ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/document/chapter6.pdf ·...

24
บทที6 ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบ 6.1 ข้อมูลและสารสนเทศ ข้อมูล (Data) หมายถึงค่าความจริง ซึ่งแสดงถึงความเป็นจริงที่ปรากฏขึ้น เช่น ชื่อพนักงานและ จานวนชั่วโมงการทางานในหนึ่งสัปดาห์ , จานวนสินค้าที่อยู่ในคลังสินค้า เป็นต้น ข้อมูลมีหลายประเภท เช่น ข้อมูลตัวเลข ข้อมูลตัวอักษร ข้อมูลรูปภาพ ข้อมูลเสียงและข้อมูลภาพเคลื่อนไหว ซึ่งข้อมูลชนิดต่างๆ เหล่านี้ใช้ในการนาเสนอค่าความจริงต่างๆ โดยค่าความจริงที่ถูกนามาจัดการและปรับแต่งเพื่อให้มี ความหมายแล้ว จะเปลี่ยนเป็นสารสนเทศ สารสนเทศ (Information) หมายถึงกลุ่มข้อมูลที่ถูกจัดการตามกฎหรือถูกกาหนดความสัมพันธ์ให้ และต้องผ่านการ processed เพื่อให้ข้อมูลเหล่านั้นเกิดประโยชน์หรือมีความหมายเพิ่มขึ้น ซึ่งต้องมี คุณสมบัติดังนี้จึงถือได้ว่าเป็นสารสนเทศที่ดี ความถูกต้องเที่ยงตรง แม่นยา (accurate) มีความเชื่อถือได้ ความทันต่อการใช้งาน ความสมบูรณ์ ตรงตามประเด็นที่ต้องการ ยอมรับได้ ใช้งานได้ง่าย มีความคุ้มทุน มีความชัดเจน สามารถตรวจสอบได้ มีความยืดหยุ่น ความแตกต่างระหว่างข้อมูลและสารสนเทศ ดังแสดงในรูปที6-1

Upload: others

Post on 27-Apr-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

บทท 6

ระบบสารสนเทศและการพฒนาระบบ

6.1 ขอมลและสารสนเทศ

ขอมล (Data) หมายถงคาความจรง ซงแสดงถงความเปนจรงทปรากฏขน เชน ชอพนกงานและ

จ านวนชวโมงการท างานในหนงสปดาห, จ านวนสนคาทอยในคลงสนคา เปนตน ขอมลมหลายประเภท

เชน ขอมลตวเลข ขอมลตวอกษร ขอมลรปภาพ ขอมลเสยงและขอมลภาพเคลอนไหว ซงขอมลชนดตางๆ

เหลานใชในการน าเสนอคาความจรงตางๆ โดยคาความจรงทถกน ามาจดการและปรบแตงเพอใหม

ความหมายแลว จะเปลยนเปนสารสนเทศ

สารสนเทศ (Information) หมายถงกลมขอมลทถกจดการตามกฎหรอถกก าหนดความสมพนธให

และตองผานการ processed เพอใหขอมลเหลานนเกดประโยชนหรอมความหมายเพมขน ซงตองม

คณสมบตดงนจงถอไดวาเปนสารสนเทศทด

ความถกตองเทยงตรง แมนย า (accurate)

มความเชอถอได

ความทนตอการใชงาน

ความสมบรณ ตรงตามประเดนทตองการ

ยอมรบได

ใชงานไดงาย

มความคมทน

มความชดเจน

สามารถตรวจสอบได

มความยดหยน

ความแตกตางระหวางขอมลและสารสนเทศ ดงแสดงในรปท 6-1

Page 2: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

204 ระบบสารสนเทศ

รปท 6-1 แสดงความแตกตางระหวางขอมลและสารสนเทศ

6.2 ระบบสารสนเทศ (Information system หรอ IS)

ระบบแบบเฉพาะเจาะจงชนดหนง ซงอาจกลาวไดวาเปนกลมของสวนประกอบพนฐานตางๆ ท

ท างานเกยวของกนในการเกบ (น าเขา), จดการ (ประมวลผล) และเผยแพร (แสดงผล) ขอมลและสารสนเทศ

และสนบสนนกลไกลของผลสะทอนกลบ เพอใหบรรลตามวตถประสงค แสดงดงรปท 6-2

รปท 6-2 แนวคดของระบบสารสนเทศ

ความสามารถของระบบสารสนเทศ

มการประมวลขอมลขนาดใหญ ไดผลรวดเรวและถกตอง

สามารถใชสอสารระหวางหนวยงานตางๆ ไดอยางรวดเรว

สามารถเขาถงสารสนเทศไดอยางรวดเรว

สามารถใชเปนตวกลางในการเชอมโยงงานกนได

มขอบเขตของชวงเวลา เพอบอกความทนสมยของสารสนเทศ

Page 3: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

205 ระบบสารสนเทศ

สนบสนนการตดสนใจของผบรหาร

สนบสนนขอมลยอนหลงเพอการศกษาของระบบ

เปนการฝกการท างานประจ าขององคกร

การบรการทดขน

เปนรปแบบขององคกรทชดเจน

เปนระบบการท างานในรปแบบอตโนมต

6.3 องคประกอบของระบบสารสนเทศ

ระบบสารสนเทศประกอบดวย 5 สวน คอ บคลากร ซอฟตแวร ฮารดแวร ระเบยบปฏบตการ และ

ขอมล ดงรปท 6-3 ซงมรายละเอยดดงตอไปน

บคลากร (People) เนองจากทกๆงานทเกยวของกบคอมพวเตอรจะตองกระท าโดยบคลากร

หรอ ผใช (user) ทงสน ดงนนบคลากรจงเปนองคประกอบทส าคญทสดของระบบ

สารสนเทศ

ระเบยบปฏบตการ (Procedure) เปนกฎหรอแนวทางส าหรบบคลากรในการใชซอฟแวร

ฮารดแวร และขอมล ระเบยบปฏบตการอาจรวมถงคมอการใชซอฟตแวรและฮารดแวร ท

ผช านาญดานคอมพวเตอรเขยนขนกได

ซอฟตแวร (Software) หรอ โปรแกรม (Program) ประกอบดวยค าสงหลายๆ ค าสงทบอก

ใหคอมพวเตอรรวาจะตองท างานตามขนตอนอยางไร ซอฟตแวรท าหนาทแปลงขอมล

หรอขอเทจจรงทยงไมผานการประมวลผลใหอยในรปของสารสนเทศ (information)

ฮารดแวร (Hardware) เปนอปกรณทใชในการประมวลผลขอมลเพอสรางสารสนเทศ

ไดแก คยบอรด เมาส จอภาพ หนวยระบบ และอปกรณอนๆ ฮารดแวรจะถกควบคมโดย

ซอฟตแวร

ขอมล (Data) เปนคาความจรงทเกดขนจากการด าเนนกจกรรมตางๆ

Page 4: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

206 ระบบสารสนเทศ

รปท 6-3 แสดงองคประกอบของระบบสารสนเทศ

6.4 การไหลของสารสนเทศในองคกร

องคกร คอ การรวมตวของหนวยงานยอย ๆ ทมความเกยวของสมพนธกน ภายใตสงแวดลอม ทม

ผลตอการวเคราะหและออกแบบสารสนเทศขององคกรนน ๆ

ระบบ หมายถง การน าองคประกอบตางๆ ไดแก คน (People) ทรพยากร (Resource) แนวคด

(Concept) และขบวนการ (Process) มาผสมผสานการท างานรวมกนเพอใหบรรลเปาหมายอยางใดอยาง

หนงทวางแผนไว

ในองคกรขนาดใหญและขนาดกลางทมการน าคอมพวเตอรมาชวยประมวลผลระบบสารสนเทศ

ไมเพยงแตใชเกบบนทกรายการเปลยนแปลงและการด าเนนงานธรกจประจ าวนเทานน แตยงใชเพอ

สนบสนนการไหลของสารสนเทศในองคกรทงแนวตงและแนวนอน โดยกอนอนตองเขาใจโครงสราง

องคกร และศกษาลกษณะงานพนฐานทแตกตางกนในองคกร รวมถงหนาทของพนกงานภายในฝาย

เหลานน

ภายในองคกรจะมการแบงออกเปนฝายตางๆ สวนใหญจะมฝายเฉพาะซงแบงตามหนาทพนฐาน

ดงน คอ ฝายบญช ฝายการตลาด ฝายทรพยากรบคคล ฝายการผลต และฝายวจย อาจจะใชชอแตกตางกนไป

ในแตละองคกร ในรปท 6-4 แสดงลกษณะพนฐานขององคกร

ฝายบญช (Accounting) ท าหนาทบนทกกจกรรมตางๆ ทางการเงนทงหมด เชน สงซอ

สนคา ค านวณคาแรง

Page 5: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

207 ระบบสารสนเทศ

ฝายการตลาด (Marketing) ท าหนาทการวางแผน ก าหนดราคา โฆษณาประชาสมพนธ

ขายและกระจายสนคาและใหบรการลกคา

ฝายทรพยากรบคคล (Human resource) ท าหนาทประกาศรบสมคร คดเลอกพนกงาน

ฝกอบรม ออกหมายเลขประจ าตว โดยท างานสมพนธกบบคลากรแตละฝายภายในองคกร

ฝายการผลต (Production) ท าหนาทผลตสนคาจากวตถดบตาง

ฝายวจย (Research) ท าหนาทวเคราะห ศกษา และน าความรทไดมาพฒนาผลตภณฑใหมๆ

และการบรการตาง ๆ

รปท 6-4 ลกษณะพนฐานขององคกร [คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศสมยใหม, 2007]

6.5 ระดบการบรหารจดการ

ภายในองคกรตองมการบรหารจดการ เพอใหองคกรคงอยหรอพฒนาขน จงมระบบการบรหาร

จดการเกดขน เราสามารถเปรยบเทยบองคกรไดกบรปพระมด โดยทสวนฐานของพระมดแตละองคกรกคอ

พนกงานฝายตางๆ ทมหนาทผลตและใหบรการ เหนอขนมาคอบคลากรระดบผบรหาร เชน หวหนางาน ผ

คมงาน ผจดการเขต หรอรองประธานบรษท บคคลเหลานเปนผทท าหนาทในการวางแผน ชน า อ านวยการ

Page 6: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

208 ระบบสารสนเทศ

จดระบบงาน และควบคมการปฏบตงานใหส าเรจ ดงนนการบรหารจดการในองคกร สามารถแบงเปน 3

ระดบ ดงแสดงในรปท 6-5 รายละเอยดแตละสวนมดงตอไปน

หวหนางาน (Supervisor) ท าหนาทในการจดการและตดตามการท างานของพนกงานหรอ

ลกจางทท าหนาทผลตหรอใหบรการสนคาตางๆภายในองคกร ดงนนหวหนางานจะตอง

รบผดชอบเกยวกบเรองตางๆท เกดขนในระหวางการปฏบตงาน ตดตามเหตการณ

ประจ าวนและท าการแกไขใหถกตองทนทถาจ าเปน

ผบรหารระดบกลาง (Middle-level Manger) ท าหนาทควบคมและวางแผนทเรยกวา แผน

ยทธวธ (Tactical Planning) รวมทงท าการตดสนใจเพอใหการด าเนนงานบรรลตาม

เปาหมายจองแผนระยะยาว

ผบรหารระดบสง (Top-level Manager) ท าหนาทวางแผนระยะยาวทเรยกวา แผนกลยทธ

(Strategic Planning) โดยเปนผทตองการสารสนเทศเพอชวยวางแผนการเจรญเตบโตของ

องคกรในอนาคต และก าหนดทศทางขององคกร

รปท 6-5 ระดบของการบรหาร [คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศสมยใหม, 2007]

6.6 การไหลของสารสนเทศในการบรหารจดการ

การบรหารงานในแตละระดบตองการสารสนเทศทแตกตางกน ผบรหารระดบสงตองการ

สารสนเทศทสรปจากเงอนไขตางๆ ทางธรกจ และตองการสารสนเทศจากภายนอกองคกรอกดวย เนองจาก

การบรหารระดบสงจ าเปนตองพยากรณและวางแผนส าหรบเหตการณตางๆในระยะยาว ผบรหาร

ระดบกลางตองการสารสนเทศทสรปเปนรายสปดาหหรอรายเดอนเพอพฒนางบประมาณของโครงการ

Page 7: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

209 ระบบสารสนเทศ

ตางๆ และประเมนผลการท างานของหวหนางาน หวหนางานตองการสารสนเทศทมรายละเอยดเปน

ปจจบนแบบวนตอวนเพอใหการปฏบตงานในฝายเปนไปอยางราบรน เพอสนบสนนความตองการทตางกน

การไหลของสารสนเทศจงไหลในทศทางทตางกน แสดงในรปท 6-6

ส าหรบผบรหารระดบสง สารสนเทศจะไหลภายในองคกรท งแนวตงและแนวนอน ผบรหาร

ระดบสงตองการสารสนเทศจากระดบลางจากทกฝายและตองการสารสนเทศจากภายนอกองคการมาชวย

ในการตดสนใจ

ส าหรบผบรหารระดบกลาง สารสนเทศจะไหลในแนวตงและแนวนอน ขามสายงานตางๆตาม

บทบาทหนาทของฝายตางๆ ภายในองคกร

ส าหรบหวหนางาน สารสนเทศสวนใหญจะไหลในแนวตงเปนหลก เนองจากหวหนางานตอง

ตดตอสอสารกบผบรหารระดบกลางและบคลากรภายใตการควบคม

เมอทราบวาองคกรขนาดใหญมโครงสรางและมการไหลของสารสนเทศอยางไรภายในองคกร

ตอไปกควรจะทราบวาระบบสารสนเทศทใชคอมพวเตอรท างาน ตองมการเตรยมการทเหมาะสมเพอทจะ

สนบสนนความตองการในการใชงานระบบสารสนเทศแตละประเภทได

รปท 6-6 การไหลของสารสนเทศ [คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศสมยใหม, 2007]

6.7 ประเภทของระบบสารสนเทศ

องคประกอบสวนใหญของระบบสารสนเทศ (Information System) ทใชคอมพวเตอรท างาน

องคกรขนาดใหญจะมระบบทไดรบการออกแบบเพอใชในการรวบรวมขอมลและใชขอมล ซงแตละองคกร

จะใชชอระบบแตกตางกนไป แตโดยทวไประบบสารสนเทศจะมดงน ระบบประมวลผลรายการ ระบบ

สารสนเทศเพอการจดการ ระบบสนบสนนการตดสนใจ และระบบสนบสนนผบรหาร แสดงในรปท 6-7

Page 8: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

210 ระบบสารสนเทศ

ระบบประมวลผลรายการ (Transaction Processing System: TPS) ระบบนจะบนทก

รายการประจ าวน เชน ใบสงซอสนคา ใบเสรจช าระเงน จ านวนสนคาคงคลง และจ านวน

ผลผลต ระบบประมวลผลรายการชวยหวหนางานสรางฐานขอมลทเปนพนฐานส าหรบ

ระบบสารสนเทศอน ๆ

ระบบสารสนเทศเพอการจดการ (Management Information System: MIS) ท าหนาทน า

ขอมลจากระบบประมวลผลรายการมาสรปใหเปนรายงานส าหรบผบรหารระดบกลาง

เชนรายงานสรปยอดขายรายสปดาห รายงานตารางการผลต

ระบบสนบสนนการตดสนใจ (Decision Support System: DSS) เปนการจดเตรยม

เครองมอทยดหยนส าหรบการวเคราะห ระบบสนบสนนการตดสนใจจะชวยผบรหาร

ระดบกลางและระดบอนๆ ในองคกรมขอมลส าหรบการวเคราะหปญหาอยางกวางๆ เชน

ผลกระทบจากเหตการณตางๆ และแนวโนมจากภายนอกองคกร และเชนเดยวกบระบบ

สารสนเทศเพอการจดการคอ ระบบสนบสนนการตดสนใจจะใชขอมลจากระบบ

ประมวลผลรายการ

ระบบสนบสนนผบรหาร (Executive Support System: ESS) หรอรจกกนในชอของระบบ

สารสนเทศส าหรบผบรหาร (Executive Information System: EIS) เปนระบบทใชงานงาย

มการน าเสนอสารสนเทศในรปแบบทเปนการสรปขนสง ชวยใหผบรหารระดบสง

สามารถมองเหนภาพรวมการด าเนนงานของบรษท และชวยพฒนาแผนกลยทธ ระบบ

สนบสนนผบรหารเปนระบบทรวบรวมขอมลภายในจากระบบประมวลผลรายการและ

ระบบสารสนเทศเพอการจดการกบขอมลทไดจากภายนอกองคกร

Page 9: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

211 ระบบสารสนเทศ

รปท 6-7 ระบบสารสนเทศทใชคอมพวเตอรท างาน [คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศสมยใหม, 2007]

6.8 ระบบประมวลผลรายการ

ระบบประมวลผลรายการ (Transaction Processing System: TPS) เปนระบบสารสนเทศทเกยวกบ

การบนทกและประมวลขอมลทเกดจากธรกรรมหรอการปฏบตงานประจ าหรองานขนพนฐานขององคการ

เชน การซอขายสนคา การบนทกจ านวนวสดคงคลง เมอใดกตามทมการท าธรกรรมหรอปฏบตงานใน

ลกษณะดงกลาวขอมลทเกยวของจะเกดขนทนท เชน ทกครงทมการขายสนคา ขอมลทเกดขนกคอ ชอลกคา

ประเภทของลกคา จ านวนและราคาของสนคาทขายไป รวมทงวธการช าระเงนของลกคา

1) วตถประสงคของ TPS

1. มงจดหาสารสนเทศทงหมดทหนวยงานตองการตามนโยบายของหนวยงานหรอตาม

กฎหมาย เพอชวยในการปฏบตงาน

2. เพอเอออ านวยตอการปฏบตงานประจ าใหมความรวดเรว

3. เพอเปนหลกประกนวาขอมลและสารสนเทศของหนวยงานมความถกตองเปนอนหนงอน

เดยวกนและรกษาความลบได

4. เพอเปนสารสนเทศทปอนขอมลเขาสระบบสารสนเทศทใชในการตดสนใจอน เชน MIS

หรอ DSS

Page 10: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

212 ระบบสารสนเทศ

2) หนาทของ TPS

1. การจดกลมของขอมล (Classification) คอ การจดกลมขอมลลกษณะเหมอนกนไวดวยกน

2. การคดค านวณ (Calculation) การคดค านวณโดยใชวธการคณตศาสตร เชน บวก ลบ คณ

หาร เพอใหไดผลลพธทเปนประโยชน เชน การค านวณภาษขายทงหมดทตองจายในชวง

3 ปทผานมา การคดค านวณทส าคญมากคอ งานบญช การท าบญชจะมกจกรรมพนฐาน

หลก 6 กจกรรม โดย 5 กจกรรมแรก คอ การประมวลผลใบสงซอสนคา บญชลกหน

สนคาคงคลงและการสงซอ บญชเจาหน บญชเงนเดอน ขอมลทงหมดจะถกบนทกลงบญช

แยกประเภททวไปซงเปนกจกรรมท 6

กจกรรมในงานบญชทง 6 กจกรรมส าหรบองคกรสวนใหญ มดงน

- การประมวลผลใบสงซอ (Sale Order Processing) เกบบนทกขอมลทลกค าสงซอ

สนคาจากบรษทหรอการบรการตางๆ

- บญชลกหน (Account Receivable) เกบบนทกการช าระเงนจากลกคา

- สนคาคงคลงและการสงซอ (Inventory and Purchasing) สนคาทผลตเสรจแลวเกบ

อยในโกดงสนคา เรยกวา สนคาคงคลง (Inventory) ระบบควบคมสนคาคงคลง

(Inventory Control System) จะเกบบนทกขอมลจ านวนสนคาแตละชนดทมอยใน

โกดงสนคา การสงซอสนคา ( Purchasing ) เปนการสงซอวสดและบรการ โดยจะ

มใบสงซอสนคา ( Purchase Order) แสดงรายชอบรษทคคา

- บญชเจาหน (Account Payable) จะอางองถงรายการและจ านวนเงนทบรษทคาง

ช าระเมอสงซอสนคาหรอบรการและไดรบของเรยบรอยแลว

- บญชเงนเดอน (Payroll) เกยวของกบการค านวณคาแรงทตองจายใหพนกงาน โดย

พจารณาจากประเภทของงาน ชวโมงการท างาน และสวนหกลบตางๆ ( เชน ภาษ

เงนประกนสงคม คารกษาพยาบาล) โดยอาจค านวณคาจางจากบตรลงเวลาของ

พนกงาน หรอในบางกรณจากเอกสารบนทกการท างานของหวหนางาน

- บญชแยกประเภททวไป (General Ledger) บนทกขอมลสรปทงหมดของรายการท

กลาวมาแลวขางตน ระบบบญชแยกประเภททวไปจะถกน าไปใชในการท าบญช

รายได (Income Statements) ซงแสดงรายรบ รายจาย และผลตางของรายรบและ

รายจาย และบญชงบดล (Balance Sheet) ซงแสดงรายการสถานะทางการเงน

ทงหมดขององคกร เชน ทรพยสน หนสน เปนตน

Page 11: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

213 ระบบสารสนเทศ

3. การเรยงล าดบขอมล (Sorting) การจดเรยงขอมลเพอท าใหการประมวลผลงายขน เชน การ

จดเรยง invoices ตามรหสไปรษณยเพอใหการจดสงเรวยงขน

4. การสรปขอมล (Summarizing) เปนการลดขนาดของขอมลใหเลกหรอกะทดรดขน เชน

การค านวณเกรดเฉลยของนกศกษาแตละคน

5. การเกบ (Storage) การบนทกเหตการณทมผลตอการปฏบตงาน อาจจ าเปนตองเกบรกษา

ขอมลไว โดยเฉพาะขอมลบางประเภททจ าเปนตองเกบรกษาไวตามกฎหมาย ทจรงแลว

TPS เกยวของกบงานทกระดบในองคการ แตงานสวนใหญของ TPS จะเกดขนในระดบ

ปฏบตการมากกวา แมวา TPS จะจ าเปนในการปฏบตงานในองคการแตระบบ TPS กไม

เพยงพอในการสนบสนนในการตดสนใจของผบรหาร ดงนนองคการจงจ าเปนตองม

ระบบอนเพอชวยงานผบรหารดวย

3) ลกษณะส าคญของระบบสารสนเทศแบบ TPS

มการประมวลผลขอมลจ านวนมาก

แหลงขอมลสวนใหญมาจากภายในและผลทไดเพอตอบสนองตอผใชภายในองคกรเปน

หลก อยางไรกตามในปจจบนหนสวนทางการคาอาจจะมสวนในการปอนขอมลและ

อนญาตใหหนวยงานทเปนหนสวนใชผลทไดจาก TPS โดยตรง

กระบวนการประมวลผลขอมลมการด าเนนการเปนประจ า เชน ทกวน ทกสปดาห ทกสอง

สปดาห

มความสามารถในการเกบฐานขอมลจ านวนมาก

มการประมวลผลขอมลทรวดเรว เนองจากมปรมาณขอมลจ านวนมาก

TPS จะคอยตดตามและรวบรวมขอมลภายหลงทผลตขอมลออกมาแลว

ขอมลทปอนเขาไปและทผลตออกมามลกษณะมโครงสรางทชดเจน (Structured Data)

ความซบซอนในการคดค านวณมนอย

มความแมนย าคอนขางสง การรกษาความปลอดภย ตลอดจนการรกษาขอมลสวนบคคลม

ความส าคญเกยวของโดยตรงกบ TPS

ตองมการประมวลผลทมความนาเชอถอสง

Page 12: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

214 ระบบสารสนเทศ

4) กระบวนการประมวลขอมลของ TPS ม 3 วธ คอ

1. Batch processing การประมวลผลเปนชดโดยการรวบรวมขอมลทเกดจากธรกรรมท

เกดขนและรวมไวเปนกลมหรอเปนชด (batch) เพอตรวจสอบความถกตอง หรอจดล าดบ

ใหเรยบรอยกอนทจะสงไปประมวลผล โดยการประมวลผลนจะกระท าเปนระยะๆ

(อาจจะท าทกคน ทก 2-3 วน หรอทกสปดาห)

2. Online processing คอ ขอมลจะไดรบการประมวลผล และท าใหเปนเอาทพททนททมการ

ปอนขอมลของธรกรรมเกดขน เชน การเบกเงนจากต ATM จะประมวลผลและด าเนนการ

ทนท เมอมลกคาใสรหสและปอนขอมลและค าสงเขาไปในเครอง

3. Hybrid systems เปนวธการผสมผสานแบบท 1) และ 2) โดยอาจมการรวบรวมขอมลท

เกดขนทนท แตการประมวลผลจะท าในชวงกระยะเวลาทก าหนด เชน แคชเชยรทปอน

ขอมล การซอขายจากลกคาเขาคอมพวเตอร ณ จดขายของ แตการประมวลผลขอมลจาก

แคชเชยรทกคนอาจจะท าหลงจากนน (เชน หลงเลกงาน)

6.9 ระบบสารสนเทศเพอการจดการ

1) วตถประสงคของ MIS

ระบบสารสนเทศเพอการจดการ (Management Information System: MIS) เปนระบบสารสนเทศท

ใชคอมพวเตอรท างาน ผลตรายงานสรปทมรปแบบและมโครงสรางทเปนมาตรฐาน ใชสนบสนนผบรหาร

ระดบกลาง ระบบสารสนเทศเพอการจดการตางจากระบบประมวลผลรายการคอ ระบบประมวลผลรายการ

เปนการสรางฐานขอมล แตระบบสารสนเทศเพอการจดการเปนการใชฐานขอมล ระบบสารสนเทศเพอการ

จดการสามารถดงขอมลจากฐานขอมลในฝายตางๆ โดยใชระบบจดการฐานขอมล (Database Management

System) มาบรณการเขาไวดวยกน ผบรหารระดบกลางตองการขอมลสรปทไดจากฝายตางๆทเกยวของกน

ระบบสารสนเทศเพอการจดการผลตรายงานตามรปแบบทไดก าหนดไวแลวลวงหนา โดยมเนอหา

แตกตางกนไปตามลกษณะธรกจ สามารถแบงรายงานออกเปน 3 ประเภท คอ รายงานทออกตามระยะเวลา

รายงานทออกเปนกรณพเศษ และรายงานทออกตามความตองการ

รายงานทออกตามระยะเวลา (Periodic Report ) จะมระยะเวลาทออกสม าเสมอ เชน

รายงานสปดาห รายเดอน หรอไตรมาส เปนตน

Page 13: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

215 ระบบสารสนเทศ

รายงานทออกเปนกรณพเศษ (Exception Report) เปนรายงานทไมไดเกดขนเปนประจ า

อาจจะถกจดท าขนเมอมสงผดปกตหรอเกดปญหาเฉพาะหนาขน เชน รายงานการขายท

นอกเหนอการพยากรณของฝายการตลาด

รายงานทออกตามความตองการ (Demand Report) จะออกเมอมการรองขอ เชน รายงาน

ยอดคงเหลอของวตถดบคงคลงเพอน ามาใชในการสงซอวตถดบครงตอไป

2) ประโยชนของระบบสารสนเทศเพอการจดการ

1. ชวยใหผใชสามารถเขาถงสารสนเทศทตองการไดอยางรวดเรวและทนตอเหตการณ

เนองจากขอมลถกจดเกบและบรหารเปนระบบ ท าใหผบรหารสามารถจะเขาถงขอมลได

อยางรวดเรวในรปแบบทเหมาะสม และสามารถน าขอมลมาใชประโยชนไดทนตอความ

ตองการ

2. ชวยผใชในการก าหนดเปาหมายกลยทธและการวางแผนปฏบตการ โดยผบรหารจะ

สามารถน าขอมลทไดจากระบบสารสนเทศมาชวยในการวางแผนและก าหนดเปาหมายใน

การด าเนนงาน เนองจากสารสนเทศถกเกบรวบรวมและจดการอยางเหมาะสม ท าใหม

ประวตของขอมลอยางตอเนอง สามารถทจะชแนวโนมของการด าเนนงานไดวานาจะ

เปนไปในลกษณะใด

3. ชวยผใชในการตรวจสอบประเมนผลการด าเนนงาน เมอแผนงานถกน าไปปฏบตในชวง

ระยะเวลาหนง ผควบคมจะตองตรวจสอบผลการด าเนนงานโดยน าขอมลบางสวนมา

ประมวลผลประกอบการประเมน สารสนเทศทไดจะแสดงใหเหนผลการด าเนนงานวา

สอดคลองกบเปาหมายทตองการเพยงไร

4. ชวยผใชในการศกษาและวเคราะหสาเหตของปญหา ผบรหารสามารถใชระบบสารสนเทศ

ประกอบการศกษาและการคนหาสาเหต หรอขอผดพลาดทเกดขนในการด าเนนงาน ถา

การด าเนนงานไมเปนไปตามแผนทวางเอาไว อาจจะเรยกขอมลเพมเตมออกมาจากระบบ

เพอใหทราบวาขอผดพลาดในการท างานเกดขนมาจากสาเหตใด หรอจดรปแบบ

สารสนเทศในการวเคราะหปญหาใหม

5. ชวยใหผใชสามารถวเคราะหปญหาหรออปสรรคทเกดขน เพอหาวธควบคม ปรบปรงและ

แกไขปญหา สารสนเทศทไดจากการประมวลผลจะชวยใหผบรหาร วเคราะหวาการ

ด าเนนงานในแตละทางเลอกจะชวยแกไข หรอควบคมปญหาทเกดขนไดอยางไร ธรกจ

Page 14: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

216 ระบบสารสนเทศ

ตองท าอยางไรเพอปรบเปลยนหรอพฒนาใหการด าเนนงานเปนไปตามแผนงานหรอ

เปาหมาย

6. ชวยลดคาใชจาย ระบบสารสนเทศทมประสทธภาพ ชวยใหธรกจลดเวลา แรงงานและ

คาใชจายในการท างานลง เนองจากระบบสารสนเทศสามารถรบภาระงานทตองใช

แรงงาน จ านวนมาก ตลอดจนชวยลดขนตอนในการท างาน สงผลใหธรกจสามารถลด

จ านวนคนและระยะเวลาในการประสานงานใหนอยลง โดยผลงานทออกมาอาจเทาหรอด

กวาเดม ซงจะเปนการเพมประสทธภาพ และศกยภาพในการแขงขนทางธรกจ

6.10 ระบบสนบสนนการตดสนใจ

ระบบสนบสนนการตดสนใจ (Decision Support System: DSS) เปนระบบทชวยในการวเคราะห

และตดสนใจภายใตสถานการณตาง ๆ ในบางครงเมอมปญหาใหญเกดขนตองมการรวมทมงานในการ

ตดสนใจเพอแกปญหานนโดยใช ระบบสนบสนนการตดสนใจกลม (Group Decision Support System:

GDSS)

ระบบสนบสนนการตดสนใจตางจากระบบประมวลผลรายการซงเพยงแตบนทกขอมล และตาง

จากระบบสารสนเทศเพอการจดการซงสรปขอมลเปนรายงานทมการก าหนดรปแบบไวแลวลวงหนา

กลาวคอ ระบบสนบสนนการตดสนใจใชวเคราะหขอมลและสรางรายงานทไมมก าหนดรปแบบซงจดเปน

เครองมอส าหรบการวเคราะหขอมลทมความยดหยน

ระบบสนบสนนการตดสนใจสวนใหญถกออกแบบมาส าหรบระบบคอมพว เตอรขนาดใหญ แต

ปจจบนเครองไมโครคอมพวเตอรมสมรรถนะเพมขนและมซอฟตแวรสมยใหม เชน โปรแกรมแผนตาราง

ท าการ โปรแกรมฐานขอมล ซงสามารถท างานไดซบซอนยงขน ผใชระบบนคอ ผบรหาร ดงนนระบบ

สนบสนนการตดสนใจจงเปนระบบทใชงานงาย

ระบบสนบสนนการตดสนใจท างานอยางไร ระบบสนบสนนการตดสนใจประกอบด วย

องคประกอบ 4 สวน คอ ผใช ซอฟแวร ขอมล และแบบจ าลองการตดสนใจ

ผใช (User) โดยทวไปเปนผทมหนาทในการตดสนใจ มกเปนผบรหารระดบกลาง

ซอฟแวร (Software) ใชจดการรายละเอยดในการท างาน มค าสงใหเลอกใชและสะดวกใน

การใชงาน โดยจะมรายการค าสง หรอไอคอนทสามารถเขาใจงาย

Page 15: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

217 ระบบสารสนเทศ

ขอมล (Data) ในระบบสนบสนนการตดสนใจ ขอมลทเกบไวในฐานขอมลจะแบงเปน 2

ประเภท คอ ขอมลภายใน (Internal Data) ซงเปนขอมลภายในองคกรจากระบบ

ประมวลผลรายการและขอมลภายนอก (External Data) เปนการรวบรวมขอมลภายนอก

องคกร เชน ขอมลจากบรษททท าวจยทางการตลาด

แบบจ าลองการตดสนใจ (Decision model) ท าใหระบบสนบสนนการตดสนใจม

ความสามารถในการวเคราะห แบงออกเปน 3 แบบ คอ แบบจ าลองกลยทธ แบบจ าลอง

ยทธวธ และแบบจ าลองการปฏบตงาน

แบบจ าลองกลยทธ (Strategic model) ชวยผบรหารระดบสงในการวางแผนระยะยาว

แบบจ าลองยทธวธ (Tactical model) ชวยใหผบรหารระดบกลางในการควบคมงาน

ขององคกร

แบบจ าลองการปฏบตงาน (Operational model) ชวยผบรหารระดบลางใหด าเนน

กจกรรมตางๆในองคกรใหแลวเสรจในแตละวน เชน การประเมนผลและควบคม

คณภาพ

6.11 ระบบสนบสนนผบรหาร

ระบบสนบสนนผบรหาร (ESS) ประกอบดวยซอฟตแวรทมความซบซอนซงสามารถน าเสนอ สรป

และวเคราะหขอมลจากฐานขอมลขององคกร ระบบสนบสนนผบรหารถกออกแบบอยางพเศษเพอใหใช

งานงาย เนองจากผบรหารระดบสงมกจะไมมความรทางดานคอมพวเตอรมากนก ดงนนสารสนเทศทไดรบ

ควรจะอยในรปแบบทสามารถเขาใจไดงายและมลกษณะเปนกราฟก

ตวอยางการใชระบบสนบสนนผบรหาร เชน ประธานบรษทแหงหนงจะใชไมโครคอมพวเตอร

เรยกดขอมลผานระบบสนบสนนผบรหาร บนจอภาพจะแสดงขอมลสรปจากกจกรรมทง 5 ฝาย ไดแก บญช

การตลาด ทรพยากรบคคล การผลต และวจย จากภาพแสดงใหเหนวาฝายการตลาด ทรพยากรบคคล การ

ผลต และวจย ด าเนนกจกรรมไปอยางราบรน แตในฝายบญชมอตรารอยละของลกคาทจายเงนชากวา

ก าหนดเพมขนรอยละ 3 นอาจจะดเหมอนไมมาก แตบรษทมประวตการมปญหาจากผทจายเงนชา ดงนน

ประธานบรษทจงเลอกเขาไปดรายละเอยดจากฝายบญช

Page 16: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

218 ระบบสารสนเทศ

ระบบแสดงกราฟทเกยวของกบขอมลบญชทเลยก าหนดช าระเงนมาแลว (ด รปท 6-8) ทางสเขม

แสดงสถานะของผจายเงนชากวาก าหนด ณ เวลาปจจบน สวนสออนแสดงสถานะผจายเงนชากวาก าหนด

ณ เวลาเดยวกนในปทผานมา ซงกราฟแสดงใหเหนถงความแตกตางอยางชดเจน ดงนนประธานบรษทจงม

ความเหนวาบรษทควรจะตองออกนโยบายบางอยางเพอท าใหลกคาช าระเงนเรวขน เชน ผทช าระเงนกอน

จะไดรบสวนลด หรอผทช าระเงนชาจะตองเสยดอกเบยเพมขน

รปท 6-8 การน าเสนอแบบกราฟก [คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศสมยใหม, 2007]

1) คณสมบตของระบบสารสนเทศส าหรบผบรหาร

เพอใหการใชงานของระบบสารสนเทศส าหรบผบรหารเกดประโยชนสงสด ดงนน ระบบ

สารสนเทศส าหรบผบรหารควรมคณสมบตดงตอไปน

1. สนบสนนการวางแผนกลยทธ (Strategic Planning Support) การพฒนาระบบ EIS

ผพฒนาจะตองมความรในเรองกลยทธธรกจ (Business Strategy) และปจจยส าคญในการ

วางแผนกลยทธ (Strategic Factors) เพอทจะสามารถประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศใน

การชวยเพมประสทธภาพในการก าหนดแผนทางกลยทธทสมบรณ

2. เชอมโยงกบสงแวดลอมภายนอกองคกร (External Environment Focus) เนองจากขอมล

หรอสารสนเทศ เปนส งส าคญมากท จะน ามาประกอบการตดสนใจของ

ผบรหาร ดงนน EIS ทด จะตองมการใชฐานขอมลขององคการไดอยางรวดเรวแลว ยง

จะตองออกแบบใหสามารถเชอมโยงกบแหลงขอมลทมาจากภายนอกองคการ เพอใหได

ซงขอมลทส าคญทจ าเปนตอการตดสนใจของผบรหาร

3. มความสามารถในการค านวณภาพกวาง (Broad-based Computing Capabilities) การ

ตดสนใจของผบรหารสวนใหญเกยวของกบปญหาทมโครงสรางไมแนนอนและ

ขาดความชดเจน โดยสวนใหญจะมองถงภาพโดยรวมของระบบแบบกวาง ๆ ไมลงลกใน

รายละเอยด ดงนนการค านวณทผบรหารตองการจงเปนลกษณะงาย ๆ ชดเจน เปน

Page 17: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

219 ระบบสารสนเทศ

รปธรรม และไมซบซอนมาก เชน การเรยกขอมลกลบมาด การใชกราฟ การใชแบบจ าลอง

แสดงภาพเหตการณทเกดขน

4. งายตอการเรยนรและใชงาน (Exceptional Ease of Learning and Use) ผบรหารจะม

กจกรรมทหลากหลายทงภายในและภายนอกองคการ ผบรหารจงมเวลา ในการตดสนใจ

ในแตละงานนอยหรอกลาวไดวาเวลาของผบรหารมคามาก ดงนนการพฒนา EIS จะตอง

เลอกรปแบบการแสดงผลหรอการโตตอบกบผใชในแนวทางทงายตอการใชงาน และใช

ระยะเวลาสน เชน การแสดงผลรปกราฟ ภาษาทงาย และการโตตอบทรวดเรว

5. พฒนาเฉพาะส าหรบผบรหาร (Customization) การตดสนใจของผบรหารสวนใหญจะม

ความสมพนธตอพนกงานอน และตอการด าเนนธรกจขององคการ ซงเปนสงท

นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst and Designer) ตองค านงถงในการ

พฒนา EIS เพอใหสามารถพฒนา EIS ใหมศกยภาพสง มประสทธภาพดเหมาะสมกบการ

ใชงานและเปนแบบเฉพาะส าหรบผบรหารทจะเขาถงขอมลไดตามตองการ

2) ขอดของระบบสารสนเทศส าหรบผบรหาร

1. งายตอการใชงานของผใชโดยเฉพาะผบรหารระดบสง

2. ผใชไมจ าเปนตองมความรอยางลกซงในเรองคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ

3. คนหาสารสนเทศทตองการไดในเวลาสน

4. ชวยใหผใชเขาใจสารสนเทศทน าเสนออยางชดเจน

5. ประหยดเวลาในการด าเนนงานและการตดสนใจ

6. สามารถตดตามและจดการสารสนเทศอยางมประสทธภาพ

3) ขอจ ากดของระบบสารสนเทศส าหรบผบรหาร

1. มขอจ ากดในการใชงาน เนองจาก EIS ถกพฒนาขนเพอใชงานเฉพาะอยาง

2. ขอมลและการน าเสนออาจไมสอดคลองกบความตองการของผบรหาร

3. ยากตอการประเมนประโยชนและผลตอบแทนทองคการจะไดรบ

4. ไมถกพฒนาใหท าการประมวลผลทซบซอนและหลากหลาย

5. ซบซอนและยากตอการจดการขอมล

6. ยากตอการรกษาความทนสมยของขอมลและของระบบ

7. ปญหาดานการรกษาความลบของขอมล

Page 18: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

220 ระบบสารสนเทศ

สามารถดสรปรายละเอยดของระบบสารสนเทศทง 4 ระบบ ไดจากตารางท 6-1

ตารางท 6-1 สรปรายละเอยดของระบบสารสนเทศทง 4 ระบบ

ระบบ รายละเอยด ประมวลผลรายการ บนทกรายการประจ าวนลงฐานขอมล บางครงเรยกวาระบบประมวลผล

ขอมล สารสนเทศเพอการจดการ ผลตรายงานมาตรฐานตางๆ (รายงานทออกตามระยะเวลา รายงานทออกเปน

กรณพเศษ และรายงานทออกตามความตองการ) ใชฐานขอมลจากระบบประมวลผลรายการ

สนบสนนการตดสนใจ วเคราะหสถานการณตางๆ โดยใชขอมลจากภายในและภายนอกองคกร และแบบจ าลองการตดสนใจ (แบบจ าลองกลยทธ แบบจ าลองยทธวธ และแบบจ าลองการปฏบตงาน)

สนบสนนผบรหาร น าเสนอขอสรปของสารสนเทศทยดหยน งายตอการใชงาน รปแบบน าเสนอแบบกราฟก ออกแบบมาเพอผบรหารระดบสง

6.12 ระบบสารสนเทศอนๆ

นอกจากระบบสารสนเทศทง 4 ระบบทกลาวมาขางตน ยงมระบบสารสนเทศอนๆ อกทใช

สนบสนนกลมบคคลตามสาขาอาชพทแตกตางกนไป เชน ระบบสารสนเทศทถกออกแบบมาเพอสนบสนน

พนกงานสารสนเทศ

พนกงานสารสนเทศ (Information worker) มหนาทกระจาย ตดตอสอสาร และสราง

สารสนเทศอาจเปนเลขานการ เสมยน วศวกร หรอนกวทยาศาสตร

พนกงานขอมล (Data worker) หนาทกระจายและตดตอสอสารสารสนเทศ พนกงาน

ผช านาญการ (Knowledge worker) ผทท าหนาทสรางสารสนเทศ

ระบบทสนบสนนพนกงานสารสนเทศม 2 ระบบ คอ

1. ระบบส านกงานอตโนมต (Office Automation System :OAS)

เปนระบบทถกออกแบบมาเพอสนบสนนพนกงานขอมลโดยมงไปทการจดการเอกสาร

การตดตอสอสาร และสรางตารางเวลาท างาน เชน การจดการงานเอกสารตางๆดวยโปรแกรม

ประมวลผลค า โปรแกรมสรางเวบไซต โปรแกรมจดการภาพกราฟก โปรแกรมจดการโครงการ ซง

เปนโปรแกรมทถกออกแบบเพอใชในการวางแผนและควบคมโครงการ ระบบการประชมทางวด

Page 19: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

221 ระบบสารสนเทศ

ทศน (Video Conferencing System) เปนระบบคอมพวเตอรทท าใหบคคลทอยตางสถานทสามารถ

ตดตอสอสารถงกนไดเหมอนอยตอหนากน (ดรปท 6-9)

รปท 6-9 ระบบการประชมทางวดทศน [คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศสมยใหม, 2007

โปรแกรมจดการเอกสาร (Document Management Systems : DMS) เปนระบบจดการเอกสารโดย

ใชโปรแกรมประมวลค าจดเกบขอมลในรปแบบเอกสารอเลกทรอนกส เพอสะดวกในการสบคน

และเขาถง สามารถพมพและแจกจายเอกสารนนๆ ปจจบนมการบนทกอยในหลายรปแบบ เชน สอ

มลตมเดย ตวหนงสอ รปภาพ เสยง และภาพเคลอนไหวหรอวดโอ เปนตน

การประชม ผานวดโอ (Video Conferencing) เปนการใชวดโอในการตดต อสอสาร และเปนการ

ตดต อกนระหว างคนตงแตสองคนขนไป โดยนงอย หน าคอมพวเตอร และมกลองถายวดโอเลกๆ

และโปรแกรมทเหมาะสม ซงตองใชคอมพวเตอรทมความเรวเพยงพอ

โปรแกรมวางแผนและควบคมโครงการ (Project Support Tools) เปนเครองมอทท าใหสามารถ

ท างานเปนกลม และทมงานโครงการแบงปนเอกสาร และแลกเปลยนขาวสารรวมกน คลายกบ

ทมงานประชมทางไกล เพอระดมสมอง และสรางทางเลอกในการใชสารสนเทศ หรอขอคดเหน

ตวอยางเครองมอสนบสนนโครงการ เชน โปรแกรม Microsoft Project

2. ระบบการท างานทใชความรเฉพาะดาน (Knowledge Work System :KWS)

นอกจากพนกงานผช านาญการจะใชระบบส านกงานอตโนมตชวยในการท างานแลว ยง

จะตองใชระบบการท างานทใชความรเฉพาะดาน เพอสรางสารสนเทศทเกยวของกบสายงาน เชน

โปรแกรมการออกแบบหรอการผลต (CAD/CAM) ระบบเชยวชาญ (Expert System) ระบบ

สารสนเทศภมศาสตร (Geographic information System)

Page 20: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

222 ระบบสารสนเทศ

โปรแกรมการออกแบบหรอการผลต (Computer –Aided Design/Computer Aided

Manufacturing Systems: CAD/CAM) ใชไมโครคอมพวเตอรสมรรถนะสงท างานรวมกบ

โปรแกรมเฉพาะทางเพอออกแบบและสรางผลตภณฑ ระบบคอมพวเตอรชวยในการออกแบบ

และการผลตทใชคอมพวเตอรชวยมการใชกนอยางแพรหลายในโรงงานอตสาหกรรมรถยนต

และโรงงานอนๆ ชวยในการสราง และแกแบบ มลกษณะเปนสามมต หรอการใชระบบความ

จรงเสมอน (virtual reality systems) ซงเปนโปรแกรมทพฒนาจากโปรแกรมแคด มลกษณะ

โต ตอบได (interactive) ในการสร างภาพจ าลองใกล เคยงกบความจรง

ระบบผเชยวชาญ (Expert System) คอโปรแกรมคอมพวเตอรทถกสรางขนมาเพอท า หนาทเปนผเชยวชาญ และใหค า ปรกษา ชวยแกปญหาทยากและซบซอน โดยระบบจะอาศย ความร (Knowledge) ทมอยในตวเองมาท า การวนจฉย (Inference) ดวยกลไกการวนจฉย (Inference Engine) รวมกบความจรง (Fact) ทไดมาใหม จากผใช แลวใหค า แนะน า หรอวนจฉยออกมาได ระบบผเชยวชาญ ประกอบดวย 5 สวนส าคญดงน ฐานความร (Knowledge base) กลไกการวนจฉย (Inference Engine) สวนดงความร (knowledge Acquisition) สวนตดตอกบผใช (User Interface) และหนวยความจ า ของระบบ (Working Memory) ดงรปท 6-10

รปท 6-10 แสดงองคประกอบส าคญของระบบผเชยวชาญ

Page 21: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

223 ระบบสารสนเทศ

ระบบสารสนเทศภมศาสตร (Geographic information Systems(GISs)) คอ ระบบสารสนเทศทรวม

สารสนเทศทางภมศาสตรเขาไวรวมกน เพอใหผใชเขาใจถงความสมพนธระหวางขอมลและพนท

ไดดยงขน ระบบสารสนเทศทางภมศาสตรมกจะถกน าไปประยกตกบการตดสนใจเพอหาจด

เหมาะสมในการหาต าแหนงทตง โดยพจารณาจากขอมลประกอบอนๆ เชน ความหนาแนนของ

การจราจร ประชากร ราคาทดนและบาน และรายรบครวเรอน ทสมพนธกบต าแหนงพนทนนๆ รป

6-11 แสดงตวอยางการประยกตใชงานสารสนเทศ GIS

รปท 6-11 แสดงตวอยางการประยกตใชระบบสารสนเทศ GIS

Page 22: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

224 ระบบสารสนเทศ

6.13 วงจรการพฒนาระบบสารสนเทศ (The System Development Life Cycle (SDLC))

การพฒนาระบบสารสนเทศประกอบดวยกจกรรมและขนตอนมากมาย หากจดล าดบขนตอนในการ

พฒนาสามารถแบงเปนกจกรรมหลกได 7 ระยะ ดงแสดงในรป 6-12 คอ

1. การก าหนดปญหา (Investigation) 2. การวเคราะห (Analysis) 3. การออกแบบ (Design) 4. การพฒนา (Development) 5. การทดสอบ (Testing) 6. การน าระบบไปใช (Implementation) 7. การบ ารงรกษา (Maintenance)

รปท 6-12 แสดง System Development Life Cycle

ระยะท 1 การก าหนดปญหา

o รบรสภาพของปญหาทเกดขน o คนหาตนเหตของปญหา รวบรวมปญหาของระบบงานเดม o ศกษาความเปนไปไดของโครงการพฒนาระบบ o จดเตรยมทมงาน และก าหนดเวลาในการท าโครงการ o ลงมอด าเนนการ

Page 23: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

225 ระบบสารสนเทศ

ระยะท 2 ระยะวเคราะห

o วเคราะหระบบงานปจจบน o รวบรวมความตองการ และก าหนดความตองการของระบบใหม o วเคราะหความตองการเพอสรปเปนขอก าหนด o สรางแผนภาพกระแสขอมล( Data Flow Diagram (DFD)) และแผนภาพความสมพนธกน

ของขอมล (Entity-Relationship (E-R)) ระยะท 3 การออกแบบ

พจารณาแนวทางในการพฒนาระบบ ออกแบบสถาปตยกรรมระบบ ออกแบบรายงาน ออกแบบหนาจออนพตขอมล ออกแบบผงงานระบบ ออกแบบฐานขอมล สรางตนแบบ ออกแบบโปรแกรม

ระยะท 4 การพฒนา พฒนาโปรแกรม

เลอกภาษาโปรแกรมทเหมาะสม

สามารถน าเครองมอมาชวยพฒนาโปรแกรม

สรางเอกสารประกอบโปรแกรม

ระยะท 5 การทดสอบ ทดสอบไวยากรณภาษาคอมพวเตอร

ทดสอบความถกตองของผลลพธทได ทดสอบวาระบบทพฒนาตรงตามความตองการของผใชหรอไม

ระยะท 6 การน าระบบไปใช ศกษาสภาพแวดลอมของพนทกอนทจะน าระบบไปตดตง

ตดตงระบบใหเปนไปตามสถาปตยกรรมทออกแบบไว จดท าคมอระบบ

ฝกอบรมผใช ด าเนนการใชระบบงานใหม ประเมนผลการใชงานของระบบใหม

Page 24: ระบบสารสนเทศและการพัฒนาระบบstaff.cs.psu.ac.th/345-101/Document/Chapter6.pdf · 2018-10-17 · ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

226 ระบบสารสนเทศ

ระยะท 7 การบ ารงรกษา กรณเกดขอผดพลาดขนจากระบบ ใหด าเนนการแกไขใหถกตอง

อาจจ าเปนตองเขยนโปรแกรมเพมเตม กรณทผใชมความตองการเพมเตม

วางแผนรองรบเหตการณทอาจเกดขนในอนาคต

บ ารงรกษาระบบงาน และอปกรณ