ระบบการจดการดานยา

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรการสขภาพ ฉบบเฉลมพระเกยรตฉลองสรราชสมบตครบ ๖๐ ป

Medication Management System

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน)

การนา

การวางแผนกลยทธ

การมงเนนผปวยและสทธผปวย

การมงเนนพนกงาน

การจดการกระบวนการ

ผลลพธ

การจดการสารสนเทศและความร

ระบบงานสาคญของ รพ.

ความเส�ยง ความปลอดภย คณภาพการกากบดแลวชาชพโครงสรางภาพและส�งแวดลอมการปองกนการตดเช#อระบบเวชระเบยนระบบยาหองปฏบตการทางการแพทยการทางานกบชมชนกระบวนการดแลผปวย

แรกรบประเมนวางแผนดแลใหขอมลและเสรมพลงวางแผนจาหนาย/ดแลตอเน�อง

ดานคลนกดานผปวยและลกคาดานการเงนดานพนกงานและระบบงานดานประสทธผลองคกรดานธรรมาภบาลและสงคมดานสรางเสรมสขภาพ

ตอนท' IV

ตอนท' III

ตอนท' II

ตอนท' I

กระบวนการดแลผปวย

MBNQA/TQA Model

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรการสขภาพ ฉบบเฉลมพระเกยรตฉลองสรราชสมบตครบ ๖๐ ป

กระตนการพฒนา :สงเสรมการปฏบตตามมาตรฐานวชาชพ

• ประสานกบสมาคมเภสชกรรมโรงพยาบาลเขาเย(ยมใหคาปรกษา ประเมนตามวชาชพ กอนการรบรอง HA

1. ภาวะผนาและการบรหารจดการงานเภสชกรรม

2. การบรการเภสชสนเทศ และการใหการศกษาดานยา

3. การสงเสรมการใชยาอยางสมเหตสมผล

4. การกระจายและการควบคมยา

5. อปกรณ สถานท=และส=งอานวยความสะดวกและแหลงขอสนเทศทางยา

6. การศกษาวจย

กระตนการพฒนา :สงเสรมการปฏบตตามมาตรฐานวชาชพ

• มาตรฐานการบรการผสมและจายยาเคมบาบด

1. บคลากร

2. สถานท=และส=งอานวยความสะดวก

3. วธการผสมยาเคมบาบด

4. การกาจดขยะปนเปAอนยาเคมบาบด และการจดการเม=อยาหก หรอตกแตก

5. การจายยาเคมบาบด

Medication Management System

การคดเลอกและจดหายา

การส=งใชยา การเตรยมยาและการจายยา

การบรหารยา การตดตามการใชยา

เกณฑการคดเลอกและจดซ=อยา

สรางบญชยา วางมาตรการระบบตางๆเก(ยวกบการใชยาท(ปลอดภย

ประเมนความจาเปนของการใชยา

ส (งใชยา

จดซ=อ เกบรกษา

ทบทวนและยนยนคาส (ง

เตรยมยา กระจายยา

จายยาถงผปวย

ประเมนการตอบสนองตอยาของ ผปวย

รายงานอาการและความคลาดเคล(อน

ตรวจสอบคาส (ง

ประเมนผปวย

บรหารยา

คณะกรรมการสหสาขาวชาชพ

แพทย พยาบาลเภสชกร บคลากรการแพทย ผปวย/ญาต

II – 6.1 การวางแผน การจดการ การเกบและสารองยา

การใชยา

คาส 'งใชยาชดเจน เหมาะสม

ขอมลผปวยท �วไป โรค lab

นโยบายปองกน

ME/ADR

ส'อสาร/ถายทอดคาส 'ง

ถกตอง มมาตรฐาน

ขอมลยา

Drug Reconcileรบใหม ยาย จาหนาย

ทบทวน คาส 'งเหมาะสม ปลอดภย

จดเตรยม

ตดฉลาก

รายงาน

ยาท'ผปวยนามา

2

1

3

4

5

ก. การส 'งใชยาและถายทอดคาส 'ง

2

1

3

สงมอบใหหนวยดแลผปวย

สงมอบใหผปวยตรวจสอบความถกตอง

ใหยาแกผปวย

ตดตามผลบนทก

ผปวยไดรบขอมลมสวนรวม

ตรวจสอบ

เหตการณท'ไมพงประสงคความคลาดเคล'อนทางยา

7

10

9

8

7

5

4

ข. การเตรยม จดจาย และใหยา

6 ส'งแวดลอมทางกายภาพสะอาด พ#นท� แสงสวาง ไมรบกวน

คณะกรรมการสหสาขาวชาชพ

กาหนดทศทาง สงเสรมระบบท�มประสทธภาพ

1

Overall Req.

Multiple Req.องคกรสรางความม 'นใจในระบบการจดการดานยาท'ปลอดภย เหมาะสม และไดผล พรอมท Kงการมยาท'มคณภาพสงพรอมใชสาหรบผปวย

บญชยาโรงพยาบาลจากดรายการ มาตรการความปลอดภยสาหรบยา

ใหม การขอใชยานอกบญช�

จดหายายาในบญช ยาขาดแคลน ยา

จาเปนเรงดวน

ลดความเส'ยงในการใชยาระบยา ออกแบบกระบวนการ

นโยบายปองกน ME/ADE

ตอบสนอง ME/ADE อยางเหมาะสม

ส'อสารใหความร

ประเมนและปรบปรง

การเกบ/สารองยาเพยงพอ มคณภาพ คงตว พรอมใช

1

ยา/เวชภณฑฉกเฉนในหนวยดแลผปวย

ควบคม ทดแทน

ระบบจายยาเม'อหองยาปด

การจดการกบยาท'ถกสงคน

ก. การวางแผนและการจดการ

2 3

ข. การเกบและสารองยา

7

4

5 6

4

2

3

II – 6.2 การใชยา

คาส 'งใชยาชดเจน เหมาะสม

ขอมลผปวยท �วไป โรค lab

นโยบายปองกน

ME/ADR

ส'อสาร/ถายทอดคาส 'ง

ถกตอง มมาตรฐาน

ขอมลยา

Drug Reconcileรบใหม ยาย จาหนาย

ทบทวน คาส 'งเหมาะสม ปลอดภย

จดเตรยม

ตดฉลาก

รายงาน

ยาท'ผปวยนามา

2

1

3

4

5

ก. การส 'งใชยาและถายทอดคาส 'ง

2

1

3

สงมอบใหหนวยดแลผปวย

สงมอบใหผปวยตรวจสอบความถกตอง

ใหยาแกผปวย

ตดตามผลบนทก

ผปวยไดรบขอมลมสวนรวม

ตรวจสอบ

เหตการณท'ไมพงประสงคความคลาดเคล'อนทางยา

7

10

9

8

7

5

4

ข. การเตรยม จดจาย และใหยา

Overall Req.

Multiple Req.

องคกรสรางความม 'นใจวามการส 'งใชยาและการใหยา ท'ปลอดภย ถกตอง เหมาะสม และไดผล

6ส'งแวดลอมทางกายภาพ

สะอาด พ#นท� แสงสวาง ไมรบกวน

SIMPLE คออกษรยอของหมวดหมใหญๆ สาหรบ Patient Safety Goals เพ=อความงายในการจดจา และรองรบเปาหมายหรอความทาทายใหมๆ ท=จะมมาในอนาคต

S = Safe Surgery I = Infection Control M = Medication SafetyP = Patient Care ProcessL = Line, Tube, CatheterE = Emergency Response

HA_Thai Patient Safety goals 2008SI

MPL

E SI

MPL

E S

IMPL

E

HA_Thai Patient Safety goals 2010M

= M

edic

atio

n s

afet

y

M 1 Safe from ADE

M 1.1 Control of concentrated electrolyte solutions (WHO PSS#5)Managing concentrated injectable medicines (High 5s)

M 1.2 Improve the safety of High-Alert Drug

M 2 Safe from medication error

M 2.1 Look-Alike Sound-Alike medication names (LASA) (WHO PSS#1)

M 3 Medication Reconciliation / Assuring medication accuracy at transition in Care (High 5s / WHO PSS#6)

New Tackling antimicrobial resistance >>> DUE, ASU

Share and learnShare and learnShare and learnShare and learn

ประเดนสาคญตามมาตรฐาน

ตอนท( 2-6 ระบบยา

6.1ก

ารวา

งแผ

น ท

รพยา

กร แ

ละก

ารจด

การ ตอนท( 2 : 6 ระบบการจดการดานยา

องคกรสรางความม=นใจในระบบการจดการดานยาท=ปลอดภย เหมาะสม และไดผล พรอมท Aงการมยาท=มคณภาพสงพรอมใชสาหรบผปวย

ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ

ข. การเกบ / สารอง ยา

รปแบบหรอระบบตางๆท(ออกแบบ อาจแตกตางไปตามบรบทของแตละโรงพยาบาล

(1) มคณะกรรมการหรอกลมบคคลท=มาจากสหสาขาวชาชพ ทาหนาท=กาหนดทศทางและสงเสรมใหเกดระบบการจดการดานยาท=มประสทธภาพ

รปแบบหรอบทบาท ความรบผดชอบ แตกตางไปตามบรบทของแตละโรงพยาบาล

ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ6.

1การ

วางแ

ผน ท

รพยา

กร แ

ละก

ารจด

การ

(2) มการจดทาบญชยาโรงพยาบาลเพ=อจากดใหมรายการยาท=จาเปน[1] มการทบทวน[2] บญชยาอยางนอยปละครAง มการกาหนดมาตรการความปลอดภย[3] สาหรบยาใหมท=มโอกาสเกดความคลาดเคล=อนสง รวมทAงมแนวทางปฏบตท=เหมาะสมในการขอใชยาท=อยนอกบญชยาเม=อจาเปน[4]

[1] โดยใชเกณฑคดเลอกซ=งประกอบดวยขอบงชA ประสทธผล ขอมลความปลอดภย ความเส=ยง และตนทน

[2] ขอมลท(ใชทบทวนบญชยา เชน ขอมลความปลอดภยจากการทบทวนอบตการณ ประสทธภาพของยา ยาท=มโอกาสเกดความคลาดเคล=อนสงครอบคลมรายการยาท=ช=อพอง มองคลาย หรอปจจยท=มผลกระทบ

ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ6.

1การ

วางแ

ผน ท

รพยา

กร แ

ละก

ารจด

การ

(2) มการจดทาบญชยาโรงพยาบาลเพ=อจากดใหมรายการยาท= จาเปน[1] มการทบทวน[2] บญชยาอยางนอยปละครAง มการกาหนดมาตรการความปลอดภย[3] สาหรบยาใหมท=มโอกาสเกดความคลาดเคล=อนสง รวมทAงมแนวทางปฏบตท=เหมาะสมในการขอใชยาท=อยนอกบญชยาเม=อจาเปน[4]

[3] มาตรการความปลอดภย เชน แบบฟอรมส=งยามาตรฐาน แนวทางการส=งใชยา ระบบตรวจสอบ ระบบเตอนใจ ขอจากดในการใช การบรหารยา และการเกบรกษายา ตลอดจนการตดตามอบตการณไมพงประสงคสาหรบยาท=ตองตดตามความปลอดภย (Safety monitoring program)

[4] กรณท=จาเปนตองใชยาท=อยนอกบญชยา มกระบวนการในการอนญาตและจดหาโดยพจารณา ความจาเปน ผลขางเคยงท=ไมพงประสงค ความเส=ยง และความสามารถในการตดตามผล

ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ6.

1การ

วางแ

ผน ท

รพยา

กร แ

ละก

ารจด

การ

(3) การจดหาเวชภณฑเปนไปตามบญชยาท=ผานการรบรอง มกระบวนการในการจดการกบปญหายาขาดแคลน[1]และยาท=จาเปนเรงดวน[2]

[1] ไดแก การจดหา การส=อสารกบผส=งใชยาและเจาหนาท= การจดทาแนวทางการใช หรอจายยาทดแทน การใหความรเก=ยวกบแนวทางปฏบต

[2] การจดหายาสาคญ เชน ยาชวยชวต ยาฉกเฉน (Emergency) วคซน เซรม หรอยาอ=นๆท=องคกรกาหนดใหเปนยาสาคญ รวมท Aงการจดหาในสถานการณภยพบต

ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ6.

1การ

วางแ

ผน ท

รพยา

กร แ

ละก

ารจด

การ

6.1ก

ารวา

งแผ

น ท

รพยา

กร แ

ละก

ารจด

การ ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ

(4) องคกรระบยาซ�งมความเส�ยงสงหรอตองมความระมดระวงในการใชสง [1] ท�ใชอย, ออกแบบกระบวนการท�เหมาะสมปลอดภยในการจดหา เกบรกษา ส�งใช ถายทอดคาส�ง จดเตรยม จาย บรหาร และตดตามกากบยา เพ�อลดความเส�ยงในการใชยาเหลาน+

[1] เปนยาทมโอกาสเกดความเสยงตอการใชผดวตถประสงค มโอกาสเกดคลาดเคลอนทางยาหรอเหตการณไมพงประสงคจากยาสง อาจรวมถงยาทอยระหวางการศกษาทดลอง ยาทตองควบคม ยาทไมอยในบญชยาโรงพยาบาล ยาทมพสยการบาบดแคบ (narrow therapeutic range) ยาทางจตเวช ยาทมชอคลายกนหรอออกเสยงคลายกน

6.1ก

ารวา

งแผ

น ท

รพยา

กร แ

ละก

ารจด

การ ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ

(5) องคกรกาหนดนโยบายและนาสการปฏบตเพ=อปองกนความคลาดเคล=อนทางยาและเหตการณไมพงประสงคจากการส=งใชยา[1]. มการตอบสนองตออบตการณเหตการณไมพงประสงคจากยาและความคลาดเคล=อนทางยาท=เกดขAนหรอท=มโอกาสเกดขAนอยางเหมาะสม.

[1] เชน การปองกนการส=งใชคยาท=มอนตรกรยารนแรง, สงเสรมการใชช=อสามญทางยา มาตรการเพ=อปองกนคาส=งใชยาท=มโอกาสเกดปญหา การใชคาส=ง PRN, การใชคาส=งยน, การใช คาส=งหยดยาอตโนมต, การใชคาส=งเดมตอ, การใชคาส=งท=ปรบขนาดยา, การใชคาส=งลดยา, การใชคาส=งท=ระบพสย, การส=งยาผสมซ=งไมมจาหนาย,การส=งใชอปกรณสาหรบใชยา, การส=งยาท=อยระหวางการศกษาทดลอง, การส=งยาสมนไพร, การส=งยาเม=อจาหนาย

ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ6.

1การ

วางแ

ผน ท

รพยา

กร แ

ละก

ารจด

การ

(6) ผประกอบวชาชพไดรบการประเมนและเพ=มความร ความสามารถเก=ยวกบระบบยา[1] และการใชยาท=เหมาะสม ปลอดภยกอนเร=มตนปฏบตงานและเปนประจาทกป.

[1] ครอบคลมเร=องระบบยาของโรงพยาบาล ความปลอดภยผปวย การดาเนนการเพ=อลดความคลาดเคล=อนและบทบาทหนาท=ของบคลากรการแพทยท=เก=ยวของ

ก. การวางแผน ทรพยากร และการจดการ6.

1การ

วางแ

ผน ท

รพยา

กร แ

ละก

ารจด

การ

(7) องคกรประเมนและปรบปรงระบบบรหารจดการดานยาเปรยบเทยบกบเปาประสงคของระบบ[1]. มการทบทวนวรรณกรรมเก=ยวกบวธปฏบตท=ประสบความสาเรจและเทคโนโลยใหมๆ ในการบรหารระบบยาอยางสม=าเสมอ.

[1] เชน ความปลอดภย ความ

เหมาะสม ประสทธภาพ

ข. การเกบ/สารองยา6.

1การ

วางแ

ผน ท

รพยา

กร แ

ละก

ารจด

การ

(1) ยาทกรายการไดรบการเกบ / สารองอยางเหมาะสมและปลอดภย เพ=อสรางความม=นใจวาจะมยาใชอยางเพยงพอ, มคณภาพและความคงตว[1],พรอมใช, ปองกนการเขาถงโดยผไมมอานาจหนาท=, ปองกนความคลาดเคล=อนทางยาและผลไมพงประสงคจากยา[2], สามารถทวนกลบถงแหลงท=มา, มการตรวจสอบบรเวณท=เกบยาอยางสม=าเสมอ, โดยมการปฏบตเพ=อเปาหมายดงกลาวท=วท Aงองคกร.

ข. การเกบ/สารองยา6.

1การ

วางแ

ผน ท

รพยา

กร แ

ละก

ารจด

การ

[1] มการแยกหมดอาย หรอ ยาเส=อมสภาพออกไวตางหากอยางชดเจน, มการดแลส=งแวดลอมท=เหมาะสมในดานอณหภม แสงสวาง ความชAน การถายเทอากาศ สาหรบยาท=มความไวตออณหภม และ แสง.

[2] เชน มการแยกเกบยาท=มโอกาสสบสนไดงายออกจากกน (ยาท=มการเขยนช=อหรอมช=อเรยกท=คลายกน), มการจากดการสารองยาไวท=หนวยดแลผปวย, ไมมการเกบอเลกโตรไลทเขมขนไวในหนวยดแลผปวยยกเวนในหนวยท=มความจาเปนตองใชอยางเล=ยงไมได ซ=งในกรณดงกลาวตองมมาตรการเปนพเศษเพ=อปองกนการใหยาโดยพล Aงเผลอ.

6.1ก

ารวา

งแผ

น ท

รพยา

กร แ

ละก

ารจด

การ ข. การเกบ/สารองยา

(2) มการจดใหมยา และ/หรอ เวชภณฑฉกเฉนในหนวยดแลผปวยตางๆ ตามความจาเปน, มระบบควบคม [1] และดแลใหเกดความปลอดภยอยตลอดเวลา, และมการจดทดแทนโดยทนทหลงจากท=ใชไป.

[1] มการจดเกบยาฉกเฉนในลกษณะท=สามารถระบไดวายาท=บรรจในภาชนะนAนยงมครบถวนและไมหมดอาย

6.1ก

ารวา

งแผ

น ท

รพยา

กร แ

ละก

ารจด

การ ข. การเกบ/สารองยา

(4) มการจดการกบยาท=สงคนมาท=หองยาอยางเหมาะสม เชน ยาท=แพทยส=งหยดใช.

(3) มระบบท=จะจายยาเพ=อตอบสนองความตองการของผปวยอยางปลอดภยในเวลาท=หองยาปด

ก. การส=งใชยาและการถายทอดคาส=ง

องคกรสรางความม=นใจวามการส=งใชยาและการบรหารยาท=ปลอดภย ถกตอง เหมาะสม และไดผล.

(1) ผท=เก=ยวของกบระบบยาสามารถเขาถงขอมลเฉพาะของผปวยแตละราย ครอบคลม ขอมลท=วไป[1], การวนจฉยโรคหรอขอบงชAในการใชยา, และขอมลทางหองปฏบตการท=จาเปน [2].

[1] ขอมลท=วไปท=สาคญ เชน การแพยา การต Aงครรภ นAาหนกตว พAนท=ผวเม=อตองใชคานวณขนาดยา [2] เชน การทาหนาท=ของตบและไต ในกลมผปวยท=ใชยาท=ตองระมดระวงสง

ก. การส=งใชยาและการถายทอดคาส=ง

(2) มขอมลยาท=จาเปนในรปแบบท=ใชงาย ในขณะส=งใช จด และใหยาแกผปวย

ก. การส=งใชยาและการถายทอดคาส=ง(3) องคกรจดทานโยบายเพ=อปองกนความผดพล Aง/คลาดเคล=อนและเหตการณไมพงประสงคจากการส=งใช ยาและการถายทอดคาส=ง พรอมทAงนาสการปฏบต, ครอบคลมการระบรายละเอยดท=จาเปนในคาส=งใชยา[1], การระมดระวงเปนพเศษสาหรบยาท=ดคลายกนหรอช=อเรยกคลายกน, มาตรการเพ=อปองกนคาส=งใชยาท=มโอกาสเกดปญหา[2] และการปองกนการใชคยาท=มอนตรกรยารนแรง.[1] เชน เง=อนไขการระบช=อการคาหรอช=อท=วไป, เง=อนไขท=ตองระบขอบงชAในการใชยา [2] เชน การใชคาส=ง PRN, การใชคาส=งยน, การใชคาส=งหยดยาอตโนมต, การใชคาส=งเดมตอ, การใชคาส=งท=ปรบขนาดยา,การใชคาส=งลดยา, การใชคาส=งท=ระบพสย, การส=งยาผสมซ=งไมมจาหนาย, การส=งใชอปกรณสาหรบใชยา, การส=งยาท=อยระหวางการศกษาทดลอง, การส=งยาสมนไพร, การส=งยาเม=อจาหนาย

ก. การส=งใชยาและการถายทอดคาส=ง

(4) มการเขยนคาส=งใชยาอยางชดเจนและถายทอดคาส=งอยางถกตอง. มการกาหนดมาตรฐานการส=อสารคาส=งใชยาเพ=อลดโอกาสเส=ยงตอความคลาดเคล=อน[1]. มการทบทวนและปรบปรงคาส=งใช ยาท=จดพมพไวลวงหนาใหทนสมยอยางสม=าเสมอ.

[1] เชน การส=งโดยวาจา ตวยอท=ไมควรใช

ก. การส=งใชยาและการถายทอดคาส=ง

5) มกระบวนการในการระบบญชรายการยาท=ผปวยไดรบ[1]อยางถกตองแมนยา และใชบญชรายการนAในการใหยาท=ถกตองแกผปวยในทกจดของการใหบรการ. มการเปรยบเทยบบญชรายการยาท=ผปวยกาลงใชกบคาส=งแพทยทกคร Aงเม=อมการรบไว ยายหอผปวย และ/หรอ จาหนาย.

[1] ไดแก ช=อยา ขนาดยา ความถ= และวธการบรหารยา

ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา

(1) มการทบทวนคาส=งใชยาทกรายการเพ=อความม=นใจในความเหมาะสมและความปลอดภย.

(2) มการจดเตรยมยาอยางเหมาะสมและปลอดภย[1]. แผนกเภสชกรรมเปนผเตรยมยาสาหรบผปวยเฉพาะราย [2] หรอยาท=ไมมจาหนายในทองตลาด โดยใช วธการปฏบตท=เปนมาตรฐาน[3].

ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา

[1] มการใชวสดอปกรณท=ปลอดภย, ใชเทคนคเพ=อใหม=นใจในความถกตอง, และใชเทคนคปองกนการปนเปAอนท=เหมาะสมสาหรบการเตรยมยาในทกจด

[2] การเตรยมยาสาหรบผปวยเฉพาะราย (extemporaneous preparation) คอเภสชภณฑท=เตรยมขAนใชในทนท หรอมไดเตรยมลวงหนา โดยอาศยศาสตรและศลปในการเตรยมยา อาจเน=องมาจากไมมรปแบบหรอขนาดดงกลาวจาหนายตอบสนองความตองการของแพทยสาหรบผปวยเฉพาะราย เฉพาะโรคหรอกลมท=มความสาคญเชนเดกเลก ทารก รวมท AงยาเตรยมปราศจากเชAอ เชน ยาฉด IV adm, TPN, Cytotoxic prep, ยาหยอดตา หรอยาท=มงหมายอ=นๆท=ตองเตรยมโดยวธปราศจากเชAอ เชน dilution ของ heparin

[3] โดยเฉพาะอยางย=งการปองกนการปนเปAอนจากเชAอโรค ซ=งจะตองใชความระมดระวงในทกข Aนตอนต Aงแตการเกบ เตรยม และบรรจ

ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา

(3) ยาไดรบการตดฉลากอยางเหมาะสม ชดเจนและอานงายตดท=ภาชนะบรรจยาทกประเภท[1] และมฉลากยาตดจนถงจดท=ใหยาแกผปวย โดยระบช=อผปวย ช=อยา ความเขมขน และขนาดยา

[1] รวมท Aงไซรงกสาหรบ flush สายนAาเกลอ และยาฉดท=เตรยมนอกหองผปวยท Aงหมด ครอบคลมถงหองผาตด

ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา

(4) มการสงมอบยาใหหนวยดแลผปวยในลกษณะท=ปลอดภย รดกม และพรอมใหใช ในเวลาท=ทนความตองการของผปวย.

ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา

(5) การสงมอบยาใหแกผปวยทาโดยเภสชกรหรอบคลากรท=ไดรบมอบหมายและไดรบการฝกอบรม มการตรวจสอบความถกตองของยากอนท=จะสงมอบ และมการใหคาแนะนาการใชยาอยางเหมาะสม [1]

[1] การใหคาแนะนาการใชยาแกผปวยมเปาหมายเพ=อใหเกดความรวมมอ ความถกตอง ความสามารถในการบรหารยาและมงใหเกดประโยชนสงสดจากการใชยานAนๆ ควรครอบคลมอยางนอยในกลมยาเดก ยาท=มชวงการรกษาท=แคบ ยาท=มอาการอนไมพงประสงคสาคญ ยาท=มเทคนคการใชพเศษเชน ยาสดพน

ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา

(6) การส=งใช คดลอกคาส=ง จดเตรยม จาย และให ยา กระทาในส=งแวดลอมทางกายภาพซ=งมความสะอาด มพAนท=และแสงสวางพอเพยง และเปดโอกาสใหผประกอบวชาชพมสมาธกบการใชยาโดยไมมการรบกวน.

ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา

(7) มการบรหารยาหรอใหยาแกผปวยอยางปลอดภยและถกตองโดยบคคลซ=งมคณสมบตเหมาะสมและอปกรณการใหยาท=ไดมาตรฐาน[1], โดยมการตรวจสอบความถกตองของยา คณภาพยา ขอหามในการใช และเวลา/ขนาดยา/วธการใหยา ท=เหมาะสม[2]. ผส=งใชยาไดรบการรายงานเม=อมเหตการณไมพงประสงคจากยาหรอความคลาดเคล=อนทางยา.

[1] เชน infusion pump[2] เม=อมขอสงสยหรอความหวงกงวลในการใชยา ควรมการปรกษากบแพทยผส=งใชหรอเจาหนาท=ท=เก=ยวของ

ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา

(8) ผปวยไดเขารวมเปนสวนหน=งของกระบวนการดแล โดยการใหความรเก=ยวกบยา เพ=อความถกตอง บรรลประสทธภาพและความปลอดภยในการใชยา[1].[1] เชน การปองกนความคลาดเคล=อนทางยา ขอบงชAเม=อควรขอคาปรกษาจากเภสชกร

ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา

(9) ผปวยไดรบการตดตามผลการบาบดรกษาดวยยาและบนทกไวในเวชระเบยนเพ=อสรางความม=นใจในความเหมาะสมของเภสชบาบดและลดโอกาสเกดผลท=ไมพงประสงค [1].

[1] การตดตามผลควรระบถงการตอบสนองยาท=ผปวยไดรบ ปญหาท=เกดขAนหรอมโอกาสเกดขAน รวมท Aงมกระบวนการเฝาระวงการตอบสนองตอยาใหมท=ผปวยไดรบเปนคร Aงแรก

ข. การเตรยม การจด-จาย และการบรหารยา

(10) มการจดการกบยาท=ผปวยและครอบครวนาตดตวมา เพ=อใหเกดความปลอดภยและสอดคลองกบแผนการดแลผปวยท=เปนปจจบน.

มาตรฐานหรอขอกาหนดทางวชาการตางๆท=มคงเปนเพยงสวนประกอบหน=งในการพฒนาระบบยาเทานAน ปจจยสความสาเรจในการพฒนาระบบยาไปสผลลพธท=คาดหวงซ=งกคอความปลอดภยของผปวยและผเก=ยวของได นAนมาจากการทางานเปนทมสหสาขาวชาชพท=เก=ยวของดวยความเขาใจ ไมตดรปแบบ โดยเฉพาะเภสชกรท=เปนกาลงสาคญมความร ความเขาใจในเปาหมายของการพฒนาระบบโดยยดผปวยเปนศนยกลาง นามาตรฐานวชาชพมาสการปฏบต และมการใชขอมลท=เกดจากการวเคราะหถงสภาพท=แทจรงในโรงพยาบาล ท Aงจดออน จดแขง ทรพยากรท=มมาใชใหเปนประโยชน และท= ส าคญอกข อคอผ น าหรอทม น า ให ความสาคญในการพฒนาระบบยาอยางแทจรงอกดวย

บทสรป

ประเดนสาคญ Act to Accreditation

� บทบาทหนาท�คณะกรรมการ ใหครอบคลมความปลอดภย

� มการใชขอมลความปลอดภยในการคดเลอกยาเขาออกโรงพยาบาล� การเกบรกษายาใหคงคณภาพ เนน ยาท�ตองรกษาอณหภม เชน วคซน EPO

� การสารองยาตามความเหมาะสม และจาเปน ท-งท�คลง substock (ใชขอมลความปลอดภยประกอบ)

� การส �งยาท�ถกตอง ชดเจน และเหมาะสม การทบทวนคาส �งแพทย (การเกบ Prescribing error)

� การจดเตรยมยา (ท-งท�หองยา และ หอผปวย) Predispensing error, Dispensing error, Trancribing error

ประเดนสาคญ Act to Accreditation

� การบรหารยาใหเกดความปลอดภย (Administration error)

� ระบบการเกบขอมล ME

� ADR เนน Type B ADR (ใหครอบคลม แพยากลมเดยวกน แพยาขามกลม)

� HAD เนนการกาหนดแนวทางปฏบตใหตรงประเดนครอบคลมการคดเลอกยาเขา การเกบรกษา การส �งยา การเตรยมยา การบรหารยา การตดตามผล

� DI กาหนดคยาและแนวทางการจดการใหชดเจน (Contraindicate, Monitoring, เล�ยงม- อ)

� Medication Reconciliation กาหนดกลมเปาหมายและดาเนนการใหครอบคลม

� Medication error: พดคยคาจากดความ

ประเดนสาคญ Act to Accreditation

� Double check ท� OPD

� สงมอบยาโดยเภสชกร

� การจดการกรณหองยาปด หรอไมไดจายยาโดยเภสชกร

� ระบบกระจายยาผปวยใน การกาหนดวงรอบบรหารยา การตรวจสอบขาม (Cross

check)

� RCA กรณพบระดบ E เปนตนไป

ประเดนสาคญ Acc to Reaccredition

�การประเมนประสทธผลของระบบตางๆ ท�วางไว

ขอบคณและสวสดคะ