สอชดนเปนลขสทธของส านกพมพ วงอกษร

ใชเพอการศกษาเทานน

บทท 4.

การตดตงเครองปรบอากาศ

เครองมอทจ าเปนในการตดตง เครองมอทใชในการตดตงเครองปรบอากาศ อาจจะแบงเปนประเภทไดดงน

1. สวานมอเปนเครองมอทใชในการเจาะเพอเดนทอทาง และเจาะผนงเพอใชในการฝงสลกยดตาง ๆ โดยเฉพาะ

เครองปรบอากาศชนดแยกสวน ซงหนวยจ าหนายลมและหนวยท าควบแนนแยกกนอยภายในและภายนอกอาคารตามล าดบ ตองเจาะรผนงอาคารเพอเดนทอทางตาง ๆ ระหวางภายในและภายนอกอาคาร ดงรปท 4.1

รปท 4.1 สวานไฟฟาและสวานชนดกระบอกเจาะ

2. เครองมอทใชงานเกยวกบทอโดยทวไป ทอทางเดนสารท าความเยนในเครองปรบอากาศนยมใชทอทองแดง ซงในงานเดนทอ

ของระบบปรบอากาศจะตองมกรรมวธการเฉพาะสวน เชน ตดตอทอ และการดดทอ เปนตน จงตองมเครองมอใชงานทเหมาะสมกบงาน ดงน

2.1 เครองมอตดและตอทอส าหรบทอทจะตองตอซงกนและกน ชดเครองมอทใชในงานนจะประกอบไปดวย เครองมอตดทอ

หรอคตเตอร (Pipe Cutter) ทควานปากทอ (Reamer) ชดบานทอ (Flaring Tool) ตะไบเหลก (File) เครองมอท าเกลยว (Tap and Die Set) และเลอย (Hacksaw) ดงรปท 4.2

Cutter

Flare Nut

Reame

r

HacksawTap and Die Set

File

รปท 4.2 เครองมอและอปกรณทใชงานเกยวกบทอ

2.2เครองมอดดทอการดดทอทมขนาดเลกกวา 9.5 มลลเมตร อาจจะใชมอคอย ๆ ดดไดแตกมโอกาสท าใหทอแบน

ช ารด ฉะนนควรใชเครองมอชวยดดทอ ซงม 2 แบบคอ แบบหลอดสปรงสวมและคมดดทอ ดงรปท 4.3

รปท 4.3 เครองมอดดทอ

3. เครองมอวดตาง ๆเปนเครองวดทใชในการตดต งหรอตรวจปรบอากาศ เชน เครองวดกระแสไฟฟาแบบคบ

เทอรโมมเตอร ตะเกยงฮาไลด และเครองวดเมกกะโอหมมเตอร ซงรายละเอยดขนตอนการใชงานจะไดกลาวในล าดบตอไป

4. เครองมอชางทวไปเปนเครองมอชางเบองตนทวไป เชน ไขควง คม รวมทงพวกประแจตาง ๆ ทใชในการประกอบทอ

ใหตอเขาดวยกน เชน ประแจวดแรงบด (Torque Wrench) ประแจหกเหลยม (Hex Head Wrench) ประแจเลอน(Adjustable Wrench) ประแจปากตาย (Spanner) ประแจแรทเชท (Ratchet Wrench) ไขควงปากตาง ๆ(Screwdriver) ตลบเมตร (Rule) ลกน าระดบ (Level) ดงรปท 4.4

ประแจแรทเชท ประแจแหวน ประแจปากตาย

คมเลอน ประแจแรงบด ประแจแหวนและปากตาย

ประแจหกเหลยม คมตด ประแจเลอน

การเลอกต าแหนงในการตดตง 1. การจดวางเครองปรบอากาศชนดหนาตางการจดวางเครองปรบอากาศชนดนไมคอยยงยาก แตเพอใหเครองท างานไดเตมประสทธภาพและม

อายการใชงานทยาวนาน ใหยดถอตามหลกปฏบตในการตดตงดงน1.1 ตดตงในระดบความสงทพอเหมาะ ไมสงเกนไปจนหมนสวตชควบคมการท างานไดล าบาก

หรอต ามากเกนไปจนการกระจายลมท าไดไมด ดงรปท 4.5

A/C

สดเออม

A/C

รอนครงบน

เยนครงลาง

รปท 4.5 การตดตงเครองปรบอากาศชนดหนาตางในระดบทไมเหมาะสม

1.2 ทศทางของลมเยนทเปาออกควรอยในทศทางทตองการและไมมอปสรรคใด ๆ กดขวาง (ในระยะประมาณ 4 – 5 เมตร)

1.3 ลมกลบตองเดนทางไดสะดวก1.4 ดานทายและดานขางของเครองสามารถระบายลมรอนออกไดสะดวก1.5 โครงฐานทยดเครองตองมนคงแขงแรง ควรมปะเกนฟองน าหรอยางรองรบเพอปองกนเสยง

จากการสนสะเทอนของเครองขณะท างาน1.6 ทายเครองตองลาดลงทางดานนอกเลกนอย เพอปองกนน าทควบแนนไหลยอนกลบเขามา2. การจดวางเครองปรบอากาศชนดแยกสวน

การเลอกต าแหนงในการตดตงใหเหมาะสมนน ใหแบงการพจารณาออกเปนสองสวน คอ สวนทเปนหนวยจ าหนายลมและหนวยท าควบแนน ดงมรายละเอยดดงตอไปน

2.1 หนวยจ าหนายลม (Fan Coil Unit)2.1.1 ตามความตองการของเจาของอาคาร โดยใหเจาของอาคารเหนชอบกอนทงชนดของหนวย

จ าหนายลม (แขวนผนง หรอตงพน) และต าแหนงทจะตดตง กอนทจะท าการเจาะผนง2.1.2 การตดตงหนวยจ าหนายลม ควรพจารณาต าแหนงทจะตดตงใหละเอยด และใหแนใใจวาลม

จะกระจายออกจากหนวยจ าหนายลม (Fan Coil Unit) ไปไดทวทงหอง ดงรปท 4.62.1.3 ความแขงแรง ผนงทจะตดต งจะตองมความแขงแรงและสามารถทานน าหนกของ

เครองปรบอากาศได

2.1.4 พนทส าหรบงานบรการ การตดตงเครองปรบอากาศนน ควรจดวางระยะหางระหวางตวอปกรณและผนงใหเหมาะสมเพอทจะใหการบรการซอมหรอท าความสะอาดไดสะดวก ระยะหางระหวางตวอปกรณและฝาผนงนนทางบรษทผผลตจะเปนผก าหนด แตโดยทวไปไมควรจะหางจากผนงดานขางนอยกวา 5 เซนตเมตร ดงรปท 4.7

ผนง

ผนงหอง

ไมนอยกวา 5 ซม.

Fan Coil

Unit

รปท 4.6 การกระจายลมทดและไมดภายในหอง

รปท 4.7 พนทตดตงทเหมาะสมส าหรบหนวยจ าหนายลม

2.1.5 ความยาวของทอ ทอทางตางๆ ควรจะท าใหสนทสดเทาทจะท าได ควรท าตามค าแนะน าของบรษทผผลตทไดก าหนดให

2.1.6 อน ๆ ต าแหนงในการตดตงไมควรอยใกลทางเขา-ออก หรออยเหนอต าแหนงใหความรอนเชน เครองใชไฟฟา เตาหงตม เปนตน

2.2 หนวยท าควบแนน (Condensing Unit)2.2.1 ระยะหางจากผนงดานนอก ควรหางจากผนงดานนอกเพอใหอากาศมการเคลอนท ไมมจดอบ

ดงรปท 4.8 ระยะหางอาจจะไมเทากนทกแบบแลวแตผผลต

รปท 4.8 พนทตดตงทเหมาะสมส าหรบหนวยท าควบแนน

2.2.2 การตดตงบนพน จะตองยกใหสงจากพน เชน ตงบนขาตงและคอนกรตบลอก เพอปองกนไมใหหนวยท าควบแนนเสยหายเนองจากน าฝนกระเซนใสหรอไหลเขาไปขงอยภายใน และควรท าหลงคาปดดานบนดวย ดงรปท 4.9

Trane

ขาตง

หลงคา

รปท 4.9 การวางหนวยควบแนนบนขาตงและท าหลงคาปด

2.2.3 ต าแหนงทตดตงใกลตนไม ไมควรใหตนไมบงทศทางทระบายลมรอนออก2.2.4 การตดตงบนหลงคาตองกระท าอยางระมดระวง ไมควรเลอกบรเวณทอาจจะหลดตกมาเปน

อนตรายได ถาหาไมไดใหสรางทยดใหมนคงแขงแรงเพอใหแนใจวาทานแรงลมได2.2.5 ตองไมรบกวนอาคารขางเคยง เนองจากการสนซงท าใหเกดเสยงดงและลมรอนทระบายออก

ขอควรทราบ1) หนวยจ าหนายลมแบบตงพนหรอตดผนงนน การตดตงและดแลรกษางาย แตหนวยจ าหนายลม

แบบแขวนเพดานนนจะประหยดเนอทและมระยะลมเปาไกลกวา2) ถาเปนไปไดควรเจาะชองใหอากาศบรสทธเขาทสวนลางของหนวยจ าหนายลม ขนาดประมาณ

0.10 0.10 เมตร ตดมงลวดดวย3) ถาจะตดพดลมระบายอากาศ ใหตดทมมอบทสดของหอง หรอตดฝงตรงขามกบหนวยจ าหนาย

ลม เพราะถาตดไวใกลกบหนวยจ าหนายลม พดลมจะดดลมเยนทงไปดวย การตดพดลมชวยลดควนบหร (ถามการสบภายในหอง) แตท าใหหองมฝนมากขนเพราะเมอพดลมท างาน ในหองจะมความดนต ากวาภายนอก ฝ นจะเขามามากขน

4) ไมควรฝงทอน ายาในพน5) ไมควรตดตงหนวยจ าหนายลมไวเหนอประต เพราะเมอเวลาเปดประต เครองจะดดลมจาก

ภายนอกเขามามาก

งานตดตง 1. ตดตงฐานยดหนวยจ าหนายลม1.1 การตดตงกบผนงไม จะตองมไมเสรมทงในแนวดงและแนวระดบ ฐานยดตองไดระดบโดยใช

เครองมอวดระดบแบบลกน า และควรยดตรงจดทมคราวไมของผนง อยดานหลง ดงรปท 4.10

รปท 4.10 ฐานยดเครองปรบอากาศเมอตดตงบนผนงไม 1.2 การตดตงกบผนงคอนกรต ใหเจาะรดวยสวางไฟฟาชนดกระแทกและใชสกรทมปลอก

ส าหรบขนเขากบคอนกรตโดยเฉพาะ (Anchoring Plug) รทเจาะจะตอง มเสนผานศนยกลางเลกกวาปลอก0.5 มม. และท ามม 90 องศา หรอมากกวากบผนง และตองเอาเศษผงปนทตกคางอยในรออกใหหมด หลงจากนนจงใชสกร 5 ตว ยดฐานกบผนงใหแนน ดงรปท 4.11

รปท 4.11 การเจาะรบนผนงคอนกรต

2. งานเจาะรส าหรบสอดทอตาง ๆเจาะรทผนงส าหรบเดนทอดวยสวานไฟฟาชนดกระแทกดวยดอกสวานหรอดอกเจาะ การเจาะควร

เจาะทง 2 ดาน ทงในและนอกผนงเพอไมใหผนงกระเทาะ ควรใชดอกเจาะขนาด 70 มลลเมตร หรอใกลเคยงขนอยกบบรษทผผลต ทศทางการเจาะควรใหเอยงลงมาทางดานนอกของผนงตก ประมาณ 5 – 7 เซนตเมตร ดงรปท 4.12 หลงจากนนจงสอดปลอกตดเขากบผนง

รปท 4.12 การเจาะรส าหรบทอ

3. การตดตงหนวยจ าหนายลมส าหรบหนวยจ าหนายลมทมทอสารท าความเยนและทอน าทงตดมากบเครอง ใหเปดฝา

ดานหลงออกแลวดงทอสารท าความเยนและทอน าทงออก แลวมดเพอใหทอน าทงอยดานลาง ดงรปท 4.13 สอดทอทงสองใหผานทะลผนงไว ดงรปท 4.14 ตดตงฐานยดเครองและหนวยจ าหนายลมเขากบผนง

รปท 4.13 การมดทอน าทงและทอสารท าความเยน รปท 4.14 การสอดมดทอผานผนง

4. การตดตงหนวยท าควบแนน4.1 ใหขนสกรเขาเพอใหคอมเพรสเซอร

ลอยตว ดงรปท 4.15 คอมเพรสเซอรนจะยดแนนกบฐานเพอปองกนไมใหเกดรอยราวบรเวณเชอมและมน ายารวไหล เนองจากการสนขณะขนสง ถาลมขนสกร เวลาคอมเพรสเซอรท างานจะมเกดการสนอยางมาก

4.2 การตดตงเขากบผนงอาคารจะตองใชฐานรองรบดงรปท 4.16 และอยาใหกดขวางทางเดน แตถาไมมทางเลอกจะตองตดตงควรยกใหสงจากพนอยางนอย 2 เมตร

รปท 4.15 การขนสกรยดฐานคอมเพรสเซอร

รปท 4.16 ฐานรองรบหนวยท าควบแนน

4.3 การตดตงบนราง จะตองมกอนยางสนสะเทอนสอดไวใตขาของชดหนวยท าควบแนนและตดต งแนนกบพนเพอลดการสนสะเทอน ดงรปท 4.17

รปท 4.17 ยางรองการสนเมอตดตงบนราง

5. การท าบานแฟลรส าหรบตอทอเขาดวยกนทอทใชในเครองปรบอากาศจะท าดวยทองแดงไดออกซไดซอบใหออนตวเพอสะดวกในการดด

หรองอ จะคลองตอเขาดวยกนดวยวธบานแฟลร แตอาจตอดวยวธบดกรกได5.1 การตดทอ ใหตดโดยการใชคตเตอร (Cutter) แตเพอปองกนไมใหเกดการบหรองอ การตดทอ

ใหวางทอบนลกลอของคตเตอร ใหใบมดทเปนจานหมนได (Cutting Wheel) อยตรงกบต าแหนงทตองการจะตด ดงรปท 4.18 คอย ๆ หมนปมทปลายดาม (Knob) จนใบมดของคตเตอรสมผสกบทอแลวใหขนเพมอกเลกนอย ตอจากนนใหหมนดามมดรอบทอเพอใหใบมจกทผวทอเปนรอยลก ท าเชนนจนกระทงมดของคตเตอรตดทอจนขาด ขอควรระวงกคออยาหมนปมเรงหวของดามของคตเตอรมากเกนไป จะท าใหทอแบน หนาตดของรอยตดตองตงฉากซงถาเปนทอโคงรอยตดจะไมไดฉากซงท าใหไมสามารถท าบานแฟลรได จงจ าเปนตองดดทอใหตรงเสยกอนทจะตด

รปท 4.18 การใชคตเตอรตดทอและลกษณะทควรจะเปน 5.2 การควานปากทอทงมและขรขระออก โดยใชมดควาน (Reamer) ดงรปท 4.19 สวมทปากทอ

แลวหมนเพอใหควานรอยขรขระและสวนทงมออกเสยใหหมดไป ปลายทอทควานจะตองชลงเพอใหเศษทองแดงหลดออกไมตกคางอยในทอ จากนนจงใชปมลมเปาไลอกครง

5.3 การบานแฟลร ทอทตดและท าการควานปากทอเรยบรอยแลว ขนตอไปกจะตองท าบานแฟลรทปากทอดงรปท 4.20 โดยสวนยนของทอใหอางองกบตารางท 4.1

รปท 4.19 การใชมดควาน

P

เสนผานศนยกลางทอ (มม.)

สวนยน P (มม.)

6.35 (1/4”) 0 – 0.5

9.52 (3/8”) 0 – 0.5

12.70 (1/2”) 0 – 0.5

15.88 (5/8”) 0 – 0.5

รปท 4.20 การบานแฟลร

ขนท 1 ใหใสแฟลรนตเขาไปในทอกอนแลวจงสอดทอเขากบชดบานแฟลรโดยเลอกขนาดของรใหไดพอเหมาะกบขนาดของทอ

ขนท 2 ใหเลอนปากทอใหยนออกมากกวาตวบบทอ (Bar) ตามความสงแตกตางกนตามขนาดของทอ ตามตารางท 4.1 เพราะถาปากทอยนมากเกนไป จะท าใหปากบานมากเกนไปไมนงบนแฟลรนต ถายนนอยไปจะท าใหปากบานไมพอ ซงจะท าใหน ายารวได

ขนท 3 ใหเลอนปรบดามของชดบานแฟลรใหตรงกบชองของขนาดร แลวขนตวบบทอใหแนน ตอจากนนกท าบานแฟลรโดยการขนดามหวแบบแฟลรใหเลอนลงเพอท าการบานแฟลร เมอเสรจสนดามหวแบบแฟลรจะหมนฟร ตรวจดความเรยบรอยกอนถอดทอจากชดบานแฟรล แฟลรทท าจะมขนาดตามตารางท 4.2 และผวภายในควรเรยบเปนมนไมมรอยปรแตก มความหนาและความยาวสม าเสมอ

5.4 การดดทอ การดดทอดวยมอจะท าใหทอช ารดได ฉะนนจงควรใชเครองมอชวยในการดด ดงรปท 4.3 การดดทอทองแดงทมขนาดเลกกวา 9.5 มลลเมตร สามารถใชเครองมอชวยดดแตตองคอย ๆ ดดดวยความระมดระวงโดยใชหวแมมอชวยกดทงสองมอและคอย ๆ เลอนมอใหกางออกเพอไมใหทอแบน

F

D

90

0.5

0.40.

8R

เสนผานศนยกลางทอ

(มม.) D

เสนผานศนยกลางของหวแฟลรสงสด

(มม.) F

6.35 (1/4”) 8.3 – 8.7

9.52 (3/8”) 12.0 – 12.4

12.70 (1/2”) 15.4 – 15.8

15.88 (5/8”) 18.6 – 19.0 ตารางท 4.2 ลกษณะหวแฟลรทควรเปน

5.5 การตอทอ ดวยวธบานแฟลร ดงรปท 4.21 ใหทาน ามนหลอลนคอมเพรสเซอรเลกนอยกอนทจะประกบหวบานแฟลรเขากบแฟลรนต ตอจากนนใหขนดวยมอจนแนนแลวจงใชประแจปอนดกวดใหแนนตามทบรษทผผลตก าหนด ในกรณทไปตอกบทอทมขอเกลยวตดอยจะตองใชประแจอกตวมายดทขอตอเกลยวเพอไมใหหมนตาม

รปท 4.21 การตอทอทบานแฟลร 5.6 การหมฉนวนทอ ทอจะตองหมฉนวนกนความรอนเพราะวาทอดดทตอเขากบคอมเพรสเซอร

จะเปนทอทมไอของสารท าความเยน ถาไดรบความรอนจากอากาศภายนอกจะท าใหกาซรอนซงท าใหคอมเพรสเซอรไหมได นอกจากนอณหภมของทอดด (Suction Line) ทต าจะท าใหไอน าในอากาศกลนตวเกาะอยบนทอและไหลหยดได ขณะททอจาย (Discharge Line) ทออกจากคอมเพรสเซอรจะมอณหภมสง (70 ถง110C) อาจเปนอนตรายตอผมาแตะตองและอาจจะตดไฟไดหากมวสดทไวไฟอยขางเคยงได การหมทอนขนอยกบการออกแบบ ดงรป 4.22 ฉนวนปองกนอาจจะสวมกบทอดดทอเดยวหรอสวมทงทอดดและทอจายกได

ตวอยางผลงานทเลว ตวอยางผลงานทด (*)

ทอสารท าความ เย นเหลวและทอไอสารท าความ เยน ไม ควรห มตดกน

(หมฉนวนเฉพาะทอไอสารท าความเยน)

(ห มฉนวนททอสารท าความเยนเหลวและทอไอสารท าความเยน)

(*) ขนอยกบแบบและชนดของเครองปรบอากาศนน ๆ

รปท 4.22 การมดทอรวมกน

5.7 ในการเดนทอ กรณทหนวยท าควบแนนอยสงกวาหนวยจ าหนายลม ตองท าการงอทอใหโคงต ากวารททอสอดอย ดงรปท 4.23 เพอปองกนไมใหน าฝนทไหลตามทอไหลเขาไปยงผนงอาคาร รปท 4.23 การท ากบดก (trap) เพอปองกนน าไหลเขาผนงอาคาร

6. การตอสายไฟฟาสายไฟฟาทใชในการตอระหวางหนวยจ าหนายลมและหนวยท าควบแนนควรตอแบบขนดวยสกร

หรอแบบเสยบเขากบขวสาย ดงรปท 4.24 ควรตรวจสของสายไฟและหมายเลขก ากบใหถกตองกอนทจะตอ ปอกสายไฟใหไดระยะทเหมาะสม ถาชวงของสายไฟยาวเกนไปควรยดดวยตวลอกหรอเขมขดเปนชวง ๆ ใหแนน

รปท 4.24 การตอสายไฟฟา

รายละเอยดอน ๆ ในการตดตง1. การเดนทอน าทงตามผนงนน ใหเอยงทอลาดลงดวยอตราสวนอยางนอย 1 : 20 (ทก ๆ ความ

ยาวของทอยาว 20 เมตร ใหลดระดบลง 1 เมตร) และควรยดทอกบผนงทก ๆ ระยะ 1 เมตร ส าหรบทอโลหะ และทก ๆ 50 เซนตเมตร ส าหรบทอยาง ดงรปท 4.25

20 เมตร

1 เมตร

1 เมตรตวยดผนง

รปท 4.25 การเดนทอน าทง

2. การยดทอไมควรแนบกบผนงอาคาร ควรใชตวรองหนนใหหางจากผนงเลกนอยเพอปองกนทอไมใหเกดการผกรอน

3. ปลายทอควรอยสงจากระดบรางน าสกเลกนอย เพอปองกนไมใหปลายทออดตนแตกไมควรอยสงเกนไปเพราะจะท าใหน ากระเซนได และอยาใหเกดการโกงงอของทอน าทงเพราะจะท าใหน าเขาไปขงในหนวยกระจายลมได ดงรปท 4.26

รปท 4.26 ลกษณะทดในการเดนทอระบายน า

4. การหมฉนวนยางรอบขอตอตาง ๆ ควรรดดวยเขมขดใหแนน เพอไมใหมชองวางระหวางทอและฉนวน อนจะท าใหน าและสงสกปรกเขาไปขงได จากนนจงพนเทปยางใหเรยบรอย

รปท 4.27 ลกษณะการพนเทปยางและเทปกาวทด

5. การพนเทปยางหมทอและสายไฟ ควรกระท าใหเรยบรอยและใชเทปยางคณภาพด ในกรณททอมความยาวมาก ควรพนเทปเปนชวง ๆ (ตามเหมาะสม) ตลอดทงความยาวทอดวย ดงรปท 4.27

6. ไมควรใชปลกไฟฟาของเค รองปรบอากาศรวมกบอปกรณไฟฟาชนด อน เพราะเครองปรบอากาศคอนขางกนกระแสไฟมาก เบรกเกอรอาจจะตดไดตลอดเวลา