คู่มือการปฏิบัติงานการ ... · 2019-07-01 ·...

14
คู่มือการปฏิบัติงานการตรวจสอบภายใน ขององค์การสะพานปลา พ.ศ. 255………………………………………………………………….. 1. หลักการและเหตุผล ฝ่ายตรวจสอบภายใน เป็นหน่วยงานที่ตั้งขึ้นตามข้อบังคับองค์การสะพานปลา ว่าด้วย ระเบียบบริหารและแบ่งส่วนงาน พ.ศ. 2550 มีหน้าที่และความรับผิดชอบเกี่ยวกับกิจกรรมด้านการ ประเมินผลอย่างมีอิสระ ทาการตรวจสอบ วิเคราะห์ ประเมินผลการปฏิบัติงานด้านต่าง ๆ ตลอดจนให้ ข้อเสนอแนะให้คาปรึกษา รวมทั้งให้ข้อมูลเกี่ยวกับงานที่ได้ตรวจสอบ โดยการตรวจบัญชีการเงิน การพัสดุ ตลอดจนงานด้านอื่น ๆ ให้เป็นไปตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ คาสั่ง มติคณะกรรมการองค์การ สะพานปลา มติคณะรัฐมนตรี ให้คาแนะนาวิธีปรับปรุงแก้ไขระบบบัญชีการเงิน การพัสดุและการปฏิบัติงาน ด้านอื่น ๆ ซึ่งไม่ถูกต้อง ไม่รัดกุมพอในหน่วยงานส่วนกลางและส่วนภูมิภาค สืบสวนสอบสวนการกระทาผิด เกี่ยวกับการเงิน การบัญชี การพัสดุและการปฏิบัติงานตรวจสอบประเด็นประสิทธิภาพ ประสิทธิผลของ ระบบบริหารความเสี่ยง ทาหน้าที่ประสานงานและจัดการประชุมคณะกรรมการตรวจสอบขององค์การ สะพานปลา เพื่อให้การปฏิบัติงานของฝ่ายตรวจสอบภายใน เป็นไปด้วยความถูกต้องเรียบร้อย สอดคล้องกับแนวทางปฏิบัติงานตรวจสอบภายในด้านองค์กร และด้านการปฏิบัติงานตรวจสอบภายในของ ฝ่ายงานคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจ กระทรวงการคลัง ฝ่ายตรวจสอบภายในจึงได้จัดทาคู่มือการ ปฏิบัติงานการตรวจสอบภายในขององค์การสะพานปลา เพื่อใช้เป็นแนวทางการปฏิบัติงานที่ถูกต้อง เป็นบรรทัด ฐานเดียวกันและเป็นไปตามมาตรฐานการปฏิบัติงานวิชาชีพการตรวจสอบภายใน 2. บทบาทและความรับผิดชอบ ผู้ตรวจสอบภายในมีหน้าที่และความรับผิดชอบตามที่กาหนดไว้ในกฏบัตรว่าด้วย วัตถุประสงค์ อานาจ หน้าที่และความรับผิดชอบของฝ่ายตรวจสอบภายใน ฉบับที่ใช้ในปัจจุบัน และฉบับ ที่แก้ไขในภายหน้า การตรวจสอบภายในจะครอบคลุม ถึง 2.1 ประสิทธิภาพ ประสิทธิผลในการดาเนินงานและการใช้ทรัพยากร 2.2 ความถูกต้อง เชื่อถือได้ของข้อมูลทางการเงินและการดาเนินงาน 2.3 การดูแล รักษาทรัพย์สิน มิให้เกิดการสูญเสีย หรือความเสียหายใด ๆ 2.4 การปฏิบัติตามนโยบาย วิธีปฏิบัติงาน กฎหมาย ระเบียบ และข้อบังคับ 2.5 ประสิทธิภาพ ประสิทธิผลของการควบคุมภายในและการบริหารความเสี่ยง 3. แนวทางปฏิบัติงานตรวจสอบภายใน 3.1 จรรยาบรรณสาหรับผู้ตรวจสอบภายใน ผู้ตรวจสอบภายใน จะต้องปฏิบัติหน้าที่ด้วยความระมัดระวังโดยยึดถือปฏิบัติ ตามหลักจรรยาบรรณของผู้ตรวจสอบภายในขององค์การสะพานปลาฉบับที่ใช้ในปัจจุบัน และฉบับที่แก้ไข

Upload: others

Post on 22-Jan-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: คู่มือการปฏิบัติงานการ ... · 2019-07-01 · คู่มือการปฏิบัติงานการตรวจสอบภายใน

คมอการปฏบตงานการตรวจสอบภายใน ขององคการสะพานปลา

พ.ศ. 255๕

…………………………………………………………………..

1. หลกการและเหตผล ฝายตรวจสอบภายใน เปนหนวยงานทตงขนตามขอบงคบองคการสะพานปลา วาดวยระเบยบบรหารและแบงสวนงาน พ.ศ. 2550 มหนาทและความรบผดชอบเกยวกบกจกรรมดานการประเมนผลอยางมอสระ ท าการตรวจสอบ วเคราะห ประเมนผลการปฏบตงานดานตาง ๆ ตลอดจนใหขอเสนอแนะใหค าปรกษา รวมทงใหขอมลเกยวกบงานทไดตรวจสอบ โดยการตรวจบญชการเงน การพสด ตลอดจนงานดานอน ๆ ใหเปนไปตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ค าสง มตคณะกรรมการองคการสะพานปลา มตคณะรฐมนตร ใหค าแนะน าวธปรบปรงแกไขระบบบญชการเงน การพสดและการปฏบตงานดานอน ๆ ซงไมถกตอง ไมรดกมพอในหนวยงานสวนกลางและสวนภมภาค สบสวนสอบสวนการกระท าผดเกยวกบการเงน การบญช การพสดและการปฏบตงานตรวจสอบประเดนประสทธภาพ ประสทธผลของระบบบรหารความเสยง ท าหนาทประสานงานและจดการประชมคณะกรรมการตรวจสอบขององคการสะพานปลา เพอใหการปฏบตงานของฝายตรวจสอบภายใน เปนไปดวยความถกตองเรยบรอยสอดคลองกบแนวทางปฏบตงานตรวจสอบภายในดานองคกร และดานการปฏบตงานตรวจสอบภายในของฝายงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง ฝายตรวจสอบภายในจงไดจดท าคมอการปฏบตงานการตรวจสอบภายในขององคการสะพานปลา เพอใชเปนแนวทางการปฏบตงานทถกตอง เปนบรรทดฐานเดยวกนและเปนไปตามมาตรฐานการปฏบตงานวชาชพการตรวจสอบภายใน 2. บทบาทและความรบผดชอบ ผตรวจสอบภายในมหนาทและความรบผดชอบตามทก าหนดไวในกฏบตรวาดวยวตถประสงค อ านาจ หนาทและความรบผดชอบของฝายตรวจสอบภายใน ฉบบทใชในปจจบน และฉบบทแกไขในภายหนา การตรวจสอบภายในจะครอบคลม ถง

2.1 ประสทธภาพ ประสทธผลในการด าเนนงานและการใชทรพยากร 2.2 ความถกตอง เชอถอไดของขอมลทางการเงนและการด าเนนงาน 2.3 การดแล รกษาทรพยสน มใหเกดการสญเสย หรอความเสยหายใด ๆ 2.4 การปฏบตตามนโยบาย วธปฏบตงาน กฎหมาย ระเบยบ และขอบงคบ 2.5 ประสทธภาพ ประสทธผลของการควบคมภายในและการบรหารความเสยง

3. แนวทางปฏบตงานตรวจสอบภายใน 3.1 จรรยาบรรณส าหรบผตรวจสอบภายใน ผตรวจสอบภายใน จะตองปฏบตหนาทดวยความระมดระวงโดยยดถอปฏบตตามหลกจรรยาบรรณของผตรวจสอบภายในขององคการสะพานปลาฉบบทใชในปจจบน และฉบบทแกไข

Page 2: คู่มือการปฏิบัติงานการ ... · 2019-07-01 · คู่มือการปฏิบัติงานการตรวจสอบภายใน

- 2 -

ในภายหนา โดยผตรวจสอบภายในทกคนพงยดถอและด ารงไวซงหลกความซอสตย ความเทยงธรรม ความรความสามารถ และการรกษาความลบในการปฏบตงานตรวจสอบภายใน 3.2 ความเปนอสระ ผตรวจสอบภายใน ตองมความเปนอสระและมความเทยงธรรมในการปฏบตงานตรวจสอบภายใน โดยผตรวจสอบภายในรายงานตรงตอผอ านวยการฝายตรวจสอบภายในและผอ านวยการฝายตรวจสอบภายในรายงานตรงตอผอ านวยการองคการสะพานปลา และคณะกรรมการตรวจสอบขององคการสะพานปลา ผตรวจสอบภายในแตละคนตองเปดเผยความขดแยงทางผลประโยชนทอาจมขนจากการปฏบตงานตรวจสอบ การแตงตง การโยกยาย การถอดถอน ก าหนดคาตอบแทน การพจารณาความดความชอบของผตรวจสอบภายในตองผานการพจารณาจากคณะกรรมการตรวจสอบกอน 3.3 ความสมพนธกบฝายบรหาร ผสอบบญชและองคกรก ากบดแลอน ผอ านวยการฝายตรวจสอบภายใน ควรหารอและวางแผนการตรวจสอบภายในรวมกบผบรหาร ผสอบบญช ในการจดท าแผนการตรวจสอบภายในและการด าเนนการตาง ๆ เพอใหมนใจวาแผนการตรวจสอบภายใน ครอบคลมประเดนทเกยวของอยางมประสทธผล และเกดความซ าซอนนอยทสด 3.4 บคลากร การพฒนาและการฝกอบรม ผอ านวยการฝายตรวจสอบภายใน มความรบผดชอบในการด าเนนการเพอใหมนใจไดวา ฝายตรวจสอบภายในมบคลากรทมความร มทกษะ มคณสมบตและประสบการณในการปฏบตงานตรงตามวตถประสงคของการตรวจสอบ และตามมาตรฐานทก าหนด โดยรบผดชอบในการสรรหาบคลากรทมคณสมบตคณลกษณะทเหมาะสมรวมทงการไดรบการอบรมทางวชาชพ รบผดชอบ ในการก าหนดขนาด จ านวนผตรวจสอบภายใน คณสมบตและประสบการณในการปฏบตงานและสอบทานใหอยในระดบทเพยงพอและเหมาะสมตลอดเวลา 4. ขนตอนการปฏบตงานตรวจสอบ การปฏบตงานตรวจสอบภายในแบงเปน 5 ขนตอน ดงน

4.1 การวางแผนการตรวจสอบเชงกลยทธ 4.2 การวางแผนการตรววจสอบในรายละเอยด 4.3 การปฏบตงานตรวจสอบ 4.4 การรายงานผลการตรวจสอบ (ฉบบสมบรณ) 4.5 การตดตามผล

4.1 การวางแผนการตรวจสอบเชงกลยทธ

ผอ านวยการฝายตรวจสอบภายใน มหนาทรบผดชอบในการจดท าแผนการตรวจสอบระยะยาว 3-5 ป และแผนการตรวจสอบประจ าปตามความเสยงขององคการสะพานปลา ครอบคลมถงกจกรรมหรอกระบวนการทางธรกจ ทกกจกรรม หรอทกกระบวนการ และตองทบทวนความเหมาะสมของแผนการตรวจสอบเปนประจ าทกป

Page 3: คู่มือการปฏิบัติงานการ ... · 2019-07-01 · คู่มือการปฏิบัติงานการตรวจสอบภายใน

- 3 -

ขนตอนการจดท าแผนการตรวจสอบระยะยาว 3-5 ป และแผนการตรวจสอบประจ าป (1) หารอรวมกบผบรหารระดบสง และ/หรอคณะกรรมการตรวจสอบเกยวกบ

ประเดนทฝายบรหารและ/หรอคณะกรรมการตรวจสอบคาดหวงวา ฝายตรวจสอบภายในควรจะด าเนนการในระยะเวลาทวางแผน การเปลยนแปลงทางธรกจทส าคญ และประเดนทมความเสยงสง เพอใหฝายตรวจสอบภายในสามารถวางแผนไดครอบคลมและเกดประโยชนแกฝายบรหารอยางเตมท

(2) รวบรวมขอมลเพอศกษาและท าความเขาใจเกยวกบธรกจ ความเสยง และเปาหมายหรอวตถประสงคขององคการสะพานปลา ซงอาจหมายความรวมถงการหารอรวมกบฝายบรหารเกยวกบประสทธผลในการบรหารความเสยงดวย

(3) ประเมนความเสยงขององคการสะพานปลา พรอมทงจดล าดบความส าคญของหนวยงานหรอกจกรรมทจะตองท าการตรวจสอบ

(4) จดท าแผนการตรวจสอบส าหรบ 3-5 ป และแผนการตรวจสอบประจ าป ซงจดท าขนตามผลการประเมนความเสยง พรอมทงหารอกบฝายบรหารและพจารณาทรพยากรทจ าเปนในการตรวจสอบ

(5) น าเสนอแผนการตรวจสอบส าหรบ 3-5 ป และแผนการตรวจสอบประจ าปเสนอตอผอ านวยการองคการสะพานปลา เพอพจารณากอนน าเสนอคณะกรรมการตรวจสอบและ/หรอคณะกรรมการองคการสะพานปลาเพอพจารณาอนมต

(6) การทบทวน แกไข ปรบปรงแผนการตรวจสอบตามความจ าเปนและเหมาะสม เชน การเพมหนวยธรกจ หรอการเปลยนแปลงในวตถประสงคขององคการสะพานปลา หรอการเปลยนแปลงความเสยง การทบทวนปรบปรงแกไขแผนการตรวจสอบ จะตองเสนอตอผอ านวยการองคการสะพานปลาพจารณากอนน าเสนอคณะกรรมการตรวจสอบ และหรอคณะกรรมการองคการสะพานปลาเพออนมต

4.2 การวางแผนการตรวจสอบในรายละเอยด

การวางแผนการตรวจสอบในรายละเอยดควรสอดคลองกบแผนการตรวจสอบระยะยาว (3 – 5 ป) และแผนการตรวจสอบประจ าป และตองไดรบการสอบทานและอนมตจากผอ านวยการฝายตรวจสนอบภายใน การวางแผนการตรวจสอบในรายละเอยด ตองพจารณาถงวตถประสงคของกจกรรมทจะตรวจสอบ ความเสยงทส าคญของกจกรรมนน ความเพยงพอและประสทธผลของการบรหารความเสยง ระบบการควบคมภายใน ทงนควรใหครอบคลมถงประสทธภาพและประสทธผลในการด าเนนงาน การใชทรพยากรอยางประหยด การเกบรกษาทรพยสน การปฏบตตามกฏหมาย และระเบยบทเกยวของ ขนตอนการวางแผนการตรวจสอบในรายละเอยดประกอบดวย (1) ประชมชแจงรายละเอยดเกยวกบการตรวจสอบ วนก าหนดงานแลวเสรจ และ

จดท าสรปภาพรวมของหนวยงานทจะตรวจสอบ

Page 4: คู่มือการปฏิบัติงานการ ... · 2019-07-01 · คู่มือการปฏิบัติงานการตรวจสอบภายใน

- 4 -

(2) ก าหนดวตถประสงคการตรวจสอบกจกรรมทก าหนดไว โดยวตถประสงคของการตรวจสอบจะตองสอดคลองกบวตถประสงคของกจกรรม และวตถประสงคขององคการสะพานปลา

(3) สอบทานขอมลเบองตนเกยวกบกจกรรมทจะท าการตรวจสอบ เชน นโยบาย และระเบยบวธปฏบตทเกยวของ ผลการตรวจสอบงวดกอน เอกสารหลกฐานตาง ๆ

(4) ส ารวจขอมลขนตน หารอกบผบรหารหนวยรบตรวจ ทจะท าการตรวจสอบและบนทกเปนลายลกษณอกษร รวมทงขอความเหนในประเดนเกยวกบนโยบาย ระเบยบ วธปฏบตและการด าเนนงาน ขอโตแยงทมสาระส าคญ

(5) ประเมนความเสยงและการควบคมภายใน พรอมทงจดท าแผนการตรวจสอบในรายละเอยด โดยก าหนดวธการตรวจสอบตามความเสยงและการควบคม

(6) หารอกบผตรวจสอบภายใน ในประเดนเกยวกบวธการตรวจสอบและประมาณการเวลาในแตละชวงของงานตรวจสอบ

(7) ทดสอบระบบโดยการปฏบตตาม เพอท าความเขาใจในกจกรรมทจะท าการตรวจสอบ โดยการสมภาษณ วเคราะหขอมลและการบนทกแผนภาพการปฏบตงาน (Flow Chart)

(8) ก าหนดขอบเขตการปฏบตงานและแนวทางในการตรวจสอบ การสมตวอยาง การทดสอบรายการ

การสอบทานขอมลเบองตน

การสอบทานขอมลการตรวจสอบกอนส ารวจขอมลขนตน เพอใหผตรวจสอบภายในไดรบทราบถงลกษณะการปฏบตงานของหนวยรบตรวจ และบางประเดนทผตรวจสอบภายในไดตงขอสงเกตไวในการตรวจสอบครงกอน

วตถประสงคของการสอบทานขอมลเบองตน 1) เพอใหทราบสถานภาพของหนวยรบตรวจ ขอมลเกยวกบธรกจ การตลาด เทคโนโลย การใหบรการ กฎระเบยบทเกยวของ รปแบบการบรหาร สไตลของ ผบรหาร โครงสรางของหนวยรบตรวจ สถานทตรวจสอบ แผนการใหบรการ และการควบคม 2) เพอใชเปนขอมลในการก าหนดขอบเขตและวตถประสงคของการตรวจสอบ 3) เพอใชเปนขอมลขนตนในการวางแผนจดสรรบคลากร ระยะเวลาการตรวจสอบ 4) เตรยมความพรอมในการตรวจสอบปญหาทผดปกตหรอปญหาทส าคญ 5) เพอประเมนการควบคมภายใน 6) เปนขอมลเบองตนทใชจดท าแผนการตรวจสอบในรายละเอยดและกระดาษ ท าการ

Page 5: คู่มือการปฏิบัติงานการ ... · 2019-07-01 · คู่มือการปฏิบัติงานการตรวจสอบภายใน

- 5 -

แหลงขอมล

1) วตถประสงคและเปาหมายของแผนการตรวจสอบ 2) นโยบาย แผน กระบวนการท างาน กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ซงอาจจะมผลกระทบ ทส าคญตอการปฏบตงานและการรายงาน 3) ขอมลเกยวกบหนวยรบตรวจ เชน ค าบรรยายลกษณะงาน จ านวนและชอของ พนกงานและรายละเอยดเกยวกบการเปลยนแปลงในหนวยงาน 4) ขอมลงบประมาณ ผลการด าเนนงานทเกยวของกบงบประมาณ และขอมลทาง การเงน เกยวกบกจกรรมทจะตรวจสอบ 5) กระดาษท าการของการตรวจสอบครงกอน เพอใหทราบสภาพแวดลอมการ ควบคม ระบบการควบคมภายใน จดออน ความเสยง ประเดนปญหาทยงไม แกไขจากการตรวจสอบครงกอน 6) ผลการตรวจสอบอน ๆ ซงรวมถงรายงานของผตรวจสอบบญชภายนอก 7) แฟมเอกสารโตตอบระหวางหนวยรบตรวจกบองคการสะพานปลา เพอก าหนด ประเดนส าคญในการตรวจสอบ 8) การมอบอ านาจหรอขอก าหนดพเศษอน ๆ ทเปนลายลกษณอกษร การส ารวจขอมลขนตน การส ารวจขอมลขนตน เปนกระบวนการทใชในการรวบรวม จดเรยง สรปและประเมนขอมล เพอใชในการปรบปรงพฒนาแผนการตรวจสอบ และเปนเครองมอทดในการน าเอาทรพยากรของฝายตรวจสอบมาใชไดอยางมประสทธผลทสด

เทคนคการส ารวจขอมล

1) การประชม เพอส ารวจขอมลขนตน เปนการสมภาษณผปฏบตงานของหนวยรบตรวจททราบขนตอนการปฏบตงานในรายละเอยด เพอใหผตรวจสอบภายในเกดความเขาใจในวธการปฏบตงาน

2) การสงเกตการณและการสอบถาม ใชสงเกต วธปฏบตงานของผปฏบตงาน และสอบถามเพอยนยนความเขาใจ ขนตอนนจะท าใหไดมาซงหลกฐานเกยวกบการปฏบตงานจรง ท าใหเหนทางเดนของเอกสารและ/หรอระบบ

3) การส ารวจพนทจร ง เ พอท าความเขาใจเกยวกบลกษณะการด าเนนงาน บรรยากาศในการท างาน ส งอ านวยความสะดวก ความสมพนธระหวางสวนงานตาง ๆ และผงการท างาน

4) เอกสารหลกฐานตาง ๆ ผตรวจสอบภายในตองเขาใจการด าเนนงานของหนวยรบตรวจ เพอทจะสามารถประเมนระบบการควบคมภายในวามเพยงพอหรอไม เอกสารหลกฐานทเกบไวในแฟมถาวรใชเปนหลกฐานอางองทใชในการประเมนระบบการควบคมภายในและวธการตรวจสอบ เชน Flowcharts, การอางองนโยบายในการด าเนนงาน

Page 6: คู่มือการปฏิบัติงานการ ... · 2019-07-01 · คู่มือการปฏิบัติงานการตรวจสอบภายใน

- 6 -

และขอมลเกยวกบคแขงและสวนประกอบอนในสภาพแวดลอมของหนวยรบตรวจ

5) วธการตรวจสอบเชงวเคราะห โดยท าการเปรยบเทยบผลทเกดขนจรงกบงบประมาณ ตรวจสอบแนวโนมจากปหนงไปอกปหนง หรอแนวโนมของหลาย ๆ ป ดการบนทกขอมลทผดปกตโดยวธการ Scan ขอมล เปนตน

การประเมนการควบคมภายใน หมายถง การพจารณาตดสนเกยวกบเปาหมาย (Purpose) ประสทธผล (Effectiveness) จดแขง (Strengths) และจดออน (Weaknesses) วามและเปนอยในระดบใด โดยการสอบทานและทดสอบ ทงโดยวธการทดสอบการควบคมภายใน (Compliance Test) และ/หรอ การทดสอบรายการ (Substantive Test) ในการประเมนระบบควบคมภายใน ผตรวจสอบภายในอาจใช ICQ (Internal Control Questionnaires) ซงเปนชดของกลมค าถามทเกยวกบระบบการควบคมภายในเรองหนงโดยเฉพาะ เพอชวยใหสามารถวางแผนการสอบถามระบบการควบคมภายในทมอยไดอยางมหลกเกณฑมากขน

แนวทางการตรวจสอบ แนวทางการตรวจสอบควรก าหนดวตถประสงค วธการรวบรวมเอกสารหลกฐาน เชนการสงเกตการณ การสอบถาม การทดสอบ การค านวณ เปนตน โดยในการจดท าแนวทางการตรวจสอบจะตองพจารณาตามผลการประเมนความเสยง แนวทางการตรวจสอบจะตองระบใหมการรวบรวมเอกสารหลกฐานทชดเจน รดกม ควรระบขอบเขตในการปฏบตงาน เชน ระบจ านวนตวอยางในการรวบรวมเอกสารหลกฐาน 4.3 การปฏบตงานตรวจสอบ

4.3.1 การประชมเปดการตรวจสอบ กอนเรมงานตรวจสอบ ฝายตรวจสอบภายในจะจดใหมการประชม รวมกบหนวยรบตรวจ เพอชแจงวตถประสงค ขอบเขตงาน ระยะเวลาของแผนการตรวจสอบอยางคราว ๆ เพอใหหนวยรบตรวจทราบ และเปนการเปดโอกาสใหผตรวจสอบภายในสรางความสมพนธทดกบหนวยรบตรวจ ท าใหเกดความรวมมอในการท างาน ชวยใหไดขอมลทจ าเปนในการตรวจสอบ ในการประชมเปดงานตรวจสอบ ฝายตรวจสอบภายในควรตดตอกบหนวยรบตรวจ และตกลงเวลาเพอประชมเปดงานตรวจสอบ การประชมจะมทมผตรวจสอบภายใน ผบรหารและผปฏบตงานทเกยวของของหนวยรบตรวจเขารวมประชม โดยผอ านวยการฝายตรวจสอบภายในจะเปนผน าการประชม วาระการประชมจะมการชแจงวตถประสงค ขอบเขตของการตรวจสอบ เปาหมาย ลกษณะของการตรวจสอบ รายชอผตรวจสอบภายในและระยะเวลาในการท างานโดยประมาณ อาจแจงถงเอกสารทตองการสอบทาน บคคลทตองการสมภาษณ การท างานทตองสงเกตการณ หลงการประชมเสรจ ฝาย

Page 7: คู่มือการปฏิบัติงานการ ... · 2019-07-01 · คู่มือการปฏิบัติงานการตรวจสอบภายใน

- 7 -

ตรวจสอบภายในตองจดท ารายงานการประชมโดยสรปสาระส าคญทไดจากการประชมเปนลายลกษณอกษร 4.3.2 ขนตอนการปฏบตงานตรวจสอบ

ขนตอนการปฏบตงานตรวจสอบตามแนวทางทไดรบอนมต มดงน 1) การปฏบตงานตรวจสอบ - การทดสอบรายการ โดยท าการรวบรวมขอมลทเกยวของ เชน

การสงเกตการณการปฏบตงาน การตรวจสอบหลกฐาน ฯลฯ และด าเนนการวเคราะหและสรปผล

- รวบรวมเอกสารหลกฐาน โดยใชวจารณญาณของผตรวจสอบภายใน เพอใหไดเอกสารหลกฐานทเพยงพอ เชอถอได เกยวของและมประโยชน

- การสมตวอยางเปนสวนหนงของเทคนคการรวบรวมหลกฐานการตรวจสอบประเภทหน ง ซ งการ เล อกต วอย างข นมาน มวตถประสงคเพอตรวจแทนการตรวจในรายละเอยดทงหมด (100%) โดยทวไปม 2 วธ คอ การใชวธสมตวอยางทางสถต (Statistical Sampling) ซงอาจใชการเลอกจากตารางสม การเลอกจากกลมหรอประเภททจดไว การเลอกตามมลคา ฯลฯ และการใชดลยพนจในการสมตวอยาง (Judgment Sampling) โดยใชวจารณญาณของผตรวจสอบภายในในการสมตวอยาง หรอก าหนดขนาดตวอยางแทนทจะใชวธการทางสถตในสถานการณบางอยาง เชน กรณเรงดวน หรอมเวลาในการตรวจสอบนอยมาก

2) ผตรวจสอบภายใน ควรหารอกบหนวยรบตรวจในการปฏบตงานทกขนตอน เพอยนยนความเขาใจและขอเอกสารหลกฐานเพมเตม

3) การบนทกหลกฐานและผลการตรวจสอบในกระดาษท าการ เพอเปนหลกฐานในการปฏบตงานใหใชมาตรฐานเดยวกนตามทก าหนด ทงในดานรปแบบและการจดเกบ รวมถงการเปดเผยตอบคคลภายในและภายนอกองคกร

4) การสอบทานและลงนามในกระดาษท าการ โดยผอ านวยการฝายตรวจสอบภายในหรอผตรวจสอบภายในทไดรบมอบหมาย

5) การประชมกบผบรหารหนวยรบตรวจ โดยมการก าหนดระยะเวลาอยางสม าเสมอ เพอรายงานผลการปฏบตงาน หรอความคบหนาในการปฏบตงานตรวจสอบ ซงจะท าใหมนใจวาการปฏบตงานเปนไปตามแผนงานทก าหนด และมการสอบทานผลการตรวจสอบอยางเหมาะสม

Page 8: คู่มือการปฏิบัติงานการ ... · 2019-07-01 · คู่มือการปฏิบัติงานการตรวจสอบภายใน

- 8 -

4.3.3 กระดาษท าการและหลกฐานการตรวจสอบ

กระดาษท าการ เปนบนทกขอมลทไดมาและการวเคราะหทไดจดท าขนจากการปฏบตงานของผตรวจสอบภายในและเอกสารตาง ๆ ทผตรวจสอบภายในรวบรวมขนจากภายในและภายนอกหนวยรบตรวจ รวมทงสรปผลการปฏบตงานเพอใชในการเขยนรายงานการตรวจสอบและเสนอแนะแนวทางแกไขขอบกพรอง และเปนหลกฐานเชอมโยงระหวางรายงานและการตรวจสอบวาไดด าเนนการมาอยางไร

การบนทกรายละเอยดในกระดาษท าการ

การบนทกสงทตรวจพบจากการตรวจสอบ (Audit Finding) 1) วตถประสงคและขอบเขตการปฏบตงาน 2) หลกเกณฑทใชในการตรวจสอบ (Criteria) คอ นโยบาย กระบวนการ

มาตรฐาน กฏระเบยบตาง ๆ ทไดก าหนดไว ซงหนวยรบตรวจจะตองรบทราบและปฏบตตาม

3) สภาวการณ (Condition) คอ สถานการณหรอสงทเกดขนจรงในขณะทเขาท าการตรวจสอบ หรอ ประเดนเรองทตรวจพบ

4) สาเหต (Cause) คอ สาเหตของปญหา เปนหนาทของหนวยรบตรวจทจะแกปญหา โดยมผตรวจสอบภายในเปนผใหค าปรกษา

5) ผลกระทบ (Effect) คอ ผลกระทบทเกดขนจรงหรออาจเกดขนได จากสถานการณนน ๆ

6) ขอเสนอแนะ (Recommendations) ทตรงตอปญหา และควรใหทางเลอกและขอเสนอแนะทสามารถน าไปประยกตใชในการจดการแกปญหา โดยเนนถงความจ าเปนและทางเลอก ซงสมพนธกบวตถประสงคของการควบคมภายในแตละวตถประสงค

7) การแสดงความเหนของหนวยรบตรวจ 8) ประเดนทผตรวจสอบภายในและหนวยรบตรวจยงหาขอยตรวมกน

ไมได

การรวบรวมและการเกบรกษากระดาษท าการ

ผตรวจสอบภายในจะตองรวบรวมกระดาษท าการทงหมดไวในแฟมใหเรยบรอยเพอสะดวกในการคนหา หรออางองในภายหลง โดยแยกเกบไวในแฟม 2 ประเภท ดงน 1. แฟมถาวร หมายถง แฟมทรวบรวมกระดาษท าการทมความส าคญ และเปนประโยชนตอการตรวจสอบตลอดไป เชน

1) หนวยรบตรวจและภารกจหลก 2) ผงการจดองคการ การแบงสวนงาน นโยบายบรหารและการ ด าเนนงาน

Page 9: คู่มือการปฏิบัติงานการ ... · 2019-07-01 · คู่มือการปฏิบัติงานการตรวจสอบภายใน

- 9 -

3) ขอบเขตอ านาจของเจาหนาท และผบรหารแตละต าแหนงและ ตวอยางลายมอชอของผเกยวของ 4) ระบบการปฏบตงาน ขนตอนการปฏบตงานและคมอการ ปฏบตงาน 5) ระบบบญชและนโยบายการบญช 6) กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ค าสง ประกาศ และอน ๆ 7) ส าเนาหนงสอสญญา หรอขอตกลงทมผลใชบงคบเปนระยะเวลา ยาวนาน 8) รายงานการตรวจสอบบญชของฝายงานการตรวจเงนแผนดน 9) รายงานการตรวจสอบภายในแตละป 10) ส าเนารายงานการประชม 11) อน ๆ

2. แฟมปจจบน หมายถง แฟมทรวบรวมกระดาษท าการทเกยวของโดยตรงกบงานตรวจสอบของหนวยรบตรวจ เฉพาะทด าเนนการอยในปงบประมาณปจจบนเทานน เชน

1) แผนการตรวจสอบและแผนงานการตรวจสอบของหนวยรบตรวจ 2) หนงสอโตตอบกบหนวยรบตรวจในระหวางปงบประมาณทตรวจ 3) แบบสอบถามการควบคมภายในทไดรบกลบ 4) กระดาษท าการงานทดลอง 5) กระดาษท าการสรปรายการบญชในบญชตาง ๆ 6) กระดาษท าการวเคราะห และพสจนความถกตองของยอดคงเหลอ ตามบญช 7) กระดาษท าการบนทกผลการตรวจสอบการปฏบตงานตาง ๆ 8) หนงสอยนยนยอดหน 9) กระดาษท าการบนทกขอมล วเคราะหในเชงเปรยบเทยบขอมลท ส าคญตาง ๆ ในการด าเนนงาน รวมทงขอมลทางสถตทเกยวของ 10) รายงานผลการตรวจสอบ 11) หนงสอถงผบรหารหนวยรบตรวจระบถงจดออน หรอขอบกพรอง ทตรวจพบ พรอมทงขอเสนอแนะเพอปรบปรงแกไข 12) อน ๆ

4.3.4 การสอบทานงาน

ผอ านวยการฝายตรวจสอบภายในจะตองรบผดชอบการสอบทานงาน แตอาจมอบหมายใหผตรวจสอบภายในอาวโสท าการสอบทานงานแทนได ทงน เพอใหเกดความมนใจวาการปฏบตงานตรวจสอบเปนไปตามแนวทางทก าหนดทกขนตอน การสอบทานใหบนทกไวเปนหลกฐานในกระดาษท าการ หรอจดท าเปนเอกสารและเกบเปนสวนหนงของกระดาษท าการ

Page 10: คู่มือการปฏิบัติงานการ ... · 2019-07-01 · คู่มือการปฏิบัติงานการตรวจสอบภายใน

- 10 -

ขนตอนการสอบทานงาน 1) หลกฐานการสอบทานงาน ตองลงลายมอชอผสอบทาน และวนททท า

การสอบทานไวในกระดาษท าการแตละชนหลกจากทท าการสอบทานเสรจแลว

2) เทคนคการตรวจทานอน ซงแสดงถงหลกฐานวากระดาษท าการไดผานการสอบทานงานจากผรบผดชอบแลว ประกอบดวยการท า Checklist การสอบทานกระดาษท าการ และ/หรอจดท าบนทกทระบลกษณะขอบเขตและผลของการสอบทานงาน

3) ผสอบทานควรบนทก หรอจดท าบนทกการสอบทานเกยวกบค าถามทเกดขนจากขนตอนการสอบทานงาน จะตองระมดระวงและแนใจวากระดาษท าการเปนหลกฐานทเพยงพอในการตอบค าถามทเกดขนระหวางการสอบทานได

4.3.5 การประชมเพอออกรายงานการตรวจสอบ

ผตรวจสอบภายในตองปรกษาหารอถงผลการตรวจสอบ และขอเสนอแนะกบผบรหารของหนวยรบตรวจกอนทจะรายงานเปนลายลกษณอกษร โดยการปรกษาหารอเกยวกบขอสรปและขอเสนอแนะ ปกตอาจท าในระหวางการตรวจสอบ และ/หรอภายหลกจากการตรวจสอบ การปรกษาหารอจะชวยกอใหเกดความมนใจวาไมมความเขาใจผด หรอการตความผดเกดขน โดยใหโอกาสแกหนวยรบตรวจชแจงสงทตรวจพบ ขอสรปและขอเสนอแนะ การประชมเพอจดท ารายงานการตรวจสอบควรเปนการประชมรวมกบผบรหารของหนวยรบตรวจทเกยวของและผรบผดชอบหลกในกจกรรมหรอกระบวนการทท าการตรวจสอบ โดยการน าเสนอรายงานผลการตรวจสอบตอผบรหารหนวยรบตรวจ เพอหารอและขอความเหนของผบรหารหนวยรบตรวจเกยวกบขอตรวจพบ และแผนในการด าเนนการปรบปรงแกไข ผเขามามสวนรวมในการปรกษาหารอและสอบทานรายงานอาจจะมหลายระดบ อาจจะแตกตางกนในแตละลกษณะงาน แตจะตองเปนผทมความรเกยวกบการด าเนนงานอยางละเอยด และตองเปนผทสามารถอนมตใหด าเนนการแกไขการปฏบตงานจากสงทผตรวจสอบไดเสนอแนะ

Page 11: คู่มือการปฏิบัติงานการ ... · 2019-07-01 · คู่มือการปฏิบัติงานการตรวจสอบภายใน

- 11 -

4.3.6 การจดการกบขอโตแยง

ความเหนของหนวยรบตรวจ เกยวกบขอสรปการตรวจสอบหรอขอแนะน า อาจรวมไวในรายงานการตรวจสอบ หากมการโตแยงของผตรวจสอบภายในกบหนวยรบตรวจ ผตรวจสอบภายในควรพยายามหาขอตกลงในผลของการตรวจสอบและแผนการปรบปรงแกไขทหนวยรบตรวจไมเหนดวยกบผลการตรวจสอบ รายงานการตรวจสอบอาจระบถงจดทไมเหนดวยและเหตผล ค าวจารณทเขยนไวของหนวยรบตรวจ

4.3.7 การประชมปดการตรวจสอบ

เมอการปฏบตงานตรวจสอบไดด าเนนการแลวเสรจ ครบถวนตามแผนงานทกกจกรรมและกระบวนการเปนไปตามวตถประสงค ขอบเขตและเปาหมายการตรวจสอบแลว ฝายตรวจสอบภายในจะตองจดใหมการประชมรวมกบหนวยรบตรวจ เพอประชมปดการตรวจสอบ การประชมปดการตรวจสอบ จะมทมผตรวจสอบภายใน ผบรหาร และผปฏบตงานของหนวยรบตรวจเขารวมประชม โดยผอ านวยการฝายตรวจสอบภายใน จะเปนผน าการประชม วาระการประชมจะมการชแจงประเดนปญหาทตรวจพบ ขอเสนอแนะการปรบปรงแกไข การแสดงความเหนของหนวยรบตรวจเกยวกบประเดนทตรวจพบ ประเดนปญหาทยงหาขอยตรวมกนไมได หลงการประชมเสรจ ฝายตรวจสอบภายในตองจดท ารายงานการประชม โดยสรปสาระส าคญทไดจากการประชมเปนลายลกษณอกษร

4.4 การรายงานผลการตรวจสอบ (ฉบบสมบรณ)

ฝายตรวจสอบภายใน ตองจดท ารายงานผลการตรวจสอบเปนลายลกษณอกษร เสนอตอผอ านวยการองคการสะพานปลา เมอเสรจสนการตรวจสอบ โดยรายงานผลการตรวจสอบ ตองมความถกตอง เทยงธรรม ชดเจน กระชบและสรางสรรค และควรน าเสนออยางรวดเรวภายในเวลา 1 เดอน ภายหลงการปฏบตงานตรวจสอบเสรจสน ทงนเพอใชในการสอสารกบฝายบรหารและคณะกรรมการตรวจสอบขององคการสะพานปลา และเพอใหฝายบรหารไดด าเนนการปรบปรงแกไขไดทนเวลา ทงนหากผอ านวยการองคการสะพานปลาเหนชอบตามรายงานผลการตรวจสอบ ฝายตรวจสอบภายในจะตองน ารายงานผลการตรวจสอบเสนอใหคณะกรรมการตรวจสอบขององคการสะพานปลาพจารณาโดยเรว ในกรณทผอ านวยการองคการสะพานปลาม

Page 12: คู่มือการปฏิบัติงานการ ... · 2019-07-01 · คู่มือการปฏิบัติงานการตรวจสอบภายใน

- 12 -

ความเหนเปนอยางอนในประเดนขอเสนอแนะใด ผอ านวยการฝายตรวจสอบภายในจะตองหารอกบผอ านวยการองคการสะพานปลาและผบรหารระดบสง หากไมไดขอยตควรน าเสนอคณะกรรมการตรวจสอบขององคการสะพานปลา และ/หรอคณะกรรมการองคการสะพานปลาเพอพจารณาตอไป รายงานผลการตรวจสอบประกอบดวย

๑. วตถประสงคการตรวจสอบ ๒. ขอบเขตการตรวจสอบ ๓. บทคดยอส าหรบผบรหาร ๔. รายละเอยดของขอตรวจพบ ซงระบ - ขอตรวจพบ ปญหา ผลกระทบ และความเสยง - ขอเสนอแนะเพอปรบปรง - ความเหนของหนวยรบตรวจ เกยวกบขอตรวจพบ - ประเดนอน ๆ ทควรพจารณา

4.5 การตดตามผล ผอ านวยการฝายตรวจสอบภายใน จะตองตดตามการด าเนนงานตามรายงานผลการตรวจสอบทคณะกรรมการตรวจสอบขององคการสะพานปลาไดพจารณาใหความเหนชอบแลว โดยจดท าแบบรายงานผลการปฏบตตามขอเสนอแนะสงใหผบรหารหนวยรบตรวจหรอผบรหารสวนงานอน ๆ ทเกยวของ เพอรายงานผลการปฏบตงานตามขอเสนอแนะภายในเวลาทเหมาะสม ทงนการตดตามผลเพอใหเกดความมนใจวา ผบรหารหนวยรบตรวจหรอผเกยวของไดน าไปปฏบตอยางมประสทธผลและทนกาล ผบรหารระดบสง มสทธทจะใชดลยพนจในการสงการทเพยงพอ โดยผอ านวยการฝายตรวจสอบภายใน มหนาทและความรบผดชอบในการประเมนการสงการของผบรหารระดบสงในเวลาทเหมาสม หรอผบรหาระดบสงอาจจะใชดลยพนจยอมรบความเสยงจากการไมด าเนนการตามขอเสนอแนะ ซงควรเสนอคณะกรรมการตรวจสอบและ/หรอคณะกรรมการองคการสะพานปลาไดรบทราบการตดสนใจของผบรหารระดบสง ในการยอมรบความเสยงไว โดยไมปรบปรงแกไขตามรายงานการตรวจสอบ 5. การรายงานรายไตรมาสและรายงานประจ าป 5.1 ผอ านวยการฝายตรวจสอบภายใน มหนาทจดท ารายงานรายไตรมาสเสนอตอผอ านวยการองคการสะพานปลาและคณะกรรมการตรวจสอบขององคการสะพานปลา ซงเปนการรายงานตามความคบหนาในการปฏบตงานตามแผน การรายงานรวมถงความเสยงทส าคญและประเดนเกยวกบการควบคมภายใน การก ากบดแล

Page 13: คู่มือการปฏิบัติงานการ ... · 2019-07-01 · คู่มือการปฏิบัติงานการตรวจสอบภายใน

- 13 -

ประเดนครงกอนทยงไมไดแกไข และประเดนอน ๆ ทจ าเปนและไดรบการรองขอจากคณะกรรมการตรวจสอบ ส าหรบไตรมาสท 4 ใหจดท าเปนรายงานประจ าปแทน 5.2 ผอ านวยการฝายตรวจสอบภายใน มหนาทจดท ารายงานประจ าปแสดงความเหนเกยวกบความเพยงพอและประสทธผลของการบรหารความเสยง การควบคมภายใน และกระบวนการก ากบดแลและน าเสนอผอ านวยการองคการสะพานปลาและคณะกรรมการตรวจสอบ ซงประกอบดวย 5.2.1 วตถประสงคของการตรวจสอบ 5.2.2 อ านาจและภาระหนาท 5.2.3 สภาพแวดลอมการควบคม 5.2.4 ความเสยงทส าคญ 5.2.5 การประเมนระบบควบคมภายใน 5.2.6 แผนการตรวจสอบ 5.2.7 ผลการด าเนนงานตามแผน 5.2.8 การด าเนนงานดานอน ๆ 5.2.9 ขอเสนอแนะ รายงานประจ าปตองน าเสนอผอ านวยการองคการสะพานปลา และคณะกรรมการตรวจสอบขององคการสะพานปลา และคณะกรรมการองคการสะพานปลากอนเสนอกระทรวงเกษตรและสหกรณและกระทรวงการคลง ภายใน 60 วน นบจากวนสนปงบประมาณ

6. การวดผลงานและดชนการวดผลงาน ผตรวจสอบภายในทกคน จะตองไดรบการประเมนผลงานเปนประจ า อยางนอยปละ 2 ครง ตามแบบประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานองคการสะพานปลา ดชนส าคญในการประเมนผลงาน ประกอบดวย - ผลส าเรจของกจกรรมตรวจสอบ งานใหค าแนะน า ปรกษา และงานอนๆ ทไดรบ มอบหมายใหปฏบตและทนเวลาทก าหนด - คณภาพของงานตรวจสอบ งานใหค าแนะน า ปรกษา และงานอน ๆ - ความพงพอใจของหนวยรบตรวจ / ผบรหาร ผตรวจสอบภายใน ตองท าการประเมนตนเองของฝายตรวจสอบภายใน ตามหวขอการประเมนตนเองทก าหนดไว คมอการปฏบตงานการตรวจสอบภายในของรฐว สาหกจ โดยฝายงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง และทแกไขใหมในภายหนา เพอจดท าแผนกลยทธในการปรบปรงการปฏบตงานพรอมทงแผนปฏบตการ เสนอผอ านวยการองคการสะพานปลาและคณะกรรมการตรวจสอบขององคการสะพานปลา เปนประจ า อยางนอยปละ 1 ครง ผตรวจสอบภายในควรขอความเหนผรบตรวจ เพอประโยชนในการวดผลงานและความพงพอใจของผรบตรวจตลอดจนการพฒนาผตรวจสอบภายใน

Page 14: คู่มือการปฏิบัติงานการ ... · 2019-07-01 · คู่มือการปฏิบัติงานการตรวจสอบภายใน

- 14 -

7. อน ๆ

คมอการปฏบตงานการตรวจสอบภายใน ควรไดรบการสอบทาน และ/หรอปรบปรงทกป และน าเสนอผลการสอบทาน และ/หรอการปรบปรงคมอการปฏบตงานการตรวจสอบภายใน เสนอผอ านวยการองคการสะพานปลา และคณะกรรมการตรวจสอบ เพอพจารณาใหความเหนชอบ

สงหาคม 255๕

ฝายตรวจสอบภายใน องคการสะพานปลา