ชุดกิจกรรมการเรียนรู้...ช ดท...

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง การพฒนากระบวนการจดการเรยนร โดยใชชดกจกรรม การเรยนร ในหนวยประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย

วชาศลปะ พนฐาน(สาระนาฏศลป)ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2561 โรงเรยนเทงวทยาคม

นายสรชย ค าส

ครผสอน

ชดกจกรรมการเรยนร ฉบบนเปนสวนหนงของการจดกระบวนการเรยนการ

สอนวชาศลปะพนฐาน(สาระนาฏศลป) โรงเรยนเทงวทยาคม ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 36

สารบญ

เนอหา หนา ค าน า ................................................................................................................... ข สารบญ..................................................................................................................... ค คมอการใชชดกจกรรมการเรยนร ความส าคญและความเปนมา...................................................................... 1 จดมงหมายของชดกจกรรม........................................................................ 2 มาตรฐานและหนวยการเรยนร.................................................................. 2

สาระส าคญ/ความคดรวบยอด..................................................................... 2 สวนประกอบของชดกจกรรม..................................................................... 2 การใชเวลาในการปฏบตกจกรรมการเรยนร.................................................. 4 ค าชแจงส าหรบครผสอน........................................................................ 5

ค าชแจงส าหรบนกเรยน........................................................................ 6 คมอคร ชดท 1. ความหมายของนาฏศลปไทยและทมาของนาฏศลปไทย ประกอบดวย

คมอคร…………………………………………………………………. 7 แผนการจดการเรยนร………………………………………………….. 9 แบบทดสอบแบบทดสอบผลสมฤทธ…………………………………. 18 สอประกอบชดกจกรรมการเรยนร……………………………………. 22

เอกสารประกอบชดกจกรรมการเรยนร……………………… 22 ใบความรความหมายของนาฏศลปไทย…………….. 22 ใบความรทมาของนาฏศลปไทย…………………… 23 แบบฝกหด................................................................ 24

ชดท 2 ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย ประกอบดวย คมอคร………………………………………………………………… 26 แผนการจดการเรยนร…………………………………………………. 28 แบบทดสอบแบบทดสอบ……………………………………………… 38 สอประกอบชดกจกรรมการเรยนร……………………………………… 42

สารบญ (ตอ)

เนอหา หนา

เอกสารประกอบชดกจกรรมการเรยนร……………………… 42 ละครไทย……………………………………………. 42 โขน………………………………………………… 44 ร า………………………………………………….. 46 ระบ า………………...…………………………….. 46 การแสดงพนเมอง………………………………… 47 แบบฝกหด…………………………………….. 49

บรรณานกรม.......................................................................................................... 50

ความส าคญและความเปนมา จากหลกสตรแกนกลางขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดมการก าหนดใหสถานศกษาตางๆ มหนาทในการจดการศกษาไปในทศทาง ทใหผเรยนเปนพลเมองทดของชาต เลงเหนความส าคญของการเรยนร เพอเปนการพฒนาคณภาพของผเรยน ทเนนใหผเรยนเปนศนยกลางการจดกจกรรมการเรยนร โดยเปดโอกาสใหสถานศกษาจดเนอหาสาระ และกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจ ความถนดของผเรยน โดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล แนวทางของการจดการศกษาขนพนฐาน จงเปนปจจยส าคญยงทเปนแรงสงเสรมส าหรบเดกและเยาวชน ใหมการพฒนาตนเองอยางสมบรณทงทาง รางกาย จตใจ อารมณ สงคม สตปญญา ไดเตมความสามารถ เตมศกยภาพในทกๆดานของกลมสาระการเรยนร กลมสาระการเรยนรศลปะ ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มจดมงหมายในการพฒนาใหรเรยนเกดความร ความเขาใจ มทกษะทางดานศลปะ เกดความซาบซงในคณคาของมรดกทางวฒนธรรม ทมการเปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงออกอยางอสระในศลปะ แขนงตางๆ โดยประกอบดวย สาขาวชาทศนศลป ดนตร และนาฏศลป (ส านกงานคณะกรรมการการศกษา, 2551: 14) ลกษณะการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรศลปะ สาขานาฏศลปนน เปนการจดการเรยนในรปแบบเดมๆ ทครผสอนเนนการบรรยาย หรอการบอกจด ท าใหเกดความเบอหนายในการเรยน ประกอบกบการจดกจกรรมการเรยนรทไมหลากหลาย ไมมการพฒนาสอการเรยนกรสอน เพอเปนการกระตนกระบวนการทางความคดของผเรยน ฉะนนครผสอนจะตองมการจดกจกรรมการเรยนรใหผเรยนไดตนตวและมทศนคตอนดตอรายวชา โดยผเรยนนนตองมความรและความเขาใจอยางถกตอง จงจ าเปนตองมการบรณาการสอการสอนในหลายๆรปแบบมาผสมผสาน ใหมลกษณะเปนสอประสมใหมและจดท าเปน ชดกจกรรมการเรยนร โดยทสอการสอนในแตละชนดของชดกจกรรมจะสงเสรมกระบวนการ การเรยนรทตางกนออกไป เชน สอบางชนดอาจเปนสอเพอใชในการกระตนการเรยนร สออกชนดหนงใชในการสรางความร ความเขาใจทคงทน นอกจากนชดกจกรรมการเรยนรยงสงผลใหผเรยน ไดผลสมฤทธทางการเรยนรของผเรยนทดขน และบรรลตรงตามวตถประสงค ของการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ จากเหตผลความเปนมาและคณประโยชนของชดกจกรรมการจดการเรยนรขางตน ประกอบกบลกษณะการเรยนรศลปะ สาขาวชานาฏศลป มความจ าเปนอยางยงทครผสอนจะตองจดกจกรรมการเรยนร ทมความหลากหลาย เพอใหผเรยนเกดการเรยนรอยางสมบรณ ผจดท าวจยในชนเรยนจง

หาแนวทางการจดการกระบวนการเรยนร โดยใชชดกจกรรมและยงพฒนากระบวนการสอนในกลมสาระการเรยนรศลปะ สาขานาฏศลป จดมงหมายของชดกจกรรม เพอศกษา เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน กอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2561 โรงเรยนเทงวทยาคม วชาศลปะ พนฐาน(สาระนาฏศลป) ในหนวยประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย โดยใชชดกจกรรมการเรยนร

มาตรฐานและหนวยการเรยนร

1. หนวยการเรยนรท 2 เรอง รปแบบการแสดงนาฏศลป 2. มาตรฐานการเรยนร เรอง รปแบบการแสดงนาฏศลปไทย

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด สาระท 3 นาฏศลป

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ศ 2.1 เขาใจ และแสดงออกทางนาฏศลปอยางสรางสรรค วเคราะห

วพากษวจารณคณคานาฏศลป ถายทอดความรสก ความคดอยางอสระ ชนชม และประยกตใช ในชวตประจ าวน

ตวชวด ม 1/3 แสดงออกนาฏศลป และละครในรปแบบงายๆ สาระส าคญ/ความคดรวบยอด การแสดงนาฏศลปไทยแบงไดหลายประเภทและมการพฒนารปแบบทหลากหลาย สวนประกอบของชดกจกรรม ชดกจกรรมการเรยนร ในหนวยประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย กลมสาระการเรยนร ศลปะ 2 ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 โรงเรยนศรส าโรงชนปถมภ ไดน าเนอหาในสวนของรปแบบการแสดงนาฏศลปไทยทแบงไดหลากหลาย และแตกตางกนโดยสามารถแบงไดตามชดกจกรรมดงตอไปน ชดท 1. ความหมายของนาฏศลปไทยและทมาของนาฏศลปไทย

ชดท 2. ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย

การใชเวลาในการปฏบตกจกรรมการเรยนร ชดท 1. ความหมายของนาฏศลปไทยและทมาของนาฏศลปไทย จ านวน 2 ชวโมง

ชดท 2 ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย ประกอบดวย จ านวน 4 ชวโมง รวม 6 ชวโมง

ชดท 1. ความหมายของนาฏศลปไทยและทมาของนาฏศลปไทย ประกอบดวย

1.1 คมอคร 1.2 แผนการจดการเรยนร 1.3 แบบทดสอบแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน กอนใชชดกจกรรมจ านวน 30 ขอ 1.4 สอประกอบชดกจกรรมการเรยนร

1.4.1 เอกสารประกอบชดกจกรรมการเรยนร 1.4.1.1 ใบความรความหมายของนาฏศลปไทย 1.4.1.2 ใบความรทมาของนาฏศลปไทย 1.4.1.3 แบบฝกหด ความหมายของนาฏศลปไทยและทมาของ

นาฏศลปไทย

ชดท 2 ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย ประกอบดวย 1.1 คมอคร 1.2 แผนการจดการเรยนร 1.3 แบบทดสอบแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน หลงใชชดกจกรรมจ านวน 30 ขอ 1.4 สอประกอบชดกจกรรมการเรยนร

1.4.1 เอกสารประกอบชดกจกรรมการเรยนร 1.4.1.1 ละครไทย 1.4.1.2 โขน 1.4.1.3 ร า 1.4.1.4 ระบ า 1.4.1.5 การแสดงพนเมอง 1.4.1.6 แบบฝกหด ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย

1.4.2 รปภาพ ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย 1.4.3 วดทศน ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย ชดตางๆ 1.4.4 เครองเลนวดทศน

1. กอนใชชดกจกรรมควรศกษาใหรอบคอบ จากคมอการใชชดกจกรรมใหเขาใจ 2. ศกษาคมอ แผนการจดการเรยนร ผลการเรยนรทคาดหวง จดประสงคการเรยน คณลกษณะ

อนพงประสงค สาระการเรยนร กระบวนการจดการเรยนร การวดและการประเมนผล ตลอกจนแหลงการเรยนรแตละชดกจกรรม

3. ศกษาแนวทางการจดการเรยนร และการใชสอการเรยนรแตละชนดใหถกตองแมนย า 4. ตรวจสอบและจดเตรยมอปการณ สอการจดการเรยนร เครองมอ และประเมมผล 5. กอนสอนครควรชแจงบทบาทและหนาทของผเรยนและก าหนดขอตกลงรวมกน 6. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน กอนและหลงใชชด

กจกรรม

1. ท าแบบทดสอบแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน กอนและหลงใชชดกจกรรม

ค าแนะน าในการใชชดกจกรรมส าหรบคร

1. บทบาทครผสอน 1.1 ครผสอนควรเตรยมตวใหพรอม โดยการศกษาและท าความเขาใจ

วธการใชชดการสอน วธสอนและวธวดและประเมนผลของชดการสอนใหชดเจน 1.2 กอนท ากจกรรมในแตละเรอง ควรศกษาแผนการจดการเรยนรเรองนนๆ

อยางละเอยด เพอเตรยมสอการสอนตางๆ 1.3 กอนเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนร ใหนกเรยนท าแบบทดสอบผลสมฤทธ

ทางการเรยน กอนใชชดกจกรรมการเรยนร จ านวน 30 ขอ 1.4 กอนการท ากจกรรมทกครง ครอธบาย ชแจงวธการปฏบตใหชดเจน ให

นกเรยนเขาใจตรงกน

2. สงทครตองเตรยม 2.1 ชดท 1. ความหมายของนาฏศลปไทยและทมาของนาฏศลปไทย ประกอบดวย

2.1.1 คมอคร 2.1.2 แผนการจดการเรยนร 2.1.3 แบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน กอนใชชดกจกรรม จ านวน 30 ขอ 2.1.4 สอประกอบชดกจกรรมการเรยนร 2.1.5 เอกสารประกอบชดกจกรรมการเรยนร

2.1.5.1 ใบความรความหมายของนาฏศลปไทย 2.1.5.2 ใบความรทมาของนาฏศลปไทย 2.1.5.3 แบบฝกหด ความหมายของนาฏศลปไทยและทมาของ

นาฏศลปไทย 2.2 ครควรเตรยมการสอนไวลวงหนา เตรยมสถานท ตลอดจนสอตาง ๆ ใหพรอม

กอนใชชดการสอน

3. การเตรยมชนเรยน

โตะคร

แผนการจดการเรยนร

กลมสาระการเรยนร ศลปะ ชนมธยมศกษาปท 3หนวยการเรยนรท 2 เรอง รปแบบการแสดงนาฏศลป เวลา 6 ชวโมง แผนการเรยนรท 1 เรอง ความหมายของนาฏศลปไทยและทมาของนาฏศลปไทย เวลา 2 ชวโมง

สอนวนท เดอน พ.ศ. ……………………………………………………………………………………………………… หนวยการเรยนรท 2 เรอง รปแบบการแสดงนาฏศลป 2. มาตรฐานการเรยนร เรอง ความหมายของนาฏศลปไทยและทมาของนาฏศลปไทย



วพากษวจารณคณคานาฏศลป ถายทอดความรสก ความคดอยางอสระ ชนชม และประยกตใช ในชวตประจ าวน

ตวชวด ม 1/3 แสดงออกนาฏศลป และละครในรปแบบงายๆ 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด การแสดงนาฏศลปไทยแบงไดหลายประเภทและมการพฒนารปแบบทหลากหลาย 4. จดประสงคการเรยนร 4.1 ดานความร k

4.1.1 สามารถอธบาย ความหมายของของนากศลปไทยและ ทมาของนาฏศลปไทยได 4.2 ดานทกษะ/กระบวนการ p

4.2.1 นกเรยนปฏบตกจกรรมตามใบงานทก าหนด 4.2.2 นกเรยนใหความรวมมอกบสมาชกภายในกลม

4.3 ดานคณลกษณะ a 4.3.1 ตงใจเรยน และปฏบตกจกรรมดวยความชนชม

4.3.2 มความเอาใจใสในการท างาน

5. สมรรถนะส าคญของผเรยน

5.1 กระบวนการทางความคด 5.1.1 ทกษะกระบวนการทางความคดอยางสรางสรรค 5.2 ความสามารถในการสอสาร 6. คณลกษณะอนพงประสงค 6.1 มวนย 6.2 มความสามคค 6.3 มความรบผดชอบ 6.4 รกความเปนไทย 7. สาระการเรยนร 7.1 ทมาและประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย

7.1.1 ความหมายของนาฏศลปไทย 7.1.2 ทมาของนาฏศลปไทย

8. กจกรรมกระบวนการการเรยนร (ชวโมงท 1) (ขนน าเขาสบทเรยน) 8.1 ครใหนกเรยนท าแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน กอนใชชดกจกรรมการเรยนร จ านวน 30 ขอ 8.2 ครเฉลยทนกเรยนไดลงมอท าแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน กอนใชชดกจกรรมการเรยนร จ านวน 30 ขอ 8.3 ครสนทนากบนกเรยนในสวนของ เรองทจะเรยน ตอไปคอ เรองทมาและประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย 8.4 ครสนทนาซกถามกบนกเรยนถงทมาและประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย (ขนสอน) 8.5 หลงจากทไดสนทนาในเรองตางๆ พรอมอธบายพอสงเขป เกยวกบนาฏศลปไทยในสมยตางๆ 8.6 ครแจงใบความร เรองทมาและประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย 8.7 หลงทนกเรยนเกดความเขาใจในเรองทมาและประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย เรยบรอยลว ครแจกแบบฝกหด เปนลกษณะ ถาม ตอบ จ านวน 10ขอ ขอละ 1 คะแนน

8.8 นกเรยนลงมอท าใบงาน โดยท าลงในสมดของตน

8.9 หลงจากทนกเรยนท างานทไดรบมอบหมายเรยบรอยแลว ครผสอนใหนกเรยนเปลยนกนตรวจงานของเพอนพรอมใหคะแนน (ขนสรป)

8.10 ครเฉลยค าตอบทถกตอง ในแบบฝกหดทมาและประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย เพอเปนอธบายเนอหาเดม ท าใหเกดกระบวนการกระตนการจ ามากยงขน 9. ชนงานและภาระงาน 9.1 แบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน กอนใชชดกจกรรมการเรยนร จ านวน 30 ขอ 9.2 แบบฝกหด เรองทมาและประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย เปนลกษณะ ถาม ตอบ จ านวน 10ขอ ขอละ 1 คะแนน 10. สอการเรยนร 10.1 ใบความร เรองทมาและประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย 11. การวดผลและการประเมนผล

11.1 วธวดและประเมนผล สงเกตพฤตกรรมดามความร สงเกตพฤตกรรมดานทกษะ/กระบวนการ สงเกตพฤตกรรมดานคณลกษณะ

11.2 เครองมอวดและประเมนผล ใบงาน

แบบสงเกตพฤตกรรมดามความร แบบสงเกตพฤตกรรมดานทกษะ/กระบวนการ แบบสงเกตพฤตกรรมดานคณลกษณะ

11.3 ดานความร แบงเปน 3 ระดบ ไดแก

คะแนน 9 – 12 คะแนนทไดระดบ 3 หมายถง ด คะแนน 5 – 8 คะแนนทไดระดบ 2 หมายถง พอใช คะแนน 0 – 4 คะแนนทไดระดบ 1 หมายถง ปรบปรง 11.4 ดานทกษะ แบงเปน 3 ระดบ ไดแก คะแนน 9 – 12 คะแนนทไดระดบ 3 หมายถง ด คะแนน 5 – 8 คะแนนทไดระดบ 2 หมายถง พอใช คะแนน 0 – 4 คะแนนทไดระดบ 1 หมายถง ปรบปรง

11.5 ดานคณลกษณะ แบงเปน 3 ระดบ ไดแก

คะแนน 9 – 12 คะแนนทไดระดบ 3 หมายถง ด คะแนน 5 – 8 คะแนนทไดระดบ 2 หมายถง พอใช คะแนน 0 – 4 คะแนนทไดระดบ 1 หมายถง ปรบปรง

11.6 เกณฑการประเมนโดยรวม (ผาน/ไมผาน) เกณฑภาพรวม ผเรยนไดระดบคณภาพ 2 ขนไป ครบทกรายการถอวาผาน กรณผเรยนไดผลเรยนการประเมนไมถง 2 ในดานใด ใหซอมเสรมจนกวาจะผาน

เกณฑการประเมน รายการทประเมน ระดบการประเมนคณภาพผเรยน น าหนกคะแนน

ด (3) พอใช (2) ปรบปรง (1)

ดานความร สามารถอธบาย ความหมายของของนากศลปไทยและ ทมาของนาฏศลปไทยได

สามารถอธบาย ความหมายของของนากศลปไทยและ ทมาของนาฏศลปไทยได ไดอยางครบถวน

สามารถอธบาย ความหมายของของนากศลปไทยและ ทมาของนาฏศลปไทยได

ไมสามารถอธบาย ความหมายของของนากศลปไทยและ ทมาของนาฏศลปไทยได

4

ดานทกษะ นกเรยนปฏบตกจกรรมตามใบงานทก าหนด นกเรยนใหความรวมมอกบสมาชกภายในกลม

นกเรยนปฏบตกจกรรม ตามใบงานทก าหนดไดอยางดเยยม มการวางแผนการท างาน และใหความรวมมอภายในกลม

นกเรยนปฏบต ตามใบงานทก าหนด มการวางแผนการท างานแตปฏบตไดโดยขาดความตงใจและความสามคค

ไมสามารถนกเรยนปฏบตกจกรรม ตามใบงานทก าหนด ไมรบฟงความคดเหนกบเพอนภายในกลมและ

2

ดานคณลกษณะ ตงใจเรยน และปฏบตกจกรรมดวยความชนชม มความเอาใจใสในการท างาน

ตงใจเรยน และปฏบตกจกรรมดวยความชนชม ใสใจในชนงานทไดรบมอบหมาย

ตงใจเรยน และปฏบตกจกรรมดวยความชนชมแตอาศยการกระตน ท างานทไดรบมอบหมาย แตอาศยการกระตน

ไมใสใจการตงใจเรยน และปฏบตกจกรรมดวยความชนชม ไมใสใจการท างานและรบกวนผอน

2

แบบสงเกตพฤตกรรมดานความร เรอง ความหมายของนาฏศลปไทยและทมาของนาฏศลปไทย เลขท ชอสมาชก สามารถอธบาย

ความหมายของของนากศลปไทยและ ทมาของนาฏศลปไทยได

รวม สรปผล

3 2 1 12 ผาน ไมผาน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

หมายเหต ไดผลการประเมนอยางนอยระดบ 2 ทกรายการใหผาน

ลงชอ..........................................................ผประเมน (..............................................................)

วนท..............................................................................

เกณฑการประเมน คะแนน 9 – 12 คะแนนทไดระดบ 3 หมายถง ด คะแนน 5 – 8 คะแนนทไดระดบ 2 หมายถง พอใช คะแนน 0 – 4 คะแนนทไดระดบ 1 หมายถง ปรบปรง

แบบสงเกตพฤตกรรมดานทกษะ เรอง ความหมายของนาฏศลปไทยและทมาของนาฏศลปไทย เลขท ชอสมาชก นกเรยนปฏบต

กจกรรมตามใบงานทก าหนด

นกเรยนใหความรวมมอกบสมาชกภายในกลม


3 2 1 3 2 1 12 ผาน ไมผาน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10


ลงชอ..........................................................ผประเมน (..............................................................)

วนท.............................................................................. เกณฑการประเมน


แบบสงเกตพฤตกรรมดานคณลกษณะ เรอง ความหมายของนาฏศลปไทยและทมาของนาฏศลปไทย เลขท ชอสมาชก ตงใจเรยน

และปฏบตกจกรรมดวยความชนชม

มความเอาใจใสในการท างาน


3 2 1 3 2 1 12 ผาน ไมผาน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10


ลงชอ..........................................................ผประเมน (..............................................................)



12. แหลงการเรยนร 12.1 หองสมดโรงเรยนเทงวทยาคม 12.2 หองเรยนนาฏศลปโรงเรยนเทงวทยาคม 12.3 เวปไวดตางๆ กเกล และยทป

ความหมายของนาฏศลปไทย นาฏศลป มรากศพทมาจากค าสองค า คอค าวา “นาฏ” มความหมายวา การฟอนร า และอกหนงค า คอค าวา “ศลปะ” มความหมายวา สงทมนษยดดแปลงมาจากธรรมชาต ใหมความวจตรงดงาม ฉะนนนาฏศลปจงมความหมายรวมกนวา ศลปะแหงการฟอนร างดงาม นาฏศลปไทย จงมความหมายวา ศลปะแหงการฟอนร าอนประณตงดงามของประเทศไทย

ทมาของนาฏศลปไทย

1. เกดจากการเลยนแบบธรรมชาต มนษยไดดดแปลงกรยาทาทางตางๆ ทง คน สตว สงของ ธรรมชาต ใหมความออนชอยงดงาม เพอประกอบการแสดงในการสราง ความบนเทงใหกบมนษย

2. เกดจากการบชาสงศกดสทธ การประกอบพธกรรมตามความเชอ เพอบวรสรวง เทพยาดา หรอสงศกดสทธตามความเชอ อทธพลวฒนธรรมบางอยางจงไดรบอทธพลมาจากประเทศ อนเดย ไทยไดรบเอาแบบอยางการฟอนร าจากอนเดยมาพรอมกบการรบเอาวฒนธรรมทางดานความเชอ ศาสนาและศลปะดานอนๆ แตอยางไร กตามเราไมไดรบมาจนหมดสน ไทยรบเอาแบบอยางผานการปรบปรง ผสมผสานใหมความเหมาะสมกบวถชวตวฒนธรรมของคนไทย จนตกผลกเปนนาฏศลปไทยทมเอกลกษณ แตกตางจากชาตอนๆ

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามเรองทมาและประเภทของนาฏศลปไทยตามหวขอตอไปน พรอมอธบายอยางละเอยด

1. “นาฏ” มความหมายวา การฟอนร า

2. “ศลปะ” มความหมายวา สงทมนษยดดแปลงมาจากธรรมชาตใหมความวจตรงดงาม

3. เมอน าค าวา “นาฏ” และค าวา “ศลปะ” มารวมกน จงมความหมายวาอยางไร ศลปะแหงการฟอนร างดงาม

4. นาฏศลปไทยมความหมายวาอยางไร ศลปะแหงการฟอนร าอนประณตงดงามของประเทศไทย

5. นาฏศลปไทยมรากฐานมาจากสงใดบาง เกดจากการเลยนแบบธรรมชาต เกดจากการบชาสงศกดสทธ

6. ประเทศไทยไดรบอทธพลดานนาฏศลปมาจากประเทศใด อนเดย 7. นอกจากการฟอนร าทไดรบอทธพลมานน ประเทศไทยยงรบเอาวฒนธรรมใดมาบาง

ศาสนา และการบชาสงศกดสทธ

8. สงทนาฏศลปไทยไดรบมาจากอนเดย คออะไรบาง การฟอนร า ศาสนา และการบชาสงศกดสทธ

9. อะไรทท าใหนาฏศลปไทยผสมผสานกบวฒธรรมจากอนเดย จนกลายเปนเอกลกษณของ

ชาตไทย วถชวตและความเปนอย 10. นกเรยนคดวาสงใดทนาฏศลปไทยแตกตางจากชาตอน นกเรยนแสดงความคดเหน

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามเรองทมาและประเภทของนาฏศลปไทยตามหวขอตอไปน พรอมอธบายอยางละเอยด

1. “นาฏ” มความหมายวา......................................................................................................... 2. “ศลปะ” มความหมายวา....................................................................................................... 3. เมอน าค าวา “นาฏ” และค าวา “ศลปะ” มารวมกน จงมความหมายวาอยางไร

........................................................................................................................................... 4. นาฏศลปไทยมความหมายวาอยางไร..................................................................................... 5. นาฏศลปไทยมรากฐานมาจากสงใดบาง................................................................................. 6. ประเทศไทยไดรบอทธพลดานนาฏศลปมาจากประเทศใด................................................... 7. นอกจากการฟอนร าทไดรบอทธพลมานน ประเทศไทยยงรบเอาวฒนธรรมใดมาบาง

............................................................................................................................................... 8. สงทนาฏศลปไทยไดรบมาจากอนเดย คออะไรบาง................................................................ 9. อะไรทท าใหนาฏศลปไทยผสมผสานกบวฒธรรมจากอนเดย จนกลายเปนเอกลกษณของ

ชาตไทย.............................................................................................................................. 10. นกเรยนคดวาสงใดทนาฏศลปไทยแตกตางจากชาตอนๆ...................................................

\ ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสด

ค าแนะน าในการใชชดกจกรรมส าหรบคร

2. บทบาทครผสอน 2.2 ครผสอนควรเตรยมตวใหพรอม โดยการศกษาและท าความเขาใจ

วธการใชชดการสอน วธสอนและวธวดและประเมนผลของชดการสอนใหชดเจน 2.3 กอนท ากจกรรมในแตละเรอง ควรศกษาแผนการจดการเรยนรเรองนนๆ

อยางละเอยด เพอเตรยมสอการสอนตางๆ 2.4 กอนเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนร ใหนกเรยนท าแบบทดสอบผลสมฤทธ

ทางการเรยน กอนใชชดกจกรรมการเรยนร จ านวน 30 ขอ 2.5 กอนการท ากจกรรมทกครง ครอธบาย ชแจงวธการปฏบตใหชดเจน ให

นกเรยนเขาใจตรงกน 2. สงทครตองเตรยม

ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย ประกอบดวย 2.1 คมอคร 2.2 แผนการจดการเรยนร 2.3 แบบทดสอบแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน หลงใชชดกจกรรม

จ านวน 30 ขอ 2.4 สอประกอบชดกจกรรมการเรยนร

2.4.1 เอกสารประกอบชดกจกรรมการเรยนร 2.4.1.1 ละครไทย 2.4.1.2 โขน 2.4.1.3 ร า 2.4.1.4 ระบ า 2.4.1.5 การแสดงพนเมอง 2.4.1.6 แบบฝกหด ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย

2.4.2 รปภาพ ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย 2.4.3 วดทศน ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย ชดตางๆ 2.4.4 เครองเลนวดทศน

3. การเตรยมชนเรยน

โตะคร

แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนร ศลปะ ชนมธยมศกษาปท3หนวยการเรยนรท 2 เรอง รปแบบการแสดงนาฏศลป เวลา 6 ชวโมง แผนการเรยนรท 1 เรอง ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย เวลา 4 ชวโมง

สอนวนท เดอน พ.ศ. ……………………………………………………………………………………………………… หนวยการเรยนรท 2 เรอง รปแบบการแสดงนาฏศลป 2. มาตรฐานการเรยนร เรอง ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย



วพากษ วจารณ คณคานาฏศลป ถายทอดความรสก ความคดอยางอสระ ชนชม และประยกตใช ในชวตประจ าวน

ตวชวด ม 1/3 แสดงออกนาฏศลป และละครในรปแบบงายๆ 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด การแสดงนาฏศลปไทยแบงไดหลายประเภทและมการพฒนารปแบบทหลากหลาย 4. จดประสงคการเรยนร 4.1 ดานความร k

4.1.1 สามารถอธบาย ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย 4.2 ดานทกษะ/กระบวนการ p

4.2.1 นกเรยนปฏบตกจกรรมตามใบงานทก าหนด 4.2.2 นกเรยนใหความรวมมอกบสมาชกภายในกลม

4.3 ดานคณลกษณะ a 4.3.1 ตงใจเรยน และปฏบตกจกรรมดวยความชนชม

4.3.2 มความเอาใจใสในการท างาน 5. สมรรถนะส าคญของผเรยน

5.1 กระบวนการทางความคด 5.1.1 ทกษะกระบวนการทางความคดอยางสรางสรรค

5.2 ความสามารถในการสอสาร 6. คณลกษณะอนพงประสงค 6.1 มวนย 6.2 มความสามคค 6.3 มความรบผดชอบ 6.4 รกความเปนไทย 7. สาระการเรยนร

7.1 ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย 7.1.1 ละครไทย

7.1.1.1 ความหมายของละครไทย 7.1.1.2 ประเภทของละครไทย

7.1.1.1.1 ละครร า 7.1.1.1.2 ละครรอง 7.1.1.1.3 ละครพด

7.1.2 โขน 7.1.2.1 ทมาของการแสดงโขน 7.1.2.2 ประเภทของการแสดงโขน 7.1.2.3 โขนกลางแปลง 7.1.2.4 โขนนงราว 7.1.2.5โขนโรงใน 7.1.2.6 โขนหนาจอ

7.1.3 ร า 7.1.3.1 ความหมายของร า 7.1.3.2 ประเภทของร า

7.1.3.2.1 ร าเดยว 7.1.3.2.2 ร าค 7.1.3.2.3 ร าหม

7.1.3.3 ลกษณะเฉพาะของร า 7.1.4 ระบ า

7.1.4.1 ความหมายของระบ า 7.1.4.2 ลกษณะเฉพาะของระบ า

7.1.4 การแสดงพนเมอง

7.1.4.1 การแสดงพนเมองในรปแบบของเพลงพนเมอง 7.1.4.2 การแสดงพนเมองในรปแบบของการละเลนพนเมอง 7.1.4.3 ลกษณะของการแสดงพนเมอง

8. กจกรรมกระบวนการการเรยนร (แบบศนยการเรยน) (ชวโมงท 1-4) (ขนน าเขาสบทเรยน) 8.1 นงเรยนนงตามกลมทไดจดไว จ านวนกลมละ 8-10 คน 8.2 ครแจงผลการเรยนรทคาดหวง ใหนกเรยนทราบเกยวกบ ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย 8.3 ครอธบายท าความเขาใจใหกบนกเรยน ในการเรยนแบบศนยการเรยนจนเขาใจโดยเนนการท ากจกรรมภายในศนยการเรยน รวมถงการเปลยนศนยการเรยนและระยะเวลาภายในศนยการเรยน (ใชเวลาภายในศนย 30 นาท) (ขนสอน ศนยการเรยนร) (ศนยการเรยนรท 1 เรองละครไทย) 8.4 นกเรยนศกษาใบความร เรองละครไทย 8.5 นกเรยนปฏบตกจกรรมภายในศนยการเรยนร 8.5.1 นกเรยนลงมอปฏบตใบงาน (ลกษณะใบงาน การสรางผงมโนทศน) (ศนยการเรยนรท 2 เรองโขน) 8.6 ใหนกเรยนศกษาใบความร เรองโขน 8.7 นกเรยนปฏบตกจกรรมภายในศนยการเรยนร 8.7.1 นกเรยนลงมอปฏบตใบงาน (ลกษณะใบงานเปนแบบถามตอบ จ านวน10 ขอ) (ศนยการเรยนรท 3 เรองร าและระบ า) 8.8 ใหนกเรยนศกษาใบความร เรองร าและระบ า 8.9 นกเรยนปฏบตกจกรรมภายในศนยการเรยนร 8.9.1 นกเรยนลงมอปฏบตใบงาน (ลกษณะใบงาน การเตมค าลงในชองวาง)

(ศนยการเรยนรท 4 เรองการแสดงพนเมอง) 8.10 ใหนกเรยนศกษาใบความร เรองการแสดงพนเมอง

8.11 นกเรยนปฏบตกจกรรมภายในศนยการเรยนร 8.11.1 นกเรยนชมวดทศน ร าและระบ า

8.11.2 นกเรยนลงมอปฏบตใบงาน (ลกษณะใบงานเปนแบบถามตอบ จ านวน10 ขอ) (ขนสรป) 8.12 นกเรยน และครชวยกนทบทวนความรจากการเรยนแตละศนย โดยครเปนผ ซกถามเพอกระตนใหนกเรยนเกดกระบวนการทางความคด และการจดจ าทย งยน 9. ชนงานและภาระงาน ปฏบตใบงานภายในศนยการเรยนร 10. สอการเรยนร 10.1 ใบความร ภายในแตละศนยการเรยนร 10.1.1 ทมาและประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย 10.1.2 ละครไทย

10.1.3 โขน 10.1.4 ร าและระบ า 10.1.5 การแสดงพนเมอง

10.2 วดทศนการแสดงนาฏศลปไทยในชดตางๆ 11. การวดผลและการประเมนผล

11.1 วธวดและประเมนผล สงเกตพฤตกรรมดามความร สงเกตพฤตกรรมดานทกษะ/กระบวนการ สงเกตพฤตกรรมดานคณลกษณะ

11.2 เครองมอวดและประเมนผล ใบงาน

แบบสงเกตพฤตกรรมดามความร แบบสงเกตพฤตกรรมดานทกษะ/กระบวนการ แบบสงเกตพฤตกรรมดานคณลกษณะ

11.3 ดานความร แบงเปน 3 ระดบ ไดแก

คะแนน 9 – 12 คะแนนทไดระดบ 3 หมายถง ด คะแนน 5 – 8 คะแนนทไดระดบ 2 หมายถง พอใช คะแนน 0 – 4 คะแนนทไดระดบ 1 หมายถง ปรบปรง 11.4 ดานทกษะ แบงเปน 3 ระดบ ไดแก คะแนน 9 – 12 คะแนนทไดระดบ 3 หมายถง ด คะแนน 5 – 8 คะแนนทไดระดบ 2 หมายถง พอใช คะแนน 0 – 4 คะแนนทไดระดบ 1 หมายถง ปรบปรง 11.5 ดานคณลกษณะ

แบงเปน 3 ระดบ ไดแก คะแนน 9 – 12 คะแนนทไดระดบ 3 หมายถง ด คะแนน 5 – 8 คะแนนทไดระดบ 2 หมายถง พอใช คะแนน 0 – 4 คะแนนทไดระดบ 1 หมายถง ปรบปรง

11.6 เกณฑการประเมนโดยรวม (ผาน/ไมผาน) เกณฑภาพรวม ผเรยนไดระดบคณภาพ 2 ขนไป ครบทกรายการถอวาผาน กรณผเรยนไดผลเรยนการประเมนไมถง 2 ในดานใด ใหซอมเสรมจนกวาจะผาน

เกณฑการประเมน รายการทประเมน ระดบการประเมนคณภาพผเรยน น าหนกคะแนน

ด (3) พอใช (2) ปรบปรง (1)

ดานความร สามารถอธบาย ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย

สามารถอธบาย ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทยไดอยางครบถวน

สามารถอธบาย ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย

ไมสามารถอธบาย ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทยได

4

ดานทกษะ นกเรยนปฏบตกจกรรมตามใบงานทก าหนด นกเรยนใหความรวมมอกบสมาชกภายในกลม

นกเรยนปฏบตกจกรรม ตามใบงานทก าหนดไดอยางดเยยม มการวางแผนการท างาน และใหความรวมมอภายในกลม

นกเรยนปฏบต ตามใบงานทก าหนด มการวางแผนการท างานแตปฏบตไดโดยขาดความตงใจและความสามคค

ไมสามารถนกเรยนปฏบตกจกรรม ตามใบงานทก าหนด ไมรบฟงความคดเหนกบเพอนภายในกลมและ

2

ดานคณลกษณะ ตงใจเรยน และปฏบตกจกรรมดวยความชนชม มความเอาใจใสในการท างาน

ตงใจเรยน และปฏบตกจกรรมดวยความชนชม ใสใจในชนงานทไดรบมอบหมาย

ตงใจเรยน และปฏบตกจกรรมดวยความชนชมแตอาศยการกระตน ท างานทไดรบมอบหมาย แตอาศยการกระตน

ไมใสใจการตงใจเรยน และปฏบตกจกรรมดวยความชนชม ไมใสใจการท างานและรบกวนผอน

2

แบบสงเกตพฤตกรรมดานความร เรอง ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย เลขท ชอสมาชก สามารถอธบาย

ความหมายของประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย


3 2 1 12 ผาน ไมผาน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10


ลงชอ..........................................................ผประเมน (..............................................................)

วนท..............................................................................

เกณฑการประเมน คะแนน 9 – 12 คะแนนทไดระดบ 3 หมายถง ด คะแนน 5 – 8 คะแนนทไดระดบ 2 หมายถง พอใช คะแนน 0 – 4 คะแนนทไดระดบ 1 หมายถง ปรบปรง

แบบสงเกตพฤตกรรมดานทกษะ เรอง ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย เลขท ชอสมาชก นกเรยนปฏบต

กจกรรมตามใบงานทก าหนด

นกเรยนใหความรวมมอกบสมาชกภายในกลม


3 2 1 3 2 1 12 ผาน ไมผาน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10


ลงชอ..........................................................ผประเมน (..............................................................)



แบบสงเกตพฤตกรรมดานคณลกษณะ เรอง ประเภทของการแสดงนาฏศลปไทย เลขท ชอสมาชก ตงใจเรยน

และปฏบตกจกรรมดวยความชนชม

มความเอาใจใสในการท างาน


3 2 1 3 2 1 12 ผาน ไมผาน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10


ลงชอ..........................................................ผประเมน (..............................................................)



12. แหลงการเรยนร 12.1 หองสมดโรงเรยนเทงวทยาคม 12.2 หองเรยนนาฏศลปโรงเรยนเทงวทยาคม 12.3 เวปไซดตางๆ กเกล และยทป

ละคร หมายถง

การแสดงทด าเนนเปนเรองราว โดยมผแสดงเปนผสอความหมาย ละครมจดมงหมายเพอใหความบนเทงสนกสนานเพลดเพลน หรอเราความรสกของผชม และใหแนวคด คตธรรมและปรชญาแกผชม ละครไทย แบงได 3 ประเภท

1. ละครร า คอ การใชศลปะของการรายร า ด าเนนเรองตามแบบแผนอนเปนมาตรฐาน มศลปะการแสดงประเภทละครร าสบเนองมานาน มการพฒนาไปมาก แตยงรกษารปแบบของบทละคร การบรรเลงดนตร การขบรอง การแสดง และเครองแตงกายไว ศลปะการแสดงละครร า ทเปนเอกลกษณ

1.1 ละครร าแบบมาตรฐาน 1.1.1 ละครชาตร ละครทถอวาเปนตนแบบของละครร าทกชนด เรองทนยมแสดง คอ เรองพระสธนมโนราห พระรถเสน โดยมผแสดงเพยง 3 คน ใชวงปพาทยชาตรบรรเลงประกอบการแสดง 1.1.2 ละครนอก สนนษฐานวามตนก าเนดมาจากการละเลนรองแกของชาวบาน ตอมาภายหลงแสดงเปนเรองเปนตอนมากยงขน เปนละครทมววฒนาการมาจากละครชาตร โดยปรบปรงวธการแสดงตางๆ 1.1.3 ละครใน เปนละครทเลนในเขตพระราชฐาน มศลปะการรายร าทสวยงามทสด โดยยดถอรปแบบการแสดงอยางเครงรด โดยทาร า เพลงรอง ท านอง ดนตร จะเลนตามแบบแผนทกประการ ไมมการแสดงตลกขบขนระหวางการแสดง

1.2 ละครร าแบบปรบปรง 1.2.1 ละครดกด าบรรพ เรยกตามชอของโรงละครทปรบปรงขนใหมให

แตกตางไปจากละครในแบบเดม โดยใชผแสดงรองเองและร าเอง เจรจาเอง การแตงกายใชแบบละครใน มการเปลยนแปลงฉากตามเนอเรอง ดนตรทใชประกอบเปนดนตรทปรบปรงโดยเฉพาะ เรยกวา วงปพาทยดกด าบรรพ

1.2.2 ละครพนทาง เปนละครทมการผสมผสานศลปะของชาตอนๆ เชน ดนตร ท านองเพลง เนอรอง เครองแตงกาย และลลาทาร า

1.2.3 ละครเสภา เปนลกษณะเปนการแสดงแบบเสภาร าเปนหลก มวธการด าเนนเรองใช การขบเสภาเปนหลก 2. ละครรอง เปนละครทด าเนนเรองโดยการรองเพลงเปนหลก แตใชทาทางกรยาอาการอยางสามญชนในการแสดงเปนหลก ละครรองเปนละครทไดรบอทธพลจากตะวนตกเปนหลก แบงออกเปน 2 ประเภท

2.1 ละครรองสลบพด (ละครรองแบบกรมพระนราธปประพนธพงศ) เปนละครทดดแปลงมาจากตะวนตกคอ โอเปราแตน ามาผสมกบละครไทย ใชเพลงรองและดนตรไทย มการเจรจาแทรกบาง

2.2 ละครรองลวนๆ (ละครรองแบบพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว) เปนละครทเปนแบบตะวนตกหรอยโรป รองลวนๆไมมค าพดแบบสามญตวละครรองโตตอบกนเปนท านองเพลงแทนค าพด 3. ละครพด เปนละครสมยใหม ทใชค าพดในการด าเนนเรองแทนการรองเพลง แบงออกเปน 2 ประเภท 3.1 ละครพดลวนๆ 3.1.1 ละครพดแบบลวนๆ เปนการพดโตตอบกน 3.1.2 ละครพดค าฉนท เปนการพดโตตอบดวยฉนทลกษณ 3.1.3 ละครพดค ากลอน เปนการโตตอบดวยบทกลอน 3.2 ละครพดสลบล า เปนละครทมทงการพด การรอง โตตอบกน แตถอการพดเปนสวนใหญบทรองเปนเพยงสวนประกอบ

โขน เปนนาฏศลปทเกาแกชนดหนงของไทย ตามหลกฐานทปรากฏในจดหมายเหตของ ลาลแบร ซงเปนบาทหลวงชาวฝรงเศสทไดเขามาเจรญสมพนธไมตร ในรชสมยพระนารายณมหาราชทไดบนทกไว ทมาของการแสดงโขน

1. ชกนาคดกด าบรรพ เปนการแสดงต านานพระนารายณตอนกวนน าอมฤต โดยแบงผ แสดงออกเปนสองฝาย คอ อสร และเทวดา น าในมหาสมทรเปนน าอมฤต ใชเขาพระสเมรเปนแกนส าหรบกวน ใชพญานาคเปนเชอก โขนไดน าเอาการแบงขาง การแตงกาย มาใชในการแสงโขน

2. กระบกระบอง เปนศลปะการตอส การใชอาวธ ทาร าเตนโลดโผน 3. หนงใหญ ศลปะการพาทย การเจรจา ดนตร เพลงหนาพาทย และทาร า ทาเตน

ประเภทของโขน 1. โขนกลางแปลง เปนการเลนโขนกลางแจง ไมมการสรางโรงแสดง ใชภมประเทศ

และธรรมชาต เปนฉากในการแสดง ผแสดงทงหมดรวมทงตวพระตองสวมหวโขน นยมแสดงตอนยกทพรบ ววฒนาการมาจากการเลนชกนาคดกด าบรรพเรองกวนน าอมฤตทใชเลนในพธอนทราภเษก ปรากฏในกฎมณเฑยรบาลสมยกรงศรอยธยา โดยน าวธการแสดงคอการจดกระบวนทพและการเตนประกอบหนาพาทยมาใช แตเปลยนมาเลนเรองรามเกยรตแทน มการเตนประกอบหนาพาทยและอาจมบทพาทยและเจรจาบาง แตไมมบทรอง

2. โขนนงราว หรอเรยกอกอยางวาโขนโรงนอก ววฒนาการมาจากโขนกลางแปลง เปนโขนทแสดงบนโรงทปลกสรางขนส าหรบแสดง ตวโรงมกมหลงคา คมกนแสงแดดและสายฝน ไมมเตยงส าหรบผแสดงนง มเพยงราวท าจากไมไผ วางพาดตามสวนยาวของโรงเทานน มชองใหผ

แสดงในบทของตวพระหรอตวยกษ ทมต าแหนงและยศถาบรรดาศกด สามารถเดนวนไดรอบราวซงสมมตใหเปนเตยง ในสวนผแสดงทรบบทเปนเสนายกษ เขนยกษ เสนาลงหรอเขนลง คงนงพนแสดงตามปกตมการพากยและเจรจา ไมมบทขบรอง ปพาทยบรรเลงเพลงหนาพาทยเชน กราวใน กราวนอก ฯลฯ ในการแสดงใชปพาทยส าหรบบรรเลงเพลงถงสองวง เนองจากตองบรรเลงเปนจ านวนมาก โดยต าแหนงของปพาทยตวแรกจะตงอยบรเวณหวโรง ต าแหนงของปพาทยตวทสองจะตงอยบรเวณทายโรง และกลายเปนทมาของการเรยกวา "วงหวและวงทายหรอวงซายและวงขวา"

3. โขนโรงใน เปนโขนทน าศลปะการแสดงของละครใน เขามาผสมผสานระหวางโขนกบละครใน ในรชสมยพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช รชกาลท 1 และพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย รชกาลท 2 รวมทงมราชกว ภายในราชส านก ชวยปรบปรงขดเกลาและประพนธบทพากย บทเจรจาใหมความคลองจอง ไพเราะสละสลวยมากยงขน โดยน าทาร าทาเตน และบทพากยเจรจาตามแบบโขนมาผสมกบการขบรอง เปนการปรบปรงววฒนาการของโขนในการแสดงโขนโรงใน ผแสดงเปนตวพระ ตวนางและเทวดา เรมทจะไมตองสวมหวโขนในการแสดง มการพากยและเจรจาตามแบบฉบบของการแสดงโขน น าเพลงขบรองประกอบอากปกรยาอาการของตวละคร และเปลยนมาแสดงภายในโรงแบบละครในจงเรยกวาโขนโรงใน มปพาทยบรรเลงสองวง ปจจบนโขนทกรมศลปากรน าออกแสดงนน ใชศลปะการแสดงแบบโขนโรงในซงเปนการแสดงระหวางโขนกลางแปลงและโขนหนาจอ

4. โขนหนาจอ เปนโขนทแสดงหนาจอหนงใหญ ซงใชส าหรบแสดงหนงใหญหรอหนงตะลง โดยผแสดงโขนออกมาแสดง สลบกบการเชดตวหนง ทฉลแกะสลกเปนตวละครในเรองรามเกยรตอยางสวยงามวจตรบรรจง เรยกวา "หนงตดตวโขน" ซงในการเลนหนงใหญ จะมการเชดหนงใหญอยหนาจอผาขาวแบบจอหนงใหญ ยาว 7 วา 2 ศอก รมขอบจอใชผาสแดง และสน าเงน เยบตดกน ใชเสาจ านวน 4 ตนส าหรบขงจอ ปลายเสาแตละดานประดบดวยหางนกยง หรอธงแดงมศลปะส าคญในการแสดงคอการพากยและเจรจา ใชเครองดนตรปพาทยประกอบการแสดง ผเชดตวหนงจะตองเตนตามจงหวะดนตรและลลาทาทางของตวหนง

โขนฉาก เปนการแสดงโขนทถอก าเนดขนครงแรก ในสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 5 ทรงโปรดใหมการจดฉากในการแสดงแบบละครดกด าบรรพ ประกอบตามทองเรอง แบงเปนฉากเปนองก เขากบเหตการณและสถานท จงเรยกวาโขนฉาก ปจจบนการแสดงโขนของกรมศลปากร นอกจากจะแสดงโขนโรงในแลว ยงจดแสดงโขนฉากควบคกนอกดวยเชน ชดปราบกากนาสร ชดมยราพณสะกดทพ ชดนางลอย ชดนาคบาศ ชดพรหมาสตร ชดศกวรญจ าบง ชดท าลายพธหงน าทพยชดสดาลยไฟ และปราบบรรลยกลป ชดหนมานอาสา ชดพระรามเดนดงและชดพระรามครองเมอง

1. ร า คอ การแสดงทมงเนนความสามารถของผแสดง มลลาทาร าทงดงาม เพอตองการอวดฝมอของผแสดง สามารถแบงออกได 3 ประเภท 1. ร าเดยว คอ การร าคนเดยว เนนฝมอการร าของผแสดง เชน ร าฉยฉาย เปนตน 2. ร าค คอ การแสดงทผแสดง 2 คน นยมใชร าเบกโรง หรออาจเปนร าค ทไดตดตอนมาจากบทละคร หรอบทโขน เปนตน 3. ร าหม คอ การทมผแสดงตงแตสองคนขนไป มงเนนความพรอมเพรยงผ๔แสดง เชน ร าสนวล ร าโคม เปนตน

ลกษณะเฉพาะของร า 1. เนนความสามรถของผแสดง 2. ผแสดงตองมฝมอในการร า 3. การแตงการตองเนนความประณตงดงาม 4. ตองมจงหวะและทวงท านองทเปนมาตรฐาน แบบแผน 2. ระบ า คอ การแสดงทมตงแต 2 มงเนนความพรอมเพรยงของผแสดง การแปรแถว การแตงกายทเหมอนกน จะมเนอรองหรอไมมกได ระบ าสามารถแบงได 2 ประเภทดงน

1. ระบ าไทยมาตรฐาน เปนทาร าทมมาตรฐานและแบบแผนในการร าอยางเครงครด ไมสามารถ เปลยนแปลงทาร าได มการแตงกายยนเครอง พระนาง เชน ระบ าสบท เปนตน

2. ระบ าเบดเตลด หรอ ระบ าทปรบปรงขนใหม เปนทาร าทมการคดประดษฐขนเพอน าไปแสดงในโอกาสตางๆ เชนระบ าโบราณคด ระบ าฉง เปนตน

ลกษณะเฉพาะของระบ า 1. ผแสดงมรปรางทใกลเคยงกน 2. เนนความพรอมเพรยงของผแสดง 3. มการแปรแถวในรปแบบตางๆ 4. เครองแตงกายทคลายกน

การแสดงพนเมองเปนสวนหนงของวฒนธรรม ซงเปนศลปะทแสดงออกสบทอดกนมาชานาน เปรยบเสมอนเปนมรดกทชาวบานในทองถนตางๆ ไดสงสม สบทอด ปรบปรงและพฒนามาตามล าดบ เพอความเหมาะสมตามสภาพแวดลอมทเปลยนไป โดยเฉพาะสงคมไทยปจจบนทรบเอาวฒนธรรมตะวนตกหรอวฒนธรรมชาวตางชาตเขามาประสมประสานกบความเปนไทย ลกษณะทแทจรงของการแสดงจงถกลบเลอนและนบวนจะมของใหมเขามาแทนทอยเสมอ การแสดงพนเมองจดเปนสวนหนงของนาฏศลปไทยทสามารถแบงการแสดงพนเมองออกเปน 2 ลกษณะ คอ

1. การแสดงพนเมองในรปแบบของเพลงพนเมอง เพลงพนเมอง เปนวรรณกรรมของชาวบานประเภทหนงทใชรองเลนในทองถนตาง

ๆ และไดถายทอดกนมาโดยบคคลตอบคคลไมมการจดบนทก จงท าใหไมทราบถงผแตงหรอทมาของเพลง หรอแมแตวธการเลนตางๆ กใชจดจ าสบตอกนมา เพลงพนเมองถอวาเปนวฒนธรรมดานการบนเทงของทองถนแลวแพรขยายไปยงทองถนตางๆ โดยมความสมพนธกบวถชวตของคนไทย

เพลงพนเมองเปนท านองเพลงและล าน าขบรองของภมปญญาทองถนทคดประดษฐและรองกนสบตอมาจนเปนแบบแผน และเปนวฒนธรรมอยางหนงทแสดงถงความเปนเอกลกษณของทองถนนนๆ ซงแตละทองถนกจะคดประดษฐเปนแบบแผนของตนเองตามความนยม ตามวถชวตและส าเนยงภาษาของทองถน เพลงพนเมองมกนยมเลนกนในเทศกาลตางๆ หรองานทมการชมนมผคนในหมบานหรอในทองถนมารวมรนเรง ทงคนรอง คนแสดง คนฟง คนด ลวนแตเปนบคคลในหมบานทงสน

2. การแสดงพนเมองในรปแบบของการละเลนพนเมอง การละเลนพนเมอง คอ การแสดงใดๆ กตามทเปนประเพณนยมในทองถนและ

เลนกนระหวางคนในทองถนเพอความสนกสนานรนเรงบนเทงใจในฤดตางๆ การแสดงตองเปนไปอยางมวฒนธรรม มความเปนระเบยบเรยบรอยสภาพ ไมหยาบโลนหรอเสอมศลธรรม

การแตงกายสภาพถกตองตามความนยมและวฒนธรรม เหมาะสมกบสภาพทองถนและโอกาสในการแสดง

การละเลนพนเมองในทนรวมถงการร าพนเมองและการฟอนร าพนเมองดวย ซงเปนการละเลนของไทยทสบเนองหรอมสวนเกยวของมาจากวฒนธรรมพนบาน โดยเฉพาะวถชวตของคนในทองถน การท ามาหากน การประกอบอาชพเครองมอเครองไมทใชอยในชวตประจ าวน ซงสบทอดกนมาตงแตสมยโบราณจนถงทกวนน

ลกษณะของการแสดงพนเมอง

การแสดงพนเมองทงการละเลนพนเมองเพลงพนเมอง การร าพนเมองหรอการฟอนร าพนเมอง ลวนแตเกดขนจากภมปญญาทองถนทงสน ทงนเนองจากชาวบานตองการความบนเทงเพอใหหายจากความเหนดเหนอยหลงจากทไดท างานหนกมาตลอด ตางคนตางท ามาหากน ไมคอยไดมโอกาสพบกน เมอมเวลาและโอกาสจงหาสงบนเทงใจขนมา หรอเกดจากสภาพของสงคมทยงมความตองการแสวงหาความบนเทงความสนกสนาน หรออาจเปนเรองของความเชอทชาวบานตองปฎบตตอสงทคนในทองถนตองยดเหนยวเพอเปนขวญและก าลงใจ ตลอดจนเรองราวความศรทธาในพระพทธศาสนา การแสดงพนเมองแตละชนดลวนมคณคาและเปนเอกลกษณของชาต เปนสงทแสดงถงวถชวตของทองถนใหเหนอยางเดนชด สมควรไดรบการอนรกษและสบทอดตอไป

การแสดงพนเมองโดยเฉพาะเพลงพนเมองมลกษณะของการแสดงหรอการเลนงายๆ และมลกษณะทเหนเดนชด ดงน

1. มความเรยบงายของการใชถอยค าส านวนโวหาร ไมมศพทสแลงมากนก แฝงความเปนทองถน

2. ตลกขบขน กระทบกระแทก เสยดสสงคมตงแตในระดบทองถนจนถงระดบชาต 3. มการสอดแทรกวถชวตของคนทองถนตงแตความเชอ ขนบธรรมเนยมประเพณ

คานยม และภาษา 4. ฉนทลกษณหรอรปแบบของการใชภาษามความหลากหลาย 5. การเลนไมตองการอปกรณมากมายนก อาจใชจงหวะจากการตบมอ การใชเครอง

ดนตรงายๆ เชน ฉง กรบ โทน เปนตน การแสดงแตงการงายๆ ตามแบบพนบานในทองถนนนๆ ซงอาจจะมการทาแปงแตงหนาทาปากเลกนอยเพอความสวยงาม

6. มการเลนรองโตตอบกนระหวางฝายชายกบฝายหญง

ค าชแจง ใหนกเรยนสรางผงมโนทศน ประเภทของละครไทย

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามเรองโขนตามหวขอตอไปน พรอมอธบายอยางละเอยด 1. โขนมทจากจากสงใดบาง ชกนาคดกด าบรรพ กระบกระบอง หนงใหญ 2. โขนไดรบเอารปแบบการแสดงในสงใดมาจาก ชกนาคดกด าบรรพ น าเอาการแบงขาง การแตงกาย มาใชในการแสงโขน 3. ศลปะการตอสในการแสดงโขน ไดรบมาจากศลปะแขนงใด กระบกระบอง 4. สงใดทโขนไดรบมาจากการแสดง หนงใหญ ศลปะการพาทย การเจรจา ดนตร เพลงหนา

พาทย และทาร า ทาเตน 5. โขนแบงออกเปนกประเภท 5 ประเภท 6. โขนประเภทใดทใชภมประเทศ และธรรมชาตเปนเวทในการแสดง โขนกลางแปลง 7. โขนประเภทใดบาง ทไมบทรอง โขนนงราว 8. โขนโรงในมการผสมผสานกบการแสดงในชนดใด โขนกบละครใน 9. ค าวา หนาจอ หมายถงสงใด จอของหนงใหญ 10. โขนฉากเกดขน ในสมยใด รชกาลท 5

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามเรองโขนตามหวขอตอไปน พรอมอธบายอยางละเอยด 1. โขนมทจากจากสงใดบาง........................................................................................................ 2. โขนไดรบเอารปแบบการแสดงในสงใดมาจาก ชกนาคดกด าบรรพ....................................... 3. ศลปะการตอสในการแสดงโขน ไดรบมาจากศลปะแขนงใด.................................................. 4. สงใดทโขนไดรบมาจากการแสดง หนงใหญ........................................................................... 5. โขนแบงออกเปนกประเภท..................................................................................................... 6. โขนประเภทใดทใชภมประเทศ และธรรมชาตเปนเวทในการแสดง....................................... 7. โขนประเภทใดบาง ทไมบทรอง............................................................................................. 8. โขนโรงในมการผสมผสานกบการแสดงในชนดใด................................................................ 9. ค าวา หนาจอ หมายถงสงใด.................................................................................................... 10. โขนฉากเกดขน ในสมยใด

........................................................................................................

ค าชแจง นกเรยนชมการแสดงตอไปน และน าขอความในกรอบดนลาง มาจด ประเภทของการแสดงใหถกตอง

1. การแสดงชดท 1 ชอ........................................เปนการแสดงประเภทใด........................ 2. การแสดงชดท 2 ชอ........................................เปนการแสดงประเภทใด........................ 3. การแสดงชดท 3 ชอ........................................เปนการแสดงประเภทใด........................ 4. การแสดงชดท 4 ชอ........................................เปนการแสดงประเภทใด........................ 5. การแสดงชดท 5 ชอ........................................เปนการแสดงประเภทใด........................ 6. การแสดงชดท 6 ชอ........................................เปนการแสดงประเภทใด........................

ระบ าสโขทย ระบ านกยง ระบ าฉง ร าชมนมเผาไทย ร าฉยฉายเบญจกายแปลง ร าหนมานจบนางสพรรณมจฉา ระบ า ร าเดยว ร าค ร าหม

ค าชแจง นกเรยนชมการแสดงตอไปน และน าขอความในกรอบดนลาง มาจด ประเภทของการแสดงใหถกตอง

1. การแสดงชดท 1 ชอ ระบ าสโขทย เปนการแสดงประเภทใด ระบ า 2. การแสดงชดท 2 ชอ ร าหนมานจบนางสพรรณมจฉา เปนการแสดงประเภทใด ร าค 3. การแสดงชดท 3 ชอ ร าฉยฉายเบญจกายแปลง เปนการแสดงประเภทใด ร าเดยว 4. การแสดงชดท 4 ชอ ระบ าฉง เปนการแสดงประเภทใด ระบ า 5. การแสดงชดท 5 ชอ ระบ านกยง เปนการแสดงประเภทใด ระบ า 6. การแสดงชดท 6 ชอ ร าชมนมเผาไทย เปนการแสดงประเภทใด ร าหม

ระบ าสโขทย ระบ านกยง ระบ าฉง ร าชมนมเผาไทย ร าฉยฉายเบญจกายแปลง ร าหนมานจบนางสพรรณมจฉา ระบ า ร าเดยว ร าค ร าหม

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามเรองการแสดงพนเมอง ตามหวขอตอไปน พรอมอธบายอยางละเอยด 1. การแสดงพนเมอง หมายถง................................................................................................. .................................................................................................................................................. 2. การแสดงพนเมองแบงไดกประเภท..................................................................................... .................................................................................................................................................. 3. จงอธบายลกษณะการแสดงพนเมอง.................................................................................. .................................................................................................................................................. 4. องคประกอบของการแสดงพนเมองในการถายทอดทางความคดมอะไรบาง.................... .................................................................................................................................................. 5. การแสดงพนเมองกบความงาม หมายถง............................................................................. .................................................................................................................................................. 6. ภายในชมชนของนกเรยนการแสดงพนเมองทพบคอ การแสดงชดอะไร......................... .................................................................................................................................................. 7. การแสดงพนเมองภายในชมชนของนกเรยน เปนการแสดงพนเมองในรปแบบใด............. .................................................................................................................................................. 8. การแสดงพนเมองในชมชนของนกเรยน นยมเลนเนองในโอกาสใด................................ .................................................................................................................................................. 9. อปกรณการแสดงพนเมอง ในชมชนของนกเรยนคอ (ถาไมม ไมตองตอบ)...................... ................................................................................................................................................. 10. นกเรยนคดอยางไรกบการแสดงพนเมองทนกเรยนเหน...................................................... ................................................................................................................................................

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามเรองการแสดงพนเมอง ตามหวขอตอไปน พรอมอธบายอยางละเอยด 1. การแสดงพนเมอง หมายถง การแสดงทเกดขนภายในทองถนนนๆ 2. การแสดงพนเมองแบงไดกประเภท 2 ประเภท 3. จงอธบายลกษณะการแสดงพนเมองพนเมอง มลกษณะของการแสดงหรอการเลนงายๆ และมลกษณะทเหนเดนชด 4. องคประกอบของการแสดงพนเมองในการถายทอดทางความคดมอะไรบาง ถายทอดตามความเชอ 5. การแสดงพนเมองกบความงาม หมายถง มเอกลกษณทงดงามตามทองถนนนๆ 6. ภายในชมชนของนกเรยนการแสดงพนเมองทพบคอ การแสดงชดอะไร......................... .................................................................................................................................................. 7. การแสดงพนเมองภายในชมชนของนกเรยน เปนการแสดงพนเมองในรปแบบใด............. .................................................................................................................................................. 8. การแสดงพนเมองในชมชนของนกเรยน นยมเลนเนองในโอกาสใด................................ .................................................................................................................................................. 9. อปกรณการแสดงพนเมอง ในชมชนของนกเรยนคอ (ถาไมม ไมตองตอบ)...................... ................................................................................................................................................. 10. นกเรยนคดอยางไรกบการแสดงพนเมองทนกเรยนเหน...................................................... ................................................................................................................................................ หมายเหต ขอท6 ถงขอท10 ใหนกเรยนแสดงความคดเหน

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้...ช ดท...

Documents