ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-...

24
บทที2 ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง การศึกษาวิจัยเรื่อง การประเมินขีดความสามารถ ของผู้ประกอบการขนส่งสินค้าทางถนน ในนครหลวงเวียงจันทน์ (สปป.ลาว) ผู้วิจัยได้ศึกษารวบรวมแนวคิดทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง กับการประเมินขีดความสามารถ ของผู้ประกอบการขนส่งสินค้าทางถนน ตามลาดับหัวข้อต่อไปนี- ทฤษฎีเกี่ยวกับตัวชี้วัดประสิทธิภาพ (Key Performance Indicator) - ทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน - ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า - ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า - งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง จากลักษณะทางกายภาพของการขนส่งสินค้าซึ่งคือการเคลื่อนย้ายสินค้าจากแหล่งหนึ่ง ไปสู่อีกแหล่งหนึ่งที่มีความต้องการสินค้านั้น ทาให้เกิดอรรถประโยชน์ที่ได้จากการขนส่งใน 2 ด้าน คือ อรรถประโยชน์ด้านเวลา (Time Utility) และอรรถประโยชน์ด้านสถานที่ (Place Utility) ซึ่ง อรรถประโยชน์ ทั้งสองด้านนี้จะก่อให้เกิดความพึงพอใจของลูกค้าที่รับสินค้า กล่าวคือ ลูกค้าได้ สินค้าในเวลาที่ต้องการหากลูกค้า ไม่ได้รับสินค้าในเวลาที่ต้องการก็ส่งผลเสียตามมา ได้แก่ ลูกค้า รายย่อยไม่สามารถซื้อสินค้าจากร้านค้าได้ ร้านค้าสูญเสียโอกาสในการขายสินค้า หรือหากลูกค้าทีเป็นโรงงาน ผลิตไม่ได้รับวัตถุดิบจากแหล่งวัตถุดิบก็จะทาให้ไม่สามารถผลิตสินค้าได้หรือมีผลิตผล ที่ลดลง เป็นต้น จะเห็นแล้วว่างานด้านการขนส่งมีส่วนสาคัญต่อระบบ ห่วงโซ่อุปทาน (Supply Chain) เป็นอย่างมาก ปัจจุบันมีผู้ ประกอบการขนส่งอยู่หลายรายด้วยกัน ทาให้เกิดสภาวการณ์ แข่งขันกันมากขึ้น อีกทั้งสภาวะแวดล้อมต่าง ๆ มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ดังนั้นผู้ประกอบการ ขนส่งจึงจาเป็นต้องมีการพัฒนา และปรับปรุงการดาเนินงานให้เกิดผลการดาเนินที่ดีอยู่เสมอ ได้แก่ การขนส่งสินค้าในสภาพที่ดีได้ตรงตามเวลานัดหมาย มีความแน่นอนของเวลาในการขนส่ง ความเหมาะสมของราคาค่าขนส่งเป็นต้น เพื่อให้สามารถอยู่รอดภายใต้สภาพการเปลี่ยนแปลงทีไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ โดยหนทางที่จะช่วยให้ผู้ประกอบการขนส่งมีผลการ ดาเนินงานที่ดีอยู่เสมอนั้น ก็คือการประเมินผลการดาเนินงานเพราะการประเมินผลการดาเนินงานจะช่วยให้บริษัทสามารถ ทบทวนผลงาน และปรับปรุงการดาเนินงานไปในแนวทางที่ต้องการได้ ในหลายบริษัทมักมีการประเมินผลการดาเนินงานอยู่แล้ว แต่อย่างไรก็ตามมิใช่ว่าทุก บริษัทจะประสบความสาเร็จจากการประเมิน เพราะในการประเมินผลนี้จาเป็นต้องกระทาอย่าง ต่อเนื่องและต้องอาศัยข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ มาใช้ในการพิจารณา หากข้อมูลที่ใช้ในการพิจารณา

Upload: others

Post on 18-Feb-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

บทท 2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจยเรอง การประเมนขดความสามารถ ของผประกอบการขนสงสนคาทางถนน ในนครหลวงเวยงจนทน (สปป.ลาว) ผวจยไดศกษารวบรวมแนวคดทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบการประเมนขดความสามารถ ของผประกอบการขนสงสนคาทางถนน ตามล าดบหวขอตอไปน - ทฤษฎเกยวกบตวชวดประสทธภาพ (Key Performance Indicator) - ทฤษฎเกยวกบการประเมนผลการปฏบตงาน - ทฤษฎเกยวกบการขนสงสนคา - ทฤษฎเกยวกบการกระจายสนคา - งานวจยทเกยวของ จากลกษณะทางกายภาพของการขนสงสนคาซงคอการเคลอนยายสนคาจากแหลงหนง ไปสอกแหลงหนงทมความตองการสนคานน ท าใหเกดอรรถประโยชนทไดจากการขนสงใน 2 ดาน คอ อรรถประโยชนดานเวลา (Time Utility) และอรรถประโยชนดานสถานท (Place Utility) ซงอรรถประโยชน ทงสองดานนจะกอใหเกดความพงพอใจของลกคาทรบสนคา กลาวคอ ลกคาได สนคาในเวลาทตองการหากลกคา ไมไดรบสนคาในเวลาทตองการกสงผลเสยตามมา ไดแก ลกคา รายยอยไมสามารถซอสนคาจากรานคาได รานคาสญเสยโอกาสในการขายสนคา หรอหากลกคาทเปนโรงงาน ผลตไมไดรบวตถดบจากแหลงวตถดบกจะท าใหไมสามารถผลตสนคาไดหรอมผลตผลทลดลง เปนตน จะเหนแลววางานดานการขนสงมสวนส าคญตอระบบ หวงโซอปทาน (Supply Chain) เปนอยางมาก ปจจบนมผ ประกอบการขนสงอยหลายรายดวยกน ท าใหเกดสภาวการณ แขงขนกนมากขน อกทงสภาวะแวดลอมตาง ๆ มการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ดงนนผประกอบการขนสงจงจ าเปนตองมการพฒนา และปรบปรงการด าเนนงานใหเกดผลการด าเนนทดอยเสมอ ไดแก การขนสงสนคาในสภาพทดไดตรงตามเวลานดหมาย มความแนนอนของเวลาในการขนสง ความเหมาะสมของราคาคาขนสงเปนตน เพอใหสามารถอยรอดภายใตสภาพการเปลยนแปลงท ไมอาจหลกเลยงได โดยหนทางทจะชวยใหผประกอบการขนสงมผลการ ด าเนนงานทดอยเสมอนน กคอการประเมนผลการด าเนนงานเพราะการประเมนผลการด าเนนงานจะชวยใหบรษทสามารถ ทบทวนผลงาน และปรบปรงการด าเนนงานไปในแนวทางทตองการได ในหลายบรษทมกมการประเมนผลการด าเนนงานอยแลว แตอยางไรกตามมใชวาทกบรษทจะประสบความส าเรจจากการประเมน เพราะในการประเมนผลนจ าเปนตองกระท าอยางตอเนองและตองอาศยขอมลจากแหลงตาง ๆ มาใชในการพจารณา หากขอมลทใชในการพจารณา

Page 2: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

6

ไมครบ ถวนสมบรณ กจะท าใหการประเมนผลผลตผดพลาดได ดงนนผทท าการประเมนตองมความเขาใจกระบวนการประเมนและปจจยแวดลอมตาง ๆ ทมผลกระทบตอการประเมนเปนอยางด รวมถงตองน าผลทไดจากการประเมนไปใชใหเกดประโยชนดวย

ทฤษฎเกยวกบตวชวดประสทธภาพ (Key Performance Indicator) ตวชวดเปนสงทตองมาควบคกบระบบการประเมนผล เพราะตวชวดจะบอกไดวาสงทเรา

วดนนมสถานะเชนใด จากนนกเปนหนาทของผประเมน ทจะตองน าผลทวดไดมาเปรยบเทยบกบเกณฑวาสถานะเชนนนดหรอไม และใหค าแนะน าหรอก าหนดสงทจะปฏบตตอไป แนวคดทส าคญอกประการหนง คอ การวดผลเรามกจะวดเฉพาะในสงส าคญ ในการวดเรองทส าคญมากหรอมความซบซอนมาก ๆ จ าเปน ตองสรางตววดขนมามาก แตถาเปนเรองเลกนอย ไมซบซอนเขาใจงาย ตวชวดจะลดลงไปตามสวน เชน เดยวกบการออกแบบระบบการวดผล ในองคกรมกจะเนนการวดผลในสวนทมความส าคญกบองคกรกอนถงแมวาการมตวชวด จ านวนมากอาจท าใหเหนภาพ ในองคกรมกจกรรมซบซอนมากมาย เราไมสามารถวดทกอยางภายในองคกรได และไมมความจ าเปนตองสรางตวชวดขนมามากมาย การมตวชวดมากขนยอมตองใชทรพยากรดานบคคล เงนทนและเวลามากขนตามไปดวย และอาจท าใหเราไมสามารถเหนกลยทธขององคกรไดชดเจน เพราะ ไมทราบวาสงใดเปนเรองส าคญส าหรบองคกรในขณะนน นนคอทมาของค าวา Key Performance Indicator: KPIs เพอเปนการแสดงวาจะวดและประเมนกลยทธขององคกรนนเอง (ยทธนา แซเตยว, 2547)

ณญพล ชวลตชวน และปราโมทย ศภปญญา (2545) กลาวถง กรอบในการพจารณาการวดผลดงน

Page 3: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

7

ภาพท 2-1 กรอบในการพจารณาการวดผล (ณฐพล ชวลตชวน และปราโมทย ศภปญญา, 2545)

การวดผลจะเปนกระบวนการทมาจากสวนบนตงแตภารกจ (Mission) ซงถอเปนหนาทพนฐานทจะท าการผลตสนคาหรอบรการเพอสนองตอความตองการของลกคา ตอมาคอเปาหมายหรอ Goal ขององคกรนน คอ จดทองคกรตองการจะมงไปใหถงซงคอนขางจะเปนเชงคณภาพ (Qualitative) มากกวาเชงปรมาณ (Quantitative) องคกรแตละแหงจ าเปนตองมเปาหมายเพอชวยเปนแนวทางในการตดสนใจ ตอไปคอวตถประสงค คอ เปาหมายทแสดงออกมาใหอยในรปท สามารถวดได ดงนนจงจ าเปนจะตองเปนเปาหมายเฉพาะเจาะจง สามารถวดได สามารถท าได รวมทงจะตองมผทเขามาเกยวของ และมระยะเวลาทก าหนดไวดวย มาถงกลยทธความจรงแลว คอวธการทจะท าใหวตถประสงค ขององคกรนนประสบความส าเรจไดนนเอง สวนแผนคอรายละเอยดทบอกวาสงทจะท าในอนาคตมอะไรบางซงสอดคลองกบเปาหมาย วตถประสงค และ กลยทธขององคกรดวย ตามปกตแลวอาจจะรวมถงโครงการตาง ๆ และวธการในการด าเนนการ และประเมนผลสวนการด าเนนงานซงเปนสวนทายสดของปรามดนนจะแสดงถงขนตอนตาง ๆ ของแผนงานทจะน าไปปฏบต เพอใหบรรลผลตามเปาหมายทวางไว ซงผลทไดจากการด าเนนงานนนจะตองสามารถวดและประเมนผลได

วทยา สหฤทด ารง (2548) กลาววากอนทจะมการวดหรอเกณฑการวดประเมนจ าเปนตองมเปาหมายเสยกอน และกอนทจะวางเปาหมายจะตองท าการวดสภาพ หรอสถานะของตวเองหรอ กะบวนการในปจจบนกอน เปาหมาย หรอ Goal เปนเหมอนค าแถลงทวไปทอธบายถงวาบรษทตองบรรลถงอะไร โดยปกตแลวอาจจะหมายถง รายได ยอดขาย ก าไร จากนนเปาหมายจะถกแปล

เราจะไปถงทนนไดอยางไร แลวเราจะตองท าอะไร

เราจะไปทไหนกน?

วสยทศน

กรอบการวด

Critical Success

Key Performance

ภารกจ เปาหมาย

วตถประสงค

กลยทธ

แผน การปฏบตตาม

Page 4: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

8

ความหมายไปเปนเกณฑการวดประเมน (Measure) ซงจะหมายถงหรออางองถงขอมลทจะตองประเมน และทกกจกรรมในองคกรมความสมพนธและเชอมโยงกนหมด ตามล าดบชน ในกระบวนการธรกจและโซคณคา ซงในเรองการวดประเมนองคกรและการจดท า KPI ตาง ๆ ในวงการธรกจ KPI หรอตววดนนจะมประโยชนกตอเมอเราในฐานะผออกแบบระบบสามารถระบหรอก าหนดความสมพนธกบตววดหรอ KPI อน ๆ ไดอยางถกตองเพอหาความสมพนธระหวางปจจยขาเขาและผลทไดจากกระบวนการและทส าคญเราจะสามารถปรบปรง ควบคม และออกแบบกระบวนการธรกจใหม ไดจากการประเมนผลตววด (KPI) จากการทดลองปรบเปลยนองคประกอบตาง ๆ ในกระบวนการ

หลกเกณฑในการก าหนดตวชวด หรอ Key Performance Indicators (KPIs) มดงน 1. มความสอดคลองกบวสยทศน ภารกจ วตถประสงค และกลยทธขององคกร 2. ตองประกอบทงตวชวดทาง Financial และ Non Financial 3. ตวชวดสามารถควบคมและตรวจสอบการด าเนนงานของแตละบคคลหรอหนวยงาน

ไดอยางชดเจน 4. ตวชวดทดจะตองสามารถวดผลได 5. ไมใชเปนเพยงแคเครองมอในการควบคมหรอวดผลเทานน แตสามารถตรวจตดตาม

สถานการณเปลยนแปลงตามชวงเวลาไดด 6. สามารถสอใหเปนทเขาใจกบทกคน

ทกษพล ธรรมรงส (2547) กลาวถงขอจ ากดของตวชวดวา “คณสมบตของตวชวดทด” ไดแก

1. ตองไวพอทจะบอกการเปลยนแปลง ไมใชวาสถานการณไปถงไหนตอไหนผลทได ยงคงเดมตลอด

2. ตองมความจ าเพาะเจาะจงกบการเปลยนแปลงทตองการวด 3. มกระบวนการวดทไมยงยากนก ใชทรพยากรเหมาะสม ไมใชวาใชเวลามาประเมน

มากกวาเวลาทไปท างานเสยอก และ 4. สามารถสอสารใหเขาใจไดงาย ไมใชวดแลวบอกอธบายใหใครรไมได ผท ารอยแค

คนเดยว ขนตอนตอไปคอจดท าตวชวดใหแสดงในรปเชงปรมาณ หรอตวเลข ตรวจสอบดวา

ตวชวดแตละตวมความเชอมโยงกนอยางไร และเลอกตวชวดทเหมาะสมทสด ตอจากนนด าเนน การประเมนผลการด าเนนงานทเกดขนโดยใชตวชวดทไดเลอกไวเปนแนวทางส าหรบการเกบ

Page 5: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

9

ขอมลและประเมนผลสดทายน ามาเปรยบเทยบผลการด าเนนงาน ทเกดขนจรงกบเกณฑหรอตวชวดทระบไววาเปนไปตามเปาหมายหรอไม (โกสน ดศลธรรม, 2546) วตถประสงคของการน าตวชวดมาใชวดผลการด าเนนงานคอ 1. เพอเฝาตดตามและควบคมผลการด าเนนงานใหเปนไปตามทตองการ 2. เพอผลกดนใหเกดการปรบปรง 3. เพอใหเกดประสทธผลสงสดในการปรบปรง 4. เพอใหบรรลตามเปาหมาย และวตถประสงคทไดตงไว และ 5. เพอใหรางวลหรอลงโทษ ไมวาจะดวยวตถประสงคใดกตาม สงทพอจะเหนได คอ การน าตวชวดมาใชเพอระบและแกไขปญหาทเกดขน (พฤทธ องคะนงเดชา และวทยา สหฤท ด าลง, 2547)

อรณ บรรกษ (2547) กลาวถงการประเมนประสทธภาพและผลงานของผใหบรการ องคกรผซอบรการควรก าหนดดชนชวด (Key Performance Indicators: KPIs) เพอใชในการวด ประสทธภาพและผลการด าเนนงานของผใหบรการ โดยก าหนด KPI ใหสอดคลองกบวตถประสงคหลกขององคกรเพอผลกดนการด าเนนงานของผใหบรการมงสเปาหมายทวางไว ดงนน ทงสองฝายไดแกผซอบรการ และผใหบรการตองมความเขาใจตรงกนในตวชวด และมความจรงจงมงมนทจะปฏบตงานใหไดคณภาพและผลงานทดทสด เพอใหธรกจทงสองฝายเตบโตกาวหนาไปพรอมกนดวยผลประโยชนทางธรกจรวมกน การวดผลปฏบตจะสรปผลเปน Service Level ของผใหบรการ ดนย เทยนพฒ (2545) กลาววา “Key Performance Indicators (KPIs) หรอ Balanced Scorecard (BSC) คอ มองใหเปนสงเดยวกนและใชวดกลยทธธรกจทงดานการเงน (Financial Perspective) และไมใชดานการเงน (Non-Financial Perspective) ซงถาขยายความกคอดานการเงน วดลกคา วดดานกระบวน การภายใน และดานการเรยนรและเตบโต แนวคดของ KPIs ตองการวดธรกจทงดานการเงนและไมใชเงนทงนกเพราะวา

1. การวดตวเลขทางการเงน-เปนสงทบงบอกอดตหรอความส าเรจทผานมา 2. การวดดานลกคา 3. กระบวนการภายใน-เปนการบอกความส าเรจในปจจบน 4. การวดดานการเรยนรและการเตบโต-จะเปนการบอกความส าเรจในอนาคต

พรสรญ รงเจรญกจกล (2548) กลาวถงตวชวด 5 ดานตอไปนทสามารถใชไดกบกจการทกประเภท เพราะเปนตวชวดทส าคญ ในการแขงขนแบบเศรษฐกจยคใหมและเปนกรอบใหญท ผบรหารสามารถน าไปแตกเปนวตถประสงคยอย ๆ ได

Page 6: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

10

1. การบรรลเปาหมายทางการเงน (Achieving Financial Performance) ผลประกอบการทางการเงนคงเปนตวชวดทส าคญทสด ส าหรบกจการทแสวงหาผลก าไรจากการประกอบธรกจ เพราะผถอหนตองการผลตอบแทนสงสดจากการลงทน และการบรรลเปาหมายทางการเงนกเปนปจจยทส าคญทสดทท าใหกจการอยรอดและเตบโตไดระยะยาว กจการทประสบความส าเรจ มกสามารถท าก าไรไดอยางตอเนองนนคอ สามารถสรางรายไดใหสงขน และควบคมคาใชจายใหอยในระดบทต าทสด โดยยงคงสามารถผลตสนคาและบรการทลกคาพอใจไดฉะนน กจการควรจะเพมรายได ควบคมคาใชจาย เพมผลตภาพ และเพมประสทธภาพ เพอใหมความสามารถในการท าก าไรดขน การวดความส าเรจทางการเงนทเปนภาพรวมของกจจะการจงมดชนหลายตวเชน 1.1 อตราก าไรสทธ (Net Profit Margin) 1.2 ก าไรตอหน (KPS-Earnings Per Share) 1.3 ผลตอบแทนของก าไรตอสนทรพยรวม (ROA-Return on Equity) 1.4 ผลตอบแทนตอสวนของผถอหน (ROE-Return on Equity) 1.5 ก าไรเชงเศรษฐศาสตร (EVA Economic Value Added) 1.6 มลคาของกจการ (Corporate Value) ซงสะทอนอยในราคาหน ตวเลขดชนชวดตาง ๆ ดงกลาวจ านวนเทาไหรจงจะเรยกวาประสบความส าเรจ ขนอยกบประเภทของอตสาหกรรม และลกษณะการประกอบธรกจ ฉะนนกจการควรจะทราบวาเพอใหเกดความไดเปรยบในการแขงขนควรจะก าหนดเปาหมายทางการเงนอยางไร ขอส าคญคอกจการควรจะมการวเคราะหขอมลทางการเงนทมประสทธภาพ เพอน าไปสการวางแผนกและตดสนใจท ถกตอง และกจการควรจะมระบบการวดผลทด เพอบงชจดแขงจดออนในการด าเนนงานดานตาง ๆ และควบคมใหกจการสามารถบรรลเปาหมายทางการเงนได นอกจากนนการวดความส าเรจ ควรเปรยบเทยบกบกจการทอยในอตสาหกรรมเดยวกน การเรยนรขอมลของคแขง หรอธรกจทคลาย คลงกนจะท าใหกจการมเปาหมายในระยะยาวทชดเจนวาความส าเรจทตองการ จะบรรลคออะไร และถาตองการจะรกษาสถานภาพ การแขงขนไวใหได กจการควรจะมจดเดนทเหนอกวาในดานใดบาง 2. การสนองตอบความตองการของลกคา (Meeting Customer Needs) ก าไรของกจการจะสงหรอต าขนอยกบวากจการสามารถตอบสนอง ความตองการของลกคาไดเพยงใดในระยะยาว ความพงพอใจของลกคา จงเปนปจจยชวดทส าคญยงตอความส าเรจของกจการ ดงนนแทนทจะคด ถงก าไรกอน กจการควรคดถงลกคากอน เพราะลกคาน ามาซงผลก าไร กจการทมงคาก าไรเกนควรโดยทไมไดค านงความตองการของลกคา ในทสดลกคากจะหนหายไปหาคแขงกนหมด กจการกจะ

Page 7: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

11

อยไมได กจการมอตราการเตบโตสงจงมกมลกษณะเดน ในการใหความส าคญกบลกคาอยางสม าเสมอ การวดความพงพอใจของลกคา ไมสามารถท าไดชดเจนเหมอนตวเลข ทางการเงนเพราะไมมมาตรฐานทแนนอน เราจะทราบไดอยางไรวา ลกคาอาจพอใจหรอไมพอใจ แนนอนเราตองไมรอจนกระทงปลากฎผลวายอดขายตกเพราะลกคาหนหาย กจการควรเฝาดปจจยส าคญ ๆ สองดาน นนคอ ความออนไหวของลกคาและการบรการ (Customer Sensitivity and Service) และความถกกาลเวลา (Timeliness) ความออนไหวของลกคา คอการตระหนกถงความปรารถนาของลกคา และการคาด การณเกยวกบการทลกคาอยากเปลยนแปลงไปสสงทดกวา การตระหนกถงความออนไหวนจะน าไปสการบรหาร ทลกคาพงพอใจเพราะไดรบในสงทตองการและชอบมากกวาการด าเนน การเชนนเปนการบรหารในเชงรก แทนทจะรอจนกระทงลกคาเรยกรอง หรอเมอเกดปญหาขน องคกรขนาดใหญมกจะมหนวยงานทท าการวจย ดานการตลาด และมผเชยวชาญดานการสรางความสมพนธทดกบลกคาเพอใหเกดความเขาใจทด และชวยในการคาดการณลวงหนา เกยวกบแนวโนมความตองการของลกคาทก าลงเปลยนแปลงไป กจการตองตระ หนกถงความจ าเปนในการพฒนา และปรบ ปรงคณภาพการบรการลกคา อยางตอเนองเพราะลกคายอมคาดหวงจะไดรบในสงทดยง ๆ ขนไปวธการวดวากจการไดตอบสนองตอความตองการของลกคาไดดเพยงไร วธหนง คอ Gap Analysis ซงจะศกษาเกยวกบความพงพอใจของลกคา โดยเปรยบเทยบสงทลกคาไดรบจากสนคา หรอบรการของกจการกบความคาดหวงของลกคาทแทจรง การวดประสทธภาพดานความรวดเรวและระยะเวลา ลาในการใหบรการ กเปนสงทมผลตอความพงพอใจของลกคาเปนอยางมากในปจจบน ซงการใชเทคโนโลยยคใหมจะท าใหเปาหมายเรองนบรรลผลไดงายขน สงทควรระวงคอ ไมควรมงดานความรวดเรวอยางเดยว เพราะอาจจะท าใหคณภาพเสยไป การวดผลควรจะก าหนดทงระยะเวลาตนทน และคณภาพทสมดลกนส าหรบแตละกจกรรม 3. การสรางสนคาและบรการทมคณภาพ (Building Quality Products and Services) ภายใตภาวการณแขงขนทรนแรง คณภาพสนคาและบรการทวความส าคญขนเรอย ๆ เพราะลกคามความคาดหวงสงและมทางเลอกมากมาย การบรหารคณภาพ (Quality Management) จงเปนพนฐานทส าคญ กจการทประสบความส าเรจ ตองหมนปรบปรงคณภาพในทกขนตอน ของกระบวนการผลตและบรการอยางตอเนอง (Continuous Improvement) เพอตอบสนองความตองการของลกคา และเพอปรบปรงประสทธภาพ ซงนอกจากจะท าใหยอดขายสงขนแลว ยงท าใหตนทนต าลงดวย

ตวชวดดานคณภาพส าคญม 7 ดาน คอ 3.1 ลกษณะการใชงาน (Performance) 3.2 ลกษณะพเศษ (Feature)

Page 8: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

12

3.3 ความนาเชอถอ (Reliability) 3.4 ความทนทาน (Durability) 3.5 การสนองตอบ (Response) 3.6 ความสวยงาม (Aesthetics) และ 3.7 ชอเสยง (Reputation) 4. การสงเสรมนวตกรรม และความคดสรางสรรค (Encouraging Innovation and Creativity) ในโลกธรกจการเปลยนแปลงเปนสงทหนไมพน ลกคามรสนยมและความชอบในสนคา และบรการทเปลยนแปลงไปตลอดเวลา คแขงกพยายามแสวงหาวธการตาง ๆ เพอจะแยงสวนแบงตลาดไปใหไดมากทสดภายในองคกร และพนกงาน กตองหมนหาวธการท างานใหม ๆ ทท าให ผลตภาพและประสทธภาพสงขน เทคโนโลยใหม ๆ ถกพฒนาขนมาตลอดเวลา ฉะนนหนทางเดยวทธรกจจะคงอยไดและแขงขนไดคอ ตองมความสามารถในการสรางสรรค คดคนนวตกรรมใหม ๆ และมความพรอมทจะปรบปรงเปลยนแปลงตวเอง องคกรทประสบความส าเรจ จงควรมวฒนธรรมองคกรทสงเสรมแนวทางบรหารงานดงกลาวเพอไมใหธรกจเขาสวงจรถดถอย ผบรหารควรจะคดถงการปรบปรงเปลยนแปลง ถงแมวาธรกจจะยงคงดดอยกตามเพราะความคดสรางสรรคน าไปสนวตกรรมใหม ๆ การวดผลวากจการประสบความส าเรจในดานนเพยง ไรเปนสงทยาก ฉะนนตองวดทผลลพธ เชน จ านวนของสนคาหรอบรการใหมทออกสตลาดยอด ขายหรอก าไรทเพมขนจากกลยทธใหม ๆ การเปลยนแปลงในกระบวนการด าเนนงานทน าไปส ประสทธภาพทดขน เปนตน นอกจากนความรวมมอและความกระตอรอรนของพนกงานในการพยา ยามเสนอความคดสรางสรรคทดกเปนตววดไดเชนกน

5. ไดรบความผกพนจากพนกงาน (Gaining Employee Commitment) ประสบความส าเรจจะประกอบดวยพนกงานทรกงานทตนเองท า มความภาคภมใจและมความรสกผกพนกบงานและองคกร ท างานดวยความทมเท และหวงใย มแรงจงใจทจะท างานออกมาใหไดดทสด วธหนงทสรางความผกพนกบงานทท า คอการสงเสรมใหพนกงานมโอกาสใชความสามารถไดเตมท หรอมรปแบบหรอมโครงการทท าใหพนกงานมโอกาสในการมสวนรวมในการตดสนใจใหโอกาสพนกงานทเตบโตโดยสนบสนนดานการฝกอบรมและการศกษาตอเนองใหรางวลหรอผลตอบแทนทจงใจและสรางสรรค หรอใหอ านาจในการท างานและตดสนใจแทนหวหนามอบหมายใหมความรบผดชอบมากขน (Empowerment)

การวดความส าเรจในดานนอาจจะท าไดโดยการประเมนในผลการปฏบตงาน (Performance-Appraisal) เพอดวาพนกงานท างานไดตามทคาดหวงไดดเพยงใด การวดเพอใชประโยชนเตมทจากก าลงผลทม (Workforce Utilization) ซงสามารถวดไดจากการสงเกตพฤตกรรม

Page 9: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

13

ของพนกงาน และวดจ านวนผลผลตตอหว (Productivity) รวมทงเปรยบเทยบกบฝายอนหรอองคกรอน การมก าลงพลมากไปหรอนอยเกนไปลวนกอใหเกดผลเสยตอการด าเนนงาน เชน ถาหากใชจ านวนพนกงานนอยเกนไปเมอเทยบกบปรมาณงานแมวาจะมผลตผลตอหวสง แตการท างานเกนก าลงเปนระยะเวลานาน พนกงานจะเกดความเหนอยลา และประสทธภาพถดถอย อาจกอใหเกดความเสยหายไดพนกงานจะมความพอใจตองานนอยลง นอกจากนกจการตองพจารณาจดคนใหเหมาะสมกบงาน ซงจะท าใหพนกงานแตละคนท างาน ไดเตมความสามารถและเกดความทมเท เพราะสนกกบงานรวมทงการดอตราการหมนเวยนของพนกงาน (Turnover) หรอจ านวนขาดลา ในการท างาน (Absenteeism) กเปนดชนทแสดงถงความผกพนและรบผดชอบตอการงานไดคอนขางชดเจน

จากทฤษฎเกยวกบตวชวดประสทธภาพ สรปไดวาตวชวดประสทธภาพ (Key Performance Indicators: KPIs) หรอดชนชวดสมรรถนะการท างาน คอ เครองมอทใชในการวดหรอประเมนวาผลการด าเนนงานในดานตาง ๆ ขององคกรเปนอยางไร ซงการก าหนดตวชวดนนมวธการหลายวธตว ชวดประสทธภาพ เปนสงทตองมาควบคกบระบบการประเมนผล เพราะตววดจะบอกไดวาสงทเราวดนนมสะถานะเชนใด จากนนกเปนหนาทของผประเมนทจะตองน าผลท วดได มาเปรยบเทยบกบเกณฑวาสถานะเชนนนด หรอไมด และใหค าแนะน าหรอก าหนดสงทจะปฏบตตอไป แนวคดท ส าคญอกประการหนง คอ การวดผลเรามกจะวดเฉพาะในสงทส าคญ ในการวดเรองทส าคญมากหรอมความซบซอนมาก ๆ จ าเปนตองสรางตววดขนมามาก แตถาเปนเรองเลกนอย ไมซบซอนเขาใจงาย ตวชวดจะลดลงไปตามสวน นนคอทมาของค าวา Key Performance Indicators: KPIs เพอเปนการแสดงวาจะวดและประเมนเฉพาะสงทมความส าคญเทานน ซงสงทมความส าคญทสดตอองคกร คอสงทสมพนธกบกลยทธขององคกรนนเอง

ทฤษฎเกยวกบการประเมนผลการปฏบตงาน ยทธนา แซเตยว (2547) ไดกลาวถงแนวคดพนฐานของการประเมนผลดงน 1. ก าหนดสงทจะวดหรอประเมนวาจะประเมนในจดหรอสงใด 2. ก าหนดตวชวด (Key Performance Indicators) หรอเครองมอทจะใชวดในสงทตองการวด 3. ก าหนดเกณฑมาตรฐานหรอตวเปรยบเทยบส าหรบตวชวดแตละตวเกณฑคอสงทจะบอกไดวาเมอวดผลออกมาแลวระดบใดคอ แย ปานกลาง หรอ 4. เกบขอมลผลการด าเนนงานทเกดขน

Page 10: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

14

5. เปรยบเทยบผลทไดรบจากการประเมนกบมาตรฐานหรอเกณฑทก าหนดไววาผลการด าเนนงานเปนไปตามเกณฑหรอมาตรฐานทก าหนดไวหรอไม

ภายหลงจากทไดท าการวดตามขนตอนทง 5 ขางตน และไดผลลพธออกมาเรยบรอยแลวนนถาหากผบรหารไมสามารถยอมรบความแตกตาง (เปาหมาย-ผลการปฏบต) นนไดกจะมแนว ทางในการด าเนนการ 2 วธ ไดแก 1) ปรบปรงผลการด าเนนงานใหดขนและ 2) แกไขมาตรฐานหรอเกณฑ ถามาตรฐานนนสงหรอต าเกนไป ซงกระบวนการจะเปนเชนนเรอยไปจนกวาผลการปฏบต งานจะเปนไปตามเปาหมายทไดวางไว วตถประสงค ของการประเมนผลการปฏบตงานมขนเพอใหมนใจวา ไดเปดโอกาสใหมการสอสารระหวางผทมอบหมายงานกบผทปฏบต เพอพดคยเกยวกบสงทแตละฝายคาดหวงจากอกฝายหนงและมการบรรลสงทคาดหวงไดดเพยงใด การประเมนผลการปฏบตงานไมใชเปนการด าเนนการเพอใหเกดความขดแยงกน หรอมไดเปนการคยกนแบบไมมสาระ การประเมนเปนชองทางการสอสารทส าคญระหวางสองฝายทมความมงหมายรวมกนถงแมการด าเนนการจะไมงายเสมอไป แตหลกการและเทคนคเพอใหไดประสทธผล เปนสงทสามารถเรยนรและน าไปใชไดส าหรบทกคน (วฒพงษ ยศถาสโรดม, 2546) สวนประเทศไทยเองกมการมอบรางวลคณภาพแหงชาต (Thailand Quality Award: TOA) เพอพฒนาขดความสามารถดานการบรการ เชนเดยวกบตางประเทศโดยมเกณฑมาตรฐานเชนเดยว กบ Malcolm Baldrige National Quality Award (MBNQA) ซงหมวดหมการประเมนใหกบความเปนเลศทง 7 ดาน ไดแก หมวด 1 การน าองคกรประเมนในดานการน าองคกรและความรบผดชอบตอสงคม หมวด 2 การวางแผนเชงกลยทธ ทงในดานการพฒนาแผนกลยทธ และการน ากลยทธ ไปปฏบต หมวด 3 การมงเนนลกคาและตลาด จะตองมความรเกยวกบลกคาและตลาด มการสรางความสมพนธกบลกคาและความพงพอใจของลกคา หมวด 4 การวด การวเคราะห และการจดการความร มการวด และวเคราะหการด าเนนการขององคกรโดยมระบบการจดการสารสนเทศเปนเครองมอในการสนบสนน ในหมวดนยงครอบคลมถงการมกระบวนการทจะเรยนรจากผลการด าเนนงานและน าความรทไดไปเผยแพรใหบคลากรในองคกรไดอยางเหมาะสม หมวด 5 การมงเนนทรพยากรบคคล ทงในดานระบบงาน การเรยนรของพนกงานและการสรางแรงจงใจรวมถงมการสรางความผาสกและความพงพอใจของพนกงาน

Page 11: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

15

หมวด 6 การจดการกระบวนการ ทงในดานกระบวนการหลกทเกยวกบผลตภณฑ และบรการและกระบวนการสนบสนน หมวด 7 ผลลพธทางธรกจ เปนการประเมนผลส าเรจจากระบบในทก ๆ ดานประกอบดวยการมงเนนลกคา ผลตภณฑและบรการ การเงนและการตลาด ทรพยากรบคคลประสทธผลขององคกร รวมทงธรรมมาภบาลและความรบผดชอบตอสงคม (ยทธนา แซเตยว, 2547) วฒนา พฒนพงศ (2546) ไดสรปปจจยทท าใหประสบความส าเรจ และปจจยทท าใหเกดความลมเหลวในการประเมนผลการปฏบตงานดงน 1. ผน าทก าหนดสงทตนเองคาดหวงไวอยางชดเจนและสามารถวดได รวมทงสรางบรรยากาศทชวยใหประสบความส าเรจ

2. ผน าทมสวนในการก าหนดเปาหมายรวมกน 3. ผน าซงถามค าถาม รบฟงอยางตงใจและชนชมตอความคดของผอน 4. ผน าทแสดงการรบทราบถงผลการปฏบตงานทดในทสาธารณะ และแกไขผลการ

ปฏบตงานทไมเหมาะสมเมอมนเกดขน โดยท าเปนการสวนตว 5. ผน าทมองหาสงด ๆ ในทก ๆ สถานการณและคนหาแนวทางแกปญหาอยางสรางสรรค 6. ผน าทเฝาตดตามผลเพอใหมนใจวาไดเปนไปตามทตกลงกนไว ปจจยทท าใหเกดความลมเหลวในการประเมนผลการปฏบตงาน 1. ผทมไดไตรตรองอยางรอบคอบวาตนเองคาดหวงอะไร หรอไมทราบวาจะวดความส าเรจไดอยางไร

2. ผทก าหนดเปาหมายหรอมาตรฐานตามอ าเภอใจ และเปนผก าหนดอยฝายเดยว 3. ผทไมคอยจะรบฟงหรอแสวงหาความคดเหนจากผอน และยงมค าตอบไปทก ๆ เรอง

ทเปนปญหาของผอนๆ 4. ผวจารณผลการปฏบตงานอยางเปดเผยในสาธารณะอกทงมไดใหความชนชม (Credit) ใด ๆ ในวาระอนสมควร

5. ผทใชเวลามากเกนไปในการมองหาสงทผดและนอยเกนไปในสงทถก 6. ผทไมไดใหความมงมนอยางจรงจง หรอไมทราบวาจะตดตามงานไดอยางไร

แลมเบรท (Lambert, Stock & Ellran, 1998) ไดกลาวถงกระบวนการคดเลอกรปแบบและผขนสงประกอบดวย 4 ขนตอน คอ 1) การรบรปญหา (Problem Recognition) เปนกระบวนการรบรปญหาในดานตาง ๆ เชน ความตองการของลกคา จดทลกคาไมพงใจ และการ

Page 12: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

16

เปลยนแปลงรปแบบการกระจายสนคา 2) การคนหา (Search Process) เปนการหาขอมลจากแหลงตาง ๆ เพอพจารณาตดสนใจ เชน ขอมลในอดต รายงานบนทกการขนสงของบรษท และการสมภาษณสอบถามลกคาเปนตน 3) การพจารณาทางเลอก (Choice Process) เปนการพจารณาทางเลอกของรปแบบการขนสงและผขนสงจากขอมลทรวบรวมมาไดเบองตน เพอใหแนใจไดวารปแบบการขนสง และผขนสงทเลอกมเหมาะสมในดานตนทนทตองจายเปนคาบรการ และสามารถเสนอบรการทสอดคลองกบความตองการของลกคา 4) การประเมนผล (Postchoice Evaluation) เมอผบรหารตดสนใจเลอกรปแบบการขนสงและผขนสงแลว กจ าเปนตองประเมนผลการปฏบตงาน เชน ความสามารถในการตอบสนองความตองการของลกคา สถตการต าหนและค าชมเชยจากลกคา สถตสนคาเสยหาย และสญหาย การตรวจสอบตนทน และความเทยงตรงของการใหบรการขนสง เปนตน ดวงพรรณ กรชชาญชย (2548) กลาววาการประเมน Performance เชงโลจสตกสทดนน ตองค านงวาการวดประเมนผล ควรจะเปนภาพรวมของระบบ มใชการวดประเมนโดยแบงเปนหนวยงาน นอกจากนปญหาทเกดขนสวนมากในการแตงตงแบบวดประเมนผล คอ ผศกษามกจะมงเนนการวดไปทการเงน (Financial Performance) โดยลมค านงถง Non-Financial Performance เชน Work in Process Level Inventory Level ฯลฯ ในการวดประเมนในโลจสตกสนสามารถแบงไดใหญ ๆ เปน 5 สาขา คอ 1. Plan เปนการวดในสวนของการวางแผนเกยวกบ Order ของลกคา และกจกรรม ทงหมดทเกยวของกบความตองการของลกคา หรอหนวยงานท Order ของลกคาตองผานเขาไป เชน เวลารอระหวางหนวยงาน เวลาในการตรวจคณภาพผลตภณฑ เวลาในการปรบแผนการผลต รวมไปถงเวลาทงหมดทลกคารอจนไดรบผลตภณฑ (Lead Time) การวดประเมนนมใชแคการวด “เวลา” แตตองค านงถง Reliability และ Consistency ของเวลาดวย

2. Supplier การวดประเมนในสวนนมใชแคคณภาพของวตถดบทผจดสงน ามา สงแตจะรวมไปถงความสามารถของผจดสงวตถดบดวย (Supplier Performance) ดงนนการวดประเมน Supplier นจะรวมถง Reliability Quick Response Co-Ordination และความสามารถในการแกปญหาของ Supplier อกดวย

3. Production ตวประเมนในระบบผลตภณฑทวไปคอ Cost Quality Speed Reliability และ Flexibility สวนตวทสามารถวดความสามารถในการผลตใน Supply Chain ไดคอ 1) Capacity Utilization เพอพจารณาใชก าลงการผลตในระบบ โดยมงเนนถงผลกระทบตอความ สามารถในการตอบสนองตอลกคา การวดการใชก าลงการผลตนจะขนอยกบกลยทธของอตสาหกรรม และความสามารถในสวนอน ๆ และจะสะทอนใหเหนไดถง Flexibility ของ

Page 13: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

17

สายการผลต Lead Time และความสามารถในการสงตรงเวลา สงทตองค านงถงในการวดการใชก าลงการผลตนคอ ความเหมาะสมในการใชก าลงการผลต ไมจ าเปนวาตองใชก าลงการผลตมาก จงจะเกดผลดกบระบบ หากแตตองพจารณาความตองการของลกคาเปนส าคญ 2) Effectiveness of Scheduling Techniques การวดเทคนคของการจดตารางการผลตนมใชแคการจดตารางการผลตในShop Floor เทานน หากแตครอบคลมไปทง Supply Chain เชน การจดตารางการซอ การปรบแผนการผลต หรอการจดตารางการจดสงผลตภณฑอกดวย

4. Delivery ในการจดสงผลตภณฑตองค านงถง 3 สวน คอ Delivery Channel Vehicle Scheduling และ Warehouse Location และการประเมนความสามารถของการจดสงนสามารถแบงไดเปน 4 สวน คอ 4.1 On Time Delivery เปนตววดความตรงเวลา ของการจดสง ทงนตองค านง ถง Vehicle Speed Driver Reliability Frequency of Delivery และ Location of Depots 4.2 Delivery Performance จะวดคณภาพของการจดสง เชน Speed of Information Exchanged Quality of Information 4.3 Customer Satisfaction เปนการวดความพงพอใจของลกคาตอการจดสง เชน Number of Faultless Notes Invoices Flexibility of Delivery System ตามความตองการของลกคา 4.4 Distribution Cost เชน คาขนสง เปนตน 5. Customer การวดประเมนตาง ๆ ในโซอปทานน จ าเปนตองโยงไปสความพอใจ ของลกคาเปนส าคญ ตองพงค านงไววาลกคาตองไดรบขอมลเกยวกบสนคาทสงตลอดเวลา หรอปญหาทตองอาจจะเกดขน ดงนนตววดความสามารถนจะเกยวเนองกบเวลาทสามารถตอบสนองตอลกคาได และกระบวนการทจะท าใหลกคารบทราบขอมล นอกจากนยงรวมถงความสา มารถในการแกปญหาขององคกรทมตอลกคาอกดวย เชน การจดเตรยมชนสวนส ารองในกรณขาดสนคาเปนตนอยางไรกตาม การวดประเมนในสวนนควรจะค านงความตองการของลกคา และการเปรยบเทยบ ระหวางความสามารถขององคกรกบความคาดหวงของลกคา ปจจยหลก 3 ประการทธรกจท าการวดสมรรถนะเชงโลจสตกส คอ 1) ตองการลดคาใชจายในการด าเนนงาน 2) ผลกดนการสรางก าไร และ 3) การเพมมลคาหน ซงการวดคาใชจายหรอตนทนในการด าเนนงานนนจะชวยในการบงชวาจะมการเปลยนแปลงอะไร และตรงไหนในการด าเนนงาน เพอทจะคนหาจดในการปรบปรงการด าเนนงานการปรบปรงทรพยสนการปรบปรงการบรการและการลดตนทนในกจกรรมโลจสตกส กจกรรมตาง ๆ จะชวยในการเพมพนอตราสวน

Page 14: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

18

ราคาตอคณคาของผลตภณฑ เพอเปนการสรางความนาสนใจ และคงรกษาไวซงลกคาทด (วทยา สหฤทด ารง, 2548) จากทฤษฎเกยวกบการประเมนผลการปฏบตงาน สรปไดวาการประเมนวด Performance เชงโลจสตกสทดนน ตองค านงวาการวดประเมนผลควรจะเปนภาพรวมของระบบ มใชการวดประเมนโดยแบงเปนหนวยงาน นอกจากนปญหาทเกดขนสวนมากในการตงแบบวดประเมนผล คอ ผศกษามกจะมงเนนการวดไปทการเงน (Financial Performance) โดยลมค านงถง Non-Financial Performance ในการวดประเมนในโลจสตกสสามารถแบงได 5 สาขา คอ 1) Plan การวางแผนเกยว กบ Order ของลกคาและกจกรรมทงหมดทเกยวของกบลกคา 2) Supplier คณภาพของวตถดบ และความสามารถของผจดสงวตถดบ 3) Production ตวประเมนในระบบผลตภณฑทวไป 4) Delivery การวดประเมนความสามารถของการจดสง และ 5) Customer การวดประเมนความพงพอใจของลกคาเปนส าคญ และเปรยบเทยบระหวางความสามารถขององคกร กบความคาดหวงของลกคา โดยปจจยหลกทธรกจท าการวดสมรรถนะเชงโลจสตกส คอ ตองการลดคาใชจายในการด าเนนงาน ผลกดนการสรางผลก าไร และการเพมมลคาหน

ทฤษฎเกยวกบการขนสงสนคา โดยทวไปการขนสง (Transportation) หมายถงการเคลอนยายคน (People) สตว สงของ (Goods) จากสถานทหนงไปยงสถานทอกแหงหนง อยางไรกดหากพจารณาจากค านยามนแคผวเผนอาจกอใหเกดความเขาใจผดขนมาไดวา การขนสงเปนการเคลอนยายคน สตว หรอสงของจากอาคารแหงหนงเทานน แตแททจรงแลวการขนสงยงมความหมายกวางขวางโดยครอบคลมไปถงการขนสง การขนถาย การเคลอนยายคนหรอสงของภายในอาคาร ภายในบาน ภายในทท างานหรอภายในโรงงานดวย ดงนนหากยดค าจ ากดความถกตองแลวการทคนเราเดนอยภายในบาน การใชรถเขนชวยบรรทกของเมอเขาไปซอสนคาหรอการทกรรมกรขนถายสนคาททาเรอกนบเปนสวนหนงของกจกรรมการขนสงเชนเดยวกน (จกรกฤษณ ดวงพสตรา, 2543) การขนสง ตามนยามทางเศรษฐศาสตรยงมความหมายทซบซอนกวานยามของการขนสงตามทเขาใจกนโดยทวไป กลาวคอ การขนสงหมายถง การเคลอนยายบคคลหรอสนคาจากสถานทหนงไปยงอกสถานทหนง อนกอใหเกดอรรถประโยชนดานสถานท (Place Utility) และอรรถ ประโยชนดานเวลา (Time Utility) ดงนนถาพจารณาจากนยามขางตน การขนสงสนคา (Freight Transportation) จงหมายถง การเคลอนยายสนคาสนคาจากสถานททหนงไปยงอกสถานทหนง อนกอใหเกดอรรถประโยชนดานสถานท (Place Utility) และอรรถประโยชนดานเวลา (Time Utility) ทงนการเคลอนยายดงกลาวเปนกจกรรมทเพมมลคาใหแกสนคาซงจะเปนการกอใหเกด

Page 15: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

19

อรรถประโยชนดานสถานท และเวลาในการขนสง (Time-in-Transit) กบความตอเนอง ในการใหบรการ (Consistency of Service) เปนตวทบงบอกถงอรรถประโยชนดานเวลา (จกรกฤษณ ดวงพสตรา, 2543) แลมเบรท (Lambert, Stock & Ellran, 1998) ไดใหความหมายของโลจสตกส (Logistics) ไววาเปนกระบวนการวางแผนการด าเนนงาน และการควบคมอยางมประสทธภาพ เพอใหการเคลอนยายการจดเกบวตถดบสนคาระหวางผลตสนคาส าเรจรป และสารสนเทศทเกยวของ ด าเนนไปจากแหลงจดหาไปสจดบรโภค เพอตอบสนองความตองการของลกคาดวยตนทน ประสทธภาพในการขนสง (Efficiency of Transportation) การพฒนาการขนสงนนมงทจะพฒนาใหการขนสงมคณภาพ มมาตรฐาน และประสทธภาพมากทสด ซงตามหลกของการขนสงแลวถอวาการขนสงทมประสทธภาพจะตองประกอบดวยคณสมบตดงตอไปน 1. ความรวดเรว การขนสงทมความรวดเรวสามารถทจะท าใหสนคาและบรการ ตาง ๆ ไปสตลาดไดอยางรวดเรว ทนเวลา และทนตอความตองการมความสดและมคณภาพเหมอน กบสนคาและบรการทแหลงผลต

2. การประหยด การขนสงทมประสทธภาพ จะตองท าใหเกดการประหยดใน ตนทนการขนสงและประหยดในราคาคาบรการ กลาวคอ ผประกอบกจการขนสงตองพยายามใหตนทนในการขนสงต าทสดเทาทจะท าได ซงเมอตนทนในการขนสงต าแลว การเรยกเกบอตราคา บรการกลดลงดวยอนจะท าใหผใชบรการประหยดคาใชจายในการเสยอตราคาบรการโดยสารหรอคาระวางดวย ดงนนความประหยดถอไดวาเปนสวนหนงของการขนสงทมประสทธภาพ

3. ความปลอดภย หมายถง ความปลอดภยจากการสญเสยหรอเสยหายของสนคา ตลอดจนความปลอดภยของยานพาหนะทใชในการขนสงดวย ซงถอไดวาเปนสงทส าคญมากส าหรบระบบการขนสง ซงถอไดวาผประกอบการขนสงตองรบผดชอบตอการสญเสยและเสยหายในทกอยางทเกดขนตอสนคาและบรการ

4. ความสะดวกสบาย การขนสงทดจะตองใหความสะดวกสบายแกผใชบรการ หรอ ความสะดวกในการขนสงสนคาและบรการ เชน ยานพาหนะจะตองมอปกรณอ านวยความสะดวกตาง ๆ ไวอยางครบถวน พรอมทน ามาใชในการเคลอนยายไดทนท

5. ความแนนอนเชอถอไดและตรงตอเวลา (Certainty and Punctuality) ถอเปนเรองท ส าคญอกประการหนงส าหรบการขนสง เพราะการขนสงทดและมประสทธภาพจะตองม ก าหนดในการเดนทางทแนนอนเชอถอได และตรงตอเวลา มจ านวนเทยวทวง เวลาทจะออกเดนทางจาก ตนทางเวลาทเดนทางถงปลายทาง ระยะเวลาในการเดนทาง เวลาทจะผานจดทส าคญตาง ๆ ซง

Page 16: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

20

จะตองระบไวและจะตองรกษาเวลาใหเปนไปตามทก าหนดไวจงจะถอวามประสทธภาพ (ค านาย อภปรชญาสกล, 2546) จากทฤษฎเกยวกบการขนสงสนคา สรปไดวา การขนสง (Transportation) หมายถง การเคลอนยายคน (People) สตว สงของ (Goods) จากสถานทหนงไปยงอกแหงหนง โดยการขนสงทมประสทธภาพจะตองประกอบดวย ความเรว การประหยด ความปลอดภย ความสะดวกสบาย ความแนนอนเชอถอไดและตรงตอเวลา

ทฤษฎเกยวกบการกระจายสนคา การกระจายสนคา (Physical Distribution) หมายถง การด าเนนการเคลอนยายสนคาทงภายในองคกร และผานชองทางการจดจ าหนายเพอตอบสนองความตองการ และสรางความพอใจใหกบลกคา ซงเกยวกบกจกรรมการขนสง การเกบรกษา การจดการสนคาคงเหลอ การหบหอ การน าสงสนคาและการด าเนนค าสงซอ ความส าเรจของสนคาขนอยกบการเคลอนยายสนคาของผผลตเพอตอบสนองความตองการและสรางความพอใจใหกบลกคาในเวลาทถกตอง (at the Right Time) และในสถานททถกตอง (to the Right Place) ดวยตนทนทต าทสด (at the Least Cost) และในปรมาณทถกตอง (in the Right Quantity) (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวทยาการจดการ, 2536) วทยา สหฤด ารง และตอศกด กจชยนกล (2543) กลาววา การจดการกระจายสนคาตองพจารณาในภาพรวมของระบบโลจสตกส ในดานเครอขายการปฏบตงาน การจดการกระจายสนคา ตองก าหนดคลงสนคาใหสามารถเชอมโยงการปฏบตงานเขากนอยางเปนระบบ เพอตอบสนอง เปาหมายของระบบโลจสตกส จากสภาพการแขงขนของธรกจทก าลงเผชญอยนการน าเสนอคณคาของสนคาสลกคาหรอองคกรธรกจจะส าเรจไดเกดจากระบบการจดการกระจายสนคา และกลยทธการจดการกระจายสนคาขององคกรทด ดงนนตองพจารณาเปรยบเทยบ กบการปฏบตงานของคแขงในอตสาหกรรมเดยวกน หรออตสาหกรรมอน ๆ มาเปนแนวทางในการวางแผนทส าคญ คอตองวเคราะหถงปจจยทลกคาสนใจ น ามาก าหนดกลยทธ และเปาหมายการจดการกระจายสนคาเปนส าคญ กลยทธการกระจายสนคา จะเปนผลมาจากการก าหนดกลยทธดานโลจสตกส และการ จด การโซอประทานโดยในแตละอตสาหกรรมหรอแตละผลตภณฑ มองคประกอบและความซบซอนทแตกตางกนไปเชนกน จดเรมตนทส าคญในการก าหนดแนวทางการจดการโลจสตกส คอ การวเคราะหถงรปแบบลกษณะความตองการในตวผลตภณฑ มองคประกอบในการพจารณา เชน ชวงวฎจกรอายของผลตภณฑ ความสามารถในการคาดการณความตองการ ไดความหลากหลาย

Page 17: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

21

ของผลตภณฑ คาเฉลยมาตรฐานของระยะเวลาน า (Lead Time) และการบรการโดยปจจยเหลานท าใหสามา รถพจารณาแบงประเภทของผลตภณฑได 2 ประเภท คอ

1. ผลตภณฑทมงดานการใชงาน (Functional Product) เปนผลตภณฑทมงตอบสนอง ความจ าเปนในการใชงานทวไป ทมความตองการใชงานสม าเสมอมการเปลยนแปลงไมมากสามารถคาดหมายปรมาณความตองการได ผลตภณฑประเภทนมกจะมคแขงมาก เกดการแขงขนดานตนทนผลตภณฑท าใหอตราก าไรลดลง 2. ผลตภณฑทมงเนนนวตกรรม (Innovation Product) เปนผลตภณฑทมงสรางความแตกตางของผลตภณฑ เพอมงตอบสนองความตองการ ส าหรบลกคาเฉพาะกลมทมความตองการทแตกตางออกไป หรออาจจะตองสรางความตองการใหเกดกบผลตภณฑนน ๆ ดวยความแตกตางนผลตภณฑทมงเนนนวตกรรมจะสามารถสรางอตราก าไรไดในระดบสง มคแขงขนนอยและเขามาไดยาก อยางไรกตามเนองจากกลมเปาหมายมเฉพาะกลม อาจมความตองการทเปลยนไดงาย เมอมผลตภณฑอนทตองการท าใหการพยากรณความตองการไดยาก จากลกษณะความตองการในแตละประเภทของผลตภณฑสงผลใหการก าหนดกลยทธการกระจายสนคาของแตละผลตภณฑมความแตกตางกน คอ 1. ผลตภณฑทมงการใชงาน จะมงทประสทธภาพของกระบวนการ โดยเฉพาะดานตนทนตอหนวยใหต า 2. ผลตภณฑทมงเนนนวตกรรม จะมงในการตอบสนองความแปรเปลยนความตองการผลตภณฑ ทตองมความรวดเรวและมความยดหยนสง จากแนวคดของผลตภณฑแตละประเภทดงกลาว ควรน ามาพจารนาก าหนดกระบวนการปฏบตงานในการกระจายสนคาและกระบวนการตาง ๆ ของระบบโลจสตกส เพอใหเกดความสอด คลองกบประเภทของผลตภณฑ ทงในดานการก าหนดเครอขายของคลงสนคา และขนตอนการ กระจายสนคาทเหมาะสม การวางแผนความตองการในการกระจายสนคา (Distribution Requirement Planning: DRP) การกระจายสนคาควรพจารณาลกษณะเครอขายของคลงสนคาทสามารถครอบคลมลกคาในพนทตาง ๆ ในการจดการตองมวธการชวยในการตดสนใจ การวางแผน และการควบคม การปฏบตงาน ไดอยางมประสทธภาพได วธการทสามารถใชได คอ การวางแผนความตองการในการกระจายสนคาหรอ Distribution Requirement Planning (DRP) มหลกการพนฐานจากระบบดง (Pull System) เชนเดยวกบระบบ MRP ทใชในการจดการดานการผลต แต DRP จะประยกตใชในสวนการจดการกระจายสนคาไปยงคลงสนคาตาง ๆ อยางไรกตาม DRP จะเชอม MRP ในสวนการผลตเชนกน โดยทขอมลการพยากรณความตองการของ DRP จะเปนขอมลพนฐานของแผนก าหนดการ

Page 18: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

22

ผลตหลก หรอ Master Production Scheduling (MPS) ซงตองท าการผลตเพอรองรบความตองการทเกดขนในชวงเวลาตาง ๆ จากทไดกลาวถงแนวทางการจดการกระจายสนคาสามารถสรปถงสงทตองตดสนใจในการกระจายสนคาได ดงน 1. การจดการดานขอมลสารสนเทศทมประสทธภาพ เปนองคประกอบส าคญใน การสนบสนนการตดสนใจในการปฏบตงานทงในดานปรมาณ เวลาและสถานทของระบบ การกระจายสนคา 2. การพจารณาก าหนดเครอขายคลงสนคาใหเหมาะสมกบเปาหมาย ทงนเครองมอในการจดการอาศยแนวคดของ Network Research เปนวธการวเคราะหเชงเครอขายทอาศยพนฐานของการค านวณทางดานการวจยด าเนนงาน (Operations Research) ทจะชวยใหสามารถพจารณาการก าหนดเครอขายคลงสนคาไดอยางเหมาะสม อาศยขอมลพนฐานในการจดการทมอย เชน ตนทนการขนสง ปรมาณการขนสง คาใชจายตาง ๆ มาประกอบการพจารณา โดยการหาค าตอบทมคาดชนวดผลเหมาะสมตามทไดก าหนดไว เชน ตนทนรวมทงระบบในการกระจายสนคาในแตละป เปนตน 3. การพจารณาดานเสนทางการขนสงของพาหนะ คาใชจายดานขนสงจะเปนตนทนสวนทมความส าคญในการปฏบตงานการกระจายสนคา การพจารณาก าหนดเสนทางการขนสง ควรพจารณาควบคกบการก าหนดเครอขายคลงสนคาทส าคญอกปจจยหนง ปจจยพจารณาในการประเมนผลการปฏบตงานกระจายสนคา 1. ระยะเวลาและความรวดเรวในการกระจายสนคา เปรยบเทยบกบแผนด าเนนงานในสวนอน ๆ ของธรกจโดยรวม เชน ดานแผนการตลาด การกระจายสนคาตองสอดคลองกบการประชาสมพนธสนคาดานการผลต ตองกระจายสนคาไปสคลงสนคาตาง ๆ ไดตรงตามความตองการของลกคา 2. ปรมาณการขนสง การสงมอบไดครบถวนตามปรมาณความตองการทเกดขน ในแหลง 3. ตนทนการปฏบตงานเปนปจจยส าคญทตองพจารณาในหลาย ๆ แงมม เชน ตนทนกระจายสนคา แบงแยกตามกลมสนคา แบงแยกตามประเภทชองทางกระจายสนคา หรอ ตามประเภทพาหนะขนสง เปนตน 4. ความครอบคลมในดานชองทางกระจายสนคาหรอดานภมศาสตร เปนการวดผลเปรยบเทยบตอเปาหมายเชงกลยทธกจโดยรวมขององคกร (วทยา สหฤทด ารง และตอศกด กจชยนกล, 2543)

Page 19: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

23

จากทฤษฎเกยวกบการกระจายสนคา สรปไดวาการกระจายสนคา (Physical Distribution) หมายถง การด าเนนการเคลอนยายสนคาทงภายในองคกร และผานชองทางการจดจ าหนายเพอตอบ สนองความตองการ และสรางความพอใจใหกบลกคา ซงเกยวกบกจการขนสง การเกบรกษา การจดการสนคาคงเหลอ การหบหอ การน าสงสนคา และการด าเนนค าสงซอ ความส าเรจของสนคาขนอยกบการเคลอน ยายสนคาของผผลต เพอตอบสนองความตองการ และสรางความพอใจใหกบลกคาในเวลาทถกตอง (At the Right Time) ในสถานทถกตอง (to the Right Place) ดวยตนทนทต าทสด (At the Least Cost) และในปรมาณทถกตอง (in the Right Quantity)

ผลงานวจยทเกยวของ ลปดา ถนอมทรบย (2551) ท าการศกษาการพฒนาตวชวด ประสทธภาพการขนสงของผประกอบการในอตสาหกรรมเหลก เพอศกษาปจจยคณลกษณะทวไป ของผประกอบการในอตสาหกรรมเหลกเพอเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบตวชวดประสทธภาพการขนสงของผประกอบการในอตสาหกรรมเหลก เพอเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบตวชวดประสทธภาพ การขนสงของผประกอบการในอสาหกรรมเหลก จ าแนกตามปจจยคณลกษณะผประกอบการ เพอน าเสนอตวชวดประสทธภาพการขนสงของผประกอบการในอตสาหกรรมเหลก ประชากร คอผประกอบการในอตสาหกรรมเหลก ทเปนสมาชกสามญของสถาบนเหลกกลา แหงประเทศไทยในเขตกรงเทพฯและปรมณฑล จ านวน 58 บรษท มกลมตวอยาง 51 บรษท ระเบยบวธการวจยเปนการวจยเชงส ารวจโดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบขอมล ท าการวเคราะหโดยวธการหา คารอยละ แจกแจงความถ คาเฉลยเลขาคณต คาเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหโดยวธทางสถต ไดแก สถตเชงอนมาน (ANOVA) โดยใชเครองมอ F-test หาคาเฉลยเปนรายคดวยวธ LSD (Least Significant Difference) ซงประมวลโดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางคอมพวเตอร

คณลกษณะทวไปของผประกอบการ ในอตสาหกรรมเหลก สวนใหญด าเนนธรกจเปนบรษท (มหาชน) จ ากด มเงนลงทนตงแต 200 ลานบาทขนไป มพนกงานอยระหวาง 501-1,000 คน มรถบรรทกอยระหวาง 41-60 คน และมพนกงานขบรถบรรทกสนคาระหวาง 41-60 คน ผประกอบการในอตสาหกรรมเหลก ใหความส าคญตอประสทธภาพ การขนสงของผประกอบการ ในอตสาหกรรมเหลก ภาพรวมอยในระดบมากและเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานการเงนมากทสด สวนลกคาดานกระ บวนการภายในและดานการเรยนร และการเตบโตอยในระดบมาก การเปรยบ เทยบประสทธภาพการขนสงของผประกอบการในอตสาหกรรมเหลก จ าแนกตามประเภท ของกจการขนาดการลงทน จ านวนพนกงานของกจการพบวา ในภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน แตการเปรยบเทยบประสทธภาพการขนสงของผประกอบการในอตสาหกรรมเหลกจ าแนกตามจ านวน

Page 20: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

24

รถบรรทกและจ านวนพนกงานขบรถ พบวาในภาพรวมไมแตกตางกน แตรายไดแตกตางกนในดานมมมองการเรยนรและการเตบโต ผลการวจยไดมการน าเสนอ ตวชวดประสทธภาพการขนสงของผประกอบการในอตสาหกรรมเหลก ทง 4 ดาน จ านวน 15 ตวชวด ประกอบดวย ตวชวดดานการเงนจ านวน 1 ตวชวด ดานลกคาจ านวน 4 ตวชวด ดานกระบวนการภายในจ านวน 7 ตวชวด และดานการเรยนรและการเตบโตจ านวน 3 ตวชวด

นภาพร หวงวชรกล (2545) ไดท าวจยระบบประเมนผลการด าเนนงานส าหรบผประกอบ การขนสงดวยรถบรรทก เปนการวจยเพอพฒนาระบบประเมนผลการด าเนนงานส าหรบผประกอบการขนสงดวยรถบรรทก โดยมวตถประสงคเพอใหไดประเมนผลทเกดประโยชนตอการปรบปรงงานอยางแทจรง การศกษานไดใชตวอยางการท างานของศนยกระจายสนคาแหงหนงมรปแบบการใหบรการดวยการรวบรวมสนคาจากแตละบรษทลกคา เพอไปสงยงรานคาปลายทาง ทวประเทศ การวจยไดแบงแนวทางในการประเมนผลงานได 2 แนวทาง คอ 1. การประเมนประสทธผลตอความตองการจากภายนอก เพอดผลในภาพรวมวาศนยงานสามารถด าเนนงานใหสอดคลองกบความตองการจากภายนอกไดหรอไม อนไดแกความตองการดานการเงนและลกคา ตวชวดผลงานจงพฒนาจากผลการสมภาษณเปาหมายทางธรกจของเจาของบรษท และการสมภาษณปจจยทลกคาใหความส าคญ 2. การประเมนประสทธภาพ การท างานภายใน เปนการประเมนผลในรายกจกรรม เพอทราบลกษณะและต าแหนงของขอบกพรองจากการด าเนนงานภายใน การก าหนดตวชวดประสทธภาพการท างานภายใน พจารณาจากการสงผลเชอมโยงโดยตรงตอประสทธผลตอความตองการภายนอกโดยอาศยแผนภมกางปลา (Fishbone Diagram)

ศนยกระจายสนคา สามารถวดผลการท างานในภาพรวมไดจากการประเมนผล ประสทธภาพภายนอก ซงหากมผลการด าเนนงานในภาพรวมไมด ศนยงานกสามารถทราบไดวาควรปรบปรงงานในกจกรรมใด โดยอาศยตวชวดประสทธภาพการท างานภายใน ซงจะชวยใหปญหาตาง ๆ ไดรบการแกไขอยางรวดเรว ลกคาเกดความพงพอใจ และจะตองสงผลใหศนยงานประสบผลส าเรจดานการเงนตามมา

มนทการต คณะวรรณ (2551) ไดศกษาวจยความพรอม และการปรบตวของสาขาบรการโลจสตกสของไทยตอการเปดเสรการคาบรการ การขนสง โดยรถพวงและรถกงพวง ของไทย ไดน าเสนอภาพรวมปจจบนของผใหบรการโลจสตกสสาขาการขนสงทางบก โดยรถพวงและรถกงพวงของไทย เพอเสนอแนะแนวทางการเตรยมความพรอมและการปรบตวตอกระแส การเคลอนยายการลงทน อปสรรคและโอกาสตาง ๆ อนเนองมาจากการเปดเสรการคาบรการ เพอประเมนและวเคราะหผลกระทบทเกดจากการเปดเสรการคาบรการ และจดท าขอเสนอแนะ

Page 21: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

25

เพอประโยชนและใชประกอบการตดสนใจแกหนวยงาน และผทเกยวของกบการก าหนดนโยบายรวมทงผทน าเอานโยบายไปปฏบต ในเรองการลงทน ปญหา/ อปสรรคทมอย และโอกาสความเปนไปไดในการแขงขนของอตสาหกรรมน

การศกษานไดศกษาผใหบรการและผใชบรการโดยเกบรวบรวมขอมลจากแบบสอบถามทมค าถามเพอถามทศนคต การใหอนดบและการอภปลาย รวมถงการสมภาษณในเชงลก ซงไดตงสมมตฐานของการศกษา เพอหาความสมพนธระหวางขดความสามารถ ในการแขงขนในปจจบนของผใหบรการเมอเทยบผใหบรการตางชาตกบ (1) การขยายโอกาสการลงทนในตลาดตางประเทศและ (2) การเพมคณภาพของงานบรการโดยใชโปรแกรมประมวลทางสถต (SPSS) เพอวเคราะหตามหลกสถตโดยการหาคาตาง ๆ

ผลการวเคราะหสะทอนใหเหนวาความสมพนธดงกลาวมทศทางเดยวกน ทระดบนยส าคญ 0.05 สรปวาการเพมขดความสามารถในการแขงขนจะสงผลใหการขยายโอกาสลงทนในตลาดตาง ประเทศและคณภาพของงานบรการเพมขนไปดวย ดงนนผประกอบการควรมงพฒนา ขดความสามารถเพอเพมศกยภาพการแขงขนกบผใหบรการตางชาตในตลาดเสรการคาบรการ

ทวศกด เทพพทกษ (2546) ไดท าการศกษาเรองการวดผลการด าเนนงานในกจกรรม ซพพลายเชน (Performance Measurement System in Supply Chain Activity) พบวา หลายองคกรเรมมการวดผลการด าเนนงานมากขน ซงการวดผลการด าเนนงานนจะวดผลกนตงแตการไหลของวตถดบ (Flow of Material) ขอมลและกระแสเงนสด (Information and Cash) ไปจนถงกระบวนการเปลยนแปลงวตถดบ (Transformation) ไปสสนคาส าเรจรป (Finished Product)

จนทรยงยทธ บญทอง (2547) ไดท าการศกษาเรอง การพฒนาตวบงชรวมประสทธภาพการจดการกระบวนการเรยนรของอาจารยสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษากรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา 1. ตวบงชรวมประสทธภาพ การจดกระบวนการเรยนรของอาจารย สงกดส านกงานคณะกรรมการอาชวศกษา กรงเทพมหานคร ประกอบดวย ตวชวดตวบงช และตวบงชยอย 81 ตวบงช ไดแก ดานการก าหนดเนอหาสาระ 16 ตวบงช ดานการจดกจกรรมการเรยนการสอน 17 ตวบงช ดานการจดสอและแหลงการเรยนร 12 ตวชวด ดานการประเมนผล 16 ตวบงช ดานการวดประเมนผล 16 ตวบงช ดานการบรรยากาศทสงเสรมการเรยนร 10 ตวบงช และดานการมสวนรวมของชมชน 10 ตวบงช 2. ผลการตรวจสอบความตรง เชงโครงสรางของตวบงช รวมประสทธภาพการจด กระบวนการเรยนรของอาจารยสงกดส านกงานคณะกรรมการอาชวศกษา กรงเทพมหานคร พบวาโมเดลทพฒนาขนมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ ความตรงของโมเดลพจารณาไดจากคา

Page 22: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

26

ไคสแควร (X2) เทากบ 5.06 (p = 0.41) มดชนวดระดบความกลมกลน (GFI) เทากบ 0.99 และดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว (AGFI) เทากบ 0.98 ปวณนช ค าเทศ (2545) ไดท าการศกษาเรอง การพฒนาตวชวดความเปนองคการแหงการเรยนรของฝายการพยาบาล โรงพยาบาลชมชน ซงผลการพฒนาตวชวดสวนใหญมความสอดคลองกนและมระดบความส าคญอยในระดบมากและระดบมากทสด รวมทงสน 52 ตวชวด ทสามารถน าไปใชประเมนหรอบงชความเปนองคการแหงการเรยนรของฝายการพยาบาลโรงพยาบาลชมชนประกอบดวย 8 องคประกอบ ดงน 1) ดานการเรยนรรวมกนเปนทม 7 ตวชวด 2)การเปนบคคลทรอบร 8 ตวชวด 3) ดานแบบแผนทางความคด 8 ตวชวด 4) ดานการสรางวสยทศนรวมกน 4 ตวชวด 5) ดานการคดอยางเปนระบบ 6 ตวชวด 6) ดานเทคโนโลยทน ามาใช 6 ตวชวด 7) ดานบรรยากาศองคกร 6 ตวชวด 8) ดานการบรหารองคการ 7 ตวชวด ชาญอนนต สขวงค (2547) การวจยครงนมวตถประสงคเพอพฒนาตวชวดความสามารถหลกของบคลากรในบรษท ชมพรอตสาหกรรมน ามนปาลม จ ากด (มหาชน) ตามกรอบแนวความ คดขดความสามารถหลกของบรษท ชมพรอตสาหกรรมน ามนปาลม จ ากด (มหาชน) จ านวน 9 ดาน คอ 1) ดานการท างานเปนทมและการใหความรวมมอ 2) ดานการรบผดชอบและการยดมนตาม สญญา 3) ดานส านกดานคณภาพและบรการ 4) ดานความสามารถในการสอความ 5) ดานการบรหารการเปลยนแปลง 6) ดานการแกปญหาและการตดสนใจ 7) ดานการวเคราะหและการวางแผน 8) ดานภาวะผน า และ 9) ดานการบรหารบคลากร การด าเนนการวจยม 2 ขนตอน ตอนท 1 พฒนาตวชวดขดความสามารถหลก และตอนท 2 ศกษาความคดเหนของผเชยวชาญ เพอยนยนวาตวชวดขดความสามารถหลก ทรางขนเปนสมาชกของแตละองคประกอบของตวชวด กลมตวอยาง คอ ผเชยวชาญทมสวนเกยวของและด าเนนการดานการพฒนาตวชวดขดความสามารถหลกของบคลากรใน บรษท ชมพรอตสาหกรรมน ามนปาลม จ ากด (มหาชน) จ านวน 23 คน เกบรวบรวมขอมลดวยการประยกตใชเทคนคเดลฟาย จ านวนสองรอบ เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบ สอบถาม วเคราะหขอมลโดยใหสถตมธยฐาน คาพสยควอไทล ผลการวเคราะหขอมลรอบสดทายท าใหไดตวชวดขดความสามารถหลก ของบคลากรในบรษท ชมพรอตสาหกรรมน ามนปาลม จ ากด (มหาชน) จ านวน 77 ขอ ประกอบดวย ตวชวดดาน การท างานเปนทมและการใหความรวมมอ 9 ขอ ดานความรบผดชอบและยดมนตามสญญา 11 ขอ ดานส านกดานคณภาพและบรการ 8 ขอ ดานความสามารถในการสอความ 9 ขอ ดานการบรหารการเปลยนแปลง 8 ขอ ดานการแก ปญหาและการตดสนใจ 6 ขอ ดานการวเคราะหและการวางแผน 7 ขอ ดานภาวะผน า 11 ขอและดานการบรหารบคลากร 8 ขอ

Page 23: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

27

กรรณการ พมเจรญ (2549) ไดท าการศกษาเรองการพฒนาตวชวดเปนองคกรแหงการเรยนร ผลการวจยพบวา ผลการวเคราะหรอบสดทายท าใหไดตวชวดความเปนองคการแหงการเรยนร 5 ดาน จ านวน 54 ขอ ประกอบดวยตวชวดดงน 1) มงสความเปนเลศจ านวน 13 ตวชวด มความเหมาะสมทจะใชมากทสด 8 ตวชวด 2) การมแบบแผนทางความคด จ านวน 12 ตวชวด มความเหมาะสมทจะใชมากทสด 9 ตวชวด 3) การมวสยทศนรวมกนจ านวน 10 ตวชวด มความเหมาะสมทจะใชมากทสด 6 ตวชวด 4) การเรยนรรวมกนเปนทม จ านวน 11 ตวชวด มความเหมาะสมทจะใชมากทสด 6 ตวชวด 5) การคดอยางเปนระบบจ านวน 8 ตวชวด มความเหมาะสม ทจะใชมากทสด 4 ตวชวด พชร เปยมทวโชก (2549) ไดศกษาผลของการพฒนาตวชวดในการประเมนความสามารถของผประกอบการขนสงเครองใชไฟฟา กลมตวอยางของการศกษาน ไดแก บรษททเกยวของกบการขนสงสนคาประเภทเครองใชไฟฟา ซงสนคาประเภทเครองใชไฟฟานมแนวโนมของความตองการเพมมากขนและเพอตอบสนองความตองการของผบรโภค จงตองมการกระจายสนคาใหมากทสด ท าใหมการแขงขนทางการตลาดของผประกอบการธรกจขนสง ดงนนจ าเปนอยางยงทผประกอบการจะตองทราบถงระดบความสามารถของระบบการท างานของตนเอง เพอปรบปรงประสทธภาพของระบบ ซงการศกษานน าเสนอวธการพฒนาตวชวดทเหมาะสมทจะน ามาใชในการสะทอนปญหาการท างานและประเมนผลการท างานของบรษทขนสง สถาบนการขนสง จฬาลงกรณมหาวทยาลย (ธนวาคม 2553) จดท าโครงการศกษาเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนใหแกผประกอบการขนสงสนคาทางถนนระหวางประเทศ เปนการประเมนบรรยากาศทางธรกจและสถานการณการขนสงในประเทศไทยทท าใหผประกอบการขนสงไทยไดเปรยบเทยบผประกอบการตางชาตในการด าเนนธรกจขนสงสนคาทางถนนในประเทศไทย ไดแยกประเดนศกษาออกเปน 3 ประเดน 1) ความสะดวกในการทตางชาตจะเขามาประกอบธรกจในประเทศไทย 2) ความสะดวกในการทตางชาตจะเขามาจดตงธรกจกาขนสงสนคาในประเทศไทย 3) ระดบการแขงขนทเกดขนอยแลวในธรกจการขนสงดวยรถบรรทก ซงระดบการแขงขนในธรกจการขนสงดวยรถบรรทกไดแยกตามประเภทการขนสง เชน การขนสงสนคาเทกอง การขนสงสนคาอตสาหกรรมและการขนสงสนคาโดยตคอนเทนเนอร

การศกษาประกอบดวยดานศกยภาพ ของผประกอบการ ดานศกยภาพการแขงขนของบรษทเมอเปรยบเทยบกบผประกอบการตางชาตและการพจารณาวาคแขงขนในปจจบนและอนาคตคอใครและดานวสยทศนความคดเหนตอการแขงขนและการปรบตวจากการเปดเสรการบรการขนสงในดานตาง ๆ จากการศกษาขดความสามารถของผประกอบการขนสงสนคาตคอนเทนเนอรมมมองผใหบรการขนสงเปรยบเทยบกบผประกอบการขนสงไทยและผประกอบการขนสงตางชาต

Page 24: ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องdigital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/53910942/chapter2.pdfทฤษฎีเกี่ยวกับการประเมินผลการปฏิบัติงาน-ทฤษฎีเกี่ยวกับการขนส่งสินค้า-ทฤษฎีเกี่ยวกับการกระจายสินค้า-

28

ทง 16 ดาน ซงความเหนของผประกอบการขนสงไทยรายอนแลวมศกยภาพทอยในระดบใกลเคยงกนหรอเหนอกวา แตเมอเทยบกบผประกอบการตางชาตแลวในมมมองผใชบรการมองวาผประ กอบการไทยมความตางทางศกยภาพในหลายดาน มเนย (Munir, Ahmad & Nasreddin, 2002) ไดท าการศกษาเรองการก าหนดตวชวด (KPIs) ในธรกจผลต รวมถงชใหเหนความส าคญและการน าไปใชเพอการพฒนา ตวชวดถกก าหนดโดยค านงถงความเปนไปไดในการปรบปรงใหเกดประ โยชนตอกระบวนการผลตวตถประสงคของงานวจยนเพอแสดงใหเหนถงวธใหมในการก าหนดตวชวด ซงวธการก าหนดตวชวดเพอใชประเมนประสทธ ภาพการท างานนอางองจากทฤษฎ แนวคดในการปรบปรงเพอใหเกดประโยชน งานวจยนน าเสนอวธการประเมนทส าคญและตวอยางในการน าไปใช ขอสรปส าคญของงานวจยนคอ ตวชวด (KPIs) สามารถน าไปใชประเมนประสทธภาพการท างานในเชงปรมาณ