โครงการวจย

แบบเสนอโครงการวจย (research project)ประกอบการเสนอของบประมาณรายไดคณะวทยาการจดการและ

สารสนเทศศาสตร ประกอบการเสนอของบประมาณ ประจำาปงบประมาณ พ.ศ. 2561

------------------------------------ชอโครงการวจย (ภาษาไทย) ความสมพนธเชงสาเหตทเกยวของก บ ค ว า ม ส ข จ า ก ก า ร ร ว ม ก ล ม อ า ช พ

ข อ ง ผ ส ง อ า ย (ภาษา

องกฤษ) ..........................................................................................................

สวน ก : องคประกอบในการจดทำาโครงการวจย 1.ผรบผดชอบ

ชอ-สกล ตำาแหนง

ในโครงการ

สดสวนการม

สวนรวม

เวลาททำาวจย

(ชวโมง/สปดาห)

ดร.สาธต เชออยนาน

ห ว ห น าโครงการ

100 15

2. ประเภทการวจย การวจยประยกต3. สาขาวชาการและกลมวชาททำาการวจย สาขา

เศรษฐศาสตร 4. คำาสำาคญ (kkeywords) ของโครงการวจย

ความสขจากการทำางาน ผสงอาย สงคมชนบท5. ความสำาคญและทมาของปญหาททำาการวจย

หนาท 1

(ฉบบปรบปรงป

การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรเปนสงคมผสงอายเปนปรากฏการณทเกดขนทงในประเทศพฒนาและประเทศกำาลงพฒนา จนกลายเปนประเดนทไดรบความสนใจระดบในสากล เนองจากการเปลยนแปลงทางโครงสรางดงกลาวสงผลกระทบทงในระดบมหภาคและจลภาค อาทเชน งบประมาณของรฐบาล การจางงานและผลตภาพของแรงงาน ปญหาดานเศรษฐกจ ปญหาสขภาพกายและสขภาพจตเปนตน (กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย.2553) ซงการเปลยนแปลงทางโครงสรางดงกลาวแสดงถงอายคาดหมายเฉลยจะมแนวโนมสงขนตามดวย การทประชากรวยสงอายมอายคาดหมายเฉลยทยนยาวขนนนมไดหมายความวา ประชากรวยสงอายจะมสขภาพอนามยทดตามไปดวย หากผสงอายไมไดเตรยมความพรอมดานสขภาพ โอกาสของการเจบปวย การเกดภาวะทพพลภาพและภาวะพการกจะสงตามขนดวย (เกอ วงศบญสน. 2545: 139) นอกจากนนการเปลยนแปลงทางสงคมในปจจบนนบเปนปจจยสำาคญประการหนงทมอทธพลของการเปนผสงอาย โดยการเปลยนแปลงทางสงคมทสงผลกระทบตอผสงอายสามารถพจารณาออกเปน 2 ประเดน คอ ประเดนแรก การเคลอนยายแรงงานจากสงคมชนบทเขาสสงคมเมองของวยแรงงาน โดยปราโมทย ประสาทกลและคณะ (2559) ไดกลาวไวอยางนาสนใจคอ การหลงไหลออกจากหมบานเขามาทำางานในเขตเมองมโอกาสเพมขน ทงนเพราะเปนผลมาจากการเพมขนของประชากรแตในขณะทพนททำาการเกษตรมอยจำากด ประกอบกบความตองการแรงงานในภาคเกษตรกรรมนอยลงเนองมาจากการใชเครองจกรกลเพมมากขน คนวยแรงงานจงยายถนออกจากหมบานชนบทและทงใหผสงอายอยในหมบาน แมผสงอายเหลานนจะมรายไดแตภาระในการเลยงดหลานกหนกพอสมควร โดยเฉพาะกบผสงอายทชราภาพและมสขภาพไมด สงเหลานลวนสงผลถงคณภาพชวตของผสงอายทงสน

หนาท 2

ประเดนทสอง การเปลยนแปลงของสงคมเปนประเทศ 4.0 ในศตวรรษท 21 เปนการเปลยนแปลงเชงโครงสราง กอใหเกดชดของโอกาสภยคกคาม เงอนไขและขอจำากดชดใหม ทำาใหเกดกระแสการเปลยนแปลงวถชวตทสำาคญ 5 ประการ (สถาบนดำารงราชานภาพ.2560: ออนไลน) ไดแก 1) ภาวการณของโลกาภวตนเปนแรงขบเคลอนใหเกดการเคลอนไหลของทนสนคาและบรการอยางเสร จนกลายเปนโลกทเชอมตอกนอยางสนท (Connected World) ซงปราโมทย ประสาทกลและคณะ (2559) กลาววากระแสโลกาภวตนนนอาจทำาใหคณคาของผสงอายทเคยมอยในสงคมไทยอาจสนคลอน คนไทยรนใหมกำาลงซมซบเอาความคดและวถการดำาเนนชวตในแนวทนนยมและบรโภคนยม วทยาการและเทคโนโลยทพฒนาไปอยางรวดเรว คนรนใหมอาจเปลยนคานยมทมองวาผสงอายเปนภาระ คาใชจายในการเลยงดผสงอายทเคยเปนการแสดงความกตญญกตเวท อาจถกมองวาเปนภาระของลกหลาน ครอบครวและสงคม ทศนคตเชงลบตอผสงอายเชนนหากเกดขนยอมไมเปนผลดในสงคมผสงอาย 2) การดำารงชวตอยในสองอารยธรรมไปพรอมกน คอ อารยธรรมในโลกจรงและอารยธรรมในโลกเสมอนในโลกของดจตอล กอใหเกดการเชอมโยงกบภายนอก(Network Externalities) 3) สดสวนของผคนในเมองจะมมากขน โดยในป 2050 โลกมคนในเมองคาดวาจะเพมขนเปนรอยละ 66 ดงนนวถชวต พฤตกรรมและปฏสมพนธของผคนจะเปลยนแปลงไป จนเกดประเดนทาทายชดใหมครอบคลมทงระบบของสงคม หากรฐหรอหนวยงานทเกยวของสามารถเตรยมการไวไดไมดพอเมองจะกลายเปนแหลงเสอมโทรมขนาดใหญ (Mega-Slums) 4) ผคนในศตวรรษท 21 จะมความเปนปจเจกมากขน ความเปนปจเจกจะเกดขนได 2 รปแบบ คอ รปแบบทสรางสรรค (Collective Individuals) ทผคนอยากอยรวมกนเพอสรางสรรคสงคม เกดเปนสงคมทเขมแขง และรปแบบผคนตางคนตางอย (Contra-Individuals) มองแตประโยชนสวนตนเกดสงคมทเปราะบาง

หนาท 3

โอกาสทจะเกดความขดแยงสง และ 5) เกดการพงพงองอาศยกนมากยงขน ความเสยงและภยคกคามมไดสงผลกระทบตอประเทศใดประเทศหนงเปนการเฉพาะ แตจะสงผลกระทบตอโลกโดยรวมและเปนปญหาททกประเทศตองเผชญรวม (Global Commons) โดยกระแสการเปลยนแปลงทงหาดงกลาวนนมผลตอการเปลยนแปลงวฒนธรรมของมนษยบนโลก ไดแก การดำารงอย การดำาเนนธรกจ การทำางาน และการเรยนร จากมลเหตดงกลาวจงสงผลกระทบโดยตรงตอคณภาพชวตของผสงอายเชนเดยวกน โดยเฉพาะอยางยงผสงอายในสงคมชนบทและปรบตวไมทนตอการเปลยนแปลงดงกลาว เพราะการรบรความพงพอใจและสถานะของบคคลในการดำารงชวตในสงคมขนอยกบบรบทของสงคม หากบรบททางสงคม อาทเชน วฒนธรรม คานยม มาตรฐานของสงคม และสงอนๆ ทเกยวของเกดการเปลยนแปลงยอมมผลตอคณภาพชวตของผสงอาย (The WHOQOL group. 1994) โดยองคประกอบทใชพจารณาคณภาพชวตทเหมาะสมกบผสงอาย คอ (อรวรรณ นอยวฒน.2555: ออนไลน) 1) คณภาพชวตดานรางกาย ไดแก โครงสรางทางรางกายและสขภาพรางกาย 2) คณภาพชวตดานจตใจ ไดแก สภาพจตใจและสขภาพจต 3) คณภาพชวตดานสงคม ไดแก สถานะทางสงคม ตำาแหนง เกยรตยศชอเสยง และการยอมรบนบถอ และ 4) คณภาพชวตดานเศรษฐกจ ไดแก สถานะทางเศรษฐกจการเงนและรายไดทมนคง ซงองคประกอบดงกลาวคลอบคลมในมตของความเปนมนษย

เมอพจารณาถงองคประกอบคณภาพชวตดงกลาวขางตน สงสำาคญสำาหรบสถานการณการผสงอายทเปนประเดนทาทายในปจจบนและอนาคต จากการสำารวจขอมลของผสงอายในประเทศไทยป 2557 พบวาผสงอายอาศยตามลำาพงมสดสวนสงขน และผสงอายอาศยอยในครวเรอนทมรายไดตำากวาเสนความยากจนมากถงรอยละ 34 แหลงรายไดหลกของผสงอายทเคยไดจากบตรมจำานวนลดลงจากรอยละ 52 เหลอเพยงรอยละ 37 แต

หนาท 4

ในขณะทรายไดจากการทำางานของผสงอายเพมขนจากรอยละ 29 เปนรอยละ 34 (มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย. 2557) ขอมลดงกลาวขางตนพบวาการทำางานของผสงอายไดเพมสงขน แตดวยวยของคนในชวงชราภาพ ลกษณะการทำางานจงมเงอนไขทางดานสรระวทยาเขามาเกยวของ กลาวคอ หากงานททำาไมมความเหมาะสมกบวยอาจทำาใหเกดปญหาการปรบตวและความเครยดได ดงนนการทำางานของชวงวยชราจงมเงอนไขทไมเหมอนชวงวยอนๆ โดยกระบวนการความแกเปนกระบวนการเกดขนตามกาลเวลา เมออวยวะมการใชงานมากยอมเสอมไดงายและเรวขน (Weismann. 1882) และการทำางานของผสงอายมผลตอคณภาพชวต มผลงานวจยเชงประจกษของ ธระวฒน จนทก (2558) ทำาการวจยเรอง การมสวนรวมในกำาลงแรงงานของประชากรผสงอายทมผลตอการเสรมสรางศกยภาพความเขมแขงทางเศรษฐกจของชมชนจงหวดเพชรบร ผลการศกษาพบวา การทำางานเพอการประกอบอาชพถอเปนปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจของผสงอายมากทสด และแนวโนมผสงอายจะประกอบอาชพจะเพมมากขน ในทางกลบกนหากผสงอายมศกยภาพแตไมไดทำางานยอมเกดผลทางลบตอคณภาพชวต

รปแบบการทำางานของผสงอายในพนทชนบทเกอบทงหมดเปนการทำางานนอกระบบ ซงเปนแรงงานทไมไดรบการดแลคมครองสวสดการและการประกนสงคม ไมมอำานาจตอรองในการเรยกรองสทธตางๆ ตามกฎหมายแรงงาน ประเภทแรกคอ การทำางานสวนใหญทำางานทเปนกจกรรมของตน ซงทำากนมาเปนเวลานานและตงใจจะทำาไปจนกวาสขภาพรางกายจะไปไมไหว สวนประเภททสองคอ การทำางานในลกษณะวสาหกจชมชนและกลมอาชพ โดยลกษณะงานททำาไดเปนงานทมความยดหยน สามารถปรบเปลยนเวลาได สามารถนำากลบมาทำาทบานไดหรอถาทำาทกลมกไมไดทำาทกวน กลมทประสบความสำาเรจและยงยนมกมการทำากจกรรมสมำาเสมอและประกอบดวยคนหลายวย มกไมคอยมปญหาดานการตลาดเพราะมหลายหนวยงานใหการสนบสนน ดง

หนาท 5

นนดวยชวงวยของผสงอายทแตกตางจากชวงวยอน รปแบบการทำางานตองคำานงถงคณภาพชวตทดหรอการมความสขทไดรบจากการทำางาน ซงแนวคดดงกลาวไดเขยนไวอยางชดเจนในแผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ.2545 - 2564) ซงไดกำาหนดใหผสงอายเปนหลกชยของสงคม โดยรฐจะตองสงเสรมและสนบสนนใหเอกชนเขามามสวนรวมในระบบบรการ โดยระบบสวสดการและบรการนนจะตองสามารถรองรบผสงอายใหสามารถดำารงอยกบครอบครวและชมชนไดอยางมคณภาพซงคณภาพรวมทงสขภาพกายและจต ซงแผนดงกลาวมยทธศาสตรทเกยวของกบการทำางานของผสงอายคอ ยทธศาสตรดานการสงเสรมผสงอาย โดยกำาหนดมาตรการสงเสรมดานการทำางานและการหารายไดของผสงอาย

ดงนนในทางปฏบต การทำางานของผสงอายควรไดรบการสงเสรมจากหลายฝายทงครอบครว ภาครฐ รวมถงภาคเอกชน แตปจจบนองคกรในพนททมศกยภาพในการดำาเนนการสงเสรมการมงานทำาแกผสงอายในพนทชนบท ไดเขาไปสงเสรมอาชพใหกบผสงอายโดยตรง โดยสนบสนนใหผสงอายรวมกลมกนหรอรวมกลมกบคนวยอน อาจมงบประมาณสนบสนนบางสวนหรอเขยนโครงการเพอขอรบงบประมาณจากภาครฐและเอกชน แตปญหาคอ การดำาเนนการของภาคสวนทเขามาเกยวของนนยงไมมความตอเนอง (กศล สนทรธาดา. 2553) นอกจากนนหนวยงานทเกยวของควรสรางความตระหนกรในเรองความสำาคญของการทำางานแกผสงอาย ทงงานทมรายไดและไมมรายได เพอใหผสงอายไดใชศกยภาพทมอยเพอสรางคณคา ความมนคง และศกดศรใหกบตนเอง รวมทงการทำางานยงชวยกระตนสมองผสงอายใหไดใชสมองคด อกทงยงเปนการสงเสรมคณภาพชวตไดอกดวย โดยการสงเสรมทสำาคญหนวยงานทเกยวของตองรสาเหตทมอทธพลตอการทำางานของผสงอาย เพอนำาปจจยดงกลาวนนไปเสรมสรางแนวทางการทำางานของผสงอายได เพอใหการกาวเขาสสงคมผสง

หนาท 6

อายอยางเตมขนนน ผสงอายสามารถมคณภาพทดและเหมาะสมสอดคลองกบสภาพสงคมได

6. วตถประสงคของโครงการวจย1) เพอศกษาความสมพนธเชงสาเหตทเกยวของกบความ

สขการรวมกลมอาชพของผสงอาย

7. ขอบเขตของโครงการวจย7.1 ขอบเขตดานพนท ผวจยจะทำาการเกบขอมลปจจยเชง

สาเหตมอทธพลตอความสขการรวมกลมอาชพของผสงอายในสงคมชนบทไทย โดยการกระจายการเกบขอมลในแตละอำาเภอของจงหวดพะเยา ไดแก อำาเภอเมองพะเยา อำาเภอดอกคำาใต อำาเภอแมใจ อำาเภอจน อำาเภอเชยงคำา อำาเภอภกามยาว อำาเภอภกามยาว อำาเภอปง และอำาเภอเชยงมวน

7.2 ขอบเขตดานเนอหา การศกษาปจจยเชงสาเหตมอทธพลตอความสขการรวมกลมอาชพของผสงอายในสงคมชนบทไทย มขอบเขตดานเนอหาดงน

7.2.1 ตวแปรตน คอ ทนจตวทยาทางบวก การรบร ความสามารถของตนในการทำางาน ความศรทธาตอศาสนา เจตคตตอพฤตกรรมการทำางานอยางมความสข และการเกอกลทางสงคม

7.2.2 ตวแปรตาม คอ ความสขการรวมกลมอาชพ7.3 ขอบเขตดานเวลา การศกษาปจจยเชงสาเหตม

อทธพลตอความสขการรวมกลมอาชพของผสงอายในสงคมชนบทไทยคาดวาจะใชระยะเวลารวม 12 เดอน ตงแตเดอน เมษายน 2561 ถง มนาคม 2562

7.4 นยามศพทเฉพาะสงคมชนบท หมายถง พนทนอกเขตเทศบาล ไดแก

พนทองคการบรหารสวนตำาบล

หนาท 7

ทอยในเขตพนทองคกรปกครองสวนทองถนจงหวดพะเยา

ผสงอาย หมายถง บคคลทมอาย 60 ปบรบรณขนไป ตามพระราชบญญต

ผสงอาย พทธศกราช 2546ปจจยเชงสาเหต หมายถง ตวแปรอสระทสงผลตอความสข

การรวมกลมอาชพ ของผสงอาย ประกอบดวย ทนจตวทยา

ทางบวก การรบรความสามารถของตนในการ

ทำางาน ความศรทธาตอศาสนา เจตคตตอพฤตกรรมการทำางานอยาง มความสข และการเกอกลทางสงคม

7.5 นยามศพทปฏบตการการทำางานอยางมความสข หมายถง ความรสกของ

ผสงอายทเขารวมทำากจกรรมทเกยวของกบงานหรออาชพ แลวประเมนความรสกทเกยวกจกรรมนนในดานความพอใจทางดานบวก ตามแนวคดของสาธต เชออยนาน และคณะ (2560) ซงม 2 องคประกอบ ไดแก ความพงพอใจในงาน และความพงพอใจในชวต

ทนจตวทยาทางบวก หมายถง สภาวะทางจตใจในทางบวกของผสงอายตอการทำางาน ถงแมจะตกอยในภาวะทางลบทกระทบตอความรสก กยงคงมความเชอมนความสามารถของตนทจะทำางานใหเกดความสำาเรจ หากมอปสรรคในการทำางานกสามารถปรบสภาพจตใจและความรสกในภาวะปกตได โดยม 4 องคประกอบ ตามแนวคดของลแทนสและคนอนๆ (Luthans; at al.2007) คอ ความมนใจในความสามารถของตน ความหวง การปรบฟ นคนสภาพ การมองโลกในแงด

หนาท 8

การรบรความสามารถของตนในการทำางาน หมายถง การทผสงอายรสกถงความสามารถของตนเองทงดานรางกายและจตใจทมความพรอม และสามารถใชความสามารถของตนใหเปนประโยชนเพอการทำางาน ใชแนวคดการรบรความสามารถของตนในการทำางานของประทป จนง (2539)

ความศรทธาตอศาสนา หมายถง ความเชอของผสงอายทมอทธพลตอวถการทำางานอยางมความสข ปรบจากแนวคดของดวงเดอน พนธมนาวน และคณะ (2540) โดยมองคประกอบ 3 ดาน ไดแก ความเชอพระรตนตรย ความเชอกฎแหงกรรม และความเชอนพพาน

การเกอกลทางสงคมแกผสงอาย หมายถง การทผสงอายไดรบกำาลงใจ การชวยเหลอ การเกอกลและการสนบสนนใหเกดความตระหนกในการทำางานจากหนวยงานรฐ เอกชน และคนในครอบครว โดยการใชแนวคดพนฐานของคงและคนอนๆ (King; et al. 2006) โดยม 3 องคประกอบไดแก การสนบสนนทางอารมณ การสนบสนนการชวยเหลอสงของและขาวสารขอมล และการสนบสนนกระบวนการความคดทเปนประโยชนตอการทำางาน

เจตคตตอการทำางานอยางมความสข หมายถง ความรเชงประเมนคาของผสงอายเกยวกบการทำางานอยางมความสขและมความพรอมทจะทำางานใหสอดคลองกบความรสกของตนตามกำาลงความสามารถ โดยใชแนวคดเจตคตของดวงเดอน พนธมนาวน (2538. อางองจาก McGuire. W.J.1969) โดยมองคประกอบ 3 ดาน คอ ดานความรสก ดานความเขาใจ และดานพฤตกรรม

8.ทฤษฎ สมมตฐาน และกรอบแนวความคดของโครงการวจย 8.1) ทฤษฎทใชในการวจย ผวจยใชทฤษฎนเวศวทยา

เกยวกบพฒนาการของมนษยและทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชง

หนาท 9

พทธปญญาเพอการวเคราะหปจจยเชงสาเหต โดยมรายละเอยดดงน

ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา (Social Cognitive Learning Theory) ของ Albert Bandura (1962 - 1986) มความเชอวาการเรยนรของมนษยนนเปนความสมพนธระหวาง 3 องคประกอบ คอ ตวบคคล (Person) สงแวดลอม (Environment) และพฤตกรรม (Behavior) โดยพฤตกรรมของแตละบคคลทแตกตางกนนนไดรบอทธพลมากจากตวบคคลเองและสงแวดลอมรอบตวบคคล สวนทฤษฎระบบนเวศวทยาแบบจำาลองนเวศวทยาเกยวกบพฒนาการของมนษย (Ecological model of child development) ของบรอนเฟนเบนเนอร (Bronfenbrenner. 1979) กลาววาพฤตกรรมของบคคลมพนฐานมาจากปฏสมพนธระหวางบคคลและสงแวดลอม โดยสงแวดลอมแบบออกเปน 4 ชน ไดแก 1. ระบบจลภาค (Micro system) เปนสงแวดลอมทอยใกลชดกบบคคลมากทสด เชน ครอบครว โรงเรยน และกลมเพอน 2. ระบบกงกลางระหวางครอบครวและสงแวดลอมภายนอก (Meso system) เปนสงแวดลอมทมขนาดกวาง ประกอบดวยความสมพนธระหวางกนของสงแวดลอมในระบบจลภาคมากกวา 1 แหลง และบคคลจะตองมปฏสมพนธดวย 3. ระบบภายนอก (Exo system) เปนโครงสรางทางสงคมทไมไดมอทธพลตอพฒนาการของบคคลโดยตรงแตเปนเหตการณทมผลกระทบตอพฒนาการของบคคล และ 4. ระบบมหาภาค (Macro system) เปนระบบทอยภายนอกสด เปนระดบของวฒนธรรม ระบบความเชอ คานยมตางๆ ระบบนเกยวของกบเหตการณสงแวดลอมทางสงคม และความเปลยนแปลงทเกดขนตลอดชวงชวตของบคคล

จากแนวคดของทฤษฎนเวศวทยาเกยวกบพฒนาการของมนษยและทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา จงสามารถสรปไดวาความสมพนธของพฤตกรรมมอทธพลมาจากปจจยทสำาคญ 2 กลม ไดแก ปจจยทเกยวของกบตวบคคลซงในงานวจย

หนาท 10

นคอ ปจจยทเกยวของกบตวผสงอาย และ 2) ปจจยแวดลอมทเกยวของซงในงานวจยนคอ ปจจยอนๆทไมใชตวของผสงอาย ซงผวจยจะใชปจจย 2 กลมดงกลาวเปนปจจยเพอการวเคราะหอทธพลทมตอการทำางานอยางมความสขของผสงอายในสงคมชนบท โดยทงสองกลมปจจยนนมรายละเอยดของตวแปรยอยภายในกลม คอ กลมตวแปรสวนบคคลของผสงอาย ประกอบดวย ทนจตวทยาทางบวก การบรความสามารของตนในการทำางาน ความศรทธาตอศาสนา เจตคตตอพฤตกรรมการทำางานอยางมความสข กลมตวแปรแวดลอมของผสงอาย ประกอบดวย การเกอกลทางสงคมแกผสงอาย โดยตวแปรทงสองกลมดงกลาวขางตน สามารถเขยนเปนแผนภาพกรอบแนวคดโครงการวจย ไดดงน

8.2) สมมตฐานการวจยสมมตฐานทหนง ทนจตวทยาทางบวก การเกอกลทาง

สงคมแกผสงอาย การรบรความสามารถของตนเองในการทำางาน ความศรทธาตอศาสนา และเจตคตการทำางานอยางมความสข มอทธพลทางตรงตอการทำางานอยางมความสขของผสงอายในสงคมชนบทไทย

หนาท 11

ทนจตวทยาทางบวก ความ

สขการรวมกลมอาชพ

การรบรความสามารถของตนใน

การทำางานความศรทธา

ตอศาสนา

เจตคตตอการทำางาน

อยางมความสข

การเกอกลทางสงคม

แกผสงอาย

สมมตฐานทสอง ทนจตวทยาทางบวก การเกอกลทางสงคมแกผสงอาย มอทธพลทางออมตอการทำางานอยางมความสขของผสงอายในสงคมชนบทไทย โดยสงผานการรบร ความสามารถของตนเองในการทำางาน

สมมตฐานทสาม การเกอกลทางสงคมแกผสงอาย การรบร ความสามารถของตนเองในการทำางาน ความศรทธาตอศาสนามอทธพลทางออมตอการทำางานอยางมความสขของผสงอายในสงคมชนบทไทย โดยสงผานเจตคตการทำางานอยางมความสข

9.การทบทวนวรรณกรรม/สารสนเทศ (information) ทเกยวของ การทบทวนวรรณกรรมแบงหวเรองออกเปน หวเรอง ไดแก

1) ทฤษฎกายจตสงคม : การวเคราะหพฤตกรรมการทำางานของผสงอาย 2) การทำางานของผสงอาย 3) ความสขจากการทำางาน : แนวคด ความหมาย และองคประกอบ และ 4) ปจจยเชงสาเหต : ตวแปรทใชในการวจย

9.1 ทฤษฎกายจตสงคม: การวเคราะหพฤตกรรมการทำางานของผสงอาย จากการศกษาคนควาแนวคดและทฤษฎทำาใหผวจยพบวาศาสตรใดศาสตรหนงกยงไมสามารถอธบายกระบวนการแกชราไดอยางสมบรณ ดงนนศาสตรแบบสหวทยาการทจะนำามาอธบายถงกระบวนการชราของมนษยทเกยวของกบการจดการวสาหกจชมชนและการเสรมสรางความสข คอ ทฤษฎกายจตสงคม (Bio psychosocial) ซงประกอบดวยทฤษฎ 3 กลมหลก ไดแก 1) ทฤษฎทางชววทยา (Biological Theory) 2) ทฤษฎทางจตวทยา (Psychological Theory) และ 3) ทฤษฎทางสงคมวทยา (Sociological Theory) ทงนเพราะการทำาความเขาใจ

หนาท 12

พฤตกรรมหรอสถานการณทบคคลประสบจำาเปนตองอาศยการมองแบบองครวม (Holistic Approach) และตระหนกถงการมปฏสมพนธกนระหวางปจจยหลายดาน ทงดานรางกาย ดานจตใจ และดานสงคม เพอจะทำาใหไดขอมล ทครอบคลมในการวเคราะหลกษณะงานทเหมาะสมกบผสงอาย โดยทฤษฎ 3 กลมหลกดงกลาวขางตนมรายละเอยดดงน

9.1.1) ทฤษฎทางชววทยา อธบายความชราโดยพจารณาจากประสทธภาพการทำางานของรางกายทลดลง ดงนนการทำางานหรอกจกรรมของผสงอายจงมความจำาเปนใหมความเหมาะสมและสอดคลองกบกายภาพ ซงทฤษฎในกลมของทฤษฎทางชววทยาทจะนำามาอธบายความสขของผสงอาย ประกอบดวย 1) ทฤษฎความเสอมโทรม (Wear and Tear Theory) (Weismann. 1882) ซงทฤษฎนมความเชอวา ความแกเปนกระบวนการเกดขนเองเมออวยวะมการใชงานมาก ยอมเสอมไดงายและเรวขนเมออายมากขน ขอจำากดของทฤษฎนคออวยวะสวนใดของรางกายทไมคอยไดทำางานจะเสอมสภาพไปกอน และ 2) ทฤษฎความเครยดและการปรบตว (Stress Adaptation Theory) เชอวา ความเครยดทเกดขนในชวตประจำาวนมผลทำาใหเซลลตาย บคคลเมอเผชญกบความเครยดจะทำาใหเขาสวยชราไดเรวขน เมอคนอยในภาวะเครยดรางกายจะตอบสนองทำาใหระดบนาตาลในเลอดสงขน ทำาใหรางกายตกอยในภาวะเครยดหากถารางกายตองเผชญกบภาวะนมากและบอยครง อาจเสอมและทำางานผดปกตได

9.1.2) ทฤษฎทางจตวทยา มความเชอวาการเปลยนแปลงบคลกภาพและพฤตกรรมของผสงอายนนเปนการปรบตวเกยวกบความนกคด ความร ความเขาใจ แรงจงใจ การเปลยนแปลงไปของอวยวะรบสมผสทงหลายตลอดจนสงคมของผสงอาย ทฤษฎยอยในกลมทฤษฎทางจตวทยา ทจะนำามาอธบายการจดการวสาหกจพนฐานและการเสรมสรางความสขของผสงอาย ไดแก

หนาท 13

9.1.2.1) ทฤษฎของเพค (Peck’s Theory) โรเบรต เพค ไดแบงผสงอายออกเปน 2 กลม คอ ผสงอายวยตน อาย 56 - 75 ป และผสงอายตอนปลาย อาย 75 ปขนไป ซงทง 2 กลมมความแตกตางกนทงทางกายภาพและทางจตสงคม ซงปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงทางดานจตสงคมของผสงอาย 3 ลกษณะคอ (Eliopoulos. 1995: 16)

9.1.2.1.1) Ego differentiation and work-role reoccupation เปนความรสกเกยวกบงานททำาอย โดยจะรสกวาตนยงมคณคาอยตอเมอบทบาทลดลงหรอเปลยนไปจงพอใจทจะหาสงอน ๆ มาทำาทดแทน

9.1.2.1.2) Body transcendence and body preoccupation เปนความรสกทผสงอายยอมรบวาสภาพรางกายของตนถดถอยลง โดยชวตจะมสขไดถาสามารถยอมรบและปรบความรสกนได

9.1.2.1.3) Ego transcendence and Ego preoccupation เปนความรสกทยอมรบกฎเกณฑและการเปลยนแปลงทางธรรมชาต และสามารถยอมรบความตายไดโดยไมรสกหวาดวตก

9.1.2.2) ทฤษฎของอรคสน (Erikson's Epigenetic Theory) หรอทฤษฎ Psychosocial Developmental Stage ของอรคสน อธบายถงการพฒนาของคนซงแบงไดเปน 8 ระยะ ตงแตแรกเกดจนถงวยสงอาย โดยผสงอายอยในลำาดบขนระยะท 8 เรมชวงอายตงแต 60 ปขนไป ทฤษฎนมความเชอวา บคคลจะตองพฒนาความรสกไดวาตนไดกระทำากจกรรมตาง ๆ ทควรทำาเสรจสนตามหนาทของตนแลว และสามารถยอมรบไดทงความสำาเรจสมหวงและผดหวง ทำาใจยอมรบความรสกของตนเองและผอน และมความพอใจในชวตของตน ซงตรงกนขามกบผสงอายทจมอยกบความหลงอาลยอาวรณยอมรบอดตไมได จะไมสามารถทำาอะไรใหม ๆ เพอ

หนาท 14

แกไขอดตทผดพลาดไป กลวความตายทกำาลงคบคลานเขามา ซงกลมนจะมความรสกเศราสรอยสนหวงและหลกหนชวต บางรายอาจคดฆาตวตาย

9.1.3) ทฤษฎทางสงคมวทยา เปนทฤษฎทกลาวถงแนวโนมบทบาท สมพนธภาพ และการปรบตวในสงคมของผสงอาย ซงพยายามวเคราะหสาเหตททำาใหผสงอายตองมการเปลยนแปลงสถานภาพทางสงคมไป และพยายามทจะชวยใหผสงอายมการดำารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข ทฤษฎทสำาคญทจะนำามาอธบายการจดการวสาหกจชมชนและการเสรมสรางความสข คอ

9.1.3.1) ทฤษฎกจกรรม (Activity Theory ) อธบายถงสถานภาพทางสงคมของผสงอาย เมอบคคลมอายมากขน สถานภาพและบทบาททางสงคมจะลดลง แตบคคลยงมความตองการทางสงคมเหมอนบคคลในวยกลางคน ซงทฤษฎนมความเชอวา ผสงอายมความตองการทจะเขารวมกจกรรมเพอความสขและการมชวตทด ซงกจกรรมตามแนวคดของทฤษฎน หมายถง กจกรรมทนอกเหนอจากกจกรรมทบคคลปฏบตตอตนเอง ซงกจกรรมตางๆ ทผสงอายปฏบตจะทำาใหรสกวาตนเองยงมคณคาและเปนประโยชนตอสงคม การมกจกรรมตอสงคมของผสงอายจะมความสมพนธทางบวกกบความพงพอใจในชวตของผสงอาย ดงนนการมกจกรรมทพอเหมาะกบวยของผสงอายจงเปนสงทมคณคาและจำาเปน

9.1.3.2) ทฤษฎแยกตนเองหรอทฤษฎการถอยหาง (Disengagement Theory) ผสงอายและสงคมจะลดบทบาทซงกนและกนอยาง คอยเปนคอยไปตามความตองการของรางกายและไมอาจหลกเลยงได ซงระยะแรกอาจมความวตกกงวลอยบางในบทบาททเปลยนแปลงไป และจะคอยๆ ยอมรบไดในทสด อยางไรกตามโดยปกตบคคลจะพยายามผสานอยกบสงคมใหนานเทาทจะทำาได เพอเปนการ

หนาท 15

รกษาสมดลทงดานรางกาย จตใจ และอารมณ กอนทบทบาทของตนเองจะแคบลงเมอมอายเพมมากขน โดยกระบวนการถอยหางเปนกระบวนการทมลกษณะเฉพาะและเปนสากลของทกสงคม โดยปจจยทมผลตอการถอยหางของผสงอาย ไดแก กระบวนการชราทมความแตกตางกนของแตละบคคล สภาพสงคม และความเชอมโยงของอายทเพมขน

9.1.3.3) ทฤษฎความตอเนอง (Continuity Theory) นกทฤษฎกลมนเชอวาการดำาเนนชวตของผสงอายทประสบความสำาเรจนนขนอยกบบคลกภาพและแบบแผนชวตของแตละชวงวยทผานมา และมปจจย อนๆ ทเขามารวมอธบาย ไดแก แรงจงใจ สถานภาพ ทางสงคม เศรษฐกจ และสงคม บคลกภาพความยดหยน ซงสงเหลานเปนปจจยความสำาเรจและความลมเหลว ในชวตบนปลายของผสงอาย ทฤษฎนยงไดกลาวอกวา ผสงอายจะมความสขไดกตอเมอไดกระทำากจกรรมหรอปฏบตตวเชนเคยกระทำามาแตเกากอน อกทงจะตองปรบตวใหมพฤตกรรมเขากบการเปลยนแปลงหลายอยางในสงคม

9.1.3.4) ทฤษฎบทบาท (Role Theory) ไดอธบายวา บคคลมกจะมการปรบตวตอความสงอายและการเปนผสงอาย กลาวคอ ตลอดชวงชวตของบคคลจะผานบทบาททาง สงคมหลายบทบาท เชน การเปนพอ แม ป ยา เปนตน บทบาทเหลานจะเปนสงทแยกแยะสถานภาพทางสงคมและทศนะทมตอตนเอง ผสงอายเปนผทมบทบาทสำาคญตอวถชวตความเปนอยของสงคม เปนผถายทอดความร ประสบการณ บทบาท และความสมพนธกบบคคลอน ขนอยกบการทผอนใหความสำาคญอกดวย บทบาทของผสงอายทางสงคมทแสดงออกทางดานสถานภาพ ไดแก การเปนผนำาดานวทยาการตางๆ เชน มความรความ เชยวชาญทางสงคมในการใหคำาปรกษา แนะนำาตางๆ

9.2 ความสขจากการทำางาน : แนวคด ความหมาย และองคประกอบ

หนาท 16

9.2.1 แนวคดการทำางานอยางมความสข ความสข (Happiness) ในศาสตรทางดานจตวทยา เปนความรสกรวมทางอารมณ ทแตละบคคลตดสนวามความสขมากหรอนอย ซงขนอยกบวถชวตทกำาลงดำาเนนอย ประสบการณทผานมาในอดต และทศนะคตทมตอการดำาเนนชวต หลกการวธคดและประสบการณชวตอาจมทงทกอใหเกดความสขและความทกข และระดบของความสขและความทกขขนอยกบเราจะจดจำาประสบการณ ช ว ตน น ได มากหรอน อย (Alexandrova. 2005) ผลการสำารวจความสขของผสงอายของศนยวจยสงคมสงอาย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (มตชนออนไลน. ออนไลน) ทำาการสำารวจความคดเหนเร อง  สข “ – ทกข ของผสงอายไทยป 2559” ของเหลาประชาชนผมอาย 60 ปขนไปทวประเทศ จากหลากหลายภมภาคและอาชพ ผลการสำารวจพบวาผสงอายมความสขมากทสดคอ การมจตใจเบกบาน สดช นแจมใส มองโลกในแงด รองลงมาคอ การไดปฏบต กจกรรมตามหลกศาสนาทตนนบถอ การมลกหลานอยดวยกน ไดพดคยดแลกนและกน การไดอยกบครอบครว การมสขภาพรางกายแขงแรง การไดพบปะสงสรรคทำากจกรรมกบเพอนฝง การไมมภาระหนสนทตองจายใหใคร/สถาบนการเงนใด การสรางประโยชนใหแกสงคม/ชวยเหลอผอน และเหนตวเองมคณคา ตามลำาดบ แตผลสำารวจกลบพบประเดนทสำาคญเกยวกบการมทกขทเกดเกยวของกบการทำางาน ผลสำารวจพบวา ความทกขของผสงอายคอ การไมมเงนใช ไมมเงนออมหรอมแตไมพอใช

ความสขในบรบทของผสงอายมความแตกตางกนไปตามบรบทของสงคมและวฒนธรรม ในสงคมตะวนตกซงเปนสงคมแบบปจเจกชนนยม (Individualistic Society) ความสขของผ สงอาย ข นอย ก บการพ งพาตนเองได การควบคมสถานการณ การพฒนาตน ความพงพอใจในชวต การมจดมงหมายในชวต และการยอบรบตนเอง (Ryff. 1989) แตความ

หนาท 17

สขของผสงอายไทย ซงอยในบรบทรปแบบสงคมตะวนออกทมลกษณะสงคมรวมหม (Collective Society) เนนการพงพาอาศยกน พบวา มตความสขของผสงอายแบงออกเปน 5 มต คอ 1) ความสามคคปรองดองของครอบครวและเพอนบาน 2) การพงพาอาศยกนและกนระหวางผสงอายและลกหลาน รวมถงเพอนบานและชมชน 3) ความสงบสขและการยอมรบหรอการทำาใจใหมความสข ซงเปนผลมาจากศาสนา 4) การไดรบความเคารพนบถอ และ 5) ความเบกบาน การทำากจกรรมรวมกบเพ อนวยเด ยวก น การไปวด (Ingersoll-Dayton et al. 2004) สวนการเสรมสรางความสขของผสงอายแบงออกเปน 5 มต มฐานแนวคดในการสรางสขจากหลกธรรมะผสมผสานกบแนวคดการสรางสขเชงจตวทยาและแนวคดในการดแลสขภาพผสงอายแบบองครวม กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข (2555) ประกอบดวย

1) มตดานสขสบาย หมายถง ความสามารถของผสงอายในการดแลสขภาพรางกายใหมสมรรถภาพรางกายทคลองแคลว มกำาลงสามารถตอบสนองตอความตองการทางกายภาพไดตามสภาพทเปนอย มเศรษฐกจหรอปจจยทจำาเปนพอเพยง ไมมอบตเหตหรออนตราย มสภาพแวดลอมทสงเสรมสขภาพ

2) มตดานสขสนก หมายถง ความสามารถของผสงอายในการเลอกวถชวตทร นรมย สนกสนานดวยการทำากจกรรมทกอใหเกดอารมณเปนสข จตใจสดชนแจมใส กระปรกระเปรา โดยวธสงเสรมใหเกดความสนกเพอคลายเครยด ไดแก การเขารวมกจกรรมนนทนาการหรอกจกรรมตางๆ ทสรางความสดชนและมชวตชวาอยางสรางสรรคและดงาม การเลนกฬา ดนตร ศลปะหรองานอดเรกทชอบ

3) มตดานสขสงา หมายถง ความรสกพงพอใจในชวต ความภาคภมใจในตนเอง ความเชอมนในตนเอง ยอมรบนบถอตนเอง ใหกำาลงใจตนเองไดด เหนอกเหนใจผอน

หนาท 18

มลกษณะเออเฟ อแบงปนและมสวนรวมในการชวยเหลอผอนในสงคม โดยวธการสงเสรมใหเกดความสขสงาเพอสงเสรมความภาคภมใจและความมคณคาในตวเอง

4) มตดานสขสวาง หมายถง ความสามารถของผสงอายดานความจำา ความคดอยางมเหตผล การสอสาร การวางแผนและการแกไขปญหา ความสามารถในการคดแบบนามธรรม รวมทงความสามารถในการจดการสงตางๆไดอยางมประสทธภาพ โดยวธการสงเสรมความสขสวางเพอชะลอความเสอมของสมอง

5) สขสงบ หมายถง ความสามารถของผสงอายในการรบร เขาใจความรสกของตนเอง รจกควบคมอารมณและสามารถจดการกบสภาวะอารมณทเกดขนไดอยางมประสทธภาพ สามารถผอนคลายใหเกดความสขสงบกบตนเองได รวมทงสามารถปรบตวและยอมรบสภาพทเกดขนตามความเปนจรง โดยวธการสงเสรมความสขสงบเพอปรบความคดบรหารจตใหเกดสต

9.2.2 ความหมายและองคประกอบการทำางานอยางมความสข Layard (2005) กลาววา ความสขเปนความรสกทดทสดและเปนความปรารถนาของบคคลทอยากจะคงความรสกนนใหยาวนาน นอกจากนน Martin (2004) แบงระดบของความสขออกเปน 3 ระดบ ไดแก 1) ความสขขนแรก (The pleasant life) คอ การมชวตทร นรมยมความสนกสนาน ตอบสนองความเพลดเพลนเทาทบคคลตองการ มอารมณทางบวก มองโลกในแงดมทกษะในการใชชวต หรอเปนความสขทไดรบการสนองตอบจากสงรอบตวของบคคล 2) ความสขขนทสอง (The good life) คอ การมชวตทสามารถออกแบบวถชวตของตวเองไดสามารถทำา กจกรรมตามวถชวตทตองการ และทำาใหเกดความอมเอบงอกงามทางใจ เกดมมมองตอชวตและโลกในเชงบวก และ 3) ความสขขนทสาม (The meaningful life) คอ การมชวตอยอยางมคณคา มความ

หนาท 19

หมายตอตนเองและผอน และทำาใหเกดความสงบสขจากการใชชวตตามแนวทางนน อนเปนเปาหมายสงสดของความสขและเปนความสขทยงยน เมอทำาการสบคนความหมายของความสขในมมมองนกวชาการไทยตางกมความหมายไปในทศทางเดยวกนกบนกวชาการตางประเทศ อาทเชน วทยากร เชยงกล (2550) ไดใหความหมายของความสข เปนความรสกหรออารมณประเภทหนงทเกดขน ของบคคลมหลายระดบตงแตความสบายใจเลกนอย หรอความพอใจจนถงความเพลดเพลนหรอเตมไปดวยความสนก งานวจยของสาธต เชออยนาน และคณะ (2560) ทำาการวจยเชงคณภาพเรอง แนวทางการเสรมสรางความสขของผสงอายในเขตองคการบรหารสวนตำาบลดอกคำาใต โดยการใชกลมวสาหกจชมชนเปนฐาน ผลการศกษาพบวา ความสขจากการรวมกลมอาชพ หมายถง ความรสกทางบวกตอกจกรรมเกยวกบงานทสอดคลองกบ ความเชอ ความศรทธา และความสามารถของตน รวมถงความรสกเพลดเพลน พงพอใจและผกพนกบกจกรรมททำา โดยองคประกอบของความสขจากการรวมกลมอาชพออกเปนสององคประกอบ คอ ความสขในตนและความสขนอกตน โดยความสขใสนตน หมายถง การรบรวาตนเองเปนคนทมคณคาและประโยชนกบครอบครว ชมชนและสงคม การทำางานทไดทำาตามกจกรรมทางศาสนาและวฒนธรรมทสอดคลองกบความเชอและความศรทธา รวมถงการมความหวงหรอมเปาหมายในการทำากจกรรม สวนความสขนอกตน หมายถง การเปนสวนหนงของสงคมโดยการไดอยรวมกนหรอการทำากจกรรมรวมกนกบครอบครวและชมชน การไดรบการยอมรบในภมปญญา การมพนทททำาใหไดพบปะกบคนในชมชนเพอแสดงศกยภาพความร ความสามารถ รวมถงการไดรบผลตอบแทนจากการทำางาน ทงทเปนเปนเงนและ/หรอผลตอบแทนทไมใชเงน โดยเงนจากการทำางานเปนเปาหมายทายทสดนอกจากประเดนอนๆ ทงนเพราะการทำางานจากการรวมกลมอาชพเนนการทำางานอาสา

หนาท 20

9.2.3 การวดแปร แมวาความสขเปนสงทเปนนามธรรม วดไดยาก แตยงมนกวจย จำานวนมากพยายามพฒนามาตรวดขนเพอวดความสข การวดความสขเปนการวดความอยดมสขของบคคลเชงอตวสย หรอ Subjective wellbeing ซงสามารถไดขอมลความสขโดยรวมจากการสำารวจขนาดใหญทมาจากการสมภาษณบคคล โดยตรงถงระดบความสขโดยรวมในชวต งานวจยในตางประเทศมการทำาการสำารวจความสขโดยรวมในลกษณะน โดยถามถงระดบความพงพอใจในชวต (Life Satisfaction) ในภาพรวม โดยใหผทถกถาม ตคาออกมาเปนระดบคะแนน ทงนมวธการวดและการใหคะแนนหลายแบบ โดยแบบวดความสขในประเทศไทยมการพฒนาอยหลากหลายรปแบบอาทเชน แบบวดคณภาพชวตการทำางานภาคเอกชน (ชนฤทย กาญขนะจตราและคณะ. 2551) แบบวดคณภาพชวตคนทำางานภาครฐบาล (กาญจนา ตงชลทพย และคณะ. 2553) แบบวด HAPPINOMETER (ศรนนท กตตสขสถต. 2554) แบบวดดงกลาวนนเปนการประมาณคาระดบคะแนนทแตกตางกนออกไป ดงนนในงานวจยนจะทำาการพฒนาแบบวดขนเองตามนยามความหมายและองคประกอบของความสขของสาธต เชออยนาน และคณะ (2560) โดยมองคประกอบ 2 ดาน ไดแก ความสขในตนและความสขนอกตน โดยคาดวาเปนแบบวดมาตรระดบ 6 ระดบ คอ จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง และไมจรงเลย

9.3 ปจจยเชงสาเหต : ตวแปรทใชในการวจย9.3.1 ทนจตวทยาทางบวก : มลเหตการเลอกตวแปร แนวคด

ความหมาย องคประกอบ การวดตวแปร และงานวจยทเกยวของ

มลเหตการเลอกตวแปรทนจตวทยาทางบวก สมด อนนตปฏเวธ และวภา เพงเสงยม (2559) ทำาการวจยเรอง

หนาท 21

ประสทธผลของโปรแกรมบรณาการ การพฒนาคณภาพชวต สรางสข และลดภาวะซมเศราผสงอาย: กรณศกษาตำาบลบงนำารกษ เปนการวจยกงทดลอง มวตถประสงคเพอ ศกษาประสทธผลของโปรแกรมบรณาการ การพฒนาคณภาพชวตสรางสขและลดภาวะซมเศราแกผสงอายในตำาบลบงนำารกษ โปรแกรมพฒนาจากการบรณาการกจกรรมพฒนาคณภาพชวต กจกรรมการสรางสขภายใตแนวคดจตวทยาเชงบวก และกจกรรมการลดภาวะซมเศราของผสงอายทเนนการใหการปรกษาโดยการปรบความคดและพฤตกรรม โดยประยกตใชวธบำาบดแบบพฤตกรรมบำาบดวภาษทชวยใหผสงอายไดจดการกบความคดและพฤตกรรมของตนเองใน 4 ดาน คอ การเจรญสต การยอมรบความเปนจรง/อดทนตอความทกขใจ การปรบอารมณ ความรสกของตนเอง และการพฒนาความสมพนธระหวางบคคล ผลการศกษาพบวาผสงอายทรบรถงความรสกตนเองวาคนเองมความสามารถ จะมระดบคณภาพชวตและระดบความสขสงกวา และมระดบภาวะซมเศราตำากอนเขารวมโปรแกรมฯ อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .001

แนวคดทนจตวทยาทางบวก นกจตวทยายคใหมกลมจตวทยาเชงบวก (Positive Psychology) ใหความสำาคญกบการพฒนาบคคลใหเปนผมความสข โดยพนฐานของความสขมมมมองตอชวตและโลกในเชงบวก ทงนเพราะความสขเปนสงททกคนปรารถนา ซงมหลายศาสตรทพยายามศกษาและอธบายเกยวกบความสข โดยแนวคดจตวทยาเชงบวกเปนแนวคดหนงทไดพฒนาและถกนำามาใชเปนแนวทางในการสรางความสข เพราะการสรางความสขดวยจตวทยาเชงบวก ประกอบดวย การพฒนาจดแขงของตนเอง การปรบความคดใหเปนบวก และการกำาหนดเปาหมายในชวต ซงปจจบนไดมการประยกตใชแนวคดการสรางความสขดวยจตวทยาเชงบวกรวมกบการดแลสขภาพทงดานสขภาพกายและสขภาพจต เพอหวงใหบคคลสามารถดแลสขภาพของตนเองใหมประสทธภาพ และ

หนาท 22

ชวยใหบคคลเกดความสขทงทางกายและทางใจตามมา (เกสร มยจน. 2559) เพราะถาบคคลมความสขทมผลมาจากการทบคคลสามารถจดการกบปญหาในชวตประจำาวนได บคคลนนจะมศกยภาพทจะพฒนาตนเองเพอคณภาพชวตทดขน (เกสร มยจน. 2558)

จตวทยาเชงบวกเปนแขนงวชาหนงของจตวทยา โดยศาตราจารย Seligman (2000) อาจารยประจำามหาวทยาลยเพนซเวเนย (University of Pennsylvania) ซงจตวทยาเชงบวกมจดมงหมายเพอสงเสรมความเจรญงอกงามของบคคลและสงคม ซงจะชวยใหบคคลมชวตทนาพงพอใจและสมบรณ โดยในระยะแรกใหความสำาคญ 3 ประเดน คอ 1) อารมณเชงบวก (Positive Emotion) 2) คณลกษณะสวนบคคลเชงบวก (Positive Personal Traits) และ 3) สถาบนทสนบสนนจตวทยาเชงบวก (Positive Institutions) และ Seligman (2002) ไดแตงหนงสอชอ ความสขทแทจรง (Authentic Happiness) โดยแบงระดบความสขของมนษยออกเปน 3 ขน คอ 1) ชวตทสำาราญ (The Pleasant Life) ซงเปนความสขขนแรกของชวต 2) ชวตทด (The Good Life) ซงเปนความสขขนทสองของชวต และ 3) ชวตทมความหมาย (The Meaningful Life) ซงเปนความสขขนสงสดในชวต คอ การไดทำาสงทเรารกแลวสงนนสงผลดตอใหคนรอบขางและทำาใหเราไดมความสขไปดวย

ศาสตราจารย Seligman (2011) ไดพฒนาทฤษฎ "P.E.R.M.A." ในการพฒนาความสข (Happiness) และสขภาวะ (Well-being) โดยมองคประกอบหลกของความสข 5 องคประกอบ คอ 1) สภาวะของอารมณทด(Positive Emotion) เปนความรสกและอารมณทมผลดตอบคคล เชน ความสข ความเพลดเพลน ความตนเตน ความพอใจ ความภมใจ และความอศจรรยใจ 2) ความผกพนในการทำากจกรรม(Engagement) เปนความรสกเพลดเพลนกบการ

หนาท 23

ทำากจกรรมจนกระทงลมเวลาทกำาลงผานไป โดยกจกรรมตองใชทกษะความสามารถทมความทาทาย แตวายงเปนสงทเปนไปได ทำาใหมความปรารถนาทแรงกลาทจะทำากจกรรมนนใหบรรลเปาหมาย 3) ความสมพนธทด (Relationships) เปนความรสกไดรบการยอมรบจากสงคมรอบขาง ไมวาจะเกยวกบอาชพการงาน ครอบครว คชวต และความสมพนธแบบอนๆ 4) การรสกวาชวตมความหมาย (Meaning) เปนการคนหาความหมายของชวตและการเรยนรวามอะไรทยงใหญกวาตนเพอชวยใหพยายามทำาตามเปาหมาย 5) การบรรลถงเปาหมาย (Accomplishment) เปนการสรางความสำาเรจและความเชยวชาญใหบรรลถงเปาหมายความตองการทตงไวอยางเปนรปธรรม

การศกษาจตวทยาเชงบวกในการทำางานนน มงศกษาเพอนำาความรมาใชเพอประสทธภาพแลประสทธผลในการทำางาน (สานสมร เฉลยกตต และนนทา สรกษา. 2553: 106 -117) อาทเชน กาเพมผลผลตการทำางาน การขาดงาน การลาออกจากงาน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรความพงพอใจในการทำางาน และการมความสขในการทำางาน แตเมอนำาแนวคดจตวทยาเชงบวกมาใชกบผสงอายในการทำางานจงมความหมายทเกยวของกบ การคนพบและการพฒนาสงเสรมศกยภาพในตวตนของผสงอาย ใหมศกยภาพในการทำางาน อาทเชน การกระตนเพอการคนพบความสามารถ ความฉลาด ภมปญญาทสงสม เพอนำามาใชในการทำากจกรรมดวยความพงพอใจและมความสขในการทำางาน

ความหมายทนจตวทยาทางบวก ลธานส และคณะ (Luthans; et al. 2007: 3) ใหความหมายวา สภาวะของบคคลทเปนจดเดน หรอจดแขงทมการพฒนาคณลกษณะในทางทด ซงไปสทางกำาหนดพฤตกรรมทสามารถวดได พฒนาไดและสามารถจดการอยางมประสทธผลใหเกดการปฏบตงานทดขนในองคการยคปจจบน สวนชไนเดอร และโลเปส (Synder;

หนาท 24

& Lopez. 2007: 428) ไดใหความหมายคาวา ทนทางจตวทยาเชงบวก (Positive psychological capital) หมายถง การกระทำาหรอการแสดงออกของบคคลในแงทดซงไดรบการอธบายโดยทางสงคมศาสตร และอะเวย และคณะ (Avey; et al. 2010: 430-452) ใหความหมายวา ทนทางจตวทยาเชงบวก (Positive psychological capital) มมมมองตางๆ ในทางบวกและมความเขาใจในการจดการในสงตางๆ

องคประกอบทนจตวทยาทางบวก ลธานส โยเซฟ และอโวลโอ (Luthan, Youssef; & Avolio. 2007) ไดสงเคราะหแนวคดเรองจตวทยาเชงบวกมาใชเปนแนวทางในการปรบพฤตกรรมการปฏบตงานของบคลากรและไดแบงองคประกอบของทนทางจตวทยาเชงบวก (Positive psychological capital) ไวดวยกน 4 องคประกอบดงน

1) ความเชอมนในความสามารถตนเอง (Self-efficacy) ความเชอในความสามารถของตนเองทจะปฏบตงาน เปนการประเมนและประมวลขอมลในความสามารถของตน บคคลทมความเชอมนในสมรรถนะของตนสง จะทาใหมทางเลอกในการปฏบตงานเพมขน และมความมงมนในการทางานททาทาย มแรงจงใจและความพยายามในการทางานใหสำาเรจมากกวาคนทมการรบรความสามารถของตนเองตำาและมความอตสาหะทจะเผชญตออปสรรคและความลมเหลว

2) ความหวง (Hope) ความมงมาดปรารถนาดวยความคดวาจะบรรลความสำาเรจโดยปราศจากความรสกทสนหวง เปนภาวะทสะทอนความพยายามของคนทจะบรรลเปาหมายเปนความเชอวาแผนและแนวทางทกำาหนดมไวเพอบรรลเปาหมาย ความหวง (Hope) มลกษณะเปนสองมต ประกอบดวยพลงแหงความปรารถนา (Will power) และพลงของแนวทาง (Way power)

หนาท 25

3) การมองโลกในแงด (Optimism) เปนการสรางความเชอความสำาเรจจะเกดขนในปจจบนและในอนาคต

4) ความยนหยนทางอารมณ (Resiliency) เปนความสามารถในการปรบตวและฟ นคนสสภาพเดมภายหลงจากการเผชญปญหาความยากลาบาก ความขดแยง ความลมเหลว

การวดตวแปรทนจตวทยาทางบวก ลธานส และคณะ (Luthand; et al. 2007) ไดสรางแบบวดขนมาจากแนวคดแตละองคประกอบทง 4 ตวแปร ไดแก ความหวง (Hope) ความยดหยน การมองโลกในแงด (Optimism) และความเชอมนในความสามารถตนเอง (Self- efficacy) และไดถกเรยกวา Psychological Capital Questionnaire หรอ PCQ ซงมอยดวยกนทงหมด 24 ขอคาถาม โดยมการใหคะแนนประมาณคา 6 ระดบ มการสรางคาถามทมงเนนไปทชวงระยะเวลานนๆ และทำาการพฒนาคำาถามใหเขากบบรบทของงานททำา ซงลกษณะของคาถามเปนการประเมนทเรยกวา การปรบตวของการรคด ซงเปนกระบวนการทชวยใหบคคลเปลยนกรอบความคดจากสงทไมพงประสงคไปสวถทางบวก และยอมรบกบเหตการณทางลบทเกดขน (Manne. 2003: 52) จากการทดสอบคาความเชอมนทงฉบบอยในระดบสง คอ (α = 0.88–0.89) ในการวจยน ผวจยจะเลอกใชมาตรวดทนจตวทยาเชงบวกตามแนวคดของลธานส และคณะ (Luthand; et al. 2007) ฉบบเตมจานวน 24 ขอคำาถาม (PCQ-24) เนองจากเปนแบบวดทมมาตรฐานและใหอางองในงานวจยหลายเรอง โดยคาดวาเปนแบบวดทนจตวทยาในงานวจยนม 2 องคประกอบ คอ การปรบตวและการยอมรบเหตการณดานลบ โดยจะปรบใชแบบวดขององศนนท อนทรกำาแหง และฉตรชย เอกปญญาตระกล (2560) เปนมาตรวด 6 ระดบ คอ จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง และไมจรงเลย

หนาท 26

งานวจยทเกยวของทนจตวทยาทางบวกกบความสขในการทำางานของผสงอาย สรพร วงษโทน (2554) ทำาการวจยเรอง ความสมพนธระหวางทนทางจตวทยาดานบวก ความผกพนตอองคการ และผลการปฏบตงาน : กรณศกษาธนาคารพาณชยแหงหนง มวตถประสงคการวจยเพอ ศกษาความสมพนธ ระหวางทนทางจตวทยาดานบวก ความผกพนตอองคการและผลการปฏบตงาน : กรณศกษาธนาคารพาณชยแหงหนง รวมทงศกษาสมการพยากรณความผกพนตอองคการจากทนทางจตวทยาดานบวกและศกษาสมการพยากรณผลการปฏบตงานจากทนทางจตวทยาดานบวกและความผกพนตอองคการ ผลการศกษา ทนทางจตวทยาดานบวกมความสมพนธทางบวกกบผลการปฏบตงานอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .01 (r = .529) สวนวรญญา แดงสนท (2014) ทำาการวจยเรอง ความสมพนธเชงสาเหตระหวางทนทางจตวทยาเชงบวกและความพงพอใจในการปฏบตงานของคร โดยมความยดมนผกพนในงานเปนตวแปรสงผาน มวตถประสงคการวจยเพอ 1) วเคราะหระดบทนทางจตวทยาเชงบวก ความยดมนผกพนในงานและความ พงพอใจในการปฏบตงานของคร 2) พฒนาและตรวจสอบความสอดคลองของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตระหวางทนทาง จตวทยาเชงบวกและความพงพอใจในการปฏบตงานของครโดยมความยดมนผกพนในงานเปนตวแปรสงผานกบขอมล เชงประจกษ 3) วเคราะหลกษณะการสงผานของตวแปรความยดมนผกพนในการทำางาน ผลการศกษา 1) ครมระดบทนทางจตวทยาเชงบวกและความพงพอใจในการ ปฏบตงานอยในระดบมาก 2) โมเดลความสมพนธเชงสาเหตระหวางทนทางจตวทยาเชงบวกและความพงพอใจในการปฏบตงานของคร มความสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ 3) โมเดลความสมพนธเชงสาเหตระหวางทนทางจตวทยาเชงบวกและความพงพอใจในการปฏบตงานของครโดยมความยดมนผกพนในงานเปนตวแปรสง

หนาท 27

ผาน ประกอบดวย ความพงพอใจในการปฏบตงานไดรบอทธพลทางตรงจากทนทางจตวทยาเชงบวกและความยดมนผกพนในงาน สวนความยดมนผกพนในงานไดรบอทธพลทางตรงจากทนทางจตวทยาเชงบวก และความยดมนผกพนในงานเปนตวแปรสงผานทมอทธพลตอความพงพอใจในการปฏบตงาน อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .01 นอกจากนนองศนนท อนทรกำาแหง และฉตรชย เอกปญญาสกล (2560) ทำาการวจยเรอง อทธพลของจตวทยาเชงบวก และบรรทดฐานทางสงคมวฒนธรรม ทมตอพฤตกรรมสขภาพทดและสขภาวะครอบครวโดยสงผาน ความรอบรดานสขภาพของครอบครวในชมชนกงเมอง : การวจยผสานวธ มวตถประสงคการวจยเพอ 1) ทำาความเขาใจบรบททางจตวทยาสขภาพครอบครว และชมชนทเปนสาเหตเงอนไขของพฤตกรรมสขภาพของครอบครว 2) คนหาขนาดและทศทางอทธพลของปจจยทมตอสขภาวะครอบครวทดโดยสงผานความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพของคสมรสในชมชนกงเมอง และ 3) เปรยบเทยบรปแบบความสมพนธเชงสาเหตระหวางคสมรสเพศหญงกบเพศชาย ผลการศกษาเชงปรมาณ พบวา ความสมพนธเชงสาเหตดานจตวทยาเชงบวกและบรรทดฐานทางสงคม วฒนธรรมทมตอสขภาวะครอบครว โดยผานความรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพของคสมรส มความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยปจจยทงหมดสามารถรวมกนทำานายพฤตกรรมสขภาพไดรอยละ 72 ทำานายสขภาวะครอบครวไดรอยละ 51 ดงนนจากเอกสารและงานวจยทเกยวของสามารถสรปไดวา ทนจตวทยาทางบวกมอทธพลตอการทำางานอยางมความสขของผสงอาย

หนาท 28

ทนจตวทยาทางบวก

ความสขการรวม

กลมอาชพการรบรความ

สามารถของตนเองในการ

ทำางาน

9.4.2 การรบรความสามารถของตนในการทำางาน: มลเหตการเลอกตวแปร

แนวคด ความหมาย องคประกอบ การวดตวแปร และงานวจยทเกยวของ

มลเหตของการเลอกตวแปรการรบรความสามารถในการทำางานของผสงอาย งานวจยของนวลฉว ประเสรฐสข (2559) ทำาการวจยเรอง การศกษาแนวทางสงเสรมการสรางความสขผสงอายในอาเซยน มวตถประสงคการวจยเพอ 1) เพอศกษาสภาพความสขและวธการสรางความสขของผสงอายในอาเซยน และ 2) เพอเสนอแนวทางสงเสรมการสรางความสขของผสงอายในอาเซยน ผลการศกษาสวนหนงพบวาการมงานทำาและการรบรวาตนเองเปนคนมคณคา มประโยชน เปนทรจก การพงพาตนเองได ทำาใหคนเองมความสขและคณภาพชวตทดขน และงานวจยของจตตรา มาคะผล (2559) ทำาการวจยเรอง การศกษาแนวทางสงเสรมการทำางานเพอสรางความสขของผสงอายในอาเซยน โดยมวตถประสงคการวจยเพอ 1) ศกษาสภาพการทำางานของผสงอายในอาเซยน 2) เสนอแนวทางสงเสรมการทำางานเพอสรางความสขของผสงอายในอาเซยน ผลการศกษาพบวา แนวทางสงเสรมการทำางานผสงอายควรกจกรรมททำาทงทเปนรายได กจกรรมอาสาสมครหรอกจกรรมเพอความเพลดเพลน เพอใหตนเองรสกมคณคาและเปนทยอมรบของชมชนและสงคมวาตนเองมความสามารถในการทำางานเพอประโยชนตอสงคมได ดงนนจากการศกษางานวจยทเกยวของ ผวจยจงคาดวาการรบรความสามารถของตนในการทำางานนาจะมอทธพลตอพฤตกรรมการทำางานอยางมความสข จงคดเลอกเปนตวแปรปจจยเชงสาเหตของการวจยครงน

หนาท 29

แนวคดการรบรความสามารถของตนในการทำางาน แนวคดการรบรความสามารถของตนเปนแนวคดของแบนดรา (Bandura. 1977) โดยในระยะแรกแบนดราไดเสนอแนวคดเกยวกบความคาดหวงความสามารถของตนเอง (Efficacy Expectation) และความคาดหวงนเปนตวกำาหนดการแสดงออกของพฤตกรรม ตอมาภายหลงแบนดราไดมการขยายทฤษฎและมการเปลยนแปลงใชคำาวา การรบร“ ความสามารถในตนเอง (Perceived self-efficacy)” ซงแบนดราเชอวาบคคลสองคนอาจมความสามารถไมแตกตางกน แตจะแสดงออกมาในคณภาพทแตกตางกนไดถาคนสองคนมการรบร ความสามารถในตนเองและสภาพการณทแตกตางกน ซงความคาดหวงในผลการกระทำายงมความสมพนธกบการรบร ความสามารถตนเอง กลาวคอ บคคลทตดสนวาจะกระทำาพฤตกรรมอยางใดหรอไมนนขนอยกบการรบร ความสามารถตนเอง วาจะกระทำาไดหรอไม และความคาดหวงในผลทจะเกดการกระทำาพฤตกรรม เนองจากมนษย เรยนรวาการกระทำาใดนำาไปสผลลพธใด การทบคคลจะตดสนใจวาจะกระทำาพฤตกรรมหรอไมนน สวนหนงจงขนอย กบการรบรความสามารถตนเองและอกสวนหนงขนอยกบความคาดหวงในผลของการกระทำา สามารถแสดงความสมพนธเปนตารางดงน

ตารางท 1 แสดงความสมพนธระหวางการรบรความสามารถของตนเองและความคาดหวงในผลของการกระทำา (Bandura, 1977: 330-332)

ความคาดหวงในผลการกระทำาสง ตำา

การรบรความสามารถ

ตนเอง

สง มแนวโนมทจะทำาแนนอน

มแนวโนมทจะไมทำา

ตำา มแนวโนมทจะไมทำา

มแนวโนมทจะไมทำาแนนอน

หนาท 30

มาดดซ (Maddux. 2002) ไดกลาวสรปเกยวกบนยามของ การรบรความสามารถตนเองเพอใชในการวด ทางการวจย โดยแยกแยะใหเหนความตางระหวางแนวคดทใกลเคยงกน ดงน

1) การรบรความสามารถของตน ไมใชการรบร ทกษะ แตเปนเรองของความเชอในวาตนเองวาสามารถ ทำาไดจากทกษะภายใตเงอนไขทแนนอน ไมใชเชอเกยวกบความสามารถในการกระทำาทเปนธรรมดา แตเชอในความสามารถทจะใชทกษะการประสานและดำาเนนเพอใหเกดการเปลยนแปลงในสถานการณททาทายได

2) ความเชอในการรบรความสามารถตนเอง ไมใชการคาดการณพฤตกรรมไดอยางงาย การรบร ความสามารถตนเองไมเกยวของกบ ความเชอวาตนเองจะท“ ำา แต”เปน ความเชอวาสามารถท“ ำาได และการรบรความสามารถ”ตนเองไมใชการระบถงสาเหตพฤตกรรม เพราะการระบสาเหตพฤตกรรมเปนการอธบายจาก เหตการณพฤตกรรมตนเองและผลทจะเกด แตความเชอการรบรความสามารถของตนเปนความเชอทเกยวกบ ความสามารถในการกระทำา

3) การรบรความสามารถของตนไมใชความตงใจการทำาพฤตกรรม หรอความตงใจเพอบรรลเปาหมายทเจาะจง ความตงใจเปนเรองทบคคลอาจจะทำาและจากการวจยยงแสดงใหเหนวาความตงใจไดรบอทธพลมาจากปจจยหลากอยาง โดยไมจำากดเพยงความเชอในเรองการรบรความสามารถของตน

4) การรบรความสามารถตนเองไมใชความภาคภมใจในตน ซงเปนความเชอเกยวกบตนเองและรสกถงความเชอเกยวกบตนเอง

5) การรบรความสามารถของตนเองไมใชแรงจงใจ แรงขบหรอความจำาเปนทตองการการควบคม บคคล

หนาท 31

สามารถมความจำาเปนทตองการการควบคมในขอบเขตเฉพาะเจาะจง และยงคงเชอเกยวกบการรบร ความสามารถในระดบทตำาในขอบเขตนน ความเชอการรบรความสามารถของตนไมใชการคาดการณถงผลลพธ หรอการคาดการณถงผลแหลงพฤตกรรม เพราะการคาดการณลกษณะนเปนการคาดการณทเจาะจง พฤตกรรมหนงจะสงผลตอผลลพธอยางหนงในสถานการณทเฉพาะอยางหนง แตการรบรความสามารถของตนเองเปนความเชออยางงายวาตนมความสามารถทำาพฤตกรรมทนำาไปสผลลพธ

6) การรบรความสามารถของตนไมใชลกษณะทางบคลกภาพ เหมอนเชน ความภาคภมใจ การมอง โลกในแงบวก ความหวง ซงเปนลกษณะทางบคลกภาพ การรบรความสามารถของตนเปนความเชอเกยวกบ ความสามารถในการประสานทกษะ และความสามารถในการบรรลเปาหมายทปรารถนาในขอบเขตและ สถานการณเฉพาะในการวจยจงควรวดการรบรความสามารถของตนเฉพาะเจาะจงไปเรองทสนใจ ไมใชเปนเรองทวไป

ความหมายการรบรความสามารถของตนในการทำางาน การรบรความสามารถของตนเอง (Perceived self-efficacy) หมายถง การทบคคลตดสนใจเกยวกบความสามารถตนเองวาสามารถทำาพฤตกรรมบางอยางในสถานการณทเจาะจงไดหรอไม ซงสถานการณนนบางครงอาจคลมเครอไมชดเจน หรอมความแปลกใหม ไมสามารถทจะทำานายสงทจะเกดขนได และสภาพการณเหลานนยอมทำาใหบคคลเกดความเครยด (Bandura.1986:391) สวนราชบณฑตยสถาน (2550: 359) นยามวา การรบรความสามารถของตนเองเปนการตดสนใจความสามารถของตนเองในการกระทำาเรองใดเรองหนง และสงผลตอความคด ความรสก แรงจงใจ และความสามารถทจะประสบความสำาเรจของบคคล และวทยากร เชยงกล (2552:212) กลาววา การรบรความสามารถของตน เปน

หนาท 32

ความเชอและมนใจในพลงของตนเอง และความมนใจดงกลาวจะสงผลตอความคด ความรสกและแรงจงใจ และความสามารถทจะประสบความสำาเรจของบคคล ดงนนสามารถกลาวโดยสรปไดวา การรบรความสามารถของตน หมายถง ความเชอหรอความมนใจของบคคลวาตนเองมความสามารถทจะแสดงพฤตกรรมทตองการนนจนประสบผลสำาเรจได ผลลพธทตองการ

องคประกอบและการวดตวแปรการรบรความสามารถของตนในการทำางานการรบรความสามารถของตน ยงมอทธพลตอพฤตกรรมของบคคลในการใช วธการกระทำา ความพยายาม การอดทนตออปสรรคและความลมเหลว แบบแผนการคดทจะขดขวางหรอใหกำาลงใจตนเอง และความเครยดในการจดการกบเหตการณทยากลำาบาก (วลาสลกษณ ชววลล. 2542)

งานวจยทเกยวของการรบรความสามารถของตนในการทำางานกบการทำางานอยางมความสข การรบรความสามารถของตนจงเปนตวกำาหนดตวหนงทจะกอใหเกดพฤตกรรมของมนษยโดยผานการทำางานรวมกนของกระบวนการทงสดานไดแก 1) กระบวนการรคด โดยการรบร ความสามารถของตนสงผลตอแบบแผนการคด บคคลทรบร ความสามารถของตนเองสงจะมองสถานการณทเขาประสบอยวาเปนโอกาส ซงจะสงเสรมหรอบนทอนผลการปฏบตงานได 2) กระบวนการจงใจ มพนฐานมาจากกระบวนการคดโดยบคคลทรบรความสามารถของตนเองสง จะตงเปาหมายไวสง มแรงจงใจในการกระทำาและปฏบตงานไดด 3) กระบวนการดานความรสก การรบรความสามารถของตนจะสงผลตอประสบการณทางอารมณโดยผานการควบคมตนเองสามดาน ไดแก ดานการคดการตความเหตการณในชวตทอาจใหความรสกทางบวกหรอทางลบ และรบรวาตนเองสามารถควบคมความคดทางลบท เกดขนไดหรอไมดวย 4) กระบวนการเลอกโดย บคคลมแนว

หนาท 33

โนมทจะเลอกกระทำากจกรรมทแนใจวาตนเองสามารถจดการไดผทมการรบร ความสามารถของตนสงจะเลอกกจกรรมททาทายความสามารถ (วลาสลกษณ ชววลล. 2542: 31- 32; อางองจาก Bandura. 1997: 3) โดยมงานวจยสนบสนนดงน

กญญาภทร แจมแจง (2558) ทำาการวจยเรอง การรบรความสามารถของตนเอง การใฝรใฝด และพฤตกรรมจรยธรรมในการทำางานของพนกงานบรษทเอกชน มวตถประสงคการวจยเพอศกษาความสมพนธระหวางการรบร ความสามารถของตนเอง การใฝรใฝด และพฤตกรรมจรยธรรมในการทำางาน ของพนกงานบรษทเอกชนแหงหนง ผลการวจยพบวา การรบรความสามารถของตนเองการใฝรใฝดและพฤตกรรมจรยธรรมในการทำางานมความสมพนธกนเชงบวกอยางมนยสำาคญทางสถต นอกจากนยงพบผลเดนชดวาการรบรความสามารถของตนเองและการใฝรใฝดสามารถรวมกนทำานายพฤตกรรมจรยธรรมในการทำางานไดรอยละ 50 สวนปรชา รตนบร (2556) ทำาการวจยเรอง ความสมพนธระหวางทศนคตในการทำางานและความรสกการเหนคณคาในตนเองกบผลการปฏบตงานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมวสดกอสราง มวตถประสงคการวจยเพอ 1) ศกษาระดบทศนคตในการทำางาน ระดบความรสกการเหนคณคาในตนเอง และผลการปฏบตงานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมวสดกอสราง และ 2) ศกษาความสมพนธระหวางทศนคตในการทำางาน ความรสกเหนคณคาในตนเองกบผลการปฏบตงานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมวสดกอสราง ผลการวจยพบวา ความสมพนธระหวางทศนคตในการทำางานกบผลของการปฏบตงานของพนกงานบรษท อตสาหกรรมวสดกอสรางมความสมพนธเชงบวกและความรสกเหนคณคาในตนเองกบผลการปฏบตงานมความสมพนธเชงบวก นอกจากนนฉนทวรรณ เองฉวน (2560) ทำาการวจยเรอง อทธพลของความมอสระในการทำางานกบบคลกภาพดานเปดรบประสบการณและบคลกภาพ

หนาท 34

ดานสำานกในหนาทและการรบรความสามารถของตนเองทมตอประสทธผลการทำางานของอาจารยมหาวทยาลยในจงหวดชมพร มวตถประสงคการวจยเพอ 1) ศกษาอทธพลของความมอสระในการทำางานตอประสทธผลการทำางานของอาจารยมหาวทยาลยในจงหวดชมพร 2) เพอศกษาอทธพลของการรบร ความสามารถของตนเองกบประสทธผลการทำางานของอาจารยมหาวทยาลยในจงหวดชมพร และ 3) เพอศกษาอทธพลของบคลกภาพดานเปดรบประสบการณและบคลกภาพดานสำานกในหนาทตออทธพลของความมอสระในการทำางานตอการรบร ความสามารถของตนเอง ผลการวจยพบวา การรบรความสามารถของตนเองมอทธพลเชงบวกกบประสทธผลการทำางานอยางมนยสำาคญ ดงนนจากเอกสารและงานวจยทเกยวของสามารถสรปไดวา การรบรความสามารถของตนในการทำางานมอทธพลตอการทำางานอยางมความสขของผสงอาย

9.3.3 การบรการเกอกลทางสงคมแกผสงอาย : มลเหตการเลอกตวแปร แนวคด ความหมาย องคประกอบ การวดตวแปร และงานวจยทเกยวของ

มลเหตของการเลอกตวแปรการรบรการเกอกลทางสงคมแกผสงอาย นวลฉว ประเสรฐสข (2559) ทำาการ

หนาท 35

ความสขการรวม

กลมอาชพ

การรบรความสามารถของตนเองในการ

ทำางาน เจตคตตอการทำางาน

อยางมความสข

วจยเรอง การศกษาแนวทางสงเสรมการสรางความสขผสงอายในอาเซยน มวตถประสงคการวจยเพอ 1) เพอศกษาสภาพความสขและวธการสรางความสขของผสงอายในอาเซยน และ 2) เพอเสนอแนวทางสงเสรมการสรางความสขของผสงอายในอาเซยน ผลการศกษาพบวาคณภาพชวตเกดจากความสขทเกดจากครอบครว ไดแก การไดรบการดแลจากครอบครว การไดอยรวมกนหรอการทำากจกรรมรวมกนกบครอบครว การมลกหลานทดและการเปนทพงของครอบครว และความสขทเกดจากสงคม ไดแก การมปฏสมพนธกบผอน การมสวนรวมจากสงคม การไดรบการยอมรบจากสงคม และการไดรบการดแลจากสงคม นอกจากนนยงมงานวจยของ กตตกา ธนะขวาง และคณะ (2555) ทำาการวจยเรอง เครอขายทางสงคม การเกอหนนทางสงคม และความผาสกของผสงอายวยปลาย ในเขตภาคเหนอประเทศไทย โดยมวตถประสงคการวจยเพอ 1) ศกษาวถการดำาเนนชวตของผสงอายวยปลายในเขตภาคเหนอ ประเทศไทย 2) เพอศกษาลกษณะเครอคายทางสงคมของผสงอายวนปลาบในเขตภาคเหนอ ในประเดนของ ขนาดของกลม ชนดของความสมพนธกบสมาชกในกลมสงคมระยะเวลาในการตดตอความถในการตดตอ และวธทใชวธในกาตดตอ 3) เพอศกษาการเกอหนนทางสงคมผสงอายวยปลายในเขตภาคเหนอ ผลการศกษาพบวา เครอขายทางสงคมผสงอายวยปลายภาคเหนอพบวา มระบบเครอขายสำาคญ 2 ระบบ คอ เครอขายครอบครวและเครอญาต และระบบเครอขายชมชน ดวยระบบเครอญาตถอเปนเครอขายทางสงคมทเดนมากในสงคมภาคเหนอโดยเฉพาะสงคมชนบทและเปนเครอขายหลกในการดแลคณดแลเกอหนนทางสงคมแกผสงอายวยปลาย โดยมเครอขายชมชนเปนเครอขายเสรมสมพนธเชอมโยงรอยรดกนดวยกลไกทางวฒนธรรม จารต ประเพณและทนทางสงคมทมอยในชมชนนน ๆ การเกอหนนทางสงคม ผสงอายในวยปลาย ไดรบการเกอหนนทางสงคมทงจากเครอขายครอบครวและเครอ

หนาท 36

ญาต และเครอขายชมชน โดยรปแบบการเกอหนนจากครอบครว ไดแก การชวยเหลอดแลความเปนอยการดำารงชวตประจำาวน การเกอหนนดานการดำาเนนการทางดานสงของเครองใชในชวตประจำาวน การใหความรก ความหวงใย และการดแลสขภาพ ผสงอายสวนใหญจะพงพอใจกบการไดรบการเกอหนนดแลจากครอบครวและยอมรบในปรมาณการเกอหนนทไดรบ โดยไมเรยกรองหรอขอรองอะไร การเกอหนนทางสงคมทไดรบจากเพอนหรอเพอนบานพบวาสวนใหญจะเปนการใหคำาแนะนำาในกลมทอยบานใกลเรอนเคยงมการชวยเหลอไหววานกน ไดแบงปนอาหารชวยเหลอเวลามงานบญแวะมาเยยมเยอนเมอยามเจบปวย สวนการเกอหนนโดยหนวยงานรฐ พบวา สวนใหญมาตามนโยบายของรฐหรอของทองถนมงเนนการดแลดานสวสดการสงคม เชน เบยยงชพ และสงคมสงเคราะห และดานสขภาพเปนหลก อกทงงานวจยของจตตรา มาคะผล (2559) ทำาการวจยเรอง การศกษาแนวทางสงเสรมการทำางานเพอสรางความสขของผสงอายในอาเซยน โดยมวตถประสงคการวจยเพอ 1) ศกษาสภาพการทำางานของผสงอายในอาเซยน 2) เสนอแนวทางสงเสรมการทำางานเพอสรางความสขของผสงอายในอาเซยน ผลการศกษาพบวา แนวทางสงเสรมการทำางานดานการสนบสนนของสงคมและชมชน ชมชนควรตระหนกถงคณคาและภมปญญาของผสงอาย ตระหนกถงการเปลยนแปลงสสงคมสงอายและการพฒนาผสงอายใหมความสามารถและใชภมมปญญาในการทำางานเพอสรางความสข และควรมการทบทวนความรเกยวกบการทำางานของผสงอาย ทบทวนสถานภาพของการทำางานนนยงคงมอยหรอใกลสญหายไปจากชมชนหรอไม โดยสงเสรมใหผสงอายมสวนเกยวของกบการจดการสถานการณดงกลาว ตามประสบการณและความสามารถทมอยเดมของผสงอาย นอกจากนนชมชนควรมการจดประชมรวมกนระหวางผสงอาย ผนำา และสมาชกในชมชนทสนใจรวมทงกลม ดงนนจากการศกษางานวจยทเกยวของ ผวจยจง

หนาท 37

คาดวาการเกอกลทางสงคมแกผสงอาย นาจะมอทธพลตอพฤตกรรมการทำางานอยางมความสข จงคดเลอกเปนตวแปรปจจยเชงสาเหตของการวจยครงน

แนวคดการเกอกลทางสงคม แนวคดการเกอกลทางสงคมทจะใชในการศกษาวจยครงนประยกตใชแนวคดการเกอกลทางสงคมของหวหนางานทมพฤตกรรมการทำางาน เมอเปรยบกบพฤตกรรมการทำางานของผสงอาย กลาวคอ การเกอกลทางสงคมของครอบครวและหนวยงานภาครฐและเอกชนทเขาเกยวของ โดยแนวคดการเกอกลทางสงคมเปนการศกษาพฤตกรรมการเกอกลทางสงคมจากผทมสวนเกยวของทมผลตอการทำางานของบคคลและกลม ซงสาราสนและคณะ (Sarason; Levine; & Basham1983 : 127) กลาววาการเกอกลทางสงคม เปนการไดรบความชวยเหลอ การยอมรบ การไววางใจ มองเหนคณคา มการยกยอง ชมเชย และการใหกำาลงใจ ซงถอเปนแรงเสรมในการปฏบตงานในองคการ ทงทางดานอารมณและจตใจ รวมทงไดรบความชวยเหลอในดานตางๆ ทำาใหบคลากรสามารถทนอยในสภาพงานทไมเปนไปตามทคาดหวงไวได นอกจากนน ดจเดอน พนธมนาวน (2550) ไดทำาการรวบรวมผลงานวจยทงในประเทศและตางประเทศ แสดงใหเหนวาผลดของการเกอกลทางสงคมตอพฤตกรรมการทำางาน ไดแก 1) พนกงานทไดรบการเกอกลทางสงคมจากหวหนางานจะเปนผทมทศนคตทดตอการทำางานมากกวา หรอ เปนผทมความพอใจในการทำางานมากกวาผทไดรบการเกอกลทางสงคมนอยจากหวหนางาน 2) การเกอกลทางสงคมมความสมพนธทางลบกบความเครยด และเปนตวทำานายทสำาคญอนดบแรกของความเครยด ดงนนการเกอกลทางสงคมของหวหนางานจงเปนการปองกนและแกไขปญหาความเครยดในการทำางาน 3) ผทไดรบการเกอกลทางสงคมจากหวหนางานมากจะเปนบคคลทนำาความรจากการฝกอบรมมาใชในการทำางาน รวมถงความสามารถในการประยกตใชความรในสถานการณ

หนาท 38

อนๆ ไดมากกวาผทไดรบการสนบสนนจากหวหนางานนอย 4) ผทไดรบการเกอกลทางสงคมจากหวหนางานมาก จะเปนผทมผลการปฏบตงานมากกวา หรอมพฤตกรรมการทำางานมากกวาผทไดรบการเกอกลทางสงคมนอยจากหวหนางาน และ 5) กลมงานทหวหนางานใหการเกอกลทางสงคมมากเปนกลมงานทมประสทธผลสงกวา และกลมงานหรอองคการสามารถลดคาใชจายไดมากกวากลมงานทหวหนางานใหการเกอกลทางสงคมนอย

เฮาส (House อางใน Babara A.Israel , 1985 : 66) ไดแบงประเภทของพฤตกรรมในการใหการเกอกลทางสงคม เปน 4 ประเภท คอ 1) การสนบสนนทางอารมณ (Emotional Support) เชน การใหความพอใจ การยอมรบนบถอ การแสดงถงความหวงใย 2) การสนบสนนดานการใหการประเมนผล (Appraisal  Support) เชน การใหขอมลปอนกลบ (Feed  Back) การเหนพองหรอใหรบรอง (Affirmation) ผลการปฏบตหรอการบอกใหทราบผลถงผลด ทผรบไดปฏบตพฤตกรรมนน 3) การใหการสนบสนนทางดานขอมลขาวสาร (Information Support) เชน การใหคำาแนะนำา การตกเตอน การใหคำาปรกษา และการใหขาวสารรปแบบตางๆ 4. การใหการสนบสนนทางดานเครองมอ (Instrumental Support) เชน แรงงาน เงน เวลาเปนตน เมอพจารณาระดบของแรงสนบสนนทางสงคมนกพฤตกรรมศาสตร แบงออกเปน 3 ระดบ (Gottlieb , 1985 : 5 - 12) คอ 1) ระดบกวาง (Macro level) เปนการพจารณาถงการเขารวม หรอการมสวนรวมในสงคม อาจวดไดจากความสมพนธกบสถาบนในสงคม การเขารวมกบกลมตางๆ ดวยความสมครใจและการดำาเนนวถชวตอยางไมเปนทางการในสงคม 2) ระดบกลมเครอขาย (Mezzo  level) เปนการมองทโครงสราง และหนาทของเครอขายสงคม ดวยการพจารณาจากกลมบคคลทมสมพนธภาพอยางสมำาเสมอ การสนบสนน

หนาท 39

ทางอารมณและการยกยอง 3) ระดบแคบหรอระดบลก (Micro  level)  เปนการพจารณาความสมพนธของบคคลทมความใกลชดสนทสนมกนมากทสด ทงนมความเชอกนวาคณภาพของความสมพนธมความสมพนธมากในเชงปรมาณและความถของความสมพนธหรอโครงสรางของเครอขาย 

ความหมายการเกอกลทางสงคมแกผสงอาย การเกอกลทางสงคมแกผสงอายหรอบางทอาจเรยกวา การสนบสนนทางสงคมแกผสงอาย ผวจยใหความหมายในบรบทของผสงอาย โดยอยบนพนฐานความหมายของ Caplan (1976 : 39 – 42), Pilisuk (1982 : 20) และ House. 1985) หมายถง สงทผสงอายไดรบการสนบสนนดานความชวยเหลอทางดานขอมล ขาวสาร วตถสงของ หรอการสนบสนนทางดานจตใจจากผใหการสนบสนน ซงอาจเปนครอบครวหรอหนวยงานภาครฐและ/หรอเอกชน เชน พอแม พนอง เพอนบาน ผนำาชมชน องคกรปกครองสวนทองถน เปนตน และการไดรบการสนบสนนนนสงผลใหผสงอายปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมไปในทางทผรบตองการ โดยสงทผสงอายไดรบนนอาจเปนทางขาวสาร เงน กำาลงงาน หรอทางอารมณ ซงอาจเปนแรงผลกดนใหผสงอายไปสเปาหมายทผให นอกจากนนการเกอกลทางสงคมไมเฉพาะแตความชวยเหลอทางดานวตถ ความมนคง ทางอารมณเทานน แตยงรวมไปถงการทผสงอายรสกวาตนเองไดรบการยอมรบเปนสวนหนงขอสงคมอกดวย

องคประกอบการเกอกลทางสงคมแกผสงอาย เมอพจารณาถงความหมายและแนวคดจากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ องคประกอบทนยามการเกอกลทางสงคมแกผสงอาย คอ แนวคดของดจเดอน พนธมนาวน (2550) ไดทำาการศกษาวจยเรองปจจยทางจตสงคมทเกยวกบพฤตกรรมการสนบสนนทางสงคมของหวหนางานสถานอนามย ไดกำาหนดนยามของพฤตกรรมการสนบสนนทางสงคมของหวหนางาน 3

หนาท 40

ดาน โดยผวจยจะจำาแนกองคประกอบดงกลาวมาใชกบพฤตกรรมการทำางานอยางมความสขของผสงอายในสงคมชนบท คอ 1) การสนบสนนทางดานอารมณ กลาวคอ การใหกำาลงใจในการทำางาน การยอมรบความคดเหนหรอการกระทำาของครอบครว หนวยงานรฐ และเอกชน เพอแสดงความเหนใจเมอผสงอายทำางานหนกหรอพบปญหาในการทำางาน 2) การสนบสนนดานขอมลขาวสาร กลาวคอ การใหขอมลทเปนประโยชนและเกยวของกบการทำางานแกผสงอาย ใหขอมลยอนกลบในการปรบปรงงานแกผสงอาย รวมถงการชแนะ การใหคำาปรกษาเมอพบปญหาในการทำางาน และ 3) การสนบสนนดานวสดอปกรณ รวมทงทรพยากร งบประมาณ และแรงงาน เชน จดหางบประมาณใหเพยงพอกบการทำางาน ชวยผสงอายในการทำางาน จดหาวสดอปกรณ ครภณฑ เครองมอ เครองใชทจำาเปนและเอออำานวยความสะดวกในการทำางาน

การวดตวแปรการเกอกลทางสงคมแกผสงอาย ศกดชย นรญทว (2532) ทำาการดดแปลงการสนบสนนทางสงคม จากแบบวด SQQ (Social Support Questionnaire) ของสาราชนและคนอนๆ ซงมจำานวน 2 องคประกอบ คอ 1) ระบบคคลทตวผตอบรบรวาสามารถพงพาไดในสถานการณตางๆ และ 2) ใหผตอบแสดงความพงพอใจหรอไมพอใจอยางไรตอการชวยเหลอ เพอนำามาใชวดกบครสงกดกรงเทพมหานครไดรบจากหวหนางาน เพอนรวมงาน เพอนทวไปและบคคลอนๆ จำานวน 28 ขอ และเปนมาตรวดประเมนรวมคา 6 ระดบ มคาความเชอมนเทากบ .87 นอกจากนรงทพย สมานรกษ (2536) ไดนำาแบบวดดงกลาวไปปรบใชกบการสนบสนนทางสงคมของครในจงหวดสรนทร มคาความเชอมนเทากบ .89 ตอมาณฐสดา สจนนทกล (2541) และอนศรา จรสศร (2541) ไดนำาแบบวดของศกดชย นรญทวมาปรบปรงและพฒนาออกเปน 3 ดาน คอ 1) ดานอารมณ 2) ดานวสด สงของ เงนทอง และ 3) ดานขาวสารและขอมลยอน

หนาท 41

กลบ มคาความเชอมนเทากบ .90 และ .83 ตามลำาดบ หลงจากนนนกวจยอนๆ อาทเชน อจฉราพร บญญพนช (2547) ดจเดอน พนธมนาวน และอมพร มาคะนอง (2547) ออมเดอน สดมณ (2549) และดจเดอน พนธมนาวน (2550) ยงคงมองคประกอบ 3 ดาน คอ 1) การสนบสนนดานอารมณ 2) การสนบสนนดานขอมลขาวสาร และ 3) การสนบสนนดานอปกรณ ดงนนในงานวจยนจะปรบใชแบบวดของดจเดอน พนธมนาวน (2550) โดยแบบวดการเกอกลทางสงคมแกผสงอาย 3 ดาน คอ การเกอกลดานอารมณ การเกอกลดานขอมลขาวสาร และการเกอกลดานอปกรณ ซงแบบวดเปนมาตราประมาณคา 6 ระดบ คอ จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง และไมจรงเลย

งานวจยทเกยวของการเกอกลทางสงคมแกผสงอายกบการทำางานอยางมความสข เสาวนจ นจอนนตชย และมาล สนตถรศกด (2553) ทำาการวจยเรอง การสนบสนนทางสงคมและสงแวดลอมทมผลตอการดแลตนเองของผสงอาย ในจงหวดสมทรปราการ มวตถประสงคการวจยเพอ ศกษาการดแลตนเองดานสขภาพของผสงอายในจงหวดสมทรปราการ และศกษาอทธพลของการสนบสนนจากครอบครว ชมชน สงคม และสงแวดลอมทมตอการดแลตนเองของผสงอาย ผลการศกษาพบวา การสนบสนนจากเพอนและเพอนบานยงมมากทำาใหการดแลตนเองของผสงอายดขนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 การสนบสนนทางสงคมจากชมชนและสงคมยงมมากทำาใหการดแลตนเองของผสงอายดขนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .001 สวนพนธตรา สงหเขยว (2558) ทำาการวจยเรอง พฤตกรรมสขภาพการสนบสนนทางสงคมและความตองการบรการดานสขภาพ ของผสงอายในอำาเภอเมอง จงหวดพษณโลก มวตถประสงคการวจยเพอศกษาขอมลพนฐานพฤตกรรมสขภาพ การสนบสนนทางสงคมจากครอบครว และความตองการบรการดานสขภาพของผสงอาย ผลการ

หนาท 42

ศกษาพบวา พฤตกรรมดานสขภาพ และการสนบสนนทางสงคมจากครอบครวในภาพรวมอยในระดบมากถงมากทสด สำาหรบการสนบสนนทางสงคมจากครอบครวในทกดาน ไดแก ดานอารมณ ดานการประเมน ดานขอมลขาวสาร และดานสงอำานวยความสะดวกมความสมพนธกบความตองการบรการดานสขภาพอยางมนยสำาคญทางสถต ทระดบ .05 นอกจากนนวลาวลย รตนา (2552) ทำาการวจยเรอง พฤตกรรมการดแลสขภาพและการสนบสนนทางสงคม กบคณภาพชวตผสงอายชมรมผสงอายโรงพยาบาลสราษฎรธาน มวตถประสงคการวจยเพอ 1) เปรยบเทยบคณภาพชวตของผสงอาย ตามตวแปรชวสงคม ไดแก เพศ ระดบการศกษา สถานภาพสมรส อาชพ และรายได 2) ศกษาความสมพนธระหวาง พฤตกรรมการดแลสขภาพ 4 ดาน ไดแก ดานโภชนาการ ดานการออกกำาลงกาย ดานการพกผอน และดานการปองกนอบตเหตกบการสนบสนนทางสงคม 4 ดาน ไดแก ดานสงอำานวยความสะดวก ดานขอมลขาวสาร ดานการประเมนพฤตกรรม ดานอารมณและสงคม และคณภาพชวต 3) ศกษาอำานาจการทำานายคณภาพชวตจากตวแปรพฤตกรรมการดแลสขภาพ 4)ศกษาอำานาจการทำานายคณภาพชวตจากตวแปรการสนบสนนทางสงคม และ 5) ศกษาอำานาจการทำานายคณภาพชวตจากตวแปรพฤตกรรมการดแลสขภาพและการสนบสนนทางสงคม ผลการศกษาพบวา การสนบสนบสนนทางสงคมทกดาน ยกเวนดานสงอำานวยความสะดวก มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการดแลสขภาพอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .01 นอกจากนยงพบวา พฤตกรรมการดแลสขภาพและการสนบสนนทางสงคมทกดานยกเวนดานการประเมนพฤตกรรม มความสมพนธกบคณภาพชวตอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .01 และพฤตกรรมการดแลสขภาพและการสนบสนนทางสงคมสามารถรวมกนทำานายคณภาพชวตของผสงอายไดรอยละ 30.3 อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .001 ดงนนจากเอกสารและงานวจยท

หนาท 43

เกยวของสามารถสรปไดวา การรบรการเกอกลทางสงคมมอทธพลตอการทำางานอยางมความสขของผสงอาย

9.3.4 ความศรทธาตอศาสนา : มลเหตของการเลอกตวแปร แนวคด

ความหมาย องคประกอบ การวดตวแปร และงานวจยทเกยวของ

มลเหตของการเลอกตวแปรความศรทธาตอศาสนา พรรณภทร ปลนศรเจรญสข (2559) ทำาการวจยเรอง การศกษาแนวทางสงเสรมวฒนธรรมเพอสรางความสขของผสงอายในอาเซยน มวตถประสงคการวจยเพอ 1) เพอศกษาวฒนธรรมและการถายทอดวฒนธรรมของผสงอายในอาเซยน และ 2) เพอเสนอแนวทางสงเสรมวฒนธรรมเพอสรางความสขของผสงอายในอาเซยน ผลการศกษาพบวา วฒนธรรมททำาใหผสงอายในอาเซยนมความสขมากทสด คอ การไดทำาตามความเชอและความศรทธา การทำากจกรรมทางศาสนา งานวจยไดเสนอแนวทางการสงเสรมวฒนธรรม เพอสรางความสขของผสงอายในอาเซยน ควรสงเสรมใหผสงอายไดทำาตามความเชอ ความศรทธาทงในระดบปจเจก ครอบครว และชมชน และกตตกา ธนะขวาง และคณะ (2555) ทำาการวจยเรอง เครอขายทางสงคม การเกอหนนทางสงคม และความผาสกของผสงอายวย

หนาท 44

ความสขการรวม

กลมอาชพ

การรบรความสามารถของตนเองในการ

ทำางาน เจตคตตอการทำางาน

อยางมความสข

การเกอกลทางสงคม

แกผสงอาย

ปลาย ในเขตภาคเหนอประเทศไทย โดยมวตถประสงคการวจยเพอ 1) ศกษาวถการดำาเนนชวตของผสงอายวยปลายในเขตภาคเหนอ ประเทศไทย 2) เพอศกษาลกษณะเครอคายทางสงคมของผสงอายวนปลาบในเขตภาคเหนอ ในประเดนของ ขนาดของกลม ชนดของความสมพนธกบสมาชกในกลมสงคมระยะเวลาในการตดตอความถในการตดตอ และวธทใชวธในการตดตอ 3) เพอศกษาการเกอหนนทางสงคมผสงอายวยปลายในเขตภาคเหนอ ผลการศกษาพบวา ปจจยดานศาสนา ไดแก การยดมนในหลกธรรมคำาสอนและการไดทำาบญทำาความดเปนเงอนไขทมอทธพลตอความผาสกของผสงอาย ดงนนจากการศกษางานวจยทเกยวของ ผวจยจงคาดวาความศรทธาตอศาสนา นาจะมอทธพลตอพฤตกรรมการทำางานอยางมความสข จงคดเลอกเปนตวแปรปจจยเชงสาเหตของการวจยครงน

แนวคดความศรทธาตอพทธศาสนา พระพทธศาสนาเขามามสวนใหเกดพฒนาการในบคคลตงแตวยเดก ผานกระบวนการ อบรมเลยงดและปฏสมพนธจากบคคลในครอบครวและชมชน พทธศาสนาจงมสวนเกยวของในชวต ประจำาวนทงทางตรงและทางออม(ออมเดอน สดมณ. 2536: 6) ซงความศรทธาเปนการลงความเหนการยอมรบทมตอสงหนงของบคคลในเรองนน ซงความศรทธานจงเปนจตลกษณะประเภทหนงของบคคล เพราะเปนการรบรและการยอมรบของบคคลทเกยวของกบพระพทธศาสนาอนประกอบดวยความเชอ ตามหลกพระพทธศาสนา ศรทธา หมายถง ความเชอและความเชอทประกอบดวยเหตผล โดยความศรทธาในทางพระพทธศาสนามสอยาง (ศรทธา 4) คอ 1) กมมสทธา เชอกรรม เชอกฎแหงกรรม เชอวากรรมมอยจรง คอ เชอวา เมอทำาอะไรโดยมเจตนา คอ จงใจทำาทงร ยอมเปนกรรม คอ เปนความชวความดมขนในตน เปนเหตปจจยกอใหเกดผลดผลรายสบเนองตอไป การกระทำาไมวางเปลา และเชอวาผลทตองการ จะสำาเรจไดดวยการกระทำา มใชดวยออนวอนหรอนอนคอยโชค

หนาท 45

เปนตน 2) วบากสทธา เชอวบาก เชอผลของกรรม เชอวาผลของกรรมมจรง คอ เชอวากรรมททำาแลวยอมมผล และผลตองมเหต ผลดเกดจากกรรมด ผลชวเกดจากกรรมชว 3) กมมสสกตาสทธา เชอความทสตวมกรรมเปนของตน เชอวาแตละคนเปนเจาของ จะตองรบผดชอบเสวยวบาก เปนไปตามกรรมของตน 4) ตถาคตโพธสทธา เชอความตรสรของพระพทธเจา มนใจในองคพระตถาคต วาเปนพระสมมาสมพทธะ ทรงพระคณทง 9 ประการ ตรสธรรม บญญตวนยไวดวยด ทรงเปนผนำาทางทแสดงใหเหนวามนษยคอเราทกคนน หากฝกตนดวยดกสามารถเขาถงภมธรรมสงสด บรสทธหลดพนได ดงทพระองคทรงบำาเพญไว

ความหมายความศรทธาตอศาสนา ความศรทธาตอศาสนา หมายถง ความเชอทมเหตผล มนใจในความจรง ความดในสงทปฏบต โดยความศรทธานนตองประกอบดวยเหตผล เปนความเชอทผานการกลนกรองแลวจากปญญา (พระมหาอเทน ปญญาปรทตต.2554) โดยศรทธาในกระบวนการพฒนาตามหลกพทธศาสนานน หมายถง ความเชอมน การซาบซง ความมนใจเหตเทาทตนสามารถพจารณาเหนได โดยมเหตผลวาจดหมายหรอเปาหมายทอยขางหนานนเปนไปไดจรง และมคณคาควรทจะไปใหถงศรทธาจงเปนบนไดขนแรกทจะนำาไปสปญญาหรอความร ซงตรงกนขามกบศรทธาทเปนแบบ มอบตว มอบความไววางใจใหกบสงใดสงหนง โดยไมคดหาเหตผล ศรทธาทถกตองเปนสอนำาไปสการพฒนาปญญา แบงออกเปน 3 ประการ 1) เชอมนในความดงามของมนษย หมายถง เชอวาความดงามนนมนษยสามารถสรางขนเองได ดวยความพากเพยร ไมใชจากสงศกดสทธ 2) เชอมนในกฎแหงการกระทำาและผลของการกระทำา หมายถง เชอมนวาไมมสงใดเกดขนลอยๆโดยไมมเหตปจจยใหเกด เมอมการกระทำาใดๆลงไปยอมมผลของการกระทำานนๆ 3) เชอมนวามนษยตองรบผดชอบตอการกระทำาและผลของการกระทำานน

หนาท 46

องคประกอบความศรทธาตอศาสนา ความศรทธาตอศาสนา 3 ประการทสำาคญ คอ พระรตนตรย กฎแหงกรรม นพพาน มรายละเอยดดงน

1) ความศรทธาพระรตนตรย ไดแก ความเชอในพระพทธเจา เปนการมนใจในฐานะททานเปนบคคลตนแบบซงยนยนถงความสามารถของมนษยวาเปนผมสตปญญาความสามารถทอาจฝกหรอพฒนาใหบรบรณได สามารถหยงรหลกธรรม บรรลความหลดพนการเปนอสระไรทกข ลอยเหนอโลกธรรมและมความดสงสดถงแมเทพเจาและพรหมกเคารพบชา ความเชอในพระธรรม เปนคำาสอนทถกตองตามหลกความจรง สอนทเหตและทผล เหตกคอการกระทำา ผลกคอความสขความเจรญหรอความทกขความเสอมเสย ลวนเกดขนจากการกระทำาของเราทงสน คอการกระทำาทางกาย ทางวาจาและทางใจ ถาทำาดผลกดคอความสขความเจรญกจะตามมา ถาทำาบาปทำากรรมทำาความชว ผลกชวกคอความทกขความเสอมเสยกจะตามมา ความเชอในพระสงฆ เปนผทไดปฏบตตามคำาสอนของพระพทธเจา คอกระทำาแตความด ละการกระทำาบาปทงปวง ชำาระจตใจใหสะอาดหมดจด บรสทธผดผอง จนไดบรรลธรรม เปนผสนกเลสเหมอนกบพระพทธเจา เปนผสบทอดพระธรรมคำาสอนของพระพทธเจาใหกบผอนตอไป

2) กฎแหงกรรม กฎแหงการกระทำาเปนกฎแหงเหตและผล เปนกฎของธรรมชาต โดยกฎแหงกรรมคอ กฎทแสดงใหเหนถงเหตและผลของการกระทำาใดๆ ของมนษย กลาวคอ ใครกระทำากรรมอนใดไว ดหรอชวกตาม บคคลผกระทำานนจกตองเปนผรบผลของกรรมนนๆ เสมอ มไดเกดจากการดลบนดาลจากอำานาจของพระเจาองคใดและไมมใครมารบผลของกรรมแทนบคคลอนได โดยพระพทธองคทรงตรสไวในพระสตรหนงวา

หนาท 47

“ดกอน ภกษทงหลาย กอนทดวงอาทตยจะสองสวางเหนอโลกหลา ยอมมแสงเงนแสงทองจบขนทขอบฟาเปนนมตเบองตนใหเหนกอน ฉนใดกอนทกศลธรรมทงหลายจะบงเกดขน ยอมมสมมาทฐเปนนมตเบองตนใหเหนกอน ฉนนน"

3) นพพาน คอ ภาวะของจตทดบกเลสไดหมดสน หลดจากอำานาจกรรม และไมตองวนเวยนอยในสงสารวฏอก ซงกคอพนจากทกขนนเอง นพพานมอย 2 ระดบ คอ 1) การดบกเลสขณะทยงมเบญจขนธเหลออย หรอการเขาถงนพพานขณะทยงมชวตอย และ 2) การดบกเลสทไมมเบญจขนธเหลออยเลย คอการทรางกายเราแตกดบแลว ไปเสวยสขอนเปนอมตะในพระนพพาน ซงนพพานทนาจะสามารถปฏบตไดจรงสำาหรบผสงอาย คอ การดบกเลสขณะทยงมชวตอย ซงมความชดเจนมากทสด

การวดตวแปรความศรทธาตอศาสนา แบบวดตวแปรทางดานศาสนามหลากหมาย แตความหลากหลายยงคงตงอยบนฐานคดความศรทธาทมตอพทธศาสนา อาทเชน แบบวดความเชอทางพทธศาสนา ของงามตา ทวานนท (2536) จากงานวจยเรอง ลกษณะทางพทธศาสนากบพฤตกรรมศาสตรของบดามารดาทเกยวของกบการเลยงดบตร ของออมเดอน สดมณ (2538) จากงานวจยเรอง ลกษณะทางพทธศาสนาและจตสงคมของครมธยมศกษาทเกยวของกบการถายทอดทางศาสนา หลงจากนนมการพฒนาแบบวดอยางแพรหลาย แตแบบวดทมการนำามาใชกนมาก เปนแบบวดการปฏบตทางพทธศาสนาและวถชวตแบบพทธทสรางขนโดย ดวงเดอน พนธมนาวน และคณะ (2540) ในงานวจยเรอง ความเชอและการ“ปฏบตทางพทธศาสนาของคนไทย : การปลกฝงอบรมและ คณภาพชวต โดยแบบวดวถแบบพทธ มเนอหาเกยวกบปร”มาณความเปนไปไดทบคคลจะเลอกประพฤตปฏบตในการดำาเนนชวตประจำาวนอยางสอดคลองตามหลกคำาสอนและหลก

หนาท 48

ธรรมในพทธศาสนา ในเรองการเลอกอาชพ การคบเพอน การใชเวลาวาง และวธการพกผอนหยอนใจของบคคล มจำานวนขอคำาถาม 10 ประโยค แตละขอมมาตรประเมน 6 ระดบ จาก จรงทสด ถง ไมจรงทสด พสยของคะแนนอ“ ” “ ”ยระหวาง 10 ถง 60 คะแนน มคาความเชอมนแบบสมประสทธแอลฟา เทากบ .85 ดงนนงานวจยนผวจยจะปรบใชแบบวดของ งามตา ทวานนท (2536) ออมเดอน สดมณ (2538) และดวงเดอน พนธมนาวน และคณะ (2540) เพอใหครอบคลมองคประกอบ 3 ดาน ไดแก ความเชอพระรตนตรย ความเชอกฎแหงกรรม และความเชอนพพาน ซงแบบวดเปนมาตราประมาณคา 6 ระดบ คอ จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง และไมจรงเลย

งานวจยทเกยวของความศรทธาตอพทธศาสนาและการทำางานอยางมความสข ภทรา ศรมานนท (2551) ทำาการวจยเรอง การศกษาความศรทธาในพทธศาสนาและสมพนธภาพกบผรวมวยของผสงอาย มวตถประสงคการวจยเพอ 1) ศกษาระดบความศรทธาในพทธศาสนา และสมพนธภาพกบผรวมวยของผสงอาย 2) เปรยบเทยบความศรทธาในพทธศาสนาของผสงอาย ตามตวแปร เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษาและฐานะทางเศรษฐกจ 3) เพอเปรยบเทยบสมพนธภาพกบผรวมวยของผสงอายตามตวแปร เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษาและฐานะทางเศรษฐกจ 4) ศกษาความสมพนธระหวางความศรทธาในพทธศาสนาและสมพนธภาพกบผรวมวยของผสงอาย ผลการศกษาพบวาในสวนของ) ศกษาความสมพนธระหวางความศรทธาในพทธศาสนาและสมพนธภาพกบผรวมวยของผสงอาย พบวาความศรทธาในพทธศาสนามความสมพนธทางบวกกบสมพนธภาพกบผรวมวยของผสงอายอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .01 (r = .425) ดงนนจากเอกสารและงานวจยท

หนาท 49

เกยวของสามารถสรปไดวา ความศรทธาตอพทธศาสนามอทธพลตอการทำางานอยางมความสขของผสงอาย

9.3.5 เจตคตตอการทำางานอยางมความสข : มลเหตของการเลอกตวแปร

แนวคดความหมาย องคประกอบ การวดตวแปร และงานวจยทเกยวของ

มลเหตของการเลอกตวแปรเจตคตตอการทำางานอยางมความสข การศกษาทางดานพฤตกรรมศาสตร จตลกษณะ โดยเฉพาะอยางยงตวแปรเจตคตมความสำาคญยงตอพฤตกรรมของมนษย เพราะเจตคตมทศทางความสมพนธทางเดยวกนกบพฤตกรรม กลาวคอ เมอบคคลมความเชอและศรทธาตอเรองอะไรกตามกมกจะแสดงพฤตกรรมตามความเชอและศรทธานนๆ ทงนเพราะเจตคตสามารถทำานายแนวโนมพฤตกรรมทจะกระทำา (Action Tendency Component) เปนความพรอมทจะตอบสนองตอสงนน ๆ ในทางใดทางหนง คอพรอมทจะสนบสนนสงเสรม ชวยเหลอ หรอในทางทำาลายลาง ขดขน ตอส เปนตน หากบคคลมเจตคตทดกจะสนบสนนในเชงบวก แตถามเจตคตไมดกจะแสดงออกมาในรปของการทำาลาย ขดขน ตอตาน

แนวคดเจตคตตอการทำางานอยางมความสข บรฟ (Brief. 1998) กลาววา เจตคตมทศทาง 2 ประการ และประกอบดวย 3 องคประกอบทสำาคญ โดยทศทางของเจตคต 3

หนาท 50

ความสขการรวม

กลมอาชพ

ความศรทธา

ตอศาสนา

เจตคตตอการทำางาน

อยางมความสข

ประการไดแก เจตคตทางบวก (Positive Attitude) หมายถง การทบคคลมความรสกชอบพอตอสงใดสงหนง และเจตคตทางลบ (Negative Attitude) มความหมายตรงกนขามกบทางบวก หากบคคลมเจตคตทแตกตางกนทง 2 ประการยอมจะมพฤตกรรมและการกระทำาทแตกตางกนไป

เจตคตมลกษณะทสำาคญ 11 ประการ (ดวงเดอน พนธมนาวน. 2529: 20) ไดแก 1.) เจตคตเกดจากการเรยนรและผลทไดรบจากประสบการณทแตกตางกน 2.) เจตคตเปนความพรอมการกระทำา ทจะเกดพฤตกรรมจรง เพอใหเกดพฤตกรรมการโตตอบตอเหตการณทเกดขน 3.) เจตคตเปนสภาวะทางจตใจซงมคณสมบตเปนแรงจงใจ ซงมผลตอการแสดงพฤตกรรม 4.) เจตคตเปนตวแปรแฝงนำาไปสความสอดคลองกนระหวางพฤตกรรมกบความรสกนกคด 5.) เจตคตมกลมอางองทางสงคมหรอกลมอางองทเฉพาะเจาะจง 6.) เจตคตสามารถถายทอดจากบคคลสบคคล 7.) เจตคตจะมความคงทนและมความคงตวอยในชวงระยะเวลา (Persistent Overtime) และมการเปลยนแปลงอยางชาๆ 8.) เจตคตสามารถเปลยนแปลงไดเนองจากการจงใจทางอารมณและจตใจของบคคล 9.) เจตคตมคาประเมนของความคดรวบยอด 10.) บคคลสามารถเกดเจตคตไดกบทกสง และสดทาย 11.) เจตคตเปนพนฐานทเปนแรงผลกกอใหเกดนสย นอกจากนนเจตคตของบคคลสามารถเปลยนแปลงได (สชา จนเอม และสรางค จนเอม. 2550. 110-111) เนองมาจาก 1) การชกชวน  (Persuasion)  ทศนคตจะเปลยนแปลงหรอปรบปรงใหมไดหลงจากทไดรบคำาแนะนำา บอกเลา หรอไดรบความรเพมพนขน 2) การเปลยนแปลงกลม (Group change) ชวยเปลยนทศนคตของบคคลได 3) การโฆษณาชวนเชอ (Propaganda) เปนการชกชวนใหบคคลหนมาสนใจหรอรบร โดยการสรางสงแปลกๆใหมๆ ขน 

หนาท 51

ความหมายเจตคตตอการทำางานอยางมความสข เจตคต หมายถง ความรสกของบคคลอนเปนผลเนองมาจากการเรยนร ประสบการณ และจะเปน ตวกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมตาง ๆ ไปในทศทางใดทศทางหนงทอาจเปนการสนบสนนหรอตอตานกได (บญเรอง ศรเหรญ. 2554) เมอพจารณาเกยวกบบรบทการทำางาน เจตคตตอพฤตกรรมการทำางาน (ดวงเดอน พนธมนาวน. 2528) หมายถง พฤตกรรมการใชความร ความสามารถ ความชำานาญในการทำางานตามหนาทอยางเตมกำาลงความสามารถเพอประโยชนของสวนรวมและประเทศชาต มากกวาประโยชนสวนตนหรอพวกพอง รวมไปถงการมความมานะบากบนทจะฝาฟนอปสรรค ซงมกจะเกดจากการทราชการมกฎระเบยบมาก หวหนางานและเพอนรวมงานทมความยอหยอนในหนาทและงบประมาณทจำากด

องคประกอบเจตคตตอการทำางานอยางมความสข ดวงเดอน พนธมนาวน (2538. อางองจาก McGuire. W.J.1969) กลาววา องคประกอบของเจตคต ประกอบดวย 1) ความรเชงประเมนคา (Cognitive Component) หมายถง การทบคคลมความรเกยวกบสงหนงสงใดวามประโยชนมากนอยเพยงใด หากบคคลมความรเชงประเมนคากบสงนนนอยกอาจทำาใหเกดอคตลำาเอยงไดมาก โดยองคประกอบการรคดเชงประเมนคาเปนตนกำาเนดเจตคตของบคคลซงมความสำาคญมากสำาหรบการปรบเปลยนเจตคตของบคคล เพอใหตรงกบสภาพความเปนจรงอยางมเหตมผล 2) ความรสกทางอารมณ (Affective Component) นบเปนองคประกอบทสำาคญทสดของทศนคต ซงแนวคดดงกลาวมความสอดคลองกบองคประกอบแรก กลาวคอถาบคคลมความเชอและความคดเหนวาสงนนมประโยชนบคคลกจะชอบและพอใจในสงนนๆ แตในทางตรงกนขาม บคคลนนมความเชอและความคดเหนวาสงๆนนไมดหรอมโทษบคคลกจะไมชอบหรอพอใจในสงนนๆ 3) องคประกอบดานพฤตกรรม (Behavioral Intention

หนาท 52

Component) เมอบคคลมการรคดเชงประเมนคาและความรสกตอสงนนๆแลว บคคลจะแสดงพฤตกรรมใหสอดคลองกบความรสกดงกลาว ดงนนความพรอมในการกระทำาตอสงใดสงหนงสามารถสะทอนถงความเขาใจเจตคตของบคคลตอสงนนๆดวย จากองคประกอบทง 3 ผวจยเลอกศกษาเจตคตความรเชงประเมนคา ทงนเพราะการรคดเชงประเมนคาเปนตนกำาเนดเจตคตของบคคลทสามารถเสรมสรางและพฒนาได อกทงยงสงผลใหเกดเจตคตดานความรสกทางอารมณและองคประกอบดานพฤตกรรม

การวดตวแปรเจตคตตอการทำางานอยางมความสข เจตคตเปนลกษณะทางจตทไมสามารถสงเกตหรอวดไดโดยตรง ซงการวดทศนคตทนยมใชม 3 วธไดแก การสมภาษณ แบบสอบถาม และการวดทางออม (งามตา วนนทานนท. 2537) โดยวธการทไดรบความนยมไดแกการวดโดยการใชแบบสอบถาม แบบชวงปรากฏทเทากน (Equal Appearing Intervals) ตามแนวคดของลเครต (Renis Likert) โดยการสรางขอความเจตคตใหครอบคลมเรองทตองการศกษา แลวใหเลอกตอบ 5 คำาตอบ ไดแก ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย ไมแนใจ เหนดวย เหนดวยอยางยง หรอ 6 คำาตอบ ไดแก ไมจรงเลย ไมจรง คอนขางไมจรง คอนขางจรง จรง จรงทสด และจากการศกษางานวจยพบวามการสรางแบบวดเจตคตตอพฤตกรรมอยางหลากหลาย อาท สพชชา วงศจนทร (2554) องศนนท อนทรกำาแหงและนรสรา พงโพธสภ (2556) และในการวจยนผวจยจะสรางแบบวดขนเอง โดยแบบวดเจตคตตอพฤตกรรมการทำางานอยางมความสขดานความรเชงประเมนคา ดานความรสกดานอารมณ และดานพฤตกรรมซงแบบวดเปนมาตราประมาณคา 6 ระดบ คอ จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง และไมจรงเลย

งานวจยทเกยวของเจตคตตอการทำางานอยางมความสขกบการทำางานอยางมความสข เจตคตเปน

หนาท 53

ตวแปรชนำาทำาใหบคคลเกดพฤตกรรม ทเกดจากประสบการณ ความเชอ และความรสก โดยบคคลจะแสดงพฤตกรรมตามความเชอนนทสอดคลองกบความรสก โดยมงานวจยสนบสนนของเบญมาศ นาควจย (2551) ทำาการวจยเรอง ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองและความสขของผสงอายชมรมผสงอายในโรงพยาบาลสงกดสำานกการแพทย กรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวาเจตคตตอการดแลสขภาพตนเองมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของผสงอายอยางมนยสำาคญทางสถตท .05 นอกจากนนยงมงานวจยของสรยศกด เหมอนอวม (2552) ทำาการศกษาวจยเรองปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการทำางานตามพระราชดำารชพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ของปลดอำาเภอผเปนหวหนางานประจำาตำาบลในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ผลการศกษาพบวาปลดอำาเภอผเปนหวหนางานประจำาตำาบลทมเจตคตตอพฤตกรรมการทำางานตามพระราชดำารชฯสงเปนผทมพฤตกรรมการทำางานตามพระราชดำารชฯ สงกวาปลดอำาเภอผเปนหวหนางานประจำาตำาบลทมเจตคตตอพฤตกรรมการทำางานตามพรราชดำารชฯตำา อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 ดงนนจากเอกสารและงานวจยทเกยวของสามารถสรปไดวา เจตคตตอการทำางานอยางมความสขมอทธพลตอการทำางานอยางมความสขของผสงอาย

10 เอกสารอางองของโครงการวจย กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. (2555). คมอความ

สข 5 มตสำาหรบผสงอาย. พมพครงท 4. โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประ

เทศไทยจำากด.

หนาท 54

ความสขการรวม

กลมอาชพ

เจตคตตอการทำางาน

อยางมความสข

กญญาภทร แจมแจง. (2558). การรบรความสามารถของตนเองการใฝรใฝด และ

พฤตกรรมจรยธรรมในการทำางานของพนกงานบรษทเอกชน. วทยานพนธ วท.ม (การพฒนาทรพยากรมนษยและองคการ). กรงเพทฯ : สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

กตตกา ธนะขวาง. (2555). เครอขายทางสงคม การเกอหนนทางสงคม และความผาสก

ของผสงอายวยปลาย ในเขตภาคเหนอประเทศไทย. นครราชสมา:

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.กาญจนา ตงชลทพย ศรนนท กตตสขสถต สภรต จรสสทธ

พอตา บนยตรณะ และวรรณภา อารย. (2553). การพฒนาระบบเงนเดอนคาตอบแทน สงจงใจและคณภาพชวตขาราชการ: การศกษาเพอพฒนาเกณฑ มาตรฐานตวชวดคณภาพชวตของขาราชการ. รายงานวจย. มปป.

กศล สนทรธาดา.2553. “คณคาดานเศรษฐกจของผสงอาย ใน สชาดา ทวสทธ และ ”

สวรย บณยมานนท. ประชากรและสงคม 2553: คณคาผสงอายในสายตาสงคมไทย. เอกสารวชาการสถาบนวจย ประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล หมายเลข 372. พมพครงท 1. นครปฐม: สำานกพมพ ประชากรและสงคม.

เกสร มยจน. 2558. ปจจยทมผลตอระดบ สขภาพจตในผสงอาย. วารสารวทยาศาสตร

และเทคโนโลย 23: 306-318.เกสร มยจน. 2559. การสรางความสขดวยจตวทยาเชง

บวก. วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย, ปท 24 (ฉบบท 4 ตลามคม ธนวาคม ป –

2559) : 673-680.หนาท 55

งามตา วนนทานนท. (2537). ตำาราจตวทยาสงคม. กรงเทพฯ: สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ประสานมตร.จตตรา มาคะผล. (2559). การศกษาแนวทางสงเสรมการ

ทำางานเพอสรางความสขของผสงอายในอาเซยน. นครปฐม: มหาวทยาลยศลปากร.

ฉนทวรรณ เองฉวน. (2560). อทธพลของความมอสระในการทำางานกบบคลกภาพดาน

เปดรบประสบการณและบคลกภาพดานสำานกในหนาทและการรบรความสามารถของตนเองทมตอประสทธผลการทำางานของอาจารยมหาวทยาลยในจงหวดชมพร. วารสาร e-JODIL, ปท 7 (ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน ป 2560) : 104-123

ดวงเดอน พนธมนาวน. (2528). จตวทยาสงคม. กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ดวงเดอน พนธมนาวน. (2538). การกำาหนดปญหาการวจยและการพฒนา

ระบบพฤตกรรมไทย : ดานพฤตกรรมจรยธรรมและดานอนๆ ครงท 2 วธการวจยและเขยนรายงานการวจย.การประชมทางวชาการ สำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต กระทรวงวทยาศาสตร.

ดจเดอน พนธมนาวน. (2550). รปแบบทฎษฎปฏสมพนธนยม (Interactionism model)

และแนวทางการตงสมมตฐานในการวจย สาขาจตพฤตกรรมศาสตรในประเทศไทย. วารสารพฒนาสงคม, 9(1), 85-117.

ธนยศ สมาลยโรจน และฮานานมฮบบะตดดน นอจ สขไสว. (2558). ผสงอายในโลกแหง

หนาท 56

การทำางาน: มมมองเชงทฤษฎทางกายจตสงคม. : สถาบนการจดการปญญาภวฒน.ธระวฒน จนทก. (2559). การศกษาการมสวนรวมในกำาลงแรงงานของประชากรผสงอายทม

ผลตอการเสรมสรางศกยภาพความเขมแขงทางเศรษฐกจของชมชนจงหวดเพชรบร. นครปฐม: มหาวทยาลยศลปากร.

นวลฉว ประเสรฐสข. (2559). การศกษาแนวทางสงเสรมการสรางความสขของผสงอายใน

อาเซยน. นครปฐม: มหาวทยาลยศลปากร.บญเรอง ศรเหรญ.(2554). การสรางและการพฒนาเครอง

มอ. ประทมธาน: มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณในพระบรมราชปถมภ.

เบญมาศ นาควจย. (2551). ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเอง

และความสขของผสงอายชมรมผสงอายในโรงพยาบาลสงกดสำานกการแพทย กรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ประทป จนง. (2539). ผลการเตอนตนเองตอการรบรความสามารถของตนทสงผลตอการเพม

ประสทธภาพการทำางานตามทไดรบมอบหมายของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพ. กรงเทพฯ: รายงานการวจย ฉบบท 61 สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ปรชา รตนบร. (2556). ความสมพนธระหวางทศนคตในการทำางานและความรสกการเหน

คณคาในตนเองกบผลการปฏบตงานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมวสดกอสราง. วารสารเทคโนโลยภาคใต, ปท 6 (ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน ป 2556) : 43-49.

หนาท 57

พรรณภทร ปลงศรเจรญสข. (2559). การศกษาแนวทางสงเสรมวฒนธรรมเพอสรางความสข

ของผสงอายในอาเซยน. นครปฐม: มหาวทยาลยศลปากร.

พระมหาอเทน ปญญาปรทตต.(2554). วปสสนาสาธต. กรงเทพฯ : หางหนสวนจำากด

ประยรสาสนไทย การพมพ.พนธตรา สงหเขยว. (2558). พฤตกรรมสขภาพการสนบสนน

ทางสงคมและความตองการบรการดานสขภาพ ของผสงอายในอำาเภอเมอง จงหวดพษณโลก. Naresuan University Journal: Science and Technology 2015; 23(3)

ภทรา ศรมานนท. (2551). การศกษาความศรทธาในพทธศาสนาและสมพนธภาพกบผรวมวยของ

ผสงอาย. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.มตชนออนไลน. (2559). นดาเผยผลสำารวจ ผสงอายไทย “ ”มความสขทสดจากการมองโลก

ในแงด แตทกขเพราะมเงนไมพอใช. เขาถงเมอ 25 เดอนกรกฎาคม 2560. เขาถงไดจาก www.matichon.com.th/news/106515

ราชบณฑตยสถาน. (2550). พจนานกรมศพทจตวทยา อกษร M-Z ฉบบราชบณฑตยสถาน.

กรงเทพฯ : ศกดโสภาการพมพ.วรญญา แดงสนท. (2014). ความสมพนธเชงสาเหตระหวาง

ทนทางจตวทยาเชงบวกและความพงพอใจในการปฏบตงานของคร โดยมความยดมนผกพนในงานเปนตวแปรสงผาน. วารสารอเลกทรอนกสทางการศกษา. 9(4): 307-319.

วทยากร เชยงกล. (2550). สภาวะการศกษาไทย ป 2549/2550 การแกปญหาและการปฏรป

หนาท 58

การศกษาไทยอยางเปนระบบแบบองครวม. กรงเทพฯ : ว ท ซ คอมมวนเคชน.วทยากร เชยงกล. (2552). อธบายศพทจตวทยาและการ

พฒนาตนเอง. กรงเทพฯ : สายธาร.วลาวลย รตนา. (2552). พฤตกรรมการดแลสขภาพและการ

สนบสนนทางสงคม กบคณภาพชวตผสงอายชมรมผสงอายโรงพยาบาลสราษฎรธาน.

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วลาสลกษณ ชววลล. (2542). ผลของรางวลภายนอกและการรบรความสามารถของตนทม

ตอแรงจงใจภายใน ของนกเรยน. กรงเทพฯ: รายงานการวจย สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ศรนนท กตตสขสถต กาญจนา ตงชลทพย เฉลมพล สายประเสรฐ พอตา บนยตรณะ

และวรรณภา อาร. (2554). แบบสำารวจความสขดวย ตนเอง. สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล.

ศรนนท กตตสขสถต วนพพล มหาอาชา รศรนทร เกรย และปงปอนด รกอำานวยกจ. (2549).

คณภาพชวตและความสขของวยรนในจงหวดกาญจนบร. การประชมวชาการประชากรศาสตรแหงชาต ป 2549. หนา 179-192.

สมด อนนตปฏเวธ และวภา เพงเสงยม. (2559). ประสทธผลของโปรแกรมบรณาการการ

พฒนาคณภาพชวตสรางสข และลดภาวะซมเศราผสงอาย: กรณศกษา

ตำาบลบงนำารกษ. นนทบร: สถาบนพระบรมราชนก สำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข.

หนาท 59

สายสมร เฉลยกตต และนนทา สรกษา. (2553). ทนทางจตวทยา

เชงบวกกบการพฒนามนษย. วารสารจตวทยา. 16: 106-117.สรพร วงษโทน. (2554). ความสมพนธระหวางทนทางจตวทยาดานบวก ความผกพนตอ

องคการ และผลการปฏบตงาน : กรณศกษาธนาคารพาณชยแหงหนง. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สดารตน ตนตววทน. (2560). จตวทยาเชงบวก: การพฒนา การประยกต

และความทาทาย. วารสารพฤตกรรมศาสตรเพอการพฒนา, ปท 9 (ฉบบท 1 มกราคม ป 2560) : 277-290.

สพชชา วงคจนทร. (2554). อทธพลของลกษณะทางจต ลกษณะสถานการณทมตอ

พฤตกรรมสขภาพและภาวะโภชนาการของบคลากรกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. วารสารพฤตกรรมศาสตรเพอการพฒนา, 4(1), 83-94.

สรยศกด เหมอนอวม. (2552). ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการทำางานตาม

พระราชดำารสตามพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ของปลดอำาเภอผเปนหวหนาประจำาตำาบลในพนทจงหวดชายแดนภาคใต. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

เสาวนจ นจอนนตชย และมาล สนตถรศกด. (2553). การสนบสนนทางสงคมและ

สงแวดลอมทมผลตอการดแลตนเองของผสงอาย ในจงหวดสมทรปราการ. วารสารกองการพยาบาล, ปท 37 (ฉบบท 2 พฤษภาคม-สงหาคม ป 2553)

หนาท 60

องศนนท อนทรกำาแหง และฉตรชย เอกปญญาสกล. (2560). อทธพลของจตวทยาเชงบวก

และบรรทดฐานทางสงคมวฒนธรรม ทมตอพฤตกรรมสขภาพทดและสขภาวะครอบครวโดยสงผาน ความรอบรดานสขภาพของครอบครวในชมชนกงเมอง :การวจยผสานวธ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

องศนนท อนทรกำาแหง และนรสรา พงโพธสภ. (2556). การปรบปรงประสทธภาพการ

บรหารกำาลงคนเพอความตอเนองในการบรหารราชการ. รายงานการวจย ฉบบท 142. กรงเทพฯ. สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

Anna, Alexandrova. (2005). “Subjective Well-Being and Kahneman’s

Objective Happiness,” Journal of Happiness Studies. 6(2): 301 - 324.

Avey, J.B., Luthans, F.&Youssef, C.M. (2010). The Additive Value of

Psychological Capital in Predicting Workplace Attitude and Behaviors. Joumal of Management.Vol 36(2): 430-452.

Bandura, Albert. (1977). Social Learning Theory. New Jersey: Prentice –Hall.

Bandura, Albert. Social Learning Theory. New Jersey: PrenticeHall, 1986.

Beerli, A., & Martín, J. D. (2004). Tourists’ characteristics and the perceived

image of tourist destinations: a quantitative analysis – A case study of Lanzarote, Spain, Tourism Management, 25, 623-636.

Brief, A. P. (1998). Attitudes in and around organizations. Thousand Oaks,

CA: Sage.Bronfenbrenner, U. (1979). The Ecology of

Human Development:

หนาท 61

Experiments by Nature and Design. Cambridge, MA: Harvard University

Press.Caplan RD.et al. (1976). Adtering to Medical Regimens: Pilot Experimental

In-patient Education and Social Support. Ann arbour: University of Macihigan.Eliopoulos, C. Manual of Gerontological Nursing. St. Louis: Mosby Year Book, 1995.

Gottlieb, J. L. (1985). Social participation of individuals in four rural

community of the northeast: rural sociology. Columbia: University Missouri Press.

Ingersoll-Dayton, B., Saengtienchai, C., Kespichyawattana, I. & Aungsuroach, Y.

(2004). Measuring psychological well-being: insights from Thai elders, The Gerontological Society of America44 (5): 596-604

Israel, Barbara A. (1985). “Social Networks and Social Support: Implications

for Natural Helper and Community Level Interventions”, in Health.Educ Behav, (pp. 66). 12.

Layard, R. (2005). Happiness: Lessons from a New Science. New York: The

Penguin Press.Luthans, F., et al. (2007). Positive

psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60: 541–572.

Luthans, F.; Youssef, CM. (2007). Emerging positive Organizational Behavior.

Journal of Management. 33 (3): 321-349.

หนาท 62

Luthans, F.; Youssef, CM.; & Avolio, BJ. (2007). Psychological capital:

developing the human competitive edge. USA: Oxfoed University Press.

Maddux, James E. (2002). Self-Efficacy the Power of Believing You Can. In

Handbook of Positive Psychology.Edited by Snyder, C. R.; & Lopez, Shane J.pp. 277 -287. New York: Oxford University Press.

Manne, S. (2003). Coping and social support in Handbook of Psychology.

Vol 9 Health Psychology. Arthur M. Nezu, Christine Maguth Nezu, Pamela A. Geller. Mew Jersy: John Wiley&Sons.9: 51-74.

Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory (2nd ed.). New York: McGraw-

Hill.Pilisuk, M. (1982). Dilivery of Social

Support: The Social Innovation. American Journal Orthoppsychiatry, 52

(January,p. 20).Preacher, K. J.; Zyphur, M. J.; & Zhang, Z.

(2010). A General Multilevel SEM Framework for Assessing Multilevel Mediation. Psychological Methods. 15(3), 209-233.

Rovinelli, R. J., & Hambleton, R. K. (1977). On the use of content specialists

in the assessment of criterion-referenced test item validity. Dutch Journal of Educational Research, 2, 49-60.

Sarason I.G., Levine H.M. & Basham R.B. (1983). Assessing social support: The

Social Support Questionnaire. Journal of Personality and Social Psychology, 44, 127-139.

Seligman, M. E. P. (2011). Flourish: A visionary new understanding of

หนาท 63

happiness and well-being. New York, NY: Atria Books.Seligman, M., & Csikszentmihalyi, M. (2000).

Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55, 5–

14.Seligman, Martin E.P. Authentic Happiness.:

United State of America, 2002.Snyder, C.R.; & Lopez, Shane J. (2007).

Positive Psychology: The Scientific and practical Explorations of Human Strengths. London: SAGE Publication.

Weismann, A. (1882). The evolution theory. Journal of the History of Biology,

18(3), 295-329.

11 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ งานวจยนจะมประโยชนอยางยงตอองคกรปกครองสวน

ทองถนรวมถงหนวยงานภาครฐและเอกชนทเกยวของกบการพฒนาคณภาพชวตของผสงอาย เพอใชประโยชนจากผลศกษาปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอการทำางานอยางมความสขของผสงอายในสงคมชนบทไทย รวมถงแนวทางการเสรมสรางการทำางานอยางมความสขของผสงอายในสงคมชนบทไทย เพอนำาไปเปนแนวทางการกำาหนดนโยบายเพอการดแลคณภาพผสงอายได

12แผนการถายทอดเทคโนโลยหรอผลการวจยสกลมเปาหมาย

ผวจยจะทำาการถายทอดผลการวจยสกลมเปาหมาย ดวยวธการจดทำาประชมกลม (Focus Group) แกองคกรปกครองสวนทองถน และหนวยงานทงภาครฐและเอกชนทเกยวของกบการเสรมสรางคณภาพชวตผสงอาย

13วธการดำาเนนการวจย และสถานททำาการทดลอง/เกบขอมล

หนาท 64

13.1 ประชากรและกลมตวอยาง- ประชากร คอ ผสงอายทมการรวมกลมอาชพใน

สงคมชนบทจงหวดพะเยา- กลมตวอยาง คอ เนองจากการวจยนไมสามารถ

ทราบคาประชากรไดชดเจน ดงนนผวจยไดกำาหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชกฎแหงความชดเจน (Rule of Thumb) ซงเปนการกำาหนดขนาดกลมตวอยางทนำามาใชกนอยางแพรหลายและไดรบการยอมรบในการวเคราะหจำานวนขนตำา 10-20 เทาของตวแปรสงเกตได (Hair, Anderson & Tatham & Black.1998, นงลกษณ วรชชย. 2542:40) โดยในงานวจยนมตวสงเกตจำานวน 18 ตวแปรและผวจยจะกำาหนดจำานวน 20 เทาของตวแปรสงเกต ดงนนกลมตวอยางขนตำางานวจยนเทากบ 360 คน

13.2 เครองมอการวจย การสรางเครองมอวดตวแปรทงหมดทใชในการวจยครงน ผวจยจะมขนตอนการสรางเครองมอวดดงตอไปน

13.2.1. ศกษาแนวคดและทฤษฎรวมถงงานวจยทเกยวของกบตวแปรทตองการวด เพอใชเปนแนวทางในการกำาหนดนยามเชงทฤษฎและนยามเชงปฏบตการ

13.2.2. ศกษา คนควา รวบรวมขอมล และดำาเนนการสรางแบบวดตวแปรทตองการศกษาในการวจยครงน โดยสามารถแยกแบบวดออกเปน 2 ประเภท คอแบบวดทพฒนาขนเอง และแบบวดทนำามาปรบใช โดยแบบวดทนำามาปรบใชผวจยนำามาจากผสรางและมการใชในการวดตวแปรมากอน จากนนพจารณาเปรยบเทยบขอดและขอจำากดของแบบวดแตละฉบบ รวมถงพจารณาความเหมาะสมใหสอดคลองกบกลมตวอยางและบรบทของการวจยครงนเพอนำามาปรบใหเหมาะสม โดยแบบสอบถามคาดวาจะมทงหมด 2 ตอน ซงแตละตอนมรายละเอยดดงน

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามหนาท 65

ตอนท 2 ประกอบดวยขอคำาถามรวมทงสน 6 ตวแปร ไดแก การทำางานอยางมความสข ทนจตวทยาทางบวก การรบรความสามารถของตนในการทำางาน ความศรทธาตอศาสนา เจตคตตอพฤตกรรมการทำางานอยางมความสข และการเกอกลทางสงคม โดยแบบวดตวแปรทง 6 จะเปนมาตรวดประเมนคา 6 ระดบ คอ จรงทสด (6 คะแนน) จนถง ไมจรงทสด (1 คะแนน) สวนวธการใหคะแนน ขอคำาถามเชงบวก จรงทสดเทากบ 6 คะแนน จรงเทากบ 5 คะแนน คอนขางจรงเทากบ 4 คะแนน คอนขางไมจรงเทากบ 3 คะแนน ไมจรงเทากบ 2 คะแนน และไมจรงทสดเทากบ 1 คะแนน สวนขอคำาถามเชงลบจะมคะแนนตรงกนขาม ดงน

……….. ……….. ..……..…….. ……..…………. ………. …………….

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงทสด

รายละเอยดของการสรางแบบวดแตละตวแปรมดงน - ตวแปรการทำางานอยางมความสข โดย

แบบวดการทำางานอยางมความสข ผวจยจะพฒนาขนเองตามความหมายและองคประกอบการทำางานอยางมความสขจากวตถประสงคการศกษาขอท 1 และจะใหผสงอายประเมนตนเอง โดยผสงอายทไดคะแนนสงกวาแสดงวาเปนผทมการทำางานอยางมความสขสงกวาผสงอายทไดคะแนนตำากวา

- ตวแปรทนจตวทยาทางบวก โดยแบบวดทนจตวทยาทางบวก ผวจยจะปรบใชแบบวดขององศนนท อนทรกำาแหง และฉตรชย เอกปญญาตระกล (2560) โดยจะใหผสงอายประเมนตนเอง โดยผสงอายทไดคะแนนสงกวาแสดงวาเปนผทมทนจตวทยาทางบวกสงกวาผสงอายทไดคะแนนตำากวา

- ตวแปรการรบรความสามารถของตนในการทำางาน โดยแบบวดการรบรความสามารถของตนในการ

หนาท 66

ทำางาน จะใหผสงอายประเมนตนเอง โดยผสงอายทไดคะแนนสงกวาแสดงวาเปนผทมการรบรความสามารถของตนในการทำางานสงกวาผสงอายทไดคะแนนตำากวา

- ตวแปรความศรทธาตอศาสนา โดยแบบวดความศรทธาตอศาสนา ผวจยจะปรบใชแบบวดของดวงเดอน พนธมนาวน และคณะ (2540) โดยจะใหผสงอายประเมนตนเอง โดยผสงอายทไดคะแนนสงกวาแสดงวาเปนผทมความศรทธาตอศาสนาสงกวาผสงอายทไดคะแนนตำากวา

- ตวแปรเจตคตตอการทำางานอยางมความสข โดยแบบวดเจตคตตอการทำางานอยางมความสข ผวจยจะพฒนาขนเองตามความหมายและองคประกอบเจตคต โดยจะใหผสงอายประเมนตนเอง โดยผสงอายทไดคะแนนสงกวาแสดงวาเปนผทมเจตคตตอการทำางานอยางมความสขสงกวาผสงอายทไดคะแนนตำากวา

- ตวแปรการเกอกลทางสงคม โดยแบบวดการเกอกลทางสงคม ผวจยจะปรบใชแบบวดของดจเดอน พนธมนาวน (2550) โดยจะใหผสงอายประเมนตนเอง โดยผสงอายทไดคะแนนสงกวาแสดงวาเปนผทมการรบรเกอกลทางสงคมสงกวาผสงอายทไดคะแนนตำากวา

13.3 การหาคณภาพเครองมอวจย ผวจยจะนำาแบบวดทงหมดทสรางขนไปใหผเชยวชาญดานการสรางและพฒนาเครองมอวดดานเนอหาทางพฤตกรรมศาสตรและดานจตวทยาผสงอาย จำานวน 3 ทาน ทำาการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content validity) และทำาการปรบปรงแกไขแบบวดตามขอเสนอแนะทไดรบจากผเชยวชาญใหแบบวดมความสมบรณยงขน โดยตดหรอปรบปรงขอคำาถามทมคา IOC (Index of item-objective congruence) ตำากวา 0.50 (Rovinelli; & Hambleton. 1977) หลงจากนนจะนำาแบบวดทผานการแกไขปรบปรงแลวไปทดลองใชกบกลม

หนาท 67

ตวอยางทมลกษณะสอดคลองกบกลมตวอยางของการวจย จำานวน 40 คน

หลงจากนนผวจยไดทำาการตรวจสอบคณภาพของเครองมอวดจากการทดลองใช โดยใชการวเคราะห รายขอเพอวเคราะหคาความเทยงตรงของเครองมอวดดวยวธการหาคาสหสมพนธคะแนนรายขอกบคะแนนรวม (Item-total correlation) รวมกบการตรวจสอบความเชอมนของแบบวดดวยคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค โดยพจารณาตดหรอปรบปรงขอคำาถามทมคาสหสมพนธระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวม (Item-total correlation) ตำากวา 0.30 (Nunnally. 1978)

13.4 การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลพนฐานของกลมตวอยาง ใชสถตบรรยาย ไดแก การหาความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน สวนการวเคราะหเพอความสมพนธเชงสาเหต ผวจยใชแนวทางการวเคราะหแบบจำาลองโครงสรางความสมพนธพหระดบทมตวแปรคนกลางตามแนวทางของพรเชอรและคนอนๆ (Preacher; Zyphur; & Zhang. 2010)

13.5 การเกบรวบรวมขอมลวจย ผวจยคาดวาจะนำาเครองมอวจยทสรางขน ไปเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง โดยดำาเนนการตามขนตอนดงตอไปน

- จดทำาหนงสอขอความอนเคราะหในการเกบขอมลแบบสอบถาม จากมหาวทยาลยพะเยา เพอใชในการขอความอนเคราะหในการดำาเนนการเกบขอมลกบผสงอายทใชเปนกลมตวอยางในแตละองคกรปกครองสวนทองถน / โรงเรยนผสงอาย

- นำาสงหนงสอขอความอนเคราะหฯ จากมหาวทยาลยพะเยา ไปยงแตละองคกรปกครองสวนทองถน / โรงเรยนผสงอาย ภายในซองหนงสอขอความอนเคราะหฯ ผวจยจะมเอกสารแนบเพอทำาการแนะนำาตว

หนาท 68

อธบายวตถประสงคและลกษณะของการวจย ชแจงรายละเอยดของการเกบขอมล และชวงระยะเวลาในการเขาพนทเพอการเกบขอมล

- ผวจยจะกำาหนดเวลาจำานวน 1 เดอน โดยการใหผชวยนกวจยในแตละภาคดำาเนนการเกบแบบสอบถามใหครบจำานวน เมอครบกำาหนดเวลาสงแบบสอบถามกลบคนจากผชวยนกวจย ผวจยจะทำาการสอบถามทางโทรศพทและจดหมายอเลคทรอนคสเทาทผวจยมความสามารถในการตดตามเปนระยะเวลาตออก 1 เดอน จากผชวยนกวจยทไมมการสงแบบสอบถามกลบ เพอเปนการยำาเตอน สอบถามอปสรรค รวมถงสอบถามถงสาเหตอนทไมสามารถเกบขอมล และการเกบขอมลครงนผวจยคาดวาจะใชระยะเวลารวมทงสน 3 เดอน

- หลงจากผวจยไดรบแบบสอบถามสงกลบคน ผวจยจะทำาการตรวจสอบแบบสอบถามเพอใหเปนไปตามเงอนไขของการวเคราะหขอมล โดยแบบสอบถามทจะนำามาวเคราะหตองมความสมบรณ

14ระยะเวลาทำาการวจย และแผนการดำาเนนงานตลอดโครงการวจย 14.1 ระยะเวลาทำาการวจย 1 ป (1 เมษายน 2561

ถง 31 มนาคม 2562)

หนาท 69

14.2 แผนการดำาเนนงานวจย

ป กจกรรมเม.ย.

พ.ค.

ม.ย.

ก.ค.

ส.ค.

ก.ย.

ต.ค.

พ.ย.

ธ.ค.

ม.ค.

ก.พ.

ม.ค.

2562

ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ดำาเนนการสรางและพฒนาเครองมอวด และวเคราะหคณภาพเครองมอวดตวแปร

X X X X

2562

ดำาเนนการเกบขอมลจากกลมตวอยางของแตละจงหวด ตามแตละภาค

X X X

2562

ประมวลผลวจยและเขยนผลการวจย

X X X

2562

คนขอมลวจยแกองคกรปกครองสวนทองถน และภาคสวนทเกยวของกบการพฒนาคณภาพชวตผสงอาย

X X

2562

จดทำารปเลมงานวจย X X X

15ปจจยทเออตอการวจย –ไมม-

16งบประมาณของโครงการวจย

ป ประเภทงบประมาณ

รายละเอยด จำานวน (บาท)

2561

งบบคลากร - -

หนาท 70

ป ประเภทงบประมาณ

รายละเอยด จำานวน (บาท)

2561

งบดำาเนนการ : คาตอบแทน

คาตอบแทนนกวจย 5,000.00

2561

งบดำาเนนการ : คาตอบแทน

คาตอบแทนผเชยวชาญตรวจสอบแบบสอบถามงานวจย จำานวน 4 ทาน ทานละ 1,000 บาท

4,000.00

2561

งบดำาเนนการ : คาตอบแทน

คาจางผชวยนกวจยวฒปรญญาตร จำานวน 1 คน ระยะเวลา 50 วนๆละ 300 บาท

15,000.00

2561

งบดำาเนนการ : คาตอบแทน

คาจางนสตชวยงานวจย ระยะเวลา 45 วน (360 ชวโมง)

9,000.00

2561

งบดำาเนนการ : คาใชสอย

คาสถานท อาหารและอาหารวาง สำาหรบการจดกจกรรมการสนทนากลมเพอคนขอมลงานวจย จำานวน 1 วน (อาหารวางเชา-บาย และอาหารกลางวน ประมาณ 20 ทาน (หวละ 150 บาท)

3,000.00

2561

งบดำาเนนการ : คาใชสอย

คาบำารงสถานทการจดกจกรรมการสนทนากลมเพอคนขอมลงานวจย

1,500.00

2561

งบดำาเนนการ : คาใชสอย

คานำามนเชอเพลงพาหนะสำาหรบการเกบขอมลภาคสนาม จำานวน 5 ครงๆ ละ 1,000 บาท

5,000.00

2561

งบดำาเนนการ : คา คาจางสำาเนาเอกสาร 5,000.00

หนาท 71

ป ประเภทงบประมาณ

รายละเอยด จำานวน (บาท)

ใชสอย256

1งบดำาเนนการ : คาใชสอย

คาจางเขาเลมเอกสาร 5 เลมๆ ละ 500 บาท

2,500.00

รวมตลอดโครงการ

50,000.00

17ผลสำาเรจและความคมคาของการวจยทคาดวาจะไดรบ

ป ผลสำาเรจทคาดวาจะไดรบ ประเภท256

2ทราบป จจ ย เช งสา เหตท ม อทธพลตอการทำางานอยางมความสขของผสงอายในสงคมชนบทไทย

Primary Result

2562

มแนวทางการเสรมสรางการทำางานอยางมความสขของผสงอายในสงคมชนบท

Intermediate Result

18คำาชแจงอน ๆ (ถาม)-ไมม-

19ลงลายมอชอ หวหนาโครงการวจย พรอมวน เดอน ป

ลงชอ................................................. (ดร.สาธต เชออยนาน)

หวหนาโครงการวจย

หนาท 72

วนท..14... เดอน .กมภาพนธ.. พ.ศ. ..2561...

สวน ข : ประวตคณะผวจย1.ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) นาย สาธต เชออยนาน

ช อ - น า ม ส ก ล (ภ า ษ า อ ง ก ฤ ษ ) Mr. SATIT CHUAYOUNAN 2. เ ล ข ห ม า ย บ ต ร ป ร ะ จ ำา ต ว ป ร ะ ช า ช น 3560101153XXX3. ตำาแหนงปจจบน

- พนกงานสายวชาการ (อาจารย)4. หนวยงานและสถานทอยทตดตอไดสะดวก

สาขาการจดการธรกจ คณะวทยาการจดการและสารสนเทศาสตร มหาวทยาลยพะเยา ต.แมกา อ.เมอง จ.พะเยา 56000 โทร. (054) 466666 ตอ 1508 โทรสาร (054) 466690

5. ประวตการศกษาปทจบ

การศกษาระดบ ชอปรญญา/ สาขาวชา สถาบนการ

ศกษาประเท

ศ2559 ปรญญาตร การศกษาบณฑต

(การวดและประเมนผลการศกษา)

มหาวทยาลยสโขทยธรรม

มาธราช

ไทย

2559 ปรญญา ปรชญาดษฎบณฑต มหาวทยาลย ไทย

หนาท 73

เอก (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต)

ศรนครนทรวโรฒ

2547 ประกาศนยบตร

Academic English and

Cambridge Business English

University of

Tasmania

Australia

2546 ปรญญาโท เศรษฐศาสตรมหาบณฑต(เศรษฐศาสตรการศกษา)

มหาวทยาลยศรนครนทรวโ

รฒ

ไทย

2544 ปรญญาตร บรหารธรกจบณฑต(การจดการธรกจ)

มหาวทยาลยนเรศวร

ไทย

6. สาขาวชาการทมความชำานาญพเศษ - การสรางเครองมดวดพฤตกรรมศาสตร- การวเคราะหความสมพนธเชงโครงสรางพหระดบ- การวจยและประเมนพฤตกรรมและองคการ

7. ประสบการณทเกยวของกบการบรหารงานวจย 8.1 ผอำานวยการแผนงานวจย : ชอแผนงานวจย

-ไมม-8.2 หวหนาโครงการวจย : ชอโครงการวจย สาธต เชออยนาน. (2549). การประเมนประสทธผล

แผนพฒนาองคการบรหารสวนจงหวดลำาพน แหลงทนองคการบรหารสวน

จงหวดลำาพน. รายงานการวจย. ลำาพน : องคการบรหารสวนจงหวดลำาพน. (ระยะเวลาในการวจย 1 ป)

สนทร คลายอำา และสาธต เชออยนาน. (2557). การสงเคราะหงานวจยปจจยทม

ผลตอความสำาเรจการจดการโรงสชมชน. รายงานการวจย. พะเยา : คณะ

หนาท 74

วทยาการจดการและสารสนเทศศาสตร มหาวทยาลยพะเยา. (ระยะเวลาในการ

วจย 1 ป)สาธต เชออยนาน นวพร เกษสวรรณ และณฐวฒ สมยา

โรน. (อยระหวางการดำาเนนการวจย). แนวทางการเสรมสรางความสข

จากการทำางานของผสงอาย ภายใตบรบทแนวคดการจดการวสาหกจชมชนในเขตพนทองคการบรหารสวนตำาบลดอกคำาใต. (แหลงทน: สำานกงานสนบสนนการวจยเชงพนท) 

สาธต เชออยนาน และสนทร คลายอำา. (อยระหวางการดำาเนนการวจย). แบบจำาลอง

ความสมพนธพหระดบ องคกรนวตกรรมทมอทธพลตอพฤตกรรมนวตกรรม

การศกษาของครสงกดสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.

(แหลงทน : สำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต งบประมาณแผนดนป 2561)

8.3 ผรวมวจยมนตรา พงษนล ภทรา บรารกษ สาธต เชออยนาน อกษรา

ภค หลกทอง เรองรอง สวรรณการณ และนรมล พรมนล. (2553). การมสวนรวมในการพฒนาระบบสวสดการชมชนจงหวดพะเยา ระหวางภาครฐ องคกรปกครองสวนทองถน องคกรพฒนาเอกชน และองคกรชมชน. รายงานการวจย. พะเยา : กองทนสงเสรมการจดสวสดการสงคมจงหวดพะเยา. (ระยะเวลาในการวจย 1 ป)

ภทรา บรารกษ สาธต เชออยนาน อกษราภค หลกทอง เรองรอง สวรรณการณ และ

หนาท 75

นรมล พรมนล. (2553). การพฒนาความมนคงทางการเงนของกองทนสวสดการชมชนจงหวดพะเยา. รายงานการวจย. กรงเทพฯ : สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย. (ระยะเวลาในการวจย 1 ป)

สนทร คลายอำา และสาธต เชออยนาน. (2555). การพฒนาแนวทางการจดการโรงส

ชมชนตำาบลทงรวงทอง อำาเภอจน จงหวดพะเยา. รายงานการวจย. กรงเทพฯ : สำานกงานคณะกรรมการอดมศกษา. (ระยะเวลาในการวจย 1 ป)

ภทรา บรารกษ สาธต เชออยนาน อกษราภค หลกทอง เรองรอง สวรรณการณ และ

นรมล พรมนล. (2554). การเสรมสรางความมนคงทางการเงนของกองทนสวสดการชมชน จงหวดพะเยา. รายงานการวจย. กรงเทพฯ : สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย. (ระยะเวลาในการวจย 1 ป)

สนทร คลายอำา และสาธต เชออยนาน. (อยระหวางการดำาเนนการวจย). ตวแปรทาง

พฤตกรรมศาสตรทเกยวของกบพฤตกรรมการทำางานอยางมจรยธรรมของ

ขาราชการ องคกรปกครองสวนทองถน ในเขตภาคเหนอตอนบน. (แหลงทน : สำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต งบประมาณแผนดนป 2559)

วฒชย ไชยรนคำา สาธต เชออยนาน อรยา เผาเครอง จารวรรณ โปษยานนท นวพร

เกษสวรรณ ปณธาน ประมล นรศ ศรสวาง อษฎากรณ ฉตรานนท และ

สรสทธ ปอมภา. (อยระหวางการดำาเนนการวจย). ฟ นใจคน คนหาบาน ยาน เวยง ระเบยงกวานพะเยา เพอการพฒนาพนททางวฒนธรรมเชงสรางสรรค. (แหลงทน : สำานกงานกองทนสนบสนนการวจยรวมกบ

หนาท 76

สถาบนคลงสมองแหงชาต งบประมาณแผนดนป 2560)

8.3 งานวจยททำาเสรจแลว : ชอผลงานวจย ปทพมพ การเผยแพร และแหลงทน

สาธต เชออยนาน. (2554). การมสวนรวมการจดตงกองทนสวสดการจงหวด

พะเยา.การประชมวชาการครงท 1 : ชมชนทองถน รากฐานการพฒนาประเทศ.

ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน.สาธต เชออยนานและสนทรคลายอำา. (2555). การม

สวนรวมในการจดการโรงสชมชน ตำาบลทงรวงทอง อำาเภอจน จงหวดพะเยา.

การประชมวชาการครง ท 2 : ชมชนทองถนรากฐานการพฒนาเศรษฐกจอา

เซยน. ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน.

สนทร คลายอำาและสาธต เชออยนาน. (2555). ทศนคตและความพงพอใจของ

เกษตรกรทมตอการจดการโรงสชมชนตำาบลทงรวง อำาเภอจน จงหวดพะเยา.

พะเยาวจย ครงท 1. มหาวทยาลยพะเยา. พะเยา.สนทร คลายอำาและสาธต เชออยนาน. (2556).

แนวทางการพฒนาการจดการโรงสชมชนตำาบลทงรวง อำาเภอจน จงหวดพะเยา. เวท

วจยมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ครงท 7. มหาวทยาลยบรพา. ชลบร.

หนาท 77

สาธต เชออยนาน ยทธนา ไชยจกล สนทร คลายอำา และณฐวฒ อรนทร. (2558).

ความหมายและลกษณะของพฤตกรรมการชแนะ ภายใตแนวคดเกณฑคณภาพ

การศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ. โครงการประชมวชาการเสนอ

ผลงานวจยระดบบณฑตศกษาแหงชาต ครงท 36. มหาวทยาลยแมโจ. เชยงใหม.

Satit Chuayounan, Yutthana Chaijukul, Sunthon Khlai-um and Natthawut

Arin.(2015). The relationship of Coaching on Support Staffs’ High Performance work Within the Education Criteria for Performance Excellence: A Review Article. The sixth International Academic Conference “Moving towards World Class Research”. Suan Sunandha Rajabhat University, Bangkok, Thailand.

สาธต เชออยนาน ยทธนา ไชยจกล สนทร คลายอำา และณฐวฒ อรนทร . (2558).

ปจจยเชงสาเหตของพฤตกรรมการชแนะเพอการจดการของหวหนางาน

ภายใตแนวคดเกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ: กรอบ

ความคดและปจจย. วารสารวชาการฟารอสเทรน 9(1): 16-29.

สาธต เชออยนาน ยทธนา ไชยจกล สนทร คลายอำา และณฐวฒ อรนทร .(2558).

พฤตกรรมการทำางานเพอผลการปฏบตงานสง : ปจจยเชงสาเหตภายใตแนวคด

หนาท 78

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ. วารสารวทยาลย

บณฑตศกษาการจดการ 8(2):1-16.สาธต เชออยนาน ยทธนา ไชยจกล สนทร คลายอำา และ

ณฐวฒ อรนทร . (2559). การศกษาความหมายและลกษณะพฤตกรรมการ

ทำางาน ของพนกงานสายสนบสนนมหาวทยาลยของรฐ ตามแนวคดเกณฑ

คณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ. วารสาร Veridian E-

Journal, Silpakorn University 9(1): 768-779.

สาธต เชออยนาน และสนทร คลายอำา. (2559). การสงเคราะหงานวจยปจจยท

เกยวกบความสำาเรจการจดการโรงสชมชน .การประชมวชาการระดบชาตดานการบรหารกจการสาธารณะ ครงท 3 “การเปลยนผาน และการปฏรปการบรหาร สการพฒนาอยางยงยน”.รายงานสบเนองการประชม.วทยาลยการปกครองทองถน มหาวทยาลยขอนแกน, หนาท 285-294.

สาธต เชออยนาน และเจนจรา เบกบาน. (2559). การวเคราะหพหระดบ: การประยกตใชเพอการวจยพฤตกรรมองคการระดบบคคล. การประชมผลงานวจยดานการจดการธรกจ (Business Management Research Conference: BMRC). เชยงใหม : คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม, หนาท 16-25.

สาธต เชออยนาน. (2560). การวจยผสานวธแบบการสำารวจเปนลำาดบ: แนวคดและการประยกตใช.

หนาท 79

วารสาร Veridian E-Journal, Silpakorn University 10(1):1394-1404.

สาธต เชออยนาน ยทธนา ไชยจกล สนทร คลายอำา และณฐวฒ อรนทร . (2560). ปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอพฤตกรรมการทำางานของพนกงานสายสนบสนนวชาการมหาวทยาลยรฐ.วารสาร Veridian E-Journal, Silpakorn University 10(1):1405-1421.

สาธต เชออยนาน. (2560). หลกการเขยนการอภปรายผลการวจยเชงปรมาณ. วารสาร Veridian E-Journal, Silpakorn University 9(3):2456-2462.

สาธต เชออยนาน และสนทร คลายอำา. (2560). พฤตกรรมศาสตร : แนวทาง เสรมสรางและพฒนาพฤตกรรมการทำางานอยางมจรยธรรม ของขาราชการองคกรปกครองสวนทองถน. รายงานสบเนองการประชม การประชมวชาการนวตกรรมสรรคสรางชมชนและสงคมไทย 4.0. เชยงใหม : มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย วทยาเขตเชยงใหม วทยาลยสงฆลำาพน.

SATIT CHUAYOUNAN, NAWAPORN KETSUWAN and NATTAWUT SOMYARONE. (2017). The Elderly’s working Happiness in THAILAND’s Rural Society; A case study of DOKKHAMTAI Sub-province: The meaning and promotion guideline. Proceeding International Conference on Finance, Management and business. Jakarta, 12 December 2017.

8.4 งานวจยทกำาลงทำา : ชอขอเสนอการวจย แหลงทน และสถานภาพในการทำาวจยวาไดทำาการวจยลลวงแลวประมาณรอยละเทาใด

หนาท 80

สาธต เชออยนาน และสนทร คลายอำา. (อยระหวางการดำาเนนการวจย). แบบจำาลอง

ความสมพนธพหระดบ องคกรนวตกรรมทมอทธพลตอพฤตกรรมนวตกรรม

การศกษาของครสงกดสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.

(แหลงทน : สำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต งบประมาณแผนดนป 2561) สถานภาพในการทำางานวจยรอยละ 30

สนทร คลายอำา และสาธต เชออยนาน. (อยระหวางการดำาเนนการวจย). ตวแปรทาง

พฤตกรรมศาสตรทเกยวของกบพฤตกรรมการทำางานอยางมจรยธรรมของขาราชการ องคกรปกครองสวนทองถน ในเขตภาคเหนอตอนบน. (แหลงทน :สำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต งบประมาณแผนดนป 2559) สถานภาพในการทำางานวจยรอยละ 80

สาธต เชออยนาน นวพร เกษสวรรณ และณฐวฒ สมยาโรน. (อยระหวางการ

ดำาเนนการวจย). แนวทางการเสรมสรางความสขจากการทำางานของผสงอาย

ภายใตบรบทแนวคดการจดการวสาหกจชมชนในเขตพนทองคการบรหารสวนตำาบลดอกคำาใต. (แหลงทน: สำานกงานสนบสนนการวจยเชงพนท) สถานภาพในการทำางานวจยรอยละ 90

ห มายเหต :

หนาท 81

1. กรณทหนวยงานมไดทำาการวจยเองแตใชวธจดจาง โปรดใช แบบเสนอโครงการวจย โดยระบรายละเอยดตามแบบฟอรมทกำาหนดไวใหมากทสด พรอมทงแนบแบบขอกำาหนด - (terms of reference TOR)การจดจางทาการวจยดวย2. กรณเปนโครงการวจยตอเนองทไดรบการจดสรรงบประมาณใน

ปงบประมาณทผานมา และนกวจยมความประสงคจะเสนอของบประมาณการวจยในปงบประมาณตอไป ตองจดทำาโครงการวจยประกอบการเสนอของบประมาณดวย

3. ระบขอมลโดยละเอยดในแตละหวขออยางถกตองและครบถวนสมบรณ เพอประโยชนในการประเมนผล

4. กรณโครงการวจยทมการใชสตว ใหปฏบตตามจรรยาบรรณการใชสตวเพองานทางวทยาศาสตร สภาวจยแหงชาต (ผนวก 10) และจดทำาเอกสารแนบตามแบบฟอรมใบรบรองในผนวก 11 จำานวน 2 ชด

5. กรณโครงการวจยทมการทำาวจยในคนใหปฏบตตามจรยธรรมการวจยในคน (ผนวก 12) และจดทำาเอกสารแนบตามแบบฟอรมใบรบรองการอนมตใหดำาเนนการวจยหรอ Certiftcate of Approval ทออกโดยคณะกรรมการจรยธรรมการวจยของสถาบน (ผนวก 13)จำานวน 2 ชด6. กรณโครงการวจยทมการดำาเนนการวจยดานความปลอดภยทาง

ชวภาพใหปฏบตตามแนวทางปฏบตเพอความปลอดภยทางชวภาพสำาหรบการดำาเนนงานดานเทคโนโลยชวภาพสมยใหมหรอพนธวศวกรรม (ผนวก 14) และจดทำาเอกสารแนบตามแบบฟอรมใบรบรองการอนมตใหดำาเนนการวจยดานความปลอดภยทางชวภาพ ทออกโดยคณะกรรมการดานความปลอดภยทางชวภาพของสถาบน (ผนวก 15)จำานวน 2 ชด

7. กรณโครงการวจยทมการดำาเนนการวจยในหองปฏบตการทเกยวของกบสารเคมใหปฏบตตามแนวทาง การดำาเนนงานเพอจดการความปลอดภยสำาหรบหองปฏบตการวจยทเกยวของกบสารเคม (ผนวก

16) และนกวจยตองใชเลขทะเบยนหองปฏบตการเพออางองในการเสนอขอรบทนสนบสนนการวจย

__________________________________

หนาท 82