การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย...

24
1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 จัดทาโดย เครือข่ายพลเมืองเน็ต รายงานนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการ Surveillance and Freedom: Global Understandings and Rights Development (SAFEGUARD) สนับสนุน โดย Privacy International https://thainetizen.org/privacyreport2013

Upload: others

Post on 28-Oct-2019

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

1

การละเมดความเปนสวนตวออนไลนในสงคมไทย พ.ศ. 2556

จดท าโดย เครอขายพลเมองเนต รายงานนเปนสวนหนงของโครงการ Surveillance and

Freedom: Global Understandings and Rights Development (SAFEGUARD) สนบสนน

โดย Privacy International https://thainetizen.org/privacyreport2013

Page 2: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

2

สถานการณการละเมดความเปนสวนตวออนไลนในสงคมไทย พ.ศ. 2556 ในป 2556 ทผานมาโครงการวจยความเปนสวนตวออนไลน เครอขายพลเมองเนตไดรวบรวม

กรณศกษาทเกยวของกบการละเมดความเปนสวนตวออนไลนในประเทศไทยไว เพอสะทอนใหเหนถงการคกคามบคคลจากการใชขอมลซงสามารถระบตวตนได

แมเรองความเปนสวนตว (privacy) ในพนทออนไลนจะเรมเปนทถกเถยงกนในสงคมไทยบางแลว โดยเฉพาะการใชขอมลสวนบคคลเพอโจมตกนจากความขดแยงทางการเมองหรอประเดนทเกยวของกบบคคลทมชอเสยง ปญหาจากการจดเกบและเผยแพรขอมลสวนบคคลออนไลนทสงผลกระทบตอผ ใชบรการซงเปนเจาของขอมลปรากฏใหเหนอยางตอเนอง แตทผานมาการท าความเขาใจความเปนสวนตวออนไลนในสงคมไทยมกจ ากดอยในมตของกฎหมายเทานน1 แดเนยล โซลอฟ (Daniel Solove) นกวชาการดานกฎหมายเสนอใหเราหากรอบคดทหลากหลายขนเพอหาทางคมครองความเปนสวนตวใหสอดคลองกบสถานการณทมอย โดยเรมจากปญหาการละเมดความเปนสวนตวทเกดขนจากการรวบรวม จดเกบ และใชขอมลสวนบคคลของผคนในปจจบน เพราะปญหาทเกยวกบความเปนสวนตว แตกตางกนตามบรบทของสงคม (Solove 2002:1152)

ดวยเหตทอนเทอรเนตเขาไปมบทบาทในชวตประจ าวนของผคนในหลายมต สงผลใหปญหาทเกยวของกบการละเมดความเปนสวนตวมลกษณะแตกตางกนออกไปดวย จากการส ารวจนอาจจะแบงการพจารณาออกเปน 2 ประเภท ประเภทแรก คอ ความเปนสวนตวทเกยวกบสทธผบรโภค เชน สทธในความเปนเจาของขอมลสวนบคคลทถกจดเกบไวในฐานขอมลของผใหบรการออนไลนของสถาบนการเงน หางราน หรอบรษทประกนชวต การสงตอหรอซอขายขอมลสวนบคคลของลกคาไปยงบคคลทสาม ประเภททสองคอ ความเปนสวนตวทเกยวของกบเสรภาพในการแสดงความคดเหน ตวอยางเชน การเผยแพรขอมลสวนบคคลเพอโจมตบคคลทมความคดเหนตางกนทางการเมอง หรอใชวธการเผยแพรขอมลสวนบคคลทางอนเทอรเนตเพอกลนแกลงกน

1รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 มาตรา 32, 33, 35, 36 ระบถงสทธในความเปนสวนตวในหลายแงมม และประเทศไทยปจจบนมกฎหมาย

คมครองขอมลในภาคบรการตางๆ เชน การคมครองขอมลสวนบคคลทอยในความดแลของรฐตาม พ.ร.บ.ขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 การ

คมครองขอมลผ ปวยตาม พ.ร.บ.สขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550 การคมครองขอมลเครดตตาม พ.ร.บ.การประกอบธรกจขอมลเครดต พ.ศ. 2545 (ปรบปรง

พ.ศ. 2551) อยางไรกตามยงไมมกฎหมายคมครองสทธในความเปนสวนตวหรอขอมลสวนบคคลเปนการเฉพาะ

Page 3: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

3

กรณตางๆ ทเกดขนยงแสดงใหเหนวาการละเมดความเปนสวนตวเกยวพนกบปจจยหลายดาน ไดแก ความขดแยงทางการเมอง ความเชอและอดมการณทแตกตางกนตอประเดนทางสงคม ความขดแยงสวนตวอนเกดจากความสมพนธ การขาดความระมดระวงของสอมวลชนและสถาบนการศกษา

ส าหรบขอมลสวนบคคลทพบวามการเผยแพรในเวบไซตตางๆ ไดแก ชอ สกล เลขประจ าตวประชาชน ทอย ภาพถายประจ าตว อเมล หมายเลขโทรศพท หมายเลขโทรศพท สถานทท างาน เลขบญชธนาคาร รายละเอยดการเดนทาง ต าแหนงทตง ผลการเรยน กระจดกระจายอยในพนทตางๆ ของอนเทอรเนต ไมวาจะเปนธนาคาร สถาบนการศกษา ผประกอบธรกจ เวบไซตเครอขายสงคม

กระนนกตาม สวนใหญแลวพนทซงขอมลเหลานกระจายอยคอเวบไซตเครอขายสงคมออนไลนโดยเฉพาะเฟซบก ซงมลกษณะการใชงานทเออตอการสงตอขอมลเหลาน เชน การกระจายภาพดวยป มเดยว การทเปนเครองมอทเปดโอกาสใหผใชเปนผผลตและเผยแพรขอความและรปภาพตางๆ ดวยตวเอง รวมทงสามารถเขาถงไดจากอปกรณสอสารหลากหลายประเภท

ในการท าความเขาใจสทธความเปนสวนตวออนไลนทเปนอยในปจจบนเพอน าไปสการคมครองสทธของผ ใชบรการอนเทอรเนต งานวจยนจงเรมตนคนหาค าตอบวาการละเมดสทธความเปนสวนตวออนไลนทปรากฏอยในสงคมไทยมลกษณะอยางไร เชน รปแบบ ผลกระทบและผ มสวนเกยวของ เพอแสดงใหเหนถงความสลบซบซอนของการท าความเขาใจความเปนสวนตวในโลกออนไลน งานวจยนเรมจากการส ารวจสถานการณการละเมดความเปนสวนตวออนไลนในสงคมไทย พ.ศ. 2556 ดวยการรวบรวมขอมลทเกยวของกบความเปนสวนตวทปรากฏตามเวบไซตตางๆ ระหวางมกราคมถงธนวาคม พ.ศ. 2556 จ านวน 16 กรณตวอยาง ขอมลสวนบคคลกบความเปนเจาของ: การละเมดความเปนสวนตวของธรกจเอกชน

ทกวนนการใชอนเทอรเนตเพอบรการลกคาอยในอตสาหกรรมเกอบทกประเภท ไมวาจะเปน คมนาคม ซอขายสนคา ธนาคาร บนเทง เปนตน จากรายงานส ารวจพฤตกรรมการใชอนเทอรเนต2 พ.ศ. 2556 ของส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (สพธอ.) พบวา รอยละ 12.8 ของผ ตอบแบบสอบถามท าธรกรรมทางการเงนออนไลน และรอยละ 10.2 ซอสนคาและบรการออนไลน ผ ใชบรการจ าเปนตองมอบขอมลของตนเองใหกบผ ใหบรการเหลาน เชน ชอ ทอย เลขประจ าตวประชาชน หมายเลขโทรศพท อเมล เปนตน ปญหาสวนใหญทพบเกยวของกบการจดเกบและจดการขอมลสวนบคคลจ านวนมากของผใชบรการ

2 ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (2556) “รายงานผล

การส ารวจพฤตกรรมผ ใชอนเทอรเนตในประเทศไทย ป 2556”

Page 4: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

4

เผยแพรอเมลของลกคาโดยไมไดตงใจ เมอวนท 3 กรกฏาคม 2556 เวบเพยสบาย (paysbuy.com) ซงเปนผ ใหบรการรบช าระเงนออนไลนของประเทศไทย ไดเปดเผยรายชออเมลของลกคาผานอเมลประชาสมพนธ ดวยการสงอเมลไปยงลกคาจ านวนหนงโดยใชชอง To: ของอเมล ปญหาทเกดขนคอท าใหขอมลอเมลของลกคารวไหล และท าใหมอเมลสงยอนหากนไปมาในกลมอเมลผ ใชของเพยสบาย ตอมามผ ไดรบอเมลขยะซงเปนผลจากขอมลอเมลทรวไหลจากเพยสบายดวย3 การสงตอขอมลใหกบบคคลทสาม

ปจจบนมขอรองเรยนเกยวกบการน าขอมลสวนบคคลของลกคาไปใชโดยบคคลทสามเปนจ านวนมากซงผ ใชบรการรสกวาตนเองถกคกคาม ตวอยางเชน ในกรณทหางสรรพสน คาแหงหนงน าหมายเลขโทรศพทของลกคาตอไปยงบรษทประกน ซงไดตดตอกบลกคาเหลานนจนพวกเขารสกวาถกรบกวน เมอมการสอบถามกบหางสรรพสนคากไดรบค าตอบวามการสงขอมลของลกคาไปยงบรษททเปนคสญญากนจรง

ภาพท 1 การน าขอมลของสมาชกของหางสรรพสนคาสงตอไปยงบรษทประกนชวต

ทมา: https://www.facebook.com/The1Card/posts/10151813751359480 เขาถงเมอ 5 พฤศจกายน 2556

3http://www.blognone.com/node/46054 เขาถงเมอ 1 ส.ค. 2556

Page 5: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

5

ภาพท 2 ผใชบรการทไดรบผลกระทบจากธนาคารรองเรยนทางเวบบอรด ทมา: http://pantip.com/topic/30670475 เขาถงเมอ 1 สงหาคม 2556

ภาพท 3 ผใชบรการทไดรบผลกระทบจากสายการบนรองเรยนทางเวบบอรด ทมา: http://pantip.com/topic/30593713 เขาถงเมอ1 สงหาคม 2556

การขโมยขอมลอเลกทรอนกสจากความบกพรองของระบบความปลอดภยของผใหบรการ

การใหบรการธรกรรมทางการเงนผานระบบออนไลนเปนนยมมากขน พรอมกบมการรองเรยนปญหามากขนดวย โดยเฉพาะการถกขโมยรหสผานไปใช การโจรกรรมขอมล ความบกพรองของระบบการยนยนตวตนของธนาคาร เปนตน ตวอยางเชน มผ ใชบรการธนาคารทางอนเทอรเนตรายหนงโพสตในเวบบอรด พบวามผ เขามาใชบญชสวนตวของเขาถอนเงนออกไป เขาตงขอสงเกตวาเปนเพราะค าถามทใหเพอระบตวตนเปนค าถามพนฐานทเราสามารถคนเจอค าตอบไดจากในอนเทอรเนต

สงหนงทผมตงขอสงเกตคอท าไมบคคลอนสามารถยนยนตวตนเปนผมไดเพอเปลยนแปลงการรบ OTP เปนทางอเมลไดงายโดยตอบค าถามเพยงสองสามค าถามซงสามารถเขาถงขอมลเหลานไดงายอยแลวทางอนเทอรเนต ค าถามทถกถามคอ เบอรโทรศพทแลวกบญชออมทรพยในระบบ cyber banking ผมไดแจงไปทางคอลเซนเตอรของธนาคารเรยบรอยแลวแตทางธนาคารกบอกวาท าเปนมาตรฐานเพยงพอแลว ซงหมายความวาจะไมมการปรบปรงใดๆเกดขน ซงถาทางธนาคาร

Page 6: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

6

มมาตรการทดพอจะตองถามค าถามในเชงลกมาขนเชน รหสบตรเอทเอม, เลขบตรเอทเอม, สาขาทเปดบญช ซงไมสามารถหาไดตามอนเทอรเนตแลวทกคนตองรหรอตดตวและซงจะท าใหการด าเนนการยากยงขน ผมไมรวาจะสามารถท าใหทราบวาทางธนาคารจะมสวนรบผดชอบความเสยหายทเกดขนกบผมไดอยางไรและจะมวธการปองกนไดอยางไร เพราะถาทางคนรายไมสามารถด าเนนการเปลยนการรบ OTP ไดผมกไมเสยหายมากขนาดน (ทมา: http://pantip.com/topic/30656253 เขาถงเมอ 1 สงหาคม 2556)

จากกรณตวอยางขางตนสะทอนใหเหนถงลกษณะของขอมลสวนบคคลกระจดกระจายอยในธรกจออนไลนตางๆ หลายดาน ในแงหนงขอมลสวนบคคลคอทรพยสนของผ ใชบรการซงยนยอมมอบใหกบผ ใหบรการ ขณะเดยวกนขอมลสวนบคคลกกลายเปนทนส าหรบเจาของธรกจในการแสวงหาก าไรตอไป ค าถามทตามมาคอ สทธความเปนเจาของขอมลสวนบคคลนยงเปนของเจาของขอมลนหรอไม ปญหาทเกดขนยงแสดงใหเหนวาผใชบรการไมเขาใจระบบการจดการขอมลสวนบคคลทจดเกบไว ซงอาจจะมาจากการทผ ใหบรการไมชแจงตอผ ใชบรการ ไมวาจะเปนวธการจดเกบขอมล การควบคม ความปลอดภย ผ ทสามารถเขาถงขอมลนได รวมถงอ านาจในการสงตอขอมลใหกบบคคลทสาม นอกจากนเรายงเหนวาแมการรวไหลของขอมลสวนบคคลจะไมสงผลกระทบทางรางกาย แตผ ใชบรการกรสกวาตนเองไมปลอดภยในระดบทแตกตางกนออกไป เชน ร าคาญ รสกวาถกรบกวน หรอสญเสยทรพยสน ขอมลสวนบคคลทหลดจากสถาบนการศกษา ขอมลศษยเกาในส านกทะเบยนของมหาวทยาลย

กรณทเกดขนคอ ฐานขอมลของสถาบนการศกษาเปนอกพนทหนงซงมขอมลสวนบคคลของผ เรยน เมอเดอนมถนายน 2556 มกระแสลงภาพถายตดบตรนสตจฬาลงกรณมหาวทยาลย ปรากฏตามเวบไซตตางๆ โดยเพยงแกไขรหสประจ าตวกสามารถคนหารปภาพของศษยเกาจากเวบของส านกทะเบยนของมหาวทยาลยได ภายหลงมการแกไขระบบฐานขอมล ปจจบนคนทวไปไมสามารถเขาถงรปภาพในฐานขอมลดงกลาวไดอกตอไป

Page 7: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

7

ภาพท 4 ตวอยางภาพถายในชดนสตทน ามาจากเวบไซตฐานขอมลศษยเกา ทมการเผยแพรวธการเขาถงภาพในเฟซบกซงในภายหลงไมสามารถเขาถงไดแลว

ขณะเดยวกนปฏกรยาตอการสงตอและการกระจายขาวการเขาถงภาพ ทางสอสงคม เชน เฟซบก ทวตเตอร และอนสตาแกรม อาจสะทอนใหเหนถงส านกตอสทธความเปนสวนตวทแตกตางกน ทงผ ทไมเหนดวยกบการกระท านโดยมองวาเปนการลวงล าความเปนสวนตว เพราะบางคนอาจไมตองการใหรปเหลานเผยแพรทางอนเทอรเนต ขณะทบางสวนไมเหนวาเปนเรองเสยหายแตอยางใด

โรงเรยนเปดเผยคะแนนสอบของนกเรยนทสอบตกทางเวบไซต วนท 10 ตลาคม 2556 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทาประกาศรายชอนกเรยนทได

คะแนน 0 และตด ร ทางหนาเวบไซตของโรงเรยน โดยบคคลทวไปสามารถดผลการเรยนดงกลาวได และไมมการปดบงชอนามสกลของนกเรยนแตอยางใด

ภาพท 5 หนาเวบไซตของโรงเรยนทคนทวไปเขาถงได ทมา: http://sd.ssru.ac.th/index.php/th/about-us/item/241.html เขาถงเมอ 30 พฤศจกายน 2556

ทงสองกรณนสะทอนใหเหนถงการขาดความระมดระวงตอการเผยแพรขอมลสวนบคคลโดย

สถานศกษา และท าใหตองตงค าถามถงความปลอดภยของขอมลสวนบคคลทจดเกบอยในฐานขอมลของสถานศกษา ซงอาจกลาวไดวาเปนฐานขอมลทมขอมลโดยละเอยดของปจเจกบคคล ทงประวตสวนตว ครอบครว ประวตทางการเงน และขอมลอนๆ อยเปนจ านวนมหาศาล ไมเพยงแตขอมลทางการศกษาเทานน ขอมลรวเพราะ “คนใน”

Page 8: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

8

แมผบรการออนไลนจ านวนมากจะมระบบรกษาความปลอดภยขอมลสวนบคคลของผใชบรการทรดกมกตาม เชน สายการบน ธนาคาร แตจากการส ารวจพบวา ขอมลสวนบคคลของผใหบรการหลดรอดออกมาจากระบบไดเนองจากเจาหนาทซงสามารถเขาถงขอมลในระบบได

ขอมลการบนของบตรสาวอดตนายกฯ เมอวนท 14 พฤศจกายน 2556 เพจ รวมมตรการเมอง ในเฟซบกไดโพสตรปภาพหนา

จอคอมพวเตอรจากสนามบนทเปนรายละเอยดขอมลการเดนทางของนางสาวแพทองธาร ชนวตรซงโดยทวไปแลวมเพยงเจาหนาทของสายการบนเทานนทสามารถเขาถงขอมลดงกลาวได พรอมดวยขอความทตงขอสงเกตวาการทลกสาวของอดตนายกรฐมนตรเดนทางไปประเทศองกฤษพรอมกระเปาหลายใบ นาจะเปนการลภย จากนนกไดมการสงตอขอมลดงกลาวในหมผ ใชเฟซบกในเวลาอนรวดเรว

ภาพท 6 ขาวการเผยแพรขอมลการเดนทางของน.ส.แพทองธารในเพจของน.ส.พ. ไทยรฐ ทมา: http://www.thairath.co.th/content/pol/382900 เขาถงเมอ 20 พฤศจกายน 2556

ขอมลการบนของนายกรฐมนตร

Page 9: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

9

เมอวนท 1 ธนวาคม 2556 ซงเปนวนทมการชมนมของกลมคณะกรรมการประชาชนเพอการเปลยนแปลงประเทศใหเปนประชาธปไตยทสมบรณโดยมพระมหากษตรยทรงเปนประมข (กปปส.)มการเผยแพรเทเลกซทงในอนเทอรเนต เวทการชมนมทราชด าเนนซงถายทอดทางสถานโทรทศนบลสกายทอางวาเปนรายละเอยดเทยวบนของนางสาวยงลกษณ ชนวตร นายกรฐมนตรวามก าหนดการเดนทางไปยงประเทศแอฟรกาใต ในวนเดยวกนนเองบรษทการบนไทยไดชแจงวาทางรฐบาลสาธารณรฐแอฟรกาใตยกเลกเทยวบนดงกลาวไปแลวเมอ 1 เดอนกอน

ภาพท 7 รายละเอยดเทยวบนของนายกรฐมนตรทเผยแพรในอนเทอรเนต ทมา: http://news.mthai.com/general-news/290712.htmlเขาถงเมอ 20 พฤศจกายน 2556

เปนทนาสงเกตวาเหตการณทเกดขนทงสองกรณ ทางบรษทการบนไทยไมไดแจงตอสาธารณะวา

รายละเอยดการเดนทางของผ โดยสารซงถอเปนขอมลสวนบคคลทมเพยงเจาหนาทของการบนไทยเขาถงไดเทานนหลดรอดออกมาไดอยางไร ขอมลสวนบคคลกบสทธเสรภาพในการแสดงความคดเหน

ขอมลสวนบคคลไดกลายเปนเครองมอหนงในการใชท ารายบคคลทแสดงความคดเหนตางกน ซงจากกรณตางๆ ทพบ มทงความขดแยงทางการเมอง การวจารณความเชอและจารตประเพณทด ารงอยมานาน

ยทธการลงทณฑทางสงคมลงขอมลสวนบคคลผดคน

Page 10: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

10

การเผยแพรขอมลสวนบคคลของบคคลทมความคดเหนแตกตางกนทางการเมองกอใหเกดปรากฏการณ ‚ลาแมมด‛ ออนไลนในชวง 4-5 ปทผานมาเปนจ านวนมาก โดยเฉพาะในเพจเฟซบกทชอยทธการลงทณฑทางสงคม4

เมอ 21 กรกฏาคม 2556 เพจยทธการลงทณฑทางสงคมไดประกาศปดเพจ เนองจากไดลงรปภาพประกอบขาวผดคน สงผลใหคนในภาพไดรบความเสยหาย ในกรณขาวของ พ.ท.หญงโสภา แหง รพ.พระมงกฏไลทขายลอตเตอรอดตพลทหารมงกรทอง ลมประเสรฐกล หรอแชมป แตสงผลตอ พ.ต.หญง โสภา แหง รพ.คายกาวละ เนองจากเพจดงกลาวไดน าภาพของ พ.ต.หญงโสภา แหง รพ.คายกาวละ ซงมการเบลอหนามาประจานจนมการแชรในเฟซบกพรอมการดาทอจ านวนมาก กระทงสามของผ เสยหายมาทกทวง พรอมระบดวยวามการแจงความด าเนนคดแลว

ภาพท 8 เพจยทธการลงทณฑทางสงคมประกาศปดเพจเนองจากลงขอมลผดพลาด ทมา: http://prachatai.com/journal/2013/07/47812 เขาถงเมอ 5 สงหาคม 2556

ขอมลผ โพสตวจารณความเชอ ‘ยาโม’ เมอวนท 26 กนยายน 2556 มกรณขมขและโพสตภาพบตรประชาชนของ ผ ทโพสตขอความใน

เฟซบกเรองอนเสาวรยทาวสรนาร มการน าภาพถาย บตรประจ าตวประชาชน และบตรอนญาตขบขรถยนตของผใชเฟซบกรายหนงมาโพสตในเพจ Korat Update วาเขาโพสตขอความบนเฟซบกลบหลทาวสรนาร

4 ในชวงแรกเนอหาของเพจนมเนอหาทมงโจมตผทคดตางทางการเมองโดยเฉพาะประเดนทเกยวกบสถาบนพระมหากษตรย โดย

เอาขอมลสวนบคคลและภาพของผทเพจนกลาวหาวาหมนและผวจารณสถาบนกษตรย รวมทงเปนฝายทสนบสนนเสอแดง มาเผยแพรในเพจ

เพอใหเกดการวพากษวจารณอยางรนแรง รวมถงการคกคามทางอน เชน กดดนใหมการไลออกจากทท างาน เปนตน แตในระยะหลงเนนไปท

การวพากษวจารณนโยบายของรฐบาล และประเดนอนๆ ทางสงคม มากขน (ประชาไท 21ก.ค. 2556)

Page 11: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

11

ภาพท 9 สอทองถนรายงานเหตการณทเกดขนและลงขอความทเปนปญหา ทมา: http://drama-addict.com/2013/09/26/ยาโมรบพมา เขาถงเมอ 3 พฤศจกายน 2556

ภาพท 10 การเผยแพรบตรประจ าตวประชาชน บตรอนญาตขบขรถยนต ภาพถายของผวจารณ ทมา: http://www.naewna.com/local/69898 เขาถงเมอ 3 พฤศจกายน 2556

ขอมลพนกงานทชมนมตานนายกรฐมนตร เมอวนท 16 ตลาคม 2556 เวบไซตของบรษทพรมาโกลด อนเตอรเนชนแนล จ ากด หนงในเครอ

บรษท แพรนดา จวเวลร จ ากด (มหาชน) ชแจงวา ‚ทางบรษทฯ ไดท าการพจารณาหาขอยต โดยพนกงานทานนจะขอแสดงความรบผดชอบ โดยการลาออกเพอไมใหการแสดงออกสวนตวทางการเมองเกดผลกระทบตอองคกร‛

สาเหตของการลาออกครงนมาจากการทมผ เผยแพรภาพผหญงคนดงกลาวทไปประทวงและถอปายตอตานนายกรฐมนตร โดยมการเผยแพรขอมลสวนบคคลซงรวมถงสถานทท างานของเธอ การกระจายขอมลดงกลาวรวมถงการโพสตขอความในเพจเฟซบก Prima Gold เรยกรองใหด าเนนการกบพนกงานคนดงกลาวดวย

Page 12: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

12

ภาพท 11 ภาพการถอปายชมนมทมการสงตอกนในอนเทอรเนต

ทมา: http://prachatai.com/journal/2013/10/49287 เขาถงเมอ 3 พฤศจกายน 2556 การเผยแพรขอมลสวนบคคลของนกกจกรรมทางสงคม ‘อม เนโกะ’ เมอวนท 16 กนยายน 2556 เวบไซตผจดการออนไลนเผยแพรรปถายบตรประจ าตวประชาชนและ

ทอยอยางละเอยดของนกศกษามหาวทยาลยธรรมศาสตรรายหนง จากกรณทมผ เขาแจงความกบกองปราบปราม กองบญชาการต ารวจสอบสวนกลาง ใหด าเนนคดกบนกศกษาคนดงกลาวซงรณรงคเรยกรองใหหยดการบงคบแตงชดนกศกษา

ภาพท 12 หนาเวบไซตผจดการออนไลน ทมา: http://www.manager.co.th/Crime/ViewNews.aspx?NewsID=9560000116683

เขาถงเมอ 15 พฤศจกายน 2556

Page 13: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

13

นอกจากนในเวบไซตขาวอนๆ ไดแก คมชดลก (http://www.komchadluek.net/detail/20130916/168364/อมเนโกะงานเขา!ถกแจงจบหมนเบองสง.html) ยงไดลงรายละเอยดทอยตามบตรประชาชนของนกศกษาผ นอยางละเอยด

ขอมลนกศกษาตานระบบอาวโส เมอวนท 19 มถนายน 2556 มนสตทเปนรนพของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขต

ก าแพงแสน ประกาศตามหาขอมลสวนบคคลของรนนองทเรยนอยชนปท 1 ซงไดแกคณะทเรยน หอพก และขอมลสวนบคคลอนๆ เพอใชประจานรนนอง ดวยเหตผลทวาไมยอมยกมอไหว

Page 14: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

14

ภาพท 13 ความคดเหนบนเพจเฟซบกหนงทตดขอความของนสตคนดงกลาวมาเผยแพรซ า ทมา: http://drama-addict.com/2013/06/19/กดหวไหว เขาถงเมอ 8 พฤศจกายน 2556

ภาพท 14 การพดคยกนเกยวกบขอมลสวนบคคลของนสตคนดงกลาว ทมา: http://drama-addict.com/2013/06/19/กดหวไหว เขาถงเมอ 8 พฤศจกายน 2556

ความประมาทเลนเลอของสอมวลชน

สอมวลชนลงทอยละเอยดของนกรองในขาว เมอวนท 17 พฤศจกายน 2556 ส านกขาวอศราเปดเผยขอมลสวนบคคลของนกรอง 2 คน วามความสมพนธทางธรกจตอกน ในเวบไซตของส านกขาวอศรา หวขอขาวทชอ ดชดๆความสมพนธ"โคชคม&โกแซกแมน"-“เดอะวอยซไทยแลนดซซน 2" ไดน าหลกฐานการจดทะเบยนจดตงบรษทซงมทอยของผ ทจดทะเบยนอยดวย โดยไมมการปดบงแตอยางใด แมวาจะมาจากเอกสารการจดทะเบยนผ ถอหนซงเปนขอมลทเปดเผยไดโดยทวไปกตาม แตในกรณนทอยของผ ถอหนไมจ าเปนตอการน าเสนอขาวน

Page 15: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

15

ภาพท 15 เอกสารรายชอผ ถอหนทอยในเวบไซตส านกขาวอศรา ทมา: http://www.isranews.org/เรองเดน-ส านกขาวอศรา/item/25202-thevoice.html

เขาถงเมอ 25 พฤศจกายน 2556 จากกรณทเกดขนจะเหนไดวาสอมวลชนเปนอกชองทางหนงของการเผยแพรขอมลสวนบคคล ซงในกรณนควรปดบงขอมลรายละเอยดสวนบคคลเชน ทอย ซงไมเกยวของกบเนอหาขาวโดยตรง แมเอกสารจดทะเบยนจะเปดเผยตอสาธารณะอยแลวกตาม ขอมลสวนบคคลกบการละเมดคานยมทางสงคมทตองจดการ การใชขอมลสวนบคคลในอกลกษณะหนงคอเปนการประจานหรอแจงขาวแกบคคลทวไป เกยวกบเจาของขอมลนน ซงอาจมบคลกลกษณะหรอพฤตกรรมทผ เผยแพรเหนวาเปนภย หรอ “ไมเหมาะสม” กบคานยมทางสงคม โพสตภาพต ารวจทาทางคลายผหญง เมอเดอนกรกฎาคม มการเผยแพรรปภาพบคคลทแตงเครองแบบต ารวจแสดงกรยาทาทางคลายผหญงซงเผยแพรลงในเฟซบกสวนตว จนเกดการวพากษวจารณในวงกวาง กระทงผบงคบบญชาเรยกบคคลในภาพไปสอบถาม ภายหลงบคคลในภาพและเปนเจาของบญชเฟซบกดงกลาวปดเฟซบกนไปแลว แตปรากฏวาแมจะผานไป 2 ป แลวกยงมการเผยแพรภาพนอย

Page 16: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

16

ภาพท 16 ภาพทมการเผยแพรกนในอนเทอรเนต ทมา: http://news.sanook.com/1196387/โลกออนไลนยงแชรวอนภาพตร.นะยะ-เจาตวโผลรบรปจรง-

เคลยรผ เขาถงเมอ 5 สงหาคม 2556

ขอมลประจาน ‘เมยนอย’ ตงแตปลาย พ.ศ. 2555 เปนตนมา มเพจเฟซบกทชอวา ยทธการลงทณฑ “พวกเมยนอยแยงผว

ชาวบาน” เผยแพรขอมลสวนบคคลของผ ทถกกลาวหาวาเปนเมยนอย เชน ชอ อาชพ ทอย หมายเลขโทรศพท เลขทบตรประชาชน และเปดใหมการเผยแพรขอมลอนๆ จากผตดตามเพจดวย นอกจากนยงมการลงภาพถายทอางวาเปนการถายจากสถานทท างานของคนในภาพมาลงดวย

ภาพท 18 การเผยแพรขอมลสวนบคคลเพอประจาน ‘เมยนอย’

ทมา: https://www.facebook.com/pages/ยทธการลงทณฑพวกเมยนอยแยงผวชาวบานทางสงคมโลกออนไลน/309301319188610 เขาถงเมอ 25 พฤศจกายน 2556

Page 17: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

17

ขอมลพฤตกรรม‘บคคลอนตราย’ การตดตามความเคลอนไหวและเผยแพรภาพถายของบคคลทสามบนเพจเฟซบกซงเปนทกลาวถง

อยางแพรหลายคอ เพจ ใครเคยเจอฮารเตอนภยดวย ในเฟซบกเชญชวนใหคนทเคยเจอหญงสาวคนหนงทใชชอวาฮารมาแลกเปลยนประสบการณกน ซงสวนใหญแลวเปนเรองเพศ รวมทงมการรายงานวาไดเจอฮารทไหนบาง พรอมกบเผยแพรภาพและต าแหนงทพบลงในหนาเพจน

ภาพท 19 ภาพทมคนไปพบ “ฮาร” และน ามาเผยแพรตอพรอมกบต าแหนงทพบ ทมา:http://www.facebook.com/photo.php?fbid=727020590643309&set=a.713053942039974.10

73741829.712373285441373 เขาถงเมอ 30 พฤศจกายน 2556

การเผยแพรขอมลสวนบคคลจากเจตนาด ไมเพยงแตความตงใจใชขอมลสวนบคคลเพอสรางผลกระทบตอบคคลทขอมลถกน ามาเผยแพร

เทานน ยงมกรณทผ เผยแพรท าไปดวยความนยมชมชอบ แตเกดผลกระทบตามมาโดยไมคาดคด แบงปนกนชนชม CMU Cute ยาม เมอเดอนกรกฎาคม มการเผยแพรรปเจาหนาทรกษาความปลอดภยของมหาวทยาลยเชยงใหม

บนหนาเพจเฟซบกทชอวา CMU Cute ยาม (https://www.facebook.com/cmucuteyam) ผจดท าเพจน ไดถายรปเจาหนาทรกษาความปลอดภยคนหนงทเขาเหนวาหนาตาหลอเหลาโพสตลงบนเพจ มนกศกษาเขาไปขอบนทกภาพกบเจาหนาทคนนจ านวนมากขนเรอยๆ ระหวางทเขาปฏบตหนาท และแชรรปภาพของเขาบนทางเวบเครอขายสงคมออนไลน เชน เฟซบก อนสตาแกรม เขากลายเปนบคคลโดงดงในเวลาไมกวน

Page 18: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

18

จากกระแสในอนเทอรเนต ผลทตามมาคอนายจางกงวลวาการทมคนมาถายรปเขาเปนจ านวนมาก อาจจะสงผลกระทบตอการท างาน ขณะเดยวกนเหตการณทเกดขนยงกระทบกบความสมพนธของเขากบคนรกดวย

ภาพท 20 เพจเฟซบก CMU Cute ยาม

ทมา: https://www.facebook.com/cmucuteyam เขาถงเมอ 6 สงหาคม 2556 ทะเลาะแลวแฉขอมลสวนบคคล

การทะเลาะกนบนแอพลเคชนอนสตาแกรม ( instagram) คกรณน าขอมลสวนบคคล ไดแกอเมล รปถาย สถานทท างานมาเผยแพรตอสาธารณะ

ภาพท 17 ผ ไดรบผลกระทบจากการทมผน าเอาขอมลสวนบคคลมาเผยแพรเพอโจมต ทมา: http://pantip.com/topic/30790575 เขาถงเมอ 1 สงหาคม 2556

สทธความเปนสวนตวของบคคลสาธารณะ?

การเผยแพรและสงตอขอมลสวนบคคลระหวางผ ใชบรการดวยกนเองทดเหมอนวาจะแพรหลายมากขนเรอยๆ คอ ขอมลสวนบคคลของบคคลทมชอเสยงหรอเปน “บคคลสาธารณะ” เชน นกแสดง นกรอง

Page 19: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

19

ในทางหนงพวกเขาใชเครอขายสงคมออนไลนเพอสอสารกบสาธารณะโดยตรง แตในอกทางหนงดวยความทพวกเขาเปนบคคลทสงคมใหความสนใจท าใหมความพยายามคนขอมลเกยวกบพวกเขามาเผยแพรใหมากทสด

ดงเชนในกรณของการเผยแพรภาพของนกแสดงวยรนหญงอาย 16 ปทก าลงเสพยา ซงเปนภาพทโพสตลงในเฟซบ กสวนตวของบคคลหนง จากนนมการสงตอภาพนในเครอขายสงคมออนไลน และวพากษวจารณกนอยางกวางขวาง จนกระทงปรากฏเปนขาวในสอมวลชน และทางครอบครวของนกแสดงคนดงกลาวตองแถลงขาว นอกจากนทางสมาคมวชาชพสอตองออกแถลงการณย าเตอนวาการเผยแพรภาพการเสพยาของนกแสดงผ นซงอายไมถง 18 ป เปนการละเมดพระราชบญญตคมครองเดก นอกจากกรณของเดกหญงคนดงกลาวจะเปนตวอยางหนงของการทบซอนกนระหวางพนทสวนตวกบพนทสาธารณะในอตสาหกรรมบนเทง เหตการณทเกดขนยงแสดงใหเหนวาความเปนสวนตวสมพนธกบประเดนอนๆ ดวย ซงในกรณนคอสทธเดก หรอคานยมทางสงคม

Page 20: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

20

ตารางแสดงขอมลสรปสถานการณละเมดความเปนสวนตวออนไลนไทย เดอนกรกฏาคม – ธนวาคม พ.ศ. 2556

ขอมลการ

บนของ

บตรสาว

อดตนายกฯ

ขอมลการบน

ของ

นายกรฐมนตร

ขอมล

พนกงานท

ชมนมตาน

นายกรฐมน

ตร

ขอมลผ โพสต

วจารณความ

เชอ ‘ยาโม’

ขอมลสวน

บคคลนก

กจกรรม ‘อม

เนโกะ’

ขอมล

นกศกษา

ตานระบบ

อาวโส

ขอมล

ประจาน

‘เมยนอย’

ขอมล

พฤตกรรม

‘บคคล

อนตราย’

ผลสอบของ

นกเรยน

ทอยละเอยดของ

นกรองในขาว

1.ประเภทขอมล ขอมลการ

เดนทาง

ขอมลการ

เดนทาง

ชอ, ท

ท างาน,

รปการรวม

ชมนม

ชอ, ทอย,

ใบหนา

ชอ, ทอย,

ใบหนา, เลข

ประชาชน

ชอ, ทอย,

สถานศกษา

ชอ, ทอย,

ใบหนา, ท

ท างาน

ชอ, ทอย,

ใบหนา, เรอง

เลา, ขอมล

การเดนทาง

ชอ, ผลการ

เรยน

ชอ, ทอย,

2.ผ เผยแพร พนกงาน

ของผ

ใหบรการ

พนกงาน

แกนน าผ

ชมนมทาง

การเมอง

คนรจก คนทวไป ผสอขาว คนรจก คนรจก คนทวไป พนกงานของ

ผ ใหบรการ

(โรงเรยน)

ผสอขาว

3.จดประสงคในการ

เผยแพร

แจงขาว ระดมคน ประจาน ประจาน เสนอขาว ประจาน ประจาน เตอนภย แจงขาว เสนอขาว

4.แรงจงใจ การเมอง การเมอง การเมอง ความขดแยง

สวนบคคล

การเมอง การเมอง ความขดแยง

สวนบคคล

ความขดแยง

สวนบคคล

เลนเลอ ไมม

5.ตงใจใหเกดผลกระทบ

จากการเผยแพรขอมล

สวนบคคล

ตงใจ ตงใจ ตงใจ ตงใจ ตงใจ ตงใจ ตงใจ ตงใจ ไมตงใจ ไมตงใจ

6.ทมาของขอมล ภาพถาย

หนาจอ

ภาพถายเท

เลกซ

ภาพถาย

ขอมลสวน

บคคล

บตร

ประชาชน

ภาพถาย

ฐานขอมล

ต ารวจ

ภาพหนาจอ

เฟซบก

ขอมลสวน

บคคล

ภาพถาย

ขอมลสวน

บคคล

ภาพถาย

ขอมลสวน

บคคล

ระบบ

รายงานผล

การเรยน

เอกสารผ ถอหน

7.ระบบมมาตรการ

ปองกนหรอไม –ถาม

หลดออกมาไดอยางไร

ม-เพราะคน

ใน

ม-เพราะคนใน ไมม ไมม ไมม ไมม ไมม ไมม ไมม ไมม

8.การด าเนนการ

หลงจากเผยแพร

ไมม ทราบ และ

ชแจง

ไมม ไมม ไมม ไมม ทราบและลบ

เพจ

ไมม ไมม ไมม

9.ระยะเวลาด าเนนการ

จากผ ใหบรการจากท

พบวาเผยแพร

ไมม วนเดยวกน ไมม ไมม ไมม ไมม 7 วน ไมม ไมม ไมม

Page 21: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

21

สรปภาพรวมการละเมดความเปนสวนตวออนไลน พ.ศ. 2556 จากส ารวจสถานการณการละเมดความเปนสวนตวออนไลนไทยในรอบป 2556 เหนไดวา ลกษณะรวมกนของกรณตวอยางทพบ คอ อนเทอรเนตและการบรการออนไลนตางๆ ท าใหขอมลสวนบคคลเปนสงทมความส าคญมากตอผคนในปจจบน พวกเขารสกวามนสามารถกอใหเกดผลกระทบตอชวตไดหลายดาน ตงแตร าคาญใจไปจนถงการสญเสยทรพยสน อนเทอรเนตเออตอการเกบรวบรวม และแพรกระจายขอมลสวนบคคลใหงายขน อยางไรกตาม เปนเรองยากทจะหาขอสรปรวมกนถงความหมายของความเปนสวนตว หรอการตระหนกวาการกระท าใดถอเปนการละเมดความเปนสวนตว เพราะปจเจกบคคลมระดบของการรสกถงการถกคกคามความเปนสวนตวตางกน

ในเบองตน เราสามารถจ าแนกตามรปแบบของปญหาออกเปน 4 แบบไดแก การละเมดความเปนสวนตวของธรกจเอกชน ซงเปนการสงตอขอมลใหกบบคคลทสามเปนสวนใหญ การละเมดความเปนสวนตวจากหนวยงานรฐทไมมมาตรการค มครองขอมลสวนบคคลของประชาชนทปลอดภยมากพอ สอมวลชนทขาดความระมดระวงในการน าเสนอขาว และการละเมดความเปนสวนตวระหวางผ ใชบรการออนไลนดวยกนเอง

เมอพจารณากรณการละเมดความเปนสวนตวทเกดจากผ ใชดวยกนเองนนไดสะทอนใหเหนถงความสลบซบซอนของความเปนสวนตว ในทางหนงดเหมอนวาผ ใชอนเทอรเนตตระหนกถงความส าคญของขอมลสวนบคคล เหนไดจากการใชขอมลสวนบคคลเปนเครองมอเพอกลนแกลงบคคลทตนเองไมพอใจ ขณะเดยวกนความสะดวกสบายจากเทคโนโลยกท าใหพวกเขาคนหา และเผยแพร ขอมลสวนบคคลของผ อนไดงายขน โดยอาจจะตระหนกหรอไมตระหนกถงการปกปองความเปนสวนตว และผลกระทบทตามของเขาหรอไมกตาม

กระนนกตามทง 4 แบบนสมพนธกน เหนไดชดในกรณทผ ใชบรการสามารถเขาถง ขอมลสวนบคคลจากแหลงทมาซงไมรกษาความปลอดภยของขอมลไดไมยากนก เชน หนวยงานรฐ สถานศกษา หรอขอมลทเจาของขอมลโพสตไวบนเครอขายสงคมออนไลนตางๆ มาใชเพอผลประโยชนของตนเองได

ดงจะไดวา ลกษณะของขอมลสวนบคคลทถกน ามาเผยแพรมทงทเปนภาพถายซงปรากฏอยในเครอขายสงคมออนไลน และโพสตโดยเจาของภาพเอง และการถายภาพโดยไม รตว ภาพถายเอกสารกระดาษ เชน บตรประจ าตวประชาชน บตรอนญาตขบรถ การจดทะเบยนธรกจการคา ขอมลทอยในฐานขอมลของหนวยงานรฐ เชน ฐานขอมลต ารวจ ฐานขอมลของมหาวทยาลย การบอกตอกนในหมคนรจก

Page 22: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

22

นอกจากนเปนทนาสงเกตวาโดยทวไป คนสวนใหญอาจไมตระหนกถงผลกระทบทจะเกดขนจากการทมผ เขาถงและใชขอมลสวนบคคลของตนเองและผ อน ดงจะเหนไดจากกรณของการขาดความระมดระวงของสถาบนการศกษาทเปดใหมการเขาถงขอมลทางการเรยนของนกเรยน หรอขอมลในส านกทะเบยนได รวมไปถงการโพสตภาพถายของบคคลอนในเครอขายสงคมออนไลนทแมจะเปนไปแงบวกกตาม

การน าขอมลสวนบคคลของผ อนมาเปดเผยโดยไมไดรบอนญาตกอนเปนผลมาจากแรงจงใจทส าคญ 3 ประการ ประการแรก ความขดแยงทางการเมอง ดงเชน การเปดเผยขอมลการเดนทางของลกสาวอดตนายกรฐมนตร นายกรฐมนตร ขอมลการท างานของผชมนมตอตานนายกรฐมนตร การเผยแพรของเพจเฟซบกยทธการลงทณฑทางสงคม ภาพถายและทอยตามบตรประชาชนของ ‘อม เนโกะ’ นกกจกรรมทางสงคม ประการทสอง ความขดแยงระหวางบคคล เชน การเผยแพรขอมลสวนบคคลของคกรณทมคขดแยงกนอย และประการทสาม แรงจงใจทางธรกจ ในกรณของการสงตอ ขอมลสวนบคคลของลกคาระหวางบรษทผใหบรการ

ไมเพยงแตการทเครอขายสงคมออนไลนมสวนส าคญตอการเผยแพรขอมลระหวางบคคลแลว เรายงเหนไดวาแมผ ใหบรการบางรายจะมระบบรกษาความปลอดภยทคอนขางรดกม แตยงมการเผยแพรขอมลสวนบคคลออกมาโดยพนกงานทท างานอยในระบบไหลเวยนขอมลนนเอง โดยมแรงผลกดนจากความขดแยงทางการเมอง ขอเสนอจากเครอขายพลเมองเนต จากผลกระทบจากการละเมดสทธความเปนสวนตวออนไลนในรปแบบตางๆ ดงแสดงขางตน เครอขายพลเมองเนตมขอเสนอตอผ มสวนเกยวของดงน 1) หนวยงานรฐ ซงเปนคลงเกบขอมลสวนบคคลขนาดใหญของพลเมอง ผพ านก และผผานทางเขา-ออก

ประเทศ จ าเปนตองมมาตรการรกษาความปลอดภยของขอมลสวนบคคลทชดเจน มการแจงเตอนเจาของขอมลและผ เกยวของในกรณขอมลรวไหลหรอพบความบกพรองในมาตรการรกษาความปลอดภย

2) สถาบนการศกษา ซงจดเกบขอมลสวนบคคล เชน ประวตครอบครว ประวตการเงน และประวตการศกษา ซงผศกษาตงใจมอบใหเพอเปาประสงคทางการศกษา ควรตระหนกวาขอมลดงกลาวเปนของผศกษา จ าเปนตองมมาตรการคมครองขอมลสวนบคคล การก าหนดสทธการเขาถงขอมลใหเขาถงไดเฉพาะบคคลทเกยวของ เพอปองกนไมใหขอมลถกน าไปใชผดเปาประสงค

3) ผใหบรการออนไลน แมผใหบรการหลายรายจะมระบบรกษาความปลอดภยเบองตนอยแลว แตจะเหนไดจากกรณทเกดขนวา ความผดพลาดสวนหนงมาจากเจาหนาทของผใหบรการทสามารถเขาถงขอมลสวนบคคลของผใชได ดงนนผใหบรการจ าเปนตองมมาตรการควบคมการเผยแพรขอมลสวนบคคล

Page 23: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

23

ของผใช ควรมการก าหนดระเบยบขอปฏบตและบทลงโทษส าหรบเจาหนาททฝาฝนนโยบายความเปนสวนตว จ าเปนตองมการแจงเตอนผใชบรการกรณขอมลรวไหล และควรแสดงความรบผดชอบหากเกดความเสยหายอนตามมาจากการรวไหลของขอมลดงกลาว

นอกจากนผ ใหบรการควรแจงใหผใชบรการทราบอยางชดเจนวามกระบวนการจดเกบและจดการกบขอมลสวนบคคลอยางไร และรวมกนภายในภาคอตสาหกรรมเพอพฒนามาตรฐานการคมครองขอมลในภาคอตสาหกรรมนนๆ

4) สอมวลชน ตองใหความส าคญกบการรกษาความเปนสวนตวของบคคลในขาว ระมดระวงการเผยแพรขอมลสวนบคคลซงไมเกยวของโดยตรงกบเนอหาขาวหรอไมท าใหเกดประโยชนตอสาธารณะ

5) พลเมองเนต ซงจะเปนผไดรบผลกระทบโดยตรง ควรสอบถามและตรวจสอบมาตรการรกษาความปลอดภยขอมลของตนเองในบรการออนไลนทใช วามการคมครองทมากพอหรอไม รวมทงแจงตอผใหบรการทราบถงความกงวลตอความเปนสวนตวในการใชบรการเหลานน เพอกระตนใหเกดการดแลระบบทดยงขน

นอกจากน ผใชอนเทอรเนตควรท าความเขาใจการท างานของบรการออนไลนทใช วาจดเกบและมมาตรการคมครองขอมลสวนบคคลอยางไร สงทควรตระหนกคอ เมอใดกตามทขอมลอยในอนเทอรเนตแลว การลบทงโดยสมบรณแทบจะเปนไปไมไดเลย

ขณะเดยวกน ผใชอนเทอรเนตตองตระหนกวา ขอมลสวนบคคลของผ อน ไมวาจะเปน ชอ ทอย ภาพถาย ฯลฯ เปนของเจาของขอมลนน การเผยแพรขอมลสวนบคคลของผ อนโดยไมไดรบอนญาตเปนการละเมดสทธความเปนสวนตว

ส าหรบผ ทไดรบผลกระทบจากการเผยแพรขอมลสวนบคคลทางอนเทอรเนต ในเบองตนควรตดตอกบผใหบรการทเกยวของโดยเรวทสด เพอขอใหระงบการเผยแพร ส าหรบการด าเนนการทางกฎหมายนน เนองจากขณะน (ก.พ. 2557) ประเทศไทยไมมกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลเปนการเฉพาะ กรณเกดเหตขน จงตองพจารณาขอมลวาเปนประเภทใด มกฎหมายใดทเกยวของ เชน หากเปนขอมลทอยในความดแลของรฐ สามารถใช พ.ร.บ.ขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 หากเปนขอมลการรกษาพยาบาล สามารถใช พ.ร.บ.สขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550 หากเปนการตดตอภาพ สามารถใช พ.ร.บ.วาดวยการกระท าความผดทางคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 เปนตน หรออางถงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 มาตรา 32, 33, 35, 36 ซงระบถงสทธในความเปนสวนตวในหลายดาน

6) หนวยงานทเกยวของกบการออกพระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล จากขอมลในรายงาน จะเหนไดวาสถานการณการละเมดความเปนสวนตวมแนวโนมรนแรงและขยายตวมากขน และสงผลกระทบตอประชาชนและภาคธรกจ ขณะทยงไมมกฎหมายและกระบวนการทเหมาะสมในการปองกนและจดการกบปญหาทเกดขน หนวยงานทเกยวของ เชน กระทรวงเทคโนโลยการสอสารและสารสนเทศ ส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต

Page 24: การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย พ.ศ. 2556 · 1 การละเมิดความเป็นส่วนตัวออนไลน์ในสังคมไทย

24

ส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค ส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ คณะกรรมการปฏรปกฎหมาย รฐสภา จงควรเรงพจารณาออกกฎหมายนโดยเรว