เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 ·...

54
Research and Development Newsletter เอกสารข่าวสาร งานวิจัยและพัฒนา กลุ่มงานวิจัยและพัฒนา สานักวิชาการ สานักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร ปี ที่ 15 ฉบับที่ 165 ประจำเดือนพฤษภำคม 2559 อาเซียนกับการพัฒนาที่ยั่งยืน การพัฒนารูปแบบการดาเนินงานด้านนิติวิทยาศาสตร์เพื่อใช้ในการสืบสวน อาชญากรรมในเขตพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ความสัมพันธ์ทางการทูตไทย–เวียดนาม 40 ปี : มิติด้านรัฐสภา

Upload: others

Post on 17-Jan-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

Research and Development Newsletter

เอกสารขาวสาร

งานวจยและพฒนา

กลมงานวจยและพฒนา ส านกวชาการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

ปท 15 ฉบบท 165 ประจ ำเดอนพฤษภำคม 2559

อาเซยนกบการพฒนาทยงยน

การพฒนารปแบบการด าเนนงานดานนตวทยาศาสตรเพอใชในการสบสวนอาชญากรรมในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต

ความสมพนธทางการทตไทย–เวยดนาม 40 ป : มตดานรฐสภา

Page 2: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

เอกสารขาวสารงานวจยและพฒนา Research and Development Newsletter

ปท 15 ฉบบท 165 ประจ าเดอน พฤษภาคม 2559

วตถประสงค

เพอเผยแพรและประชาสมพนธขอมล ขาวสาร ดานการวจยและพฒนา ซงเปนการเพมพนความรใหแกบคคลในวงงานรฐสภา อนเปนประโยชนตอการปฏบตงานดานนตบญญต

กลมงานวจยและพฒนา ส านกวชาการ

ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ถนนประดพทธ เขตพญาไท กรงเทพมหานคร 10400

โทรศพท 0 2244 2067–8 โทรสาร 0 2244 2062

ทปรกษา

นายอนวต ตนตวงศ ทปรกษาดานระบบงานนตบญญต นางอรวรรณ พนธเปรอง ผอ านวยการส านกวชาการ นางสาวอษา โฆษตตระกล ผบงคบบญชากลมงานวจยและพฒนา

บรรณาธการ

นายจนทมร สหาบญล

กองบรรณาธการ

นายฐากร จลนทร นางสาวนารลกษณ ศรวรรณ นายสฐสร กระแสรสนทร นางสาวปยะวรรณ ปานโต นางสาววมลรกษ ศานตธรรม นางสาวปรยวรรณ สวรรณสนย นางสาวอญชล จวงจนทร นายฉตรชย ศรเมองกาญจนา

ฝายจดพมพ

นางสาวธณฐดา หาเรอนศร นางณฐชานนท หนทองอนทร

ฝายเผยแพร

นางภคกญญา มากทองไทร นางสาวนวลละออง พรแกว

Page 3: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

บทบรรณาธการ

เอกสารขาวสารงานวจยและพฒนา ฉบบประจ าเดอนพฤษภาคม 2559 เปนฉบบประจ าเดอน ซงมวนส าคญถง 4 วนคอ วนแรงงาน ตรงกบวนท 1 พฤษภาคมของทกป ทก าหนดขนเพอเปนการ ยกยองและชใหเหนถงความส าคญของแรงงาน เพอใหเกดการพฒนาทงในคณภาพ ความเปนอย ตลอดจนสทธอนชอบธรรมทผใชแรงงานสมควรจะไดรบการดแลเอาใจใสอยางจรงจง โดยประเทศไทยไดประกาศใหวนท 1 พฤษภาคม เปนวนแรงงานแหงชาตหรอวนกรรมกรสากลตงแตเมอป 2499 วนฉตรมงคล ตรงกบวนท 5 พฤษภาคมของทกป เปนวนเฉลมฉลองพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชททรงกระท าพระราชพธพระบรมราชาภเษก เสดจขนครองราชยเปนพระมหากษตรยอนดบท 9 แหงราชวงศจกร เปนวนทประกอบ พระราชพธฉลองเศวตฉตร ซงตรงกบวนบรมราชาภเษกของพระองคดวยคอวนท 5 พฤษภาคม ของป 2493 เหลาพสกนกรชาวไทยจงไดถอเอาวนท 5 พฤษภาคมของทกป เปนวนฉตรมงคลร าลก วนพชมงคล เปนวนซงมพธท าขวญเมลดพนธพชตาง ๆ เชน ขาว ถว งา และพระราชพธจรดพระนงคลแรกนาขวญดวย จงเปน วนส าคญส าหรบเกษตรกรชาวไทยทกคน โดยพธท าขวญเมลดพนธพชตาง ๆ ดงกลาว มความมงหมายทจะใหเมลดพนธพชเหลานนปราศจากโรคภยและใหเจรญงอกงามด ขณะทพระราชพธจรดพระนงคลแรกนาขวญนนถอเปนพธทางศาสนาพราหมณทมมาแตโบราณและเปนพธเรมตนการไถนา เพอหวานเมลดขาว มจดมงหมายเปนอาณตสญญาณวา บดนฤดกาลแหงการท านาและเพาะปลกไดเรมขนแลว พระราชพธทงสองนไดเรมขนอยางเตมรปแบบมาตงแต พ.ศ. 2503 และถอเปนวนส าคญของชาตจนถงปจจบน แตการก าหนดวนพชมงคลของแตละปนนจะไมตรงกนทกป ทงนขนอยกบประกาศของทางส านกพระราชวง ซงในปนตรงกบวนท 9 พฤษภาคม 2559 วนขน 4 ค าเดอน 6 วนวสาขบชา ซงคอวนท 20 พฤษภาคม 2559 ตรงกบวนขน 15 ค า เดอน 6 โดยหากเปนปอธกมาสหรอปทมเดอน 8 สองหนกจะเลอนออกไปเปนวนขน 15 ค า เดอน 7 วนวสาขบชามความส าคญตอพทธศาสนกชนในฐานะทเปนวนประสต วนตรสร และวนปรนพพานของพระพทธเจา วนส าคญทง 4 วนนเปนวนหยดราชการและเปนโอกาสอนดทจะไดเลอกประกอบกจกรรมตามความเชอความศรทธา ตลอดจนความชอบสวนบคคลไดอยางเปนการรกษาวฒนธรรมอนดงามใหอยคสงคมไทยสบไป

เอกสารขาวสารงานวจยและพฒนาฉบบนกเชนเคย ประกอบดวย เนอหาสาระส าคญประจ าคอลมนทนาสนใจ เพราะขอมลทน าเสนอลวนแตเปนขอมลความรทเปนประโยชนตอผอาน โดยฉบบนมคอลมนรอบดานงานสภา ซงน าเสนอสาระส าคญของแนวทางการพฒนาไปสความยงยนของประชาคมอาเซยน และประเดนความทาทายทตองค านงถงและตระหนกรวมกน คอลมนบทความวจยเปนเรอง อาหารและความปลอดภยดานอาหารทมการน าเสนอแนวทางการพฒนาและการสรางเครอขายอาหารปลอดภย การจดการอาหารในโรงเรยน และการพฒนาระบบการคมครองผบรโภคเชงบรณาการ คอลมนงานวจยและพฒนาซง น าเสนอผลงานวจยทถอไดวาเปนนวตกรรมทางสงคมจ านวนสองเรอง เรองแรกเกยวกบรปแบบการสบสวนคดอาชญากรรมโดยอาศยหลกดานนตวทยาศาสตร จากกรณปญหาในเขตพนทสามจงหวดชายแดน ทท าการวจยโดย พชรา สนลอยมา เรองทสอง เปนผลงานวจยเพอพฒนาเนอแกวส าเรจรปเพอใชในอตสาหกรรมเครองประดบและตกแตง ท าการวจยโดย การด เลยวไพโรจน และภมพร ธรรมสถตยเดช คอลมนบทความ ทนาสนใจเปนขอมลความรเชงประวตศาสตรทสะทอนใหเหนความสมพนธระหวางประเทศไทยกบเวยดนาม ตลอดระยะเวลา 40 ปทผานมา ซงมขอมลทนาสนใจโดยเฉพาะในสวนทเกยวของกบมตทางดานรฐสภา สวนคอลมนรอบโลกวจย เปนการน าเสนอขอมลผลการศกษาดานสรรพคณของกาแฟในการชวยลดความเสยงจาก

Page 4: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

โรคปลอกประสาทเสอมแขง โรคเบาหวานชนดท 2 และโรคมะเรง ตลอดจนประวตความเปนมาเกยวกบกาแฟในสงคมโลก

กองบรรณาธการหวงเปนอยางยงวา ผอานจะไดรบความรจากเอกสารขาวสารงานวจยและพฒนา ประจ าเดอนพฤษภาคม 2559 และโปรดตดตามเอกสารขาวสารงานวจยและพฒนาทกฉบบของป 2559 ซงจะมการน าเสนอขอมลทเปนประโยชนทางวชาการแกทานผอานตอไป

อนง ภาพหนาปกจาก www.cpthailand.com จงขอขอบคณมา ณ โอกาสน

Page 5: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

สารบญ

หนา

รอบดานงานสภา อาเซยนกบการพฒนาทยงยน 1 เรยบเรยงโดย จนทมร สหาบญล

บทความวจย อาหารและความปลอดภยเพอสรางความมนใจกบผบรโภค 5 เรยบเรยงโดย ปยะวรรณ ปานโต

งานวจยและพฒนา การพฒนารปแบบการด าเนนงานดานนตวทยาศาสตรเพอใชในการสบสวนอาชญากรรม ในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต 12 เรยบเรยงโดย ปรยวรรณ สวรรณสนย

การพฒนาเนอแกวส าเรจรปชนดอณหภมต าเพอใชในอตสาหกรรมเครองประดบและตกแตง 22 เรยบเรยงโดย สฐสร กระแสรสนทร

บทความทนาสนใจ ความสมพนธทางการทตไทย–เวยดนาม 40 ป : มตดานรฐสภา 27

เรยบเรยงโดย ฐากร จลนทร

รอบโลกวจย กาแฟอาจชวยลดความเสยงโรค 47 เรยบเรยงโดย นารลกษณ ศรวรรณ

Page 6: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

รอบดานงานสภา

อาเซยนกบการพฒนาทยงยน เรยบเรยงโดย...จนทมร สหาบญล

ภาพจาก : www.fact.fti.or.th

รฐสภาเปนองคกรทถกก าหนดขนมาเพอใหท าหนาทดานนตบญญต ภายในขอบเขตและวธการทรฐธรรมนญและขอบงคบการประชมสภาไดบญญตไว ทงหนาทในการตรากฎหมายและการควบคมการบรหารราชการแผนดน และเมอประเทศไทยจะตองเขาสความเปนประชาคมอาเซยนอยางสมบรณในป 2558 จงจ าเปนตองเตรยมความพรอมขาราชการของรฐสภา ซงท าหนาทสนบสนนการตรากฎหมายและควบคมการบรหารราชการแผนดน ทงน เพอใหขาราชการรฐสภามทง “ความร” และ “เจตคต” ทดในเรองประชาคมอาเซยนและสามารถปฏบตงานสนบสนนภารกจของสมาชกและสภาในสวนทเกยวของกบประชาคมอาเซยนไดอยางตอบสนองตอความตองการพฒนาประเทศในโอกาสตอไป

ศนยประชาคมอาเซยนของส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร เปนศนยขอมลดานประชาคมอาเซยนซงมหนาทใหการสนบสนนขอมลดานสารสนเทศและดานวชาการเกยวกบประชาคมอาเซยนแกสมาชกรฐสภาและสนบสนนการพจารณาและตดสนใจของสมาชกรฐสภาในกจการดานประชาคมอาเซยน ซงทผานมาในปงบประมาณ 2558 มผลการปฏบตงานประกอบดวย เอกสารวชาการดานประชาคมอาเซยน คมอการท างานดานประชาคมอาเซยน เวบไซตและโครงสรางฐานขอมลของศนยอาเซยน และกจกรรมการขบเคลอนของรฐสภาสความรวมมอในภมภาค

สวนปงบประมาณ พ.ศ. 2559 ศนยประชาคมอาเซยน โดยกลมงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ซงปฏบตหนาทเปนส านกงานศนยประชาคมอาเซยนของส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ไดจดใหมโครงการพฒนาบคลากรดานประชาคมอาเซยน หลกสตร “การสรางความร ความเขาใจ ทกษะ สมรรถนะแกบคลากรในดานกฎหมายระหวางประเทศทเกยวกบประชาคมอาเซยน ครอบคลมสามเสาหลกของประชาคมอาเซยน” เพอพฒนาขาราชการส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรใหมความร ความสามารรถ และประสบการณในดานยทธศาสตรประชาคมอาเซยน ดานขอตกลงและสนธสญญา ดานกฎหมายระหวางประเทศ

Page 7: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

2

และดานระบบงานของฝายนตบญญต กลมเปาหมายของโครงการดงกลาว ประกอบดวย ขาราชการส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรในสายงานนตกร วทยากร นกวเทศสมพนธ และนกวเคราะหนโยบายและแผน โดยหลกสตรไดก าหนดใหมการฝกอบรมทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต มวทยากรผทรงคณวฒและเชยวชาญดานตาง ๆ หมนเวยนมาบรรยายใหความรตลอดระยะเวลาการฝกอบรม กลาวคอ ภาคทฤษฎ ท าการอบรมทกวนจนทร ระหวางวนท 1 กมภาพนธ–1 พฤษภาคม 2559 เวลา 09.00–16.00 นาฬกา ภาคปฏบต มระยะเวลาการอบรมระหวางเดอนพฤษภาคม–สงหาคม 2559 สวนหวขอการบรรยายในการอบรมลวนแลวแตเปนหวขอทใหความรทจ าเปนอยางยงตอการเรยนรและสรางความเขาใจภายใตกรอบของบรบทประชาคมอาเซยน ตวอยางเชน อาเซยนกบการพฒนาทยงยน ซงมเนอหาตามสาระสงเขปดงตอไปน

ประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) ไดรวมตวกนอยางเตมรปแบบเมอปลายป 2558 ทผานมา โดยมเปาหมายทส าคญของการรวมกลมประเทศอาเซยนใหเปนหนงเดยว ซงม ค าขวญคอ สรางอาเซยนใหเปนประชาคมแหงความเอออาทรและรวมแบงปน มวสยทศนเดยวกน โดยมเหตผลทส าคญคอ การสรางความเขมแขงและเพมอ านาจการตอรองในภาวะทสงคมโลกมการแขงขนสง การรวมกนเปนประชาคมอาเซยนจะเปนความรวมมอในสามเสาหลกซงประกอบดวย 1) ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (ASEAN Security Community) มงเนนใหประเทศในภมภาคอยรวมกนอยางสนต 2) ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community : AEC) มงเนนใหเกดการรวมตวกนของเศรษฐกจและการอ านวยความสะดวกในการตดตอคาขายระหวางกน 3) ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Social–Culture Community : ASCC) เพอใหประชาคมอาเซยนอยรวมกนไดภายใตแนวคดสงคมทเ อออาทร มสวสดการทางสงคมทดและมความมนคงทางสงคม

แผนงานการจดตงประชาคมอาเซยน ไดมกรอบความตกลงรวมกนในการพฒนาประชาคมอาเซยนคอ อาเซยนจะบรหารจดการสงแวดลอม และทรพยากรธรรมชาตทงหลายดวยแนวคดอนรกษ ดน น า แรธาต พลงงาน ความหลากหลายทางชวภาพ ปาไม ทรพยากรชายฝงทะเลและทรพยากรในทะเล คณภาพอากาศทวภมภาคอาเซยน อาเซยนจะเขาไปรวมกบความพยายามระดบโลกทงหลายในการดแลปญหาการเปลยนแปลงภมอากาศของโลก ประชาคมอาเซยนจะตองพฒนาเทคโนโลยดานสงแวดลอมทดเพอการพฒนาอยางยงยน การดแลแกปญหาสงแวดลอมในอาเซยนจะตองไมเปน อปสรรคขดขวางขดความสามารถในการแขงขนของอาเซยน ตองไมกระทบหลกยตธรรม ไมเปนปญหาตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมในประชาคมอาเซยนทตงอยบนพนฐานของความยตธรรม เสร ยดหยนและประสทธภาพการ มจดยนและมาตรฐานเดยวกน โดยสะทอนความแตกตางทางเงอนไข ทางเศรษฐกจ สงคมและขดความสามารถของสมาชกอาเซยนแตละประเทศดวย

อยางไรกตาม การทประชาคมอาเซยนจะพฒนาไปสความยงยนไดนน ยงมประเดนทเปนความ ทาทายทกลมประเทศสมาชกจะตองค านงถงและตระหนกรวมกนคอ

1. ความไววางใจระหวางกนของกลมประเทศอาเซยน เนองจากกลมประเทศอาเซยนมรปแบบการปกครองทแตกตางกน มระดบการพฒนาทเหล อมล ากน ตลอดจนมความหลากหลายทางชาตพนธ วฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ ศาสนา และภาษาทแตกตางกบอาจน าไปสปญหาความไวเนอเชอใจกนและกนจนสงผลใหการพฒนาทางสงคมทจะน าไปสความเอออาทรตอกนอยางยงยนนนเกดขนไดชาและตองอาศยระยะเวลานาน

Page 8: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

3

2. ตนทนการพฒนาทแตกตางกนของกลมประเทศสมาชก ซงบางประเทศมระดบการพฒนาทดตดระดบโลก เชน สงคโปร ขณะทบางประเทศในกลมมระดบการพฒนาทมระดบต า เชน กมพชา ประเดนเหลานอาจจะกลายเปนปญหาของการพฒนาทไมสามารถท าใหการพฒนาในระดบภมภาคด าเนนไปพรอมกนอยางยงยนได

3. ความมนคงในภมภาคอาเซยนยงคงมภาพความขดแยงปรากฏอยอยางตอเนอง โดยเฉพาะประเดนปญหาเขตแดนทางทะเลทประเทศสมาชกกลมอาเซยน มปญหากบประเทศนอกกลมอาเซยน เชน ปญหาเขตแดนทางทะเลระหวางจนกบฟลปปนส จนกบเวยดนาม ปญหาเหลานอาจจะน าไปสความขดแยงทรนแรงขนหากไมมมาตรการทขอตกลงทรวมกนอยางชดเจนระหวางประเทศตนตอแหงปญหา ซงอาจจะสงผลกระทบกบภมภาคโดยรวมได เนองจากจนเปนประเทศทมอทธพลในดานตาง ๆ เหนอประเทศในภมภาคน ประกอบกบประเทศในภมภาคกยงเปนทหมายปองของประเทศมหาอ านาจอน ๆ เพราะเปนภมภาคทมความอดมสมบรณและมความหลากหลายทางทรพยากรธรรมชาต เชน ปาไม แรธาต และมประชากรจากการรวมตวกนของกลมอาเซยนมากถง 600 กวาลานคน ซงมปรมาณการบรโภคสงอยในระดบตน ๆ ของโลก จงอาจเปนปญหาและอาจน าไปสการแทรกแซงของประเทศภายนอกกลมจนอาจกอใหเกดปญหาภายในทสงผลใหการพฒนาด าเนนไปดวยความลาชา

4. ประเทศสมาชกอาเซยน มสภาพภมศาสตรทคลายคลงกนและมรปแบบการผลตสนคาทเหมอนและใกลเคยงกน ประกอบกบสนคาสวนใหญเปนสนคาจากภาคการเกษตรเหมอนกน ซงอาจจะน าไปสการแขงขนกนเองทงตลาดภายในภมภาคและตลาดนอกภมภาค ซงอาจเปนสาเหตส าคญอกประการหนงท ท าใหการพฒนาของประชาคมอาเซยนในดานเศรษฐกจไมด าเนนไปในทศทางเดยวกน หากขาดความรวมมอระหวางกลมประเทศสมาชกอยางชดเจน

5. ปรมาณความตองการทรพยากรธรรมชาตของประเทศก าลงพฒนาและประเทศดอยพฒนาซงอยในภมภาคอาเซยนเดยวกนอาจจะเปนปญหาทน าไปสปญหาการอาศยชองวางและโอกาสในการกอบโกยทรพยากรธรรมชาตของกนและกนทมปรมาณความตองการการขยายตวเพมมากขนและมยทธวธทด าเนนไปอยางรวดเรว ซงในระยะยาวอาจจะสงผลกระทบตอสภาพแวดลอมในภมภาคและอาจน าไปสปญหาภยธรรมชาตทเกดขนจนเปนอปสรรคของการพฒนาได

ดงนน เมอมการรวมกลมเพอเปนประชาคมอาเซยนแลว ทกประเทศสมาชกตองมความตระหนกรทจะก าหนดมาตรการรวมกนใหมแนวทางทเปนรปธรรมอยางชดเจน ส าหรบเปนทศทางทจะน าไปสการพฒนาทยงยนของภมภาคอาเซยนใหบรรลเปาหมายตามปฏญญาอาเซยนและเจตนารมณของการกอตงตอไป

เอกสารอางอง

การพฒนาทยงยนในบรบทอาเซยน. สบคน 4 เมษายน 2559 จาก www.aseangreenhub.in.th/envinat.ac/th...

ปญหาและอปสรรคทส าคญของประชาคมอาเซยน. สบคน 4 เมษายน 2559. จาก www.trangpsu.ac.th/asean/?p=78

Page 9: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

4

ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร กลมงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. (2559). โครงการพฒนาบคลากร ดานประชาคมอาเซยน ปงบประมาณ พ.ศ. 2559 หลกสตร การสรางความรความเขาใจ ทกษะ สมรรถนะแกบคลากรในดานกฎหมายระหวางประเทศทเกยวกบประชาคมอาเซยน ครอบคลม สามเสาหลกของประชาคมอาเซยน. [เอกสารอดส าเนา]. กรงเทพฯ : ส านกงานเลขาธการสภา ผแทนราษฎร กลมงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

ภาพอางอง

ภาพอาเซยน. สบคน 21 เมษายน 2559. จาก www.fact.fti.or.th

Page 10: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

บทความวจย

อาหารและความปลอดภยเพอสรางความมนใจตอผบรโภค เรยบเรยงโดย...ปยะวรรณ ปานโต

ภาพจาก : https://www.chiangmainews.co.th

ไทยเปนประเทศทมความอดมสมบรณดานอาหารมาตงแตในอดต โดยสวนเกษตรทปลกไวรอบบานคอระบบนเวศเชงซอน ซงสงผลท าใหชวตความเปนอยของครอบครวชาวไทยมความมนคงทางอาหารมาตลอด ภมนเวศของไทยจงมพชพนธธญญาหารทอดมสมบรณมาชานาน ประกอบกบสงคมไทยไดสงสม ถายทอดความร ประสบการณ และทกษะกนมาหลายชวอายคน อาหารและการเกษตรจงซมซบอยในวฒนธรรมและวถชวตของชาวไทยทงชาต ทงอาหารไทยยงเปนปจจยส าคญในการสรางรายไดใหแกประเทศ นอกเหนอไปจากการผลตเพอน ามาบรโภคของประเทศ อยางไรกตามหากพจารณาถงแนวโนมและวถแหงการผลตในปจจบนซงก าลงประสบปญหาในระบบอาหารและสงคมไทยอยางมาก เนองจากสงคมไทยมการเปลยนแปลงจากสงคมแหงการพงตนเองภายใตสงคมเกษตรกรรมทเกษตรกรผลตเพอบรโภคในครวเรอนเปนหลก มาเปนการผลตเพอการคาในเชงพาณชยมากขน จงสงผลใหความสามารถในการพงตนเองในการผลตอาหารลงอยางมาก โดยตองพงพงปจจยในการผลตจากภายนอกทงดานเงนลงทน พลงงานเชอเพลงและเทคโนโลย และระบบตลาด กลไกราคากลายเปนกลไกหลกในการซอขายอาหารเพอการบรโภคมากขน จนละเลยหรอใหความส าคญตอความปลอดภยของผบรโภคนอยลง เนองจากเนนการปลกเพอการคาเปนหลก

ปจจบนประเทศไทยมการพฒนาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยกวางไกลขนมาก ท าใหชวตมความสะดวกสบายขน แตกท าใหเกดการใชสารเคมและมการท าลายสมดลของระบบสงแวดลอมและนเวศวทยามากขน สงผลใหกระทบตอการบรโภคและอาหารของประชาชนตามมา ซงไดแก อนตรายจากการปนเปอนในอาหารทสามารถแบงเปนประเภทใหญ ๆ 3 ชนด คอ 1) อนตรายทางกายภาพ ไดแก กระบวนการผลตมการควบคมไมดมการปนเปอนของวสดในการผลตทกอใหเกดอนตรายตอผบรโภค 2) อนตรายทางเคม

Page 11: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

6

ไดแก การใชสารเคมทเปนอนตรายตอสขภาพในอาหาร และ 3) อนตรายทางชวภาพ ไดแก พวกเชอจลนทรยกอโรคตาง ๆ โดยพบการปนเปอนของเชออยในเนอสตว

ดงนน เพอสะทอนใหเหนถงปญหาทเกดขนและขอเสนอแนวทางแกไขดานความปลอดภยในอาหาร ซงผมสวนเกยวของควรใหความส าคญและเดนหนาดานการปฏรปหรอขบเคลอนการพฒนาเพอความมนคงดานอาหารของประเทศ จงขอน าเสนอผลการวจยในสวนท เกยวของจ านวน 3 เรอง ซ งไดแก 1) การศกษาเครอขายอาหารปลอดภยในโรงพยาบาล 2) ปจจยทมผลตอการจดการอาหารในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดเชยงใหม เลย นนทบร และภเกต และ 3) เครอขายการด าเนนงานคมครองผบรโภคเชงบรณาการในจงหวดสงขลา กรณศกษาผลตภณฑอาหารและยา

ยรรยง อนทรมวง และคณะ ไดท าการศกษาเรอง “การศกษาเครอขายอาหารปลอดภย ในโรงพยาบาล” โดยศกษาโรงพยาบาลตนแบบอาหารปลอดภย จ านวน 4 แหง คอ โรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะห โรงพยาบาลขอนแกน โรงพยาบาลราชบร และโรงพยาบาลสงขลา ผลการศกษาจากการพฒนาอาหารปลอดภยของโรงพยาบาล ท าใหเกดเครอขายกลมเกษตรกรผผลตวตถดบทปลอดภย สรางความพงพอใจใหกบผรบบรการและเจาหนาทของโรงพยาบาลในฐานะผบรโภคเพมมากขน โดยผลการศกษาท าใหไดมาซงขอสรป 6 ดาน ดงน

1. ดานบรการอาหารโดยทวไป ซงโรงพยาบาลทง 4 แหง มฝายโภชนาการของโรงพยาบาลผลตอาหารเอง แยกเปนอาหารทใหบรการแกผปวยสามญ ผปวยพเศษ ผปวยเฉพาะโรค อาหารเหลวส าหรบใหทางสายยาง อาหารส าหรบเจาหนาท ญาตผปวย และประชาชนทวไป ในรานคาสวสดการของโรงพยาบาล

2. ดานการพฒนาการเชงนโยบายอาหารปลอดภยของโรงพยาบาล ซงเรมตนมาจากนโยบายการพฒนาคณภาพบรการของโรงพยาบาล และมการจดท าโครงการน ารองโรงพยาบาลอาหารปลอดภย มการผสมผสานการด าเนนงานกจกรรมอาหารปลอดภยรวมกบระบบการดแลสขภาพอนๆ

3. ดานจดมงหมายหลกในการพฒนาอาหารปลอดภยของโรงพยาบาล ซงตองการใหอาหารของโรงพยาบาลมความสะอาดและปลอดภยส าหรบผมารบบรการและเจาหนาท เพอพฒนาศกยภาพผบรโภคใหรจกเลอกซออาหารทมความปลอดภย เพอพฒนาผประกอบการรานอาหารในโรงพยาบาลใหมการผลตอาหารอยางถกสขลกษณะ

4. ดานกระบวนการพฒนาอาหารปลอดภยของโรงพยาบาล ซงมการแตงตงคณะกรรมการหรอคณะท างานพฒนาอาหารปลอดภยของโรงพยาบาล โดยมรปแบบและกจกรรมอาหารปลอดภยทงภายในและภายนอกโรงพยาบาล

5. ดานปจจยเกอหนนทท าใหโรงพยาบาลประสบผลส าเรจ คอ ปจจยการพฒนานโยบายและการสอสารนโยบาย ไดแก 1) การพฒนานโยบายอาหารปลอดภย โรงพยาบาลมการสอสารนโยบายทงทางตรงและทางออมเพอท าความเขาใจแกคณะท างานทน านโยบายไปสการปฏบต 2) การสนบสนนของผบรหารผบรหารโรงพยาบาล 3) การมอบหมายการด าเนนงานทชดเจนและสนบสนนการท างานเปนทม 4) การสนบสนนทรพยากร ผบรหารใหการสนบสนนงบประมาณ 5) การปรบเปลยนระบบและวธการ ไดแก การปรบระบบการจดซอของโรงพยาบาล การปรบเมนอาหารใหสอดคลองกบวตถดบ 6) การสรางแรงจงใจ การใหรางวลตอบแทนทผานเกณฑการประเมนอาหารปลอดภยของโรงพยาบาล 7) ดานความเขมแขงของทมงาน ทมงานมภาวะผน าสง มการท างานเชงรกอยางตอเนอง

Page 12: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

7

6. ดานปจจยเกอหนนทมาจากภายนอกโรงพยาบาล ซงไดแก นโยบายทองถน เชน นโยบายอาหารปลอดภยและนโยบายคมครองผบรโภคของจงหวด และความรวมมอจากหนวยงานทเกยวของ เปนตน

ผวจยจงไดเสนอแนวทางในการพฒนาการและสรางเครอขายอาหารปลอดภยและปจจยเกอหนนท าใหเกดการพฒนาอาหารปลอดภยในโรงพยาบาล ดงน

1. ระดบประเทศ ทกกระทรวงควรมการวางนโยบายแบบบรณาการเพอใหนโยบายสามารถน าสการปฏบตไดจรง เชน กระทรวงสาธารณสขรวมมอกบกระทรวงเกษตรและสหกรณ และเครอขายตาง ๆ

2. ระดบกระทรวงสาธารณสข ควรมการก าหนดนโยบายอาหารปลอดภยทชดเจน

3. การก าหนดเกณฑมาตรฐานอาหารปลอดภยทครอบคลมมตตาง ๆ ทงในเชงการบรหารจดการ การพฒนากระบวนการ การวดและประเมนผล ทโรงพยาบาลหรอหนวยงานอน ๆ สามารถน าไปประยกตใชได

4. การด าเนนงานทางดานโภชนาการ จงควรศกษาวจยเพมเตมทงในสวนของโภชนาบ าบด โภชนบรการ และการคมครองผบรโภค

5. ผบรหารโรงพยาบาลและทมพฒนาตองมการศกษารปแบบการพฒนาทเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของโรงพยาบาล และตองมการด าเนนงานอยางตอเนอง

6. การพฒนาอาหารปลอดภย โรงพยาบาลทจะด าเนนการควรคนหาและสรางเครอขายความรวมมอกบหนวยงานตาง ๆ ในพนทและตองมการด าเนนการเชงรก ตองมความมงมนและเรยนรสงใหม ๆ ไมยอทอตอปญหาอปสรรคตาง ๆ

7. การสนบสนนของผบรหาร การปรบระบบบรหารจดการภายในโรงพยาบาล การพฒนาทมงาน การแบงบทบาทหนาททชดเจนใหกบทมงาน การสรางแรงจงใจ ขวญและก าลงใจ ใหกบทมงาน จะชวยเสรมสมรรถนะใหกบทมงานและองคกร

8. การพฒนาดานวชาการ ดานการวจย ซงองคความรและระบบขอมลขาวสารน จะเปนองคความรทโรงพยาบาลสามารถน ามาพฒนาใหดยงขน และยงเปนองคความรใหกบหนวยงานอน ๆ จะไดน าไปใชประโยชนได

จราพร ขดด และคณะ (2557) ไดท าการศกษาเรอง “ปจจยทมผลตอการจดการอาหารในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดเชยงใหม เลย นนทบร และภเกต” พบวา คณคาทางโภชนาการของอาหารกลางวนและอาหารวางยงไมเพยงพอตอความตองการของเดกและปจจยทมความสมพนธกบการจดอาหารในโรงเรยน ไดแก 1) ปจจยดานบรบท ไดแก การสนบสนนจากผบรหาร ชมชน ผปกครอง หนวยงานทเกยวของ การมคณะกรรมการในการดแลอาหารกลางวนในโรงเรยน 2) ปจจยน าเขา ไดแก นโยบาย มาตรฐาน บคลากร งบประมาณ 3) ปจจยกระบวนการ ไดแก การบรหารจดการโดยการตงคณะกรรมการอาหารและโภชนาการ การจดท าแผนงานและมาตรการสงเสรมดานโภชนาการ การมแผนการจดเมนอาหารลวงหนา การส ารวจความตองการของนกเรยนในการจดเมนอาหาร มคมอ แนวทาง โปรแกรม ในการชวยจดรายการอาหาร รปแบบการจดอาหารกลางวน สถานทประกอบอาหาร ภาชนะอปกรณ การมโครงการพเศษในการจดอาหารในโรงเรยน 4) ปจจยดานการตดตามและประเมนผล ไดแก การมหนวยงานภายนอกมาประเมน การคนขอมลใหแกโรงเรยน การประเมนความพงพอใจของนกเรยน การจดท ารายงานประมวลสถตอาหารเปนพษ การจดท ารายงานภาวะโภชนาการ และการแกไขปญหาปญหาทพโภชนาการ 5) คาเฉลย พลงงาน โปรตน ไขมน

Page 13: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

8

คารโบไฮเดรต ใยอาหาร วตามนเอ วตามนบ 1 วตามนบ 2 เหลก และแคลเซยมในอาหารกลางวนและอาหารวางแตละโรงเรยน มความแตกตางกนระหวางโรงเรยนในสงกดกองบญชาการต ารวจตระเวนชายแดน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และองคกรปกครองสวนทองถน โดยปจจยดานขนาดของโรงเรยน สงกดโรงเรยน และการใชวตถดบในการประกอบอาหารจากผลตภณฑการเกษตรในพนท มความสมพนธกบคณคาทางโภชนาการของอาหารในโรงเรยน และพบวา โรงเรยนทใชวตถดบจากผลตภณฑการเกษตรในพนทประกอบอาหารนน อาหารกลางวนและอาหารวางมคณคาทางโภชนาการมากกวาโรงเรยนทไมมวตถดบเอง

ผวจยจงไดเสนอแนะแนวทางการพฒนาการจดการอาหารในโรงเรยนและแนวทางการศกษาวจยเพอขยายประโยชนจากผลการศกษา ดงตอไปน

1. ควรพฒนาระบบการจดการอาหารในโรงเรยนโดยค านงถงปจจยตอไปนคอ

1.1 ปจจยดานบรบทหนวยงานกระทรวงศกษาธการ

1) มการปรบปรงใหมโครงสรางหนวยงานทชดเจนในการด าเนนการจดการอาหารในโรงเรยน

2) มนโยบายและแผนการด าเนนงานทชดเจนในทกระดบ

1.2 ปจจยน าเขา ผมสวนเกยวของ เชน หนวยงานกระทรวงสาธารณสข หนวยงานกระทรวง ศกษาธการ กรมสงเสรมการปกครองทองถน หนวยงานวชาการ

1) ควรมการพฒนามาตรฐานในการจดการอาหารกลางวน และมาตรฐานอาหารในโรงเรยน และสงเสรมใหใชมาตรฐานในโรงเรยนทกสงกด

2) ควรมการบรหารจดการงบประมาณอยางมประสทธภาพ

3) ควรพฒนาใหมการบรรจบคลากรทมความรดานโภชนาการในโรงเรยน

1.3 ปจจยดานกระบวนการ

1) หนวยงานทเกยวของควรมการถายทอดนโยบาย การบรณาการระหวางหนวยงาน สรางการมสวนรวมของทกภาคสวน มการสอสารประชาสมพนธ และมระบบการตดตามประเมนผล

1.4 ปจจยดานการผลต

1) ควรมการพฒนาระบบการจดการฐานขอมลทครอบคลม การก าหนดตวชวดทชดเจน ตรวจสอบคณภาพขอมลและการใชประโยชนจากขอมล

2. ควรมการศกษาเพอหารปแบบระบบการจดการอาหารในโรงเรยนทเหมาะสมกบบรบทประเทศไทย

3. ควรมการศกษาเพอหารปแบบมาตรฐานการจดการอาหารกลางวนในโรงเรยน และมาตรฐานอาหารในโรงเรยน

จฑา สงขชาต และคณะ (2551) ท าการศกษาวจย เรอง การวจยเพอพฒนาเครอขายการด าเนนงานคมครองผบรโภคเชงบรณาการในจงหวดสงขลา กรณศกษา : ผลตภณฑอาหารและยา พบปญหา

Page 14: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

9

อปสรรคในการด าเนนงานของหนวยงานทเกยวของคอ 1) นโยบายและแผนงานการคมครองผบรโภคไมชดเจน 2) ขาดเจาหนาททมกระบวนทศน ความรความสามารถและมความเชยวชาญเฉพาะดาน 3) ขาดความตอเนองในการด าเนนงานคมครองผบรโภค 4) การรวมตวเปนเครอขายเปนเรองทท าไดยาก 5) เกดความไมชดเจนในการด าเนนงานระดบพนทเนองจากมการก าหนดนโยบายจากสวนกลาง 6) ขาดงบประมาณในการด าเนนงานใหทวถงทงจงหวด 7) ขาดองคความรทจะจดการกบปญหาผบรโภค ดงนน แนวทางการพฒนาระบบเครอขายการคมครองผบรโภคดานผลตภณฑสขภาพกรณอาหารและยาคอ ตองมการปรบกระบวนทศนของหนวยงานทเกยวของกบการคมครองผบรโภคทงในสวนของผบรโภค หนวยงานรฐ ผประกอบการ องคกรพฒนาเอกชน และสอมวลชน ใหเกดความตระหนกและเหนความส าคญของระบบการคมครองผบรโภค เพอสรางกลไกการประสานงานในแตละภาคสวน ผลกดนใหเกดนโยบายการคมครองผบรโภคระดบจงหวดทเกดจากการมสวนรวมของผบรโภคและทกภาคสวน นอกจากน ผวจยไดมขอเสนอแนะส าหรบการพฒนาระบบเครอขายการด าเนนงานคมครองผบรโภคเชงบรณาการในจงหวดสงขลา ดงน

1. ปรบโครงสรางของอนกรรมการคมครองผบรโภคจงหวดสงขลา โดยเพมสดสวนของกรรมการในสวนของภาคประชาชน ผประกอบการ สอมวลชน และองคกรปกครองสวนทองถน ก าหนดใหมวาระการประชมเปนวาระประจ าและมความตอเนอง มเจาหนาททรบผดชอบงานคมครองผบรโภคโดยตรง มการสมทบหรอสนบสนนงบประมาณจากส านกงานจงหวดโดยตรง ใหตงเปนส านกงานเลขานการเพอรบเรองรองเรยนและประสานงานสงตอขอมลใหหนวยงานทเก ยวของ โดยคงรปแบบของคณะท างานเฉพาะดานทรบผดชอบงานคมครองผบรโภคดานตาง ๆ ไว และเพมคณะท างานในประเดนปญหาตาง ๆ ใหครอบคลมปญหาของผบรโภคมากยงขน เพอลดภาระและความยงยากในการด าเนนงานอนกรรมการของจงหวด เชน คณะท างานควบคมคณภาพน าเพอการบรโภค เปนตน ใหส านกงานเลขานการประสานงานตดตามและสนบสนนการปฏบตงานของคณะท างานดานตาง ๆ ปรบโครงสรางการด าเนนงานของอนกรรมการคมครองผบรโภคซงเดมเปนการแกปญหาเชงรบกบปญหาเฉพาะหนาและเปนปญหาเดม ๆ ทมมานาน โดยเนนการคมครองสทธผบรโภคทถกผประกอบธรกจ ผประกอบการ หรอหนวยงานตาง ๆ ละเมดสทธ ทงน เพอเปนการเตรยมความพรอมในการด าเนนงานรวมกนของหนวยงานตาง ๆ ทงในรปแบบของกรรมการรวม และเวทการแลกเปลยนเรยนรรวมกน เพอน าไปสการจดตงศนยประสานงานเครอขายองคกรคมครองผบรโภคในจงหวดสงขลา

2. จดตงศนยประสานงานเครอขายองคกรคมครองผบรโภคในจงหวดสงขลา ซงเปนการด าเนนงานในระยะยาวทมความสอดคลองกบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ฉบบทผานมาในมาตรา 57 ซงบญญตใหมการคมครองสทธผบรโภค โดยใหมองคกรอสระ ซงประกอบดวยตวแทนผบรโภคทมหนาทใหความเหนในการตรากฎหมาย กฎ ขอบงคบ และมาตรการตาง ๆ ทเกยวของกบผบรโภค เปนองคกรอสระคมครองผบรโภคในระดบพนท ซงท าหนาทเสรมสรางความเขมแขงใหแกกลมองคกรผบรโภคในรปแบบตาง ๆ เพอการคมครองตนเอง และมสวนรวมในการใหความคดเหนตอกฎหมายและนโยบายทเกยวของ โดยศนยดงกลาวตองเปนองคกรทท าใหเกดการมสวนรวมของภาคสวนตาง ๆ ทเกยวของกบการคมครองผบรโภค มการท างานเปนเครอขาย เพอเปนการสนบสนนกระบวนการในการท างานรวมกน รวมทงเปนมาตรการในการควบคมและตรวจสอบกนเองของหนวยงานทเกยวของ เปนการบรณาการผสมผสานระหวางหนวยงานทเกยวของ ทงในสวนของแผนงาน ขอมลขาวสาร กระบวนการและรปแบบในการด าเนนงานเพอน าสการเพมประสทธภาพในการด าเนนงานคมครองผบรโภคในจงหวดสงขลา

Page 15: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

10

นอกจากน ผวจยมความเหนวา การด าเนนงานของศนยประสานงานเครอขายองคกรผบรโภคในจงหวดสงขลา ตองมความเปนกลาง นาเชอถอและเปนอสระจากระบบราชการและนกการเมอง โดยหนวยงานทควรรบหนาทในการด าเนนการจดตงศนยฯ องคกรพฒนาเอกชนทด าเนนงานคมครองผบรโภค หรอ หนวยงานทเปนสถาบนการศกษา สถาบนวชาการ เชน สถาบนวจยระบบสขภาพภาคใตหรออาจเปนการด าเนนงานรวมกน และเพอใหการด าเนนงานคมครองผบรโภคสามารถด าเนนงานไดอยางเตมท สามารถแกปญหาการคมครองผบรโภคจากระบบเดมไดอยางมประสทธภาพ จงตองสนบสนนงบประมาณด าเนนการอยางเพยงพอ ทงน อาจโดยวธการระดมทนจากหลายหนวยงาน เชน สถาบนวจยระบบสขภาพ ภาคใต องคการบรหารสวนจงหวด และ ส านกงานสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ ( สสส.) เปนตน

ความคดเหนของผจดท าบทความวจย

เนองจากความปลอดภยดานอาหารเกยวของกบบคคลหลายฝาย ตงแตเกษตรกรผผลตพชผกและเนอสตว ผบรโภค ผประกอบการ ผจดจ าหนายหรอผจดการดานอาหารของหนวยงาน แนวทางการแกปญหาอนตรายจากอาหารไมปลอดภยจงตองเปนการด าเนนงานภายใตความรวมมอของทกฝายในประเดนตอไปนคอ สนบสนนการสรางเครอขายของเกษตรกรผปลกผกปลอดสารพษ เฝาระวงสารปนเปอนในผลผลต ปรบระบบการจดซอจดจางทเกยวของกบการจดการอาหารของโรงพยาบาล การจดกองทนอาหารกลางวนของเขตพนทการศกษา การคมครอบสทธดานความปลอดภยจากการบรโภคและการรณรงคให 1) ประชาชนท าการเกษตรแบบยงยน ทงเกษตรธรรมชาตซงเนนการจดระบบนเวศทสมดลในไรนา เกษตรอนทรยทเนนการจดการดนใหมความอดมสมบรณ เกษตรผสมผสานเนนการจดการดนใหเกดประโยชนสงสด เกษตรทฤษฎใหมเนนการจดการน าใหเกดผลผลตพอเพยงในชมชน หรอวนเกษตรทเนนการจดการปาไมใหใชประโยชนรวมกบเกษตรกรรมได 2) สงเสรมความเขมแขงของชมชน 3) เกดกระแสการบรโภคเพอสขภาพในกลมผบรโภค

อยางไรกตาม ในสวนของภาครฐไดมการใหความส าคญเรองของความปลอดภยทางดานอาหารมากขน โดยไดมการเสนอเขาเปนวาระแหงชาต 1 ใน 17 ขอของนโยบายเมองไทยแขงแรง โดยกลาวไววา ภายในป 2560 “คนไทยไดบรโภคอาหารทปลอดภยมคณคาทางโภชนาการ และเพยงพอตอความตองการของรางกาย จากแหลงผลตอาหารทปลอดสารพษปนเปอน ตลาดสด รานอาหารและแผงลอยจ าหนายอาหารทกแหงไดมาตรฐานสขอนามย สถานทผลตอาหารทกแหงผานหลกเกณฑวธการผลตทด ” ซงตอไปควรด าเนนการในสวนทเกยวของใหเกดความตอเนองและเปนรปธรรมมากยงขนตอไป

ดงนน ผบรโภคในฐานะผไดรบความคมครอง จงควรมสทธทจะไดรบความปลอดภยจากการบรโภค รวมถงสทธทเลอกซอสนคาและบรการอยางเปนธรรม ในขณะทหนวยงานทเกยวของมความพยายามในการแกไขดานกฎหมาย ตลอดจนมนโยบายทสอดรบกบบรบทของปญหาทเกดขนมาอยางตอเนอง แตกยงไมสามารถน าไปสการปฏบตหรอแกปญหาไดครอบคลม จงควรประสานความรวมมอเพอสรางความเขาใจรวมกนของแตละหนวยงาน เพอสรางแนวทางในการพฒนาระบบเครอขายคมครองดานอาหารและความปลอดภยเพอสรางความมนใจตอผบรโภค รวมถงควรมการรณรงคใหความรเกยวกบการบรโภคอาหารทดและมประโยชนตอสขภาพเปนสงทจ าเปน

Page 16: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

11

เอกสารอางอง

จราพร ขดด และคณะ. (2557). ปจจยทมผลตอการจดอาหารในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดเชยงใหม เลย นนทบร และภเกต [บทคดยอ]. วารสารวจยระบบสาธารณสข, 8 (12,ล 197–209.

จฑา สงขชาต และคณะ. (2551). การวจยเพอพฒนาเครอขายการด าเนนงานคมครองผบรโภคเชงบรณาการ ในจงหวดสงขลา กรณศกษา : ผลตภณฑอาหารและยา. สบคน 25 กมภาพนธ 2559 จาก URI : http://hdl.handle.net/11228/648

นโยบายความปลอดภยดานอาหาร (Food Safety). กระทรวงสาธารณสข. สบคน 29 มนาคม 2559 จาก http://www.fda.moph.go.thproject/foodsafety/foodbackhome/foods_nayoby.asp

นโยบายความปลอดภยดานอาหาร. (ม.ป.ป.) สบคน 26 เมษายน 2559 จาก http://www.3.syngenta.com/country/th/en/corporateResponsibility/ pages/PoliciesFoodSafety.aspx

ยวด วงษกระจาง และคณะ. (ม.ป.ก.). โครงการสงเคราะหองคความรเพอสนบสนนการยกรางรฐธรรมนญ วาดวยระบบสขภาพ. สบคน 25 กมภาพนธ 2559 จาก kb.hsri.or.th

ยรรยง อนทรมวง และคณะ. (2550). การศกษาเครอขายอาหารปลอดภยในโรงพยาบาล มหาวทยาลย มหาสารคาม คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร. สบคน 25 กมภาพนธ 2559 จาก http://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/648

ภาพอางอง

อาหารปลอดภย. สบคน 21 เมษายน 2559. จาก https://www.chiangmainews.co.th

Page 17: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

งานวจยและพฒนา

การพฒนารปแบบการด าเนนงานดานนตวทยาศาสตร เพอใชในการสบสวนอาชญากรรมในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต

เรยบเรยงโดย...ปรยวรรณ สวรรณสนย

ภาพจาก : http://www.wegointer.com

สถานการณความไมสงบใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต สงผลใหมจ านวนผบาดเจบและเสยชวตเปนจ านวนมาก ดงนน การชนสตรพลกศพจงเปนขนตอนส าคญในการคนหาความจรงและการอ านวยความยตธรรมใหกบทกฝาย แตเนองจากบทบาทในการชนสตรพลกศพจากสถานการณความไมสงบยงมความไมลงตวอกมาก ไมวาจะเปนปญหาความปลอดภยในการออกชนสตรพลกศพนอกโรงพยาบาล ปญหาการขาดแคลนแพทยนตเวช ตลอดจนปญหาการไมยอมรบกระบวนการชนสตรพลกศพซงขดแยงกบความเชอของคนมสลมในพนท ประกอบกบรฐบาลและกระทรวงทเกยวของซงไดแก กระทรวงยตธรรม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสขและส านกงานต ารวจแหงชาต ยงไมมการวางระบบการชนสตรพลกศพทมประสทธภาพในระยะยาว อกทงกลมผกอการรายใน 3 จงหวดชายแดนภาคใตมการพฒนาการท างานไดอยางเทาทนกระบวนการนตวทยาศาสตรมาอยางตอเนองตงแต พ.ศ. 2547 ท าใหเจาหนาทรฐท างานไดยากมากยงขน เพราะหลายคดไมมพยานหลกฐานโดยเฉพาะคดทมการใชระเบดแสวงเครองซงพบวา คนรายมมาตรฐานการท างานทสงขนมาก ขณะทการพฒนาระบบงานนตวทยาศาสตรในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใตยงประสบปญหาและอปสรรค ดงตอไปน

1. ระบบการสบสวนสอบสวนกระบวนการยตธรรมไทยทผานมาพงพาพยานบคคลมากกวาพยานทางวทยาศาสตรมผลท าใหไมสามารถมดตวผกระท าผดไดเทาทควร โดยเฉพาะอยางยงในสถานการณทประชาชนผรเหนการกระท าผดแตไมกลาเสยงชวตใหการเปนพยาน

Page 18: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

13

2. มาตรฐานของหนวยงานทางวทยาศาสตร เชน สถาบนนตวทยาศาสตร กระทรวงยตธรรม ซงยงไมมระบบบรหารคณภาพตามแบบ ISO17025 หรอยงไมมการใหบรการตามมาตรฐานสากลดานความสามารถทางวชาการของหองปฏบตการ

3. ภารกจงานดานนตวทยาศาสตรหลายอยางยงขาดเจาภาพ ท าใหประสบอปสรรคดานงบประมาณ ดานอตราต าแหนงเจาหนาทและดานระบบนตวทยาศาสตรบรการทครอบคลม

4. ความโปรงใสและการถวงดลอ านาจซงตองท าใหเกดขนกบทกหนวยงานทปฏบตงานดาน นตวทยาศาสตรโดยทกฝายจะตองพรอมทจะใหหนวยงานอนเขามาตรวจสอบได

5. การใหความส าคญตอการพฒนาทางนตวทยาศาสตร ซงยงไมเกดขนในระดบนโยบาย เชน กรณการจดตงศนยพสจนบคคลสญหายทยงไมไดจดตงขน เนองจากผบรหารมองวาไมใชปญหาเรงดวน

ดงนน หากมการน ากระบวนการท างานดานนตวทยาศาสตรมาเปนเครองมอส าคญในการแกไขปญหาอาชญากรรมในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต จะท าใหสามารถเกบรวบรวมพยานหลกฐานการกระท าผดทงดานการชนสตรพลกศพ การตรวจ DNA การตรวจลายพมพนวมอ และการคมครองชวยเหลอเหยอหรอชาวบานใหสามารถไดรบความยตธรรม ทงสามารถใหความคมครองดานสทธมนษยชนไดอกดวย โดยเฉพาะประเดนการตายอยางนาสงสย เชน กรณการวสามญฆาตกรรมทไมไดรบการตรวจสอบจากแพทยนตเวชหรอเจาหนาทนตวทยาศาสตร เนองจากขาดแคลนผเชยวชาญดานนตวทยาศาสตร และสงผลใหเกดปญหาการละเมดสทธมนษยชนในพนท ดงนน โรงเรยนนายรอยต ารวจในฐานะสถาบนอดมศกษาในสงกดส านกงานต ารวจแหงชาต จงมความสนใจทจะท าวจยเพอพฒนารปแบบการด าเนนงานดานนตวทยาศาสตร เพอน ามาใชประโยชนในการสบสวนอาชญากรรมในพนท 3 จงหวดภาคใตไดอยางเปนระบบ มประสทธภาพและมาตรฐานระดบสากล โดยเฉพาะในดานการตรวจสถานทเกดเหต การพสจนหลกฐานและการชนสตรพลกศพ อนจะเปนกระบวนการสงเสรมประสทธภาพและสามารถอ านวยความยตธรรมใหเกดขนจรงในกระบวนการยตธรรมทางอาญาทงระบบ เพอเปนการเพมประสทธภาพในการรกษาความสงบเรยบรอย ปองกนและปราบปรามอาชญากรรมทมผลกระทบตอความมนคงของรฐตอไป

วตถประสงคการวจย

1. ศกษากระบวนการด าเนนงานดานนตวทยาศาสตรทน ามาใชในการสบสวนอาชญากรรมในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต

2. ศกษาปจจยทมผลตอการน างานนตวทยาศาสตรมาใชในการสบสวนอาชญากรรมในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต

3. ศกษาถงปญหาและอปสรรคในการน านตวทยาศาสตรมาใชในการสบสวนอาชญากรรมในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต

วธการศกษาวจย

การศกษาเรอง การพฒนารปแบบการด าเนนงานดานนตวทยาศาสตรเพอใชในการสบสวนอาชญากรรมในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต ใชวธการวจยแบบผสมผสานคอ 1) ใชแบบสอบถามในการเกบขอมลพนกงานสอบสวนและเจาหนาทต ารวจฝายสบสวนในสถานต ารวจทกแหงทอยในเขตพนทคอใน

Page 19: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

14

จงหวดนราธวาส จ านวน 12 แหง ยะลา จ านวน 12 แหง และปตตาน จ านวน 16 แหง โดยแตละแหงไดท าการเกบขอมลจากพนกงานสอบสวน 10 ราย และเจาหนาทต ารวจฝายสบสวน 10 ราย 2) ใชการสมมนากลมยอยและการสมภาษณเจาะลกเพอเกบขอมลจากกลมตวอยางประกอบดวย (1) เจาหนาทนตวทยาศาสตรจากส านกงานพสจนหลกฐานต ารวจ ส านกงานต ารวจแหงชาต และจากสถาบนนตวทยาศาสตร กระทรวงยตธรรม จ านวน 10 ราย (2) ผทรงคณวฒทางวชาการจากมหาวทยาลยตาง ๆ ผพพากษาและอยการในพนท จ านวน 10 ราย และ (3) เจาหนาทต ารวจทงในระดบก าหนดนโยบายและระดบปฏบตการทมประสบการณมาไมนอยกวา 3 ป จ านวน 10 ราย จากนนน าขอมลทไดจากแบบสอบถามจากการสมภาษณและจากการสมมนากลมยอยมาท าการวเคราะห (Content Analysis) ภายใตวตถประสงคการวจยทก าหนดไว

ผลการศกษาวจย

1. กระบวนการด าเนนงานดานนตวทยาศาสตรทน ามาใชในการสบสวนอาชญากรรม

สวนใหญคนรายมการวางแผนการปฏบตงานกอความไมสงบในแตละพนทแบบเปนกลมและเปนระบบ โดยมงหวงผลในการกอเหตคอเพอขมขวญและสรางความหวาดกลวใหกบประชาชนและเจาหนาทผปฏบตงานทเกยวของ สวนรปแบบการกระท าความผดสวนใหญใชวธการประกบยง การยงถลม และการ ซมยง ซงผกระท าผดใชวธการสรางสถานการณเพอลวงใหเจาหนาทต ารวจหรอทหารเขาพนทเกดเหตแลวจงซมโจมตโดยใชระเบดและใชอาวธปนยงซ า จากนนผกระท าความผดไดแยงอาวธปนของเจาหนาทรฐเพอน าไปใชกอเหตความไมสงบในครงตอไป ขณะทกระบวนการด าเนนงานดานนตวทยาศาสตรซงน ามาใชในการสบสวนอาชญากรรม มดงน

1.1 ตรวจสถานทเกดเหต โดยเจาหนาทต ารวจประสานไปยงเจาหนาทเกบกวตถระเบด เพอเขาตรวจพนทเกดเหตวายงมวตถระเบดอน ๆ อกหรอไม ทงน เนองจากปจจบนคนรายไดใชวธการแฝงวตถระเบดไวในหลายจด ซงเมอกอนคนรายมงเปาท ารายกลมเจาหนาทเกบกระเบด แตตอมาเรมมการเปลยนกลมเปาหมายเปนกลมเจาหนาทพสจนหลกฐาน โดยมวตถประสงคเพอท าใหเจาหนาทผปฏบตงานเสยขวญและก าลงใจในการท างาน

1.2 สงการใหผปฏบตงานดานการพสจนหลกฐานด าเนนงานตามขนตอนในการเขาตรวจสถานทเกดเหต และการเกบรวบรวมวตถพยานตามระเบยบ และตองรกษาพยานหลกฐานในทเกดเหตให คงอยสภาพเดม โดยวตถพยานทกชนทสงไปตรวจพสจนตองมจ านวนครบถวน และไม เกดการสญหายระหวางการขนยายหรอหลงการตรวจพสจนหลกฐาน ซงในทางปฏบตตามขอเทจจรงแลว ผปฏบตสวนใหญไมคอยมการปฏบตใหถกตองตามหลกวธ รวมถงในสวนของการทผบญชาการเหตการณไมสามารถรกษาสถานทเกดเหตใหคงสภาพเดมได กลาวคอ มการปลอยใหนกขาวหรอผทไมมสวนเกยวของเขาไปในสถานทเกดเหต และผบงคบบญชาบางคนทไมมความรเกยวกบการท าหนาทดานงานพสจนหลกฐานจงไปเหยยบย าสถานทเกดเหต จนท าใหวตถพยานตาง ๆ ถกท าลายหรอไปเพมวตถพยานใหมโดยไมเจตนาสงผลท าใหไมสามารถน าไปตรวจพสจนหลกฐานตอไปได

1.3 กรณเกดเหตพบศพผเสยชวตตองสงศพไปโรงพยาบาลทมแพทยนตเวช เพอใหแพทยไดท าการผาชนสตรพลกศพและหาสาเหตการเสยชวต ซงเปนการตรวจพสจนเอกลกษณบคคลทางวทยาศาสตรซงตองตรวจในหองปฏบตการทางวทยาศาสตรเทานน เนองจากเปนการตรวจหาลายพมพนวมอ ทนตกรรม และสารพนธกรรม (DNA) ซงกรณการชนสตรพลกศพดงกลาวยงขาดแพทยนตเวชทมความเชยวชาญและ

Page 20: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

15

หองปฏบตการทใชส าหรบการผาชนสตรพลกศพเปนอยางมาก สงผลท าใหพนกงานสอบสวนไดรบผลการชนสตรพลกศพลาชา

2. ปจจยทมผลตอการน างานนตวทยาศาสตรมาใชในการสบสวนอาชญากรรม

2.1 เจาหนาทผปฏบตงานในเขตพนทจะตองมความรเกยวกบนตวทยาศาสตร ความมงมน ความกลาหาญ และไหวพรบในการท างาน รวมถงจะตองมความเสยสละในการเขาตรวจพนทเกดเหต เนองจากในการเขาตรวจสถานทเกดเหตและการรวบรวมวตถพยานในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต มความเสยงสงในการถกกลมผกอการรายเขาโจมต จงอาจไมมบคลากรสมครใจมาปฏบตหนาทในพนทดงกลาว

2.2 ผบงคบบญชาจะตองเลงเหนความส าคญในการก าชบผบงคบบญชาใหปฏบตหนาท ตามหลกการตรวจสถานทเกดเหตและการรวบรวมวตถพยานอยางเครงครด เน องจากผบงคบบญชาเปนผก าหนดนโยบายและระเบยบปฏบตในการปฏบตงาน โดยสวนใหญเมอเกดเหตการณขนในพนท ผบงคบบญชาจะเปนผทไปถงจดเกดเหตในล าดบตน ๆ ดงนน จงไมควรเขาไปท าลายหรอเหยยบย าสถานทเกดเหตเสยเอง รวมทงควรก าชบใหผใตบงคบบญชาปฏบตหนาทตามหลกการตรวจสถานทเกดเหตและการรวบรวมวตถพยานอยางถกวธ ซงจะท าใหวตถพยานและหลกฐานตาง ๆ ทอยในทเกดเหตไมถกท าลายจนไดรบความเสยหาย เนองจากจะเปนพยานหลกฐานชนส าคญทน าเขาสกระบวนการพจารณาคดในชนศาล

2.3 วสดอปกรณททนสมยและพรอมใชงานเปนสงส าคญในการรองรบการปฏบตงานของเจาหนาท ทงน เพอใหการท างานเกดประสทธภาพสงสด

2.4 ผบญชาการณเหตการณจะตองก าหนดจ านวนผเขาสถานทเกดเหตในปรมาณทจ ากดและจะตองเปนผเกยวของกบสบสวนสอบสวน พสจนหลกฐานหรอชนสตรพลกศพเทานน ทงน เพอปองกนการท าลายวตถพยานและหลกฐานในสถานทเกดเหต

2.5 หวงโซการครอบครองวตถพยานนบเปนสงทส าคญอยางยงในการทอยการและศาลจะพจารณาในเรองดงกลาว เนองจากหากพนกงานสอบสวนมการเกบรวบรวมวตถพยานแตมการสงการครอบครองวตถพยานไปใหบคคลอนหรอไมไดเกบวตถพยานใหถกตองตามหลก อยการหรอศาลจงอาจเกดขอสงสยในวตถพยานนน ซงจะสงผลท าใหอยการไมสงฟองหรอหากเปนในชนศาลแลวศาลอาจท าการยกฟองได

2.6 การประสานงานและการใหความรวมมอในการชวยเหลอซงกนและกน รวมถงการรวมกนแบงปนขอมลในการท างานเปนสงส าคญอยางมาก เนองจากมหลายหนวยงานทเขามาปฏบตหนาทรวมกนเชน ทหาร ต ารวจ ศนยพสจนหลกฐาน และสถาบนนตวทยาศาสตร

2.7 ความปลอดภยในการปฏบตงาน นบเปนสงส าคญอยางยงในการปฏบตงานของเจาหนาทในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต เนองจากในเขตพนทดงกลาวเปนพนทจดเสยงทจะเกดการลอบท ารายหรอวางระเบดไดงาย ดงนน จะตองมการอ านวยความสะดวกและความปลอดภยใหกบเจาหนาทผปฏบตงานในพนท เชน กรณทเจาหนาทเกบกวตถระเบดตองเขามาตรวจสอบวตถระเบดกอนทเจาหนาทต ารวจหรอเจาหนาทพสจนหลกฐานจะเขาไปตรวจสถานทเกดเหต

2.8 การมกฎหมายหรอระเบยบขอบงคบทเอออ านวยตอการปฏบตงานของเจาหนาทคอ ปจจยส าคญทจะท าใหผท างานดานนตวทยาศาสตรเพอสบสวนสามารถปฏบตหนาทไดอยางเตมประสทธภาพ ทงน เนองจากกฎหมายและระเบยบดงกลาวคอสงททกหนวยงานจะตองปฏบตตาม

Page 21: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

16

2.9 เทคโนโลยททนสมยเปนปจจยส าคญอยางหนงทจะชวยท าใหการท างานดานนตวทยาศาสตรมความสะดวกรวดเรวและเทยงตรงมากยงขน เนองจากการคนหาพยานหลกฐานทเปนพยานบคคลเปนเรองทท าไดคอนขางยาก ดงนน การมงเนนคนหาพยานหลกฐานทางนตวทยาศาสตรโดยการน าเทคโนโลยทมความทนสมยมาใชจะท าใหเกดความนาเชอถอและความเทยงตรงสง

3. ปญหาและอปสรรคในการน านตวทยาศาสตรมาใชในการสบสวนอาชญากรรม

3.1 ปญหาดานบคลากร

1) บคลากรทปฏบตหนาทในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใตมจ านวนไมเพยงพอ รวมถงปจจบนบคลากรโดยสวนใหญท เขามาท างานยงขาดประสบการณการท างานในพนทอยมาก ทงน เนองจากมการโยกยายในพนทอยบอยครง จงเปนเหตท าใหขาดบคลากรทมประสบการณและความเชยวชาญในการท างานในพนทอยางแทจรง ซงปญหาดงกลาวไดสงผลกระทบตอการปฏบตงานเปนอยางมาก กลาวคอ ท าใหการท างานไมมความตอเนองและไมมประสทธภาพเทาทควร

2) ปจจบนพนกงานสอบสวนในพนทบางคนยงไมมความมงมนในการท างานเทาทควร ทงน เนองจากพนกงานสอบสวนมภาระงาน และมคดทอยในความรบผดชอบจ านวนมาก เปนเหตท าใหไมสามารถปฏบตหนาทไดอยางเตมประสทธภาพเทาทควร

3) ผบงคบบญชาหรอเจาหนาทผเขาไปตรวจสถานทเกดเหตไมมความรดานการเขาตรวจสถานทเกดเหตทถกตอง สงผลท าใหวตถพยานบางอยางถกท าลายไปโดยไมเจตนา ตวอยางเชน เจาหนาทต ารวจเขาไปน าใบปลวทผกอการรายน ามาทงไวในทเกดเหตซงตามหลกเจาหนาทจะสามารถตรวจลายพมพ นวมอจากใบปลวนไดโดยตรง แตเมอมเจาหนาทเขาไปหยบใบปลวโดยไมไดใสถงมอใหถกตองตามหลกการปฏบตแลว กจะสงผลท าใหเกดลายนวมอของคนรายกบเจาหนาททบซอนกน เปนเหตท าใหเกดปญหาในการตรวจพสจนลายพมพนวมอเพอสบคนและตดตามตวคนราย

4) พนกงานสอบสวนสวนใหญยงไมคอยค านงถงหวงโซการครอบครองวตถพยาน กลาวคอมการสงตอการครอบครองไปยงเจาหนาททเปนบคคลอน ๆ สงผลท าใหอยการไมสามารถสงฟองคดดงกลาวได เนองจากเกดความสงสยและไมมนใจวาพยานหลกฐานทน ามามการปนเปอน หรอมการสรางวตถหลกฐานเทจขนมาหรอไม

5) เจาหนาทต ารวจในพนทขาดขวญและก าลงใจในการปฏบตหนาทในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต เนองจากนายต ารวจบางคนอยประจ าพนทเปนเวลานานมากแลวแตไมเคยไดรบการโยกยายเพอไปปฏบตราชการนอกเขตพนท หรอบางคนยงไมเคยไดรบการยกยองจากส านกงานต ารวจแหงชาต ดงนน จงควรมการยกยองและใหก าลงใจเจาหนาทต ารวจในพนท เพอใหเจาหนาทต ารวจทปฏบตอยในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใตมขวญและก าลงใจในการปฏบตหนาทมากยงขน

3.2 ปญหาดานทรพยากรการปฏบตงาน

ทรพยากรการปฏบตงาน อาท เชอกกนสถานทเกดเหต เสอเกราะมจ านวนนอย รวมถงรถยนตในการปฏบตหนาท ซงนอกจากจะมจ านวนไมเพยงพอแลว สภาพรถยนตทใชอยในปจจบนยงมสภาพเกาและช ารดทรดโทรม ท าใหตองมการซอมบ ารงคอนขางมาก รวมถงงบประมาณคาใชจายน ามนเชอเพลงทสงมาก เนองจากในการปฏบตหนาทตองอาศยรถยนตในการเขาตรวจทเกดเหตบอยครง เปนเหตท าใหบางครง

Page 22: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

17

ผบงคบบญชาตองส ารองคาใชจายเพออ านวยความสะดวกในการปฏบตหนาทของเจาหนาทต ารวจในสงกดของตนเอง

3.3 ปญหาดานการบรหารจดการ

1) ผบงคบบญชากบผใตบงคบบญชามความเหนไมตรงกน

2) การท างานทมความทบซอนกน เชน การแตงตงผบญชาการเหตการณทงจากฝ ายต ารวจและทหาร รวมถงการมระดบชนยศทแตกตางกน ท าใหผปฏบตงานไมสามารถท าหนาทไดอยางเตมท

3) ผบญชาการเหตการณดแลสถานทเกดเหตยงไมดพอ สงผลท าใหเกดปญหาในเรองของการเกบวตถพยานในทเกดเหต ความไมมนใจในศกยภาพดานการคนหาและเกบรวบรวมพยานหลกฐานในทเกดเหตของพนกงานสอบสวน ท าใหพนกงานสอบสวนจะตองแจงเจาหนาทพสจนหลกฐานใหเขารวมตรวจทเกดเหตเพอคนหาและเกบรวบรวมพยานหลกฐานทกครง ทงทในความเปนจรงพนกงานสอบสวนมอ านาจในการเกบวตถพยานโดยชอบดวยกฎหมาย การบรหารเพอเอออ านวยความสะดวกใหกบหนวยงานอน ๆ ทจะเขามารวมเกบวตถพยาน เชน สถาบนนตวทยาศาสตร ซงหนวยงานดงกลาวจะเขามาเกบวตถพยานเพอน าไปใชตรวจพสจน รวมถงน าไปรวบรวมเขาสฐานขอมล DNA ของสถาบนนตวทยาศาสตร แตเนองจากสถาบน นตวทยาศาสตรไมใชเปนหนวยงานทเปนระบบบงคบบญชาเชนเดยวกบหนวยงานต ารวจหรออยการ จงท าใหเกดปญหาไมมนายต ารวจหรอทหารชนผใหญในพนทคอยอ านวยความสะดวกหรอสงการในการเขาตรวจสถานทเกดเหต

4) ความไมมนใจในศกยภาพดานการคนหาและเกบรวบรวมพยานหลกฐานในทเกดเหต ของพนกงานสอบสวน ท าใหพนกงานสอบสวนตองแจงเจาหนาทพสจนหลกฐานใหเขารวมตรวจทเกดเหตเพอคนหาและเกบรวบรวมพยานหลกฐานทกครง ทงทในความเปนจรงพนกงานสอบสวนมอ านาจในการเกบวตถพยานโดยชอบดวยกฎหมาย

5) การบรหารจดการสถานทเกดเหตไมมมาตรฐานเดยวกน ตวอยางเชน การเอออ านวยความสะดวกใหกบหนวยงานอน ๆ ทจะเขามารวมเกบวตถพยาน เชน สถาบนนตวทยาศาสตร ซงหนวยงานดงกลาวจะเขามาเกบวตถพยานเพอน าไปใชตรวจพสจนรวมถงน าไปรวบรวมเขาส ฐานขอมล DNA ของสถาบนนตวทยาศาสตร แตเนองจากสถาบนนตวทยาศาสตรไมใชเปนหนวยงานทเปนระบบบงคบบญชาเชนเดยวกบหนวยงานต ารวจหรอทหารจงท าใหเกดปญหาไมมนายต ารวจหรอทหารชนผใหญในพนทคอยอ านวยความสะดวกหรอสงการในการเขาตรวจสถานทเกดเหต

3.4 ปญหาอ านาจตามกฎหมายของเจาหนาทและระเบยบขนตอนการท างาน

1) กฎหมายยงไมเอออ านวยตอการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจ กลาวคอ มขอก าหนดเรองระยะเวลาในการเกบรวบรวมพยานหลกฐานและการยนฟองไมสอดคลองกบการปฏบตงานจรง สงผลท าใหเจาหนาทต ารวจปฏบตหนาทไมทนเวลา

2) ตามหลกของศาสนาอสลามมกฎขอหามคอ หามท าการผาชนสตรพลกศพผนบถอศาสนาอสลาม ซงเมอมการปฏบตตามขอบงคบนอยางตอเนอง สงผลท าใหพนกงานสอบสวนในพนทตางเกดความเคยชนกบการไมมการชนสตรพลกศพผนบถอศาสนาอสลาม ท าให เปนอปสรรคในการปฏบตหนาทของเจาหนาทต ารวจในการวนจฉยถงสาเหตการตายในบางกรณเปนอยางมาก ทงทความเปนจรงกฎหมายไมไดหาม

Page 23: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

18

เรองการชนสตรพลกศพผทนบถอศาสนาอสลามเพอหาสาเหตการตาย แตมระเบยบการต ารวจทเกยวกบการชนสตรพลกศพ “ใหหลกเลยงการผาศพ” เทานน การชนสตรผนบถอศาสนาอสลามจงอาจใชวธการเอกซเรยหาหวกระสนหรอใชเหลกแหลมแยงเพอหาวถกระสนแทนได

3.5 ปญหาเรองการตดตอประสานงานและขาดความรวมมอระหวางหนวยงานภาครฐและภาคประชาชน

เนองจากประสานงานเปนสงทส าคญอยางมากทจะชวยในการแกไขปญหาความไมสงบในพนท เชน ในการประสานงานเพอขอเอกสาร พยานหลกฐาน รายงานการตรวจพสจน หรอการขอผลการตรวจพสจนเพอน ามาใชในการประกอบส านวนการสอบสวนของพนกงานสอบสวน ซงในปจจบนยงไมสามารถประสานงานและน ามาประกอบส านวนได และเมอมการน าคดขนมาสชนพจารณากท าใหขาดความเชอมโยงของพยานหลกฐานแหงคดหรอความสอดคลองกนของพยานหลกฐานในท เกดเหตถงผลการตรวจพสจนพยานหลกฐานทางนตวทยาศาสตร

3.6 ปญหาดานความปลอดภยในการปฏบตงาน

เจาหนาททปฏบตงาน ซงเปนกลมทตองเขาไปตรวจสถานทเกดเหตรสกไมมนใจในการไปตรวจสถานทเกดเหต เนองจากบางครงทางจงหวดไมไดจดชดคมครองให หรอไมไดจดชดคมครองตลอดทาง ท าใหเจาหนาททปฏบตงานในพนทเกดความไมมนใจในเรองความปลอดภย จงตองทงระยะเวลาหลงเกดเหตหรอรอความพรอมในการเดนทางเขาตรวจพนทเกดเหต สงผลใหพยานหลกฐานในทเกดเหตสญหายหรอเสอมสภาพได

3.7 ปญหาเรองพยานกลบค าใหการในชนศาล

ในชนสอบสวนพยานใหปากค าไวอยางหนงแตพอถงชนศาลแลวกลบค าใหการซงเปนปญหาทพบบอยในคดอกฉกรรจหรอสะเทอนขวญ เนองจากมความเปนไปไดทพยานจะเกดความรสกเกรงกลววา หากใหการตามขอเทจจรงแลวอาจจะมผลกระทบตอตนเองและครอบครวได จงไดมการเปลยนวธการซกถามพยานในชนศาลดวยการถายวดโอประกอบค าใหการของพยานไวทกครงและอาจจะไมใหพยานไดพบกบจ าเลยในระหวางการพจารณาคดในชนศาล หรอปองกนไมใหพยานเกดความรสกวตกกงวลและเกรงกลววาตนเองหรอครอบครวจะไดรบอนตรายไปดวย

ขอเสนอแนะของผวจย

1. ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

1.1 ส านกงานต ารวจแหงชาตควรมการแตงตงผทรงคณวฒมาเปนทปรกษาในสาขา (1) การสอบสวน (2) การสบสวน และ (3) นตวทยาศาสตร ทงน โดยอาจพจารณาจากเจาหนาทต ารวจทเกษยณอายราชการไปแลวแตเปนผทมความรความเชยวชาญในงานดานการสบสวนสอบสวน และนตวทยาศาสตรเขามาเปนทปรกษาคดใหกบพนกงานสอบสวนและเจาหนาทนตวทยาศาสตรในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใตไดเปนอยางด

1.2 ส านกงานต ารวจแหงชาตควรมการจดตงทมงานคณะกรรมการทดแลเฉพาะคดการกอการรายใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต โดยก าหนดใหมนกวเคราะหกลมวตถพยานตาง ๆ เพอเชอมโยงไปถง

Page 24: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

19

บคคลผกระท าความผด มการจดเกบขอมลและสถตเกยวกบการกอการรายในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต โดยแบงเปนจงหวดละ 1 ชด

1.3 ควรพฒนาระบบฐานขอมลอาชญากรรมและพสจนเอกลกษณบคคล เนองจากปจจบนไมสามารถเชอมโยงฐานขอมลของศนยพสจนหลกฐานกบหนวยงานอน ๆ ได จงตองมการบรณาการฐานขอมลรวมกนของทกหนวยงาน กลาวคอ กระทรวงมหาดไทย (ขอมลเอกลกษณบคคล) กระทรวงคมนาคม (ขอมลยานยนต) และกระทรวงการคลง (การท านตกรรมทางการเงน) เพอความสะดวกตอการเขาถงขอมล และมการมอบหมายผประสานงานเปนการเฉพาะ อนจะกอใหเกดความตอเนอง คลองตวและน าไปสการเกด Law and Order คอ ความยตธรรมเชงประจกษ

1.4 ในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใตแตละจงหวดควรมการจดตงศนยพสจนหลกฐานประจ าไวโดยเฉพาะ โดยแบงเปนฝายอ านวยการ ฝายตรวจสถานทเกดเหต ฝายตรวจพสจนหลกฐานประจ าจงหวด ซงในศนยดงกลาวควรตองมหองแลบไวส าหรบปฏบตงานโดยเฉพาะ เพอสามารถรองรบการตรวจพสจนหลกฐานไดอยางเตมทอนจะสงผลท าใหการตรวจพสจนหลกฐานมความสะดวกและรวดเรวมากยงขน

1.5 ส านกงานต ารวจแหงชาตควรจดเจาหนาทตรวจสถานทเกดเหตปฏบตหนาทประจ าแตละสถานต ารวจ เพอเปนการเตรยมความพรอมในการปฏบตหนาท หากเกดเหตการณไมสงบขนในเขตพนท จะไดเขาถงสถานทเกดเหตไดอยางรวดเรวและทนตอเหตการณ โดยเจาหนาทดงกลาวจะตองอยในสงกดส านกงานพสจนหลกฐาน ส านกงานต ารวจแหงชาต

1.6 รฐบาลควรใหความส าคญในการจดสรรงบประมาณสนบสนนการปฏบตงานดานเครองมอส าหรบการตรวจพสจนหลกฐาน การคมครองความปลอดภย ควรเพมเงนพเศษในการตรวจสถานทเกดเหตใหกบเจาหนาททปฏบตหนาทในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต เพอเปนการสรางขวญและก าลงใจแกเจาหนาท และควรเพมงบประมาณเครองมอวสดอปกรณใหเพยงพอตอการปฏบตงาน โดยเฉพาะเครองมอในการตรวจสถานทเกดเหต การตรวจพสจนหลกฐานและชดเกราะกนกระสน

1.7 ส านกงานต ารวจแหงชาตควรพฒนาระบบการปฏบตงานของพนกงานสอบสวนในพนทโดยการก าหนดใหมการรวบรวมหลกฐานใหครบถวน ถกตองและใหความส าคญอยางสงตอหวงโซของพยานหลกฐานซงตองอางองไดตามหลกการทางวชาการทกชน และควรมการบรรจบคลากรเขามาท างานดานการตรวจพสจนหลกฐานเพมเตม เนองจากในปจจบนมบคลากรทปฏบตหนาทดงกลาวในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใตนอยมาก หากมการบรรจบคลากรเพมเตมจะท าใหสามารถแบงเบาภาระงานในการปฏบตงานในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใตไดมากขน

1.8 ส านกงานต ารวจแหงชาตควรวางระบบมาตรฐานในการปฏบตเชน การบรหารจดการการตรวจสถานทเกดเหตใหเปนมาตรฐานสากลซงจะท าใหมแนวทางในการบรหารจดการสถานทเกดเหตทมประสทธภาพมากยงขน

1.9 โรงเรยนนายรอยต ารวจ ส านกงานต ารวจแหงชาต รวมกบกระทรวงยตธรรมและศนยอ านวยการบรหาร จงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) ควรเปนเจาภาพในการฝกอบรมความรในดาน นตวทยาศาสตร การตรวจสถานทเกดเหตการณ การเกบพสจนหลกฐาน ใหเจาหนาทซงปฏบตหนาทอยในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใตอยางตอเนอง เพอเสรมสรางความรใหกบเจาหนาทผปฏบตงาน

Page 25: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

20

1.10 ส านกงานต ารวจแหงชาตและ ศอ.บต. ควรรวมมอกนสงเสรมและสนบสนนการศกษาวจย ดานนตวทยาศาสตรเปนการเฉพาะในพนท โดยสงเสรมใหผปฏบตงานในสายงานทเกยวของ รวมถงนกวชาการ และอาจารยจากสถาบนการศกษาทงในและนอกพนท ไดเขามาท าการศกษาวจยดานนตวทยาศาสตรอยางเปน ระบบ ภายใตโจทย “การพฒนานวตกรรมทางนตวทยาศาสตรในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต” โดยการสนบสนนงบประมาณของ ศอ.บต. รวมถงการสนบสนนงบประมาณการท าปรญญานพนธแกนสต นกศกษาทมหวขอปรญญานพนธหรอวทยานพนธท เกยวของกบงานดานนตวทยาศาสตรทงในและนอกพนทจงหวดชายแดนภาคใต

1.11 ควรพจารณาปรบแกกฎหมายใหเออตอการปฏบตงาน เชน การขยายระยะเวลาใหกบเจาหนาทต ารวจในการรวบรวมพยานหลกฐานเพอยนฟองตออยการซงจะท าใหการปฏบตงานมความถกตอ งมากขน

1.12 ควรมการจดหองส าหรบรองรบการผาชนสตรพลกศพใหเพยงพอ เพออ านวยความสะดวกในการปฏบตงานของเจาหนาท ทงน เนองจากในปจจบนหนวยงานศนยพสจนหลกฐานยงประสบปญหาไมมสถานทในการชนสตรพลกศพ เปนเหตท าใหตองน าศพไปชนสตรทโรงพยาบาลประจ าจงหวด

1.13 ควรมการเพมแพทยดานนตเวชในศนยพสจนหลกฐาน เพอรองรบการท างานในหนวยงานเพมมากยงขน ทงน เนองจากภาระงานของแพทยทมมากในแตละวน ท าใหการชนสตรพลกศพมความลาชา ดงนน การเพมจ านวนแพทยดานนตเวชดงกลาวจะสามารถชวยแบงเบาภาระงานของแพทยทอยประจ า ซงจะท าใหการท างานรวดเรวมากยงขน

1.14 ส านกจฬาราชมนตรควรเผยแพรความรและความเขาใจใหกบผนบถอศาสนาอสลามถงเจตนารมณและ ความจ าเปนในการชนสตรพลกศพใหแกผนบถอศาสนาอสลาม ตลอดจนประชาชนทอาศยในพนทไดทราบโดยทวกน

2. ขอเสนอแนะเชงปฏบตการ

2.1 ผบงคบบญชาทมระดบชนยศตงแตผก ากบการขนไป ควรตองมวสยทศนในการท างานและใหความส าคญดานก ากบงานดานนตวทยาศาสตร เชน การตรวจสถานทเกดเหตและการพสจนหลกฐาน เพอทจะท าใหการท างานดานการสบสวนอาชญากรรมในพนทใน 3 จงหวดชายแดนภาคใตเกดประสทธภาพสงสด

2.2 พนกงานสอบสวนควรปฏบตหนาทอยางเตมก าลงความสามารถ เพอจะท าใหการด าเนนคดประสบความส าเรจเพมมากขน เชน พนกงานสอบสวนตองเครงครดในการเขาเวรปฏบตหนาท แมเวลาเกดเหตเปนยามวกาลกจะตองรบเดนทางไปปองกนและรกษาสถานทเกดเหต ประกอบกบมการเกบพยานหลกฐานตามหลกวธการ โดยตองค านงถงกฎแหงพยานหลกฐานเปนส าคญ

2.3 พนกงานสอบสวนจะตองค านงถงความเชอมโยงของวตถพยานในคด กลาวคอ หากสามารถน าวตถพยานทอยในทเกดเหตมาเชอมโยงกบตวคนรายไดโดยอาศยหลกนตวทยาศาสตรใหมากทสด กจะท าใหสามารถสบคน ตดตามคนรายไดโดยงาย และควรมการประสานงานกบเจาหนาทพสจนหลกฐานเพอตรวจสอบความถกตองเกยวกบการเชอมโยงพยานหลกฐานทปรากฏในสถานทเกดเหตเพอทพนกงานสอบสวนจะไดสรปส านวนสงฟองใหพนกงานอยการไดอยางถกตองและครบถวน

Page 26: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

21

2.4 ควรมการจดบนทกและถายภาพหรอวดโอ ณ ต าแหนงทตงของวตถพยานในจดเกดเหต เพอใชเปนพยานหลกฐานยนยนวาเปนวตถพยานทเกบมาจากทเกดเหตจรง รวมถงสามารถน าเปนหลกฐานในกรณทพยานกลบค าใหการในชนศาลได ซงหากมการบนทกเปนภาพถายหรอวดโอไวโดยสวนใหญศาลจะรบฟงจากหลกฐานทปรากฏ

2.5 ควรมการมอบหมายการตรวจพสจนหลกฐานตามระดบความยากงายของคดใหเหมาะสมกบนกวทยาศาสตรในแตละต าแหนง กลาวคอ ในกรณเปนคดส าคญควรใหนกวทยาศาสตรระดบ สบ 2 ถง สบ 3 เปนผด าเนนการแทนนกวทยาศาสตรสบ 1 ทงน เนองจากบางคดจะตองอาศยผมประสบการณและความร ความเชยวชาญในการตรวจพสจน หากมอบหมายใหกบผทยงไมมประสบการณปฏบตงาน อาจสงผลท าใหเกดขอ ผดพลาดในการตรวจพสจนได

2.6 ในการชนสตรพลกศพ แพทยนตเวชตองอธบายใหญาตของผเสยชวตทราบถงรายละเอยดและความจ าเปนในการชนสตรพลกศพ เพอหาสาเหตการตายทถกตองตามหลกวทยาศาสตร

ความคดเหนของผจดท าบทความ

การศกษาเรอง “การพฒนารปแบบการด าเนนงานดานนตวทยาศาสตร เพอใชในการสบสวนอาชญากรรมในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต” เปนการศกษาทท าใหทราบถงสภาพการด าเนนงานดานนตวทยาศาสตร รวมถงปญหาทเปนอปสรรคในการน านตวทยาศาสตรมาใชในการสบสวนอาชญากรรมในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต ผลของการศกษานจะไดขอเสนอแนะเพอเปนแนวทางการพฒนางานดาน นตวทยาศาสตรใหมประสทธภาพมากยงขน ซงไมเพยงแตเปนการพฒนางานดานนตวทยาศาสตรในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใตเทานน รปแบบการด าเนนงานดงกลาวยงจะสามารถเปนตนแบบการด าเนนงานดาน นตวทยาศาสตรในพนท อน ๆ อกดวย ซงจะเปนขอมลพนฐานตอการพจารณาในการจดท านโยบายหรอ แนวทางการปฏรปดานกฎหมายและกระบวนการยตธรรมใหดยงขน

เอกสารอางอง

พชรา สนลอยมา. (2558). การพฒนารปแบบการด าเนนงานดานนตวทยาศาสตร เพอใชในการสบสวน อาชญากรรมในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต. วารสารวชาการ บณฑตวทยาลยสวนดสต, 11(2), 43–53.

ภาพอางอง

นตวทยาศาสตร. สบคน 21 เมษายน 2559. จาก http://www.wegointer.com

Page 27: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

งานวจยและพฒนา

การพฒนาเนอแกวสาเรจรปชนดอณหภมต า เพ อใชในอตสาหกรรมเคร องประดบและตกแตง

เรยบเรยงโดย...สฐสร กระแสรสนทร

ภาพจาก : http://www.ditp.go.th/contents_image/87530/87530.jpg

ปจจบนภาคอตสาหกรรมขนาดเลกโดยเฉพาะวสาหกจชมชนมความสนใจทจะพฒนาผลตภณฑชนดใหมออกสตลาดอยางตอเนอง จงมความพยายามทจะน าวสดหรอวตถดบหลากหลายชนดมาปรบใช และหากพจารณาถงความสามารถในการออกแบบ การประยกต และความสามารถในการสรางผลตภณฑ รวมถงการสรางงานศลปะหรองานประดษฐตาง ๆ ของไทยนนพบวาแรงงานไทยในภาคอตสาหกรรมดงกลาวมความสามารถเปนทยอมรบในระดบสากล และดวยความสามารถดงกลาวจงมสวนชวยในการกระจายรายไดไปสชมชนและทองถนไดอยางมาก โดยในปจจบนมลคามวลรวมของผลตภณฑชมชนทจ าหนายทงในตลาดภายในและตลาดตางประเทศมมลคาประมาณ 6–7 หมนลานบาทตอป และมแนวโนมทจะเพมสงขนอยางตอเนอง ทงนเนองมาจากการสนบสนนของภาครฐทพยายามจะสรางมลคาเพมใหกบผลตภณฑชมชน โดยมเปาหมายใหผลตภณฑชมชนมมลคารวมสงขนถง 1 แสนลานบาทตอป ดงนนการสรางผลตภณฑใหมหรอการตอยอดจากทรพยากรทมอยเดม จงมความส าคญเปนอยางยงโดยเฉพาะผลตภณฑตาง ๆ ทใชแกวเปนวตถดบ

แกวจดเปนวตถดบหนงทมความส าคญในภาคอตสาหกรรมการผลตเครองประดบและตกแตง ทงนเพราะหากน าแกวไปสรางสรรคเปนผลตภณฑชนดตาง ๆ ผลตภณฑทไดจากแกวจะเพมมลคาของสนคาไดหลายเทาตวเมอเทยบกบการใชวสดชนดอน กลาวคอในประเทศสหรฐอเมรกานนการสรางผลตภณฑทไดจากแกวส าเรจรปจะมมลคาเพมสงขนมากเมอเทยบจากราคาตนทนของแกวส าเรจรป ทมราคาเพยงกโลกรมละ 25 บาท โดยอาจมมลคาเพมสงขนคดเปนตอกโลกรมละ 650–13,000 บาทตอปรมาณของเนอแกวส าเรจรปทใชเปนวตถดบในการสรางสรรคผลตภณฑชนดนน ๆ และในปจจบนภาคอตสาหกรรมขนาดเลกจนถงขนาดใหญของไทยสามารถสรางผลตภณฑทไดจากแกวหลากหลายชนด เชน กระเบองแกว ขวดแกวทใชในการตกแตง

Page 28: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

23

บาน ผลตภณฑจากการแปรรปกระจกแผน และการท าผลตภณฑจากการเปาแกว เปนตน อยางไรกตามการผลตเนอแกวส าหรบใชในภาคอตสาหกรรมมกระบวนการทยงยากและตองใชทนสง ทงตองมเนอทมากพอส าหรบการตงโรงงาน หากจะท าการผลตเนอแกวเอง เพราะตองมโรงเกบ โรงผสมวตถดบ และเตาหลอมอณหภมสง ดงนนเพอตดลดขนตอนและงบประมาณตลอดจนพลงงานทใชในการผลตเนอแกว จงมการจดท าและด าเนนโครงการวจยเรองการพฒนาเนอแกวส าเรจรปชนดอณหภมต าเพอใชในอตสาหกรรมเครองประดบและตกแตง

วตถประสงคของโครงการวจย

พฒนาสตรเนอแกวอณหภมต าเพออตสาหกรรมแกวสามารถน ามาผลตเปนเนอแกวส าเรจรปส าหรบใชในการผลตผลตภณฑส าหรบวสาหกจชมชน และผสนใจทวไป

วธการทดลอง

คณะผวจยไดศกษาองคประกอบทางเคมและสมบตของแกวทมจ าหนายในตลาดทวไปเพอน ามาเปนตนแบบส าหรบหลอมแกวส าเรจรปในครงน จากนนค านวณสตรแกวเพอใหไดองคประกอบใกลเคยงกบสตรแกวปกต โดยใชวตถดบหลกทมอยภายในประเทศ การปรบปรงสตรแกวทสามารถหลอมตวไดทอณหภมต า ด าเนนการโดยใชการค านวณทางเทอรโมไดนามก (Thermodynamic) เพอหาคาพลงงานทางทฤษฏทวตถดบแกวตองการใชส าหรบการเปลยนแปลงจากวตถดบไปเปนเนอแกว คอ exploited heat, Hex

ทงน โดยมขนตอนด าเนนโครงการวจยตามล าดบ คอ

1. วจยและพฒนาสตรแกวส าเรจรปในระดบหองปฏบตการ โดยใชวตถดบภายในประเทศ และกระบวนการหลอมทใชอณหภมต า และมสมบตเหมาะสมส าหรบการใชงาน

2. ทดสอบสมบตของเนอแกวสตรทท าการศกษา และทดลองใชแกวส าเรจรปในการขนรปเปนผลตภณฑในระดบหองปฏบตการ

3. ปรบปรงสตรการผลตเนอแกวส าเรจรปเพอใชในระดบอตสาหกรรม

4. ทดลองน าเนอแกวส าเรจรปไปใชผลตผลตภณฑตาง ๆ และทดลองใหกลมวสาหกจชมชนไปทดลองใชในการสรางชนงานตาง ๆ

5. เผยแพรและใหความรแกกลมวสาหกจชมชน และผทสนใจเพอใหทราบถงแนวทางการปรบปรงสตรแกว และการน าเนอแกวส าเรจรปไปใชในการผลตผลตภณฑตาง ๆ

ผลการวจย

การปรบเปลยนสตรการผลตเนอแกวโดยวธการลดปรมาณซลกา (SiO2) มผลใหความตองการพลงงานในการท าปฏกรยาลดลง เนองจากซลกาเปนองคประกอบทมความตองการพลงงานทสงในการท าปฏกรยา ดงนนเมอซลกาลดลงจงสงผลใหคาความตองการพลงงานทใชทางทฤษฏส าหรบการเปลยนแปลงจากวตถดบไปเปนเนอแกว (Hex) ลดลงไปดวย ท าใหแกวสามารถหลอมตวไดทอณหภมต าลงกวาปกต แตการลดปรมาณซลกาลงสงผลใหคณสมบตบางประการของแกวเปลยนแปลงไป

Page 29: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

24

ดงนน เพอใหแกวส าเรจรปมคณสมบตทเหมาะสมจงตองปรบสดสวนองคประกอบอนเพอใหแกวทมคณสมบตตามทตองการ และเมอไดสตรแกวทมคณสมบตตามทตองการแลว สามารถน าไปขนรปไดโดยใชวธการหลอรอน (hot casting) ในเตาไฟฟาทอณหภม 900oC ดวยแบบพมพซเมนตทนไฟ

สตรแกวทพฒนาขนในครงนมสวนประกอบหลก ดงตอไปน

1. ทราย รอยละ 53.45

2. โซดาแอช รอยละ 20.50

3. หนปน รอยละ 11.00

4. โซเดยมเฟลดสปาร รอยละ 9.05

5. แบเรยมคารบอเนต รอยละ 2.06

6. ซงคออกไซด รอยละ 1.70

7. พลวงออกไซด รอยละ 0.90

โดยสารประกอบดงกลาวสามารถหลอมตวไดทอณหภม 1,400ºC และมสมบตทางแสง และความรอนใกลเคยงกบสตรแกวปกตทมจ าหนายทวไป

เนอแกวทไดจากการวจยครงนมหลายรปแบบ ทงเนอแกวแบบใสและแบบส มลกษณะเปนกอน (rock) แผน (plate) เมด (nugget/pellet) ชนแกวหนา (Billet) หรอแกวครงวงกลม (semisphere) และเปนเนอแกวทนยมใชกนมากส าหรบการใชสรางงานศลปะโดยเฉพาะในกลมวสาหกจชมชนขนาดกลางและขนาดยอมหรอผทสนใจท างานอดเรกจากแกว ทงเปนเนอแกวทปราศจากตะกวเปนสวนผสม ขณะทเนอแกวส าเรจรปทวไปทจ าหนายในทองตลาดมกมสวนผสมของตะกวในปรมาณสง และไมเปนทตองการของตลาดทงในและตางประเทศ

ขอเสนอแนะของผวจย

จากการศกษาวจยครงนคณะผวจยมความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตมวา การผลตเนอแกวส าเรจรปในครงนสามารถน าไปใชกบกลมวสาหกจชมชนขนาดกลางและขนาดยอม หรอกลมผสนใจทวไปในการผลตเปนชนงานหรอการสรางสรรคเปนผลตภณฑตาง ๆ ได แตเนอแกวส าเรจรปทไดจากการวจยครงนมความเหมาะกบวสาหกจชมชนขนาดกลางและขนาดยอมเทานน การน าสตรการผลตแกวทเปนผลการวจยในครงนไปปรบใชกบกระบวนการผลตในระดบอตสาหกรรมขนาดใหญหรอในโรงงานอตสาหกรรมจงอาจตองมการปรบปรงสตรใหเหมาะสมกบอตสาหกรรมนน ๆ อกครง

ความคดเหนของผจดทาบทความ

การวจย เรอง “การพฒนาเนอแกวส าเรจรปชนดอณหภมต าเพอใชในอตสาหกรรมเครองประดบและตกแตง” เปนการศกษาวจยในระดบหองทดลองเพอใหไดแกวส าเรจรปทมความเหมาะสมและสามารถน าไปใชในการสรางสรรคหรอประดษฐเปนผลตภณฑตาง ๆ ในกลมอตสาหกรรมประเภทอญมณและเครองประดบตกแตงได ซงอตสาหกรรมดงกลาวจดไดวามความส าคญตอการพฒนาเศรษฐกจของไทยอยางมาก โดยมอตราการเจรญเตบโตอยางตอเนองนบตงแต พ.ศ. 2550–2554 หากเปรยบเทยบมลคาการสงออก

Page 30: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

25

ตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (Gross Domestic Product : GDP) ของประเทศ จะพบวา มลคาของสนคาในกลมอตสาหกรรมจากอญมณและเครองประดบตกแตงนน มสดสวนเฉลยตอ GDP อยประมาณรอยละ 3.45 ซงถอวาเปนอตสาหกรรมทมความส าคญสงตอระบบเศรษฐกจของประเทศ โดยเครองประดบและตกแตงเปนสนคาสงออกทส าคญของไทยในอนดบท 4 รองจากสนคาประเภทสวนประกอบรถยนต คอมพวเตอร และยางพารา และหนงในจ านวนเครองประดบและตกแตงทเปนสนคาสงออกส าคญของไทยผลตจากแกวเปนสวนใหญ เชน กระเบองแกว ขวดแกวทใชในการตกแตงบาน ผลตภณฑจากการแปรรปกระจกแผน และการท าผลตภณฑจากการเปาแกว เปนตน ดงนนขอคนพบทไดจากการวจยครงนจงเปนประโยชนอยางยง เพราะชวยสงเสรมใหภาคอตสาหกรรมดงกลาวด าเนนไปไดดวยด

นอกจากน จากการศกษาและคนควาขอมลเพมเตมจากงานการวจยเรองอตสาหกรรมเครองประดบ ของผชวยศาสตราจารย ดร.การด เลยวไพโรจน และอาจารย ดร.ภมพร ธรรมสถตยเดช พบวา ปญหาในการจดการวตถดบของ SME ในอตสาหกรรมเครองประดบและตกแตงทพบอยางตอเนองในระยะเวลา 20 ปทผานมาคอปญหาการขาดแคลนวตถดบ และปญหาความผนผวนของราคาวตถดบทใช จากปญหาดงกลาวและขอคนพบทไดจากการวจยจงมสวนส าคญอยางยงในการชวยแกไขปญหาดงกลาว เพราะเนอแกวส าเรจรปทไดจากการวจยมสวนชวยแกไขปญหาการขาดแคลนวตถดบของกลมวสาหกจชมชนไดเปนอยางด เพราะสามารถผลตไดเองจากวตถดบทมอยภายในประเทศ อกทงมสวนส าคญในการชวยลดตนทนไดอกทางหนง ประกอบกบแกวส าเรจรปทไดจากการวจยยงเปนผลตภณฑทไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม สามารถน าไปใชในการสรางสรรคชนงานโดยใชความรอนในอณหภมไมสง เมอเทยบกบเนอแกวชนดเดม และไมมสวนผสมของตะกว จงเปนผลดตอการน าไปสรางสรรคเปนผลตภณฑเพอการสงออกไปจ าหนายยงตลาดตางประเทศ มความเหมาะกบอตสาหกรรมทใชแกวเปนวตดดบทงในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกทมตนทนการผลตไมสงนก

ดงนน การวจยเรองนจงถอเปนผลงานวจยทเปนประโยชนตอวงงานรฐสภา โดยคณะกรรมาธการการสอสารมวลชน การวทยาศาสตร เทคโนโลย และสารสนเทศ และคณะกรรมาธการการพาณชย การอตสาหกรรม และการแรงงานในสภานตบญญตแหงชาต โดยคณะกรรมาธการดงกลาวสามารถน าขอมลทไดจากการวจยครงนไปเสนอแนะหนวยงานในสงกดกระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย หรอหนวยงานอนทเกยวของไดน าองคความรไปปรบใชประโยชนในภาคอตสาหกรรมทเกยวของ โดยเฉพาะ ขอคนพบทไดจากการวจยทท าใหไดเนอแกวส าเรจรปทสามารถสงเสรมในการน าไปใชในการสรางสรรคชนงานหรอน าไปสรางสรรคเปนผลตภณฑในชมชนตาง ๆ ทใชแกวเปนวตถดบส าคญในกลมวสาหกจชมชนทงขนาดกลางและขนาดยอมในพนทตาง ๆ ของประเทศ รวมถงภาครฐควรใหการสงเสรมและสนบสนนทงดานองคความรและเงนทนเพอใหมการศกษาวจยตอยอดจากการวจยครงนตอไป เพอใหไดเนอแกวส าเรจรปทสามารถน าไปประยกตใชในภาคอตสาหกรรมขนาดใหญไดตอไป

เอกสารอางอง

การด เลยวไพโรจน และภมพร ธรรมสถตยเดช. (2557). อตสาหกรรมเคร องประดบ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร คณะพาณชยศาสตรและการบญช.

Page 31: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

26

ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม. (2557). แผนปฏบตการสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมรายสาขาอตสาหกรรมอญมณและเคร องประดบ. กรงเทพฯ: ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม.

เอกรฐ มชวาศ และคณะ. (2558). เอกสารบทสรปการวจยเร องการพฒนาเนอแกวสาเรจรปชนดอณหภมต าเพ อใชในอตสาหกรรมเคร องประดบและตกแตง. กรงเทพฯ: กรมวทยาศาสตรบรการ โครงการฟสกสและวศวกรรม.

ภาพอางอง

เคร องประดบและตกแตง. (ม.ป.ป.). สบคน 26 มกราคม 2559 จาก http://www.ditp.go.th/contents_image/87530/87530.jpg.

Page 32: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

บทความทนาสนใจ

ความสมพนธทางการทตไทย–เวยดนาม 40 ป : มตดานรฐสภา เรยบเรยงโดย...ฐากร จลนทร

ตราสญลกษณ 40 ป ความสมพนธทางการทตไทย-เวยดนาม พ.ศ. 2519-2559 วดพระศรรตนศาสดารามและดอกราชพฤกษของไทย กบสสานประธานาธบดโฮจมนหและดอกบวของเวยดนาม

ภาพจาก http://www.matichon.co.th/news/20256

ป 2559 เปนชวงเวลาของการเฉลมฉลองการครบรอบ 40 ปความสมพนธทางการทตไทย–เวยดนาม ภายหลงสงครามเวยดนามยตในป 2518 ไดมการผนวกเวยดนามใตรวมกบเวยดนามเหนอ และตอมาในป 2519 ไดมการสถาปนาประเทศเวยดนามในชอใหมภายหลงการรวมประเทศ คอ สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม ทงนจากการทนายพชย รตตกล รฐมนตรวาการกระทรวงตางประเทศในขณะนน เดนทางไปเยอนเวยดนามระหวางวนท 3–6 สงหาคม 2519 เพอเปดฉากความสมพนธทางการทตในระบบการเมองยคใหมระหวางไทยกบเวยดนามซงในวนท 6 สงหาคม 2519 และมการรวมลงนามในแถลงการณรวมสถาปนาความสมพนธอยางเปนทางการระหวางไทยกบเวยดนามโดยรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศในฐานะผแทนของทง 2 ประเทศ จากขอเทจจรงทอางถงแลวจงอาจกลาวไดวา วนท 6 สงหาคม 2559 เปนวนครบรอบ 40 ป ความสมพนธทางการทตระหวางไทยกบเวยดนาม ดงนน บทความนจะไดน าเสนอววฒนาการความสมพนธไทย–เวยดนาม ตงแตอดตจนถงปจจบน โดยเฉพาะในสวนของความสมพนธระหวางองคกรรฐสภาไทย–เวยดนาม ตามล าดบดงน

1. ความสมพนธยคโบราณกอน พ.ศ. 2427

Page 33: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

28

2. ความสมพนธยคอาณานคม ระหวาง พ.ศ. 2427–2497

3. ความสมพนธยคสองประเทศ ระหวาง พ.ศ. 2497–2518

4. ความสมพนธยครวมประเทศ ระหวาง พ.ศ. 2518–2534

5. ความสมพนธยคสนสดสงครามกมพชาและมงสประชาคมอาเซยน ระหวาง พ.ศ. 2534–ปจจบน

6. ความสมพนธในมตองคกรรฐสภา

7. บทสรป

1. ความสมพนธยคโบราณกอน พ.ศ. 2427

ส าหรบภาพรวมของความสมพนธไทย–เวยดนาม ในยคน กลาวโดยสรปคอ เปนความสมพนธเรมแรกดานการคาทางเรอของ 2 ดนแดน (กอนมการสถาปนากรงสโขทย) ตอมา เมอฝายไทยมการสถาปนาอาณาจกรทมระบบการปกครองพรอมกบมผน าทชดเจนขน รวมทงมการเสรมสรางอาณาจกรใหยงใหญขน เปนผลใหมอาณาจกรทเขมแขงในภมภาคนในแงของจ านวนประชากรและขนาดพนทจ านวน 3 อาณาจกร คอ อาณาจกรไทย เมยนมาร และเวยดนาม ส าหรบไทยกบเมยนมาร กลายเปนอาณาจกรทเปนคขดแยงส าหรบการแยงชงอ านาจเปนผน าในภมภาค โดยการครอบครองพนท และการกวาดตอนประชากรมาอยในอาณาจกรตนเอง ดวยการกอสงครามเปนระยะ ๆ ตงแตสมยกรงศรอยธยาจนถงกรงรตนโกสนทร จากเหตทไทยมพนทตดกบเมยนมาร จงเปนปจจยทเอออ านวยใหอาณาจกรใดอาณาจกรหนงไดแผขยายอ านาจดวยการยกกองทพไปโจมตอกอาณาจกรหนง ขณะทเวยดนามมทตงทางภมศาสตรหางไกลจากเมยนมาร โดยมอาณาจกรไทย กมพชา และลาว คนกลาง จงมความเปนไปไดนอยท 2 อาณาจกรจะกอสงครามดวยความขดแยงจากการขยายอาณาจกร

แมวาไทยจะไมไดมพนทตดกบเวยดนาม แตมกมพชาและลาวเปนพนทคนกลางหรออาจกลาวไดวา เปนพนทกนชน (buffer zone) ตามธรรมชาตใหแกไทยและเวยดนาม เพอไมใหมขอขดแยงกนเพราะ ทง 2 อาณาจกร มขนาดประชากรหรอก าลงทางทหารใกลเคยง จงยากท จะหลกเลยงสงครามระหวางกน อยางไรกตาม เมอไทยมความเขมแขงทางทหารในชวงเวลาใด อาณาจกรกมพชาและลาวกตกอยในสภาพกลายเปนประเทศราช ทตองสงเครองบรรณาการใหแกไทยอนเปนการยอมรบฐานะการอยภายใตอาณตของไทย โดยในบางกรณไทยสามารถสถาปนาผเปนกษตรยของ 2 ประเทศอกดวย จากขอเทจจรงทางประวตศาสตรสมยกรงสโขทย มการสรบระหวางไทยกบเวยดนามเนองจากเวยดนามตองการสกดการขยายอทธพลและอ านาจของไทยทมตอลาว จงมการเคลอนกองทพมาสกดกนกองทพไทยในพนทลาว (ธญญาทพย ศรพนา, 2548, น. 11) หลงจากนนไมปรากฏความชดเจนทแผนดนลาวเปนสมรภมสงครามระหวางไทยกบเวยดนามอก (อนง มกรณกบฏเจาอนวงศของลาวในสมยรชกาลท 3 ทน าไปสความบาดหมางระหวางไทยกบเวยดนาม)

ขณะทกมพชาเปนกรณอนมความเดนชดกวาลาว ดวยเหตทสภาพปญหาของอาณาจกรกมพชาตงแตสมยกรงศรอยธยายคพระเจาทายสระ (พ.ศ. 2252–2275) จนถงสมยกรงรตนโกสนทรยครชกาลท 3 (พ.ศ. 2367–2394) ไดน าไปสปญหาความขดแยงไทย–เวยดนาม [ทงน อาจกลาวไดวา ถากมพชาไมมสภาพเปนพนทกนชน (buffer zone) แลว อาจจะมสงครามระหวางไทยกบเวยดนามเปนระยะเวลายาวนานทตอเนองกน] ส าหรบลกษณะความขดแยงทส าคญอาจแบงไดเปน 3 ลกษณะ คอ

Page 34: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

29

ลกษณะท 1 เมอชนชนน าทางการเมองหรอพระมหากษตรยกมพชาตองการพนจากการครอบง าหรอการอยใตอทธพลของไทยกจะขอความชวยเหลอจากเวยดนาม ในทศทางเดยวกนถาชนชนน าทางการเมองหรอพระมหากษตรยกมพชาตองการพนจากการครอบง าหรอการอยใตอทธพลของเวยดนามกจะขอความชวยเหลอจากไทย เปนชนวนใหทงไทยและเวยดนามตองกอสงครามขน

ลกษณะท 2 เมอความขดแยงในการแยงชงอ านาจภายในราชส านกกมพชา เมอฝายหนงชกน าฝายเวยดนามเขาสวงจรความขดแยงในการยดอ านาจแลว อกฝายหนงกจะน าฝายไทยเขามาตอสเพอขดขวางดวย ท าใหเกดสงครามระหวางไทยกบเวยดนาม ทงน ไทยและเวยดนามตางหวาดระแวง หากฝายใดฝายหนงเขามามอทธพลเหนอกมพชา โดยในบางครงพระราชวงศของกมพชากลายเปนตวแทนททงฝายไทยและเวยดนามสนบสนนใหมามบทบาททางการเมอง ตวอยางเชน เหตการณเมอป 2384 ทเวยดนามสนบสนน นกองอมเชอพระวงศผหน งขน เปนพระมหากษตรยกมพชา ขณะท ไทยสนบสนนใหนกองดวงเปนพระมหากษตรยกมพชา จากรายงานวจยของสเนตร ชตนธรานนท (2552, น. 270) ยงไดระบถงภาพลกษณของไทยในมมมองชาวเวยดนามวา ไทยเปนประเทศทลาดนแดนและเปนภยคกคามตอประเทศเพอนบานทออนแอกวา เชน ลาว กมพชา ซงเวยดนามเองแมประเมนตนเองวาไมไดมก าลงนอยกวาสยามแตเวยดนามสมควรตองระมดระวงตนเปนอยางยง เพราะหากไทยสามารถครอบครองดนแดนของลาวและกมพชาไดส าเรจยอมเปนผลรายตอเวยดนามมากกวาผลด

ลกษณะท 3 มเหตการณพเศษท องเชยงสอ ซงเปนผน าทางการเมองของเวยดนามไดเขามาลภยทางการเมองในสมยรชกาลท 1 และน ากองทพไทยไปชวยรบในการชวงชงอ านาจ โดยกมพชากลายเปนสมรภมสงครามส าคญระหวางไทยกบเวยดนาม อยางไรกตามไมเคยปรากฏความขดแยงภายในราชส านกไทยทฝายใดฝายหนงจะชกน ากองทพเวยดนามเขามาแผนดนไทยเพอชวยเหลอฝายตน ทงน ในมมมองชาวเวยดนาม ทพจารณาวา องเชยงสอ เปนผกระท าผดทางประวตศาสตรดวยการน ากองทพตางชาตหรอกองทพไทยเขาไปมบทบาทในการแยงชงอ านาจทเปนกจภายในของเวยดนาม

ทงน สงทเกดขนในประวตศาสตรความขดแยงระหวางไทยกบเวยดนามทเกดขนชวงเวลาสดทาย ณ แผนดนกมพชา เมอป 2390 (ในสภาพของอาณาจกรยคโบราณกอนท 2 อาณาจกรไดสภาพเปน รฐชาตในเวลาตอมา) กลายเปนประวตศาสตรซ ารอยอกครงหนงเมอเวยดนามสงทหารเขาไปยดกมพชาอยางเบดเสรจในป 2522 โดยเปนการสงทหารเวยดนามประชดพรมแดนไทย อนเปนการสรางความตงเครยดระหวาง 2 ประเทศ และกระทบตอความสมพนธระหวางประเทศในภมภาคทจะกลาวถงตอไป

2. ความสมพนธยคอาณานคม ระหวาง พ.ศ. 2427–2497

การเขามายดครองครอบง าเวยดนามโดยฝรงเศสเรมมตงแตป 2401 (ค.ศ. 1858) โดยเปนการสงทหารเขามาบกรกและยดครองเวยดนามทละสวนพนท จนกระทงป 2427 ฝรงเศสไดเขาควบคมเวยดนามไดทงหมด โดยมการลงนามระหวางฝรงเศสกบเวยดนามในขอตกลงปาเตอโนเตรอ (Patenotre) เปนผลใหแควนโคชนไชนา (ภาคใต) มฐานะเปนอาณานคม สวนแควนตงเกย (ภาคเหนอ) และแควนอนนม (ภาคกลาง) มฐานะเปนรฐอารกขาของฝรงเศส โดยชวงเวลาดงกลาว ราชอาณาจกรไทยหรอราชอาณาจกรสยาม ไดประสบภยคกคามจากประเทศฝรงเศสเชนเดยวกน จนกระทงตองเสยสละดนแดนสวนหนงใหแกฝรงเศส เพอรกษาพนทโดยรวมและเอกราชของประเทศไว และอาจกลาวไดวา เวยดนามกลายเปนฐานทพแหงหนงของฝรงเศสในการกดดนไทยใหสละดนแดนแกฝรงเศส รวมทงการสงทหารฝรงเศสเขายดพนทจงหวดจนทบรและตราดของไทย

Page 35: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

30

หลงจากทฝรงเศสเขายดครองเวยดนามแลว กมแนวทางปฏบตทมลกษณะเปนการกดขประชาชนเวยดนาม โดยทผลผลตตาง ๆ ทชาวเวยดนามผลตได จะถกฝรงเศสน าไปใชและเหลอเพยงสวนนอยทชาวเวยดนามจะน าไปใช ทงนชนชนชาวนาเปนชนชนทถกบบบงคบและถกกดขมากทสด จงมการอพยพของชาวเวยดนามอกระลอกหนง เพอหลบหนการกดขของฝรงเศสพรอมทงหาทท ากนใหม ดวยการอพยพมายงประเทศไทย ขณะนนอยในชวงรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทมการปฏรปประเทศ จงเปนปจจย จงใจใหชาวเวยดนามหนภยเขามาตงถนฐานในประเทศไทย ทงมการลดคาสวยใหแกชาวเวยดนามทเขาเมองในขณะนนดวย นอกจากนนมหลกฐานประวตศาสตรระบวา รชกาลท 5 มพระราชด ารสเกยวกบการลดสวยอยางนอย 2 ครง วา “ชาวญวนผซงหนรอนมาพงเยน ใหเกบคาสวยยงนอยยงด พอทใหเขารสกวาเปนไพรฟาขาแผนดนของเรา” และยงทรงใหถอวา ชาวเวยดนามในสยามเปน “ไพรฟาขาแผนดน” ของพระองค เชนเดยวกบคนไทย และไมใหถอวา คนเวยดนามในสยามเปนคนตางชาตอกตอไป (ผสด จนทรวมล, 2548, น. 54 และ 56)

ขณะนนมการเคลอนไหวของประชาชนชาวเวยดนามกลมตาง ๆ อยางตอเนองทจะตอสเพอใหพนจากความเปนอาณานคมของฝรงเศส โดยในชวงเวลาสงครามโลกครงท 2 ระหวางป 2484–2488 ญปนสงกองทพเขาไปควบคมและยดครองเวยดนาม แมวาสงครามโลกครงท 2 จะสนสดไปพรอมกบการถอนกองทพญปนออกจากเวยดนามในป 2488 แลว แตทวาความพยายามของประเทศเวยดนามในการตอสเพอเอกราชยงไมบรรลผล ขบวนการเวยดมนหทมโฮจมนหเปนผน าไดประกาศจดตงรฐบาลเขาบรหารประเทศในวนท 2 กนยายน 2488 ในนามของสาธารณรฐประชาธปไตยเวยดนาม แตฝรงเศสไมยนยอมจงสงกองทพกลบไปยดครองเวยดนามอกครงหนงและเกดการสรบตอเนองกนมา อยางไรกตาม ฝรงเศสเรมสรางภาพลกษณของอาณานคมสมยใหม ดวยการถายโอนอ านาจใหชาวเวยดนามบรหารตนเองในทางนตนยดวยการจดตงรฐบาลจกรพรรดเบาได เปนคณะผบรหารประเทศเมอป 2490 แตในทางพฤตนยแลวเวยดนามยงอยในความครอบครองของฝรงเศสอยทามกลางสงครามการตอสเพอเอกราชของเวยดนาม

ทงน ในเวลานนขบวนการกชาตเวยดนามมความตองการอาวธ จงมการจดสงอาวธจากไทยใหแกขบวนการกชาตเวยดนามสมยรฐบาลคณะทนายปรด พนมยงค เปนนายกรฐมนตร (ป 2489) แตเหตการณทางการเมองของไทยมความผนผวน เมอมการรฐประหารในวนท 8 พฤศจกายน 2490 เปนผลใหอ านาจทางการเมองกลบไปอยทกลมจอมพล แปลก พบลสงคราม ดวยการด ารงต าแหนงนายกรฐมนตรอกครงหนงของจอมพล แปลก พบลสงคราม ทงนในระยะแรกของยคสมยรฐบาลไทยในขณะนนยงมแนวนโยบายไมเขาไปเกยวของกบกจการภายในของเวยดนาม เนองดวยกระทรวงการตางประเทศภายใตการน าของนายพจน สารสน รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประทศ ไดเสนอวา ไทยควรวางตวเปนกลางในกรณของเวยดนาม ซงสอดคลองกบความเหนของนายเคนเนต แพตทน (Kenneth Patton) ทปรกษาชาวอเมรกนประจ ากระทรวงการตางประเทศ ไดมขอเสนอแนะวา ไทยไมควรสนบสนนรฐบาลพระจกรพรรดเบาไดทอยในความควบคมของฝรงเศส เนองจากจะมแตความลมเหลวรออย ดงนนรฐบาลไทยจงปฏเสธทจะรบรองรฐบาลพระจ กรพรรด เบาได ตอมา ในป 2492 เมอสหรฐอเมรการกเราไทยอยางหนกใหรบรองรฐบาลพระจกรพรรดเบาได จงไดมการประชมคณะรฐมนตรเมอวนท 16 พฤศจกายน 2492 เพอพจารณาเรองน โดยกระทรวงการตางประเทศเสนอวา ไทยไมควรใหการรบรอง เพราะพระจกรพรรดเบาไดไมมฐานสนบสนนใด ๆ ในเวยดนาม พรอมกนนฝรงเศสตองถอนตวจากเวยดนามในทสด หากในอนาคตฝายโฮจมนหขนมาปกครองประเทศ การรบรองดงกลาวจะท าใหไทยกลายเปนศตรกบเวยดนาม ซงคณะรฐมนตรกใหความเหนชอบตอการเสนอของกระทรวง

Page 36: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

31

การตางประเทศดวยการไมรบรองรฐบาลพระจกรพรรดเบาได แตในทสด เมอวนท 28 กมภาพนธ 2493 จอมพล แปลก ไมสามารถรองรบการกดดนของสหรฐอเมรกาและองกฤษในเรองนได จงตดสนใจประกาศรบรองรฐบาลเวยดนาม กมพชา และลาว ซงอยภายใตการปกครองของฝรงเศส โดยจอมพล แปลก ถงกบร างค าประกาศดวยตนเอง ผลทตามมา คอ นายพจน สารสนรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศประกาศลาออกจากต าแหนง (พวงทอง รงสวสดทรพย ภวครพนธ, 2549, น. 28–32)

การตอสเพอเอกราชของชาวเวยดนาม กมพชา และลาว ยงด าเนนการตอไปอยางตอเนอง จนกระทงป 2497 ฝรงเศสไมอาจตานทานการโจมตของกองทพเวยดนามได จงยอมยตสงครามและมอบ เอกราชใหแกเวยดนามตามอนสญญาเจนวา (Convention of Geneva) เมอวนท 20 กรกฎาคม 2497 โดยอนสญญาดงกลาวก าหนดแบงเวยดนามเปน 2 สวน โดยใหเสนขนานท 17 องศาเหนอเปนเสนแบงแดน โดยพนทเหนอเสนขนานท 17 องศาเหนอ เปนพนทเวยดนามเหนอซงมระบบการปกครองในรปแบบสงคมนยมมารกซสต ทมสหภาพโซเวยตเปนผน ากลมประเทศทมระบบการปกครองในลกษณะน โดยกรงฮานอยเปนเมองหลวง พรอมทงมชอเปนทางการคอ สาธารณรฐประชาธปไตยเวยดนาม (Democratic Republic of Vietnam) ขณะทพนทใตเสนขนานท 17 องศาเหนอ เปนพนทเวยดนามใต โดยมกรงไซงอนเปนเมองหลวง มรปแบบการปกครองทมระบบเศรษฐกจแบบเสร และมสหรฐอเมรกาเปนผน ากลมประเทศทมระบบการปกครองในลกษณะน พรอมทงมชอเปนทางการคอ สาธารณรฐเวยดนาม (Republic of Vietnam) แมวาอนสญญาเจนวามเจตนารมณใหมการแบงประเทศเปนการชวคราว กอนมการเลอกตงทวไปในป 2499 ส าหรบการรวมประเทศ แตไมมการปฏบตตามขอตกลง และการทเวยดนามแบงพนทเปน 2 ประเทศ และมรปแบบการปกครองทตางกนน จงน าไปสสงครามเวยดนามของชนชาตเวยดนามในเวลาตอมา

3. ความสมพนธยคสองประเทศ ระหวาง พ.ศ. 2497-2518

เมอมการแบงแยกเวยดนามออกเปน 2 สวนตามอนสญญาเจนวา อยางไรกตาม ขอตกลงตามอนสญญาเจนวา ก าหนดใหมการเลอกตงทวไปในพนทเวยดนามเหนอและเวยดนามใตในเดอนมกราคม 2499 แตเมอถงก าหนดเวลาดงกลาวในป 2499 กไมไดมการเลอกตงทวไปแตประการใด จงมการแบงพนทเปนสองประเทศโดยปรยาย (กองบญชาการทหารสงสด, 2541, น. 17–18) คอ เวยดนามเหนอมชอเปนทางการวา สาธารณรฐประชาธปไตยเวยดนามและมเมองหลวงทกรงฮานอย สวนเวยดนามใตมชอเปนทางการวา สาธารณรฐเวยดนาม และมเมองหลวงทกรงไซงอน พรอมกนนเมอเดอนกนยายน 2497 นนเอง ทมการประชมทกรงมนลา ประเทศฟลปปนส ตอการจดตงองคการสนธสญญาแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Southeast Asian Treaty Organization: SEATO) โดยมสมาชกประกอบดวยสหรฐอเมรกา ไทย ออสเตรเลย นวซแลนด องกฤษ ฝรงเศส ปากสถาน ฟลปปนส โดยองคกรดงกลาวเปนกลไกส าหรบการแทรกแซงทางทหารของอเมรกาในภมภาคอนโดจน (พวงทอง รงสวสดทรพย ภวครพนธ, 2549, น. 10) ทาทของไทยตอการแบงประเทศเวยดนามออกเปนเวยดนามเหนอและเวยดนามใต มความชดเจนอยเองทไทยเปนกลมประเทศพนธมตรท แนนแฟนกบสหรฐอเมรกาซงเปนผน าโลกเสร และเปนภาคสมาชกซโตทเปนความรวมมอเพอสรางความมนคงในภมภาคเอเชย จงใหการรบรองเวยดนามใต ทงน มความพยายามจากฝายเวยดนามเหนอตงแตเรมตนของการแยกประเทศ โดยสงคนเขาแทรกซมสเวยดนามใตอยางตอเนองตลอดเวลา เมอการสรบในเวยดนามมความเปดเผยและทวความรนแรงขน และรฐบาลจอมพล สฤษด ธนะรชต มนโยบายทสบเนองมาจากรฐบาล จอมพล แปลก พบลสงคราม ส าหรบการรบรองเวยดนามใต พรอมทงรวมเปนพนธมตรรวมรบกบสหรฐอเมรกาในสงครามเวยดนามอยางเปดเผย โดยมการลงนามในขอตกลงชวยเหลอทางทหาร ลงวนท 11 ตลาคม 2504

Page 37: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

32

ทสหรฐอเมรกามตอไทย และเมอวนท 6 มนาคม 2505 ไดมการออกแถลงการณรวมระหวางพนเอก ถนด คอมนต รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศกบนายรสก รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประ เทศสหรฐอเมรกา ทมการตกลงส าหรบการอนญาตใหอเมรกาสงทหารเขาประจ าการในประเทศไทย (หวาง คก นาม, 2550, น. 46) เมอป 2508 เวยดนามเหนอไดขยายกองก าลงเวยดกงขนไปถงระดบกองทพทมก าลงพลประมาณ 85,000 คนทมการฝกและใหการสนบสนนอาวธเปนอยางด และมศกยภาพทางทหารเขาโจมตเรอรบสหรฐอเมรกา ดวยเหตนสหรฐอเมรกาจงไดขยายขอบเขตสงครามเขาไปในเขตพนทเวยดนามเหนอ ตงแตเดอนกมภาพนธ 2508 เปนตนมา โดยในเดอนมนาคม 2508 มทหารอเมรกาประจ าการในเวยดนามใต จ านวนเพยง 27,000 คน แตไดเพมสงสดในเดอนมนาคม 2512 เปน 541,000 คน (พวงทอง รงสวสดทรพย ภวครพนธ, 2549, น. 12)

ทงน ประเทศไทยในฐานะพนธมตรของเวยดนามใตไดรบการรองขอจากรฐบาลเวยดนามใตส าหรบการสนบสนนทางการทหารแกรฐบาลเวยดนามใต ซงคณะรฐมนตรมมตเมอวนท 21 กรกฎาคม 2507 อนมต ในหลกการใหความชวยเหลอทางทหารแกรฐบาลเวยดนามใต (กองบญชาการทหารสงสด , 2541 : 55-61) ตอมาคณะรฐมนตรมมตอกหลายครงเมอวนท 29 กนยายน 2507 วนท 28 กมภาพนธ 2510 และวนท 29 พฤษภาคม 2510 ส าหรบการสงกองทหารไปชวยเวยดนามใตทงในรปแบบหนวยบน หนวยเรอ และจดก าลงพลทหารบกระดบกรม ทงนมการสงทหารเขารวมสงครามเปนผลด ๆ โดยหนวยทหารบางผลด (กองพลทหารอาสาสมคร ผลดท 2 สวนท 2) มก าลงสงถง 5,690 คน การทไทยสงทหารไปชวยเวยดนามใตเพอรบกบกองก าลงเวยดกงในสงครามเวยดนามครงน ยอมนบวาเปนการเปดเผยถงความเปนฝายตรงกนขามกบเวยดนามเหนอ

เมอความรนแรงของสงครามเวยดนามท าใหทหารอเมรกนเสยชวตเปนจ านวนมากสงผลใหเกดแรงกดดนของกลมการเมองภายในประเทศสหรฐอเมรกาทเรยกรองใหมการเจรจาสนตภาพและยตสงครามเวยดนาม ฉะนน ประธานาธบดสหรฐอเมรกาขณะนน คอ ประธานาธบดนกสน (Nixon : พ.ศ. 2512–2517) ไดประกาศหลกการนกสน (Nixon’s Doctrine) ทสรปไดคอ ใหก าลงทหารสหรฐอเมรกาและก าลงทหารฝายโลกเสรถอนออกจากเวยดนามใต สวนก าลงทหารเวยดนามเหนอทเหลออยในเวยดนามใตต องถอนกลบไปเวยดนามเหนอเชนกน เมอสถานการณสากลเปนเชนนแลว กองทพไทยจงเรมถอนก าลงกลบประเทศ โดยในสวนกองทพอากาศไดถอนตวกลบประเทศไทยในป 2514 ขณะททหารไทยในสวนของกองทพบกและกองทพเรอไดถอนตวกลบประเทศไทยในป 2515 ทงนในภาพรวมถงความสามารถการท าสงครามแลว ไทยไดรบการยกยองจากสหรฐอเมรกาถงสมรรถนะการรบทมประสทธภาพ อยางไรกตาม มทหารไทยทเสยชวตทงหมด 539 คน ในแผนดนเวยดนามเนองจากสงครามครงนน (กองบญชาการทหารสงสด, 2541, น. 55–61 และ น. 428) แมวาจะมการลงนามในความตกลงสงบศกสงครามเวยดนามทกรงปารส ประเทศฝรงเศส ในวนท 27 มกราคม 2516 แลว แตเวยดนามเหนอยงคงมปฏบตการทางทหารอยางตอเนอง

ในชวงปลายของยคสมยนทาทและนโยบายดานตางประเทศของรฐบาลไทยเรมมความเปลยนแปลงตามการเปลยนแปลงของรฐบาลสหรฐอเมรกาทเปดฉากนโยบายการตางประเทศในรปแบบใหมดวยการลดการเผชญหนาและสานสรางความสมพนธกบกลมประเทศสงคมนยม และการมความตกลงสงบศกสงครามเวยดนามทกรงปารส ประเทศฝรงเศส ตามทอางถงแลว ประกอบกบการสนสดยคของ จอมพล ถนอม กตตขจร ทด ารงต าแหนงผน าฝายบรหารทงในฐานะนายกรฐมนตรและหวหนาคณะปฏวต ทครองอ านาจระหวางป 2506–2516 โดยจากเดมทรฐบาลจอมพล ถนอม กตตขจร มแนวคดอนรกษนยมและนโยบาย

Page 38: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

33

ตางประเทศในการสนบสนนกลมโลกเสรทสหรฐอเมรกาเปนผน า เมอรฐบาลนายสญญา ธรรมศกด ไดเขาบรหารราชการแผนดนภายหลงเหตการณ 14 ตลาคม 2516 จงมการเปลยนแปลงนโยบายทมนยตอการสรางความสมพนธกบประเทศเวยดนามเหนอ โดยไดมการแถลงนโยบายของคณะรฐมนตร คณะท 33 ตอสภานตบญญตแหงชาต เมอวนท 25 ตลาคม 2516 ดงมขอความ คอ “... ด าเนนการเพอความสมพนธอนดกบทกประเทศทแสดงความเปนมตรตอประเทศไทย รวมทงประเทศทมอดมการณทางการเมองตางกน สรางเสรมสมพนธไมตรและความเขาใจอนดกบประเทศเพอนบาน ...” และการแถลงนโยบายของคณะรฐมนตร คณะท 34 ตอสภานตบญญตแหงชาต เมอวนท 7 มถนายน 2517 ดงมขอความ คอ “... 4.5 จะเปนมตรกบทกประเทศทเปนมตรกบประเทศไทย แมลทธนยมในระบบการปกครองการเศรษฐกจและสงคมจะตางกน และพยายามท าความเขาใจกบประเทศตาง ๆ ทมปญหาระหวางกนอยเพอหาทางใหมการตดตอสมพนธกบประเทศโดยปกตดวยดระหวางกน ฯลฯ 4.6 จะเสรมสรางสมพนธไมตรและกระชบความเขาใจอนดกบประเทศเพอนบานใหแนนแฟน ยงขน ...”

ส าหรบความเปนไปในทางปฏบตส าหรบการสานความสมพนธระหวางไทยกบเวยดนามเหนอ เมอวนท 27 พฤศจกายน 2517 นายเหวยน ย ตรน รฐมนตรวาการกระทรวงตางประเทศเวยดนามเหนอไดสงสาสนไปถงรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศไทย โดยหยบยกปญหาความสมพนธระหวางประเทศ และไทยกตอบสนองในทางบวก เมอวนท 14 ธนวาคม 2517 ทางการไทยไดปลอยตวชาวเวยดนามประมาณ 100 คนทอยในการคมขง ส าหรบเปนการแสดงความปรารถนาดตอฝายเวยดนามเหนอ และในวนท 16 ธนวาคม 2517 รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศไทยไดออกแถลงการณพรอมทจะตอบสนองขอเสนอแลกเปลยนทางวฒนธรรมของรฐบาลเวยดนามเหนอ (หวาง คก นาม, 2550, น. 53)

ตอมา ในการแถลงนโยบายตอสภาผแทนราษฎร เมอวนท 19 มนาคม 2518 ของคณะรฐมนตร คณะท 36 ซงหมอมราชวงศคกฤทธ ปราโมช เปนนายกรฐมนตร ไดมการระบถงประเทศเวยดนามเหนอไวในนโยบายคณะรฐมนตรส าหรบนโยบายการตางประเทศทเกยวกบการสรางความสมพนธระหวางประเทศ ทงทโดยปกตแลว จะไมมการระบชอประเทศใด ๆ ไวในค าแถลงนโยบายการบรหารราชการแผนดนของคณะรฐมนตรทแถลงตอองคกรรฐสภา จงอาจวเคราะหไดวา ประเดนปญหาเรองเวยดนามมความส าคญตอการสรางความมนคงของประเทศและการสรางสนตภาพในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต จงเปนการแสดงเจตนารมณทางการเมองของรฐบาลในขณะนนอยางชดเจน ทจะปรบเปลยนนโยบายการตางประเทศของไทยใหสอดคลองกบสถานการณทางสากลทเปลยนแปลงไปในการสรางความสมพนธกบกลมประเทศสงคมนยม อนจะเปนการเปลยนสถานภาพของ “คเผชญหนา” มาเปนมตรประเทศ ดวยการสรางความสมพนธกบเวยดนามเหนอ ส าหรบขอความดงกลาว คอ “ ... รฐบาลนจะสงเสรมการด ารงอยรวมกนโดยสนต โดยยดหลกการทจะเปนมตรกบทกประเทศทมเจตนาดตอประเทศไทย ไมค านงถงความแตกตางในอดมการณทางการเมองและระบบการปกครอง ฯลฯ รฐบาลนจะกระชบความสมพนธกบประเทศเพอนบาน และสนบสนนความรวมมอกบกลมประเทศอาเซยนในทกวถทาง ทงจะไมลดละความพยายามในการหาลทางเพอใหมการตดตอในทางสรางสรรคกบประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยเวยดนามเหนอ ...”

หลงจากนนอกประมาณ 1 เดอน ปรากฏวา ในวนท 30 เมษายน 2518 กองทพเวยดนามเหนอบกเขายดกรงไซงอน เมองหลวงเวยดนามใต เปนผลส าเรจ จงเทากบเปนการสนสดสถานภาพของเวยดนามใต ขณะเดยวกนกเปนการยตความสมพนธระหวางประเทศไทยกบเวยดนามใตไปโดยปรยาย

Page 39: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

34

4. ความสมพนธยครวมประเทศ ระหวาง พ.ศ. 2518–2534

ป 2518 เปนปประวตศาสตรแหงความเปลยนแปลงในภมภาคอนโดจน โดยชยชนะทางการทหารในการปฏวตระบบการปกครองของกมพชา ลาว และเวยดนาม ใหเปนระบบสงคมนยมมารกซสต โดยภายหลงทเวยดนามเหนอสงกองทพบกเขายดเวยดนามใตอยางเบดเสรจเมอวนท 30 เมษายน 2518 แลว กนบวาเปนหลกเวลาของการรวมประเทศเวยดนาม อยางไรกตามยงไมมการประกาศใด ๆ อยางเปนทางการในการรวมประเทศ ทงน สนนษฐานไดคอ ในชวงเวลานนฝายเวยดนามเหนอไมคาดคดวา จะบกเขายดเวยดนามใตไดอยางรวดเรว โดยไมมการเตรยมความพรอมส าหรบการรวมประเทศ จงไดมการด าเนนการในรปแบบของการจดตงรฐบาลปฏวตเฉพาะกาลแหงสาธารณรฐเวยดนามใตซงเปนองคกรจดตงเดมทมอยกอนแลวของเวยดนามเหนอในการตอตานเวยดนาม ตอมาจงมการยกเลก “สาธารณรฐประชาธปไตยเวยดนาม” และรฐบาลปฏวตเฉพาะกาลแหงสาธารณรฐเวยดนามใตอยางเบดเสรจ พรอมทงสถาปนาสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนามทเปนการรวมเวยดนามเหนอและเวยดนามใตโดยนตนย เมอวนท 2 กรกฎาคม 2519

เมอสถานการณทางการเมองในระดบภมภาคมความเปลยน ท าใหไทยปรบทาทส าหรบการสรางความสมพนธกบเวยดนาม โดยผานการประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยน ครงท 8 ระหวางวนท 13–15 พฤษภาคม 2518 ทมแถลงการณแสดงเจตนารมณของการสรางความสมพนธกบกลมประเทศอนโดจน หรอถอยแถลงของหมอมราชวงศคกฤทธ ปราโมช นายกรฐมนตร เมอวนท 5 กนยายน 2518 ทระบวา ไทยยงคงด าเนนนโยบายเปนมตรกบประเทศเพอนบาน โดยหวงวาจะไดเปดส านกงานตดตอ ณ กรงฮานอยในโอกาสแรก (หวาง คก นาม, 2550, น. 57) แตถงกระนนความพยายามตอการสรางความสมพนธกบเวยดนามในยคสมยรฐบาลหมอมราชวงศคกฤทธ ปราโมช ยงไมประสบความประสบความส าเรจเทาทควร

จวบจนกระทงในป 2519 มการเปลยนแปลงรฐบาล โดยหมอมราชวงศคกฤทธ ปราโมช พนจากต าแหนงนายกรฐมนตร และหมอมราชวงศเสนย ปราโมช ด ารงต าแหนงนายกรฐมนตรแทน กไดมนโยบายในทศทางเดยวกนส าหรบการสรางความสมพนธกบประเทศเวยดนาม ซงพจารณาไดจากการแถลงนโยบายของคณะรฐมนตรคณะท 37 ตอสภาผแทนราษฎร เมอวนท 30 เมษายน 2519 ซงอาจวเคราะหไดคอ สภาวะความมนคงของประเทศทจะเกดขนไดอยางยงยนดวยการสรางสนตภาพในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ส าหรบการสรางความสมพนธกบกลมประเทศอนโดจนซงรวมถงเวยดนามดวย ทมความวา “... รฐบาลนจะแกปญหาระหวางประเทศโดยใชวธทางการทตเปนส าคญ จะปรบสนตภาพกบประเทศเพอนบาน โดยเฉพาะประเทศในคาบสมทรอนโดจนใหเขาสสภาพปกต จะสงเสรมและกระชบความรวมมอโดยใกลชด และเสรมสรางความสมพนธอนดใหแนนแฟน ยงขนกบประเทศเพอนบานในสวนภมภาคนของโลก โดยเฉพาะกบประเทศในกลมอาเซยน และจะสนบสนนขอเสนอใหเอเชยอาคเนยเปนเขตแหงสนตภาพ อสรภาพ และความเปนกลาง กบจะสงเสรมความสมพนธกบประเทศกลมโลกทสามใหใกลชดยงขน เพอผลประโยชนรวมกนในองคการระหวางประเทศ ...” นอกจากนนในนโยบายดงกลาวยงระบวา ไมใหมกองก าลงทหารและฐานทพตางชาตในประเทศไทย โดยท ในสมยสงครามเวยดนามยงไมยต สหรฐอเมรกาใชฐานทพในไทยส าหรบปฏบตการทางทหารในเวยดนาม ดงนน นโยบายดงกลาวจงมนยของสญญาณทใหฝายเวยดนามไดมความมนใจวา ไทยมความจรงใจตอการสรางความสมพนธกบเวยดนามดวยการยกเลกฐานทพสหรฐอเมรกา

Page 40: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

35

ทงน กระทรวงการตางประเทศไทยขณะนนไดเรมประสานกบฝายเวยดนามอยางไมเปนทางการ โดยอาศยชองทางของสถานทตไทยประจ าองคการสหประชาชาตทนครนวยอรก สหรฐอเมรกา เปนชองทางในการตดตอ เมอนายอานนท ปนยารชน ขณะด ารงต าแหนงปลดกระทรวงการตางประเทศในป 2518 ไดมการตดตออยางไมเปนทางการกบรฐมนตรตางประเทศเวยดนาม พรอมทงมอบหมายใหเอกอครราชทตไทยประจ าองคการสหประชาชาตด าเนนการประสานงานดวยเชนกน ในขณะเดยวกนรฐบาลไดพยายามสรางความเขาใจกบหนวยงานดานความมนคงถงความจ าเปนตอการสรางความสมพนธกบเวยดนาม อยางไรกตาม หนวยงานดานมนคง อาท กองอ านวยการรกษาความมนคงภายในหรอส านกงานสภาความมนคงแหงชาต ไดคดคานนโยบายของรฐบาลส าหรบการสานสรางความสมพนธกบเวยดนาม โดยมการหามมใหนายอานนท ปนยารชน ปลดกระทรวงการตางประเทศในขณะนน รวมการประชมกบหนวยงานดานความมนคงทประชมรวมกบหมอมราชวงศเสนย ปราโมช นายกรฐมนตร นายพชย รตตกล รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ และนายเสวตร เปยมพงษสานต รฐมนตรวาการกระทรวงการคลง (พชย รตตกล, สมภาษณ, 2557) เมอคณะรฐมนตร ชดทหมอมราชวงศเสนย ปราโมช เปนนายกรฐมนตรมนโยบายทชดเจนส าหรบการสรางความสมพนธกบเวยดนาม ในทสดหนวยงานดานความมนคงไดเหนดวยตอนโยบายการสรางความสมพนธกบเวยดนามของรฐบาล

หลงจากนนนายพชย รตตกล รฐมนตรวาการกระทรวงตางประเทศ เดนทางไปเยอนเวยดนามระหวางวนท 3–6 สงหาคม 2519 โดยวนท 6 สงหาคม 2519 เปนการเปดฉากความสมพนธทางการทตหนาใหมระหวางไทย–เวยดนาม เมอนายพชย รตตกล รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศไทย และนายเหงยน ดย ตรนห รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศเวยดนาม ไดรวมลงนามในแถลงการณรวมสถาปนาความสมพนธอยางเปนทางการระหวางไทยกบเวยดนามบนพนฐานหลกการ จ านวน 4 ขอ ดงน

1. การเคารพในเอกราช อธปไตย บรณภาพแหงดนแดนของกนและกน การไมรกรานไมแทรกแซงในกจการภายในของกนและกน ความเสมอภาค การไดประโยชนรวมกนและการอยรวมกนโดยสนต

2. การไมยนยอมใหตางประเทศใชดนแดนของตน เปนฐานปฏบตการรกรานโดยตรงหรอโดยทางออม และเขาแทรกแซงตอประเทศอนหรอตอประเทศในภมภาคน

3. การสถาปนาความสมพนธฉนมตรและฉนเพอนบานทด ความรวมมอทางเศรษฐกจ และการแลกเปลยนทางวฒนธรรม บนมลฐานแหงความเสมอภาคและการไดรวมมอกนในการระงบขอพพาทระหวางประเทศตาง ๆ ในภมภาค โดยการเจรจา โดยการยดหลกความเสมอภาค ความเขาใจและการเคารพซงกนและกน

4. การพฒนาความรวมมอระหวางบรรดาประเทศในภมภาคน เพอสรางสรรคความมงคงสมบรณของประเทศโดยค านงถงเงอนไขเฉพาะของแตละประเทศเพอเอกราช สนตภาพและความเปนกลางอยางแทจรงในเอเชยตะวนออก

อยางไรกตาม หลงจากนนในเวลาเพยง 2 เดอน เมอเกดเหตการณยดอ านาจโดยคณะปฏรปการปกครองแผนดนเมอวนท 6 ตลาคม 2519 และมคณะรฐมนตรคณะตอมาทมนายธานนทร กรยวเชยร เปนนายกรฐมนตร เขามาบรหารประเทศแทน โดยรฐบาลนายธานนทร กรยวเชยร มนโยบายตอตานคอมมวนสต ท าใหความสมพนธของ 2 ประเทศไมคบหนา จวบจนกระทงสถานการณทางการเมองของไทยมความผนผวนอกครงหนงเมอเกดการยดอ านาจโดยคณะปฏวตเมอวนท 20 ตลาคม 2520 สงผลใหรฐบาลนายธานนทร กรยวเชยร สนสภาพในทสด และเมอพลเอก เกรยงศกด ชมะนนทน ด ารงต าแหนงเปนนายกรฐมนตรแทน ปรากฏวา มความเปลยนแปลงดานนโยบายการตางประเทศอยางมนยส าคญ โดยรฐบาลพลเอก เกรยงศกด

Page 41: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

36

ชมะนนทน ไดใชนโยบายการตางประเทศทมทศทางในการสรางสมพนธกบกลมประเทศอนโดจนในลกษณะเดยวกบรฐบาลหมอมราชวงศเสนย ปราโมช เพอลดการเผชญหนาพรอมทงการสรางสนตภาพในภมภาคอยางจรงจง

ในทสดสถานเอกอครราชทตของทง 2 ประเทศไดเปดท าการเปนครงแรก ณ กรงฮานอย ประเทศเวยดนามและกรงเทพฯ โดยเมอวนท 10 พฤษภาคม 2521 นายหวางบาวเซน เอกอครราชทตเวยดนามคนแรกประจ าไทย ไดเขาเฝาฯ ถวายสาสนตราตงแดพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ขณะเดยวกนเมอวนท 22 กรกฎาคม 2521 นายโกศล สนธวานนท เอกอครราชทตไทยประจ าเวยดนาม ไดยนสาสนตราตงตอนายเหงยนหเถา รองประธานสภาแหงสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม ทงน ในป 2521 อาจกลาวไดวา เปนปแหงการสรางความความสมพนธระหวางไทยกบเวยดนามในทางปฏบต เพราะมการเยอนระดบรฐมนตรหลายครง แตความส าคญหรอจดสดยอดของความสมพนธระหวางไทยกบเวยดนาม คอ การเดนทางมาเยอนของนายฟามวนดง นายกรฐมนตรเวยดนามในขณะนนเพอมาพบกบพลเอก เกรยงศกด ชมะนนทน นายกรฐมนตร ระหวางวนท 6–10 กนยายน 2521 โดยพลเอก เกรยงศกด ชมะนนทน ถงกบประเมนวา “เปนกาวใหมเชงประวตศาสตรทเปนคณปการแกการสรางพนฐานอนมนคงเพอกระชบมตรภาพระหวางประเทศทงสอง” (หวาง คก นาม, 2550, น. 76–77)

แตถงกระนนความสมพนธทดระหวางไทยกบเวยดนามเปนเพยงระยะเวลา “ดมน าผงพระจนทร” หรอ “honeymoon period” ในระยะเวลาเพยงสน ๆ เมอเวยดนามสงกองทพบกเขายดกมพชาในป 2522 และจดตงรฐบาลชดใหมขนแทน ท าใหปญหาความตงเครยดเกดขนในภมภาคเอเชยตะวนออก เฉยงใตอยางหลกเลยงไมได ดวยความหวนเกรงวา เวยดนามจะสงกองทพบกเขายดไทยเปนล าดบตอไป ทงนสถานการณดงกลาวพฒนากลายไปเปนสงครามตวแทน (proxy war) ระหวางกลมประเทศโลกเสรกบกลมประเทศสงคมนยม โดยไทย สหรฐอเมรกา และจน รวมสนบสนนรฐบาลของกลมเขมร 3 ฝาย (กลมเขมรแดง กลมเจาสหน และกลมซอนซาน) ซงมชอเปนทางการ คอ รฐบาลผสมกมพชาประชาธปไตย (Coalition Government of Democratic Kampuchea) ขณะทเวยดนามและรสเซยรวมสนบสนนรฐบาลนายเฮง สมรนและนายฮนเซน ซงมชอเปนทางการ คอ สาธารณรฐประชาชนกมพชา (People's Republic of Kampuchea) กอใหเกดสงครามในกมพชาอยางยดเยอยาวนาน เปนผลใหมผเสยชวตเปนจ านวนมากและกอผลกระทบตอเสถยรภาพทางการเมอง รวมทงความมนคงในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ทงน มความพยายามของฝายเวยดนามผานทประชมรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศกลมประเทศอนโดจน (กมพชา ลาว และเวยดนาม) ในป 2523 ทจะสรางความไววางไวกบฝายไทย ดวยการเสนอใหไทยรวมลงนามในสนธสญญาไมรกรานกนระหวางไทยกบประเทศตาง ๆ ในกลมอนโดจน อยางไรกตาม ขอเสนอดงกลาวไมประสบผลส าเรจเนองจากไดรบการปฏเสธจากฝายไทย (หวาง คก นาม, 2550, น. 80)

อยางไรกตาม มความพยายามเพอเจรจาสนตภาพมาโดยตลอด ตงแตป 2532 ทมประกาศวา เวยดนามยนยอมถอนทหารออกจากกมพชา เปนผลใหเมฆหมอกแหงความตงเครยดและความอมครมในสมพนธภาพระหวางกลมอาเซยนกบเวยดนามไดเลอนลางลดลงตามล าดบเวลา ประจวบกบสถานการณสากลทยคสงครามเยน (cold war) มทศทางทเปลยนแปลงไป โดยมความพยายามระหวางสหรฐอเมรกากบโซเวยตทลดการเผชญหนาทางทหาร ประกอบกบประเทศสงคมนยมในภมภาคยโรปตะวนออกมความเปลยนแปลงอยางมนยส าคญ อาท การรวมประเทศเยอรมนตะวนออกกบเยอรมนตะวนออก ยงไปกวานนรฐบาลไทยภายใตการน าของพลเอก ชาตชาย ชณหะวณ นายกรฐมนตรในขณะนนไดมนโยบายเปลยนสนามรบใหเปนสนามการคา

Page 42: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

37

ดงนนทศทางของประเทศมหาอ านาจ กลมประเทศอาเซยน และกลมประเทศอนโดจน อยในกรอบการเจรจาสนตภาพในกมพชาซงจดขนอยหลายครงในชวงเวลาดงกลาวจวบจนกระทงทกฝายทเกยวของไดบรรลขอตกลงสนตภาพไดในป 2534

5. ความสมพนธยคสนสดสงครามกมพชาและมงสประชาคมอาเซยน ระหวาง พ.ศ. 2534-ปจจบน

ป 2534 การเจรจาสนตภาพของกมพชาทกรงปารส ประเทศฝรงเศสประสบความส าเรจ โดยมการลงนามในขอตกลงสนตภาพปารส (Paris Peace Agreements หรอ Agreement on a comprehensive political settlement of the Cambodia conflict) ตอมาความสมพนธระหวางไทย (รวมทงกลมอาเซยน) กบเวยดนาม มความสมพนธทดขนอยางมนยส าคญตามล าดบ โดยระหวางป 2532–2533 มการเยอนเวยดนามของเจาหนาทระดบสงของไทยหลายคณะ และจงหวะยางกาวของการเยอนผน าฝายบรหารระดบสงสดมขนระหวางป 2534–2535 โดยในเดอนตลาคม 2534 นายกรฐมนตรเวยดนามเดนทางมาเยอนไทย และในชวงเวลาทตอเนองกนในป 2535 ปรากฏวา นายอานนท ปนยารชน นายกรฐมนตรไทยในขณะนน เดนทางไปเยอนเวยดนาม พรอมกนนเวยดนามไดเขารวมเปนภาคสมาชกในสนธสญญาทางไมตรและความรวมมอในเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Treaty of Amity and Cooperation in Southeast Asia : TAC) และในทสดเมอป 2536 มการเลอกตงทวไปในกมพชาเพอใหประชาชนไดตดสนใจเลอกอนาคตของประเทศดวยตนเอง ท าใหทศทางความสมพนธระหวางไทยกบเวยดนามมสญญาณในทางบวกเพมขนตามล าดบเวลา ขณะเดยวกนสหรฐอเมรกาเรมกลบมาฟนฟความสมพนธกบเวยดนามอกครงหนง ดงนน จงมการยอมรบใหเวยดนามเขามาเปนสมาชกกลมอาเซยนในป 2538 โดยเปนสมาชกล าดบท 7 ของกลมอาเซยน ทงน อาจเปนการกลาวไดวา เปนการสรางบนไดความสมพนธระหวางไทยกบเวยดนามในอกระดบชนหนง

เวยดนามเขาเปนสมาชกอาเซยนโดยสมบรณและอยางเปนทางการ เมอวนท 28 กรกฎาคม 2538 ทงนอาจวเคราะหไดวา ภายหลงการลมสลายของสหภาพโซเวยตในป 2534 ท าใหเวยดนามตองลดการพงพาจากรสเซย (สหภาพโซเวยตเดม) ขณะเดยวกนมความจ าเปนตอการเปลยนแปลงทศทางนโยบายการตางประเทศ ดวยการสรางความรวมมอทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคมกบประเทศในกลมอาเซยน พรอมกบฟนฟความสมพนธกบประเทศสหรฐอเมรกาในอกทางหนงดวย เพอพฒนาประเทศภายหลงสภาวะสงคราม โดยหลงจากสงครามเวยดนามสนสดในป 2518 แลว แตเวยดนามยงตองจมปลกอยในสงครามกมพชาระหวางป 2522–2534 อก ทงนเปนการเปลยนทศทางทส าคญทเวยดนามตองรวมลงเรอล าเดยวกบอาเซยนส าหรบความเปนหนสวนส าหรบการพฒนาไปสความเปนประชาคมอาเซยน ในการสรางความรวมมอทกมตทงดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคม และอาจกลาวไดวา เวยดนามมผลประโยชนรวมกบกลมอาเซยนอยางสง โดยเฉพาะประโยชนทไดรบจากการสงออกสนคาไปกลมอาเซยนโดยปราศจากการเกบภาษศลกากรในสนคาประเภทตาง ๆ

ในชวงเวลานเองทไทยกบเวยดนามมความรวมมอดานตาง ๆ อยางจรงจง ทงน มการเยอนของบคคลระดบสงของทง 2 ประเทศอยเปนประจ า ยงไปกวานนยงมการประชมคณะรฐมนตรรวมอยางไมเปนทางการไทย–เวยดนาม จ านวน 3 ครง ทนายกรฐมนตรของ 2 ประเทศไดน ารฐมนตรซงมภารกจทเกยวของมาประชมเจรจารวมกน เพอบรรลความตกลงและความรวมมอดานตาง ๆ ของ 2 ประเทศอยางเขมแขง โดยครงท 1 จดขนในป 2547 ส าหรบครงท 2 จดขนในป 2555 และครงท 3 จดขนเมอวนท 23 กรกฎาคม 2558 ณ ท าเนยบรฐบาล ประเทศไทย โดยพลเอก ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตรเปนหวหนาคณะฝายไทย สวน

Page 43: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

38

นายเหวยน เตน สง (Nguyen Tan Dung) นายกรฐมนตรเวยดนามเปนหวหนาคณะฝายเวยดนาม ส าหรบผลการประชมทส าคญ เชน การเพมเปาหมายมลคาการคาระหวางกนเปน 20,000 ลานดอลลารสหรฐ ภายในป 2563 การเรงขจดอปสรรคทางการคา การสงเสรมการใชเงนสกลบาทและเงนดองในการประกอบธรกรรมทางการเงนและการสงเสรมการเปดสาขาของธนาคารพาณชยระหวาง 2 ประเทศ เปนตน

การประชมคณะรฐมนตรรวมอยางไมเปนทางการไทย-เวยดนาม ครงท 3 ในป 2558

ภาพจาก http://www.thaigov.go.th/index.php?option=com_k2&view=item&id=93975:93975&Itemid=339&lang=th

เมอพจารณามลคาการคารวม (การสงออกและการน าเขา) ในป 2557 เวยดนามเปนคคาอนดบท 4 ของไทยในกลมอาเซยน และคคาอนดบท 11 ของไทยในโลก และ โดยในระยะ 5 ปทผานมา (2553–2557) การคา ระหวางไทยกบเวยดนามมมลคาเฉลยประมาณปละ 9,615.93 ลานเหรยญสหรฐฯ มอตราการขยายตวเฉลยรอยละ 13.04 ตอป ถาพจารณาเฉพาะมลคาการสงออกปรากฏวา ในป 2557 เวยดนามเปนตลาดสงออกอนดบท 4 ของไทยในอาเซยน และเปนตลาดสงออกอนดบท 9 ของไทยกบโลก โดยในระยะ 5 ปทผานมา (2553–2557) การสงออกของไทยไปเวยดนามมมลคาเฉลยประมาณปละ 6,891.77 ลานเหรยญสหรฐฯ มอตราการขยายตวเฉลยรอยละ 7.78 ตอป และถาพจารณาเฉพาะมลคาการน าเขาจากตางประเทศปรากฏวา ในป 2557 เวยดนามเปนแหลงน าเขาอนดบท 4 ของไทยในอาเซยน และเปนแหลงน าเขาอนดบท 14 ของไทยกบโลก ในระยะ 5 ปทผานมา (2553–2557) การน าเขาสนคาจากเวยดนามมมลคาเฉลยประมาณปละ 2,724.14 ลานเหรยญสหรฐฯ มอตราการขยายตวเฉลยรอยละ 29.58 ตอป (กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ, 2558)

Page 44: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

39

ในขณะเดยวกนทง 2 ประเทศตางมความสมพนธดานการทองเทยว โดยสดสวนการทองเทยวระหวาง 2 ประเทศกมอตราเพมสงโดยตลอด ทงน นกทองเทยวจากเวยดนามทเดนทางมาไทยเพมจาก 337,827 คนในป 2551 มาเปน 751,091 คนในป 2558 หรอเพมกวารอยละ 122 ในรอบ 7 ป (กรมการทองเทยว, 2559) ขณะเดยวกนทการแลกเปลยนองคความรดานการศกษา วฒนธรรม การถายท าภาพยนตรหรอละครโทรทศน ตลอดจนการแขงขนกฬารวมกน เพอเชอมความสมพนธของ 2 ประเทศอยางใกลชด

ละครโทรทศนไทยทมการถายท าในประเทศเวยดนามเพอน าเสนอเรองราวความสมพนธของประชาชนจาก 2 ประเทศ ภาพจาก http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=abird&month=16-03-

2011&group=30&gblog=61

6. ความสมพนธในมตองคกรรฐสภา

ในระยะเวลากอนป 2518 ไดมการเดนทางเยอนของคณะกรรมาธการการตางประเทศของสภาผแทนราษฎร ชดป 2512–2514 ทประเทศเวยดนามใต เพอใหก าลงใจกองทหารไทยทไปรวมรบในสงครามเวยดนาม (พชย รตตกล, สมภาษณ, 2557)

ทงน ในชวงระยะเวลาประมาณป 2522–2534 ทความสมพนธระหวางไทยกบเวยดนามมความ

ตงเครยดอนเนองจากการบกเขายดกมพชาของกองทพเวยดนาม โดยในสวนของฝายบรหารหรอฝายคณะรฐมนตร มทาทเยนชาและมนตงในสวนของทง 2 รฐบาล ตามทอางถงแลว แตในฝายนตบญญตไดมความพยายามเปนสวนหนงของกระบวนการฟนฟความสมพนธของ 2 ประเทศ โดยเรมตนจากการเยอนเวยดนาม ระหวางวนท 18–25 มกราคม 2527 ของคณะกรรมาธการการตางประเทศ สภาผแทนราษฎร ซงพลเอก

Page 45: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

40

เกรยงศกด ชมะนนทน เปนประธานคณะกรรมาธการ โดยการเยอนของคณะกรรมาธการฯ ในครงนนไดมโอกาสทเขาเยยมคารวะนายฟาม วน ดง นายกรฐมนตรเวยดนาม ในวนท 21 มกราคม 2527 ณ ท าเนยบรฐบาลเวยดนาม ทงน ระหวางการเยยมคารวะ ปรากฏวา ไดมการกลาวถงทาทความสมพนธไทย–เวยดนาม โดยนายฟาม วน ดง ไดยนยนตอคณะกรรมาธการฯ วา “กองทหารเวยดนามไมมวนละเมดอธปไตยและรกล าเขาไปในแผนดนไทยเปนอนขาด ไมวากรณใด ๆ” (สภาผแทนราษฎร, 2527)

อยางไรกตาม กอนหนานมการเดนทางเปนการสวนตวของสมาชกสภาผแทนราษฎรไทย จ านวน 2 คน คอ พนตร สหพนม วชตวรสาร สมาชกสภาผแทนราษฎรจงหวดสกลนคร และนายบญเกด พมพวรเมธากล สมาชกสภาผแทนราษฎรจงหวดขอนแกน ทเดนทางไปเยอนเวยดนามและกมพชา ระหวางวนท 14–26 มกราคม 2526 โดยมการเยยมคารวะนายฟาม วน ดง นายกรฐมนตรเวยดนาม นายเหงยน โกทค รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ และนายพน ไอห รองประธานรฐสภาเวยดนามในขณะนน โดยมการสนทนาถงความสมพนธไทย–เวยดนามและปญหาสงครามในกมพชาดวย, (สหพนม วชตวรสาร, พนตร, 2526 และ The Nation, 1983)

หลงจากนนประธานสภาผแทนราษฎรไทยเดนทางไปเยอนเวยดนามในวนท 5 กมภาพนธ 2529 ทงนไดมความพยายามของฝายนตบญญตของเวยดนามในทศทางเดยวกนโดยฝายเวยดนามไดมการสงสมาชกรฐสภาระดบสงมาเยอนไทยเชนกน ทงน เมอวนท 15 ตลาคม 2530 มการพบกนระหวางนางเหงยนถบนห ประธานคณะกรรมาธการตางประเทศแหงรฐสภาเวยดนามกบนายอกฤษ มงคลนาวน ประธานรฐสภาไทย ทงนนางเหงยนถบนห ไดมโอกาสมาเยอนรฐสภาไทยอกในป 2532 ตอมานายเล กวาง ดาว ประธานรฐสภาเวยดนามไดเดนทางมาเยอนไทยในป 2533 หลงจากนนมการเดนทางเยอนซงกนและกนของผแทนรฐสภาของ 2 ประเทศในหลายโอกาส (หวาง คก นาม, 2550, น. 164–165) เชน การเยอนเวยดนามของคณะกรรมาธการการปกครอง วฒสภา ในป 2536 การเยอนเวยดนามของนายมารต บนนาค ประธานรฐสภาในป 2537 การเยอนเวยดนามของคณะกรรมาธการตางประเทศ สภาผแทนราษฎร ในป 2537 การเยอนไทยของคณะผแทนส านกงานรฐสภาเวยดนามในป 2537 และการเยอนเวยดนามของคณะกรรมาธการการศกษา สภ าผแทนราษฎร ในป 2538

ส าหรบการเยอนเวยดนามของนายมารต บนนาค ประธานรฐสภา พรอมทงคณะผแทนรฐสภาไทย ระหวางวนท 3–5 กมภาพนธ 2537 เปนการเปดฉากความสมพนธระหวางรฐสภาของ 2 ประเทศทมความส าคญทางประวตศาสตรของการสมพนธของรฐสภาระหวางประเทศในภมภาคน เนองจากในระหวางการเยอนมการหารอกบนาย Nong Doc manh ประธานสภาแหงชาตเวยดนาม เกยวกบการจดตงกลมมตรภาพระหวางสมาชกรฐสภาไทยกบสมาชกรฐสภาเวยดนาม ภายหลงจากเสรจสนภารกจการเยอนเวยดนาม จงไดมการจดตงกลมมตรภาพสมาชกรฐสภาไทย–เวยดนามในรฐสภาไทย และไดมการเชญชวนสมาชกรฐสภาทงสมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาไดแสดงความจ านงสมครเขาเปนสมาชกกลมมตรภาพฯ และเมอเวยดนามเขาเปนสมาชกกลมอาเซยนในป 2538 แลว สงทตามมาคอ เวยดนามไดเขารวมเปนสมาชกสมชชารฐสภาอาเซยน (ASEAN Inter-Parliamentary Assembly : AIPA) ซงเปนองคการรฐสภาระหวางประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ดงนนอาจกลาวไดวา นบแตชวงเวลานนเปนตนมา ความสมพนธไทย–เวยดนามในระดบรฐสภาอยในขนความสมพนธทมความใกลชดและแนนแฟนมาก

Page 46: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

41

นายสมศกด เกยรตสรนนท ประธานรฐสภา ใหการตอนรบนายเหวยน ซง หง (Nguyen Sinh Hung) ประธานสภาแหงชาตเวยดนาม

ในโอกาสเยอนรฐสภาไทยอยางเปนทางการ เมอวนท 3 ธนวาคม 2555 ภาพจาก http://www.parliament.go.th/ewtadmin/ewt/parliament_parcy/ewt_w3c/ewt_news.php?nid=20871

7. บทสรป ความสมพนธระหวางไทย–เวยดนาม มความสมพนธมาตงแตยคโบราณในรปแบบของการคา ทางเรอ เมอสงคมในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตมพฒนาการขนมาตามล าดบในรปแบบของการจดตงอาณาจกร ดงนน แตละอาณาจกรจงเรมแสวงหาดนแดน ประชากร ความมงคง และประเทศราช เพมเตม อยางไรกตามความขดแยงระหวางอาณาจกรไทยกบอาณาจกรเวยดนามไมไดเกดขนโดยตรง เนองจากมพนทของอาณาจกรกมพชาและอาณาจกรลาวคนกลางอย ทงน เมอมความขดแยงในอาณาจกรกมพชา (ซงในหลายชวงเวลาอยภายใตการควบคมของอาณาจกรไทย) เปนผลใหคขดแยงของแตละฝายดงกลาวขอความชวยเหลอจากอาณาจกรไทยและอาณาจกรเวยดนาม ฉะนน ผลทตามจงมสงครามระหวางอาณาจกรไทยกบอาณาจกรเวยดนามในพนทอาณาจกรกมพชาเพอสนบสนนกลมผน ากมพชาทอาณาจกรตนเองสนบสนน

Page 47: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

42

ในชวงประมาณพทธศตวรรษท 25 เมอเวยดนามกลายเปนอาณานคมของฝรงเศส ท าใหไทยกลายเปนแหลงรบผอพยพชาวเวยดนามทเดนทางมาดวยเหตผลทางการเมอง เศรษฐกจ และการศาสนา ขณะเดยวกนไดมการสนบสนนของกลมการเมองไทยบางกลมทสนบสนนดานอาว ธและปจจยอน ๆ ตอขบวนการตอสเพอเอกราชเวยดนาม ทงนเมอเวยดนามไดรบเอกราชเมอป 2497 แตเวยดนามยงไมมสภาพเปนประเทศทมเอกภาพอนเปนหนงเดยวเนองจากความแตกตางของอดมการณทางเมองท าใหมการแบงแยกเวยดนามออกเปนเวยดนามเหนอและเวยดนามใต โดยสถานการณการเมองระหวางประเทศขณะนน ผลกดนใหไทยในฐานะประเทศหนงในกลมโลกเสรเขาไปมสวนเลอกขางดวยการสงทหารไปสนบสนนเวยดนามใต แตเมอสงครามเวยดนามยตในป 2518 ดวยชยชนะของเวยดนามเหนอ อนมการผนวกรวมเวยดนามใตเขากบเวยดนามเหนอ และสถาปนาระบบการเมองยคใหมของเวยดนามในนามของ “สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม” ฉะนนไทยจงตองปรบทาททางการเมองเพอสรางความสมพนธกบเวยดนาม ทงมการสถาปนาความสมพนธทางการทตอยางเปนทางการระหวางไทย–เวยดนาม ในวนท 6 สงหาคม 2519 อยางไรกตามความสมพนธทดระหวางไทยกบเวยดนามในชวงเวลาดงกลาวเปนระยะเวลาเพยงสน ๆ ในป 2519 และป 2521 เนองจากในป 2522 เวยดนามสงกองทพบกเขายดกมพชากอใหเกดความตงเครยดและความไมไววางใจขนมา โดยมความหวาดระแวงวา กองทพเวยดนามจะบกเขายดไทยในล าดบตอไป ตอมา เมอสงครามในกมพชามการสรบทสรางความสญเสยใหกบทกฝายทเกยวของประกอบกบสถานการณทางสากลทเปลยนแปลงในกลมประเทศสงคมนยม สงผลตอมาใหมการลงนามในสญญาสนตภาพในป 2534 หลงจากนนความสมพนธไทย–เวยดนามไดรบการฟนฟใหดขนตามล าดบ จนกระทงเวยดนามไดรบการยอมรบส าหรบเขาเปนสมาชกกลมอาเซยนตงแตป 2538 และเมอพจารณามลคาการคาระหวาง 2 ประเทศ ปรากฏวา เวยดนามมฐานะเปนคคากบไทยล าดบท 11 ของโลก และคคากบไทยล าดบท 4 ของกลมอาเซยน ดงนน จงอาจกลาวไดวา ไทยและเวยดนามมฐานะเปนหนสวนดานความรวมมอทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคม ทจะชวยน าพาทง 2 ประเทศไดยกระดบการพฒนาไปในอนาคต

ส าหรบความสมพนธมตดานรฐสภา แมวาชวงเวลาระหวางสงครามกมพชาระหวางป 2522–2534 ทง 2 ประเทศมความสมพนธทเยนชาระหวางกน แตทวาสถาบนรฐสภา 2 ประเทศไดพยายามเขามามสวนในการฟนฟความสมพนธเพอสรางความรวมอนดตอกน ดวยการสงผแทนสถาบนรฐสภามาเยอนซงกน และกน ในชวงกระแสธารแหงความตงเครยดนน เมอบรรยากาศการเผชญหนาไดคลคลายลงไปแลว จงมความรวมมอของรฐสภาในการจดตงกลมกลมมตรภาพระหวางสมาชกรฐสภาไทยกบสมาชกรฐสภาเวยดนาม เพอเชอมความสมพนธของสมาชกรฐสภา และในทสดเมอป 2538 เวยดนามเขามาเปนสมาชกกลมอาเซยนแลว จงไดรบการยอมรบจากไทยและกลมอาเซยนส าหรบการเขาเปนสมาชกสมชชารฐสภาอาเซยน ซงเปนองคการรฐสภาระหวางประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต อนเปนการยกระดบความรวมมอระดบรฐสภาอนมความสมพนธทใกลชดและแนนแฟนมาก

กลาวโดยสรปคอ ความสมพนธทางการทตระหวางไทย–เวยดนาม ในชวงเวลา 40 ปทผานมา อาจมบางชวงเวลาทมนตงหรอมขอขดแยงบาง แตการเปนประชาคมอาเซยนในป 2558 จะเปนพนธะสญญาทแสดงถงเจตนาหรอความมงมนทน าพา 2 ประเทศไปสการพฒนาอนรงเรองตอไป

Page 48: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

43

เอกสารอางอง

กรมการทองเทยว. (2559). สถตการทองเทยว. สบคน 10 มนาคม 2559 จาก http://www.tourism.go.th/home/listcontent/11/221/276

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. (2558). ขอมลการคาไทย-เวยดนาม. สบคน 24 มนาคม 2559 จาก http://www.dtn.go.th/files/86/country/asia/Vietnam_2s_0315.pdf

กองบญชาการทหารสงสด. (2541). ประวตการรบของทหารไทยในสงครามเวยดนาม. กรงเทพฯ : อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.

เขยน ธระวทย. (2542). เวยดนาม สงคม เศรษฐกจ ความมนคง การเมอง และการตางประเทศ. กรงเทพฯ : สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

คาม ภวภตานนท. (2541). บทบาทของไทยและเวยดนามตอปญหาความขดแยงในกมพชา : 1993-ปจจบน. สารนพนธหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

จลจกรพงษ, พระองคเจา. (2505). เจาชวต. พระนคร : คลงวทยา.

ชมพล เลศรฐการ. (2536). กมพชาในการเมองโลก : บทบาทเจาสหนกบสงครามและสนตภาพ. กรงเทพฯ : ธญญาพบลเคชน.

ณรงค พวงพศ. (2545). ยอนอดต ความสมพนธไทยกบเพอนบาน ชวง พ.ศ. 2496-2506. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน.

ดนย ไชยโยธา. (2546). ประวตศาสตรไทย : ยคกรงธนบรถงกรงรตนโกสนทร. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

ด ารงราชานภาพ, สมเดจพระเจาพระบรมวงศเธอกรมพระยา และ ทพากรวงศ, เจาพระยา (ข า บนนาค). พระราชพงศาวดารกรงรตนโกสนทร รชกาลท 1. (2531). พมพครงท 6. กรงเทพฯ : กรมศลปากร.

ถนอม อานามวฒน. (2523). ภมหลงความสมพนธ ไทย เขมร ญวน. กรงเทพ ฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (ประสานมตร).

ทพากรวงศ, เจาพระยา. (2526). พระราชพงศาวดารกรงรตนโกสนทร รชกาลท 1. กรงเทพฯ : องคการคาครสภา.

ธญญาทพย ศรพนา. (2548). เหวยตเกยวในประเทศไทยกบความสมพนธไทย-เวยดนาม กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

________. (2550). นโยบายตางประเทศของเวยดนามหลงป 1986 : กรณนโยบายของเวยดนาม. กรงเทพฯ : ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

ธญญาทพย ศรพนา, บรรณาธการ. (2552). เวยดนามหลากมต. กรงเทพฯ : เลค แอนด ฟาวดเทน ปรนตง.

Page 49: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

44

ธระ นชเปยม. (2536). ความสมพนธไทย-เวยดนามในเวทอาเซยน. สบคน 10 มนาคม 2559 จาก http://www.trf.or.th/index.php?option=com_content&view=article&id =1072:2013-12-07-03-57-14&catid=22:research-digest&Itemid=217

นนทา โรจนประดษฐ, รอยเอกหญง. (2513). สมพนธภาพไทยกบเวยดนาม. พระนคร : นยมวทยา.

บดนทรเดชา (สงห สงหเสน), เจาพระยา. (2550). อานามสยามยทธ วาดวยการสงครามระหวางไทยกบ ลาว เขมร และญวน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : โฆษต.

ปรชญาทว ตะเวทกล. (2534). เวยดนามในนโยบายตางประเทศของไทย. เอกสารวจยสวนบคคล. กรงเทพฯ : วทยาลยปองกนราชอาณาจกร.

ผสด จนทรวมล. (2541). เวยดนามในเมองไทย. รายงานวจย. กรงเทพฯ : ส านกงานกองทนสนบสนน การวจย.

พระราชพงศาวดารกรงศรอยธยา ฉบบพนจนทนมาศ (เจม) และเอกสารอน. (2553). นนทบร : ศรปญญา.

พวงทอง รงสวสดทรพย ภวครพนธ. (2549). สงครามเวยดนาม: สงครามกบความจรงของ ‘รฐไทย’. กรงเทพฯ : โครงการจดพมพคบไฟ.

พชย รตตกล. (2557). อดตประธานรฐสภา. สมภาษณ. 15 สงหาคม.

เพญศร ดก . (2554). การตางประเทศกบเอกราชและอธปไตยของไทย (ตงแตสมยรชกาลท 4 ถงสนสมยจอมพล ป. พบลสงคราม. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : ราชบณฑตยสถาน.

มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะรฐศาสตร และ กระทรวงการตางประเทศ, กรมสารนเทศ. (2539). ความสมพนธระหวางประเทศกบเวยดนามในทศวรรษปจจบนและลทางความรวมมอ ในอนาคต. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

มหาวทยาลยบรพา วทยาลยการบรหารรฐกจ ศนยอนโดจนศกษา. (ม.ป.ป.) ขอมลพนฐาน สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม. ชลบร : มหาวทยาลยบรพา.

มานจ ชมสาย, หมอมหลวง. (2522). ประวตศาสตร ญวน-ไทย ในเรองเขมร-ลาว (รวบรวมจาก. เอกสารกระทรวงการตางประเทศของรฐบาลฝรงเศส). กรงเทพฯ : เจรญผล.

เมธา พรอมเทพ. (2523). ชนวนสงครามเวยดนาม-กมพชา. กรงเทพฯ : สถาบนเอเชย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ลขต ธรเวคน. (2532) “ทฤษฎโดมโน (Domino Theory)”, จดหมายขาวราชบณฑตยสถาน 1, 12 ธนวาคม 2532.

วชช จระแพทย. (2539). การแกไขปญหาชนกลมนอยในประเทศไทย : ศกษาเฉพาะกรณคนญวนอพยพ. เอกสารวจยสวนบคคล. กรงเทพฯ : สถาบนพระปกเกลา.

ศขปรดา พนมยงค. (2549). โฮจมนห เทพเจาผยงมลมหายใจ. กรงเทพฯ : มงมตร.

Page 50: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

45

สภาผแทนราษฎร. (2527). “หนงสอ ท 638/2527 เรอง สงมตคณะกรรมาธการการตางประเทศ กรณทหารเวยดนามรกล าอธปไตยของประเทศไทย”. 17 เมษายน.

สมพงศ ชมาก. (2527). ความพยายามของนานาประเทศในการแกไขวกฤตการณกมพชา. กรงเทพฯ : โครงการเผยแพรผลงานวจย ฝายวจย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. (2552). ขอมลประกอบการสนทนาสาธารณรฐสงคมนยม เวยดนามระหวางนายชย ชดชอบ ประธานรฐสภาและประธานสภาผแทนราษฎร และ พาน เซน หยง รองประธานคณะกรรมาธการวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม สภาแหงชาตเวยดนาม. กรงเทพฯ : ส านกความสมพนธระหวางประเทศ

________. (2552). ขอมลประกอบการสนทนาสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนามระหวาง นายพทร พมหรญ เลขาธการสภาผแทนราษฎร และ นายเหวยน ซย ฮง เอกอครราชทตสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม. กรงเทพฯ : ส านกความสมพนธระหวางประเทศ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

________. (2552). คมอการเดนทางเยอนสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม และราชอาณาจกรกมพชาอยางเปนทางการของคณะผแทนรฐสภาไทย น าโดย นายชย ชดชอบ ประธานรฐสภาและประธานสภาผแทนราษฎรและคณะผแทนไทย ระหวางวนท 21–

24 กรกฎาคม 2552. กรงเทพฯ : ส านกความสมพนธระหวางประเทศ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

สหพนม วชตวรสาร, พนตร. (2526). หนงสอ ท พเศษ/2526 ลงวนท 31 มกราคม 2526 เรอง การเดนทางไปแสวงหาขอเทจจรงในประเทศเวยดนาม กมพเจย เพอเสรมสรางสนตภาพ และสมพนธภาพอนดกบประเทศไทย. กลมงานพพธภณฑและจดหมายเหต ส านกวชาการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

สด จอนเจดสน. (2544). ประวตศาสตรเวยดนามตงแตสมยอาณานคมฝรงเศสถงปจจบน. กรงเทพฯ : โครงการเผยแพรผลงานวชาการ คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สเนตร ชตนธรานนท และคณะ. (2552). ไทยในการรบรและความเขาใจของประเทศเพอนบาน. กรงเทพฯ : ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

หวาง คก นาม. (2550). ความเปนมาแหงการพฒนาความสมพนธไทย-เวยดนาม (1976-2000). กรงเทพฯ : สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เหวยนคกเวยน. (2552). เวยดนามประวตศาสตรฉบบพสดาร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : มลนธโตโยตาประเทศไทยและมลนธโครงการต าราสงคมศาสตรและมนษยศาสตร.

อดม เชยกวงศ. (2550). พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว. กรงเทพฯ : ภมปญญา.

“Thai meet Premier Dong.” (1983). The Nation (February 4): 6.

Page 51: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

46

ภาพอางอง

การประชมคณะรฐมนตรรวมอยางไมเปนทางการไทย-เวยดนาม ครงท 3 ในป 2558. (2558). สบคน 10 มนาคม 2559 จาก http://www.thaigov.go.th/index.php?option =com_k2&view=item&id=93975:93975&Itemid=339&lang=th.

ตราสญลกษณ 40 ป ความสมพนธทางการทตไทย-เวยดนาม พ.ศ. 2519-2559. (2559). สบคน 10 มนาคม 2559. จาก http://www.matichon.co.th/news/20256.

นายสมศกด เกยรตสรนนท ประธานรฐสภา ใหการตอนรบนายเหวยน ซง หง (Nguyen Sinh Hung) ประธานสภาแหงชาตเวยดนาม ในโอกาสเยอนรฐสภาไทยอยางเปนทางการ เมอวนท 3 ธนวาคม 2555. (2555). สบคน 10 มนาคม 2559. จาก http://www.parliament.go.th/ewtadmin/ewt/parliament_parcy/

ewt_w3c/ewt_news.php?nid=20871.

ละครโทรทศนไทยทมการถายท าในประเทศเวยดนามอนมเนอหาแสดงความสมพนธของประชาชนจาก 2 ประเทศ. (2554). สบคน 10 มนาคม 2559 จาก http://www.bloggang.com/mainblog. php?id=abird&month=16-03-2011&group=30&gblog=61.

Page 52: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

รอบโลกวจย

กาแฟอาจชวยลดความเสยงโรค เรยบเรยงโดย...นารลกษณ ศรวรรณ

ภาพจาก : http://www.bigpricesaving.com

กาแฟ เปนเครองดมทท ำจำกเมลดซงไดจำกตนกำแฟ ทน ำไปควแลว และเมลดกำแฟสดเปนหนงในสนคำทำงกำรเกษตรซงมกำรซอขำยกนมำกทสดในโลก เนองจำกมมำกกวำ 70 ประเทศทวโลก ทสำมำรถปลกกำแฟได กำแฟมสวนประกอบของคำเฟอนซงมสรรพคณชก ำลงในมนษย จงเปนทยอมรบวำกำแฟคอเครองดมซงไดรบควำมนยมมำกทสดในโลก

สรรพคณชก ำลงจำกเมลดของตนกำแฟนนถกพบเปนครงแรกใน เยเมน แถบอำระเบย และทำงตะวนออกเฉยงเหนอของเอธโอเปย กำรปลกตนกำแฟในสมยแรกไดแพรขยำยในโลกอำหรบ หลกฐำนบนทกวำกำรดมกำแฟไดปรำกฏขนรำวครสตศกรำชท 15 และถกพบในวหำรซฟในเยเมนแถบอำระเบยอนเปนแหลงขอมลทเชอถอไดและเกำแกทสด กำแฟไดแพรขยำยจำกโลกมสลมไปยงทวปยโรป อนโดนเซย และทวปอเมรกำ โดยในระหวำงทกำแฟเรมเดนทำงจำกทวปอเมรกำเหนอและตะวนออกกลำงสทวปยโรป กำแฟไดถกสงผำนไปยงซซลและอตำลในตอนตนครสตศกรำชท 17 จำกนนผำนตรกไปยงกรซ ฮงกำร และออสเตรยในตอนปลำยครสตศกรำชท 17 ตอมำ กำแฟไดแพรขยำยจำกอตำลและออสเตรยไปยงประเทศตำง ๆ ทเหลอของทวปยโรป กำแฟไดเขำมำมบทบำทส ำคญในสงคมหลำยแหงตลอดประวตศำสตรในแอฟรกำและเยเมน โดยถกใชรวมกบพธกรรมทำงศำสนำ ผลทตำมมำคอ ศำสนจกรเอธโอเปย ไดสงหำมกำรบรโภคกำแฟตลอดกำล จนกระทงถงรชสมยของจกรพรรดเมเนลกท 2 ยงไดถกหำมในจกรวรรดออตโตมนระหวำงครสตศกรำชท 17 เนองจำกสำเหตทำงกำรเมอง และมสวนเกยวพนกบกจกรรมทำงกำรเมองหวรนแรงในทวปยโรป

Page 53: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

48

ผลกำแฟ ซงบรรจเมลดกำแฟ เปนผลผลตจำกไมพมไมผลดใบขนำดเลกใน จนส Coffea หลำย สปชส โดยสำยพนธทมกำรปลกโดยทวไปมำกทสด ไดแก Coffea arabica และกำแฟ “โรบสตำ” ทไดจำกชนด Coffea canephora ซงมรสเขมกวำ สำยพนธดงกลำวมควำมทนทำนตอรำสนมใบกำแฟ (Hemileia vastatrix) ซงสรำงควำมเสยหำยอยำงใหญหลวง สำยพนธกำแฟทงคมกำรปลกในลำตนอเมรกำ เอเชยตะวนออกเฉยงใตและทวปแอฟรกำ

เมอผลกำแฟสกจะถกเกบรวบรวมและน ำไปผำนกรรมวธและท ำใหแหง หลงจำกนน เมลดจะถกควในอณหภมทแตกตำงกน ขนอยกบรสชำตทตองกำร และจะถกบดและบมเพอผลตกำแฟ สวนขนตอนหรอกำรเตรยมกำแฟเพอดมนนมไดหลำกหลำยวธ ขนกบควำมนยมของแตละพนท

กำแฟเปนสนคำสงออกทส ำคญของโลก โดยใน ค.ศ. 2004 กำแฟเปนสนคำกำรเกษตรสงออกทท ำรำยไดเปนอนดบหนงในจ ำนวน 12 ประเทศ และเปนพชทมกำรสงออกอยำงถกตองตำมกฎหมำยซงมมลคำสงทสดเปนอนดบ 7 ของโลก ตอมำใน ค.ศ. 2005 มประเดนกำรโตเถยงกรณกำรเพำะปลกตนกำแฟและผลกระทบกบสงแวดลอม และมกำรศกษำจ ำนวนมำกทระบถงควำมสมพนธระหวำงกำรบรโภคกำแฟกบขอจ ำกดทำงยำอยำงแนนอน อยำงไรกตำม ยงไมมขอสรปทแนชดเกยวกบกำรใหคณหรอใหโทษของกำแฟ

ผลกำรศกษำวจยพบวำ กำรดมกำแฟในปรมำณมำกหรอเกนกวำ 6 แกวตอวนมควำมเชอมโยงท ำใหเกดควำมเสยงโรคปลอกประสำทเสอมแขงลดลง หรอ Multiple Sclerosis (MS) ซงเปนโรคทเกดจำกกำรทปลอกไมอลนหมเสนใยประสำทของสมองและไขสนหลงถกท ำลำย และเปนสำเหตทท ำใหเกดโรคอน ๆ ซงกอนหนำนเคยมกำรพบวำ สำรคำเฟอนในกำแฟเปนสำรกระตนระบบประสำทสวนกลำงทมคณสมบตชวยปกปองระบบประสำทและชวยลดกำรสรำงสำรเคมทเกยวของกบกำรตดเชอได โดยผลกำรศกษำถกตพมพในวำรสำรวชำกำร Journal of Neurosurgery & Psychiatry ซงน ำเสนอวำ นกวจยไดศกษำขอมลระดบประชำกรในประเทศสวเดน โดยน ำขอมลของผใหญ จ ำนวน 1,620 คนทเปนโรคปลอกประสำทตำเสอมแขง มำเปรยบเทยบกบกลมควบคมจ ำนวน 2,788 คน ทมอำย เพศ ใกลเคยงกน นอกจำกน ยงใชขอมลของกำรศกษำในประเทศสหรฐอเมรกำ จ ำนวน 1,159 คนทเปนโรค และ 1,172 คนทไมเปนโรค โดยในกำรศกษำทงสองครงดงกลำวไดใหผเขำรวมกำรศกษำตอบค ำถำมวำ ดมกำแฟมำกนอยแคไหน โดยกำรศกษำในสวเดนนน มกำรถำมวำปกตแลวจะดมกแกวตอวน ระยะหำงนำนแคไหน และเรมดมเมอไหร ตงแตชวงอำย 15–19 ป จนถงชวง 40 ปขนไป สวนกำรศกษำในประเทศสหรฐอเมรกำ พบผเขำรวมกำรศกษำตองตอบค ำถำมวำ ดมมำกทสดตอวนประมำณเทำไหร และกลมทดมบอยจะถกถำมเพมวำ เรมดมเปนประจ ำตงแตอำยเทำไหร จำกนน นกวจยจะน ำขอมลนมำประมำณดปรมำณกำรบรโภคกำแฟในชวงกอนและหลงทจะเปนโรคปลอกประสำทเสอมแขง หลงจำกนนกไดน ำเอำปจจยผลกระทบอน ๆ เชน กำรสบบหร น ำหนกรำงกำยออกไป ผลวจยพบวำ กำรดมกำแฟนนมควำมเกยวของกบควำมเสยงโรคปลอกประสำทเสอมแขงทลดลง ไมวำจะเปนตอนเรมเปนโรค หรอกอนหนำทจะเปนโรค 5–10 ป โดยรวมแลวควำมเสยงจะลดลงถงรอยละ 28–30 และหำกวำดมมำกกวำ 6 แกว หรอมำกกวำ 900 มลลลตรตอวน ซงผลกำรวจยดงกลำวสอดคลองกบกำรศกษำในสหรฐอเมรกำซงใหผลกำรวจยทคลำยกน กลำวคอ ควำมเสยงจะลดลงถงรอยละ 26–30 หำกวำดมมำกกวำ 948 มลลลตร/วน ซงท ำใหเหนวำ กำรดมกำแฟจ ำนวนมำกนนลดควำมเสยงทจะเปนโรคปลอกประสำทเสอมแขง

อยำงไรกตำม กำรศกษำดงกลำวยงเปนเพยงกำรศกษำโดยใชกำรสงเกตกำรณเทำนน ยงไมสำมำรถหำสำเหตทแทจรงได และปจจบนยงไมสำมำรถทรำบไดวำ หำกเปลยนปรมำณกำรบรโภคและวธกำร

Page 54: เอกสารข่าวสารงานวิจัยและ ... · 2016-05-16 · เอกสารข่าวสารงานวิจัยและพัฒนาฉบับนี้ก็เช่นเคย

49

เกบขอมลจะสงผลตอกำรศกษำหรอไม ทงกำรทดลองเรองนยงขนอยกบควำมจ ำของผตอบค ำถำมอกดวย เนองจำกจะตองยอนนกไปถงพฤตกรรมกำรบรโภคกำแฟของตวเองในอดตทผำนไปแลว

นอกจำกน มผลกำรวจยเกยวกบควำมสมพนธของพฤตกรรมกำรดมกำแฟตอกำรเกดโรคเบำหวำนชนดท 2 โรคควำมเสอมของระบบประสำทและโรคมะเรง ซงพบวำ กำรดมกำแฟมแนวโนมท ำใหลดควำมเสยงตอกำรเกด 1) โรคเบำหวำน โดยสนนษฐำนวำเปนผลมำจำกสำรส ำคญในเมลดกำแฟทชอวำ กรดคลอโรจนก (chlorogenic acid) 2) โรคพำรคนสนในเพศชำย โดยผทดมกำแฟตงแตมอำยอยในชวงวยกลำงคนมแนวโนมทจะปวยเปนโรคควำมจ ำเสอมเมอมอำยยำงเขำสวยสงอำยนอยกวำผทไมดมกำแฟเลย 3) โรคมะเรงล ำไสใหญและทวำรหนก มะเรงเตำนม มะเรงรงไข และมะเรงตบ แตกรณของโรคมะเรงน จงยงไมสำมำรถสรปใหแนชดไดวำกำรดมกำแฟจะชวยลดควำมเสยงตอกำรเกดโรคมะเรงดงกลำวได สวนผลจำกกำรศกษำควำมสมพนธของกำรดมกำแฟกบกำรสะสมและกำรเสอมของกระดกพบวำ กำรดมกำแฟไมเกนวนละ 3 ถวย หรอกำรไดรบคำเฟอนไมเกน 300 มก. ตอวนหรอเทำกบกำแฟประมำณ 1–2 ถวย อำจชวยลดควำมเสยงของกำรเกดโรคกระดกพรนและกระดกสะโพกหกได

อยำงไรกตำม ผลกำรวจยเกยวกบกำรดมกำแฟกบสขภำพทน ำเสนอมำนเปนผลกำรส ำรวจขอมลจำกตำงประเทศ ซงผลกำรศกษำทไดจะตำงกนไปในแตละพนท แมวำเปนโรคชนดเดยวกนกตำม นนเปนเพรำะวำ พฤตกรรมหรอวธกำรเตรยมกำแฟเพอดมในแตละทองถนของแตละประเทศทมควำมนยมทแตกตำงกน และสำยพนธกำแฟในแตละพนทกมผลตอปรมำณสำรส ำคญในเมลดกำแฟอกดวย ดงนน ในกำรดมกำแฟเพอใหเกดประโยชนตอสขภำพ จงมกอำงองปรมำณสำรออกฤทธทส ำคญในเมลดกำแฟ ซงกคอคำเฟอนมำเปนตวก ำหนดปรมำณกำรดมกำแฟหรอแมแตเครองดมชนดอนๆ ทมคำเฟอนเปนสวนประกอบ ซงขนำดทแนะน ำคอ ไมควรเกนวนละ 300 มก. หรอเทำกบกำแฟประมำณ 1–2 ถวย ทงน เนองจำกปรมำณกำแฟ 1 ถวยเทำกบ 150 มล. และมคำเฟอนเฉลย 115 มก.ตอถวย

เอกสารอางอง

กาแฟชวยลดความเสยงโรคประสาท. (ม.ป.ป.). สบคน 28 มนำคม 2559. จำก http://www.vcharkarn.com/vnews/504459

พชำนนท ลแกว. (10 มนำคม 2557). การดมกาแฟกบสขภาพ. สบคน 28 มนำคม 2559. จำก http://www.pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledges/article/180/กำรดมกำแฟกบสขภำพ

วกพเดย สำรำนกรมเสร. (ม.ป.ป.). กาแฟ. สบคน 28 มนำคม 2559. จำก http://th.wikipedia.org/wiki/ กำแฟ

ภาพอางอง

เมลดกาแฟ. สบคน 21 เมษำยน 2559. จำก : http://www.bigpricesaving.com