ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น...

101
ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้นาท้องถิ่น: กรณีศึกษา องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในเขตอาเภอสอยดาว จังหวัดจันทบุรี สมัชญา หนูทอง ปัญหาพิเศษนี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารทั่วไป วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา มิถุนายน 2556 ลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยบูรพา

Upload: others

Post on 08-Aug-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

ความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน: กรณศกษา องคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร

สมชญา หนทอง

ปญหาพเศษนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทวไป

วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา มถนายน 2556

ลขสทธของมหาวทยาลยบรพา

Page 2: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·
Page 3: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

ประกาศคณปการ การศกษาเรอง “ความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน: กรณศกษา องคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร” ส าเรจลงไดดวยความกรณาจากหลายทานทไดอนเคราะหใหความชวยเหลออยางดยง ผชวยศาสตราจารยพชน ธระเสนา คณบดวทยาลยบรหารรฐกจ ดร.วลลภ ศพทพนธ อาจารยสปราณ ธรรมพทกษ รองคณบด ฝายวชาการและวจย อาจารยชตพล ชยมะดน ผอ านวยการศนยการศกษาสระแกว และนางสาวมะล สขเอม ปลดองคการบรหารสวนต าบลทงขนาน ทปรกษาในการจดท าปญหาพเศษ ทใหกรอบแนวคดทางการศกษา ค าแนะน า ไดชวยเหลอและเสนอแนะและแกไขปญหาในทก ๆ ดานของการท าปญหาพเศษสงผลใหการศกษาส าเรจลลวงไปดวยด ซงเปนประโยชนตอการศกษาครงนเปนอยางยง ผศกษาจงขอกราบขอบพระคณอยางสงไว ณ โอกาสน ขอขอบพระคณคณาจารย วทยาลยการบรหารรฐกจและคณาจารยอน ๆ ทกทานทกรณาประสทธประสาทวชา อ านวยความสะดวกในการศกษาจนผศกษามความรน ามาใชในการท า ปญหาพเศษครงนเปนอยางด ผศกษาขอขอบพระคณ คณะผบรหาร ปลดองคการบรหารสวนต าบล สมาชกสภาเทศบาล สมาชกสภาองคการบรหารสวนต าบลและเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทกทานทใหความอนเคราะหสนบสนนและอ านวยความสะดวก สนบสนนดานเอกสารตาง ๆ ในการเกบรวบรวมขอมลเปนอยางดในการศกษาปญหาพเศษครงน ผลการศกษาปญหาพเศษครงนผลการศกษาทไดจะเปนประโยชนตอนสตและองคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ตอไป สดทายนขอมอบคณความดทงหมดของปญหาพเศษฉบบนแด บดา มารดาและเพอน ๆ ของผศกษาทท าใหมความส าเรจในวนน

สมชญา หนทอง

Page 4: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

54930190: สาขาวชา: การบรหารทวไป; รป.ม. (การบรหารทวไป) ค าส าคญ: ความร/ พฤตกรรม/การจดการขยะมลฝอย/ ผน าทองถน/ องคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร. สมชญา หนทอง: ความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน: กรณศกษาองคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร (WASTE MANAGEMENT KNOWLEDGE AND BEHAVIOR OF LEADERS: A CASE STUDY OF LOCAL ADMINISTRATIVE ORGANIZATIONS IN SOI DAO DISTRICT, CHANTHABURI PROVINCE) อาจารยผควบคมปญหาพเศษ: วลลภ ศพทพนธ, ปร.ด. 91 หนา. ป พ.ศ. 2556. การศกษาเรอง “ความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน: กรณศกษา องคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร” มวตถประสงคเพอศกษาความรเกยวกบการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร เพอศกษาพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร และเพอเปรยบเทยบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทมเพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายไดและความรในการจดการขยะมลฝอยทแตกตางกน โดยกลมประชากร ทใชในการศกษาวจยครงน ไดแก ผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร จ านวน 156 คน โดยใชเครองมอเปนแบบสอบถามในการเกบรวบรวมขอมลวเคราะหขอมลโดยใช คาความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและเปรยบเทยบคาเฉลย ผลการศกษาความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน พบวา ผน าทองถนสวนใหญมระดบความรสง และโดยรวมพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของ ผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร มพฤตกรรม ในการจดการขยะมลฝอย คอ ปฏบตเปนบางครง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผน าทองถน มพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรปสงทสด รองลงมาคอ ดานการลดปรมาณขยะมลฝอย ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม ดานการหลกเลยงวสดทท าลายยาก สวนดานทผน าทองถนมพฤตกรรมใน การจดการขยะมลฝอยต าทสดคอ ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม เมอเปรยบเทยบพฤตกรรมกบเพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายไดและความร ทแตกตางกน พบวา พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย ไมแตกตางกน คอปฏบตเปนบางครง

Page 5: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

54930190: MAJOR: GENERAL ADMINISTRATION; M.PA. (GENERAL ADMINISTRATION) KEYWORDS: KNOWLEDGE/ BEHAVIOR/ WASTE MANAGEMENT/ LOCAL LEADER/ LOCAL ADMINISTRATIVE ORGANIZATIONS IN SOI DAO DISTRICT, CHANTHABURI PROVINCE SAMATCHAYA NUTHONG: WASTE MANAGEMENT KNOWLEDGE AND BEHAVIOR OF LEADERS: A CASE STUDY OF LOCAL ADMINISTRATIVE ORGANIZATIONS IN SOI DAO DISTRICT, CHANTHABURI PROVINCE. ADVISOR: VALLOP SUPPAN, Ph.D., 91 P., 2013. This study aims 1) to evaluate level of waste management knowledge of leaders of local administrative organizations in Soi Dao District, Chanthaburi Province, 2) to examine waste management behavior of the studied leaders, and 3) to compare waste management behavior of leaders of the studied administrative organizations classified by sex, age, educational level, occupation, salary, and level of waste management knowledge. The samples are consisted of 156 leaders of local administrative organizations in Soi Dao District. Questionnaire is used as data collecting tool and statistics used for data analysis are frequency, percentage, mean, standard deviation, and compare mean. The findings show that the majority of the studied leaders are well-educated and overview of waste management practice is rated in “occasional” level. When considering by aspect, it is found that the aspect of recycle is rated the highest followed by reduction, repairing, rejection, and reuse, respectively. The comparison of behavior shows no difference of waste management behavior which is rated in “occasional” level.

Page 6: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ...................................................................................................................... ง บทคดยอองกฤษ .......................................................................................................................... จ สารบญ ........................................................................................................................................ ฉ สารบญตาราง .............................................................................................................................. ซ สารบญภาพ ................................................................................................................................. ญ บทท 1 บทน า ................................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา .................................................................... 1 วตถประสงคการวจย ................................................................................................. 4 กรอบแนวคดในการวจย ............................................................................................ 4 ขอบเขตการวจย ......................................................................................................... 5 นยามศพทเฉพาะ ....................................................................................................... 6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ....................................................................................... 7 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ ............................................................................................ 8 ขยะมลฝอย ................................................................................................................ 8 แนวคดและทฤษฎเกยวกบความร .............................................................................. 22 แนวคดและทฤษฎเกยวกบพฤตกรรม ........................................................................ 28 อ านาจและหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ................................................... 33 สภาพทวไปและขอมลพนฐานขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตพนท อ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร .................................................................................. 34 งานวยทเกยวของ ....................................................................................................... 36 3 วธด าเนนการวจย ................................................................................................................. 43 ประชากร ................................................................................................................... 43 เครองมอทใชในการวจย ............................................................................................ 43 การสรางและตรวจสอบคณภาพของเครองมอ .......................................................... 44 การเกบรวบรวมขอมล ............................................................................................... 45 การวเคราะหขอมล .................................................................................................... 46

Page 7: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

สารบญ (ตอ)

บทท หนา สถตทใชในการวเคราะหขอมล ................................................................................. 46 เกณฑการแปรผล ....................................................................................................... 47 4 ผลการวจย ........................................................................................................................... 48 ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ......................................................... 49 ตอนท 2 ขอมลเกยวกบความรการจดการขยะมลฝอยของผน าชมชนของ องคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร .......................... 51 ตอนท 3 ขอมลเกยวกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าชมชนของ องคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ของ ผน าทองถน................................................................................................................ 54 ตอนท 4 เปรยบเทยบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนของ องคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร .......................... 60 5 อภปรายและสรปผล ............................................................................................................ 72 สรปผลการวจย .......................................................................................................... 72 อภปรายผล ................................................................................................................ 75 ขอเสนอแนะ .............................................................................................................. 78 บรรณานกรม ............................................................................................................................... 80 ภาคผนวก .................................................................................................................................... 84 ประวตยอของผวจย ..................................................................................................................... 91

Page 8: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1 จ านวนและรอยและของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามปจจยสวนบคคล .................... 49 2 จ านวน และรอยละของผตอบแบบสอบถามเกยวกบความรในการจดการขยะมลฝอย ... 51 3 การจดกลมความรของผน าทองถน องคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร เกยวกบการจดการขยะมลฝอย ............................................................... 53 4 จ านวนรอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการจดการขยะ มลฝอยของผน าทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ดานการลดปรมาณ ขยะมลฝอย ...................................................................................................................... 54 5 จ านวนรอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการจดการขยะ มลฝอยของผน าทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ดานการน าขยะมลฝอย เศษวสดมาใชใหม ........................................................................................................... 55 6 จ านวนรอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการจดการขยะ มลฝอยของผน าทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม ......................................................................... 56 7 จ านวนรอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการจดการขยะ มลฝอยของผน าทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ดานการน าขยะมลฝอย เศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป ........................................................................ 57 8 จ านวนรอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการจดการขยะ มลฝอยของผน าทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ดานการหลกเลยงวสดท ท าลายยาก ....................................................................................................................... 58 9 ขอมลระดบพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย ของผน าทองถนขององคกรปกครอง สวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทง 5 ดาน ........................................ 59 10 การเปรยบเทยบเพศกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย................................................ 60 11 การเปรยบเทยบอายกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย................................................ 62 12 การเปรยบเทยบระดบการศกษากบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย ............................. 64 13 การเปรยบเทยบอาชพกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย ............................................ 66

Page 9: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 14 การเปรยบเทยบรายไดกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย ........................................... 68 15 การเปรยบเทยบความรกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย ........................................... 70

Page 10: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1 กรอบแนวคดในการวจย................................................................................................................ 5

Page 11: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา ในสภาวะปจจบนประเทศไทยไดใหความส าคญกบปญหาสงแวดลอมเปนอยางมาก เนองจากสงผลกระทบตอคณภาพชวตและสภาพความเปนอยของประชาชนทงทางตรงและทางออมปญหาสงแวดลอมในประเทศไทยมหลายประการ เชน มลพษตาง ๆ ขยะมลฝอยและสงปฏกล การใชทรพยากรอยางฟมเฟอย ซงสาเหตสวนใหญเกดจากการกระท าของมนษยเปนปญหาทเกดจากความเหนแกตวมกงายและขาดระเบยบวนย รวมถงการขยายตวของชมชนและความหนาแนน ของประชากร เทคโนโลยการผลตสมยใหม ตลอดจนลกษณะนสยการบรโภคของประชาชน ในปจจบนกอใหเกดอตราการเพมของปรมาณของขยะมลฝอยมากขนไมวาจะมาจากการใชสงของ ในชวตประจ าวนของประชาชนทเปนทางท าใหบานเมองไมสวยงามและสงแวดลอมเปนพษ (ยพา อยยน, อมรอน มะลลม และวลยพร ชณศร, 2553, หนา 3) ปจจบนวทยาการกาวหนา ประชากรเพมขนอยางรวดเรวอตราการใชทดนเพมขนเพอผลต เครองอปโภคบรโภค อาหาร ทอยอาศยเปนเหตใหเศษสงเหลอใชมปรมาณมากขน กอใหเกดปญหาของขยะมลฝอย ขยะหรอมลฝอย หรอของเสยเปนเหตส าคญประการหนงทกอใหเกดปญหาสงแวดลอมและมผลตอสขภาพอนามย มลฝอยหรอของเสยก าลงมปรมาณเพมมากขนทกปเพราะสาเหตจาการเพมขนของประชากร การขยายตวทางเศรษฐกจและทางอตสาหกรรมนบเปนปญหา ทส าคญของชมชนซงตองจดการและแกไขปรมาณกากของเสยและสารอนตราย ไดแก ขยะมลฝอย สงปฏกลและสารพษทปนเปอนอยในแหลงน า ดนและอากาศ ตลอดจนบางสวนตกคางอยในอาหาร ท าใหประชาชนทวไปเสยงตออนตรายจากการเปนโรคตาง ๆ เชน โรคมะเรง และโรคผดปกตทางพนธกรรม เปนตน ขยะเปนสงทคนเราไมตองการเปนสงทเรามองไมเหนคาของขยะ เมอใชแลว กไมไดใสใจกบขยะอาจจะเปนดวยเวลาและการท างานในปจจบน คอคนไมคอยมเวลาเอาใจใสกบเรองขยะเทาไร การจดการขยะของชมชนในปจจบนถงไมไดมการทงหรอมรปแบบการจดการ การเกบขยะทถกวธ ในการจดการรปแบบการจดเกบขยะมลฝอยในชมชนใหมประสทธภาพและยงยนนนตองอาศยการมสวนรวมของประชาชนเปนหลกเรมจากการทงขยะมลฝอยอยางมประสทธภาพ กลาวคอ ควรมการคดแยกขยะกอนทจะทงขยะชนดใดทสามารถน ากลบไปใชไดอกหรอสามารถแปรรปเพอสรางรายไดใหกบประชาชนและเปนการรกษาและเปนการสรางสขลกษณะนสย

Page 12: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

2

ในการทงขยะอยางถกวธ (ธนกฤต บวกขนทด, 2553, หนา 1) วธการหนงทจะชวยใหการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในชมชนเปนไปอยางถกตองและมประสทธภาพกคอ ใหประชาชนมความรความเขาใจเกยวกบอนตรายและปญหาทเกดจาก ขยะมลฝอย การสรางจตส านก และทศนะคตทท าใหประชาชนมพฤตกรรมเกยวกบการจดการ ขยะมลฝอยอยางถกตองและมประสทธภาพ ณ แหลงก าเนด (ยพา อยยน และคณะ, 2553, หนา 3) ประเภทของขยะมลฝอย (ธนกฤต บวกขนทด, 2553, หนา 2) 1. จ าแนกตามพษภยทเกดขนกบมนษยและสงแวดลอมม 2 ประเภท คอ 1.1 ขยะทวไป (General Waste) หมายถง ขยะมลฝอยทไมอนตราย ไดแก พวกเศษอาหาร เศษกระดาษ เศษผา พลาสตก เศษหญาและใบไม ฯลฯ 1.2 ขยะอนตราย (Hazardous Waste) เปนขยะทมภยตอคนและสงแวดลอมอาจมสารพษ ตดไฟหรอระเบดงาย ปนเปอนเชอโรค เชน ไฟแชคแกส กระปองเปรย ถานไฟฉาย แบตเตอร หรออาจเปนพวกส าลและผาพนแผลจากสถานพยาบาลทมเชอโรค 2. จ าแนกตามลกษณะของขยะ ม 2 ประเภท คอ 2.1 ขยะเปยกหรอขยะสด (Garbage) มความชนปนอยมากกวารอยละ 50.00 จงตดไฟไดยากสวนใหญไดแก เศษอาหาร เศษผก และผกผลไมจากบานเรอน รานจ าหนายอาหารและ ตลาดสด รวมทงซากพชและสตวทยงไมเนาเปอย ขยะประเภทนจะท าใหเกดกลนเนาเหมนเนองจากแบคทเรยยอยสลายอนทรยสาร นอกจากนยงเปนแหลงเพาะเชอโรคโดยตดไปกบแมลง หน และสตวอนทมาตอมหรอกนเปนอาหาร 2.2 ขยะแหง (Rubbish) คอ สงเหลอใชทมความชนอยนอยจงไมกอใหเกดกลนเหมน จ าแนกได 2 ชนด คอ 2.2.1 ขยะทเปนเชอเพลง เปนพวกทตดไฟได เชน เศษผา เศษกระดาษ หญาใบไม กงไมแหง 2.2.2 ขยะทไมเปนเชอเพลง ไดแก เศษโลหะ เศษแกวและเศษกอนหน กรมควบคมมลพษ รายงานสถานการณขยะประเทศไทยในป 2548 มขยะมลฝอยชมชนเกดขน 14.30 ลานตน หรอ 38,221 ตน/ วน และยงมการประมาณการวา ในป 2558 ขยะมลฝอยจะเพมขนอกเปน 49,680 ตน/ วน โดยปรมาณขยะทเกดขน มาจากพนทในกรงเทพฯ ประมาณ 8,291 ตน/ วน คดเปน 21% ของขยะทลฝอยทเกดขนทวประเทศ และเกดขนในเขตเทศบาลและเมองพทยาประมาณ 12,635 ตน/ วน หรอคดเปน 32% และเกดขนนอกเทศบาลในเขตองคการบรหารสวนต าบลประมาณ 18,295 ตน/ วน หรอคดเปน 47% ของขยะมลฝอยทเกดขนทวประเทศ ขณะทมการใช

Page 13: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

3

ประโยชนจากการน าขยะกลบมาใชประโยชนใหม ประมาณ 3.10 ลานตน หรอคดเปน 22% ของปรมาณขยะมลฝอยทเกดขน (สถานการณขยะประเทศไทย, 2554) อ าเภอสอยดาวมองคกรปกครองสวนทองถนอยในพนททงหมด 6 แหง ประกอบไปดวย 1) องคการบรหารสวนต าบลทงขนาน 2) องคการบรหารสวนต าบลปะตง 3) องคการบรหารสวนต าบลสะตอน 4) องคการบรหารสวนต าบลทรายขาว 5) เทศบาลต าบลทบชาง 6) เทศบาลต าบลทรายขาว รวมประชากรทงสนประมาณ 63,804 คน มปรมาณขยะมลฝอย 47 ตนตอวน (องคการบรหารสวนต าบลทงขนานเอกสารการประชม, 2555, หนา 11) และประชาชน กบองคกรปกครองสวนทองถนเองยงมวธการจดการกบขยะมลฝอยในครวเรอนและในพนทของตนเองยงไมถกตองมากนกโดยในครวเรอนมการจดการขยะมลฝอยกนเอง อาจจะใชวธเผาหรอน าไปทงตามแมน า ล าคลอง ขางถนน หรอทงตามถงขยะทองคกรปกครองสวนทองถนในพนทชมชนของตนเองจดเตรยมใหแตการทงขยะของชมชนกยงไมมการแยกทงตามลกษณะของขยะ เชน ขยะเปยก ขยะแหง ขยะมพษและในสวนขององคกรปกครองสวนทองถนเองกยงใชวธจดการขยะมลฝอยแบบฝงกลบซงในปหนงตองเสยงบประมาณไมใชนอยทน ามาใชในการจดการขยะมลฝอย ป 2558 ประเทศไทยจะกาวเขาสความเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) อ าเภอสอยดาว มพนทตดแนวเขตชายแดนระหวางประเทศไทย-กมพชา บรเวณต าบลทงขนานและต าบลสะตอน และมจดผอนปรนในพนท จ านวน 1 แหง คอ จดผอนปรนบานซบตาร ในเขตพนทต าบลทงขนาน หมท 2 บานซบตาร ต าบลทงขนาน อ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร และการเปดการคาเสรหรอประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) อยางเตมรปแบบในป 2558 ซงจะสงผลให มการขยายตวทางเศรษฐกจในบรเวณชายแดนเพมมากขน รวมทงจะมการขยายตวของชมชนเมองเกดขนดวยเชนกน ซงสงทจะเกดขนเหลานคาดวาจะกอใหเกดปรมาณขยะมลฝอย และสงปฏกลเพมมากขนตามมาดวย อนจะสงผลกระทบตอคณภาพชวตและสงแวดลอมในพนทเปนอยางมาก ถาประชาชนมความรและพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยทไมดและเหมาะสม จากปญหาทเกดขนหรอทจะเกดขน ผวจยไดเหนถงความส าคญในจดนจงไดท าการศกษาในเรองความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร โดยมงเนนศกษาในสวนของ ผบรหารทองถน สมาชก สภาองคกรปกครองสวนทองถนในพนทเพอศกษาความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร เพอเปรยบเทยบความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทมเพศ อาย การศกษา อาชพ รายไดและความรทแตกตางกนเพราะ

Page 14: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

4

เชอวาถาผน าชมชนมความรและพฤตกรรมการจดการขยะทดและเหมาะสมกจะบรหารจดการ ขยะมลฝอยในชมชนไดดและน าพาชมชนไปในทศทางทดขน ในการจดการขยะมลฝอยใหมประสทธภาพและยงยนไดนน จะตองอาศยความร พฤตกรรมและความรวมมอจากประชาชนเปนก าลงส าคญโดยเรมจากการทงขยะมลฝอยอยางถกตองมประสทธภาพและถกสขลกษณะ เชน ควรมการคดแยกขยะเปยก ขยะแหงเวลาทงและใหมการแยกขยะวาขยะชนดใดสามารถซอมเพอน ากลบไปใชไดอกหรอขยะชนดใดสามารถน ามาแปรรปเพอสรางรายไดใหกบตนเองได

วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาความรเกยวกบการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร 2. เพอศกษาพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร 3. เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทมเพศ อาย การศกษา อาชพ รายไดและความรเกยวกบการจดการขยะมลฝอย

กรอบแนวคดในการวจย ในการวจยครงน ผวจยไดก าหนดกรอบแนวคดโดยไดน ากรอบแนวคด การลดปรมาณขยะมลฝอย การน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม การน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหาย มาซอมแซม การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป การหลกเลยงวสดทท าลายยากมาจากแนวทางจดการขยะมลฝอย ของ กรมควบคมมลภาวะ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเปนกรอบแนวคดในการการศกษาเกยวความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร โดยใน การวจยครงนจะท าการศกษาเปรยบเทยบปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย การศกษา อาชพ รายได ความรทมความเกยวของสมพนธกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยหรอไม อยางไร โดยมตวแปรอสระและตวแปรตามดงน

Page 15: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

5

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

ขอบเขตการวจย ขอบเขตดานเนอหา: การศกษาครงนจะมงศกษาเกยวกบเรองความรและพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน ขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร โดยจะศกษาในประเดนทเกยวกบ 1. ความรในการจดการขยะมลฝอย 2. พฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย ขอบเขตดานพนท: พนทศกษาวจยในเขตพนทขององคกรปกครองสวนทองถนอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร โดยเลอกศกษาจาก ผน าทองถนในพนท จ านวน 156 คน เปนตวแทนในการตอบแบบสอบถาม ขอบเขตดานระยะเวลา: ศกษาในชวงระยะเวลาตงแตเดอน พฤศจกายน 2555 ถงมนาคม 2556

ขอมลทวไป 1. เพศ 2. อาย 3. ระดบการศกษา 4. อาชพ 5. รายได

ความรเกยวกบการจดการ

ขยะมลฝอย

พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย 1. การลดปรมาณขยะมลฝอย 2. การน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม 3. การน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหาย มาซอมแซม 4. การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป 5. การหลกเลยงวสดทท าลายยาก

Page 16: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

6

นยามศพทเฉพาะ ขยะมลฝอย หมายถง เศษอาหาร เศษผก และผกผลไมจากบานเรอน รานจ าหนายอาหารและตลาดสด รวมทงซากพชและสตวทยงไมเนาเปอย เศษผา เศษกระดาษ หญา ใบไม กงไมแหง เศษโลหะ เศษแกวและเศษกอนหน ความร หมายถง ความรในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย หมายถง การปฏบตหรอการกระท าของผน าทองถน ทแสดงออกโดยการ การลดปรมาณขยะมลฝอย การน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม การน า ขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหาย มาซอมแซม การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป การหลกเลยงวสดทท าลายยาก 1. การลดปรมาณขยะมลฝอย หมายถง วธการพยายามลดปรมาณขยะมลฝอยทอาจเกดขน เชน ใชตะกราใสของแทนถงพลาสตก การลดปรมาณวสดเปนการพยายามเลอกใชสนคาทบรรจในบรรจภณฑทมขนาดใหญแทนบรรจภณฑทมขนาดเลก เพอลดปรมาณของบรรจภณฑทจะกลายเปนขยะมลฝอย การลดความเปนพษ เปนหารเลอกใชผลตภณฑทมความเปนพษตอสงแวดลอม 2. การน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม หมายถง การน าวสดมาใชใหมหรอใชซ าใชแลวใชอก เชน ขวดน าหวาน น ามาบรรจน าดม ขวดกาแฟทหมดแลว น ามาใสน าตาล คอ การพยายามใชสงของตาง ๆ หลาย ๆ ครง กอนทจะทงหรอเลอกใชของใหม 3. การน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหาย มาซอมแซม หมายถง การน าวสด อปกรณทช ารดเสยหาย ซงจะทงเปนมลฝอยมาซอมแซมใชใหม เชน เกาอ 4. การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป หมายถง การน าวสด มาผานกระบวนการผลตเปนสนคาใหม คอ การน าขยะมลฝอยมาแปรรปตามกระบวนการของแตละประเภท เพอน ากลบมาใชประโยชนใหม หรอเปลยนแปลงสภาพจากเดมแลวน ากลบมาใชใหม เชน พลาสตก กระดาษ ขวด โลหะตาง ๆ น ากลบมาหลอมใหม 5. การหลกเลยงวสดทท าลายยาก หมายถง การหลกเลยงการใชวสดทกอใหเกดมลพษ หรอวสดทใชครงเดยวแลวทง เชน โฟม ปฏเสธการใชผลตภณฑทยอยสลายยากหลกเลยงการใชผลตภณฑทผดวตถประสงค องคกรปกครองสวนทองถน หมายถง องคกรปกครองสวนทองถนในเขตพนทอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร (อบต. ทงขนาน, อบต. สะตอน, อบต. ปะตง, อบต. ทรายขาว, เทศบาลทบชาง, เทศบาลทรายขาว)

Page 17: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

7

ผน าทองถน หมายถง นายกเทศมนตร, นายกองคการบรหารสวนต าบล, รองนายกเทศมนตร รองนายกองคการบรหารสวนต าบล, ปลดเทศบาล, ปลดองคการรบรหารสวนต าบล, สมาชกสภาเทศบาล สมาชกสภาองคการบรหารสวนต าบลขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ท าใหทราบถงความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร 2. ท าใหทราบถงปญหาอปสรรค ขอเสนอแนะทเปนประโยชนและน าผลการศกษาไปใชเปนแนวทางในการวางแผนการจดการขยะมลฝอยขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร

Page 18: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยเรอง “การศกษาความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร” ผวจยไดน าแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของมาใชประกอบการศกษาวจยดงน 1. ขยะมลฝอย 2. แนวคดและทฤษฎเกยวกบความร 3. แนวคดและทฤษฎเกยวกบพฤตกรรม 4. อ านาจและหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน 5. สภาพทวไปและขอมลพนฐานขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตพนทอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร 6. งานวจยทเกยวของ

ขยะมลฝอย ขยะมลฝอยเปนปญหาส าคญอกประการหนง หากมการจดการไมดแลวจะท าใหเกดผลกระทบตาง ๆ ตามมามากมายขยะมลฝอยนนนบวนจะเพมมากขนตามจ านวนประชากร ถาหากไมมการจดการขยะมลฝอยใหถกตองและเหมาะสม ปญหาทเกดขนจากขยะมลฝอยเกดขนตามมา อยางแนนอน ซงปญหาขยะมลฝอยทจะเกดขนมผลกระทบโดยตรงตอมนษยอยางแนนอน ความหมายของขยะมลฝอย มผใหความหมายของขยะมลฝอยแตกตางกนดงน พจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน พ.ศ. 2542 (ราชบณฑตสถาน, 2546, หนา 116, 871) ใหความหมายของค าวา ขยะและมลฝอย ไววา ขยะ หมายถง หยากเยอ มลฝอย มลฝอย หมายถง เศษสงของททงแลว หยากเยอ เศษกระดาษ เศษผา เศษอาหาร เศษสนคา ถงพลาสตก ภาชนะทใสอาหาร เถา มลสตว หรอซากสตว รวมตลอดถงสงอนใดทเกบกวาดจากถนน ตลาด ทเลยงสตว หรอทอน พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 ใหความหมายค าวา มลฝอย และสงปฏกลไววา มลฝอย หมายความวา เศษกระดาษ เศษผา เศษอาหาร เศษสนคา ถงพลาสตก ภาชนะทใสอาหาร เถา

Page 19: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

9

มลสตวหรอซากสตว รวมตลอดถงสงอนใดทเกบกวาดจากถนน ตลาด ทเลยงสตว หรอทอน (ศนยบรการกฎหมายสาธารณสข, 2535) สงปฏกล หมายความวา อจจาระ หรอปสสาวะ และหมายความรวมถง สงอนใดซงเปนสงโสโครกหรอมกลนเหมน ส านกงานคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต (2546, หนา 9) ใหความหมายของค าวา ขยะมลฝอย หมายถง บรรดาสงของตาง ๆ ซงในขณะนนคนไมตองการและทงไป ทงนรวมตลอดถงเศษผา เศษอาหาร มลสตว ซากสตว เถา ฝนละอองและเศษวสด สงของทเกบกวาดจากเคหะสถาน อาคาร ถนน ตลาด ทเลยงสตว โรงงานอตสาหกรรมและทอน ๆ กรมสงเสรมการปกครองทองถน (2550, หนา 3) ใหความหมายของค าวา ขยะมลฝอย หมายถง สงเหลอใชและสงปฏกลทอยในรปแบบของแขง ซงเกดจากกจกรรมของมนษยและสตวทงจากการบรโภค การผลต การขบถาย การด ารงชวตและอน ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (2548, หนา 6) ใหความหมายไววา สงปฏกล หมายถง สงสกปรก ของสกปรก ของเนาเปอย อจจาระหรอปสสาวะและหมายรวมถงสงอนใดซงเปนสงโสโครกหรอมกลนเหมน ขยะมลฝอย หมายถง สงเหลอใชและสงปฏกลทอยในรปของแขง ซงเกดจากกจกรรมของมนษยและสตวทงจากการบรโภค การผลต การขบถาย การด ารงชวตและอน ๆ ประเภทขยะมลฝอย และแหลงก าเนดขยะมลฝอย ประเภทของขยะมลฝอยจ าแนกประเภทไดดงน 1. ขยะมลฝอยทเผาไหมไดเชน เศษไม, ใบหญา, พลาสตก, กระดาษ, ผา, สงทอ, ยาง ฯลฯ 2. ขยะมลฝอยทเผาไหมไมได ไดแก เศษโลหะ เหลก แกว กระเบอง เปลอกหอย หน ฯลฯ 3. ขยะมลฝอยทไมเปนพษหรอขยะมลฝอยทวไป ไดแก ขยะมลฝอยทเกดจากบานเรอน รานคา เชนพวกเศษอาหาร กระดาษ พลาสตก เปลอกและใบไม เปนตน 4. ขยะมลฝอยทเปนพษ ซงเปนอนตรายตอสขภาพและชวตมนษยตลอดจนสงแวดลอมอน ๆ ไดแก ของเสยทมสวนประกอบของสารอนตรายหรอของเสยทมฤทธกดกรอนหรอตดไฟงาย หรอมเชอโรค ตดตอปะปนอย เชน ซากถานไฟฉาย ซากแบตเตอร ซากหลอดฟลออเรสเซนต กาก สารเคม ส าล และผาพนแผลจากโรงพยาบาล แบงประเภทขยะมลฝอยตามลกษณของสวนประกอบของขยะมลฝอย มประเภทตาง ๆ ดงน 1. กระดาษ ถงกระดาษ กลอง ลง เศษกระดาษจากส านกงาน 2. พลาสตก มความทนทานตอการท าลายสง วสด หรอผลตภณฑทท าจากพลาสตก เชน

Page 20: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

10

ถง ภาชนะ ของเดกเลน ของใช 3. แกว วสดหรอผลตภณฑทท าจากแกว เชน ขวด หลอดไฟ เศษกระจก ฯลฯ 4. เศษอาหาร ผก ผลไม ซงเปนสารประกอบอนทรย ยอยสลายไดงายเปนสวนประกอบส าคญทท าใหขยะเกดกลนเหมน สงกลนรบกวนหากไมมการเกบขนออกจากแหลงทงทกวน 5. ผาสงทอตาง ๆ ทท ามาจากเสนใยธรรมชาต และใยสงเคราะห เชน ผาไนลอน ขนสตว ลนน ฝาย 6. ยางและหนง เชน รองเทา กระเปา บอลล 7. ไม เศษเฟอรนเจอร โตะ เกาอ ฯลฯ 8. หน กระเบอง กระดกและเปลอกหอย พวกนไมเนาเปอย พบมากในแหลงกอสรางตกททบทง 9. โลหะตาง ๆ เชน กระปอง ลวด สายไฟ ตาป 10. อน ๆ ทไมอาจจดกลมได แบงประเภทขยะตามแหลงทมา 1. ขยะมลฝอยจากถนน (Street Refuse) ไดแก เศษสงของตาง ๆ ทปรากฏและกวาดจาก ถนน ตรอก ซอย เชน เศษกระดาษ ผง ฝน ใบไม พลาสตก อฐ หน ทราย กรวด 2. ขยะมลฝอยทเกดจากสงทเหลอจากการเผาไหมทเรยกวา ขเถา (Ashes) เชน เถาทเกดจากเตาไฟ การเผาถาน ฯลฯ 3. ขยะมลฝอยจากการกอสราง (Contruction Refuse) ไดแก เศษวสดกอสรางเชน เศษไม เศษกระเบอง เศษปน อฐหกฯลฯ 4. ขยะมลฝอยจากการรอถอนสงกอสราง (Demolition Refuse) ไดแก เศษสงทไมตองการทเกดจากการรอถนอาคาร บานเรอนเกา ฯลฯ 5. ซากสตว (Dead Animal) จากสตวตาย เนาเปอย เหมน 6. ซากยานพาหนะ (Abandond Vehicles) ทกชนดทหมดสภาพใชงานไมได รวมทงชนสวนประกอบ เชน แบตเตอร ยาง ฯลฯ 7. ขยะมลฝอยจากโรงงานอตสาหกรรม (Industrial Refuse) ไดแก เศษวตถทเกดจาก การผลต หรอขนตอนการผลต 8. ขยะมลฝอยประเภทท าลายยาก (Hazardous Refuse) ไดแก ขยะมลฝอยทตองการใชกรรมวธท าลายเปนพเศษ เชน พลาสตก ฟลมถายรป กากแรธาตตาง ๆ 9. ขยะสด (Garbage) 10. ขยะแหง (Rubbish)

Page 21: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

11

11. ขยะพเศษ (Special Wastes) 12. ของใชช ารด (Buldy Wastes) 13. ขยะจากการกสกรรม (Agricultural Wastes) 14. กากตะกอนของน าโสโครก (Sewage Treatment Residues) ประเภทของขยะมลฝอยทส านกรกษาความสะอาดของกรงเทพมหานคร กลาวไวม 3 ประเภทใหญ คอ 1. มลฝอยเปยก ไดแก พวกเศษอาหาร เศษพชผก เปลอกผลไม อนทรยวตถทสามารถยอยสลายเนาเปอยงาย มความชนสงและสงกลนเหมนไดรวดเรว 2. มลฝอยแหง ไดแก พวกเศษกระดาษ เศษผา แกว โลหะ ไม พลาสตก ยาง ฯลฯ ขยะมลฝอย ชนดนจะมทงทเผาไหมไดและเผาไหมไมได ขยะแหง เปนขยะมลฝอยทสามารถลดปรมาณมลฝอยทจะตองน าไปท าลายลงไดและถาน าสวนทใชประโยชนไดนไปขายกจะท ารายไดกลบคนมา 3. ขยะมลฝอยอนตราย มลฝอยนไดแก ของเสยทเปนพษ มฤทธกดกรอนและระเบด ไดงายตองใชกรรมวธในการท างายเปนพเศษ เนองจากเปนวสดทมอนตราย เชน สารฆาแมลง ถานไฟฉาย แบตเตอร รถยนต หลอดไฟ สเปรยฉดผม ฯลฯ แหลงก าเนดขยะมลฝอย แหลงชมชน กจกรรมอสาหกรรม และกจกรรมเกษตรจดไดวาเปนแหลงก าเนดของ ขยะมลฝอยทส าคญ เมอประชากรเพมขนขยะมลฝอยกจะเพมขนเปนเงาตามตว ประกอบกบ มการพฒนาอตสาหกรรมอยางรวดเรวกยงท าใหมขยะมลฝอยใหม ๆ เกดขนมากมาย ขยะมลฝอยเหลาน มทงขยะมลฝอยทวไปและของเสยอนตราย แตละประเภทมลกษณะแตกตางกน ขยะเปน สงทเหลอใช หรอสงทไมตองการอกตอไป สามารถแบงตามแหลงก าเนดไดดงน 1. ของเสยจากอตสาหกรรม ของเสยอนตรายทวประเทศไทย 73% มาจากระบบอตสาหกรรมสวนใหญยงไมมการจดการทเหมาะสมโดยทงกระจายอยตามสงแวดลอมและทงรวมกบมลฝอย รฐบาลไดกอตงศนยก าจดกากอตสาหกรรมขนแหงแรกทแขวงแสมด า เขตบางขนเทยน เรมเปดบรหารตงแต พ.ศ. 2531 ซงกเพยงสามารถก าจดของเสยไดบางสวน 2. ของเสยจากโรงพยาบาลและสถานทศกษาวจยของเสยจากโรงพยาบาลเปนของเสยอนตรายอยางยง เชน ขยะตดเชอ เศษอวยวะจากผปวยและการรกษาพยาบาล รวมทงของเสยทปนเปอนสารกมมนตรงส สารเคมไดทงสสงแวดลอมโดยปะปนกบมลฝอย สงปฏกลเปนการเพมความเสยงในการแพรกระจายของเชอโรคและสารอนตราย 3. ของเสยจากภาคเกษตรกรรม เชน ยาฆาแมลง ปย มลสตว น าทงจากการท าปศสตว ฯลฯ

Page 22: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

12

4. ของเสยจากบานเรอนแหลงชมชน เชน หลอดไฟ ถานไฟฉาย แบตเตอร แกว เศษอาหาร พลาสตก โลหะ หนไม กระเบอง หนง ยาง ฯลฯ 5. ของเสยจากสถานประกอบการในเมอง เชน ภตตาคาร ตลาดสด วด สถานเรงรมย องคประกอบทมผลตอการเปลยนแปลงขยะมลฝอย ปรมาณและลกษณะของยะมลฝอยขนอยกบปจจยตอไปน 1. ลกษณะชมชนหรอทตงของทองถน ชมชนการคา (ตลาด ศนยการคา) จะมปรมาณขยะมลฝอยมากกวาชมชนทอยอาศย สวนบรเวณเกษตรกรรมจะมปรมาณขยะมลฝอยอกรปแบบหนง 2. ความหนาแนนของประชากรในชมชน บรเวณทอยอาศยหนาแนนปรมาณขยะเกบมากกวาบรเวณทมประชากรอาศยอยนอย เชน บรเวณ แฟลต คอนโดมเนยม ทาวนเฮาส ซงมผอาศยหลายครอบครวปรมาณขยะมมาก 3. ฤดกาล มผลตอการเปลยนแปลงของปรมาณขยะเปนอยางมาก เชน ฤดทผลไมมาก ปรมาณขยะมลฝอยจ าพวกเปลอก เมดของผลไมจะมมากเพราะเหลอจากการบรโภคของประชาชน ถาผลไมยงออกสตลาดเปนจ านวนมาก ยงท าใหมเปลอกและเศษผลไมทงมากในปนน 4. สภาวะเศรษฐกจ ชมชนทมฐานะด ยอมมก าลงซอสนคาสงกวาชมชนทมฐานะเศรษฐกจต าจงมขยะมลฝอยมากตามไปดวย ชมชนทมฐานะเศรษฐกจดจะมขยะมลฝอยจากบรรจภณฑ เชน กลอง กระปอง โฟม ถงพลาสตก สวนพวกฐานะทไมดมกเปนเศษอาหาร เศษผก 5. อปนสยของประชาชนในชมชน ประชาชนทมอปนสยรกษาความสะอาดเปนระเบยบเรยบรอยจะมปรมาณขยะมลฝอยในการเกบขนมากกวาเปนประชาชนทมอปนสยมกงายและไมเปนระเบยบ ซงจะทงขยะมลฝอยกระจดกระจาย ไมรวบรวมเปนทเปนทาง ปรมาณขยะมลฝอยทจะเกบขนจงนอยลง แตไปมากอยตามล าคลอง ถนนสาธารณะ ถนน ทสาธารณะ เปนตน ตวแปรอกตวหนงคอ พฤตกรรมการบรโภคและคานยมของคนแตละกลม มผลตอลกษณะของขยะมลฝอย เชน กลมวยรนนยมอาหารกระปอง น าขวด อาหารใสโฟม พลาสตก กลองกระดาษ 6. การจดการบรการเกบขยะมลฝอย องคประกอบนกเปนผลอยางมากตอการเปลยนแปลงปรมาณ ถาบรการเกบขยะมลฝอยไมสม าเสมอประชาชนกไมกลาน าขยะมลฝอยออกมา ความไมสะดวกในการจดเกบขยะมลฝอย เพราะรถขนขยะมลฝอยไมสามารถเขาชมชนได เนองจากถนนหรอตรอก ซอยแคบมากตองใชภาชนะขนถายอกทอดหนงกท าใหปรมาณขยะมลฝอยเหลอจากการเกบอกมาก 7. ความเจรญของอตสาหกรรมและเทคโนโลย เนองจากคนบรโภคอาหารส าเรจรปกนมากขน ทงภาชนะฟมเฟอย ขวด กระปอง กลอง ถงพลาสตก ฯลฯ กนมาก

Page 23: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

13

ผลกระทบจากขยะมลฝอยตอสงแวดลอม ขยะ เศษวสด ของเสย มปรมาณเพมมากขนทกขณะ เนองจากการขยายตวของเมอง การพฒนาเทคโนโลยเพออ านวยความสะดวกสบาย การอยอาศยอยางหนาแนน หากใชวธก าจดทไมถกตองเหมาะสม ยอมกอใหเกดปญหาตามมา น าเสยจากกองขยะ (Leachate) มความสกปรกสง มสภาพเปนกรด มเชอโรค หากน าจากขยะรวไหลปนเปอนสสงแวดลอมเปนผลใหเกดอนตรายและเกดมลพษในบรเวณทปนเปอน ดงในแหลงทงขยะของเทศบาลตาง ๆ ทเอาขยะไปเทกองไวเปนภเขาขยะ น าจากขยะจะไหลซมออกทางบรเวณขางกอง สวนหนงกซมลงสใตดนในทสดกไปปนเปอนกบน าใตดนเกดปญหาตอสขภาพอนามยของชาวบานทบรโภคน า ถาน าจากกองขยะไหลซมลงสแหลงน าในบรเวณใกลเคยงกจะ ท าใหน าในแหลงน านนเนาเสย ถาปนเปอนมากถงขนาดกจะท าใหสตวน าตาง ๆ เชน กง หอย ป ปลา กบ เขยด พชน าตายไดเพราะขาดออกซเจนและขาดแสงแดดทจะสงผานน า เนองจากน ามสด า หากน ามขยะมการปนเปอนลงในแหลงน าทใชเพอการอปโภคบรโภคของ ชมชนกจะตองเสยคาใชจายในการปรบปรงคณภาพน ามากขน ขยะมลฝอยทท าใหเกดมลพษในอากาศ กองขยะมลฝอยขนาดมหมาของเทศบาลจะเกดการหมก โดยจลนทรยในกองขยะจะเกดกาซตาง ๆ เปนอนตรายตอสงแวดลอม หากไมมการก าจดกาซเหลานอยางเหมาะสม กาซทเกดขนไดแก มเทน คารบอนไดออกไซด ไฮโดรเจนซลไฟด (กาซไขเนา) เปนตน และยงมฝนละอองจากกองขยะกอใหเกดปญหากบระบบทางเดนหายใจ โรคผวหนงแกประชาชนทอยในบรเวณ ใกลเคยง ขยะมลฝอยกอใหเกดผลกระทบตอสภาพแวดลอมและสขภาพของมนษยหลายประการดงตอไปน 1. เปนแหลงเพาะพนธของแมลง และพาหะของโรค เนองจากเชอจลนทรยทปนเปอนมากบขยะมลฝอยมโอกาสทจะขยายพนธเพมจ านวนมากยงขนไดเพราะขยะมลฝอยมทงความชนและสารอนทรยทจลนทรยใชเปนอาหาร ขยะพวกอนทรยททงคางไวจะเกดการเนาเปอยกลายเปนแหลงเพาะพนธของแมลงวน นอกจากนนพวกขยะมลฝอยทปลอยทงไวนาน ๆ จะเปนทอยอาศยของหน โดยหนจะเขามาท ารงขยายพนธเพราะมทงอาหารและทหลบซอน ดงนนขยะทขาดการเกบรวบรวม และการก าจดจงท าใหเกดเปนแหลงเพาะพนธทส าคญของเชอโรค แมลงวน หน แมลงสาบ ซงเปนพาหะน าโรคสคน 2. เปนบอเกดของโรค เนองจากการเกบรวบรวมและการก าจดขยะมลฝอยไมดหรอปลอยปละละเลยท าใหมขยะมลฝอยเหลอทงคางไวในชมชนจะเปนบอเกดของเชอโรคตาง ๆ เชน ตบอกเสบ เชอไทฟอยด เชอโรคเอดส ฯลฯ เปนแหลงก าเนดและอาหารของสตวตาง ๆ ทเปนพาหะ

Page 24: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

14

น าโรคมาสคน เชน แมลงวน แมลงสาบและหน เปนตน 3. กอใหเกดความร าคาญ ขยะมลฝอย การเกบรวบรวมไดไมหมดกจะเกดกลนรบกวน กระจายอยทวไปในชมชน นอกจากนนฝนละอองทเกดจากการเกบรวบรวมการขนถายและ การก าจดขยะมลฝอยกยงคงเปนเหตร าคาญทมกจะไดรบการรองเรยนจากประชาชนในชมชน อยเสมอ อกทงอดจาดตานาขยะแขยง 4. กอใหเกดมลพษตอสงแวดลอม ขยะมลฝอยเปนสาเหตสาเหตส าคญทท าใหเกดมลพษของน า มลพษของดนและมลพษของอากาศ เนองจากขยะมลฝอยสวนทขาดการเกบรวบรวม หรอไมน ามาก าจดใหถกวธ ปลอยทงคางไวในพนทของชมชนเมอมฝนตกลงมาจะไหลชะน าความสกปรก เชอโรค สารพษจากขยะไหลลงสแหลงน า ท าใหแลงน าเกดเนาเสยไดและนอกจากน ขยะมลฝอย ยงสงผลกระทบตอคณภาพดน ซงจะมมากหรอนอยขนอยกบคณลกษณะของขยะมลฝอย ถาขยะ มซากถานไฟฉาย ซากแบตเตอร ซากหลอดฟลออเรสเซนตมากกจะสงผลตอปรมาณโลหะหนง พวกปรอท แคดเมยม ตะกวในดนมาก ซงจะสงผลเยตอระบบนเวศนในดนและสารอนทรยในขยะ มลฝอยเมอมการยอยสลายจะท าใหเกดความเปนกรดในดนและเมอฝนตกมาชะกองขยะมลฝอยจะ ท าใหน าเสยจากกองขยะมลฝอยไหลปนเปอนดนบรเวณรอบ ๆ ท าใหเกดมลพษของดนได การปนเปอนของดนยงเกดจากการน ามลฝอยไปฝงกลบหรอการยกยอกน าไปทงท าใหของเสยอนตรายปนเปอนในดน ถามการเผาขยะมลฝอยกลางแจงท าใหเกดควนมสารพษท าใหคณภาพของอากาศเสย สวนมลพษทางอากาศจากขยะมลฝอยนน อาจเกดขนไดทงจากมลสารทมอยในขยะ มลฝอยและพวกแกสหรอไอระเหยทส าคญกคอ กลนเหมนทเกดจากการเนาเปอยและสลายตวของอนทรยเปนสวนใหญ 5. ท าใหเกดการเสยงตอสขภาพ ขยะมลฝอยททงและรวบรวมโดยขาดประสทธภาพ โดยเฉพาะอยางยงขยะมลฝอยพวกของเสยอนตราย ถาขาดการจดการทเหมาะสมยอมกอใหเกดผลกระทบตอสขภาพของประชาชนไดงาย เชน โรคทางเดนอาหารทเกดจากเชอแบคทเรยทมแมลงวนเปนพาหะหรอไดรบสารพษทมากบของเสยอนตราย 6. เกดการสญเสยทางเศรษฐกจ ขยะมลฝอยปรมาณมาก ๆ ยอมตองสนเปลองงบประมาณในการจดการเพอใหไดประสทธภาพ นอกจากนผลกระทบจากขยะมลฝอยไมวาจะเปนน าเสย อากาศเสย ดนปนเปอนเหลานยอมสงผลกระทบตอเศรษฐกจของประเทศ 7. ท าใหขาดความสวยงาม การเกบขนและก าจดทดจะชวยใหชมชนเกดความสวยงาม มความเปนระเบยบเรยบรอยอนสอแสดงถงความเจรญและวฒนธรรมของชมชน ฉะนนหากเกบขนไมด ไมหมด ก าจดไมด ยอมกอใหเกดความไมนาด ขาดความสวยงาม บานเมองสกปรกและ ความเปนระเบยบ สงผลกระทบตออตสาหกรรมการทองเทยว

Page 25: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

15

ปญหาจากสภาพสงแวดลอมขยะมลฝอย ขยะมลฝอยเปนตวการส าคญประการหนงทกอใหเกดปญหาสงแวดลอมเมอขยะมลฝอยจ านวนมาก แตชมชนไมสามารถเกบขนและก าจดขยะมลฝอยไดอยางหมดจดหรอจดการขยะมลฝอยอยางไมถกสขลกษณะ ดงนนขยะมลฝอยจงเปนสาเหตใหเกดปญหาสงแวดลอม ดงนคอ 1. อากาศเสยเกดจากการเผาขยะมลฝอยกลางแจง กอใหเกดควนและสารพษทางอากาศท าใหคณภาพอากาศเสอมโทรม 2. น าเสยเกดจากกองขยะมลฝอยบนพน เมอฝนตกลงมาบนกองขยะมลฝอยจะเกดน าเสย มความสกปรกมาก ซงจะไหลลงสแหลงน า ท าใหเกดภาวะมลพษของแหลงน า 3. แหลงพาหะน าโรคเกดจากการกองขยะมลฝอยบนพนเปนแหลงเพาะพนธของหนและแมลงวน เปนตน ซงเปนพาหะน าโรคตดตอท าใหมผลกระทบตอสขภาพอนามยของประชาชน 4. เหตร าคาญและความไมนาด เกดจากการเกบขยะมลฝอยไมหมด รวมทงการกองขยะมลฝอยบนพน ซงจะสงกลนเหมนรบกวนประชาชนและเกดภาพไมสวยงามไมเปนสนทรยภาพ การก าจดขยะมลฝอย การก าจดขยะมลฝอยในแตละวธตางกมขอดขอเสยแตกตางกนไป ฉะนนควรเลอกวธ ทเหมาะสมของแตละพนท โดยกระท าควบคกนไปทงการลดปรมาณขยะมลฝอย การน ากลบไปใชใหมและการก าจดขยะมลอย สงส าคญทควรไดรบการสงเสรมใหมากกวาทเปนอยในปจจบน คอ การลดปรมาณขยะ ซงมแผนหรอแนวคด 5R R. 1 (Reduce) เปนการลดปรมาณมลฝอยทอาจเกดขน เชน ใชตะกราใสของแทนถงพลาสตก การลดปรมาณวสด (Reduce Material Volume) เปนการพยายามเลอกใชสนคาทบรรจในบรรจภณฑขนาดใหญแทนบรรจภณฑทมขนาดเลก เพอลดปรมาณของบรรจภณฑทจะกลายเปนขยะมลฝอย การลดความเปนพษ (Reduced Toxic It) เปนการเลอกใชผลตภณฑทมความเปนพษตอสงแวดลอมนอยทสด R. 2 (Reuse) น าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหมอกหรอเปนการใชซ าใชแลวใชอก ๆ เชน ขวดน าหวาน น ามาบรรจน าดม ขวดกาแฟทหมดแลว น ามาใสน าตาล การน าผลตภณฑกลบมาใชใหม (Product Reuse) เปนการพยายมใชสงของตาง ๆ หลาย ๆ ครง กอนทจะทงหรอเลอกใชของใหม R. 3 (Repair) การน ามาแกไข น าวสดอปกรณทช ารดเสยหาย ซงจะทงเปนมลฝอยมาซอมแซมใชใหม เชน เกาอ R. 4 (Recycle) การหมนเวยนกลบมาใช น าขยะมาแปรรป ตามกระบวนการของแตละประเภท เพอน ากลบมาใชประโยชนใหม หรอเปลยนแปลงสภาพจากเดมแลวน ามาใชใหม เชน พลาสตก กระดาษ ขวด โลหะตาง ๆ ฯลฯ น ามาหลอมใหม น ายางรถยนตทใชไมไดแลวมาท า

Page 26: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

16

รองเทา น าแกวแตกมาหลอมผลตเปนแกวหรอกระจกใหม การน าวสดกลบมาใชใหม (Material Recycling) เปนการน าวสดมาผานกระบวนการเพอผลตเปนสนคาใหม R. 5 (Reject) การหลกเลยงการใชวสดทท าลายยาก หรอวสดทใชครงเดยวแลวทง เชน โฟม ปฏเสธการใชผลตภณฑทยอยสลายยาก หลกเลยงการใชทผดวตถประสงค การจดการและก าจดขยะมลฝอยทใชกนอยมวธตาง ดงน การน าขยะไปหมกท าปย (Composting Method) โดยแยกขยะอนตราย ขยะตดเชอออกไปก าจดเปนพเศษเสยกอน สวนขยะพวกสารอนทรยยอยสลายไดงาย พวกผกผลไมไมตองการเมอปลอยทงไวจะเกดการเนาเปอย สามารถน าขยะทผานการยอยสลายนนมาใสปรบปรงคณภาพดนไดน าขยะไปท าเปนปยส าหรบใชบ ารงดนเพอการเกษตรการยอยสลายตามกระบวนการธรรมชาต (Composting) เปนการน าขยะประเภทอนทรยวตถไปรวมกนไวแลวปลอยใหขยะถกยอยสลายไปเองตามธรรมชาตหรอโดยวธชวยกระตนใหขยะถกยอยสลายเรวขนการก าจดขยะโดยวธนใชกนทวไปในยโรปและเอเชย ในประเทศไทยเองโดยเฉพาะกรงเทพมหานครกใชวธน คอ การน าขยะไปรวมกนไวในแหลงรวมขยะ เชนท รามอนทรา แขวงทาแรง หนองแขมและซอยออนนช จนขยะเหลานนเปลยนสภาพไป นอกจากนกรงเทพมหานครยงใชหลกการก าจดขยะดงกลาว โดยการน าขยะประเภทอนทรยวตถไปผลตเปนปยจ าหนายแกประชากรทวไป ขอด ของการก าจดขยะมลฝอยแบบหมกปย 1. ไดปยไปใช 2. ตงโรงงานก าจดในเขตชมชนได ถาหากมมาตรการปองกนความเสอมโทรมของสงแวดลอมและเหตร าคาญ ประหยดคาขนสง 3. การแยกขยะมลฝอย กอนหมกท าปยจะไดเศษโลหะแกวกลบไปท าประโยชนไดอก ขอเสย 1. ถาด าเนนการไมถกตองตามหลกวชาการจะเกดปญหากลนเหมน เนองจากการยอยสลายไมสมบรณ 2. สนเปลองคาใชจายในการแยกขยะมลฝอยทยอยสลายไมได เพอน าไปก าจดโดยวธอน การน าขยะไปเทกองกลางแจง หรอการน าขยะไปทงไวตามธรรมชาต (Open Dump) เทศบาล สขาภบาลในประเทศไทย มใหเหนกนอยทวไป เนองจากไมตองเสยคาใชจายในการฝงกลบ วธนมปญหา เรองกลนรบกวนรนแรงเปนการรบกวนผทอยอาศยใกลเคยงกอปญหาเกยวกบทศนยภาพ การแพรกระจายของเชอโรค สตวแมลงตาง ๆ เชน แมลงวน แมลงหว และยงพบปญหา น าซะจากกองขยะ เกดความเนาเสยแกน าผวดน น าใตผวดน การจดการกบขยะวธนเปนวธเกาแก ทใชกนอยางแพรหลายมานานแลวเปนวธทน าขยะไปกองทงไวทดนกวาง ๆ เฉย ๆ แลวปลอยให

Page 27: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

17

ยอยสลายตามธรรมชาตเปนการก าจดทงายและลงทนนอย แตในปจจบนทดนแพงมากทสาธารณะหรอทรกรางวางเปลากเกอบไมหลงเหลออยเลย วธนตองใชพนทมากดวยและชมชนเมองยงขยายตวมากขน การน าขยะไปกองทงไวในพนทกวางขวางเชนนจงไมเหมาะสม เศษวสดบางอยางในกองขยะใชเวลานานกวาจะยอยสลาย เชน โฟม ไมยอยสลาย, กระปองดบก 1,000 ป, กระปองอลมเนยม 200-500 ป, ถงพลาสตก 450 ป, กนบหร 12 ป, ถงเทาขนแกะ 1 ป, กระดาษ 2-5 เดอน, ผาฝาย 1-5 เดอน ขอด ของการก าจดขยะโยน าไปกองไวกลางแจงแทบไมมเลยเปนวธทเลวทสดเปนวธ ทงายทสด แทบไมตองลงทนอะไรเลย ถามทดนอยแลว ขอเสย 1. รบกวนผทอยใกลเคยง 2. แพรกระจายเชอโรค 3. กอเกดปญหามลพษทางน า ดน อากาศ ทศนยภาพ 4. ใชพนทมาก การเผาดวยความรอนสง หรอการก าจดโดยใชเตาเผา หรอการสรางโรงงานเผาขยะ (Incineration) ขอด คอ ใชพนทนอย และสามารถน าความรอนทเกดจาการเผาขยะไปใชประโยชนอน ๆ ไดอก เชน ผลตไฟฟา แตมขอเสยจ ากดทราคาในการกอสรางและด าเนนการเผาสง และยงอาจกอใหเกดมลพษทางอากาศได การสรางโรงงานเผาขยะ (Incineration) เปนการเกบขยะไปเผาในเตาเผาในโรงงานทจดสรางขนโดยใชความรอนสงประมาณ 1,700-1,800 องศาฟาเรนไฮด (หรอ 676-1,100 องศาเซลเซยส) ซงจะท าใหขยะมลฝอยทเผาไหมไดถกเผาอยางส าบรณกลายเปนขเถา ท าใหขยะลดปรมาณลงไดดถงรอยละ 75.00-95.00 การก าจดขยะโดยวธนชวยใหลดปรมาณขยะ ลงไดมากโดยเพยงแตน าขเถาทเหลอจาการเผาไปทงในบรเวณทจดไวตอไป ขอเสย ของการก าจดขยะโดยวธนคอ ตองเสยคาใชจายในการสรางโรงงาน คาใชจาย ในการด าเนนการ การดแลรกษาคอนขางสงตองแยกขยะทเผาไหมไดและทเผาไหมไมไดออกจากกน และการเผาขยะเองกยอมใหเกดอากาศเสยขน อยางไรกตาม การก าจดขยะโดยการเผาในโรงงานนเปนทนยมใชกนมากเพราะเปนวธการก าจดขยะทดเทาทมอยในปจจบน การฝงกลบอยางถกสขอนามยหรอถกหลกสขาภบาล (Sanitary Landfill) นยมใชวธน กนมากเพราะคาใชจายต าบรเวณทมการฝงกลบอยางถกสขอนามยจะมการปพลาสตกพเศษเพอปองกนน าชะจากกองขยะ เมอเทกองขยะแลวกจะกลบเสรจในแตละวน วธนจะสามารถลดกลน รบกวน ลดการแพรกระจายจากสตวน า โรคตาง ๆ ตลอดจนสามารถควบคมน าชะจากกองขยะได

Page 28: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

18

การปรบปรงพนทดวยขยะ (Sanitary Landfill) เปนวธก าจดขยะทนยมแพรหลายโดยเฉพาะในยโรปและสหรฐอเมรกา เนองจากสามารถก าจดขยะ Mixed Refuse ไดโดยไมตองคดแยกขยะและสามารถปรบปรงพนทใหเปนพนททดมประโยชนได ขอด ขอเสยของการก าจดขยะมลฝอยโดยวธฝงกลบ ขอด 1. ถามพนทอยแลวจะเปนวธทประหยดทสด 2. คาใชจายในการลงทนครงแรกถกกวาวธอน 3. สามารถใชไดทงระยะสน และระยะยาว 4. ก าจดขยะมลฝอยไดเกอบทกชนด 5. ไดพนทดนไปท าประโยชนอน เมอฝงกลบเสรจแลวและงายตอการด าเนนงาน ขอเสย 1. หาสถานทยากเพราะไมมชมชนใดตองการใหอยใกล 2. ตองควบคมการด าเนนงานฝงกลบใหถกตอง 3. กาซมเทนทเกดจากการยอยสลายของขยะมลฝอย และน าชะขยะมลฝอยอาจ ท าใหเกดอนตรายได 4. พนทฝงกลบบางแหงตองหาดนมาจากทอน ท าใหสนเปลองคาใชจาย การน าขยะไปทงทะเล (Dumping at Sea) ตามปกต ผวดนของพนน าแหลงตาง ๆ โดยเฉพาะทะเล มหาสมทร เปนททบถมสงปฏกลตามธรรมชาตไดอยางกวางขวางอยแลว แตเมอในปจจบนพนผวโลกทเปนพนดนนบวนจะมนอยลงและมคามากขน การน าขยะไปทงในทะเล มหาสมทร จงนยมท ากนในประเทศทพฒนาแลว เชน สหรฐอเมรกา ขณะทนยมน าไปทงในทะเล มหาสมทร ไดแก สงปฏกลจากโรงงานอตสาหกรรม สารพษตาง ๆ กากสารกมมนตรงส และ วสดแขงอน ๆ ขอด ของการก าจดขยะโดยน าทงทะเล 1. เปนวธทงาย 2. ทะเล มหาสมทรกวางใหญรบขยะไดมาก ขอเสย สารพษเขาสองคประกอบตาง ๆ ของระบบนเวศนทางทะเล แพรกระจายไปทว การน าขยะกลบไปใชประโยชนใหม (Re-cycle and Re-use) ขยะบางประเภทสามารถน ากลบมาใชประโยชนไดใหม เชน แกว กระดาษ พลาสตก โลหะตาง ๆ วธนชวยลดขยะและลดการใชทรพยากรธรรมชาต การน ากลบไปใชใหม (Re-cycle and Re-use) ขยะททงในแตละวนจากอาคาร

Page 29: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

19

สถานทตาง ๆ มากมายนน ยงนบวามสงของบางอยางทแมไมมประโยชนส าหรบสถานทหนง แตอาจเปนความตองการของผอนได เชน กระดาษทกชนด สามารถน ากลบไปท าเปนกระดาษกลบมาใชใหมได ซงเปนการลดตนทนการผลตกระดาษลงไดสวนหนงและเปนการสงวนทรพยากรธรรมชาตไดดวย หรอแมแตกลองกระดาษททงตามบรษท หางรานกอาจน าไปใชบรรจสนคาตาง ๆ ตามทองตลาดได เปนตน การน าขยะไปเปนอาหารสตว (Hog Feeding) ขยะจ าพวก เศษอาหาร ผกผลไมจากอาคารบานเรอน รานอาหาร ภตตาคาร ตลาดสด น าไปเลยงสตว เชน หม วน เปด ไก แพะ แกะ ปลาจะเปนการลดปรมาณขยะลงไดจ านวนหนงเพราะในแตละวนเศษอาหารจะมปรมาณนบรอยตนทเดยว การแยกขยะประเภทเศษอาหารเพอน าไปเลยงสตวจงนบเปนวธทสะดวกและประหยดไดมากทสด แตขอเสยในการน าขยะพวกเศษอาหารไปเลยงสตวนอาจท าไดเกดอนตรายแกสตวลยงและผบรโภคสตวเลยงขนได ถาในเศษอาหารมพวกเชอโรคปะปนอยและถาจะน าเศษอาหารทไดไปใหความรอนกอนกจะท าใหเกดความปลอดภยยงขน แนวทางการแกไขปญหา 1. เรงรด ใหทองถน เทศบาล สขาภบาล ทกแหง ท าแผนการจดการขยะมลฝอยทงในระยะสนและระยะยาวในการด าเนนการจดการขยะมลฝอยตงแตการเกบรวบรวม การขนสง การบ าบดและการก าจดขนสดทาย ตลอดจนการเรงจดหาทดนส าหรบใชก าจดขยะมลฝอยได อยางเพยงพอในระยะยาว และด าเนนการใหมการก าจดอยางถกสขลกษณะ 2. เรงรดใหมการกอสรางโรงงานก าจดขยะมลฝอยใหไดมาตรฐานและมประสทธภาพโดยเฉพาะอยางยงในกรงเทพมหานครและปรมณฑล เมองศนยกลางความเจรญในภมภาคและเมองทองเทยวทส าคญ 3. ควรมนโยบายและมาตรการ ตลอดจนแนวทางการจดการขยะมลฝอยและสงปฏกลของประเทศเพอเปนกรอบใหทองถนน าไปด าเนนการ 4. สงเสรมและสนบสนนใหมการลดปรมาณขยะมลฝอยทตองเปนภาระในการก าจด 5. การใชผลตภณฑทมอายการใชงานนาน (Increased Product Lifetime) เปนการพยายามเลอกใชสนคาทมความคงทนถาวร มอายการใชงานนาน หากช ารดแลวควรมการซอมแซมใหใชงานไดนานทสดกอนทจะทงไป 6. ลดการบรโภค (Decreased Consumption) วสดทก าจดยาก หรอมปญหาตอสงแวดลอม 7. สงเสรมและสนบสนนใหมการน าขยะมลฝอยกลบมาใชประโยชน ไดแก การน าทรพยากรจากขยะมลฝอยกลบมาใชประโยชน (Material Recovery) และน ามาผลตเปนพลงงาน

Page 30: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

20

(Energy Recovery) เปนการน าขยะมลฝอยทมทรพยากรหลายอยางมาผานกระบวนการ ท าใหเกดประโยชน เชน การน ามาท าปย น ามาเผาเพอใหไดพลงงานความรอน 8. สนบสนนใหมการปลกฝงทศนคตและสรางคานยมของประชาชนในการรวมมอรกษาความสะอาด โดยใหมการเผยแพรขอมลเกยวกบขยะมลฝอยและสงปฏกล ในระดบประชาชนทวไปและในหลกสตรการเรยนการสอนและใหมการประชาสมพนธและรณรงคอยางตอเนอง โดยสอทกประเภท 9. เรง ด าเนนการปรบปรง แกไข กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบตาง ๆ ใหเอออ านวยตอการด าเนนงานมากขน รวมทงเขมงวดใหมการปฏบตตามกฎหมายมากขนและจรงจง 10. ในดานขยะมลฝอยตดเชอ จ าเปนตองแรงแกไขเพราะปจจบนปรมาณเพมมากขนและยงขาดการจดการทถกตอง โดยการใหสถานพยาบาลและโรงพยาบาลทงรฐและเอกชน มสวนรวมรบผดชอบจดการ ดงน 10.1 การเตรยมขยะมลฝอยตดเชอเพอรอการบ าบด ขยะมลฝอยตดเชอควรจะไดมการฆาเชอกอนดวยน ายาฆาเชอโรค กอนบรรจในถงสแดงทเตรยมไว 10.2 การเกบขนและขนสงไปก าจด ควรใชรถทเปนระบบปดทงหมดในการขนเพอปองกนการแพรกระจายของเชอและเจาหนาททปฏบตงานจ าเปนตองมอปกรณในการปองกนโดยเฉพาะบคคล 10.3 วธการก าจดในขยะนยงไมเหมาะสมเพราะใชวธฝงและการเผาทไมมประสทธภาพ เนองจากขาดงบประมาณ ควรจะไดมการรวมมอกนระหวางสถานพยาบาลทงของรฐและเอกชนไดชวยกนจดสรางระบบบ าบดใหเหมาะสมและมประสทธภาพ ในดานของเสยอนตราย รฐควรมการเรงรดใหมการจดการของเสยอนตรายดงน 10.3.1 ควรมการก าหนดค าจ ากดความ เกณฑพจารณา และวธการก าหนดลกษณะของเสยทเปนอนตราย ก าหนดระเบยบการปฏบต การเกบรวบรวม การขนสง การบ าบด รวมทงมาตรการในการควบคมเพอปองกนมใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมและตอสขภาพของมนษย 10.3.2 สนบสนนใหเอกชนมสวนรวมในการจดการของเสยอนตราย เชน หนวยงานทผลตของเสยควรลงทนด าเนนการแกไขเอง โดยมสงจงใจในการด าเนนการจดการของเสยอนตราย เชนการลดภาษน าเขาอปกรณเครองจกรใชงาน 10.3.3 สนบสนนใหมการปลกฝงทศนคตและสรางคานยมของประชาชนใน การรวมมอปองกนอนตรายจากการใชวตถมพษและทงกากของเสยอนตรายเพอมใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม 11. สงเสรมและเผยแพร ประชาสมพนธดวยวธตาง ๆ เพอใหเจาหนาทของรฐและ

Page 31: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

21

ประชาชนไดมความรตระหนกถงพษภยจากของเสยทเปนอนตราย รวมทงใหความรวมมอใน การแกไขปญหา 12. สนบสนนใหมการน าเทคโนโลยการผลตทลดปรมาณของเสยมาใช เชน การเปลยนไปใชวตถดบชนดใหมหรอเปลยนวธการผลต รวมทงใหมการน าของเสยกลบมาใชประโยชนใหม 13. เรงรดใหมระบบการจดการของเสยทเปนอนตรายจากแหลงก าเนดตาง ๆ ทครบวงจรตงแตการเกบ ขนสง บ าบดและก าจด ทงนควรจดการของเสยอนตรายจากการอตสาหกรรมและสถานพยาบาลเปนล าดบแรก 14. สนบสนน งบประมาณและอตราก าลงแกหนวยงานทรบผดชอบ เพอการแกไขปญหา 15. ก าหนดใหผกอใหเกดของเสยอนตรายหรอไดรบประโยชนจากของเสยตองเปนผรบผดชอบ หรอเสยคาใชจายในการแกไขปญหาทเกดจากการจดการไมถกตอง 16. สนบสนน ศกษาปจจยทเกยวของกบการจดการของเสยอนตราย หรอการน าของเสยกลบมาใชประโยชน 17. ควรม ถงขยะประจ าบาน ไมทงขยะตามทสาธารณะตาง ๆ เชน ถนน สนามหญา แมน า ล าคลอง ฯลฯ และควรมการแยกประเภทขยะกอนน าไปทง และแยกทงลงในถงรองรบขยะมลฝอยหลายใบ ไดแก ถงท 1 ใสกระดาษ ถงท 2 ใสเศษพลาสตก ถงท 3 ใสเศษแกวขวด ถงท 4 ใสเศษโลหะอลมเนยม ถงท 5 ใสเศษอาหาร พช ผก ผลไม ถงท 6 ใสของเสยอนตราย เชน ถานไฟฉาย กระปองยาฆาแมลง ฯลฯ 18. ควรแนะน า เพอใหรกษาความสะอาดในบาน ในโรงเรยน ในทท างาน โดยไมทงขยะมลฝอยในเขตบานของผอน 19. หากบาน เราไมอยในเขตชมชน ไมมเจาหนาทเกบขยะมลฝอยของเทศบาลสขาภบาล เราก าจดขยะมลฝอยเอง ไมควรกองทงไว หรอเผากลางแจงตามถนนหนทางแตควรน าขยะมลฝอยไปฝงในทดนของเรา การน าขยะมลฝอยกลบมาใชใหม การใช ประโยชนจากขยะมลฝอยหรอมลฝอยจะชวยลดปรมาณขยะหรอมลฝอยทกอปญหาสงแวดลอมซงวธการตาง ๆดงน 1. การคดแยกของเสยจากแหลงก าเนดมาหมนเวยนใชใหมการคดแยกของเสยจากแหลงก าเนดคอ ของเสยจากอาคารบานเรอนทสามารถน าไปใชประโยชนได เชน ขวด พลาสตก กระดาษ ยาง โลหะ ฯลฯ ซงจะน าของเสยดงกลาวไปขายตอ ๆ ไปจนถงโรงงานเพอผลตเปนสนคาได 2. การน ามลฝอยหรอของเสยมาใชประโยชนดานพลงงานของเสยมสารประกอบ

Page 32: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

22

จ านวนมากทสามารถเปลยนเปนผลผลตทางพลงงาน โดยขบวนการเผาไหมจากมลฝอยสามารถใชประโยชนในดานพาณชยและอตสาหกรรม ทงสามารถเกบเปนพลงงานไดอก 3. การน ากากของเสยไปเปนอาหารสตวและใชประโยชนทางการเกษตรกากของเสยชนดมลฝอยสดมคณคาทางอาหารสตวและพช จากผลการศกษาพบวามลฝอยสดประเภทอาหารจ านวน 2.50-3.00 กโลกรม มคณคาเทยบเทาขาวบาเลยคณภาพด จ านวน 1 กโลกรม สามารถน าไปเลยงสตวไดและขยะหรอของเสยยงผลตเปนโปรตน โดยเทคโนโลยใหม เรยกวา ไบโอเวสเทค (Biowastech) หมายถง การแปรรปขยะโดยวธ สามารถเปลยนขยะหรอกากของเสยทงจากโรงงานอตสาหกรรมและจากบานเรอนใหเปนผลตภณฑทใชเปนอาหารสตว นอกจากนสามารถใชมลฝอยสดเปนประโยชนทางการเกษตร คอ ใชเปนอาหารของพชไดเพราะมลฝอยสดมคารบอนและไนโตรเจนสง มลฝอยสดยงมคณสมบตปรบดนใหรวนซยดวย ทงนการน ากากของเสยไปเปนอาหารสตวและพชจะตองมการปรบปรงคณภาพของเสย บดอดและฆาเชอโรคในกากของเสยกอนเพอมใหเปนอนตรายตอสตวและพช และใหไดประโยชนจากอาหารในกากของเสยอยางมประสทธภาพ 4. การน ามลฝอยมาหมกท าปยการหมกท าปยเปนขบวนการทางชวเคมทเปลยนแปลงหรอยอยสลายสารอนทรยในของเสยเพอไดปยเปนอาหารพช หรอใชดนกลบฝงมลฝอยในขบวนการฝงกลบมลฝอย กากของเสยหรอมลฝอยท เหมาะสมส าหรบการหมกปย ไดแก มลฝอยสด พช ผก ผลไม กระดาษ เปนตน 5. การน าขยะหรอมลฝอยมาแปรสภาพใหเปนวตถกอสรางในประเทศญปนมโรงงาน อดขยะหรอของเสยใหเปนแทง แทงขยะทไดน าไปชบยางและแอสฟลดหรอเทคอนกรต จากนนน าไปใชในการกอสรางแทนอฐ หรอคอนกรตบลอก 6. การน ากากของเสยมาปรบปรงพนทกากของเสยสามารถน าไปใชปรบปรงพนท โดยถมพนททเปนหลมเปนบอพนททตองการยกระดบความสง เมอถมกากของเสยในพนทดงกลาวแลวสามารถน าพนทนน ๆ ไปใชประโยชน เชน ปลกพช สรางอาคาร สรางสวนสาธารณะ (เทศบาลเมองทงสง, 2553)

แนวคดและทฤษฎเกยวกบความร ความรถอวาเปนสงทส าคญตอกระบวนการจดสรรระบบความคดและความเขาใจ ของมนษยโดยรายละเอยดทผวจยของน าเสนอมดงตอไปน ความหมายของความร ฮอสเปอร(Hosper, 1988, p. 136 อางถงใน วาย คงธนจรส, 2552, หนา 5) นบเปนขนแรก

Page 33: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

23

ของพฤตกรรมทเกยวของกบความสามรถในการจดจ าซงอาจจะโดยการนกไดมองเหน ไดยนหรอไดฟง ความรนเปนหนงในขนตอนของการเรยนรโดยประกอบไปดวยค าจ ากดความหรอความหมายขอเทจจรง ทฤษฎ กฎ โครงสราง วธการแกไขปญหาและมาตรฐาน เปนตน ซงอาจกลาวไดวา ความรเปนเรองของการจ าอะไรได ระลกได โดยไมจ าเปนตองใชความคดทซบซอนหรอใชความสามารถของสมองมากนก ดวยเหตนการจ าไดจงถอวาเปน กระบวนการทส าคญในทางจตวทยาและเปนขนตอนทน าไปสพฤตกรรมทกอใหเกดความเขาใจ การน าความรไปใชในการวเคราะห การสงเคราะห การประเมนผล ซงเปนขนตอนทไดใชความคดและความสามารถทางสมองมากขนเปนล าดบ สวนความเขาใจ (Comprehension) นน ออสเปอร ชใหเหนวาเปนขนตอนตอมาจากความร โดยเปนขนตอนทจะตองใชความสามารถของสมองและทกษะในชนทสงขน จนถงระดบของการสอความหมาย ซงอาจเปนไปไดโดยการใชปากเปลา ขอเขยน ภาษาหรอการใชสญลกษณโดยมกเกดขนหลงจากทบคคลไดรบขาวสารตาง ๆ แลว อาจจะโดยการฟงการเหน การไดยน หรอเขยนแลวแสดงออกมาในรปแบบของการใชทกษะหรอการแปลความหมายตาง ๆ เชน การบรรยายขาวสารทไดยนมาโดยค าพดของตนเอง หรอการแปลความหมายจากภาษาหนงไปเปนอกภาษาหนง โดยคงความหมายเดมเอาไว หรออาจเปนการแสดงความคดเหนหรอใหขอสรปหรอการคาดคะเนกได บลม (Bloom, 1967 อางถงใน กนธกา ทวรอดและ ตรทพย อนงคทอง, 2550, หนา 29) ไดใหความหมายของความรวาหมายถง เรองทเกยวกบการระลกถงสงเฉพาะ วธการและกระบวนการตาง ๆ รวมถงแบบกระบวนของโครงการวตถประสงคในดานความร โดยเนนในเรองของกระบวนการทางจตวทยาของความจ า อนเปนกระบวนการทเชอมโยงเกยวกบการจดระเบยบ คารเตอร (Carter, 1973, p. 325 อางถงใน วาย คงธนจรส, 2552, หนา 6) กลาววา ความรเปนขอเทจจรง (Facts) หรอความจรง (Truth) ทมนษยไดรบ และเกบรวบรวมจากประสบการณ ตาง ๆ การทบคลคลยอมรบหรอปฏเสธสงใดสงหนง ไดอยางมเหตผล บคคลควนจะตองรเกยวกบสงนนเพอประกอบการตดสนใจ นนคอบคคลจะตองมขอเทจจรง หรอขอมลตาง ๆ ทสนบสนน และใหค าตอบขอสงสยทบคคลมอยสามารถชแจงใหบคคลเกดความเขาใจและทศนคตทดตอเรองใดเรองหนงรวมทงเกดความตระหนก ความเชอ และคานยมตางๆ ดวย บลม (Bloom, 1967, p. 271 อางถงใน วาย คงธนจรส, 2552, หนา 6) ไดใหความหมายของความรวาเปนสงทเกยวของกบการระลกถงเฉพาะเรอง หรอเรองทว ๆ ไป ระลกถงวธกระบวนการหรอสถานการณตาง ๆ โดยเนนความจ า เบอรกล (Burgoon, 1974, p. 64; River, Peterson, and Jensen, 1971, p. 283 อางถงใน วาย คงธนจรส, 2552, หนา 6) ไดกลาวถง การศกษาหรอความร (Knowledge) วาเปนลกษณะ

Page 34: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

24

อกประการหนงทมอทธพลตอผรบสาร ดงนน คนทไดรบการศกษาในระดบทตางกน ในยคสมยทตางกนในระบบการศกษาทตางกน ในสาขาวชาทตางกนจงยอมมความรสกนกคด อดมการณและความตองการทแตกตางกน คนทมการศกษาสง หรอมความรดจะไดเปรยบอยางมากในการทจะเปนผรบสารทดเพราะคนเหลานมความรกวางขวางในหลายเรองมความเขาใจศพทมากและมความเขาใจสารไดดแตคนเหลานมกจะเปนคนทไมคอยเชออะไรงาย ๆ การเกดความรไมวารบดบใดกตามยอม มความสมพนธกบความรสกนกคดทางประชากร (การศกษา เพศ อาย ฯลฯ) ของแตละคนทเปนผรบขาวสาร ถาประกอบกบการทบคคลมความพรอมในดานตาง ๆ เชน มการศกษา มการเปดรบขาวสาร กมโอกาสทจะมความรในเรองนน และสมารถเชอมโยงความรเขากบสภาพแวดลอมได สามารถระลกไดรวบรวมสาระส าคญ รวมทงสามารถวเคราะห สงเคราะห และประเมนผลไดตอไป พจนานกรมฉบบราชยบณฑตยสถาน (ราชยบณฑตยสถาน, 2538 อางถงใน กนธกา ทวรอด และตรทพย อนงคทอง, 2550, หนา 28) ไดใหความหมายของค าวา ความรหมายถงความร ทเกยวของกบขอเทจจรง กฎเกณฑและโครงสรางทเกดขนจากการศกษา หรอคนควา หรอความรเกยวกบสถานท สงของหรอบคคลซงไดจาการสงเกต ประสบการณหรอจากรายงาน การบรขอเทจจรงเหลานตองชดเจนและตองอาศยเวลา อกษร สวสด (2542 อางถงใน กนธกา ทวรอด และตรทพย, 2550, หนา 28) ไดในค าอธบายวา ความรเปนพฤตกรรมขนตนทผเรยนรเพยงแตเกดความจ าได โดยอาจจะเปนการนกได หรอโดยการมองเหน ไดยน จ าได ความรในชนนไดแก ความรเกยวกบค าจ ากดความ ความหมาย ขอเทจจรง กฎเกณฑโครงสรางและวธแกไขปญหา สวนความเขาใจอาจแสดงออกมาในรปของทกษะดาน “การแปล” ซงหมายถง ความสามารถในการเขยนบรรยายเกยวกบขาวสารนน ๆ โดยใชค าพดของตนเองและ “การใหความหมาย” ทแสดงออกมาในรปแบบของความคดเหนและขอสรป รวมถงความสามารถในการ “คาดคะเน” หรอการคาดหมายวาจะเกดอะไรขน ดงนนอาจสรปไดวา ความรถอเปนพฤตกรรมขนตนของมนษยในการทจะรบรและจดจ าสงตาง ๆ โดยอาจจะเกดขนจากการนกได มองเหน ไดยน ไดฟง ไดสมผส หรอจากประสบการณ และสามารถน าสงเหลานนมาสอความหมายไดโดยอาจแสดงออกมาในรปแบบของการแปลความหมาย การตความ การขยายความ การแสดงความคดเหน การวเคราะห การสรปและ การคาดคะเน ทมาของความร ความรมท 3 ประการ (อมร โสภณวเชษฐวงศ, 2541, หนา 3 อางถงใน เอกนรนทร กลนหอม, 2553, หนา 7-8) คอ

Page 35: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

25

1. ความรทเกดจากประสาทสมผสหรอความรประจกษ ไดแก ความรทเกดขน เมอประสาทสมผสตาง ๆ ประสบกบอารมณทเปนคกนซงสงเหลานเรารไดโดยตรง 2. ความรทเกดจากการอนมาน หรอการคดหาเหตผล ไดแก ความรทอาศยขอมลหรอความรประจกษเปนพนฐาน แลวคดสบสวนไปหาสงทยงไมร 3. ความรทเกดขน โดยอาศยพยานและหลกฐาน ไดแก ความรทเกดจากการบอกเลาของบคคลทเชอถอได หรอไดจากหลกฐานทเกดจากบคคลวตถ หรอสถาบนทนาเชอถอ ประเภทของความร ความรประกอบดวยสงตาง ๆ หลายประการ (ชม ภมภาค, 2526, หนา 193-194 อางถงใน เอกนรนทร กลนหอม, 2553, หนา 8) ซงไดแบงประเภทของความรออกเปน 12 ประการ ดงน 1. ความรเกยวกบสงเฉพาะเปนการจดจ าสงตาง ๆ อยางโดดเดยวเปนการเชอมโยงสญลกษณกบสงทเปนรปธรรม เปนรากฐานของการสรางความคดทเปนนามธรรม 2. ความรเกยวกบความหมายของค าเปนความรเกยวกบความหมายของสญลกษณของศพทตาง ๆ เปนขอความหรอศพททางเทคนค 3. ความรเกยวกบขอเทจจรงเฉพาะ เชน ความรเกยวกบชอบคคล สถานท เหตการณ เวลาความรเกยวกบวธทางในการจดการกบสงเฉพาะ เชน ความรในการจดระเบยบการศกษา การวจารณ วธการสบสวน 4. ความรในระเบยบแบบแผนของกลมเปนสงก าหนดเอาไวโดยอาศยขอตกลงของ 4.1 กลมของวงอาชพ 4.2 ความรเกยวกบแนวโนม หรอเหตการณตามล าดบตอเนอง เปนความรเกยวกบกระบวนการ 4.3 ความรเกยวกบการจดแยกประเภท 4.4 ความรเกยวกบเกณฑ 4.5 ความรเกยวกบวธการ เชน ความรเกยวกบวธการทางวทยาศาสตร 4.6 ความรเกยวกบนามธรรมชาตของวชาการดานตาง ๆ ดานใดดานหนง สวนมากเปนทฤษฏกฎเกณฑ เปนระดบสงสดของนามธรรม 4.7 ความรเกยวกบหลกการและสรป 4.8 ความรเกยวกบทฤษฏและโครงสราง เปนการรวมหลกการหรอสรปเขาเกยวพนกนเปนระบบ

Page 36: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

26

ระดบของความร โดยกอนหนานนในป ค.ศ. 1965 บลม และคณะ (Bloom et al., 1965 อางถงใน กนธกา ทวรอด และตรทพย อนงคทอง, 2550, หนา 29-30) ไดเสนอแนวคดเกยวกบการรบรหรอพทธพสย (Cognitive Domain) ของคนวาประกอบดวยความรตามระดบตาง ๆ รวม 6 ระดบ ซงอาจพจารณาจากระดบความรในขนต าไปสระดบของความรในระดบทสงขนไป โดยบลมและคณะไดแจกแจงรายละเอยดของแตละระดบไวดงน 1. ความร (Knowledge) หมายถง การเรยนรทเนนถงการจ าและการระลกไดถงความคด วตถและปรากฏการณตาง ๆ ซงเปนความจ าทเรมจากสงงาย ๆ ทเปนอสระแกกน ไปจนถงความจ าในสงทยงยากซบซอนและมความสมพนธระหวางกน 1.1 ความรเฉพาะเรองเฉพาะอยาง เปนการระลกในสวนยอย ๆ เฉพาะอยางทแยกได 1.2 ความรเกยวกบวธทางและวธการด าเนนเรองใดเรองหนงโดยเฉพาะ 1.3 ความรเกยวกบการรวบรวมแนวคดและโครงสราง 2. ความเขาใจหรอความคดรวบยอด (Comprehension) เปนความสามารถทางสตปญญาในการขยายความร ความจ าใหกวางออกไปจากเดมอยางสมเหตสมผม การแสดงพฤตกรรม เมอเผชญกบสอความหมายและความสามารถในการแปลความหมาย การสรปหรอการขยายความสงใดสงหนง 3. การน าไปปรบใช (Application) เปนความสามารถในการน าความร (Knowledge) ความเขาใจหรอความคดรวบยอด (Comprehension) ในเรองใด ๆ ทมอยเดมไปแกไขปญหาท แปลกใหมของเรองนน โดยการใชความรตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยงวธการกบความคดรวบยอดผสมผสานกบความสามารถในการแปลความหมาย การสรปหรอการขยายความสงนน 4. การวเคราะห (Analysis) เปนความสามารถและทกษะทสงกวาความเขาใจและ การน าไปปรบใช โดยมลกษณะทเปนการแยกแยะสงทจะพจารณาออกเปนสวนยอยทมความสมพนธกน รวมทงการสบคนความสมพนธของสวนตาง ๆ เพอดวาสวนประกอบปลกยอยนนสามารถเขากนไดหรอไม อนจะชวยใหเกดความเขาใจตอสงหนงสงใดอยางแทจรง 5. การสงเคราะห (Synthesis) เปนความสามารถในการรวบรวมสวนประกอบยอย ๆ หรอสวนใหญ ๆ เขาดวยกนเพอใหเปนเรองราวอนหนงอนเดยวกน การสงเคราะหจะมลกษณะของการเปนกระบวนการรวบรวมเนอหาสาระของเรองตาง ๆ เขาไวดวยกน เพอสรางรปแบบหรอโครงสรางทยงไมชดเจนขนมากอน อนเปนกระบวนการทตองอาศยความคดสรางสรรคภายในขอบเขตของสงทก าหนดให

Page 37: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

27

6. การประเมนผล (Evaluation) เปนความสามารถในการตดสนเกยวกบความคดคานยม ผลงาน ค าตอบ วธการและเนอหาสาระเพอวตถประสงคบางอยาง โดยมการก าหนดเกณฑ (Criteria) เปนฐานในการพจารณาตดสน การประเมนผล จดไดวาเปนขนตอนทสงสดของพทธลกษณะใน การประเมนซงอาจจะก าหนดจ าแนกไดเปน 2 ลกษณะคอ 7. การประเมนคาตามเกณฑภายในเปนการประเมนความถกตองของวสด อปกรณขอความ เหตการณ ตามคณสมบตของวสด อปกรณ ขอความหรอเหตการณทเกดขนจรง 8. การประเมนคาตามเกณฑภายนอกเปนการประเมนคาความถกตองของวสด อปกรณขอความของการน าไปใช การวดความร การวดความรเปนการวดความสามารถในการระลกเรองราวขอเทจจรงหรอประสบการณตาง ๆ หรอเปนการวดการระลกประสบการณเดมทบคคลไดรบค าสอน การบอกกลาว การฝกฝนของผสอน รวมทงจากต าราจากสงแวดลอมตาง ๆ ดวยค าถามวดความร แบงออกเปน 3 ชนด คอ 1. ถามความรในเนอเรอง เปนการถามรายละเอยดของเนอหาขอเทจจรงตาง ๆ ของเรองราวทงหลาย ประกอบดวยค าถามประเภทตาง ๆ เชน ศพท นยม กฎ ความจรง หรอรายละเอยดของเนอหาตาง ๆ 2. ถามความรในวธการด าเนนการ เปนการถามวธการปฏบตตาง ๆ ตามแบบแผน ประเพณ ขนตอนของการปฏบตงานทงหลาย เชน ถามระเบยบแบบแผน ล าดบขน แนวโนมการจดประเภทและหลกเกณฑตาง ๆ 3. ถามความรรวบยอด เปนการถามความสามารถในการจดจ าขอสรป หรอหลกการของเรองทเกดจากการผสมผสานหาลกษณะรวม เพอรวบรวมและยนยอลงมาเปนหลก หรอหวใจของเนอหานน การวดความรนนสวนมากนยมใชแบบทดสอบ ซงแบบทดสอบนเปนเครองมอประเภทขอเขยนทนยมใชกนทว ๆ ไป แบงออกเปน 2 ชนด คอ 1. แบบอตนย หรอแบบความเรยง โดยใหเขยนตอบเปนขอความสน ๆ ไมเกน 1-2 บรรทด หรอเปนขอ ๆ ตามความเหมาะสม 2. แบบปรนย แบงเปน 2.1 แบบเตมค า หรอเตมขอความใหสมบรณ แบบทดสอบนเปนการวดความสามารถในการหาค า หรอขอความมาเตมลงในชองวางของประโยคทก าหนดใหถกตองแมนย า โดยไมมค าตอบใดชน ามากอน

Page 38: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

28

2.2 แบบถก-ผด แบบทดสอบนวดความสามารถในการพจารณาขอความทก าหนดใหวาถกหรอผด ใชหรอไมใช จากความสามารถทเรยนรมาแลว โดยจะเปนการวดความจ าและความคด ในการออกแบบทดสอบควรตองพจารณาถงขอความจะตองชดเจน ถกหรอผดเพยงเรองเดยว สนกะทดรดไดใจความ และไมควรใชค าปฏเสธซอน 2.3 แบบจบค แบบทดสอบนเปนลกษณะการวางขอเทจจรง เงอนไข ค า ตวเลขหรอสญลกษณไว 2 ดานขนานกน เปนแถวตง 2 แถว แลวใหอานดขอเทจจรงในแถวตงดานหนงวา มความเกยวของ จบคไดพอดกบขอเทจจรงในอกแถวตงหนง โดยทวไปจะก าหนดใหตวเลอกในแถวตงดานหนงนอยกวาอกดานหนง เพอใหไดใชความสามารถในการจบคมากขน 2.4 แบบเลอกตอบขอสอบแบบนเปนขอสอบทนยมใชกนในปจจบน เนองจากสามารถวดไดครอบคลมจดประสงคและตรวจใหคะแนนไดแนนอน ลกษณะของขอสอบประกอบดวย สวนขอค าถาม และตวเลอก โดยตวเลอกจะมตวเลอกทเปนตวถก และตวเลอกทเปนตวลวง ผเขยนขอสอบตองมความรในวชานนอยางลกซง และรวธการเขยนขอสอบ โดยมขอควรพจารณา คอ ในสวนขอค าถามตองชดเจนเพยงหนงเรอง ภาษาทใชกะทดรดเหมาะสมกบระดบของผตอบ ไมใช ค าปฏเสธหรอปฏเสธซอนกน และไมควรถามค าถามแบบทองจ า และในสวนตวเลอกควรมค าตอบถกเพยงค าตอบเดยวทมความกะทดรด ไมชน าหรอแนะค าตอบ มความเปนอสระจากกน มความเปนอนหนงอนเดยวกนเรยงตามล าดบตามปรมาณหรอตวเลข ตวลวงตองมความเปนไปไดและก าหนดจ านวนตวเลอก 4 หรอ 5 ตวเลอก การวดความรนนเปนการวดความสามารถของบคคลในการระลกนกถงเรองราว หรอ สงทเคยเรยนมาแลวซงค าถามทใชในระดบน คอความจ า (วกรม อารราษฎร, 2547, หนา 15-17)

แนวคดและทฤษฎเกยวกบพฤตกรรม ความหมายของพฤตกรรม มผใหความหมายค าวา “พฤตกรรม” (Behavior) ไวมากมายแตทนาสนใจ เชน เวด และทาฟรส (Wade & Tavris, 1999, p. 245 อางถงใน มหาวทยาลยราชภฏเลย, 2550) อธบายวา พฤตกรรมคอ การกระท าของคนเราทสงเกตได ซมบารโด (Zimbardo, 1999, p .3 อางถงใน สมหญง นชปาน, 2553, หนา 24) อธบายวา พฤตกรรมเปนการกระท าของบคคลเพอปรบตวตอสงแวดลอม ซงเปนพฤตกรรมทสงเกตได ลาเฮย (Lahey, 2001, p. 5 อางถงใน มหาวทยาลยราชภฏเลย, 2550) กลาววา พฤตกรรม เปนการประพฤตปฏบตของบคคลทสามารถสงเกตได

Page 39: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

29

อรณ รกธรรม (2540 อางถงใน เอกนรนทร กลนหอม, 2553, หนา 21) ไดใหความหมายของค าวา พฤตกรรม (Behavior) คอ กรยาอาการทแสดงออกหรอเกดปฏกรยาเมอเผชญกบ สงภายนอก การแสดงออกนนอาจเกดจากอปนสยทไดสะสม หรอเกดจากความเคยชนอนไดรบประสบการณและการศกษาอบรมกตามการแสดงออกนอาจเปนไดทงในรปคลอยตามหรอตอตานและอาจเปนไดทงคณและโทษตอเจาของพฤตกรรมเองและตอสงเลาภายนอก ราชบณฑตสถาน (2546 อางถงใน เอกนรนทร กลนหอม, 2553, หนา 23) ไดใหความหมายของ พฤตกรรม หมายถง การกระท าหรออาการทแสดงออกทางกลามเนอ ความคด ความรสกเพอตอบสนองสงเรา จากค านยามดงกลาว สามารถสรปวาพฤตกรรม หมายถง กรยา อาการ บทบาท ลลา ทาทาง การประพฤตปฏบต การกระท าทแสดงปรากฏออกมาภายนอกเพอตอบสนองตอสงเราทงในสวนทเจาของพฤตกรรมเองรไดและในสวนทบคคลอนจะรได (สมหญง นชปาน, 2553, หนา 24) ประภาพร มลละออง (2552 อางถงใน เอกนรนทร กลนหอม, 2553, หนา 21-22) ไดกลาวถงทฤษฎของ Bloom โดยแบงพฤตกรรมออกได 3 สวน คอ 1. พฤตกรรมการเรยนรแบบพทธพสย (Cognitive Domain) พฤตกรรมนเกดจากประสบการณในแตละคนเปนทกษะในดานสมองในการคดเกยวกบสงตาง ๆ เปนการพฒนาปญญาและทกษะแบงออกเปน 6 ขนตอน 1.1 ความรเปนความสามารถในการจ า หรอระลกได 1.2 ความเขาใจเปนขนตอนจากความร เมอรสกสามารถแปลความหรอคาดหมายได 1.3 การน าเอามาใช การทบคคลสามารถน าเอาทฤษฎ วธการ แนวคดตาง ๆ มาใช 1.4 การวเคราะห เปนขนทสามารถแยกแยะสวนใหญออกจากสวยยอยได 1.5 การสงเคราะห เปนขนทสามารถรวมสวนยอย ๆ เขาเปนสวนรวมใหมโดยปรบปรงใหดขน 1.6 การประมาณคา เปนขนตอนทบคคลชและแสดงใหเหน โดยใชเกณฑและมาตรฐานเปนเครองมอยนยน 2. พฤตกรรมการเรยนรแบะเจตพสย (Affective Domain) หมายถง ความสนใจความรสกความชอบคานยมตาง ๆ เปนพฤตกรรมทยากตอการมองเหนหรอเขาใจเพราะเปนสงทเกดขนในจตใจของคน ไดแก 2.1 การยอมรบ เปนความสามารถในการร หรอความฉบไวในการรบรสงตาง ๆ 2.2 การตอบสนอง เปนพฤตกรรมทแสดงออก ถงความสนใจเตมใจและพอใจสงเรา 2.3 การสรางคณคาหรอคานยม เปนพฤตกรรมทแสดงออกถงความรสก หรอส านก

Page 40: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

30

ในคณคา หรอคณธรรมของสงตาง ๆ จนกลายเปนความนยมชมชอบและเชอถอในสงนน 2.4 การจดระบบ เปนการจดรวบรวมคานยมตอสงตาง ๆ เขามาเปนระบบ 2.5 การมลกษณะทไดจากคานยมหรอลกษณะนยมเปนพฤตกรรมทแสดงออกเปนนสยตามธรรมชาต 3. พฤตกรรมการเรยนรแบะทกษะพสย (Psychomotor Domain) เกดจากการเรยนรและปจจยตาง ๆ โดยอาศยพฤตกรรมทเปนเจตพสยเปนปจจยน าของการเรยนรทจะกระท า การเขาถง การยอมรบและปจจยแวดลอมทางกายภาพ รวมทงแรงกระตนจากบคคลอนสงคมและสงแวดลอมซงตามปกตทกษะพสยจะเกดขนไดจาก การปลกฝงมาตงแตเดกโดยจะพฒนาไปตามสภาพปญหาแบงเปน 5 ขน คอ 3.1 การเลยนแบบ (Imitation) เปนการเลอกตวแบบหรอตวอยางทสนใจ 3.2 การตามแบบ (Manipulation) เปนการลงมอกระท าตามแบบทสนใจ 3.3 การมความถกตอง (Precision) เปนการตดสนใจเลอกท าตามแบบแผนทเหนวาถกตอง 3.4 การกระท าอยางตอเนอง (Articulation) เปนการกระท าในสงทเหนวาถกตองนนอยางตอเนอง 3.5 การกระท าโดยธรรมชาต (Naturalization) เปนการกระท าจนเกดทกษะสามารถปฏบตไดโดยอตโนมตเปนธรรมชาต สรพล พะยอมแยม (2545 อางถงใน เอกนรนทร กลนหอม, 2553, หนา 22-23) กลาววา พฤตกรรม ในทางจตวทยานน หมายถง การกระท าอนเนองมาจากการกระตนหรอการจงใจตอ สงเราตาง ๆ การกระท าหรอพฤตกรรมเหลานนเกดขนหลกจากทบคคลไดผานกระบวนการกลนกรอง ตกแตงและตงใจทจะท าใหเกดขน เพอใหบคคลอนไดสมผสรบรพฤตกรรมของบคคล แมกระทงท าดวยสาเหตจดมงหมายเดยวกนแตจะมลกษณะอาการแตกตางกน เมอบคคล เวลา สถานท หรอสถานการณเปลยนไปเนองจากการกระท าของบคคลลวนจะตองผานกระบวนการตดสนใจ อนประกอบดวยอารมณและความรสกของผกระท าพฤตกรรมนน ๆ จงท าใหพฤตกรรม ของแตละคนมความแตกตางกน หรอปรบเปลยนไปตามเรองราวทเกยวของเสมอดวยเหตผลทวาพฤตกรรมแตละครงเกดจากกระบวนการซงหากพจารณากระบวนการออกเปนสวน ๆ จะพบวา ประกอบดวย 3 สวน คอ 1. สวนการแสดงออกหรอกรยาทาทาง (Acting) 2. สวนการคดเกยวกบกรยานน (Thinking) 3. สวนความรสกทมอยในขณะนน (Feeling)

Page 41: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

31

องคประกอบพฤตกรรม ครอนบราค (Cronbach, 1990 อางถงใน สมหญง นชปาน, 2553, หนา 25) ไดแบงองคประกอบพฤตกรรมมนษยออกเปน 7 ประการ ไดแก 1. จดมงหมายของผเรยน (Goal) หมายถง สงทผเรยนตองการหรอสงทผเรยนมงหวงการเรยนอยางไมมจดมงหมาย คอไมทราบวาจะเรยนไปท าไม ยอมจะไมบงเกดผลดขนได ครควรชใหผเรยนเขาใจถงจดมงหมาย ในการเรยนวชาตาง ๆ วาคออะไร เพออะไร 2. ความพรอม (Readiness) เปนลกษณะเฉพาะตวของนกเรยนหรอผแตงละคน หมายถง วฒภาวะของผเรยนดวย คนทมความพรอมจะเรยน ไดดกวาทง ๆ ทอยในสถานการณเดยวกน จงควรสรางแรงจงใจใหเกดขนกบนกเรยนเพอใหเขาพรอมทนะเรยนได 3. สถานการณ (Situation) หมายถง สงแวดลอมหรอสงเราตาง ๆ ทมากกระท าตอผเรยน เชนการเรยนการสอน สถานการณตาง ๆ ฯลฯ คนหรอสตวจะเรยนรไดดเมอไดเขาไปมประสบการณในสถานการณตาง ๆ อยางแทจรง 4. การแปลความหมาย (Interpretation) เปนการศกษาหาลทางในสถานการณทก าลง เผชญอยเพอเขาไปสจดมงหมาย หรอการวางแผนการกระท าเพอใหบรรลจดมงหมาย โดยพจารณาน าสงแวดลอมหรอสถานการณมาใชใหเหนเปนประโยชน การจะบรรลจดมงหมายนนอาจมหลายวธและอาจจะมวธหนงทดทสด การทคนจะเลอกวธใดนนขนอยกบความสามารถในการแปลความหมายเปนส าคญ 5. ลงมอกระท า (Action) เมอแปลสถานการณแลว ผเรยนจะลงมอตอบสนองสถานการณหรอสงเราในทนท การกระท านนผเรยนยอยจะคาดหวงวาจะเปนวธทดทสดทจะท าไดเขาบรรลจดมงหมายทตงไว 6. ผลทตามมา (Consequence) หลงจากตอบสอนงสงเราหรอสถานการณแลวผลทตามมาคอ อาจจะประสบผลส าเรจตามจดมงหมาย จะเกดความพอใจ (Confirm) ถาไมประสบผลส าเรจยอมไมพอใจ ผดหวง (Contradict) ถาประสบผลส าเรจกจะเปนแรงจงใจใหท ากจกรรมอางเดมอก ถาไมบรรลจดมงหมายอาจหมดก าลงใจ ทอแททจะตอบสนองหรอท าพฤตกรรมตอไป 7. ปฏกรยาตอความผดวง (Contradict) ซงการกระท าใน 2 ลกษณะคอ ปรบปรง การกระท าของตนใหมเพอใหบรรลจดมงหมาย โดยยอนไปพจารณาหรอแปลสถานการณหรอ สงเราใหมแลวหาวธกระท าพฤตกรรมทเหมาะสมเพอใหบรรลจดมงหมายปลายทางใหไดอกประการหนง อาจเลกไมท ากจกรรมนนอก หรออาจจะกระท าซ า ๆ อยาเดมไมเกดผลอะไรเลยกได

Page 42: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

32

กระบวนการเกดพฤตกรรม สรพล พะยอมแยม (2545 อางถงใน เอกนรนทร กลนหอม, 2553, หนา 23-24) กระบวนการเกดพฤตกรรมแตละครงออกเปนกระบวนการยอยไดอก 3 ประการ คอ 1. กระบวนการรบร (Perception Process) กระบวนการรบรเปนกระบวนการเบองตน ทเรมจากการทบคคลไดรบสมผสหรอรบรขาวสารจากสงเราตาง ๆ โดยผานระบบประสารทสมผส ซงรวมถงความรสก (Sensation) กบสงเราทไดสมผสนน ๆ ดวย 2. กระบวนการคดและขาใจ (Cognition Process) กระบวนการนอาจเรยกไดวา “กระบวนการทางปญญา” ซงประกอบไปดวยการเรยนร การคดและการจ า ตลอดจนการน าไปใชหรอเกดการพฒนาจากการเรยนรนน ๆ ดวยการรบการสมผสและการรบรทน าไปสการคดและ การเขาใจนเปนระบบการท างานทมความซบซอนและเปนกระบวนการภายในทางจตทศกษาและสรปเปนค าอธบายทชดเจนได 3. กระบวนการแสดงออก (Spatial Behavior Process) หลงจากทผานขนตอนของ การรบรและการคดและเขาใจแลวบคคลจะมอารมณตอบสนองตอสงทไดรบรนน แตยงมไดแสดงออกใหผอนไดรบร ยงคงเปนพฤตกรรมทอยภายใน (Covert Behavior) แตเมอไดคดและเลอกทจะแสดงการตอบสนองใหบคคลอนสงเกตไดเราเรยกวา พฤตกรรมภายนอก (Overt Behavior) ซงพฤตกรรมภายนอกนเปนสวนหนงของพฤตกรรมทมอยทงหมดภายในตวบคคลนน เมอมปฏกรยาตอบสนองตอสงเราใดสงเราหนง การแสดงออกมาเพยงบางสวนของทมอยจรงเชนน จงเรยกวา Spatial Behavior พฤตกรรมในการก าจดของครวเรอน เอกนรนทร กลนหอม (2553, หนา 24) พฤตกรรมในการก าจดของครวเรอน หมายถง การกระท าทแสดงออกมาโดยมความสมพนธกบความร ทศนคตและการปฏบต ดงตอไปน 1. ความรในการก าจดขยะเกยวกบโทษ ประโยชน ปรมาณขยะ 2. ทศนคตในการก าจดขยะ รจกมองปญหาทเกดขนเกยวกบดานสขภาพอนามยและสภาวะสงแวดลอม 3. การปฏบตทถกตองในการก าจดขยะ ควรมการแยกถงขยะ น าขยะมาเปนประโยชน โดยใชหลก 5Rs เพอเปนการลดปรมาณขยะ หลก 5Rs คอ Reduce หมายถง การลดปรมาณขยะดวยการใชผลตภณฑทเหลอเปนขยะนอย Reuse หมายถง การน าขยะกลบไปใชซ าการใชผลตภณฑซ าแลวซ าอกตามรปแบบทเปนตนก าเนดของมน Recycle หมายถง การแปลงผลตภณฑเพอใชใหม

Page 43: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

33

Reject หมายถง การปฏเสธการใชผลตภณฑทยากตอการก าจด Response หมายถง ผทงขยะยอมตอบรบทจะคดแยกขยะ องคกรปกครองสวนทองถน กรมสงเสรมการปกครองทองถน (2554, หนา 264) พระราชบญญตก าหนดแผนและ ขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตมถง (ฉบบท 2) พ.ศ. 2549 “องคกรปกครองสวนทองถน”หมายความวา องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล องคการบรหารสวนต าบล กรงเทพมหานคร เมองพทยา และองคกรปกครองสวนทองถนอนทมกฎหมายจดตง

อ านาจและหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน กรมสงเสรมการปกครองทองถน (2554, หนา 188) พระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวน ต าบล พ.ศ. 2537 และ แกไขเพมเตม (ฉบบท 6) พ.ศ. 2552 มาตรา 67 ภายใตบงคบกฎหมาย องคการบรหารสวนต าบล มหนาทตองท าในเขตองคการบรหารสวนต าบลดงน (1) จดใหมและบ ารงรกษาทางน าและทางบก (2) การรกษาความสะอาดของถนน ทางน า ทางเดน และทสาธารณะ รวมทงการก าจดขยะมลฝอยและสงปฏกล (3) ปองกนโรคและระงบโรคตดตอ (4) ปองกนและบรรเทาสาธารณภย (5) สงเสรมการศกษา ศาสนาและวฒนธรรม (6) สงเสรมการพฒนาสตร เดกและเยาวชน ผสงอายและพการ (7) คมครอง ดแลและบ ารงรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (8) บ ารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถนและวฒนธรรมอนดของทองถน (9) ปฏบตหนาทอนตามททางราชการมอบหมายโดยจดสรรงบประมาณหรอบคลากรใหตามความจ าเปนและสมควร กรมสงเสรมการปกครองทองถน (2554, หนา 148) พระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตมถง ฉบบท 13 พ.ศ. 2552 มาตรา 50 ภายใตบงคบแหงกฎหมายเทศบาลต าบลมหนาทตองท าในเขตเทศบาลดงตอไปน (1) รกษาความสงบเรยบรอยของประชาชน (2) ใหมและบ ารงทางบกและทางน า (3) รกษาความสะอาดของถนน หรอทางเดนและทสาธารณะ รวมทงการก าจดขยะมลฝอย

Page 44: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

34

และสงปฏกล (4) ปองกนและระงบโรคตดตอ (5) ใหมเครองใชในการดบเพลง (6) ใหราษฎรไดรบการศกษาอบรม (7) สงเสรมการพฒนาสตร เดก เยาวชน ผสงอายและผพการ (8) บ ารงศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถนและวฒนธรรมอนดของทองถน (9) หนาทอนตามทกฎหมายบญญตใหเปนหนาทของเทศบาล

สภาพทวไปและขอมลพนฐานขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตพนทอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร องคการบรหารสวนต าบลทงขนาน องคการบรหารสวนต าบลทงขนาน จดตงขนตามพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 และไดรบการประกาศยกฐานะเปนองคการบรหารสวนต าบลทงขนาน เมอวนท 2 มนาคม พ.ศ. 2538 ปจจบนทท าการองคการบรหารสวนต าบลทงขนานตงอย เลขท 99/9 หมท 1 ต าบลทงขนาน อ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร องคการบรหารสวนต าบลทงขนาน มเนอทประมาณ 120.70 ตารางกโลเมตรหรอประมาณ 75,500 ไร มแนวเขตตดตอ ทศเหนอตดตอต าบลคลองไกเถอน อ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว ทศใตตดตอต าบลทรายขาว และต าบลสะตอน อ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทศตะวนอออกตดตอประเทศกมพชาประชาธปไตย ทศตะวนตกตดตอต าบลปะตง และต าบลทบชาง อ าเภอสอยดาว องคการบรหารสวนต าบลทงขนานมหมบาน จ านวน 16 หมบาน มประชากรทงสน จ านวน 10,522 คน แยกเปน ชายจ านวน 5,283 คน หญง จ านวน 5,239 คน อาชพประชากรสวนใหญ ประกอบอาชพเกยวกบเกษตรกรรม คอ ท าไรขาวโพด มนส าปะหลง ออย ท าสวนผก เชน ผกคะนา มะเขอ พรก ท าสวนผลไม เชน มะขามหวาน มะมวง มะละกอ ล าไย ทเรยน รบจางทวไปและคาขาย โดยมพนทเกษตรกรรม ประมาณ 64,040 ไร (องคการบรหารสวนต าบลทงขนาน, 2555, หนา 3-5) องคการบรหารสวนต าบลสะตอน องคการบรหารสวนต าบลสะตอน ไดจดตงขนตามพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 เมอวนท 19 มกราคม พ.ศ. 2539 องคการบรหารสวนต าบล สะตอน ตงอยเลขท 320 หมท 1 ต าบลสะตอน อ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร มแนวเขตตดตอ ทศเหนอตดตอต าบลทงขนาน อ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทศใตตดตอต าบลหนองตาคง อ าเภอโปงน ารอน จงหวดจนทบร ทศตะวนออกตดตอราชอาณาจกรกมพชา ทศตะวนตกตดตอต าบล

Page 45: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

35

ทรายขาว อ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ประชากร จ านวนครวเรอน 3,604 ครวเรอน ประชากรทงสน 9,163 คน แยกเปนชาย 4,618 คน หญง 4,545 คน ในพนทสวนมากปลก มนส าปะหลง 28,995 ไร ขาวโพดเลยงสตว 10,565 ไร มะมวง 250 ไร ล าไย 6,461 ไร มะขามหวาน 50 ไร ยางพารา 3,136 ไร ออยโรงงาน 580 ไร (องคการบรหารสวนต าบลสะตอน, 2555, หนา 5-7, 17) องคการบรหารสวนต าบลปะตง องคการบรหารสวนต าบลปะตงและมฐานะเปนนตบคคล เมอวนท 2 มนาคม พ.ศ. 2538 ตงอยเลขท 499 หม 1 ต าบลปะตง อ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร มพนทประมาณ 113.56 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 70,977 ไร มอาณาเขตตดตอ ทศเหนอตดตอเขตเทศบาลต าบลทบ-ชาง ทศใตตดตอเทศบาลต าบลทรายขาวและเขตองคการบรหารสวนต าบลทรายขาว ทศตะวนออก ตดตอเขตองคการบรหารสวนต าบลทงขนานและเขตองคการบรหารสวน ต าบลทรายขาว ทศตะวนตกตดตออ าเภอแกงหางแมวและอ าเภอเขาคชฌกฏ ม 1 ต าบล 11 หมบาน ประชากรจ านวนทงสน 8,993 คน แบงเปนชาย 4,599 คน และหญง 4,394 คน ในเขตพนทมทงหมด 70,977 ไร สวนใหญ เปนพนทเพอการเกษตร พนทปลกพชทงหมด 47,944 ไร พนทปลกไมผลไมยนตน 24,923 ไร พนทปลกพชไร 22,007 ไร พนทปลกพชผล 707 ไร พชทปลกขาว 284 ไร พนทปลกไมดอกไมประดบ 23 ไร (องคการบรหารสวนต าบลปะตง, 2555, หนา 7-9, 11) องคการบรหารสวนต าบลทรายขาว องคการบรหารสวนต าบลทรายขาวไดรบการยกฐานะจากสภาต าบลเปนองคการบรหารสวนต าบล ตามพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เมอ 2 มนาคม มแนวเขตตดตอทศเหนอตดตอเทศบาลต าบลทรายขาวและต าบลปะตง ทศใตตดตออ าเภอโปงน ารอน ทศตะวนออกตดตอต าบลสะตอนและอ าเภอโปงน ารอน ทศตะวนตกตดตออ าเภอเขาคชฌกฎ ประชากรในต าบลทรายขาวมจ านวนทงสน 7,939 คน แยกเปนชาย 4,099 คน หญง 3,840 คน ตงอยเลขท 6 หมท 1 ถนนเฉลมพระเกยรต ร.9 ต าบลทรายขาว อ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ท าไร จ านวน 26,005 ไร ท าสวนผลไม จ านวน 18,949 ไร ท าเกษตรอน ๆ จ านวน 2,635 ไร ท าพชผก จ านวน 173 ไร ท านา จ านวน 170 ไร (องคการบรหารสวนต าบลทรายขาว, 2555, หนา 3-5) เทศบาลต าบลทบชาง เทศบาลต าบลทบชางเปลยนแปลงฐานะ เมอวนท 23 สงหาคม พ.ศ. 2550 ปจจบนส านกงานเทศบาลต าบลทบชาง เลขท 108/ 1 ตงอยท 1 ถนนเฉลมพระเกยรต ร.9 ทางหลวง หมายเลข 317 สายจนทบร-สระแกว มเขตตดตอทศเหนอตดตอต าบลวงทอง, ต าบลวงสมบรณ อ าเภอวงสมบรณและต าบลคลองไกเถอน อ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว ทศใตตดตอต าบลปะตง อ าเภอ

Page 46: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

36

สอยดาวและต าบลจนทเขลม อ าเภอเขาคชฌกฎ จงหวดจนทบร ทศตะวนออกตดตอต าบลทงขนาน อ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทศตะวนตกตดตอต าบลขนซอง อ าเภอแกงหางแมว จงหวดจนทบร มเนอททงสน 222.50 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 189,078 ไร มประชากรทงสน 16,061 คน แยกเปนชาย 8,127 คน หญง 7,934 คน สวนใหญประกอบอาชพดานการเกษตรกรรม เชน หอม ผกช แตงกวา มนส าปะหลง ไรออย ไรขาวโพด ถว มะมวง มะขามหวาน ล าไย ลนจกระทอน มะละกอ ยางพารา (เทศบาลต าบลทบชาง, 2554, หนา 5, 7, 9) เทศบาลต าบลทรายขาว เทศบาลทรายขาวไดรบการเปลยนแปลงฐานะเปนเทศบาลต าบลทรายขาว นบตงแตวนท 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2542 ตงอยเลขท 601/ 15-16 หมท 1 ต.ปะตง อ.สอยดาว จ.จนทบร มพนท 38 ตารางกโลเมตร ครอบคลม 2 ต าบล 6 หมบาน คอ ต าบลปะตง หมท 1 และต าบลทรายขาว หมท 1, 3, 5, 9 และ 12 มแนวเขตตดตอทศเหนอตดตอกบองคการบรหารสวนต าบลปะตง ทศตะวนออกตดตอกบองคการบรหารสวนต าบลปะตงและองคการบรหารสวนต าบลทรายขาว ทศใตตดตอกบองคการบรหารสวนต าบลทรายขาว ทศตะวนตกตดตอกบเขตอนรกษพนธสตวปาสอยดาว มประชากรจ านวน 11,126 คน แยกเปนเพศชาย จ านวน 5,472 คน แยกเปนเพศหญง จ านวน 5,654 คน ประชากรประกอบอาชพเกษตรกรรม ไดแก ท าสวน ท าไร เชน ปลกขาวโพด มนส าปะหลง กลวย ออย ทเรยน ล าไย กระทอน เงาะ มะขามหวาน (เทศบาลต าบลทรายขาว, 2555, หนา 5-6, 34-35)

งานวจยทเกยวของ กลยาณ ภมมาล (2550) ศกษาเรอง พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย อ าเภอหนองสง จงหวดมกดาหาร ผลการศกษาพบวา พฤตกรรมโดยรวมของนกเรยนในการจดการขยะมลฝอยอยในระดบปานกลาง ผลทดสอบสมมตฐาน พบวา ความร ความเขาใจในการจดการขยะมลฝอยและทศนคตตอการจดการขยะมลฝอยมความแตกตางกนตอพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .000 และ .001 ตามล าดบ สวนปจจยสวนบคคล ไดแก ระดบชน เพศ แผนการเรยน อาชพของบดา มารดา ระดบการศกษาของบดา มารดา รายไดเฉลยของครอบครวตอเดอนและจ านวนสมาชกในครวเรอน และการไดรบขอมลขาวสาร ไมมความแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถต ปรเมษฐ หวงมตร (2550) ศกษาเรอง พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตลาดพราว กรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตลาดพราว กรงเทพมหานคร โดยรวมมพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยอยในระดบมาก

Page 47: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

37

เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานทมพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยมากทสด คอ ดานการน ากลบมาใชใหม รองลงมาคอ ดานการลดการเกดขยะมลฝอย และดานการคดแยกขยะมลฝอย โดยในดานการน ากลบมาใชใหม ประชาชนเลอกขยะประเภทกลองกระดาษ หรอหนงสอพมพเกบไวขาย หรอน ากลบมาใชไดอก ในดานการลดการเกดขยะมลฝอย ประชาชนเลอกใชถงพลาสตกใสสงของใบใหญเพยงใบเดยวมากกวาใบเลกหลาย ๆ ใบ และในดานการคดแยกขยะมลฝอย ประชาชน มพฤตกรรมการทงขยะเปยกจะตองมถงขยะรองรบเสมอ ผลเปรยบเทยบความแตกตางของพฤตกรรมการก าจดขยะมลฝอยของประชาชนในเขตลาดพราว กรงเทพมหานคร พบวา เพศ อาย ระยะเวลาทอยอาศยในชมชน รายไดในครอบครวตอเดอน จ านวนสมาชกในครอบครว และลกษณะทอยอาศยตางกน มพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตลาดพราว กรงเทพมหานคร แตกตางกน ทระดบนยส าคญ .05 มน ดลจตต (2550) ศกษาเรอง ความร ทศนคตและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลต าบลศรนคร อ าเภอศรนคร จงหวดสโขทย ผลการศกษาพบวา ประชาชนมความรความเขาใจ เรองการจดการขยะมลฝอยอยในระดบปานกลาง ในเรองทศนคตดานการรบรปญหาสงแวดลอม ฯ ประชาชนเหนวาขยะมลฝอยกอใหเกดปญหาในเรองการเปนแหลงแพรพนธของเชอโรคมากทสด ซงการก าจดขยะมลฝอยทไมกอใหเกดผลกระทบตอสงแดลอมสามารถท าไดงาย และสะดวกคอ การใหเทศบาลน าไปก าจดสวนทศนคตตอการลดปรมาณขยะมลฝอย สวนใหญเหนวา การคดแยกขยะกอนทงท าใหสะดวกตอการน าไปก าจด ดานความตระหนกในการจดการและการมสวนรวม ประชาชนเหนวาควรมสวนรวมในการแกไขปญหาขยะมลฝอยเพราะประชาชนเปนผผลตขยะและไดรบผลกระทบจากปญหาโดยตรง สวนความสมพนธระหวาง ความร ทศนคต ความตระหนก การมสวนรวมกบพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย พบวา มความสมพนธกน สวนความสมพนธระหวางความร เรองการจดการขยะมลฝอยและทศนคต พบวา มความสมพนธกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยจากขอเสนอแนะพบวา ควรเรงใหมการรณรงคใหประชาชนรตระหนกถงพษภยของขยะมลฝอยประเภท กอใหเกดพษภยและผลกระทบตอสงแวดลอม และสงเสรมใหประชาชนมความรความเขาใจและมสวนรวม ในการจดการขยะมลฝอยอยางถกวธและไมท าลายสงแวดลอม นพวรรณ ธระพนธเจรญ, อบล พมสะอาด, ชชฎาพร องอาจ และนภสนนท สมสนตธรรม (2550) ศกษาเรอง การมสวนรวมของชมชนในการจดการความรเรองขยะมลฝอยและสงแวดลอม จงหวดพระนครศรอยธยา ผลการศกษาพบวา ชมชนนเดมเคยเปนสลมและไดรบการพฒนาทอยอาศยใหมเปนอาคารแถวมจ านวน 40 หนวย อาชพชาวชมชนสวนใหญรบจาง สวนใหญมอายต ากวา 20 ป มกรรมการชมชนทเขมแขง ปญหาในชมชนมหลายประการนอกเหนอจากการบรหารจดการขยะ

Page 48: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

38

มลฝอย คอ ปญหาขาดความสามคค เยาวชนตดสงเสพตด ปญหาโรคเรอรงของผสงอาย กระบวนการศกษาโดยการใชฐานความรทบรณาการระหวางขยะมลฝอยและสงแวดลอม การศกษาดงานและการวจยเชงปฏบตการอยางมสวนรวม ท าใหกลมเปาหมายมความรและจตส านกดานการจดการขยะมลฝอยทเหมาะสมกบชมชนและท าใหชมชนรวมและจดกจกรรมการคดแยกขยะ จ าหนายขยะ รไซเคลในชมชน การวางระบบท าความสะอาดพนทสวนรวมรวมกน ก าหนดแผนการจดตงธนาคารขยะเพอเยาวชน การท าน าหมกจากขยะและสนบสนนการเลนกฬาของเยาวชนและนอกจากนน ยงเกดเครอขายความรวมมอกบชมชนอนดานการจดการขยะมลฝอย วาย คงธนจรส (2552) ศกษาเรอง ระดบความรของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยในเขตเทศบาลต าบลหวยใหญ อ าเภอบางละมง จงหวดชลบร ผลการศกษาพบวา ประชาชนทเปนกลมตวอยางของการวจยระดบความรในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลต าบลหวยใหญมระดบความร “ต า” และเมอเปรยบเทยบระดบความรในการจดการขยะมลฝอยพบวา ประชาชนในเขตเทศบาลหวยใหญทมอาย ระดบการศกษา อาชพ รายได มระดบความรในการจดการขยะมลฝอย ไมแตกตางกน สวนประชาชนทมเพศตางกนมระดบความรในการจดการปญหาขยะมลฝอยแตกตางกน ทระดบนยส าคญ .05 และผลการศกษาในครงนหนวยงานทเกยวของสามารถน าขอมลทไดไปประกอบการพจารณาเพอวางแผนนโยบายก าหนดกลยทธในการใหความรกบประชาชนในเขตพนทเทศบาลต าบลหวยใหญ อ าเภอบางละมง จงหวดชลบร ในเรองการรณรงคการก าจดขยะมลฝอยเพอใหประชาชนในเขตมความรและสามารถจดการขยะมลฝอยไดอยางถกวธ วรช โพธทอง (2551) ศกษาเรอง พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทขององคการบรหารสวนต าบลทรายมล อ าเภอองครกษ จงหวดนครนายก ผลการศกษาพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนมากมระดบความรความเขาใจในการจดการขยะมลฝอยเปนอยางด มพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยภายในบาน โดยการทงขยะแหงและขยะผสมในจดรบขยะและ มการจดการขยะมลฝอยทกวน ผตอบแบบสอบถามสวนมากมพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยทวไปโดยการคดแยกไวเพอจ าหนาย รองลงมาคอการเผาหรอฝงกลบและมสวนนอยทสดคอ ทงกองไวขางบาน ส าหรบผตอบแบบสอยถามสวนมากมพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยอนตรายโดยการทงลงถงโดยมไดหอหมรองลงมาแยกขยะอนตรายทงในถงพลาสตกกอนทงลงจดรบขยะมลฝอย บางสวนมพฤตกรรมโดยการฝงดน และบางสวนมพฤตกรรมโดยการทงไวทวางใกลบาน อาภรณ รพเลศรงสมนต (2551) ศกษาเรอง ความร ทศนคตและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าชมชนในเขตเทศบาลเมองบานไผ อ าเภอบานไผ จงหวดขอนแกน ผลการศกษาพบวา ผน าชมชนกลมตวอยางทไดคดเลอกแบบเจาะจงไดรบความรความเขาใจในการจดการขยะมลฝอยอยในระดบด รอยละ 92.60 มทศนคตตอการจดการขยะมลฝอยในเชงบวกรอยละ 95.60

Page 49: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

39

รวมทงไดรบสงจงใจในการจดการขยะมลฝอยจากหนวยงานภาครฐรอยละ 98.50 ท าใหผน าชมชนมพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยอยางเปนรปธรรม ไดแก การลดปรมาณขยะมลฝอย การคดแยกขยะมลฝอยในครวเรอน การก าจดขยะมลฝอยอยางเหมาะสมและการรวมกลมกนจดตงตลาดนดวสดรไซเคลจากประชาชนในชมชนสปดาหละ 1 วน (วนอาทตย) รวมทงการท าปยหมก ปยน าชวภาพจากขยะเปยก ซงนบวาเปนประโยชนอยางยงและควรสงเสรมใหเปนชมชนตนแบบเพอขยายผลไปสชมชนอน ๆ ตอไป นตยา เพยรทรพย (2552) ศกษาเรอง ความรและพฤตกรรมการจดการขยะของประชาชนในพนทเทศบาลต าบลเสมด อ าเภอเมอง จงหวดชลบร ผลการศกษาพบวา ประชาชนทเปน กลมตวอยางของการวจยเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย มอายระหวาง 20-29 ป สวนใหญจบการศกษาระดบปรญญาตร ประกอบอาชพพนกงานบรษท/ ลกจางเอกชน มระยะเวลาทอาศยอยในเทศบาล ไมเกน 10 ป มความรเกยวกบการจดการขยะระดบปานกลาง และมพฤตกรรมการจดการขยะอยในระดบพอใช ประชาชนในพนทเทศบาลต าบลเสมดทมเพศ อาย การศกษา อาชพ แตกตางกน จะมพฤตกรรมการจดการขยะ แตกตางกน ประชาชนทมระยะเวลาทอาศยอยในเทศบาลแตกตางกน มพฤตกรรมการจดการขยะ ไมแตกตางกน และความรของประชาชนมความสมพนธเชงบวกแบบคอนขางต ากบพฤตกรรมการจดการขยะทระดบนยส าคญ .05 กลาวคอ เมอประชาชนมความรเพมขน จะมพฤตกรรมการจดการขยะในระดบทดขน นพวรรณ ธระพนธเจรญ, สภารตน ชยกตตภรณ และสมปรารถนา สขเกษม (2552) ศกษาเรอง การจดการความรเรองขยะมลฝอยและสงแวดลอม จงหวดพระนครศรอยธยา ผลการศกษาพบวา พนทนมชาวมสลมอาศยอยเปนจ านวนมากและเปนสถานททมโบราณสถานของศาสนาอสลามเกาแกหลายแหง แตยงขาดการจดการขยะมลฝอยและสงแวดลอมทเหมาะสม กระบวนการวจยท าใหกลมเปาหมายมความรความเขาใจและจตส านกดานการจดการขยะมลฝอยและสงแวดลอมดขนและน าความรไปแกไขปญหาขยะมลฝอยและสงแวดลอมในต าบล โดยการรวมกนรกษาความสะอาดสถานทส าคญ ๆ ทกเดอน การจดสถานททงขยะมลฝอยการท าปยหมก และการปลกตนไมในสถานทสาธารณะ ยพา อยยน, อมรอน มะลลม และวลยพร ชณศร (2553) ศกษาเรอง การบรหารจดการขยะมลฝอยของชมชน ต าบลคบางหลวง อ าเภอลาดหลมแกว จงหวดปทมธาน ผลการศกษาพบวา 1. สภาพแวดลอมทวไปของชมชน ดานการรบรขอมลขาวสารการจดการขยะมลฝอยของประชาชนสวนใหญรบรทางโทรทศน รองลองมารบรทางหนงสอพมพ ดานปรมาณขยะมลฝอยในครวเรอนบานตอวนมจ านวน 5-10 กโลกรมตอวน ปจจบนมปรมาณขยะมลฝอยในปรมาณเพม มากขนประเภทขยะมลฝอยในครวเรอนและชมชนสวนใหญเปนถงพลาสตก

Page 50: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

40

2. รองลงมาเปนเศษอาหาร ผน าชมชนมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของชมชนโดยเผยแพรความรและใหค าปรกษาการจดการขยะมลฝอยทถกวธแกประชาชนในชมชน รองลงมาเปนแกนน าในการขอรบบรการดานการจดการขยะมลฝอยกบ อบต. คบางหลวง และ อบต. คบางหลวง มสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของชมชน คอ การเผยแพรความรและใหค าปรกษาการจดการขยะมลฝอยแกชมชนตาง ๆ ตลอดเวลาและรองลงมามการลงพนทตรวจสอบการจดการขยะมลฝอยของประชาชนเปนประจ า 3. ดานความรความเขาใจในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนอยในระดบมาก ซงลกษณะการจดการขยะมลฝอยในดานพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยอยในระดบนอย แตประชาชนมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของชมชนในระดบ ลกษณะของการจดการ ขยะมลฝอยของประชาชนในชมชนพบวาประชาชนมพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย หรอ การคดแยกขยะใหถกประเภทในระดบนอย แตประชาชนมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของชมชนในระดบมารเพราะประชาชนมความรความเขาใจในระดบมากซงสะทอนใหเหนถงวธการปฏบตตนของแตละคนทไมสรางปญหาขยะมลฝอยใหกบชมชนถงแมปฏบตเปนประจ ากไมกอให เกดปญหาในการจดการขยะมลฝอยของชมชน 4. แนวทางพฒนาการจดการขยะมลฝอยของชมชนทพบไดแก 4.1) ควรก าหนดเวลา ทเหมาะสมในการเกบขนมลฝอย 4.2) ควรมการสรางความรความเขาใจในการจดการขยะมลฝอย ทถกตองแกประชาชน 4.3) ควรมกฎหมายควบคม “ผกอมลพษเปนผจาย” 4.4) ควรรณรงคประชาสมพนธสรางจตส านกแกประชาชน 4.5) ควรจดกจกรรมสงเสรมการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยแกประชาชน 4.6) ควรคดแยกและสรางสถานขนถายขยะมลฝอยขององคการบรหารสวนต าบล 4.7) ควรก าจดมลฝอยโดยวธการเผา สมหญง นชปาน (2553) ศกษาเรอง พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชน ในเขตเทศบาลต าบลบางทราย อ าเภอเมองชลบร จงหวดชลบร ผลการศกษาพบวา พฤตกรรม การจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลต าบลบางทราย อ าเภอเมองชลบร จงหวดชลบร โดยรวมมพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยคอนขางไมเหมาะสม เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานทมพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยดทสดคอดานการลดปรมาณขยะมลฝอย (Reduce) ครวเรอนเลอกใชสนคาทมความคงทนถาวรและมอายการใชงานนานและซอสนคาชนดเดม (Refill) เพอลดปรมาณขยะ รองลองมาคอ ดานการน ามาใชซ า (Reuse) ครวเรอนมการน ากระดาษทเหลอมาใชท ากระดาษโนตและน าขวดน าหวาน หรอขวดแกวอนทใชแลว น ามาบรรจน าดมผลการเปรยบเทยบความแตกตางของพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลต าบลบางทราย อ าเภอเมองชลบร จงหวดชลบร พบวา กลมตวอยางทมรายไดในครวเรอนตอเดอนตางกน

Page 51: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

41

มพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย แตกตางกน ทระดบนยส าคญ .05 โดยพบวา กลมมทมรายไดในครวเรอนตอเดอน ระหวาง 20,001-30,000 บาท เหมาะสมกวากลมทมรายไดในครวเรอนตอเดอนต ากวา 20,001 บาท และกลมตวอยางทมระยะเวลาทอาศยอยในชมชนตางกน มพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยแตกตางกน ทระดบนยส าคญ .05 โดยพบวา กลมตวอยางทมระยะเวลาทอาศยในชมชนมากกวา 5 ปขนไป มพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยเหมาะสมกวากลมทมระยะเวลา ทอาศยอยในชมชนนอยกวา 3 ป ในขณะทกลมตวอยางทมลกษณะทอยอาศยและจ านวนสมาชกในครวเรอนตางกน มพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยไมแตกตางกน ทระดบนยส าคญ .05 เอกนรนทร กลนหอม (2553) ศกษาเรอง การศกษาความร ทศนคตและพฤตกรรม การจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลต าบลจนจวา อ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย ผลการศกษาพบวา ความรในการจดการขยะมลฝอยโดยรวมอยในระดบปานกลาง สวนทศนคตและพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยโดยรวมอยในระดบด เมอเปรยบเทยบความรทศนคตและพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย พบวา ผทมอาย การศกษาและอาชพทแตกตางกน มความรทแตกตางกน สวนเพศและรายไดทแตกตางกน มความรทไมแตกตางกน ผทมการศกษาและรายได ทแตกตางกน มทศนคตทแตกตางกน สวนเพศ อายและอาชพทแตกตางกนมทศนคตทไมแตกตางกน ผทมการศกษาทแตกตางกน มพฤตกรรมทแตกตางกน สวนเพศ อาย อาชพ และรายไดทแตกตางกน มพฤตกรรมทไมแตกตางกน ส าหรบการศกษาความสมพนธพบวา ความรและทศนคตในการจดการขยะมลฝอย มความสมพนธกบพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย สารภ สกใส (2554) ศกษาเรอง พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าชมชนในพนทองคการบรหารสวนต าบลกะลวอเหนอ อ าเภอเมอง จงหวดนราธวาส ผลการศกษาพบวา พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าชมชนในพนทองคการบรหารสวนต าบลกะลวอเหนอ ทง 3 ดาน ไดแก ดานการลดการเกดขยะมลฝอย ดานการน ากลบมาใชใหม และดานการคดแยกขยะ ผน าชมชนสวนใหญใหความส าคญกบการลดการเกดขยะมลฝอยสงเสรมใหใช ตะกราและถงผาไปตลาด สงเสรมการคดแยกประเภทมลฝอยจากตนทาง คอ ระดบครวเรอน มการรณรงคใหประชาชนก าจดขยะประเภทตาง ๆ รณรงคใหมการน าขยะมลฝอยมาใชใหมโดยการท าเปนตวอยางและใหค าปรกษา แตยงมบางสวนทมพฤตกรรมในการบรโภคทไมเหมาะสม คอยงใชถงพลาสตกจงกอใหเกดมลฝอยในปรมาณมาก ทงนผน าชมชนมความเหนวา ปญหาการจดการขยะมลฝอย มความรนแรงอยในขนวกฤต สาเหตมากจากการขาดงบประมาณในการจดการขยะมลฝอย ขาดวสดอปกรณ ภาชนะรองรบ การเกบรวบรวมยงไมครอบคลมทกพนทเนองจากบคลากรและยานพาหนะในการเกบรวบรวมขนสงขยะมลฝอยมไมเพยงพอประชาชนมพฤตกรรมการก าจดขยะไมถกวธ และประชาชนยงไมตระหนกถงโทษทเกดขนแนวทางการจดการขยะมลฝอยในพนท

Page 52: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

42

องคการบรหารสวนต าบลกะลวอเหนอ คอ ควรเพมเจาหนาทบรการพรอมทงจดหางบประมาณ เพอสนบสนนการด าเนนงานใหเพยงพอกบความตองการในการจดซอ จดหาวสด อปกรณในการก าจดขยะใหเพยงพอและเหมาะสม และควรมการจดประชม/ สมมนาหรอศกษาดงานจากชมชนทประสบความส าเรจเพอใชเปนแบบอยางปรบประยกตใหเกดความเหมาะสมแกชมชนเกยวกบเรองการจดการขยะมลฝอยภายในชมชน สรปตวแปรในการวจย ส าหรบตวแปรทใชในการวจยครงนประกอบไปดวย 1. ตวแปรอสระ คอ คณลกษณะทวไปและคณลกษณะสวนบคคลของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ประกอบไปดวย คณลกษณะทวไป ไดแก 1. เพศ 2. อาย 3. ระดบการศกษา 4. อาชพ 5. รายได คณลกษณะสวนบคคล ไดแก ความรเกยวกบการจดการขยะมลฝอย ตวแปรตาม คอ พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร แบงออกเปน 1. การลดปรมาณขยะมลฝอย 2. การน าขยะมลฝอย เศษวสดมาใชใหม 3. การน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม 4. การน าขยะมลฝอย เศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป 5. การหลกเลยงวสดทท าลายยาก

Page 53: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณ โดยมวตถประสงคเพอศกษาความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนและเพอเปรยบเทยบความรและพฤตกรรมการจดการขยะ มลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทมเพศ อาย การศกษา อาชพ รายได ความรทแตกตางกน โดยมรายละเอยดเกยวกบวธด าเนนการวจยดงน

ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน คอผน าทองถน ไดแก นายกเทศมนตร, นายกองคการบรหารสวนต าบล, รองนายกเทศมนตร, รองนายกองคการบรหารสวนต าบล ปลดเทศบาล, ปลดองคการบรหารสวนต าบล สมาชกสภาเทศบาล, สมาชกสภาองคการบรหารสวนต าบล ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร จ านวนทงสน 156 คน (เทศบาลต าบลทบชางแผนปอกนและบรรเทาสาธารณภย, 2554; เทศบาลต าบลทรายขาวแผนพฒนาสามป, 2555; องคการบรหารสวนต าบล ทงขนานแผนพฒนาสามป, 2555; องคการบรหารสวนต าบลทรายขาวแผนพฒนาสามป, 2555; องคการบรหารสวนต าบลปะตงแผนพฒนาสามป, 2555; องคการบรหารสวนต าบลสะตอนแผนพฒนาสามป, 2555)

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถาม (Questionnaires) เกยวกบความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน โดยแบงเปน 4 ตอน ดงน ตอนท 1 เปนแบบสอบถามขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามเกยวกบเพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได ลกษณะของค าถามเปนค าถามแบบเลอกตอบ (Check List) จ านวน 5 ขอ ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบความรในการจดการขยะมลฝอย แบบวดความรในการจดการขยะมลฝอย ประกอบดวยค าถามทดสอบความร โดยเนอหาของค าถามเปนการประเมนความรเกยวกบการจดการขยะมลฝอย ซงค าถามมจ านวนทงหมด 15 ขอ เปนแบบตวเลอก (“ใช” และ “ไมใช”) ตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน

Page 54: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

44

ตอนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย แบบวดพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย เปนค าถามแบบมาตรการการประเมน (Rating Scale) โดยดดแปลงแบบมาตรการประเมนของ (สมหญง นชปาน, 2553, หนา 38) จาก 4 ระดบ เปน 3 ระดบ โดยก าหนดคะแนนของระดบพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย ไวดงน ระดบพฤตกรรม คะแนนขอค าถาม มการปฏบตทกครง 3 คะแนน มการปฏบตบางครง 2 คะแนน ไมเคยปฏบตเลย 1 คะแนน ทงนเนอหาค าถามเปนการประเมนพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย ซงประกอบดวยค าถามทงหมด จ านวน 15 ขอ การลดปรมาณขยะมลฝอย 3 ขอ การน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม 3 ขอ การน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหาย มาซอมแซม 3 ขอ การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป 3 ขอ การหลกเลยงวสดทท าลายยาก 3 ขอ ตอนท 4 ความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตมของผน าทองถน

การสรางและตรวจสอบคณภาพของเครองมอ แบบสอบถามฉบบน ผวจยไดสรางขนเอง มขนตอนในการสรางดงน 1. ศกษาแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของในเรอง ความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน องคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร จากหนงสอ ต ารา เอกสาร ผลงานวจยทเกยวของ จากนนน ามาก าหนดกรอบแนวคดทใชในการวจย ก าหนดนยามและเพอใชเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถาม 2. สรางแบบสอบถามเกยวกบความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนองคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร และตรวจสอบเนอหาของแบบสอบถามวาครอบคลมวตถประสงคหรอไม จากนนน าไปใหอาจารยทปรกษาตรวจสอบเนอหาโดยภาพรวม แลวน ามาปรบปรงตามค าแนะน าของอาจารยทปรกษา 3. น าแบบสอบถามทปรบปรงตามค าแนะน าของอาจารยทปรกษาใหผเชยวชาญ 3 ทานไดแก

Page 55: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

45

อาจารยสปราณ ธรรมพทกษ รองคณบด ฝายวชาการและวจย วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา อาจารยชตพล ชยมะดน ผอ านวยการศนยการศกษาสระแกว วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา นางสาวมะล สขเอม ปลดองคการบรหารสวนต าบลทงขนาน อ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร เพอตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) จากนนปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของผเชยวชาญ 1. น าแบบสอบถามทไดไปทดลองใช (Try Out) กบผน าทองถน นอกเขตพนทอ าเภอสอยดาว จ านวน 30 คน เพอหาคณภาพของเครองมอ โดยการหาคาความเทยงตรงหรอความเชอถอไดของแบบสอบถาม (Reliability) โดยวธของ Kuder-Richardson (KR-20) ส าหรบกรณนมเพยง 2 ค าตอบ คอ ใช หรอไมใช และวธของแบบ Cronbach’s Reliability Coefficient Alpha ส าหรบกรณเปนค าถามแบบมาตรฐานสวนประมาณคาทม 2 ค าตอบขนไป ซงไดคาความเทยงหรอ ความเชอถอไดของแบบสอบถาม ดงน 2. ผลการวเคราะหหาความเชอมนของแบบสอบถามเกยวกบความรในการจดการขยะ มลฝอยของผน าทองถน ขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ดวยวของ Kuder-Richardson (KR-20) ซงไดคาความเชอมน .76 ถอวาแบบสอบถามนมความเชอถอไดสามารถน าไปเกบขอมลจรงตอไป 3. ผลการวเคราะหหาความเชอมนของแบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ดวยวของแบบ Cronbach’s Reliability Coefficient Alpha ซงไดคาความเชอมน .78 ถอวาแบบสอบถามนมความเชอถอไดสามารถน าไปเกบขอมลจรงตอไป

การเกบรวบรวมขอมล ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยมขนตอนดงน 1. ขอหนงสอรบรองและแนะน าตวผวจยจากวทยาลยบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา ถงผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร เพอขอ ความอนเคราะหเกบขอมล 2. น าหนงสอแนะน าตวจากวทยาลยบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา พรอมแบบสอบถาม ไปเกบขอมลกบผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร

Page 56: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

46

3. ผวจยแจกแบบสอบถามใหผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ในชวงเดอน พฤศจกายน 2555 ถง มนาคม 2556 จ านวน 156 ชด โดยมแบบสอบถามทไดรบกลบคนมาและมความสมบรณ จ านวน 156 ชด คดเปน 100 เปอรเซนต

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลส าหรบการวจยครงนเปนการวเคราะหเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) แบงการวเคราะหออกเปน 3 ตอน คอ ตอนท 1 วเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 วเคราะหขอมลเกยวกบความรการจดการขยะมลฝอยของผน าชมชนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ตอนท 3 วเคราะหขอมลเกยวกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าชมชนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอ สอยดาว จงหวดจนทบร โดยใชวธการประมวลผลคาทางสถตดวยเครองคอมพวเตอร

สถตทใชในการวเคราะหขอมล ผวจยเลอกใชสถตในการวเคราะห เพอใหสอดคลองกบลกษณะของขอมล และตอบวตถประสงคดงน 1. ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เกยวกบเพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได วเคราะหขอมลโดยใชคาอตรารอยละ (Percentage) และประกอบการน าเสนอแบบตาราง 2. ขอมลเกยวกบระดบความรในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร วเคราะหขอมลโดยใชคาอตรารอยละ (Percentage) และประกอบการน าเสนอแบบตาราง 3. ขอมลเกยวกบพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร โดยการหาคาเฉลย (Mean) และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถต ซงก าหนด การแปรผลคาเฉลยดงน 4. ท าการทดสอบเพอเปรยบเทยบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทม เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได และความรในการจดการขยะมลฝอยทแตกตางกน โดยใชวธการเปรยบเทยบคาเฉลย

Page 57: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

47

เกณฑการแปรผล ในการวจยครงน ก าหนดเกณฑการแปลผลคาเฉลย ดงน 1. ระดบความรในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ซงมค าถามจ านวน 20 ขอ เปนแบบ 2 ตวเลอก (“ใช” และ “ไมใช”) ตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน โดยมเกณฑทใชในการพจารณาคะแนนโดยรวม ดงน ระดบความรสง หมายถง ไดคะแนนความรตงแตรอยละ 80.00 ขนไป (16-20 คะแนน) ระดบความรปานกลาง หมายถง ไดคะแนนความรตงแตรอยละ 60.00-79.00 (10-15 คะแนน) ระดบความรต า หมายถง ไดคะแนนความรต ากวารอยละ 60.00 (0-9 คะแนน) 2. พฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน ขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร

ชวงกวางของอนตรภาคชน = จ านวนชน

ดคะแนนต าส-ดคะแนนสงส

= 3

13

= 0.66 คาเฉลย เกณฑการแปลผล 2.34-3.00 หมายถง ปฏบตเปนประจ า 1.67-2.33 หมายถง ปฏบตเปนบางครง 1.00-1.66 หมายถง ไมเคยปฏบตเลย

Page 58: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

บทท 4 ผลการวจย

การวจยเรอง “ความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน: กรณศกษา องคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร” มวตถประสงคของการวจย เพอศกษาความรเกยวกบการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร เพอศกษาพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร และเพอเปรยบเทยบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอ สอยดาว จงหวดจนทบร ทมเพศ อาย การศกษา อาชพ รายไดและความรเกยวกบการจดการขยะ มลฝอย เพอใชเปนเครองมอในการศกษาความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนวาอยในระดบไหน มความเหมาะสมหรอไมและเพอด าเนนการเปลยนแปลไปในทศทาง ทดในการจดการขยะมลฝอยแกไขปญหาขยะมลฝอยในชมชน โดยเกบขอมลจากผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร จ านวน 156 คน ซงผวจยไดน าเสนอผลการวเคราะหเปน 4 ตอน ดงน ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ไดแกเกยวกบ เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได ของผน าชมชน ขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร วเคราะหขอมลโดยใชคาอตรารอยละ (Percentage) ตอนท 2 ขอมลเกยวกบความรการจดการขยะมลฝอยของผน าชมชนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร วเคราะหขอมลโดยใชคาอตรารอยละ (Percentage) ตอนท 3 ขอมลเกยวกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าชมชนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ของผน าทองถน โดยการหาคาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ตอนท 4 เปรยบเทยบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทมเพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายไดและความรในการจดการขยะมลฝอย ทแตกตางกน โดยใชวธการเปรยบเทยบคาเฉลย

Page 59: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

49

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตารางท 1 จ านวนและรอยละของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามปจจยสวนบคคล

ปจจยสวนบคคล จ านวน รอยละ เพศ

ชาย หญง

117 39

75.00 25.00

รวม 156 100.00 อาย

18-25 ป 26-35 ป 36-60 ป มากกวา 60 ปขนไป

1

11 138

6

0.60 7.10

88.50 3.80

รวม รวม 100.00 ระดบการศกษา

ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย อนปรญญา ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร

34 41 39 12 25 5

21.80 26.30 25.00 7.70

16.00 3.20

รวม 156 100.00

Page 60: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

50

ตารางท 1 (ตอ)

ปจจยสวนบคคล จ านวน รอยละ อาชพ

เกษตรกรรม คาขาย รบจาง ขาราชการ ธรกจสวนตว อน ๆ

103 14 10 6

22 1

66.00 9.00 6.50 3.80

14.10 0.60

รวม 156 100.00 รายได

5,000-10,000 บาท/ เดอน 1,0001-15,000 บาท/ เดอน 15,001-20,000 บาท/ เดอน 20,001-25,000 บาท/ เดอน มากกวา 25,000 บาท/ เดอน

39 43 46 19 9

25.00 27.60 29.50 12.20 5.70

รวม 156 100.00 จากตารางท 1 จ านวนและรอยละของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศชาย รอยละ 75.00 มอาย 36-60 ป รอยละ 88.50 รอลงมาคอ อาย 26-35 ป อายมากกวา 60 ปขนไป และอาย 18-25 ป คดเปนรอยละ 7.10, 3.80 และ 0.60 ตามล าดบ ระดบการศกษามธยมศกษาตอนตนเปนสวนใหญ รอยละ 26.30 รองลงมา มธยมศกษาตอนปลาย ประถมศกษา ปรญญาตร อนปรญญาและสงกวาปรญญาตร คดเปนรอยละ 25.50, 21.80, 16.00, 7.70 และ 3.20 ตามล าดบ สวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม รอยละ 66.00 รองลงมา ธรกจสวนตว คาขาย รบจาง ขาราชการและอน ๆ คดเปนรอยละ 14.10, 9.00, 6.50, 3.80 และ 0.60 ตามล าดบ โดยมรายไดเฉลยตอเดอน 15,000-20,000 บาท มากทสด รอยละ 29.50 รองลงมา 10,001-15,000 บาท, 5,000-10,000 บาท, 20,001-25,000 บาท และมากกวา 25,000 บาท คดเปนรอยละ 27.60, 25.00, 12.20 และ 5.70 ตามล าดบ

Page 61: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

51

ตอนท 2 ขอมลเกยวกบความรการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ตารางท 2 จ านวน และรอยละของผตอบแบบสอบถามเกยวกบความรในการจดการขยะมลฝอย

ล าดบขอ จ านวนผตอบถก จ านวนผตอบผด อนดบ 1. ขยะ คอ เศษของเหลอทงจากกระบวนการผลตและการใชสอยของมนษย

149 (95.50)

7 (4.50)

4

2. ขยะ คอ สงของทไมใชแลว มสภาพเกา ช ารด เนาเปอย มทงชนดเปยกและชนดแหง

152 (97.40)

4 (2.60)

2

3. ขยะทมอนตรายสง ไดแก ขยะตดเชอ และกากอตสาหกรรมเปนพษ

139 (89.10)

17 (10.90)

7

4. ขยะทยอยสลายไดยาก ไดแก เศษแกว เศษโลหะ และเศษผกผลไม

44 (28.20)

112 (71.80)

20

5. ขยะทเกดจากโรงพยาบาลสวนใหญเปนขยะไมตดเชอ

128 (82.10)

28 (17.90)

11

6. ขยะเปนแหลงเพาะพนธเชอโรคและพาหะน าโรค

126 (80.80)

30 (19.20)

12

7. เศษอาหาร เศษผกผลไม ไมสามารถน าไปผลตเปนปยหมกได

131 (84.00)

25 (16.00)

9

8. วสดทเปนเศษไมสามารถน าไปเปนเชอเพลงหงตมได

146 (93.60)

10 (6.40)

5

9. การลดปรมาณขยะมลฝอยจะตองใชภาชนะทใชแทนถงพลาสตก เชน ใสตะกรา ปนโต ถงผา

129 (82.70)

27 (17.30)

10

10. เราควรเลอกซออาหารทใชภาชนะบรรจ เชนถงพลาสตก เพอความสะดวกและงายตอการก าจด

65 (41.70)

91 (58.30)

19

Page 62: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

52

ตารางท 2 (ตอ)

ล าดบขอ จ านวนผตอบถก จ านวนผตอบผด อนดบ 11. ขยะทเปนพษสามารถน าไปทงกองบนพนและเผาได

123 (78.80)

33 (21.20)

14

12. ถานไฟฉาย/ แบตเตอรรถยนต สามารถทงรวมกบขยะทวไปได

140 (89.70)

16 (10.30)

6

13. กอนน าขยะมลฝอยไปเผาท าลายทกครงไมจ าเปนตองคดแยกขยะสามารถน าไปเผาไดเลย

106 (67.90)

50 (32.10)

18

14. การก าจดขยะมลฝอย โดยการฝงกลบ ถาท าไมถกวธจะท าใหน าใตดนเกดมลพษ

115 (73.70)

41 (26.30)

16

15. การคดแยกขยะท าใหปรมาณขยะลดนอยลง

116 (74.40)

40 (25.60)

15

16. การทงขยะมลฝอยในแมน า น าไมเนาเสยเนองจากขยะมลฝอยถกน าพดไป

124 (79.50)

32 (20.50)

13

17. วธก าจดขยะประเภท ถงพลาสตก กลองโฟม สามารถท าลายไดดวยการเผาทง

113 (72.40)

43 (27.60)

17

18. ขยะมลฝอยแหงเปนขยะมลฝอยทยอยสลายดวยจลนทรยไดยาก เชน เศษไม เศษแกว เศษโลหะ กระปอง

137 (87.80)

19 (12.20)

8

19. เราสามารถน าขยะประเภทกระปอง อลมเนยม ขวดแกว มาหลอมแลวน ากลบมาใชใหมได

150 (96.20)

6 (3.80)

3

20. การจดการขยะ หมายถงการคดแยกเปนพวก ๆ แลวน าไปทงลงในแมน าล าคลองหรอทอระบาย

154 (98.70)

2 (1.30)

1

จากตารางท 2 จ านวนและรอยละของผตอบแบบสอบถามเกยวกบความรในการจดการขยะมลฝอย พบวา อนดบแรกของขอทมผตอบถกมากทสดคอ ขอ 20 การจดการขยะ หมายถง

Page 63: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

53

การคดแยกเปนพวก ๆ แลวน าไปทงลงในแมน าล าคลองหรอทอระบายน า รอยละ 98.70 รองลงมาคอ ขอ 2 ขยะคอ สงของทใชไมไดแลว มสภาพเกา ช ารด เนาเปอย มทงชนดเปยกและชนดแหง รอยละ 97.40 ขอ 19 เราสามารถน าขยะมลฝอยประเภทกระปอง อลมเนยม ขวดแกวมาหลอมแลวน ากลบมาใชใหมได รอยละ 96.20 ขอ 1 ขยะ คอ เศษของเหลอทงจากกระบวนการผลตและการใชสอยของมนษย รอยละ 95.50 ขอ 8 วสดทเปนเศษไมสามารถน าไปเปนเชอเพลงหงตมได รอยละ 93.60 สวน 5 อนดบของขอทมผตอบถกนอยทสด ขอ 14 การจดการขยะมลฝอย โดยการฝงกลบ ถาท าไมถกวจะท าใหน าใตดนเกดมลพษ ขอ 17 วธการก าจดขยะประเภท ถงพลาสตก กลองโฟม สามารถท าลายไดดวยการเผาทง ขอ 13 กอนน าขยะมลฝอยไปเผาท าลายทกครงไมจ าเปนตอง คดแยกขยะสามารถเผาไดเลย ขอ 10 เราควรเลอกซออาหารทใชภาชนะบรรจ เชน ถงพลาสตกเพอความสะดวกและงายตอการก าจด ขอ 4 ขยะทยอยสลายไดยาก ไดแก เศษแกว เศษโลหะและ เศษผกผลไม คดเปนรอยละ 73.70, 72.40, 67.90, 41.70 และ 28.20 ตามล าดบ และในภาพรวมของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ในภาพรวมความรเกยวกบการจดการขยะมลฝอยมระดบความรสง ตารางท 3 การจดกลมความรของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบรเกยวกบการจดการขยะมลฝอย

ระดบความร เกณฑคะแนน จ านวน รอยละ มระดบความรต า 0-9 คะแนน 6 3.80 มระดบความรระดบปานกลาง 10-15 คะแนน 51 32.70 มระดบความรสง 16-20 คะแนน 99 63.50

รวม 156 100.00 จากตารางท 3 การจดกลมความรเกยวกบการจดการขยะมลฝอยของของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พบวา ผน าทองถนสวนใหญมระดบความรสง รอยละ 63.50 รองลงมาคอ มระดบความรระดบปานกลาง รอยละ 32.70 และ มระดบความรต า รอยละ 3.80 ตามล าดบ

Page 64: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

54

ตอนท 3 ขอมลระดบพฤตกรรมเกยวกบพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ตารางท 4 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย ของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ดานการลดปรมาณขยะมลฝอย

ขอความ ระดบการปฏบต

แปลความ อนดบ ทกครง บางครง ไมเคยเลย

ดานการลดปรมาณขยะมลฝอย 1. ครวเรอนของทานเลอกใชสนคา ทมความคงทนถาวรและมอายการใชงานนาน

73

(46.80)

82

(52.60)

1

(0.60)

2.46

0.51

ทกครง

1

2. ครวเรอนของทานเลอกใชถงพลาสตกใสสงของใบใหญเพยงใบเดยวมากกวาใบเลกหลาย ๆ ใบ

32 (20.50)

120 (76.90)

4 (2.60)

2.17 0.45 บางครง 2

3. ครวเรอนของทานซอสนคาชนดเตม (Refill) เพอลดปรมาณขยะ

28 (17.90)

122 (78.20)

6 (3.80)

2.14 0.45 บางครง 3

รวม 2.26 0.32 บางครง

จากตารางท 4 พบวา พฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร มพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยโดยรวมคอปฏบตเปนบางครง ( = 2.26, = 0.32) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงสดคอ ครวเรอนของทานเลอกใชสนคาทมความคงทนถาวรและมอายการใชงานนาน ( = 2.46, = 0.51) รองลงมา คอ ครวเรอนของทานเลอกใชถงพลาสตกใสสงของใบใหญเพยงใบเดยวมากกวาใบเลกหลาย ๆ ใบ ( = 2.17, = 0.45) และล าดบสดทายคอ ครวเรอนของทานซอสนคาชนดเตม (Refill) เพอลดปรมาณขยะ ( = 2.14, = 0.45)

Page 65: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

55

ตารางท 5 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย ของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม

ขอความ ระดบการปฏบต

แปลความ อนดบ ทกครง บางครง ไมเคยเลย

ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม 1. ครวเรอนของทานเลอกใชสนคาทตองสงภาชนะบรรจคนแกผผลต เชน ขวดน าดม ขวดน าอดลม

25

(16.00)

88

(56.40)

43

(27.60)

1.88

0.65

บางครง

1

2. ครวเรอนของทานน าขวดน าหวานหรอขวดแกวอนทใชแลวมาบรรจน าดม

20 (12.80)

81 (51.90๗

55 (35.30)

1.77 0.65 บางครง 3

3. ครวเรอนของทานมการน ากระดาษ ทเหลอมาใชท ากระดาษโนต

25 (16.00)

80 (51.30)

51 (32.70)

1.83 0.67 บางครง 2

รวม 1.83 0.49 บางครง

จากตารางท 5 พบวา พฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร มพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยโดยรวมคอปฏบตเปนบางครง ( = 1.83, = 0.49) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงสดคอ ครวเรอนของทานเลอกใชสนคาทตองสงภาชนะบรรจคนแกผผลต เชน ขวดน าดม ขวดน าอดลม ( = 1.88, = 0.65) รองลงมา คอ ครวเรอนของทานมการน ากระดาษทเหลอมาใชท ากระดาษโนต ( = 1.83, = 0.67) และล าดบสดทายคอ ครวเรอนของทานน าขวดน าหวานหรอขวดแกวอนทใชแลวมาบรรจน าดม ( = 1.77, = 0.65)

Page 66: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

56

ตารางท 6 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย ของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม

ขอความ ระดบการปฏบต

แปลความ อนดบ ทกครง บางครง ไมเคยเลย

ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณ ทช ารดเสยหาย มาซอมแซม 1. ครวเรอนของทานเมอใชของแลวเสยจะมการน ามาซอมแซมแทนการซอ ใชใหม

29 (18.60)

119 (76.30)

8

(5.10)

2.13

0.46

บางครง

3

2. ครวเรอนขอทานไดน าเศษสงของ ททงบางอยางมาซอมแซมใชใหม เชน เกาอ

49 (31.4)

103 (66.00)

4 (2.60)

2.28 0.50 บางครง 1

3. ครวเรอนของทานมกจะใชเศษไม มาแกไขดดแปลงเพอใชประโยชนไดอก

48 (30.80)

101 (64.70)

7 (4.50)

2.26 0.53 บางครง 2

รวม 2.22 0.37 บางครง

จากตารางท 6 พบวา พฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร มพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยโดยรวมคอปฏบตเปนบางครง ( = 2.22, = 0.37) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงสดคอ ครวเรอนขอทานไดน าเศษสงของททงบางอยางมาซอมแซมใชใหม เชน เกาอ ( = 2.28, = 0.50) รองลงมาคอ ครวเรอนของทานมกจะใชเศษไมมาแกไขดดแปลงเพอใชประโยชนไดอก ( = 2.26, = 0.53) และล าดบสดทายคอ ครวเรอนของทานเมอใชของแลวเสยจะมการน ามาซอมแซมแทนการซอใชใหม ( = 2.13, = 0.46)

Page 67: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

57

ตารางท 7 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย ของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป

ขอความ ระดบการปฏบต

แปลความ อนดบ ทกครง บางครง ไมเคยเลย

ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป 1. ครวเรอนของทานเกบรวบรวมขวดหรอกระปองน าอดลม หรอเครองดมทบรโภคแลวเพอขายใหกบผรบซอของเกา

90 (57.70)

63 (40.40)

3

(1.90)

2.55

0.53

ทกครง

1

2. ครวเรอนของทานไดคดแยกขยะ รไซเคลหรอขยะยงใชได เชน แกว พลาสตก กระดาษ ฯลฯ ไวเพอขาย

76 (48.70)

72 (46.20)

8 (5.10)

2.43 0.59 ทกครง 2

3. ครวเรอนของทานน าขยะมลฝอยสด หรอเศษอาหารมาหมกท าปย

9 (5.80)

105 (67.30)

42 (26.90)

1.78 0.53 บางครง 3

รวม 2.26 0.41 บางครง

จากตารางท 7 พบวา พฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร มพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยโดยรวมคอปฏบตเปนบางครง ( = 2.26, = 0.41) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงสดคอ ครวเรอนของทานเกบรวบรวมขวดหรอกระปองน าอดลม หรอเครองดมทบรโภคแลวเพอขายใหกบผรบซอของเกา ( = 2.55, = 0.53) รองลงมา คอ ครวเรอนของทานไดคดแยกขยะ รไซเคลหรอขยะยงใชได เชน แกว พลาสตก กระดาษ ฯลฯ ไวเพอขาย ( = 2.43, = 0.59) และล าดบสดทายคอ ครวเรอนของทานน าขยะมลฝอยสด หรอเศษอาหารมาหมกท าปย ( = 1.78, = 0.53)

Page 68: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

58

ตารางท 8 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย ของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ดานการหลกเลยงวสดทท าลายยาก

ขอความ ระดบการปฏบต

แปลความ อนดบ ทกครง บางครง ไมเคยเลย

ดานการหลกเลยงวสดทท าลายยาก 1. ครวเรอนของทานหลกเลยงการใชผลตภณฑทท าจากโฟม

12

(7.70)

132

(84.60)

12

(7.70)

2.00

0.39

บางครง

3

2. ครวเรอนของทานเลอกใชสนคาทหลกเลยงการใชถงพลาสตก

5 (3.20)

147 (94.20)

4 (2.60)

2.06 0.24 บางครง 1

3. ครวเรอนของทานหลกเลยงการใชผลตภณฑพลาสตก เพอลดปญหาสงแวดลอม

3 (1.90)

150 (96.20)

3 (1.90)

2.00 0.19 บางครง 2

รวม 2.00 0.23 บางครง

จากตารางท 8 พบวา พฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร มพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยโดยรวมคอปฏบตเปนบางครง ( = 2.00, = 0.23) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงสดคอ ครวเรอนของทานเลอกใชสนคาทหลกเลยงการใชถงพลาสตก ( = 2.06, = 0.24) รองลงมา คอ ครวเรอนของทานหลกเลยงการใชผลตภณฑทท าจากโฟม ( = 2.00, = 0.39) และล าดบสดทายคอ ครวเรอนของทานหลกเลยงการใชผลตภณฑพลาสตก เพอลดปญหาสงแวดลอม ( = 2.00, = 0.19)

Page 69: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

59

ตารางท 9 ขอมลระดบพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครอง สวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทง 5 ดาน

พฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย การแปลผล ล าดบ 1. ดานการลดปรมาณขยะมลฝอย 2.26 0.32 ปฏบตเปนบางครง 2 2. ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสด มาใชใหม

1.83 0.49 ปฏบตเปนบางครง 5

3. ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณ ทช ารดเสยหายมาซอมแซม

2.22 0.37 ปฏบตเปนบางครง 3

4. ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป

2.26 0.41 ปฏบตเปนบางครง 1

5. ดานการหลกเลยงวสดทท าลายยาก 2.00 0.23 ปฏบตเปนบางครง 4 รวม 2.11 0.21 ปฏบตเปนบางครง

จากตารางท 9 ระดบพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าองคกรปกครอง สวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พบวา ผน าทองถนมพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย คอ ปฏบตเปนบางครง ( = 2.11, = 0.21) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผน าทองถน มพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอ แปรรปสงทสด ( = 2.26, = 0.41) รองลงมาคอ ดานการลดปรมาณขยะมลฝอย ( = 2.26, = 0.32) ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม ( = 2.22, = 0.37) ดานการหลกเลยงวสดทท าลายยาก ( = 2.00, = 0.23) สวนดานทผน าทองถนมพฤตกรรมใน การจดการขยะมลฝอยต าทสดคอ ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม ( = 1.83, = 0.49)

Page 70: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

60

ตอนท 4 ขอมลเปรยบเทยบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร การเปรยบเทยบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนของ องคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทมเพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายไดและความรในการจดการขยะมลฝอยทตางกน โดยใชวธเปรยบเทยบคาเฉลย ตารางท 10 การเปรยบเทยบเพศกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย

พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย เพศ

ชาย หญง

แปลผล แปลผล 1. การลดปรมาณขยะมลฝอย 2.24 0.31 บางครง 2.31 0.35 บางครง 2. การน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม 1.76 0.47 บางครง 2.02 0.49 บางครง 3. การน าขยะมลฝอย วสดอปกรณ ทช ารดเสยหาย มาซอมแซม

2.24 0.37 บางครง 2.17 0.37 บางครง

4. การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป

2.27 0.40 บางครง 2.23 0.44 บางครง

5. การหลกเลยงวสดทท าลายยาก 1.98 0.24 บางครง 2.05 0.19 บางครง รวม 2.10 0.19 บางครง 2.16 0.27 บางครง อนดบ 2 1

จากตารางท 10 เมอเปรยบเทยบคาเฉลย เพศกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของ ผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พบวา มพฤตกรรมโดยรวมในการจดการขยะมลฝอย คอ ปฏบตเปนบางครง โดยเพศหญง ( = 2.16, = 0.27) เพศชาย ( = 2.10, = 0.19) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผน าทองถนทมเพศตางกน มพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยดงน ดานการลดปรมาณขยะมลฝอย พบวา เพศหญง ( = 2.31, = 0.35) มพฤตกรรมดกวาเพศชาย ( = 2.24, = 0.31)

Page 71: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

61

ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม พบวา เพศหญง ( = 2.02, = 0.49) มพฤตกรรมดกวาเพศชาย ( = 1.76, = 0.47) ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม พบวา เพศชาย ( = 2.24, = 0.37) มพฤตกรรมดกวาเพศหญง ( = 2.17, = 0.37) การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรปซอมแซม พบวา เพศชาย ( = 2.27, = 0.40) มพฤตกรรมดกวาเพศหญง ( = 2.23, = 0.44) การหลกเลยงวสดทท าลายยากซอมแซม พบวา เพศหญง ( = 2.05, = 0.19) มพฤตกรรมดกวาเพศชาย ( = 1.98, = 0.24)

Page 72: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

ตารางท 11 การเปรยบเทยบอายกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย

พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย

อาย

อาย 18-25ป อาย 26-35ป อาย 36-60ป มากกวา 60 ปขนไป

แปลผล แปลผล แปรผล แปลผล 1. การลดปรมาณขยะมลฝอย 2.66 0.00 บางครง 2.36 0.31 บางครง 2.25 0.32 บางครง 2.16 0.32 บางครง

2. การน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม 2.00 0.00 บางครง 1.90 0.49 บางครง 1.83 0.49 บางครง 1.66 0.49 บางครง

3. การน าขยะมลฝอยวสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม

3.00 0.00 บางครง 2.12 0.42 บางครง 2.22 0.37 บางครง 2.27 0.37 บางครง

4. การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป

2.66 0.00 บางครง 2.15 0.50 บางครง 2.28 0.38 บางครง 1.83 0.41 บางครง

5. การหลกเลยงวสดทท าลายยาก 2.66 0.00 บางครง 1.90 0.33 บางครง 2.00 0.21 บางครง 1.94 0.13 บางครง รวม 2.60 0.00 บางครง 2.09 0.34 บางครง 2.12 0.20 บางครง 1.97 0.25 บางครง อนดบ 1 3 2 4

62

Page 73: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

63

จากตารางท 11 เมอเปรยบเทยบคาเฉลยอายกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พบวา มพฤตกรรมโดยรวมในการจดการขยะมลฝอย คอ ปฏบตเปนบางครง โดยอาย 18-25 ป ( = 2.60, = 0.00) มคาเฉลยสงสด รองลงมา คอ อาย 36-60 ป ( = 2.12, = 0.20) อาย 26-35 ป ( = 2.09, = 0.34) และล าดบสดทายมากกวา 60 ปขนไป ( = 1.97, = 0.25) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผน าทองถนทมอายตางกนมพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยดงน ดานการลดปรมาณขยะมลฝอย โดยอาย 18-25 ป ( = 2.66, = 0.00) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ อาย 36-60 ป ( = 2.25, = 0.32) อาย 26-35 ป ( = 2.36, = 0.31) และอายมากกวา 60 ปขนไป ( = 2.16, = 0.32) เปนอนดบสดทาย ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม โดยอาย 18-25 ป ( = 2.00, = 0.00) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ อาย 26-35 ป ( = 1.90, = 0.49) อาย 36-60 ป ( = 1.83, = 0.49) และอายมากกวา 60 ปขนไป ( = 1.66, = 0.49) เปนอนดบสดทาย ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม โดยอาย 18-25 ป ( = 3.00, = 0.00) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ อายมากกวา 60 ปขนไป ( = 2.27, = 0.37) อาย 36-60 ป ( = 2.22, = 0.37) และอาย 26-35 ป ( = 2.12, = 0.42) เปนอนดบสดทาย การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรปซอมแซม โดยอาย 18-25 ป ( = 2.66, = 0.00) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ อาย 36-60 ป ( = 2.28, = 0.38) อาย 26-35 ป ( = 2.15, = 0.50) และอายมากกวา 60 ปขนไป ( = 1.83, = 0.41) เปนอนดบสดทาย การหลกเลยงวสดทท าลายยาก ซอมแซม โดยอาย 18-25 ป ( = 2.66, = 0.00) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ อาย 36-60 ป ( = 2.00, = 0.21) อายมากกวา 60 ปขนไป ( = 1.94, = 0.13) และอาย 26-35 ป ( = 1.90, = 0.33) เปนอนดบสดทาย

Page 74: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

ตารางท 12 การเปรยบเทยบระดบการศกษากบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย

พฤตกรรมการจดการ ขยะมลฝอย

ระดบการศกษา ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย อนปรญญา ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร

แปลผล แปลผล แปลผล แปลผล แปลผล แปลผล 1. การลดปรมาณขยะ มลฝอย

2.19 0.34 บางครง 2.24 0.34 บางครง 2.33 0.32 บางครง 2.02 0.17 บางครง 2.32 0.24 บางครง 2.53 0.29 บางครง

2. การน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม

1.69 0.46 บางครง 1.86 0.45 บางครง 1.91 0.56 บางครง 1.52 0.38 บางครง 1.82 .25 บางครง 2.53 0.73 บางครง

3. การน าขยะมลฝอยวสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม

2.40 0.35 บางครง 2.17 0.34 บางครง 2.23 0.38 บางครง 2.13 0.45 บางครง 2.12 .33 บางครง 2.20 0.44 บางครง

4. การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป

2.44 0.36 บางครง 2.32 0.39 บางครง 2.24 0.38 บางครง 2.16 0.41 บางครง 1.93 .37 บางครง 2.46 0.44 บางครง

5. การหลกเลยงวสดทท าลายยาก

2.05 0.33 บางครง 2.00 0.11 บางครง 1.95 0.26 บางครง 1.97 0.33 บางครง 2.00 .00 บางครง 2.00 0.00 บางครง

รวม 2.15 0.25 บางครง 2.12 0.17 บางครง 2.13 0.20 บางครง 1.96 0.22 บางครง 2.04 .17 บางครง 2.34 0.30 บางครง อนดบ 2 4 3 6 5 1

64

Page 75: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

65

จากตารางท 12 เมอเปรยบเทยบคาเฉลย ระดบการศกษากบพฤตกรรมการจดการขยะ มลฝอย ของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พบวา มพฤตกรรมโดยรวมในการจดการขยะมลฝอย คอ ปฏบตเปนบางครง โดยระดบการศกษา สงกวาปรญญาตร ( = 2.34, = 0.30) มคาเฉลยสงสด รองลงมา คอ ระดบประถมศกษา ( = 2.15, = 0.25) ระดบมธยมศกษาตอนปลาย ( = 2.13, = 0.20) ระดบมธยมศกษาตอนตน ( = 2.12, = 0.17) ระดบปรญญาตร ( = 2.04, = 0.17) และล าดบสดทาย ระดบอนปรญญา ( = 1.96, = 0.22) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผน าทองถนทมระดบการศกษาตางกน มพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยดงน ดานการลดปรมาณขยะมลฝอย โดยระดบสงกวาปรญญาตร ( = 2.53, = 0.29) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ ระดบมธยมศกษาตอนปลาย ( = 2.33, = 0.32) ระดบปรญญาตร ( = 2.32, = 0.24) ระดบมธยมศกษาตอนตน ( = 2.24, = 0.34) ระดบประถมศกษา ( = 2.19, = 0.34) และระดบประถมศกษา ( = 2.19, = 0.34) เปนอนดบสดทาย ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม โดยระดบสงกวาปรญญาตร ( = 2.53, = 0.73) มคาเฉลยสงสด รองลงมา คอ ระดบมธยมศกษาตอนปลาย ( = 1.91, = 0.56) ระดบมธยมศกษาตอนตน ( = 1.86, = 0.45) ระดบปรญญาตร ( = 1.82, = 0.25) ระดบประถมศกษา ( = 1.69, = 0.46) และระดบอนปรญญา ( = 1.52, = 0.38) เปนอนดบสดทาย ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหาย มาซอมแซม โดยระดบประถมศกษา ( = 2.40, = 0.35) มคาเฉลยสงสด รองลงมา คอ มธยมศกษาตอนปลาย ( = 2.23, = 0.38) ระดบสงกวาปรญญาตร ( = 2.20, = 0.44) มธยมศกษาตอนตน ( = 2.17, = 0.34) อนปรญญา ( = 2.13, = 0.45) และระดบปรญญาตร ( = 2.12, = 0.33) เปนอนดบสดทาย การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรปซอมแซมโดยระดบสงกวาปรญญาตร ( = 2.46, = 0.44) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ ระดบประถมศกษา ( = 2.44, = 0.36) ระดบมธยมตอนตน ( = 2.32, = 0.39) ระดบมธยมตอนปลาย ( = 2.24, = 0.38) ระดบอนปรญญา ( = 2.16, = 0.41) และระดบปรญญาตร ( = 1.93, = 0.37) เปนอนดบสดทาย การหลกเลยงวสดทท าลายยาก ซอมแซม โดยระดบประถมศกษา ( = 2.05, = 0.25) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ ระดบมธยมศกษาตอนตน ( = 2.00, = 0.11) ระดบปรญญาตร ( = 2.00, = 0.00) ระดบสงกวาปรญญาตร ( = 2.00, = 0.00) โดยมคาเฉลยเทากน ระดบอนปรญญา ( = 1.97, = 0.33) และระดบมธยมตอนปลาย ( = 1.95, = 0.26) เปนอนดบสดทาย

Page 76: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

ตารางท 13 การเปรยบเทยบอาชพกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย

พฤตกรรมการจดการ ขยะมลฝอย

อาชพ เกษตรกรรม คาขาย รบจาง ขาราชการ ธรกจสวนตว อนระบ

แปลผล แปลผล แปลผล แปลผล แปลผล แปลผล 1. การลดปรมาณขยะมลฝอย

2.21 0.32 บางครง 2.50 0.31 บางครง 2.26 0.37 บางครง 2.38 0.32 บางครง 2.30 0.25 บางครง 2.00 0.00 บางครง

2. การน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม

1.77 0.51 บางครง 2.02 0.42 บางครง 1.90 0.44 บางครง 2.33 0.73 บางครง 1.77 0.27 บางครง 2.00 0.00 บางครง

3. การน าขยะมลฝอยวสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม

2.27 0.36 บางครง 2.16 0.36 บางครง 2.33 0.64 บางครง 2.11 0.17 บางครง 2.03 0.25 บางครง 2.33 0.00 บางครง

4. การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป

2.32 0.40 บางครง 2.16 0.38 บางครง 2.30 0.29 บางครง 1.94 0.82 บางครง 2.09 0.31 บางครง 2.33 0.00 บางครง

5. การหลกเลยงวสด ทท าลายยาก

1.97 0.23 บางครง 2.14 0.36 บางครง .00 0.00 บางครง 2.00 2.00 บางครง 2.04 0.15 บางครง 2.00 0.00 บางครง

รวม 2.11 0.21 บางครง 2.20 0.30 บางครง 2.16 0.20 บางครง 2.15 0.34 บางครง 2.04 0.16 บางครง 2.13 0.00 บางครง อนดบ 5 1 2 3 6 4

66

Page 77: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

67

จากตารางท 13 เมอเปรยบเทยบคาเฉลย อาชพกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พบวา มพฤตกรรมโดยรวมในการจดการขยะมลฝอย คอ ปฏบตเปนบางครง โดยอาชพคาขาย ( = 2.20, = 0.30) มคาเฉลยสงสด รองลงมา คอ อาชพรบจาง ( = 2.16, = 0.20) อาชพขาราชการ ( = 2.15, = 0.34) อน ๆ ( = 2.13, = 0.00) อาชพเกษตรกรรม ( = 2.11, = 0.21) และล าดบสดทาย คอ อาชพธรกจสวนตว ( = 2.04, = 0.16) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผน าทองถนทมอาชพตางกน มพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยดงน ดานการลดปรมาณขยะมลฝอย โดยอาชพคาขาย ( = 2.50, = 0.31) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ อาชพขาราชการ ( = 2.38, = 0.32) อาชพธรกจสวนตว ( = 2.30, = 0.25) อาชพรบจาง ( = 2.26, = 0.37) อาชพเกษตรกรรม ( = 2.21, = 0.32) และอาชพอน ๆ ( = 2.00, = 0.00) เปนอนดบสดทาย ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม โดยอาชพ ( = 2.33, = 0.73) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ อาชพคาขาย ( = 2.02, = 0.42) อาชพอน ๆ ( = 2.00, = 0.00) อาชพรบจาง ( = 1.94, = 0.44) และอาชพเกษตรกรรม ( = 1.11, = 0.51) กบอาชพธรกจสวนตว ( = 1.77, = 0.27) มคาเฉลยเทากน ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหาย มาซอมแซม โดยอาชพรบจาง ( = 2.33, = 0.64) กบอาชพอน ๆ ( = 2.23, = 0.00) มคาเฉลยเทากนและมคาเฉลยสงสด รองลงมา คอ อาชพเกษตรกรรม ( = 2.27, = 0.36) อาชพคาขาย ( = 2.16, = 0.36) อาชพขาราชการ ( = 2.11, = 0.17) และธรกจสวนตว ( = 2.03, = 0.25) เปนอนดบสดทาย การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรปซอมแซม โดยอาชพอน ๆ ( = 2.33, = 0.00) มคาเฉลยสงสด รองลงมา คอ อาชพเกษตรกรรม ( = 2.32, = 0.40) อาชพรบจาง ( = 2.30, = 0.29) อาชพธรกจสวนตว ( = 2.09, = 0.31) และอาชพขาราชการ ( = 1.94, = 0.82) เปนอนดบสดทาย การหลกเลยงวสดทท าลายยาก ซอมแซม โดยอาชพคาขาย ( = 2.14, = 0.36) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ อาชพธรกจสวนตว ( = 2.04, = 0.15) สวนอาชพรบจาง ( = 2.00, = 0.00) อาชพขาราชการ ( = 2.00, = 0.00) อาชพอน ๆ ( = 2.00, = 0.00) มคาเฉลยเทากน ( = 1.97, = 0.33) และอาชพเกษตรกรรม ( = 1.97, = 0.23) เปนอนดบสดทาย

Page 78: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

ตารางท 14 การเปรยบเทยบรายไดกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย

พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย รายได

5,000-10,000 บาท/ เดอน 10,001-15,000 บาท/ เดอน 15,001-20,000 บาท/ เดอน 20,001-25,000 บาท/ เดอน มากกวา 25,000 บาท/ เดอน

แปลผล แปลผล แปลผล แปลผล แปลผล 1. การลดปรมาณขยะมลฝอย 2.23 0.33 บางครง 2.14 0.23 บางครง 2.31 0.36 บางครง 2.36 0.33 บางครง 2.40 0.32 บางครง 2. การน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม 1.91 0.47 บางครง 1.62 0.45 บางครง 1.85 0.49 บางครง 1.98 0.51 บางครง 2.03 0.42 บางครง 3. การน าขยะมลฝอยวสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม 2.31 0.36 บางครง 2.20 0.37 บางครง 2.28 0.38 บางครง 1.96 0.21 บางครง 2.22 0.44 บางครง 4. การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป 2.28 0.48 บางครง 2.34 0.37 บางครง 2.20 0.38 บางครง 2.21 0.40 บางครง 2.14 0.41 บางครง 5. การหลกเลยงวสดทท าลายยาก 2.00 0.21 บางครง 2.01 0.16 บางครง 1.97 0.26 บางครง 1.98 0.25 บางครง 2.11 0.33 บางครง

รวม 2.23 0.33 บางครง 2.14 0.23 บางครง 2.31 0.36 บางครง 2.36 0.33 บางครง 2.40 0.32 บางครง อนดบ 2 5 3 4 1

68

Page 79: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

69

จากตารางท 14 เมอเปรยบเทยบคาเฉลย รายไดกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พบวา มพฤตกรรมโดยรวมในการจดการขยะมลฝอย คอ ปฏบตเปนบางครง โดยรายไดมากกวา 25,000 บาท/ เดอน ( = 2.18, = 0.35) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ รายได 5,000-10,000 บาท/ เดอน ( = 2.14, = 0.22) รายได 15,001-20,000 บาท/ เดอน ( = 2.12, = 0.23) รายได 20,001-25,000 บาท/ เดอน ( = 2.10, = 0.23) และล าดบสดทาย รายได 10,000-15,000 บาท/ เดอน ( = 2.06, = 0.14) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผน าทองถนทมรายไดตางกนมพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยดงน ดานการลดปรมาณขยะมลฝอย โดยรายไดมากกวา 25,000 บาท/ เดอน ( = 2.40, = 0.32) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ รายได 20,001-25,000 บาท/ เดอน ( = 2.36, = 0.33) รายได 15,001-20,000 บาท/ เดอน ( = 2.31, = 0.36) รายได 5,000-10,000 บาท/ เดอน ( = 2.23, = 0.33) และรายได 10,001-15,000 บาท/ เดอน ( = 2.14, = 0.23) เปนอนดบสดทาย ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม โดยรายไดมากกวา 20,000 บาท/ เดอน ( = 2.03, = 0.42) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ รายได 20,001-25,000 บาท/ เดอน ( = 1.98, = 0.51) รายได 5,000-10,000 บาท/ เดอน ( = 1.91, = 0.47) รายได 15,001-20,000 บาท/ เดอน ( = 1.85, = 0.49) และรายได 10,001-15,000 บาท/ เดอน ( = 1.62, = 0.45) เปนอนดบสดทาย ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม โดยรายได 5,000-10,000 บาท/ เดอน ( = 2.31, = 0.36) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ รายได 15,001-20,000 บาท/ เดอน ( = 2.28, = 0.38) รายไดมากกวา 25,000 บาท/ เดอน ( = 2.22, = 0.44) รายได 10,001-15,000 บาท/ เดอน ( = 2.20, = 0.37) และรายได 20,001-25,000 บาท/ เดอน ( = 1.96, = 0.21) เปนอนดบสดทาย การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรปซอมแซม โดยรายได 10,001-15,000 บาท/ เดอน ( = 2.34, = 0.37) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ รายได 5,000-10,000 บาท/ เดอน ( = 2.28, = 0.48) รายได 20,001-25,000 บาท/ เดอน ( = 2.21, = 0.40) รายได 15,001-20,000 บาท/ เดอน ( = 2.20, = 0.38) และรายไดมากกวา 25,000 บาท/ เดอน ( = 2.14, = 0.41) เปนอนดบสดทาย การหลกเลยงวสดทท าลายยาก ซอมแซม โดยรายไดมากกวา 25,000 บาท/ เดอน ( = 2.11, = 0.33) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ รายได 10,000-15,000 บาท/ เดอน ( = 2.01, = 0.16) รายได 5,000-10,000 บาท/ เดอน ( = 2.00, = 0.21) รายได 20,001-25,000 บาท/เดอน

Page 80: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

70

( = 1.98, = 0.25) และรายได 15,001-20,000 บาท/ เดอน ( = 1.97, = 0.26) เปนอนดบสดทาย ตารางท 15 การเปรยบเทยบความรกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย

พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย ความร

ระดบความรสง ระดบความรปานกลาง ระดบความรต า

แปลผล แปลผล แปลผล 1. การลดปรมาณขยะมลฝอย 2.29 0.35 บางครง 2.21 0.26 บางครง 2.05 0.13 บางครง 2. การน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม 1.92 0.52 บางครง 1.64 0.38 บางครง 1.94 0.25 บางครง 3. การน าขยะมลฝอยวสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม

2.24 0.41 บางครง 2.16 0.30 บางครง 2.38 0.14 บางครง

4. การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป

2.30 0.42 บางครง 2.14 0.39 บางครง 2.55 0.27 บางครง

5. การหลกเลยงวสดทท าลายยาก 1.99 0.24 บางครง 2.01 0.23 บางครง 2.00 0.00 บางครง รวม 2.18 0.05 บางครง 2.03 0.16 บางครง 2.15 0.23 บางครง อนดบ 1 3 2

จากตารางท 15 เมอเปรยบเทยบคาเฉลยความรกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พบวา มพฤตกรรมโดยรวมในการจดการขยะมลฝอย คอ ปฏบตเปนบางครง โดยผน าทองถนทมระดบความรสง ( = 2.18, = 0.05) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ ระดบความรต า ( = 2.15, = 0.23) และล าดบสดทาย คอ ระดบความรปานกลาง ( = 2.03, = 0.16) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผน าทองถนทมรายไดตางกนมพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยดงน ดานการลดปรมาณขยะมลฝอย โดยระดบความรสง ( = 2.29, = 0.35) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ ระดบความรปานกลาง ( = 2.21, = 0.26) ระดบความรต า ( = 1.94, = 0.13) เปนอนดบสดทาย ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม โดยระดบความรต า ( = 1.49, = 0.25) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ ระดบความรสง ( = 1.92, = 0.52) ระดบความรปานกลาง ( = 1.64, = 0.38) เปนอนดบสดทาย ดานการน าขยะมลฝอยวสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม โดยระดบความรต า ( = 2.38, = 0.14) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ ระดบความรสง ( = 2.24, = 0.41) ระดบความรปานกลาง ( = 2.16, = 0.30) เปนอนดบสดทาย

Page 81: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

71

การน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรปซอมแซม โดยระดบความรต า ( = 2.55, = 0.27) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ ระดบความรสง ( = 2.30, = 0.42) ระดบความรปานกลาง ( = 2.14, = 0.39) เปนอนดบสดทาย การหลกเลยงวสดทท าลายยาก ซอมแซม โดยระดบความรปานกลาง ( = 2.01, = 0.23) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ ระดบความรต า ( = 2.00, = 0.00) ระดบความรสง ( = 1.99, = 0.24) เปนอนดบสดทาย

Page 82: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

บทท 5 อภปรายและสรปผล

การวจยเรอง ความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน: กรณศกษา องคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร โดยมวตถประสงคเพอศกษาความรเกยวกบการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร เพอศกษาพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร และเพอเปรยบเทยบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทม เพศ อาย การศกษา อาชพ รายไดและความรเกยวกบการจดการขยะมลฝอยโดยกลมประชากรทใชในการวจยครงนไดแก ผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอ สอยดาว จงหวดจนทบร จ านวน 156 คน โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการรวบรวมขอมล แลวน ามาวเคราะหดวยโปรแกรมคอมพวเตอร สถตทใชในการวจยครงนแบงออกเปนเปน 3 ตอน คอ ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ไดแกเกยวกบ เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได วเคราะหขอมลโดยใชคาอตรารอยละ (Percentage) ตอนท 2 ขอมลเกยวกบระดบความรในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร วเคราะหขอมลโดยใชคาอตรารอยละ (Percentage) ตอนท 3 ขอมลเกยวกบพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร โดยการหาคาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ตอนท 4 วเคราะหขอมลเปรยบเทยบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทมเพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายไดและความรใน การจดการขยะมลฝอย ทแตกตางกน โดยใชวธการเปรยบเทยบคาเฉลย (Mean)

สรปผลการวจย ความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน: กรณศกษาองคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ไดดงน 1. ขอมลทวไปของผน าทองถน องคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ผลการศกษาพบวา สวนใหญเปนเพศชาย รอยละ 75.00 มากกวาเพศหญง รอยละ 25.00 มอายระหวาง 36-60 ป รอยละ 88.00 สวนใหญจบการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน

Page 83: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

73

รอยละ 26.30 ประกอบอาชพเกษตรกรรม รอยละ 66.00 และมรายไดระหวาง 15,001-20,000 บาท/ เดอน รอยละ 29.50 2. ขอมลเกยวกบความรในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน องคกรปกครอง สวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ผลการศกษาพบวา ความรในการจดการขยะ มลฝอยของผน าทองถนในภาพรวมมระดบความรสง รอยละ 63.50 รองลงมา มความรระดบ ปานกลาง รอยละ 32.70 และระดบความรต า รอยละ 3.80 ในเรองการจดการขยะมลฝอย โดยม ผตอบถก 3 อนดบแรก คอ การจดการขยะ หมายถง การคดแยกเปนพวก ๆ แลวน าไปทงลงในแมน าล าคลอง หรอทอระบาย จ านวนผตอบถก 154 คน คดเปนรอยละ 98.70 ขยะ คอ สงของทไมใชแลว มสภาพเกา ช ารด เนาเปอย มทงชนดเปยกและชนดแหง จ านวนผตอบถก 152 คน คดเปนรอยละ 97.40 และเราสามารถน าขยะ ประเภทกระปอง อลมเนยม ขวดแกว มาหลอมแลวน ากลบมาใชใหม ไดจ านวนผตอบถก 150 คน คดเปนรอยละ 96.20 และผตอบถก 3 อนดบสดทาย คอ กอนน าขยะ มลฝอยไปเผาท าลายทกครงไมจ าเปนตองคดแยกขยะสามารถน าไปเผาไดเลย จ านวนผตอบถก 106 คน คดเปนรอยละ 67.90 เราควรเลอกซออาหารทใชภาชนะบรรจ เชนถงพลาสตกเพอ ความสะดวกและงายตอการก าจด จ านวนผตอบถก 65 คน คดเปนรอยละ 41.70 และขยะทยอยสลายไดยาก ไดแก เศษแกว เศษโลหะ และเศษผกผลไม จ านวนผตอบถก 44 คน คดเปนรอยละ 28.20 3. ขอมลเกยวกบพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน องคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ผลการศกษาพบวา 3.1 ดานการลดปรมาณขยะมลฝอย พฤตกรรมโดยรวมมการปฏบตเปนบางครง โดยพบวา ครวเรอนของทานเลอกใชสนคาทมความคงทนถาวรและมอายการใชงานนานเปน ล าดบแรก รองลงมาคอ ครวเรอนของทานเลอกใชถงพลาสตกใสสงของใบใหญเพยงใบเดยวมากกวาใบเลกหลาย ๆ ใบ และล าดบสดทายคอ ครวเรอนของทานซอสนคาชนดเตม (Refill) เพอลดปรมาณขยะ 3.2 ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม พฤตกรรมโดยรวมมการปฏบตเปนบางครง โดยพบวา ครวเรอนของทานเลอกใชสนคาทตองสงภาชนะบรรจคนแกผผลต เชน ขวดน าดม ขวดน าอดลมเปนล าดบแรก รองลงมา คอ ครวเรอนของทานมการน ากระดาษทเหลอมาใชท ากระดาษโนตและล าดบสดทายคอ ครวเรอนของทานน าขวดน าหวานหรอขวดแกวอนทใชแลวมาบรรจน าดม 3.3 ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม ใหม พฤตกรรมโดยรวมมการปฏบตเปนบางครง โดยพบวา ครวเรอนขอทานไดน าเศษสงของททงบางอยางมาซอมแซมใชใหม เชนเกาอ เปนล าดบแรก รองลงมา คอ ครวเรอนของทานมกจะใชเศษไมมาแกไข

Page 84: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

74

ดดแปลงเพอใชประโยชนไดอกและล าดบสดทายคอ ครวเรอนของทานเมอใชของแลวเสยจะม การน ามาซอมแซมแทนการซอใชใหม 3.4 ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป พฤตกรรมโดยรวมมการปฏบตเปนบางครง โดยพบวา ครวเรอนของทานเกบรวบรวมขวดหรอกระปองน าอดลม หรอเครองดมทบรโภคแลวเพอขายใหกบผรบซอของเกา เปนล าดบแรก รองลงมา คอ ครวเรอนของทานไดคดแยกขยะรไซเคลหรอขยะยงใชได เชน แกว พลาสตก กระดาษ ฯลฯ ไวเพอขายและล าดบสดทายคอ ครวเรอนของทานน าขยะมลฝอยสด หรอเศษอาหารมาหมกท าปย 3.5 ดานการหลกเลยงวสดทท าลายยาก พฤตกรรมโดยรวมมการปฏบตเปนบางครง โดยพบวา ครวเรอนของทานเลอกใชสนคาทหลกเลยงการใชถงพลาสตก เปนล าดบแรก รองลงมาคอ ครวเรอนของทานหลกเลยงการใชผลตภณฑทท าจากโฟมและล าดบสดทายคอ ครวเรอนของทานหลกเลยงการใชผลตภณฑพลาสตกเพอลดปญหาสงแวดลอม พฤตกรรมโดยรวมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พบวา พฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนในดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรปมาเปนล าดบแรก รองลงมาคอ ดานการลดปรมาณขยะมลฝอย ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหาย มาซอมแซม ดานการหลกเลยงวสดทท าลายยากและดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม ตามล าดบ 4. เปรยบเทยบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทมเพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายไดและความรในการจดการขยะมลฝอย มดงน 4.1 จ าแนกตามเพศ พบวา เมอเปรยบเทยบคาเฉลยเพศกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย ของผน าองคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พบวา มพฤตกรรมโดยรวมในการจดการขยะมลฝอย คอ ปฏบต เปนบางครง โดยเพศหญง มพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยมากกวาเพศชาย 4.2 จ าแนกตามอาย พบวา เมอเปรยบเทยบคาเฉลย อายกบพฤตกรรมการจดการขยะ มลฝอยของผน าองคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พบวา มพฤตกรรมโดยรวมในการจดการขยะมลฝอย คอ ปฏบตเปนบางครง โดยอาย 18-25 ป มพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยมากทสด รองลงมาคอ อาย 36-60 ป อาย 26-35 ป และล าดบสดทาย มากกวา 60 ปขนไป 4.3 จ าแนกตามระดบการศกษา พบวา เมอเปรยบเทยบคาเฉลย ระดบการศกษากบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าองคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว

Page 85: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

75

จงหวดจนทบร พบวา มพฤตกรรมโดยรวมในการจดการขยะมลฝอย คอ ปฏบตเปนบางครง โดยระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร มพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยมากทสด รองลงมา คอ ระดบประถมศกษา ระดบมธยมศกษาตอนปลาย ระดบมธยมศกษาตอนตน ระดบปรญญาตร และล าดบสดทาย คอ ระดบอนปรญญา 4.4 จ าแนกตามอาชพ พบวา เมอเปรยบเทยบคาเฉลย อาชพกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าองคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พบวา มพฤตกรรมโดยรวมในการจดการขยะมลฝอย คอ ปฏบตเปนบางครง โดยอาชพคาขายมพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยมากทสด รองลงมาคอ อาชพรบจาง อาชพขาราชการ อาชพเกษตรกรรม และล าดบสดทาย คอ อาชพธรกจสวนตว 4.5 จ าแนกตามรายได พบวา เมอเปรยบเทยบคาเฉลย รายไดกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าองคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พบวา มพฤตกรรมโดยรวมในการจดการขยะมลฝอย คอ ปฏบตเปนบางครง โดยรายไดมากกวา 25,000 บาท/ เดอน มพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยมากทสด รองลงมาคอ รายได 5,000-10,000 บาท/ เดอน รายได 15,001-20,000 บาท/ เดอน รายได 20,001-25,000 บาท/ เดอน และล าดบสดทาย คอ รายได 10,000-15,000 บาท/ เดอน 4.6 จ าแนกตามระดบความร พบวา เมอเปรยบเทยบความรกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าองคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พบวา มพฤตกรรมโดยรวมในการจดการขยะมลฝอย คอ ปฏบตเปนบางครง โดยผน าทองถนทมระดบความรสง มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ ระดบความรต า และล าดบสดทายคอ ระดบความรปานกลาง

อภปรายผล ในการศกษาเรอง ความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน: กรณศกษา องคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร มประเดนทนาสนใจในการอภปราย ดงน ความรในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน องคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร จากการศกษา พบวา ความรการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร โดยรวมอยในระดบสง ซงตางกบผลการศกษา วจยของเอกนรนทร กลนหอม (2553, บทคดยอ) ทไดศกษาความร ทศนคตและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชน พบวา ความรในการจดการขยะมลฝอยของกลมตวอยางทศกษาโดยรวม

Page 86: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

76

อยในระดบปานกลาง อาจเปนเพราะประชาชนสวนใหญมการศกษาระดบประถมศกษา และประกอบอาชพเกษตรกรรม แสดงใหเหนวาผลการศกษามความแตกตางกนเนองจากบรบท หนาท การงานและแตละปจจยไมเหมอนกนจงสงผลตอความรในการจดการขยะมลฝอยแตกตางกน จากการศกษา พบวา ความรการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร โดยรวมอยในระดบสง ซงสอดคลองกบ ผลการศกษาวจยของสรศกด กล าอนทร (2551, บทคดยอ) ทไดศกษาความรและการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของคณะกรรมการชมชน พบวา ความรในการจดการขยะมลฝอยของกลมตวอยางทศกษาโดยรวมอยในระดบดมาก อาจเปนเพราะวากลมตวอยางตวอยางเปนคณะกรรมการชมชนจบการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย มโอกาสทจะไดรบการอบรมใหความรในดาน การจดการขยะมลฝอยจงสงผลใหการศกษามความสอดคลองกน เมอพจารณาความรในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนเปนรายขอ พบประเดนทนาสนใจในขอท 4 (ขยะทยอยสลายไดยาก ไดแก เศษแกว เศษโลหะและเศษผกผลไม) พบวา มคนตอบถกนอยทสด คดเปนรอยละ 28.20 เทานน แสดงใหเหนวา ผน าทองถนยงขาดความร ความเขาใจในเรองการการจดการขยะมลฝอยแตละประเภท หรออาจเปนเพราะผตอบแบบสอบถามมความไมเขาใจในลกษณะของขอค าถามสวนหนง ดงนนองคกรปกครองสวนทองถนควรมการสงเสรมใหความรแกบคลากรเกยวกบชนด ประเภทของขยะมลฝอย วธการจดการขยะมลฝอยแตละประเภทเพอทจะน าไปสการจดการขยะมลฝอยไดอยางถกตองเหมาะสมยงขน พฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน องคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร จากการศกษา พบวา พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร โดยรวมคอปฏบตบางครง ซงสอดคลองกบ ผลการศกษาวจยของสมหญง นชปาน (2553, บทคดยอ) ทศกษาพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลต าบลบางทราย อ าเภอเมองชลบร โดยรวมมพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยคอนขางไมเหมาะสม (ปฏบตบางครง) ดานทมพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยทดทสดคอ ดานการลดปรมาณขยะมลฝอย (Reduce) ครวเรอนเลอกใชสนคาทมความคงทนถาวรและมอาย การใชงานและซอสนคาชนดเตม (Refill) เพอลดปรมาณขยะ รองลงมาคอ ดานการน าขยะมาใชซ า (Reuse) ครวเรอนมการน ากระดาษทเหลอมาใชท ากระดาษโนตและน าขวดน าหรอขวดแกวอน ทใชแลว น ามาบรรจน าดม แตประเดนทนาสนใจคอ เมอพจารณาพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยรายดานนนแตกตางกบผลการวจยของผศกษา ดานทมพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยทดทสดคอดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป (Recycle) ครวเรอนเกบรวบรวมขวด

Page 87: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

77

กระดาษ พลาสตก หรอกระปองน าอดลม หรอเครองดมทบรโภคแลวเพอขายใหกบผรบซอของเกา น าขยะมลฝอยสด หรอเศษอาหารมาหมกท าปย รองลงมาคอ ดานการลดปรมาณขยะมลฝอย (Reduce) ครวเรอนเลอกใชสนคาทมความคงทนถาวรและมอายการใชงานและซอสนคาชนดเตม (Refill) เพอลดปรมาณขยะอาจเปนเพราะวาเปนวธการจดการขยะในชนบททตองท ากนเองภายในครวเรอนประกอบกบสภาวะทางเศรษฐกจในปจจบนท าใหตองหนมาใชประโยชนจากขยะมลฝอยมากขน ซงวธทงายทสดคอการน าไปขายนนเอง พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน ขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทมเพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได และความรใน การจดการขยะมลฝอย ทแตกตางกน จากการศกษา พบวา พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ทมเพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายไดและความรในการจดการขยะมลฝอยทแตกตางกน พบวา พฤตกรรมโดยรวมในการจดการขยะมลฝอย คอมการปฏบตเปนบางครง ไมแตกตางกน ซงตางกบผลการศกษาวจยของปรเมษฐ หวงมตร (2550, บทคดยอ) ทไดศกษาพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตลาดพราว กรงเทพมหานคร โดยรวมมพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยอยในระดบดมาก เพศ อาย รายไดในครวเรอนตอเดอนแตกตางกน มพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยแตกตางกน อาจเปนเพราะดวยพนท ทแตกตางกน เปนพนทเขตชนบทกบเขตเมองจงสงผลใหการศกษามความแตกตางกน เมอพจารณาพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน จ าแนกตามระดบการศกษา พบประเดนทนาในใจ คอ เมอเปรยบเทยบคาเฉลย ระดบการศกษากบพฤตกรรม การจดการขยะมลฝอยของผน าองคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พบวา มพฤตกรรมโดยรวมในการจดการขยะมลฝอย คอ ปฏบตเปนบางครง โดยระดบการศกษา สงกวาปรญญาตร ( = 2.34, = 0.30) มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ ระดบประถมศกษา ( = 2.15, = 0.25) ระดบมธยมศกษาตอนปลาย ( = 2.13, = 0.20) ระดบมธยมศกษาตอนตน ( = 2.12, = 0.17) ระดบปรญญาตร ( = 2.04, = 0.17) และล าดบสดทาย คอ ระดบอนปรญญา ( = 1.96, = 0.22) จะเหนไดวา พฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผทมระดบการศกษาระดบประถมศกษามคาเฉลยสงกวาระดบมธยมศกษาตอนปลาย ระดบมธยมศกษาตอนตน ระดบ ปรญญาตร และระดบอนปรญญา ดงนนองคกรปกครองสวนทองถนเองหรอหนวยงานทเกยวของควรมวธการในการปรบเปลยนทศนคตและพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน ไปตอ

Page 88: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

78

ขอเสนอแนะ จากการศกษาเรอง ความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน: กรณศกษา องคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร พบวา ผน าทองถน มความรการจดการขยะมลฝอยในระดบความรสงและมภาพรวมของพฤตกรรมการจดขยะมลฝอยในดานการลดปรมาณขยะมลฝอย ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรปดานการหลกเลยงวสดทท าลายยาก คอ ปฏบตเปนบางครงจากการคนพบดงกลาว ผวจย มขอเสนอแนะดงตอไปน ขอเสนอแนะเชงนโยบาย ผลการศกษาพบวา ผน าทองถนมความรในการจดการขยะมลฝอยในระดบความรสง แตมภาพรวมของพฤตกรรมการจดขยะมลฝอยในดานการลดปรมาณขยะมลฝอย ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซม ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรปดานการหลกเลยงวสดทท าลายยาก คอปฏบตเปนบางครง ดงนนองคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบรหรอหนวยงานทเกยวตองมนโยบายหรอแนวทางในการจดการขยะมลฝอยและใหมการตดตามและประเมนผลทก ๆ 3 เดอนเกยวกบการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนเพอปรบเปลยนพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยจากมการปฏบตบางเปนบางครงใหกลายเปนกจวตรประจ าทตองปฏบตทก ๆ ครง ดงนนจงขอเสนอดงน 1. สงเสรมการใหความรเกยวกบประเภทของขยะมลฝอย อนตรายของขยะมลฝอยใน แตละประเภทและผลกระทบทเกดจากขยะมลฝอยรวมถงวธการก าจดขยะมลฝอยทถกตอง 2. การรณรงคสงเสรมในเรองการรไซเคลขยะ และสงเสรมสนบสนนการใชผลตภณฑ ทผลตมาจากขยะรไซเคลใหเปนรปธรรมมากขน 3. สงเสรม เสรมสรางจตส านกใหเกดความรบผดชอบตอชมชนตอสงแวดลอมและ เกดความตระหนกถงผลกระทบทเกดจากขยะมลฝอย ขอเสนอแนะเชงปฏบต ดานพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน องคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร 1. ดานการลดปรมาณขยะมลฝอยจดโครงการหรอกจกรรมรณรงคสงเสรมดานการลดปรมาณขยะมลฝอย ในแตละวนโดยเนนการเลอกใชสนคาทมความคงทนถาวร การใชถงผา หรอการตะกราแทนการใชถงพลาสตกและเลอกใช เลอกซอสนคาชนดเตม (Refill)

Page 89: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

79

2. ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม จดโครงการหรอกจกรรมรณรงคสงเสรมใหครวเรอนมการใชสนคาทสามารถน ากลบมาใชซ า และใหใชสนคาซ าหลาย ๆ ครง กอนทง เชน ขวดน าดม ขวดน าอดลม 3. ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหายมาซอมแซมใหม จดโครงการหรอกจกรรมใหความรเบองตนเกยวกบการซอมแซม วสดอปกรณทช ารดเสยหายมาใชใหมแทน การซอใหม เชน เกาอ โตะ 4. ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป จดโครงการหรอกจกรรม รณรงคสงเสรม ใหมการคดแยกขยะกอนทงและใหความร วธการการน าเศษอาหารมาท าเปนปยหมกเพอน ามาใชในครวเรอน 5. ดานการหลกเลยงวสดทท าลายยาก การจดโครงการหรอกจกรรมรณรงคสงเสรม ลดและหลกเลยงการใชผลตภณฑทมบรรจภณฑทท าลายยากและกอใหเกดมลพษตอสงแวดลอม เชน การใชถงผาแทนการใชถงพลาสตก ใชใบตองแทนการใชโฟม 6. ดานความรกบพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย ของผน าองคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร จดโครงการ/ กจกรรมสรางจตส านกใหมความรบผดชอบปรบเปลยนทศนคตและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยขอผน าทองถน เชน ใหความรเกยวกบประโยชนโทษของขยะมลฝอยและผลกระทบทเกดจากขยะมลฝอย ขอเสนอแนะเชงวชาการ 1. การศกษาครงนเปนการศกษาเฉพาะครวเรอนของผน าทองถนเทานน ควรจะไดท าการศกษาการจดการขยะมลฝอยในระดบครวเรอนของประชาชนในพนทตอไป 2. ควรมการศกษาปจจยทมผลตอพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถนองคกรปกครองสวนทองถน ในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร

Page 90: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

บรรณานกรม กรมสงเสรมการปกครองทองถน. (2550). มาตรฐานการจดการขยะมลฝอยและสงปฏกล. กรงเทพฯ: กรมสงเสรมการปกครองทองถน. ________. (2554). เอกสารประกอบการฝกอบรมโครงการฝกอบรมเชงปฏบตการเกยวกบ การเตรยมความพรอมใหแกองคกรปกครองสวนทองถนกอนและหลงการจดตงหรอ เปลยนแปลงฐานะ. กรงเทพฯ: สวนวจยและพฒนาระบบ รปแบบและโครงสราง ส านกพฒนาระบบ รปแบบและโครงสราง กรมสงเรมการปกครองสวนทองถน. กนธกา ทวรอด และตรทพย อนงคทอง. (2550). ความรและการปฏบตตนของผปวยโรคเบาหวาน ทมารบบรการทคลนกโรคเบาหวาน ศนยสขภาพชมชน สถานอนามยหวโพ ต าบลหว โพ อ าเภอบางแพ จงหวดราชบร. นครปฐม: มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม. กลยาณ ภมมาล. (2550). พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย อ าเภอหนองสง จงหวดมกดาหาร. ปญหาพเศษศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาพฒนาสงคม, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. เทศบาลต าบลทรายขาว. (2555). แผนพฒนาสามปเทศบาลต าบลทรายขาว พ.ศ. 2556-2558. จนทบร: งานวเคราะหนโยบายและแผน เทศบาลต าบลทรายขาว. เทศบาลต าบลทบชาง. (2554). แผนปองกนและบรรเทาสาธารณภยเทศบาลทบชางประจ าป 2554. จนทบร: งานปองกนและบรรเทาสาธารณภย เทศบาลทบชาง. เทศบาลเมองทงสง. (2553). ปญหาขยะมลฝอย แนวทางแกไขปญหา. วนทคนขอมล 29 มถนายน 2555, เขาถงไดจาก http/www.tungsong.com/Environment/Garbage_n/garbage_10.htmal. ธนกฤต บวกขนทด. (2553). การศกษารปแบบการจดการการจดเกบขยะชมชน กรณศกษา: องคการบรหารสวนต าบลโนนเมองพฒนา อ าเภอดานขนทด จงหวดนครราชสมา. โครงงานวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, สาขาวศวกรรมโยธา, ส านกวชาวศวกรรมศาสตร, มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร. นพวรรณ ธระพนธเจรญ, สภารตน ชยกตตภรณ และสมปรารถนา สขเกษม. (2552). รายงาน การวจยการจดการความรเรองขยะมลฝอยและสงแวดลอม จงหวดพระนครศรอยธยา. พระนครศรอยธยา: มหาวทยาลยราชภฎพระนครศรอยธยา.

Page 91: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

81

นพวรรณ ธระพนธเจรญ, อบล พมสะอาด, ชชฎาพร องอาจ และนภสนนท สมสนตธรรม. (2550). รายงานการวจยการมสวนรวมของชมชนในการจดการความรเรองขยะมลฝอยและ สงแวดลอม จงหวดพระนครศรอยธยา. พระนครศรอยธยา: คณะวทยาศาสตรและ เทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฎพระนครศรอยธยา. นตยา เพยรทรพย. (2552). ความรและพฤตกรรมการจดการขยะของประชาชนในพนทเทศบาล ต าบลเสมด อ าเภอเมอง จงหวดชลบร. ปญหาพเศษรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขานโยบายสาธารณะ, วทยาลยการบรหารรฐกจ, มหาวทยาลยบรพา. ปรเมษฐ หวงมตร. (2550). พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตลาดพราว กรงเทพมหานคร. ปญหาพเศษรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขาการบรหารทวไป, วทยาลยการบรหารรฐกจ, มหาวทยาลยบรพา. มน ดลจตต. (2550). ความร ทศนคตและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขต เทศบาลต าบลศรนคร อ าเภอศรนคร จงหวดสโขทย. รายงานการศกษารฐประศาสนศาสตร มหาบณฑต, สาขาวชาการปกครองทองถน, วทยาลยการปกครองทองถน, มหาวทยาลยขอนแกน. มหาวทยาลยราชภฏเลย. (2550). เสรมใหนกศกษาไดเรยนรบน Website ดวยตนเอง. เลย: มหาวทยาลยราชภฏเลย. ยพา อยยน ,อมรอน มะลลม และวลยพร ชณศร. (2553). การบรหารจดการขยะมลฝอยของชมชน ต าบลคบางหลวง อ าเภอลาดหลมแกว จงหวดปทมธาน. ปญหาพเศษรฐประศาสนศาสตร มหาบณฑต, สาขารฐประศาสนศาสตร, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยราชภฎวไลย อลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ. ราชบณฑตยสถาน. (2546). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: นานมบค พบลเคชน. วาย คงธนจรส. (2552). ระดบความรของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยในเขตเทศบาลต าบล หวยใหญ อ าเภอบางละมง จงหวดชลบร. ปญหาพเศษรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขานโยบายสาธารณะ, วทยาลยการบรหารรฐกจ, มหาวทยาลยบรพา. วกรม อารราษฎร. (2547). ความพรอมของพนกงานบรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน) ในการยาย ทท าการจากทาอากาศยานสากลกรงเทพ (ดอนเมอง) ไปสทาอากาศยานสากลสวรรณภม. ปญหาพเศษศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขารฐศาสตร, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

Page 92: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

82

วรช โพธทอง. (2551). พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตพนทขององคการ บรหารสวนต าบลทรายมล อ าเภอองครกษ จงหวดนครนายก. รายงานการศกษา รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขารฐศาสตร, วทยาลยการปกครอง, มหาวทยาลยขอนแกน. ศนยบรการกฎหมายสาธารณสข. (2535). คมอพระราชบญญตสาธารณสข พ.ศ. 2535 เลมท 1 (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: กรมอนามย. สมหญง นชปาน. (2553). พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลต าบล บางทราย อ าเภอเมอง จงหวดชลบร. ปญหาพเศษรฐศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขาการบรหารทวไป, วทยาลยหารบรหารรฐกจ, มหาวทยาลยบรพา. สถานการณขยะประเทศไทย. (2554). ผจดการ 360 รายสปดาห. วนทคนขอมล 29 มถนายน 2555, เขาถงไดจาก: http: // ww.manager.co.th/mgrWeekly/ViewNews.aspx?NewsID =9540000067814&TabID=2&). สารภ สกใส. (2554). พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าชมชนในพนท องคการบรหารสวน ต าบลกะลวอเหนอ อ าเภอเมอง จงหวดนราธวาส. รายงานการศกษารฐประศาสนศาสตร มหาบณฑต, สาขารฐศาสตร, วทยาลยการปกครองทองถน, มหาวทยาลยขอนแกน. ส านกงานคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต. (2546). นโยบายและแผนการสงเสรมรกษาคณภาพ สงแวดลอม. กรงเทพฯ: กระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม. ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. (2548). การปองกนและแกไขภาวะ มลพษขององคกรปกครองสวนทองถน. กรงเทพฯ: ส านกงานนโยบายและแผน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. สรศกด กล าอนทร. (2552). ความรและการมสวนรวมในการจดการปญหาขยะมลฝอยของ คณะกรรมการชมชนในเขตพนทเทศบาลต าบลเกาะสมย อ าเภอเกาะสมย จงหวดสราษฏรธาน. ปญหาพเศษรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขานโยบาย สาธารณะ, วทยาลยการบรหารรฐกจ, มหาวทยาลยบรพา. องคการบรหารสวนต าบลทรายขาว. (2555). แผนพฒนาสามปองคการบรหารสวนต าบลทรายขาว พ.ศ. (2556-2558). จนทบร: ส านกงานปลด องคการบรหารสวนต าบลทรายขาว. องคการบรหารสวนต าบลทงขนาน. (2555). เอกสารการประชมองคกรปกครองสวนทองถน อ าเภอสอยดาว โครงการก าจดขยะเพอผลตกระแสไฟฟาขององคกรปกครองสวนทองถน. จนทบร: องคการบรหารสวนต าบลทงขนาน.

Page 93: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

83

องคการบรหารสวนต าบลทงขนาน. (2555). แผนพฒนาสามปองคการบรหารสวนต าบลทงขนาน พ.ศ. (2556-558). จนทบร: ส านกงานปลด องคการบรหารสวนต าบลทงขนาน. องคการบรหารสวนต าบลปะตง. (2555). แผนพฒนาสามปองคการบรหารสวนต าบลปะตง พ.ศ. (2556-2558). จนทบร: ส านกงานปลด องคการบรหารสวนต าบลปะตง. องคการบรหารสวนต าบลสะตอน. (2555). แผนพฒนาสามปองคการบรหารสวนต าบลสะตอน พ.ศ. (2556-2558). จนทบร: ส านกงานปลด องคการบรหารสวนต าบลสะตอน. อาภรณ รพเสศรงสมนต. (2551). ความร ทศนคตและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน า ชมชนในเขตเทศบาลเมองบานไผ อ าเภอบานไผ จงหวดขอนแกน. รายงานการศกษา รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, สาขารฐศาสตร, วทยาลยการปกครองทองถน, มหาวทยาลยขอนแกน. เอกนรนทร กลนหอม. (2553). การศกษาความรทศนคตและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของ ประชาชนในเขตเทศบาลต าบลจนจวา อ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย. ปญหาพเศษ วทยาศาสตรมหาบณฑต, สาขาสาธารณสขศาสตรสงแวดลอม, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย. Lahey, B. B. (2001). Psychology an Introduction (7th ed.). NewYork: McGraw-Hill.

Page 94: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

ภาคผนวก

Page 95: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

85

แบบสอบถาม เรอง การศกษาความรและพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของผน าทองถน: กรณศกษา องคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร

ค าชแจง 1. โปรดอานและตอบค าถามตามความเปนจรง เพอใหค าตอบของทานสามารถน าไปใช ประโยชนไดจรงอยางสมบรณ ซงขอมลสวนตวของทานจะเปนความลบและไมกอใหเกดความเสยหายใดๆ 2. แบบสอบถามประกอบไปดวย 4 ตอน ดงน ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลทวไป ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบความรในการจดการขยะมลฝอย ตอนท 3 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย ตอนท 4 ความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม

ขอขอบพระคณในความรวมมอในการตอบแบบสอบถามมา ณ โอกาสน นางสาวสมชญา หนทอง

หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารทวไป ผวจย

Page 96: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

86

ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลทวไป ค าชแจง โปรดท าเครองมอ ลงในชอง ( ) และเตมขอความในชองวางใหครบสมบรณทกขอ 1. เพศ ( ) ชาย ( ) หญง 2. อาย ( ) 18-25 ป ( ) 26-35 ป ( ) 36-60 ป ( ) มากกวา 60 ปขนไป 3. ระดบการศกษา ( ) ประถมศกษา ( ) มธยมศกษาตอนตน ( ) มธยมศกษาตอนปลาย ( ) อนปรญญา ( ) ปรญญาตร ( ) สงกวาปรญญาตร 4. อาชพ ( ) เกษตรกรรม ( ) คาขาย ( ) รบจาง ( ) ขาราชการ ( ) ธรกจสวนตว ( ) อน ๆ ระบ..................................... 5. รายได ( ) 5,000-10,000 บาท/ เดอน ( ) 1,0001-15,000 บาท/ เดอน ( ) 15,001-20,000 บาท/ เดอน ( ) 20,001-25,000 บาท/ เดอน ( ) มากกวา 25,000 บาท/ เดอน

Page 97: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

87

ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบความรในการจดการขยะมลฝอย ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชอง “ใช” หรอ “ไมใช” ททานคดวาถกตองเพยงขอเดยว

ความรในการจดการขยะมลฝอย ใช ไมใช 1. ขยะ คอ เศษของเหลอทงจากกระบวนการผลตและการใชสอยของมนษย

2. ขยะ คอ สงของทไมใชแลว มสภาพเกา ช ารด เนาเปอย มทงชนดเปยกและชนดแหง

3. ขยะทมอนตรายสง ไดแก ขยะตดเชอ และกากอตสาหกรรมเปนพษ 4. ขยะทยอยสลายไดยาก ไดแก เศษแกว เศษโลหะ และเศษผกผลไม 5. ขยะทเกดจากโรงพยาบาลสวนใหญเปนขยะไมตดเชอ 6. ขยะเปนแหลงเพาะพนธเชอโรคและพาหะน าโรค 7. เศษอาหาร เศษผกผลไม ไมสามารถน าไปผลตเปนปยหมกได 8. วสดทเปนเศษไมสามารถน าไปเปนเชอเพลงหงตมได 9. การลดปรมาณขยะมลฝอยจะตองใชภาชนะทใชแทนถงพลาสตก เชน ใสตะกรา ปนโต ถงผา

10. เราควรเลอกซออาหารทใชภาชนะบรรจ เชน ถงพลาสตก เพอความสะดวกและงายตอการก าจด

11. ขยะทเปนพษสามารถน าไปทงกองบนพนและเผาได 12. ถานไฟฉาย/ แบตเตอรรถยนต สามารถทงรวมกบขยะทวไปได 13. กอนน าขยะมลฝอยไปเผาท าลายทกครงไมจ าเปนตองคดแยกขยะสามารถน าไปเผาไดเลย

14. การก าจดขยะมลฝอย โดยการฝงกลบถาท าไมถกวธจะท าใหน าใตดนเกดมลพษ

15. การคดแยกขยะท าใหปรมาณขยะลดนอยลง 16. การทงขยะมลฝอยในแมน า น าไมเนาเสยเนองจากขยะมลฝอย ถกน าพดไป

Page 98: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

88

ความรในการจดการขยะมลฝอย ใช ไมใช 17. วธก าจดขยะประเภท ถงพลาสตก กลองโฟม สามารถท าลายไดดวยการเผาทง

18. ขยะมลฝอยแหงเปนขยะมลฝอยทยอยสลายดวยจลนทรยไดยาก เชน เศษไม เศษแกว เศษโลหะ กระปอง

19. เราสามารถน าขยะ ประเภทกระปอง อลมเนยม ขวดแกว มาหลอมแลวน ากลบมาใชใหมได

20. การจดการขยะ หมายถง การคดแยกเปนพวก ๆ แลวน าไปทงลงในแมน าล าคลอง หรอทอระบาย

ตอนท 3 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความเปนจรงของทานมากทสดเพยงชองเดยว

พฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย ทกครง

(3) บางครง

(2) ไมเคยเลย

(1) ดานการลดปรมาณขยะมลฝอย 1. ครวเรอนของทานเลอกใชสนคาทมความคงทนถาวร และมอายการใชงานนาน

2. ครวเรอนของทานเลอกใชถงพลาสตกใสสงของใบใหญเพยงใบเดยวมากกวาใบเลก หลาย ๆ ใบ

3. ครวเรอนของทานซอสนคาชนดเตม (Refill) เพอลดปรมาณขยะ

Page 99: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

89

พฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย ทกครง

(3) บางครง

(2) ไมเคยเลย

(1) ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหม 1. ครวเรอนของทานเลอกใชสนคาทตองสงภาชนะบรรจคนแกผผลต เชน ขวดน าดม ขวดน าอดลม

2. ครวเรอนของทานน าขวดน าหวานหรอขวดแกวอนทใชแลวมาบรรจน าดม

3. ครวเรอนของทานมการน ากระดาษ ทเหลอมาใชท ากระดาษโนต

ดานการน าขยะมลฝอย วสดอปกรณทช ารดเสยหาย มาซอมแซม 1. ครวเรอนของทานเมอใชของแลวเสยจะม การน ามาซอมแซมแทนการซอใชใหม

2. ครวเรอนขอทานไดน าเศษสงของททงบางอยางมาซอมแซมใชใหม เชนเกาอ

3. ครวเรอนของทานมกจะใชเศษไมมาแกไขดดแปลงเพอใชประโยชนไดอก

ดานการน าขยะมลฝอยเศษวสดหมนเวยนกลบมาใชหรอแปรรป 1. ครวเรอนของทานเกบรวบรวมขวดหรอกระปองน าอดลม หรอเครองดมทบรโภคแลวเพอขายใหกบผรบซอของเกา

2. ครวเรอนของทานไดคดแยกขยะรไซเคลหรอขยะยงใชได เชน แกว พลาสตก กระดาษ ฯลฯ ไวเพอขาย

3. ครวเรอนของทานน าขยะมลฝอยสด หรอ เศษอาหารมาหมกท าปย

Page 100: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

90

พฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย ทกครง

(3) บางครง

(2) ไมเคยเลย

(1) ดานการหลกเลยงวสดทท าลายยาก 1. ครวเรอนของทานหลกเลยงการใชผลตภณฑทท าจากโฟม

2. ครวเรอนของทานเลอกใชสนคาทหลกเลยงการใชถงพลาสตก

3. ครวเรอนของทานหลกเลยงการใชผลตภณฑพลาสตก เพอลดปญหาสงแวดลอม

ตอนท 4 ความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Page 101: ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้น าท้องถิ่น ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/54930190.pdf ·

91

ประวตยอของผวจย ชอ-สกล นางสาวสมชญา หนทอง วน เดอน ป เกด 18 มกราคม 2523 สถานทเกด จงหวดอทยธาน ทอยปจจบน 99/ 9 ต าบลทงขนาน อ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร ต าแหนงและประวตการท างาน พ.ศ. 2551-2552 ต าแหนง Customer Service บรษท V-Serve Logistics Ltd. พ.ศ. 2552-ปจจบน ต าแหนงเจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน ประวตการศกษา พ.ศ. 2545 บรหารธรกจบณฑต (บรหารทรพยากรมนษย) ราชภฏพระนครศรอยธยา พ.ศ. 2555 รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต (การบรหารทวไป) วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา