ สงผลใหมอตราการรอดตา และพบปญหาแมลงดานากนกนเอง

อ.ชาตร ตวนศรแกว อาจารยประจาโรงเรยนสถาพรวทยา จงหวดนครปฐม เปนผหนงทศกษาและพฒนาการเลยงแมลงดานามานานกวา 8 ป จนคนพบรปแบบวธการเลยงแมลงดานาทเหมาะสม จดการงายและไดผลด ทงยงสามารถทาใหมผลผลตไดตลอดทงป ทสาคญรปแบบการเลยงทพฒนาขนมานพรอมทนาไปตอยอดสาหรบเลยงใน เชงพาณชยไดไมยากอกดวย

“แมลงดานาเลยงงาย” หากเขาใจธรรมชาต การเลยงแมลงดานาของ อ.ชาตร จะเนนวธเรยนแบบธรรมชาต โดยในชวงแรกนาพอแมพนธมาลงเลยงในบอดน ขนาดประมาณ 4 ตารางเมตร (เลยงไดประมาณ 300 ตว) มโครงไมไผและตาขายคลมเพอปองกนพอแมพนธหลบหน พรอมจดสภาพบอใหใกลเคยงกบธรรมชาต ปลกไมนาเพอใหเปนทอาศยและวางไขของแมลงดานา ซงกใชเวลาลองผดลองถกนานกวา 3 ป ในทสดกไดวธททาใหแมลงดานาวางไข ซงเปนปจจยสาคญของการเพาะเลยง

“หลงจากเลยงไดสกระยะ กไดขอสรปวาปจจยสาคญททาใหพอแมพนธสมบรณพรอมทออกไข คอ อาหาร ซงไดทดลองใชทงลกปลานล ปลาหางนกยง ป กง ปรากฎวาแมลงดานากสามารถกนไดทกชนด แตถาตองการใหแมลงดานามอตราการวางไขทด จาเปนตองเลยงดวยลกกบขนาดประมาณหวแมมอ จะทาใหตวเมยสมบรณเตมท ทองปองเนองจากมไขอยขางในจานวนมาก”

สาหรบการกระตนใหแมลงดานาวางไข อ.ชาตร ใชวธทาฝนเทยม โดยตดสปรงเกอรไวเหนอบอ เปดนาชวงประมาณ 18.00-23.00 น. ไมควรเปดทงคนเพราะทาใหตวเมยไมวางไข รวมถงนาในบอตองนงและมปรมาณคงท หากทาฝนเทยมแลวระดบนาเพมขนตวเมยกไมยอมวางไขเชนกน ทงนเปนเพราะแมลงดานาจะวางไขบนกอหญาเหนอผวนาประมาณ 3-5 เซนตเมตร หากระดบนาเพมขนเรอย ๆ ตวเมยกลวนาทวมไขจงไมยอมวางไขนนเอง ดงนนบอเลยงควรมรระบายนาเพอใหมระดบคงทอยตลอดเวลาดวย

ทาฝนเทยมประมาณ 4-5 วน หรอไมเกน 1 สปดาห แมลงดานากขนมาวางไขใหเหนตามกอไมนา กลมละประมาณ 100-150 ฟอง ขนอยกบความสมบรณของแมพนธ หลงจากไขเสรจควรแยกตวเมยออกมาพกฟน เพราะหากปลอยไวแมจะกนไขตวเอง แลวนาแมไปเลยงเพอเตรยมผสมพนธตอไป แมตวหนงจะใหไขไดประมาณ 3 ครง

180

 

สวนตวผจะทาหนาทฟกไข โดยมาเกาะทไขในลกษณะทมหวลง หากฝนตกจะชวยปองกนโดยใชสวนหางปดไข แตถาอากาศรอนเกนไปจนไขแหง ตวผกจะลงนาใหตวเปยกแลวขนมาเกาะไขไวตามเดม ซงไขแมลงดานาเมอออกมาใหม ๆ จะมขนาดเลกแลวจะคอย ๆ พองขนตามอาย ประมาณ 10 วน หมวกไขกเปดออก ตวออนทอยขางในกหลนลงนา

“ในกรณทนาไขแมลงดานามาฟกเอง ทาไดโดยตดไมนาทมไขแมลงดามาแขวนไวในนา โดยใหไขอยสงจากระดบนาทซมขนมาตามไมนาประมาณ 1 เซนตเมตร ซงทาใหไขไดรบอณภมและไอนาไดในระดบทเหมาะพรอมทจะฟกออกเปน ตว ถาหอยไขไวตาเกนไปไขโดนนาทาใหเสยไดหรอหากสงกวานกทาใหไข แหงฟกไมออก ซงเคยทดลองนาไขมาฟกไวในรมปรากฏวาไขไมฟก ดงนนพนททเหมาะสมสาหรบการฟกไข คอใหมแสงสองราไรแตกไมควรรอนเกนไปดวย ใชเวลาประมาณ 10 วน ไขกฟกเปนตวหลนลงนาเชนเดยวกน”

“กบ” และ “ลกออด” ปจจยสาคญของการผลตแมลงดานาในธรรมชาตจะสงเกตไดวา หลงจากฝนตกแลวหากแหลงนาไหนมกบมาวางไข กจะเหนไขแมลงดานาอยบรเวณนนดวย ซงถอเปนหวงโซอาหารตามธรรมชาต ขณะเดยวกนหากไมมลกออดหรอกบมาวางไข กจะไมเหนไขแมลงดานาในบรเวณแหลงนานนดวยเชนกน

“จากการเพาะเลยงแมลงดานามานานป ทาใหมขอสรปวา อาหารทดทสดสาหรบแมลงดานา ททาใหตวเมยมความสมบรณและวางไขไดจานวนมาก คอ ลกกบ สวนอาหารสาหรบตวออนของแมลงดานาทดทสดททาใหลอกคราบไดปกต ทกระยะคอ ลกออด ดงนนหากตองการเลยงแมลงดานาใหประสบความสาเรจ จาเปนตองมการเพาะเลยงกบไวเปนอาหารของแมลงดานาดวย”

อ.ชาตร บอกวาไมแนะนาใหเพาะเลยงกบเพอใชเปนอาหารแมลงดานาเพยงอยางเดยว ซงไมคมคา เพราะผลผลตลกกบทออกมามจานวนมาก การจดการกลาบาก แตอยากใหเพาะเลยงกบเพอจาหนายแลวคดเลอกตวผหรอตวทไมสมบรณ มาเปนอาหารของแมลงดานาซงมความคมคากวามาก หรอในกรณตองการเลยงแมลงดานาแลวหวงพงพาลกกบจากธรรมชาตกเปนไปได ยากเชนกน เพราะปรมาณทหาไดในแตละวนไมเพยงพอกบความตองการอยางแนนอน

181

 

การเลยงแมลงดานา ตอนท 3 ออกอากาศวนเสารท 28 พ.ย. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

ตลอดจนการไปซอลกกบมาเพอเลยงแมลงดานากไมคมคาเชนกน เพราะแมลงดานาตวหนงตลอดการเลยงกนลกกบมากถง 10-30 ตว หากใชวธซอเขามา คดราคาเพยงตวละ 1 บาท กขาดทนแลว ขณะทหากมการเพาะเลยงกบไวเอง ซงแมพนธหนงตวใหลกกบไดถง 1,000-2,000 ตว มพนธแมกบแค 2-3 ตว กเพยงพอทจะเลยงแมลงดานาเปนอตสาหกรรมแลว

“สวนตวไมแนะนาใหเลยงแมลงดานาเปนอาชพหลก หรอเรมตนจากการเลยงแมลงดานาเลย เพราะมองวาไมคมคา อยากใหลองเลยงเปนอาชพเสรมมากกวา เชน มการเพาะเลยงกบอยแลวกนาแมลงดานามาเลยงดวย โดยทาในเชงเกษตรผสมผสาน ทาใหการเลยงแมลงดานาราบรนกวาเลยงเพยงอยางเดยว ทงนหากเกษตรกรเลยงกบอยแลวมกมความละเอยดออน เขาใจธรรมชาตของสตว การมาเลยงแมลงดานาจงไมเปนภาระมากนก”

แมลงดานาเปนสตวเศรษฐกจทนาสนใจ ตลาดมความตองการสงทงยงมราคาด ทวาผเลยงตองทาอยบนพนฐานความคมคาดวยไมควรลงทนมากเกนไป ทผานมามผเลยงแมลงดานาหลายรายทเลยงดวยพนฐานความโลภ ตองการเลยงจานวนมากและมการลงทนอยางเปนเรองเปนราว แตทวายงไมเขาใจวธบรหารจดการการเลยงแมลงดานาดพอ ทาใหมตนทนสง ทนแบกรบภาระขาดทนไมไหวและตองเลกเลยงกนไปในทสด

อยางไรกตาม มความเปนไปไดทพฒนาการเลยงแมลงดานาในเชงอตสาหกรรม แตทวาตองพฒนาระบบการเลยงโดยเฉพาะระยะตวออนทมกมปญหากนกนเองทา ใหมอตราการรอดตา ตองพฒนาตงแตระบบโรงเรอนใหมความเหมาะสมสาหรบการเลยง แสงแดดสองราไรเพอใหไมนาซงเปนทอาศยของแมลงดานาเจรญเตบโตไดด พรอมกบพฒนาภาชนะใชเลยงแบบขงเดยว ซงอาจออกแบบกลองพลาสตกใหเปนชอง ๆ เพอเลยงแมลงดานาแตละตว มระบบถายนาไมใหเกดการเนาเสย หรอไมตองยกเปลยนทละใบเหมอนเลยงในขวดพลาสตกทตองใชแรงงานจานวน มาก รวมถงวธการใหอาหาร อาจใหลกออดวายไปมาเพอใหตวออนของแมลงดาจบกนไดตลอดเวลา และหลงจากระยะนไปการเลยงแมลงดานากไมใชเรองยากแลว

“รปแบบทเลยงอยในปจจบนของศนย ฯ เปนเพยงตนแบบใหผทสนใจนาไปตอยอด ซงการพฒนาเลยงเปนอตสาหกรรมมองวาทาไมยาก เพราะทกขนตอนการเลยงแมลงดานาทาไดสาเรจหมดแลว รวาอาหารทดทสดของแมลงดานาคออะไร อาหารสาหรบตวออนตองใชอะไร และระยะไหนมปญหากนกนเองพรอมกบมวธแกไข เพยงแคพฒนาอปกรณการเลยงใหเหมาะสมเทานน ซงเชอวาไมใชเรองยากสาหรบคนไทยอยางแนนอน”

สาหรบตลาดแมลงดานา ซงปจจบนมการนาเขามาจากประเทศเพอนบานปละเกอบลานตว ถอเปนตลาดทใหญมาก จงไมตองกงวลเลยวาเลยงมาแลวจะจาหนายทไหน ซงเชอวามเทาไรกไมพอ รวมถงตลาดตางประเทศ

182

 

ตามรานอาหารไทยในทตาง ๆ ลวนมความตองการแมลงดานากนทงนน แตทวาแมลงดานามอย 2 ราคา ตวผมกลนฉนซงเปนทนยมมากกวามราคาท 20-25 บาท ขณะทตวเมยทกลนฉนนอยกวาราคาอยทตวละ 5 บาทเทานน

ความแตกตางของราคาระหวางแมลงดานาตวผกบตวเมย กเปนขอเสยของการเลยงเชนกน เพราะหากแมลงดาทเพาะเลยงออกมาเปนตวผสวนใหญกทาใหมกาไรมาก ขณะทหากมตวเมยออกมาเยอะ กทาใหมรายไดเขามานอย ซงเปนเรองทกาหนดไดยาก

“ปจจยททาใหแมลงดานาออกมาเปนตวผหรอตวเมย เทาทสงเกตหากเพาะพนธในชวงเดอนกมภาพนธ-เมษายน ลกแมลงดานาออกมาจะเปนตวผมากกวาตวเมย แตถาไปเพาะพนธชวงฤดฝน ลกแมลงดานาทออกมาจะเปนตวเมยมากกวา ซงไมแนใจวาเปนเรองบงเอญหรอเปนปจจยทมผลตอเพศจรง ๆ แตทเพาะพนธออกมาสวนใหญจะเปนในลกษณะน”

แหลงทมา

https://www.facebook.com/agriculturemag/posts/874741272563467

183

 

การเลยงชนโรงเพอการผสมเกสร ออกอากาศวนเสารท 5 ธ.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา ลายคนอาจจะยงไมรจก ชนโรง เพราะวาแมลงชนดนเปนแมลงทไมคอยมใครสนใจจนกระทงเรมมการ

เพาะเลยงเพอเพมผลผลตใหกบสวนผลไม ซงชนโรงนนเปนแมลงประจาถนในประเทศไทยมอย 23 สายพนธดวยกนโดยแตละพนทจะเรยกแมลงชนดนแตกตางกนไป อาท ภาคกลางจะเรยกวา ชนโรง ภาคตะวนออกจะเรยกวา อโลม ภาคเหนอเรยกวา ขตงนและขยา ภาคตะวนออกเรยกวา ขสด ภาคตะวนตกเรยกวา ตงตง สวนภาคใตจะเรยกวา แมลงอง

ชนโรง เปนแมลงทมลกษณะเหมอนกบผง แตแตกตางกนทชนโรงไมมเหลกใน ซงเปนแมลงทไมมอนตรายกบมนษย ซงการดารงชวตของชนโรงจะคลายกบผงเลย เพราะภายในรงจะมการแบงระดบชนชนเหมอนกบผงอาท วรรณะชนโรงนางพญา วรรณะชนโรงตวผและวรรณะชนโรงงาน สวนการหาอาหารกเปนการหานาหวานเหมอนกบผง สงทแตกตางจากผงกคอ ชนโรงไมชอบอยางถนฐานเมอทารงทไหนกจะทารงตลอดไป จนมการรบกวนจะทาการยายรงใหม การเลยงชนโรง

การเลยงชนโรงเรมมาจากเกษตรกรสวนผลไมในจนทบรชอวา คณบญช ดวงเดอน เกษตรกรชาว อาเภอมะขาม จงหวดจนทบร ไดกอตงกลมเลยงชนโรงขนมา เนองจากไดเหนขอดของชนโรงทสามารถทางานไดเหมอนกบผง โดยสาเหตททาใหมการสนบสนนใหเลยงชนโรงกมาจากเมอกอนเกษตรกรสวนผลไมนยมเลยงผงไวผสมเกสรใหกบผลไมเพอใหผลไมทปลกไวตดผลมากยงขน ทาใหผงมความตองการทสงและไมเพยงพอ ลงบญชเลยคดจะนาชนโรงมาเลยงเพอทาหนาทแทนผง ซงกไดผลดเทาผงแถมยงสามารถสรางรายไดทงทางตรงและทางออมเหมอนกบผงทกประการ

การเลยงชนโรงไมใชเรองยากเพยงแตตองหาสถานททมเกสรดอกไมซงเปนอาหารของชนโรง โดยตองมใหชนโรงทงปเพอปองกนไมใหชนโรงยายรง อปกรณทตองเตรยมกคอกลองสเหลยมผนผาขนาดตงแต 25×30 นว จนถง 40 x 60 ซม.สงราว 12 ซม. เจาะดานหนาเทาหลอดกาแฟ ซงจะทามาจากวสดอะไรกไดแตทนยมใชกนจะทามาจากไม โดยนากลองไปวางไวในสวนผลไม และตองเจาะรปหนาหาเทาหลอดกาแฟเพอใหเปนทางเขาและออกสาหรบชนโรง

เมอถงเวลากลางคนถงนาแมพนธพอพนธชนโรงและไขแกซงเกาะกนเปนกลมกอน มาวางไวในกลองสเหลยมทเตรยมไวสาเหตทไมวางตอนกลางวนกเพราะถาชนโรงเจอแสงกจะหนออกจากรงทเตรยมไว หลงจากนน

184

 

ชนโรงกจะทารง ซงสถานททเรานาชนโรงไปเลยงควรเปนสถานทสงบไมมการรบกวนจากภายนอก ชนโรงจะไมยายรงเหมอนผง

ชนโรงสามารถสรางรายไดใหกบเกษตรกรไดทงทางตรงและทางออม รายไดทางตรงกมาจากการขายนาหวานและขายรงชนโรงทมราคาตกรงละ 600 ถง 1200 บาท สวนรายไดทางออมกคอ สามารถนาไปใหเกษตรกรสวนผลไมรายอนเชาไปวางในสวนผลไมเพอใหชนโรงผสมเกสรให โดยคาเชากตกวนละ 30 บาทตอวน ซงตอนนชนโรงยงมผเลยงจานวนนอยแลวความตองการชนโรงกยงมมาก เหมาะสาหรบผทตองการหารายไดเสรมอยางยง

การเลยงชนโรงเพอผสมเกสร

ผงจวมหศจรรยนอกจากจะใหนาผงทมคณคาทางโภชนาการแลว ยงชวยในการผสมเกสรใหทง พชปลก และพชปา ซงมประโยชนมากตอการเกษตร และการขยายพนธไมในปา ชาวเกษตรกรควรหนมาสนใจในความสามารถของชนโรงในการผสมเกสร เปนพเศษโดยเฉพาะ เงาะ ทเรยน มะมวง ทานตะวน

ชนโรง เปนแมลงสงคมกลมเดยวกบผง แตไมมเหลกใน ไมดราย มขนาดเลกกวาผงพนธประมาณ 2 - 3 เทา แพรกระจายอยทวทกภาคของประเทศ มชอพนบานทางภาคเหนอวา ตวขตงน หรอ แมลงขตง ภาคใตเรยก อง ภาคอสานเรยก แมลงขสด ภาคตะวนตกเรยก ตวตงตง หรอ ตวตง ภาคตะวนออกเรยก ตวชามะโรง หรอ แมลงอโลม ชนโรงเปนแมลงทปรบตวเกง มนอาศยในรอยตามซอก โพรงตนไม โพรงใตดน คนเมองกเหนมนไดตามทอเหลก ทอประปา รเสาบาน ไปจนถงรเสาไฟฟาคนสมยกอนนาปลองทชนโรงกอเปนทอยาวมาเปนเชอไฟ ยางไม และไขผง นกสะสมพระนามาอดฐานพระเครอง ชาวอสานนามาอดรแคน แผนไมระนาดเอก โปงลาง แตประโยชนของชนโรงทสรางความตนตะลงใหชาวโลกหนมาสนใจ คอ ความสามารถของชนโรงในการผสมเกสร

การเลยงชนโรงเพอผสมเกสร กอประโยชนแกเกษตรกรโดยตรง เพราะการตดผลของพชผลหลายชนดตองอาศยการผสมเกสรทมประสทธภาพของ ชนโรง ผลผลตของพชผลทเพมขนคานวณเปนเมดเงนออกมาแลวมจานวนมหาศาล วธการเลยงกไมยาก สามารถนามาเลยงในกลองขนาดเลก ใชเนอทในการเพาะเลยงนอย และเคลอนยายกลองไปตามไรในสวนทตองการใชชนโรงผสมเกสรไดสะดวก ปจจบนแรงงานในการผสมเกสรของชนโรงกระจายอยตงแตภาคเหนอจรดใต และคาดวาชนโรงจะไดรบการสงเสรมใหเกดการเลยงอยางแพรหลาย

เทคนคการแยกขยายพนธชนโรง การเลอกชนโรงทพรอมจะ นามาใสในกลองเลยง หรอจะนาออกจากขอนไมตามธรรมชาต การนาชนโรงจากขอนไมตองเปนชนโรงทมตวเตมวยและตวออนพรอมดกแด ทมปรมาณพอสมควร และมอาหารถวยเกสร และถวยนาหวาน อตราสวนทสมบรณ สงเกตจากปรมาณตวเตมวย ทมการบนเขาออกมาก และทกเทยวบนมความสมาเสมอในการหาอาหาร โดยปฏบตดงน

1.การแยกขยายพนธชนโรง ชวงทเหมาะสมตองเปนชวงทมอาหารสมบรณ (ชวงฤดฝน)

185

 

2.ตรวจดปรมาณ (ไข ดกแด ตวเตมวย) ใหมปรมาณสมดลและจานวนเหมาะสมกอนทาการแยกรง 3.การ แยกไข ดกแด ตวเตมวย (ชนโรงทเลยง) ปรมาณครงหนงของเดมโดยมหลอดนางพญาตดไปดวย

และนาไปใสในรงใหม โดยรงใหมตองแหงไมชน ชนโรงพเลยงจะชวยกดหลอดดกแดตวเตมวยออกจากหลอดตวออน ถาไมมชนโรงพเลยงจะทางานใหดกแดในหลอดตวออนตาย เนองจากชนโรงพเลยงชวยกดใหอกจากหลอดดกแด พรอมกนนตองทางานการสารวจดนางพญา หรอหลอดนางพญาใหสมพนธกบกลมหลอดไข และหลอดดกแด เพอรงชนโรงจะไดมนางพญา และพรอมออกเปนตวเตมวย และทาการผสมพนธกบชนโรงตวผ

4.ถวยอาหาร (ถวยเกสร และถวยนาผง) นาใสลงในรง โดยวางใกลปากทางเขาออกของรง 5.นาไข(ขชน) มาแปะบรเวณทางเขาเพอลอตวเตมวยชนโรงงานใหกลบเขารงเพาะเลยง 6.ปด ทาเขารงชนโรง(รงเดม) ดวยไขชนโรงหรอกระดาษแลวจงนาชนโรงทมนางพญา หรอรงเดมออกหาง

จากจดเดมประมาณ 20-30 เมตร และนารงชนโรงททาการแยกขยาย (รงใหม) มาตงไวทเดม เพอใหชนโรงงานกลบเขารง ทาใหปรมาณชนโรงมากขน

7.การแยกรง เลยงชนโรง ควรเตรยมวสดกนศตรชนโรง โดยเฉพาะพวกมดทชอบกนนาหวาน เพราะมดนจะเขาไปกนนาหวาน และทาลายหลอดดกแดของชนโรง ทาใหการแยกขยายชนโรงเสยหาย การปองกนโดยการใชนา หรอนามนเครองเกาทาตามขาตง หรอหลกทจะนารงชนโรงไปตงเลยงและขยายพนธ

8.ชดปฏบต การ(เสอผา) ในการแยกขยายชนโรง ควรเปนชดทาจากผารมและมสออน ๆ เชน สขาว เพราะชนโรงจะเสยหายนอยกวาผาสเขม ถาเปนสเขม เชนสดา หรอสนาเงนเขม ชนโรงงานจะกดและเกาะตดผา โดยจะกดแบบไมยอมปลอย และตายในทสด และควรสวมหมวกตาขาย ใสถงมอ ทกครงทปฏบตงาน

แหลงอางอง

https://th-th.facebook.com/agriculturemag/photos/a...81424.../854579737912954/ http://www.thaiarcheep.com/%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A3% E0 % B8 % 8 7 -%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5.html

186

 

การปลกสาเก ตอนท 1 ออกอากาศวนเสารท 12 ธ.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

สาเกเปนไมถนรอน เปนไมผลทเจรญเตบโตเรว โดยเฉพาะในชวงแรก ใบใหญเปนแฉกลก ใบหนาเปนมนสวยงาม จงมกจะใชปลกเปนไมประดบไดดวย ดอกตวผ ตวเมย อยบนตนเดยวกน แตแยกกนคนละดอก ผลสาเกมลกษณะกลมรคลายผลขนน ยาว 5-7 นว โดยปจจบนมการปลกสาเกกนมากขนกวาแตกอนมาก อนเนองมาจากในสมยนนยมปลกเปนไมประดบทใหรมเงา แตสวนใหญทเราๆ ทานๆ เคยไดยนกนมากคอการนาสาเกมาทาขนมหวานอยาง สาเกเชอม สาเกแกงบวด ขนมสาเก ฯลฯ ซงเปนขนมทมความอรอยแตตองใชกรรมวธในการทาคอนขางนาน

สาเกสามารถปลกไดทวไปในทกภาคของประเทศไทยเนองจากเปนพชทไมคอยเลอกดนปลก มกปลกไดทงในดนทราย ดนเหนยว ดนรวน และดนลกรง แตอยางไรกตามดนทตนสาเกชอบคอ ดนรวนทอดมดวยอนทรยวตถ หรอดนเหนยว ดนทราย ทไดรบการปรบปรงจนรวนซยดแลว สวนปรมาณนาฝนนนไมควรนอยกวา 50 เซนตเมตร ตอป จงสามารถปลกไดทวไปในประเทศไทย สงทสาคญอกประการหนง คอ พนทปลกสาเกตองไมเปนทลมนาขง เพราะสาเกไมชอบดนแฉะ และไมทนตอนาทวม การปลกในททนาขงแฉะจะทาใหตนสาเกเตบโตชา นอกจากนสาเกยงเปนพชทชอบอากาศรอน แดดจด จงไมควรปลกในทรมหรอใตตนไมอนๆ

พนธและการขยายพนธ พนธของสาเก สาเกมอย 2 พนธ คอ 1) พนธขาวเหนยว ลกษณะผลใหญ เนอแนน เมอเชอมเนอจะเหนยวหนบ ไมรวนซย เปนพนธทนยมปลก

กนทวไป 2) พนธขาวจาว ผลมกยอมกวาพนธขาวเหนยว เนอคอนขางหยาบ รวนซย เหมาะแกการทาแปง ไมคอย

นยมปลกกนมากนก การขยายพนธของสาเก วธขยายพนธ ทนยมทากนมากคอ การสกดราก ซงมวธการทาดงน 1) เลอกรากทโคนตนทมขนาดเสนผาศนยกลาง 1/2 - 2 นว 2) ใชมดหรอสวตดรากใหขาดแลวทงไว

187

 

รากนนจะแตกหนอออกมาเปนตน อาจไดตนเดยวหรอหลายตน ถาแตกหนอออกมาหลายตนใหสกดแยกออกเปนตนๆ แลวขดออกมาปลกชาในดนปลกและตงทงไวในทรมราไรกอน เมอเตบโตแขงแรงดแลวจงนาไปปลกหรอจาหนายตอไป

นอกจากนเนองจากสาเกเปนพชทไมมเมลด ดงนนการทาบกงจงไมนยมทากนเพราะไมมตนตอนนเอง แตอาจใชไดบางในกรณทตองการเปลยนพนธจากพนธหนงเปนอกพนธหนง สวนการตอนกไมคอยนยมเพราะสาเกออกรากยาก และวธการตอนกยงยากกวาการสกดราก แตถาจะใชวธการตอน ควรตอนตนทอายยงนอยซงจะออกรากไดงายกวา

การปลก โดยทวไปมกนยมปลกโดยมจานวนตนสาเกไมมากนก เพยงเพอใชเปนไมประดบใหรมและใหผล ดงนนการ

เตรยมดนจงไมจาเปนตองคานงถงมากนก สงทสาคญจงอยทการเตรยมหลมปลกใหด หลมปลกควรขดใหมขนาด กวางxยาวxลก 50-100 เซนตเมตร ขนอยกบลกษณะของดน ถาดนดรวนซย มเศษไมใบหญามาก การขดหลมปลกใหขดขนาดเลกกสามารถทาได แตถาดนไมคอยดควรขดใหกวางเพอจะไดมโอกาสปรบปรงดนในหลมปลกใหดขน

สาหรบการปลกตนสาเกจานวนหลายตน ตองเวนระยะเพอใหตนสามารถเตบโตอยางเตมท ซงหาดาเนนการปลกเปนสวนขนาดใหญ ควรใชระยะระหวางตนและระหวางแถวขนาด 8 x 10 หรอ 12 x 10 เมตร สวนการปลกในบานจะใชระยะถกวานกสามารถทาได ขนอยกบขนาดของพนท แตไมควรปลกใหชดกนมากนกเนองจากจะทาใหทรงตนไมสวยงาม

เมอทาการขดดนในหลมเรยบรอยแลว ใหดาเนนการตากดนไวประมาณ 10-15 วน ควรนาเศษใบไมใบหญา ปยคอกใสเพอรองกนหลม จากนนจงนาปยคอกหรอปยหมกผสมกบดนทขดขนมาแลวใสลงไปในหลมตามเดม นอกจากนเมอดาเนนการเตรยมดนปลกเสรจเรยบรอยแลว สามารถนาตนสาเกมาปลกไดเลยหรออาจทงไวระยะหนงเพอใหดนยบตวกอนกจะเปนการดสาหรบการปลกตนสาเก

ตนพนธสาเกทจะนามาปลกนนสวนใหญมกอยในภาชนะปลก เชน หมอดน กระถาง เปนตน และเมอจะนาตนสาเกออกจากภาชนะ ควรทาดวยความระมดระวงและอยาใหกระเทอนราก ถาอยในหมอดนทมปากสอบเลก เวลาจะปลกใหทบหมอใหแตกและอยาพยายามถอดออกเพราะจะกระเทอนราก เมอนาตนออกจากภาชนะไดแลวนาไปวางในหลมปลก กลบดนใหแนน หาไมปกเพอผกตนกนลมโยกเนองจากใบสาเกมขนาดใหญจงรบลมไดด การปลกใหมๆ จงตองมหลกปกผกตนสาเกเสมอ เมอดาเนนการปลกเสรจแลวดาเนนการรดนาใหชมทนท

สาหรบการใหนานนควรมการใหนาอยางสมาเสมอในระยะแรก ไมควรปลอยใหดนแหงจนกวาตนสาเกสามารถตงตวได หากตนสาเกมการตงตวทดแลวสามารถใหนาในระยะทหางออกไปบางกได นอกจากนสาหรบการปลกในฤดฝนจะชวยใหตนสาเกตงตวไดเรวเนองจากอากาศไมรอนจดและไดรบนาฝนอยเสมอ

188

 

การดแลรกษาตนสาเก สาเกเปนพชทไมตองดแลเอาใจใสมากนก โรคและแมลงจงไมคอยมารบกวน ทสาคญคอการใหนาอยาง

สมาเสมอในระยะแรกจนตนสาเกอายได 1 ป จงจะสามารถเจรญเตบโตไดอยางแขงแรง แตอยางไรกตามเพอใหตนสาเกสามารถเตบโตอยางสมาเสมอไมแคระแกรน ควรใหนาในชวงฤดแลงหรอในขณะทฝนทงชวงไมตกเปนระยะเวลานาน ควรจะใหนาสปดาหละ 1-2 ครง โดยสงเกตความชมชนของดนประกอบดวย และเมอตนสาเกเจรญเตบโตจนถงในชวงทใหผลแลวนน ในขณะทตนสาเกออกดอกใหทาการงดการใหนาระยะหนง เมอดอกบานและตดผลแลวจงใหนามากขนเพอบารงผลใหเตบโตและมคณภาพด

นอกจากนควรดายหญาอยเสมอ ไมควรปลอยใหขนรกรงรงแยงอาหารจากตนสาเก และควรจะพรวนดนเปนครงคราวเพอชวยใหตนสาเกเจรญเตบโตรวดเรว แขงแรง และใหผลดก เมอตนสาเกเจรญเตบโตไดพอสมควร กงทอยตาๆ ทอยตดพนดนใหทาการตดออก และทาการตดกงทสงขนมาจากพนดนประมาณ 1 เมตรออกใหหมดเพอใหตนสาเกโปรง อากาศถายเทไดด และดแลรกษางาย รวมทงเปนการปองกนโรคแมลง ตนสาเกจะใหผลหลงจากปลกประมาณ 3-5 ป ขนอยกบขนาดของตนทนามาปลกและการดแลบารงตน ถานาตนใหญมาปลกและทาการบารงรกษาทดกสามารถใหผลไดในเวลา 3 ป โดยปกตแลวตนสาเกจะใหผลปละครงโดยจะเรมออกดอกในเดอนธนวาคม-มกราคม และผลจะแกในเดอนเมษายน-พฤษภาคม อายผลแกประมาณ 6 เดอน แตบางครงกใหผลปละ 2 ครง จงอาจมกเหนผลสาเกอยบนตนเสมอ

189

 

การปลกสาเก ตอนท 2 ออกอากาศวนเสารท 19 ธ.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

คณคาอาหารและสรรพคณ สาเกเปนผลไมทมกลนหอมชวนรบประทานและรสกเอรดอรอย วธการรบประทานสาเกนนใหนาไปนง

รบประทานแทนขนมปงกได หรอนาไปเชอมเพอรบประทานกได จากการศกษาวจยโดยคณไดแอน เรโกน ผอานวยการสถาบนสาเกทเกาะกาวายรฐฮาวาย ผรกงาน

การศกษาเรองสาเกเปนชวตจตใจ ไดกลาววาทกๆ 4 วนาท จะมคนในโลกตายเพราะความอดอยากหวโหย 1 ราย และผทอดอยากหวโหยกวา 80 เปอรเซนต อาศยอยในเขตรอนและเขตใกลเขตรอน ดงนนตนสาเกสามารถชวยแกปญหาเกยวกบความมนคงดานอาหารได เพราะตนสาเกออกลกดกและเปนผลไมทมคณคาทางโภชนาการ และยงสามารถปลกเพอเปนอาหารสาหรบประชาชนไดในชวงฤดแลง

ตนสาเกซงมกวา 120 พนธนน มการปลกมานานกวา 3,000 ปแลว และเปนตนไมทออกลกดก ซงนาไปกนเปนอาหารไดมากทสดประเภทหนง ซงในหนงฤดนนตนสาเกอาจออกลกถง 200 ผล ทเกาะมาวและเกาะกาวาย ซงเปนทตงของสถาบนสาเกทศกษาเกยวกบตนสาเกอยางเปนจรงเปนจง และเปนทสะสมตนสาเกพนธตางๆ เอาไวใหชมกนมากทสดในโลก คณไดแอน เรโกน กลาววา คณคาทางโภชนาการของสาเกทดกวาขาวขาวในแงของเสนใย อกทงยงมคารโบไฮเดรต วตามนเอ และธาตอาหารอนๆ เชน แคลเซยม และโปรแตสเซยม นอกจากการนาสาเกมากนเปนอาหารแลว ไมจากตนสาเกยงสามารถนาไปทาเปนเครองประดบและกอสรางบานเรอนไดอกดวย

ประเทศราว 80 แหงในโลก ซงสวนมากเปนหมเกาะในเขตรอน ยานมหาสมทรแปซฟก นยมปลกตนสาเกเปนอยางมาก แตเนองจากตนสาเกเปนตนไมทไมมเมด ตองอาศยการตดรากมาปลก (ยกเวนตนสาเกบางพนธ) ซงเปนวธการทยงยากกวาการเพาะเมลด ดงนนคณไดแอน เรโกน และทมงาน ทาการแกไขปญหาดวยการเพาะเลยง เนอเยอเพอใหการแพรพนธตนสาเกเปนไปไดอยางรวดเรว นอกจากนเนอสาเกทอดมไปดวยคารโบไฮเดรต ใหพลงงานสง มแคลเซยม วตามนเอ และวตามนบ แลว เนอสาเกยงมสรรพคณปองกนการเกดโรคหวใจ ความจาเสอม และโรคกระดกผในผหญงทอยในวยหมดประจาเดอน

ประโยชนของเนอสาเก 1) มวตามนหลายชนด ซงชวยตอตานอนมลอสระในรางกาย 2) ชวยลดระดบคอเลสเตอรอลและไตรกลเซอไรดซงเปนสาเหตของโรคหวใจ โดยชวยเพมระดบไขมน

ชนดด (HDL) และชวยลดระดบไขมนเลว (LDL) 3) เสนใยอาหารจากสาเก ชวยลดการดดซมของนาตาลในรางกาย มนจงชวยควบคมโรคเบาหวานได

190

 

4) ชวยในการทางานของลาไสและระบบขบถาย ชวยควบคมการเคลอนไหวของลาไส ชวยกาจดสงตกคางในลาไส และชวยลดความเสยงของการเกดโรคมะเรงลาไสใหญ

5) ตนสาเก นยมปลกตามบานจดสรรทวไปเพอเปนไมประดบและใชเปนรมเงา 6) ผลสาเกสามารถนามายาง ตม อบ หรอนามาเชอมได ใชทาเปนขนมสาเก เชน แกงบวด สาเกเชอม

เปนตน 7) มการนาสาเกไปปนเปนแปง เพอนามาใชทาเปนขนมปงกรอบ 8) สาหรบชาวอนโดนเซยจะนยมนาสาเกไปอบกรอบใชรบประทานเปนอาหารวาง 9) ประโยชนสาเก ยางของตนสาเกนยมนามาใชเปนชนยาเรอ 10) ดอกสาเก สามารถใชไลยงได 11) เนอไมสามารถนามาใชทาเครองประดบ และทาเปนสงปลกสราง หรอนามาสรางบานได 12) สาเกสามารถนามาสกดเปนผลตภณฑ ใชเปนสวนผสมในเครองสาอางบารงผว ใชทาเปนสารทาให

ผวขาว (Skin whitening agent) ขอมลทางยาสมนไพร

1) เนอไม เนอไมของตนสาเกยบยงการสรางเมลานน สามารถทาใหสผวจางลงโดยไมกออาการอกเสบตอผวหนง สารสกดจากเนอไมตนสาเกจงมศกยภาพทอาจนามาใชประโยชนเปนสารททาใหผวขาว (skin whitening agent)

2) ผล นอกจากอดมไปดวยคารโบไฮเดรต แคลเซยม วตามนเอ และวตามนบ มสรรพคณปองกนการเกดโรคหวใจ ความจาเสอม และโรคกระดกผในผหญงทอยในวยหมดประจาเดอนดงทกลาวไปแลวนน เนอผลของสาเกไดนามาผลตแปรรปโดยนาสารสกดมาเปนสวนผสมของครมบารงผว เครองสาอางค สวนของดอกใชทาเปนยาไลยง

3) เปลอกตน สวนของเปลอกตนใชเปนยาปรบประสาททาใหผอนคลายความตงเครยด ทาใหกระชมกระชวย ชวยปรบสมดลของรางกาย ชวยเพมสมรรถภาพทางเพศ โดยใชสวนเปลอกตนอยางเดยว นามายางไฟจนแหงแลวตมกนแตนา

4) ราก รสเบอเมาซงในตารายาโบราณใชรากเปนยารกษากามโรค ซงคนในยคสมยกอนเปนกนแพรหลายทงชายและหญง โดยฝนรากสาเกผสมกบนาดมวนละครง ครงละไมเกน 1 แกวตะไล จะคอยๆ ทเลาและหายไดในทสด

5) ยาง ยางสาเกมลกษณะสขาวขน มในทกสวนของตน นยมนามาใชเปนยาชนเรอ และยงใชในการรกษาหต กลาก เกลอนไดดวย

191

 

ขอควรระวง : ผปวยทเปนโรคหนองใน ซฟลส หามรบประทานผลสาเกทเกอบสกหรอสกแลวโดยเดดขาด เนองจากจะทาใหเชอขยายตวและจะขยายแผลใหลกลามมากยงขน

เอกสารอางอง

กลมงานสงเสรมและพฒนาเกษตรอนทรย สวนสงเสรมและบรการพฒนาคณภาพสนคา สานกพฒนาคณภาพ

สนคาเกษตร กรมสงเสรมการเกษตร (2558) การปลก “สาเก”. สบคนจาก https://www.agriqua.doae.go.th/organic/general/b2.pdf วนท 27 ต.ค. 2558

เกษตรกรกาวหนา (2558) สาเก..ไมถนรอน..นยมปลกเปนไมประดบ . สบคนจาก https://www.facebook.com/agriculturemag/posts/908331785871082 วนท 27 ต.ค. 2558

ความรเรองอาหารและสขภาพ (2558) ประโยชนของสาเก. สบคนจากhttps://www.facebook.com/FoodandHealthforyou/posts/824675904248090:0 วนท 27 ต.ค. 2558

ไทยอาชพ (2558) สาเก ผลไมพนบานทมประโยชนมากอยางคาดไมถง. สบคนจาก http://www.thaiarcheep.com/สาเก-ผลไมพนบานทม.html วนท 27 ต.ค. 2558

ปาลด (2557) สาเก ขาวเหนยว. สบคนจาก http://www.bansuanporpeang.com/node/28300 วนท 27 ต.ค. 2558

พรณ (2558) สาเก. สบคนจาก http://pirun.ku.ac.th/~b521010240/page3.htm วนท 27 ต.ค. 2558 ฟรนส (2556) สาเก สรรพคณและประโยชนของตนสาเก 22 ขอ ! สบคนจาก

http://frynn.com/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%81/ วนท 29 ต.ค. 2558 สานกงานขอมลสมนไพร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล (2558) สาเก สรรพคณ คลายความตงเครยด

รกษา หต กลาก เกลอน ปองกนโรคหวใจ ความจาเสอม มรสหอมหวาน. สบคนจาก http://www.thiposot.com/modules.php?name=Web_Board&file=view&No=1296 วนท 29 ต.ค. 2558

192

 

การเลยงไกพนเมอง ตอนท 1 ออกอากาศวนเสารท 26 ธ.ค. 58 เวลา 20.30-20.55 น.

โดย นายวสนต ชณหวจตรา และนายวรวย รายา

1. ความรเบองตนไกพนเมอง 1.1 ความสาคญและประโยชนของการเลยงไกพนเมอง

ปจจบนประชาชนนยมรบประทานไกพนเมองกนมาก แมวาประชาชนจะนยมเลยงกนอยทวไปกตาม แตไกพนเมอง กยง ไมเพยงพอตอความตองการของตลาด หรอประชาชนผรบประมาณเนอไกพนเมอง ทงนเพราะผทเลยงไกพนเมองในชนบทโดยทวไป ใชวธการเลยงแบบปลอยใหไกพนเมองหากนเองตามธรรมชาต และเลยงเปนจานวนนอย จะใหอาหารบางเปนบางครงคราว จงทาใหไกพนเมองเจรญเตบโตชาและเปนโรคตายจานวนมาก ทง ๆ ทไกพนเมองมลกษณะเดน คอ เลยงงาย มความตานทานโรคสง เนอเปนทนยมรบประทาน เพราะมรสชาตดดงนน หากผทเลยงไกพนเมองมการศกษาวธการเลยงไกพนเมอง ใหเขาใจ พรอมทงมการดแลปองกนรกษาการเกดโรคตาง ๆ กจะทาใหผลผลตไกพนเมองดขน สามารถจาหนายไดราคาด เปนการเพมพนรายไดใหกบผทเลยงไกพนเมองอกทางหนงดวย หากมองใหกวาง ๆออกไปอกไกพนเมองจะชวยใหธรรมชาตม ความสมดลในระบบไรนา คอ จะชวยจกกนแมลงททาลายตนพชบางอยางการเลยงไกพนเมองมประโยชน ดงน

1) ทาใหผเลยงไกพนเมองมอาหารทดมคณภาพไวรบประทานเนอไกพน เมองและไขไกพนเมองทาใหเดกเจรญเตบโตเรว และชวยบารงสมองใหมสตปญญาด เฉลยวฉลาด

2) ทาใหผเลยงไกพนเมองมรายไดเพมขน เพมขน เพราะไมตองเสยเงนไปซอเนอไกพนเมองและไขไกพนเมองมารบประทาน สามารถเอาเงนนนเกบไวซอสงอน ๆ ทจาเปนและหากผทเลยงไกพนเมองเลยงไวจนเหลอรบประทานแลวก สามารถนาไกพนเมองไปขายเพมรายไดใหกบครอบครวดวยอกทางหนง

3) มลไกเปนปยคอกทมธาตอาหารของพชสง มลไกเปนผลพลอยไดอยางหนงของการเลยงไกพนเมอง เปนปยตนไมตาง ๆ ไดด และเปนอาหารเลยงปลากได เนองจากมลไกพนเมองมธาตอาหารมากมาทงไนโตรเจน โปรตน แคลเซยม และฟอสฟอรส

4) ไกพนเมองสามารถเลยงเปนอาชพได เนองจากไกพนเมองขายไดราคาดมากทงตวผและตวเมย หรอสามารถเลยงเปนงานอดเรกกได ซงกจะทาใหมรายไดเพมพนยงขนอกทางหนงดวย

5) ไกพนเมองเลยงงายและมความตางทานโรคสง สามารถปลอยใหหากนอาหารทมอยตามธรรมชาตไดโดยไมตองเสยเวลาในการเลยงดเหมอนไกพนธอน ๆ

6) การเลยงไกพนเมองสามารถชวยแกความเครยด ความหงดหงดได เปนการผอนคลายอารมณไดเปนอยางด และเปนการใชเวลาวางใหเกดประโยชน

193

 

1.2 คณสมบตลกษณะทดของไกพนเมอง ไกพนเมองมขอดหลายอยางดวยกน ถาผทเลยงไกพนเมองหมนคอยสงเกตการเลยงจะมองเหนได

ชดเจน ดงน 1) ไกพนเมองใชเวลาเลยงไมมาก ตองมการอนบาลลกไกพนเมองระยะแรกเกดนดหนอย หลงจากนนก

ปลอยใหหาอาหารกนเองตามธรรมชาต เปนการชวยทนคาอาหารได และใหอาหารเสรมบาง ไกพนเมองจงจะเจรญเตบโต บางทผทเลยงไกพนเมองไมตองมการอนบาลลกไกระยะแรกเกดเลยกได โดยปลอยใหแมไกพนเมองฟกไขและเลยงลกจนถงระยะทแมและลกไกพนเมองแยกออกจากกน

2) ในปหนง ๆ แมไกพนเมองจะไขและฟกไข 3-4 รนตอป แมไกตวหนงจะฟกลกออกมาประมาณ 8-12 ตว ทงปแมไกพนเมอง 1 ตว จะใหลกประมาณ 30-40 ตว ทาใหผทเลยงไกพนเมองมไกพนเมองกนตลอดป

3) เมอพดถงไกพนเมองแลว จะมรสชาดอรอย เนอไกพนเมองมไขมนนอยและใหคณคาทางอาหารสงจงเปนทตองการของตลาด เพราะประชาชนนยมรบประทานไกพนเมองเปนหลกมากกวาไกพนธอน ๆ

4) มผทเลยงไกพนเมองหลายรายทสามารถเลยงไกพนเมองเปนอาชพไดอยางด เนองจากไกพนเมองมราคาสง ขายไดราคาดทงตวผและตวเมย จงยดเปนอาชพหลกไดอยางสบาย ซงนบเปนอาชพทนาสนใจมากทเดยว

5) ไกพนเมองเลยงงายมความตานทานโรคสง สามารถเลยงแบบปลอยได ไมเสยเวลาเลยงดมาก และกนอาหารทมอยตามธรรมชาตไดไมเหมอนไกพนธอน ๆ

1.3 การเลอกสถานทเลยงไกพนเมอง สถานทเลยงไกพนเมอง นบเปนปจจยทบงบอกความสาเรจของการเลยงไกพนเมองไดเปนอยางด

ดงนน ผทเลยงไกพนเมองควรใหความสนใจการเลอกสถานทเลยงไกพนเมอง ควรพจารณาสงสาคญ ดงน 1) ควรเปนทเนนและเปนทระบายนาไดด เพราะเมอถงฤดฝนเวลาฝนตกลงมานาจะไดไมทวม หาก

บรเวณใกลเคยงกนเปนทนากจะดมาก เนองจากเมอถงฤดเกบเกยวขาว ขาวทตกหลนจะเปนอาหารของไกพนเมองทเลยงอย

2) ใกลแหลงนาจด การเลยงไกพนเมองจาเปนตองมนาจดทสะอาดใหกนตลอดเวลา จะชวยใหการเลยงไกพนเมองประสบความสาเรจมากยงขน ถาไกพนเมองขาดนาแลว การเจรญเตบโตของไกพนเมองอาจลดลงได

3) สถานททจะเลยงไกพนเมองนน ไมควรเปนททเคยมโรคระบาดมากอน 4) ควรอยหางจากแหลงชมชนพอสมควร ทงนเพอปองกนไมใหกลนและเสยงไปรบกวนหรอไปทา

ความราคาญใหกบชาวบางใกลเคยง 5) อยใกลเสนทางคมนาคม เพอเปนการประหยดคาขนสง ไมวาจะเปนการขนอาหาร วสดในการเลยง

เขามา หรอขนไกพนเมองออกไปจาหนาย ตองทาไดงายและสะดวก

194

 

6) บรเวณทเลยงไกพนเมอง ควรมตนไมเพอบงแสงแดดในตองกลางวนหรอตอนบาย จะชวยใหสถานทเลยงไกพนเมองมความรมเยนทาใหไกพนเมองไม เครยดเกนไป การเจรญเตบโตของไกพนเมองกเปนไปตามปกต

7) จะตองไมไกลจากบานพกของผทเลยงไกพนเมองมากเกนไปนกทงนเพอสะดวกในการดแล 8) บรเวณทเลยงไกพนเมอง ควรอยในททปลอดภยจากขโมยและสตวรายตาง ๆ เชน ง พงพอน และ

สนขดวย 1.4 พนธไกพนเมอง

1) สายพนธเหลองหางขาว ไกเหลองหางขาว มถนกาเนดแถวภาคเหนอของไทย บานหวเท ตาบลบานกราง อาเภอเมอง

จงหวดพษณโลกเปนแหลงกาเนดไกพนธเหลองหางขาวพนธดสายเลอดแท นอกจากนยงเปนทนยมเลยงกนทวไป ประเภท ไกเหลองหางขาว เปนไกขนาดกลาง นาหนกตว เพศผ 3-4 กโลกรม ตวเมยหนก 2 กโลกรม ขนไป สของเปลอกไข สขาวนวล

ไกเหลองหางขาว คอ ไกพนเมองของไทยสายพนธหนง ซงพฒนามาจากไกบานพนธกะตงอ หรอไกอ มมาพรอมคนไทยโบราณ พบคนนาไกมาชนกนในสมยสโขทย เมอชาวบานวางเวนจากการทาไรทานา ใครใครทาอะไรกได กนาไกมาเลนชนไก จากชาวบาน ชาวไร ชาวนา แพรกระจายกนสหมขนนาง เจาขน เจานาย และตอมาไดพฒนาเปนกฬาพระราชา เชน ในสมยสมเดจพระนเรศวรมหาราช พระเจาเสอ และสมเดจพระเจาตากสนมหาราช เปนตน ไก เหลองหางขาวทนยมเปนพนธแทดงเดม ตองเปนไกบานกราง บานหวเทจงหวดพษณโลกเพราะไกพษณโลกเปนไกในประวตศาสตรทครง หนงสมเดจพระนเรศวรมหาราชสมยทรงพานกอยในประเทศพมาไดทรงนาไกเหลอง หางขาวจากพษณโลก ซงเปนเมองพระราชบดาของพระองคไปชนกบไกของพระมหาอปราชาไกเหลองหาง ขาว เปนไกฉลาดปราดเปรยว อด ทน เปนไกเชงแปดกระบวนทา ไกเหลองหางขาวจงชนะไกพมามาตลอด

ลกษณะลกไก หนาอก ปกไชนอกมสขาว สวนปาก และขา สขาวอมเหลองสายพนธเหลองหางขาว เปนสายพนธไกชนลกษณะปากสขาวอมเหลอง หรอสงาชาง ปากสน อวบใหญคลายปากนกแกว และมรองนาชดเจน กลางปากนนเปนสนขาง ๆ เปนรองนา ตาเปนเหยยว หวตาแหลม ตาดาควา ตาดาเลกและร รอบ ๆ ตาดาสขาวอมเหลอง หงอนหน ดานบนของหงอนบางเรยบปลายหงอนยาวเลยตา โคนหงอนโคงตดกบศรษะ ตมหสแดงเดยวกบหงอนเลกไมหยอนยานรดรบกบใบหนา เหนยงเลกรดตดคาง รปใบหนาแหลมยาว มเนอแนน ผวหนาเรยบมน กะโหลกศรษะหนายาว ลกษณะลาตวอกแนนกลมมเนอเตม กระดกอกยาวตรง หลงเปนแผนกวาง มกลามเนอมาก หลงเรยบตรงไมโคงนน ไหลกวางยกตงตรง คอใหญ กระดกคอถ ปนขาใหญ กลมมเนอเตม เนอแนน แขงแรง ผวหนงขาวอมเหลอง ขาวอมแดง สขนลาตวดาจะมแซมขาวบางทหว หวปก ขอขา สรอยคอเหลองชดเจน ยาวประบา สรอยหลงเปนสเดยวกบสรอยคอเรยงกนเตมแผนหลง เรมจากโคนคอถงโดนหาง เสนขนละเอยดยาวระยา

195

 

สรอยปกสเดยวกบสรอยคอ เหนเดนชดเจนยงขาวและยาวมาก ๆ ยงด ขนหางควรพงตรงและยาว ปลายหางโคงตกลงเลกนอย ขาแขงและเดอยขาวอมเหลองสเดยวกบสปาก เกลดแขงแนนหนาเรยบ เดอยใหญแขงแรง เลบสขาวอมเหลองทกเลบ และไมมสดาปน เพศเมยลาตวสดา หงอนและใบหนาสเดยวกบไกตวผ

2) สายพนธประดหางดา ไกชนพนธประดหางดามลกษณะเดน ๆ พอทจะสงเกตไดดงน ปาก เปนสายพนธไกชนทมปากสดา

อมใหญ โดยปากจะคลายปากนกแกว ปากบนมรองนาทงสองขาง ระหวางรองนาจะเปนสนราง ตา ตาสประด หรอแดง อมมวง หรอตาออกสดา หรอสแดง หงอน หงอนหนไมมจกเลย สรอยคอ สรอยคอ สประดยาวประบา ปกใหญยาว สรอยปกสเดยวกบสรอยคอ สรอยหลงสประดยาวระยาประกน ขน ขนลาตวขนปกและหางสดา กะลวยหางดา โคนขาใหญ หนาอก หนาอกกวาง และยาวเนอเตมแนน ขาแขง เลบและเดอย สดา เพศเมยสเดยวกบเพศผแตไมมสรอย ไกประดหางดา

3) สายพนธเขยวหางดาหรอเขยวกา เขยวกา หรอเขยวหางดา ลกษณะทว ๆ ไปคลาย ๆ กบประดหางดา ปากดา หงอนหน หนาหงอน

บาง กลางหงอนสง ทายหงอนจะตกกดกระหมอม สรอยคอหลงและสรอยหางสเขยว ขนปและลาตวเขยว หางดาแขงดา และเลบดา: เปนไกพนเมองของไทยมาแตโบราณ พฒนา มาจากไกบานพนธ กะตงอ หรอ ไกอ มมาพรอมคนไทยโบราณ สบไดตงแต ตนสมยสโขทย เปนตนมา ไกเขยวหางดา เปนไกพนธหนงมชนเชงดมลาหก ลาโคนด นยมเลยงแพรหลายตงแตชาวบานไปจนถงขนนางชนผใหญ เชน พระยาพชยดาบหก เลยงไกเขยวหางดา ชอ ไกพาล

ไกเขยวหางดา ทนยมเปนพนธแทจะเปนไกอตรดตถ ชลบร (พนสนคม) อยธยา และแถบภาคใตหลายจงหวด ไกเขยวหางดาเปนไกในประวตศาสตร และในวรรณคดไทย เรองพระรถเมร หรอพระรถเสน หรอนางสบสอง ทเกยวของกบประวตศาสตร พระยาพชยดาบหก ไกเขยวหางดามถนกาเนดทางภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคเหนอของไทย ไกเขยวมชอเรยกตางกนไปตามทองถน เชน แถบภาคตะวนออก จงหวดชลบร (พนสนคม) เรยก “เขยวพระรถ” ในภาคเหนอ จงหวดอตรดตถ เรยก “เขยวพาล” สวนภาคกลาง เรยก “เขยวพระยาพชยดาบหก” และภาคใต เรยก “เขยวมรกต” และยงมชออน ๆ อก เชน เขยวไขกา, เขยวพระอนทร, เขยวนลสารกา ไกพนธเขยวหางดา ปจจบนคอนขางหายาก กาลงอนรกษและพฒนากนตอไป ประเภท ไกเขยวหางดา เปนไกขนาดกลาง นาหนกโดยเฉลย เพศผหนก 3.00 กโลกรมขนไป เพศเมยประมาณ 2.00 กโลกรมขนไป สของเปลอกไข สนาตาลนวล ลกษณะลกไก หว หนาอก ปกไชนอก สขาวเลกนอยคลายประดหางดา ปาก แขง สเขยวอมดา หรอนาตาลอมดา

1.5 การคดเลอกพนธไกพนเมอง การคดเลอกพนธไกพนเมอง ผทจะเลยงควรคานงถงสงตอไปน

196

 

1) ไกพนเมองทดควรมรปรางใหญ ตวโต แขงแรง คอยาว ขนดกเปนมน ไมเปนโรค คดจากพอแมเปนไกพนเมองทมลกดก

2) ผทเลยงไกพนเมองตองหมนคดเลอกพอพนธ แมพนธไกพนเมองตวทมลกษณะดเดนไวทาพนธ ถาพอพนธ แมพนธไกมอายแกเกน 3 ป ใหคดออกไมใชทาพนธตอไป

3) ใหคดเลอกลกไกพนเมองทเกดจากพอพนธ แมพนธไกพนเมองตวทดไวทาพนธรนละ 2-3 ตว ลกษณะพอพนธ แมพนธไกพนเมองทด

1) พอพนธไกพนเมองทด จะตองมรปรางสมบรณ แขงแรง มนาหนกตวตงแต 2.5 กโลกรมขนไป มอายตงแต 9 เดอน แตไมเกน 3 ป

2) แมพนธไกพนเมอง จะตองมรปรางสมบรณ แขงแรง ขนดก มนาหนกตวตงแต 1.5 กโลกรมขนไป มอายตงแต 7 เดอน แตไมเกน 3 ป และมความสามารถเฉพาะตว ดงน

- ใหไขอยางนอยปละ 4 ชด - ใหไขอยางนอยชดละ 12 ฟอง - ฟกไขออกเปนตวอยางนอยชดละ 8 ตว - เลยงลกเกง เลยงลกรอดจนโตชดละประมาณ 6 ตว - ไมดราย ไมคอยจกตลกไกพนเมองของแมไกพนเมองตวอน ๆ