การศึกษาการจัดเก็บภาษีท้องถิ่นในเขตเทศบาลเมือง...

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 249

การศกษาการจดเกบภาษทองถนในเขตเทศบาลเมอง จงหวดมหาสารคาม*

รววรรณ อนทรวชา**

บทคดยอ

การศกษาวจยนเปนการศกษาวจยเชงปรมาณและเชงคณภาพซงไดท าการศกษาวจยถงการจดเกบภาษทองถนในเขตเทศบาลเมองมหาสารคาม เพอใหไดรบทราบถงความรความเขาใจในการจดเกบภาษ ตลอดจนปญหาและอปสรรคในการช าระภาษของประชาชนในเขตเทศบาลเมองมหาสารคาม ประชากรทท าการศกษาจ านวน 400 คน

ผลการศกษาวจยพบวา ประชาชนผมหนา ท เสยภาษในเขตเทศบาลเมองจงหวดมหาสารคาม ทราบดวาทองถนเปนผจดเกบภาษบ ารงทองทภาษโรงเรอนและทดนและภาษปาย ภาษทจดเกบจากทานในปจจบน คอภาษบ ารงทองท ภาษปาย ภาษโรงเรยนและทดน ประชาชนตอบถกจ านวน 350 คนคดเปนรอยละ 87.50 ภาษปาย และมความเขาใจเปนอยางดวาผมหนาทเสยภาษใหกบทองถน คอผทมรายไดในปภาษนนๆโดยผตอบแบบสอบถามสามารถตอบค าถามเกยวกบผมหนาทช าระภาษโรงเรอนและทดนโดยภาษโรงเรอนและทดน คอภาษทเกบจากเจาของทดนทมโรงเรอนหรอสงปลกสรางในครอบครอง ประชาชนตอบถกจ านวน 380 คน คดเปนรอยละ 95.00 ภาษบ ารงทองท คอภาษทเกบจากเจาของทดน ประชาชนตอบถกจ านวน 375คน คดเปนรอยละ 93.75 ภาษปาย คอภาษทเกบจากเจาของปาย ประชาชนตอบถกจ านวน362 คนคดเปนรอยละ 90.50 หากแตในเรองทเกยวกบการอทธรณคาภาษถาเจาหนาทประเมนภาษและผเสยภาษไมพอใจสามารถอทธรณคาภาษไดประชาชนผมหนาทชะร าภาษ ตอบถกจ านวน190 คนคดเปนรอยละ 47.50 เทานน ในดานปญหาและอปสรรคของการชะร าภาษ ประชาชนผมหนาทช าระภาษสวนใหญเหนวาการจดเกบภาษไมวาจะเปนภาษบ ารงทอง ภาษโรงเรอนและทดน หรอภาษปายของเทศบาลเมองมหาสารคาม ลวนแตมความเหมาะสมด อกทง ไมวาจะเปนขนตอนในการช าระภาษ ระยะเวลาในการยนช าระภาษ และเกณฑในการประเมนภาษกลวนเหมาะสมดสอดคลองกบสภาวะและ เศรษฐกจของสงคมแลว

ค าส าคญ: การจดเกบภาษ/ ภาษทองถน/ จงหวดมหาสารคาม

* บทความนไดรบการสนบสนนจากเงนงบประมาณเงนรายได คณะนตศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ประจ าป 2557 ** อาจารยประจ าคณะนตศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม


The Study on Local Tax Collection in City Municipality of

Mahasarakham*

Raviwan Intaravicha**

Abstract

This research is both quantitative and qualitative research. The research

studied local tax collection of Mahasarakham Town Municipality. This research

aimed to understand the method of tax collection including problems and constraints

of tax payers in Mahasarakham Town Municipality. There were 400 samples.

The research has found that the tax payers in Mahasarakham Town

Municipality acknowledged that several types of tax encompassing local development

tax, house and land tax, and signboard tax are collected by the Municipality. There are

350 tax payers answer correctly accounting for 87.50 per cent. The participants also

understand that those who are responsible to pay tax to local government are people

who have sufficient incomes earned between the periods of tax year. There are 380

participants answer correctly about house and land tax accounting for 95.00 per cent,

375 people accounting for 93.75 for local development tax, and 362 people

accounting for 90.50 for signboard tax. However, there are only 190 participants

accounting for 47.50 per cent have known about the rights to tax appeal.

In association with problems and constraints of tax payment, most of the

taxpayers have agreed that the methods of tax collection for local development tax,

house and land tax, and signboard tax are mostly suitable for them and are consistent

with the existing social and economic context.

Keywords: Local Tax Collection/ Mahasarakham

บทน า ปจจบนประเทศไทยมงเนนไปกระจายอ านาจการปกครองสทองถน ก าหนดใหองคกร

ปกครองสวนทองถนพงตนเองและตดสนใจในกจการของตนเองไดมากขน โดยปรบบทบาทและภารกจของการบรหารราชการสวนกลางและราชการสวนภมภาค เพมบทบาทใหทองถนด าเนนการแทน เพอราชการบรหารสวนกลางและบรหารราชการสวนภมภาค รบผดชอบในภารกจมหาภาค

องคกรปกครองสวนทองถน หมายถง การปกครองทรฐบาลมอบอ านาจใหประชาชนในทองถน จดการปกครองและด าเนนการบางอยาง โดยด าเนนการกนเอง เพอบรการสาธารณะตามความตองการของประชาชน การบรหารของทองถน มการจดเปนองคกร มเจาหนาทซงประชาชนเลอกตงขนมาทงหมด หรอบางสวน ทงน มความเปนอสระในการบรหารงานแตรฐบาลตองควบคม

* This research funded by Faculty of Law, Mahasarakham University fiscal year 2014

** Lecturer, Faculty of Law, Mahasarakham University


ดวยวธการตางๆ ตามความเหมาะสม จะปราศจากการควบคมของรฐไมไดเพราะการปกครองทองถนเปนสงทรฐท าใหเกดขนซงรปแบบองคกรปกครองทองถนไทยปจจบน ม 5 รปแบบ

(1) องคการบรหารสวนจงหวด (Provincial Administration Organization) (2) เทศบาล (Municipality) (3) องคการบรหารสวนต าบล (Sub-district Administration Organization) (4) กรงเทพมหานคร (Bangkok Metropolitan Administration) (5) เมองพทยา (Pattaya City) เนองจากองคกรปกครองสวนทองถนเปนองคกรทอยใกลชดกบประชาชนมากทสดจงม

อสระในการบรหารจดการตามขอบของกฎหมายพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 ก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมอ านาจหนาทในการจดระบบการบรการสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถนทงงานทางดานโครงสรางพนฐาน การสงเสรมคณภาพชวต การจดระเบยบชมชน สงคมและรกษาความสงบเรยบรอย การวางแผนพฒนาทองถน การอนรกษทรพยยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การศกษาศลปวฒนธรรมและภมปญญาทองถน เชน การจดเกบและก าจดขยะสงปฏกล การจดท าทอระบายน าและบ าบดน าเสย การสรางและบ ารงรกษาถนนและทางเดนเทา การรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของชมชน การด าเนนงานตางๆ เหลาน ทองถนจ าเปนตองมการจดเกบรายไดเพอเปนคาใชจายในการด าเนนการ เพอการบรหารงานตามอ านาจหนาทดงทกลาวมาน องคกรปกครองสวนทองถนมรายไดจากแหลงตางๆ ดงน

1. รายไดทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบเอง (Local Levied Tax) 2. ภาษและคาธรรมเนยมทรฐบาลจดเกบเพมเตม (Surcharge) 3. รายไดทรฐบาลจดเกบแลวมอบใหเปนรายไดของทองถนทงจ านวน (Revenue Transfer) 4. รายไดทรฐบาลจดเกบแลวแบงใหแกองคกรปกครองสวนทองถน (Revenue Sharing) 5. รายไดอนๆ 6. เงนอดหนนรฐบาล

รายไดทอยในรปของภาษอากรทองคกรปกครองสวนทองถนสามารถจดเกบได ม 3 ลกษณะ คอ 1. ภาษอากรทองคการบรหารสวนทองถนจดเกบเอง และเปนรายไดขององคการ

บรหารสวนทองถนทงจ านวนไดแก ภาษบ ารงทองถน ภาษโรงเรยนและทดนภาษปายและอากรฆาสตว

2. ภาษสวนกลางจดเกบเพมจากอตราทรฐจดเกบ แลวจกสรรใหองคการปกครองสวนทองถนไดแก ภาษธรกจเฉพาะ ภาษมลคาเพม ภาษสราและภาษสรรพสามต


3. ภาษสวนกลางจดเกบมอบใหทองถน ไดแก ภาษคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนคาธรรมเนยมจดทะเบยนอสงหารมทรพย ภาษมลคาเพม คาภาคหลวงแร คาภาคหลวงปโตรเลยมคาธรรมเนยมน าบาดาล อากรการประมง คาภาคหลวงไม เงนทเกบตามกฎหมายวาดวยอทยานแหงชาต

โดยจากการศกษาพบวาภาษทองถนทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบเองมสดสวนรายไดต ามากเมอเทยบกบรายไดรวมขององคปกครองสวนทองถนมผลท าใหองคการปกครองสวนทองถนขาดความเปนอสระทางการคลงกลาวคอไมมความเปนอสระมากพอทจะวางนโยบายทางการคลงหรอมอสระมากพอตามเจตนารมณของกฎหมาย เพราะโครงสรางรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนเกอบรอยละ 90 ของรายไดมาจากทรฐบาลจดเกบและแบงใหและเงนอดหนนท าใหองคกรปกครองสวนทองทองถนตองพงพารฐบาล จงสงผลใหรายรบของทองถนขดแยงกบหลกการกระจายอ านาจจากสวนกลางสทองถนและยงสถานการณปจจบน เศรษฐกจตกต า เกดความขดแยงทางการเมองในประเทศจงคาดหมายไดวาในปงบประมาณตอไป รฐบาลจะยงคงไมสามารถท าใหทองถนมรายไดเพมขนตามทคาดหมายไว ซงจะสงผลกระทบตอฐานะทางการคลงของทองถนตามไปดวย ดงนนทองถนตองเรงปรบปรงการด าเนนการจดเกบรายไดโดยเฉพาะการจดเกบภาษเพอใหทองถนมรายไดเพมมากขน

ดงนน เพอใหตระหนกถงความส าคญของปญหาดงกลาว ผวจยมความสนใจทศกษาถงปญหาการจดเกบภาษซงเปนรายไดทส าคญของทองถน ตลอดจนศกษาความรความเขาในการช าระภาษของประชาชนในจงหวดมหาสารคาม โดยเฉพาะในเขตอ าเภอเมอง เพอใหทราบถงปญหาและแนวทางการพฒนาการจดเกบภาษของทองถนไดอยางถกตองและสอดคลองกบเจตนารมณของรฐธรรมนญ

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาถงความร ความเขาใจของประชาชนในเขตเทศบาลเมองมหาสารคามในการเสยภาษทองถน

2. เพอศกษาถงการจดเกบภาษในเขตเทศบาลเมองมหาสารคาม 3. เพอศกษาแนวทางในการสงเสรมความรความเขาใจของประชาชนในการเสยภาษ

ระเบยบวธวจย

ใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพโดยท าการศกษาจากกฎหมาย ระเบยบ ค าสง รายงานการประชม หนงสอของทางราชการ รายงานการวจย ต าราหรอวรรณกรรมทเกยวของและท าแบบสอบถามเชงวเคราะห SWOT และ รวบรวมขอมลทางดานเอกสารทงหมดทเกยวของกบ


งานวจยและผลของแบบสอบถามทไดรบเพอท าการวเคราะหหาความรความเขาใจเกยวกบการช าระภาษในเขตเทศบาลเมองมหาสารคาม โดยเฉพาะการศกษาถงการเสยภาษ ความรเรองภาษ รวมทงปญหาและอปสรรคในการจดเกบภาษ ขอบเขตและขอจ ากดของการวจย

การศกษาวจยครงนเปนการศกษาวจยการจดเกบภาษทองถนในจงหวดมหาสารคามโดยเฉพาะการศกษาถงการเสยภาษ ความรเรองภาษ รวมทงปญหาและอปสรรคในการจดเกบภาษของเทศบาลเมองมหาสาคามโดยการสอบถามและสมภาษณขอมลจากประชาชนในเขตพนทเทศบาลเมองมหาสารคาม จงหวดมหาสารคาม ซงประกอบไปดวย ประชาชนทอยอาศยใน 14 ต าบล 169 หมบาน ประชากรทงหมด 96,431 คน (ทมา :จากรายงานฐานขอมลประชากรจงหวดมหาสารคาม, 2557) โดยก าหนดกลมตวอยางในการสอบถามเปนประชาชนทมหนาทเสยภาษ จ านวน 400 คน แนวคดทฤษฎและบทบญญตของกฎหมายทเกยวกบการจดเกบภาษขององคกรปกครองสวนทองถน

การพฒนาประเทศทผานมามลกษณะการบรหารแบบรวมศนยอ านาจไวทสวนกลาง เพอความมนคงและความสะดวกในการบรหารงาน และดวยเงอนไขและขอจ ากดอนเนองมาจากระบบโครงสราง ระบบงบประมาณ บคลากร และศกยภาพในการด าเนนงานของการบรหารงานแบบรวมศนยท าใหการด าเนนการตาง ๆ ของรฐบาลไมอาจตอบสนองความตองการทหลากหลายของประชาชนในดานการบรการ และการอ านวยประโยชนได ดงนนจงเกดแนวความคดในเรองการกระจายอ านาจการบรหารการปกครองใหประชาชนในทองถน (ราชการบรหารสวนภมภาค) เพอแบงเบาภาระหนาทและความรบผดชอบของรฐบาล และเพอใหการด าเนนการใหบรการและอ านวยการดานตาง ๆ สามารถตอบสนองความตองการของประชาชนไดอยางแทจรง ทวถง และรวดเรว และประการส าคญอกประการหนง เพอสงเสรมใหประชาชนในทองถนมสวนรวมในการปกครองตนเองตามระบอบประชาธปไตยการแบงภารกจจากประสบการณตางประเทศ

องคกรปกครองสวนทองถน

การปกครองสวนทองถน คอ การปกครองทรฐบาลมอบอ านาจใหประชาชนในทองถนใดทองถนหนงจดการปกครองและด าเนนกจการบางอยางโดยมสทธตามกฎหมาย และมความเปนอสระในการบรหารงานเพอปฏบตหนาทใหสมความมงหมายของการปกครองทองถนนนๆ


1. โครงสรางการบรหารจดการขององคกรปกครองทองถน ตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ ไดก าหนดโครงสรางขององคกรปกครองทองถนโดย

ก าหนดให "องคกรปกครองสวนทองถน ตองมสภาทองถนหรอผบรหารทองถนสมาชกสภาทองถนตองมาจากการเลอกต งคณะผบรหารทองถนหรอผบรหารทองถนใหมาจาการเลอกตง โดยตรงของประชาชน หรอมาจากความเหนชอบของสภาทองถน" ดงนน องคกรปกครองทองถนโดยทวไป จงจะแบงโครงสรางการบรหารจดการออกเปน2 สวนคอสภาทองถนกบคณะบรหารทองถน

สภาทองถน มบทบาทอ านาจหนาทในการ ตราขอก าหนดของทองถนซงจะเปนกฎหมายทมผลบงคบใช ในระดบทองถนนน ทงในเรองทเกยวกบการงบประมาณประจ าป ทฝายบรหารเสนอ และเรองอนๆ ทก าหนดไวในพระราชบญญต ทก าหนดใหเปนอ านาจขององคกรปกครองสวนทองถน ทงนเพอเปน กฎ/ระเบยบ/ขอบงคบ ทใหชมชนในทองถนนนไดยดถอปฏบต หรอเปนกตกาของสงคม เพอใหประชาชนในทองถนไดอยรวมกนอยางเปนปกตสข นอกจากนนสภาทองถนยงมบทบาทในการตรวจสอบการบรหารจดการ ของคณะกรรมการบรหารองคกรปกครองสวนทองถน โดยการพจารณาอนมตงบประมาณแผนงานโครงการและการตงกระทถาม กรณทสงสย หรอใหความเหนขอแนะน า แกคณะกรรมการบรหารฯได

คณะกรรมการบรหารองคการบรหารสวนทองถน มอ านาจหนาทในการบรหารจดการ กจการตางๆ ทเปนอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน และด าเนนการใหเกดการบงคบใชตามกฎหมายทองถน ทสภาทองถนไดตราขน เพอใหเกดการบ าบดทกข บ ารงสข และคมครองประชาชนในทองถนนนๆ 2. อ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน (สพจน แสงฉาย, 2537)

เพอใหเปนไปตามเจตจ านงของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย จงไดมการตราพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 ขน ซงมเนอหาสาระในการก าหนดอ านาจและหนาทในการจดบรการสาธารณะระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนเอง โดยพยายามถายโอนภารกจหนาทหลายประการทรฐด าเนนการอยในปจจบน ขณะเดยวกนองคกรปกครองสวนทองถนกสามารถรบผดชอบในการด าเนนการได รวมทงก าหนดใหมการจดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถนใหเหมาะสมกบภารกจทไดรบมอบหมายตามระเบยบบรหารราชการแผนดนของประเทศไทย


พระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 ไดจดแบงกรอบการใหบรการสาธารณะออกเปน 6 ดาน ไดแก

1. ดานโครงสรางพนฐาน 2. ดานงานสงเสรมคณภาพชวต 3. ดานการจดระเบยบชมชน สงคม และการรกษาความสงบเรยบรอย 4. ดานการวางแผน การสงเสรมการลงทน พาณชยกรรมและการทองเทยว 5. ดานการบรหารจดการ และการอนรกษทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม 6. ดานศลปวฒนธรรม จารตประเพณและภมปญญาทองถน 2.1 อ านาจหนาทดานโครงสรางพนฐาน ซงมเนอหาของงานเกยวกบ

1. การคมนาคมและการขนสง ทางบก อาท การกอสรางและบ ารงรกษาถนนและสะพาน การดแล จดตงสถานขนสง และการจดการจราจรในเขตพนท ทางน า เชน การบ ารงรกษาทางน า การกอสรางและดแลสถานขนสงทางน า (ทาเทยบเรอ)

2. สาธารณปโภค แหลงน า / ระบบประปาชนบท อาท การดแล รกษา พฒนา ซอมบ ารงแหลงน า และระบบประปาชนบท

3. สาธารณปการ การจดใหมตลาด อาท การจดใหมและการควบคมตลาด /การจดตงและดแลตลาดกลาง/ การผงเมอง อาท การจดท าผงเมองรวมจงหวด และการวางและปรบปรงผงเมองรวม/การควบคมอาคาร อาท การควบคมอาคาร และการเปรยบเทยบปรบคดความผดตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร

2.2 ดานงานสงเสรมคณภาพชวต 1. การสงเสรมอาชพ อาท การฝกอบรมสงเสรมพฒนากลมอาชพตาง ๆ 2.งานสวสดการสงคม คอ การสงคมสงเคราะหพฒนาคณภาพชวต เดก สตร

คนชรา ผดอยโอกาส อาท งานศนยพฒนาเดกเลก การสงเคราะหเบยยงชพผสงอาย การสงเคราะหเบยยงชพคนพการ และการสงเคราะหเบยยงชพผปวยเอดส เปนตน

3. นนทนาการ คอ การสงเสรมการกฬา อาท การจดหาอปกรณกฬา การกอสราง บ ารงรกษาสนามกฬา/ การจดใหมสถานทพกผอนหยอนใจ อาทการบรหารจดการ ดแลบ ารงรกษาสวนสาธารณะ

4. การศกษา คอ การจดการศกษาในระบบ อาท การจดการศกษากอนวยเรยน หรอปฐมวย การจดการศกษาขนพนฐาน และการจดการศกษาสงเคราะห/ การศกษานอกระบบ อาท การบรการการศกษานอกโรงเรยนระดบอ าเภอและการจดการศกษาระดบเขต งานหองสมดประชาชน เปนตน


5. การสาธารณสข คอ การสาธารณสขและการรกษาพยาบาล อาท การสงเสรมสขภาพจตและปองกนปญหาสขภาพจต และการสงเสรมสขภาพแมและเดก การพฒนาอนามยบนพนทสง /การปองกนและควบคมโรคตดตอ อาท การควบคมโรคตดตอ งานสนบสนนเงนอดหนนในการสงเคราะหผปวยโรคเรอน คาสงคมสงเคราะหและคาฌาปนกจ/ การปรบปรงแหลงชมชนแออดและทอยอาศย อาท การแกไขปญหาชมชนแออด การจดการเกยวกบทอยอาศยส าหรบผมรายไดนอย

2.3 ดานการจดระเบยบชมชน สงคม และการรกษาความสงบเรยบรอย 1. การสงเสรมประชาธปไตยความเสมอภาค สทธเสรภาพของประชาชน อาท

งานตรวจมาตรา ชง ตวง วด และการเผยแพรและประชาสมพนธความรเกยวกบการคมครองผบรโภคแกผบรโภค

2. การสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาทองถน อาท การปองกนภยฝายพลเรอนในเขตองคการบรหารสวนต าบล

3. การปองกนและบรรเทาสาธารณภย อาท การชวยเหลอผประสบภยเบองตน 4. การรกษาความสงบเรยบรอยและความปลอดภยในชวตและทรพยสน อาท

การทะเบยนราษฎร และบตรประจ าตวประชาชน และงานจดทะเบยนสตวพาหนะ 2.4. ดานการวางแผน การสงเสรมการลงทน พาณชยกรรมและการทองเทยว

1. การวางแผนพฒนาทองถนอาท การจดท าแผนพฒนาทองถน การประสานจด ท าแผนพฒนาจงหวด และการจดระบบขอมลเพอการวางแผน

2. การพฒนาเทคโนโลย อาท การบรการ และถายทอดเทคโนโลยเกษตรชมชน 3. การสงเสรมการลงทน อาท งานบรการขอมลนกลงทน และงานเผยแพรและชก

จงการลงทน 4. การพาณชยกรรม อาท งานทะเบยนพาณชย 5. การพฒนาอตสาหกรรม อาท การก ากบดแลโรงงาน การอนญาตใหตงโรงงาน 6. การทองเทยว อาท การวางแผนการทองเทยว การปรบปรงดแล บ ารงรกษา

สถานททองเทยว และจดท าสอประชาสมพนธ 2.5 ดานการบรหารจดการ และการอนรกษทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม

1. การคมครองดแล บ ารงรกษาใชประโยชนจากปาไม ทดน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม อาท งานพฒนาปาชมชน การควบคมไฟปา เปนตน


2. การจดการสงแวดลอมและมลพษตางๆ อาท การตดตาม ตรวจสอบเกยวกบสงแวดลอมและมลพษ งานสรางจตส านกดานสงแวดลอม งานตรวจสอบคณภาพน า งานตรวจสอบคณภาพอากาศและเสยง และการบ าบดน าเสย

3. การดแลรกษาทสาธารณะ อาทการดแลรกษาและคมครองปองกนทสาธารณะประโยชน

2.6. ดานศลปวฒนธรรม จารตประเพณและภมปญญาทองถน

1. การจดการดแลโบราณสถานโบราณวตถ อาทการบ ารงรกษาโบราณสถาน 2. การจดการดแลพพธภณฑและหอจดหมายเหต

3. รายไดขององคกรปกครองทองถน (มานตย ผวขาว: 2549)

โดยทวไปแลว องคกรปกครองสวนทองถนมหนาทจดบรการสาธารณะพนฐานตางๆเพอตอบสนองความตองการของประชาชนในแตละทองถน โดยการจดบรการสาธารณะพนฐานดงกลาว ไดแก การจดเกบและก าจดขยะสงปฏกล การจดท าทอระบายน าและบ าบดน าเสย การสรางและบ ารงรกษาถนนและทางเดนเทา การรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของชมชน การด าเนนงานตาง ๆ เหลาน ทองถนจ าเปนตองมการจดเกบรายไดเพอเปนคาใชจายในการด าเนนการ ซงรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนตาง ๆ จะมแหลงทมาแตกตางกน ซงโดยหลกแลวทมาของรายไดจะมทมาจาก 6 ประการดวยกน กลาวคอ 1. รายไดทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบเอง (Local Levied Tax) 2. ภาษและคาธรรมเนยมทรฐบาลจดเกบเพมเตม (Surcharge) 3. รายไดทรฐบาลจดเกบแลวมอบใหเปนรายไดของทองถนทงจ านวน (Revenue Transfer) 4. รายไดทรฐบาลจดเกบแลวแบงใหแกองคกรปกครองสวนทองถน (Revenue Sharing) 5. รายไดอนๆ 6. เงนอดหนนรฐบาล

3.1. รายไดทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบเอง (Local Levied Tax)

โดยทวไปแลวองคกรปกครองสวนทองถนจะมรายไดจากภาษทจดเกบจากฐานทรพยสนทตงอยในเขตทองถนตนและคาบรการทเกบจากผใชบรการสาธารณะททองถนจดใหมขน ดงน รายไดจากภาษอากร

1) ภาษโรงเรอนและทดน ภาษโรงเรอนและทดนจดเกบตามพระราชบญญตภาษโรงเรอนและทดน พทธศกราช 2475

มสาระส าคญ ดงน


ภาษโรงเรอนและทดนคอ ภาษทจดเกบจากโรงเรอนหรอสงปลกสรางอยางอนๆ กบทดนซงใชตอเนองกบโรงเรอนหรอสงปลกสรางนน โรงเรอน

สงปลกสรางอนๆ หมายถง สงปลกสรางอน ทกอสรางตดทดนถาวร เชน ทาเรอ สะพาน อางเกบน า คานเรอ ถงเกบน าขนาดใหญ ทกอสรางตดทดนถาวร

ทดนทใชตอเนองกบโรงเรอนหรอสงปลกสรางอยางอนๆ หมายถง ทดนทใชตอเนองกบโรงเรอนหรอสงปลกสรางอน และบรเวณตอเนองซงใชดวยกนกบโรงเรอนหรอสงปลกสรางนน ทดน หมายความรวมถง ทางน า บอน า สระน า ดวย

ทรพยสนทไมตองเสยภาษโรงเรอนและทดน กลาวคอ ทรพยสนทไดรบยกเวนภาษ ไดแก

(1) พระราชวงอนเปนสวนของแผนดน (2) ทรพยสนของรฐบาลทใชในกจการของรฐบาล หรอสาธารณะและทรพยสนของการ

รถไฟแหงประเทศไทยทใชในกจการรถไฟโดยตรง (3) ทรพยสนของโรงพยาบาลสาธารณะและโรงเรยนสาธารณะ ซงกระท ากจการอนมใช

เพอเปนผลก าไรสวนบคคลและใชเฉพาะในการรกษาพยาบาลและในการศกษา (4) ทรพยสนซงเปนศาสนสมบตอนใชเฉพาะในศาสนกจอยางเดยวหรอเปนทอยของสงฆ (5) โรงเรอนหรอสงปลกสรางอยางอน ๆ ซงปดไวตลอดปและเจาของมไดอยเองหรอให

ผอนอยนอกจากคนเฝาในโรงเรอนหรอสงปลกสราง อยางอน ๆ หรอในทดนซงใชตอเนองกน (6) โรงเรอนหรอสงปลกสรางของการเคหะแหงชาตทผเชาซออาศยอยเองโดยมไดใชเปนท

เกบสนคาหรอประกอบการอตสาหกรรม หรอประกอบกจการอนเพอหารายได

2) ภาษบ ารงทองท ภาษบ ารงทองทจดเกบตามพระราชบญญตภาษบ ารงทองท พ.ศ. 2508 มสาระส าคญดงน ภาษบ ารงทองท คอ ทรพยสนทจดเกบภาษ จดเกบจากทดนทใชเปนทอยอาศย ทดนซง

เปนทตงโรงเรอนปดวาง ทดนทมไดตอเนองกบโรงเรอนหรอสงปลกสรางอยางอน ๆ เชน ทดนทใชท าการคาการอตสาหกรรม ทท าการเกษตรกรรมซงไมมโรงเรอนตงอยและทดนวางเปลา ซงมไดใชประโยชนตามควรแกสภาพทดน

ทดนทไมตองเสยภาษ บ ารงทองท ไดแก

(1) ทดนทเปนทตงพระราชวงอนเปนสวนสาธารณสมบตของแผนดน (2) ทดนทเปนสาธารณะสมบตของแผนดนหรอทดนของรฐทใชในกจการของรฐ หรอ

สาธารณะ โดยมได หาผลประโยชน


(3) ทดนของราชการสวนทองถนทใชในกจการของราชการสวนทองถนหรอสาธารณะโดยมไดหาผล ประโยชน

(4) ทดนทใชเฉพาะการพยาบาลสาธารณะ การศกษา หรอการกศลสาธารณะ (5) ทดนทใชเฉพาะศาสนกจศาสนาใดศาสนาหนง ทดนทเปนกรรมสทธของวดไมวาจะใช

ประกอบ ศาสนกจศาสนาใดศาสนาหนงหรอไม หรอทศาลเจาโดยมไดหาผลประโยชน (6) ทดนทใชเปนสสานและฌาปนสถานสาธารณะ โดยมไดรบประโยชนตอบแทน (7) ทดนทใชในการรถไฟ การประปา การไฟฟา หรอการทาเรอของรฐ หรอทใชเปน

สนามบนของรฐ (8) ทดนทใชตอเนองกบโรงเรอนทตองเสยภาษโรงเรอนและทดนอยแลว (9) ท ดนของเอกชนเฉพาะสวนทเจาของทดนยนยอมใหทางราชการจดใชเพอ

สาธารณประโยชนโดย เจาของทดนมไดใชหรอหาผลประโยชนในทดนเฉพาะสวนนน (10) ทดนทเปนทตงทท าการขององคการสหประชาชาต ทบวงการช านญพเศษของ

สหประชาชาต หรอ องคการระหวางประเทศอน ในเมอประเทศไทยมขอผกพนใหยกเวนตามอนสญญาหรอความตกลง

(11) ทดนทเปนทตงทท าการของสถานทต หรอสถานกงสล ทงนใหเปนไปตามหลกถอยทถอยปฏบตตอกน

(12) ทดนตามทก าหนดในกฎกระทรวง 3) ภาษบ ารงทองถนจากยาสบและน ามน

4) ภาษบ ารงทองถนทเกบจากสถานคาปลกน ามน

5) ภาษปาย ภาษปายจดเกบตาม พ.ร.บ.ภาษปาย พ.ศ.2510 มสาระส าคญ ดงนภาษปาย กลาวคอ

ทรพยสนทจดเกบภาษ จดเกบจากปายแสดงชอ ยหอ หรอเครองหมายทใชประกอบการคา หรอประกอบกจการอนเพอหารายได หรอโฆษณาการคา หรอกจการอนเพอหารายได ไมวาจะไดแสดงหรอโฆษณาไวทวตถใดๆ ดวยอกษรภาพ หรอเครองหมายทเขยน แกะสลก หรอท าใหปรากฏดวยวธอน

ดงนน ปายทตองเสยภาษไดแกปายทแสดงชอ ยหอหรอเครองหมาย ทใชในการประกอบการคาหรอประกอบกจการอน เพอหารายไดหรอโฆษณาการคาหรอกจการอนเพอหารายได ไมวาจะไดแสดงหรอโฆษณาไวทวตถใด ๆ ดวยอกษร ภาพ หรอเครองหมายทเขยน แกะสลก จารก หรอท าใหปรากฏดวยวธอน


ปายทไมตองเสยภาษ ปายทไดรบยกเวนไมตองเสยภาษมดงน

(1) ปายทแสดงไว ณ โรงมหรสพและบรเวณของโรงมหรสพนนเพอโฆษณามหรสพ (2) ปายทแสดงไวทสนคาหรอทสงหมหอหรอบรรจสนคา (3) ปายทแสดงไวในบรเวณงานทจดขนเปนครงคราว (4) ปายทแสดงไวทคนหรอสตว (5) ปายทแสดงไวภายในอาคารทใชประกอบการคาหรอประกอบกจการอนหรอภายใน

อาคารซงเปนทรโหฐาน ทงน เพอหารายได และแตละปายมพนทไมเกน 3 ตารางเมตรทก าหนดในกฎกระทรวง แตไมรวมถงปายตามกฎหมายวาดวยทะเบยนพาณชย

(6) ปายของราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาคหรอราชการสวนทองถนตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดน

(7) ปายขององคการทจดตงขนตามกฎหมายวาดวยการจดตงองคการของรฐบาลหรอตามกฎหมายวาดวยการนนๆ และหนวยงานทน ารายไดสงรฐ

(8) ปายของธนาคารแหงประเทศไทย ธนาคารออมสน ธนาคารอาคารสงเคราะห ธนาคารเพอการสหกรณ และบรรษทเงนทนอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

(9) ปายของโรงเรยนเอกชน ตามกฎหมายวาดวยโรงเรยนเอกชนหรอสถาบนอดมศกษาเอกชน ตามกฎหมายวาดวยสถาบนอดมศกษาเอกชน ทแสดงไว ณ อาคารหรอบรเวณของโรงเรยนเอกชน หรอสถาบน อดมศกษาเอกชนนน

(10) ปายของผประกอบการเกษตรซงคาผลผลตอนเกดจากการเกษตรของตน (11) ปายของวดหรอผด าเนนกจการเพอประโยชนแกการศาสนา หรอการกศลสาธารณะ

โดยเฉพาะ (12) ปายของสมาคมหรอมลนธ (13) ปายตามทก าหนดในกฎกระทรวง (ปจจบนมฉบบท 2) กฎกระทรวงฉบบท 2 (พ.ศ.

2535) ใหเจาของปายไมตองเสยภาษปาย ส าหรบ (ก) ปายทตดตงหรอแสดงไวทรถยนตสวนบคคล รถจกรยานยนต รถบดถนนหรอ

รถแทรกเตอร ตามกฎหมายวาดวยรถยนต (ข) ปายทตดตงหรอแสดงไวทลอเลอน ตามกฎหมายวาดวยลอเลอน (ค) ปายทตดตงหรอแสดงไวทยานพาหนะนอกเหนอจาก (ก) และ (ข) โดยมพนท

ไมเกนหารอยตารางเซนตเมตร


6. อากรฆาสตว อากรฆาสตวจดเกบตาม พรบ.ควบคมการฆาสตวและจ าหนายเนอสตว พ.ศ.2535 ม

สาระส าคญ ดงน ทรพยสนทจดเกบภาษ คอ โค กระบอ แพะ แกะ สกร และสตวอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง

ผมหนาทเสยภาษ คอ ผทมความประสงคจะฆา โค กระบอ แพะ แกะ สกร และสตวอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง ใหแจงจ านวนสตวทจะฆา วนและเวลาทจะด าเนนการฆาและชอของโรงฆาสตว ตามแบบทกระทรวงมหาดไทยก าหนด

7. อากรรงนกอแอน อากรรงนกอแอนจดเกบตาม พ.ร.บ. รงนกอแอน พ.ศ.2540 ใชบงคบในจงหวด

ประจวบครขนธ จงหวดชมพร จงหวดสราษฎรธาน จงหวดพทลง จงหวดกระบ จงหวดตรง จงหวดพงงา จงหวดสตล และจงหวดตราด มสาระส าคญ ดงน

ทรพยสนทจดเกบภาษ คอ รงนกอแอนชนดทใชกนรง ผมหนาทเสยภาษ คอ ผไดรบสมปทาน ซงแตละจงหวดท าไดโดยการประมลเงนอากรตาม

หลกเกณฑ วธการและเงอนไขทผวาราชการจงหวดโดยความเหนชอบของคณะกรรมการประกาศก าหนด

รายไดทมใชภาษอากร เชน คาธรรมเนยมก าจดขยะมลฝอยและปฏกล คาใบอนญาตกอสรางและปรบปรงอาคาร

ตามกฎหมายควบคมอาคาร เปนตน 3.2. รายไดทองคกรปกครองสวนทองถนไมไดจดเกบเอง เปนการจดเกบบนฐานภาษของรฐบาลกลางแลวน ามาจดเกบใหแกองคกรปกครองสวน

ทองถนประกอบดวย 1. ภาษมลคาเพม ทองถนจะมอบอ านาจใหหนวยงานของรฐบาลกลาง คอ กรมสรรพากร ซงจดเกบ

ภาษมลคาเพมอยแลว จดเกบเพมให โดยทองถนยอมใหกรมสรรพากรหกคาใชจายในการจดเกบภาษรอยละ 3

2. ภาษธรกจเฉพาะ เปนการจดเกบภาษจากการบรโภค บรการของธรกจในภาคการเงน ไดแก ธนาคาร

โรงรบจ าน าและธรกจอสงหารมทรพยทเปนการคาหรอหาก าไร โดยทองถนมอบอ านาจให


กรมสรรพากรจดเกบภาษธรกจเฉพาะเพมเตมใหองคกรปกครองสวนทองถนรอยละ 10 ทงน กรมสรรพากรสามารถหกคาใชจายในการจดเกบภาษไดในอตรารอยละ 3

3. ภาษสราและภาษสรรพสามต ตามกฎหมายวาดวยการจดสรรเงนภาษสราและกฎหมายวาดวยการจดสรรเงนภาษ

สรรพสามตใหแกราชการสวนทองถนตาง ๆ ก าหนดใหกรมสรรพสามต ซงมหนาทจดเกบสราตามกฎหมายวาดวยสรา และภาษสรรพสามตตามกฎหมายวาดวยภาษสรรพสามตจดเกบภาษสราและภาษสรรพสามตเพมเตมเปนรายไดแกองคกรปกครองสวนทองถนตางๆ ในอตรารอยละ 10 ของภาษทจดเกบใหรฐบาล โดยกรมสรรพสามตหกคาใชจายในการจดเกบภาษไดในอตรารอยละ 5

4. ภาษการพนน ตามกฎหมายวาดวยการพนนก าหนดใหกรมต ารวจจดเกบภาษการพนนจากการ

เลน โตแตไลเซเซอร สวป และบคเมกงในสนามมา อกรอยละ 2.5 ของอตราทจดเกบใหรฐโดยใหหกคาใชจายไว รอยละ 5 ของภาษกอนน าสงทองถนทเปนทตงสนามมานน

5. คาธรรมเนยมใบอนญาตเลนการพนน ตามกฎหมายทองถนก าหนดใหผขอใบอนญาตเลนการพนนตามกฎหมายวาดวย

การพนนตองเสยคาธรรมเนยมเพมเปนรายไดทองถนรายไดแกทองถนอกรอยละ 10 โดยใหหนวยจดเกบหกคาใชจายในการจดเกบรอยละ 3 ของภาษกอนน าสงทองถนทมการขออนญาตเลนการพนนนน

6. คาธรรมเนยมใบอนญาตขายสรา ตามกฎหมายทองถนก าหนดใหผขอใบอนญาตขายสราตามกฎหมายวาดวยสรา

ตองเสยคาธรรมเนยมเพมเปนรายไดแกทองถนอกรอยละ 10 โดยใหหกคาใชจายในการจดเกบรอยละ 3 ของภาษกอนน าสงทองถนทมการขออนญาตนน

3.3 รายไดทรฐบาลจดเกบแลวมอบใหเปนรายไดของทองถนทงจ านวน

1. ภาษคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอน ตามกฎหมายวาดวยรถยนต กฎหมายวาดวยการขนสงทางบก และกฎหมายวาดวย

ลอเลอนก าหนดใหจดสรรรายไดจากรถประเภทตางๆ แกองคกรปกครองสวนทองถนตามอตราทก าหนดใน กฎกระทรวง

2. คาธรรมเนยมจดทะเบยนอสงหารมทรพย เงนคาธรรมเนยมการสทธและนตกรรมทเกยวกบอสงหารมทรพยทมทนทรพย

ตามประมวลกฎหมายทดนและกฎหมายวาดวยอาคารชดทจดเกบในเขตเทศบาล เมองพทยา องคการบรหารสวนต าบล กรงเทพมหานครหรอองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษไมเตม


พนทจงหวดใด ใหกรมทดนน าสงเปนรายไดใหแกเทศบาล เมองพทยา องคการบรหารสวนต าบล กรงเทพมหานครหรอองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษไมเตมพนทจงหวดนน 1) ภาษมลคาเพม ตาม พ.ร.บ.องคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 ก าหนดใหแบงภาษมลคาเพมสวนทกรมสรรพากรจดเกบตามประมวลรษฎากร (อตรารอยละ 6.3) ในแตละจงหวดใหแกองคการบรหารสวนจงหวดในจงหวดนนในอตรารอยละ 5 2) คาภาคหลวงแร ตามกฎหมายวาดวยสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 ก าหนดใหแบงคาภาคหลวงแรทกรมทรพยากรธรณเกบในเขต อ.บ.ต. รอยละ30 เปนรายไดใหแก อ.บ.ต.นนตามกฎหมายวาดวยองคการบรหารสวนจงหวด ก าหนดใหแบงคาภาคหลวงแรทจดเกบไดในเขตจงหวดรอยละ20 เปนรายไดแก อ.บ.จ.นนอกดวย

3) คาภาคหลวงปโตรเลยม ตามกฎหมายวาดวยสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 ก าหนดใหแบงคาภาคหลวงปโตรเลยมทกรมทรพยากรธรณเกบในเขต อ.บ.ต. รอยละ 20 เปนรายไดใหแก อ.บ.ต. นนตามกฎหมายวาดวยองคการบรหารสวนจงหวด ก าหนดใหแบงคาภาคหลวงปโตรเลยมทจดเกบไดในเขตจงหวดรอยละ 30 เปนรายไดแก อ.บ.จ.นนอกดวย 4)คาธรรมเนยมน าบาดาลอากรการประมงคาภาคหลวงไม ตามกฎหมายวาดวยสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 ก าหนดใหคาธรรมเนยมตามกฎหมายวาดวยน าบาดาล เงนอากรประทานบตรและอาชญาบตรตามกฎหมายวาดวยการประมงคาภาคหลวงและคาธรรมเนยมตามกฎหมายวาดวยปาไมทเกบในเขตอบต. เปนรายไดของอบต. 5) เงนทเกบตามกฎหมายวาดวยอทยานแหงชาต ตามกฎหมายวาดวยสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 ก าหนดใหแบงเงนทเกบตามกฎหมายวาดวยอทยานแหงชาตในเขต อ.บ.ต. แก อ.บ.ต. นน ตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกระทรวง 4. รายไดอนๆ 1.) คาธรรมเนยม คาใบอนญาตและคาปรบในกจการทกฎหมายมอบหมายหนาทใหทองถนด าเนนการ 2.) รายไดอนตามทมกฎหมายบญญต 5. เงนอดหนนรฐบาล รฐบาลไดจดสรรเงนอดหนนใหทองถนผานทางกระทรวงมหาดไทยเปนประจ าทกป โดยทวไปแลวเงนอดหนนดงกลาวแบงไดเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ เงนอดหนนทวไป และ เงนอดหนนเฉพาะกจ


ผลการศกษาและวเคราะหขอมล

การศกษาวจยเรองการจดเกบภาษทองถนในเขตเทศบาลเมอง จงหวดมหาสารคาม ผวจยน าเสนอความคดเหนของกลมประชากรผมหนาทเสยภาษในเทศบาลเมอง จงหวดมหาสารคามเกยวกบการมสวนรวมในการช าระภาษของประชาชนในการปกครองทองถนทไดจากการส ารวจดวยแบบสอบถามทใชเทคนคสถตในการวเคราะหขอมล ดงน

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ผตอบแบบสอบถามประกอบดวยกลมประชาชนในเขตองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดมหาสารคามจ านวน 14 ต าบล 169 หมบาน ดวยวธการสมจากประชาชนจ านวน 400 คนโดยมรายละเอยดดงน

ดานภมหลง ผตอบแบบสอบถามโดยรวมเปนจ านวน400 คน คดเปนรอยละ 100 กลมผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศชาย จ านวน 211 คน คดเปนรอยละ 52.75 เพศหญง189 คน คดเปนรอยละ 47.25 ซงมจ านวนทใกลเคยงกน

สวนใหญประชาชนผตอบแบบสอบถามมอายระหวาง 31-40 ป จ านวน 109 คน คดเปนรอยละ 27.25 รองลงมา คอ อายระหวาง 41 – 50 ป จ านวน 89 คนคดเปนรอยละ 22.25 อายระหวาง 51 – 60 ป จ านวน 85 คน คดเปนรอยละ 21.25 อายระหวาง 60 ปขนไป จ านวน 55 คน คดเปนรอยละ 14.25 และประชาชนทนอยทสด คอ ชวงอายระหวาง 15-20 ป จ านวน 31 คน คดเปนรอยละ7.75 และชวงอายระหวาง 21 – 300 ป จ านวน 31 คน คดเปนรอยละ7.75

ในสวนระดบการศกษาสวนใหญประชาชนผตอบแบบสอบถามจบการศกษาระดบประถมศกษาตอนปลาย จ านวน 156 คน คดเปนรอยละ 39 รองลงมาคอประถมศกษาตอนตน จ านวน 106 คน คดเปนรอยละ 26.50 ปรญญาตร จ านวน 72 คน คดเปนรอยละ 18 อนปรญญาหรอ ปวส. จ านวน 60 คน คดเปนรอยละ 15.00 ปรญญาโท จ านวน 3 คน คดเปนรอยละ 0.75 และประชาชนผตอบแบบสอบถามทจบการศกษาในระดบทนอยทสด คอ คณสมบตอนๆจ านวน 3 คน คดเปนรอยละ 0.75 และนบถอศาสนาพทธทงหมด จ านวน 400 คน คดเปนรอยละ 100 จากการส ารวจประชาชนผมหนาทเสยภาษในเขตเทศลาบเมองมหาสารคาม พบวา ผตอบแบสอบถามดานอาชพสวนใหญประชาชนผตอบแบบสอบถามมอาชพคาขาย จ านวน 252 คน คดเปนรอยละ 63.00 รองลงมาของประชาชนผตอบแบบสอบถาม คอ ผประกอบธรกจบรการ จ านวน 76 คนคดเปนรอยละ 19 ผประกอบอาชพดานธรกจอตสาหกรรม จ านวน 50 คน คดเปนรอยละ12.50 ผประกอบอาชพพนกงานลกจางบรษทเอกชนและ ผประกอบอาชพรบราชการหรอรฐวสาหกจหรอหนวยงาน

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B3%E0%B8%9A%E0%B8%A5

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99


ของรฐ อาชพละ จ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 2.5 และประชาชนผตอบแบบสอบถามทมจ านวนนอยทสด คอ อาชพเกษตรกรรม จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 0.5 ตอนท 2 ดานความรความเขาใจเกยวกบการจดเกบภาษ

จากการส ารวจความรความเขาใจของประชาชนผมหนาทเสยภาษในเขตเทศบาลเมองจงหวดมหาสารคาม พบวา ประชาชนทราบดวาทองถนเปนผจดเกบภาษบ ารงทองท ภาษโรงเรอนและทดน และภาษปาย และมความเขาใจเปนอยางดวาผมหนาทเสยภาษใหกบทองถน คอผทมรายไดในปภาษนนๆ และหากจะเรยงล าดบความรความเขาใจของประชาชนในการช าระภาษโดยเรยงล าดบจากนอยไปหามากไดดงแสดงในตารางท 2.1

ตารางท 2.1 ความรความเขาใจในการจดเกบภาษ

ความรความเขาใจเกยวกบภาษ ตอบถก ตอบผด ภาษทจดเกบจากทานในปจจบน คอ ภาษบ ารงทองท ภาษปาย ภาษโรงเรยนและทดน

350 (87.50%)

50 (12.50%)

ผมหนาทเสยภาษ คอ ผทมรายไดในปภาษนน 225 (56.25%)

175 (43.75%)

ภาษบ ารงทองท คอ ภาษทเกบจากเจาของทดน 375 (93.75%)

25 (6.25%)

ภาษปาย คอ ภาษทเกบจากเจาของปาย 362 (90.50%)

38 (5.00%)

ภาษ โรงเรอนและทดน คอ ภาษทเกบจากเจาของทดนทมโรงเรอนหรอสงปลกสรางในครอบครอง

380 (95.00%)

30 (5.00%)

เอกสารทตองน ามาแสดงในการช าระภาษ ไดแก ส าเนาทะเบยนบาน ส าเนาบตรประชาชน

370 (92.50%)

30 (7.50%)

ภาษทเกบจากทานจะน ากลบมาพฒนาทดนของทาน 282 (70.50%)

118 (29.50%)

ทานทราบวธการ และขนตอน การช าระภาษเปนอยางด 240 (60.00%)

160 (40.00%)

การประเมนภาษบ ารงทองทจะมการปรบราคาการประเมนทก3ป 215 (53.75%)

185 (46.25%)


ผมหนาทเสยภาษบ ารงทองท ตองช าระภาษไดตงแตเดอน มกราคม-เมษายน ของทกป

300 (75.00%)

100 (25.00%)

ผมหนาทเสยภาษปาย ตองช าระภาษภายในเดอนมนาคมของทกป 275 (68.75%)

125 (31.25%)

ผมหนาทเสยภาษโรงเรอน และทดน สามารถเสยภาษไดตงแตเดอน มกราคม-กมภาพนธของทกป

283 (70.75%)

117 (29.25%)

ถาเจาหนาทประเมนภาษและผเสยภาษไมพอใจสามารถอทธรณคาภาษได 190 (47.50%)

210 (52.5%)

ทมา : จากการส ารวจดวยแบบสอบถาม ตอนท 3 ปญหาและอปสรรคในการชะร าภาษ

จากผลการส ารวจ พบวา ประชาชนสวนใหญใหความรวมมอในการชะระภาษเปนอยางด เสมอมาและเหนวาการจดเกบภาษไมวาจะเปนภาษบ ารงทอง ภาษโรงเรอนและทดนหรอภาษปาย ลวนแตมความเหมาะสมด อกทง ไมวาจะเปนขนตอนในการชะระภาษ ระยะเวลาในการยนช าระภาษ และเกณฑในการประเมนภาษกลวนเหมาะสมดสอดคลองกบสภาวะและ เศรษฐกจของสงคมแลว และหากจะเรยงล าดบของสภาพปญหาและอปสรรคของประชาชนการช าระภาษโดยเรยงล าดบจากนอยไปหามากไดดงทแสดงในตารางท 3.1

ตารางท 3.1 ปญหาและอปสรรคในการช าระภาษ(ดานประชาชนผเสยภาษ)

ปญหาและอปสรรคในการช าระภาษ ใช ไมใช

ดานประชาชนผเสยภาษ ทานใหความรวมมอในการช าระภาษเปนอยางดตลอดมา และสม าเสมอ

380 (95.00%)

20 (5.00%)

การช าระภาษบ ารงทองทมความเหมาะสม 210 (52.5%)

190 (47.50%)

การช าระภาษโรงเรอนและทดนมความเหมาะสม 276 (69.00%)

124 (31.00%)

การช าระภาษปายมความเหมาะสม 237 (59.25%)

163 (40.75%)

ขนตอนและวธการยนแบบแสดงรายการมขนตอนทไมยงยาก 286 (71.50%)

114 (28.50%)


ระยะเวลาในการยนช าระภาษมความเหมาะสมด 265 (66.25%)

135 (33.75%)

เกณฑการประเมนมความเหมาะสม และสอดคลองกบภาวะเศรษฐกจ

301 (75.25%)

99 (24.75%)

การท างานของ เจาหนา ท รฐ ท เ ก ยวกบการจด เกบภา ษ มประสทธภาพ

265 (66.25%)

135 (33.75%)

ทมา : จากการส ารวจดวยแบบสอบถาม

และจากผลการส ารวจประชาชนผช าระภาษใหกบเทศบาลเมองมหาสารคาม พบวา ประชาชนสวนใหญพงพอใจในการช าระภาษไมวาจะในดานตวเจาหนาทผปฎบตหนาทและสถานทในการช าระภาษตางๆโดยไมรสกวาการไปช าระภาษเกดเปนปญหาหรออปสรรคแตอยางใด และหากจะเรยงล าดบความพงพอใจของประชาชนการช าระภาษโดยเรยงล าดบจากนอยไปหามากได ดงน ดงแสดงในตารางท 3.2

ตารางท 3.2 ปญหาและอปสรรคในการช าระภาษ(ดานเจาหนาทและเทศบาล)

ปญหาและอปสรรคในการช าระภาษ ใช ไมใช

ดานเจาหนาทและเทศบาล -สถานทช าระภาษกวางขวาง และ มความสะดวกสบาย

350 (87.50%)

50 (12.50%)

สถานทช าระภาษมการอธบายขนตอนและวธการช าระภาษทเขาใจงาย 378 (94.50%)

22 (5.50%)

-เจาหนาทใหบรการดวยความยมแยมแจมใส วาจาสภาพ และมมนษยสมพนธ

301 (75.25%)

90 (22.50%)

-เจาหนาทสามารถใหค าแนะน าและชวยแกปญหาเกยวกบการช าระภาษเปนอยางด

280 (70.00%)

120 (30.00%)

-การจกเกบภาษของเทศบาลมความถกตองและเปนธรรม 274 (68.50%)

126 (31.50%)

-การจดเกบภาษของเทศบาลมความโปรงใส และยตธรรม 297 (74.25%)

103 (25.75%)

-การลดหยอนภาษมการปฏบตกนอยางถกตองตามกฎเกณฑทก าหนดไว

258 (64.50%)

142 (35.50%)

ทมา : จากการส ารวจดวยแบบสอบถาม


ขอเสนอแนะ 1 ขอเสนอแนะตอการจดเกบภาษ 1) เมอพจารณาองคประกอบเรองรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนพบวา รายได

ทงหมดขององคกรปกครองสวนทองทจดหาเองไดนนคอนขางนอยมากเมอเปรยบกบรายไดของรฐบาล จงแสดงใหเหนวา องคกรปกครองสวนทองถนยงพ งพาตนเองไมไดในทางภาษอากร ดงนน รฐบาลควรมการก าหนดใหมการเพมอ านาจในการจดเกบภาษอากรใหกบทองถนและตองสงเสรมขดความสามารถในการจดเกบภาษขององคกรปกครองสวนทองถนใหมากขน

2) การก าหนดอ านาจในจดเกบภาษขององคกรปกครองทองถน ตามทเปนอยในกฎหมายปจจบน อยในภาวะทไมเปนระบบ สบสน ไรหลกการและในบางกรณกไมเหมาะสม และกอเกดปญหาในทางปฏบตมาก เนองจากการไดมาซงอ านาจตามกฎหมายในการจดเกบภาษ และรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนเปนผลจากการยอแยงอ านาจกนเปนเรองๆ เปนครงๆ และเปนกรณๆไป แมฝายผตองการใหมการกระจายอ านาจจะท าไดส าเรจ คอผานกฎหมายใหอ านาจองคกรปกครองสวนทองถนในการจดเกบภาษและรายไดไดมากขน แตกไดอ านาจในการจดเกบภาษมาแบบไมเปนระบบ มความสบสนมาก และบางกรณกกอเกดปญหาในทางปฏบตมาก เพราะเปนการไดมาทละเรอง ทละกรณ ทละภาษ โดยมไดมการดโดยรวมอยางเปนระบบ ดงนนจงขอเสนอใหยกเลกกฎหมายดงกลาวและใหออกกฎหมายใหม เรยกวา พ.ร.บ.รายไดองคกรปกครองสวนทองถน โดยมวตถประสงคเพอมอบอ านาจในการจดเกบภาษใหกบ องคกรปกครองสวนทองถน โดยใหก าหนดหลกการ เหตผล ขอบเขตอ านาจของภาษ ถอเปนแมบททมอบอ านาจเรองภาษ ส าหรบรายละเอยดการปฏบตในแตละภาษ ใหออกเปนกฎหมายเฉพาะของภาษนนๆ ท านองเดยวกบทมอยแลว ส าหรบภาษโรงเรอนและทดน ภาษบ ารงทองท และภาษปาย เปนตน (การศกษาวจยของสถาบนพฒนาสยาม, 2558)

3 ) เจาหนาทองคกรปกครองสวนทองถนสวนใหญ ไมมความเชยวชาญในการบรหารจดเกบภาษ หลายแหงมเจาหนาทและอปกรณไมเพยงพอ หลายแหงยงขาดระบบงานจดเกบทมประสทธภาพ ดงนน องคกรปกครองสวนทองถนทงหลายตองระหนกถงภาระหนาทในการจดเกบภาษวาม ความส าคญมาก ตองสงเสรมและสนบสนนใหเจาหนาทมรความรและความเขาใจในการจดเกบภาษ อกทงตองสนบสนนใหมอปกรณและเครองมอทเพยงพอตอการปฏบตหนาทโดยถอเปนภารกจ ทส าคญอยางหนง


2. ขอเสนอแนะตอเทศบาล 1) เทศบาลควรจดใหมบคคลากรลงพนทใหความรความเขาใจและใหขอมลขาวสาร

เกยวกบการช าระภาษใหกบประชาชนมากยงขน 2 ) เทศบาลควรก าหนดระยะเวลาในการปฏบตงานของเจาหนาทในการจดเกบภาษใหม

ความยดหยนได ยกตวอยางเชน ในชวงเดอนมกราคม – เมษายน ของทกปเปนชวงแหงหารช าระภาษ อาจก าหนดใหเจาหนาทปฏบตงานถงหกโมงเยนเพอใหความสะดวกแกประชนชน

3) เทศบาลควรมการปรบปรงและพฒนาขอมลฐานภาษใหครบถวน เพอประโยชนในการตรวจสอบและเรงรดการจดเกบภาษ

4) เทศบาลควรจดท าปาย โฆษณาประชาสมพนธใหประชาชนไดทราบถงหนาทการชะร าภาษและประโยชนการจากช าระภาษหลายๆจด

5) เทศบาลควรสงเสรมและสนบสนนการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถน

บรรณานกรม

การศกษาวจยของสถาบนพฒนาสยามในเรองเกยวกบรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน. สบคนจาก http://www.siamdi.com/view.article.php?articleid=0001 . เมอวนท 27 มนาคม 2558.

มานตย ผวขาว . (ม.ป.ป.). เอกสารประกอบการสอน รายวชา 962 322 การคลงทองถน (Local Fiscal). สาขาเศรษฐศาสตร วทยาเขตหนองคาย มหาวทยาลยขอนแกน.

สพจน แสงฉาย. (2537). ปจจยทมผลตอประสทธภาพจดเกบภาษของเทศบาลเมองล าพน. การคนควาแบบอรสะ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยเชยงใหม.

พระราชบญญตภาษบ ารงทองท พ.ศ. 2508 รวมฉบบแกไขเพมเตม: กฎกระทรวงฉบบท 4 (พ.ศ. 2525) ออกตามความในพระราชบญญตภาษบ ารงทองท พ.ศ. 2508: ขอบญญตกรงเทพมหานคร เรอง การลดหยอนไมตองเสยภาษบ ารงทองท พ.ศ. 2525 http://account.friend.co.th/126.html สบคนเมอวนท 27 มนาคม 2558

http://www.siamdi.com/view.article.php?articleid=0001%20%20.

http://account.friend.co.th/126.html

การศึกษาการจัดเก็บภาษีท้องถิ่นในเขตเทศบาลเมือง...

Documents