ประสิทธิภาพของเห็ดรังนก cyathus sp.)...

1

ประสทธภาพของเหดรงนก (Cyathus sp.) ในการควบคมเชอราสาเหตโรคพชในดนโดยชววธ 1

Efficiency of bird’s nest fungi (Cyathus sp.) for to biological control of 2

soil-borne plant pathogenic fungi 3

4

บทคดยอ: การทดสอบประสทธภาพของเหดรงนก (Cyathus sp.) ในการยบยงการเจรญของเชอราสาเหตโรคพชในดน 2 5

ชนด ดวยวธการ dual culture พบวาเหดรงนกสามารถยบยงการเจรญของเชอรา Fusarium oxysporum f.sp. 6

lycopersici ไดเพยงชนดเดยว สวนเชอรา Pythium aphanidermatum, Sclerotium rolfsii และ Rhizoctonia sp. ไม7

สามารถยบยงไดเชอเหดรงนก ไอโซเลตทมประสทธภาพดทสดคอ มข1 และ มข2 โดยมเปอรเซนตการยบยงการเจรญของ8

เสนใยรอยละ 63.64 และ 62.22 % และมเปอรเซนตการคลมทบเสนใยรอยละ 22.46 และ 21.84 % ตามล าดบ การศกษา9

กลไกพบวาการใช culture filtrate ของเหดรงนกไมสามารถมผลตอการยบยงการงอกของสปอรของเชอรา F. oxysporum 10

f.sp. lycopersici ได แตมผลท าใหเสนใยมลกษณะผดปกต การทดสอบประสทธภาพในการควบคมโรคเหยวเหลองของ11

มะเขอเทศทเกดจากเชอรา F. oxysporum f.sp. lycopersici ในระดบเรอนทดลอง พบวาหลงจากปลกมะเขอเทศ 28 วน 12

กรรมวธทมการใชเหดรงนกไอโซเลต มข1 รวมกบการปลกเชอรา F. oxysporum f.sp. lycopersici สามารถลดการเกดโรค13

เหยวไดดกวาการใชเหดรงนกไอโซเลต มข2 รวมกบการปลกเชอรา F. oxysporum f.sp. lycopersici และการปลกเชอรา 14

F. oxysporum f.sp. lycopersici เพยงอยางเดยว โดยมระดบการเกดโรครอยละ 0.53, 1.33 และ 2.87 และมเปอรเซนต15

ความรนแรงของโรค 13.00, 31.67 และ 66 % ตามล าดบ สวนกรรมวธทมการปลกเชอเหดรงนกโซเลต มข1 หรอ มข2 16

เพยงอยางเดยว และในกรรมวธควบคมไมพบการเกดโรค และพบวาเหดรงนกมผลในการสงเสรมการเจรญเตบโตของ17

มะเขอเทศมท าใหผลตอการการเพมน าหนกแหงและความสงของมะเขอเทศเพมขน 18

ค าส าคญ: การควบคมโดยชววธ โรคเหยวมะเขอเทศ เหดรงนก 19

ABSTRACT: The efficiency Efficiency of bird’s nest fungi (Cyathus sp.) to inhibit the mycelial growth of soil-20

borne plant pathogenic fungi was carried out by dual culture technique. The the results showed that Cyathus 21

sp. could inhibited the inhibit mycelial growth of Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici only, but could not 22

inhibit other fungi including Pythium aphanidermatum, Sclrotium rolfsii and Rhizoctonia sp. The most 23

ขอคดเหน[c1]: ปรบ บทคดยอใหม ทงไทย – องกฤษ

2

inhibition obtained from were isolate KKU1 and KKU2 which showed 63.64 and 62.22 % inhibition of mycelial 24

growth with 22.46 and 21.84 %overgrowth, respectively. The mechanism culture filtrate of Cyathus sp. of 25

Cyathus sp. culture filtrate showed no effect to F. oxysporum f.sp. lycopersici conidial germination, but 26

affected effect to mycelium growth. The efficacy Efficacy of Cyathus sp. to control tomato wilt disease caused 27

by F. oxysporum f.sp. lycopersici in greenhouse condition was done. At twenty condition. Twenty-eight day 28

after inoculation, KKU1+F. oxysporum f.sp. lycopersici could reduce disease incident than KKU2+F. 29

oxysporum f.sp. lycopersici and F. oxysporum f.sp. lycopersici only with 0.53, 1.33 and 2.87 disease index 30

and 13.00, 31.67 and 66 %disease severity, respectively. Therefore KKU1, KKU2 and non-inoculated showed 31

no disease incidence. Cyathus sp. KKU1 and KKU2 were enhance growth in tomato. 32

Keywords: Biological control, tomato wilt disease, Bird’s nest fungi 33

34

บทน า 35

ปญหาโรคพชสวนใหญมกมสาเหตมาจากจลนทรยในดน ทท าความเสยหายอยางมากตอพช เชอสาเหตโรคใน36

ดนสามารถเขาท าลายไดทกระยะการเจรญเตบโตของพช ท าใหผลผลตลดลง เชอสาเหตโรคในดนทพบบอยครงและเปน37

ปญหาของการปลกพชหลายชนด เชน Fusarium sp., Sclerotium rofsii, Phytopthora sp.และ Pythium sp. เปนตน ซง38

เกษตรกรนยมควบคมดวยการใชสารเคม เนองจากเปนวธทสะดวกและปฏบตไดงาย แตการใชสารเคมมกกอใหเกดปญหา39

โดยตรงตอผ ใชและผบรโภค อกทงยงกอใหเกดมลพษตอสงแวดลอม และท ส าคญคอเกดการระบาดของเชอโรคใน40

ภายหลง เนองจากสารเคมทใชไปท าลายเชอจลนทรยและสงมชวตอนๆ ทมประโยชนในการควบคมเชอโรค หรอสงมชวตท41

เปนปฏปกษตอเชอโรค (antagonism) ท าใหเชอโรคเพมปรมาณขนอยางรวดเรว การปองกนก าจดโรคพชโดยชววธ 42

(biological control) จงเปนทางเลอกหนงทมการน ามาใชควบคไปกบการเขตกรรม (cultural practice) ซงในปจจบนม43

การวจยและพฒนาเพอน ามาใชประโยชนมากขน ทงนเพอลดปรมาณการใชสารเคม ซงจะสงผลใหระบบนเวศเกษตร44

กลบคนสสภาพทสมดล เชอโรคไมสามารถเพมปรมาณจนถงระดบทสรางความเสยหายตอพชได อกทงการควบคมโรค45

พชโดยชววธยงประหยด ปลอดภยและไดผลในระยะยาว 46

ขอคดเหน[c2]: ตรวจสอบ

3

ปจจบนหลายประเทศไดใหความสนใจในการน าเชอจลนทรยทอาศยอยในดนรวมทงเหดมาใชในการควบคมเชอ47

สาเหตโรคในดน เหดหลายชนดทนาสนใจอยางมากทจะน ามาศกษาการควบคมเชอสาเหตโรคพช เชน เหดรงนก 48

(Cyathus stercoreus (Schw.) de Toni) ทสามารถควบคมเชอแบคทเรย R. solanacearum สาเหตโรคเนาสน าตาลของ49

มนฝรง (El-fallal and Moussa, 2008) Cyathus sp. สามารถพบไดบรเวณซากใบไมและบนไม มการสรางสารพษจาก50

เสนใยซงไดแก สาร striatins มสรรพคณในการเปนสารตอตานแบคทเรยและตอตานเชอราทเปนสาเหตโรคพช สารนสกด51

ไดจากเสนใยเชอ C. striatus (Huds.) Willd. นอกจากนยงสรางสารอกหลายชนด ไดแก สาร diterpenoid จากเชอ C. 52

helenae H. J. Brodie และ C. intermedies (Mont.) Tul & C. Tul ผลตสาร secondary exo-metabolites (....,...53

เอกสารอางอง) ทท าเหนยวน าใหเกดความผดปกตทางสณฐานวทยาของเชอรา Pyricularia oryzae สาเหตโรคใบไหมใน54

ขาว โดยมผลท าใหการงอกของสปอรลดลง การแตกกงและลกษณะของเสนใยเชอ P. oryzae ผดปกตไปจากเดม (Liu 55

and Zhang, 2004) การศกษาวจยนจงไดท าการคดเลอกเหดรงนกสายพนธทมประสทธภาพในการควบคมเชอราสาเหต56

โรคพชในดน เพอลดการใชสารเคม เพอความปลอดภยของทงผใช ผบรโภคและคนสมดลใหกบสภาพแวดลอม 57

58

วธการศกษา 59

เชอจลนทรยทดสอบ 60

เหดรงนก (Cyathus sp.) จ านวน 5 ไอโซเลต ไดแก มข1 มข2 มข3 มข4 และ น าหนาว และเชอราสาเหตโรคพช 61

ไดแก Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici (FOL), Pythium aphanidermatum, Sclerotium rolfsii และ 62

Rhizoctonia sp. ไดรบความอนเคราะหจากสาขาวชาโรคพชวทยา ภาควชาพชศาสตรและทรพยากรการเกษตร คณะ63

เกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน 64

65

ประสทธภาพของเหดรงนกในการยบยงการเจรญของตอเชอราสาเหตโรคพชในดน ดวยวธการ dual culture 66

เลยงเชอเหดรงนกและเชอราสาเหตโรคบนจานอาหารเลยงเชอ PDA ทอณหภม 28 ºซ เปนเวลา 7 วน ใช cork 67

borer เจาะเสนใยของเชอเหดรงนกมาวางลงบนจานอาหาร PDA จานใหมใหหางจากขอบจาน 2 ซม. บมทอณหภม 28 ºซ 68

เปนเวลา 3 วน หลงจากนนยายเสนใยของเชอราสาเหตโรคพชทตดดวย cork borer มาวางตรงขามกนในแนวเสนผาน69

ศนยกลางใหหางกนประมาณ 5 ซม. กรรมวธละ 5 ซ า บมไวทอณหภม 28 ºซ เปนเวลา 10 วน บนทกผลโดยวดการเจรญ70

ขอคดเหน[c3]: ควรใสชอภาษาองกฤษ เพราะใน table เปน องกฤษ

ขอคดเหน[c4]: การเปนปฎปกษ

ขอคดเหน[c5]: ทดสอบ

ขอคดเหน[c6]: กชน?

ขอคดเหน[c7]: ไอโซเลต นาจะ combination ละ หรอ คละ

4

ของเสนใยจากระยะทางของเสนใยเชอราทง 2 ชนด หลงจากเสนใยของเชอเหดรงนกและเชอราสาเหตโรคเจรญมาสมผส71

กน บนทกประสทธภาพในการคลมทบเสนใยของเชอราโรคพช (ดดแปลงจาก วารนและคณะ, 2550) และค านวณ72

เปอรเซนตรอยละของการยบยงการเจรญของเสนใยของเชอราสาเหตโรคพช 73

74

การเปนปฏปกษของเหดรงนกตอเชอราสาเหตโรคพชในดน 75

เตรยม culture filtrate ของเหดรงนก โดยเลยงเชอในอาหาร PDB ในสภาพเขยา 120 รอบตอนาท ท76

อณหภมหอง นาน 14 วน น ามากรองผานกระดาษกรองทมขนาดชองเปด 0.1 µ และเตรยมสารแขวนลอยโคนเดย77

แขวนลอยของเชอรา FOL ใหไดความเขมขน 105 สปอร/ตอมล. 78

หยด culture filtrate ของเหดรงนก ปรมาณ 50 µ ลงในสไลดหลม (depression slide) หลงจากนนหยดสาร79

แขวนลอยโคนเดยแขวนลอยของเชอรา FOL ปรมาตรเทากนลงไป ผสมใหเขากน น าไปบมในกลองทใหความชน จากนน 80

24 ชม. น ามายอมดวย 1% Phloxine น าไปตรวจดดวยกลองจลทรรศน สงเกตการงอกของโคนเดย และ germ grem tube 81

10 สปอรตอ depression slide สไลดหลมการทดลองละ 3 ซ า (วราภรณ, 2545) (ขาดกรรมวธครอบคลม) 82

83

ประสทธภาพของเหดรงนกในการควบคมโรคเหยวเหลองของมะเขอเทศทเกดจากเชอรา Fusarium oxysporum 84

f.sp. lycopercisi (FOL) ในระดบเรอนทดลอง 85

การเตรยมตนกลามะเขอเทศ น าเมลดมะเขอเทศพนธสดามาแชในน ากลนนงฆาเชอนาน 24 ชม. จากนนน าไป86

เพาะลงในถาดหลมทบรรจวสดเพาะประกอบดวยดนรวน แกลบดบ และป ยคอก อตราสวน 1: 1: 1 และผานการนงฆาเชอ87

ทอณหภม 80 ºซ นาน 6 ชม. น าไปไวในเรอนทดลอง รดน าทกเชา จนกระทงมะเขอเทศอาย 28 วน จงน ามาใชในการ88

ทดลอง 89

การเตรยมหวเชอเหดรงนก คดเลอกเหดรงนกไอโซเลตทมประสทธภาพในการยบยงเชอ FOL ดวยวธการ 90

dual culture ไดแก ไอโซเลต มข1 และ มข2 มาเพมปรมาณโดยเพาะเลยงบนเมลดขาวฟาง โดยน าเมลดขาวฟางไปแชน า 91

2 ชม. บรรจใสขวดทนความรอน ใสจกส าล ปดทบดวยกระดาษใชยางรดปากถง น าไปฆาเชอทอณหภม 121°ซ ความดน 92

15 ปอนดตอตารางนว นาน 15 นาท รอใหวสดเพาะเยน ยายเสนใยของเหดรงนกทเจรญบนอาหาร PDA นาน 7 วน ท93

ขอคดเหน[c8]: ระยะหางของแตละเชอ?

ขอคดเหน[c9]: ไมไดพดถง control plate

แตใน Table 1 กลาวไว

ขอคดเหน[c10]: บนทกอยางไร?

ขอคดเหน[c11]: จากขอมลใด?

ขอคดเหน[c12]: ชอเตม ... แลวยอ (PDB)

5

อณหภม 28 °ซ โดยใช cork borer ขนาดเสนผานศนยกลาง 0.8 ซม. เจาะปลายเสนใยจากอาหาร PDA ลงในขวดเมลด94

ขาวฟางทเตรยมไว 2 ชน ตอขวด น าไปบมทอณหภม 28 °ซ เปนเวลา 15 วน หรอจนกวาเชอจะเจรญเตมขวด 95

การเตรยมเชอรา Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici น าเชอรา FOL มาเลยงในอาหารเลยงเชอ PDA บมท96

อณหภม 28 ºซ เปนเวลา 7 วน เตรยมสารแขวนลอยโคนเดย (conidia suspension) ใหมความเขมขน 106 สปอรตอมล. 97

การปลกเชอสาเหตโรคเหยวเหลองของตนมะเขอเทศ น าตนกลามะเขอเทศทมอาย 28 วน มายายปลกลง98

ในแกวพลาสตกขนาด 8×5×13 ซม. (กวาง×ฐาน×สง) ทบรรจดนผสมเชอเหดรงนกทเจรญบนเมลดขาวฟาง ผสมกบดน99

ตามกรรมวธทดสอบ และปลกเชอรา FOL โดยการราดสารแขวนลอยเชอลงบรเวณโคนตน ตนละ 50 มล. รดน าตามปกต 100

สงเกตและบนทกตนทแสดงอาการเหยวทกสปดาหเปนเวลา 4 สปดาห หรอจนกวาตนมะเขอเทศแสดงอาการเหยวทกตน101

ในกรรมวธควบคม (ดดแปลงจาก พรไพลน, 2553) วางแผนการทดลองแบบ RCBD ม 6 กรรมวธๆ ละ 5 ซ าๆ ละ 3 ตน 102

(จ านวนตนในแตละซ ามจ านวนนอย ควรจะมวจารณไวในสวนผลการทดลองดวย ) ดงน (นาจะเขยนเรยงตอกนไปเลย103

ในแตละกรรมวธ ไมตองแยกบรรทด) 104

กรรมวธท 1 เหดรงนกไอโซเลต มข1 ผสมดนในอตรา 20% และปลกเชอ FOL 105

กรรมวธท 2 เหดรงนกไอโซเลต มข2 ผสมดนในอตรา 20% และปลกเชอ FOL 106

กรรมวธท 3 เชอ FOL 107

กรรมวธท 4 เหดรงนกไอโซเลต มข1 ผสมดนในอตรา 20% 108

กรรมวธท 5 เหดรงนกไอโซเลต มข2 ผสมดนในอตรา 20% 109

กรรมวธท 6 ไมปลกเชอ 110

111

สงเกตและบนทกตนทแสดงอาการเหยวทกสปดาหเปนเวลา 4 สปดาห หรอจนกวาตนมะเขอเทศแสดง112

อาการเหยวทกตนในกรรมวธควบคม (ดดแปลงจาก พรไพลน, 2553) บนทกผลความสงของตนมะเขอเทศทกสปดาหและ113

ใหคะแนนการเกดโรคหลงปลกเชอท 21 และ 28 วน หลงจากปลกตนมะเขอเทศ โดยใหระดบความรนแรงของโรคเหยว114

เหลองมะเขอเทศ ดงน (Akköprü and Demir, 2005) ระดบ 0 = ไมเกดโรค, ระดบ 1 = ใบแสดงอาการ < 25 %, ระดบ 2 115

= ใบแสดงอาการ 26-50 %, ระดบ 3 = ใบแสดงอาการ 51-75 % และระดบ 4 = ใบแสดงอาการ 76-100 % 116

ขอคดเหน[c13]: ท าอยางไรจะใหม treatment

ขางฟางในลกษณะเดยวกนแตไมมเชอจากเหดรงนกเกยวของกบ FOL และผดปกต

ขอคดเหน[c14]: treatment ไมครบ FOL +20%ขาวฟาง ไมปลกเชอ +20% ขาวฟาง

ขอคดเหน[c15]: ไมพบใน Ref.

6

การวดปรมาณตรวจนบประชากรเชอรา Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici (FOL) โดยการเกบ117

ตวอยางดนจากการทดลองเบองตนบรเวณรากตนมะเขอเทศลกจากปากแกว 7 ซม. กรรมวธละ 10 กรม ในแตละกรรมวธ118

มาท าการมาแยกเชอ เพอศกษาจ านวนประชากรของเชอรา FOL โดยน าดนมาผงลมใหแหงพอหมาด จากนนเตรยม119

สารละลายโดยใชดน 5 กรม ละลายแขวนลอยในน ากลนนงฆาเชอ 45 มล. เขยาใหเขากนเปนเวลา 30 นาท น ามาแยกเชอ120

โดยท า dilution plating technique บนอาหาร PDA ผสม rose Bengal และผสม streptomycin (Deadman et al., 121

2006) บมทอณหภม 28 ºซ เปนเวลา 48 ชม. ตรวจนบโคโลนของเชอรา FOL โดยท าการสมเกบตวอยางดนในสปดาห122

สดทายของการทดลอง 123

124

ผลการศกษา 125

ประสทธภาพของเหดรงนกตอในการยบยงการเจรญของเชอราสาเหตโรคพชในดนดวยวธการ dual culture 126

การทดสอบประสทธภาพของเหดรงนก 5 ไอโซเลต ไดแก มข1 มข2 มข3 มข4 และน าหนาว ในการยบยงการ127

เจรญของเชอราสาเหตโรคในดนพบวา เหดรงนกทกไอโซเลตททดสอบไมสามารถยบยงการเจรญของเสนใยของเชอรา P. 128

aphanidermatum, S. rolfsii และ Rhizoctonia sp. ได โดยเชอรา P. aphanidermatum, S. rolfsii และ Rhizoctonia sp. 129

สามารถเจรญคลมทบเสนใยของเหดรงนกไดภายใน 3 วน แตสามารถยบยงเชอรา FOL ได สวนเชอรา FOL พบวา130

หลงจากวางเชอรา FOL ลงในแนวตรงขามเชอเหดรงนก 5 วน เสนใยของเหดรงนกเรมเจรญคลมทบเสนใยของเชอรา FOL 131

และเมอผานไป 7 วน เหดรงนกไอโซเลต มข1 และ มข2 มประสทธภาพในการยบยงการเจรญของเสนใยของเชอรา FOL 132

ไดดทสด โดยมเปอรเซนตการยบยงการเจรญของเสนใยเทากบรอยละ 63.64 และ 62.22 % ตามล าดบ และมเปอรเซนต133

รอยละการคลมทบเสนใยเทากบรอยละ 22.46 และ 21.84 % ตามล าดบ (Table 1) 134

Table 1 Efficiency of Cyathus sp. isolate to control Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici (FOL) testing by dual 135

culture technique 136

Cyathus sp. Isolate % Inhibition (%)1/ % over growth (%)2/

Cyathus sp. KKU1 63.64±0.38 a3/ 22.46±0.45 a3/

Cyathus sp. KKU2 62.22±1.11 a 21.84±0.63 a

ขอคดเหน[c16]: ในสปดาหสดทายการทดลอง

ขอคดเหน[c17]: การเปนปฎปกษ

ขอคดเหน[c18]: Antagonism

ขอคดเหน[c19]: on

ขอคดเหน[c20]: ค าเตม


7

Cyathus sp. KKU3 58.02±0.19 b 18.62±0.29 b

Cyathus sp. KKU4 59.06±0.93 b 17.70±0.25 c

Cyathus sp. NN 43.30±2.14 c 0.00±0.00 d

F-test ** **

LSD 2.104 0.7016

CV (%) 2.04 2.41

137

1/ % Inhibition = [(Rc-Rt)/Rc] x 100 138

Rc = average of radial of pathogen in control plate 139

Rt = average of radial of pathogen in treatment plate 140

2/ % overgrowth = [(C1-C2)/D) x 100 141

C1 = average of radial of Cyathus sp. covered pathogen at study day 142

C2 = average of radial of Cyathus sp. covered pathogen before study day 143

D = period of study (day) 144

3/ Means (n=5) in column followed by the same letters are not significantly different (P>0.01, LSD) based. 145

146

การเปนปฏปกษของเหดรงนกตอเชอราสาเหตโรคพชในดนFOL 147

การยบยงการงอกของโคนเดย พบวาการใช culture filtrate ของเหดรงนก ไอโซเลต มข1 และ มข2 ไมมผลตอ148

การงอกของโคนเดยของเชอรา FOL แตมผลท าใหเสนใยทงอกออกมามการเจรญนอยกวาในกรรมวธควบคม คอมความ149

ยาวของเสนใยอยระหวาง 147.56-212.86 µ และมผลท าใหเสนใยทเจรญออกมามลกษณะบดเปนเกลยว และเปนปลอง 150

(Table 2) 151

152

Table 2 Effect of culture filtrate of Cyathus sp. to on isolate mycelium growth of Fusarium oxysporum f.sp. 153

lycopersici (FOL) 154

155


ขอคดเหน[c23]: ไมจ าเปนตองใสอก เพราะใสตวอกษรก ากบแลว

8

Cyathus sp Isolate mycelium growth germ tube length (µm)1/

Cyathus sp. KKU 1 growth less 147.56±15.96 d

Cyathus sp. KKU 2 growth less and twists 158.98±11.97 d

Cyathus sp. KKU 3 growth with segments 208.48±1.68 b

Cyathus sp. KKU 4 growth less 179.24±2.81 c

Cyathus sp. NN normal 212.86±7.55 b

Control usually long 240.60±1.80 a

F-test **

LSD 14.27

CV (%) 9.14

156

1/ Means (n=10) in column followed by the same letters are not significantly different (P>0.01, LSD) based. ดตาราง1 157

ในตารางขางตนนาจะใชค าอนทสามารถแยกความแตกตางของลกษณะเสนใยทชดเจนออกมาได ตอง158

เปรยบเทยบกบกรรมวธควบคม ถาใชค าวา usually long ไมไดสอความหมายอะไรทชดเจน เมอเปรยบเทยบกบ normal 159

อะไรคอความแตกตาง การเจรญของเสนใยทชากวาและลกษณะเสนใยทผดปรกตใหลองพจารณาใชค าภาษาองกฤษค า160

อนๆ มาแทนทเขยนไวในตาราง ใหคนจาก paper จากวารสาร international ทใกลเคยง เพมเตม 161

นาจะพจารณาแกไขการเขยนหมายเหตการวเคราะหทางสถตใหถกตองตามแบบฟอรมของวารสารแกนเกษตร 162

การยบยงการเจรญของเสนใย เมอท าการเขยเสนใยบรเวณทเชอเหดรงนกเจรญคลมทบเชอรา FOL มา163

ตรวจดภายใตกลองจลทรรศน พบวาเสนใยของเชอรา FOL มลกษณะผดปกตไปจากเดม คอเสนใยจะมการบดเปนเกลยว 164

(Figure 1) 165

166

167

168

169

A

B

C

D







9

170

171

172

173

174

175

176

Figure 1 Inhibition of Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici mycelium growth by various isolates of Cyathus 177

sp. 178

A: Control (without Cyathus sp.) B: twist mycelium FOL by KKU1 179

C: short and twist mycelium FOL by KKU2 D: twist mycelium FOL by KKU3 180

ประสทธภาพของเหดรงนกในการควบคมโรคเหยวเหลองของมะเขอเทศทเกดจากเชอรา Fusarium oxysporum 181

f.sp. lycopercisi (FOL) ในระดบเรอนทดลอง 182

การใชเหดรงนกไอโซเลต มข1 รวมกบการปลกเชอรา FOL สามารถลดการเกดโรคไดดกวากรรมวธทมการใชเหด183

รงนกไอโซเลต มข2 รวมกบการปลกเชอ FOL และการปลกเชอรา FOL เพยงอยางเดยว โดยมระดบการเกดโรค 0.02, 184

0.60 และ 1.80 ตามล าดบ และมเปอรเซนตความรนแรงของโรค 4.00, 9.67 และ 39.33% ตามล าดบ หลงจากปลกมะเขอ185

เทศ 28 วน ใหผลในท านองเดยวกน โดยมระดบความรนแรงของโรค 0.53, 1.33 และ 2.87 ตามล าดบ และมเปอรเซนต186

ความรนแรงของโรค 13.00, 31.67 และ 66 % ตามล าดบ สวนกรรมวธทมการปลกเชอเหดรงนกโซเลต มข1 หรอ มข2 187

เพยงอยางเดยว และในกรรมวธทไมมการปลกเชอใดๆ จะไมพบการเกดโรค (Table 3) 188

189

Table 3 Efficiency of Cyathus sp. KKU1 and KKU2 to control tomato with caused by Fusarium oxysporum 190

f.sp. lycopersici (FOL), the causal agent of tomato wilt disease 191

192

ขาดTreatment Disease severity index1/ Disease index severity (%)2/

ขอคดเหน[c30]: เหดรงนกทงสอง ไอโซเลท

สามารถลดการเกดโรคได

10

21 days3/ 28 days3/ 21 days3/ 28 days3/

20% KKU1 + FOL 0.20±0.18 c 0.53±0.19 c 4.00±3.83 c 13.00±4.32 c

20% KKU2 + FOL 0.60±0.15 b 1.33±0.41 b 9.67±2.74 b 31.67±8.89 b

20% KKU1 0.00±0.00 d 0.00±0.00 d 0.00±0.00 c 0.00±0.00 d

20% KKU2 0.00±0.00 d 0.00±0.00 d 0.00±0.00 c 0.00±0.00 d

FOL 1.80±0.18 a 2.87±0.18 a 39.33±6.73 a 66.00±5.60 a

Control 0.00±0.00 d 0.00±0.00 d 0.00±0.00 c 0.00±0.00 d

F-test ** ** ** **

LSD 0.1911 0.3189 5.414 7.492

CV (%) 27.33 24.86 37.93 25.15

193

1/ disease severity index: 0 = no symptom, 1 = < 25% leaves symptom, 2 = 26-50 % leaves symptom, 194

3 = 51-75 % leaves symptom, 4 = 76-100 % leaves symptom 195

196

2/ % disease index severity = × 197

198


200

ประสทธภาพของเหดรงนกไอโซเลต มข1 และ มข2 ตอสงเสรมการเจรญเตบโตของตนมะเขอเทศ 201

พบวาในกรรมวธทมการปลกเชอเหดรงนกไอโซเลต มข1 เพยงอยางเดยวใหน าหนกแหงของสวนเหนอดน มากทสด ซง202

แตกตางอยางมนยส าคญยงทางสถตกบการปลกเชอเหดรงนกโซเลต มข 2 เพยงอยางเดยว การปลกเชอเหดรงนกไอโซ203

เลต มข1 หรอไอโซเลต มข2 รวมกบเชอรา FOL หรอการปลกเชอรา FOL เพยงอยางเดยว โดยมน าหนกแหงเฉลย204

เทากบ 1.41, 1.26, 1.11, 1.08 และ 0.67 กรม ตามล าดบ (Table 4) สรปรวบรดเรวเกนไป 205

Sum of disease index of each level ดคานใหถกตอง

Number of random plants Highest level of disease index

100

ขอคดเหน[c31]: เพมขนโดยใชไอโซเลท มข.1 ใหน าหนกแหง / นาจะเขยนใหมใหกระชบขน สรปวาไอโซเลตไหนทมศกยภาพในการสงเสรมการเจรญเตบโตของตนมะเขอเทศในสองไอโซเลตทเปรยบเทยบกน การทเอาไปเปรยบเทยบกบ treatment เปนโรคนน หมายถงอะไร ไมใชเอาไปเปรยบเทยบโดยการไมมประเดนน าเสนอ

11

สวนความสงของตนมะเขอเทศพบวาหลงจากปลกมะเขอเทศ 28 วน ในกรรมวธทมการใชเหดรงนกไอ206

โซเลต มข1 เพยงอยางเดยว ท าใหตนมะเขอเทศมความสงเพมขนมากทสด คอ 21.22 ซม. ซงแตกตางอยางม207

นยส าคญยงทางสถตกบกรรมวธอน สวนในกรรมวธอนๆ นน ความสงของตนมะเขอเทศไมมความแตกตางกนอยางม208

นยส าคญทางสถต (Table 4) สรปรวบรดเรวเกนไป 209

210

Table 4 Effect of Cyathus sp. isolate KKU1 and isolate KKU2 to on growth of tomato plants. 211

212

Treatment

Above ground

shoot dry

weight (g)

Plant Hight High (cm)1/

7 days 14 days 21 days 28 days

20% KKU1 + FOL 1.11±0.04 c 6.70±0.29 a 11.21±0.26 ab 17.96±0.27 b 20.41±0.09 bc

20% KKU2 + FOL 1.08±0.05 c 5.02±0.31 b 11.30±0.98 a 17.69±0.19 b 20.34±0.15 bc

20% KKU1 1.41±0.08 a 7.08±0.28 a 11.62±0.58 a 20.35±0.45 a 21.22±0.26 a

20% KKU2 1.26±0.05 b 6.78±0.19 a 11.38±0.40 a 17.67±0.26 b 20.49±0.25 b

20% + FOL 0.67±0.12 d 4.78±0.37 b 10.38±0.08 b 16.53±0.24 d 20.10±0.12 c

20% + Control

FOL control?

1.06±0.05 c 4.90±0.53 b 11.22±0.22 ab 17.18±0.26 c 20.17±0.29 bc

F-test ** ** ** ** **

LSD = 0.1142 0.5594 0.8313 0.4680 0.3387

CV (%) 6.33 5.89 4.61 1.62 1.02

213


215

การวดปรมาณประชากรเชอรา Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici (แกไขตามทแนะน าไปแลว) 216

ขอคดเหน[c32]: ขาด treatment ทมแตเพยงขาวฟาง 20% เพอจะไดดวา growth

มะเขอเทศเปนอยางไร

ขอคดเหน[c33]: นาจะพจารณาแกไขการเขยนหมายเหตการวเคราะหทางสถตใหถกตองตามแบบฟอรมของวารสารแกนเกษตร

12

หลงจากปลกมะเขอเทศ 28 วน ท าการเกบตวอยางดนปลกมาตรวจหาเชอรา FOL ดวยวธการ dilution plate 217

count พบวาในกรรมวธทมการปลกและเชอเหดรงนกไอโซเลต มข1 รวมกบเชอรา FOL มปรมาณเชอรา FOL แตกตาง218

อยางมนยส าคญยงทางสถตกบการปลกเชอเหดรงนกไอโซเลต มข2 รวมกบเชอรา FOL และการปลกเชอรา FOL เพยง219

อยางเดยว โดยมปรมาณเชอรา 4.0 x 104, 5.2 x 104 และ 12.05 x 104 สปอรตอดน 1 กรม ตามล าดบ (Table 5) 220

221

Table 5 Population of Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici (FOL) in soil as affected by Cythus isolates, 28 222

days after planting soil at 28 days after planting หรอ after inoculation? ตรวจสอบดวย 223

224

ขาด Treatment Population (x104 spores/g)1/

20% KKU1 + FOL 4.00±0.25 c

20% KKU2 + FOL 5.20±0.24 b

20% KKU1 0.00±0.00 d

20% KKU2 0.00±0.00 d

FOL 12.05±0.71 a

Control 0.00±0.00 d

F-test **

LSD = 0.5233

CV (%) 9.14

225


227

วจารณ 228

การทดสอบประสทธภาพของเหดรงนก (Cyathus sp.) 5 ไอโซเลต ไดแก ไอโซเลต มข1 มข2 มข3 มข4 และ น า229

หนาว ในการยบยงการเจรญของเชอราสาเหตโรคพชในดน 4 ชนด ดวยวธการ dual culture พบวาเหดรงนกสามารถยบยง230

ขอคดเหน[c34]: เชอเหดรงนกท าใหประชากรของ FOL ลดลง / นาจะปรบปรงวธการน าเสนอใหมใหกระชบนาสนใจกวาน วามความส าคญอยางไรในประเดนน ควรจะสอความหมายในเรองไหน ไมใชเปนการอานตวเลขจากตาราง และการเขยนตวเลขแสดงจ านวนเชอตอกรมนน ถาเกนหลกสบแลวตองเปลยนเปนเลขยกก าลงทสงขน แตในความเปนจรงแลวถาเลขยกก าลงไมแตกตางกนมากไมนาจะมความหมายในทางการจดการโรคพชเทาไรนก

ขอคดเหน[c35]: มประสทธภาพสงกวา มข.2

ขอคดเหน[c36]: นาจะเขยนใหมใหกระชบขนไมจ าเปนตองเอาผลการทดลองมากลาวซ า

13

การเจรญของเชอรา F. oxysporum f.sp. lycopersici (FOL) ไดเพยงชนดเดยว สวนเชอรา P. aphanidermatum, S. 231

rolfsii และ Rhizoctonia sp. ไมสามารถยบยงได ไอโซเลตทมประสทธภาพในการยบยงไดดทสดคอ มข1 และ มข2 เมอ232

ท าการศกษากลไกการยบยงการงอกของโคนเดยของเชอรา FOL โดยใช culture filtrate ของเหดรงนก พบวา culture 233

filtrate ของเหดรงนกไมมผลตอการสามารถยบยงการงอกของโคนเดยได แตมผลท าใหเสนใยทงอกออกมามความผดปกต234

ไปจากเดม โดยเสนใยจะบดงอ และมลกษณะเปนปลอง การศกษากลไกการยบยงการเจรญของเสนใยใหผลในท านอง235

เดยวกนคอเสนใยของเชอรา FOL บรเวณทถกคลมทบดวยเสนใยของเหดรงนกจะมลกษณะบดเปนเกลยว ซงแตกตางจาก236

งานวจยของ El-Fallal and Moussa (2008) ทพบวา Cyathus sp. สามารถยบยงการเจรญของเชอรา Pythium sp. และ 237

Rhizoctonia sp.ได โดย C. stercoreus และสายพนธทพบในเขตรอนสามารถผลตสาร striatals และ striatins ซงเปน238

สารในกลม diterperinoid โดยสาร striatins ทสกดจากเสนใยของเชอเหดรงนกดวยเอทานอลมคณสมบตเปนสารยบยง239

เชอแบคทเรยและสารยบยงเชอรา (Anke and Steglich, 1988) ซงใหผลคลายกบงานทดลองของ Anke and 240

Oberwinkler (1976); Hein and Anke (1988); Hwang et al. (2000); Lui and Zhang (2004) ทพบวาเชอเหดรงนก241

สามารถผลตสารทตยภม (secondary metabolite) แตไมสามารถหยดการเจรญของเชอรา Sclerotium sp. เนองจากเชอ242

รา Sclerotium sp. จดอยในเชอกลม Basidiomycota เชนเดยวกบเชอเหดรงนก และจากงานวจยของ Liu and Zhang 243

(2004) พบวาการใชสารสกดจากเสนใยของเชอเหดรงนก C. intermedius มผลท าใหการงอกของสปอรของเชอรา 244

Pyricularia oryzae สาเหตโรคใบไหมในขาว มลกษณะผดปกต โดยจะไปมผลยบยงการสงเคราะหไคตนของผนงเซลล245

ของเชอรา (Gunji et al., 1983) 246

การทดสอบประสทธภาพของเชอเหดรงนกไอโซเลต มข1 และ มข2 ในการควบคมโรคเหยวเหลองของมะเขอเทศ247

ทเกดจากเชอรา FOL ในระดบเรอนทดลอง พบวาหลงจากปลกมะเขอเทศ 28 วน กรรมวธทมการใชเหดรงนกไอโซเลต มข248

1 รวมกบการปลกเชอรา FOL สามารถลดการเกดโรคไดดกวากรรมวธทมการใชเหดรงนกไอโซเลต มข2 รวมกบการปลก249

เชอรา FOL และการปลกเชอรา FOL เพยงอยางเดยว และในกรรมวธทไมมการปลกเชอใดๆ จะไมพบการเกดโรค 250

ประสทธภาพของเหดรงนกไอโซเลต มข1 และ มข2 ตอการเจรญเตบโตของตนมะเขอเทศ พบวาในกรรมวธทมการปลกเชอ251

เหดรงนกไอโซเลต มข1 เพยงอยางเดยวใหน าหนกแหงของสวนเหนอดนมากทสด 252

253

ขอคดเหน[c37]: เหตผลนไมนาจะถกตอง ไมมเอกสารใดๆ ยนยนวาถาเปนเชอกลมเดยวกนแลวจะยบยงกนไมได

ขอคดเหน[c38]: นาจะเขยนใหมใหกระชบขนไมจ าเปนตองเอาผลการทดลองมากลาวซ าอกและชใหชดเจนวาประเดนทตองการวจารณคออะไร ผลการวจยทไดมขอจ ากดเรองอะไร จะเชอถอไดตลอดไปหรอไม หรอตองมการปรบปรงในเรองอะไร ฯลฯ

14

สรป 254

เหดรงนก (Cyathus sp.) ไอโซเลตไหน นาจะระบ? จงมศกยภาพในการเปนจลนทรยปฏปกษ สามารถควบคม255

และลดการเกดโรคเหยวของมะเขอเทศทเกดจากเชอรา FOL ได และยงชวยสงเสรมการเจรญเตบโตของมะเขอเทศดวย 256

ซงเหดรงนกมความสามารถในการสลายไมและเศษซากตางๆ หากมการน าเห ดรงนกมาใชรวมกบป ยหมก ป ยคอก 257

นอกจากจะเปนการเพมปรมาณของเชอแลว ยงสามารถน าไปใชประโยชนในการควบคมโรคเหยวของมะเขอเทศและพช258

อนๆ ได นอกจากนนในการเพมปรมาณเชอกสามารถท าไดงายโดยเลยงเชอในเมลดขาวฟางเพอเปนหวเชอขยายตอไปได 259

อยางไรกตามการแปรรปเปนชวภณฑกยงตองท าการศกษาเพมเตม ในประเดนใดบาง? 260

เอกสารอางอง 261

พรไพลน สวรรณพทกษ. 2553. ปฏกรยาของเหดสลายไมโดยเฉพาะเหดรงนกเพอควบคมเชอราฟวซาเรยมและเชอ262

แบคทเรยสาเหตโรคเหยวของมะเขอเทศ. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจลชววทยาทาง263

การเกษตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน. 264

วราภรณ สทธสา. 2545. การคดเลอกและการใชจลนทรยทแยกไดจากผวพชในการควบคมเชอรา Alternaria 265

brassicicola สา เหต โ ร ค ใบจ ดขอ งคะ นา . ว ทยา นพน ธป รญญาว ท ยาศาสตรมหาบณ ฑต 266

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, นครปฐม. 267

วารน อนทนา, มนตร อสรไกรศล, ศภลกษณ เศรษฐสกลช, ประคอง เยนจตต, และทกษณ สวรรณโน. 2550. 268

ประสทธภาพของเชอราไตรโคเดอรมา ฮาซเอนม สายพนธกลายในการยบยงการเจรญของเสนใยและการลด269

ปรมาณเชอราไฟทอพทอรา พาลมมโวราในสวนทเรยน. วทยาสารก าแพงแสน. 5(3): 1-9. 270

Anke, T., and F. Oberwinkler. 1976. The striatins-new antibiotic from the basidiomycete Cyathus striatus 271

(Huds ex Pers.) willd. The Journal of Antibiotics. 30: 221-225. 272

Anke, T., and W. Steglich. 1988. Neue wirkstoffe aus casidiomyceten. Forum Mikrobiologie. 11: 21-25. 273

Deadman, M., H. Al Hasani, and A. Al Sa’di. 2006. Solarization and biofumigation reduce Pythium 274

aphanidermatum induced damping-off and enhance vegetative growth of greenhouse cucumber in 275

oman. Plant Pathology. 88(3): 335-337. 276

ขอคดเหน[c39]: สรปยาก เพราะ treatment ไมครบ เนอหาเปน discussion / สรปสนๆ ของแตละ experiment

ขอคดเหน[c40]: ตรวจสอบการเขยนตามหลกแกนเกษตร

15

El-Fallal, A. A., and Z. Moussa. 2008. Prospects for biocontrol of brown rot disease of potato in vitro and under 277

greenhouse conditions. Plant Pathology. 7(1): 54-64. 278

Gunji, S., K. Arima, and T. Beppu. 1983. Screening of antifungal antibiotics according to activities inducing 279

morphological abnormalities. Agricultural Biological Chemistry. 47(9): 2061-2069. 280

Hein, J., and T. Anke. 1988. Antibiotics from basidiomycetes XXIX; Pilatin, a new antibiotically active 281

marasmane derivative from cultures of Flagelloscypha pilathii agreer. The Journal of Antibiotics. 41: 282

1752-1757. 283

Hwang, E., B. Yun, and Y. Kim. 2000. Pellinsin A, anovel chitin synthases inhibitor produced by Phillinus sp. 284

PL3. The Journal of Antibiotics. 53: 903-911. 285

Lui Y.J., and K.Q. Zhang. (2004). Antimicrobial activities of selected Cyathus species. Mycopathologia. 157 286

(2): 185–89. 287

288

ประสิทธิภาพของเห็ดรังนก cyathus sp.)...

Documents