การประเมินความคุ้มค่าของยาแฟคเตอร์viii...
TRANSCRIPT
การประเมนความคมคาของยาแฟคเตอรVIII เขมขนและแฟคเตอรIX
เขมขนในผปวยเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บ
Economic evaluation of Coagulation Factor VIII, and Factor IX for
Treatment in Hemophilia A and B
ภญ.ดร.อรลกษณ พฒนาประทป*
ศ.นพ.รณชย คงสกนธ*
*คณะแพทยศาสตร รพ.รามาธบด
ฉบบปรบปรง 29 ก.ค. 2555
กตตกรรมประกาศ
คณะผวจยขอขอบคณคณะผ เชยวชาญอนประกอบดวย ศ.พญ.อ าไพวรรณ จวนสมฤทธ, รศ.นพ.
พนธเทพองชยสขศร, รศ.นพ.ธระ ฤชตระกล, นพ.ชาญชยไตรวาร, รศ.พญ.นงนชสระชยนนท,
พญ.สรญญาบษกรเรองรตน, พญ.สะการะหศภาดล รวมถงผช.ดร.พรรณทพา ศกดทอง ผให
ค าแนะน าเรองแบบสอบถามคณภาพชวต คณผกาวรรณ วงศวระวฒนกร และคณศรสภาแกวประพาฬ
เจาหนาทโรงพยาบาลรามาธบด ผประสานงานการเกบขอมลแบบสอบถาม คณหทยวฒ ล าเทยน ผจดการ
โครงการบรหารจดการโรคเลอดออกงาย ฮโมฟเลย และ รศ.ดร.ชะอรสนสขศรวงศ ทเออเฟอขอมลเพอ
การศกษาน
สดทายน ขอขอบคณโครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ (HITAP) ทใหทน
สนบสนนการวจยครงน
บทคดยอ
ยาแฟคเตอรVIII เขมขน, แฟคเตอรIX เขมขน ถกบรรจอยในบญชหลกแหงชาต จ(1) ของไทย
ตงแตป พ.ศ. 2551 โดยใชเพอการรกษาและปองกน (home base care)ในผ ปวยภายใตโครงการพฒนา
ระบบการบรการจดการการดแลผ ปวย กลมโรคเลอดออกงาย ฮโมฟเลยในระบบประกนสขภาพถวนหนา
อยางไรกตาม ในป 2555 มผ ปวยลงทะเบยนในโครงการ 1,171 คนหรอประมาณ 1 ใน 4 ของผ ปวยทงหมด
ในประเทศ ผ ปวยสวนใหญยงไมมโอกาสเขาถงยา เพอประเมนความความค มคาของการใชยาและ
ประเมนผลกระทบดานงบประมาณกรณบรรจยาเขาในบญชยาหลกแหงชาต กลม จ(2) เพอขยายสทธ
ประโยชนใหครอบคลมผ ปวยทง 3 กองทนการศกษานจงเกดขน โดยมวตถประประสงคเพอประเมนตนทน
อรรถประโยชนของยาแฟคเตอรVIII เขมขน, แฟคเตอรIX เขมขนในผ ปวยเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บ
ชนดไมมสารตานแฟคเตอรหรอมสารตานแฟคเตอร< 5 BU
การวเคราะหตนทนอรรถประโยชนแบงเปน 2 กรณ คอ 1) สนบสนนยาเฉพาะเพอการรกษา แตไม
สนบสนนเพอการปองกน (ไมม home base care) และ 2) สนบสนนยาทงเพอการปองกนและการรกษา
(ม home base care) เปรยบเทยบกบกรณไมสนบสนนยาเพอการปองกนและใหเมอจ าเปนกรณการรกษา
เทานน โดยใชแบบจ าลองทางเศรษฐศาสตร (Markov model) โดยตวแปรและขอมลตนทนทใชใน
แบบจ าลองมาจากขอมลของส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตเปนหลก สวนขอมลอรรถประโยชนมา
จากการสงแบบสอบถามใหผ ปวยตอบดวยเครองมอ VAS ทงนมลคาของตนทนและผลลพธในอนาคตจะ
ถกปรบใหเปนคาปจจบนโดยใชอตราลดรอยละ 3 โดยท าการวเคราะหความไวดวยวธ probabilistic
sensitivity analysis (PSA)
ผลการศกษาพบวา ในมมมองของรฐบาล การสนบสนนยาทงเพอการปองกนและการรกษา (ม
home base care) จะมตนทนอรรถประโยชนทต ากวาหรอมความคมคามากกวาการสนบสนนยาเฉพาะ
เพอการรกษา แตไมสนบสนนเพอการปองกน (ไมม home base care) ในผ ปวยทมความรนแรงโรคตงแต
นอย ปานกลางถงมาก โดยมอตราสวนตนทนประสทธผลสวนเพมเทากบ 229 ,866 บาท, 566,732 บาท
และ 897,730 บาท ส าหรบผ ปวยเดกและ229,164 บาท, 510,243 บาท และ 865,073 บาท ส าหรบผ ปวย
ผใหญ ตามล าดบ หากรฐบาลมนโยบายการสนบสนนยาทงเพอการปองกนและการรกษา (ม home base
care) มาใชรกษาผ ปวยทกกองทนรฐบาลจะมภาระดานงบประมาณคายาแฟคเตอรเขมขนเปนมลคา 981
ลานบาทตอป จากประมาณการณผ ปวยทสามารถใชยาได 4,000 ราย
ดงนน หากความเตมใจจายของสงคมเทากบ 1เทาของรายไดตอหวประชาชาตหรอประมาณ
120,000บาทตอปสขภาวะ พบวาการสนบสนนใหยาเพอการรกษาทงมหรอไมม home base care ไมม
ความคมคาหากไมมการตอรองราคายาใหถกลง แตหากความเตมใจจายของสงคมเทากบ 3 เท า ข อ ง
รายไดตอหวประชาชาตหรอประมาณ360,000บาทตอปสขภาวะ พบวาในผ ปวยทมความรนแรงโรคนอย
การสนบสนนยาเพอการปองกนและการรกษา (ม home base care) จะมความคมคากวา แตกรณความ
รนแรงโรคปานกลางถงมากจะยงไมมความคมคาทงกรณมและไมม home base care
Abstract
สารบญ
บทท 1 บทน า ..................................................................................................................................... 1
1.1 ทมา บรบทของประเทศไทย ....................................................................................................... 1
1.2 ขอมลของเทคโนโลยโดยสงเขป .................................................................................................. 6
1.3 สาระส าคญ .............................................................................................................................. 8
1.4 วตถประสงค ............................................................................................................................. 9
บทท 2 วธวจย .................................................................................................................................. 11
2.1 วธการศกษา ........................................................................................................................... 11
2.2 แบบจ าลองทางเศรษฐศาสตร .................................................................................................. 13
2.3 มมมองทใชในการวเคราะห ..................................................................................................... 13
2.4 กลมประชากรทศกษา ............................................................................................................. 13
2.5 กรอบเวลาทใชในแบบจ าลอง ................................................................................................... 14
2.6 อตราการปรบลด .................................................................................................................... 14
2.7 การขออนมตจรยธรรมการวจยในมนษย ................................................................................... 14
2.8 ตวแปรทใชในแบบจ าลอง ........................................................................................................ 14
2.8.1 อายและความรนแรงของโรค (Patient demographic) ....................................................... 14
2.8.2 ความนาจะเปนของการเปลยนสถานะทางสขภาพ (Transitional probability) ..................... 15
2.8.3 ตวแปรระยะเวลาการใชทรพยากรในสถานพยาบาล (utilizationdata) ................................. 19
2.8.4 ตวแปรดานตนทน (cost data) ......................................................................................... 20
2.9 วธวเคราะหขอมล ................................................................................................................... 26
2.9.1 สมมตฐานทใชในแบบจ าลอง ............................................................................................ 26
2.9.2 วเคราะหขอมลคาใชจาย .................................................................................................. 27
2.9.2.1ตนทนตลอดชพ.............................................................................................................. 27
2.9.2.2 คายาแฟคเตอรเขมขนตอป ............................................................................................ 27
2.9.3 วเคราะหตนทนอรรถประโยชน .......................................................................................... 27
2.9.4 การวเคราะหความไมแนนอน (uncertainty analysis) ........................................................ 28
2.9.5วเคราะหภาระงบประมาณ ................................................................................................ 29
บทท 3 ผลการศกษา ......................................................................................................................... 30
3.1 การวเคราะหขอมลคาใชจายและตนทนอรรถประโยชน (cost data &cost-utility analysis, CUA) 30
3.1.1 คายาแฟคเตอรเขมขนตอป ............................................................................................... 30
3.1.2 การวเคราะหตนทนอรรถประโยชน (cost-utility analysis, CUA) ........................................ 31
3.2 การวเคราะหความไมแนนอน (uncertainty analysis) ............................................................... 39
3.2.1 การวเคราะหความไมแนนอนแบบทละตวแปร (one-way sensitivity analysis) ................... 42
3.2.2 การวเคราะหความไมแนนอนแบบอาศยความนาจะเปน (probabilistic sensitivity analysis)
................................................................................................................................................ 43
3.3 การวเคราะหภาระงบประมาณและราคายาทเหมาะสม ............................................................. 44
บทท 4 สรปและอภปราย ................................................................................................................... 47
4.1 สรปผลการศกษาทส าคญ........................................................................................................ 47
4.2 การน าผลการศกษาไปประยกตใชในสถานทอน ........................................................................ 49
4.3 ขอจ ากดของการศกษา ............................................................................................................ 50
4.4 ผลกระทบตอบรการสขภาพ ..................................................................................................... 50
4.5 ชองวางขององคความรและงานวจยในอนาคต .......................................................................... 51
4.6 ขอเสนอแนะเชงนโยบาย ......................................................................................................... 51
เอกสารอางอง .................................................................................................................................. 53
ภาคผนวก ........................................................................................................................................ 55
ภาคผนวกท 1: แบบประเมนคณภาพชวตของผ ปวยโรคเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บ ................. 55
ส าหรบผ ปวยหรอผดแลผ ปวย ........................................................................................................ 55
สารบญรป
หนา
รปท 1.1 การถายทอดทางพนธกรรมของโรคฮโมฟเลย เอ และ บ
รปท 2.1 แบบจ าลองทางเศรษฐศาสตรทใชในการวเคราะห – สถานะตาง ๆ ในแตละ cycle length
รปท 2.2 แบบจ าลองทางเศรษฐศาสตรทใชในการวเคราะห – complications ทเปนไปได
รปท 3.1 ระนาบตนทนประสทธผล (cost-effectiveness plane) ของยา
รปท 3.2Intervention pathwayของการไดรบยากลบบานเพอปองกน (home base care)
รปท 3.3การวเคราะหความไมแนนอนแบบทละตวแปร (one-way sensitivity analysis)
รปท 3.4การวเคราะหความไมแนนอนแบบอาศยความนาจะเปน (probabilistic sensitivity analysis)
สารบญตาราง
หนา
ตารางท 2.1 อายผ ปวยเมอไดรบการวนจฉยโรค
ตารางท 2.2 อตราการเกด emergency surgery ตอป
ตารางท 2.3 อตราการเกด life threatening bleedingตอป
ตารางท 2.4 ความนาจะเปนของการตดเชอไวรสตบอกเสบซ
ตารางท 2.5 ความนาจะเปนของการเสยชวตในรอบ 1 ปของผ ปวยโรคเลอดออกงายฮโมฟเลยกรณไดรบ
ยาแฟคเตอรเขมขนเมอจ าเปนเทานน
ตารางท 2.6ความนาจะเปนของการเสยชวตในรอบ 1 ปของผ ปวยโรคเลอดออกงายฮโมฟเลยกรณไดรบ
ยาแฟคเตอรเขมขนทกครง
ตารางท 2.7 จ านวนวนนอนตอครงกรณ emergency surgery
ตารางท 2.8 จ านวนวนนอนตอครงกรณ life threatening bleeding
ตารางท 2.9 คายาแฟคเตอรเขมขนทไดรบกลบบานตอป
ตารางท 2.10 คายาแฟคเตอรเขมขนทไดรบเมอเกด emergency surgery ตอวนนอน
ตารางท 2.11 คายาแฟคเตอรเขมขนทไดรบเมอเกด life threatening bleeding ตอวนนอน
ตารางท 2.12 คา Cryoprecipitate ทไดรบเมอเกด emergency surgery ตอวนนอน
ตารางท 2.13 คา Cryoprecipitate ทไดรบเมอเกด life threatening bleeding ตอวนนอน
ตารางท 2.14 คายากลบบานตอป
ตารางท 2.15 คาใชจายอน ๆ ตอวนนอนของ emergency surgery หรอlife threatening bleeding
ตารางท 2.16 คารกษาพยาบาลตอปในการรกษาผ ปวยตดเชอไวรสตบอกเสบซ
ตารางท 2.17 คณภาพชวตผ ปวยเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บ
ตารางท 2.18 งบส าหรบโครงการบรหารจดการโรคเลอดออกงายฮโมฟเลยปงบประมาณ 2551-2555
ตารางท 3.1 คายาแฟคเตอรเขมขนตอปเฉลย (บาท**) ตามมาตรการ และกลมผ ปวย
ตารางท 3.2 ตนทน ปสขภาวะ และอตราสวนตนทนประสทธผลสวนเพม (incremental cost-
effectiveness ratios: ICERs) กรณไมม home base careเปรยบเทยบกบมาตรการปจจบน แยกรายกลม
ผ ปวย
ตารางท 3.3 ตนทน ปสขภาวะ และอตราสวนตนทนตอประสทธผลสวนเพม (incremental cost-
effectiveness ratios: ICERs) กรณม home base careเปรยบเทยบกบมาตรการปจจบน แยกรายกลม
ผ ปวย
ตารางท 3.4 เปรยบเทยบอตราการเขารบการรกษาตอปและวนนอนตอครง กรณม home base care กบ
มาตรการปจจบน แยกรายกลมผ ปวย
ตารางท 3.5 เปรยบเทยบตนทนตรงทางการแพทย (direct medical cost) ตอปกรณ กรณม home base
care กบมาตรการปจจบน แยกรายกลมผ ปวย
ตารางท 3.6 รอยละของผ ปวยตามอายและความรนแรงของโรค, คายาแฟคเตอรเขมขนตอคนตอป และ
ประมาณการณงบประมาณคายาแฟคเตอรเขมขนส าหรบผ ปวย 1,171 ราย
ตารางท 3.7 ประมาณการณงบประมาณคายาแฟคเตอรเขมขนส าหรบจ านวนผ ปวยตาง ๆ
1
บทท 1 บทน า
1.1 ทมา บรบทของประเทศไทย
โรคฮโมฟเลย(Hemophilia) คอโรคเลอดออกไหลไมหยด หรอ เลอดออกงายหยดยาก เปนโรคทาง
พนธกรรมทท าใหเลอดแขงตวชาผดปกต ทพบบอยม 2 ชนด ไดแก
1. ฮโมฟเลย เอ เกดจากการขาดปจจยการแขงตวของเลอด (factor VIII) และมการถายทอดทางพนธกรรม
แบบ X-linked recessive
2. ฮโมฟเลย บ เกดจากการขาดปจจยการแขงตวของเลอด (factor IX) และมการถายทอดทางพนธกรรม
แบบ X-linked recessive
โรคฮโมฟเลยผ ทเปนจะ เปนๆ หายๆ ตลอดชวต เปนตงแตเกด โรคนมลกษณะเฉพาะคอมกม
เลอดออกในขอและในกลามเนอ โรคฮโมฟเลยเปนโรคทพบตงแต 2000 ปกอน และเปนทรจกกนวาเปนโรค
ทสบทอดทางสายพนธ หรอสายเลอด ในพงศาวดารอยปตโบราณ หญงใดซงมลกคนแรกทเสยชวตจากการ
ทมเลอดไหลไมหยด ภายหลงไดรบบาดเจบเพยงเลกนอย จะถกหามมใหมลกอกตอไป นอกจากนใน
ศตวรรษท 2 แรมไบซงเปนพระในศาสนายว จะงดการขลบหนงหมปลายอวยวะเพศเดกชายทมพชาย 2 คน
เสยชวตจากอาการเลอดออกมากหลงขลบหนงหมปลายอวยวะเพศ
ในศตวรรษท 19-20 โรคฮโมฟเลยไดปรากฏในบรรดาสมาชกพระราชวงศองกฤษ สเปน เยอรมน
และรสเซย ซงเปนลกหลานของพระราชนวคตอเรยแหงประเทศองกฤษ ซงพระราชวงศองกฤษไมเคยม
ผ ปวยทเปนโรคเลอดออกงายมากอน พระราชนวคตอเรยเปนองคแรกในราชวงศทมยนโรคฮโมฟเลยแฝง
เปนภาวะทเกดขนเองซงพบไดในครอบครวผ ปวยโรคฮโมฟเลยทไมมประวตเลอดออกงายในครอบครวมา
กอน แตไมวาผ ปวยโรคฮโมฟเลยจะเปนพระราชวงศหรอราษฎรธรรมดา ผ ปวยกจะมการเจบปวยจาก
อาการเลอดออกงายหยดยากเหมอนกน บดามารดากจะมความวตกกงวลกบอาการเจบปวยของผ ปวย
อยางมาก ตวอยางเชน พระเจาซารนโคลสและพระราชนอเลกซานดราแหงราชวงศโรมานอฟ ประเทศ
รสเซย ไดพยายามทกวถทางทจะรกษาและบรรเทาความเจบปวดทซาเรวชอเลกซส มกฎราชกมาร ผซง
ปวยเปนโรคฮโมฟเลยไดรบ เมอไมสามารถพงการแพทยในสมยนนได พระราชนอเลกซานดากหนไปสวด
2
มนตออนวอนขอความกรณาปราณจากพระเจาและเกรกอรรสปตนรสปตนสามารถสะกดจตให
มกฎราชกมารสงบลงหลบได เคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกายนอยลง อาการเจบปวดกบรรเทาลงบาง
ปจจบนการแพทยสมยใหมไดเจรญกาวหนาอยางมาก ไดพฒนาการดแลรกษาไดอยางม
ประสทธภาพ ท าใหผ ปวยสามารถด ารงชวตและมคณภาพชวตไดใกลเคยงคนปกต
สาเหตของโรค
ดวยความรทางการแพทย เราสามารถรถงพยาธก าเนดของโรคฮโมฟเลย วามสาเหตมาจากความ
ผดปกตทางกรรมพนธ สามารถถายทอดทางกรรมพนธแบบX-linked (มความ ผดปกตทโครโมโซม X)
เชนเดยวกบภาวะพรองเอนไซม จ-6 พด ดงนนจงพบวามแตผชายเทานนทเปน โรคนผหญงจะมความผด
ปกตทางกรรมพนธ ซงไมแสดงออกแตสามารถถายทอด ไปใหลกหลานผหญง ผหญงสวนนอยมากทอาจม
อาการของโรคน แต จะตองมทงพอและแมทมกรรมพนธของโรคนทงค ผหญงทมความผดปกตทาง
กรรมพนธ โดยไมแสดงออก เราเรยกหญงนนวามยนโรคฮโมฟเลยแฝงหรอเปนพาหะของโรค (carrier)
หญงทมยนโรคฮโมฟเลยแฝงจะไมแสดงอาการเลอดออกผดปกต หญงทมยนโรคฮโมฟเลยแฝงจะถายทอด
โรคฮโมฟเลยไปใหแกลกชายรอยละ 50 ของลกชายทงหมด และถายทอดภาวะทมยนโรคฮโมฟเลยแฝง
ใหแกลกสาวรอยละ 50 ของลกสาวทงหมด นอกจากนยงพบผ ปวยโรคฮโมฟเลยจ านวนไมนอยทไมมผใด
ในครอบครวมอาการของโรคเลอดออกงายหยดยากมากอน เกดจากการกลายพนธ (mutation) ของยนท
ควบคมการสรางแฟคเตอรVIII หรอ IX เปนภาวะทเกดขนเอง ซงพบไดรอยละ 30 ของผ ปวยโรคฮโมฟเลย
ทงหมด
โดยทโรคฮโมฟเลย เอ เกดจากการขาดปจจยการแขงตวของเลอดทมชอเรยกวาแฟคเตอรแปด
(factor VIII) โรคฮโมฟเลย บ เกดจากการขาดปจจยการแขงตวในเลอดทมชอเรยกวาแฟคเตอรเกา (factor
IX) สาเหตทแฟคเตอรดงกลาวต าเนองจากมความผดปกตของยนทถายทอดใหแกลก ยนเปนตวก าหนด
ลกษณะของคนและภาวะโรคพนธกรรมชนดตางๆ โดยปกตมยนมากกวา 100,000 ยนทเปนตวก าหนด
หนดลกษณะของคนแตละคน ผ ปวยโรคฮโมฟเลยมเพยงยนเดยวทไมท างานหรอท างานนอยกวาคนปกต
ยงมยนอก 99,999 ยนทท างานเปนปกตในผ ปวยโรคฮโมฟเลย
3
รปท 1.1 การถายทอดทางพนธกรรมของโรคฮโมฟเลย เอ และ บ
ความผดปกตของยนทท าใหเกดโรคฮโมฟเลย เกดขนไดงาย พบไดบอย ท าใหมโอกาสพบผ ปวย
โรคฮโมฟเลยจากครอบครวทไมเคยมผ ปวยโรคเลอดออกงายหยดยากมากอน ความผดปกตของยนทพบม
ทงชนดทยนพรองหายไปเพยงสวนนอยมากหรอขาดหายทงทอน ท าใหการท างานของยนทเกยวกบการ
สรางแฟคเตอรVIII หรอ IX ผดปกต สรางแฟคเตอรนอยลงจนถงขนไมสรางเลย นอกจากนนผ ปวยทม
ความผดปกตของยนทควบคมการสรางแฟคเตอรVIII ชนดกลบซายเปนขวา ทเรยกวา inversion ของอน
ทรอนท 22 ผ ปวยมโอกาสเกดสารสรางแฟคเตอรไดงายกวาผ ปวยทมความผดปกตของยนชนดอนๆ
ความผดปกตของยนดงกลาวท าใหการสรางแฟคเตอรVIII หรอ IX ลดนอยลงหรอไมสรางเลย ใน
เลอดของคนปกตจะมปจจยการแขงตวในเลอดหรอแฟคเตอรตางๆ อยางนอย 14 ชนดเมอมการฉกขาด
ของหลอดเลอด ปจจยการแขงตวของเลอดจะถกกระตนท าปฎกรยาตอเนอง เปนลกโซ ท าใหเกดการ
แขงตวของเลอดอดรอยฉกขาดของหลอดเลอดไว ในผ ปวยโรคฮโมฟเลย เอ หรอ บ จะขาดแฟคเตอรVIII
4
หรอ IX ท าใหปฎกรยาการแขงตวของเลอดลดนอยลง เกดความบกพรองของการแขงตวของเลอดท าให
เลอดออกงาย หยดยาก
อบตการณ
ทวโลกมอบตการณใกลเคยงกน โรคฮโมฟเลยแบงได เปน 2 ชนด คอ โรคฮโมฟเลย เอ และโรคฮ
โมฟเลย บ มอาการแสดงและการสบทอดโรคทางพนธกรรมเหมอนกน แตโรคฮโมฟเลยเอ พบไดบอยกวา
โรคฮโมฟเลย บ ถง 5 เทา
โรคฮโมฟเลยมอบตการณในประเทศไทยเทากบ 1 ตอ 13,000 ถง 20,000 ของประชากร หรอ
กลาวอกนยหนงคอ พ.ศ. 2554 ประเทศไทยมประชากร 65 ลานคน มผ ปวยโรคฮโมฟเลยในประเทศไทย
ประมาณ 3,250-5,000 คน
อาการของโรค
ผ ปวยจะมอาการเลอดออกงายเปน ๆ หาย ๆ มาตงแตเดก มกจะเรมมอาการเมอเดกเรม
เคลอนไหวดวยตนเอง (หลงอาย 6 เดอนขนไป) มกจะออกเปนเปนจ าใหญ (ไมเปน จดแดง) หรอออกเปน
กอนนน โดยมกเกดจากการกระทบกระแทก เลก ๆ นอย ๆ บางคนอาจมบาดแผล (เชน มดบาด) และม
เลอดออกนาน และหยดยากบางคนอาจมเลอดออกในกลามเนอจนซดและชอก บางคน อาจมเลอดออก
โดยเกดขนเองกไดทมอนตรายรายแรง คอ ท าใหมเลอดออกผดปกตในโพรงกระดก
(intraosseoushaemorrhage) และในขอ (intraarthicularhaemorrhage) ทพบไดแก ขอศอก ขอเขา
ขอมอ ขอเทา ท าใหมอาการ ปวดบวมแดงรอนคลายขออกเสบหากไมไดรบการรกษาอาจท าใหขอตดแขง
พการได ถามเลอดออกในกลามเนอของคอหรอกลองเสยง ท าใหกดหลอดลม อาจมอนตรายถงตายได ถา
มเลอดออกในสมอง อาจท าใหผ ปวยตายได
ภาวะแทรกซอน
• เลอดออกบรเวณลก : ฮโมฟเลยอาจจะท าใหเกดเลอดออกในกลามเนอซงอยบรเวณลก น าไปส
การบวมของแขนขา การบวมอาจกดทบเสนประสาทท าใหชาหรอเจบปวด
5
• การท าลายขอตอ : เลอดออกภายในอาจเพมแรงดนและท าลายขอตอ บางครงความเจบปวดอาจ
รนแรงและท าใหการเคลอนไหวของขอท าไดไมเตมท ถาเกดบอยและไมไดรบการรกษาทเหมาะสมการ
ระคายเคองอาจน าไปสการท าลายขอตอและกลายเปนขออกเสบตอไป
• การตดเชอ : สมยกอนคนทเปนฮโมฟเลยมกไดรบการใหเลอด ซงอาจปนเปอนไปดวยเชอโรคไดแก
เอชไอว, ไวรสตบอกเสบ แตปจจบนการตดเชอนอยลงเนองจากการตรวจสอบทมากขน แตอยางไรกตาม
คนทเปนฮโมฟเลยกควรไดรบการฉดวคซนปองกนโรคไวรสตบอกเสบเอ และบ
• ผลขางเคยงของการรกษาโดย clotting factor : คนทเปนฮโมฟเลยบางคนมภาวะแทรกซอนสราง
สารตอตาน clotting factor ซงใชในการรกษา
ความรนแรงของโรค
ความรนแรงของโรคแบงออกเปน 3 ระดบตามปรมาณของสารชวยการแขงตวของเลอดทตรวจวดได
ในพลาสมา ไดแก
1. ขาดสารทชวยในการแขงตวของเลอดอยางรนแรง (severe deficiency) ตรวจวดปรมาณสารท
ชวยในการแขงตวของเลอดเหลออยนอยกวา 1 หนวยสากลตอลตร ผ ปวยอาจมเลอดออกผดปกตไดเอง
โดยไมจ าเปนตองไดรบบาดเจบ (spontaneous bleeding)
2. ขาดสารทชวยในการแขงตวของเลอดปานกลาง (moderate deficiency) ตรวจวดปรมาณสารท
ชวยในการแขงตวของเลอดไดระหวาง 1-5 หนวยสากลตอลตร ผ ปวยจะมเลอดออกผดปกตภายหลงไดรบ
บาดเจบเพยงเลกนอย
3. ขาดสารทชวยในการแขงตวของเลอดเลกนอย (mild deficiency) ตรวจวดปรมาณสารทชวยใน
การแขงตวของเลอดไดมากกวา 5-40 หนวยสากลตอลตร ผ ปวยอาจมเลอดออกมากผดปกตภายหลงไดรบ
บาดเจบรนแรงหรอภายหลงการ ผาตด
การวนจฉย
1.จากประวต มประวตเลอดออกงายหยดยาก โดยมอาการเปนๆหายๆ ตงแตเดก และพบลกษณะทส าคญ
ของโรคฮโมฟเลย คอ เลอดออกในขอ
6
2.ประวตครอบครว ถาเปนฮโมฟเลย เอ หรอ บ อาจมประวตครอบครวญาตผชายฝายมารดามความ
ผดปกตของการแขงตวของเลอด
3.การตรวจทางหองปฏบตการ
3.1 การตรวจคดกรอง
3.1.1 VCT มคายาวกวาปกต
3.1.2APTT มคายาวกวาปกต ในขณะทคา PT ปกต
3.1.3 CBC, platelet count, bleeding time ปกต
3.2 การตรวจทางหองปฏบตการท าจ าเพาะ
3.2.1Mixing test คอ การน าพลาสมาของผ ปวยมาผสมกบพลาสมาททราบอยแลววาขาด
ปจจยการแขงตว ของเลอด (factor VIII) แลว ไมสามารถแกไขคา APTT หลงผสมใหกลบมาเปน
ปกตได จะชวยสนบสนนวาพลาสมาของผ ปวยขาดปจจยการแขงตวของเลอด (factor VIII) จรง
ในขณะทถาน าพลาสมาของผ ปวยไปผสมกบพลาสมาของคนปกต จะสามารถแกไขคา APTT หลง
ผสมใหกลบมาเปนปกตได
3.2.2Factor assay เปนการวดคาความสามารถในการท างานของปจจยการแขงตวของ
เลอด
1.2ขอมลของเทคโนโลยโดยสงเขป
การรกษาผ ปวยโรคนตองใหแฟคเตอรเขมขนทดแทนปจจยการแขงตวของเลอดทผ ปวยขาดไป ใน
รปของ พลาสมาหรอแฟคเตอรเขมขน พลาสมาหรอสวนประกอบของเลอดทเตรยมจากธนาคารเลอด และ
ศนยบรการโลหตแหงชาต สภากาชาดไทยนน สวนใหญไมสามารถผานขบวนการท าลายเชอโรค แตได
ตรวจคดกรองโรคตดเชอตางๆ อยางละเอยด ไดแกโรคซฟลส โรคตบอกเสบ บ โรคเอดส โรคตบอกเสบซ
ส าหรบโรคเอดสนน ศนยบรการโลหตแหงชาต สภากาชาดไทย ไดตรวจทงเชอโรคเอดส (HIV antigen)
และภมตานทานโรคเอดส (anti-HIV) แตหากผบรจาคเลอดทเพงตดเชอเอดสจากการหลบนอนกบชาย
หญงอาชพพเศษ หรอฉดยาเสพตด ยงไมสามารถตรวจพบทง HIV antigen และ anti-HIV ในระยะตดเชอ
3 สปดาหแรก ดงนนงานการธนาคารเลอดจงตองคดกรองหาผบรจาคเลอดทปลอดภย ส าหรบเตรยม
พลาสมา และสวนประกอบของเลอดชนดตางๆ ซงปจจยการแขงตวของเลอดทใหในผ ปวยฮโมฟเลยมอย
ดวยกน 8 ชนด โดยชนดท 1-7 สามารถผลตไดในประเทศไทย ไดแก
7
1. พลาสมาสดแชแขง fresh frozen plasma; FFP
2. พลาสมาเขมขนไครโอปรซปเตท (cryoprecipitate)
3. พลาสมาสวนทเหลอจากการเตรยมไครโอปรซปเตท (cryo-removed plasma)
4. พลาสมาสดผง (fresh dried plasma ; FDP)
5. พลาสมาแหงทไมมไครโอปรซปเตท (dry cryo-removed plasma)
6. ไครโอปรซปเตท ผงผานความรอน(heat –treated lyophilized cryoprecipitate ; HTLC)
7. การนทนพลาสมา (guarantine plasma)
8. แฟคเตอรเขมขน (factor concentrate) ทมจ าหนายในประเทศไทยคอ
- ส าหรบรกษาฮโมฟเลย เอ คอ Alphanate®, Immunate®, Hemophil M®ขวดละ 250, 500 ยนต
- ส าหรบรกษาฮโมฟเลย บ คอ Alphanine®, Profilnine®ขวดละ 500 ยนตและ Immunine TM®ขวดละ 600
ยนต
แมโรคนจะไมสามารถรกษาหายขาดได แตประเทศไทยเราไดเรมน าการรกษาแบบ “homebase
care” มาใชตงแต พ.ศ.2522 เปนตนมา โดยใชพลาสมาเขมขน, ไครโอปรซปเตท, พลาสมาสดผง, ไครโอ
ปรซปเตทผงผานความรอน, แฟคเตอรVIII และ IX เขมขน สามารถเกบรกษาไวในตเยนทบานได และ ทนท
ทมเลอดออก ผ ปวยสามารถน าแฟคเตอรเขมขนมาผสมน ากลน แลวฉดเขาหลอดเลอด กจะท าใหเลอด
แขงตวไดตามปกต และหายเจบปวดอยางรวดเรว โดยไมตองเสยเวลาเดนทางและรอพบแพทยเพอสงการ
รกษา ซงแฟคเตอรเขมขนทใชฉดใหผ ปวยฮโมฟเลย
ในประเทศไทยตงแตเดอนพฤษภาคม 2549 ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) ได
จดสรรเงนงบประมาณ ปละ 90,000 บาทตอราย ส าหรบเดกอายต ากวา 10 ป และ 120,000 บาทตอราย
ส าหรบ เดกอายมากกวา 10 ป หรอผใหญ เพอใหโรงพยาบาลจดซอแฟคเตอรเขมขนใหการรกษาแกผ ปวย
เมอเรมมอาการเลอดออกทบานหรอโรงพยาบาลใกลบาน ส าหรบผ ปวยโรคฮโมฟเลยทลงทะเบยนทหนวย
บรการรบการสงตอเฉพาะโรคฮโมฟเลย ในโรงพยาบาล 32 แหงทวประเทศ นอกจากนกรณผ ปวยตองเขา
รบการรกษาทโรงพยาบาล สปสช. ไดจดงบประมาณเพอรกษาอาการเลอดออกรนแรงทเปนอนตรายถง
ชวตหรอผาตดฉกเฉน (life threatening bleeding หรอ emergency surgery)เพอจายเพม (additional
payment) จากระบบ DRG ใหหนวยบรการสงตอเฉพาะโรคในโครงการทไดรกษาผ ปวยทมอาการ
เลอดออกรนแรงทเปนอนตรายถงชวตหรอผาตดฉกเฉนตามมลคาแฟคเตอรเขมขนทใชจรง แตไมเกน
80,000 บาทตอครง
8
อยางไรกตาม ตงแตปงบประมาณ 2554 โรงพยาบาลทรบลงทะเบยนมเพมขนเปน 42 แหงทว
ประเทศ งบประมาณส าหรบจดหาแฟคเตอรเขมขนถกปรบตามความรนแรงของโรค โดยส าหรบเดกอาย
นอยกวา 10 ป ความรนแรงโรคนอย, ปานกลาง และมาก จะไดรบงบ 36,000 บาท, 90,000 บาท และ
120,000 บาทตอรายตอป ขณะทส าหรบเดกอายมากกวา 10 ปหรอผใหญจะไดรบ 72,000 บาท, 144,000
บาท และ 144,000 บาทตอรายตอป ตามล าดบ นอกจากนงบประมาณเพอจายเพมกรณรกษาอาการ
เลอดออกรนแรงทเปนอนตรายถงชวตหรอผาตดฉกเฉน ไดเพมขนจาก 80,000 บาทตอครงเปน 120,000
บาทตอครง
ปญหาหนงของการการรกษา คอ การเกดภาวะสารตานแฟคเตอรในผ ปวยฮโมฟเลยบางราย ซงท า
ใหการรกษายงยากขนการเกดภาวะมสารตานแฟคเตอรน จะพบประมาณรอยละ 20-30 ในผ ปวยฮโมฟ
เลยชนดรนแรงมาก และมกจะเกดกบผ ปวยทไดรบแฟคเตอรในชวง 50 ครงแรก โดยผ ปวยจะไมตอบสนอง
ตอแฟคเตอรเขมขนทไดรบ เนองจากรางกายจะสรางภมตานทานแฟคเตอรขน ท าใหเลอดไมหยดไหล
ผ ปวยมโอกาสเสยชวตไดสง หากไดรบการรกษาไมถกตองและอยางทนทวงท ซงในกรณนผ ปวยจ าเปนตอง
ไดรบยาแฟคเตอรเขมขนชนดพเศษในการเรง การแขงตวของเลอดเพอชวยใหเลอดหยดไหล
ปจจบน ไดมการน าเสนอยาแฟคเตอรเขมขนตวใหม ซงเปนแฟคเตอรเขมขนทผลตจาก
กระบวนการพนธวศวกรรม หรอรคอมบแนนท (Recombinant) ท าใหมความปลอดภยสง ชวยลดโอกาส
การตดเชอหรอสารโปรตนทเรยกวาไพรออน (prion) จากเลอดของผบรจาค ซงไดมผลการทดลองและวจย
รบรองถงประสทธภาพ มใชในตางประเทศมากวา 20 ปแลว อาท องกฤษ แคนาดา ออสเตรเลย และญป น
เปนตน แตยงมราคาแพงมาก
1.3สาระส าคญ
ในการรกษาชวตเมอผ ปวยฮโมฟเลยเกดภาวะเลอดออกในแตละครงนน ตองใชงบประมาณทสง
และคาดการณยาก โดยเฉพาะคายาในกลมแฟคเตอร ซงเปนสวนประกอบของกระบวนการท าใหเลอด
แขงตว ผ ปวยบางรายจงประสบปญหาการเขาถงยา ถงแมวาผ ปวยสวนหนงไดลงทะเบยนเพอรบการรบยา
แลว แตยงถอวาเปนสวนนอยและไมมความเสมอภาคกนส าหรบผ ปวยในทกระบบประกนสขภาพของ
ประเทศ การศกษานจงเกดจากค าถามวจยทวาการบรรจยาในกลมแฟคเตอรเขาในบญชยาหลกแหงชาตม
จะความคมคาหรอไมเมอค านงถงความสามารถในการเขาถงยา เพอใหผ ปวยมคณภาพชวตทดขน โดยลด
อตราการเกดความพการและสญเสยชวต
9
ยาแฟคเตอรเขมขนทใชในการรกษานนไดถกจดอยในกลม high cost – rare case จงกอใหเกด
ปญหาเรองคาใชจายทงในมมมองของผ ปวยและของรฐ การบรรจรายการยาเหลานเขาไปในบญชยาหลก
แหงชาตยอมจะเกดผลดแกผ ปวย แตยอมจะเปนคาใชจายทสงในมมมองของรฐ ดงนนตามนโยบาย
รฐบาลทมเปาหมายสรางสมภาค (equity) ในการเขาถงและกระจายทรพยากรส าหรบสขภาพและการดแล
สขภาพภายใตทรพยากรทมจ ากด
ถงแมวาคณะอนกรรมการพฒนาบญชยาหลกแหงชาต ไดบรรจยาลงในบญชหลกแหงชาต จ(1)
โดยใชในโครงการพฒนาระบบการบรการจดการการดแลผ ปวย กลมโรคเลอดออกงาย ฮโมฟเลยในระบบ
ประกนสขภาพถวนหนา ตงแตป 2551 เมอป 2552มการประเมนโครงการฯ โดย รศ.ดร.ชะอรสน สขศรวงค
และคณะ ภายใตการศกษาประเมนภาพรวมและผลลพธของโครงการบรหารจดการโรคเลอดออกงายฮโมฟ
เลย พบวาโครงการนชวยลดจ านวนครงทผ ปวยมอาการเลอดออกมากจนตองเขาโรงพยาบาลลดลง และม
ขอเสนอแนะใหควรมการปรบดานบรหารจดการโดยเฉพาะดานงบประมาณ
ในป 2554 คณะท างานประสานผลฯ เหนชอบในหลกการปรบบญชยอยของยากลมน จากบญช จ
(1) เปนบญช จ(2) โครงการนจงเกดขนเพอท าการศกษาประเมนความคมคาและผลกระทบกรณปรบบญช
ยายอย และขยายสทธประโยชนใหครอบคลมผ ปวยฮโมฟเลย ทง 3 กองทน ในประเทศไทย
1.4วตถประสงค
วตถประสงคทวไป
1. เพอประเมนความคมคาของการใหยาแฟคเตอรVIII เขมขน, แฟคเตอรIX เขมขนในผ ปวยเลอดออก
งายฮโมฟเลย เอ และ บ
2. เพอประเมนผลกระทบดานงบประมาณ (Budget impact analysis) กรณบรรจยาแฟคเตอรVIII
เขมขน, แฟคเตอรIX เขมขนเขาในบญชยาหลกแหงชาต กลม จ(2) และขยายสทธประโยชนให
ครอบคลมทง 3 กองทน
วตถประสงคเฉพาะ
1. เพอศกษาตนทนในมมมองของรฐบาลในการใหยาแฟคเตอรVIII เขมขน, แฟคเตอรIX เขมขนใน
ผ ปวยเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บใน 3 มาตรการ
ก. ไมไดรบยาเพอการปองกน แตจะไดรบเพอการรกษาเมอจ าเปน(กรณปจจบน++)
10
ข. ไมไดรบยาเพอการปองกน แตจะไดรบเพอการรกษา(ไมม home base care)
ค. ไดรบยาจากกองทนทงเพอการปองกนและการรกษา (ม home base care)
2. เพอศกษาอรรถประโยชนของผ ปวยเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บในมาตรการตาง ๆ
3. เพอใชแบบจ าลองทางเศรษฐศาสตร ประเมนตนทนอรรถประโยชน ของการใหยาแฟคเตอรVIII
เขมขน, แฟคเตอรIXเขมขนในผ ปวยเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บ ในมาตรการตาง ๆ
4. เพอใชแบบจ าลองทางเศรษฐศาสตร ประเมน อตราสวนตนทนประสทธผลสวนเพม (incremental
cost-effectiveness ratio: ICER)กรณมและไมม home base care เมอเปรยบเทยบกบกรณ
ปจจบน
5. เพอประเมนผลกระทบดานงบประมาณ (budget impact analysis: BIA) ทเพมขน กรณบรรจยา
เขาในบญชยาหลกแหงชาต กลม จ(2) และขยายสทธประโยชนใหครอบคลมทง 3 กองทน
เมอเปรยบเทยบกบปจจบนทยาอยในกลม จ(1)
หมายเหต ++เนองจากในปจจบนผ ปวยสวนใหญยงไมไดลงทะเบยนเพอเขาโครงการบรหารจดการโรค
เลอดออกงายฮโมฟเลย เพอรบยา จ(1) จงใชค าวากรณปจจบนเพอสะทอนถงผ ปวยสวนใหญทยงไมไดรบ
ยาแฟคเตอรเขมขนเพอการปองกน แตจะไดรบยาเพอการรกษาเมอจ าเปน
11
บทท 2วธวจย
2.1 วธการศกษา
การศกษานเปนการประเมนความคมคาทางการแพทย ซงใชการวเคราะหตนทนอรรถประโยชน
(cost-utility analysis: CUA)โดยใชแบบจ าลองทางเศรษฐศาสตรทเรยกวา แบบจ าลองมารคอฟ (Markov
model) รปท 2.1และ 2.2เพอค านวณตนทนและผลลพธทางสขภาพของการใหยาแฟคเตอรVIII เขมขน,
แฟคเตอรIX เขมขนในผ ปวยเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บ ใน 3 มาตรการ ไดแก
ก. ไมสนบสนนยาแฟคเตอรเขมขนเพอการปองกนและใหเมอจ าเปนกรณการรกษา (กรณ
ปจจบน++)
ข. สนบสนนยาแฟคเตอรเขมขน เฉพาะเพอการรกษา แตไมสนบสนนเพอการปองกน(ไมม
home base care)
ค. สนบสนนยาแฟคเตอรเขมขน ทงเพอการปองกนและการรกษา (ม home base care)
หมายเหต ++เนองจากในปจจบนผ ปวยสวนใหญยงไมไดลงทะเบยนเพอเขาโครงการบรหารจดการโรค
เลอดออกงายฮโมฟเลย เพอรบยา จ(1) จงใชค าวากรณปจจบนเพอสะทอนถงผ ปวยสวนใหญทยงไมไดรบ
ยาแฟคเตอรเขมขนเพอการปองกน แตจะไดรบยาเพอการรกษาเมอจ าเปน
12
รปท 2.1 แบบจ าลองทางเศรษฐศาสตรทใชในการวเคราะห – สถานะตาง ๆ ในแตละ cycle length
รปท 2.2 แบบจ าลองทางเศรษฐศาสตรทใชในการวเคราะห – Complications ทเปนไปได
13
2.2 แบบจ าลองทางเศรษฐศาสตร
แบบจ าลองมารคอฟแสดงสถานะและภาวะของผ ปวย ใชส าหรบการวเคราะหตนทนและ
อรรถประโยชน ซงเปนผลลพธทางสขภาพทเกดขนตลอดชวตของผ ปวย โครงสรางของแบบจ าลองใน
การศกษานพฒนามาจากการประชมผ เชยวชาญฯ เมอวนท 29 กมภาพนธ 2555[….] โครงสรางของ
แบบจ าลองประกอบดวย 3 สถานะทางสขภาพ (Health state) คอ (1) Well คอ ระยะทผ ปวยมสขภาพ
ปกต (2) HCV infected คอ ระยะทผ ปวยมการตดเชอไวรสตบอกเสบซ (Hepatitis C Virus) จากการไดรบ
สวนประกอบของเลอดทมโอกาสมเชอไวรสเจอปน เชนCryoprecipitate (3) Death คอ เมอผ ปวยเสยชวต
ในแบบจ าลองจะเรมจากผ ปวยเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ หรอ บ เขาสแบบจ าลองในสภาวะ well
จากนนผ ปวยอาจมโอกาสด าเนนไปสสภาวะ HCV infected หรอมโอกาสเสยชวต หรออาจยงคงอยใน
สภาวะ well เหมอนเดม ส าหรบผ ปวยในสภาวะ HCV infected จะมโอกาสเสยชวต หรอยงคงอยในสภาวะ
HCV infected การด าเนนไปของโรคดงกลาวจะมการเปลยนไปสสภาวะตาง ๆ ทกรอบโดยมระยะเวลา
(cycle length) รอบละ 1 ป จนกระทงผ ปวยในแบบจ าลองเสยชวตทงหมด ทงนการด าเนนไปของโรคในแต
ละสภาวะจะมตนทน ปสขภาวะ และคาอรรถประโยชน (utility) ทแตกตางกน โดยตนทนในแตละปขนกบ
อาการ (complications)และความถของอาการทผ ปวยมในปนน ๆ complications ทผ ปวยมโอกาสเปนได
ในแตละป ไดแก (1) Bleeding คอภาวะเลอดออก แตไมตองเขารบการรกษาทสถานพยาบาล กรณ home
base care ผ ปวยอาจฉดแฟคเตอรเขมขน ไดเองทบาน (2) Life threatening bleeding คอภาวะเลอดออก
มากจนผ ปวยตองไดรบการรกษาอยางเรงดวนจากสถานพยาบาล และ (3)Emergency surgery คอภาวะ
ทผ ปวยจ าเปนตองไดรบการผาตด แตเสยงตอการเสยชวตจากการเสยเลอด จงจ าเปนตองไดรบยาเพอ
ปองกนภาวะเลอดออกจากการผาตด
2.3มมมองทใชในการวเคราะห
การศกษานวเคราะหในมมมองของรฐบาล ซงพจารณาเฉพาะตนทนตรงทางการแพทย (direct
medical cost)
2.4กลมประชากรทศกษา
กลมประชากรทศกษาไดแก ผ ปวยเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บ ชนดไมมสารตานแฟคเตอร
(inhibitor)หรอมสารตานแฟคเตอร<5 Bethesda UnitซงตอบสนองตอการใหยาแฟคเตอรVIII เขมขน
และแฟคเตอรIX เขมขนตามล าดบ
14
2.5 กรอบเวลาทใชในแบบจ าลอง
การประเมนความคมคาทางการแพทยในการศกษานจ าลองเหตการณทเกดในชวง 99 ป ซงเปน
ระยะเวลาทครอบคลมตลอดอายขย (life time) ของประชากรทงหมดในแบบจ าลอง
2.6 อตราการปรบลด
อตราสวนลด (discount rate) ของการศกษานก าหนดทรอยละ 3.0 ทงตนทนและอรรถประโยชน
เพอปรบคาตวแปร ณ เวลาทแตกตางกน ใหเปนคาปจจบน ตามค าแนะน าของคมอการประเมนเทคโนโลย
ดานสขภาพส าหรบประเทศไทย […..] โดยค านวณจากสตร
มลคาปจจบน = ตนทน หรอ อรรถประโยชน
(1 + อตราสวนลด)t
เมอ t คอจ านวนปทแตกตางจากป พ.ศ.2555 (ปฐาน)
2.7 การขออนมตจรยธรรมการวจยในมนษย
การศกษานไดขออนมตจรยธรรมในมนษย เพอส ารวจคณภาพชวตของผ ปวยเลอดออกงายฮโมฟ
เลย เอ และ บของชมรมผ ปวยฮโมฟเลยและโรคออกงายทางพนธกรรมแหงประเทศไทย โดยประสานงาน
ผานทาง โรงพยาบาลรามาธบด รายละเอยดการเกบขอมลตามขอ 2.8.5 ตวแปรดานผลลพธทางสขภาพ
(utility data)
2.8 ตวแปรทใชในแบบจ าลอง
โรคเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บ เปนโรคทเกดจากพนธกรรม ภาวะเลอดออกในผ ปวยแตละ
คน ขนกบปจจยของอายและความรนแรงของโรคดงนน ความนาจะเปนของการเปลยนสถานะทางสขภาพ,
ตวแปรตนทนและอรรถประโยชน จงถกแบงตามปจจยทง 2 ขางตน
2.8.1 อายและความรนแรงของโรค (Patient demographic)
ขอมลความรนแรงของโรคแบงตามขอมลผ ปวยลงทะเบยนเพอรบยากบส านกงานประกนสขภาพ
แหงชาต สนป 2554 โดยมสดสวนตามระดบความรนแรงดงนมาก:ปานกลาง:นอย
(severe:moderate:mild) = 40:38:22 [2]
ตารางท 2.1อายผ ปวยเมอไดรบการวนจฉยโรค
15
ตวแปร(ป) รปแบบการกระจาย
คาเฉลย ความคลาดเคลอนมาตรฐาน
อางอง
อายของผ ปวย แกมมา 4.7 6.3 3
2.8.2ความนาจะเปนของการเปลยนสถานะทางสขภาพ (Transitional probability)
ขอมลความนาจะเปนของการเปลยนสถานะทางสขภาพ แบงพจารณาเปน 3 สวน ไดแก ความ
นาจะเปนของการเกด complications ในแตละป ตามอายและความรนแรงของโรค, ความนาจะเปนของ
การตดเชอไวรสตบอกเสบซ กรณผ ปวยไดรบสวนประกอบของเลอด เชนCryoprecipitate และความนาจะ
เปนของการเสยชวต
2.8.2.1 ความนาเปนของการเกดcomplications
อตราการเกด life threatening bleedingและ emergency surgery ใชขอมลจากส านกงาน
หลกประกนสขภาพแหงชาตซงมการเกบขอมลจากสถานพยาบาล 29 แหง (21 จงหวด) ในป 2550 เพอ
ศกษาการใชทรพยากร กอนและหลงการมโครงการบรหารจดการโรคเลอดออกงายฮโมฟเลย โดยส ารวจ
ผ ปวยฮโมฟเลยทกคนทลงทะเบยน ณ โรงพยาบาลทเขารวมโครงการฯ ในเดอน มถนายน ถง ธนวาคม
2549 รวม 328 คน และมขอมลการรกษาสมบรณยอนหลง 12 เดอนกอนลงทะเบยน และ สามารถ
ตดตามได 12 เดอนนบจากลงทะเบยน เกบขอมลจากแฟมเวชระเบยนและขอมลอเลกโทรนคท
โรงพยาบาล [1]และขอมลจากกองทนบรหารจดการโรคเรอรงทมคาใชจายสง ของส านกงานหลกประกน
สขภาพแหงชาต ปงบประมาณ 2550- ครงปงบฯ 2555 (ตลาคม 2549 – มนาคม 2555) [2] รวม 563 คน
ตารางท 2.2อตราการเกด emergency surgery ตอป
กรณ(ครงตอป) รปแบบการกระจาย
คาเฉลย ความคลาดเคลอนมาตรฐาน
อางอง
ไมมยาเพอการปองกนทบาน
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย แกมมา 1.1 0.9 1, 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง แกมมา 1.1 1.0 1, 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก แกมมา 3.1 3.1 1, 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย แกมมา 1.4 1.5 1, 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง แกมมา 1.5 2.1 1, 2
16
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก แกมมา 3.3 3.6 1, 2
มยาเพอการปองกนทบาน
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย แกมมา 0.7 1.2 1, 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง แกมมา 1.4 0.8 1, 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก แกมมา 2.1 1.9 1, 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย แกมมา 1.0 1.3 1, 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง แกมมา 0.7 1.1 1, 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก แกมมา 2.1 2.4 1, 2
ตารางท 2.3 อตราการเกด lift threatening operation ตอป
กรณ(ครงตอป) รปแบบการกระจาย
คาเฉลย ความคลาดเคลอนมาตรฐาน
อางอง
ไมมยาเพอการปองกนทบาน
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย แกมมา 0.1 0.1 1, 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง แกมมา 1.0 0.9 1, 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก แกมมา 2.0 2.0 1, 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย แกมมา 0.3 0.4 1, 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง แกมมา 0.8 1.1 1, 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก แกมมา 1.2 1.3 1, 2
มยาเพอการปองกนทบาน
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย แกมมา 0.1 0.1 1, 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง แกมมา 1.3 0.8 1, 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก แกมมา 1.3 1.2 1, 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย แกมมา 0.2 0.3 1, 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง แกมมา 0.4 0.6 1, 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก แกมมา 0.8 0.9 1, 2
2.8.2.2 ความนาจะเปนของการตดเชอไวรสตบอกเสบซ
ความนาจะเปนของการตดเชอไวรสตบอกเสบซ อางองมาจากการศกษาของ ...............[3]
17
ตารางท 2.4ความนาจะเปนของการตดเชอไวรสตบอกเสบซ
ตวแปร รปแบบการกระจาย
คาเฉลย ความคลาดเคลอนมาตรฐาน
อางอง
ความนาเปนของการตดเชอไวรสตบอกเสบซจากการไดรบยา Cryoprecipitate
แกมมา 0.263 0.026 3
2.8.2.3 ความนาเปนของการเสยชวต(mortality data)
2.8.2.3.1 ความนาเปนของการเสยชวต(mortality data)กรณผ ปวยไดรบยาแฟคเตอรเขมขน เมอ
จ าเปน แตพนฐานไดรบ Cryoprecipitate
อตราการเสยชวตของผ ปวยโรคเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บ ในแบบจ าลองส าหรบผ ปวยท
ไดรบยาแฟคเตอรเขมขนเมอจ าเปนเทานน อางองถงการศกษาของ [3] ซงแสดงรปแบบการรอดชพชวงป
2533-2543
ตารางท 2.5ความนาจะเปนของการเสยชวตในรอบ 1 ปของผ ปวยโรคเลอดออกงายฮโมฟเลยกรณไดรบ
ยาแฟคเตอรเขมขนเมอจ าเปนเทานน
ชวงอาย อตราการตายตอป ความนาจะเปนของการตายตอป+ ความรนแรงโรคนอยถงปานกลาง
ความรนแรงโรคมาก
ความรนแรงโรคนอยถงปานกลาง
ความรนแรงโรคมาก
0-10 ป 0.020 0.070 0.020 0.068
11-20 ป 0.082 0.075 0.078 0.073
21-30 ป 0.111 0.302 0.105 0.261
31-40 ป 0.313 0.333 0.268 0.283
41-50 ป 0.545 0.500 0.420 0.393
51-60 ป 0.800 1.000 0.551 0.632
60+ ป 1.000 1.000 0.632 0.632
หมายเหต + ความนาจะเปนของการตายตอปค านวณจากสมการ Probability = 1-exp(-rate x time)
2.8.2.3.2 ความนาเปนของการเสยชวต(mortality data)กรณผ ปวยไดรบยาแฟคเตอรเขมขน
18
อตราการเสยชวตของผ ปวยโรคเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บ ในแบบจ าลองส าหรบผ ปวยท
ไดรบยาแฟคเตอรเขมขนจะครอบคลมการเสยชวตของประชากรไทยทวไปดวยสาเหตการตายตาง ๆ โดย
ค านวณจากคาความนาจะเปนของการเสยชวตของประชากรไทยในแตละกลมอายป 2553[4]ปรบดวย
อตราการตายทมากขนกรณเปนผ ปวยโรคเลอดออกงายฮโมฟเลย[5]
ตารางท 2.6ความนาจะเปนของการเสยชวตในรอบ 1 ปของผ ปวยโรคเลอดออกงายฮโมฟเลยกรณไดรบ
ยาแฟคเตอรเขมขนทกครง
ชวงอาย อตราการตายตอป ความนาจะเปนของการตายตอป+ ความรนแรงโรคนอยถงปานกลาง
ความรนแรงโรคมาก
ความรนแรงโรคนอยถงปานกลาง
ความรนแรงโรคมาก
0-4 ป 0.00254 0.00647 0.00253 0.00644 5-9 ป 0.00261 0.00365 0.00261 0.00365 10-14 ป 0.00233 0.00327 0.00233 0.00326 15-19 ป 0.00179 0.00423 0.00179 0.00422 20-24 ป 0.00201 0.00474 0.00200 0.00473 25-29 ป 0.00258 0.00882 0.00258 0.00878 30-34 ป 0.00345 0.01176 0.00344 0.01169 35-39 ป 0.00336 0.01345 0.00336 0.01336 40-44 ป 0.00427 0.01706 0.00426 0.01692 45-49 ป 0.00650 0.01995 0.00648 0.01975 50-54 ป 0.00880 0.02700 0.00876 0.02664 55-59 ป 0.01237 0.03149 0.01229 0.03100 60-64 ป 0.01834 0.04668 0.01817 0.04561 65-69 ป 0.02680 0.04157 0.02644 0.04071 70-74 ป 0.04397 0.06820 0.04301 0.06592 75-79 ป 0.05916 0.08580 0.05744 0.08222 80-84 ป 0.09351 0.13562 0.08927 0.12683 85+ ป 0.14040 0.20363 0.13099 0.18424
หมายเหต + ความนาจะเปนของการตายตอปค านวณจากสมการ Probability = 1-exp(-rate x time)
19
2.8.3ตวแปรระยะเวลาการใชทรพยากรในสถานพยาบาล (utilizationdata)
เชนเดยวกบ ขอมลความนาเปนของการเกด complications ระยะเวลาการใชทรพยากรใน
โรงพยาบาลเมอผ ปวยเกด complications ไดมาจากส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต[1, 2]อยางไรก
ตาม พบวาขอมลของแตละตวแปรมคาความคลาดเคลอนคอนขางสง จงท าการวเคราะหโดยnon-
parametric bootstrapping
ตารางท 2.7 จ านวนวนนอนตอครงกรณ emergency surgery
กรณ(วน) รปแบบการกระจาย
คาเฉลย ความคลาดเคลอนมาตรฐาน
อางอง
ไมมยาเพอการปองกนทบาน
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย นอรมอล 7.6 0.6 1
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 9.7 1.1 1
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก นอรมอล 23.3 2.3 1
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย นอรมอล 6.9 0.8 1
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 10.7 1.5 1
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก นอรมอล 18.7 1.9 1
มยาเพอการปองกนทบาน
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย นอรมอล 5.0 0.5 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 8.1 0.6 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก นอรมอล 6.9 0.8 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย นอรมอล 6.9 1.0 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 8.1 0.9 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก นอรมอล 5.9 0.6 2
ตารางท 2.8 จ านวนวนนอนตอครงกรณ lift threatening operation
กรณ(วน) รปแบบการกระจาย
คาเฉลย ความคลาดเคลอนมาตรฐาน
อางอง
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย นอรมอล 3.0 0.3* 2
20
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 13.0 1.0 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก นอรมอล 12.9 1.1 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย นอรมอล 7.7 0.7 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 9.3 1.2 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก นอรมอล 8.3 1.0 2
หมายเหต * เนองจากขอมลมกรณเดยว คาความคลาดเคลอนมาตรฐานจงค านวณจาก คาเฉลยx 0.10
2.8.4 ตวแปรดานตนทน (cost data)
ในการศกษานพจารณาเฉพาะ ขอมลตนทนตรงทางการแพทย (direct medical cost) ซง
ประกอบดวย
- คายาแฟคเตอรเขมขน
- คา Cryoprecipitate
- คายากลบบาน
- คาใชจายอน ๆ ในสถานพยาบาล
- และ คารกษาพยาบาลกรณผ ปวยตดเชอไวรสตบอกเสบซ
2.8.4.1 คายาแฟคเตอรเขมขน
คายาแฟคเตอรเขมขนใชราคาทบรษทเสนอเขาบญชยาหลกแหงชาตป 2554 โดย ยาแฟคเตอรVIII
เขมขน250 IU เสนอเขาท 3,424 บาท/vial, แฟคเตอรVIII เขมขน500 IU เสนอเขาท 6,848 บาท/vial,แฟค
เตอรIX เขมขนเสนอเขาท 6,517 บาท/vialอยางไรกตามเนองจากผ ปวยฮโมฟเลย เอ มสดสวนมากกวา บ 5
เทา [8] จงใชราคาของแฟคเตอรVIII เขมขนเปนหลกในแบบจ าลองน โดยการใหยาแบงเปน 2 สวน ไดแก
ยาทใหผ ปวยกลบบานเพอปองกนภาวะเลอดออก และคายาเมอเกด complications ซงเชนเดยวกบ ขอมล
ความนาเปนของการเกด complications และระยะเวลาการใชทรพยากรในโรงพยาบาลเมอผ ปวยเกด
complications ปรมาณยาซงคดเปน IU ตามอาย, ความรนแรงของโรคและภาวะตาง ๆ ไดมาจาก
ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ทง 2 การศกษา [1, 2] โดยมการท า non-parametric
bootstrappingจากนนค านวณคายาตามภาวะตาง ๆ (ตารางท 2.9–2.11) จาก คายาแฟคเตอรเขมขนตอย
นต คณกบ ปรมาณยาซงคดเปน IU
ตารางท 2.9คายาแฟคเตอรเขมขนทไดรบกลบบานตอป
21
กรณ (บาทตอป) รปแบบการกระจาย
คาเฉลย ความคลาดเคลอนมาตรฐาน
อางอง
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย นอรมอล 36,000 3,600* 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 90,000 9,000* 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก นอรมอล 120,000 12,000* 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย นอรมอล 72,000 7,200* 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 144,000 14,400* 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก นอรมอล 144,000 14,400* 2
หมายเหต * เนองจากขอมลมกรณเดยว คาความคลาดเคลอนมาตรฐานจงค านวณจาก คาเฉลย x 0.10
ตารางท 2.10 คายาแฟคเตอรเขมขนทไดรบเมอเกด emergency surgery ตอวนนอน
ตวแปร(บาทตอวนนอน) รปแบบการกระจาย
คาเฉลย ความคลาดเคลอนมาตรฐาน
อางอง
ไดรบเฉพาะยาแฟคเตอรเขมขน
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย นอรมอล 2,151.6 382.7 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 4,841.1 644.0 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก นอรมอล 12,124.1 2,608.2 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย นอรมอล 13,718.7 2,354.6 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 20,563.9 3,691.2 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก นอรมอล 21,552.4 3,914.0 2
ไดรบ Cryoprecipitate ดวย
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย - - 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 863.6 860.5 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก นอรมอล 3,769.2 3,143.5 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย นอรมอล 12,069.3 1,193.2 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 12,366.3 993.2 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก นอรมอล 10,608.8 585.4 2
ตารางท 2.11 คายาแฟคเตอรเขมขนทไดรบเมอเกด life threatening bleeding ตอวนนอน
22
ตวแปร(บาทตอวนนอน) รปแบบการกระจาย
คาเฉลย ความคลาดเคลอนมาตรฐาน
อางอง
ไดรบเฉพาะยาแฟคเตอรเขมขน
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย นอรมอล - - 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 6,248.6 503.5 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก นอรมอล 14,507.8 3,476.0 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย นอรมอล 2,401.1 415.5 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 25,428.1 3,960.1 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก นอรมอล 45,868.0 6,774.1 2
ไดรบ Cryoprecipitate ดวย
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย - - 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 2,724.7 259.8 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก นอรมอล 18,282.7 2,586.7 2
ผ ปวยผ ใหญความรนแรงโรคนอย นอรมอล 21,174.5 1,175.9 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 17,564.4 1,117.2 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก นอรมอล 11,292.0 886.1 2
2.8.4.2 คา Cryoprecipitate
กรณผ ปวยไมไดรบสนบสนนคายาแฟคเตอรเขมขนผ ปวยจะมโอกาสไดรบ Cryoprecipitate เพอ
ชวยหยดเลอดดวยราคาทถกกวา กรณเขารบการรกษาทงกรณ emergency surgery และ life
threatening bleedingในการศกษานอางองคา Cryoprecipitate จากขอมลกองทนบรหารจดการโรคเรอรง
ส านกงานหลกประกนสงคมแหงชาต ท 280บาทตอถง [….] เมอน ามาคณกบปรมาณยาทใชในแตละภาวะ
ตอวนนอน ตามขอมลของกองทนบรหารจดการโรคเรอรงปงบประมาณ 2554 [2] จะไดคา
Cryoprecipitate ตอวนนอน (ตารางท 2.12–2.13)
ตารางท 2.12 คา Cryoprecipitate ทไดรบเมอเกด emergency surgery ตอวนนอน
ตวแปร(บาทตอวนนอน) รปแบบการกระจาย
คาเฉลย ความคลาดเคลอนมาตรฐาน
อางอง
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย นอรมอล 404.4 40.4* 2
23
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 1,242.4 63.9 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก นอรมอล 2,129.1 170.7 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย นอรมอล 3,335.6 220.7 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 2,359.7 255.1 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก นอรมอล 8,152.8 2,231.9 2
หมายเหต * เนองจากขอมลมกรณเดยว คาความคลาดเคลอนมาตรฐานจงค านวณจาก คาเฉลย x 0.10
ตารางท 2.13 คา Cryoprecipitate ทไดรบเมอเกด life threatening bleeding ตอวนนอน
ตวแปร(บาทตอวนนอน) รปแบบการกระจาย
คาเฉลย ความคลาดเคลอนมาตรฐาน
อางอง
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย นอรมอล 653.3 65.3* 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 796.8 70.0 2
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก นอรมอล 3,371.6 207.7 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย นอรมอล 2,311.2 192.1 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง นอรมอล 2,025.4 145.6 2
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก นอรมอล 6,020.1 459.2 2
หมายเหต * เนองจากขอมลมกรณเดยว คาความคลาดเคลอนมาตรฐานจงค านวณจาก คาเฉลย x 0.10
2.8.4.3 คายากลบบาน
จากการส ารวจของส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตซงมการเกบขอมลจากสถานพยาบาล
29 แหง (21 จงหวด) ในป 2550 [1]พบวานอกจากยาทใหทสถานพยาบาล และยาแฟคเตอรเขมขนกรณให
กลบบานแลว ยงมคายาอน ๆ ตอป ดงตารางท 2.14
ตารางท 2.14 คายากลบบานตอป
กรณ (บาทตอป) รปแบบการกระจาย
คาเฉลย ความคลาดเคลอนมาตรฐาน
อางอง
ไมมยาเพอการปองกนทบาน นอรมอล 23 2* 1
มยาเพอการปองกนทบาน นอรมอล 14 1* 1
หมายเหต * เนองจากขอมลมนอย คาความคลาดเคลอนมาตรฐานจงค านวณจาก คาเฉลย x 0.10
24
2.8.4.4 คาใชจายอน ๆ ตอวนนอน
เมอผ ปวยเกด complications จนตองเขารบการรกษาในโรงพยาบาล นอกจากคายาแฟคเตอร
เขมขนและ Cryoprecipitate แลว ยงมคาใชจายอน ๆเชน คาหอง, คาตรวจ, คาผลทางหองปฏบตการ, คา
เลอด, คาเวชภณฑ เปนตน จากการส ารวจของส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตในป 2550 [1] พบวา
คาใชจายอน ๆ เมอปรบดวยอตราสวนลดรอยละ 3.0 เพอใหเปนราคา ณ ป 2554 จะมมลคาตามอาย,
ความรนแรงและภาวะของโรค ดงแสดงในตารางท 2.15
ตารางท 2.15 คาใชจายอน ๆ ตอวนนอนของ emergency surgery หรอlife threatening bleeding
กรณ(บาทตอวนนอน) รปแบบการกระจาย
คาเฉลย ความคลาดเคลอนมาตรฐาน
อางอง
ไมมยาเพอการปองกนทบาน
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย แกมมา 5,432.3 2,349.4 1
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง แกมมา 4,747.0 1,635.6 1
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก แกมมา 4,747.9 2,724.2 1
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย แกมมา 5,246.1 2,596.8 1
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง แกมมา 5,006.5 2,408.2 1
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก แกมมา 6,614.2 2,992.3 1
มยาเพอการปองกนทบาน
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย แกมมา 5,105.0 2,015.3 1
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง แกมมา 4,437.7 1,408.3 1
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก แกมมา 4,960.7 2,409.4 1
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย แกมมา 4,811.4 1,650.0 1
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง แกมมา 5,249.8 2,688.0 1
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก แกมมา 6,062.0 3,333.5 1
2.8.4.5 คารกษาพยาบาลตอปในการรกษาผปวยตดเชอไวรสตบอกเสบซ
กรณผ ปวยไดรบ Cryoprecipitate ผ ปวยจะมโอกาสตดเชอไวรสตบอกเสบซ ทงนเมอเกดการตด
เชอผ ปวยจะมคาใชจายในการรกษารวมโรคและโรครวมตาง ๆ ตอป โดยการท า non-parametric
bootstrapping ตามตารางท 2.16
25
ตารางท 2.16 คารกษาพยาบาลตอปในการรกษาผ ปวยตดเชอไวรสตบอกเสบซ
ตวแปร(บาทตอป) รปแบบการกระจาย
คาเฉลย ความคลาดเคลอนมาตรฐาน
อางอง
คารกษาพยาบาลตอปในการรกษาผ ปวยตดเชอไวรสตบอกเสบซ
นอรมอล 127,098.6 25,573.2 [6] **
** คาเฉลยและความคลาดเคลอนมาตรฐานค านวณจากผ ปวย 869 คน ทไดรบวนจฉยวามการตดเชอ
ไวรสตบอกเสบซ ทโรงพยาบาลรามาธบด ในป 2554 (1 มกราคม – 31 ธนวาคม 2554)
2.8.5ตวแปรดานผลลพธทางสขภาพ(utility data)
เพอใหไดผลลพธทางสขภาพส าหรบผ ปวยเลอดออกงายฮโมฟเลยทเปนคนไทยโดยมการแบงเปน
9 กลมตามความรนแรงของโรค และการไดรบยาแฟคเตอรเขมขนการศกษานจงท าการส ารวจคณภาพชวต
โดยไดขออนมตจรยธรรมในมนษย เพอส ารวจคณภาพชวตของผ ปวยเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บ
ของชมรมผ ปวยฮโมฟเลยและโรคออกงายทางพนธกรรมแหงประเทศไทย โดยประสานงานผานทาง
โรงพยาบาลรามาธบด
โดยการสงแบบสอบถาม (ภาคผนวกท 1) ทางไปรษณยรวม 300 ชด ไปยงผ ปวยของชมรมฯ ทมท
อยตดตอได ไดรบคน 105 ชด (คดเปนรอยละ 35)ในจ านวนนเปนแบบสอบถามทสามารถน ามาวเคราะห
ตอได 57 ชด (คดเปนรอยละ 54.28 ของแบบสอบถามทไดรบกลบ)สาเหตของแบบสอบถามทไมสามารถ
น ามาวเคราะหไดแก ตอบแบบสอบถามไมสมบรณ 33 คน, ญาตแจงกลบมาวาผ ปวยเสยชวตแลว 4 คน,
เปนผ ปวยโรคเลอดออกงายฮโมฟเลยชนดขาดแฟคเตอรVII 2 คน และเปนผ ปวยโรคเลอดออกงายฮโมฟ
เลยชนดมสารตาน 9คน จากแบบสอบถาม 57 ชดทสามารถน ามาวเคราะหได ไดจดกลมผ ปวยเปน 9 กลม
เพอหาคาเฉลยและคาความคลาดเคลอนมาตรฐานของคณภาพชวต ดงตารางท 2.17
ตารางท 2.17 คณภาพชวตผ ปวยเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บ
กรณ รปแบบการกระจาย
คาเฉลย ความคลาดเคลอนมาตรฐาน
อางอง
กรณปจจบน
ผ ปวยความรนแรงโรคนอย เบตา 0.8000 0.0800 7
ผ ปวยความรนแรงโรคปานกลาง เบตา 0.5125 0.1850 7
26
ผ ปวยความรนแรงโรคมาก เบตา 0.4182 0.2452 7
ไมม home base care
ผ ปวยความรนแรงโรคนอย เบตา 0.8250 0.1250 7
ผ ปวยความรนแรงโรคปานกลาง เบตา 0.5833 0.0850 7
ผ ปวยความรนแรงโรคมาก เบตา 0.4833 0.0687 7
ม home base care
ผ ปวยความรนแรงโรคนอย เบตา 0.9250 0.0829 7
ผ ปวยความรนแรงโรคปานกลาง เบตา 0.7947 0.1495 7
ผ ปวยความรนแรงโรคมาก เบตา 0.8159 0.1433 7
2.9 วธวเคราะหขอมล
2.9.1 สมมตฐานทใชในแบบจ าลอง
1. ผ ปวยเปนผ ปวยทไมมสารตาน
2. ผ ปวยเดกหมายถงผ ปวยทมอายนอยกวา10 ป
3. จากมาตรการทตองการศกษาในการศกษาน 3 มาตรการ ไดแก
ก. ไมไดรบยาเพอการปองกน แตจะไดรบเพอการรกษาเมอจ าเปน(กรณปจจบน)(กลมท 1)
ข. ไมไดรบยาเพอการปองกน แตจะไดรบเพอการรกษา(ไมม home base care)(กลมท 2)
ค. ไดรบยาจากกองทนทงเพอการปองกนและการรกษา (ม home base care)(กลมท 3)
ไดก าหนดให
3.1 ผ ปวยกลมท 1 และ 2 มอตราการเกด complications เทากน เนองจากเปนกลมทไมไดรบ
ยาเพอการปองกนเหมอนกน
3.2 ผ ปวยกลมท 1 และ 2 มคายากลบบานเทากน เนองจากเปนกลมทไมไดรบยาเพอการ
ปองกนเหมอนกน
3.3 กรณเกด complications ผ ปวยกลมท 2 และ 3 มจ านวนวนนอนเทากน เนองจากไดรบยา
เพอการรกษาเหมอนกน
27
3.4 ความนาจะเปนของการเสยชวต ผ ปวยกลมท 2 และ 3 เทากน เนองจากไดรบยาเพอการ
รกษาเหมอนกน
2.9.2วเคราะหขอมลคาใชจาย
2.9.2.1ตนทนตลอดชพ
ตนทนตลอดชพหมายถงตนทนตงแตไดรบการวนจฉยวาเปนโรคจนกระทงเสยชวต เปนผลรวมรวม
ของคาใชจายในแตละป ซงคาใชจายตอปจะค านวณตามอายและระดบความรนแรงของโรค ซงมผลตอ
อตราการเกด complications ตอป, จ านวนวนนอนตอครง, คายากลบบานตอป, คาใชจายตอวนนอนและ
คารกษาพยาบาลตอป (กรณผ ปวยตดเชอไวรสตบอกเสบซ)
โดย คาใชจายตอป = (คายาแฟคเตอรเขมขนทไดส าหรบการปองกนทบานตอป) +
(อตราการเกด Complications ตอป x จ านวนวนนอนตอครง x คาใชจายตอวนนอน) +
(คายากลบบานตอป) + (คารกษาพยาบาลตอปกรณผ ปวยตดเชอไวรสตบอกเสบซ)
ทงนคาใชจายตอวนนอน หมายถง คายาแฟคเตอรเขมขน, Cryoprecipitate, และคาใชจายอน ๆ
2.9.2.2คายาแฟคเตอรเขมขนตอป
นอกจากคาใชจายโดยรวมแลว การศกษานไดค านวณคายาแฟคเตอรเขมขนตอป จากแบบจ าลอง โดยสมการ คายาแฟคเตอรเขมขนตอป = ผลรวมคายาแฟคเตอรเขมขนทงชวต
อายเมอสนชพของผ ปวย
ทงนไมไดปรบคาอตราสวนลด เพอสะทอนใหเหนคายาทเกดขนตอป ส าหรบเปรยบเทยบกบคายา
ทโครงการบรหารจดการโรคเลอดออกงายฮโมฟเลยกองทนบรหารจดการโรคเรอรงส านกงานหลกประกน
สขภาพแหงชาต จดใหส าหรบผ ปวยแตละคนตอป
2.9.3วเคราะหตนทนอรรถประโยชน
ตนทนและอรรถประโยชนส าหรบมาตรการทง 3 ทค านวณไดใน ขอ 2.9.1น ามาหาตนทนและ
อรรถประโยชน กรณมาตรการตาง ๆ ส าหรบการใหยาแฟคเตอรVIII เขมขน, แฟคเตอรIX เขมขนในผ ปวย
เลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บไดแก
28
ก. ไมไดรบยาเพอการปองกน แตจะไดรบเพอการรกษาเมอจ าเปน(กรณปจจบน)
ข. ไมไดรบยาเพอการปองกน แตจะไดรบเพอการรกษา(ไมม home base care)
ค. ไดรบยาจากกองทนทงเพอการปองกนและการรกษา (ม home base care)
จากนนเพอเปนการเปรยบเทยบระหวางมาตรการ จงค านวณอตราสวนตนทนประสทธผลสวนเพม
(incremental cost-effectiveness ratio: ICER) ซงในการศกษานคอ ตนทนทเพมขนตอจ านวนปสขภาวะ
ทเพมขนจากมาตรการท 2 เมอเทยบกบมาตรการท 1 ค านวณจาก
อตราสวนตนทนประสทธผลสวนเพม = ตนทนของมาตรการท 2 – ตนทนของมาตรการท 1 จ านวนปสขภาวะทไดจากมาตรการท 2 - จ านวนปสขภาวะทไดจากมาตรการท 1
2.9.4การวเคราะหความไมแนนอน (uncertainty analysis)
การวเคราะหความไมแนนอนของการศกษาน ใชวธใชวธ one-way sensitivity analysis และ
probabilistic sensitivity analysis (PSA)เพอจดการกบความไมแนนอนของตวแปรตาง ๆ ทใชใน
แบบจ าลอง
2.9.4.1การวเคราะหความไมแนนอนแบบทละตวแปร(one-way sensitivity analysis)
เปนการวเคราะหความไมแนนอนโดยท าการทดสอบคาตวแปรทส าคญทละตวแปร โดยก าหนดให
ตวแปรอน ๆ มคาคงท ตวแปรทส าคญ ไดแก ตวแปรดานตนทน คายาแฟคเตอรเขมขน ทรอยละ ±10, ตว
แปรอตราการเขาโรงพยาบาลและจ านวนวนนอน ท 95% confidence interval และคาอตราสวนลดทรอย
ละ 0 และ 6
2.9.4.2การวเคราะหความไมแนนอนแบบอาศยความนาจะเปน (probabilistic sensitivity
analysis)
วธ probabilistic sensitivity analysis (PSA) เปนการจดการกบความไมแนนอนของตวแปรตาง ๆ
ทใชในแบบจ าลองพรอม ๆ กนดวยวธ Monte Carlo simulation จากโปรแกรม Microsoft Excel®โดยให
คอมพวเตอรสมคาของตวแปรทใชในแบบจ าลองซ า ๆ เปนจ านวน 5,000 ครง ตามลกษณะการแจกแจง
ของตวแปร (data distribution) ทไดก าหนดในหวขอ 8.5 ตวแปรทใชในแบบจ าลองโดยไดก าหนด
สมมตฐานไวดงน 1) ขอมลมการกระจายแบบเบตา (Beta distribution) ส าหรบคาของตวแปรทมคาอย
ในชวง 0-1 เชน ความนาจะเปนของคาอรรถประโยชน 2) ขอมลมการกระจายแบบแกมมา (Gamma
29
distribution) ส าหรบคาของตวแปรทมคาบวกเทานน และ 3) ขอมลมการกระจายแบบนอรมอล (Normal
distribution) ส าหรบขอมลทมค านวณคาคลาดเคลอนมาตรฐานทรอยละ 10 และขอมลทมคาความ
คลาดเคลอนมาตรฐานสงซงไดท าการวเคราะหแบบ non-parametric bootstrapping แลวน าผลลพธ
ทงหมดมาหาคาความนาจะเปนทแตละทางเลอกจะมความคมคาทระดบความเตมใจจายตอการลงทนทาง
การแพทยและสาธารณสข (willingness to pay: WTP) โดยพจารณาตามเกณฑประเมนความคมคาของ
คณะอนกรรมการพฒนาบญชยาหลกแหงชาต […….] ซงก าหนดวาจดคมคาของการลงทนเทคโนโลย
สขภาพหนงตองมอตราสวนตนทนตอประสทธผลสวนเพมไมเกนระดบความเตมใจจาย 120,000 บาทตอป
สขภาวะ
2.9.5วเคราะหภาระงบประมาณ
สวนนจดท าขนเพอวเคราะหภาระงบประมาณทมผลตอรฐบาลกรณเปลยนยาแฟคเตอรเขมขน
จาก บญช จ(1) เปน จ(2) ทงนพจารณาสวนทเพมขนจากกรณมผ ปวยเขาถงยามากขน จากกองทนทง 3
กองทน ในปงบประมาณ 2555 ส านกงานประกนสขภาพแหงชาตไดงบประมาณ เพอการจดยาแฟคเตอร
เขมขนใหกบผ ปวยทลงทะเบยน 132.9 ลานบาท ส าหรบผ ปวย 1,171 ราย ซงเปนวงเงนทเพมเปนระดบนบ
จากปแรกทบรรจยาไวในบญช จ(1) (ตารางท 2.18)
ตารางท 2.18 งบส าหรบโครงการบรหารจดการโรคเลอดออกงายฮโมฟเลยปงบประมาณ 2551-2555
ปงบประมาณ งบทไดรบ (บาท) งบทใชจรง (บาท) สวนตาง (บาท) 2551 50,759,295 61,529,369 -10,770,074 2552 63,008,151 59,069,938 3,938,213 2553 115,193,650 115,454,619 -260,969 2554 120,900,000 124,981,036 -4,081,036 2555 132,915,750
30
บทท3ผลการศกษา
3.1 การวเคราะหขอมลคาใชจายและตนทนอรรถประโยชน (cost data &cost-utility analysis,
CUA)
ผลการประเมนตนทนอรรถประโยชนของการปองกนและรกษาโรคเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ
บ แบงตามคณลกษณะของผ ปวยออกเปน 6 กลม คอ
1. ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอยคอผ ปวยทมอาย 5 ปและมระดบแฟคเตอร ในเลอด >5-40%
2. ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลางคอผ ปวยทมอาย 5 ปและมระดบแฟคเตอรในเลอด 1-5%
3. ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมากคอผ ปวยทมอาย 5 ปและมระดบแฟคเตอรในเลอด <1%
4. ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอยคอผ ปวยทมอาย 10 ปและมระดบแฟคเตอรในเลอด >5-40%
5. ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลางคอผ ปวยทมอาย 10 ปและมระดบแฟคเตอรในเลอด 1-5%
6. ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมากคอผ ปวยทมอาย 10 ปและมระดบแฟคเตอรในเลอด <1%
3.1.1 คายาแฟคเตอรเขมขนตอป
ตารางท 3.1 แสดงคายาแฟคเตอรเขมขนเฉลยตอปแบงกลมผ ปวยและตามมาตรการการใหยา
มลคาทค านวณเปนมลคายารวมตลอดชพหารดวยอายตลอดชพโดยไมไดปรบคาอตราสวนลดมาตรการท
น ามาวเคราะหม 3 มาตรการ ในมาตรการปจจบน ซงถอวาครอบคลมผ ปวยสวนใหญของประเทศ ถงแมวา
ผ ปวยสวนหนงในปจจบนจะไดรบประโยชนจากการลงทะเบยนเพอขอรบยา ในฐานะเปนยา จ(1) จาก
โครงการฯ ของส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต แตมเพยงประมาณ 1 ใน 6 ของผ ปวยทงหมด ใน
มาตรการนผ ปวยจะไดรบยาแฟคเตอรเขมขนตอเมอใชในการรกษาและใหเทาทจ าเปนโดยใชรวมกบ
Cryoprecipitate จงพบวาตอป คายาส าหรบผ ปวยเดกทมความรนแรงโรคนอย, ปานกลาง และมาก เฉลย
อยท 1,334, 4,326 และ 33,309 บาท ตามล าดบ ขณะทส าหรบผ ปวยผใหญจะใชยามากขนท 7,445,
14,118 และ 36,474 บาท ตามล าดบ
ส าหรบมาตรการท 2 กรณไมม home base careผ ปวยจะไมไดรบยากลบบานเพอใชส าหรบการ
ปองกน แตจะไดรบเมอมารบการรกษาทโรงพยาบาล พบวาคายาสงขนจากมาตรการท 1 คอนขางมาก
กลาวคอในผ ปวยเดกทมความรนแรงของโรคนอย, ปานกลาง และ มาก จะมคาเฉลยท 85,753, 271,040
31
และ 441,013 บาทตอคนตอป ตามล าดบ ขณะทในผ ปวยผใหญจะมคาใชจายท 86,304, 268,393 และ
416,923 บาทตอคนตอป ตามล าดบ
ในมาตรการท 3 กรณม home base careผ ปวยไดรบยาทงเพอการปองกนทบานและเพอการ
รกษาทโรงพยาบาล พบวาคายาสงขนจากมาตรการท 1 เชนกน โดยในผ ปวยทมความรนแรงโรคนอย ยงสง
กวามาตรการท 2 คอ 104,448 และ 103,666 บาทตอคนตอปส าหรบผ ปวยเดกและผใหญแตในผ ปวย
ความรนแรงปานกลางและมาก มมลคายาตอคนตอปต ากวา โดยมคาเฉลยท 225,985 และ 358,263 ใน
ผ ปวยเดก และ 216,388 และ 337,485 ในผ ปวยผใหญ
ตารางท 3.1 คายาแฟคเตอรเขมขนตอปเฉลย (บาท**) ตามมาตรการ และกลมผ ปวย
กลมผ ปวย มาตรการปจจบน
กรณไมม home base care
กรณม home base care
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย 1,334 85,753 104,448 ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง 4,326 271,040 225,985
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก 33,309 441,013 358,263
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย 7,445 86,304 103,666
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง 14,118 268,393 216,388
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก 36,474 416,923 337,485
หมายเหต ** ไมไดปรบคาอตราสวนลด
3.1.2 การวเคราะหตนทนอรรถประโยชน (cost-utility analysis, CUA)
ตารางท 3.2-3.3 แสดงผลการวเคราะหตนทนและอรรถประโยชนเปรยบเทยบ 3 มาตรการทงน
ตนทนตลอดชพ (lifetime cost) หมายถงตนทนตงแตไดรบการวนจฉยวาเปนโรคจนกระทงเสยชวต สวนป
สขภาวะ (quality adjusted life years หรอ QALY) หมายถงจ านวนปชวต (life-year) คณคณภาพชวต
(quality of life, QoL)พบวายงความรนแรงโรคมากขนปสขภาวะจะนอยลง ตนทนตลอดชพสงขน ผ ปวย
เดกในมาตรการปจจบน ปสขภาวะลดลงจาก 8.97 เปน 5.74 และ 3.70 เมอความรนแรงของโรคเพม
ตามล าดบ ขณะทผ ปวยผใหญ ปสขภาวะลดลงจาก 6.84 เปน 4.38 และ 3.25 ตามล าดบ เมอผ ปวยม
โอกาสเขาถงยามากขนปสขภาวะจะสงขน ในกรณไมม home base care ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย,
ปานกลาง และสง จะมปสขภาวะเทากบ 23.29, 16.47 และ 12.21 ขณะทในผใหญจะอยท 22.80, 16.12
32
และ 11.74 ตามล าดบ ซงสงขนจากมาตรการท 1 อยางไรกตามผ ปวยทไดรบยา home base care จะมป
สขภาวะทสงขนจากกรณไมม home base care กลาวคอในผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย ปานกลาง และ
สง มปสขภาวะท 26.11, 22.44 และ 20.61 ขณะทผ ปวยผใหญอยท 25.57, 21.97 และ 19.81 ตามล าดบ
ในสวนตนทนตลอดชพ พบวาการไดมาซงปสขภาวะทเพมขนตองใชตนทนตลอดชพทสงขนดวย
เชนกน ในมาตรการปจจบน ผ ปวยเดกทมความรนแรงโรคนอย, ปานกลาง และสง มตนทนตลอดชพท
1.28, 1.74 และ 5.01 ลานบาท และในผ ปวยผใหญท 1.50, 2.11 และ 5.67 ลานบาท ตามล าดบ ในกรณ
ไมม home base care ผ ปวยเดกทมความรนแรงโรคนอย, ปานกลาง และสง มตนทนตลอดชพทสงขนท
5.00, 13.66 และ 25.91 ลานบาท และในผ ปวยผใหญท 5.62, 14.80 และ 25.82 ลานบาท ตามล าดบ
ส าหรบกรณม home base care ผ ปวยทมความรนแรงโรคนอยมตนทนตลอดชพสงกวากรณไมม home
base care ท 5.22 และ 5.79 ลานบาทส าหรบผ ปวยเดกและผใหญ ตามล าดบ แตส าหรบผ ปวยทมความ
รนแรงโรคปานกลางและมาก การไดรบยากลบบานจะท าใหตนทนตลอดชพลดลงได กลาวคอส าหรบผ ปวย
เดกมตนทนตลอดชพท 11.20 และ 20.19 ลานบาท ผ ปวยผใหญท 11.09 และ 20.00 ลานบาท ตามล าดบ
ทงน จะพบวาเมอเปรยบเทยบผ ปวยในกลมไดรบhome base care ตนทนตลอดชพของผ ปวยเดกทม
ความรนแรงโรคปานกลางและมากจะสงกวาของผ ปวยผ ใหญ ซงตางจากกลมอน ๆ
ตารางท 3.2ตนทน ปสขภาวะ และอตราสวนตนทนประสทธผลสวนเพม (incremental cost-
effectiveness ratios: ICERs) กรณไมม home base careเปรยบเทยบกบมาตรการปจจบน แยกรายกลม
ผ ปวย
กลมผ ปวย กรณไมม home base care มาตรการปจจบน อตราสวนตนทนประสทธผลสวนเพม
ตนทนตลอดชพ (บาท)
ปสขภาวะ (QALY)
ตนทนตลอดชพ (บาท)
ปสขภาวะ(QALY)
บาทตอปสขภาวะ
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย
4,998,017 23.29 1,283,965 8.97 259,297
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง
13,659,490 16.47 1,739,495 5.74 1,111,666
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก
25,908,099 12.21 5,011,790 3.70 2,457,028
33
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย
5,623,229 22.80 1,495,985 6.84 258,490
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง
14,799,902 16.12 2,108,751 4.38 1,080,726
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก
25,820,290 11.74 5,671,608 3.25 2,373,106
ตารางท 3.3 ตนทน ปสขภาวะ และอตราสวนตนทนตอประสทธผลสวนเพม (incremental cost-
effectiveness ratios: ICERs) กรณม home base careเปรยบเทยบกบมาตรการปจจบน แยกรายกลม
ผ ปวย
กลมผ ปวย กรณม home base care มาตรการปจจบน อตราสวนตนทนประสทธผลสวนเพม
ตนทนตลอดชพ (บาท)
ปสขภาวะ
(QALY) ตนทนตลอดชพ
(บาท) ปสขภาวะ
(QALY) บาทตอปสขภาวะ
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย
5,225,394 26.11 1,283,965 8.97 229,866
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง
11,198,618 22.44 1,739,495 5.74 566,732
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก
20,189,367 20.61 5,011,790 3.70 897,730
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย
5,788,384 25.57 1,495,985 6.84 229,164
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง
11,082,009 21.97 2,108,751 4.38 510,243
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก
20,003,932 19.81 5,671,608 3.25 865,073
เมอค านวณคา อตราสวนตนทนตอประสทธผลสวนเพม (ICER) พบวาในมมมองของรฐบาลเมอใช
มาตรการปจจบนเปนฐาน กรณม home base care จะมความคมคากวากรณไมม home base care ใน
34
ทกกรณและจะมคาสงขนเมอความรนแรงโรคมากขน ดงแสดงในภาพท 3.1 ระนาบตนทนประสทธผล
(cost-effectiveness plane) ของยาและตารางท 3.2-3.3 ในผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย ICER กรณม
home base care เทากบ 229,866 บาทตอปสขภาวะ เทยบกบกรณ ไมม home base care ท 259,297
บาทตอปสขภาวะ(จดสชมพ) ในผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลางICER กรณม home base care
เทากบ 566,732 บาทตอปสขภาวะ เทยบกบกรณ ไมม home base care ท 1,111,666 บาทตอปสขภาวะ
(จดสสม) ) ในผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก ICER กรณม home base care เทากบ 897,730 บาทตอป
สขภาวะ เทยบกบกรณ ไมม home base care ท 2,457,028 บาทตอปสขภาวะ (จดสเขยว)
ในผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย ICER กรณม home base care เทากบ 229,164 บาทตอป
สขภาวะ เทยบกบกรณ ไมม home base care ท 258,490 บาทตอปสขภาวะ(จดสมวง) ในผ ปวยผ ใหญ
ความรนแรงโรคปานกลางICER กรณม home base care เทากบ 510,243 บาทตอปสขภาวะ เทยบกบ
กรณ ไมม home base care ท 1,080,726 บาทตอปสขภาวะ (จดสน าเงน)ในผ ปวยผใหญความรนแรงโรค
มาก ICER กรณม home base care เทากบ 865,073 บาทตอปสขภาวะ เทยบกบกรณ ไมม home base
care ท 2,373,106 บาทตอปสขภาวะ (จดสแดง)
รปท 3.1 ระนาบตนทนประสทธผล (cost-effectiveness plane) ของยา
35
เมอพจารณา intervention pathway ของการใหยากลบบาน พบวาเมอเรมจากมาตรการกรณ
ปจจบน ทจด (0,0) การใหยาเพอรกษาเพยงอยางเดยว ไมไดใหยากลบบานเพอปองกน (ไมม home base
care) ใหคณภาพชวตทเพมขนแตกตองใหตนทนตลอดชพเพมขนเชนกน เมอให interventionทเพมขน ใน
ทกกรณการใหยากลบบาน (ม home base care) จะท าใหผ ปวยได additional benefit ในทนคอ QoLท
เพมขน (แกน X) เมอพจารณา additional cost ในทนคอตนทนตอผ ปวยทเพมขนตลอดชพ (แกน Y) ใน
ผ ปวยทมความรนแรงโรคนอย การใหยากลบบานจะตองใช additional cost ทมากขนเลกนอย ขณะทใน
ผ ปวยทมความรนแรงโรคปานกลางและมาก มตนทนตลอดชพทลดลง
รปท 3.2 Intervention pathway ของการไดรบยากลบบานเพอปองกน (home base care)
36
37
38
ตารางท 3.4 เปรยบเทยบอตราการเขารบการรกษาตอปและวนนอนตอครง กรณมhome base careกบมาตรการปจจบน แยกรายกลมผ ปวย
กลมผ ปวย
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก
ผ ปวยผใหญ
39
ความรนแรงโรคนอย
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก
ตารางท 3.5 เปรยบเทยบตนทนตรงทางการแพทย (direct medical cost) ตอปกรณม home base care กบมาตรการปจจบน แยกรายกลมผ ปวย
40
กลมผ ปวย
กรณม home base care มาตรการปจจบน
ผลตางตอป (บาท)
คายาแฟคเตอร
กลบบาน (บาท)
คาใชจายท รพ.(บาท)
รวม (บาท)
คาใชจายท รพ.(บาท)
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก
ผ ปวยผใหญ
41
ความรนแรงโรคนอย
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก
42
3.2 การวเคราะหความไมแนนอน (uncertainty analysis)
การวเคราะหความไวของผลลพธในการศกษานใชวธ one-way sensitivity analysis และ
probabilistic sensitivity analysis (PSA) ในการจดการกบความไมแนนอนของตวแปรตาง ๆ ทใชใน
แบบจ าลอง
3.2.1 การวเคราะหความไมแนนอนแบบทละตวแปร (one-way sensitivity analysis)
จากการวเคราะหความไมแนนอน ในกลมผ ปวยเดกทมความรนแรงของโรคมาก ซงแสดงในหนวย
ของตนทนตอปสขภาวะทเพมขน พบวาตวแปรทมอทธพลมากทสดคอ อตราการเขาโรงพยาบาล โดยจะ
สงผลใหคาอตราสวนตนทนตอประสทธผลสวนเพม (ICER) เพมขนรอยละ 178.8 ซงมคาเทากบ
2,502,804 บาทตอปสขภาวะ และลดลงรอยละ 81.8 ซงเทากบ 163,372 บาทตอปสขภาวะ ตวแปรทมผล
อนดบรองลงมาไดแกจ านวนวนนอนเมอเขาโรงพยาบาล โดยจะสงผลใหคาอตราสวนตนทนตอประสทธผล
สวนเพม (ICER) เพมขนรอยละ 45.2 ซงมคาเทากบ 1,303,830 บาทตอปสขภาวะ และลดลงรอยละ 31.6
ซงเทากบ 614,139 บาทตอปสขภาวะขณะทเมอเพมอตราสวนลดเปนรอยละ 6 จะสงผลให ICER ลดลง
รอยละ 10.0 ซงเทากบ 808,179 บาทตอปสขภาวะ และเมอลดอตราสวนลดเปนรอยละ 0 จะสงผลให
ICER เพมขนรอยละ 6.2 ซงเทากบ 953,138 บาทตอปสขภาวะตวแปรทมอทธพลนอยทสดคอราคา
ยาแฟคเตอรเขมขนซงเมอราคาสงขนหรอลดลงรอยละ10 จะสงผลตอคา ICER ทรอยละ -7.6 (829,715
บาทตอปสขภาวะ) และรอยละ 7.6 (965,744 บาทตอปสขภาวะ) ตามล าดบ
รปท 3.3การวเคราะหความไมแนนอนแบบทละตวแปร (one-way sensitivity analysis)
อตราการเขาโรงพยาบาล(95% CI)
จ านวนวนนอน(95% CI)
อตราสวนลด(0%, 6%)
ราคา Coagution factor(-10%, +10%)
Reference case ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก ICER 897,730 บาทตอปสขภาวะ
- 500,000 1,000,000 1,500,000
1
2
3
4
-1,500,000 -1,000,000 -500,000 -
-1 . %
-8 . %
-7. %
.2%
7. %
17 .8%
. %- . %
43
3.2.2 การวเคราะหความไมแนนอนแบบอาศยความนาจะเปน (probabilistic sensitivity analysis)
การวเคราะหความไมแนนอนแบบอาศยความนาจะเปน (probabilistic sensitivity analysis,
PSA)โดยท าการปรบคาของตวแปรทส าคญพรอม ๆ กน โดยการสมคาของตวแปรทใชในแบบจ าลองซ า ๆ
ตามลกษณะการแจกแจงขอมลของตวแปร (data distribution) จ านวน 5,000 ครงดวยวธ Monte Carlo
simulation โดยใชโปรแกรม Microsoft Excel® นอกจากนจะแสดงผลลพธโดยใช cost-effectiveness
acceptability curve ซงแสดงความสมพนธระหวางความเตมใจทจะจายตอปสขภาวะทเพมขนในระดบ
ตาง ๆ กน (willingness to pay, WTP) (แกน X) และโอกาสททางเลอกนนจะมความคมคา (แกน Y) ใน
มมมองของรฐบาล ดงรปท 3.4 พบวาหากระดบความเตมใจทจะจายมคาเทากบ 1 เทาของรายไดตอหว
ประชาชาต (gross domestic product, GDP) หรอ 120,000 บาทตอปสขภาวะทเพมขน พบวาทางเลอก
ไมสนบสนนการใหยากลบบานและใหยาแฟคเตอรเขมขนเฉพาะเมอจ าเปน (มาตรการปจจบน) เปน
ทางเลอกทมความคมคามากทสด และหากระดบความเตมใจจายมคาเทากบ 3 เทาของรายไดตอหว
ประชาชาตหรอ 360,000 บาท ทางเลอกการใหยาเมอผ ปวยเขารบการรกษาโดยมการใหยาแฟคเตอร
เขมขนกลบบาน (มhome base care) มความคมคาทรอยละ 32 นอยกวามาตรการปจจบนทรอยละ 47
แตมากกวาการไมใหยาแฟคเตอรเขมขนกลบบานเพอการปองกน (ไมม home base care)ทรอยละ 21 แต
โอกาสการคมคาของการม home base care จะสงขนเรอย ๆ หากระดบความเตมใจจายตอปสขภาวะม
มลคาสงขน
รปท 3.4การวเคราะหความไมแนนอนแบบอาศยความนาจะเปน (probabilistic sensitivity analysis)
44
3.3 การวเคราะหภาระงบประมาณและราคายาทเหมาะสม
จากขอมลของจ านวนผ ปวยทลงทะเบยนในโครงการบรหารจดการโรคเลอดออกงายฮโมฟเลย
กองทนบรหารจดการโรคเรอรงส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต พบวาจ านวนผ ปวย ณ สน
ปงบประมาณ 2554 (วนท 30 กนยายน 2554) มจ านวน 1,171 รายเพมขนจากปงบประมาณ 2550,
2551, 2552 และ 2553 ทมจ านวนผ ปวยลงทะเบยนรวมตอปท 718, 889, 927 และ 1,039 รายตามล าดบ
ในจ านวนนเปนผ ปวยภายใตสทธการรกษาตาง ๆ กน ไดแก สทธกองทนสขภาพถวนหนา (รอยละ 93.5),
กองทนประกนสงคม (รอยละ 3.4), กองทนสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ (รอยละ 1.8) และไมระบ
(รอยละ 1.2)
อยางไรกตามจากการประเมนของมลนธโรคเลอดออกงายฮโมฟเลยแหงประเทศไทย พบวาโรคนม
อบตการณในประเทศไทยเทากบ 1 ตอ 13,000 ถง 20,000 ของประชากร หรอมประมาณ 3,250-5,000
ราย[….]ในจ านวนนมผ ปวยทมโอกาสเกดสารตานแฟคเตอรไมสามารถไดรบยาแฟคเตอรเขมขนรอยละ 7-
30ดงนนผ ปวยทสามารถใชยาไดจะมประมาณ 4,000 รายเมอพจารณางบประมาณคายาแฟคเตอรเขมขน
ทตองใชเพอครอบคลมผ ปวยตามอายและความรนแรงของโรค ตามตารางท 3.6 จะพบวา กรณครอบคลม
1,171 ราย ตองใชงบประมาณ 287,344,621 ลานบาท ขณะทจากตารางท 2.20 ในปงบประมาณ 2555
45
ส านกงานประกนสขภาพแหงชาตไดงบประมาณ เพอการจดยาแฟคเตอรเขมขนใหกบผ ปวยทลงทะเบยน
132,915,750 ลานบาท
ตารางท 3.6รอยละของผ ปวยตามอายและความรนแรงของโรค, คายาแฟคเตอรเขมขนตอคนตอป และ
ประมาณการณงบประมาณคายาแฟคเตอรเขมขนส าหรบผ ปวย 1,171 ราย
กลมผ ปวย รอยละ คายาแฟคเตอรเขมขนตอคนตอป(กรณม home
base care)
งบประมาณรวม(บาท)
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย 8.9 104,448 10,885,507 ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง 14.8 225,985 39,165,038 ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก 15.9 358,263 66,704,558 ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย 13.2 103,666 16,023,807 ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง 23.1 216,388 58,533,214 ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก 24.3 337,485 96,032,498 รวม 100.0 287,344,621
เมอพจารณากรณเปลยนบญชยาจาก จ(1) ซงครอบคลมผ ปวยสทธประกนสขภาพถวนหนาเปน
สวนใหญ 1,171 ราย ใหเปนบญชยา จ(2) ซงจะครอบคลมผ ปวยทกสทธจ านวน 3,000, 3,500 และ4,000
รายพบวางบประมาณทตองใชเทากบ 736,151,890 ลานบาท,858,843,872 ลานบาท และ 981,535,854
ลานบาท ตามล าดบ
ตารางท 3.7ประมาณการณงบประมาณคายาแฟคเตอรเขมขนส าหรบจ านวนผ ปวยตาง ๆ
กลมผ ปวย งบประมาณรวม(บาท) ส าหรบผ ปวยจ านวน 3,000 ราย 3,500 ราย 4,000 ราย
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคนอย 27,887,722 32,535,675 37,183,629 ผ ปวยเดกความรนแรงโรคปานกลาง 100,337,415 117,060,317 133,783,220
ผ ปวยเดกความรนแรงโรคมาก 170,891,267 199,373,145 227,855,023
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคนอย 41,051,597 47,893,530 54,735,462
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคปานกลาง 149,956,996 174,949,828 199,942,661
46
ผ ปวยผใหญความรนแรงโรคมาก 246,026,894 287,031,376 328,035,859 รวม 736,151,890 858,843,872 981,535,854
47
บทท4สรปและอภปราย
4.1 สรปผลการศกษาทส าคญ
จากผลการประเมนตนทนอรรถประโยชนของมาตรการใหยาแฟคเตอรเขมขนส าหรบผ ปวยโรค
เลอดออกงายฮโมฟเลย ในรปแบบตาง ๆ ในมมมองของรฐบาลโดยพจารณาเฉพาะตนทนตรงทาง
การแพทย (direct medical cost)พบวา เมอเปรยบเทยบกบมาตรการปจจบน ซงครอบคลมผ ปวยสวน
ใหญของประเทศโดยผ ปวยไมไดรบยาแฟคเตอรเขมขนเพอการปองกนแตจะไดรบยาตอเมอจ าเปนในการ
รกษาเทานน กรณผ ปวยไดรบการสนบสนนยาแฟคเตอรเขมขนไมวาจะไดรบยาเพอการปองกนทบานดวย
หรอไม (มและไมม home base care) กตาม ผ ปวยจะมปสขภาวะทสงขน โดยในเดกทมความรนแรงโรค
นอย,ปานกลาง และมาก สงขนจาก 8.97, 5.74 และ 3.70 ป เปน 23.29,16.47 และ 12.21 ป (กรณไมม
home base care)และเปน 26.11, 22.44 และ 20.61 ป (กรณม home base care)ตามล าดบ ในผใหญท
มความรนแรงโรคนอย,ปานกลาง และมาก สงขนจาก 6.84, 4.38 และ 3.25 ป เปน 22.80,16.12 และ
11.74 ป (กรณไมม home base care)และเปน 25.57, 21.97 และ 19.81 ป (กรณม home base care)
ตามล าดบ
อยางไรกตามตนทนตลอดชพกสงขนเชนกน ในมาตรการปจจบนตนทนตลอดชพอยระหวาง
1,283,965–5,671,608 บาท ขนกบอายและความรนแรงของโรค เปรยบเทยบกบกรณไมม home base
care ตนทนตลอดชพสงขนเปนระหวาง 4,998,017-25,908,099 บาท ซงสงกวากรณม home base care
ทมตนทนตลอดชพอยระหวาง 5,225,394-20,189,367 บาท ทงนเนองจากกรณผ ปวยไดรบยากลบบานจะ
มสามารถปองกนการเกดเลอดออกเบองตนได ท าใหอตราการเขาโรงพยาบาลลดต าลง
นอกจากตนทนตลอดชพโดยรวมแลว เมอพจารณาเฉพาะคายาแฟคเตอรเขมขน พบวาส าหรบ
ผ ปวยทมความรนแรงนอย กรณไมม home base care คายาแฟคเตอรเขมขนตอคนตอปต ากวากรณม
home base careนนคอ 85,753บาทในเดกและ 86,304บาทในผใหญเปรยบเทยบกบ 104,448 บาทใน
เดกและ 103,666บาทในผใหญ แตส าหรบผ ปวยทมความรนแรงปานกลางและมาก กรณไมม home base
care คายาแฟคเตอรเขมขนตอคนตอปสงกวากรณม home base careนนคอ 271,040-441,013บาทใน
48
เดกและ 268,393-416,923บาทในผใหญเปรยบเทยบกบ 225,985-358,263บาทในเดกและ 216,388-
337,485บาทในผใหญ
หากใชหลกเกณฑการตดสนใจส าหรบการลงทนดานเทคโนโลยทก าหนดวาเทคโนโลยทม
อตราสวนตนทนประสทธผลสวนเพมนอยกวา 1 เทาของรายไดตอหวประชาชาตหรอประมาณ 120,000
บาทจะมความคมคาทางการแพทยมาก (very cost-effective)หากมคาอยระหวาง 1-3 เทาของรายไดตอ
หวประชาชาตหรอประมาณ 120,000-360,000 บาท แสดงวาเทคโนโลยนนอาจมความคมคาทาง
การแพทย (may be cost-effective)และหากมคามากกวา 3 เทาของรายไดตอหวประชาชาตหรอมากกวา
360,000 บาท แสดงวาเทคโนโลยนนไมมความคมคาทางการแพทย (not cost-effective)ดงนนหากใช
เกณฑท 1 เทาของรายไดตอหวประชาชาต จะพบวาการใชยาทง 2 กรณทงม home base careและไมม
home base care ไมมความคมคา แตหากความเตมใจจายตอปสขภาวะเทากบ 3 เทาของรายไดตอหว
ประชาชาตหรอประมาณ การใหยาเพอปองกนหรอม home base care ในผ ปวยเดกและผใหญทมความ
รนแรงโรคนอยจะมความคมคา
จากการประมาณการณจ านวนผ ปวยทเปนโรคเลอดออกงาย ฮโมฟเลย เอ และ บ พบวา ม
ประมาณ 3,250-5,000 ราย อยางไรกตามในจ านวนน รอยละ 7-30 สามารถเกดภาวะมสารตานแฟคเตอร
ไมสามารถไดรบยาแฟคเตอรเขมขน ดงนนผ ปวยทสามารถใชยาไดจะมประมาณมากถง4,000 ราย
ประมาณการณงบประมาณส าหรบยาแฟคเตอรเขมขน ส าหรบผ ปวยจ านวนตาง ๆ ไดแก 287.34 ลานบาท
เมอครอบคลมผ ปวย 1,171 ราย และ 736.15, 858.84 และ 981.54ลานบาท เมอครอบคลมผ ปวยจ านวน
3,000, 3,500 และ 4,000 ราย ตามล าดบ เมอเปรยบเทยบกบงบประมาณปจจบนทไดจากกองทนบรหาร
จดการโรคเรอรง ส านกงานหลกประกนสงคมแหงชาต จะพบวาไดรบเพยง 132.92 ลานบาท ส าหรบผ ปวย
1,171 ราย จะเหนวานอยกวาทสมควรใชจรง 154.43 (287.34-132.92) ลานบาท แตหากมการเปลยน
กลมบญชยาหลกจากกลม จ(1) เปน จ(2) กองทนบรหารจดการโรคเรอรงจะไมตองจดท างบประมาณสวน
นซงจะประหยดได 132.92 ลานบาทตอป การจดท างบประมาณฯ รายปส าหรบยากรณยงเปน จ(1) จะไม
มความยงยน และไดงบประมาณต ากวาทสมควรจะเปน การเปลยนยาแฟคเตอรเขมขนจากกลมบญชยา
หลกประเภท จ(1) เปน จ(2) จะท าใหมความยงยนและมความเสมอภาคส าหรบประชากรไทยทกคน ไม
เพยงแคผ ทใชสทธประกนสขภาพถวนหนา
49
4.2 การน าผลการศกษาไปประยกตใชในสถานทอน
ในการศกษานใชขอมลปฐมภมจากส านกงานประกนสขภาพแหงชาตเปนหลก ซงมความตางจาก
การศกษาของ รศ. ชะอรสน เมอป 2552ทมวตถประสงคเพอประเมนผลลพธโครงการบรหารจดการโรค
เลอดออกงายฮโมฟเลย โดยใช economics clinical andhumanistic outcomes (ECHO) model
วเคราะหขอมลเปรยบเทยบตวชวดระหวางการรกษาแบบ การดแลรกษาทบาน (home base care) กบการ
รกษาแบบเดม 12 เดอน กอนและหลงจากการเขารวมโครงการฯ พบวา จ านวนครงทมเลอดออกมากจน
ตองเขาโรงพยาบาลลดลงอยางมนยส าคญจาก 5.19 ครงเปน 2.65 ครงตอป ดานคณภาพชวต ผ ปวยรอย
ละ 77.9 รสกวาการเขารวมโครงการฯ ท าใหคณภาพชวตของตนเองและครอบครวดขนมาก เมอน า
ผลการวจยไปใชในการตดสนใจวาควรจะสนบสนนโครงการฯ ตอหรอไม พบวาควรสนบสนนโครงการฯตอ
โดยควรมการปรบดานการบรหารจดการโดยเฉพาะดานงบประมาณเพอใหเกดความประหยด เหมาะสม
กบคาใชจายทเกดจรง และมประสทธภาพ
อยางไรกตามการศกษานพจารณาการใชยาส าหรบผ ปวยทไมเกดภาวะสารตานแฟคเตอรเทานน
ในการประเมนพบวา ผ ปวยรอยละ 7-30 มโอกาสเกดสารตานแฟคเตอรได ซงจะสงผลใหการใชยาแฟค
เตอรVIII เขมขนและแฟคเตอรIX เขมขนไมสามารถรกษาภาวะเลอดออกได การรกษาผ ปวยกลมนมความ
ยงยากมากขน อาจตองใช activated prothrombin complex concentrate (APCC) (Feiba®) หรอ non-
activated PCC (Profilnine®)หรอ recombinant factor VIIa (rFVIIa, NovoSeven®) ซงมราคาสงรวมดวย
ในการรกษาผ ปวยกลมนจงตองใหแพทยและบคลากรทางการแพทยเฉพาะทาง ท าความเขาใจกบผ ปวย
เนองจากเปนเรองยากทจะท าใหผ ปวยเขาใจถงการเปลยนแปลงเมอตรวจพบวามสารตานและไมสามารถ
เบกคารกษาพยาบาลได
นอกจากนจากขอมลของโรงพยาบาลโรงเรยนแพทยแหงหนง[….] ในป 2553 ศกษาความคมคา
ของการใชยา rFVIIaตามขอบงใชทแจงเพอขนทะเบยนกบส านกงานอาหารและยา และนอกขอบงใชพบวา
การใชยา rFVIIaมความคมคามากกวาการใชตามขอบงใช โดยรอยละ 91.3 ของผ ปวยทไดรบยา rFVIIa
ไมใชผ ปวยฮโมฟเลยและมคายาrFVIIa 83,496 และ 142,473 บาทตอครงส าหรบผ ปวยเดกและผใหญ
ตามล าดบ ขณะทผ ปวยฮโมฟเลยมคายาrFVIIa 151,997 และ 95,359 บาทตอครงส าหรบผ ปวยเดกและ
ผใหญ ตามล าดบในจ านวนนผ ปวยฮโมฟเลยมอตราการเขารบการรกษาซ า 1-4 ครงตอป ขณะทผ ปวย
ทวไปมอตราการเขารบการรกษาซ านอยมาก
50
ผลดของการใหยากลบบาน (home base care) มหลายประการ ไดแก ผ ปวยสามารถรกษาภาวะ
เลอดออกไดทนทในระยะเรมแรก ไมตองทนทรมาน ท าใหลดจ านวนและความรนแรงของอาการเลอดออก
และปองกนความพการตาง ๆ ได, ลดจ านวนการรกษาในโรงพยาบาลและลดจ านวนการใชแฟคเตอร
เขมขน หรอการใชพลาสมาในโรงพยาบาล, ลดปญหาทางเศรษฐกจและสงคมเนองจากลดจ านวนการขาด
เรยน การขาดงานของผดแล รวมถงคาใชจายทางออม เชน คาเดนทาง อยางไรกตามกมผลเสยเชนกน
ไดแก การใชแฟคเตอรเขมขนในขนาดทนอยเกนไปอาจท าใหผ ปวยมาพบแพทยชาท าใหการรกษานานขน
หรอเกดความพการของขอและกลามเนอ, ขอแทรกซอนจากการใชแฟคเตอรเขมขนเองทบานอยางไมถก
เทคนคปลอดเชอ อาจน าไปสภาวะตดเชอในผ ปวย
4.3 ขอจ ากดของการศกษา
1. การศกษานค านวณตนทนเฉพาะในมมมองของรฐบาล ไมไดน าตนทนทางตรงทไมใชยา เชน
คาเดนทาง และตนทนการเสยโอกาสทงของตวผ ปวยและผดแลมารวมพจารณา
2. ขอมลสวนใหญไดจากผ ปวยทลงทะเบยนไวกบส านกงานประกนสขภาพแหงชาต สดสวนของ
ผ ปวยทมความรนแรงนอยจงอาจนอยกวาทควรจะเปน
3. ดวยขอจ ากดของเวลา การศกษานใชการสอบถาม Visual Analog Scale (VAS) โดยทาง
ไปรษณยผานทางชมรมผ ปวยฮโมฟเลยและโรคออกงายทางพนธกรรมแหงประเทศไทย
4.4 ผลกระทบตอบรการสขภาพ
กรณเปลยนกลมบญชยาแฟคเตอรVIII เขมขนและ IX เขมขนจากบญชยาหลก จ(1) เปน จ(2) จะ
สงผลใหผ ปวยโรคเลอดออกงาย ฮโมฟเลย เอ และ บ ทกคนภายใตกองทนทตางกนไดรบยาแฟคเตอรVIII
เขมขนและ IX เขมขนไดอยางเทาเทยมกน ไมใชเฉพาะผ ปวยทลงทะเบยนในโครงการฯ ของส านกงาน
หลกประกนสขภาพแหงชาตเทานน
ถงแมวาจากการวเคราะหความไมแนนอนของตวแปร คายาแฟคเตอรเขมขน ทรอยละ ±10 จะ
สงผลตอตนทนตอปสขภาวะทเพมขนรอยละ ±7.6 แตเนองจากราคาของยาแฟคเตอรเขมขนมราคาเพม
สงขนเรอย ๆ จากเมอป 2549 คายาแฟคเตอรเขมขน250 IU จ าหนายท 1,800 บาท/vial และ 500 IU
จ าหนายท 3,000 บาท/vial ปจจบนเสนอเขาท 3,424 และ 6,848 บาท/vial ตามล าดบ
51
จากการวเคราะห พบวา ส าหรบผ ปวย 1,171 ราย ตองไดรบงบประมาณท287,344,621บาทตอป
ในขณะทงบประมาณทไดรบจรงในป 2555 เทากบ 132,915,750 บาท นอยกวาทควรจะเปนเทาตว จาก
การประเมนโครงการพฒนาระบบการบรการจดการการดแลผ ปวย กลมโรคเลอดออกงาย ฮโมฟเลยใน
ระบบประกนสขภาพถวนหนา ตงแตป 2551 พบวาโครงการฯ มประโยชนตอผ ปวย ญาต และแพทยผให
การรกษา การทยงคงยาใหอยในบญชยาหลก จ(1) จะท าใหผ ปวยเฉพาะบางกองทนทเขาถงยาได และ
ขาดความยงยนเนองจากตองท าการน าเสนอของบประมาณเพอการบรหารโครงการฯ เปนรายป
ในมมของผใหบรการพบวา นอกจากผบรหารสถานบรการและแพทยผใหการรกษาตองมความ
เขาใจแลว ความรวมมอและความเขาใจของผบรหารกองทนและผ ปวยมความส าคญอยางยง กองทนเชน
ส านกงานประกนสงคมตองใหขอมลทชดเจนถงเงอนไขในการจายยา กรณไมสามารถจายยาใหไดเชน
ผ ปวยมภาวะสารตานตองท าความเขาใจกบผ ปวย เพอไมใหผ ปวยสบสนถงสทธทตวเองไดรบ สวนตว
ผ ปวยเองตองใหความใสใจดแลสขภาพตวเอง ระมดระวงการเกดอบตเหต และออกก าลงกายอยาง
สม าเสมอไมใหน าหนกมากเกนซงจะท าใหตองใชยาแฟคเตอรเขมขนในปรมาณทสงขน
4.5 ชองวางขององคความรและงานวจยในอนาคต
ตวแปรดานตนทนในการศกษานประเมนเฉพาะตนทนตรงทางการแพทย (direct medical cost)
ส าหรบโรคเรอรงทจ าเปนตองมผดแลการประเมนตนทนการเสยโอกาส และตนทนอนนอกเหนอจากทาง
การแพทย เชน คาเดนทาง คาเสยโอกาส จงจ าเปนในมมมองของสงคม นอกจากนการวดคณภาพชวต
อาจใชเครองมออนทเฉพาะเจาะจงกบโรคมากกวา เชน Haemo-QoL, CHO-KIAT, Hemofilia-QoLหรอ
Hemolatin-QoLเปนตน
4.6 ขอเสนอแนะเชงนโยบาย
1.การปองกนการเกดภาวะเลอดออกในผ ปวยเลอดออกงายฮโมฟเลยเอ และ บ ถงแมจะลงทนสง
แตสามารถท าใหผ ปวยมคณภาพชวตทด ลดอตราการเขานอนโรงพยาบาล ลดภาระแพทยผใหการรกษา
หากระดบความเตมใจจายมคาเทากบ 360,000 บาทตอปสขภาวะทเพมขนในมมมองของรฐบาล การให
ยาเพอการปองกน(home base care)ส าหรบผ ปวยทมความรนแรงนอยจะมความคมคาทงในเดกและ
52
ผใหญและเมอวเคราะหโดยรวมพบวาโอกาสการคมคาของการใหยาปองกนกลบบานมประมาณรอยละ
32 และเพมขนหากระดบความเตมใจจายตอปสขภาวะมมลคาสงขน
2. อยางไรกตาม การใหยาตองจดท าแนวทาง (guideline)ในการวนจฉยและรกษาโดยแพทย
เฉพาะทางเทานน ความรวมมอและความเขาใจของผ ปวยมความส าคญในการดแลตวเองอยางมาก ทงน
ทางมลนธโรคเลอดออกงายฮโมฟเลยแหงประเทศไทย, โรงพยาบาลมหาวทยาลย และโรงพยาบาลศนย ม
ความพรอมและมประสบการณในการใหค าแนะน าผ ปวยและญาตมาเปนระยะเวลานาน
3. การเปลยนยาจาก จ(1) เปน จ(2) จะท าใหผ ปวยในทกกองทนมความเสมอภาคในการเขาถงยา
แบบยงยน
53
เอกสารอางอง
1. ขอมลจากส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตซงมการเกบขอมลจากสถานพยาบาล 29 แหง
(21 จงหวด) เดอน มถนายน ถง ธนวาคม 2549
2. ขอมลจากกองทนบรหารจดการโรคเรอรงทมคาใชจายสง ของส านกงานหลกประกนสขภาพ
แหงชาต ปงบประมาณ 2550- ครงปงบฯ 2555 (ตลาคม 2549 – มนาคม 2555)
3. Chuansumrit A., Krasaesub S., Angchaisuksiri P., Hathirat P., Isarangkura P. Survival
analysis of patients with haemophilia at the International Haemophilia Training
Centre, Bangkok, Thailand. Haemophilia 2004:10;542-549
4. ส านกนโยบายและแผน กระทรวงสาธารณสข
5. Darby SC., Kan SW., Spooner RJ., Giangrande PF., Hill F., Hay C., et al. Mortality rates,
life expectancy, and causes of death in people with hemophilia A or B in the United
Kingdom who were not infected with HIV. Blood 2007:110;815-825
6. ขอมลจาก รพ รามาธบด ป 2554
7. ขอมลจากการสงแบบสอบถาม
8. อ าไพวรรณ จวนส าฤทธ โรคฮโมฟเลย การรกษาและการปองกน พมพครงท 3 The
International Hemophilia training Center . กรงเทพฯ : บรษท ธรรมสาร จ ากด 2545.
9. Potts, D. M. Queen Victoria's Gene. Sutton Publishing, 1999.
10. Bolton-Maggs PH, Pasi KJ. Haemophilias A and B. Lancet. 2003 ;361(9371):1801-9.
11. www. wikipedia.org/wiki/Haemophilia.
12. Chuansumrit A., Mahasandana C., Chinthammitr Y. National Survey of Patients with
Hemophilia A and other Congenital Bleeding Disorders in Thailand. Southeast Asian
trop Med public health 2004; 35(2): 445-449
13. World Federation of Hemophilia : Guidelines for Management of Hemophilia. Quebec.
2005.
54
14. ดร. ชะอรสน สขศรวงศ และคณะ. การศกษาน ารอง เพอเสนอแนวทางการคดเลอกยากลมทม
คาใชจายสง ใชเทคโนโลยขนสง : โรคทพบนอย กรณศกษายาฮโมฟเลย.2549
15. Chuansumrit A., Isarangkura P., Chantanakajornfung C. The Efficacy and Safety of
Lyophilized Cryoprecipitate in Hemophilia A. J Med Assoc Thai 1999; 82(Suppl 1):
S69-73.
16. Isarangkura P, Chuansumrit A. Developing and maintaining the hemophilia program in
Thailand. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 1993;24 Suppl 1:61-5.
55
ภาคผนวก
ภาคผนวกท 1: แบบประเมนคณภาพชวตของผปวยโรคเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บ
ส าหรบผปวยหรอผดแลผปวย
56
แบบประเมนคณภาพชวตของผปวยโรคเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ และ บ
ส าหรบผปวยหรอผดแลผปวย
แบบสมภาษณนมวตถประสงคเพอประเมนคณภาพชวตของผ ปวยโรคเลอดออกงายฮโมฟเลย เอ
และ บ กอนและหลงการมโครงการบรหารจดการโรคเลอดออกงายฮโมฟเลย ตามแบบการดแลทบานของ
ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.)ซงเปนสวนหนงของการประเมนความคมคาของการใชยา
ของส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข
แบบสมภาษณนแบงออกเปน 3 สวน ดงน
สวนท 1 เปนขอมลทวไปของผ ปวย
สวนท 2 เปนการประเมนขอมลกอนเขาโครงการ
สวนท 3 เปนการประเมนขอมลหลงเขาโครงการ
ค านยาม
“โครงการ” หมายถง โครงการบรหารจดการโรคเลอดออกงายฮโมฟเลย ตามแบบการดแลรกษาทบาน ของส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.)
“ยา” หมายถงแฟกเตอรแปด และแฟกเตอรเกา
ค าชแจง โปรดตอบค าถามและใหความเหนตามความเปนจรง
โรงพยาบาล................................................................. วนทประเมน ..........................
57
สวนท 1 ขอมลทวไปของผปวย
1. ผใหขอมลเปน
ตวผ ปวยเอง
ผดแลเปนผตอบ (มความสมพนธกบผ ปวยคอ ............. ............)
2. ผ ปวยมอาย ........................ ปเกดวนท ......... เดอน ................................ พศ. ....................
3. ผ ปวยไดรบการวนจฉยวาเปนโรคฮโมฟเลย
เมอเดอน ........................ พศ. 25..... ทโรงพยาบาล................................. จงหวด ......................
4. ไดรบการวนจฉยวาเปนโรคฮโมฟเลยชนดใด และความรนแรงระดบใด
ฮโมฟเลย เอแบบ
รนแรงนอย รนแรงปานกลาง รนแรงมาก ไมทราบ
ฮโมฟเลย บแบบ
รนแรงนอย รนแรงปานกลาง รนแรงมาก ไมทราบ
5. เคยไดรบการวนจฉยภาวะสารตาน หรอไม
ไมเคยไดรบการตรวจ ไดรบการตรวจ
ผลการตรวจ
ไมมสารตาน มสารตาน = ………. เมอวนท ...... เดอน.................. พ.ศ. ..................
ปจจบนยงมสารตานหรอไม ม ไมม
6. ลงทะเบยนเขารวมโครงการ
เมอเดอน ........................ พศ. 25..... ทโรงพยาบาล................................. จงหวด .................
ปจจบนตดตอรบยาทโรงพยาบาล........................................ จงหวด ..........................
รบยาทก ............ เดอน ลาสดเมอวนท ...... เดอน.................. พ.ศ. ..................
ไดยาขนาด ........ ยนต จ านวน ........ ขวด
ยงไมเคยลงทะเบยนเขารวมโครงการ (กรณยงไมเคยลงทะเบยนฯ กรณาตอบเฉพาะสวนท 2 ไม
ตองตอบสวนท 3)สทธการรกษาปจจบนของทาน
ประกนสงคม บตรผพการ อนๆ .................................
58
สวนท 2 ขอมลกอนเขาโครงการ เพอประกอบการประเมนคณภาพชวต 7. กอนเขาโครงการทานมสภาวะโรคแทรกซอนหรอไม ไมม มขอผดปกตทขอใดบาง
ขอศอกซาย ขอศอกขวา ขอเขาซาย ขอเขาขวา ขอมอซาย ขอมอขวา ขอเทาซาย ขอเทาขวา สะโพก นวมอ นวเทา
กลามเนอฝอลบ โรคแทรกซอนอนๆ คอ1 ....................................................................................................
2 ................................................................................................... 3 ...................................................................................................
8. กอนเขาโครงการทานไดรบแฟคเตอรกลบไปฉดทบานหรอไม ไดรบอยางสม าเสมอ ไดรบบาง ไมไดบาง
ไมไดรบเลย 9. กอนเขาโครงการกรณตองเขารบการรกษา/ผาตดทโรงพยาบาล ทานไดรบแฟคเตอรหรอไม ไดรบอยางสม าเสมอ ไดรบบาง ไมไดบาง
ไมไดรบเลย 10. กอนเขาโครงการรางกายทานมการตดเชอเหลานหรอไม
ตดเชอตบอกเสบ ตดเชอเอชไอว มการตดเชอ มการตดเชอ ไมมการตดเชอ ไมมการตดเชอ ไมทราบ ไมทราบ
11. จากภาพขางลาง กรณากากบาท ทบเสนแสดงคณภาพชวตของทานกอนเขาโครงการ เมอ 0 เทยบเทาเสยชวต ตวเลขทนอยหมายถงคณภาพชวตทงดานรางกายและจตใจทไมสมบรณ ตวเลขทมากขนหมายถงคณภาพชวตทงดานรางกายและจตใจทมความสมบรณมากขน และ 100 เทยบเทาคณภาพชวตทงดานรางกายและจตใจทสมบรณทสด
59
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 สวนท 3 ขอมลหลงเขาโครงการ เพอประกอบการประเมนคณภาพชวต 12. หลงเขาโครงการ ภาวะแทรกซอนทอยเดม (ขอ 7) ดขน คงเดม แยลง 13. หลงเขาโครงการทานมสภาวะโรคแทรกซอนใหมหรอไม ไมม มขอผดปกตทขอใดบาง
ขอศอกซาย ขอศอกขวา ขอเขาซาย ขอเขาขวา ขอมอซาย ขอมอขวา ขอเทาซาย ขอเทาขวา สะโพก นวมอ นวเทา
กลามเนอฝอลบ โรคแทรกซอนอนๆ คอ 1 ................................................................................................... 2 ................................................................................................... 3 ...................................................................................................
14. หลงเขาโครงการทานไดรบแฟคเตอรกลบไปฉดทบานหรอไม ไดรบอยางสม าเสมอ ไดรบบาง ไมไดบาง
ไมไดรบเลย 15. หลงเขาโครงการกรณตองเขารบการรกษา/ผาตดทโรงพยาบาล ทานไดรบแฟคเตอรหรอไม ไดรบอยางสม าเสมอ ไดรบบาง ไมไดบาง
ไมไดรบเลย 16. หลงเขาโครงการรางกายทานมการตดเชอเหลานหรอไม
ตดเชอตบอกเสบ ตดเชอเอชไอว มการตดเชอ มการตดเชอ
ไมมการตดเชอ ไมมการตดเชอ ไมทราบ ไมทราบ
17. จากภาพขางลาง กรณากากบาท ทบเสนแสดงคณภาพชวตของทานหลงเขาโครงการ เมอ 0 เทยบเทาเสยชวต ตวเลขทนอยหมายถงคณภาพชวตทงดานรางกายและจตใจทไมสมบรณ ตวเลขทมากขนหมายถงคณภาพชวตทงดานรางกายและจตใจทมความสมบรณมากขน และ 100 เทยบเทาคณภาพชวตทงดานรางกายและจตใจทสมบรณทสด
60
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100