ความกาวหนางานวจยโครงการสรางขอมลความรและกลไกความรวมมอเพอบรณาการการทางานรวมกนในการฟนฟรกษาปาตนนา

และการจดการทดนจงหวดนาน

โดย นายส ารวย ผดผล

กรอบการนาเสนอ

• ผลการปฏบตงานภาคสนาม ระหวาง 1 กรกฎาคม 2553 ถง 15 มกราคม 2554

- ขอมลของพนท- กลไกการท างานระดบต าบล

- เวทรวมในชมชนและอปท.

จงหวดนานมพนทรวมทงสน 7,170,045 ไร หรอ 11,472.07 ตารางกโลเมตร โดยสามารถจ าแนกออกเปนพนทปาไมและภเขา 3,437,500 ไร คดเปนรอยละ 47.94 พนทปาเสอมโทรม 2,813,980 ไร คดเปนรอยละ 39.24พนทท าการเกษตร 876,043 ไร คดเปนรอยละ 12.22พนทอยและอนๆ 43,522 ไร คดเปนรอยละ 0.60

ประชากร ๔๗๕,๙๘๔ คน การปกครองทองท ๑๕ อ าเภอ ๑๐๐ ต าบล ๘๙๑ หมบาน การปกครองสวนทองถนม ๑ อบจ. ๑ เทศบาลเมอง ๙ เทศบาลต าบล ๙๐ อบต. มสมาชกวฒสภา จ านวน ๑ คน สมาชกสภาผแทนราษฎร จ านวน ๓ คน

ล าดบท ชอลมน า ขนาดพนท (ตร.กม.)

1 หวยนายาว 1 820.25

2 หวยนายาว 2 590.44

3 นาวา 2,192.67

4 นาสา 1,177.09

5 นาเสนยน 779.13

6 นาแหง 1,047.11

7 แมนานาน 607.04

8 แมนานานตอนบน 2,220.76

9 แมนานานสวนท 2 851.32

10 แมนานานสวนท 3 1,884.20

รวม 12,170

ตารางแสดงพนทลมน าในจงหวดนาน

แผนปฏบตการเพอการจดการคณภาพสงแวดลอม จงหวดนาน พ.ศ. 2551-2554

ต าบล จ านวนหมบาน พนททงหมด พนทเกษตรกรรม พนทปา/ปาชมชน ล าน าส าคญ

1.ยอด 6 92,671 11,468 81,203 ลานายอดและหวย 9 สาย

2. ศรษะเกศ 14

3.ศลาแลง 8 56,875 นากนและหวยสาขา 11

4.ยม 10 11,647 ลานายาง และหวย 20 สาย

5.อวน 11 นายาว-อวน

6.ปาแลวหลวง 10 19,550

7.เมองจง 11 23,495

ต าบล จ านวนหมบาน

พนททงหมด

พนทเกษตรกรรม พนทปา/ปาชมชน ล าน าส าคญ

8.นาเกยน 5 43,550 5,403 ปาสงวนแหงชาตประมาณ 8,000ไร ปาชมชนประมาณ 3,000 ไร ปาไมเศรษฐกจประมาณ 500 ไร

9.เรอง 8 31,980 11,275.75 ปาสงวนแหงชาตปานาซาวฝงซาย จานวน 19,000 ไรและปานายาว-นาสวด จานวน 13,750 ไร

4 หวยหวยหลวงหวยสอดหวยมวงหวยมอญ

10.สะเนยน 16 นาสมน

11.ไหลนาน 8 78,134 แมนานาน แมนาวา

12.บวใหญ 8 44,804 12,552 ปาชมชน5,840 นาแหง23 ลาหวย

13.เปอ 15 ลานาเปอ ลานาซอลานามด

14. นาพาง 10 แมนาวาลานาพางลานาปนลานาลานลานาแนะและหวยสาขา 15 สาย

15.ศรภม 12 53,281

วตถประสงค 1: เพอพฒนาระบบฐานขอมลเชงพนท ทเกยวกบทรพยากรและลมนาเพอใชเปนเครองมอ ในการสรางความร สนบสนนการวางแผนตดสนใจดานการฟนฟปาตนนา การจดการทดน การจดระบบการผลตของเกษตรกร

ขอมลเชงประเดน

ขอมลทวไป-สงคม เศรษฐกจ-เกษตรกรรม-ทรพยากรธรรมชาต-สขภาพ

-โฉนดชมชน/ทดน-การจดการน าเพอการเกษตร-เกษตร: อนทรย, พชทางเลอก-สวสดการ

ต าบล ประเดนทชมชนสนใจขบเคลอน

1.ยอด -การทองเทยวโดยเดกเยาวชนมสวนรวม

2.เปอ -การจดการนาเพอการเกษตร-การจดการพนทเกษตร : ขาว-พชหลงนา(ถว ยาสบ ขาวโพด)

3.ศลาแลง -ลดการใชสารเคม - การจดการทรพยากรรวมกบตาบลขางเคยง-การจากดแนวเขตการทาไรขาวโพด

4.ยม -การขาดแคลนนาเพอการเกษตรและแนวทางการจดการนา-สทธทากน สทธทดน-โรคพรก

5.อวน -

6.ปาแลวหลวง -โฉนดชมชน - การจดการแหลงนาเพอการเกษตร-สวสดการ วนละบาท - ขอบเขตตาบล-เกษตรทางเลอก/เกษตรผสมผสาน -สภาองคกรชมชน-แผนชมชน (หมบานนารอง)

7.เมองจง -โฉนดชมชน

8.นาเกยน - การทาฐานขอมลตาบล

ต าบล ประเดนทชมชนสนใจขบเคลอน

9.เรอง -โฉนดชมชน -การจดการนาเพอการเกษตร-การจดการขยะ - การทองเทยวเชงนเวศ

10.สะเนยน -การจดการนาเพอการเกษตร-พชทางเลอก

11.ไหลนาน -การจดการนาเพอการเกษตร -โฉนดชมชน- ตลาดสนคาชมชน -ลดพนทปลกขาวโพด เพมพนทปา- อาชพทางเลอก

12.บวใหญ -โฉนดชมชน - การจดการลมน าแหง-ความมนคงทางอาหารขาวนา-ไร -เดกขาดสารไอโอดน-สวสดการชมชน/องคกรการเงน - ยางพารา-แผนชมชน

13.ศรษะเกศ - โฉนดชมชน - การจดการลมน าแหง-สวสดการชมชน/องคกรการเงน - ยางพารา-แผนชมชน

14. นาพาง -โฉนดชมชน-การสรางอาชพและรายได

15.ศรภม - โฉนดชมชน

วตถประสง 2 เพอพฒนากลไกความรวมมอใหกบหนวยงานในพนทไดแก องคกรปกครองสวนทองถน ประชาชน ภาคเอกชน และหนวยงานทางวชาการ

กลไกระดบต าบล 4 รปแบบ

รปแบบท 1 ฐานทนเดม

รปแบบท 3โครงการพฒนา/วจย

รปแบบท 2ฐานทนเดม เพมเตมคณะยอย

รปแบบท 4เชงประเดน

สภาองคกรชมชนระดบต าบล ไดแก ต าบลเมองจง คณะกรรมการพฒนาต าบล ไดแก ต าบลไหลนาน

สภาองคกรชมชนระดบต าบล: คณะท างานยอยบรณาการขอมล ไดแก ต าบลน าเกยน

-คณะท างานวจยและฟนฟพนทตอนน าน ามวบ ต าบลปาแลวหลวง โดยประสานความรวมมอกบโครงการ SGA สถาบนสงแวดลอมไทย- ประสานความรวมมอกบโครงการรกษปาสรางคน ปตท. ต.ศลาแลง

เปนการจดตงคณะท างานตามประเดน เชน การจดการทดน/โฉนดชมชน การจดระบบการจดการน า สวสดการชมชน เกษตรกรรม

ต าบล รปแบบ ภาค

1.ยอด -ระหวางขนรป- -เทศบาลต าบล,โครงการปดทอง ,โรงเรยน

2.เปอ -ระหวางขนรป- -อบต., หนวยตนน าน ามด, ส านกงานเกษตรอ าเภอ

3.ศลาแลง คณะท างานรกษปาสรางคน -อบต.,โครงการรกษปาสรางคน ปตท.

4.ยม -ระหวางขนรป- - อบต.,

5.อวน คณะท างานต าบล -อบต., โครงการ SGA สถาบนสงแวดลอมไทย, สนง.เกษตรอ าเภอ,หนวยตนน าน าอวน

6.ปาแลวหลวง

คณะท างานวจยและพฒนาลมน ามวบ

-โครงการ SGA สถาบนสงแวดลอมไทย ศนยถายทอดเทคโนโลย

7.เมองจง สภาองคกรชมชนต าบลเมองจง

-อบต.,เครอขายทรพยากรธรรมชาต,พอช., ศนยการเรยนรโจโก

ต าบล รปแบบ ภาค

8.น าเกยน สภาองคกรชมชน : คณะท างานยอย

- อบต., พอช.

9.เรอง ตงคณะท างานเชงประเดน: การจดการน า, โฉนดชมชน, การจดการขยะ, ทองเทยว

- อบต., สอ., หนวยจดการตนน าสมนตอนลาง, กศน.ต าบล

10.สะเนยน ตงคณะท างานเชงประเดน : การจดการน า และ พชทางเลอก

- อบต.

11.ไหลนาน คณะกรรมการพฒนาต าบล - อบต., สอ., โรงเรยน

12.บวใหญ สภาองคกรชมชน : ทมวจยต าบล -พอช., อทยานขนสถาน

13.ศรษะเกศ สภาองคกรชมชน -พอช. ,อทยานศรนาน

14. น าพาง สภาองคกรชมชน - อบต., สนง.เกษตร, อทยาน,โรงเรยน,พอช.

15.ศรภม คณะท างานโดยใชชดบรหารต าบล - มลนธไทยอาทร (บานดอยตว)

วตถประสงค 3 :เพอสรางรปแบบและวธการจดการและใหขอมลของชมชนองคการบรหารสวนทองถนและหนวยงานสนบสนน

แนวทางท 1: การใชเครองมอในการหาขอมลรวมกนแนวทางท 2: รปแบบการบรณาการประเดนดน / นา / ปา เกษตรแนวทางท 3: การผลตพชและปศสตว

การประมวลขอเสนอเพอสรางรปแบบและวธการจดการ

แนวทางท 1: การใชเครองมอในการหาขอมลรวมกนกรณต าบลปาแลวหลวง : ใชเครองมอ จปฐ. โดยประยกตตวชวดกรณต าบลบวใหญ : ใชเครองมอแผนชวตชมชนกรณต าบลปาแลวหลวง ไหลนาน น าพาง เมองจง บวใหญ ศรษะเกษ ศรภม เรอง : แผนทเดนดน และแผนท 1:4,000

แนวทางท 2: รปแบบการบรณาการประเดนดน / นา / ปา เกษตร

ทดนและน า-การจดการทรพยากรดน-การจดการ/การบรการน า-โฉนดชมชน

องคกรและเกษตรกร-การเพมความสามารถการผลต-การสรางส านกตออดมการณของกลมและองคกรเกษตรกร-ตนทนและการวเคราะหสถานะทางการเงน

หนวยงาน

การบรหารจดการ

การวางแผนการผลต

การวางแผนธรกจ

การเพมประสทธภาพการผลต

-ระบบสนเชอ-ปจจยการผลต-องคความร-การตลาด

พนธมตรทางธรกจ-การถายทอดความร/การสรางความร+กระบวนการเรยนร+กระบวนการยอมรบ

จดตงคณะท างานระดบต าบล อ าเภอ จงหวด

สรางเครองมอ จดเกบและวเคราะหขอมล

พฒนากลไกความรวมมอ

จดท าชดขอมลความรของพนท

ถอดบทเรยนตนแบบในพนทดานการจดการดน น าปา เกษตรกรรม อาชพทางเลอก

แผนการด าเนนงาน