ชุดกิจกรรมวิชาวิทยาศาสตร์ 5 เรื่อง...

หนา 1

ชดกจกรรมวชาวทยาศาสตร5 เรอง ชวตกบระบบนเวศสงแวดลอม ชนมธยมศกษาปท 3

เลมท 1 ความหลากหลายของระบบนเวศ

นธนาถ ลอสนค า

ชดกจกรรมวชาวทยาศาสตร5 เรอง ชวตกบระบบนเวศสงแวดลอม ชนมธยมศกษาปท 3 ไดจดท าขนเพอใชเปนสอการเรยนร วชาวทยาศาสตร มสาระและตวชวดตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ซงผ เรยนสามารถศกษาเรยนรไดดวยตนเอง โดยมคร เปนผแนะน า และใหค าปรกษาแกผเรยนในการปฏบตกจกรรม

ชดกจกรรมวชาวทยาศาสตร5 เรอง ชวตกบระบบนเวศสงแวดลอม ชนมธยมศกษาปท 3 เลมน คอ เลมท 1 ความหลากหลายของระบบนเวศ ประกอบดวยสาระทควรร ดงน

ใบความรท เรอง เวลาเรยน/ชวโมง

1 ความหมายและโครงสรางของระบบนเวศ 1 2 ประเภทของระบบนเวศ 1 3 ชนดของระบบนเวศ 1 4 องคประกอบของระบบนเวศ 1

รวม 4

ค าชแจง

หนา 2




ชดกจกรรมวชาวทยาศาสตร5 เรอง ชวตกบระบบนเวศสงแวดลอม ชนมธยมศกษาปท 3 เปนชดกจกรรมทมงเนนใหนกเรยนไดสบคนขอมลและปฏบตกจกรรมดวยตนเอง ฉะนน ใหนกเรยนปฏบตตามขนตอนดงหวขอตอไปน

1. ชดกจกรรมเลมน คอ เลมท 1 ความหลากหลายของระบบนเวศ 2. อานค าขแจง ค าแนะน า ขนตอนการใชชดกจกรรม หนวยการเรยนรใหเขาใจ ถายงไมเขาใจใหปรกษาครผสอน 3. ท าแบบทดสอบกอนเรยน เรอง ความหลากหลายของระบบนเวศ เพอวดพนฐาน ความรของนกเรยน 4. ตงจตใหสงบ มสมาธในการเรยน ศกษาใบความร และปฏบตกจกรรมในใบงาน ดวยความมงมนตงใจและมความรบผดชอบ 5..เมอศกษาใบความร และปฏบตกจกรรมในใบงานครบทกสาระแลว..ใหนกเรยน ท าแบบทดสอบหลงเรยนซงเปนชดเดยวกนกบแบบทดสอบกอนเรยนเพอวดความกาวหนา 6..นกเรยนจะตองมความซอสตยตอตนเอง ไมเปดดเฉลยกจกรรมและแบบทดสอบ

นกเรยนจะเปดดไดตอเมอนกเรยนท ากจกรรมนนๆ เสรจสนแลว เพอตรวจสอบผลงาน

ค าแนะน าในการใชชดกจกรรม

หนา 3




ไมผาน (รอยละ 80)

ผาน (รอยละ 80)

ศกษาค าชแจง/ค าแนะน าการใชชดกจกรรม

ศกษามาตรฐานการเรยนร/ตวชวด/จดประสงคการเรยนร/สาระการเรยนร

ท าแบบทดสอบกอนเรยน

ด าเนนการใชชดกจกรรม

ท าแบบทดสอบหลงเรยน

ศกษาชดกจกรรมอนตอไป

ขนตอนในการเรยนดวยชดกจกรรม

หนา 4




มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสงแวดลอมในทองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสงมชวต

ความสมพนธระหวางส งมช วตตาง ๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะหาความรและ จตวทยาศาสตรสอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน

ตวชวด ว 2.1 ม.3/1 ส ารวจระบบนเวศตางๆ ในทองถนและอธบายความสมพนธขององคประกอบ ภายในระบบนเวศ

จดประสงคการเรยนร 1. อธบายความหมายของระบบนเวศได 2. จ าแนกประเภทของระบบนเวศได 3. จ าแนกชนดของระบบนเวศได 4. อธบายความสมพนธขององคประกอบภายในระบบนเวศได

สาระการเรยนร ระบบนเวศในแตละทองถนประกอบดวยองคประกอบทางกายภาพและองคประกอบ ทางชวภาพเฉพาะถน ซงมความเกยวของสมพนธกน

สมรรถนะส าคญของผเรยน ความสามารถในการสอสาร การคด และการแกปญหา

คณลกษณะอนพงประสงค มวนย ใฝเรยนร และมงมนในการท างาน

หนวยการเรยนรท 1 ความหลากหลายของระบบนเวศ

หนา 5




ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบขอทถกทสด

1. ระบบนเวศ หมายถงอะไร ก. สถานททมสงมชวตอาศยอย ข. สงตางๆ ทอยรวมกนกบสงมชวต ค. กลมของสงมชวตทอยรวมกนในแตละแหลง ง. ความสมพนธของกลมสงมชวตในแหลงทอยเดยวกน

2. ขอใดไมจดเปนระบบนเวศ ก. บอน าทมสงมชวตอยเตม ข. สนามกฬาในโรงพลศกษา ค. สนามหญาดานหนาโรงเรยน ง. อทยานแหงชาตและปาสงวน

3. โครงสรางของระบบนเวศประกอบดวยปจจยใหญๆ 2 ประการคอขอใด ก. ปจจยทางบกและปจจยทางน า ข. ปจจยทางกายภาพและชวภาพ

ค. ปจจยทางน าและปจจยทางอากาศ ง. ปจจยทางกายภาพและเสถยรภาพ

4. ขอใดไมใชวธการปรบตวของสงมชวตทอาศยอยในระบบนเวศปาชายเลน ก. พชมรากค าจน และรากอากาศ ข. เมลดพชงอกตงแตอยบนตนแม เมอหลนสพนกเจรญไดทนท ค. ปลาตนพฒนาครบใหมความแขงแรงสามารถใชเดนแทนการวายน า ง. พชซงพฒนาเมลดใหมน าหนกเบา และมขนชวยใหลมสามารถพดไปไดไกล

5. ขอใดจดเปนระบบนเวศทมขนาดใหญทสด ก. ระบบนเวศโลก ข. ระบบนเวศบนบก ค. ระบบนเวศปาชายเลน ง. ระบบนเวศในแหลงน า

แบบทดสอบกอนเรยน

หนา 6




6. ขอใดเปนองคประกอบทางชวภาพ ก. ดน ข. แรธาต ค. สงมชวต

ง. อณหภม

7. สงมชวตในขอใดมบทบาทในระบบนเวศตางจากขออนๆ ก. มด ข. ลง ค. แมว

ง. กระตาย

8. ปลวกมความส าคญตอระบบนเวศคอมหนาทเปนอะไร ก. ผผลต ข. ผบรโภค ค. ผยอยสลาย ง. เปนทงผผลตและผบรโภค

9. สงมชวตชนดใดทมความส าคญตอระบบนเวศมากทสด ก. หน

ข. หญา ค. กงกอ ง. กระตาย

10. สงมชวตกลมใดทยอยสลายซากสงมชวตใหกลายเปนสารอนทรยได ก. พชสเขยว ข. สตวกจพช ค. สตวกนเนอ ง. ผยอยสลาย

หนา 7




สวสดคะ นกเรยนทกคน วนนเราจะเรยนรเรองความหมายของระบบนเวศนะคะ

ระบบนเวศ (ecosystem) เปนโครงสรางความสมพนธระหวางสงมชวตตางๆ กบบรเวณสงแวดลอมทสงมชวตเหลานด ารงชวตอยระบบนเวศหนงๆ นน จงมความหมายเกยวกบ “การอยรวมกน การมความสมพนธกนของสงมชวตตางๆ หรอสงมชวตกบปจจยแวดลอมอนๆ ทไมมชวตทเกดขนบนพนทหนงๆ กอใหเกดการถายทอดพลงงาน การหมนเวยนธาตอาหาร มการรกษาสมดลของระบบ ท าใหระบบนนอยได”

ใบความรท 1 ความหมายและโครงสรางของระบบนเวศ

ระบบนเวศ ทมา: http://koedphon.wordpress.com

ความหมายของระบบนเวศ

http://koedphon.wordpress.com/

หนา 8




ระบบนเวศ หมายถง ระบบความสมพนธของสงมชวตทอาศยอยแหลงใดแหลงหนง ซงมความสมพนธ 2 ลกษณะ คอ

1. ความสมพนธทางกายภาพ (physical factor) เปนความสมพนธระหวางกลมสงมชวตกบสภาพแวดลอมทไมมชวตในบรเวณแหลงทอยนน เชน อณหภม แสงสวาง ความรอน อากาศ แรธาต ความเปนกรด-เบส

2. ความสมพนธทางชวภาพ (biotic factor) เปนความสมพนธระหวางกลมสงมชวต ทอาศยอยรวมกนในบรเวณแหลงทอยนน เชน การเออประโยชนตอกน การแกงแยงแขงขนกน เปนศตรและเปนอาหารซงกนและกน

ปจจยทางกายภาพ ทมา: http://www.student.chula.ac.th/~53370502/p4.html.

ปจจยทางชวภาพ ทมา: http://sinthoo.blogspot.com

http://sinthoo.blogspot.com/

หนา 9




โครงสรางของระบบนเวศประกอบดวยสงตางๆ ดงนคะ

คณครครบโครงสรางของระบบนเวศประกอบดวยสงใดบางครบ

โครงสราง ของระบบนเวศ

กลมสงมชวต (community)

หมายถง กลมของสงมชวตตางๆทอาศยอยภายในระบบนเวศ ตงแต 2 ชนด ขนไปอยรวมกนเปนกลม

แหลงทอย (habitality)

หมายถง บรเวณทอยอาศยของสงมชวต จ าแนกเปน แหลงทอยในน า ไดแก แหลงน าจด ทะเล มหาสมทร แหลงทอยบนบก ไดแก ทราบลม ทราบสง ปา ทงหญา ทะเลทราย

สงแวดลอม (environment)

หมายถง องคประกอบทไมมชวต ซงมความสมพนธและเกยวของกบระบบนเวศ เชน พลงงานจากดวงอาทตย ลม อนนทรยสาร ไดแก คารบอน ออกซเจน น า อนทรยสาร ไดแก โปรตน คารโบไฮเดรต ไขมน รวมทงอณหภม อากาศ แสงสวาง ความชน ดน แรธาต

กลมสงมชวต ทมา: http://www.biogang.com

โครงสรางของระบบนเวศ (ecosystem structure)

ความสมพนธของสงแวดลอมกบระบบนเวศ ทมา http://sinthoo.blogspot.com

http://www.biogang.com/


หนา 10




กจกรรมท 1 ค าชแจง จงตอบค าถามตอไปน 1. ระบบนเวศหมายถงอะไร

ตอบ....................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. โครงสรางของระบบนเวศประกอบดวยสงใดบาง อธบายพอสงเขป

ตอบ...................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

ใบงานท 1

หนา 11




ระบบนเวศบนโลกมหลายระบบตงแตขนาดใหญจนกระทงขนาดเลก ซงแบงตามระบบทมขนาดใหญบนโลกไดเปน 2 ประเภทดงนคะ

1. ระบบนเวศตามธรรมชาต เปนระบบนเวศทเกดขนและเปนไปตามธรรมชาต ซงแบงไดเปน 2 ระบบ คอ

1.1 ระบบนเวศบก หมายถง ลกษณะของระบบนเวศทกลมสงมชวตภายในระบบอาศยอยบนพนดน เชน ทงหญา ปา ทะเลทราย ทราบรมภเขา ทราบสง เปนตน

1.2 ระบบนเวศในน า หมายถง ลกษณะของระบบนเวศทกลมสงมชวตภายในระบบอาศยอยในแหลงน า เชน แอง บอ หนอง บง คลอง ทะเล แมน า

คณครคะ...ระบบนเวศจ าแนกเปนกประเภทคะ

ใบความรท 2 ประเภทของระบบนเวศ

ระบบนเวศปาไม 1 ทมา: http://thungphett.blogspot.com

ระบบนเวศทะเลทราย ทมา: http://eco-biology6.blogspot.com

ระบบนเวศแหลงน า ทมา: http://web.ku.ac.th

ระบบนเวศทะเล 1 ทมา: http://www.sahavicha.com/?name= knowledge&file=readknowledge&id=2609

http://thungphett.blogspot.com/

http://eco-biology6.blogspot.com/

http://www.sahavicha.com/?name

หนา 12




2. ระบบนเวศทมนษยสรางขน มทงขนาดใหญและขนาดเลก เชน ระบบนเวศบานเรอน ระบบนเวศตปลา ระบบนเวศแหลงอตสาหกรรม และเกษตรกรรม จดเปนระบบทมนษยสรางขน ไมมในธรรมชาต

ระบบนเวศบานเรอน ทมา: http://www.gotoknow.org

ระบบนเวศตปลา ทมา: http://nangka.tarad.com

http://www.gotoknow.org/

http://nangka.tarad.com/

หนา 13




กจกรรมท 1 ค าชแจง จงตอบค าถามตอไปน 1. ระบบนเวศในจงหวดระยองทจดเปนระบบนเวศตามธรรมชาตมอะไรบาง

ตอบ....................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

2. ระบบนเวศในจงหวดระยองทจดเปนระบบนเวศทมนษยสรางขนมอะไรบาง

ตอบ...................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................


หนา 14




กจกรรมท 2 ค าชแจง ใหนกเรยนจดกลมๆ ละ 5 คนส ารวจระบบนเวศในโรงเรยน และรายงานตามหวขอ ตอไปน

1. ต าแหนงของระบบนเวศทส ารวจ 2. สภาพทวไปของระบบนเวศ 3. ลกษณะทางกายภาพ 4. สงทมนษยสรางขน 5. สงมชวตทพบในระบบนเวศและจ านวนทพบ 6. ความสมพนธทางชวภาพระหวางสงมชวต 7. ความสมพนธทางกายภาพระหวางสงมชวตกบสงไมมชวตในระบบนเวศ 8. สภาพแวดลอมทควรแกไขมอะไรบาง

ตอบ...................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

หนา 15




1. ระบบนเวศแหลงน าจด ไดแกแมน า คน า ล าคลอง หนอง บง ทะเลสาบ และอางเกบน า แหลงน าในบรเวณนจะมาสารอนทรย มพชน าหลายชนด เชน ตนเหงอกปลาหมอ ตนล าพ ตนทองหลาง ตนกก สาหราย จอก แหน เปนทอยอาศยของสตวน าหลายชนด เชน หอยขม กง ปลา สตวสะเทนน าสะเทนบก เชน กบ คางคก องอาง รวมทงนกทจบสตวเหลานเปนอาหาร

ระบบนเวศมหลากหลายชนด แตละระบบนเวศจะมสงทมชวตแตกตางกนตามสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบการด ารงชวต ซงเปนความหลากหลายทางชวภาพ แตอาจมสงมชวตบางชนดเหมอนกนไดในสภาพแวดลอม ทางกายภาพทแตกตางกน ในระบบนเวศหนงๆ จงมสงมชวตหลายชนดทงพชและสตว ซงมจ านวนชนดและประชากรตางกน เปนความหลากหลาย ในระบบนเวศ โดยทวไปแบงชนดของระบบนเวศเปน 5 ชนด ดงน

คณครครบ...ระบบนเวศแบงเปน กชนด มอะไรบางครบ

ระบบนเวศน าจด ทมา: http://ecosystemnand.blogspot.com/

ใบความรท 3 ชนดของระบบนเวศ

http://ecosystemnand.blogspot.com/

หนา 16




3. ระบบนเวศปาชายเลน เปนปาบรเวณชายฝงทะเลและปากแมน าเปนบรเวณน ากรอย สภาพดน เปนดนเลน อดมไปดวยแรธาต สารอาหารตางๆ กลมพชทพบ ไดแก โกงกาง แสม ตะบน และเสมด เปนพชทสวนใหญมรากค าจนล าตน มรากหายใจโผลพนพนดนเลน สวนกลมสตวทพบมทงสตวน า เชน กง หอย ป ปลา สตวหนาดน สตวในดน นก และมตวออนของสต วน าหลายชนดเสมอนเปนแหลงอนบาล สตวทะเลหลายชนด นอกจากนปาชายเลนยงชวยลด ความรนแรงของลมพายกอนทพดถงฝง ถาระบบนเวศปาชายเลนถกท าลายจะมผลกระทบถงระบบนเวศ ชนดอนดวย

2. ระบบนเวศทะเล ไดแก ทะเล มหาสมทร อาว หาดทราย หาดดน หาดโคลน พนมหาสมทรพนทะเล และแนวปะการง ซงเปนบรเวณทอดมสมบรณไปดวยแรธาต สงมชวต ทอาศยอยในระบบนเวศทะเล ไดแก แพลงกตอนพช แพลงกตอนสตว สาหราย ปลาชนดตางๆ กง หอย หมก แมงกะพรน และสตวชนดอนๆ

ระบบนเวศทะเล 2 ทมา: http://www.arri.chula.ac.th

ระบบนเวศปาชายเลน ทมา: http://www.vcharkarn.com

http://www.arri.chula.ac.th/

http://www.vcharkarn.com/

หนา 17




4. ระบบนเวศปาไม เปนระบบนเวศทมความหลากหลายทางชวภาพ เปนแหลงทอยของพชและสตวหลายชนด เปนแหลงตนน าล าธาร มอนทรยสารและแรธาตทส าคญ ใหผลผลตหลายชนด ทงจากพชและจากสตว ทงทเปนยารกษาโรค อาหาร ทอยอาศย ชวยรกษาอณหภมโลก ชวยให ฝนตกตามฤดกาล และควบคมปรมาณน าฝน การกกเกบน าในดน มปาไมหลายชนด เชน ปาดบชน ปาดบแหง ปาดบเขา ปาพร

5. ระบบนเวศชมชนเมอง เปนระบบนเวศทมนษยสรางขน ประกอบดวยอาคารและส งกอสร างจ านวนมาก เ ชน ถนน สะพานลอย อนสาวรย เสาไฟฟา น าพ รถยนต เปนระบบนเวศทมคนอาศยอย อยางหนาแนน สวนใหญจะพบพชจ านวนน อ ย ม ฝ น ล ะ อ อ ง ใ น อ า ก า ศ ม า ก การหมนเวยนของอากาศมนอย มขยะมลฝอยมาก มท งแหล งเจรญและแหล ง เสอมโทรม

ระบบนเวศปาไม 2 ทมา: http://chm-thai.onep.go.th

ระบบนเวศชมชนเมอง ทมา: http://bangpakong.onep.go.th

http://chm-thai.onep.go.th/

http://bangpakong.onep.go.th/

หนา 18




กจกรรมท 1 ค าชแจง จงตอบค าถามตอไปน 1. ตนทองหลาง สาหราย จอก แหนพบในระบบนเวศชนดใด

ตอบ....................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

2. โกงกาง แสม ตะบน และเสมดพบในระบบนเวศชนดใด

ตอบ....................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................

3. ระบบนเวศชนดใดทไมใชระบบนเวศตามธรรมชาต จงยกตวอยางพรอมอธบายเหตผล ตอบ....................................................................................................................................................... .................................................................................................................... ........................................... ................................................................................................ ............................................................... .................................................................................................................... ........................................... ................................................................................................................................................................

4. ระบบนเวศชนดใดทนกเรยนพบชนดของพชมากทสด

ตอบ....................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................

5. ระบบนเวศชนดใดทนกเรยนพบชนดของสตวน ามากทสด เพราะเหตใด

ตอบ....................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... .................................................................................................................... ........................................... .................................................................................................................... ...........................................


หนา 19




คณครคะ...องคประกอบของระบบนเวศมอะไรบางคะ

ใบความรท 4 องคประกอบของระบบนเวศ

องคประกอบของระบบนเวศทไมมชวตกบสงแวดลอม ทมา: http://wiki.stjohn.ac.th

องคประกอบของระบบนเวศ (ecosystems component) แบงออกเปน 2 กลม ดงน 1. องคประกอบทไมมชวต (abiotic component) เปนสวนประกอบในระบบนเวศ

ทไมมชวตท าใหเกดความสมดลทางธรรมชาต แบงออกเปน 3 ประเภท ดงน 1.1 สารอนนทรย เปนสารทไดจากธรรมชาต เพอใชสรางเนอเยอ และอวยวะตางๆ

ของสงมชวต เชน ธาตคารบอน ไฮโดรเจน ออกซเจน ไนโตรเจน ฟอสฟอรส เปนตน สวนใหญ จะอยในรปสารละลาย ซงสงมชวตสามารถน าไปใชไดทนท

1.2 สารอนทรย เปนสารทไดจากสงมชวต เชน คารโบไฮเดรต โปรตน ไขมน เปนตน ซงไดมาจากการผพง เนาเปอยของซากพช ซากสตว โดยกระบวนการยอยสลายของจลนทรย ไดเปนธาตอาหารของพช

1.3 สภาพแวดลอมทางกายภาพ หมายถง สงแวดลอมตางๆ นอกเหนอจาก สารอนนทรยและสารอนทรย เชน แสง อณหภม ความชน ความเปนกรด -เบสตางๆ แกสตางๆ เปนตน โดยสภาพแวดลอมทแตกตางกน จะมผลใหสงมชวตมการด าเนนชวตแตกตางกนออกไป

http://wiki.stjohn.ac.th/

หนา 20




2. องคประกอบทมชวต (botic components) เปนกลมสงมชวต ไดแก สงมชวตทกชนดทอาศยอยในระบบนเวศนน โดยสงมชวตแตละชนดมบทบาท มความเกยวของสมพนธกบสงมชวตชนดอน และสมพนธกบกลมสงไมมชวตดวย ดงนน สงมชวตในระบบนเวศแตละระบบ จงมบทบาทแตกตางกนดงน

2.2 ผบรโภค (consumer) หมายถง สงมชวตทไมสามารถสรางอาหารไดเอง แตไดรบพลงงานจากอาหาร โดยการบรโภคสงมชวต ชนดอน เพอพลงงานและแรธาตจะถกถายทอดสผบรโภคอกทอดหนง แบงออกเปน 4 ประเภท ดงน

(1) ผบรโภคพช (herbivore) หรอผบรโภคปฐมภม (primary consumer) หมายถง สงมชวตทกนพชเปนอาหาร เชน ชาง มา วว ควาย กระตาย กวาง หนอน ตกแตน ปลาทกนพชเลกๆ เปนตน

ผผลต ทมา: http://www.thaigoodview.com

กวางกนพชเปนอาหาร ทมา: http://th.wikipedia.org/wiki/

กลมสงไมมชวตทง 3 ประเภทนมสวนส าคญทท าใหเกดความสมดลของระบบนเวศ โดยจะม

ความสมพนธและเกยวของกบการด ารงชวตของสงมชวต หากขาดองคประกอบทไมชวตเหลาน

สงมชวตในระบบนเวศจะไมสามารถอยได

2.1 ผผลต (producer) หมายถงสงมชวตทสามารถสร างอาหารเพ อการด า รง ช วตได เอ ง โดยการส ง เคราะหด วยแสง ได แก พชส เ ขยว แพลงคตอนพช และแบคทเรยบางชนด

http://www.thaigoodview.com/

หนา 21




(2) ผบรโภคสตว (carnivore) หรอ ผบรโภคทตยภม (secondary consumer)

หมายถง สงมชวตทกนสตวเปนอาหาร เชน สงโต เสอ ง ปลากนเนอ เปนตน

(3) ผบรโภคพชและสตว (omnivore) หรอผบรโภคตตยภม (tertiauy consumer)

หมายถง สงมชวตทกนทงพชและสตวเปนอาหาร เชน หมา แมว หม ไก ปลาฉลาม เตา

เสอ คน

ผบรโภคพชและสตวเปนอาหาร ทมา: http://th.wikipedia.org/wiki/

สงโตกนสตวเปนอาหาร ทมา: http://th.wikipedia.org/wiki/

หนา 22




(4) ผบรโภคซากพชซากสตว (scavenger) หมายถง สงมชวตทกนซากพชซากสตว

ทเนาเปอยผพงเปนอาหาร เชน หนอน แรง เหยยว ปลาไหล ไสเดอนดน กงกอ ปลวก เปนตน

2.3 ผยอยสลาย (decomposer) หมายถง สงมชวตทสรางอาหารเองไมได

ด ารงชวตไดดวยการยอยสยายซากสงมชวตตางๆ ใหกลายเปนสารอนทรย แลวดดซม

เขาสเซลล เชน เหด รา แบคทเรย เปนตน

ผยอยสลาย ทมา: http://www.thaigoodview.coml

ผบรโภคซากพชซากสตวเปนอาหาร ทมา: http://th.wikipedia.org/wiki/

http://www.thaigoodview.coml/

หนา 23




กจกรรมท 1 ค าชแจง จงตอบค าถามตอไปน 1. องคประกอบตางๆ ในระบบนเวศมความสมพนธกนอยางไร

ตอบ....................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

2. สงมชวตในระบบนเวศมความสมพนธกนอยางไร

ตอบ...................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ ..............................................................................................................................................


หนา 24




ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบขอทถกทสด 1. ขอใดจดเปนระบบนเวศทมขนาดใหญทสด ก. ระบบนเวศโลก ข. ระบบนเวศบนบก ค. ระบบนเวศปาชายเลน ง. ระบบนเวศในแหลงน า 2. ระบบนเวศ หมายถงอะไร ก. สถานททมสงมชวตอาศยอย ข. สงตางๆ ทอยรวมกนกบสงมชวต ค. กลมของสงมชวตทอยรวมกนในแตละแหลง ง. ความสมพนธของกลมสงมชวตในแหลงทอยเดยวกน

3. สงมชวตในขอใดมบทบาทในระบบนเวศตางจากขออนๆ ก. มด ข. ลง ค. แมว

ง. กระตาย

4. ขอใดไมจดเปนระบบนเวศ ก. บอน าทมสงมชวตอยเตม ข. สนามกฬาในโรงพลศกษา ค. สนามหญาดานหนาโรงเรยน ง. อทยานแหงชาตและปาสงวน

5. สงมชวตชนดใดทมความส าคญตอระบบนเวศมากทสด ก. หน

ข. หญา ค. กงกอ ง. กระตาย

แบบทดสอบหลงเรยน

หนา 25




6. โครงสรางของระบบนเวศประกอบดวยปจจยใหญๆ 2 ประการคอขอใด ก. ปจจยทางบกและปจจยทางน า ข. ปจจยทางกายภาพและชวภาพ

ค. ปจจยทางน าและปจจยทางอากาศ ง. ปจจยทางกายภาพและเสถยรภาพ

7. สงมชวตกลมใดทยอยสลายซากสงมชวตใหกลายเปนสารอนทรยได ก. พชสเขยว ข. สตวกจพช ค. สตวกนเนอ ง. ผยอยสลาย

8. ปลวกมความส าคญตอระบบนเวศ คอ มหนาทเปนอะไร ก. ผผลต ข. ผบรโภค ค. ผยอยสลาย ง. เปนทงผผลตและผบรโภค

9. ขอใดไมใชวธการปรบตวของสงมชวตทอาศยอยในระบบนเวศปาชายเลน ก. พชมรากค าจน และรากอากาศ ข. เมลดพชงอกตงแตอยบนตนแม เมอหลนสพนกเจรญไดทนท ค. ปลาตนพฒนาครบใหมความแขงแรงสามารถใชเดนแทนการวายน า ง. พชซงพฒนาเมลดใหมน าหนกเบา และมขนชวยใหลมสามารถพดไปไดไกล

10. ขอใดเปนองคประกอบทางชวภาพ ก. ดน ข. แรธาต ค. สงมชวต

ง. อณหภม

หนา 26




กระทรวงศกษาธการ. (2552). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.

กรงเทพฯ: ชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. ถนด ศรบญเรอง. (ม.ป.ป.). หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ม.3 เลม 1.

กรงเทพฯ: อกษรเจรญทศน. บญชา แสนทว. (ม.ป.ป.). วทยาศาสตร เลม 1 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ชนมธยมศกษาปท 3. กรงเทพฯ: วฒนาพานช. ประดบ นาคแกว และดาวลย เสรมบญสข. (ม.ป.ป.) หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร

ชนมธยมศกษาปท 3. กรงเทพฯ: แมค. สมโภค สขอนนต. (ม.ป.ป.). คมอวทยาศาสตร ม.3. กรงเทพฯ: ไฮเอดพบลชชง สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ. (2553). คมอคร วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3.

กรงเทพฯ: พฒนาคณภาพวชาการ (พว.).

เวบไซต: กลมสงมชวต. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://www.biogang.com เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

กวางกนพชเปนอาหาร. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://th.wikipedia.org/wiki/ เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

ความสมพนธของสงมชวตกบระบบนเวศ. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://sinthoo.blogspot.com. เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

ปจจยทางกายภาพ. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://www.student.chula.ac.th/ ~53370502/p4.html. เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

ปจจยทางกายชวภาพ. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://sinthoo.blogspot.com. เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

ผบรโภคพชและสตวเปนอาหาร. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://th.wikipedia. org/wiki/. เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

บรรณานกรม

http://www.biogang.com/

http://th.wikipedia.org/wiki/


http://www.student.chula.ac.th/


หนา 27




ผบรโภคซากพชซากสตวเปนอาหาร. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://th.wikipedia.org/wiki/. เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

ผผลต. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก: http://www.thaigoodview.com เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

ผยอยสลาย. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://www.thaigoodview.com. เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554. ระบบนเวศ. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://koedphon.wordpress.com. เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

ระบบนเวศชมชนเมอง. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://bangpakong.onep.go.th เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

ระบบนเวศตปลา. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก ทมา: http://nangka.tarad.com เขาถงขอมล วนท 12 มกราคม 2554.

ระบบนเวศทะเล 1. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://www.sahavicha.com/?name= knowledge&file=readknowledge&id=2609 เขาถงขอมล วนท 12 มกราคม 2554.

ระบบนเวศทะเล 2. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://www.arri.chula.ac.th. เขาถงขอมล วนท 12 มกราคม 2554.

ระบบนเวศทะเลทราย. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://eco-biology6. blogspot.com. เขาถงขอมล วนท 12 มกราคม 2554.

ระบบนเวศน าจด. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://ecosystemnand. blogspot.com/. เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

ระบบนเวศแหลงน า. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://web.ku.ac.th เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

ระบบนเวศบานเรอน. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://www.gotoknow. org/posts/466083. เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

ระบบนเวศปาชายเลน. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://www.vcharkarn.com/vcafe/158987. เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.




http://nangka.tarad.com/

http://www.arri.chula.ac.th/

http://eco-biology6/

http://ecosystemnand.blogspot.com/

http://www.gotoknow.org/posts/466083

http://www.vcharkarn.com/vcafe/158987.%20เขาถงขอมลวนท%2012%20มกราคม%202554

หนา 28




ระบบนเวศปาไม 1. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://thungphett.blogspot.com. เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

ระบบนเวศปาไม 2. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://chm-thai.onep.go.th เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

สงโตกนสตวเปนอาหาร. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://th.wikipedia.org/wiki/. เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

องคประกอบของระบบนเวศทไมมชวตกบสงแวดลอม. (2554). [ภาพออนไลน]. เขาถงไดจาก http://wiki.stjohn.ac.th. เขาถงขอมลวนท 12 มกราคม 2554.

http://chm-thai.onep.go.th/


http://wiki.stjohn.ac.th/

หนา 29




ภาคผนวก

หนา 30




ขอท ตวเลอก

ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

เรยน

หนา 31




กจกรรมท 1 ค าชแจง จงตอบค าถามตอไปน 1. ระบบนเวศหมายถงอะไร ตอบ.......................................................................................... ............................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ...............................................................................................................................................................................................

2. โครงสรางของระบบนเวศประกอบดวยสงใดบาง อธบายพอสงเขป ตอบ....................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................ .. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................

ระบบนเวศ หมายถง ระบบความสมพนธของสงมชวตทอาศยอยแหลงใดแหลงหนง ซงมความสมพนธ 2 ลกษณะ คอ ความสมพนธทางกายภาพและความสมพนธทางชวภาพ

โครงสรางของระบบนเวศ ประกอบดวยสงตางๆ ดงน 1. กลมสงมช วต หมายถง กลมของสงม ชวตตางๆ ทอาศยอยภายในระบบนเวศ อาจมหนงชนดหรอมากกวาหนงชนดขนไปกได 2. แหลงทอย หมายถง บรเวณทมสงมชวตอาศยอย เชน แหลงทอยบรเวณทงหญา แหลงทอยอาศยในหนองน า เปนตน 3. สงแวดลอม หมายถง องคประกอบทไมมชวต ซงมความสมพนธและเกยวของ กบระบบนเวศ เชน อากาศ แสง น า ดน แรธาต เปนตน

แนวค าตอบใบงานท 1 เรยน

หนา 32




กจกรรมท 1 ค าชแจง จงตอบค าถามตอไปน 1. ระบบนเวศในจงหวดระยองทจดเปนระบบนเวศตามธรรมชาตมอะไรบาง ตอบ.......................................................................................................................... ....................... ............................................................................................................................. ........................... ....................................................................................................... ................................................. ............................................................................................................................. ............................ ............................................................................................................................. ............................ ...................................................................................................... ................................................... ............................................................................................................................. ............................ ......................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................

2. ระบบนเวศในจงหวดระยองทจดเปนระบบนเวศทมนษยสรางขนมอะไรบาง

ตอบ...................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................

อทยานแหงชาตเขาแหลมหญา อทยานแหงชาตเขาชะเมา-เขาวง เขาขนอน เขาจอมแห เขางวงชาง เขาทาฉด เขายายดา เขาตะเภาคว า สวนรกชาตเพ สวนรกชาตหนองสนม เขตรกษาพนธสตวปาเขาอางฤาไนย ปาคลองระเวง-เขาเสมด ปาบานา ปาทงควายกน ปาภเขาหนตง ปาหวยมะหาด-เขานงยอง

หมเกาะเสมด หมเกาะมน ปาชายเลน ชายฝงทะเล ชายหาดพยน หาดพลา หาดน ารน หาดแสงจนทร หาดแมร าพง หาดแหลมเจรญ หาดแมพมพ

คลองดอกกราย คลองหนองปลาไหล คลองทบมา คลองโพล คลองระโอก แมน าระยอง แมน าประแสร

สงกอสรางตางๆ สถานแสดงพนธสตวน า สวนสมนไพรสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร


หนา 33




กจกรรมท 2 ค าชแจง ใหนกเรยนจดกลมๆ ละ 5 คนส ารวจระบบนเวศในโรงเรยน และรายงานตามหวขอ ตอไปน

1. ต าแหนงของระบบนเวศทส ารวจ 2. สภาพทวไปของระบบนเวศ 3. ลกษณะทางกายภาพ 4. สงทมนษยสรางขน 5. สงมชวตทพบในระบบนเวศและจ านวนทพบ 6. ความสมพนธทางชวภาพระหวางสงมชวต 7. ความสมพนธทางกายภาพระหวางสงมชวตกบสงไมมชวตในระบบนเวศ 8. ปญหาสภาพแวดลอมทควรแกไข

.............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

พจารณาจากผลงานของนกเรยนโดยอยในดลยพนจของครผสอน

(ค าตอบของนกเรยนแตกตางกน ตามขอมลทนกเรยนไปส ารวจ)

ตวอยางระบบนเวศในโรงเรยนทส ารวจ

1. ต าแหนงของระบบนเวศทส ารวจ ระบบนเวศในกระถางตนแกว

2. สภาพทวไปของระบบนเวศ มทงสงมชวตและสงไมมชวต

3. ลกษณะทางกายภาพ มแสงสวางมากแดดสองไดไมทวถง ดนเปยกชน วดคา pHของดน

ประมาณ 5-6

4. สงทมนษยสรางขน กระถางตนแกวเปนสงทมนษยสรางขน

5. สงมชวตทพบในระบบนเวศและจ านวนทพบ พบสงมชวต ไดแก ตนแกว 3 ตน หญา 4 กอ

มดด า ประมาณ 20 ตว ผเสอ 2-3 ตว

6. ความสมพนธทางชวภาพระหวางสงมชวต ผเสอดดกนน าหวานจากดอกแกว

7. ความสมพนธทางกายภาพระหวางสงมชวตกบสงไมมชวตในระบบนเวศ แสงสวางชวยใหตน

แกวสรางอาหารเองได ดนชวยใหความชมชนและเปนทอยอาศยและหลบภยของมด

8. ปญหาสภาพแวดลอมทควรแกไข กระถางตนแกวควรอยในต าแหนงใหมทมแสงแดดสองได

ทวถง เนองจากตนแกวเปนพชดอกทตองการแสงสวางเพยงพอ

หนา 34




กจกรรมท 1 ค าชแจง จงตอบค าถามตอไปน 1. ตนทองหลาง สาหราย จอก แหนพบในระบบนเวศชนดใด

ตอบ....................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

2. โกงกาง แสม ตะบน และเสมดพบในระบบนเวศชนดใด

ตอบ....................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................

3. ระบบนเวศชนดใดทไมใชระบบนเวศตามธรรมชาต จงยกตวอยางพรอมอธบายเหตผล ตอบ.......................................................................................................................... ............................. ....................................................................................................................................................... ........ .......................................................................................................................... ..................................... ............................................................................................................................. .................................. ...............................................................................................................................................................

4. ระบบนเวศชนดใดทนกเรยนพบชนดของพชมากทสด

ตอบ....................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................

5. ระบบนเวศชนดใดทนกเรยนพบชนดของสตวน ามากทสด เพราะเหตใด

ตอบ....................................................................................................................................... .................................................................................................................... ........................................... ................................................................................................ ................................................................

ระบบนเวศแหลงน าจด

ระบบนเวศปาชายเลน

ระบบนเวศปาไม

ระบบนเวศทะเล เพราะอดมสมบรณไปดวยแรธาต

ระบบนเวศชมชนเมอง เพราะเปนสงทมนษยสรางขน ไมไดเกดขนเองตามธรรมชาต


หนา 35




กจกรรมท 1 ค าชแจง จงตอบค าถามตอไปน 1. องคประกอบตางๆ ในระบบนเวศมความสมพนธกนอยางไร

ตอบ....................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

2. สงมชวตในระบบนเวศมความสมพนธกนอยางไร

ตอบ...................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................

องคประกอบภายในระบบนเวศทง 2 กลมตางมความสมพนธกน โดยกลมสงมชวตตางๆ

มความสมพนธกนหลายรปแบบ บางชนดอาจพงพากนในดานอาหาร ทอยอาศย บางชนดมการกน

กนเปนทอดๆ สวนกลมสงไมมชวตเปนปจจยทจ าเปนในการด ารงชวตของสงมชวตทกชนด

ซงองคประกอบนจะหมนเวยนอยภายในระบบนเวศนนๆ

สงมชวตในระบบนเวศมความสมพนธกนหลายรปแบบ เชน การอยรวมกนแบบไดประโยชน

รวมกน พงพากน องอาศยกน แกงแยงกน เปนตน


หนา 36




ขอท ตวเลอก

ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

เรยน

ชุดกิจกรรมวิชาวิทยาศาสตร์ 5 เรื่อง...

Documents