ชดกจกรรมการเรยนร รายวชาประวตศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เรอง พฒนาการทางประวตศาสตรสมยสโขทย

ชดท 1 การสถาปนาอาณาจกรสโขทย

นายทนกร รวมภกด ต าแหนง คร วทยฐานะ ครช านาญการพเศษ

โรงเรยนพระทองค าวทยา อ าเภอพระทองค า จงหวดนครราชสมา

องคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา กรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย

ค าน า

ชดกจกรรมการเรยนรรายวชาประวตศาสตร รหสวชา ส21105 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 เรอง การสถาปนาอาณาจกรสโขทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จดท าขนเพอพฒนาพฤตกรรมนกเรยนตามสาระและมาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 ชดกจกรรมการเรยนรทผจดท าไดสรางขนเปนสอชนดหนงทมงหวงจะแกปญหานกเรยนใหมความร ความเขาใจในเนอหาเพมขน เนองจากในหองเรยนมนกเรยนทมความแตกตางกนในหลายๆ ดาน กจกรรมทจดใหกบนกเรยนไดเรยนตามชดกจกรรมการเรยนรเลมน ไดจดเนอหาและกจกรรมใหนกเรยนไดเรยนรเพอปฏบตตนไดถกตองและเหมาะสม และนกเรยนไดศกษาเนอหาทละตอน โดยมกจกรรมใหนกเรยนไดฝกการท างานเปนกลม ความรบผดชอบ การเชอมโยง การใหเหตผลและการน าเสนอผลงาน พรอมทงใหนกเรยนไดตรวจสอบความถกตองของงานจงเปนการเสรมแรงใหนกเรยนรผลทนท ผจดท าหวงวาชดกจกรรมการเรยนรรายวชาประวตศาสตร รหสวชา ส21105 ชดท 1 เรอง การสถาปนาอาณาจกรสโขทย จะเปนสอการจดกจกรรมการเรยนรในการแสวงหาความรแกผเรยน ไดอยางมประสทธภาพตรงตามเปาหมายของหลกสตร มผลตอการพฒนาการเรยนรของนกเรยนทง ดานความร ทกษะกระบวนการ อนจะสงผลใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขนและนกเรยนม เจตคตทดตอการเรยนประวตศาสตร อยางไรกตามหากมขอบกพรองหรอขอผดพลาดประการใด ผจดท ามความยนดและขอขอบพระคณยงหากไดรบค าแนะน าทควรจะแกไขจากผใช หวงเปนอยางยงวาชดกจกรรมการเรยนรเลมนจะเปนประโยชนตอครผสอน นกเรยนและผทสนใจศกษาตอไป

นายทนกร รวมภกด

สารบญ

เรอง หนา

ค าน า

สารบญ ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนร 1 บทบาทของนกเรยน 2 สาระส าคญ มาตรฐานการเรยนร ตวชวด และจดประสงคการเรยนร 3 ใบค าสง 4 แบบทดสอบกอนเรยน 5 บตรความรท 1 7 บตรกจกรรมท 1 8 เฉลยบตรกจกรรมท 1 9 บตรความรท 2 10 บตรกจกรรมท 2 11 เฉลยบตรกจกรรมท 2 12 บตรความรท 3 13 บตรกจกรรมท 3 14 เฉลยบตรกจกรรมท 3 15 บตรความรท 4 16 บตรกจกรรมท 4 17 เฉลยบตรกจกรรมท 4 18 บตรความรท 5 29 บตรกจกรรมท 5 20 เฉลยบตรกจกรรมท 5 21 บตรสรปเนอหา 22 แบบทดสอบหลงเรยน 23 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน - หลงเรยน 25 บรรณานกรม 26 แบบบนทกผลการท ากจกรรม 27

ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบนกเรยน

ชดท 1 เรอง การสถาปนาอาณาจกรสโขทย

วตถประสงคของชดกจกรรมการเรยนร 1. เพอใชเปนสอการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 2. เพอพฒนากระบวนการเรยนการสอน และผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาประวตศาสตร

เรอง พฒนาการทางประวตศาสตรสมยสโขทย ชนมธยมศกษาปท 1 3. เพอแกปญหาการไมมสอประกอบการเรยนการสอนวชาประวตศาสตร เรอง พฒนาการ ทางประวตศาสตรสมยสโขทย 4. เพอสงเสรมใหนกเรยนไดศกษาคนควาดวยตนเอง และมเปาหมายในการคนควาทชดเจน

ค าชแจงการใชชดกจกรรมการเรยนร

1. ชดกจกรรมการเรยนรเปนการเรยนรโดยใชกระบวนการกลม 2. นกเรยนทกคนตองศกษาจดประสงคการเรยนรและเนอหาอยางละเอยด

3. การเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนรจะตองปฏบตตามขนตอนทก าหนดใหอยางเครงครด และมความซอสตยตอตนเอง 4. กอนเรมเรยนโดยใชชดกจกรรมการเรยนรใหนกเรยนทกคนท าแบบทดสอบกอนเรยน

5. ถานกเรยนคนใดสงสยหรอมปญหาทไมเขาใจ สามารถขอค าแนะน าจากครผสอนไดตลอดเวลา 6. เมอนกเรยนศกษาหรอท ากจกรรมจากชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 เรอง การสถาปนา อาณาจกรสโขทยจบแลวใหนกเรยนแตละคนท าแบบทดสอบหลงเรยน 7. เวลาทใชในการศกษาชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 เรอง การสถาปนาอาณาจกรสโขทย จ านวน 1 ชวโมง

8. หากนกเรยนยงมขอสงสยหรอเรยนไมทนเพอน สามารถน าชดกจกรรมการเรยนรไปใช นอกเวลาเรยนได

1

บทบาทของนกเรยน

1. ใหนกเรยนแบงกลมๆ ละ 5 – 6 คน แตละกลมใหเลอกประธาน และเลขานการ 2. นกเรยนแตละกลมอานคมอการใชชดกจกรรมการเรยนรและปฏบตกจกรรมตามล าดบขน อยางระมดระวง 3. ใหนกเรยนแตละกลมศกษาหนวยการเรยนร จดประสงคการเรยนร ใบค าสง ใบความรใน ชดกจกรรมการเรยนรทงหมดอยางละเอยด 4. นกเรยนทกคนท ากจกรรมตามใบกจกรรมโดยใชกระบวนการกลม 5. นกเรยนควรมการบรหารการท างานกลมเปนอยางด หากมปญหาใดๆ ควรปรกษาครผสอน ทกครงและควรแบงบทบาทหนาทกนไวชดเจน 6. ทกครงเมอเสรจสนกจกรรมในชดกจกรรมการเรยนร ตวแทนกลมจะตองน าเสนอผลงานกลม

หนาชนเรยน และเกบผลงานของนกเรยนเขาแฟมสะสมงาน 7. ทกกจกรรมการเรยนรมเวลาจ ากด นกเรยนควรปฏบตงานใหทนเวลา ไมควรปลอยทงสะสมงาน ใหคาง เนองจากผลงานของแตละกจกรรมการเรยนร จะเปนองคความรส าหรบกจกรรม การเรยนรในล าดบถดไป 8. ในการท ากจกรรมการเรยนร ใหนกเรยนเปนผสรางองคความรหรอชวยกนศกษาคนควาหา ความรและท ากจกรรมการเรยนรดวยความตงใจ 9. เมอเรยนจบแตละกจกรรมการเรยนร ควรเกบอปกรณการเรยนเขาทเดมใหเรยบรอยทกครง 10. หลงจากนกเรยนศกษาชดกจกรรมการเรยนรจบแลว ใหทกคนท าแบบทดสอบหลงเรยน

เพอเปรยบเทยบคะแนนกอนเรยนกบหลงเรยน 11. นกเรยนควรมความสามคค รวมมอรวมใจในการสรางสรรคผลงาน ขณะด าเนนกจกรรม การ เรยนรทกครง

2

หนวยการเรยนรท 3 พฒนาการทางประวตศาสตรสมยสโขทย

รายวชา ประวตศาสตร รหสวชา ส21105 เวลา 10 ชวโมง เรอง การสถาปนาอาณาจกรสโขทย ชนมธยมศกษาปท 1 เวลา 1 ชวโมง

ช

สาระส าคญ อาณาจกรสโขทย หรอรฐสโขทยเปนอาณาจกรหนงของชนชาตไทยทมสภาพภมศาสตร และสงแวดลอมทเหมาะแกการตงถนฐาน กอตงขนโดยการประกาศตงตนเปนอสระไมยอมตกอยภายใตอ านาจอาณาจกรขอมในป พ.ศ. 1792 รวมทงสถาปนากรงสโขทยเปนราชธาน โดยมพอขนศร-อนทราทตยเปนปฐมกษตรยปกครองกรงสโขทย และด ารงอยไดตดตอกนถง 200 ปเศษ มกษตรยปกครองสบตอกนมาถง 9 พระองค และมอาณาเขตกวางขวางครอบคลมดนแดนตาง ๆ มากมาย โดยเฉพาะในสมยของ พอขนรามค าแหงมหาราช มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐานการเรยนร ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรม ภมปญญาไทย มความรก ความภมใจ และธ ารงความเปนไทย ตวชวด ม.1/2 วเคราะหพฒนาการของอาณาจกรสโขทยในดานตางๆ จดประสงคการเรยนร 1. อธบายความเปนมากอนการสถาปนาเมองสโขทยเปนราชธานได 2. วเคราะหปจจยทน าไปสการสถาปนาอาณาจกรสโขทยได

3

บตรค าสง ชดท 1

เรอง การสถาปนาอาณาจกรสโขทย

ค าสง ประธานอานใบค าสงใหสมาชกในกลมทราบ แลวปฏบตตามขนตอนดงตอไปน

1. ประธานกลมแจกชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 เรอง การสถาปนาอาณาจกรสโขทย ซงประกอบดวย ใบค าสง แบบทดสอบกอนเรยน บตรความร บตรกจกรรม และ แบบบนทกผลการท ากจกรรม และแบบทดสอบหลงเรยน ใหกบสมาชกทกคนในกลม 2. สมาชกทกคนในกลมท าแบบทดสอบกอนเรยน 3. สมาชกทกคนรวมมอกนแลกเปลยนเรยนรในการปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมาย 4. สมาชกทกคนรวมกนประเมนผลการปฏบตกจกรรมโดยการตรวจค าตอบจากใบเฉลยกจกรรม และใหคะแนนขอทถกตองขอละ 1 คะแนน 5. ประธานใหทกคนอานค าถามหลงท ากจกรรม แลวใหสมาชกทกคนตอบค าถามลงใน แบบบนทกผลการท ากจกรรม 6. สมาชกทกคนตรวจค าตอบจากแนวค าตอบใบบนทกผลการท ากจกรรม และเฉลยค าถาม หลงท ากจกรม มอบกระดาษค าตอบใหกบเลขานการกลมเพอบนทกผลการปฏบตกจกรรม 7. เมอปฏบตกจกรรมเรยบรอยแลว ใหทกคนเกบใบค าสง บตรความร บตรกจกรรม แนวค าตอบใบบนทกผลการท ากจกรรม และเฉลยค าถามหลงท ากจกรมเขาซอง เกบสอการเรยนการสอนทกอยางใหเรยบรอย สวนแบบบนทกผลการท ากจกรรมใหนกเรยน เกบเขาแฟมสะสมงาน 8. สมาชกทกคนในกลมท าแบบทดสอบหลงเรยน โดยครเปนผเฉลยแบบทดสอบกอนเรยน และหลงเรยน เลขานการกลมบนทกคะแนน 9. นกเรยนควรมความซอสตยตอตนเอง โดยปฏบตกจกรรมตามล าดบขนตอนของการเรยนร ทก าหนดและไมอานใบเฉลยกอนปฏบตกจกรรม

4

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว

1. อาณาจกรสโขทยถอก าเนดขนมาไดอยางไร ก. กลมคนไทยอพยพเขามาตงถนฐานโดยเลอกท าเลทมความอดมสมบรณ ข. ทตงเหมาะสมเปนศนยกลางทางการคาจงมการรวมตวกนตงเปนเมองขนมา ค. กลมคนไทยตงตนเปนอสระ เพอใหหลดพนจากการยดครองของอาณาจกรขอม

ง. อาณาจกรทยงใหญสถาปนาขนมาเปนรฐไทย แตตองสงเครองราชบรรณาการไปถวาย 2 . ขอใดคอกษตรยพระองคแรกและพระองคสดทายของราชวงศพระรวง ก. พอขนผาเมอง-พระมหาธรรมราชาท 3 (ไสลอไทย) ข. พอขนบานเมอง-พระมหาธรรมราชาท 4 (บรมปาล)

ค. พอขนศรอนทราทตย-พระมหาธรรมราชาท 1 (ลไทย) ง. พอขนศรอนทราทตย-พระมหาธรรมราชาท 4 (บรมปาล)

3. ขอมสบาดโขลญล าพง คอใคร ก. นายทหารขอมทกดขขมเหงประชาชนชาวไทย ข. ขาหลวงขอมทไดรบค าสงใหมาปกครองดแลสโขทย ค. ขนนางชาวเขมรทมความจงรกภกดตออาณาจกสโขทย ง. ขาราชการชาวเขมรทใหการสนบสนนประชาชนคนไทย 4. อาณาเขตของสโขทยในสมยพอขนรามค าแหงมหาราชทางดานทศเหนอครอบคลมถงเมองใด ก. หงสาวด ข. สระหลวง ค. หลวงพระบาง ง. เวยงจนทร เวยงค า 5. ผทรวมกนขบไลขอมแลวตงอาณาจกรสโขทยขนคอใคร ก. พอขนมงราย และพอขนผาเมอง ข. พอขนรามค าแหง และพอขนผาเมอง ค. พอขนผาเมอง และพอขนบางกลางหาว ง. พอขนบางกลางหาว และพอขนรามค าแหง

แบบทดสอบกอนเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนร รายวชาประวตศาสตร รหสวชา ส21105 ชนมธยมศกษาปท 1

ชดท 1 เรอง การสถาปนาอาณาจกรสโขทย

5

6. ขอใด ไมใช ปจจยในการกอตงอาณาจกรสโขทย ก. มผน าทเขมแขง ข. ขอมเสอมอ านาจ ค. มชาวตางชาตคอยชวยเหลอ ง. บานเมองมความอดมสมบรณ 7. เหตผลอะไรทท าใหขอมเสอมอ านาจลงจนเปนเหตใหไทยสามารถตงอาณาจกรสโขทยได ก. กษตรยออนแอ ข. กองทพออนแอ ค. การเกดโรคระบาด ง. ความออนแอทางเศรษฐกจ 8. อาณาจกรสโขทยมความเจรญรงเรองอยางรวดเรว เพราะมปจจยเกอหนนอยหลายประการ ยกเวน ขอใด ก. ผน ามความสามารถ ข. ทตงเหมาะสมเปนศนยกลางทางการคา ค. อาณาจกรทยงใหญ คอ จน และขอมใหการสนบสนน ง. การเพาะปลกไดผลด เพราะมระบบชลประทานทด 9. ปจจยภายนอกทเออตอการสถาปนาอาณาจกรสโขทยคอขอใด ก. มผน าทเขมแขง

ข. รกความเปนอสระ ค. อยในท าเลทเหมาะสม

ง. การสนพระชนมของพระเจาชยวรมนท 7 10. ขอใดเรยงล าดบเหตการณของการสถาปนาอาณาจกรสโขทยไดถกตอง 1. พอขนผาเมองสถาปนาพอขนบางกลางหาวขนเปนกษตรยปกครองสโขทย 2. พระเจาชยวรมนท 7 สนพระชนม 3. พอขนผาเมองและพอขนบางกลางหาวรวมก าลงไพรพลขบไลขอม 4. อาณาจกรตาง ๆ เรมแยกตวเปนอสระ ก. 1 , 2 , 3 , 4 ข. 2 , 4 , 3 , 1

ค. 3 , 2 , 1 , 4 ง. 2 , 3 , 4 , 1

ท าเสรจแลว... ไปศกษาเนอหา

เลยนะครบ

6

กอนทอาณาจกรสโขทยจะสถาปนาขนในปลายปพทธศตวรรษท 18 ดนแดนสวรรณภมไมได

มเฉพาะชนชาตไทยทตงถนฐานอยเทานน แตยงมชนชาตอนทมอ านาจครอบครองดนแดนบรเวณน อยดวยเชนกน คอ

ทางเหนอ มอาณาจกรโยนกเชยงแสน และอาณาจกรหรภญชย ทางภาคตะวนออก มอาณาจกรมอญ และอาณาจกรพกาม ทางภาคตะวนออกเฉยงใต มอาณาจกรกมพชา ทางภาคใต มอาณาจกรนครศรธรรมราช และอาณาจกรศรวชย

ในชวงพทธศตวรรษท 17 อาณาจกรตาง ๆ ในดนแดนแถบนตกอย ภายใตอ านาจของขอม แตในชวงปลาย พทธศตวรรษท 18 อาณาจกรขอมได เสอมอ านาจลงอาณาจกรตาง ๆ ทอย ภายใตอ านาจขอมตางพากนตงตนเปน อสระ และหนงในนน คอ อาณาจกร สโขทย

แผนทสงเขป แสดงทตงอาณาจกรสโขทย ทมา : พลบพลง คงชนะ และ มยร เกตแดง, 2550, หนา 134.

บตรความรท 1

กอนการสถาปนาอาณาจกรสโขทยเปนราชธาน

7

ค าชแจง ใหนกเรยน เลอก ค าตอบในวงเลบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว

บตรกจกรรมท 1

1. อาณาจกรทอยทางเหนอของอาณาจกรสโขทยคออาณาจกรใด ? ( อาณาจกรพกาม / อาณาจกรหรภญชย / อาณาจกรกมพชา )

2. กอนการสถาปนาอาณาจกสโขทย ดนแดนในสวรรณภมอยภายใตอทธพล ของชนชาตใด ( ชนชาตจน / ชนชาตพมา / ชนชาตขอม )

3. ดนแดนตาง ๆ ในสวรรณภมตางตงตนเปนอสระ เพราะเหตใด ? ( ขอมเรมเสอมอ านาจลง / จนถอนก าลงออกไป / พมายายเมองหลวง)

4. อาณาจกรสโขทยสถาปนาขนในปลายพทธศตวรรษทเทาใด ? ( พทธศตวรรษท 17 / พทธศตวรรษท 18 / พทธศตวรรษท 19 )

ไมยากเลย...เสรจแลว ไปตรวจค าตอบ

หนาตอไปเลยนะครบ

8

เกงจง.....นะครบ ถกทกหมดขอเลย

1. อาณาจกรทอยทางเหนอของอาณาจกรสโขทยคออาณาจกรใด ( อาณาจกรพกาม / อาณาจกรหรภญชย / อาณาจกรกมพชา )

2. กอนการสถาปนาอาณาจกสโขทย ดนแดนในสวรรณภมอยภายใตอทธพล ของชนชาตใด ( ชนชาตจน / ชนชาตพมา / ชนชาตขอม )

3. ดนแดนตาง ๆ ในสวรรณภมตางตงตนเปนอสระ เพราะเหตใด ( ขอมเรมเสอมอ านาจลง / จนถอนก าลงออกไป / พมายายเมองหลวง)

4. อาณาจกรสโขทยสถาปนาขนในปลายพทธศตวรรษทเทาใด ( พทธศตวรรษท 17 / พทธศตวรรษท 18 / พทธศตวรรษท 19 )

เฉลยบตรกจกรรมท 1

9

1. ปจจยภายใน 1.1 ท าเลทตง สโขทยตงอยบรเวณทราบลมแมน า ไดแก แมน าปง วง ยมและนาน ท าให

สโขทยสามารถตดตอกบแควนและอาณาจกรทอยใกลเคยงไดสะดวก เปนเสนทางการคาทส าคญ และมทตงอยทามกลางเทอกเขาทมเทอกเขาถนนธงชยและตะนาวศรทางดานตะวนตก และเทอกเขา เพชรบรณทางดานตะวนออก ท าใหมความปลอดภย และมความอดมสมบรณ 1.2 มผน าทเขมแขง โดยเฉพาะอยางยงพอขนบางกลางหาวและพอขนผาเมอง การทคนไทย มผน าทเขมแขงมความสามารถท าใหมขวญและก าลงใจดสามารถเอาชนะและขบไลขอมได

1.3 รกความเปนอสระ คนไทยมนสยรกอสระไมชอบถกกดขขมเหง เมอพอขนผาเมอง และ พอขนบางกลางหาวรวมมอกนขบไลขอม จงไดรบความรวมมอรวมใจจากคนไทยดวยด 2. ปจจยภายนอก ขอมเรมเสอมอ านาจลง เนองจากพระเจาชยวรมนท 7 ซงเปนกษตรยขอมสนพระชนม ท าให สโขทยปราศจากศตรทเขมแขง จากปจจยดงกลาวท าใหสโขทยสามารถพฒนามความเจรญและยงใหญในเวลาตอมา

สภาพพนทของสโขทย เปนทราบลมแมน าเหมาะแกการตงถนฐาน ทมา : http://picdb.thaimisc.com/n/nanothep/28-15.jpg?n

ปจจยทน าไปสการสถาปนาอาณาจกรสมยสโขทย

บตรความรท 2

10

...……..1. อาณาจกรสโขทยตดตอกบอาณาจกรตาง ๆ สะดวก เพราะตงอยบรเวณ

ชายฝงทะเล

...……..2. แมน าทไหลผานทางดานตะวนออกของสโขทย คอ แมน านาน

...……..3. อาณาจกรสโขทยมความปลอดภย เพราะทตงมเทอกเขาลอมรอบอย เกอบทกดาน

...……..4. สโขทยตงอยบรเวณทราบลมแมน าเจาพระยาตอนบน

ท ากจกรรม ทบทวนความเขาใจ

กอนนะครบ

ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมาย ถก () หนาขอความทเหนวาถก และท าเครองหมาย ผด () หนาขอความทเหนวาผด

บตรกจกรรมท 2

11

ถกทกขอเลย...เกงจรง ๆ ศกษาบตรความรท 3 ตอไป

เลยนะครบ

ตรวจค าตอบ

บตรกจกรรมท 2

1. 2. 3. 4.

เฉลยบตรกจกรรมท 2

12

กอนทจะมการสถาปนาอาณาจกรสโขทยขนมานน สโขทยเปนเมองเกาแกทมความเจรญ รงเรองมากอน จากศลาจารกหลกท 2 (วดศรชม) สรปความไดวาเมองสโขทยแตเดมมผน าคนไทย ชอ พอขนศรนาวน าถม เปนเจาเมอง เมอพระองคสนพระชนม ขอมสบาดโขลญล าพง น าก าลง เขายดกรงสโขทยไวได

หลงจากพระเจาชยวรมนท 7 สนพระชนม พวกขอมเรมเสอมอ านาจลงในราว พ.ศ. 1780 อาณาจกรตางๆ เรมแยกตวเปนอสระไดมผน าคนไทย 2 คน คอ พอขนผาเมอง เจาเมองราด และพอขนบางกลางหาว เจาเมองบางยาง ไดรวมมอกนรวบรวมก าลงขบไลขอม และตงตนเปน อสระพรอมกบสถาปนากรงสโขทยเปนราชธาน และสถาปนา พอขนบางกลางหาว เปนกษตรย ปกครองกรงสโขทยทรงพระนามวา พอขนศรอนทราทตย นบเปนปฐมกษตรย แหงกรงสโขทย

พอขนศรอนทราทตย ปฐมบรมกษตรยกรงสโขทย ทมา : http://www.thaigoodview.com/library/terchershow/trang/rootjarin_ch/aboutme.html

การสถาปนาอาณาจกรสโขทยเปนราชธาน

บตรความรท 3

13

1. กอนการสถาปนาอาณาจกรสโขทย เคยตกอยใตอ านาจของใคร ตอบ………….…………………………..……………………

2. ในราว พ.ศ. 1780 พวกขอมเรมเสอมอ านาจลงเพราะสาเหตใด ตอบ………….…………………………………..……………

3. ผน าทรวบรวมก าลงขบไลขอมออกจากดนแดนสโขทย คอใคร ตอบ………….………………………………………….……

4. พอขนบางกลางหาวเปนเจาเมอง ปกครองเมองใด ตอบ………….………………………………………….……

งายมาก ๆ เลยครบ รบตรวจค าตอบ

หนาตอไปดกวานะครบ

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตองและสมบรณ

บตรกจกรรมท 3

14

ขอ 1. ตอบ ขอมสบาดโขลญล าพง .

ขอ 2. ตอบ พระเจาชยวรมนท 7 สนพระชนม ใ

ขอ 3. ตอบ พอขนบางกลางหาวและพอขนผาเมอง ใ

ขอ 4. ตอบ เจาเมองบางยาง .

ถกทกขอเลย ศกษาตอไป เลยนะครบ

เฉลยบตรกจกรรมท 3

15

การสถาปนาเมองสโขทยเปนราชธาน ท าใหคนไทยในแควนอนๆ ทเคยตงตวเปนอสระ

ไดยอมเขามาอยในอ านาจของสโขทย จนกลายเปนอาณาจกรทส าคญและด ารงอยไดตดตอกน ถง 200 ปเศษ มกษตรยในราชวงศพระรวงปกครองสโขทยสบตอกนมาถง 9 พระองค

รายพระนามกษตรยแหงราชวงศสโขทยหรอราชวงศพระรวงทปกครองอาณาจกรสโขทย

รายพระนามกษตรย ปทเรมครองราชย (โดยประมาณ)

ปทสวรรคต

1. พอขนศรอนทราทตย พ.ศ. 1792 ไมปรากฎ 2. พอขนบานเมอง ไมปรากฎ พ.ศ. 1822 3. พอขนรามค าแหง พ.ศ. 1822 พ.ศ. 1841 4. พญาเลอไท พ.ศ. 1841 ประมาณ พ.ศ. 1866 5. พญางวน าถม ประมาณ พ.ศ. 1866 พ.ศ. 1890 6. สมเดจพระมหาธรรมราชาท 1 (ลไท) พ.ศ. 1890 พ.ศ. 1911 7. สมเดจพระมหาธรรมราชาท 2 (ลอไท) พ.ศ. 1911 ประมาณ พ.ศ. 1942 8. สมเดจพระมหาธรรมราชาท 3 (ไสยลอไท) พ.ศ. 1943 พ.ศ. 1962 9. สมเดจพระมหาธรรมราชาท 4 ( บรมปาล) พ.ศ. 1962 ประมาณ พ.ศ. 1981

พอขนรามค าแหงมหาราช

ทมา : http://www.tlcthai.com/education/history-of-thailand/4415.html

พระกษตรยทปกครองอาณาจกรสโขทย

บตรความรท 4

16

ท าเสรจแลว เชญตรวจค าตอบ หนาตอไปเลยครบ

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว

เพอน ๆ ชวยตอบหนอยไดไหมครบวา

บตรกจกรรมท 4

1. พระมหากษตรยทปกครองอาณาจกรสโขทยมทงหมดกพระองค ก. 7 พระองค ข. 8 พระองค ค. 9 พระองค ง. 10 พระองค 2. พระมหากษตรยกษตรยองคสดทายในสมยสโขทย คอพระองคใด ก. พอขนรามค าแหงมหาราช ข. พอขนศรอนทราทตย ค. พระมหาธรรมราชาท 3(ไสลอไทย) ง. พระมหาธรรมราชาท 4(บรมปาล) 3. อาณาจกรสโขทยเปนราชธานของไทยเปนระยะเวลากป ก. 15 ป ข. 200 ป ค. 250 ป ง. 400 ป 4. กษตรยพระองคแรกของอาณาจกรสโขทยคอกษตรยพระองคใด ก. พอขนศรอนทราทตย ข. พอขนรามค าแหงมหาราช ค. พระมหาธรรมราชาท 1(ลไทย) ง. พระมหาธรรมราชาท 4(บรมปาล)

17

เยยมมาก ... ตอบถกทกขออกแลว

ศกษาเนอหาตอไปเลยนะครบ

1. ค 2. ง

3. ข 4. ก

เฉลยบตรกจกรรมท 4

18

อาณาเขตของอาณาจกรสโขทยเปลยนแปลงไปตามอ านาจทางการเมองของผปกครอง ดงน 1. อาณาเขตเมอแรกสถาปนา

ในสมยพอขนศรอนทราทตย อาณาจกรสโขทยมขนาดคอนขางเลก ศนยกลาง คอ เมองสโขทยและเมองคแฝด คอ ศรสชนาลยหรอเชลยง บนแนวล าน ายม เมองบรวารสวนใหญจะอยตอนลางของลมแมน ายม แมน านาน และตอนบนของลมแมน าปาสก

2. สมยพอขนรามค าแหงมหาราช อาณาจกรสโขทยมความเขมแขงอยางมาก เนองจากมความมนคงทางการเมองภายใน ความสามารถดานการศกและนโยบายการทตทหลกแหลม มคนไทยและตางชาตเขามาสวามภกด และยอมเปนประเทศราชของสโขทย อาณาเขตขยายไปอยางกวางขวาง 3. หลงสมยพอขนรามค าแหงมหาราช

อาณาเขตของอาณาจกรสโขทย เรมลดขนาดลงอยางรวดเรว เพราะการ แยงชงอ านาจในหมเจานายจนเกด สงครามกลางเมองประกอบกบเมอง อยธยามอ านาจเขมแขงขนเรมรกราน ขยายอทธพลเขามาในดนแดนสโขทย

แผนทอาณาจกรสโขทย สมยพอขนรามค าแหงมหาราช

ทมา : http://sukhothaisongs.blogspot.com

อาณาเขตของอาณาจกรสโขทย

บตรความรท 5

19

1. อาณาเขตของอาณาจกรสโขทยในระยะแรกมลกษณะอยางไร ตอบ........................................................................................

2. อาณาจกรสโขทยมอาณาเขตกกวางขวางมากทสดในสมยใด ตอบ....................................................... .................................

3. อาณาเขตของสโขทยตอนปลายลดลงอยางรวดเรว เพราะสาเหตใด ตอบ........................................................................................

4. เมองทถอวาเปนเมองคแฝดของสโขทย คอเมองใด ตอบ........................................................................................

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตองและสมบรณ

เพอนๆ ชวยตอบค าถาม กอนนะครบ

บตรกจกรรมท 5

20

เกงจง...ท าไดทกขอเลย นะครบ

ขอ 1. ตอบ มขนาดอาณาเขตคอนขางเลก

ขอ 2. ตอบ สมยพอขนรามค าแหงมหาราช

ขอ 3. ตอบ การแยงชงอ านาจภายในและการขยายอทธพลของอยธยา

ขอ 4. ตอบ เมองศรสชนาลย หรอเชลยง

เฉลยบตรกจกรรมท 5

21

การสถาปนากรงสโขทยเปนราชธาน สาเหตสวนหนงนาจะมาจากสโขทยมท าเล ทตงเหมาะในการตดตอกบชมชนภายนอก โดยสภาพภมศาสตรทวไป สโขทยตงอยรมฝงแมน ายม มแมน าสายส าคญไหลผานทราบแหงน ดงนนสโขทยจงมทตงเหมาะสม แกการเปนศนยกลางทตดตอ กบแควนและอาณาจกรทอยใกลเคยงได ในบรเวณเมองหลวงมล าน าและสระน าขนาดใหญ เปน ประโยชนในการเปนแหลงอาหาร นอกจากนภมประเทศทมเทอกเขาโดยรอบท าใหการตงถนฐาน มความปลอดภย

ในราวพทธศตวรรษท 16-18 อาณาจกรขอมมอ านาจครอบครองดนแดนตาง ๆ รวมทงสโขทยกตกอยภายใตอ านาจของขอม หลงจากพระเจาชยวรมนท 7 สนพระชนม อาณาจกร ขอมเรมเสอมอ านาจลง อาณาจกรตาง ๆ แยกตวเปนอสระ สโขทยโดยหวหนาคนไทย 2 คน คอ

พอขนผาเมองและพอขนบางกลางหาว รวมก าลงไพรพลขบไลขอมใหออกไปจากดนแดนไทย และ สถาปนาอาณาจกรสโขทยในราว พ.ศ. 1792 มพอขนศรอนทราทตยเปนปฐมกษตรยแหงราชวงศ สโขทยหรอราชวงศพระรวง และอาณาจกรสโขทยด ารงอยไดตดตอกนถง 200 ปเศษ มกษตรย ปกครองสโขทยสบตอกนมาถง 9 พระองค และมอาณาเขตกวางขวางครอบคลมดนแดน ตาง ๆ มากมาย โดยเฉพาะในสมยของพอขนรามค าแหงมหาราช

ศกษาเนอหาจบแลว มาลองท าแบบทดสอบหลง

เรยนกนเถอะ

บตรสรปเนอหา

22

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว

1. อาณาจกรสโขทยถอก าเนดขนมาไดอยางไร ก. กลมคนไทยอพยพเขามาตงถนฐานโดยเลอกท าเลทมความอดมสมบรณ ข. ทตงเหมาะสมเปนศนยกลางทางการคาจงมการรวมตวกนตงเปนเมองขนมา ค. กลมคนไทยตงตนเปนอสระ เพอใหหลดพนจากการยดครองของอาณาจกรขอม

ง. อาณาจกรทยงใหญสถาปนาขนมาเปนรฐไทย แตตองสงเครองราชบรรณาการไปถวาย 2 . ขอใดคอกษตรยพระองคแรกและพระองคสดทายของราชวงศพระรวง ก. พอขนผาเมอง-พระมหาธรรมราชาท 3 (ไสลอไทย)

ข. พอขนบานเมอง-พระมหาธรรมราชาท 4 (บรมปาล) ค. พอขนศรอนทราทตย-พระมหาธรรมราชาท 1 (ลไทย)

ง. พอขนศรอนทราทตย-พระมหาธรรมราชาท 4 (บรมปาล) 3. ขอมสบาดโขลญล าพง คอใคร ก. นายทหารขอมทกดขขมเหงประชาชนชาวไทย ข. ขาหลวงขอมทไดรบค าสงใหมาปกครองดแลสโขทย ค. ขนนางชาวเขมรทมความจงรกภกดตออาณาจกสโขทย ง. ขาราชการชาวเขมรทใหการสนบสนนประชาชนคนไทย 4. อาณาเขตของสโขทยในสมยพอขนรามค าแหงมหาราชทางดานทศเหนอครอบคลมถงเมองใด ก. หงสาวด ข. สระหลวง ค. หลวงพระบาง ง. เวยงจนทร เวยงค า 5. ผทรวมกนขบไลขอมแลวตงอาณาจกรสโขทยขนคอใคร ก. พอขนมงราย และพอขนผาเมอง ข. พอขนรามค าแหง และพอขนผาเมอง ค. พอขนผาเมอง และพอขนบางกลางหาว ง. พอขนบางกลางหาว และพอขนรามค าแหง

แบบทดสอบหลงเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนร รายวชาประวตศาสตร รหสวชา ส21105 ชนมธยมศกษาปท 1

ชดท 1 เรอง การสถาปนาอาณาจกรสโขทย

23

6. ขอใด ไมใช ปจจยในการกอตงอาณาจกรสโขทย ก. มผน าทเขมแขง ข. ขอมเสอมอ านาจ ค. มชาวตางชาตคอยชวยเหลอ ง. บานเมองมความอดมสมบรณ 7. เหตผลอะไรทท าใหขอมเสอมอ านาจลงจนเปนเหตใหไทยสามารถตงอาณาจกรสโขทยได ก. กษตรยออนแอ ข. กองทพออนแอ ค. การเกดโรคระบาด ง. ความออนแอทางเศรษฐกจ 8. อาณาจกรสโขทยมความเจรญรงเรองอยางรวดเรว เพราะมปจจยเกอหนนอยหลายประการ ยกเวน ขอใด ก. ผน ามความสามารถ ข. ทตงเหมาะสมเปนศนยกลางทางการคา ค. อาณาจกรทยงใหญ คอ จน และขอมใหการสนบสนน ง. การเพาะปลกไดผลด เพราะมระบบชลประทานทด 9. ปจจยภายนอกทเออตอการสถาปนาอาณาจกรสโขทยคอขอใด ก. มผน าทเขมแขง

ข. รกความเปนอสระ ค. อยในท าเลทเหมาะสม

ง. การสนพระชนมของพระเจาชยวรมนท 7 10. ขอใดเรยงล าดบเหตการณของการสถาปนาอาณาจกรสโขทยไดถกตอง 1. พอขนผาเมองสถาปนาพอขนบางกลางหาวขนเปนกษตรยปกครองสโขทย 2. พระเจาชยวรมนท 7 สนพระชนม 3. พอขนผาเมองและพอขนบางกลางหาวรวมก าลงไพรพลขบไลขอม 4. อาณาจกรตาง ๆ เรมแยกตวเปนอสระ ก. 1 , 2 , 3 , 4 ข. 2 , 4 , 3 , 1

ค. 3 , 2 , 1 , 4 ง. 2 , 3 , 4 , 1

เสรจแลวไปตรวจค าตอบ หนาตอไป....เลยนะครบ

24

ขอ ค าตอบ ขอ ค าตอบ 1. ง 6. ข 2. ข 7. ค 3. ก 8 ก 4. ค 9. ง 5. ข 10. ค

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน - หลงเรยน

ชดท 1 เรอง การสถาปนาอาณาจกรสโขทย

เกงจง จบชดท 1 แลว ศกษาชดกจกรรมการเรยนร ชดท 2

ตอไป เลยนะครบ

25

บรรณานกรม

กระมล ทองธรรมชาต, และคณะ. (2533). หนงสอเรยนสงคมศกษา ประเทศของเรา 1-2 รายวชา ส 101-ส 102 ชนมธยมศกษาปท 1. พมพครงท 9. กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน. ณรงค พวงพศ, และคณะ. (2548). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานกลมสาระการเรยนรสงคม

ศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ประวตศาสตร ม.1. พมพครงท 8. กรงเทพมหานคร : อกษร เจรญทศน.

ฝายนวตกรรมการเรยนร. (2548). แผนการจดการเรยนรสองแนวทาง ทเนนผเรยนเปนส าคญ ประวตศาสตร ม.1. กรงเทพมหานคร : พฒนาคณภาพวชาการ. พจมาลย เพงปาน. (2546). คมอครและแผนการจดการเรยนร สาระพนฐาน ประวตศาสตร ม.1.

กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน. พลบพลง คงชนะ. (2546). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน ประวตศาสตร ม.1 ชวงชนท 3. กรงเทพมหานคร : พฒนาคณภาพวชาการ. พลบพลง คงชนะ และมยร เกตแดง. (2550). ชดกจกรรมพฒนาการคดวเคราะห เสรมสรางคณธรรม

จรยธรรม และคานยมทดงาม ประวตศาสตร ม.1. กรงเทพมหานคร : พฒนาคณภาพวชาการ. ไพฑรย มกศล และทวศกด ลอมลม. (2546). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน ประวตศาสตร ม.1. กรงเทพมหานคร : วฒนาพานช. ศศนนท บญประเสรฐ, และคณะ. (2548). ชดกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ สงคมศกษา

ศาสนา และวฒนธรรม ม.1 ชวงชนท 3. กรงเทพมหานคร : พฒนาคณภาพวชาการ. สคนธ สนธพานนท, และคณะ. (2545). สอการเรยนรรายวชาพนฐาน สงคมศกษา ศาสนา และ

วฒนธรรม 2. กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน.

26

แบบบนทกผลการท ากจกรรมชดกจกรรมการเรยนรท 1 รายวชาประวตศาสตร รหสวชา ส21105 ชนมธยมศกษาปท 1

ชอ..................................................................................ชน..........................เลขท............................ -------------------------------------------------------

แบบทดสอบกอนเรยน

ขอท ค าตอบ

ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

แบบทดสอบหลงเรยน

ขอท ค าตอบ

ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

บตรกจกรรมท 1 1.................................................................... ....................... 2........................................................................................... 3........................................................................................... 4...........................................................................................

บตรกจกรรมท 2 1........................................................................................... 2........................................................................................... 3........................................................................................... 4...........................................................................................

บตรกจกรรมท 3 1........................................................................................... 2........................................................................................... 3........................................................................................... 4...........................................................................................

บตรกจกรรมท 4 1........................................................................................... 2.................................................................................. ......... 3........................................................................................... 4...........................................................................................

บตรกจกรรมท 5 1........................................................................................... 2........................................................................................... 3........................................................................................... 4...........................................................................................

27