โครงการสารสนเทศยานยนต์ 2555 (automotive intelligence...
TRANSCRIPT
โครงการสารสนเทศยานยนต 2555
(Automotive Intelligence Unit 2012)
รายงานขอมลทเปนประเดนนาสนใจ
เรอง ระบบการขนสงอจฉรยะในยานยนตไทย
จดท าโดย นางสาวรชนดา นตพฒนาภรกษ
ผจดการแผนกวเคราะหธรกจ / สถาบนยานยนต
สารบญ
หนา
บทท 1 ภาพรวมของระบบการขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport System) 1
1) ขอมลพนฐาน 1
1.1 นยามของระบบการขนสงอจฉรยะ(Intelligent Transport System) 1
1.2 วตถประสงคและประโยชนของระบบการขนสงอจฉรยะ 3
(Intelligent Transport System)
2) ตวอยางรปแบบของระบบการขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport System) 5
3) ตวอยางระบบการขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport System) ในประเทศตางๆ 18
บทท 2 ขอเสนอแนะการพฒนาระบบการขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport System) 35
ภาคผนวก หนวยงานและผประกอบการทเกยวของกบระบบการขนสงอจฉรยะในประเทศไทย 37
สารบญภาพ
ภาพท หนา
1 การท างานระบบการท างาน Drowsiness Warning System (ASV1) 9
2 การท างานของ Display controller projecter และ Combiner ในหมวกกนนอก 10
3 การเตอนทหนาจอ เมอผขบขเปดสญญาณไฟเลยว 11
4 การเตอน เมอผขบขก าลงขบขเขาสทางโคงดวยความเรวเกนกวาความปลอดภย 12
5 การตรวจจบการเบรคฉกเฉน และสงสญญาณเตอนใหกบรถทก าลงขบตามมา 13
6 ตรวจจบสญญาณคนเดนถนนดานหนารถยนตโดยใชกลองอนฟาเรดในเวลากลางคน 14
แลวแสดงขอมลไปยงผขบข
7 การท างานของระบบการรบและแปลงขอมลประเภทของรถ พกดของต าแหนง ความเรว 15
ทศทางและอนๆ โดยวทยไรสายทตดตงบนรถจกรยานยนต และยานยนต
8 การท างานของระบบตรวจจบระยะทางและความเรวสมพทธของรถยนตดานหลงดวย 16
เซนเซอรวดระยะทาง เพอลดการบาดเจบทคอ
9 VICSชวยท าใหระบบจราจรคลองตวขน และปลอดภยขน 17
10 การสงสญญาณคลนวทย(Radio-wave Beacons) ไปยงผขบขบนทางดวน 19
11 การสงสญญาณอนฟาเรด (Infrared Beacons) ไปยงผขบขบนถนนสายหลก 19
12 การสงสญญาณในวงกวางผานคลน FM ไปยงผขบข 20
13 ตวอยางการแสดงขอมลในรปแบบแผนท (Map Display) 21
14 ตวอยางปายการจราจรอจฉรยะ และระบบสญญาณไฟจราจรแบบตงเวลาอตโนมต 22
15 การตดตงกลองวงจรปด CCTV ตลอดเสนทางในพนทความดแลของการทางพเศษ 23
16 ศนยควบคมการจราจรของส านกงานต ารวจแหงชาต 24
17 หองควบคมสญญาณไฟระบบ SCATS 25
18 ระบบเกบเงนคาผานทางอตโนมตในประเทศออสเตรเลยชวยใหการจราจรหนาดานคลองตว 25
19 กลองวดโอทตดตงบนสะพาน Auckland Harbour 27
20 ศนยวจยและพฒนาระบบ ITS ในประเทศจน 28
21 สภาพจราจรในกรง Jakarta 29
สารบญภาพ (ตอ)
ภาพท หนา
22 ภายในหองควบคมศนย ITS ในเมอง Kwachon 30
23 จอภาพแสดงสภาพจราจรในระบบ FTMS 30
24 การเกบคาผานทางอเลกทรอนกสบนถนนสาย 91 ในรฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกา 32
25 Amber Alert ทเมองเดนเวอร ประเทศสหรฐอเมรกา 33
26 รปแบบระบบ ITS ตางๆ ในประเทศสหรฐอเมรกา 34
27 Roadmap เพอการพฒนาระบบขนสงอจฉรยะในประเทศไทย (จดท าโดย ITS Thailand) 36
1
บทท 1
ภาพรวมของระบบการขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport System)
การจราจรทางบกนบวนจะทวความส าคญมากขน ตอการเดนทางทงเพอการเดนทางโดยบคคล
และการขนสงสนคา โดยเฉพาะในสวนของภาคการจราจรทางถนน ทงน เนองจากภาวะเศรษฐกจทเตบโต
อยางตอเนอง ปรมาณรถนบวนยงเพมปรมาณตาม ความจ าเปน ของการขนสงสนคา การเดนทาง ซงยอด
จดทะเบยนรถยนตมจ านวนเพมมากขนทกปเชนเดยวกน จากการเพมขนของจ านวนรถทระบบถนนหนทาง
ยงไมสามารถสรางเพอรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจไดทน ดงนน สงทตามมาคอ อบตเหตทมากขน
ดงนนการสรางระบบการจร าจรในทองถนนทมประสทธภาพมากขนท งนเพอลดอบตเหตในทองถนนจงม
ความจ าเปนอยางยง ระบบการขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport System) จงเปนความพยายามในการ
พฒนาเพอทจะหาทางลดอบตเหตจากการเดนทางโดยรถบนทองถนนใหเกดความสญเสยนอยทสด และลด
การเกดอบตเหต รายงานการศกษานจงมวตถประสงคเพอใหเกดความรความเขาใจในหลกการพฒนาของ
ระบบการขนสงอจฉรยะ และองคประกอบทเกยวของกบอตสาหกรรมยานยนต โดยเฉพาะชนสวน
ยานยนตทจ าเปนตองใชในรถยนต ซงหากแนวโนมของระบบการขน สงอจฉรยะถกน ามาใชในประเทศ
ไทยมากขน จะเปนโอกาสของผผลตชนสวนยานยนตในประเทศท สามารถท า การผลตชนสวนในกลม
ประเภทดงกลาว ได หากทราบวาแนวโนมตลาดในประเทศมโอกาสและความตองการในกลมชนสวน
เหลานเพมขนในอนาคต
1. ขอมลพนฐาน
1.1 นยามของระบบการขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport System)
หลกการและแนวคดพนฐาน ในเบองตน ของระบบขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport
System) คอ ระบบทถกพฒนาขนเพอรองรบความตองการดานความปลอดภย ประสทธภาพของการจราจร
และการปกปองสงแวดลอม โดยการผสานใน สามสงพนฐานเขาดวยกน ไดแก คน ถนน และรถยนต โดย
ระบบนอาจถกเรยกอกนยหนงวาเปนศาสตรแหงเทคโนโลยดานอเลกทรอนกส (State of the art electronic
technology) ซงถกคาดวาจะมการพฒนาเทคโนโลยทางอเลกทรอนกสทล าสมยตางๆ เพอมาสนบสนนและ
ใชงานในระบบขนสงในอนาคต เชน การพฒนาระบบน าทาง การพฒนาดานเกบคาผานทางอเลกทรอนกส
การสนบสนนการขบขเพอความปลอดภย การจดระบบการบรหารการจราจรและถนน ระบบเหลานจะ
2
จดหาเตรยมการขอมลทถกตองและมประสทธผลในเวลา Real time และชวยคนขบ รถในการเดนทางดวย
ความปลอดภยและความสะดวกสบายทมากขน ซงในปจจบนระบบบางอยางกไดเรมมการน ามาใชในทาง
ปฏบตแลว ในขณะทรถยนตกมการพฒนาทางดานเทคโนโลยในยานยนตเพอรองรบการท างานใหเขากบ
ระบบขนสงอจฉรยะเชนเดยวกน โดยเรยกการพฒนานวา เปนการพฒน ายานยนตแหงอนาคต “Advanced
Safety Vehicle” (ASV) หรอ ยานยนตอจฉรยะ “Vehicle Intelligence” ซงมจดเรมตนของการพฒนามาจากม
การตง เปนประเดนในการถกเถยง ในดานปญหาความปลอดภยและการจราจร และน าไปสการวจยและ
พฒนาในประเทศทเปนผน าดานเทคโนโลยยานยนต
ตวอยางการพฒนายานยนต ASV ของประเทศญปนนนไดมการท าเปนโครงการขนมาโดยเรยกวา “ASV Project” ซงน าทมโดยกรมการขนสงทางบก ของประเทศญปน โดยมสมาชกประกอบดวยผผลตยานยนตรวมถงจกรยานยนตทงหมดสบกวารายดวยกน ทงนยงรวมถงเจาหนาท จากหนวยงานรฐทเกยวของ และตวแทนและผเชยวชาญจากมหาวทยาลยตาง ๆ โครงการนมวตถประสงคเพอสนบสนนงานวจยและพฒนาเทคโนโลยดานความปลอดภยยานยนตส าหรบอนาคตและน าเขาไปสความเปนไปไดในการขบขอยางอสระ (Autonomous driving) โดยกลมผศกษาวจยเหนวาแนวโนมของสงคมนน นบวนจ านวนรถยนตทจดทะเบยนมแตจะเพมจ านวนขน และมโอกาสในการใชความเรวในการขบขทสงขนทงนเนองจากมการขยายทางดวนมากขน และมโอกาสในการขบขตอนกลางคนมากขนตามวถชวตแบบใหม การเพมจ านวนผสงอายใน การขบข กเพมมากขน รวมถง เกดความตองการท หลากหลายในการเดนทาง ท าใหตองพฒนายานยนต ASV ขนมาเพอสอดรบกบความตองการดงกลาวขางตน ระบบขนสงและจราจรอจฉรยะ (Intelligent Transport System) หมายถง ระบบทมการใชเทคโนโลยดานการค านวณ เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมาใชกบการจดการจราจรและการขนสงทสอดคลองกบเวลาจรง (Real Time) มากทสด ทงนเพอเปนการเพมความปลอดภยในการเดนทาง การเพมประสทธภาพในการจดการจราจร มความสะดวกรวดเรวในการเดนทาง และกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสด
ระบบขนสงและจราจรอจฉรยะประกอบดวย 6 ระบบส าคญ คอ (1) ระบบการจดการจราจร (2) ระบบการใหขอมลขาวสารการเดนทาง (3) ระบบความปลอดภยในยานพาหนะและการจดการเหตฉกเฉน (4) ระบบการบรหารจดการรถสนคา (5) ระบบการจดการรถขนสงสาธารณะ (6) ระบบช าระคาโดยสาร คาผานทางอตโนมต
3
เนองดวยมเทคโนโลยมากมายทสามารถน ามาใชประยกตใหระบบขนสงมความ “อจฉรยะ” มากขน ระบบเทคโนโลยตาง ๆ จงอาจถกน ามาจดกลมไดหลายประเภทตามทแบงกลมไวขางตน แตการจดแบงประเภทของระบบขนสงอจฉรยะตามทประเทศญปนไดมการจดแบงไว ม 9 ประเภท ดงน
(1) ระบบน าทางแบบกาวหนา
(2) ระบบจดเกบคาผานทางผานอเลคทรอนคส (3) ระบบชวยขบขอยางปลอดภย
(4) ระบบจดการจราจรอยางเหมาะสม
(5) ระบบเสรมประสทธภาพการจดการถนน
(6) ระบบสนบสนนการขนสงสาธารณะ
(7) ระบบเสรมประสทธภาพการจดการเดนรถขนสงเชงพาณชย (8) ระบบสนบสนนการเดนเทา
(9) ระบบสนบสนนการจดการเดนรถฉกเฉน 1.2 วตถประสงคและประโยชนของระบบการขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport System)
ระบบ ขนสงอจฉรยะ มวตถประสงคในการพฒนา คอ เพอปองกนและหลกเลยงการเกด
อบตเหต และเพมควา มปลอดภยใหกบผขบขและคนเดนถนน เพมความสะดวกสบาย การ ใหบรการขอมล
แกผขบข เชน รานอาหาร ทจอดรถ เปนตน ดงนน หลกการพนฐานของการออกแบบยานยนต ASV เพอ
รองรบระบบการขนสงอจฉรยะ ดงทไดกลาวไวในขอ 1.1 จงมหลกการพฒนา ประกอบไปดวย หลกการ
พนฐาน 3 ขอ คอ
(1) เปนผชวยผขบข (Driver Assistance)
(2) เปนทยอมรบของผขบข (Driver Acceptance)
(3) เปนทยอมรบของสงคม (Social Acceptance)
(1) เปนผชวยผขบข (Driver Assistance)
ASV คอ เทคโนโลยเพอชวยผขบขส าหรบก ารขบขทปลอดภย โดยการชวยเหลอผขบขนน ม
หลกการท างานประกอบไปดวย 3 สวน คอ
1) Perception assistance ใหขอมลมากขน
4
2) Decision assistance ชวยในการตดสนใจ
3) Control assistance ชวยในการควบคม
โดยในหลกการท างานของระบบดงกลาวมหนาทหลกส าคญ 5 ประการ คอ
1) Enhancement of driver perception ชวยเหลอผขบขใหเขาใจสงแวดลอมในระบบจราจร
รอบๆรถไดมากขน
2) Information presentation แสดงขอมลตอคนขบ เพอชวยเหลอผขบขในการลดความเสยงของ
อบตเหตทอาจเกดขนได
3) Warning เตอนผขบขทจะด าเนนการทเหมาะสมในการควบคมรถ
4) Accident Avoidance Control ระบบจะท างานเมอคนขบไมมการกระท าตอบสนองตอการ
เตอน หรอผขบขไมมการตอบสนองตอการเตอนทเพยงพอตอการหลกเลยงอบตเหตได โดยปรกตระบบ
“warning”จะท างานกอนระบบ“Accident avoidance control”ท างาน
5) Driver Load Reduction Control การลดภาระในการควบคมรถ เพอทจะลดความเมอยลาของ
ผขบข และท าใหผขบขมความสามารถในการพจารณาสงแวดลอมของระบบจราจรรอบๆ ตวรถไดมากขน
2. Driver Acceptance การยอมรบของผขบข
ระบบยานยนต ASV ทดนนตองขนอยกบการกระท าทเหมาะสมระหวางผขบขและอปกรณ
หรอระบบล าสมยทถกออกแบบขนมา Human-Machine Interface (HMI) โดยปราศจากความสบสนและ
เขาใจยาก รวมถงระบบดงกลาวจะตองเขาใจงายและสามารถใชในการจดการไดส าหรบผขบขทกคน
ตวอยางของการออกแบบทไมด เชน
- มการเตอนทมความถมากเกนไป
- ไมมการเตอนแมวามสญญาณทเปนอนตรายเกดขน (การเตอนผดพลาด)
- ระบบถกกระตนเตอนแมวาไมมสญญาณอนตรายเกดขน (เตอนผด)
5
ในอกดานหนง ถาระบบมความแมนย ามากเกนไป กจะท าใหผขบขม ความไวใจในระบบมาก
เกนไป เทคโนโลย ASV ควรจะออกแบบดวยความระมดระวงเพอทจะลดหรอหลกเลยงในกรณทมความ
เชอมนมากเกนไป “Over trust”
(3) Social Acceptance การยอมรบของสงคม
การยอมรบของสงคม หมายถง การเปนทนยมของเทคโนโลยยานยนต ASV ตอสาธารณชน
ทวไป แนนอนเมอ ระบบไดรบการตดตงแลว ผใช จะตองจายคาตนทนในระบบ ดงนน จะตองอยากทจะ
ไดรบความพงพอใจกลบคนมา ผผลตจงควรจะอธบายการท างานของระบบดงกลาว รวมถงขอจ ากด ไวดวย
และผใชควรจะระมดระวงอยางมากเมอใชระบบดงกลาว โดยไมควรใชใหเกนประสทธภาพหรอขอจ ากด
การพฒนาและการโอนถายเทคโนโลยดงกลาวท าไดงายมากจากประเทศหนงไปยงอกประเทศ
หนง เพอทจะท าใหเทคโนโลย ASV เปนทนยม และมความส าคญทจะท าให ASV program เปนทแพรหลาย
ทวโลก รวมถงสนบสนนดานการมขอบงคบพนฐ าน กฎหมาย รวมถงมาตรฐานเดยวกนของเทคโนโลย
ยานยนต ASV ทวโลกและมการคาดการณวาเมอมการน าเทคโนโลยยานยนต ASV มาใชนนจะท าใหอตรา
การเกดอบตเหตลดลงดงน
- รถยนตนงคาดวาจะลดอบตเหตได 41%
- รถยนตบรรทกคาดวาจะลดอบตเหตได 31%
- รถจกรยานยนตนงคาดวาจะลดอบตเหตได 42%
2. ตวอยางรปแบบของระบบการขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport System: ITS)
กอนจะกลาวถงตวอยาง รปแบบ ของระบบขนสงอจฉรยะ จ าเปนจะตองทราบวาระบบ
สารสนเทศภมศาสตร (Geographical Information System หรอ GIS) ถอเปนเครองมอส าคญในการพฒนา
และการใชงานระบบขนสงอจฉรยะ ซงถกน ามาใชงานในระบบขนสงและการจราจรเปนอยางมากในชวง
ทศวรรษทผานมา โดยมการพฒนา GIS ใหแพรหลายและรองรบกบระบบสารสนเทศทมผใชทวไป เชน
คอมพวเตอรสวนบคคล (Personal Computer หรอ PC) และระบบอนเตอรเนต เพอเชอมโยงการท างานกบ
ระบบขนสงอจฉรยะไดอยางมประสทธภาพยงขนและเขาถงกลมผใชงานไดแพรหลายขน ท าใหปจจบนเขา
สยคทเรยกวา e-transport และท าให GIS เปนสวนหนงของระบบ ITS เพออ านวยความสะดวกในดานการ
6
เดนทาง การขนสง ใหเกดความคลองตว ปลอดภย ประหยดพลงงาน ลดมลภาะ และลดเวลาการเดนทางและ
ขนสง ชวยในดานการลดตนทนในทสด
การน า GIS มาใชประกอบการท างานของระบบ ITS ในปจจบน มดงน
(1) งานสารสนเทศการเดนทางแบบกาวหนา ไดแก การแสดงขอมลการเดนทาง ขอมลดาน
การจราจร และขอมลการขนสงอน ๆ ขอมลสภาพการจราจรและสภาพถนน และขอมลท
สามารถท าใหคนหาเสนทางได ทเรยกวา Interactive Mapping ทงหมดน ชวยในการ
ตดสนใจวางแผนและเลอกเสนทางทจะเดนทางอยางเหมาะสมกบสภาพขณะนนไดเปน
อยางด
(2) งานวางแผนการเดนทางแ บบกาวหนา ไดแก การทผเดนทางวางแผนการเดนทางของตน
โดยใชขอมลสภาพการจราจรแบบทนการณ ในการเลอกจดตนทางและจดปลายทางในการ
เดนทาง และยงใชในการเลอกเสนทางการขนสงสนคาไดเชนกน นอกจากนน ยงชวยเพม
ประสทธภาพในระบบการใหบรการเดนรถขนสงสาธ ารณะ โดยการน าเสนอตารางการ
เดนรถ ต าแหนงรถขนสงสาธารณะ
(3) งานจดการจราจรแบบกาวหนา ไดแก ระบบทเพมประสทธภาพของระบบการจราจรโดย
การบรหารจดการอปสงค /อปทานของถนนใหสอดคลองตรงตอเหตการณของสภาพ
การจราจรททนสมย และ รกษาความสามารถของการใหบรการของระบบ ถนนใหมระดบ
บรการสงสด GIS ไดถกน ามาใชงานในงานจดการจราจรแบบกาวหนา โดย โครงการ
ROMANSE (Road Management System for Europe) ตงแตป พ .ศ. 2535 (ค.ศ.1992) ใน
การจดการขอมลการจราจรจากระบบควบคมการจราจรเปนพนท (Urban Traffic Control
หรอ UTC) และใชในการแสดงผลตอผใช /ผจดการระบบ ซงปจจบมระบบทคลายคลงกน
ใชกนอยในหลายเมองทวโลก
จากขอมลการจราจรบนแผนท ท าใหผจดการระบบสามารถมองภาพจากกลองวงจรปด
(CCTV) เพอการตดสนใจในการจดการจราจรอยางถกตอง นอกจากน GIS ยงเอออ านวย
ใหสงผานสภาพการจราจรจาก CCTV ไปยงโปรแกรม เพอรวบรวม และวเคราะหสภาพ
การจราจรออกเปนขอมลการจราจร เชน ปรมาณการจราจร ความเรว และการเกดอบตเหต
7
ตวอยางของโปรแกรมทมคณสมบตน เชน Automated Road Traffic Event Monitoring
Information System (ARTEMIS) เปนตน
จากขอมลทรวบรวมของ GIS ท าใหพนกงานจดระบบการจราจร สามารถวเคราะหสภาพ
การจราจรและจดการควบคมการจราจรไดดขน โดยเฉพาะการบรหารจดการตอสภาพ
การจราจรหนาแนน (Congestion) และอบตเหต ชวยในการดแลบรหารจดการระบบ
การจราจรโดยรวมไดเปนอยางด
(4) งานจดการทจอดรถแบบกาวหนา ไดแก การใช GIS ชวยจดการโดยสงผานขอมลบน GIS
เกยวกบจ านวนรถทจอดอย และทจอดรถทวางอย ท าใหผขบขเลอกและเดนทางเขาสท
จอดรถไดอยางมประสทธภาพ โดยขอมลเหลานสงถงผผานอปกรณตดรถ (In-vehicle
device) หรอ ปายสลบขอความ (Variable message sign)
(5) งานการตดตามยานพาหนะ ไดแก การใช GIS เปนองคประกอบส าคญในการตดตาม
ยานพาหนะ หรอ บคคล (Vehicle or Personal tracking) ปจจบนเทคโนโลยการตดตาม
ต าแหนงของยานพาหนะ ถกพฒนาไปอยางรวดเรวทงระบบ Wireless และ GPS (Global
Positioning System) โดยเฉพาะระบบ GPS มใชอยางแพรหลายในอปกรณสวนบคคล เชน
โทรศพทพกพา เปนตน ซงปจจบน GIS และ GPS ถกน าไปใชงานอยางหลากหลายตงแต
การรวบรวมขอมลการจราจรดวย Probe Car การตรวจสอบต าแหนงยานพาหนะ เพอการ
น าทาง (Navigation) และ แนะน าเสนทาง (Route Guidance) การตดตามต าแหนงรถขนสง
สาธารณะ เพอการจดการเดนรถ และสารสนเทศการเดนทาง จนถง การตดตามต าแหนงรถ
ขนสงเชงพาณชย เพอการจดการเดนรถขนสงทมประสทธภาพ
(6) งานระบบขนสงสาธารณะแบบกาวหนา ระบบ GIS ไดถกน ามาใชในง านระบบขนสง
สาธารณะ ทงในการวางแผนเสนทาง และการจดการออกแบบการเดนรถ นอกจากน ดวย
ขอมลททนการณ ผจดการเดนรถสามารถใช GIS ในการตรวจสอบวเคราะห การเดนรถ
ดวยการตดตามต าแหนงรถสารธารณะ ซงชวยใหการตดสนใจปรบเปลยนการเดนรถได
อยางมระบบ นอกจากนน ยงสามารถน ามาใชในรถแทกซ โดยชวยใหขอมลการเดนทางแก
ผขบข ก าหนดต าแหนงของผเดนทาง และสามารถจดรถรบสงไดสอดคลองกบความ
ตองการได
8
(7) งานระบบการจดการเดนรถขนสงเชงพาณชย ไดแก การใช GIS เปนเครองมอในการ
ตดตามรถขนสง โดยทผจดการเด นรถสามารถน าขอมลการใชรถมาตรวจสอบไดทงใน
กรณ offline หรอ กรณ online โดยผจดการสามารถปรบเปลยนวธการขนสง และเสนทาง
การเดนทาง เพอความเหมาะสมตอการขนสงเสนทาง และสามารถทราบต าแหนงของรถ
ชวยใหการบรการสะดวกรวดเรวยงขน
ตวอยางรปแบบของระบบการขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport System)
(1) Drowsiness Warning System
วตถประสงคของระบบน เพอปองกนการชนหรอการเปลยนเลนของรถ (Lane departure) ทม
สาเหตเกดมาจากการงวงซมของคนขบ (driver’s drowsiness) หรอ การขาดระดบการควบคมทเพยงพอ
หลกการท างาน
ระบบนท าหนาทตรวจจบระดบความตงใจของคนขบในการควบคมยานยนตผานพฤตกรรม
ของยานยนต เชน มการสายมากเกนปรกตหรอไม และมระบบการเตอนคนขบ
วธการเตอนอาจท าไดโดยการสนหรอใชกลน ทงนเพอกระตนใหคนขบกลบมามสภาพทม
ความพรอมในการขบ
9
ภาพแสดงท 1 การท างานระบบการท างาน Drowsiness Warning System (ASV1)
(2) Helmet-mounted Display วตถประสงคของระบบนเพอตอบสนองความตองการดานขอมลของผขบขรถจกยานยนตโดย
การเพมทศนวสยในการขบขใหมากขนเสมอนขบยานย นตสลอ รวมถงขอมลอนๆ ทจ าเปนในการเตอน
ความพรอมของผขบขรถจกรยานยนต
หลกการท างาน
ระบบนประกอบดวย Display controller Projector และ Combiner ซงรวมเขากนในหมวก
กนนอค (Helmet) โดยโปรเจกเตอร (Projector) แสดงขอมลการเตอน ซงขอมลดงกลาว ถกสงมาจาก
Display controller รปทแสดงโดย Projector นนเพอประโยชนส าหรบผขบขหลงจากมการน าขอมลมา
ประมวลผลรวมกบการท างานของ Combiner และการรบภาพจากดานนอก
ดงนนผขบขจะสามารถไดรบขอมลทมประสทธภาพ และมสภาวะการขบข เสมอนอยใน
รถยนต ซงมผลท าใหผขบขปลอดภยโดยการเคลอนไหวแนวทางการมองเพยงเลกนอย
10
ภาพแสดงท 2 การท างานของ Display controller projecter และ Combiner ในหมวกกนนอก
(3) Side Obstacle Advisory System
วตถประสงคของระบบนเพอแบงเบาภาระการท างานของผขบข และเปนผชวยผขบขเมอ
ตองการเปลยนเลน
หลกการท างาน
ระบบนจะชวยเหลอผขบขในการชวยระวงรถยนตทมระยะทางและความเรวสมพทธดานขาง
และขาง-หลง
เมอผขบขเปดสญญาณไฟเลยวโดยปราศจากการใหความส าคญกบรถทางดานขาง หรอ ขาง-
หลง ผขบขกจะถกเตอนโดยสญญาณเสยงและ/ หรอสญญาณทหนาจอ
11
ภาพแสดงท 3 การเตอนทหนาจอ เมอผขบขเปดสญญาณไฟเลยว
(4) Curve Overshooting Prevention Support System
วตถประสงคของระบบนเพอปองกนอนตรายทเกดจากความเรวทเกนกวาก าหนดระหวา งการ
เขาโคง
หลกการท างาน
ระบบนค านวณความโคงของถนนโดยน าขอมลมาจากแผนทระบบน าทาง และค านวณ
ความเรวทปลอดภยในการขบขขณะเขาโคง ถาเซนเซอรความเรวของรถตรวจจบวาความเรวมากวาความเรว
ทปลอดภยทระบบไดค านวณไว ระบบจะใหสญญาณเตอน เมอผขบขไม ลดความเรวหรอขบขใหชาลง
เพยงพอ ระบบจะท าการเบรก หรอลดความเรวสระดบความเรวทปลอดภย
12
ภาพแสดงท 4 การเตอน เมอผขบขก าลงขบขเขาสทางโคงดวยความเรวเกนกวาความปลอดภย
(5) Emergency Braking Advisory System to the Following Vehicle’s driver
วตถประสงคของระบบนเพอลดความเรวของรถคนทขบตามมาเพอเปนการปองกนการชนจาก
ดานหลง ซงผขบขของรถทขบตามมาสามารถรบรการเบรคของรถคนหนาได
หลกการท างาน
ระบบมการตรวจจบการเบรคฉกเฉนของรถยนตคนหนา และแจงผขบขทข บตามมาดวย
สญญาณฉกเฉน
ระบบนมเพอใหผขบขทขบตามมาจะมปฏกรยาตอบสนอง เชนการรถความเรว
13
ภาพแสดงท 5 การตรวจจบการเบรคฉกเฉน และสงสญญาณเตอนใหกบรถทก าลงขบตามมา
(6) Night time Pedestrian Monitoring System
วตถประสงคของระบบนเพอลดอตราการชนคนเดนถนนเวลากลางคนโดยจดหาขอมลใหผขบ
ขเกยวกบคนเดนถนนทอยขางหนา
หลกการท างาน
ระบบจะมการตรวจจบสญญาณคนเดนถนนดานหนารถยนตโดยใชกลองอนฟาเรดหรอวธ
อนๆ ในระหวางทมการขบขในเวลากลางคน ทงนอาจรวมถงขอมลอนๆ ทเปนประโยชน
วธการในการแสดงขอมลไปยงผขบขนนอาจแสดงเปนภาพ หรออาจเปนเสยง
โดยกลองอนฟาเรดมขอจ ากดในการท างานคอ จะตรวจจบสญญาณไดเมอมความแตกตางของ
อณหภมระหวางคนเดนถนนและพนทรอบๆ เทานน
14
ภาพแสดง ท 6 ตรวจจบสญญาณคนเดนถนนด านหนารถยนตโดยใชกลองอนฟาเรด ในเวลา
กลางคนแลวแสดงขอมลไปยงผขบข
(7) Motorcycle Detection System
วตถประสงคของระบบนเพอลดอบตเหต โดยจดหาขอมลเพมเตมใหกบผขบขส าหรบปองกน
อบตเหตจากการทรถขามทางแยกหรอเลยวขวา
หลกการท างาน
ระบบดงกลาว จะมการ รบและแปลงขอมล เชน ประเภทของรถ พกดของต าแหนง ความเรว
ทศทางและอนๆ โดยวทยไรสายทตดตงบนรถจกรยานยนต และยานยนต
เมอรถเขาไปใกลทางแยกเพอเลยวขวา ระบบจะเตอนผขบขดวยสญญาณเสยง และหรอ
สญญาณภาพเมอ มรถจกรยานยนต มาบรเวณทางแยกขางหนารถยนต ทงนรถยนตจะตองรบขอมลจาก
รถจกรยานยนตเพอสนบสนนการตดสนใจของผขบข
โดยระบบนตองการตดตงทงบนรถจกรยานยนตและรถยนต
15
ภาพแสดงท 7 การท างานของระบบการรบและแปลงขอมล ประเภทของรถ พกดของต าแหนง
ความเรว ทศทางและอนๆ โดยวทยไรสายทตดตงบนรถจกรยานยนต และยานยนต
(8) Neck Injury Mitigation System for rear-end Collision
วตถประสงคของระบบนเพอบรรเทาการบาดเจบของคอ จากการชนทดานหลงซงมกจะเกดขน
บรเวณทางแยก
หลกการท างาน
ระบบตรวจจบระยะทาง และความเรวสมพทธของรถยนตดานหลงดวยเซนเซอร วดระยะทาง
ในกรณดงกลาวระบบจะพจารณาอนตรายจากการชนดานหลงและจะมการใหสญญาณเตอนกบผขบข
โดยระบบจะถกกระตนใหระยะทางระหวางศรษะและพนกพงศรษะสนลงเพอปองกนอนตราย
จากการทศรษะถอยไปดานหลงรวมถงลดการบาดเจบทคอ โดยกอนการชนดานหลงระบบจะเรมท างานโดย
จะดงเขมขดนรภยใหเคลอนศรษะของผขบขไปดานหลง เมอรถยนตดานหลงเขามาชน พนกพงศรษะกจะ
เคลอนไปดานหนาทนท เนองจากแรงของสะโพกผขบขทท ากบพนกพงหลง
16
ภาพแสดงท 8 การท างานของระบบตรวจจบระยะทางและความเรวสมพทธของรถยนตดานหลง
ดวยเซนเซอรวดระยะทาง เพอลดการบาดเจบทคอ
เทคโนโลยยานยนตASV ทกลาวมาเปนเพยงตวอยางสวนหนงเทานนโดยในบางเทคโนโลยก
เรมมการน ามาใชบางแลว และจะมการพฒนาขนเรอย ๆ ทงน เพอใหผใชรถใชถนนมความปลอดภยมากขน
รวมถงมความสะดวกสบายมากขนดวย และในอนาคตอาจเปนไปไดวาเราอาจมระบบเทคโนโลยทชวยใน
การขบขแทนคนไดเลยกอาจเปนได
(9) ศนยระบบขอมลและสอสารส าหรบยานยนต เพอการจราจรทคลองตวและปลอดภยขน
Vehicles Information and Communication System Centre (VICS)
จากปญหาดานการจราจรท าใหหนวยงานในประเทศญปนตระหนกถงความส าคญในเรองน
และไดมการพฒนาระบบ VICS ขนมา โดย VICS นนมาจากชอเตมวา Vehicles Information and
Communication System Centre หรอถาเปนภาษาไทยกคอ “ระบบขอมลและสอสารยานยนต เพอการจราจร
ทคลองตวและปลอดภยขน ” โดย VICS นนถอวาเปนสวนหนงทจะชวยเตมเตมระบบ ITS หรอทเรยกเปน
ภาษาไทยวา “ระบบขนสงอจฉรยะ” ใหสมบรณขน
17
VICS มวตถประสงคเพอใหขอมลและการสอสารกบผ ขบขใหมากขน โดย VICS นนจะเปน
เสมอนผชวยผขบขในการชวยลดเวลาในการเดนทาง เพมศกยภาพดานความปลอดภยทางถนนโดยการ
จดหาขอมลทถกตองแมนย า และนอกจาก ประโยชนทกลาวมาแลวระบบ VICS ยงเปนการชวยอนรกษ
สงแวดลอมทางออมดวย ซงเปนผลจากการทท าใหการจราจรคลองตวขน
VICS นนสามารถชวยท าใหผขบขสามารถเลอกเสนทางทสนทสด สะดวกสบายทสด และเปน
เครองมอทท าใหผขบขแนใจวาเสนทางทเลอกจะมการจราจรจะคลองตว รวมถงยงสามารถพฒนาระบบ
ความปลอดภยทางถนนดวย
ภาพแสดงท 9 VICSชวยท าใหระบบจราจรคลองตวขน และปลอดภยขน
18
3. ตวอยางระบบการขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport System) ในประเทศตางๆ
ตวอยางการท างานของระบบ VICS ในประเทศญปน
ระบบ VICS ในประเทศญปนมกระบวนการท างานคราว ๆ คอ การรวบรวมขอมลดาน
การจราจร เชน ขอมลดานสภาพการจราจร ขอมลกฎจราจร จากนนกจะมการน าขอมลดงกลาวมาผาน
กระบวนการประมวลผลและวเคราะหขอมล แลวและสงขอมล Real Time ไปยงระบบ Car Navigation
System (ระบบน าทางในรถยนต ) เพอทจะแสดงขอมลทผานการสงเคราะหแลวในรปแบบตวหนงสอ และ /
หรอสญญาณภาพ ผานทางจอมอนเตอร โดยมรายละเอยดในแตละขนตอน ดงน
(1) การเกบรวบรวมขอมล(Collecting Information)
ระบบจะมการสะสมและรวบรวมขอมลทางถนน และขอมลการจราจร กฎจราจร รวมถงขอมล
ทเกยวของจากโครงขายของระบบ (เชน กลองถายรปการจราจรทตดตงตามจดตาง ๆ)
(2) วเคราะห และประมวลผลขอมล (Processing and Editing Information)
ศนยกลาง VICS จะด าเนนการวเคราะห และประมวลผล จากขอมลทรวบรวมไดในขอ 1 และ
จดท าขอมลใหอยในรปแบบทงายตอการอานและท าความเขาใจ
(3) การจดสงขอมล (Providing Information)
ระบบจะมขบวนการสงขอมล Real Time ไปยงระบบ Car Navigation Systemในรถยนต
โดย VICS สามารถจดสงขอมลใหกบผขบขตลอด 24 ชวโมงในรปแบบตางๆ ดงตวอยางตอไปน
- สญญาณคลนวทย (Radio-wave Beacons )
ขอมลการจราจรจะถกจดส งมาใหผขบขโดยคลนวทย ณ ทต าแหนง หรอสถานททมสญญาณ
ดงกลาว ซงต าแหนงทมสญญาณดงกลาวในปจจบนมกจะอยบนทางดวน
19
ภาพแสดงท 10 การสงสญญาณคลนวทย(Radio-wave Beacons) ไปยงผขบขบนทางดวน
- สญญาณอนฟาเรด (Infrared Beacons)
ขอมลการจราจรจะถกจดสงม าใหผขบขโดยล าแสงอนฟาเรด ณ ทต าแหนง หรอสถานททม
สญญาณดงกลาว ซงต าแหนงทมสญญาณดงกลาวในปจจบนมกจะอยบนถนนสายหลก
ภาพแสดงท 11 การสงสญญาณอนฟาเรด (Infrared Beacons) ไปยงผขบขบนถนนสายหลก
- สงขอมลในวงกวางผานคลน FM (FM Multiplex Broadcast)
ขอมลการจราจรจะถกจดสงมาใหผขบขในวงกวางผานคลน FM ณ.ทต าแหนง หรอสถานททม
สญญาณดงกลาว ซงจะท าใหสามารถสงขอมลไดในวงกวาง ซงขอมลนสามารถสงไดจากสถานวทย
20
ภาพแสดงท 12 การสงสญญาณในวงกวางผานคลน FM ไปยงผขบข
ทงน ประเภทขอมลทท าการจดสงตามวธทกลาวขางตน มดงตวอยางตอไปน
- สภาพการจราจร และ เวลาเดนทาง
- อบตเหต ความเรว และขอบงคบการจราจร
- สถานทบรการจอดรถบนทางดวน
- งานกอสรางทางทขดขวางการจราจร
(4) การใชประโยชนขอมล (Utilizing Information)
ระบบน าทางในรถยนต(Car Navigation System) ในรถยนตจะมการแสดงขอมลดงตอไปน
ระดบท 1การแสดงขอมลในรปแบบตวอกษร(Text Display)
ขอมลการจราจรจะถกแสดงในรปแบบตวอกษร บนหนาจอมอนเตอรของระบบน าทางใน
รถยนตทตดตงในรถยนต เพอชวยผขบขใชในการเลอกเสนทางทถกตองเหมาะสมตอไป
ระดบท 2 การแสดงขอมลในรปแบบกราฟฟคอยางงาย (Simple Graphic Display)
ขอมลการจราจรจะถกแสดงในรปแบบกราฟฟคอยางงายบนหนาจอมอนเตอรของระบบน าทาง
ในรถยนตทตดตงในรถยนต ขอมลทแสดงเชน เสนทางทมการจราจรหนาแนน รวมถงเวลาเดนทาง โดย
แสดงในรปแบบอยางงายซงอาจอยในรปกราฟฟคและตวอกษร
21
ระดบท 3 การแสดงขอมลในรปแบบแผนท(Map Display)
การแสดงขอมลแบบแผนทนมการแสดงขอมลได หลากหลายและครบถวนกวาวธอนๆทกลาว
มา อาท สภาพการจราจรตามเสนทางตางๆ เสนทางทจะเดนทางไปยงจดหมาย อบตเหตและขอมลน าทาง
อนๆทเกยวของบนทอง โดยผขบขสามารถรต าแหนงทแนนอน และสามารถเลอกเสนทางทสนทสด และ
หลกเลยงบรเวณทมรถตดผานหนาจอมอนเตอรได
ภาพแสดงท 13 ตวอยางการแสดงขอมลในรปแบบแผนท (Map Display)
นอกจากระบบ VICS ทมการพฒนาโดยหนวยงานในประเทศญปน แลว ในสหรฐอเมรกาและ
ยโรปกไดมการพฒนาระบบนเชนเดยวกนโดยเรยกวา NPC
ตวอยางการพฒนาดาน ITS และ VICS ในประเทศไทย
ส าหรบในประเทศไทยเองกไดเรมมการพฒนาระบบดงกลาวเชนเดยวกน อาท หนวยงาน
ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจรกบโครงการพฒนาโครงการระบบรายงานสภาพจราจร
แบบ Real Time รวมถง ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอร แหงชาต (NECTEC) กบโครงการ
“โปรแกรมระบบขนสงและจราจรอจฉรยะ (ITS: Intelligent Transport Systems)” นอกจากหนวยงานท
กลาวขางตนกยงมโครงการอน ๆ ดวย โดยตวอยางทนาสนใจ ไดแก
(1) โครงการปายจราจรอจฉรยะและสญญาณไฟจราจรแบบตงเวลาอตโนมต
โครงการป ายจราจรอจฉรยะเปนโครงการททางกรงเทพมหานครใหสทธแกเอกชนในการ
ตดตง บรหารจดการ และบ ารงรกษา โดยจดเปนระบบการแสดงสภาพจราจรแกผขบขบนทองถนนเพอใช
22
เปนขอมลในการเลอกเสนทางทเหมาะสม วธการเพยงผขบขมองปายแลวสงเกตจดทบอกวา “ทานอยทน”
นนคอต าแหนงทคณอย และดวาคณก าลงจะเดนทางไปทไหน โดยมองตามแผนททแจงไว และสงเกตแถบส
ทแสดงบนปายทคณก าลงจะเดนทางไปโดยแตละแถบสมความหมายตางกน และยงมการตดตงสญญาณไฟ
จราจรแบบตงเวลาอตโนมต ซงมการท างานทเชอมโยงขอมลกน ดงน
แถบสเขยว หมายถง การจราจรคลองตว รถไมตด
แถบสเหลอง หมายถง การจราจรหนาแนน แตยงพอเคลอนตวได
แถบสแดง หมายถง การจราจรตดขด ควรหลกเลยง
ภาพแสดง ท 14 ตวอยางปายการจราจรอจฉรยะ และระบบสญญาณไฟจราจรแบบตงเวลา
อตโนมต
(2) โครงการขอมลแผนทบรการประชาชน ของกรมทางหลวงชนบท กระทรวงคมนาคม
กรมทางหลวงชนบท กระทรวงคมนาคมไดมการจดท าขอมลแผนทบรการประชาชน
ประกอบดวย รายละเอยดขอมลสายทาง คนหาสถานทส าคญ คนหาสายทางโดยก าหนดขอบเขตรศม คนหา
23
ระยะทางสนทสด แนะน าเสนทางลด- เลยง แผนทแนะน าแหลงทองเทยว โดยรายละเอยดสามารถดได
ในเวปไซตของกรมทางหลวงชนบท
(3) โปรแกรมอานปายทะเบยนรถยนต License Plate Reading System (LPR)
เปนโปรแกรมทสามารถอานภาพปายทะเบยนรถยนตได และสามารถน าไปประยกตเพอใช
ประโยชนไดหลายอยาง อาท การควบคมรถเขาออกอาคารสถานทวาเปนรถภายในหรอบคคลภายนอก การ
รกษาความปลอดภย ตดตามรถหาย และรถทอยในรายชอทตองสงสย การจดการทจอดรถอตโนมต จดเวลา
เขาออก และค านวณคาจอด และรวมถงควบคมการรวไหลจากการจดเกบเงน
(4) ระบบการตดตงกลองวงจรปด CCTV
การทางพเศษแหงประเทศไทยไดท าการตดตงกลองวงจรปด CCTV ซงสามารถเกบและแสดง
ขอมลของรถยนต สภาพการจราจร อบตเหต ตลอดเสนทางทอยในพนทในความดแลของการทางพเศษแหง
ประเทศไทย
ภาพแสดงท 15 การตดตงกลองวงจรปด CCTV ตลอดเสนทางในพนทความดแลของการทางพเศษ
(5) ระบบการควบคมสญญาณไฟจราจรโดยศนยควบคมการจราจรของส านกงานต ารวจ
แหงชาต
ส านกงานต ารวจแหงชาตไดน าระบบการควบคมสญญาณไฟจราจรมาตดตงด าเนนการใน
ประเทศไทย และไดเรมมการน า กลองวงจรปด CCTV มาชวยในการควบคมระบบ ซงท าใหสามารถ
ควบคมสญญาณไฟไดคลองตวและมประสทธภาพมากยงขน
24
ภาพแสดงท 16 ศนยควบคมการจราจรของส านกงานต ารวจแหงชาต
ตวอยางการท างานของระบบ ITS ในประเทศออสเตรเลย
ระบบควบคมสญญาณไฟจราจรประเทศออสเตรเลย ไดท าการตดตงระบบ ITS เปนของตวเองคอ
ระบบการจดการจราจร แบบ SCATS หรอ Sydney Coordinated Adaptive Traffic System ซงระบบนไดถก
ตดตงและใชงานใน 36 เมอง ในบางประเทศทวโลก เชน ประเทศสงคโปร สหรฐอเมรกา ไอซแลนดและ
ฮองกง SCATS เปนระบบทจดการเกยวกบสญญาณไฟจราจร ปายอเลกทรอนกสเพอบอกขอมลการเ ดนทาง
แกผเดนทางและเครองมออนๆ ทใชในการบอกทาง ซงขอมลสภาพจราจรจะไดจาก ดเทคเตอร (Detector) ท
ตดตงใตพนถนนในเมอง Sydney ไดตดตงระบบ SCATS ในทางแยกสญญาณไฟ 2000 แหง
ระบบขอมลสภาพจราจรและเวลาการเดนทางแบบทนกาล (Real time) โดยผายปานอเลกทรอนกส
เพอบอกเสนทางทดทสดแกผขบข ระบบนไดเปดใหบรการบนถนนทวไปและเสนทางเดนรถบรรทกใน
เมอง Melbourne
25
ภาพแสดงท 17 หองควบคมสญญาณไฟระบบ SCATS
ระบบปองกนอบตเหต ทเกดจากการมองไมเหนในเสนทางทมหมอกลงจด ภายใตระบบน ม
เครองมออเลกทรอนกสสามารถวดปรมาณหมอกและระยะหางระหวางยวดยาน เพอเตอนใหผ ขบขให
ระมดระวง ผานทางปายบอกอเลกทรอนกส หรอสามารถน าเครองมอไปตดตงภายในยวดยาน เพอบอกใหผ
ขบขทราบผานจอมอนเตอรภายในยวดยาน ในกรณทไมมหมอกลงจด ร ะบบกสามารถตรวจสอบความเรว
ของยวดยานและเตอนผขบขเกยวกบความเรวทเกนพกดทจะท าใหเกดอนตราย
ภาพแสดงท 18 ระบบเกบเงนคาผานทางอตโนมตในประเทศออสเตรเลยชวยใหการจราจรหนาดาน
คลองตว
26
ระบบดานเกบคาผานทางอตโนมต เมอง New South Wales ไดท าการตดตงดานเกบคาผานทาง
อเลกทรอนกส โดยตดทสะพาน Sydney Harbour และทางเขามอเตอรเวย ระบบ ETC จะมเครองมอ
อเลกทรอนกสทสามารถเกบขอมลปายทะเบยนยวดยานและท าการเกบคาผานทางไดโดยไมตองชะลอ
ยวดยาน ท าใหลดความลาชาทจะเกดขน นอกจากน ยงไดทดลองการน าเอาระบบการจายคาบรการผานทาง
บตรสมารตการดมาใชเพอใหผเดนทางสามารถจายคาโดยสารรถสาธารณะไดอยางรวดเรวและคาดวาจะ
น ามาแทนทการเกบคาผานทางและการจายคาบรการอนๆ
ระบบกลองนรภย (Safe-T-Cam System) ใชในการตรวจสอบรถบรรทกเพอใ ชวดการเดนทาง เพอ
ปองกนอบตเหตทเกดขน เนองจากการใชความเรวของรถบรรทก
ระบบขอมลขาวสารเกยวกบผโดยสารดวยรถประจ าทาง (Bus Passenger information System)
ระบบถกตดตงทบรเวณปายรถประจ าทางในเมอง Brisbane โดยแสดงขอความเพอบอกใหผเดน ทางทราบ
ถงเวลาทรถประจ าทางจะมาถงและเวลาทตองรอ
ตวอยางการท างานของระบบ ITS ในประเทศนวซแลนด
สภาพการจราจรทเมอง Auckland ซงเปนเมองทใหญทสดในนวซแลนด มความตดขดมาก จงไดม
การทดลองใชระบบ ATMS เพอแกไขปญหาทเกดขน โดยศนยควบคมกา รจราจรจะใหขอมล แกผเดน
ทางผานทางปายอเลกทรอนกส เคเบลทว และวทย ซงโครงการนแลวเสรจประมาณกลางป 1999
นอกจากนการทดลองใหความส าคญแกรถประจ าทาง (Bus Priority System) ประสบความส าเรจ
โดยภายใตระบบจะท าใหรถประจ าทางไมตดทบรเวณทางแยก และบนรถประจ าทางไดท าการตดตงอปกรณ
บอกต าแหนง ท าใหผโดยสารทราบขอมลขาวสารเกยวกบรถประจ าทางถงเวลาการเดนทางและเวลาทตอง
รอ
27
ภาพแสดงท 19 กลองวดโอทตดตงบนสะพาน Auckland Harbour
ตวอยางการท างานของระบบ ITS ในประเทศจน
รฐบาลประเทศจนไดท าการกอ สรางทางดวนตอเชอมระหวางเมอง Nanjing กบ Shanghai
Shijiazhuang กบ Taiyuan Changchun กบ Siping และ Liuzhou ถง Guilin ซงรวมระยะทางทงสนประมาณ
1,186,000 กโลเมตร เปนทางดวน 3,422 กโลเมตร ซงแลวเสรจในป 1996 เพอเพมประสทธภาพในการ
ขนสงใหดยงขน
ประเทศจนเปนอกประเทศหนงทน าเอาระบบ ITS มาใชและมการพฒนาระบบอยางตอเนอง โดย
การตงศนยวจยและพฒนาระบบ ITS ขนทกระทรวงคมนาคม (Ministry of Communication) ขนในป 1996
ระบบ ITS ทประเทศจนน ามาใชคอ ATMS ซงน ามาใชในบรเวณดานตะว นออกและตะวนตกของเมอง
Beijing Qingdao และ Amoi นอกจากนยงไดน าเอา ETC หรอดานเกบคาผานทางอตโนมตททางเขาทางดวน
ไปสนามบนในเมอง Beijing ชวงระหวางเมอง Guangdong และ Huadu และก าลงทจะตดตงเพมอกแหงใน
เมอง Shanghai และ Nanjing
28
ภาพแสดงท 20 ศนยวจยและพฒนาระบบ ITS ในประเทศจน
สวนฮองกง กมการน าเอาระบบ ITS มาใชเหมอนกน เชน ETC ไดถกตดตงในทางเขาออกอโมงค
ทง 8 แหงของฮองกง นอกจากน ยงน าเอาระบบ TCSS (Traffic Control and Surveillance System) มาใช
ในทางดวนทเชอมตอกบสนามบ นแหงใหม เปนระยะทางทงสน 17 กโลเมตร และประมาณกลางป 1998
ฮองกงไดน าเอาระบบ Speed Control Camera System มาทดลองใชในทางดวนและในปเดยวกนน ได
ทดลองใช ERP (Electronic Road Pricing) โดยใชหลกวา ผใชจะตอง เปนผจายมาใชบรเวณทมการจร าจร
หนาแนนเพอลดการตดขด
ตวอยางการท างานของระบบ ITS ในประเทศอนโดนเซย
อตราการเพมประชากรของประเทศอนโดนเซยมประมาณรอยละ 4.7 ท าใหเกดการความหนาแนน
ของประชากรในเขตเมองมากขน สงผลใหมผตองการเดนทางเพมขนท าใหเกดความตดขด โดยความเรวใน
การเดนท างในกรง Jakarta มความเรวเพยง 10 กโลเมตรตอชวโมงเทานน และการใหบรการของระบบ
ขนสงสาธารณะกไมเพยงพอตอความตองการ ท าใหรฐบาลของอนโดนเซยจงไดมแผนในการแกปญหา โดย
มโครงการกอสรางทางดวนมความยาวทงสน 750 กโลเมตร
นอกจากนรฐบาลอนโดนเซ ยไดน าเอาระบบ ITS มาใชคอ ATC ซงน ามาใชในกรง Jakarta และ
เมองSurabaya ซงเปนเมองทมการจราจรตดขดมาก และน าระบบ SCATS ซงใชในประเทศออสเตรเลยมาใช
ในเมอง Bandung ซงในอนาคตจะมการขยายระบบ ATC ไปยงเมองตางๆ อก นอกจากนยงไดตดตง ระบบ
29
ขาวสารจราจรบนทางดวน (Toll Road Traffic Information System) เพอใหขอมลแกผเดนทางบนทางดวน
รวมทงระบบ ETC กไดน ามาใชในกรง Jakarta เชนกน
ภาพแสดงท 21 สภาพจราจรในกรง Jakarta
ตวอยางการท างานของระบบ ITS ในประเทศเกาหล
เกาหลไดเปนเจาภาพการประช มสมมนา 5th ITS World Congress ในป 1998 ท าใหเกาหลจงมการ
เตรยมพรอมในการน าเอาระบบ ITS มาใชไดดประเทศหนง โดยมแผนแมบทและการจดสรรเงนทนในการ
พฒนาระบบ ITS อยางชดเจน
ในปจจบนประเทศเกาหลไดน าเอาระบบ FTMS (Freeway Traffic Management System) มาใช
ในทางดวน ระบบนประกอบดวย ลปดเทคเตอร (Loop Detector) กลอง CCTV โทรศพทฉกเฉน รถฉกเฉน
และรถพยากรณสภาพอากาศ และใหขอมลแกผเดนทางผานทางปายอเลกทรอนกส ซงระบบนไดถกใชใน
ถนนสายหลก เชน ทางดวน Kyongku Chugbu Seoul Waegwek Sunhwan Honam และ Youngdang
30
ภาพแสดงท 22 ภายในหองควบคมศนย ITS ในเมอง Kwachon
ภายใตการน าของสถาบนขนสงของเกาหล กระทรวงกอสรางและขนสงรวมกบตวแทนภาคเอกชน
ท าการกอตงศนย ITS ขนทเมอง Kwachon เพอท าการพฒนาแบบจ าลองและการทดลองด าเนนการจดการ
จราจรบนถนนโดยใชระบบ ATMS ATIS และ APTS นอกจากนยงด าเนนการทดลองใชระบบ ETC ขนใน
เดอนธนวาคมป ค.ศ. 1988
ภาพแสดงท23 จอภาพแสดงสภาพจราจรในระบบ FTMS
31
ตวอยางการท างานของระบบ ITS ในประเทศสหรฐอเมรกา
ประเทศสหรฐอเมรกาจดเปนผน าในการวางหล กการและโครงสร างของว วฒนาการ ITS ในชวง
ปลายทศวรรษ 1980 อเมรกาไดจดตงคณะกรรมการ “Mobility 2000” ขน เพอศกษาวธการใชเทคโนโลยใน
การแกปญหาการจราจรตดขดในเขตเมอง ตอมาในป พ.ศ. 2533 ไดมการจดตงสมาคมทางหลวงและรถย นต
อจฉรยะแหงอเมรกา หรอ Intelligent Vehicle Highway Society of America (IVHS อเมรกา) และตอมา
ไดรบการยกระดบใหเปนคณะกรรมการทปรกษารฐบาลกลางอยางเปนทางการ ซงภายหลงไดเปลยนชอเปน
ITS อเมรกา ในปพ.ศ. 2537 ในช วงเวลาเด ยวกนนน กระทรวงคมนาคม หรอ US Department of
Transportation (DOT) ไดผลกดนผานกระบวนการ งบประมาณและนโยบายต าง ๆ เพอท าใหโครงสราง
พนฐานการขนส งของประเทศม ความเปน “อจฉรยะ” มากขน พระราชบ ญญต ISTEA (International
Surface Transportation Efficiency Act) จดสรรงบประมาณของร ฐบาลกลางในระยะยาวให แกงานวจยและ
พฒนาดาน ITS ในชวงป พ.ศ. 2535 ถง 2540 งบประมาณดาน ITS ตงแต ป พ.ศ. 2534
ในเดอนมกราคม พ .ศ. 2545 สมาคม ITS อเมรการวมกบ US DOT ไดจดท าและเผยแพร National
ITS Program Plan – A Ten Year Vision ตอมาในเดอนกนยายน พ.ศ. 2545 ภายหลงเหตวนาศกรรม
11 กนยายน ไดจดท าแผนเพ มเตมดานความม นคงของมาต ภม Homeland Security and ITS : Using
Intelligent Transportation Systems to Improve and Support Homeland Security โดยแผนงานประกอบด วย
วธการ และอธบายโอกาส ประโยชนและขอจ ากดในการประยกตใชเทคโนโลย
เพอลดชองวางระหวางศกยภาพอนใหญหลวงทระบบ ITS มกบสภาวะปจจบนทยงไมเปนเอกภาพ
US DOT ไดพยายามสงเสรมการพฒนาการเชอมประสานระบบ ITS ทงดานเทคนคและดานองคกร โดย
ทศทางของนโยบายไดมงเนนใหความส าคญกบการด าเนนการ ITS ดงน
1) Intelligent Transportation Infrastructure (ITI) หรอโครงสร างพนฐานการขนส งอจฉรยะ
ประกอบดวยการจดการบนทางดวน (freeway management) การจดการอบตการณ (incident management)
การควบคมสญญาณไฟจราจร (traffic signal control) การจดการการขนสงสาธารณะ (transit management)
การเกบคาผานทางอเลกทรอนกส (electronic toll collection) การจายคาโดยสารอเลกทรอนกส (electronic
fare payment) ระบบการจดการเหตฉกเฉน (emergency management services) การใหขาวสารผ เดนทางใน
32
ระบบขนสงหลายรปแบบ และการจดการทางตดผานรถไฟ (railroad grade crossings) ตวอยางการเกบคา
ผานทางอเลกทรอนกส ในรฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกา
ภาพแสดง ท 24 การเกบคาผานทางอเลกทรอนกสบนถนนสาย 91 ในรฐแคลฟอรเนย ประเทศ
สหรฐอเมรกา
2) Model Deployment Initiative (MDI) หรอการรเรมแบบจ าลองการปฏบตการ เพอแสดงตวอยาง
การเชอมประสานปฏบตการระหวางระบบ ITS ในพนทมหานคร 4 แหง คอ เมองฟนกซรฐอรโซนา เมอง
ซานอนโทนโอ รฐเทกซ ส เมองซแอตเตล รฐวอช งตน และ TRANSCOM ซงเปนองค กรพนธมตรของ
หนวยงานตาง ๆ ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศสหรฐอเมรกา ครอบคลมกรงนวยอรก นวเจอรซ
และเดลลาแวร การร เรมในการประสานความร วมมอทตาง ๆ เหลานไดมการประเม นและจ ดท า เอกสาร
เผยแพรผลเพอใหเมองอน ๆ ใชเปนแนวทาง
3) Commercial Vehicle Information Systems and Networks (CVISN) หรอ เครอขายระบบขอมล
รถสนคา มเปาเพอพฒนามาตรฐานส าหร บอตสาหกรรมรถบรรท กในการขนส งสนคาขามรฐและขามแดน
แบบไรเอกสาร
นอกจากนในชวงป พ.ศ. 2546 US DOT มโครงการรเรมตาง ๆ ดงน
1.1.1 ดานด าเนนการ (Deployment)
33
ก. 511 ระบบขอมลขาวสารการจราจรการเด นทางทวประเทศผานรหสโทรศพท 511 ในป
พ.ศ. 2543 ม 20 รฐทมระบบนใชงาน ซงคดเปนการบรการทครอบคลมประชากรร อยละ 18 ของ
ประเทศ
ข. Intelligent Transportation Infrastructure Program หรอโครงการโครงสร างพนฐานการ
ขนสงอ จฉร ยะ มเป าหมายท ให ข อม ลข าวสาร การเด นทางแบบเป นป จจ บนและพ ฒนา ขด
ความสามารถในการวดสมรรถนะการใหบรการของระบบถนนในเขตมหานครขนาดใหญ
ค. Florida Model Deployment ตงเปาทจะพฒนาแบบจ าลองระดบชาตเพอแสดงวธการเพ ม
ความมนคง ความสม าเสมอ และความปลอดภยของการขนส ง โดยอาศยการเผยแพร ขอมลขาวสาร
แบบเป นปจจบนอย างท วถงการออกแบบและตดต งใช เวลาประมาณ 2 ป ใหบรการได ในเดอน
พฤษภาคม พ.ศ. 2548 และตามดวยการประเมนระบบอก 2 ป
ง. Amber Alert ตงเปาทการประสานระบบการส อสารและความสามารถของ หนวยงาน
ดานการขนสงและดานความปลอดภย เพอตอบสนองตอเหตดวนเหตราย
จ. Human Service Transportation Coordination เพอปรบปรงคณภาพและประสทธภาพ
ของบรการขนสงสาธารณะ โดยใชเทคโนโลยล าสมย
ฉ. Architecture Consistency ตงเปาทสงเสรมการพฒนาสถาปตยกรรมระบบ ITS ส าหรบ
ภมภาค เพอใหการด าเนนการ ITS ในภมภาคเปนไปอยางสอดประสาน
ภาพแสดงท 25 Amber Alert ทเมองเดนเวอร ประเทศสหรฐอเมรกา
34
1.1.2 ดานวจยและพฒนา (R&D)
ก. Intelligent Vehicle Initiative เพอชวยผขบขรถยนต ในการควบค มบงคบรถยนต ใน
สถานการณ คบขนตาง ๆ อาทระบบป องกนการชนทาย ระบบหามลออเลกทรอนกสในรถขนาด
ใหญ ระบบปองกนการตกถนน เปนตน
ข. Weather Program เพอชวยลดผลกระทบของการเปลยนแปลงสภาพอากาศ ตอการขนสง
ทางบก
ค. Hazardous Materials เพอแสดงการใช เทคโนโลย ในการปรบปรงความปลอดภ ย และ
ความมนคงของการขนสงวสดอนตราย รวมทงประเมนคาใชจายและผลประโยชน
ง. E-Seal Test เพอทดสอบความเป นไปไ ดในการใ ชการปดอ เลกทรอนกส สนคา
(electronic seal) เพอใชในการขนสงสนคาทางตคอนเทนเนอร
จ. Vehicle Infrastructure Integration เพอสบคนศกยภาพของระบบทางหลวง และรถยนต
อจฉรยะในการใหและรบขอมลแบบเปนปจจบน และรองรบระบบความปลอดภยชนสง
ภาพแสดงท 26 รปแบบระบบ ITS ตางๆ ในประเทศสหรฐอเมรกา
35
บทท 2
ขอเสนอแนะการพฒนาระบบขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport System)
ดวยหลกการและแนวคดพนฐานในเบองตนของระบ บขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport
System) คอ ระบบทถกพฒนาขนเพอรองรบความตองการดานความปลอดภย ประสทธภาพของการจราจร
และการปกปองสงแวดลอม โดยการผสานในสามสงพนฐานเขาดวยกน ไดแก คน ถนน และรถยนต ซงสง
ส าคญทจะสามารถเชอมโยงการประส านปฏสมพนธของสามสงใหสามารถเปนระบบทเรยกวา “ระบบ
ขนสงอจฉรยะ” ไดอยางมประสทธภาพนน คอ ขอมล โดยขณะน ขอมลส าคญหลก ๆ ไดแก
1. แผนททเปนปจจบน และทสามารถแสดงไดแบบ real-time
2. ขอมลการจราจรแบบ real-time
3. ขอมลการเกดอบตเหต
แตเมอพจารณาจากหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของกบระบบขนสงอจฉรยะในประเทศ พบวา ยงม
ปญหาหลายประการ ดงน
1. ขอมลแผนททจดท ำขนโดยหลำยหนวยงำนไมเปนปจจบน ท ำใหเกดปญหำตอผใชงำน
เมอน ำมำใชงำนจรง
2. ระบบการจดการจราจร และระบบการใหขอมลขาวสาร การเดนทาง ยงขาดความเชอมโยง
ทสามารถน าไปใชงานไดจรง เชน ขอมลการจราจรแบบ real-time ทแสดงถงความ
หนาแนนในการจราจรแตละเสนทาง ระหวางระบบการจราจรบนทางหลวง ทางดวน Toll
way Motor way และ High way ทมความเชอมโยงกนเพอใชในการเดนทางจรง
3. ขอมลการเกดอบตเหต ยงมการใหบรการผานทางสถานวทย เชน จส. 100 ซงยงมขอจ ากด
และไมทนตอเหตการณ
จากปญหาดงกลาวขางตน ปญหาหลกส าหรบการพฒนาระบบขนสงอจฉรยะในประเทศไทย
ในเบองตน จงควรเนนทการบรณาการขอมลทจ าเปนจะตองใชเชอมโยงก นระหวางหนวยงานภาครฐ และ
หนวยงานอน ๆ ทเกยวของ เพอ สนบสนนระบบ ITS อยางเปนเอกภาพและบรณาการ รายงานน จงขอสรป
ขอเสนอแนะเพอพฒนาระบบขนสงอจฉรยะในประเทศในระยะเรมตน ดงน
1. ขยายความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน
36
2. ปรบปรง /เปลยนแปลงเทคโนโลย ยานยนตใหสอดรบกบ ระบบขนสงอจฉรยะใหสามารถ
น ามาใชในการเดนทางไดจรง เชน ขอมลแผนทน าทางในรถยนต กบขอมลการจราจรแบบ
real-time เปนตน ทเรยกวาเปนการพฒนายานยนตแหงอนาคต “Advanced Safety Vehicle”
(ASV) หรอ ยานยนตอจฉรยะ “Vehicle Intelligence”
3. ออกมาตรการทสงเสรมผประกอบการใหมการน าเทคโนโลยระบบขนสงอจฉรยะมาใช
4. ขยายการบรการศนยขอมลการจราจร ทปจจบนมเพยง สถานวทย เชน การใหบรการขอมล
การจราจรและเสนทางเดนทางบนมอถอ เปนตน
5. ควรมการศกษาจดท า Roadmap เพอการพฒนาระบบขนสงอ จฉรยะในประเทศไทย และ
ผลกดนใหมการน าไปปฏบต เพอวตถประสงค คอ ความปลอดภย ลดความแออดและ
ตดขดของการจราจร ลดอบตเหต ตลอดจนประหยดพลงงาน และลดมลพษ ซงจากขอมล
ทสบคน ทผานมา สมาคมระบบขนสงและจราจรอจฉรยะไทย (ITS Thailand) ไดมการ
จดท าราง Roadmap เพอการพฒนาระบบขนสงอจฉรยะในประเทศ ดงในภาพ หากแตการ
ปฏบตตามแผนของ Roadmap ดงกลาวยงด าเนนการไดไมเตมทตามแผน
ภาพท27 Roadmap เพอการพฒนาระบบขนสงอจฉรยะในประเทศไทย (จดท าโดย ITS
Thailand)
37
ภาคผนวก
หนวยงานและผประกอบการทเกยวของกบระบบการขนสงอจฉรยะ
(Intelligent Transport System)
ปจจบน ในประเทศไทยมหนวยงานและ ผประกอบการทมสวนเกยวของกบระบบการขนสง
อจฉรยะ(Intelligent Transport System) ดงน
หนวยงานทเกยวของกบระบบขนสงอจฉรยะ
1. หนวยงานของรฐ
1.1 กรงเทพมหานคร (Bangkok Metropolitan Administration : BMA)
1.2 การทางพเศษแหงประเทศไทย (Expressway Authority of Thailand : EXAT) หรอ
ปจจบน คอ Expressway and Rapid Transit Authority of Thailand : ETA
1.3 องคการขนสงมวลชนกรงเทพ (Bangkok Mass Transit Authority)
1.4 บรษท ระบบขนสงมวลชนกรงเทพ จ ากด (มหาชน) (Bangkok Mass Transit System
Public Company Limited : BMTS)
1.5 ส านกงานต ารวจแหงชาต (National Police Bureau)
1.6 ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (Office of Transport and Traffic
Policy and Planning)
1.7 กรมทางหลวง (Highway Agency)
2. หนวยงานภาคเอกชนทใหบรการเกยวกบระบบขนสงอจฉรยะ ซงสวนใหญเปนการ
ใหบรการเกยวกบแผนทเพอการเดนทาง ศนยขอมลจราจร ดงน
2.1 บรษทในการจดท าแผนทน าทาง อาท
1) บรษท แมพพอยทเอเซย (ประเทศไทย) จ ากด
2) Tele Atlas (Thailand) Co., Ltd
2.2 บรษทในการจดท าระบบการสอสารระหวางอปกรณ
1) Helios Technology Co.,Ltd
2) Mobile Innovation Co., Ltd.
3) ESRI
38
2.3 บรษทในการจดท าอปกรณสอสาร
1) Kenwood Thailand
2) บรษท โตโยตา ทโช ประเทศไทย จ ากด
3) บรษท พานาโซนคออโตโมทฟซสเตมส เอเชย แปซฟค (ประเทศไทย) จ ากด
2.4 ศนยขอมลจราจร
1) Taxi cooperatives
2) FM radio จส.100
3. หนวยงานทท าวจยเกยวกบระบบขนสงอจฉรยะ
3.1 ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต (National Electronics and
Computer Technology Center : NECTEC)
3.2 จฬาลงกรณมหาวทยาลย (Chulalongkorn University : CU)
3.3 สถาบนเทคโนโลยแหงเอเชย (Asian Institute of Technology : AIT)
3.4 มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา (King Mongkut’s Institute of Technology :
KMIT)
3.5 มหาวทยาลยสงขลานครนทร Prince of Songkla University