การพัฒนานวัตกรรมการเรียนรู...

การพฒนานวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณสาหรบ

นกเรยนปฐมวย กรณศกษา: โรงเรยนบานหนองขาม อาเภอสวนผง จงหวดราชบร

สารนพนธ

ของ

นภสนธ เสอด

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา

ตลาคม 2551



บทคดยอ

ของ




ตลาคม 2551

นภสนธ เสอด (2551). การพฒนานวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดาน

ความพอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย กรณศกษา: โรงเรยนบานหนองขาม อาเภอสวน

ผงจงหวดราชบร. สารนพนธ กศ.ม. (เทคโนโลยการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อาจารยทปรกษาสารนพนธ: รองศาสตราจารย

ดร.อรพรรณ พรสมา

การวจยในครงนมจดมงหมายในการพฒนานวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจ

พอเพยงดานความพอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย ชนอนบาล 1 และอนบาล 2 โรงเรยนบานหนอง

ขาม อาเภอสวนผง จงหวดราชบร ทศกษาอยในปการศกษา 2550 จานวน 22 คน โดยมเครองมอใน

การวจยดงน 1) สอการเรยนร ไดแก การตน (Animation) การแสดงละครหน และบทเพลง 2) คมอการ

ใช และแผนการจดการเรยนร ทสอดคลองและสงผลใหเกดการพฒนาคานยมดงกลาว 3) แบบสงเกต

พฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

4) แบบประเมนคณภาพของนวตกรรม โดยใชระยะเวลาในการทดลอง 3 สปดาห เกบขอมลเชงปรมาณ

กอน ระหวาง และ หลงการใชนวตกรรม เพอเปรยบเทยบความแตกตางและพฒนาการ และเกบขอมล

เชงคณภาพโดยการสงเกตโดยผวจยและครซงเปนผใชนวตกรรม สถตทใชในการวเคราะหขอมลคอ

คาเฉลย และการเปรยบเทยบคา t (t-test for dependent samples)

ผลการวจยไดนวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณทมคณภาพดานเนอหาในระดบด และ ดานเทคโนโลยการศกษาในระดบดมาก ผลการ

วเคราะหขอมลเชงปรมาณปรากฏวานกเรยนมพฒนาการของคะแนนคานยมเศรษฐกจพอเพยงดาน

ความพอประมาณเพมขน และมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท .01 ซงเปนไปตาม สมต

ฐาน ผลการวเคราะหขอมลเชงคณภาพปรากฏวานกเรยนปฐมวยมการพฒนาคานยมเศรษฐกจพอเพยง

ดานความพอประมาณอยในระดบ ด ดมาก และเปนทนาสงเกตวามปรากฏการณทนกเรยนสามารถบอก

กลาว ตกเตอน ชกชวน ใหบคคลอนมคานยมเชนเดยวกบตนเองได ซงนอกเหนอจากผลทคาดไว

THE DEVELOPMENT OF LEARNING INNOVATION FOR THE CULTIVATION OF

SUFFICIENCY VALUES AMONG PRESCHOOL CHILDREN:

A CASE STUDY OF BANNONGKHAM SCHOOL, SUANPEUNG DISTRICT,

RATCHABURI PROVINCE.

AN ABSTRACT

BY

NAPASIN SUADEE

Presented in Partial Fulfillment of The Requirements

for the Master of Education degree in Educational Technology

at Srinakharinwirot University

September 2008

Napasin Suadee. (2008). The Development of Learning Innovation for the Cultivation of

Sufficiency Values amoung Preschool Children: a Case study of Bannongkham

School, Saunpeung District, Ratchaburi Province. Master Project, M.Ed. (Educatoinal

Technology) Bangkok: Graduate School. Srinakharinwirot University. Projct Advisor:

Assoc. Prof. Orrapan Pornsrima

The purpose of this study is to develop a learning innovation in order to cultivate

sufficiency values among 22 preschool children who are studying in kindergarden 1 and

kindergarden 2 of Bannongkham School, SuanPeung district, Ratchaburi province. The

research tools were used as followed: 1) learning media; animated cartoons; puppets and

songs. 2) media instructions and learning plan corresponding to the cultivating sufficiency

values. 3) behavior observation related to sufficiency values. 4) learning innovation’s qualitative

evaluation. The research consumed 3 weeks by collecting a quantitative data before and after

using learning innovation comparing the differences and the developments, and collecting a

qualitative data observed by researcher and teacher who implemented the innovation. The

statistics for data analysis were mean, and t-test for dependent samples.

It is found that the learning innovation that cultivates sufficiency values gave a

qualitative ‘good’ result in content and excellent result in educational technology.

A quantitative data analysis showed that the preschool children had developed their sufficient

values and obtained statistic significant at .01 which was according to the hypothesis. A

qualitative data analysis showed that preschool children had developed sufficiency values into

good, excellent, and unexpectedly perfect level. This is because they could inform and advise

other people to concern the same values as theirs unexpectedly.



สารนพนธ

ของ

นายนภสนธ เสอด



กนยายน 2551

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

งานวจยนไดรบทนจากมลนธพระบรมราชานสรณสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว

และสมเดจพระนางเจาราไพพรรณ

ประกาศคณปการ

สารนพนธฉบบน สาเรจลลวงไดดวยความกรณาอยางยงของรองศาสตราจารย ดร.อรพรรณ พร

สมา อาจารยทปรกษาสารนพนธ ทกรณาใหคาแนะนา กาลงใจ และแนวคดในการทางาน และชวย

ตรวจสอบแกไขจนแลวเสรจ ขอขอบพระคณผชวยศาสตราจารยบญยฤทธ คงคาเพชร และผชวย

ศาสตราจารย นต. ดร.สญชย พฒนสทธ ทกรณาใหเกยรตเปนคณะกรรมการสอบสารนพนธ ทให

คาแนะนาทเปนประโยชนและมคณคา ทาใหสารนพนธฉบบนมคณภาพและชดเจนมากยงขน

ขอขอบพระคณผเชยวชาญในการตรวจสอบคณภาพของนวตกรรมดานเนอหาไดแก ผศ.ดร.ชย

ฤทธ ศลาเดช ดร.ดารารตน อทยพยคฆ ครปณตา ศลารกษ ทไดกรณาตรวจสอบความถกตอง

เหมาะสมของเนอหา วธการจดกจกรรม และใหคาแนะนาทเปนประโยชนอยางยง

ขอขอบพระคณผเชยวชาญในการตรวจสอบคณภาพของนวตกรรมดานเทคโนโลยการศกษา

ไดแก ผศ.ววรรธ จนทรเทพย ผศ.ดร.ไพบลย เปานล ผศ.ดร.สพตรา ศรสวรรณ

ผศ.ดร. ฤทธชย ออนมง ผศ.อลศรา เจรญวานชย ทใหคาแนะนาในดานการออกแบบ การผลตสอทเปน

ประโยชนตอการวจยในครงน

ขอขอบพระคณผบรหาร คร นกการภารโรง ผปกครอง โรงเรยนบานหนองขาม รวมทงชาวบาน

บานหนองขามและหมบานใกลเคยง ทใหความรวมมอและความชวยเหลอตลอดการทางานวจยในครงน

ขอขอบพระคณทมงานการพฒนาการตน Animation ไดแก นายนพปฏล เสอด ผออกแบบ

ภาพเคลอนไหว นางสาวปรารถนา อมพรสนธ และนางสาวณชวรรณ จนอน ผใหเสยงพากย ทชวยกน

สรางสรรคการตนทสวยงาม นาสนใจ

ขอขอบพระคณมลนธพระบรมราชานสรณพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว และสมเดจพระ

นางเจาราไพพรรณ ทไดคดเลอกใหทนสนบสนนการวจยในครงน และขอขอบพระคณศนยสงเสรมและ

พฒนาพลงแผนดนเชงคณธรรม สานกงานบรหารและพฒนาองคความร (องคการมหาชน) ทไดให

โอกาสในการนาเสนองานวจยนตอสาธารณชน เพอใหเกดประโยชนตอผสนใจอนเปนความมงหมายของ

การวจยน

ขอขอบพระคณ พอสมภพ เสอด ทเปนตวอยางทดในการออกแบบสอการเรยนร และให

คาแนะนาทมประโยชนเสมอ แมกลยา เสอด ทฝกฝนความสามารถเชงศลปะ ปลกฝงความคด

สรางสรรคตงแตเดก พตา ปณตา ศลารกษ ทใหกาลงใจ แนวคด และเปนเพอนรวมงานทดทสด ให

ความชวยเหลอจนงานวจยนสาเรจลลวงไปไดดวยด ขอขอบพระคณเจาหนาทบณฑตวทยาลยทให

คาแนะนา และชวยเหลอตลอดระยะเวลาการทาสารนพนธน ทายสดนขอขอบพระคณผสนใจทให

กาลงใจ คาแนะนา คาชนชม ซงผวจยจะเกบไวเปนกาลงใจในการทางานตอไป


สารบญ

หนา

บทท

1 บทนา..……………………………………..…………………………………………………….. 1

ภมหลง………………………………………………………………………………………….. 1

ความมงหมายของการวจย…………………………………………………………………….. 3

ความสาคญของการวจย..……………………………………………………………………... 3

ขอบเขตของการวจย...……………………………………………………………………........ 4

นยามศพทเฉพาะ………………………………………………………………………………. 5

กรอบแนวคดในการวจย……………………………………………………………………….. 7

สมมตฐานในการวจย……………………………………..……………………………………. 8

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ…………………..……………………………………….…. 10

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง……………………………………………………………………… 11

- แนวคดเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง…………………………………………… 11

- การประยกตปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการเรยนร………………...… 12

การจดการเรยนรปฐมวย…………………………………………………………………….…. 17

- สาระการเรยนร หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546..………...………..... 17

- การจดการเรยนรปฐมวยโรงเรยนบานหนองขาม………………………………....…. 19

นวตกรรมทางการศกษา……………………………………………………………………….. 22

- แนวคดเกยวกบนวตกรรมทางการศกษา…………………………………...…….….. 22

- นวตกรรมการเรยนรปฐมวยแนววอลดอรฟ…………………………...……………... 25

การปลกฝงคานยมในเดก………………………………………………………………….…… 30

- กระบวนการปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยง…………………...……………….…. 30

- แนวการสอนแบบผกเปนเรองราว…………………………..………………………... 31

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

3 วธการดาเนนการวจย……………..……..……………………………………………………. 44

การกาหนดประชากร…………………………………………………………………………… 44

เครองมอทใชในการวจย..…………………….……………………………………………….. 44

การสรางและพฒนาเครองมอทใชในการวจย………………………………………………….. 48

วธดาเนนการวจย...…………………………………………………………………………….. 60

การเกบและบนทกขอมล..……………………………………………………………………... 61

การวเคราะหและแปลผลการใชนวตกรรม…………………………………………………….. 62

4 ผลการวจย…………………..………………………………………………………………….. 64

ผลการประเมนคณภาพของนวตกรรมการเรยนร............................................................... 64

การวเคราะหผลการวจยเชงปรมาณ.................................................................................. 68

การวเคราะหผลการวจยเชงคณภาพ………………………………………………………….. 69

5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ……………………………………………………….. 70

ความมงหมายของการวจย……………………………………………………………………. 70

ความสาคญของการวจย………………………………………………………………………. 70

ขอบเขตของการวจย…………………………………………………………………………… 70

เครองมอทใชในการวจย……………………………………………………….………………. 71

วธการดาเนนการวจย…………………………………………………………………………. 71

การเกบและบนทกขอมล………………………………………………………………………. 72

การวเคราะหและแปลผลการใชนวตกรรม…………………………………………………….. 73

สรปผลการวจย………………………………………………………………………………… 73

การอภปรายผล………………………………………………………………………………… 74

ขอเสนอแนะ……………………………………………………………………………………. 76

บรรณานกรม ………………………………………………………………………………………… 77

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

ภาคผนวก ………………………………………………………………………………….……… 81

ภาคผนวก ก ตารางแสดงการเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนคานยมเศรษฐกจ

พอเพยงดานความพอประมาณของนกเรยนปฐมวย กอน และ หลงการใช

นวตกรรม……………….…………………………………………………………..…….. 82

ภาคผนวก ข แบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

ของนกเรยนปฐมวย………………………………………………………………………... 83

ภาคผนวก ค คะแนนคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณรายบคคล

เปรยบเทยบกบคะแนนรวม……………………………………………………………….. 87

ภาคผนวก ง การแผยแพรงานวจย………………………………………………………….… 136

ภาคผนวก จ แบบประเมนคณภาพนวตกรรม……………………………………………..…. 141

ภาคผนวก ฉ รายชอผเชยวชาญ………………………………………………………………. 146

ภาคผนวก ช คมอการใช และแผนการจดการเรยนร…………………………………………. 156

ประวตยอผทาสารนพนธ…………………………………………………………………………….. 180

บญชตาราง

ตาราง หนา

1 แบบการเขยนแผนการจดการเรยนรแบบผกเปนเรองราว………………………...………… 40

2 การวเคราะหเครองมอทใชในการวจย…………………………….……….………………… 45

3 การกาหนดหนวยการเรยนร หวขอความร

และการบรณาการกบแนวคดเศรษฐกจพอเพยง……………….…..…………………….. 52

4 แบบการเขยนแผนการจดการเรยนร…………..……………………....…………………….. 56

5 ตวอยางแบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

ของเดกปฐมวย…………………………………………………………………...…….…. 58

6 แสดงผลการประเมนคณภาพนวตกรรมทางดานเนอหา……………..……………………… 65

7 แสดงผลการประเมนคณภาพนวตกรรมทางดานเทคโนโลยทางการศกษา..……………….. 67

8 ผลการวเคราะหคะแนนคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณกอนและหลง

การใชนวตกรรม…………..……………………………………………………………….. 68

บญชประกอบ

ภาพประกอบ หนา

1 กรอบแนวคดในการวจย………………………………………………………………………... 8

2 สรปปรชญาเศรษฐกจพอเพยง “3 คณลกษณะ 2 เงอนไข”…………..……………….……… 11

3 การจดการศกษาตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง…..……………………………………….…. 13

4 สรปการนาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในดานตางๆ …………………………………..… 16

5 กรอบความรตามหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546……………………………... 18

6 กระบวนการพฒนานวตกรรม………………………………………………………………….. 25

7 เสนทางการเดนเรอง (Topic Line)…………………………………………………………….. 33

8 การพฒนานวตกรรมเพอปลกฝงแนวคดเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

สาหรบนกเรยนปฐมวย……………………………………..……………………………… 46

9 กรอบความรตามหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546……………………………... 51

10 กรอบแนวคดในการสรางแผนการจดกจกรรมการเรยนร

โดยใชแนวการสอนแบบผกเปนเรองราว…………………………………………….…… 53

11 สอการจดการเรยนร……………………………………………………………………………. 55

12 วธการดาเนนการวจย..………………………………………………………………………… 60

1 การแสดงบทบาทสมมต “แมลงนอยทองอด”……………………………….……………………. 90

2 การตากขาวทเหลอจากการรบประทานเพอนาไปแปรรป………………………….……………. 91

3 เรยนรจากทองทง…………………………………………………………………….…………… 92

4 ชชกผไมประมาณตน……………………………………………………………….…………….. 93

5 แผนผงความคดของเดกๆ เกยวกบเรองนา………………………………………..…………….. 96

6 การทานาสมนไพร…………………………………………………………………………………. 99

7 การบนทกการเรยนรโดยการวาดภาพทเลาหม………………………………….………………. 100

8 พธถวายพระพร…………………………………………………………………..……………….. 102

9 ดงานหมอนไหม โครงการในพระราชดาร………………………………………………………… 103

1

บทท 1

บทนา

ภมหลง

สภาวการณปจจบนของประเทศปรากฏปญหาขนมามากมาย ไมวาจะเปนดานการเมองการ

ปกครอง ดานสงคม และเปนปญหาทสงผลกระทบกอใหเกดปญหาอนๆ ตามมากคอ ปญหาดาน

เศรษฐกจ ทกอใหเกดความเดอดรอนใหกบทกภาคสวนของสงคม ปญหาเหลานลวนเกดจากการพฒนา

ทขาดสมดลของประเทศ เนองจากการมงเนนทจะพฒนาเศรษฐกจเพอใหไดชอวาเปนประเทศทพฒนา

แลว จากการประเมนผลการพฒนาในชวง 4 ทศวรรษทผานมาของสานกงานคณะกรรมการพฒนาการ

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต ชใหเหนอยางชดเจนถงการพฒนาทขาดสมดล ไมยงยนและเปราะบางตอ

ผลกระทบจากความผนผวนของปจจยภายนอก จนเกดเปนวกฤตเศรษฐกจ เมอป 2540 นอกจากน ยงม

ปญหาในเชงโครงสรางทางเศรษฐกจและสงคม ทกอใหเกดความเหลอมลาในการกระจายรายได ปญหา

ทางสงคม ตลอดจนปญหาความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จากปญหาเหลาน

ทาใหเกดการดาเนนการแกปญหาจากหนวยงานตางๆ โดยเฉพาะหนวยงานของภาครฐ ดงเชนท

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ในฐานะหนวยงานหลกในการจดทา

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ไดตระหนกในปญหาจากการพฒนาดงกลาว จงเลงเหนถง

ความจาเปนทจะตองกาหนดแนวทางการพฒนาของประเทศในทศทางใหม ทมงสงเสรมความสมดลใน

ดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม อยางบรณาการ เนนความยงยนของการพฒนาเพอใหคนรนหลงม

คณภาพชวตทไมดอยหรอดกวาคนรนปจจบน และใหความสาคญกบกระบวนการมสวนรวมของ

ประชาชนทกระดบ ตงแตครอบครว ชมชน และทกภาคสวนของสงคม ในการพฒนา จนเกดแผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 พทธศกราช 2550 - 2554 ขน ซงสานกงานคณะกรรมการ

พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดอญเชญ "ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง" ทพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหวทรงพระราชทานเปนแนวทางในการดาเนนชวตแกพสกนกรชาวไทย ซงเนนการพฒนาท

ยดมนในทางสายกลาง ความพอเพยง ความมเหตมผลในการดาเนนชวต และการสรางภมคมกนในตว

ควบคไปกบการเสรมสรางความรคกบคณธรรม มาใชเปนปรชญานาทางในแผนพฒนาเศรษฐกจและ

2

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตมการเปลยนแปลงไป สงผลใหภาคการศกษาได

ปรบเปลยนแผนการจดการศกษาระดบชาตตามไปดวยโดยไดนอมนาเอาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมา

ใชในการจดการศกษาเชนกน รฐบาลมนโยบายใหมการบรรจแนวคดเศรษฐกจพอเพยงลงในหลกสตร

การจดการเรยนรในสถานศกษา และไดเกดโครงการโรงเรยนนารองขนแลวในปจจบน แตองคความรใน

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงนนเปนเรองใหมสาหรบวงการศกษาเพราะมลกษณะพเศษทจาเปนตองศกษา

ใหถองแท เนองจากเปนปรชญาทลกซง มความครอบคลมถงการดาเนนชวตทกดาน ไมใชเพยงดาน

เศรษฐกจ หรอ เกษตรกรรม ดงนนการนาปรชญาไปใชในการจดการศกษาจงตองตความและทาความ

เขาใจในปรชญา แลวจงจะสามารถนาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาบรณาการในการจดการเรยนการ

สอนได

ผวจยจงเกดความสนใจเกยวกบการพฒนาคานยมเศรษฐกจพอเพยง และมแนวคดทวาการ

ปลกฝงเจตคต หรอ คานยมนน ควรรบกระทาตงแตวยเดก ซงสอดคลองกบการนาหลกปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงเขาสกระบวนการบรหารจดการหลกสตรปฐมวย 2546 และหลกสตรการศกษาขน

พนฐาน พ.ศ. 2544 ซงเปนนโยบายสาคญของประเทศในการพฒนาคณภาพประชากร ใหมพฤตกรรม

ในการดาเนนชวตในดานความพอเพยง ซงประกอบไปดวย ความพอประมาณ ความมเหตผล และการม

ภมคมกนทดในตว โดยมเงอนไขสาคญในการพฒนาคอ เงอนไขดานความร คอ ความรอบร ความ

รอบคอบ ความระมดระวง เงอนไขดานคณธรรม มความตระหนกในคณธรรม มความซอสตย ความ

อดทน ความเพยร ใชสตปญญาในการดาเนนชวต ไมโลภ ไมตระหน ซงนอกจากนปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยง ยงเนนใหนกเรยนมคณธรรม มความอดทน ความขยนหมนเพยร ความซอสตย ไมเบยดเบยน

ผอน แบงปนและชวยเหลอซงกนและกนใหเปนพนฐานในการดาเนนชวต เนองจากความรตางๆ จะไม

สามารถกอประโยชนใหกบตนเองหรอผอนไดอยางเตมทและถกตอง หากผนาไปใช ขาดคณธรรม การ

พฒนาระบบการศกษาไทยบนพนฐานเศรษฐกจพอเพยง ควรมงไปสการทาใหสงคมไทยเปนสงคมแหง

การเรยนรทมการบรณาการความร ทงเนอหา วธการ แหลงเรยนร และผรอยางกวางขวาง ซงไม

จาเปนตองจากดอยเฉพาะในระบบโรงเรยนแบบเดม แตควรพฒนากระบวนการเรยนรไปพรอมๆ กบ

การสรางวฒนธรรมแหงการเรยนรทมความหลากหลาย และตอเนองตลอดชวตใหเกดขน เปนการศกษา

ตามศกยภาพของผเรยน ซงกคอ การเรยนแบบมเหต มผล หรอความพอด พอประมาณ รวมทงการ

3

จากแนวคดดงกลาวขางตนผวจยจงสนใจทจะพฒนานวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยม

เศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวยขน โดยเสาะหาโรงเรยนทมบรบทท

เหมาะสมในการทาการวจย และไดเลอกโรงเรยนบานหนองขาม อาเภอสวนผง จงหวดราชบร เปน

กรณศกษา จากการสมภาษณคร และผบรหาร ทาใหพบวาปญหาท เ กดจากการทชาวบานม

แนวความคดทางวตถนยมมากกวาความสขในครอบครว ลกษณะของปญหาคอผปกครองของนกเรยน

สวนใหญเขาไปหางานทางานกรงเทพฯ หรอเมองใหญปลอยใหบตรหลานอยกบผสงอายทบานโดย

ลาพง กอใหเกดปญหามากมาย อาทปญหาการละเลยทองถน ทาใหเกดการขายท หรอไมใชทดนของ

ตนเองใหเกดประโยชน ไมใชภมปญญาและทรพยากรในทองถนใหเกดประโยชน เกดปญหาเศรษฐกจ

และสงคม การพฒนานวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอพยงสาหรบนกเรยนปฐมวย

นาจะเปนหนทางหนงในการเสรมสรางคานยมทเหมาะสมใหเยาวชนของชาต อนจะนาไปสการแกปญหา

ในระยะยาวตอไป

ความมงหมายของการวจย

1. เพอพฒนานวตกรรมการเรยนร เ พอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวยใหมคณภาพตามเกณฑทกาหนด

2. เพอเปรยบเทยบความแตกตางของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของ

นกเรยนปฐมวย กอนและหลงการใชนวตกรรม

3. เพอศกษาพฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของนกเรยน

ปฐมวย

4

ความสาคญของการวจย

ความสาคญของการพฒนานวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดาน

ความพอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย กรณศกษา : โรงเรยนบานหนองขาม อาเภอสวนผง

จงหวดราชบร ในครงนจะกอใหเกด

1. นวตกรรมการเรยนรเพอพฒนาคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

2. เปนแนวทางใหกบสถานศกษาทมบรบทใกลเคยงกนสามารถนานวตกรรมนไปใชในการ

จดการเรยนรได

3. เปนแนวทางในการพฒนานวตกรรมการเรยนรสาหรบนกเรยนปฐมวย

ขอบเขตของการวจย

ประชากรทใชในการวจย

ประชากรในการวจยครงนไดแก นกเรยนชนปฐมวย (อนบาล 1 - 2) โรงเรยนบานหนองขาม

อาเภอสวนผง จงหวดราชบร ซงมอายระหวาง 4 - 6 ป จานวน 22 คน มบรบททางสงคมใกลเคยงกน

คอ อยในชนบท ครอบครวประกอบอาชพเกษตรกรรม หรอ รบจาง

ตวแปรทศกษา

1. ตวแปรอสระ ไดแก นวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย

2. ตวแปรตาม ไดแก คานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของนกเรยนปฐมวย

เนอหา

คานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณในกจกรรมตางๆ ของนกเรยนปฐมวยท

ปฏบตเปนประจาทกวน ไดแก การรบประทานอาหาร การทางานและการเลน โดยผานหนวยการเรยนร

3 หนวยไดแก ไมมนาไมมชวต แมโพสพแมของทกคน และในหลวงกบความพอเพยง

5

ระยะเวลาในการทดลอง

การวจยในครงนทาการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2550 ระยะเวลาในการทดลอง 3

สปดาห สปดาหละ 3 วน วนละ 20 นาท รวม 9 ครง ระหวางวนท 26 พฤศจกายน ถง วนท 14

ธนวาคม พทธศกราช 2550

นยามศพทเฉพาะ

1. เศรษฐกจพอเพยง หมายถง ความสามารถในการดารงชวตไดอยางไมเดอดรอน มความ

เปนอยอยางประมาณตน ตามฐานะ ตามอตภาพ และทสาคญไมหลงใหลไปตามกระแสของวตถนยม

มอสรภาพ เสรภาพ ไมพนธนาการอยกบสงใด หากกลาวโดยสรป คอ หนกลบมายดเสนทางสายกลาง

ในการดารงชวต มความพอประมาณ ความมเหตผล และมภมคมกนทด โดยอยภายใตเงอนไขความร

และคณธรรม

2. คานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ หมายถง รปแบบทางความคดของ

เดกปฐมวยทจะตดสนใจวาสงใดควรกระทา สงใดไมควรกระทา โดยมการรจกประมาณตนเอง รจกพอ

และประหยด รวมถงใชทรพยากรอยางคมคา ในกจกรรมตางๆ ทปฏบตเปนประจาทกวน ซงในการวจย

ครงนศกษาคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณในกจกรรมของนกเรยนปฐมวย 2 กจกรรม

ไดแก

2.1 การรบประทานอาหาร หมายถง การทากจกรรมกอน ระหวาง และหลงรบประทาน

อาหารทโรงเรยน ไดแก การเตรยมจานชามชอน การตกขาว การรบประทาน รวมถงการลางและเกบ

อปกรณในการรบประทาน

2.2 การทางานและการเลน หมายถง การทากจกรรมทงในการเรยน และการเลนของ

นกเรยนปฐมวยทเกดขนทโรงเรยน

คานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของนกเรยนปฐมวยประเมนไดจากการใช

แบบสงเกตพฤตกรรมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณสาหรบเดกปฐมวย

3. แบบสงเกตพฤตกรรมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณสาหรบเดกปฐมวย

หมายถง ตารางการสงเกตและบนทกขอมลพฤตกรรมรายบคคลแบบ Check List แบงพฤตกรรมท

6

0 คะแนน ไมมการปฏบตพฤตกรรมทแสดงออกวามคานยมเศรษฐกจพอเพยงดาน

ความพอประมาณ

1 คะแนน ปฏบตพฤตกรรมทแสดงออกวามคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณ

โดยมเกณฑระดบคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณดงน

1 – 15 คะแนน หมายถง นกเ รยนมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณอยในระดบตา


พอประมาณอยในระดบพอใช


พอประมาณอยในระดบด


พอประมาณอยในระดบดมาก

4. การปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยง ดานความพอประมาณ หมายถง การถายถอด

ความคดและแนวทางในการปฏบต ผานนวตกรรมทผวจยพฒนาขน เพอใหนกเรยนปฐมวยเกดการ

พฒนาพฤตกรรมเศรษฐกจพอพยงดานความพอประมาณ

5. นวตกรรมการเรยนร หมายถง ชดการจดการเรยนรทไดจากการบรณาการแนวคด

เศรษฐกจพอเพยงเขาไปในหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 และหลกสตรฤดกาล โรงเรยน

บานหนองขาม ประกอบดวยสอและกจกรรมการเรยนรทผวจยพฒนาขน เพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจ

พอเพยงดานความพอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย ซงผสอนสามารถนาไปจดกจกรรมการเรยนร

7

5.1 เอกสารประกอบนวตกรรม ประกอบดวย คมอการใชนวตกรรม และแผนการจดการ

เรยนร

5.2 สอการจดการเรยนร ประกอบดวย การตน (Animation) บทเพลง และละครหน

5.3 แบบสงเกตพฤตกรรมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณสาหรบนกเรยน

ปฐมวย

6. นกเรยนปฐมวย หมายถง นกเรยนชนอนบาล 1 และ 2 โรงเรยนบานหนองขาม อาเภอ

สวนผง จงหวดราชบร ทศกษาอยในปการศกษา 2550 จานวน 22 คน มอายระหวาง 4 - 6 ป

กรอบแนวคดในการวจย

การจดการการเรยนรโดยใชหลกการเรยนรดานจตพสย (Affective Domain) ของบลม (ทศนา

แขมมณ. 2550 : 21 – 23 ; อางองจาก Bloom. 1956) สามารถใชในการปลกฝง ทศนคต คานยม

รวมถงคณธรรม และจรยธรรมใหกบผเรยนได แนวการสอนแบบผกเปนเรองราว (Storyline Approach)

เปนแนวการสอนทใชในหลกสตรแบบบรณาการแนวหนง ซงชวยใหเกดการสรางบรบทเพอเชอมโยง

เนอหาสวนตางๆ ของหลกสตรโดยอาศยการศกษาเปนหวขอทเรยกวา โครงเรอง องคประกอบสาคญ

ของวธสอนแบบน ไดแก สถานท ตวละคร และเหตการณ มการบรรยายเหตการณในลกษณะทเผยใหร

เรองตางๆ ซงชวยใหมโครงสราง ความเปนเหตเปนผล เพอใหเกดความเชอมโยงระหวางสวนตางๆ

ของหลกสตร จากการศกษางานวจยของพรศร ทองทว (2547 : บทคดยอ) ทไดทาการศกษาผลสมฤทธ

ทางการเรยนและเจตคตตอการอนรกษพลงงานและสงแวดลอม โดยใชชดการเรยนแบบผกเปนเรองราว

(Storyline) สาหรบนกเรยนชวงชนท 3 ผลการวจยปรากฏวา นกเรยนทเรยนโดยใชชดการเรยนแบบ

ผกเปนเรองราวมผลสมฤทธกอนเรยนและหลงเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

และมเจตคตตอการอนรกษพลงงานและสงแวดลอมกอนเรยนและหลงเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01

ผลจากการศกษาเอกสาร งานวจย และแนวคดของนกวชาการและนกการศกษา พบวาการ

จดการเรยนรโดยใชหลกการเรยนรดานจตพสย และการจดการเรยนรแบบผกเปนเรองราวสามารถ

พฒนาแนวคด คานยม คณธรรม และจรยธรรมได ผวจยจงใชแนวคดนและเทคโนโลยทางการศกษา

8

กรอบแนวคดในการวจย

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดในการวจย

สมมตฐานในการวจย

1. นวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณสาหรบ

นกเรยนปฐมวย มคณภาพตามเกณฑทกาหนดไว

2. คานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของนกเรยนปฐมวยกอนและหลงการใช

นวตกรรมมความแตกตางกน

3. นกเรยนปฐมวยทไดรบการจดการเรยนรดวยนวตกรรมมพฒนาการของคานยม

เศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณเพมขน

9

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงน ผวจยไดศกษาคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอใหเขาใจ

หลกการและทฤษฎ ตลอดจนงานวจยตางๆ ทมสวนเกยวของกบการวจยครงนซงมหวขอดงน

1. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

- แนวคดเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

- การประยกตปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการเรยนร

2. การจดการเรยนรปฐมวย

- สาระการเรยนรหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546

- การจดการเรยนรปฐมวยโรงเรยนบานหนองขาม

3. นวตกรรมทางการศกษาปฐมวย

- แนวคดเกยวกบนวตกรรมทางการศกษา

- นวตกรรมการเรยนรปฐมวยแนววอลดอรฟ

4. การปลกฝงคานยมในเดก

- กระบวนการปลกฝงคานยมในเดก

- แนวการสอนแบบผกเปนเรองราว (Storyline Approach)

1. เอกสารทเกยวของกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

แนวคดเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

จากหนงสอ “เศรษฐกจพอเพยงคออะไร ?” จดทาโดยคณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจ-

พอเพยงสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดกลาววา “เศรษฐกจ

พอเพยง” เปนปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระราชดารสชแนวทางการดาเนนชวตแก

พสกนกรชาวไทยมาโดยตลอดกวา 25 ป ตงแตกอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ และเมอภายหลงได

ทรงเนนยาแนวทางการแกไขเพอใหรอดพน และสามารถดารงอยไดอยางมนคงและยงยนภายใตกระแส

โลกาภวฒนและความเปลยนแปลงตางๆ

10

และจากการประมวลและกลนกรองพระราชดารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยางหวเรอง

เศรษฐกจพอเพยง ซงพระราชทานในวโรกาสตางๆ รวมทงพระราชดารสอนๆ ทเกยวของ โดยไดรบ

พระราชทานพระบรมราชานญาตใหนาไปเผยแพร เมอวนท 21 พฤศจกายน 2542 เพอเปนแนวทาง

ปฏบตของทกฝายและประชาชนทวไป ทจดทาโดยคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

กลาวไววา

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาชแนวทางการดารงอย และปฏบตตนของ

ประชาชนในทกระดบตงแตระดบครอบครว ระดบชมชนจนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหาร

ประเทศใหดาเนนไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจ เพอใหกาวทนตอโลกยค

โลกาภวฒน ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจาเปนทจะตองม

ระบบภมคมกนในตวทดพอสมควรตอการมผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและ

ภายใน ทงนจะตองอาศยความร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการนาวชาการตางๆ มา

ใชในการวางแผนและการดาเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคน

ในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎและนกธรกจในทกระดบใหมสานกในคณธรรม ความ

ซอสตย และใหมความรอบรทเหมาะสม ดาเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสต ปญญา และ

ความรอบคอบเพอใหสมดล และพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวางทง

ดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด (สานกงานคณะกรรมการ

เศรษฐกจพอเพยงแหงชาต. 2550 : ออนไลน)

จากความหมายดงกลาวสามารถวเคราะหออกมาเปนองคความรไดดงน

คาวา “เศรษฐกจพอเพยง” เปนปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงชแนะแนวทางการ

ดาเนนชวตและการปฏบตแกประชาชน โดยยดหลก “ทางสายกลาง” ทามกลางมรสมเศรษฐกจ ทตอง

เผชญอยในปจจบนเศรษฐกจพอเพยงมความหมายสรปได 5 ประการ ดงน

1. ความพอประมาณ คอ รจกพอประมาณ พออย พอม พอกน พอใช ประหยด และไมเบยดเบยนผอน

2. ความมเหตผล คอ การตดสนใจกระทาสงตางๆ เพอใหเกดความพอเพยงตองใชเหตผล และพจารณาดวยความรอบคอบ

11

3. การมภมคมกนทด คอ เตรยมใจใหพรอมรบผลกระทบและความเปลยนแปลงทจะเกดขนในอนาคต

4. การมความร คอ นาความรมาใชในการวางแผนและดาเนนชวต 5. การมคณธรรม คอ มความซอสตยสจรต สามคค และชวยเหลอซงกนและกน

จากการวเคราะหปรชญาเศรษฐกจพอเพยงสามารถสรปไดเปนแผนภมดงน

“3 คณสมบต 2 เงอนไข”


มภมคมกน

ในตวทด

มเหตผล

เงอนไขความร

รอบร รอบคอบ ระมดระวง)

เงอนไขคณธรรม

(ซอสตยสจรต ขยนอดออม

สตปญญา แบงปน)

(

นาส

ชวต/เศรษฐกจ/สงคม/สงแวดลอม

สมดล/มนคง/ยงยน

ภาพประกอบ 2 สรปปรชญาเศรษฐกจพอเพยง “3 คณลกษณะ 2 เงอนไข”

12

การประยกตปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการเรยนร

ปจจบนการจดการเรยนรในสถานศกษาตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เปนทพดถงกน

มากเพราะในการจดการเรยนรในอนาคตอนใกลนจะมการบรรจแนวคดเศรษฐกจพอเพยงลงในหลกสตร

สถานศกษา โดยปจจบนมบางโรงเรยนไดนารองการใชแนวคดนแลว การเผยแพรความรในการจดการ

เรยนรในสถานศกษาตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในปจจบนทาในรปแบบของการจดสมมนา

ประชมวชาการ และการบรรยาย เอกสารในสวนนจงจะเปนเอกสารประกอบกจกรรมการเผยแพรความร

ดงกลาว ซงมลกษณะเปนการสรปองคความร, การนาองคความรดานเศรษฐกจพอเพยงมาวเคราะหการ

จดการเรยนร และการนาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาบรณาการกบการจดการเรยนร

แนวทางการวเคราะหความพอเพยงในการจดการเรยนร

จากการวเคราะหเนอหาการประชมวชาการ “การจดการเรยนรในสถานศกษาตามแนว

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง”16 กมภาพนธ 2550 ณ หอประชมศาลารวมใจ เทศบาลเมองราชบร จงหวด

ราชบร (ชยฤทธ ศลาเดช. 2550 : 1-14) สามารถสรปแนวทางการวเคราะหความพอเพยงในการจดการ

เรยนรไดดงน

การวเคราะหความพอเพยงโดยหลก “สปปรสธรรม 7”

1. รเหต (ทาไมถงตองทากจกรรมน) ความมเหตผล

2. รผล (จะเกดผลอยางไรระยะสน/ยาว)

3. รตน (ตนมความพรอมแคไหน) ความพอประมาณ

4. รประมาณ (ทาพอประมาณ/เปนขนเปนตอน)

5.

รกาล (ควรเรมทาเมอไร เมอเกดการเปลยนแตละชวงจะเตรยมพรอมอยางไร)

6. รชมชน (คนในชมชนเหนดวยหรอไม) ภมคมกน

7. รบคคล (มใครเกยวของบาง แตละคนมบทบาทหนาตาอยางไรสมพนธกนอยางไร)

จาก “สามหวง สองเงอนไข” ทเปนปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชดาร

สามารถนามาประยกตใชในการจดการศกษาในดานตางๆ ไดดงน

13


มภมคมกน

ในตวทด

การจดการศกษาตามปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง มเหตผล

1. การจดสงแวดลอมและ

บรรยากาศการเรยนร

2. การจดการเรยนการสอน เงอนไขความร

รอบร รอบคอบ

ระมดระวง)

เงอนไขคณธรรม

3. การพฒนาบคลากร ( (ซอสตยสจรต ขยนอด

ออม สตปญญา 4. การบรหารจดการ

นา

ชวต/เศรษฐกจ/สงคม/สงแวดลอม

สมดล/มนคง/ยงยน

ภาพประกอบ 3 การจดการศกษาตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

การจดการศกษาตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

1. การจดสงแวดลอมและบรรยากาศการเรยนร

จดกายภาพใหกลมกลนระหวางทองถนกบความทนสมย มขอความกระตนใหตระหนก

จดบรรยากาศเรยนทเสรมการใชเหตผล ปญญา ความเอออาทร ความซอสตย ความเพยร

2. การจดการเรยนการสอนและการพฒนาหลกสตรสถานศกษา

2.1 กาหนดคณลกษณะพงประสงคผเรยน (พอประมาณ/มเหตผล/มภมคมกน/คานยม

ความรคคณธรรม)

2.2 จดทาสาระหลกสตร

2.2.1 บรณาการภายในกลมสาระ

14

2.2.2 บรณาการขามกลมสาระ

2.3 การพฒนากจกรรมการเรยนร

2.3.1 จดกจกรรมเสรมแทรกในการเรยนการสอนประจาวน/สปดาห (3 คณลกษณะ 2

เงอนไข)

2.3.1 จดการเรยนการสอนขอมลสารสนเทศ

3. การพฒนาบคลากร 3.1 สรางความเขาใจ

3.2 สรางเครอขาย

4. การบรหารจดการ

4.1 เพมแนวคดไวในวสยทศน/แผนงาน/โครงการ

4.2 จดตงคณะทางาน/ศนยศกษาในโรงเรยน

4.3 แสวงหาความรวมมอจากหนวยงานภายนอก

เสนทางทคร/นกเรยนตองเดนไปสเปาหมาย

ขนท 1 การชวยตนเอง กอนชวยผอน

1.1 ตงใจมนทจะยนหยด “วถชวต” ดวยตนเอง

1.2 นอมรบคาสอนทางศาสนา พระบรมราโชวาทของในหลวงมาเปนเครองยดเหนยวจตใจ

1.3 การแสวงหาความรในการประกอบอาชพเพมเตมตลอดชวต

1.4 ตองรจกหามากกวาหรอเทากบทกนและใช 1.5 ตองรบผดชอบตอหนาท สามารถควบคมตนเองได 1.6 ตองลงมอทา มใชเพยงแตร คด คาดวาจะทา

ขนท 2 การชวยเหลอผอน

2.1 ดานจตใจ

2.1.1 ตองมความเมตตากรณาผอนตามความสามารถแหงตน

2.1.2 ตองมความจรงใจ ซอสตยสจรตตอผอน

15

2.1.3 ตองเสยสละเพอความสามคค

2.2 ดานสงคม

2.1.1 สนบสนนใหเขาไดรบการยกยองตามความสามารถ

2.2.2 สนบสนนใหเขามความเปนอยสอดคลองกบวฒนธรรมดงเดม

2.2.3 สนบสนนใหเขาเคารพกฎ กตกา

2.2.4 “เพอนชวยเพอน” จนเปนทประจกษ

2.3 ดานสงแวดลอม

2.3.1 ใสใจสงแวดลอม

2.3.2 การใชทรพยากรใหมประสทธภาพ / ยงยน

ขนท 3 การชวยเหลอสถานศกษาสานกใน “คณคา” ของสถานศกษา

3.1 รคณคา การชวยตนเอง

3.2 รคณคา ในการรบผดชอบตามหนาท

3.3 รคณคา ในบรรยากาศประชาธปไตย

3.4 รคณคา ความเสมอภาค

3.5 รคณคา ความเทยงธรรม

3.6 รคณคา ความสามคค

3.7 รคณคา ความเอออาทร

3.8 รคณคา การถายทอดทางวฒนธรรม

3.9 รคณคา ในการมสวนรวม

3.9.1 การยดมนในหลกการกบวธการตาม พ.ร.บ. การศกษาฯ โดยเครงครด

3.9.2 การยดแนวทางการบรหารงานแบบธรรมาภบาล “คมคา รบผดชอบ โปรงใส ม

ประสทธภาพ ตรวจสอบได”

3.9.3 ผนกกาลงกบทกภาคสวน (รฐ ภาคเอกชน ประชาชน)

3.9.4 สนบสนนใหสถานศกษาขบเคลอนในลกษณะขอบองคกรแหงการเรยนร

16

สรปการนาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในดานตางๆ

แนวทางการดารงตน และ

ปฏบตตนแบบพอเพยง

“ความรคคณธรรม”

ครอบครว

บคคล

สถานศกษา/ชมชน

รวมกลม/เขมแขง

รฐ

สนบสนนนโยบาย

กจกรรมเกยวของกบการลด

รายจาย/เพมรายได/การออม/

การดารงชวต/การอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม/การเอออาทร

การพฒนาหลกสตรโครงการ

เกยวของกบการพฒนาตางๆ ใน

พนท/การรวมกลม/การสหกรณ/

การออมทรพยการดแล

สงแวดลอมฯ

โครงการทเกยวของกบการ

พฒนาทเปนการตดสนใจของ

ภาครฐ เชน นโยบายรฐบาล/

โครงการเมกะโปรเจกต ฯลฯ


ความมเหตมผล

มภมคมกนสวนตวทด ปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยง

ใชกบใคร

ใชอยางไร

ภาพประกอบ 4 สรปการนาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในดานตางๆ

17

2. การจดการการเรยนรปฐมวย

สาระการเรยนรปฐมวย หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546

กระทรวงศกษาธการ (2546 : 39) ไดกลาวถงสาระทควรเรยนรในหลกสตรการศกษาปฐมวย

พทธศกราช 2546 ไวดงน

สาระทควรเรยนร เปนเรองราวรอบตวเดกทนามาเปนสอในการจดกจกรรม ใหเดกเกดการ

เรยนร ไมเนนการทองจาเนอหา ผสอนสามารถกาหนดรายละเอยดขนเองใหประสบการณสาคญตางๆ

ทงนอาจยดหยนเนอหาได โดยคานงถงประสบการณและสงแวดลอมในชวตจรงของเดก สาระทเดกอาย

3 - 5 ป ควรเรยนรมดงน

2.1 เรองราวเกยวกบตวเดก เดกควรรจกชอ นามสกล รปตาง หนาตา รจกอวยวะตางๆ

วธระวงรกษารางกายใหสะอาด ปลอดภย การรบประทานอาหารทถกสขลกษณะเรยนรทจะเลนและทา

สงตางๆ ดวยตนเองคนเดยว หรอกบผอน ตลอดจนเรยนรทจะแสดงความคดเหน ความรสก และแสดง

มารยาททด

2.2 เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก เดกควรไดมโอกาสรจกและรบร

เรองราวเกยวกบครอบครว สถานศกษา ชมชน รวมทงบคคลตางๆ ทเดกตองเกยวของหรอมโอกาส

ใกลชดและมปฏสมพนธในชวตประจาวน

2.3 ธรรมชาตรอบตว เดกควรจะไดเรยนรสงมชวต สงไมมชวต รวมทงความเปลยนแปลง

ของโลกทแวดลอมเดกตามธรรมชาต เชน ฤดกาล กลางวน กลางคอ ฯลฯ

2.4 สงตางๆ รอบตวเดก เดกควรจะไดรจกส ขนาด รปราง รปทรง นาหนก ผวสมผสของ

สงตางๆ รอบตว สงของเครองใช ยานพาหนะ และการสอสารตางๆ ทใชอยในชวตประจาวน

จากสาระการเรยนรปฐมวย ในหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 สามารถ

วเคราะหออกมาเปนแผนภมดงน

18

หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546

สาระการเรยนร

ธรรมชาตรอบตว

ภาพประกอบ 5 กรอบความรตามหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546

บคคลและ

สถานทแวดลอม

สงตางๆ รอบตว


โรงเรยน

ชมชน

บคคลทเกยวของ

สงมชวต

สงไมมชวต

ปรากฏการณ

ฤดกาล

กลางวน ‐

กลางคน

ลกษณะสงตางๆ

ส ขนาด รปทรง

หนาตา นาหนก

สงของเครองใช

ยานพาหนะ

การสอสาร

เกยวกบตวเดกเอง

ชอ นามสกล

รปตางหนาตา

อวยวะตางๆ

การรกษาความ

สะอาด

รบประทานอาหารท

ถกสขลกษณะ

เลนคนเดยว หรอ

กบคนอน

การแสดงความรสก

มมารยาท

19

การจดการเรยนรปฐมวยของโรงเรยนบานหนองขาม

หลงจากทผวจยศกษาทบทวนหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 แลว ผวจยได

เขาศกษาสภาพการจดการเรยนรปฐมวยของโรงเรยนบานหนองขาม อาเภอสวนผง จงหวดราชบร ซง

เปนกรณศกษาในการวจยครงน ซงมการจดการเรยนรโดยใชหลกสตรสถานศกษาของตวเอง โดยทคร

อนบาลเปนผวจยและพฒนาขน

โรงเรยนบานหนองขามเปนโรงเรยนทอยในเขตอาเภอสวนผง จงกวดราชบร มพนทปาชมชน

อยในบรเวณโรงเรยน เดกๆ จงมความรกความผกพนกบธรรมชาตรอบตว คร ภารโรง ผปกครองและ

ภมปญญาชาวบานในชมชนเปนผทมวถชวตอยกบธรรมชาต จงสามารถสรางองคความรและถายทอด

ประสบการณใหกบเดกๆ ไดเปนอยางด จากการทสภาพของโรงเรยนอยทามกลางธรรมชาตเหลาน การ

จดการเรยนการสอนในชนปฐมวยของโรงเรยนบานหนองขามจงใชความเปลยนแปลงของฤดกาลเปน

หลกในการจดกจกรรมการเรยนรใหกบเดก ประกอบกบครผสอนเปนผเชยวชาญดานการสอนทสาเรจ

การศกษาระดบมหาบณฑต ในสาขาการศกษาปฐมวยโดยตรง ทาใหการจดการเรยนรเปนไปตาม

ทฤษฎทถกตอง นอกจากนนแลวในโรงเรยนยงมเครอขายผปกครองทแขงแรง สามารถทากจกรรม

รวมกนไดอยางราบรน

หลกสตรฤดกาลของโรงเรยนบานหนองขาม

ชนปฐมวยโรงเรยนบานหนองขามมการจดการเรยนรดวยหลกสตรทวจยและพฒนาขนมาดวย

ผสอนเอง ชอวา “หลกสตรฤดกาล” ซงใชควบคกบหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 โดยม

การจดกจกรรมตามฤดกาลตางๆ ดงน (ปณตา ศลารกษ. 2548 : 9-10)

เมอฤดฝนมาเยอน ภาคเรยนแรกของเดกเรมตนหลงฤดแลงในเดอนเมษายน พนดนทแหง

เรมไดรบความชมชนจากสายฝนทโปรยปรายลงมา เมลดพชตางๆ ทฝงอยในดนเรมงอก แตกหนอ แทง

ยอดขนรบแสงตะวน ชวตใหมพากนเตบโตรบสายฝนดเขยวขจไปทว ทกชวตเคลอนไหวหลงจากเกบตว

มาตลอดฤดแลง ชวงนดนออนตว เดกสามารถเรยนรเรองดนไดโดยทากจกรรมเพาะปลก ไปดชาวนาทา

นาหรอทานาแปลงเลกๆ ของตนเอง ในการทากจกรรมเหลานเดกจะไดพบเหนไสเดอน กบ หอยทาก

และสตวอนๆ อกมากมาย

20

เมอฝนตกชกขนจนนานอง เดกสามารถเรยนรเกยวกบนาและชวตทอาศยนา เดกๆ จะเหนฝง

มดทพากบหนนา เหนฝงแมลงปอ แมงเมาทมาหลงจากฝนตก เหดชนดตางๆ และหนอไมขนชก เดกๆ

สามารถไปเกบเหดและหนอไมในบรเวณสวนปาของโรงเรยนเพอมาทาอาหาร เรยนรเรองความสมพนธ

ระหวาง ดน ปลวก แมงเมาและเหด พชกเปนสงทนาสนใจ พชปาซงเปนพชผวดน เชน เปาะ บกกระทง

เพาะ กระเจยว ซงหาไดยากในปจจบน

ชวงเขาพรรษาเดกๆ จะไดเรยนรเรองศาสนาและวฒนธรรมทสอดคลองกบธรรมชาต โดยผาน

เรองเลาและกจกรรมทางศาสนา ชวงน ดน พช และสตวในดนและในนาจะปรากฏใหเหนบนโลก

มากกวาชวงอน จงเปนเวลาทเดกจะไดเหนความสมพนธและการอยรวมกนของชวตทามกลางธรรมชาต

ไดอยางชดเจน ภาคเรยนแรกจบลงในฤดนาหลากอนแสนจะสดชน

ปลายฝนตนหนาว ภาคเรยนทสองเรมขนพรอมกบชวงทรวงขาวสก ผนนาดเหลองอราม

ตนไมออกดอกชชอบานสะพรง เดกๆ สามารถประดษฐของเลนจากดอกหญา ชอดอกไมแหง เกบเกยว

ขาวในนาของตน และนาฟางมาประดษฐเปนตกตาได ดอกไมหลากสสนสามารถนามาทาเปนสจาก

ธรรมชาตเพอใชในงานศลปะตางๆ และบางชนดยงสามารถนามาทาเปนสผสมอาหารไดอกดวย

ในขณะทชาวนาเกบเกยวขาวไวสาหรบปตอไป คนและสตวอนๆ กเรมตระเตรยมอาหารไวกน

ตลอดปเชนเดยวกน เมอชาวนาขนขาวเปลอกใสยงฉาง ทากองฟางใหววควาย สตวอนๆ เชน กระรอก

กระแต กเรมสะสมเมลดพชไวในโพรง ครและเดกกสามารถเตรยมเกบเมลดพนธพชตางๆ เพอไวปลก

ในปตอไปไดเชนกน ชวงนเดกๆ สามารถเรยนรภมปญญาชาวบานในการทาอาหารและขนมจากกลอย

ซงเปนพชปาทมทงตานานทแสนสนกและวธการนามาทาอาหารทาทซบซอน

ในชวงนหากปใดฝนตกมากอาจทาใหเกดนาซบในปา เดกจะไดเรยนรเรองนาซบซงเปน

ความสมพนธกบสภาพของดนในบรเวณปาทเปนดนดานและมผลทาใหตนไมตายเปนจานวนมาก

เมอยางเขาเดอนพฤศจกายน ดวงอาทตยโคจรหางโลกไปทกท กลางวนเรมสนลงและ

กลางคนยาวนานขน ดวงจนทรโคจรใกลโลกขนเรอยๆ ทาใหมนาในทกทเตมฝง เดกๆ เตรยมตวกน

ประดษฐกระทงเพอบชาพระแมคงคาทประทานนาสาหรบพชพนธธญญาหารและใหเราใชนาเพอ

ประโยชนตางๆ ในชวตประจาวน ผปกครองจะมาชวยสอนทากระทงใบตองใหเดกๆ และนาไปลอยใน

คนวนลอยกระทงทมพระจนทรเตมดวงสกสวาง ลมหนาวพดมาสรรพสงรอบตวตางพากนหยด สงบ นง

21

ฤดรอนทมสสน เมอถงฤดรอน ตนไมหลายชนดผลดใบจนหมดตนเหลอไวแตดอกบานเตม

ตน ชวงนเปนเวลาของการเตบโตสงสด ผงและผเสอพากนบนตอมดอกไม พนดนเรมแหงใบไมโปรย

ปลวลงปกคลมพนดน เมลดพชฝงตวอยใตดนเพอรอฝนในฤดตอไป สเขยวขจของใบไมสดในฤดฝน

คอยๆ หายไปจากโลก คงเหลอแตสเหลอง สม แสด แดง และสนาตาลของใบไมแหง เดกๆ สามารถนา

ใบไมเหลานมาทาเปนปยหมกเพอผสมในดนสาหรบเพาะปลกตนไม ไดเรยนรวาแมแตพชกยงสละตว

ใหแกดนเพอการเกดใหมในฤดตอไป

กลางฤดรอนทองฟาสครามไรเมฆ ลมพดแรงจงเหมาะแกการทาวาวหรอกงหนลมเปนของ

เลน สรางสสนงดงามแกโลก เปนชวงทเดกๆ จะมโอกาสเดนปาและทากจกรรมจากปาบอยขน เชน การ

เกบเมลดพช ฝกของพช กงไมรปทรงตางๆ มาประดษฐของเลน เราสามารถเหนนกและสตวหลายชนด

ในปาเพราะเปนชวงทตนไมผลดใบและออกผล จงเปนอาหารของนกและสตวตางๆ เถาวลยในปาจะ

เจรญเตบโตเรวมากทงเถาวลยนา เถาวลยหนง บนไดลง เถาวลยเหลานมาอาศยตนไมใหญเพอแยง

อาหารและนา ในทสดทงเถาวลยและตนไมนนกตายทงค เดกๆ จะไดเหนความสมพนธทางธรรมชาต

ของตนไมอกทงยงสามารถแทรกความรเรองคณธรรมการเบยดเบยนเอาเปรยบผอน สดทายกตองเปน

อยางเถาวลย

ฤดรอนสรางสสนทงดงามใหแกโลกและสรางความคดสรางสรรคใหแกเดกๆ การเรยนภาค

ปลายจบลงในฤดแลงทพอแมวางจากการเกบเกยว ครอบครวจะรอเวลาททกคนมาพรอมหนาพรอมตา

กนในชวงวนสงกรานต พลงความรอนอนแรงกลาจากดวงอาทตยเปนพลงแหงชวตทเตอนใหเรารวารอบ

ปใหมกาลงจะเรมขนอกครง

หลกสตรฤดกาลนเองทผวจยสนใจทจะนาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเขามาบรณาการ และนา

สอทางเทคโนโลยทางการศกษามารวมพฒนาใหเกดนวตกรรมการศกษาทจะชวยใหการจดการเรยนร

เปนไปไดงาย และมประสทธภาพมากขน โดยเลอกชวงเดอนพฤศจกายน และ ธนวาคมเปนชวงทดลอง

ใชนวตกรรม ซงใชเนอหาเปนเทศกาลในชวงปลายฝนตนหนาว

22

3. นวตกรรมทางการศกษา

แนวคดเกยวกบนวตกรรมทางการศกษา

เพอใหการพฒนานวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย เปนไปอยางมหลกการทเปนทยอมรบ ผวจยจงไดทาการศกษา

ทบทวนเกยวกบนวตกรรมการศกษา จากเอกสารทเกยวของดงน

ความหมายของนวตกรรม

ไชยยศ เรองสวรรณ (2521 : 14) ไดใหความหมาย “นวตกรรม” ไววาหมายถง วธการปฏบต

ใหมๆ ทแปลกไปจากเดมโดยอาจจะไดมาจากการคดคนพบวธการใหมๆ ขนมาหรอมการปรบปรงของ

เกาใหเหมาะสมและสงทงหลายเหลานไดรบการทดลอง พฒนาจนเปนทเชอถอไดแลววาไดผลดในทาง

ปฏบต ทาใหระบบกาวไปสจดหมายปลายทางไดอยางมประสทธภาพขน

จรญ วงศสายณห (2520 : 37) ไดกลาวถงความหมายของ “นวตกรรม” ไววา “แมใน

ภาษาองกฤษเอง ความหมายกตางกนเปน 2 ระดบ โดยทวไป นวตกรรม หมายถง ความพยายามใดๆ

จะเปนผลสาเรจหรอไม มากนอยเพยงใดกตามทเปนไปเพอจะนาสงใหมๆ เขามาเปลยนแปลงวธการท

ทาอยเดมแลว กบอกระดบหนงซงวงการวทยาศาสตรแหงพฤตกรรม ไดพยายามศกษาถงทมา ลกษณะ

กรรมวธ และผลกระทบทมอยตอกลมคนทเกยวของ คาวา นวตกรรม มกจะหมายถง สงทไดนาความ

เปลยนแปลงใหมเขามาใชไดผลสาเรจและแผกวางออกไป จนกลายเปนการปฏบตอยางธรรมดาสามญ

ความหมายของนวตกรรมการศกษา

ประพนธ ผาสขยด (2547 : ออนไลน) อดตผอานวยการวทยาลยนวตกรรมอดมศกษา

มหาวทยาลยธรรมศาสตร และผอานวยการฝายสงเสรมการสอสารพฒนาการเรยนร สถาบนสงเสรมการ

จดการความรเพอสงคม (สคส.) ไดกลาวถงนวตกรรมทางการศกษาวา นวตกรรม อาจมไดหมายความ

วาสงใหมทเกดขนในโลก แตเปนสงทแปลก ฉกแนวจากทนยมทากนอย อาจไมใช ประดษฐกรรมใหม

หรอเทคโนโลยลาสมย แตเปนสงทไดรบการพฒนาเปลยนแปลงใหเกดสงใหม และนวตกรรมทาง

การศกษาเปนการจดการเรยนรรปแบบใหม ทมการบรณาการกบความรตางๆ ใหเกดการพฒนาทงการ

บรหารการศกษา หลกสตร วธการจดการเรยนร

23

นวตกรรมการศกษา (Educational Innovation ) หมายถง นวตกรรมทจะชวยใหการศกษา

และการเรยนการสอนมประสทธภาพดยงขน ผเรยนสามารถเกดการเรยนรอยางรวดเรวมประสทธผลสง

กวาเดม เกดแรงจงใจในการเรยนดวยนวตกรรมการศกษา และประหยดเวลาในการเรยนไดอกดวย ใน

ปจจบนมการใชนวตกรรมการศกษามากมายหลายอยาง ซงมทงนวตกรรมทใชกนอยางแพรหลายแลว

และประเภททกาลงเผยแพร เชน การเรยนการสอนทใชคอมพวเตอรชวยสอน (Computer Aids

Instruction) การใชแผนวดทศนเชงโตตอบ (Interactive Video) สอหลายมต (Hypermedia) และ

อนเทอรเนต (Internet) เหลาน เปนตน (บรรณปญญา. 2550: ออนไลน) ในขณะทสานกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2549 : 18) ไดกาหนดเกณฑการพจารณาความเปนนวตกรรม

เพอใหเกดความเขาใจตรงกนสาหรบการดาเนนงานโครงการหนงโรงเรยนหนงนวตกรรมดงน

1. เปนผลงานทเกดจากแนวคด วธการ กระบวนการใหมๆ องคความรใหมทยงไมเคยม

ปรากฏทใดมากอน หรอเปนผลงาน วธการ กระบวนการทมอยแลว แตนามาปรบปรง พฒนาหรอใช

วธการใหมๆ ทยงไมมใครทาแตไดผลดยงกวาผลงานเดม

2. มการใชกระบวนการวจยในการพฒนาอยางเปนระบบ

3. เปนผลงานทไมชนาหรอขดตอศลธรรม วฒนธรรมและขนบธรรมเนยมประเพณอนดงาม

ของไทย

การพฒนานวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

สาหรบนกเรยนปฐมวยในครงนใชเกณฑการพจารณาความเปนนวตกรรมของสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐานดงกลาวเปนมาตรฐาน

การพฒนานวตกรรมทางการศกษา

กระบวนการพฒนานวตกรรมเปนกระบวนการทตองใชยทธศาสตรการมสวนรวมของบคลากร

หลายๆ ฝายในโรงเรยน ทงผบรหาร ครและนกเรยนรวมถงชมชน โดยใชกระบวนการวจยในการพฒนา

อยางเปนระบบ ดงน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2550 : 12-15)

1. ศกษาสภาพปญหาและความตองการ

สารวจ วเคราะหสภาพปญหา จดเดน จดดอยและความตองการในการพฒนาการบรหาร

จดการ การจดการเรยนการสอนและคณธรรมจรยธรรมของนกเรยน

2. ออกแบบนวตกรรม

24

2.1 คดจนตนาการ สรางฝนในสงทคาดหวงทจะนามาใชในการพฒนาหรอแกไขปรบปรง

ตามสภาพปญหาและความตองการ

2.2 จดลาดบความคดสรปวาจะทาอะไรทา อยางไร ทสามารถนามาใชในการพฒนาหรอ

แกไข ปรบปรงไดตรงตามสภาพปญหาและความตองการ

2.3 แสวงหา และรวบรวมความร เพอสนบสนนในสงทคด และกาหนดขนตอนการพฒนา

นวตกรรม

3. สรางหรอพฒนานวตกรรม

3.1 จดเตรยมทรพยากร วสด อปกรณ เครองมอทจาเปน และจดหางบประมาณในการ

พฒนานวตกรรม

3.2 ดาเนนการสราง / พฒนานวตกรรม ตามขนตอนทกาหนด

3.3 ตรวจสอบนวตกรรมทสรางหรอพฒนาในแตละขนตอน

3.4 สงเคราะหผลการตรวจสอบและปรบปรงนวตกรรมทสราง / พฒนา

3.5 กาหนดเกณฑการประเมนคณคาความเปนนวตกรรม

4. ทดลองใช

4.1 สรางเครองมอเกบรวบรวมขอมลผลการทดลองใช

4.2 นานวตกรรมไปทดลองใช (Try Out)

4.3 ประเมนผลการทดลองใชและปรบปรงนวตกรรม

5. สรป รายงาน และเผยแพร

5.1 สรป รายงานผลการสราง / พฒนานวตกรรม

5.2 เผยแพรนวตกรรม

25

กระบวนการพฒนานวตกรรมดงกลาว ปรากฏในแผนภมตอไปน

กระบวนการพฒนานวตกรรม

ภาพประกอบ 6 การะบวนการพฒนานวตกรรม

การพฒนาตอยอดเปนการนานวตกรรมทมผพฒนาไวแลว และใชไดผลในบรบทของโรงเรยน

หนง มาพฒนาตอโดยปรบเปลยนวธการ กระบวนการเพอใหไดนวตกรรมใหม

นวตกรรมการเรยนรปฐมวยแนววอลดอรฟ

ในการจดการเรยนรของโรงเรยนบานหนองขาม อาเภอสวนผง จงหวดราชบรนน ใชแนวการ

จดการเรยนรแบบ วอลดอรฟ (Waldorf) ดงนนเพอใหสอดคลองกบการจดการเรยนรของโรงเรยน ผวจย

จงทาการศกษาแนวการสอนแบบวอลดอรฟ โดยเฉพาะดานนวตกรรมการเรยนร

หวใจสาคญของการศกษาแบบวอลดอรฟคอ ความเชอมนวาคณคาอนลกลาทสดและเปน

สากลทสดของมนษยจะเกดขน ไดกตอเมอการศกษานามาซงความสมดลระหวาง ความสามารถในการ

คดรสกและพลงเจตจานง ซงดารงอยในตวเดกแตละคนหรออกนยหนงกคอการศกษาแบบวอลดอรฟ

1. ศกษาสภาพปญหาและความตองการ

2. ออกแบบนวตกรรม

3. สรางหรอพฒนานวตกรรม

5. สรป รายงาน และเผยแพร

4. ทดลองใช

พฒนาตอยอด และจดสทธบตร *

26

"วรยะภาพสงสดของเราจะตองเปนไปเพอพฒนามนษยผเปนอสระทางปญญา สามารถ

กาหนดเปาหมายและทศทางของชวตไดดวยตนเอง "

รดอลฟ สไตเนอร

การจดการเรยนการสอนตามธรรมชตแบบวอลดอรฟกบเดกปฐมวยจงเปนการบรณาการ

ธรรมชาต, ความร, กจกรรม และการดาเนนชวต ออกมาเปนกจกรรมการเรยนรตางๆ เชน

ดานภาษา เนนภาษาพด ครเลานทานหรออานคาประพนธดวยภาษาทไพเราะมจงหวะการ

เลาทนมนวล ประทบใจ เพอใหเดกไดสมผสเกดความรสกทสามารถสอจากครผานภาษาได

ดานคณตศาสตรและวทยาศาสตร ใหเดกเลนของเลนทเปนวสดธรรมชาตเพอเปนแนวคด

ในทางวชาคณตศาสตร เรองรปเรขาคณต ฝกทกษะการจาแนก จดกลม การวด เดกจะไดเรยนรทกษะ

วทยาศาสตรจากการสงเกตการเปลยนแปลงของธรรมชาตรอบๆ ตว

ดานศลปะ เดกไดทากจกรรมเกยวกบส เชน ผสมส การปนขผงส เปนตน

27

ดานดนตร ใหเดกฟงเพลงทกลมกลนกบธรรมชาตเพอพฒนากายและจตของเดกใหสมดล

กลมกลนกน

ดานการเคลอนไหว ใหเดกเคลอนไหวประกอบคากลอนทผกเปนนทานหรอเรองเลา

งานปฏบต เปนงานดานหตถกรรมและงานทาสวน เดกจะพฒนาระบบประสาทผานการ

เคลอนไหวรางกาย มอ แขน และขา เดกไดใชมอสรางหรอประดษฐของเลน ฝกสมาธ ความคดรเรม

การทาสวนชวยใหเดกสมพนธกบพนโลกและเรยนรคณคาของแผนดน

นอกจากนนการจดสภาพแวดลอมใหเปนธรรมชาตกเปนสงทสาคญในการจดการเรยนรตาม

ธรรมชาตตามแนววอลดอรฟ โดยควรจดชนเรยนดวยสออน มหนาตางเปนกระจก หรอหนาตางท

สามารถมองออกไปเหนธรรมชาตดภายนอกและรบแสงจากธรรมชาตได มผามานสนวลชวยกรองแสง

ใหอยในระดบทพอเหมาะภายในหองตกแตงดวยวสดธรรมชาต เชน พช ผก ผลไม ดอกไมสดและแหง

รวมถงเมลดพชและทานไมขนาดตางๆ ต โตะ เกาอ และอปกรณโดยรวมเปนไม การจดจะจดใหอยตด

ผนงทกดาน โดยทนอกชนเรยนควรมสนามใหเดกวงเลน บรเวณทใหเดกขดเลนกระบะทรายขนาดใหญ

มสนามหญา เนนเขาเลกๆ พมไม ไมดอก และไมยนตน เพอใหเดกไดสมผสกบธรรมชาต และยง

สามารถบรณาการธรรมชาตเหลานนมาเปนสอการสอนไดดวย อปกรณการสอนเปนวสดทเรยบงายและ

มาจากธรรมชาต เชน แทงไม กอนหน กรวด เปลอกหอย เมลดพช ดาย และไหมสตางๆ พรอมไม

สาหรบตก กรอบไมสาหรบทอผา สะดงสาหรบปกผา ตะกราเยบผา ผาเสนใยธรรมชาตสและขนาด

ตางๆ (แนวคดการสอนแบบวอลดอรฟ. 2549 : ออนไลน).

นวตกรรมการศกษาของสไตเนอร

แนวคดทางการศกษาของสไตเนอรซงจดวาเปนนวตกรรมทางการศกษาระดบปฐมวย

ในปจจบนไดนามาประยกตเปนการจดประสบการณระดบปฐมวยในเรองตอไปน (อาร สณหฉว. 2542 :

15 - 16)

1. การจดกจกรรมประจาวน และอปกรณการสอน

2. การอบรมครปฐมวย

28

การจดกจกรรมประจาวนและอปกรณการสอน

จากแนวคดของรดอลฟ สไตเนอรทวาเดกในวย 0 - 7 ป เปนวยทมพฒนาการทางกายอยาง

มากและเดกเรยนรจากการเลยนแบบ เพราะฉะนนสไตเนอรจงเนนการทครหรอผใหญจะตองม

พฤตกรรมทเปนตวอยางทดของเดกในการพดและการกระทา

วย 3 - 7 ป ซงเปนวยอยในสถานศกษาปฐมวยน สไตเนอรเนนการเลนของเดก เขากลาววา

“การเลนของเดกเปนการเลยนแบบชวต เชน เดกมกจะเลนกวาดบาน ถบาน ทาอาหาร การเลนเหลาน

เปนประโยชนในการเรยนรของเดกเพราะเดกไดใชอวยวะสวนตางๆ ของรางกายเคลอนไหว ไดฝกทาง

มตสมพนธ การไดเลนนชวยสรางนสยในการรกการทางาน ทาใหเดกเปนคนขยน และการเลนนจะฝก

สมาธดวย”

สไตเนอร แนะนาใหจดอปกรณเครองเขยน เชน ชอลก สเทยน ใหเดกไดเขยนตงแตเลกๆ

เพราะในวยนเดกจะชอบแสดงออกทางการวาดซงเปนการสอสารความรสกภายในออกมา และวยนเปน

วยทเรยนภาษาไดดทสด ซงเปนทนาสนใจวาแนวคดนตรงกบแนวการสอนภาษาแบบธรรมชาตดวย

สไตเนอรมความเหนวาบานและในชนเรยนของเดกไมควรมของเลนมากเกนไปโดยเฉพาะ

ของเลนสาเรจรปเขากลาววาของเลนสาเรจรปทาลายความคดจนตนาการของเดก ของเลนเดกควรจะ

เปนของธรรมชาต และใหเดกคดวธเลนของตนเอง

ของเลนในหองเรยนปฐมวยจงเปนของใชในบาน เชน หมอขาว หมอแกง จาน ชอน ไมกวาด

ตกตา ผานม เศษวสดตามธรรมชาต เศษไม เปลอกหอย กอนอฐ กลาวคอเปนของเลนทเดกจบตองคด

สรางสรรค

โรงเรยนวอลดอลฟจะแนะนาพอแมไมควรใหลกดทวมากเกนไป เพราะทวจะทาลายความคด

จนตนาการของเดก พอแมเองจะตองเปนตวอยางทด โดยไมดทวมากเกนไปดวย

กจกรรมทสไตเนอรเนนมากในการศกษาปฐมวย คอ ดนตร จงหวะ บทเพลง นทาน เพราะ

กจกรรมเหลานชวยสงเสรมความคดจนตนาการของเดก และชวยพฒนาการการเคลอนไหวของรางกาย

กจกรรมประจาวนในโรงเรยนอนบาลวอลดอรฟจะเปนดงนคอ ทกเชากอนเขาเรยนจะม

“morning verse” หรอ “คากลอนยามเชา” ตามดวยบทเพลง และการฝกสมาธ (a concentration

exercises to focus the child on the tasks ahead ) เพอใหเดกมจตสงบและมนคงทจะเรยนหรอ

ทางานขนตอไป

เมอเขาหองเรยนจะมลาดบการเรยนแตละวนดงน

29

ชวงทหนง เลนเสร

ชวงทสอง กจกรรมวงกลม มการเลาเรองสนทนา รองเพลง ดนตร

ชวงทสาม เลนกลางแจง

ชวงทส นทาน

ชวงทหา กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ

ชวงทหก กจกรรมปฏบต เชน วนจนทรมทาอาหาร วนองคารมวาดภาพ วนพธม

งานประดษฐ วนพฤหสมงานฝมอ วนศกรมทาอาหาร และมการทาสวน (Gardening) ระยะเวลาในแตละ

ชวงใหครเปนผกาหนดใหยดหยนได

เนอหาในการสอนจะเปน “หนวยบรณาการ” โดยมพนฐานจากฤดกาลประเพณใน

ชวตประจาวนทงนเพอใหเดกคนเคยกบธรรมชาตสงแวดลอมในบาน ในชมชน

สไตเนอรไมเนนการสอนทางวชาการโดยกลาววาในวยนการเลนสาคญสาหรบชวตเดก การ

เลนนอกจากเดกไดพฒนาการเคลอนไหวการคด และสมาธ หรอความจดจอในงานหรอสงทกระทา การ

เลนยงจะเปนการสรางเจตคตทจะมตอชวตภายหนาของเดก

สไตเนอรเนนถงความสาคญของการจดสงแวดลอมทสวยงาม เปนธรรมชาต มอปกรณทให

เดกมกจกรรม (Activity) ทสงเสรมความคดสรางสรรคและจนตนาการ

การอบรมคร

แนวการสอนของโรงเรยนวอลดอรฟตามแนวคดของสไตเนอร บคคลทสาคญยงคอคร คร

จะตองไดรบการเลอกเฟนและอบรมใหเขาใจจดมงหมายของการศกษาทแทจรง และจะตองเขาใจเดก

รกเดก

เมอจะเปดโรงเรยนวอลดอรฟนนสไตเนอรใชเวลาอบรมครอยางเขมขน 15 วน และหลงจาก

เปดสอนแลวเขาจะมานเทศสงเกตการสอนของคร พฤตกรรมของเดกและจดบรรยาย อบรมครเปน

ระยะๆ ตลอดป

จากการศกษาดงกลาวพบวาแนวการสอนแบบวอลดอรฟ ของสไตเนอร เนนใหนกเรยนไดใช

ความคดสรางสรรคโดยอสระ เนนกจกรรมการเคลอนไหว บทบาทสมมต การจาลองการใชชวต และใช

ครทมความรความสามารถสงในการจดการเรยนการสอน ซงเปนขอมลทสาคญในการออกแบบ

นวตกรรมในครงนเปนอยางมาก

30

4. การปลกฝงคานยมในเดก

กระบวนการปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยง

จากหนงสอ “กจกรรมการปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยง” (ทศนา แขมมณ. 2550 : 21 -

23) ไดกลาวถงการพฒนาคณธรรม จรยธรรม และคานยม โดยใชหลกการเรยนรดานจตพสย (Affective

Domain) ของบลม (Bloom, 1956) ซงไดจาแนกจดมงหมายในการเรยนรออกเปน 3 ประเภท ไดแก

จดมงหมายดานพทธพสย (Cognitive Domain) หรอดานความรความเขาใจ จดมงหมายทางดานทกษะ

พสย (Psychomotor Domain) หรอดานการปฏบต การกระทา และจดมงหมายทางดานจตพสย

(Affective Domain) หรอดานจตใจ อารมณ ความรสก และเจตคต ทางดานจตพสย ซงบลมไดจาแนก

จดมงหมายออกเปน 4 ระดบ ซงสามารถอธบายขนตอนสาคญของการเกดเจตคตและการพฒนา

ลกษณะนสย ซงสอดคลองกบการพฒนานวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยง ดงน

1. ขนการรบร (Perceiving or Receiving) การทบคคลจะเกดการพฒนาลกษณะนสย

ใดๆ ได บคคลนนจะตองมโอกาสไดรบรและใสใจในสงนนๆ กอน ดงนนหากเราตองการจะพฒนา

คณธรรม จรยธรรม หรอคานยมใดๆ ใหแกบคคล เราจงตองพยายามจดสงเราหรอสถานการณทชวยให

บคคลเกดการรบรและความสนใจในคณธรรม จรยธรรม หรอคานยมนนๆ

2. ขนการตอบสนอง (Responding) แมบคคลไดรบรและเกดความสนใจในสงนนแลว แต

หากไมมโอกาสไดตอบสนองตอสงนน ความสนใจนนกจะไมไดรบการพฒนาไปจนถงระดบการพฒนา

เปนลกษณะนสย ดงนน ในการสอนจงจาเปนตองพยายามใหบคคลนนพฒนาความสนใจทมอยใหมาก

ขน

3. ขนการเหนคณคา (Valuing) หากบคคลมโอกาสตอบสนองตอสงใดแลวไดรบผลเปนท

พงพอใจ บคคลนนกจะเรมเหนคณคาของสงนน ดงนน หากเราสามารถจดประสบการณหรอกจกรรม

ตางๆ ใหบคคลนนไดรบประโยชนจากการปฏบตตามคณธรรม จรยธรรม หรอคานยมทตองการกจะชวย

ใหบคคลนนเหนคณคาของการปฏบต และเตมใจทจะปฏบตเชนนนตอไป

4. ขนการจดระบบ (Organizing) การทบคคลเหนคณคาของคณธรรม จรยธรรม หรอ

คานยมใดๆ แลว จะสามารถพฒนาขนไปเปนลกษณะนสยไดนน บคคลนนจะตองมการนาไปปฏบตหรอ

นาไปใชในระบบชวตของตน จงเปนระเบยบหรอระบบในการปฏบตตนตามคณธรรม จรยธรรม หรอ

คานยมนนๆ ในวถการดาเนนชวตของตน จงเปนสงสาคญทจะชวยใหบคคลนนๆ ไดกาวไปสขนสงสด

ของการพฒนาทางดานจตพสย คอขนการพฒนาเปนลกษณะนสย

31

5. ขนการพฒนาเปนลกษณะนสย (Characterization) บคคลทสามารถปฏบตตนตาม

คณธรรม จรยธรรม หรอคานยม ทยดถอในวถการดาเนนชวตของตนอยางสมาเสมอ ในทสดกจะพฒนา

ถงขนการเปนลกษณะนสยของตน ซงนบเปนขนสงสดของการพฒนาทางดานจตพสย

จากแนวคดขางตนสามารถสรปไดวา การทจะปลกฝงและพฒนาคณธรรม จรยธรรม และ

คานยมใดๆ ใหแกบคคลเพอใหเปนลกษณะนสยของบคคลนนสามารถทาไดโดย (ทศนา แขมมณ.

2542 : 19)

1. จดสงเราใหบคคลนนไดรบรและเกดความสนใจในเรองทตองการปลกฝง

2. จดกจกรรมหรอประสบการณทชวยใหบคคลนนไดมการตอบสนองในเรองนนและเกด

ความพงพอใจ

3. ชวยใหบคคลเหนคณคาของเรองนน โดยการชวยใหเขาไดเหนประโยชน ไดรบ

ประโยชนหรอเกดความพงพอใจในคานยมนน

4. ชวยใหบคคลนนมโอกาสจดระเบยบในการนาเรองนนไปใชในระบบชวตของตน

5. ชวยใหบคคลนนไดลงมอปฏบตตนตามคานยมนนอยางตอเนอง สมาเสมอ จนกระทง

ปฏบตไดเปนลกษณะนสย

แนวการสอนแบบผกเรองราว (Storyline Approach)

จากหลกการเรยนรของบลมดงทกลาวไปขางตน ผวจยไดทาการทบทวนแนวการสอนแบบ

ตางๆ ทสามารถทาใหเกดการพฒนาคานยม และเหมาะกบการจดการเรยนรสาหรบเดกปฐมวย และได

เลอกแนวการสอนแบบผกเปนเรองราว (Storyline Approach) โดยทบทวนจากเอกสาร ตารา และ

งานวจยตางๆ ดงน

ความหมายและแนวคดของการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบผกเปนเรองราว

แนวการสอนแบบผกเปนเรองราว (Storyline Approach) ไดรบการคดคนและพฒนาขนโดย

กลมนกการศกษาจาก In - Service Department ของ Dr.Steve Bell, Sallie Harkness และ Fred

Rendell เพอชวยเหลอครในการจดการกบปญหาการใชหลกสตรแบบบรณาการ เนองจากพบวาบาง

เรองไมสามารถกาหนดเปนวชาได เชน การเรยนสงแวดลอมศกษาซงเปนการเรยนทตองใชพน

ฐานความรในวชาตางๆ อาท ประวตศาสตร ชววทยา วทยาศาสตรและเทคโนโลย และ สขศกษา

ตลอดจนเพอเปนแนวทางสาหรบครในการจดการศกษาในอก 25 ปขางหนา เพอพฒนาบคคลทเปยมไป

32

เบล และไฟฟลด (ศรนธร วทยะสรนนท, ผแปล. 2541 : 18 ; อางองจาก Bell and Fifield,

1998) กลาววา แนวการสอนแบบผกเปนเรองราวพฒนาขนบนพนฐานของทฤษฎทอธบายวาความร

เปนสงทซบซอนและมหลายระดบ การเรยนรสามารถเกดขนไดจากการชนาจากความรและ

ประสบการณของผอน และผเรยนสรางความหมายหรอความรของตวเอง โดยอาศยการลงมอกระทา

และประสบการณ วธสอนแบบผกเปนเรองราวจะสรางบรบทสาหรบการเรยนรทเดกเขามสวนรวม

โดยตรงอยางเตมท โดยจดงานตางๆ ซงเกดขนจากบรบทเดกเหนวาสาคญ

จากความหมายของแนวการสอนแบบผกเปนเรองราวดงกลาว มความเหมาะสมกบการ

จดการเรยนรของนวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

สาหรบนกเรยนปฐมวยเนองจาก เปนการกระตนใหผเรยนไดคดคนหาคาตอบดวยตนเอง และลกษณะ

การเรยนรใหเดกไดมสวนรวมอยางเตมท เปนการสรางประสบการณ ทาใหเดกสามารถพฒนาคานยมท

ผวจยบรณาการลงไปในแผนการจดการเรยนรได

องคประกอบของการจดกจกรรมมาเรยนรแบบผกเปนเรองราว

วลย พานช (2542 : 19 - 20) กลาววา จากองคประกอบสาคญของ Storyline ทง 4 คอ ฉาก

ตวละคร การดาเนนชวต และมเหตการณสาคญเกดขน หรอมปญหาทตองแกไขอาจจะวเคราะห

เปรยบเทยบเพอใหสราง Storyline ไดงายขน ดงน

1. ผสรางขนตนคาถามวา เกดเรองราวทไหน คอ ฉาก เปนการแนะนา (introduction) ให

ผเรยนไดทราบวาเขากาลงจะมประสบการณใหมๆ ทเกดขน เปนการเรมเขาสบทเรยนหรอเปดตวเรอง

ฉากจะเปนการระบสถานท เวลา สงแวดลอมตางๆ

33

2. เมอมฉากแลวกตองมคนหรอสตว หรอสงใดๆ มาเกยวของดวย นนคอ คาถามวามใคร

บาง ตวละครจะทาใหฉากหรอเหตการณนนๆ มความเปนจรง (Realistic) ขน

3. เมอมตวละครเกดขนกตองมคาถามวาตวละครเหลานนทาอะไร คอ การดาเนนชวต ซง

เปนเรองราวของตวละครวาไดทากจกรรมอะไรบาง

4. เพอให Storyline มจดทนาสนใจกตองมคาถามวา มอะไรสาคญทเกดขนกบตวละครบาง

คอ การมเหตการณเกดขนหรอมปญหาทตองแกไข ซงองคประกอบนเปรยบเสมอนเปนจดสรปของ

เรองราวทงหมด

อยางไรกตาม องคประกอบท 1 และ 2 ผสรางอาจสลบขนตอนได เชน เรมจากตวละครเปน

การเปดตวและตามดวยสถานททตวละครนนเกยวของ

ฉาก ตวละคร การดาเนนชวต เหตการณ/ปญหา

ภาพประกอบ 7 เสนทางการเดนเรอง (Topic Line)

จากแผนผงทดดแปลงจากแนวคดของ Mr.lan Barr แสดงใหเหนวาแนวการสอนแบบผกเปน

เรองราวจะตองมตอนหรอฉาก (Episode) อยางนอย 4 ตอน ตามองคประกอบทง 4 ของ Storyline ซง

แตละตอนจะเชอมโยงดวยการตงคาถาม (Key Question) ในกรณทมหลายตอน กหมายความวาม

เหตการณยอยตางๆ เกดขนมากกวา 1 เหตการณในเสนทางเดนของเรอง Storyline เชน ใน

องคประกอบของ Storyline ทเปนตวละครอาจม 2 ตอน ทจะดาเนนเรองราวเกยวกบตวละครนนๆ เพอ

เกยวโยงกบองคประกอบทเปนการดาเนนชวตซงเปนเสนทางเดนเรองในลาดบตอไป

สรปไดวา เรองราวทเกดขนในเสนทางการเดนเรองประกอบขนจาก ฉาก ซงมการกาหนด

สถานทและเวลาทแนนอน ตวละครทอาจเปนทงคนและสตว เหตการณทมลาดบขนตอนทสอดคลองกน

ตามเสนทางเดนเรองทกาหนดไวโดยมความเกยวของกบวถชวตความเปนอยตามโครงเรองและ

ตอน(ฉาก) ท 1

(Episode 1)

คาถามหลก

(Key question)


(Episode 2)


(Key question)


(Episode 3)


(Key question)


(Episode 4)


(Key question)

34

หลกการจดกจกรรมการเรยนรแบบผกเรองราว

1. เนนผเรยนเปนศนยกลางของการเรยน

Storyline เนนแนวคด Child - Centered ของ John Dewey ทวาเดกตองมสวนเกยวของ

โดยตรงกบการเรยนรของตนเอง ในวธ Storyline ผสอนเนนคณคาวาผเรยนทกคนตางมประสบการณ

และทกษะเดมของตนเองซงจะเปนพนฐานสาคญในการสรางความร / ประสบการณใหมของผเรยนเปน

ผแสวงหาตดตามการเรยนรดวยตนเอง

2. เนนการปฏบตและการเสรมแรง

Storyline ถอวาเปน “Constructivist way of working” นนคอผเรยนเปนผลงมอปฏบตดวย

ตนเอง เนนเรองการตดสนใจและการแกปญหา Storyline เปน Active learning ซงจะชวยพฒนาการ

ดานสตปญญา ทกษะ และทศนคตแกผเรยน ผเรยนทเรยนดวยวธสอน Storyline จะไดประสบการณ

การทางาน ซงผสอนใหความสาคญในการทางานนนและสงนจะเปนการเสรมแรงผเรยนไดทางานเพอให

ผเรยนมคณคาและมความหมาย

3. เนนการเรยนการสอนทเปนบรณาการ

Storyline เปนวธสอนแบบบรณาการเนอหาหลกสตรและกระบวนการ โดยสามารถรวมวชา

สงคมศกษา คณตศาสตร วทยาศาสตร ศลปะ สงแวดลอม และภาษา สอนรวมกนไดภายใตหวขอเรอง

เดยวกน เพราะใชชวตประจาวนนนคนในสงคมอาจตองใชการะบวนการคดหลากหลาย จากหลาย

เนอหาสาระมาชวยแกปญหาจงเปนการฝกทกษะแกผเรยนไดเปนอยางด

4. เนนการพฒนาผเรยนตามศกยภาพในการเรยนร

การจดกจกรรมใน Storyline นนเปนการบรณาการจงมหลากหลายรปแบบทมความแตกตาง

กนในเรองความยากงาย ผเรยนทกคนจะแสดงความสามารถของตนตามศกยภาพทแตกตางกนไป

5. เนนการเรยนรรวมกน

Storyline เปดโอกาสใหผเรยนไดพฒนาวฒภาวะทางสงคม โดยรวมทากจกรรมหลายรปแบบ

ลกษณะการเรยนนนมหลายแบบตงแตเรยนคนเดยว เรยนเปนค เรยนเปนกลมยอย หรอรวมเรยนทงชน

35

6. เนนเรองการตงคาถามของผสอน

การตงคาถามของผสอนจะเปนหวใจของการสอนดวยวธ Storyline เพราะคาถามจะเปนตว

นาไปสกจกรรมหลากหลายเพอพฒนาการเรยนรของผเรยนและเปนตวเชอมโยงการดาเนนเรองให

ตอเนองกนเปนลาดบภายในหวขอเดยวกน

เครสเวล (วลย พานช. 2542 : 34 ; อางองจาก Creswell.1997) ไดเสนอหลกการสราง

Storyline ไว 6 ประการ สรปไดดงน

1. ยดหลกของการเลานทาน/เลาเรอง ดงนน Storyline จงควรเปนเรองเกยวกบคน (Human)

กจกรรมหรอประสบการณทเกยวกบคน เชน เรองเกยวกบสงคม ครอบครว สงทดงามหรอสงทไมด

บทเรยนตางๆ ทนาจดจา เปนตน Storyline จะตองเปนกระจกสะทอนชวตจรง

2. ยดหลกของการวางโครงเรองใหนาตดตาม นทานหรอเรองราวทสนกสนานและนาสนใจ ก

คอเรองทผฟงคอยตดตามคาดคะเนวาจะมอะไรเกดขนตอไป ใน Storyline ผเรยนตองสนกทจะไดเรยนร

ตลอดเวลา

3. ยดหลกวาผสอนเปนผวางแผนเนอหาใหเปนไปตามหลกสตร โดยวางกรอบของเสนทาง

เดนเรอง แตผเรยนเปนผดาเนนการในรายละเอยดตางๆ นนคอผเรยนเปนคนลงมอทากจกรรมคนหา

ขอมลรายละเอยดตางๆ เปนผเรยนรดวยตนเอง

4. ยดหลกใหผเรยนเปนเจาของเรองราวหรอประสบการณตางๆ ใน Storyline นนคอตองให

ผเรยนไดนาความรหรอประสบการณเดมของตนมาวเคราะห เชอมโยงเพอตอบคาถามหลกของผสอน

โดยตองสรางหรอพฒนารปแบบแนวคด (Conceptual Model) ของตนเองสาหรบประสบการณใหมท

ผเรยนกาหลงเกยวของกบ Storyline นนๆ

5. ยดหลกเกยวกบการดาเนนเรองในบรบทตามขอท 1 การดาเนนเรองตองเปนเรองท

เกยวเนองกน ผเรยนไดใชความคด/ประสบการณทมอยเดม เพมเตมประสบการณใหมจากการทา

กจกรรมตางๆ ไดเรยนรสงใหม

6. ยดหลกโครงสราง ผสอนตองใหผเรยนมรปแบบแนวคดของตนเอง ใหเขาไดแสวงหาขอมล

มการคนพบ เสนอขอคนพบ และพสจนสงทเขาไดคดดวยการเรยนรจากกจกรรมและทกษะหลายๆ

อยาง

36

ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบผกเปนเรองราว

เบล และไฟเฟลด (สดาเรส แจมเดชะศกด. 2543 : 21 – 24 ; อางองจาก Bell and Fifield.

1998) กลาววา เรองราวทครและนกเรยนชวยกนผกชนจะดาเนนตามลกษณะสาคญตอไปน

1. การดาเนนเรองในหนวยเปนการดาเนนเรองทสมเหตสมผล และมลาดบขนตอนเชง

บรรยาย

2. ผแตงเรองหรอหนวยนไดกาหนดชดคาถามหลกในเหตการณแตละเหตการณทผเรยนทก

คนตองชวยกนทาใหกระจางออกมา

3. คาถามหลกแตละขอจะตองสมพนธกบเหตการณทบรรยายทเฉพาะนนๆ

4. เหตการณแตและเหตการณจะมศกยภาพทไมมขดจากดในแงของการพฒนาและการ

สารวจคนควาทอาจเกดขนได การสารวจคนควาจะมมากนอยเพยงใดขนอยกบความสรางสรรคและ

ประสบการณสวนบคคลของเดกแตละคน ดงนนจงมระดบสงสดทเดกแตละคนสามารถสารวจคนควาใน

เหตการณและคาถามหลกแตละขอได

5. เดกแตละคนจะบรรลวตถประสงคของคาถามหลกแตละขอ ในระดบทตางกนไปและจะกลบ

ไปสเรองราวเพอเรยนรจากการสารวจคนควาคาถามขอตอไป

ศรนธร วทยะสรนนท (2541 : 8 – 10) กลาววา กจกรรมการเรยนการสอนแบบผกเปน

เรองราว จะดาเนนไปตามขนตอนดงน

1. ขนสรางสถานการณ คอ ครกาหนดสถานการณตามหวขอ แลวบรรยายและ/หรอนาให

ผเรยนทากจกรรมเพอสรางสถานการณใหเกดความสมจรง

2. ขนการถามคาถาม คอ ครถามคาถามและกระตนใหเดกสรางจนตนาการหรอใชวธการ

ตางๆ ในการแสวงหาคาตอบ โดยมระยะของคาถามทสาคญ ไดแก

ระยะท 1 เปนคาถามทกระตนใหผเรยนใชจนตนาการอยางอสระ

ระยะท 2 เปนคาถามทกระตนใหเดกใชความรของตนเปนพนฐานในการจนตนาการ

ระยะท 3 เปนคาถามท เปดโอกาสใหเดกแสวงหาความรในการตอบคาถามตาม

จนตนาการ

3. ขนการวางแผนและการปฏบตเพอตอบคาถาม คอ ครจดโอกาสใหเดกไดวางแผนและ

สรางสรรคสงตางๆ ตามจนตนาการ เพอนาไปสคาตอบหรอสงทเดกตองการเรยนร

37

4. ขนการเชอมโยงคาตอบไปสสถานการณ และ/หรอคาถามใหม คอ ครเชอมโยงกจกรรมเขา

กบสถานการณใหม และเรมถามคาถามตอไปเรอยๆ ตามสถานการณและกจกรรมทตอเนอง และผเรยน

จะเรมทากจกรรมในขนท 2 และ 3 ในสถานการณใหมตอไป

การวางแผนการจดการเรยนรแบบผกเปนเรองราว

วลย พานช (2542 : 30 - 35) กลาววา การวางแผนการสอนมขนตอนดงน

1. เตรยมหวเรองหรอหวขอ (Topic) ทจะใชสอน ซงหวขอนกคอตวแนวคดสาคญ (concept)

ทผสอนตองการใหผเรยนไดเรยนรหวขอนนอาจไดมาจากหนงสอเรยนทใชอย การเลอกหวขอนน ม

ขอเสนอแนะใหพจารณาดงน

1.1 สอดคลองกบเนอหาหลกสตรหรอไม

1.2 ชวยขยายขอบเขตความรใหผเรยนหรอผเรยนมโอกาสทจะสรางองคความรดวย

ตนเองหรอไม

1.3 หวขอเรองนนๆ จะพฒนาความร ทกษะ ทศนคตหรอไม เปนเพราะ Storyline เปน

การสอนแบบบรณาการ

1.4 หวขอนนมโครงสรางสาคญทเปนทง “Surface Structure” และ “Deep Structure”

หรอไม “Surface Structure” นนเกยวของกบเนอหาสาระทเปนความรซงผเรยนจะไดจากการเรยนรดวย

ตนเอง สวน “Deep Structure” นนมไดเกยวของโดยตรงกบสาระเนอหาจากหวขอทเรยนแตเปน

กระบวนการทจะพฒนาผเรยนทงสตปญญาและทกษะ ไดแก ทกษะภาษา ทกษะแสวงหาและประเมน

ขอมลทกษะการคดและทกษะสงคม เปนตน ดงนนผสอนตองคานงถงโครงสรางทง 2 สวนในการหา

หวขอเพอให Storyline มความสมบรณ

2. เตรยมการผกเรองหรอเขยนเสนทางการดาเนนเรอง (Storyline) และแบงเขยนเปนตอน

(Episode) โดยคานงถง 4 องคประกอบสาคญ คอ ฉาก ตวละคร การดาเนนชวต และเหตการณสาคญ

เรองราวใน Storyline อาจเปนเรองจรงหรอเปนเรองจนตนาการหรอความฝน (Imagination/Fantasy)

หรออาจรวมทงสองอยางกได ผสอนตองพฒนาหวขอ (Topic) และเนอเรองใหทงสองอยางไปดวยกน

จะตองมแผนคราวๆ (Plot) เปนความคดพนฐานวามอะไรบาง จะมเหตการณใดบาง แตตองคานงถง 4

องคประกอบเปนสาคญดวย ผสอนจะเปนผทาหนาทผกเรองราวหรอเสนทางดาเนนเรองโดยมผเรยน

เปนผสรางรายละเอยดโดยการลงมอทากจกรรมตางๆ

38

3. ตงคาถามหลกหรอคาถามสาคญ (Key Question) ซงจะทาหนาทเชอมโยงการดาเนนเรอง

ในแตละตอนและเปนตวกระตนหรอเปดประเดนใหผเรยนไดคดวเคราะหและลงมอปฏบตซงจะนาไปส

การเรยนรในตอนตอไป อาจกลาวไดวาคาถามหลกเปนสงททาใหเกดกจกรรมการเรยนรของผเรยนใน

แตละตอนหรอฉาก (Episode) หรออาจเปรยบไดวาคาถามหลกเปนจดประสงคการเรยนรในรปแบบการ

สอนปกต

คาถามหลกนเปนสวนสาคญททาให Storyline เปนจดเดนตามท Steve Bell ไดกลาววา “วธ

สอนแบบผกเปนเรองราวเปนการเสนอคาถามหลก” ลกษณะของคาถามควรมลกษณะดงน

3.1 กระตนใหเกดแนวคดสาคญของหวขอหรอโครงเรองนนๆ

3.2 คาตอบของคาถามควรมความหลากหลาย ผเรยนไดใชความคดวเคราะหและเสนอ

แนวคดตางๆ

3.3 กระตนใหผ เรยนสามารถใชทกษะความคดหลายอยางเชนการวเคราะห การ

จนตนาการ การสรปและการประเมน

3.4 กระตนใหผเรยนหาคาตอบดวยการสบคนหาขอมลตางๆ

3.5 เปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงทกษะหรอประสบการณการเรยนรตางๆ ทเขามอย

4. จดกจกรรมใหผเรยนไดตอบคาถามหลกเปนการพฒนาการเรยนรของผเรยน กจกรรมทจด

ควรเปนกจกรรมทเนนใหผเรยนไดลงมอคดและลงมอปฏบตเอง รวมทงกาหนดสอการสอนตางๆ ดวย

กจกรรมทจดนนตองเปนกจกรรมทเสรมแรงหรอสรางแรงจงใจ (Motivation) ใหผเรยนมบทบาท

(Active) มากกวาเปนผรบอยางเดยว (Passive) เชน ตองมการใหแกปญหาใหสบคนหาหลกฐานความ

จรง มการแสดงความคดเหนใหผเรยนเหนความสาคญของการเรยนรและเปดโอกาสใหผเรยนไดลงมอ

ทาจรงดวยตนเอง เปนตน

5. การจดลกษณะชนเรยนเปนการจดผเรยนใหมสวนรวมในการเรยนการสอนอาจจดไดหลาย

รปแบบ เชน เปนกลมยอยขนาดเลก ทงชนเรยน รายบคคล หรอเปนค เปนตน การจดชนเรยนควร

คานงถงชนดหรอประเภทของกจกรรม เวลาในการทางาน ความสมดลเรองของความรความสามารถ

อาจเปดโอกาสใหผเรยนเลอกกลมของตนเองบาง โดยเนนเรองของการรวมใจกนทา (Cooperation)

และทางานรวมกนเปนทม (Teamwork)

6. การประเมนผลจากคาถามหลกและจากกจกรรมซงสะทอนใหเหนผลการเรยนรของผเรยน

โดยสามารถประเมนไดจากการสงเกตพฤตกรรม พฒนาการตางๆ ของผเรยน และผลงานทผเรยนไดทา

39

7. การกาหนดระยะเวลาสอน เนองจากหลกการสาคญของ Storyline เปนการสอนทเนน

การบรณาการ การกาหนดเวลาเปนหนาทของผสอนทควรมการยดหยนแลวแตหวขอเรอง

การเขยนแผนการจดการเรยนรแบบผกเปนเรองราว

ชองท 1 คอการผกเรยงหรอการดาเนนเรอง (Storyline Topic) ซงระบขนตอนของ Storyline

และเปนตวกาหนดฉากหรอตอน

ชองท 2 คอคาถามหลก (Key Question) เปนคาถามทใหผเรยนคดหาคาตอบ

ชองท 3 คอกจกรรม (Activities) เปนกจกรรมหลากหลายทจะใหผเรยนไดเรยนรทจะตอบ


ชองท 4 คอลกษณะการจดชนเรยน (Organization) เปนการระบขอมลวาในการจดกจกรรมท

กลาวไวในชอง 3 นน มการจดกลมผเรยนอยางไรบาง

ชองท 5 สอการเรยนการสอน (Resource) เปนการระบสอทผสอนจะใชชวยในการพฒนาการ

เรยนรของผเรยน เชน แผนท เอกสารอางอง หรอโสตทศนปกรณตางๆ เปนตน

ชองท 6 ผลงานของผเรยน (Outcomes) เปนการระบผลงานของผเรยนเปน End-Product

ของกจกรรมในชองท 3

ชองท 7 การประเมนผล (Evaluation) เปนการระบแนวทางของผสอนในการประเมนการ

เรยนรของผเรยน ซงตองมสวนสมพนธกบชองท 6

ทง 7 ชองนเปนรปแบบพนฐานซงผสอนอาจนาไปปรบใหเหมาะสมไดดงรปแบบตอไปน

40

ตาราง 1 แบบการเขยนแผนการจดการเรยนรแบบผกเปนเรองราว

แผนการจดการเรยนร

หวขอ………………………………………………..

การผกเรอง (การดาเนนการ)


กจกรรม ลกษณะการจดชนเรยน

สอ ผลงาน การประเมนผล

บทบาทของผสอนในการจดการเรยนรแบบผกเปนเรองราว

เบล และไฟฟลด (Bell and Fifield. 1997 อางถงใน ศรนธร วทยะสรนนท, ผแปล. 2541 :

19) กลาววา ครตองตรวจสอบตนเองวาไดทาสงเหลานหรอไม

1. เรมตนดวยสงทนกเรยนรดอยแลว

2. ถามคาถามและสรางบรบทการเรยนรขน โดยอาศยการผกเปนเรองราว

3. ใชกจกรรมการเรยนรทหลากหลายกวางขน

4. กระตนใหนกเรยนสรางกรอบความคดของตนเองเปนอนดบแรก

5. ชวยใหนกเรยนทดสอบสมมตฐานของตน โดยการตงคาถามและศกษาคนควาปฏบตตอ

นกเรยนและนาเสนองานของนกเรยนดวยความเคารพในศกดศรและใหเกยรตนกเรยน

6. ใชเทคนคการเรยนรแบบรวมมอการจดกลมยอยทเหมาะสม

7. ใชการจดโครงสรางกาหนดแนวปฏบตในการสอนซงชวยใหนกเรยนประสบความสาเรจ

8. ทาทายผเรยนใหอยากรอยากเหนดวยงานตางๆ ทมความแตกตางกนไป

9. ประเมนงานของนกเรยนดวยวธการทสมพนธ สอดคลองและสรางสรรค

10. ดงใหผปกครองเขามามสวนรวม และแจงใหทราบถงการเรยนรของบตรหลาน

41

พมพพนธ เดชะคปต (2542 : 30) กลาววา ผสอนในการจดการเรยนรแบบผกเปนเรองราวม

บทบาททสาคญดงน

1. เปนผจดเตรยม

1.1 กรอบแนวคดของเรองทจะสอน โดยเขยนเสนทางเดนเรองและกาหนดเรองเปนตอน

จดเรยงลาดบตอน โดยแตละหวขอเรองในแตละตอนไดจากการบรณาการ

1.2 เตรยมคาถามสาคญ หรอคาถามหลกเพอใชกระตนใหผเรยน คดวเคราะห และลงมอ

ปฏบต

2. อานวยความสะดวกระหวางการเรยนการสอน เชน

2.1 เปนผนาเสนอ (Presenter) เชน นาเสนอประเดนปญหา เหตการณในเรองราวท

จะสอน

2.2 เปนผสงเกต (Observer) สงเกตขณะผเรยนตอบคาถาม ถามคาถามปฏบตกจกรรม

รวมทงสงเกตพฤตกรรมดานอนๆ ของผเรยน

2.3 เปนผใหการกระตน (motivation) กระตนความสนใจผเรยนเพอใหมสวนรวมในการ

เรยนอยางแทจรง

2.4 เปนผใหการเสรมแรง (Reinforcer) เพอใหเกดความถของพฤตกรรมการเรยน

2.5 เปนผแนะนา (Director)

2.6 เปนผจดบรรยากาศ (Atmosphere Organizer) ใหบรรยากาศการเรยนการสอนดทง

ดานกายภาพ และดานจตสงคม เพอใหผเรยนเรยนอยางมความสข

2.7 เปนผใหขอมลยอนกลบ (Reflector) ใหการวพากษวจารณขอด ขอบกพรอง เพอให

พฤตกรรมคงอยหรอปรบปรงแกไขพฤตกรรมการเรยน

2.8 เปนผประเมน (Evaluator) ควรมการประเมนเปนระยะๆ ประเมนการบวนการ

(Process) พฤตกรรมระหวางหาความร (Performance) และประเมนผลงาน (Product) ซงอาจเปนองค

ความรและ/หรอ สงประดษฐ

3. เนนใหนกเรยนใชกระบวนการ (Process Oriented) มากกวาเนอเรอง เนอหาสาระ

(Content Oriented)

4. เนนการบรณาการระหวางวชา (Integration) หรอผสมผสานระหวางวชาในหลกสตร

(Interdisciplinary)

42

5. เปนแหลงขอมลหรอแหลงความรแหลงหนงทใหผเรยนซกถาม ปรกษาเพอคนควาหา

ความร

6. เปนผเรมประเดนปญหา เหตการณในเรองราวทจะสอน และตองจดกจกรรมเพอจบลงดวย

ความตนเตน ความพอใจทงผสอนและผเรยน และผเกยวของอนๆ เชน ผบรการ ผปกครอง และคนใน

ชมชน เปนตน

บทบาทของผเรยนในการจดการเรยนรแบบผกเปนเรองราว

พมพนธ เดชะคปต (2542 : 33) กลาวถงบทบาทของผเรยนไวดงน

1. เปนผศกษาคนควา ปฏบตดวยตนเองในทกเรองรามทผสอนกาหนด เพอใหเกดการเรยนร

2. ดาเนนการเรยนดวยตนเอง เพอใหการเรยนสนกสนาน ตนเตน มชวตชวา และทาทายอย

ตลอดเวลา

3. มสวนรวมในการเรยนทงรางกาย จตใจและการคดในสถานการณทผสอนกาหนดขนอยาง

เปนธรรมชาตเหมอนสถานการณในชวตจรง

4. เรยนทงในหองเรยน (Class) และในสถานการณจรง (Reality) เพอพฒนาทกษะทางสงคม

5. ตอบคาถามหลกหรอคาถามสาคญ (Key Questions) ทครกาหนดจากประสบการณของ

ตนเองหรอประสบการณในชวตจรง

6. มความกระฉบกระเฉง วองไวในการมสวนรวมอยางแทจรง เชน สามารถจา พจารณา ทา

ตามคาแนะนาของผสอนไดอยางดตอกน

7. ทางานดวยความรวมมอ รวมใจ อาจจะทางานเดยว เปนค เปนกลมไดดวยความเตมใจ

และดวยเจตคตทดตอกน

8. มความสามารถในการสอสาร เชน ฟง พด อาน เขยน มทกษะทางสงคม รวมทงมมนษย

สมพนธทดระหวางเพอนในกลม เพอนกลมอนๆ และกบผสอน

9. เปนผมความสามารถในการแกปญหา คดรเรมสงใหมทเปนประโยชน

10. เปนผสามารถสรางความร (Construct) ดวยตนเองและเปนการเรยนรอยางมความหมาย

ทสามารถนาไปใชในชวตประจาวนได

วลย พานช (2542 : 55) กลาววา ผเรยนตองใชประสบการณหรอความรเดมทมเปนพนฐาน

สาคญในการทาใหเกดการเรยนรใหม โดยผเรยนตองตอบคาถามหลกของผสอน ไปคนพบคาตอบ

43

จากบทบาทของผสอนและผเรยนทกลาวมาขางตน สรปไดวา ผสอนจะมบทบาทในการสราง

โครงเรองและคาถามหลกทจะนาไปสกจกรรมการเรยนรตางๆ ตลอดจนจดเตรยมสอการเรยนและวสด

อปกรณทตองใชในการทากจกรรม สวนผเรยนจะเปนเจาของเรองราวและแกปญหาในสถานการณหรอ

เหตการณหรอเหตการณตางๆ ทเกดขน ผเรยนจะมสวนสาคญในการคดวางแผน ลงมอปฏบตกจกรรม

แสวงหาคาตอบ และสรางองคความรจากประสบการณตางๆ ดวยตนเอง

จากลกษณะสาคญของการจดการเรยนรแบบผกเปนเรองราวทกระตนใหผเรยนเกดการเรยนร

ดวยตนเอง ซงมนกวจยทาการวจยเกยวกบการใชการจดการเรยนรแบบผกเปนเรองราว เชน จรภสร

บวสวรรณ (2543 : บทคดยอ) ทาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอการอนรกษ

สงแวดลอมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา โดยการใชชดการเรยนแบบผก

เปนเรองราว (Storyline) กบนกเรยนทเรยนดวยการสอนแบบโครงการ ซงผลการวจยปรากฏวา

นกเรยนทเรยนโดยการใชชดการเรยนแบบผกเปนเรองราว และนกเรยนทเรยนดวยการสอนแบบ

โครงการมผลสมฤทธทางการเรยนทแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และมเจตคตตอ

การอนรกษสงแวดลอมตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สอดคลองกบพรศร ทองทว (2547 :

บทคดยอ) ไดทาการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอการอนรกษพลงงานและสงแวดลอม

โดยใชชดการเรยนแบบผกเปนเรองราว สาหรบนกเรยนชวงชนท 3 ผลการวจยปรากฏวา นกเรยนท

เรยนโดยใชชดการเรยนแบบผกเปนเรองราวมผลสมฤทธกอนเรยนและหลงเรยนแตกตางกนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01 และมเจตคตตอการอนรกษพลงงานและสงแวดลอมกอนเรยนและหลง

เรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

จากการวจยดงกลาว สรปไดวา ชดกจกรรมการเรยนรแบบผกเปนเรองราวสามารถใชไดใน

การจดการเรยนรในหลายระดบชน และมผลตอการพฒนาของผลสมฤทธทางการเรยนร เจตคต และการ

คดระดบสงเพมขนมากกวาการสอนแบบปกต ดงนน ผวจยจงนาแนวการสอนแบบผกเปนเรองราวมา

เปนแนวทางในการผลตแผนการจดการเรยนร เพอใหนกเรยนเกดการพฒนาคานยม โดยใหผเรยนเกด

การเรยนรโดยการหาคาตอบดวยตนเองโดยการลงมอปฏบตจรง และใหผเรยนมอสระในการแสดง

ความคดอยางเตมศกยภาพ โดยทครมบทบาทเปนผชแนะแนวทาง

44

บทท 3

วธดาเนนการวจย

ในการวจยครงน ผวจยไดดาเนนการตามขนตอนดงน

1. การกาหนดประชากร 2. เครองมอทใชในการวจย

3. การสรางและพฒนาเครองมอทใชในการวจย

4. วธดาเนนการวจย

5. การเกบและบนทกขอมล

6. การวเคราะหและแปลผลการใชนวตกรรม

การกาหนดประชากร

ประชากรในการวจยในครงนไดแก นกเรยนชนปฐมวย (อนบาล 1-2) โรงเรยนบานหนองขาม

อาเภอสวนผง จงหวดราชบร ซงมอายระหวาง 4-6 ป จานวน 22 คน มบรบททางสงคมใกลเคยงกน คอ

อยในชนบท ครอบครวประกอบอาชพเกษตรกรรม หรอ รบจาง มความผกพนกบธรรมชาตและทองถน

อยางมาก

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการศกษาในครงนประกอบดวย

1. นวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณสาหรบ

นกเรยนปฐมวย

1.1 เอกสารประกอบการใชนวตกรรม

1.1.1 คมอการใชนวตกรรม

1.1.2 แผนการจดการเรยนร 1.2 สอการจดการเรยนร

1.2.1 การตน (Animation)

1.2.2 บทเพลง

45

1.2.3 ละครหน

1.3 แบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของ


2. แบบประเมนคณภาพของนวตกรรม

2.1 แบบประเมนคณภาพดานเนอหา

2.2 แบบประเมนคณภาพดานเทคโนโลยการศกษา

ตาราง 2 การวเคราะหเครองมอทใชในการวจย


เครองมอ ลกษณะ

นวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงสาหรบนกเรยนปฐมวย

เปนชดการสอนตามแนวการสอนแบบผกเปนเรองราว 1. เอกสารประกอบ คมอการใชนวตกรรม แผนการจดกจกรรมการเรยนร 2. สอ การตน (Animation) บทเพลง ละครหน 3. แบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของนกเรยนปฐมวย Rating Scale / 30 ขอ

แบบประเมนคณภาพของนวตกรรม ประกอบดวย 2 ฉบบ ไดแก 1. แบบประเมนคณภาพดานเนอหา ประเมนโดย ผเชยวชาญดานเนอหา 2. แบบประเมนคณภาพดานเทคโนโลยการศกษา ประเมนโดย ผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา

46

ภาพประกอบ 8 การพฒนานวตกรรมเพอปลกฝงแนวคดเศรษฐกจพอเพยง

ดานความพอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย

ศกษาเอกสาร ตาราและงานวจยทเกยวของกบ การพฒนานวตกรรมสาหรบนกเรยนปฐมวย

การจดเรยนรทบรณาการกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง, หลกสตรสถานศกษา

และหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546

การศกษา

ขอมลพนฐาน

ประเมนพฤตกรรมกอนการใช


สรางเอกสารและสอสาหรบผใชนวตกรรม

เสนอตอผเชยวชาญ

- แบบสงเกตพฤตกรรมความพอเพยง

ดานความพอประมาณ

เครองมอประเมนผลการใช


การตน (Animation) บทเพลง ละครหน

2. จงหวะสมาเสมอ

3. เคารพและนอมรบคณคาของทกสง

บรณาการกบ ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

และหลกสตรการศกษาปฐมวย 2546

ใชแนวการสอนแบบผกเปนเรองราว

แผนการจดกจกรรมตามแนวปรชญา

การเรยนรของโรงเรยน (วอลดอรฟ)

ไดแก

1. การทาซา

คมอการผลต/แผนการจดกจกรรม

การสราง

นวตกรรม กาหนดวตถประสงคของการใชนวตกรรม

เพอใหนกเรยนเกด/พฒนาคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

กาหนดผใชนวตกรรม และประชากร

ผใชนวตกรรม คอ ครผสอนชนอนบาล

ประชากร คอ นกเรยนชนอนบาล 1 และ อนบาล 2 อาย 4-6 ป จานวน 22 คน

กาหนดลกษณะของนวตกรรม

เปนกจกรรมทใชรวมกบ การตน (Animation) บทเพลง ละครหน

จดกจกรรมในชวงเชา 8.40 - 9.00 น. สปดาหละ 3 วน เปนเวลา 3 สปดาห

47

ภาพประกอบ 8 การพฒนานวตกรรมเพอปลกฝงแนวคดเศรษฐกจพอเพยง


การใช


ครอนบาลเปนผใชนวตกรรม โดยผวจยเปนผสงเกตการณ

จดกจกรรมในชวงเชา 8.40 - 9.00 น. สปดาหละ 3 วน เปนเวลา 3 สปดาห

‐ ประเมนผลการใชนวตกรรมโดยครอนบาลและผวจย โดยใชแบบสงเกตพฤตกรรมเศรษฐกจ

พอเพยงดานความพอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย เกบขอมลทกครงทใชนวตกรรม สรปผล

การสงเกตทกสปดาห และรวมกนแปลผลและอภปรายโดยครอนบาลและผวจย และนามา

เปรยบเทยบกบผลการประเมนพฤตกรรมกอนใชนวตกรรม และพจารณาพฒนาการของ

คานยมเศรษฐกจพอเพยงของนกเรยนปฐมวย

การ

ประเมนผล

การใช


การพฒนา


แบบประเมนคณภาพดานเทคโนโลยการศกษา ทมอยแลว

ใชแบบประเมนมาตรฐาน

ปรบปรง ไมมคณภาพ

มคณภาพ

นาไปใช

ผเชยวชาญดานสอ 3 คน ประเมนดานสอ (ครงท 2 เพมเปน 5 คน)

ผเชยวชาญดานเนอหาและการจดการเรยนรปฐมวย 3 คน ประเมนดานเนอหา

การประเมนคณภาพนวตกรรม

เสนอ/

ปรบปรง

แบบประเมนคณภาพดานเนอหาและการจดการ

เรยนรปฐมวย

IOC

ดานเนอหา

ผเชยวชาญ

นาเสนอนวตกรรมตอผเชยวชาญ เพอรบคาแนะนาและปรบปรง

48

การสรางและพฒนาเครองมอทใชในการวจย


สาหรบนกเรยนปฐมวย


สาหรบนกเรยนปฐมวยมขนตอนดงน

1. เตรยมตวผวจย

1.1 ศกษาคนควาเอกสาร ตารา และงานวจยตางๆ ทเกยวของกบการพฒนา

นวตกรรม และสอสาหรบนกเรยนปฐมวย

1.2 ศกษาแนวคด หลกการ จากเอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวของกบแนวคด

เศรษฐกจพอเพยง

1.3 ศกษาแนวคด หลกการ จากเอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวของกบการจดการ

เรยนรระดบปฐมวยทบรณาการกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

1.4 ศกษาขอมลเบองตนเกยวกบสภาพของนกเรยน บรบทในชมชน และธรรมชาต

การจดการเรยนรของโรงเรยนบานหนองขาม ขอมลสงเขปมดงน

โรงเรยนทเลอกเปนกรณศกษาในการวจยนคอ โรงเรยนบานหนองขามเปนโรงเรยนขนาด

กลาง สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต เปนโรงเรยนทอยในอาเภอสวนผงจงหวด

ราชบร ซงในอาเภอนมยงคงมพนทปาทสมบรณเหลออย ครอบคลมพนท 16 ไรซงไดทาการอนรกษปา

มาตงแต ป พ.ศ. 2511 และมโครงการตางๆ ทเกยวกบการอนรกษปาและสงแวดลอม นกเรยนสวนใหญ

เปนบตรหลานของชาวบานในชมชน ฐานะทางเศรษฐกจคอนขางยากจน รายไดตา เดกหลายคนไมได

รบการดแลเอาใจใสจากพอแมเทาทควร ทาใหเปนเดกดอยโอกาส

2. สงเคราะหแนวคด ทฤษฎ และงานวจย จากขนตอนการเตรยมตวผวจย มาสรางเปน

กรอบแนวคดของการพฒนานวตกรรมเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

สาหรบนกเรยนปฐมวย ซงประกอบดวย

2.1 วตถประสงค

49

2.2 โครงสรางและลกษณะของนวตกรรม ผใชนวตกรรม และประชากร

2.3 เอกสารและสอสาหรบผใชนวตกรรม

2.4 การประเมนผลการใชนวตกรรม

3. ดาเนนการรางรายละเอยดของนวตกรรม อนประกอบดวย หลกการจดการเรยนรของ

นวตกรรม วตถประสงค ผใชและประชากร โครงสรางและลกษณะของนวตกรรม เอกสารและสอ

ประกอบการใชนวตกรรม และการประเมนผลการใชนวตกรรม

4. การพฒนาเอกสารประกอบการใชนวตกรรม ซงประกอบดวย

4.1 คมอการใชนวตกรรม 1 ฉบบ

4.2 แผนการจดกจกรรมการเรยนร 1 ฉบบ

คมอการใชนวตกรรม

ลกษณะสาคญ

คมอการใชนวตกรรม เปนเอกสารแนะนาเกยวกบการใชนวตกรรม เพออานวยความสะดวก

แกครผนาไปใช สาระสาคญในคมอนประกอบดวย โครงสรางและลกษณะของนวตกรรม วธการใช

เครองมอตางๆ ทประกอบขนเปนนวตกรรม อนไดแก การใชแผนการจดกจกรรมการเรยนร การใชสอ

การเรยนร การใชแบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ รวมถง

ระยะเวลาในการใชนวตกรรม

ขนตอนในการสราง

1. ประมวลสาระสาคญของนวตกรรม

2. จดทาเอกสารคมอการใชนวตกรรม และเสนอตออาจารยทปรกษาสารนพนธ

3. นาขอมลปอนกลบและขอเสนอแนะทไดรบมาพจารณาแกไขปรบปรงใหมความเหมาะสม

และนาเสนอตออาจารยทปรกษาสารนพนธเพอตรวจสอบและแกไขใหสมบรณอกครง

50

แผนการจดกจกรรมการเรยนร


แผนการจดกจกรรมการเรยนรมลกษณะเปนแผนการจดกจกรรมโดยใชนวตกรรมการเรยนร

เพอปลกฝงแนวคดเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย ใชแนวการสอน

แบบผกเปนเรองราว จดทาเปนแผนกจกรรมการเรยนร 1 ชด ซงมหนวยการเรยนรทเรยบเรยงใหม

ความตอเนองสอดคลองกนตามองคประกอบของแนวการสอนแบบผกเปนเรองราว ซงไดแก สถานท ตว

ละคร การดารงชวต และเหตการณหรอสถานการณทตองการแกไข โดยคานงถงความเปนเหตผลเชง

นเวศวทยา ความเปนจรงในชวตประจาวน และแนวคดเศรษฐกจพอเพยง โดยมหนวยการเรยนร 3

หนวย ในแผนการจดกจกรรมประกอบดวย เรองราว คาถามหลก ผลการเรยนรทคาดหวง กจกรรมการ

เรยนร การจดสงแวดลอมในชนเรยน สอการเรยนร และหลกฐานการประเมนผล

ขนตอนการสรางแผนการจดกจกรรมการเรยนร

1. ศกษาหลกการ แนวคด เอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวของกบ หลกสตรการศกษา

ปฐมวย พทธศกราช 2546 ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง การจดการเรยนรแบบจตพสยของ Bloom แนว

การสอนแบบวอลดอรฟ และแนวการสอนแบบผกเปนเรองราว

2. วเคราะหโครงสรางหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546

กระทรวงศกษาธการ (2546) ไดกลาวถงสาระทควรเรยนรในหลกสตรการศกษาปฐมวย

พทธศกราช 2546 ไวดงน

สาระทควรเรยนร เปนเรองราวรอบตวเดกทนามาเปนสอในการจดกจกรรม ใหเดกเกดการ

เรยนร ไมเนนการทองจาเนอหา ผสอนสามารถกาหนดรายละเอยดขนเองใหประสบการณสาคญตางๆ

ทงนอาจยดหยนเนอหาได โดยคานงถงประสบการณและสงแวดลอมในชวตจรงของเดก สาระทเดกอาย

3 - 5 ป ควรเรยนรมดงน

2.1 เรองราวเกยวกบตวเดก เดกควรรจกชอ นามสกล รปราง หนาตา รจกอวยวะตางๆ

วธระวงรกษารางกายใหสะอาด ปลอดภย การรบประทานอาหารทถกสขลกษณะ เรยนรทจะเลนและทา

สงตางๆ ดวยตนเองคนเดยว หรอกบผอน ตลอดจนเรยนรทจะแสดงความคดเหน ความรสก และแสดง

มารยาททด

51

2.2 เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก เดกควรไดมโอกาสรจกและรบร

เรองราวเกยวกบครอบครว สถานศกษา ชมชน รวมทงบคคลตางๆ ทเดกตองเกยวของหรอมโอกาส

ใกลชดและมปฏสมพนธในชวตประจาวน

2.3 ธรรมชาตรอบตว เดกควรจะไดเรยนรสงมชวต สงไมมชวต รวมทงความเปลยนแปลง

ของโลกทแวดลอมเดกตามธรรมชาต เชน ฤดกาล กลางวน กลางคอ ฯลฯ

2.4 สงตางๆ รอบตวเดก เดกควรจะไดรจกส ขนาด รปราง รปทรง นาหนก ผวสมผสของ

สงตางๆ รอบตว สงของเครองใช ยานพาหนะ และการสอสารตางๆ ทใชอยในชวตประจาวน

หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546

ภาพประกอบ 9 กรอบความรตามหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546

สาระการเรยนร

บคคลและ

สถานทแวดลอม

ธรรมชาต สงตางๆ รอบตว



ชมชน

บคคลทเกยวของ

สงมชวต

สงไมมชวต

ปรากฏการณ

ฤดกาล

กลางวน ‐

กลางคน

ลกษณะสงตางๆ

ส ขนาด รปทรง

หนาตา นาหนก

สงของเครองใช

ยานพาหนะ

การสอสาร

เกยวกบตวเดกเอง

ชอ นามสกล

รปตางหนาตา

อวยวะตางๆ

การรกษาความ

สะอาด

รบประทานอาหารท

ถกสขลกษณะ

เลนคนเดยว หรอ

กบคนอน

การแสดงความรสก

มมารยาท

52

3. ศกษาหลกสตรฤดกาลของโรงเรยนบานหนองขาม

โรงเรยนบานหนองขามเปนโรงเรยนทอยในเขตอาเภอสวนผง จงหวดราชบร มพนทปาชมชน

อยในบรเวณโรงเรยน เดกๆ จงมความรกความผกพนกบธรรมชาตรอบตว คณคร ภารโรง ผปกครอง

และภมปญญาชาวบานในชมชนเปนผทมวถชวตอยกบธรรมชาต จงสามารถสรางองคความรและ

ถายทอดประสบการณใหกบเดกๆ ไดเปนอยางด จากการทสภาพของโรงเรยนอยทามกลางธรรมชาต

เหลาน การจดการเรยนการสอนในชนปฐมวยของโรงเรยนจงใชความเปลยนแปลงของฤดกาลเปนหลก

ในการจดกจกรรมการเรยนรใหกบเดก โดยการจดการเรยนรชนปฐมวยจะใชหลกสตรฤดกาลควบคไป

กบหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 (ปณตา ศลารกษ. 2550 : 9 - 10)

4. กาหนดหวขอความรและหนวยการเรยนร ทสอดคลองกบหลกสตรการศกษาปฐมวย

พทธศกราช 2546, หลกสตรฤดกาล และแนวคดเศรษฐกจพอเพยง

ในการกาหนดหวขอความร หนวยการเรยนร ในแผนการใชนวตกรรมน จะใชแนวคดของการ

จดการศกษาแบบวอลดอรฟเปนฐาน คอเรยนรตามฤดกาล เนองจากการชวงเวลาในการทดลองเปนชวง

วนท 26 พฤศจกายน ถง วนท 14 ธนวาคม พทธศกราช 2550 ซงเปนชวงของเทศกาลลอยกระทง และ

เปนชวงปลายฝนตนหนาวซงในแหลงนาตางๆ มนามาก จงกาหนดหนวยการเรยนรเปน 3 หนวยไดแก

หนวยการเรยนร “ไมมนาไมมชวต” “แมโพสพแมของทกคน” และ “ในหลวงกบความพอเพยง” โดย

บรณาการกบแนวคดเศรษฐกจพอเพยงในการจดกจกรรม ดงตาราง

ตาราง 2 การกาหนดหนวยการเรยน หวขอความร และการบรณาการกบแนวคดเศรษฐกจพอเพยง

หนวยการเรยนร

สปดาห หนวยการเรยนร ความร คานยมดานความพอประมาณ สปดาหท 1 26 พ.ย. - 30 พ.ย.

ไมมนาไมมชวต - ประโยชนของนา - การประหยดนา - การใชประโยชนจากนา

พอประมาณในการทางาน รจกใชทรพยากรอยางคมคาและประหยด รจกคณคาของนา

สปดาหท 2 3 ธ.ค. - 7 ธ.ค.

แมโพสพ แมของทกคน - ประโยชนและบญคณของขาว - บญคณของชาวนา

พอประมาณในการรบประทานอาหาร รจกคณคาของขาว

สปดาหท 3 10 ธ.ค. - 14 ธ.ค.

ในหลวงกบความพอเพยง - ในหลวงกบเศรษฐกจพอเพยง - พระมหากรณาธคณของในหลวง

แนวคดเศรษฐกจพอเพยงของ ในหลวงทนกเรยนปฐมวยสามารถปฏบตได

53

5. กาหนดกรอบแนวคดในการสรางแผนการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวการสอนแบบผกเปนเรองราว โดยคานงถงองคประกอบสาคญของแนวการสอนแบบผกเปนเรองราว ซงไดแก สถานท

ตวละคร การดารงชวต และเหตการณ / สถานการณทตองแกไข

ตวละคร การดารงชวต เหตการณ/สถานการณ

ทตองแกไข

บาน สมาชกใน


วถชวต/

ความเปนอย ปญหาทเกดขน

ในการดารงชวต


หมบาน

เพอน

คร

คนในหมบาน

ภาพประกอบ 10 กรอบแนวคดในการสรางแผนการจดกจกรรมการเรยนร

โดยใชแนวการสอนแบบผกเปนเรองราว

6. กาหนดสอการเรยนรและวสดอปกรณทมาใชในการจดกจกรรมการเรยนร ไดแก

6.1 วเคราะหลกษณะของสอการเรยนร

6.2.1 บทเพลง

6.2.2 การตน (Animation)

6.2.3 ละครหน

6.2 วเคราะหวสดอปกรณ

อปกรณ (Hardware) 6.2.1

54

6.2.1.1 เครองเลน DVD หรอ คอมพวเตอรทสามารถเลน DVD ได

6.2.1.2 เครองเสยง

6.2.2 วสด (Software)

6.2.2.1 DVD การตน (Animation) ประกอบแผนการจดกจกรรมการเรยนร

7. การออกแบบการนาเสนอการตน (Animation) และบทเพลง

7.1 ออกแบบเรองราว สถานการณ ตามหลกของแนวการสอนแบบผกเปนเรองราว ให

การตนเปนสอทชวยกระตนการคด การแกปญหาตามคาถามหลกในหนวยการเรยนรแตละหนวย แลว

นามาเขยนในรปแบบของ Storycard และนามารอยเรยงกนเปน Storyboard ซงมขนตอนดงตอไปน

7.1.1 ซอฟตแวรในการสรางการตน (Animation)

7.1.1.1 Adobe illustrator CS2 ใชเพอสรางตวละคร

7.1.1.2 Adobe Flash และ Toon Boom Studio ใชเพอสราง Animation

7.1.1.3 Adobe Audition 1.5 ใชเพอบนทกเสยงพากย

7.1.1.4 Adobe Premiere Pro ใชในการรอยเรยง Animation เสยงพากย

เสยงประกอบ เพลงประกอบ และตดตอ

7.1.1.4 Ulead Video Studio 9 ใชในการผลต DVD

7.1.2 ออกแบบเรองราวตามหนวยการเรยนร ในลกษณะของ Storycard และ

Storyboard

7.1.3 พฒนา Storyboard จนเปน Script

7.1.4 ออกแบบตวละคร ฉาก และสวนประกอบดานภาพอนๆ

7.1.5 สรางการตน (Animation)

7.1.5.1 บนทกเสยงพากย

7.1.5.2 สรางฉาก ตวละคร และองคประกอบดานภาพอนๆ

7.1.5.3 เลอกเพลงประกอบ เสยงประกอบ

7.1.5.4 นาสวนประกอบตางๆ มาสรางเปน Animation

7.1.5.5 นา Animation มาตดตอรอยเรยงในรปแบบไฟล AVI

7.1.6 ผลต DVD โดยการนาไฟล AVI มาเขารหสในรปของ MPEG2 และบนทก

เปน DVD

55

7.1.7 ผลตบรรจภณฑสาหรบ DVD

7.2 ประพนธเพลง หรอ เลอกเพลง ทมเนอหาตรงกบหนวยการเรยนรแตละหนวย โดย

ประพนธเนอเพลงใหม โดยใชทานองทมอยแลว หรอเลอกเพลงทมอยแลวทมเนอหาตรงกบหนวยการ

เรยนร โดยคานงถงจตวทยานกเรยนปฐมวย ความชดเจนของภาษา และความเหมาะสมกบวยของเดก

7.3 ออกแบบกจกรรมละครหน เพอใหนกเรยนไดมสวนรวมในการแสดงบทบาทสมมต

โดยใชตวละครเดยวกนกบการตน (Animation)

ภาพประกอบ 11 สอการจดการเรยนร

8. ออกแบบโครงสรางแผนการจดการเรยนร ตามรปแบบการเขยนแผนการจดการเรยนรแบบ

ผกเปนเรองราวและปรบใหเหมาะสมกบลกษณะของนวตกรรม ดงตารางดงตอไปน

56

ตาราง 3 แบบการเขยนแผนการจดการเรยนร


หนวย การเรยนร

คาถามหลก กจกรรม การเรยนร

การจดสงแวดลอม สอการเรยนร หลกฐานการประเมนผล

9. เขยนรายละเอยดของแผนการจดกจกรรมการเรยนร ตามองคประกอบของแนวการสอน

แบบผกเปนเรองราวและเนอหาทไดกาหนด สรางสอตามแผนทวางไว และนาเสนอตออาจารยทปรกษา

และผเชยวชาญดานเนอหา เพอรบขอคดเหน และปรบปรง

10. นาแผนการจดกจกรรมไปทดลองนารองกบนกเรยนทมลกษณะใกลเคยงกบประชากร

เพอพจารณาความเหมาะสมของแผนการจดกจกรรม ไดแก โรงเรยนบานตลาดควาย อาเภอจอมบง

จงหวดราชบร

11. นาขอมลทไดจากการนารองมาปรบปรงแกไขแผนการจดการเรยนร และนาเสนออาจารยทปรกษาและผเชยวชาญดานเนอหาอกครง และปรบปรงใหสมบรณ

57

แบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของนกเรยน

ปฐมวย


ตารางการสงเกตและบนทกขอมลพฤตกรรมรายบคคลแบบ Check List แบงพฤตกรรมท

สงเกตเปน 2 ดาน ไดแก ความพอเพยงในการรบประทานอาหาร และความพอเพยงในดานการทางาน

และการเลน รวม 30 ขอ ซงการสงเกตกระทาโดยผสงเกตเขาไปอยในสถานทหรอสถานการณทม

แนวโนมทนกเรยนจะแสดงพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ ตาม

รายการสถานการณทกาหนดไว โดยใชรวมกบคมอการใชแบบสงเกตพฤตกรรมเศรษฐกจพอเพยงดาน

ความพอประมาณสาหรบเดกปฐมวย ซงมลกษณะเปนเกณฑอธบายรายละเอยดของพฤตกรรมตางๆ ท

ใหเปนคะแนน ซงแบงเปน 2 ระดบไดแก















1. ศกษาหลกการ วธการ และตวอยางการประเมนในชนเรยน (Classroom Assessment)

โดยการสงเกตพฤตกรรม จากเอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวของ

58

2. วเคราะหโครงสรางรายการพฤตกรรมทเกยวของกบการมแนวคดเศรษฐกจพอเพยงดาน

ความพอประมาณ โดยพจารณาจากปรชญาเศรษฐกจพอเพยง หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช

2546 และความเปนไปไดของพฤตกรรมการมแนวคดเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของเดก

อนบาลทปฏบตไดจรง

3. ดาเนนการออกแบบและสรางแบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดาน

ความพอประมาณ โดยคานงถงความเปนไปไดจรงในการสงเกตและบนทกขอมล

โดยแบงการใหคะแนนเปน 3 ชวง คอ กอน ระหวาง และหลงใชนวตกรรม โดยลกษณะ

ของตารางจะเปนดงตวอยาง

ตาราง 4 ตวอยางแบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของ


แบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

ของนกเรยนปฐมวย

ของ ………………………………………………………… วนทประเมน…………………………….

ลาดบ พฤตกรรม คะแนน หมายเหต 1

ดานการรบประทานอาหาร นกเรยนตกอาหารดวยความพอด ไมมากเกนไปจนรบประทานไมหมด และรจกเรยกรองหากรบประทานไมอม

2 ดานการทางานและการเลน นกเรยนรจกประมาณกาลงของตนเองในการเลน ไมเลนแรงจนเพอนเจบตว ไมเลนจนเหนอยเกนไปจนไมสามารถทางานตอได

… 20

รวม

4. นาแบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของ

นกเรยนปฐมวยเสนอตออาจารยทปรกษาสารนพนธ และผเชยวชาญดานเนอหา ตรวจพจารณาความ

ชดเจนและความครอบคลมของรายการสงเกตในแตละสถานการณ แบบฟอรมการสงเกต และความ

เหมาะสมในการนาไปใชจรงแลวนามาปรบปรงแกไข

59

5. นาแบบสงเกตพฤตกรรมทสรางและผานการพจารณาจากอาจารยทปรกษาสารนพนธ

และผเชยวชาญแลวไปตรวจสอบความเทยงตรงเชงพนจ (Face Validity) โดยผเชยวชาญ 3 ทาน แลว

นาผลการตรวจสอบของผเชยวชาญมาหาคา IOC ขอคาถามทใชไดคอขอทมคา IOC ตงแต 0.5 ขนไป

6. นาเสนอแบบสงเกตพฤตกรรมทปรบปรงแกไขแลวตออาจารยทปรกษาสารนพนธอกครง

เพอตรวจสอบความสมบรณ และปรบปรงใหสมบรณ

การพฒนาเครองมอประเมนคณภาพของนวตกรรม

เครองมอประเมนคณภาพของนวตกรรมในครงนประกอบดวย 2 สวนไดแก

1. แบบประเมนคณภาพดานเนอหา

2. แบบประเมนคณภาพดานเทคโนโลยการศกษา

แบบประเมนคณภาพดานเนอหา


แบบประเมนคณภาพดานเนอหาในทนคอ แบบประเมนความเทยงตรงโดยอาศยดลพนจของ

ผเชยวชาญ มลกษณะเปนแบบประเมนแบบ Rating Scale 5 ระดบ


1. ศกษาลกษณะ รปแบบ และวธการเขยนแบบประเมนคณภาพดานเนอหาจากเอกสาร

งานวจย แนวคดทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนรปฐมวย

2. ทบทวนกรอบแนวคด และขอบเขตของเนอหาดานเศรษฐกจพอเพยง และศกษา

เอกสาร ตารา และงานวจยเกยวกบการจดการเรยนรระดบปฐมวย

3. นาขอมลทไดจากการศกษาและทบทวนนนมาสรางแบบประเมนคณภาพดานเนอหา

จานวนอยางนอย 30 ขอ โดยตองครอบคลมตามหนวยการเรยนรทง 3 หนวยทกาหนดไว

4. นาแบบประเมนคณภาพดานเนอหา เสนอผเชยวชาญเพอรบขอเสนอแนะ และนาไป

ปรบปรงแกไข

5. นาแบบประเมนคณภาพดานเนอหาทสรางและผานการพจารณาจากอาจารยท

ปรกษาสารนพนธ และผเชยวชาญแลวไปตรวจสอบความเทยงตรงเชงพนจ (Face Validity) โดย

60

6. เสนอแบบประเมนคณภาพดานเนอทปรบปรงแลวตอผเชยวชาญ และอาจารยท

ปรกษาสารนพนธ เพอพจารณาตรวจสอบอกครงใหสมบรณ

แบบประเมนคณภาพดานเทคโนโลยการศกษา

ใชแบบประเมนคณภาพสอทมอยแลว มลกษณะเปนแบบประเมนแบบ Rating Scale

จากงานวจยของ ทวช สงวนรมย (2549)

วธการดาเนนการวจย

ภาพประกอบ 12 วธการดาเนนการวจย

61

การประเมนพฤตกรรมกอนการใชนวตกรรม

ประเมนพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณกอนการใช

นวตกรรม โดยครอนบาลใชแบบสงเกตพฤตกรรมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ สงเกต

พฤตกรรมเปนเวลา 1 สปดาห กอนการใชนวตกรรม โดยมผวจยเปนผประเมนรวม

การใชนวตกรรม

ครอนบาลเรมทดลองใชนวตกรรมเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย ตามแผนการจดกจกรรมทผวจยสรางขน เปนเวลา 3 สปดาห (ไม

รวมสปดาหของการประเมนพฤตกรรมกอนการใชนวตกรรม และการนารองนวตกรรม) โดยจดกจกรรม

สปดาหละ 3 วนไดแก วนจนทร วนพธ และวนศกร วนละ 20 นาท ในเวลา 8.40 – 9.00 น. ซงตรงกบ

ชวงกจกรรมวงกลมและ โดยมผวจยเปนผสงเกตการณ และผประเมนรวม ระยะเวลาในการทากจกรรม

อาจยดหยนตามความเหมาะสมและการพจารณาของผสอน

การเกบและบนทกขอมล

1. การเกบและบนทกขอมลเชงปรมาณ

ครอนบาลใชแบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณให

คะแนนนกเรยนขณะทากจกรรม ตลอดจนขอสงเกต และปญหาทพบเกยวกบการใชนวตกรรมตลอด

ระยะเวลาการทดลอง และทาการสรปการบนทกขอมลเปนรายสปดาห รวม 3 ครง ปรกษาแลกเปลยน

ขอมล ขอสงเกต ขอเสนอแนะกบผวจยทกสปดาห สรปขอมลการใชนวตกรรมตลอดระยะเวลาการใช

นวตกรรม แลวนามาเปรยบเทยบ เพอศกษาคานยมทเปลยนแปลงไปของนกเรยน และเกบเปนคะแนน

พฒนาการ สาหรบการเปรยบเทยบทางสถตและจดทาสารสนเทศในการอภปรายผล โดยอาจแบง

จานวนนกเรยนในการสงเกตเปนกลมตามความเหมาะสม ดงตาราง

62

ตาราง 5 ตวอยางตารางการบนทกคะแนนพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณของนกเรยนปฐมวย

คะแนนพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของนกเรยนปฐมวย

เลขท กอนใชนวตกรรม ระหวางการใชนวตกรรม หลงใช


ระดบ คานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ สปดาหท 1 สปดาหท 2 สปดาหท 3

1 5 8 16 23 25 ดมาก

2 7 8 22 24 25 ดมาก

3 10 12 16 22 23 ด

…

21 3 5 15 22 22 ด

รวม

2. การเกบและบนทกขอมลเชงคณภาพ

ผว จยบนทกขอมลเชงคณภาพของนกเรยนกอน ระหวาง และหลงการทดลอง

เชนเดยวกบการเกบและบนทกขอมลเชงปรมาณโดยใชเทคนคการเกบขอมลเชงคณภาพ โดยการ

สงเกตและเกบขอมลภาคสนาม บนทกปรากฏการณสาคญทเกดขน โดยคานงถงการนาไปใชในการ

อภปรายผลการวจยเปนหลก

การวเคราะหและแปลผลการใชนวตกรรรม

1. การวเคราะหเชงปรมาณ ใชเกณฑทผวจยกาหนดมาตรวจใหคะแนนและนาขอมลมา

วเคราะหทางสถต โดยเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดาน

ความพอประมาณทงกอนและหลงการใชนวตกรรมโดยใชการทดสอบคาท (t-test for Dependent

Samples) วานกเรยนมคะแนนพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณกอน

และหลงการลดลองใชนวตกรรมแตกตางกนหรอไม และนาคะแนนพฒนาการของนกเรยนมาแสดงผลใน

รปแบบกราฟ

63

2. การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ ผวจยเขยนบรรยายผลการใชนวตกรรมเชงคณภาพจาก

การสงเกตและการบนทกขอมลภาคสนาม

สถตทใชในการวเคราะหขอมล

1. สถตทใชในการหาคณภาพเครองมอ

การประเมนความเทยงตรงโดยอาศยดลพนจของผเชยวชาญ (IOC) มลกษณะเปนแบบ

ประเมนแบบ Rating Scale มระดบคะแนน 3 ระดบ ใชวดความเทยงตรง (Validity) ของเนอหา (ชศร

วงศรตนะ, 2549)

2. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

2.1 สถตพนฐาน ไดแก คาเฉลย และ ความเบยงเบนมาตรฐาน (ชศร วงศรตนะ, 2549)

2.2 สถตทใชในการเปรยบเทยบคะแนนพฤตกรรมกอนและหลงการใชนวตกรรม ไดแก

การทดสอบคาท (t-test for Dependent Samples) (ชศร วงศรตนะ, 2549)

64

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การพฒนานวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณน

เปนการพฒนาชดการจดการเรยนรทไดจากการบรณาการแนวคดเศรษฐกจพอเพยงเขาไปในหลกสตร

การศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 และหลกสตรฤดกาล โรงเรยนบานหนองขาม ประกอบดวยสอและ

กจกรรมการเรยนรทผวจยพฒนาขน เพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

สาหรบนกเรยนปฐมวย ซงผสอนสามารถนาไปจดกจกรรมการเรยนรใหแกนกเรยนปฐมวยไดทนท และ

มเครองมอทสามารถประเมนตดตามผลการจดกจกรรมการเรยนรได นวตกรรมการเรยนรดงกลาวม

สวนประกอบ ดงตอไปน

1. เอกสารประกอบนวตกรรม ประกอบดวย คมอการใชนวตกรรม และแผนการจดการเรยนร

2. สอการจดการเรยนร ประกอบดวย การตน (Animation) บทเพลง และละครหน

3. แบบสงเกตพฤตกรรมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย

โดยจดกจกรรมการเรยนรโดยใชนวตกรรมนเปนเวลา 3 สปดาห และใชระยะเวลาในการ

สงเกตพฤตกรรม กอน และ หลงการใชนวตกรรมอยางละ 1 สปดาห เพอนาขอมลจากการสงเกตทไดมา

แปลผลเปนคะแนนเชงปรมาณ และบรรยายผลการใชนวตกรรมเชงคณภาพ

ผลการประเมนคณภาพของนวตกรรมการเรยนร

การประเมนคณภาพของนวตกรรมน ประกอบดวยการประเมนสองดานดวยกน ไดแก การประเมนคณภาพดานเนอหา และการประเมนคณภาพดานเทคโนโลยทางการศกษา โดยผวจยพฒนาแบบประเมนคณภาพนวตกรรมขนเอง โดยศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ และพฒนาโดยเสนอขอคาแนะนาจากอาจารยทปรกษาสารนพนธ และผเชยวชาญทางดานเนอหา โดยการประเมนคณภาพของนวตกรรมการเรยนรนนาเสนอตอผเชยวชาญดานเนอหา จานวน 3 ทาน โดยเปนผเชยวชาญดานการศกษาปฐมวย 1 ทาน ครอนบาล 1 ทาน และผเชยวชาญดานปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 1 ทาน และเชญผเชยวชาญดานเทคโนโลยทางการศกษาจานวน 5 ทาน เปนผประเมนคณภาพดานเทคโนโลยทางการศกษา ผเชยวชาญทงหมดเปนอาจารยประจาภาควชาเทคโนโลยทางการศกษา หรอ โปรแกรมวชา

65

1.00 คะแนน – 1.50 คะแนน หมายถง คะแนนเฉลยอยในระดบตา 1.50 คะแนน – 2.50 คะแนน หมายถง คะแนนเฉลยอยในระดบปานกลาง 2.50 คะแนน – 3.50 คะแนน หมายถง คะแนนเฉลยอยในระดบด 3.50 คะแนน – 4.00 คะแนน หมายถง คะแนนเฉลยนอยในระดบดมาก

ผลการประเมนดงแสดงในตารางตอไปน

ตาราง 6 แสดงผลการประเมนคณภาพนวตกรรมทางดานเนอหา

รายการประเมน คาเฉลย ระดบคณภาพ

1. คมอการใชนวตกรรม และแผนการจดการเรยนร 3.66 ด

1.1 ความสอดคลองระหวางจดประสงคกบกจกรรม 4.30 ด

1.2 ความเหมาะสมของเวลาและจงหวะในการจดการเรยนร 3.60 ด

1.3 การมสวนรวมของนกเรยน 4.30 ด

1.4 ความเหมาะสมของกจกรรมกบระดบของนกเรยน 4.60 ดมาก

1.5 ความสะดวกของครในการใช 3.60 ด

1.6 ความเหมาะสมของกจกรรมประจาวน

1.6.1 การเลนอสระ โดยการเลนบทบาทสมมตและละครหน 4.00

ด

1.6.2 การทาอาหารทมสวนประกอบของนา, ขาว และ

อาหารทในหลวงทรงโปรด 4.00

ด

1.6.3 การทาสวนโดยใชนาอยางพอเพยง และการทดลอง

ปลกขาว 4.00

ด

66

ตาราง 6 แสดงผลการประเมนคณภาพนวตกรรมทางดานเนอหา (ตอ)


1.6.4 การทศนศกษาทแหลงนา, ทงนา และโครงการใน

พระราชดาร ทอยในชมชน ถาชชก

1.7 ความเหมาะสมของวธการประเมนผล

2. การตน (Animation)

4.30

3.60

3.80

ด

ด

ด

2.1 ความสอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง 3.60 ด

2.2 ความเหมาะสมของการใชภาษา 4.00 ด

2.3 ความเหมาะสมของเวลาในการแสดง 4.00 ด

2.4 ความเหมาะสมของภาพและเสยง 3.60 ด

3. บทเพลง 3.60 ด

3.1 ความสอดคลองของบทเพลงกบจดประสงค 3.60 ด

4. ละครหน 3.60 ด

4.1 ความเหมาะสมของรปแบบการนาเสนอละครหน 3.60 ด

รวมเฉลย 3.66 ด

จากตาราง 6 แสดงผลการประเมนคณภาพดานเนอหาของนวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝง

คานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ สาหรบนกเรยนปฐมวย โดยผเชยวชาญ 3 ทาน

พบวาคณภาพโดยรวมอยในระดบดทกดาน

67

ตาราง 7 แสดงผลการประเมนคณภาพนวตกรรมทางดานเทคโนโลยทางการศกษา


1. คมอการใชนวตกรรม และแผนการจดการเรยนร 4.72 ดมาก

1.1 ความชดเจนของการใชภาษา 4.60 ดมาก

1.2 ความเหมาะสมของเวลาและจงหวะในการจดการเรยนร 4.60 ดมาก

1.3 การมสวนรวมของนกเรยน 5.00 ดมาก

1.4 ความเหมาะสมของกจกรรม 4.80 ดมาก

1.5 ความสะดวกของผสอนในการใช 4.60 ดมาก

2. การตน (Animation) 4.94 ดมาก

2.1 ความเหมาะสมของการใชภาษา 5.00 ดมาก

2.2 ความเหมาะสมของฉากและตวละคร 5.00 ดมาก

2.3 ความเหมาะสมของระยะเวลาในการนาเสนอ 5.00 ดมาก

2.4 ความเหมาะสมของระดบเสยง 4.80 ดมาก

2.5 คณภาพของภาพ 5.00 ดมาก

2.6 คณภาพของเสยง 4.80 ดมาก

2.7 ความเหมาะสมของดนตรและเสยงประกอบ 5.00 ดมาก

3. บทเพลง 5.00 ดมาก

3.1 ความเหมาะสมของบทเพลงกบเนอเรอง 5.00 ดมาก

ตาราง 7 แสดงผลการประเมนคณภาพนวตกรรมทางดานเทคโนโลยทางการศกษา

68

ตาราง 7 แสดงผลการประเมนคณภาพนวตกรรมทางดานเทคโนโลยทางการศกษา (ตอ)


4. ละครหน 4.66 ดมาก

4.1 ความเหมาะสมของรปแบบการนาเสนอละครหน 5.00 ดมาก

รวมเฉลย 4.83 ดมาก

จากตาราง 7 แสดงผลการประเมนคณภาพดานเทคโนโลยการศกษาของนวตกรรมการเรยนร

เพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ สาหรบนกเรยนปฐมวย โดยผเชยวชาญ 5

ทาน พบวาคณภาพโดยรวมอยในระดบดมากทกดาน

การวเคราะหผลการวจยเชงปรมาณ

ตาราง 8 ผลการวเคราะหคะแนนคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณกอนและหลงการใช


S.D. t คะแนนคานยมเศรษฐกจพอเพยง

ดานความพอประมาณของนกเรยนปฐมวย n คาความ

เบยงเบน

มาตรฐาน จานวนนกเรยน

คะแนนเฉลย คาการแจก

แจงแบบ t

กอนใชนวตกรรม 22 7.60 3.08 -25.911**

หลงใชนวตกรรม 22 26.10 3.52

** P < .01

69

จากตาราง 8 พบวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยนวตกรรมทผวจยสรางขนมคะแนน

คานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณเพมขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไป

ตามสมมตฐาน

หากพจารณารายบคคล พบวานกเรยนมพฒนาการของคะแนนคานยมเศรษฐกจพอเพยงดาน

ความพอประมาณแตกตางกนไป ขนอยกบบรบทของตวนกเรยนเอง และปจจยแทรกสอดตางๆ ทเขาม

ผลตอการพฒนาของคะแนน โดยผวจยไดจดทาสารสนเทศเปนการบรรยายผลการวจยเปนรายบคคล

และแผนภมเปรยบเทยบพฒนาการรายบคคลและคะแนนเฉลยของนกเรยนทงหมดเปรยบเทยบกนใน

ภาคผนวก ค.

การวเคราะหผลการวจยเชงคณภาพ

การวเคราะหผลการวจยเชงคณภาพน ผวจยนาเสนอปรากฎการณทสาคญทบงบอกถงการม

พฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของนกเรยนปฐมวย โดยจดหมวดหม

ตามตวแปรตามทศกษาไดแก พฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณในการ

รบประทานอาหาร พฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงในการทางานและการเลน และ

ปรากฏการณทนาสนใจอนๆ ปรากฏวานกเรยนมพฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณในระดบดมากศกษาไดจากการบรรยายเชงคณภาพในภาคผนวก ค

70

บทท 5

สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ ความมงหมายของการวจย

1. เพอพฒนานวตกรรมการเรยนร เ พอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวยใหมคณภาพตามเกณฑทกาหนด

2. เพอเปรยบเทยบความแตกตางของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของ

นกเรยนปฐมวย กอนและหลงการใชนวตกรรม

3. เพอศกษาพฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของนกเรยน

ปฐมวย

ความสาคญของการวจย

ความสาคญของการพฒนานวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดาน

ความพอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย กรณศกษา : โรงเรยนบานหนองขาม อาเภอสวนผง

จงหวดราชบร ในครงนจะกอใหเกด

1. นวตกรรมการเรยนรเพอพฒนาคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

2. เปนแนวทางใหกบสถานศกษาทมบรบทใกลเคยงกนสามารถนานวตกรรมนไปใชในการ

จดการเรยนรได

3. เปนแนวทางในการพฒนานวตกรรมการเรยนรสาหรบนกเรยนปฐมวย

ขอบเขตของการวจย

ประชากรทใชในการวจย

ประชากรในการวจยครงนไดแก นกเรยนชนปฐมวย (อนบาล 1-2) โรงเรยนบานหนองขาม

อาเภอสวนผง จงหวดราชบร ซงมอายระหวาง 4 - 6 ป จานวน 22 คน มบรบททางสงคมใกลเคยงกน

คอ อยในชนบท ครอบครวประกอบอาชพเกษตรกรรม หรอ รบจาง

71

ตวแปรทศกษา

1. ตวแปรอสระ ไดแก นวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย กรณศกษา : โรงเรยนบานหนองขาม อาเภอสวนผง จงหวดราชบร

2. ตวแปรตาม ไดแก คานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของนกเรยนปฐมวย

เนอหา

คานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณในกจกรรมตางๆ ของนกเรยนปฐมวยท

ปฏบตเปนประจาทกวน ไดแก การรบประทานอาหาร การทางานและการเลน โดยผานหนวยการเรยนร

3 หนวยไดแก ไมมนาไมมชวต แมโพสพแมของทกคน และ ในหลวงกบความพอเพยง

ระยะเวลาในการทดลอง

การวจยในครงนทาการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2550 ระยะเวลาในการทดลอง 3

สปดาห สปดาหละ 3 วน วนละ 20 นาท รวม 9 ครง ระหวางวนท 26 พฤศจกายน ถง วนท 14

ธนวาคม พทธศกราช 2550


เครองมอทใชในการวจยในครงนไดแก

1 สอการเรยนร ไดแก การตน (Animation) การแสดงละครหน และบทเพลง

2 คมอการใช และแผนการจดการเรยนร

3 แบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

4) แบบประเมนคณภาพของนวตกรรม

วธการดาเนนการวจย





72


ครอนบาลเรมทดลองใชนวตกรรมเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย ตามแผนการจดกจกรรมทผวจยสรางขน เปนเวลา 3 สปดาห (ไม

รวมสปดาหของการประเมนพฤตกรรมกอนการใชนวตกรรม และการนารองนวตกรรม) โดยจดกจกรรม

สปดาหละ 3 วนไดแก วนจนทร วนพธ และวนศกร วนละ 20 นาท ในเวลา 8.40 – 9.00 น. ซงตรงกบ

ชวงกจกรรมวงกลมและ โดยมผวจยเปนผสงเกตการณ และผประเมนรวม ระยะเวลาในการทากจกรรม

อาจยดหยนตามความเหมาะสมและการพจารณาของผสอน


การเกบและบนทกขอมลเชงปรมาณ

ครอนบาลใชแบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณให

คะแนนนกเรยนขณะทากจกรรม ตลอดจนขอสงเกต และปญหาทพบเกยวกบการใชนวตกรรมตลอด

ระยะเวลาการทดลอง และทาการสรปการบนทกขอมลเปนรายสปดาห รวม 3 ครง ปรกษาแลกเปลยน

ขอมล ขอสงเกต ขอเสนอแนะกบผวจยทกสปดาห สรปขอมลการใชนวตกรรมตลอดระยะเวลาการใช

นวตกรรม แลวนามาเปรยบเทยบ เพอศกษาคานยมทเปลยนแปลงไปของนกเรยน และเกบเปนคะแนน

พฒนาการ สาหรบการเปรยบเทยบทางสถตและจดทาสารสนเทศในการอภปรายผล โดยอาจแบง

จานวนนกเรยนในการสงเกตเปนกลมตามความเหมาะสม

การเกบและบนทกขอมลเชงคณภาพ

ผวจยบนทกขอมลเชงคณภาพของนกเรยนกอน ระหวาง และหลงการทดลองเชนเดยวกบการ

เกบและบนทกขอมลเชงปรมาณโดยใชเทคนคการเกบขอมลเชงคณภาพ โดยการสงเกตและเกบขอมล

ภาคสนาม บนทกปรากฏการณสาคญทเกดขน โดยคานงถงการนาไปใชในการอภปรายผลการวจยเปน

หลก

73


การวเคราะหเชงปรมาณ ใชเกณฑทผวจยกาหนดมาตรวจใหคะแนนและนาขอมลมา






การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ ผวจยเขยนบรรยายผลการใชนวตกรรมเชงคณภาพจากการ

สงเกตและการบนทกขอมลภาคสนาม

สถตทใชในการวเคราะหขอมล

1.สถตทใชในการหาคณภาพเครองมอ

การประเมนความเทยงตรงโดยอาศยดลพนจของผเชยวชาญ (IOC) มลกษณะเปนแบบ

ประเมนแบบ Rating Scale มระดบคะแนน 3 ระดบ ใชวดความเทยงตรง (Validity) ของเนอหา (ชศร

วงศรตนะ, 2549)

2. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

2.1 สถตพนฐาน ไดแก คาเฉลย และ ความเบยงเบนมาตรฐาน (ชศร วงศรตนะ, 2549)

1.2 สถตทใชในการเปรยบเทยบคะแนนพฤตกรรมกอนและหลงการใชนวตกรรม ไดแก

การทดสอบคาท (t-test for Dependent Samples) (ชศร วงศรตนะ, 2549)

สรปผลการวจย

จากการดาเนนการพฒนานวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดาน

ความพอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย กรณศกษา : โรงเรยนบานหนองขาม อาเภอสวนผง จงหวด

ราชบร สรปผลการวจยไดดงน

74

1. ไดนวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณสาหรบ

นกเรยนปฐมวย ทประกอบดวย แผนการจดการเรยนร คมอการใช และสอการเรยนร จานวน 3 หนวย

การเรยนรไดแก

หนวยการเรยนรท 1 ไมมนาไมมชวต

หนวยการเรยนรท 2 แมโพสพแมของทกคน

หนวยการเรยนรท 3 ในหลวงกบความพอเพยง

2. คณภาพของนวตกรรมการเรยนร เ พอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย เปนดงน

2.1 ผลการประเมนคณภาพดานเนอหาของนวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยม

เศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ สาหรบนกเรยนปฐมวย โดยผเชยวชาญ 3 ทาน พบวา

คณภาพโดยรวมอยในระดบดทกดาน

2.2 การประเมนคณภาพดานเทคโนโลยทางการศกษาของนวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝง

คานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ สาหรบนกเรยนปฐมวย โดยผเชยวชาญ 5 ทาน พบวา

คณภาพโดยรวมอยในระดบดมากทกดาน

3. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยนวตกรรมทผวจยสรางขนมคะแนนคานยมเศรษฐกจ

พอเพยงดานความพอประมาณกอนและหลงการใชนวตกรรมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐาน

การอภปรายผล

การวจยครงนทาใหเกดนวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณ สาหรบนกเรยนปฐมวยทมคณภาพในดานเนอหาอยในระดบด และดานเทคโนโลย

การศกษาอยในระดบดมาก ซงสบเนองมาจากการดาเนนการพฒนาอยางเปนขนตอนและมระบบ โดย

บรณาการองคความร หลกการและทฤษฎตางๆ ทเกยวของกบการพฒนานวตกรรมกาเรยน และการ

ปลกฝงคานยมสาหรบเดก โดยทกขนตอนไดรบการประเมนคณภาพจากผเชยวชาญในสาขาทเกยวของ

นอกจากนผวจยใชกระบวนการพฒนานวตกรรมการเรยนรของสานกงานคณะกรรมการการศกษาขน

75

การออกแบบนวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

ในครงน คานงถงบรบทของผเรยนเปนหลก และดาเนนการออกแบบบนฐานของทฤษฎตางๆ ไดแก

การจดการเรยนรแบบจตพสยของ Bloom ซงทาใหไดสอการเรยนร และกจกรรมทใหนกเรยนไดคด ทา

และจดจา ดงตวอยางเชน นกเรยนไดชวยกนคดหาวธการประหยดทรพยากร และนาวธการเหลานนมา

สรางสรรคการแสดงบทบาทสมมต และบนทกการเรยนรไวดวยการวาดภาพ นอกจากนยงใชหลกการ

ของแนวการสอนแบบวอลดอรฟ คอ การใหการเรยนรอยางเปนจงหวะ สมาเสมอ เพอใหนกเรยนรสก

มนคง ปลอดภย และเกดการรอคอย เหนไดจากการวางแผนการจดกจกรรมการใชสอวนเวนวนให

นกเรยนไดรอคอย จดจอ และรลวงหนาวาวนไหนบางทจะไดทากจกรรมอะไร สวนในดานการออกแบบ

เนอหาทใชแนวการสอนแบบผกเปนเรองราวผนวกกบหลกการจดการเรยนรของนกเรยนปฐมวย ทาให

แผนการจดการเรยนรทใหนกเรยนไดทากจกรรมตามบทบาททเหมาะสม เชอมโยงกบชวตจรง ใน

จงหวะเวลาทด เหนไดจากการออกแบบกจกรรมใหนกเรยนชมสอในวนจนทร เพอใหรคาถาม หรอ

ปญหา และกลบไปคดหาคาตอบนามาตอบคาถามในวนพธ และในวนศกรนกเรยนจะไดเหนผลของ

ความคดทไดเสนอไป ซงกจกรรมการใชสอเหลานจดในชวงกจกรรมวงกลม โดยใชเวลา 20 นาท ในชวง

เชา ซงเปนชวงใหเนอหาแกนกเรยนซงเปนหลกการในการศกษาปฐมวย นอกจากกจกรรมดงกลาวแลว

ผวจยยงออกแบบใหทกกจกรรมในการเรยนการสอนในชวง 3 สปดาหในการทดลองสอดคลองกบหนวย

การเรยนรทง 3 หนวย ทาใหกจกรรมมความตอเนองและทาใหเกดพฒนาการคานยมขน ซงโดยสวน

ใหญนกเรยนมคะแนนคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณอยในระดบดมาก

ผลการใชนวตกรรมดงกลาวสอดคลองกบ งานวจยของ จรภสร บวสวรรณ (2543 : บทคดยอ)

ททาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอการอนรกษสงแวดลอมของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา โดยการใชชดการเรยนแบบผกเปนเรองราว (Storyline) กบ

นกเรยนทเรยนดวยการสอนแบบโครงการ ซงผลการวจยปรากฏวา นกเรยนทเรยนโดยการใชชดการ

เรยนแบบผกเปนเรองราวมคะแนนสงกวานกเรยนทเรยนดวยการสอนแบบโครงการแตกตางกนอยางม

76

นอกจากนการพฒนานวตกรรมการเรยนรเพอสงเสรมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณ สาหรบนกเรยนปฐมวย ยงกอใหเกดองคความรใหม การพฒนา และผลกระทบในดาน

ตางๆ มากมาย ดงภาคผนวก ค

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะทวไป

การจดการเรยนรสาหรบนกเรยนปฐมวยเปนสงทละเอยดออน ทกการกระทามผลกบการ

เรยนรของนกเรยนทงสน ดงนนตองมการวางแผนและเตรยมการอยางรดกม ละเอยดรอบคอบ และ

เตรยมพรอมกบสถานการณอนไมคาดฝน หากไมสามารถดาเนนการทดลองตอไดอยางราบรนควรหยด

การทดลองในวนนน และเรมตนใหมในโอกาสทเหมาะสมตอไป

การเตรยมความพรอมของนกเรยนในชวงเรมตนของวนเปนสงสาคญมาก เพราะจะทาให

นกเรยนมสมาธ และพรอมในการเรยนรตลอดทงวน ดงนนผสอนควรใหความสาคญในกจกรรมเตรยม

ความพรอมกอนเรยนใหมาก ระวงไมใหมการแทรกสอด หรอขดขวางการทากจกรรม

การสรางความเขาใจทถกตองกบครผสอนเปนเรองสาคญ กอนดาเนนกจกรรมทกครงผวจย

ควรสรางความเขาใจกบคร และปรกษากนวาเขาใจตรงกนหรอไม ทอาจเกดขน เพอใหการดาเนน

การวจยดาเนนการไปตามแผนทวางไว

77

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

เนองจากผลการวจยในครงนเปนทนาพอใจอยางมาก ดงนนจงเปนการดหากมการนา

กระบวนการและองคความรนไปพฒนากระบวนการเรยนรเพอปลกฝงคานยมอนๆ ใหกบเดกปฐมวย

และจะดยงหากนากระบวนการนไปใชในการพฒนาคานยมเศรษฐกจพอเพยงใหครบทง 3 ดาน และควร

ใชเวลาในการวจยอยางนอย 1 ภาคเรยน เพอสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนในระยะยาว

78

บรรณานกรม

79

บรรณานกรม

กรมวชาการ. (2546). หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546. กรงเทพฯ : กรมวชาการ

กระทรวงศกษาธการ.

กาญจนา บญเรอง. (2549). การพฒนาโปรแกรมสงเสรมมโนทศนดานเศรษฐกจแบบพอเพยงของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6. สบคนเมอ 12 มกราคม 2550, จาก http://

www.thaiedresearch.org/result/info2.php?id=3996.

คณะกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคม แหงชาต. (2550) เศรษฐกจพอเพยงคออะไร. กรงเทพฯ : ม.ป.ท.

จรญ วงศสายณห. (2520). การศกษากบความกาวหนาทางเทคโนโลย. กรงเทพฯ : วฒนาพานช

จรภสร บวสวรรณ. (2543). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอการอนรกษ

สงแวดลอมของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา โดยการใชชด

การเรยนสทอรไลน (Storyline) กบนกเรยนทเรยนดวยการสอนแบบโครงการ.

ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ชยฤทธ ศลาเดช. (2550). เอกสารประกอบการประชมวชาการ “การจดการเรยนรในสถานศกษา

ตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง”. ราชบร : มหาวทยาลยราชภฏหมบานจอมบง.

ชศร วงศรตนะ. (2550). เทคนคการเขยนเคาโครงการวจย : แนวทางสความสาเรจ. กรงเทพฯ :

ศนยหนงสอจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ไชยยศ เรองสวรรณ. (2521). หลกการทฤษฎเทคโนโลยและนวกรรมทางการศกษา = Principles and Theories in Educational Technology. มหาสารคาม : ภาควชาเทคโนโลยทาง การศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒมหาสารคาม.

80

ทศนา แขมมณ. (2549). กจกรรมการปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยง. พมพครงท 2. กรงเทพฯ :

สานกพมพศนยสงเสรมวชาการ. จฬาลงกรณมหาวชาลย.

แนวคดการสอนแบบ วอลดอรฟ. (2549). สบคนเมอ 20 มกราคม 2550, จาก. http://

www.anubarn.com/course5.php.

บรรณปญญา วารสารออนไลน.(2550). นวตกรรมทางการศกษา. สบคนเมอ 14 มกราคม 2550

จาก http://www.edinno.net/view_inno_fulltext.php?inno_id=850

ปณตา ศลารกษ. (2548, เมษายน – มถนายน). การศกษาปฐมวยกบชวตทามกลางธรรมชาต.วารสา

ประชาสมพนธ สพท.รบ.1 (ฉบบท 53 : 9 - 10)

ประพนธ ผาสขยด. (2547). เอกสารประกอบการอภปรายการสมมนาวชาการเรอง “นวตกรรม การเรยนรเพอชมชนเปนสข”. กรงเทพฯ : โครงการเสรมสรางการเรยนรเพอชมชน เปนสข. สาเนา.

พรศร ทองทว. (2547). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอการอนรกษพลงงานและ

สงแวดลอม โดยใชชดการเรยนสทอรไลน (Storyline) สาหรบนกเรยนชวงชนท 3.

ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนวโรฒ. ถายเอกสาร.

พมพนธ เดชะคปต. (2542). การเรยนการสอนสงแวดลอมศกษาดวยวธสตอรไลน.

กรงเทพฯ. : ม.ป.พ., สาเนา.

วลย พานช.(2542). การสอนดวยวธ Storyline. เอกสารประกอบการประชมปฏบตการเรอง

นวตกรรมเพอการเรยนรสาหรบครยคใหม. กรงเทพฯ. จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศนยการเรยนรปรชญาเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชดารฯ ภาคใต. (2550). ปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยง. สบคนเมอ 12 มกราคม 2550, จาก http://www.moe.go.th/southernstudy/

tp.php.

81

สวฒน ววฒนานนนท. (2550).การศกษาพอเพยง(ตามแนวพระราชดารเศรษฐกจพอเพยง).

กรงเทพฯ : ซ.ซ. นอลลดจลงคส.

สดาเรศ แจมเดชะศกด. (2550). การพฒนาโปรแกรมสงแวดลอมศกษาสาหรบเดกอนบาลโดยใช

แนวการสอนแบบผกเปนเรองราว. วทยานพนธ คม.(การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ :

บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

สนย เศรษฐบญสราง. (2549). แนวทางปฏบต 7 ขนสวถเศรษฐกจพอเพยง : จากแนวปฏบตส

แนวคดทางทฤษฎของเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ : มลนธวถสข.

สานกงานการศกษาขนพนฐาน. (2549). โครงการหนงโรงเรยนหนงนวตกรรม. สานกงาน

การศกษาขนพนฐาน. สาเนา.

สานกงานคณะกรรมการเศรษฐกจพอเพยงแหงชาต. (2550). กรอบแนวทางคดทฤษฎเศรษฐศาสตร ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง. สบคนเมอ 13 มกราคม 2550, จาก http://www.sufficiency economy.org/show.php?Id=55.

หลกพจารณาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง (2550). สบคนเมอ 12 มกราคม, จาก http://school.

obec.go.th/bpr/2.htm.

อภชย พนธเสน และคนอนๆ. (2549). สงเคราะหองคความร เศรษฐกจพอเพยง. พมพครงท 2.

กรงเทพฯ : สานกงานกองทนสนบสนนการวจย.

อาร สณหฉว. (2542). นวตกรรมปฐมวยศกษา. กรงเทพฯ : สมาคมเพอการศกษาเดก.

82

ภาคผนวก

83

ภาคผนวก ก

ตารางแสดงการเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนคานยมเศรษฐกจพอเพยงดาน

ความพอประมาณของนกเรยนปฐมวย กอน และ หลง การใชนวตกรรม

84

ตาราง 9 ตารางแสดงการเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของนกเรยนปฐมวย กอน และ หลง การใชนวตกรรม t-test for dependent samples Paired Samples Statistics

Mean N Std. Deviation Std. Error Mean

Pair 1 Pre-test 7.6364 22 3.07905 .65645 Post-test 26.1364 22 3.52265 .75103

Paired Samples Correlations N Correlation Sig.

Pair 1 Pre-test & Post-test 22 .492 .020

Paired Samples Test

Paired Differences t df Sig.

(2-tailed)

Mean Std.

Deviation Std. Error

Mean

95% Confidence Interval of the

Difference

Lower Upper

Pair 1 Pre-test Post-test -18.50 3.34877 .71396 -19.98476

-17.0152

4 -25.912 21 .000

85

ภาคผนวก ข



88

ภาคผนวก ค

ผลการวจยเชงคณภาพ

การนาเสนอผลการวจยของนกเรยนรายบคคล

ผลกระทบทเกดขนจากการวจย

89

ผลการวจยเชงคณภาพ

พฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณในการรบประทาน

อาหาร

การรบประทานอาหารเปนกจกรรมสาคญทนกเรยนตองมการปฏบตอยางมระบบ การ

รบประทานอาหารของนกเรยนชนปฐมวย โรงเรยนบานหนองขาม มการจดทนงเปนโตะยาว เมอทกคน

นงพรอมประจาท นกเรยนททาหนาทวางจาน วางชอนและสอม จะจดวางอปกรณตางๆ ใหเพอนทละ

คนจนครบ จากนนจงเรมตกอาหาร โดยนกเรยนทกคนจะตกอาหารดวยตนเอง โดยตกขาวกอน แลวจง

ตกกบขาว เมอตกเสรจแลวจะสงโถขาวและโถกบขาวตอใหเพอนคนตอไปตามลาดบ จากการสงเกต

พฤตกรรมกอนการใชนวตกรรม ผวจยไดพบปญหาหลายประการ เชน เดกบางคนตกอาหารมาก

เกนไปจนเหลอทง หรอบางคนเลอกตกแตอาหารทตนเองชอบเทานน เปนตน หลงจากทรบประทาน

อาหารเสรจแลว นกเรยนทกคนกมหนาททตองรบผดชอบในการลางชาม เชดโตะ และเกบกวาด

บรเวณ

“รบประทานอยางไรใหพอด ?”

ในหนวยการเรยนรเรอง “แมโพสพแมของทกคน” หลงจากทเดกๆ ไดชมการตน (Animation)

เรองบกก แมลงนอยจอมปวน ซงเหลาแมลงตางกมพฤตกรรมการรบประทานอาหารทแตกตางกนไป

เดกๆ ไดรวมแสดงความคดเหนกบเพอนๆ และคณคร

คร : “เดกๆ เหนไหมคะวา พวกแมลงมนสยการกนทไมเหมอนกนเลย

ใครบอกไดวามอะไรบาง ?”

มน : “ผงมมคะ ผงมมกนอาหารนดเดยวเองคะ เพราะผงมมลดความอวนคะ”

กบ : “แลวผงมมกตาลายคะ”

90

เดกๆ หลายคน : “ตาลายแบบนคะ / ครบ” (ทาทาชนวไปมาขางศรษะ และหวเราะ)

คร : “ถาเดกๆ กนนอยเกนไปจะเปนอยางไรคะ”

เฟรน : “จะไมมแรงคะ ปวดทอง ทางานไมไดคะ”

นาหวาน : “แลวกจะผอมเหลอแตกระดกคะ” (หวเราะ)

คร : “มใครอกคะ ทกนอาหารไมเหมอนเพอนๆ ?”

เจย : “จกจนครบ จกจนเลอกกนอาหาร ไมกนผกครบ”

กบ : “แลวจกจนกงวงนอนตลอดเลยคะ”

ปาลม : “แลวกหนอนบงครบ หนอนบงกนเยอะมากๆ กนใหญเลย”

คร : “กนเยอะแลวเปนอยางไรคะ ?”

ปาลม : “ทองกจะอด (ทาทาผายมอออกจากทองแลวทาหนาบง) หนกกนเยอะ เวลากนหนรบ

กนครบ หนเลยยดๆ ๆ ๆ แลวหนกกนเยอะ”

คร : “กนเยอะๆ แลวรสกอยางไรคะ ?”

ปาลม : “จะปวดอมากๆ ครบ ตองรบไปเขาหองนา แลวกจะทองอดดวย ปวดทองไปทงวนเลย”

คร : “ดไหมคะกนเยอะๆ ?”

ปาลม : “ไมดครบ ปวดทองดวย ปวดอมากๆ” (กระโดด กระโดด)

91

คร : “เดกๆ คะ เพราะฉะนนเวลาทเรากนอาหารถาเราเลอกกนแตของทเราชอบ รางกายของ

เรากจะไมแขงแรง กนนอยไปกจะหว หรอกนเยอะเกนไปกจะทองอด เพราะฉะนนเราควรกนอยางไร

คะ ?”

เดกๆ : “กนแบบพอดคะ / ครบ”

นอกจากนเดกๆ สามารถแสดงความคดเหนเกยวกบการรบประทานอาหารอยางไรใหพอด

เดกๆ ยงสามารถถายทอดความคดออกมาเปนการแสดงบทบาทสมมต เดกๆ คดเรองราวโดยใชตว

ละครเดยวกนกบในการตน กลมของแฟรงค แสดงบทบาทสมมตเรองแมลงนอยทองอด โดยในเรอง

เจาแมงมมซงแสดงโดยแฟรงค มนสยการกนทไมด กนมากเกนไปและรบกน ทาใหไมสบาย แฟรงค

และเพอนๆ แสดงบทบาทไดอารมณไดดมาก ทาทาทางกนมมมาม และปวดทองแบบทรมาน ทาให

เพอนๆ ไดเหนวาการกนทไมดมโทษตอรางกายเชนนเอง

ภาพประกอบ 13 การแสดงบทบาทสมมต “แมลงนอยทองอด”

“กนเหลอ...อยาทง...ทาขนมกน...แมสอน”

ในหนวยการเรยนรเรอง “แมโพสพแมของทกคน” เดกๆ ไดรจกขาวชนดตางๆ ทงขาวเจา

92

ขาวเหนยว ขาวกลอง ขาวซอมมอ เปนตน เดกๆ ไดเหน ไดดม ไดชม ไดสมผส ใชประสาท

สมผสทง 5 ในการเรยนร ขาวทเหลอจากการเรยนเดกๆ นาไปตากแดดประมาณ 2 วน จากนนมคณ

แมสายบว ผปกครองนกเรยนมาใหความรในเรองของการถนอมอาหารและการแปรรปอาหารจากขาว

เดกๆ ไดลงมอทาขนมนางเลดจากขาวทตากไว เดกๆ ตนเตนกนมากเมอไดเหนขาวแหงทตากไวพอง

ฟกลายเปนขาวทอด ขาวทอดของเดกๆ มมากมายหลากหลายสสนเนองจากขาวทนามาทอดมหลาย

ชนด นอกจากนเดกๆ ยงไดตนตาตนใจอกครงเมอคณแมสอนวธคลกนาตาลลงไปในขาวทอด ทกคน

ไดลองลมชมรสขนมนางเลดฝมอตวเองอยางเอรดอรอย

นาหวาน : “คณครขา อรอยมากเลยคะ”

บราซล : “หอมดวยครบ”

มดแดง : “หนจะไปใหแมทาทบานคะ”

ภาพประกอบ 14 การตากขาวทเหลอจากการรบประทานเพอนาไปแปรรป

“แมโพสพและทองทงแหงชวต”

เดกๆ โอกาสไดมไปเรยนรททงนาของยายหงาซงอยตรงขามโรงเรยน ไดเหนทมาของเมลด

ขาวทเรารบประทานอยทกวน ยายหงาไดถายทอดเรองราวของทองทง บอกเลาตานานและบญคณ

93

ปรม : “เราอยากลองปลกขาวบางจง”

ชมพ : “ทบานเรามทงนาแบบนดวยแหละ”

ปรม : “แลวเธอทานาเปนรปาวละ ?”

ชมพ : “เปนส เราเคยชวยพอกบแมเราทานาดวย”

ปรม : “ดจง เราอยากลองปลกขาวบาง”

กอนกลบคณครไดขอเมลดพนธขาวจานวนหนงจากยายหงาเพอนาไปใหเดกๆ ไดลองปลกท

โรงเรยน เดกๆ ไดมแปลงนาเลกๆ เปนของตวเอง ทกคนชวยกนดแลเมลดขาวนอยๆ ของพวกเขา

และเฝารอวนทเมลดเหลานนจะเจรญเตบโต

ภาพประกอบ 15 เรยนรจากทองทง

94

“ไมอยากเปนชชก ตองรจกพอประมาณ”

อทยานหนขผงสยาม เปนสถานททผวจยเลอกทจะพาเดกๆ ไปเรยนรเรองการรบประทาน

อยางพอประมาณ หลงจากทไดเยยมชมนทรรศการในสวนตางๆ ของอทยานจนทว กมาถงเปาหมาย

ในการพาเดกๆ มาชมคอ “ถาชาดก” ซงเปนสวนแสดงเรองราวของพระเวสสนดรชาดก ตอนชชกสอง

กมาร ภายในถาเปนการแสดงหน ทเลาเรองราวของพระเวสสนดร ทไดบาเพญเพยรทานบารม เปน

เรองทมคตธรรมทสอนในเรองของการให ระหวางพระเวสสนดรผเสยสละโดยเปนผให และชชกเปน

ฝายรบและไมรจกคาวาพอ ชชกมอาชพขอทานจนรารวย แตกยงคงออกขอทานตอไปเพราะไมรจกพอ

จงนาเงนไปฝากไวทเพอนเพราะกลวเงนจะสญหาย ชชกออกขอทานเปนเวลานานจนเพอนคดวา

เสยชวตแลวจงนาเงนไปใชจนหมด จงตองยกอมตดาใหเปนภรรยาชชกเปนการใชหน อมตดาปรนนบต

ชชกเปนอยางดจนทาใหชชกลมหลงและสงสาร จงเดนทางไปขอกณหาและชาลเพอมาเปน คนรบใช

และพระเวสสนดรกยกบตรทงสองใหตามคาขอของชชก จากสงทชกชกกระทาขนตนอนเนองมาจาก

ความลมหลง ความเจาเลหและความโลภ ในทสดชชกกตองชดใชผลแหงการกระทานน ดวยชวต

เดกๆ ไดรจกกบชชกชายแกผมรางกายสกปรก นาเกลยดนากลว ไมรจกพอประมาณ และในฉาก

สดทายภาพทปรากฏตรงหนาของเดกๆ คอตอนทชชกกนอาหารมากเกนไปจนทองแตกตาย

ภาพประกอบ 16 ชชกผไมประมาณตน

95

หลงจากทกลบจากการทศนศกษาทอทยานหนขผงสยามแลว ผปกครองของกบไดเลาใหคณคร

และผวจยฟงวา เมอกบกลบไปถงบานไดบอกกบสมาชกในครอบครวทกคนวา การกนอาหารมาก

เกนไปจะทาใหทองแตกตาย มนนากลวมาก เราควรกนอาหารอยางพอด และเรองของชชกกยง

ประทบอยในความทรงจาของเดก ๆมาโดยตลอด ทกครงทมการรบประทานอาหารกลางวน ของวาง

หรอเวลาดมนม เดกๆ มกจะคอยตกเตอนกนใหรบประทานอยางพอประมาณ

เมอจบหนวยการเรยนเรอง “แมโพสพแมของทกคน” เดกๆ กไดรวมกนสรางขอตกลงของหอง

เปนคาขวญวา “กนขาวใหหมด กนขาวพออม กนอาหารมประโยชน สขภาพเราแขงแรง” คาขวญน

เปนสงเตอนใจทกคน เดกๆ จะทาทาทางประกอบคาขวญ และมกจะพดพรอมกบทาทาทกครงทมเวลา

วาง จงนบไดวาการเรยนรเรองความพอประมาณในการรบประทานอาหาร ไดถกประทบและซมซบเขา

ไปในชวตของเดกๆ เรยบรอยแลว

พฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณในการทางานและการ

เลน

การทางานและการเลน เปนกจกรรมสวนใหญทนกเรยนทาทโรงเรยน การทางานของนกเรยน

อนบาลโรงเรยนบานหนองขามมดวยกน 2 สวนคอ การทางานทเปนภาระงานของแตละคน และการ

ทางานทไดรบมอบหมายในการเรยนในแตละวน โดยการพฒนาคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณในการทางานนน ผวจยแบงออกเปน 2 ตวแปรตามไดแก การประหยดทรพยากรในการ

ทางาน และการมความพอประมาณในการทางาน

“เราจะเปนอยางไร ถาโลกนไมมนา ?”

ผวจยไดเลอกทรพยากรนา ซงเปนทรพยากรสวนใหญทนกเรยนใชในการทางานตามภาระงาน

ของแตละคน อนไดแก การรดนาตนไม การทาความสะอาดหองเรยน การลางจาน แปรงฟน การลาง

มอ ลางหนา ลางเทา ซงจะเหนไดวานกเรยนมกจกรรมการใชนาตลอดทงวน

ในหนวยการเรยนรเรอง ”ไมมนาไมมชวต” ครนาเขาสบทเรยนกอนการชมการตนดวยคาถาม

“ถาเราไมมขาวกนเราจะอยไดกวน ?” เดกๆ สวนใหญจะตอบวาเราจะตายในสามวนถงเจดวน แตม

96

คร : “เราใชนาทาอะไรไดบางคะ?”

มดแดง : “เอาไวอาบนาคะ”

ปาลม : “ใชนาลางกน”

ครม : “สระผมคะ”

แฟรงค : “รดนาตนไมครบ”

เดกๆ ยงชวยกนตอบวาเราใชนาหงขาว ทาอาหาร เลยงปลา และใชในการซกลางตาง ๆ

การตน (Animation) เรองบกก แมลงนอยจอมปวน เพอนๆ แมลงมาขอคาปรกษาจากเดกๆ

เกยวกบการเกบนาไวในฤดหนาว ซงเดกๆ ตงใจดการตนมากเพราะตองการชวยเพอนแมลงใหได

ตอนหนงในการตน จกจนถามเดกๆ วาถาไมมนาจะเปนอยางไร ? คณครหยดการตนไวและเรมการ

อภปราย

คร : “ถาเราไมมนาเราจะเปนอยางไรบางคะ ?”

มน : “ถาไมมนาพวกแมลงกไมมนาดม พวกสตวกจะตายคะ”

ปรม : “ตนไมกจะแหง ปากจะแหงหมดคะ”

บราซล : “คนกจะตาย…”

มน : “ไมมนาฟนจะผคะ เพราะแปรงฟนไมได”

97

เปนทนาสนใจทเดกๆ คดถงสงแวดลอมรอบๆ ตวกอนทจะคดถงตวเอง ซงการมองเรองไกลตว

มองถงสงแวดลอม ธรรมชาต และโลก นบวาเปนการคดในระดบสงสาหรบเดกในระดบปฐมวย

เมอดการตนตอจนจบ เดกๆ กระดมความคดเพอชวยหาทางออกใหกบเพอนแมลงในหวขอ

“เราจะชวยกนประหยดนาไดอยางไร ?”

ปาลม : “เราตองตกนาและกนนาพอดๆ เวลาเปดกอกนา กเอาถงมารองนาไว ไมใหนาไหลไป

แลวกอยาใหนาลน”

มน : “ใชนาแตพอด ระวงไมใหนาหกทงคะ”

เจย : “เวลาลางหนากใหเอามอถหนาไปดวยจะไดลางหนาสะอาดๆ ไมใชเอานาราดหนาอยาง

เดยวจะชวยใหประหยดนา”

ตาล : “พอเลกใชนาตองปดคะ”

เอรท : “ตองปดใหสนทดวยครบ ไมใหนาหยด”

98

ภาพประกอบ 17 แผนผงความคดของเดกๆ เกยวกบเรองนา

ในการแสดงบทบาทสมมตในหวขอ การประหยดนา เดกๆ สามารถคดเรองราวในการแสดงได

อยางนาสนใจ

การแสดงเรอง “ผงมมจอมประหยด”

ผแสดง

นก : แมงมม

เฟรน : ผงมม

เอรธ : จกจน

นกแสดงสมทบ

บาน : ปรายและนาหวาน

ตนไม : กก บรอนซและโอค

ตาล : แมนา

ผบรรยาย

มน

เนอเรอง

กาลครงหนงนานมาแลว มเจาแมงมมตวหนงกาลงหงดหงดทไมมนาดม จงออกเดนทางไปหา

นาดม แมงมมไดพบกบเพอนแมลงแตแมลงทกตวกบอกวาพวกเขามนา แตแบงใหไมไดเพราะตอง

เกบไวสาหรบฤดหนาวทกาลงจะมาถงแลว เจาแมงมมโมโหมากจงไปหาแหลงนาทตนไม แมงมม

พบวาตนไมแหงเหยวไมมนา ไปดทแมนากเหอดแหง แมงมมเสยใจและรองไหวาไมมนาดม ผงมมผ

ใจดเชญชวนแมงมมมาทบานและแบงนาใหดม และสอนวธประหยดนาใหกบเจาแมงมมจอมหงดหงด

99

ในระหวางการแสดง ผแสดงทกคนใสอารมณความรสกในสถานการณการขาดแคลนนาไดอยาง

สมบทบาท นกผแสดงแมงมมทาทารองไหเสยใจมากทไมมนาดม กก บรอนซและโอค แสดงทาทาง

ตนไมแหงเหยวดวยการทาคอตกแขนตก สวนตาลทแสดงเปนแมนาทเหอดแหงกทาทางนอนนงๆ

เดกๆ มความเขาใจวาการขาดแคลนนาเปนสงอาจเกดขนไดในอนาคต เดกๆ แสดงใหเหนวานาเปนสง

สาคญกบชวตทงชวตตนเองและชวตผอน ผงมมผเกบสะสมนาไวยามขาดแคลน ไมสามารถทนดเจา

แมงมมทกระหายนาและกาลงจะอดนาตายได จงแบงปนนาใหเจาแมงมม และผงมมยงมองการณไกล

กวานน จงไดสอนวธการประหยดนาใหกบเจาแมงมมเพอเปนการประหยดและใชนาอยางยงยนตอไป

ในอนาคตอกดวย

“นา...เพอสขภาพ”

เดกๆ มสวนรวมในการคดทานาเพอสขภาพ เมอดจากทรพยากรรอบๆ ตว เราปลกดอก

อญชนและใบเตยไวหลงหองเรยน ทกคนจงลงมตทจะทานาสมนไพรเพอสขภาพ เดกๆ ไดเรยนรการ

ทานาสมนไพรโดยแบงออกเปน 3 กลม และทานาสมนไพร 3 ชนด คอ นาดอกอญชน นาใบเตย

และนาเกกฮวย ในขณะทเดกๆ กาลงตมนาสมนไพรอยนนไดมบทสนทนาทนาสนใจแทรกอยมากมาย

ตน : “หอม หอม (ทาทาสดลมหายใจลกๆ )”

โอค : “ดสนาเปลยนสแลว”

ชมพ : “ถาเปนใบเตยนาจะเปนสเขยว เกกฮวยจะสเหลองๆ แลวดอกอญชนจะเปนสอะไรละ“

ครม : “เราวานาจะสมวงๆ นะ เพราะดอกมนสมวงๆ “

บรอนซ : “หอมจง นาลายไหล”

เดกๆ ไดกลนหอมของนาสมนไพรตางชนดทกาลงตมอยตลอดเวลา ทกคนรอคอยจนเสรจและ

ไดชมรสของเครองดมนาสมนไพรทง 3 ชนด ในชวงเกบลางจะสงเกตเหนวาเดกๆ จะคอยเตอนเพอน

เรองการใชนาอยางประหยดอยตลอดเวลา

ชมพ : “พคะ ตาลไมประหยดนาเลยคะ”

มน : “เขาปดนาไมสนทคะ”

100

ตาล : “เราไปปดใหมแลว นาไมหยดแลว”

เดกๆ ชวยกนสงเกตและมาบอกมาฟองกบผวจยวาเพอนๆ หลายคนไมประหยดนา บางคนจบ

กลมกนพดถงการประหยดนาทตวเองไดทา มการถามไถกบเพอนวาไดทาหรอเปลา ใครไดทา ใคร

ไมไดทา ใครไมประหยดนากนเปนการใหญ

ภาพประกอบ 18 การทานาสมนไพร

“จากความคดสผลงานศลปะ”

กจกรรมทศนศกษาในโครงการ หนงตาบล หนงฟารม ทมการใชแนวคดเกษตรผสมผสาน และ

มกจกรรมการใชนาอยางคมคา ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เนองจากโครงการนมทตงอยไมไกล

จากโรงเรยนมากนก ครจงพาเดกๆ เดนเทาไป โดยมการแบงกลมนกเรยนเปนหากลม ตามจานวนตว

ละครในการตน

ลงเสงยมและปาลง เจาของโครงการไดใหการตอนรบและเลาเรองราวของการใชชวตดวยการ

ทาการเกษตรในวถพอเพยงดวยภาษาอยางงายๆ เดกๆ ใหความสนใจและพยายามจดจาเรองราว

ตางๆ ทไดเรยนร ปาลงพาเดกๆ เดนชมโครงการทงหมดคอมการทานา ทาสวน เลยงสตว และม

แหลงนาทมนาใชตลอดป ปาลงไดอธบายใหเดกๆ ฟงวานามความสาคญกบชวตมาก ในโครงการหนง

101

ผวจย : “จะไปไหนกนครบเจย ?”

เจย : “ไปเลาหมครบ ไปดหม จะวาดรปหม”

ผวจย : “ไมเหมนเหรอครบ ?”

ปรม : “ตองมาดวามนเปนอยางไร จะไดวาดไดเหมอนคะ?

มว : “เหมนมากคะ” (หวเราะ)

ภาพประกอบ 19 การบนทกการเรยนรโดยการวาดภาพทเลาหม

เมอทางานเสรจเรยบรอยแลว ไดมการนาเสนอภาพวาดของแตละกลม จากภาพวาดและการ

อธบายของเดกๆ ทกกลมจะเหนไดวาเดกๆ มความเขาใจในเรองการเกษตรแบบผสมผสานและการใช

102

นา เปนสงทเดกตองใชในการทากจกรรมตลอดทงวน ผวจยจงไดเหนพฤตกรรมและบทสทนา

เกยวกบนาจากเดกๆ อยตลอดเวลา ในกจกรรมทาสวนเดกๆ แบงกลมเปน 3 กลมเพอปลกขาวและ

เพาะถวเขยว เดกๆ ททาหนาทรดนา จะมความระมดระวงมากขน พยายามไมใหนาหกอยางไร

ประโยชน คณครบอกเดกๆ วาไมใหรดนามากเกนไปเพราะกลววาตนถวจะเนา เดกๆ จงคอยๆ รดนา

และเมอมนาเหลออยในบวรดนา เดกๆ กนาไปรดตนไมตนอนๆ แทน

ในชวงแปรงฟน เดกๆ กจะคยและตกเตอนกนเรองการใชนาอยางประหยดนา ชกชวนกนทอง

ขอตกลงของหองกนเสมอๆ แมกระทงเวลากอนนอนพกกลางวนกทองขอตกลงกนเปนทสนกสนาน

และเมอเจอผวจยครงใดกจะเขามาทองและทาทาประกอบใหฟงอยางสนกสนาน

“ดมนาจนหมด ปดนาใหสนท ชวยกนวนละนด มนาใชตลอดป”

“ในหลวงของหน ผนาเศรษฐกจพอเพยง”

หนวยการเรยนร “ในหลวงกบความพอเพยง” จดขนในชวงสปดาหของวนเฉลมพรชนมพรรษา

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชมหาราช และเปนวนพอแหงชาต เดก ๆไดมโอกาส

ถวายความจงรกภกดตอพระองคทาน ชวยกนตกแตงเทยนเพอใชในพธจดเทยนชยถวายพระพร

กลาวคาถวายพระพร และรวมกนรองเพลง “พอของแผนดน” หลงจากพธถวายพระพร เดกๆ ไดทา

การดอวยพรสาหรบพอของตนเองเพอนาไปกราบพอทบาน จะเหนไดวาในชวงพธ เดกๆ ทกคนม

ความสงบ ตงใจ มสมาธเปนอยางด

103

ภาพประกอบ 20 พธถวายพระพร

“กนอยแบบงายๆ ตามรอยพอหลวง”

เดกๆ เพาะถวเขยวมาไดระยะเวลาหนงจนกลายเปนถวงอกแลว จงสามารถเกบผลผลตมาทา

เปนอาหารทจดวาเปนอาหารทราคาประหยด เรยบงาย มประโยชน และเปนอกหนงรายการอาหารทรง

โปรดของในหลวงของเรา เดกๆ ไดหดทา “ผดถวงอก” ซงประกอบดวยถวงอก เตาหเหลอง ตนหอม

และเครองปรงรสตางๆ เดกๆ สามารถทาเองไดแบบงายๆ

ปรม : “เราขอเปนคนหนเตาหนะ”

ครม : “เราหนตนหอมนะ เราเคยชวยแมเราหนบางทกแสบตา”

เจย : “เราเปนคนผดนะ”

เฟรน : “เดยวเราชวยชม”

104

เมอปรงเสรจและทกคนลงความเหนวาอรอยไดทแลว ผดถวงอกฝมอเดกๆ กไดเปนอาหารอน

แสนประหยดในมอกลางวนวนนนเอง

“โครงการในพระราชดารชบชวตชาวไทย”

หมบานหนองมะคาเปนหมบานหนงทอยไมไกลจากโรงเรยนบานหนองขาม แตเดมพนทใน

หมบานเปนดนทรายยากแกการเพาะปลก ทาใหชาวบานขาดอาชพทากน ตองไปทางานในเมองกน

เปนสวนใหญ แตดวยพระบารมของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระบรมราชนารถ

ปจจบนหมบานหนองมะคาไดทางานสนองโครงการในพระราชดาร ทงโครงการปลกหมอนเลยงไหม

และโครงการกระบอพระราชทาน ลวนแตทาใหชวตของชาวบานดขน ทกคนมอาชพทากนในทองถน

ของตน พฒนาหมบานและมวถชวตทดขนกวาเดมมาก

เดกๆ ไดเขาไปศกษาเรยนรโครงการในพระราชดารดงกลาว ไดเหนขนตอนของการปลกหมอน

เลยงไหมตงแต การนากระบอพระราชทานมาไถไรเพอปลกตนหมอน ไดเหนวธการเลยงไหมทก

ขนตอนจนไดออกมาเสนไหมและนาไปทอเปนผาไหมราคาแพง ชาวบานในหมบานตางถายทอดถง

พระมหากรณาธคณของพระองคทานใหเดกๆ ฟงดวยความซาบซง เดกๆ จงไดรบความรสกและเขาใจ

ถงความจงรกภกดของชาวไทยทมตอพระองคทานอยางชดเจน

ภาพประกอบ 21 ดงานหมอนไหม โครงการในพระราชดาร

105

คณครสอนเดกๆ เรองในหลวง พอของแผนดน ทรงมบญคณตอปวงชนชาวไทยทงประเทศ

เดกๆ เคยเหนในหลวงจากโทรทศน สอตางๆ และจากพระบรมฉายาลกษณทอยในหองเรยน ภาพท

เดกๆ มองพระองคทานนบวาเปนสงทนาสนใจมาก

คร : “เดกๆ รไหมคะวาในหลวงทานทรงทาอะไรใหกบคนไทยบาง ?”

มน : “หนเคยเหนในหลวงในโทรทศน ในหลวงคอยชวยเหลอคนจนๆ คะ”

เอรธ : “ในหลวงชวยคนนาทวมครบ”

เจย : “ในหลวงโบกเขอนชวยคนนาทวมดวยครบ”

นก : “บางทในหลวงกทาฝนปลอมครบ”

คร : “ในหลวงทรงมบณคณกบคนไทยทกคน ทเรามอยมกนกนทกวนนกเพราะวาทานชวยดแล

เรา ในหลวงกเหมอนพอของคนไทยทกคน เราจงตองเปนเดกด ตงใจเรยน และมชวตทพอเพยงอยาง

ทในหลวงทรงสอนเรา แคนกทาใหในหลวงดใจแลวละ”

เดกๆ : “หนจะเปนเดกด หนจะตงใจเรยน หนรกในหลวงครบ / คะ”

“หนเขาใจ...การใชชวตอยางพอประมาณ”

จากการสงเกตพฤตกรรมของเดกๆ หลงการใชนวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยม

เศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ เดกๆ มพฤตกรรมในสถานการณตางๆ ทชใหเหนถง

พฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ เดกๆ รจกเลอกทจะทางานตาม

ศกยภาพของตวเองอยางพอประมาณ กลาวคอ ในสถานการณทไมสามารถทางานนนๆ ไดเพยงลาพง

แตเดมเดกอาจจะละทงงานนนไปเลย แตหลงจากการใชนวตกรรม เดกๆ รจกแกปญหาดวยวธอนๆ

จนสามารถแกไขสถานการณตางๆ ใหสาเรจลลวงไปไดดวยด

106

เชาวนหนง แฟรงคเหนรวไมในสวนหลงหองอนบาลหลนลงมาจากตอไมทพาดไว แฟรงค

พยายามยกขนมาพาดไวเหมอนเดม แตไมสามารถทาได

แฟรงค : “เรว มาชวยกนหนอย !!!! “ (ตะโกนเสยงดง)

เพอนๆ ททางานหรอเลนอยบรเวณนนตางมาชวยแฟรงคยกรวไมนนพาดไวบนตอไมได

เหมอนเดม

แฟรงค : “ขอบใจ ๆ”

ครงหนงในขณะทเดกๆ กาลงลางจานหลงจากรบประทานอาหารกลางวน ปาลมตองการดง

สายยางออกจากกอกนาเพอจะมวนเกบใหเรยบรอย ปาลมพยายามดงเทาไรกไมสามารถดงสายยาง

ออกจากกอกนาได ไดแตโหนตวอยใตกอกนา

ปาลม : “ชวยดวย !!!! “

ปาลมรองใหชวยแตเพอนๆ ไมเขาใจวาปาลมเปนอะไร

ปาลม : “ชวยกนหนอย ดงไมออก“

เฟรน : “มา เราชวยเอง”

เฟรนเปนเดกตวใหญทสดในหองและแขงแรงมาก จงสามารถดงสายยางออกจากกอกไดอยาง

งายดาย

ปาลม : “ขอบใจนะ”

จากสถานการณทงสองนจะเหนวาเดกมพฤตกรรมไมนงดดายกบสงของทเสยหาย หากแตเมอ

เขาพยายามแกปญหาแลวแตไมสามารถแกไขไดเองโดยลาพง เกนความสามารถ รจกประมาณตน

จงไดขอความชวยเหลอจากเพอน และเพอนๆ กมนาใจทจะชวยเหลอ ทาใหทกอยางสาเรจไปไดดวยด

นวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ จงมผลในการพฒนา

คานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณใหกบเดกๆ ไดอยางเหนผลชดเจน

129

ผลกระทบอนเกดขนจากการวจย

ผลกระทบตอผวจย

ความมนใจเชงวชาการ

ผวจยเกดความมนใจในการนาความร องคความร หลกการ ทฤษฎและประสบการณตางๆ มา

ประยกตใชในการจดกจกรรม และ/หรอ ผลตนวตกรรมทางการเรยนรสาหรบเดกเลก เนองจากการวจย

ในครงนไดพสจนแลววา การทาตามหลกการและทฤษฎทถกตอง กอใหเกดผลอนพงประสงคดงทตง

ความมงหมายไวจรง

การทางานรวมกบชมชน

ในระหวางการทาวจย ผวจยจะตองทางานรวมกบชมชนทงขอความชวยเหลอในการจดกจกรรม

การเรยนร ขอขอมล ความร ตองตดตอประสานงานกบคนในชมชน และนอกชมชน ทาใหไดฝกฝนการ

ทางานรวมกบผอน การเขาสงคมโดยเฉพาะสงคมชนบท การชวยเหลอเกอกลกน การใหเกยรตซงกน

และกน ทาใหไดเพอน พนอง และเครอขายทจะทางานในลกษณะนตอไป

ความคดเกยวกบการเรยนรของเดกเลก

การทางานกบเดกเลกเปนเรองทละเอยดออน ตวอยางเชนในสถานการณทไมสามารถควบคม

ชนเรยนได เนองจากในระหวางกจกรรมกอนเรมการเรยนทนกเรยนจะตองสงเทยนทาสมาธ เกด

เหตการณอนเขามาแทรก ทาใหกจกรรมนยตลงไป ไมเสรจสมบรณ ทาใหทงวนนนเดกไมสามารถทา

กจกรรมอนๆ อกตอไปได เนองจากไมมสมาธตงแตเรมตนแลว ครถามเดกคนหนงขณะทากจกรรมใน

การทดลองวา “เปนไง ไหวไม” เดกตอบวา “ไมไหวแลวครบ” ทงๆ ทในการทดลองทกครงเดกจะม

ความสข สนก และตงตารอคอยใหการทดลองมาถง ซงพวกเขาจะไดทากจกรรมสนกๆ มากมาย แตใน

วนนเพยงแคกจกรรมทาสมาธกอนเรมการเรยนมสงแปลกปลอมมาสอดแทรก กทาใหเดกทงหองหมด

สมาธลง ทาใหวนนนทงวนตองปลอยเดกไปเลน และทากจกรรมใหมในวนรงขน จากเหตการณในครงน

กไดเปลยนความคดเกยวกบการเรยนรของเดกเลกของผวจยไปพอสมควร ทาใหไดรวา ทกการกระทา

ทกวนาท ลวนมเหตผล และตองมความระมดระวงเปนอยางมาก หากจะตองทางานกบเดกเลก

130

การปรบตวใหเขากบบรบท

นวตกรรมการเรยนรทพฒนาขนในการวจยน เกดขนจากการนาเอาหลกการทฤษฎทเกยวของ

มาผสานกบแนวการสอนของชนอนบาลโรงเรยนบานหนองขาม ทใชการจดการเรยนรแนววอลดอรฟ

และการใชปา ธรรมชาต ทองถน เปนแหลงเรยนร ซงครปณตา ศลารกษ ครประจาชนอนบาล ไดยดถอ

แนวทางการจดการเรยนรแบบนมาตงแตเขามาสอนทโรงเรยนบานหนองขาม ผวจยทเปนบคคล

ภายนอกทจะนาสงแปลกปลอมเขาไปสกระบวนการเรยนรจงตองปรบแนวทางของตนเองใหเขากบ

บรบทและแนวทางหลกการชนอนบาลทน ดวยเหตนเองจงกอใหเกดการทางานรวมกนของผวจยและ

ครปณตา ซงเปนการทางานทหนก ใชเวลาและความคดเปนอยางมาก เนองจากตองทาใหเทคโนโลย

การศกษาหลอมรวมกบเรองราวของธรรมชาต บรบททางสงคม และแนวการสอนทเปนเอกลกษณ จน

ไดนวตกรรมการเรยนรทเหมาะสมออกมา ยกตวอยางเชน การตน (animation) ทเปนสวนหนงของสอ

ในการจดการเรยนรของนวตกรรม มความขดแยงกบแนวการสอนของชนอนบาลเปนอยางมาก จงตอง

ปรบเปลยนใหตวละครเปนแมลงทมอยจรงในโรงเรยน ใหเดกไดเชอมโยงกบธรรมชาตรอบตว ใหคดวา

แมลงในการตนนนคอแมลงจรงๆ ทอยในปาหลงโรงเรยน และการออกแบบการดาเนนเรองกทาเรองราว

ทงหมดสอดคลองกบบรบทของเดก ทาใหเดกเชอ และคลอยตามไปกบตวละครเหลานน ประกอบการ

นาเสนอการตนแตละครง จะใชแนวคดของการศกษาแบบวอลดอรฟ คอการใชเปนจงหวะ อยาง

สมาเสมอ โดยเดกๆ จะรไดวาวนไหนจะไดทากจกรรม วนไหนจะไดชมการตน เดกๆ จะรอคอย และจะ

ไมเรยกรองดการตนนอกเหนอจากเวลาทเราไดวางแผนไว

การใหการศกษาดวยความรกและความจรง

ในระหวางการทดลอง ผวจยมบทบาทเปนผสงเกตการณ ฝงตวอยกบเดก เดกจะมองเหมอน

ผวจยเปนเพอน เปนพ ไมไดอยในบทบาทของคร ดงนนผวจยจะเหนพฤตกรรมของเดกมากกวาผสอน

ในการสงเกตพฤตกรรมนมงเนนการสงเกตการณเปลยนแปลงของคานยมทตงความมงหวงไว แตก

หลกเลยงไมไดทจะตองสงเกตพฤตกรรมอนๆ ไปดวย

ในระหวางชวงนอนกลางวนในวนหนงของการทดลองผวจยสงเกตวา “มน” เลนกบ “ตน” และ

“นก” โดยมนเปนคนต ตน และนกอยางแรงหลายครง ผวจยเขาใจวามนการเลนกนโดยมขอตกลง

บางอยาง ทาใหตนกบนกไมตอบโต ตองยอมโดนตอยอยางนน จนสกครหนงนกทนไมไหวจงเดนเขามา

131

ในวนรงขนครอนบาลไดอบรมมนไปในทานองวา มนเปนศษยรก เปนคนทครอบรมมาอยางด

เปรยบเสมอนลกของครคนหนง มนเปนทรกของครและเพอน คอยชวยเหลอทกคนดวยความจรงใจ แต

ในวนนมนเปลยนไป ครไมรจะทาอยางไร ไมเขาใจวาทาไมถงเปนเชนน ครนาตานองดวยความตนตน

และเสยใจ เสยใจทตองวาลกศษยของตน และเสยใจทมนเปนแบบน มนทไดฟงกนาตาไหล แตไมได

รองไหโวยวาย และกมเดกๆ บางคนรองไหตามครเหมอนกน และชวงเวลานกผานไป ทกคนทากจกรรม

กนตามปกต

ครถาม “ปาลม” นกเรยนทรองไหพรอมๆ กบครตอนทอบรมมน วา

“ปาลม หนรองไหทาไมลก …”

“หนรกครตาทสดเลยครบ…”

ปาลม และเดกๆ คนอนคงสมผสไดกบความรกและความเสยใจของครทมตอมน อนทจรงแลว

ปาลมจะเปนเดกทไมเคยบอกวารกคร ไมตดคร ออกจะดอกบครมากดวยซา แตกเหนใจครทตองมา

เสยใจกบเพอนของตนเอง จนตองบอกคาทตองรวบรวมความกลาทสดออกไปวา “รก” คณคร

หลงจากวนนนมนกกลบมาเปนมนคนเดม ทขยน คอยชวยเหลอ และเปนกาลงหลกในการจด

นทรรศการแสดงผลการวจยในครงน

จากเหตการณนทาใหผวจยไดตระหนกวา ความรก ทครไดใหกบศษยนนสามารถเปลยนแปลง

พฤตกรรมของเดกได และความจรงกบเหตผลทฟงดแลวยากยงกบวยอนบาลทจะรบรนนกสามารถ

นามาใชไดจรง แตตองมจงหวะเวลาทถกตอง เหมอนกบทครไดอบรมมนดวยเหตผลอยางผใหญ และให

132

ผลกระทบตอครอนบาล

การเปลยนแปลงทเกดขนอยางเหนไดชดของครอนบาลคอการยอมรบเอาเทคโนโลยการศกษา

ในรปแบบของกจกรรมตางๆ ทผวจยนาเขาไปจดกจกรรมใหเดก เนองจากครอนบาลไดจดการเรยนร

ตามแนวทางของตนเอง และพฒนาแนวทางดงกลาวดวยวธการทางการวจยจนเขากบบรบทตางๆ ของ

โรงเรยนและตวเดกอยางกลมกลน จนแทบไมมขอบกพรองใดๆ ใหพฒนา แตดวยความสาคญและทมา

ของการวจยในครงน มความสาคญทนาสนใจ และอาจกอใหเกดแนวทางใหมในการปลกฝงคานยมอนๆ

กบเดกอนบาล ครอนบาลจงอนญาตใหใชเทคโนโลยทางการศกษาเขามา แตตองปรบใหเขากบแนวทาง

ทมอย และผลทออกมากทาใหครพงพอใจ และประหลาดใจวาการทดลองนไดผลเกนทคาดหวงไว ทาให

ครยอมรบวา การนาสงแปลกใหมเขามาโดยการพฒนาและทางานรวมกนจนเหมาะสม ทาใหเกดการ

พฒนาทงตวเดก คร และแนวคดในการจดการเรยนรไดอยางแทจรง

ผลกระทบตอเดกอนบาล

การเปลยนแปลงของเดกอนบาล เปนวตถประสงคในการวจยในครงน ผวจยขออภปรายตามตว

แปรตามในหวขอตางๆ ตอไปน

คานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ ในการประหยดทรพยากร

การปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ ในการประหยดทรพยากร เปน

สาระในหนวยการเรยนรท 1 “ไมมนา ไมมชวต” เดกๆ จะไดเรยนรวาเดกตองใชทรพยากรตางๆ ในการ

ดาเนนชวต และนากเปนทรพยากรสาคญทเดกๆ มกจกรรมทตองใชนาทโรงเรยน ทกวน และบอยครง

ทสด ตงแตการถหอง ลางมอ ลางเทา ลางจาน รดนาตนไม ลวนแลวแตใชนาทงสน เมอทาการทดลอง

ใชนวตกรรมแลว เดกๆ มคานยมในการประหยดนา และใชนาอยางมความพอประมาณมากขน เดกบาง

คนมการคดไตรตรองกอนใชนา เชน หากจะรดนาเมลดพชทกาลงจะงอก จะตองใชนาปรมาณแตกตาง

จากการรดนาทวไปหรอไม จะตองรดนอยลงหรอมากขน จะใชสายยางฉด หรอใชบวรดนา นอกจากนยง

เชอมโยงไปถงการใชทรพยากรอนๆ ในชวตประจาวน เชน ไฟฟา กระดาษ ส และผลทเกนคาดคดกคอ

133

คานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ ในการรบประทานอาหาร

การปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ ในการรบประทานอาหาร เปน

สาระในหนวยการเรยนรท 2 “แมโพสพ แมของทกคน” ผลของการวจยในสวนนสามารถวดไดจากการ

สงเกตพฤตกรรมทเกยวกบการรบประทานอาหาร ซงไดแก การตกขาว ตกกบขาว การหยบอาหารวาง

ทนกเรยนจะตองกะปรมาณใหพอกบความตองการของตนเอง ไมรบประทานเหลอ หรอรบประทานนอย

เกนไปจนไมอม ซงนกเรยนไดแสดงพฤตกรรมนนออกมาไดตรงตามวตถประสงค

คานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ ในการทางานและการเลน

ในหนวยการเรยนรท 3 ซงเปนหนวยการเรยนรสดทาย ซงถอวา “ในหลวงกบความพอเพยง”

เดกๆ จะไดเรยนรวากจกรรมทงหมดทไดทามานนความจรงแลวเปนแนวความคดของในหลวงทเดกๆ

เคารพรก ยงทาใหกจกรรมตางๆ ทวความสาคญขน เดกๆ รสกภาคภมใจ และพยายามจะทากจกรรม

ตางๆ ดวยความพอเพยง มการสารวจนสยของตนเองและผอนวาตองปรบปรงอยางไรบาง เมอเดกๆ

ปรบปรงพฤตกรรมของตนเองแลว จะมาเลา มาอวด ใหผวจย หรอ คร ใหไดฟง

ในระหวางการทดลองทง 3 สปดาห เดกๆ ไดทากจกรรมมากมาย ไดชมการตน แสดงบทบาท

สมมต ทาสวน เพาะตนขาวและถวงอก ไดทาอาหาร ทศนศกษาตามทตางๆ และกจกรรมอนๆ ท

สอดคลองกบการปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ เดกๆ ไดเรยนรอยาง

สนกสนาน ไดคด ไดทา ไดแสดงออก จนไดเกดคานยมทพงประสงคตามทผวจยไดตงความมงหวงไว

และในชวงกอนปดภาคเรยน ผวจย ครอนบาล และเดกอนบาลทกคนกไดจดนทรรศการ “เดกในปากบ

ความพอเพยง” ซงเปนการแสดงผลการจดการเรยนรทง 3 หนวยการเรยนร โดยมนกเรยนซงเปนผล

ของการทดลองเปนผอธบาย ซงไดรบเกยรตจาก ครในโรงเรยนใกลเคยง ผปกครอง ศกษานเทศก ผนา

ชมชน นายอาเภอ และผสนใจ มาเขารวมนทรรศการมากกวา 40 ทาน เขารวมงาน เดกๆ ไดแสดงออก

ถงการมคานยมทพงประสงคอนเกดจากการทดลองใหผเขารวมชมนทรรศการไดฟง พวกเขาแนะนา

กจกรรมตางๆ ทไดทาตลอดระยะเวลา 3 สปดาห และผลกคอพวกเขามความร และสามารถปฏบตตน

อยางมความพอเพยงในแบบเดกๆ ได

134

ผลกระทบตอสงคม

การวจยในครงนมผลกระทบตอสงคมในสวนอนๆ นอกจาก คร ผวจย และเดกอนบาล เนองจาก

ทงในกระบวนการทดลอง และผลของการทดลอง ไดกระจายไปสภาคสวนตางๆ ในชมชน ทาใหเกดการ

รวมมอในการทางาน และการพฒนาตางๆ โดยเฉพาะดานแนวคดในการจดการเรยนรของเดกอนบาล

ซงผวจยแบงกลมผไดรบผลกระทบจากการวจยออกเปนสวนตางๆ ดงน

เครอขายในโรงเรยน

เครอขายในโรงเรยน ไดแก ครผสอนชนอนๆ ผบรหาร ผปกครองนกเรยนชนอนๆ กมสวนใน

การสนบสนน ชวยเหลอ แนะนา ใหกาลงใจ เชน ผปกครองชนอนๆ และภารโรง ชวยพาเดกๆ คร และ

ผวจยไปตามสถานทตางๆ ในกจกรรมทศนศกษา ทงใกลและไกล โดยไมเอาคาใชจายใดๆ ภารโรงชวย

จดสงแวดลอม จดนทรรศการ และการทผปกครองชนอนชวยมาเปนวทยากรใหความรในการทาขนม

นางเลดซงเปนการถนอมอาหารจากขาวทกนไมหมด ในวนจดนทรรศการผปกครองชนอนบาลแทบทก

คนมาชวยกนจด ขายผลตภณฑทเกยวของกบการจดการเรยนร เปนการทางานรวมกนของทงผวจย คร

ผปกครองและเดกอนบาล ทาใหเกดทศนคตทดซงกนและกน และเปนการแจงใหผปกครองรวาผวจยได

เขามาทากจกรรมอะไรกบบตรหลานของพวกเขา

ผเขาชมนทรรศการ

ผเขาชมนทรรศการทกคนจะไดรแนวการจดการเรยนรแบบบรณาการ ทงเทคโนโลยทาง

การศกษา นวตกรรมการศกษาแบบวอลดอรฟ และการใชชมชนเปนแหลงเรยนร ทาใหเกดแนวความคด

และแนวทางในการจดการเรยนรใหเขากบบรบททางสงคมของตนเอง อาจไดเหนแนวทางการออกแบบ

กจกรรมตางๆ ตามศกยภาพของเดก ไดมมมองการจดการเรยนรทแปลกใหม และเปลยนความเดมทคด

วาเดกอนบาลมขอจากดมากในการจดประสบการณตางๆ

สงคมภายนอก

คาถามทไดจากสงคมคาถามหนงซงเปนคาถามทมความสาคญในการวจยในครงนกคอ “ทาไม

ถงตองทากบเดกอนบาล” คาถามนมาจากเจาหนาทของพพธภณฑหนขผงสยาม อาเภอบางแพ จงหวด

ราชบร ทผวจยตดตอขอนาเดกๆ เขาชมพพธภณฑหนขผงสยาม ซงม “ถาชชก” ซงเปนแหลงเรยนรใน

135

เจาหนาท “ทาไมอาจารย ถงเลอกทาเรองเศรษฐกจพอเพยงกบเดก อนบาลละคะ”

ผวจย “ทาไมเหรอครบ คณมความคดเหนอยางไร ทาไมคณถงถามผมแบบน”

เจาหนาท “ดฉนคดวาเรองของเศรษฐกจพอเพยงเปนเรองยาก ไมนาจะนามาสอนใหกบ

เดกเลกแบบน อยางนจะรเรองกนเหรอคะ”

ผวจย “เดกนแหละครบ ทเราตองรบปลกฝงคานยมทดใหเขา ถาทากบผใหญกคงจะ

สายเกนไป และการทดลองของผมในระยะแรกกไดผลนาพอใจ เดกๆ สามารถ

เรยนรและเปลยนพฤตกรรมไดจรงๆ ครบ”

การวจยในครงนไดทาใหความเขาใจในการเรยนรของเดกอนบาลเปลยนไป หลายคนยงคดอย

วาการเรยนรเรองยากซบซอน ไมสามารถทากบเดกอนบาลได ซงนนกอาจมสวนถก เพราะเดกอนบาล

มประสบการณนอย ตนทนนอย อาจทาใหการเขาใจเปนไปไดยาก แตหากเรามองกลบกนวา เรา

สามารถหยบยกเอาตนทนอนนอยนดของเขามาทาใหเกดการเรยนรตามศกยภาพของเขา กจะทาใหเกด

การเรยนรใหมทเชอมโยงกบประสบการณเดม และเตมลงไปในบคลกทยงวางเปลาอย ทาใหมคานยมท

ดไปตลอดชวต

ผลกระทบทเกดขนจากการวจยในครงนไดกอใหเกดแนวคดทสาคญแนวคดหนงกคอ “การ

ปลกฝงคานยมในเดกเลก สามารถกระทาได โดยตองคานงถงบรบทของตวนกเรยนเปนหลก” ซงทาให

เกดความมนใจไดวา ไมวาจะปลกฝงคานยมทดใดๆ กสามารถทาไดกบเดกเลก เพยงแตตองปรบใหเขา

กบเดกเทานนเอง

136

ภาคผนวก ง

การเผยแพรงานวจย

137

นทรรศการ “เดกในปากบความพอเพยง”

ผวจยและครอนบาลไดจดแสดงผลการวจย ในวนท 25 มนาคม 2551 ณ โรงเรยนบานหนองขาม

โดยม นกวชาการ ศกษานเทศก คร ผปกครองและผสนใจ เขาชมกวา 50 คน

138

บทสมภาษณ วารสารวงการครและผปกครอง

ฉบบประจาเดอน กรกฎาคม 2551

139

นาเสนองานวจยในงาน “เปดขอบฟาคณธรรม”

งานวจยนไดรบคดเลอกใหนาเสนอในการประชมวชาการ “เปดขอบฟาคณธรรม”

ในวนท 29 สงหาคม 2551 ณ โรงแรมแอมบาสซาเดอร กรงเทพฯ

140

เวบไซต www.porpeingkids.co.nr

การเผยแพรบนอนเทอรเนตมความสาคญอยางยงในปจจบน ผวจยจงจดทา www.porpiengkids.co.nr

ไวเพอเผยแพรงานวจย ไดรวบรวมบทความ ขอมล และสอตางๆ ไวใหผสนใจไดชม

ผวจยมความยนดอยางยงในการเผยแพรงานวจยน ซงอาจเปนประโยชนตอการปลกฝงคานยม

หรอจรยธรรมดานอนๆ

141

ภาคผนวก จ

แบบประเมนคณภาพนวตกรรม

146

ภาคผนวก ฉ

รายชอผเชยวชาญ

และหนงสอขอความอนเคราะห

147

รายชอ ผเชยวชาญตรวจสอบนวตกรรมการเรยนร

เพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

ผเชยวชาญดานเนอหา

ผศ.ดร.ชยฤทธ ศลาเดช อาจารยประจาโปรแกรมวชาวจยและประเมนผล

มหาวทยาลยราชภฏหมบานจอมบง

ดร.ดารารตน อทยพยคฆ ศกษานเทศก 9

สานกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 1

ครปณตา ศลารกษ คร

โรงเรยนบานหนองขาม อาเภอสวนผง จงหวดราชบร

ดานเทคโนโลยทางการศกษา

ผศ.ววรรธ จนทรเทพย อาจารยประจาโปรแกรมเทคโนโลย -

และนวตกรรมทางการศกษา

มหาวทยาลยราชภฎหมบานจอมบง

ผศ.ดร.ไพบลย เปานล อาจารยประจาโปรแกรมเทคโนโลย -

และนวตกรรมทางการศกษา

มหาวทยาลยราชภฎจนทรเกษม

ผศ.ดร.สพตรา ศรสวรรณ อาจารยประจาสานกสงเสรมและฝกอบรม

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ผศ.ดร. ฤทธชย ออนมง ผอานวยการสานกสอและเทคโนโลยการศกษา

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ผศ.อลศรา เจรญวานชย รองคณบดฝายชมชน และวเทศสมพนธ

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

155

ภาคผนวก ช

คมอการใช และแผนการจดการเรยนร

นวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยง


179

ประวตยอผทาสารนพนธ

180


ชอ – ชอสกล นายนภสนธ เสอด

วน เดอน ป ทเกด 27 มกราคม 2527

สถานทเกด อาเภอจอมบง จงหวดราชบร

สถานทอยปจจบน 738 หม 3 ตาบลจอมบง อาเภอจอมบง

จงหวดราชบร 70150

ตดตอ โทร. 08 – 1466 – 2159

[email protected]

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2544 มธยมศกษาตอนปลาย

โรงเรยนครราษฎรรงสฤษฎ จงหวดราชบร

พ.ศ. 2548 การศกษาบณฑต (กศ.บ)

วชาเอก เทคโนโลยสอสารการศกษา


พ.ศ. 2551 การศกษามหาบณฑต (กศ.ม)

สาขา เทคโนโลยการศกษา


107 คะแนนคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

ของ กบ ขอมลเชงคณภาพ

มการพฒนาคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณในเรองการรบประทานอาหารเปนอยางมาก กอนการทาการทดลองจะรบประทานอาหารนอยและชามาก แตระหวางการทดลองในหนวยท 2 ทเกยวกบการรบประทานอาหาร กบรบประทานอาหารมากขนและทานไดเสรจทนเพอน ๆ รจกขอเพมเมอไมอม นอกจากนผปกครองของกบยงบอกกบครและผวจยวาจากการไปทศนศกษาทอทยานหนขผงสยาม กบประทบใจถาชชกมาก และไดกลบไปเลาเรองราวของชชกใหผปกครองฟง กบยงบอกกบผปกครองดวยวาถากนมากเกนไปจะตองทองแตกตาย


ของ ครม ขอมลเชงคณภาพ การพฒนาคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของครมเหนไดชดเจนในชวงสปดาหท 3 ครมเรมแนะนาเพอน ชกชวนเพอน ใหประหยดทรพยากรตางๆ และพยายามทางานทไดรบมอบหมายอยางเตมทมากขน ครไดเลาถงพฤตกรรมของครมวากอนการทดลองจะเปนเดกทบางครงจะ เอาเปรยบเพอน ๆ และนอง แตภายหลงการทดลองสามารถเปลยนแปลงพฤตกรรมของครมใหดขนได


ของ ดว ขอมลเชงคณภาพ ดวแสดงออกถงพฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณโดยการพด คอยเตอนเพอน บอกเพอน รวมถงผปกครองและคนในครอบครวใหประหยดทรพยากร ใหรจกคณคาของสงตางๆ แตตวดวเองนนทาบางไมทาบาง นาเสยดายทในสปดาหท 3 ดวขาดเรยนคอนขางบอย จงทาใหการเรยนรทง 3 หนวยไมตอเนองกน


ของ นาหวาน ขอมลเชงคณภาพ นาหวานมความโดดเดนมากในเรองของการมสวนรวมในการเรยนร เนองจากกอนการทาการทดลองนาหวานคอนขางเงยบเฉย ไมมบทบาท ไมโดดเดนในการรวมกจกรรม แตเมอเขาสกจกรรมทง 3 สปดาห นาหวานตงใจเรยน มสวนรวม และสนกในการเรยนร จนทาใหมพฒนาการคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณขนในระดบทสามารถแนะนา ตกเตอน เพอน คร และผปกครองได


ของ บราซล ขอมลเชงคณภาพ บราซลมความสนใจในการเรยนรตามกจกรรมตางๆ ทจดใหเปนอยางมาก โดยเฉพาะการชมการตน และการแสดงบทบาทสมมต บราซลสามารถชวยพอนบาล 2 คดเรองราวทเกยวกบการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณได และสามารถแสดงออกตามความเหมาะสม สวนพฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณนน บราซลแสดงออกดวยการพดและกระทาของตนเอง ทงในเรองการเลนและการทางาน คอไมเลนมากเกนไปจนเหนอย และหลายครงทรจกขอความชวยเหลอจากคร หรอ เพอนเมอตองทาในสงทเกนกาลง เพอใหงานสาเรจและลดการบาดเจบทอาจเกดขนได


ของ ปราย ขอมลเชงคณภาพ กอนการทดลองปรายมปญหาเรองการองาน ไมชวยเพอนทางาน และมปญหาในการเรยนร ไมเขากลม ไมทนเพอน แตเรมกระตอรอรนมากขนในชวงการทดลอง อาจเปนเพราะมกจกรรมใหทาหลากหลาย ไดแสดงออกมากขน ไดคด ไดทา ไดทางานเปนกลม สวนการพฒนาของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของปรายนนไมมอะไรโดดเดน อาจเนองจากยงไมมความพรอมในหลายๆ ดาน


ของ แปง ขอมลเชงคณภาพ แปง เปนตวอยางของการมคานยมทตามเพอน แปงจะตดพอนบาลสองชอ “ปรม” ซงปรมจะมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณคอนขางสง แปงกจะทาตามทปรมทา เหนไดชดวาการทสงคมรอบตวทาเปนตวอยาง เดกกจะทาตาม ถงแมตวอยางนนจะเปนเดกเหมอนกนกตาม


ของ มดแดง ขอมลเชงคณภาพ มดแดงมนสยชอบองานเชนเดยวกบปราย แตมความพรอมและความสามารถด กลาวคอมศกยภาพทจะทางานตางๆ ได แตมกเลอกทจะไมทา เมอเขาสกจกรรมทง 3 สปดาหแลว มดแดงมการทางานรวมกบผอนดขน หลายครงไดเปนผนาของกลม มการแสดงความคดเหนโตตอบกบการตน และละครหนในระดบสงกวาเดกอนบาล 1 ทกคน สงเกตไดวาเมอมดแดงไดทากจกรรมการเรยนรทหลากหลายมากขน ทาใหมความมนใจในการทางาน การแสดงความคดเหน สวนพฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของมดแดงอยในระดบปานกลาง ไมมความโดดเดน


ของ โอค ขอมลเชงคณภาพ โอค แสดงออกถงความสนใจในกจกรรมการเรยนรทง 3 สปดาหในระดบดมาก มการแสดงความคดเหน มการแสดงบทบาทสมมตอยในระดบดทสดในระดบอนบาล 1 นอกจากนโอคยงสามารถบนทกการเรยนรในรปแบบของการวาดภาพไดด สามารถอธบายความหมายของภาพทวาดได เชน การวาดภาพเปนกลมในการทศนศกษาโครงการ “หนงตาบลหนงฟารม” โอคสามารถอธบายไดวาตองมบอนากบอ แตละบอทาอะไรบาง สวนพฒนาการคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณนน โอคสามารถตกเตอน แนะนา ชกชวนใหผอนมคานยมดงกลาวดวย


ของ เจย ขอมลเชงคณภาพ ดวยความทมบคลกโตกวาคนอนในชน และเปนพอนบาล 2 ดวย ทาใหเจยมความกลาแสดงออก ในการทากจกรรมทง 3 สปดาห เจยมกเปนผนาในการแสดงบทบาทสมมต ตอบคาถาม เจยมคาตอบนาสนใจมากมายททาใหกจกรรมดาเนนไปไดอยางด เชน คาถามวาทาไมหนจงรกในหลวง เจยตอบวา “ในหลวงชวยทกคน ในหลวงกบลกของเขาชวยทกคน ในหลวงโบกเขอนใหชาวบาน” แสดงถงวาเจยสามารถเชอมโยงชวตสสาระการเรยนรได สวนพฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของเจยนนอยในระดบทสามารถบอกใหผอนมคานยมเหมอนตนเองได


ของ ชมพ ขอมลเชงคณภาพ ชมพมนสยชอบแกงแยง รบรอนในการทางาน การเลน การรบประทาน กลาวคอทกกจกรรมของชมพทปรากฏทโรงเรยนจะมลกษณะรบรอนเพอตองการความเปนท 1 แตเมอเขาสกจกรรมทง 3 สปดาห พฤตกรรมของชมพเปลยนแปลงไปในทางทดขน รจกรอ รจกจงหวะ รจกชวยเหลอผอน ซงเปนผลทนอกเหนอจากการวจย ผวจยคดวากจกรรมทหลากหลายทจดใหเดกไดปฏบต อาจทาใหเดกเรยนรทจะอยในสงคม เพราะหลายกจกรรมตองออกไปพบปะพดคยกบผอน ตองซกถาม ตองเกบเกยวความรและประสบการณ ทาใหชมพไดเหนโลกกวางมากขน และตระหนกวาตนเองเปนสวนหนงในสงคมทตองพงพากน ในสวนของพฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณนน ชมพอยในระดบทสามารถบอก ตกเตอน และชกชวนใหมคานยมเหมอนตนเอง และคอยสอดสองดแลเพอนๆ ใหปฏบตตามคานยมทถกตอง นบวาชมพเปนตวอยางหนงของความสาเรจของนวตกรรมในครงน

118

คะแนนคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ ของ ตาล

ขอมลเชงคณภาพ ธรรมชาตของตาลคอไมพด ไมแสดงออกถงความเหนใดๆ ในการเรยนร ทงในการเรยนรตามปกต และการเรยนรในชวงทดลอง 3 สปดาห แตตาลกยงสามารถแสดงออกในการแสดงบทบาทสมมตได เชน ในการแสดงบทบาทสมมตในหนวยการเรยนรท 2 “ไมมนา ไมมชวต” ตาลแสดงเปนแมนา ซงดเหมอนวาจะไมมบทบาทใดๆ เปนเพยงตวประกอบเทานน แตเมอเพอนบรรยายวา “ทนใดนนแมนากแหงเหอด ไมมนา” ตาลกแสดงออกดวยทาทางเหมอนแมนานนไดตายลง ทาหนาตาโศกเศรา ทาใหการแสดงมสสนมากขน แสดงวาตาลเขาใจในสาระการเรยนร และเหนความสาคญของการประหยดทรพยากรทมอย สวนพฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของตาลนนอยในระดบทตนเองมคานยมนนแลวปฏบตอยางเครงครด แตไมไดบอกใหผอนทาดวย

119

คะแนนคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

ของ ตน ขอมลเชงคณภาพ ตนมกเปนผตามเสมอในการอยรวมกนในชน ชอบเลน และมกไมแสดงความคดเหน จากการสงเกตการทากจกรรมตางๆ ตนจะสามารถแสดงบทบาทสมตตไดด และมสวนสรางสรรคเรองราวในการแสดง มความสข และสนกทกครงทไดทากจกรรมตลอดระยะเวลา 3 สปดาห สวนพฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณนน ตนสามารถเลอกจะปฏบตตามคานยมทพงประสงคบางเปนครงคราว

120

คะแนนคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ ของ นก

ขอมลเชงคณภาพ นกมปญหาในดานการเรยนรมาตงแตภาคเรยนท 1 คอขาดเรยนบอยและไมทนเพอน ในชวงสปดาหท 3 นกกขาดเรยนเชนกน ทาใหการเรยนรขาดชวงไปอยางนาเสยดาย เนองจากใน 2 สปดาหแรก นกโดดเดนมากทงในการชวยตอบคาถาม การคดเรองราวในการแสดงบทบาทสมมต และการแสดงบทบาทสมมตของนกถอวาดทสดในการทดลองครงน สรางความประหลาดใจใหกบผวจยและครอนบาล นกแสดงเปนแมงมมทโกรธ โมโห ทนากาลงจะหมด ทาใหตองหาวธหานามาใหได และนกกมพฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณทดมาก และสามารถบอกใหผอนมคานยมเหมอนตนเองได

121

คะแนนคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ ของ บรอนซ

ขอมลเชงคณภาพ บรอนซเปนนกเรยนทมปญหามากทสดในชนเรยน คอเปนผนาเพอนในเวลาเลน ซงลวนแตเปนการเลนทนาไปสอนตรายและใชถอยคาทไมเหมาะสม แตบรอนซไมสามารถมสวนรวมในชนเรยนได ไมกลาตอบคาถาม ไมกลาแสดงความคดเหนใดๆ เลย ในการทดลองทง 3 สปดาห บรอนซไมไดแสดงออกอะไรในขณะจดการเรยนร แตจะแสดงออกนอกเวลา กลาวคอจะนาหนละครมาเลนบทบาทสมมตเอง ตามเนอเรองทแสดงในการตนบาง แตงเองบาง จากการสงเกต บรอนซมาความเขาใจในสาระทกจกรรมสอ แตไมกลาแสดงความเขาใจนนออกมาใหเพอนและครเหน พฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของบรอนซอยในระดบปกต คอปฏบตไดตามโอกาส

122

คะแนนคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ ของ ปรม

ขอมลเชงคณภาพ ปรมเปนนกเรยนทมศกยภาพมากทสดคนหนงของชนเรยน สามารถแสดงความคดเหน ตอบคาถาม ถามคาถามทตนเองสงสยได มพฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณอยในระดบดมาก มการบอก ชกชวน ตกเตอนผอนใหมคานยมเหมอนตนเองอยเสมอ และปฏบตตนเปนตวอยางทดอยเปนประจา จงทาใหนองอนบาล 1 บางคนเหนวาเปนคานยมทดจงปฏบตตาม

แผนภม 16 ขอมลรายบคคลของปรม

123

คะแนนคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ ของ ปาลม

ขอมลเชงคณภาพ ปาลมเปนความภมใจหนงของผวจย เนองจากกจกรรมตางๆ ทผวจยจดใหเดกๆ ไดทานน ทาใหปาลมแสดงศกยภาพทซอนเรนอยในตวเองออกมาเปนอยางมาก ปาลมตอบคาถาม และแสดงความคดเหนหลายอยางทนาสนใจ เชน “ถาไมมนาตวกจะเหยว” หรอ “หนรตววาหนกนเยอะมากเกนไป กนเยอะแลวจะปวดทอง ทองกจะอด แลวกจะปวดทองอมาก” นอกจากนปาลมยงสนกและมความสขทกครงทไดรวมกจกรรม ทาใหกจกรรมมสสน นอกจากนปาลมยงแสดงออกถงความสามารถในการบนทกความคดเหนของตนเองออกมาเปนภาพวาดทซบซอนกวาทเคยทา ปาลมวาดรป “ในหลวงทาฝนปลอม” แสดงใหเหนวาปาลมมความเขาใจวาในหลวงทรงมพระมหากรณาธคณตอทกๆ คน และความพอเพยงทในหลวงพระราชทานใหทกคนเปนเรองทด ปาลมมพฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณในระดบดมาก และยงชกชวนใหผอนมคานยมเหมอนตนเองอยเสมอ

แผนภม 17 ขอมลรายบคคลของปาลม


ของ เฟรน ขอมลเชงคณภาพ ในการทดลองครงนเฟรนเปนคนทแสดงออกถงการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณสงมาก เฟรนจะคอยสอดสองดแลทกกจกรรมททกคนทา จะคอยดวาทกคนใชทรพยากรคมคาหรอไม มใครเผลอละเลยอะไรหรอไม แลวจะรบแกไขให หรอรบบอกกลาวตกเตอนทนท บางครงทเฟรนตองตกอาหารใหนองรบประทาน เฟรนจะสงเกตวานองคนไหนรบประทานมากหรอนอยเพยงใด แลวจะตกใหพอดกบลกษณะการรบประทานของนอง แมแตตวผวจยเอง เฟรนยงคอยตกเตอนใหปดนา ปดไฟ นอกจากเฟรนจะแสดงออกถงคานยมจนเปนตวอยางใหคนอนๆ แลว เฟรนยงชกชวน ใหผอนปฏบตตามอกดวย ในการแสดงนทรรศการ เฟรนเปนผนาชมนทรรศการทด อธบายใหนายอาเภอสวนผงไดรบรกจกรรมตางๆ ทไดทาตลอด 3 สปดาห บอกไดถงเหตผลททา ความรสกทม และความรทไดรบ

แผนภม 18 ขอมลรายบคคลของเฟรน


ของ แฟรงค ขอมลเชงคณภาพ บคลกของแฟรงคเปนคนโผงผาง ชอบสงการ ชอบบงการใหเพอนๆ ทานนทาน มความกลาแสดงออก เหนไดชดจากการทากจกรรมตลอด 3 สปดาห แฟรงคจะคอยตอบคาถาม แสดงความคดเหน และแสดงบทบาทสมมตไดด เชน การแสดงบทบาทเปนแมงมมทมความสามารถในการเกบนาไวได แฟรงคแสดงทาทางวามความรมาก จะสอนใหทกๆ คนสามารถเกบนาไวไดเหมอนตนเอง และยงแสดงออกถงนาใจในฉากทพวกแมลงมาขอคาปรกษา แมงมมแฟรงคกนานาเยนชนใจมาใหพวกแมลงดม เพราะรวาพวกแมลงอดนากนมานาน ซงการแสดงนไมมในการซอม แฟรงคคดขนมาเองในตอนนน ทาใหผวจยและครอนบาลประทบใจ แสดงวาแฟรงคเหนความสาคญของการมคานยมเศรษฐกพอเพยงดานความพอประมาณ และเหนความสาคญของการมนาใจตอเพอนรวมโลก

แผนภม 19 ขอมลรายบคคลของแฟรงค


ของ มน ขอมลเชงคณภาพ มนเปนหวหนาหอง เปนคนกลาแสดงออก มศกยภาพ และมความเปนผนาสง มนมกจะเปนคนเลาเรองในการแสดงบทบาทสมมต หลายครงทมนใสอารมณขนลงไปในการแสดง ทาใหเพอนๆ สนก มนมพฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณอยในระดบทสามารถบอก ตกเตอน และชกชวนใหผอนมคานยมเหมอนตนได

แผนภม 20 ขอมลรายบคคลของมน


ของ มว ขอมลเชงคณภาพ มวมบคลกใกลเคยงกบตาล คอไมพด ไมแสดงความเหน แตมวแสดงออกวาสนกในการทากจกรรมทจดให เชน ในการทศนศกษาในโครงการ “หนงตาบล หนงฟารม” มกจกรรมใหเดกๆ วาดรปบนทกการเรยนรในฟารมน มวชวนเพอนๆ ใหไปวาดรปหมทเลาหม จะไดเหมอนหมจรงๆ ตองอดทนเอาโดยการอดจมกเพราะเหมนขหมมาก แตมวกยงหวเราะอยางสนกสนาน “หนอยากวาดรปใหเหมอนหม กเลยมานงเหมนขหม (หวเราะ) ” แสดงใหเหนวากจกรรมทจดใหเปนทถกใจของมว พฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของมวอยในระดบด ไมมอะไรโดดเดน

แผนภม 21 ขอมลรายบคคลของมว


ของ เอรธ ขอมลเชงคณภาพ เอรธเปนนกเรยนทยายเขามาเรยนใหม มความกระตอรอรนในการเรยนรมาก เนองจากอยากรวาเพอนๆ ทากจกรรมอะไรบางในแตละวน ในการเรยนตลอด 3 สปดาห เอรธจะเปนผทมปฏสมพนธกบการเรยนรมากทสด จะแสดงความคดเหนตลอดเวลา ทงทมการถาม และไมมการถาม เอรธชอบการแสดงบทบาทสมมตและการทศนศกษา หลายครงทไปทศนศกษาตามทตางๆ เอรธจะเปนผถาม และคาถามหลายคาถามกเปนคาถามทดและสาคญ พฒนาการของคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของเอรธอยในระดบดและสามารถบอกใหผอนทาตามดวย

แผนภม 22 ขอมลรายบคคลของเอรธ

156

คมอการใช

นวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

สาหรบนกเรยนปฐมวย

องคประกอบของนวตกรรม

เอกสารในนวตกรรม

1. คมอการใช 2. แผนการจดการเรยนร 3. แบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของนกเรยน

ปฐมวย

สอในนวตกรรม

1. การตน (Ainmation) บกก แมลงนอยจอมปวน

2. ละครหน

3. บทเพลง

คมอการใช

เปนคมอสาหรบครผใชนวตกรรม อธบายวธการใชแผนการจดการเรยนร แบบสงเกตพฤตกรรม

การมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของนกเรยนปฐมวย และการใชสอในนวตกรรม

อนประกอบดวย การตน (Animation) บกก แมลงนอยจอมปวน ละครหน และบทเพลง


แผนการจดกจกรรมการเรยนรมลกษณะเปนแผนการจดกจกรรมโดยใชแนวการสอนแบบ

ผกเปนเรองราว จดทาเปนแผนกจกรรมการเรยนร 1 ชด ซงมหนวยการเรยนรทเรยบเรยงใหม

ความตอเนองสอดคลองกนตามองคประกอบของแนวการสอนแบบผกเปนเรองราว ในแผนการจด

กจกรรมประกอบดวย ผลการเรยนรทคาดหวง เสนทางการดาเนนเรอง คาถามหลก กจกรรมการเรยนร

สอการเรยนร แหลงการเรยนร และการประเมนผล โดยแบงเปน 3 หนวยการเรยนร ดงน

หนวยการเรยนรท 1 “ไมมนา ไมมชวต”

หนวยการเรยนรท 2 “แมโพสพ แมของทกคน”

หนวยการเรยนรท 3 “ในหลวงกบความพอเพยง”

157

ขนตอนการใชนวตกรรม







ครอนบาลเรมทดลองใชนวตกรรมเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

สาหรบนกเรยนปฐมวย ตามแผนการจดกจกรรมทผวจยสรางขน เปนเวลา 3 สปดาห (ไมรวมสปดาห

ของการประเมนพฤตกรรมกอนการใชนวตกรรม และการนารองนวตกรรม) โดยจดกจกรรมสปดาหละ 3


ประเมนพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงกอนการใชนวตกรรม โดยครอนบาลสงเกตพฤตกรรม

เปนเวลา 1 สปดาห กอนการใชนวตกรรม โดยมผวจยเปนผประเมนรวม


ครอนบาลเรมทดลองใชนวตกรรมเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงสาหรบนกเรยน เปนเวลา 3 สปดาห

โดยจดกจกรรมสปดาหละ 3 วนไดแก วนจนทร วนพธ และวนศกร วนละ 20 นาท ในเวลา 8.40 – 9.00 น.

โดยมผวจยเปนผสงเกตการณ และผประเมนรวม


เชงปรมาณ : ครอนบาลบนทกคะแนนพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงตามแบบสงเกต

พฤตกรรมทสรางตลอดระยะเวลาการทดลอง และหลงการทดลอง

เชงคณภาพ : ผวจยบนทกขอมลเชงคณภาพดวยการสมภาษณเชงลก และการเกบขอมลภาคสนาม

ตลอดระยะเวลาการทดลอง และหลงการทดลอง

สรปขอมลเปนรายสปดาห

การวเคราะหและแปรผลขอมล

เชงปรมาณ : ใชสถต t-test for Dependent Samples

เชงคณภาพ : เขยนบรรยายโดยผวจย

158

วนไดแก วนจนทร วนพธ และวนศกร วนละ 20 นาท ในเวลา 8.40 – 9.00 น. ซงตรงกบชวงกจกรรม

วงกลม โดยมผวจยเปนผสงเกตการณ และผประเมนรวม ระยะเวลาในการทากจกรรมอาจยดหยนตาม

ความเหมาะสมและการพจารณาของผสอน


1. การเกบและบนทกขอมลเชงปรมาณ

ครอนบาลใชแบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ โดย

ใหคะแนนนกเรยนขณะทากจกรรม ตลอดจนบนทกขอสงเกต และปญหาทพบเกยวกบการใชนวตกรรม

ตลอดระยะเวลาการทดลอง และทาการสรปการบนทกขอมลเปนรายสปดาห รวม 3 ครง ปรกษา

แลกเปลยนขอมล ขอสงเกต ขอเสนอแนะกบผวจยทกสปดาห สรปขอมลการใชนวตกรรมตลอด

ระยะเวลาการใชนวตกรรม แลวนามาเปรยบเทยบ เพอศกษาคานยมทเปลยนแปลงไปของนกเรยน และ

เกบเปนคะแนนพฒนาการ สาหรบการเปรยบเทยบทางสถตและจดทาสารสนเทศในการอภปรายผล

โดยอาจแบงจานวนนกเรยนในการสงเกตเปนกลมตามความเหมาะสม ดงตาราง

ตวอยางตารางการบนทกคะแนนพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยง

ดานความพอประมาณของนกเรยนปฐมวย

เลขท กอนใชนวตกรรม ระหวางการใชนวตกรรม หลงใช


ระดบ คานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ สปดาหท 1 สปดาหท 2 สปดาหท 3

1

2

3

…

21

รวม

2. การเกบและบนทกขอมลเชงคณภาพ

ผวจยบนทกขอมลเชงคณภาพของผเรยนกอน ระหวาง และหลงการทดลองเชนเดยวกบ

การเกบและบนทกขอมลเชงปรมาณโดยใชเทคนคการเกบขอมลเชงคณภาพ โดยการสงเกตและเกบ

159

ขอมลภาคสนาม บนทกปรากฏการณสาคญทเกดขน โดยคานงถงการนาไปใชในการอภปราย

ผลการวจยเปนหลก


1. การวเคราะหเชงปรมาณ ใชเกณฑทผวจยกาหนดมาตรวจใหคะแนนและนาขอมลมา






2. การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ ผวจยเขยนบรรยายผลการใชนวตกรรมเชงคณภาพจาก

การสงเกตและการบนทกขอมลภาคสนาม

แบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณของ


ตารางการสงเกตและบนทกขอมลพฤตกรรมรายบคคลแบบ Check List จานวน 30 ขอ ซง

การสงเกตกระทาโดยผสงเกตเขาไปอยในสถานทหรอสถานการณทมแนวโนมทนกเรยนจะแสดง

พฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ ตามรายการสถานการณทกาหนดไว

โดยใหเปนคะแนน ซงแบงเปน 2 ระดบไดแก






1 – 15 คะแนน หมายถง นกเ รยนมคา นยมเศรษฐกจพอเพยงดานความ






160



ตวอยางแบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกเศรษฐกจพอเพยง

ดานความพอประมาณของนกเรยนปฐมวย

ของ ………………………………………………………… วนทประเมน…………………………….

พฤตกรรม คะแนน หมายเหต ดานการรบประทานอาหาร Uการรบประทานอาหารกลางวน

1. ตกอาหารแตพออม ไมมาก ไมนอยเกนไป 2. ตกอาหารโดยคานงถงคนตอไปทจะตก 3. ตกอาหารโดยไมเลอกเฉพาะสงทตวเองชอบเทานน 4. รบประทานอาหารหมด 5. หากไมอมรจกขอเพม 6. ลางชามโดยใชนาอยางประหยด 7. ใชนายาลางจานแตพอด 8. ตกนาดมแตพอดและดมหมด

Uอาหารวางและดมนม 9. ดมนมหมดถง 10. รบประทานอาหารวางทงทเปนผลไมและขนมไทยจนหมด ไม

เลอก 11. หยบพอทจะรบประทานเทานน

……………………….

ดวด การตน (Animation) บกก แมลงนอยจอมปวน

ดวด การตน (Animation) บกก แมลงนอยจอมปวน ใชเลนกบ

เครองเลนดวด และคอมพวเตอรทสามารถเลนดวดและมซอฟตแวรในการ

เลน

วธใช

1. ใสแผนดวดการตน บกก แมลงนอยจอมปวน ลงในถาดของ

เครองเลน เครองเลนจะแสดงไตเตล และการแนะนาตวละคร จากนนจะเขา

สเมนเลอกเรอง ซงประกอบดวยการตนตอนตางๆ และบทเพลงเสรม

161

ความคด

การตน บกก แมลงนอยจอมปวน ประกอบดวยตอนตางๆ ดงน

1. ตอน ฤดหนาว (3 ตอน)

2. ตอน บญคณของขาว (2 ตอน)

3. ตอน ในหลวงทเรารก ม (1 ตอน)

บทเพลงเสรมความคด

1. เพลง เมลดนอยจะตนนอน

2. เพลง ชาวนา

3. เพลง ในหลวงพระราชน

2. การเลอกชมและเลอกฟงเพลง สามารถทาไดโดยใชรโมตคอนโทรลกดเลอกหมายเลขตอนดง

ปรากฏบนจอ หรอใชปม Navigation เลอนตวชไปบนตอนทตองการชม แลวกด Enter สาหรบการใชกบ

คอมพวเตอรใหกดหมายเลขตอนบนแปนอกขระ

ในบางตอนจะมการใหหยดชวคราว ใหกดปมหยดชวคราว หรอ Pause และกดซาอกครงเพอ

เลนตอ หากตองการกลบมายงหนาเมนใหกด Menu บนรโมทคอนโทรล เพอกลบสการเลอกชมตอนอน

หรอเลอกฟงเพลง

กดเลอกตอน

ตามหมายเลข

หมายเลขตอน

Navigation

หยดชวคราว

162

ละครหน

ในแผนการจดการเรยนรจะมการแสดงละครหนเปนระยะๆ เพอโตตอบกบนกเรยนและใชใน

กจกรรมสอนรองเพลง นอกจากนยงใหนกเรยนใชเลนบทบาทสมมตอกดวย

โรงละครหน บกก แมลงนอยจอมปวน สง 1.8 เมตร กวาง 1.5 เมตร

142

แบบประเมนคณภาพนวตกรรมดานเนอหา

นวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย

กรณศกษา : โรงเรยนบานหนองขาม อาเภอสวนผง จงหวดราชบร

คาชแจง

นวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณสาหรบ

นกเรยนปฐมวย พฒนาขนเพอเปนการวจยในวชาสารนพนธ (4 หนวยกต) ตามหลกสตรการศกษา

มหาบณฑต สาขาเทคโนโลยการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ผลการวจยในครง

น นาจะเปนประโยชนตอการพฒนานวตกรรมการเรยนรในดานการปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยง

สาหรบนกเรยนปฐมวยในบรบทใกลเคยงกบกรณศกษา และอาจจะเปนแนวทางในการจดการเรยนรเพอ

การพฒนาจตพสยดานอนๆ ใหแกนกเรยนปฐมวยได นวตกรรมดงกลาวประกอบดวยคมอการใช

นวตกรรมและแผนการจดการเรยนร การตน (Animation) บทเพลง ละครหน ซงผวจยไดแนบมาไวกบ

เอกสารนแลว

ขอขอบพระคณททานไดกรณาเปนผเชยวชาญประเมนคณภาพของนวตกรรมการเรยนรเพอ

ปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย : กรณศกษา โรงเรยน

บานหนองขาม อาเภอสวนผง จงหวดราชบร เปนอยางสงไว ณ โอกาสน

143

แบบประเมนคณภาพนวตกรรมดานเนอหา



คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองระดบคะแนนตามความเหนของทาน

ความหมายของระดบการประเมน

ดมาก = 5 คะแนน ด = 4 คะแนน ปานกลาง = 3 คะแนน พอใช = 2 คะแนน ควรปรบปรง =1 คะแนน

รายการการประเมน ระดบคะแนน

ปานกลาง

ดมาก ด พอใช ปรบปรง

1. คมอการใชนวตกรรม และแผนการจดการเรยนร 1.1 ความสอดคลองระหวางจดประสงคกบกจกรรม

1.2 ความเหมาะสมของเวลาและจงหวะในการจดการเรยนร 1.4 การมสวนรวมของนกเรยน 1.5 ความเหมาะสมของกจกรรมกบระดบของผเรยน 1.6 ความสะดวกของครในการใช 1.7 ความเหมาะสมของกจกรรมประจาวน 1.7.1 การเลนอสระ โดยเลนบทบาทสมมตกบละครหน

1.7.2 การทาอาหารทมสวนประกอบของนา, ขาว และอาหารทในหลวงทรงโปรด

1.7.3 การทาสวนโดยใชนาอยางพอเพยง และการทดลองปลกขาว

1.7.4 การทศนศกษาทแหลงนา, ทงนา และโครงการในพระราชดาร ทอยในชมชน

1.8 ความเหมาะสมของวธการประเมนผล 2. การตน (Animation) 2.1 ความสอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง

2.2 ความเหมาะสมของการใชภาษา 2.3 ความเหมาะสมของระยะเวลาในการแสดง 2.4 ความเหมาะสมของภาพและเสยง 3. บทเพลง 3.1 ความสอดคลองของบทเพลงกบจดประสงค

4. ละครหน 4.1 ความเหมาะสมของรปแบบการนาเสนอละครหน

144

แบบประเมนคณภาพนวตกรรมดานสอและเทคโนโลยทางการศกษา



คาชแจง

นวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณสาหรบ

นกเรยนปฐมวย พฒนาขนเพอเปนการวจยในวชาสารนพนธ (4 หนวยกต) ตามหลกสตรการศกษา

มหาบณฑต สาขาเทคโนโลยการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ผลการวจยในครง

น นาจะเปนประโยชนตอการพฒนานวตกรรมการเรยนรในดานการปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยง

สาหรบนกเรยนปฐมวยในบรบทใกลเคยงกบกรณศกษา และอาจจะเปนแนวทางในการจดการเรยนรเพอ

การพฒนาจตพสยดานอนๆ ใหแกนกเรยนปฐมวยได นวตกรรมดงกลาวประกอบดวยคมอการใช

นวตกรรมและแผนการจดการเรยนร การตน (Animation) บทเพลง ละครหน ซงผวจยไดแนบมาไวกบ

เอกสารนแลว

ขอขอบพระคณททานไดกรณาเปนผเชยวชาญประเมนคณภาพของนวตกรรมการเรยนรเพอ

ปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณสาหรบนกเรยนปฐมวย : กรณศกษา โรงเรยน

บานหนองขาม อาเภอสวนผง จงหวดราชบร เปนอยางสงไว ณ โอกาสน


ผวจย

145

แบบประเมนคณภาพนวตกรรมดานเทคโนโลยทางการศกษา



คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองระดบคะแนนตามความเหนของทาน


ดมาก = 5 คะแนน ด = 4 คะแนน ปานกลาง = 3 คะแนน

พอใช = 2 คะแนน ควรปรบปรง =1 คะแนน

รายการการประเมน ระดบคะแนน

ปานกลาง

ดมาก ด พอใช ปรบปรง

5. คมอการใชนวตกรรม และแผนการจดการเรยนร 1.1 ความชดเจนของการใชภาษา

1.2 ความเหมาะสมของเวลาและจงหวะในการจดการเรยนร

1.4 การมสวนรวมของผเรยน 1.5 ความเหมาะสมของกจกรรม 1.6 ความสะดวกของผสอนในการใช

6. การตน (Animation) 6.1 ความเหมาะสมของการใชภาษา

6.2 ความเหมาะสมของฉากและตวละคร 6.3 ความเหมาะสมของระยะเวลาในการนาเสนอ 6.4 ความเหมาะของระดบเสยง

6.5 คณภาพของภาพ 6.6 คณภาพของเสยง

6.7 ความเหมาะสมของดนตรและเสยงประกอบ

7. บทเพลง 3.1 ความเหมาะสมของบทเพลงกบเนอเรอง

8. ละครหน 4.1 ความเหมาะสมของรปแบบการนาเสนอละครหน

86



กอน สปดาหท 1 สปดาหท 2 สปดาหท 3 หลง

ของ _____________________________________________________________


+ 1 เมอแนใจวารายการพฤตกรรมทวดนนๆ เหมาะสม

0 เมอไมแนใจวารายการพฤตกรรมทวดนนๆ เหมาะสมหรอไม

- 1 เมอแนใจวารายการพฤตกรรมทวดนนๆ ไมเหมาะสม

รายการพฤตกรรม คะแนน หมายเหต

ดานการรบประทานอาหาร การรบประทานอาหารกลางวน

1. ตกอาหารแตพออม ไมมาก ไมนอยเกนไป

2. ตกอาหารโดยคานงถงคนตอไปทจะตก 3. ตกอาหารโดยไมเลอกเฉพาะสงทตวเองชอบเทานน 4. รบประทานอาหารหมด 5. หากไมอมรจกขอเพม 6. ลางชามโดยใชนาอยางประหยด 7. ใชนายาลางจานแตพอด 8. ตกนาดมแตพอดและดมหมด

อาหารวางและดมนม 9. ดมนมหมดถง

10. หยบพอทจะรบประทานเทานน

การทางาน กจกรรมทาสวน

1. เกบกงไมใบไมใสเขงแลวนาไปทงโดยไมหกเรยราด

2. รดนาอยางพอด ตามความเหมาะสมของพชชนดนนๆ 3. ไมเปดนาทง หรอลนออกนอกภาชนะ

87



รายการพฤตกรรม คะแนน หมายเหต

กจกรรมทาอาหาร 4. สามารถขอความชวยเหลอเมอไมสามารถทาตามขนตอนทคร

สาธตได

5. ใหความชวยเหลอเพอนทไมสามารถทาได 6. สามารถคด กะ ประมาณในการใชทรพยากรประกอบอาหารได

กจกรรมศลปะ 7. ใชวสดอปกรณอยางพอด เชน การใชกาว สนา ตามภาระงานท

ไดรบมอบหมาย

8. สามารถเกบวสดสนเปลองตางๆ ไวใชในครงตอไป 9. ดแลรกษาอปกรณใหสะอาดเพอยดอายอปกรณเหลานน 10. เลอกเกบวสดธรรมชาตจากสวนทแหงและหลนลงมาจากตนแลว

มาทางานศลปะ เชน ใบไม กงไม เมลดพช รจกเกบมา โดยเกบเฉพาะทนามาใชงานไดในปรมาณทพอดกบงานนนๆ

กจกรรมการเรยนรทวไป 11. แสดงความคดอยางพอประมาณ เปดโอกาสใหเพอนไดแสดง

ความคดดวย

12. ไมแสดงความคดแบบเพอเจอ ออกนอกเรอง ไมมสาระ 13. ทางานใหทนเวลา ไมถวงเวลา 14. ทางานโดยตงใจไมเรงรบจนเกนไปทาใหผลงานออกมาไมด

การเลน เลนอสระในหองเรยน

1. หยบของเลนแตพอด นกถงเพอนๆ ทตองการเลนเชนกน

2. แบงปนของเลนใหกบเพอน เลนกลางแจง

3. แบงปนเครองเลนกบเพอนๆ

4. พกเมอรสกเหนอย 5. ระวงตวเองไมใหเกดอนตรายในขณะเลน

6. ใชเวลาเลนกลางแจงอยางเหมาะสม ถาแดดรอนเกนไปรจก หลบเขาทรม ไมตากฝน ไมเลนจนไมสบาย

163


นวตกรรมการเรยนรเพอปลกฝงคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

ระยะเวลาในการใชนวตกรรมคอชวงเวลากจกรรมวงกลม (เวลา 8.40 น. - 9.00 น.)

ในวน จนทร พธ และศกร เปนระยะเวลา 3 สปดาห โดยใชสอคอ

- ภาพยนตรการตน (Animation)

- ละครหน

- บทเพลง

โดยจดกจกรรมเปนหนวยการเรยนรทงหมด 3 หนวย ดงน

หนวยการเรยนรท 1 ไมมนาไมมชวต

หนวยการเรยนรท 2 แมโพสพแมของทกคน

หนวยการเรยนรท 3 ในหลวงกบความพอเพยง

ทงนในชวงกจกรรมประจาวน (เวลา 9.00 น. – 10.30 น.) ทง 5 วน จะมการจดกจกรรมการ

เรยนรใหสอดคลองกบหนวยการเรยนรของแตละสปดาห โดยกจกรรมประจาตามวนททางโรงเรยนจด

ไวไดแก

วนจนทร เลนอสระ

วนองคาร ทาอาหาร

วนพธ ทาสวน

วนพฤหสบด ศลปะ

วนศกร ทศนศกษา

164

แผนการจดการเรยนร หนวยการเรยนร “ไมมนา ไมมชวต”

ระยะเวลา 1 สปดาห ใชกจกรรมวนจนทร พธ และศกร

ผลการเรยนรทคาดหวง

1. นกเรยนไดเรยนรเรองความสาคญของทรพยากรนา

2. นกเรยนสามารถยกตวอยางวธการประหยดนาได 3. นกเรยนเกดคานยมในการใชนาอยางประหยดและคมคา 4. นกเรยนสามารถเชอมโยงคานยมการประหยดนาไปสคานยมการใชทรพยากรณอน

อยางพอเพยงในการดาเนนชวต

การวางโครงเรองแบบผกเปนเรองราว Storyline Approach

สอการเรยนร / แหลงเรยนร

1. การตน (Animation) “บกกแมลงนอยจอมปวน ตอน ฤดหนาว”

2. ละครหน

3. บทเพลงเกยวกบการประหยดนา

4. แหลงนาในหมบานทมการจดการเกษตรแบบผสมผสานตามแนวพระราชดาร

165

กจกรรมการเรยนรหนวยท 1 ไมมนาไมมชวต

ครงท 1 ชวงกจกรรมวงกลม เวลา 20 นาท

เสนทางเดนเรอง

คาถามหลก กจกรรม สอ

ฤดหนาวท

แหงแลงอาจ

ทาใหเกด

การขาด

แคลนนา

นามความสาคญตอคนอยางไร

ครนาเขาสบทเรยนโดยการตงคาถาม - รหรอไมวาคนเราขาดอาหารจะอยไดนานเทาใด - ถาขาดนาคนเราจะอยไดนานเทาใด - เดกๆ ดมนากนวนละกแกว - เราใชนาทาอะไรไดบาง ครดาเนนการอภปรายแลกเปลยนความคดเหน และโยงเขาสสถานการณในการตนทใกลเขาฤดหนาวแลวพวกแมลงในปากตองหาวธในการเกบนาไวใช เหมอนคนเราทตองมนาไวดมกน

เราพงพานาอยางไรบาง

เสนอการตน (Animation) เรอง “บกก แมลงนอยจอมปวน” ซงเปนเรองราวของเหลาแมลงทอาศยอยในปา แมลงเหลานจะมาชกชวนใหเดก ๆ เรยนรไปพรอม ๆ กบพวกเขา โดยเสนอตอน “ฤดหนาว” แมลงทง 5 ตวทเปนเพอนสนทกน กาลงประชมกนถงวธการประหยดนาเกบนาไวใชในฤดหนาวซงกาลงจะมาถงในไมชาน

การตน

ผลกระทบจากความแหงแลง

ถาไมมนา จะเปนอยางไร

เจาจกจนตกใจทฤดหนาวทแหงแลงกาลงใกลเขามา มนจงถามเดกๆ วาถาไมมนาจะเปนอยางไร การตน

ครหยดการเสนอการตนไว เพอจดการอภปราย โดยถามเดกๆ วา

หากไมมนาแลว จะเกดอะไรขนบาง ครสรปและทบทวนความคดเหน

ของเดกๆ ทกคน และเชอมโยงกบสถานการณในการตน หลงจากนน

บนทกความคดเหนของเดกๆ เอาไว

การขาดแคลนนา

ผลกระทบของการขาดแคลนนาคออะไรบาง

เสนอการตนตอ พวกแมลงไดคดจนตนาการถงผลกระทบจากการไมมนาและบอกเพอนแมลงดวยกนใหไดร พวกแมลงขอความชวยเหลอจากเดกๆ ทชมการตนอยใหชวยกนคดวาเดก ๆ ตวเลก ๆ จะสามารถประหยดนาทบานหรอโรงเรยนไดอยางไรบาง แลวพวกมนจะกลบมาฟงแนวทางของเดกๆ เพอนาไปประยกตใช

การตน

การประหยดนา ทเดก ๆ ทา

ได

เดก ๆ ทาการประหยดนาทบานและโรงเรยนไดอยางไรบาง

จบการนาเสนอการตน ครดาเนนการอภปรายกบเดกๆ ใหชวยกนคดวา เดกๆ มแนวทางการประหยดนาไดอยางไร ทงทบานและทโรงเรยน โดยใหเดกๆ นาเสนอวธการของแตละคน จากนนครทาขอตกลงและวางแนวทางปฏบตบนทกไวเปนขอตกลงของชนเรยน วาจะมมาตรการประหยดนาตามทไดประชมกนไว เพอเปนตวอยางใหพวกแมลงในครงตอไป

166





วธการ

ประหยดนา

เราไดทาตามวธการประหยดนา อยางไรบาง

ทบทวน ครใชคาถามทบทวนกจกรรมการประหยดนาทไดทากนตามขอตกลงของชนเรยน และนาเขาสการตนในตอนท 2

มวธใดทสามารถทาใหประหยดนาบาง

นาเสนอการตน ตอน “ฤดหนาว” ตอนท 2 แมลงทง 5 ไดมการประชมครงท 2 เพอหาหนทางในการประหยดนาไวใชในฤดหนาว พวกแมลงไดบอกทประชมถงแนวคดในการประหยดนาของตนเอง บางแนวคดกมความเปนไปได บางแนวคดกไมเขาทา ในทสดพวกแมลงกตดสนใจวาจะตองเดนทางมายงหองเรยนของเดกๆ ทไดฝากความหวงไวในการประชมครงทแลว

การตน

แสดงละครหน แมลงทง 5 เดนทางมายงหองเรยนของเดกๆ และกลายเปนตวละครหน 1. แสดงละครหนถามเดก ๆ วา จากครงทแลวทไดตงคาถามเอาไว เดก ๆ ไดมวธประหยดนาอยางไรบาง ใหอภปรายและแสดงตวอยางใหพวกแมลงไดด 2. พวกแมลงขอรองใหนกเรยนชวยกนวาดภาพวธการประหยดนาใหดวย เพอจะไดนากลบไปบอกแมลงตวอนๆ ทปาได ครเปนผจดกจกรรมการวาดภาพโดยแบงเดกเปนกลมตามจานวนวธการประหยดนาทคดเอาไว เมอวาดเสรจแลวนาไปใหหนแมลงทรออยทฉาก

ละครหน

หนพวกแมลงนอมรบความคดเหน และแสดงความขอบคณ

เดกๆ และลากลบไปทปา ละครหน

167





เดกๆ เปนผคดคนการ

ประหยดนาทโรงเรยน

เราไดทาตามวธการประหยดนา

อยางไรบาง

ทบทวน ครทบทวนกจกรรมวาดภาพการประหยดนาทเคยใหทาในครงทแลว โดยถามเดกๆ วารปทวาดนนหมายความวาอะไรบาง และไดทาตามรปวาดนนอยางไร ใหตวแทนนกเรยนแตละกลมอภปราย นาเขาสการตน “ฤดหนาว” ตอนท 3 ซงเดกๆ ไดใหความชวยเหลอพวกแมลงในการใหแนวทางการประหยดนา แลวพวกแมลงจะเปนอยางไรกนบาง

ผลของการประหยดนา

ผลจาก การประหยดนาเกดอะไรขนบาง

นาเสนอการตน ตอน “ฤดหนาว” ตอนท 3 แสดงใหเหนสภาพปาของเหลาแมลงทเรมเขาสฤดหนาวแลว แตยงคงมนาดมนาใชอยางสบายไมลาบาก เหลาแมลงตางขอบคณเดกๆ ททาใหรอดพนจากวกฤตการณขาดแคลนนามาได และทประชมแมลงมเรองสาคญมาบอกกบเดกๆ เพอเปนการขอบคณดวย

การตน

แสดงละครหนเพอสรปเรองการประหยดนา พรอมกบสอนรองเพลงทมเนอหาเกยวกบการประหยดนาใหกบเดกๆ

ละครหน เพลง

เชอมโยงเขาสการใช

ทรพยากรณอนๆ ในชวตจรง

นอกจากการ

ประหยดนาแลว

เดกๆ สามารถใช

ทรพยากรณอนๆ

อยางคมคาได

อยางไร

นาเขาสเรองการประหยดทรพยากรอนๆ ใหเดก ๆ ชวยกนคดหาวธการประหยดไฟฟา อปกรณการเรยน เพอใหเกดการใชทรพยากรอยางประหยด

ละครหน

ครสรปการประหยดทรพยากรอนๆ วางแนวทางปฏบตให เดก ๆ และสรางขอตกลงในชนเรยนเรองการประหยดทรพยากรณตางๆ ทเดกๆ มสวนรวมในการใชทโรงเรยน

เชอมโยงเขาสกจกรรมในชมชน

ผใหญในหมบานมวธการใชนาอยางคมคาไดอยางไร

เตรยมตวไปทศนศกษา

แหลงนาในหมบานทมการจดการเกษตรแบบผสมผสานตาม

แนวพระราชดาร

การทศน-ศกษา

168

การวดและประเมนผล

สงเกตพฤตกรรมการมคานยมความพอประมาณของเดกปฐมวยในกจกรรมตางๆ ททาท

โรงเรยน โดยใช แบบสงเกตพฤตกรรมการมคานยมเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ

ของนกเรยนปฐมวย ทผวจยสรางขน

ตารางกจกรรมประจาวนในหนวยการเรยนรท 1 ไมมนาไมมชวต

เวลา 1 ชวโมง 30 นาท

วน กจกรรมประจาวน กจกรรม

จนทร เลนอสระ เลนบทบาทสมมตจากหน

องคาร ทาอาหาร ทาอาหารทมสวนประกอบของนา

เปนหลก เชน นาสมนไพร

พธ ทาสวน กจกรรมการใชนาในการทาสวน

อยางพอเพยง

พฤหสบด ศลปะ วาดรปวธการประหยดนา

ศกร ทศนศกษา แหลงนาในหมบานทมการจด

การเกษตรผสมผสานแบบพอเพยง

169

แผนการจดการเรยนรหนวยการเรยนร “แมโพสพแมของทกคน” ระยะเวลา 1 สปดาห ใชกจกรรมวนจนทร พธ และศกร


1. นกเรยนเกดความตระหนกในความสาคญของการรบประทานอาหาร และการรบประทานอาหารอยางพอประมาณ

2. นกเรยนเกดคานยมการรบประทานอาหารอยางพอประมาณ

การวางโครงเรองแบบผกเปนเรองราว Storyline Approach



2. ละครหนมอ

3. บทเพลงเกยวกบขาวและชาวนา

4. ทงนาในหมบาน

170

กจกรรมการเรยนรหนวยท 2 แมโพสพแมของทกคน




อาหารทเดกๆ ชอบกน

เดกๆ กนอะไรเปนอาหารเชา

เดกๆ ชอบกน

อาหารประเภทใดและไมชอบกน

อาหารประเภทใด เพราะอะไร

ครนาเขาสบทเรยนโดยการตงคาถาม - เดกๆ กนอะไรเปนอาหารเชา - เดกๆ ชอบกนอาหารประเภทใด - เดกๆ ไมชอบกนอาหารประเภทใด เพราะอะไร ครเชอมโยงเขาสการตน ครเลาใหเดกๆ ฟงวา เกดเหตการณเกยวกบการกนทไมดในการตน “บกก แมลงนอยจอมปวน” ใหเดกๆ คอยดใหดวามการกนแบบไหนบาง

นสยในการกนทไมด

นสยในการกนทไมดมอะไรบาง

นาเสนอการตน เรอง “บกก แมลงนอยจอมปวน” ตอน “บญคณของขาว” เจาตกแตนพบเหนแมลงตวอนกนอาหารแบบไมพอเพยง บางตวกนมากเกนไป บางตวเลอกกน และบางตวกนนอยเกนไป

การตน

ผลจากการมนสยการกนทไมดเปน

อยางไร

เจาตกแตนบอก วาเจาแมลงทกนมาก จะปวดทองและอวน เจาแมลงทเลอกกนจะทาใหรางกายขาดสารอาหารและไมสบาย สวนเจาแมลงทกนนอยเกนกจะไมมแรง

การตน

ตวเดกๆ มนสยการกนทไมด

หรอไม

เจาตกแตนถามเดกๆ วามใครบางทรตววาเปนเหมอนเจาแมลง

พวกนบาง การตน

ครหยดการนาเสนอการตน

ครถามเดกๆ วามใครมนสยการกนทไมดบาง ใหนกเรยน

สารวจตนเองวามนสยการกนอยางไร

ทาอยางไรถงจะมนสยการกนทด

ครจดการอภปราย ใหเดก ๆ ชวยกนคดวาทาอยางไร จงจะไมมนสยการกนเหมอนพวกแมลงนน และชวยกนหาแนวทางปฏบตในการกน ครบนทกไวและรวมกนสรางขอตกลงของชนเรยน

การตน

171





บญคณของชาวนาและขาว

ทาไมตองไหว แมโพสพ

ชาวนาปลกขาวได

อยางไร

ทบทวน ครนาเขาสบทเรยนโดยการทบทวนเรองราวในการตนตอนทแลว และพฤตกรรมการกนของเดกๆ นาเขาสเรองของชาวนา เสนอการตน ตอน “บญคณของขาว” ตอนท 2 เจาตกแตนเลาใหพวกแมลงทมนสยการกนไมดฟงวาบนไปเจอชาวบานเอาของมาเซนไหวตนขาวทกาลงออกรวง และไดเจอกบคณหนไลกา ซงไดบอกเลาเรองราวของตนขาวทกาลง ตงทอง และเลาเรองความยากลาบากของชาวนาในการปลกขาว

การตน

การตอบแทนบญคณของ

ชาวนาและขาวโดยการกนอยาง

คมคาและพอประมาณ

รบประทานขาวอยางคมคาได

อยางไร

แสดงละครหน เจาตกแตนและเหลาแมลงออกมาถามเดก ๆ วา จากการดการตนเดก ๆ รสกอยางไร ได เหนความยากลาบากของชาวนาหรอไม แลวทาอยางไรถงจะทาใหขาวทชาวนาไดมาอยางยากลาบากนนคมคา

ละครหน

อภปราย ครเปนผควบคมการอภปรายและวางแนวทางในการปฏบต โดยแบงแนวทางปฏบตเปน กอนกน ระหวางกน และหลงกน ใหเดกๆ ชวยกนคดวาสามารถประหยดทรพยากรณอะไรบางในกระบวนการกนทงสามกระบวนการและวาดรปเปนการบนทกไวเปนกลม

ละครหน

172





บญคณของชาวนา

ชาวนาปลกขาวไดอยางไร

ทบทวน ทบทวนกระบวนการปลกขาว และเรองการกนอยางพอประมาณ นาเสนอการตน ตอน “บญคณของขาว” ตอนท 2 เสนอการตนซาอกครงตอนทเกยวกบกระบวนการการปลกขาว

การตน

วาดภาพ กระบวนการการทานา ครนากจกรรมวาดภาพกระบวนการการทานา โดยแบงนกเรยนเปน 3 กลม โดยวาดภาพ การไถนา การหวาน และการดานา

แสดงละครหน เจาตกแตนสอนเดกๆ รองเพลงทเกยวกบบญคณของขาวและชาวนา

ละครหน

เชอมโยงสชวตจรง

มคาถามอะไรทตองการถาม

ชาวนาตวจรงบาง

เตรยมตวไปทศนศกษา เตรยมตวทศนศกษาทงนาในหมบาน เปดโอกาสใหเดก ๆ ไดพดคยกบชาวนา โดยมครเปนผจดอภปราย รวบรวมคาถามทจะไปถามชาวนา

173

การวดและประเมนผล




ตารางกจกรรมประจาวนในหนวยการเรยนรท 2 แมโพสพแมของทกคน




องคาร ทาอาหาร ทาอาหารทมสวนผสมของขาว

อาจจะเปนของคาวหรอของหวาน

พธ ทาสวน ทดลองปลกขาว

พฤหสบด ศลปะ ทาหนฟาง

ศกร ทศนศกษา ทงนาในหมบาน

174

แผนการจดการเรยนรหนวยการเรยนร “ในหลวงกบความพอเพยง”

ระยะเวลา 1 สปดาห ใชกจกรรมวนจนทร พธ และศกร


1. นกเรยนไดเรยนรเรองการประมาณตนเอง

2. นกเรยนสามารถปฏบตตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงไดตามวย 3. นกเรยนมคานยมในการทากจกรรมตางๆ อยางมความประมาณตนเอง



2. ละครหนมอ

3. บทเพลงเกยวกบขาวและชาวนา

4. โครงการในพระราชดารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมเดจพระบรมราชนนาถ

ตามแนวเศรษฐกจพอเพยง

175

กจกรรมการเรยนรหนวยท 3 ในหลวงกบความพอเพยง




เดก ๆ รจกในหลวงหรอไม ในหลวงคอใคร

ครนาเขาสบทเรยนโดยการตงคาถาม - นกเรยนรจกผทอยในรปหรอไม - ในหลวงเปนใคร

พระบรม- ฉายาลกษ

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว

เรองราวเกยวกบ ในหลวง

นาเสนอการตน เรอง “บกก แมลงนอยจอมปวน” ตอน “ในหลวงทเรารก” แมลงทง 5 เลาสกนฟงวาไดไปพบเหนบานของคนทกๆ บานจะมรปคนๆ หนงอย และเหลาแมลงกอยากรวาเปนใครจงอยากถามเดกๆ ครกระตนใหเดกๆ ตอบคาถามจากตวละครในการตน

การตน

พระมหากรณาธคณ

และ คาสอนของใน

หลวง

ทาไมทกคนจงรกในหลวง

เมอพวกแมลงไดรวาคนในรปภาพนนคอในหลวง จงสงสยตอวาทาไมทกคนจงรกในหลวง หยดการตนเพออภปราย

การตน

ในหลวงสอนอะไรพวกเราบาง

ครตงคาถาม และดาเนนการอภปราย - ทาไมทกคนถงรกในหลวง ในหลวงทาอะไรใหพวกเราบาง ใหเดกๆ ชวยกนอภปราย - ในหลวงสอนอะไรพวกเราบาง นกเรยนรจกความพอเพยงหรอเปลา

การใชชวตดวยการรจกประมาณตนเองทาอยางไร

ไดบาง

นาเสนอการตนตอ โดยในเรองมคณดอกไมมาตกเตอนแมลงทง 5 ตววาไมมความพอเพยงในตนเอง เชน เจาตกแตนเลนมากเกนไป เจาจกจนเอาแตนอน เจาผงมมบาทางานเกนไป เจาหนอนบงกนเยอะ สวนเจาแมงมมกชอบเลนแรง คณดอกไมบอกใหแมลงทกตวรวมทงเดก ๆ เชอฟงคาสอนของในหลวง

ละครหน

เชอมโยงสกจกรรมของ

เดกๆ

ครนาเสนอการประมาณตนในประเดนตางๆ ไดแก - การเลนอยางพอประมาณ ไดแก 1) การรจกออมแรงไวเรยน ไวทางาน ไมเลนจนหมดแรง ไมมแรงทางานตอ 2) การเลนดวยความพอด ไมเลนแรงจนตนเองเจบตว หรอเพอนเจบตว

ตอหนาถดไป

176


ครงท 1 ชวงกจกรรมวงกลม เวลา 20 นาท (ตอ)



การใชชวตดวยการรจกประมาณตนเองทาอยางไร

ไดบาง

- การทางานอยางพอประมาณ ไดแก 1) ทางานอยางเตมทไมเหลาะแหละ 2) ไมฝนทางานทหนกเกนไป อาจทาใหบาดเจบ รจกขอความชวยเหลอจากเพอน รนพ คร หรอผใหญ 3) รจกประมาณความสามารถของตนเองและแสดงออกถงความสามารถของตนเองอยางเหมาะสม

สรป ครสรปแนวทางในการเลนและการทางานใหมความพอประมาณ

177




คาถามหลก กจกรรม สออปกรณ

การแสดงความรกตอในหลวง

เราแสดงความรกตอในหลวงได

อยางไร

ทาพธถวายพระพรในหลวง ครและนกเรยนรวมกนรองเพลง “พอแหงแผนดน” และจดเทยนชยถวายพระพรตอในหลวง

เลนและทางานอยางไรใหพอประมาณ

ครดาเนนการอภปรายและวางแนวทางปฏบต อภปรายวธการเลนและทางานดวยความพอประมาณ และสรางขอตกลงของชนเรยน แตงตงนกเรยนแกนนาทจะคอยตกเตอนเพอน หรอนอง ใหมความพอประมาณในการเลนและการทางาน

ครแจงเดกๆ วาในวนศกรจะมการทศนศกษาทหมบานทมกจกรรมโครงการในพระราชดารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมเดจพระบรมราชนนาถตามแนวเศรษฐกจพอเพยง

หมายเหต

กจกรรมครงท 3 ในวนศกรเปนการทศนศกษาไมมการจดการเรยนรในหองเรยน

178




ตารางกจกรรมประจาวนในหนวยการเรยนรท 3 ในหลวงกบความพอเพยง




องคาร ทาอาหาร ทาอาหารทในหลวงทรงโปรด

พธ หยด หยด

พฤหสบด ศลปะ วาดรปในหลวง

ศกร ทศนศกษา

โครงการในพระราชดารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระบรมราชนนาถ ตามแนวเศรษฐกจพอเพยง

78


79


ชอ – ชอสกล นายนภสนธ เสอด

วน เดอน ป ทเกด 27 มกราคม 2527

สถานทเกด อาเภอจอมบง จงหวดราชบร

สถานทอยปจจบน 738 หม 3 ตาบลจอมบง อาเภอจอมบง

จงหวดราชบร 70150

ตดตอ โทร. 08 – 1466 – 2159

[email protected]

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2544 มธยมศกษาตอนปลาย

โรงเรยนครราษฎรรงสฤษฎ จงหวดราชบร

พ.ศ. 2548 การศกษาบณฑต (กศ.บ)

วชาเอก เทคโนโลยสอสารการศกษา


พ.ศ. 2551 การศกษามหาบณฑต (กศ.ม)

สาขา เทคโนโลยการศกษา


การพัฒนานวัตกรรมการเรียนรู...

Documents