การไคเซนของบรษทไอชนทะกะโอกะทมความกระตอรอลน

ในกจกรรมไคเซนฉบบนคอ บรษทไอชนทะกะโอกะ

อตราการเขารวมและอตราการปฏบตจรงคอ 100% ในหนง

ปมการไคเซนตอคนถง 28 เรอง มการเยยมชมสถานททำงานทยงไม

คกคก หรอกำหนดหวขอการดำเนนการไคเซนทก 2 เดอนตลอด

จงไดนำกลไกการผลกดน และตวอยางไคเซนมาแนะนำ

Creative & Idea 50

กำหนดห

วขอราย

เดอน

การบรหารไคเซนของญปน

มงมนใน

2 หวขอ

แลวรวม

กำลงดำ

เนนการ

ซรสโลกธรกจ

Vol.3 No.29  Fabruary 2009 51

แนวคดพนฐานของกจกรรมเสนอแนะไอเดย

ชอกจกรรมไคเซนของบรษทไอชนทะกะโอกะ คอกจกรรมเสนอแนะไอเดย กลม

บรษทไอชนทกบรษทลวนใชชอนเรยกกน คมอการตดสนขอท 1 ไดเขยนแนวคดพนฐาน

ของกจกรรมไวคอ

ตองมจตสำนกตอปญหาอยเสมอ มการดำเนนการไคเซนอยอยางตอเนองเพอ

สรางททำงานและสรางคน ดวยการสงเสรมกจกรรมเสนอแนะไอเดย มการประกาศให

ชดเจนวาวตถประสงคหลก คอเปนกจกรรม เพอการสรางคน สรางททำงาน

โครงสรางการสงเสรมกจกรรม จะสอดคลองกบโครงสรางของบรษท ประธานบรษท

เปนประธานคณะกรรมการสงเสรม บอรดบรหารและทปรกษา

เปนสมาชกหลกของคณะกรรมการเปนการสนบสนน

กจกรรมกนทงบรษท

วธการนำเสนอม 2 วธ

เมอพบกบเรองททำไดยาก และลำบาก ให

คดถงวธทจะทำให ทำไดงายและไมลำบากหรอ

ดำเนนการจรงแลวบนทกลงในกระดาษและนำเสนอ

วธนำเสนอมสองวธ

วธแรก คอการเขยนลงแบบฟอรมเสนองาน

แลวนำเสนอ อกวธ คอบนทกลงหนาจอคอมพว-

เตอรทกำหนดไวแลวสงอกทงยง รบการนำเสนอ

จากพนกงานพารทไทมและพนกงานสญญาจาง

และบนทกในแบบฟอรมเฉพาะ

กจกรรมเสนอแนะไอเดยของไอชนทะกะโอกะ

กจกรรมเพอสราง

ททำงานและสรางคน

ประวตบรษท ผลตชนสวนของรถยนตทกอยางเปนหลก มสำนกงานใหญทจงหวดไอช และมโรงงาน

สำนกงานใหญคระ และฮกาชอระ นอกจากนยงมโรงงานทตางประเทศคอ

อเมรกา จน ไทย อนโดนเซย กอตงบรษท ในป พ.ศ. 2503.มพนกงาน

ประมาณ 2800 คน(เฉพาะประเทศญปน) ผลการดำเนนกจกรรมไคเซนในป

พ.ศ. 2550 จำนวนไคเซนรวม 46,432 เรอง กลมเปาหมาย 1,660 คน จำนวนไคเซนตอคนตอป 28 เรอง

Creative & Idea 52

กจกรรมของสำนกงานสงเสรม

สำนกงานสงเสรมกำหนดจำนวนเปาหมายตอ 1 ปและตรวจสอบแตละททำงานวา

ทำไดตามเปาหมายหรอไม นอกจากนเพอเปนการสงเสรมกจกรรมเสนอไอเดย ไดมการ

ดำเนนการดงน

แสดงจำนวนไคเซนทงหมดของแตละสถานททำงาน

มการเยยมชมสถานททำงานทยงไมคกคก

การสงเสรมหวขอรายเดอน

จดงานแลกเปลยนความรกบบรษทอน

เปดการฝกอบรมไคเซน

สมครประกวดรางวลของกระทรวงศกษาธการ

แสดงจำนวนไคเซนทงหมดของสถานททำงาน

ปดประกาศเกยวกบสถานการณจำนวนไคเซนของแตละททำงานทนำเสนอทงหมด

ภายในบรษท ในรายการนจะมเปาหมายและการปฏบตจรงของแตละททำงานอยดวย

ทำใหรไดวาสถานทไหนบรรลเปาหมาย

แลวหรอสถานทไหนยงไมบรรลเปาหมาย

รายการนยงไดมการเผยแพรทางระบบอน-

เทอรเนตของบรษทอกดวย

มการเยยมชมสถานททำงาน

ทยงไมคกคก

สำนกงานส ง เสรมได เย ยมชม

สถานททำงานทยงมจำนวนไคเซนนอย

และขอความรวมมอใหพยายามเพมขนอก

ตอนไปเยยมชม นำตวอยางไคเซนของงาน

ทคลายคลงกนไปดวย และใหขอคดเลก ๆ

นอย ๆ เกยวกบการไคเซน

นอกจากน ใหดขอมลของบรษท

ทงหมดและอธบายวา ณ ตอนน ททำงาน

ของคณอยตรงไหนของบรษทแมใชเวลา

เพยง 10 นาท แตทวาใหผลดกวาการบอก

ทางอเมลวาพยายามใหมากขน

จำนวนไคเซนทนำเสนอของแตละสถานททำงาน

แสดง

รายก

ารจำ

นวนข

องแต

ละสถ

านทท

ำงาน

เยยมสถานททำงานทไมคกคก

รหส ชอฝาย เปาหมาย ปฏบตจรง

Vol.3 No.29  Fabruary 2009 53

การสงเสรมหวขอรายเดอน

กำหนดหวขอ 2 หวขอทก 2

เดอนตลอดป ในชวงนหากมการไคเซน

หวขอทกำหนดจะมการเพมเงนรางวลตอ

หวขอใหแนนอนทสด คอยงมการรบขอ-

เสนอหวขออนดวย ใน 2 เดอนถดไปกรบ

ขอเสนอ 2 หวขออน ทก 2 เดอนมการรบ

ขอเสนอ 2 หวขอ ตวอยาง

เดอนพฤษภาคมและมถ -

นายนรบขอเสนอทำไคเซนกระบวนการ

และไคเซนสงแวดลอม ไคเซนกระบวน-

การ คอเพยงแตการสลบขนตอนกทำให

เวลาใหการทำงานสนลง เปนการไคเซน

ทสามารถทำใหเวลาการทำงานลดลง

ไคเซนสงแวดลอม คอการไคเซนทคำนง

ถงสงแวดลอมตามชอ

เดอนกรกฎาคมและสงหาคมรบขอเสนอไคเซนความปลอดภยและไคเซน 5ส

ความปลอดภยและ 5ส มความเกยวเนองกนมาก ยกตวอยาง การวางสนคาทดแลวเหมอน

วาจะลมนน หากหามาตรการททำใหการวางมนคงเพอไมใหลมไดอก เรองนเปนทงเรอง

ความปลอดภยและ 5ส

เดอนกนยายน เปนการไคเซนเกบตก การไคเซนเกบตกทจรงนาจะเรยกวาการ

ซอม ปรบเปลยน ฟนฟ มากกวาไคเซน ซงเรยกโดยรวมวาไคเซน ซงประกอบดวย การทาส

ซอมผนงทสลอกใหสวยงาม ถอดปะเกนของทอทมนำรวออกแลวเปลยนใหมทำใหนำไมรว

เปนตน ไคเซนรอยรวเหลาน อาจจะไมเรยกวาการไคเซนกได แตทวาการตระหนกถงความ

สำคญของการไคเซนเหลานทำใหมการทำไคเซนมคณภาพสงขนเรอย ๆ

ไคเซนรอยรวคอ การสงเสรมหวขอรายเดอน หวขอแตละเดอน

การซอมนำรว

ทาสใหม ไคเซนเกบตกเหลาน

กมการชมเชยใหความสำคญ

พ.ค. ไคเซน กระบวนการ ม.ย. ไคเซน สงแวดลอม

ก.ค. ไคเซนความปลอดภย

ส.ค. ไคเซน 5ส

ต.ค. ไคเซนวตถดบ พ.ย. ไคเซน 5ส

ธ.ค. ไคเซน คณภาพสนคา ม.ค. ไคเซน PM

ก.พ. ไคเซนเกบตก ม.ค. ไคเซน

ประหยดพลงงาน

ก.ย. ไคเซนเกบตก

Creative & Idea 54

เดอนตลาคมและเดอนพฤศจกายนไคเซนวตถดบและ 5ส ไคเซนวตถดบ คอการ

รกษาคณภาพของสนคาโดยเปลยนไปใชวตถดบทราคาถก

เดอนธนวาคมและเดอนมกราคมไคเซนคณภาพและไคเซน PM ไคเซนคณภาพ

คอการไคเซนทมเปาหมายในการเพมคณภาพของสนคา ไคเซน PM คอการบำรงรกษา

เครองมอเครองใชตาง ๆ และการทำใหตรวจสอบงายขนหรอการปองกนความขดของของ

เครองจกรลวงหนากอนทจะเกดจรง

เดอนกมภาพนธและมนาคมดำเนนการไคเซนเกบตกและประหยดพลงงาน

สำนกงานสงเสรมดำเนนการตดประกาศในบรษทและสงทางอนเทอรเนตเวยนแจงใหทราบ

อยางจรงจงวา 2 เดอนนจะทำไคเซนหวขอน

จดงานแลกเปลยนความรกบบรษทอน

มการเยยมชมบรษท ไอชเซโก จำกด การเยยมชมมการจดกลมทประกอบดวย

หวหนากลมและผชวยผจดการประมาณ 30 คน หลงจากเยยมชมโรงงานแลวไดฟงเรอง

เกยวกบกจกรรมกลมยอยในการดำเนนกจกรรมของไอชเซโก

ในเดอนสงหาคม เยยมชมบรษทตานซาเก เปนบรษทขนาดเลกมพนกงานประมาณ

20 คนตงอยในจงหวดกฟแตทวามไคเซนอยมากมายจนไดรบการเรยกขานวาเปนโรงงาน

แหงปญญาอนดบหนงในญปน หวหนากลมและผชวยผจดการประมาณ 17 คน ไดไป

เยยมชม ไดเหนตวอยางการไคเซนและไดเรยนรขนตอนการดำเนนการดวย

เปดการฝกอบรมไคเซน

เปดการฝกอบรมเกยวกบการไคเซนจากวทยากรภายนอก

สมครประกวดรางวลของรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

จากไคเซนทมอยคดเลอกไคเซนทมจดเดนดานไอเดยมากทสด สมครเขาประกวด

รบรางวลของรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ มการเปดการแนะนำวธเพอการสมคร

ดงกลาวในบรษท และเรยกรองใหมการสมครเขารวมอยางจรงจง

กลมสงเสรมTQMของฝายควบคมคณภาพ คณมจโอะ ซาซาก คณเอจโกะ ฮารา

คณมาซาโอะ โทะยามะ

Vol.3 No.29  Fabruary 2009 55

ตวอยางไคเซนของบรษทไอชนทะกะโอกะ

เวลาทเปลยนแมพมพ หรอปรบแมพมพดวยแปนควบคมดานหนาแลว เดนมาดานขางเพอตรวจสอบตำแหนงของแมพมพดวยสายตา (ไมสามารถตรวจสอบตำแหนงแมพมพจากดานหนาได) และยอนมาทางดานหนาอกครงเพอคอย ๆ ปรบตำแหนงทแปนควบคม และยอนไปดานขางเพอตรวจสอบตำแหนง ทำอยางนเรอย ๆ จนกวาจะกำหนดตำแหนงได คอไป ๆ มา ๆระหวางแปนควบคมดานหนากบดานขาง

กอน ไคเซน

ตดตงแปนควบคมรอง

ตรวจสอบตำแหนงจากดานขาง

ควบคมจากดานหนา ไป ๆมา ๆ

แปนควบคม

เครองจกร

แปนควบคม ดานหนา

ตวอยางการไคเซน

Creative & Idea 56

ไมตองไป ๆ มา ๆ ดานหนาดานขางทำใหประสทธภาพทไดงานดขน นอกจากนยงทำใหลดเวลาเปลยนแมพมพลงอกดวย

หลง ไคเซน

ตวอยางการไคเซน

ตดตงแปนควบคมรองดานขางของเครองจกร

สามารถตรวจสอบตำแหนงดานขางและสามารถใช

แปนควบคมรองในการปรบตำแหนงท

จำเปนได

ผลลพททได

แปนควบคมรอง

ทำใหการตรวจสอบตำแหนงและปรบแตงทำไดเวลาเดยวกน กำจดมดะ(ความสญเปลา)ของการเดนไปมาได

การตรวจสอบตำแหนงและการปรบแตงสามารถทำไดจากดานขาง

แปนควบคมรอง

แปนควบคม

เครองจกร

ตดตงแปนควบคมรอง

Vol.3 No.29  Fabruary 2009 57

ตวอยางการไคเซน การเปลยนทวางรถเขน

ตวอยางการไคเซน นำขวดพลาสตกมาเปนฝา

หลง ไคเซน

หลง ไคเซน

กอน ไคเซน

กอน ไคเซน

เวลาถอดประกอบและตดตงแมพมพจำเปนตองมการเคลอนยายรถเขนไปยงจดททำงาน

เครองมอมปลายแหลมยนออกมาอนตราย

ยายทวางรถเขนไปใกล ๆ จดทำงาน

ใชขวดพลาสตกทำเปนฝา

ไมตองเสยเวลาขนยาย

จดวางรถเขนเดม

รถเขนสำหรบถอดประกอบและตดตง แมพมพ

ผลลพททได

วางรถเขนในจดนตงแตตน

Creative & Idea 58

ตวอยางการไคเซน สรางแทนวางเฉพาะ

กอน ไคเซน

จดทเปนปญหา

ชนสวนของรถยนตจากการแปรรปดวยเครองจกรหรอเครองหลอโลหะ จะมการตะไบในการแตงชนงานครงสดทายในการตะไบนน ใชมอในการทำงาน

การใชแทนสำหรบตะไบทวไป ทำใหทำงานยาก ใชมอขางหนงยดชนงาน และมออกขางหนงทำการตะไบ ทำงานโดยกมไปขางหนาเลกนอยเปนเวลานาน

ทำแทนสำหรบตะไบ วางแทนเอยง ๆ ทำใหทำงานไดสะดวกสบายกวา เมอวางชนงานทำใหชนงานเลอน จงตดตงตวลอกกนเลอน นอกจากนยงตดตงตวยดเพอไมใหชนงานเคลอนทเวลาทำงาน และไดมการไคเซนตวยดเพมขนอกดวย

ไคเซนครงท

1

ตวยด

แทนสำหรบตะไบ

ตวลอกกนเลอน

Vol.3 No.29  Fabruary 2009 59

วธการตดตงตวลอกกนเลอนและตวยด มดงน

การตดตงตวลอกกนเลอน

วธการตดตงตวยด เนองจากชนงานมความสงตางกน จงจำเปนตองมการปรบความยาวของ

ตวยด ทำใหตองเสยแรงและเวลาในการทำงาน

แทนสำหรบตะไบจะมรอย เพยงใสตวลอกกนเลอนลงรบนแทนเทานนกเปนอนใชได เพยงแคเปลยนรทใสกสามารถ

ใชไดกบชนงานขนาดใหญเทาใดกได

ตวยด

ตวยด

ตวยด สกร

สกร

ตวลอก กนเลอน

ตวลอก กนเลอน

ตวลอก กนเลอน

แทนวางชนงาน แทนวางชนงาน

ชนงานทสง ชนงาน ทไมสง

ปรบความยาวตามความสง

Creative & Idea 60

ตวอยางการไคเซน ตวลอกกนเลอนใชแทนตวยดได

ไคเซนครงท

2 ถงแมชนงานจะมความสงตางกนแตใหสงเกตวาความสงของแทนวางไมเปลยนแปลง

ยกเลกตวยดใชตวลอกกนเลอนแทนตวยดเดม

ใชตวลอกกนเลอนเวายดแทนวางชนงานประมาณ 3 ตำแหนงเทานนกสามารถยดแทนใหแนนได

กดตวลอกกนเลอนใหเวาเขาไปเทากบความสงของแทน

และใหสวนทเวากดยดแทนวางชนงานเอาไว

ตวลอก กนเลอน

ตวลอก กนเลอน

แทนวางชนงาน

แทนวางชนงาน

ชนงาน

ถงแมความสงของชนงานไมเทากนแตวาวาสงของแทนวางนนคงท

ตดสวนทเปนความสงของแทน

ใชตวลอกกนเลอนยดแทน

ผลลพททได ไมตองใชตวยดกสามารถยดชนงานกบแทนได

อยางงายดาย

Vol.3 No.29  Fabruary 2009 61

หวขอสำหรบสำนกงานสงเสรมไคเซน

บรษท

สมควร

เกบภาษ

จากเงน

รางวล

ไคเซน

หรอไม

การทำงานและการไคเซนนนไมใชเรองเดยวกน

ไคเซนไมใชงาน

เงนรางวลไมใชคาตอบแทนในการทำไคเซน

ทจรงแลวงาน คอการกระทำทจะใหบรรลเปาหมาย ไคเซน คอ

การเปลยนหรอเลอกวธทดกวาเพอใหบรรลเปาหมาย สองอยางนไมใช

เรองเดยวกน ยกตวอยาง ในโรงงานการประกอบชนสวน A เขากบชน

สวน B การดำเนนการนควรเรยกวางาน ในตอนนนหากผปฎบตงานม

ไอเดยวาหากยดชนงาน A ดวยแคลมปกจะสามารถทำงานไดงายขน

จงนำแคลมปมาตดตงกบแทนสำหรบทำงาน การดำเนนการตามไอเดย

นน กคอไคเซน ดงนนงานและไคเซนนาควรแบงแยกกนดวยเหตน

เงนรางวลไมใชคาตอบแทน

ตามหลกแลวการไคเซน คอกระบวนการดำเนนการปรบเปลยน

เลก ๆ นอย ๆ จากสภาพทเปนอย เงนรางวลนนเปนการชมเชยเลก ๆ

นอย ๆ ของบรษททมตอการปรบเปลยนเลก ๆ นอย ๆ นน ไมใชคา-

ตอบแทน (แตทวากรณยกเวน คอการไคเซนขนาดใหญทมผลเปนมลคา

สงและใหมการใหเงนรางวลจำนวนมากอาจจะมความจำเปนในเรองคา

ตอบแทนอยบาง) ทงหมดนสรปวา ความคดทวาเงนรางวล คอคา

ตอบแทนนนไมถกตอง

เงนรางวล คอรายไดชวคราวชนดหนง

ในทางบญชเงนรางวลไคเซน คออะไรกนแน ถาคดวาเปนเงน

ประเภทเดยวกนกบเงนสวสดการ (คาจดงานปใหม เงนสนบสนน

กจกรรม เงนอวยพรในงานแตงงาน หรอมบตร) คอเพอสวสดการของ

พนกงานบรษท เปนรายไดชวคราวถามองผรบ รายไดชวคราว คอผล

มความจำเปนทจะเกบภาษ

เหมอนเงนเดอนหรอไม

Creative & Idea 62

ประโยชนทไดไมเปนประจำ ยกตวอยาง เงนทไดจากการพนนมาแขง หรอสลากกนแบง เปน

ตวอยางทเหนไดชดดงนนเงนภาษจงตำ มการคดภาษแค (จำนวนทไดรบ-500000/2 เทานน)

กลาวคอจะไมถกหกภาษในหนงป ถารายไดชวคราวรวมไมเกน 500000 เยน แตในอกดาน

หนงมการคดภาษเงนรางวลไคเซนเหมอนจากเงนเดอนกตองคดแบบคาเบยเลยงทงหลาย เชน

คาลวงเวลา เงนชวยเหลอเรองบาน เปนตน

กฎหมายนนมงเนนขอบเขตของหนาทในงาน

กฎหมายภาษนนกำหนดเอาไวอยางไร ประกาศตามประมวลกฎหมายภาษนนเขยนไววา

เงนรางวลทไดรบในกรณทการออกไอเดยอยในขอบเขตของงานปกตนนถอเปนรายไดทเปนเงน

เดอน (ประกาศตามประมวลกฎหมายภาษรายได ฉบบท 23 และ

25) เพยงเทานอาจจะยงไมเขาใจด เมอศกษาคมอพบวา

ไคเซน คองานใชหรอไม รายได ชวคราว

เงนรางวล

รายได เงนเดอน

กรณพนกงานแผนกบญชไดออกไอเดยทำ

บลและแบบฟอรมบญชใหงายขน แตงานปกตของพนก-

งานแผนกบญช คอการลงบญชไมใชการคดหาไอเดย ถงขอเสนอแนะเกยวของกบงานท

ตองทำเปนปกต แตไมถอวาอยในขอบเขตงานในหนาท คำอธบายในคมอคงชวยเปน

แนวทางได (อางองจากภาษจากรายไดสวสดการ นตบคคล สมาคมการเงนการคลง)

สวนใหญจะหก ณ ทจาย

ในผลสำรวจปพ.ศ. 2550 ประมาณ 50% ตอบวาใชวธคำนวณเปนรายไดชวคราว

อก 30% ตอบวาเปนรายไดเงนเดอน ผลการสำรวจทวาเปนรายไดเงนเดอนจากการสำรวจ

ครงทแลว (พ.ศ. 2542) มสดสวนเพมขนสองเทา หากวามวคดแตเรองเงนจะทำอยางไรจน

เกนความจำเปนใชเวลาโดยสนเปลอง คอการผดหลกการ ทบทวนเสมอวาบรษททำไคเซน

เพออะไร กอนไตรตรองสถานการณ ขณะเดยวกน มความจำเปนตองดำนงถงวธทจะจาย

เงนรางวลโดยไมตองเสยแรงเสยเวลา