กระบวนการสบทอดจากสอสญลกษณทางพธกรรม“ศลศกดสทธ 7 ประการ” ไปสความเชอศรทธาและการดาเนนชวตทางธรกจ แบบมจรยธรรมของ ชมชนชาวครสต(โรมนคาทอลก) ของโบสถพระมารดานจจานเคราะห

กรงเทพมหานคร

ศรพจน สกลทอง

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญานเทศศาสตรมหาบณทต

สาขาวชานเทศศาสตรธรกจ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย พ.ศ. 2546

ISBN 974-281-871-1

DPU

THE PATHS OF RESERVE BY SIGNS AND SYMBOLS IN THE HOLY LITURGY

“SEVEN SACRAMENTS’’ TOWARDS FAITH AND ETHICAL BUSINESS LIFE OF CHRISTIAN [ROMAN CATHOLIC] COMMUNITY AT

OUR MOTHER OF PERPETUAL HELP CHURCH BANGKOK

Siripotch Sakulthong

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements For the Degree of Master of Arts

Department of Business Communication Arts Graduate School, Dhurakijpundit University

2003

ISBN 974-281-871-1

DPU

ฆ หวขอวทยานพนธ กระบวนการสบทอด จากสอสญลกษณทางพธกรรม “ศลศกดสทธ

7 ประการ” ไปสความเชอศรทธาและการดาเนนชวตทางธรกจ แบบมจรยธรรมของชมชนชาวครสต (โรมนคาทอลก) ของโบสถพระมารดานจจานเคราะห กรงเทพมหานคร

ชอนกศกษา นายศรพจน สกลทอง อาจารยทปรกษา ศาสตราจารยสกญญา สดบรรทด สาขาวชา นเทศศาสตรธรกจ ปการศกษา 2546

บทคดยอ การศกษาวจยเรอง กระบวนการสบทอดจากสอสญลกษณทางพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ”ไปสความเชอศรทธาและการดาเนนชวตทางธรกจ แบบมจรยธรรมของชมชนชาวครสต (โรมนคาทอลก) ของโบสถพระมารดานจจานเคราะห กรงเทพมหานคร เปนการศกษาเพอรและเขาใจความหมายของสญลกษณทสาคญในพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ของชาวครสต (โรมนคาทอลก) ทดาเนนอยในปจจบนเพอนาไปสความเชอศรทธาและการดาเนนชวตทางธรกจ แบบม จรยธรรมอนนาไปสความเปนชมชนเขมแขงแบบชาวครสต การวจยครงนมวตถประสงค คอ 1. ศกษาประวตความเปนมา ของการใชสญลกษณในพธกรรม “ศลศกดสทธ

7 ประการ” 2. ศกษากระบวนการถายทอดสญลกษณไดแก การใชสอ สญญะ ทงนยตรงและ

นยแฝง ของบาทหลวง (พระสงฆคาทอลก) ในฐานะผ เขารหส 3. ศกษาชมชนชาวครสต ในฐานะผถอดรหส ไดใหความหมายและนาไปส

การมความเชอศรทธาและสงผลถงการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม 4. ศกษาเพอเขาใจปจจยแวดลอม ทเขามาเกยวของทาใหเกดความเหมอน และ

แตกตาง ในการดาเนนชวต

DPU

ง

ผลการวจยพบวา 1. ประวตความเปนมา ของการใชสญลกษณในพธกรรม พรอมทงความหมาย ม

ความเปนมา อยางมระบบระเบยบแบบแผน ทเปนหนงเดยวของพธกรรม ในพระศาสนจกรโรมนคาทอลก ซงมการถายทอดอยางเทยงตรงและการอธบายความหมายไวแลวอยางถกตอง โดยไดรบการรบรองจากพระศาสนจกร จนเปนจารตพธกรรมของศลศกดสทธตางๆ ทใชอยในปจจบน

2. กระบวนการถายทอดสญลกษณของบาทหลวง (พระสงฆคาทอลก) ไดใหความหมาย

ทงนยตรง และนยแฝงทเดนชด ตามความหมายแทของพธกรรมของแตละศลศกดสทธ อยางถกตอง

3. ชมชนชาวครสตไดรบรและใหความหมายดงกลาวคอนขางสอดคลองกบเจตนาของ

บาทหลวง อาศยเครองหมายทชดเจน พรอมทงคาภาวนาทอธบายและ/หรอการอธบายของบาทหลวง ซงกอใหเกดความเชอศรทธาและมการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ซงเปนการนาไปสความเปนชมชนเขมแขงแบบชาวครสตไดอยางด

4. ปจจยแวดลอมทสาคญททาใหการดาเนนชวตมความเชอ คอ ความสมาเสมอของการ

เขารวมพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” คอ เวลาทสามารถจดใหกบการมารวมพธกรรมมมากนอย สภาพทแทจรงของสถานภาพทางเศรษฐกจของบคคล ความพรอมของบคคลทเขารวม พธกรรม ทาใหเกดความเชอความศรทธาและมการดาเนนชวตแบบมจรยธรรม คอ มคณธรรมดานความรก ความเมตตา ความยตธรรม การใหอภย และการแบงปน ซงใหผลอยในระดบคอนขางด

DPU

จ Thesis title The transmission process of symbolic signs in the “Seven

Sacraments” Holy Liturgy ritual that leads to the faith and business work ethic of Christian (Roman Catholic) community at Our Mother of Perpetual Help Church Bangkok

Name Mr. Siripotch Sakulthong Thesis Advisor Professor Sukanya Sudbanthad Department Business Communication Academic year 2003

ABSTRACT

This research, using qualitative methods, has the following objectives :

1. to study the history of the use of symbolic signs in the “Seven Sacraments” Holy Liturgy ritual;

2. to study the transmission process of the signs which includes both

denotative and connotative use of the signs by the Catholic priest, in his capacity as encoder;

3. to study the decoding process by the Catholic community who gives meaning to the signs that lead to their faith, ethical way of life and their business work ethic;

4. to understand the surrounding factors that may affect the ethical way of life and business work ethic of people in the community who participated in the ritual;

DPU

ฉ

The study has these findings : 1. The use of symbolic signs in the “Seven Sacraments” Holy Liturgy

ritual has developed systematically as a tradition within the Roman Catholic Church from past to present. The transmission process is precise with accurate explanation of meaning that has been approved by the Church;

2. The transmission process of symbolic signs by the Catholic priest

renders both denotative and connotative meanings that were interpreted clearly and correctly in accordance with the Holy Liturgy;

3. The Christians in the studied community learn and give meaning to the

signs in the way as intended by the Catholic priest. The priest’s words of prayers that explain the Liturgy create faith and lead to ethical way of life and business work ethic that is conducive to a strong Christian community;

4. Surrounding factors that affect the ethical way of life and business work

ethic of the Christians in the studied community include: time allocated for the participation in the Holy Liturgy ritual; actual economic status of the person; and the preparedness of the person in attending the ritual. These factors positively affect their faith and their ethical way of life that have these attributes: virtue, love, mercy, justice, forgiveness, and sharing.

DPU

ช

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบน สาเรจลงไดดวยด ผ เขยนขอขอบพระคณเปนพเศษ สาหรบ ศาสตราจารย สกญญา สดบรรทด อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทไดสละเวลาอนมคา ในการใหคาแนะนาตรวจ แกไขวทยานพนธ รวมทงใหกาลงใจผ เขยนเสมอมา และตองขอขอบพระคณคณะกรรมการวทยานพนธฉบบนทกทาน ทกรณาใหคาแนะนาทางวชาการ เพอใหวทยานพนธฉบบน มเนอหาทมคณคาและสมบรณมากทสดเทาทเปนไปได

ผ เขยนขอขอบพระคณ ครอบครวสกลทอง และ มสซงโรมนคาทอลก กรงเทพฯ พรอมกบ ทกทานทคอยสนบสนนและใหกาลงใจเสมอมาในทกๆ ดาน ตงแตเรมตนการศกษาในบณฑตวทยาลยของมหาวทยาลยธรกจบณฑตย จนกระทงสาเรจการศกษา ผ เขยนจะไดพยายามใชสงทไดรบจาก การเรยนร ไปใชในการทาหนาทตางๆ ในพระศาสนจกรเพมมากขนตามความสามารถ ขอพระเปนเจา พระแมมารอา พรอมกบบรรดาผศกดสทธในพระศาสนจกร ประทานพระพรและอวยพรใหทกทาน ใหดารงอยในพระเมตตารกของพระเปนเจาตลอดไป อนง หากวทยานพนธน มคณคาและประโยชนตอการศกษา คนควา ของผ ทสนใจ ผ เขยน ขอมอบสวนดๆ ใหกบผ มพระคณทกทาน หากมขอผดพลาดแตประการใด ผ เขยนขออภย ไว ณ ทนดวย.

ศรพจน สกลทอง

DPU

ซ

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย............................................................................................................. บทคดยอภาษาองกฤษ........................................................................................................ กตตกรรมประกาศ .............................................................................................................. สารบญตาราง..................................................................................................................... สารบญภาพ....................................................................................................................... บทท 1. บทนา ทมาและความสาคญของปญหา.............................................................................. หลกการและเหตผลทนาสนใจในการทาวจย............................................................. ปญหานาวจย......................................................................................................... จดประสงคของการวจย........................................................................................... ขอบเขตการวจย...................................................................................................... ขอสนนษฐาน.......................................................................................................... นยามศพท.............................................................................................................. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ....................................................................................... 2. วรรณกรรม แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ทฤษฎแนวความคดเกยวกบเอกสารทตองใชในการทาการศกษาวจย........................... หลกพระธรรมคาสอนจากหนงสอพระคมภร.................................................... คาสอนของพระศาสนจกรคาทอลก................................................................. ขอมลสาคญเบองตนเกยวกบศลศกดสทธ 7 ประการ................................ ตาราง ศลศกดสทธ 7 ประการ.............................................................

ทฤษฎการสอสาร.......................................................................................... การใสรหส และ การถอดรหส................................................................ ทฤษฎสญญะวทยา....................................................................................... ทฤษฎความเชอเฉพาะกลม............................................................................ ทฤษฎจตวทยา.......................................................................................................

ฆ จ ช ฐ ณ

1 6

11 11 11 12 12 18

19 21 23 28 30 34 36 37 41 43

DPU

ฌ

สารบญ (ตอ)

พฤตกรรมในการสง และในการรบขาวสาร........................................................ ปจจย หรอตวแปรทมอทธพล.................................................................... ทฤษฎทนาสนใจและใชเปนประโยชนในการสอสาร...................................... การรบร…………………………………………………………...…………… การโนมนาวใจ.......................................................................................... งานวจยและแนวความคดในพระศาสนจกร................................................. ทฤษฎการตความ...................................................................................... 3. ระเบยบวธวจย 1. วธวจย 1.1 การศกษารวบรวมฐานขอมล ทงขอมลปฐมภม / ขอมลทตยภม............... 1.2 การสมภาษณเชงลก [Depth Interview]…………………….……………. บาทหลวง ชาวครสต (ครสตชนเดม ครสตชนใหม) คาถามในการสมภาษณเชงลก....................................................... 1.3 การสงเกต [Observation]…………………………………………………. 2. เครองมอทใชในการวจย ตารางท 1 Coding Sheet 1…. Sacrament / Faith……………………….. ตารางท 2 Coding Sheet 2…. Ethical Life ชดตนฉบบ............................ ชดสอบถาม.......................... ตารางท 3 Coding Sheet 3 ความสมพนธ................................................. ตารางท 4 Coding Sheet 4 คาถามประกอบการสมภาษณเชงลก................ แบบสมภาษณสตบรษ............................................................................................... 3. ขนตอนในการทาวจย 3.1 ศกษาเอกสาร ชน 1 เอกสาร ชน 2.........................................................

3.2 ศกษาโดยคดเลอกกลมตวอยาง...............................................................

44 45 45 46 47 51 51

53 53

54 56

57 58 61 63 64 65

66 66

DPU

ญ

สารบญ (ตอ) 3.3 สราง Coding Sheet............................................................................ 3.4 สรางตวอยางกรณศกษา......................................................................... 3.5 ทา Pre - Test...................................................................................... 3.6 ผ ทาการวจยเรมออกสงเกตการณ............................................................ 3.7 ผวจยสงตวแทนออกไปสมภาษณเชงลก................................................... 3.8 การวเคราะหขอมล................................................................................. 3.9 เขยนรายงานการศกษาวจย และสรปผลการศกษาวจย............................ สรป Conceptual Framework................................................................................. 4. ประวตและทมาของศลศกดสทธ ผลการวจย............................................................................................................... สวนท 1 ประวตความเปนมาของการใชสอสญลกษณในพธกรรม “ ศลศกดสทธ 7 ประการของชาวครสต ( โรมนคาทอลก)” 1.1 ประวตและทมาของศลศกดสทธ.............................................. ศลลางบาป............................................................................ ศลอภยบาป...................................................……….............. ศลมหาสนท........................................................................... ศลกาลง................................................................................. ศลบวช.................................................................................. ศลสมรส................................................................................ ศลเจมคนไข........................................................................... สวนท 2 ขอมลของการใชเครองหมาย สญญะ ในพธกรรม ในดานของ บาทหลวง (พระสงฆคาทอลก) ในฐานะเปนผ เขารหส (Encoder) 2.1 ขอมลบาทหลวง (พระสงฆคาทอลก) คนท 1............................. 2.2 ขอมลบาทหลวง (พระสงฆคาทอลก) คนท 2............................. 2.3 ขอมลบาทหลวง (พระสงฆคาทอลก) คนท 3............................

66 66 68 68 68 69 69 70

74

75 77 84 90 95 99

104 110

115 116 117

DPU

ฎ

สารบญ (ตอ) สรปแบบสอบถามบาทหลวง ( พระสงฆ )........................................ สวนท 3 ขอมลการถอดรหส ( Decoder ) ของชาวครสต ในเรองพธกรรม ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก............................................ สรปขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลกจานวน 24 คน ................ 5. อภปรายผลการวจย สรป และขอเสนอแนะ อภปรายผลการวจย ......................................................................................... 5.1 ประวตความเปนมาของของการใชสญลกษณทางพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ……………….…………………………............. 5.2. กระบวนการถายทอดสญลกษณตางๆ ในพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ………..……..……………...……… 5.3 การรบรความหมายศลศกดสทธของชาวครสต และความเชอความศรทธามผลตอการดาเนนชวตทางธรกจ ...................... 5.4 ความแตกตางของครสตชน มผลตอการตดสนใจในการดาเนนชวต..................................................... ขอเสนอแนะ ...........................................................................................................

บรรณานกรม..................................................................................................................

ภาคผนวก ..................................................................................................................... คายอ...........................................................................................................

เกณฑการวเคราะหระดบของคาตอบในดานตางๆ .......................................... ตารางท 1.....................................................................................................

กรณศกษาท 1 .............................................................................................

กรณศกษาท 2 ............................................................................................. กรณศกษาท 3 .............................................................................................

118

119 191

198

199

201

203

204 208 209 215 216 217 218 222 222 223

DPU

ฏ

สารบญ (ตอ) ตารางท 2......................................................................................................................... สรปผลการตอบแบบสอบถามความเชอศรทธาและการดาเนนชวตแบบมจรยธรรม คนท 1............................................................................................................. คนท 2 .......... ................................................................................................. คนท 3 .......... ................................................................................................. สรปผลการตอบแบบสอบถามรวม 1 – 2 – 3 ..................................................... ตารางท 3 ....................................................................................................... สรป Pre – test ……………………………..…………………….……...……...… ประวตผ เขยน ...................................................................................................................

224

233 234 235 236 237 238 239

DPU

ฐ

สารบญตาราง

ตารางท

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

ตารางความหมายศลศกดสทธ (Malter - Form)...................................

Coding Sheet 1 Sacrament / Faith…………………………………..

Coding Sheet 2 Ethics Life (ของผ ทาการวจย)...............................

Coding Sheet 2 Ethics Life (ของกลมตวอยาง)…………………….

Coding Sheet 3 ความสมพนธ ความเชอ / จรยธรรม........................

Coding Sheet 4 ตาราง Decoder / Encoder...................................

สรปความคด ปญหา – ทฤษฎแนวคด – วธการวจย..............................

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 1.......................

การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 1...................................

ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 1………

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 2.......................

การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 2

ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 2...........

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 3.......................

การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 3...................................

ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 3...........

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 4.......................

การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 4...................................

ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 4...........

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 5.......................

การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 5...................................

ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 5...........

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 6.......................

การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 6...................................

ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 6...........

30 57

58

61

63 64

71 119 120

120

122 123

123 125

126 126

128 129

129 131 132

132

134 135

135

DPU

ฑ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท

26

27

28 29 30 31 32

33 34 35 36 37 38 39

40 41 42 43

44 45 46 47

48 49 50 51

52

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 7.......................

การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 7...................................

ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 7……… ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 8....................... การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 8................................... ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 8……… ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 9.......................

การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 9................................... ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 9……… ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 10..................... การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 10................................. ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 10……. ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 11..................... การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 11.................................

ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 11……. ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 12..................... การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 12................................. ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 12…….

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 13..................... การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 13................................ ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 13…….

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 14.....................

การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 14................................. ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 14……. ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 15..................... การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 15.................................

ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 15…….

137

138

138 140 141 141 143 144 144 146 147 147 149 150 150 152 153 153 155 156 156 158 159 159 161 162 162

DPU

ฒ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท

53 54

55 56 57 58 59

60 61

62 63

64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76

77 78 79

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 16..................... การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 16.................................

ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 16......... ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 17..................... การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 17................................. ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 17......... ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 18.....................

การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 18................................. ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 18......... ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 19..................... การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 19.................................

ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 19......... ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 20..................... การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 20................................. ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 20......... ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 21..................... การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 21................................. ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 21......... ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 22..................... การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 22................................. ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 22......... ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 23..................... การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 23................................. ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 23.........

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม คนท 24..................... การดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม คนท 24................................. ความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตอยางมจรยธรรม คนท 24........

164 165 165 167 168 168 170 171 171 173 174 174 176 177

177 179

180 180 182 183

183 185 186 186

188 189 189

DPU

ณ

สารบญภาพ

ภาพท

1 2 3 4 5

The Logie of Moral Argument (Potter Box)............................................. Berlo’s S M C R model………………………………………………….. Encoding – Decoding............................................................................. A.H. Maslow Psychology Theory............................................................ Conceptual Framework ของงานวจย......................................................

10 34 36 50 70

DPU

บทท 1 บทนา

1. ทมาและความสาคญของปญหา ศาสนาตางๆ ของโลก เปนสวนหนงของชวตมนษยมาตงแตแรกเรมแลว ซงเราพบวามนษย ทกยคทกสมยตางมความเชอความศรทธา ในหลกธรรมคาสอนของศาสนา ซงกอตงโดยศาสดาตาง ๆ มาโดยตลอดและอยางตอเนอง ผ ทาหนาทสบทอดความเชอความศรทธา (Faith) ของแตละศาสนาไดทาการสบทอดดวยกระบวนการหรอวถทาง (Process / Path) ในรปแบบทแตกตางกนออกไป โดยอาศยบคคลในระดบตางๆ ทงนเพอบรรลจดประสงคหรอเปาหมายของคาสอนของศาสนานนๆ ซงม ความมงมนทจะทาใหมนษยเปนผ มความสมบรณทงมตดานชวตฝายกาย (Physical Dimension) และชวตฝายจต (Spiritual Dimension) กลาวคอ เปนผ ทสมบรณครบครนตามหลกธรรมคาสอนขององคศาสดา โดยการเสรมสรางและพฒนาศกยภาพของมนษยใหมความเขมแขง ในการดาเนนชวตครบในสงคมโลกไดอยางเปนปกตสข และบรรลถงเปาหมายของการดาเนนชวตในโลกน คอมความสข ทงกายและใจ เนองจากวา ศาสนานนหากพจารณาถงกรอบของคาจากดความแลว กมความหมายโดยรวมดงทวลเลยม บ วลเลยมสน (William B. Williamson) ไดใหคาจากด ความไววา

“ศาสนา คอ การยอมรบความเชอทเหนอพนลกษณะธรรมดาของโลกใหเขามา มสวน ในชวตของตนเองในเชงศลธรรม ดวยความมนใจเชงจตวทยาทสงเสรมใหความเชอ และศลธรรมนนมบทบาท ในการดาเนนชวตและพฤตกรรมอนถาวร ของมนษย”1

นนกหมายความวา คาสอนของศาสนานนจะเปนเนอหาทบรรยายถงสงทอยเหนอพนความเปนธรรมดาของโลกน โดยมความครบครนหรอความสมบรณทสดของความคาดหวงทมนษยมตาม

1 William B. Williamsom, “What is Religion” ใน Decision in Philosophy of Religion. (Ohio: Charles E. Merrill Publishing Company, 1976), หนา 30-31.

DPU

2

หลกการทางดานจตวทยาภายใตกฎเกณฑดานศลธรรม ซงมจดมงหวงทความสขและปราศจากความทกขเปนเปาหมายอนเปนเรองพเศษทเกยวของกบชวตมนษย ไมวาตามทศนะของความเชอ ในศาสนา ดงท ลดวก ฟอยเออรบค (Ludwig Feuerbach) ทไดนาเสนอวา “เปาหมายของศาสนา เปนสงทไดรบการคดเลอกแบบพเศษทแสนดเลศ (The most excellent, the first, the supreme being) จนเปนเหมอนภาพลกษณอนครบครนของธรรมชาตมนษย2 หรอในทศนะของผ ทไมยอมรบความเชอ ของศาสนาใดๆ เชน พอล ทลลช (Paul Tillich) กไดใหความเหนวาเปาหมายของศาสนาเปน สงทดเลศซงมนษยไดสญเสยไป และกาลงพยายามอยางหนกหนวงทจะใหไดมาซงสงนนอนจะทาใหชวตเขาไดประสบความสมบรณอกครงหนง3 จะเหนไดวา ศาสนาเปนแนวความคดของมนษยซงมงทจะทาใหตวเองมความสขอยางทสดตามแนวคาสอนของศาสดาผตงศาสนานนๆ จงพอจะเหนไดวาศาสนากบมนษยจะตองไปดวยกน โดยทศาสนานนเปนเครองมอทจาเปนอยางหนงททาใหมนษยนน บรรลถงความดบรบรณ โดยอาศย คาสงสอนของศาสดาของแตละศาสนา ซงไดมการบนทกไวเปนลายลกษณอกษรและนบถอสบตอกนมา และบรรดาผนบถอศาสนาแตละศาสนาตางกยนยนวา หากไดทาการปฏบตตามคาสอนของศาสนานนๆ อยางแทจรงแลว บรรดาศาสนกของศาสนานนๆ จะไดพบกบความสขทสมบรณทสดดงทศาสดา ของศาสนานนประสบมาแลว เกยวกบความคดเหนในเรองน มขนายก บญเลอน หมนทรพย ไดนาเสนอถงความสาคญของศาสนาไวอยางนาคดวา “ศาสนา เปนเรองคกนกบมนษยเชนเดยวกนกบสงคมกเปนเรองคกนกบมนษย

เมอเกดมาเปนมนษยกตองเขาอยในสงคมอยางไร เมอเกดเปนมนษยกตองมศาสนา ถอศาสนาเชนกน มนษยไมอาจอยคนเดยวได หรอถาไปอยเสยคนเดยวกมใชมนษยบรบรณ เชนเดยวกบมนษยไมอาจอยโดยไมมศาสนา ถาอยโดยไมมศาสนา ไมถอศาสนา กไมใชมนษยบรบรณ”4

2 ดเพมเตมใน Ludwig Feuerbach, “Religions as The Projection of Human Nature” เลมเดยวกน, หนา 38. 3 ดเพมเตมใน Paul Tillich, “The Lost Dimension in Relgion”, เลมเดยวกน, หนา 41-47. 4 บญเลอน หมนทรพย ศาสนาพลงพฒนามนษย. (กรงเทพฯ: สภาคาทอลกแหงประเทศไทยเพอการพฒนา, 2529), หนา 67-68.

DPU

3

แลวทานเอง กไดฝากขอคดเชงตงคาถามใหมการไตรตรอง ถงการดาเนนชวตของคนแตละคน และคนในสงคมซงมศาสนามาอกวา “เมอศาสนาเปนสงทอยคกบมนษย และเปนสงสาคญทจะชวยใหมนษยลถงความดบรบรณเชนนแลว คาถามทนาถามตวเราเองแตละคนและทกคนกคอวา เรารศาสนาของเราหรอไม เพยงใด และเราถอศาสนาของเราจรงจงหรอไม เพยงใด”5 คาถามนมนยแหงความเปนสากล (Universality) และความเปนปจเจก (Particularity) ของความเขาใจในคาสงสอนของศาสดาซงเปนเรองทมการบนทกไวเปนลายลกษณอกษร รวมทงการมพธกรรมเพอใหบรรดาศาสนกของศาสนานนๆ ไดปฏบตในอนทกอใหเกดความเขาใจ อยางลกซงซงคาสอนนนภายใตความสมพนธโดยไมขดแยงกนระหวาง ความเปนปจเจกและ ความเปนสากลของคาสอนนนๆ ทสอดแทรกอยในสอและสญญะตางๆ ทางศาสนา เพอใชเปนเครองมอในการสรางความเขาใจ อยางชดเจนและดมดา อนเปนเรองทแนนอนเหลอเกนวาจาเปนอยางยงทจะตองมผ ทาหนาทชแจง และนาเสนอคาสงสอนนนๆ แกบรรดาศาสนกของศาสนานนๆ อยางมความสอดคลอง ซงบางครงบางคราวแลว กยงเปนเรองสงสยอยวาคาแนะนาสงสอนนนๆ สอดคลองกบบรบทของคาสงสอนขององคศาสดาของศาสนานนๆ อยางแทจรงหรอไม6 ศาสนาครสตหรอครสตศาสนา (Christianity) นกายโรมนคาทอลก (Roman Catholic) เปนศาสนาหนงทมผ คนเลอมใสศรทธาในหลกธรรมคาสอนและปวารณาตนเปนศาสนกอยาง เปนทางการมากมายทวโลก และเปนศาสนาทกลาวถงองคพระเจา (God) วาเปนพระผทรงสราง ทกสงทกอยางเพอใหทกสงทกอยางเปนอยกบพระองคอยางแจงชด (ปฐก. 1:2-2:25; ยน. 8:12 ข) พรอมกบยอมรบวาคาสอนของพระเจาไดถกถายทอดมาถงมนษย ผานทางบรรดาประกาศก (Prophet) ในประวตศาสตรของชาวยว และคาสอนของพระเจานน ไดรบการถายทอดอยางสมบรณทสดเพอใหมนษยปฏบตดวยความเขาใจอยางชดเจน โดยอาศยการถายทอด (หากทาความเขาใจเชงประวตศาสตร) ผานทางชายทชอเยซ บตรของยอแซฟและมารอา ชาวนาซาเรธทเปนชาวยว (มธ.1:1-25; ลก. 3:23-38) หรอ พระเยซครสตเจา พระบตรของพระเจาผมารบสภาพเปนมนษย (Incarnation) (หากพจารณาในเชงเทวศาสตร) (มธ. 3:1-17; มก. 1:9-11; ลก. 3:21-22 แลวบรรดาอครสาวก (Apostle) และผประกาศ (Preacher) ตางๆ กไดทาการเผยแผคาสอนนนๆ ตามคาสง ของพระเยซเจา (มธ. 28:16-20; มก. 16:15-16; ลก. 24:47; ยน. 14:18-21;2:38) ดวยวถทางตางๆ

5 บญเลอน หมนทรพย, เรองเดยวกน หนาเดยวกน. 6 ดรายละเอยดเพมเตมใน William P. Alston. Religious Belief and Philosophical Thought. (N.Y.: Harcourt, Brace & World, Inc., 1963), หนา 4-15.

DPU

4

ตามยคตามสมย เพอมนษยจะไดเขาใจถงหลกธรรมคาสอนของพระเจาโดยการดาเนนชวต ทสอดคลองกบความเชอความศรทธา มชวตทเขมแขงในการประกอบคณงามความด ทเตมเปยม ไปดวยความรกและเสยสละ ขณะเดยวกนกหลกเลยงกจกรรมทกอใหเกดความขดแยง ความรนแรงและการทาลายลาง ซงกอใหเกดความทกขทงในการดาเนนชวตของตนเองและบคคลอน กลาวคอการมจรยธรรม อนจะเปนการสบเนองไปสการสรางชวตของตนเองและของสงคมรอบขาง ใหมความเขมแขง มนคง สมบรณ จะไดดาเนนชวตรวมกนอยางเปนปกตสข อนเปนความตองการของมนษยทกคน ในกระบวนการสบทอดหลกพระธรรมคาสอน ครสตศาสนาคาทอลกไดมหลกการจาก หนงสอพระคมภร ( Bible ) ทงพระธรรมเกา (Old Testament) พระธรรมใหม (New Testament) และธรรมประเพณ (Tradition) เปนรากฐานทมนคงตลอดมา ซงไดมการรวบรวมคาชแจง แนะนา เชงปฏบตอยางเปนทางการ เพอความเปนหนงเดยวไวในสงคายนาวาตกนครงทสอง โดยใช การเทศนสอน พธกรรม และการดาเนนชวตเพอสอดคลองกบความเชอความศรทธา เพอเปน การสบทอดเจตนารมณของพระธรรมคาสอนไดอยางด โดยเฉพาะอยางยงในเรองของการสบทอดหลกพระธรรมคาสอนทสามารถบนดาลความศกดสทธใหกบมนษยนน คอ พธกรรมทางศาสนาครสตซงมกระบวนการและรปแบบทแนนอน เปนสากลสมกบชอ คอ คาทอลก ซงหมายความวาความเปนสากล หนงเดยว และสบเนองมาจากบรรดาอครสาวกของพระเยซครสตเจา7 กลาวคอ มการใชกระบวนการของการใชสอสญลกษณทางพธกรรม เพอใหความหมายและบนดาลความศกดสทธอยางแทจรง (SC. 8-14, 21-24) โดยม Matter (วตถธาต) ซงประกอบไปดวย Matter (การกระทา และวตถ) และ Form (รปแบบการบรรยาย) ซงเปน “วาจาแหงความเชอ”8 ทแนนอน 7 วถทาง เรยกวา “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ดวยกระบวนการสบทอดดงกลาว เปนหนทางนาใหมนษยกาวไปสความเชอความศรทธา (Faith) ไดอยางมนคงและเขมแขง และเมอมความเชอความศรทธาทดและถกตองแลว มนษย กจะสามารถดาเนนชวต ใหสอดคลองกบความเชอความศรทธาของตนในแตละวน จงเรยกไดวา เปนบคคลทมจรยธรรม และเนองจากการดาเนนชวตทกขณะเปนการดาเนนไปเพอหวงผลดวยกน ทงนน ไมวาเปนผลทางดานกาย (Physical) หรอดานจตใจ (Spiritual) กตาม ซงกรวมถงมตของ การดาเนนชวตทางธรกจของชวตทแตละคนมดวย

7 ดรายละเอยดเพมเตมใน LG 7-8; CCC.1145-1155. 8 Aime Georges Martimort. The Sign of the New Covernant. (MN: The Liturgical Press, 1963), หนา 18-19

DPU

5

ชมชนชาวครสต (โรมนคาทอลก) ของโบสถพระมารดานจจานเคราะห หมบานโชคชย คลองจน กรงเทพมหานคร เปนชมชนหนงแหงการสบทอดความเชอศรทธาในพระเจาของพระศาสนจกรคาทอลกในประเทศไทยมาชานานแลว กลาวคอ เมอแรกเรมความเชอแบบคาทอลกเขามาส ประเทศไทย (กรงสยาม) ตงแตกอนสมยของสมเดจพระนารายณมหาราช คอ ชวงรชสมยของสมเดจ พระรามาธบดท 29 บรรดาผ ทาหนาทเผยแผศาสนาครสต กไดทาการสงสอนขอความเชอของตน แกผคนรอบขาง ซงไดยอมรบเอาคาสอนของครสตศาสนาคาทอลก เปนแนวทางในการดาเนนชวต ของตนจงเกดเปนชมชนคาทอลกกระจดกระจายอยทวไป และโดยพระเมตตาของพระเจาแผนดนของไทยในแตละยคสมย ทาใหการดาเนนชวตทางดานศาสนาของชาวครสต คาทอลกไทย เปนไปดวยความราบรน อกทง พระเมตตาของพระเจาแผนดนหลายพระองคกปรากฏออกมาใหประจกษเดนชด โดยทโปรดเกลาพระราชทานทดนหลายแหง เปนตนในเขตกรงเทพมหานคร ใหกบ ชาวครสตคาทอลกไดอยอาศยรวมกนเปนชมชน เชน ชมชนวดนกบญฟรงซสเซเวยร (บานญวณ) ชมชนวดคอนเซปชญ (บานเขมร) ชมชนวดซางตาครส (กฎจน) ซงแตละชมชนกม การสรางโบสถขนในเพอเปนศนยรวมจตใจ และประกอบศาสนกจ พรอมทงเผยแผคาสอนคาทอลกใหแกผ สนใจ ทาใหความเชอความศรทธานไดแผขยายออกไปและใหเกดชมชนคาทอลกใหมๆ อกหลายแหง รวมทงชมชนชาวครสต (โรมนคาทอลก) ของโบสถพระมารดานจจานเคราะหดวย ซงตงอยท แขวงบงกม เขตบางกะป กรงเทพมหานคร ทเปนชมชนคาทอลกอยางเปนทางการ เมอมโบสถเปนเครองหมายตงแตป ค.ศ.1985 โดยม ”สตบรษ” (คนในชมชนทมความเชอ ความศรทธาแบบคาทอลก) ทมภมลาเนาดงเดมจากหลายทองททวประเทศ แตเพราะหนาทการงานจงไดมารวมกลมกนเปนชมชนใหญมสมาชกประมาณ 1,500 คน บรรดา ”สตบรษ” ของโบสถพระมารดานจจานเคราะห อาศยอยตามหมบานตางๆ ใกลๆ โบสถ ในพนทของเขตบางกะป กรงเทพฯ โดยมงานอาชพทแตกตางกนออกไป คอประกอบธรกจ รบจาง นกเรยนนกศกษา พอคาแมคา พอบานแมบาน เปนตน แตสงททาใหเปนชมชนไดคอความเชอ ความศรทธาแบบคาทอลก โดยมโบสถเปนศนยรวมจตใจของทกคนใหมการดาเนนชวต ไปในทศทางเดยวกน คอ คณธรรมแหงความรก ความเมตตา การใหอภย และการแบงปน (มธ. 22:37-39; มก. 12:29-31; ลก. 10:27) อนเปนหลกคาสอนแหงพระศาสนจกรคาทอลก

9 ดรายละเอยดเพมเตม ใน อนสรณวนเสดจพระราชดาเนนงานฉลอง 300 ป วดคอนเซปชญแหงพระแม

เจา. (กรงเทพฯ: บรษท ประชาชน (แผนกการพมพ) จากด, 2517), หนา ง. และ Luigi Bressan. A Meeting of

Worlds: The Interaction of Christian Missionaries and Thai Culture. (Bangkok: Assumption University Press, 2000), pp. 1-1.

DPU

6

โดยมบาทหลวงประจาโบสถเปนผ ทาหนาทประกอบพธกรรมตาง ๆ ทางศาสนา ในลกษณะของ การเปนผประกาศ (Preacher) คาสงสอนขององคศาสดาคอพระเยซครสตเจา ดวยกระบวนการตางๆ ในการถายทอดความหมายของความเชอทางดานศาสนาผานสอสญลกษณทางพธกรรม พรอมกบคาอธบายขอความเชอดานตางๆ ทสงเสรมและทาใหชมชนมการดาเนนชวตทกรปแบบ รวมทง ทางธร กจดวยมจ รยธรรมทแฝงไ ว ดวยความรก อนเ ปนกฎทองทองคศาสดาไดมอบไว ใหกบบรรดาครสตชนคาทอลกผ มความเชอศรทธาทงหลาย นาไปปฏบตให เกดผลจรง หรออาจกลาวไดวาเปนชมชนทเขมแขง ตามแบบของชาวครสต (โรมนคาทอลก) ของโบสถพระมารดา นจจานเคราะห ซงเปนสวนยอยของพระศาสนจกรโดยรวม เรยกวา พระศาสนจกรทองถนกได 2. หลกการและเหตผลในการทาวจย จดประสงคหลกทตองงานวจยฉบบนตองการศกษานน เปนเรองเกยวกบกระบวนการ สบทอดผานทางพธกรรมโดยใชสอสญลกษณของ “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ของครสตศาสนาคาทอลก ทมความเชอวา โดยอาศยการมสวนรวมและการรบรความหมายของสอในพธกรรมตางๆ ของ พระศาสนจกรคาทอลกซงผ ประกอบพธตางๆ คอมบาทหลวงเปนประธานในพธไดกระทา อาศยกระบวนการสอสญลกษณทางพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” โดยใชสอสญลกษณของศลศกดสทธแตละประการทม FORM และ MATTER โดยเฉพาะเจาะจง (Specific) แลว มนษยจะสามารถไดรบการบนดาล ความศกดสทธ คอ การไดรบพระพรของพระเจา เพอเปนพลงสนบสนนในการดาเนนชวตตามความเชอความศรทธาไดอยางเหมาะสมยงขน สามารถตอสกบ ความชวรายทงภายในจตใจของตนและสงแวดลอมตางๆ นอก ตนเองไดอยางด เพอมชวต ทประกอบดวยคณธรรมความดมากขน กลาวคอเปนการดาเนนชวตแบบมจรยธรรมของชาวครสต ตงแตแรกเรม ในสมยของพระเยซครสตเจาศาสดาของครสตศาสนา พระองคทรงตง “ศลศกดสทธทง 7 ประการ” อนเปนเสนทางแหงความสมบรณของประวตศาสตรแหงความรอด10 ของมนษยชาตนไวแลวและตรสสงบรรดาอครสาวกของพระองคดวยวา ใหปฏบตกจการดงกลาว เพอทงผประกอบพธและผ รวมพธจะไดสามารถรบพระพรของพระดวยวถทางดงกลาว ซงการตงพธศลศกดสทธแตละประการกไดเกดขนในตางวาระกน11 ซงเมอแรกทบรรดาอครสาวกไดออกไปประกาศ “พระวรสาร” คอขาวดของพระครสตเจาแกชนชาตตางๆ กระบวนการสบทอดพธกรรมศลศกดสทธแตละประการ ไดมการใชสญลกษณและการสอความหมายทแตกตางกนออกไป ถงแมวาม

10สาราญ วงศเสงยม. พธกรรม 1. (นครปฐม: วทยาลยแสงธรรม, 2529), หนา 26; ดเพมเตมใน SC. 7. 11 ดขอมลทวไปใน สาราญ วงศเสงยม พธกรรม 3, 4.

DPU

7

เปาประสงคอนเดยวกน แตกระบวนการอาจแตกตางกนไปบาง บรรดาอครสาวกจงไดกลบมา รวมตวกนเพอประชมปรกษาหารอ กาหนดแนวทาง กระบวนการและสญลกษณทใชใหเปนหนงเดยวกน และไดมการพฒนามาเปนระยะๆ จนถงการประชมอยางเปนทางการครงหลงสดของบรรดาผ สบทอดหนาทของบรรดาอครสาวก คอบรรดามขนายก (Bishops) โดยมสมเดจพระสนตปาปา (Pope / Bishop of Rome) เปนประธาน ซงเรยกวาการประชมสงคายนาวาตกนท 2 [Vatican Council II] (ค.ศ.1963-1965) ไดกาหนดจารตและแนวปฎบตทชดเจนของพระศาสนจกรคาทอลก เกยวกบเรองพธกรรมศกดสทธ12 โดยกาหนดใหใชเปนกระบวนการเดยวกนทวโลกใน พระศาสนจกรโรมน คาทอลกสากล โดยผประกอบพธ ตองเปนผ ไดรบแตงตงอยางเปนทางการ (Official Celebrant) ซงสวนมากกเปนผ ทไดรบแตงตงใหอยในสถานภาพบาทหลวง (Priest) และใชรปแบบการบรรยาย (Form) และวตถธาต (Matter) หลก ๆ ทสาคญอนเดยวกน สวนประกอบยอยอาจดดแปลงไดบางแตยงตองใหคงความหมายเดม (SC 22-24) ทงนเพราะเปนการรบรของ วฒนธรรมกลมชนในแตละชาตแตละภาษาดวย ซงเปนพระศาสนจกรทองถน (SC 37) ตวอยางเชน กอนสงคายนาวาตกนท 2 การประกอบพธถวายมสซา หรอพธมสซาบชาขอบพระคณ ในปจจบน บาทหลวง ผประกอบพธจะใชสอภาษาประกอบพธเปนภาษาลาตน แตหลงจากสงคายนาวาตกน ท 2 ประเทศไทยของเรากเรมเปลยนมาใชภาษาไทย เพอใหเกดความรความเขาใจความหมายของพธกรรมแตละพธไดด ถกตองและลกซงมากยงขน แตกยงคงความหมายเดมของพธกรรมนนๆ ไว ตามเจตนารมณของผ ถายทอด ซงตามหลกการทางเทววทยา (Theology of Liturgy) ผลของพธกรรมศกดสทธไมไดขนอยกบอานภาพของผประกอบพธ (es opere operanto) แตจะเปนความศกดสทธของศลศกดสทธแตละศลเองททาใหผ รบมความเปนพระ (Divinization) ในดานหนง และจะเกดผลอยาง แทจรงในชวตอยางครบบรบรณ กตอเมอผ รบมความพรอม ทงดานรางกายและจตใจคอรคณคา ความหมายและวธการในการทจะรบศลศกดสทธดวย (es opere operantis) อยางไรกตาม ควรอยางยงทจะกอใหเกดความประสานสมพนธกนระหวางผ ใหและผ รบ อนจะทาใหเกดประสทธผลทสมบรณกบชวตอยางแทจรง จงเปนทนาสงเกตวากระบวนการสบทอดจากการใชสอสญลกษณทางพธกรรมใน “ศลศกดสทธ 7 ประการ” หรอการประกอบพธทบนดาล ใหบคคลผ รบมความศกดสทธ ตามแตเอกลกษณเฉพาะของแตละพธกรรมน มการเปลยนแปรความหมายของผสงสาร และผ รบสารไปมากหรอนอยจากบรบทเดมของพธกรรมแหงศลศกดสทธแตละประการนน จาเปนตองพจารณาจากสองประเดนใหญ คอการถายทอดความหมายของ พธกรรมนนๆ ทงผานทางเครองหมายหรอสญญลกษณทถกกาหนดโดยพระศาสนจกรคาทอลก

12 หลงจากการสงคายนาครงนซงหลกเกณฑโดยทวไปในการปรบปรงพธกรรมตางๆ ไดถกกาหนดไวแลว กไดมการพจารณาปรบปรงใหทนเหตการณอยเรอยมา ดรายละเอยดเพมเตมใน Austin Flannery. (ed.) Vatican Council

II. (MN: Liturgical Press, 1975), pp.1-282.

DPU

8

สากล ไมวาจะเปนวตถธาต (Matter) และแบบแผนพธกรรมทรวมทงคาพด [Form] และการแสดงออกในการประกอบพธของผประกอบพธเอง ซงโดยหลกการแลวผประกอบพธหรอศาสนบรกร (Minister: Bishop, priest and deacon) จะตองนาเสนอขอมลเพอสรางความเขาใจในพธกรรม แตละอยางแกผ รวมพธ ทงผานการอธบายในขณะประกอบพธโดยอาศยการเทศนสอน รวมทง การใหการอบรมนอกเวลาประกอบพธเพอสรางความเขาใจอนถกตองตอขอความเชอตางๆ ทพระเจาได ชแนะไว เพอใหผ เชอไดรบรโดยผานทางของพระศาสนจกรคาทอลกในการทจะเปนสอพยานถงความรกทพระมตอมนษย ผานทางพระเยซเจาอาศยศลศกดสทธตางๆ และความพรอมทง ทางดานจตใจ ตลอดจนสภาพทางดานกายภาพของผ รบซงจะตองเปดจตใจของตนเองใหพรอมรบ ขอมลทถกนาเสนอโดยเครองหมายในพธกรรมและผประกอบพธกรรม อกทงความชวยเหลอทางดานเหนอธรรมชาตจากพระเปนเจา ผานการดลใจ (Inspiration) ดวย ดงนนผลของพฤตกรรมของ ผ เชอศรทธาในศาสนาคาทอลกทเกดขน ซงถอวาเปนการดาเนนธรกจแหงชวตอนมความหมายกวางกวาธรกจทเปนเพยงธรกรรม จะตองมาจากความเขาใจอยางลกซงของ เขาเองในฐานะผ รวมพธและผ รบศลศกดสทธตางๆ ทสามารถนาเอาความเขาใจนนๆ ไปประยกตใชในชวตประจาวนของตนเองไดมากนอยเทาใดดวย ซงสามารถตรวจสอบไดโดยพจารณาถงบรรยากาศของความสงบสขและการชวยเหลอเกอกลกนในแบบตางๆ โดยทมความขดแยงกนนอยทสด หรออาจจะไมมเลยกได ซงบรรยากาศแบบนคนทวไปเรยกกนวาชมชนเขมแขง ทจะตองมการสรางขนจากสมาชกของ ชมชนเอง โดยทสมาชกของชมชนแตละคน ตองเรยนรและซมซบถงแกนแทของความรกทพระเปนเจามตอมนษยผานทางองคพระเยซเจา ในประวตศาสตรแหงความรอดของมนษยชาต ตามความเชอของคาทอลก จนถงขนทสามารถแสดงออกมาในชวตจรงโดยไมแตกแยกจากธรรมชาตของความเปนมนษยทคนแตละคนควรจะตองเปนเชนนน เพอใหมความเขาใจถงสภาพ กระบวนการสบทอดจากการใชสอสญลกษณในพธกรรม ”ศลศกดสทธ 7 ประการ” ไปสศรทธาและการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ของชมชน ชาวครสตคาทอลกของโบสถพระมารดานจจานเคราห หมบานโชคชย คลองจน กรงเทพฯ ผ วจย มความจาเปนทจะตองศกษาและคนควาองคประกอบอนๆ เพอจะไดสามารถรและเขาใจความหมายของสญลกษณทสาคญ ในพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ทชาวครสตตองรบหรอรวมพธอยางละเอยดดงตอไปน 1) ศกษาประวตความเปนมาของพธกรรมดงกลาว รายละเอยดเนอหา ความหมายของสญลกษณตาง ๆ ทใชในพธกรรมศลศกดสทธแตละประการ ตลอดจนผลทางดานเหนอธรรมชาตทพระเจาทาใหผ รบพธกรรมศกดสทธนนมสถานภาพของพระอยในตนเอง เพราะตามความหมายทางดานเทววทยาของพธกรรมศกดสทธแลว ศลศกดสทธแตละศลนนจะทาใหผ รบเปลยนสภาพ (Transfiguration) จตใจหรอสถานภาพเหนอธรรมชาตของผ รบ (Spirituality) คลายกบพระเจามากขนไปเรอย ๆโดยการพฒนา สภาพชวตของผ เชอไปตามสภาพทางดานจตใจและรางกาย ภายใตความเจรญอยางตอเนองของวฒภาวะ (Maturity) ของแตละคน (SC 5-8) ซงมจดมงหมายท “ความรก” ทพระเจามตอมนษยและมนษยควร

DPU

9

มตอพระเจา ผานทางแสดงความรกตอคนอน อนเปนการสรปรวบยอด บญญตสบประการ (The Ten Commandments)13 2) กระบวนการถายทอดความหมายเชงเทววทยาผานสญลกษณตาง ๆดงกลาว ซงไดแก การ ใชสอ การใชสญญะทงแบบวจนะ (Verbal) และอวจนะ (Nonverbal) ในการถายทอดจากผกระทา (Sender/ Encoder) ผานสอสญลกษณ และการสอสาร (Symbolic / Means) ไปสผ รบร (Receiver / Decoder) เปนไปอยางไร 3) การรบรของผ รบรตรงตามเจตนารมณของผสอความหมาย ถกตองและสอดคลองกบหลกการเหลานนไดมากนอยเพยงใด มปจจยอะไรทเขามาเกยวของในลกษณะตวแปรของความรความเขาใจ เพอวาการรบร การถายทอดดวยกระบวนการดงกลาวสามารถนาชวตมนษย กาวไปส ความเชอความศรทธาทถกตองแบบชาวครสต อนจะนาไปสการดาเนนชวตแบบมจรยธรรมของ ชาวครสต โดยเฉพาะอยางยงในการดาเนนชวตทางธรกจ คอ การมการตดตอสมพนธกนทางธรกจตาง ๆเพอประโยชนรวมกนในการดาเนนชวตอยรอดในสงคมโลกปจจบน การเรยนรถงกระบวนการดงกลาวทเขามาในชวตของชาวครสตคาทอลก หากวามความเปนไปอยางเหมาะสม ถกตองและสอดคลองกบเจตนารมณของผ สบทอดตามบรบทอยางชดเจน และลกซง ซงจะมพนฐานทางดานเทววทยาเปนหลกเกณฑแลว กจะทาใหชมชนซงเปนสวนยอย ของสงคมใหญ สามารถเปนแบบอยางและสรางความเขมแขงใหกบชวตโดยสวนตวและสวนรวมดวย ยงศกษาอยางละเอยดลกซงมากเทาใด กจะทาใหเกดองคความรใหม ความเขาใจใหม กวางยงขน อนจะนาประโยชนมาสทกคนทศกษาเรองนยงขนเชนเดยวกน เนองจากวาการเปนผเชอศรทธาในครสตศาสนาคาทอลกนน ไมไดทาใหผ เชอมความแปลกแยกจากคนอนๆ ในสงคม แตจะทาใหคนนนๆ มคณคาตอสงคมมากขนหากผนนสามารถนาเอาความเชอของเขานามาประยกต เพอการปฏบตตอบคคลอนในการดาเนนชวตของเขา เพราะเขาตองรวาการดาเนนชวตของเขานนคอการลงทน ทงทสามารถตรวจสอบไดโดยผสสะทางปรมาณของเวลาและวตถตางๆ ทหามาได และไมสามารถตรวจสอบไดโดยผสสะแตรบรดวยความเขาใจภายในถงความชวยเหลอทพระเจา มตอเขา ผานทางพธกรรมศกดสทธตางๆ ทเขาไดรบตามวฒภาวะของเขาพรอมกบความสมครใจของเขาตามเงอนไขทพระศาสนจกรคาทอลกไดวางไว ยงกวานน หากเขาดาเนนชวตของตนเองในเสนทางดานทาธรกรรมเชงพาณชย เขาจะสามารถประยกตเอาคาสอนของศาสนาคาทอลกผาน

13 เนอหามวลรวมของบญญตสบประการสามารถประมวลเขาส “กฎทอง” สาหรบครสตชนซงพระเยซเจาไดกลาวไวในพระวรสารเมอถฟารสคนหนงถามถงบญญตทสาคญทสดวา “ทานตองรก พระเจาของทานดวยหวใจทงหมด วญญาณทงหมดและจตใจทงหมด นคอบญญตใหญและแรกสด บญญตทสองซงเทาเทยมกนคอ ทานตองรกเพอนบานดงตวทานเอง” (มธ 22:34-39; มก 12: 28-31; ลก 10: 25-28) โดยสรปคอ บญญตประการทหนงถงประการทสามนนกลาวถงความรกตอพระเจา และบญญตประการสถงประการสบนนกลาวถงความรกตอคนอน หรอ เพอนมนษยอนเปนศพททชาวครสตใชโดยทวไป ดรายละเอยดเพมเตมใน John Paul II. Catechism of the Catholic Church. (London: Geoffrey Chapman, 1994), หนา 447-542.

DPU

10

ทางการรบศลศกดสทธตางๆ อนจะเปนการตอกยาใหเกดความเขาใจถงความรกทพระมตอมนษยและมนษยจะตองมตอพระ ผานทางการตดตอสมพนธกบเพอนมนษย เมอมการทาธรกรรม ดวยความซอสตยสจรตภายใตความยตธรรมแหงการแลกเปลยนทกอใหเกดผลกาไร ดวยการลงทนทงดานวตถและพลงงานทผประกอบการได หากวาความเขาใจทมตอคาวาธรกจนนไมไดมงทการทากาไรเกนควรหรอเลงผลเฉพาะกาไรเฉพาะหนาอยางเดยว โดยไมคดถงผลกาไรระยาวทแฝงเรนอยในการทาธรกรรมทควรตงอยบนพนฐานของการสรางความสมพนธระหวางคนสองกลม คอ ผ จาหนายสนคากบผบรโภคสนคา ซงเปนกาไรระยะยาวทไมมวนหมดไปทงในมตของวตถและมตดานจตใจแทนการแลกเปลยนระหวางสนคากบเงนตราเทานน ซงจะตองกลายเปนการเอาเปรยบกนในทสด เนองจากจะไมมความสมพนธระหวางมนษยกบมนษย อนควรจะมคณคามากกวาสนคาและเงนตราหรอผลกาไรทถกคานวณซงเปนเพยงวตถเขามาเกยวของ ทงๆ ทมนษยเปนผ เกยวของทงหมด และความจรงแลวการทาธรกรรมเปนการเกยวของกนระหวางมนษยกบมนษย โดยมสนคาและเงนตราเปนสอกลาง จงความทาความเขาใจถงความหมายของคาวาธรกจ กาไร และมนษยหรอคน แทนทจะเปนการสรางความสมพนธระหวางสนคากบเงนตราเทานน14 หากพจารณาโดยอาศยโครงสรางของ Potter Box กพอจะนาเสนอเปนแนวไดดงตอไปน

POTTER BOX

14 ดรายละเอยดเพมเตมถงการวจยเกยวกบการทาธรกจเชงจรยธรรมไดใน Mayot, Charn. Corporate Responsibility: Social Contract-Based-Stakeholder Theory. Unpublished Master Degree’s Thesis, Bangkok: Assumption University, 1997, โดยเฉพาะอยางยง บทท 4-5.

Empirical Definition การทาธรกจทตองมผลกาไร ในลกษณะตาง ตอบแทน ยงไดกาไรมากยงเปนสงด (ลงทน นอยไดมาก) หรอ การทาธรกจคาทอลกกาไร ไมมาก แตตามความยตธรรมตอพอคาและลกคา

Value Identification ธรกจทวไปกาไรมากแต ไมนานและอยตธรรม ธรกจคาทอลกกาไรนอยแตนานและยตธรรม รวมกบความสมพนธคนกบคน (รกและไมโลภแตกาไรยาว)

Appeal to Ethical Principles ประโยชนนยม กาไรสงสด ลงทนนอยสด คาทอลก รกมากสดกาไรนอยสดแตพออยได

Choosing Loyalty: พระเจาและเพอนมนษย/ผลประโยชนระยะยาวทง

ผ คาและลกคา

Judgment ทาธรกจอยางมจรยธรรมแหงความรก แบงปนและใหอภยบนความเปนจรงของความเปนคนและ

ความรก ความยตธรรม และผลประโยชนทงผ ซอและผขาย Ethic Principles

(Source: Ralph Potter, “THE LOGIC OF MORAL ARGUMENT” in “TOWARD A DISCLIPLINE OF SOCIAL ETICS” , ed.Pau; Deats, Boston University Press,

ภาพท 1

DPU

11

3. ปญหานาวจย

3.1 การใชสญลกษณในพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ของชาวครสต มอะไรบาง

และมประวตความเปนมาอยางไร

3.2 กระบวนการถายทอดสญลกษณตางๆ ในพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ ไดแก

การใชสอ การใชสญญะ ทงวจนะภาษา (Verbal) และอวจนะภาษา (Non-Verbal) ปนอยางไร [Encoder]

3.3 ชมชนชาวครสตไดรบรความหมายศลศกดสทธอยางไร และนาไปส การม

ความเชอ ความศรทธา การมจรยธรรม และสงผลถงการดาเนนชวตทางธรกจ หรอไม อยางไร

[Decoder]

3.4 ความแตกตางของครสตชนเดม ครสตชนใหม ชวงอาย เพศ การศกษา

ภมหลง สภาพครอบครว ฐานะทางเศรษฐกจ ของสตบรษกลมตวอยาง มผลตอ การตดสนใจ

ดาเนนชวตอยางมจรยธรรมหรอไม อยางไร (กรณศกษา)

4. วตถประสงคของการวจย

4.1 รและเขาใจความหมายของสญลกษณทสาคญในพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ”

ของชาวครสต

4.2 ตรวจสอบการรบการถายทอดสญลกษณในพธกรรมดงกลาวใหอยในระดบทตรงกบ

เจตนาของบาทหลวงในการสอความหมาย และนาไปสความเชอความศรทธาและการมจรยธรรม

4.3 รบทราบผลจากการรบการถายทอด ดวยกระบวนการดงกลาววา ไดนาไปสความเชอ

ศรทธาแบบมจรยธรรม และกาวไปสการดาเนนชวตทางธรกจของชาวครสตคาทอลกอยางดมากนอย

ดวยปจจยบางประการทแตกตางกน

5. ขอบเขตของการวจย

ผวจยจะทาการศกษาวจยเฉพาะชมชนคาทอลกท โบสถพระมารดานจจานเคราะห

หมบานโชคชยคลองจน ถนนนวมนทร เขตบางกะป กรงเทพฯ 10240

DPU

12

6. ขอสนนษฐาน

6.1 กระบวนการสบทอดจากการใชสอสญลกษณทางพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ระหวางบาทหลวงซงเปนผสงสาร (sender/encoder) ผานทางสญลกษณ (Means) กบสตบรษในชมชนซงเปนผ รบสาร (receiver / decoder) มความสอดคลองกน 6.2 มาตรทใชวดความเชอศรทธา และการมจรยธรรม (สามารถไดดวยกฎพนฐานของสงคมศาสนา) ซงมพนฐานจากพระบญญต 10 ประการ (กฎบญญตรกของพระเยซครสตเจา) และธรรมประเพณของพระศาสนจกรคาทอลก โดยใชการสงเกตพฤตกรรมการดาเนนชวต และ การสมภาษณเชงลก ทงดานบาทหลวงและสตบรษกลมตวอยาง โดยม Coding sheet เปนหลก นาเชอถอได 7. นยามศพท พระคมภร [Holy Bible] คอพระวาจาของพระเจา ทถกบนทกเปนลายลกษณอกษรโดยบคคลทพระเจาทรงเผยแสดง [Inspiration] ใหทราบในแตละยคแตละสมย และนามารวบรวมกน โดยพระศาสนจกรคาทอลกเปนผ รบรอง โดยแยกออกเปน พระคมภร ( Bible )พระธรรมเกา [Old Testament] จานวน 46 เลม พระคมภร ( Bible )พระธรรมใหม [New Testament] จานวน 27 เลม ธรรมประเพณ (Tradition) หมายถง ประเพณของพระศาสนจกรโรมนคาทอลก เปนประเพณทางดาน

ศาสนาทปฏบตสบทอดตอกนมา เพอเปนหลกปฏบตของบรรดาครสตชน (สตบรษ) ในการดาเนนชวตของชมชนทมความเชอในพระเจา และ พระศาสนจกรคาทอลกใหการรบรองวาถกตอง

พธกรรม (Liturgy) ในภาษาไทย เขาใจกนโดยทวไปวาเปน “การบชา” หรออกนยหนง “การสกการะสงศกดสทธ” (พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2493) ในวงการคาทอลกใชคาน เพอความหมายถง ศพท “Liturgia” (องกฤษ Liturgy) เปนการประกอบพธทางดานศาสนาของศาสนาหนง ๆ ซงมวธการ รปแบบทกาหนดตามความเชอของกลมชนในศาสนานน ๆ พระศาสนจกรคาทอลก ไดสรปความหมายของพธกรรม วาเปนการประกอบหนาทสงฆขององคพระเยซครสตเจา ในพธกรรมการกระทา ใหมนษยศกดสทธนนแสดงออกโดยอาศยเครองหมายแสดงทประสาทรบร

DPU

13

แลเหนไดและบงเกดผลตรงตามเครองหมาย ทแสดงออกในแตละอยางนน ในพธกรรมพระกายทพยของพระเยซครสตเจา กลาวคอ องคพระผ เปนศรษะกบบรรดาผ เปนสวนตาง ๆ แหงพระกายของพระองค เปนผประกอบประชาคารวกจทงครบ (SC.7)

ความเชอศรทธา (Faith) คอ ความยดมนอยางหนกแนนในเรองใดเรองหนงดวยสนสดจตใจโดยปราศจากขอสงสย ทาใหเกดความเชอมน ความมนใจ สงผลถงความร ความนกคด และการกระทาของบคคลเปนการ “ตดใจ” และไววางใจ อยางไมมขอสงสย

สญลกษณทางพธกรรม คอ สญลกษณ / สญญะ / รปหมาย (Symbol / Sign) ซงมกประกอบดวย Form / Matter หรออกนยหนงคอการสอความหมายในพธกรรม อาจม รปแบบวจนภาษา (Verbal language) หรอ อวจนภาษา (Non-verbal language) กไดซงครสตศาสนาคาทอลกใชในการประกอบพธกรรมของ ”ศลศกดสทธ 7 ประการ”

พธกรรม ศลศกดสทธ [Liturgy of Sacrament] ศกดสทธการ/การบนดาลความศกดสทธ (Sanc- tification) เปนการทาใหมนษยมความศกดสทธดวยพระพรของพระเจา ผานทางพธกรรมในศาสนาครสต (โรมนคาทอลก) โดยการสบทอด อยางตอเนองจากพระเยซเจา ผานทางพระศาสนจกร มอย 7 ประการ เรยกวา ศลศกดสทธ 7 ประการ ไดแก

1. ศลลางบาป (Baptism) ซงเปนพธกรรมทแสดงเจตนาของผขอรบศลฯ (หรอผแทนในกรณเดกเลก ๆ) เพอขอรบความเชอในศาสนาครสต (โรมนคาทอลก) โดย ศาสนบรกรของพระศาสนจกร เทนาบนศรษะขอผ รบศลฯ (Matter) แลวผประกอบพธกกลาวคาภาวนาขณะเทนาบนศรษะ (Form) วา “ขาพเจาลางทาน เดชะพระนาม พระบดา และพระบตร และพระจต” ซงกอใหเกดการชาระลางบาปและมลทนทงสนตงแตเกดจนปจจบน แลวกอใหเกดผลตอผ รบคอการเปนบตรของพระเปนเจาหรอมฉายาของพระในวญญาณของตนเอง เปนสมาชกของพระศาสนจกรคาทอลกอยางเปนทางการและสามารถรบศลศกดสทธอนๆ ได

DPU

14

2. ศลอภยบาป (Reconciliation) เปนพธกรรมทกระทาเพออภยบาปแกผ รบศลฯ ซงกอใหเกดการคนด ระหวางพระกบผกระทาบาป หลงจากไดรบศลลางบาปมาแลว โดยทผ รบศลฯ ตองรสานกถงความผดทตนเองไดกระทา และตงใจจะไมกระทาอก แลวไปสารภาพความผดของตน (Matter) กบบาทหลวงซงจะทาหนาทอภยบาปให โดยบาทหลวง (Priest) ปกมอเหนอผสารภาพผด อนเปนสญลกษณการอภยบาปในนามของพระ พรอมกบกลาวคาอภยบาป (Form) วา “พระเปนเจาพระบดา ผทรงพระเมตตา ไดทรงทาใหโลกคนดกบพระองค อาศยการสนพระชนมและ การกลบคนชพของพระบตร และทรงสงพระจตมาเพออภยบาปมนษย ขอพระองคประทานพระเมตตาและสนตสขแกทาน อาศยศาสนบรการของ พระศาสนจกร ขาพเจาจงอภยบาปทงสนของทาน เดชะ พระนามพระบดา และพระบตร และพระจต”

3. ศลมหาสนท (Eucharist) เปนศลศกดสทธทบรรจพระกายและพระโลหต ของพระเยซครสตเจา เพอแสดงถงความเปนหนงเดยวระหวางพระกบมนษยและนาเสนอความหมาย ของความรกและการไถใหรอดของพระเยซเจาทมตอโลก โดยมสญลกษณคอแผนปงไรเช อและเหลาองน [Matter] และคากลาวอภเษก (Consecratio) ซงเปน Form ของผประกอบพธวา “รบปงนไปกนใหทวกน นเปนกายของเรา ทจะมอบเพอทาน…..” และ “รบถวยนไปดมใหทวกน นเปนถวยโลหตของเรา โลหตแหงพนธสญญาใหมอนยนยง โลหตซงจะหลงออกเพออภยบาป สาหรบทานและมนษยทงหลาย จงทาการนเพอระลกถงเราเถด” เปนการ ประกอบพธศลมหาสนทในพธกรรม พธมสซาบชาของพระคณซงชาวครสต ไปรวมพธในทก ๆวนอาทตย เปนการแสดงออกถงความรกของพระโดยประทบอยในรปปรากฏของปงและเหลาองน ทอภเษกโดยศาสนบรกร คอบาทหลวง (Priest) เพอเปนอาหารฝายจต (Spiritual / Soul) ครสตชน เพอดาเนนชวตอยางมจรยธรรมทเขมแขงถกตองตามคาสอนของพระ

DPU

15

4. ศลกาลง (Confirmation) เปนศลศกดสทธทประทานพระจตเจาพรอมกบพระคณพเศษ 7 ประการใหกบผ รบ ทาใหเขาเปนผ มพลงทางจตใจทเขมแขงในการตอส กบปศาจ และความชวรายตางๆ ในการดาเนนชวตของตน พระจตเจาประทบกบผ รบ โดยการเจมนามนครสมาบนหนาผากซงเปนสญญลกษณของการประทานพระจตเจาพรอมกบพระคณ และดวยการปกมอเหนอศรษะของผ รบของผประกอบพธ (Matter) พรอมกบกลาวคาภาวนาเพอมอบพระจตเจาพรอมทงพระคณ ทเปน รปแบบ (Form) วา “จงรบพระจตเจา และพระคณของพระองคซงพระบดา ประทานให”

5. ศลบวช [Holy Orders] เปนศลศกดสทธททาการอภเษกใหผ ไดรบเลอกสรรใหเปน ศาสนบรกรอนศกดสทธ ของพระเจา และของพระศาสนจกร โดยมสญญลกษณการอภเษก ทมองเหนภายนอก (Matter) คอ การปกมอของมขนายก (Bishop) เหนอผ รบอภเษก และคากลาวอภเษก (Form) ทเปนรปแบบวา “บดน โปรดหลงพลงจากพระองค คอพระจต ผทรงศกดานภาพน มายงผ เลอกสรรของพระองค พระจตซงพระองคไดโปรดประทานใหแกพระบตรเยซครสตเจา พระจตซง พระบตรเองไดประทานแกบรรดาอครสาวก ผสรางพระศาสนจกร ณ ทตาง ๆ เพอสรรเสรญถวายเกยรตแตพระนามของพระองค โดยไมหยดหยอน” 6. ศลสมรส (Marriage) เปนศลศกดสทธทประกอยขน เพอเปนการแตงงาน ของชายและหญง ทเปนคาทอลก โดยม (Matter) การแสดงความสมครใจของคแตงงาน ทจะใชชวตในฐานะสามภรรยากนจนตลอดชวตตอหนาพระศาสนจกรและชมนม ครสตชน โดยการจบมอขวาของกนและกนแลวแสดงความสมครใจตอหนา ศาสนบรกรของพระศาสนจกร กลาววา (Form) “ขาพเจา…..ขอรบคณ……….เปน (สาม/ภรรยา) และขอสญญาวาจะถอซอสตยตอคณ ทงในยามทกขและ ยามสข ทงในเวลาสบายดและปวยไข และจะรกยกยองใหเกยรตคณจนกวา ชวตจะหาไม เดชะพระนามพระบดา และพระบตร และพระจต” ทาให คแตงงานเปนหนงเดยวกนดวยสายสมพนธแหงความรก ไดรบพระคณพเศษ ในการดาเนนชวตครอบครวครสตชนคาทอลกทด

DPU

16

7. ศลเจมคนไข (Anointing of the Sick) เปนศลศกดสทธทกระทาตอผ ปวยในกรณอนตรายใกลจะตาย ประทานพระคณทงดานรางกายและวญญาณใหเขมแขงขน เพอชวยเหลอใหกาลงใจ คนปวยใหยอมรบสภาพธรรมชาตของรางกาย ภายใตความหวงในความเชอ วาเมอไดรบศลศกดสทธนแลวเขาจะไดรบความบรรเทา โดยบาทหลวงจะเจมนามนเจมคนไข บนหนาผาก ฝามอ ของคนปวย (Matter) เพอเปนสญลกษณ ของการใหกาลงและการประทบอยของพระเจา พรอมกบคาภาวนา (Form) วา “อาศยการเจมอนศกดสทธน อาศยพระเมตตาอนลนพนของพระองค ขอพระ เปนเจาทรงชวยทานดวยพระหรรษาทานของพระจต, ขอพระองคทรงชวยทานใหพนบาป อกทงทรงพระกรณาบรรเทาทกขและชวยใหรอด” เปนการประทานพระคณแหงความบรรเทาทางกาย (เพอรกษาความเจบปาย หากเปนทพอพระทยของพระ) และพระคณฝายจตวญญาณ ใหมนคงในพระสญญาแหงชวต นรนดรทมสนตสขกบพระ

จรยธรรม (Ethics) ในทศนะของ ส.สดบรรทด (การบรรยายป 2544 บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ธรกจบณฑตย) หมายถงปรชญา/ระบบทเกยวเนองดวยศลธรรม เปนหลกปฏบตของคนในสงคม วาประพฤตเชนนนดหรอไมด เปนสงทใครจะประพฤต คอ กไดไมประพฤตกได ตางจากกฎหมายทตองประพฤตปฏบตทกคนพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน 2525 ใหความหมายวา “ธรรมะทเปนขอปฏบตเกยวกบศลธรรม และกฎศลธรรม” ในทศนะของ William H. Shaw และ Vincent Barry (Shaw, William H. and Vincent Barry, 1992: 3) หมายถง อปนสยของปจเจกบคคลทมคณลกษณะของคนด รวมทงกฎเกณฑทางสงคมทควบคมและจากด ซงการกระทาของคนเรา และขยายไปถงหลกธรรมอนสงสดทเกยวกบความผด หรอความถกทเรยกวา “ศลธรรม” ดวยคาสอนของ คาทอลก ใหคาจากดความวา การปฏบตกจการตาง ๆในการดาเนนชวตอยางสอดคลองกบพระธรรม คาสอนของครสตศาสนา ซงมแนวทางโดยสรปทหนทางแหงความรก ความเมตตา ความยตธรรม การใหอภย และการแบงปน คอ ทาความด หลกหนความชวราย ตามคาสอนของพระเจา

ครสตศาสนาคาทอลก หมายถง ศาสนาทพระครสตเจาพระบตรพระเจาทรงสถาปนาขนในโลกและ ศษย

ของพระองคไดสบทอดกนมาอยางตอเนองไมขาดตอน เรยกอกอยางหนงวา

พระศาสนจกรคาทอลก ชาวครสต (Catholics) ครสตชน / ครสตงค หรอ

“สตบรษ” หมายถงคนทยอมรบนบถอพระเจาเทยงแทมพระเยซครสตเจา

DPU

17

เปนองคศาสดา พรอมกบรบเอาคาสอนของพระองค มาปฏบตในชวต และ

เปนสมาชกอยางเปนทางการของพระศาสนจกรคาทอลก ซงมผ แทนพระเจา

ทแลเหนไดคอ องคสมเดจพระสนตปาปาทสบทอดจากอครสาวกของพระเยซเจา

เปนประมขของพระศาสนจกร

ครสตชนเดม คอ คนทยอมรบนบถอ มความเชอความศรทธาพระเจาในพระศาสนจกรคาทอลก

ตงแตแรกเกด โดยมบดามารดาเปนผ ยนยนยอมรบแทนตงแตเกดอยางเปน

ทางการ และมการรอฟนการยนยนความเชอดวยตนเองอกครงหนงในเวลา

ทเหมาะสม คอ เมออายรความ

ครสตชนใหม คอ คนทยอมรบนบถอพระเจาในพระศาสนจกรคาทอลกในภายหลง คอเรยนร

และเขาใจในพระธรรมคาสอนตามสมควร จนเกดความเชอความศรทธา และ

มการยนยนยอมรบอยางเปนทางการ

การดาเนนชวตทางธรกจ คอการดาเนนชวตปกตของบคคลในแตละวน เพราะการกระทา (action) ลวนม

การลงทนและการหวงผลตอบแทน ไมวาเปนการซอขายหรอแลกเปลยนสงตาง ๆ

ทงเลกและใหญในทกระดบของกจการนน ๆ โดยทวไป เปนทเขาใจวาการดาเนน

ชวตทางธรกจคอ การลงทนในการประกอบการเพอการธรกจ (เปนการหวงผลกาไร

จากการลงทนดวยทรพย สงของ ปญญา และอนๆ ) แลวไดผลกาไรเปนการ

ตอบแทนสาหรบการลงทนนน ๆ ทงการประกอบกจการเลกหรอใหญกตาม ภายใต

เงอนไขและเวลาท กาหนดตามจดประสงคของกจการ ในอกมตหน ง

ดานศาสนา ชวตเปนการลงทนเชนกน คอ มมตของจตวญญาณ (Spiritual) ซง

ทางศาสนาถอวาเปนการดาเนนชวตในเวลาเปนการเรมตนและการลงทนอยาง

ตอเนอง (ลงทน) การดาเนนชวตตงแตเกดจนตาย (ดาเนนงานอยางตอเนอง)

ได รบผลของการดาเนนชวตในแตละชวงเวลา คอ ผลตอบแทน (กาไร)

เชนเดยวกนกบการทาธรกจแบบการคาขายทว ๆไป

มขนายก หมายถง มขนายก ( Bishop ) ผ เปนประมขของคณะสงฆในเขตการ ปกครอง

บาทหลวง หมายถง บาทหลวง ( Priest ) คอ พระสงฆคาทอลก

อนบาทหลวง ( Decon ) หมายถง อนบาทหลวง ( Decon ) คอผชวยบาทหลวง ( Priest ) และมขนายก

( Bishop )

DPU

18

ชมชนเขมแขง หมายถง กลมชนทรวมตวอาศยอยรวมกน อาจเลกหรอใหญกไดตามปจจย

แวดลอม เชนเชอชาต วฒนธรรม ความเชอ เปนตน โดยมชวตทดาเนนไป

อยางเปนปกตสข มความพอเพยงในดานรางกาย [Physical} และ จตใจ

[Spiritual} คอการดาเนนชวตตามความเชอศรทธาในศาสนาและมจรยธรรม

กอใหเกดสขและสนตในชมชนนน ๆ

นอกนนยงหมายถง กลมชนหรอชมชนทดาเนนชวตรวมกน เมอมอปสรรคปญหา

กรวมตวกนหรอหาหนทางแกปญหารวมกน

เราสามารถวดไดวาบคคลหนงๆ สามารถดาเนนชวตตามความเชอ ความศรทธาทตน

ไดรบไว ในลกษณะของการมจรยธรรมในการตดสนใจเลอกและดาเนนการในกจการตาง ๆ ของ

ชวงชวตของตน คอตามวฒภาวะ อยางมจรยธรรมโดยใชเกณฑของพระศาสนจกรคาทอลก

ซงพจารณาได 4 ดาน ดงน

1. ความรก และความเมตตา

2. ความยตธรรม

3. การใหอภย

4. การแบงปน

8. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

8.1 ผศกษาไดรรายละเอยดสาคญ ของกระบวนการสบทอดจากการใชสอสญลกษณ

ทางพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” แลวเขาใจความหมาย ความสาคญของพธกรรมอยางถกตอง

มากยงขน

8.2 เขาใจถงความสาคญของการรบ การถายทอดดงกลาว อยางสอดคลองกบ

เจตนารมณของบาทหลวง ทาใหนาไปสการมความเชอความศรทธา มจรยธรรมในการดาเนน

ชวตมากขน อนความกาวหนาใหแกตนเองและประเทศชาต เปนชชนทเขมแขง

เปนแนวทางความคดของผศกษาวจยในอนาคต ในอนทจะศกษาเฉพาะเรองเฉพาะ

ประเดนใหลกซงยงขน เพอเกดองคความรใหมในสวนตางๆ ทางดานศาสนาทมสวนสาคญในการทาให

ชวตบคคลในชมชนมจรยธรรม และความเขมแขงมากยงขนอนเปนประโยชนตอสงคมทดและมนคง

ตอไป

DPU

19

บทท 2

วรรณกรรม แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ [ Literature Theory and Research ]

ทฤษฎแนวความคดเกยวกบเอกสารทตองใชในการทาการศกษาวจย ในการศกษาวจยกระบวนการสบทอดจากสอสญลกษณทางพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ไปสความศรทธาและการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรมของชมชนชาวครสต (โรมน คาทอลก) ของโบสถพระมารดานจจานเคราะห กรงเทพมหานครน ไดใชแนวความคดจากหลก พระธรรมคาสอนจากพระคมภร ( Bible ) พระธรรมเกาและพระธรรมใหม คาสอนของพระศาสนจกรคาทอลก ทฤษฎตาง ๆ และผลงานวจยของบคคลในพระศาสนจกร มาประกอบวธวจยดงน 1. หลกพระธรรมคาสอนจากหนงสอพระคมภร ( Bible ) (Biblical Teaching) 2. คาสอนของพระศาสนจกรคาทอลก (Ecclesiastical Teaching) 3. ทฤษฎสารสอสาร (Communication Theories) 4. ทฤษฎสญญะวทยา (Semiology) 5. ทฤษฎและแนวคดความเชอเฉพาะกลม (Community Faith Theory and Thinking) 6. ทฤษฎจตวทยา (Psychology Theory) 7. งานวจยและแนวความคดในพระศาสนจกร (Research)

เนองจากความเจรญกาวหนาทางดานวชาการตางๆ เปนไปอยางไมหยดยง โดยเฉพาะอยางยงเกยวกบขอมลขาวสาร และระบบสาระสนเทศ จนกอใหเกดสภาวะของกระแส แหงโลกาภวตน [Globalization] ซงมผลกระทบตอการเปลยนแปลง ทกอใหเกดทงผลดและผลเสยทง ดานเศรษฐกจและสงคมของประเทศตางๆ ทวโลก ตวอยางเชนในประเทศสหรฐอเมรกา เมอเรวๆ น กมการกลาวถงการดาเนนการทางดานธรกจทเกดขนแบบไมตรงกบความเปนจรง (Fact) กรณหนง คอ มการตกแตงบญชของบรษทฯ เพอทาใหเกดภาพพจนทดวาธรกจตางๆ ดาเนนไปไดดวยด ตามสมควร จนความจรงปรากฏออกมาผานสอสารมวลชนตางๆ ในดานตรงกนขาม ทาใหผ นาประเทศคอ ประธานาธบด จอรช ดบเบลย บช กไดออกมากลาววา ผ ทกระทาการเหลาน ควรตองมจรยธรรมทดและถกตองกวาน เพราะสงทเกดขน ในการกระทาดงกลาวสงผลเสย ตอสภาวะธรกจและระบบเศรษฐกจของประเทศและของโลกดวย

DPU

20

เปนเรองทนาคดทวาทงๆ ทประเทศสหรฐอเมรกาเปนสงคมทมการสบทอดความเชอความศรทธามาจากพระเจา (God) มการสบทอดดวยกระบวนการทางพธกรรมของชาวครสต (คาทอลก) อยางสมาเสมอ จนกระทงวาแมบนธนบตรของประเทศสหรฐอเมรกา มขอความเขยนไววา “IN GOD WE TRUST” นกนาจะแสดงไดวาทฤษฎและหลกการตางๆ นน หาไดเปนเครองมอ ทแนนอนในการทจะชแนะใหคนเรามการดาเนนชวตทเพยบพรอมดวยจรยธรรมตลอดไปไม แตไดมปจจยหลายอยางเขามามผลกระทบ ทาใหการดาเนนชวตทางธรกจของมนษยมการเปลยนแปลงไปจากทควรจะเปน ทาใหการดาเนนชวตของมนษยทควรตองมความสอดคลองกบความเชอศรทธาหากพจารณาในหลกการ หรอทเรยกวาการมจรยธรรมนน ไดถกปรบเปลยนไปสแนวทางททาใหเกดความวตกกงวลในสงคมโดยทวไปวาคนทรหลกการทางจรยธรรมเหลานน ไดมกระบวนการสบทอด โดยผานสอและสญลกษณในพธกรรมทางศาสนา โดยเฉพาะอยางยง พธกรรมทางครสตศาสนา ทเรยกวา “ศลศกดสทธ 7 ประการ” แบบไหน ด ถกตอง เหมาะสม และมากนอยเพยงใด รวมทงการรบรและเขาใจของมนษย ในพธกรรมดงกลาวเปนอยางไร และมปจจยอะไรบางทเขามาทาใหเกดผลกระทบตอการดาเนนชวตตามจรยธรรมแบบชาวครสต ซงพระเยซเจาไดทรงสงสอนไว และ พระศาสนจกรคาทอลก กไดมกรอบแหงหลกการของการดาเนนชวตของสมาชกตามฐานนดร (Hie- rarchy of Personal Status) อยางชดเจน ดวยคาดหวงอยางมนใจวา เมอบรรดาผ ทเปนสมาชกของพระศาสนาจกรคาทอลกจะไดดาเนนชวตตามหลกการทวางไวแลว บคคลผนนจะไดรบชวตนรนดร (John Paul II, 1994: 3; อางถง ยน. 8:32 1 คร. 1:12; 2 คร. 5:6-8) ในประเทศไทยของเรากเชนกน มประชาชนคนไทยจานวนหนง ซงมความเชอ ความศรทธาแบบชาวครสตคาทอลกรวมอยดวย โดยรวมตวกนเปนชมชนกระจดกระจายกนอยทวไป และไดมกระบวนการสบทอดเกยวกบการใชสอสญลกษณทางพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ของชาวครสตคาทอลก (ครสตชน) เชนเดยวกน โดยมโบสถเปนศนยกลาง มบาทหลวงเปนผ ดาเนนการกระบวนการดงกลาว ครสตชนเปนผ รบกระบวนการแหงความหมายของการสบทอดความเชอ ดงกลาวโดยคาดหวงวาเขาเหลานนจะไดมความเชอความศรทธา และมการดาเนนชวตทางธรกจ แบบมจรยธรรมของชาวครสต สามารถทาใหเกดการดาเนนชวตทด มจรยธรรม เพอสรางความ เขมแขงมนคงใหกบชมชน สงคมและประเทศชาตตอไป เพอการดาเนนไปของประชาชนโดย สวนรวม ซงมความเชอศรทธาทหลายหลากในประเทศไทยของเราน จะไดเปนไปอยางดและปกตสข อนจะยงความมนคงและกาวหนาไมวาในดาน เศรษฐกจ สงคมหรอการเมอง จงเปนทนาสนใจวา การศกษาวจยในเรองนในประเทศไทยของเรา โดยผ วจยเลอกทากรณศกษาทชมชนชาวครสตคาทอลกทสงกดเปนสมาชกของโบสถพระมารดานจจานเคราะห หมบานโชคชย คลองจน กรงเทพมหานคร โดยทาการตรวจสอบวา กระบวนการสบทอด จากการสอสญลกษณทางพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ไปสศรทธาและการดาเนนชวตทางธรกจ

DPU

21

แบบมจรยธรรม ของชมชนชาวครสต (โรมนคาทอลก) ของโบสถพระมารดานจจานเคราะห กรงเทพมหานครเปนไปอยางไร กระบวนการสบทอดตงแตตน จนกอใหเกดผลของการดาเนนชวตของชมชนครสตชนชาวครสตน บงเกดผลเปนอยางไรในสถานท เวลา ปจจยแวดลอมแบบสงคมโลกยคโลกาภวฒน โดยมรายละเอยดของทฤษฎและแนวคดตางๆ ดงน 1. หลกพระธรรมคาสอนจากหนงสอพระคมภร ( Bible ) (Biblical Teachings) พระเยซครสตเจา องคศาสดาผ กอตงพระศาสนจกรคาทอลก ไดแตงตงและมอบหมาย ภารกจ หนาท และอานาจ ในการสบทอดความจรงเกยวกบพระเจา เปนพระธรรมคาสอน ใหกบบรรดาอครสาวก และผ สบทอดตาแหนงในระดบตางๆ คอมขนายก ( Bishop ) หรอ บาทหลวง (Priest) ฯลฯ โดยใชกระบวนการการสอความหมาย ดวยกระบวนการทมการ ปรบปรง เปลยนแปลง พฒนา ใหสามารถเปนเครองมอ ทคงไวซงความจรง หนาท ความหมายและคงอยรวมยครวมสมยควบคกบความกาวหนาทางสงคมทมการเคลอนไหวอยตลอดเวลาและตลอดไป แตทวา เนอหาสาระ (Content) ของ พระธรรมคาสอนในเรองพธกรรมศกดสทธ โดยเฉพาะอยางยง พธ “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ยงคงอยเสมออยางถกตอง และเกดประสทธผลตามเงอนไขทพระศาสนจกรคาทอลกกาหนด เพอสานตอซงเจตนารมณของพระเจาในการบนดาลความศกดสทธใหกบมนษยดวยวธการ และกระบวนการดงกลาว โดยมหลกการและคาสอนทมาจากหนงสอพระคมภร ( Bible ) ทงพระธรรมเกา [Old Testament] และ พระธรรมใหม[New Testament] เปนพนฐานในการสรางความมนใจ กบขอความเชอเกยวกบศลศกดสทธทง 7 ประการนน กระบวนการสบทอดตาง ๆ ของพธกรรมเกยวกบศลศกดสทธ 7 ประการในชมชนชาวครสตคาทอลกนน บรรดาบาทหลวงเปนผประกอบพธกรรม จงมหนาทเปนผ สงสารทสาคญทตองตระหนก ถงความจรงทเกดขน มนคงและถกตองในการถายทอดดวยการใชสอสญลกษณทพระศาสนจกร คาทอลกไดกาหนดเปนพเศษในเรองของศลศกดสทธ เพอนาไปสความเชอความศรทธาทถกตอง และ มการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรมของชาวครสต ในชมชนชาวครสตและสงคมทตนเองมชวตอย ซงเปนสวนหนงของสงคมทวโลก เพอการดาเนนชวตของทก ๆ คนในทกระดบจะไดสามารถเปนไปอยางด ถกตอง มสนตสข มากทสดเทาทเปนไปได ดงนน กระบวนการสบทอด จากการสอสญลกษณทางพธกรรม ศลศกดสทธ 7 ประการ ของชาวครสต การมชวตแหงความเชอ ความศรทธา และมจรยธรรม ตองเทยบเคยงกบพระคมภร ( Bible ) และธรรมประเพณ (Tradition) ของพระศาสนจกร เพอเปนเกณฑในการพจารณาวดความจรงวา การดาเนนชวตของครสตชน ถกตอง ดมากนอยเพยงใด โดยมการเทยบเคยงกบบทบญญต ของพระเจา

DPU

22

หากพจารณาดเนอหาของพระคมภร ( Bible )พระธรรมเกาและพระธรรมใหม ทถกบนทกไว ในรปแบบของภาษาไวยากรณซงเปนสอและสญญะอยางหนงแลว เนอหาของทงสองสวนในคมภรนน ตอเนองกนเกยวกบชวตของมนษยชาต ทมเนอหาแหงการเปดเผยของพระเจา โดยทมใจความเกยวเนองกบประวตศาสตรแหงความรอด (History of Salvation) ของมนษยชาต โดยมมมมองจากผ เขยนหลายคนซงพระเจาทรงเลอกสรรใหเปนเครองมอของพระองค ในการทจะถายทอดวถแหงความรอด ในบรบทของประวตศาสตรอนยาวนานของชนชาวยวหรอประชาชาตอสราเอล ทไดรบเลอกสรรจากพระเปนเจา ใหเปนประชากรของพระองคและเปนตวแทนของมนษยชาตทงมวล แลวคาสอนของพระเจาเกยวกบการปฏบตตนเพอจะใหไดรบซงชวตนรนดร กไดรบการถายทอดออกมาผานทางสอและสญญาตางๆ ทงในรปแบบ ทมอย ในธรรมชาตและเกดขนแบบเหนอพนธรรมชาต 15 อยางตอเนองตลอดมาตามเสนทาง แหงประวตศาสตรของชาวยวทเกยวเนองกบกาลเวลา โดยทมสญญาณแหงกาลเวลา (Sign of Time) ทจะมผ พระผ ชวยใหรอดมากระทาการไถก ได รบการเฝาคอยอยเสมอ แลวกมาสาเรจบรบรณ อยในชวงประวตศาสตรของชายทชอ เยซ บตรของยอแซฟ และมาร ชาวเมองนาซาเรธ ผ ทาหนาทประกาศขาวดของ พระเจาและพยายามทาใหสงคมชาวยวเหนวา เขาเปนบตรของพระเจาผ ไดทรงสญญาวา จะทาให ประชากรทไดรบเลอกสรรคอชาวยวหรอชนชาวอสราเอลใหไดรบความรอด แตตองเชอฟง คาสงสอนและปฏบตตามอยางบรสทธใจ “จงกลบใจและเชอขาวด เพราะพระอาณาจกรสวรรค ใกลเขามาแลว” (มก.1:15; มธ. 4:12-17; ลก. 4:14-15). หลงจากการตายเพราะถกตรงบนกางเขนของชายชอเยซน และในวนทสามกมพยานหลายคนไดรบรถงการกลบฟนคนชพของเขา ทาใหหลายคนนอกจากสานศษยและคนใกลชดแลว ยอมรบ อยางสนทใจเขาวาเปน พระผไถ (Messiah) คาสอนของพระองคไดรบการยอมรบมากขนเรอย ๆ และสาวกของเขากไดบนทกคาสงสอนตาง ๆ ทพระองคไดกลาวไวตามบรบทของแตละคน ซงกลวนนาเสนอ เรองราวตางแลวไมวาในทศนะของนกบญมารโก ซงนาเสนอความคดทเกยวกบการแสดงองคของ พระแมสสยาห หรอพระผไถ ผ เปนบตรพระเจาทถกตรงกางเขน (มก. 1:34; 2:10; 5:43; 7:24; 9:30) ซงเรองน Daniel J. Harrington ไดใหขอคดวาเทวศาสตร ของพระวรสารนกบญมารโกคอ ความลบของพระแมสสยาห (NJBC, 1990: 597) หรอทศนะของนกบญมตธว ทบรรยายถงอาณาจกรสวรรคทกาลง มาถง (มธ. 4:17ff; 5:17) แลว Benedict T. Viviano กไดนาเสนอยาถงความเปนพระครสตของคนทชอ เยซ (NJBC, 1990: 631) อกดวย และแมแตแนวคดของนกบญลกา ทเนนถงความศกดสทธของ นครเยรซาเลม ซงเปนทงเยรซาเลมของชนชาวยวและเยรซาเลมแหงสวรรค (ลก. 9:31;1:33;18:31; 19:11) แลว Robert J. Karris กขยายความอกวา ลกาไดพยายามนาเสนอแนวคด แกผ เชอในพระครสตทไมไดเปนยววา พระเจาจะตองปกปองคมครองใหทงเมองและคนทอาศยอยขางในเมองนนอยรอดปลอดภย

15 ดรายละเอยดเพมเตมในหนงสออพยพโดยเฉพาะอยางยง อพย. 7:8-34:35; Martimort. 1963: 29-31

DPU

23

จนไดเปนหนงเดยวกบพระองคในเมองสวรรค (NJBC, 1990: 676) หรอของนกบญยอหน ทมเนอหา คอนขางซบซอนเชงสญลกษณ ทพยายามนาเสนอความสมบรณของการดาเนนการไถบาปของมนษย โดยบตรของพระเจาทมความรงโรจน (Glorification of Jesus) ผานการเชอมโยงความคดเหนในพระธรรมเกา ทสงเรองใหเหนถงความสมบรณของการไถบาปในพระธรรมใหม (ยน 5:27, 12:41, 19:37; NJBC, 1990:947) กลวนมงสนบสนนความสาคญของการตายเพอไถก และการกลบคนชพของคนผ น ซงเปนบตรพระเจาโดยใหความเหนวาเหตการณน เปนทงความเปนจรงทเกดผลตลอดไป และเปนทงเครองมอและเครองหมาย ในการสงเสรมและสนบสนนใหผ เชอในคาสอนของพระองค ไดเอาเปนแบบอยางในดานอดมคตผานการดาเนนชวตสวนตวของแตละคน โดยผานการทาซาในพธกรรมของ ศลศกดสทธ 7 ประการ ทแตละปจเจกบคคลซงยอมรบความเชอครสตศาสนาคาทอลกเปนหลกในการดาเนนชวต จะไดรบผลของศลศกดสทธทตนกาลงมสวนรวมอยนน ทาใหตนเองไดรบความรอดตลอดนรนดร บทบญญตทยงใหญทสดทพระเยซเจา หรอเยซชาวนาซาเรธ ไดนาเสนอใหแกผตดตามคอ “จงรกพระเจาดวยสนสดหวใจ สนสดวญญาณ สนสดกาลง และสนสดจตใจ และเพอนมนษยดงตวทานเอง” (ลก. 10: 27; มก.12:28-31; มธ. 22:34-40) จากแนวความคดนเอง พระเยซเจาในพระวรสารทงหลาย ของพระธรรมใหม กไดกระทากจกรรมทเกยวเนองกบศลศกดสทธทงหลาย ซงหากพจารณาในทศนะของเทวศาสตรดาน ศลศกดสทธกตองยอมรบวา พระเยซเจาเปนบอเกดแหงศลศกดสทธ และพระองคเองคอผ ททาให ผ รบศลศกดสทธนน ๆ ศกดสทธไป โดยมขอความทกลาวถงเหตการณอนพอทจะถอวาเปนบอเกด ของศลศกดสทธแตละประการ ดงตอไปนคอ ศลลางบาป (ยน.3:5) ศลอภยบาป หรอศลแหงการคนด (มธ.18:15-17) ศลมหาสนท (1คร.11:23-25; ลก. 22:1-20 มก.14:16-25; มธ. 26:19-29) ศลกาลง (กจ.2.1-4) ศลบวช (ยน. 10:16) ศลสมรส (มธ. 5: 31-33; 19: 4-6, 8; ลก. 16:18) และศลจมคนไข (มธ. 4:23-24; ลก. 6: 17-18; มก. 3: 7-11; ยก. 5:14-16) ดงนนศลศกดสทธตาง ๆ จงไมใชพธกรรมทพระศาสนจกรจดทาขนโดยพลการและไมม ความตอเนอง แตไดรบการสถาปนาโดยพระเยซเจา เพอใหผ ทเชอในพระองคไดคงไวซงความสมพนธ กบพระองคผานการกระทาดงทพระองคสอน โดยมศลศกดสทธตาง ๆ ซงเปนทงเครองมอ เครองหมาย และบนดาลความศกดสทธ ททาใหผ เชอเปนผศกดสทธและสนทสมพนธกบพระเยซเจาตลอดไป 2. คาสอนของพระศาสนจกรคาทอลก (Ecclesiastical Teachings) เปนความจรงทวา พระศาสนจกรคาทอลกไดรบพนธกจจากพระเยซเจา ใหทาหนาทเปนพยานและถายทอดความเชอความศรทธาในพระองคไปสมนษยทกคน ดงคาสงของพระเยซครสตเจาทไดมอบใหแกบรรดาอครสาวกกอนทจะเสดจสสวรรควา “พวกทานจงไปทวโลก ประกาศพระวรสารแกสงสรางทงหลาย ผ ใดกตามทเชอและไดรบศลลางบาปกจะไดถกชวยใหรอด บรรดาผ ไมเชอทงหลายกจะไดรบ

DPU

24

การประณาม นคอเครองหมายทจะชวยเหลอผ ทเชอ ในนามของเราพวกเขาจะขบไลมารรายได พวกเขา จะสามารถพดภาษาตางๆ ได พวกเขาจะจบงไวในมอได แมดมยาพษกไมไดรบอนตราย พวกเขาจะ ปกมอคนปวยซงจะมอาการดขน…” (มก. 16:15-18; มธ. 28: 18-20) ซงกหมายถงคามนสญญาท พระเยซเจาจะคงอย และชวยเหลอบรรดาผ ทเชอตลอดไป แลวแนวความคดนกไดรบการพฒนามาส ความรความเขาใจ และอธบายความเกยวกบ ศลศกดสทธตางๆ เพอใหเปนสญลกษณ เครองหมาย เครองมอและความจรงในเวลาเดยวกนถงธรรมลาลกของความสมพนธระหวาง ผ มความเชอและบอเกดแหงความเชอ ซงเสรมสรางความครบบรบรณแหงการเปนสงสรางอยางตอเนองในชวตของผ ทม ความเชอแตละคน ดงนนในการสมมนาทางวชาการเกยวกบพธกรรมทกครงของผ มหนาทเกยวกบจารตพธกรรมของพระศาสนจกรคาทอลก จะมการเนนยาและชใหเหนถงความหมายและประสทธผล อนสมบรณทมตอผ รบของพธกรรมตางๆ อยตลอดมา ซงเรมตงแตผประกอบพธ กระบวนการทใชใน แตละแหง เครองหมายหรอสญญะ ทใชประกอบพธกรรม โดยเฉพาะอยางยงพธศลศกดสทธ ทง 7 ประการอยางถกตองทงในดานรปแบบการใชภาษา (Form) ซงไมเพยงแตเปนบทสวดเทานน แตเปนแนวคดทางดานเทววทยาเกยวกบเรองนนๆ และ วสดอปกรณ (Matter) ทใชเปนสอ และขณะเดยวกนกเปนสงนนดวยอานาจเหนอธรรมชาตตามความเชอของคาทอลกโดยทพระศาสนจกรกาหนดชดเจน สวนวธการ การมสวนรวมในพธกรรมนน ๆ กตองคานงถงความสอดคลองและความรรวมทงความเขาใจอนด ถกตองของผ รวมพธ หรอผขอรบศลศกดสทธประการนน ๆ ดวย อกทงพจารณาใหเขากบวฒนธรรมทองถน (Local culture) ดวย เพอทาใหการประกอบพธกรรมศลศกดสทธ นนๆ บงเกดผลอยางแทจรง องคประกอบของการมสวนรวมพธกรรมของผ รบศลศกดสทธทเหมาะสมตามเงอนไข และสอดคลองกบเจตนารมณผประกอบพธคอบาทหลวง จะทาใหกระบวนการถายทอดผานสอสญลกษณทางพธกรรม ศลศกดสทธแตละประการ นาพระพรพระหรรษทานความศกดสทธไปสผ รบการถายทอด อนยงผล ไปสความเชอศรทธา (Faith) ซงนาไปสการดาเนนชวตทกดานรวมทงชวตทางธรกจ แบบมจรยธรรม แบบชาวครสต คอการดาเนนชวตใหสอดคลองกบความเชอความศรทธาทไดรบ ดงนน ทงผประกอบพธคอบาทหลวง ซงอยในฐานะผสงสาร ผ เขารหส [Sender/Encoder] ดวยสญลกษณตามกระบวนการของการใชสอสญญะซงเปนชองทาง (channel) ของการสอสารและบคคลผขอรบหรอเขารวมพธกรรมศลศกดสทธซงเปนผ รบสารหรอผถอดรหส [Receiver / Decoder] ตองไดรบความรและความจรงทเกดขนจากพธกรรมดงกลาวทมาจากความเชอศรทธาทถกตองอนจะทาใหเกด ความดงามแกทก ๆ ฝาย สงผลถงการดาเนนชวตทดของบคคลในสงคมตอไป เรองตาง ๆ เหลาน กตองพจารณาใหอยในแนวทางของการอธบายในกรอบแหงคาสอน ของพระศาสนจกรสากลดวย สงตาง ๆ เหลานจาเปนอยางยงทจะตองมการดแลเอาใจใส ชแนะ ใหคาแนะนา ตามประกาศของผปกครองทองถน คอมขนายก ทองถน (Local Bishop) ผ มอานาจอยางเปนทางการ

DPU

25

เพอใหเกดความเขาใจทถกตองเกยวกบเรองความหมายอนลาลกซงเชอมโยงระหวาง วตถธาต (Matter) ทถกใชเพอเปนสญลกษณทนาสความเขาใจในสภาพเหนอธรรมชาต ภายใตความเชอคาทอลกอยางลกซง รวมทง รปแบบ (Form) ทสอกอใหเกดความเปนจรงทเกยวเนองกบธรรมชาตของ ศลศกดสทธ 7 ประการ และคาสอนทางเทวศาสตรอนถกตองตามแนวทางของพระศาสนจกรคาทอลก ผ วจยจงนาเสนอหลกการของพระศาสนจกรคาทอลกทเกยวเนองกบศลศกดสทธ ทงในมตของผประกอบพธศลศกดสทธ ผ รบศลศกดสทธ และลกษณะทวไปของศลศกดสทธแตละอยางดงตอไปน ในทศนะของสงคายนาวาตกนทสองทวาดวยพธกรรม พระสงฆธรรมนญวาดวยพธกรรมศกดสทธ (The Constitution on The Sacred Liturgy) ไดนาเสนอวา “พธกรรมคอการประกอบหนาทสงฆของพระเยซครสตเจาในพธกรรม การ

กระทาใหมนษยศกดสทธ แสดงออกโดยเครองหมายแสดงทประสาทรบร แลเหนไดและบงเกดผลตรงตามเครองหมายทแสดงออกแตละอยางนน ในพธกรรม พระกายทพยของพระเยซเจา-กลาวคอ องคพระผ เปนศรษะกบบรรดาผ เปนสวนตางๆ แหงพระกายของพระองค-เปนผประกอบประชาคารวกจ ทงครบ” (SC 7)

นนกหมายความวาพธกรรมแตละอยางนน โดยเนอแทแลวเปนการประกอบหนาทสงฆของพระเยซเจาโดยผานทางผ ประกอบพธ ซงไดรบมอบหมายอยางเปนทางการผานทางศล ศกดสทธทเกยวของ เพอทาใหผ ทมความเชอซงกาลงรวมพธอยนนมความศกดสทธ (Sanctified) โดยใชเครองหมายภายนอกทพระศาสนจกรกาหนดไว อาศยความเกยวเนองดานความหมายกบประวตศาสตรแหงความรอดซงสาเรจสมบรณในสมยเยซชาวนาซาเรธ กอใหเกดผลตอผ รบ ตรงตามความหมายของเครองหมาย ภายใตการรวมจตใจเปนหนงเดยวของชมชนทมความเชออยางเดยวกน

กฎหมายพระศาสนจกรคาทอลกกไดใหคากดความของคาวาพธกรรมไวอยางชดเจนอกวา

“พระศาสนจกรคาทอลก ดาเนนพนธกจของการทาใหทกสงทกอยางศกดสทธไดอยางครบถวนดวยทางพเศษทางพธกรรมศกดสทธ ซงโดยแทจรงแลวเปน การปฏบตภารกจแหงความเปนสงฆของพระครสตเจา โดยศลศกดสทธนนผานทางเครองหมายทสมผสได การทาใหมนษยชาตศกดสทธกสรางความหมายและกอใหเกดผลตามลกษณะ อนถกตองของแตละสญลกษณทถกใช และ

DPU

26

ประชาคารวกจของพระเจาทงมวล กถกดาเนนไปโดยพระกายทพย ของพระเยซครสต นนคอ ทงผ นาและสมาชกทงมวล ประชาคารวกจนเกดขนเมอมการกระทาในนามของพระศาสนจกร โดยบคคลทไดรบมอบหมายอยางเปนทางการและผานกจกรรม ทไดรบการรบรองจากอานาจของพระศาสนจกร”(C 834)

เมอเปนเชนน ทงผ รบและผประกอบพธจงตองรและเขาใจถงความหมายและผลทเกดขนอยางแทจรงของศลศกดสทธแตละอยาง โดยพรอมทจะนาเอาความเปนศลศกดสทธทตนเองไดรบ แตละศลนนมาทาใหตนเองศกดสทธ โดยการดาเนนชวตตามคาสอนของพระเยซเจาดงทคาจากดความของครสตชนคาทอลกซง กฎหมายพระศาสนจกรคาทอลกขอท 204 วรรคแรกกาหนดไววา

“ครสตชนผ มความเชอคอผ ทไดเปนสวนหนงของพระกายของพระครสตเจาอยางมากทสดเทาทจะทาไดโดยไดรบการสถาปนาเปนสมาชกของประชากรของพระเปนเจา ดวยเหตน เนองจากเขาไดกลายเปนผ มสวนรวมในความเปนสงฆ ประกาศก และกษตรยของพระครสตเจาในสถานภาพของเขา เขากไดถกเรยกใหดาเนนพนธกจทพระเปนเจาไดมอบหมายไวกบพระศาสนจกรคาทอลกใหสาเรจไปบนโลกนภายใตเงอนไขอนเหมาะสมของแตละคน” (C 204)

จงเปนหนาทของครสตชนคาทอลกแตละคน ไมวาจะอยในสถานภาพของการเปนผ มสทธประกอบพธ หรอผ รวมพธในการทจะทาตนเองใหเปนผศกดสทธและเหมาะสม ในการทจะเขาเปนสวนหนงของพระกายทพยของพระครสตเจาตามสถานภาพของตน และในสวนของผประกอบพธซงตองเปนผ ไดรบการแตงตงใหดารงตาแหนงสงฆอยางเปนทางการ ตองทาความเขาใจ อยางทองแท ถงขอความเชอเกยวกบศลศกดสทธตางๆ ดงทกฎหมายพระศาสนจกรคาทอลก ขอท 836 กาหนดไววา

“เพราะคารวกจของครสตชนคาทอลก ซงสถานภาพของความเปนสงฆโดย พนฐานของบรรดาผ มความเชอไดถกนาออกมาใช เปนกจกรรมทแสดงออกจากความเชอศรทธาและมพนฐานอยบนความเชอศรทธานน ศาสนบรกรอนศกดสทธจาเปนตองมงมนอยางมมานะ ในการทจะปลกเราและทาใหความเชอ นนกระจางแจง โดยเฉพาะอยางยงในพนธกจแหงการสงสอนซงกอใหเกด ความเชอขนอกทงเลยงบารงความเชอนนดวย” (C 836)

DPU

27

นนกหมายความวา “ศาสนบรกรผ ทาหนาทสงสาร (Sender/Encoder) คอบาทหลวง ซงตองรบผดชอบตอพนธกจแหงการสงสอนพระวาจาของพระเจา (Ministry of the Word) อยางเปนทางการจาเปนตองประมวล ขยายความ และเพมพนความเขาใจในคาสอนของพระครสตเจา (Message) อยางถกตองไมวาจะเปนการเทศนสอน หรอการประกอบพธกรรมตางๆ เพอสงเสรมความเชอทงของตนเองและผ รวมพธกรรม (Receiver/Decoder) นนใหลกซงยงขน” (CCC, 1985: 601)

ดวยความเขาใจอยางชดเจนถงความสาคญในหลกการของการสอสาร พระศาสนจกรคาทอลก จงไดออกฤษฎกาวาดวยสอของการสอสารมวลชนตงแตมการประชมสงคายนาวาตกนท 2 ชอ Inter Mirifica (IM) และประกาศใชเมอวนท 4 ธนวาคม ค.ศ. 1963 ยงกวานน กไดประกาศคาสอนเชงอภบาลเกยวกบ สอของการสอสารมวลชน ชอ Communio et Progressio (CP) เมอวนท 29 มกราคม ค.ศ. 1971 ถงแมวาเนอหาโดยสวนใหญ จะกลาวถงหนาทอนเหมาะสมของสอมวลชน แตอกดานหนง ทงกฤษฎกาและคาสอนเชงอภบาลนนกไดมองเหนความสาคญของสอตางๆ วาเปนทอธารทนาขอมลและขาวสารตางๆ อนเปนเครองมอแหงการสรางความเขาใจส จตใจของมนษย (IM 1) และกเปนพระพรของพระเจา ซงไดรบการออกแบบมาเพอรวมมนษยในความเปนพนองกน และเพอ ชวยเหลอมนษย ในการรวมมอกบแผนการของพระองคเพอความรอดของพวกเขา (CP 1) พรอมกบเลงเหนวา ถาสอตางๆ ไดรบการใชอยางถกตองเหมาะสมแลว กเปนประโยชนในการทจะขยายและเพมพนความเขาใจของมนษย รวมทงชวยเหลอการประกาศและการสรางความเปนหนงเดยว ซงอาณาจกรของพระเจา (IM 2) กฤษฎกาฯ ไดกลาวถงแนวทางทสอตางๆ มสวนรวมในการสงเสรม และเพมพนความเชอของบรรดาครตชนคาทอลกไววา

“ผ อภบาลฝายวญญาณ ควรมความกระตอรอรนเปนพเศษในการมสวนรวม การใชสอสารใหเปนประโยชนตองานอภบาล เพราะสอตางๆ นนถกนาเขาไป เชอมโยงตองานเทศนสอนพระวาจา บรรดาผ ททางานเกยวกบสอมวลชน กควรมานะในการทาตวเปนพยานถงองคพระครสตเจา” (IM 1) “ยงกวานนพระศาสนจกรคาทอลก ยกยองความสาคญของการสอสารวาเปนเหมอนองคพระเยซเจา ผ เปนองคสอสารทนาพระวาจาของพระเจามาสมนษย และพระองคเองกเปนสอททาใหมนษยเขาใจแผนการณแหงความรอดท พระเปนเจาประทานใหพวกเขา” (CP 11)

DPU

28

สรปความแลว ทศนะของพระศาสนจกรคาทอลกเกยวกบการสอสารนเปนไปในทางทด

งามเพราะมความเขาใจถงหนาทของการสอสารเปนอยางด โดยเอาพระเยซครสตเปนมาตรฐานใน

ความเปนสอไดอยางไมเคอะเขน อยางไรกตามแนวความคดเกยวกบความไมดของสอ กไดรบการ

พจารณาวาเปนเพราะผ ใชสอนนใชสอแบบผดจดประสงคและไมตรงตามหนาทของตวสอเอง (IM 9)

ขอมลสาคญเบองตนเกยวกบศลศกดสทธ 7 ประการ

นกปราชญของพระศาสนจกรคาทอลกตงแตเรมแรก ไดพยายามสรางความเขาใจ

อยางถกตอง เกยวกบศลศกดสทธทง 7 ประการ ทงในดานความสาคญทางดานประวตศาสตร

งานอภบาล และเทวศาสตร

เกยวกบเรองตนกาเนดของศลศกดสทธทงหลายนน ทกคนกยอมรบวามตนกาเนดมา

จากพระเยซครสตเจาและสามารถสบหาตนตอไดจากบนทกในพระคมภร (Bible) พระธรรมใหมดงท

ไดกลาวไวแลว ซงจากปรากฏการณทางประวตศาสตรไดเกดขนแลว แนวคดหลกทางเทวศาสตร

ทเกดขนตามมากลวนสรปถงความสาคญของศลศกดสทธวาเปน “ธรรมลาลกแหงปสกาของ

พระเยซครสตเจา” หรอเปนขอความเชอ เกยวกบธรรมลาลกแหงการตายและการกลบคนชพของ

พระครสตเจา ซงถกรอฟนดวยการกระทาของพระศาสนจกรซงเปนประชาคารวกจแหงความเชอ

ทกอใหเกดการไถก เพอจะไดบรรลถงชวตนรนดร (CCC 1114-114) โดยทพธกรรมศลศกดสทธนน

เปนงานของพระครสตเจาเพราะ

“ธรรมลาลกแหงการชวยใหรอดของพระองค ไดถกกระทาใหเปนปจจบนดวยอาศยอานาจ

ของพระจตเจา เพราะพระกายของพระองคคอพระศาสนจกรเปนเชนเดยวกบศลศกดสทธ

(เครองหมายและเครองมอ) ทพระจตเจาไดธรรมลาลกแหงการไถก ไว และเพราะโดยผาน

ทางการแสดงออกเกยวกบพธกรรมน พระศาสจกรผ กาลงเดนทางไปสเปาหมายแหงความ

รอดไดมสวนรวมในพธกรรมแหงสวรรคดงไดเคยบรรยายไว” (CCC 1111)

และงานเชนนนกเปนการพบปะกน ระหวางประชากรของพระเจา หรอบรรดาครสตชน

คาทอลก กบพระครสตเจา เพอทาใหงานไถกของพระครสตเจาเปนปจจบน และมชวตชวาดวยพลง

ทไดรบการถายเทจากองคพระครสตเจาเอง

DPU

29

มนษย ม 2 ชวต คอ

- ชวตตามธรรมชาต ทรางกาย [Physical body] และวญญาณ [Soul / Spiritual

body] รวมสนทกนเปนหนงเดยว

- ชวตเหนอธรรมชาต คอการท วญญาณ [Soul / Spiritual body] รวมสนทกบ

พระเพอกอใหเกดผลแหงความศกดสทธยงขนในพระศาสนจกร ตามแตลกษณะของศลศกดสทธ

แตละประการ ซงพอจะเขาใจความหมายไดตามลกษณะของสญลกษณทใช พอสรปสาคญ

ไดดงน (ดจากตารางรายละเอยดหนาถดไป) DPU

30

ศลศกดสทธ สญลกษณ / สญญะ และรปแบบทสาคญ สทธหรอลกษณะพเศษ ผลทางดานวญญาณ ศลลางบาป (ยน.3.5)

สญสกษณ (Sign / Matter) -การเทนาบนศรษะ 3 ครง โดยแตละครงใหกลาวคาพดตามรปแบบ รปแบบ (Form) - “ขาพเจาลางทาน เดชะพระนามพระบดาและพระบตรและพระจต”

- เปนสมาชกของพระศาสนจกร อยางเปนทาง การ คอการเปนครสตงค (ครสตชนคาทอลก) - มสทธในการรบศลศกดสทธอนๆ ได

- ลบลางบาปและโทษบาปทงหมดโดยสนเชง

- พระพรทพระใหในการเปนบตรของ พระเจา

ศลอภยบาป (มธ.16.13-19)

สญลกษณ (Sign / Matter) -การสารภาพบาปของผขอรบการอภยบาป -การปกมอเหนอผสารภาพบาป รปแบบ (Form) -การสวดคาอภยบาปวา “พระเปนเจาพระบดาผทรงพระเมตตา ไดทรงทาใหโลกคนดกบพระองค อาศยการสนพระชนมและการกลบคนชพของพระบตรและทรงสงพระจตมาเพออภยบาปมนษย ขอพระองคประทานพระเมตตาและสนตสขแกทาน อาศยศาสนบรการของพระศาสนจกร ขาเจาจงอภยบาปทงสนของทาน เดชะพระนามพระบดาและ พระบตรและพระจต

-นาแสดงถงการคนดระหวางบคคลนนกบพระ และพระศาสนจกร -การปรบปรงเปลยนแปลงตนเองใหดขน

-ไดรบการอภยบาปทไดกระทาหลงแตไดรบศลลางบาป -การกลบคนสสภาพการเปนบตรของพระเจา -การไดรบพระพรของพระ

ตารางท 1 DPU

31

ศลมหาสนท (มธ.26.26-28)

สญลกษณ (Sign / Matter) -แผนปง และเหลาองน รปแบบ (Form) -“รบปงนไปกนใหทวกน นเปนกายของเราทจะมอบเพอทาน” -“รบถวยนไปดมใหทวกน นเปนถวยโลหตของเรา โลหตแหงพนธสญญาใหมอนยนยง โลหตซงจะหลงออกเพออภยบาป สาหรบทานและมนษยทงหลาย จงทาการนเพอระลกถงเราเถด”

-การประทบอยของพระเยซครสตเจา ภายใตรปปรากฏของ ปงและเหลาองน

-หลอเลยงวญญาณดวยอาหารทพยซงเปนการแสดงถงความรกของพระตอเรา -การมความเปนหนงเดยวกบพระศาสนจกร -พระครสตเจาประทบอยกบเราเสมอไป

ศลกาลง (กจ.8.14-17)

สญลกษณ (Sign / Matter) -การปกมอเหนอศรษะของผ รบศลฯ -และเจมนามนครสมา เปนรปกางเขน ทหนาผาก ของผ รบ รปแบบ (Form) - “โปรดประทานพระจตลงมาเหนอขารบใชของ พระองคเพอจะไดมกาลงเขมแขงในการประกาศความเชอ”

- “จงรบเครองหมายของพระจตเจาซงพระบดา ประทานให”

- เปนคาทอลก (ครสตงค) บรบรณ -การเปนพยานถงองคพระเยซครสตเจา -การเปนทหารของพระเยซครสตเจา และ พระศาสนจกร

-พระพรของพระจตเจา 7 ประการ พระดาร สตปญญา ความคดอาน กาลง ความร ความศรทธา ความยาเกรงพระเจา

ตารางท 1 (ตอ) DPU

32

ศลบวช (มก.16.15-18)

สญลกษณ (Sign / Matter) -การปกมอมอบอานาจเหนอผ ไดรบเลอกสรร รปแบบ (Form) -คาภาวนาอภเษกตามจารตพธกรรม “บดน โปรดหลงพลงจากพระองค คอพระจตผทรงศกดานภาพนมายงผ เลอกสรรของพระองคพระจต ซงพระองคไดโปรดประทานใหแกพระบตรเยซครสตเจา พระจตซงพระบตรเองไดประทานแกบรรดาอครสาวก ผสรางพระศาสนจกร ณ ทตางๆ เพอสรรเสรญถวายเกยรตแตพระนามของพระองคโดยไมหยดหยอน.”

ก.อานาจในการทาหนาท “สงฆ” ศาสนบรกร ของพระเจามหนาทบนดาลความศกดสทธ ใหกบประชากรของพระ เชนถวายมสซา โปรดศลศกดสทธ ข.มหนาท “ประกาศก” ประกาศพระวาจา เทศนสอน ค.มหนาท “กษตรย” เปนผปกครองสตบรษ ดแลโบสถ

-บวช เสกบคคล ใหเปนบาทหลวง (บาทหลวง / Priest) และมอบอานาจ พรอมดวยพระหรรษทานทจะทาหนาทศกดสทธ โดยด เพอบาเพญกรณยกจอยางเดยวกบพระเยซครสตเจา เพอพระสรมงคลของพระเจา และเพอความสขของวญญาณมนษย

ศลสมรส (มธ.19.3-12)

สญลกษณ (Sign / Matter) -การประกาศใหคามนสญญามอบตวใหแกกนและกน รปแบบ (Form) -คแตงงานกลาวปฏญาณวา “ขาพเจา…..ขอรบคณ……….เปน (สาม/ภรรยา) จะใชชวตรวมทกขรวมสขกบเธอทงในเวลาเจบปวยและเวลาสบาย รกและยกยองใหเกยรตเธอจนกวาชวตจะหาไม”

-เปนสาม ภรรยาคาทอลก ทไดรบพระหรรษ- ทานทจาเปนในการดาเนนชวตครอบครวครสตชนคอ การเสรมสรางความรก ตอกนตลอดชวต การบงเกดบตร และอบรมเลยงดใหเตบโต ในความเชอ

-พระพรของชวตครอบครวคาทอลกทด -ภาพลกษณของความสมพนธระหวางพระศาสนจกรกบพระครสตเจา

ตารางท 1 (ตอ) DPU

33

ศลเจมคนไข สญลกษณ (Sign / Matter) -การเจมนามนเจมคนไขทหนาผาก - ฝามอ รปแบบ (Form) -การทาใหศกดสทธ โดยผ โปรดศลกลาววา “อาศยการเจมอนศกดสทธน อาศยพระเมตตาอนลนพนของพระองค ขอพระเปนเจาทรงชวยทานดวยพระหรรษทานของพระจต, ขอพระองคทรงชวยทานใหพนบาป อกทงทรงพระกรณาบรรเทาทกขและชวยใหรอด”

-การรอฟนความเขาใจถงการทรมานของพระเยซครสตเจาและความหมายเพอมกาลงเขมแขงทงกายและวญญาณ

-การบรรเทาฝายวญญาณ คอชาระบาป ทงชวยใหมสตกาลงสามารถตอสกบปศาจ(ความชว)ได จนถงทสด -การบรรเทาฝายกาย คอการบรรเทาความเจบไขใหนอยลง บาทถงกบใหหายโรคกม ในเมอพระทรงเหนวา จะเปนประโยชนยงแกวญญาณของผ รบศลฯ

ตารางท 1 (ตอ) DPU

34 3. ทฤษฎการสอสาร [Communication Theory]

การสอสารมความจาเปนตอการดาเนนชวตของมนษยเปนอยางมาก ในทกดานรวมทงดานเศรษฐกจ สงคม ศาสนา วฒนธรรม และขนบธรรมเนยมประเพณ การทเราจะเขาใจกระบวนการ ของการสอสารทมหลายรปแบบและระดบตาง ๆ ในสงคม ทงการสอสารในบคคล (Intrapersonal communication) การสอสารระหวางบคคล หรอการสอสารปจเจกชน (Interpersonal communication or Face to face communication) การสอสารระหวางบคคลกบกลมชน (Public communication) เดวด เค เบอรโล [David K. Berlo] ไดเสนอแบบจาลองการสอสารไวเมอป พ.ศ. 2503 โดยอธบายวา การสอสารประกอบดวยพนฐานสาคญ 6 ประการ คอ 1. แหลงตนสาร Communication source

ผ เขารหส Encoder สาร Message ชองทาง Channel ผถอดรหส Decoder ผ รบสาร Communication receiver

จากแบบจาลองการสอสารดงกลาว เขาจงไดเสนอ “แบบจาลองของ S M C R ของ เบอรโล” (Berlo ‘s S M C R model) ซงประกอบดวย S คอ Sender เปนการรวมรวมตนแหลงสารกบผ เขารหส ในฐานะผสงสาร

M คอ Message คอ สาร C คอ Channel ชองทางการสอสาร R คอ Receiver ผ รบสาร

S M C R ผสงสาร สาร ชองทาง ผรบสาร

สวนประกอบ โครงสราง

การจดการ

ทกษะในการสอสาร

ทศนคต

ความร

ระบบสงคม

วฒนธรรม

การเหน

การไดยน

การไดสมผส

การไดกลน

การลมรส

ทกษะในการสอสาร

ทศนคต

ความร

ระบบสงคม

วฒนธรรม

ภาพท 2

DPU

35

อกแนวความคดหนงคอการสอสารจะมประสทธผลมากนอยเพยงใด ขนอยกบองคประกอบ 4 ประการดงกลาววา มประสทธภาพเพยงใด และประสทธภาพขององคประกอบแตละประการ ขนอยกบปจจยดงน 1. ผสงสาร ปจจยสาคญคอ 1.1 ทกษะในการสอสาร [Communication Skill] 1.2 ทศนคต [Attitude] 1.3 ความร [Knowledge] 1.4 ระบบสงคม [Social System] 1.5 วฒนธรรม [Culture] 2. สาร ปจจยสาคญคอ 2.1 รหส [Code] 2.2 เนอหา [Content] 2.3 การจดเสนอ [Treatment] ทงรหส เนอหา และการจดเสนอ ประกอบดวยสวนในประกอบ [element] และโครงสราง [structure] 3. สอ เบอรโบกลาววา สอมความหมาย 3 ประการ 3.1 การเขารหสและการถอดรหส [Encoding and Decoding] 3.2 สงทนาสาร เชน คลนแสง คลนเสยง วทย โทรทศน หนงสอพมพ เปนตน[Message – Vehicle] 3.3 พาหนะของสงทนาสาร เชน อากาศ เปนตน สอในความหมายท 2 และ 3 เปนเรองของทางเทคนค วศวกร และนกวทยาศาสตร ในกระบวนการสอสารของมนษย สอตามความหมายของ เบอรโล คอ ชองทางทจะนาสารไปสประสาทสมผส [Sense Mechanisms] หรอการถอดรหสของผ รบสาร ไดแก การเหน การไดยน การสมผส การไดกลน และการลมรส 4. ผรบสาร ปจจยทสาคญคอ 4.1 ทกษะในการสอสาร [Communication Skill] 4.2 ทศนคต [Attitude] 4.3 ความร [Knowledge] 4.4 ระบบสงคม [Social System] 4.5 วฒนธรรม [Culture]

DPU

36การสอสาร สามารถจาแนกตามทศทางได 2 แบบ คอ 1. การสอสารแบบทางเดยว ( One-way Communication ) เปนการสอสารทผสงสารถายทอดขาวสาร ใหผ รบสารลกษณะเปนเสนตรง ไมเปดโอกาสใหใหผ รบสารเปนฝายใหการสอสารแลกเปลยนกน ไมมการยอนกลบไปดปฏกรยาของผ รบสาร ทาใหขอมลสะทอนกลบ (feedback) ทจะไปถงผสงสารนนมนอย หรอไมมเลย หรอไมกผ ใหการสอสารไมใสใจกบปฏกรยาสะทอนกลบ 2. การสอสารแบบสองทาง ( Two-way Communication ) เปนการสอสารทผสงสารและผ รบสารสามารถสงขาวสาร และแลกเปลยนความคดเหนระหวางกนได การสอสารสองทางนผสงสารจะใหความสนใจกบปฏกรยาโตกลบของผ รบสาร (feed- back) ซงนบวาเปนสงสาคญมากสาหรบกาบรหาร ทฤษฎตามแบบจาลองการสอสาร ทผ วจยนามาใชเปนหลก ๆ คอ การใสรหส และ การถอดรหส [Encoding - Decoding] S. Hall นกคดและนกวจยในกลมนยมทฤษฎวพากษ (Critical Theory) (กาญจนา แกวเทพ} การศกษาสอมวลชนดวยทฤษฎวพากษ, โรงพมพภาพพมพ,ครงท 2,2544 กรงเทพฯ) ไดสนใจคนควาเรองกลยทธการการใสรหส และการถอดรหส ซงเปนสวนเสยวสาคญของกระบวนการถายทอดอดมการณสสงคม โดยมองการสอสารวาการถายทอดทางการสอสารกบมวลชนสนใจเรอง การสอสารแบบทางเดยวจากกลมผสงจานวนแลก ๆ กลมหนงไปยงผ รบสารจานวนมหาศาล ซงผ สงสารทาหนาทเปน ผ เฝาประต (Gate keeper) ตามทฤษฎผ ปด – เปดประตขาวสาร หรออกนยหนงคอผกรองขาวสาร เพอทจะสงผานขาวสารไปยงผ รบสาร ซงแนวความคดของ เค เลวน [K. Lewin 1947] (ศภรศม นตกลเจรญ 2540: 195) ไดถกนาเสนอออกมาในลกษณะทวา บาทหลวงเปนประดจ ผ เฝาประต ทคอยกรองขาวคราวซงไดรบจากพระศาสนจกรแลวถายทอดไปใหผ รบขาวไดรบทราบเทาทมความจาเปนผานทางการประกอบพธกรรมแหงศลศกดสทธ 7 ประการ

แหลงขาว: ขอความเชอของศลศกดสทธ รปแบบและวตถธาต ขนตอนของพธกรรม

ศาสนบรกร

ครสตชนคาทอลก -เกา -ใหม

FEED BACK

ภาพท 3

DPU

37 และกลยทธทผสงสารเลอกนามาใชในการเขารหส [Encoder] มความสาคญทาใหผ รบสาร [Decoder] มพฤตกรรมตามการโนมนาวของผสงสาร และเมอผ รบสารไดรบและถอดรหสแลว สามารถม Feedback กลบไปยง ผสงสาร และแหลงสารเพอปรบความเขาใจอนดตอกนใหมากขน ซงเปน การใหอานาจแกผ รบสารในการแสดงความคด ซงเปนลกษณะการสอสารแบบสองทาง [Two way communication] เปนการใหความหมายรวมกนจากทง Encoder และ Decoder การศกษาวจยในหวขอกระบวนการการสบทอด จากสอสญลกษณ ทางพธกรรม “ศลศกด สทธ 7 ประการ” ไปสศรทธาและการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรมของชมชนชาวครสต (โรมนคาทอลก) ของโบสถพระมารดานจจานเคราะห กรงเทพมหานคร เปนกระบวนการสงสาร ชดเจน คอใชการเขารหส [Encode] และการถอดรหส [Decode] โดยตลอดจงตองนาเอาหลกทฤษฎพนฐานของการสอสารมาใช

4. ทฤษฎสญญะวทยา [Semiology]

กาญจนา แกวเทพ (กาญจนา แกวเทพ, 2542, หนา 80) ไดใหคาจากดความแกคาวา สญญะวทยาวาเปนศาสตรแหงสญญะ (Science of sign) สาหรบคาวาสญญะ (Sign) หมายถง สงทถกสรางขนมาเพอใหมความหมาย (meaning) แทนของจรง / ตวจรง (object) ในตวบท (text) หรอบรบท (context) หนงๆ ซงในบรบทหนงๆ ของสงคมอาจใหความหมายทแตกตางกนออกไป สงทนามาใชเปนสญญะนนอาจจะเปน วตถสงของ เชน รปภาพ แตสญญะทเรารจกมากทสดกคอ ภาษา เราจะเหนความสาคญและพลานภาพของสงทเราเรยกวาสญญะ ดงทปรากฏในวรรณกรรม ตานาน คมภรทางศาสนา มากมาย ทฤษฎสญญะวทยา มเอกลกษณอยตรงทจะสนใจเรองการสรางสรร และการแปรเปลยนความหมายทดารงอยในสญญะตางๆ นกวชาการทควรไดรบการยกยองวาเปนผบกเบกวางรากฐาน ของทฤษฎสญญวทยา คอ F. De Saussure นกวชาการดานภาษาศาสตร ชาวสวส ไมไดมงานเขยนเปนของตนเอง แตบรรดาศษยรวบรวมคาบรรยายของทานมาพมพรวมเลม เขายอมรบวา ภาษา เปนสญญะอยางหนง แตขยายและเสนอวา ยงมระบบสญญะรปแบบอนๆ ทสาทรถจะแสดงความหมายและความคดของ ผสงสารได ไมวาเปนภาษาใบ พธกรรม สญญาณทหาร ฯลฯ กลาวคอ ทกสงทกอยางสามารถจะเปนสญญะไดหากถกนามาใชแสดงความหมายได ดงนนสญญะวทยา (Semiology) จงเปนศาสตรทศกษาธรรมชาตของสญญะทอยในบรบทหนงๆ (Life of Sign) เพอตองการหาความหมายอนแทจรงของสญญะนน คาถามทนกสญญะวทยา จะตงกคอ อะไรเปนตวสถาปนาสญญะ (Constitute) มกฎอะไรบงคบอย และสญญะนนผกผนไปได

DPU

38 อยางไร (สนสดความหมายหนง หรอแปรเปลยนไปสอกความหมายหนง) [De Daussure, 1974, p. 191) ในกระบวนการถายทอด พระศาสนจกรคาทอลกไดถายทอดพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ดวยสญญะ และ สญลกษณ [Sign / Symbol] เพอใหความหมาย ซงเปนทงวจนภาษา อวจนภาษา ภาษาทาทาง ฯลฯ เพอเปนสอความร ความเขาใจ และการอธบายความหมายทถกตอง เพอทาใหเกดความเชอศรทธา และการดาเนนชวตอยางมจรยธรรมตามคาสอนของศาสนาครสต (โรมน คาทอลก) C. Peirce [1931] มความคดวาสญญะหนง ๆ มองคประกอบ 2 สวน คอ สวนทเปน ตวหมาย (Signifier) และตวหมายถง (Signified) เชนเมอเรายกมอขนพนมระหวางอก (Signifier) กจะมความหมายถงการแสดงความเคารพ (Signified) และจากองคประกอบทงสองน เขาไดนาเอาระยะหางระหวาง Signifier กบ Signified มาจดประเภทของ Sign ไดเปน 3 ประเภท

1. Icon คอ รปหมายถง มความคลายคลง เชน ภาพถาย มองเหนได 2. Index คอ การมความเชอมโยงอยางมเหตผล [Causal connection] เชน ควนไฟ อาการของโรค ทาใหตองคดหาเหตผล (figure out) 3. Symbol คอความเชอมโยง เกดจากขอตกลง (convention) เขน คา ตวเลข ชวเลข ตองเรยนร

หากมการทาความเขาใจธรรมชาตของสญญะแตละชนดทถกใชในแตละบรบท แลวทาใหเราสามารถใชสญญะไดอยางมประสทธภาพมากยงขน เพราะสญญะ คอสงทมความหมายมากกวา ตวของมนเอง (Sign is something which stands to somebody for something in some respect) เชน รปผหญง ผขาย ทตดอยหนาหองนา ไมเพยงเปนรปหมายถง ผหญง ผชายทานน แตม ความหมายวา หองนาสาหรบผหญง / หองนาสาหรบผชาย ยงกวานน C Piece มองเหนวาสญญะวทยาตางจากภาษาศาสตร คอขยายขอบเขตของ

ภาษาใหกวางขวางออกไป ทกสงทกอยางหากโคจรเขามาอยในแวดวงของการทาใหเกดความหมาย

แลว จะมคณสมบตเปนสญญะได ดงนนการวเคราะห สญญะ และ รหส จงขยายขอบเขตและ

ความสาคญออกไปอยางกวางขวางมาก สงทเรานามาศกษาทงหมดเรยกวา “ตวบท” (Text) และ

เพอทจะรความหมายของสญญะอยางถกตองนน คาถามหลกของการศกษาสญญะทควรตงไวคอ

ถามวา ความหมายทอยในสญญะไดถกสรางสรรค (Generate) ขนมาอยางไร และ ผสรางสญญะนน

ม ว ธการ ถายทอดความหมาย (Convey) ไปยงผ รบสารอยางไรบาง สวนในฝายผ รบสาร

ถอดความหมายออกมาจากสญญะดงกลาวไดอยางไร ดงททราบแลววา การใชสญญะแตชนมใช

DPU

39

กระบวนการทเกดขนตามธรรมชาต หากแตตองเรยนร เราจงสามารถศกษาไดวาผ รบสารเรยนรได

อยางไร คาตอบเบองตนขณะนกคอ สงทเชอมโยงระหวางผ สงสารและผ รบสาร ทเอออานวยให

กระบวนการสงและรบความหมายเปนอนหนงอนเดยวกนๆไดกคอ ทงสองฝายจะตองม “รหส” (Code)

อนเดยวกน แตไมจาเปนเสมอไปมเหตผลยกเวนได (Peirce C.S. 1931, p. 34)

Berger (1982) กลาววา รหส เปนแบบแผนชนสงทซบซอนของความสมพนธระหวางสญญะตาง ๆ

B.Bernstein ไดนาเสนอแนวความคดเกยวกบรหสวา รหสเปนกรอบแหงความแนนอน

ในการจดวางโครงสรางทางสงคมของความหมาย16

กระบวนการในการเขารหส (Encoding) และกระบวนการถอดรหส (Decoding) นน

นกสญญะวทยามสมมตฐานวา ผสงและผ รบสารนนไมจาเปนตองถอรหสเลมเดยวกนกได แตเทาท

ยงสอสารกนไดเพราะมความคลายกน ดงนน U. Eco. จงกลาววา “การถอดรหสเพยนไปเปนกฎ

ของการสอสาร ไมใชขอยกเวนเนองจากฝายผ รบเองกมกรอบทอางอง (Reference) ซงนามาสรางรหส

ตาง ๆ มากมาย เพราะฉะนนจงไมมการถอดรหสทผดพลาด มเพยงการถอดรหสทแตกตางกนออกไป

จากฝายผสงเทานน”17 ในการทาการศกษาวจยฉบบน ผ วจยพยายามชใหเหนถงการใชสญญะ และ

สญลกษณ [Sign / Symbol] จากผสงสาร ดวยวธการตาง ๆ ทงทาทาง เครองหมาย รปแบบ ซงมทง

วจนภาษา [Verbal] และอวจนภาษา [Non-Verval] เขามาเปนชองทางสาร [Channel] ในการสงตอ

ซงความหมายทางพธกรรม ศลศกดสทธ 7 ประการของชาวครสต ใหกบชาวครสต ซงหากม

การนาเสนอและการเขาใจความหมายอยางถกตองตามกระบวนการแลวความเชอพนฐานทเปน

ธรรมลาลกของศาสนานนกจะไดรบการถอดรหสอยางถกตองและนามาประยกตใชในชวตได

อยางเหมาะสมทงในการดาเนนธรกจโดยทวไปหรอการใชชวตสวนตวในครอบครวตามฐานะ

Gay และ Donal Lumsden ไดนาเสนอแนวคด เกยวกบสญญะวทยาทางดานภาษาวา

อวจนภาษา เปนการสอสารชนดหนง ทชวยเหลอหรอแทนท หรอแมแตทาการบรรจขอความของ

วจนภาษาซงบางครงกแสดงออกซงความหมาย ในลกษณะตรงขามกบขอความทนาเสนอออกไป

ในแบบวจนภาษาดวยดวย อวจนภาษานประกอบไปดวย นาเสยง วธการพด การแสดงออกทาง

16 ดรายละเอยดเพมเตมใน Bernstein B. “Elaborated and restricted codes: their social origins and some consequences” in Communication and Culture.

17 ดรายละเอยดเพมเตมใน Eco U. A Theory of Semiotics, Indiana University press1976 และ Eco U. The Role of Reader, Indiana University Press, 1979.

DPU

40

สายตา สหนา ทาทาง ตลอดจนวธการอน ททาใหคนเขาใจความหมายตามบรบททผแสดงออก ซง

อวจนภาษานนตองการ นอกจากเปนการรอฟนแนวความคดตางๆ เนนยาขอความทผ นาเสนอใหสาคญ

และชดเจนยงขน ยงสามารควบคมสถานการณตางๆ ทเกยวเนองกบการนาเสนอขอมลในขณะนนๆ

ดวย ทง Gay และ Donal Lumsden ไดใหขอคดไวเพมเตมวา ภาษาพฒนาสานกสวนบคคลเกยวกบ

เอกลกษณของตวเอง และกสรางภาพลกษณของโลกในทศนะของตวเอง ภาษาของมนษยนนสะทอน

ใหเหนถงความเขาใจของเขาเกยวกบชวตพรอมทงกาหนดเอกลกษณของตวเองออกมาดวย

เกยวกบการพฒนาการใชอวจนภาษา Gay และ Donal Lumsden ใหคาแนะนาวา อยารบดวนสรป พรอมกบสงเกตบรบทของการทคนอนใชอวจนภาษา โดยการพยายามคนหาความหนกแนนหรอความไมหนกแนนของเนอหาทมการนาเสนอขนมา รวมทงทาการทดลองวธการใหมๆ เพอตรวจสอบดการตอบสนองจากคนอน ตลอดจนการแสวงหาความชดเจนของขอมลและหลกการตางๆ ดวย เพราะอวจนภาษากเปนสออนหนงทสรางความนาเชอถอ (Credibility) และความไวเนอเชอใจ (Confidence) แกตวเองดวย

วธการวเคราะหสญญะ ซงแยกประเภทและระดบความหมายได 2 ประเภทคอ 18 1. การตความหมายนยตรง ( Denotation ) คอการอธบายถงความสมพนธระหวาง ตวหมายกบตวหมายถงในสญญะนน และความสมพนธของสญญะกบสงทกลาวถง เปนความหมาย ทเขาใจอยางชดเจน ตามตวอกษร 2. การตความหมายนยแฝง ( Connotation ) คอการอธบายถงปฏสมพนธทเกดขนเมอสญญะกระทบกบความรสกหรออารมณ และคานยมของผ รบสาร เกดขนจากการตความโดย อตตวสย ซงกมความแตกตางกนจากสาเหตหลก 3 ประการ - ความเชอดงเดม โดยการเลาเรองราว หรอทาใหเขาใจธรรมชาตหรอความจรง

( Reality ) โดยอาศยวฒนธรรม - สญลกษณ ( Symbolic ) แสดงถงประเพณนยม และใหความหมายแทนสงใด

สงหนง - การใหสวนหนงแทนสวนทงหมด ( Metonymy ) เปนการถายทอดความโดยทหยบ

เอาสวนเสยวเลกๆ สวนหนงของสญญะ ( part ) มาแทนความหมายของสวนรวม ทงหมด ( whole )

18 ระบบการเขารหสและถอดรหสความหมายของ “สญลกษณตราสนคาไทย” ,เกศยคนธ โพธมาศ หนา 8-12

DPU

41 5. ทฤษฎและแนวคดความเชอเฉพาะกลม [Community Faith Theory and Thinking]

เปนทฤษฎและแนวคดทกลาวถงการดาเนนชวตของคนในสงคม ทมมความแตกตางกนใน

เรองของความเชอความศรทธา (Faith) ไมไดหมายถง การเชอถอ (Believe) การเกดขนของความเชอ

ในลกษณะน เกดขนไดจากภาวะของการเปนผ นาในกลมชนนนๆ ทงในดานกายภาพ (Physical) และ

จตวญญาณ (Spiritual) ครสตศาสนากเชนกนมกาเนดมาจากลมชนชาวยวในสมยของพระเยซเจา

และมกระบวนการสบทอดพระธรรมคาสอนไปยงทวโลก

ความเชอศรทธาจงหมายถงการดาเนนชวตในดานตางๆ ทคลอยไปในแนวทางหรอ

ทศทางเดยวกนโดยมหลกการใดหนงเปนมาตรการและแนวทางโดยปราศจากขอสงสยแมจะไมสามารถ

เขาใจเนอหาของหลกการนนทงหมดกตาม ซงนบไดวาเปนการตดใจ การตดใจทาใหคนในกลมชนฟง

และเชอ ดาเนนชวตตามมากกวาแบบอนๆ

หากพจารณาในความหมายของวฒนธรรมของกลมชน [Culture] ดร. เอดวารด เอช

(จเลยพ หาสท, 2538, หนา 39) ไดสรปความคดและเสนอวา วฒนธรรมทตางกน กจะทาให

การสอความหมาย ทางกาย อาจมความหมายทแตกตางกนออกไปดวย วฒนธรรมกลมจงเปน

ตวกาหนดทสาคญของการสอความหมายดวย

ฉลาดชาย รมตานนท (สโขทยธรรมธราช, 2535, 352-3) ไดนาเสนอแนวคดเกยวกบเรอง

ความเชอและพธกรรมตางๆ ของผคนในแตละสงคม-วฒนธรรมไววา สงเหลานเกดขนจากการปรบตว

ทางสงคม วฒนธรรมของผคนเหลานนตอสภาพแวดลอมทางธรรมชาต การทจะเขาใจความเชอและ

พธกรรมของผ คน ตองศกษาภายในบรบทของสงคมและวฒนธรรมของคนเหลานน เชนนนจะ

ไมสามารถเขาใจอะไรไดเลย และมความจาเปนอยางยงทจะตองทาความเขาใจวาความเชอและ

พธกรรมตางๆ นนยอมสมพนธกบวกฤตการณตางๆ ในชวต ยงกวานน วกฤตการณกบพธกรรมนน

สรางความเชอมโยงระหวางปจเจกบคคลกบผคนตางๆ ทเกยวของกบบคคลนนๆ ในสถานภาพตางๆ

และในระดบตางๆ ดวย

โรคช [Rokeach, 1973] ไดใหความหมายของคานยมไววา เปนความเชออยางหนงซงม

ลกษณะคอนขางถาวร และเชอในวถปฏบตบางอยาง หรอเปาหมายบางอยางนน เปนสงทตนเองหรอ

สงคมเหนสมควรทจะยดถอหรอปฏบต มากกวาวถปฏบตหรอเปาหมายชวตอยางอน คานยมหรอ

ความเชอเฉพาะกลม จงเปนความสาคญทบคคลนนใหกบสงใดสงหนง และวาสงนนมคณคา พรอมท

จะปฏบตตามความเชอนน โดยเฉพาะบคคลทมความสาคญและมอทธพลตอความเชอความศรทธา

ของเขา

DPU

42

นอกจากน โรคช (1973) ยงอธบายตอไปดวยวา คานยมหรอวฒนธรรมกลมน มลกษณะสมาเสมอ และคงท คอไมเปลยนแปลงงาย เปนสาเหตททาใหบคลกภาพของกลมคนในสงคมหนงแตกตางไปจากอกสงคมหนง ทาใหมลกษณะประจากลม และทสาคญในเรองคานยมทมลกษณะเปนความเชอ ม 3 รปแบบ คอ

ก. ความเชอแบบพรรณนา [Descreptive Belef] ความเชอทสามารถทดสอบไดวา ถกตองหรอไม ข. ความเชอแบบประเมน [Evaluative Belief] ความเชอทประเมนวาสงใดดหรอไม ค. ความเชอแบบกาหนดการ [Prescriptive Belief] คอความเชอทมทศทางและ เปาหมายของการกระทาทถกตดสนวาเปนสงจาเปนหรอไม

การกาหนดความเชอ มองคประกอบ 3 สวนคอ เปนความรความเขาใจ [Cognitive] ความรสกดานอารมณ [Affective] และ พฤตกรรม [Behavioral] โดยมคาอนๆ ทเขามาใชรวมกน คอ จดมงหมาย [Goal] ซงหมายถงสงทกาหนดเสนทางแหงการดาเนนชวตของแตละคนวาจะไปในแนวทางใด จดมงหมายในชวตจะชวยสรางคานยมในทางปฏบต เจตคต [Attitude] เปน ความโนมเอยงของจตใจทมตอสงหนงสงใด อาจเหนดวยหรอไมเหนดวยทมความรสกเกดขน และความรสก [Feeling] เปนเครองบงชคานยมอยางหนงของบคคล มกแสดงความรสกชอบหรอไมชอบตามคานยมทยดถอ คอคานยมดานจรยธรรม สนทรยภาพ และสงคมการเมอง19 ในมมมองอกดานหนงทควรคานงถงเมอเกดมความขดแยงเกดขนซงกพอจะพจารณาไดวาแนวความคดของแตละฝายไมตรงกน เพอแกไขความขดแยงหรออกนยหนงคอการสรางความเขาใจ ซงกนและกนของแตละกลมซงความเชอของแตละฝายม มนกจะคลายกบแนวความคดของ Rudolph F. Verderber และ Kathleen S. Verderber นาเสนอสาเหตของการขดแยงวา มาจากการคดเอาเอง ขอเทจจรง หรอมาจากคานยม ตลอดจนทศนคตสวนตว ซงจะทาใหเกดความเขาใจอนดตอกน เมอ ยอมรบความเปนจรงของกนและกน ขณะเดยวกนกพยายามอธบายถงเนอหาพนฐานของขอขดแยงตางๆ พรอมกบหลกเลยงการประเมนคาแรงผลกดนทคนอนมอย โดยมความมนใจวาคนอนกเขาใจปญหาของเราดวย และคานงถงสงทตนเองจะสอใหคนอนรบรกอนทจะทาการปฏสมพนธกบคนๆ นน โดยมความเขาใจสงตางๆ แบบพนๆ ตามธรรมชาต

19 ดรายละเอยดเพมเตมใน ปรยาพร วงศอนตรโรจน จตวทยาการศกษา บรษทพมพดจากด พมพ ครงท 2, 2543.

DPU

43

คาสอนของพระศาสนจกรคาทอลก ไมวาจะเปนประกาศจากสนตสานกโดยผานทาง

กระทรวงพธกรรมศกดสทธ หรอประกาศ แนวทางของคณะกรรมการพธกรรมศกดสทธในประเทศไทย

กไดแสดงใหเหนอยางชดเจนวา ตองใชสอสญลกษณทถกตองและใหความหมายทสามารถนาครสตชน

ใหมความร ความเขาใจ และนาความศกดสทธคอมความเชอศรทธาทถกตองตามความหมายเดม

ทถกตอง และประพฤตตนใหสอดคลองกบความเชอแบบมจรยธรรม ยงผลไปสความดงานทงปวงของ

ชวตมนษยอนสบเนองมาจากวฒนธรรมของชาวครสต ทไดรบการสบทอดกนมา ตามแบบฉบบ

ของพระเยซเจา ซงเปนชาวยว และอยในการปกครองของชาวโรมนดวย

6. ทฤษฎจตวทยา [Psychology Theory]

จตวทยาการสอสาร คอวชาวาดวยกลไกและระบบทางกายภาพ ชวภาพ จตใจ และ

พฤตกรรมของมนษยทเกยวของกบการเกบ การสง และการรบขาวสาร เปนการศกษาหาความสมพนธ

เกยวเนอง เพอนามาใชในการปรบปรงพฒนาการสอสารประเภทตาง ๆ ในชวตและสงคม ใหม

ประสทธผล และประสทธภาพดยงขน

องคประกอบทางจตวทยาการสอสาร [Elements in Communication Psychology]

1. ระบบขาวสารทวไป

ระบบขาวสารเชงกายภาพ [Physical Information]

ระบบขาวสารเชงพนธกรรม [Genetic Information]

ระบบขาวสารของสมอง [Brain Information]

ระบบขาวสารนอกรางกาย [Extrasomatic Information]

2. ระบบการเกบขาวสาร

การรและความร [Cognition and Knowledge]

ความจาและการจดจา [Memory and retention]

ทศนคต ความเชอและความคดเหน [Attitude, Belief and Opinion]

การคดและความคด [Thinking and Thought]

กรอบของการอางองและสนามประสบการณ [Frame of Reference and Field of

Experience]

DPU

44 3. ระบบการสงขาวสาร

การเขารหส [Encoding] การสรางสาร [Message – Making] การสงสาร [Message – Sending] การใชสอธรรมชาตและสอประดษฐ

4. ระบบการรบขาวสาร ครรลอง [Channels] การรบร [Perception] ดวยประสาทสมผสทง 5 ผล [Effect] ตอความร ทศนคต พฤตกรรม มการรบรและสการเรยนร การเรยนร [Learning] ดวยตนเอง / ประสบการณ หรอโดยสงคม การสอนจาก ผอน / สอมวลชน

5. ระบบการปอนกลบและอตรกรยา [Feedback and Interaction] ผล และ ปฏกรยา [Effect and Reaction] มนษยสมผส [Human Touch] มนษยสมพนธ [Human Relation] กลไกการปอนกลบและอนตรกรยา [Feedback and Interactive Mechanism]

แนวคดทฤษฎจตวทยา เรองความแตกตางระหวางความตองการพนฐาน และความตองการทางจตวทยา แนวความคดเดมมกจะเชอวา จตวทยาคอวชาทวาดวยเรองจตใจ [Mind or Soul] และ ตอมากครอบคลมถงพฤตกรรม แตแนวคดปจจบน มกจะมองจตวทยารวมไปถงโครงสรางทาง สรระวทยา และชววทยาดวย เพราะไมสามารถแยกออกไปได ดงเชนทมการคนพบความสมพนธระหวางกาย และจตวญญาณ [Body and Soul / Spirit] (Newsweek, November 1988, หนา 39] ความตองการพนฐานกบความตองการทางจตวทยา จงเปนส ง ท ซอนกนอย เ ปน ความตองการทงกายและทางใจควบคกบไป ไมสามารถแยกออกได สวนในดานพฤตกรรมในการสง และในการรบขาวสาร ควรจะหมายรวมถง พฤตกรรม ทกอยางของมนษยเพราะพฤตกรรม คอ การกระทาทปรากฏใหตนเอง หรอผ อน ร โดยประสาทอยางใดอยางหนง (ห ตา จมก ลน กาย) เปนขอมลทางจตวทยาทมคาเหนอจตใจ หรอจตสานก (Mind or Consciousness) ซงถอวาเปนขอมลทไมมความหมาย ตามแนวคด BEHAVIORISM พฤตกรรมศาสตร ของ John B. Watson (Watson, 1918) นนพฤตกรรมในตวของมนเอง จงเปนสาร (Message) ทมผ รบสาร และกอใหเกดผลของการสอสาร

DPU

45 (communication Effects) ผลจะเกดขนอยางไรยอมขนอยกบปจจยตางๆ ของผ รบสาร (ซงอาจจะ หมายถงคนเองกไดในกรณการสอสารภายในบคคล)

ปจจยหรอตวแปรทางดานผรบสารทางจตวทยา 1. สารนเทศหรอขาวสารในสมองของผนนเอง - ความร - ความคด - ความเชอ - ทศนคต เกดจากการเรยนรหรอประสบการณและถายทอดมาทางพนธกรรม 2. อารมณ (Brain + Body + สภาพแวดลอม) 3. ความตองการพนฐานและความตองการในขณะนน (Actually – Conceived Needs) 4. สภาวะทางกายของผ รบสาร (ความสะอาด ความสะดวก ความสบาย ความสดชน) 5. สภาวะแวดลอม (เสยง ภาพ อณหภม ขนาดหอง จานวนของผคน เวลา) 6. ความสมพนธในเชงปฏกรยาและอนตรกรยา ระหวางพฤตกรรมกบปจจยตางๆ ขางตน ทฤษฎทนาสนใจและใชเปนประโยชนในการสอสารทางจตวทยา ทฤษฎความตองการพนฐาน (Basic Needs) ทฤษฎการชกจงและการใชแรงจงใจ (Persuasion & Motivation) กลมทฤษฎสมดลย (Balance Theory) การสอสารระหวางบคคล (Interpersonal) การสอสารกลม (Group) การสอสารมวลชน (Mass) ทฤษฎประโยชนและความพงพอใจ (Uses and Gratifications) กระบวนการรบร (Perception Process) ทฤษฎบคลกภาพ (Personality Theory) กระบวนการเรยนร (Learning Process)

DPU

46

จากการรวบรวมของพชน เชยจรรยา และ เมตตา ถรนนท (2541, 50) ทฤษฎจตวทยาทเกยวของกบการถอดรหสและเขารหสอยางถกตองตามบรบทของสารนน จาเปนทจะตองรสงทเกยวของกบความคดความเขาใจของมนษยดงตอไปนคอ การรบร (Perception) คนเรามการรบรทตางกน การรบรเปนกระบวนการทางจตท ตอบสนองตอสงเราทไดรบเพอกอใหเกดความเขาใจ เปนกระบวนการการเลอกรบสาร การจดสาร เขาดวยกน และการตความสารทไดรบ ตามความเขาใจและความรสกของตนเอง และการรบรเปนกระบวนการทเรยนรได การรบรสารเดยวกนแตตางกน เกดจากอทธพลหรอตวกรอง [Filter] บางอยางคอ - แรงผลกดนหรอแรงจงใจ (Motive) - ประสบการณเดม (Past experience) - กรอบอางอง (Frame of reference) - สภาพแวดลอม (Environment) - สภาวะจตใจและอารมณ (Spiritual Situation and Mood)

การรบรเปนการเปลยนแปลงความรของเขาทเกยวของกบสงตาง ๆ สวนใหญจะเกยวกบสภาพแวดลอมประชาชน เปนลกษณะทสามารถมองเหน ยนยนในความเปนจรงได ผลทจะไดรบ คอ ความรของเขาเกยวกบสงนนจะมความเปลยนแปลงไป การรบร .....การร......เกบไวเปนความร.....สงสม.......การเรยนร [Learning process] โดยอาศยประสบการณและการเรยนรทางสงคม การรบร คอการสมผสทมความหมาย การรบรเปนกระบวนการหรอตความแหงการสมผส ทไดรบ ออกเปนสงหนงสงใดทมความหมาย คนเราจะตองใชความรเดมหรอประสบการณเดมทม มากอน20 เพจ และ โทมส (Page, T.G. and J.B. Thomas, 1977) อธบายวาการรบรหมายถง กระบวนการซงแตละบคคลจดและทาใฟมความหมายในการรบประสบการณจากการสมผส เปน การจดสภาพแวดลอมใหมความหมายโดยกระบวนการรบร ดงนน การรบรจงควรเปนกระบวนการ ทเกดขนแทรกระหวางสงเราและการตอบสนอง สงเรา.........................การรบร.......................การตอบสนอง

20 ดรายละเอยดเพมเตมใน Hilgard E.R. and G.H. Bower, Theories of learning. 4th ed. New York: Appleton Century Crifts, 1975.

DPU

47

โดยกระบวนการของการรบรเกดขนจากสวนประกอบดงน 1. อาการสมผส คอสงเราเขามาสมผสเพอใหคนเรารบรภาวะแวดลอมรอบตว และจาแนกตามประสบการณเดมทตนมอย ซงการแปลความหมายตองอาศย เชาวปญญา การสงเกตพจารณา ความสนใจ คณภาพจตขณะนน 2. การแปลความหมายจากอาการสมผส ซงขนอยกบความชดเจนในการดารงชวต รไดโดยดจากกรยาทาทาง ลกษณะคาพดนนได 3. ความรประประกบการณเดม มความสาคญตอการตความหมาย ประสบการณเดม ทสะสมไวตองเปนความรทแนนอน มปรมาณมาก จงจะชวยใหแปลความหมายไดดและถกตอง มากขน

George Boeree21 ไดสรปแนวความคดของ Gestalt Psychology เกยวกบเรองการรบรวา การรบรเปนเหมอนการใหกาเนดความคด ซงจะตองมประสบการณภายในรองรบโดยมหลกการ ของการเกยวเนองระหวางแนวความคดเกา และประสบการณใหมโดยมสภาพของความคลายคลงกนเปนตวแปรสาคญในการสรางความเขาใจสวนตว ซงแนวความคดนเปนประเดนทชวยเสรมใหทา ความเขาใจถงความหมายของสอทถกสงออกมาจากแหลงไดอยางถกตองตามศกภาพของผ รบขอมลนนๆ

จาเนยร ชวงโชตและคณะ (2516) ไดอธบายความหมายและกระบวนการรบร ดงน

การรบร [Perception] หมายถงการเปลยนแปลงพฤตกรรมอนเปนผลจากการไดรบ ประสบการณความเปลยนแปลงพฤตกรรม การรบรมผลเกยวเนองกบพฤตกรรม และบคลกภาพของคนนน กเปนผลของการเรยนร [Learning] แทบทงสน การรบรเปนกระบวนการทคนเรารบรสงตางๆ โดยผานการสมผส [Sense] และมการใชประสบการณเดม เพอชวยในการแปลความหมายของ สงนนๆ ออกมาเปนความร ความเขาใจ

การรบรและการเรยนรจงเปนสงทเกยวของกน ถาไมมการรบร การเรยนรยอมเกดขน ไมได เพราะคนเราไมมประสบการณเดมอยเลย การเรยนรมขอบเขตกวางขวางและซบซอนมาก ซงตองเกยวพนกบกระบวนการทางจตใจ การจดระเบยบความคด ความคดรวบยอด ทศนคต และอน ๆ อกมากมาย การรบรจงเปนองคประกอบทสาคญททาใหเกดความคดรวบยอดและทศนคตของมนษยเรา

การโนมนาวใจ (Persuasion) เปนหนงในวตถประสงคหลกของการสอสารซงผสงสาร ยอมตองการชกจงใหผ รบสาร คด เชอ หรอปฏบตตาม กลาวคอเพอทาใหผ รบสารมทศนคต

21ดเพมเตมใน http://www.psychology.org

DPU

48

ความเชอพฤตกรรม ไปในแนวทางเดยวกบเจตนารมณของผสงสารตองมกลยทธของการสอสาร เพอโนมนาวใจ คอ การเสนอสารซาๆ (repetition) การเชอมโยง (association) การแตรปโฉม ของสาร (com- position) นอกนนยงตองมจดจงใจในสาร (Message appeals) ดวยคอ ความกลว อารมณ ความโกรธ อารมณขน รางวล แรงจงใจ เพอเปนการเราอารมณ เพอการโนมนาวใจแตอยางไรกด มงานวจยของ Hovland ไดศกษาพบวา อานาจการโนนนาวใจนน ขนอยกบตวแปร ซงเปนปจจยอกเปนจานวนมาก เชนแหลงสาร ผ สงสาร ตวสาร ชองทางสาร ผ รบสาร เปนตน เปนขบวนการแหงความรวมมอ ซงตองอาศยความเขาใจซงกนและกนทงสองฝาย การจงใจยอมตองใชทงศาสตรและศลป คอเปนศาสตรดานจตวทยาสงคม เปนศลปคอเปนการเกลยกลอม โนมนาวจตใจดวยวธการตางๆ ทงน เพอเปลยนแปลงทศนคตและใหตดสนใจปฏบตตามเปาหมายทไดตงเอาไว การโนมนาวใจเปนเรองยากทจะใหความหมายทครอบคลมไดทวถงเพราะแทรกซมอยในหลายวงการทงทางตรงและทางออม การโนมนาวใจมความหมายถงการชกจงใหคนเปลยนแปลง ความคด หรอทศนคต หรอมคาอนทใกลเคยงกบการโนมนาวใจ เชน การโฆษณาชวนเชอ การประชาสมพนธซงแตละคากมความหมายเกยวของกบการโนมนาวใจจนยากทแยกออกได

การโนมนาวใจเปนรปแบบหนงของการสอสารของมนษยซงมความสาคญมาก มนษยพยายามทจะพฒนาการสอสารไปเรอย ๆ การสอสารมกมการโนมนาวใจเขามาเกยวของดวยเสมอ ลกษณะของการสอสาร เพอการโนมนาวใจจงเกยวของกบความพยายามอยางแนวแน ของบคคลทจะเปลยนแปลงทศนคต ความเชอและพฤตกรรมของบคคลอนหรอกลมบคคลโดยผานทางการสอสาร การโนมนาวใจไมเกยวของกบการสอสารทงหมด แตการสอสารหลายประเภทเกยวของกบ การโนมนาวใจ วธการทใชในการโนมนาวใจนน แบงจดประสงคออกเปน 4 ลกษณะ 1) การโนมนาวจตใจจะตองสรางใหผ รบสารเกดความเขาใจในสาร 2) การเราความสนใจของผ รบสารจะมขอมลตาง ๆ ทเปนประโยชนสาหรบจดประสงค ของผสงสาร 3) ความพงพอใจและการเราใจของผ รบสารจะถกสรางขนดวยกรรมวธของการโนมนาวจตใจ 4) สรางใหเกดปฏกรยาโตตอบทนาพงพอใจ ดงนน จดประสงคของการโนมนาวใจจะมลกษณะคาบเกยวกนอย ผ โนมนาวจตใจ ทประสบผลสาเรจสวนใหญ จะพยายามวเคราะหถงความเชอและทศนคตของผ รบสารของเขา เพอจะไดนามาเปนฐานในการพฒนาความคดใหมๆ ซงจะนาไปสการโนมนาวใจ

DPU

49 A.H. Maslow นกสอสารมวลชนทางดานความสมพนธของมนษย กลาวถงความ

ตองการของมนษยโดยสรป คอ

- Physiological need คอดานสรระวทยา รวมถงความตองการอาหาร ทพก

- Safety need ดานความปลอดภยตามสภาพธรรมชาต การพกผอนและ

การออกกาลงกาย กลาวคอความมนคง ปลอดภยหรอสวสดภาพ

- Affection needs / Love and belonging ความตองการความอบอน ดานสงคม คอ

ตองการเปนทยอมรบในสงคมและบคคลอน ตลอดจนไดรบความรกและการตดตอ

กบผ อน

- Self Esteem / Esteem needs ความภาคภมใจในตนเอง ดานความมนใจ อสรภาพ

ความกาวหนา การแขงขน ความรและสงทดแทนอนๆ คอ ไดรบความพงพอใจของ

ตนเอง เขาใจถงความสามารถทซอนเรนอยภายใน เปนลกษณะความคดสรางสรรค

เปน ความพงพอใจ ลกษณะสวนตว ความตองการทจะรสกวาตนเองมคา

- Self Actualization ดานความตองการความสาเรจทดทสด คอการรจกตนเองอยาง

แทจรง และพฒนาตนเตมทตามศกยภาพของตน

จากความตองการพนฐาน อาจกลายเปนความละโมบ [Greed] เพราะความตองการ

เผอไว หรอ ใหมากไว [redundancy] ในชวตมนษย มพลง แรงขบ [Drive] ซงเปนการสอสาร

ทมพลง การสอสารนาเอา พลง [Drive] นมาเปนแรงจงใจ [motivate] กอใหเกดการใชแรงจงใจ

[motivation] โดยนาเขาไปในขอความตางๆ กจะเกดผลทสงเสรมใหเกดการกระทาขน

DPU

50

ความตองการรจกตนเองอยางแทจรงและพฒนาตนอยางเตมทตามศกยภาพของตน Need for self actualization ความตองการทจะรสกวาตนเองมคา Esteem Needs ความตองการความรกและเปนสวนหนงของหม Love and Belonging Needs ความตองการความมนคงปลอดภยหรอสวสดภาพ Safety Needs ความตองการทางสรระ Physiological Needs

บนดรา [Bandura] วจยเกยวกบการเรยนรจากการสงเกต หรอการเลยนแบบ ซงเขา ไดใหความสาคญของการปฏสมพนธของอนทรยและสงแวดลอม และถอวาการเรยนรกเปนผลของ ปฏสมพนธระหวางผ เรยนและสงแวดลอม โดยผ เรยนและสงแวดลอม มอทธพลตอกนและกน บนดรา ถอวาทงบคคลทตองการจะเรยนรและสงแวดลอม เปนสาเหตของพฤตกรรม และไดอธบาย การปฏสมพนธ ดงน

B B คอ พฤตกรรมอยางใดอยางหนงของบคคล P คอ บคคล (ตวแปรเกดจากผ เรยน) P E E คอ สงแวดลอม

(สรางค โควตระกล จตวทยาการศกษา กรงเทพฯ สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย ครงท 5, 2544 หนา 238 )

ในแนวความคดขางตน สามารถนามาประยกตใชเปนหลกในการใชสอตางๆ ทขนอยกบ ผ สงสาร วธการ ชองทางสาร ผ รบสาร และสภาพแวดลอมในการรบสาร ทาใหเกดการรบร เปลยนพฤตกรรมในดานตางๆ และยงใชสาหรบการสงเกตพฤตกรรมของผ สงสารและผ รบสาร ในงานวจยนได

ภาพท 4

DPU

51 7. งานวจยและแนวความคด ในพระศาสนจกร (Research) ในพระศาสนจกรคาทอลกไดมการรวบรวมงานเขยนของบรรดานกปราชญพระศาสนจกร ไวมากมาย มการศกษาคนควาละทาการแยกแยะ ตความ และอธบายความหมายของขอความ เปนตนจากหนงสอพระคมภร ( Bible )ไวมากมาย แตทจะนามาเปนหลกในการศกษาวจยในหวขอน ผศกษาไดนาเอาหนงสอหลก คอหนงสอ THE JEROME BIBLICAL COMMENTARY ทเปนทยอมรบโดยทวไปวา เปนหนงสอทนกเทววทยาหลายทานในพระศาสนจกรไดทาการศกษาวจยในเรองตางๆ และไดนามารวบรวมกนขนเปนหนงสอเลมน และไดพมพครงแรกในป ค.ศ. 1968 ทาใหเกดแนว ความคดตามหลกเทววทยาของพระศาสนจกรคาทอลกทชดเจนมากยงขนในเรองตางๆ สาหรบ เรองกระบวนการสบทอดผานสอพธกรรมทกาลงทาการศกษาวจยน งานเขยนเลมน เปนพนฐานสาคญของความร ความเขาใจ การตความหมายของพระคมภร ( Bible ) ซงชวยใหการสอความหมายทใชสญลกษณตางๆ ในพธกรรม ศลศกดสทธ 7 ประการของชาวครสต เปนไปอยางถกตองในความหมายและสอดคลองกบเทววทยาของงานเขยนพระคมภร ( Bible ) งานวจยเกยวกบการศลอภยบาปของสาราญ วงศเสงยมเรอง “ความเขาใจเกยวกบ ศลอภยบาป” เมอป 1976 โดยสมตวอยางทงหมด 2597 ราย จากทวทกภาคของประเทศซงพอสรป ไดวา ครสตชนคาทอลกไทยไมเขาใจแกนของศลอภยบาปเทาทควร22 ทฤษฎการตความ (Hermeneutic Interpretation) ผ วจยมความเหนวาการทจะทาความเขาใจถงความหมายของศลศกดสทธตางๆ รวมทงปรากฏการณของสภาพสงคมทางดานการดาเนนชวตตามคาสอนของศาสนา ในเขตโบสถพระมารดานจจานเคราะห หมบานโชคชยคลองจน ซงจะสอแสดงใหเหนถงประสทธผลของการสบทอดสญญะของศลศกดสทธตางๆ ในการดาเนนชวตประจาวนของเขาไดอยางชดเจนนน ผ ศกษาวจยจะใชแนวความคดของนกปราชญแหงการตความชอ พอล รกเกอร (Paul Ricoeur) ซงไดใหความหมาย การตความวา เปนการนาเสนอความหมายซงเปดเผยความตงใจของผสรางสารนนขนมา โดยมองขามความลาบากทางดานวฒนธรรมและสถานท โดยเชอมโยงผอานกบสารทถกสรางขนมานนภายใตปรากฏการณปจจบนของผ ททาการตความเผชญอย เปนการทความคดของผ ศกษาทาการดงเอา ความหมายทถกซอนไวอยออกมาสความเขาใจอนแจมแจง โดยใชวธการลอกคราบความลกลบ (Demythologization) ซงมโครงสรางดงน

22 ดรายละเอยดเพมเตมใน สาราญ วงศเสงยม. พธกรรม 3. (นครปฐม: วทยาลยแสงธรรม, 2535), หนา 91-101.

DPU

52 1) การทาความเขาใจตามตวอกษร ผตความตองดความหมายทเขยนไวตามตวอกษรวาหมายถงอะไรโดยอาศยการอธบายทางความหมายทวไป 2) การทาความเขาใจตามความคดเหนของผตความ ซงผ ตความพยายามนาเอา ประสบ การณในอดตของผตความมาทาความเขาใจสงทตนเองกาลงตความอย 3) การทาความเขาใจเชงปรชญา ผ ตความใชหลกการวเคราะหเชงปรชญาสบหาตนตอของการใชขอความเพอจะไดพบความเปนไปไดโดยอาศยทศนะของผ รมาสนบสนนความเขาใจของตน 4) การตความตามบรบทคอ การพยายามสบคนหาตนตอของการใชขอความรวมทงพจารณาองคประกอบทงหมดทอยรอบกรณเหลานน แลวหาทางสรปความหมายใหไดตามขอมล ทเราสบได การกระทาเชนนจะทาใหผ ตความสามารถเขาใจความหมายของสารตามบรบทไดอยาง ถกตอง [Existence and Humentics. Ricoeur 1974 pp.3 – 24, 189 – 190] ในการศกษาเกยวกบการสอสารของความเขาใจในคาสอนของพระศาสนจกร ทเกยวเนองกบวฒนธรรมทองถนซง ไทยวฒน นลเขต (Nilkhet, 1998) ไดทาการวจยในเรอง “คณคาของความเชอในผป ตาสาหรบครสตชนคาทอลกอสาน” ไดพบวาการสอความหมายของคาสอนพระศาสนจกร เปนการทาแบบสากลโดยไมพจารณาดบรบททางวฒนธรรมของแตละทองถน ทาใหการทาความเขาใจคาสอนของพระศาสนจกรคาทอลกเปนไปอยางไมชดเจน เพราะผ รบไมสามารถถอดรหสของคาสอนจากพระศาสนจกรสวนกลางไดอยางถองแท ทาใหการดาเนนชวตดานศาสนา จงเปนเพยง ปฏบตตามตวอกษรเทานน แตไมไดลงไปถงแกนของคาสอนทพระเยซเจาทรงสงสอนไวอยางแทจรง

เมอเปนเชนนผ วจยจงจะใชแนวคดตางๆ เหลานเพอทาการวเคราะห กระบวนการสบทอด จากการสอสญลกษณทางพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ไปสศรทธาและการดาเนนชวตทางธรกจ แบบมจรยธรรม ของชมชนชาวครสต (โรมนคาทอลก) ของโบสถพระมารดานจจานเคราะห กรงเทพมหานคร วาจะเปนอยางไร

DPU

53

บทท 3 ระเบยบวธวจย [Methodology]

งานวจยเรอง “กระบวนการสบทอด จากการสอสญลกษณทางพธกรรม ศลศกดสทธ 7 ประการ ไปสศรทธาและการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรมของชมชนชาวครสต (โรมน คาทอลก) ของโบสถพระมารดานจจานเคราะห กรงเทพมหานคร ใชการวจยเชงคณภาพ [Qualitative Research] ซงจากการประเมนองคประกอบตางๆ เรยบรอยแลวผ วจยมความเปนวาสามารถดาเนนการวจยไปไดจนบรรลผล ทงนเปนผลสบเนองมาจากองคประกอบทสาคญดงน I. วธวจย [Methodology] 1. การศกษาเกบรวบรวมฐานขอมล ทงฐานขอมลปฐมภม (Primary Sources of Data) และฐานขอมลทตยภม (Secondary Sources of Data) สามารถ ศกษาคนควาเชง วชาการ ไดผานหนงสอพระคมภร ( Bible )พระธรรมเกาและใหม งานเขยนของนกปราชญพระศาสนจกร การสมภาษณ เชงลกจากบาทหลวงคาทอลก โดยเฉพาะบาทหลวงททาหนาทประจาวดพระมารดานจจานเคราะห กรงเทพฯ ทงน เพราะเนอหาแททสาคญ (Main Pattern) ขององคประกอบสอลญลกษณ ในกระบวนการสบทอดผานพธกรรม ศลศกดสทธ 7 ประการ คอ MATTER (วตถธาต) และ FORM (รปแบบ การบรรยาย) เปนอยางเดยวกนทวพระศาสนจกรสากล 2. การสมภาษณเชงลก [Depth Interview] 2.1 กลมประชากรเปาหมาย ในการใหขอมลดานกระบวนการการสอสารดวย

การสมภาษณเชงลก (Depth Interview) และการสงเกต (Observation) บคคลตอไปน

ก) บาทหลวง (Priest) คอบาทหลวงเจาอาวาส บาทหลวงผชวยเจาอาวาส บาทหลวงทมาชวยงานอภบาลเปนครงคราวทโบสถ รวมจานวน 3 ทาน ในเรองกระบวนการถายทอดสญลกษณ คอการใชสอ การใชสญญะ ทงนยตรงและนยแฝงเปนอยางไร พรอมกบเจตนารมณของการสอสารดวย

ข) ชาวครสต (Christian Catholic) ซงแบงกลมตวอยาง เพราะบคคลแตละระดบอาย วฒภาวะการรบร และการตอบสนองการรบร ตลอดจน ประสบการณความคนเคยทมในพธกรรมศลศกดสทธแตละประการ เพอใหมความเขาใจตามบรบทของศลศกดสทธ แตละศลจะมความแตกตางกน ดวยภาวะดงกลาว ดงน

DPU

54

ครสตชนเดม ชาย - หญง อายระหวาง 16 – 25 ป จานวนกลมละ 2 คน รวม 4 คน ชาย - หญง อายระหวาง 26 - 45 ป จานวนกลมละ 2 คน รวม 4 คน ชาย - หญง อายระหวาง 46 – 60 ป จานวนกลมละ 2 คน รวม 4 คน

ครสตชนใหม ชาย - หญง อายระหวาง 16 – 25 ป จานวนกลมละ 2 คน รวม 4 คน ชาย - หญง อายระหวาง 16 – 45 ป จานวนกลมละ 2 คน รวม 4 คน ชาย - หญง อายระหวาง 46 – 60 ป จานวนกลมละ 2 คน รวม 4 คน

หมายเหต : ผ ทาการศกษาวจยไดคดเลอก บคคลทเปนกลมตวอยางททาธรกจ เชน เจาของโรงงาน ผลตสนคา เจาของโรงเรยน เจาของกจการคาสง เจาของกจการคาปลก เจาของกจการสงออกสนคา กจการรบเหมากอสราง เจาของธรกจอสงหารมทรพย (ขายอาคาร ทดน รถยนต)

2.2 คาถามในการสมภาษณเชงลก [Depth Interview]

บาทหลวง [Priest] ภมหลง [Background] ประวตสวนตว การศกษา การทางานในพระศาสนจกรคาทอลกมากนอยเพยงใด อดมการณและเปาหมายการดาเนนชวตสงฆ [Priesthood] ในฐานะผใสรหส [Encoder] ทานใชสอนอกเหนอจากขอกาหนด ของพระศาสนจกร ในการสอ

ความหมาย ในแตละพธกรรมบางหรอไม ทานมเจตนาในการใชสอดงกลาวเพออะไร ทานกาหนดกลมเปาหมายของการใชสออยางไร และคาดหวงอะไรหรอไม ทานตองการใหสตบรษเขาใจพธกรรมแตละอยางอยางไร ทานคดวาสตบรษควรนาเอาความหมายของ แตละพธกรรมไปประยกต

เขากบการดาเนนชวตอยางไร เนนศลศกดสทธประการใดเปนพเศษ หรอไม

ทานคดวาสตบรษเขาใจกระบวนการใชสอนนอยางไร

DPU

55ทานเหนวาสตบรษนาไปใชในการดาเนนชวตอยางไร

ทานมความเหนเกยวกบ กระบวนการใชสอนหรอไม อยางไร ทานเหนวาควรมการปรบปรงพธกรรมแตละอยางหรอไม ทานเหนวาสภาพแวดลอม เชน ตวโบสถ การตกแตงสถานท สงอานวยความสะดวกอน ๆ มผลตอการใชสอศลศกดสทธ หรอไม อยางไร

ทานเหนวาปญหา / อปสรรค ในกระบวนการใชสอ มหรอไม อยางไร ทานคดวากลยทธในการใชสอ เพอเกดประสทธภาพและประสทธผล

มอยางไร การใชสอมการทาซา ๆ หรอไม อยางไร เพราะเหตใด ตวสาร [Message] ทานใชสาร (message) อะไรเพอใหความหมายตอความเชอศรทธา และจรยธรรม ทานมเกณฑในการวดความเชอ ความศรทธา และการดาเนนชวต

แบบมจรยธรรมของครสตชนคาทอลกททานใชคออะไร ทานคดวา สอทใชมผลตอการดาเนนชวตของสตบรษอยางไร

สตบรษ [Christian Catholics]

ภมหลง [Background] ประวตสวนตว การศกษา เปนครสตชนนานเทาใด การทางานแบบมสวนรวมพเศษในโบสถหรอองคกรธรกจคาทอลก ในฐานะผถอดรหส [Decoder] เขาใจกระบวนการใชสอในพธกรรมอยางไร

เขาใจความหมาย ในพธกรรมตางๆ อยางไร ใหความหมายของการมความเชอศรทธาอยางไร ใหความหมายของจรยธรรมอยางไร พธกรรมศลศกดสทธทาใหทานมความเชอศรทธา หรอไมอยางไร

ทานดาเนนชวตสอดคลองกบกบความเชอศรทธาคอมจรยธรรม มากนอย เพยงใด

ทานดาเนนชวตสอดคลองกบความเชอศรทธาเพราะอะไร ทานมความเหนกบการใชสอในพธกรรมของศลศกดสทธแตละอยางหรอไม

DPU

56 ทานคดวา สอสญลกษณทางพธกรรม ททานไดรบ มผลตอการดาเนนชวต หรอไมอยางไร ในชวตจรง ทานสามารถปฏบตไดตามแนวความคดททานเหนวาควรเปน มากนอยเพยงใด เพราะสาเหตใดทอาจทาใหไมสามารถดาเนนชวต จรยธรรมทดได ในกรณนทานคดวาจะแกปญหาการปฏบตนไดมากนอยเพยงใด อยางไร

3. การสงเกต [Observation] สงเกตกระบวนการใชสอในพธกรรม ของศลศกดสทธ 7 ประการของ พระศาสนจกรคาทอลก โดยภาพรวม สงเกตเจตนาของบาทหลวงในโบสถพระมารดานจจานเคราะห ผประกอบ พธในการใหความหมายและความคาดหวง

สงเกตพฤตกรรมการรบการใชสอของสตบรษ ทสงกดโบสถพระมารดา นจจานเคราะห และการนาไปประยกตใชกบการดาเนนชวตธรกจ แบบมจรยธรรม

มแบบเพอบนทก [Coding Sheet] ขอมลทไดจากการสงเกตในประเดน ตาง ๆ ชวงระยะเวลา ประมาณ 3 เดอนคอ ตลาคม – ธนวาคม 2002

DPU

57II. เครองมอทใชในการวจย ตารางท 1 : Coding Sheet 1 [Sacrament / Faith] Decoder คนท .............................

SACRAMENT / FAITH ตารางท 2

ศล

ศรทธาในการถายทอดศล 7 ประการ ของพระ

พระเจามอยจรง พรทพระเจาให สมฤทธผลไดจรง

พรทพระเจาให ชวยเหลอชวต ฝายจตวญญาณ

เชอในประสทธผล ของศลศกดสทธ เพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ ฯลฯ

สง กลาง ตา สง กลาง ตา สง กลาง ตา สง กลาง ตา 5 4 3 2 1 5 4 3 2 1 5 4 3 2 1 5 4 3 2 1

ศลลางบาป ศลอภยบาป ศลมหาสนท

ศลกาลง ศลบวช

ศลสมรส ศลเจมคนไข

เกณฑคะแนน

เมอรบศลฯแตละประการ มความเชอศรทธาดานดงกลาว สง กลาง ตา ( มาก ปานกลาง นอย ) โดยสามารถคดเปนรอยละ 5 คอ 100 - 81 4 คอ 80 - 61 3 คอ 60 - 41

2 คอ 40 - 21 1 คอ 20 - 0 หมายเหต : หนวยคดเปน รอยละ / เปอรเซนต

DPU

58

ตารางท 2 : Coding Sheet 2 [Ethics Life] (ชดตนฉบบของผทาการวจย)

แบบสอบถามสตบรษ

ขอความรวมมอผถกสมภาษณแสดงความคดเหนเกยวกบกรณศกษาทงสามกรณ โดยอาศยหลกการ ของครสตศาสนาคาทอลกเปนมาตรการ ระดบของการแสดงความคดเหนในตาราง

เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมแสดงความเหน ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง

คาถาม

ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1

กรณศกษาท 1

ดานความรก ความเมตตา

1. ทานเหนวา นายมหาลาภ สขเกษม ปฏบตตนเปนครสตชนทด

2. ทานเหนวานายเจรญ งามการคา ดาเนนปฏบตตนเปนครสตชนทด

ดานความยตธรรม

3. นายมหาลาภ สขเกษม ควรใหการดแลเอาใจใสนายเจรญ งามการคา

4. การทนายมหาลาภ สขเกษมไมใหการดแลเอาใจใสนายเจรญ

งามการคาเพราะวาทกอยางเปนไปอยางยตธรรม

ดานการใหอภย

5. ทานคดวานายเจรญ งามการคา สมควรทาการฟองรองนายมหาลาภ สขเกษม

6. นายเจรญ งามการคาคดวาการใหอภยกบนายมหาลาภ สขเกษมเปนสงด

ตารางท 3

DPU

59

ดานการแบงปน

7. การทนายเจรญ งามการคาไมฟองรองนายมหาลาภ สขเกษมเพราะนายเจรญ

งามการคา มคณธรรมความรก

8. นายมหาลาภ สขเกษม ควรใหการชวยเหลอนายเจรญ งามการคา

เรองคาใชจายบางตามสมควร

กรณศกษา ท 2

ดานความรกความเมตตา

9. ทานคดวานายวชาญเหนฐานะการเงนในครอบครวสาคญทสด

10. ทานเหนวานายวชาญ ปฏบตตนเหมาะสมกบการเปนครสตชนทดในฐานะ

หวหนาครอบครว

ดานความยตธรรม

11. ถาทานเปนวภาจะเขาใจพอซงตองหาเงนเลยงครอบครวในยคปจจบน

12. ทานคดวานายวชาญ ควรใหความรกกบวภา และใชหลกของศาสนา ให

มากกวาน

ดานการใหอภย

13. การทวภาคบเพอนออกเทยวมดคา สาเหตเกดจากครอบครว

14. ถาทานเปนวชาญจะใหโอกาสในการแกไข ปรบปรงตว และหาสาเหตของ

ปญหามากกวาการไลลกออกจากบาน

ดานการแบงปน

15. ทานคดวาการทนายวชาญใหทรพยสน เงนทองกบวภาเปนสงทถกตอง

16. นายวชาญควรจดสรรเวลาระหวางงานกบครอบครวอยางเหมาะสมกวาน

กรณศกษาท 3 ดานความรกความเมตตา 17. ทานเหนดวยกบการตดสนใจของหมอรกษา เมตาจตทแนะนาใหนางรงอรณ

รบการผาตดเพอตนเองจะไดรบรายไดพเศษ

18. การทสามของรงอรณสนบสนนใหเธอรบการผาตดเปนการตดสนใจทถกตอง

ตารางท 3 (ตอ)

DPU

60

ดานความยตธรรม

19. ทานเหนวาหมอรกษา เมตตาจตดารงตนเปนครสตชนทดอยแลว

20. ถาทานเปนหมอรกษา เมตตาจตทานจะแนะนาใหนางรงอรณ รกษา

ดวยวธอนทไมตองทาลายเดกในครรภ

ดานการใหอภย

21. ถาทานเปนนางรงอรณทานจะรบการผาตดตามคาแนะนาของหมอ

22. ทานเหนวานางรงอรณตดสนใจผดพลาดทไมทาการผาตด

ดานการแบงปน

23. บาทหลวงไมควรโปรดศลเจมคนไขใหนางรงอรณ เพราะเธอกาลงจะรวมมอ

กบหมอฆาลกของเธอจากการผาตดนน

24. ถาทานเปนสามของรงอรณ ทานจะแนะนาใหนางรงอรณรกษาเดกไวจน

คลอดเสยกอนจงทาการผาตด

ตารางท 3 (ตอ)

DPU

61

แบบสอบถามสตบรษ

ขอความรวมมอผถกสมภาษณแสดงความคดเหนเกยวกบกรณศกษาทงสามกรณ โดยอาศยหลกการ ของครสตศาสนาคาทอลกเปนมาตรการ ระดบของการแสดงความคดเหนในตาราง เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมแสดงความเหน ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง

คาถาม ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1 กรณศกษาท 1

1. ทานเหนวา นายมหาลาภ สขเกษม ควรปฏบตตนเปนครสตชนทดกวาน

2. ทานเหนวานายเจรญ งามการคา ดาเนนปฏบตตนเปนครสตชนทด

3. นายมหาลาภ สขเกษม ควรใหการดแลเอาใจใสนายเจรญ งามการคา

4. การทนายมหาลาภ สขเกษมไมใหการดแลเอาใจใสนายเจรญ งามการคา

เพราะวาทกอยางเปนไปอยางยตธรรม

5. ทานคดวานายเจรญ งามการคา สมควรทาการฟองรองนายมหาลาภ สขเกษม

6. นายเจรญ งามการคาคดวาการใหอภยกบนายมหาลาภ สขเกษม เปนสงด

7. การทนายเจรญ งามการคาไมฟองรองนายมหาลาภ สขเกษม เพราะนายเจรญ

งามการคามคณธรรมความรก

8. นายมหาลาภ สขเกษม ควรใหการชวยเหลอนายเจรญ งามการคา เรอง

คาใชจายบางตามสมควร

ตารางท 4

DPU

62

กรณศกษาท 2

9. ทานคดวานายวชาญเหนฐานะการเงนในครอบครวสาคญทสด

10. ทานเหนวานายวชาญ ปฏบตตนเหมาะสมกบการเปนครสตชนทดในฐานะ

หวหนาครอบครว

11. ถาทานเปนวภาจะเขาใจพอซงตองหาเงนเลยงครอบครวในยคปจจบน

12. ทานคดวานายวชาญ ควรใหความรกกบวภา และใชหลกของศาสนาให

มากกวาน

13. การทวภาคบเพอนออกเทยวมดคา สาเหตเกดจากครอบครว

14. ถาทานเปนวชาญจะใหโอกาสในการแกไข ปรบปรงตว และหาสาเหตของ

ปญหามากกวาการไลลกออกจากบาน

15. ทานคดวาการทนายวชาญใหทรพยสน เงนทองกบวภาเปนสงทถกตอง

16. นายวชาญควรจดสรรเวลาระหวางงานกบครอบครวอยางเหมาะสมกวาน

กรณศกษาท 3 17. ถาทานเปนหมอรกษา เมตาจตจะแนะนาใหนางรงอรณ รบการผาตด

เพอรกษาชวตตนเองและพรอมกนนนกจะไดรบรายไดพเศษดวย 18. การทสามของรงอรณสนบสนนใหเธอรบการผาตดเปนการตดสนใจทถกตอง 19. ทานเหนวาหมอรกษา เมตตาจตดารงตนเปนครสตชนทดอยแลว 20. ถาทานเปนหมอรกษา เมตตาจตทานจะแนะนาใหนางรงอรณรกษาดวย

วธอนทไมตองทาลายเดกในครรภ 21. ถาทานเปนนางรงอรณทานจะรบการผาตดตามคาแนะนาของหมอ 22. ทานเหนวาการตดสนใจของนางรงอรณลาดทไมทาการผาตดเปนสงทด 23. บาทหลวงไมควรโปรดศลเจมคนไขใหนางรงอรณ เพราะเธอกาลงจะรวมมอ

กบหมอฆาลกของเธอจากการผาตดนน 24. ถาทานเปนสามของนางรงอรณ ทานจะแนะนาใหนางรงอรณรกษาเดกไวจน

คลอดเสยกอนจงทาการผาตด

ตารางท 4 (ตอ)

DPU

63

ตารางท 3 : Coding Sheet 3

ความสมพนธ ความเชอ ส การดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

บคคลท

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ

อยางมจรยธรรม

หมายเหต พระเจา

มอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พระท พระเจาใหชวยเหลอชวต ฝายจตวญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศลศกดสทธเพอดาเนนชวตเปนคน

ใหม อยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความยตธรรม

การใหอภย

การแบงปน

1 2 3 4 5 - 24

ตารางท 5 DPU

64

ตารางท 4 : Coding Sheet 4 (ตาราง Decoder / Encoder)

ระดบความเหน

คาถาม 5 4 3 2 1

1. บาทหลวงไดใชการแสดงออกทางสหนาในการประกอบพธกรรมศกดสทธ 2. บาทหลวงไดใชนาเสยงขนลงเพอเนนถงความสาคญของรปแบบและเนอหาของ

ศลศกดสทธ 3. บาทหลวงเพยงแตปฏบตตามกฎของพธกรรมเมอประกอบพธศลศกดสทธ 4. บาทหลวงพยายามหาองคประกอบอนๆ ใหผ รวมพธกรรมเขาใจในความหมาย

อนแทจรงของพธกรรม 5. บาทหลวงคานงถงขอกาหนดของกฎพธกรรมมากกวาความเขาใจของผ รวมพธ 6. บาทหลวงเหนวาพธกรรมใหความศกดสทธแกผ เขารวมพธโดยไมขนอยกบ

ความเขาใจของผ รวมพธ 7. บาทหลวงเหนวาขนตอนของพธกรรมทกอยางจะเปนสงทละเลยไมได 8. บาทหลวงเหนวาเมอประกอบพธกรรมผประกอบพธ ตองมการเตรยมตวเตรยมใจ

ใหพรอม 9. บาทหลวงเหนวาพธกรรมทาใหชวตผ รวมพธอยในศลธรรมของครสตศาสนา

โดยอตโนมต 10.บาทหลวงเหนวาความศกดสทธของชวตครสตชนจะตองแสดงออกในการดาเนน

ชวตประจาวนดวย

ตารางท 6 DPU

65

แบบสมภาษณสตบรษเพมเตม

1. ความเชอความศรทธาหมายถง………………………………………………………………………...

2. จรยธรรมหมายถง.......................................................................................................................

3. ดาเนนชวตสอดคลองกบความเชอเพราะ......................................................................................

4. ความเหนทางดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรม.......................................................................

..................................................................................................................................................

5. ทานปฏบตตามแนวคดทวาควรจะเปนไดมาก / นอย เพยงใด

..................................................................................................................................................

เหตผล.......................................................................................................................................

แนวทางแกไข.............................................................................................................................

DPU

66

III. ขนตอนในการทาวจย 1. ศกษาเอกสาร ชน 1 และเอกสารชน 2 2. ศกษาโดยคดเลอกกลมตวอยาง และสรางคาถามนา 3. สราง Coding Sheet ใหสอดคลองกบปญหานาวจย 4. สรางตวอยางกรณศกษา [Case] 3 กรณ โดยสรางสมมตเหตการณจาลอง (case study) เพอทดสอบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม คอ บคคลจะตดสนใจอยางไร ในกรณนน โดย กรณศกษาโดยสมมต สถานการณปจจยแวดลอม ปญหาทางศลธรรมทเกดขน บคคลไดใชหลกการ (แนวความคดของศลศกดสทธประการใดมาใชหรอไม บคคลภกด (Loyal) ตอหลกศาสนาหรอธรกจ (ผลประโยชนสวนตน) แลวเขาไดตดสนใจอยางไร (อางอง, การสราง กรณศกษาของนายวโรจน ศรหรญ, ภาควชาวารสารสนเทศ, นเทศฯ จฬาฯ) ซงกรณศกษาดงกลาวน เปนเพยงแนวทางลกษณะ Preseriptive มากกวาเปน Normative

โดยกาหนดเกณฑการวเคราะหระดบของคาตอบในดาน ความรก ความเมตตา / ความยตธรรม / การใหอภย / การแบงปน ดงน 5 เหนดวยอยางยง แสดงวา มคณธรรมดานนสงมาก 4 เหนดวย แสดงวา มคณธรรมดานนคอนขางสง 3 ปานกลาง แสดงวา มคณธรรมดานนในระดบปานกลาง 2 ไมเหนดวย แสดงวา มคณธรรมดานนคอนขางนอย 1 ไมเหนดวยอยางยง แสดงวา มคณธรรมดานนนอยมาก

*** หมายเหต การมคณธรรมในแตละดานมพนฐานมาจากพระคมภร ( Bible ) (Holy Bible) และ ธรรมประเพณ (Tradition)

ความรกความเมตตา ลก.6.27 – 36 จงรกศตร / ยกโทษใหทกครงไป ความยตธรรม อสย. 11.4 พระเจาเปนแบบอยางความยตธรรม การใหอภย ลก.23.34 ใหอภยบนกางเขน (ลก.17.4) การแบงปน มธ.5.42 ใหแกผขดสนขาดแคลน ใครขอจงให

DPU

67

กรณศกษาท 1

นายมหาลาภ สขเกษม เปนนกธรกจคาทอลกซงไดรบศลลางบาป รวมทงศลฯ อนๆ ทฆราวาส

ควรรบทวไป ประสบความสาเรจจากการคาขายสนคาชนดหนงประเภทเฟรนไชส จนไมสามารถบรหารงาน

ซงกาลงเจรญเตบโตขนทกวนได จงไดวาจางนายเจรญ งามการคา ซงเปนคาทอลกเมอตอนแตงงาน

เขามาชวยในการบรหารงานของบรษท หนาทของนายเจรญ คอ เปนผ รบผดชอบทมอานาจเตมในการเบก

จากเงนใหกบคคาและบคคลอนๆ ทเกยวของกบบรษทฯ แหงนโดยทนายมหาลาภ สขเกษม ไมไดเขามา

มสวนในการเซนจายเชคแตอยางใดเพราะความไวเนอเชอใจตอกน แตนายมหาลาภ สขเกษม จะเปน

ผ เกบรวบรวมรายไดทงหมดไว เมอประเทศไทยประสบปญหาทางเศรษฐกจทาใหกจการของนายมหาลาภ

สขเกษม ดาเนนไปไมดเทาทควร ตอมานายเจรญ งามการคา ถกตารวจจบดาเนนคด เรองจายเชคเดง

จนถกฟองลมละลายเพราะเซนจายเงนใหคคาของนายเจรญ งามการคา โดยทนายมหาลาภ สขเกษม

ไมไดสนใจเรองราวของนายเจรญแมแตนอย เขากยงพาภรรยาและลกๆ ไปโบสถทกวนอาทตยและวนฉลอง

สาคญ อยางไรกตาม นายเจรญ งามการคา กไมไดคดโกรธแคนประการใด ยงดารงตนเปนคนดในแวดวง

คาทอลกตอไป

กรณศกษาท 2

นายวชาญ ทรพยมาก เปนคาทอลกตงแตเกดประกอบอาชพทางธรกจ ดวยการเปดรานขาย

อะไหลเครองยนต ขณะเดยวกนกรบจางซอมเครองยนตทกชนดทงในและนอกสถานท เขาคดวาเขาตอง

หาเงนมากๆ ชวตของเขาและครอบครวจะไดสบาย ในดานครอบครวเขามลกสาวกบภรรยาเดม 1 คนชอ

วภา นายวชาญแตงงานใหมกบนางสาวนชนารถ ซงนบถอคนละศาสนา ดวยความทตองทามาหากนแขง

กบเศรษฐกจทเปลยนแปลงอยางรวดเรว ทาใหนายวชาญไมคอยมเวลาใหกบครอบครวมากนก เขาจง

มอบการอบรมเลยงดลกสาวใหกบนชนารถ ถงจะมเวลานอยเทาไรกตามในวนอาทตย เขาจะพาภรรยา

และลกสาวมาโบสถเปนประจา วภาเกดความรสกวาเหวทกครงทกลบบานหลงเลกเรยนจะไมพบพอ

เมอวภาเรยนอยในชน ม.3 การเรยนเรมมปญหา ผลการเรยนคอนขางตา ทาใหนายวชาญเกดความรสก

ไมพอใจ ทกครงทพอกบลกพบหนากนกจะเกดปากเสยงกนทกครง วภาเลาใหเพอนฟงวาเธอเธอไมชอบ

พอ เพราะพอไมเคยเขาใจความรสกของเธอเลย พอใหทกอยางทงเงนทอง ขาวของ แตไมใหความรก

ความอบอน วภาหาทางออกโดยการเทยวเตร กลบบานมดๆ คาๆ นายวชาญโกรธมากถงกบออกปากไล

วภาออกจากบาน

DPU

68

กรณศกษาท 3 นางสาวรงอรณ รารวยเปนคาทอลก ไดแตงงานอยางถกตองตามกฎของศาสนาคาทอลกกบนายเศรษฐ มทรพยสน จนตงครรภไดหกเดอนจงไปตรวจครรภกบหมอคาทอลกชอรกษา เมตตาจต จากการตรวจสภาพรางกายโดยทวไป แลวหมอพบวานางรงอรณเปนมะเรงทมดลก ซงถาจะรกษา กตองไดรบการผาตด ทสงผลใหเดกในครรภตองแทงออกมา หมอรกษา เมตตาจต จงใหคาแนะนากบนางรงอรณวา ใหตดสนใจรบการผาตดในทนท โดยทในความเปนจรง เพราะหมอกกาลงตองการเงนเพอเอาไปใชจายสาหรบรกษาภรรยาตวเองทเปนมะเรงในเมดเลอด สาหรบนายเศรษฐซงเปนสามของนางรงอรณ ตองการรกษาชวตของภรรยาใหนานทสด กมความเหนเดยวกนกบหมอ แตตวนางรงอรณกลบจะตดสนใจไมทาการผาตด จนกวาลกจะคลอดออกมาเสยกอน

โดยพจารณาตวอยางกรณศกษาในดาน 1. ดานความรก ความเมตตา 2. ดานความยตธรรม 3. ดานการใหอภย 4. ดานการแบงปน ซงการใหคะแนน จะใชเกณฑตดสนจากหนงสอพระคมภร ( Bible ) [Bible] และธรรมประเพณ [Tradition] 1. ทา Pre-Test เพอทดสอบความเหมาะสมของคาถาม โดยใชวธการ Coding Sheet และ Cases (หลงการทา Pre-Test แลวโดยใชผแทนเปนผดาเนนการ เพอปดบงฐานะของผวจยทเปนบาทหลวง ซงอาจทาใหเกดการใหคาตอบเพอความพงพอใจหรอเกรงใจผทาการศกษาวจย พบวา คาถามเหมาะสม ใชได รายละเอยด เปนเอกสารประกอบ) 2. ผทาการศกษาวจย เรมออกสงเกตการณ ดวยตนเอง เปนเวลาประมาณ 1 เดอนในแตละแงมมทศกษา โดยใช Coding Sheet 3. ผวจยสงตวแทนออกไปทาการสมภาษณเชงลก กบกลมตวอยาง เนองจาก ผศกษา วจยเปนบาทหลวง คาตอบทไดจากการสมภาษณดวยตนเองจากผ ทถกสมภาษณเชงลก อาจไมตรงกบ ความเปนจรง เพราะผใหสมภาษณอาจเกดความเกรงใจหรอตอบเพอสรางความพงพอใจใหกบผศกษาวจย โดยผศกษาวจย ไดทาการฝกซอมวธการ สอบถาม และการเกบขอมล ใหแก ตวแทน เปนอยางด เพอความเขาใจจดประสงคทตรงกบการศกษาวจย และทาการบนทกคาตอบดวย เทป และ การบนทกดวยการเขยนคาสมภาษณ

DPU

69

8. การวเคราะหขอมล [Data Analysis] หลงจากมการจดระเบยบ หมวดหม ของสอพธกรรมทถกใชในแตละศลศกดสทธของ การศกษาคนควาทเปนเอกสาร หลกฐาน ประวตศลศกดสทธ 7 ประการและดาเนนการเรยบเรยงเสรจเรยบรอยแลว ผวจยจะทาการวเคราะหสารโดยใช Coding sheet ภายใตทฤษฎความเชอ เฉพาะกลม โดยทาตามกระบวนการตอไปน 1. วเคราะห ขอมลจากการสมภาษณ การสงเกต ฝายบาทหลวง ประกอบกบศกษาจากคาเทศนสอนในโบสถประจาวนอาทตย และโอกาสประกอบพธกรรมตางๆ รวมทงบทความ ทเจาอาวาสและผ ชวยเจาอาวาสเขยนลงในสารวดทกอาทตย 2. วเคราะห ขอมลจากการสมภาษณ การสงเกต ฝายสตบรษ ซงเกยวของกบ การนาเอาคาสอนทางศาสนา ซงไดรบจากสอในพธกรรมศกดสทธเหลานนมาประยกตใชในการดาเนนชวตประจาวนของตวเอง ซงเปนการประกอบธรกจใหดขนและทาใหชมชนคาทอลกมความเขมแขงอยางมจรยธรรมอยางไร 3. รวบรวม จดระเบยบแนวความสมพนธของขอมลทไดมาจาก Coding Sheet ตาง ๆ วามความเชอมโยงกนมากนอยเพยงไร เพอนามาประกอบการอภปรายผล เกยวกบปจจยบางประการททาใหเกดผลลพธดงกลาว 4. เกณฑทนามาเปนหลกในการวด การใชสอทเสรมสรางความเชอศรทธาและความม จรยธรรม และความสาเรจทางดานธรกจคอ พระคมภร (Bible) ธรรมประเพณพระศาสนจกร ตลอดจนคาสอนของพระศาสนจกรคาทอลกทเกยวของ 9. เขยนรายงานการศกษาวจย และ สรปผลการศกษาวจย โดยมขอมลดงน 1. ขอมลปฐมภม [Primary data source] เปนขอมลทมาจากพระคมภร ( Bible ) คาทอลก และกฎหมายพระศาสนจกร ซงเปนเอกสารชนหนง ขอมลจากการสมภาษณ บาทหลวง และสตบรษ ขอมลทไดจากการสงเกต บาทหลวง และสตบรษ 2. ขอมลทตยภม [Secondary data source] เปนขอมลทไดมาจากงานศกษาวจยและงานเขยนตางๆ ของนกปราชญพระศาสนจกร เปนเอกสาร ชนสอง ผ ทาการศกษาวจย ใชการนาเสนอขอมลแบบพรรณนาวเคราะห [Descriptive analysis]

DPU

70

สรป Conceptual Framework ดงน 1. พธกรรมศลศกดสทธ ทง 7 ประการ เปน ENCODER 2. การใหความหมาย (การตความ) ของการสอความหมายในพธกรรมทง 7 DECODER 3. ระดบความเชอศรทธา ในศลศกดสทธแตละขอ 4. การตดสนใจการดาเนนชวตธรกจ ดานความรกและเมตตา ความยตธรรม การใหอภยการแบงปน

Conceptual Framework

พธกรรมศลศกดสทธ Encoder 7 ขอ

Symbol / สทธ / ผลทคาดหมาย

การตความหมาย สญลกษณ ของ

Decoder 7 ขอ

ระดบความศรทธาในศลศกดสทธแตละขอ

การตดสนใจ ทางธรกจ 4 ดาน

1) พระเจามอยจรง 2) พรทพระเจาใหสมฤทธผลได

จรง 3) พรทพระเจาใหชวยเหลอชวต ฝายจตวญญาณ 4) เชอในประสทธผลของ ศลศกดสทธดาเนนชวต

1) ดานความรก / ความเมตตา 2) ดานความยตธรรม 3) ดานการใหอภย 4) ดานการแบงปน

ภาพท 5

DPU

71

ดงนน.

ปญหานาวจย ขอท

ทฤษฎและแนวคด วธการวจย

1. สญลกษณในพธ กรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

1.ประวตความเปนมา 2.คาสอนพระศาสนจกร 3.การตความ Semantic

1. เอกสารชน 1 พระคมภร ( Bible ) [Holy Bible] 2. เอกสารชน 2 คาสอนพระศาสนจกร [Teaching] 3. การอธบายตความของปตาจารยพระศาสนจกร

2. การถายทอดดวยโดย ใชสอ สญญะ ทงใน ดาน วจนภาษา และ อวจนภาษา

1.ทฤษฎสญญวทยา 2.ทฤษฎการสอสาร 3.Encode – Decode 4. ความเชอเฉพาะกลม

1. เอกสาร ชน 1 - 2 [Bible & Teaching] 2. สมภาษณเชงลก บาทหลวง [Depth Interview] Coding Sheet…4…… 3. การสงเกต [Observation]

3. ชาวครสตรบร ให ความหมาย นาไปส ความเชอและการม ชวตทางธรกจอยาง มจรยธรรม

1.ทฤษฎการรบร 2.ทฤษฎ Encode / Decode 3.การตความ Semantic 4. Potter Box

1. สมภาษณเชงลกชาวครสต (ครสตชนเดม / ใหม) วยรน - กลางคน - อาวโส ททาธรกจ 2. ใชแบบสอบถาม ให decoder ประเมนตนเองทง ในดานความเชอศรทธา และการตดสนดาน ชวตจรยธรรม Coding Sheet…1 และ 2 กรณศกษา 3 กรณ ทกกรณมการวดคณธรรม ความรก-เมตตา ความยตธรรม การใหอภย และ การแบงปน กรณละ 2 คาถามทกกรณทยกมา และใช Coding Sheet 4 3. ดความสมพนธของความเชอศรทธา-จรยธรรม ใช Coding Sheet…3 4. ใชการสงเกต [Observation] โดยลงพนท เพอ บนทกการดาเนนชวตทางธรกจของชาวครสต

4. ปจจยแวดลอม ตอ การตดสนใจ

1.ความเชอเฉพาะกลม 2.ทฤษฎจตวทยา

1. สมภาษณเชงลก และ แบบสอบถาม 2. ใชการสงเกต [Observation]

ตารางท 7 DPU

72

สรปแนวคดการทาการศกษาวจย

1. เรมตนดวยการศกษาคนควา ประวต ความเปนมา ของพธกรรม ศลศกดสทธ

ทง 7 ประการ คอ

ศลลางบาป Baptism

ศลอภยบาป Reconciliation

ศลกาลง Confirmation

ศลมหาสนท Eucharist

ศลบวช Holy Orders

ศลแตงงาน Marriage

ศลเจมคนไข Anointing of the Sick

ในดานการใช สญญะ / เครองหมาย [Sign / Symbol] ในการประกอบพธกรรม

ศลศกดสทธ ทสาคญในแตละศลศกดสทธ พรอมทงความหมายทถกตองของการประกอบพธของ

การใช สญญะ / เครองหมาย ตามทพระคมภร ( Bible ) หมายถง และคาสอนของพระศาสนจกร

คาทอลกในเรองดงกลาว พรอมทงการใหความหมายทงนยตรงและนยแฝงของการอธบายเพมเตม

ของบรรดาปตาจารย ของพระศาสนจกร

2. ทาการสมภาษณเชงลก และการสงเกต [Depth Interview and Observation]

บาทหลวงคาทอลก ตามกลมตวอยางทกาหนด ในดานตาง ๆ ตงแตภมหลงของทานเอง พรอมทง

ความคดเหนในฐานะผใสรหส การใชสอ เจตนา กลมเปาหมาย วธนาไปสความรความเขาใจใน

พธกรรม การนาเขาไปสการดาเนนชวตตามความหมาย การใชสอจามขอกาหนด พธกรรมประกอบ

ปจจยแวดลอมของการประกอบพธ ปญหา อปสรรค การแกไขเชงแนะนา กลยทธทใชเพอทาใหเกด

ประสทธภาพในการสอมากขน

การนาเสนอสารผานสอสญลกษณ ทาใหเกดความเชอศรทธา และการนาสตบรษไปส

การดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม มเกณฑการวดอยางไร มผลมากนอยเพยงใด

DPU

73

3. ทาการสมภาษณเชงลก และใชการสงเกต [Depth Interview and Observation]

สตบรษ ตามกลมตวอยางทกาหนด ในดานภมหลง ความรความเขาใจ ความหมายของสญลกษณ

ในพธกรรม เพอนาไปสความเชอศรทธาและการดาเนนชวตธรกจอยางม จรยธรรม โดยใชกรณศกษา

3 กรณ และใชแบบเกบขอมล [Coding Sheet 1 2 และ 4] เพอเกบบนทกการสมภาษณเชงลก

และนามาวเคราะหเชงบรรยาย [Descriptive]ในรปตารางวเคราะหผล พรอมทงนามาเปรยบเทยบ

พจารณาสงทเกดขนทงในดานความสมพนธ และไมสมพนธระหวางความเชอศรทธาและการดาเนน

ชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม

นอกนน ยงวเคราะหพจารณาขอมลเพมเตมทไดรบมาในการเกบขอมล ในเรองทได

นอกเหนอจากแบบสมภาษณ ซงอาจเปนปจจยแวดลอม ของการมความรความเขาใจผานสญลกษณ

ตางๆ ในพธกรรม ศลศกดสทธ 7 ประการ การมความเชอศรทธา การดาเนนชวตทางธรกจแบบม

จรยธรรม และอนๆ ทพบ

4. ทาการสรปผลทไดรบจากการวเคราะหขอมลทงหมดและขอสงเกต ขอเสนอแนะ

เพอเปนแนวทางในการทาการศกษาวจยในเรองตอๆ ไปทเกยวเนองและนาสนใจ

DPU

บทท 4 ผลการวจย

ในการศกษาวจยเพอความเขาใจ และแยกขอมลรวมทงสรปผลการวจย เรอง “กระบวน การสบทอด จากสอสญลกษณทางพธกรรม ศลศกดสทธ 7 ประการ“ จงขอสรปขอมล เปนสวนๆ คอ สวนท 1 ประวตความเปนมาของการใชสอสญลกษณในพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ ของชาวครสต ( โรมนคาทอลก) ” (พรอมทงความหมายของนยตรง / นยแฝง) สวนท 2 ขอมลของการใชเครองหมาย สญญะ ในพธกรรม ในดานของบาทหลวง (Priest)

ในฐานะเปนผ เขารหส (Encoder) มเจตนาอยางไรในการใชสอดงกลาว พรอมทง ความคาดหวงในการสอความหมาย

สวนท 3 ขอมลการถอดรหส (Decoder) ของชาวครสต ในเรองพธกรรมดงกลาว - ดานการนาไปสความเชอ ความศรทธา - ดานการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม - ดานการเปรยบเทยบ ความสมพนธระหวางความเชอความศรทธา และการดาเนน ชวตทางธรกจ แบบมจรยธรรม - ดานความรความเขาใจเกยวกบความเชอความศรทธา การมจรยธรรม - ดานการดาเนนชวตสอดคลองจรงๆ กบความเชอความศรทธา หรอไม อยางไร

ของกลมครสตชนตวอยางทกาหนดจานวน 24 คน พรอมทงสรปผลในดานตางๆ

DPU

75 สวนท 1 ประวตความเปนมาของการใชสอสญลกษณในพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ ของชาวครสต (โรมนคาทอลก)” (พรอมทงความหมายของ นยตรง/นยแฝง) 1. ประวตและทมาของศลศกดสทธ เราม 2 ชวตคอ ชวตเหนอธรรมชาต ทกายและวญญาณรวมสนทกน และ ชวตเหนอธรรมชาต คอการทวญญาณรวมสนทกบพระเปนเจา ชวตธรรมชาตเมอเราเกด...................................ศลลางบาปบนดาลชวตเหนอธรรมชาต ตอมาเราเตบโตแขงแรง.........................................................ศลกาลงทาใหเราเขมแขง เรากนอาหาร..............................................................................เราไปรบศลมหาสนท เรากนยาเมอปวย.....................................................ศลแกบาปรกษาโรคฝายวญญาณ ทสดเราจะตาย..........................ศลเจมคนไขชาระเศษบาป และชวยเราจนวาระสดทาย ศลศกดสทธคอ สาคญภายนอกอนศกดสทธ ซงพระเยซเจาทรงตงขนเพอโปรดประทานพระหรรษาทานแกเรามนษย ( สาคญภายนอกกคอสงทไดเหน ไดยน หรอแตะตองได และทาให เรารจกสงอนทไมอาจเหน ไดยน หรอแตะตองได ) ศลศกดสทธแบงออกเปน 3 หมวดใหญๆ คอ ศลศกดสทธแหงการเขาเปนครสตชน [Sacraments of Christian Initiation] - ศลลางบาป - ศลกาลง - ศลมหาสนท ศลศกดสทธแหงการเยยวยา [Sacramen of Healing] - ศลอภยบาป - ศลเจมคนไข ศลศกดสทธทเสรมสรางความเปนหนงเดยวกน [Sacraments of Mission] - ศลบวช - ศลสมรส ศลศกดสทธทพระเยซเจาทรงตงขนมอย 7 ประการแตในวทยานพนธนจะขอกลาวตามวฒภาวะของผ ทจะรบศลฯดงตอไปน 1. ศลลางบาป ( Baptism)

2. ศลอภยบาป (Reconciliation) 3. ศลมหาสนท (Eucharist)

DPU

76 4. ศลกาลง (Confirmation) 5. ศลบวช (Holy Orders) 6. ศลสมรส (Marriage) 7. ศลเจมคนไข (Anointing of the Sick) ศลศกดสทธทง 71 นถกตงขนโดยมความมงหมายไมเหมอนกน ฉะนนศลแตละศลจงใหพระหรรษทานตางกน คอพระหรรษทานทสาคญภายนอกของแตละศลจะ หมายถง ผ รบ ศลศกดสทธจะไดรบพระหรรษทานทกครง แตมศลศกดสทธอย 3 ประการทสามารถรบไดครงเดยวคอ 1) ศลลางบาป 2) ศลกาลง 3) ศลบวช เพราะทง 3 ศลนผลตเครองหมายไมรเลอนในวญญาณเรยกวา “ตราประทบ” ถอยคาตางๆของพระเยซเจา ไดบอกถงพระอานภาพของธรรมลาลกปสกาของพระองค สงเหลานนประกาศและตระเตรยมสง ซงพระองคไดประทานใหพระศาสนจกรเมอทกสงไดทาเสรจสมบรณแลว ธรรมลาลกตางๆ ของชวตพระครสตเจาเปนพนฐานของสงซงบดนพระองค ทรงแจกจายในศลศกดสทธ โดยอาศยศาสนบรการของพระศานจกร เนองจากวา “สงซงแลเหนได ในองคพระผ ไถของเรานนไดผานไปสธรรมลาลกของพระองค” 2 ศลศกดสทธเปน “ฤทธอานาจทออกจาก” พระกายของพระครสตเจา3 ยอมทาให ชมชนและมชวตชวา ศลศกดสทธเหลานเปนกจการของพระจตเจา ผปฏบตการในพระกาย ของพระองคซงเปนพระศาสนจกร ศลศกดสทธนนเปนผลงานชนเอกของพระเจาในพนธสญญาใหม ทคงอยนรนดร

1 เทยบสงคายนาทลอองค II ( 1274) DS 860 2 นกบญเลโอ, บทเทศน 74,2: PL 54,398 3 เทยบ ลก. 5:17 ; 6: 19 ;8 :46

DPU

77

1.1 ศลลางบาป ศลลางบาป คอศลศกดสทธทประทาน พระหรรษทาน ใหเราเกดใหมในพระครสตเจา คอชวตเหนอธรรมชาต ทาใหเราเปนบตรบญธรรมของพระองค เราจะไดรบฤทธกศลเหนอธรรมชาต ทาใหเราสามารถดารงชวตครสตงและสรางบญกศลสาหรบสวรรคได ศลลางบาปยงทาใหเราสามารถรบศลศกดสทธอนๆได สวนตราของศลลางบาปนนไดทาใหเราเปนอวยวะสวนหนง ของพระศาสนจกร โดยมองคพระเยซครสตเจาเปนศรษะโดยศาสนบรกรของพระศาสนจกร เทนาบนศรษะขอผ รบศล แลวผประกอบพธกกลาวคาภาวนาขณะเทนาบนศรษะวา “ขาพเจาลางทาน เดชะพระนาม พระบดา และพระบตร และพระจต” ซงกอใหเกดการชาระลางบาปและมลทนทงสนตงแตเกดจนปจจบน แลวกอใหเกดผลตอผ รบคอการเปนบตรของพระเปนเจาหรอมฉายาของ พระในวญญาณของตนเอง

1.1.1 ประวตและทมา จากพระวรสารโดยนกบญยอหน กลาวไววา “มชายคนหนงในพวกฟารส ชอนโคเดมสเปนขนนางของพวกยว ชายผนไดมาหาพระเยซเจาในเวลากลางคน ทลพระองควา ‘ทานอาจารยเจาขา พวกขาพเจาทราบอยแลววาทานเปนครทมาจากพระเจา เพราะไมมผใดกระทาหมายสาคญ ซงทานไดกระทานนได นอกจากวา พระเจาทรงสถตอยดวย’ พระเยซตรสตอบเขาวา ‘เราบอกความจรงแกทานวา ถาผใดไมไดบงเกดใหม ผน นจะเหนแผนดนของพระเจาไมได’ นโคเดมสไมเขาใจ พระองคจงตรสวา ‘เราบอกความจรงแกทานวา ถาผใดไมไดบงเกดใหม จากนาและพระจตเจาผนนจะเขาในแผนดนของพระเจาไมได เหตวาสงใดเกดจากเนอกเปนเนอ สงใดเกดจากจตกเปนจต ทานจงอยาประหลาดใจ เมอเรากลาววา ทานตองเกดเสยใหม’ “4

1.1.2 สมยแรกเรม ในสมยเรมแรกนน บรรดาอครสาวกไดถอองคประกอบทสาคญอย 3 ประการ คอ 1. การชาระตวดวยนา 2. การยนยนศรทธา 3. การสานกกลบใจ5 นกบญเปาโล ยงเสรมความหมายของศลล◌างบาปให◌สมบรณยงขนวา พธ สานกกลบใจน รวมเราเขาในพระครสตเจา และทาใหเรามสวนในการสนพระชนมและ การกลบคน พระชนมชพของพระองค6 4( ยน. 3:1-8 ) 5 ด มก. 16:15-16 , มธ. 28:19-20 , กจ. 2:38

DPU

78

มทนาสงเกตวา ทนกบญมทธวเขยนไวว◌าพธล◌างดวยนานกระทาในพระนาม พระบดา และพระบตร และพระจตนน ทานไมไดประสงคจะชใหเหนวาเปนแบบแผนพธกรรมในสมยนน แตตองการชถงจดทเพงเลงถง (object) ของศรทธาทผ รบศลจะตองยนยน เชนเดยวกบทนกบญ เปาโลใชอกสานวนหนงบอยๆ ในจดหมายของทานวา “รบพธลาง เดชะพระนาม พระครสตเจา ”นนกเชนกน ความจรง จดเพงเลงถง (object) ของศรทธา ไมหยดอยเฉพาะพระครสตเจาเทานน แตมความสมพนธกบพระบดาและพระจตดวย7 การเตรยมตว สาหรบพธลางบาปในสมยอครสาวกนน ไมไดใชเวลาอนยาวนาน เพยงเรยกรองเงอนไขบางประการจากผ รบเทานน ดงจะเหนไดจากการถอปฏบตในการลางบาป คนหมมากในวนพระจตเสดจ และการลางบาปขนทชาวเอธโอเปยโดยนกบญฟลป การเตรยมตวหรอเงอนไขทเรยกรองจากผ รบศลลางบาปม 3 ประการดงตอไปนคอ 1) สานกถงบาปทไดกระทาและกลบใจ รวมทงปฏบตตามพระบญญตของ พระผ เปนเจา8 2) ศรทธา และการยนยนศรทธา ซง 3) อครสาวกไดประกาศสอนลวงหนากอนแลว

1.1.3 การถอปฏบตในสมยตอๆ มา ในสมยตอมา เนองจากมผมาขอรบศลลางบาปกนมากขน แตมพนฐานความเชอ ทยงไมมนคง พระศาสนจกรจงใหมการเตรยมตว เรยนคาสอน จดอบรม ฝกหดและอดอาหาร เปนเวลานาน มการนาพระวาจาของพระเจามาอานกอนจะประกอบพธ และเทศนาเตอนใจ ผมาขอรบศลลางบาปดวย การเตรยมตวรบศลลางบาปเปนไปอยางมกฎเกณฑแนนอนยงขนกวาเดม และมบงไวในหนงสอ Traditio Apostalica9 การเตรยมตวนน มพธเปนขนๆกอนทจะถงขนไดรยศลลางบาป ซงมอย 2 ระยะดวยกนคอ 1) การเตรยมระยะยาวหรอทเรยกวา Catechumenate ตามความหมายอนแทจรง ท Catechumens ( ผสมครเรยนคาสอนเพอรบศลลางบาป หรอ “ครสตงสารอง” ) จะตองถอตาม 2) การเตรยมระยะสน ซงถอเปนขนท 2 ของการเตรยมตวกอนรบศลลางบาป ไมนาน ระยะเตรยมตวทงสองระยะอนยาวนานนไมไดกาหนดตายตวแนนอน สดแลวแตสภาพความพรอมของแตละคนๆ ไป แตจะไมเกน 3 ป

6 รม. 6:2-11 , กท. 3:27 , 1คร. 12:13 , อฟ. 5:26 , คส. 2:11-13 7 กจ. 2:33 8 ตามพระวรสารนกบญมทธว 28:19-28 9 Ed. Botte, Munster 1963, esp. 15-21

DPU

79 การเตรยมตวระยะยาวนน ประกอบดวยการเรยนรทางดานพระศาสนาและศลธรรม ซงครคาสอนทเรยกวา Catechest เปนผอบรม นอกนนมการภาวนา (ซงแยกตวภาวนาตางหากจากกลมครสตชน) มการปกมอเหนอศรษะผสมครรบศลลางบาปพรอมดวยคาภาวนาโดยครคาสอนเพอขบไลปศาจ หรอจตชวออกไป10 การเตรยมตวระยะสนนน รวมไปถงการพจารณาชวตของผสมครรบศลลางบาป พรอมดวยคารบรองของผ ทนาเขาเขามารบการอบรม (guarantor) ซงตองรบรองเขาตอไปในอนาคตดวย นอกนนมการพจารณาถงการสอนตามพระวรสาร และการขบไลปศาจและจตชวโดย การปกมอเหนอศรษะผ รบศลลางบาปในแตละวนดวยวาไดกระทาครบถวนหรอไม เมอใกลจะถงกาหนดรบศลลางบาป จะมพธขบไลปศาจ (Exorcism) อยางสงา โดย มขนายก (Bishop) ดวย ในวนพฤหสสบด กอนถงวนรบศลลางบาป ผสมครรบศลลางบาป จะอาบนาชาระตวอยางด จาศลอดอาหารวนศกรและวนเสาร ในวนเสารจะมการประชมพรอม หนากน โดยมมขนายก (Bishop) เปนประธาน ในการน มพธปกมอเหนอศรษะผสมคร รบศลลางบาป เปาลมเหนอผสมครรบศลลางบาป และเจมห หนาผาก และจมก ตลอดวนเสารน เปนวนเตรยมรบศลลางบาปในเวลากลางคนมการอานบทอานจากพระคมภร (Bible) และการอบรม เมอเรมวนใหมคอวนอาทตยทประชมครสตชนทงหมดกจะไปททลางบาป ผสมครรบศลลางบาปถอดเสอผาและถกจมตวลงในนารบศลลางบาป ในพธนมการกลาวคาสาบานละทงปศาจของ ผ รบศลลางบาปดวย และไดรบการเจมดวย “นามนไลปศาจ” (oil of exorcism) ในสมยกอนๆ การลางบาปมกกระทาในวนอาทตยใดๆ กได แตตอมาไมนาน ไดกลายเปนพธทกระทาเฉพาะในคนวนเสารปสกาเทานน เครองหมายทสาคญกคอพธลางบาป ซงไดมบนทกไวเปนลายลกษณอกษรปรากฏไววาดงน “ กลาวถงการลางบาป ใหลางบาปดงน หลงจากไดบรรยายมาทงหมดแลว11 ‘ใหลางบาป ในพระนาม พระบดา และพระบตร และพระจต’ ในนาท มกระแสนา) ไหล หากไมมนาทไหล กจงลางในนาแบบอน หากไมสามารถลางในนาเยน กจงลางในนาอน และหากไมมนา ทงสองแบบ กจงใชนารดศรษะ 3 หน ‘ในนามของพระบดา และพระบตร และพระจต’ และกอนทจะลาง ใหผทาพธลางและรบศลลาง ตลอดจนคนอนๆ ดวยถาเปนไปได จาศลอดอาหาร และทานตองสงผรบศลลางใหจาศลอดอาหารเปนเวลา 1 หรอ 2 วนกอนพธ ”12

10 ผสมครรบศลลางบาปตองตอสกบจตชวเปนระยะๆ 11 คอการอบรมสงสอนคนสมครรบศลลางบาป ,Cf. I-VI 12 ( Didache, VII, 1-4 )

DPU

80

เนองจากมทารกมาขอรบศลลางบาปกนมากขน แตเดกเหลานนยงไมสามารถตดสนใจ หรอเขารวมพธเองได พระศาสนจกรจงใหมพอแมทนหว เพอทจะใหคามนสญญาจะดแลเดก ใหเตบโตขนในความเชอ เปนครสตชนทด

1.1.4 สมยปจจบน ในปจจบน ผมาขอรบศลลางบาป จะมการใหคามนสญญา วาจะละทงปศาจและการโอโถของมน และจะถอตามคาสงสอนของพระเยซเจาตลอดชวต พธศลลางบาปสามารถแบงออกได 2 ระดบคอ ลางบาปทารกและลางบาปผใหญ พธลางบาปทารก13 อาจสรปเปนตอนๆ ดงตอไปน ก) - การตอนรบเดกและคณะทมารวมพธโดยศานบรการ - การถามบดามารดาถงคามนสญญาทจะอบรมเลยงดบตร ตามศรทธาคาทอลก

- การทาเครองหมายไมกางเขนบนหนาผากของทารกโดยศาสนบรกร บดา มารดาของเดก และพอแมทนหว

ข) - วจนพธกรรม ซงไดแกการอานบทอาน หนงหรอ สองบทจาก พระคมภร (Bible), การเทศนเตอนใจ, และบทภาวนาเพอมวลชน ค) - บทภาวนาขบไลปศาจและเจมเดก (ทหนาอก) ดวยนามนแหง ศลลางบาป (The Oil of Catechuments) ซงการเจมน สภามขนายก ( Bishop Conference) อาจวนจฉยใหละเวนกได

ง) พธแหงศลศกดสทธ ซงไดแก - การเสกนาทจะลางบาป

- การประกาศละทงบาปและยนยนความศรทธา (ของบดามารดา และพอแมทนหว )

- การลางบาป - การเจมนามนครสมาบนศรษะเดก - การสวมเสอขาวใหแกเดก - การมอบเทยนทจดสวางใหหวหนาครอบครวหรอพอทนหว - พธสมผสหและปากของเดก (ถาสภามขนาย(Bishop Conference)

เหนสมควร รกษาพธเกานไว) 13 Rituale Romanum ex decreto…Pauli PP. VI promulgatum : Ordo Baptismi . Parvulorum. Ed. Tupica, Tyupis Poluglottis Vaticanis 1969 พธลางบาปทารก, คณะกรรมการพธกรรม แหงประเทศไทย, กรงเทพฯ พ,ศ,2514 ศลลางบาปเดกและผใหญ, คณะกรรมการพธกรรม แหงประเทศไทย, กรงเทพฯ ค.ศ.1984

DPU

81 จ) ปดพธซงไดแก - การแหไปยงพระแทน - การภาวนาบท “ขาแตพระบดา” - การอวยพรแกมารดาทกาลงอมทารกแกบดาและแกทกคน ทมารวมพธ

พธลางบาปผใหญนน ปจจบนกลายเปนพธเรยบๆ ไมเหมอนแบบเดมซงสลบซบซอนและบางตอนกไมกระจาง เพราะไดนาเอาพธการตางๆ ในภาค พธเตรยมตวเปนขนๆ เพอรบ ศลลางบาป (Cetechumenate) มาไวในบทภาวนา และการกระทาตางๆในพธลางบาปเองมากมาย ซงถามองดตลอด “รายการ” ของพธแลว กไมมความหมายปจจบน ภาคพธเตรยมตวเปนขนๆ กอนรบศลลางบาป ไดถกนามาปฏบตอกหน (แมวามขนายก (Bishop) ผปกครองสงฆมณฑลจะมอานาจกาหนดใหยกเลกภาคน หรอใชพธลางบาปแบบสนกได – พธเขาเปนครสตศาสนกชน จงทาใหพธศลลางบาปเองเปนไปอยางเรยบๆ และไมสลบซบซอนดงกลาว พธศลลางบาปผใหญ หรอพธเขาเปนครสตศาสนกชนของผ ใหญ14 เรมหลงการเทศน ในบชามสซาโดยกอนหรอในระหวางขบรองบทราวงวอนนกบญทงหลายนน ผสมครรบศลลางบาปตางรวมกนในททจะลางบาป กอนจะเรมบทราวงวอนนกบญทงหลาย ศาสนบรกรประกาศรบ ตอทประชมสตบรษทานองนวา “ ใหเราวงวอนพระบดาผทรงสรรพานภาพเพอ.....ขารบใช (เหลา) น ทมาขอรบศลลางบาป พระองคทรงเรยกและนาเขามาจนถงบดน โปรดประทาน ความสวาง และพละกาลงใหเขายดมนในองคพระครสตเจา ดวยใจกลาหาญ และประกาศความเชอของ พระศาสนจกร ขอพระองคบนดาลใหเขาเปนคนใหมเดชะพระจต ผซงในไมชาน ขาพเจาทงหลายจะเรยกรองพระองคใหเสดจลงเหนอนาน” แมวาคาปราศรยนจะไมใชบทตายตว วาจะตองอาน ทกคา15 แตกมสาระทสาคญมาก เพราะทาใหเราเหนแนวเทววทยาในดานนไดชดเจนวาศลลางบาปทาใหครสตศาสนกชน เขาเปนสมาชกในองคพระครสตเจา และมหนาทยนยนศรทธา และเปน ศลศกดสทธททาใหเราเกดใหมดวยนาและพระจต หลงบทราวงวอน มการเสกนาลางบาป บทภาวนาเสกนาลางบาปมใหเลอก 3 บท (เหมอนในพธลางบาปทารก)

14 Rituale Romanum ex decreto…Pauli PP.VI ppromulgatum : Ordo Initiationis Christianae Adultorum. Ed. Typica, Tupis Poluglottis Vaticanis 1972 ศลลางบาปเดกและผใหญ, คณะกรรมการพธกรรมแหงประเทศไทย กรงเทพฯ ค.ศ.1984 15 หนงสอพธ “ศลลางบาปผใหญ” บอกวา “ บาทหลวงปราศรย...ดวยถอยคาตอไปน หรอทคลายคลงกน” ( 213 )

DPU

82 ตอจากนนเปนการประกาศละทงปศาจและยนยนศรทธา พธนซงมอยแลวในภาคตางๆ ของ พธเตรยมตวเปนขนๆ เพอรบศลลางบาป (Catechumenate) เมอนามากระทาซาอก หลายทานอาจเหนวาเปนเรองเกนความจาเปน หนงสอพธเองอธบายเรองนวา “การละทงปศาจและการประกาศยนยนศรทธาถอเปนพธเดยวกน เกดผลอยางเตมท ในการลางบาปของผ ใหญ เพราะเมอศลลางบาปเปนศลแหงศรทธาและตองอาศยศรทธา ผ เตรยมตวรบศลลางบาปจงตองสนทกบพระผ เปนเจาและเกดใหมจากพระองคในเวลาเดยวกน ททาพธละทงปศาจและประกาศยนยนศรทธากอนลางบาปนนเหมาะสมแลว เนองดวยสมพนธไมตร ( ระหวางพระผ เปนเจา ) กบบรรดาอยกาในสมยแรก เปนรปแบบหมายถงฉนใด บดน เขากละทงบาปและปศาจ ฉนนน ดวยประการน.... ผ รบศลลางบาปแสดงความตงใจอนไดไตรตรองแลวเปนอยางดในระหวาง เตรยมตวลางบาป” หลงจากนน เปนพธลางบาปเอง ซงกระทาโดยการจมผ รบศลลงไปในนาหมด ทงตว (immersion)16 หรอโดยหลงนารดศรษะ (affusion) สาหรบกรณแรก ศาสนบรกรใชมอ ตองตวหรอศรษะของผ รบศลจมลงไปในนา 3 หน และยกขนมา 3 หน พลางออกพระนาม พระตรเอกภาพวา “...ขาพเจาลางทาน เดชะพระนามพระบดา (จมลงไปในนาครงทหนง) และพระบตร (จมลงไปในนาครงทสอง) และพระจต (จมลงไปในนาครงทสาม) หลงพธลางบาปแลว มพธสวมเสอขาว17 (ซงอาจงดเวนได ถาเหนสมควร) และพธมอบเทยนทจดสวาง แกผ รบศลลางบาปใหมโดยพอแมทนหว คาทศาสนบรกรกลาวเมอ พอแมทนหวยนเทยนทจดสวางแกผ รบศลลางบาปใหมนนลกซงจบใจมาก ดงน “พวกทานไดกลายเปนแสงสวางในพระครสตเจาแลว ขอใหดาเนนชวตเยยง บตร แหงความสวางทกเวลา และยดมนอยในความเชอ ทานจะไดตอนรบพระครสตเจาเมอพระองคเสดจมากบนกบญทงหลายในวมานสวรรค ” ตอจากพธลางบาป ถาหากพธศลกาลงประกอบพรอมกบศลลางบาปไมได เพราะมเหตจาเปน ศาสนบรกรกจะเจมนามนครสมาใหผ รบศลลางบาปใหม ตามทเคยปฏบตกนมา แตถามการประกอบศลกาลงตอเนองกนไปตามปรกต กจะงดการเจมนามนครสมา หลงรบ 16 พงสงเกตวา หนงสอพธพดถงวธเปนอนดบแรก 17 กรณเสอขาว พระศาสนจกรในประเทศไทย ยงไมมกาหนดตายตว จงเปนระยะทดลองไปกอน ปจจบนทางยโรปหลายแงนยมใชเสอคลายๆแบบอลลา ของบาทหลวง(เสอขาวทงยาวไปถงขอเทา ) ซงเหมาะสาหรบทงชายและหญง

DPU

83 ศลลางบาปนเสย18 หลงพธศลลางบาปและศลกาลง มการถวายบชามสซาตอไป งดสวดบท “ขาพเจา

เชอ ” (เพราะไดมการประกาศยนยนกอนหนานนแลวในพธลางบาป) การรบศลมหาสนท ควรให

ผ รบศลลางบาปใหมไดรบทงพระกายและพระโลหต รวมทงพอแมทนหว และพอแมญาต พนอง

ของเขาดวย19 ในกรณปกต บาทหลวง (Priest) ประจาวดมหนาทโปรดศลลางบาป แตในกรณจาเปน ใครๆ กม

อานาจและถอเปนหนาทของเขาดวย ทจะตองโปรดศลลางบาป โดยจะตอง

1) มความตงใจจะโปรดศลลางบาป

2) เทนาดวยตวเองลงบนศรษะของผ รบศล และ

3) ในขณะเดยวกน ตองกลาววา “ฉนลางเธอ เดชะพระนาม พระบดา และพระบตร

และพระจต”

ขอความสาคญในพระคมภร (Bible) ทบงช เกยวเนอง สมพนธกบศลศกดสทธประการนคอ

- การจาเปนในการเกดใหม (ยน. 3:5)

- การแตงตงโดยพระครสตเจา (มธ. 28:18-20)

- ครสตชนในยคแรกเรม (กจ. 8:26-39, 16:16, 19:1-7)

- เทววทยาของทานนกบญเปาโลทเกยวของกบศลลางบาป (รม. 6:3-11; กท. 2:19-20,

3:14,26-29; อฟ 1:3-5 , 2:4-10; คส 1:14, 2:9-1, 3:1-3; 1ปต. 1:3-5)

ศลลางบาป (ยน. 3:5) มสญลกษณภายนอกของการใชสอในพธกรรม คอ การเทนา

เหนอผ รบศล/การเจมนามนบนรางกาย/คาภาวนา

นยตรง นาชาระใหเกดความสะอาด เจมนามนเปนเครอง (การหมาย) การใหกาลง

นยแฝง ยกบาปทงสน กาหนดใหเปนบตรพระเจา

18 การเจมนามนน ซงในสมยดงเดม คอสมยของ Hippolytus มการเจมทงหลงรบศลลางบาปและขณะรบศลกาลงนน บดนพระศาสนจกรใหงดเจมหลงรบศลลางบาป ถามการรบศลกาลงตอเนอง และใหเจมเฉพาะรบศลกาลง แสดงใหเหนวาพระศาสนจกรโรมนคาทอลกไมถอวาการเจมนามนศกดสทธเปนเรองทสาคญทสดของศลศกดสทธ 19 กอนสงศลมหาสนทคอ กอนบาทหลวง ( Priest )ชแผนศลกลาววา “ นคอลกแกะพระเจา....” เปนการดททานจะพดสนๆ ถงความยงใหญของธรรมลาลกแหงศลมหาสนท ซงเปนศนยกลาง แหงพธเขาเปน ครสตศาสนกชน และชวตครสตชนเอง ( พธลางบาปผใหญ, 234 )

DPU

84 สรป 1. ศลลางบาปทาใหเกดชวตใหมในพระครสตเจา ศลลางบาปจาเปนเพอความรอด ตามนาพระทยขององคพระผ เปนเจาเชนเดยวกบทเราเขาในพระศาสนจกรนนเองโดยอาศย ศลลางบาป 2. ผลของศลลางบาปหรอพระหรรษทานแหงศลลางบาปคอ การยกบาปกาเนด และบาปสวนตวทกประเภท เมอบงเกดชวตใหมน มนษยกลายเปนบตรบญธรรม ของพระบดา สมาชกของพระครสตเจาพระวหารของพระจตเจา เพราะศลน ผ รบศลลางบาปกเปนสมาชกของ พระศาสนจกร พระกายของพระครสตเจา และมสวนรวมสงฆภาพกบพระครสตเจา 3. ศลลางบาปประทบตราฝายจตทลบลางไมออกลงในวญญาณ ซงตรานนทาใหผ รบศลลางบาปไดรบการแตงตงใหเขาสการถวายเครองบชาของศาสนาครสต ศลลางบาป ไมสามารถ รบซาไดอกอนเนองมาจากลกษณะทพมพตรานนไวแลว20 1.2 ศลอภยบาป ศลอภยบาป คอ ศลศกดสทธซงยกบาปทเราไดกระทาหลงแตรบศลลางบาปแลว เปนการคนดระหวางผ ทไดหลงลมตวกระทาผดกบพระเจาและเพอนมนษย โดยทผ รบศลฯ ตองรสานกถงความผดทตนเองไดกระทาและตงใจจะไมกระทาอกแลวไปสารภาพความผดของตน กบบาทหลวง (Priest) ซงจะทาหนาทอภยบาปให โดยปกมอเหนอผสารภาพผดอนเปนสญลกษณการอภยบาป ในนามของพระ พรอมกบกลาวคาอภยบาปวา “พระเปนเจาพระบดาผทรงพระเมตตา ไดทรงทาใหโลกคนดกบพระองค อาศยการสนพระชนมและการกลบคนชพของพระบตรและทรงสงพระจตมาเพออภยบาปมนษย ขอพระองคประทานพระเมตตาและสนตสขแกทาน อาศยศาสนบรการของพระศาสนจกร ขาพเจาจง อภยบาปทงสนของทาน เดชะพระนาม พระบดา และพระบตร และพระจต” 1.2.1 ประวตและทมา พระเยซเจาทรงตงศลอภยบาป เวลาคาทพระองคทรงกลบเปนขนมา เมอ พระองคตรสแกเหลาอครสาวกวา “จงรบพระจตเจาเถด ถาทานจะยกความผดบาปของผใด ความผดบาปนนกจะถกยกเสย และถาทานจะใหความผดบาปตดอยกบผใด ความผดบาปนน กจะตดอยกบผนน” 21

20 DS 1609,1624 21 ( ยน. 20:22-23 )

DPU

85 1.2.2 สมยแรกเรม จากหลกฐานในพระวรสารเอง เราพอจะมองเหน การถอปฏบต ศลอภยบาปในสมยเรมแรกน 22 พระศาสนจกรในสมยอครสาวกไดรบรวาตวเองทาบาป และม การอภยใหแก พนองครสตชนททาผด การรตวเชนนการทาใหบรรดาสมาชกตางพยายาม ประพฤตตนหางจากบาปโดยตงใจเปนตวอยางดแกกนและกน ตกเตอน และภาวนาใหแกกน การกลบใจ และการ ”คนด” ของตรสตชนทกระทาผดในสมยนน มวธการปฏบตทแตกตางกนอย 2 แบบคอ แบบทหนง เปนการวากลาวตกเตอนแบบพนอง การภาวนาในทประชมและ การสารภาพผดตอพนอง23 แบบทสอง ซงใชถอปฏบตในกรณทเปนความผดขนอกฉกรรจ และ เปนบาปประเภททเรยกกนวาบาป “ออฉาว” (ฆาตกรรม – ผดประเวณ – ละทงศาสนา) มการปฏบตทเปนพธรตรองมากกวาแบบแรก ประกอบดวย 2 วาระคอ วาระแรก แยกคนบาปออกจาก สงคมครสตชน ดวยกลววา เขาอาจทาใหสงคมครสตชนทงกลมเสยหาย พรอมกนนนกแกไขและตกเตอนใหกลบใจ24 วาระตอมาคอ “คนด” ( กบพระเจาและพระศาสนจกร ) พรอมกบรบเขามาอยในสงคมครสตชนเสยใหม เมอแนใจวา เขาผนนกลบใจอยางจรงจงแลว25 ตอจากสมยอครสาวก พระศาสนจกรในสมยแรกๆ คอครสตศตวรรษท 1 – 2 เราพบหลกฐานในหนงสอ Didache วา “ในวนพระเจา ทกคนตางมารวมชมชนกน บขนมปงและกลาวคาขอบพระคณพระเจา (รวมถวายบชามสซา – ผ เขยน) หลงจากทพวกทานสารภาพผดแลว การถวายบชาของทาน จงสะอาดบรสทธ ใครกตามทมขอผดพองหมองใจกบพนอง อยาใหมารวมในทประชมกบ พวกทาน จนกวาจะคนดเสยกอน เพอมใหการถวายบชาของทานมราค ” 26 เหนไดวาเปนการปฏบตตามคาสงสอนและวธการของอครสาวกนนเอง27 วา “การคนด” หรอศลอภยบาปเปนเงอนไขจาเปนขอแรก เพอใหคาภาวนาโดยเฉพาะอยางยงพธ ศลมหาสนท เปนไปอยางเหมาะสม และแทจรง

22 Cf. J. MURPHY-O’CONNOR, “Peche et Communaute dans le N.T.” in : Rev. Bib., 74 (1967) 161-193 23 Cf. มธ. 18:15-17 , 19-20 , กท. 6:1-6 , ยก. 5:16-20 , 1ยน. 5:16 24 Cf. 2ธส. 3:6-15 , 1 ทธ. 1:20 ฯลฯ 25 Cf. 2 คร. 5:2-11 26 F.X. FUNK, Patres Apostolici, Tubingen 1901, XIV-1, 2 ,pp. 3-57 27 1 คร. 11:28 , มธ. 5:23-24 ใน Epistula Barnabee (จดหมายของบารนาบา “สนนษฐานวา เขยนทปาเลสไตน ราวตนครสตศตวรรษท 2) กมคาสอนแนวเดยวกบใน Didache ดงน “เจาตองใส

DPU

86 การถอปฏบตของครสตชนในสมยดงเดมคอคนบาปตองเปนทกขเสยใจ และรบรวาตนเปนคนบาป เฉพาะพระพกตรพระเปนเจา และตอหนาชมชนพระศาสนจกรทงครบ ไมวา ผ มอานาจปกครองหรอสตบรษตางภาวนาพรอมกน ตอจากนนเปนการรวมมอจากทงสองฝาย ในการแกไขความผดพลาด และการอภยบาปจากสมณะเปนครงสดทาย 1.2.3 การถอปฏบตในสมยตอๆ มา ในครสตศตวรรษท 2-3 น เปนสมยแหงการเบยดเบยนพระศาสนจกร อยางรนแรงและโหดเหยมทสด ครสตชนบางคนทนถกทรมานไมไหว ไดละทงพระศาสนาไป (อาโปสตาตา) พระศาสนจกรพยายามหาวธการอภยบาปขน แตกยงไมมแบบแผนทแนนอน ตายตว หลกฐานทพออางองไดคอหนงสอ Didascalia Apostolorum28 สรปไดดงน 1) บาปทกประการมทางแกไข และรบการอภยได (2, 16, ss)29 2) มขนายก (Bishop) ปกมอเหนอคนบาป (เพออภยบาป) มอนบาทหลวง (Decon) ใกลชด (2, 28 ss) - การปฏบตตอคนบาป ใหถอแบบ บดา ตอบตร - บพพาชนยกรรม (ถกตดขาดจากสงคมพระศาสนจกร / Excommunicate) ถอวาเปนการ “เยยวยา” จนกวาจะเหนวาคนบาปเปนทกขเสยใจ และ ใชโทษบาปมานานพอสมควร ในครสตศตวรรษท 3-4 มมจฉาทษฐ (เฮเรตก) เกดขนมากมาย เชน ลทธ Donatism, Arianism, Montanism, Novatianism เปนตน พระศาสนจกรกยงเขมงวดกบคนบาปมากขน การอภยบาป ยอมใหเปนทางการตอหนาสาธารณชน และการ “คนด” ยอมกระทา อยางเปนพธรตองเสมอ (Canonical penitence) แมวาบางกรณคนบาปจะมสารภาพผดตอ มขนายก (Bishop) เปนการสวนตวแลวกตาม ทงน เพอปองกน หรอ “เยยวยา” บาปประเภท มจฉาทษฐน เปนตน พระศาสนจกรเครงครดถงกบหลงจากคนบาปกลบใจแลว ยงถกจากดสทธ หลายอยางไปจนตลอดชวต เชนทางานประเภทบรการประชาช (Public service) ไมได

ใจในการคนด มสนตภาพ กบอกฝายหนง และอยาไดไปภาวนาโดยมมโนธรรมทแปดเปอน” (c. 19,12) 28 เขยนทซเรยเหนอ ราว ค.ศ.220 Ed. FUNK 29 ในอฟรกา Terlullian สมยยงเปน montanist ซงเปนลทธถอเครงครดมาก สอนวา คนบาปไมควรไดรบการอภยโทษ เพราะจะทาใหคนอนถอเปนเยยงอยาง และถอหลกวาการไมยอมอภยโทษให คนบาปนน จะทาใหคนอนกลวไมกลาทาบาป

DPU

87

ฝายสามหรอภรรยาตายแลว จะแตงงานอกหนไมได ศลมหาสนทในเวลามสซาไมได ดงน เปนตน ผลทตามมาคอ หลายคนหมดความอดทน ทงวดไปเลยกม ในครสตศตวรรษท 5-6 วธการปลดเปลองบาปมแบบแผนอยางเปนพธรตรอง กลาวคอในวนพธศกดสทธคนบาปบางประเภทบาป “ออฉาว” (ฆาตกรรม ผดประเวณ ละทงศาสนา) จะถกนาตวออกจากคก เพอทาพธ “คนด” กบพระศาสนจกร30 ในวนพฤหส-ศกดสทธ คนบาปจะถกนาตวมากราบจรดพนตอหนามขนายก (Bishop) อนบาทหลวง (Decon) จะกลาวนาพธวาเปนวนเวลาแหงความรอด, ความตาย-ชวต, ความยนดของพระศาสนจกร ทมคนกลบเขามาใหม นบไดวาเปนความเจรญของพระศาสนจกรเอง กลาวถงการคนด ซงเกยวกนกบศลลางบาป ตอจากนนมขนายก (Bishop) กลาวตกเตอน ใหมความสภาพใหระลกถงความเมตตาของพระเจาใหมความหวง และกลาวคาภาวนา สาหรบคนบาป จะตองกระทาดงตอไปน - ภาวนา - พจารณาบาป - เปนทกขเสยใจ - สารภาพบาปกบศาสนบรกร และรบกจใชโทษบาป - ขอโทษและขอคนด เขาไปอยในสงคมครสตชนใหม - ไมแตเพยงขอใหพระศาสนจกรอภยบาปใหแตยงขอภาวนาอทศใหแก ตนดวย ในราวครสตศตวรรษท 7-8 ไดมวธการแกบาปแบบ “สวนตว” (ทละคน หรอตวตอตวกบบาทหลวง (Priest) เกดขนในพระศาสนจกร อนมกาเนดมาจากกฎ ทยกเวนสาหรบพวกนกพรต (ฤษ) วาไมตองถอตามกฎการอภยบาป “ออฉาว” สาหรบสามญชนทวๆ ไป31 นาสงเกตอกประการหนงวาเมอพวกนกพรตทาบาปหนก กจใชโทษบาป กไมเหมอนกบคนอน เชนวามการถอดถอนตาแหนงหนาท (ตวอยางจากรองเจาอธการมาเปนคนทาสวน ดงนเปนตน)32 นอกจากพวกนกพรตแลว ยงมพวกทเรยกกนวา “ผกลบใจ” (conversi) พวกน แมไมอยในอารามนกพรต แตกดาเนนชพแบบนกพรตคอถอเพศพรหมจรรยและบาเพญตบะ พวกเหลานไดรบการยกเวนเชนกน ไมตองถอตามกฎการอภยบาป ในทสาธารณะอยางเปน พธรตอง (Canonical penitence) การอภยบาปและการใชโทษบาป แบบสวนตวในอาราม 30 เหนไดวาในสมยนน การเมองกบศาสนายงปะปนกนอย 31 Ad monachos, De Paentitentia ; PL 58,875-876 32 Siricius, Ep. 167 , inquisitio

DPU

88

นกพรต ไดคอยๆ แพรหลายนอกอาราม สบเนองมาจากบรรดานกแพรธรรมทเปนนกพรตนาวธการอภยบาปของตนนไปใชในดนแดนทประกาศสอนศาสนา และเรยกการอภยบาปแบบนวา Tariff penitence33 ซงพธการนประกอบดวย 1) คนบาปสารภาพบาปสวนตว ตวตอตว กบบาทหลวง (Priest) ไมใช กบมขนายก ( Bishop ) และอยางเปดเผยแบบ Canonical penitence 2) บาทหลวง (Priest) ใหกจใชโทษบาปตามความหนกเบาของบาป กจใชโทษบาปแบบนปกตมการภาวนา ขอมสซาเพอรบการอภยบาป 3) เมอคนบาปทากจใชโทษบาปดงกลาวขางตนแลว กจใชโทษบาปหนกๆแบบอน ตามวธอภยบาปแบบ Canonical Penitence เชนหามทางานประเภทบรการประชาชน รบศลมหาสนทในเวลามสซาไมได ยนเทาเปลาในฤดหนาวหนาวดเวลามการประกอบพธกรรม เปนอนยกเลก 4) เมอคนบาปพลาดพลงตกในบาปอก กมาทาพธปลดเปลองบาปแบบน ไดอก (ซงจะยากมากถาเปนกรณอภยบาปแบบ “ออฉาว” หรอ Canonical Penitence) ในครสตศตวรรษท 9 เปนตนมา วธอภยบาปมอย 2 แบบตามประเภท ของบาป คอถาบาปประเภท “ออฉาว” (ฆาตกรรม ผดประเวณ ละทงศาสนา) กใชวธอภยบาป “เปดเผย” หรอ Canonical Penitence หากเปนบาปประเภท “ลบเฉพาะ” หรอนอกเหนอไปจากบาป “เปดเผย” กใชวธอภยบาปแบบเฉพาะสวนตว หรอตวตอตวกบบาทหลวง (Priest) ในครสตศตวรรษท 10 วธอภยบาปแบบ “เปดเผย” หรอ Canonical Penitence มผดแผกกบแบบในครสตศตวรรษท 5-6 อยบาง เชนวาทาพธทหนาประตโบสถ มขนายก (Bishop) เปนผ เรยกคนบาปใหเดนเขาไปหาทาน เปนเครองหมายแสดงถงการเรยก และพระเมตตาจากพระเปนเจา และมขนายก (Bishop) พรอมกบคนบาป ตางกมกราบจรดพนดน เพอสารภาพตอพระผ เปนเจา (ความสภาพถอมตวของมขนายก (Bishop) แมวาจะอยในฐานะ หวหนา ผแทนของชมชนพระศาสนจกร กตาม)34 ในศตวรรษท 13 วธการอภยบาปแบบ Canonical Penitence เปนไป อยางสลบซบซอน แตวาพธรรองภายนอกเหลานน เนนถงบาปและเทววทยาวาดวยศลอภยบาปอยางมาก (พระเมตตากรณาของพระผ เปนเจา, การรวมมอของคนบาปกบพระผ เปนเจา ในการกลบใจ, แสงสวางแหงปสกา ซงเปนความหวง และความยนด ทจะไดกลบคนชพ ในองคพระครสตเจา ฯลฯ)35 33 tariff = พกดอตราภาษ tariff penitence เปนการใชโทษบาปตาม “อตรา” ความหนกเบาของบาป ทบาทหลวง ( Priest )จะวนจฉยใหคนบาปทา “กจใชโทษบาป” ตามนน 34 ดรายละเอยดใน Pontif. Rom . Germanicum, Vol II, pp. 58-71, nn. 225 ss. 35 ดรายละเอยดใน Pontificale ของ G.Durand , pp. 560-568

DPU

89

1.2.4 สมยปจจบน พธศลอภยบาปตามการปรบปรงของสภาสงคายนาวาตกนท 2 ซงเปน การปรบปรงทตองใชเวลานานหลายปทเดยว จนตองออกลาชากวาพธกรรมศลศกดสทธอนๆ ทงหมด คอในป ค.ศ.197436 นน ไดพยายามยดหลกของสงคายนาวาตกนท 2 ดงเชนพธกรรม ศลศกดสทธฉบบแกไขปรบปรงอนๆ ซงอาจสรปหลกการใหญๆ ดงน 1) พธกรรมเปนการปฏบตของพระศาสนจกร กลาวคอ ของประชากร ทรวมประชมกน “ไมใชพธทกระทาโดยการสวนตว” (สงฆธรรมนญวาดวยพธกรรม = SC, 26 b) 2) จะตองมการอาน (ประกาศ) พระวาจาของพระเจา (หรอภาค วจนพธกรรม) 3) พธเองจะตองทาใหเหนเดนชด เพราะนนเปนคณลกษณะของพธกรรม (SC, 7) 4) จะตองเปนแบบทสตบรษในฐานะผมารวมประชมรวมกน สามารถ มสวนรวมไดเตมท ถาเราศกษารายละเอยดในหนงสอพธกรรมศลอภยบาปปจจบน ซงมพธ อย 3 แบบจะเหนวาคณะกรรมการแกไขปรบปรงพธกรรม ไดพยายามทาตามหลกการของ สภาสงคายนาวาตกนท 2 อยแลว มากบางนอยบาง แตกนบวาเปนความ “พยายาม” ทดกวา แบบเดมมาก ขอความสาคญในพระคมภร ( Bible )ทบงช เกยวเนอง สมพนธกบศลศกดสทธประการนคอ - ในเยนวนนน วนแรกของสปดาห พระเยซเจาทรงแสดงองคแกสาวกและตรส กบเขาวา “จงรบพระจตเจาเถด ทานทงหลายอภยบาปของผ ใด บาปของผนนกจะไดรบการอภย ทานทงหลายไมอภยบาปผใด บาปของผนนกไมไดรบการอภยดวย” (ยน. 20:19, 22-23) - คนเจบตองการหมอ คนสบายไมตองการ เรามไดมาเพอจะเรยกคนทเหนวา ตวชอบธรรม แตมาเรยกคนทพวกทานเรยกวานอกรต” (มก. 2:17) - ทานมไดจบเรา แตหญงผ นมไดหยดจบเทาเรา ทานมไดเอานาชโลมศรษะของเรา แตนางเอานาหอมชโลมเทาของเรา เหตฉะนนเราบอกทานวา ความบาปผดของนางซงมมาก ไดโปรดยกเสยแลว เพราะนางรกมาก แตผ ทไดรบการยกนอย ผนนกรกนอย (ลก. 7:47-50) 36 Rituale Romanum ex decreto. … Pauli PP. VI promulgatum: ORDO PAENITENTIAE Ed. Typica, Tupis Polyglottis Vaticanis 1974. ( กฤษฎกา ) ( Decretum ) ทประกาศใช: วนท 2 ธนวาคม ค.ศ.1973

DPU

90 ศลอภยบาป (มธ. 16: 13-19) มสญลกษณภายนอกของการใชสอในพธกรรม คอ การปกมอเหนอผ รบศล/คาภาวนาอภยบาป นยตรง การสงอานาจของผ มอานาจ นยแฝง การไดรบอภยบาปของบคคลนน/อานาจของพระทผานทางศาสนบรกร (บาทหลวง ( Priest )) สรป 1. การอภยบาปททาภายหลงศลลางบาปนน ไดรบการใหโดยทางศลศกดสทธ ทเรยกวา ศลแหงการกลบใจ ศลแหงการสารภาพบาป ศลอภยบาปหรอศลแหงการคนด 2. ผซงทาบาปกทาลายเกยรตของพระเจาและความรกของพระองค ศกดศรแหง การเปนมนษยของตน ทถกเรยกใหมาเปนบตรพระเจา และชวตฝายจตของพระศาสนจกร ซงครสตชนทกคนเปนศลาทมชวต 3. ศลอภยบาป ประกอบดวยสามกจการททาไปพรอมกน โดยผสารภาพบาป และโดยการยกบาปจากฝายบาทหลวง (Priest) กจการของผสารภาพบาปนนไดแก การสานกผด การสารภาพบาป หรอการบอกบาปกบบาทหลวง (riest) ความตงใจทจะแกไข และประกอบกจใชโทษบาป 4. บาทหลวง ( Priest )เทานนทไดรบอานาจของพระศาสนจกรใหมความสามารถ

ยกบาป สามารถอภยบาปในนามของพระครสตเจา

5. ผลทางจตใจของศลอภยบาปไดแก

- การคนดกบพระเจา ซงโดยทางนผ ใชโทษบาปไดรบพระหรรษทานคนมา

- การคนดกบพระศาสนจกร

- การยกโทษถาวรทสมควรอนไดรบเนองจากบาปหนก

- การยกโทษชวคราวอยางนอยเปนบางสวนทเปนผลตามมาของบาป

- สนตสขและความสบายใจของมโนธรรมและความบรรเทาทางจตใจ

- การเพมพลงทางจตเพอการรบสแบบครสตชน

1.3 ศลมหาสนท

ศลมหาสนท คอ ศลศกดสทธซงบรรจพระกาย, พระโลหต, พระวญญาณ และ

พระเทวภาพของพระครสตเจา ภายใตรปปรากฏของปงและนาองน เพอแสดงถง

ความเปนหนงเดยวกนระหวางพระกบมนษย และเสนอความหมายของความรก และการไถใหรอด

DPU

91

ของพระเยซเจาทมตอโลกโดยมสญลกษณคอแผนปงไรเชอและเหลาองน โดยทพระองคตรสวา

“รบปงนไปกนใหทวกน นเปนกายของเราทจะมอบเพอทาน…..”และ “ รบถวยนไปดมใหทวกน นเปน

ถวยโลหตของเรา โลหตแหงพนธสญญาใหมอนยนยง โลหตซงจะหลงออกเพออภยบาปสาหรบทาน และ

มนษยทงหลาย จงทาการนเพอระลกถงเราเถด” เปนการประกอบพธศลมหาสนทในพธกรรม พธมสซาบชา

ขอบพระคณซงชาวครสตไปรวมพธในทก ๆ วนอาทตย เปนการแสดงออกถงความรกของพระ

โดยประทบอยในรปปรากฏของปงและเหลาองน ทอภเษกโดย ศาสนบรกร คอบาทหลวง (Priest)

เพอเปนอาหารฝายจต (Spiritual / Soul) ครสตชน เพอดาเนนชวตอยางถกตองตามคาสอนของพระ 1.3.1 ประวตและทมา

พระเยซครสตเจาทรงตงศลมหาสนท เวลาคาวนพฤหสบดศกดสทธ คอ

วนกอนท พระองคจะสนพระชนมบนไมกางเขน

“คาวนพฤหสฯศกดสทธ กอนวนสนพระชนมขณะรบประทานอาหารมอ

สดทายกบคณะอครสาวก พระองคตรสวา ‘ เรามความปรารถนาอยางแรงกลา ทจะกนปสกากบ พวกทาน’ ขณะรบประทานอาหาร พระองคทรงหยบปง และหลงจากกลาวขอบพระคณแลว พระองคทรงเสก และบออกสงใหอครสาวก พลางตรสวา ‘ จงรบเอานไปกนทวกน นเปนการของเรา กายทจะถกมอบเพอทาน‘ แลวพระองคทรงหยบถวยเหลาองน และหลงจากกลาวขอบพระคณแลว กยนใหบรรดา อครสาวกพลางตรสวา ‘ จงรบถวยนไปดมใหทวกน เหตวานเปนโลหตของเรา โลหตใหมแหงพนธสญญาอนสถาพร โลหตนจะหลงออกเพอทาน และคนจานวนมาก เพอชาระบาป... จงทาดงนเพอระลกถงเราเถด ‘ “37

พระเยซเจาทรงตงศลมหาสนทเพอ

1) ถวายพระองคเองเปนเครองบชา แดพระบดาเจาบนสวรรค

2) เปนอาหารเลยงวญญาณเรา

3) ประทบอยทามกลางเราเสมอไป

1.3.2 สมยแรกเรม เอกสาร 4 ฉบบในพระคมภร (Bible) ภาคพนธสญญาใหม ไดเลาถง การกระทาของพระเยซครสตเจาขณะรบประทานอาหารคาครงสดทายของพระองค เอกสารฉบบแรก

37 ( ลก. 22:13-20 )

DPU

92

ทเกาแกกวาทงหมดคอ จดหมายของนกบญเปาโล ฉบบแรกถงชาวโครนธ38 เลาวา “เหตวาเรองทขาพเจาบอกใหทานทราบนน ขาพเจาไดรบจากพระเจา คอในคนทพระเยซเจา ถกทรยศ พระองคทรงหยบขนมปงเมอ (ภาวนา) ขอบพระคณแลว ทรงบปงออก ตรสวา “นคอ

กายของเรา ทจะมอบเพอทาน จงทาดงน เพอระลกถงเราเถด” ทานองเดยวกน เมอเลยงอาหารคาเสรจแลว พระองคทรงหยบถวยเหลาองน ตรสวา ‘ถวยนคอพนธสญญาใหมดวยโลหตของเรา (หรอ ‘นเปนถวยโลหตของเรา โลหตแหงพนธสญญาใหม…’) ทกครงททานดม ถวยเหลาองนน จงทาเพอระลกถงเราเถด” (1 คร. 11:23-25) เอกสารอก 3 ฉบบ คอพระวรสาร 3 เลมทเลาเรองน คอ ลกา 22:13-20, มาระโก 14:16-25, และมทธว 26:19-29 จากการศกษาเปรยบเทยบดเอกสารทง 4 ฉบบดงกลาว กพอเพยงทจะสรปและเหนชดแจงวา บรรดาอครสาวกผ เปนพยานรเหนการกระทา และพระวาจาของพระครสตเจา ไดเหนความสาคญของการ “ทาดงน....” ของพระเยซเจา นนคอทาสงซงพระเยซเจาทรงกระทา และทรงสงใหพวกทานทาสบไป พงสงเกตวาการกระทาดงกลาวของพระเยซเจานน กระทาโดยอาศยกรณ แวดลอมและพธการของชาวยว และทาใหเกดความหมายใหม กลาวคอ 1) เมอเรมรบประทานอาหารคา (ซงเวลานนเปนงานเลยงฉลองปสกา ของชาวยว พระเยซเจาไดทรงปฏบตและทรงตงพธปสกาใหม) นกบญลกาเลาถงการดมเหลาองน ถวยแรก ซงมความหมายถงการมองถงจดหมายปลายทางขนสมบรณ (Eschatology) (ลก. 22:17-18) นกบญลกาเลาถงงานเลยงปสกาแบบเดม ซงเรมตนดวยการกลาวถงคาสดดสรรเสรญ พระเจา อยางไรกตาม ตอนนเราไมถอวาเปนสวนหนงของพธใหมทพระเยซเจาทรงตงขน 2) ในเวลาเรมรบประทานอาหารคาฉลองปสกาของชาวยวเชนกน ขณะทในพธของพวกยวมการกลาวถวายพรแดพระเจาสนๆ สาหรบขนมปงไมใสเชอ (ยสต) พระเยซเจาทรงปฏบตเชนเดยวกน โดยใหความหมายใหม การกระทาของพระองคเปนไปดงน คอ - ทรง หยบ ขนมปง - กลาวคาภาวนา ถวายพร พระเจา - ทรง บ ขนมปงออก - ประทาน ใหบรรดาสาวก - ตรส โดยมสาระสาคญวา “รบเอานไปกนใหทวกน นเปนกายของ

เราทจะมอบเพอทาน”

38 ราว ค.ศ.55

DPU

93

3) เมอใกลจบการเลยงปสกาของชาวยว-ตามทนกบญเปาโลและลกาเขยนเลาไวอยางเจาะจง - เปนเวลาทตามพธฉลองปสกาของชาวยว มการถวายพรแดพระเจา อกหนหนง สาหรบเหลาองนถวยทสามทผสมนานดหนอย พระเยซเจากทรงกระทาคลายกน กลาวคอ - ทรง หยบ ถวยเหลาองน - กลาว คาภาวนาแหงการขอบพระคณ (ภาษากรก : Eucha- ristesas )39 - ประทาน ใหบรรดาสาวก - ตรสวา “รบถวยนไปดมใหทวกน นเปนถวยโลหตของเรา โลหต

แหงพนธสญญาใหม” ลงทายดวยคาสงวา “จงทาดงน เพอระลกถงเราเถด” พระศาสนจกร นบตงแตสมยอครสาวกเปนตนมา การทาตามคาสง ของพระเยซเจาในเรองนอยางเปน พธการ จงรวมการกระทาดงกลาวของพระเยซเจาเขาไว 4 ประการทสาคญในพธบชามสซาดงนคอ 1. หยบปงและถวยเหลาองน 2. กลาวคาภาวนาสดด – ขอบพระคณ ( บทขอบพระคณ )40 3. บปง 4. แจกจายปงและเหลาองนใหบรรดาสตบรษ41

1.3.3 การถอปฏบตในสมยตอๆ มา พธบชามสซา ซงบดนประกอบดวยภาคสาคญ 2 ภาค คอภาควจนพธกรรม และภาคศลมหาสนทนน ตงแตแรกเรมทเดยว อาจประกอบดวยภาคศลมหาสนทเทานน กมดงจะเหนไดจากหลกฐานของนกบญยสตนมรณสกข (ราว ค.ศ. 150) ทเขยนเลาไววา หลงจากม พธลางบาปแลวกถวายบชามสซาดวยภาคศลมหาสนทเลย โดยไมมการอานพระวาจาของพระเจาใน ภาควจนพธกรรม42 ถงกระนนกด ในหนงสอเลมเดยวกนบทท 67 กลาววา ในวนอาทตย ชมชน 39 ซงเปนทมาของคาวา Eucharist ทใชในภาษาไทยวา “ศลมหาสนท” นนเอง ซงถาแปลตรงตวอกษรตองวา “ศลแหงการขอบพระคณ” 40 แนนอนวาการกลาวคาภาวนาขอบพระคณ ( บทขอบพระคณ ) นนตองถอวาเปนเรองสาคญ เพราะเปนการทาวความถงการกอบกมนษยชาตของพระเจา ทงยงเปนการถอตามคาสงของพระเยซเจาทวา “จงทาดงนเพอระลกถงเราเถด” ดวย 41 พงสงเกตวาในการเลยงใดๆ จะตองมการกระทาทสาคญ 3 อยางคอ การเตรยมขนมปง ( ขาว ) และเหลาองน ( เครองดม ) – แบงปนแจกจาย - และดมกน 42 I Apologia c. 65 ss.

DPU

94

ครสตงไดรวมกนประกอบพธบชามสซา โดยเรมตนดวยภาควจนพธกรรม แลวจงภาคศลมหาสนท ฉะนนเราจงลงความเหนไดวา ตงแตครสตศตวรรษท 2 เปนตนมา มสซาประกอบดวยภาคสาคญ 2 ภาคอยแลวจนถงปจจบน 1.3.4 สมยปจจบน จากการทม “ขบวนการพธกรรม” (Liturgical Movement) ทเบลเยยม, เยอรมน ฯลฯ ในครสตศตวรรษท 20 จงทาใหเกดการตนตวกนมากในดานพธกรรม จนกระทงมาถงจดสดยอดในสมยสงคายนาแหงวาตกนท 2 ซงไดออกบทบญญตใหปฏรปแกไขปรบปรงพธกรรม ใหมหมด อาจสรปการเปลยนแปลงทสาคญๆ ตงแตครสตศตวรรษท 20 เปนตนมาดงตอไปน 1) สมณสาสนของสมเดจพระสนตะปาปา ปโอท 10 “Mediator Dei” ค.ศ. 1947 ซงใหแนวเทววทยาในดานพธกรรมทสาคญยงฉบบหนง 2) สมเดจพระสนตะปาปา ปโอท 10 ทรงบญญตใหปรบปรงพธวนเตรยมกอนฉลองปสกา (Celebratio Vigiliae Paschalis) ในป ค.ศ. 1951 3) แกไข ประมวลกฎเกณฑพธกรรม (rubrica) ในสมยสมเดจ พระสนตะปาปา ยอหน ท 23 ค.ศ. 1958 4) สงคายนาแหงวาตกนท 2 ประกาศสงฆธรรมนญวาดวยพธกรรม ใน ป ค.ศ. 1963 5) ตงสภาทปรกษา (Consilium) เกยวกบการประยกตสงฆธรรมนญ วาดวยพธกรรมใหสาเรจลลวงในปค.ศ. 1964 6) หนงสอพธกรรมตางๆ ทปรบปรงแกไขใหม ซงมหนงสอมสซาใหม ทเรยกวา “ Missale Romanum ฉบบเปาโลท 6 “ ในป ค.ศ.1970 รวมอยดวย ขอความสาคญในพระคมภร (Bible) ทบงช เกยวเนอง สมพนธ กบศลศกดสทธประการนคอ - พระเยซเจาตรสวา “ เราเปนปงทรงชวต ทลงมาจากสวรรค ใครกนปงนจะมชวตอยตลอดไป” ( ยน. 6:51 ) หรอ มก. 14:22-25; ลก. 227-20 - ระหวางอาหารมอนน พระเยซเจาทรงหยบขนมปง และเมอถวายสาธการแลว ทรงหกใหเหลาสาวก ตรสวา “จงรบไปกนเถด นเปนกายของเรา” แลวทรงหยบถวย โมทนาพระคณ แลวสงใหเขา ตรสวา “จงรบไปดมทกคนเถด ดวยงานเปนโลหตของเรา เปนพนธสญญา เพอคนบาปเปนอนมาก เราบอกทานทงหลายวา เราจะไมดมนาแหงผลเถาองนอก จนวน นนมาถง คอวนท เราจะดมกบพวกทานในแผนดนแหงพระบดาของเรา (มธ. 26:26-28)

DPU

95

ศลมหาสนท (มธ. 26:26-28) มสญลกษณภายนอกของการใชสอในพธกรรม คอ ปงและเหลาองนทไดรบการเสก / คาภาวนา นยตรง เปนอาหารและเครองดน สามารถเลยงชวตมนษย นยแฝง เปนพระกายและพระโลหตของพระครสตเจาอาหารเลยงชวต ฝายจตวญญาณ

สรป 1. ศลมหาสนทน เปนหวใจและจดสดยอด ของชวตของพระศาสนจกร เนองจากวา พระครสตเจาทรงเชอมโยงพระศาสนจกร และสมาชกทงมวลของพระศาสนจกรของพระองค ในศลมหาสนท กบเครองบชาแหงการสรรเสรญและการขอบพระคณ ทถวายแดพระบดาเจา ครงเดยวตลอดไปบนไมกางเขน โดยทางเครองบชานพระองคทรงพระหรรษทาน แหงความรอด ของพระองคคอ พระศาสนจกร 2. การฉลองศลมหาสนทมองคประกอบตอไปนเสมอคอ การประกาศพระวาจาของพระเจา การขอบพระคณตอพระเจาพระบดา สาหรบคณความดทงปวงของพระองค โดยเฉพาะอยางยงสาหรบการประทานพระบตรของพระองค การเสกปงและเหลาองน และการเขาไปม สวนรวมใน งานเลยงทางพธกรรม ในการพระกายและพระโลหต ขององคพระผ เปนเจา องคประกอบตางๆ เหลานตงขนเปนการถวายบชาอนเดยวกน 3. ศลมหาสนทเปนการระลกถงปสกาของพระครสตเจา นนคอ ผลงานแหงความรอด ททาสาเรจสมบรณโดยทางชวต การสนพระชนม และการกลบคนชพของพระครสตเจา เปนผลงาน ซงทาใหเปนปจจบนโดยกจการทางพธกรรม 4. บาทหลวง (Priest) ทไดรบการบวชอยางถกตองเทานน สามารถเปนประธาน พธมสซาและเสกปงและเหลาองนเพอใหกลายเปนพระกายและพระโลหตขององคพระผ เปนเจา 5. เครองหมายสาคญของศลมหาสนทนน คอปงททาจากเมลดขาว และเหลาองน ซงไดมการวงวอน ขอพระพรของพระจตเจา เหนอของถวายน และบาทหลวง (Priest) เอยถอยคา การเสกทพระครสตเจาไดทรงกลาวไวระหวางอาหารคามอสดทาย ”นเปนกายของเราทจะมอบ เพอทาน...นเปนโลหตของเรา....”

1.4 ศลกาลง ศลกาลง คอ ศลศกดสทธ ซงประทานพระจตเจาพรอมกบพระคณพเศษ ของพระองคใหแกเรา ทาใหเราเปนครสตชนอยางสมบรณ เปนทหารของพระเยซครสตเจาและพระศาสนจกรพระจตเจาจะประทบกบผ รบ โดยการเจมนามนครสมาบนหนาผากซงเปนสญลกษณ

DPU

96

ของการประทาน พระจตเจาพรอมกบพระคณ และดวยการปกมอเหนอศรษะของผ รบของผประกอบพธ พรอมกบกลาวคาภาวนาวา “จงรบเครองหมายของพระจตเจา ซงพระบดาประทานให” พระคณของพระจตม 7 ประการ ดงน 1) พระดาร ทาใหเรา ร..........ของพระเปนเจา 2) สตปญญา “ เขาใจในสงทเราตองเชอ และตองปฏบต 3) ความคดอาน “ ตดสนใจตามจตตารมณของความเชอในกรณยาก 4) กาลง “ ตอสกบศตรฝายวญญาณ 5) ความร “ รอตถความจรงแหงพระศาสนา 6) ความศรทธา “ รกพระเปนเจา ในฐานะทพระองคเปนพระบดา 7) ความยาเกรง “ เคารพระเปนเจา และกลวจะทาเคองพระทย

“ผ มหนาทประกอบพธศลกาลง ตามปรกตคอมขนายก (Bishop)” และ ถาถอตามแนวคาสอนโดยทวไปของสภาสงคายนาวาตกนท 2 คาวา “มขนายก (Bishop)” ในทน หมายถงมขนายก (Bishop) ผปกครองทองทนนๆ นนเอง “ทงน เพอแสดงใหเหนชดเจนยงขนวา เรองนเกยวพนถงการทพระจตเจาเสดจลงมาครงแรกในวนพระจตเสดจ กลาวคอเมอไดรบ พระจตแลว พวกอครสาวกไดเชญพระจตเสดจมายงบรรดาสตบรษตอไป ดวยการปกมอดงน การรบพระจตเจาโดยอาศย ศาสนบรการของมขนายก (Bishop) จงแสดงใหเหนวา ผไดรบศลกาลง มความผกพนอยกบพระศาสนจกรอยางแนนแฟนยงขน” หนงสอพธศลกาลงยงระบผ มสทธประกอบพธนตามตาแหนงหนาท (ipso iure) อกดงตอไปน 1) ผ รงตาแหนงประมขสงฆมณฑล หรอมสซงทไมเปนมขนายก (Bishop) (Administrator Apostolicus) อคราธการคณะนกบวชบางคณะ (Praelatus vel Abbas nullius) สงฆรกษ (Vicarius et praefectus Apostolicus) ผ รกษาการแทนมขนายก (Bishop) (Vicarius Capitularis) บคคลเหลานเฉพาะในเขตปกครองและในระหวางดารงตาแหนง

2) บาทหลวง (Priest) ทมสทธตามหนาทในการประกอบพธศลลางบาปใหแก ผใหญหรอเดกทมอายเรยนคาสอนแลว หรอรบครสตศาสนกชนผใหญนกายอนทรบศลลางบาป ถกตองแลวเขามาเปนคาทอลก 3) ในกรณฉกเฉนคนใกลตาย ถาหามขนายก (Bishop) ไมได บคคลตอไปน มสทธประกอบ ศลกาลง คอ เจาอาวาสและผมตาแหนงเทยบเทา (parochi et vicarii paroeciales) หรอถาทงสองไมอย คณพอปลด (vicarii cooperators) , คณพอดแลศาสนสมบต

DPU

97

(vicarii oeconomi), คณพอปลดรกษาการ (vicarii substituti) ปลดผชวย (vicarii adiutores)43 ถาบคคลเหลาน ไมอย บาทหลวง (Priest) ทกทานทไมถกโทษใดๆ ของพระศาสนจกร

1.4.2 ประวตและทมา “เมอทราบขาววา ชาวสะมาเรยไดรบพระวาจาของพระเจาแลว คณะอครสาวกซงอยใน กรงเยรซาเลม จงใชเปโตรและยอหนไปหาเขา เมอสาวกทงสองมาถงแลว กไดภาวนาเพอสตบรษใหม จะไดรบพระจต เพราะพระจตยงมไดเสดจมาเหนอผใดเลย ดวยวาเขาเพยงแตไดรบศลลางบาป เดชะ พระนาม ของพระเยซเจาเทานน สาวกทงสองจงปกมอเหนอพวกเขา และพวกเขากไดรบพระจตเจา” 44 “เมอวนเทศกาลเพนเทศเตมาถง พวกบรรดาอครสาวกไดอยรวมกนในทแหงหนง ในทนใดนนมเสยงมาจากฟา เหมอนเสยงพายกลาสนกองทวตกทพวกเขานงอย มเปลวไฟสณฐาน เหมอนลนปรากฏแกเขากระจายอยบนเขาสนทกคน เขาเหลานนกประกอบดวยพระวญญาณบรสทธ จงตงตนพดภาษาอน ๆตามทพระวญญาณบรสทธทรงโปรดใหพด”45

1.4.3 การถอปฏบตตอ ๆมา พธศลกาลง46 กเชนเดยวกบพธศลศกดสทธอนๆ ทปรบปรง หลงจากสงคายนาวาตกนท 2 ทปกตประกอบในระหวางพธบชามสซา หลงภาควจนพธกรรม ผ รบศลกาลงมายนอยเฉพาะหนามขนายก (Bishop) โดยการนา หรอเบกตวของบาทหลวง (Priest) เจาอาวาสหรอคนอนทมสวนเกยวของในการสอนอบรม (อาจเปนบาทหลวง (Priest) อนบาทหลวง (Decon) หรอครสอนคาสอนกได) ถาผ รบศลกาลงเปนเดก บดามารดาหรอพอแมทนหวเปนผ นาเขามา มการเรยกชอ ผ รบศลกาลงเปนรายตว (ยกเวน ถามจานวนมากเกนไป) ตอจากนน มขนายก ( Bishop )จะเทศนเตอนใจ โดยหยบยกขอความ จากบทอานใน พระคมภร (Bible) มาอธบาย และทาใหผ รบศลกาลงตลอดจนทกคนไดเขาใจทราบ 43 สาหรบประเทศไทย ไมนยมตาแหนงตางๆ มากมายเชนน ปกตวดหนงๆ กมเพยงตาแหนง เจาอาวาส และคณพอปลด ( อาจจะมปลดท1, ท 2... ) 44 ( กจ. 8:14-17 ) 45 ( กจ. 2:1-4 ) 46 Pontificale Romanum ex decreto… Pauli PP.VI promulgatum: Ordo Confirmationis.Ed. Typica, Typis Polyglottis Vaticanis 1971 “จารตศลกาลง” ,คณะกรรมการพธกรรม แหงประเทศไทย, กรงเทพฯ พ.ศ.2516

DPU

98

ซงถงธรรมลกของศลน หรอเทศนจากขอความตวอยางมใหไวในหนงสอพธเอง (เลข 22) ตอจากนนเปนการเชอเชญใหละทงปศาจและยนยนศรทธาซงเปนการรอฟนคามนสญญาศลลางบาป... ทเกยวกบพระจตได วาดงน “ลกเชอถงพระจตเจาผบนดาลชวต และในวนนเสดจมาถงลกอยาง นาอศจรรย ทางศลกาลงเหมอนทไดเสดจมาถงพวกอครสาวกทกรงเยรซาเลมหรอ” - “ลกเชอ” หลงบทสรปประกาศยนยนศรทธา มขนายก (Bishop) กลาวเชญชวน สตบรษใหภาวนาอทศแกผ รบศลกาลง ตอจากนนทานพรอมกบบาทหลวง (Priest) ผชวยทกคน47 ปกมอเหนอผ รบศลกาลง แตมขนายก (Bishop) ผ เดยวภาวนาบทอญเชญพระจตเสดจลงมา ตอจากนน เปนพธสาคญของศลศกดสทธ คอการเจมผ รบศลกาลงดวยนามนครสมา โดยใช ปลายนวหวแมมอขวาจมนามน ครสมาทาเครองหมายไมกางเขนบนหนาผากผ รบศล ซงในเวลาเดยวกนหนงสอพธกลาววาเปนการปกมอในตวดวย48 มขนายก (Bishop) ตบแกมเบาๆ พลางกลาววา “ขอลกจงมสนตสข” สวนผ รบศลตอบวา “ขอทานจงมดวยเทอญ” ขณะทาพธเจม พรอมกบปกมอดงกลาว พอแมทนหวจะวางมอขวาบนบาผ รบศลตอไปเปนบทภาวนาเพอมวลชน49 และดาเนนพธมสซาตอไปจนจบ ขอความสาคญในพระคมภร (Bible) ทบงช เกยวเนอง สมพนธ กบศลศกดสทธประการนคอ

- “บรรดาอครสาวกทกรงเยรซาเลม สงเปโตรและยอหนไปหาชาวสะมาเรย

เมอทราบวา เขาไดรบพระวาจาของพระเจาแลว เมอเปโตรและยอหนไปถง ไดอธษฐานภาวนา

สาหรบ ชาวสะเรยเหลานน เพอใหไดรบพระจตเจา เพราะยงไมมผ ใดรบองคพระผ เปนเจาเทานน 47 การใหบาทหลวงทชวยในพธ ปกมอพรอมกบมขนายกนนเปนเรองใหมไมเคยมมากอน 48 ดสมณกฤษฎกา ( Constitutio Apostolica ) วาดวยพธศลกาลง ระบวา “ศลกาลงกระทาโดย การเจมนามนครสมาบนหนาผาก ซงทาโดยมอทกาง พรอมกบกลาววาจา ‘....จงรบเครองหมาย พระจตเจา ซงพระบดาประทานให’ ( SACRAMENTUM CONFIRMATIONIS CONFERTUR UNTIONEM CHRISMATIS IN FRONTE , QUE FIT MANUS IMPOSTIONE, ATQUE PER VERBA: “ACCIPE SIGNACULUM DONI SPIRITUS SANCTI” ( p 14 )สมณกฤษฎกาฉบบน ยงกลาววา การปกมอพรอมกบคาภาวนากอนหนานน แมมใชสวนสาคญยงกวาของศลศกดสทธ แตกมความสาคญเพอทาใหพธครบถวน และทาใหเขาใจความหมายของศลศกดสทธมากขน 49 ซงนบวาผดแผกกบแบบแผนในพธศกดสทธอนๆ เพราะปกตบทภาวนาเพอมวลชนนจะกระทากอนภาคสาคญของศลศกดสทธ ไมใชกระทาภายหลง

DPU

99

เปโตรและยอหน จงไดปกมอเหนอเขาทงหลาย และเขาเหลานนกไดรบพระจตเจา” (กจ. 8:14-17,

9:17-19, 10:5, 19:5; ทต. 3:4-8)

ศลกาลง (กจ. 8: 14-17) มสญลกษณภายนอกของการใชสอในพธกรรมคอ

การปกมอเหนอผ รบ / การเจมนามนครสมา / คาภาวนา

นยตรง การมอบอานาจ หนาท กาลงในการทาหนาทของศลฯทไดรบ

นยแฝง การมอบพระจตเจาพรอมทงพระคณพเศษ 7 ประการ สรป

1. ศลกาลงทาใหพระหรรษทานแหงศลลางบาปสมบรณ เปนศลศกดสทธทประทาน

พระจตเจา เพอใหเราหยงรากลกลงในการเปนบตรพระเจายงขน ทาใหเรารวมเขากบพระครสตเจาได

อยางมนคงยงขน ทาใหความสมพนธของเรากบพระสาสนจกรเขาแขงยงขน เชอมโยงเรา

ไวกบภารกจของพระองคและชวยใหเราเปนพยานความเชอครสตชนดวยวาจาและกจการ

2. ศลกาลงประทบตราฝายจตทลบลางไมออกลงในวญญาณครสตชน เหมอน

ศลลางบาป เพราะฉะนน จงรบศลศกดสทธไดเพยงครงเดยวในชวตเทานน

3. ผสมครรบศลกาลงซงบรรลคดหาเหตผลได ตองประกาศความเชอ อยใน

สถานภาพพระหรรษทาน มความตงใจทจะรบศลศกดสทธนและเตรยมทจะรบบทบาทเขาเปนสาวก

และเปนประจกษพยานถงพระครสตเจาทงในชมชนพระศาสนจกร และความรบผดชอบฝายโลก

1.5 ศลบวช

ศลบวช หรอศลอนกรม คอ ศลศกดสทธ ซงบวชเสกบคคลใหเปนบาทหลวง (Priest) และมอบอานาจพรอมดวยพระหรรษทานแกทาน เพอจะไดทาหนาทศกดสทธโดยด โดยม การอภเษก ทมองเหนภายนอกคอ การปกมอเหนอผ รบการอภเษก และกลาวคาอภเษกวา “บดนโปรดหลงพลงจากพระองค คอพระจตผทรงศกดานภาพนมายงผ เลอกสรรของพระองค พระจต ซงพระองคไดโปรดประทานใหแกพระบตรเยซครสตเจา พระจตซงพระบตรเองไดประทาน แกบรรดาอครสาวก ผสรางพระศาสนจกร ณ ทตางๆ เพอสรรเสรญถวายเกยรตแดพระนามของ พระองคโดยไมหยดหยอน” การบวชเปนบาทหลวง (Priest) ถอเปนพระหรรษทานพเศษ เพราะวาบาทหลวง (Priest) ไดดาเนนชวตเลยนแบบพระเยซครสตเจาทงครบ เพอสรมงคลของพระเปนเจา และเพอความรอดของวญญาณ

DPU

100 หนาทของบาทหลวง (Priest) กคอการอภบาลสตบรษ บนดาลความศกดสทธ ใหกบประชากร เชน การถวายบชามสซา โปรดศลศกดสทธ สวดภาวนา นอกจากนนยงมหนาท เปนประกาศก ประกาศพระวาจาของพระเปนเจา สอนคาสอน 1.5.1 ประวตและทมา ระหวาง 3 ป พระเยซเจาทรงอบรมอครสาวก เมอทรงตงศลมหาสนทแลว กทรงมอบอาชญาสทธขงพระองคแกเขาดวย ตอมาหลงจากเสดจกลบคนพระชนมชพ พระองคทรงมอบหมายใหอครสาวกมอานาจยกบาปได และพระองคยงตรสกบบรรดาอครสาวกวา “เราจะอยกบทานจนสนพภพ” 50 “เจาทงหลายจงออกไปทวโลก ประกาศขาวประเสรฐแกชาวโลกทกคน ผใดเชอและรบบพตสมาแลวกจะรอด แตผใดไมเชอจะตองถกปรบโทษ มคนเชอทไหน หมายสาคญเหลานจะบงเกดขนทน น คอเราเขาจะขบผออกในนามของเรา เขาจะพดภาษาแปลกๆ เขาจะจบงได ถาเขากนยาพษอยางใด จะไมเปนอนตรายแกเขา และเขาวางมอบนคนไข คนปวย แลวเขาเหลานนกจะหายจากโรค” 51 1.5.2 สมยแรกเรม ซงการสบทอดไดทามาตงแตสมยบรรดาอครสาวก โดยการเลอกและรปแบบทแสดงใหเหนกคอ การปกมอ “ดงนนอครสาวกไดแตงตงมขนายก (Bishop) และบาทหลวง (Priest) เพอสบตาแหนงแทนตอๆ มาการแตงตงครงแรกคอ ตงมทธอสแทนยดาส ผทรยศ” 52 1.5.3 การถอปฏบตตอๆ มา เราสามารถแบงการบวชออกเปน 3 ขนดวยกนคอ 1. มขนายก (Bishop) 2. บาทหลวง (Priest) 3. อนบาทหลวง (Decon)

50 ( มธ. 26:20 ) 51 ( มก. 16: 15-18 ) 52 ( กจ. 1:26 )

DPU

101

พธบวชมขนายก ( Bishop ) สมยดงเดม จากหนงสอพธบวชใน Traditio Apostolica ของ Hippolytus53 ทาใหเราพอทราบไดบางวาการบวชสมยดงเดม ในครสตศตวรรษท 3 เปนไปอยางไร เพราะมการบรรยายพธการตางๆ ไว กลาวคอ การบวชมขนายก (Bishop) นนกระทาเมอทานผนนไดรบเลอกจากประชาคมทงหมด พธกระทากนในวนอาทตยโดยมประชาสตบรษ, บาทหลวง (Priest) และมขนายก (Bishop) ใกลเคยงมารวมพธโดยพรอมเพรยงกน บรรดามขนายก (Bishop) เรมปกมอเหนอศรษะผ รบเลอก โดย “ทกคนสารวมเงยบ ภาวนาใน (หว) ใจ เพอขอพระจตเสดจลงมา” ครนแลวมขนายก (Bishop) ทานหนง “ซงไดรบการขอรองจากทกคน” กลาวบทภาวนาอวยพรอภเษก “พรอมกบปกมอ เหนอศรษะทานผนนทเปนมขนายก (Bishop แลว ”ในคาภาวนานน มการขอพระผ เปนเจา ไดโปรดประทานพระจตมายงผ รบเลอก เหมอนดงทไดประทานแกบรรดาอครสาวกโดยทาง พระครสตเจา ตอจากนน กแจงใหมขนายก (Bishop) ใหมทราบถงหนาทตางๆ ของพรมขนายก (Bishop) ซงไดแกการ “เลยงดฝงแกะศกดสทธ, ปฏบตหนาทสงฆสงสดโดยรบใชพระเจาทงกลางวนกลางคน, ขอสมาโทษและถวายเครองบชาของพระศาสนจกรศกดสทธ, อภยบาป, แตงตงหนาท การงานตางๆ , แกปญหาตางๆ, ใชอานาจตามทบรรดาอครสาวกไดรบมา” และสดทายขอให มขนายก (Bishop) ใหม “เปนทพอพระทยของพระเจาดวยความมใจออนหวานและบรสทธในการถวายเครองหอมแดพระองค” หลงจากคาภาวนาบทน มขนายก (Bishop) ใหมไดรบการสวมกอด (แสดงความรกความยนด) และการคานบจากทประชมทงหมดแลวนน อนบาทหลวง (Decon) นาเครองบชา” ซงทานปกมอเครองบชาพรอมกบคณะสงฆทงหมด และกลาวคาภาวนา เสกศลมหาสนท” นนคอ หลงพธบวช มพธถวายบชามสซาตอเนองกนไปจนจบพธ

พธบวชบาทหลวง (Priest) สมยดงเดม

สาหรบพธบวชบาทหลวง (Priest) หนงสอ Traditio Apostolica ของ Hippolytus54 บรรยายวา ประกอบดวยการปกมอเหนอศรษะผ รบเลอกจากมขนายก (Bishop) “โดยบาทหลวง (Priest) อนๆ กถกตวทาน (ผน น) ดวนกรยาการเชนเดยวกน” และมคาภาวนาของ มขนายก (Bishop) ขอพระผ เปนเจาประทาน “พระจตแหงพระหรรษทานและความคดอานสขม” (Spiritum gratiae et consilii) แหงความเปนบาทหลวง (Priest) “เพอทาน (ผน) จะชวย 53 Hippolytus, La tradition apostoliqie, 2 ed.B.Botte,Munster,Aschendorff 1963 ,2-3 pp.4-11 54 ด Hippolytus, La tradition apostoliqie 7, op. cit. pp. 20-22

DPU

102

ปกครองประชากรดวยใจบรสทธ ดงทพระองค ไดทรงทาเชนเดยวกบประชากรทเลอกสรรของ พระองค และททรงสงใหโมเสสเลอกบรรดา ผอาวโส (presbyteros)55 บทภาวนาบทน คลายกบ บทภาวนาสาหรบบวชมขนายก (Bishop) แสดงใหเหนวา บาทหลวง (Priest) มสวนรวมในหนาทของ มขนายก (Bishop) เชนกน บทภาวนาลงทายดวยการสวดอทศแก คณะสงฆทงมวล “เพอทาน จะรกษาชวตหนาทแหงพระหรรษทาน และเปนผเหมาะสมในการรบใชพระดวยความเชอและมใจเรยบงาย” พธบวชอนบาทหลวง (Decon) สมยดงเดม ตามคาบรรยายพธบวชอนบาทหลวง (Decon) ของ Hippolytus กลาววา อนบาทหลวง (Decon) จะตองไดรบเลอกจากประชาสตบรษ (เชนเดยวกบมขนายก (ishop) และบาทหลวง (Priest)) ในพธ “มขนายก (Bishop) เทานน ทปกมอเหนอศรษะทาน (ผน น) เพราะ อนบาทหลวง (Decon) ไมไดบวชเพอบาทหลวง (Priest) แตเพอรบใชในงานศาสนบรการ (ministerium) ของมขนายก (Bishop) ตามททานจะสงการ ความจรง ทานเองไมอยในกลมทปรกษาของคณะสงฆ แตดาเนนการและแจงใหมขนายก (Bishop) ทราบ ในสงทเหนวาจาเปน ทตองทราบ...”56 ในคาภาวนาอภเษกของมขนายก (Bishop) ในพธบวชอนบาทหลวง (Decon) ไดรองขอพระจตโปรดพระหรรษทานและความกระตอรอรนแกทานผนนเพอรบใช พระศาสนจกร และนาของถวายมายงโตะศกดสทธหรอพระแทนบชา 1.5.4 สมยปจจบน พงสงเกตวา พธบวชทปรบปรงในปจจบน ไดแสดงใหเหนวาการบวช ทง 3 ขนนน มสงคลายกนอย 3 ประการคอ 1. การปกมอเหนอผ รบการเลอก

2. คาภาวนาอภเษก

55 คอผซงทาหนาท “บาทหลวง” ในสมยตอมา 56 ในพธบวชอนบาทหลวง ( Decon )ปจจบนนเทานน ทบงวาอนบาทหลวง ( Decon )เปนศาสนบรกรของบาทหลวง ซงนบวาเปน “ววฒนาการ” ทางดาน เทววทยาในดานน

DPU

103

3. พธปลกยอยอนๆ ประกอบ เชน การเจมนามนศกดสทธ, การมอบ เครองหมายบอกตาแหนงหนาท ทาใหเราเขาใจวาการบวชทง 3 ขนน เปนศลศกดสทธหนงเดยวอยางแทจรง57 ขอความสาคญในพระคมภร (Bible) ทบงช เกยวเนอง สมพนธกบศลศกดสทธประการน คอ - นกบญเปาโล กลาวกบทโมธศษยของทานวา “ขาพเจาจงเตอนความจาทาน เพอ ปลกพระพรของพระเจาใหเปนไฟทรงโรจนขนอก พระพรนทานไดรบมาโดยการปกมอของขาพเจา (2ทธ.1:6) - “ถาใครใฝฝนจะปกครองดแลเขา กปรารถนากจการทดงาม” ( 1ทธ.3:1) - ทานกลาวกบทตสวา “ขาพเจาปลอยทานไวทเกาะครต เพอใหทานจดการเรอง ทยงคางใหเรยบรอย และเพอแตงตงกลมผอาวโสปกครองกลมครสตชนทกๆ เมองตามวธการทขาพเจาไดบอกไว (ทต. 1:5) - เรองการเปนขนท (มธ.19:3-12 ; มก. 10:2-12) ศลบวช (มก. 16: 15-18)) มสญลกษณภายนอกของการใชสอในพธกรรมคอ การปกมอ / การเจมนามนครสมา / คาภาวนา นยตรง การมอบอานาจหนาท กาลงในการทาหนาทของศลฯ ทไดนบ นยแฝง การมอบพระคณและหนาทสงฆของพระเจา สรป 1. พระศาสนจกรทงมวลเปนประชากรสงฆ สตบรษทงปวงมสวนสงฆภาพของ พระครสตเจาอนเนองมาจากศลลางบาป การมสวนรวมนนเรยกกนวา “สงฆภาพทวไปของบรรดา ผ มความเชอ” ยงมการ มสวนรวมกบภารกจของพระครสตเจาอกบนพนฐานและการบรการรบใช เปนการมสวนรวมของศาสนบรกรทโปรดใหโดยศลบวช ซงมหนาทคอ ใหบรการในนาม พระครสตเจาทามกลางชมชน

57 ในหนงสอพธบวช ( Pontificale Romanum…. ฉบบ ค.ศ.1968 ) ไดวางลาดบพธบวชดงน อนบาทหลวง ( Decon ) - บาทหลวง ( Priest ) – มขนายก ( Bishop ) เนองจากสภาสงคายนาวาตกนท 2 ไดรอฟนความเปนประธานของมขนายก ( Bishop ) ขนมาใหม เราจงเหนควรศกษาพธบวชตามความสาคญจากมากไปนอย คอ พธบวชมขนายก ( Bishop ) – บาทหลวง ( Priest ) – อนบาทหลวง ( Decon ) ตามลาดบ

DPU

104

2. สงฆภาพดานศาสนบรกรนน แตกตางในสาระสาคญกบสงฆภาพทวไปของบรรดา ผ มความเชอ เนองจากวาใหอานาจศกดสทธเพอรบใชบรการผ มความเชอ ศาสนบรกรทไดรบแตงตงนนปฏบตการใหบรการแกประชากรของพระเจา โดยทางการสงสอน ถวายเครองบชา พระเจา และปกครองอภบาล 3. มขนายก (Bishop) ไดรบความครบครนแหงศลบวชอยางสมบรณ เขาในคณะ มขนายก (Bishop) และทาใหทานเปนประมขทแลเหนประจกษ ของพระศาสนจกรทองถนซงไดมอบหมายไวกบทาน มขนายก (Bishop) ในฐานะผ สบตาแหนงตอจากอครสาวก มสวนในการรบผดชอบการแพรธรรมคารวกจของพระศาสนจกร ทงมวลภายใหการบงคบบญชาของพระสนตะปาปา ผสบตาแหนงตอจากนกบญเปโตร 4. พระศาสนจกรโปรดศลบวชใหกบผชายทรบศลลางบาปแลวเทานน ซงเจตคตสาหรบการปฏบตศาสนบรการนนไดเปนทยอมรบอยางเหมาะสม ศลนเปนอานาจของพระศาสนจกรทจะรบผดชอบ และสทธทจะเรยกใครกไดมารบศลบวชน

1.6 ศลสมรส ศลสมรสหรอศลกลาว คอ ศลศกดสทธ ซงรวมชายหญงสองคนตอหนา พระเปนเจา เพอจะไดสรางครอบครวครสตงค เปนศลศกดสทธททาใหการแตงงานของชายหญง ทเปนคาทอลก โดยการแสดงความสมครใจของคแตงงาน ทจะใชชวตในฐานะสามภรรยากน จนตลอดชวต ตอหนาพระสาสนจกรจกรและชมนมครสตชน โดยการจบมอขวาของกน และกนแลว แสดงความสมครใจตอหนาศาสนบรกรของพระศาสนจกร กลาววา “ขาพเจา…..ขอรบคณ……….เปน (สาม/ภรรยา) และขอสญญาวาจะถอซอสตยตอคณ ทงในยามทกขและยามสข ทงในเวลาสบายด และปวยไข และจะรกยกยองใหเกยรตคณจนกวาชวตจะหาไม เดชะพระนามพระบดา และพระบตร และพระจต” ทาใหคแตงงานเปนหนงเดยวกนดวยสายสมพนธแหงความรก ไดรบพระคณในการดาเนนชวตครอบครว

1.6.1 ประวตและทมา พระเยซเจาทรงตงศลสมรสขน เมอครงเสดจไปรวมงานแตงงานทเมอง คานา58 และอกครงหนงตามคาบอกเลาของทานนกบญมทธววา “วนหนงขณะทพระเยซเจากาลงเทศนา ในทามกลางฝงชน มพวกฟารสเขามาทลถามพระองคหวงจะจบผดวา ‘สามจะหยา

58 ( ยน. 2:2-12 )

DPU

105 กบภรรยาเพราะเหตใดๆกตามไดหรอไม?’ พระเยซเจาตรสตอบวา ‘บรษจะละจากบดามารดา ไปผกพนกบภรรยาของตน และทงสองจะกลายเปนเลอดเนอเดยวกน ดงนกไมเปนสองคนอกแลว

แตกลายเปนคนเดยวเทานน มนษยไมมสทธแยกสงทพระเจาทรงรวมไว’ พระเยซเจาทรงเสรมวา ‘ใครๆท หยากบภรรยาแลวไปแตงงานใหม กทาผดประเวณ และผใดแตงงานกบหญงทถกหยา กทาผดประเวณเหมอนกน” 59

1.6.2 สมยแรกเรม งานแตงงานของสงคมทไมใชครสตศาสนกชน ในบทนไมสามารถจะกลาวถงประวตความเปนมาโดยละเอยดได เหตวาสงคม แตละหมเหลา, ศาสนพธกรรม, ตางมประวตความเปนมาทแตกตางกนไปตามยคสมย สภาพทองท และสภาพการณของวฒนธรรมและศาสนา ในทน จะพยายามกลาวถงววฒนาการ ทสาคญอยางกวางๆ รวมกนไปเทานน กลาวตามหลกมานษยวทยาแลว มนษยเปน ”สตวสงคม” ทขนแกหลายๆ อยางดวยกน กลาวคอ วงศตระกล, การเกยวพนระหวางชายหญง, อาย, ตลอดจนความเปนอยของ แตละบคคลดวย ธรรมชาตของมนษยมกตอสกนระหวางเผาพนธกลมหนงกบอกกลมหนง และ เผาพนธกลมหนงๆ เกดขนไดเพราะมนษยม “จตสานกวาเปนเชอชาตสายเดยวกน” เหตวามนษย ทกคนอยากจะรวมพวกพองเปนหนงเดยวกบผ ทคลายตน ไมวาทางเชอสาย, ภาษา, วฒนธรรม และไมคบคาสมาคมกบ “คนแปลกหนา” ดวยแนวโนมดงนสงคมทกประเภทจงเกดมพนอง รวมสกลเดยว (clans) เผา (tribes) , ชาต และแมกระทงคณะนกบวช และศาสนา แกนของสงคมมนษยทงหลายนน อยทครอบครวและสวนประกอบอนเปนรากฐาน สาคญของชวตนน กคอความแตกตางของเพศทงสองนนเอง มนษยคอการรวมกน ระหวางชายและหญง “พระเจาสรางมนษย...ชายและหญงพระองคทรงสรางมา” (ปฐก. 1:27) ...” คนผ น”(เอวา) ... เปนกระดกของกระดกของขา (อาดม) และเนอจากเนอของขา... ดงนน ผชายจงละบดามารดามาอยกนกบภรยาของตน และเขาทงสองกลายเปนเนอเดยว (= เชอสายวงศตระกล, พนอง) (ปฐก. 2:23-24) บรษและสตรซงตกลงปลงใจรกใครกน จงสรางครอบครวใหม แลวบงเกดลกหลานสบตระกลของตน ทางมานษยวทยาเชนกน ไดชใหเหนถงความจรงวาการแตงงานเปนสงทมปรากฏทวไปทกแหงหนและเสมอไป ประวตศาสตรชใหเหนวาการแตงงานมหลายแบบหลายวธ แตกลาวโดยสรปรวมๆ แลว การแตงงานเปนการรวมเปนหนงเดยวของ 2 เพศ ทเมอเกดบตร จากมารดาแลว กเปนททราบจากคนทวไปวาเปนบตรทถกตองตามกฎหมายของบดา การแตงงาน 59 ( มธ. 18:3-9 )

DPU

106 เปนการฉลองเสมอ แมวาจะเปนไปอยางเรยบๆ ในชนบางหมเหลากตาม จากประวตศาสตร เราเหนวาในงาน แตงงานยอประกอบดวยพธรตรองและสญลกษณมากมาย 1.6.3 การถอปฏบตตอๆ มา ระยะครสตศตวรรษท 3 หรอตนครสตศตวรรษท 4 เราไมพบหลกฐาน ทแสดงวา มการแตงงานอยางเปนพธรตองในโบสถ60 นกประวตศาสตรลงความเหนวา ครสตศาสนกชน ตางถอธรรมเนยมการแตงงานตามขนบธรรมเนยมของทองถน61 หลกฐานทสาคญเขยนโดย Tertulian ในงานเขยนชอ Ad uxorem 2, 8. ทวา “ unde suffucuamus ad enarrandum felicitaitem eius matrimonii quod ecclesia conciliat et confirmat oblatio et obsignat benebictio , angeli renuntiat, Pater rato habet.” ควรตความหมายจากหลกฐานนวา เปนการแสดงใหเหนถงสภาพการณในเวลานนวา ใน ครสตศตวรรษแรกๆ ครสตศาสนกชนคงไมไดเลอกแตงงานกบครสตศาสนกชนดวยกนเทานน อยางในกรณทพดถงใน Ad uxorem เปนการพดถงการแตงงานของสตรทเปนครสตงค กบคนตางศาสนาวา การแตงงานจะตองเปนการแตงงานของสงคมพระครสตเจาแทนพระ Juno Pronuba:”quod ecclesia conciliat” “quod confirmat oblatio”:เปนการแตงงานซงยนยน โดยบชามสซา แทนทการบชา พระอน ; ”quod obsignat benedictio” : เปนการแตงงาน ซงประทบตรารบรองโดยการอวยพร (ของสงคมครสตชน) ; “quod angeli renuntiat” : เปน การแตงงานซงเทพสวรรคปาวประกาศ; ”quod Pater rato habet” : ซงพระบดาอนมต อาจสรป ไดวาในกรณน Tertullian ไมไดตงใจหมายถงการแตงงานทโบสถโดยมพธสงฆ แตหมายถง การแตงงานแบบธรรมเนยมโรมน ทนามาใชใน แวดวงครสตชน แตยนยน (confirm) ในขนสดทายเมอแตงงานแลว ไมใชดวยพธถวายเครองบชาแดพระ Lares (พระภมเจาทประจาบาน) แตดวยพธบชามสซาทบานหรอทโบสถ ครสตศาสนกชนในครสตศตวรรษแรกๆ (สวนมากเปนทาสหรอคนจน) ถอประเพณหมนและแตงงานแบบในถนนนๆ (สวนมากกบคนตางศาสนา)62 โดยรวมถวายบชามสซาแทนซงมกกระทาทบานตามธรรมเนยมแตงงานสมยนน ซงมขนายก (Bishop) และบาทหลวง

60 ทเรยกกนในภาษาองกฤษวา a Ministerial Rcclesiastical Liturgy of Matrimony 61 ดตวอยาง Tertullian ( ประมาณ ค.ศ.155-220 ) พดถงแหวนใน De Idololatria, บทท 16 และใน Apologeticum 6,4: พดถงการใชผาคลมศรษะเจาสาว และการสญญาแตงงาน การจบของ คบาวสาวและการสงมอขวา ใน De Oratione 22 นอกจากนนยงพดถงประเพณอนๆ เชน การหมน เปนตน

DPU

107

(Priest) ไมไดคดคานหรอตอตานประเพณแตงงานทบาน หรอ “พธของครอบครว” (Family Marriage) แตอยางใด เพยงแตสงสอนวา จะตองถอการแตงงานนนมความสมพนธกบ พระครสตเจาแทนพระเจาอน (พระภมเจาทประจาบาน – Lares) ตามทพวกโรมนถอกน ตงแตครสตศตวรรษท 4 เปนตนมา ประวตศาสตรไดชใหเหนวา การแตงงานแบบทบาน หรอ “พธของครอบครว” (Family Marriage) ของครสตศาสนกชนนน ไดคอยๆ กลายมาเปนการแตงงานทโบสถ หรอ “พธของวด” (Church Marriage) มากขน ทงน มเหตทเปนไปตามววฒนาการของสงคมวด หรอศาสนจกรในยโรปตะวนตกดวย บรรดามขนายก (Bishop) และบาทหลวง (Priest) ไดใสใจและกวดขน ในเรองพนธะตามหนาทหรอความสตยซอตอกนและความสมครใจ (Consent) ของคบาวสาว ในพธแตงงานเปนพเศษ ทงนเพอเหนแกคนจนและทาสเปนสวนใหญ ซงในเวลานนยงไมไดรบสทธ ทางกฎหมายและอยในสภาพทถกกดข63 พระศาสนจกรใหถอวาการแตงงานเปนการกระทาทให ผลทางกฎหมายและสทธแกทกๆ คน ไมวาไพรผด การเนนถงสทธทางกฎหมายผวเมย และ การยนยอมนตองกระทาอยางเปดเผย ม ญาตพนองเปนพยาน มการลงทะเบยน การสญญา การใหสนสอดของหมน ตลอดจนมพธรตรอง ในพธกรรม เชนการแหแหนการสงตวเจาสาว การสวมแหวน การจบมอใหสญญา ฯลฯ บทภาวนาตางๆ ในพธเองกเนนสอนในเรอง ความสมครใจ คามนสญญา ความซอสตยตอกน หนาทของสามภรรยาเปนสาคญ เวลาลวงเลยมา เมอยโรปกลายเปน “ชาตครสตชน” ไปแลว รฐเองกประสงคใหมทะเบยนคสมรสไวเปนหลกฐาน เพอคมครองชวตคสามภรรยา และปองกนการมชและโสเภณ บาทหลวง (Priest) ตามโบสถตางๆ จงไดรบมอบหมายจากรบใหจดทะเบยนไวเปนหลกฐาน ไมใชเพราะเปนความสะดวกสาหรบรฐเทานน แตเพราะวาพวกพระเทานนทรจกเขยนอาน64 จากสาเหตหลายประการ รวมทงความสะดวกดวย การแตงงานซงนบแต บดนนไป จะตองมบาทหลวง (Priest) อยรวมดวยในฐานะเปนพยานสาคญ ไดเรมงานพธทซมหนาประตโบสถ (Vestibule) หรอหนาโบสถเองการแตงงานยงคงมรปแบบแตงงานทบาน หรอ “พธของ

62 ตอมาจงเปนการแตงงานระหวางครสตชนดวยกนโดยเฉพาะเทานน ( สวนหนงมาจากความรสกทางมานษยวทยาวา มนษยตองการสมพนธกบผ ทเหมอนตน ในกรณนคอครสตชนกบครสตชน ดวยกน 63 เพอลดการม นาง ( หรอ นาย ) บาเรอ ทเปนทาสหรอยากจนทพวกผ ดมเงนทงชายหญงมกประพฤตกน 64 ฉะนนภาษาฝรง clerks ทแปลวาเสมยน ( คอผ รหนงสอ ) นน เพยนมาจากคาวา Clergy ซงแปลวาพระ

DPU

108 ครอบครว” อย แมวาจะไมจดงานทบานแลวกตาม บาทหลวง (Priest) เปนเพยงพยานสาคญ ทลงทะเบยนการแตงงานและอวยพรคบาวสาวเทานน พธอนๆ เชนการสวมแหวน การใหสนสอด ของหมน การสงตวเจาสาวเทานน ฯลฯ เปนหนาทของสมาชกในครอบครวตามประเพณ

ของแตละทองท บาทหลวง (Priest) เพยงแต เฝาดและเปนพยาน จนกระทงมาในครสตศตวรรษ ท 11 หรอ 12 เทานน ทบาทหลวง (Priest) เรม “ประกอบ” หนาทตางๆของพธแตงงานเสยเอง แทนสมาชกอนๆ ในครอบครว ประกอบกบการมพธแตงงานในระหวางมสซา ทาใหงานแตงงาน ซงเปน “พธของครอบครว” (Family Marriage) กลายเปน ”พธของวด” หรอพระศาสนจกรไป (Church Marriage) 1.6.4 สมยปจจบน พธสมรสในพระศาสนจกรตงแตไหนแตไรมา มลกษณะเรยบๆ กลาวคอ มการแสดงความสมครใจของคบาวสาว และการมอบตวใหแกกนและกน และพระสาสนจกร ไดนาพธนมากระทาในระหวางพธบชามสซา พธสมรสประกอบหลงภาควจนพธกรรมในมสซา เหมอนกบพธศกดสทธอนๆ บทอานในมสซาศลสมรส มใหเลอกมากมาย นาสงเกตวา บทอานจากพระคมภร (Bible) ภาคพนธสญญาเดมนน สวนมากจะเหมาะสาหรบสตบรษทไดเรยนรพระคมภร (Bible) มาบาง พอสมควร65 1) ในพธสมรสเอง เนนถงความเขาใจในพนธะของการแตงงาน, เสรภาพของการตกลงปลงใจ และการมอบตวแกกนและกน การประกาศการตกลงปลงใจ ตอหนาธารกานลนเองแสดงใหเหนถงความรสกภายในใจของคสมรส และดงนเองจงเปนเครองหมายของศลศกดสทธ66 2) การเสกแหวนและสวมแหวน แหวนซงคบาวสาวสวมใหแกกนและกนในพธนน มกาเนดมาจากพธหมน (sponaslia) ซงกคอแหวนนนเอง ในสมยกลาง “เปนเครองหมายแหงความรกและความซอสตย” ดงทบทเสกแหวนในพธวาไว67

65 ไมเปนการยากทจะหลบตามองเหนปฏกรยาของผ ไมมความรทางพระคมภร ( Bible ) ภาค พนธสญญาเดม เมอไดฟงบทอานทวา “ขาไดยนเสยงของบอดรก...กาลงกระโดดบนภเขา...” 66 ด หนงสอพธสมรส เลข23-26 67 ดหนงสอเลมเดยวกน เลข 27-28

DPU

109 ตอจากนนเปนการสวดบทภาวนาอทศแกมวลชนและภาคอนๆ ของมสซาตามปกต

3) การอวยพรแกคบาวสาว หลงสวดบท “ขาแตพระบดา” เวนไมสวดบท “โปรดเถดพระเจาขา” แตบาทหลวง (Priest) เชญชวนสตบรษภาวนาขอพระผ เปนเจาไดโปรดอวยพระพรแกคบาวสาว บทภาวนานมใหเลอกถง 3 บท (บทแรกเปนบทเดม ซงมาจากหนงสอพธกรรมสมยโบราณ (Sacramentarium) สวน 2 บทหลงทแตงขนใหมนน ใชภาษาททกคนเขาใจ – มการวอนขอให เจาสาวเปนภรรยาและมารดาทด และใหเจาบาวเปนสามทซอสตยตอภรรยา และเปนบดาทด)68 4) การอวยพรกอนจบพธ ตอนปลายมสซา กอนจะอวยพรแกสตบรษ บาทหลวง (Priest) อวยพร เจาบาวเจาสาว อกครงหนง 69 ขอความสาคญในพระคมภร (Bible) ทบงช เกยวเนอง สมพนธกบศลศกดสทธประการนคอ - นกบญเปาโลกลาววา “สามจงรกภรรยา ดงทพระครสตเจาทรงรกพระศาสนจกร และทรงพลพระองคเพอพระศาสนจกร ธรรมลาลกประการนยงใหญนก ขาพเจาหมายถง พระครสตเจากบพระศาสนจกร” (อฟ. 5:25,32) - คาถามเกยวกบการหยาราง (มธ. 19:3-12) ศลสมรส (มธ. 19: 3-12)) มสญลกษณภายนอกของการใชสอในพธกรรมคอ การแลกเปลยน

ความสมครใจของคสมรส ตอหนาศาสนบรกร และพยาน / คากลาว นยตรง แสดงเจตนาของการใชชวตรวมกนของคสมรส ขอผแทนพระและมนษย

เปนพยาน นยแฝง การขอรบพระพรแหงการดาเนนชวตค (แบบครอบครวครสตชน) สรป 1. พนธสญญาการแตงงานซงชายและหญงสรางชวต และความรกรวมกน อยางใกลชดระหวางเขาทงสองนน พระผสรางไดตงขนและมอบใหเปนธรรมบญญตเฉพาะ ไดตงขน

68 ดหนงสอเลมเดยวกน เลข 33 และ 120-121 69 ดหนงสอเลมเดยวกน เลข 125-127

DPU

110 ตามธรรมชาตของมน เพอความดของคสามภรรยา เชนเดยวกบการใหกาเนด และใหกาเนด อบรมลกหลาน พระครสตเจาทรงยกการแตงงานระหวางผ รบศลลางบาปไปสศกดศรแหงศลศกดสทธ70

2. ศลสมรสเปนเครองหมายของการผกพนของพระครสตเจา และของพระศาสนจกร ศลน ใหพระหรรษทานแกผบาวสาวใหรกกนดวยความรก ซงพระครสตเจาไดทรงรกพระศาสนจกร ของพระองค พระหรรษทานของศลน ทาใหความรกแบบมนษยของสามภรรยาสมบรณ ทาให ความเปนหนงเดยวกนทไมอาจแยกกนไดของเขามนคง และชาระเขาใหบรสทธในการเดนทาง สชวตถาวร71 3. การแตงงานอยบนพนฐานของความสมครใจ กลาวคอ อยบนนาใจทจะมอบตวเองเปน ของขวญแกกนและกนและอยางแนนอน เพอสเปาหมายทจะดาเนนชวต ตามสญญา ทจะดาเนนชวตทซอสตยและบงเกดผล 4. การแตงงานใหมของผหยารางนน ในขณะทคทถกตองตามกฎหมายยงมชวตอย เปนการละเมดแผนการและบญญตของพระเจาทพระครสตเจาไดทรงสงไว เราไมไดแยกเขา ออกจากพระศาสนจกร แตพวกเขาไมสามารถไปรบศลมหาสนทได เขาจะดาเนนชวตครสตชน ของเขา ใหการอบรมศกษาลกๆ ของเขาในความเชอเปนพเศษ

1.7 ศลเจมคนไข ศลเจมคนไข คอ ศลศกดสทธ ซงบรรเทาวญญาณและรางกายของผ ปวยในกรณอนตรายใกลจะตาย ประทานพระคณทงดานรางกายและวญญาณใหเขมแขงขน เพอชวยเหลอ ใหกาลงใจคนปวยใหยอมรบสภาพธรรมชาตของรางกายภายใตความหวงในความเชอวา เมอไดรบ ศลศกดสทธนแลวเขาจะไดรบความบรรเทา โดยบาทหลวงจะเจมนามนเจมคนไข บนหนาผาก ฝามอ ของคนปวยเพอเปนสญลกษณของการใหกาลง และการประทบอยของพระเจา พรอมกบคาภาวนาวา “อาศยการเจมอนศกดสทธน อาศยพระเมตตาอนลนพนของพระองค ขอพระเปนเจาทรงชวยทานดวย พระหรรษทานของพระจต, ขอพระองคทรงชวยทานใหพนบาป อกทงทรงพระกรณาบรรเทาทกข และชวยใหรอด” เปนการประทานพระคณแหงความบรรเทาทางกาย (เพอรกษาความเจบปาย หากเปนทพอพระทยของพระ) และพระคณฝายจตวญญาณ ใหมนคงในพระสญญาแหงชวตนรนดรทมสนตสข กบพระ

70 กฎหมาย 1055 ขอ 1, พระศาสนจกรในโลกสมยใหมน ขอ 48.1 71 DS 1799

DPU

111 ศลเจมคนไขนบรรเทาผ ปวยทงทางรางกายและทางจตใจ บรรเทาทางรางกาย ใหความเจบไขลดนอยลงหรอหายไป บรรเทาทางจตใจ ใหมสภาพทแขงแรงสามารถตอสกบ ปศาจได

1.7.1 ประวตและทมา พระเยซเจาทรงตรสวา “จงตนเฝา เหตวาทานไมรเวลาทพระผ เปนเจา จะเสดจมา รไวเถดวา ถาพอบานรเวลาทขโมยจะมา เขากจะคอยระมดระวงมใหมนเขาบาน

ฉะนน ทานจงเตรยมพรอมไวเสมอ เหตวาความตายจะมาเยยมทานดจดงโจรผ ราย ซงจะมาในเวลาททานไมคาดฝนเลย” 72

1.7.2 สมยแรกเรม แมวาจะมการพดถงศลเจมคนไขอยางคอนขางชดแจง ในจดหมายของ นกบญยากอบ (5:14-16) แตหลงจากนนไมมหลกฐานเกยวกบเรองนอกเลย จนถงตน ครสต ศตวรรษท 3 ในหนงสอ Traditio Apostolica (V) ของ Hippolytus นกบญยากอบเขยนไววา “มใครในพวกทานเจบปวย จงเชญผอาวโส จากกลมครสตชน ใหมาภาวนาเหนอเขา เจมเขาดวยนามนในพระนามของพระผ เปนเจา คาภาวนา ดวยความเชอจะชวยผ ปวยใหรอด และพระผ เปนเจาจะทรงทาใหเขาหายโรค ถาเขาอยในบาป กจะไดรบการอภย (ยก.5:14-16) ตามเนอความในจดหมายนกบญยากอบดงกลาว แสดงวาพธเจมคนไข ในสมยนนมองคประกอบตางๆ ของศลศกดสทธครบถวน กลาวคอมคณะสงฆอยรวมในพธ73 มคาภาวนา, การเจมคนไขดวยนามนศกดสทธ การทาใหคนไข “รอด” และ “หายจากโรค” (ยก.5:15) และ ถาจาเปนกมการอภยบาปแกคนไข

1.7.3 การถอปฏบตตอๆ มา ตามหลกฐานทปรากฏในหนงสอ Traditio Apostolica (V) ของ Hippolytus มการเสกนามนศกดสทธ (หลงบทขอบพระคณ ในมสซา) เพอใหคนเจบปวยใชทาหรอดม ในพธ ศลศกดสทธของ Serapion (Sacramentarium Serapionis) (ราวปลายครสตศตวรรษท 4) กมระบไววา นามนสาหรบเจมคนไขไดรบการเสกแบบเดยวกน 74

72 ( ลก. 12 ) 73 ตงแตสมยแรกๆ ถงครสตศตวรรษท 13 เปนปกตทบาทหลวงจะประกอบพธรวมกนหลายๆ ทาน 74 Sacramentarium Serapionis, XVII, ed. Funk Constitutiones Apostolicae, vol. II, ppp. 178-181

DPU

112 นาสงเกตวา ตงแตครสตศตวรรษท 1-5 มการเจมคนไขอยสองแบบ คอ “แบบสวนตว” ทาโดยคนไขเองหรอญาตพนอง (โดยใชนามนศกดสทธมาทาหรอดม) วธปกต ใชในกรณเจบปวยเลกๆ นอยๆ และตองการรกษาโรคฝายกายเสยมากกวา สวนอกแบบหนง ประกอบการเจมโดยบาทหลวง (Priest) หรอมขนายก (Bishop) ใชในกรณเจบหนก และตองการความชวยเหลอฝายวญญาณดวย ซงแบบนเปนศลศกดสทธอยางไรกด ในระยะแรกๆ ไมมการเหนความแตกตางกนอยางแนชด เพราะคาสอนเกยวกบเรองศลศกดสทธยงไมไดพฒนา ไปไกล

ในสาสนของสมเดจพระสนตะปาปา อนโนเซนตท 1 (สนพระชนม ค.ศ.417) ทมถง Decentius แหง Gubbio, (416) ไดใหอรรถาธบายบทจดหมายของนกบญยากอบและ กลาววาเปนทแนชดวาสตบรษทเจบปวยไดรบการเจมดวยนามนและนามนนนคอนามนครสมา75 นอกนนยงมคาภาวนาเสกนามนใน หนงสอเยลาเซยน (Sacramentarium Gelasianum)76 ในราวครสตศตวรรษท 5 และตอมาในหนงสอพธของมขนายก (Bishop) (PontificaleRomanum, ค.ศ. 1596) ซงมการเปลยนแปลงเพยงเลกนอย ตามหลกฐานและคาสอนเชนน เหนไดวาเปน การเนนถงการ รกษา และเปนการรกษา ตวบคคลทงครบ (totus homo) : รางกาย จตใจ และวญญาณ และนามนทใชทาหรอเจมกเปนสญลกษณหมายถงการรกษาอยแลว ตอมา ในครสตศตวรรษท 10 พธเจมคนไขนไดถกนามาสมพนธ กนอยางใกลชดกบการใชโทษบาป และความตาย ปจจบน พระศาสนจกรไดหวนนาคาสอนใน พธเยลาเซยน ทเนนถงการรกษา ตวบคคลทงครบ ไมวารางกาย จตใจ และวญญาณ มาสอน อกครงหนง ดงทปรากฏในพธเจมคนไขในปจจบน 1.7.4 สมยปจจบน พธเจมคนไข โดยปรกตมสวนประกอบตางๆ ดงตอไปน 1) บาทหลวง ( Priest )ทกทายและถาเหนสมควร เอานาเสกพรมคนไข กบหอง77

75 Denzinger, 17th ed. (1928) ,. No. 99 76 Ed. Mohlberg, no. 382, p.61 นาสงเกตการเรยกนามนทใชเจมคนไขวา “นามนครสมา” อกครงหนง เหมอนในสมยสมเดจพระสนตะปาปาอนโนเซนตท 1 77 ด “พธและอภบาลคนเจบปวย ,คณะกรรมการพธกรรมแหงประเทศไทย ค.ศ. 1984, หนา 19 ( ขอ 64เปนตนไป )

DPU

113 2) คาปราศรยสนๆ ซงรวมถงการทาวความถงขอความในจดหมายนกบญ ยากอบ บทท 5:14-16 3) การสารภาพความผดบาปทวๆ ไป (เชนบทขาพเจาขอสารภาพ...) หรอการสารบาป ของคนไข ถาหากไมไดกระทามากอน 4) บทอานจากพระคมภร (Bible) และเทศนเตอนใจสนๆ ถาสามารถทาได 5) บทราวงวนพระผ เปนเจาสาหรบคนไขและพยาบาลผดแลคนไข 6) การปกมอเหนอศรษะคนไขเงยบๆ

7) การเสกนามนสาหรบเจมคนไข (กรณจาเปน) หรอมฉะนนเปนการภาวนา การภาวนาขอบพระคณแบบพวกยว (“ขอถวายพระพร”) สาหรบ พระเมตตาของพระองค ในการบาบดความเจบปวยของมนษย 8) การเจมนามนแกคนไขบนหนาผากและบนมอทงสอง พรอมกบกลาววา “อาศยการเจมอนศกดสทธน อาศยพระเมตตาอนลนพนของพระองค ขอพระเจาทรงชวยทานดวยพระหรรษทานของพระจต - อาแมน ขอพระองคทรงชวยทานใหพนบาป อกทงทรงกรณาบรรเทาทกข และชวยใหรอด - อาแมน” 9) บทภาวนาของบาทหลวง (Priest บท Collect) ซงมใหเลอก

เหมาะแกสภาพตางๆ ของคนไข, บทขาแตพระบดา และถาคนไขจะรบ ศลมหาสนท กใหรบตอนน จบลงดวยการอวยพรแบบพเศษเฉพาะ พธเจมคนไขปจจบน มโครงสรางตางๆ ของพธศลศกดสทธครบถวน กลาวคอ ภาควจนพธกรรม, คาภาวนา และการประกอบศลศกดสทธเอง พธทงหมดเปนแบบมองไปยง ทตวบคคลมากขนกวาแบบเดม มงไปทคนเจบไขและผดแลพยาบาล และนาสงเกตวาเกอบทกๆ ภาคของพธน เนนถงอานาจแหงการรกษาความเจบปวยตางๆ (ทงรางกาย จตใจ และวญญาณ) อาศยศลศกดสทธน

ขอความสาคญในพระคมภร (Bible) ทบงช เกยวเนอง สมพนธกบศลศกดสทธประการนคอ - “ทานใดเจบปวยจงเชญบรรดาผอาวโสของกลมครสตชนมาใหทานเหลานน อธษฐาน เพอผ ปวยในพระนามขององคพระผ เปนเจา คาอธษฐานภาวนาดวย ความเชอจะชวยผ ปวยใหรอดชวต องคพระผ เปนเจาจะชวยผ ปวยใหลกขนได และ

DPU

114 ถาเขากระทาบาป เขากจะไดรบการอภย” (ยก.5:14-15) - พลงแหงการภาวนา (ยก. 5:13-18 ; ลก. 11:5-13)

ศลเจมคนไข (ยก.5:14-15))มสญลกษณภายนอกของการใชสอในพธกรรมคอ การเจมผ ปวยดวยนามนศกดสทธ / คาภาวนาดวยความเชอ นยตรง การใหกาลงทงทางกาย และจตวญญาณ นยแฝง การใหพระคณพเศษของพระในยามเจบปวย หรออาจอนตรายแหงชวต ใหพระคณการรกษาฝายรางกายดวย หากเปนทพอพระทยของพระเจา

สรป 1. ศลเจมคนปวยมเปาหมายเพอโปรดประทานพระหรรษทานพเศษใหครสตชน ซง ประสบปญหาความลาบากทตดมากบสภาพการเจบหนกและความชราภาพ 2. เวลาทเหมาะสมเพอรบศลเจมคอ เวลาทสตบรษเรมจะพบวาตกอยในภยถงตาย แนนอนเพราะอาการปวยไขหรอชราภาพ 3. ทกครงทครสตชนไดรบโรคภยเจบไขอยางหนก เขาสามารถไดรบศลเจมคนปวย และหลงจากทไดรบศลเจมแลว ปรากฏวาอาการปวยยงไขยงหนกอก กยงรบไดอก 4. พระหรรษทานพเศษของศลเจมคนปวย มดงน - ทาใหผ ปวยเปนหนงเดยวกบพระมหาทรมานของพระครสตเจา เพอผลบญ ของตน และของพระศาสนจกรทงมวล - พละกาลง สนตสขและความกลาหาญ เพอทนทกขทรมานของอาการปวยไข หรอความชราภาพอยาง ครสตชน - การอภยบาป ถาผ ปวยไมสามารถรบศลอภยบาปได - การฟนมสขภาพดดงเดม ถาสงนเปนประโยชนตอความรอดฝายวญญาณ

- การตระเตรยมการผานไปสชวตนรนดร

DPU

115

สวนท 2 ขอมลของการใชเครองหมาย สญญะ ในพธกรรม ในดานของบาทหลวง ในฐานะเปนผเขารหส (Encoder12) มเจตนาอยางไรใน การใชสอดงกลาว พรอมทงความคาดหวงในการสอความหมาย 1. ขอมลของบาทหลวง คนท 1 ปจจบนน บาทหลวงทานนม อาย 51 ป เปนคนฉะเชงเทราโดยกาเนด บดามารดา เปนครสชนเดม ในครอบครวทานมพนองทง 7 คน ตวทานเองเปนคนท 6 และมพนองบางคน เปนนกบวชในครสตศาสนาดวยดวยบดา-มารดา เปนคนมความเชอศรทธาทดมาก จงไดสงใหลกๆ ไดเขาศกษาในโรงเรยนคาทอลก บาทหลวงเองไดเรยนชนประถมทโรงเรยนดาราสมทร ฉะเชงเทรา จากนนกไปศกษาชนมธยมทโรงเรยนอสสมชญ ศรราชา หลงจากนนไดรบการศกษา เพอทจะ เปนนกบวช โดยไปศกษาเกยวกบดานปรชญา / เทวศาสตร ทวทยาลย แสงธรรม สามพราน นครปฐม หลงจากนนคณะนกบวชททานสงกดอยไดสงทานไปศกษาตอท Holy Redeemer Collage, USA และ MA Counseling California, USA เมอกลบมาไดรบใชพระศาสนจกรในฐานะบาทหลวง [Religious Priest] ตงแตนนมาจนถงปจจบนเปนเวลา 23 ป โดยเปนบาทหลวง ทเปนนกพฒนาและมเทคนคในการเทศน ทานจะทาใหสตบรษมความเชอความศรทธาในพระเจา ทานทางานในทหลายๆ แหง เชนทางภาคอสานจงหวดหนองคาย, อดรธาน, ขอนแกน และ ทางกรงเทพฯ กทวดพระมหาไถ ซอยรวมฤด และโรงเรยนนานาชาตรวมฤดวเทศศกษา มนบร คณะน ทานดารงตาแหนงทสาคญในคณะนกบวชของทานเอง เนองจากการททานมประสบการณมากมาย ทานยงมอดมการณ ทจะเปนสงฆทศกดสทธ เพอชวยดวงวญญาณทกดวงใหรอด โดยการใชสอพธกรรมตามทพระศาสนจกรไดกาหนดและสออนๆ ทชวยสนบสนนงานการสอน ของทานตามสภาพแวดลอม และมความตองการทจะใหสตบรษเขาใจความหมายในพธกรรม แตละอยางโดยการนาความหมายเหลานน ไปประยกตใหเขากบการดาเนนชวตในแตละวน แตมความคดทวา สตบรษยงมความเขาใจความหมายในพธกรรมไมเพยงพอ ทปฏบตไปกเพราะ ทาไปตามขนบธรรมเนยมประเพณเทานน และเหนวาพธกรรมแตละอยางดอยแลว สภาพแวดลอมตางๆ มผลตอการใชสอและสามารถสงผลตอฝายจตใจไดดวยดวย เชนบรรยากาศทเงยบสงบ ชวยใหมสมาธ อาคารสถานท(โบสถ)ซงใชประกอบพธกรรมตางๆ ตองสะอาด มระเบยบ งดงาม มสงอานวยความสะดวกตามสมควร รวมทงสถานทตงทสามารถเดนทางมาสะดวก

DPU

116

2. ขอมลของบาทหลวง คนท 2 บาทหลวงทานน อาย 45 ป เปนคนกรงเทพฯ บดา-มารดาเปนครสตชนเดม ครอบครว มสมาชก 12 ทาน บดามารดามความเชอความศรทธามาก และอบรมใหลกๆ มความเชอ ความศรทธาในพระภายในครอบครว มสมาชกบางคนไดอทศตน โดยการบวชเปนนกบวชหญง (ซสเตอร) ดวยเชนกน ทานไดรบการศกษาในชนประถมทโรงเรยนเซนตคาเบรยล, มธยมทโรงเรยนอสสมชญศรราชา, และไดเขาศกษาตอทวทยาลยแสงธรรม โดยจบปรญญาตร ปรชญา/เทวศาสตร ไดรบการอบรมกอนทบวชเปนบาทหลวง ตามลาดบขนตอนของพระศาสนจกร เปนเวลา 9 ป ขณะนทาน ไดทางานในพระศาสนจกรในฐานะบาทหลวงของอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ มาเปนเวลา 18 ป โดยเรมทวดนกบญเปโตร สามพราน, วดคาทอลกในตางจงหวดอก 2-3 แหง รวมทง อาสนวหารอสสมชญ และวดพระมารดานจจานเคราะห ซงในการทางานในแตละท พระศาสนจกร เปนผ กาหนดใหไปนน บาทหลวงไดกระทาดวยความเชอศรทธาในหนาทตอพระศาสนจกรเปน อยางด ทานมอดมการณอนแนวแนทจะรบใชพระ โดยผานทางบคคลรอบขางอยางเตม ความสามารถ แมวาจะมขอบกพรองตามวสยมนษยบางกตาม ทานกพยายามปรบปรงแกไขเสมอ ขณะเดยวกนกไดใชสอพธกรรม ซงเปนสอหลกในการสบทอดความเชอความศรทธาของสตบรษ อยางเตมความสามารถ พรอมทงพยายามอธบาย ชใหเหนความหมายตางๆตามทพระศาสนจกรกาหนดอยางด เพอเสรมสรางความรความเขาใจอนนาไปสความเชอทถกตองและมการดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอแบบครสตชน โดยพยายามอธบายความหมายใหชดเจนตามสภาพ วฒภาวะของสตบรษ วาความหมายของศลศกดสทธหรอพธกรรมมความหมายอยางไร และยงไดพยายามใชสออนๆ ทมอยในสภาวการณ นามาประยกตใชใหเกดประโยชนสงสดเทาทเปนไปได เพอประโยชนของบรรดาสตบรษทไดรบการมอบหมายจากมขนายกใหดแลรบผดชอบ ทานเองมความคาดหวงวาผ ทมความเชอจะไดรบพระพรและดาเนนชวตอยางด จาก สอตางๆ ทไดรบ โดยการปฏบตตามคาสอนของพระศาสนจกรและประยกตใหเขากบการดาเนนชวตในแตละวนใหไดจรงๆ นอยไมเปนไร แตขอใหดจรง มนคงจรง แลวปรมาณกจะคอยๆ สะสมเพมขนเอง และทานมความเหนวาสตบรษมความเขาใจเกยวกบกระบวนการใชสอตางๆ คอนขางมาก มบางเรองทตองใชจตารมณมากกวาเปนการทาตามธรรมเนยมเทานน จารตพธกรรมแตละอยาง ดอยแลว, สภาพแวดลอมตางๆมผลตอการใชสอและการรบสารของสตบรษดวย โดยเฉพาะ ความพรอมของสถานทประกอบพธ สงอานวยความสะดวกทวไป เชน บรรยากาศ ทตงของวด ความพรอมในการบรการของศาสนบรกรของพระศาสนจกร และอาจมอปสรรคใด ในการใชสอนนๆ บางกตองพยายามประยกตและใชเทาทเปนไปได และสามารถสงผลใหสตบรษ มความเชอมากยงขน และขนอยกบความสมาเสมอ และความพรอมของสตบรษและบาทหลวงเองในการรวมประกอบพธกรรมบอยๆ ดวย

DPU

117

3. ขอมลของบาทหลวง คนท 3 บาทหลวงทานน อาย 45 ป เปนคนเกาะใหญโดยกาเนด บดา-มารดา เปนคาทอลกเดม มความเชอความศรทธาตอศาสนามาก เพราะมความคนเคยกบบาทหลวงและโบสถทบานเกด ของทานตงอย โดยสงบาทหลวงใหรบการศกษาในโรงเรยนในเครอคาทอลก เพอวาจะไดเรยนรเกยวกบคาสอนอยางตอเนอง จนถงระดบปรญญาตร ไดศกษาทวทยาลยแสงธรรม สามพราน จนจบ ปรญญาตร ศศบ.ทางสาขาปรชญาและเทววทยา ในขณะทเรยนนน ไดรบการอบรมตามลาดบขนตอนทพระศาสนจกรกาหนดตอจากนน กไดรบการบวชเปนบาทหลวงและรบใช พระศาสนจกรจนถงปจจบน พรอมทงศกษาตอดานการบรหารการศกษา ระดบปรญญาโท จฬาลงกรณมหาวทยาลย รวมเวลาทางานไดได 18 ป โดยเรมงานทวดตางๆ ในเขตอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ และชวยงานทวดพระมารดานจจานเคราะหดวยเปนประจา ปจจบนดารงตาแหนงเปน คณพอเจาวด ภายในจงหวดกรงเทพฯ ขณะททางานนน บาทหลวงกมอดมการณทจะทางานเพอความดของผ อน และรบใชสงคม ไดใชสอตางๆตามทพระศาสนจกรกาหนดไว โดยใหความหมายและความเขาใจเกยวกบ พธกรรมตางๆ ผานทางสอพธกรรมทพระศาสนจกรกาหนดและสามารถนามาประยกตใหเขากบ การดาเนนชวตของสตบรษ ทานมความเหนวาสตบรษจะมความเขาใจมากขนเมอมารวมพธกรรมสมาเสมอ, มความไววางใจวาพระทรงชวยเหลอเราตลอดเวลา, พธกรรมควรจะมความเปนแบบไทยมากขน, สภาพแวดลอมมผลตอการใชสอ, ปญหาของการใชสอกคอสภาพทแตกตางกนของสตบรษพระคมภร (Bible) เปนสอทใหความหมายของความเชอความศรทธา, เกณฑการวดความเชอ ความศรทธาและการมจรยธรรมคอ ความสงบสขของสงคม สอสญลกษณทใชในพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ มผลตอการดาเนนชวตของสตบรษเปนอยางมาก โดยมขอสงเกตวาสอทใชในพธกรรมนนใหความหมายฝายจตใจเปนอยางมาก และสงผลบนดาลความศกดสทธทพระเจาประทานใหมนษยจรง และยงสงเสรมการดาเนนชวตครสตชนในโลกปจจบนของเขาไดเปนอยางดอกดวย ทาใหสามารถอยรวมกบบคคลอนในสงคมได อยางเปนสข

DPU

118

สรปแบบสอบถามบาทหลวง (Priest) สงทเหมอนกน บาทหลวงมาจากครอบครว ทมความคนเคยกบโบสถมาก ทาใหเกดความเชอ ความศรทธาทด มการศกษาอยางตอเนองทงวชาการและความรทางดานศาสนา พวกทานเปนผ มนาใจในการทาหนาทบาทหลวงเพอถวายเกยรตแดพระเจาผานทางการรบใช ชวยเหลอเพอนมนษยในหนาทการงานของทาน คอการดแลเอาใจใส การโปรดศลศกดสทธ การเทศนสอน การสอน คาสอน การสวดมนตภาวนา การเจรญชวตเปนแบบอยางทด สอดคลองกบความเชอศรทธา ไดใชสอตามทพระศาสนจกรกาหนด โดยเฉพาะอยางยงสอทางพธกรรมศลศกดสทธทง 7 ประการ โดยพยายามอธบายความหมายใหชดเจน ขณะประกอบพธกรรมนนๆ ใหคาอธบายเพมเตม ตามสภาพวฒภาวะของสตบรษเพอจะไดรและเขาใจความหมาย ผลทเกดขนจรงคอความศกดสทธ พระพรทไดรบจากพระเจา และนาคาสอนของพระโดยคาอธบายทถกตองตามเจตนารมณของ พระเยซครสตเจา ไปประยกตใหเขากบการดาเนนชวตในแตละวนอยางจรงจง รวมทงยงมความเขาใจกบสภาพ ความเปนอย ปจจยแวดลอมตางๆ ของการใชสอ การรบสอ และสงคมของบรรดาสตบรษ เปนอยางด มความเหนเกยวกบกระบวนการใชสอสญลกษณและพธกรรมวาดอยแลว โดยอธบายความหมายใหชดเจนตามความเหมาะสม และเกณฑทใชวดความเชอความศรทธาคอ การปฏบต ทแสดงออก หรอการรวมศาสนกจตางๆ สงทตางกน กมระดบการศกษา อาย ประสบการณในการทางานในพระศาสนจกร สถานทททางาน และความเหนเกยวกบความเขาใจพธกรรมและศลศกดสทธตางๆ ของสตบรษทไดรบ ความสนใจ ในเรองปจจยแวดลอมอาจใหความมงเนนมากนอยตางกนแตกใกลเคยงกนมาก

DPU

119

สวนท 3 ขอมลการถอดรหส (Decoder) ของชาวครสต ในเรองพธกรรมดงกลาว ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 1 กลมตวอยาง บคคลท 1 เปนครสตชนเดม อาย 25 ป เพศชาย ในสมยเดกไดศกษา ทโรงเรยนคลองกมในระดบชนประถมศกษา และไดเรยนตอทโรงเรยนบางกะปในระดบชนมธยมศกษา จากนนกไดไปศกษาตอปรญญาตร ณ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร ซงเปนโรงเรยนของรฐ มใช โรงเรยนในเครอคาทอลก จงไมไดเรยนคาสอน แตเปนครสตชนแตเกด มคอยไดใสใจเกยวกบศาสนาเทาทควร ปจจบนมสถานภาพโสดยงไมแตงงาน ขณะน ทางานเปนโปรแกรมเมอร รบสราง โปรมแกรมใหกบลกคาทวๆ ไป เนองจากอาชพนเองทาใหมปญหากบลกคา เพราะทางบานเปน ครสตชน ไดมการปลกฝงสงสอนตงแตเดกใหมความรกกบคนทกคนจงทาใหอาชพดาเนนไปได ซงแตเดมครอบครวมฐานะยากจน แตทางครอบครวไดอบรมสงสอนใหม ความรก ใหอภยดวย การปฏบตแบบน ทาใหฐานะปานกลาง มรายไดพอมพอใช 1. การรบรความหมายของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม มความเขาใจมากตอ ศลศกดสทธเชน ศลลางบาป ศลอภยบาป และศลมหาสนท เนองจากสบทอดมาจากบรรพบรษ และไดเขารวมพธอยางตอเนอง ถอเปนกจวตรอนจาเปน สวนศลกาลง ศลสมรส ศลบวช และศลเจม คนไข ม ความเขาใจนอยทสด เนองจากไมคอยไดสมผส นานๆ จะพบสกครง

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลย

ความเชอศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 4 5 19 4.750 2. ศลอภยบาป 5 5 4 4 18 4.500 3. ศลมหาสนท 5 5 4 4 18 4.500 4. ศลกาลง 5 5 3 4 17 4.250 5. ศลบวช 5 5 3 5 18 4.500 6. ศลสมรส 5 5 4 4 18 4.500 7. ศลเจมคนไข 5 5 4 4 18 4.500 คะแนนรวม 35 35 26 30 คาเฉลย 5.000 5.000 3.715 4.286 คาเฉลยรวม 4.500 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 8

DPU

120

2. การมความเชอความศรทธา แสดงออกทางจรยธรรม จากการอบรมสงสอนทครอบครวปลกฝงเปนแบบอยาง คอทกสปดาหจะตองไปแกบาปรบศล พรอมทงมการใหอภย จงทาใหธรกจของเขาดาเนนไปไดดวยด และรองลงมาคอจะตองมความยตธรรม พรอมทง การแบงปนใหกบคนรอบขาง แตเขากยงมคอนขางนอย

การสมภาษณเชงลกในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

3 4 2 2 1 5 5 1 4 4 1 4 3 4 4 5 4 2 4 5 1 5 2 2

17 19 22 19

2.833 3.167 3.667 3.167

คาเฉลยรวม 3.209 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด 3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบคอนขางมาก ซงสมพนธ กบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบระดบปานกลาง

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คาเฉลย 4.500 3.209

คนท 1

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจา มอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30 ได 35 35 26 30 17 19 22 19 เฉลย 5.000 5.000 3.715 4.286 2.833 3.167 3.667 3.167

. มาก ท สด

มาก ท สด

เกอบจะ คอน

ขางมาก

คอน ขาง มาก

เกอบจะปาน กลาง

ปานกลาง

เกอบจะคอนขางม

าก

ปานกลาง

ตารางท 9

ตารางท 10

DPU

121

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบ การประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน คอบาทหลวงไดให ความสาคญในประเดนทนาสนใจซงเปนองคประกอบทนาจะทาใหสตบรษเกดความร ความเขาใจ มหลกปฏบต และบงเกดผลดมากทสดเทาทสามารถในการดาเนนชวตประจาวน อยในระดบทมากบาง นอยบางตามความเหนของสตบรษเปนลาดบดงนคอ บาทหลวงพยายามทาตามขอกาหนด ของจารตพธกรรมมาก จนบางทมองขามความเขาใจของผ รวมพธไปบาง พธกรรมตองเปนแนวทางการดาเนนชวตทดและศกดสทธตามประสทธผลของพธกรรมศลศกดสทธนนๆ โดยทานไดพยายามหาองคประกอบตางๆ มาชวยเสรมความรความเขาใจเปนอยางมาก และเราตองพยายามเปนคนด มคณธรรมอยางเตมความสามารถของตน และยงใชสหนา นาเสยงเพอเนนความสาคญของขนตอนตางๆ อยางครบถวน นอกนนในเรองของการปฏบตตามกฎจารตพธกรรม การบนดาล ความศกดสทธกไดใหความสนใจเชนกนแตนอยกวาเรองอนๆ ทเขาสงเกตในการเขารวมพธกรรม ในแตละพธกรรมศลศกดสทธ 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถงการทบคคลมความเชอในพระเจาสดจตสดใจ และมความพรอมทจะปฏบตตามในชวตประจาวน การมจรยธรรมคอการมสงทดงามในการดาเนนชวต คอมคณธรรมความดตามหลกการของพระศาสนา เปนสงทตองอยในตวบคคล การดาเนนชวตในแตละวน มความจาเปนตองมความสอดคลองกบความเชอทตนม ทาใหเกดความสมดลระหวางความเชอความศรทธาและการปฏบตจรงในชวตใหมากทสด โดยมความเหนวา เมอคนเราตองอยรวมกน การกระทาตองมความรอบคอบ มความรกความเมตตา แบงปนและเอาใจใสกนและกนใหมากๆ ตองพยายามทาในสงทควรทาและเหนวาเปนสงทดทสดแลวในเวลานน โดยองกบหลกพระธรรมคาสอนทสบเนองมาจากความเชอของตนทมสวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการทเปนอยในปจจบน เหนวาม ความเหมาะสมดอยแลว แตควรมการใหรายละเอยดคอการอธบายและวธพดใหเหมาะสมมากขน กจะเกดประโยชนแกสตบรษมากขน

DPU

122

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก

คนท 2 กลมตวอยาง บคคลท 2 เปนครสตชนเดม อาย 24 ป เพศชาย การศกษาระดบ ปรญญาตร จากคณะนเทศศาสตร ของมหาวทยาลยรามคาแหง สถานภาพโสด อยในกจกรรมของวดเปนเยาวชนชวยกจกรรมตางๆของ วดพระมารดานจจานเคราะห บางกะป กรงเทพฯ มอาชพขายผลไม ไดทาการคาขายผลไมแบบนตงแตบรรพบรษซงแตเดมมฐานะปานกลาง แตในปจจบนฐานะไดเปลยนไปเปนมอนจะกน อาศยความเชอความวางใจในพระ ปฏบตตามหลกจรยธรรม ทบาทหลวงสงสอนใหถายทอดใหกบลกหลาน ทาใหเกดจรยธรรมทนายนดสงผลทาใหการคารงเรอง 1. การรบรความหมายของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม เขาใจมากศลฯ หลายขอและเชอมนในศลอภยบาป ศลมหาสนท อนเปนกจวตรทครสตชนพงปฏบตเปนประจา มความเชอมนถงการพฒนาจตวญญาณจากการรวมพธกรรม สวนการรวมพธศลบวช เมอมโอกาส จะทาใหตระหนกในการพฒนาจตจนสามารถบวชได

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 4 4 4 4 16 4.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 5 20 5.000 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 4 4 4 4 16 4.000 5. ศลบวช 5 5 5 5 20 5.000 6. ศลสมรส 3 3 3 3 12 3.000 7. ศลเจมคนไข 5 5 4 4 18 4.500 คะแนนรวม 31 31 30 30 คาเฉลย 4.429 4.429 4.286 4.286 คาเฉลยรวม 4.357

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

ตารางท 11

DPU

123

2. จากการเขารวมพธกรรมตางๆ มผลใหการดาเนนชวตอยางมจรยธรรมดาน ความยตธรรม รจกแบงปนในชวต จงทาใหมการใกลชดกบคนในครอบครว สงเกตพฤตกรรมของคนในครอบครว ทาใหสงผลการดาเนนชวตทางธรกจดวยการแบงปน ไมเนนกาไรเกนสงกวา ความจาเปน ทาใหมลกคามาก มความยตธรรม สวนดานความรกความเมตตาและการใหอภย มอยระดบปานกลาง

การสมภาษณเชงลกในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย

- ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

2 2 2 2 3 4 4 2 4 4 3 4 1 4 2 4 2 3 4 5 4 5 1 4

15 21 16 23

2.500 3.500 2.667 3.833

คาเฉลยรวม 3.125 หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบคอนขางมาก ซงสมพนธกบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบระดบปานกลาง

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คาเฉลยรวม 4.357 3.125

คนท 2

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจา มอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30 ได 31 31 30 30 15 21 16 23 เฉลย 4.429 4.429 4.286 4.286 2.500 3.500 2.667 3.833

หมายถง

คอนขาง มาก

คอน ขาง มาก

คอน ขาง มาก

คอน ขาง มาก

เกอบจะปานกลาง

เกอบจะคอนขางมาก

เกอบจะปานกลาง

เกอบจะคอนขางมาก

ตารางท 12

ตารางท 13

DPU

124

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงไดยายามปฏบตตามขอกาหนดอยางครบถวน แมวาจะเขาใจไดไมทงหมดกตาม และจาเปนอยางยงทตองแสดงออกทางการดาเนนชวตประจาวนของครสตชนดานการใชสหนา นาเสยงกเปนองคประกอบทสาคญ สวนหนงเชนกน ทาใหร เขาใจเนอหาทบาทหลวงอยากเนน อธบายเพมขน การปฏบตตามขนตอนทเหมาะสม ทาใหเกดการบนดาลความศกดสทธไดจรง ไมวาผ รวมพธจะเขาใจทงหมดหรอไมกตาม ทสาคญ ความพรอมของผ เขารวมพธตองพยายามใหมาก สวนทเหนวาเนนนอยคอการสอนวา ควรตองปฏบตตามกฎพธ เพราะกระทาอยแลว รวมถงการรวมพธกรรมทาใหบคคลสามารถ มจรยธรรม คณธรรม ศลธรรมทด เกดขนเองตามกระบวนการถานทอดผานสอ ความเชออยแลว 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถงความรสกมนใจในสงทเราเชอ นามาเปนสงทยดถอ เปนหลกปฏบตในการดาเนนชวต เพอทาใหเกดความมนใจในการทาหนาทการงานตางๆ ในแตละวน การมจรยธรรมคอ การกระทาทถกตองตามความรสกดๆ ตามทไดรบการอบรมสงสอนจากผใหญ ไมผดขนบธรรมเนยมประเพณทดงามของสงคม และไมขดกบกฎหมายของบานเมอง การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ มความเหนวา ถาเราไมเชอใครเราคงไมคบหาสมาคมกบเขา แตถาเรามความเชอ คอเชอมนในคนนนแลว เรากพรอมทจะอยกบเขา และดาเนนชวตไปในทางเดยวกน ชวตจรงกสามารถทาตามทคดไดอยางดพอสมควร คอตองวางใจในพระเจา จดเวลาและลาดบความสาคญของการทากจการตางๆ อยางเหมาะสมในแตละวน โดยยด หลกมนคงในความรกมารพระมตอเรา และเราตองตอบสนองความรกในชวตของเรา และตองพยายามเปนแบบอยางทดตอกนและกน เปนตน ผใหญตองเปนแบบอยางดานจรยธรรมใหผ นอยดวย สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ มความเหนวามความเหมาะสมอยแลว เพราะเขาใจจากการเรยนรทางการเรยนคาสอน การอบรมของบาทหลวงและผสอนคาสอน จงเขาใจความหมายของสญลกษณตางๆ ทใชตามสมควร

DPU

125

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 3 กลมตวอยาง บคคลท 3 เปนครสตชนเดม อาย 21 ป เพศหญง การศกษาปรญญาตร มหาวทยาลย ขอนแกน สถานภาพโสด อยในกจกรรมของวด เปนเยาวชน วดพระมารดานจจานเคราะห อาชพขายเครองประดบทเปนของเลนสาหรบสตรวยรน และ เคยมประสบการณเปนอาสาสมครชวยเดกทมปญหาตามมลนธตางๆ 1. จากความเชอของศลศกดสทธทง 7 ประการ ในเรองของ การรบรความหมายของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม พบวามความเชอและความเขาใจเปนอยางมาก โดยเฉลย เทาๆ กน ทงนอาจจะเนองมาจากมความคนเคยและใกลชดจากครอบครวทมความเชออย มความรก ในพระ และมสมาชกในครอบครวเปนบาทหลวงดวย ทาใหเกดความซมซบเขาใจไดอยางสง

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 5 20 5.000 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 5 5 5 20 5.000 5. ศลบวช 5 5 5 5 20 5.000 6. ศลสมรส 5 5 5 5 20 5.000 7. ศลเจมคนไข 5 5 5 5 20 5.000 คะแนนรวม 35 35 35 35 คาเฉลย 5.000 5.000 5.000 5.000 คาเฉลยรวม 5.000 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 14

DPU

126

2. ความเชอความศรทธาทนาไปใชในชวตประจาวน จะเหนไดวาเปนผ ทมความยดมน และแสดงออกทางจรยธรรมในเรองของความยตธรรมเปนสงแรกและมมากทสด ทงนสวนหนง มาจากการทไดอยใกลชดกบครอบครว ไดรวมกจกรรมทางศาสนาอยางสมาเสมอ จนทาใหเกดความเขาใจอยางถองแท จนทาใหนามาปฏบตอยางถกตองจนเกดมความยตธรรมสง

การสมภาษณเชงลกในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรมไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย

1. ความรก ความเมตตา 2. ความยตธรรม 3. การใหอภย 4. การแบงปน

5 5 3 2 1 4 5 2 2 5 3 4 2 5 2 5 1 4 4 2 2 5 3 2

20 21 19 18

3.333 3.500 3.167 3.000

คาเฉลยรวม 3.250

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบมากทสด ซงสมพนธกบ การดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบปานกลาง

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท

3

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 35 35 35 20 21 19 18

เฉลย 5.000 5.000 5.000 5.000 3.333 3.500 3.167 3.000

หมาย ถง

มาก ท สด

มาก ท

สด

มาก ท สด

มาก ท

สด ปานกลาง

เกอบจะคอนขาง มาก

ปานกลาง

ปานกลาง

คาเฉลยรวม 5.000 3.250

ตารางท 15

ตารางท 16

DPU

127

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตาง ๆ ดงน ทานไดใหความสาคญของขนตอนตางๆ ของพธกรรมทตองดาเนนไปอยางดและถกตองตามขนตอนของจารต โดยสตบรษ ตองมความพรอมในดานตางๆ ของการมารวมพธตามทสมควร และเนนวาความศกดสทธแท ตองการการดาเนนชวตจรงในแตละวนดวย โดยทานพยายามอธบายโดยใชองคประกอบตางๆ มาชวยอธบายเสรมถงความหมายตางๆ ของสญลกษณในพธกรรมนนๆ สวนในเรองของการให สหนาทาทางภายนอกกมบางตามสมควร แมวาสตบรษจะเขาใจไดไมทงหมดกตาม แตกยงตองพยายามเปนคนดมศลธรรมใหดทสด เทาทเปนไปได การประกอบพธกรรม ไดบนดาล ความศกดสทธแนนอนแตจะเกดผลมากนอยขนอยกบสตบรษดวย 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถงการทเราวางใจในสงนนๆ โดยไมหวงผลตอบแทนทางวตถธาตใด ๆ มความมนใจทมนคง ไมเปลยนแปลง การมจรยธรรมคอ การมขอเตอนใจภายใน เปนจต ทคอยเตอนตนเอง ในการคด ตระหนกถงความด ไมด กอนการตดสอนใจกระทากจการ การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ มความสอดคลองวาพระเปนเจาเปน ความประเสรฐทสดทเราม เพราะพระองคเปนองคความดงามพรอมและสมบรณ เราวสามารถมความไววางใจไดดทสด เราจงตองพยายามดาเนนชวตในแนวทางของพระเจา โดยพยายามม คณธรรมทสาคญ เรองความรกความเมตตา ความยตธรรม การใหอภยและการแบงปนใหดทสด จดความสาคญ คณคาใหดๆ โดยใหความรกเปนหลกพนฐาน แมจะมความออนแอตามประสามนษยเชนความเหนแกตวเขามาเปนปจจยกตาม เรากตองพยายามยบยงไวตามสมควร

สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ เหนวาแนวทางการใชสอสญลกษณทางพธกรรมของพระศาสนจกรดแลว มความเปนหนงเดยวกน คอทวดใด กใชพธในแนวทางเดยวกน แมวาการอธบายและความเดนชดอาจตางไปบางตามลกษณะของ ผประกอบพธ คอบาทหลวง

DPU

128

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 4 กลมตวอยาง บคคลท 4 ครสตชนเดม อาย 21 ป เพศหญง เคยศกษาในระดบ ประถมมธยมตนทโรงเรยนนกบญเปโตร สามพราน และมาเรยนตอชนมธยมปลายทโรงเรยน ราชนบรณะ นครปฐม ขณะนกาลงศกษาตอในระดบปรญญาตรทมหาวทยาลยแสงธรรม สถานภาพ โสด ไดรวมกจกรรมของพระศาสนจกรโดยตลอด เชน เปนนกขบรองเพลงศกดสทธในพธกรรม เปนผอานพระคมภรในพธกรรม และปจจบนยงเปนพลมารของวดพระมารดานจจานเคราะห โดยกจกรรมน นอกเหนอจากการสวดภาวนาแลว ยงมการเยยมเยยนผสงอาย ผ ปวย หรอกระทงผ ทหมดหวง ในชวต สามารถใหคาแนะนา ปรกษา หรอบรรเทาใจใหกบบคคลอนไดอก จะเหนไดวาศาสนาคาทอลกเปดโอกาสใหกบผ ทมความสนใจมสวนรวมในกจกรรมตางๆ ของวดได โดยอสระแลวแตความสมครใจ ปจจบนมอาชพขายหม (เจาของกจการ) 1. การรบรความหมายของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม มความเขาใจมากตอ ศลศกดสทธ เชนศลลางบาป ซงไดรบมาตงแตวยเดก พอโตขนกเรยนคาสอนและไดรบศลอภยบาป ศลมหาสนท และศลกาลง ทงนเพราะเปนครอบครวคาทอลกมาตงแตกาเนด สบทอดมาจาก บรรพบรษ ทไดรบผลจากการปฏบตศาสนกจทมตอศาสนาโดยตลอด จนกลายเปนกจวตรอนจาเปน สวนศลอนๆ นน เมอยางเขาสวยรนจะมสวนรวมกบพระศาสนจกรนอยลง เชน พธศลบวช ศลสมรสและศลเจมคนไข มความเขาใจคอนขางนอย เนองมาจากไมคอยไดสมผสนก นานๆ ครงจะไดพบ สกครงหนง

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 5 20 5.000 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 5 5 5 20 5.000 5. ศลบวช 4 4 4 5 17 4.250 6. ศลสมรส 3 4 4 4 15 3.750 7. ศลเจมคนไข 4 5 5 5 19 4.750 คะแนนรวม 31 33 33 34 คาเฉลย 4.429 4.714 4.714 4.857 คาเฉลยรวม 4.679 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 17

DPU

129

2. การมความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ แสดงออกทาง จรยธรรม รจกการใหอภยกบผ อนคอนขางมาก สวนดานการแบงปน ความรกความเมตตา และความยตธรรมอยในระดบปานกลาง

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย 1. ความรก ความเมตตา 2. ความยตธรรม 3. การใหอภย 4. การแบงปน

5 3 4 3 2 5 5 2 3 5 3 4 3 5 4 5 3 3 5 5 1 5 2 3

22 22 23 21

3.667 3.667 3.833 3.500

คาเฉลยรวม 3.667

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบคอนขางมาก ซงสมพนธกบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบเกอบจะคอนขางมาก

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท

4

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 31 33 33 34 22 22 23 21

เฉลย 4.429 4.714 4.714 4.587 3.667 3.667 3.833 3.500

หมาย ถง

คอน ขาง มาก

เกอบจะมากทสด

เกอบจะมากทสด

เกอบจะมากทสด

เกอบจะคอนขาง มาก

เกอบจะคอนขาง มาก

เกอบจะคอนขาง มาก

เกอบจะคอนขาง มาก

ตารางท 18

ตารางท 19

คาเฉลยรวม 4.107 3.667

DPU

130

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงเหนความสาคญของการดาเนนชวตศกดสทธคอตามความหมายของพธกรรมนนๆ โดยพยายามนาองคประกอบ ของพธมาอธบายใหเดนชดยงขนมากกวาการสงเกตและเขาใจเองตามบทภาวนาของพธ ตอมาคอความพรอมตามสมควรของผ เขารวมพธกรรมในดานตางๆ ดวยทงทางกายและจตใจ นอกนนกเปนการปฏบตตามขนตอนของพธกรรมโดยเครงครดเพอความหมายทดเปนลาดบ และเปนการบนดาลความศกดสทธดวย เพอชวยใหเราเปนคนดมจรยธรรม ศลธรรมในการดาเนนชวตในแตละวน โดยเนนสงตาง ๆ ทางสหนาทาทางและนาเสยงดวย ไมใชเพยงการทาตามจารตใหจบๆ ไปเทานน 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถง การเชอศรทธาในพระเจา ปฏบตตามคาสางสอนของพระองค เปนตนผานทางบทบญญตตาง ๆ และคาแนะนาของพระศาสนจกร เพอการดาเนนชวตประจาวนทด การมจรยธรรมคอการมแนวทางปฏบต ซงเกดขนภายในชวตเรา ในหนทางทดและถกตอง การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ สามารถทาใหเราสามารถบรรลถงเปาหมายของการดาเนนชวตในโลกนเพอมงสสขและสนต คอสวรรคนรนดร แตทวาในชวตจรง ยงตอง พยายามนาเอาหลกแหงความรกพระและเพอนพนองมาเปนแนวทางเสมอ ตองพยายามลาดบ คณคาความสาคญตางๆ ใหมากขน เพราะความไมเขาใจกน อาจมาจากความจรงใจ เปดใจตอกนนอยไป ตองใหความเคารพตอบคคลมากขนทงของตนเองและผ อนทอยรอบขาง สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ สวนมาก กดอยแลว อาจเปนเพราะความพรอมบางของผ รวมพธกรรม หรอการเตรยมของบาทหลวงเอง กดวย อาจทาใหการใชสอสญลกษณตางๆ สรางความเขาใจไดในระดบหนงเทานน

DPU

131

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก

คนท 5 กลมตวอยาง บคคลท 5 เปนครสตชนเดม อาย 40 ป เพศชาย ไดรบการศกษา ขนสงสดในระดบปรญญาตร การศกษาศาสตรบณฑต จากมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร วชาเอกประวตศาสตร เปนครสตชนตงแตเกด สถานภาพปจจบนแตงงานแลว มสวนรวม ในกจกรรมของพระศาสนจกร คอเปนพลมาร (ทหารของแมพระ) สงกดวดพระมารดา นจจานเคราะห ปจจบนประกอบอาชพประดษฐดอกไมจากดนญป น (เจาของกจการ) 1. การรบรความหมาย ของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม มความเขาใจมาก ในศลมหาสนท ซงเปนสวนทหลอหลอมบารงจตใจ เพราะเปนศลทรบบอยๆ สวนใหความสนใจนอยคอศลกาลง ซงอาจเปนเพราะสามารถรบไดครงเดยวในชวต สวนศลลางบาป ศลสมรส ศลเจมคนไข ศลอภยบาป และศลบวช เปนศลทเขาใจ และใหความสาคญนอยกวาศลมหาสนท

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 4 5 19 4.750 2. ศลอภยบาป 5 4 5 4 18 4.500 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 4 4 4 17 4.250 5. ศลบวช 5 5 4 4 18 4.500 6. ศลสมรส 5 5 5 4 19 4.750 7. ศลเจมคนไข 5 5 5 4 19 4.750 คะแนนรวม 35 33 32 30 คาเฉลย 5.000 4.714 4.571 4.286

คาเฉลยรวม 4.643 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 20

DPU

132

2. การมความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธทง 7 ประการ หรอเปนผ ทไดรบดวยตนเอง จงแสดงออกทางจรยธรรม มความยตธรรมคอนขางมาก การใหอภย ความรกความเมตตา อยในระดบใกลเคยงกน เปนสวนหนงของขอคาสอน และนามาแบงปนกน

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย 1. ความรก ความเมตตา 2. ความยตธรรม 3. การใหอภย 4. การแบงปน

5 1 5 3 4 5 4 2 5 2 2 5 2 4 5 4 2 5 2 4 1 5 2 5

23 20 22 19

3.833 3.333 3.667 3.167

คาเฉลยรวม 3.500

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด 3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบเกอบจะมากทสด ซงสมพนธกบ การดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบเกอบจะคอนขางมาก

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท

5

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 33 32 30 23 20 22 19

เฉลย 5.000 4.714 4.571 4.286 3.833 3.333 3.667 3.167

หมาย ถง

มาก ท สด

เกอบจะมากทสด

เกอบจะมากทสด

คอน ขาง มาก

ปาน กลาง

เกอบจะคอนขาง มาก

เกอบจะคอนขาง มาก

ปาน กลาง

ตารางท 21

ตารางท 22

คาเฉลยรวม 4.643 3.500

DPU

133

4. พธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวง ผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงไดพยายามปฏบตตามขนตอนของพธกรรมตางๆ อยางครบถวน เพราะเปนการบนดาลความศกดสทธ มการอธบายความหมายตามสมควร แมเราไมสามารถเขาใจไดทงหมด กตาม แตทวากขนอยกบการเตรยมตวของเราเองดวยเชนกน บาทหลวงกไดพยายามเสรมคาอธบายมากขนตามโอกาสดวย โดยผานทางการแสดงออกทางสหนาทาทางหรอแมกระทงนาเสยง กตาม ทงนเพอการดาเนนชวตเปนคนดมศลธรรม ซงเปนการดาเนนชวตทมจรยธรรม แสดงออกซงความศกดสทธจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ ไมใชเพยงการรวมและปฏบตตามกฎพธเทานน 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถง การไววางใจในพระเปนเจาวาพระองคคอองคแหงความรกและ ความดงามทกประการ เราจงมนใจทจะยดถอและใหพระองคเปนหลกในการดาเนนชวต การม จรยธรรมคอ ความมระเบยบวนย ความรบผดชอบ ความจรงใจ และความสตยซอตอสงทเรา ยดมนเปนแนวทางชวต สงนเกดขนภายในจตวญญาณของเราเองผานทางความเชอและความรความเขาใจทเราม การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ เกดขนเพราะมพระเจาเปนศนยกลางของ การดาเนนชวต แตการปฏบตจรงในแตละวนนน ดวยเหตทวาพนฐานชวตทแ ตกตางกนตามสมควร เราตองพยายามประพฤตด ทาดตอทกคน มการสวดภาวนาทกวน ตองมนาใจตอกนและกน มากขน เอาใจใส รบผดชอบ ชวยเหลอทกๆ คน โดยยดพระธรรมคาสอนเปนแนวทาง มพระอยใน จตใจเสมอ สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ มความเหนวามการใชสญลกษณ ทเขาใจไดงายๆ ดวยตวของมนเอง และประกอบกบ คาภาวนามาใหความหมายเองอยแลวกด การอธบายเสรมเพมเตมจากบาทหลวงดวย เหนวาเปนสงทดและเหมาะสมแลว

DPU

134

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 6 จากกลมตวอยาง บคคลท 6 เปนครสตชนเดม อาย 35 ป เพศชาย ขณะนไดแตงงานมาเปนเวลา 8 ปแลว ภรรยาและลกจงไดรบความรเกยวกบการใชสอ การมาวดอยางสมาเสมอ เมอตอนวยรนไดมาศกษาทโรงเรยนชางกล ปทมวน ในระดบชน ปวช. แตกมสวนรวมกบศาสนกจเสมอ ประกอบกบจบมาใหมๆ ยงไมมงานทาจงหนมาทาธรกจสวนตว และคอยชวยกจกรรม ของวดพระมารดานจจานเคราะหอยางสมาเสมอ 1. การรบรความหมายของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม เขามความร ความเขาใจเปนอยางด เพราะเขาไดศกษามาและรวมพธการรบศลกบภรรยาในทกโอกาสทจะอานวย มความเขาใจวาศลฯ มความสาคญตอตนเองและคนรอบขางเปนอยางมาก รวมไปถง ทางรางกาย ฝายจตวญญาณของผ รบ โดยเฉพาะศลสมรส เขาจะตองรบเพยงครงเดยวในชวต

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 5 20 5.000 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 5 5 5 20 5.000 5. ศลบวช 5 5 5 5 20 5.000 6. ศลสมรส 5 5 5 5 20 5.000 7. ศลเจมคนไข 5 5 5 5 20 5.000 คะแนนรวม 35 35 35 35 คาเฉลย 5.000 5.000 5.000 5.000

คาเฉลยรวม 5.000

ตารางท 23

DPU

135

หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด DPU

136

2. การมความเชอความศรทธา แสดงออกทางจรยธรรมของเขาเดนชดมากในดานความรกความเมตตา รองลงมาคอการแบงปน แตกไมทงความความยตธรรมและการใหอภย แกผ ททาไมดกบเขา

จากการสมภาษณเชงลกในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย

- ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

5 5 2 5 3 4 4 2 4 4 2 4 1 5 4 4 3 3 4 5 4 5 2 3

24 20 20 23

4.000 3.333 3.333 3.833

คาเฉลยรวม 3.625

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบมากทสด ซงสมพนธกบ การดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบเกอบจะคอนขางมาก

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท

6

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 35 35 35 24 20 20 23

เฉลย 5.000 5.000 5.000 5.000 4.000 3.333 3.333 3.833

หมาย ถง

มาก ท สด

มาก ท สด

มาก ท สด

มาก ท สด

คอน ขาง มาก

ปาน กลาง

ปาน กลาง

เกอบจะคอนขางมาก

ตารางท 24

ตารางท 25

คาเฉลยรวม 5.000 3.625

DPU

137

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงไดให ความสาคญดานการเตรยมการพธกรรมตามขนตอน ความพรอมอยางเหมาะสมของผ รวมพธกรรมกจาเปน เพราะการตงใจรวมพธและฟงคาอธบายความหมายพธกรรม ทบาทหลวงไดพยายามเสรม เพอสรางความเขาใจสงผลถงการดาเนนชวตเปนคนด มศลธรรมจรยธรรมมากขนดวย คอ การเนนดวยสหนาทาทาง แมนาเสยงอาจเรยบๆ ไปบางกตาม แตกบนดาลความศกดสทธแกเรา แนนอน แมวาจะไมสามารถเจาใจไดไมทงหมดกตาม 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถง สงทเราเคารพ ใหความไววางใจ และยดเอาเปนทหนงของชวต พรอมดวยความตงใจทจะปฏบตตามอยเสมอดวยความเตมใจ การมจรยธรรมคอ สงดงาม ทควรปฏบต และไมขดตอขนบธรรมเนยมประเพณอนดงามของกลมชน

การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ มความเหนวาเราเชอสงใดเรากควรตองปฏบต ตามนน แตอาจปฏบตจรงไดไมทงหมด อาจเนองดวยความรความเขาใจ อาจพลาดไดบางตาม สมควร จงจาเปนตองมการเรยนรเพมขนอยางสมาเสมอ โดยเมอปฏบตมากกเปนแรงเพมพน ความเชอศรทธามากขนดวยเชนกน

สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณ ทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ พบวา ม การใชสอสญลกษณดพอสมควร และควรมการใหความรความเขาใจเสรมใหมากขนดวยแนวทางอนๆ อก กจะชวยไดมากถงความรความเขาใจทลกซงเพอสงผลถงการดาเนนชวตทดยงๆ ขนอก

DPU

138

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 7 กลมตวอยาง บคคลท 7 เปนเพศ หญง อาย 37 ป มสถานภาพโสด บรรพบรษ เปนครสตชนดงเดม เปนคนกรงเทพฯ ครอบครวเปนผศรทธาตอศาสนสอยางมาก ไมวาทใดมการฉลองวดหรอศาสนกจ ครอบครวนจะไปรวมพธกรรมเปนเนองนจ เมอตอนยงเลกบดา-มารดา ไดสงเขาเรยนทโรงเรยนพระแมมาร จนถงชนมธยม 3 และไดมาศกษาตอทโรงเรยนเซนตฟรงซสซาเวยร คอนแวนต จนจบชนมธยม 6 ในขณะทเรยนนนไดเรยนคาสอนและไดเขาวดอยางสมาเสมอ จนปจจบนไดมสวนรวมในกจกรรมของวดพระมารดานจจานเคราะห และประกอบกจพธสมาเสมอ ปจจบนเขาไดเปน เจาของกจการ คอเลยงหมขายสง 1. การรบรความหมายของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม มความเขาใจมาก ตอทกๆ ศลฯ ทงนเพราะบรรพบรษและตวเขามความชอความศรทธาและปฏบตศาสนกจ อยางสมาเสมอจนถอเปนกจวตรอนจาเปน ถาวนใดไมสามารถมาวดไดจะมความรสกเปนทกขใจ เพราะเขาคดวาการมาวดเปนสงจาเปนสาหรบฝายจตวญญาณ ไดมารวมพธกรรม ไดมารบฟง คาสงสอนของพระในขณะท บาทหลวงเปนผ เทศน รบรและเขาใจในศลลางบาป ศลอภยบาป ศลมหาสนท ศลกาลง เพราะเขาไดรบรและสมผสมาตงแตเดก สวนศลบวช และศลสมรส พอเขาใจ เพราะเคยไปรวมงานเนองจากเปนคนศรทธา สวนศลเจมคนไข อาจจะเขาใจ เพราะมผ ใหญอยรอบขาง แตตนเองยงไมเคยรบ

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 5 20 5.000 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 5 5 5 20 5.000 5. ศลบวช 5 5 5 5 20 5.000 6. ศลสมรส 5 5 5 5 20 5.000 7. ศลเจมคนไข 5 5 5 5 20 5.000 คะแนนรวม 35 35 35 35 คาเฉลย 5.000 5.000 5.000 5.000 คาเฉลยรวม 5.000

หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 26

DPU

139

2. การมความเชอความศรทธา แสดงออกทางจรยธรรม มความเขาใจในศลฯตางๆ และเชอวาการมความศรทธาจากการรวมพธกรรมจะสงผลไปใหชวตมความสข และจะตองเปน การใหอภย และการแบงปนรวมไปถงความยตธรรม สวนดานความรกความเมตตามจตใหสานกคอนขางนอย

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย

- ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

5 2 3 4 1 2 4 1 4 5 1 5 3 3 4 5 1 5 3 5 2 5 1 5

17 20 21 21

2.833 3.333 3.500 3.500

คาเฉลยรวม 3.292 หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบมากทสด ซงสมพนธกบ การดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบปานกลาง

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท

7

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 35 35 35 17 20 21 21

เฉลย 5.000 5.000 5.000 5.000 2.833 3.333 3.500 3.500

หมาย ถง

มาก ท สด

มาก ท สด

มาก ท สด

มาก ท สด

เกอบจะปานกลาง

ปานกลาง

เกอบจะคอนขางมาก

เกอบจะคอนขางมาก

คาเฉลยรวม 5.000 3.292

ตารางท 27

ตารางท 28

DPU

140

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงเนนวาผ รวมพธตองเตรยมพรอมในการมารวมพธกรรมตางๆ การดาเนนไปตามขนตอนตางๆ ของพธกรรมนนๆ ละเลยไมไดเพราะแตละตอนใหความหมายตอการดาเนนชวต เราตองแสดงออกทางการดาเนนชวตจรง เพราะพธกรรมทาใหเปนคนศกดสทธ มจรยธรรม บาทหลวงอธบายเพมเตมทางสหนาทาทางเพอความเขาใจทลกซงยงขน และทานไดใชนาเสยงเนนความสาคญบางจดทตองการเนน สวน การปฏบตตามความเขาใจนน อาจเขาใจพธกรรมไมทงหมดกไมเปนไร รบเอาเทาทสามารถของเรา แตยงคงความศกดสทธเสมอ 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถง การเชอในพระเจา และไววางใจในพระองค เชอฟงและพยายามปฏบตตามคาสอนของพระเจา การมจรยธรรมคอ การตงมนอยในธรรมบญญตของพระเจา เปนการปฏบตตนเปนคนด เปนสงทอยในตวของเรามนษยทเกดจากการเรยนรดวยวถทางตางๆ การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ เพราะเมอเราเชอในพระเจาและพยายาม ทาตามทพระเจาสอน พระจะอวยพรใหเรามความสขและสนต แมวาบางครงของชวตอาจทาใจ ยอมรบสงทเกดขนบางประการไมไดบางกตาม หรออาจไมอยากกระทา ไมกลากระทา ตองแกไขดวยการภาวนา ทบทวนความตงใจ กลารบความจรงทดมากขน สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ เหนวา ดอยแลว แตถามการเสรมความรความเขาใจในพธกรรมเพมมากขนกวานอก กจะเกดผลดยงขน

DPU

141

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 8 จากกลมตวอยาง บคคลท 8 เปนครสตชนเดม อาย 35 ป เพศหญง ไดรบการศกษา ในระดบชนประถมและมธยมทโรงเรยนเซนตฟรงซสซาเวยร คอนแวนต เปนครสตชนตงแตเกด สถานภาพโสด มสวนรวมในกจกรรมของวดพระมารดานจจานเคราะห โดยเปนนกขบรองเพลง ศกดสทธในพธกรรม สงกดวดพระมารดานจจานเคราะห ขณะนประกอบอาชพขายประกนชวต ของบรษท เอ ไอ เอ 1. การรบรความหมายของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม มความเขาใจมาก ตอทกศลศกดสทธทง 7 ประการ เนองจากเปนลกกาพรา ในวยเดกจงไดมาอยกบนกบวชหญง (ผ ถอศลบนทางคาทอลก) เปนผอปการะดแล ใหการศกษาทางดานวชาการ และมบาทหลวง ใหการศกษาทางดานศาสนา จงมความใกลชดและผกพนกบผดแล ทาใหปฏบตศาสนกจ อยางสมาเสมอ ถอเปนกจวตรอนจาเปน การดาเนนชวตจงแสดงออกอยางสอดคลองถกตอง

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 5 20 5.000 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 5 5 5 20 5.000 5. ศลบวช 5 5 5 5 20 5.000 6. ศลสมรส 5 5 5 5 20 5.000 7. ศลเจมคนไข 5 5 5 5 20 5.000 คะแนนรวม 35 35 35 35 คาเฉลย 5.000 5.000 5.000 5.000 คาเฉลยรวม 5.000 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 29

DPU

142

2. การมความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธทง 7 ประการ หรอเปนผ ทไดรบดวยตนเอง จงเตมเปยมไปดวยความเชอ ซงซมซบมาจากวยเดก สงผลตอ การแสดงออกทางจรยธรรม ดวยการใหความรกความเมตตา นอกนนดานความยตธรรม การแบงปนและการใหอภย กอยในระดบใกลเคยงกบความรกความเมตตาเชนกน เมอมความเชอมกแสดงออกดวยความรกซงเปนหวใจคาสอนของศาสนา

จากการสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย

- ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

2 4 5 4 2 4 4 2 2 5 2 4 2 4 4 4 2 4 4 4 2 4 2 4

21 19 20 20

3.500 3.167 3.333 3.333

คาเฉลยรวม 3.333 หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบมากทสด ซงสมพนธกบ การดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบเหนอกวาปานกลางเลกนอย

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท

8

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 35 35 35 21 19 20 20

เฉลย 5.000 5.000 5.000 5.000 3.500 3.167 3.333 3.333

หมาย ถง

มาก ท สด

มาก ท สด

มาก ท สด

มาก ท สด

เกอบจะคอนขางม

าก

ปานกลาง

ปานกลาง

ปานกลาง

ตารางท 30

ตารางท 31

คาเฉลยรวม 5.000 3.333

DPU

143

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงไดให ความสาคญวาชวตครสตชนตองแสดงออกในชวตจรงทกวนแตทงนผ รวมพธกรรมศลศกดสทธตาง ๆ ตองมความพรอมของตนเองพอสมควร โดย บาทหลวงแสดงออกทางพธกรรม ซงสหนาทาทางและการใชเสยง เพอเนนความสาคญพเศษอยางสมาเสมอ สวนในดานความเขาใจโดยปฏบต พธกรรมตามกฎจารต เปนการทาใหเกดความครบถวนเพอบนดาลความศกดสทธ และทาใหเราเปนคนด มศลธรรม โดยบาทหลวงพยายามหาองคประกอบตางๆ มาชวยอธบาย ใหเขาใจความหมายมาก ยงขน และแมวาเราจะเขาใจมากหรอนอย กใหความสาคญแตไมมากนก และกยงปฏบต ไปตามขนตอนของพธกรรมทกาหนดไว 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถง การทบคคลมความเชอ ความไววางใจในสงทตนนบถอ และเชอวาสงนนเปนสงด ใหคณตนเองและบคคลทอยรอบขาง แกเราตามความเหมาะสม เราจงเกดความเชอความศรทธาในสงนน การมจรยธรรมคอ การปฏบตสงดงามในชวตประจาวน จนกระทงเกด เปนนสยทด เกดประโยชนทดกบ การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ เนองจากไดรบการปลกฝงพระธรรมคาสอน ใหดาเนนชวตทดตงแตเดกๆ และปฏบตมาโดยตลอดอยางสมาเสมอ ทาใหมชวตทสอดคลองกบ ความเชอ ซงเปนแรงผลกดนในการปฏบตอกทางหนง ในชวตจรง กตองพยายามมากขนแมจะม ขอบกพรองบาง กตองพยายามโดยอาศยหลกแหงความรกตามคาสอน ชวยโนมนาใหปฏบต ใหมากทสด และดวยแบบอยางของบคคลทอยรอบขาง ในการดาเนนชวตทด เปนตน ผใหญทมหนาทสอนเองดวย สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ บางอยาง กเขาใจบางไมเขาใจบาง แมจะไดตดตามการใชสอสญลกษณทางพธกรรม ของบาทหลวงกตาม เพราะขดจากดของความร ของเราแตละคนอาจมความรไมเทากน แตสวนมากกเขาใจไดด

DPU

144

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 9 กลมตวอยาง บคคลท 9 เปนครสตชนเดม อาย 74 ป เพศชาย จบการศกษา สายสามญในระดบชนมธยม 6 (ม. ปลาย) โรงเรยนอสสมชญบางรก เปนครสตชนตงแตเกด สถานภาพเปนหมาย เปนสตบรษของวดพระมารดานจจานเคราะห ประกอบอาชพขายขนมประเภทขบเคยวนาอดลม ทบาน (เจาของกจการ) 1. การรบรความหมายของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม มความเขาใจมาก ตอทกๆ ศลศกดสทธทง 7 ประการ เปนอยางด ทงนเพราะบรรพบรษ มความเชอและปฏบต ศาสนกจอยางสมาเสมอจนถอเปนกจวตรอนจาเปนในการดาเนนชวต ละเลยไมได สวนศลบวชมความเขาใจคอนขางนอยเพราะไมคอยไดสมผส นานๆ จะไดรวมพธ ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 5 20 5.000 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 5 5 5 20 5.000 5. ศลบวช 5 4 4 4 17 4.250 6. ศลสมรส 5 5 5 5 20 5.000 7. ศลเจมคนไข 5 5 5 5 20 5.000 คะแนนรวม 35 34 34 34 คาเฉลย 5.000 4.857 4.857 4.857 คาเฉลยรวม 4.893 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 32

DPU

145

2. การมความเชอความศรทธา ทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธทง 7 ประการ หรอเปนผ ทรบดวยตนเอง จงแสดงออกทางจรยธรรมมากทสดในดานการแบงปน ซงกเปนหนงในขอสาคญของหลกคาสอน นอกจากนดานความรกความเมตตา การใหอภย และความยตธรรม เปนสวนทรองลงมา เพราะอยคนเดยวม ซงกมสาเหตมาจากการเปนหมาย

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

4 4 1 4 1 1 5 1 4 5 1 5 1 5 5 5 1 4 5 5 2 5 3 5

15 21 21 25

2.500 3.500 3.500 4.167

คาเฉลยรวม 3.417

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบเกอบจะมากทสด ซงสมพนธกบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบปานกลาง

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท

9

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลได

จรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 34 34 34 15 21 21 25

เฉลย 5.000 4.857 4.857 4.857 2.500 3.500 3.500 4.167

หมาย ถง

มาก ท สด

เกอบจะมากทสด

เกอบจะมากทสด

เกอบจะมากทสด

เกอบจะปานกลาง

เกอบจะคอนขางม

าก

เกอบจะคอนขางมาก

คอน ขาง มาก

คาเฉลยรวม 4.893 3.417

ตารางท 33

ตารางท 34

DPU

146

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงไดให ความสาคญดานการดาเนนชวตของสตบรษซงเปนเครองหมายศกดสทธของพธกรรม ทไดประกอบขน ในการดาเนนชวตประจาวน ผ รวมพธกรรมศลศกดสทธ ตองมการเตรยมตวใหพรอมของตนเอง ตามความเหมาะสม สงทบาทหลวงไดเนนรองลงมา คอ หาองคประกอบอน เพอใหไดชวยเขาใจพธมากยงขน ซงรวมถงการแสดงออกทางสหนาทาทางและนาเสยง และแมวาจะเขาใจได ไมทงหมด แตกไดคงความศกดสทธ เพราะไดปฏบตตามแนวทางจารต อยางครบถวน 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอ ความศรทธา หมายถง การทเรามความเชอในองคความด และมความศรทธาใน การปฏบตในทางแหงความดนน การมจรยธรรมคอ แนวทาง ขอประพฤตปฏบต ในคณธรรม ความด มกฎระเบยบแบบแผน ขอบงคบแนนอน การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ คอการมความเชอในพระเจา มความเคารพในสงด และดาเนนชวตในแนวทางนน ในแตละวน สามารถทาได แตไมสสมบรณครบถวน เพราะกระแสของสงคมโลก ททาใหเรามกกระทากจการทสวนทางกบพระธรรม คาสอน ทเรามความเชอ ในองคพระเจา ดงนนเราตองพยายามทบทวน ถงความเชอของเราบอยๆ และมขอตงใจทจะพยายาม ดาเนนไป ในแนวทางนน โดยอาจมการเตอนสอน กนและกนอยางสมาเสมอ สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ มความเหนวา มแนวทาง กระบวนการ ซงทาใหรและเขาใจความหมาย ของสญลกษณทใชในเวลานน พรอมทงความศกดสทธทเกดขนเมอประกอบพธกรรม อยางเปนระบบระเบยบอยแลว

DPU

147

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 10 กลมตวอยาง บคคลท 10 เปนครสตชนเดม อาย 85 ป เพศชาย การศกษาระดบ ประถม 4 โรงเรยนอสสชญ บางรก สถานภาพแตงงาน อยในกจกรรมของวดพระมารดา นจจานเคราะห (เปนคณะกรรมการสภาวด) ขณะนไดเกษยณตวเองออกจากการคมการเงน การจดซอของหมบานโชคชย ปญจทรพย (เจาของกจการ) 1. การรบรความหมาย ของการใชสอสญลกษณ ทางพธกรรม มความเขาใจมาก ตอศลลางบาป เชอวาพระเจามอยจรง เชอวาพระพรจะสมฤทธผลอยางมากใน ศลลางบาป ศลอภยบาป ศลมหาสนท ศลสมรส และศลเจมคนไข ดวยวยทผานมานานกบประสบการณ ทไดรบ จงเหนจรง

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 4 4 18 4.500 3. ศลมหาสนท 5 5 3 4 17 4.250 4. ศลกาลง 5 4 3 3 15 3.750 5. ศลบวช 5 4 3 3 15 3.750 6. ศลสมรส 5 5 4 3 17 4.250 7. ศลเจมคนไข 5 5 3 2 15 3.750 คะแนนรวม 35 33 25 24 คาเฉลย 5.000 4.714 3.571 3.429 คาเฉลยรวม 4.179 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 35

DPU

148

2. การมความเชอความศรทธา แสดงออกทางจรยธรรมดานการแบงปนมมาก สวนดาน อน ๆ มนอยกวา การแบงปนนดหนอย ความรกความเมตตาอยในระดบนอยทสด จงทาใหคาเฉลยปานกลาง

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

5 5 5 1 1 1 4 1 4 5 2 3 1 5 5 5 1 5 5 5 3 4 5 5

18 19 22 27

3.000 3.167 3.667 4.500

คาเฉลยรวม 3.584 หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบคอนขางมาก ซงสมพนธกบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบคอนขางมาก

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท 10

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 33 25 24 18 19 22 27

เฉลย 5.000 4.714 3.571 3.429 3.000 3.167 3.667 4.500

หมาย ถง

มาก ท สด

เกอบจะมากทสด

เกอบจะคอนขางมา

ก ปานกลาง ปาน

กลาง ปานกลาง

เกอบจะคอนขางมาก

เกอบจะมากทสด

คาเฉลยรวม 4.179 3.584

ตารางท 36

ตารางท 37

DPU

149

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงไดให ความสาคญตามลาดบ คอ การเนนใหเราดาเนนชวตอยางศกดสทธจรง ในทกๆ วนแหงชวต ทานพยายามใหองคประกอบตางๆ มาอธบายใหเราเขาใจมากยงขนซงรวมถงการใชสหนาทาทาง การเนนนาเสยงในสวนทสาคญกวาตอนอนๆ และพยายามทาตามขอกาหนดจารตพธกรรม อยางครบถวน นอกนนในดานการปฏบตตามขนตอนกด การเตรยมพรอมของผ รวมพธกรรม ศลศกดสทธกด ทาใหเราเปนคนด มศลธรรม สวนทเนนนอยกเปนในดานของการการปฏบตตามขอกาหนดและการบนดาลความศกดสทธทเกดขนแมไมเขาใจทงหมดกตาม 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอ ความศรทธา หมายถง การเชอในสงทเรารจก สงทเราเคารพนบถอ และสามารถเปนแบบแผนในการทาความด หลกหนความชวรายตางๆ ได การมจรยธรรมคอการมคณธรรมทด ทางศาสนาทมอยในจตใจมนษยเปนพนฐาน

การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ เปนสงทตองพยายามใหมากทสดเพราะ เปนสง ทด เปนสงทพระทรงสอนเราอยเสมอ เปนตนเมอเราไปรวมพธกรรมและฟงพระวาจาของพระเจา สวนการปฏบตตามแนวความคดในชวตจรงแลว อาจทาไดไมทงหมด เพราะสภาพปจจยแวดลอม ทแตกตาง กน แมเรองเดยวกน ตองยอมรบวาบางทกตดสนใจแตกตางกนออกไปได แตกไดพยายามทบทวนพระธรรมคาสอน และไดรบการเตอนสอนอยเสมอ ทงบคคลทอยรอบขาง หรอบาทหลวงเองดวยเมอเรามโอกาสฟงพระวาจาและบทเทศนสอนของทาน

สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ มความเหนวามระบบระเบยบ ขนตอนทดอยแลว

DPU

150

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 11 กลมตวอยาง บคคลท 11 เปนครสตชนเดม อาย 61 ป เพศหญง สถานภาพแตงงาน เปนเวลา 38 ปไดรบการศกษาในระดบชนประถมและมธยมทโรงเรยนรกษวทยา และไดศกษาตอทวทยาลยคร จนทรเกษม คณะเทคโนโลยและวตกรรมทางการศกษา เปนครสตชนนานกวา 56 ป แลว ไดมสวนรวมในพธกรรมตางๆ ของพระศาสนจกร และเปนครคาสอนของวดพระมารดา นจจานเคราะหอกดวย ปจจบนไดประกอบอาชพขาย – จดดอกไม ในและนอกสถานท 1. การรบรความหมายของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม มความเขาใจมาก ตอศลศกดสทธ ทกศลศกดสทธ เชน ศลลางบาป ศลอภยบาป ศลมหาสนท ศลกาลง ศลสมรส และศลเจมคนไข เนองจากไดรบการถายทอดจากบรรพบรษ และไดเขารวมพธอยางตอเนองสมาเสมอ ถอเปนกจวตรอนจาเปน ยกเวนศลบวชทมความเขาใจคอนขางยาก เนองจากไมคอยไดมโอกาสสมผส มากนก นานๆ จะไดพบสกครง

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 5 20 5.000 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 5 5 5 20 5.000 5. ศลบวช 5 5 4 5 19 4.750 6. ศลสมรส 5 5 5 5 20 5.000 7. ศลเจมคนไข 5 5 5 5 20 5.000 คะแนนรวม 35 35 34 35 คาเฉลย 5.000 5.000 4.875 5.000 คาเฉลยรวม 4.964

หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 38

DPU

151

2. การมความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ การแสดงออกทางจรยธรรมในทกดานใกลเคยงกน แตในดานทมากทสดกคอในดานการแบงปน สอนใหรจก การใหกบคนทอยรอบขาง สวนดานการใหอภย ดานความรกความเมตตา คอนขางมาก และ ดานทนอยทสดคอดานความยตธรรม

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

5 4 5 2 2 2 5 1 2 4 2 5 2 4 5 5 1 4 4 4 2 4 4 4

20 19 21 22

3.333 3.167 3.500 3.667

คาเฉลยรวม 3.417

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบเกอบจะมากทสด ซงสมพนธกบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบมากกวาปานกลาง

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท 11

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 35 34 35 20 19 21 22

เฉลย 5.000 5.000 4.857 5.000 3.333 3.167 3.500 3.667

หมาย ถง

มาก ท สด

มาก ท สด

เกอบจะมากทสด

มาก ท สด

ปานกลาง

ปานกลาง

เกอบจะคอนขางมาก

เกอบจะคอนขางมาก

คาเฉลยรวม 4.964 3.417

ตารางท 39

ตารางท 40

DPU

152

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงไดเนน ความพรอมในดานตางๆ ของสตบรษมากทเดยวทงภายในและภายนอก และเราตองดาเนนชวตใหสอดคลองกบความเชอทเราไดรบรวมทงความศกดสทธในการดาเนนชวตดวย รองลงมาททานสนใจคอการอธบายเพมเตม จากบทภาวนาของพธกรรม การเนนดวยสหนาทาทาง และนาเสยง ในตอนตางๆ ทสาคญกวาตอนอนๆ ทานกไดพยายามเนนเปนอยางมากเพอใหเราเขาใจมากขน สวนในดานการปฏบตตามกฎเกณฑ ขนตอนของพธกรรมทงครบเปนเรองรองลงมาอกระดบหนงเพอทาใหเราเปนคนดมศลธรรม เพราะพธกรรมไดบนดาลความศกดสทธแกสตบรษ จะโดยรตว เขาใจมากหรอนอยกตามท 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถง ความซอสตย ความจรงใจในสงทเราเคารพนบถอสงสด มความไววางใจมนทกสงทกอยางทเราจะกระทา ตลอดจนการดาเนนชวตทกๆ วน การมจรยธรรมคอ การคดและการกระทาในสงทด มคณธรรมตรงตามหลกการของศาสนาของตน ซง อยในกรอบอนดงามของสงคม ไมขดกนเอง

การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ จะทาใหเรามความเจรญกาวหนาทงฝายกายและวญญาณ ผานการกระทาดวยความเชอทถกตอง ในชวตจรงทาไดดเพราะมพระเปนศนยกลางของการดาเนนชวตในแตละวน อนเนองมาจากการสวดภาวนา อานพระวาจา และรบศลศกดสทธสมาเสมอเทาทเปนไปได ตองพยายามรจกรบผดชอบ พดคยในเรองคณคาทแทจรงของชวต สภาพสงคมปจจบน ลดความเหนแกตวลงใหมาก

สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ เหนวาเปนการกระทาสญลกษณทใหความหมาย ความรความเขาใจ และประโยชน ผลของการรวมพธกรรม ศลศกดสทธทถกตองด

DPU

153

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 12 ครสตชนเดม อาย 53 ป เพศหญง การศกษาในระดบชนมธยมศกาปท 6 จากโรงเรยนวจารณวทยา กรงเทพฯ สถานภาพแตงงาน เปนสภาภบาล, พลมาร, และครซโล ของวดพระมารดานจจานเคราะห ประกอบอาชพเปนตวแทนประกนชวต บรษท เอ ไอ เอ จากด 1. การรบรความหมาย การใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม มความเขาใจมากทสด ศลกาลงและศลสมรส เชอวาพระเจามอยจรงอยางมากในศลกาลง ศลบวช ศลสมรส และ ศลเจมคนไข เชอวาพระพรสมฤทธผลในศลกาลง ศลสมรส ศลเจมคนไข เชอวาพระพรชวยชวตฝายจตวญญาณอยางมากในศลกาลง ศลสมรส และศลเจมคนไข ดวยวยและประสบการณ จงไดเหนความจรงมากขน

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 3 3 3 3 12 3.000 2. ศลอภยบาป 4 4 4 4 16 4.000 3. ศลมหาสนท 4 4 4 4 16 4.000 4. ศลกาลง 5 5 5 5 20 5.000 5. ศลบวช 5 4 4 4 17 4.250 6. ศลสมรส 5 5 5 5 20 5.000 7. ศลเจมคนไข 5 5 5 4 19 4.750 คะแนนรวม 31 30 30 29 คาเฉลย 4.429 4.286 4.286 4.143 คาเฉลยรวม 4.286 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 41

DPU

154

2. ความเชอความศรทธา แสดงอกทางจรยธรรม ในดานความรกความเมตตามาก การแบงปนนอย แตความยตธรรมใกลเคยงกบการใหอภย

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

5 5 5 4 1 3 4 3 4 5 1 5 2 4 4 5 1 5 3 4 1 5 1 5

23 22 21 19

3.833 3.667 3.500 3.167

คาเฉลยรวม 3.542

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบคอนขางมาก ซงสมพนธกบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบเกอบจะคอนขางมาก

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท 12

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 31 30 30 29 23 22 21 19

เฉลย 4.429 4.286 4.286 4.143 3.833 3.667 3.500 3.167

หมาย ถง

คอน ขาง มาก

คอน ขาง มาก

คอน ขาง มาก

คอน ขาง มาก

เกอบจะคอนขาง มาก

เกอบจะคอนขางมาก

เกอบจะคอนขางมาก

ปานกลาง

คาเฉลยรวม 4.286 3.542

ตารางท 42

ตารางท 43

DPU

155

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงเนนความพรอมของสตบรษทมารวมพธกรรม พยายามทาตามขนตอนตางๆ อยางไมละเลยตอนใดเลย โดยเนนดวยสหนาทาทาง การเนนเสยงในตอนตางๆ ทสาคญเปนพเศษ และตองแสนดงออกถงสงเหลาน คอความเชอทเปนการดาเนนชวตจรง ทานพยายามหาองคประกอบรอบดานมาอธบายใหเราเขาใจถงความหมายของสญลกษณตางๆ ทใชในพธกรรมศลศกดสทธใหละเอยด และงายยงขน ตอการเขาใจ และเปนการทาตามขนตอนเพอบนดาลความศกดสทธ มศลธรรมในชวตใหมาก พรอมทงใชการเนนสหนาทาทางและนาเสยงมาชวยในทสด 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธา หมายถง การเชอและเหนดวยกบคาสงสอนของพระเจา ทาใหเกด ความเลอมใสศรทธา ทจะพยายามดาเนนชวตตามพระธรรมคาสอนนน การมจรยธรรมคอ การประพฤตในสงทด และถกตองตามหลกพระธรรมคาสอนของพระศาสนา การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ เพราะเหนดดวยกบคาสอนของพระเยซเจา องคศาสดา และพบวาเปนความดงามทเอามาปฏบต กเกดความสขและสนตในการดาเนนชวต ในปจจบนน ทาใหจตใจสบายมสขจรงๆ ในชวตจรง หากมความเชอมากกปฏบตไดมากตามไปดวย และตองพยายามฝกตนในการปฏบตคณธรรมตางๆ ใหมากในชวต เปนตนในเรองการแบงปน ตามทพระเยซเจาทรงสอน สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ เปน การเรยนรผานทางสอสญลกษณทเราตองพยายามเขาใจใหลกซง และปฏบตตามดวยความเชอมน และดวยความพากเพยร เปนสงทใหความหมายดมาก

DPU

156

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 13 กลมตวอยาง บคคลท 13 เปนครสตชนใหม อาย 24 ป เพศชาย การศกษาระดบ ชนมธยม 6 ทโรงเรยนสะเพงพทยาคม จงหวดเชยงใหม ปจจบนอาศยอยใกลกบวดพระมารดา นจจานเคราะห จงเกดศรทธาตอศาสนา และไดรบการอบรมสงสอนจากผ ทอยใกลชด และบาทหลวงคอยใหการดแลเอาใจใส จงมความศรทธามาก จงไดกลบใจหนมาพงพาศาสนาเปน แกนหลกของชวต ปจจบนยงเปน โสด และยดอาชพเปนชางกญแจชางกญแจ (เจาของกจการ) เปนครสตชนทไดรบความรกความอบอนจากครอบครว มความเชอความศรทธาในศาสนกจ รวมการปฏบตตางๆทางศาสนา จนเปนกจวตรอนจาเปน 1. การรบรความหมาย ของการใชสอ สญลกษณทางพธกรรม มความเขาใจมาก ในศลศกดสทธทง 7 ประการ เพราะพงผานการรบศลฯ มาใหมๆ จากการอบรมสงสอนของผสอนศาสนา บาทหลวง และผใกลชด แตเขายงอาจไมคอยเขาใจเกยวกบศลเจมคนไข ศลบวช เพราะไมคอยไดสมผส จะพบนานๆ ครง สวนศลลางบาป ศลอภยบาป ศลมหาสนท และศลกาลงจะ พบเหนอยบอยครง

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 5 20 5.000 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 5 5 5 20 5.000 5. ศลบวช 5 5 5 5 20 5.000 6. ศลสมรส 5 5 5 5 20 5.000 7. ศลเจมคนไข 5 5 5 5 20 5.000 คะแนนรวม 35 35 35 35 คาเฉลย 5.000 5.000 5.000 5.000 คาเฉลยรวม 5.000 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 44

DPU

157

2. ความเชอความศรทธา แสดงออกทางจรยธรรมดวยศลศกดสทธทง 7 ประการ ทาใหเขามความเชอตอพระวาจะทาใหเขาสมฤทธผลตอรางกายและจตใจ ทาใหการดาเนนชวตของเขากลายเปนคนใหมในสายตาของคนรอบขาง จรยธรรมในดานความรกความเมตตาคอนขางมาก รองลงมาคอการใหอภย ดานความยตธรรม และทนอยทสดคอการแบงปน

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

5 5 5 3 3 3 5 2 3 4 4 3 3 4 5 5 3 3 4 4 2 4 3 3

24 21 23 20

4.000 3.500 3.833 3.333

คาเฉลยรวม 3.667 หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธาในระดบมากทสด ซงสมพนธกบ การดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบเกอบจะคอนขางมาก

คนท 13

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 35 35 35 24 21 23 20

เฉลย 5.000 5.000 5.000 5.000 4.000 3.500 3.833 3.333

หมาย ถง

มาก ท สด

มาก ท สด

มาก ท สด

มาก ท สด

คอน ขาง มาก

เกอบจะคอนขางมาก

เกอบจะคอนขางมาก

ปานกลาง

คาเฉลยรวม 5.000 3.667

ตารางท 45

ตารางท 46

DPU

158

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงเนนการดาเนนชวตตามความเชอทไดรบคอนขางมากทสด พรอมทงในเรองการดาเนนตามขนตอนอยางครบถวนดวย เพราะขนตอนทกระทาทาใหเราเปนคนด มศลธรรม และเราตองมความพรอมตามสมควร ในการรวมพธกรรมศลศกดสทธตางๆ มการใหความเขาใจเพมทางองคประกอยตางๆ ทเขามา มสวนชวยใหเขาใจมากขน เชนสหนาทาทาง นาเสยงทใชเนนตามขนตอนตางๆ ดวย 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถง การทยอมรบใหพระเจาเขามาเปนผ นาในการเปนทพงดานจตวญญาณ เปนผ นาในการดาเนนชวตประจาวนทกๆ เรอง การมจรยธรรมคอ การทเราดาเนนชวตอยางมสต มความรบผดชอบ ถกตอง มวนยทงในตนเองและในสงคมทเราดาเนนอย

การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ เพราะความเชอทดและถกตองสามารถโนมนา ใหเราดาเนนไปในหนทางชวตทดในสงคม เปนพเศษในเรองความรกและสนต การดาเนนชวตจรง ในแตละวนเปนไปไดมาก เพราะวาจากการมพระเปนหลก และจากคาสอนทวารกผ อน เหมอนรกตนเอง เปนสงทนามาใครครวญอยเสมอ ทาใหเราทาใหมากทจะมชวตทด สอดคลองกบความเชอในพระธรรมคาสอน สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ เปนการทาใหเรามความเขาใจผานทางสอทแสดงออกมาในพธกรรม เปนการทบทวน เมอรวมพธกรรมนนบอยๆ เพอเตอนตนใหยดมนในพระเจา เพมความเชอใหมนคงมากยงขน

DPU

159

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 14 กลมตวอยาง บคคลท 14 ครสตชนใหม อาย 21 ป เพศชาย สถานภาพโสด ในวยเดกไดเขาศกษาท โรงเรยนปรชานศาสน และศกษาตอชนมธยมทโรงเรยนชลราษฎรบารง เปนครสตชนมา 15 ปแลว เปนเยาวชนของวดพระมารดานจจานเคราะห คอยชวยเหลอ งานวดตลอด ทงงานฉลองวด แหแมพระ หรอครสตมาส ขณะนประกอบอาชพประดษฐสงของ จากเศษวสดจาหนาย (เจาของกจการ) ไดนาสงของตางๆ มาจาหนายดวยความรก ไดเหนแบบอยางของครสตชนทปฏบตดวยความรก จงดารงชวตดวยความรก 1. การรบรความหมาย ของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม มความเขาใจมากทสดคอศลลางบาปและศลอภยบาป มความเชอวาพระเจามอยจรงมากทสด ศลลางบาป ศลอภยบาป ศลมหาสนท ศลเจมคนไข เชอวาพระพรสมฤทธผลมากในศลลางบาป ศลอภยบาป เชอวาพระพรชวยชวตฝายจตวญญาณมากในศลลางบาป ศลอภยบาป ศลมหาสนท ศลกาลง ศลบวช ศลสมรส ศลเจมคนไข เชอถงการดาเนนชวตเปนคนใหม และมความศรทธาในพธกรรมในระดบ ดมาก

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 5 20 5.000 3. ศลมหาสนท 5 4 5 5 19 4.750 4. ศลกาลง 4 4 5 4 17 4.250 5. ศลบวช 4 4 5 4 17 4.250 6. ศลสมรส 4 4 5 4 17 4.250 7. ศลเจมคนไข 5 4 5 5 19 4.750 คะแนนรวม 32 30 35 32 คาเฉลย 4.571 4.286 5.000 4.571 คาเฉลยรวม 4.607 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 47

DPU

160

2. การมความเชอความศรทธา แสดงออกทางการดาเนนชวต คอนขางมากในดานของความรก ไดสมผสความรก ความเมตตา ทาใหสามารถนาเศษวสดมาประดษฐเพอจาหนาย เหนคณคาของเศษวสดทงๆ ทคนอนไมเหน และนามาทาใหเกดคณคาขนใหมจนจาหนายได

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

5 5 5 2 3 4 5 1 3 4 2 5 3 4 5 5 2 3 4 4 1 5 3 3

24 20 22 20

4.000 3.333 3.667 3.333

คาเฉลยรวม 3.583

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบเกอบจะมากทสด ซงสมพนธกบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบเกอบจะคอนขางมาก

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท 14

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 32 30 35 32 24 20 22 20

เฉลย 4.571 4.286 5.000 4.571 4.000 3.333 3.667 3.333

หมาย ถง

เกอบจะมากทสด

คอน ขาง มาก

มาก ท สด

เกอบจะมากทสด

คอน ขาง มาก

ปาน กลาง

เกอบจะคอนขางมาก

ปานกลาง

คาเฉลยรวม 4.607 3.583

ตารางท 48

ตารางท 49

DPU

161

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงไดเนนการดาเนนชวตทแสดงออกซงความเชอมากทสด รวมถงการพยายามปฏบตตามขนตอนของพธกรรม ศลศกดสทธนนๆ ใหครบถวน รองมาไดแก การเตรยมตวอยางดพรอมตามสมควร เพอจะไดบงเกดผลด คอเปนคนด มศลธรรม เปนการบนดาลความศกดสทธใหแกเรา แมวาบางทเราอาจไมเขาใจทงหมดของความหมายกตาม บาทหลวงกไดพยายามนาองคประกอบตางๆ มาอธบาย เพมเตมเทาททานสามารถ และตามทเราจะสามารถรบไวไดดวย สวนในดานการใชสหนาทาทางและนาเสยงเนนบางตอนในพธกรรมนน ทานกไดใชตามสมควร 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถงความไววางใจในพระเจา ในการกระทาสงตางๆ ใหคานงถงสงท พระเจาสอน ตองกลาตดสนใจจากความเชอทเราม ทาใหเรามจตใจทดงามตอทกคนทอยรอบขาง การมจรยธรรมคอ การมกฎระเบยบวนยในการปฏบตสงตางๆ ในชวต ซงเปนสงทดงาม ทาใหเรา มความสข และเปนประโยชนตอบคคลทอยรอบขางในสงคมดวย การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ ดวยความไววางใจทเปนหลกยดเหนยว ในจตใจ ทาใหสามารถมความเขมแขงมากขนในการตดสนใจ และกระทาสงตางๆ ทบางทเปนสงยากในชวต การยดเอาคณธรรม ความรกความเมตตา ความยตธรรม การใหอภย และ การแบงปน ซงเปนคณธรรมทเดนในพระศาสนาคาทอลกมาดาเนนชวต ทาใหเรามความสขทดาเนนในแนวทางทพระเจาทรงสอน แมวาในชวตจรงอาจทาไดไมครบทงหมด จะดวยเหตปจจยใดกตาม หากเราสวดภาวนา ทบทวนพระวาจา พระจะชวยเราใหเปลยนแปลงการดาเนนชวตใหมาอยในหนทางทดและถกตอง และเปนคนทมชวตใหมในความดอยเสมอไดดวยวถทางของพระองค แนนอน สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ มความเหนวาเปนสงทสงและศกดสทธ จรง ควรรบดวยความเชอมน พยายามปฏบตในชวตจรง และเปน การเตอนตนในเรองความเชอดวย

DPU

162

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 15 กลมตวอยาง บคคลท 15 เปนครสตชนใหมกลบใจ อาย 23 ป เพศหญง สถานภาพโสด ไดเขาศกษาในระดบชนประถมทโรงเรยนคลองกม และศกษาตอระดบชนมธยมสายสามญ ทโรงเรยนบางกะป จากนนไดศกษาในระดบปรญญาตร มหาวทยาลยเซนตจอหน เปนครสตชน มานาน 3 ปแลว ขณะนประกอบอาชพเปนพนกงานธนาคาร ย โอ บ รตนสน การเงนและสนเชอ เปนสมาชกของวดพระมารดานจจานเคราะห เปนหวหนาของกลมเยาวชน เนองจากเปนพนกงานททาเกยวกบการเงนและสนเชอ พบกบลกคาทมปญหากจะสวดภาวนา และสมผสกบครสตชน ทแสดงออกทางการดาเนนชวต ทาใหใชชวตใหมโดยการเปนผ นาในการดาเนนชวต 1. การรบรความหมายของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม ทาใหเชอวาพระเจา มอยจรง ในศลศกดสทธทง 7 ประการ ซงศลฯ ทง 7 ประการนนจะสงผลในการดาเนนชวต ศลลางบาป ศลอภยบาป ศลมหาสนท ศลบวช ศลสมรส ศลเจมคนไข ทาใหเชอวาพระพรชวยชวตฝายจตวญญาณ ทาใหเชอวาการดาเนนชวตเปนคนใหมตองอาศยศลศกดสทธทง 7 ประการ สวนศลทเขาใจนอยคอศลกาลง

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 4 19 4.750 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 5 4 4 18 4.500 5. ศลบวช 5 5 5 5 20 5.000 6. ศลสมรส 5 5 5 5 20 5.000 7. ศลเจมคนไข 5 5 5 5 20 5.000 คะแนนรวม 35 35 34 33 คาเฉลย 5.000 5.000 4.857 4.714 คาเฉลยรวม 4.893 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 50

DPU

163

2. การมความเชอความศรทธา แสดงออกทางจรยธรรมทมากทสดคอดานความรกความเมตตา สวนความยตธรรม การแบงปน และการใหอภย มคอนขางนอยทสด เพราะเราตองตอสดนรนกบปญหาของลกคา

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

5 4 4 4 2 4 4 2 4 4 3 4 2 4 2 4 4 2 3 5 2 4 2 4

23 21 18 20

3.833 3.500 3.000 3.333

คาเฉลยรวม 3.417

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบเกอบจะมากทสด ซงสมพนธกบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบปานกลาง

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท 15

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 35 34 33 23 21 18 20

เฉลย 5.000 5.000 4.857 4.714 3.833 3.500 3.000 3.333

หมาย ถง

มาก ท สด

มาก ท สด

เกอบจะมากทสด

เกอบจะมากทสด

เกอบจะคอนขาง มาก

เกอบจะคอนขางมาก

ปาน กลาง

ปาน กลาง

คาเฉลยรวม 4.893 3.417

ตารางท 51

ตารางท 52

DPU

164

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงไดเนนความสาคญมากเรองของการดาเนนชวตใหสอดคลองกบความเชอ และพระพรทไดรบผานทางพธกรรม ศลศกดสทธโดยเราตองพยายามปฏบตตามขนตอนตางๆ ของจารตพธกรรมใหดๆ และ ผ รวมพธกรรมตางๆ กตองมการเตรยมความพรอมในทกๆ ดานตามสมควรดวย เพอจะทาใหความรความเขาใจผานสญลกษณทางพธกรรมนน กลายเปนความเชอทมนคงอนยงผลถงการดาเนนชวตทเกดผลด ทานพยายามเนนประเดนทสาคญๆ ดวยนาเสยงทหนกแนน นอกนนยงพยายาม หาองคประกอบตางๆ มาชวยอธบายทาใหเขาใจมากขน เพอเปนคนด มศลธรรม สวนในเรองอนๆ คอการใชสหนาทาทาง การปฏบตตามกฎเกณฑ เปนการบนดาลความศกดสทธใหเรา แมวา เราจะรหรอไมร หรอเขาใจมากนอยเพยงใดกตาม 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธา หมายถง การมความไววางใจและพรอมทจะปฏบตตามในสงทเราเชอ ดวยความมนคงแนวแน การมจรยธรรมคอ สงดงามทมนษยพงม ซงปกตจะอยภายในจตใจ ของเรา ทไดรบมาจากการสงสอนจนมความเชอ เปนแนวทางดานจรยธรรม คณธรรมความด ทศาสนาไดสอนไว การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ คอถาเราเชอในสงทดทสดในความคดเหน ของเรา เราจงเชอศรทธาและพยายามดาเนนชวตไปในแนวทางนนๆ คอมคณธรรมทดปรากฏใน การดาเนนชวตของตน ในสภาพความเปนจรงแหงชวต เรากตองพยายามแมวาอาจไมครบสมบรณทงหมดกตาม เพราะความออนแอของมนษยมอยกตามอาศยความเชอวาความชวยเหลอดานจตใจผานการสวดภาวนา จะทาใหเราสามารถทาไดดยงขน แมวาจะอยในลกษณะคอยเปนคอยไปกตาม สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ เปนการใชสอสญลกษณทชวยใหเราสามารถทบทวนความจรงของพระพรของพระเปนเจา ความเชอทเรามตอพระเจามนคงยงขน มความหมายทด

DPU

165

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 16 กลมตวอยาง บคคลท 16 เปนครสตชนใหม อาย 20 ป เพศหญง ไดจบการศกษาระดบประถมศกษาปท 6 จากโรงเรยนมารวทยา สตหบ สถานภาพโสด เปนสตบรษของวด พระมารดานจจานเคราะห เปนครสตชนมานาน 3 ป ประกอบอาชพ ขายกาแฟ (เจาของกจการ) เนองจากประกอบอาชพขายกาแฟ ทาใหสมผส และใกลชดสนทสนมกบลกคาทเปนครสตชน ทาใหไดรบการซมซบความศกดสทธ ตองแสดงออกทางการดาเนนชวต ตองแสดงออกทาง การดาเนนชวตดวยการแบงปน 1. การรบรความหมาย การใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม มความเขาใจมากทสด ในศลศกดสทธทกศล เชนศลมหาสนท เปนการรบพระเยซเจาเขามาประทบอยในตวเรา และ ศลกาลง เปนการรบพระจตเจาเขามาอยกบเรา โดยพระเจาเปรยบเหมอนแสงสวางสองนาทาง ทาใหเราปฏบตในสงทดงาม

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 5 20 5.000 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 5 5 5 20 5.000 5. ศลบวช 5 5 5 5 20 5.000 6. ศลสมรส 5 5 5 5 20 5.000 7. ศลเจมคนไข 5 5 5 5 20 5.000 คะแนนรวม 35 35 35 35 คาเฉลย 5.000 5.000 5.000 5.000

คาเฉลยรวม 5.000 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 53

DPU

166

2. การมความเชอความศรทธา แสดงออกทางจรยธรรม ในดานการแบงปนมาก โดยการรจกเปนผให ซงกเปนสวนสาคญของพระธรรมคาสอน สวนดานทรองลงมาคอความยตธรรมและการใหอภย สวนดานความรกความเมตตามนอย

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

4 2 5 1 2 3 5 2 4 5 1 5 1 5 5 5 2 5 5 5 4 5 3 5

17 22 23 27

2.833 3.667 3.833 4.500

คาเฉลยรวม 3.708

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบมากทสด ซงสมพนธกบ การดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบเกอบจะคอนขางมาก

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท 16

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 35 35 35 17 22 23 27

เฉลย 5.000 5.000 5.000 5.000 2.833 3.667 3.833 4.500

หมาย ถง

มาก ท สด

มาก ท สด

มาก ท สด

มาก ท สด

เกอบจะปานกลาง

เกอบจะคอนขางมาก

เกอบจะคอนขางมาก

เกอบจะมากทสด

คาเฉลยรวม 5.000 3.708

ตารางท 54

ตารางท 55

DPU

167

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงเนนการดาเนนชวตควรตองมความสอดคลองกบความเชอมากทสด เปนการแสดงออกซงชวตทเปนผมคณธรรม จรยธรรม ศลธรรมทด ตองมการเตรยมตวพรอมตามสมควร ปฏบตพธกรรมตามขนตอน ทเหมาะสมทจารตกาหนดไวแลว พรอมทงใชองคประกอบทจาเปนเขามาชวยเสรมความเขาใจ มากขน ไมวาในเรองนาเสยงเนนประเดนหรอสหนาทาทางกตาม สวนเรองความเขาใจทงครบ ของความหมายของสญลกษณทใชแมเราร และเขาใจไดไมทงหมดกไมเปนไร เทาทสามารถ เพราะพธกรรมยงคงบนดาลความศกดสทธอยางครบครนอยเสมอ 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถง ความทาทายในจตวญญาณของมนษย ทมงมองไปยงสงทแมมองไมเหนแตอาศยความรความเขาใจมาประกอบทาใหเกดความเชอ ศรทธาตอบคคลดวยความเตมใจ การมจรยธรรมคอ มาตรฐานของคณธรรมทบงชถงความถกตอง ความดงามทพงปฏบตในชวตทประพฤตปฏบต การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ คอการกระทาทกชวยนาทของชวต เราเชออยางไรเรากจะปฏบตดงนน และในชวตจรง ความคดนเปนการปฏบตจรงไดเปนอยางมาก เพราะจากพระธรรมคาสอนทแนะนาใหเราเอาใจใสกนและกน และยงสอนเรองของความยตธรรม ความรก การแบงปน ซงทาใหเราสามารถมความสข สนต ยนดในชวตจรงของเราได สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ เหนวา เปนพธกรรมทใชองคประกอบตางๆ ของการใชสอทดพอสมควรแลว

DPU

168

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 17 กลมตวอยาง บคคลท 17 เปนครสตชนใหม อาย 40 ป เพศชาย การศกษาอย ในระดบมธยมศกษาปท 3 ของโรงเรยนประจาจงหวดกาแพงเพชร สถานภาพ แตงงาน เปนเวลา 15 ปแลว เปนครตชนมานาน 1 ป ในกจกรรมของพระศาสนจกร ไดเปนวตบรษของวดพระมารดานจจานเคราะห และยงเปนพลมาร (ทหารของแมพระ) อกดวย ประกอบอาชพ คาขายรถยนต หลงจากเปนครสตชน ทาใหกจการคาขายดขน เพราะไดปฏบตศาสนกจอยางสมาเสมอ และเขาใจการดาเนนชวต 1. การรบรความหมาย ของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม เขาใจมากทสด ในเรองศลลางบาป ศลมหาสนท และศลบวช เพราะเนองจากเปนครสตชนใหมจงเรยนร และสมผสศลฯ เหลาน แตกมบางศลทอาจจะยงไมคอยเขาใจคอ พธกรรมศลบวช และศลเจมคนไข เพราะอาจยงไมเคยสมผสศลฯ นมากอน

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ

ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 4 19 4.750 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 5 4 5 19 4.750 5. ศลบวช 5 5 4 4 18 4.500 6. ศลสมรส 5 5 5 5 20 5.000 7. ศลเจมคนไข 5 5 4 5 19 4.750 คะแนนรวม 35 35 32 33 คาเฉลย 5.000 5.000 4.571 4.714

คาเฉลยรวม 4.821 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 56

DPU

169

2. การมความเชอความศรทธา แสดงออกทางจรยธรรมมมากทสดคอการแบงปน การใหอภย ความยตธรรม และดานความรกความเมตตา เปนอนดบรองลงมา เพราะจะชวยทาใหกจการคาขายของเขาดขน เมอเขาไดรวมปฏบตศาสนกจอยางสมาเสมอ

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

5 5 1 1 1 1 5 2 5 5 1 5 2 5 4 5 1 5 5 5 1 5 5 5

14 23 22 26

2.333 3.833 3.667 4.333

คาเฉลยรวม 3.542

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบเกอบจะมากทสดซงสมพนธกบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบเกอบจะคอนขางมาก

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท 17

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 35 32 33 12 22 23 26

เฉลย 5.000 5.000 4.571 4.714 2.333 3.667 3.833 4.333

หมาย ถง

มาก ท สด

มาก ท สด

เกอบจะมากทสด

เกอบจะมากทสด

คอน ขาง นอย

เกอบจะคอนขางมาก

เกอบจะคอนขางมาก

คอน ขาง มาก

คาเฉลยรวม 4.821 3.542

ตารางท 57

ตารางท 58

DPU

170

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงไดเนน การเตรยมตวของผ เขารวมพธพอสมควร การดาเนนพธกรรมตามแบบแผนทกาหนด การหาองคประกอบอนๆ เขามาชวยใหรและเขาใจความหมายของพธกรรมมากขน โดยเนนดวยทงกรยาทาทาง เสยงทใชหนกเบาเพอเนนขอความสาคญในพธกรรม และนอกนนสงทเกดขน ทางพธกรรม คอ การบนดาลความศกดสทธนน คอการใหเราไดดาเนนชวต ใหสมกบพระพรทเราไดรบจากพระเจาในแตละวน ดานความรความเขาใจทงหมดเปนเรองรอง 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถง การมความเชอมนในสงทเราเคารพนบถอวาเปนความด คอ องคพระเจาตามทพระศาสนาไดสอน เปนการแสดงความไววางใจ และทาตามแนวทางชนาของพระเจา เปนเครองยดเหนยวจตใจใหเปนสขเมอกระทาตาม การมจรยธรรมคอ เปนสงทเปน ความด ถกกาหนดดวยพระธรรมของศาสนาเพอเราจะไดยดปฏบตในการดาเนนชวต จะได เกดความสขของตนเองและสงคมโดยรวม การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ เปนเครองหมายทแสดงถงความเชอในองค พระเจาทเราเรยนร และรจก ทาใหเกดความมนใจกบตนเองวามความเชอจรง โดยชวตจรงเราตองอาศยกฎแหงความรก ความเขาใจ การแบงปนเขามาชวยใหเราสามารถดาเนนไปตามแนวทาง แหงความเชอ มโนธรรมจะไดเปนสข แมผดพลาดอาจเกดขนไดกตาม สาคญอยทความยายาม ทาเปนนาใจทเรามตอสงทเราเชอ สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ เปนเครองมอทบนดาลความศกดสทธจรง สรางศรทธา ความเชอ และความหวงใหมนคงยงขน

DPU

171

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 18 กลมตวอยาง บคคลท 18 เปนครสตชนใหม อาย 38 ป เพศชาย สถานภาพโสด การศกษา ม.ศ. 3 โรงเรยนวดสทธวราราม เปนพลมารของวดพระมารดานจจานเคราะห ประกอบอาชพขายเครองนอน (เจาของกจการ) เนองจากวาเปนครสตชนใหม ไดใกลชดกบครทเปนครสตชน และไดครเปนแบบอยาง จงไดดาเนนชวตดวยความรก สามารถดารงชพอยไดทงตนเอง และ ครอบครว 1. การรบรความหมาย ของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม เขาใจมากทสดในทกศลฯ เนองการเพงจะเขามาเปนครสตชน จงไดรบการอบรม เรยนคาสอนมาไมนาน ความรความเขาใจเกยวกบ ศลศกดสทธทง 7 ประการจงมมาก

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 5 20 5.000 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 5 5 5 20 5.000 5. ศลบวช 5 5 5 5 20 5.000 6. ศลสมรส 5 5 5 5 20 5.000 7. ศลเจมคนไข 5 5 5 5 20 5.000 คะแนนรวม 35 35 35 35 คาเฉลย 5.000 5.000 5.000 5.000 คาเฉลยรวม 5.000 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 59

DPU

172

2. การมความเชอความศรทธา แสดงออกทางจรยธรรม คอนขางมากในดาน ความยตธรรมและตามมาดวยความเมตตา การแบงปน และทนอยคอในดานการใหอภย

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

4 4 4 2 1 4 4 2 4 5 2 5 1 4 2 5 3 2 4 5 4 4 1 3

19 22 17 21

3.167 3.667 2.833 3.500

คาเฉลยรวม 3.292

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบมากทสด ซงสมพนธกบ การดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบปานกลาง

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท 18

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 35 35 35 19 22 17 21

เฉลย 5.000 5.000 5.000 5.000 3.167 3.667 2.833 3.500

หมาย ถง

มาก ท สด

มาก ท สด

มาก ท สด

มาก ท สด

ปาน กลาง

เกอบจะคอนขางมาก

เกอบจะปานกลาง

เกอบจะคอนขาง มาก

คาเฉลยรวม 5.000 3.292

ตารางท 60

ตารางท 61

DPU

173

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวง ผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงไดเนน ความสาคญประการตน คอความพรอมของผ รวมพธกรรมตางๆ การปฏบตตามขนตอนจารตอยางด และทาใหเกดความเชอทถกตอง เพอนาไปสการดาเนนชวตประจาวนตามพระพรทตนเอง ไดรบจรงๆ นอกนนทานยงไดใชองคประกอบภายนอกตางๆ เขามาชวยใหเกดบรรยากาศความร ความเขาใจในพธกรรมนนมากขนตามสมควรอกดวย ทาใหเปนคนดมศลธรรม สวนความเขาใจ ทงครบนนกเนนบางรวมทงการใชสหนาทาทาง นาเสยงหนกเบาเพอเนนสวนทสาคญของพธกรรม 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถง ความมศรทธาและความไววางใจในพระเจา เปนสง ยดเหนยวทางจตใจแกบคคล ทโนมนาใหเราทาความดหลกหนความชว และพยายามเปน แบบอยางทดแกกนและกน การมจรยธรรมคอ การประพฤตปฏบตอยในศลธรรมอนดงาม รจก การวางตนและปฏบตตนอยางเหมาะสม มจตสานกทดาในการปฏบตคณธรรมความดทศาสนาไดสอนไว

การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ เรามพระเจาเปนแบบอยางในการดาเนนชวตทดแลว เราเชอเรากจะดาเนนตามเพอไดรบรางวลแหงชวตตามความเชอทเราหวงไว พระเจาทรงเปนแบบอยางของการใหมากกวารบ เราจงตองเลยนแบบตาม จะไดมความสขตามทพระเจาทรงสอน การปฏบตตามแนวความคดนเปนไปไดหากวาเราหมนบงคบตน คอฝกตนใหกระทาความดผาน คณธรรมตางๆ ทพระสอนและใหแบบอยาง เรากจะมความสขแทจรง โดยตองสละตนเอง ใหมากขน

สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ เหนดดวยกบการใชสอสญลกษณดงกลาวในพธกรรมศลศกดสทธทง 7 ประการ เพราะวาบางอยางเขาใจไดเลยตามพธกรรมนนๆ และการอธบายของบาทหลวง ทาใหเขาใจและกอใหเกดความเชอมนใน ความชวยเหลอของพระเจามากขน

DPU

174

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 19 กลมตวอยาง บคคลท 19 เปนครสตชนใหม อาย 32 ป เพศ หญง สถานภาพ แตงงาน เปนเวลา 8 ปแลว ไดรบการศกษาถงระดบชน มธยม 6 โรงเรยนบางกะป เปนสตบรษ วดพระมารดานจจานเคราะห ปจจบนประกอบอาชพขายอาหารญวน เนองจากมความใกลชด กบเพอนๆ ทเปนครสตชน ทาใหเกดความประทบใจ และดาเนนชวตเหมอนกบคนทตนรก ดวยความรกความเมตตา 1. การรบรความหมาย ของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม มความเขาใจมาก ในศลศกดสทธทง 7 ประการ เชน ศลลางบาป ศลอภยบาป ศลมหาสนท ศลกาลง และ ศลสมรส ยกเวนศลบวชและศลเจมคนไข ยงมความเขาใจนอย เพราะไดแตศกษา ยงไมคอยไดมโอกาสสมผสนานๆจะมสกครง

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 5 20 5.000 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 5 5 5 20 5.000 5. ศลบวช 5 4 4 4 17 4.250 6. ศลสมรส 5 5 5 5 20 5.000 7. ศลเจมคนไข 5 5 4 4 18 4.500 คะแนนรวม 35 34 33 33 คาเฉลย 5.000 4.857 4.714 4.714

คาเฉลยรวม 4.821 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 62

DPU

175

2. การมความเชอความศรทธา ทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธทง 7 ประการหรอเปนผ ทรบดวยตนเอง จากการเรยนร และจากความประทบใจของเพอนครสตชนจงดาเนนชวตโดยการแสดงออกทางจรยธรรมดานความรกความเมตตา และพรอมทจะแบงปน การใหอภย พรอมทงมความยตธรรม

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

5 5 2 5 3 4 4 2 4 4 2 4 1 5 4 4 4 4 3 5 2 4 2 4

24 20 22 20

4.000 3.333 3.667 3.333

คาเฉลยรวม 3.583

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบเกอบจะมากทสด ซงสมพนธกบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบเกอบจะคอนขางมาก

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท 19

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 34 33 33 24 20 22 20

เฉลย 5.000 4.857 4.714 4.714 4.000 3.333 3.667 3.333

หมาย ถง

มาก ท สด

เกอบจะมากทสด

เกอบจะมากทสด

เกอบจะมากทสด

คอน ขาง มาก

ปาน กลาง

เกอบจะคอนขางมาก

ปาน กลาง

คาเฉลยรวม 4.821 3.583

ตารางท 63

ตารางท 64

DPU

176

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงไดเนน ความสาคญประการตน คอความพรอมของผ รวมพธกรรมตางๆ การปฏบตตามขนตอนจารตอยางด และทาใหเกดความเชอทถกตอง เพอนาไปสการดาเนนชวตประจาวนตามพระพรทตนเองไดรบจรงๆ นอกนนทานยงไดใชองคประกอบภายนอกตางๆ เขามาชวยใหเกดบรรยากาศความรความเขาใจในพธกรรมนนมากขนตามสมควรอกดวย ทาใหเปนคนดมศลธรรม สวนความเขาใจทงครบนนกเนนบางรวมทงการใชสหนาทาทาง นาเสยงหนกเบาเพอเนนสวนทสาคญของพธกรรม 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา

ความเชอความศรทธาหมายถง ความมศรทธาและความไววางใจในพระเจา เปนสง ยดเหนยวทางจตใจแกบคคล ทโนนนาใหเราทาความดหลกหนความชว และพยายามเปนแบบอยางทดแกกนและกน การมจรยธรรมคอ การประพฤตปฏบตอยในศลธรรมอนดงาม รจกการวางตนและปฏบตตนอยางเหมาะสม มจตสานกทดาในการปฏบต คณธรรมความดทศาสนา ไดสอนไว การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ เรามพระเจาเปนแบบอยางในการดาเนนชวต ทดแลว เราเชอเรากจะดาเนนตามเพอไดรบรางวลแหงชวตตามความเชอทเราหวงไว พระเจา ทรงเปนแบบอยางของการใหมากกวารบ เราจงตองเลยนแบบตาม จะไดมความสขตามทพระเจาทรงสอน การปฏบตตามแนวความคดนเปนไปไดหากวาเราหมนบงคบตน คอฝกตนใหกระทา ความดผานคณธรรมตางๆ ทพระสอนและใหแบบอยาง เรากจะมความสขแทจรง โดยตองสละ ตนเองใหมากขน สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ เหนดดวยกบการใชสอสญลกษณดงกลาวในพธกรรมศลศกดสทธทง 7 ประการ เพราะวาบางอยางเขาใจไดเลยตามพธกรรมนนๆ และการอธบายของบาทหลวงทาใหเขาใจและกอใหเกดความเชอมนใน ความชวยเหลอของพระเจามากขน

DPU

177

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 20 กลมตวอยาง บคคลท 20 เปนครสตชนใหม อาย 34 ป เพศ หญง สถานภาพ แตงงาน ซงกแตงงานมาได 15 ปแลว จบการศกษาในระดบชนมธยมศกษาปท 3 จากโรงเรยนประจาจงหวด เปนครสตชนนาน 7 เดอน เปนสตบรษของกลมวดพระมารดานจจานเคราะห ปจจบนประกอบอาชพ คาขายรถยนต และขายประกนรถยนต (เจาของกจการ) หลงจากกลบใจ มาเปนครสตชน ทาใหกจการคาขายเจรญรงเรอง มฐานะทดขน เพราะไดปฏบตศาสนกจ อยางสมาเสมอ เพราะเขาใจการดาเนนชวต 1. การรบรความหมาย ของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม เขาใจมากทสดใน เรองศลลางบาป ศลอภยบาป ศลมหาสนท และศลสมรส สวนศลฯ อนๆ เชนศลกาลง ศลบวช และศลเจมคนไข อาจเขาใจแตยงไมมากนก เพราะยงไมคอยมโอกาสไดสมผส แตถาไมเขาใจมากๆ กจะไปสอบถามจากบาทหลวง หรอผ ทมความรเกยวกบศลฯ นนๆ โดยทนท

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 5 20 5.000 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 4 4 4 17 4.250 5. ศลบวช 5 4 4 4 17 4.250 6. ศลสมรส 5 5 5 5 20 5.000 7. ศลเจมคนไข 5 4 4 4 17 4.250 คะแนนรวม 35 32 32 32 คาเฉลย 5.000 4.571 4.571 4.571 คาเฉลยรวม 4.679 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 65

DPU

178

2. การมความเชอความศรทธา เกยวกบศลลางบาป ศลอภยบาป ศลมหาสนท ศลสมรส วาทาใหพระมอยจรง และทาใหพระพรสมฤทธผลทงฝายกายและวญญาณ ในการดาเนนชวตใหม สวนศลศกดสทธอนๆ กมความเชอ แตไมคอยเดนชดมากนก เพราะอาจไดรบความร แตยงขาดความเขาใจ ทาใหการแสดงออกทางจรยธรรม ดานการแบงปน เดนชดทสด สวนความรกความเมตตา ความยตธรรม และการใหอภย เปนสงทตามมา

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

5 5 4 2 1 1 5 1 2 5 1 5 1 5 5 5 1 5 5 5 1 5 5 5

18 19 22 26

3.000 3.167 3.667 4.333

คาเฉลยรวม 3.542

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบเกอบจะมากทสด ซงสมพนธกบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบเกอบจะคอนขางมาก

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท 20

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 32 32 32 18 19 22 26

เฉลย 5.000 4.571 4.571 4.571 3.000 3.167 3.667 4.333

หมาย ถง

มาก ท สด

เกอบจะมากทสด

เกอบจะมากทสด

เกอบจะมากทสด

ปาน กลาง

ปาน กลาง

เกอบจะคอนขางมาก

คอน ขาง มาก

คาเฉลยรวม 4.679 3.542

ตารางท 66

ตารางท 67

DPU

179

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธ ของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงไดเนน ความสาคญของการดาเนนชวตจรงใหสอดคลองกบความเชอทเกดขน จากพธกรรมศลศกดสทธ ทง 7 ประการ ยงผ รวมพธกรรมมความพรอมมากเทาไรกเกดผลดมากเทานน เพราะพธกรรม เปนการทาตามขนตอน ตามคาสอนของพระเจาและพระศาสนจกร เพอบนดาลความศกดสทธ นบเปนพระพรความชวยเหลอของพระทมตอเรา โดยทานพยายามใหองคประกอบอนๆ เทาทเปนไปไดมาชวยเสรมอธบายความเขาใจในพธกรรมมากขน ทงสหนาทาทาง การใชเสยงเนนขอความสาคญเปนตน รองลงมาทายงทาใหเราเขาใจวา การดาเนนตามพธกรรมอยางด ทาใหบนดาล ความศกดสทธ แมวาเราจะเขาใจไดไมครบถวนกตาม 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธา หมายถง การเอาหลกคาสอนของศาสนามาเปนหลกในการดาเนนชวต อยางมนคง ดวยความเชอมน เพอกอใหเกดความสขกบทกๆ คนและตนเองดวย การมจรยธรรม คอ คณงามความดทถกกาหนดใหทกคนมรวมกนปฏบตตาม เพอความสงบ ความสขในการดาเนนชวตในโลกน การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ เปนการปฏบตทเราตองกระทาตามความเชอของตน เพราะเปนปกตของคน เชออยางไรกปฏบตอยางนน แตเราตองพจาณาดวยวาเปน ความเชอทตองมรากฐานมาจากความจรงดวย แตอยางไรกด เราทกคนมความออนแอ จงตองพยายามปฏบตคณธรรมตาคาแนะนาของพระเจาและพระศาสนจกรอยางสมาเสมอดวย จงเปนแนวทางแหงชวตทมความสขแทได สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ เปนสอ ททาใหเกดความหวงในความเชอ เพมศรทธาเพราะพระพร ความศกดสทธทพระเจาประทาน ใหกบเราเพอชวยเหลอใหทาดหนชวไดอยางดและมความสขแท

DPU

180

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 21 กลมตวอยาง บคคลท 21 เปนครสตชนใหม อาย 70 ป เพศ ชาย สถานภาพ แตงงาน เปนเวลา 40 ปแลว จบการศกษาในระดบชนมธยมศกษาปท 6 เปนครสตชนมาเปนเวลา 1 ป เคยเปนแพทยมากอน แตตอนนเกษยณแลว เปนหนงในสมาชกวดพระมารดานจจานเคราะห เนองจากมความใกลชดกบภรรยามาตลอด จงทาใหเกดการซมซบการดาเนนชวตของภรรยา ทเปนครสตชนทด ทแสดงออกดวยการแบงปน และทสาคญเขากเคยเปนแพทยมากอนดวย 1. การรบรความหมายของการใชสอสญลกษณ ทางพธกรรมเขาใจมากในศลลางบาป และศลเจมคนไข เพราะเพงจะไดสมผส สวนศลศกดสทธอนๆ มความร แตยงไมเขาใจลกซง และคอนนอยเนองจากยงไมไดสมผส

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 4 4 4 4 16 4.000 3. ศลมหาสนท 5 4 5 5 19 4.750 4. ศลกาลง 5 4 4 4 17 4.250 5. ศลบวช 5 5 4 5 19 4.750 6. ศลสมรส 5 3 5 5 18 4.500 7. ศลเจมคนไข 5 5 5 5 20 5.000 คะแนนรวม 34 30 32 33 คาเฉลย 4.857 4.286 4.571 4.714

คาเฉลยรวม 4.607 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 68

DPU

181

2. การมความเชอความศรทธา การแสดงออกทางจรยธรรมมากทสดคอการแบงปน ซงเปนเพราะเคยเปนแพทยมากอน ในชวตสมรสจงมการใหอภยรองลงมา สวนดานความรก ความเมตตา ความยตธรรม เปนสวนทตามมา ทาใหชวตในครอบครวมความสข

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

5 5 5 3 1 1 5 1 2 5 2 5 4 5 2 5 2 5 5 5 2 5 5 5

20 20 23 27

3.333 3.333 3.833 4.500

คาเฉลยรวม 3.750

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบเกอบจะมากทสด ซงสมพนธกบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบเกอบจะคอนขางมาก

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท 21

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 34 30 32 33 20 20 23 27

เฉลย 4.857 4.286 4.571 4.714 3.333 3.333 3.833 4.500

หมาย ถง

เกอบจะมากทสด

คอน ขาง มาก

เกอบจะมากทสด

เกอบจะมากทสด

ปาน กลาง

ปาน กลาง

เกอบจะคอนขางมาก

เกอบจะมากทสด

คาเฉลยรวม 4.607 3.750

ตารางท 69

ตารางท 70

DPU

182

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงไดเนน ความสาคญของการดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ ทไดรบผานทางพธกรรมในชวตประจาวน การทาตามขนตอนของพธกรรมเปนสงทตองปฏบต ความพรอมของผ รวมพธกรรมกสาคญ การใชองคประกอบตางๆ มาเสรมกมความจาเปนในการเขาใจมากขน เชนการใหกรยาทาทาง นาเสยงเพอเนนความสาคญพเศษ สวนทใหความสาคญรองลงมาคอในเรองของความเขาใจของสตบรษ ทงหมด อาจไมครบสมบรณแตกยงบนดาลความศกดสทธและพระพรใหแกเราไดเชนกน 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถง การทคนเราประทบใจ มนใจในสงนนๆ ทาใหจตใจของคนเรายอมรบในสงทสอนวาเปนความด นามาซงความสข และควรยดเปนแบบอยางในการดาเนนชวตของตน การมจรยธรรมคอ ความดงามทกอยาทเราควรมในตวของเรา กลาวคอมคณธรรมทด ตามหลกพระธรรมคาสอนเพอกอใหเกดความสขแกชวตตนเองและสงคมดวย การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ เปนการดาเนนชวตตามความเชอ มความเชอเปนเสมอนความสวางนาทางชวตของเรา เชออยางไร เหนดอยางไร กดาเนนชวตไปตามนนเพราะเปนสงทเกยวเนองตามกนไป สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ เหนวา มความเหมาะสม สงางามและบนดาลความศกดสทธจรง มผลตอความเชอและการดาเนนชวต ในแตละวนดวย

DPU

183

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 22 กลมตวอยาง บคคลท 22 เปนครสตชนใหม อาย 57 ป เพศ ชาย สถานภาพโสด จบการศกษาจากมหาวทยาลยรามคาแหง ปรญญาตร คณะมนษยศาสตร เปนครสตชน มานาน 27 ป เปนสตบรษของวดพระมารดานจจานเคราะห ปจจบนประกอบอาชพขายเฟอรนเจอร (เจาของกจการ) ไดแสดงความศกดสทธออกมาในการดาเนนชวต ปรบเปลยนวธการขายสนคา ทาใหไมซบเซา ใหความยตธรรมตอลกคา ไมเอาเปรยบ 1. การรบรความหมายของการใชสอสญลกษณ ทางพธกรรมมความเขาใจมาก ตอศลศกดสทธ เชน ศลลางบาป ศลกาลง ศลบวช และศลสมรส เนองจากไดมโอกาสเรยนร แตยงไมเขาใจลกซง สวนศลอภยบาป ศลมหาสนท และศลเจมคนไข มความเขาใจคอนขางนอย เนองจากไมคอยไดสมผส นานๆ จะพบสกครง

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 4 19 4.750 3. ศลมหาสนท 5 5 5 4 19 4.750 4. ศลกาลง 5 5 5 5 20 5.000 5. ศลบวช 5 5 5 5 20 5.000 6. ศลสมรส 5 5 5 5 20 5.000 7. ศลเจมคนไข 5 5 5 4 19 4.750 คะแนนรวม 35 35 35 32 คาเฉลย 5.000 5.000 5.000 4.571 คาเฉลยรวม 4.893 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 71

DPU

184

2. การมความเชอความศรทธา ทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธทง 7 ประการ จงแสดงออกทางจรยธรรมมากทสดในดานความยตธรรม และดานการใหอภย ซงเปนสวนสาคญของคาสอน นอกจากนยงมความรกความเมตตาและการแบงปนในระดบปานกลาง เนองจากสภาพแวดลอมของครอบครว

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

5 4 5 2 1 2 5 3 2 4 2 5 3 3 4 5 2 4 3 3 2 5 2 2

19 21 21 17

3.167 3.500 3.500 2.833

คาเฉลยรวม 3.250

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบเกอบจะมากทสด ซงสมพนธกบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบปานกลาง

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท 22

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 35 35 32 19 21 21 17

เฉลย 5.000 5.000 5.000 4.571 3.167 3.500 3.500 2.833

หมาย ถง

มาก ท สด

มาก ท สด

มาก ท สด

เกอบจะมากทสด

ปาน กลาง

เกอบจะคอนขางมาก

เกอบจะคอนขางมาก

เกอบจะปานกลาง

คาเฉลยรวม 4.893 3.250

ตารางท 72

ตารางท 73

DPU

185

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงใหความสาคญของการดาเนนชวตจรงทศกดสทธ ในแตละวน อนเปนผลจากการรวมพธกรรมอยางด มความเตรยมพรอมของผ รวมพธ เพอเปนคนทประกอบคณงามความด มศลธรรมอยางเหมาะสม ความเขาใจกควรมใหมากแมวาจะไมทงหมดกตาม ความศกดสทธคอพระพรของพระยงคงอย และชวยเหลอเราอยเสมอ แมวาจะรตวหรอไมรตวกตามท บาทหลวงไดนาเสนอองคประกอบอน มาชวยอธบายบางตามสมควร รวมถงการใชนาเสยง กรยาทาทางตางๆ กมบางตามสมควร 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถง การทบคคลมอบตนเองทงหมด ใหกบการเชอในสงใดสงหนง ทตนเหนวาดทสดในชวต การมจรยธรรมคอ ขอกาหนดทเมอปฏบตและทาใหเกดความสข ความเจรญในชวตของบคคลนน เปนตนในเรองคณธรรม ความดงาม การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ เมอเชอในคาสอนของศาสนากจะดาเนนชวตตามแนวนน เพราะแนใจวาเปนสงทด ทาใหเรามความสขไดจรง สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ เปนสงทดอยแลว

DPU

186

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 23 กลมตวอยาง บคคลท 23 เปนครสตชนใหม อาย 53 ป เพศ หญง สถานภาพ หมาย ไดจบการศกษาจากมหาวทยาลยธรรมศาสตร คณะเศรษฐศาสตร เปนสมาชกของวดพระมารดา นจจานเคราะห ปจจบนประกอบอาชพขายฉากกนหองนา (เจาของกจการ) เมอมา เปนครสตชนไดแสดงความศกดสทธสอดคลองกบความเชอ ทาใหเศรษฐกจของครอบครว ฟนคนชพ หลงจากทรดมาเปนเวลานาน 1. การรบรความหมาย ของการใชสอสญลกษณ ทางพธกรรมศลศกดสทธ ทง 7 ประการ เนองจากไดรบการศกษาอยในโรงเรยนคาทอลกมาตงแตเดกจงไดสมผสบอย และมความเขาใจมากทสดในทกศล

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 5 20 5.000 2. ศลอภยบาป 5 5 5 5 20 5.000 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 5 5 5 20 5.000 5. ศลบวช 5 5 5 5 20 5.000 6. ศลสมรส 5 5 5 5 20 5.000 7. ศลเจมคนไข 5 5 5 5 20 5.000 คะแนนรวม 35 35 35 35 คาเฉลย 5.000 5.000 5.000 5.000

คาเฉลยรวม 5.000 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 74

DPU

187

2. มความเชอความศรทธา แสดงออกทางจรยธรรม มากทสดคอการแบงปน ความยตธรรมมในระดบปานกลาง และความรกความเมตตาคอนขางไปทางนอย คลายกบยงไมเขาใจถงการแบงปนและความยตธรรม นาจะมพนฐานในดานความรกความเมตตา

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

3 4 3 4 1 2 5 2 4 5 1 5 4 1 3 4 3 5 3 5 3 4 3 4

17 22 20 22

2.833 3.667 3.333 3.667

คาเฉลยรวม 3.375

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบมากทสด ซงสมพนธ กบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในระดบเกอบจะคอนขางมาก

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คนท 23

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 35 35 35 17 22 23 30

เฉลย 5.000 5.000 5.000 5.000 2.833 3.667 3.833 5.000

หมาย ถง

มาก ท สด

มาก ท สด

มาก ท สด

มาก ท สด

เกอบจะปานกลาง

เกอบจะคอนขางมาก

เกอบจะคอนขางมาก

มาก ท สด

คาเฉลยรวม 5.000 3.375

ตารางท 75

ตารางท 76

DPU

188

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวง ผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวง เนนการเตรยมพรอมของสตบรษทมารวมพธมาก และยงเนนดวยวา เมอรบพระพรผานทางพธกรรม ศลศกดสทธและ ตองดาเนนชวตใหเปนคนด มจรยธรรม คณธรรมตางๆ ตามทพระเจา และพระศาสนจกรแนะนา เพอแสดงออกซงความเชอทถกตองและมนคง โดยทานพยายามอธบายเสรมใหเขาใจมากขนดวยองคประกอบตางๆ นอกเหนอจากทพธจารตกาหนดไว นอกนนยงให ความสาคญของอกปกรยา ทาทาง คาพดในพธกรรมดวย เพอเนนความสาคญ เขาใจมากขน ซงสงเหลาน บนดาลความศกดสทธใหเรามนษยอยางแทจรง แมวาจะเขาใจไดไมทงหมดกตาม แตบงเกดผลซงเปนพระพรของพระเจาแกเรา 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถง การมใจยดมน หรอยดถอเอาเปนหลกแหงความดงามทกประการ ควรแกความเชอและนาไปปฏบต การมจรยธรรมคอ การปฏบตธรรมทดทพระสอนเปนนสย ในการดาเนนชวตทเรยนกวาเปนคนด การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ เมอมความรความเขาใจในสงทเราเชอมนตามสมควรแลว การนาเอาหลกธรรม คณธรรมตางๆ มาใชในชวต จงเปนเครองมอชวยใหเราเปนคนมความเชอทแทจรง คอมชวตตามความเชอของตน เปนแบบอยางทดแกผ อนไดดวยชวตจรง และ แมเราจะดาเนนชวตผดพลาดไปจากความเชอบางกตาม เรากสามารถกลบมาอยในแนวทางประพฤตปฏบตทดและถกตองได โดยอาศยการทบทวนพระธรรมคาสอน และการเตอนสอนกน และกนดวยความรก สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ มความเหนวาเปนสงทด เพราะเปนสอทเราเหนและรบร เขาใจได โดยผานทางสญลกษณนนๆ ทาใหเราเขาใจถงพระพรความชวยเหลอของพระผานทางพธกรรมศกดสทธตางๆ มากขน

DPU

189

ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก คนท 24 กลมตวอยาง บคคลท 24 เปนครสตชนใหม อาย 48 ป เพศ หญง สถานภาพ แตงงาน จบการศกษาจากวทยาลยคร จนทรเกษม คณะครศาสตรบณฑต เปนสตบษของวดพระมารดานจจานเคราะห ปจจบนประกอบอาชพทา-ขายขนม (เจาของกจการ) โดยเรมจากขายขนมเดก - ขนมปง กไดสมผสอยางใกลชดกบครสตชนทปฏบตศาสนกจเปนกจวตรอนจาเปน จนทาใหตนเองมา เปนครสตชนโดยสมบรณแบบ และปฏบตตนตาม จนกลายมาเปนผ ทมความยตธรรมและแบงปน สงผลใหการคาขายเลกๆ นอยๆ สามรถพยงฐานะใหรบกบภาวะเศรษฐกจเชนนได 1. การรบรความหมาย ของการใชสอ สญลกษณ ทางพธกรรม เขาใจมากทสด ในศลมหาสนทและศลกาลง สวนคอนขางมาก ในศลลางบาป ศลอภยบาป และศลบวช สวนนอยทสดคอ ศลสมรส และศลเจมคนไข เพราะโอกาสสมผสยงมนอย ไมคอยมโอกาสไดสมผส นานๆ จะไดสมผสสกครง

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ

ความเชอ ความศรทธาจากการรวมพธกรรม

ทาใหเชอวาพระจามอยจรง

ทาใหเชอวาพระพร

สมฤทธผล

ทาใหเชอวาพระพร ชวยชวต ฝายจตวญญาณ

ทาใหเชอวาการดาเนน ชวต

เปนคนใหม

รวม

เฉลยความเชอ

ศรทธา

1. ศลลางบาป 5 5 5 4 19 4.750 2. ศลอภยบาป 4 5 5 4 18 4.500 3. ศลมหาสนท 5 5 5 5 20 5.000 4. ศลกาลง 5 5 5 5 20 5.000 5. ศลบวช 5 5 4 4 18 4.500 6. ศลสมรส 5 4 4 4 17 4.250 7. ศลเจมคนไข 5 4 4 4 17 4.250 คะแนนรวม 35 33 32 30 คาเฉลย 5.000 4.714 4.571 4.286 คาเฉลยรวม 4.607 หมายเหต 5= มากทสด, 4 = คอนขางมาก, 3 = ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด

ตารางท 77

DPU

190

2. การมความเชอความศรทธา แสดงออกทางจรยธรรม มากทสด คอการแบงปน และปานกลางคอ ดานการใหอภย และยตธรรม สวนดานความรกความเมตตานอยทสด

การสมภาษณเชงลก ในการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ไดคะแนนดงน

การดาเนนชวตมจรยธรรมจากกรณศกษาทงสาม รวม เฉลย - ดานความรกความเมตตา - ดานความยตธรรม - ดานการใหอภย - ดานการแบงปน

5 5 4 1 1 1 5 1 2 4 5 5 2 5 5 5 1 5 5 5 5 5 5 5

17 22 23 30

2.833 3.667 3.833 5.000

คาเฉลยรวม 3.833

หมายเหต 5= มมากทสด, 4 = มคอนขางมาก, 3 = มปานกลาง, 2 = มนอย, 1 = มนอยทสด

3. ภาพโดยรวมพบวามความเชอความศรทธา ในระดบเกอบจะมากทสด ซงสมพนธ กบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม ในดบปานกลาง

การเปรยบเทยบความเชอความศรทธากบการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

คาเฉลยรวม 4.607 3.833

คนท 24

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา

ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจ อยางมจรยธรรม

พระเจามอยจรง

พรท พระเจาใหสมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจา

ใหชวยเหลอชวตฝายจต วญญาณ

เชอใน ประสทธผลของศล

ศกดสทธเพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

คะแนน 35 35 35 35 30 30 30 30

ได 35 33 32 30 17 22 20 22

เฉลย 5.000 4.714 4.571 4.286 2.833 3.667 3.333 3.667

หมาย ถง

มาก ท สด

เกอบจะมากทสด

เกอบจะมากทสด

คอน ขาง มาก

เกอบจะปานกลาง

เกอบจะคอนขางมาก

ปาน กลาง

เกอบจะคอนขางมาก

ตารางท 78

ตารางท 79

DPU

191

4. จากการสมภาษณเชงลก สตบรษไดสงเกตและประเมนองคประกอบการประกอบพธกรรมศลศกดสทธของบาทหลวงผประกอบพธกรรมในดานตางๆ ดงน บาทหลวงใหความสาคญของการเตรยมความพรอมของผ ทจะรวมพธกรรมศกดสทธในทกๆ ดาน ทงภายนอกและภายใน จตใจของสตบรษ ทใหความสาคญรองลงมาเปนเรองเกยวกบการดาเนนชวตทสอดคลองกบ ความเชอทเกดขนจากการรวมพธกรรมตางๆ โดยเหตทเปนพธกรรมทดาเนนไปตามขนตอนท เหมาะสม มการนาเอาองคประกอบอนทเหมาะสมเขามาเสรมอธบาย ทาใหเกดความเขาใจและความเชอในการบนดาลความศกดสทธมากยงขน การใชนาเสยง และกรยาทางทางในพธกรรม กถกใหความสาคญ เนนตามสมควร เพอเพมความสาคญเฉพาะขอความทตองการเนนมากกวาปกต 5. การประมวลการใหความหมาย และแนวทางการดาเนนชวตจรงของสตบรษ พบวา ความเชอความศรทธาหมายถง สงทเราใหความเชอมน ไววางใจ เปนทหนงในชวต พรอมทจะดาเนนชวตตามแนวทางแหงความเชอนนเตมความสามารถ การมจรยธรรมคอ ประพฤตปฏบตสง ทดงามในสงคมของตน ขดตอระเบยบประเพณ การดาเนนชวตทสอดคลองกบความเชอ เปนธรรมดาเมอเราเชอสงใดเรามกปฏบตตามความเชอนน และหากปฏบตไมไดทงหมด กหมายถงวามอปสรรคหรอปจจยบางประการเขามา ในชวต การหมนทบทวน ฝกหดปฏบตจนเปนนสยทด เปนการทาใหชวตอยในคณธรรมความดอยางเขมแขงมากยงขน ดวยความเอาใจใสทบทวนพระธรรมคาสอน สวนความเหนดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการ เหนวา เปนสงทด ชวยใหเราเขาใหถงพระพรของพระทมาถงชวตเรา ผานทางสอพธกรรมมากยงขน เปนการเสรมความเชอและความมนใจในพระเจามากขน

DPU

192

ความเชอความศรทธาทเกดจากการรวมพธกรรม ศลศกดสทธ 7 ประการ สตบรษทง 24 คน ภาพโดยรวมพบวา สตบรษมความเชอ ความศรทธา ผานทางพธกรรม ศลศกดสทธทง 7 ประการมความใกลเคยงกนมากทเดยว และถาจะลาดบความมากนอยสามารถจดลาดบโดยเฉลยคอ ศลมหาสนท เพราะมความเชอผานทางพธกรรมทพระเปนเจา โดยพระเยซครสตเจาเสดจมาประทบอยกบเรามนษยผานทางรปปรากฏของศลมหาสนท คอ ปง และเหลาองน เปนอาหารเลยงชวตฝายวญญาณของสตบรษ บงเกดผลใหกาลงดานจตวญญาณของเรามนษยอยางชดเจน และเนองดวยมการประกอบพธกรรมนทกวน และหรอทกวนอาทตยดงท เรามกไดยนวา ชาวครสตตองไปโบสถเพอรวมพธกรรม พธบปง(ศลมหาสนท) ทาใหเกดการรบรจากการทาซาๆ อยางสมาเสมอและตอเนองสาหรบสตบรษ ตอมาคอศลลางบาป ทาใหมชวตใหมเปนคนใหมในฐานะ เปนบตรของพระเจาเพราะการรบศลลางบาป ทาใหเกดใหมในพระเจา เปลยนสภาพของชวตใหสงขน คอละมายคลายกบภาพลกษณของพระเจาจรง รองลงมาคอ ศลอภยบาป เพราะเปนการประทานพระเมตตาของพระเจาตอเราซงเปนคนบาป มความบกพรอง ในการดาเนนชวตในโลกน โดยอภยบาปทมนษยไดกระทาหลงแตรบศลลางบาปแลว เปน พระเมตตารกของพระทมตอเราตลอดไป เมอเราเปนทกข กลบใจ ใชโทษบาปความผดบกพรองนนๆ ดวยความสจรตใจ ทาใหเกดความเชอในพระเจาและพระพรของพระองค ททาใหชวตสามารถ เรมตนใหม ในคณงามความดและพระพรของพระเจา อยเสมอ ลาดบตอมาคอพธกรรมศลเจม คนไข เพราะความเชอของสตบรษโดยเฉพาะผ ปวย ผอยในอนตรายแหงชวต และพรอมทงบคคล ทอยรอบของบคคลเหลาน คอถาไดรบพระพรของพระผานทางศลฯ น เขาจะสามารถมกาลงตอสกบปศาจ และความชวรายในชวงสดทายของชวตในโลกนไดอยางดและเขมแขง สามารถผานความตายในโลกนและกลบมชวตใหม หลบพกผอนกบองคพระเจาอยางมสขและสนต เพอรอคอย การกลบคนชพของรางกายและวญญาณ ซงเปนสภาพชวตใหมทรงเรอง มความสขตลอดนรนดรพรอมกบพระเจา ลาดบตอมาคอพธกรรมศลศกดสทธ พธสมรส ซงสตบรษสวนมากจะดาเนนชวตครอบครว การเขาประกอบพธดงกลาวทาใหเขารบรถงพระพรทไดรบผานทางพธกรรมน ซงเปนพธทบนดาลความศกดสทธ ไดรบพระพรของพระเพอดาเนนชวตครอบครวครสตชนอยางด มพรทจาเปนในการดาเนนชวตในลกกษณะดงกลาว ลาดบตอมาคอพธกรรมศลกาลงททาใหเขาไดรบพระพรทตองทาหนาทเปนครสตชนทดและสมบรณ เปนพยานยนยนถงองคพระเจาดวยการดาเนนชวตเปน ครสตชนทดาเนนตามคาสอน แบบอยางทพระเยซเจาทรงมอบให เปนการประกาศพระวรสาร (ขาวดของพระเจา) ดวยชวต และทสด พธกรรมศลบวช แมมบคคลทถวายชวตของตนในฐานะศาสนบรกรของพระศาสนจกร สงฆของพระเจา คนกลางระหวางพระกบมนษยทแลเหนได แมพธนอาจเกดขนปละไมบอยครงนก ซงหมายถงการไปรวมพธกรรมดงกลาว สตบรษ

DPU

193

กมความสานกถงพระเมตตารกของพระเจา ทประทานพระพรและบนดาลความศกดสทธใหกบเขา ผานทางการทาหนาทของผ รบศลบวช คอทาหนาทสงฆ (บนดาลความศกดสทธ) ประกาศก (ประกาศ และเทศนสอนเรองพระเจา) และกษตรย (ปกครอง ดแลเอาใจใสบรรดาสตบรษใหดาเนนชวตในความเชอแททถกตอง) โดยผานทางการรบศลศกดสทธ หรอรวมพธกรรม ศลศกดสทธ ทง 7 ประการของชาวครสต เปนการยนยนความเชอความศรทธาในองคพระเจา พระองคทรงดารงอย ทรงพระเมตตารก และหวงใยมนษยอยเสมอ โดยประทานพระพรชวยเหลอในการดาเนนชวตในรปแบบตางๆ คอ ชวตครอบครว ชวตโสด ชวตทถวายแดพระในฐานะผ รบใชพเศษ คอ การเปนสงฆของพระเจา และเปนการใหพระพร บนดาลความศกดสทธ ทาใหมชวต ทด เขมแขงขนทงทางกายและจตวญญาณอยางมประสทธผล ทาใหเปนบคคลใหมทไดรบการฟนฟชวตของตนในปจจบนอยางสมาเสมอ อยางตอเนองตามวฒภาวะของสตบรษขณะดาเนนชวต ในโลกน

การมความเชอความศรทธา โดยมการแสดงออกทางการดาเนนชวตแบบมจรยธรรมของชาวครสต

คอการมคณธรรมดาน ความรกความเมตตา ความยตธรรม การใหอภย และ การแบงปน จากการศกษาวจยพบภาพโดยรวมวา เมอบรรดาครสตชนหลงจากไดรวมพธกรรม ศลศกดสทธทง 7 ประการแลว มการรบร เขาใจ และพยายามดาเนนชวตของตนใหสอดคลองกบความเชอความศรทธาทตนไดรบจากพธกรรมตางๆ สามารถลาดบความมากนอยดงนคอ สตบรษมการดาเนนชวตแหงการแบงปนมากทสด ทงนเพราะวา จากความสานกถงการเปนบตรของพระเจาเดยวกนโดยพธกรรมศลลางบาป มพระเจาพระบดาเดยวกน และคาสอนของพระเยซเจาทสอนวา เราทกคนเปนพนองกนในความเชอเดยวกน ตองรก เหนใจ ชวยเหลอ ใหอภยกนและกนตาม ความสามารถ ทงในดานวตถ และแมกาลงใจทมอบใหแกกน หรอแมการคดถงกนในการภาวนาทกครงกตาม

สวนในคณธรรมดานการใหอภยแกกนและกนกเกดขนมากเชนกน เพราะจากการไดรบการอภยความผดบาป และความบกพรองของตนเองจากพระเจาผานทางศลอภยบาป และ การสวดภาวนา บทขาแตพระบดา ซงเปนบทภาวนาทสาคญ ทพระเยซเจาเองทรงสอนและมบนทกไวในพระคมภร [Bible] โดยเฉพาะขอความในบทภาวนาทวา “โปรดอภยความผดของขาพเจา เหมอนทขาพเจายกใหผ อน” ทาใหเกดความสานกถงพระคณพระเมตตารกและการใหอภยของ พระเจา ตอเขาเอง ทาใหสตบรษ สามารถดาเนนชวตแหงการใหอภยงายและมากขนอยเสมอ

DPU

194

อนดบรองลงมาคอคณธรรมดานความยตธรรม ทงนเพราะพระธรรมคาสอนผาน

ศลศกดสทธทง 7 ประการ มเนอหาการสอนใหดาเนนชวตตามความเปนจรง ความจรงจะทาเขาให

เปนไท จงเกดความสานาวาตองดาเนนชวตตามความจรง ขนนอยทสดคอตามความยตธรรม

นนเอง เพราะการผดตอความยตธรรม ทงตอตนเอง ตอผ อน และตอพระเจา ทาใหเขาเปน

คนบาป ไมเหมาะสมจะรบพระพรของพระเจา ตองมการชาระบาปดวยการรบศลอภยบาป คอ

เปนทกข กลบใจ ใชโทษบาป เพอหลงจากทไดผานชวตในโลกนไปแลว เขาจะไดรบผล

ของการดาเนนชวตน เปนชวตใหมทมสขและสนตกบพระเจาตลอดนรนดร สตบรษทกคนจง

พยายามเตมความสามารถในการดาเนนชวตเปนครสตชนทด โดยปฏบตตนตามคาสอน

บทบญญตอยางด เพอดาเนนชวตในโลกนไปสเปาหมายทดและถกตองตามความเชอของครสตชน

ทสดในเรองคณธรรมความรกความเมตตา กยงอยในระดบคอนขางมากเชนกน

แตเนองดวยสภาพของเศรษฐกจ และสงคม อาจมาผลกระทบบางทสงผล ทาใหการดาเนนชวต

แหงความรกความเมตตานอยกวาคณธรรมในดานอนๆ ดวยธรรมชาตของมนษยเองทคอนขาง

มความเหนแกตว ตนเองตองมากอน แตอาศยการสอนผานทางพระวาจา และกาลงทไดรบจาก

การประกอบพธกรรมศลศกดสทธ ทาใหสตบรษมการดาเนนชวตในดานนอยในระดบทนาพงพอใจ

ความสมพนธระหวางความเชอความศรทธา กบ การดาเนนชวตมจรยธรรมของชาวครสต

ภาพโดยรวมจากการศกษาวจย พบวา ความสมพนธระหวางพธกรรมศลมหาสนท และ

จรยธรรมในดานคณธรรมการแบงปน มมาก เพราะเนอหาคาสอนของศลมหาสนท เปน การ

แบงปนทกอยางจากองคพระเจาเพอเรามนษย เปนพเศษในเรองของความรกความเมตตา จง ทา

ใหสตบรษ มการดาเนนชวตจรยธรรมดานการแบงปนมากทสดเชนเดยวกน แตทงนมได

หมายความวาตดขาดความสมพนธกบเรองอนๆ โดยสนเชง แตยงคงความสมพนธทดตอกน

ตามลาดบทรองลงมาเทานน แมในเรองพธกรรมศลบวช กบจรยธรรมดานความรกความเมตตา

เมอดในรายละเอยด กยงพบวาอยในระดบทคอนขางมากเชนกน

DPU

195

ครสตชนไดสงเกตวาบาทหลวงไดใหความสาคญในเรองตางๆ เมอเขาไปรวมพธกรรม ศลศกดสทธตาง ๆ ดงน บาทหลวง ไดพยายามสอนขณะประกอบพธกรรมศลศกดสทธ และใหความร ความเขาใจในโอกาสตางๆ แกสตบรษมากทสด วา เมอรบศลศกดสทธแลว เราตองพยายามดาเนนชวต ใหสอดคลองกบความจรงทตนเองไดรบ โดยแสดงออกในการดาเนนชวตจรงทกวน และดวยความสมาเสมอ เพอทาใหไดรบพระพร และมชวตทมนคงเขมแขงมากขนในความเชอความศรทธามากยงขนทกๆ วนแหงชวต โดยผ รวมพธกรรมตองมการเตรยมพรอมอยางเหมาะสม ในการรบศลศกดสทธ หรอรวมพธกตาม เพอจะไดรบผลอยางแทจรง โดยบาทหลวงพยายาม ใหองคประกอบภายนอกตางๆ มาชวยเสรมความรความเขาใจใหมากขน อกทงใช กาลเทศะ ทเหมาะสมในการใหคาสอนทดและถกตองมากยงขนเสมอ โดยอาศยการเนนความสาคญของ บรบท เนอหาทจาเปนและองคประกอบดวย โดยพยายามดาเนนพธกรรมตามจารตพธท พระศาสนจกรไดกาหนดไวอยางด และครบถวน เพอประโยชนของผ รวมพธมากทสด ดวยการประกอบพธอยางตงใจจรง อาการทแสดงออกทงดานการกระทา และสหนากตาม เปนการประกอบพธกรรมอยางสารวม ซงหมายถงความศกดสทธทบาทหลวงเองเปนรปหมาย เพอทาใหสตบรษเปนผ ทพยายามดาเนนชวตประจาวนอยางมจรยธรรม แบบชาวครสตอยางแทจรง มคณธรรม ความรกความเมตตา ความยตธรรม การใหอภย และการแบงปนมากทสด เทาทเขาสามารถ แมวาหลายครงสตบรษจะไมสามารถเขาใจไดทงหมดกตาม แตเทาทรบร ถาพยายามปฏบตจรงๆ กจะเกดผลด เพราะในแงหนง การประกอบพธอาจเปนไปตามขนตอน ของจารตทอาจทาใหสตบรษ เขาใจยากหรอไมเขาใจกเปนได แตดวยความเปนหนงเดยว ทวพระศาสนจกรคาทอลก จารตและ กฎเกณฑตางๆ กยงจาเปนอยเชนกน ความรความเขาใจของสตบรษทผวจยทาการศกษาวจยและจากการเกบขอมล 1. เรองความเชอความศรทธาตอพระเจา หมายถง การวางใจ เชอในพระเจา และพยายามดาเนนชวตตามพระธรรมคาสอน ปฏบตเพอใหเกดผลดตอตนเองและบคคลทอยรอบขาง เปนการทบคคลมความเชอและไวใจในสงทตนเองเคารพนบถอดวยความเชอมนวาด นามาเปนหลกในการดาเนนชวตทดไดจรง โดยใหความเคารพ เชอมน ยกใหเปนทหนงของชวต พรอมทจะปฏบตดวยความตงใจทด และเปนสงททาทายของชวตเปนตนฝายจตวญญาณ โดยทมเทตนเองใหกบความเชอน

DPU

196

2. แนวความคดเรองจรยธรรมแบบชาวครสต คอคณธรรมดาน ความรกความเมตตา ความยตธรรม การใหอภย และการแบงปน เปนสงทดงามทควรปฏบตในชวตประจาวน เพอความสขของตนเองและบคคลทอยรอบขาง เปนคณธรรมความดทแสดงออกมาในการดาเนนชวตผานทางความเชอความศรทธา ซงอนทจรงเปนกฎระเบยบ แบบแผน ขอบงคบ ขอควรปฏบต ในชวตแตละวน ซงทกคนมอยบางแลวตามสภาพแวดลอม การอบรมจากแหลงความรทเขามา สการรบรของบคคล และสามารถพฒนาใหกาวหนาและเขมแขงไดในทกๆ ดาน ดวยการหมนฝกฝน อยางสมาเสมอ 3. การดาเนนชวตสอดคลองกบความเชอ มเหตผลมาจาก ความเชอมนในสงใด กจะพยายามปฏบตตามนน คาสอนของพระกเปนสงทสาคญทโนมนาใหเกดการดาเนนชวต ตามคาสอน เปนหลกเกณฑในการดาเนนชวตเพอมสขและสนต ตามความเชอมน ความเคารพ ทไดรบการสอนเสมอมา และสามารถผานอปสรรคตางๆ ทมในชวตไดดวยความเชอมน 4. ความเหนทางดานการใชสอสญลกษณทางพธกรรม ศลศกดสทธ เมอรวมพธกรรม ทาใหรและเขาใจ ยงบอยเทาไรกมความเขาใจมากขนผานทางสอเหลานน และพบวามความเหนวาเปนการใชสอทดและเหมาะสมอยแลว บรรดาสตบรษตองพยายามรวมพธกรรมใหมากยงขน เพราะทาใหเราไดสามารถทบทวนถงกจการทเรากาลงรวมพธกรรมอยนน ทาใหเกดความเชอ ความศรทธา ความหวง ความมนใจในพระเจามากขน ทาใหเกดความหมายในการดาเนนชวตปจจบนอยางด เพอมงสเปาหมายของชวตทถกตอง สงเหลาน ถกสบทอดมาถงเราดวยคาสอนและการดาเนนชวตทเปนแบบอยางของบรรพบรษ เปนตนในเรองการไปรวมประกอบศาสนกจ โดยเฉพาะพธกรรม ศลศกดสทธ 5. การปฏบตตนตามแนวความคดขางตน เปนไปไดมากนอย ขนอยกบความเชอ ในพระเจา มพระเปนศนยกลางในการดาเนนชวต พยายามมจรยธรรมดานความรกความเมตตา ความยตธรรม การใหอภย และการแบงปน ใหมากยงขน โดยคาแนะนา สงสอนของผ ใหญ การฝกตนอยางดและสมาเสมอ แตกจะพยายามเตมความสามารถ เพราะขนกบปจจยแวดลอมของแตละคนดวย เชนความออนแอตามประสามนษย จตสานก การเปดใจ จรงใจตอกน ทศนคต แบบอยางทพบ และความสมาเสมอในการปฏบตและการรวมพธกรรมศลศกดสทธ

DPU

197

สรปภาพรวม 24 คน

การทเปนครสตชน ทงครสตชนเดมและครสตชนใหม ไดรบการถายทอดจากบคคล

ทใกลชด บคคลทตนรก ทาใหการปฏบตตนละมายกลายไปเปนชวตของบคคลทตนเองเอาเปน

แบบฉบบในชวต ทาใหสงผลตอการดาเนนชวต สมพนธกบศาสนกจ ดานความเชอความศรทธา

แสดงออกทางจรยธรรม ในดานความเชอมากนอยขนอยกบการไดสมผส ถาสงใดไดปฏบตเปน

กจวตรอนจาเปน กเขาใจและเชอมากสด การเฉลยความเชอความศรทธาทวามาก หรอนอยทสด

เฉพาะบคคล มาจากการสมภาษณ

การรบรความหมาย ของการใชสอ สญลกษณ มความเขาใจมากแทบทกศลฯ

เวนศลบวช ศลสมรส และศลเจมคนไข กเนองมาจากขาดการสมผส และวยตางกน ใหความสนใจ

ตางกน เชนวยรนยงไมแตงงาน ศลสมรสกใหความเขาใจนอย ไมเหมอนกบศลทปฏบต

อยางสมาเสมอ เปนกจวตรอนจาเปน

การมความเชอ - ความศรทธา แสดงออกทางจรยธรรม สวนใหญสอดคลองกบ

ความเขาใจในแตละศล เปนตนการแบงปน ความยตธรรม และความรกความเมตตา ความเชอ

ความศรทธาดานฝายจต คอนขางมาก แสดงออกทางจรยธรรมปานกลาง เนองจากการดาเนนชวต

ไมสอดคลองกบความศกดสทธ

การสมภาษณพบวา บาทหลวง ผประกอบพธ ใหความสาคญมากในดาน ผ เขารวมพธ

ตองมความพรอม และความศกดสทธตองแสดงออกการดาเนนชวต

พบวาทงครสตชนเดมและครสตชนใหม นาไปใชในชวตประจาวน สงผลใหสามารถ

ดาเนนชวตไดอยางราบรนแมมอปสรรคกสามารถนาความศรทธามาเสรม ทาใหผานพนวกฤตไปได

สามารถพบภาพรวมไดวา

ศลมหาสนท ทาใหสงผลตอการดาเนนชวตอยางมจรยธรรมมากทสด ทงนเพราะศลน

มสวนทาใหตวเองไดใกลชดกบพระ มพระเปนเพอนกบเรา เราตองการพระองค เราจงปฏบต

ตามพระองค และสามารถรบศลศกดสทธไดบอยครง ทาใหความศกดสทธแสดงออกดวย

การดาเนนชวต สงผลออกทางธรกจ แมมอปสรรคกไมยอทอ ยนหยดตอไป สวนศลทนอยทสด

DPU

198

คอศลกาลงนน เปนศลศกดสทธทลกซง โอกาสสมผสมไมมาก และสามารถรบศลนได

เพยงครงเดยวในชวต และการประกอบพธกรรมศลกาลงนพบนอยมาก

ความเชอความศรทธา แสดงออกทางจรยธรรมในแตละคน ไมวาจะเปนครสตชนเดม

หรอครสตชนใหม บางครงกไมสอดคลอง เพราะบางครงกเปนเรองของจตใจ การแสดงออก

ความศกดสทธในการดาเนนชวต จงไมสมพนธกนแตไมตางกนมากนก ทาใหการดาเนนชวต

เศรษฐกจแมลมลงกสามารถมกาลงใจใหอภย แบงปน ใหความยตธรรมและความรกได

DPU

บทท 5 อภปรายผลการวจย สรป และขอเสนอแนะ

จากการศกษาวจยเรอง กระบวนการสบทอดจากสอสญลกษณ ทางพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ของชาวโรมนคาทอลก พบวา ความเชอความศรทธาของแตละบคคล พรอมทงแบบอยางชวตทปฏบตอยางถกตอง สามารถนาไปใชในชวตประจาวนไดอยางด ไมวา จะเปนดานครอบครว สงคม ชมชน และประเทศชาต ทามกลางสภาพของสงคมเศรษฐกจ และการเมองทกาลงเจรญเตบโตและกาวหนา ทงทางเทคโนโลย และนวตกรรมใหมในยคโลกาภวฒน จะเหนไดวาสงทสาคญคอ คณธรรม – จรยธรรม ซงทางพระศาสนจกรถอวาเปนตวบงช บรรดาสตบรษของวดพระมารดานจจานเคราะห คลองจน กรงเทพฯ ผ ททาการศกษามจดประสงค เพอศกษาขอมลหลกฐาน ทมาและประวตของศลศกดสทธทง 7 ประการของศาสนาครสต (ศาสนกชนนกายโรมนคาทอลก) ทราบวามความรความเขาใจทถกตอง ในเรองความหมายของสญลกษณในพธกรรมศลศกดสทธทง 7 ประการ วามความสอดคลอง การสอความหมายมากนอยเพยงใด เพราะสญลกษณเปนสวนสาคญในการการทาใหพธกรรมสมบรณขน การถายทอดสญลกษณของพธกรรม อยในระดบทตรงกบเจตนาของบาทหลวง ในการประกอบพธกรรม นาครสตชนสความเชอความศรทธา และการมจรยธรรมมากนอยเพยงใด ในการดาเนนชวตประกอบธรกจของครสตชนคาทอลก มปจจยบางอยางทแตกตางกน ดงนนผ ทาการวจยจงเลงเหนวา การศกษาประวต ความเปนมา ความหมายของ พธกรรมศลศกดสทธ 7 ประการของชาวครสตเปนอยางไร ตงแตกระบวนการถายทอดการใช สอ สญลกษณตางๆ คอการใชสอทางพธกรรม เพอใหชาวครสตไดทราบถงความหมาย ใหตรงกบเจตนารมณของบาทหลวง (Priest) มากนอยเพยงใด และความสอดคลองของการเขารหส และถอดรหสน สามารถนาชาวครสตทมความเชอความศรทธาไปสการดาเนนชวตทถกตองและมนคง ไมวาจะเปนชวตสวนตวหรอดานธรกจ จะตองมคณธรรมและจรยธรรม แตจะมมากหรอนอยขนอยกบสภาพแวดลอมบคคลรอบขาง แตถามคณธรรมจรยธรรมมาก กสามารถจะทาใหบคคลนนๆ ดาเนนชวตของเขาเปนไปดวยความเขมแขงมนคง ทงตอตนเองและสงคม และพรอมทจะไปส ความสาเรจในบนปลายของชวต เมอครอบครวประสบความสาเรจแลว นนยอมแสดงใหเหนวาประชาชาตกตองมความมนคงไปดวย กระบวนการสบทอดตางๆ ของพธกรรมเกยวกบศลศกดสทธ 7 ประการ ในชมชนชาวครสตคาทอลกนนบรรดาบาทหลวง เปนผประกอบพธกรรม จงมหนาทเปนผสงสาร ทสาคญทตองตระหนกถงความจรงทเกดขน มนคงและถกตองในการถายทอด

DPU

199

ดวยการใชสอสญลกษณ ทพระศาสนจกรคาทอลกไดกาหนดเปนพเศษ ในเรองของศลศกดสทธ เพอนาไปสความเชอความศรทธาทถกตอง ดงนน กระบวนการสบทอด จากการสอสญลกษณ ทางพธกรรม ศลศกดสทธ 7 ประการ ของชาวครสตการมชวตแหงความเชอ ความศรทธา และมจรยธรรม ตองเทยบเคยงกบพระคมภร (Bible) และธรรมประเพณ (Tradition) ของ พระศาสนจกร สรปผลการศกษาวจยพบวา 1. ประวตความเปนมาของการใชสอสญลกษณในพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ของชาวครสต (โรมนคาทอลก) ซงไดแก ศลลางบาป, ศลอภยบาป, ศลมหาสนท, ศลกาลง, ศลบวช, ศลสมรสและศลเจมคนไข ศลศกดสทธแตละประการ มพระเยซเจาเปน ผแตงตงขนเมอประมาณสองพนปกอน โดยมพระคมภร (Bible) ซงบรรดาอครสาวกไดบนทกไวเปนหลกฐาน แสดงทมาไดอยางชดเจน ศลศกดสทธแตละประการนน ไดมการสบทอดตอกนมาจนถงปจจบน จากทฤษฎและแนวความคดความเชอเฉพาะกลม ซง โรคช (Rokeach, 1973) ไดใหความหมายวาเปนการถอปฏบตททาอยางสมาเสมอ ไมเปลยนแปลง เพราะเหนวาสงเหลานนมคาและเปนสงทดงาม และจากทฤษฎจตวทยา ซง เพจ และ โทมส (Page, T.G. and Thomas, 1977) ไดกลาววาประสบการณทไดรบมา มสวนในการตอบสนองเชนกน ในวทยานพนธเลมน ผ เขยน พบวาครสตชนตงแตสมยแรกเรม ไดปฏบตและสบถอดตอกนมาถงปจจบน โดยทฤษฎตางๆ ทไดกลาวอางถงนน มสวนเกยวของ โดยการปฏบตอยางสมาเสมอ และสามารถรบร โดยการมองเหน รวมปฏบต เปนตน ศลศกดสทธแตละประการนน มประวตความเปนมา แตกตางกน ตามวาระตางๆ ดงน 1.1 ศลลางบาป พระเยซเจาทรงเปนผตงศลศกดสทธประการนขน โดยทบนทกไวในพระคมภร (Bible) วา “ถาผ ใดไมไดเกดใหมดวยนาและพระจต ผนนจะเขาแผนดนสวรรค ไมได” (ยน. 3:1-8) ในสมยแรกเรมบรรดาสาวกโปรดศลลางบาปใหแกผ มความเชอในพระเจา นกบญเปาโลเสรมความหมายวา ควรเนนการสานกกลบใจเขาไปดวย สมยตอมามผขอรบศลน มากขนแตพนฐานความเชอไมดจงใหมการเตรยมตวเรนคาสอน อบรม และฝกหด พรอมทงอาน พระวาจา และเทศนาเตอนใจ เขามารวมดวย ปจจบนผขอรบศลลางบาปตองประกาศละทงปศาจ และยอมรบความเชอ (คาสอน) เสยกอน แลวจงดาเนนตามจารตพธกรรมของศลลางบาปได และผลของศลลางบาปคอมชวตใหมทปราศจากบาป ทาใหเปนครสตชนอยางเปนทางการ และสามารถรบศลศกดสทธอนๆ ตอไปได

DPU

200

1.2 ศลอภยบาป พระเยซเจาทรงตงศลอภยบาป ตามทมบนทกในพระคมภร (Bible) วา“ถาทานจะยกความผดบาปของผ ใด ความผดบาปนนกจะถกยกเสย และถาทานจะใหความผดบาปตดอยกบผ ใด ความผดบาปนนกจะตดอยกบผนน” (ยน.20:22-23) ในสมยแรกใช การตกเตอนแบบพนอง การวากลาวตกเตอนแบบพนอง คอ จะมการภาวนาในทประชมและ การสารภาพบาป และรบเขามาในสงคมครสตชนใหม และในสมยตอๆ มา เรมมแบบแผน คอสวดภาวนา พจารณาบาป เปนทกขถงบาป สารภาพบาปกบศาสนบรกร รบกจใชโทษ พระศาสนจกรอภยบาป ปจจบนใชจารตพธกรรมอยางมแบบแผนแนนอน ตามคาสอนของพระศาสนจกร ผลของศลอภยบาปคอ ยกบาปและเปนการคนดระหวางคนบาปกบพระเปนเจาและมนษย 1.3 ศลมหาสนท พระเยซเจาทรงตงขน (ลก. 22 12-20) ไปลบเอาเอง “จงรบ ไปกนใหทวกน” สมยแรกเรมบรรดาอครสาวกไดกระทาพธนตอๆ มา โดยมการภาวนา อาน พระคมภร (Bible) ไบเบล และกระทาพธบปง (พธศลมหาสนท) รวมกน ตอมา มการแยกพธน เปน 2 ภาค คอ ภาคพระวาจาและศลศกดสทธ ปจจบนมการใชจารตพธกรรม อยางมแบบแผน โดยศลมหาสนท เปนประดจอาหารเลยงชวตฝายจตวญญาณ ทาใหมกาลงในการทาความด หลกหนความชวรายตาง ๆ ตามพระธรรมคาสอนของพระเยซครสตเจา 1.4 ศลกาลง พระเยซเจาทรงมอบพระจตเจา พรอมกบพระคณพเศษ 7 ประการ คอพระดาร สตปญญา ความคดอาน กาลง ความร ความศรทธา ความยาเกรง ใหกบบรรดา อครสาวก (กจ. 2 1-4) การถอปฏบตทาในระหวางพธมสซา หลงภาควจนพธกรรม โดยมขนายก เปนผประกอบพธตามปกต พระศาสนจกรจงกาหนดใหครสตชนทมอายพอเรยนคาสอน และม ความเขาใจในศาสนาพอสมควรแลวมวฒภาวะของความเปนผ ใหญ คอสามารถดาเนนชวตเปนพยานยนยนถงชวตและกจการของพระเยซครสตเจาไดในการดาเนนชวตของตน 1.5 ศลบวช พระเยซเจาทรงมอบหนาท จากบนทกในพระคมภร (Bible) (มก. 16 15-18) สมยแรกเรมมการปกมอมอบอานาจในระดบ มขนายก และบาทหลวง ตอมา เพมอนบาทหลวง เขาไปดวย พระศาสนจกรปจจบนกไดใชวธแบบเดยวกน โดยพจารณา จากการศกษา ความรความศรทธา ความตงใจทจะรบใชพระเปนเจาและเพอมนษยในฐานะสงฆของพระเปนเจา คอบาทหลวง โดยทมขนายก [Bishop] รบรองบคคลนน และทาพธบวช แกบคคลนนเพอทาหนาทสงฆของพระเปนเจา (บาทหลวง) คอทาหนาท ปกครอง (กษตรย) เทศนสอน (ประกาศก) และการบนดาลความศกดสทธ (สงฆ) ใชจารตการบวชโดยมขนายก ปกมอเหนอผ รบการเลอกใหเปนบาทหลวงหรออนบาทหลวง คาภาวนาอภเษกและพธปลกยอยอนๆ เพอเปนเครองหมายของตาแหนงหนาท ซงบรรดาอครสาวกจะเลอกผ ทจะดารงตาแหนงแทนตอๆ กนมา และทาการแตงตงใหบคคลกระทาหนาททมอบหมายในการทางาน ของพระศาสนจกรในฐานะศาสน บรกร

DPU

201

1.6 ศลสมรส พระเยซเจาทรงตงขน โดยมบนทกไวในพระคมภร ( Bible ) วา “บรษจะละจากบดามารดา ไปผกพนกบภรรยาของตน และทงสองจะกลายเปนเลอดเนอเดยวกน ดงนกไมเปนสองคนอกแลวแตกลายเปนคนเดยวเทานน มนษยไมมสทธแยกสงทพระเจาทรงรวมไว” (มธ. 18:3-9) การถอปฏบตตอๆ มา ไมมบนทกแนชด เพราะถอตามธรรมเนยมประเพณตามแตละทองถน แตตองมบาทหลวงเปนพยาน ตอมาในปจจบนพระศาสานจกรไดกาหนดใหพธศลสมรส เปนการแสดงความสมครใจของคบาวสาว และการมอบตวใหแกกนและกนตอหนาศาสนบรกร ของพระศาสนจกรและพยาน ครสตชนอกสองคน และนาพธสมรสนเขามาอยในระหวางพธบชามสซาขอบพระคณ ทาใหคสามภรรยา ไดรบพระพรแหงการดาเนนชวตครอบครวทจาเปน จากพระเปนเจา 1.7 ศลเจมคนไข พระเยซเจาทรงตงศลฯนขนโดยมบนทกในพระคมภร (Bible) วา “ถาทานปกมอหนอผ ใด เขากจะหายจากโรค” (มก. 15 18 ) “ใครในพวกทานเจบปวย จงเชญ ผอาวโสจากกลมครสตชน ใหมาภาวนาเหนอเขา เจมเขาดวยนามนในพระนามของพระผ เปนเจา คาภาวนาดวยความเชอจะชวยผ ปวยใหรอด และพระผ เปนเจาจะทรงทาใหเขาหายโรค ถาเขาอย ในบาป กจะไดรบการอภย”(ยก.5:14-16) ซงบรรดาสาวกของพระเยซครสตเจาไดกระทาสบตอ กนมา โดยภาวนา และเจมนามนในพระนามพระเปนเจา ซงในสมยปจจบน กมพธกรรมคลายๆกบสมยกอน คอมการสวดภาวนาและเจมนามนศกดสทธทหนาผากและบนฝามอ เพอเปน เครองหมายของการใหพระพร และกาลงทงทางกายและวญญาณแกผ ปวย เปนตนเมออยในอนตรายแหงชวต 2. กระบวนการถายทอดสญลกษณตางๆ ในพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” พระศาสนจกรไดกาหนดใหบาทหลวง (Priest) เปนผประกอบพธกรรมศลศกดสทธ ตางๆ ซงพธกรรมเหลานนถอวาเปนการแสดงออกผานทางเครองหมายตางๆ โดยพระศาสนจกรไดมสญลกษณ (Sign/ Matter) และรปแบบ (Form) เปนแบบแผนเดยวกน ซงตามทฤษฎสญญะวทยา ของ F. De Sussure ทไดกลาววา ภาษา (วจนะภาษา Verbal และ อวจนภาษา Non-verbal) เปนสญญะอยางหนงเชนกน ซงในทนประกอบดวย นาเสยง วธการพด การแสดงออกทางสหนา สายตาและทาทางดวย และในทฤษฎการสอสาร ท เดวด เค เบอรโล (David K. Berlo) ไดเสนอทฤษฎ SMCR ในป พ.ศ. 2503 หนา 32 ทกลาวเกยวกบผสงสาร สาร ชองทาง การสอสาร และผ รบสาร เปนกระบวนการพนฐานของการสอสาร ผ เขยนพบวา ทฤษฎตางๆ ทอางมานน มความเกยวของสมพนธกบครสตชนกลมตวอยางดวย

DPU

202

2.1 ศลลางบาป ซงในปจจบนมสญลกษณ (Sign/Matter) คอ การเทนาบนศรษะ ของผ ทรบศลฯ 3 ครง โดยมการกลาวคาภาวนาวา (Form) “ขาพเจาของลางทานเดชะพระนาม พระบดา และพระบตร และพระจต” 2.2 ศลอภยบาป ในปจจบนบนมสญลกษณ (Sign/Matter) เปนทบงบอกวา เปนภาพ ซงมขนตอนดงนคอ การสวดภาวนาขอพรพระ พจารณาบาป สารภาพบาป เปนทกข ถงบาป และตงใจใชโทษบาป ซงถอวาเปนการเยยวยาชวตฝายจตวญญาณ และสญลกษณ อกอยางหนงกคอ การปกมอของผบาทหลวงเหนอผ รบการสารบาป โดยรปแบบการภาวนา (Form) มดงน “พระเปนเจาพระบดาผทรงเมตตา ไดทรงทาใหโลกคนดกบพระองค อาศยการสน พระชนม และการกลบคนชพของพระบตร และทรงสงพระจตเพออภยบาปมนษย ขอพระองคประทาน พระเมตตาและสนตสขแกทานอาศยศาสนบรการของพระศาสนจกร ขาพเจาจงอภยบาปทงสน ของทาน เดชะพระนามพระบดา และพระบตร และพระจต ” 2.3 ศลมหาสนท ซงเราจะเหนการเสกได ในพธบชามสซาขอบพระคณในรป (Sign/Matter) ของปงและเหลาองน คาภาวนาทใช (Form) กคอ “รบนไปกนใหทวกน นเปนกาย ของเราทจะมอบเพอทาน” และ “รบถวยนไปดมใหทวกน นเปนถวยโลหตของเรา โลหตแหง พนธสญญาใหมอนยนยง โลหตซงจะหลงออกเพออภยบาป สาหรบทานและมนษยทงหลาย จงทาการนเพอระลกถงเราเถด” 2.4 ศลกาลง สญลกษณ (Sign/Matter) ทเราสามารถเหน รบร ในพธกคอ การปกมอของมขนายกเหนอผ รบศลฯ และการเจมนามนครสมา เปนกางเขน ทหนาผาก ของผ รบ คาภาวนา (Form) ทใชกคอ “โปรดประทานพระจตมาเหนอผ รบใชของพระองค เพอจะไดมกาลง เขมแขงในการประกาศความเชอ” และ “จงรบเครองหมายของพระจตเจา ซง พระบดาเจาประทานให 2.5 ศลบวช โดยการปกมอ (Sign/Matter) ของ มขนายก (Bishop) เหนอ ผ รบศลฯ และเจมนามนศกดสทธทฝามอ พรอมทงคาภาวนาอภเษก และมอบอานาจหนาทสงฆ คาภาวนาอภเษก (Form) ตามจารตมดงน “บดน โปรดหลงพลงของพระองค คอพระจตผทรง ศกดานภาพนมายงผ เลอกสรรของพระองคพระองค ซงพระองคไดโปรดประทานใหแกพระบตร เยซเจา พระจตซงพระบตร เองไดประทานใหแกบรรดาอครสาวกผสรางพระศาสนจกร ณ ทตางๆ เพอสรรเสรญ ถวายเกยรตแตพระนามของพระองคโดยไมหยดหยอน” 2.6 ศลสมรส เราสามารถรบรกระบวนการถายทอดศลศกดสทธประการนได จากการเขารวมพธสมรสของศาสนครสต ซงสญลกษณ (Sign/Matter) นนกคอ การประกาศใหคามนสญญามอบตวใหแกกนและกน ของคสามภรรยา ซงทงคจะปฏญาณ (Form) วา

DPU

203

“ขาพเจา.....ขอรบคณ....... เปน ( สาม / ภรรยา ) จะใชชวตรวมทกขรวมสขกบเธอ ทงในเวลา เจบปวยและเวลาสบาย รกและยกยองใหเกยรตจนกวาชวตจะหาไม” 2.7 ศลเจมคนไข ศลศกดสทธประการนมสญลกษณ (Sign/Matter) คอ การเจมนามนเจมคนไขทหนาผากและฝามอ สวนรปแบบคาสวดภาวนา (Form) กคอ “อาศย การเจมอนศกดสทธน อาศยพระเมตตาอนลนพนของพระองค ขอพระเปนเจาทรงชวยทาน ดวยพระหรรษทานของพระจต, ขอพระองคทรงชวยทานใหพนบาป อกทงทรงพระกรณาบรรเทาทกขและชวยใหรอด”

3. การรบรความหมายศลศกดสทธของชาวครสต และความเชอความศรทธา มผลตอการดาเนนชวตทางธรกจ ชาวครสตสวนมากไดรบการอบรม สงสอน ดานศาสนามาตงแตอายยงนอย คอตงแตเดกและไดรบอยางตอเนองตามลาดบของวฒภาวะ ในเรองของคาสอน, พระคมภร (BIBLE), พธกรรมตางๆ, บทสวดภาวนาตางๆ รวมทงการรวมปฏบตศาสนกจอยางสมาเสมอ ทจรงแลว พระศาสนจกรคาทอลกกมจารตทเปนสากลเปนแบบแผนหนงเดยว ซงครสตชนจะไดรบสงตางๆ เหลานเหมอนกน แตความตงใจ ความเขาใจ ความสมาเสมอ หรอสงทไดรบจากพธกรรมตรงตามเจตนาของผประกอบพธกรรมนน ขนอยกบสภาพแวดลอมของตวครสตชนในแตละคนเอง ซงโดยสวนมากแลว ชาวครสตรบร และใหความหมายของศลศกดสทธสอดคลองกบเจตนาของบาทหลวง ผประกอบพธ ทาใหมความเชอความศรทธาทถกตอง มพระเปนศนยกลางในการดาเนนชวต รวมทงการดาเนนชวตทางธรกจกเปนไปแบบมจรยธรรมของชาวครสต คอดวยความรกความเมตตา ความเมตตา ความยตธรรม การใหอภย และการแบงปน สวนกรณทไมสอดคลองนน อนเกดจากการไมร ไมเขาใจ หรอการใหความหมายคลาดเคลอนไป ครสตชนและบาทหลวง (หรอผ ทม ความรความเขาใจเกยวกบความเชอความศรทธา ทสอดคลองกบการดาเนนชวตแบบมจรยธรรม พอสมควร) กจะมาสนทนากน ซงในทน กจะตรงตามทฤษฎการสอสาร ท เค เลวน (K. Lewin, 1947) ไดพดถงการสอสารแบบ สองทาง คอ สามารถรบและสงขอมลได หรอเปลยนขอมลกนไดนนเอง เพอเพมความเขาใจทถกตองใหมากขน เพอประโยชนของตวบคคล ซงไมอยในลกษณะของการตอรอง แตเขาใจกบการดาเนนชวตในสภาพแวดลอมในเวลานนมากกวา หลงจากทผ เขยนไดออกไปทาการสมภาษณกลมตวอยาง จานวน 24 คน ผลทออกมาคอนขางดถงดมาก เพราะระบบการสอนของพระศาสนจกรคาทอลกเปนระบบระเบยบ พธกรรมตางๆ กเปนหนงเดยวกน ไดรบการอบรมจากครอบครวตงแตเดกและยงตอเนองเมอมาเขาเรยนตอ ทโรงเรยนคาทอลก และดวยความสมาเสมอของการเขารวมศาสนกจแมในบางพธกรรม จะไมคอย

DPU

204

ไดมโอกาสเขารวมบอยๆ เชนพธศลบวช หรอพธรบศลกาลง แตกไดรบการอบรม จากการเรยนคาสอนและแบบอยางของผ ทรบ ในทฤษฎจตวทยาเรองการโนมนาวใจ ทกลาวถงการทาซา แสดงใหเหนบอย สามารถทจะทาใหมนษยไดรบการถายทอดสงเหลานนได นนทาใหเราเหนวา ถาไดรบการถายทอดในสงทด กจะปฏบตในสงทด หรอไดรบการถายทอด สงดๆ มามาก เนองจากผลทออกมาคอนขางดถงดมาก ผ ทาการวจยมความสงสยวา เปนเพราะฐานะทางเศรษฐกจ ของกลมตวอยางหรอไม (เพราะตางกเปนเจาของกจการ) ซงมฐานะทางเศรษฐกจ ทคอนขางด ทาใหพวกเขามเวลาเขารวมศาสนกจ เมอมารวมพธบอยๆ กทาใหเกดความเชอ ความศรทธา รวมทงดาเนนชวตแบบมจรยธรรม ในดานความรกความเมตตา ความยตธรรม การแบงปน และการใหอภย ไดงายและเปนอยางด ดงนน จงไปทาการสมภาษณเพมเตม โดยหาผ ทประกอบกจการสวนตว แตไมประสบผลสาเรจเทาทควร เพราะจากทฤษฎจตวทยา ท A.H. Maslow ไดกลาววา มนษยกคอคน คนกสามารถเปลยนแปลงไดอย เพราะความตองการของมนษยโดยธรรมชาต และยงไดพดถงเรองความละโมบ ทาใหมพลงในการกระทาในสงตางๆ หรอ ความตองการพนฐานในขณะนนๆ อาจทาใหเขาไมดาเนนชวตโดยมคณธรรมเปนหลกได โดยผ ทาการวจย ไดหาขอมลเพมดวยการสมภาษณเชงลกอกเปนจานวน 4 – 5 คน พบวา ถงแมพวกเขาจะไมประสบความสาเรจในหนาทการงานเทาทควร พวกเขากยงมความเชอความศรทธา ดาเนนชวตดวยจรยธรรม พอลองดประวตของพวกเขาแลว พบวาเขากมาจากครอบครวครสตชนทมความเชอความศรทธา ไดรบการปลกฝงใหมความเชอตงแตเดก จงทาใหพบวาถาไดรบการปลกฝงทดดานความเชอศรทธา ถงแมจะประสบกบปญหาทางเศรษฐกจ กยงดาเนนชวตตามความเชอทไดรบมา 4. ความแตกตางของครสตชน มผลตอการตดสนใจในการดาเนนชวต จากกการทไดออกไปสมภาษณกลมครสตชนตวอยาง ผ วจยไดพบวาความแตกตางของ

ครสตชนกลมตวอยางดงกลาว มผลตอการตดสนใจในการดาเนนชวต โดยเรมจากครสตชนเดม

และครสตชนใหม จะเหนไดวาครสตชนเดมนนมความรความเขาใจเกยวกบพธกรรมศลศกดสทธ

ทง 7 ประการคอนขางมาก แตจะมความเฉอยชา เพราะสภาพความเคยชน ทมมาตงแตเดก

สวนครสตชนใหมนน ถงความรความเขาใจในพธกรรมศลศกดสทธจะมบางพอสมควร แต

ไมมากนก กยงมความกระตอรอรนมากกวา เพราะเพงจะไดรบการอบรมสงสอน อายกเปนอก

ปจจยททาใหความรความเขาใจเกยวกบพธกรรมศลศกดสทธตางกน เพราะคนทมอายนอย การรบร

และการสมผสยงมไมมาก ทาใหความเขาใจมบาง แตกยงไมมากนก แตสาหรบผ ทมอายแลว

DPU

205

ประสบการณกมมาก การรบรและการสมผสกมากดวย ทาใหมความเขาในคอนขางมาก

สวนการศกษานน กมความสาคญเชนเดยวกน เพราะผ ทมการศกษาทสง กจะสามารถรบรและ

เขาใจอะไรไดเรวและงายกวาผ ทมการศกษาทตากวา สภาพเศรษฐกจของครอบครวกเปนอกสวน

ทสาคญ จะเหนวา ผ ทมาจากครอบครวทมฐานะด ไมตองดนรนเทาไรนก จะมเวลามารวมปฏบต

ศาสนกจบอย สวนผ ทมฐานะทางเศรษฐกจทไมคอยจะสดนก จะมการตอสดนรนมากกวา แมจะ

ไมมเวลาทจะมารวมปฏบตศาสนกจบอยนก แตจากการปลกฝงของบรรพบรษ, ตวอยางทด, และ

คาสงสอนของพระศาสนจกร ทาใหพวกเขายงมความเชอความศรทธา ในดานบทบาทของบาทหลวง

ในพธกรรมนนมอทธพลตอสตบรษดวยเชนกน ไมวาจะเปนการแสดงออกทางสหนา, นาเสยงทใช

ในขณะประกอบพธกรรม หรออรยาบทตางๆ ของตวบาทหลวงเอง กมสวนดวยกนทงสน สดทาย

กคอสภาพของสถานททใชในการประกอบพธกรรม ครสตชนบางคนไดใหความสาคญกบสวนนมาก

เพราะมนษยเองกตองการความสะดวกสบาย เชน ถาวดไหนความสะดวกสบาย บรเวณวดม

ความสวยงาม นาเชญชวนใหเขาไปรวมศาสนกจ สตบรษกพรอมทจะใหความรวมมอกบทางวด

อยางด แตถาวดไหนไมมสงทนาเชญชวน หรอจะดงดดสตบรษได สตบรษกไมคอยอยากทจะให

ความรวมมอกบทางวด เปนตน ซงตามทฤษฎจตวทยาการสอสาร คอวชาวาดวยกลไก และ

ระบบทางกายภาพ ชวภาพ จตใจ และพฤตกรรมของมนษยทเกยวของกบการเกบ การสง และการรบ

ขาวสาร เปนการศกษาหาความสมพนธเกยวเนอง เพอนามาใชในการปรบปรงพฒนาการสอสาร

ประเภทตางๆ ในชวตและสงคม ใหมประสทธผล และประสทธภาพดยงขน กมสวนเกยวของสมพนธ

กบเหตผลดงกลาวเชนกน สวนดานเพศของกลมตวอยางทผวจยไดทาการสมภาษณนน พบวา

ไมมผลใดๆ ตอการตดสนใจในการดาเนนชวต

ในการศกษาวจยและเขยนวทยานพนธน มความจรงทสาคญ ทควรตระหนกเสมอวา

พระศาสนจกรคาทอลกเปนสถาบนทเกดขนจากความศรทธา เชอมนในองคพระเยซครสตเจา

พนฐานของสถาบนนคอ ความผกพนระหวางบคคลหนงกบองคพระเยซครสตเจา ดวย

ความเลอมใสศรทธา และดวยจตใจทเปนอสระในการตดสนใจสรางความผกพนน และเนองจาก

เปนสถาบนและเปนสงคมของผ มศรทธาเชอมนทมารวมกน จงตองมความชดเจน แนวแน และ

เปนไปในทศทางเดยวกน ในการแสดงความเลอมใสศรทธาน ยดมนในคณลกษณะ 4 ประการ

DPU

206

ของพระศาสนจกรโรมนคาทอลก คอพระศาสนจกรมความเปนหนงเดยว มความศกดสทธ

มความเปนสากล และสบเนองมาจากบรรดาอครสาวกของพระเยซครสตเจา อยางตอเนองตลอดมา

(บทภาวนาสญลกษณของอครสาวก)

คณสมบตทง 4 ประการ ซงเปนความศรทธาของเราครสตศาสนกชนคาทอลก

แสดงออก อยางเปดเผยในการประกอบพธ หรอรวมพธกรรม ของพระศาสนจกรคาทอลก

พระศาสนจกรนโดยผ มอานาจหนาท ตามความศรทธาเชอมนของศาสนกทกคน จะเปนผ ชแนะ

และกาหนด กฎระเบยบกฎเกณฑในการปฏบตศาสนกจและพธกรรมตางๆ ทเปนศาสนกจทางการ

และประกอบรวมกน สวนในการปฏบตศาสนกจสวนตวเปนความศรทธาของแตละคน โดย

ไมออกนอกลนอกทางของความศรทธาเชอมนทางดานพระธรรมคาสอน เพราะเปนความจรงทตองม

ความสอดคลองรวมกนระหวางพระสจธรรมคาสอน และพระธรรมปฏบต ในการปฏบตของบรรดา

ครสตศาสนกทกคน

ในการปฏบตพธกรรม พระศาสนจกรคาทอลกจะเปนผ กาหนด ทงระเบยบตางๆ

ในพธกรรม และเรองของเวลา หรอเทศกาลการฉลองตางๆ ในรอบป ทงน กเพอศาสนกทกทาน

จะไดรบร เขาใจ และมสวนรวมในการนมสการ สรรเสรญและถวายเกยรตแดพระเจาอยาง

พรอมเพรยง และบงเกดความมนใจในศาสนกจทตนปฏบต อาจมบางทานไดใหความเหนโตแยงวา

ปจเจกบคคลควรมอสระในการแสดงความภกดของตน ซงกเปนความจรงสวนหนง แตกตองยอมรบ

ดวยมใชหรอวา คนเรามใชรทกเรอง หรอแนใจในการตดสนใจทกครง แตเราตองการการชแนะ

การตกเตอน และความมนใจในการปฏบตของตน โดยเฉพาะอยางยงในเรองเกยวกบความเชอ

ศรทธา ความเลอมใสในองคพระเจา ทสายตาของเราไมอาจมองเหนหรอสมผสได

พระศาสนจกรคาทอลก เปนพระศาสนจกรหนงเดยว ศกดสทธ สากล และ

สบเนองมาจากอครสาวก ดงคาสงของพระเยซเจาทไดมอบภารกจของพระองคทมาจากพระเปนเจา

ทพระองคเองไดเรมไวแลว ใหแกบรรดาผ มความเชอโดยเฉพาะอยางยงบรรดาอครสาวกของพระองค

(มธ.10.5-10,28.19) ในการประกาศขาวดของพระเจา ทมมาถงมนษยทกคน โดยบรรดาอครสาวก

ตระหนกถงหนาททไดรบมอบหมาย ในฐานะของ สงฆ (บนดาลความศกดสทธ) ประกาศก (ผพด

ในนามพระเจา คอเทศน สอน) กษตรย (ปกครองดแลเอาใจใสผ มความเชอในพระเจา)

โดยผานทางหวหนาของบรรดาอครสาวกซงพระเยซเจาทรงแตงตง (ยน.21.15-19) คอพระสงฆราช

แหงกรงโรม ซงเปนศนยกลางของพระศาสนจกรคาทอลก ปจจบนคอสมเดจพระสนตปาปา

DPU

207

ผแทนของพระเยซเจาในโลกน ไดพยายามสบทอดความเชอ พระธรรมคาสอนอยางเทยงตรง

ภายใตการนาของพระจตเจา (ลก.24.44-49, ยน.14.25-26)) พระศาสนจกรคาทอลกจงเปน

พระศาสนจกรสากลตามความหมาย คอสาหรบทกคน และดวยชวตทผกพนกบพระเยซเจา จงได

อธบาย สอนถงความจรงทตนเองไดรบ และถายทอดผานสอตางๆ โดยเฉพาะอยางยง พระคมภร

ศลศกดสทธ และธรรมประเพณศกดสทธของพระศาสนจกร [St.Irenaeus c.130 - c.200 ]

พระศาสนจกรโดยผ มอานาจในการสบทอดความเชอจงมการประชมสมมนา และเปนทรจก

วา พระสงคายนา เปนระยะๆ อยางเหมาะสม ไดมการทาความเขาใจ ศกษา อธบาย ตความ

และประมวลเปนขอกาหนด จารตพธกรรม เพอความเปนหนงเดยว ดงนน การประกอบพธกรรม

ศลศกดสทธ ทง 7 ประการ จงไดมการกาหนด จารตพธกรรม สอสญลกษณ และ

การใหความหมายของการใชสอดงกลาว อยางเฉพาะเจาะจง เปนคาสอนของพระศาสนจกรสากล

พระศาสนจกรทองถน จงไดรบเอามาถายทอด เพอเปนวถทางหนงของการสบทอดความเชอ

จากสอสญลกษณทางพธกรรม “ศลศกดสทธ 7 ประการ” ไปสความเชอศรทธาและการดาเนนชวต

อยางมจรยธรรม (รวมทงชวตทางธรกจ) ของชมชนชาวครสตอยางมนคงและเขมแขง

“พระศาสนจกรถอเสมอมาทกแหงทกสมย และยงถอตอไปวา พระวรสารทงส

(สวนหนงของพระคมภร [Bible) มกาเนดมาจากบรรดาอครสาวก สงทบรรดาอครสาวกประกาศ

สอนตามพระบญชาของพระครสตเจานน ในเวลาตอมา พระจตเจาทรงดลใจใหทาน (อครสาวก)

และผใกลชดกบทานไดบนทกลงไวเปนลายลกษณอกษร มอบตอมาใหเรา เปนรากฐานความเชอ

นนคอ พระวรสารสแบบ โดย มตธว มารโก ลกา และยอหน” (สงฆธรรมนญเรองการเผย

(ความจรง) ของพระเปนเจา ขอ 18)

จงพบวา เปนการใชสอสญลกษณทเปนหนงเดยวกนทวโลกในเรองพธกรรม แมวา

พระศาสนจกรทงถนสามารถดดแปลงพธกรรมไดตามความเหมาะสม หรอประเพณ วฒนธรรม

ทองถนกตาม แตเนอหา บรบท ของพธกรรมดงกลาวยงคงอยอยางสมบรณ นบวาเปนเอกลกษณ

ทโดดเดนประการสาคญประการหนงของพระศาสนจกรคาทอลกทนาสนใจมากทเดยว

DPU

208

ขอเสนอแนะในการทาวจยตอ ๆ ไป จากการศกษาเรอง “กระบวนการสบทอดจากการใชสอสญลกษณทางพธกรรม ศลศกดสทธ 7 ประการ ” เหนไดวากระบวนการสบทอดความเชอศรทธาจากการใชสอสญลกษณตางๆ ทใชในพธกรรม ซงเปนสอหลกททาใหเกดความรความเขาใจตามจดประสงคของผตง ศลศกดสทธเอง คอพระเยซครสตเจา และดวยความรความเขาใจการตความถายทอด อยางเทยงตรง มระบบระเบยบ เปนหนงเดยวกน ทาใหมความเชอความศรทธาและจรยธรรม ในการดาเนนชวตจรงในทกๆ ดานของครสตชน รวมทงดานธรกจดวย เปนการทาใหบคคล มความเชอตามคาสอนของพระศาสนา และดาเนนชวตอยางมจรยธรรมอยางแทจรงในชวต ชมชนสงคม ทงสวนยอยและสวนรวม จะมความสงบสขทงกายและจตใจมความมนคง มความสมาเสมอในการประพฤตปฏบตคณงามความด อนยงผลถงความมนคง ของการดาเนนชวตในโลกปจจบน เพอจะสงเสรมใหสตบรษ มความรความเขาใจในดานศาสนาอยางดและมนคงมากขนอยางกวางขวาง ควรจะมการศกษาแนวทางการใชสออนๆ อกเชน สอสงพมพ วทย โทรทศน สอบทเพลงคาทอลก หรอสอโสตทศนปกรณตางๆ เชน อนเตอรเนต เพอทจะรและเขาใจถงวธการ ความเหมาะสม ประสทธผลของสอแตละอยางในการเขาถงบคคลเปาหมายตามปจจยแวดลอม ซงจะสงผลใหบคคล หรอชมชนมความรความเขาใจ และดาเนนชวตโดยมคณธรรมตางๆ อยางเหมาะสม ตามสภาพความเปนอยของแตละบคคลหรอชมชน

DPU

บรรณานกรม

DPU

210

บรรณานกรม

ภาษาไทย

หนงสอ

กองควบคมพชเสพตด. การใชสอประเพณดงเดมของชาวเขาเผาเยา เผาลซอ เผากะเหรยง.

กรงเทพฯ : สถาบนวจยชาวเขาจงหวดเชยงใหมและโคงการสอสารเพอการพฒนาทสง

ไทย (WIF)

กาญจนา แกวเทพ. การวเคราะหสอ: แนวคดและเทคนค. กรงเทพฯ: เอดสน เพรส โปรดกส

จากด, 2542.

กาญจนา แกวเทพ. การศกษาสอมวลชนดวยทฤษฎวพากษ. กรงเทพฯ: โรงพมพภาพพมพ,

2541.

คณะกรรมการพธกรรมแหงประเทศไทย, พธศลบวชพระสงฆและสงฆานกร (แปลใชเปน การชวคราว)

คณะกรรมการพธกรรมแหงประเทศไทย 1984, พธศลลางบาป, จารสการพมพ 2527. คณะกรรมการพธกรรมแหงประเทศไทย 1980, จารตศลอภยบาป, จารสการพมพ 2523. คณะกรรมการพธกรรมแหงประเทศไทย 1973, จารตศลกาลง, จารสการพมพ 2516. คณะกรรมการคาทอลกเพอพธกรรม สภาพระสงฆราชคาทอลกแหงประเทศไทย, พธมสซาบชา

ขอบพระคณ , โรงพมพอสสมชญ ครงท 1 . 2002. คณะกรรมการพธกรรมแหงประเทศไทย 1992, พธเจมและอภบาลคนเจบปวย, เซนตเทเรซา

การพมพ 2535. คณะกรรมการพธกรรมแหงประเทศไทย 1984, พธศลสมรส, จารสการพมพ 2537. จเลยพ หาสท. ภาษาและทาทาง อดมพงษ แปล กรงเทพฯ เรจนา, 2538 คาสอนเลมครบ.

กรงเทพฯ: โรงพมพอสสมชญ บางรก, 2502.

ชศกด สรสทธ. คาสอนของพระศาสนจกรคาทอลกวาดวยศาสนสมพนธ. กรงเทพฯ:

บางปะกอกการพมพ, 2538.

DPU

211 บญเลอน หมนทรพย, พระสงฆราช. ทานเปน “เกลอดองแผนดน…แสงสวางสองโลก”.

………. ศาสนาพลงพฒนามนษย. กรงเทพฯ: สภาคาทอลกแหงประเทศไทยเพอการพฒนา,

2529.

ปอลท 6. การประกาศพระวรสารในโลกปจจบน. กรงเทพฯ: โรงพมพอสสมชญ, 2531.

ปรยาพร วงศอนตรโรจน. จตวทยาการศกษา บรษทพมพดจากด พมพครงท 2, 2543. แผนก

คาสอนอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ,คาสอนพระศาสนจกรคาทอลก ภาค 3 “ชวต

ในพระครสตเจา” CATECHISM OF THE CATHOLIC CHURCH, พมพครงท 3,

2541 แผนกคาสอนอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ, คาสอนเลมครบ.

พชน เชยจรรยา และเมตตา ถรนนท. แนวคดหลกนเทศศาสตร. กรงเทพฯ เยลโลการพมพ,

ครงท 5, 2541.

ศภรศม ฐตกลเจรญ. ทฤษฎการสอสาร. กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยรามคาแหง, 2540.

สภาอภบาลวดพระมารดานจจานเคราะห, กรรมการ. ศนยรวมดวงใจสตบรษวดพระมารดา

นจจานเคราะห (คลองจน). ม.ป.ท., 2544.

สโขทยธรรมธราช, มหาวทยาลย. ความเชอและศาสนาในสงคมไทย. เอกสารการสอนชดวชา 12304 หนวยท 8-15, นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2535.

อรวรรณ ปลนธนโอวาท. การสอสารเพอการโนมนาวใจ. กรงเทพฯ : สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2542.

อรณประภา หอมเศรษฐ. การสอสารเพอการโนมนาวใจ. กรงเทพฯ :โรงพมพมหาวทยาลย รามคาแหง, 2531.อนดรว สาราญ วงศเสงยม พธกรรม 1 (พมพครงท 3) นครปฐม : โรงพมพวทยาลยแสงธรรม, 2529.

อนดรว สาราญ วงศเสงยม. พธกรรม 2 (พมพครงท 3) นครปฐม : โรงพมพวทยาลยแสงธรรม, 2529.

อนดรว สาราญ วงศเสงยม พธกรรม 3 (พมพครงท 3) นครปฐม : โรงพมพวทยาลยแสงธรรม, 2529.

อนดรว สาราญ วงศเสงยม. พธกรรม 4 (พมพครงท 2) นครปฐม : โรงพมพวทยาลยแสงธรรม, 2533.

DPU

212 อนดรว สาราญ วงศเสงยม. พธกรรม 5 (พมพครงท 2) นครปฐม: โรงพมพวทยาลยแสง

ธรรม, 2529.

วทยานพนธ

เกศยคนธ โพธมาศ, ระบบการเขารหสและถอดรหสความหมายของ “สญลกษณตราสนคาไทย” วทยานพนธปรญญานเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานเทศศาสตร บณฑตมหาวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, พ.ศ. 2545.

จรมาศ ทศนาจตร, การเปดรบขาวสาร ความร และทศนคตของพนกงานตอการแปรรป

รฐวสาหกจของการทาอากาศยานแหงประเทศไทย, วทยานพนธปรญญา นเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานเทศศาสตรพฒนาการ บณฑตมหาวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, พ.ศ. 2545.

Nilkhet, Thaiwat. The Value of the Belief in Phii Poota for the Isarn Catholics. Unpublished Master’s Thesis, Graduate School of Philosophy and Religious Studies, Assumption University, Bangkok, 1998.

ภาษาองกฤษ

Books Allan Bouley O.S.B. , Catholic Rites Today , The Liturgical Press, Collegerille, Minnesota U.S.A. Copyright. 1992.

Alston, William P. Religious Belief and Philosophical Thought. N.Y. : Harcourt, Brace & World, Inc. 1963.

Berger A.A. Media Analysis Technique, Sage, 1982. Bressan, Luigi. A Meeting of Worlds: The Interaction of Christian Missionaries and Thai

Culture. Bangkok : Assumption University Press, 2000.

Brown, Raymond E., Joseph A. Fitzmyer and Roland E. Murphy. (Eds.) The New Jerome

Biblical Commentary. Bangalore : Theological Publications in India, 1991.

Coriden, James A., Thomas J. Green and Donald E. Heintschel. (Eds.) The Code of

Canon Law : A Text and Commentary. N.Y. Paulist Press, 1985.

DPU

213 De saussure, F. Courses in General Linquistics, London : Fontana, 1974.

Flannery, Austin. Vatican Council II : The Conciliar and Post Conciliar Documents. Vol.1, Collegeville, MN : Liturgical Press, 1975.

Freud, Sigmund. Totem and Taboo. Trans. By James Strachey, London : Routledge & Kegan Paul Ltd. 1975 (1950).

Fuellenbach, John. The Kingdom of God : The Central Message of Jesus Teachings in

the Light of the Modern World. Indore: Satprakashan Sanchar Kendra, 1993.

John paul II. Catechism of the Catholic Church, London : Geoffrey chapman, 1994.

Kung, Hans. On Being A Christian. N.Y. : Image Books, 1976.

Lumsden, Gay and Donald Lumsden. Communicating With Credibility and Confidence. Belmont: Wadsworth Publishing Company,

Martimort, Aime Georges. The Signs of the New Covenant. 2nd ed., Colegeville, Mennesota : The Liturgical Press, 1963.

Maslow, A.H. Motivation and Personality, New York : Harper and Row,1987.

Mayot, Cham. Corporate Responsibility : Social Contact-Based-Stakeholder Theory. Assumption University, Bangkok 1997.

Page, T.G. and J.B. Thomas. International Dictionary of Education. London : Nichols Publishing Company, 1977.

Peirce C.S. Collected Papers of C. Peirce, C. Harshow & P. Weiss [eds.] Havard University Press, 1931.

Rev. Peter Klein. The Catholic source Book, Copyright @ 2000 by BROWN –ROA, a division of Harcourt Brance & Company, Third Edition

Ricoeur, Paul. Hermeneutics and the Human Sciences. John B. Thomson (Ed.), John B. Thomson, trans., N.Y. : Cambridge University Press, 1981.

Ricoeur, Paul. The Conflict of Interpretations. James M. Edie (Ed.), Evanston : Northwestern University Press, 1974.

DPU

214 Ricoeur, Paul. Lectures on Ideology and Utopia. George H. Taylor (Ed.), New York :

Columbia University Press, 1986.

Rokeach, M. The nature of Human Values, New York : Free Press, 1973 Wansbrough, Henry. (Ed.) The New Jerusalem Bible. Bombay : The Bombay Saint Paul

Society, 1985.

Williamson, William B. Decision in Philosophy of Religion. Ohio:Charles E. Merrill Publishing Company, 1976.

DPU

ภาคผนวก

DPU

216

คายอ

พระคมภรพระธรรมเกา ปฐก. หนงสอปฐมกาล อพย. หนงสออพยพ อสย. อสยาห

พระคมภรพระธรรมใหม มธ. พระวรสารโดยนกบญมทธว มก. พระวรสารโดยนกบญมารโก ลก. พระวรสารโดยนกบญลกา ยน. พระวรสารโดยนกบญยอหน กจ. กจการอครสาวก ยก. จดหมายของนกบญยากอบ

เอกสารของพระศาสนจกรคาทอลก NJBC New Jerome Biblical Commentary C The Code of Canon Law (C. 1XX) CCC. Catechism of the Catholic Church (CCC. 1XXX)

เอกสารสงคายนาวาตกนครงทสอง AG. = Decree on the Church’s Missionary Activity (กฤษฎกาวาดวยการกจการแพรธรรมของพระศาสนจกร, Ad Gentes) DV. = Dogmatic Constitution on Divine Revelation (พระสงฆธรรมนญวาดวยการเปดเผย, Dei Verbum) GS. = Pastoral Constitution on the Church in the Modern World (พระสงฆธรรมนญดานการอภบาลวาดวยพระศาสนจกรในโลกปจจบน,

Gaudium et Spes) IM. = Decree on the Means of Social Communication (กฤษฎกาวาดวยเครองมอแหงการสอสารในสงคม, Inter Mirifica) LG. = Dogmatic Constitution on the Church (พระสงฆธรรมนญวาดวยพระศาสนจกร, Lumen Gentium) SC. = The Constitution on the Sacred Liturgy (พระสงฆธรรมนญวาดวยพธกรรม,

Sacrosanctum Concilium)

DPU

217

ตารางท1 : Decoder ใหคะแนนความเชอ ศรทธา อนสบเนองมารจากศลศกดสทธทไดรบ เกณฑการวเคราะหระดบของคาตอบในดาน

1) พระเจามอยจรง 2) พรทพระเจาใหสมฤทธผลไดจรง 3) พรทพระเจาใหชวยเหลอชวตฝายจตวญญาณ 4) เชอในประสทธผลของศลศกดสทธเพอดาเนนชวตเปนคนใหมอยเสมอ

5 เหนดวยอยางยง แสดงวา มความเชอศรทธาสงมาก 4 เหนดวย แสดงวา มความเชอศรทธาคอนขางสง

3 ปานกลาง แสดงวา มความเชอศรทธาในระดบปานกลาง 2 ไมเหนดวย แสดงวา มความเชอศรทธาคอนขางนอย

1 ไมเหนดวยอยางยง แสดงวา มความเชอศรทธานอยมาก

*** หมายเหต การมคณธรรมในแตละดานมพนฐานมาจากพระคมภร (Holy Bible) และ ธรรมประเพณ (Tradition)

DPU

218

ตารางท 1 :

Decoder คนท 1 Sacrament / Faith

ศล

ศรทธาในการถายทอดศล 7 ประการ ของพระ

พระเจามอยจรง พรทพระเจาให สมฤทธผลไดจรง

พรทพระเจาให ชวยเหลอชวต ฝายจตวญญาณ

เชอในประสทธผล ของศลศกดสทธ เพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ ฯลฯ

สง กลาง ตา สง กลาง ตา สง กลาง ตา สง กลาง ตา 5 4 3 2 1 5 4 3 2 1 5 4 3 2 1 5 4 3 2 1

ศลลางบาป / / / / ศลอภยบาป / / / /

ศลมหาสนท / / / /

ศลกาลง / / / /

ศลบวช ศลสมรส ศลเจมคนไข

DPU

219

Decoder คนท 2 Sacrament / Faith

ศล

ศรทธาในการถายทอดศล 7 ประการ ของพระ

พระเจามอยจรง พรทพระเจาให สมฤทธผลไดจรง

พรทพระเจาให ชวยเหลอชวต ฝายจตวญญาณ

เชอในประสทธผล ของศลศกดสทธ เพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ ฯลฯ

สง กลาง ตา สง กลาง ตา สง กลาง ตา สง กลาง ตา 5 4 3 2 1 5 4 3 2 1 5 4 3 2 1 5 4 3 2 1

ศลลางบาป / / / /

ศลอภยบาป / / / / ศลมหาสนท / / / /

ศลกาลง / / / / ศลบวช ศลสมรส / / / /

ศลเจมคนไข

DPU

220

Decoder คนท 3 Sacrament / Faith

ศล

ศรทธาในการถายทอดศล 7 ประการ ของพระ

พระเจามอยจรง พรทพระเจาให สมฤทธผลไดจรง

พรทพระเจาให ชวยเหลอชวต ฝายจตวญญาณ

เชอในประสทธผล ของศลศกดสทธ เพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ ฯลฯ

สง กลาง ตา สง กลาง ตา สง กลาง ตา สง กลาง ตา 5 4 3 2 1 5 4 3 2 1 5 4 3 2 1 5 4 3 2 1

ศลลางบาป / / / /

ศลอภยบาป / / / / ศลมหาสนท / / / /

ศลกาลง / / / / ศลบวช ศลสมรส / / / /

ศลเจมคนไข / / / /

DPU

221

Decoder คนท 1 - 2 - 3 Sacrament / Faith

ศล

ศรทธาในการถายทอดศล 7 ประการ ของพระ

พระเจามอยจรง พรทพระเจาให สมฤทธผลไดจรง

พรทพระเจาให ชวยเหลอชวต ฝายจตวญญาณ

เชอในประสทธผล ของศลศกดสทธ เพอดาเนนชวต

เปนคนใหมอยเสมอ ฯลฯ

สง กลาง ตา สง กลาง ตา สง กลาง ตา สง กลาง ตา 5 4 3 2 1 5 4 3 2 1 5 4 3 2 1 5 4 3 2 1

ศลลางบาป /// / // / // / //

ศลอภยบาป // / // / / // // / ศลมหาสนท /// /// // / ///

ศลกาลง /// /// / // // / ศลบวช ศลสมรส / / / / / / //

ศลเจมคนไข / / / /

DPU

222

กรณศกษาท 1 นายมหาลาภ สขเกษม เปนนกธรกจคาทอลกซงไดรบศลลางบาป รวมทงศลฯ อนๆ ทฆราวาสควรรบทวไป ประสบความสาเรจจากการคาขายสนคาชนดหนง ประเภทเฟรนไชส จนไมสามารถบรหารงานซงกาลงเจรญเตบโตขนทกวนได จงไดวาจางนายเจรญ งามการคา ซงเปนคาทอลกเมอตอนแตงงาน เขามาชวยในการบรหารงานของบรษท หนาทของนายเจรญ คอ เปนผ รบผดชอบทมอานาจเตมในการเบกจากเงนใหกบคคาและบคคลอนๆ ทเกยวของกบบรษทฯ แหงน โดยทนายมหาลาภ สขเกษม ไมไดเขามามสวนในการเซนจายเชคแตอยางใดเพราะความไวเนอเชอใจ ตอกน แตนายมหาลาภ สขเกษม จะเปนผ เกบรวบรวมรายไดทงหมดไว เมอประเทศไทยประสบปญหา ทางเศรษฐกจทาใหกจการของนายมหาลาภ สขเกษม ดาเนนไปไมดเทาทควร ตอมานายเจรญ งามการคา ถกตารวจจบดาเนนคด เรองจายเชคเดงจนถกฟองลมละลายเพราะเซนจายเงนใหคคาของนายเจรญ งามการคา โดยทนายมหาลาภ สขเกษม ไมไดสนใจเรองราวของนายเจรญแมแตนอย เขากยงพาภรรยาและลกๆ ไปโบสถทกวนอาทตยและวนฉลองสาคญ อยางไรกตาม นายเจรญ งามการคา กไมไดคดโกรธแคนประการใด ยงดารงตนเปนคนดในแวดวงคาทอลกตอไป

กรณศกษาท 2 นายวชาญ ทรพยมาก เปนคาทอลกตงแตเกดประกอบอาชพทางธรกจ ดวยการเปดรานขายอะไหลเครองยนต ขณะเดยวกนกรบจางซอมเครองยนตทกชนดทงในและนอกสถานท เขาคดวาเขาตองหาเงนมากๆ ชวตของเขาและครอบครวจะไดสบาย ในดานครอบครวเขามลกสาวกบภรรยาเดม 1 คนชอ วภา นายวชาญแตงงานใหมกบนางสาวนชนารถ ซงนบถอคนละศาสนา ดวยความทตอง ทามาหากนแขงกบเศรษฐกจทเปลยนแปลงอยางรวดเรว ทาใหนายวชาญไมคอยมเวลาใหกบครอบครวมากนก เขาจงมอบการอบรมเลยงดลกสาวใหกบนชนารถ ถงจะมเวลานอยเทาไรกตาม ในวนอาทตย เขาจะพาภรรยาและลกสาวมาโบสถเปนประจา วภาเกดความรสกวาเหวทกครงท กลบบานหลงเลกเรยนจะไมพบพอ เมอวภาเรยนอยในชน ม.3 การเรยนเรมมปญหา ผลการเรยน คอนขางตา ทาใหนายวชาญเกดความรสกไมพอใจ ทกครงทพอกบลกพบหนากนกจะเกดปากเสยงกนทกครง วภาเลาใหเพอนฟงวาเธอเธอไมชอบพอ เพราะพอไมเคยเขาใจความรสกของเธอเลย พอใหทกอยางทงเงนทอง ขาวของ แตไมใหความรก ความ อบอน วภาหาทางออกโดยการเทยวเตร กลบบานมดๆ คาๆ นายวชาญโกรธมากถงกบออกปากไลวภาออกจากบาน

DPU

223

กรณศกษาท 3 นางสาวรงอรณ รารวยเปนคาทอลก ไดแตงงานอยางถกตองตามกฎของศาสนาคาทอลกกบนายเศรษฐ มทรพยสน จนตงครรภไดหกเดอนจงไปตรวจครรภกบหมอคาทอลก ชอรกษา เมตตาจต จากการตรวจสภาพรางกายโดยทวไป แลวหมอพบวานางรงอรณเปนมะเรง ทมดลก ซงถาจะรกษากตองไดรบการผาตด ทสงผลใหเดกในครรภตองแทงออกมา หมอรกษา เมตตาจต จงใหคาแนะนากบนางรงอรณวา ใหตดสนใจรบการผาตดในทนท โดยทใน ความเปนจรง เพราะหมอกกาลงตองการเงนเพอเอาไปใชจายสาหรบรกษาภรรยาตวเองทเปนมะเรง ในเมดเลอด สาหรบนายเศรษฐซงเปนสามของนางรงอรณ ตองการรกษาชวตของภรรยาใหนานทสด กมความเหนเดยวกนกบหมอ แตตวนางรงอรณกลบจะตดสนใจไมทาการผาตด จนกวา ลกจะคลอดออกมาเสยกอน

โดยยกตวอยางกรณศกษา 4.1 ดานความรก ความเมตตา 4.2 ดานความยตธรรม 4.3 ดานการใหอภย 4.4 ดานการแบงปน เกณฑการวเคราะหระดบของคาตอบในดาน 1) ความรก ความเมตตา 2) ความยตธรรม 3) การใหอภย 4) การแบงปน ดงน

5 เหนดวยอยางยง แสดงวา มคณธรรมดานนสงมาก 4 เหนดวย แสดงวา มคณธรรมดานนคอนขางสง 3 ปานกลาง แสดงวา มคณธรรมดานนในระดบปานกลาง 2 ไมเหนดวย แสดงวา มคณธรรมดานนคอนขางนอย 1 ไมเหนดวยอยางยง แสดงวา มคณธรรมดานนนอยมาก

*** หมายเหต การมคณธรรมในแตละดานมพนฐานมาจากพระคมภร (Holy Bible) และ ธรรมประเพณ (Tradition)

DPU

224

ตารางท 2 : Ethics Life (สาหรบผวจย เพอแยกแยะประเภทคณธรรม)

แบบสอบถามสตบรษ

ขอความรวมมอผถกสมภาษณแสดงความคดเหนเกยวกบกรณศกษาทงสามกรณ โดยอาศยหลกการ ของครสตศาสนาคาทอลกเปนมาตรการ

ระดบของการแสดงความคดเหนในตาราง เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมแสดงความเหน ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง

คาถาม

ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1

กรณศกษาท 1

ดานความรก ความเมตตา

1. ทานเหนวา นายมหาลาภ สขเกษม ปฏบตตนเปนครสตชนทด

2. ทานเหนวานายเจรญ งามการคา ดาเนนปฏบตตนเปนครสตชนทด

ดานความยตธรรม

3. นายมหาลาภ สขเกษม ควรใหการดแลเอาใจใสนายเจรญ งามการคา

4. การทนายมหาลาภ สขเกษมไมใหการดแลเอาใจใสนายเจรญ

งามการคาเพราะวาทกอยางเปนไปอยางยตธรรม

ดานการใหอภย

5. ทานคดวานายเจรญ งามการคา สมควรทาการฟองรองนายมหาลาภ สขเกษม

6. นายเจรญ งามการคาคดวาการใหอภยกบนายมหาลาภ สขเกษมเปนสงด

DPU

225

ดานการแบงปน

7. การทนายเจรญ งามการคาไมฟองรองนายมหาลาภ สขเกษมเพราะนายเจรญ

งามการคา มคณธรรมความรก

8. นายมหาลาภ สขเกษม ควรใหการชวยเหลอนายเจรญ งามการคา เรอง

คาใชจายบางตามสมควร

กรณศกษา ท 2

ดานความรกความเมตตา

9. ทานคดวานายวชาญเหนฐานะการเงนในครอบครวสาคญทสด

10. ทานเหนวานายวชาญ ปฏบตตนเหมาะสมกบการเปนครสตชนทดในฐานะ

หวหนาครอบครว

ดานความยตธรรม

11. ถาทานเปนวภาจะเขาใจพอซงตองหาเงนเลยงครอบครวในยคปจจบน

12. ทานคดวานายวชาญ ควรใหความรกกบวภา และใชหลกของศาสนาให

มากกวาน

ดานการใหอภย

13. การทวภาคบเพอนออกเทยวมดคา สาเหตเกดจากครอบครว

14. ถาทานเปนวชาญจะใหโอกาสในการแกไข ปรบปรงตว และหาสาเหตของ

ปญหามากกวาการไลลกออกจากบาน

ดานการแบงปน

15. ทานคดวาการทนายวชาญใหทรพยสน เงนทองกบวภาเปนสงทถกตอง

16. นายวชาญควรจดสรรเวลาระหวางงานกบครอบครวอยางเหมาะสมกวาน

กรณศกษาท 3 ดานความรกความเมตตา 17. ทานเหนดวยกบการตดสนใจของหมอรกษา เมตาจตทแนะนาใหนางรงอรณ

รบการผาตดเพอตนเองจะไดรบรายไดพเศษ

18. การทสามของรงอรณสนบสนนใหเธอรบการผาตดเปนการตดสนใจทถกตอง

DPU

226

ดานความยตธรรม 19. ทานเหนวาหมอรกษา เมตตาจตดารงตนเปนครสตชนทดอยแลว 20. ถาทานเปนหมอรกษา เมตตาจตทานจะแนะนาใหนางรงอรณรกษาดวยวธ

อนทไมตองทาลายเดกในครรภ

ดานการใหอภย 21. ถาทานเปนนางรงอรณทานจะรบการผาตดตามคาแนะนาของหมอ

22. ทานเหนวานางรงอรณตดสนใจผดพลาดทไมทาการผาตด

ดานการแบงปน

23. บาทหลวงไมควรโปรดศลเจมคนไขใหนางรงอรณ เพราะเธอกาลงจะรวมมอ

กบหมอฆาลกของเธอจากการผาตดนน

24. ถาทานเปนสามของรงอรณ ทานจะแนะนาใหนางรงอรณรกษาเดกไวจน

คลอดเสยกอนจงทาการผาตด

DPU

227

แบบสอบถามสตบรษ (คนท 1)

ขอความรวมมอผถกสมภาษณแสดงความคดเหนเกยวกบกรณศกษาทงสามกรณ โดยอาศยหลกการของครสตศาสนาคาทอลกเปนมาตรการ

ระดบของการแสดงความคดเหนในตาราง เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมแสดงความเหน ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง

คาถาม ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1 กรณศกษาท 1

1. ทานเหนวา นายมหาลาภ สขเกษม ควรปฏบตตนเปนครสตชนทดกวาน

2. ทานเหนวานายเจรญ งามการคา ดาเนนปฏบตตนเปนครสตชนทด

3. นายมหาลาภ สขเกษม ควรใหการดแลเอาใจใสนายเจรญ งามการคา

4. การทนายมหาลาภ สขเกษมไมใหการดแลเอาใจใสนายเจรญ งามการคา

เพราะวาทกอยางเปนไปอยางยตธรรม

5. ทานคดวานายเจรญ งามการคา สมควรทาการฟองรองนายมหาลาภ สขเกษม

6. นายเจรญ งามการคาคดวาการใหอภยกบนายมหาลาภ สขเกษม เปนสงด

7. การทนายเจรญ งามการคาไมฟองรองนายมหาลาภ สขเกษม เพราะนายเจรญ

งามการคามคณธรรมความรก

8. นายมหาลาภ สขเกษม ควรใหการชวยเหลอนายเจรญ งามการคา เรอง

คาใชจายบางตามสมควร

/ / /

/

/

/

/

/

DPU

228

กรณศกษาท 2

9. ทานคดวานายวชาญเหนฐานะการเงนในครอบครวสาคญทสด

10. ทานเหนวานายวชาญ ปฏบตตนเหมาะสมกบการเปนครสตชนทดในฐานะ

หวหนาครอบครว

11. ถาทานเปนวภาจะเขาใจพอซงตองหาเงนเลยงครอบครวในยคปจจบน

12. ทานคดวานายวชาญ ควรใหความรกกบวภา และใชหลกของศาสนาให

มากกวาน

13. การทวภาคบเพอนออกเทยวมดคา สาเหตเกดจากครอบครว

14. ถาทานเปนวชาญจะใหโอกาสในการแกไข ปรบปรงตว และหาสาเหตของ

ปญหามากกวาการไลลกออกจากบาน

15. ทานคดวาการทนายวชาญใหทรพยสน เงนทองกบวภาเปนสงทถกตอง

16. นายวชาญควรจดสรรเวลาระหวางงานกบครอบครวอยางเหมาะสมกวาน

/ /

/

/

/ /

/ /

กรณศกษาท 3 17. ถาทานเปนหมอรกษา เมตาจตจะแนะนาใหนางรงอรณรบการผาตดเพอ

รกษาชวตตนเองและพรอมกนนนกจะไดรบรายไดพเศษดวย 18. การทสามของรงอรณสนบสนนใหเธอรบการผาตดเปนการตดสนใจทถกตอง 19. ทานเหนวาหมอรกษา เมตตาจตดารงตนเปนครสตชนทดอยแลว 20. ถาทานเปนหมอรกษา เมตตาจตทานจะแนะนาใหนางรงอรณรกษาดวยวธ

อนทไมตองทาลายเดกในครรภ 21. ถาทานเปนนางรงอรณทานจะรบการผาตดตามคาแนะนาของหมอ 22. ทานเหนวาการตดสนใจของนางรงอรณลาดทไมทาการผาตดเปนสงทด 23. บาทหลวงไมควรโปรดศลเจมคนไขใหนางรงอรณ เพราะเธอกาลงจะรวมมอ

กบหมอฆาลกของเธอจากการผาตดนน 24. ถาทานเปนสามของนางรงอรณ ทานจะแนะนาใหนางรงอรณรกษาเดกไวจน

คลอดเสยกอนจงทาการผาตด

/ / /

/

/ / /

/

DPU

229

แบบสอบถามสตบรษ (คนท 2)

ขอความรวมมอผถกสมภาษณแสดงความคดเหนเกยวกบกรณศกษาทงสามกรณ

โดยอาศยหลกการของครสตศาสนาคาทอลกเปนมาตรการ ระดบของการแสดงความคดเหนในตาราง เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมแสดงความเหน ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง

คาถาม ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1 กรณศกษาท 1

1. ทานเหนวา นายมหาลาภ สขเกษม ควรปฏบตตนเปนครสตชนทดกวาน

2. ทานเหนวานายเจรญ งามการคา ดาเนนปฏบตตนเปนครสตชนทด

3. นายมหาลาภ สขเกษม ควรใหการดแลเอาใจใสนายเจรญ งามการคา

4. การทนายมหาลาภ สขเกษมไมใหการดแลเอาใจใสนายเจรญ งามการคา

เพราะวาทกอยางเปนไปอยางยตธรรม

5. ทานคดวานายเจรญ งามการคา สมควรทาการฟองรองนายมหาลาภ สขเกษม

6. นายเจรญ งามการคาคดวาการใหอภยกบนายมหาลาภ สขเกษม เปนสงด

7. การทนายเจรญ งามการคาไมฟองรองนายมหาลาภ สขเกษม เพราะนายเจรญ

งามการคามคณธรรมความรก

8. นายมหาลาภ สขเกษม ควรใหการชวยเหลอนายเจรญ งามการคา เรอง

คาใชจายบางตามสมควร

/ / / / /

/ /

/

DPU

230

กรณศกษาท 2

9. ทานคดวานายวชาญเหนฐานะการเงนในครอบครวสาคญทสด

10. ทานเหนวานายวชาญ ปฏบตตนเหมาะสมกบการเปนครสตชนทดในฐานะ

หวหนาครอบครว

11. ถาทานเปนวภาจะเขาใจพอซงตองหาเงนเลยงครอบครวในยคปจจบน

12. ทานคดวานายวชาญ ควรใหความรกกบวภา และใชหลกของศาสนาให

มากกวาน

13. การทวภาคบเพอนออกเทยวมดคา สาเหตเกดจากครอบครว

14. ถาทานเปนวชาญจะใหโอกาสในการแกไข ปรบปรงตว และหาสาเหตของ

ปญหามากกวาการไลลกออกจากบาน

15. ทานคดวาการทนายวชาญใหทรพยสน เงนทองกบวภาเปนสงทถกตอง

16. นายวชาญควรจดสรรเวลาระหวางงานกบครอบครวอยางเหมาะสมกวาน

/

/

/ / / / / /

กรณศกษาท 3 17. ถาทานเปนหมอรกษา เมตาจตจะแนะนาใหนางรงอรณรบการผาตดเพอ

รกษาชวตตนเองและพรอมกนนนกจะไดรบรายไดพเศษดวย 18. การทสามของรงอรณสนบสนนใหเธอรบการผาตดเปนการตดสนใจทถกตอง 19. ทานเหนวาหมอรกษา เมตตาจตดารงตนเปนครสตชนทดอยแลว 20. ถาทานเปนหมอรกษา เมตตาจตทานจะแนะนาใหนางรงอรณรกษาดวยวธ

อนทไมตองทาลายเดกในครรภ 21. ถาทานเปนนางรงอรณทานจะรบการผาตดตามคาแนะนาของหมอ 22. ทานเหนวาการตดสนใจของนางรงอรณลาดทไมทาการผาตดเปนสงทด 23. บาทหลวงไมควรโปรดศลเจมคนไขใหนางรงอรณ เพราะเธอกาลงจะรวมมอ

กบหมอฆาลกของเธอจากการผาตดนน 24. ถาทานเปนสามของนางรงอรณ ทานจะแนะนาใหนางรงอรณรกษาเดกไวจน

คลอดเสยกอนจงทาการผาตด

/ /

/ / / / /

/

DPU

231

แบบสอบถามสตบรษ (คนท 3)

ขอความรวมมอผถกสมภาษณแสดงความคดเหนเกยวกบกรณศกษาทงสามกรณ

โดยอาศยหลกการของครสตศาสนาคาทอลกเปนมาตรการ ระดบของการแสดงความคดเหนในตาราง เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมแสดงความเหน ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง

คาถาม ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1 กรณศกษาท 1

1. ทานเหนวา นายมหาลาภ สขเกษม ควรปฏบตตนเปนครสตชนทดกวาน

2. ทานเหนวานายเจรญ งามการคา ดาเนนปฏบตตนเปนครสตชนทด

3. นายมหาลาภ สขเกษม ควรใหการดแลเอาใจใสนายเจรญ งามการคา

4. การทนายมหาลาภ สขเกษมไมใหการดแลเอาใจใสนายเจรญ งามการคา

เพราะวาทกอยางเปนไปอยางยตธรรม

5. ทานคดวานายเจรญ งามการคา สมควรทาการฟองรองนายมหาลาภ สขเกษม

6. นายเจรญ งามการคาคดวาการใหอภยกบนายมหาลาภ สขเกษม เปนสงด

7. การทนายเจรญ งามการคาไมฟองรองนายมหาลาภ สขเกษม เพราะนายเจรญ

งามการคามคณธรรมความรก

8. นายมหาลาภ สขเกษม ควรใหการชวยเหลอนายเจรญ งามการคา

เรองคาใชจายบางตามสมควร

/ /

/ / / /

/ /

DPU

232

กรณศกษาท 2

9. ทานคดวานายวชาญเหนฐานะการเงนในครอบครวสาคญทสด

10. ทานเหนวานายวชาญ ปฏบตตนเหมาะสมกบการเปนครสตชนทดในฐานะ

หวหนาครอบครว

11. ถาทานเปนวภาจะเขาใจพอซงตองหาเงนเลยงครอบครวในยคปจจบน

12. ทานคดวานายวชาญ ควรใหความรกกบวภา และใชหลกของศาสนาให

มากกวาน

13. การทวภาคบเพอนออกเทยวมดคา สาเหตเกดจากครอบครว

14. ถาทานเปนวชาญจะใหโอกาสในการแกไข ปรบปรงตว และหาสาเหตของ

ปญหามากกวาการไลลกออกจากบาน

15. ทานคดวาการทนายวชาญใหทรพยสน เงนทองกบวภาเปนสงทถกตอง

16. นายวชาญควรจดสรรเวลาระหวางงานกบครอบครวอยางเหมาะสมกวาน

/

/ / / / /

/ /

กรณศกษาท 3 17. ถาทานเปนหมอรกษา เมตาจตจะแนะนาใหนางรงอรณรบการผาตดเพอ

รกษาชวตตนเองและพรอมกนนนกจะไดรบรายไดพเศษดวย 18. การทสามของรงอรณสนบสนนใหเธอรบการผาตดเปนการตดสนใจทถกตอง 19. ทานเหนวาหมอรกษา เมตตาจตดารงตนเปนครสตชนทดอยแลว 20. ถาทานเปนหมอรกษา เมตตาจตทานจะแนะนาใหนางรงอรณ รกษาดวย

วธอนทไมตองทาลายเดกในครรภ 21. ถาทานเปนนางรงอรณทานจะรบการผาตดตามคาแนะนาของหมอ 22. ทานเหนวาการตดสนใจของนางรงอรณลาดทไมทาการผาตดเปนสงทด 23. บาทหลวงไมควรโปรดศลเจมคนไขใหนางรงอรณ เพราะเธอกาลงจะรวมมอ

กบหมอฆาลกของเธอจากการผาตดนน 24. ถาทานเปนสามของนางรงอรณ ทานจะแนะนาใหนางรงอรณรกษาเดกไวจน

คลอดเสยกอนจงทาการผาตด

/ /

/ /

/

/ / /

DPU

233

สรปผลการตอบแบบสอบถาม

ความเชอศรทธา และ การมชวตธรกจแบบมจรยธรรม

บคคลท 1 1. สภาพบคคล : หญง อาย 19 ป อาชพ ทางธรกจ (ขายของชาหนาราน) 2. เกณฑ ระดบความคดเหน ดานความเชอ ศรทธา 5 เหนดวยอยางยง 17 – 20 มาก 4 เหนดวย 14 – 16 คอนขางมาก 3 ปานกลาง 9 – 12 ปานกลาง 2 ไมเหนดวย 5 – 8 คอนขางนอย 1 ไมเหนดวยอยางยง 1 – 4 นอย คะแนนทไดดานความเชอศรทธา คะแนน Mean ดานพระเจามอยจรง 18 4.5 ดานพรทพระเจาใหสมฤทธผลไดจรง 18 4.5 ดานพรทพระเจาใหชวยเหลอชวตฝายจตวญญาณ 17 4.25 ดานความเชอในประสทธผลของศลฯ เพอดาเนนชวตเปนคนใหม 18 4.5 3. เกณฑ ระดบความคดเหน ดานการดาเนนชวตธรกจแบบมจรยธรรม 5 เหนดวยอยางยง 24 – 30 มากทสด 4 เหนดวย 19 – 23 คอนขางมาก 3 ปานกลาง 13 – 18 ปานกลาง 2 ไมเหนดวย 7 – 12 คอนขางนอย 1 ไมเหนดวยอยางยง 1 – 6 นอยทสด คะแนนทได ดานการดาเนนชวตธรกจแบบมจรยธรรม ดานความรก-ความเมตตา 21 คะแนน ดานความยตธรรม 20 คะแนน ดานการใหอภย 20 คะแนน ดานการแบงปน 21 คะแนน 4. สรปผลการตอบแบบสอบถาม บคคลท 1 มความเชอความศรทธาในเกณฑสงมากทสด การดาเนนชวตแบบมจรยธรรม มความรกความเมตตา ความยตธรรม การใหอภยและการแบงปน ในระดบคอนขางมาก

DPU

234

สรปผลการตอบแบบสอบถาม บคคลท 2

1. สภาพบคคล ชาย อาย 30 ป อาชพธรกจ ขายรถจกรยาน 2. เกณฑ ระดบความคดเหน ดานความเชอ ศรทธา 5 เหนดวยอยางยง 21 – 30 มาก 4 เหนดวย 16 – 20 คอนขางมาก 3 ไมแสดงความเหน 11 – 15 ปานกลาง 2 ไมเหนดวย 6 – 10 คอนขางนอย 1 ไมเหนดวยอยางยง 1 – 5 นอย คะแนนทไดดานความเชอ ศรทธา คะแนน Mean

ดานพระเจามอยจรง 22 4.4 ดานพรทพระเจาใหสมฤทธผลไดจรง 23 4.4 ดานพรทพระเจาใหชวยเหลอชวตฝายจตวญญาณ 23 4.4 ดานความเชอในประสทธผลของศลฯเพอดาเนนชวตเปนคนใหม 23 4.4

3. เกณฑ ระดบความคดเหน ดานการดาเนนชวตธรกจแบบมจรยธรรม 5 เหนดวยอยางยง 24 – 30 มากทสด 4 เหนดวย 19 – 23 คอนขางเหนดวย 3 ปานกลาง 13 – 18 ปานกลาง 2 ไมเหนดวย 7 – 12 คอนขางนอย 1 ไมเหนดวยอยางยง 1 – 6 นอยทสด

คะแนนทได ดานการดาเนนชวตธรกจแบบมจรยธรรม ดานความรก-ความเมตตา 26 คะแนน ดานความยตธรรม 24 คะแนน ดานการใหอภย 25 คะแนน ดานการแบงปน 22 คะแนน 4. สรปผลการตอบแบบสอบถาม คนท 2 มความเชอ ศรทธาสงมาก การดาเนนชวตแบบมจรยธรรม มความรกความเมตตา ความยตธรรม การใหอภย อยในระดบ 5 คอมมาก แตในเรองของการแบงปน อยในระดบ 4 คอคอนขางมาก ดงนนอาจตองมองในมมมองอนๆ วา บคคลท 3 น ในทางธรกจประสบความสาเรจมากนอยเทาใด ทาใหการแบงปนไมสามารถทาไดอยางเตมท

DPU

235

สรปผลการตอบแบบสอบถาม บคคลท 3

1. สภาพบคคล หญง อาย 45 ป อาชพธรกจ ขายอาหาร 2. เกณฑ ระดบความคดเหน ดานความเชอ ศรทธา 5 เหนดวยอยางยง 24 – 30 มาก 4 เหนดวย 19 – 23 คอนขางมาก 3 ไมแสดงความเหน 13 – 18 ปานกลาง 2 ไมเหนดวย 7 – 12 คอนขางนอย 1 ไมเหนดวยอยางยง 1 – 6 นอย คะแนนทไดดานความเชอ ศรทธา คะแนน Mean

ดานพระเจามอยจรง 24 4 ดานพรทพระเจาใหสมฤทธผลไดจรง 23 3.8 ดานพรทพระเจาใหชวยเหลอชวตฝายจตวญญาณ 24 4.33 ดานความเชอในประสทธผลของศลฯ เพอดาเนนชวตเปนคนใหม 26 4.33 3. เกณฑ ระดบความคดเหน ดานการดาเนนชวตธรกจอยางมจรยธรรม 5 เหนดวยอยางยง 24 – 30 4 เหนดวย 19 – 23 3 ปานกลาง 13 – 18 2 ไมเหนดวย 7 – 12 1 ไมเหนดวยอยางยง 1 – 6 คะแนนทได ดานการดาเนนชวตธรกจแบบมจรยธรรม ดานความรก-ความเมตตา 24 คะแนน ดานความยตธรรม 19 คะแนน ดานการใหอภย 18 คะแนน ดานการแบงปน 22 คะแนน 4. สรปผลการตอบแบบสอบถาม คนท 3 มความเชอความศรทธา คอนขางมาก การดาเนนชวตแบบมจรยธรรม ดานความรกความเมตตา มอยมาก สวนในเรองของความยตธรรมและการแบงปน มคอนขางมาก สาหรบ การใหอภย มในระดบปานกลาง

DPU

236

สรปผลการตอบแบบสอบถาม ดานการดาเนนชวตดานธรกจแบบมจรยธรรม บคคลท 1 – 2 – 3

1. สภาพบคคล บคคลท 1 หญง อาย 19 ป มอาชพทางธรกจ ขายของชาหนาราน บคคลท 2 ชาย อาย 30 ป มอาชพทางธรกจ ขายรถจกรยาน บคคลท 3 หญง อาย 45 ป มอาชพทางธรกจ ขายอาหาร 2. เกณฑ ระดบความคดเหน 5 เหนดวยอยางยง 24 – 30 มาก 4 เหนดวย 19 – 23 คอนขางมาก 3 ไมแสดงความเหน 13 – 18 ปานกลาง 2 ไมเหนดวย 7 – 12 คอนขางนอย 1 ไมเหนดวยอยางยง 1 – 6 นอย 3. คะแนนทได

ความคดเหน บคคลท 1 บคคลท 2 บคคลท 3 ดานความรก-ความเมตตา 21 26 24 ดานความยตธรรม 20 24 19 ดานการใหอภย 20 25 18 ดานการแบงปน 21 22 22

4. สรปผลการตอบแบบสอบถาม คนท 1-2-3 ในภาพรวมเหนวาทง 3 คน มความรกความเมตตา ความยตธรรมและการใหอภย อยในระดบมาก สวนในเรองของการแบงปน อยในระดบคอนขางมาก แตถาจะยอนกลบมามองภาพรวมของแตละคน พบวาบคคลท 1 คะแนนในแตละดานไมคอยดนก ดงนนอาจตองพจารณา ในสวนอนๆ ประกอบ สาหรบบคคลท 2 ทกดานอยในเกณฑคอนขางสงรจกมความรกความเหนใจ ผอน เขาใจโลก รจกการให สวนบคคลท 3 คะแนนสงๆ ตาๆ และทนอยทสดคอการใหอภย อาจแสดงใหเหนวา การมองโลกใชอารมณเปนเครองตดสนมากกวาเหตผล และหลกของศาสนา

DPU

237

ตารางท 3 : ความสมพนธ ความเชอ ส การดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

ของตวอยางทา Pre-Test 3 คน

บคคล ท

ระดบเฉลยความเชอ / ศรทธา ระดบเฉลยการดาเนนชวตทางธรกจอยางมจรยธรรม

หมายเหต พระเจา

มอยจรง

พรท พระเจาให

สมฤทธผลไดจรง

พรท พระเจาให ชวยเหลอ ชวต ฝายจต วญญาณ

เชอในประสทธผลของศลศกดสทธเพอดาเนนชวตเปน คนใหม อยเสมอ

ความรก ความเมตตา

ความ ยตธรรม

การ ใหอภย

การ แบงปน

1 4.5 4.5 4.25 4.5

21 คอน ขาง มาก

20 คอนขางมาก

20 คอนขางมาก

21 คอนขางมาก

2 4.4 4.4 4.4 4.4

26 มาก ทสด

24 มาก ทสด

25 มาก ทสด

22 คอนขางมาก

3 4 3.8 4.33 4.33

24 มาก ทสด

19 คอน ขาง มาก

18 ปาน กลาง

22 คอน ขาง มาก

4

5 - 24

DPU

238

สรป จากตารางการทดสอบ Pre-Test ในดานความเชอศรทธา และการดาเนนชวตทางธรกจแบบมจรยธรรม ของกลมตวอยางทใชทาการทดสอบแบบสอบถาม พบวา

กลมตวอยาง มความเชอความศรทธาคอนขางสงจนถงสงมาก สงผลตอเนองไปส การดาเนนชวตทางธรกจ แบบมจรยธรรมไปสระดบคอนขางสงจนถงสงมาก อาจมคณธรรม บางประการอยในระดบปานกลางบาง กเปนเรองทตองทาการศกษาวจยอยางลกซงในโอกาสตอไป เพอทราบถงเหตปจจยทแทจรง ซงเปนไปไดวาเปนกรณยกเวน เพราะเปนปจเจกบคคลและกรณ แวดลอมทอาจแตกตางกนเปนกรณพเศษ

DPU

239

ประวตผเขยน

ชอ นาย ศรพจน สกลทอง

วน เดอน ป เกด 27 ธนวาคม 2500

การศกษา ประถมศกษา : โรงเรยนเซนตคาเบรยล กรงเทพฯ

มธยมศกษา : โรงเรยนอสสมชญ ศรราชา

พาณชยการ : โรงเรยนอสสมชญพาณชย กรงเทพฯ

อดมศกษา : วทยาลยแสงธรรม สามพราน

ปรญญาตร คณะศกษาศาสตร สาขาปรชญา

ศกษาเพมเตม : วทยาลยแสงธรรม สามพราน สาขาเทววทยา

การทางาน ป 2528 – ปจจบน : บาทหลวง สงกด อครสงฆมณฑลกรงเทพฯ

ทาหนาทตามวดและโรงเรยนคาทอลกตางๆ

ในเขตอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ

DPU