แนวทางการจดการภาวะฉกเฉนทางสตศาสตรในชมชม

นพ.ดนย สงขทรพย พบ.วว.สตศาสตรและนรเวชวทยาอว.เวชศาสตรปองกน แขนงสขภาพจตชมชน

o แนวทางการคมก าเนดในสตรไมพรอมตงครรภo การฝากครรภคณภาพo แนวทางการสงเสรมสขภาพ ของสตรตงครรภo การดแลแมหลงคลอดดวยการแพทยแผนไทยo แนวทางการจดการภาวะฉกเฉนทางสตศาสตร

แนวทางการคมก าเนดในสตรไมพรอมตงครรภ

เคยตงครรภส ำเรจ

ไมเคยตงครรภ หรอไมเคยตงครรภส ำเรจ

ชนดของการคมก าเนด

ยำเมดคมก ำเนด : ฮอรโมนเดยวฮอรโมนผสม

ยำฉดคมก ำเนด : ฮอรโมนเดยวฮอรโมนผสม

แผนแปะคมก ำเนดยำฝงคมก ำเนดถงยำงอนำมย หวงคมก ำเนด

ยาเมดคมก าเนด

ชนดฮอรโมนเดยว : ใชในระยะใหนมบตร

ชนดฮอรโมนผสม : ไมแนะน ำใหใชในระยะใหนมบตร

ยาฉดคมก าเนด

ชนดฮอรโมนเดยว : เหมาะส าหรบระยะใหนมบตรเหมาะส าหรบสตรเคยตงครรภส าเรจมากอน

ชนดฮอรโมนผสม : เหมาะส าหรบสตรไมเคยตงครรภมากอนหรอสตรไมเคยตงครรภส าเรจ

แผนแปะคมก าเนด

ยาฝงคมก าเนด

ถงยางอนามย

หวงคมก าเนด

การฝากครรภคณภาพ

หมำยถง : กำรจดระบบบรกำรในกำรดแลสขภำพหญงตงครรภและทำรกในครรภ ทพสจนแลววำ เปนประโยชนตอหญงตงครรภ และทำรกในครรภ

http://www.hpc.go.th/director/data/standardUpload/LR_profile_090217_105208.pdf

การฝากครรภคณภาพ

1.ฝำกครรภครงแรกอำยครรภกอนหรอเทำกบ 12 สปดำห2.ซกประวต อดต ปจจบน โรคตำงๆ3.คดกรองควำมเสยงหญงตงครรภ4.ตรวจคดกรองโรคถำยทอดทำงพนธกรรม5.ตรวจรำงกำย ตรวจครรภ ตรวจทำงหองปฏบตกำร ใหวคซน6.จำยยำเสรมธำตเหลก โฟเลต ไอโอดน7.กำรใหควำมรมำตรฐำนโรงเรยนพอแมรำยกลม8.จดใหมชองทำงตดตอระหวำงผรบบรกำร และเจำหนำทได 24 ชวโมง

เกณฑการฝากครรภคณภาพ

ครงท 1 เมออำยครรภนอยกวำ หรอเทำกบ 12 สปดำหครงท 2 เมออำยครรภ 18 สปดำห บวก/ลบ 2 สปดำหครงท 3 เมออำยครรภ 26 สปดำห บวก/ลบ 2 สปดำหครงท 4 เมออำยครรภ 32 สปดำห บวก/ลบ 2 สปดำหครงท 5 เมออำยครรภ สปดำห บวก/ลบ 2 สปดำห

แนวทางการสงเสรมสขภาพ ของสตรตงครรภ

- อำหำร- วคซน และ ยำเสรม- กำรท ำงำน และ กำรออกก ำลงกำย- กำรพกผอน

ควำมตองกำรสำรอำหำรในแตละวนของหญงตงครรภเพอควำมสมดลของกำรกนอำหำร หญงตงครรภ (รวมไปถงคนทวไป) ควรแบงสดสวนของแหลงพลงงำนทควรไดรบดงน พลงงำนจำกโปรตน 15% จำกไขมน 30% และจำกคำรโบไฮเดรต 50-55% ของพลงงำนทงหมดทรำงกำยตองกำรในแตละวนพลงงำนเฉลยทหญงตงครรภควรไดรบตอวนคอ 2,100 กโลแคลอร

วคซน และ ยาเสรม

วคซน : TT or dT

ยำเสรม : Element iron 60mgFolate 250mgIodine 200-250mg

กำรท ำงำน และ กำรออกก ำลงกำยกำรพกผอน

การดแลแมหลงคลอดดวยการแพทยแผนไทย

ควำมหมำย

กำรดแลหญงหลงคลอด หมำยควำมวำ กำรท ำเวชปฏบตดวยศำสตรและศลปของกำรแพทยแผนไทยเพอ ชวยฟนฟสขภำพของหญงหลงคลอดใหคนสสภำพปกต

การดแลแมหลงคลอดดวยการแพทยแผนไทย

ขอบงชและเวลำทเรมใหบรกำร

๓.๑ หญงหลงคลอดปกตหรอคลอดโดยใชอปกรณชวยคลอดแลว ๗ วน แตไมเกน ๓ เดอน ๓.๒ หญงหลงคลอดดวยวธกำรผำตดหนำทอง รวมกรณผำตดท ำหมนหลงคลอดแลว ๑ เดอนแตไมเกน ๓ เดอน

การดแลแมหลงคลอดดวยการแพทยแผนไทย

กำรตรวจประเมนและสงกำรรกษำบคลำกรผตรวจประเมนและสงกำรรกษำจะตองศกษำหรอสอบถำมขอมลกำรตงครรภและกำรคลอด กำรใหนมบตร กำรรบประทำนอำหำร กำรขบถำย กำรพกผอนนอนหลบ สภำพทำงจตใจ โรคประจ ำตวและยำทใชเปนประจ ำ จำกผรบบรกำรหรอจำกเวชระเบยนหรอใบสงตอ รวมทงตองตรวจรำงกำยผรบบรกำรเพอประเมนสภำพทวไปและสภำพหลงคลอด

ประเมนสภาพทวไปและสภาพหลงคลอด ทส าคญคอ๑ ตรวจความดนโลหต อตราชพจรและการหายใจ อณหภมรางกาย๒ ตรวจดลกษณะ กลน สของนาคาวปลา๓ ตรวจดลกษณะของแผลบรเวณชองคลอด กรณคลอดปกต๔ ตรวจหนาทอง เพอประเมนลมในทอง ขนาดและระดบของมดลก และแผลหนาทอง กรณผาตดหนาทอง ตรวจดเตานม ลานนม หวนม และการไหลของนานม

การดแลแมหลงคลอดดวยการแพทยแผนไทย

การดแลแมหลงคลอดดวยการแพทยแผนไทยกจกรรมกำรดแลหญงหลงคลอดแบงเปน กจกรรมหลกและกจกรรมอนๆกจกรรมหลก หมายถง กจกรรมทตองจดใหกบหญงหลงคลอดทมารบบรการทกราย ใชเวลาประมาณ ๒ ชวโมง คลอบคลมกจกรรม ๗ ประเภท คอ๑) การนวดไทย๒) การประคบสมนไพร๓) การนง/การนาบ/การทบหมอเกลอ๔) การอบไอน าสมนไพร/การเขากระโจม๕) การนงถาน (กรณหญงหลงคลอดปกตและแผลฝเยบยงไมแหง)๖) การสอนพนผาหนาทอง๗) การใหคาแนะนาเกยวกบยาสมนไพร และการปฏบตตวหลงคลอด การดแลความสะอาดของรางกาย และเตานม หลกการใหนมทารกและการดแลทารก อาหารทควรรบประทานและไมควรรบประทาน การ ออกกาลงกาย

กจกรรมอนๆ

หมายถง กจกรรมทอาจจดใหบรการหรอไมกไดข นอยกบความตองการของหญงหลง คลอดผรบบรการและ/หรอความพรอมของสถานบรการสาธารณสข และใหเปนสวนทหญงหลงคลอด ผรบบรการจะตองจายคาบรการเอง และไมสามารถเบกคาบรการจากกองทนฯ คลอบคลมกจกรรม ๒ ประเภทคอ๑) การพอกผวและขดผวดวยสมนไพร๒) การอาบน าสมนไพร

หมำยเหต การใหบรการกจกรรมหลกแกหญงหลงคลอดใหทาไดไมเกนวนละ ๑ คร ง ตดตอกนทกวน อยางนอย ๔ คร ง รวมไมเกน ๕ คร ง ในกรณทหญงหลงคลอดไมสะดวกมารบบรการ ตดตอกนทกวน จะตองรบบรการท งหมดภายในระยะเวลาไมเกน ๙๐ วนหลงการบรการคร งแรก

ขอหำม

ขอหาม (ทวไป) หากพบวาหญงหลงคลอดทเปนโรคหรอมอาการหรออาการแสดงดงตอไปน หามใหบรการการดแลหญงหลงคลอด๑ หลงรบประทานอาหารอมใหมๆ ภายในครงชวโมง๒ มไขเกน ๓๗.๕ องศาเซลเซยส๓ มโรคตดเช อเฉยบพลน๔ โรคตดตอรายแรงทกชนด เชน วณโรค๕ มอาการตกเลอด

การดแลแมหลงคลอดดวยการแพทยแผนไทย

๖ น าคาวปลามกลนเหมนรนแรง๗ กระดกเชงกรานแตก ราว แยกจากการคลอด๘ มภาวะซมเศราภายหลงการคลอด๙ เปนโรคหวใจ ความดนโลหตสง เบาหวานทยงควบคมไมได ๑๐ มรอยโรคผวหนงทมการตดเช อหรอสามารถตดตอได

ขอหำมขอหาม (ทวไป) หากพบวาหญงหลงคลอดทเปนโรคหรอมอาการหรออาการแสดงดงตอไปน หามใหบรการการดแลหญงหลงคลอด

การดแลแมหลงคลอดดวยการแพทยแผนไทย

ขอหำมเพมเตมเฉพำะกำรนวดไทย

๑ โรคกระดกพรนรนแรง๒ หญงต งครรภทมอาการครรภเปนพษ (Toxemia of Pregnancy) บรเวณทผาตดภายในระยะเวลา ๑ เดอน

ขอหำมเพมเตมเฉพำะกำรประคบสมนไพร

หญงต งครรภทแพสมนไพร หรอมอาการไมพงประสงคจากสมนไพร

การดแลแมหลงคลอดดวยการแพทยแผนไทย

ขอหำมเพมเตมเฉพำะกำรนง/กำรนำบ/กำรทบหมอเกลอ

หญงหลงคลอดทแพสมนไพร หรอมอาการไมพงประสงคจากสมนไพร

https://www.youtube.com/watch?v=JFchmVOFEdc&feature=share&fbclid=IwAR35Iz4gRlF2O7xuiXMRDZjbYI7Kl6gcz-Y5vtaHBRdayAJTTTda0zEivB0

กำรทบหมอเกลอ

แนวทางการจดการภาวะฉกเฉนทางสตศาสตร

- ปวดทอง- ตกเลอด- กำรคลอดตดขด

ปวดทอง

- first Trimester- Second Trimester- Third Trimester

ตกเลอด

- First Trimester : abortion- Second Trimester : abortion- Third Trimester : Premature contraction,

Preterm lobour

กำรคลอดตดขด

- Abnormal Presentation- Cephalo-pelvic Disproportion (CPD)