อิิทธพลของปุ๋ินทรีย์ต่ยอ...

อทธพลของปยอนทรยตอการเจรญเตบโตและคณภาพผลผลตของจงจฉาย

โดย

นายสญญา เลหสงห

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการเกษตรอนทรย)

สาขาวชาการจดการเกษตรอนทรย คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2558 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

EFFECT OF ORGANIC FERTILIZER ON GROWTH AND YIELD QUALITY OF WHITE MUGWORT

BY

MR. SANYA LESING

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF

MASTER OF SCIENCE (ORGANIC FARMING MANAGEMENT) DEPARTMENT OF ORGANIC FARMING MANAGEMENT

FACULTY OF SCIENCE AND TECHNOLOGY THAMMASAT UNIVERSITY

ACADEMIC YEAR 2015 COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSIT

(1)

บทคดยอ

การศกษาประสทธภาพของการใชปยอนทรยตอการเจรญเตบโตและคณภาพผลผลตของจงจฉาย โดยวางแผนการทดลองแบบบลอกสมสมบรณ จานวน 3 ซา (แปลง) ประกอบดวย 6 กรรมวธ ไดแก 1) ไมใสปย 2) ปยเคมอตรา 10.65 กโลกรม N ตอไร 3) ปยเคมอตรา 21.30 กโลกรม N ตอไร 4) ปยมลไกอตรา 10.65 กโลกรม N ตอไร 5) ปยมลไกอตรา 21.30 กโลกรม N ตอไร และ 6) ปยมลไกอตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร จากผลการทดลองพบวา การใหปยมลไกทเพมขน ทาใหปรมาณอนทรยวตถ ไนโตรเจนรวม ฟอสฟอรสทเปนประโยชน และโพแทสเซยมทแลกเปลยนได ในดนหลงปลกของทกรอบการเกบเกยวมคาเพมขน ในขณะทไมพบแนวโนมดงกลาวในการใสปยเคม และสาหรบผลในดานการเจรญเตบโต พบวา ในการเกบเกยวครงท 1 การไมใสปยทาใหความสงไมแตกตางกนกบการใสปย แตสาหรบในการเกบเกยวครงท 3 พบวา ตนจงจฉายทปลกในกรรมวธทไมใสปยมความสงและนาหนกสดตอไรนอยกวากรรมวธทใสปยทกชนดอยางมนยสาคญ (p≤0.05) นอกจากนยงพบวา การใสปยมลไกทระดบไนโตรเจนเพมขน ทาใหตนจงจฉายมความสงและนาหนกสดตอไรเพมขนอยางมนยสาคญ (p≤0.05) ในขณะทไมพบความแตกตางในคาดงกลาวอยางมนยสาคญในการใสปยเคมทระดบไนโตรเจนเพมขน โดยจากผลของการเกบเกยวทง 3 ครง พบวา กรรมวธททาใหตนจงจฉายมนาหนกสดตอไรมากทสดคอ กรรมวธทใสปยมลไก อตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร ซงมคาเทากบ 220.39 743.14 และ 612.87 กโลกรมตอไร ตามลาดบ สาหรบคณภาพ

หวขอวทยานพนธ อทธพลของปยอนทรยตอการเจรญเตบโตและคณภาพผลผลตของจงจฉาย

ชอผเขยน นายสญญา เลหสงห ชอปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการเกษตรอนทรย) สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย สาขาวชาการจดการเกษตรอนทรย

คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม

ดร.อรประภา เทพศลปวสทธ ผชวยศาสตราจารย ดร.ชนญ ผลประไพ ผชวยศาสตราจารย ดร.ดสต อธนวฒน

ปการศกษา 2558

(2)

ผลผลตของจงจฉาย พบวา การใสปยเคมทง 2 อตรา ทาใหปรมาณไนเตรตในใบมคามากกวาการใสปยมลไกเมอเปรยบเทยบทระดบไนโตรเจนทเทากนในทกรอบการเกบเกยว โดยพบวา การใสปยเคม อตรา 21.30 กโลกรม N ตอไร ทาใหตนจงจฉายมการสะสมของสารไนเตรตมากทสดอยางมนยสาคญ นอกจากนยงพบวา การใสปยมลไกทระดบไนโตรเจนเพมขน ทาใหการสะสมของสารไนเตรตในใบจงจฉายมคาเพมขนอยางมนยสาคญ แตพบวา ในทกกรรมวธของการใสปยในทกรอบการเกบเกยวมคาอยระหวาง 2.66-23.09 มลลกรม NO3

- ตอกโลกรมนาหนกสด ซงมคาไมเกนคามาตรฐานทกลมสหภาพยโรปกาหนดไว ในทางตรงกนขาม ทระยะการเกบเกยวครงท 3 พบวา การใสปยมลไกในทกอตราทาใหปรมาณสารประกอบฟนอลกรวมมคามากกวาการใสปยเคม ซงมคาอยระหวาง 11.26-11.77 มลลกรม Gallic acid ตอกรมนาหนกสด และสาหรบการคานวณผลตอบแทนทางเศรษฐกจของการใสปยทแตกตางกนตอการปลกจงจฉาย พบวา การใสปย ทงปยเคมและปยมลไกทระดบไนโตรเจนทเพมขน ทาใหกาไรผลผลตเฉลยตอกโลกรมมคาเพมขน โดยจะเหนผลไดชดเจนในการใสปยมลไก ทพบวา การใสปยมลไกอตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร ทาใหไดกาไรเฉลยตอกโลกรมมคามากทสดและมคามากกวาการใสปยมลไกทอตรา 10.65 กโลกรม N ตอไร ถงประมาณ 2 เทา แตอยางไรกตาม ในการคดผลตอบแทนทางเศรษฐกจไดคานวณราคาขายตอกโลกรมทระดบราคาของสนคาทไดรบมาตรฐานเกษตรอนทรยซงไมอนญาตใหใชปยเคม ดงนนหากพจารณาราคาขายตอกโลกรมของจงจฉายทไดรบปยเคม นาจะมความเปนไปไดวา ผลตอบแทนทางเศรษฐกจตอกโลกรมจะมคานอยกวาการใสปยมลไกเมอเปรยบเทยบทระดบไนโตรเจนทใสเทากน โดยจากผลการวจย ชใหเหนวา อตราการใสปยทเหมาะสมตอการปลกจงจฉายทปลอดภยและยงยนทางเศรษฐกจ คอ การใสปยมลไกทอตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร ซงทาใหไดปรมาณผลผลตและผลตอบแทนทางเศรษฐกจสงสด อกทงยงทาใหคณภาพผลผลตของจงจฉายในดานปรมาณสารประกอบฟนอลกสงและมปรมาณการสะสมไนเตรตทไมสงเกนคามาตรฐาน คาสาคญ: จงจฉาย ไนเตรต ปยมลไก ผลผลต สารประกอบฟนอลก

(3)

Thesis Title Effect of Organic Fertilizer on Growth and Yield Quality of White Mugwort

Author Mr. Sanya Lesing Degree Master of Science (Organic Farming Management) Department/Faculty/University Department of Organic Farming Management

Faculty of Science and Technology Thammasat University

Thesis Advisor Thesis Co-Advisor

Dr. Ornprapa Thepsilvisut Assistant Professor Dr. Chanan Phonprapai Assistant Professor Dr. Dusit Athinuwat

Academic Years 2015

ABSTRACT

The aim of this study was to investigate the efficacy of organic fertilizer on growth and yield of white mugwort. The experiment was conducted in a randomized complete block design with 3 replications (plots). Six treatments were consisted of 1) no fertilizer 2) chemical fertilizer at the rate of 10.65 kg N/rai 3) chemical fertilizer at the rate of 21.30 kg N/rai 4) chicken manure at the rate of 10.65 kg N/rai 5), chicken manure at the rate of 21.30 kg N/rai and 6) chicken manure at the rate of 31.95 kg N/rai. The results showed that the increase of chicken manure provided better soil chemical properties, especially, the organic matter, total nitrogen, available phosphorus and potassium, while these tendencies did not observe under the chemical fertilizer treatment. For the growth results, it was shown that the growth of the control plants were not significant difference with all the fertilizer treated plants in the first harvesting. However, in the third harvesting, the plant height, fresh and dry weight of white mugwort under the fertilizer treatments were significantly higher than that of the control treatment (p≤0.05). Moreover, the plant height and fresh weight significantly increased with the rise of the nitrogen applications (p≤0.05), while the significant difference under the increase of nitrogen

(4)

application was not observed under the chemical fertilizer. In addition to all the harvesting times, the treatment of 31.95 kg N/rai of chicken manure showed the highest fresh weights that were 220.39, 743.14 and 612.87 kg/rai, respectively. For the yield quality of white mugwort, the result revealed that the nitrate accumulation under the chemical fertilizer treatment at 2 rates of nitrogen application was significantly higher than that of the other treatments in all the harvesting times. In addition, the nitrate accumulation was significantly highest under the chemical fertilizer treatment at the rate of 31.95 kg N/rai. However, the nitrate accumulation were 2.66-23.09 mg NO3

-/ kg fresh weight, which did not exceed than that of the maximum levels for nitrate that were set in the Commission Regulation (EC) by EU. On the other hand, the total phenolic compound was significantly higher under the application of chicken manure than that under the chemical fertilizer treatment. Especially in the third harvesting, the application of chicken manure showed the higher total phenolic compound than the other treatments, which in the range of 11.26-11.77 mg Gallic acid/g fresh weight. For the economic return of the white mugwort plantation under the different fertilizer treatments, it was found that the increased N application of both chemical fertilizer and chicken manure presented the higher net profit/kg. Especially under the chicken manure application, the result revealed that the application of chicken manure at the rate of 31.95 kg N/rai showed the highest net profit/kg, which was 2 times higher than that of the application of chicken manure at the rate of 10.65 kg N/rai. However, in this experiment, the economic returns are calculated from the price/kg of the organic standard products, which prohibits the use of chemical fertilizer. Therefore, it was seen that the real net profit/kg of chemical fertilizer treated plants might be lower than that of the chicken manure treated plants, when compared at the same N levels.

For these results, it appears that in order to obtain the highest yield and net profit, and the quality products (high total phenolic compounds and no risk of nitrate accumulation), the application of chicken manure at the rate of 31.95 kg N/rai is the most suitable than that of the other treatments. Keywords: chicken manure, nitrate, phenolic compounds, white mugwort, yield

(5)

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบพระคณอาจารย ดร. อรประภา เทพศลปะวสทธ อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลกทกรณาใหความร คาแนะนาทางดานวชาการ แนวคดในการทาวจย และขอกราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร.ดสต อธนวฒน และผชวยศาสตราจารย ดร.ชนญ ผลประไพ กรรมการและอาจารยทปรกษาวทยานพนธรวมทใหคาปรกษาแนะนา ตลอดจนการตรวจสอบแกไขวทยานพนธฉบบนจนสาเรจสมบรณ

ขอบพระคณอาจารย ดร.วลาวรรณ เชอบญ ทใหคาแนะนาและสอนเทคนควธการตลอดการวจย ขอขอบคณอาจารย ดร.พกตรเพญ ภมพนธ ทอานวยความสะดวก และอนเคราะหอปกรณทเกยวของตางๆ ดวยด ขอบคณพๆ เพอนๆ และนองๆ ชาวเกษตรอนทรยทกคนทเปนกาลงใจในการเรยนและการทาวจยมาโดยตลอด

ทายนประโยชนอนพงมจากวทยานพนธฉบบน ขอมอบแดครอบครวตลอดจนครอาจารยทกทานทไดอบรมสงสอนใหความรมาจวบจนปจจบน

นายสญญา เลหสงห

(6)

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย (1)

บทคดยอภาษาองกฤษ (3)

กตตกรรมประกาศ (5)

สารบญตาราง (9) รายการสญลกษณและคายอ (11)

บทท 1 บทนา 1

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงค 3 1.3 ขอบเขตการวจย 3 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ 4 2.1 จงจฉาย 4 2.2 สภาพแวดลอมทเหมาะสมตอการปลกจงจฉาย 4 2.3 ปย 5

2.3.1 ปยอนทรย 5 2.3.2 ประเภทของปยอนทรย 6 2.3.2.1 ปยคอก 6 2.3.2.2 ปยพชสด 8 2.3.2.3 ปยหมก 8

(7)

สารบญ (ตอ) หนา 2.4 อทธพลของปยตอการเจรญเตบโตและคณภาพผลผลต 8 2.5 คลอโรฟลล 11

2.6 การสะสมไนเตรตในพชผก 12 2.7 สารประกอบฟนอลก 14

บทท 3 วธการวจย 15

3.1 การวางแผนการทดลอง 15 3.2 ปยสาหรบการทดลอง 15

3.2.1 ปยมลไก 15 3.2.2 ปยเคม 15

3.3 การเตรยมตนกลา การปลก การใสปย และการดแลรกษา 16 3.3.1 การเตรยมตนกลา 16 3.3.2 การปลกและการใสปย 16 3.3.3 การดแลรกษา 17

3.4 การบนทกขอมล 18 3.4.1 สมบตทางเคมของดนกอนและหลงการทดลอง 18 3.4.2 การเจรญเตบโต 18 3.4.3 ปรมาณผลผลต 18 3.4.4 คณภาพของผลผลต 18

3.4.4.1 ปรมาณคลอโรฟลล 18 3.4.4.2 ปรมาณการสะสมไนเตรต 19 3.4.4.3 สารประกอบฟนอลก 20

3.5 การวเคราะหขอมล 21 3.5.1 การวเคราะหผลทางสถต 21 3.5.2 การวเคราะหตนทนและผลตอบแทนทางเศรษฐกจ 21

3.6 สถานททาการทดลอง 21

(8)

สารบญ (ตอ) หนา

บทท 4 ผลการวจยและอภปรายผล 22 4.1 สมบตของดนกอนและหลงการทดลอง 22 4.2 การเจรญเตบโต 24

4.3 ปรมาณผลผลต 25 4.4 คณภาพผลผลต 31

4.5 ตนทนและผลตอบแทนทางเศรษฐกจ 36 บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 42 รายการอางอง 44 ประวตผเขยน 52

(9)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 ปรมาณธาตอาหารในปยคอก 62.2 คาเฉลยความเขมขนของธาตอาหารในมลไกถายใหม มลไกขงกรงและมลไกใน

วสดรองพนคอก 7

2.3 คาสงสดของปรมาณไนเตรตทกาหนดไวใน Commission Regulation (EC) No.1881/2006

13

3.1 สมบตทางเคมของปยมลไกสาหรบการทดลอง 153.2 อตราการใชปยเคมและปยอนทรยในแตละกรรมวธ 174.1 สมบตทางเคมของดนทงกอนและหลงการทดลองทใสปยเคม (CF) และปยมล

ไก (CM) ในอตราทแตกตางกน 23

4.2 ความสงของจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกน

25

4.3 นาหนกสดตอไรของจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกน

27

4.4 นาหนกแหงตอไรของจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกน

28

4.5 ปรมาณนาในตนของจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกน

29

4.6 นาหนกแหงสทธของตนจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกน

30

4.7 ปรมาณคลอโรฟลลรวม คลอโรฟลลเอ และคลอโรฟลลบในใบของจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกน

32

4.8 ปรมาณไนเตรตในตนจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกน

34

4.9 ปรมาณสารประกอบฟนอลกรวมในตนจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกน

35

4.10 ตนทนและผลตอบแทนทางเศรษฐกจของการปลกจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกนในการเกบเกยวครงท 1

38

(10)

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 4.11 ตนทนและผลตอบแทนทางเศรษฐกจของการปลกจงจฉายทไดรบปยเคม (CF)

และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกนในการเกบเกยวครงท 2 39

4.12

ตนทนและผลตอบแทนทางเศรษฐกจของการปลกจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกนในการเกบเกยวครงท 3

40

4.13 บทสรปตนทนและผลตอบแทนทางเศรษฐกจเฉลยของการปลกจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกนทง 3 ครงของการเกบเกยว

41

(11)

รายการสญลกษณและคายอ

สญลกษณ/คายอ คาเตม/คาจากดความ

RCBD DMRT AL-1

Randomized complete block design Duncan’s new multiple range tests Diacetylenic spiroketal enol ether

1

บทท 1บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา

จงจฉาย เปนพชผกทกาลงไดรบความนยมเปนอยางมากในการนาใบหรอยอดออนมา

ประกอบอาหารประเภทตม เชน ตมเลอดหมและตมจด เปนตน และมรายงานวา ชาวมงนยมปลกจงจฉายไวในสวนใกลบานเพอนามาประกอบอาหาร ทเรยกวา ชวเจอไก หรอ ยาตมไก ทมการบรโภคกนอยางแพรหลาย (อญชล และคณะ, 2555) โดยชาวมงเชอวา จงจฉายเปนพชสมนไพรพนบานทเปนยาบารงกาลงและชวยบรรเทาอาการปวดเมอยจากการทาการเกษตรทถอเปนอาชพหลก (Nguanchoo et al., 2014) จากการวเคราะหคณคาทางโภชนาการในจงจฉาย 100 กรม พบวา มวตามนเอสงถง 4,500 หนวยสากล วตามนซ 36 มลลกรม ฟอสฟอรส 48 มลลกรม แคลเซยม 45 มลลกรม นอกจากนยงมโปรตน ไขมน คารโบไฮเดรต เหลกและวตามนบ 1 วตามนบ 2 และสารอาหารอน ๆ ทเปนประโยชนตอรางกาย (http://www.ttiitn.com/artemisia/a_lactiflora .html) โดยเฉพาะอยางยง สารสาคญทพบในใบของจงจฉาย ไดแก Diacetylenic spiroketal enol ether (AL-1) ทมคณสมบตเปนสารตานอนมลอสระในการยบยงการเกดไอออนซปเปอรออกไซด (O2

-) ในเซลลเมดเลอดขาว ซงไอออนซปเปอรออกไซดถอเปนอนมลอสระ (free radical) ทสาคญทเปนสาเหตของการเกดเซลลมะเรงในรางกาย (Nakamura et al., 1998) โดยจากผลการทดลองของ Nakamura et al. (2000) พบวา สาร AL-1 ในจงจฉายมคณสมบตในการเปนสารตานอนมลอสระทมประสทธภาพมากกวาสาร Curcumin ในขมน และสาร Nobiletin ในสมแกว นอกจากนยงพบวา กลมสาร Acetylenic compound ในใบจงจฉายยงมประสทธภาพในการใชเปนสารขบไลแมลงและเปน Antibiotic สาหรบเชอทกอใหเกดโรคหลายชนด ดงนนในการปลกจงจฉายจงมกไมพบการเขาทาลายของแมลงหรอโรคพช ทาใหงายตอการดแลรกษาในระหวางการปลก (Yano, 1983)

ในปจจบนการเพาะปลกพชในประเทศไทย โดยสวนใหญเปนการผลตทพงพาการใชปยเคมและยาปราบศตรพช เพอใหสามารถผลตผลผลตทางการเกษตรไดเพยงพอตอความตองการของตลาดทเพมมากขนทงในและตางประเทศ โดยเฉพาะการปลกพชผกทสวนใหญพบวา เกษตรกรยงคงมพฤตกรรมการใชปยเคมในปรมาณมากเกนความตองการของพชและใชอยางตอเนองเพอเรงการเจรญเตบโต (กรมวชาการเกษตร, 2548) ซงการใชปยในลกษณะดงกลาวน นอกจากจะทาใหตนทนในการผลตมมลคาสงแลว ยงกอใหเกดปญหาดนเสอมโทรมในระยะยาว อาท ดนมความเปนกรดมากขน โครงสรางของดนเสอมสภาพ และเกดการสะสมของไนเตรตในดนและแหลงนาบรเวณใกลเคยง

2

(Savci, 2012) อกทงยงอาจกอใหเกดการสะสมของสารพษในพชผก เชน ไนเตรต (Muramoto, 1999) ซงเมอรางกายไดรบอาหารทมการปนเปอนของสารไนเตรตในปรมาณสง นอกจากจะกอใหเกดความเสยงของการเกดโรคเมตฮโมโกลบเนยทไนเตรตเขาไปจบกบฮโมโกลบนแทนทออกซเจนแลว ไนเตรตทเขาสรางกายในปรมาณสงยงสามารถชกนาใหเกดสารไนโตรซามนทกอใหเกดความเสยงตอการเกดโรคมะเรงในระบบทางเดนอาหาร (Santamaria, 2006) โดยจากสภาพปญหาและผลกระทบทเกดขนจากการใชปยเคมนน ระบบการผลตแบบเกษตรอนทรยทมงเนนการใชปยอนทรยทดแทนปยเคมจงถอเปนทางเลอกหนงทจะสามารถแกไขปญหาดงกลาวได โดยปยอนทรยนอกจากจะมประสทธภาพในการชวยปรบปรงโครงสรางดน เชน การอมนาและการถายเทอากาศในดนแลว ยงมธาตอาหารหลก ธาตอาหารรองและจลธาตทเปนประโยชนตอการเจรญเตบโตของพชรวมอยดวย อกทงการใชปยอนทรยทไดจากมลสตวหรอผลตจากขยะอนทรยชนดตางๆ ยงเปนการชวยลดปรมาณขยะและชวยเพมมลคาใหกบวสดเหลอใชทางการเกษตร และยงมรายงานวา พชผกทปลกโดยใชปยอนทรยมแนวโนมของการสะสมปรมาณไนเตรตนอยกวาพชผกทปลกโดยใชปยเคม (พชราภรณ และคณะ, 2552) และพบวา ปรมาณคณคาทางโภชนาการของพชผกทปลกโดยใชปยอนทรย เชน วตามน แรธาตและสารตานอนมลอสระตางๆ ทเปนประโยชนตอรางกาย มแนวโนมมากกวาพชผกทปลกโดยใชปยเคม (Asami et al., 2003; Kipkosgei et al., 2003; อรประภา และภานมาศ, 2558) แตอยางไรกตาม ปยอนทรยทผลตขนเองหรอวางขายในทองตลาดสวนใหญยงคงมปรมาณธาตอาหารตา โดยเฉพาะธาตอาหารหลก ไดแก ไนโตรเจน ฟอสฟอรส และโพแทสเซยมทจาเปนตอการเจรญเตบโตของพช ซงอาจจาเปนตองใชในปรมาณมากเพอใหเพยงพอตอความตองการของพชและอาจทาใหเกดคาใชจายสงในการขนสงจากแหลงจาหนายทอยไกล ดงนนการใชปยอนทรยทหาไดจากทองถนโดยเฉพาะปยมลสตวทหาไดงายในบรเวณใกลเคยง กจะชวยลดตนทนจากการขนสงไดเปนอยางมาก อกทงการใสปยคอกจะชวยใหดนมธาตอาหารทเปนประโยชนตอพชทสามารถปลดปลอยอยางชาๆ และตอเนองจากการยอยสลายของจลนทรย และยงชวยปรบปรงคณสมบตทงทางเคม ฟสกสและชวภาพของดนจากการใสหลายๆ ครง (ยงยทธ และคณะ, 2554) ดงนนงานทดลองนจงมวตถประสงคเพอศกษาชนดและอตราการใชปยมลไกเปรยบเทยบกบการใชปยเคมตอการใหผลผลต การสะสมไนเตรต และสารตานอนมลอสระในจงจฉาย เพอเปนแนวทางในการปลกจงจฉายทไมพงพาการใชปยเคม ทปลอดภยตอผบรโภคและยงยนตอไป

3

1.2 วตถประสงค

1.2.1 ศกษาอตราปยอนทรยทเหมาะสมตอปรมาณและคณภาพผลผลตของจงจฉายเปรยบ เทยบกบปยเคม

1.2.2 ศกษาปรมาณการสะสมไนเตรตและสารตานอนมลอสระของจงจฉายจากการใสปยอนทรยเปรยบเทยบกบปยเคม

1.2.3 ศกษาตนทนและผลตอบแทนทางเศรษฐกจของจงจฉายจากการใสปยอนทรยเปรยบเทยบกบปยเคมในอตราทแตกตางกน

1.3 ขอบเขตการวจย

การศกษาวจยวทยานพนธน เรมตงแตการวเคราะหองคประกอบทางเคมของปยอนทรยทใชในการทดลอง คอ ปยมลไกทผานกระบวนการหมกอยางสมบรณ รวมทงการวเคราะหดนกอนการทดลอง จากนนทาการศกษาอตราการใชปยอนทรยเปรยบเทยบกบปยเคมทมการกาหนดปรมาณไนโตรเจนตอดนปลกทงหมด เพอศกษาผลของการใชปยอนทรยในอตราทแตกตางกนตอการใหผลผลต การสะสมของไนเตรต และปรมาณสารตานอนมลอสระในจงจฉาย รวมทงทาการวเคราะหคณภาพของดนหลงการทดลอง

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ทราบการใหผลผลตของจงจฉาย รวมทงการสะสมไนเตรตและสารตานอนมลอสระใน จงจฉายทปลกโดยใชปยอนทรยในอตราทแตกตางกนเปรยบเทยบกบปยเคม

2. ทราบถงคณภาพของดนทงกอนและหลงการใชปยอนทรยเปรยบเทยบกบปยเคมในการปลกจงจฉาย

3. ทราบถงแนวทางและความเปนไปไดทางเศรษฐกจในการใชปยทเหมาะสมตอการผลต จงจฉายอยางมประสทธภาพและยงยนตอไป

4

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

2.1 จงจฉาย

จงจฉาย (white mugwort) มชอเรยกอกอยางหนงวา ดอกแกวเมองจน หรอทางภาคเหนอ เรยกกนวา ผกดอกแกว มชอวทยาศาสตรวา Artemisia lactiflora อยในวงศ Asteraceae มถนกาเนดมาจากทางภาคตะวนออกเฉยงใตของประเทศจน คอ มณฑลกยโจว จงจฉายเปนไมลมลก หรอ ไมพมขนาดเลก มความสงประมาณ 15-30 เซนตเมตร รากหรอเหงามลกษณะแผกระจายเปนวงกวาง แตกกงกานสาขาหนาแนนแผกวางคลมหนาดน ใบเปนใบเดยว ออกเรยงสลบ กานใบยาว ใบเปนรปร ขอบใบหยกลกเปน 5 แฉกและมรอยหยกคลายฟนเลอย เนอใบคอนขางหนา สเขยวสด มกลนหอมเนองจากมนามนหอมระเหย และมรสชาตขมเลกนอย ดอกมขนาดเลกสขาว ออกเปนชอตงตรงทปลายยอดและตามขอใบ ยาวประมาณ 3-5 มลลเมตร เปนดอกสมบรณเพศและมกลนหอม

สาหรบคณคาทางโภชนาการของจงจฉาย พบวา ในจงจฉาย 100 กรม มวตามนเอสงถง 4,500 หนวยสากล วตามนซ 36 มลลกรม ฟอสฟอรส 48 มลลกรม แคลเซยม 45 มลลกรม นอกจากนยงมโปรตน ไขมน คารโบไฮเดรต เหลกและวตามนบ 1 วตามนบ 2 และสารอาหารอน ๆ ทเปนประโยชนตอรางกาย (http://www.ttiitn.com/artemisia/a_lactiflora.html) ซงประมาณ 3.6% ของนาหนกใบ ประกอบไปดวยสาร Sesquiterpene lactones ซงมรสชาตขมเลกนอยทชวยในเรองของระบบการยอยอาหารไดด นอกจากนยงประกอบดวยสาร Diacetylenic spiroketal enol ether (AL-1) ซงมประสทธภาพในการเปนสารตานมะเรงทกาลงไดรบความสนใจอยในปจจบน (Nakamura et al., 1998) นอกจากนยงถอเปนพชผกสมนไพรทเหมาะตอผปวยโรคไต เนองจากเปนผกทมโซเดยมตา อกทง Chao et al. (2014) พบวา สารประกอบฟนอลกรวมซงถอเปนสารตานอนมลอสระชนดหนงในจงจฉายมกพบในรปของสารฟลาโวนอล (flavonol) โดยเฉพาะสาร Morin ทพบในปรมาณมากทสดเมอเปรยบเทยบกบพชสมนไพรชนดอนๆ ของประเทศไตหวนรวม 27 ชนด 2.2 สภาพแวดลอมทเหมาะสมตอการปลกจงจฉาย

สาหรบการปลกจงจฉาย นยมขยายพนธจากการปกชา โดยเปนพชทตองการแสงแดด ลกษณะดนทเหมาะสมตอการปลกคอ เปนดนรวนปนทราย มคาความเปนกรด-ดาง ประมาณ 5.5-7.0 ซงจงจฉายถอเปนพชททนตอสภาพแลงไดด นอกจากนยงสามารถทนตอสภาวะอณหภมตา

5

และสงได (Mecozzi, 2009) สาหรบการเตรยมดน นยมขนเปนแปลงปลกสงประมาณ 10 เซนตเมตร ซงมความกวางและความยาวไมจากดขนอยกบพนทของแตละแปลงปลกและทาการขดหลมในแปลงเพอนาตนกลาลงปลก โดยมการรองกนหลมดวยปยมลสตวและนยมใหปยยเรยหลงจากปลกประมาณ 1 สปดาห และสามารถเกบเกยวหลงจากปลกลงแปลงประมาณ 3 สปดาห (http://www. rakbankerd.com/agriculture/page.php?id=4256&s=tblplant) ซ งจะเหนไดวา ปยถอเปนปจจยการผลตทสาคญและมสดสวนของตนทนทคอนขางสงตอการผลตจงจฉาย

2.3 ปย

ปย ตามพระราชบญญต ปย พ.ศ. 2550 ฉบบท 2 (แกไขเพมเตม) มความหมายรวมตงแตสารอนทรย อนทรยสงเคราะห อนนทรย หรอจลนทรย ทไมวาจะเกดขนโดยธรรมชาตหรอทาขนกตาม เพอใชเปนธาตอาหารพชได ไมวาโดยวธใดหรอทาใหเกดการเปลยนแปลงทางเคม กายภาพหรอชวภาพในดน เพอบารงความเตบโตแกพช โดยสามารถแบงประเภทของปยไดเปน 3 ประเภท คอ

(1) ปยเคม หมายถง ปยทไดจากสารอนนทรย หรออนทรยสารสงเคราะห (2) ปยอนทรย หมายถง ปยทไดจากวสดอนทรย ซงผลตดวยกรรมวธทาใหชน สบ หมก บด

รอน หรอดวยวธการอนและวสดอนทรยตองผานการเปลยนแปลงทางชวภาพกอนพชจงนาไปใชประโยชนได

(3) ปยชวภาพ หมายถง ปยทไดจากการนาจลนทรยทมชวตทสามารถสรางธาตอาหาร หรอชวยใหธาตอาหารเปนประโยชนกบพช มาใชในการปรบปรงดนทางชวภาพ ทางกายภาพ หรอทางเคม (ทพวรรณ, 2542)

2.3.1 ปยอนทรย

ปยอนทรยถอเปนปยทมความสาคญตอการเจรญเตบโตของพชเปนอยางมาก เนองจากเปนสารประกอบอนทรยทมธาตอาหารพชเปนองคประกอบและถอเปนแหลงของอนทรยวตถทสาคญ ซงประโยชนของอนทรยวตถในปยอนทรยมผลตอดนทงในดานสมบตทางเคม กายภาพ และชวภาพ สาหรบประโยชนตอสมบตทางเคม กลาวคอ เมออนทรยวตถในปยอนทรยเกดการยอยสลายจะคอยๆ ปลดปลอยธาตอาหารพชออกมา ทงธาตอาหารหลก ธาตอาหารรอง และจลธาต ซงพชสามารถนาไปใชในการเจรญเตบโตไดอยางตอเนองในระยะยาว อกทงปรมาณอนทรยวตถทไดจากปยอนทรย ยงชวยเพมความสามารถในการแลกเปลยนประจบวก ทาใหธาตอาหารพชในดนถกดดซบเอาไวไมใหเกดการสญเสยไปกบการชะลาง ซงเปนการเพมประสทธภาพในการใชประโยชนธาตอาหารใหกบพช

6

ไดอกทางหนง และหากพจารณาถงประโยชนของปยอนทรยตอดนในดานสมบตทางกายภาพ พบวา ปรมาณอนทรยวตถทเพมขนจากการใสปยอนทรย จะทาใหดนมความรวนซย สามารถระบายนาและถายเทอากาศไดดขน เนองจากในขณะทจลนทรยยอยสลายเศษวสดอนทรยในปยอนทรย จะสรางสารบางชนดขนมาซงถอเปนตวเชอมอนภาคดนใหเกดเปนเมดดนและเกดชองวางในดนมากขน นอกจากน สาหรบประโยชนตอสมบตทางชวภาพของดน พบวา อนทรยวตถในปยอนทรยถอเปนแหลงอาหารทสาคญของจลนทรยในดนซงสวนใหญตองการพลงงานและธาตอาหารจากการยอยสลายอนทรยวตถ จงเปนการเพมปรมาณจลนทรยในดนทเปนประโยชนตอการเจรญเตบโตของพชอกดวย ดงนนการใชปยอนทรย จงเปนแนวทางหนงทจะชวยเพมและยกระดบปรมาณอนทรยวตถในดนและสงเสรมใหดนมสมบตทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพชมากยงขน (มกดา, 2545)

2.3.2 ประเภทของปยอนทรย 2.3.2.1 ปยคอก ไดแก มลสตวตางๆ ทอยในรปของเหลวและของแขง สวนใหญเปนมลสตวเลยง เชน

มลวว ไก เปด เปนตน มลสตวเหลานประกอบดวยอจจาระและปสสาวะของสตว ซงเปนสวนของซากพชและซากสตวทผานกระบวนการยอยสลายจากระบบยอยของสตว (มกดา, 2545) ซงธาตอาหารพชจากปยคอกสวนใหญจะมปรมาณและอยในรปทเปนประโยชนตอพชแตกตางกนขนอยกบชนดของสตวและอาหารทสตวกนเขาไป (ตารางท 2.1)

ตารางท 2.1 ปรมาณธาตอาหารในปยคอก

ชนดปย %ไนโตรเจนทงหมด %ฟอสฟอรสทงหมด %โพแทสเซยมทงหมด มลวว 0.3 - 1.2 0.2 - 0.4 0.2 - 3.1 มลไก 1.2 - 4.9 0.7 - 4.1 0.5 - 3.5 มลหม 0.6 - 2.2 0.2 - 0.5 0.4 - 1.3 มลเปด 0.8 - 3.7 1.2 - 3.0 0.4 - 1.6

มลคางคาว 0.1 - 2.9 0.3 - 16.0 0.3 - 18.3 ทมา: จงรกษ (2541)

ปรมาณธาตอาหารในปยมลไกมกแตกตางกนตามสภาพของการเลยง เชน มลไกไข ซงเลยงในกรงตบ โดยสวนใหญจะไมมวสดรองพนปน สวนมลไกกระทงซงเลยงรวมกนบนพนคอกทเปนดนหรอพนคอนกรตซงมกมวสดรองพนคอก เชน แกลบและขเลอยปนอยดวย ซงมลไกท

7

ประกอบดวยวสดรองพนคอกมกจะมปรมาณไนโตรเจนและฟอสฟอรสตากวามลไกสด (ตารางท 2.2) เนองจากบางสวนไดสญหายไประหวางอยในคอก หรอเจอจางลงเนองจากมวสดอนปะปน (Sims and Wolf, 1994) โดยมลไกขงกรงและมลไกทมวสดรองพนเปนองคประกอบรวมจะมไนโตรเจนในรปของแอมโมเนยมเปนหลก ประมาณรอยละ 30 ของไนโตรเจนทงหมด แตในมลไกสดจะมไนโตรเจนในรปของกรดยลคเปนองคประกอบสาคญ (ยงยทธ, 2552)

ตารางท 2.2 คาเฉลยความเขมขนของธาตอาหารในมลไกถายใหม มลไกขงกรงและมลไกในวสดรอง

พนคอก

ธาตอาหาร มลไกถายใหม มลไกขงกรง มลไกในวสดรองพนคอก N (%) 6.1 4.4 3.9

NH4 (%) 0.6 1.5 1.1 P (%) 2.2 1.9 1.9 K (%) 2.0 2.8 2.4 S (%) -* 0.7 0.7 Ca (%) 8.1 10.4 2.4 Mg (%) 1.0 1.4 0.7

Cu (mg/kg) - 160 377 Mn (mg/kg) - 296 355 Zn (mg/kg) - 226 341

* ไมมขอมล ทมา: Sims and Wolf (1994)

ไนโตรเจนในปยมลไก ประกอบดวย 4 สวนสาคญ ไดแก 1) สารประกอบเชงซอนใน

ขนและอาหารทยอยสลายยาก 2) อนทรยสารทแปรสภาพได เชน กรดยรก ซงจะถกเอนไซม Uricase เปลยนใหเปนยเรย แลวยเรยจะถกเอนไซม Urease ยอยและเปลยนเปนแอมโมเนยม 3) แอมโมเนยมไนโตรเจน (NH4 - N) และ 4) ไนเทรตไนโตรเจน (NO3 - N) โดยปกตไนโตรเจน ในรปไนเทรตจะไมมในมลสด แตพบในมลเกาซงอยในสภาพชนและมออกซเจนเพยงพอ สาหรบความเขมขนของไนโตรเจนในมลไกจะแตกตางตามขนาดของชนสวน โดยพวกทมขนาดเทากบหรอเลกกวา 0.83 มลเมตร จะมไนโตรเจนมากกวาพวกทมชนขนาดใหญ (Scanes et al., 2004) โดยจากผลการทดลอง

8

ของ ดารและองอาจ (2520) พบวา ในการปลกขาวโพด หากตองการใสปยมลไกเพอใหไดผลผลตเทากบใหปยเคม สตร 20-20-0 ปรมาณ 50 กโลกรมตอไร จะตองใสมลไกไมนอยกวา 600 กโลกรมตอไร ซงหมายความถงจะตองใชมลไกไมตากวา 12 กโลกรม จงจะเพมผลผลตพชไดเทากบปยเคม 1 กโลกรม 2.3.2.2 ปยพชสด หมายถง ปยทไดจากการไถพรวนกลบพชและคลกเคลาลงสดนเพอปรบปรงสมบตของดนใหดขน โดยไดจากการไถกลบเศษซากพชทเหลอจากการเกบเกยวแลว หรอปลกพชบางชนดซงเมอเจรญเตบโตถงระยะทพชเรมออกดอกถงระยะดอกบานจะไถกลบลงในดน และหลงจากซากพชยอยสลายโดยสมบรณแลวจงปลกพชหลกหรอพชเศรษฐกจตอไป สาหรบพชทนยมปลกเพอทาเปนปยพชสด ไดแก พชตระกลถว ยกตวอยางเชน ปอเทอง ถวเขยว และโสนแอฟรกน เปนตน (มกดา, 2545)

2.3.2.3 ปยหมก หมายถง ปยทไดรบจากการหมกสารอนทรยใหสลายตวผพงตามธรรมชาต โดยนาสงเหลานนมากองรวมกน รดนาใหชน แลวปลอยทงไวใหเกดการยอยสลายตวโดยกจกรรมของจลนทรย จงนาไปใชปรบปรงดน ในการเตรยมกองปยหมก อาจใสปยเคมเพอชวยเรงกจกรรมของจลนทรย และเปนการเพมคณคาทางดานธาตอาหารของปยหมกดวย (ทพวรรณ, 2542)

2.4 อทธพลของปยตอการเจรญเตบโตและคณภาพผลผลต

ปยถอเปนปจจยการผลตทสาคญและมสดสวนของตนทนทคอนขางสงตอการผลตพชผก แตอยางไรกตาม หลายประเทศมกประสบกบปญหาการใชปย โดยเฉพาะปยเคมทใชในปรมาณมากเกนความจาเปนตอการเจรญเตบโตของพชผก ซงนอกจากจะสงผลใหตนทนในการผลตสงขนแลว ยงกอใหเกดปญหาตางๆ อาท ดนเสอมสภาพจากการใชปยเคมเปนเวลานาน อกทงปญหาการปนเปอนและการสะสมของสารไนเตรตทงในดน นา และในผลผลตพชผกทกอใหเกดอนตรายตอผบรโภค จากปญหาดงกลาว จงไดมการวจยทมงเนนการลดปรมาณการใชปยเคมในการผลตพชผก โดยมรายงานการศกษาประสทธภาพการใชปยอนทรยและ/หรอปยหมก เปรยบเทยบกบปยเคม หรอการใชปยอนทรยรวมกบปยเคมในการผลตพชผกชนดตางๆ เชน Paudel et al. (2004) ไดศกษาผลของการใชปยอนทรย ไดแก ปยมลโค ปยมลไก และปยมลเปด เปรยบเทยบกบปยเคม หรอการใชปยอนทรยรวมกบปยอนทรยดวยกนหรอใชรวมกบปยเคม ในอตรา 81 กโลกรม N ตอเฮคตาร (13 กโลกรม N ตอไร) ในทกกรรมวธ ตอการเจรญเตบโตและการใหผลผลตตนผกกาดหอมใบ พนธ Green fancy

9

โดยพบวา การใสปยมลไก อตรา 4.7 ตนตอเฮคตาร (752 กโลกรมตอไร) เพยงอยางเดยว ใหผลของนาหนกสด และนาหนกแหง ไมแตกตางกนทางสถตกบการใสปยเคมตามคาแนะนา ไดแก ปยรองพน: ปยสตร 15-15-15 อตรา 312 กโลกรมตอเฮคตาร (50 กโลกรมตอไร) และปยแตงหนาดน : แอมโมเนยมซลเฟต (21% N) อตรา 164 กโลกรมตอเฮคตาร (26 กโลกรมตอไร) หรอการใสปยมลไกรวมกบปยเคม ไดแก ปยมลไก อตรา 2.35 ตนตอเฮคตาร (376 กโลกรมตอไร) รวมกบ ปยสตร 15-15-15 อตรา 156 กโลกรมตอเฮคตาร (25 กโลกรมตอไร) และปยแอมโมเนยมซลเฟต (21%N) อตรา 82 กโลกรมตอเฮคตาร (13 กโลกรมตอไร) สวน ธญพรรณพร (2551) ไดทาการศกษาประสทธภาพของปยททาการหมกจากเศษผกและผลไม ในอตราตางๆ กน เปรยบเทยบกบปยเคมสตร 20-10-10 พบวา การใชปยหมก 3 ตนตอไร ทาใหผกกาดหอมมการเจรญเตบโตและผลผลตไมแตกตางทางสถตกบการใชปยเคม 25 กโลกรมตอไร นอกจากนพบวา ปรมาณธาตไนโตรเจนในผกกาดหอม สาหรบการใชปยหมก อตรา 3 6 และ 9 ตนตอไร ไมแตกตางทางสถตกบการใชปยเคม อตรา 25 และ 50 กโลกรมตอไร และพบวา การใสปยหมกทกๆ อตราในการผลตผกกาดหอม ทาใหผกกาดหอมมคณภาพทดขน กลาวคอ มการสะสมของสารตะกวลดลง

อยางไรกตาม ยงไมมรายงานเกยวกบการศกษาประสทธภาพการใชปยอนทรยตอการเจรญเตบโตและคณภาพผลผลตของจงจฉาย แตพบวา มการวจยเกยวกบอทธพลของปยอนทรยและปยเคมตอการเจรญเตบโตและสารสาคญในพชสกลเดยวกน อาท Malik et al. (2013) ไดทาการศกษาชนดของปยอนทรยทแตกตางกนตอการเจรญเตบโตและ ปรมาณ Artemisinin ซงเปนสาระสาคญทชวยรกษาโรคมาลาเรย ใน Artemisia annua L. โดยจากผลการทดลองพบวา การใหปยกากตะกอนจากโรงบาบดนาเสย (sewage sludge biosolid) ทาใหการเจรญเตบโตและปรมาณผลผลต รวมทง ปรมาณสาร Artemisinin ทงในใบและลาตนมากกวาการใหปยทไดจากของเสยในโรงงานนาตาล (composed sugarcane pressmud) และปยหมกจากเศษวสดทางการเกษตร (farmyard manure) และยงพบวา ระยะเวลาการเกบเกยวท 150 วนหลงปลก ทาใหไดสาร Artemisinin ทงในใบและลาตนมากกวา การเกบเกยวทระยะ 120 และ 180 วนหลงปลก นอกจากน Omer et al. (2014) ททาการศกษาผลของการใหปยไนโตรเจนและโพแทสเซยมทแตกตางกนตอการเจรญเตบโต ปรมาณผลผลต นามนหอมระเหยและปรมาณสาร Artemisinin ของ Artemisia annua L. พบวา การใหปยไนโตรเจนทเพมขนทาใหปรมาณสาร Artemisinin แตการใหปยโพแทสเซยมกลบทาใหปรมาณสาระสาคญชนดนมคาลดลง นอกจากนยงพบวา เปอรเซนตนามนหอมระเหยทสกดไดมคาลดลงเมอใหปยไนโตรเจนทเพมขน โดย Ferreira (2007) ไดรายงานวา ธาตไนโตรเจนและปรมาณปนถอเปนปจจยสาคญตอการเจรญเตบโตของพชตระกล Artermisia ซงมความสาคญมากกวาธาตฟอสฟอรสและโพแทสเซยม นอกจากน การขาดไนโตรเจนจะทาใหปรมาณ

10

สารสาคญ ไดแก Artemisinin, Artemisinic acid และ Dihydroartemisinic acid มคาลดลงมากกวาการขาดธาตฟอสฟอรสหรอโพแทสเซยม สวน Nik et al. (2011) ไดทาการศกษาเกยวกบผลของปยอนทรยและปยเคมตอปรมาณคลอโรฟลลในใบของ Artemisia annua L. โดยจากผลการทดลองพบวา การใหปยมลไสเดอนรวมกบปยเคมสตรไนโตรเจนและฟอสฟอรสอยางละ อตรา 80 กโลกรมตอเฮกเตอร ทาใหไดปรมาณคลอโรฟลลทดทสด แตอยางไรกตาม พบวา การใหปยมลไสเดอนเพยงอยางเดยวอตรา 10 กโลกรมตอเฮกเตอร ทาใหไดปรมาณคลอโรฟลลรวมมากกวาการใหปยเคมเพยงอยางเดยว สตรไนโตรเจนและฟอสฟอรส อตรา 80 และ 40 กโลกรมตอเฮกเตอร ตามลาดบ

สาหรบรายงานเกยวกบปยอนทรยคณภาพสงโดยเฉพาะของกรมพฒนาทดน ในการผลตพชนน ยงมอยอยางจากด ซงยงไมมรายงานเกยวกบการใชปยอนทรยคณภาพสงของกรมพฒนาทดนในการผลตจงจฉาย แตอยางไรกตาม ไดมงานวจยในพชชนดอนๆ อาท เกศศรนทร และคณะ (2556) ไดศกษาผลของถานชวภาพ และ/หรอรวมกบปยชนดตางๆ ของกรมพฒนาทดน ไดแก นาหมกชวภาพ พด.2 ปยหมก พด.1 ปยชวภาพ พด.12 และปยอนทรยคณภาพสง เปรยบเทยบกบการใชปยเคม โดยพบวา การใชถานชวภาพไมมผลตอการเพมผลผลตของผกคะนา แตอยางไรกตาม พบวา การใชปยอนทรยคณภาพสง (N 3.28% : P2O5 1.61% : K2O 3.10%) ทาใหผลผลตและความสงของตนคะนาทง 2 ปททาการปลกเพมขน เมอเปรยบเทยบกบการใสปยเคมสตร 25-7-7 อตรา 100 กโลกรมตอไร เพยงอยางเดยว สวน โสฬส (2556) ททาการศกษาปยอนทรยคณภาพสงชนดตางๆ เปรยบเทยบหรอใชรวมกบปยเคมตอการเจรญเตบโตและการใหผลผลตของมนสาปะหลง พบวา ปรมาณผลผลตของมนสาปะหลงทปลกโดยใชปยอนทรยคณภาพสงอตราตามคาวเคราะหดน มแนวโนมมากกวา การใชปยเคมทงตามอตราแนะนาของกรมวชาการเกษตรและอตราตามคาวเคราะหดน แมวาความสงจะไมมความแตกตางทางสถต เชนเดยวกนกบ สภา และคณะ (2555) ททาการศกษาผลของการใชปยอนทรยคณภาพสง (N 2.45% : P2O5 10.21% : K2O 1.29%) เปรยบ เทยบหรอใชรวมกบปยเคมตอการเจรญเตบโตและการใหผลผลตของแกวมงกร โดยพบวา ปรมาณผลผลตของแกวมงกรในปการผลตปแรกของการใชปยอนทรยคณภาพสง มคาไมแตกตางกบการใชปยเคมทงอตราแนะนาของกรมวชาการเกษตรและอตราทเกษตรกรใชทวไป แตอยางไรกตาม ในปการผลตปท 2 พบวาการใชปยอนทรยคณภาพสงใหผลผลตสงกวาการใชปยเคมทง 2 อตรา และพบวา คณภาพความหวานของผลผลตแกวมงกรทปลกโดยใชปยอนทรยคณภาพสง มคามากกวาการใชปยเคมทง 2 อตรา นอกจากน คานง และคณะ (2555) ทศกษาผลของปยเคม ปยอนทรยชวภาพและปยอนทรยคณภาพสงตอการเจรญเตบโต การใหผลผลตและคณสมบตของดนในการปลกขาวโพดหวาน พบวา แมวาความสงของตนขาวโพดหวานทปลกโดยใชปยอนทรยคณภาพสง อตรา 350

11

กโลกรมตอไร ไมแตกตางกนทางสถตกบการใชปยเคมเพยงอยางเดยวหรอใชรวมกบปยอนทรยคณภาพสง แตอยางไรกตาม ผลของการใชปยอนทรยคณภาพสงตอคณสมบตทางเคมของดนหลงการทดลอง พบวา ปรมาณอนทรยวตถ ไนโตรเจน แคลเซยม และ แมกนเซยม มแนวโนมเพมมากขนเมอเปรยบเทยบกบดนกอนทดลอง ในขณะทดนทใหปยเคมกลบมแนวโนมทาใหคณสมบตทางเคมของดนดงกลาวลดลง

จากงานวจยขางตนจะเหนไดวา การใชปยอนทรยหรอปยอนทรยคณภาพสงมผลตอทงปรมาณและคณภาพของผลผลตพชแตละชนดโดยเฉพาะพชผกใบ ซงขนอยกบชนดของปยอนทรยและอตราการใชปยในการผลต โดยพบวา ปยอนทรยทไดจากมลสตว นยมใชปยมลไกเนองจากหาไดงายและมราคาถก และปยอนทรยคณภาพสงนยมใชปยทมสวนประกอบของธาตอาหารหลก ไดแก ไนโตรเจน ฟอสฟอรส และโพแทสเซยม ทสงเกนคามาตรฐานของกรมวชาการเกษตรกาหนดไว (N ≥ 1.0% : P2O5 ≥ 0.5% : K2O ≥ 0.5%)

2.5 คลอโรฟลล

คลอโรฟลลเปนรงควตถสเขยวทพบอยในคลอโรพลาสต และถอเปนรงควตถทพบมากทสดใน

พช ซงทาหนาทสาคญในการดดพลงงานแสงและกระตนปฏกรยาแสงในกระบวนการสงเคราะหแสง ลกษณะโครงสรางของคลอโรฟลลประกอบดวย 2 สวนคอ สวนหวซงมลกษณะเปนแบบวงแหวน 4 วง โดยมแมกนเซยมไอออน (Mg2+) เปนอะตอมกลาง และมไนโตรเจนลอมรอบ 4 แขน ซงทาหนาทในการดดพลงงานแสงและมสวนหางทเปนไฮโดรคารบอนชวยยดรงควตถกบระบบแสง ซงคลอโรฟลลมหลากหลายชนด ซงแตละชนดมกมโครงสรางแตกตางกน ทาใหความสามารถในการดดแสงแตกตางกนไปดวย เชน คลอโรฟลลเอ บ ซ และด เปนตน (สมบญ, 2544) นอกจากน มกพบวา ปรมาณคลอโรฟลลมกมคาแปรผนตามระดบการใหไนโตรเจนแกพช (Thomson and Trich, 1975) โดยจากการศกษาของ อรประภา และภานมาศ (2558) ทเปรยบเทยบการใหปยเคมและปยอนทรยคณภาพสงทระดบไนโตรเจนแตกตางกนตอปรมาณคลอโรฟลลในผกกาดหอม พบวา การใหปยในระดบไนโตรเจนทเพมขน สงผลใหตนผกกาดหอมมปรมาณคลอโรฟลลรวมเพมขน นอกจากนยงพบวา การใหปยมลไกคณภาพสงทาใหปรมาณคลอโรฟลลรวมในใบมคามากกวาการใหปยเคมเมอเปรยบเทยบทระดบ 1 กรมไนโตรเจนทเทากน

12

2.6 การสะสมไนเตรตในพชผก ธาตไนโตรเจนเปนธาตทมความสาคญและมบทบาทตอการเจรญเตบโตของพชเปนอยางมาก

ซงไนโตรเจนในดนทพชสามารถนาไปใชประโยชนไดสวนใหญมอย 3 รปแบบ ไดแก รปของแอมโนเนยม (NH4

+) ไนเตรต (NO3-) และยเรย (CO(NH2)2) แตการใชประโยชนของแหลงไนโตรเจนทพช

ไดรบสวนใหญอยในรปของไนเตรต ซงพชสามารถเจรญเตบโตไดแมจะไดรบเฉพาะไนโตรเจนทอยในรปไนเตรตเพยงอยางเดยว โดยเมอไนเตรตเขาสเซลลพชจะเขาสกระบวนรดวซจนไดเปนแอมโมเนยมแลวจงเขาไปรวมกบสารอนทรยบางชนดเพอสงเคราะหเปนกรดอะมโนทจาเปนตอการเจรญเตบโตของพช (ยงยทธ, 2552) สวนสารไนเตรตทพชดดเขาไปมากเกนไปและไมสามารถนาไปใชประโยชนไดจะถกเกบสะสมไวในแวควโอลของเซลลพชเพอรอการนาไปสงเคราะหเปนกรดอะมโนตอไป ซงปจจยสาคญทมผลตอการสะสมของไนเตรตในพช ไดแก ระบบการปลก ฤดกาล ปรมาณปยไนโตรเจนทพชไดรบ ความเขมของแสง และอณหภม นอกจากนยงขนอยกบลกษณะทางกายภาพของพช เชน ชนดพช อายและสวนของพช เปนตน (ภาณมาศ และนภาพร, 2551; Shimada and Ko, 2004; พชราภรณ และคณะ, 2552) โดยจากการศกษาของ Kopke (2003) พบวา การปลกแครอทโดยการใชปยหมกตดตอกนเปนระยะเวลา 3 ป ทาใหปรมาณของไนเตรตในหวแครอทมคาสงสดอยท 200 ppm ในขณะทหวแครอททมการใชปยเคมกลบพบวา ปรมาณของไนเตรตในหวแครอทมคาสงสดอยท 369 ppm แตอยางไรกตาม ผกใบทมอายการเกบเกยวสน เชน ผกกาดหอมและปวยเลง มกมความเสยงตอการสะสมไนเตรตมากกวาผกทรบประทานสวนรากและหว เชน แครอท มนฝรง เปนตน ซงการบรโภคพชผกหรออาหารชนดตางๆ ทมการสะสมของสารไนเตรตทมากเกนไป อาจทาใหเกดอนตรายตอผบรโภคได โดยเมอไนเตรตเขาสรางกายจะเกดการเปลยนรปไปเปนไนไตรทและเปลยนรปตอไปเปนไนโตรซามนและไนโตรซาไมดจากการทาปฏกรยากบสารประกอบเอมนและเอไมด ซงสารพวกไนโตรซามนและไนโตรซาไมดถอเปนสารกอมะเรงทสาคญอยางหนงโดยเฉพาะมะเรงในกระเพาะอาหาร นอกจากนความเปนพษของไนเตรตทมการเปลยนรปไปเปนไนไตรทจากการทาปฏกรยาของแบคทเรยในชองปาก ยงสงผลทาใหเกดภาวะการขาดออกซเจน โดยไนไตรทจะเขาไปทาปฏกรยาออกซเดชนเปลยนรปของเฟอรสไอออน (Fe2+) ในฮโมโกลบน (heamoglobin) ใหกลายเปนเฟอรกไอออน (Fe3+) เกดเปนเมทโมโกลบน (methaemoglobin) ซงทาใหเกดความบกพรองในการลาเลยงออกซเจนจากปอดไปสรางกาย ทาใหสมองขาดออกซเจนและเกดภาวะเปนลมหมดสตหรอเกดอาการชกได (Umar and Iqbal, 2007; Kopke, 2003)

สาหรบคามาตรฐานของปรมาณไนเตรตในพชผก กลมสหภาพยโรปไดมการกาหนดคาสงสดของปรมาณไนเตรตทยอมรบไดและปลอดภยตอผบรโภคในผกบางชนด ไดแก ผกกาดหอม และผก

13

โขม ซงไดกาหนดปรมาณไนเตรตไวในขอกาหนด European Commission Regulation (EC) No.466/2001 ซงจดทาขนตงแตป ค.ศ. 2001 และไดมการปรบปรงเปนขอกาหนด European Commission Regulation (EC) No.1881/2006 ในป ค.ศ. 2006 (ตารางท 2.3) ทกาหนดไวอยในชวงระหวาง 2,000 - 4,500 มลลกรม NO3

- ตอกโลกรมนาหนกสด ซงคาสงสดของปรมาณไนเตรตทกาหนดไวมคาแตกตางกนขนอยกบสภาพและฤดกาลทเพาะปลก กลาวคอ คาสงสดของปรมาณไนเตรตทกาหนดไวสาหรบผกทปลกในสภาพโรงเรอนและปลกในฤดหนาวจะมคาสงกวาเกณฑทกาหนดไวสาหรบผกทปลกในสภาพกลางแจงและปลกในฤดรอน (European Commission, 2006) ตารางท 2.3 คาสงสดของปรมาณไนเตรตทกาหนดไวใน Commission Regulation (EC)

No.1881/2006

Foodstuff

Maximum level (mg nitrate/kg)

Fresh spinach (Spinacia oleracea)

Harvested 1 October to 31 March Harvested 1 April to 30 September

3,000 2,500

Preserved, deep-frozen or frozen spinach

2,000

Fresh lettuce (Lactuca sativa L.) (protected and open-grown lettuce) excluding lettuce listed below

Harvested 1 October to 31 March: lettuce grown under cover lettuce grown in the open air

4,500 4,000

Harvested 1 April to 30 September lettuce grown under cover lettuce grown in the open air

3,500 2,500

Iceberg-type lettuce Lettuce grown under cover Lettuce grown in the open air

2,500 2,000

Processed cereal-based foods and baby foods for infants and young children

200

14

2.7 สารประกอบฟนอลก

สารประกอบฟนอลก ถอเปนสารตานอนมลอสระทไดรบจากภายนอกรางกายมนษย และพบไดมากในผลตภณฑทางการเกษตร เชน ผก ผลไม และชาเขยว เปนตน โดยในธรรมชาตพบสารประกอบฟนอลกมากกวา 8,000 ชนด นบตงแตโมเลกลขนาดเลก เชน กรดฟนอลก ฟนลโพพานอยด และฟลาโวนอยด เปนตน ไปจนถงโมเลกลทมโครงสรางซบซอน เชน ลกนน เมลานน และแทนนน เปนตน (โอภา และคณะ, 2549) สารประกอบฟนอลกถอเปนสารทมบทบาทตอสขภาพของมนษย ซงนอกจากจะชวยลดปรมาณคลอเรสเตอรอลในรางกายและมฤทธตานเชอโรคหลายชนด เชน แบคทเรยและไวรส แลว ยงถอเปนสารทชวยลดความเสยงตอการเกดโรคมะเรง ความดนโลหตสง และโรคหวใจ (Stratil et al., 2006; Maizura et al., 2011) ซงการทสารประกอบฟนอลกมคณสมบตในการเปนสารตานอนมลอสระนน มผลมาจากโครงสรางของสารประกอบฟนอลกมลกษณะเปนวงแหวนอะโรมาตกทมความสามารถในการถายทอดอเลกตรอนหรอไฮโดรเจนไดดและสามารถจบกบอนมลอสระไดอยางรวดเรว จงถอเปนสารตานอนมลอสระทมประสทธภาพมากกวาวตามนตางๆ เชน วตามนซ และวตามนอ เปนตน (Rice-Evans et al., 1997) พชผกสวนใหญถอเปนแหลงของสารประกอบฟนอลกทสาคญและเปนประโยชนตอรางกาย โดย Chao et al. (2014) พบวา สารประกอบฟนอลกรวมในจงจฉายมกพบในรปของสารฟลาโวนอล (flavonol) โดยเฉพาะสาร Morin ทพบในปรมาณมากทสดเมอเปรยบเทยบภายในพชสมนไพรของประเทศไตหวนทงหมด 27 ชนด นอกจากน มกมรายงานเกยวกบปรมาณสารสาคญในพชทปลกโดยใชปยอนทรยเปรยบเทยบกบปยเคม ทพบวา พชทปลกโดยใชปยอนทรยมปรมาณสารสาคญมากกวาพชทปลกในระบบเกษตรเคม อาท Rajasheker et al. (2012) พบวา การปลกผกกาดหอมในระบบเกษตรอนทรยทมการใชปยอนทรยทาใหปรมาณของกรดชคอลกซงถอเปนสารประกอบฟนอลกชนดหนง มปรมาณเพมขนเปนสองเทาเมอเปรยบเทยบกบการปลกในระบบเกษตรเคมทวไป ซงแนวโนมดงกลาวยงพบไดในพชชนดอนๆ ยกตวอยางเชน มนฝรง (Hamouz et al., 1999) หวหอม (Ren et al., 2001) และมะเขอเทศ (Mitchell et al., 2007) เปนตน

15

บทท 3 วธการวจย

3.1 การวางแผนการทดลอง วางแผนการทดลองแบบบลอกสมสมบรณ (Randomized Complete Block Design , RCBD) จานวน 3 ซา (แปลง) ประกอบดวย 6 กรรมวธ ไดแก

กรรมวธท 1 ไมใสปย (Control) กรรมวธท 2 ปยเคม อตรา 10.65 กโลกรม N ตอไร (CF 10.65 N) โดย

ใสปยเคมสตร 25-7-7 อตรา 15 กโลกรมตอไร (3.75 กโลกรม N ตอไร) และปยยเรย 46-0-0 อตรา 15 กโลกรมตอไร (6.90 กโลกรม N ตอไร)

กรรมวธท 3 ปยเคม อตรา 21.30 กโลกรม N ตอไร (CF 21.30 N) โดย ใสปยเคมสตร 25-7-7 อตรา 30 กโลกรมตอไร (7.50 กโลกรม N ตอไร) และปยยเรย 46-0-0 อตรา 30 กโลกรมตอไร (13.80 กโลกรม N ตอไร)

กรรมวธท 4 ใสปยมลไก อตรา 538 กโลกรมตอไร (10.65 กโลกรม N ตอไร) (CM 10.65 N)

กรรมวธท 5 ใสปยมลไก อตรา 1,076 กโลกรมตอไร (21.30 กโลกรม N ตอไร) (CM 21.30 N)

กรรมวธท 6 ใสปยมลไก อตรา 1,613 กโลกรมตอไร (31.95 กโลกรม N ตอไร) (CM 31.95 N)

3.2 ปยสาหรบการทดลอง

3.2.1 ปยมลไก เปนมลไกจากฟารมไกเนอ ใน อาเภอกบนทรบร จงหวดปราจนบรทผานการหมก และตากแหงกอนบรรจถงกอนวางจาหนายในรานขายวสดทางการเกษตร (ตารางท 3.1) 3.2.2 ปยเคม ปยเคมทใชในกรรมวธ คอ ปยสตร 25-7-7 และปยยเรย 46-0-0

16

ตารางท 3.1 สมบตทางเคมของปยมลไกสาหรบการทดลอง

สมบตทางเคม ปยมลไก ปยอนทรยตาม

พรบ.ปย (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550

pH1/ 7.70 - EC (ms/cm) 2/ 8.15 ≤ 10 Organic matter (%)3/ 55.93 ≥ 20 Moisture (%) 20.04 ≤ 30 C:N ratio4/ 11.07 ≤ 20 : 1 Total N (%)5/ 2.93 ≥ 1.0 Total P (%)6/ 4.32 ≥ 0.5 Total K (%)7/ 3.88 ≥ 0.5 Total Ca (%)7/ 4.75 - Total Mg (%)7/ 3.62 -

1/ ความเปนกรด/ดาง pH ดน:นา อตราสวน 1:1 2/ คาการนาไฟฟา (Electrical Conductivity ;EC) ดน:นา อตราสวน 1:5 3/ ปรมาณอนทรยวตถ (Organic Matter ; OM) วเคราะหดวยวธ Walkley and Black 4/ C:N ratio วเคราะหดวยวธ Walkley and Black 5/ N วเคราะหดวยวธ Kjeldahl method 6/ P สกดดวย Bray II 7/ K สกดดวย NH4OAc pH7

3.3 การเตรยมตนกลา การปลก การใสปย และการดแลรกษา

3.3.1 การเตรยมตนกลา

แยกหนอจงจฉายทมความสงประมาณ 10 - 20 เซนตเมตร จากนนนาหนอทแยกไวลงปลกในถงเพาะชาขนาด 7.5 x 17.5 เซนตเมตร ทบรรจวสดเพาะ ไดแก แกลบดา นาถงเพาะชาไปวางไวในโรงเรอนทมหลงคาพลาสตก รดนาทกวน สงเกตลกษณะการออกราก

3.3.2 การปลกและการใสปย เตรยมแปลงทดลอง โดยขดหนาดนความลกประมาณ 15 - 20 เซนตเมตร ตากดนทงไว 7 วน แลวยอยดนและขนแปลงขนาด 2 x 2 เมตร จานวน 18 แปลง เมอตนกลามอาย 30 วนหลงแยก

17

หนอ ยายปลกลงในแปลง ทมระยะปลก 25 x 25 เซนตเมตร จากนนกลบหลมใหเสมอกบหนาดน และใสปย ใสปยมลไก อตรา 10.65, 21.30 และ 31.95 กโลกรม N ตอไร โดยรองกนหลมในวนปลกตามแผนการทดลอง สวนกรรมวธทใหปยเคม ใสปยรองพน คอ ปยเคมสตร 25-7-7 อตรา 3.75 กโลกรม N ตอไร ในวนปลก และใสปยแตงหนา คอ ปยยเรย 46-0-0 อตรา 6.90 กโลกรม N ตอไร กอนเกบเกยว 14 วน ดงตารางท 3.2 ตารางท 3.2 อตราการใชปยเคมและปยอนทรยในแตละกรรมวธ

กรรมวธ ไนโตรเจน (N)

(กโลกรม N ตอไร) อตราการใช

(กรมตอตารางเมตร)กรรมวธท 1 ไมใสปย - - กรรมวธท 2 ปยเคม อตรา 10.65 กโลกรม N ตอไร ปยรองพน ไดแก ปยเคมสตร 25-7-7 ปยแตงหนา ไดแก ปยยเรย 46-0-0

10.65 3.75 6.90

18.80 9.40 9.40

กรรมวธท 3 ปยเคม อตรา 21.30 กโลกรม N ตอไร ปยรองพน ไดแก ปยเคมสตร 25-7-7 ปยแตงหนา ไดแก ปยยเรย 46-0-0

21.30 7.50 13.80

37.60 18.80 18.80

กรรมวธท 4 ปยมลไก อตรา 10.65 กโลกรม N ตอไร (ประเมนจาก N = 1.98)

10.65 336


21.30

672


31.95

1,001

3.3.3 การดแลรกษา การดแลรกษา ใหนาทกวนในอตราทเทากนทกแปลง ฉดพนสารสกดธรรมชาตเพอกาจดโรค

และแมลงเมอมการระบาด กาจดวชพชอยางสมาเสมอ และเกบเกยวผลผลตจงจฉายทงหมด 3 ครง คอ เมอจงจฉายมอาย 42 84 และ 126 วนหลงยายกลา โดยตดตนจงจฉายใหมความสงจากพนทดนประมาณ 7 เซนตเมตร และการเกบเกยวจะทาการตดสวนตนจากตนกลาเดมเมอมอาย 42 วนหลง

18

การเกบเกยวในครงกอนหนา ซงหลงจากเกบเกยวครงท 1 และ 2 จะทาการใสปยในครงท 2 และ 3 ตามลาดบ หลงจากเกบเกยวไปแลว 10 วน ตามอตราในกรรมวธ (ตารางท 3.2) 3.4 การบนทกขอมล บนทกขอมลทง 3 ครงของการเกบเกยว โดยบนทกขอมลดงตอไปน

3.4.1 สมบตทางเคมของดนกอนและหลงการทดลอง วเคราะหหาคา pH และคาการนาไฟฟา (electrical conductivity, EC) ดวยเครอง pH/EC meters ปรมาณอนทรยวตถดวยวธ Walk-Black method และปรมาณธาตอาหารหลกทเปนประโยชน ไดแก ไนโตรเจน วเคราะหดวยวธ Kjedahl method สวนฟอสฟอรสทเปนประโยชน ทาการสกดดวย Bray II ดวยเครอง Spectrophotometer และปรมาณโพแทสเซยม ทาการสกดดวย 1 N แอมโมเนยมอะซเตต pH 7 อตราสวนดนตอสารละลาย 1:10 และวเคราะหดวยเครอง Atomic absorption spectrophotometer

3.4.2 การเจรญเตบโต วดความสงของสวนเหนอดน โดยรวบใบและวดปลายใบทสงทสดในทกสปดาหหลงยายกลา

จนถงระยะเกบเกยว 3.4.3 ปรมาณผลผลต

เมอถงระยะเกบเกยว แยกสวนของใบ ตน และราก เพอหานาหนกสดและนาหนกแหงของแตละสวนของพช สาหรบนาหนกแหง อบตวอยางพชทอณหภม 50 องศาเซลเซยส เปนเวลา 72 ชวโมง จากนนนาคาของนาหนกสด และนาหนกแหงรวมของตนมาคานวณหาคา เปอรเซนตนาในพชและนาหนกแหงสทธ ดงสมการ

เปอรเซนตนาในพช (water content, %) = (นาหนกสด - นาหนกแหง) x (100 / นาหนกสด) เปอรเซนตนาหนกแหงสทธ (dry matter, %) = 100 - นาในพช

3.4.4 คณภาพของผลผลต 3.4.3.1 ปรมาณคลอโรฟลล (chlorophyll content) ดวยวธทดดแปลงจาก

Mackinney (1941) โดยนาใบจงจฉายมาเจาะเปนวงกลมดวย Cork borer ขนาดเสนผานศนยกลาง 6 มลลเมตร จานวน 10 วง ใสลงในหลอดทดลอง สกดดวย 80% Acetone ปรมาตร 10 มลลลตร และนาสารละลายทไดไปวดคาการดดกลนแสง (absorbance) ดวยเครอง Spectrophotometer ท

19

ความยาวคลน 645 และ 663 นาโนเมตร นาคาการดดกลนแสงทไดไปแทนคาในสมการเพอคานวณปรมาณคลอโรฟลล มหนวยเปน ไมโครกรมตอตารางเซนตเมตร ดงน Chlorophyll a = [(12.7 x Absorbance at 663 nm) – (2.69 x Absorbance at 645 nm)] × (V/A) Chlorophyll b = [(22.90 x Absorbance at 645 nm) – (4.68 x Absorbance at 663 nm)] × (V/A) Total chlorophyll (a+b) = [(20.20 x Absorbance at 645 nm) + (8.02 x Absorbance at 663 nm)] × (V/A)

กาหนดให V = ปรมาตรสดทายของสารละลายทใชในการสกดคลอโรฟลล A = พนทใบตวอยางพชทนามาหาคลอโรฟลล

3.4.3.2 ปรมาณการสะสมไนเตรตในตนจงจฉายเมออาย 60 วนหลงยายกลา วเคราะหดวยวธ Brucine colorimetric ทดดแปลงมาจาก พชราภรณ และคณะ (2552) และอรประภา และภานมาศ (2558) โดยเรมดวยการเตรยม Stock nitrate solution ใหมความเขมขน 100 ppm โดยชง Potassium nitrate (KNO3) มา 0.7218 กรม ละลายในนากลนและปรบปรมาตรใหเปน 1 ลตร จากนนดด 100 ppm Stock nitrate solution มา 2 มลลลตร ปรบปรมาตรใหเทากบ 100 มลลลตร เพอเตรยมเปน Standard nitrate solution ทมความเขมขน 2 ppm จากนนทาการเตรยม Calibration graph โดยเรมจากการดด Standard nitrate solution 2 ppm มา 0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 และ 3.0 มลลลตร เตมนากลนเพอใหมปรมาตรเทากบ 5 มลลลตร ทาใหไดความเขมขนเปน 0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0 และ 1.2 ppm จากนนนาหลอด Standard series ลงในWater bath ทควบคมอณหภมประมาณ 0-10 องศาเซลเซยส เตม 30% Sodium chloride 1 มลลลตร และ Sulfuric acid solution 5 มลลลตร เขยาใหเขากน จากนนเตม Brucine-sulfanilic acid reagent 0.25 มลลลตร แลวนาหลอด Standard series ไปตงในนาเดอดเปนเวลา 25 นาท ทงไวใหเยนทอณหภมหอง แลวนาไปวดคาการดดกลนแสง ดวยเครอง Spectrophotometer ทความยาวคลน 410 นาโนเมตร นาคาการดดกลนแสงทไดของแตละความเขมขนมาสรางเปนกราฟมาตรฐานและนาไปใชในการเปรยบเทยบกบตวอยางตอไป

สาหรบการเตรยมและการวเคราะหตวอยาง เรมจากชงตวอยางแหงทบดเปนผงละเอยดประมาณ 0.1 กรม เตมนากลน 10 มลลลตร เขยาใหเขากนดวย Shaker ทอณหภม 50 องศาเซลเซยส ความเรว 120 rpm ทงไวคางคน จากนนกรองสารละลายดวยกระดาษกรอง Whatman เบอร 1 เกบสารละลายทสกดไดมาวเคราะหหาปรมาณไนเตรต โดยดดสารสกดตวอยาง 0.5 มลลลตร เจอจางดวยนากลน 4.5 มลลลตร จากนน นาหลอดตวอยางลงใน Water bath ท

20

ควบคมอณหภมประมาณ 0-10 องศาเซลเซยส เตม 30% Sodium chloride 1 มลลลตร และ Sulfuric acid solution 5 มลลลตร เขยาใหเขากน จากนนเตม Brucine-sulfanilic acid reagent 0.25 มลลลตร แลวนาหลอดตวอยางไปตงในนาเดอดเปนเวลา 25 นาท ทงไวใหเยนทอณหภมหอง แลวนาไปวดคาการดดกลนแสง ดวยเครอง Spectrophotometer ทความยาวคลน 410 นาโนเมตร นาคาการดดกลนแสงทไดไปคานวณหาปรมาณไนเตรต โดยเทยบกบกราฟมาตรฐานจากสารละลายมาตรฐาน Potassium nitrate (KNO3) มหนวยเปน มลลกรม NO3

- ตอกโลกรมนาหนกสด 3.4.3.3 สารประกอบฟนอลกรวม (total phenolic compounds) ในตนจงจฉาย

เมออาย 60 วนหลงยายกลา วเคราะหดวยวธ Folin-Ciocalteu ทดดแปลงจาก Liu et al. (2007) และอรประภา และภานมาศ (2558) โดยเรมจากการเตรยม Gallic acid stock solution ทความเขมขน 5,000 ppm โดยชง Gallic acid 0.5 กรม ใน 100% Ethanol 10 มลลลตร ปรบปรมาตรดวยนากลนใหไดเทากบ 100 มลลลตร จากนนดด Gallic acid stock solution มา 0 1 2 3 4 5 และ 6 มลลลตร ลงใน Volumetric flask ปรบปรมาตรดวยนากลนเพอใหมปรมาตรเทากบ 100 มลลลตร ทาใหไดความเขมขนเทากบ 0 50 100 150 200 250 และ 300 ppm จากนนดดสารละลายมาตรฐานในแตละความเขมขน 300 ไมโครลตร เตม 2N Folin-Ciocalteu reagent 2.5 มลลลตร และ 7.5% Sodium carbonate 2 มลลลตร บมไวในทอณหภมหองในสภาพมด เปน 150 นาท แลวนาไปวดคาการดดกลนแสง ดวยเครอง Spectrophotometer ทความยาวคลน 765 นาโนเมตร นาคาการดดกลนแสงทไดของแตละความเขมขน ไปสรางกราฟมาตรฐานและนาไปใชในการเปรยบเทยบกบตวอยางตอไป

สาหรบการเตรยมและวเคราะหตวอยาง เรมจากการนาตวอยางสดทบดละเอยด 1 กรม สกดดวยตวทาละลาย 70% Ethanol ปรมาตร 10 มลลลตร ผสมใหเขากน ทงไวทอณหภม 4 องศาเซลเซยสในสภาพมด นาน 150 นาท จากนน นามากรองดวยกระดาษกรอง Whatman เบอร 1 ไดเปนสารละลายใสเพอนามาวเคราะหหาปรมาณสารประกอบฟนอลกรวม โดยดดสารละลายใส 300 ไมโครลตร เตม 2N Folin-Ciocalteu reagent 2.5 มลลลตร และ 7.5% Sodium carbonate 2 มลลลตร บมไวในทอณหภมหองในสภาพมด เปนเวลา 150 นาท แลวนาไปวดคาการดดกลนแสง ดวยเครอง Spectrophotometer ทความยาวคลน 765 นาโนเมตร นาคาการดดกลนแสงทไดไปคานวณหาปรมาณสารประกอบฟนอลกรวม โดยเทยบกบสารละลายมาตรฐาน Gallic acid มหนวยเปน มลลกรม Gallic acid ตอ กรมนาหนกตวอยางสด

21

3.5 การวเคราะหขอมล

3.5.1 การวเคราะหผลทางสถต วเคราะหความแปรปรวน (Analysis of variance) ทใชแผนการทดลองแบบบลอกสมสมบรณ (RCBD) เปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลย ระหวางกรรมวธดวยวธ Duncan’s Multiple Range Test (DMRT) ทระดบความเชอมน 95% 3.5.2 การวเคราะหตนทนและผลตอบแทนทางเศรษฐกจ วเคราะหตนทนสาหรบการผลตจงจฉายตอไร โดยคานวณตนทน ไดแก คาแรงงานตงแตการเตรยมดน การปลก การดแลรกษา การใสปย ตลอดจนการเกบเกยว และคาวสด ซงหมายความรวมถง ตาขายพรางแสง ตนพนธ ปย และระบบนา นาขอมลตนทนทไดมาคานวณเปนตนทนรวม จากนนนาปรมาณและราคาขายผลผลตมาคานวณเปนรายได แลวนาตนทนและรายไดมาคานวณเปนกาไรสทธตอไป 3.6 สถานททาการทดลอง

หองปฏบตการสาขาวชาการจดการเกษตรอนทรย คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยมหาวทยาลยธรรมศาสตร และสวนของเกษตรกร บานเลขท 120 หม 2 ตาบลแกงดนสอ อาเภอนาด จงหวดปราจนบร

22

บทท 4 ผลการวจยและอภปรายผล

4.1 สมบตของดนกอนและหลงการทดลอง

จากผลการทดลอง พบวา คา pH ของดนหลงปลกมแนวโนมเพมขนในทกกรรมวธเมอเปรยบ เทยบกบดนกอนปลก และสาหรบคาการนาไฟฟา (EC) พบวา มคาอยในชวงระหวาง 0.03-0.08 ms/cm ทงในดนกอนและหลงการปลกทง 3 รอบการเกบเกยว แตอยางไรกตาม เปนทนาสงเกตวา การใหปยมลไกทเพมขน ทาใหปรมาณอนทรยวตถ ไนโตรเจนรวม ฟอสฟอรสทเปนประโยชน และโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดในดนหลงปลกทกรอบการเกบเกยวมคาเพมขนตามระดบการใหปยทเพมขน ในขณะทไมพบแนวโนมดงกลาวในการใสปยเคม (ตารางท 4.1) ซงสอดคลองกบ ปราณและคณะ (2551) ทรายงานวา การใสปยอนทรยตดตอกนเปนเวลานานชวยลดการสญเสยธาตอาหาร นอกจากนธาตอาหารทไดจากปยอนทรยจะมการปลดปลอยอยางชาๆ เนองจากมฮวมสซงเปนองคประกอบของอนทรยวตถในดนทชวยตรงธาตอาหารทเปนประโยชนไวไมใหถกชะลางไป และเมอเปรยบเทยบระหวางการใหปยเคมกบปยมลไกทระดบไนโตรเจนเดยวกนโดยเฉพาะทระดบ 21.30 กโลกรม N ตอไร พบวา การใหปยมลไกทาใหดนหลงปลกมปรมาณอนทรยวตถ ไนโตรเจนรวม ฟอสฟอรสทเปนประโยชน และโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดมากกวาการใหปยเคมทระดบไนโตรเจนเดยวกนตงแตการเกบเกยวครงแรก (ตารางท 4.1) ซงสอดคลองกบ Chang et al. (2014) ทวเคราะหดนหลงปลกทใสปยเคม ปยหมก และการใสรวมกน ในการปลกขาวและขาวโพดเปนระยะเวลา 12 ป ทพบวา การใสปยหมกทาใหดนหลงปลกมปรมาณอนทรยคารบอนและปรมาณธาตอาหารทเปนประโยชน ซงไดแก ไนโตรเจน ฟอสฟอรส โพแทสเซยม แคลเซยม และสงกะส มคามากกวาการใสปยเคมอยางมนยสาคญ แตอยางไรกตาม จากผลของคา pH ทพบวา คา pH ของดนหลงการทดลองในการเกบเกยวครงท 3 มคาสงขนมากจากการเกบเกยวครงท 1 และ 2 ซงนาจะมความเกยวของกบปรมาณนาฝนในชวงการเกบเกยวนนๆ โดยการเกบเกยวครงท 1 2 และ 3 ทาการเกบเกยวเมอวนท 22 มถนายน 3 สงหาคม และ 15 กนยายน พ.ศ. 2558 ตามลาดบ ซงชวงระหวางสงหาคมถงกนยายน (รอบการปลกกอนเกบเกยวครงท 3) เปนชวงทมปรมาณนาฝนมากทสด คอเฉลย 350 มลลเมตร ซงสงกวาชวงเดอนพฤษภาคมถงมถนายน และเดอนมถนายนถงกรกฎาคม ทเปนชวงของรอบการปลกกอนการเกบเกยวครงท 1 และ 2 ทมปรมาณนาฝนเฉลย 230 และ 250 มลลเมตร ตามลาดบ (กรมอตนยมวทยา, 2559) ซงสอดคลองกบ มกดา (2544) ทรายงานวา ระดบความเปนกรด-ดางของดนมความเกยวของกบสภาพแหงแลงและสภาพฝนตกของพนทนนๆ ดวย

23

ตารางท 4.1 สมบตทางเคมของดนทงกอนและหลงการทดลองทใสปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกน

กรรมวธ* คาความเปนกรด-ดาง (pH)1/

คาการนาไฟฟา

(ms/cm)2/

ปรมาณอนทรยวตถ

(%)3/

ไนโตรเจนรวม

(%)4/

ฟอสฟอรสทเปนประโยชน

(mg/kg)5/

โพแทสเซยมทแลกเปลยนได (mg/kg)6/

ดนกอนปลก 4.10 0.06 1.40 0.07 183.00 77.00

ดนหลงการเกบเกยวครงท 1 (42 วนหลงปลก) Control 4.70 0.05 1.20 0.06 155.00 53.00

CF 10.65 N 4.40 0.04 1.41 0.07 192.00 54.00 CF 21.30 N 4.20 0.05 1.27 0.06 131.00 51.00 CM 10.65 N 4.70 0.05 1.41 0.07 148.00 78.00 CM 21.30 N 5.30 0.06 1.54 0.08 156.00 126.00 CM 31.95 N 5.10 0.08 1.72 0.09 274.00 210.00





1/ ความเปนกรด/ดาง (pH) ดน:นา อตราสวน 1:1 2/ คาการนาไฟฟา (EC) ดน:นา อตราสวน 1:5 3/ ปรมาณอนทรยวตถ (OM) วเคราะหดวยวธ Walkley and Black 4/ N วเคราะหดวยวธ Kjeldahl method 5/ P สกดดวย Bray II 6/ K สกดดวย NH4OAc pH7 Control: ไมใสปยชนดใด; CF 10.65 N: ปยเคม อตรา 10.65 กโลกรม N ตอไร; CF 21.30 N: ปยเคม อตรา 21.30 กโลกรม N ตอไร; CM 10.65 N: ปยมลไก อตรา 10.65 กโลกรม N ตอไร; CM 21.30 N: ปยมลไก อตรา 21.30 กโลกรม N ตอไร; CM 31.95 N: ปยมลไก อตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร

24

4.2 การเจรญเตบโต

สาหรบความสงของตนจงจฉาย พบวา ในการเกบเกยวครงท 1 กรรมวธทไมใสปยใหผลไมแตกตางกนกบกรรมวธทใสปย แตสาหรบการเกบเกยวครงท 2 และ 3 พบวา ความสงของตน จงจฉายทไมใสปยมแนวโนมนอยกวากรรมวธทใสปยทกชนด โดยเฉพาะในการเกบเกยวครงท 3 ทพบวา ตนจงจฉายทปลกในกรรมวธทไมใสปยมความสงนอยกวากรรมวธทใสปยทกชนดอยางมนยสาคญ (p≤0.05) นอกจากนยงพบวา การใสปยมลไกทระดบไนโตรเจนเพมขน ทาใหตนจงจฉายมความสงเพมขนอยางมนยสาคญ (p≤0.05) โดยเฉพาะในการเกบเกยวครงท 1 และ 2 แตอยางไรกตาม ไมพบแนวโนมดงกลาวกบการใสปยเคมทระดบไนโตรเจนเพมขน และเมอเปรยบเทยบการใสปยเคมกบปยมลไกทระดบไนโตรเจนเทากน พบวา ทระดบ 10.65 กโลกรม N ตอไร ตนจงจฉายทไดรบปยเคมมความสงมากกวาตนทไดรบปยมลไกในการเกบเกยวครงท 1 อยางมนยสาคญ (p≤0.05) ในขณะทในการเกบเกยวครงท 2 และ 3 พบวา ความสงของตนจงจฉายทไดรบปยมลไกมคาไมแตกตางกบการใสปยเคมทระดบไนโตรเจนเดยวกน สวนทระดบ 21.30 กโลกรม N ตอไร พบวา การใหปยมลไก ทาใหตนจงจฉายมความสงมากกวาการใหปยเคม ซงจากผลของการเกบเกยวทง 3 ครง พบวา กรรมวธททาใหตนจงจฉายมความสงมากทสดคอ กรรมวธทใสปยมลไก อตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร คอ 14.37 34.50 และ 29.80 เซนตเมตร ตามลาดบ ซงสอดคลองกบผลการวจยทผานมา ยกตวอยางเชน งานวจยของ อรประภา และภาณมาศ (2558) ทพบวา ความสงของผกกาดหอมมคาเพมขนเมอไดรบปยอนทรยคณภาพสงทง 2 ชนด ไดแก ปยมลไกและปยอนทรยคณภาพสงสตร 1 กรมพฒนาทดน เชนเดยวกบการทดลองของ Farag et al. (2013) ทพบวา การใหปยในระดบไนโตรเจนทเพมขนตงแต 50 ถง 150 ppm ทาใหการเจรญเตบโตในดานความสง และจานวนใบของผกกาดหอมพนธ Iceberg และ Romaine มคาเพมขน ซงแนวโนมของการเจรญเตบโตของพชทแปรผนตามระดบของไนโตรเจนหรอระดบปยทเพมขน ยงสามารถพบไดในพชชนดอน ยกตวอยางเชน ผกโขม (Ainika, 2012) คะนา (Amkha et al., 2006) และ ผกบง (Nashrin et al., 2002) เปนตน

25

ตารางท 4.2 ความสงของจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกน

กรรมวธ ความสง (เซนตเมตร)

การเกบเกยวครงท 1 (42 วนหลงปลก)



Control 13.31 ± 0.90 ab1/ 22.80 ± 3.72 c 23.95 ± 1.74 b CF 10.65 N 13.80 ± 1.87 a 27.40 ± 1.91 bc 27.95 ± 1.58 a CF 21.30 N 12.36 ± 1.43 ab 27.63 ± 2.81 bc 27.37 ± 2.05 a CM 10.65 N 11.28 ± 1.20 b 26.70 ± 2.94 bc 27.27 ± 0.82 a CM 21.30 N 13.03 ± 0.15 ab 30.33 ± 2.06 ab 28.37 ± 1.51 a CM 31.95 N 14.37 ± 0.89 a 34.50 ± 0.36 a 29.80 ± 0.30 a

F-test * ** ** C.V. (%) 9.20 8.97 5.32

1/ คาเฉลย ± สวนเบยงเบนมาตรฐาน ทตามหลงดวยตวอกษรทตางกนในแนวตงมความแตกตางกนทาง สถตโดยใชวธ DMRT * แตกตางกนทางสถตทระดบความเชอมน 95% ** แตกตางกนทางสถตทระดบความเชอมน 99% ns ไมแตกตางกนทางสถต

4.3 ปรมาณผลผลต

จากผลการทดลองดานปรมาณผลผลต พบวา ในการเกบเกยวครงท 1 นาหนกสดตอไรของตนจงจฉายทปลกในกรรมวธทใสปยเคมหรอปยมลไกอตรา 10.65 กโลกรม N ตอไร ทเทากน และกรรมวธทใสปยมลไกอตรา 21.30 กโลกรม N ตอไร มคาไมแตกตางกบกรรมวธทไมใสปย ซงมคาเฉลยของนาหนกสดอยระหวาง 110.32 – 164.41 กโลกรมตอไร แตอยางไรกตาม พบวา การใสปยเคมทอตรา 21.30 กโลกรม N ตอไร และ ปยมลไกอตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร ทาใหตนจงจฉายมนาหนกสดตอตนสงกวาการไมใสปยอยางมนยสาคญ (p≤0.05) กลาวคอ มคาเทากบ 176.36และ 220.39 กโลกรมตอไร ตามลาดบ สาหรบการเกบเกยวครงท 2 พบวา กรรมวธทใสปยเคมหรอปยมลไก ทาใหตนจงจฉายมนาหนกสดตอตนมากกวากรรมวธทไมใสปย โดยพบวา กรรมวธทใสปยเคมหรอปยอนทรยตงแตอตรา 21.30 กโลกรม N ตอไร ทาใหจงจฉายมนาหนกสดตอตนมากกวากรรมวธทไมใสปยอยางมนยสาคญ (p≤0.05) ซงกรรมวธทใหนาหนกสดตอตนมากทสด คอ กรรมวธท

26

ใสปยมลไกอตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร ทมคาเทากบ 743.14 กโลกรมตอไร และสาหรบการเกบเกยวครงท 3 พบวา การใสปยเคมหรอปยมลไกตงแตอตรา 10.65 กโลกรม N ตอไร ทาใหจงจฉายมนาหนกสดตอตนมากกวากรรมวธทไมใสปยอยางมนยสาคญทางสถต (p≤0.05) โดยพบวา กรรมวธทใสปยมลไกอตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร ยงคงใหปรมาณนาหนกสดตอตนสงทสด ซงมคาเทากบ 612.87 กโลกรมตอไร และเปนทนาสงเกตวา แมวาการใสปยเคมทอตราไนโตรเจนเพมขนทาใหนาหนกสดตอตนมคาเพมขนแตไมพบความแตกตางอยางมนยสาคญ ในขณะทการใสปยมลไกทาให จงจฉายมนาหนกสดตอตนมากขนอยางมนยสาคญ (p≤0.05) ตงแตการเกบเกยวครงแรก โดยพบวา การใสปยมลไกอยางตอเนองในแตละอตรา ทาใหปรมาณผลผลตหรอนาหนกสดตอตนทเกบเกยวตงแตครงท 2 มคาเพมขนประมาณ 3 เทาของการเกบเกยวครงท 1 และเมอเปรยบเทยบการใสปยเคมและปยมลไกทระดบ 10.65 กโลกรม N ตอไร ทเทากน พบวา ในการเกบเกยวครงท 1 การใสปยเคมทาใหตนจงจฉายมนาหนกสดตอตนมากกวาการใสปยมลไกอยางมนยสาคญ (p≤0.05) แตเมอพจารณาทการเกบเกยวในครงท 2 และ 3 กลบพบวา การใสปยมลไกทาใหตนจงจฉายมนาหนกสดตนไมแตกตางในการเกบเกยวครงท 2 และมแนวโนมมากกวาในการเกบเกยวครงท 3 เมอเปรยบเทยบกบการใสปยเคม ในขณะทเมอเปรยบเทยบการใสปยทง 2 ชนดทระดบ 21.30 กโลกรม N ตอไร ทเทากน พบวา การใสปยมลไกทาใหนาหนกสดตอไรของตนจงจฉายมคาไมแตกตางอยางมนยสาคญกบการใสปยเคมตงแตการเกบเกยวครงแรก (ตารางท 4.3)

สาหรบนาหนกแหงของจงจฉายทระยะการเกบเกยวทง 3 ครง พบวา ในการเกบเกยวครงท 1 ไมพบความแตกตางอยางมนยสาคญในดานนาหนกแหงตอไรระหวางกรรมวธทไมใสปยและใสปยในอตราทแตกตางกน แตพบวาในการเกบเกยวครงท 2 และ 3 การใสปยทาใหตนจงจฉายมนาหนกแหงตอตนมากกวาการไมใสปยอยางมนยสาคญ (p≤0.05) ซงสอดคลองกบผลในดานนาหนกสดตอไร อกทงยงพบวา การใสปยมลไกทระดบไนโตรเจนทเพมขน ทาใหนาหนกแหงตอไรของจงจฉายมคาเพมขนอยางมนยสาคญในทง 3 ครงของการเกบเกยว แตไมพบแนวโนมดงกลาวในกรรมวธทใสปยเคม โดยกรรมวธทใสปยมลไกอตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร ทาใหจงจฉายมนาหนกแหงมากทสดคอ 19.06 71.49 และ 59.28 กโลกรมตอไร ในการเกบเกยวครงท 1 2 และ 3 ตามลาดบ (ตารางท 4.4) ซงสอดคลองกบการทดลองของ Ngetich et al. (2012) ทรายงานวา การใสปยหมกทอตราเพมขนตงแต 7.5 ถง 15 ตนตอเฮกเตอร ทาใหผกเสยน (Cleome hynandra) มนาหนกสดและนาหนกแหงเพมขนทงใน 2 ฤดการเกบเกยว ซงจะเหนความแตกตางของนาหนกสดและนาหนกแหงทเพมขนอยางมนยสาคญในฤดการเกบเกยวครงท 2 ซงมความเปนไปไดวา การใสปยอนทรยทมความหมายรวมถงปยคอกหรอปยหมก ทาใหดนมโครงสรางทดขนทงการระบายนาและระบายอากาศ นอกจากนยงทาใหเกดการปลดปลอยธาตอาหารทงธาตอาหารหลกและธาตอาหารรองอยางชาๆ ทา

27

ใหพชมการเจรญเตบโตโดยเฉพาะสวนของรากหาอาหารมากขน ทาใหการเจรญเตบโตสวนเหนอดน มคาเพมขน (ยงยทธ และคณะ, 2554) นอกจากน การตดเกบเกยวกบใบจะชวยเพมอตราการสงเคราะหแสง เนองจากพชจาเปนสรางอาหารเพอมาเรงในการสรางใบใหมและขยายขนาดของใบ อกทงใบใหมทเกดขนจะมประสทธภาพในการสงเคราะหแสงมากกวาใบเกาทอยกบตนและกงเดม (Frankow-Lindberg, 1997) ตารางท 4.3 นาหนกสดตอไรของจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราท

แตกตางกน

กรรมวธ นาหนกสด (กโลกรม) ตอไร




Control 120.36 ± 15.54 cd1/ 274.57 ± 38.82 d 293.55 ± 29.04 c CF 10.65 N 164.41 ± 16.24 bc 382.50 ± 38.82 cd 462.51 ± 126.01 b CF 21.30 N 176.36 ± 13.52 ab 477.30 ± 48.04 bc 472.07 ± 58.91 b CM 10.65 N 110.32 ± 32.61 d 361.10 ± 106.89 d 474.42 ± 74.08 b CM 21.30 N 130.94 ± 32.53 bcd 535.09 ± 28.05 b 560.84 ± 35.13 abCM 31.95 N 220.39 ± 31.22 a 743.14 ± 63.91 a 612.87 ± 71.09 a

F-test ** ** ** C.V. (%) 16.33 12.98 15.23


28

ตารางท 4.4 นาหนกแหงตอไรของจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกน

กรรมวธ นาหนกแหง (กโลกรม) ตอไร




Control 13.31 ± 1.45 ab1/ 30.61 ± 4.99 d 34.37 ± 2.66 c CF 10.65 N 18.60 ± 2.82 a 40.72 ± 3.70 cd 50.01 ± 10.30 ab CF 21.30 N 16.24 ± 0.83 ab 48.84 ± 5.16 bc 46.25 ± 6.23 b CM 10.65 N 11.36 ± 2.13 b 38.44 ± 9.90 cd 54.31 ± 7.84 ab CM 21.30 N 11.86 ± 2.65 b 54.08 ± 5.89 b 57.74 ± 4.44 ab CM 31.95 N 19.06 ± 6.51 a 71.49 ± 9.62 a 59.28 ± 5.59 a

F-test * ** ** C.V. (%) 21.73 14.68 13.20


สาหรบปรมาณนาในพช (water content) และเปอรเซนตนาหนกแหง (dry matter) ของตนจงจฉายทไดรบชนดและอตราปยทแตกตางกน พบวา ในการเกบเกยวครงท 1 การใสปยไมไดมผลตอปรมาณนาในพชอยางมนยสาคญ ซงทกกรรมวธมคาเฉลยของปรมาณนาในพชอยประมาณ 85-90 เปอรเซนต ในขณะทในการเกบเกยวครงท 2 และ 3 พบวา ปรมาณนาในพชมคาเพมขนตามระดบไนโตรเจนทพชไดรบจากทงปยเคมและปยมลไก และเมอเปรยบเทยบการใสปยมลไกและปยเคมทระดบไนโตรเจนเดยวกน พบวา การใสปยมลไกมแนวโนมทาใหปรมาณนาในพชมคานอยกวาการใสปยเคม แมวาไมพบความแตกตางอยางมนยสาคญระหวางการใสปยทงสองชนด โดยจากการเกบเกยวตนจงจฉายทง 3 ครง พบวา การใสปยมลไกทอตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร ทาใหจงจฉายมปรมาณนาในพชมากทสดคอ 87.22 90.39 และ 90.31 เปอรเซนต ตามลาดบ (ตารางท 4.5)

29

ตารางท 4.5 ปรมาณนาในตนของจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกนกน

กรรมวธ ปรมาณนาในพช (เปอรเซนต)




Control 88.94 ± 0.711/ 88.87 ± 0.29 b 88.27 ± 0.53 c CF 10.65 N 89.99 ± 2.11 89.35 ± 0.24 ab 89.06 ± 0.70 abc CF 21.30 N 86.99 ± 2.18 89.91 ± 0.56 ab 90.19 ± 0.85 a CM 10.65 N 85.37 ± 2.85 89.26 ± 1.25 ab 88.54 ± 0.16 bc CM 21.30 N 86.13 ± 3.10 89.77 ± 0.06 ab 89.68 ± 1.01 ab CM 31.95 N 87.22 ± 2.66 90.39 ± 0.88 a 90.31 ± 0.28 a

F-test ns * * C.V. (%) 2.74 0.76 0.74


แตอยางไรกตาม สาหรบนาหนกแหงสทธของตนจงจฉาย พบวา ในการเกบเกยวครงท 2

และ 3 การใสปยทระดบไนโตรเจนทเพมขน มแนวโนมทาใหนาหนกแหงสทธมคาลดลง โดยเฉพาะในการเกบเกยวครงท 3 พบวา การใสปยมลไกทระดบไนโตรเจนทเพมขนสงผลใหนาหนกแหงสทธของตนจงจฉายมคาลดลงอยางมนยสาคญ (p≤0.05) โดยเฉพาะการใสปยมลไกทอตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร ทาใหตนจงจฉายมนาหนกแหงสทธนอยทสด คอ 9.61 และ 9.69 เปอรเซนต ในการเกบเกยวครงท 2 และ 3 ตามลาดบ นอกจากน ยงพบวา เมอเปรยบเทยบการใสปยเคมและปยมลไกทระดบไนโตรเจนทเทากน พบวา การใสปยเคมทาใหตนจงจฉายมนาหนกแหงสทธนอยกวาการใสปยมลไก (ตารางท 4.6) ซงสอดคลองกบการวจยในพชผกชนดอนๆ อาท ผกบงจน (อรประภา และคณะ, 2558) และบลอคโคล (2014) ซง มกดา (2544) รายงานวา เมอพชไดรบระดบไนโตรเจนทเพมขน พชจะดดธาตไนโตรเจนไปใชประโยชนไดมากขน และเกดการสะสมไนโตรเจนในพชเพมขน สงผลใหปรมาณคารโบไฮเดรตสวนใหญทสะสมอยในเซลลพชจะถกเปลยนไปสรางโปรตนทเปนองคประกอบ

30

ของโพรโทพลาซม ทาใหสวนของคารโบไฮเดรตทจะนาไปใชในการสรางเซลลโลสไมเพยงพอ จงสงผลใหผนงเซลลพชบาง ในขณะทเซลลจะมขนาดใหญขนเนองจากการสรางโพรโทพลาซม ทาใหเซลลพชมการสะสมนาในเซลลมากขน ซงการทพชมปรมาณนาทเพมขนเนองจากการไดรบปรมาณไนโตรเจน อาจสงผลทาใหผลผลตมคณภาพลดลงและระยะเวลาในการเกบรกษาสนกวาเนองจากเกดการเนาเสยไดงาย ตารางท 4.6 นาหนกแหงสทธของตนจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตาง

กน

กรรมวธ นาหนกแหงสทธ (เปอรเซนต)




Control 11.06 ± 0.71 11.13 ± 0.29 a1/ 11.73 ± 0.53 a CF 10.65 N 10.01 ± 2.11 10.65 ± 0.24 ab 10.94 ± 0.70 abc CF 21.30 N 13.01 ± 2.18 10.09 ± 0.56 ab 9.81 ± 0.85 c CM 10.65 N 14.63 ± 2.85 10.74 ± 1.25 ab 11.46 ± 0.16 ab CM 21.30 N 13.87 ± 3.10 10.23 ± 0.06 ab 10.32 ± 1.01 bc CM 31.95 N 12.78 ± 2.66 9.61 ± 0.88 b 9.69 ± 0.28 c

F-test ns * * C.V. (%) 19.10 6.57 6.18


31

4.4 คณภาพผลผลต

สาหรบปรมาณคลอโรฟลลในใบจงจฉาย พบวา ในการเกบเกยวครงท 1 และ 2 ปรมาณคลอโรฟลลรวม คลอโรฟลลเอ และคลอโรฟลลบ มคาไมแตกตางกนอยางมนยสาคญระหวางกรรมวธทใสและไมใสปยแตละชนด ซงในการเกบเกยวครงท 1 ปรมาณคลอโรฟลลรวม คลอโรฟลลเอ และคลอโรฟลลบในใบของจงจฉายมคาอยในชวงระหวาง 14.42-16.72, 9.12-10.96 และ 5.21-5.91 ไมโครกรมตอตารางเซนตเมตร ตามลาดบ และในการเกบเกยวครงท 2 มคาดงกลาวอยในชวงระหวาง 19.07-20.67, 12.14-13.52 และ 6.71-7.30 ไมโครกรมตอตารางเซนตเมตร ตามลาดบ อยางไรกตาม สาหรบการเกบเกยวครงท 3 พบวา คลอโรฟลลทง 3 ชนด มคาแตกตางกนอยางมนยสาคญระหวางกรรมวธ (p≤0.05) โดยกรรมวธทไมใสปยมปรมาณคลอโรฟลลรวม คลอโรฟลลเอ และคลอโรฟลลบ นอยกวากรรมวธทใสปยทงสองชนดอยางมนยสาคญ (p≤0.05) ยกเวนกรรมวธทใสปยเคมอตรา 10.65 กโลกรม N ตอไร และเมอเปรยบเทยบการใสปยเคมและปยมลไก ทอตรา 10.65 และ 21.30 กโลกรม N ตอไร ทเทากน พบวา การใสปยมลไกทาใหตนจงจฉายมปรมาณคลอโรฟลลรวมมากกวาการใสปยเคม แมวาไมพบความแตกตางอยางมนยสาคญ ซงสอดคลองกบปรมาณนาหนกสดของตนจงจฉายทพบวา ในการเกบเกยวครงท 3 การใสปยมลไกทาใหตนจงจฉายมปรมาณนาหนกสดมากกวาการใสปยเคมทระดบไนโตรเจนเดยวกน นอกจากนยงพบวา การใสปยเคมหรอปยมลไกทระดบไนโตรเจนเพมขน สงผลใหปรมาณคลอโรฟลลทง 3 ชนดในใบจงจฉายมคาเพมขนอยางมนยสาคญ (p≤0.05) ซงสอดคลองกบผลทางดานการเจรญเตบโตและปรมาณผลผลตทพบวามคาแปรผนตรงกบระดบไนโตรเจนทเพมขน และสอดคลองกบผลการวจยในพชชนดอน เชน Amarathus cruentus (Tazoe et al., 2006) และ คะนา (สญญา และอรประภา, 2559) โดย Sumeet et al. (2009) รายงานวา ปรมาณคลอโรฟลลในใบพชมความสมพนธโดยตรงกบปรมาณไนโตรเจนในดน ซงการเพมขนของปรมาณไนโตรเจนในดน นอกจากจะทาใหตนพชมปรมาณคลอโรฟลลเพมมากขนแลว ยงทาใหพชมปรมาณกรดอะมโน ปรมาณโปรตน และอตราการสงเคราะหเพมสงขนอกดวย ซงสงผลใหพชมการเจรญเตบโตทเพมมากขน

32

ตารา

งท 4.

7 ปร

มาณค

ลอโรฟ

ลลรว

ม คลอ

โรฟลล

เอ แล

ะคลอ

โรฟลล

บในใ

บของ

จงจฉ

ายทไ

ดรบป

ยเคม (

CF) แ

ละปย

มลไก

(CM)

ในอต

ราทแ

ตกตา

งกน

กรรม

วธ

คล

อโรฟล

ลรวม

(ไมโ

ครกร

มตอต

าราง

เซนตเม

ตร)

คล

อโรฟล

ลเอ (ไ

มโคร

กรมต

อตาร

างเซน

ตเมตร

)

คล

อโรฟล

ลบ (ไ

มโคร

กรมต

อตาร

างเซน

ตเมตร

) กา

รเกบเ

กยว

ครงท

1 (42

วนหล

งปลก

)

การเก

บเกย

วคร

งท 2

(84 วน

หลงป

ลก)

การเก

บเกย

ว คร

งท 3

(126 ว

นหลง

ปลก)

การเก

บเกย

วคร

งท 1

(42 วน

หลงป

ลก)

การเก

บเกย

วคร

งท 2

(84 วน

หลงป

ลก)

การเก

บเกย

ว คร

งท 3

(126 ว

นหลง

ปลก)

การเก

บเกย

วคร

งท 1

(42 วน

หลงป

ลก)

การเก

บเกย

วคร

งท 2

(84 วน

หลงป

ลก)

การเก

บเกย

ว คร

งท 3

(126 ว

นหลง

ปลก)

Cont

rol

14.42

± 0.3

6 20

.61 ±

0.69

21.83

± 1.8

1 c1/

9.21

± 0.

39

13.52

± 0.5

4 14

.04 ±

1.67 c

5.2

1 ± 0.

11

7.10 ±

0.20

7.8

0 ± 0.

25 c

CF 10

.65 N

16

.72 ±

2.90

20.29

± 0.3

8 22

.95 ±

1.18 b

c 10

.82 ±

2.07

13.30

± 0.2

8 14

.78 ±

1.06 b

c 5.9

1 ± 0.

82

6.99 ±

0.18

8.1

8 ± 0.

16 ab

c CF

21.30

N

15.78

± 0.6

1 19

.81 ±

2.40

24.90

± 0.4

7 ab

10.06

± 0.4

7 13

.10 ±

1.62

16.13

± 0.3

4 ab

5.72 ±

0.18

6.7

1 ± 0.

78

8.78 ±

0.13

a CM

10.65

N

14.49

± 0.8

8 20

.67 ±

0.51

24.45

± 0.6

7 ab

9.12

± 0.

82

13.37

± 0.5

6 16

.57 ±

0.39 a

b 5.3

7 ± 0.

12

7.30 ±

0.18

7.8

8 ± 0.

28 bc

CM

21.30

N

16.61

± 1.0

0 19

.78 ±

0.88

25.21

± 1.4

4 ab

10.96

± 0.7

6 12

.63 ±

0.58

16.80

± 1.0

8 a

5.65 ±

0.30

7.1

6 ± 0.

30

8.42 ±

0.49

ab

CM 31

.95 N

15

.10 ±

0.57

19.07

± 0.8

7 26

.03 ±

1.03 a

9

.81 ±

0.39

12

.14 ±

0.57

17.35

± 0.7

0 a

5.30 ±

0.19

6.9

3 ± 0.

52

8.69 ±

0.43

a F-t

est

ns

ns

** ns

ns

*

ns

ns

* C.V

. (%)

8.72

5.82

4.90

10.05

6.2

5 6.1

8 6.8

6 6.0

2 3.8

3 1/

คา

เฉลย ±

สวนเบ

ยงเบ

นมาต

รฐาน

ทตา

มหลง

ดวยต

วอกษ

รทตา

งกนใ

นแนว

ตงมค

วามแ

ตกตา

งกนท

างสถต

โดยใชว

ธ DMR

T *

แตก

ตางก

นทางส

ถตทร

ะดบค

วามเช

อมน

95%

**

แตก

ตางก

นทางส

ถตทร

ะดบค

วามเช

อมน

99%

ns

ไมแ

ตกตา

งกนท

างสถต

33

สาหรบปรมาณไนโตรตในตนจงจฉาย พบวา การใหปยเคมทง 2 อตรา ทาใหตนจงจฉายมปรมาณไนเตรตมากกวาการไมใสปยและการใสปยมลไก โดยเฉพาะการใสปยเคมอตรา 21.30 กโลกรม N ตอไร ทาใหตนจงจฉายมการสะสมของสารไนเตรตมากทสดอยางมนยสาคญ (p≤0.05) คอ 23.09 15.48 และ 12.10 มลลกรม NO3

- ตอกรมนาหนกสด ในการเกบเกยวครงท 1 2 และ 3 ตามลาดบ นอกจากนยงพบวา การใสปยเคมหรอปยมลไกทอตราไนโตรเจนเพมขน ทาใหตนจงจฉายมปรมาณไนเตรตเพมขนอยางมนยสาคญ (p≤0.05) (ตารางท 4.8) ในทางตรงกนขาม สาหรบปรมาณสารประกอบฟนอลก กลบพบวา การใสปยเคมหรอปยมลไกทระดบไนโตรเจนเพมขน สงผลใหตน จงจฉายมปรมาณสารประกอบฟนอลกลดลงอยางมนยสาคญ (p≤0.05) และเปนทนาสงเกตวา เมอระยะการเกบเกยวเพมขน การใสปยเคมทาใหปรมาณสารประกอบฟนอลกมแนวโนมลดลงในขณะทการใสปยมลไก ทาใหปรมาณสารประกอบฟนอลกในตนจงจฉายมแนวโนมเพมสงขน โดยเฉพาะในการเกบเกยวครงท 3 ทพบวา การใสปยมลไกทง 3 ระดบไนโตรเจนทาใหตนจงจฉายมปรมาณสารประกอบฟนอลกมากกวาการใสปยเคมในทกระดบไนโตรเจนอยางมนยสาคญ (p≤0.05) ซง มคาอยระหวาง 11.26-11.77 มลลกรม Gallic acid ตอกรมนาหนกสด (ตารางท 4.9) ซงจากความสมพนธระหวางการใสปยทระดบไนโตรเจนเพมขน ทาใหปรมาณการสะสมไนเตรตในตนพชเพมขน ในขณะททาใหปรมาณสารประกอบฟนอลกลดลงนน ยงสามารถพบไดในพชชนดอนๆ เชน ผกกาดหอม (อรประภา และภาณมาศ, 2558) และแครอท (Soltfoft et al., 2010) โดย Bryant และคณะ (1983) รายงานวา การลดลงของสารประกอบฟนอลกรวมทเกดขนจากการเพมขนของไนโตรเจนทพชไดรบ นาจะเกยวของโดยตรงกบการทปรมาณไนโตรเจนทพชไดรบเพมขนจะไปยบยงกระบวนการสราง carbon-based secondary metabolites ซงรวมถงสารประกอบฟนอลกทถอเปนสารกลมใหญในสารจาพวกดงกลาว

อยางไรกตามจากการเปรยบเทยบระดบของปรมาณการสะสมไนเตรตในตนจงจฉายทไดรบชนดและอตราการใสปยทแตกตางกนทง 3 ครงของการเกบเกยว พบวา มคาอยในชวงระหวาง 2.68 - 23.09 มลลกรม NO3

- ตอกโลกรมนาหนกสด ซงเมอเปรยบเทยบกบคามาตรฐานของปรมาณไนเตรตทกาหนดโดยสหภาพยโรปตามขอกาหนด Commission Regulation (EC) No.1881/2006 ทกาหนดไวอยในชวงระหวาง 2,000 - 4,500 มลลกรม NO3

- ตอกโลกรมนาหนกสด (ตารางท 2.3) จะพบวา ปรมาณไนเตรตในตนจงจฉายทปลกในทกกรรมวธมคานอยกวาเกณฑมาตรฐาน ซงมความ

34

เปนไปไดวาในสภาพการปลกจงจฉายในการทดลองครงนทปลกในสภาพกลางแจงทถงแมวามการพรางแสงเพอลดความเสยหายจากแสงแดดและอณหภมทสงเกนไป กยงคงทาใหปรมาณไนเตรตในตนจงจฉายในทกกรรมวธทใสปยของการเกบเกยวทง 3 ครง ยงคงมความปลอดภยตอผบรโภค

ตารางท 4.8 ปรมาณไนเตรตในตนจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราท

แตกตางกน

กรรมวธ ปรมาณไนเตรต (มลลกรม NO3

- ตอกโลกรมนาหนกสด) การเกบเกยวครงท 1 (42 วนหลงปลก)



Control 14.23 ± 1.04 bc1/ 2.68 ± 0.17 d 2.66 ± 0.43 d CF 10.65 N 22.15 ± 2.41 a 8.79 ± 0.59 b 10.37 ± 0.25 ab CF 21.30 N 23.09 ± 1.63 a 15.48 ± 2.62 a 12.10 ± 0.93 a CM 10.65 N 10.97 ± 1.97 c 3.22 ± 1.61 d 2.74 ± 0.49 d CM 21.30 N 12.10 ± 0.62 bc 6.12 ± 0.69 c 5.18 ± 1.82 c CM 31.95 N 15.11 ± 3.30 b 15.14 ± 1.48 a 9.97 ± 1.01 b

F-test ** ** ** C.V. (%) 12.47 16.82 13.58


35

ตารางท 4.9 ปรมาณสารประกอบฟนอลกรวมในตนจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกน

กรรมวธ

ปรมาณสารประกอบฟนอลกรวม (มลลกรม Gallic acid ตอกรมนาหนกสด)




Control 9.42 ± 0.65 a1/ 7.70 ± 0.38 bc 10.91 ± 0.50 a CF 10.65 N 9.28 ± 0.44 a 8.41 ± 0.42 ab 8.22 ± 0.26 b CF 21.30 N 8.29 ± 0.65 ab 7.15 ± 0.50 c 7.20 ± 1.15 b CM 10.65 N 8.67 ± 0.81 ab 8.69 ± 0.33 a 11.33 ± 1.07 a CM 21.30 N 7.77 ± 0.48 b 7.74 ± 0.38 bc 11.26 ± 0.41 a CM 31.95 N 7.55 ± 0.58b 7.15 ± 0.77 c 11.77 ± 0.69 a

F-test * ** ** C.V. (%) 7.24 6.25 7.47


36

4.5 ตนทนและผลตอบแทนทางเศรษฐกจ

ในการเกบเกยวครงท 1 ซงมการลงทนในดานตนพนธ ระบบนา และตาขายพรางแสง จงทาใหผลตอบแทนทางเศรษฐกจมคาตดลบอยระหวาง -13 ถง -272 บาทตอกโลกรม แตสาหรบการเกบเกยวครงท 2 และ 3 พบวา ผลตอบแทนทางเศรษฐกจมคาเปนบวกและมคามากขนตามระดบไนโตรเจนทพชไดรบ ซงมคาอยระหวาง 225-238 และ 226-235 บาทตอกโลกรม ในการเกบเกยวครงท 2 และ 3 ตามลาดบ (ตารางท 4.10-4.12) อยางไรกตาม เมอพจารณาถงคาเฉลยของการเกบเกยวทง 3 ครง พบวา การใสปยเคมหรอปยอนทรยทระดบไนโตรเจนทเพมขน ทาใหปรมาณผลผลตเฉลยมคาเพมขน ซงสงผลใหตนทนตอกโลกรมมคาลดลง และทาใหผลตอบแทนดานกาไรตอกโลกรมมคาเพมขน โดยการใสปยมลไกอตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร ใหผลตอบแทนทางเศรษฐกจสงสด กลาวคอ มกาไรสทธ 153 บาทตอกโลกรม ซงมคาเพมขนมากกวาการใสปยมลไกอตรา 10.65 กโลกรม N ตอไร ถงประมาณ 2 เทา แตสาหรบการใสปยเคมทเพมขนไมทาใหกาไรตอกโลกรมแตกตางกนมากนก (ตารางท 4.13) และหากพจารณาราคาขายท 250 บาทตอกโลกรม พบวา เปนราคาขายของจงจฉายทไดรบมาตรฐานเกษตรอนทรยเรยบรอยแลว ซงไมอนญาตใหใชปยเคมหรอสารเคมชนดใด โดยขอมลราคาขายของจงจฉายตดใบทขายในระดบราคาทวไป (มการใชสารเคม) พบวา มคาเฉลย ตงแต 50-80 บาทตอกโลกรม (https://plus.google.com/11334048889 9462088681/posts) และราคาของจงจฉายตดใบทเปนระดบปลอดสารพษ มราคาขายอยประมาณ 100-130 บาทตอกโลกรม (http://www.hoanngoc-samunpai.com/product/829506/ใบผกจงจฉาย.html) ซงหากพจารณาราคาขายของจงจฉายทมการใสปยเคม นาจะมความเปนไปไดวา กาไรเฉลยตอกโลกรมจะมคานอยกวาการปลกจงจฉายตามแนวทางเกษตรอนทรยทใชปยอนทรยหรอปยมลไกตามกรรมวธ เนองจากหากพจารณาผลผลตเฉลยตอไร พบวา เมอเปรยบเทยบการใสปยเคมและปยมลไกทระดบไนโตรเจนทเทากน ปรมาณผลผลตเฉลยตอไรมคาแตกตางกนเพยงเลกนอยในขณะทราคาขายมคาแตกตางกนประมาณ 2 เทา ดงนน การสงเสรมการปลกจงจฉายตามแนวทางเกษตรอนทรยทมการใสปยอนทรยจงถอเปนทางเลอกหนงทควรสงเสรมใหเกษตรกรทาไปพจารณาตอไป ในการวจยครงน เมอพจารณาถงปรมาณและคณภาพผลผลต และผลตอบแทนทางเศรษฐกจของการปลกจงจฉายทใสปยในกรรมวธตางๆ ซงเมอเปรยบเทยบการใสปยเคมหรอปยมลไกทระดบ 10.65 และ 21.30 กโลกรม N ตอไร ทเทากน พบวา ในการเกบเกยวครงท 1 การใสปยมลไกทาให

37

ตนจงจฉายมปรมาณผลผลตและผลตอบแทนทางเศรษฐกจทนอยกวาการใสปยเคม แตสาหรบการเกบเกยวครงท 2 และ 3 พบวา การใสปยมลไกทาใหตนจงจฉายมปรมาณผลผลตและผลตอบแทนทางเศรษฐกจทมากกวาการใสปยเคม อกทงยงพบวา ผลผลตของตนจงจฉายทไดรบปยมลไกมคณภาพมากกวา กลาวคอ มปรมาณสารตานอนมลอสระหรอปรมาณสารประกอบฟนอลกมากกวา อกทงมปรมาณการสะสมไนเตรตทนอยกวา 2-4 เทา เมอเปรยบเทยบกบการใสปยเคม แตอยางไรกตาม เมอพจารณาทง 3 องคประกอบ ไดแก ปรมาณผลผลต คณภาพผลผลต และผลตอบแทนทางเศรษฐกจในทง 3 ครงของการเกบเกยว พบวา การใสปยมลไกทระดบ 31.95 กโลกรม N ตอไร ทาใหจงจฉายมปรมาณผลผลตและผลตอบแทนทางเศรษฐกจสงทสด อกทงยงทาใหคณภาพผลผลต ไดแก ปรมาณสารประกอบฟนอลกรวมมคาสง และไมทาใหปรมาณการสะสมไนเตรตในตนจงจฉายเกนคาเฉลยของมาตรฐานทกาหนดโดยกลมสหภาพยโรป และจากผลการทดลองยงชใหเหนวา การใสปยมลไกหรอการใสปยอนทรยตามแนวทางการผลตในระบบเกษตรอนทรยในปรมาณทเพมขน จะทาใหผลผลตทไดมปรมาณผลผลตสงขน อกทงยงทาใหผลผลตมคณภาพดและอยในเกณฑมาตรฐาน และทสาคญยงทาใหดนมสมบตทางเคม ไดแก ปรมาณอนทรยวตถ ปรมาณไนโตรเจนรวม ฟอสฟอรสทเปนประโยชนและปรมาณโพแทสเซยมทแลกเปลยนได มคาเพมขน ในขณะทการใสปยเคม ไมไดทาใหปรมาณผลผลตเพมขนอยางมนยสาคญ (p>0.05) อกทงยงทาใหผลผลตมการสะสมของสารไนเตรตสงกวาการใสปยมลไกในทกระดบไนโตรเจน และพบวา ปรมาณสารตานอนมลอสระในผลผลตมแนวโนมนอยกวาการใสปยมลไกเมอเปรยบเทยบการใสปยทระดบไนโตรเจนเดยวกน

38

ตารางท 4.10 ตนทนและผลตอบแทนทางเศรษฐกจของการปลกจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกนในการเกบเกยวครงท 1

รายการ ทรตเมนต Control CF 10.65 N CF 21.30 N CM 10.65 N CM 21.30 N CM 31.95 N

1. ตนทน 1.1 คาแรงงาน (ตอไร) 1.1.1 การเตรยมดน 1.1.2 การปลก 1.1.3 การดแล รดนา 1.1.4 การใสปย 1.1.5 การเกบเกยว 1.2 คาวสด (ตอไร) 1.2.1 ตาขายพรางแสง 1.2.2 ตนพนธ 1.2.3 คาปย 1) ปยเคม 2) มลไกหมก 1.2.4 ระบบนา

1,2503,0004,000

03,000

7,50032,450

00

4,500

1,2503,0004,0001,5003,000

7,500

32,450

2090

4,500

1,2503,0004,0001,5003,000

7,50032,450

4180

4,500

1,250 3,000 4,000 1,500 3,000

7,500

32,450

0 227

4,500

1,250 3,000 4,000 1,500 3,000

7,500

32,450

0 454

4,500

1,2503,0004,0001,5003,000

7,50032,450

0676

4,5002. ตนทนรวม (บาท/ไร) 55,700 57,409 57,618 57,427 57,654 57,8763. ผลผลต (กก./ไร) 120 164 176 110 131 2204. ตนทน (บาท/กก.) 464 350 327 522 440 2635. ราคาผลผลต (บาท/กก.) 250 250 250 250 250 2506. รายได (บาท/ไร) 30,000 41,000 44,000 27,500 32,750 55,0007. กาไร (บาท/ไร) -25,700 -16,409 -13,618 -29,927 -24,904 -2,8768. กาไรสทธ (บาท/กก.) -214 -100 -77 -272 -190 -13

39



1. ตนทน 1.1 คาแรงงาน (ตอไร) 1.1.1 การเตรยมดน 1.1.2 การปลก 1.1.3 การดแล รดนา 1.1.4 การใสปย 1.1.5 การเกบเกยว 1.2 คาวสด (ตอไร) 1.2.1 ตาขายพรางแสง 1.2.2 ตนพนธ 1.2.3 คาปย 1) ปยเคม 2) มลไกหมก 1.2.4 ระบบนา

00

4,0000

3,000

00

000

00

4,0001,5003,000

00

20900

00

4,0001,5003,000

00

41800

0 0

4,000 1,500 3,000

0 0

0 227

0

0 0

4,000 1,500 3,000

0 0

0 454

0

00

4,0001,5003,000

00

0676

02. ตนทนรวม (บาท/ไร) 7,000 8,709 8,918 8,777 8,954 9,1763. ผลผลต (กก./ไร) 275 383 447 361 535 7434. ตนทน (บาท/กก.) 26 23 20 24 17 125. ราคาผลผลต (บาท/กก.) 250 250 250 250 250 2506. รายได (บาท/ไร) 68,655 95,613 111,828 90,288 133,768 185,7937. กาไร (บาท/ไร) 61,655 86,904 102,910 81,511 124,814 176,6178. กาไรสทธ (บาท/กก.) 225 227 230 226 233 238

40



1. ตนทน 1.1 คาแรงงาน 1.1.1 การเตรยมดน 1.1.2 การปลก 1.1.3 การดแล รดนา 1.1.4 การใสปย 1.1.5 การเกบเกยว 1.2 คาวสด 1.2.1 ตาขายพรางแสง 1.2.2 ตนพนธ 1.2.3 คาปย 1) ปยเคม 2) มลไกหมก 1.2.4 ระบบนา

00

4,0000

3,000

00

000

00

4,0001,5003,000

00

20900

00

4,0001,5003,000

00

41800

0 0

4,000 1,500 3,000

0 0

0 227

0

0 0

4,000 1,500 3,000

0 0

0 454

0

00

4,0001,5003,000

00

0676

02. ตนทนรวม (บาท/ไร) 7,000 8,709 8,918 8,777 8,954 9,1763. ผลผลต (กก./ไร) 294 463 472 474 561 6134. ตนทน (บาท/กก.) 24 19 19 19 16 155. ราคาผลผลต (บาท/กก.) 250 250 250 250 250 2506. รายได (บาท/ไร) 73,388 115,623 118,030 118,598 140,203 153,2077. กาไร (บาท/ไร) 66,388 106,914 109,112 109,821 131,249 144,0328. กาไรสทธ (บาท/กก.) 226 231 231 232 234 235

41

ตารางท 4.13 บทสรปตนทนและผลตอบแทนทางเศรษฐกจเฉลยของการปลกจงจฉายทไดรบปยเคม (CF) และปยมลไก (CM) ในอตราทแตกตางกนทง 3 ครงของการเกบเกยว


1. ผลผลตเฉลย (กก./ไร) 2. ตนทนเฉลย (บาท/ไร) 3. ตนทนผลผลตเฉลย (บาท/กก.) 4. กาไรเฉลย (บาท/ไร) 5. กาไรสทธเฉลย (บาท/กก.)

23023,233

17134,114

79

33724,942

13159,136

119

36525,151

12266,135

128

315 24,993

188 53,802

62

40925,187

15877,053

92

52525,409

97105,924

153

42

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

จากการศกษาประสทธภาพของการใชมลไกเปรยบเทยบกบปยเคมตอการเจรญเตบโตและ

คณภาพผลผลตของจงจฉาย สามารถสรปไดดงตอไปน 1. การใส ปยมลไกทระดบไนโตรเจนเพมขน ทาใหดนหลงปลกมสมบตทางเคมดขน

โดยเฉพาะปรมาณอนทรยวตถ ไนโตรเจนรวม ฟอสฟอรสทเปนประโยชน และปรมาณโพแทสเซยมทแลกเปลยนได

2. ความสงและปรมาณผลผลตของจงจฉายแปรผนตรงกบการใหปยทระดบไนโตรเจนทเพมขน และเมอเปรยบเทยบการใสปยเคมและปยมลไกทระดบไนโตรเจนทเทากน พบวา ในการเกบเกยวครงท 1 การใสปยเคมทาใหจงจฉายมความสงและนาหนกสดมากกวาการใสปยมลไก แตสาหรบการเกบเกยวครงท 2 พบวา การใสปยมลไกทาใหจงจฉายมนาหนกสดไมแตกตางกบการใสปยเคม ในขณะทในการเกบเกยวครงท 3 การใสปยมลไกทาใหนาหนกสดของจงจฉายมแนวโนมมากกวาการใสปยเคม

3. ผลของการใสปยทแตกตางกนตอปรมาณคลอโรฟลลรวมแสดงผลเดนชดทการเกบเกยวครงท 3 โดยพบวา การใสปยทงปยเคมหรอปยมลไกทระดบไนโตรเจนเพมขน ทาใหปรมาณคลอโรฟลลรวมมคาเพมขนอยางมนยสาคญ

4. การใสปยทระดบไนโตรเจนเพมขน ทาใหการสะสมไนเตรตในใบจงจฉายมคามากขน ในขณะทปรมาณสารประกอบฟนอลกรวมมคาลดลงอยางมนยสาคญ และพบวา ในการเกบเกยวครงท 3 การใสปยมลไกทอตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร ทาใหปรมาณสารประกอบฟนอลกรวมมคามากทสด คอ 11.77 มลลกรม Gallic acid ตอกรมนาหนกสด

5. เมอเปรยบเทยบผลของการใสปยทแตกตางกนตอผลตอบแทนทางเศรษฐกจ พบวา การใสปยมลไกอตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร ทาใหการปลกจงจฉายไดกาไรสทธมากทสด คอ 153 บาทตอกโลกรม

จากบทสรปผลการทดลองขางตน ชใหเหนวา อตราการใสปยทเหมาะสมตอการผลตจงจฉายทปลอดภยและยงยน คอ การใสปยมลไกทอตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร ซงทาใหตนจงจฉายมปรมาณผลผลตและผลตอบแทนทางเศรษฐกจเฉลยมากทสดในการเกบเกยวทง 3 ครง นอกจากนยงทาใหจงจฉายมปรมาณสารประกอบฟนอลกรวมทถอเปนสารตานอนมลอสระมคาสง อกทงยงทาใหตนจงจฉายมการสะสมของสารไนเตรตในปรมาณทนอยมากเมอเปรยบเทยบกบคามาตรฐานปรมาณ

43

ไนเตรตทกาหนดโดยกลมสหภาพยโรป จงถอไดวาเปนอตราการใสปยทเหมาะสมตอการผลตจงจฉายทปลอดภยตอผบรโภคและมความยงยนทางเศรษฐกจ

ขอเสนอแนะ

ในการปลกจงจฉายทไดมาตรฐานตามระบบการผลตแบบเกษตรอนทรย ควรเรมจากการเตรยมดน โดยควรทาการตากดนไวประมาณ 7 วน จากนนยกรองใหสงประมาณ 15-20 เซนตเมตร และควรทาแนวกนบรเวณขอบแปลงเพอปองกนการทลายของหนาดนและการชะลางของปยทใส จากนนในการเตรยมตนกลา ควรเลอกตนกลาทสมบรณ มอายประมาณ 20-30 วน ซงควรทาการปลกทระยะ 25 x 25 เซนตเมตร โดยควรขดหลมปลกลกประมาณ 15-20 เซนตเมตร และรองกนหลมดวยปยมลไกเพยงเลกนอยเนองจากปยมลไกมกมความเคมสง จงไมควรใสรองกนหลมในปรมาณมาก จากนนทาการกลบดนและใสปยมลไกบรเวณรอบๆ โคนตน ซงอตราการใสปยมลไกทเหมาะสมซงไดจากงานวจยในครงน คอ อตรา 31.95 กโลกรม N ตอไร หรอใสปยมลไกประมาณ 1,600 กโลกรมตอไร ในการดแลรกษา ควรใหนาอยางสมาเสมอและกาจดวชพชโดยการถอน และหากในบางฤดกาลทมอณหภมสงหรอมปรมาณแสงแดดจดมากเชน ในชวงเดอนเมษายนถงพฤษภาคม ควรมการพรางแสงดวยตาขายพรางแสงทสามารถกรองแสงไดประมาณ 80 เปอรเซนต เพอชวยใหจงจฉายไมไดรบผลกระทบจากแสงแดดทรอนจด แตอยางไรกตาม จงจฉายมกไมคอยมแมลงรบกวน แตอาจพบศตรพช เชน หนอนคบโดยเฉพาะในชวงตนฤดฝน หรอเพลยแปงทมกพบในชวงฤดแลง ซงควรทาการปองกนกาจดโดยใชสมนไพรไลแมลง เชน นาหมกทไดจากการหมกขา ตะไคร ใบมะกรด สะเดา หางไหล บอระเพด และพรกรวมกน ซงมประสทธภาพในการปองกนการระบาดของศตรพชดงกลาวไดด โดยควรทาการฉดพนทกๆ 7-10 วน รวมกบการใชนาสมควนไม เพอปองกนกอนการระบาดของศตรพชดงกลาว

44

รายการอางอง หนงสอและบทความในหนงสอ กรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ. 2548. การจดการเขตศกยภาพการผลตขาวจงหวด

ปทมธาน. โรงพมพดอกเบย, กรงเทพฯ. 73 หนา. เกศศรนทร แสงมณ ชยนาม ดสถาพร และ นพมณ สวรรณง. 2556. การจดการดนดวย

เทคโนโลยชวภาพและถานชวภาพในการผลตผกคะนา. หนา 276-283. ใน การประชมวชาการดนและปยแหงชาตครงท 3. วนท 25-27 เมษายน 2556. คณะเกษตรศาสตร, มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

คานง แสงขา หฤษฎ ภทรดลก และอจฉรา จตตลดากร. 2555. ผลการใชปยอนทรยคณภาพสง ปยชวภาพรวมกบปยเคม ตอผลผลตทางเศรษฐกจของขาวโพดหวานพนธอนทร 2. หนา 1-11. ใน การประชมเสนอผลงานวจยระดบบณฑตศกษา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ครงท 2. วนท 4-5 กนยายน 2555. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, กรงเทพฯ.

จงรกษ จนทรเจรญสข. 2541. ปยอนทรยและวสดเหลอใช. หนา 487-497. ใน ปฐพวทยาเบองตน. สานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ.

ดาร ถาวรมาศ และองอาจ ซงธาดา. 2520. ศกษาอทธพลของปยมลสตวตอขาวฟางทปลกในดนชดปากชอง. รายงานผลการวจยดน-ปยพชไร เลม 1. กองพชไร, กรมวชาการเกษตร. 125-128 หนา.

ทพวรรณ สทธรงสรรค. 2542. ปยหมก ดนหมก และปยนาชวภาพ: เพอการปรบปรงดนโดยวธธรรมชาต. โอเดยนสโตร, กรงเทพฯ. 72 หนา.

ธญพรรณพร พฒนเจรญ. 2551. ประสทธภาพของปยหมกจากเศษผกและผลไมของเทศบาลตาบลพลบพลานารายณ จงหวดจนทบร ตอการเจรญเตบโตและผลผลตผกกาดหอม (Lactuca sativa L.). หนา 600-603. ใน การประชมทางวชาการระดบบณฑตศกษา ครงท 2. วนท 29 สงหาคม 2551. ศนยมนษยวทยาสรนธร, ตลงชน, กรงเทพฯ.

พชราภรณ ภไพบลย ศรวลย สรอยกลอม และวาสนา บวงาม. 2552. การวเคราะหการสะสมไน เตรทในผกสด. หนา 289-298. ใน รายงานการวจยสาขาพช การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 47. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ.

45

ภานมาศ ฤทธไชย และ นภาพร ยงวเศษ. 2551. อทธพลของการพรางแสงและการใหปยไนโตรเจนตอการเจรญเตบโตและการสะสมไนเตรตของผกชฝรง (Eryngium foetidum L.). รายงานวจยฉบบสมบรณ, มหาวทยาลยธรรมศาสตร, ปทมธาน. 49 หนา.

มกดา สขสวสด. 2544. ความอดมสมบรณของดน. สานกพมพโอเดยนสโตร, กรงเทพฯ. 344 หนา. มกดา สขสวสด. 2545. ปยอนทรย. บานและสวน, กรงเทพฯ. 216 หนา. ยงยทธ โอสถสภา. 2552. ธาตอาหารพช. พมพครงท 3, สานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร,

กรงเทพฯ. 529 หนา. ยงยทธ โอสถสภา อรรถศษฐ วงศมณโรจน และชวลต ฮงประยร. 2554. ปยเพอการเกษตรยงยน,

พมพครงท 2, สานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ. 519 หนา. สมบญ เตชะภญญาวฒน. 2544. สรรวทยาของพช. พมพครงท 3, สานกพมพ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ. 237 หนา. สภา บรกปปกล เกษมสข ศรแยม และอภนตร พฤกษพงศ. 2555. การใชปยอนทรยคณภาพสง

รวมกบปยเคมทมผลตอผลผลตและคณภาพของแกวมงกรในจงหวดจนทบร. รายงานวจยประจาปงบประมาณ 2552-2554. กรมพฒนาทดน. 27 หนา.

โสฬส แซลม. 2556. ศกษาอตราการใชปยอนทรยคณภาพสงทเหมาะสมเพอเพมความอดมสมบรณของดนและผลผลตมนสาปะหลง. หนา 498-502. ใน การประชมวชาการดนและปยแหงชาตครงท 3.วนท 25-27 เมษายน 2556. คณะเกษตรศาสตร, มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

โอภา วชระคปต ปรชา บญจง จนทนา บณยะรตน และมาลรกษ อตตสนทอง. 2549. สารตานอนมลอสระ. พ.เอส.พรนท, กรงเทพฯ. 200 หนา.

Muramoto, J. 1999. Comparison of nitrate content in leafy vegetables from organic and conventional farms in California. Center for Agroecology and Sustainable Food Systems. University of California, Santa Cruz. 66 p.

บทความวารสาร สญญา เลหสงห และอรประภา อนกลประเสรฐ. 2559. ประสทธภาพของปยอนทรยคณภาพสงตอ

การเจรญเตบโตและการใหผลผลตของคะนา. วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย 24(2): 320-332.

46

อญชล นวมม กนกวรรณ เสรภาพ สรอยนภา ญาณวฒน และ ตอศกด สลานนท. 2555. พฤกษศาสตรพนบานของชาวมง บานปางชาง ตาบลพงษ อาเภอสนตสข จงหวดนาน. วารสารพฤกษศาสตรไทย 4(2): 177-211.

อรประภา อนกลประเสรฐ และ ภาณมาศ ฤทธไชย. 2558. ผลของการใชปยอนทรยคณภาพสงตอการใหผลผลตและคณภาพของผกกาดหอม. Thai Journal of Science and Technology 4(1): 81-94

Ainika, L.N., W.B. Amans, C.O. Olonitola, P.C. Okutu and E.Y. Dodo. 2012. Effect of organic and inorganic fertilizer on growth and yield of Amaranthus caudatus L. in northern Guinea savanna of Nigeria. WJEPAS 2(2): 26-30.

Amkha, S., T. Michiko, C. Sagwansupyakorn, S. Sukprakan and I. Kazuyuki. 2006. Effect of amount of nitrogen fertilizer on early growth of leafy vegetables in Thailand. Jpn. J. Trop. Agr. 50(3): 127-132.

Asami, D.K., Y.J. Hong, D.M. Barrett and A.E. Mitchell. 2003. Comparison of the total phenolic and ascorbic acid content of freeze-dried and air-dried marionberry, strawberry and corn grown using conventional, organic and sustainable agricultural practices. Journal of Agricultural and Food Chemistry 51: 1237-1241.

Bryant, J.P., F.S. Chapin and D.R. Klein. 1983. Carbon / nutrient balance of boreal plants in relation to vertebrate herbivory. Oikos 40: 357-368.

Chang, E.H., C.H. Wang, C.L. Chen and R.S. Chung. 2014. Effects of long-term treatments of different organic fertilizers complemented with chemical N fertilizer on the chemical and biological properties of soils. Soil Science and Plant Nutrition 60: 499–511.

Chao, P.Y., S.Y. Lin, K.H. Lin, Y.F. Liu, J.I. Hsu, C.M. Yang and J.Y. Lai. 2014. Antioxidant activity in extracts of 27 indigenous Taiwanese vegetables. Nutrients 6: 2115-2130.

Ferreira, J.E.S. 2007. Nutrient deficiency in the production of artemisinin, dihydroartemisinic acid, and artemisinic acid in Artemisia annua L. Journal of Agricultural and Food Chemistry 55(5): 1686-1694.

Frankow-Lindberg, B.E. 1997. Assimilate partitioning in three white clover cultivars in autum, and the effect of defoliation. Annals of Botany 79: 83-87.

47

Hamouz, K., J. Lachman, B. Vokal and V. Pivec. 1999. Influence of environmental conditions and way of cultivation on the polyphenol and ascorbic acid content in potato tubers. Rostlinna Vyroba 45: 293-298.

Kipkosgei, L.K., L.S.M. Akundabweni and M.J. Hutchinson. 2003. The effect of farmyard manure and nitrogen fertilizer on vegetative growth, leaf yield and quality attributes of Solanum villosum (black nightshade) in Keiyo district, Rift Valley. African Crop Science Conference Proceedings 6: 514-518.

Mackinney, G. 1941. Absorption of light by chlorophyll solutions. Journal of Biological Chemistry. 140: 315-322.

Maizura, M., A. Aminah and W.M. Wan Aida. 2011. Total phenolic content and antioxidant activity of kesum (Polygonum minus), ginger (Zingiber officinale) and turmeric (Curcuma longa) extract. International Food Research Journal 18: 529-534.

Malik, A.A., S. Suryapani, J. Ahmad, S. Umar, M.Z. Abdin and S.R. Mir. 2013. An attempt to enhance select secondary metabolite of Artemisia annua L. Journal of Biological Sciences 13(6): 499-506.

Mitchell, A.E., Y.J. Hong, E. Koh, D.M. Barrett, D.E. Bryant, R.F. Denison and S. Kaffka. 2007. Ten-year comparison of the influence of organic and conventional crop management practices on the content of flavonoids in tomatoes. Journal of Agricultural and Food Chemistry 55: 6154-6159.

Nakamura,Y., Y. Ohto, A. Murakami, S. Jiwajinda and H. Ohigashi. 1998. Isolation and identification of acetylenic spiroketal enol ethers from Artemisia lactiflora as inhibitors of superoxide generation induced by a tumor promoter in differentiated HL-60 Cells. J. Agric. Food Chem. 46: 5031-5036.

Nakamura, Y., A. Murakami and H. Ohigashi. 2000. Search for naturally-occurring antioxidative chemopreventors on the basis of the involvement of leukocyte-derived reactive oxygen species in carcinogenesis. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 1: 115-120.

48

Nashrin, S.A., A.M. Farooque, M.K. Siddiqua, M.M. Rahman and M.R. Khanam. 2002. Effect of nitrogen and spacing on the growth and yield of Gimakalmi, Ipomoea reptans Poir. Online J. Biol. Sci. 2: 170-174.

Ngetich, O.K., J.N. Aguyoh and J.O. Ogweno. 2012. Effects of composted farmyard manure on growth and yield of spider plant (Cleome gynandra). Int. J. Sci. Nat. 3: 514-520.

Nguanchoo, V., P. Srisanga, S. Swangpol, S. Prathanturarug and T. Jenjittikul. 2014. Food plants in Hmong cuisine in Northern Thailand. Thai Journal of Botany 6(2): 131-145.

Nik, S.M.M., M.H.B. Keshavarzi, M. Heidari and G.R. Yarahmadi. 2011. Studies of changes in chlorophyll content in Artemisia annua L. under the effects of biological and chemical fertilizers. Annals of Biological Research 2(5): 196-202.

Paudel, P.K., S. Sukprakarn, K. Sidathani and Y. Osotsapar. 2004. Effects of organic manures on production of lettuce (Lactuca sativa L.) in reference to chemical fertilizer. Kasetsart Journal (Natural Science) 38: 31-37.

Omer, E.A., E.A. Abou Hussein, S.F. Hendawy, A.A. Ezz El-din and A.G. El-Gendy. 2014. Effect of nitrogen and potassium fertilizers on growth, yield, essential oil and artemisinin of Artemisia Annua L. plant. International Research Journal of Horticulture 2(2): 11-20.

Rajasheker, C.B., M.M. Oh and E.E. Carey. 2012. Organic crop management enhances chicoric acid content in lettuce. Food and Nutrition Sciences 3: 1296-1302.

Ren, H., H. Bao, H. Endo and T. Hayashi. 2001. Antioxidative and antimicrobial activities and flavonoid contents of organically cultivated vegetables. Nippon Shokuhin Kagaku Kaishi 48: 246-252.

Rice-Evans, C.A., N.J. Miller and G. Paganga. 1997. Antioxidant properties of phenolic compounds. Trends in Plant Science 2: 152-159.

Roni, M.S., M. Zakaria, M.M. Hossain and M.N. Siddiqui. 2014. Effect of plant spacing and nitrogen levels on nutritional quality of broccoli (Brassica oleracea L.). Bangladesh J. Agril. Res. 39(3): 491-504.

49

Santamaria, P. 2006. Nitrate in vegetables: toxicity, content, intake and EC regulation. Journal of the Science of Food and Agriculture 86: 10-17.

Savci, S. 2012. An agricultural pollutant: Chemical fertilizer. International Journal of Environmental Science and Development 3(1): 77-80.

Scanes, C.G., G. Brant and M.E. Ensminger. 2004. Poultry Science 4th edition. Pearson Prentice Hall. New Jersey. 105-106.

Shimada, Y. and S. Ko. 2004. Nitrate in vegetables. Chugokugakuen Journal 3: 7-10. Sims, J.T. and D.C. Wolf. 1994. Poultry waste management: Agricultural and

environmental issues. Advances in Agronomy 52: 1-83. Soltfoft, M., J Nielsen, K.H. Laursen, S. Husted, U. Halekoh and P. Knuthsen. 2010

Effect of organic and conventional growth systems on the content of flavonoids in onions and phenols in carrot. J. Agric. Food Chem. 58: 10323-10329.

Sumeet, G., U. Shahid and S. Suryapani. 2009. Nitrate accumulation, growth and leaf quality of spinach beet (Beta vulgaris Linn.) as affected by NPK fertilization with special reference to potassium. Indian Journal of Science and Technology 2(2): 35-40.

Stratil, P., B. Klejdus and V. Kuban. 2006. Determination of total content of phenolic compounds and their antioxidant activity in vegetables-Evaluation of spectrophotometric methods. Journal of Agricultural and Food Chemistry 54: 607-616.

Tazoe, Y., K. Noguchi and I. Terashima. 2006. Effects of growth light and nitrogen nutrition on the organization of the photosynthetic apparatus in leaves of a C4 plant, Amaranthus cruentus. Plant, Cell and Environment 29: 691-700.

Thomson, L.M., and F.R. Trich. 1975. Soil and soil fertility 3rd TNH Publishing. New Delhi.

Umar, A.S. and M. Iqbal. 2007. Nitrate accumulation in plants, factors affecting the process, and human health implications. Agronomy for Sustainable Development 27: 45-57.

50

Yano, K. 1983. Insect antifeeding phenylacetylenes from growing buds of Artemisia capillaris. J Agric. Food Chem. 31: 667-668.

วทยานพนธ ชตมณฑน ชพดซา. 2553. ความสมพนธระหวางอตราการปลดปลอยไนโตรเจนจากปยอนทรยกบการ

เจรญเตบโตและผลผลตของผกคะนา (Brassica oleracea) ในระบบเกษตรอนทรย. วทยานพนธหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาเทคโนโลยการผลตพช, มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร. 86 หนา.

สออเลกทรอนกส กรมอตนยมวทยา. 2559. สถตอากาศปราจนบร.http://www.tmd.go.th/province_

weather_stat.php?StationNumber=48430 (4 กรกรกฎาคม 2559). ปราณ สหบณฑ โสฬส แซลม พรพนา โพธนาม และสดสงวน เทยมไธสงค. 2551. ปยอนทรย

คณภาพสงทเหมาะสมตอการปลกพชผกในชดดนชมพวง จงหวดขอนแกน กรณศกษาผกคะนา. สวนวชาการเพอการพฒนาทดน. สานกงานพฒนาทดนเขต 5, ขอนแกน. http://www.r05.ldd.go.th/technical /re_bio_2551_01.html (8 มนาคม 2559).

EFSA (European Food Safety Authority). 2006. Guidance of the Scientific Committee on a request from EFSA related to Uncertainties in Dietary Exposure Assessment. EFSA Journal 438, 1-54. http://www.efsa.europa.eu/EFSA/Scientific _Opinion/sc_op_uncertainty%20exp_en,5.pdf. (4 July 2015).

Kopke, U. 2003. Influence of organic and conventional farming systems on the nutritional quality of food. In: Cakmak, I. and Welch, R.M. (eds.), Impact of Agriculture on Human Health and Nutrition in Encyclopaedia of Life Support Systems (EOLSS). Developed under the auspices of the UNESCO, EOLSS Publisher, Oxford, UK. http://www.eolss.net (7 June 2014).

Mecozzi, M. 2009. White mugwort information. http://203.64.245.61/fulltext_pdf /ebook1/10-6%20white%20mugwort.pdf (2 Febuary 2015).

http://www.ttiitn.com/artemisia/a_lactiflora.html (2 กมภาพนธ 2559).

51

http://www.rakbankerd .com/agriculture/page.php?id=4256&s=tblplant (2 กมภาพนธ 2559).

https://plus.google.com/113340488899462088681/posts (15 มนาคม 2559). http://www.hoanngoc-samunpai.com/product/829506/ใบผกจงจฉาย.html (15 มนาคม

2559).

52

ประวตผเขยน ชอ นาย สญญา เลหสงห วนเดอนปเกด 6 กนยายน 2506 ตาแหนง ผลงานทางวชาการ

ผจดการ บรษทบานสวนทอง จากด สญญา เลหสงห และ อรประภา อนกลประเสรฐ. 2559. ประสทธภาพของปยอนทรยคณภาพสงตอการเจรญเตบโตและการใหผลผลตของคะนา. วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย 24(2):

ประสบการณทางาน 2555-2559 ประธานกลมเกษตรกรทาสวนแกงดนสอ อ.นาด จ.ปราจนบร 2556-2559 ประธานเครอขายผกอนทรย อภยภเบศร ปราจนบร 2556-2559 ผทรงคณวฒ(ดานพช) สภาเกษตรกรจงหวดปราจนบร 2546-2547ไดรบรางวลชนะเลศ เกษตรกรกาวหนาดเดนระดบประเทศ ป 2546 2540-ปจจบน เปนผจดการบรษทบานสวนทอง จากด ผลตผกและผลไมอนทรย สงรานคาชมชน อภยภเบศร และTops Market โรบนสน สาขาปราจนบร

อิิทธพลของปุ๋ินทรีย์ต่ยอ...

Documents