Research and Development Newsletter

เอกสารขาวสารงานวจยและพฒนา

กลมงานวจยและพฒนา ส านกวชาการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

ปท 17 ฉบบท 194 เดอนตลาคม 2561

– การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ กรณศกษาหนวยงานทไดรบรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) หมวด 3 ดานการมงเนนผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย

– นวตกรรมใหมสรางคอนแทคเลนสอจฉรยะส าหรบดแลสขภาพ– การเขาชอเสนอกฎหมาย

เอกสารขาวสารงานวจยและพฒนา Research and Development Newsletter

ปท 17 ฉบบท 194 ประจ าเดอน ตลาคม 2561

วตถประสงค

เพอเผยแพรและประชาสมพนธขอมล ขาวสาร ดานการวจยและพฒนา ซงเปนการเพมพนความรใหแกบคคลในวงงานรฐสภา อนเปนประโยชนตอการปฏบตงานดานนตบญญต

กลมงานวจยและพฒนา

ส านกวชาการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

ถนนประดพทธ เขตพญาไท กรงเทพมหานคร 10400

โทรศพท 0 2244 2067–8 โทรสาร 0 2244 2062

ทปรกษา

นายคณวฒ ตนตระกล รองเลขาธการสภาผแทนราษฎร นางอรวรรณ พนธเปรอง ผอ านวยการส านกวชาการ นางสาวอษา โฆษตตระกล ผบงคบบญชากลมงานวจยและพฒนา

บรรณาธการ

นายสฐสร กระแสรสนทร

กองบรรณาธการ

นางสาวนารลกษณ ศรวรรณ นายจนทมร สหาบญล นางสาวปยะวรรณ ปานโต นางสาววมลรกษ ศานตธรรม นางสาวอญชล จวงจนทร นางสาวปรยวรรณ สวรรณสนย นางสาววจตรา ประยรวงษ นางสาววลาสณ ฉายรตนตระกล

ฝายจดพมพ

นางสาวธณฐดา หาเรอนศร นางณฐชานนท หนทองอนทร

ฝายเผยแพร

นางภคกญญา มากทองไทร นางสาวนวลละออง พรแกว

บทบรรณาธการ ภาพรวมของสถานการณทางการเมองและการวเคราะหโรดแมปการเลอกตงจากนกวชาการและ

สอมวลชนหลายฝายเชอวา การเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรทจะเกดขนในป 2562 คาดวานาจะเปน วนอาทตยท 24 กมภาพนธ 2562 โดยจะมการประกาศพระราชกฤษฎกาเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรไดประมาณตนเดอนมกราคมทจะถงน จากนนคณะกรรมการการเลอกตง (กกต.) จะมประกาศวนเลอกตงทชดเจนตามมา จากขอมลขางตนพอจะเหนภาพและทศทางทางการเมองและความชดเจนของระบอบประชาธปไตยไดมากขน สงผลใหประชาชนเรมเกดความตนตวทางการเมองมากขนตามไปดวย อยางไรกตาม นอกจากจะเขาไปมสวนรวมกบกจกรรมการเลอกตงดวยการออกไปใชสทธเลอกตงหรอการเปนสมาชกพรรคการเมอง รวมถงการรวมรณรงคหาเสยงกบนกการเมองท ตนสนบสนน แลว ประชาชนยงสามารถ มสวนรวมทางการเมองไดอกหลายดาน ทส าคญคอ “การเขาชอเสนอกฎหมายโดยประชาชน” ซงประชาชนทสนใจสามารถรวมตวกนและเสนอรางกฎหมายได โอกาสนเอกสารขาวฯ จงขอน าเสนอความเปนมาและวธการในการเขาชอเสนอกฎหมาย ตลอดจนผลการด าเนนงานในสวนทเกยวของในคอลมนรอบดานงานสภา สวนคอลมนงานวจยและพฒนาน าเสนอรายงานวจย เรอง “การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ กรณศกษาหนวยงานทไดรบรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) หมวด 3 ดานการมงเนนผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย” ซงเปนการวจยทมงศกษาเพอประโยชนตอการด าเนนงานพฒนา PMQA ในหมวด 3 พรอมขอเสนอแนะดานปจจยส าเรจส าหรบหนวยงานทไดรบรางวล

ส าหรบคอลมนบทความทนาสนใจน าเสนอเรอง “Grab แอปพลเคชนเรยกรถ: สถานการณปจจบนในประเทศไทย (1)” น าเสนอความรเกยวกบความเปนมา การเปดตวในประเทศไทย ประเภทของบรการ การซอกจการของ Uber คแขงตลาดในปจจบน และคแขงตลาดในอนาคตของ “Grab” สวนคอลมนเกาะกระแสโพลล น าเสนอเรอง “ความคดเหนของประชาชนทมตอการจดการสถานการณอทกภยของประเทศไทย” ซงเปนเรองทนาสนใจและใกลตวเปนอยางมากเนองจากในปนประเทศไทยคอนขางมภาวะฝนชกและท าใหเกดอทกภยในหลายพนทสงผลตอความเชอมนของประชาชนในการบรหารจดการน าของภาคสวนทเกยวของ คอลมนสดทายรอบโลกวจย น าเสนอเรอง “คอนแทคเลนสอจฉรยะเพอประโยชนทางการแพทย” น าเสนอประโยชนของคอนแทคเลนสทนอกจากชวยดานการมองเหนแลว มนวตกรรมใหมเปนคอนแทคเลนสอจฉรยะใหเปนทางเลอกในการประเมนการด าเนนไปของโรคตอหน และใชในการวดระด บน าตาลแทนการเจาะเลอดในผปวยเบาหวาน

อน ง ภาพปกในคร งน ได น าภาพมาจากเวบ ไซต ของกรมประชาสม พนธมาปรบปร ง (http://region2.prd.go.th/main.php?filename=PMQA) บรรณาธการขอกราบขอบพระคณมา ณ โอกาสน

สารบญ

หนา

รอบดานงานสภา การเขาชอเสนอกฎหมายโดยประชาชน 1 เรยบเรยงโดย สฐสร กระแสรสนทร

บทความวจย พฤตกรรมการอานและแนวทางการสงเสรมการอานของนกศกษาไทย 8 เรยบเรยงโดย วจตรา ประยรวงษ

งานวจยและพฒนา การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ กรณศกษาหนวยงานทไดรบรางวล คณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) หมวด 3 ดานการมงเนนผรบบรการ และผมสวนไดสวนเสย 13 เรยบเรยงโดย วจตรา ประยรวงษ

ยทธศาสตรการพฒนาสถาบนอดมศกษา (มหาวทยาลย) สการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวต 19 เรยบเรยงโดย วมลรกษ ศานตธรรม

บทความทนาสนใจ Grab แอปพลเคชนเรยกรถ: สถานการณปจจบนในประเทศไทย (1) 26

เรยบเรยงโดย วลาสณ ฉายรตนตระกล

เกาะกระแสโพลล ความคดเหนของประชาชนทมตอการจดการสถานการณอทกภยของประเทศไทย 31 เรยบเรยงโดย อญชล จวงจนทร

รอบโลกวจย คอนแทคเลนสอจฉรยะเพอประโยชนทางการแพทย 37 เรยบเรยงโดย ปรยวรรณ สวรรณสนย

รอบดานงานสภา

การเขาชอเสนอกฎหมายโดยประชาชน เรยบเรยงโดย...สฐสร กระแสรสนทร

ทมา: https://www.facebook.com/www.parliament.go.th/photos/pcb.1762506740477827/1762506713811163/?type=3&theater

แนวคดของการใหประชาชนมสทธเขาชอเสนอกฎหมาย เปนหลกการทเปนไปตามครรลองของการปกครองในระบอบประชาธปไตย กลาวคอ เปนการปกครองของประชาชน โดยประชาชน และเพอประชาชน การเขาชอเสนอกฎหมายโดยประชาชนจงถอเปนกลไกส าคญของระบอบประชาธปไตยทางตรง โดยไมตองผานผแทนของประชาชนคอ สมาชกสภาผแทนราษฎร อยางไรกตาม การแสดงบทบาทอ านาจหนาทของรฐสภา ซงเปนองคกรนตบญญตในการพจารณาและใหความเหนชอบรางกฎหมายเพอบงคบใชในสงคมนน ยงมขอจ ากดและอาจไมสอดคลองหรอไมสนองตอบตอความตองการของประชาชนไดครบทกคน การก าหนดใหประชาชนมสทธเขาชอเสนอรางกฎหมายทเหนวา จ าเปนและเกยวของกบกลมตน จงเปนการใหสทธประชาชนเขามามสวนรวมทางการเมองตามหลกการของประชาธปไตยแบบมสวนรวม อนจะชวยในการ อดชองวางหรอเปนสวนเสรมใหประชาธปไตยแบบมผแทนนนสมบรณยงขน

การเขาชอเสนอกฎหมาย (The initiative process) คอ กระบวนการทใหประชาชนเขามามสวนรวมในทางการเมอง โดยการทประชาชนจ านวนหนงทมเจตนารมณหรอความตองการเชนเดยวกนทจะใหมกฎหมายหรอแกไขเปลยนแปลงกฎหมายฉบบใดฉบบหนงมารวมเขาชอกน เมอมผเขาชอครบตามจ านวนทกฎหมายของแตละประเทศก าหนดแลวใหสามารถเสนอกฎหมายได ซงตองเปนประเภทของกฎหมายท แตละประเทศไดก าหนดไว

2

ส าหรบประเทศไทย สทธในการเขาชอเสนอกฎหมายไดรบการรบรองเปนครงแรกในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 โดยไดบญญตไวใน มาตรา 170 ซงก าหนดใหผมสทธเลอกตงจ านวนไมต ากวา 50,000 คน มสทธเขาชอรองขอตอประธานรฐสภาเพอใหรฐสภาพจารณากฎหมายตามทก าหนดไวในหมวด 3 สทธและเสรภาพของชนชาวไทย และหมวด 5 แนวนโยบายพนฐานแหงรฐ ตอมา รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ไดบญญตเกยวกบการเขาชอเสนอกฎหมายไวในมาตรา 163 โดยก าหนดใหประชาชนผมสทธเลอกตงจ านวนไมนอยกวา 10,000 คน มสทธเขาชอรองขอตอประธานรฐสภา เพอใหรฐสภาพจารณารางพระราชบญญตตามทก าหนดไวในหมวด 3 สทธและเสรภาพของชนชาวไทย และหมวด 5 แนวนโยบายพนฐานแหงรฐ นอกจากนในมาตรา 291 ไดบญญตรบรองสทธของประชาชนในการเสนอญตตขอแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ โดยก าหนดใหประชาชนผมสทธเลอกตงจ านวนไมนอยกวา 50,000 คน มสทธในการขอเสนอญตตขอแกไขเพมเตมรฐธรรมนญได สวนหลกเกณฑและวธการด าเนนการใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการเขาชอเสนอกฎหมาย พ.ศ. 2542

สวนรฐธรรมนญฉบบปจจบนทประกาศใชเมอวนท 6 เมษายน พ.ศ. 2560 ไดมบทบญญตเกยวกบการเสรมสรางการมสวนรวมทางการเมองการปกครองของประชาชนในกระบวนการนตบญ ญต ในประเดนการเขาชอเสนอกฎหมาย ไวในมาตรา 133 (3) โดยก าหนดใหประชาชนผมสทธเลอกตงจ านวนไมนอยกวา 10,000 คน มสทธเขาชอรองขอเสนอกฎหมายได โดยกฎหมายทเสนอนนตองมหลกการเกยวกบเรองทบญญตไวในหมวด 3 สทธและเสรภาพของปวงชนชาวไทย หรอหมวด 5 หนาทของรฐ นอกจากนในมาตรา 256 ไดใหสทธกบประชาชนผมสทธเลอกตงจ านวนไมนอยกวา 50,000 คน มสทธเขาชอเสนอญตตขอแกไขเพมเตมรฐธรรมนญได ทงน หลกเกณฑและวธการด าเนนการใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการเขาชอเสนอกฎหมาย พ.ศ. 2556

ดงนน นบตงแตประเทศไทยเปดโอกาสใหสทธแกประชาชนเขามามสวนรวมทางการเมองโดยตรง ในการเขาชอเสนอกฎหมาย เมอป 2540 จนถงป 2561 ไดมกฎหมายรบรองเกยวกบการใชสทธดงกลาว 2 ฉบบ ไดแก พระราชบญญตวาดวยการเขาชอเสนอกฎหมาย พ.ศ. 2542 และพระราชบญญตวาดวยการเขาชอเสนอกฎหมาย พ.ศ. 2556 ซงท าใหมผมสทธเลอกตงใชสทธในการเขาชอรองขอตอประธานรฐสภาเพอใหรฐสภาพจารณารางกฎหมาย รวมจ านวน 79 ฉบบ จ าแนกผลการด าเนนงานการเขาชอเสนอกฎหมาย โดยกลมงานเขาชอเสนอกฎหมาย ส านกการประชม ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร คอ ผลการด าเนนงานตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ผลการด าเนนงานตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 และผลการด าเนนงานตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560

ผลการด าเนนงานตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540

มการเขาชอเสนอกฎหมายจ านวน 16 ฉบบ โดยในแตละฉบบมผลการด าเนนงาน ดงน

1. ประกาศใชในราชกจจาน เบกษาและใชบ งคบเปนกฎหมายแลว จ านวน 1 ฉบบ คอ พระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2545

2. ตกไปตามมาตรา 178 วรรคสองของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 (รางพระราชบญญตตกไปเนองจากอายของสภาผแทนราษฎรสนสดลงหรอยบสภาผแทนราษฎร) จ านวน 2 ฉบบ คอ รางพระราชบญญตลมละลาย (ฉบบท ..) พ.ศ. .... และรางพระราชบญญตสภาการเกษตรแหงชาต พ.ศ. ....

3

3. สนสดไปเนองจากมการประกาศยกเลกรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 จ านวน 5 ฉบบ คอ รางพระราชบญญตปาชมชน พ.ศ. .... รางพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. .... รางพระราชบญญตตงจงหวดภเวยง พ.ศ. .... รางพระราชบญญตควบคมการจดทะเบยนและซอขายหลกทรพยของกจการเครองดมทมแอลกอฮอลและบหร พ.ศ. .... และรางพระราชบญญตวชาชพการสาธารณสขชมชน พ.ศ. ....

4. ประธานรฐสภาสงจ าหนายเรอง เนองจากมจ านวนผเขาชอเสนอกฎหมายไมครบจ านวนตามทกฎหมายก าหนด จ านวน 7 ฉบบ คอ รางพระราชบญญตจดตงสถาบนคมครองสขภาพ ความปลอดภย และสงแวดลอมในสถานประกอบการ พ.ศ. .... รางพระราชบญญตสภาเกษตรกรแหงชาต พ.ศ. .... รางพระราชบญญตกองทนหมบานแหงชาต พ.ศ. .... รางพระราชบญญตธนาคารหมบาน พ.ศ. .... รางพระราชบญญตตงจงหวดบงกาฬ พ.ศ. .... รางพระราชบญญตจดแจงการผลตและจ าหนายเหลาพนบานฉบบประชาชน พ.ศ. .... และรางพระราชบญญตตงจงหวดชมแพ พ.ศ. ....

5. ประธานรฐสภาวนจฉยวามหลกการไมเปนไปตามหมวด 3 สทธและเสรภาพของขนชาวไทย และหมวด 5 แนวนโยบายพนฐานแหงรบ ตามรฐธรรมนญ จ านวน 1 ฉบบ คอ รางพระราชบญญตเงนเดอนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. ....

ผลการด าเนนงานตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550

มการเขาชอเสนอกฎหมายจ านวน 51 ฉบบ โดยในแตละฉบบมผลการด าเนนงาน ดงน

1. ประกาศใชในราชกจจานเบกษาและใชบงคบเปนกฎหมายแลว จ านวน 7 ฉบบ คอ พระราชบญญตโรงเรยนเอกชน (ฉบบท 2) พ.ศ. 2554 พระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ฉบบท 3) พ .ศ. 2553 พระราชบญญตการศกษาแห งชาต (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553 พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553 พระราชบญญตวชาชพแพทยแผนไทย พ.ศ. 2556 พระราชบญญตวชาชพการสาธารณสข พ.ศ. 2556 และพระราชบญญตวาดวยการเขาชอเสนอกฎหมาย พ.ศ. 2556

2. รฐสภามมตไมรบหลกการ จ านวน 1 ฉบบ คอ รางรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท ..) พทธศกราช ....

3. สภาผแทนราษฎรมมตไมรบหลกการ จ านวน 1 ฉบบ คอ รางพระราชบญญตประกนสงคม (ฉบบท ..) พ.ศ. ....

4. นายกรฐมนตรพจารณาไมใหค ารบรอง จ านวน 4 ฉบบ คอ รางพระราชบญญตสถาบนก านนผใหญบาน พ.ศ. .... รางพระราชบญญตหลกประกนชราภาพแหงชาต พ.ศ. .... รางพระราชบญญตกองทนสนไหมทดแทนผประสบภยจากรถ พ.ศ. .... และรางพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบบท ..) พ.ศ. ....

5. ประธานรฐสภาสงจ าหนายเรอง จ านวน 8 ฉบบ ดวยเหตผลตาง ๆ ดงน

4

5.1 หลกการไมเปนไปตามหมวด 3 สทธและเสรภาพของชนชาวไทย และหมวด 5 แนวนโยบายพนฐานแหงรฐ ของรฐธรรมนญ จ านวน 2 ฉบบ คอ รางพระราชบญญตการจดท าหนงสอสญญาระหวางประเทศ พ.ศ. .... และรางพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบท ..) พ.ศ. ....

5.2 ประชาชนเขาชอเสนอกฎหมายไมครบจ านวนตามทรฐธรรมนญบญญต จ านวน 5 ฉบบ คอ รางรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท ..) พทธศกราช .... รางรฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท..) พทธศกราช .... รางพระราชบญญตปองกนการทารณกรรมและการจดสวสดภาพสตว พ.ศ. .... รางพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ฉบบท ..) พ.ศ. .... และรางพระราชบญญตเงนเดอน เงนวทยฐานะ และเงนประจ าต าแหนงขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ฉบบท ..) พ.ศ. ....

5.3 ไมเปนไปตามหลกเกณฑและเงอนไขในการเขาชอเสนอกฎหมาย จ านวน 1 ฉบบ คอ รางพระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค (ฉบบท..) พ.ศ. ....

6. สนสดไปเนองจากมประกาศคณะรกษาความสงบแหงชาต ฉบบท 1/2557 เรอง การควบคมอ านาจการปกครองประเทศ ประกอบฉบบท 11/2557 เรอง การสนสดของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ลงวนท 22 พฤษภาคม 2557 จ านวน 30 ฉบบ คอ รางรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท ..) พทธศกราช .... รางพระราชบญญตสงเสรมการบรหารจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝง พ.ศ. .... รางพระราชบญญตองคการอสระเพอการคมครองผบรโภค พ.ศ. .... รางพระราชบญญตปองกนการทารณกรรมและการจดสวสดภาพสตว พ.ศ. .... รางพระราชบญญตกองทนพฒนาสอปลอดภยและสรางสรรค พ.ศ. .... รางพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล (ฉบบท..) พ.ศ. .... รางพระราชบญญตคมครองผเสยหายจากการรบบรการสาธารณสข พ.ศ. …. รางพระราชบญญตตงจงหวดฝาง รางพระราชบญญตคมครองผไดรบผลกระทบจากระบบบรการสาธารณสข พ.ศ. .... รางพระราชบญญตวทยคมนาคม (ฉบบท ..) พ.ศ. .... รางพระราชบญญตสมนไพรแหงชาต พ.ศ. .... รางพระราชบญญตยา พ.ศ. .... รางพระราชบญญตองคการอสระดานสงแวดลอมและสขภาพ พ.ศ. .... รางพระราชบญญตโคนมและผลตภณฑนม พ.ศ. .... รางพระราชบญญตขาวชาวนาไทย พ.ศ. .... รางพระราชบญญตตงจงหวดบวใหญ พ.ศ. .... รางพระราชบญญตระเบยบขาราชการสาธารณสขและบคลากรสาธารณสข พ.ศ. .... รางพระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ. .... รางพระราชบญญตระเบยบขาราชการสวนทองถน พ.ศ. .... รางพระราชบญญตสงเสรมโอกาสและความเสมอภาคระหวางเพศ พ.ศ. .... รางพระราชบญญตคมครองแรงงาน (ฉบบท..) พ.ศ. .... รางพระราชบญญตองคกรจดสรรคลนความถและก ากบการประกอบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคม พ.ศ. .... รางพระราชบญญตการจดบรการสาธารณะดานสาธารณสข พ.ศ. .... รางพระราชบญญตยกเลกกฎหมายอนเกยวกบบรการสาธารณะดานสาธารณสขและทเกยวของบางฉบบทไมเหมาะสมกบการบรหารราชการแผนดน พ.ศ. .... รางพระราชบญญตยา พ.ศ. .... รางพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน (ฉบบท ..) พ.ศ. .... รางพระราชบญญตนรโทษกรรมแกผกระท าความผดอาญา ซงมมลเหตเกยวเนองกบความขดแยงทางการเมองหรอการรฐประหารทเกดขนระหวาง พ.ศ. 2548 ถง พ.ศ. 2554 พ.ศ. .... รางพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ฉบบท..) พ.ศ. .... รางพระราชบญญตเงนเดอน เงนวทยฐานะและเงนประจ าต าแหนงขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ฉบบท ..) พ.ศ. .... และรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. ....

5

ผลการด าเนนงานตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560

มการเขาชอเสนอกฎหมายแลว จ านวน 16 ฉบบ (ขอมล ณ วนท 18 ตลาคม 2561) โดยทกฎหมายแตละฉบบอยในขนตอนตาง ๆ ดงน

1. ขนตอนผรเรมเสนอรางพระราชบญญต (มาตรา 6 วรรคหนง) หรอขนตอนผรเรมขอใหส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรชวยจดท ารางพระราชบญญต (มาตรา 6 วรรคสอง) จ านวน 1 ฉบบ คอ รางพระราชบญญตอนรกษและพฒนาไกพนเมอง พ.ศ. ....

2. ขนตอนการวนจฉยหมวด 3 หมวด 5 (มาตรา 6) และรปแบบรางพระราชบญญต จ านวน 1 ฉบบ คอ รางพระราชบญญตวชาชพความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน พ.ศ. ....

3. ขนตอนการแจงใหผรเรมจดใหมการเขาชอเสนอกฎหมาย (มาตรา 7) จ านวน 3 ฉบบ ประกอบดวย รางพระราชบญญตสงเสรมและรกษา คณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. .... รางพระราชบญญตสภาองคกรผบรโภค แหงชาต พ.ศ. .... รางพระราชบญญตยาแผนไทย พ.ศ. ....

4. ขนตอนการตรวจสอบเอกสารและความเปนผมสทธเลอกตง (มาตรา 10) จ านวน 3 ฉบบ ประกอบดวย รางพระราชบญญตบ าเหนจ บ านาญขาราชการ (ฉบบท .. ) พ.ศ. .... รางพระราชบญญตบ าเหนจบ านาญขาราชการขาราชการสวนทองถน (ฉบบท .. ) พ.ศ. .... รางพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท .. ) พ.ศ. ....

5. ขนตอนการปดประกาศรายชอผ เขาชอเสนอกฎหมาย (มาตรา 10) จ านวน 2 ฉบบ ประกอบดวย รางพระราชบญญตระบบบรการสขภาพ ปฐมภม พ.ศ. .... รางพระราชบญญตกองทน บ าเหนจบ านาญขาราชการ (ฉบบท .. ) พ.ศ. ....

6. ขนตอนการวเคราะหรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน (มาตรา 11 วรรคสาม) หรออยในขนการสงใหคณะกรรมการตรวจพจารณารางพระราชบญญตทเสนอโดยสมาชกสภานตบญญตแหงชาตเปน รางพระราชบญญตเกยวดวยการเงนหรอไมตามบทบญญตของรฐธรรมนญ จ านวน 5 ฉบบ ประกอบดวย รางพระราชบญญตควบคมแรทองค าและควบคมการท าเหมองแรทองค า พ.ศ. .... รางพระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. .... รางพระราชบญญตอทยานแหงชาต พ.ศ. .... รางพระราชบญญตการมสวนรวมของประชาชนในกระบวนการ นโยบายสาธารณะ พ.ศ. .... รางพระราชบญญตออยและน าตาลทราย (ฉบบท ..) พ.ศ. ...

7. ขนตอนในการสงใหส านกงานเลขาธการวฒสภาด าเนนการตามรฐธรรมนญและขอบงคบฯ มาตราท 11 วรรคสอง จ านวน 1 ฉบบ คอ รางพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ..) พ.ศ. ....

จากผลการด าเนนงานการเขาชอเสนอกฎหมายตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยทง 3 ฉบบขางตน จะเหนไดวาการเขาชอเสนอกฎหมายโดยประชาชนมแนวโนมเพมสงขนอยางตอเนอง โดยเมอพจารณาจากสถตของผลการด าเนนงานการเขาชอเสนอกฎหมายทผานมาจนถงปจจบน โดยเฉพาะอยางยงการเขาชอเสนอกฎหมายตามรฐธรรมนญฉบบปจจบน ซงรฐธรรมนญประกาศใชไปเมอป 2560 หากนบถงขอมลลาสดของกลมงานเขาชอเสนอกฎหมาย (18 ตลาคม 2561) รวมระยะเวลาประมาณ 1 ป 6 เดอนนบตงแตประกาศใชรฐธรรมนญ พบวามผเขาชอเสนอกฎหมายและอยในกระบวนการของสภานตบญญตแหงชาตแลว ถง 16 ฉบบ ซงชใหเหนถงความตนตวของภาคประชาชนท ใหความสนใจเขามามสวนรวมในกระบวนการ นตบญญตทเพมสงขน ทงน ปจจยสนบสนนประการหนงทส าคญมากคอ เงอนไขเรองจ านวนประชาชนผเขาชอ

6

เสนอกฎหมาย ซงเดมก าหนดใหไมนอยกวา 50,000 คน ขณะทปจจบนก าหนดไวทไมนอยกวา 10,000 คน เพอเปนการสงเสรมการใชสทธของประชาชนในการเสนอกฎหมายไดสะดวกยงขน

อยางไรกตาม ความส าเรจในการเขาชอเสนอกฎหมายของประชาชน คอ การมสวนรวมของเครอขายภาคประชาชนทเขมแขงมากยงขน รวมถงการใหความยอมรบและการสนบสนนจากทกภาคสวนทเกยวของ อาท ภาครฐและฝายการเมอง ซงแมปจจบนจะอยในชวงการเตรยมการเลอกตง โดยรฐบาลทมทมาจากคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) กตาม แตรฐบาลและสภานตบญญตแหงชาตยงคงใหความส าคญในเรองดงกลาว และพรอมเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการเขาชอเสนอกฎหมายไดเชนเดยวกบรฐบาลและรฐสภาทมาจากระบอบประชาธปไตยปกต

กลาวโดยสรปปจจยแหงความส าเรจทส าคญทสดของการเขาชอเสนอกฎหมายโดยประชาชน ผมสทธเลอกตงนน ตองประกอบไปดวยการเอออ านวยความสะดวกทงในสวนของกฎหมายทเกยวของ ความรความเขาใจของประชาชนในเรองการเขาชอเสนอกฎหมาย ทส าคญคอ ความจรงใจและจรงจงของฝายการเมองและการผนกก าลงของทงภาคประชาชนและการสนบสนนโดยภาครฐ ซงนอกจากจะชวยใหเกดการเสนอกฎหมาย การพจารณา และการอนมตรางกฎหมายแลว การเขาชอเสนอกฎหมายโดยภาคประชาชนยงมผลดในดานกฎหมายทจะออกมาบงคบใช เนองจากจะไดกฎหมายทเปนประโยชนตอประชาชนและสงคมโดยรวมอยางแทจรง เพราะไดผานการพจารณาจากหลายสวนหลายฝายทงภาครฐและภาคประชาชน อนจะเปนผลดตอไปถงการบงคบใชกฎหมายไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล ในอนาคตอกดวย

บรรณานกรม

ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร, ส านกการประชม, กลมงานเขาชอเสนอกฎหมาย. การเขาชอเสนอ กฎหมายของประชาชนตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย และพระราชบญญตวาดวยการ เขาชอเสนอกฎหมาย พ.ศ. 2556. สบคน 4 มถนายน 2561 จาก https://www.parliament.go.th/ewtadmin/ewt/ parliament_parcy/ewt_dl_link.php?nid=43844

. (24 พฤษภาคม 2561). การด าเนนการเกยวกบการเขาชอเสนอกฎหมายของประชาชนผมสทธเลอกตง ตามค าสงสภานตบญญตแหงชาตท 162/2560 เรอง มอบหมายหนาทและอ านาจในการด าเนนการเกยวกบการเขาชอเสนอกฎหมายหรอเสนอบญญตขอแกไขเพมเตมรฐธรรมนญของประชาชนผมสทธเลอกตง. สบคน 4 มถนายน 2561 จาก https://www.parliament.go.th/

ewtadmin/ewt/parliament_parcy/ewt_dl_link.php?nid=48622

. สรปผลการด าเนนงานการเขาชอเสนอกฎหมายตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540. สบคน 4 มถนายน 2561 จาก https://www.parliament.go.th/

ewtadmin/ewt/parliament_parcy/ewt_dl_link.php?nid=46413

. สรปผลการด าเนนงานการเขาชอเสนอกฎหมายตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550. สบคน 4 มถนายน 2561 จาก https://www.parliament.go.th/ ewtadmin/ewt/parliament_parcy/ewt_dl_link.php?nid=46565

7

รตกร เจอกโวน. การเขาชอเสนอกฎหมาย. สบคน 4 มถนายน 2561 จาก

http://wiki.kpi.ac.th/index.php?titleการเขาชอเสนอกฎหมาย.

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย. (11 ตลาคม 2540). ราชกจจานเบกษา, เลม 114 ตอนท 54 ก, น. 1–99.

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย. (24 สงหาคม 2550). ราชกจจานเบกษา, เลม 124 ตอนท 44 ก, น. 1–127.

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย. (6 เมษายน 2560). ราชกจจานเบกษา, เลม 134 ตอนท 40 ก, น. 1–90.

บรรหาร ก าลา. (มนาคม–เมษายน 2556). การเขาชอเสนอกฎหมายของประชาชน : ผลการด าเนนงาน สภาพปญหาและอปสรรคและสาระส าคญของรางกฎหมายฉบบใหม. จลนต, 10(2), 149–161.

ภาพอางอง

การเขาชอเสนอกฎหมาย. สบคน 4 มถนายน 2560 จาก https://www.facebook.com/www.parliament.go.th/photos/pcb.1762506740477827/1762506713811163/?type=3&theater

บทความวจย

พฤตกรรมการอานและแนวทางการสงเสรมการอานของนกศกษาไทย เรยบเรยงโดย วจตรา ประยรวงษ

ทมา: http://www.picpedia.org/highway-signs/r/reading.html

“การอาน” เปนเครองมอพนฐานส าคญในการแสวงหาความร กอใหเกดความคดและวสยทศน ทหลากหลายกวางไกล สามารถน ามาประยกตใหเกดประโยชนในการด ารงชวต โดยเฉพาะอยางยงในปจจบนเทคโนโลยการสอสารไดเจรญกาวหนาอยางรวดเรว ท าใหการรบสารดวยการดและการฟงเขามามบทบาทมากขนในชวตประจ าวนของทกคน เนองจากการอานหนงสอหรอการอานขอมลจากอนเทอรเนตเปนสงทมความจ าเปนเพราะจะท าใหเกดความรอบรและเทาทนตอเหตการณตาง ๆ ทเกดขนทวโลก การอานจงเปนกลไกส าคญของการรบสารไดอยางละเอยดและชดเจน โดยผอานสามารถเลอกรบและแสวงหาความรไดตามโอกาสทตองการโดยไมมขอจ ากดเรองเวลา โดยเฉพาะอยางย งในวยศกษาเลาเรยน ถาหมนฝกฝนทกษะ การอานจนมประสทธภาพและสามารถเพมพนนสยรกการอานใหเกดขนจะสงผลใหเปนนกอานทมคณภาพ รจกน าความรทไดจากการอานไปพฒนาตนเองและสงคมตอไป บทความวจยฉบบน จงขอน าเสนอเรอง พฤตกรรมการอานและแนวทางการสงเสรมการอานของนกศกษาไทย ประกอบดวย เนอหาดานผลการศกษาเกยวกบพฤตกรรมการอาน วธการสรางนสยรกการอาน และแนวทางการสงเสรมการอานของนกศกษาไทย

พรพรรณ จนทรแดง ท าการศกษาเรอง “พฤตกรรมการอานของนสตระดบปรญญาตร มหาวทยาลยพะเยา” พบวา 1) นสตสวนใหญใชเวลาเลนอนเทอรเนตมากทสด และสนใจอานสงพมพจากอนเทอรเนตและจากต าราเรยนในจ านวนทใกลเคยงกน โดยเปนการอานเพอความเพลดเพลนและการอานเพอเพมพนความรในจ านวนทใกลเคยงกน สวนใหญใชเวลาอานหนงสอเรยนวนละประมาณ 1–2 ชวโมง อานสงพมพอน ๆ วนละ 30 นาท–1 ชวโมง อานสงพมพในบรเวณทพกอาศยและบรเวณหองสมด สนใจสอสงพมพประเภทตาง ๆ ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ยกเวนสงพมพประเภทขาวทใหความสนใจในระดบมาก

9

2) ผปกครองของนสตสวนใหญจบการศกษาระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษาในจ านวนทใกลเคยงกน ประกอบอาชพเกษตรกรรม มรายไดตอเดอนต ากวา 10,000 บาท ทางบานของนสตสวน ใหญไมเคยซอหนงสอพมพ วารสารและนตยสารตลอดจนหนงสออานเลน 3) นสตไดรบประสบการณสงเสรมการอานจากเพอน จากทางบาน และจากสถาบนการศกษาอยในระดบปานกลาง และหากตดใจสงสยเรองอะไรมกหาค าตอบจากการอานขอมลในอนเทอรเนต ผท าการศกษาจงมขอเสนอแนะแนวทางการพฒนาการอานของนสตใหมประสทธภาพมากยงขนคอ 1) ศนยบรรณสารและสอการศกษา มหาวทยาลยพะเยา ควรขยายพนทของการใหบรการ 2) มหาวทยาลยพะเยา ควรสนบสนนงบประมาณแกศนยบรรณสารและสอการศกษา 3) มหาวทยาลยพะเยาควรจดใหมสถานทส าหรบการอานหนงสอในบรเวณภายในมหาวทยาลยใหมากขน 4) คณะหรอมหาวทยาลย ตลอดจนหนวยงานทเกยวของ ควรจดกจกรรมสงเสรมการอานแกนสตเพอปลกฝงและกระตนใหนสตมนสยรกการอาน 5) อาจารยควรมอบหมายใหนสตคนควาขอมลมาก ๆ นสตจะไดอานมากตามไปดวย เนองจากการอานมากจะเปนการซมซบพฤตกรรมรกการอานไดดวย 6) หนวยงานทเกยวของควรยกยองเชดชเกยรตใหขวญ และก าลงใจแกครอาจารย ผบรหารสถานศกษา บรรณรกษ/เจาหนาทหองสมดและนสตทมนสยรกการอานและเปนแบบอยางทดใหกบหนวยงานอน ๆ

สมหญง มงคลธง ท าการศกษาเรอง “พฤตกรรมการอานของนกศกษามหาวทยาลยราชภฏในกรงเทพมหานคร” พบวา นกศกษามพฤตกรรมการอานโดยรวมอยในระดบมาก และชอบอานหนงสอพมพ รองลงมาคอ หนงสอเรยน/ต าราเรยน หนงสอบนเทงคดและนตยสาร ตามล าดบ ทงน เปนการอานเพอความบนเทง รองลงมา คอ อานเพอท าการบาน เขยนรายงาน และตดตามขอมลขาวสาร ในจ านวนใกลเคยงกน นกศกษาอานหนงสอสวนตวในระดบมาก รองลงมาคอ หนงสอในหองสมด หนงสอของทบาน และนกศกษาใช Facebook Line Twitter Instagram Google อยในระดบมากทสด ใชอนเทอรเนตเพอความบนเทงมากทสด รองลงมาเปนการใชอยในระดบมากเพอเปนชองทางการตดตอสอสาร เพอตดตามขอมลขาวสาร เพอท าการบาน เขยนรายงาน เพอเพมพนความร และเพอเตรยมสอบในวชาทเรยน โดยเปนการใชอนเทอรเนตสวนตวและอนเทอรเนตของทบานอยในระดบมาก สวนปจจยทสนบสนนการอานในระดบมาก ไดแก เทคโนโลยสารสนเทศ หองสมดและสถาบนการศกษา และสอการอาน ดงนน ผท าการศกษาจงมขอเสนอแนะดานการสงเสรมและสนบสนนการอานของนกศกษาคอ 1) สถาบนการศกษาควรใหความส าคญกบการสงเสรมการอานใหกบนกศกษา โดยอาจารยควรมการมอบหมายงานใหนกศกษาไปศกษาคนควา และมการแนะน าหนงสอใหนกศกษาอานเพมเตมดวย สวนหองสมดควรมการจดสถานทและบรรยากาศทเออตอการอาน และควรมสอทหลากหลาย ทนสมย และตรงกบความตองการ 2) หนวยงานตาง ๆ ทมบทบาทในการสงเสรมการอานใหกบนกศกษาควรมการน าเทคโนโลยสารสนเทศ และสออนเทอรเนตเขามาชวยในการสงเสรมการอาน เชน สถาบนการศกษาและหองสมดควรมคอมพวเตอรโนตบคสไวใหบรการ และมสญญาณอนเทอรเนตหรอสญญาณ Wifi ใหบรการดวย เพอใหนกศกษาไดเขาถงแหลงความรทหลากหลายมากขน เปนการกระตนใหเกดการอานมากขนนนเอง

ภทธรา สวรรณโค ท าการศกษาเรอง “พฤตกรรมการอานของนสตคณะวทยาการสารสนเทศ มหาวทยาลยมหาสารคาม” พบวา นสตอานหนงสอมากถงรอยละ 96.25 และไมอานหนงสอเพยงรอยละ 3.74 สวนใหญมเหตผลในการอานเพอประกอบการเรยน รองลงมาคอ เพอผอนคลายและบนเทง เพอสรางแรงบนดาลใจ เพอใชเวลาวางใหเปนประโยชน และเพอเปนงานอดเรก ตามล าดบ สวนเหตผลทไมอานสวนใหญเนองจากใชเวลากบกจกรรมอยางอนมากกวา และนสตสวนใหญเลอกอานเมอจ าเปน อานสอไมตพมพมากกวา

10

สอตพมพ อปกรณทนสตเลอกใชอานสอไมตพมพ คอ สมารตโฟน โดยนสตสวนใหญมความเหนวาพฤตกรรมการอานของตนเพยงพอตอความจ าเปน ขณะทบางสวนเหนวายงไมเพยงพอและระบวาควรมการพฒนานสย รกการอาน โดยอานเรองทตนสนใจหรอเกยวกบงานอดเรก เลอกสอประกอบการอานทเหมาะกบตนเอง เขาหองสมด สรางแรงจงใจโดยผสอน พยายามท าความเขาใจศพทในวชาชพ ผปกครองควรแนะน า สงเสรมและสนบสนน และการฝกใชพจนานกรมใหมประสทธภาพ ผท าการศกษาจงมขอเสนอแนะในสวนทเกยวของกบการสงเสรมการอานของนสตคอ 1) ควรมการศกษาเชงลกเฉพาะกลมเกยวกบความตองการในการอานของนสต เพอจดใหบรการหนงสอหรอสอทตรงความตองการตามสาขาวชา อนจะสงผลตอพฤตกรรมการอานและการพฒนาตนเองทงทางดานวชาการและการใชชวตประจ าวน 2) ควรมการพฒนาสอการเรยนบนเวบไซตทเขาถงไดงาย และมการสรางแรงจงใจ แนะน าแหลงหรอหนงสอทตรงกบเนอหาในรายวชาตาง ๆ ทเหมาะสมกบนสตในสาขาวชาตาง ๆ

สมศกด พนธศร และ สนทรพย ยนยาว ท าการศกษาเรอง “พฤตกรรมการอานของนกศกษาระดบปรญญาตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบรรมย” พบวา นกศกษาสวนใหญใชเวลาวางกบการใชอนเทอรเนต รองลงมาคอ เลนกฬา และอานหนงสอพมพหรอสอสงพมพ ท ากจกรรมนอกหลกสตร ดโทรทศน พกผอน เลนเกมออนไลน คยโทรศพท ฟงวทย ตามล าดบ สนใจอานสงพมพ/สอประเภทอนเทอรเนต รองลงมาคอ หนงสอเกยวกบความรทวไป ต าราเรยน นตยสารบนเทง และนวนยาย การตน หนงสออานเลน หนงสอพมพ วารสารวชาการ และซด ตามล าดบ โดยสวนใหญอานเพอตองการเพมพนความร รองลงมาคอ อานเพอความเพลดเพลน อานเพอท าความเขาใจเพมเตมจากการเรยนในชนเรยน และอานเพอใชเวลาวางใหเปนประโยชน ตามล าดบ ทงน ยงพบวาสวนใหญใชเวลาอานหนงสอเรยน เฉลยวนละประมาณ 1–2 ชวโมง อานสงพมพ/สออน ๆ เฉลยวนละประมาณ 30 นาท–1 ชวโมง และสวนใหญอานสงพมพจากทพกอาศย รองลงมาคอ อานสงพมพจากหองสมด รานขายหนงสอ ซมนงอานหนงสอภายในสาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย ตามล าดบ สวนประเภทของเนอหาสาระทนกศกษาสนใจมากสด ไดแก ขาว รองลงมาคอ บทความ สารคด ความรทวไป การตน และหนงสอขบขน ตามล าดบ ผปกครองของนกศกษาสวนใหญจบการศกษาระดบประถมศกษา ประกอบอาชพเกษตรกร รายไดตอเดอนอยระหวาง 10,001–20,000 บาท ทางบานนกศกษา ไมซอหนงสอพมพอาน ไมซอวารสาร/นตยสารอาน ไมเคยซอหนงสออานเลน เพอน ๆ ของนกศกษาชอบอานและแนะน าหนงสอใหอาน นกศกษาไดรบประสบการณสงเสรมการอานเปนบางครงจากผปกครองและสถาบนการศกษา นอกจากนยงพบวา นกศกษาตางเพศ ตางชนปการศกษา ตางอาย ตางทพกอาศย มความสนใจการอานและพฤตกรรมการอาน ปจจยทเกยวของกบการอานกบทศนคตตอการอานไมแตกตางกน ขณะทนกศกษาตางสาขาทเรยนและนกศกษาทมคะแนนสะสมตางกน จะมความสนใจการอานและพฤตกรรมการอาน ปจจยเกยวกบการอาน ทศนคตตอการอานแตกตางกน

กลาวโดยสรปภาพรวมของผลการศกษาวจยดงกลาวขางตน คอ นกศกษาไทยมพฤตกรรมการอานผานสออนเทอรเนตมากกวาสอสงพมพ และมวตถประสงคในการอานเพอเพมพนความรและเพอความบนเทง สะทอนใหเหนวาปจจบนนกศกษาไทยนยมการอานผานสออเลกทรอนกสมากกวาสอสงพมพ โดยเฉพาะสอทมการแชรผานสงคมออนไลน และมวตถประสงคในการอานเพอความสนกและความเพลดเพลน การอานของนกศกษาในยคนจงเปนการอานทพงพาเทคโนโลยเปนส าคญ การสรางนสยรกการอานในยคดจทล จงควรมแนวทางคอ 1) สรางนสยรกการอานตงแตเดก 2) การใหรางวลในการอาน 3) สรางแรงจงใจเพอน าไปสนสยรกการอาน 4) สรางโอกาสและหาเวลาอาน 5) การเรมตนอานจากเรองทตนเองชอบ 6) มความสม าเสมอ

11

ในการอาน 7) คนหาวธการอานทเหมาะสมกบตวเอง 8) ปรบเปลยนสถานทในการอาน 9) การลงทนงบประมาณในการอาน มอปกรณทสนบสนนการอานอยางหลากหลาย 10) การก าหนดเปาหมายในการอาน จะชวยใหผอานเลอกสรรประเภทหนงสอไดตรงตามความสนใจ และสามารถเลอกรปแบบในการอานไดตามความเหมาะสม

สวนบทสรปเรองแนวทางสงเสรมการอานของนกศกษาไทยใหมประสทธภาพ สามารถน าไปใชเพอการศกษาเลาเรยน และพฒนาองคความรตอยอดเพอการประกอบอาชพในอนาคตมดงตอไปน

1. มหาวทยาลยหรอสถาบนการศกษา ตลอดจนอาจารยและผปกครอง ควรเสรมสรางใหนกศกษามนสยรกการอาน เพอใหเกดพฤตกรรมรกการอาน จดกจกรรมเพอปลกฝงนสยรกการอานใหกบนกศกษา โดยเฉพาะเนอหาทางดานวชาการ รวมถงมอบหมายใหมการศกษาคนควาดวยตวเอง และจดกจกรรมการแลกเปลยนเรยนรระหวางนกศกษา

2. มหาวทยาลยหรอสถาบนการศกษาควรมการจดชวโมงกจกรรมใหนกศกษาไดมโอกาส เขาหองสมด รวมถงตองมวชาทเนนใหนกศกษาตองเขาใช และศกษาคนควาหาความรจากหองสมดหรอหนวยงานสารสนเทศใหมากขน ทงนเพอเปนการกระตนใหมนสยรกการอาน และควรมการสรางบรรยากาศ ใหเออตอการเรยนรของนกศกษาใหมากขน

3. หองสมดควรมทรพยากรสารสนเทศทหลากหลายและสามารถเขาถงไดงาย ทงสอสงพมพและสออเลกทรอนกส นอกจากนยงควรมการส ารวจความเพยงพอของหนงสอกบจ านวนนกศกษาวามใหบรการเพยงพอหรอไม โดยเนนหนงสอทมประโยชนทางดานวชาการมากกวาหนงสอแฟชน ความบนเทง

4. ควรมการจดตงชมรม/ชมชนนกอานใหเกดขนภายในมหาวทยาลย และเปนทางเลอกในการพฒนาทกษะการอานหนงสอใหเกดขนจรงจง มการเพมกจกรรมสงเสรมการอาน และการเรยนรทหลากหลาย และมความนาสนใจจากหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของกบการเรยนการสอนใหมากขน

5. อาจารยตองมทกษะในการรสารสนเทศ และมการใชเทคโนโลยสารสนเทศมาใชประกอบการเรยนการสอนใหมากขน เนนการสอนทเขาถงแหลงขอมลขาวสารทเปนรปธรรม และสามารถสอนการประเมนความนาเชอถอของขอมลหรอสารสนเทศจากแหลงตาง ๆ ได

อยางไรกตาม นอกจากแนวทางการสงเสรมประสทธภาพการอานของนกศกษาไทยทกลาวมาขางตนแลว ปจจยสงเสรมทกษะการอานทส าคญในปจจบนคอ นกศกษาควรเรยนรและพฒนาตวเองใหสามารถประยกตใชเทคโนโลยตาง ๆ ในการแสวงหาความรหรอศกษาเรองทสนใจ อาท การใชแอปพลเคชนในการอานหนงสอหรอสอออนไลน ตลอดจนควรมทกษะในการคดวเคราะหและตดสนใจวาขอมลทอานมความนาเชอถอมากนอยเพยงใด โดยอาจพจารณาจากผเขยนหรอแหลงทเผยแพรขอมล ทงควรสรางโอกาสและหาเวลาในการอานใหมากขน ในยคทการเขาถงขอมลสารสนเทศเปนไปไดงาย โดยไมจ ากดเวลาและสถานท ซงนอกจากการอานสอออนไลนแลว นกศกษาควรหาเวลาในการคนหาความรจากสอสงพมพ เชน หนงสอวชาการตาง ๆ เพอเพมพนความรทางดานการศกษาเลาเรยน เนองจากขอมลจากหนงสอเปนแหลงทนาเชอถอซงผานการตรวจอานจากบรรณาธการหรอส านกพมพมาแลว ทงน เพอสามารถน าความรทไดศกษาเพมเตมนนมาถายทอดใหกบเพอนนกศกษาตอไป

12

บรรณานกรม

ผลวจยชคนไทยนยม “อาน” ผานสออเลกทรอนกสมากกวาสงพมพ. (15 ธนวาคม 2558). โพสตทเดย. สบคน 1 กนยายน 2561 จาก https://www.posttoday.com/social/general/405179

พรพรรณ จนทรแดง. (กนยายน–ธนวาคม 2555). พฤตกรรมการอานของนสตระดบปรญญาตร มหาวทยาลย พะเยา. วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยพะเยา, 1(3), 2–11.

พชร สวรรณสะอาด. (2561). Thailand 4.0 : สงเสรมเยาวชนไทยใสใจการอาน. สบคน 1 กนยายน 2561 จาก http://www.huso.tsu.ac.th/huso_mag/journal/1203/120309dt.pdf

ภทธรา สวรรณโค. (2559). พฤตกรรมการอานของนสตคณะวทยาการสารสนเทศ มหาวทยาลยมหาสารคาม. อนฟอรเมชน, 23(2), 1–8.

สมศกด พนธศร และ สนทรพย ยนยาว. (มกราคม–เมษายน 2560). พฤตกรรมการอานของนกศกษาระดบ ปรญญาตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบรรมย . รมยสาร, 15(1), 107–117.

สมหญง มงคลธง. (2558). พฤตกรรมการอานของนกศกษามหาวทยาลยราชภฎในกรงเทพมหานคร . (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยรามค าแหง, คณะมนษยศาสตร, บรรณารกษศาสตร และสารสนเทศศาสตร.

ภาพอางอง

Reading. สบคน 9 ตลาคม 2561 จาก http://www.picpedia.org/highway-signs/r/reading.html

งานวจยและพฒนา

การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ กรณศกษาหนวยงานทไดรบรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) หมวด 3 ดานการมงเนน

ผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย วจยโดย...นารลกษณ ศรวรรณ

เรยบเรยงโดย...วจตรา ประยรวงษ

ทมา: https://www.medtechtoday.org/mbnqatqa-และ-pmqa-กบการพฒนาองคกร/

การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (Public Sector Management Quality Award) หรอ PMQA เปนกรอบการบรหารจดการองคกรทส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) และสถาบนเพมผลผลตแหงชาตไดประยกตมาจากรางวลคณภาพแหงชาตของสหรฐอเมรกา (MBNQA) เพอใหสอดคลองกบแนวทางการบรหารกจการบานเมองทดตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545 มาตรา 3/1 และพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารจดการบานเมองทด พ.ศ. 2546 ทก าหนดการบรหารราชการใหเปนไปเพอประโยชนสขของประชาชน เกดผลสมฤทธตอภารกจของรฐ มประสทธภาพและเกดความคมคาในเชงภารกจของรฐ ลดขนตอนการปฏบตงานทเกนจ าเปน ประชาชนไดรบการอ านวยความสะดวกและไดรบการตอบสนองความตองการ และมการประเมนผลการปฏบตงานอยางสม าเสมอ โดยการบรหารราชการใหบรรลเปาหมายดงกลาวจ าเปนตองมเกณฑการประเมนกระบวนการท างานและผลการปฏบตงานทเปนทยอมรบกนทวไป คณะรฐมนตรจงมมตเหนชอบใหน า “เกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ” หรอทเรยกวา PMQA มาเปนเครองมอในการด าเนนการ ซงเปนการน าหลกเกณฑและแนวทางการบรหารองคกรทเปนเลศ และไดรบการยอมรบเปนมาตรฐานสากล มาประยกตใชพฒนาระบบบรหารจดการหนวยงานภาครฐ โดยอาศยหลกการประเมนองคกรดวยตนเองเปนการทบทวนสงทองคกรด าเนนการเทยบกบเกณฑก าหนด เพอยกระดบคณภาพการปฏบตงานไปสระดบมาตรฐานสากล (High Performance)

14

เกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ ประกอบดวย ประเดนส าคญในการบรหารจดการองคการใน 7 หมวด ไดแก

หมวด 1 การน าองคการ เปนวธการทผบรหารชน าและก าหนดวสยทศน คานยม และผลการด าเนนการทคาดหวงขององคการและขบเคลอนผลกดนใหองคการมผลการด าเนนงานอยางยงยน โดยใหความส าคญกบการสอสาร สรางบรรยากาศทสงเสรมใหเกดพฤตกรรมการด าเนนการทมจรยธรรมและผลการด าเนนงานทด รวมถงระบบการก ากบดแลตนเองทดและความรบผดชอบตอสงคม

หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร เปนการมงเนนความยงยนของสวนราชการในระยะยาวและสภาพแวดลอมดานการแขงขนเปนประเดนทาทายเชงยทธศาสตรส าคญทตองบรณาการเขากบการวางแผนภาพรวมการด าเนนงานของสวนราชการ การตดสนใจเรองสมรรถนะหลกและระบบงานของสวนราชการเปนเรองทตองบรณาการ เพอใหมนใจถงความยงยนของสวนราชการ ดงนน การตดสนใจดงกลาวเปนการตดสนใจเชงยทธศาสตรทส าคญ

หมวด 3 เปนการก าหนดวธการทใชรบฟงเสยงของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย และการใชสารสนเทศเกยวกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยในการปรบปรงและคนหาโอกาสในการสรางนวตกรรม เพอสรางความผกพนและความสมพนธทดกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย

หมวด 4 การวด การวเคราะหและการจดการความร เปนหมวดหลกของเกณฑในดานสารสนเทศทส าคญทงหมดทเกยวของกบการวด การวเคราะห และการปรบปรงผลการด าเนนงาน รวมทงการจดการความรของสวนราชการอยางมประสทธภาพ เพอผลกดนใหเกดการปรบปรงการสรางนวตกรรม และการเพมความสามารถในการแขงขนของสวนราชการ

หมวด 5 เปนการมงเนนใหสวนราชการมวธการวางแผนดานทรพยากรบคคล การสรางสภาพแวดลอมในการท างานทกอใหเกดผลการด าเนนการทด รวมทงการสรางความผกพนและการพฒนาบคลากร เพอน าศกยภาพของบคลากรมาใชอยางเตมทเพอสนบสนนพนธกจ ยทธศาสตรของสวนราชการ ทงในปจจบนและอนาคต

หมวด 6 การมงเนนระบบการปฏบตการ เปนการมงเนนการปฏบตการ การออกแบบ และการสงมอบ ผลผลตและการบรการและประสทธผลของการปฏบตการเพอบรรลความส าเรจและเพอความยงยนของสวนราชการ

หมวด 7 เปนการตรวจประเมนวา สวนราชการมวธการอยางไรในการประเมนผลการด าเนนการ และการปรบปรงในดานทส าคญทกดานของสวนราชการ ไดแก ผลลพธดานประสทธผลและการบรรลพนธกจ ผลลพธดานการใหความส าคญผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ผลลพธดานงบประมาณ การเงนและการเตบโต และผลลพธดานประสทธผลของกระบวนการ และการจดการหวงโซอปทาน นอกจากนยงตรวจประเมนระดบผลการด าเนนการของสวนราชการเปรยบเทยบกบคเทยบ และสวนราชการอนทมภารกจคลายคลงกน

ในสวนของการด าเนนงานพฒนาคณภาพการบรหารจดการองคกรตามแนวทาง PMQA หมวด 3 การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย เปนการด าเนนงานทมความส าคญและเชอมโยงในการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐกบหมวดอน ๆ เปนไปตามหลกการบรหารราชการและการใหบรการขององคกรภาครฐ โดยมผรบบรการเปนศนยกลางคอ การใหบรการตามความตองการและเงอนไขเฉพาะของ

15

กลมผรบบรการและสงเสรมสนบสนนใหหนวยงานภาครฐไดรวมกนคดคนและเลอกประยกตใชแนวคดและเทคนควธการปฏบตงาน และการใหบรการในรปแบบตาง ๆ ทจะน าไปสการปรบปรงคณภาพของการบรการและสรางความสมพนธทดกบประชาชนทงในฐานะทเปนผรบบรการและในฐานะผมสวนไดสวนเสย โดยใช กลยทธการใหบรการจากการสรางความแตกตางในการใหบรการไปจากผใหบรการอน ๆ ซงเปนการก าหนดวธการทใชรบฟงเสยงของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยในการปรบปรงและคนหาโอกาสในการสร างนวตกรรม เพอสรางความผกพนและความสมพนธทดกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย โดยน าขอมลสารสนเทศ ความตองการ ความคาดหวง และความนยมชมชอบของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ตอผลผลต/บรการขององคการจะเปนปจจยน าเขาทส าคญส าหรบการด าเนนงานของหมวดอน ๆ

จากความส าคญของการด าเนนงานของหมวด 3 การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย จงไดมการศกษาวจยเรอง การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ กรณศกษาหนวยงานทไดรบรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ หมวด 3 ดานการมงเนนผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ซงเปนรางวลทมอบใหกบหนวยงานภาครฐทด าเนนการพฒนาองคการอยางตอเนอง และมผลด าเนนการปรบปรงองคการตามเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐอยางโดดเดน เพอศกษาและสรปบทเรยนของการด าเนนงานพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ หมวด 3 การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ซงขอมลจากหนวยงานฯ ทไดรบรางวลดงกลาว มบทบาทส าคญในการสงเสรมการพฒนาคณภาพ การบรหารจดการภาครฐใหแกสวนราชการอน ส าหรบใชเปนตนแบบในการด าเนนงานของหมวด 3 ในหนวยงานตาง ๆ ตอไป

วตถประสงคการวจย

1. ศกษาการด าเนนงานพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ หมวด 3 ดานการมงเนนผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยของหนวยงานทไดรบรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ

2. ศกษาปจจยทสงผลตอความส าเรจในการด าเนนงานพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ ของหนวยงานทไดรบรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ หมวด 3 การใหความส าคญกบผรบบรการและ ผมสวนไดสวนเสย

3. สรปบทเรยนทส าคญของการด าเนนงานพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐของหนวยงานทไดรบรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ หมวด 3 การใหความส าคญกบผรบบรการและ ผมสวนไดสวนเสย ส าหรบก าหนดแนวทางการด าเนนงานพฒนาคณภาพการบรหารจดการองคกรตามแนวทาง PMQA หมวด 3 การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยของส านกงานเลขาธการ สภาผแทนราษฎร

วธการศกษาวจย

เปนการวจยเชงคณภาพทใชวธการวจยเชงเอกสาร (Documentary Research) โดยการศกษารวบรวมขอมลทตยภม ไดแก หนงสอ บทความ รายงานวจย วารสาร สงพมพอเลกทรอนกส และเอกสารตาง ๆ ทเกยวของกบหลกเกณฑและแนวปฏบตในการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) ไดแก เกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ เกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐระดบพนฐาน พ.ศ. 2558 และเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐระดบพนฐาน ฉบบท 2 ชดเครองมอการพฒนาองคการตามแนวทางพฒนา

16

คณภาพการบรหารจดการภาครฐหมวด 3 การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย รายงานรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐประจ าป 2557, 2559 และ 2560

ผลการศกษาวจย

การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ กรณศกษาหนวยงานทไดรบรางวลคณภาพ การบรหารจดการภาครฐ (PMQA) หมวด 3 ดานการมงเนนผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ไดศกษาผลการด าเนนงานของหนวยงานทไดรบรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ ประจ าป 2557 จ านวน 3 แหง คอ กรมปศสตว กรมชลประทาน และกรมพฒนาธรกจการคา หนวยงานทไดรบรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ ประจ าป 2558 จ านวน 4 แหง คอ กรมควบคมโรค กรมทางหลวงชนบท กรมสขภาพจต และจงหวดพงงา และ หนวยงานทไดรบรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ ประจ าป 2560 จ านวน 1 แหง คอ จงหวดอ านาจเจรญ ผลการศกษา พบวา

การด าเนนงานพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ หมวด 3 ของหนวยงานทไดรบรางวล แบงออกเปน 2 กระบวนการ คอ 1) สารสนเทศของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย มการด าเนนงาน ดงน (1) จ าแนกกลมผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยทชดเจน และเปนระบบ (2) กระบวนการคนหาสารสนเทศของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยทหลากหลายและตรงกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย (3) วเคราะหสารสนเทศของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยอยางครอบคลมและเพยงพอ (4) ประเมนความพงพอใจ/ ไมพงพอใจ โดยใชวธการทเหมาะสมและวเคราะหผลส ารวจไดอยางชดเจน และ 2) การด าเนนการสรางความสรางความสมพนธกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย มการด าเนนงาน ดงน (1) จดกจกรรมสรางความสมพนธกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยทหลากหลาย (2) สงเสรมการมสวนรวมจากภาคสวนทเกยวของ (3) ปรบปรงและพฒนาคณภาพการบรหารอยางเหมาะสม (4) จดการขอรองเรยนของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยอยางเปนระบบ

ปจจยทสงผลตอความส าเรจในการด าเนนงานพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ หมวด 3 การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย คอ 1) ปจจยดานนโยบาย ไดแก (1) ความชดเจนของนโยบาย ยทธศาสตร พนธกจของหนวยงาน (2) การใหความส าคญ สงเสรมและสนบสนนของผบรหาร (3) กระบวนการมสวนรวมของทกภาคสวนทเกยวของ (4) ความเหมาะสม ทนสมยของกฎหมาย ระเบยบ กฎเกณฑ และ (5) มระบบประเมนคณภาพการใหบรการของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยอยางตอเนองและเปนรปธรรม 2) ปจจยดานกระบวนงาน/การปฏบตงาน ไดแก (1) เตรยมความพรอมของอปกรณและเทคโนโลยททนสมยมาใชในการปฏบตงาน (2) น าสารสนเทศทส าคญมาใชในการตดสนใจด าเนนงานและแกไขปญหาในทกขนตอน (3) สรางเครอขายความรวมมอและการจดการความสมพนธกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยอยางตอเนองและเขมแขง (4) มกระบวนการคนหาและจ าแนกกลมผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยไวอยางชดเจน (5) เสาะแสวงหาความรโดยน ามาปรบปรงกระบวนงานจนเกดเปนนวตกรรมใหม (6) ด าเนนงานเปนไปในทศทางทเหนอกวาความตองการ/ความคาดหวงของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย (7) น าระบบประชารฐมาใชในการด าเนนงานเพอชวยลดความขดแยงและการตอตานจากทกภาคสวน (8) มทศนคตเชงบวกในการด าเนนงานตามแนวทางการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (9) ทบทวนและปรบปรงคณภาพของกระบวนงานใหสอดคลองกบปญหาและความตองการของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย (10) บคลากรในหนวยงานใหความส าคญและมสวนรวมในการปฏบตงานตามแนวทางการพฒนาการบรหารจดการภาครฐ

17

สรปบทเรยนทส าคญในการด าเนนงานพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐของหนวยงาน ทไดรบรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐหมวด 3 การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ใน 2 ประเดน คอ 1) ผลลพธเชงรปธรรม/นวตกรรม จากการด าเนนงานตามแนวทางการพฒนาคณภาพ การบรหารจดการภาครฐทมประสทธภาพและประสทธผล และ 2) กระบวนงานส าคญทขบเคลอนการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ เปนการสะทอนใหเหนกจกรรมทมระบบของกระบวนการตาง ๆ และบรณาการ เชอมโยง ซงทง 2 ประเดนดงกลาว น าไปสการปรบปรงผลผลตและบรการ รวมถงการสรางคณคาใหมใหแกผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย

แนวทางการด าเนนงานพฒนาคณภาพการบรหารจดการองคกรตามแนวทาง PMQA หมวด 3 การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ของส าน กงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรใน 4 ประเดน คอ 1) ความตองการของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย 2) ความพงพอใจและความไมพงพอใจของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย 3) ความสมพนธผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย และ 4) ขอรองเรยน

ขอเสนอแนะทไดจากการศกษาวจย

จากการศกษาวจยเรอง การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ กรณศกษาหนวยงานทไดรบรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) หมวด 3 ดานการมงเนนผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ผวจยมขอเสนอแนะ ดงน

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

1. หนวยงานควรมการเผยแพรขอมลเกยวกบแนวทางการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐใหกบบคลากรของสวนราชการตาง ๆ อยางทวถง เพอเปนการสรางความร ความเขาใจ และใหความส าคญในการปฏบตงานแกบคลากร หรอผรบผดชอบในการขบเคลอนการด าเนนงานพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ

2. หนวยงานควรจดท าคมอการปฏบตงาน พฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐเพอใชเปนกรอบแนวทางการปฏบตงานใหมประสทธภาพมากขน และเผยแพรใหผรบผดชอบทราบ

3. หนวยงานภาครฐและเอกชนควรศกษาแนวทางการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐของหนวยงานทไดรบรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ และน าไปใชเปนตนแบบในการด าเนนงาน

4. หนวยงานควรมการรวบรวมจดเกบขอมลทเกยวของกบการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐอยางเปนระบบ เพอใหสามารถสบคนและตรวจสอบได

ขอเสนอแนะเชงปฏบตงาน

1. หนวยงานควรสงเสรมและสนบสนนใหบคลากรภายในหนวยงานใหความส าคญและปฏบตตามแนวทางพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐเปนภารกจงานประจ าตามค ารบรองปฏบตราชการ ทงนจะเปนประโยชนตอการพฒนาองคกรอยางยงยน มมาตรฐานการปฏบตงานทถกตอง ชดเจน

2. หนวยงานควรใหความส าคญในการด าเนนงานพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ จนเกดเปนผลลพธอยางเปนรปธรรมมากกวาผลส าเรจในกระบวนงาน เพอสะทอนใหเหนประโยชนจากการน าเกณฑการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐมาใชในหนวยงาน

18

3. หนวยงานควรสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนรและจดกจกรรมสงเสรมการด าเนนงานพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ เพอใหเกดกระบวนการเรยนรในระดบองคกรและระดบบคลากร

4. หนวยงานควรก าหนดแนวปฏบตทชดเจนในการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ ใหสวนงานตาง ๆ ภายในองคกรเขาใจและน าไปปฏบต

ความคดเหนของผเรยบเรยงบทความวจย

จากการศกษางานวจยเรอง “การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ กรณศกษาหนวยงาน ทไดรบรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) หมวด 3 ดานการมงเนนผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย” พบวา การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) เปนแนวทางการพฒนาระบบราชการทไดสรางการเปลยนแปลงทส าคญ สงผลใหการพฒนาองคการเปนไปอยางมระบบและตอเนอง เนนใหความส าคญกบประชาชนผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย เพอจดท ายทธศาสตรใหสามารถสนองตอบตอความตองการความคาดหวงในการน ายทธศาสตรไปสการปฏบต มการวดทบทวนก ากบตดตามงานอยางเปนระบบและปรบปรงกระบวนการท างาน ใหมประสทธภาพ ทงน ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรไดน าเกณฑการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) มาใชนบตงแตป 2552 จนถงปจจบน ซงไดมพฒนาการในเชงกระบวนการและผลลพธมาโดยตลอด โดยไดมการศกษาเทยบเคยงผลการด าเนนงานของหนวยงานทประสบความส าเรจในการด าเนนงาน PMQA ดงจะเหนไดจากการด าเนนงานของคณะกรรมการพฒนาคณภาพการบรหารจดการองคกรตามแนวทางของ PMQA และคณะอนกรรมการพฒนาคณภาพการบรหารจดการองคกรตามแนวทางของ PMQA รายหมวด เพอเตรยมการรองรบการด าเนนงานของการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ หรอ PMQA 4.0 ของระบบราชการ 4.0 ทมงเนนใหสวนราชการพฒนาระบบขอมลและสารสนเทศดานการบรการประชาชนททนสมย รวดเรว และเขาถงในทกระดบ เพอน ามาใชประโยชนในการสรางนวตกรรมการบรการทสรางความแตกตางและตอบสนองความตองการเฉพาะกลม และความตองการเฉพาะบคคลซงสามารถออกแบบได (Personalized Service) วางแผนเชงรกในการตอบสนอง ความตองการและความคาดหวงของกลมผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ทงปจจบนและอนาคต มกระบวนการแกไขขอรองเรยนทรวดเรว และสรางสรรคโดยปฏบตงานบนพนฐานของขอมลความตองการของประชาชน สงผลตอความพงพอใจ เปนการยกระดบการท างานจากการประสานงานกนหรอท างานดวยกน ไปสความรวมมอกน ระหวางภาครฐและภาคสวนอน ๆ ในสงคม

บรรณานกรม

นารลกษณ ศรวรรณ. (2561). รายงานการวจย เรอง การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ กรณศกษาหนวยงานทไดรบรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) หมวด 3 ดานการมงเนนผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย. กรงเทพฯ: ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร, ส านกวชาการ, กลมงานวจยและพฒนา.

ภาพอางอง

PMQA. สบคน 24 กนยายน 2561. จาก https://www.medtechtoday.org/mbnqatqa-และ-pmqa- กบการพฒนาองคกร/

งานวจยและพฒนา

ยทธศาสตรการพฒนาสถาบนอดมศกษา (มหาวทยาลย) สการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวต วจยโดย…ผชวยศาสตราจารยสวธดา จรงเกยรตกล

เรยบเรยงโดย...วมลรกษ ศานตธรรม

ทมา: http://www.theactkk.net/home/homenew1/print_news.asp?id=3507

จากสภาวการณของสงคมทมการเปลยนแปลงและพฒนาอยางตอเนองทเกดขนในศตวรรษท 21 การก าหนดยทธศาสตรและการสรางความพรอมทจะรบมอกบการเปลยนแปลงทเกดขน ท าใหหลายประเทศ อาท ประเทศสหรฐอเมรกา ฟนแลนด นวซแลนด สหราชอาณาจกร เกาหลใต จน เวยดนาม รวมถงประเทศไทย มมาตรการปฏรปการศกษาเพอเตรยมการเสรมศกยภาพของประชาชนทงดานทกษะความร ทศนคต คานยม สงผลใหเกดความกาวหนาทางเศรษฐกจและสงคม คณภาพชวตทดของประชาชน ประชาชนทกคนมโอกาสไดรบการศกษาในระดบทสงขน รวมทงการพฒนาทยงยน ดงนน ในยคสงคมแหงการเรยนรทความรและบคคลแหงการเรยนรมความส าคญมากตอการขบเคลอนการพฒนาประเทศ จงมความจ าเปนอยางยงท มหาวทยาลยในฐานะสถาบนการศกษาอนเปนแหลงความรชนสงจะตองปรบกระบวนทศนใหมในการพฒนาไปสการเปนสถาบนแหงการเรยนรตลอดชวตทสามารถตอบสนองความตองการและความสนใจในการเรยนรของประชาชนทกกลมในสงคมไดอยางแทจรง ส าหรบประเทศไทยในยคศตวรรษท 21 น กระแสการเปลยนแปลงของสงคมโลกมผลท าใหคนไทยและสงคมไทย ตองปรบตวใหทนกบสภาวะการเปลยนแปลง เนองจากเกดการเปลยนแปลงหลายดานตามบรบทของโลก อาท การรวมกลมของประเทศในเขตภมภาคเดยวกน การขยายตวทางเทคโนโลยและอตสาหกรรม การเพมขดความสามารถของแรงงานและบรการ เปนตน ซงปจจยส าคญทจะชวยใหคนเผชญการเปลยนแปลงดงกลาวคอ คณภาพของการจดการศกษาเพอการพฒนา

20

คนใหมคณภาพ คนถอวา เปนทรพยากรส าคญทสดในการเพมศกยภาพการแขงขนในโลกสมยใหม สงแรกทตองรบเรงใหเกดขนในประเทศไทยคอ การพฒนาคนใหมศกยภาพในระดบสากล โดยตองเปนคนด เปนคนเกง และมฐานะเปนทนทางสงคม เพอรวมกนพฒนาประเทศใหกาวหนาและเทยบเทาอารยประเทศได ในกระแสการเปลยนแปลงดานการศกษา แนวคดการศกษาตลอดชวตไดถกน ามาใชเปนหลกการและแนวทางในการ จดการศกษาของประเทศ เพอใหประชาชนทกคนมโอกาสเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต การสรางสงคมแหงการเรยนรและการใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา เปนตน

ยทธศาสตรการพฒนาสถาบนอดมศกษาทผานมา มงเนนทการเพมขดความสามารถของบณฑตใหมคณภาพมาตรฐานในระดบสากล การสรางความเขมแขงของสถาบนอดมศกษา และการสงเสรมบทบาทของอดมศกษาไทยในประชาคมอาเซยน เปนตน แตยงไมมยทธศาสตรทมงการพฒนาสถาบนอดมศกษาสการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวตทตอบสนองความตองการ ความสนใจในการเรยนรของผคนทกชวงวยในสงคมอยางเปนระบบหรอทศทางการพฒนาทชดเจน

จากสภาพปญหาและการเปลยนแปลงในการพฒนาขางตน ผวจยประสงคทจะพฒนายทธศาสตรการพฒนาสถาบนอดมศกษา (มหาวทยาลย) สการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวต การศกษาตลอดชวตส าหรบประชาชน การใหสงคมเขามามสวนรวมในการจดการศกษา และการพฒนาเน อหาสาระและกระบวนการเรยนรใหเปนไปอยางตอเนองเปนสวนส าคญในการสรางสงคมแหงการเรยนร (Learning Society) และสงคมฐานความร (Knowledge–Based Society)

วตถประสงคของการวจย

1. วเคราะหและสงเคราะหองคประกอบการเปนสถาบนแหงการเรยนรตลอดชวตของ สถาบนอดมศกษา

2. พฒนายทธศาสตรการพฒนาสถาบนอดมศกษา (มหาวทยาลย) สการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวต

3. น าเสนอยทธศาสตรและการปฏบตเพอพฒนามหาวทยาลยสการเปนสถาบนแหงการเรยนรตลอดชวต

วธการศกษาวจย

งานวจยน เปนการวจยเชงคณภาพ โดยการศกษาอนาคต ใช เทคนคการวจยแบบ EDFR (Ethnographic Delphi Futures Research) เพอพฒนายทธศาสตรการพฒนาสถาบนอดมศกษา (มหาวทยาลย) สการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวต โดยวธด าเนนการวจยของการวจยนแบงเปน 3 ระยะ ดงรายละเอยดตอไปน

ตอนท 1 การวเคราะหและสงเคราะหองคประกอบการเปนสถาบนแหงการเรยนรตลอดชวตของสถาบนอดมศกษา

ตอนท 2 การพฒนายทธศาสตรการพฒนาสถาบนอดมศกษา (มหาวทยาลย) สการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวต

21

ตอนท 3 การน าเสนอยทธศาสตรและการปฏบตเพอพฒนามหาวทยาลยสการเปนสถาบนแหงการเรยนรตลอดชวต

สรปผลการวจย

ตอนท 1 ผลการวเคราะหและสงเคราะหองคประกอบการเปนสถาบนแหงการเรยนร ตลอดชวตของสถาบนอดมศกษา

ผลการวเคราะหและสงเคราะหองคประกอบการเปนสถาบนแหงการเรยนรตลอดชวตของ สถาบนอดมศกษา พบวา ประเดนส าคญในการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวต คอ องคประกอบ 7 เรองของการพฒนาสถาบนอดมศกษาบนฐานการศกษาและการเรยนรของผใหญ ทใหความส าคญกบการน าตนเองตามคณลกษณะของผเรยนผใหญ 6 ประการ ไดแก 1) การรบรมโนทศนตอตนเอง 2) บทบาทประสบการณของผเรยน 3) ความพรอมในการเรยน 4) เปาหมายการเรยนร 5) ความจ าเปนทตองร และ 6) แรงบนดาลใจในการเรยนร และการจดการเรยนรบนหลกส าคญของการศกษา 6 ประเดน (Six Pillars of Learning) ไดแก (1) การเรยนรเพอร เนนองคความร (2) การเรยนร เพอปฏบตจรง เนนการพฒนาทกษะ พฒนาสมรรถนะ และศกยภาพตนเอง (3) การเรยนรเพอชวต เปนการพฒนาทกษะชวตอยางเปนองครวม และการปรบตวอยในสงคมไดอยางมความสข (4) การเรยนรทจะอยรวมกน เนนการเรยนรในการอยรวมกนอยางสนตพงพากน และกน (5) การเรยนรทจะเปลยนแปลง พฒนาศกยภาพทางความคด การตดสนใจ และ (6) การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรเพอความยงยน

องคประกอบการเปนสถาบนแหงการเรยนรตลอดชวตของสถาบนอดมศกษา ประกอบดวย 1) การพฒนากรอบการพฒนา 2) การสรางเครอขายและความรวมมอ 3) การพฒนาการวจย 4) การยกระดบกระบวนการจดการเรยนการสอน 5) การก าหนดกลไกการบรหารจดการ 6) การพฒนาระบบสนบสนนการตดสนใจ และ 7) การพฒนาระบบการบรการและการสนบสนนผเรยน และผลการประเมนพบวา กระบวนการจดการเรยนการสอน การพฒนาระบบสนบสนนการตดสนใจ และการวจยเปนประเดนท ส าคญมากทสด ตามล าดบ

จะเหนไดวา การจดการเรยนรตลอดชวตจงตองมมมมองแบบองครวม (Comprehensive View) การปรบปรงการเขาถง คณภาพ และความเปนธรรมในการเรยนร สรางรากฐานทมนคงดานทกษะการเรยนร ใหความส าคญกบทกรปแบบของการเรยนร จดสรรทรพยากรและใชประโยชนจากทรพยากรจากทกภาคสวน สนบสนนการเรยนรใหเกดขนทกชวงเวลาในชวต และสรางภาคเครอขายแหงการเรยนรใหครอบคลมทกภาคสวน ซงจะท าใหเกดทกษะทางการเรยนรทถกตองและเปนไปอยางตอเนอง และเปนการเรยนรทผสมกลมกลนไปกบวถการด าเนนชวต ท าใหบคคลเกดการพฒนาในทกดาน ทงทางดานรางกาย จตใจและสตปญญาในทกชวงวย ใหเปนผทสามารถด ารงชวตอยไดอยางปกตสขตามศกยภาพของตน มคณธรรม จรยธรรม และวฒนธรรมในการ ด ารงชวต ทงนกเพอใหมความรพนฐานทเพยงพอส าหรบการด าเนนชวต การประกอบอาชพ สามารถปรบตวเขากบสถานการณตาง ๆ หรอแกปญหาไดอยางเหมาะสม มความสามารถในการแสวงหาและเพมพนความรไดอยางตอเนอง เลอกรบความรขอมลขาวสารและน ามาประยกตใชไดอยางเหมาะสม ปรบตว ดแลสขภาพทถกตองและพฒนาคณภาพชวตของตนเองไดในทกชวงชวต และอยรวมกบผอนไดอยางมความสข เปาหมายของการเรยนรตลอดชวตอกประการหนง คอ การใหความส าคญกบการกระจายโอกาสอยางเทาเทยม

22

กนในการเรยนรการขยายโอกาสทางการศกษาเพยงอยางเดยวไมไดชวยลดความแตกตางของอตราการมคณภาพชวตทดของคนในสงคม ดงนน การเรยนรจงมหลายรปแบบและเกดขนไดหลายวธ นนเอง

ตอนท 2 ผลการพฒนายทธศาสตรการพฒนาสถาบนอดมศกษา (มหาวทยาลย) สการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวต

ยทธศาสตรการพฒนามหาวทยาลยสการเปนสถาบนแหงการเรยนรตลอดชวต ประกอบดวยวสยทศน กรอบความคดหลก วตถประสงค เปาหมาย หลกการ และยทธศาสตร ประกอบดวย ประเดนยทธศาสตรระดบประเทศ และประเดนยทธศาสตรระดบสถาบน กลยทธและมาตรการในการด าเนนการ โดยแบงเปน 2 ระดบยทธศาสตร ไดแก ยทธศาสตรระดบประเทศทใหความส าคญกบการพฒนาระบบการท างานทเออใหสถาบนอดมศกษาสามารถพฒนาตนเองไปสการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวต และยทธศาสตรระดบสถาบนทใหความส าคญกบการปฏบตภารกจของสถาบนอดมศกษาไปสการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวต รายละเอยดประเดนยทธศาสตรและมาตรการในการด าเนนงานในแตละยทธศาสตร โดยยทธศาสตรการพฒนามหาวทยาลยสการเปนสถาบนแหงการเรยนรตลอดชวต ระดบประเทศ ประกอบดวย 5 ประเดนยทธศาสตร 5 กลยทธ และ 22 มาตรการ ทสนบสนนสถาบนอดมศกษาและระดบสถาบน ประกอบดวย 7 ประเดนยทธศาสตร 12 กลยทธ และ 89 มาตรการ ทใชปรบการด าเนนการของมหาวทยาลยจากสถาบนท เนนการ จดการเรยนการสอนไปสสถาบนทใหความส าคญกบการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวตของบคคล ดงน

ยทธศาสตรระดบประเทศ

ยทธศาสตรท 1 ก าหนดกรอบนโยบายและทศทางการพฒนาทชดเจน

ยทธศาสตรท 2 พฒนากลไกการบรหารจดการทเออตอการท างานของสถาบนอดมศกษา

ยทธศาสตรท 3 การพฒนาระบบการสรางเครอขายและความรวมมอ

ยทธศาสตรท 4 การพฒนาหลกสตร การเรยนการสอน และการวจย

ยทธศาสตรท 5 พฒนาระบบการพฒนาคณภาพคณาจารยและบคลากรอดมศกษา

ยทธศาสตรระดบสถาบน

ยทธศาสตรท 1 การพฒนากรอบการพฒนา (Overarching Frameworks)

ยทธศาสตรท 2 พฒนาความเขมแขงของเครอขายและความรวมมอ (Strategic Partnerships and Linkages)

ยทธศาสตรท 3 ยกระดบการพฒนาการวจย (Research)

ยทธศาสตรท 4 พฒนากระบวนการจดการเรยนการสอน (Teaching and Learning Processes)

ยทธศาสตรท 5 พฒนากลไกการบรหารจดการ (Administration Polices and Mechanisms)

ยทธศาสตรท 6 การพฒนาระบบสนบสนนการตดสนใจ (Decision Support Systems)

ยทธศาสตรท 7 การพฒนาระบบการบรการและการสนบสนนผเรยน (Student Support Systems and Services)

23

ตอนท 3 ผลการน าเสนอยทธศาสตรและการปฏบตเพอพฒนามหาวทยาลยสการเปนสถาบนแหงการเรยนรตลอดชวต

ประเดนการสนทนากลม ประกอบดวย มมมองในการพฒนาสถาบนอดมศกษาสการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวตสการเปลยนแปลงอยางเปนรปธรรม และมมมองเกยวกบผลการวจย ผลการวจยพบความคดเหนหลากหลายเกยวกบยทธศาสตรการพฒนาสถาบนอดมศกษาสการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวต ไดแก ประเดนนโยบายการพฒนาทชดเจน การพฒนานสตและนกศกษาใหมคณลกษณะและทกษะจ าเปนส าหรบการท างานและการด าเนนชวต ประเดนระบบการเรยนการสอนทมความยดหยน คลองตว รวมทงการปรบปรงพฒนาหลกสตรการเรยนการสอนอยางตอเนองสม าเสมอเพอใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคม การเมองการปกครอง ประเดนเกยวกบวชาทจ าเปนส าหรบชวตและการท างาน ประเดนการใหความส าคญกบการพฒนาศกยภาพและความพรอมของคณาจารย และนกวจย ประเดนการพฒนางานวจยทชวยสนบสนนและสงเสรมการเรยนรของผเรยน และการใหบรการทางการศกษา การสรางเครอขายความรวมมอทงในเชงวชาการ การวจย และการบรหารจดการการท างานของสถาบนอดมศกษา ประเดนการสงเสรม การเรยนรตลอดชวตในระดบโรงเรยนเพอสรางพนฐานผ เรยนรทด และเมอนสตนกศกษาเขาสระบบ มหาวทยาลย และระบบการวดและการประเมนผลการท างานของคณาจารยทมประสทธภาพ การมระบบการสนบสนนการเรยนร ตองปรบใหสอดคลองกบสภาพสงคม และความตองการท แทจรงผเรยนใหมากขน เปดโอกาสการเรยนรทมคณภาพ การสงเสรมการศกษาและการเรยนรตลอดชวต นอกจากน ความคดเหนเกยวกบการน ายทธศาสตรการพฒนาสถาบนอดมศกษา (มหาวทยาลย) สการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวตไปสการปฏบต พบวา ภาวะผน าส าคญมาก และบทบาทหนาทขององคกรหรอหนวยงานทเกยวของในการขบเคลอน ความคดเหนเกยวกบบทบาทหนาทขององคกรหรอหนวยงานทเกยวของในการขบเคลอนเรองนจ าเปนทตองไดรบความชวยเหลอจากทกภาคสวนในสงคม ทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม และขอคดเหน และหรอขอเสนอแนะเพมเตม พบวา อยากใหเกดขนจรงในสงคมไทย ใหมการพฒนาสถาบนอดมศกษา (มหาวทยาลย) สการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวต

ผลจากการประเมนยทธศาสตร ดวยแบบประเมนยทธศาสตร ตอนท 1 ขอคดเหนเกยวกบ ยทธศาสตรใน 5 มต ไดแก มตเชงโครงสรางและองคประกอบ มตเชงกระบวนการพฒนามตเชงการบรหารจดการ มตเชงประเดนยทธศาสตร และมตเชงการน าไปใช พบวา 1) มตเชงโครงสรางและองคประกอบ ผลการตอบแบบสอบถาม พบวา ผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเหนดวยในระดบมากท สดในทกประเดน ยกเวนประเดนความเปนไปไดในทางปฏบต มความคดเหนเหนดวยในระดบมาก โดยประเดนท มคาเฉลยมากทสด ไดแก ความมคณคาและประโยชน รองลงมาไดแก ความถกตองเหมาะสม และความมประสทธภาพ เทากน 2) มตเชงกระบวนการพฒนา ผลการตอบแบบสอบถาม พบวา ผตอบแบบสอบถามมคาเฉล ยระดบความคดเหนเหนดวยในระดบมากทสดในประเดนความมคณคาและประโยชน และความยงยนเทากน รองลงมาไดแก ความสมพนธสอดคลองกนบรบทและความถกตองเหมาะสม 3) มตเชงการบรหารจดการ ผลการตอบแบบสอบถาม พบวา ผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเหนดวยในระดบมากทสดในทกประเดน ยกเวนประเดนความเปนไปไดในทางปฏบต มความคดเหนเหนดวยในระดบมาก โดยประเดนทมคาเฉลยมากทสด ไดแก ความยงยน รองลงมา ไดแก ความถกตองเหมาะสมและความมประสทธภาพ 4) มตเชงประเดนยทธศาสตร ผลการตอบแบบสอบถาม พบวา ผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเหนดวยในระดบมากทสด ในทกประเดน ยกเวนประเดน ความเปนไปไดในทางปฏบต มความคดเหนเหนดวยในระดบมาก โดยประเดนท

24

มคาเฉลยมากทสด ไดแก ความถกตองเหมาะสม รองลงมา ไดแก ความมคณคาและประโยชน และความยงยน และ 5) มตเชงการน าไปใช ผลการตอบแบบสอบถาม พบวา ผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเหนดวย ในระดบมากทสดในทกประเดน โดยประเดนทมคาเฉลยมากทสด ไดแก ความมคณคาและประโยชน รองลงมา ไดแก ความมประสทธภาพและความยงยน โดยผตอบแบบสอบถามรอยละ 100 ใหความเหนเกยวกบยทธศาสตรการพฒนาสถาบนอดมศกษา (มหาวทยาลย) สการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวตโดยภาพรวม ในระดบดมาก โดยมขอคดเหนและหรอขอเสนอแนะเพอการปรบปรงแกไข ไดแก การเรยนรตลอดชวต คอเปาหมายส าคญของการศกษาไทย การส ารวจความตองการของสงคมทเกยวของกบทกษะการเรยนรตลอดชวต ของผเรยนเพอใชขอมลมาพฒนารายวชาตามความตองการของตลาดผเรยนอยางแทจรง อาจเพมเงอนไขของการน ายทธศาสตรไปใชกบมหาวทยาลยทมทนตางกน หรอจดกลมยทธศาสตรเรงดวนทตองด าเนนการกอนกบยทธศาสตรสนบสนน เพอเปนแนวทางใหมหาวทยาลยน ายทธศาสตรตาง ๆ เหลานไปประยกตใชไดจรง

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

หนวยงานทสนบสนนและก ากบการท างานของสถาบนอดมศกษา ไดแก ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ควรทบทวนกรอบแนวทางการพฒนาสถาบนอดมศกษา ไดแก กรอบแผนอดมศกษาระยะยาว 15 ป ฉบบท 2 (พ.ศ. 2551–2565) และแผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560–2564) โดยระบประเดนภารกจของมหาวทยาลยทเนนการสงเสรมการเรยนรของประชาชนทกคนทกกลม ทงน ยทธศาสตรระดบประเทศควรใหความส าคญกบการพฒนาระบบการท า งานท เ ออใหสถาบนอดมศกษาสามารถพฒนาตนเองไปสการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวต ซ งจะชวยสนบสนนและสงเสรมการปรบกระบวนทศนการท างานของสถาบนอดมศกษาซงเปนระบบหนวยงานใหสามารถปฏบตภารกจไดอยางมประสทธภาพ

รฐบาลรวมกบหนวยงานทเกยวของระดบนโยบาย อาท ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) กระทรวงศกษาธการ และหนวยงานภาคสวนตาง ๆ ทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม จดตงคณะกรรมการและคณะท างานเพอการพฒนาสถาบนอดมศกษาสการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชว ตในระดบชาต โดยการวเคราะหเปาหมายการพฒนาในระดบประเทศ รวมไปถงแผนหรอนโยบายทเกยวของ รวมทงวเคราะหแนวโนมการเปลยนแปลงศกยภาพของอดมศกษาไทย ปจจยทงภายนอกและภายในทสง ผลกระทบตอระบบอดมศกษาตามผลการวจยทได 1) การพฒนากรอบการพฒนา 2) การสรางเครอขายและความรวมมอ 3) การพฒนาการวจย 4) การยกระดบกระบวนการจดการเรยนการสอน 5) การก าหนดกลไกการบรหารจดการ 6) การพฒนาระบบสนบสนนการตดสนใจ และ 7) การพฒนาระบบการบรการและการสนบสนนผเรยน เพอชวยใหการด าเนนการพฒนาสถาบนอดมศกษาสการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวต มความสอดคลองและเปนไปในทศทางเดยวกนกบนโยบายการพฒนาประเทศ

รฐบาลรวมกบหนวยงานทเกยวของกบการพฒนาสถาบนอดมศกษารวมกนก าหนดกลไกการท างานโดยการก าหนดบทบาทหนาทของหนวยงานก ากบดแลการพฒนา สถาบนอดมศกษา อาท คณะกรรมการการอดมศกษาใหด าเนนการเชงรกมากขน หรอควรจดตงหนวยงานกลางระดบชาต (National Center for a Lifelong Learning University Development) หรอศนยการพฒนาสถาบนอดมศกษาแหงการเรยนรตลอดชวตเพอท าหนาทสงเสรมและสนบสนน การพฒนาสถาบนอดมศกษาทวประเทศ และม

25

แผนการก ากบ ตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลการด าเนนงานของสถาบนอดมศกษา มการก าหนดตวชวดและผลสมฤทธของการพฒนาอยางเปนรปธรรมและตอเนอง

หนวยงานทมบทบาทเกยวของกบการพฒนาสถาบนอดมศกษา อาท ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ และหนวยงานทเกยวของกบการพฒนานโยบายและยทธศาสตรดานการศกษาหรอความรเ พอการพฒนา อาท ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต กระทรวงศกษาธการ สถาบนจดการความร (สคส.) เปนตน รวมจดประชมสมมนาระดบประเทศเพอน าเสนอขอมลและระดมความคดเหนเพอหาแนวทางในการประสานนโยบายและแผนงานเพอการพฒนาบทบาทของอดมศกษาในการสงเสรมการเรยนรตลอดชวตอยางเปนระบบ และเพอใหยทธศาสตรทไดมการน าไปปฏบตและบงเกดผลอยางเปนรปธรรมโดยการเชอมโยง สถาบนอดมศกษา และหนวยงานทเกยวของตาง ๆ จนเกดแนวคดการพฒนารวมกนทชดเจนเพอจดท าขอเสนอแนะเชงนโยบายการพฒนาสถาบนอดมศกษา (มหาวทยาลย) สการเปนสถาบนการเรยนรตลอดชวตเสนอตอรฐบาลและหนวยงานทเกยวของ

ความคดเหนของผเรยบเรยงบทความวจย

1. สถาบนอดมศกษาควรจดตงคณะกรรมการขบเคลอนยทธศาสตรการพฒนาสถาบนอดมศกษา (มหาวทยาลย) สการเปนสถาบนแหงการเรยนรตลอดชวต

2. สถาบนอดมศกษาควรรวมกบเครอขายองคกรสอมวลชน ควรสรางบรรยากาศการเรยนรขนในสถาบน เพอใหเกดเปนสงคมแหงการเรยนรทเออตอการแลกเปลยนเรยนรของคนท างานทกระดบ มการแลกเปลยนขอมล เปดพนทการพดคยปรกษา รบฟงความคดเหน จดกจกรรมเรยนรรวมกนเพอพฒนาการเรยนรตลอดชวตในมตตาง ๆ ใหความรเกยวกบบทบาทของสถาบนอดมศกษาในการสงเสรมการเรยนรตลอดชวต มการยกยอง เชดชบคคลตวอยางดานการเรยนร หรอหนวยงานทมผลงานดเดนในการสงเสรมการเรยนรตลอดชวตเปนทประจกษ เพอสรางขวญก าลงใจและกระตนใหเกดการเรยนรและพฒนาอยางตอเนอง

3. สถาบนอดมศกษาควรมกระบวนการตดตามและประเมนผลการน ายทธศาสตรทไดไปสการปฏบตอยางเปนระบบ

4. สถาบนอดมศกษาทสนใจรวมกบกระทรวงทเกยวของและภาคสวนตาง ๆ ในสงคม ผลกดนการพฒนาในลกษณะโครงการน ารองการพฒนาสถาบนอดมศกษาสการเปนสถาบนการเร ยนรตลอดชวตใหเกดผลในทางปฏบต ควบคกบการด าเนนการวจยและพฒนา โดยใหมการถายทอดบทเรยนจากการปฏบตและแลกเปลยนเรยนร การประชาสมพนธเผยแพรผลการด าเนนงาน เพอใหเปนตนแบบการพฒนาสถาบนการเรยนรอนจะเปนการพฒนาทเปนพลงตอการพฒนาสงคมและประเทศ

บรรณานกรม

สวธดา จรงเกยรตกล.(2560). ยทธศาสตรการพฒนาสถาบนอดมศกษา (มหาวทยาลย) สการเปนสถาบน การเรยนรตลอดชวต. รายงานวจย. ส านกงานกองทนสนบสนนการวจยและจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ภาพอางอง

อดมศกษา. สบคน 24 กนยายน 2561. จาก http://www.theactkk.net/home/homenew1/print_news.asp?id=3507

บทความทนาสนใจ

Grab แอปพลเคชนเรยกรถ: สถานการณปจจบนในประเทศไทย (1) เรยบเรยงโดย...วลาสณ ฉายรตนตระกล

Source: “Grab Logo” by Grab, (2018), Retrieved September 21, 2018 from https://www.grab.com/my/about/

ภายหลงการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยของโทรศพทมอถอไปสสมารตโฟน ไดเกดนวตกรรม “แอปพลเคชน” ซงเปนโปรแกรมทไดรบการออกแบบมาเพอใชงานผานทางสมารตโฟน เพออ านวยความสะดวกในดานตาง ๆ แกผใชงาน ซงสามารถเลอกดาวนโหลดแอปพลเคชนตามความตองการใชประโยชนในการด าเนนชวตประจ าวน ตวอยางเชน “Grab” หรอ “แอปพลเคชนเรยกรถ” ซงไดรบความนยมจากผใชบรการชาวไทย มาอยางตอเนอง นบตงแตมการเปดใหบรการครงแรกเมอป 2556 ดงนน บทความทนาสนใจฉบบนจงขอน าเสนอขอมลความรเกยวกบ Grab เรมจากความเปนมา การเปดตวในประเทศไทย ประเภทของบรการ การซอกจการของ Uber คแขงตลาดในปจจบน และคแขงตลาดในอนาคต

“Grab” จดเปนวสาหกจเรมตน (Startup) ทใหบรการเรยกรถผานทางแพลตฟอรมสมารตโฟน กอตงขนในป 2554 โดยนายแอนโธน ตน (Anthony Tan) และนางสาวโฮย หลง ตน (Hooi Ling Tan) ชาวมาเลเซยเพอนรวมชนเรยนเดยวกนในสถาบนการศกษาดานธรกจระดบโลก กลาวคอ หลงจากท นายแอนโธนและนางสาวโฮยส าเรจการศกษาจาก ฮาวารด บสซเนส สคล (Harvard Business School: HBS) จงมงมนพฒนาแอปพลเคชนเรยกรถแทกซ (Mobile Taxi App) ทตนเองสรางขนตงแตสมยเรยนเพอสง เขารวมการประกวดแผนธรกจของสถาบน HBS (School Business Plan Contest) ใหเปนแอปพลเคชน ทพรอมใชงานจรง ตอมา ในป 2555 จงไดเปดใหบรการแอปพลเคชนเรยกรถแทกซ ภายใตชอ “MyTeksi”

*ชอเรยกเดมของแอปพลเคชน Grab คอ MyTeksi ตอมา จงไดเปลยนชอเปน Grab เพอดงดดความสนใจจากผใชบรการในระดบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

27

ในประเทศมาเลเซย บนฐานความคดทตองการขจดปญหาความยากล าบากในการเรยกรถแทกซของผใชบรการภายในประเทศ “My Teksi” ไดรบเสยงตอบรบเปนอยางดจากผใชบรการภายในประเทศจนสามารถดงดดเงนทนจากการรวมทน (Venture Capital: VC) และเตบโตอยางกาวกระโดด (Exponential Growth) ครอบคลมการใหบรการถง 8 ประเทศของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต อนไดแก มาเลเซย สงคโปร อนโดนเซย ไทย เวยดนาม ฟลปปนส เมยนมา และกมพชา (Cunningham, 2015; Tan, 2017; บนทกของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต, 2561)

Grab เปดตวอยางเปนทางการในประเทศไทยเมอเดอนธนวาคม 2556 โดยจดทะเบยนจดตงบรษทในชอ บรษทแกรบแทกซ (ประเทศไทย) จ ากด และอยภายใตการบรหารงานของ นางสาวจฑาศร ควนชกล เพอนรวมชนเรยนกบผกอตง Grab ทงน ภายใตแนวคดเชนเดยวกนกบบรษทแมในมาเลเซย คอ มงหวงทจะชวยใหผใชบรการสามารถเรยกรถแทกซไดจากทใดกไดผานทางหนาจอสมารตโฟน และชวยลดระยะเวลาการวงรถเปลาเพอตามหาผโดยสารซงเปนการลดคาใชจายดานเชอเพลง และมคาคอมมชชนเพมขน จากการตอบรบผใชบรการผานแอปพลเคชนครบจ านวนรอบททางบรษทก าหนดไว โดยใหบรษทเขาไปเปนพนธมตรกบผขบรถแทกซแบบดงเดม หรอ Traditional Taxi (สธาสน นาคเงนทอง, 2559) ทงน การใหบรการมเฉพาะเรยกรถแทกซในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล แตตอมาบรษทไดขยายประเภทของการใหบรการและพนทการใหบรการ ดงตอไปน

เดมใหบรการเฉพาะการเรยกรถแทกซ (GrabTaxi) แลวเพมการใหบรการเรยกรถยนตสวนบคคล (GrabCar) บรการเรยกรถจกรยานยนต (GrabBike) บรการรบสงพสด–เอกสาร (GrabExpress) บรการเรยกทงรถแทกซและรถยนตสวนบคคล (JustGrab) บรการหาเพอนรวมทางส าหรบผขบรถยนตสวนบคคล ในรปแบบของ Carpooling (GrabHitch) บรการรบสงอาหาร (GrabFood) และปจจบนมการพฒนา Grab ใหเปนแอปพลเคชนแบบครบวงจร (One Stop Service) เพอเปดใหบรการการช าระเงนแบบไรเงนสด (GrabPay) และบรการทางการเงนตาง ๆ (GrabFinance**) ตอไปในอนาคต (GrabTaxi เปดตวบรการ GrabCar อยางเปนทางการ, 2558; ซปเปอรแอพพ, 2561) สวนการขยายพนทการใหบรการของ Grab เรมจากเดมใหบรการเฉพาะในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลเปนใหบรการในจงหวดตาง ๆ ไดแก เชยงใหม เชยงราย ชลบร ขอนแกน นครราชสมา อบลราชธาน อดรธาน อยธยา บรรมย ภเกต สราษฎรธาน เกาะสมย สงขลา กระบ และนครศรธรรมราช (บรการจากแกรบในแตละเมองทวไทย, 2561)

อยางไรกตาม แมวา Grab ไดเพมประเภทบรการใหหลากหลายมากขน แตการใหบรการหลกยงคงเปนการใหบรการเรยกรถแทกซซงไดรบความนยมสงสดจากผใชบรการ เนองจากมโปรโมชนสงเสรมการขายและเปนบรการทแกไขปญหาเรองการเดนทางของผใชบรการในยคดจทลไดเปนอยางด โดยเฉพาะอยางยงกรณทผใชบรการจ าเปนตองเรยกรถแทกซใหเขาไปรบในตรอก ซอย หมบาน หรอพนทหางไกลจากถนนเสนหลก (Grab–Line ศกชงเจาแหง app เรยกแทกซ ทคแขงไมไดมเพยง 2 ราย, 2561)

** GrabFinance คอ การใหบรการทางการเงนระดบฐานราก (Microfinance) แกผขบรถแทกซในระบบของ Grab บรษทจะอนมตวงเงนโดยพจารณาจากรายไดของผขบรถแทกซทเกดขนจากการรบผโดยสารผานแอปพลเคชน และน ามาค านวณหาความเหมาะสมของจ านวนสนเชอทจะใหแกผขบแทกซแตละคน ซงกลยทธนคาดวาจะท าใหผขบรถแทกซทมแนวโนมจะขอสนเชอจากบรษทโดยเปดใชแอปพลเคชน Grab เปนแอปพลเคชนหลกตลอดทงวน เพอเพมวงเงนของสนเชอใหเพมมากขน ซงจะท าให Grab กลายเปนแอปพลเคชนเรยกรถทมประสทธภาพเพมมากขน เนองจากมผขบรถแทกซบนดจทลแพลตฟอรมเปนจ านวนมากและตอบสนองตอการเรยกใชบรการรถแทกซของผใชบรการไดอยางสะดวกรวดเรว

28

ตอมาภายหลงจากท Grab ไดซอกจการของ Uber ในเอเชยตะวนออกเฉยงใตทงหมด เนองจาก Uber เปนวสาหกจเรมตนในลกษณะเดยวกนทเปดใหบรการครงแรกในซานฟรานซสโก สหรฐอเมรกา เม อป 2552 แลวขยายตวไปทวปยโรป ทวปเอเชย จนมาเปดตวทประเทศไทยเมอเดอนเมษายน 2557 และถก Grab ซอกจการไปเมอเดอนมนาคม 2561 สงผลให Grab สามารถครอบครองธรกจของ Uber ทงบรการเรยกรถ และบรการรบสงอาหารใน 8 ประเทศ ไดแก กมพชา อนโดนเซย มาเลเซย พมา ฟลปปนส สงคโปร เวยดนาม และไทย Grab จงครอบครอง Big Data ทงหมดของ Uber รวมถงฐานขอมลผขบรถแทกซและผใชบรการ แอปพลเคชน ซง Grab สามารถยายฐานขอมลทงหมดมาไวในแพลตฟอรมของ Grab เพอตอยอดธรกจของตนเอง ปจจบน Grab จงมจ านวนผขบรถในระบบเพมขนรอยละ 10–15 กลาวคอ ท าให Grab Taxi มผขบแทกซในระบบทงสน 18,000 คน ซงคดเปนรอยละ 20 ของจ านวนผขบแทกซในระบบทมอยทวประเทศไทย

แมการเขาซอกจการทงหมดของ Uber ท าให Grab ถอครองสวนแบงการตลาดสวนใหญ แตไมไดท าให Grab สามารถผกขาดธรกจการใหบรการเรยกรถทงในรปแบบ Ride Sharing Services และ Ride Hailing Services ไดแตอยางใด เนองจากยงมคแขงตลาดอยในระดบภมภาคคอ Go–jek ผใหบรการ แอปพลเคชนเรยกรถอนดบหนงในประเทศอนโดนเซย ซงมแผนงานขยายธรกจเขาสตลาดของไทย เวยดนาม สงคโปร และฟลปปนสในอนาคตอนใกลดวยงบลงทนรวมกวา 500 ลานเหรยญสหรฐ ขณะท Grab ในประเทศไทยมคแขงตลาดเปน LINE TAXI จากเกาหลใต และ GET ของประเทศไทย ซงกรณของ LINE TAXI เปนกจการทตอยอดธรกจแอปพลเคชนรบสงขอความ (Chat App) ขณะท GET ของประเทศไทยไดรบการสนบสนนทางดานการเงนและค าปรกษาดานการด าเนนธรกจของ Go–jek และอยระหวางเตรยมการเพอเรมธรกจในเรว ๆ น ดงนน คแขงตลาดของ Grab ประเทศไทยจงมทงทเปนคแขงในปจจบน ซงไดแก LINE TAXI จากเกาหลใต และคแขงในอนาคต ซงไดแก GET ของประเทศไทย

LINE TAXI แอปพลเคชนใหบรการเรยกรถแทกซในประเทศไทยอยางเปนทางการในเดอนเมษายน 2561 โดยรวมมอกบสหกรณแทกซเขตกรงเทพมหานครเพอเชญชวนผขบรถแทกซของสหกรณฯ เขาสระบบของ LINE TAXI ควบคไปกบกลยทธเพอจงใจผขบรถแทกซนอกระบบ อาท คาคอมมชชนทจะไดรบในกรณทผขบรถแทกซกดตอบรบผโดยสารผานแอปพลเคชนครบตามรอบทก าหนดไว กจกรรมสงเสรมการใหบรการในรปแบบตาง ๆ ทงยงมกลยทธเพอเชญชวนใหทงผใชบรการและผทไมเคยใชบรการแอปพลเคชนใหมเขามาใชบรการโดยการใหสวนลดคาใชบรการอยางสม าเสมอ และจะมพนทใหบรการเฉพาะในเขตกรงเทพมหานคร แตมแนวโนมจะขยายบรการใหครอบคลมพนทมากขนตอไปในอนาคต ภายใตแผนการด าเนนธรกจในรปแบบเดยวกบ UBER และ Grab (Grab–Line ศกชงเจาแหง app เรยกแทกซทคแขงไมไดมเพยง 2 ราย, 2561; เปดตว ‘LINE TAXI’ อยางเปนทางการ ประเดมใหบรการในกรงเทพฯ เปนทแรก, 2561)

GET เปนแอปพลเคชนเรยกรถรายใหมของไทย มนายภญญา นตยาเกษตรวฒน ท าหนาทประธานกรรมการบรหาร ไดรบการสนบสนนดานเทคโนโลย เงนลงทน และค าปรกษาในการพฒนาและขยายธรกจจาก Go–jek แอปพลเคชนเรยกรถรายใหญทสดในอนโดนเซย ซงการสนบสนนดงกลาวเปนสวนหนงของแผนขยายธรกจของ Go–jek ในตางประเทศ ปจจบน GET จงอยในระหวางท าการศกษาความตองการของ ผทเกยวของ ทงภาครฐ กลมผขบรถแทกซ และผใชบรการ เพอน าขอมลมาพฒนาแอปพลเคชนใหพรอมเปดตวในอนาคตอนใกลน แผนการด าเนนธรกจของ GET ไมแตกตางจาก Uber Grab และ LINE TAXI กลาวคอ เรมตนจากการใหบรการเรยกรถแทกซกอนทจะขยายธรกจไปยงการใหบรการในรปแบบอน ๆ และเปนการใหบรการเฉพาะในเขตกรงเทพมหานครในระยะแรก หลงจากนนจงคอยขยายพนทการใหบรการใหครอบคลม

29

มากขน (GET เตรยมเปดตวในกรงเทพฯ รวมมอกบ Go–Jek ทางเลอกใหมทไมใช Grab และ Uber, 2561; ปญญภพ ตนตปฎก, 2561)

อยางไรกตาม สถานการณการเกดขนของคแขงในตลาดแอปพลเคชนเรยกรถแทกซ ไมวาจะเปน Line Taxi หรอ GET สงผลในทางปฏบตใหเกดขอดกบผใชบรการและผขบรถแทกซสาธารณะ เนองจากหากในตลาดมผประกอบธรกจหลายราย จะไมกอใหเกดการผกขาดตลาด ผใชบรการมทางเลอกในการเรยกใชบรการไดหลากหลาย และผขบรถแทกซจะไดรบประโยชนจากการทแตละแอปพลเคชนตองแขงขนกนในเรองผลตอบแทนส าหรบผขบรถแทกซ ไมวาจะในรปแบบของคาคอมมชชนหรอกจกรรมสงเสรมการใชบรการตาง ๆ แตส าหรบผลกระทบจากการใหบรการคอ Grab มผขบรถใหบรการทงในสวนของรถแทกซ รถยนตสวนบคคล และรถจกรยานยนต ซงบางสวนไมมใบอนญาตขบขสาธารณะอนสงผลใหเกดเปนประเดนปญหาทางดานกฎหมายของการใหบรการในปจจบน ซงผเรยบเรยงจะไดน าเสนอเปนบทความทนาสนใจอกครงในโอกาสตอไป

บรรณานกรม

ภาษาไทย

GET เตรยมเปดตวในกรงเทพฯ รวมมอกบ Go–Jek ทางเลอกใหมทไมใช Grab และ Uber. (26 มถนายน 2561). สบคน 12 กนยายน 2561 จาก https://next.in.th/get-gojek-bangkok-soon/

Grab–Line ศกชงเจาแหง app เรยกแทกซ ทคแขงไมไดมเพยง 2 ราย. (5 มถนายน 2561). สบคน 12 กนยายน 2561 จาก https://marketeeronline.co/archives/44290

https://www.matichon.co.th/prachachuen/daily-column/news_972097

เชอร นาคเจรญ. (26 พฤษภาคม 2561). ซปเปอรแอพพ. มตชนออนไลน. สบคน 14 กนยายน 2561 จาก เปดตว ‘LINE TAXI’ อยางเปนทางการ ประเดมใหบรการในกรงเทพฯ เปนทแรก. (2 เมษายน

2561). สบคน 18 กนยายน 2561 จาก https://techsauce.co/news/official-opening-line-taxi-in-thailand/

กมปนาท กาญจนาคาร. (9 เมษายน 2558). GrabTaxi เปดตวบรการ GrabCar อยางเปนทางการ. สบคน 13 กนยายน 2561 จาก http://www.forbesthailand.com/news-detail.php?did=377

ถกหรอผด เมออเบอร จดทะเบยนธรกจแคบรษทส ารวจความคดเหน. (22 มนาคม 2560). สบคน 12 กนยายน 2561 จาก https://www.isranews.org/isranews-scoop/54901-uber-54901.html

บรการจากแกรบในแตละเมองทวไทย. (ม.ป.ป.). สบคน 13 กนยายน 2561 จาก https://grabdriverth.com/ otc-signup/

บนทกของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต. (ม.ป.ป.). สบคน 13 กนยายน 2561 จาก https://www.grab.com/th/about/

ปยพร อรณเกรยงไกร. (1 กนยายน 2560). รจก Dara Khosrowshahi ซอโอคนใหมของ Uber กบภารกจททาทาย. สบคน 17 กนยายน 2561 จาก https://thestandard.co/dara-khosrowshahi-ceo-uber/

30

ปญญภพ ตนตปฎก. (3 พฤษภาคม 2561). อพเกรดการบรการขนสงผโดยสารในอาเซยนดวยธรกจ ride-hailing. สบคน 12 กนยายน 2561 จาก https://www.scbeic.com/th/detail/product/4726

วเคราะหดล Grab ซอ Uber ในอาเซยน ใครไดประโยชน?. (27 มนาคม 2561). สบคน 14 กนยายน 2561 จากhttps://www.marketingoops.com/news/tech-update/who-get-the-benefit-from-grab-uber-deal-softbank/

สดาภรณ ไกรแกว. (3 เมษายน 2561). Grab ซอกจการ Uber ในเอเชยตะวนออกเฉยงใต. สบคน 14 กนยายน 2561 จาก https://www.autoinfo.co.th/online/218555/

สธาสน นาคเงนทอง. (2560). ผลกระทบของการใหบรการแทกซผานแอปพลเคชนตออตสาหกรรมแทกซในเขตกรงเทพมหานคร. (สารนพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะเศรษฐศาสตร, สาขาวชาเศรษฐศาสตรธรกจ.

ภาษาตางประเทศ

Cunningham, S. (2015, February 25). Malaysia's Anthony Tan Leads GrabTaxi In Regional App Race. Retrieved September 12, 2018 from https://www.forbes.com/sites/ susancunningham/2015/02/25/malaysias-anthony-tan-leads-grabtaxi-in-regional-app-race/#3780b36877da

Tan, S. (2017, July 16). Lunch With Sumiko: Grab whiz Tan Hooi Ling happy to stay low-key. Retrieved September 12, 2018 from https://www.straitstimes.com/singapore/ grab-whiz-happy-to-stay-low-key

ภาพอางอง Grab Logo. (2018). Retrieved September 21, 2018 from https://www.grab.com/my/about/

เกาะกระแสโพลล

ความคดเหนของประชาชนทมตอการจดการสถานการณอทกภย ของประเทศไทย

เรยบเรยงโดย...อญชล จวงจนทร

ทมา: https://news.mthai.com/flood/136552.html

ปจจบนปญหาอทกภยเปนอกหนงสาเหตทท าใหเกดความยากล าบากในการสญจรและการอยอาศยในพนทซงมน าทวมขงเกดจากน าฝนไมสามารถระบายออกไดทนทวงท โดยพบวาบรเวณพนทถกน าทวม สวนมากเปนบรเวณรมแมน าสายหลก ๆ ซงเปนแหลงชมชนธรกจและขยายวงกวางเขาสพนททางการเกษตร อนเนองมาจากถนนหรอท านบหรอก าแพงปองกนน าทวมพงทลายหรอความจ าเปนตองปลอยระบายน าเขาพนทดงกลาว เพราะถาไมระบายออกจากพนทจะท าใหน าไหลลงมาทวมตวเมองของจงหวดพระนครศรอยธยา ปทมธาน นนทบร และกรงเทพมหานคร อยางไรกตาม ปญหาน าทวมสวนหนงมาจากการสรางถนนทเพมขน เพอทจะอ านวยความสะดวกรวดเรวในการเดนทาง ตลอดจนการสรางท านบและก าแพงกนรมฝงแมน าล าคลองเพอไมใหน าไหลเขาทวมชมชนเมอถงฤดฝน จงเปนเหตใหปรมาณน าฝนทมเปนประจ าทกปนน ไมสามารถไหลลงสทะเลเนองจากพนทส าหรบการระบายน าลดนอยลง

อทกภยรนแรงในป 2554 ถอเปนภยพบตทสรางความเสยหายอยางมาก โดยมราษฎรไดรบผลกระทบมากกวา 12.8 ลานคน มลคาความเสยหายสงถง 1.44 ลานลานบาท ท าใหพนทกวา 150 ลานไร ไดรบผลกระทบซงสวนหนงเปนพนทเกษตรกรรมและอตสาหกรรมใน 63 จงหวด ครอบคลม 684 อ าเภอ และภายหลงจากเหตการณภยพบตป 2554 หลายจงหวดของประเทศไทยยงประสบปญหาอทกภยในชวงฤดฝนมาอยางตอเนอง จงมการใหความส าคญเรองการบรหารจดการน า ตลอดจนมการส ารวจความคดเหนของประชาชนในสวนทเกยวของ ทงในป 2559 ป 2560 และป 2561 ดงนน เพอประโยชนดานการมขอมลความคดเหนของประชาชนผไดรบผลกระทบจากอทกภยส าหรบใชประกอบการพจารณาเตรยมความพรอมภารกจ

32

การหาแนวทางในการปองกนและแกไขปญหาอทกภย เกาะกระแสโพลลฉบบนจงขอน าเสนอผลการส ารวจความคดเหนของประชาชนดงกลาว ตามล าดบคอ ผลการส ารวจป 2559 ป 2560 และป 2561

ผลการส ารวจความคดเหนของประชาชน ป 2559 โดยสวนดสตโพลล ส ารวจจากประชาชนทงสน 1,304 คน ระหวางวนท 19–24 กนยายน 2559 1. จากสถานการณนาทวมในขณะนประชาชนมความวตกกงวลในเรองใดบาง รอยละ อนดบ 1 ประชาชนไดรบความเดอดรอน น าทวมบานเรอน ไรนา ผลผลตทางการเกษตร

เสยหาย 86.69

อนดบ 2 อบตเหตจากน าทวม เสนทางสญจรถกตดขาดการจราจรตดขดการเดนทาง ไมสะดวก

80.54

อนดบ 3 กลววาจะมฝนตกหนกลงมาอก น าทวมขง ระบายไมทน น าจากทอนมาสมทบ 75.20 อนดบ 4 ภยหรอโรคทมาจากน าและสตวมพษ 66.81 อนดบ 5 ปญหาน าทวมสรางความเสยหายตอภาคอตสาหกรรมและเศรษฐกจของประเทศ 64.03 2. ประชาชนอยากใหรฐบาลแกไขปญหานาทวมอยางไร รอยละ อนดบ 1 ตองวางแผนปองกนระยะยาว มการบรหารจดการน าทด มพนทรองรบน าเพยงพอ 82.14 อนดบ 2 รฐบาลควรสงการใหหนวยงานทเกยวของเตรยมพรอมรบมอกอนเขาสหนาฝน 78.85 อนดบ 3 มการแจงเตอน ประชาสมพนธใหประชาชนรบรถงสถานการณน าอยางตอเนอง 69.32 อนดบ 4 มบทลงโทษทรนแรงกบผกระท าผด เชน บกรกปา ปลกสรางรกล าพนทขวาง

ทางน า 67.16

อนดบ 5 จดตงศนยชวยเหลอประชาชนในพนทตาง ๆ ตดตามเฝาระวงอยางตอเนอง 66.77 3. ประชาชนมความมนใจตอการปองกนนาทวมของรฐบาลครงนมากนอยเพยงใด รอยละ อนดบ 1 คอนขางมนใจ เพราะมบทเรยนจากน าทวมทผานมานาจะศกษาและหาทาง

ปองกนไดดขน แกปญหาเฉพาะหนาไดด 58.39

อนดบ 2 ไมคอยมนใจ เพราะปญหาน าทวมเกดขนทกป มฝนตกหนกตอเนอง การใหความชวยเหลอดแลตามพนทตาง ๆ อาจไมทวถง

31.26

อนดบ 3 มนใจมาก เพราะเชอมนในการท างานของรฐบาล สงการเดดขาด ท างานรวดเรว มกองก าลงทหารใหการชวยเหลอ

5.98

อนดบ 4 ไมมนใจ เพราะเปนภยธรรมชาตทไมสามารถควบคมได ปาไมลดลง และเสอมโทรมมาก การบรหารจดการน ายงไมด

4.37

ผลการส ารวจความคดเหนของประชาชน ป 2560 โดยสวนดสตโพลล ส ารวจจากประชาชนทงสน 1,293 คน ระหวางวนท 1–5 สงหาคม 2560 1. ประชาชนคดอยางไรกบสถานการณนาทวมทเรมตนขนในปน รอยละ อนดบ 1 รสกเปนหวง กงวล น าทวมหนกหลายพนท 83.68 อนดบ 2 เปนปญหาทเกดขนทกป และมแนวโนมรนแรงมากขน 74.56 อนดบ 3 สรางความเสยหายตอพนทการเกษตร บานเรอน และกระทบเศรษฐกจ 68.29 อนดบ 4 รฐบาลตองแกไขปญหาระยะยาว มการบรหารจดการน าทด 67.21 อนดบ 5 เปนฝมอมนษย เหนแกตว ท าลายธรรมชาต 53.29

33

2. สาเหตของปญหานาทวมซาซากในประเทศไทย คอ รอยละ อนดบ 1 ภยธรรมชาต สงแวดลอมเสอมโทรม การตดไมท าลายปา 78.58 อนดบ 2 การบรหารจดการน า การระบายน ายงไมมประสทธภาพ 73.16 อนดบ 3 ขยะอดตน ไมขดลอกคคลอง สงปลกสรางขวางทางน า 66.13 อนดบ 4 เขอน ฝาย อางเกบน า ช ารด 61.79 อนดบ 5 ระบบแจงเตอน ระบบเตอนภยไมมประสทธภาพ 54.76 3. มาตรการปองกนนาทวมทควรดาเนนการอยางเรงดวน คอ รอยละ อนดบ 1 หนวยงานทเกยวของวางแผนรบมอ มมาตรการฉกเฉนเตอนภย 80.28 อนดบ 2 ลอกทอ ขดลอกคคลอง เกบขยะใหพนทางน า 79.8 อนดบ 3 ตรวจสอบเขอน อางเกบน า ประตระบายน า ซอมแซมจดทช ารด 70.77 อนดบ 4 ในพนทเสยงควรเตรยมเรอ เครองสบน า กระสอบทราย 60.40 อนดบ 5 ชแจงสถานการณน าใหประชาชนไดรบทราบเตรยมพรอมปองกน 56.69 4. บทเรยนทไดจากการประสบปญหานาทวมในปทผาน ๆ มา ทสามารถนามาปรบใช ในปน คอ

รอยละ

อนดบ 1 ภาครฐควรวางแผนบรหารจดการน า ระบายน าอยางรวดเรว 79.66 อนดบ 2 จดตงศนยชวยเหลอฟนฟสภาพจตใจ ใหก าลงใจสประสบภย 73.94 อนดบ 3 เตรยมของชวยเหลอสงจ าเปนพนฐาน เชน อาหาร น าดม เสอผา ยารกษาโรค 71.93 อนดบ 4 ดแลสขภาพรางกาย ปองกนโรคทมาจากน า 66.98 อนดบ 5 ตดตามขาวสาร สภาพอากาศ ฟงการแจงเตอนอยางใกลชด 64.35 5. ประชาชนเชอมนวารฐบาลจะรบมอสถานการณนาทวมในปนไดหรอไม รอยละ อนดบ 1 ไมคอยเชอมน เพราะดจากสถานการณน าทวมทเกดขนในชวงนมน าทวมไปแลว

ในหลายพนท ระบบบรหารจดการน าไมมความชดเจนน าทวมเปนปญหาใหญ ทกรฐบาลกไมสามารถแกไขได

38.99

อนดบ 2 คอนขางเชอมน เพราะนายกฯ ลงพนทใกลชด ท างานอยางจรงจง มหนวยงานหลายฝายใหความรวมมอ คดวาปรมาณน าไมมากเทาป 54

27.36

อนดบ 3 ไมเชอมน 18.22% เพราะไมมการเตรยมพรอม ไมมการรบมอภยธรรมชาต ไมสามารถควบคมไดเปนปญหาซ าซาก น าทวมทกป

18.22

อนดบ 4 เชอมนวาจะรบมอได เพราะมอ านาจสงการมกองก าลงทหารในทกพนท 15.43

ผลการส ารวจความคดเหนของประชาชน ป 2561 โดยนดาโพลล ส ารวจจากประชาชนทงสน 1,260 คน ระหวางวนท 8–10 สงหาคม 2561 1. การไดรบผลกระทบจากสถานการณนาทวมในป พ.ศ. 2561 รอยละ 1. ไมไดรบผลกระทบ 87.14 2. ไดรบผลกระทบ 12.86 3. ไดรบผลกระทบมากทสด 23.46 4. ไดรบผลกระทบคอนขางมาก 25.31 5. ไดรบผลกระทบคอนขางนอย 38.27 6. ไดรบผลกระทบนอยทสด 12.96

34

2. สาเหตททาใหเกดนาทวมของประเทศไทย รอยละ 1. มปรมาณน าฝนมากเนองจากฝนตกหนก 45.63 2. การลกลอบตดไมท าลายปาและการบกรกพนทปา 43.17 3. การขยายตวของเขตชมชน และการท าลายระบบระบายน าทมอยตามธรรมชาต 37.30 4. การบรหารจดการของรฐทไมมประสทธภาพ 28.10 5. ภมประเทศของประเทศไทยเปนทลมน าทมพนทตดแมน าหลายสาย 12.94 6. ระบอน ๆ ไดแก เขอนไมสามารถรองรบปรมาณน าไดหมด ขณะทบางสวนระบวาเปน

ภยธรรมชาต 0.79

7. ไมระบ/ไมแนใจ 0.56 3. ความเชอมนตอโครงสราง ความมนคง ความแขงแรงของเขอนในประเทศไทย รอยละ 1. มความเชอมนเพราะวศวกรมความรความเชยวชาญในการสรางออกแบบมาอยางด

มความแขงแรงคงทนและจากสถานการณทผานมากยงไมเคยมปญหาเกดขน 78.73

2. ไมมความเชอมน เพราะสรางมาเปนเวลานานโครงสรางตาง ๆ กเสอมลงตามกาลเวลา ไมคอยไดลงไปตรวจสอบคณภาพความแขงแรงของเขอนเทาทควร ภยธรรมชาตเปนปรากฏการณไมแนนอนและไมสามารถควบคมได

17.30

3. ไมระบ/ไมแนใจ 3.97 4. ประสทธภาพของการบรหารจดการนาของหนวยงานรฐ รอยละ 1. มประสทธภาพมาก 14.28 2. มประสทธภาพคอนขางมาก 49.36 3. ไมคอยมประสทธภาพ 29.05 4. ไมมประสทธภาพเลย 4.29 5. ไมระบ/ไมแนใจ 3.02 5. ขอเสนอแนะเกยวกบการจดการนาทวมของประเทศไทย รอยละ 1. มการบรหารจดการเรองการระบายน ากบทกเขอนในประเทศไทยสม าเสมอ 39.37 2. หนวยงานรฐมการบรหารจดการน าทมระบบและมประสทธภาพ 35.40 3. ตดตงสญญาณเตอนภยน าทวมทกจงหวดทประสบภยทกป 30.87 4. ตรวจสอบความแขงแรงของเขอนทกเขอนสม าเสมอ 28.41 5 จดตงหนวยงานชวยเหลอดานน าทวมโดยเฉพาะ 21.67 6. จดเวรยาม เฝาระวงน าทวม ตลอด 24 ชวโมง 14.84 7. ระบอน ๆ รณรงคปลกตนไมทดแทน ลดการตดไม ท าลายปา มมาตรการสรางแหลงกก

เกบน าเพม และการบรหารจดการตอนนดอยแลว 3.41

8. ไมระบ/ไมแนใจ 3.33

กลาวโดยสรป ผลส ารวจความคดเหนของประชาชนทมตอการจดการสถานการณอทกภยของประเทศไทยดงกลาวในขางตน ประกอบดวยประเดนความคดเหนใน 5 ดานคอ ดานความคดเหนตอสถานการณอทกภย ดานสาเหตของปญหาอทกภย ดานความวตกกงวลตอสถานการณอทกภย ดานความเชอมนตอรฐบาลและความเชอมนตอเขอน และดานแนวทางการปองกนอทกภย

35

ความคดเหนตอสถานการณอทกภย : ประชาชนสวนใหญมความเหนวา อทกภยเปนปญหา ทเกดขนทกป และมแนวโนมรนแรงมากขน สรางความเสยหายตอพนทการเกษตร บานเรอน และกระทบตอเศรษฐกจ ซงรฐบาลตองแกไขปญหาระยะยาว โดยวธการบรหารจดการน าทด

สาเหตของอทกภย: ประชาชนมความเหนวา สาเหตของอทกภยในประเทศไทยเกดจากภยธรรมชาต สงแวดลอมเสอมโทรม การตดไมท าลายปา การบรหารจดการน า การระบายน ายงไมมประสทธภาพขยะอดตนทางระบายน า ไมขดลอกคคลอง สงปลกสรางขวางทางน า เขอน ฝาย อางเกบน าช ารด ระบบ แจงเตอน ระบบเตอนภยไมมประสทธภาพ การขยายตวของเขตชมชน และการท าลายระบบระบายน าทมอยตามธรรมชาต ภมประเทศของประเทศไทยเปนทลมน าทมพนทตดแมน าหลายสาย

ความวตกกงวลตอสถานการณอทกภย: ประชาชนมความวตกกงวลตอสถานการณอทกภย เพราะไดรบความเดอดรอน น าทวมบานเรอน ไรนา ผลผลตทางการเกษตรเสยหาย เสนทางสญจรถกตดขาด การจราจรตดขด การเดนทางไมสะดวก น าทวมขงระบายไมทน น าจากทอนมาสมทบ ภยหรอโรคทมาจากน าและสตวมพษ ความเสยหายตอภาคอตสาหกรรมและเศรษฐกจของประเทศ

ความเชอมนตอรฐบาลและความเชอมนตอเขอน : ประชาชนคอนขางมนใจตอการบรหารจดการน าของรฐบาล เพราะเคยมบทเรยนจากน าทวมทผานมาแลว และประชาชนยงมความเชอมนตอโครงสราง ความมนคง ความแขงแรงของเขอน เพราะจากสถานการณทผานมายงไมเคยมปญหาเรองโครงสราง/ความแขงแรงของเขอนเกดขน

แนวทางการปองกนอทกภย: ประชาชนมความเหนวา หนวยงานทเกยวของควรวางแผนรบมอ มมาตรการฉกเฉนเตอนภย มการบรหารจดการน าทมระบบและมประสทธภาพ ลอกทอระบายน า ขดลอก คคลอง เกบขยะใหพนทางน า ตรวจสอบเขอน อางเกบน า ประตระบายน า ซอมแซมจดทช ารดในพนทเสยง ควรเตรยมเรอ เครองสบน า กระสอบทราย ชแจงสถานการณใหประชาชนไดรบทราบเพอเตรยมพรอมปองกน มการบรหารจดการเรองการระบายน ากบทกเขอนในประเทศไทย ตดตงสญญาณเตอนภยในทกจงหวดทประสบภยทกป จดตงหนวยงานชวยเหลอดานน าทวมโดยเฉพาะ จดเวรยามและมการเฝาระวงน าทวมตลอด 24 ชวโมง

ผลการส ารวจความคดเหนของประชาชนเกยวกบแนวทางการปองกนอทกภยดงกลาว จงสะทอนถงปจจยส าเรจของการบรหารจดการน า ซงจ าเปนททกภาคสวนทเกยวของตองมความเขาใจและทราบถงสถานการณน าและแนวทางในการจดการทรพยากรน าเพอไมใหเกดอทกภย รวมถงการสรางการมสวนรวมพรอมการบรณาการของหนวยงานใหเปนเอกภาพ ตลอดจนการตดตามเฝาระวงสถานการณอยางตอเนอง รฐบาลจงตองมแผนการบรหารจดการน าอยางเปนระบบ ตลอดจนเชอมโยงโครงขายลมน าอยางครอบคลมพนทเสยง โดยควรวางกลไกในการบรหารจดการน ากรณของอทกภย เพอลดความเสยหายของชมชน เมองและพนทเศรษฐกจส าคญ ลดความเสยหายจากน าลนตลงในลมน าวกฤต และจดท าผงการระบายน าในระดบจงหวดเมองและพนทเฉพาะ การปองกนและแกปญหาอทกภยจงตองไดรบความรวมมอจากทกภาคสวนอยางเขมแขงในการด าเนนงานบรหารจดการทรพยากรน าอยางมประสทธภาพและแกไขปญหาไดอยางยงยน ซงทผานมาภาคเอกชนและภาคประชาชนไดเขามามสวนรวมด าเนนการไดอยางตอบสนองความตองการความชวยเหลอของประชาชนไดทวถงมากยงขน

36

บรรณานกรม

รฐบาลไทย (2561). (4 มถนายน 2561) งานเสวนา “การบรหารจดการทรพยากรนาของประเทศ” สบคน 6 กนยายน 2561 จาก http://www.thaigov.go.th

ศนยส ารวจความคดเหน “นดาโพล” (2561). ความเชอมนของประชาชนทมตอการจดการสถานการณ นาทวมของไทย. สบคน 6 กนยายน 2561 จาก http://www.nida.ac.th

สวนดสตโพล (2559). ความวตกกงวลของประชาชนตอสถานการณนาทวม. สบคน 6 กนยายน 2561 จาก http://www.suandusitpoll.dusit.ac.th/web/info-service.php

สวนดสตโพล (2560). สถานการณนาทวมในสายตาประชาชน. สบคน 7 กนยายน 2561 จาก http://www.suandusitpoll.dusit.ac.th/web/info-service.php

ภาพอางอง

อทกภย. สบคน 24 กนยายน 2561. จาก https://news.mthai.com/flood/136552.html

รอบโลกวจย

คอนแทคเลนสอจฉรยะเพอประโยชนทางการแพทย เรยบเรยงโดย...ปรยวรรณ สวรรณสนย

ทมา: https://www.pobpad.com/คอนแทคเลนส-เรองควรร

คอนแทคเลนส (Contact Lenses) คอ เลนสทท ำจำกพลำสตกออนนมประเภทไฮโดรเจลหรอ ซลโคนขนำดบำงและเลกทไดรบกำรขดเกลำหรอหลอใหเปนแผนกลมรปกะทะโดยมควำมโคงใกลเคยงกบควำมโคงของตำด ำมนษย ใชวำงบนพนผวดวงตำโดยตรงเพอชวยในกำรมองเหน และใชในกำรรกษำดวงตำหรอเพอควำมสวยงำม ทงน เนองจำกคอนแทคเลนสมคณสมบตในกำรหกเหของแสงไดดกวำเลนสทประกอบแวนตำโดยทวไป ท ำใหมองเหนภำพทคมชดมำกกวำ และภำพทเหนใกลเคยงกบภำพจรงมำกกวำ กลำวคอ ผปวยทสำยตำสนมำกหำกใชแวนตำจะเหนภำพทเลกกวำควำมเปนจรงมำกกวำกำรใชคอนแทคเลนส เพรำะเลนสแวนตำทมก ำลงมำก ๆ จะท ำใหภำพผดเพยนจำกควำมเปนจรงมำกกวำ ทงแวนตำยงท ำใหลำนสำยตำแคบลง เนองจำกถกบงคบโดยกรอบแวนตำดำนขำง และกำรใสคอนแทคเลนสยงสำมำรถปรบบคลกของผใสใหดดและมควำมมนใจมำกขน ดงนน จงท ำใหผทมปญหำทำงสำยตำนยมใชคอนแทคเลนสแทนกำรใชแวนสำยตำมำกขน

ปจจบนคอนแทคเลนสไดถกพฒนำส ำหรบน ำมำใชประโยชนทหลำกหลำย เกดเปนเทคโนโลยใหมทเรยกวำ คอนแทคเลนสอจฉรยะ (Smart Contact Lens) ซงไดมกำรคดคนนวตกรรมสรำงคอนแทคเลนส ใหเปนทำงเลอกใหมในกำรประเมนกำรด ำเนนไปของโรคตอหน และใชในกำรวดระดบน ำตำลแทนกำรเจำะเลอดในผปวยเบำหวำน กลำวคอ กรณของกำรเกดตอหน (Glaucoma) ซงเปนภำวะทมแรงดนในลกตำสงท ำใหเกดควำมเสอมของเสนประสำทตำและสญเสยกำรมองเหน จนถงขนตอนตำบอดในทสดหำกไมไดรบกำรรกษำทเหมำะสมและทนทวงท โดยผปวยโรคตอหนจะเรมมองเหนภำพทมควำมคมชดลดลงโดยเรมจำกดำนขำงกอนและตอหนเปนโรคทสำมำรถพบไดในคนทกเพศทกวย เฉพำะอยำงยงในคนสำยตำสน ผปวยโรคเบำหวำน ผปวยโรคควำมดนโลหตสง รวมทงผปวยโรคไมเกรน ประกอบกบกระบวนกำรรกษำโรคตอหน ซงแพทยจะท ำกำรวนจฉยหรอตดตำมกำรด ำเนนไปของโรคตอหนจำกกำรทดสอบควำมดนในลกตำและ กำรตรวจลำนสำยตำ ซงกำรตรวจพบโรคตงแตระยะเรมตนจะสำมำรถปองกนกำรด ำเนนไปของโรคจนถงขน

38

ตำบอดได ดงนน เมอผปวยไดรบกำรวนจฉยและท ำกำรรกษำแลว แพทยอำจนดผปวยมำวดแรงดนในลกตำอยำงสม ำเสมอเพอตดตำมอำกำร อยำงไรกตำม นกวทยำศำสตรจำกมหำวทยำลยโคลมเบยพบวำ กำรตรวจวดแรงดนในลกตำเปนครงครำวนนไมเพยงพอตอกำรประเมนกำรด ำเนนไปของโรค เนองจำกโดยปกตมำกกวำรอยละ 70 ของควำมดนในลกตำจะสงสดในชวงกลำงคนหรอเชำตร ท ำใหกำรทจะสำมำรถวดควำมดนในลกตำไดตลอด 24 ชวโมงคอนขำงยำก เนองจำกมคำใชจำยทสง ใชเวลำนำน และไมสำมำรถปฏบตไดในชวตจรง อกทงกำรตรวจวดควำมดนในลกตำเปนครงครำวและนำน ๆ ทนน อำจเพมควำมเสยงในกำรเกดตอหนและมกำรด ำเนนไปของโรคทรนแรงขน จงไดคดคน Smart Contact Lens หรอคอนแทคเลนสอจฉรยะเพอใชในกำรตดตำมควำมดนในลกตำของผปวยตลอด 24 ชวโมง โดยคำดหวงวำจะสำมำรถแกไขปญหำกำรประเมนควำ มรนแรงของโรคและกำรประเมนผลกำรรกษำได ผลกำรศกษำเรองกำรใชคอนแทคเลนสอจฉรยะในผปวยโรคตอหนโดยใหผปวยสวมใส “Triggerfish” ซงเปนคอนแทคเลนสอจฉรยะทออกแบบโดยบรษท Sensimed ประเทศสวตเซอรแลนด โดยใหใสขณะนอนหลบดวย ซงหมำยถงใหใสตลอด 24 ชวโมง เพอเปนคอนแทคเลนสตดตำมกำรเปลยนแปลงควำมโคงของกระจกตำซงมควำมสมพนธกบควำมดนในลกตำ โดยจะมกำรบนทกควำมดนในลกตำ ซงไมท ำใหผสวมใสรสกหรอไดยนเสยงจำกกำรบนทกขอมลผลกำรวดทตองวดควำมดนในลกตำ 30 วนำท ทก ๆ 5 นำท กลำวคอ มกำรวดควำมดนในลกตำ 86,400 ครง ใน 24 ชวโมง และเมอก ำจดคลนรบกวนหรอคลนอน ๆ ออกไป จะเหลอควำมดนทวดได 288 ครงใน 24 ชวโมง ซงผลกำรตดตำมควำมดนลกตำดงกลำวยอมมควำมนำเชอถอและแตกตำงจำกกำรวดควำมดนลกตำเพยง 1 ครง ผลกำรวจยดงกลำวท ำกำรศกษำกบผปวยตอหนชนดมมเปด อำยระหวำง 40–89 ป จ ำนวน 40 คน เปนเวลำ 2 ป พบวำ ผปวยทมควำมดนในตำสงในตอนกลำงคนและมจ ำนวนครงของกำรทควำมดนในตำสงบอย จะมกำรด ำเนนไปของโรคทเรวกวำ ปจจบนจงมกำรขนทะเบยนรบรองกำรใชคอนแทคเลนสอจฉรยะในกำรประเมนควำมเสยงตอกำรเกดตอหนของผปวยในยโรปแลว

สวนกรณกำรใชคอนแทคเลนสอจฉรยะในกำรวดระดบน ำตำลในเลอดนน ปรำกฏขอมลจำกสหพนธเบำหวำนนำนำชำต (International Diabetes Federation : IDF) ซงพบผปวยเบำหวำนทวโลกรำว 415 ลำนคน ในป 2558 และคำดกำรณจะมจ ำนวนผปวยดวยโรคเบำหวำนมำกถง 642 ลำนคน ในป 2583 ซงกำรตรวจคำน ำตำลของผปวยเบำหวำน ตองคอยเจำะเลอดเพอวดระดบน ำตำล และในบำงรำยมควำมจ ำเปนตองเจำะเลอดทบำนวนละ 2–3 ครง สปดำหละ 2–3 วน ดงนน เพอปองกนโรคแทรกซอนจำกโรคเบำหวำน จงไดมงำนวจยเรอง กำรน ำ Smart Contact Lens มำใชในกำรวดระดบน ำตำลแทนกำรเจำะเลอด โครงกำรวจยดงกลำว (Wearable Project) เปนของบรษท google โดยนำยไบรอน ออตส (Brian Otis) และนำยบำรเบค พำรวซ (Babak Parviz) เปนโครงกำรซงตองกำรสรำงอปกรณทสำมำรถวดระดบน ำตำลในเสนเลอดของผปวยโรคเบำหวำนไดอยำงแมนย ำ และไมท ำใหเกดบำดแผลหรอเปนอนตรำยกบผปวย เนองจำกเปนกำรวดระดบน ำตำลผำนทำงน ำตำในดวงตำ ซงมกำรวจยมำแลววำ น ำตำสำมำรถวดระดบน ำตำลในเสนเลอดได อปกรณกำรวดน ำตำลในตวคอนแทคเลนส ประกอบดวย ชพไรสำยและเซนเซอรขนำดเลก ตดตงแบบ 2 ชน พรอมหลอด LED ส ำหรบวดระดบน ำตำลกลโคสในน ำตำ กำรอำนคำของเซนเซอรวดระดบน ำตำลกลโคสคอ 1 ครงตอ 1 วนำท เมอมระดบน ำตำลกลโคสในเลอดเกนระดบทก ำหนด ตวไฟ LED จะท ำกำรเตอนโดยกำรกระพรบไฟ กำรใช Smart Contact Lens ดงกลำว จงท ำใหสำมำรถวดระดบน ำตำลในเลอดไดบอยขนและชวยลดควำมเสยงทเกยวของกบโรคเบำหวำน คอ ภำวะไตวำยและตำบอด ทงอปกรณในเลนสจะไมรบกวนวสยทศนของกำรมองเหนเนองจำกต ำแหนงทตดตงอยหำงจำกตำด ำและมำนตำ ปจจบน google ไดมควำมรวมมอกบองคกำรอำหำรและยำของสหรฐอเมรกำเพอสำมำรถน ำ Smart Contact Lens ออกมำวำงจ ำหนำยในทองตลำดได รวมทงเรงพฒนำแอพลเคชนทออกมำรองรบกำรตรวจวดระดบน ำตำลในเลอดดวยเชนกน

39

นวตกรรมของคอนแทคเลนสอจฉรยะ จงเปนเครองมอในกำรบนทกขอมลควำมดนลกตำในผปวยทเปนโรคตอหนและขอมลระดบน ำตำลในผปวยทเปนโรคเบำหวำนทสงผลดคอ เพมประสทธภำพและควำมแมนย ำในกำรตดตำมกำรด ำเนนไปของโรคตอหนและโรคเบำหวำน โดยไมท ำลำยวสยทศนกำรมองเหนหรอสรำงควำมร ำคำญใหกบผปวยแตอยำงใด อยำงไรกตำม กำรใสคอนแทคเลนสไมวำชนดใด ควรมกำรปฏบตตำมค ำแนะน ำของแพทย เนองจำกคอนแทคเลนสเปนวสดซงตองสมผสกบดวงตำโดยตรง กำรใชคอนแทคเลนสทไมสะอำดหรอไมถกสขลกษณะจงอำจกอใหเกดปญหำตำง ๆ ดงตวอยำงตอไปน

1. เยอบตำอกเสบเนองจำกอำกำรแพในสำรประกอบทใชกบคอนแทคเลนส โดยเฉพำะสำร ทโอเมซอลซงเปนสำรกนบดทใชในผลตภณฑดแลคอนแทคเลนส โดยอำกำรทมกพบคอ ตำแดง ปวดแสบปวดรอนและมกำรคน

2. โรคภมแพจำกกำรใชคอนแทคเลนส เปนกำรแพคอนแทคเลนสทอำจเกดจำกสำรประกอบทผลตคอนแทคเลนส อำกำรทพบคอ มตมขนบรเวณดำนหลงของเปลอกตำและมอำกำรตำแดง

3. แผลอกเสบทกระจกตำเปนอำกำรทเกดขนจำกอำกำรตำแหง ซงมสำเหตมำจำกมลพษอยในหองทมอำกำศแหงหรอกำรใชยำบำงชนด โดยอำกำรทเหนไดชดคอ จะเกดแผลเลก ๆ บรเวณดำนลำงของกระจกตำ ซงจะไมสำมำรถมองเหนดวยตำเปลำไดชดจะตองใชกลองตรวจตำ แผลอกเสบนจะน ำไปสปญหำอน ๆ เชน คอนแทคเลนสฉกขำด รสกเจบเวลำสวมคอนแทคเลนส เปนตน

4. กระจกตำอกเสบเนองจำกเชอแบคทเรย พบไดบอยในผทใสคอนแทคเลนสชนดน มและผทชอบใสคอนแทคเลนสขณะนอนหลบ กำรตดเชอนเกดจำกเชอแบคทเรยทตกคำงอยภำยในคอนแทคเลนส เมอกระจกตำสมผสกบเลนสทตดเชอจะท ำใหเกดกำรเจบตำ ตำแฉะ ตำแดง ตำไมสแสง และระคำยเคองได

บรรณานกรม

คอนแทคเลนส เรองควรรเพอสขอนามยและความปลอดภย. (ม.ป.ป.). สบคน 25 มถนำยน 2561 จำก http://www.pobpad.com/คอนแทคเลนส-เรองควรร

Smart contact lens คอนแทคเลนสอจฉรยะส าหรบผปวยเบาหวาน. (ม.ป.ป.). สบคน 25 มถนำยน 2561 จำก http://www.gadgeteer.webabcdd.com/300/smart-contact-lens/

Smart contact lens : ทางเลอกใหมในการประเมนการด าเนนไปของโรคตอหน. (18 กมภำพนธ 2559). สบคน 25 มถนำยน 2561 จำก http://www.vcharkarn.com/varticle/504335

สกำวรตน คณำวศรต. คอนแทคเลนส (Contact lens). (4 เมษำยน 2557). สบคน 25 มถนำยน 2561 จำก Haamor.com/th/คอนแทคเลนส/

ส ำนกงำนคณะกรรรมกำรอำหำรและยำ. (กรกฎำคม 2552). สงทควรรเกยวกบคอนแทคเลนสหรอเลนสสมผส. สบคน 25 มถนำยน 2561 จำก newsser.fda.moph.go.th/fda_mdc/ data_center/info_mod/ f_18_1268808836.pdf

ภาพอางอง

คอนแทคเลนส. สบคน 24 กนยำยน 2561. จำก https://www.pobpad.com/คอนแทคเลนส-เรองควรร