ความยืดหยุ่นของอุปสงค์ และอุปทาน...

อ.บณยาพร ภทอง 1

โดย

อาจารยบณยาพร ภทอง

บทท 4

ความยดหยนของอปสงค Elasticity of Demand

ความยดหยนของอปสงค (Elasticity of Demand) หมายถง อตราการเปลยนแปลงความตองการซอสนคาตออตราการเปลยนแปลงปจจยตางๆ ทก าหนดอปสงค

เชน ราคา รายได ราคาสนคาชนดอนทเกยวของ เปนตน


ความยดหยนของอปสงค Elasticity of Demand

1. ความยดหยนของ อปสงคตอราคา

2. ความยดหยนของ อปสงคตอรายได

3. ความยดหยนของ อปสงคตอสนคาอนทเกยวของ


1.ความยดหยนของอปสงคตอราคา (Price Elasticity of Demand)

หมายถง การเปลยนแปลงในปรมาณซอของสนคาชนดใดชนดหนงทเกดจากการเปลยนแปลงของราคา

โดยผลการค านวณตองเปน “ลบ” เพราะราคาสนคากบ

ปรมาณสนคาจะเปลยนแปลงในทศทาง

ตรงกนขามเสมอ


ผลการค านวณ ม 5 คาคอ

1. Ep = 0 2. Ep < 1 3. Ep = 1 4. Ep >1 5. EP=∞



P

Q

4

D

100

5

เมอราคาสนคาเปลยนแปลงไปไมวาจะ

สงขนหรอลดลง ปรมาณการซอจะไมเปลยนแปลงเลย

6

O

ไดแกสนคาทปรมาณความตองการซอไมสามารถเปลยนแปลงไดเชนโลงศพ


P

Q O

D

Q1

P1 A

P2

Q2

B 1%

ไมถง 1%

เมอราคาสนคาเปลยนแปลงไป 1% แต

ปรมาณการซอจะเปลยนแปลงไปไมถง

1%

ไดแกสนคาจ าเปนตอการบรโภค เชนขาวสาร


P

Q O

D

B

A P1

P2

Q1 Q2

1%

1%

เมอราคาสนคาเปลยนแปลงไป 1% แต

ปรมาณการซอจะเปลยนแปลงไป1%

ลกษณะของกราฟเปน Rectangular Hyperbolar

ไดแกสนคาทวไปทผบรโภคสามารถควบคมการบรโภคได


P

Q D

O

P2

P1

Q2 Q1

A B

เมอราคาสนคาเปลยนแปลงไป 1% แตปรมาณการซอจะเปลยนแปลงไปมากกวา1% 1%

มากกวา1%

ไดแกสนคาฟมเฟอยเชน

นาหอม


P

Q

D P1

O Q1 Q2

ณ ระดบราคาหนงปรมาณความตองการซอจะมากมาย แตเมอ

ราคาสนคาเปลยนแปลงไป

ปรมาณความตองการซอจะไมเกดขนเลย

D1

D2

เปอรเซนตการเปลยนแปลงของปรมาณซอตอ

เปอรเซนตการเปลยนแปลงของราคาสนคานน


Ep = % การเปลยนแปลงในปรมาณซอ

% การเปลยนแปลงในราคาสนคา


ความยดหยนแบบจด

(Point Elasticity of Demand)

การวดคาความยดหยนแบบชวง

(Arc Elasticity of Demand)

Ep = % การเปลยนแปลงในปรมาณซอ % การเปลยนแปลงในราคาสนคา

ราคาสนคา 3 บาทปรมาณความตองการซอ 9 หนวย และเมอราคาสนคาสงขนเปน 5 บาทปรมาณความตองการซอ จะลดลงเหลอ 7 หนวย จงแสดงการค านวณเพอสรางสตรส าเรจ


ราคาสนคา 2 บาทปรมาณความตองการซอ 10 หนวย และเมอราคาสนคาสงขนเปน 5 บาทปรมาณความตองการซอ จะลดลงเหลอ 6 หนวย จงแสดงการค านวณเพอสรางสตรส าเรจ

จากโจทย P1 = 2 P2 = 5

Q1 = 10 Q2 =6

Ep = % การเปลยนแปลงในปรมาณซอ

% การเปลยนแปลงในราคาสนคา


% การเปลยนแปลงในปรมาณซอ ขนท 1

P1 = 2 P2 = 5 Q1 = 10 Q2 =6

เดมปรมาณ 10 หนวยเปลยนแปลง 4 หนวย เดมปรมาณ 100 หนวยเปลยนแปลง 4 ×100 หนวย 10

ขนท 2 % การเปลยนแปลงในราคาสนคา

เดมราคา 2 บาทเปลยนแปลง 3 บาท เดมราคา 100 บาทเปลยนแปลง 3 ×100 หนวย 2


ขนท 3 แทนคาในสตร

Ep = % การเปลยนแปลงในปรมาณซอ % การเปลยนแปลงในราคาสนคา

% การเปลยนแปลงในปรมาณซอ = 4×100

10

% การเปลยนแปลงในราคา = 3×100 2


Ep = 4×100

3×100

10

2

Ep = 4 × 2 10 3

P1 = 2 P2 = 5 Q1 = 10 Q2 =6


P1 = 2 P2 = 5 Q1 = 10 Q2 =6

สตรแบบจด


Ep = Q × P1+P2 P Q 1+Q2

จากสตร

Ep = Q × P

P1+P2 2

Q1+Q2 2

Ep = Q × P1 P Q 1

สตรแบบชวง


ถาราคาสนคา X สงขนจาก 20 บาทเปน 27 บาทปรมาณความตองการซอจงลดลงจาก 80 หนวยเหลอเพยง 50 หนวย จงหาความยดหยนของอปสงคตอราคาและบอกดวยวาสนคา Xเปนสนคาประเภทใด

Ep = Q × P1+P2 P Q 1+Q2

จากสตร

P1 = 20 P2 = 27

Q1 = 80 Q2 = 50

Ex


Ep = Q × P1+P2 P Q 1+Q2

P1 = 20 P2 = 27

Q1 = 80 Q2 = 50

Ep = 80 - 50 × 20+27 20- 27 80+ 50

Ep = 30 × 47 -7 130 อ.บณยาพร ภทอง 23

Ep = 30 × 47 -7 130

Ep = -1.549 สนคา X ม Ep > 1

ไดแกสนคาฟมเฟอย เชนนาหอม


1. ในการจดแสดงดนตร ถาตงราคาบตรไวท 250 บาท

พบวามผซอบตร 600 ใบ แตถาเพมราคาบตรเปน 350

บาท จะ มผซอบตร 200 ใบจงหาคาความยดหยนของอป

สงคตอราคามคาเทากบเทาใด พรอมวาดกราฟประกอบ

แบบฝกหด


2. สนคา X มราคา 2250 บาท ผบรโภคจะซอ สนคา X

จ านวน 10 หนวย แตถาเพมราคา สนคา X มราคาสงขน

เปน 4000 บาท จะ มผบรโภคยงคงซอสนคา X 10

หนวย จงหาคาความยดหยนของอปสงคตอราคาของ

สนคา X มคาเทากบเทาใด และสนคา X เปนสนคา

ประเภทใด


3. ราคาแปรงสฟนตราฟนสวย 25 บาท/ดาม บรษทไทยฟาขายสนคาไดจ านวน 6,000 ดาม ( ซงขณะนนราคาของแปรงฟนของคแขงเทากบ 35 บาท/ดาม) ตอมาเมอราคาแปรงฟนของคแขงลดลงเหลอเพยง 30 บาท/ดาม ท าใหเกดการเปลยนแปลงในระดบอปสงคส าหรบแปรงฟนของบรษทไทยฟา เหลอเพยง 4,000 ดาม และเสนอปสงคเคลอนยายไปทางซายจากเสน D1 เปนเสน D2 เพอใหไดยอดขายเทาเดม บรษทไทยฟาควรตงราคาขายเทาใดก าหนดใหแปรงสฟนมความยดหยนของอปสงค มคาเทากบ -1.5


ความ

ยดหยน

คาความ

ยดหยน

การเปลยนแปลงราคา

ราคาเพม ราคาลด

Elastic 1 < Ep < รายไดรวมลดลง รายไดรวมเพมขน

Unitary

Elastic Ep = 1 รายไดรวมคงท รายไดรวมคงท

Inelastic 0 < Ep < 1

รายไดรวมเพมขน รายไดรวมลดลง

สรป


2. ความยดหยนของอปสงคตอรายได(Income Elasticity of Demand : EY)

การเปลยนแปลงในปรมาณซอเมอรายไดของผบรโภค

เปลยนแปลง


ผลการค านวณ

เปน บวก (+) ถาเปนสนคาปกต (Normal Goods)

เปน ลบ (-) ถาเปนสนคาดอย (Inferior Goods)



รายได ปรมาณซอทอง รายได ปรมาณซอทอง


รายได ปรมาณซอมามา รายได ปรมาณซอมามา


Ey = Q × Y1+Y2 Y Q 1+Q2

Ey = Q × Y1 Y Q1 แบบจด

แบบชวง


4.ถาเดมผบรโภคมรายไดเดอนละ 6,000 บาท ตอมาผบรโภคมรายไดเพมขนเปน 7,000 บาท ท าใหบตรเขาชมดนตรขายไดเพมขนจาก 600 บตร เปน 680 บตร คาความยดหยนของอปสงคตอรายไดเทากบเทาใด

5. ถาเดมผบรโภคมรายไดเดอนละ 7,000 บาท ปรมาณการซอสนคาชนดหนงคอ 5 หนวย /เดอน ตอมารายไดของผบรโภครายนลดลงเหลอ 5,000 บาท ท าใหปรมาณการซอสนคาชนดนเพมขนเปน 15 หนวย/เดอน คาความยดหยนของอปสงคตอรายไดเทากบเทาใด


3. ความยดหยนของอปสงคตอราคาสนคาอนทเกยวของหรอความยดหยนไขว

(Cross - Price Elasticity of Demand : EC)

หมายถงการเปลยนแปลงในปรมาณซอของสนคาชนดหนงเมอ

ราคาของสนคาอกชนดหนงเปลยนแปลง


EC

บวก : “สนคาทดแทนกน”

(Substitution Goods)

ลบ : “สนคาประกอบกน”

(Complementary Goods)

ผลการค านวณ


สนคาทดแทนกน (Substitute Goods) เปนสนคาทในการอปโภคบรโภค ถาหาสนคาชนดหนงไมไดสามารถใชสนคาอกชนดหนงทดแทนได เชน เนอหมกบเนอไก เปนตน ความสมพนธของสนคาทใชทดแทนกนไดจะมทศทางเดยวกนหรอเปน +


“สนคาทดแทนกน” (Substitution Goods)

ซอไขเปด

ราคาไขไก ซอไขไก


สนคาทใชประกอบกน (Complementary Goods) เปนสนคาทในการอปโภคบรโภคตองใชรวมกน ถาขาดสงใดสงหนงจะไมสามารถบรโภคได เชน รถยนตและน ามน เปนตน ความสมพนธของสนคาทตองใชประกอบกนจะมทศทางตรงกนขามหรอเปน -


“สนคาประกอบกน” (Complementary Goods)

ราคากาแฟ ซอกาแฟ

ซอน าตาล


การวดความยดหยนแบบชวง (Arc Elasticity of Demand)

Py1 : ราคา y เดม Qx1 : ปรมาณ x เดม

Py2 : ราคา y ใหม Qx2 : ปรมาณ x ใหม


การวดคาความยดหยนแบบชวง (Arc Elasticity of Demand)

Py1 + Py2 Qx1 - Qx2

Py1 - Py2

x EC = Qx1 + Qx2


ตวอยาง

1.สมมตวาโคกเพมราคาขน 10% ซงท าใหเปปซสามารถขายไดเพมขน 5% คาความยดหยนของอปสงคส าหรบเปปซตอราคาโคก มคาเทากบเทาใด และโคกกบเปปซมความสมพนธกนอยางไร

P โคกเพมขน 10%

Q เปปซเพมขน 5%

วธท า

EC = % QX

% Py


5

10

EC = = 0.5

EC = % QX

% Py

% Q เปปซ

% P โคก =


EC = 0.5

ถาราคาโคกเปลยนแปลงไป 1% จะท าใหปรมาณเปปซเปลยนแปลง

ไป 0.5% ในทศทางเดยวกน

ถาราคาโคกเพมขน 1% จะท าใหปรมาณซอเปปซ

เพมขน 0.5%

โคกและเปปซเปน “สนคาทดแทนกน”

ถาราคาโคกลดลง 1% จะท าใหปรมาณซอเปปซ

ลดลง 0.5%


2. ถาเดมกาแฟราคา 100 บาท จะท าใหมปรมาณซอน าตาล 60 กโลกรม/เดอน ตอมาราคากาแฟลดลงเหลอ 70 บาท พบวาปรมาณการซอน าตาลจะเพมขนเปน 80 กโลกรม/เดอน กาแฟกบน าตาลมความสมพนธกนอยางไร และคาความยดหยนไขวของน าตาลคอเทาใด

Pกาแฟ1 : 100 บาท Qน าตาล1 : 60 กก.


Qx1 - Qx2

Py1 - Py2

x EC = Qx1 + Qx2

Py1 + Py2


60 - 80

60 100 - 70

100 x EC =

- 20

60 30

100 x EC = = - 1.11



Qน าตาล1 - Qน าตาล2

Qน าตาล1 Pกาแฟ1 - Pกาแฟ2

Pกาแฟ1 x EC =


EC = - 1.11

ถาราคากาแฟเปลยนแปลงไป 1% จะท าใหปรมาณซอน าตาลเปลยนแปลงไป 1.11% ในทศทางตรงกนขาม

ถาราคากาแฟเพมขน 1% จะท าใหปรมาณซอน าตาลลดลง 1.11%

กาแฟและน าตาลเปน “สนคาประกอบกน”

ถาราคากาแฟลดลง 1% จะท าใหปรมาณซอน าตาล เพมขน 1.11%


EC





สรป



6. ราคาเนอหมสงขนจากกโลกรมละ 80 บาท เปน 110 บาทท าใหผบรโภคสวนหนงหนไปซอเนอววแทน ท าใหปรมาณการบรโภคเนอววในตลาดเพมขนจาก 150 กโลกรม เปน 180 กโลกรม จงหาความยดหยนไขวของเนอหมกบเนอวว และบอกดวยวาเนอหมกบเนอววเปนสนคาประเภทใด


7. ราคาสนคา A สงขนจากหนวยละ 120 บาท เปน 150 บาทท าใหผบรโภคซอท าใหผบรโภคซอสนคา A ลดลงจาก 50 หนวยเหลอ 30 สนคา B ลดลงดวย จาก 70 หนวยเหลอ 40 หนวย จงหา 7.1 ความยดหยนของอปสงคตอราคาของสนคา A 7.2 ความยดหยนไขวของสนคา A และสนคา B และบอกดวยวาสนคา A และสนคา B เปนสนคาประเภทใด



แบบฝกหดเชงการวเคราะหความยดหยนของอปสงคตอราคา

1. ก าหนด Function Demand คอ Q = 245 - 3.5 P จงหา Price Elasticity of Demand เมอ P = 10


3. ก าหนด Function Demand ทขนกบรายได คอ Q = 1000 + 0.2 I จงหา Income Elasticity of Demand เมอรายได = 4000 บาท

แบบฝกหดเชงการวเคราะหความยดหยนของอปสงคตอรายได

แบบฝกหดเชงการวเคราะหความยดหยนไขว

4. ก าหนดให Q x = 34 – 0.8 P2x + 0.3 Py + 0.4 I

โดย Px = 10 Py = 20 และ I = 5000

จงหาความยดหยนไขวของสนคา X และสนคา Y

ความยดหยนของอปทาน

(Elasticity of Supply : Es) ความยดหยนของอปทานตอราคา

(Price Elasticity of Supply)

การเปลยนแปลงของปรมาณขายเมอราคาสนคาเปลยนแปลงโดยผล

การค านวณตองเปน บวก(+) เสมอ เพราะราคาสนคากบปรมาณสนคา

จะเปลยนแปลงในทศทางเดยวกน


ผลการคานวณ ม 5 คาคอ

1. Es = 0 2. Es<1 3. Es=1 4. Es>1 5. Es=∞



P

Q

S

100

50

25

ราคาสนคาจะเปลยนแปลงไปอยางไร ปรมาณความตองการขายยงเทาเดม

เชนวตถโบราณ จ านวนทนงในโรงภาพยนตร


S P

Q o

P1

P2

A

B

Q1 Q2

1%

นอยกวา1%

ราคาสนคาเปลยนแปลงไป 1% แตปรมาณการขายเปลยนแปลงไปไมถง

1%

ไดแกสนคาทางการเกษตร หรอสนคาทผลตไดยาก


S P

Q O Q1 Q2

P1

P2 A

B 1%

1%

ราคาสนคาเปลยนแปลงไป 1 % ปรมาณความตองการขายเปลยนแปลงไป 1 % ดวย

ท ามม 45 ºกบจดก าเนด


P

S

O Q

P1

P2

Q1 Q2

A B

1 %

มากกวา1 %

ราคาสนคาเปลยนแปลงไป 1 % ปรมาณการขายเปลยนแปลงไปมากกวา 1 %

ไดแกสนคาอตสาหกรรม หรอสนคาทท าไดงาย


P

S

Q O

P1

Q1 Q2

ณ ระดบราคาหนงปรมาณความตองการขายมมากมาย แตเมอราคาสนคาเปลยนแปลง

ไป ปรมาณความตองการขายจะไม

เกดขนเลย

การวดความยดหยนแบบจด (Point Elasticity of Supply)


Q1 - Q2

Q1 P1 - P2

P1 x Es =

การวดคาความยดหยนแบบชวง (Arc Elasticity ofSupply)

Q1 - Q2

Q1 + Q2 P1 - P2

P1 + P2 x Es =

ราคาของสนคา A หนวยละ 500 บาท ปรมาณขายเทากบ 150 หนวย ถา ราคาของสนคา A ลดลงเหลอหนวยละ 400 บาท ปรมาณขายเทากบ 100 หนวย จงหา คาความยดหยนของอปทานเทากบเทาใด

ตวอยาง

วธท า

P1 : 500 บาท Q1 : 150 หนวย

P2 : 400 บาท Q2 : 100 หนวย อ.บณยาพร ภทอง 64

Q1 - Q2

Q1 + Q2 P1 - P2

P1 + P2 x Es =

สตร

150 - 100

150+100 500 - 400

500 +400 x Es =

50

250 100

900 x =


50

250 100

900 x =

1.8 =

9

1

1

5

ดงนนสนคา A เปนสนคาทม Es > 1 ไดแกสนคาอตสาหกรรม หรอสนคาทท าไดงาย เชน ปากกา



8. สนคา X มราคาลดลงจาก 120 บาท เหลอ 85 บาท ปรมาณความตองการขายจงลดลงจาก 65 หนวย เหลอ 60 หนวย จงหาความยดหยนของอปทาน และบอกดวยวาสนคา x เปนสนคาประเภทใด พรอมทงวาดกราฟประกอบ


ฝากใหจดจ า


ความยดหยนของอปสงคตอราคา

ม 5 คาคอ 1. Ep = 0 2. Ep<1 3. Ep=1 4. Ep>1 5. EP=∞

ตองเปนลบเสมอ


ความยดหยนของอปสงคตอรายได




EC





ความยดหยนไขว


ความยดหยนของอปทาน

ม 5 คาคอ 1. Es = 0 2. Es<1 3. Es=1 4. Es>1 5. Es=∞

ตองเปนบวกเสมอ


ความยืดหยุ่นของอุปสงค์ และอุปทาน...

Documents