สรปยอปรชญาการศกษา

คำวา “ปรชญา” มาจากคำ ในภาษาสนสฤต คอ “ปร” แปลวา รอบ, ประเสรฐ กบคำวา “ชญา” แปลวา ร,

เขาใจ ความหมายโดยรวมของคำวา ปรชญา จงหมายถง ความรรอบโดยทวไป, ความรอยางแทจรง, ความร

อนประเสรฐ, ความรอบรอนเกดจากการเรยนและการคด หรอวชาทวาดวยหลกความรและความจรง

คำวา “ปรชญา” ตรงกบภาษาองกฤษวา “Philisophy” มรากศพยมาจากภาษากรก 2 คำ คอ คำวา

Philos ซงแปลวา ความรก, ความเลอมใส, ความสนใจ รวมกบคำวา Sophia ซงแปลวา ปญญา, ความร,

วชาการ รวมเนอความทง 2 คำ แลว หมายความวา ความรกในปญญา ความรกในความร หรอ ความรก

ในวชาการปรชญานน มความหมายกวางมาก ยากทจะจำกดความลงไปได เพราะวชาปรชญานนเปน

วชาทศกษาหาความจรงตามหลกเหตและผลอยางกวาง ๆ กบธรรมชาตของจกรวาล

1.อภปรชญา  (Metaphysics  ontology)  คนหาความจรงตางๆ   จรงแท 2.คณวทยา (Axiology) เปนทฤษฎความด เปนปรชญาการศกษาทศกษาระหวางความดกบ ความงาม  จรยศาสตร สนทรยศาสตร 3.ญาณวทยา (Epistemelogy) ทฤษฎความร คนหาความรคออะไร รไดอยางไร ความรตรงกบความจรงหรอไม ความรความสามารถมจำกดหรอไม

ปรชญาบรสทธ

1.จตนยม : เปนเรองแสดงออกดวยใจ นามธรรมมากกวาวตถธรรม สนใจเกยวกบโลกของจตใจ การแสดงออกทางจต คอ ความคด 2.สจนยม วตถนยม : สนใจเกยวกบวตถ  พสจนได สมผสได 3.ปรชญาประสบการณนยม : ความรกอใหเกดประสบการณทเหมาะสม 4.อตถภาวนยม : ความเสร

ปรชญาพนฐาน

1. ปรชญาสาขาปฏรปนยม (Reconstructionism) 2. ปรชญาสาขาพทธปรชญา (Buddihism) 3. ปรชญาสาขาสารตถนยม (Essentialism) 4. ปรชญาสาขาพพฒนนยม (Progressivism) 5. ปรชญาสาขานรนตรนยม (Perennialism) 6. ปรชญาสาขาอตถภาวนยม (Existentialism)

ปรชญาการศกษา

จะเนนในดานการเรยนร การสรางวนยในตนเอง ครผสอนและผเรยน การรนนจะเกดขนได กตอเมอมองคประกอบสำคญ 2 สวน คอ  1. การรบร คอ การไดรบขอมลเกยวกบวตถตาง ๆ มาโดยผสสะ  2. การเขาใจ คอ ความนกคดทเกดขนในจตของเรา ความเขาใจนนตอง อาศยการรบรในการปอนขอมลตาง ๆ จากผสสะ 

1. ปรชญาสารตถนยม

มงใหความรทเปนนรนดรแกผเรยน และชวยใหนำความรอนมาเชอมโยงประสานเปนภาพรวม และสามารถนำไปประยกตใชไดในทกสถานการณและเอออำนวยใหผเรยนไดรจกกบผลงาน อนลำคาของนกปรชญา เชน คณตศาสตร ภาษาศาสตร ปรชญา และวรรณคด ซงผเรยนตองใชปญญาระดบสงในการคดและวเคราะหและวชาชพตาง ๆ ไมนำมารวมไวในหลกสตร เพราะเปนวชาทสอนเทคนค การกระทำ เปนการเนนทกษะมากกวาทฤษฎ

2. ปรชญานรนตรนยม

เชอวาการศกษาคอชวตไมใชเปนการเตรยมตวเพอชวต หมายความวา การทจะใหไดมาซงความรกโดยการลงมอกระทำจรง ๆ ทจะกอใหเกดประสบการณกบผเรยน กจกรรมการเรยนการสอนจงมงการพฒนาทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาไปพรอม ๆ กน สามารถปรบตวใหอยในสงคมไดอยางเปนสข และมงใหผเรยนพฒนาทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาไปพรอม ๆ กน

3.ปรชญาพพฒนาการนยม

เชอวา การศกษาคอการจดประสบการณ ทสงเสรมใหนำความร มาชวยแกปญหาสงคมและสรางสรรคสงคมใหม เชอวา การศกษามความสมพนธกบสงคมอยางแยกไมออก และเนนใหผเรยนสำรวจความสนใจ ความตองการของตนเอง สนองความสนใจดวยการคนควา การอภปรายและแสดงความคดเหน โดยเฉพาะ เรองเกยวกบสงคมวธการเรยนการสอนเปนวธการแกปญหาของสงคมโดยตรงอาศยวธแกปญหาดวยวธการทางวทยาศาสตร วธการแบบโครงการ วธการของปรชญา และวธการทางประวตศาสตร 

4.ปรชญาปฏรปนยม

อตถภาวนยม มาจากภาษามคธ อต = ความเปนอย + ภาวะ = สภาพความมอย ซง นกปรชญาไทยแปลวา ภาววาท หรออตตนยม ซงหมายถง เรองทกลาว ความมอยของตนเอง ของมนษยทงสน และเมอเลอกกระทำหรอตดสนใจแลวกตองรบผดชอบในการเลอกกระทำหรอตดสนใจนน ๆ ดวย ดงนนจงอาจจะกลาวไดวา ปรชญาการศกษาอตถภาวนยมน “เปนแนวทางทนำไปสการหลดพนจากกรอบแหงวฒนธรรมของสงคม”

5.ปรชญาอตถภาวนยม

ซงไดแนวคดมาจากพระพทธศาสนา และปรชญาการศกษาอนๆ พทธปรชญาการศกษา คอ การพฒนาขนธ 5 เพอใหความโงเขลาของผเรยนลดนอยลงและหมดไปในทสด และใหอยในสงคม อยางเปนคนเกง คนด และคนมความสขในโลกปจจบนและอนาคต และนำหลกเหตและผลไป วเคราะหและอธบายความจรงและความเปนไปของสงทงหลายในโลก ไดชแนะใหทราบวาอะไร คอ ความเปนเลศ หรอความดทพงปรารถนาในชวต และจะศกษาปฏบตใหเปนผลไดอยางไร 

6.พทธปรชญา

1.ชวยใหผเรยนรปญหาทยงแกไมตก 2.ชวยใหผเรยนรคำตอบทกคำตอบทเปนไปได 3.เปนรากฐานสำหรบการจดการศกษา 4.เปนศาสตรของศาสตรทงหลาย 5.ชวยใหผเรยนทราบวาควรแสวงหาอะไรใหแกชวต 6.ทำใหผเรยนมหลกการและวธการของการใชเหตผล 7.ทำใหผเรยนแกอดมคต  ในการแสวงหาความดความงามสงสด (สนทรยศาสตร) 8.ทำใหผเรยนมอดมคตในการแสวงหาความบรสทธ หลดพนของดวงจต (เทววทยา)

ประโยชนของปรชญา