โคลงเล่นซ่อนหาที่เกาะสีชัง :...

โคลงเลนซอนหาทเกาะสชง : การเลนกบภาษาในวนวาง 1

โคลงเลนซอนหาทเกาะสชง : การเลนกบภาษาในวนวาง

สกญญา สจฉายา*

บทคดยอ

บทความนมจดมงหมายเพอน�าเสนอการใชเวลาวางของคนไทยในอดตกาล

ซงสะทอนผานการเลนกบส�านวนภาษาทนบเปนศลปะโดดเดนของคนไทยเปนกจกรรม

ยามวางทเปนประโยชนและสรางสรรค ไมจ�ากดเพศและชนชน สามารถน�าไปปรบ

ประยกตใชกบบรบทการทองเทยวเชงสรางสรรคได ผเขยนจงใครน�าเสนอ “โคลงเลน

ซอนหา” สมยรชกาลท ๕ ซงคนสวนใหญยงไมเปนทรจกอยางกวางขวางเปนการเลน

รวมกนในหมเจานายทไดเสดจแปรพระราชฐานไปประทบแรมณพระต�าหนกเกาะสชง

การเลนซอนหาในคราวนนเปนการเลนซอนหาเชงกวนพนธมใชการเลนซอนหากนจรงๆ

เพยงแตโคลงบทนนๆ จะบอกใหรวาผเลนก�าลงจะพาโคลงไปซอนทสถานทใด ดงนน

ผเลนตองรจกภมประเทศและสถานทตางๆ อยางด ในการเลนโคลงซอนหาซงม

ความยาว ๒๑ บท จะมผเลน ๖ พระองคคอ ๑) พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา

เจาอยหว ๒) พระนางเจาสขมาลมารศร พระราชเทว ๓) พระเจาลกยาเธอ เจาฟา

บรพตรสขมพนธ (กรมพระนครสวรรควรพนต) ๔) พระเจาลกยาเธอ เจาฟาสมมต

วงศวโรทย(กรมขนศรธรรมราชธ�ารงฤทธ)หรอทเรยกวาทลกระหมอมนอย๕)พระเจา

นองนางเธอพระองคเจาหญงนภาพรประภาหรอตอมาคอเสดจอธบด๖)พระเจา

ลกยาเธอเจาฟาจกรพงษภวนาถ(กรมหลวงพษณโลกประชานาถ)หรอทลกระหมอม

เลก

ค�าส�าคญ:โคลงเลนซอนหา;พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว;เกาะสชง

* ศาสตราจารยประจ�าหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย

คณะมนษยศาสตรมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

วารสารไทยศกษา ปท ๑๓ ฉบบท ๒ กรกฎาคม - ธนวาคม ๒๕๖๐2

Klong Len Son Ha at See Chang Island:

Language Play in Free Day

Sukanya Sujachaya*

Abstract

This article aims to present the leisure activity of Thais in the past

represented by playing with the language, an outstanding art of Thais.

Language play is a creative and useful activity for everyone, regardless of

class and gender; furthermore it can be adapted to usewith the creative

traveler. Khlong Len Son Ha, a language play from the period of King Rama

V that the royal family played when they traveled to Si Chang Island, is

not well known. Khlong Len Son Ha is not a real hide and seek game, it is

poems that portray locations on Si Chang Island so the players must know

the sites and landscape of the island. Khlong Len Son Ha contains 21 poems

andthereweresixplayers:1)KingRamaV;2)HerRoyalHighnessPhra

Nang Chao Phra Raj Dhevi; 3) Prince Paribatra Sukhumbhand; 4) Prince

SamativongVarodai;5)HerRoyalHighnessNabhabaraprabhaand6)Prince

Chakarabongse Bhuvanarda.

Keywords:KhlongLenSonHa;SiChangIsland;KingRamaV

* A professor in master degree curriculum for Thai language, Faculty of

Hamanities Srinakarinwirot University


หากจะพดถงสงคมเกษตรกรรมในภาพรวม เวลาวางของคนในสงคม

เกษตรกรรมยอมขนอยกบฤดกาลหลงเกบเกยวผลผลตหรอขายผลผลตไดซงสวนใหญ

จะตรงกบชวงฤดรอน อากาศรอนจด พนดนตองการเวลาพกฟนบ�ารงเพอคนชพใหม

เมอถงฤดกาลทฝนจะตกลงมาเพอเรมตนฤดการผลตรอบใหม

ชวงเวลานนคอชวงเวลาวางพกผอนทแทจรงของชวตเกษตรกรคนไทย-ไทจะ

มชวงทหยดพกทเรยกวา“ตรษสงกรานต”“ปอยสงขาน”“บญเดอนหา”สดแทแตจะ

เรยกในแตละกลมชนนอกจากพธกรรมทางศาสนาและความเชอแลวการหยดพกผอน

จากการท�างานหนกในไรนาการละเลนตางๆทเกดขนกคอการแสวงหาความบนเทง

การผอนคลายจากภาระตางๆในชวตประจ�าวนส�าหรบหนมสาวชวงเวลาดงกลาวเปน

เวลาของการแสวงหาครก ส�าหรบแมบานพอบาน เปนชวงเวลาทจะไดวางภารกจใน

ครอบครว ส�าหรบพอเฒาแมเฒา เปนชวงเวลาของความอบอนทมลกหลานอย

พรอมหนาพรอมตา และไดระลกถงบรรพบรษ สวนเดกๆ เปนชวงเวลาแหงความ

สนกสนานทจะไดเลนเลยนแบบจดจ�าพฤตกรรมของผใหญเหตนจงปรากฏวาชวง

เวลาดงกลาวในชนชาตไททกกลมจะมการละเลนและการแสดงพนบานอยมากมายสวน

ในเวลาปกตอนๆ เวลาวางของชาวบานทวไปจะหาไดยาก และอาจตองใชเกณฑการ

แบงใหมเปน เวลาวางของชายกบเวลาวางของหญง เวลาวางของชาวบานกบเวลา

วางชนชนเจานายซงแตกตางกนมาก

หากใชเกณฑความแตกตางของเพศเปนหลก หญงสาวชนชาตไททวไปแทบ

จะไมมเวลาวางหญงชาวบานนนนอกจากหนาทแมบานและท�างานในไรนาแลวเวลาวาง

ของเธอกคอ การทอผา สวนหญงชนเจานาย แมจะมบาวไพรท�างานในบานแทนตน

แตหนาทการปรงอาหารกยงเปนหนาทหลกของภรรยาตามคตทวา “เสนหปลายจวก

ผวรกจนตาย” ดงนน วนวางของศรภรรยาขนนางและเจานายจงใชไปกบการ

ประดดประดอยอาหารเพอเอาใจสามและบรวารรวมทงปรงแตงความงามของรปโฉม

ลกษณะกจกรรมยามวางของผหญงตางจากผชายไทย-ไท ผชายมเวลาวาง

มากกวาผหญงจงมเวลาไปแสวงหาและบมเพาะความสามารถเฉพาะตวดงพบวาผชาย

ไทย-ไทนยมเลนชนไกกดปลากดจงหรดกดแมลงทบยามวาง


นอกจากน คนไทยยงมการเลนอกชนดซงเปนความสนกขนมาอกระดบ

หนงของมนษยผใชภาษาคอการเลนกบส�านวนภาษา(pun)เพราะเปนการใชปญญา

(wit) สงเกตสงแวดลอมรอบๆ ตว เชนค�าทายของเดก แรกๆ กตงค�าถามทายกน

ตรงไปตรงมา เชน อะไรเอยตนเทาขา ใบวาเดยว ค�าตอบคอ ตนกลวย อะไรเอย

เชาโผล เยนผลบบางทกใชค�าผวนอยางมาสขาว หางยาวตวยกน แมนหยงเปนตน

จากการทายเลนๆเปนการดวลโตตอบแขงขนดเชงปญญากนและน�าไปสการ

แสดงมหรสพทแทรกการถามตอบอยในการแสดงดงพบในเพลงพนบานและการแสดง

พนบานของชนชาตไททกกลมลวนมการขบการล�าถามทายปญหาโตตอบกนปญหาทน�า

มาทายมกจะเปนปญหาในชวตประจ�าวนทแสนงายเชน

ในเพลงพนบานภาคกลางแมเพลงจะรองถามใหฝายชายตอบวา

พอซาวขาวทหน พอซนไฟกท

ขาวพอจงสกด เชดได

หรอขยบขนมาลองเชงใหคดอกระดบหนงดงในเพลงเรอทวา

เรอฉนหวตดทายตด อยตามหลงวดหลงวา

ฉนเอาน�าขมนลางเทา เอาน�ามะพราวลางหนา

แมนพไปกบฉน จะไมมวนกลบมา

เชญพลองนาวาลงเอย เชยบ เชยบ

จนถงขนทดสอบความรดวยกลวธ “ปจฉาวสชนา ปรศนาธรรม” แบบ

พระภกษในพทธศาสนา คอ การถามตอบเรองธรรมะ ประวตพระพทธศาสนา

ความรเรองไตรภม โดยวธซกไซไลเลยง ถามไปจนไดค�าตอบทพอใจ การเลนกลอน

โตตอบปรศนาธรรมแบบน มในการแสดงพนบานของทกภาคเชนกน เพยงแตเปน

ความรแกมความขบขน ขมทบคโตแบบชาวบาน ตวอยาง เพลงอแซวของภาคกลาง

รองเลนในงานบวชนาคแมเพลงรองวา

ตวของนองเปนหญงมไดบวชมไดเรยน ครนจะขดจะเขยนกไมได

นองอยากทราบกระทอยากรอกสกขอ ขอพชวยตอใหเขาใจ

วาเมอบวชเปนสงฆทรงกาสา เมอพบรรพชาครองไตร

เมอถอศลเปนสงฆทรงกาสา ถามวารกษาผาไวเทาไร


พอเพลงรองตอบ

เจาอยากจะรตงกระทถามพ วานองเปนหญงไมรอะไร

ถามวาเมอเขาโบสถรวมโชตบรรพชา ถามวารกษาผาไวเทาไร

พไดบวชเปนสงฆทรงสกขา พกไดรกษาผาเอาไวได

หนงจวรสองทอนสบง บอกนองตามตรงไมตองสงสย

สามสงฆาทเสสผากราบ ทานไดเอามาหาบเขาไว

ใหหนหนาขางโนนหนกนขางน ฟงค�าชายชแลวบรรยาย

การเลนกบส�านวนภาษานบเปนศลปะโดดเดนของคนไทย เปนกจกรรม

ยามวางทเปนประโยชนและสรางสรรค ไมจ�ากดเพศและชนชน สามารถน�าไปปรบ

ประยกตใชกบบรบทการทองเทยวเชงสรางสรรคได ผเขยนจงใครน�าเสนอ “โคลงเลน

ซอนหา” สมยรชกาลท ๕ ซงคนสวนใหญยงไมเปนทรจกอยางกวางขวาง

การเลนซอนหา (hideandseek) เปนการเลนของเดกเลกแบงผเลนเปน

สองฝายฝายซอนและฝายตามหาฝายซอนจะมจ�านวนเทาใดกไดแตผทซอนเกงกคอ

ผช�านาญในภมสถานทสามารถคนหาสถานททผหาคาดไมถงและซมคอยมใหถกจบได

สวนฝายผหามเพยงผเดยวกตองเปนนกแกะรอยชางสงเกตคาดเดาวาผซอนจะหนไป

ซอนทใดไดบางหากจบไดผซอนจะถกปรบ

โคลงเลนซอนหาทจะยกมานเกดขนสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา

เจาอยหว รชกาลท ๕ เปนการเลนรวมกนในหมเจานายทไดเสดจแปรพระราชฐาน

ไปประทบแรมณพระต�าหนกเกาะสชงการเลนซอนหาในคราวนนเปนการเลนซอนหา

เชงกวนพนธมใชการเลนซอนหากนจรงๆ เพยงแตโคลงบทนนๆ จะบอกใหรวาผเลน

ก�าลงจะพาโคลงไปซอนทสถานทใดดงนนผเลนตองรจกภมประเทศและสถานทตางๆ

อยางด

สถานทเลนซอนหาในโคลง คอ บรเวณเกาะสชง ซงตงอยปากอาวไทย

ดานตะวนออก ใกลกบเกาะขาม เหนอเกาะสชงเปนกองศลาอยกลางน�าเรยกวา

สมปะยอ ซงตอมาโปรดใหกอสรางเปน อษฎางคประภาคาร ปจจบนเกาะสชง

มสถานะเปนอ�าเภอหนงในจงหวดชลบร เทาทปรากฏหลกฐานพระบาทสมเดจ

พระจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท ๔ เปนพระมหากษตรยพระองคแรกทเสดจฯ


ประพาสเกาะสชง ทรงพบกบยายเสมหญงชาวเกาะท�าไรทบทมทมอายยนเปนรอยป

มลก๗คนเปนผใหญทผคนทนลวนเปนลกหลานและนบถอมากจงไดทรงแตงตงให

เปนทาวครรกษา และเนองจากมภมประเทศสวยงามรมรน มอากาศบรสทธจงเกด

ความเชอวาเหมาะเปนสถานทอยอาศยของคนปวยหรอคนมรางกายไมสมบรณซงจะ

ชวยฟนฟสขภาพใหแขงแรงไดดงในโคลงพระนพนธของกรมหมนพชตปรชากรทวา

สชงประเทศนอย ในชลาลยฤๅ

แสนสนกภผา พดน�า

ประเสรฐสบมหยอา- กาศเกดเกษมเอย

ใครสถตชนมกะก�า กงรอยปประเมน

ดงนน ในปพ.ศ. ๒๔๓๑ พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาล

ท๕จงไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหกอสรางทพกอาศยส�าหรบผปวยทเดนทางมา

พกฟนรกษาตวทเกาะสชงเปนตก๓หลงไดแกตกวฒนาตกผองศรและตกอภรมย

เรยกกนวา อาศยสถาน ในระยะแรกนนกอสรางเพอเปนทประทบในระหวางเสดจ

มาประทบแรมชวคราว เพอพาพระราชโอรสองคโปรด คอ สมเดจพระเจาลกยาเธอ

เจาฟาอษฎางคเดชาวธมารกษาตวทเกาะสชงตามค�าแนะน�าของแพทยหลวง

ในระยะตอมา ชวงระหวาง พ.ศ. ๒๔๓๔- ๓๕ ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ

ใหสรางสงกอสรางตางๆ เพมเตมขยายเปนพระราชฐานขนเพอเปนทประทบแปร

พระราชฐานในฤดรอน ใหชอวาพระจฑาธชราชฐาน โดยตงชอตามพระนามสมเดจ

พระเจาลกยาเธอเจาฟาจฑาธชธราดลกพระราชกมารทประสตณพระราชฐานแหงน

ณ ทนไดสรางพระทนงขน ๔ องค ไดแก พระทนงโกสยวสภณฑ พระทนงมนธาต

รตนโรจน พระทนงโชตรสประภาต พระทนงเมขลามณ และพระต�าหนก ๑๕

หลงตงชอตามอญมณ ไดแก พระต�าหนกวาสกรกองเกจ เพชรรยบ ทบทมสด

มรกฎสทธ บศราค�า ก�าโกมน นลแสงสก มกดาพราย เพทายใส ไพฑรยกลอก

ดอกตะแบกลออโอปอลจรญมลการะเวกเอกฟองมก

นอกจากนยงไดสรางถาวรวตถตางๆบนเกาะแหงนเชนวดศาลเทพารกษ

โรงเรยนสะพานประภาคารบอน�าจดถนนหนทางตางๆฯลฯทงยงไดทรงพระกรณา

จดพธการงานรนเรงตางๆเปนเครองบ�ารงใจและใหความรแกชาวเกาะสชงดวยเชน


จดงานนกขตฤกษนมสการรอยพระพทธบาทจ�าลองทน�ามาจากพทธคยา ประเทศ

อนเดยมาประดษฐานณไหลคยาศระบนยอดเขาพระจลจอมเกลาเมอวนท๑๖-๑๙

พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๓๕ ในงานนอกจากจะมรานขายสนคา ในวนท ๑๗ พฤษภาคม

ยงมละครอ�าแดงปลมเปนการฉลองของหลวง เวลาบายมเทศนมหาชาตพระสาย

พธธรรมวดราชสทธารามพระใบฎกาบญวดระฆงโฆษตารามเทศนาชชกบรรพซอนค

หนงพระภวดกลยาณมตรเทศนามหาพนทานกณฑและมเทศนพระพทธโฆษากณฑ

หนงเวลาเยนมเตะตะกรอวงหนง(ป.มหาขนธ,๒๕๔๐:๙๙-๑๐๐)

การจดงานรนเรงอกประเภทหนง คอ การจดการแสดงพพธภณฑสงของ

ทหาไดบนเกาะสชงในวนท๒๗มถนายน๒๔๓๔โดยก�าหนดประเภทสงของทจดน�า

มาแสดงไดแก๑.ของธรรมชาตทหายากและประหลาดเชนรงนก(เพงพบครงแรก

คราวนน) ๒. ของเปนเองแตประหลาด เชน พนธไมและแรตางๆ เชน ไมเทาตางๆ

๓. ของประดษฐขนจากของทหาไดในเกาะ เชนแหวนท�าดวยหอยกรอบรปกระดาษ

โรยทรายเปนตน

เมอวนท๑๓กรกฎาคมพ.ศ.๒๔๓๖ฝรงเศสไดน�าเรอรบเขามาปดอาวไทย

พรอมทงสงทหารฝรงเศสขนมายดเกาะสชง เหตการณทเรยกวา วกฤตการณ

ร.ศ.๑๑๒ นอกจากสยามจะเสยพระราชอาณาจกรไปบางสวนแลวยงท�าใหท�าใหการ

กอสรางพระทนงตางๆ บนเกาะสชงหยดชะงกลง พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา

เจาอย หวทรงตรอมพระราชหฤทยมากจนประชวรพระยอดทพระชงฆจนทรง

พระด�าเนนไมได หลง พ.ศ. ๒๔๓๗ พระองคมไดเสดจแปรพระราชฐานทเกาะสชง

อกเลย หากเสดจประพาสเกาะสชงกใชเวลาชวงสนๆ สวนใหญจะประทบแรมใน

เรอพระทนงมหาจกรซงเปนเรอพระทนงขนาดใหญตอใหมจากประเทศองกฤษ ในป

พ.ศ. ๒๔๔๓ จงไดโปรดเกลาฯ ใหรอพระทนงมนธาตรตนโรจนไปสรางในสวนดสต

และพระราชทานนามใหมเปนพระทนงวมานเมฆ

โคลงเลนซอนหาเปนผลงานจากวนวางในคราวเสดจแปรพระราชฐาน

ครงหลงเมอการเมองเรมคลคลายในป พ.ศ. ๒๔๓๗ โคลงเลนซอนหาในครงน

ประกอบดวยผเลน๖พระองคไดแก

๑.พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว


๒.พระนางเจาสขมาลมารศรพระราชเทว

๓.พระเจาลกยาเธอเจาฟาบรพตรสขมพนธ(กรมพระนครสวรรควรพนต)

๔.พระเจาลกยาเธอเจาฟาสมมตวงศวโรทย(กรมขนศรธรรมราชธ�ารงฤทธ)

หรอทเรยกวาทลกระหมอมนอย

๕.พระเจานองนางเธอ พระองคเจาหญงนภาพรประภา หรอตอมาคอ

เสดจอธบด

๖.พระเจาลกยาเธอเจาฟาจกรพงษภวนาถ(กรมหลวงพษณโลกประชานาถ)

หรอทลกระหมอมเลก

โคลงเลนซอนหา

๑.(ออก)จนโทไมทาวงาม ถอกกกกแฮ

ขนกระไดเหนจก ไมได

ทอยทานสมศกด เถอะต�าหนอยนา

แอบปองบงหลงบอกหบประตไว หบตงรมแกล

พระราชนพนธ(ร.๕)

๒.(ออก)จกไปเทยวเรนท ใดดอกเอย

ไปเหมาะใจเลยล ลาศเขา

ชนต�าพระทนงมณ นอนมด

เตรยมชกแตะเผอเตา แอบเรนทนท

สขมาลมารศร(ส.ม.)

๓.(ออก)หนเปดไปทถ�า จกรพงษ

เขาอยในนนตรง ปากถ�า

ยนแอบเนตรมององค ทลหมอมเลกนา

ถาไลวงหนซ�า บใหจบตว

บรพตรสขมพนธ(บ.ส.)

๔.(ออก)ออกประตดสตแลว เลยไป

ตะพานอษฎางคเรอนใน เรยกรอง

ยมเรอบทกางใบ รบแลน


ถงเกาะขามจอดจอง ไลแลวขนหน

สมมตวงษวโรทย(ส.ว.)

๕.(ออก)แกรกกรอแตะใต ถนวา สกรแฮ

เปนชองตอกายา ลอดได

มดเขาแอบรมฝา มดมด

กระสอบถานวางอยใกล ยกตงบงทาง

นภาพรประภา(น.ป.)

๖.(ไล)วาสกรเปนทเรน นภาพรเฮย

พอทราบกลลา ลอดเขา

เขาไปกตงวา มอไลจบนา

แมจะวงเรนเรา ออกแลวจงกน

จกรพงษภวนาถ(จ.ภ.)

๗.(ออก)วานทานสมศกดให คอยดดวยรา

อกสองคนยร- ยาตรดอม

ผวใครแปลกมาส บอกแกเรานา

ขนมกดาพรายออม แอบเรนเอนกาย


๘.(ออก)ไปอยในทเรน นามม

มรกฎดทาท เอกพรอม

ถามาไลกหน วงออกประตแฮ

พอจะเทยวออมคอม หลกไดดอกกระมง


๙.(ออก)ไปแอบอยทหอง ในเรอน

คอยวงไมแชเชอน เนตรจอง

ชอเรอนไมฟนเพอน เคยเรยก

คอก�าโกมนซอง แซแทเรยงกน



๑๐.(ออก)ทนใดเรงวงขน บศรา ค�าเฮย

เขาอยชนลางหา งายแท

ถาคนไลเขามา ประตหนง

กจะคดหนแก ออกขางอกประต


๑๑.(ออก)ชนต�าพระทนงชอย เรนระงบอยนา

ยงบเหนมาจบ เจอะเขา

เหนดทนลบ ดแน

เลยซอนนอนคอยถา เกาซ�าท�าเฉย


๑๒.(ไล)แตะโหวรแนแลว มคน

ลอบยองเอาหนามชน ซกไว

แลวเขาไลคงวน วงเหยยบหนามมา

สดดเจบหากไปได วงชาคงทน


๑๓.(หน)แลเหนคนจบจอง จกตาม

ฉกสไบออกดาม บาทไว

มอคอยแหวกเรยวหนาม บกออก

กระโดดขามทนได วงเตนหนตว


๑๔.(ออก)วงเปดไปซอนเรน ณวา สกรเฮย

ผวคนเขามา ทน

ไปกลวรบเรงปา ไปอนเทยวแฮ

คงจะพอหลบล บอใหจบตว


๑๕.(ออก)เรอนนลดถาชอบ กลด

ขนซอนนอนหยบหย อยนน

อาไศรยพระบารม คนแวดลอมนา


เงยโสตสดบชน ปลศซองกราบทล


๑๖.(ออก)ครงนจะวงขน เพทาย ใสนา

เปนทก�าบงกาย อยบาง

ไปนงอยสบาย คอยวง

แมไลกอยขาง งายแทกระมง


๑๗.(ออก)คราวนจะวงขน ต�าหนก

ทลหมอมใหญอยพก ซอนเรน

คนไลไมยากนก ทจะจบแฮ

ถาไลออกใจเตน อยบางพอหน


๑๘(ออก)จะหนไปอกนน เตมทน

จะนงนอนอยบน คฤหน

มกดาและชอบกล หองมาก

หญงอยโยงทล ลบซอนหอนมา


๑๙.(ไล)ชวนใครไปเพอนดวย อกคน

ขนมกดาเทยวยล ทกหอง

พบประทบแอบจน มมอย

พระวงบไดจอง จบไดดงใจ


๒๐.(ไล)เสยงโขลนเคาะฟากให สญญา

เราแวบแอบขนมา คนอ

จนมมยดหตถา เชญจบฉนเทอญ

เหนบจบมอทอ จรดไมทาวหน

๒๑.ไปไหนไมรอดแลว ถกจบตวเฮย

แมวาจงมอรบ วาแพ

จบจบแตปากนบ เปนจบไฉนนา


เดนเตาะแตะยอแต สเหยาทาวนาง


โคลงทงหมดม๒๑บทผหาคอเจาฟาจกรพงษในตอนตนคนอนเปนผซอน

ตอมาเปลยนผหาเปนพระองคเจานภาพรประภาซงกตามจบรชกาลท ๕ ไดในโคลง

ท๒๐

โคลงบทท ๑ เนองจากพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาล

ท ๕ ในขณะนนทรงพระด�าเนนไมถนด เพราะถอไมเทาจงไมขนบนได แตไปซอนท

หองทาวสมศกด(โหมด)โดยแอบหลงหบทตงรมหนาตาง

โคลงบทท ๒ พระนางสขมาลฯ หนไปนอนมดซอนทพระทนงเมขลามณ

ซงเปนพระทนงสรางตรงเนนมะขาม

โคลงบทท ๓ เจาฟาบรพตรหนไปซอนทปากถ�าจกรพงษซงอยตรงเขายอด

สทธาทพยคอยแอบมองอยทนน

โคลงบทท ๔ เจาฟาสมมตฯบอกวาออกจากประตดสตเทวะสภาแลว

ไปทสะพานอษฎางคซงทอดลงไปในทะเลบรเวณแหลมวงดานหนาเขตพระราชฐาน

ทรงยมเรอบทแลวรบแลนไปทเกาะขาม

โคลงบทท ๕ พระองคเจานภาพรประภาเขาไปเขาไปแอบรมฝาทมดๆ

แลวเอากระสอบถานตงบงทางไวทใตถนต�าหนกวาสกรกองเกจซงเปนพระต�าหนก

บนเนนมะขามขางพระทนงเมขลามณ

โคลงบทท๖เปนโคลงของฝายผไลเจาฟาจกรพงษทรงรแลววาพระองคเจา

นภาพรซอนอยใตต�าหนกจงเอามอเขาไปแตะเปลยนเปนผซอนบาง

โคลงบทท ๗ พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาฯ ขนไปซอนทพระทนง

มกดาพรายซงเปนพระต�าหนกแถวเหนอทรงวานทานสมศกดและสงโขลนใหชวยด

โคลงบทท ๘ เจาฟาจกรพงษหนไปซอนทพระต�าหนกมรกฎสทธซงอยทาง

ดานเหนอ


โคลงบทท๙เจาฟาบรพตรไปซอนทพระต�าหนกเรอนไมก�าโกมน

โคลงบทท๑๐เจาฟาสมมตวงษวโรทยรบวงไปทพระต�าหนกบศราค�าไปซอน

ทชนลางทรงบอกวาถาฝายหาเขามาทางประตหนงกจะหนไปอกทางประตหนง

โคลงบทท๑๑พระนางเจาสขมาลฯทรงซอนอยทเดม

โคลงบทท๑๒พระองคเจานภาพรประภาแตะโหวทรงรวามคนแอบอยทน

จงเอาหนามมาซกไวกะวาหากวงไล คนทแอบอยจะหนมาถกหนามแลวท�าใหวงชาลง

โคลงบทท๑๓พระนางเจาสขมาลฯทรงรทนวามผตดตามพระองคจงเอา

ผาสไบหอเทาไวกนหนามต�า

โคลงบทท๑๔เจาฟาจกรพงษรบหนไปทพระต�าหนกวาสกรกองเกจ

โคลงบทท๑๕พระนางเจาสขมาลฯหนตอไปซอนทพระต�าหนกนลแสงสก

โคลงบทท๑๖เจาฟาบรพตรหนไปทพระต�าหนกเพทายใส

โคลงบทท ๑๗ เจาฟาสมมตวงษวโรทยวงไปทต�าหนกทลหมอมใหญหรอ

เจามหาวชรณหศสมเดจพระบรมโอรสาธราชฯสยามมกฎราชกมาร

โคลงบทท๑๘รชกาลท๕วาทานไมหนอกแลวจะนอนนงอยบนพระต�าหนก

มกดาพรายเพราะมหองมากและมผหญงเฝาอยมากไมนาจะมาหาไดงาย

โคลงบทท ๑๙ พระองคเจานภาพรประภาผไล ไดพาคนไปเทยวคนท

พระต�าหนกมกดาพรายทกหองจนพบรชกาลท๕แอบอยจบได

โคลงบทท๒๐-๒๑จบโคลงเลนซอนหา

บรรณานกรม

ป.มหาขนธ.(๒๕๔๐).พระจฑาธชราชฐาน.กรงเทพฯ:ส�านกพมพโอเดยนสโตร.

วชย อภยสวรรณ. (๒๕๐๘). โคลงเลนซอนหา. ใน วนวาง. กรงเทพฯ: ส�านกพมพ

โอเดยนสโตร.

เอนกนาวกมล.(๒๕๕๔).สชง ความหลงครงรชกาลท ๕.กรงเทพฯ:ส�านกพมพแสงดาว.

โคลงเล่นซ่อนหาที่เกาะสีชัง :...

Documents