๑

ขอมลตลาดสนคาอาหารในอหราน

๑. โอกาสทางการตลาด

อหรานเปนประเทศทมประชากรกวา ๗๖ ลานคน และประชากรรอยละ ๙๘ นบถอศาสนาอสลาม ประชาชนชาวอหรานจงมความตองการบรโภคอาหารฮาลาลเชนเดยวกนทงประเทศ ดงนนสนคาอาหารทจ าหนายหรอบรโภคในอหรานจะตองเปนอาหารฮาลาลทงสน จงอาจกลาวไดวาตลาดอาหารฮาลาลในอหรานมขนาดใหญเทากบจ านวนประชากรทงประเทศเลยทเดยว

นอกจากน อหรานมสถานทตงทางภมศาสตรทมพรมแดนตดตอทงทางบกและทางทะเลกบประเทศตางๆ หลายประเทศ เชน รสเซย อาเซอรไบจาน เตอรเมนสถาน ตรก อรก ปากสถาน อฟกานสถาน และประเทศทางตอนใตตดกบอาวเปอรเซย เชน ซาอดอาระเบย สหรฐอาหรบเอมเรตส เปนตน ซงประชากรสวนใหญในประเทศเหลานนบถอศาสนาอสลาม อหรานจงสามารถใชเปนศนยกลางขนสงเพอสงสนคาฮาลาลเขาสตลาดประเทศเพอนบานทมประชากรรวมกนกวา ๓๐๐ ลานคนอกดวย

รฐบาลอหรานไดน าหลกศาสนาอสลามมาใชเปนหลกในการปกครองและใชเปนแนวทางในการก าหนดตวบทกฏหมายภายในประเทศ เมอรฐบาลตองการออกกฎหมายใหม กตองผานการกลนกรองจากรฐสภา กอนสงใหผน าอาวโสทางศาสนาพจารณาเหนชอบ แลวบงคบใชเปนกฏหมาย สงผลใหกฎหมายและระเบยบตางๆ อยภายใตการก ากบควบคมดแลจากผเชยวชาญทางศาสนาและกฎหมายอสลามทงสน

ประชาชนชาวอหรานนบถอศาสนาอสลามและปฎบตตามหลกศาสนาอยางเครงครด และจากการทศาสนาอสลามก าหนดแนวทางและควบคมความเปนอยของชวตมนษยอยางละเอยด รวมทงมขอก าหนดตางๆ ส าหรบชาวอสลามในการด ารงชวตในทกมต เชน การบรโภคอาหาร การดม การแตงกาย การใชอปกรณตางๆ ในชวตประจ าวน ฯลฯ การเตรยมและปรงอาหารตางๆ ในอหราน จงตองกระท าอยางถกตองตามหลกฮาลาล ซงชาวอหรานจะใหความส าคญกบอาหารฮาลาลตามหลกศาสนาอสลามเปนอยางมาก และหลกเลยงการบรโภคอาหารอน ใดทนาสงสยวาไมถกตองตามหลกฮาลาล สงผลใหอาหารทผลตในอหรานเปนอาหารทถกตองตามหลกฮาลาลไปโดยปรยาย

พฤตกรรมการบรโภคของชาวอหรานจะใหความส าคญตอการบรโภคอาหารเปนอยางมาก เนองจากวฒนธรรมอหรานใหความส าคญตอการประกอบอาหารทปราณตเพอรบรองแขกทมาเยอนและเพอบรโภคในชวตประจ าวน ชาวอหรานจงมความตองการบรโภคอาหารสง และถงแมวาอหรานจะเปนประเทศก าลงพฒนา แตชาวอหรานมรายไดเฉลยตอหวสงถง ๑2 ,2๐๐ เหรยญสหรฐฯ ตอป จงมก าลงซออาหารบรโภคพอสมควร ดงจะเหนจากทชาวอหรานมปรมาณการบรโภคอาหารสงเทากบประเทศทพฒนาแลวอนๆ เชน องกฤษ ซงปรากฎการณเชนน เกดขนเชนเดยวกนกบประเทศอาหรบอนๆ ในภมภาคตะวนออกกลาง

ชาวอหรานนยมซออาหารเปนจ านวนทละมากๆ และเกบในตเยนหรอตแชแขงในบาน แมบานชาวอหรานนยมประกอบอาหารรบประทานในครวเรอน ทงน อาหารแชแขงและอาหารส าเรจรปไดรบความนยมพอสมควร โดยชาวอหรานนยมรบประทานอาหารอตาเลยน เชน พซซาหรอลาซนยาแชแขง แมบานชาวอหรานสวนใหญจะเปนผจบจายซออาหารและผลไมเขาบาน โดยจะซออาหารตามรานขนมปง รานขายเนอสตว รานผลไมทตงอยทวไปในอหราน

ชาวอหรานนยมออกไปรบประทานอาหารนอกบานพรอมครอบครว โดยจะสงอาหารประเภทยางเปนสวนใหญ เชน กาบาบไก กาบาบเนอ หรอกาบาบแกะ อยางไรกด พบวาชาวอหรานไมนยมรบประทานอาหารไทย

๒

เนองจากอาหารไทยมรสชาตไมถกปากชาวอหรานนก ปจจบน ในกรงเตหะราน มรานอาหารไทยเพยงรานเดยวเทานน

๒. ตลาดสนคาอาหารอหราน

ขอมลจาก United Nations Commodity Trade Statistics บงชวาในป 2010 ขนาดตลาดสนคาอาหารและเครองดมของอหรานมมลคากวา 12.4 พนลานเหรยญสหรฐฯ โดยเปนการน าเขาสนคาอาหารจากตางประเทศประมาณ 7.37 พนลานเหรยญสหรฐฯ และเปนมลคาการสงออกอาหารประมาณ 5.04 พนลานเหรยญสหรฐฯ รายละเอยดดงแผนภม 1

ภายหลงจากทรฐบาลอหรานเปดตลาดอาหารและอนญาตใหน าเขาสนคาอาหารตงแตป 2003 เปนตนมา อหรานน าเขาสนคาอาหารและเครองดมเพมขนทกป โดยเฉพาะสนคาประเภทเนอสตว สนคาอาหารส าเรจรป ชา กาแฟ ผก ผลไม ผลตภนฑ นมและเนย เครองดมไรแอลกอฮอล น าผลไม และของหวานชนดตางๆ ระหวางป 2004 - 2010 อหรานน าเขาอาหารเพมขนรอยละ 491 หรอจาก 1.5 พนลานเหรยญสหรฐฯ เปน 7.371 พนลานเหรยญสหรฐฯ

อตสาหกรรมอหรานประกอบดวยบรษทและโรงงานทผลตอาหารจ านวนทงสน 12,198 แหง หรอประมาณรอยละ 12 ของอตสาหกรรมทงหมดในอหราน และมแรงงานเปนจ านวนหวา 328,000 คน หรอประมาณรอยละ 16.1% ของแรงงานทงหมดในอหราน อหรานลงทนในอตสาหกรรมอหรานเปนมลคากวา 7.7 พนลานเหรยญสหรฐฯ หรอประมาณรอยละ 18 ของมลคาการลงทนในอหรานทงหมด

สนคาอาหารทส าคญของไทยไปอหรานไดแก ขาว น าตาลทราย ผลไมกระปอง ผลไมแปรรป อาหารทะเลกระปอง และผกกระปองแปรรป

สถตสนคาอาหารไทยสงออกไปอหรานระหวางป 2551- 2554

สนคาไทยทสามารถขยายตลาดในอหรานเพมขนไดแก สนคาอาหารกระปอง เชน ขาวโพดออนกระปอง สบปะรดกระปอง ปลาทนากระปอง ผลไมสดของไทย เชน มะขามหวาน สปปะรดสด สนคาประเภทแปงทอดกรอบ น ามนพชจากร าขาวของไทย น าผลไม เชน น ามะพราว น าวานหางจระเข ขาวหอมมะล

สนคาไทยทมโอกาสเปดตลาดใหมในอหรานไดแก ผลไมสด เชน มะมวง มงคด เงาะ และสมโอ บะหมส าเรจรป เครองดมตางๆ เชน เครองดมบ ารงก าลง อาหารไทยแชแขง เชน แกงไก ขาวผดกระเพราแชแขง ซอสปรงรสตางๆ เชน น าปลา น าจมไก ซอสเผด ผลไมแหงตางๆ ขนมกรบกรอบ และลกอมชนดตางๆ เครองเทศปรงอาหารชนดตางๆ

หนวยลานเหรยญสหรฐฯ

สนคาส าคญสงออกไปอหราน 2551 2552 2553 25542551 2552 2553 2554

1 ขาว 79.6 16.0 36.9 150.1 -60.3 -79.89 130.66 306.662 น าตาลทราย 12.0 4.1 - 51.6 -81.6 -65.67 0 03 ผลไมกระปองและแปรรป 15.1 17.1 27.0 42.6 117.3 13.49 57.6 57.774 อาหารทะเลกระปองและแปรรป 2.7 2.9 8.1 9.3 432.6 9.21 178.03 155 ผกกระปองและแปรรป 2.1 5.6 7.8 7.3 -21.2 162.08 40.38 -6.48

อตราขยายตว (%)

ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย โดยความรวมมอจากกรมศลกากร

๓

แผนภม 1 การน าเขาสนคาอาหารอหรานในป 2010

๔

๓. ชองทางการตลาด/การกระจายสนคา

ชองทางการตลาดสนคาอาหารในอหรานจะประกอบดวยกลมผผลตอาหาร กลมผน าเขา กลมพอคาคนกลางทดแลและอ านวยความสะดวกในเรองการกระจายสนคาอาหารไปสรานคาปลกและรานคาสงทกระจายทวประเทศ ทงน ผน าเขาสนคาอาหารจะตองเปนตวแทนจ าหนายสนคาตามกฎหมายของอหราน และจะเปนผด าเนนการขออนญาตน าเขา การแขงขนดานการตลาดระหวางผผลตภายในประเทศและตางประเทศจะไมรนแรงมากนก เนองจากสนคาอาหารทน าเขาสวนใหญ เพอชดเชยสนคาทขาดแคลนภายในประเทศ แผนภม 2 แสดงการชองทางและความสมพนธการกระจายสนคาอาหารในตลาดอหราน

แผนภม 2 ชองทางการตลาดสนคาอาหารในอหราน

ผน าเขาอาหารจากไทย สามารถจ าหนายสนคาอาหารฮาลาลไทยผาน Chain Store หางคาปลก หรอรานคายอยทตงอยทวไปในอหราน ส าหรบรานคาปลกขนาดใหญสวนใหญจะเปนของรฐบาล โดยหนวยงานราชการหรอมลนธตางๆ ในอหรานจะเปนผบรหารจดการ รานคาปลกขนาดใหญในอหราน มดงตอไปน

ก. หาง Shahrvand Chain Stores เปนหางคาปลกขนาดใหญทสดทอยภายใตการก ากบดแลของเทศบาลกรงเตหะราน (Municipality of Tehran) โดยหาง Shahrvand จะจ าหนายสนคาในราคาทไดรบการอดหนนหรอก าหนดโดยรฐบาล และมสาขากระจายอยตามแหลงชมชนตางๆ ในกรงเตหะราน การออกแบบสถานทสวนใหญจะจดใหมสวนบรเวณดานนอกของหางเปนลานตลาดสดเพอจ าหนายสนคาประเภทผก ผลไม อาหารทะเล เนอสตว ฯลฯ

หาง Shahrvand Chain Stores

Dealers

Thai Food Exporter

Iranian Food ImporterAgents

Domestic Food Manufacturers

Wholesalers

Food Retailers/Supermarket

Facilitator

Merchant Middle Man

Consumers

๕

ข. หาง Refah Chain Stores เปนหางคาปลกภายใตการดแลของธนาคารมลลแหงชาตอหราน (Mille Bank of Iran) ซงเปนของรฐบาลอหราน ปจจบน มสาขาทวประเทศ 120 สาขา และมสนคาใหเลอกซอตามความตองการของผบรโภค เชน ผลตภณฑอาหาร เครองส าอาง เครองใชไฟฟา ฯลฯ

หาง Refah Chain Stores

ค. หาง Etka Chain Stores เปนหางคาปลกภายใตกระทรวงพทกษการรกรานแหงชาตอหราน

(Ministry of Defense) โดยมวตถประสงคเพอจ าหนายสนคาราคาถกแกคนยากจนในอหราน ง. หาง Qhod Store เปนหางคาปลกทอยภายใตความดแลของมลนธเพอกจการผออนแอและผพการ

แหงการปฏวตอสลาม โดยหางนมชอเรยกกอนการปฏวตวา Korosh Store และเปลยนชอภายหลงการปฏวตเปน Qhod Store

จ. หาง Kowthar Chain Store เปนหางคาปลกภายใตมลนธเพอผพลชพแหงการปฏวตอสลาม มทงหมด 12 สาขาในกรงเตหะราน

หาง Kowthar Chain Store

ฉ. หาง Fishing Chain Store ในป 1992 หาง Fishing Chain Store ไดอยในความรบผดชอบของกองทนผปลดเกษยณอาย (Pension Fund of Construction Jihad) และเปนหางทท าการจ าหนายอาหารทะเล และผลตภณฑอาหารทะเลและอาหารทะเลแปรรปในอหราน

ช. หางอตสาหกรรมน ามน (Industry of Oil Store) เปนรานคาปลกภายใตการก ากบดแลของบรษทน ามนแหงชาตอหราน สนคาสวนใหญไดแก ผลตภณฑปโตรเคม

ซ. หาง Zendeghi-Behtar Store เปนรานคาปลกทกอตงขนเมอป 2004 โดยบรษท Gold Iran เปนหางทขายสนคาประเภทอปกรณเครองใชไฟฟาภายในบานทวประเทศอหราน

๖

ฌ. หาง Shahr va Rosta Store กอตงในป 1943 โดยความรวมมอของบรษทชาวเยอรมนน เดมชอ Ferdowsi Store หลงการปฏวตเปลยนชอเปน Shahr va Rosta Store ด าเนนกจการแบบสหกรณบรษท อยภายใตความดแลของกระทรวงเศรษฐกจและการพาณชยแหงชาตอหราน

ญ. หาง Hyper Star นกลงทนชาวฝรงเศสไดลงทนกอสรางหางสรรพสนคาในเครอคารฟรเปนแหงแรกในกรงเตหะราน โดยสรางขนในบรเวณพนทตะวนออกของกรงเตหะราน ใกลกบสนามกฬา Azadi Stadium ซงเปนบรเวณทมประชากรฐานะปานกลางอาศยอยเปนจ านวนมาก

หาง Hyper Star

๔. ขนตอนในการน าเขาสนคาและกฏระเบยบทเกยวของ

หนวยงานทรบผดชอบในเรองมาตรฐานอาหารฮาลาลในอหรานไดแก The Institute of Standard and Industrial Research of Iran, The Veterinary Organization of Iran และ The Ministry of Health and Medical Affairs, Islamic Chamber Research & information Center นอกจากน รฐสภาอหรานไดกอตง Food Industry Sub-committee และ I.R. of Iran’s Halal Supreme Council เปนองคกรสงสดในการก ากบดแลและปกปองการลงทนในอตสาหกรรมอาหารในอหราน ผผลตอาหารอหราน สามารถขอใชตราฮาลาลจากหนวยงานนานาชาต ไดแก International Halal food Organization และ Research Center of Islamic Chamber ทตงอยในกรงเตหะราน (www.icric.org)

ในอหราน การตดเครองหมายฮาลาลส าหรบสนคาอาหารจากตางประเทศเปนเรองส าคญ และทผานมา ตราฮาลาลทออกจากคณะกรรมการกลางอสลามของประเทศไทยไดรบการยอมรบในอหราน และแมวาอาหารบางชนดจะเปนอาหารฮาลาล แตผานการปรงแตงรสชาตหรอเตมแตงรสชาต อาจสรางความสงสยตอผบรโภคได เชน น ามนทเปนสวนประกอบในปลากระปอง หรอซอสปรงรส เปนตน เครองหมายฮาลาลจงทมผลตอการตดสนใจเลอกซอผลตภณฑของผบรโภคในอหรานเปนอยางมาก สนคาอาหารแปรรปไทยทสงออกไปอหรานทควรตดเครองหมายฮาลาล ได อาหารกระปอง น าผลไม สารปรงแตงรสชาต เยลล น ามนพช เปนตน

ทงน สนคาอาหารทผลตในอหรานยงไมมการบงคบใหมเครองหมายฮาลาลประทบ เนองจากผบรโภคชาวอหรานจะทราบวาอาหารทผลตในอหรานทกชนดจะถกตองตามหลกฮาลาล ดงนน ผบรโภคอหรานจะตรวจสอบเรองอาหารฮาลาลเฉพาะกบอาหารทผลตจากประเทศทไมใชประเทศมสลมเปนพเศษ เชน สนคาจากไทย จน บราซล สหภาพยโรป เปนตน

กฎระเบยบการออกใบรบรองสนคาฮาลาล ศนย Islamic Chamber Research and Information Center (ICRIC) ซงเปนองคกรในเครอ Organization of Islamic Conference ไดแสดงความคดเหนเรองกฎ

๗

ระเบยบการออกใบรบรองสนคาฮาลาล เพอความสมบรณและเปนน าหนงใจเดยวกนในโลกมสลม ดงตอไปน (แปลอยางไมเปนทางการ) มาตรา ๑ นยาม

อาหารฮาลาล หมายถงอาหารและเครองดมทไดรบอนญาตบนพนฐานของกฎอสลามทเรยกวา “ฮาลาล” หมายเหต ๑: คณะกรรมการฮาลาลยอมรบวาการตความเรองเนอสตวและวธการฆาสตวเพอเปนอาหาร ระหวางสาขาของอสลาม ยงไมสอดคลองกนอยบาง ทงน คณะกรรมการฮาลาลจะพจารณาความเชอพนฐานของนตศาสตรอสลาม หรอจากองคกรศาสนานตศาสตรอสลามสงสด เชน Assembly of Islamic Jurisprudence of the Organization of Islamic Conference (OIC) และ The World Forum for Proximity of Islamic Schools of Thought เพอเปนพนฐานในการด าเนนการและในบางกรณจะเสนอเรองตอ Islamic Jurisprudence Research Committee เพอหาทางออก ซงจะผานการพจารณาจาก The Jurisprudence Assemblies ทเปนทยอมรบของ OIC กอน

มาตรา ๒ มาตรฐานทวไป ๒.๑ ผลตภณฑจะตองไมมวตถดบตองหามหรอไมอนญาตตามกฎอสลาม ๒.๒ ผลตภณฑจะตองไมไดถกสมผสดวยวธการใดๆ หรอจากอปกรณทไมไดรบการยอมรบหรอไมไดรบอนญาตตามกฎหมายศาสนาอสลาม ทงในชวงการเตรยมการ การด าเนนการ การขนสงและการเกบรกษา ๒.๓ ในชวงการเตรยมการ ด าเนนการ ขนสงและเกบรกษาสนคา ผลตภณฑจะตองไมสมผสกบสารอาหารทไมไดรบการยอมรบจากกฎศาสนาอสลาม

หมายเหต ๒: อาหารฮาลาลไมสามารถผลต ขนสง และเกบรกษาในโรงงานหรอในสายการผลตทมสนคาหรอวตถทเปนฮาราม (Haraam) รวมผลต ขนสง และเกบรกษา นอกจากจะมผสงเกตการณชาวมสลมมสวนเขารวมในกระบวนการผลตและการจดการเพอปองกนการสมผสระหวางอาหารฮาลาลและอาหารฮาราม หมายเหต ๓: ในกรณทอปกรณและเครองมอตางๆ ทใชในการการผลต ขนสงและเกบรกษา กบสนคาฮารามและอาลาลรวมกน อปกรณและเครองมอตางๆ เหลานนจะตองท าความสะอาดและช าระลางตามกฎอสลาม โดยชาวมสลมจะเขารวมสงเกตการณในกระบวนการทกขนตอน หมายเหต ๔: เมอใบรบรองฮาลาลหมดอาย ผขอใบรบรองจะตองขอตอใบอนญาตและขอรบการตรวจสอบตามขนตอนทก าหนด

มาตรา ๓ ขอบเขต และการผนวก

๓.๑ ตามศาสนาอสลามอนศกดสทธ สนคาอาหารและแหลงทมาของอาหารเปนฮาลาลและไดรบอนญาต ยกเวนมแหลงทมาและวตถดบดงตอไปน ๓.๒ การผลตสนคาอาหารจากสตวตอไปน ไมไดรบการยอมรบและอนญาต

ก. สกรทกชนด และหมปา ข. สนขทกชนด ง และลง ค. สตวกนเนอทกชนดทมกรงเลบและฟนหนา เชน สงโต เสอ หม และสตวอนๆ ทคลายกน ง. นกลาเหยอ เชน นกแรง และนกอนๆ ทคลายกน จ. สตวทเปนอนตราย เชน หน กงกอ แมงปอง และสตวอนๆ ทคลายกน ฉ. สตวทหามฆาตามหลกศาสนาอสลาม เชน มด ผง และนกหวขวาน ช. สตวทสงสอยกบมนษยโดยทวไป โดยการซอนเรนหรออยางไมเตมใจ เชน แมลงปรสต แมลงวน แมลงดดเลอด และสตวอนๆ ทคลายกน ซ. สตวทอาศยทงในน าและบนดน (สตวครงบกครงน า) เชน กบ จระเข และสตวอนๆ ทคลายกน ฌ. สตวทะเลใดๆ ทไมมเกลด (ทมอนตรายและเปนพษ) ญ. สตวใดๆ ทไมไดถกฆาเปนอาหารตามหลกกฎหมายศาสนาอสลาม

๘

ฎ. เลอดหรออาหารทผสมเลอด ฏ สตวใดๆ ทอาศยในน า (สตวน า) และไมไดลาตามหลกกฎหมายอสลาม (ไมไดถกจบขณะมชวตขนจากน าหรอถกลาใหตาย)

๓.๓ อาหารอนทรยและพชทกชนดไดรบอนญาต เวนแตนตศาสตรอสลามพพากษาไมอนญาตไว เนองจากมสวนผสมของสารอนตราย แอลกอฮอล หรอสงมนเมา (อยางไรกด ค าพพากษาจะขนกบคณะนตศาสตรศาสนา ภายใตการก ากบดแลของ Organization of Islamic conference) ๓.๔ เครองดมทมแอลกอฮอล และเครองดมทมอนตราย หรอเครองดมทกชนดทเปนของมนเมา ไมไดรบการยอมรบ และถอวาเปนฮาลาม ๓.๕ สารปรงแตงทผลตสารตามมาตรา ๓ ถอวาไมไดรบการยอมรบ (เชน สาร Gelatin ทผลตจากหนงหรอกระดกของสกรหรอวว ทไมไดถกฆาสตวเปนอาหารตามกฎอสลาม) ๓.๖ การฆาสตวทมชวตเพอเปนอาหารบนพนดน จ าเปนตองปฎบตตามกฎศาสนาอสลาม ดงน

ก. การฆาสตวเปนอาหาร จ าเปนตองกระท าโดยชาวมสลมทมความศรทธาและมความรในเรองการฆาตามหลกอสลาม ข. สตวจะตองถกฆาเปนอาหารตามหลกศาสนาอสลาม ค. กอนการฆาสตวเปนอาหาร สตวจะตองมชวตอย และมสญญานวายงมชวตอยชดแจง ง. จะตองประกาศค าวา “Besm-e-Allah” (In the name of God) กอนการฆาสตวเปนอาหาร จ. อปกรณการฆาสตวเปนอาหารตองท าจากเหลกมคม ฉ. ในระหวางการฆาสตวเปนอาหาร หลอดลมและหลอดอาหาร เสนเลอดแดง และเสนเลอดทงหมดบรเวณล าคอ จะตองถกตดขาดโดยสนเชง ช. สตวจะตองหนไปทาง Qibla (ทศการสวดของชาวมสลม Mecca)

มาตรา ๔: พนธะกรณและความจ าเปนของอาหารฮาลาล ๔.๑ ตราฮาลาลของศนยฯ หรอเทยบเทา จะตองตดบนฉลากสนคา ๔.๑ ความเชอถอทไดรบจากศนยฯ ไมมวนหมดอาย ขนตอนในการขอตราฮาลาลในอหราน ศนย Islamic Chamber Research and Information Center

(ICRIC) ไดก าหนดขนตอนในการขอตราฮาลาลในอหราน ดงตอไปน ๑ ใหยนขอใบรบรองฮาลาลอยางเปนทางการ ณ ICRIC พรอมแนบเอกสารดงตอไปน

ก. ชอและรายละเอยดของบรษทหรอโรงงาน ข. ชอและรายละเอยดทอยของบรษทหรอส านกงานใหญ ค. ชอและรายละเอยดของสนคาหรอบรการทตองการตราฮาลาล ง. ส าเนาทะเบยนบรษท จ. ส าเนาใบอนญาตโรงงาน ฉ. เสนอชอผประสานงาน หมายเลขโทรศพท โทรสาร (สามารถสงขอมลท info@halalworld.org)

๒ ตดตอประสานงานจะนดหมาย โดยผประสานงานตดตอฝายเลขาฯ ของ ICRIC เพอเยยมชมพนท (On-site visit) และด าเนนการตามขนตอนตรวจสอบจนแลวเสรจ

๙

๓ ผตรวจสอบเตรยมรายงานผลการตรวจสอบพรอมเอกสารตางๆ ทเกยวของ พรอมผลจากหองทดลองเสนอแกคณะกรรมการฮาลาล ๔ ผลการตดสนใจ ประกาศผล รายงานผล ๕ มอบตราฮาลาล และใบรบรองฮาลาลแกผยนขอ

ขนตอนการการด าเนนการเพอน าเขาสนคาอาหารฮาลาลเขาสตลาดอหรานม 4 ขนตอน ดงตอไปน

ขนท ๑ จดทะเบยนรบรองการเปนตวแทนหรอผแทนจ าหนายจากผสงออกไทยอยางเปนทางการ ขนท ๒ ขอใบอนญาตแกโรงงานผลตอาหารในไทย ขนท ๓ ขอใบอนญาตน าเขาสนคา ขนท ๔ น าเขาสนคาและด าเนนการดานพธการตรวจปลอยสนคาเขาอหราน

ขนท ๑ จดทะเบยนรบรองการเปนตวแทนหรอผแทนจ าหนายจากผสงออกอยางเปนทางการ ตามกฎระเบยบการคาและการน าเขาสนคาอาหาร เครองส าอางและยาของอหราน ก าหนดใหผน าเขา

สนคาอาหารจะตองเปนบรษททจดทะเบยนเปนนตบคคลในอหรานเทานนและเปนผด าเนนการขอใบอนญาตน าเขา (Import Permit) จากกระทรวงพาณชยของอหราน โดยผน าเขาอหรานจะตองไดรบการแตงตงเปนตวแทน Agent ในยหอสนคา รน หรอแบบสนคาของโรงงาน จากผสงออกหรอผผลตในไทยกอน ซงมหลกฐานเปนใบรบรองการเปนตวแทนหรอผแทนจากผสงออกอยางเปนทางการระหวางผสงออกไทยและผน าเขาอหราน ผน าเขาอหรานจะน าใบรบรองการเปนตวแทนไปยนลงทะเบยนตอกระทรวงพาณชยอหราน โดยยนทงตนฉบบและส าเนาอยางละ ๑ ฉบบ พรอมดวยส าเนาใบอนญาตการเปนผน าเขา (Import Permit) (ในกรณนอาจหมายถงการเปนตวแทนแตผเดยว Exclusive Agent ในยหอ หรอรนหรอแบบสนคาของผสงออกกได แตกฎหมายไมไดระบวาจะตองเปน Exclusive Agent หรอ Exclusive Importer ของผสงออกหรอโรงงานผผลตแตอยางใด)

กระทรวงพาณชยอหรานจะใชเวลาพจารณาประมาณ ๓-๔ วน และออกหนงสอน าสงตรวจโรงงานไทย เพอใหผน าเขาน าไปยนตอกระทรวงสาธารณสขและแพทยศาสตร เพอด าเนนการขอใบอนญาตโรงงานไทยตอไป โดยสรป หลกฐานทผน าเขาอหรานตองการจากผสงออกไทย ไดแก

ก. ใบรบรองการเปนตวแทนจ าหนายอยางเปนทางการอยางนอยหนงป จากโรงงานหรอบรษทแมในไทย ข. ใบรบรองฯ จะตองประทบตราจากสภาหอการคาไทยและ สถานเอกอครราชทตอหรานประจ าประเทศ

ไทย ซงมคาใชจายขนกบชนดเอกสารและระเบยบของหนวยงานนนๆ ค. เอกสารอนๆ เชน รายการสนคา เอกสารประกอบกจการโรงงาน เปนตน

ขอสงเกต: ผน าเขาจ าเปนตองใหผสงออกหรอโรงงานไทยออกใบรบรองการเปนตวแทนลวงหนากอนมการสงสนคาจรง เนองจากผน าเขายงไมสามารถจ าหนายสนคาได จนกวาจะไดรบอนญาตจากทางการอหรานกอน ซงใชเวลาประมาณ ๑ ป

ขนท ๒ ขอใบอนญาตแกโรงงานผลตอาหารในไทย

เมอกระทรวงพาณชยอหรานออกหนงสอน าสงตรวจโรงงานไทยใหผน าเขาแลว ผน าเขาจะน าหนงสอดงกลาว ไปยนตอกระทรวงสาธารณะสขและแพทยศาสตรอหราน เพอขอใบอนญาตสงออกสนคาจากโรงงานไทยทผลตสนคาเขาสตลาดอหราน โดยมขนตอนและเอกสารดงตอไปน (แสดงดงแผนภม 3 )

ก. ยนหนงสอน าสงตรวจโรงงานไทยตามทไดรบจากกระทรวงพาณชยอหรานจากขนตอนท ๑

๑๐

ข. ช าระคาขอตรวจโรงงานไทย ๕,๔๐๐ เหรยญสหรฐฯ ค. ยนเอกสารประกอบการขอตรวจโรงงานตอกระทรวงสาธารณะสขและแพทยศาสตรอหรานดงตอไปน

- เอกสารรบรอง GMP โดยใบรบรองสาธารณสข ตามกฎระเบยบขอท ๑๖ ของกฎหมายสนคาอาหาร เครองดม เครองส าอาง และสนคาสขภาพของอหราน Law of Foodstuff, Beverage, Cosmetics & Hygienic Products ก าหนดวาจะตองมเอกสารใบรบรองตนฉบบจากกระทรวงสาธารณสขของประเทศผผลต และรบรองโดยสถานเอกอครราชทตอหรานในประเทศทตงของผผลต

- ขอมล Product Master File และ Plant Master File ซงเปนขอมลรบรองการเปนผผลตสนคาจรง พรอมทงบนทกขนตอนการผลตของโรงงานในแผน VCD หรอ DVD

- รายการสนคาทตองการน าเขาหรออาจน าเขา พรอมตวอยางสนคาของแตละชนด - เสนอชอผเชยวชาญดานเคมจากมหาวทยาลยในอหรานทเหมาะสมทจะเปนผจดการคณภาพของผ

น าเขา ง. คณะกรรมการตรวจสอบฯ จะพจารณาเอกสารและตรวจสอบขอมลทงหมด โดยหากไมมขอสงสย คณะ

กรรมการฯ จะอนมตออกใบอนญาตโรงงานแกผน าเขา (ในกรณน เมอผน าเขาสงซอสนคาเดมจากผสงออกหรอโรงงานเดมทผานการอนญาตแลว กสามารถกลาวอางเลขทของใบอนญาตได ซงจะเปนการด าเนนการเพยงครงเดยวเทานน)

จ. แตหากคณะกรรมการฯ มความแคลงใจวาขอมลทยนมใชเปนโรงงานผผลตตามทกลาวอาง คณะกรรมการฯ อาจจะลงคะแนนเสยงใหสงเจาหนาทผเชยวชาญดายการวเคราะหทางเคมเดนทางไปส ารวจโรงงานในประเทศผผลตฯ เพอตรวจสอบและยนยนการผลตตามมาตรฐาน โดยมขนตอนดงตอไปน - ผน าเขาท าจดหมายเสนอชอเจาหนาทผเชยวชาญอหรานเพอเดนทางไปตรวจสอบโรงงานในประเทศ

ไทย โดยกระบวนการคดเลอกเจาหนาทผเชยวชาญอหรานและขออนญาตเดนทางออกนอกประเทศใชเวลาทงสนประมาณ ๔ เดอน

- ระยะเวลาการตรวจโรงงาน ประกอบดวยการเดนทางไปกลบ ๑ วน ตรวจโรงงาน ๒ วนตอหนงโรงงาน

- คาใชจายประมาณ ๒,๐๐๐ เหรยญสหรฐฯ ตอคน ซงคาใชจายทเกดขนจากการน าเจาหนาทผเชยวชาญวเคราะหตรวจโรงงานในไทยจะเปนความรบผดชอบของผยนขอหรอโรงงานไทย

- ทงน กระบวนการผลตและหองปฎบตทางเคม (Laboratory) ทงหมด ควรอยในสถานทเดยวกน แตหากอยคนละสถานท ใหแจงเจาหนาทอหรานกอนการเดนทาง

ฉ. ภายหลงจากทเจาหนาทผเชยวชาญเดนทางกลบจากการตรวจโรงงานในไทยแลว กจะน าเสนอผลการตรวจโรงงานเสนอแกคณะกรรมการฯ เพอลงคะแนนเสยงวาโรงงานผานหรอไม ซงใชเวลาประมาณ ๑ เดอนหลงจากเดนทางกลบจากไทย และหากผลการลงคะแนนเสยงผาน จงจะออกใบอนญาตโรงงานของไทย เพอใหผน าเขาไปด าเนนการขนขอใบอนญาตน าเขาสนคาตอไป

๑๑

แผนภม 3 แผนภมขนตอนการขออนญาตโรงงาน ขนท ๓ ขอใบอนญาตน าเขาสนคา

ภายหลงจากโรงงานไทยผานการตรวจสอบแลว ผน าเขาจะตองขออนญาตตรวจสอบสนคาทตองการน าเขาจากโรงงานนนๆ ไปยนตอกระทรวงสาธารณะสขและแพทยศาสตรอหรานตรวจสอบ โดยมรายละเอยดขนตอนการด าเนนการ ดงตอไปน (แสดงดงแผนภม 4 )

ก. ยนหนงสอน าสงตรวจโรงงานไทยตามทไดรบจากกระทรวงพาณชยอหราน ตามขนตอนท ๑ ข. ยนหนงสอใบอนญาตโรงงาน ตามทไดรบอนญาตจากกระทรวงสาธารณะสขและแพทยศาสตรอหราน

ตามขนตอนท ๒ ค. ยนเอกสารประกอบการขอตรวจโรงงานตอกระทรวงสาธารณะสขและแพทยศาสตรอหรานดงตอไปน

- ใบอนญาตการขายสนคา Certificate of Free Sale ในประเทศผผลต เอกสาร Certificate of Free Sale เปนเอกสารทใชส าหรบสนคาอาหารและเครองดม และออกหรอรบรองจากหนวยงานทมอ านาจของประเทศแหลงก าเนดสนคา (เชน สาธารณสข, เกษตรกรรม, ปศสตว, พาณชย, เทศบาล และอนๆ) ซงในกรณนออกโดยกระทรวงสาธารณสขไทย เอกสาร Certificate of Free Sale ตองระบใหชดเจนวา สนคาดงกลาวภายใตเครองหมายการคาทระบไดขายอยแลวอยางเสรในประเทศผผลต (แหลงก าเนด) โดยไมมขอจ ากดใดๆ ทงสน (…under relevant brand names are being freely sold in the producing country (of origin) with no limitation what so ever.) และจะตองมรายละเอยดดงตอไปน

ก. ชอประเทศผผลต ข. ชอโรงงานผผลต ค. ชอสนคา ง. ชอเครองหมายการคา (Brand name) จ. ชอเครองหมายการคายอย (Sub Brand)

ทงน โรงงานผผลตหรอบรษทเจาของเครองหมายการคา (Brand holder) สามารถออกเอกสาร Certificate of Free Sale เองได แตจะตองไดรบการรบรองการเปนเจาของเครองหมายการคาจากหนวยงานทมอ านาจของประเทศทเจาของเครองหมายการคาตงอย และจะตองรบรองทงขอความ

จากขนท 1 หนงสอน าจาก พณ อหราน

• GMP

• Plant Master File

• DVD

คณะกรรมการตรวจสอบเอกสาร

ใชเวลาประมาณ3-4 เดอน

ช าระเงน 5,400 เหรยญสหรฐฯ

รายชอสนคาทตองการน าเขา

ตวอยางสนคาแตละชนด

ไมอนมต

ตรวจโรงงาน

อนมตเสนอชอผเชยวชาญตรวจโรงงาน

๑๒

และเนอหา (Text) ทปรากฏในเอกสาร Certificate of Free Sale จากหนวยงานทมอ านาจของประเทศแหลงก าเนดสนคา

เอกสาร Certificate of Free Sale ทออกโดยจากหนวยงานทมอ านาจของประเทศแหลงก าเนดสนคา หรอโรงงานผผลต หรอบรษทเจาของเครองหมายการคา และจะตองประทบตรารบรองจากสถานเอกอครราชทตอหรานประจ าประเทศแหลงก าเนด และรบรองจากกระทรวงการตางประเทศแหงอหราน เอกสาร Certificate of Free Sale จะมอาย 3 ป นบจากวนทออกเอกสาร

- เอกสาร Health Certificate เปนเอกสารเพอรบประกนสขลกษณะของสนคาน าเขา และออกหรอรบรองจากหนวยงานทมอ านาจทางสาธารณะสขของประเทศแหลงก าเนดสนคา ทงน โรงงานผผลต สามารถออกเอกสาร Health Certificate เองได แตจะตองไดรบการรบรองทงขอความและเนอหา (Text) ทปรากฏในเอกสาร Health Certificate จากหนวยงานทมอ านาจสาธารณะสขของประเทศแหลงก าเนดสนคา เอกสาร Health Certificate ทออกโดยจากหนวยงานทมอ านาจทางสาธารณะสขของประเทศแหลงก าเนดสนคา หรอโรงงานผผลตจะตองประทบตรารบรองจากสถานเอกอครราชทตอหรานประจ าประเทศแหลงก าเนด และรบรองจากกระทรวงการตางประเทศแหงอหราน

เอกสาร Health Certificate มสองประเภท ไดแก ๑) เอกสาร Health Certificate ทมระยะเวลาก าหนด และ ๒) เอกสาร Health Certificate ทเกยวของการกบการขนสง (related to the consignment)

๑) เอกสาร Health Certificate ทมระยะเวลาก าหนด เปนเอกสารทใชส าหรบสนคาทผานกรรมวธและวตถดบทมใบอนญาตน าเขาทางสาธารณสข (processed products and its raw material having import health license) มระยะเวลา ๑ ป โดยจะตองมรายละเอยดในเอกสาร ดงตอไปน

ก. No of certificate: ข. Date of issue (D/M/Y): ค. Validation: one year: ง. Name of Manufacturer: จ. Address of Manufacturer: ฉ. Name of Representative in IRAN: ช. Name of Product (s): ซ. Brand name: ฌ. Type & Grade of Packaging: ญ. Iranian Ministry of Health Register No: ฎ. We certify that the product(s) is/are exported during the date

(from…..to…….) is deserved for human consumption and will not be harmful for human health.

ฏ. This product(s) is/are free from: BSE&FMD (for Bovin products) DIOXIN (for products with animal origin)

๒) เอกสาร Health Certificate ทเกยวของการกบการขนสง (related to the consignment) เปนเอกสารทเกยวของกบสนคาทขนถาย โดยจะตองมรายละเอยดในเอกสาร ดงตอไปน

ก. No of certificate: ข. Date of issue (D/M/Y):

๑๓

ค. Name of Manufacturer: ง. Address of Manufacturer: จ. Invoice No and Date/LC/weight/BL no/….: ฉ. Name of Product (s): ช. Brand name: ซ. Type & Grade of Packaging: ฌ. We certify that the product(s) is/are exported is deserved for human

consumption and will not be harmful for human health. ญ. This product(s) is/are free from: BSE&FMD (for Bovin products) DIOXIN (for

products with animal origin) - ใบ Farsi-written Plan ผน าเขาจะตองลงทะเบยนใบรายละเอยดสนคาทจะน าเขาเปนภาษาทองถน (ฟารซ) และระบรายละเอยดสนคาเปนภาษาทองถน (ฟารซ) ทเรยกวา Farsi-written Plan ซงจะประกอบดวยรายละเอยดดงน

ก. ชอสนคา (Product Name) ข. ชอผผลต (Manufacturer Name) ค. แหลงผลต (ประเทศ) (Manufacturing Country) ง. วนเดอนปทผลต และวนเดอนปทหมดอาย และเลขทสนคา (Manufacturing and

Expiration Dates, Manufacturing Serial Number) จ. วธการใชสนคา (ถาม) (Instruction to Use) ฉ. ขอระวง (ถาม) (Probable Risk) ช. เลขทใบอนญาตสงออกจากกระทรวงสาธารณสขฯ (Import Permission Number

issued by Ministry of Heath) ซ. หากสนคาไดระบวนเดอนปทผลต และวนเดอนปทหมดอาย และเลขทสนคาบนหบหอ

ไวแลว ไมจ าเปนตองระบเปนภาษาฟารซอกครง แตทงน ตองมประโยคเปนภาษาฟารซเพมเตมวา “วนเดอนปทผลต และหมดอาย และเลขทสนคาไดพมพอยบนหบหอของสนคาแลว” ทงนเพอประโยชนแกผบรโภคทองถน และในกรณทสนคาไมสามารถจดพมพบนสนคาได เพราะไมมพนทหรอสนคามขนาดเลกเกนไป กใหระบอยบนหบหอในหนวยเลกทสดทบรรจสนคา

- ผน าเขาท าหนงสอรบรองความรบผดชอบทงหมดในการน าเขาสนคา ง. ช าระคาใชจาย ๙๐๐ เหรยญสหรฐฯ ตอกลมชนดสนคา จ. คณะกรรมการฯ ใชเวลาอกประมาณ ๓๐-๔๕ วน หากผาน จะออกใบอนญาตน าเขาสนคา เพอด าเนน

ดานพธการศลกากรกบศลกากรอหรานได

๑๔

แผนภม 4 แผนภมขนตอนการขออนญาตน าเขาสนคา ขนท ๔ ด าเนนการน าเขา

ผน าเขาจะน าใบอนญาตน าเขาสนคาไปยนตอศลกากรอหรานเพอตรวจปลอยสนคาจากทาเรอ หรอสนามบน โดยกระทรวงสาธารณสขฯ อหรานจะกกสนคาไวในโกดงสนคาน าเขา และไมอนญาตใหจ าหนายจนกวาสนคาทน าเขาจรงจะผานการตรวจสอบ โดยใชเอกสารเชนเดยวกบขนท ๓ มาใชในการตรวจปลอยใน Shipment เจาหนาทกระทรวงสาธารณสขฯ จะสมตรวจสนคาไปตรวจในหองปฏบตการทางเคม วเคราะหสวนผสม เปรยบเทยบกบผลทแจงตามขนท ๓ ซงใชเวลาอกประมาณ ๒ เดอน หากผาน กจะออกหมายเลขอนญาต และใหผน าเขาน าสนคาสนคาไปจ าหนายได ทงน ผน าเขาอหรานอาจตองการหนงสอรบรองแหลงก าเนดสนคาจากไทย แตไมจ าเปนตองประทบตรารบรองจาก สถานทตอหรานประจ าประเทศไทย

๕. ขอมลอตสาหกรรมอาหารในอหราน

อหรานเปนประเทศทมสภาพภมอากาศและสภาพดนเหมาะสมในการเพาะปลกท าการเกษตร ท าใหสนคาเกษตรของอหราน เชน ขาว ผก ผลไม มคณภาพสง และรสชาตด ซงจากขอมลของ Food and Agriculture Organization of the United Nations อหรานเปนประเทศทผลตอาหารสงตดอนดบสบประเทศแรกของโลก และผลตอาหารหนงในสามของสนคาเกษตรทผลตไดในโลก อหรานเปนแหลงผลต พชตาชโอ อนทพาลม ทบทม ลกเบอร แอบเปล หญาฝรง สม องน ถว และลกเกด โดยผลผลตสนคาเกษตรของอหรานทงหมดประมาณ ๘๖.๓ ลานตน ประกอบดวยผลผลตธญพช ๖๔ ลานตน ผลไม ๑๓ ลานตน และอาหารสตว ๙.๓ ลานตนตอป นอกจากน ทางตอนใตของอหรานตดกบอาวเปอรเซยและทะเลโอมาน อหรานมทรพยากรประมงและสตวทะเลมหาศาลทสามารถผลตอาหารทะเลได โดยปจจบน อหรานผลตอาหารทะเลไดประมาณ ๔๗๐,๐๐๐ ตนตอป

อตสาหกรรมอาหารของอหรานเรมตนครงแรกจากการกอตงโรงงานน าตาล Kahrizak ในทศวรรษท ๑๙ และในป ๑๙๓๐ ไดกอตงโรงงานอาหารกระปองเปนครงแรก และไดขยายกจการตอเนองจนถงปจจบน อตสาหกรรมอาหารของอหรานสามารถผลตอาหารตามมาตรฐานโลกและสงออกสนคาอาหารเกอบทกชนด อตสาหกรรมอาหารอหรานมโรงงานผลตอาหารจ านวนกวา ๑๒,๐๐๐ แหง หรอรอยละ ๑๒ ของอตสาหกรรมทงประเทศ และรองรบแรงงานกวา ๓๒๐,๐๐๐ คน คดเปนรอยละ ๑๖.๑ ของแรงงานภาคอตสาหกรรมทงหมดของอหราน

จากขนท 2 หนงสออนมตโรงงาน

คณะกรรมการ

Certificate of Free Sale, Health Certificate และอน

รายชอสนคาทตองการน าเขา

ตวอยางสนคาแตละชนด

ไมอนมตใหน าเขา

ขอเอกสารเพมเตม

อนมตใหน าเขา

ออกแบบฉลากเป น า า าร ซ

ผลการวเคราะห และใบรบรองผลวเคราะห ของสนคาแตละชนด

จากขนท 1 หนงสอน าจาก พณ อหราน

หนงสอรบรองฯ ความรบผดชอบสนคาน าเขา

คาใชจาย 900 เหรยญสหรฐฯ ตอกลมชนดสนคา

๑๕

อหรานมการลงทนในอตสาหกรรมอาหารเปนมลคากวา 7 พนลานเหรยญสหรฐฯ ซงคดเปนรอยละ ๑๘ ของการลงทนในภาคอสาหกรรมทงหมดของอหราน และผลตสนคาเกษตรไดประมาณ ๘๕ ลานตนตอป อตสาหกรรมอาหารอหรานประกอบดวยโรงงานขนาดกลางและขนาดใหญซงสรางงานประมาณรอยละ ๑๕.๑ และรอยละ ๑๓.๕ ตามล าดบ ในขณะท สรางมลคาเพมรอยละ ๑๗ และรอยละ ๑๐ ตามล าดบ

ปจจบน ประเทศเยอรมน ฮอลแลนด องกฤษ และมาเลเซย ไดลงทนในอตสาหกรรมอาหารในอหราน โดยนกธรกจอหรานมความตองการรวมลงทนกบนกลงทนชาวตางชาต โดยเฉพาะจากประเทศนบถอศาสนาอสลามเปนพเศษ

๖. ขอเสนอแนะ

ตลาดอหรานเปนตลาดใหมทเปน Blue Ocean ทผประกอบการและผสงออกดานอาหารไทยควรใหความสนใจ ดวยเหตผลทวา อหรานเปนตลาดขนาดใหญและมศกยภาพสง มประชากรถง ๗๖ ลานคน ซงเปนฐานผบรโภคทใหญทสดในภมภาคตะวนออกกลาง อหรานจงมความตองการบรโภคอาหารสง และจากการทอหรานมรายไดหลกจากการสงออกน ามน ท าใหประชาชนมอ านาจการชอสง นอกจากน ปจจบน อหรานไมสามารถผลตอาหารพอเพยงตอความตองการบรโภคภายในประเทศ จงจ าเปนตองน าเขาอาหารจากไทย เชน สนคาขาว เปนตน

ทงน อหรานเปนตลาดใหมทยงมขอจ ากดดานกฎระเบยบคอนขางมาก ท าใหมคแขงขนนอย จงเปนโอกาสทผประกอบการไทยฉวยโอกาสแปลงอปสรรคใหเปนโอกาสทางการคา โดยการสรางและขยายตลาดอาหารของตนเองกอนประเทศคแขงอนๆ นอกจากน อหรานยงเปนจดยทธศาสตรทางการขนสงทผสงออก ไทยสามารถใชเปนศนยกลางเพอขนสงสนคาอาหารไทยไปประเทศอนๆ เชนตะวนออกกลางและเอเชยกลาง ตลอดจนไปถงตลาดในสหภาพยโรป อกดวย

ส าหรบสนคาขาวของไทย ผบรโภคอหรานยงไมนยมบรโภคขาวหอมมะลไทยมากนก เนองจากขาวไทยมภาพลกษณเปนขาวคณภาพต า ราคาถก อยางไรกด ผน าเขาอหรานเรมหนมาใหความสนใจน าเขาขาวหอมมะลจากไทยมากขน เนองจากเปนขาวทมคณภาพด ผสงออกไทยควรทราบวาขาวหอมทชาวอหรานนยมบรโภค จะตองเปนขาวชนดทหงแลวแหงรวน ไมเกาะกนเปนกอน ซงมเฉพาะในขาวหอมอหราน และขาวบาสมาตกของอนเดยและปากสถาน ท าใหขาวไทยไมไดรบความนยมเทาทควร ดงนน การทจะขยายตลาดขาวหอมมะลในอหรานได จงจ าเปนตองคนคดและเผยแพรวธการหงขาวหอมมะลใหรวนและไมเกาะกนเปนกอนตามความนยมของชาวอหราน และตองปรบพฤตกรรมผบรโภคอหรานใหหนมาบรโภคขาวหอมมะลไทย โดยการโฆษณาเผยแพรความร เรองคณภาพของขาวหอมมะลไทย และคนคดวธการหงขาวหอมมะลไทยใหถกปากประชาชนอหราน อนจะชวยใหชาวอหรานปรบเปลยนทศนคตทมตอขาวหอมมะลไทยและหนมาบรโภคขาวหอมมะลไทย เพอผลกดนใหไทยสงออกขาวหอมมะลไทยไปตลาดอหรานมากขน

ในสวนของสนคาอาหารกระปอง สนคาไทยทไดรบความนยมและตดตลาดอยางยงไดแกสนคาขาวโพดออนกระปองและสบปะรดกระปอง ซงครองตลาดในอหรานเกอบทงหมด สนคาประเภทแปงทอดกรอบและน ามนพชจากร าขาวเปนสนคาอกชนดหนงทไดรบความนยมในตลาดอหราน สนคาประเภทผลไมสดของไทยไดรบความนยมจากชาวอหรานเชนกน เนองจากชาวอหรานชอบอาหารทมรสเปรยว โดยเฉพาะมะขามหวานไทยไดรบความนยมสงสด ผลไมไทยทนาจะมโอกาสสงออกไปอหรานไดแก มะมวง มงคด สปปะรดสด และสมโอ

อปสรรคส าคญในการเปดตลาดสนคาในอหรานคอเรองการตรวจสอบคณภาพอาหารตามมาตรฐานและระเบยบการน าเขาของทางการอหรานทยงยาก ซบซอน และเสยคาใชจายสง นอกจากน ผน าเขาอหรานทน าเขา

๑๖

อาหารจากประเทศอนอยแลว มกจะด าเนนการทกวถทางทจะกดกนไมใหผน าเขารายอนน าเขา อาหารชนดเดยวกนจากไทย ถงแมวาอาหารจะมคณภาพดกวาอยางมากกตาม

ผสงออกไทยทตองการสงออกอาหารไปอหราน จงควรเรมจากการแสวงหาผน าเขาอาหารชาวอหรานทเชอถอได และรวมมอกนฝนฝาอปสรรคตางๆ เพอใหสามารถเปดตลาดอาหารไทยในอหรานใหได โดยเมอสนคาอาหารไทยเขาสตลาดอหรานแลว กจะควรเรงประชาสมพนธใหผบรโภคชาวอหรานตระหนกถงคณภาพของอาหารไทยตอไป

สบเนองจากสหรฐอเมรกาไดด าเนนการคว าบาตรฝายเดยว (Unilateral sanction) ตออหราน โดยใชมาตรการใหธนาคาร/สถาบนการเงนทงในสหรฐอเมรกาและประเทศตางๆ ใหยตการท าธรกรรมทางการเงนกบอหราน สงผลใหธนาคารพาณชยของไทยปฏเสธรบ L/C และระงบการท าธรกรรมกบอหรานโดยสนเชง จงขอใหผสงออกไทยพจารณารบช าระคาสนคาเปนเงนสดจากผน าเขาอหรานแทน L/C ผานระบบ T/T (Telegraphic Transfer) เชน SWIFT เปนตน และหากเปนไปได ขอใหผน าเขาอหรานโอนเงนสดช าระคาสนคาสวนใหญกอนสงสนคาออกจากทาเรอ เพอลดความเสยง นอกจากน ขอใหผสงออกไทยทตองการท าการคากบอหราน พจารณาถงชนดสนคา วธการโอนเงน วธการขนสง และคคาชาวอหรานกอนวาอยในบญชด าของสหประชาชาตหรอสหรฐอเมรกา หรอไม อยางไร กอนท าการคาระหวางกน

อปสรรคส าคญในการเปดตลาดอหราน 3 ประการ ไดแก ๑. อหรานเปนตลาดใหมทยงมขอจ ากดดานกฎระเบยบในการน าเขาสนคาอาหารคอนขางมาก ๒. อหรานถกคว าบาตรทางการคาจากนานาชาต สงผลใหธนาคารพาณชยของไทยปฏเสธรบ L/C จาก

ธนาคารในอหราน และระงบการท าธรกรรมกบอหราน ๓. ในป 2555 อตราแลกเปลยนในอหรานผนผวนและเงนทองถน (เรยล) ออนคาลงมาก ท าใหผน าเขา

ประสบปญหาแลกเงนเหรยญสหรฐฯ เพอช าระคาสนคา สบเนองจากปญหาการคว าบาตรจากนานาชาต บรษทและนกธรกจจากประเทศตะวนตกหลกเลยงทจะท า

การคากบอหราน ซงเปนโอกาสทองของผสงออกไทยทจะขยายตลาดอาหารในอหราน ดวยเหตผลดงน ๑. ตลาดอหรานมคแขงขนนอย ท าใหผประกอบการไทยสามารถเปดตลาดและครองสวนแบงตลาดได

กอนประเทศคแขงอนๆ ๒. นกธรกจอหรานสนใจทจะท าการคากบประเทศจากตะวนออกไกลมากกวาประเทศจากตะวนตก ๓. นกธรกจอหรานยนดทจะช าระคาสนคาเปนเงนสด โดยอาจแบงยอดช าระเปนงวดๆ ท าใหผสงออก

สามารถรบเงนสดไดทนท ๔. อหรานเปนจดยทธศาสตรทางการขนสงทผสงออกไทยสามารถใชเปนศนยกลางเพอขนสงสนคา

อาหารไทยไปประเทศอนๆ เชนตะวนออกกลางและเอเชยกลาง ทงน กรมสงเสรมการสงออกเขารวมงานแสดงสนคา Iran Food & Hospitality ณ กรงเตหะราน ทกป โดยมงเนนใหผสงออกอาหารของไทยพบปะเจรจาการคากบผ านเขาอหราน ผสงออกทสนใจเจาะตลาดอหรานสามารถรวมกจกรรมกบกรมฯ เพอน าเสนอสนคาอาหาร โดยผสงออกจะไดศกษาตลาด ส ารวจตลาด และเรยนรพฤตกรรมผบรโภค เพอน าความรไปปรบใชในการพฒนาและขยายตลาดสนคาอาหารในอหรานตอไป

................................................................................................. ส านกงานสงเสรมการคาในตางประเทศ ณ กรงเตหะราน

พฤษภาคม 2555