ศนยปฏบตการเศรษฐกจการเกษตร ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ

2556

การศกษาวเคราะหศกยภาพการเกษตรของประเทศไทยเปรยบเทยบกบสมาชกอาเซยน กรณศกษา กมพชา ลาว และเมยนมาร

บทสรปส ำหรบผบรหำร

ศนยปฏบตการเศรษฐกจการเกษตร ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร ไดศกษาวเคราะหศกยภาพการเกษตรของประเทศไทยเปรยบเทยบกบสมาชกอาเซยน 3 ประเทศ ไดแก ราชอาณาจกรกมพชา สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว และสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร โดยศกษาภาพรวมการเกษตรของ 3 ประเทศ เปรยบเทยบกบภาพรวมการเกษตรของประเทศไทย ในดาน ภมศาสตร ทรพยากร สงคมวฒนธรรม เศรษฐกจ และโครงสรางพนฐาน เพอใหทราบถงศกยภาพการเกษตรของแตละประเทศ ผลการศกษาจะใชประโยชนในการเสนอแนะแนวทางและมาตรการในการปรบตวใหภาคการเกษตรไทยใหสามารถด ารงสถานภาพการแขงขนได หลงการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยนอยางเปนทางการ ในป 2558 ผลการศกษาสรปไดดงน

1. รำชอำณำจกรกมพชำ (กมพชำ)

กมพชามขนาดเลกกวาไทย มแนวชายแดนตดกบไทยทางทศตะวนออกเฉยงใตของประเทศไทย โดยมแนวเขตตดตอกนตงแตจงหวดอบลราชธาน ศรสะเกษ สรนทร บรรมย สระแกว จนทบร จนถงตราด ไทยและกมพชาตงอยในระนาบใกลเคยงกนบนผวโลก ดงนนจงสภาพภมประเทศ และภมอากาศใกลเคยงกน มแนวเขตตดทะเลเหมอนกน กมพชามโตนเลสาปอยภาคกลาง เปนแหลงกกเกบน าเพอการเพาะปลก และแหลงประมงน าจดสรางรายไดใหประเทศ รวมทงมแมน าโขงไหลผาเขาไปกลางประเทศและแตกเปนแมน าสายยอยอกหลายสาขา ใชในการคมนาคมและเพาะปลก กมพชามทรพยากรทางธรรมชาตปรมาณมาก ทงปาไม สนแรตางๆ กมพชามอญมณปรมาณมาก รวมทงมแรธาตตาง ๆ กมพชามประชากรนอยกวาไทยคดเปน 1 ใน 4 ของประชากรไทย แตประชากรกมพชารอยละ 63 อยในวยแรงงาน และรอยละ 31 อยใน วยเดก มเพยงรอยละ 4 เปนผสงอาย ในขณะทประชากรไทย อยใน วยแรงงานรอยละ 71 วยเดกรอยละ 19 และผสงอาย รอยละ 10 แสดงถงแนวโนมในอนาคตประชากรกมพชาจะเขาสวยแรงงานมากขน สวนไทยประชากรมแนวโนมเขาสวยสงอายเพมขน ประชากรกมพชาประกอบอาชพเกษตรมากกวารอยละ 64 ในขณะทไทยเหลอเพยงรอยละ 34 โครงสรางพนฐานของประเทศไทยทงดาน การคมนาคมขนสง ทางอากาศ ทางบก และทางน าไทยมความสมบรณมากกวา ระบบไฟฟาของไทยเขาถงเกอบทวประเทศ กมพชายงไมมความมนคงเกดไฟฟาดบอยเปนประจ า อาจท าใหเครองมอ เครองจกรทใชในกระบวนการผลตสนคาเกดความเสยหาย และเกดความเสยงดานการบรหารจดการการผลตสนคาในกมพชา พนทชลประทานของไทยประมาณ 30 ลานไร ยงไมเพยงพอตอความตองการใชน า สวนกมพชามระบบชลประทานเพยงรอยละ 7 ของพนท แตมน าใชเพยงพอส าหรบการเกษตร และอปโภคบรโภค เนองจากกมพชามแมน าโขงไหลผานเขาไปยง ใจกลางประเทศ มแมน าสาขาหลายสาย รวมทงมทะเลสาปขนาดใหญ ชอโตนเลสาป ป 2552-2555 มลคาการคาระหวางไทยและกมพชามแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง และไทย เปนฝายเกนดล ส าหรบแนวโนมการขยายตวทางการคาระหวางไทยกบกมพชา จากป 2555-2560 พบวา มลคาการคาระหวางไทยกบกมพชาจะขยายตวเพมขน โดยมลคาการคา ป 2555 มมลคา 1.25 แสนลานบาท ป 2560 จะขยายตวถง 1.71 แสนลานบาท ซงไทยยงคงเกนดลการคากมพชาอยางตอเนอง สนคาสงออกทส าคญจากไทยไปกมพชาสวนใหญเปนสนคาอตสาหกรรม สนคาทไทยน าเขาจากกมพชาสวนใหญเปนสนคา

ii

เกษตรและสนคาอตสาหกรรม ไดแก ผก ผลไม สนแร เหลก พช เครองจกรไฟฟา เสอผาส าเรจรป ลวด เยอกระดาษ วงจรพมพ ไมแปรรปและผลตภณฑ

ศกยภำพดำนกำรเกษตร ดำนพช ภาครฐสนบสนนใหเกษตรกรหนมาปลกพชเศรษฐกจมากขน เพอความเปนอยทดขนของเกษตรกร พชทส าคญของกมพชาไดแก ขาว ปลกมากทางภาคกลางของกมพชา และบรเวณรอบทะเลสาป เนองจากเปนพนทราบลมเหมาะแกการปลกขาว ขาวโพด ยางพารา มนส าปะหลงปลกมากทางภาคกลางและภาคเหนอ ผลไม เชน มะมวง เมดมะมวงหมพานต ล าไย สม ปลกมากในภาคกลาง การลงทนปลกยางพารา โดยนกลงทนจน เวยดนาม ไดน าเขาวตถดบ เชน เมลดพนธ เทคโนโลย ปยและสารเคม ตาง ๆ ซงดนยงมความอดมสมบรณคอนขางมาก ธาตอาหารพชเพยงพอตอความตองการของพช จงไมจ าเปนตองใชปยเคมหรอใชในปรมาณไมมาก ท าใหตนทนการผลตสนคาเกษตรของกมพชาอยในระดบต า ดำนปศสตว การท าปศสตวของกมพชามทงในรปแบบธรกจและเลยงแบบปลอยทวไป ส าหรบสกร จะพบเหนโรงเรอนเลยงสกรไดตามตวเมองจงหวดตางๆ ผลตเนอสกรเพอจ าหนายภายในจงหวดและจงหว ดใกลเคยง นอกจากนยงมการเลยงไกแบบระบบฟารม โดยการกอสรางโรงเรอนระบบเปด ชาวบานจะนยมเลยงโคและกระบอ ใชงานในไรนาและบรโภค โดยเลยงไวบรเวณบานและปลอยใหหาอาหารเอง ดำนประมง กมพชามแมน าโขงและแมน าสาขาหลายสาย ซงเปนแมน ากวางใหญ และมโตนเลสาป อยทางตอนกลางของประเทศ จงมความหลากหลายของสตวน า นอกจากนยงมแนวเขตตดกบชายฝงทะเลทางตอนใตของประเทศ ท าใหกมพชามทรพยากรประมงทอดมสมบรณ สามารถสงออกสรางรายไดเปนมลคาสง

ขอเสนอแนะ 1. ประชากรกมพชาเพมขน รอยละ 2 ตอป ในขณะทวธการเพาะปลกยงคงเปนแบบดงเดมคอผลตเพอบรโภคในครวเรอนเปนสวนใหญท าใหผลผลตไมเพยงพอตอการบรโภคภายในประเทศ กมพชาจงมความจ าเปนตองพงพาสนคาเกษตรและเทคโนโลยการเกษตรจากตางประเทศ เปนโอกาสของประเทศไทย โดยธรกจทนาสนใจในการขยายการลงทนในกมพชา อาท การผลตสนคาเกษตรโดยใชเทคโนโลยสมยใหม การแปรรปสนคาเกษตร โรงสขาว ธรกจทตองใชแรงงานจ านวนมาก ปย เคมภณฑ เมลดพนธ เครองมอและอปกรณการเกษตร

2. ใชขอไดเปรยบดานสทธประโยชนทางภาษทกมพชาไดรบ หรอสทธ GSP เพมขดความสามารถ ในการแขงขนของสนคาสงออกจากกมพชาไปยงประเทศพฒนา การยายฐานการผลตไปยงกมพชาจงเปนอกทางเลอกหนงส าหรบธรกจทมความพรอม การลงทนท าธรกจในกมพชาจะมความไดเปรยบเรองการใชทรพยากร และคาจางแรงงาน

3. มลคาการคาระหวางไทยกบกมพชามแนวโนมเพมขนเรอยๆ เนองจากประชากรทเพมมากขนและเศรษฐกจขยายตว แตศกยภาพทางการเกษตรในเชงพาณชยยงไมสงมากนก และการปรบตวเพอกาวเขาสประชาคมอาเซยน ท าใหตางประเทศเขาไปลงทนเพมมากขน ซงนบวาเปนโอกาสของไทยในการเขาไปลงทนทางดานธรกจเกษตรเนองจากไทยมความสามารถทางดานการเกษตรสงกวา เชน การลงทนดานเกษตรอนทรย การลงทนธรกจโรงสขาว ธรกจสวนยางและแปรรปยางพารา การสงออกเครองจกรกลทางการเกษตรทซอมแซมเองได การลงทนดานเกษตรแปรรป ซงรฐบาลไดอนญาตใหชาวตางชาตเขามาลงทนได รอยละ 100

iii

2. สำธำรณรฐประชำธปไตยประชำชนลำว (สปป.ลำว)

สปป.ลาวมขนาดเลกกวาไทยครงหนง ประชากรประมาณ 6.7 ลานคน สภาพทางภมศาสตร ภมอากาศ และทรพยากรทางธรรมชาตอนอดมสมบรณของ สปป.ลาว เหมาะสมแกการเพาะปลก สงผลใหมศกยภาพทางการเกษตรคอนขางสง ประกอบกบรฐบาลมนโยบายสนบสนนการลงทนทงดานโครงสรางพนฐาน อตสาหกรรมตางๆ รวมถงอตสาหกรรมเกษตร สงผลใหมผประกอบการจากตางชาตเขาไปลงทนขอสมปทานการท าการเกษตรโดยเฉพาะสวนยางพารา และออย จ านวนมาก

สภาพพนทเปนพนทปาและพนทเปดใหม สงผลใหภาพลกษณดานการท าเกษตรปลอดภยจากสารเคมและเกษตรอนทรยของสปป.ลาวไดรบความเชอถอจากตางประเทศ ประกอบกบสปป.ลาวไดวางต าแหนงสนคาเกษตรเปนสนคาทมลกษณะเฉพาะ คณภาพดมความปลอดภย มตลาดสงออกแนนอน โดยขายในปรมาณนอย แตไดราคาด สนคาเกษตรทส าคญของ สปป.ลาว ไดแก ขาวสารเหนยว กาแฟ ยางพารา มนส าปะหลง พชผกปลอดภย ผลไม โคกระบอ

ป 2555 รฐบาลลาวประกาศหยดการใหสมปทานพนทท าการเกษตร เพอปองกนผลผลตลนตลาด และรกษาทรพยากรธรรมชาต รวมทงออกกฎหมายและกฎระเบยบจ ากดปรมาณการลงทนจากตางชาต และหามตางชาตเขามาด าเนนการแปรรปสนคาเกษตร การด าเนนธรกจการเกษตรใน สปป.ลาว จะประสบปญหาเรองแรงงาน ทงดานจ านวนแรงงาน ทกษะฝมอ ความกระตอรอรนในการท างาน รวมถงความไววางใจ และการปฏบตตอนกลงทนตางชาตของทางการ สปป.ลาว จะมความแตกตางกน โดยเฉพาะนกลงทนชาวไทยจะตองเผชญกบกฎระเบยบทเขมงวดกวาจนและเวยดนาม สปป.ลาวมปญหาเรองเทคโนโลยการผลต การแปรรป การรบรองมาตรฐานสนคา และการถายทอดความรแกเกษตรกร จงตองการความชวยเหลอในการพฒนาจากตางประเทศ

ขอเสนอแนะ 1. ไทยและสปป.ลาวมวฒนธรรมทใกลเคยงกน แตนกลงทนไทยหรอผทไปเยอนสปป.ลาวควรหลกเลยงการกลาวถงเรองประวตศาสตร การเปนบานพเมองนอง และการคดและตดสนใจแทนคนสปป.ลาววาควรจะท าอะไร ทไหน อยางไร และเพออะไร ตองใหเปนความตองการของคนสปป.ลาวเอง เชน การท าการเกษตรตามความตองการของคนสปป.ลาวไมใชความตองการของนกลงทน 2. สรางความสมพนธและทศนคตทดกบ สปป.ลาว เพอสรางความไววางใจ และเชอถอวานกลงทนไทยไมไดหวงเขาไปกอบโกยผลประโยชนฝายเดยว

3. รฐบาลไทยควรเปนผน าในการเจรจาเพอแกไขปญหาและอ านวยความสะดวกการคาสนคาระหวางกน รวมทงสรางความรวมมอดานการถายทอดเทคโนโลยการผลต การแปรรป การรบรองมาตรฐานสนคา และการถายทอดความรแกเกษตรกร

4. การสงเสรมผประกอบการไทยไปลงทนใน สปป.ลาว รฐบาลควรเปนผน าและด าเนนการอยางเปนระบบ เชน การผลตยางพารา ควรมการสงเสรมการลงทนตงโรงงานแปรรปเปนผลตภณฑยาง และสงเสรมธรกจทเกยวเนองกบยางพารา รวมทงอ านวยความสะดวกทางการคาตลอดหวงโซอปทาน

5. ธรกจการเกษตรทควรสงเสรมใหผประกอบการไทยไปลงทน ไดแก การแปรรปสนคาเกษตร การผลตสนคาเกษตรทเปนมตรกบสงแวดลอม เชน เกษตรอนทรย สนคาเกษตรทปลอดภย รวมทงบรการทางการเกษตรโดยใชเครองจกรกลทเหมาะสมกบสภาพพนท

iv

3. สำธำรณรฐแหงสหภำพเมยนมำร (เมยนมำร)

สภาพภมศาสตร ทรพยากร สภาพทางกายภาพเชงพนท และสงคมวฒนธรรมของเมยนมารมศกยภาพและเหมาะสมในการท าการเกษตร รฐบาลเมยนมารมนโยบายในการขยายพนทเกษตรเพมขน รวมทงสงเสรมใหมการลงทนดานการเกษตรทกปรปแบบ ทงการผลต การแปรรป และการคา เมยนมารเปนประเทศทนาลงทนประกอบธรกจการเกษตร รวมทงมศกยภาพในการเปนตลาดของสนคาไทย เนองจากมประชากรเกอบ 60 ลานคน และเปนประเทศทเศรษฐกจก าลงขยายตวสง เมยนมารมนโยบายทสนบสนนการพฒนาศกยภาพของภาคเกษตร โดยสนใจความรวมมอการลงทนเรองการเกษตรทกรปแบบ ตงแตการผลตโดยใชเทคโนโลยการผลต การแปรรปสนคาเกษตร (โรงงานแปรรปสนคาเกษตรพชผก โรงสขาวการแปรรปอาหารและแปรรปสนคาเกษตรอนๆ) เพอตอบสนองตอความตองการภายในประเทศ และการสงออกสนคาเกษตรแปรรปไปตางประเทศ เมยนมารก าหนดเขต Zoning สงเสรมการท าการเกษตร ตามความเหมาะสมของศกยภาพพนท กระทรวงเกษตรและการชลประทาน ก าหนด “โซนนง” ภายใตการด าเนนงานตามแผนพฒนาการเกษตร 5 ป ของเมยนมาร มการจดการพนทในการท าเกษตรกรรม ตามเขต และรฐตาง ๆ โดยไดก าหนดเขตการจดการพนท ออกเปน

- เขตกำรท ำเกษตรกรรม เปนอาชพหลก เขตเกษตรกรรมคอทางตอนกลางของประเทศ บรเวณดนดอนสามเหลยมปากแมน าอรวด และแมน าสะโตง ในบรเวณเมอง คะยาห ยางกง พะโค สกาย มการปลกขาวเจา ถวตาง ๆ ปอกระเจา ออย และพชเมองรอนอน ๆ

- เขตปลกพชเศรษฐกจ ยำงพำรำ ปำลมน ำมน จะอยทางตอนใตของประเทศ เมองทวาย มะรด เมยวด และเมองอนๆ

- เขตปลกถวชนดตำงๆ ขำวโพดเล ยงสตว งำ ไดแก เมยวด ฉาน มณฑะเลย หงสา ตองอ - เขตกำรท ำปศสตว อยในพนทของรฐชน และรฐกะฉน เลยงโค และกระบอ สวนการ

สงเสรมการเลยงโคนม ไดแก รฐสกาย มณฑะเลย พะโค ฉาน และ อรวด เปนตน การท าปศสตวเพอการบรโภคและไวใชงานในพนทเกษตรกรรมเปนหลก

- เขตกำรท ำประมง สวนใหญจะเปนประมงทะเล เปนสวนใหญ จะอยในเขตตะนาวศร รฐมอญ ทมพนทตดชายฝงทะเล การท าประมงน าจดยงนอยมาก ตองการการลงทนจากตางประเทศในธรกจการประมงสงมาก

- เขตกำรท ำปำไม มการท าปาไมสกทางภาคเหนอ สงออก และลองมาตามแมน าอรวดเขาสยางกง

- เขตกำรท ำเหมองแร ภาคกลางตอนบนมน ามนปโตรเลยม ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ขดแร หน สงกะส และภาคตะวนออกเฉยงใต ท าเหมองดบก

เปาหมายของภาคการเกษตรของเมยนมารมงเนนความส าคญกบการผลต เพอสนองความตองการบรโภคภายใน (Priority to fulfill the needs of local consumption) และการสงออกสวนทเกน เพอสรางรายไดจากตางประเทศ (Export the surplus of agricultural products earn foreign exchange) รวมทงใหความชวยเหลอดานการพฒนาการเกษตรสพนทเกษตรชนบท (Assistance to rural development trough agricultural development) หนวยงานราชการเมยนมาร ไดเนนความส าคญกบการสงเสรมความรใหแกเกษตรกรไดตระหนกในปจจยส าคญในการเพาะปลกพชผลการเกษตร ไดแก (1) Sustainable market (2) Good Quality seed (3) Good Agriculture Practice (GAP) (4) Product Cost, Transactional Cost

v

รฐสภาเมยนมารออกกฏหมายการลงทนฉบบใหม ส าหรบชาวตางชาตทจะไปลงทนป 2556 โดยมขอก าหนดดานการลงทนของชาวตางชาต สรปในสวนทเกยวของดงน

- สาขาทตองด าเนนกจการรวมกบชาวเมยนมารในรปแบบรวมลงทน หรอ Joint venture จะรวมสาขาเกษตรในดานการผลตและจ าหนายเมลดพนธผสม

- อนญาตใหตางชาตด าเนนกจการภายใตเงอนไขทก าหนดและไดรบอนญาตเหนชอบจากหนวยราชการหรอตองรวมทนกบรฐบาล หรอก าหนดใหเปนไปตามมาตรฐานสากลในบางสาขา เชน มาตรฐานในดานปศสตว

- รปแบบลงทน ตางชาตลงทนรอยละ 100, แบบจดตง Joint Venture กบเอกชน สหภาพ เมยนมาร, รวมลงทนในรปแบบ Build-Operate-Transfer (BOT)

โครงสรางพนฐานดานการคมนาคมขนสงยงไมสะดวก ก าลงพฒนาเสนทางคมนาคมทวประเทศ สงอ านวยความสะดวก เชน เครองมอ เครองจกรส าหรบการผลตและการแปรรปสนคาเกษตร เรมจะมการน าเขาจากตางประเทศแตยงใชไมแพรหลาย ขาดรถบรรทกส าหรบขนสงสนคาเกษตร เกษตรกรใชววเทยมเกวยนในการขนสงสนคา ไปยงแหลงรวบรวมในทองถน และใชรถบรรทกขนาดเลกขนสงระหวางเมอง และไฟฟาในเมองใหญของเมยนมารยงไมเพยงพอ ไมตอเนองและบางพนทนอกเมองใหญ ยงไมมกระแสไฟฟาใช เปนอปสรรคของการผลตสนคา รวมทงเครองจกรอาจเกดความเสยหายได ส าหรบระบบประปามเฉพาะในเมองใหญ นอกเมองและเขตชนบท จะใชน าจากแหลงน าธรรมชาตเปนหลก

แนวโนมการขยายตวทางการคาระหวางไทยกบเมยนมารจากป 2555-2560 มลคาการคาระหวางไทยกบเมยนมารคาดวาจะขยายตวเพมขนเกอบเทาตว โดยมลคาการคา ป 2555 มมลคา 1.56 แสนลานบาท ป 2560 จะขยายตวเปน 3.08 แสนลานบาท ซงไทยยงคงขาดดลการคาเมยนมารอยางตอเนอง แตมแนวโนมการขาดดลลดลงตามล าดบ ซงจากการวเคราะหปจจยแวดลอมตาง ๆ เปนทศทางเดยวกน

ขอเสนอแนะ 1. ประเทศไทยในฐานะทเปนประเทศทมแนวชายแดนตดตอกบเมยนมารเปนระยะทางยาวถง 2 พน

กวากโลเมตร มโอกาสรบผลประโยชนจากการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน (AC) และเสาหลกทจะไดรบผลประโยชนมากทสด คอ เสาประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ทเกยวของกบภาคการเกษตร ดงน

- เปนฐานการผลตสนคาเกษตรเพอเปนวตถดบ การแปรรป และการสงออก โดยไดรบสทธพเศษทางภาษศลกากร (GSP) โดยเกษตรกรและผประกอบการไทยสามารถเคลอนยายไปลงทนประกอบธรกจการเกษตรในเมยนมาร โดยใชศกยภาพดานการเกษตรทไทยมอยในการขยายฐานการผลตและการประกอบธรกจ โดยการปรบตวเพยงเลกนอย

- ใชพนฐานดานปจจยแวดลอมในท าการเกษตร ทงดานทรพยากร ดน น า ทอดมสมบรณ ก าลงแรงงานทมความร พนฐานทางการเกษตร รวมทงใชโอกาสดานศกยภาพเชง พนท เศรษฐกจ สงคมวฒนธรรม ใหเกดความรวมมอดานการเกษตรระหวางไทยกบเมยนมาร 2. การประกอบธรกจในเมยนมารแมจะมโอกาสประสบความส าเรจสง แตเพอเปนการลดความเสยงควรด าเนนการในรปของการรวมลงทน และควรตดตอผานสถานเอกอครราชทตไทย เพอประสานงานกบรฐบาลเมยนมาร แมจะมขนตอนทยงยากและลาชาบางในชวงเรมตน เมอสามารถเรมประกอบการไดแลวจะไดรบการดแลอ านวยความสะดวกอยางด

vi

3. ขอจ ากดทงดานสาธารณปโภคพนฐานและรายไดของประชากร เปนปจจยทเปนอปสรรคในขณะทศกยภาพของพนทและก าลงแรงงานเปนปจจยสนบสนนในการตดสนใจลงทน ดงนนธรกจการเกษตรทเครองมอเครองใชตองใชไฟฟาเปนพลงขบเคลอนตองเตรยมมาตรการรองรบ

4. รฐบาลไทยควรเจรจาใหรฐบาลเมยนมารใหความส าคญ นกลงทนจากชาตทเปนสมาชกในกลมประเทศอาเซยนเปนล าดบแรกกอน

ค ำน ำ

การศกษาวเคราะหศกยภาพการเกษตรของประเทศไทยเปรยบเทยบกบสมาชกอาเซยน 3 ประเทศ ไดแก ราชอาณาจกรกมพชา สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว และสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร โดยศกษาภาพรวมการเกษตรของ 3 ประเทศ เปรยบเทยบกบภาพรวมการเกษตรของประเทศไทย ในดาน ภมศาสตร ทรพยากร สงคมวฒนธรรม เศรษฐกจ และโครงสรางพนฐาน เพอใหทราบถงศกยภาพการเกษตรของแตละประเทศ ผลการศกษาจะใชประโยชนในการเสนอแนะแนวทางและมาตรการในการปรบตวใหสนคาเกษตรไทยสามารถด ารงสถานภาพการแขงขนได หลงการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยนอยางเปนทางการ ในป 2558

ศนยปฏบตการเศรษฐกจการเกษตร ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร

กนยายน 2556

สารบญ

หนา บทสรปผบรหาร i

บทท 1 บทน า 1-1

บทท 2 ขอมลพนฐาน

2.1 ไทย 2-1

2.2 กมพชา 2-12

2.3 สปป.ลาว 2-22

2.4 เมยนมาร 2-33

บทท 3 การวเคราะหศกยภาพการแขงขนของประเทศ

3.1 กมพชา 3-1

3.2 สปป.ลาว 3-14

3.3 เมยนมาร 3-21

บทท 4 ผลการศกษา

4.1 กมพชา 4-1

4.2 สปป.ลาว 4-4

4.3 เมยนมาร 4-10

บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ

5.1 กมพชา 5-1

5.2 สปป.ลาว 5-4

5.3 เมยนมาร 5-6

เอกสารอางอง

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 2-1 โครงสรางประชากรของประเทศไทย (คาประมาณการ ป 2556) 2-3

ตารางท 2-2 เครองชวดเศรษฐกจของไทย ป 2551-2554 2-7

ตารางท 2-3 โครงสรางประชากรของประเทศกมพชา (คาประมาณการ ป 2556) 2-13

ตารางท 2-4 เครองชวดเศรษฐกจของประเทศกมพชา ป 2551-2554 2-18

ตารางท 2-5 โครงสรางประชากรของประเทศสปป.ลาว (คาประมาณการ ป 2556) 2-23

ตารางท 2-6 เครองชวดเศรษฐกจของประเทศลาว ป 2551-2554 2-26

ตารางท 2-7 จ านวนประชากรของเมยนมาร ป 2550-2554 2-36

ตารางท 3-1 เปรยบเทยบสภาพทวไป ระหวางไทยและกมพชา 3-1

ตารางท 3-2 เปรยบเทยบสภาพสงคม ระหวางไทยและกมพชา 3-3

ตารางท 3-3 เปรยบเทยบสถานภาพทางเศรษฐกจระหวางไทยและกมพชา 3-5

ตารางท 3-4 เปรยบเทยบโครงสรางพนฐานระหวางไทยกบกมพชา 3-5

ตารางท 3-5 สรปมลคาการคาระหวางประเทศไทยกบกมพชา 3-6

ตารางท 3-6 มลคาและอตราการขยายตว สนคาสงออกไปยงประเทศกมพชาทส าคญ ป 2552-2555

3-7

ตารางท 3-7 มลคาและอตราการขยายตว สนคาน าเขาจากประเทศกมพชาทส าคญ ป 2552-2555 3-8

ตารางท 3-8 แนวโนมการขยายตวของมลคาการคา ระหวาง ไทย-กมพชา ป 2556-2560 3-8

ตารางท 3-9 เปรยบเทยบสภาพทวไป ระหวางไทยและลาว 3-14

ตารางท 3-10 เปรยบเทยบสภาพสงคม ระหวางไทยและลาว 3-16

ตารางท 3-11 เปรยบเทยบสถานภาพทางเศรษฐกจระหวางไทยและลาว 3-16

ตารางท 3-12 เปรยบเทยบโครงสรางพนฐานระหวางไทยและลาว 3-17

ตารางท 3-13 สรปมลคาการคาระหวางประเทศไทยกบลาว 3-18

ตารางท 3-14 มลคาและอตราการขยายตว สนคาสงออกไปยงประเทศลาวทส าคญ ป 2552-2555 3-19

ตารางท 3-15 มลคาและอตราการขยายตว สนคาน าเขาจากประเทศลาวทส าคญ ป 2552-2555 3-20

ตารางท 3-16 แสดงแนวโนมการขยายตวของมลคาการคา ระหวาง ไทย-สปป.ลาว ป 2556-2559 3-21

ตารางท 3-17 เปรยบเทยบสภาพทวไป ระหวางไทยและเมยนมาร 3-21

ตารางท 3-18 เปรยบเทยบสภาพสงคม ระหวางไทยและเมยนมาร 3-22

หนา

ตารางท 3-19 เปรยบเทยบสถานภาพทางเศรษฐกจระหวางไทยและเมยนมาร 3-23

ตารางท 3-20 เปรยบเทยบโครงสรางพนฐานระหวางไทยและเมยนมาร 3-24

ตารางท 3-21 การใชประโยชนจากเครองจกรกลและเครองมอการเกษตรในเมยนมาร ป 2554 3-25

ตารางท 3-22 สรปมลคาการคาระหวางประเทศไทยกบเมยนมาร 3-25

ตารางท 3-23 มลคาและอตราการขยายตว สนคาสงออกไปยงประเทศเมยนมารทส าคญ ป 2552-2555

3-26

ตารางท 3-24 มลคาและอตราการขยายตว สนคาน าเขาจากประเทศเมยนมารทส าคญ

ป 2552-2555

3-27

ตารางท 3-25 แสดงแนวโนมการขยายตวของมลคาการคา ระหวาง ไทย-เมยนมาร ป 2556-2560 3-27

สารบญภาพ

หนา

ภาพท 1 แผนทราชอาณาจกรไทย 2-1

ภาพท 2 แผนทราชอาณาจกรกมพชา 2-12

ภาพท 3 แผนทสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว 2-22

ภาพท 4 แผนทสหภาพเมยนมาร 2-33

บทท 1 บทน ำ

1.1 ควำมเปนมำ

การจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยนเปนแผนงานบรณาการทครอบคลมการด าเนนงานดานเศรษฐกจทกดานของประเทศสมาชกอาเซยนไปสการรวมตวกนเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนภายในป 2558 มวตถประสงคส าคญ 4 ประการ ไดแก

1.การรวมกนเปนตลาดและฐานการผลตเดยวโดยการเปดเสรดานสนคาบรการและการลงทน ซงแผนงานการจดตง AEC ไดก าหนดใหมการลดอปสรรคและขอจ ากดรปแบบตางๆส าหรบผประกอบการและนกลงทนอาเซยนเชนการลดเลกภาษศลกากรการยอมรบมาตรฐานวชาชพรวมกนการอ านวยความสะดวกทางการคาเชนการจดตงระบบศลกากรหนาตางเดยว (ASEAN Single window) การปรบประสาน (harmonization) กฎระเบยบดานพธการศลกากรและกระบวนการดานการกกกนและตรวจสอบพชและสตวตลอดจนดานมาตรฐานสนคาอาท ยาและผลตภณฑอเลกทรอนกสเปนตน

2.การสรางขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของอาเซยนโดยสงเสรมใหประเทศสมาชก มกฎหมายดานการแขงขนการคมครองสทธในทรพยสนทางปญญาการสงเสรมพาณชยอเลกทรอนกส การมกฎหมายหลกเลยงการเกบภาษซอนและการพฒนาโครงสรางพนฐานเชนการขนสง เทคโนโลยสารสนเทศและพลงงานรวมทงระบบการเงน

3.การพฒนาทางเศรษฐกจอยางเสมอภาคโดยเนนดานการพฒนา SMEs และการลดชองวางของการพฒนาเศรษฐกจระหวางประเทศสมาชกซงไทยกมบทบาทในการใหความชวยเหลอทางวชาการและ จดโครงการฝกอบรมในดานตาง ๆ ใหแกประเทศกมพชา สปป.ลาว และเมยนมาร

4.การบรณาการเขากบเศรษฐกจโลกทงในดานการผลต (การสงเสรมและพฒนาผประกอบการใหเขาสระบบหวงโซอปทานของโลกหรอ global supply network) การขยายโอกาสในการท าการคาและการลงทนโดยไดจดท าความตกลงเขตการคาเสร (FTAs) ระหวางอาเซยนกบประเทศคเจรจา เพอเปนกรอบในการขยายความสมพนธทางเศรษฐกจระหวางกน ปจจบนอาเซยนไดท าความตกลงเขตการคาเสรกบประเทศ คเจรจาทส าคญ ๆ แลว 6 ประเทศไดแก จน ญปน เกาหลใต อนเดย และออสเตรเลย-นวซแลนด นอกจากนอาเซยนยงมกรอบความรวมมอทางเศรษฐกจกบประเทศอนซงเปนตลาดส าคญดงเดมคอสหรฐฯและสหภาพยโรป ดวยการพฒนากรอบขอตกลง ไปสการรวมกลมกนเปนประชาคมอาเซยน ((ASEAN Community: AC) ภายใตประชาคมอาเซยน ซงม 3 เสาหลก และเสาหลกทเนนในการศกษาครงน ไดแก ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน หรอ (ASEAN Economic Community: AEC)

ประเทศสมาชกตองเตรยมความพรอมในการรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เพอบรรลวตถประสงคดงกลาวขางตน รวมทงเพอปกปองตนเองใหสามารถด ารงสถานะทไดเปรยบในเชงเปรยบเทยบ และไดรบประโยชน ซงประเทศไทยกจ าเปนตองปรบตวเพอรกษาสถานภาพการแขงขนเชนเดยวกบประเทศสมาชกอน ๆ โดยการปรบตวจะมากหรอนอยขนอยกบสถานการณทเปนอยปจจบนของแตละประเทศ ส าหรบภาคเกษตรของไทยมความจ าเปนตองศกษาสถานการณเพอการปรบตวและเตรยมพรอมรองรบกบสถานภาพการแขงขนทรนแรงเพมขน ในขณะเดยวกนมลคาการคาระหวางไทยกบประเทศเพอนบานในกลมอาเซยนมแนวโนมเพมขน สงผลใหการคาสนคาเกษตรของไทยกบประเทศเพอนบานในกลมอาเซยนกมมลคาเพมขนเชนกน แตเปนการเพมในอตราสวนทนอยกวาสาขาอน ๆ เนองจากประเทศเพอนบานในกลมอาเซยนมการผลตสนคาเกษตรคลายคลงกน เชน ขาว ยางพารา กง ปาลมน ามน ขาวโพดเลยงสตว เปนตน

1-2

ท าใหเปนคแขงกนในสนคาเกษตรบางชนด ดงนนส านกงานเศรษฐกจการเกษตร ในฐานะทเปนหนวยงานดานการวางแผนและก าหนดนโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ จงไดท าการศกษาภาคการเกษตรของไทยจะไดรบผลกระทบอยางไรจากการรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยในปงบประมาณ 2556 ไดท าการศกษาศกยภาพการเกษตรของไทยเปรยบเทยบกบ 3 ประเทศ ไดแก สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร (เมยนมาร) และ ราชอาณาจกรกมพชา (กมพชา)

1.2 วตถประสงค

การศกษานมวตถประสงคเพอประเมนศกยภาพภาคการเกษตรของไทย โดยการเปรยบเทยบศกยภาพของไทยกบประเทศเปาหมาย ในดานตางๆ ไดแก ภมศาสตร สงคมวฒนธรรม เศรษฐกจ ทรพยากรธรรมชาต และโครงสรางพนฐาน และอน ๆ ทเกยวของ เพอใหทราบศกยภาพการเกษตรและสภาพแวดลอมของสมาชก รวมทงเสนอแนะแนวทางและมาตรการในการปรบตว ใหภาคการเกษตรของไทยสามารถด ารงสถานภาพการแขงขนไดไมนอยกวาปจจบน

1.3 ขอบเขตกำรศกษำ

การศกษาผลกระทบตอภาคการเกษตรไทยจากประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community : AEC) จะท าการศกษาผลกระทบของ AEC ตอการคาสนคาเกษตร โดยการวเคราะหเปรยบเทยบ เพอศกษาศกยภาพการแขงขนดานภมศาสตร สงคมวฒนธรรม เศรษฐกจ ทรพยากรธรรมชาต และโครงสรางพนฐาน ของประเทศไทยเปรยบเทยบกบประเทศตางๆ ในกลม ASEAN ไดแก ประเทศเวยดนาม ประเทศกมพชา ประเทศพมา ประเทศสงคโปร ประเทศลาว ประเทศฟลปปนส ประเทศบรไน ประเทศอนโดนเซย และประเทศมาเลเซย เพอใหทราบถงความสามารถในการแขงขนในตลาด ASEAN ของประเทศไทย โดยในปงบประมาณ 2556 ไดท าการศกษาศกยภาพการเกษตรของไทยเปรยบเทยบกบ 3 ประเทศ ไดแก สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร (เมยนมาร) และ ราชอาณาจกรกมพชา (กมพชา)

1.4 วธกำรศกษำ

การใชขอมลจากดานภมศาสตร สงคมวฒนธรรม เศรษฐกจ ทรพยากรธรรมชาต และโครงสรางพนฐาน ของประเทศไทยกบประเทศเปาหมาย จดท าเปนตารางเปรยบเทยบสถานการณตาง ๆ ในแตละประเดน รวมทงการคาดการณแนวโนมการขยายตวทางการคาระหวางไทยกบประเทศเปาหมาย โดยใชแบบจ าลอง Eview ในการคาดการณดงกลาว เลอกใชวธนเนองจากตองการทราบวา ภาคการเกษตรของไทยมฐานะแขงแกรงและจะสามารถสรางรายไดทางการคาสนคาเกษตรใหกบประเทศมากนอยแคไหนเมอเปรยบเทยบกบประเทศเปาหมาย โดยการเสนอแนะแนวทางและมาตรการดานการเกษตร เพอใหประเทศไทยมแนวทางการปรบตวและสามารถตดสนใจก าหนดทศทางดานการเกษตรไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลสงสด

1-3

1.5 ผลทคำดวำจะไดรบ

การศกษาศกยภาพของภาคการเกษตรไทยจากประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community : AEC) จะท าใหทราบถงศกยภาพการเกษตรของประเทศไทยเปรยบเทยบกบสมาชกอน โดยการแนวทางและมาตรการดานการเกษตร เพอใหประเทศไทยมแนวทางการปรบตวและสามารถตดสนใจก าหนดทศทางดานการเกษตร รวมทงทราบถงปญหาอปสรรคทมอยและอาจเกดขน เพอเตรยมความพรอมในการเขาสประชาคมอาเซยน ในป 2558 อยางเตมภาคภม

บทท 2 ขอมลพนฐานประเทศ

2.1 ประเทศไทย (Thailand)

ภาพท 1 แผนทราชอาณาจกรไทย

2.1.1 ลกษณะทางภมศาสตร

2.1.1.1 ทตง ประเทศไทยตงอยในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ระหวางเสนละตจดท5 องศา 37 ลปดาเหนอกบ 20 องศา 27 ลปดาเหนอ และระหวางเสนลองจจดท 97 องศา 22 ลปดาตะวนออกกบ 105 องศา 37 ลปดาตะวนออก

2.1.1.2 อาณาเขต มพรมแดนทางทศตะวนออกตดสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวและราชอาณาจกรกมพชา ทศใตตดอาวไทยและมาเลเซย ทศตะวนตกตดทะเลอนดามนและสหภาพเมยนมาร ทศเหนอตดสหภาพเมยนมารและสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว

2.1.1.3 ภมประเทศ ประเทศไทยมเนอท 513,000 ตารางกโลเมตร หากดตามแผนทจะพบวามรปรางเหมอนขวานโบราณ ตามการแบงขนาดของประเทศทางภมศาสตรการเมอง ไทยจดเปนประเทศขนาดใหญอนดบท 3 ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และใหญเปนอนดบท 51 ของโลก โดยมพรมแดนทางทศตะวนออกตดกบสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวและราชอาณาจกรกมพชา ทศใตตดกบอาวไทย

2-2

และมาเลเซย ทศตะวนตกตดกบทะเลอนดามนและสหภาพเมยนมาร และทศเหนอตดกบสหภาพเมยนมารและสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว โดยมแมนาโขงกนระหวางเขตแดนเปนบางชวง

ภมประเทศของไทยแบงออกเปน 6 ลกษณะ คอ

เขตภเขาและทราบระหวางภเขาภาคเหนอ ทวเขา ภเขา และแองแผนดนระหวางเขาทางภาคเหนอ เปนตนกาเนดของแมนาลาธารหลายสายทไหลลงแมนาโขง แมนาเจาพระยา และแมนาสาละวน พนทเหลานเปนทราบดนตะกอนทแมนาไหลพามาทบถม ทาใหมความอดมสมบรณ เหมาะสาหรบการตงถนฐานและทาการเกษตร เทอกเขาทสาคญ ไดแก เทอกเขาหลวงพระบาง เทอกเขาแดนลาว เทอกเขาถนนธงชย เทอกเขาผปนนา เทอกเขาขนตาน และเทอกเขาเพชรบรณ มยอดเขาทสงทสดของประเทศคอ ยอดอนทนนท ในจงหวดเชยงใหม สงประมาณ 2,595 เมตร จากระดบนาทะเลปานกลาง

เขตทราบภาคกลาง เปนทราบดนตะกอนทหนาแนนและกวางขวางทสดของไทย มแมนาทสาคญ คอ แมนาเจาพระยา แมนาแมกลอง แมนาทาจน แมนาปาสก และแมนาบางปะกง เนองจากเปนทราบกวางใหญ พนทอดมสมบรณ จงเปนแหลงเกษตรกรรมทสาคญ และเปนเขตทมประชากรหนาแนนทสดของประเทศ

เขตทราบสงภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภมประเทศเขตนแยกจากภาคเหนอและ ภาคกลางอยางชดเจน โดยมขอบสงชนตามแนวเทอกเขาทางทศตะวนตกและทศใต ตอนกลางเปนแองคลายกนกระทะ เรยกวาแองโคราช มแมนาชและแมนามนไหลผาน และไหลลงสแมนาโขงทจงหวดอบล ราชธาน เทอกเขาสาคญ ไดแก เทอกเขาเพชรบรณ เทอกเขาดงพญาเยน เทอกเขาสนกาแพง และเทอกเขาพนมดงรก

เขตภเขาสงภาคตะวนตก ทวเขาและหบเขาของภาคตะวนตกไมมทราบระหวางเขาเหมอนภาคเหนอ มเพยงทราบแคบๆ เทานน เทอกเขาสาคญของเขตน ไดแก เทอกเขาถนนธงชยและเทอกเขาตะนาวศร ทเปนตนกาเนดของแมนาแควนอย หรอไทรโยค และแมนาแควใหญ หรอศรสวสด ซงไหลมาบรรจบกนเปนแมนาแมกลอง

เขตภเขาและทราบชายฝงทะเลภาคตะวนออก เปนทราบลมแมนาทางตอนเหนอ ทวเขาสลบทราบลกฟกทางตอนกลาง และทราบชายฝงทะเลทางตอนใต เทอกเขาสาคญ คอ เทอกเขาจนทบรและเทอกเขาบรรทด ระหวางเทอกเขาจนทบรกบอาวไทยเปนพนทราบแคบๆ มพนดนอดมสมบรณ เหมาะสาหรบปลกผลไม มแมนาบางปะกงไหลลงอาวไทย ลกษณะชายฝงเวาแหวงเตมไปดวยเกาะแกง หาดทรายสวยงาม เกาะทสาคญไดแก เกาะชาง เกาะกด และเกาะสชง

เขตภเขา ทราบสง ทราบชายฝงทะเล และหมเกาะตางๆ ทางภาคใต พนทของภาคใตเปนทราบสงบนคาบสมทรแคบๆ มทราบอยรมชายฝงตะวนออกและตะวนตกเปนแนวขนานกน โดยมเทอกเขาสงเปนสนอยตรงกลาง เทอกเขาสาคญ ไดแก เทอกเขาสนกาลาคร ซงเปนพรมแดนระหวางไทยกบมาเลเซย เทอกเขาภเกต และเทอกเขานครศรธรรมราช มแมนาสายสนๆ เชน แมนากระบร แมนาตรง แมนาครรฐ แมนาตาป แมนาปากพนง และแมนาโกลก มเกาะทสาคญทางฝงตะวนตก คอ เกาะภเกต ทางฝงตะวนออก คอ เกาะสมยและเกาะพะงน

2.1.1.4 ภมอากาศ ประเทศไทยตงอยในเขตรอนชนของโลก มลกษณะภมอากาศแบบเขตรอน อณหภมเฉลยตลอดปประมาณ 18 -34 องศาเซลเซยส พนทสวนใหญอยภายใตลกษณะภมอากาศแบบ

2-3

สะวนนา คอ มชวงฤดฝนและฤดแลงสลบกนชดเจน สวนภาคใตและภาคตะวนออกมภมอากาศแบบปาฝนเมองรอน คอ ฝนตกเกอบตลอดป

2.1.2 ทรพยากรทส าคญ

ทรพยากรทสาคญของไทย ไดแก ดบก กาซธรรมชาต และนามนดบ

2.1.3 ประชากร

ประเทศไทยมประชากรคาดประมาณ ณ กลางป 2556 (1 กรกฎาคม) 67,448,120 คน เปนประชากรเชอชาตไทยจานวนรอยละ 75 เชอชาตจน รอยละ 14 และอนๆ รอยละ 11 อยในชวงอาย 25-54 ป มากทสด (รอยละ 45.6) รองลงมาคอชวงอาย 0-14 ป 15-24 ป 55-64 ป และ 65 ปขนไป คดเปนรอยละ 19.2 15.1 10.4 และ 9.8 ตามลาดบ มกาลงแรงงานในป 2555 ประมาณ 39.77 ลานคน อยในภาคเกษตร รอยละ 38.2 ภาคอตสาหกรรมรอยละ 13.6 และภาคบรการรอยละ 48.2

ตารางท 2-1 โครงสรางประชากรของประเทศไทย (คาประมาณการ ป 2556)

ชวงอาย (ป) รอยละ เพศ อตราสวน

ชาย:หญง ชาย หญง รวม 0-14 19.2 6,620,873 6,313,188 12,934,061 1.05 15-24 15.1 5,181,468 4,975,083 10,156,551 1.04 25-54 45.6 15,192,334 15,569,761 30,762,095 0.97 55-64 10.4 3,345,493 3,661,867 7,007,360 0.92 65 ขนไป 9.8 2,971,426 3,616,627 6,588,053 0.82 รวม 33,311,594 34,136,526 67,448,120 0.98 ทมา : www.cia.gov (CIA World Factbook) วนท 9 พฤษภาคม 2556

2.1.4 การรหนงสอ ประเทศไทยมอตราการรหนงสอคอนขางสง และในสองสามปทผานมาไดมการเนนดานการศกษาทเพมมากขน โดยใหความสาคญกบการพฒนาทรพยากรบคคลในประเทศสงสด จากการสารวจประชากรในป 2543 พบวาประชากรทมอาย 15 ปขนไปทสามารถอานและเขยนได: ประชากรทงหมด: 92.6% ผชาย: 94.9% ผหญง: 90.5% (การสารวจจานวนประชากรในป 2543)

2.1.5 ศาสนา

ประชากรไทยประมาณรอยละ 94 นบถอศาสนาพทธ โดยสวนใหญเปนนกาย เถรวาท และประมาณรอยละ 5 นบถอศาสนาอสลาม ซงสวนใหญเปนชาวไทยทางภาคใตตอนลาง โดย รอยละ 99 ของมสยดในประเทศไทยเปนนกายสหน สวนมสยดนกายชอะมเพยงรอยละ 1 สาหรบคนไทยท นบถอศาสนาครสตมประมาณ 4 แสนกวาคน คดเปนรอยละ 0.7 ของจานวนประชากรทวประเทศ มทงนกายคาทอลก โปรเตสแตนต และเซเวนเดย แอดเวนตสต สวนชาวซกขมประมาณ 70,000 คน สวนใหญอาศยอยในเขตกรงเทพมหานครและเมองใหญอนๆ เชน เชยงใหม นครราชสมา พทยา และภเกต มโบสถซกขอยทงหมด19 แหงทวประเทศ สวนผนบถอศาสนาฮนดมถงประมาณ 1 หมนคน นอกจากนกยงมผนบถอศาสนา

2-4

และลทธอนๆ เชน เตา ขงจอ และยว รวมทงชาวไทยภเขาอก 9 เผา จานวนประมาณ 920,000 คน ทนบถอศาสนาแตกตางกนไป 2.1.6 ภาษา ภาษาไทยเปนภาษาราชการ 2.1.7 การปกครอง ประเทศไทยมระบอบการปกครองแบบประชาธปไตย โดยมพระมหากษตรยเปนประมข ตงแตป พ.ศ. 2475

2.1.8 โครงสรางสาธารณปโภคขนพนฐาน 2.1.8.1 เสนทางคมนาคม

1) การคมนาคมทางถนนหรอทางรถยนต การคมนาคมขนสงทางรถยนตโดยทางถนนหรอทางหลวง ซงในประเทศไทย

แบงออกเปน 7 ประเภท ดวยกน คอ (1) ทางหลวงแผนดน หมายถง ถนนทมความสาคญทางดานเศรษฐกจ การปกครองและการปองกนประเทศ เชน ถนนพหลโยธน ถนนมตรภาพ ถนนเพชรเกษม และถนนสขมวท (2) ทางหลวงจงหวด ไดแก ถนนทเชอมตดระหวางศาลากลางจงหวดกบอาเภอหรอสถานทสาคญของจงหวดนน ๆ (3) ทางหลวงชนบท เปนถนนทใชตดตอระหวางอาเภอ ตาบล และหมบานของอาเภอ (4) ทางหลวงเทศบาล คอ ถนนทใชเปนทางคมนาคมตดตอภายในเขตเทศบาล (5) ทางหลวงสขาภบาล เปนทางหลวงทสขาภบาลดาเนนการกอสรางและบารงรกษาใชตดตอระหวางอาเภอ ตาบล และหมบานในเขตสขาภบาล (6) ทางหลวงสมปทาน หมายถง ถนนทเอกชนไดรบอนญาตจากรฐบาล ไดสรางขนเพอการคมนาคมหรอเพอการอตสาหกรรม (7) ทางหลวงพเศษ เปนทางหลวงทสรางไดมาตรฐาน เพอใหการจราจรผานไปไดตลอด และรวดเรวเปนพเศษ เชน สายธนบร – ปากทอ ทางหลวงแผนดนทสาคญของไทย ทเชอมภาคตาง ๆ ของประเทศ ไดแก (1) สายเหนอ หรอทางหลวงแผนดนหมายเลข 1 หรอถนนพหลโยธน เรมจากกรงเทพมหานคร ถงจงหวดเชยงราย เปนระยะทาง 952 กโลเมตร (2) สายตะวนออกเฉยงเหนอ หรอทางหลวงแผนดนหมายเลข 2 หรอถนนมตรภาพ จากจงหวดสระบรไปสนสดทจงหวดหนองคาย คดเปนระยะทาง 508 กโลเมตร (3) สายตะวนออก หรอทางหลวงแผนดนหมายเลข 3 หรอถนนสขมวท เรมจากกรงเทพมหานคร ไปสนสดทจงหวดตราด คดเปนระยะทาง 400 กโลเมตร (4) สายใต หรอทางหลวงแผนดนหมายเลข 4 หรอถนนเพชรเกษม เรมจากกรงเทพมหานคร ไปสนสดอาเภอสไหงโก – ลก คดเปนระยะทาง 1,596 กโลเมตร

2-5

ทางหลวงสายเอเชย เปนเสนทางทเชอมการตดตอระหวางประเทศตาง ๆ ในทวปเอเชยเรมจากทางตะวนตกของทวป คอ จากประเทศตรก ผานอรก อหราน อฟกานสถาน ปากสถาน อนเดย บงกลาเทศ เมยนมาร ไทย มาเลเซย สงคโปร สปป.ลาว กมพชาประชาธปไตย และเวยดนาม เสนทางสายเอเชยในประเทศไทยมทงหมด 6 สาย เปนสายประธาน 3 สาย และสายรองอก 3 สาย รวมเปนระยะทาง 4,459 กโลเมตร สายประธาน ไดแก สาย A -1, A – 2 และ A – 12 สาย A – 1 เรมจากพรมแดนเมยนมารทอาเภอแมสอด จงหวดตาก ผานจงหวดนครสวรรค นครนายก ปราจนบร จนจรดพรมแดนกมพชาทอาเภออรญประเทศ ระยะทางประมาณ 703 กโลเมตร สาย A – 2 เรมจากพรมแดนเมยนมารทอาเภอแมสาย จงหวดเชยงราย และมาบรรจบกบจงหวดสงขลา เปนระยะทาง 2,254 กโลเมตร สาย A – 12 เรมจากสามแยกหนกอง จงหวดสระบร (ซงเปนจดทสาย A – 1 และ A – 2 มาบรรจบ) ไปทางตะวนออกเฉยงเหนอ ผานจงหวดนครราชสมา ขอนแกน อดรธาน จนถงหนองคาย เปนระยะทาง 881 กโลเมตร สาหรบทางสายรอง 3 สาย ไดแก สาย A – 14 , A – 15 และ A – 18 สาย A – 15 เรมจากจงหวดอดรธานผานจงหวดสกลนคร ไปสนสดทจงหวดนครพนมระยะทาง 254 กโลเมตร สาย A – 18 เปนเสนทางทเชอมตอจาก A – 2 ทจงหวดชมพร ผานจงหวดสราษฎรธาน นครศรธรรมราช พทลง หาดใหญ ปตตาน นราธวาส ไปจดเขตแดนมาเลเซยทสไหงโก – ลก จดพรมแดนมาเลเซย ระยะทาง 881 กโลเมตร ปจจบนทางหลวงสายเอเชยทสรางเสรจและใชการไดแลว ประมาณรอยละ 80 สวนเสนทางทยงใชไมไดนนกม เสนทางจากไทยผานเมยนมาร และทางจากไทยผานเมยนมาร และจากบงกลาเทศผานเนปาล ถาหากเสนทางสายเอเชยสาเรจเรยบรอยตามโครงการทโครงการอคาเฟ (ปจจบนเปลยนเปนเอสแคป) ไดวางไว ประชาชนชาวไทยและประเทศตาง ๆ จะสามารถเดนทางโดยรถยนต ผานประเทศตาง ๆ ในเอเชย เขาไปถงประเทศในทวปยโรปได

2) ทาเรอ ประเทศไทยมชายฝงยาว 3,219 กม. และมทางนายาว 4,000 กม. มทาเรอทสาคญหลายแหง ไดแก ทาเรอกรงเทพ ทาเรอแหลมฉบง ทาเรอมาบตาพด ทาเรอระนอง ทาเรอภเกต ทาเรอสงขลา ทาเรอสตหบ และทาเรอศรราชา การพฒนาและการจดการทาเรอนาลกขนาดใหญทกแหงอยภายใตความรบผดชอบของการทาเรอแหงประเทศไทย (PAT) สวนทาเรออนๆ ซงรวมถงทาเรอนาลกขนาดเลกสองแหงสงกดกรมเจาทา ในปจจบนมทาเรอนาลกระหวางประเทศเปดใชงานอยแปดแหง และมทาเรอสวนบคคลอกสแหงทไดรบอนญาตใหจดการสนคาในตสนคา ทาเรอพาณชนแหลมฉบงและทาเรออตสาหกรรมมาบตาพด ทาเรอพาณชยในปจจบน (1) ทาเรอคลองเตย หรอ ทาเรอกรงเทพ เปนทาเรอขนาดใหญทสดในประเทศไทยสามารถรองรบได 1.34 ลาน ทอย/ป แองแมนาเจาพระยาลก 8.5 เมตร ทาเรอกรงเทพตงอยดานตะวนตกของแมนาเจาพระยาระหวางหลกกโลเมตรท + 26.5 และหลกกโลเมตร + 28.5 ทปากคลองพระโขนง เขตคลองเตย กรงเทพมหานคร

2-6

(2) ทาเรอแหลมฉบง สามารถรองรบได 6.9 ลาน ทอย/ป ทาเรอลก 12 เมตร ในปจจบนมทาเทยบเรอสทาทดแลจดการโดยบรษทเอกชน ทาเรอแหลมฉบงตงอยท ตาบลทงสขลา อาเภอศรราชา และทตาบลบางละมงในจงหวดชลบร ทาเรอแหงนมพนท 2,536 เอเคอร (6,340 ไร) (3) ทาจอดเรอนาลกศรราชาฮารเบอร เปนทาเรอแหงแรกในประเทศไทยทสามารถรองรบเรอเดนสมทรขนาดใหญไดสงสด 100,000 dwt เนองจากตาแหนงทตงของ ศรราชาฮารเบอร ทาใหทาจอดเรอนาลกแหงนสามารถใชงานไดอยางสมบรณแบบถง 95% ของป ทาเรอขนสงสนคาระหวางประเทศ (ทาเรอแมนา) (4) ทาเรอเชยงแสน ตงอยขางแมนาโขงทอาเภอเชยงแสน จงหวดเชยงราย มพนท 3.6 เอเคอร (9 ไร) หนหนาเขาหาแมนาโขงฝงตรงขามประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวและอยถดจากทางหลวงหมายเลข 1290 (ถนนรมโขง) เชอมอาเภอเชยงแสนและอาเภอเชยงของ ทาเรอแหงนสามารถจดการสนคาบรรทกเรอได 120,000 ตนตอป (5) ทาเรอ เชยงของ ตงอยทตาบลเชยงของ จงหวดเชยงราย ทาเรอแหงนมเปาหมายในการเพมประสทธภาพการใหบรการนาเขา - สงออก และสงเสรมการคาชายแดนระหวางประเทศสาธารณรฐประชาชนจน ประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ประเทศสหภาพเมยนมาร และประเทศไทย ทาเรอแหงนสามารถจดการสนคาบรรทกเรอได 15,000 ตนตอป (6) ทาเรอระนอง, ตงอยบนฝงตะวนออกของแมนากระบร ตาบลปากนา อาเภอเมอง จงหวดระนอง ในพนทประมาณ 126 เอเคอร (315 ไร) ทาเทยบเรอตสนคาซงกวาง 30 เมตรและยาว 150 เมตรสามารถรองรบเรอบรรทกสนคาขนาด 12,000 DWT ไดครงละหนงลา 3) การคมนาคมขนสงทางอากาศ ทาอากาศยานพาณชยของไทยในปจจบนมทงหมด 35 แหง ประกอบดวย ทาอากาศยานระหวางประเทศ 6 แหง ไดแก ทาอากาศยานดอนเมอง ทาอากาศยานสวรรณภม ทาอากาศยานเชยงใหม ทาอากาศยานแมฟาหลวงเชยงราย ทาอากาศยานภเกต และทาอากาศยานหาดใหญ ซงเปนจดศนยรวมของการขนสงสนคาทางอากาศทงในและตางประเทศ พรอมทงมคลงสนคาสาหรบขนสงและถายสนคาอกดวย นอกจากนยงมทาอากาศยานภายในประเทศ 29 แหง กระจายอยทวทกภมภาคของไทย โดยอยภายใตความรบผดชอบของหนวยงานตางๆ ทงราชการ รฐวสาหกจและเอกชน 2.1.9 ภาพรวมเศรษฐกจ

ประเทศไทยมระบบเศรษฐกจแบบผสม ซงเปนระบบทประเทศตางๆ ทวโลกนยมใชกนเปนสวนใหญในปจจบน คอ รฐสามารถเขาไปมสวนในการดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจของประเทศไดในหลายๆ สวน แตกจกรรมทางเศรษฐกจสวนใหญเปนของเอกชน มการแขงขนกนในดานการผลตและการขายตามระบบการคาเสร แหลงรายไดทสาคญของประเทศมาจากภาคเกษตร อตสาหกรรม การทองเทยว การบรการ และทรพยากรธรรมชาต โดยการสงออกสนคาทางการเกษตรยงคงทารายไดสงสดใหกบประเทศตงแตอดตจนถงปจจบน สวนอตสาหกรรมทสาคญกไดแก อตสาหกรรมแปรรปทางการเกษตร สงทอ อเลกทรอนกส อปกรณและชนสวนรถยนต และทรพยากรธรรมชาตทสาคญ คอ ดบก กาซธรรมชาต และนามนดบ

2-7

ตารางท 2-2 เครองชวดเศรษฐกจของไทย ป 2551-2554

เครองชวดเศรษฐกจ ป

2551 2552 2553 2554 จานวนประชากร (คน) 68,267,982 68,706,122 69,122,234 69,518,555 ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP : current ลาน US$)

272,577.80 263,711.24 318,907.93 345,672.23

รอยละสดสวนผลตภณฑมวลรวม ภาคเกษตร 11.56 11.46 12.39 12.36 ภาคอตสาหกรรม 44.05 43.34 44.65 41.16 ภาคบรการ 44.39 45.20 42.96 46.48 ผลตภณฑมวลรวมตอหว (US$) 3,992.77 3,838.25 4,613.68 4,972.38 GDP growth (annual %) 2.48 -2.33 7.81 0.08 อตราเงนเฟอ 3.93 1.95 3.66 4.23 ทมา : ธนาคารโลก วนท 20 พฤษภาคม 2556

2.1.10 นโยบาย

2.1.10.1 นโยบายรฐบาล

กรอบนโยบายและแนวทางการปฏบตงานพฒนาการเกษตร ตามแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ ภายใตรฐธรรมนญ และนโยบายรฐบาล นายกรฐมนตร น .ส.ยงลกษณ ชนวตร ทแถลงตอรฐสภาเมอวนท 23- 25 สงหาคม 2554 ครอบคลม 2 นโยบายหลก ไดแก

1) นโยบายเรงดวนทใหความสาคญ ประกอบดวย (1.1) สงเสรมใหมการบรหารจดการนาอยางบรณาการ เพอบรรเทาอทกภยและภยแลง การปรบระบบการปลกพชใหเหมาะสม และการขยายเขตจดรปทดน (1.2) โครงการพฒนาการเกษตรและสงเสรมอาชพเกษตรในพนทจงหวดชายแดนภาคใต (1.3) พฒนาความรวมมอกบประเทศเพอนบาน เพอสรางความเชอมโยงความรวมมอทางการคาในระหวางประเทศคคาตางๆ (1.4) พกหนครวเรอนของเกษตรกรและผมรายไดนอย (1.5) ยกระดบราคาสนคาเกษตร โดยการสงเสรมและพฒนาระบบประกนความเสยงทางการเกษตรใหเหมาะสม ทงระบบประกนความเสยงราคาพชผลและระบบประกนภยพชผลอนเนองมาจากภยธรรมชาต

2) นโยบายการปรบโครงสรางเศรษฐกจภาคเกษตร ใน 3 เรอง ไดแก

การพฒนาเกษตรกรและสถาบนเกษตรกร โดยการสรางเกษตรกรรนใหมใหเกดขน การจดตงและพฒนาอาสาสมครเกษตรหมบาน การจดทาสมดทะเบยนครวเรอนเกษตรกรดวยระบบอเลกทรอนกส การประกนความมนคงใหเกษตรกร ในกองทนสวสดการชาวนา การพฒนาธรกจสถาบนเกษตรกร ฟนฟอาชพเกษตรกรผพกชาระหน การสนบสนนสภาเกษตรกรแหงชาต และ โทรทศนเพอเพอเผยแพรความรภาคการเกษตร

2-8

การพฒนาการผลต ใหความสาคญกบการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม โดยการลดตนทนการผลต เนนการสงเสรมการใชเทคโนโลยทเหมาะสม ใหความสาคญมาตรฐานสนคา เพอความปลอดภยตอการบรโภค ทงสนคา พช ปศสตว และประมง สงเสรมประสทธภาพการผลต การปรบระบบการผลต ใหเหมาะสมกบสภาพพนท เนนความสาคญ ความมนคงทางอาหาร โดยสงเสรมการผลตพชอาหารและพลงงานใหมความเหมาะสม สงเสรมใหเกษตรกรทาเกษตรอนทรย เพอใหสอดคลองกบการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม สงเสรมงานวจยและพฒนาสายพนธ พช ปศสตว ประมง และเทคโนโลยในการผลต มาปรบใช เพอรองรบการเปลยนแปลงและเปนการปรบตวของกระบวนการผลตใหสอดคลองกบสภาพอากาศทเปลยนแปลงไป การพฒนาอตสาหกรรมเกษตร

การพฒนาโครงสรางพนฐานและปจจยสนบสนน โดยการบรหารจดการนาอยางบรณาการ ขยายพนทชลประทาน จดทดนทากนใหเกษตรกร ทไมมทดนทา และใหความสาคญกบระบบเตอนภยดานการเกษตร ทงในเรองอทกภย ภยแลง แมลงศตรพชระบาด การ คมครองทดนเพอการเกษตร โดยเรงรดและผลกดนการออกกฎหมายคมครองพนททมศกยภาพและมความเหมาะสมทางการเกษตร รวมทงการฟนฟ/อนรกษดน

2.1.10.2 นโยบายกระทรวงเกษตรและสหกรณ

1) โครงการพระราชด าร คณะกรรมการตดตามประสานงานโครงการพระราชดารถอวาตองให

ความสาคญ เพราะในกระทรวงเกษตรและสหกรณมโครงการพระราชดารหลายโครงการ ตองมผใหญตามเฝารบเสดจดวยทกครง โดยขอใหทานผตรวจทดแลพนทนนและในการเสดจตรวจงานทกครง เพอรบสนองงาน แลวรายงานกระทรวงใหทราบ จะทาใหการสนองพระราชดารเรวขน

2) โครงการตามนโยบายรฐบาล เรองนโยบายเรงดวน

- การบรหารจดการนาอยางบรณาการ ขอใหกรมชลประทาน รายงานและดา เนนการปองกน

เตรยมการ แกปญหาอทกภย ภยแลง การดแลระบบชลประทาน และรายงานใหทราบ รวมทง.ใหกรมชลประทานใหความรวมมอและประสานงานกบ กบอ. เพอใหการปฏบตงานเปนทศทางเดยวกน

- การพฒนาเศรษฐกจและสงคมในพนทจงหวดชายแดนภาคใต เปนเรองสาคญทมการดาเนนการตอเนอง ขอใหคณะกรรมการทกระทรวงตงขน ตดตามงานใหเปนรปธรรม ใหมการดาเนนการอยางตอเนอง

- ความรวมมอกบประเทศเ พอนบานและนานาประเทศ โดยเฉพาะอยางยง AEC ตองมความชดเจน กระทรวงเกษตรและสหกรณดาเนนการอยางไรใหเกดความตอเนองและ โดยรายงานความกาวหนา AEC

- การยกระดบราคาสนคา ขอใหทกหนวยงานสงแผนการดาเนนการทคาดวาจะสามารถทาใหราคาสนคาขยบตวสงขนได ภายใน 2 สปดาห วามแนวทางดาเนนการ

2-9

อะไรไดบางในสนคาทหนวยงานรบผดชอด และขอตนทนจากสานกงานเศรษฐกจการเกษตร เพอนามาหารอและประสานกบกระทรวงพาณชย เพอจะทาใหเกษตรกรเกดความมนใจในดานการผลต

3) นโยบายเฉพาะ กระทรวงเกษตรและสหกรณตองการเหนเฉพาะหนาขณะน คออยากใหเกด

Smart Farmer โดยเนนใหม Smart Officer เปนเพอนคคด - Smart Farmer มองหลกการไววา เกษตรกรไทยตองเปนผทมความรดานการเกษตรจรงๆ มขอมลประกอบการตดสนใจ มความตระหนกถงคณภาพสนคาและความปลอดภยของผบรโภค มความรบผดชอบตอสงแวดลอม/สงคม มความภมใจในความเปนเกษตรกร

- Smart Officer สงแรกทตองมคอ ขาราชการ กษ.ตองมความรกเกษตรกรเหมอนญาต มความรทางวชาการและรอบรนโยบาย นาเทคโนโลยมาใชในการชวยเหลอเกษตรกร สรางความเขมแขงแกเกษตรกรและองคกรเกษตรกร และพนองขาราชการของกระทรวงเกษตรและสหกรณ ตองเตรยมตวหาความรและนาเกษตรกรเขาส Green Economy และ Zero waste agriculture ตองมการแนะนาเกษตรกรใหทราบและเขาใจวาการ Reduce Reuse Recycle ตองทาอะไร อยางไร และในสวนทจะทาใหเกด Zero waste นนคอหวใจของการไมทาลายสงแวดลอม และไมทาใหเกดปญหาโลกรอน สดทายตองมความภาคภมใจในองคกรและความเปนขาราชการ ทานตองหยงในความเปนขาราชการในสมเดจพระเจาอยหวฯ

- Zoning แตใหใชขอมล sitting ทมอยขณะนกอน โดยบอกใหรวาในจงหวดมสนคาเกษตรอะไรบางทเปนตวเดน เปนตวทจะขบเคลอน เปนตวทจะเกดความเขมแขงแกพนองเกษตรกรได มทะเบยนเกษตรกร ทตงฟารม แหลงรวบรวมผลผลต แหลงกระจายสนคา การตลาดภายใน -ภายนอกจงหวด แหลงแปรรป ตนทน ราคา การตลาด สภาพดน แหลงนา ฤดกาลทผลผลตออก ทงนขอใหเสรจภายใน 31 ธนวาคม 2555 เปนนโยบายทนายกฯ อยากเหนการทา Zoning การเกษตร โดยการเอาภาพของการผลต การแปรรป แหลงรวบรวม แหลงกระจาย และการตลาด จะทาใหเราสามารถวางแผนการผลตใหแกเกษตรกร ซงมความสาคญและอยากใหเกดขนเรว ๆ เพราะถอวามขอมลอยแลว เพยงแตจบขอมลเหลานนใหเขาระบบ และตอบใหไดวาในพนทรบผดชอบมแหลงนาอยทไหน สภาพดนเปนอยางไร ตนทนการผลตเทาไหร ผลผลตจะออกตอนไหน จานวนเทาไหร แหลงแปรรป การตลาดอยไหน เราจะกระจายสนคาไปภายใน-ภายนอกจงหวด หรอสงออกนอกประเทศ จะทาใหเกดการวางแผนการผลตการเกษตรได สามารถเชอมโยงกบการทา Zoning และ logistic ได - การปรบรปแบบการสงเสรมการเกษตรใหม โดยใหทกหนวยงานทท างานสงเสรมการเกษตร สรางอาสาพฒนาการเกษตร ซง กรมสงเสรมการเกษตร กรมปศสตว และกรมประมง มอยแลวปรบรปแบบแทนทจะใหเกษตรกรเขาหา ทานตองวางแผน สรางกลมเครอขายเขาหาเกษตรกรโดยตรง น าความรในการขบเคลอนการเกษตรในรป Green Economy และ Zero waste agriculture ไปท างานรวมกน ขอใหหนวยงานในจงหวดไดคยกนท างานแบบบรณาการ และท าแผนเชงรก เขาหาเกษตรกร โดยใหขอมลดานการตลาด น าการผลต โดยอาจท าแผนรวมกบแผนพฒนาจงหวดกได และใหเกษตรและสหกรณจงหวดเปนผรวบรวมแผนปฏบตการสงใหกระทรวงเกษตรฯ - สรางยวเกษตรกร ทราบกนดวาเกษตรกรของไทยอาย 45 ขน และแนวโนมคนรนใหมไมเขาสสงคมเกษตรกร โดยมความคดวาวงการเกษตรนน ยากจน สกปรก ยาก แตการเกษตรคอความมนคงทางดานอาหารของประเทศ ของโลก เพราะหากเราไมมการเกษตรในประเทศ

2-10

เราจะตองซออาหารจากตางประเทศทงหมด อนาคตประเทศไทยตองขาดแคลนแรงงานแนนอน ตองสราง ยวเกษตรกรขนมา ใหรจกการใชเทคโนโลยการเกษตร ขอมลตางๆ ซงมสวนราชการทจะด าเนนการได คอ สวนของมหาวทยาลย ขณะนไดม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และจฬาลงกรณมหาวทยาลย มการสรางยวเกษตรกรรองรบการขาดแคลนแรงงานไดบางสวน

4) การเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยนของกระทรวงเกษตรและสหกรณ

1. การสรางมาตรฐานและการตรวจสอบสนคา ปรบประสานมาตรฐานดานความปลอดภยและคณภาพสาหรบ

ผลตภณฑพช ปศสตว และประมงทมความสาคญทางเศรษฐกจในอาเซยนใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล กาหนดมาตรการ กฎระเบยบ เพอปองกนสนคาทไมมคณภาพ

หรอไมไดมาตรฐาน

พฒนาระบบสารสนเทศสาหรบเสรมสรางความมนคงและความปลอดภยดานอาหารในภมภาค รวมถงแจงเตอนมาตรการกฎระเบยบของประเทศสมาชกอาเซยน

2. การผลตทางการเกษตร สงเสรมใหมการผลตสนคาเกษตรมลคาสง เชน สนคาเกษตร

อนทรย และการสรางมลคาเพมของสนคา เชน ผลตภณฑขาว ผลตภณฑยาง ปรบปรงประสทธภาพการผลต ลดตนทนการผลต พฒนาคณภาพ

ผลผลต โดย สงเสรมการผลตสนคาทมมาตรฐานและเพมขดความสามารถในการบรหารจดการหลงเกบเกยว สงเสรมทางเลอกอาชพใหมในหวงโซมลคาสนคาเกษตร เชน การ

ผลตเมลดพนธ พชเพอจาหนาย 3. การวจยและพฒนา ใหความสาคญกบการสงเสรมและสนบสนนการวจยและพฒนา

ดานการเกษตร

สงเสรมการแลกเปลยนความรกบประเทศสมาชก 4. การจดการศตรพชและโรคระบาด เพมขดความสามารถในการบรหารจดการการปองกนโรคระบาด

โรคพชและโรคสตว โดยกาหนดมาตรการเฝาระวงการแพรระบาดของโรคและแมลงและการกกกนพชและสตวทนาเขาจากตางประเทศ การจดทาเขตปลอดโรคระบาดสตว รวมทงการเพมการผลตวคซนในการปองกนโรคสตว และวธการปองกนกาจดศตรพช

เพมความเขมงวดในการเคลอนยายสนคาพช ปศสตวและประมง ปรบประสานระบบกกกนและวธตรวจสอบสขอนามยพชและสตว

รวมถงเพมศกยภาพของดานกกกนพชและสตว 5. แรงงานเกษตร เตรยมความพรอมเกษตรกรเพอปรบตวในการใชเทคโนโลยและ

เครองจกรกลทางการเกษตรเพอทดแทนแรงงานเกษตร

2-11

6. การลงทนภาคเกษตร สนบสนนการลงทนในประเทศเพอนบานเพอใชสทธพเศษทาง

การคา (GSP)

ปรบปรงกฎระเบยบทเกยวของกบการลงทนใหรดกมและทนสมย 7. การจดการดนและนา สงเสรมความรวมมอในการพฒนาบรหารจดการทรพยากรดนและ

นาอยางบรณาการและเปนระบบในภมภาคอาเซยน 8. การสรางความเขมแขงใหดานกกกนโรค พฒนาระบบเชอมโยงขอมลการออกใบอนญาตและใบรบรอง

มาตรฐานเพอเชอมโยงกบระบบ (National Single Window : NSW) ของกรมศลกากร พฒนาดานกกกนสตวและดานกกกนพช

9. การปรบปรงกฎหมาย ศกษากฎหมายและระเบยบทเกยวของกบารเกษตรดานพชเพอ

เตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยน ทบทวนปรบปรงกฎระเบยบของกระทรวงเกษตรและสหกรณให

สอดคลองกบการเขาสประชาคมอาเซยน 10. การเยยวยาเกษตรกรทไดรบผลกระทบ จางศกษาผลกระทบและมาตรการรองรบการเปmดเสรการลงทน

ของอาเซยนสาขาการเพาะขยายหรอปรบปรงพนธพช กองทนปรบโครงสรางการผลตภาคการเกษตรเพอเพมขด

ความสามารถในการแขงขนของประเทศเพอสนบสนนและเยยวยาผไดรบผลกระทบจากการเปดเสรการคาสนคาเกษตรใหสามารถแขงขนได

11. การสรางความเขมแขงใหกลมเกษตรกร/ผประกอบการ จดแสดงและจาหนายสนคาของสหกรณ กลมเกษตรกรทได

มาตรฐาน พฒนาบคลากรในการจดการธรกจ และสรางภาคเครอขายความรวมมอทงภายในและภายนอกประเทศเพอพฒนาระบบสหกรณ รวมถงความรวมมอในการพฒนาดานสารสนเทศ

ศกษาขอตกลงของ AEC ทมผลกระทบตอการดาเนนธรกจของสหกรณและกลมเกษตรกร

12. การวเคราะหศกยภาพการแขงขนสนคาเกษตรทสาคญ ศกษาศกยภาพการแขงขนของสนคาเกษตร 7 กลม 23 ชนด

2-12

2.2 ราชอาณาจกรกมพชา (Kingdom of Cambodia)

ภาพท 2 แผนทราชอาณาจกรกมพชา

2.2.1 ลกษณะทางภมศาสตร 2.2.1.1 ทตง กมพชามตาแหนงทตงอยระหวางละตจด 10 องศา 24 ลปดา-14 องศา 26 ลปดาเหนอ และ

ระหวางลองจจด 102 องศา 21 ลปดา-107 องศา 35 ลปดาตะวนออก หรออยในเขตลมนาโขงตอนลาง 2.2.1.2 พนท กมพชามพนท 181,035 ตารางกโลเมตร หรอมขนาดประมาณ 1 ใน 3 ของประเทศไทย 2.2.1.3 อาณาเขต

ทศเหนอตดประเทศไทย (เขต จ.อบลราชธาน ศรสะเกษ สรนทรและบรรมย) และ สปป.ลาว (แขวงอตตะปอและจาปาสก)

ทศตะวนออกตดเวยดนาม (เขต จ.คอมทม เปลก การลดและกวางตด) ทศตะวนตกตดประเทศไทย (เขต จ.สระแกว จนทบรและตราด) ทศใตตดอาวไทย

2.2.1.4 เขตแดน ไทย-กมพชา กมพชามเขตแดนตดกบไทย 798 กโลเมตร ทศเหนอตดกบประเทศไทย (จงหวดอบลราชธาน ศรสะเกษ สรนทร และบรรมย) ทศตะวนตกตดประเทศไทย (จงหวดสระแกว จนทบร และตราด) และทศใตตดอาวไทย มพรมแดนตดกบพรมแดน สปป.ลาว 541 กม. และเวยดนาม 1,228 กม.

2-13

2.2.1.5 ภมประเทศ กมพชามลกษณะภมประเทศคลายชาม หรออางคอ ตรงกลางเปนแองทะเลสาบและลมแมนา

โขงอนกวางขวาง มภเขาลอมรอบอย 3 ดาน 2.2.2 ภมอากาศ รอนชน มฤดฝนยาวนาน อณหภมโดยเฉลย 20-36 องศาเซลเซยส 2.2.3 ทรพยากรธรรมชาต อญมณ เหลก ฟอสเฟต บอกไซต ซลคอน ถานหน แมงกานส นามน แกส ไมสก 2.2.4 ภยธรรมชาต 2.2.5 ระบอบการปกครอง ประชาธปไตยแบบรฐสภา มพระมหากษตรยเปนประมขภายใตรฐธรรมนญ 2.2.6 การแบงเขตปกครอง กมพชาแบงเขตการปกครองออกเปน 20 จงหวด (เขต : provinces; khet) และ 4

เทศบาล* (กรง : municipalities; krung) 2.2.7 เมองทส าคญ จงหวดพระสหน เสยมเรยบ พระตะบอง เกาะกง กาปงจาม 2.2.8 ประชากร

2.2.8.1 จ านวนประชากร

ประเทศกมพชามประชากรคาดประมาณ ณ กลางป 2556 (1 กรกฎาคม) 15,205,539 คน รอยละ 90 เปนคนกมพชา รองลงมาคอเวยดนาม รอยละ 5 จนรอยละ 1 และอนๆ รอยละ 4 อยในชวงอาย 25-54 ป มากทสด (รอยละ 38.2) รองลงมาคอชวงอาย 0-14 ป 15-24 ป 55-64 ป และ 65 ปขนไป คดเปนรอยละ 31.7 21.2 4.9 และ 3.9 ตามลาดบ มกาลงแรงงานในป 2553 อยในภาคเกษตร รอยละ 55.8 ภาคอตสาหกรรม รอยละ 16.9 และภาคบรการ รอยละ 27.3

ตารางท 2-3 โครงสรางประชากรของประเทศกมพชา (คาประมาณการ ป 2556)

ชวงอาย (ป) รอยละ เพศ อตราสวน

ชาย:หญง ชาย หญง รวม 0-14 31.7 2,428,507 2,397,327 4,825,834 1.01 15-24 21.2 1,597,990 1,627,161 3,225,151 0.98 25-54 38.2 2,828,752 2,985,226 5,813,978 0.94 55-64 4.9 287,073 464,991 752,064 0.63 65 ขนไป 3.9 221,356 367,156 588,512 0.60 รวม 7,363,678 7,841,861 15,205,539 0.94 ทมา : www.cia.gov (CIA World Factbook) วนท 9 พฤษภาคม 2556

2.1.4 การรหนงสอ จากการสารวจประชากรในป 2543 พบวาประชากรทมอาย 15 ปขนไปทสามารถอานและเขยนได ประชากรทงหมด: 77.6% ผชาย: 85.1% ผหญง: 70.9%

2-14

2.2.5 ภาษา

ภาษากมพชาเปนภาษาราชการ

2.2.6 ศาสนา

พทธศาสนานกายเถรวาท 96%

2.2.6 โครงสรางสาธารณปโภคพนฐาน

2.2.6.1 เสนทางคมนาคม

ทางอากาศ

สบเนองจากนโยบายการเปดนานฟาของรฐบาลกมพชา สงผลใหมสายการบนมงสประเทศเพมขน ขณะนมสายการบนนานาชาตทบนตรงสสนามบนนานาชาตพนมเปญ และสนามบนนานาชาตเสยมเรยบ สวนสนามบนนานาชาตกางเกง (จ.พระสหน) ปรบปรงเสรจเรยบรอยพรอมเปดใหบรการสาหรบสายการบนระหวางประเทศ สวนสนามบนกรงเลยง จ.กมปงชะนง จะใชเปนสนามบนสาหรบขนสงสนคาและสนามบนเกาะกงอยระหวางการปรบปรง

หมายเหต:สนามบนนานาชาตพนมเปญ เสยมเรยบ และพระสหนอยภายใตการบรหารและจดการของ Cambodia Airport Services Ltd. (CAMS) ซงเปนบรษทในเครอของบรษทรวมทนระหวางฝรงเศสและมาเลเซย หรอSCAซงไดรบสมปทาน โครงการรปแบบ BOT

ทางบก

ถนนในกมพชามความยาวรวมกนประมาณ 39,704 กโลเมตร แยกเปนทางหลวง 5,263 กโลเมตรและถนนสายจงหวด 6,441 กโลเมตรและถนนสายชนบท ประมาณ 28,000 กโลเมตร ธนาคารพฒนาเอเชย(Asian Development Bank-ADB) ไดทาการศกษาแผนแมบทการพฒนาดานตางๆ ในอนภมภาคลมแมนาโขง (Greater Makong Subregion: GMS) ซงประกอบดวยสมาชก 6 ประเทศ คอ ไทย สปป.ลาว กมพชา เวยดนาม เมยนมารและประเทศจนตอนใต (มณฑลยนนาน) ในสวนของการพฒนาดานคมนาคมทางบกเกยวกบทางหลวง ADB ไดกาหนดรวม 10 สายทาง โดยมเสนทางทเกยวของกบประเทศไทย-กมพชา ดงน

(1) Centralsub-Corridor หรอเสนทาง R1 กรงเทพฯ-กรงพนมเปญ-นครโฮจมนต-วงเตา- ในสวนของไทยคอจากกรงเทพฯไปตามทางหลวงหมายเลข 33 มงสฉะเชงเทรา-กบนทรบร-อรญประเทศระยะทางประมาณ 310 กโลเมตร ในสวนของกมพชาคอ จากจดผานแดนถาวรคลองลก-ปอยเปต(เปดเมอ25กมภาพนธ2541) เขาสเขตแดนกมพชาระยะทางประมาณ420กโลเมตร(เสนทางระเบยงดานใตนสามารถเชอมตอกบเสนทางหมายเลข 5 ของกมพชา ผานจงหวดบนเตยเมยเจย พระตะบองโพธสต กมปงชะนงเขาสกรงพนมเปญ ระยะทางประมาณ 420 กโลเมตร และสามารถเชอมตอกบเสนทางหมายเลข 6 จากกรงพนมเปญ-จงหวดกมปงธม-เสยมเรยบ-บนเตยเมยนเจย-ปอยเปต รวมระยะทาง150กโลเมตร) จากกรง

2-15

พนมเปญเชอมตอดวยเสนทางหมายเลข 1 ผานจงหวดกนดาล ไปขามแมนาโขงทเนยกเลองจงหวดไปรเวงสจงหวดสวายเรยงจรดชายแดนกมพชา-เวยดนามทดานบาเวต (Bavet) ระยะทางประมาณ 120 กโลเมตรในสวนของเวยดนามคอ จากจดผานแดนถาวรบาเวต-หมกบาย (MocBay) จงหวดเตนนหประเทศเวยดนามตามเสนทางหมายเลข 22 ปลายทางนครโฮจมนหระหวางทางมเสนทางแยกไปทางหมายเลข 51 เพอไปเมองหวงเตา (Vung Tau) รมทะเลจนใตซงเปนทงเมองทาและเมองตากอากาศ วงเตา ระยะทางประมาณ 140 กโลเมตร

(2) The Southern Coastalsub-Corridor หรอ เสนทาง R10 เสนทางเลยบชายฝงทะเล ไทย-กมพชา-เวยดนาม (ตราด-เกาะกง-กมปงโสม-กมปอต-Ha Tien, Ca Mauand Nam Can ทเวยดนาม) เปนเสนทางเชอมตอภายใตยทธศาสตรความรวมมอทางเศรษฐกจอระว ด-เจาพระยา-แมโขง (ACMECS): “เสนทางแนวชายทะเล”(Coastal Route) เสนทางเรมจากจงหวดตราด (ไทย) - เกาะกง (กมพชา) -อ.สะแรอมเบล -สหนวลล - คาเมา (เวยดนาม) ไทยใหความชวยเหลอกมพชาพฒนาเสนทางหมายเลข 48 จากจดผานแดนถาวรบานหาดเลกอาเภอคลองใหญจงหวดตราด-บานจามเยยม อาเภอมณฑลสมา จงหวดเกาะกง (เปดเมอ 21 กนยายน 2540) ไปอาเภอสะแรอมเบล จงหวดเกาะกง โดยไทยใหเงนชวยเหลอแบบใหเปลาในการกอสรางสะพานขนาดใหญ4แหง288ลานบาทและเงนกเงอนไขผอนปรนเพอลาดยางถนน 568ลานบาท รวมเปนเงน 856ลานบาท เพอเชอมตอกบเสนทางหมายเลข4ขนเหนอผานจงหวดกมปงสะปอไปกรงพนมเปญ และลงใตสจงหวดพระสหนตอไปจงหวดกมปอตและตาแกว ตามเสนทางหมายเลข 3 สะพานขามแมนาทง 4 แหง เปนสะพานคอนกรตเสรมเหลกรวมความยาว 1,560 เมตร กวาง 13 เมตร มชองสาหรบจกรยานยนตกวาง 1.5 เมตรและชองสาหรบเดนเทากวาง 1 เมตร สามารถรบนาหนกได 42 ตน สรางเสรจเมอ 20 เมษายน 2551 ไดแก

(1) สะพานสะแรอมเบลขามคลองสะแรอมเบล (SraeAmbel) ความยาว 420 เมตรอยทบานบานเตยด ต.บงเปรยว อ.สะแรอมเบล จ.เกาะกง

(2) สะพานอนโดงตกขามคลองอนโดงตก (PrekAndongtek) ความยาว 270 เมตรอยทบานอนโดงตก ต.อนโดงตก จ.เกาะกง

(3) สะพานตรอเปยงรง ขามคลองตะเปยงรง (Trapinroung) ความยาว 480 เมตรอยทบาน ตรอเปยงรง ต.ตรอเปยงรง อ.เมองเกาะกง

(4) สะพานตาไต ขามคลองภมโดง (Phumdong) ความยาว 390 เมตรอยทบานตาไต ต.ตาไตกรอม อ.เมองเกาะกง เสนทางนมความสาคญตอการคาชายแดนและการทองเทยวเชงนเวศน (Eco-tourism) ตามแนวชายฝงทะเลอาวไทยสทะเลจนใตขามไปเวยดนามตามเสนทางถนนไปยงเมองเกยงยาง (Kien Giang) หรอไปเกาะฟกวก ไทยหวงการทองเทยวใหเปนโครงการ “สามประเทศ-หนงจดหมาย (Three Countries, One Destination) โดยใหแตละประเทศ (ไทย-กมพชา-เวยดนาม) สามารถเปนทงตนทางและปลายทางในการรบการทองเทยวโดยใชเสนทางระเบยงเศรษฐกจดานใตเชอมโยง

2-16

(3) TheNorthern sub-corridor เรมจากกรงเทพฯ-เสยมเรยบ และสตรงเตรง-รตนครในกมพชาไป PleyKoandQuyNhonทเวยดนามนอกจากนSEC ยงกาหนดสราง Inter-corridor จากทศใตของสปป.ลาว ไปจงหวดพระสหนทกมพชา ความชวยเหลอของไทยในการกอสรางถนน

เสนอนๆ

ถนนหมายเลข 67 จากจดผานแดนจวม-สะงา ไปถงตวอาเภออนลองเวง ระยะทาง 18กโลเมตรและจากอาเภออนลองเวงไปถง จ.เสยมเรยบ ระยะทาง131กโลเมตร เสนทางเรมตนจาก บานแซรไปรไปสนสดทเขตชายแดนชองสะงาระยะทางประมาณ 167 กโลเมตรโดยเปนระยะทางในประเทศไทย 16 กโลเมตร และในกมพชา 151กโลเมตร เปนการใหความชวยเหลอแบบใหเปลา126 ลานบาท

ทางรถไฟ

ในอดตการขนสงทางรถไฟถอวาเปนทนยมในกมพชา การเดนรถจากกรงพนมเปญถงพระตะบองมเทยวเดนรถทกวนแตหลงจากเกดสงครามระบบการขนสงดงกลาวไดถกทาลายลงอยางสนเชง การเดนรถจากพนมเปญถงพระตะบองมเพยง 1 เทยว/อาทตย โดยใชเวลาเดนทาง 12 ชวโมง (ความเรว15-20กม./ชม.) กมพชาไดพยายามฟนฟระบบการขนสงทางรถไฟอกครง ดวยโครงการซอมแซมและสรางรางรถไฟในเสนทางทมอยเดมทงในเสนทางสายเหนอและสายใตรวมระยะทาง 650 กโลเมตรและปรบปรงสถานรถไฟกรงพนมเปญมลคาลงทนรวม 73 ลานดอลลารสหรฐฯ จากการสนบสนนของธนาคารการพฒนาแหงเอเชย(ADB) 84 ลานดอลลารสหรฐฯ องคกรผสงออกนามน (OPEC) 13 ลานดอลลารสหรฐฯ รฐบาลกมพชา15.2ลานดอลลารสหรฐฯ และรฐบาลมาเลเซย 2.8 ลานดอลลารสหรฐฯ ทงนหากโครงการดงกลาวเสรจสมบรณกมพชาจะเปนสวนทเชอมระบบโครงขายเสนทางรถไฟจากสงคโปรถงจงหวดยนานคณหมงประเทศจนดว ยระยะทาง 5,382 กโลเมตรในเสนทางทเรยกวา "Singapore-Kunming Railway Link (SKRL)" ผเชยวชาญดานการรถไฟจากออสเตรเลย (Snowy Mountains Engineering CorporationofAustralia:SMEC) ไดทาการศกษาความเปนไปไดและใหความชวยเหลอดานเทคนคสาหรบโครงการตอมารฐบาลกมพชาไดใหสมปทานระยะเวลา 30 ปแกบรษท Toll Holding ของออสเตรเลยในการจดการขนสงคนและสงของทางรถไฟ ซงหลงจากการสรางและซอมแซม รถไฟสายเหนอจะสามารถบรรทกนาหนก 20 ตนบนความเรวสงสด 50กม./ชม. ขณะทสายใตจะสามารถบรรทกนาหนก15ตน

The RoyalRail waysofCambodia(RRC) ภายใตกระทรวง Public Works and Transport (MPWT) ซงอยภายใตการกากบดแลของรฐ มหนาทรบผดชอบการดาเนนการและการบารงรกษาเครองจกรและระบบรางรถไฟ รวมทงดแลเกยวกบการบรรทกขนสงสนคาซงขนสงในปจจบน เชน ปโตรเลยม ปนซเมนตปยวสดกอสรางถานหนยปซมเพอโรงงานปนซเมนตและสนคาเกษตรเชนขาวและนาตาลถงแมระบบขนสงดวยรถไฟจะสามารถลากบรรทกสนคาไดจานวนมากแตยงไมเปนทนยมของธรกจเพราะลาชาและไมสะดวกเทาการขนสงทางถนนเสนทางสายเหนอจากกรงพนมเปญถงปอยเปต ระยะทาง 385 กม. มการกอสรางรางรถไฟ ในชวงป พ.ศ. 2472-2485 โดยฝรงเศสและสรางจากศรโสภณถงปอยเปตเพอเชอมกรงพนมเปญกบกรงเทพ ในปพ.ศ. 2485-2504 ระยะทาง 48 กม. เสนทางรถไฟสายใตเชอมกรงพนมเปญไปสหนวลลระยะทาง 264 กม. สรางขนป พ.ศ.2503-2512 โดยการสนบสนนจากฝรงเศสเยอรมน และจนการพฒนาระบบสาธารณปโภคดานการรถไฟเปนทตองการในทกภาคสวนของกมพชา ทงเสนทางจากศรโสภณ -เสยม

2-17

เรยบ ระยะทาง 105 กม. เสยมเรยบ-สกลระยะทาง 239 กม. และสนวน-สตรงเตรงระยะทาง 273 กม. ซงการพฒนาเสนทางรถไฟของกมพชาจะทาใหเกดความมนใจดานการบรการและการขยายตวทางการคาทงภายในและระหวางประเทศ

ทางนา

กมพชา มทาเรอนาลกแหงเดยว คอ ทาเรอสหนวลล ซงปรบปรงโดยการวางคอนเทนเนอรรอบทาเรอนาลกความยาว 240 กโลเมตร และขยายพนททจอดเรอความยาว 160 เมตร สาหรบรองรบเรอ ทกนนาลก 9 เมตร เสนทางเดนเรอทตดตอกบสหนวลลไดแก อเมรกา ยโรป จน ฮองกง อนโดนเซยญปน มาเลเซย ฟลปปนสสงคโปร เกาหลใต ไทย และเวยดนาม สวนใหญจะขนผานสงคโปรการขนสงทางนาภายในประเทศสวนใหญใชแมนาแมโขง แมนาตนเลสาบ และแมนาบาสก ซงมความยาวโดยรวม 1,750กโลเมตร ในฤดฝน และอาจลดเหลอ 580 กโลเมตร ในฤดแลงทาเรอในกมพชาม 7 แหงดงตอไปน ทาเรอพนมเปญ 2 แหง ทาเรอกมปงจามเปนทาเรอสาคญบนแมนาแมโขงหางจากพนมเปญ 105 กโลเมตร ทาเรอกระแจะเปนทาเรอสาคญบนแมนาแมโขงหางจากทาเรอกมปงจาม 115 กโลเมตร ทาเรอสตงเตรง เปนทาเรอสาคญบนแมนาแมโขง หางจากทาเรอกระแจะ 150 กโลเมตร ทาเรอเนยกเรองเปนทาเรอสาคญบนแมนา แมโขงหางจากทาเรอพนมเปญ 60 กโลเมตร ทาเรอจองคะเนยะ (เสยมเรยบ) ตงอยบนแมนาตนเลสาบหางจากทาเรอกมปงชะนง 190 กโลเมตร และการขนสงสนคาทางนาภายในประเทศกมพชามขอจากด เนองจากระดบนาในฤดฝนและฤดแลงมความแตกตางประมาณ 10 เมตร

2.2.6.2 ระบบไฟฟาและประปา

กมพชาจาเปนตองนาเขาไฟฟาจากไทยและประเทศเพอนบาน และยงไมสามารถจดหากระแสไฟฟาไดอยางเพยงพอเพอหลอเลยงประชาชนทงประเทศ ในพนทหางไกลทรฐบาลยงไมสามารถจดหาไฟฟาใหได รฐบาลอนญาตใหเอกชนผลตกระแสไฟฟาจากนามนเชอเพลงเพอจาหนายใหกบประชาชน โรงงานไฟฟาพลงงานนาแหงแรกของเวยดนาม คอ โรงงานไฟฟาครรม 1 (Kirirom 1) สรางโดยบรษท China Electric Power Technology Import and Export Corp (CETIC) โดย EDC ตงอยทจงหวด กมปงสะปอ ทางทศตะวนตกเฉยงใตของจงหวดเกาะกง หางจากรงพนมเปญประมาณ 110 กม. สามารถผลตกระแสไฟฟาใหกรงพนมเปญไดเฉพาะในฤดฝนประมาณรอยละ 7 ของความตองการใช สวนในฤดแลง ไมมนาเพยงพอทจะปนกระแสไฟฟาได ปจจบนรฐบาลกมพชาไดเรงอนมตและเชญชวนชาวตางชาตใหเขามาลงทนในโครงการสรางโรงงานผลตไฟฟาจากพลงงานนารวมถงเขอนตางๆ ทวประเทศ โดยคาดวาในป 2020 ทกหมบานในกมพชาจะมไฟฟาใช และในอนาคตจะสามารถผลตไฟฟาเพอสงออก (ขอมลจากกรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ และกระทรวงการตางประเทศ)

2.2.6 เครองชวดเศรษฐกจ

ผลตภณฑมวลรวมประชาชาต (GDP) ของกมพชา ป 2554 มมลคา 12,829.54 ลานเหรยญสหรฐ ขยายตวจากปทผานมา รอยละ 7.07 ผลตภณฑมวลรวมตอหว 878.38 เหรยญสหรฐ เพมจากปกอนเชนกน ในขณะท รอยละสดสวนผลตภณฑมวลรวม ภาคเกษตร ภาคอตสาหกรรม และภาคบรการ เทากบ รอยละ 36.68 23.50 39.81 ตามลาดบ

2-18

ตารางท 2-4 เครองชวดเศรษฐกจของประเทศกมพชา ป 2551-2554

เครองชวดเศรษฐกจ ป

2551 2552 2553 2554 จานวนประชากร 13,940,518 14,144,225 14,364,931 14,605,862 ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP : current million US$) 10,351.83 10,401.94 11,242.27 12,829.54 รอยละสดสวนผลตภณฑมวลรวม ภาคเกษตร 34.85 35.65 36.02 36.68 ภาคอตสาหกรรม 23.81 23.06 23.25 23.50 ภาคบรการ 41.34 41.29 40.73 39.81 ผลตภณฑมวลรวมตอหว (US$) 742.57 735.42 782.62 878.38 GDP growth (annual %) 6.69 0.09 5.96 7.07 อตราเงนเฟอ 12.25 2.50 3.12 3.36 ทมา : ธนาคารโลก วนท 19 กรกฎาคม 2556

2.2.10 นโยบาย

ปจจบน รฐบาลกมพชาอยระหวางการดาเนนการตามแผนพฒนายทธศาสตรแหงชาต (National Strategic Development Plan Update : NSDP Update) ซงอยในชวงระหวางป พ.ศ. 2552 – 2556 ยทธศาสตรลดความยากจนแหงชาต (National Poverty Reduction Strategy: NPRS) รวมทงเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษของสหประชาชาต (Cambodian's Millennium Development Goals: CMDGs) ซงลวนเปนยทธศาสตรหลกทรฐบาลกมพชาใชเปนแนวทางในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ โดยมจดมงหมายใหกมพชาเดนหนาไปสการพฒนาและความเจรญกาวหนาอยางมนคงและยงยน และใชเปนพนฐานในการดาเนนนโยบายเศรษฐกจของประเทศทมงเนนสงเสรมความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ การจ างงาน ความเสมอภาคและความเปนธรรมในสงคม อกทงยงสะทอนใหเหนถงนโยบายทางการเมองของรฐบาลชดปจจบนไดเปนอยางด

หลงจากสงครามภายในประเทศเรมสงบลง กมพชาไดหนมาพฒนาและฟนฟประเทศอยางจรงจง โดยเฉพาะดานเศรษฐกจ ซงกมพชามการพฒนาขนอยางเหนไดชด มการทาการคากบตางประเทศมากขน รวมทงมการพฒนาโครงสรางพนฐานทางเศรษฐกจเพอรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจในระยะยาว จนสามารถสรางความเชอมนแกนกลงทนตางชาตไดในระดบหนง สาหรบในระยะตอไปคาดวาการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของกมพชาจะดาเนนไปอยางตอเนองและมทศทางชดเจนขน ซงเปนผลสบเนองจากการดาเนนนโยบายและยทธศาสตรตางๆ ของรฐบาลกมพชา โดยใหความสาคญตอการพฒนาประเทศใน 4 สาขาหลก ไดแก

1. ดานการเกษตร 2. การพฒนาโครงสรางพนฐาน 3. การพฒนาภาคเอกชนและสนบสนนการสรางงาน 4. การพฒนาทรพยากรมนษย โดยเฉพาะดานการศกษาและสาธารณสข อยางไรกด รฐบาลกมพชาประกาศดาเนนนโยบายการคาตามแบบเสรโดยอาศยกลไกตลาด โดย

มงเนนบทบาททจะไมแทรกแซงราคาสนคาหรอบรการ แตจะชวยชแนะแนวนโยบายดานการคาใหนกธรกจ

2-19

ภายในและชาวตางชาตใหประกอบธรกจสอดคลองกบทศทางนโยบายและกฎหมายของประเทศ สรางสงอานวยความสะดวกและสาธารณปโภคใหเพยงพอและเออตอการคา เชน ปรบปรงบรณะถนนทมอย สนบสนนใหมการผลตสนคาในประเทศกมพชาใหมปรมาณและคณภาพดมากยงขน เสรมสรางความสมพนธดานการคาระหวางประเทศ เชอมความสมพนธระหวางตลาดภายในกบตลาดตางประเทศเพอผลประโยชนซงกนและกน

อนง รฐบาลกมพชามการเปลยนแปลงการบงคบใชกฎหมายธรกจการคา กฎหมายตราสารหนและการชาระเงน กฎหมายหลกทรพย กฎหมายความปลอดภยดานธรกรรมการเงน ปรบปรงและแกไ ขขนตอนศลกากรการปกปองทรพยสนทางปญญา อาท กฎหมายสทธบตร กฎหมายเครองหมายการคา และกฎหมายลขสทธ เพอสรางความนาเชอถอ และสงเสรมบรรยากาศการคาการลงทน

นอกจากน รฐบาลกมพชาเปดรบการลงทนในทกดาน ทาใหรฐบาลมนโยบายใหการสงเสรมการลงทนจากตางประเทศมาโดยตลอด และไดปรบปรงระเบยบ กฎหมาย องคกรของรฐ เพอปฏบตตอนกลงทนตางชาตเชนเดยวกบนกลงทนทองถนโดยเฉพาะการอานวยความสะดวกและการใหสทธประโยชนตาง ๆ แกโครงการทไดรบการสงเสรมการลงทน ตลอดจนการอนญาตใหโอนเงนตราตางประเทศไดอยางเสร ทงน นกลงทนตางชาตสามารถลงทนและถอหนรอยละ 100 ในกจการตาง ๆ ทงสามารถถอครองทรพยสนตาง ๆ ไดโดยเสร ยกเวนทดนและอสงหารมทรพยซงสงวนไวสาหรบบคคลในชาต และมอาชพหรอธรกจทสงวนสาหรบบคคลในชาตหรอตองรวมลงทนกบคนในชาตเพยงไมกรายการ เชน มคคเทศกนาเทยว โรงสขาว และโรงอฐ เปนตน นอกจากน สทธประโยชนทระบไวจะตองไดรบการอนมตจาก CDC (The Council for the Development of Cambodia) ซงแตละโครงการจะไดรบสทธประโยชนทอาจแตกตางกนเพอจงใจในการลงทน นโยบายดานการคาตางประเทศ ในกมพชาไมมขอกดกนทางการคาโดยใชใบอนญาตหรอโควตานาเขา ยกเวนกบสนคาทตองหามตามกฎหมาย หรอสนคาตามขอกาหนดตองขอใบอนญาตจากหนวยงานทเกยวของ อาท ยารกษาโรค อญมณ ทองคา และกรด เปนตน ยกตวอยางเชน กอนทจะอนญาตใหนาเขายารกษาโรคของกมพชา ผนาเขาและผผลตยาในตางประเทศจะตองจดทะเบยนตารบยารกษาโรค ทกระทรวงสาธารณสขกมพชากอนและเมอตองการนาเขาตองขอใบอนญาตทมอายใหนาเขาภายใน 6 เดอน จากกระทรวงสาธารณสขทกครง สวนการนาเขากรดตองขอใบอนญาตนาเขาทกระทรวงอตสาหกรรม อยางไรกตาม กมพชายงไมมกฎหมายกาหนดเกยวกบมาตรฐานสนคา แตมกฎหมายเกยวกบสลากการระบสวนผสมและอายผลตภณฑตางๆจากการทประเทศกมพชาไมสามารถผลตสนคาเพอสนองความตองการของประชาชนไดเพยงพอสนคาอปโภคบรโภคสวนใหญจงตองอาศยการนาเขา โดยมกฎระเบยบและมาตรการดานการนาเขา-สงออกเปนตวควบคมเชน การนาสนคาเขาประเทศตองผานการตรวจสอบประเมนราคาและชาระอตราศลกากรตามทกาหนดในพกดศลกากรกมพชา ทงนกระทรวงเศรษฐกจและการคลงวาจางใหบรษทเอกชน คอ บรษท Societe Generale de Surveillance S.A. หรอ SGS ตรวจสอบและประเมนราคาสนคากอนการนาเขา กลาวคอ ผทจะทาการสงออกสนคาไปยงกมพชาซงมมลคาFOBเกนกวา 4,000ดอลลารสหรฐฯ จะตองแจงตอสานกงานฯบรษท SGS ในประเทศททาการสงออก เพอทาการตรวจสอบสนคากอนการสงออก ซงเมอสนคาผานการตรวจสอบแลว บรษท SGS จะออกเอกสาร RIA (Registered Import Advice) ใหแกผนาเขาในกมพชาเพอนาไปผานพธศลกากรนาเขาตอไป โดยผนาเขาตองเปนผชาระคาธรรมเนยม PSI (Pre-Shipment Inspection) ในอตรารอยละ0.8ของมลคาFOBของสนคาและมกรมศลกากรกระทรวงเศรษฐกจและการคลงเปนผจดเกบภาษนาเขา

2-20

นโยบายดานเกษตร เนองจากภาคการเกษตร มบทบาทสาคญตอผลตภณฑมวลรวมทเพมขน การจางงาน รวมถงการขจดความยากจนของประเทศกมพชาคอนขางมาก รฐบาลจงมนโยบายเพมการสงออกพชเศรษฐกจทสาคญมากขน ไดแก ขาว มนสาปะหลง ขาวโพด ถวเหลอง และยางพารา โดยการเพมประสทธภาพการผลตภายในประเทศใหมากขน พชเศรษฐกจทสาคญของกมพชา คอ ขาว ซงกมพชามสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบการปลกขาว และประชาชนสวนใหญปลกขาว แตประสทธภาพการผลตขาวของกมพชายงอยในระดบตา เนองจากยงขาดเทคโนโลยทงดานการผลตและการแปรรป รฐบาลกมพชาจงมนโยบายทจะยกระดบการผลตและสงออกขาวของประเทศ และมเปาหมายทจะสงออกขาวใหไดอยางนอยปละ 1 ลานตน และเปนหนงในประเทศผสงออกขาวของโลกภายในป 2558 ภายใตนโยบาย Rice – White Gold โดยเนนการเชอมโยงทกภาคสวนตลอดหวงโซคณคา ตงแตเกษตรกรจนถงผสงออก เนนการใชเมลดพนธทมคณภาพ พฒนาระบบชลประทานและระบบตรวจรบรองคณภาพ พฒนาระบบโลจสตกส การเพมโอกาสการเขาถงแหลงเงนทนใหมากขน เพอทจะยกระดบการเกษตรจากภาคการผลตไปสพาณชยใหมากขน นอกจากขาวแลว ยางพารายงเปนพชเศรษฐกจสาคญอกชนดหนง ทรฐบาลยงสนบสนนใหเกษตรกรและภาคเอกชนขยายพนทปลกเพอเพมผลผลตและการสงออกทมากขน เพอพฒนาเปนยางพาราใหเปนสนคาเกษตรอตสาหกรรมทมศกยภาพสง และคาดวาในอก 5-10 ปขางหนา กมพชาจะสงออกยางพารามากกวา 10 ลานตน

2.2.11 ความสมพนธ ไทย-กมพชา ความสมพนธดานเศรษฐกจ ไทย และกมพชามความสมพนธทางดานเศรษฐกจในหลายมตทงในกรอบ WTO, APEC, ASEAN,

GMS (Great Mekong Sub-region), ACMECS (Ayeyawaddy-Chao Phraya-Mekong Economic Cooperation Strategy) ฯลฯ และทวภาค โดยทสาระในกรอบ WTO, APEC และ ASEAN จะเปนเรองการจดระบบและระเบยบทางการคาและความรวมมอทางดานเศรษฐกจ สงคม และสาธารณสขในลกษณะเปนสากล ในทนจะกลาวเฉพาะความรวมมอในกรอบ GMS และ ACMECS โดยสรป ดงน GMS ( Great Mekong Sub-region ) กอตงเมอป พ.ศ. 2535 โดยความชวยเหลอของธนาคารเพอการพฒนาเอเซย ( ADB ) มสมาชก 6 ประเทศประกอบดวย กมพชา จน ( มณทลยนาน ) สปป.ลาว เมยนมาร ไทย และเวยดนาม ครอบคลมพนท 2.3 ลานตารางกโลเมตร และประชากร 250 ลานคน มเปาหมายเพอสงเสรมการขยายตวทางดานเศรษฐกจ ลดความยากจน สรางโอกาสแกประชาคมจากความรวมมอซงม 9 ดาน คอ การคา-การลงทน การเกษตร การอตสาหกรรม การคมนาคม การทองเทยว การพฒนาทรพยากรมนษย การพลงงาน การสอสาร และสงแวดลอม สมฤทธผลทเกดจากความรวมมอประกอบดวย โครงสรางพนฐาน ไดแกการวางระบบเครอขายการสอสาร (East Loop) การลงทนสรางโรงไฟฟาพลงนาในสปป.ลาว 2 แหง (Theun Hinboun & Nam Leuk) และการเชอมเสนทางคมนาคมมกดาหาร-สวรรณาเขต-ดองฮา-ดานง และเสนทาง กรงเทพ –พนมเปญ-โฮจมนทรซต-วงเตา กบเสนทางอนอก 4 เสนทาง ซงคาดวาจะสมบรณในป 2550 กฏ ระเบยบ ไดแกขอกาหนดการเดนเรอพาณชยลานชางและแมนาโขง ขอตกลงการซอขายไฟฟาระหวางประเทศGMS ขอตกลงการอานวยความสะดวกตอการผานแดนของสนคาและประชาชนในGMS อนๆ ไดแกการเชอมตลาดทองเทยว 6 ชาตเขาดวยกน การตง GMS Business Forum ฯ

ACMECS ( Ayeyawaddy-Chao Phraya-Mekong Economic Cooperation Strategy ) เปนความรวมมอทรเรมโดยนายกรฐมนตรของไทย ( พ.ต.ท. ดร.ทกษณ ชนวตร ) ทเหนวาประเทศไทยในฐานะประเทศทพฒนากวา และมเศรษฐกจทมขนาดใหญกวา ควรจะมบทบาทในการเพมโอกาสการจางงาน ลด

2-21

ความเหลอมลาทางรายได เพมขดความสามารถในการแขงขน สรางเสถยรภาพทยงยนระหวางประเทศไทยกบกมพชา สปป.ลาว และเมยนมาร โดยถอวนทผนา 4 ประเทศแถลงรวมกนทเมองพกาม ประเทศเมยนมาร ( Bagan Declaration ) เมอวนท 12 พฤศจกายน 2546 เปนวนกอตง ( ตอมา เวยดนามไดเขามารวมดวยทาใหปจจบนมสมาชก 5 ประเทศ ) โดยมกรอบความรวมมอกน 5 ดาน ไดแก การคาและการลงทน การเกษตรและอตสาหกรรม การเชอมโยงเสนทางคมนาคม ความรวมมอการทองเทยว และการพฒนาทรพยากรมนษย ซงไดเกดสมฤทธผลบางแลว อาท การคาและการลงทน ไทยใหสทธพเศษสาหรบสนคาเกษตรกมพชาสามารถสงออกไปประเทศไทย อตราภาษนาเขา รอยละ 0 รวม 10 รายการ คอ ถวลสง ถวเขยวผวมน ถวเหลอง ขาวโพด ขาวโพดหวาน มนฝรง มนสาปะหลง เมดมะมวงหมพานต ละหง และไมยคาลปตส และลดอากรนาเขาเหลออตรารอยละ 0 – 5 สาหรบสนคากมพชาอก 340 รายการ การจดตง ACMECS Business Council การศกษาการจดตงตลาดกลางคาสงและสงออก กบการศกษาการจดตงนคมอตสาหกรรมในกมพชา รวมทงการฝกอบรมใหผประกอบการในประเทศ ACMECS มทกษะในการสงออกและสนบสนนใหเขารวมงานแสดงสนคานานาชาตในประเทศไทย

การเชอมโยงเสนทางคมนาคม ไทยใหเปลาสะพานคอนกรตเสรมเหลก 4 แหงและใหเงนกในการปรบปรงถนนหมายเลข 48 (เกาะกงและทางหลวงหมายเลขท 4) รวมระยะทาง 148 กโลเมตร กบ ใหกเพอปรบปรงถนนหมายเลข 57 (ชองสะงา-อนลองเวง-เสยมราฐ)รวมระยะทาง 138 กโลเมตร และอยระหวางการศกษาเพอปรบปรงถนนหมายเลข 68 ทฝายกมพชารองขออก 1 เสนทาง ความรวมมอการทองเทยว การเพม และขยายชวโมงทางานของดานพรมแดนนานาชาต การขยายเวลาและขอบเขตการเดนทางของผถอบตรผานแดน การอนญาตใหผเดนทางจากภายนอก ACMECS สามารถประทบลงตราครงเดยวเทยวไดทว ACMECS ( Joint Visa/Single Visa ) โดยจะเรมจากประเทศไทยและกมพชาซงมความพรอมกอน การจดทวรจกรยาน 4 ประเทศ การเปดเสนทางการบนเพมเตม ฯ การเกษตรและอตสาหกรรม การถายทอด เทคโนโลยการเพาะปลก และแจกจายเมลดพนธขาวโพด ปย ฯ รวมทงการพฒนาและฝกอบรมดานอตสาหกรรม ฯ จากไทยสกมพชา

การพฒนาทรพยากรมนษย การฝกอบรม การจดคณะผแทน ฯ การสาธารณสขและสงแวดลอม ฯลฯ นอกจากน ไทยและกมพชายงมความสมพนธทวภาคในดานอนๆ อกเปนอนมาก

2-22

2.3 ประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว (Laos)

ภาพท 3 แผนทสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว

2.3.1 ลกษณะทางภมศาสตร

2.3.1.1 ทตง อยระหวางละตจดท 13 องศา 55 ลปดา-22องศา 30 ลปดาเหนอ และระหวางลองจจด 100 องศา05 ลปดา -107 องศา 44 ลปดาตะวนออก เปนประเทศในคาบสมทรอนโดจน ทไมมดนแดนตดทะเล

2.3.1.2 พนท 236,800 ตารางกโลเมตร หรอประมาณครงหนงของประเทศไทย

2.3.1.3 อาณาเขต

ทศเหนอ ตดกบสาธารณรฐประชาชนจน แนวเขตแดนยาว 505 กม. ทศใต ตดกบราชอาณาจกรกมพชา แนวเขตแดนยาว 435 กม. ทศตะวนออก ตดกบสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม แนวเขตแดนยาว

2,069 กม.

2-23

ทศตะวนตก ตดกบราชอาณาจกรไทย แนวเขตแดนยาว 1,810 กม. และสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร แนวเขตแดนยาว 236 กม.

2.3.1.4 ภมประเทศ พนทสวนใหญ รอยละ 90 เปนเขาและทราบสง ยอดเขาทสงทสดคอ ภเบย อยในแขวงเชยงขวาง สง 2,820 เมตร สปป.ลาวมพนทเพาะปลกเพยง 50,000 ตารางกโลเมตร หรอรอยละ 21.11 ของพนททงหมด

2.3.2 ภมอากาศ สภาพภมอากาศแบบเขตรอน มฝนตกชกระหวาง เดอนพฤษภาคม ถงกนยายนอณหภมเฉลยทนครหลวงเวยงจนทน 25 องศาเซลเซยส (มกราคม) และ 36-37 องศาเซลเซยส (เมษายน) ปรมาณฝนเฉลย 1,715 มม. ตอป

2.3.3 ทรพยากรส าคญ ไม ขาว ขาวโพด เหลก ถานหน ทองคา ทองแดง และแหลงนาผลตไฟฟา

2.3.4 ประชากร ประเทศสปป.ลาวมประชากรคาดประมาณ ณ กลางป 2556 (1 กรกฎาคม) 6,695,166คน รอยละ 55 เปนคนสปป.ลาว รองลงมาคอขม และมง และชนกลมชาตพนธอนๆ อยในชวงอาย 0-14 ป มากทสด (รอยละ 35.5) รองลงมาคอชวงอาย 25-54 ป 15-24 ป 55-64 ป และ 65 ปขนไป คดเปนรอยละ 34.6 21.3 4.9 และ 3.7 ตามลาดบ มกาลงแรงงานในป 2553 อยในภาคเกษตร รอยละ 75.1 ตารางท 2-5 โครงสรางประชากรของประเทศ สปป.ลาว (คาประมาณการ ป 2556)

ชวงอาย (ป) รอยละ เพศ อตราสวน

ชาย:หญง ชาย หญง รวม 0-14 35.5 1,198,288 1,178,180 2,376,468 1.02 15-24 21.3 706,679 716,368 1,423,047 0.99 25-54 34.6 1,143,265 1,174,102 2,317,367 0.98 55-64 4.9 160,650 166,605 327,255 0.96 65 ขนไป 3.7 113,301 137,728 251,029 0.82 รวม 3,322,183 3,372,983 6,695,166 0.99 ทมา : www.cia.gov (CIA World Factbook) วนท 9 พฤษภาคม 2556

2.3.4.1 การรหนงสอ จากการสารวจประชากรในป 2543 พบวาประชากรทมอาย 15 ปขนไปทสามารถอานและเขยนได ประชากรทงหมด: 73% ผชาย: 83% ผหญง: 63%

2.3.4.2 ภาษา ภาษาลาวเปนภาษาราชการ

2-24

2.3.4.3 ศาสนา รอยละ 75 นบถอศาสนาพทธ รอยละ 16-17 นบถอผ ศาสนาครสต ประมาณ 100,000 คน และอสลาม ประมาณ 300 คน

2.3.4.4 การปกครอง ระบบการปกครองแบบสงคมนยมคอมมวนสต (ทางการ สปป.ลาวใชคาวา ระบอบประชาธปไตยประชาชน) โดยพรรคการเมองเดยวเปนองคกรชนาประเทศ คอ พรรคประชาชนปฏวตสปป.ลาว มอานาจสงสดตงแตสปป.ลาวเรมปกครองในระบอบสงคมนยม เมอ 2 ธนวาคม พ.ศ. 2518

2.3.5 เมองหลวง และแขวงทส าคญ สปป.ลาวแบงเขตการปกครองเปน 16 แขวง และ 1 เขตปกครองพเศษ คอ นครหลวงเวยงจนทน เปนเมองหลวงของประเทศ อยตรงขาม จ.หนองคาย มประชากร 730,000 คน แขวงทสาคญ ไดแก

แขวงสะหวนนะเขต มประชากรมากทสดในประเทศ อยตรงขาม จ.มกดาหาร ประชากร 900,000 คน

แขวงจาปาสก มประชากรมากเปนอนดบสาม มพนทตดตอกบ จ.อบลราชธาน ประชากร 500,000 คน

แขวงคามวน มประชากร 280,000 คน และมปาไมและแรธาตอดมสมบรณอยตรงขาม จ.นครพนม

แขวงหลวงพระบาง เปนเมองหลวงเกา เปนเมองมรดกโลก และเปนเมอง ทองเทยวทมชอเสยงของ สปป.สปป.ลาว

2.3.6 โครงสรางสาธารณปโภคพนฐาน

2.3.6.1 เสนทางคมนาคม จดการคาทสาคญในตลาดสปป.ลาวจะเปนเมองใหญๆ ของสปป.ลาว ไดแก กรงเวยงจนทน

จาปาสก หลวงพระบาง และสะหวนนะเขต เนองจากเปนเมองทมประชากรอาศยอยมากและเปนเมองสาคญดานเศรษฐกจของสปป.ลาว เสนทางการคาในสปป.ลาวจะใชเสนทางคมนาคมทมอยในประเทศและมความสาคญตอการสงสนคาจากประเทศไทยของผสงออกไปยง สปป.ลาว ดงน

1) เสนทางคมนาคมทางบก การขนสงสนคาทางบกนน สปป.ลาวจะใชทางรถยนต เนองจากสปป.ลาวยงไมมระบบการขนสงทางรถไฟ อยางไรกตามการขนสงสนคาทางรถยนตเพอไปยงแขวงตางๆ ใน สปป.ลาว จะตองทาการเปลยนรถเพอทาการขนสงภายใน สปป.ลาว ทงนเนองจากระบบจราจรทแตกตางกนของทงสองประเทศ ปจจบนเสนทางคมนาคมทางบกระหวางประเทศไทยและ สปป.ลาว ทสาคญ ไดแก

เสนทางหมายเลข 3 (R3A) เปนเสนทางเชอมโยงประเทศไทย สปป.ลาว (ซงสามารถไปจนได) โดยสามารถเดนทางจากอาเภอเชยงของจงหวดเชยงราย เพอเขาสเมองหวยทราย แขวงบอแกว ของ สปป.ลาว โดยมระยะทางจากอาเภอเชยงของถงเมองหวยทราย ประมาณ 7 กโลเมตร นอกจากนยงสามารถไปยงเวยงภคา หลวงนาทา เปนตน

2-25

เสนทางหมายเลข 4 เปนถนนทอยตรงขามจงหวดเลย โดยมสะพานมตรภาพไทย-สปป.ลาว ขามแมนาเหองเชอมทงสองฝง เสนทางนจะอานวยความสะดวกในการเดนทางและขนสงระหวางจงหวดเลย กบแขวงไชยะบร และแขวงหลวงพระบาง

เสนทางหมายเลข 8 เปนถนนทแยกมาจากถนนหมายเลข 13 ทางตอนกลางของประเทศ ซงถนนหมายเลข 8 เปนถนนทเชอมตอกบจงหวดนครพนมและเมองทาแขก แขวงคามวน โดยมสะพานมตรภาพไทย-สปป.ลาว แหงสะพานขามแมนาโขงแหงท 3 ซงกาลงจะเปดดาเนนการใชในป 2554 ระยะทางจากนครพนมมายงเมองทาแขก เมองหลวงของแขวงคามวน ประมาณ 8 กโลเมตร ซงถนนเสนนถอวาเปนถนนทสะดวกทสดและใกลทสดสาหรบการคมนาคม โดยเฉพาะการขนสงสนคาเขามายงเมองทาแขก และเมองตางๆ ในแขวงคามวน เชน ยมมะลาด มหาไซ หนปน เซบงไฟ เปนตน

เสนทางหมายเลข 9 เปนถนนทเชอมตอจงหวดมกดาหาร และแขวงสะหวนนะเขตซงอยทางภาคใตของ สปป.ลาว โดยมสะพานมตรภาพไทย-สปป.ลาวแหงท 2 เชอมระหวางดนแดนทงสองประเทศ การเดนทางจากจงหวดมกดาหารไปยงแขวงสะหวนนะเขตประมาณ 6 กโลเมตร ซงถนนเสนนถอวาเปนถนนทสะดวกทสดและใกลทสดสาหรบการคมนาคมโดยเฉพาะการขนสงสนคาเขามายงแขวงสะหวนนะเขต และเขตเศรษฐกจพเศษ สะหวนนะเขต-เซโน และเมองตางๆ ในแขวงสะหวนนะเขต เชน วลาบร เซโปน อดมพอน ชนบล เปนตน

เสนทางหมายเลข 13 เปนถนนทเชอมตอระหวาง จงหวดหนองคายเขาไปบรเวณทานาแลง กรงเวยงจนทน ของ สปป.ลาว โดยขามสะพานมตรภาพไทย-สปป.ลาวแหงท 1 โดยระยะทางจากตวเมองหนองคายถงกรงเวยงจนทน ประมาณ 22 กโลเมตร ซงการคมนาคมทางถนนถอวาสะดวกทสดในการขนสงสนคาไปยงเวยงจนทน นอกจากนเสนทางนยงสามารถใชขนสงสนคาไปยงแขวงหลวงพระบางซงอยทางภาคเหนอได

เสนทางหมายเลข 16 เปนถนนทเชอมตอระหวางจดผานแดนชองเมก จงหวดอบลราชธาน กบ เมองปากเซ แขวงจาปาศกด โดยระยะทางจากตวเมองจงหวดอบลราชธาน ถง เมองปากเซ ประมาณ 115 กโลเมตร นอกจากนยงสามารถขนสงถงเมองตางๆ ในแขวงจาปาสก อาท ปากซอง บางเจยง เจรญสก มนละเปนตน

2) เสนทางคมนาคมทางนา เนองจากพรมแดนไทย- สปป.ลาว ในบางพนทไมมสะพานขนาดใหญขามแมนาโขง ขณะเดยวกนทมความจาเปนในการสงสนคาไปยงฝง สปป.ลาว ดงนนไดมการพฒนาทาขามเพอขนสงสนคาขามฝงและดาเนนการขนสงตอไปโดยดวยการใชการคมนาคมทางบก ทาขามซงมการขนสงสนคาดงตอไปน

ทาขามบรเวณจงหวดหนองคายตรงขามกบเมองทาเดอของกรงเวยงจนทน ทาขามบรเวณอาเภอเมอง จงหวดบงกาฬ ตรงขามกบเมองปากซน แขวงบอลคาไซ ทาขามบรเวณจงหวดนครพนมตรงขามเมองทาแขกแขวงคามวน ทาขามบรเวณจงหวดมกดาหารตรงขามแขวงสะหวนนะเขต ทาขามบรเวณเชยงคาน จงหวดเลยตรงขามเมองสานะคาม แขวงเวยงจนทน ทาขามบรเวณเชยงแสน จงหวดเชยงรายตรงขามบานหวยทรายแขวงบอแกว

2-26

3) เสนทางคมนาคมทางอากาศ การขนสงสนคาไปยง สปป.ลาวทางอากาศ ในปจจบน มเพยง 2 เสนทางการบนททาการบนระหวางไทยกบ สปป.ลาว อยางไรกตามเมอสนคาถงสนามบนใน สปป.ลาว แลว กจะตองทาการขนสงสนคาโดยใชการคมนาคมทางบกเปนหลก ในกรณทตองการขนสงสนคาไปยงแขวงอนๆ เสนทางการบนระหวางไทยกบ สปป.ลาว มดงนคอ กรงเทพฯ – กรงเวยงจนทน เชยงใหม – กรงเวยงจนทน กรงเทพฯ-หลวงพระบาง เชยงใหม-หลวงพระบาง

2.3.6.2 ไฟฟา สปป.ลาวสามารถผลตไฟฟาใชในประเทศไดเอง รวมถงผลตเพอสงออกขายใหไทยรอยละ 95 ของกระแสไฟฟาทผลตได แตยงมบางสวนทตองนาเขาจากไทย และในอนาคตสปป.ลาวมแผนทจะพฒนาใหเปนแบตเตอรแหงเอเชย

2.3.6.3 ชลประทาน ประชาชนทวไปสามารถใชนาเพออปโภคจากแหลงนาตามธรรมชาตทมความอดมสมบรณ มการสรางเขอนเพอกกเกบนาสาหรบผลตกระแสไฟฟาเปนหลก ไมใชระบบชลประทานเพอการสงนาสาหรบใชอปโภค

2.3.7 เศรษฐกจ หลงจากทสปป.ลาวไดมการปรบเปลยนรปแบบเศรษฐกจในป 2529 เปนเศรษฐกจแบบจนตนาการใหม (New Economic Mechanism : NEM) ซงเปนรปแบบทเสรมากขน ทาใหเศรษฐกจของสปป.ลาวดขน โดยผลตภณฑมวลรวมตอหว เพมขนจาก 474 ดอลลารสหรฐฯ ใน ป 2529 เปน 1,320 ดอลลารสหรฐฯ ในป 2554 ทงนสามารถแสดงดชนชวดเศรษฐกจไดดงน

ตารางท 2-6 เครองชวดเศรษฐกจของสปป.ลาว ป 2551-2554

เครองชวดเศรษฐกจ ป

2551 2552 2553 2554 จานวนประชากร 6,022,001 6,112,143 6,200,894 6,288,037 ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP : current US$)

5,443,930,125 5,832,882,922 7,181,441,152 8,297,664,741

รอยละสดสวนผลตภณฑมวลรวม ภาคเกษตร 34.86 35.04 32.75 30.80 ภาคอตสาหกรรม 28.56 26.66 31.80 34.67 ภาคบรการ 36.58 38.30 35.45 34.53 ผลตภณฑมวลรวมตอหว (US$) 904 954 1158 1320 GDP growth (annual %) 8 8 9 8 อตราเงนเฟอ 8.86 -2.93 10.02 4.35 ทมา : ธนาคารโลก วนท 20 พฤษภาคม 2556

จากตารางท 2-6 ดชนเศรษฐกจของสปป.ลาวไดมแนวโนมเพมขนมาโดยตลอด ในป 2554 สปป.ลาว มผลตภณฑมวลรวมเทากบ 8,297,664,741 ดอลลารสหรฐฯ มาจากภาคเกษตรกรรมรอยละ 30.80

2-27

ภาคอตสาหกรรม รอยละ 34.67 และภาคบรการ รอยละ 34.53 เมอเปรยบเทยบกบสดสวนในป 2551-2553 พบวา ภาคอตสาหกรรมมบทบาทตอโครงสรางเศรษฐกจของสปป.ลาวมากขน เนองจากรฐบาลของสปป.ลาวไดสงเสรมการลงทนโครงสรางพนฐานและมแผนกอสรางเขอนเพอผลตกระแสไฟฟาจานวนมาก อกทงยงตองการผลกดนใหกาวไปสการเปนผสงออกและผลตกระแสไฟฟาหลกของอาเซยน รวมถงสงเสรมการลงทนดานอสงหารมทรพยจากตางชาตมากขน ทาใหภาคอตสาหกรรมมบทบาทตอเศรษฐกจสปป .ลาวมากขน นอกจากนภาคบรการยงมความสาคญตอเศรษฐกจสปป.ลาวมาโดยตลอด เนองจากประเทศสปป.ลาวเปนประเทศทมประวตศาสตรทนาสนใจ สถานทสาคญทไดรบการอนรกษไวเปนมรดกโลก สถานททองเทยวตามธรรมชาต รวมถงการดารงชวตความเปนอยของชาวสปป.ลาวยงเปนรปแบบดงเดม มการอนรกษประเพณ วฒนธรรมเกาแก ความเปนมตร และคาใชจายในการทองเทยวตา จงไดรบความสนใจจากนกทองเทยวเปนจานวนมาก

อยางไรกตามถงแมภาคอตสาหกรรมจะเขามามบทบาทตอเศรษฐกจสปป .ลาวมากขนแตภาคเกษตรกรรมยงมความสาคญมากเชนกน เนองจากสปป.ลาวยงมทรพยากรปาไมและทรพยากรทางการเกษตรทอดมสมบรณ ซงสปป.ลาวจะใชปจจยนในการขบเคลอนเศรษฐกจของตนเองได และการดารงชพของคนสปป.ลาวสวนใหญยงตองพงพงเกษตรกรรมเปนหลก เทคโนโลยทางการเกษตรยงอยในระดบตา จงทาใหผลผลตตอพนทและตนทนตา พชเกษตรทสาคญของสปป.ลาว ไดแก ขาว ขาวโพด ถว ออย กาแฟ

ขาว

ป 2554 สปป.ลาวมพนทเพาะปลกขาวทงหมด 5,715,875 ไร พนทเกบเกยว 5,107,813 ไร ผลผลตรวม 3,065,760 ตน คดเปน 600 กโลกรมตอไร โดยปลกมากทภาคกลาง แขวงสะหวนนะเขต มพนทปลกมากทสดคอ 1,253,881 ไร ผลตได 613,735 ตน รองลงมาคอแขวงจาปาสกในเขตภาคใต มพนทปลก 669,800 ไร ผลตได 419,085 ตน

ขาวโพด

ป 2554 สปป.ลาวมพนทเพาะปลกและพนทเกบเกยวขาวโพดเลยงสตวทงหมด 1,135,625 ไร ผลผลตรวม 917,715 ตน คดเปน 810 กโลกรมตอไร โดยปลกมากทภาคเหนอ แขวงไชยะบล มพนทปลกมากทสดคอ 384,250 ไร ผลตได 300,820 ตน รองลงมาคอแขวงหวพน มพนทปลก 141,313 ไร ผลตได 132,400 ตน

กาแฟ ป 2554 สปป.ลาวมพนทปลกกาแฟทงหมด 478,188 ไร เนอทเกบเกยว 342,344 ไร ผลผลต 150 กโลกรม ตอไร ผลผลตรวม 52,010 ตน ปลกมากทางตอนใตของสปป.ลาว ทแขวงจาปาสกและสาละวน มพนทปลก 273,188 และ 149,031 ไร ตามลาดบ ยางพารา ประเทศสปป.ลาวเรมปลกยางพาราตงแตป 2547 นบเปนพชเศรษฐกจชนดใหมของสปป.ลาว โดยการนาเขามาของชนเผามงทเคยอพยพไปยงประเทศจน และรบเอาวธการปลกยางเขามาในประเทศลาว รวมถงพนธ ปจจยการผลต เทคโนโลยการผลต

2-28

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สปป.ลาวไดเรมแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบแรกป 2524 และจะมการทบทวนวางแผนใหม ทกๆ 5 ป ซงไดใหความสาคญ ในดานตางๆ แตกตางกนไป ปจจบน อยในชวงของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 7 (พ.ศ.2554-2558) ซงมสาระสาคญวา การพฒนาเศรษฐกจจะเปนแกนหลกของการพฒนาประเทศในระยะ 5 ปขางหนา เนนการพฒนาทรพยากรมนษย ปรบปรงหลกธรรมาภบาล และอานวยความสะดวกใหภาคเศรษฐกจ ภาครฐ และภาคเอกชนมสวนรวมในการพฒนาเศรษฐกจแหงชาต แผนพฒนาฯ ดงกลาวกาหนดใหเศรษฐกจตองขยายตวอยางมนคง ให GDP เพมขนรอยละ 8 ตอป และใหประชากรม GDP ตอหว 1,700 ดอลลารสหรฐ ภายในป 2558 ในการน สปป.ลาว ตองใชงบประมาณ 127,000 พนลานกบ หรอรอยละ 32 ของ GDP ซงรอยละ 10-12 จะมาจากงบประมาณรฐบาล รอยละ 24-26 จากเงนชวยเหลอจากตางประเทศ รอยละ 50-56 จากการลงทนจากตางประเทศและรอยละ 10-12 จากเงนกธนาคาร โดยตงเปาหมายใหเงนเฟอตากวารอยละ 8 (อตราขยายตวของ GDP) ใหหนสาธารณะตากวารอยละ 45 ของ GDP และใหเงนออมของเอกชนเพมขนรอยละ 25 ตอป เพอเปนแหลงเงนทนพฒนาเศรษฐกจและสงคม การขยายตวของภาคเศรษฐกจตางๆ ในระยะ 5 ปขางหนาเปนดงน - ภาคเกษตรกรรมและปาไม ขยายตวรอยละ 3.2 ตอป มสดสวนรอยละ 23 ของ GDP สรางงาน ได 210,000 ตาแหนง - ภาคอตสาหกรรม ขยายตวรอยละ 15 ตอป มสดสวนรอยละ 39 ของ GDP สรางงานได 14,000 ตาแหนง - ภาคบรการ ขยายตวรอยละ 6.5 ตอป มสดสวนรอยละ 38 ของ GDP สรางงานได 53,000 ตาแหนง นอกจากน การพฒนาตองมลกษณะยงยน ใหการพฒนาทางสงคมวฒนธรรมดาเนนควบคไปกบการพฒนาเศรษฐกจและการรกษาสงแวดลอม มปจจยพนฐานสาหรบการเปลยนเปนประเทศอตสาหกรรมและทนสมย (Industrialization and modernization) ใน 5 ปทผานมา สปป.ลาว สามารถรกษาอตราเงนเฟอทรอยละ 4-6 สงออกสนคามลคา 5.69 พนลานดอลลารสหรฐ นาเขาสนคามลคา 6.61 พนลานดอลลารสหรฐ ขาดดลการคา 0.92 พนลานดอลลารสหรฐ

2.3.8 นโยบาย

นโยบายสงเสรมการลงทน ภาระทางภาษในการด าเนนธรกจใน สปป.ลาว ภายใตกฎหมายภาษอากรฉบบใหม

ในปจจบนไดมการแกไขกฎหมายวาดวย สวยสาอากร (ฉบบปรบปรง) จากฉบบป 2005 ซงเปนกฎหมายหลกทควบคมภาระภาษโดยทวไปของนกลงทนใน สปป.ลาว (ยกเวนเพยงภาษมลคาเพมและภาษศลกากร) โดยมผลใชบงคบเมอวนท 1 ตลาคม 2555 ทผานมา ซงกฎหมายภาษอากรฉบบใหมยงคงแบงภาษออกเปน 2 ประเภทเชนเดม คอ ภาษทางตรง และภาษทางออม แตไดมการเปลยนแปลงในรายละเอยดตางๆ ดงน

2-29

1. ภาษทางตรง

1.1 การเพมประเภทของภาษทางตรง

ตามกฎหมายฉบบเดมนน ภาษทางตรงประกอบดวย ภาษกาไร ภาษรายได และ คาธรรมเนยม คาบรการ แตสาหรบกฎหมายฉบบนไดมการเพมประเภทของภาษทางตรงอก 2 ประเภทคอ

(ก) ภาษส งแวดลอมซ งจดเกบจากธรกจท ไดรบอนญาตใหดาเนนการผลต นาเขา หรอใชทรพยากรธรรมชาตทกอใหเกดมลพษตอสงแวดลอม และสงผลกระทบตอสขภาพ ชวตของคน สตว พช และความสมบรณของระบบนเวศวทยา และ

(ข) ภาษมอบเหมา ซงจดเกบจากผดาเนนธรกจขนาดเลกและขนาดกลาง ทไมอยในขอบเขตทตองเสยภาษมลคาเพม โดยภาระภาษจะเปนไปตามสญญา ระหวางรฐและผเสยภาษ ซงจดประสงคของภาษมอบเหมานจะถกใชแทน ภาษขนตาทเคยกาหนดภายใตกฎหมายฉบบเกา

1.2 การเปลยนฐานภาษ

กฎหมายฉบบใหมนไดมการเปลยนฐานภาษของภาษมอบเหมาทนามาใชแทนภาษขนตา โดยจากเดม หากรายรบตากวา 200 ลานกบจงจะอยในขอบเขตทเสยภาษขนตาและอตราภาษเปนไปตามสญญาระหวาง ผเสยภาษ และรฐการสวยสาอากร แตสาหรบกฎหมายฉบบใหมนไดแบงฐานภาษและอตราภาษออกเปน

1. หากรายไดของธรกจนนไมเกน 12 ลานกบจะไดรบการยกเวนภาษ 2. ธรกจทรายไดมากกวา 12 ลานกบ ถง 50 ลานกบ จะเกบภาษของแตละกจการในอตรา

600,000 กบตอป และ 3. ธรกจทรายไดมากกวา 50 ลานกบ ถง 400 ลานกบ จะเสยภาษในอตราตงแตรอยละ 3 - 7

ตามประเภทของกจการและจานวนรายได

1.3 การลดอตราภาษอากร

สงทนาสนใจเปนอยางยงอกอยางหนงในกฎหมายฉบบใหมนกคอ การปรบลดอตราภาษอากร เพอเปน การดงดดใหชาวตางชาตเขามาลงทนในประเทศ และเปดรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ไมวาจะเปนภาษกาไร หรอ ภาษรายได

(ก) สวนของภาษกาไร จากเดมอตราภาษนตบคคลอยทรอยละ 35 และธรกจของ ผลงทนตางประเทศกเปนไปตามกฎหมายสงเสรมการลงทนในขณะนน และสาหรบวสาหกจสวนบคคลและ ผประกอบอาชพอสระในอตรารอยละ 0 - 35 แตตามกฎหมายฉบบนไมวาจะเปนนตบคคลทงในหรอตางประเทศ กเสยภาษกาไรในอตราทเทากนคอรอยละ 24 และ หากเปนบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย บรษทดงกลาวยงจะไดรบสทธเสยภาษในอตราทตากวาบรษทอนๆ ทอตรารอยละ 19 ในระยะเวลา 4 ปนบจากวนทจดทะเบยน

(ข) ภาษรายไดกมการปรบลดลงเชนกน โดยอตราภาษรายไดจากเงนเดอน คาแรง ค าลวงเวลา เงนประจาตาแหนง เงนบาเหนจประจาป เบยประชมสภาบรหารหรอสภาผอานวยการ และผลประโยชนอนทเปน

2-30

เงนหรอวตถ ลดลงเปนอตรารอยละ 0 – 24 และสวนรายไดอนๆ ปรบเปนรอยละ 5 และ รอยละ 10 ขนกบลกษณะของรายได

2. ภาษทางออม

2.1. การเปลยนภาษตวเลขธรกจเปนภาษมลคาเพม

ตามกฎหมายฉบบใหมนไดมการกาหนดเปลยนภาษตวเลขธรกจมาเปนภาษมลคาเพม และไดกาหนด รายละเอยดไวในกฎหมายเฉพาะตางหาก เพอใหเกดความชดเจนยงขนกวาเดม

2.2. การเพมประเภทของการบรการภายใตภาษชมใช

สวนของภาษชมใชยงคงมเชนเดม แตไดเพมประเภทของการบรการเพมเตมอก จากเดมมเพยงแต 1. การบรการบนเทง เชน สถานบนเทง คาราโอเกะ 2. การชมใชการบรการโทรศพทมอถอ โทรทศนระบบสายใย โทรทศนระบบดจตอล

อนเตอรเนต 3. กจการสลากกนแบง 4. กจการคาสโน โดยทไดมการเพมกจการโบวลง และ การนวด การรมยา การเสรมสวย เปน

กจการภายใตภาษชมใชอกดวย

3. การเปลยนอตราเบยปรบ

นอกจากการเปลยนแปลงตางๆ ทกลาวมาในขางตนแลว กฎหมายฉบบนยงไดเปลยนอตราเบยปรบ ซงตามกฎหมายฉบบเดมถาหากมการละเมดขอกาหนดเกยวกบการยนแบบและการเสยภาษ จะปรบในอตราตงแตรอยละ 5 -100 ตามลกษณะและการกระทาผดแตละครง แตในกฎหมายฉบบใหมนเรมจากรอยละ 0.01- 100

อยางไรกดการเปลยนแปลงตางๆ ทกลาวมาในขางตนน หากมกรณทใชบงคบแลวเปนโทษตอผลงทนทไดรบอนญาตใหลงทนและไดรบนโยบายสงเสรมการลงทนลดอตราสวนภาษอยกอนการบงคบใชของกฎหมายฉบบน กฎหมายฉบบนกาหนดไวอยางใชเจนวา หามใชเปนโทษตอผไดรบสทธประโยชนอยแลวเดม เวนแตผลงทนดงกลาวจะรองขอใหอยภายใตเงอนไขของกฎหมายภาษอากรฉบบใหม ดงนนนกลงทนทไดรบ การสงเสรม การลงทนอยแลวจงสามารถคลายความกงวลถงผลกระทบในทางลบของกฎหมายฉบบใหมได

จากการเปลยนแปลงกฎหมายเกยวกบภาษใหมในสปป สปป.ลาว ขางตน โดยเฉพาะการปรบลดอตราภาษ อาจทาใหผอานเกดความสนใจอยากจะลงทนในสปป สปป.ลาว มากขน แตอยางไรกดกอนจะไปลงทนในสปป สปป.ลาว กควรทจะตองศกษาและวางแผนเกยวภาษใหด เพอใหเกดประสทธภาพสงสดในการดาเนนธรกจ

2-31

นโยบายภาคการเกษตร ผลผลตทางการเกษตรในประเทศสปป.ลาวอยในระดบตา เนองจากสาเหตหลายประการ เชน ปจจยการผลตทมขดจากด เกษตรกรขาดการเขาถงขอมล เกษตรกรมตนทนไมเพยงพอ ไมมเครดต การเขาถงตลาดถกจากดดวยอปสรรคทางกายภาพ เชน การคมนาคมทยงไมสะดวกเทาทควร ระบบการตลาดททาใหมผแขงขนนอยราย ทาใหขดความสามารถในการแขงขนกบประเทศอนๆในภมภาคหรอตลาดโลกอยในระดบทตาดวย และยงมการบกรกพนทปาเพอทาการเกษตร จงไดมการวางแผนพฒนาการเกษตรเพอใหสอดคลองกบแนวโนมการเกษตรของโลก เปนแบบทนสมยมากขน มการรวมกลมระหวางประเทศตางๆ เชน AEC GMS รวมถงการเกษตรแบบใหม เชน Food Safety เกษตรอนทรย พชบงชทางภมศาสตร (GI) Fair Trade และ Carbon Market โดยการพฒนาการเกษตร ปาไม การจดการสงแวดลอมและพฒนาชนบท อยบนพนฐานของการพฒนาเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอมอยางยงยน โดยพฒนาการเกษตรแบบทนสมยอยางคอยเปนคอยไป เนนทการผลตสนคาเกษตร การปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดยมงเปาหมายไปทเกษตรกรขนาดเลก พรอมๆกบรกษาระบบนเวศของพนทปา ภายในป 2020 แตเปาหมายทจะทาภายในป 2015 นคอ 1. พฒนาชวตความเปนอย โดยใหความสาคญกบความมนคงทางอาหารเปนลาดบแรก 2. เพมและพฒนาการผลตสนคาเกษตร 3. พฒนารปแบบการผลตทยงยน 4. การจดการปาไมทยงยน โดยกจกรรมทจะทาใหบรรลเปาหมายทง 4 ขอ ไดแก การเพมผลผลตดานอาหาร การตงกลมพฒนาสนคาเกษตรและเกษตรกร รปแบบการผลตอยางยงยน การจดสรรทดนและการพฒนาชนบท การพฒนาปาไม การจดการชลประทานเพอการเกษตร โครงสรางพนฐานของการทาการเกษตรและปาไม การวจยและพฒนารวมถงการพฒนาบคลากรดวย 2.3.9 ความสมพนธระหวางประเทศไทย-สปป.ลาว ความสมพนธไทย - สปป.ลาวในปจจบนดาเนนไปอยางราบรนใกลชดบนพนฐานของการเคารพซงกนและกนและผลประโยชนรวมกน และมพฒนาการเชงบวกอยางตอเนอง โดยมปจจยเกอกล ไดแก ความใกลชดทางเชอชาต ศาสนา ภาษา และวฒนธรรม นอกจากน วนท ๑๙ ธนวาคม ๒๕๕๓ ถอเปนวนครบรอบ ๖๐ ป ของความสมพนธทางการทต ทไดรบการสถาปนาเมอป ๒๔๙๓ ซงทงสองฝายไดรวมกนจดกจกรรมเพอฉลองสมพนธไมตรทไดดาเนนมาดวยความราบรนอกโอกาสหนง ความสมพนธทางดานเศรษฐกจ สปป.ลาวและไทยทาการคาระหวางกนมาตลอด และมแนวโนมเพมขนเรอยๆ จากขอมลของกระทรวงพาณชย พบวา ป 2555 มลคาการคาระหวางสปป.ลาวกบไทย เทากบ 150,135.96 ลานบาท ขยายตวจากปทแลวรอยละ 27.21 มลคาการสงออกสนคาจากไทยไปสปป.ลาว เทากบ 111,453.71 ลานเหรยญสหรฐฯ ขยายตวจากปกอนรอยละ 33.42 เทากบ และมลคาการนาเขาสนคาจากสปป.ลาว 38,682.24 ลานบาท ขยายตวเพมขนจากปกอนรอยละ 12.16

2-32

สนคาสงออกทสาคญของไทยไปประเทศสปป.ลาว ไดแก นามนสาเรจรป รถยนต เครองจกรกล ผลตภณฑขาวสาลและอาหารสาเรจรปอนๆ อาหารสตวเลยง นมและผลตภณฑนม นาตาลทราย ผลไมกระปองและแปรรป ไกสดแชเยนแชแขง ผลไมสด แชเยน แชแขงและแหง สนคานาเขาจากสปป.ลาวทสาคญ ไดแก สนแรโลหะ เชอเพลง ไมซง ไมแปรรป ผกผลไม พชและผลตภณฑจากพช

2-33

2.4 สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร (The Republic of the Union of Myanmar)

ภาพท 4 แผนทสหภาพเมยนมาร

2.4.1 ลกษณะทางภมศาสตร

2.4.1.1 ทตง สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร ตงอยทางตะวนตกเฉยงใตของภมภาคเอเซย

ตะวนออกเฉยงใต ระหวางละตจดท 10 องศาเหนอและ 26-31 องศาเหนอ ลองตจดท 92 องศาตะวนออกและ 101 องศาตะวนออก และมชายฝงทะเลยาว 1,930 กโลเมตร 2.4.1.2 พนท เมยนมารมพนททงหมด 678,500 ตารางกโลเมตร หรอ 424 ไร (พนดน 657,740 ตารางกโลเมตร พนนา 20,760 ตารางกโลเมตร) หรอมขนาดประมาณ 1.3 เทาของประเทศไทย

2.4.1.3 อาณาเขตตดตอ3 เมยนมารมพรมแดนตดตอกบ 5 ประเทศ ดงน ทศทางเหนอและตะวนออกเฉยงเหนอตดกบประเทศจน มชายแดนรวมกนยาว

2,185 กโลเมตร ทศตะวนออกเฉยงใตตดกบ สปป.ลาว และประเทศไทย มชายแดนรวมกนยาว 235

กโลเมตรและ 2,401 กโลเมตร ตามลาดบ

2-34

ทศตะวนตกตดกบประเทศอนเดยและบงกลาเทศ มชายแดนรวมกนยาว 1,463 กโลเมตรและ 193 กโลเมตร ตามลาดบ

ทศใตตดกบทะเลอนดามนและอาวเบงกอล 2.4.1.4 เขตแดนไทย-เมยนมาร เมยนมารมเสนเขตแดนตดตอกบประเทศไทย 2,401

กโลเมตร ในพนท 10 จงหวด ของไทย (ไดแก เชยงราย เชยงใหม แมฮองสอน ตาก กาญจนบร ราชบร เพชรบร ประจวบครขนธ ชมพร และระนอง) และ 4 รฐ 1 เขต ของเมยนมาร (ไดแก รฐฉาน รฐกะยา รฐกะเหรยง รฐมอญ และเขตตะนาวศร)

2.4.1.5 ภมประเทศ เมยนมารมพนทสวนใหญเปนผนดน โดยมสวนทเปนผนดนถงรอยละ 97 ของพนททงหมด และมสวนทเปนผนนาประมาณรอยละ 3 โดยภาคเหนอ มเทอกเขาปตไกเปนพรมแดนระหวางเมยนมารและอนเดย ภาคตะวนตก มเทอกเขาอาระกนโยมา กนเปนแนวยาว ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เปนทราบสงชน ภาคใตมทวเขาตะนาวศรกนระหวางไทยกบเมยนมาร และภาคกลาง เปนทราบลมแมนาอระวด จนดวน และสะโตง ซงเปนพนทเกษตรกรรมและทอยอาศยของประชากรสวนใหญ

สวนทยาวทสด จากตอนเหนอของรฐคะฉนถงตอนใตของรฐตะนาวศร ยาวประมาณ 2,090 กโลเมตร

สวนทกวางทสดจากทศตะวนออกของรฐฉานไปถงทศตะวนตกของรฐฉน กวางประมาณ 1,127 กโลเมตร

สวนทแคบทสดอยระหวางเมองเยกบดานเจดยสามองค กวางประมาณ 40 กโลเมตร

จดตาสด ทะเลอนดามน 0 เมตร จดสงสด Hkakabo Razi 5,881 เมตร เทอกเขาสาคญ 3 แหง คนกลางประเทศ คอ เทอกเขาอาระกน เทอกเขาพะโค และ

ทราบสงฉาน แมนาสาคญ 3 สาย คอ แมนาอระวด แมนาสะโตง และแมนาสาละวน

2.4.2 ภมอากาศ เมยนมารมอากาศเปนแบบมรสมเมองรอน ดานหนาภเขาอาระกนโยมา

ฝนตกชกมาก ภาคกลางตอนบนแหงแลงมาก เพราะมภเขากนกาบงลม และ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ อากาศคอนขางเยนและคอนขางแหงแลง

2.4.3 ทรพยากรทางธรรมชาต ไดแก นามน กาซธรรมชาต ไมสก รวมทงมแหลงพลงงานเชอเพลง และแหลงพลงงานไฟฟาพลงนา เชน แมนาสาละวน และแรตาง ๆ ผลผลตการเกษตรหลก ไดแก ขาว เมลดพชถว งา ออย ไมเนอแขง ปลา และผลตภณฑจากปลา ผลผลตทางอตสาหกรรมไดแก ผลตภณฑจากไม แรตาง ๆ เชน ดบก ทองแดง เหลก ทงสเตน ตะกว ซเมนต อปกรณกอสราง ปย นามน กาซธรรมชาต เสอผา อญมณ และหยก

2-35

2.4.4 ภยธรรมชาต แผนดนไหวและพายไซโคลน ทาใหเกดนาทวมและแผนดนถลมในชวงฤดฝน (มถนายน-กนยายน) และจะเผชญภยจากความแหงแลงเปนครงคราว

2.4.5 ระบอบการปกครอง เมยนมารไดเปลยนระบบการปกครองจากเผดจการทางทหาร ปกครอง โดย รฐบาลทหารภายใตสภาสนตภาพและการพฒนาแหงรฐ (State Peace and Development Council – SPDC) โดยมประธาน SPDC เปนประมขประเทศ และ มนายกรฐมนตรเปนหวหนารฐบาลเปน ระบบการปกครองแบบสาธารณรฐ มรฐสภาซงประกอบดวยสภาประชาชน สภาชาตพนธ และสภาทองถน โดยมประธานาธบดเปนประมขของประเทศ และหวหนารฐบาล ตงแตวนท 30 มนาคม 2554

2.4.6 การแบงเขตปกครอง เมยนมาร แบงเขตการปกครองเปน 7 รฐ (state) สาหรบเขตทประชากรสวนใหญเปนชนกลมนอย ประกอบดวย

1) รฐชน (Chin) เมองเอก คอ ฮะคา 2) รฐกะฉน (Kachin) เมองเอก คอ มตจนา 3) รฐกะเหรยง (Kayin) เมองเอก คอ ปะอาน 4) รฐกะยา (Kayah) เมองเอก คอ หลอยกอ 5) รฐมอญ (Mon) เมองเอก คอ มะละแหมง 6) รฐยะไข (Rakhine) เมองเอก คอ ซตตเว 7) รฐฉาน หรอรฐไทใหญ (Shan) เมองเอก คอ ตองย

และ 7 เขต (division) สาหรบเขตทประชากรสวนใหญ เปนเชอสายเมยนมาร ประกอบดวย 1) เขตอระวด (Ayeyarwady) เมองเอก คอ พะสม 2) เขตพะโค (Bago) เมองเอก คอ พะโค 3) เขตมาเกว (Magway) เมองเอก คอ มาเกว 4) เขตมณฑะเลย (Mandalay) เมองเอก คอ มณฑะเลย 5) เขตสะกาย (Sagaing) เมองเอก คอ สะกาย 6) เขตตะนาวศร (Tanintharyi) เมองเอก คอ ทวาย 7) เขตยางกง (Yangon) เมองเอก คอ ยางกง

2.4.7 เมองทสาคญ

นครเนปดอว (Nay Pyi Taw) เมองหลวงแหงใหมของเมยนมาร ชอแปลวาราชธาน มเนอทประมาณ 4,600 ตารางกโลเมตร ตงอยหางจาก กรงยางกงเมองหลวงเกาไป ทางเหนอราว 460 กโลเมตร เพอเปนศนยกลางทางทหารของประเทศ ขณะนรฐบาลกาลงเรงสรางเสนทางสเมองตางๆ โดยรอบ หากแลวเสรจจะสามารถเชอมตอกบพนทสาคญอนๆ ของประเทศทงรฐฉาน รฐชน และรฐกะเหรยง

ยางกง (Yangon) อดตเมองหลวงของเมยนมาร มเนอทประมาณ 1,612 ตารางกโลเมตร ปจจบนยงคงเปนศนยกลางการคาการลงทนทสาคญ และเปนศนยกลางการคา ในการกระจายสนคาไปสภาคตางๆ ของประเทศ รวมถงมเขตอตสาหกรรม (Industrial zones) ทมศกยกภาพในการขยายตวเพอรองรบการลงทนจากนกลงทน ทงในประเทศและตางประเทศอกมาก

มณฑะเลย (Mandalay) มเนอทประมาณ 113 ตารางกโลเมตร ตงอยหางจากทางเหนอของยางกง 620 กโลเมตร เปนศนยกลางการคาและการคมนาคมทสาคญสาหรบตอนกลางและ ตอน

2-36

เหนอของประเทศเมยนมาร และเปนตลาดอญมณของเมยนมารตอนเหนอ ในอนาคตมแนวโนมทจะพฒนาไปสศนยกลางการคาทเชอมโยง จน อนเดย และ เมยนมาร

พะโค (Bago) เดมชอหงสาวด เปนเมองหลวงของเขตพะโค อยหางจากยางกงไปทางเหนอ ประมาณ 80 กโลเมตรประชากร สวนใหญเปนมอญ นบถอศาสนาพทธ พะโคเปนแหลงปลกขาวและผลตสนคาเกษตร ทสาคญ รวมถง มอตสาหกรรม อาท โรงงานนาตาล โรงงานทอผา และโรงงานเซรามกส นอกจากน พะโค ยงเปนเมองททารายไดใหแกประเทศเมยนมารดวยความทเปนเมองทองเทยว มความสาคญทางประวตศาสตร และศลปะ วฒนธรรม

ซตตเว (Sittwe) ตงอยในรฐยะไขหรออาระกน เปนเมองศนยกลางอตสาหกรรมกาซธรรมชาต รมทะเล เบงกอล ปจจบนอนเดยไดเขาไปสนบสนนการลงทนสรางทาเรอนาลกขนาดใหญ และมแผนในการเชอมโยงทาเรอดงกลาวเขากบอนเดยตะวนออก ผานแมนาคาลาดาน

หลอยกอ (Loikaw) เมองหลวงของรฐกะยา เปนสถานทตงของโรงไฟฟาพลงนาขนาดใหญ อนถกสรางขนโดยญปนตามแผนการชดใชคาเสยหายหลงสงครามโลกครงทสอง

มเซ (Muse) เปนเมองชายแดนของเมยนมาร ตรงขามเมองลยรของจน มเขตเศรษฐกจชายแดน แหงแรกของเมยนมาร และมจดตรวจสนคาสงออกไปจนและนาเขาจากจน ใหบรการแบบ One-Stop Service โดยปกตใชเวลา 2 วน ในการตรวจสอบสนคา และเอกสารจากเจาหนาทจากหลายหนวยงานของเมยนมาร ปจจบนมเซเปนจดผานแดนทมมลคาการคาชายแดนสงทสดของเมยนมาร (รอยละ 70-80)

ตองย (Taunggyi) เปนเมองหลวงของรฐฉาน ปจจบนมบทบาทในการเปนจดกระจายสนคาจากจน และไทยเขาสตอนเหนอ

ทาขเหลก (Tachilek) เมองชายแดนในรฐฉาน ตดกบอาเภอแมสายของไทย เปนชองทางหลก ในการเคลอนยายวตถดบและสนคา จากเมองศนยกลางอตสาหกรรมสาคญ ของไทย ไดแก เชยงใหม ลาปาง ลาพน กรงเทพมหานครและปรเขต และ นคมอตสาหกรรมในภาคตะวนออกไปยงประเทศเมยนมารและจนตอนใต

มะละแหมง (Mawlamyine) เปนเมองทมขนาดใหญทสด ของรฐมอญ และใหญเปนอนดบ 3 ของเมยนมาร เปนศนยกลางทางการคาและเปนทาเรอสาคญทางฝงตะวนออกเฉยงใตของ เมยนมาร

เมยวด (Myawaddy) เมองชายแดนสาคญในรฐกะเหรยงตดกบอาเภอแมสอด จงหวดตากของไทย เปนจดกระจายสนคาจากไทยเขาไปยงพนทชนในของเมยนมาร ขณะนรฐบาล เมยนมารกาลงเรงดาเนนการพฒนาเมองเมยวดใหเปนเขตเศรษฐกจนารอง โดยคาดหวงใหเปนศนยกลางทางการคาและอตสาหกรรมและมการอานวยความสะดวกใหกบนกลงทนแบบ One-Stop Service แตยงมอปสรรคสาคญ คอ ความไมพรอมดานสาธารณปโภค เชน ไฟฟา นาประปา รวมถงปญหาการเมอง ภายในเมยนมารเอง

ทวาย (Dawei) เปนเมองหลวงของเขตตะนาวศร ไทยไดรวมลงนามใน MOU เรองการพฒนา ทาเรอนาลกและพฒนาถนนเชอมโยงระหวางทาเรอนาลกทวายมายงไทย ดานบานพนารอน จงหวดกาญจนบร นอกจากน ทวายยงอดมสมบรณไปดวย ทรพยากรแรธาต เชน ดบกและทงสเตน ทม นกลงทนเขาไปบกเบกยงไมมากนก

2-37

มะรด (Myeik or Mergui) ปจจบนเปนเมองทาทางการประมงและเปนศนยกลางการคาไขมกทสาคญ ของเขตตะนาวศร และ ทางการเมยนมารมแผนในการพฒนาหมเกาะมะรด ใหเปนแหลงทองเทยว

2.4.8 ประชากร 2.4.8.1 ประชากร

ตารางท 2-7 จ านวนประชากรของเมยนมาร ป 2550-2554 พ.ศ. จ านวนประชากร (ลานคน) รอยละของการเปลยนแปลง 2550 57.50 2551 58.38 1.53 2552 59.13 1.28 2553 59.78 1.10 2554 60.40 1.04

ทมา : 13 ADB (2012), “Key Indicators for Asia and Pacific 2012: Myanmar”

2.4.8.2 โครงสรางอาย 0-14 ป รอยละ 27.5 (ชาย 7.5 ลานคน/หญง 7.3 ลานคน) 15-64 ป รอยละ 67.5 (ชาย 18.1 ลานคน/หญง 18.3 ลานคน) 65 ปขนไป รอยละ 5.0 (ชาย 1.1 ลานคน/หญง 1.5 ลานคน)

2.4.8.3 ก าลงแรงงาน 31.7 ลานคน (ป2552) กระจายอยในภาคตางๆ ดงน ภาคเกษตร รอยละ 70 ภาคอตสาหกรรม รอยละ 7 ภาคบรการ รอยละ 23

2.4.9 ภาพรวมเศรษฐกจ

2.4.9.1 ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) : 43 พนลานเหรยญสหรฐ จาแนกเปน ภาคเกษตรกรรม 37.8% ภาคอตสาหกรรม 24.3% ภาคขนสงและบรการ 16.6% ภาคการคา 21.35%

2.4.9.2 ผลตภณฑมวลรวมตอหว : 702 เหรยญสหรฐ อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ: 5.3%

2.4.9.3 อตราเงนเฟอ : 7.3 % 2.4.9.4 อตราการวางงาน : 5.7% 2.4.9.5 ทนสารองตางประเทศ : 3.762 ลานเหรยญสหรฐ (ป 2553) 2.4.9.6 ดลบญชเดนสะพด : 652 ลานเหรยญสหรฐ (ป 2553) 2.4.9.7 หนตางประเทศ : 7.145 พนลานเหรยญสหรฐ (ป 2553) 2.4.9.8 สกลเงน : จาด (Kyat : Kt) = 100 Pyas 2.4.9.9 อตราแลกเปลยน: 1 USD = 860 Kyats และ 1 บาท = 27 จาด (ป 2556)

2-38

ตงแตป 2554 เปนตนมา ไทยเปนประเทศคคาอนดบ 2 ของเมยนมาร (หลงจากทไทยเคยครองอนดบ 1 มากวา 5 ป) ในขณะทเมยนมารเปนคคาอนดบท 18 ของไทย โดยในป 2555 (มกราคม-สงหาคม) มมลคาการคาระหวางประเทศรวม 4,249 ลานเหรยญสหรฐ โดยไทยขาดดลการคามลคา 213 ลานเหรยญสหรฐ อนมปจจยหลกมาจากการทไทยรบซอกาซธรรมชาตจากเมยนมาร อยางไรกด การคาการลงทนระหวางกนจะมแนวโนมเพมมากขน เนองจากไทยกบเมยนมารมการฟนฟและกระชบความสมพนธทเปนรปธรรม ซงเออตอการการคาการลงทนระหวางกน เชน การเปดดานแมสอด-เมยวด เมอเดอนธนวาคม 2554 หลงจากทถกปดมานานกวา 1 ป การลงนามในบนทกความเขาใจเรองการพฒนาทาเรอนาลกทวาย เพอสงเสรมการเชอมโยงเครอขายทางคมนาคมและการคา รวมถงการพฒนาโครงการถนนสามฝายเชอมไทย- เมยนมาร-อนเดย เปนตน

- สนคาสงออกทสาคญของไทย ไดแก นามนสาเรจรป เครองดม เครองจกรกลและสวนประกอบของเครองจกรกล ปนซเมนต เคมภณฑ เหลก เหลกกลาผลตภณฑ ผลตภณฑขาวสาลและอาหารสาเรจรปอนๆ เครองสาอาง สบ และผลตภณฑรกษาผว ผาผน รถยนต อปกรณและสวนประกอบ

- สนคาทไทยนาเขาจากเมยนมารทสาคญ ไดแก กาซธรรมชาต ไมซง ไมแปรรปและผลตภณฑ เนอสตวสาหรบการบรโภค สนแรโลหะอนๆ เศษโลหะและผลตภณฑ กลอง เลนสและอปกรณการถายรป ถายภาพยนตร ผก ผลไมและของปรงแตงททาจากผก ผลไม สตวมชวตไมไดทาพนธ ขาวและผลตภณฑจากแปง สตวนาสด แชเยน แชแขง แปรรปและกงสาเรจรป พชและผลตภณฑจากพช 2.4.10 นโยบาย

นโยบายสงเสรมการลงทน การลงทน ในเมยนมารควรหาคคาทเปนนกธรกจทองถน จงจะเปนแนวทางทดทสด

ในขณะน เนองจากระเบยบการคารฐบาลเมยนมารตองการใหนกธรกจทองถนสามารถทาธรกจแขงขนกบคนตางชาตได ตลอดจนเปนการสรางความสมพนธอนด ซงจะชวยอานวยใหธรกจไทยเขาถงตลาดไดดขน ลาสด ณ เดอนกนยายน 2555 รฐสภาเมยนมารไดผานรางกฎหมายการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ ฉบบใหม เพอเปดโอกาสใหเกดการลงทนจากภายนอกมากทสด ซงมสาระสาคญ ดงน

1. อนญาตใหบรษทตางชาตถอหน 50 เปอรเซนตในกจการรวมทนหรอ Joint Venture ได

2. ยนยอมใหกองทนตางชาตสามารถลงทนใน Joint Venture ได รอยละ 50 3. อนญาตใหนกลงทนตางชาตเชาทดนเบองตนไดเปนระยะเวลา 50 ป โดยม

เงอนไขใหสามารถตอสญญาได ทงน ไดขจดอปสรรคตอการลงทนของตางชาตเรองขอกาหนดทระบวานกลงทน

จะตองมเงนลงทนเรมตนขนตา 5 ลานดอลลารสหรฐฯ (ประมาณ 155 ลานบาท) เพอดงดดการลงทนใหมจากตางชาต การเชาและใชทดนเพอการเกษตร นกลงทนตางชาตสามารถเชาทดน เพอดาเนนโครงการลงทนระยะยาวเบองตนได 50 ป (กรณเชาจากรฐบาล) ซงระยะเวลาในการเชาอาจยดหยนไดขนอยกบการพจารณาของรฐบาลเมยนมารเปนสาคญและสามารถตออายไดตามท Myanmar Investment Commission (MIC) พจารณา (กรณเปนโครงการทมการเชาทดน นกลงทนจะ ตองแนบรางขอตกลงการเชาทดนนนดวย) สาหรบกรณการเชาทดนจากเอกชนเมยนมารสามารถดาเนนการไดไมเกนคราวละ 1 ป และตออายทก 1 ป

2-39

การใชประโยชนจากทดน นกลงทนชาวตางชาตสามารถลงทนดานการเกษตร อาท การเพาะปลก ผลต แปรรปและจาหนายพชลมลก (รวมทงมน สาปะหลงและยาสบ) และทาไรหรอแปรรปพชเปนยา กาแฟ ชา นามนปาลม พชสวนและจาหนายผลผลตของตนได โดยมกระทรวงเกษตรและชลประทานเมยนมารเปนผรบผดชอบในการพจารณาและอนมตโครงการลงทนดานเกษตรกรรม รวมทงกาหนดนโยบายเพอสงเสรมใหเกดการลงทนภาคเกษตรกรรมมากขน (ตลอดจนสงเสรมการจดตงโรงงานอตสาหกรรมเกษตร พฒนากจการอตสาหกรรมเกษตรขนาดเลก และการใชเทคโนโลยขนาดเบาในโรงงาน การคาผลตผลทางการการเกษตร วสดอปกรณและเครองมอการเกษตร) โดยนกลงทนสามารถขอยนอนมตโครงการตามแผนการสงเสรมการลงทน

นโยบายการเกษตร (1) เนนการผลตและการใชประโยชนจากการผลตทใหผลผลตสงและเมลดพนธทม

คณภาพด (2) ดาเนนกจกรรมการศกษา และการฝกอบรม สาหรบเกษตรกรและเจาหนาท ใน

การใชเทคนคทางการเกษตรขนสง (3) ปลกฝงความรทางการเกษตรแกนกเรยนระดบประถมและมธยม (4) ผลตชางเทคนคทางการเกษตรทผานการรบรองจากรฐ สถาบนเกษตรและ

Yezin Agricultural University (5) ดาเนนการวจยและกจกรรมการพฒนาสาหรบการพฒนาการเกษตรอยางยงยน

(6) ปกปองสทธและผลประโยชนของเกษตรกร (7) ชวยใหเกษตรกรไดรบราคาทยตธรรมกบผลตภณฑของตน (8) การลดตนทนการผลต เพมคณภาพการผลต เสรมสรางความเขมแขงและการ

พฒนาโครงสรางพนฐานดานการตลาด (9) สงเสรมใหมการเปลยนแปลงจากการเกษตรแบบดงเดมเปนการเกษตรใช

เครองจกรกล (10) ดาเนนการปรบปรง การบารงรกษาระบบการชลประทานเกา ปมและระบบนา

ใตดน เพอใหมนาเพยงพอทาการเกษตร (11) สนบสนนการพฒนาชนบทและกจกรรมการลดความยากจนผานการพฒนา

ของภาคเกษตร (12) เสรมสรางความเขมแขงใหตลาดและใหเกษตรกรมเสรภาพและทางเลอกใน

การเพาะปลกพช (13) สงเสรมการลงทนในประเทศและตางประเทศในภาคการเกษตร (14) ปรบปรงและแกไขกฎหมายและ กฎระเบยบทางการเกษตรทมอยใหสอดคลอง

กบสถานการณปจจบน

นโยบายดานประมงและปศสตว รฐบาลเมยนมารสนบสนนใหตางชาตเขามารวมลงทนดานอตสาหกรรมประมงและ

หองเยนมากขน ทาใหปจจบนเมยนมารสามารถสงออกอาหารทะเลแชแขงไดมากยงขน โดยเฉพาะประเทศ

2-40

ไทยเปนประเทศทนาเขากงและปลาจากเมยนมารเปนจานวนมาก ดงนน นโยบายของรฐบาลดาน ประมงและปศสตวจงไดกาหนดไวดงน คอ

(1) สนบสนนการพฒนาดานปศสตวและการประมง (2) เพมปรมาณการผลตเนอสตวและปลาใหมากขน เพอเพยงพอสาหรบ

การบรโภคภายในประเทศ สวนทเหลอจงจะสงออกไปจาหนายตางประเทศ (3) สงเสรมการเพาะเลยงสตวนาและขยายพนธ (4) ยกระดบฐานะทางเศรษฐกจและสงคมของชาวประมงและชาวปศสตวใหสงขน

(5) ขยายการผลต การแปรรป และการตลาดแกสนคาประมง โดยเฉพาะ ฟารมกง โดยสงเสรมใหภาคเอกชนเขามามบทบาทในการดาเนนการมากขน

2.4.11 ความสมพนธระหวางประเทศไทยกบเมยนมาร ดานการเมองและความมนคง

ความสมพนธระหวางไทยกบเมยนมารดขนเปนลาดบ และมการแลกเปลยนการเยอนและ การหารอระดบสงระหวางสองประเทศอยางตอเนอง โดยนายกรฐมนตรเดนทางเยอนเมยนมาร และหารอทวภาคกบผนพเมยนมารระหวางการประชมนานาชาตหลายครง และประธานาธบดสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมารไดเดนทางเยอนไทยอยางเปนทางการระหวางวนท 22-24 กรกฎาคม 2555 นอกจากน ไทยกบเมยนมารมกลไกกากบการดแลความสมพนธและความรวมมอในระดบทวภาคทสาคญ คอ คณะกรรมาธการรวมไทย-เมยนมาร (Thailand – Myanmar Joint Commission on Bilateral Cooperation – JC) คณะกรรมการเขตแดนรวม (Joint Boundary Committee – JBC) คณะกรรมการชายแดนสวนภมภาค (Regional Border Committee – RBC) และคณะกรรมการชายแดนสวนทองถน (Township Border Committee - TBC)

ดานเศรษฐกจ ไทยและเมยนมารมกลไกความรวมมอเพอสงเสรมการพฒนาทางดานเศรษฐกจท

สาคญ อาท ความตกลงเพอการเวนการเกบภาษซอนและการปองกนการเลยงรษฎากร ซงเรมมผลบงคบใชเมอวนท 15 สงหาคม 2555 นอกจากน ไทยและเมยนมารไดลงนามความตกลงเพอสงเสรมและคมครองการลงทน ลงนามเมอวนท 14 มนาคม 2551 ซงฝายเมยนมารไดแจงฝายไทย เมอวนท 8 สงหาคม 2554 วาไดดาเนนการตามกระบวนการภายในเสรจสนแลว และเมอวนท 29 พฤษภาคม 2555 รฐสภาไดใหความเหนชอบ โดยฝายไทยไดแจงความคบหนาใหฝายเมยนมารทราบในวนท 8 มถนายน 2555 ซงถอเปนวนทความตกลงเรมมผลบงคบใช

นอกจากน เมอวนท 23 กรกฎาคม 2555 รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศของไทยและเมยนมารไดลงนามบนทกความเขาใจวาดวยความรวมมอเพอการพฒนาในเมยนมาร ในระหวางการเยอนไทยอยางเปนทางการของประธานาธบดเมยนมาร โดยมสาระสาคญเนนความรวมมอไทย-เมยนมารใน 4 สาขา ไดแก

1) การเสรมสรางขดความสามารถของบคลากรเมยนมาร 2) การเตรยมความพรอมการเปนประธานอาเซยนของเมยนมารในป ค.ศ. 2014

(พ.ศ. 2557) 3) การปฏรปเศรษฐกจและการพฒนาทางเลอก และ

2-41

4) การพฒนาโครงสรางพนฐาน รวมถงการลงนามในบนทกความเขาใจวาดวยการพฒนาทครอบคลมในเขตเศรษฐกจพเศษทวาย ระหวางไทย-เมยนมาร

บทท 3 การวเคราะหศกยภาพการแขงขนของประเทศ

3.1 การวเคราะหเปรยบระหวางประเทศไทยและกมพชา

3.1.1 สภาพทวไป (ภมศาสตร ทตง ภมอากาศ ทรพยากร ฯลฯ)

ตารางท 3-1 เปรยบเทยบสภาพทวไป ระหวางไทยและกมพชา ไทย กมพชา สรป

ทตง เอเชยตะวนออกเฉยงใต ระหวางเสนละตจด5 องศา 37 ลปดาเหนอกบ 20 องศา 27 ลปดาเหนอ และระหวางเสนลองจจด 97 องศา 22 ลปดาตะวนออก กบ 105 องศา 37 ลปดาตะวนออก

กมพชามต าแหนงทตงอยระหวางละตจด 10 องศา 24 ลปดา-14 องศา 26 ลปดาเหนอ และระหวางลองจจด 102 องศา 21 ลปดา-107 องศา 35 ลปดาตะวนออก หรออยในเขตลมน าโขง ตอนลาง

กมพชามแนวชายแดนตดกบไทยทางทศตะวนออกเฉยงใตของประเทศไทย โดยมแนวเขตตดตอกนตงแตจงหวดอบลราชธาน ศรสะเกษ สรนทร บรรมย สระแกว จนทบร จนถงตราด ไทยและกมพชาตงอยในระนาบใกลเคยงกนบนผวโลก ดงนนจงสภาพภมประเทศ และภมอากาศใกลเคยงกน

อาณาเขต ทศตะวนออกตดสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวและราชอาณาจกรกมพชา ทศใตตดอาวไทยและมาเลเซย ทศตะวนตกตดทะเลอนดามนและสหภาพพมา ทศเหนอตดสหภาพพมาและสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว มแนวเขตตดทะเล 3,219 กโลเมตร

ทศเหนอตดประเทศไทย (เขต จ.อบลราชธาน ศรสะเกษ สรนทรและบรรมย) และ สปป.ลาว (แขวงอตตะปอและจาปาสก) ทศตะวนออกตดเวยดนาม (เขต จ.คอมทม เปลก การลดและกวางตด) ทศตะวนตกตดประเทศไทย (เขต จ.สระแกว จนทบรและตราด) กมพชามพรมแดนตดตอกบประเทศเพอนบานเปนระยะทางรวม 2,572 กโลเมตร มพรมแดนตดกบไทยเปนระยะทาง 803 กโลเมตร ตดกบลาวเปนระยะทาง 541 กโลเมตร และตดกบเวยดนามเปนระยะทาง

กมพชามอาณาเขตตดตอกบประเทศเพอนบาน 3 ประเทศ ไดแก ไทย สปป.ลาว และเวยดนาม ส าหรบประเทศไทยมอาณาเขตตดตอกบเพอนบาน 4 ประเทศ ไดแก กมพชา สปป.ลาว มาเลเซย และเมยนมาร ทงไทยและกมพชามแนวเขตตดทะเลทางตอนใตของประเทศ ซงไทยจะมระยะทางตดทะเลยาวกวากมพชา

3-2

ไทย กมพชา สรป 1,228 กโลเมตร รวมทงตดแนวชายฝงทะเลอาวไทยเปนระยะทาง 443 กโลเมตร

เนอท 513,000 ตารางกโลเมตร หรอ 320 ลานไร พนทการเกษตร 150 ลานไร หรอรอยละ 46.87 พนทสวนใหญเปนทราบ มเทอกเขาสงบรเวณชายแดน 2 ดาน ทศตะวนออกและทศตะวนตก

181,035 ตารางกโลเมตร ประมาณ 113 ลานไร พนทการเกษตรประมาณ 17.5 ลานไร พนทสวนใหญเปนทราบ ประกอบดวยทราบรอบทะเลสาบเขมร และทราบลมแมน าโขง

มทวเขาลอมรอบทางเหนอ คอ เทอกเขาพนมดงรก เทอกเขาบรรทด เทอกเขาอนนม

กมพชา มลกษณะภมประเทศคลายชามหรออาง คอ ตรงกลางเปนแองทะเลสาบและลมแมน าโขงอนกวางขวาง มภเขาลอมรอบอย 3 ดาน ไดแก

ดานตะวนออกมแนวเทอกเขาอนนมทเปนพรมแดนกบประเทศเวยดนาม ดานเหนอและตะวนตกเฉยงเหนอมแนวเทอกเขาพนมดงรกทเปนพรมแดนกบประเทศไทย ดานใตและตะวนตกใตมแนวเทอกเขาบรรทดทเปนแนวพรมแดนกบประเทศไทย เฉพาะดานตะวนออกเฉยงใตเทานนทเปน ทราบลมแมน าโขง

กมพชามขนาดประมาณ 1 ใน 3 ของประเทศไทย ดงนนไทยจงมพนทท าการเกษตรมาก

ภมอากาศ รอนชน อณหภมเฉลย 18-34 องศาเซลเซยส

กมพชามสภาพภมอากาศแบบรอนชน ม 2 ฤด คอ ฤดฝน อยระหวางเดอนพฤษภาคม-พฤศจกายน และฤดแลง อยระหวางเดอนธนวาคม-

สภาพภมอากาศคลายคลงกนมาก กมพชาจะรอนกวาเลกนอย ในบางชวงเวลา

3-3

ไทย กมพชา สรป เมษายน อณหภมโดยเฉลยราว 27 องศาเซลเซยส มปรมาณน าฝนเฉลยปละ 1,500 มลลเมตร และมเวลาเทากบประเทศไทย

ทรพยากรทส าคญ ดบก กาซธรรมชาต และน ามนดบ

กมพชามทรพยากรธรรมชาตอดมสมบรณ มสนแรชนดตาง ๆ อยทวไป เชน ทอง ทองแดง แรเหลก แมงกานส ถานหน วลแฟรม ฟอสฟอรส พลอย เงน ดบก ตะกว สงกะส หนออน ฯลฯ นอกจากน กมพชายงมน ามนดบและกาซธรรมชาต โดยกมพชามแหลงน ามนดบและกาซธรรมชาตหลายแหง โดยเฉพาะบรเวณนอกชายฝงดานตะวนตกเฉยงใตของประเทศ

กมพชามอญมณปรมาณมาก รวมทงมแรธาตตาง ๆ ทยงไมไดขดขนมาใชในปรมาณมาก ในขณะทไทยไดใชทรพยากรจนไมเหลอ เชน ดบก

3.1.2 สภาพสงคม (ประชากร การปกครอง อาชพ ศาสนา วฒนธรรม)

ตารางท 3-2 เปรยบเทยบสภาพสงคม ระหวางไทยและกมพชา ไทย กมพชา สรป

ประชากร ประชากรคาดการณ กลางป 2556 จ านวน 64.46 ลานคน ชวงอาย 0-14 ป 12.35 ลานคน 15-64 ป 45.92 ลานคน 65 ปขนไป 6.19 ลานคน

ประชากรคาดการณ กลางป 2556 จ านวน 15.47 ลานคน ชวงอาย 0-14 ป 4.83 ลานคน 15-64 ป 9.79 ลานคน 65 ปขนไป 0.59 ลานคน

กมพชามประชากรนอยกวาไทยประมาณ 4 เทา หรอมจ านวนประชากรคดเปน 1 ใน 4 ของประชากรไทย เปนผลมาจากสงคราม และการฆาลางเผาพนธ ในกมพชา ชวงป 2518-2522 แตประชากรกมพชารอยละ 63 อยในวยแรงงาน และรอยละ 31 อยใน วยเดก มเพยงรอยละ 4 เปนผสงอาย ในขณะทประชากรไทย อยในวยแรงงานรอยละ 71 วยเดกรอยละ 19 และผสงอาย รอยละ 10 แสดงถงแนวโนมในอนาคตประชากรกมพชาจะเขาส

3-4

ไทย กมพชา สรป วยแรงงานมากขน สวนไทยประชากรมแนวโนมเขาสวยสงอายเพมขน

การปกครอง ประชาธปไตย โดยมพระมหากษตรยเปนประมข ตงแตป พ.ศ. 2475

ประชาธปไตยแบบรฐสภา มพระมหากษตรยเปนประมขภายใตรฐธรรมนญ

ไทยและกมพชามการปกครองในระบอบประชาธปไตยเหมอนกน แตกตางกนตรงการปกครองของกมพชาเปนการปกครองแบบ รวมศนย อ านาจการตดสนใจในการปกครองประเทศจะขนอยกบนายกรฐมนตรเปนหลก

อาชพ - เกษตร จ านวน 24.12 ลานคนรอยละ 37.64 - นอกเกษตร (อตสาหกรรม บรการ อน ๆ) จ านวน 39.96 ลานคน รอยละ 62.36

อาชพเกษตรกรรมรอยละ 55.8 ภาคอตสาหกรรม รอยละ 16.9 และภาคบรการ รอยละ 27.3

(ป 53)

1. เกษตรกรรม อยบรเวณทราบภาคกลาง รอบทะเลสาบเขมร พชทส าคญคอ ขาวเจา ยางพารา พรกไทย

2. การประมง บรเวณรอบทะเลสาบเขมร เปนแหลงประมงน าจดทส าคญทสดในภมภาค

3. การท าปาไม บรเวณเขตภเขาทางภาคเหนอ โดยลองมาตามแมน าโขง

4. การท าเหมองแร ยงไมคอยส าคญ

5. อตสาหกรรม เปนอตสาหกรรมขนาดยอม สวนใหญเปนโรงสขาว โรงเลอย รองเทา

อาชพเกษตรกรรมเปนอาชพหลกของประเทศ แตมสดสวนแตกตางกน

3-5

ไทย กมพชา สรป ศาสนา พทธนกายเถรวาท หรอหนยาน รอยละ 94

พทธศาสนานกายเถรวาทรอยละ 96

วฒนธรรม เปดประเทศรบวฒนธรรมประเพณจากตะวนตก มความเปนอยทนสมย และเรงรบ

มขนบธรรมเนยมประเพณดงเดมคลายคลงกนกบประเทศไทย และยงคงมความเปนอยเรยบงาย

3.1.3 สถานภาพทางเศรษฐกจ (GDP แนวโนม สถานการณเศรษฐกจเกษตร และอนๆ ความสามารถในการแขงขน ฯลฯ)

ตารางท 3-3 เปรยบเทยบสถานภาพทางเศรษฐกจระหวางไทยและกมพชา ไทย กมพชา สรป

GDP

345,672.23 ลานเหรยญสหรฐ (ป 2554)

12,829.54 ลานเหรยญสหรฐ (ป 2554)

GDP ของไทยสงกวากมพชาเนองจากขนาดเศรษฐกจตางกน

GDP Per Capita 4,972.38 เหรยญสหรฐ (ป 2554)

878.38 ลานเหรยญสหรฐ (ป 2554)

GDP ตอหวของไทยสงกวากมพชา 6 เทา

GDP สาขาเกษตร ป 2554 เทากบ 42,725.09 ลานเหรยญสหรฐ

36.68 ลานเหรยญสหรฐ (ป 2554) GDP สาขาเกษตรของไทยสงกวากมพชา ถง 1,165 เทา

อตราการขยายตวเฉลย รอยละ 4.5-5 รอยละ 7.07 อตราการขยายตวของเศรษฐกจ

กมพชาสงกวาไทยเนองจากการลงทนในประเทศกมพชาทมากขน

3.1.4 โครงสรางพนฐาน ตารางท 3-4 เปรยบเทยบโครงสรางพนฐานระหวางไทยกบกมพชา

ไทย กมพชา สรป การคมนาคม สะดวก มถนนลาดยางหลายชองจราจรทวประเทศ มสภาพเหมาะสมสะดวกตอการสญจร สามารถรองรบการขยายตวดานการคมนาคมขนสง และ

เสนทางคมนาคมมจ ากด สภาพถนนม 2 ชองจราจรวงสวนกน มสภาพไมไมสมบรณ ไมสะดวกตอการสญจร ตองปรบปรงใหสามารถรองรบการเปลยนแปลงทก าลงจะ

การคมนาคมขนสงของไทยสะดวกรวดเรวกวามาก ไทยมความไดเปรยบสง

3-6

ระบบโลจสตกสของประเทศและภมภาค

เกดขน

ไฟฟา ระบบไฟฟามความมนคง มการบรหารความเสยง โดยการใชกระแสไฟฟาทผลตจากหลายแหลง

ยงไมสามารถจดหาไฟฟาใหกบประชาไดอยางเพยงพอทวทงประเทศ และตองน าเขาจากประเทศเพอนบาน ขณะนก าลงเรงอนมตโครงการผลตกระแสไฟฟา

ไทยมความไดเปรยบดานระบบไฟฟาทมนคงกวา

ชลประทาน มระบบบชลประทานครอบคลม รอยละ 31 ของพนท การเกษตร ทวประเทศ

ระบบการชลประทานครอบคลมพนทเพยงรอยละ 7 ของพนทท าการเกษตรทงหมด รวมทงมระบบชลประทานตามธรรมชาต โดยมแมน าโขงไหลผานเขาไปยงใจกลางประเทศ รวมทงแตกสาขาออกเปน 3 สาขา รวมทงยงมทะเลสาปน าจดขนาดใหญทสดในโลก สงผลใหกมพชามแหลงน าอดมสมบรณ

กมพชามความไดเปรยบในเรองแหลงน าเพออปโภคบรโภคและท าการเกษตร

3.1.5 สถานการณการคาระหวางไทยกบกมพชา ป 2552-2555 มลคาการคาระหวางไทยและกมพชามแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง และไทยเปนฝาย ไดดลการคา เนองจากไทยสงออกสนคาไปยงกมพชามากขน และไทยน าเขาสนคาจากกมพชามากขนเชนกน ในป 2555 มลคาการคาระหวางไทยและกมพชาเทากบ 124,580.26 ลานบาท โดยมลคาการสงออกสนคาไปยงกมพชาเทากบ 116,780.03 ลานบาท ขยายตวจากป 2554 รอยละ 43.84 และ 43.75 ตามล าดบ สวนมลคาการน าเขาสนคาจากกมพชา เทากบ 7,800.23 ลานบาท ขยายตวจากป 2554 รอยละ 45.18 (ตารางท 3-5) ตารางท 3-5 สรปมลคาการคาระหวางประเทศไทยกบกมพชา

รายการ มลคา : ลานบาท อตราขยายตว (%)

2552 2553 2554 2555 2552 2553 2554 2555

ไทย-กมพชา

มลคารวม 56,577.34 81,135.03 86,611.74 124,580.26 -19.21 43.41 6.75 43.84

การสงออก 53,917.76 74,265.08 81,238.91 116,780.03 -19.56 37.74 9.39 43.75

การน าเขา 2,659.58 6,869.95 5,372.83 7,800.23 -11.57 158.31 -21.79 45.18

ดลการคา 51,258.18 67,395.13 75,866.08 108,979.80 -19.93 31.48 12.57 43.65 ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงพาณชย โดยความรวมมอของกรมศลกากร

3-7

สนคาสงออกทส าคญจากไปไปกมพชาสวนใหญเปนสนคาอตสาหกรรม ไดแก น ามนส าเรจรป น าตาลทราย เครองดม เครองส าอาง ปนซเมนต เคมภณฑ เครองจกรกลและสวนประกอบ เครองยนต อญมณและเครองประดบ ผลตภณฑยาง รถยนต รถจกรยานยนต เหลก (ตารางท 2) สนคาทไทยน าเขาจากกมพชาสวนใหญเปนสนคาเกษตรและสนคาอตสาหกรรม ไดแก ผก ผลไม สนแร เหลก พช เครองจกรไฟฟา เสอผาส าเรจรป ลวด เยอกระดาษ วงจรพมพ ไมแปรรปและผลตภณฑ (ตารางท 3-6) ส าหรบแนวโนมการขยายตวทางการคาระหวางไทยกบกมพชา จากป 2555-2560 จากการค านวณพบวา มลคาการคาระหวางไทยกบเมยนมารจะขยายตวเพมขนเกอบเทาตว โดยมลคาการคา ป 2555 มมลคา 1.25 แสนลานบาท ป 2560 จะขยายตวถง 1.71 แสนลานบาท ซงไทยยงคงเกนดลการคากมพชา อยางตอเนอง (ตารางท 3-7)

ตารางท 3-6 มลคาและอตราการขยายตว สนคาสงออกไปยงประเทศกมพชาทส าคญ ป 2552-2555

ท ชอสนคา มลคา : ลานบาท อตราขยายตว (%)

2552 2553 2554 2555 2552 2553 2554 2555 1 น ามนส าเรจรป 6,802.3 9,492.2 13,536.8 20,436.1 -50.84 39.54 42.61 50.97 2 น าตาลทราย 5,944.5 6,576.4 7,912.9 10,026.4 80.57 10.63 20.32 26.71 3 เครองดม 2,697.3 3,657.7 4,393.4 6,183.6 -11.56 35.61 20.12 40.75 4 เครองส าอาง สบและ

ผลตภณฑรกษาสว 1,815.5 2,528.2 3,865.0 4,949.6 23.79 39.26 52.88 28.06

5 ปนซเมนต 2,865.2 3,777.0 3,184.2 4,275.5 -4.22 31.81 -15.69 34.27 6 เคมภณฑ 2,532.7 2,449.8 2,757.5 3,874.1 -1.76 -3.27 12.56 40.49 7 เครองจกรกลและ

สวนประกอบของเครองจกรกล

1,028.7 1,895.7 2,665.0 3,760.7 -31.06 84.25 40.59 41.12

8 เครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบและสวนประกอบ

1,338.1 2,199.7 2,377.6 3,631.0 -43.96 64.38 8.09 52.72

9 อญมณและเครองประดบ

9.7 36.4 598.6 3,433.4 20.87 273.82 1,544.34 473.58

10 ผลตภณฑยาง 2,038.2 2,317.4 2,790.0 3,362.1 9.51 13.70 20.39 20.51 11 รถจกรยานยนตและ

สวนประกอบ 1,270.1 1,694.1 1,658.6 2,819.7 -66.70 33.39 -2.10 70.01

12 รถยนต อปกรณและสวนประกอบ

1,206.4 1,961.7 2,004.1 2,695.0 -62.62 62.61 2.16 34.47

13 เหลก เหลกกลาและผลตภณฑ

2,348.4 2,305.8 2,456.5 2,544.3 -41.75 -1.81 6.53 3.58

ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงพาณชย โดยความรวมมอของกรมศลกากร

3-8

ตารางท 3-7 มลคาและอตราการขยายตว สนคาน าเขาจากประเทศกมพชาทส าคญ ป 2552-2555

ท ชอสนคา มลคา : ลานบาท อตราขยายตว (%)

2552 2553 2554 2555 2552 2553 2554 2555

1 ผก ผลไมและของปรงแตงทท าจากผลไม

595.1 467.9 972.4 2,820.8 399.60 -21.37 107.84 190.08

2 สนแรโลหะอนๆ เศษโลหะและผลตภณฑ

322.7 800.1 1,170.1 946.1 -41.66 147.98 46.23 -19.14

3 เหลก เหลกกลาและผลตภณฑ

225.2 847.6 1,357.5 755.7 -54.41 276.31 60.17 -44.33

4 พชและผลตภณฑจากพช

1,018.7 1,478.4 268.5 635.7 -23.79 45.13 -81.84 136.76

5 เครองจกรไฟฟาและสวนประกอบ

0.4 35.7 74.6 570.4 -58.93 9,580.04 109.11 665.09

6 เสอผาส าเรจรป 79.1 180.7 458.6 522.3 27.98 128.32 153.87 13.88 7 ลวดและสาย

เคเบล 0.2 - 0.2 293.2 686.35 -99.49 23,0230.0 126,652.27

8 เยอกระดาษและเศษกระดาษ

100.5 190.7 207.6 242.0 -24.03 89.72 8.88 16.54

9 วงจรพมพ - - - 182.1 - - - 4,234,855.81 10 ไมซง ไมแปรรป

และผลตภณฑ 97.7 75.5 178.3 139.3 496.17 -22.74 136.21 -21.89

ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงพาณชย โดยความรวมมอของกรมศลกากร ตารางท 3-8 แนวโนมการขยายตวของมลคาการคา ระหวาง ไทย-กมพชา ป 2556-2560

รายการ มลคา : ลานบาท

2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560

มลคาการคารวม

81,135.03 86,611.74 124,580.26 113,555.8 128,032.90 142,510.05 156,987.17 171,464.29

การสงออก 74,265.08 81,238.91 116,780.03 108,315.40 122,594.40 136,873.36 151,152.33 165,431.31

การน าเขา 6,869.95 5,372.83 7,800.23 5,240.407 5,438.55 5,636.6948 5,834.84 6,032.98

ดลการคา 67,395.13 75,866.08 108,979.80 103,075.00 117,155.80 131,236.66 145,317.5 159,398.33

ทมา : ค านวณจากขอมลศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงพาณชย โดยความรวมมอของกรมศลกากร

3-9

3.1.6 สถานการณทางเศรษฐกจของกมพชา

ในป 2555 กมพชามอตราการขยายตวรอยละ 7.3 สงเปนอนดบ 2 ในอาเซยนรองจาก สปป.ลาว ส าหรบป 2556 ศนยวจยกสกรไทย คาดวา เศรษฐกจกมพชา จะยงคงมแรงสงใหเตบโตกวารอยละ 7 โดยไดรบปจจยสนบสนนจากเงนลงทนทงจากในประเทศและตางประเทศทมแนวโนมเพมขน โดยเฉพาะในธรกจภาคการเกษตร ทองเทยว อสงหารมทรพย การกอสราง การเงน และการสงออกทจะขยายตวเพมขนอยางตอเนอง

โอกาสส าหรบนกธรกจไทยทนาจบตามอง คอ การคาชายแดนทจะยงคงเตบโตตอเนอง ขณะท SME ภาคบรการไทยเปนทตองการจากก าลงซอทมากขน นอกจากน ธรกจไทยมโอกาสเขาไปลงทนเพอใชประโยชนจากทรพยากรทอดมสมบรณ คาแรงต า อยางไรกตาม แรงงานชาวกมพชายงขาดทกษะฝมอ จงอาจมตนทนแฝงจากผลตภาพแรงงานทมระดบต ากวาแรงงานไทย

ในป 2555 รายงานของ Council for the Development of Cambodia (CDC) ระบวากมพชาดงดดการลงทน 2.28 พนลานดอลลารสหรฐฯ จากโครงการลงทนทอนมตนกลงทนทองถนและนกลงทนตางชาตรวม 157 โครงการ ในจ านวนนน เปนการลงทนของนกลงทนทองถน 907 ลานดอลลารสหรฐฯ การลงทนจากเกาหลเปนอนดบหนงมลคา 287 ลานดอลลารสหรฐฯ เนนการลงทนในอตสาหกรรมสงทอ การทองเทยว รองลงมาคอจน 263 ลานดอลลารสหรฐฯ ลงทนในสาธารณปโภค โรงไฟฟา พลงงาน สมปทานปลกปา และ ญปน 212 ลานดอลลารสหรฐฯ เนนลงทนในโรงงานอตสาหกรรม หางสรรพสนคาและ นคมอตสาหกรรม

การลงทนจากตางประเทศทเขามายงกมพชาคาดเพมขนตอเนองจากการเปดประเทศรบการลงทนและการทยอยเปดเสรภายใตกรอบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน หรอ ASEAN Economic Community (AEC) ทจะเปดเสรอยางเตมรปแบบในป 2558 น โดยการลงทนทกมพชาตองการใหตางชาตมาลงทนยงอยในสาขาเกษตรกรรม คมนาคม โทรคมนาคม ระบบสาธารณปโภค พลงงาน ไฟฟา ภาคการผลตทเนนการใชแรงงาน บรการทเกยวของกบโรงแรม การพฒนาทรพยากรบคคล น ามน และเหมองแร ส าหรบป 2556 จนซงเปนหนงในสามประเทศทลงทนในกมพชามากทสด มแผนการลงทนในกมพชามลคา 2.5 พนลานดอลลารสหรฐฯ โดยรวมโครงการกอสรางนคมอตสาหกรรมมลคา 2 พนลานดอลลารสหรฐฯ

นอกจากน ความพยายามในการปฏรปกฎหมายการลงทนใหโปรงใส ท าใหนกลงทนมความเชอมน โดยผลจากการจดอนดบดชนวดภาพลกษณคอรปชนขององคกรเพอความโปรงใสนานาชาต (Transparency International) ประจ าป 2555 พบวากมพชามอนดบความโปรงใสอยในอนดบท157 (จากอนดบท 164 ในป 2554) ภายใตการจดอนดบทงหมด 176 ประเทศ

การสงออกขยายตวสง โดยมปจจยหนนจากการลงทนจากตางประเทศในอตสาหกรรมทใชกมพชาเปนฐานการผลตเพอการสงออก อกทงในป 2556 กมพชายงขยายความสมพนธทางการคากบคคามากขน อาท กมพชาและจนไดตกลงรวมกนทจะเพมมลคาการคาระหวางกนเปน 5 พนลานดอลลารสหรฐฯภายใน ป 2560 ท าใหคาดวามลคาการสงออกในป 2556 ยงคงขยายตวอยางตอเนอง โดยตวเลขสงออกของกมพชา ป 2555 มลคา 5.49 พนลานดอลลารสหรฐฯ เพมขนรอยละ 12.5 จากปกอน ขณะทการน าเขาขยายตวรอยละ 23 มลคา 8.14 พนลานดอลลารสหรฐฯ สงผลใหกมพชาขาดดลการคา 2.65 พนลานดอลลารสหรฐฯ ทงน แมวากมพชาเผชญภาวะขาดดลทางการคา แตการน าเขาสนคาสวนใหญเปนสนคารองรบภาคการผลต

3-10

เชน วตถดบการผลตเสอผาและสงทอ เครองจกรหนก น ามน วสดกอสราง ยางรถยนตและรถจกรยานยนต ซงถอวาเปนปจจยการผลตและเปนปจจยทชวยหนนการลงทน และสงผลใหเกดการจางงานตอไป

การคาชายแดนเตบโต สะทอนก าลงซอในประเทศกมพชาเพมสงขน โดยการคาชายแดนไทยกมพชา ป 2555 มมลคาสงออก 74,921.52 ลานบาท เตบโตรอยละ 26.85 จากปกอนโดยสนคาหลกทไทยสงออก ไดแก เครองยนต เครองจกรกล รถยนต รถจกรยานยนต รวมถงน าตาลทราย ในสวนสนคาอปโภค บรโภค ไดเปรยบสนคาจากประเทศจนและเวยดนาม เนองจากสนคาไทยเปนทนยม และมความนาเชอถอในสายตาชาวกมพชา เชน ยาสฟน แชมพ

ชองทางและโอกาสของสนคาเกษตร

สนคาและบรการในกลมอตสาหกรรมเกษตร ประกอบไปดวยสนคาจ านวน 3 กลม คอ 1. จกรกลการเกษตร แบบเคลอนท เชน รถไถนงขบ รถไถเดนตาม รถเกบเกยว รถตดหญา เครองตดหญา และหยอดเมลดพนธ แบบไมเคลอนท เชน เครองสบน า เครองสขาว เครองอบ เครองคดแยก และเครองปมน า 2. เคมเกษตร เชน ปยตาง ๆ ฮอรโมน ยาปราบศตรพช สารปองกนโรคพช และสารก าจดวชพช เปนตน และ 3. เมลดพนธ ไดแก เมลดพนธพชชนดตาง ๆ

อาชพหลกของชาวกมพชา คอ การเกษตรกรรม ซงมอยประมาณรอยละ 70 ซงสวนใหญจะเพาะปลกอยรอบ ๆ ทะเลสาบกมพชา ทงน รายไดหลกของประเทศกมพชามาจากภาคเกษตรกรรม รอยละ 32.5 ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ ไดแก การกสกรรม การประมง ปศสตว และปาไม ซงสนคาเกษตรทสงออก ไดแก ขาว ผลตภณฑปลา และยางพารา รองลงมา ไดแก ขาวโพด ถวลสง สตวมชวต ผลไม และปลา เปนตน

3-11

ปจจบน ภายใตกรอบความรวมมอทางเศรษฐกจอรวด-เจาพระยา-แมโขง (ACMECS) จงเปนโอกาสใหผประกอบการไทยสนบสนนการสงออกสนคาเกษตรของประเทศเพอนบาน โดยไทยไดยกเวนภาษน าเขาสนคาเกษตรหลายรายการจากกมพชา เชน ถวเหลอง ขาวโพด มนฝรง และไมยคาลปตส ท าใหเกษตรกรหนมาปลกพชเหลานมากขน นอกจากน การท า Contract Farming ระหวางไทยกบกมพชา ยงชวยสงเสรมการผลตสนคาเกษตรของกมพชา ท าใหเกดการจดสรรทรพยากรในการผลตสนคาไดอยางมประสทธภาพ และกอใหเกดประโยชนสงสด เนองจากประเทศกมพชามทรพยากรธรรมชาตอดมสมบรณ ทงน การสนบสนนใหภาคเอกชนไทยเขาไปรวมสงเสรมการผลตสนคาเกษตรกบกมพชาและรบซอสนคาเกษตรเหลานน ในราคายตธรรมภายใตระบบ Contract Farming และสงออกสนคามาไทย ท าใหไดรบสทธพเศษทางภาษศลกากรจากไทย นอกจากนยงมอกหลายประเทศ อาท คเวต ญปน เวยดนาม เขามาเชาพนทในกมพชา เพ อท าการเกษตร เพอสงผลผลตนนกลบประเทศตวเอง

ความส าคญทางเศรษฐกจ และสนคา/บรการทส าคญในแตละจงหวดของกมพชา

จงหวด/กรง ความส าคญ สนคา/บรการทส าคญ กรงพนมเปญ เมองหลวง - อตสาหกรรมการผลตเครองนงหม สงทอ และรองเทา

- ศนยกระจายสนคาไปทวประเทศ และศนยราชการ กรงสหนวลล เมองทา - ทาเรอน าลกนานาชาตออกสทวโลกทางทะเลอาวไทย

- แหลงอาหารทะเล เชน กง ป หอย - สถานททองเทยวทางทะเล - แหลงขดเจาะกาซ และน ามน

จงหวดเสยมเรยบ เมองเศรษฐกจส าคญ - สถานทตงของนครวด-นครธม ซงไดรบการขนทะเบยนเปนมรดกโลก - มอตสาหกรรมการบรการทส าคญ คอ ทพก โรงแรม รานอาหารเพอใหบรการแกนกทองเทยว

จงหวดพระตะบอง เมองเศรษฐกจส าคญ - แหลงผลตขาว - ผลตไมผล เชน สม - และพชไร เชน มนส าปะหลง ถวเหลอง และงา

จงหวดเกาะกง เมองเศรษฐกจส าคญ - สนคาประมง - การทองเทยวทางทะเล

จงหวดกมปงจาม เมองเศรษฐกจส าคญ - แหลงผลตยางพารา เงาะ มงคด ทเรยน และผลไมอน ๆ เชน มะมวงหมพานต รวมถงพชไรทกชนด เชน ขาวโพด ถว งา

ทมา : ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI)

โตนเลสาบ...แหลงทรพยากรธรรมชาตทส าคญ โตนเลสาบ (Tonle Sap) หรอทะเลสาบเขมร เปนทะเลสาบน าจดขนาดใหญทสดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต มความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายของระบบนเวศน เปนอขาวอน า และรากฐานส าคญทางเศรษฐกจและสงคมของกมพชานบตงแตอดต บรเวณโตนเลสาบและพนทโดยรอบมประชากรอาศยอยกวา 1.2 ลานคน คดเปนสดสวนรอยละ

3-12

10 ของประชากรกมพชาทงประเทศ ประชากรสวนใหญทอาศยอยในบรเวณดงกลาวประกอบอาชพประมงและแปรรปผลผลตประมงเปนหลก ขณะเดยวกนกมการท าเกษตรกรรม และเกบของปาขาย นอกจากน โตนเลสาบยงเปนแหลงก าเนดและศนยรวมวฒนธรรมตลอดจนประเพณส าคญของกมพชาอกดวย

ลกษณะทางกายภาพ โตนเลสาบตงอยบรเวณตอนกลางคอนไปทางตะวนตกเฉยงเหนอของกมพชาลอมรอบดวยจงหวดเสยมเรยบ พระตะบอง โพธสต กมปงชนง และกมปงทม ทปลายทะเลสาบดานตะวนออกเฉยงใตมแมน าโตนเลสาบไหลไปบรรจบกบแมน าโขงและแมน าบาสกทกรงพนมเปญ ซงหางจากปลายทะเลสาบ 100 กโลเมตร บรเวณนกระแสน าของแมน าโตนเลสาบจะสลบทศทางการไหลตามฤดกาล จนไดชอวาเปน “River with Return” ปรากฏการณนสงผลใหทองน าโตนเลสาบในชวงฤดน าหลากขยายวงกวางไปจนเกดเปนแหลงเกบน าธรรมชาตขนาดใหญ และจะคอย ๆ ระบายออกในชวงฤดแลง นอกจากน การไหลสลบทศทางของแมน ายงชวยใหเกดการพดพาตะกอนอนอดมสมบรณมาทบถมเปนบรเวณกวางกอใหเกดพนททเหมาะสมแกการเพาะปลกบรเวณโดยรอบทะเลสาบ

แหลงทรพยากรธรรมชาตทส าคญตอระบบนเวศน โตนเลสาบเปนทะเลสาบน าจดทอดมสมบรณไปดวยสตวน านานาชนด เปนแหลงเพาะพนธปลาน าจดทใหญทสดแหงหนงของโลก มพนธปลามากกวา 200 ชนดและเปนแหลงก าเนดทรพยากรธรรมชาตประเภทอน ๆ จ านวนมาก เชน พชพนธทมมากกวา 200 ชนด สตวเลยงลกดวยนมกวา 46 สายพนธ และนกอกกวา 255 สายพนธ ในจ านวนนมหลายสายพนธเปนสตวปกอนรกษของโลก

แหลงทรพยากรประมงทส าคญตอเศรษฐกจและสงคม โดยเฉพาะปลาน าจดซงเปนสนคาอาหารส าคญอนดบ 2 ของกมพชา รองจากขาว และเปนแหลงโปรตนส าคญของชาวกมพชา ปจจบน กมพชาเปนแหลงประมงน าจดขนาดใหญอนดบ 4 ของโลก รองจากจน อนเดย และบงคลาเทศ โดยมผลผลตประมงน าจดกวา 400,000 ตนตอป (คดเปนสดสวนรอยละ 10-20 ของ GDP) ซงเปนผลผลตทไดจากโตนเลสาบประมาณ 230,000 ตนตอป หรอรอยละ 60 ของผลผลตประมงน าจดทงหมดของกมพชา กมพชามปลาน าจดอยางนอย 300 ชนด พบในโตนเลสาบกวา 200 ชนด ทส าคญ ไดแก Perch, Carp, Lungfish และ Smelt สาเหตทท าใหปลาชกชมมาจากการไหลของกระแสน าทมลกษณะเฉพาะ และระบบนเวศนทมความอดมสมบรณ ดงเหนไดจากปลาทมความส าคญเชงเศรษฐกจหลายชนด เชน ปลาเตรเรยล (Trey Riel) โตนเลสาบจงเปนแหลงทรพยากรประมงทมความส าคญอยางยงตอการด าเนนชวตของประชากรทอาศยอยบรเวณลมแมน าโขงตอนลาง รวมทงการด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจอน ๆ เชน การแปรรปผลผลตประมง (โดยเฉพาะปลารา และปลากรอบ) ซงสรางรายไดใหแกกมพชาเปนจ านวนไมนอยในแตละป

แหลงเพาะปลกขาวและพชเศรษฐกจส าคญทสดของกมพชา พนทเกษตรกรรมของกมพชาทมอยประมาณ 2.8 ลานเฮกตาร เปนพนทปลกขาวถง 2.3 เฮกตาร การปลกขาวในกมพชาสวนใหญเปนลกษณะ Rain fed lowland rice ทมมากถงรอยละ 86 ของพนทปลกขาวทงหมดของกมพชา ซงใหผลผลตคอนขางต า เนองจากขอจ ากดเรองชลประทาน และเทคโนโลยการผลต ขณะทการปลกขาวในลกษณะ Deep water หรอ Floating rice ซงท าไดเฉพาะบรเวณโตนเลสาบ และจะท าการเพาะปลกในชวงน าลดมเพยงรอยละ 4 ของพนทปลกขาวทงหมด แตใหผลผลตราวรอยละ 12 ของผลผลตขาวทงหมด นอกจากขาวแลว ยงมพชเศรษฐกจส าคญทนยมปลกรอบบรเวณโตนเลสาบ ไดแก ยางพารา และพรกไทย

3-13

กมพชามพนทอดมสมบรณและมสภาพภมประเทศและภมอากาศเหมาะแกการเพาะปลกพชเศรษฐกจ หลากหลายชนด แตยงขาดผประกอบการทมทกษะและความพรอมในการผลตและแปรรปสนคาเกษตรเพอสงออก รฐบาลกมพชาจงสงเสรมใหนกลงทนตางชาตเขามาลงทนในธรกจเกษตรและเกษตรแปรรป เพอถายทอดความรใหแกผประกอบการในประเทศและสรางมลคาเพมใหแกสนคาเกษตรของกมพชา ขณะทผประกอบการไทยมความช านาญในการแปรรปสนคาเกษตรเปนอยางด จงนบเปนโอกาสในการเขาไปลงทนธรกจดงกลาวในกมพชา

ปจจยสนบสนนการลงทนธรกจเกษตรและเกษตรแปรรปในกมพชา

• มพนทเหมาะแกการท าการเกษตร กมพชามดนและน าอดมสมบรณและพนทสวนใหญเปนทราบลม จงเหมาะแกการท าการเกษตร สามารถเพาะปลกพชเศรษฐกจไดหลายชนด โดยเฉพาะขาว ซงเปนพชเศรษฐกจส าคญ โดยมพนทเพาะปลกราวรอยละ 65 ของพนทท าการเกษตรทงประเทศ รวมทงพชเศรษฐกจส าคญอนๆ ไดแก ขาวโพดเลยงสตว ถวลสง ถวเหลอง ถวเขยว งา มนส าปะหลง และยางพารา เปนตน • ขาดแคลนผประกอบการทมทกษะและความพรอมในการผลตสนคาเพอสงออก สงผลใหผลผลต ทางการเกษตรยงไมไดมาตรฐานและคณภาพตามทตลาดตองการ อกทงเกษตรกรกมพชาสวนใหญเปนผประกอบการรายเลกทท าการเกษตรแบบดงเดม ซงเนนการเพาะปลกเพอบรโภคเปนหลก และยงขาดความรและเทคโนโลยในการเพาะปลกพชในเชงพาณชย รวมทงขาดแคลนเงนทนในการซอปจจยการผลต อาท เมลดพนธ และปย เปนตน ซงผประกอบการไทยสามารถเขาไปเตมเตมในสวนเหลานได • รฐบาลกมพชาสนบสนนการลงทนในธรกจเกษตรและเกษตรแปรรป เพอกอใหเกดการจางงานและสรางรายไดแกเกษตรกร ซงมสดสวนกวารอยละ 80 ของประชากรทงประเทศ และสรางมลคาเพมแกผลผลตทางการเกษตร โดยเฉพาะธรกจเกษตรอนทรย ทงน รฐบาลใหสทธพเศษในการลดหยอนภาษส าหรบการน าเขาเครองจกรทใชในการแปรรปสนคาเกษตรเพอสงออก รวมทงอนญาตใหนกลงทนตางชาตลงทนในธรกจเกษตรและเกษตรแปรรปได 100% ในกจการสวนใหญ ยกเวนบางสาขา อาท การเพาะปลกพชพนเมอง เชน สมนไพร และยา ซงสงวนไวส าหรบเกษตรกรชาวกมพชา เปนตน

โอกาสทางธรกจทนาสนใจ

• ธรกจโรงสขาว โรงสขาวในกมพชาสวนใหญมขนาดเลกและมประสทธภาพการผลตต า เนองจากผประกอบการกมพชามขอจ ากดดานเงนทนและยงใชเครองจกรกลทมเทคโนโลยไมทนสมย ท าใหโรงสขาวรบซอขาวเปลอกจากชาวนาไดเพยงบางสวน นอกจากน โรงสขาวสวนใหญยงไมสามารถควบคมคณภาพของ ขาวทสได ท าใหขาวเปลอกทผลตไดสวนหนงตองสงออกไปเวยดนามและไทยเพอผานกระบวนการสขาวอกตอหนง สงผลใหการสรางมลคาเพมในประเทศต ากวาทควรจะเปน รฐบาลจงสนบสนนการลงทนจากตางประเทศในธรกจโรงสขาว ทงน ปจจบนมนกลงทนจากไทย เวยดนาม และจนเขาไปตงโรงสขาวในจงหวดพระตะบอง ซงเปนแหลงปลกขาวทใหญทสดของกมพชาจนไดรบการขนานนามวา Rice Bowl of Cambodia และจงหวดบนเตยเมยนจยซงเปนแหลงปลกขาวส าคญอกแหงหนง • ธรกจสวนยางและโรงงานแปรรปยางธรรมชาตขนตน ในชวงทผานมานกลงทนตางชาตเขาไปปลกยางพาราในกมพชาเพมขนตอเนอง โดยในป 2554 มลคาการลงทนปลกยางพาราในกมพชาขยายตวสงถงรอยละ 255 จากป 2553 มาอยท 675 ลานดอลลารสหรฐ ซงเปนผลจากราคายางทมแนวโนมสงขน ประกอบกบรฐบาลสนบสนนการลงทนในธรกจดงกลาว สงผลใหปจจบนมพนทปลกยางพาราในกมพชา 1.33 ลานไร จาก

3-14

พนททเหมาะกบการปลกยางพาราทงหมดราว 1.88 ลานไร ซงสะทอนใหเหนวากมพชายงมศกยภาพในการขยายพนทปลกยางพาราไดอก ทงน ปจจบนมนกลงทนจากไทย เวยดนาม จน มาเลเซย และเกาหลใตเขาไปลงทนปลกยางพาราและตงโรงงานแปรรปยางในหลายจงหวดทางฝงตะวนออกของประเทศ ซงเปนแหลงปลกยางพาราส าคญ อาท กมปงจาม ก าปงธม และมณฑลคร เปนตน

• ธรกจเกษตรอนทรย สนคาเกษตรอนทรยเปนสนคาทมมลคาเพมสงและก าลงเปนทนยมในตลาดญปน ยโรป และสหรฐอเมรกา รฐบาลจงสงเสรมการปลกพชเกษตรอนทรยเพอสงออก เนองจากกมพชามศกยภาพสงในการผลตสนคาเกษตรอนทรยจากความพรอมของสภาพดนและน าทยงปลอดจากมลพษ โดยรฐบาลมนโยบายมงสการเปน “ฟารมปลอดสารพษแหงเอเชย (Green Farm of Asia)” ซงเปนนโยบายหนงในการพฒนาระบบเศรษฐกจใหมการผลตทหลากหลายขน เพอลดความเสยงจากการพงพารายไดจากอตสาหกรรมเครองนงหมและการทองเทยวเปนหลก ทงน ธรกจเกษตรอนทรยของกมพชายงอยในระยะเรมตน โดยสนคาเกษตรอนทรยสงออกส าคญมเพยงขาวและเมดมะมวงหมพานต ขณะทการปลกผกและผลไมอนทรยอนๆ ยงนอย จงนบเปนโอกาสของผประกอบการไทย ในการเขาไปลงทนและใหความชวยเหลอในการถายทอดทกษะความรและการพฒนาผลตภณฑเกษตรอนทรยแกเกษตรกรทองถนเพอบกเบกธรกจดงกลาวในกมพชา

• การสงออกเครองจกรและอปกรณการเกษตร อาท รถไถ รถเกบเกยว รถตดหญา เครองสบน า เครองปมน า เครองสขาว และเครองอบ ทงน เครองจกรกลและอปกรณการเกษตรทเหมาะกบตลาดกมพชา ควรมเทคโนโลยไมซบซอน ใชงานสะดวก สามารถซอมบ ารงไดงาย และราคาไมสงนก เนองจากเกษตรกรกมพชาสวนใหญยงขาดทกษะและมขอจ ากดดานเงนทน

3.2 การวเคราะหเปรยบเทยบระหวางประเทศไทยและสปป.ลาว 3.2.1 สภาพทวไป (ภมศาสตร ทตง ภมอากาศ ทรพยากร ฯลฯ)

ตารางท 3-9 เปรยบเทยบสภาพทวไป ระหวางไทยและสปป.ลาว ไทย สปป.ลาว สรป

ทตง เอเชยตะวนออกเฉยงใต ระหวางเสนละตจด5 องศา 37 ลปดาเหนอกบ 20 องศา 27 ลปดาเหนอ และระหวางเสนลองจจด 97 องศา 22 ลปดาตะวนออก กบ 105 องศา 37 ลปดาตะวนออก

อยระหวางละตจดท 13 องศา 55 ลปดา กบ 22 องศา 30 ลปดาเหนอ และระหวางลองจจด 100 องศา 05 ลปดา -107 องศา 44 ลปดาตะวนออก

ไทยและสปป.ลาวอยในแนวระนาบใกลเคยงกนบนพนผวโลก

อาณาเขต ทศเหนอตดสหภาพพมาและสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนสปป.ลาว

ทศเหนอ ตดกบสาธารณรฐประชาชนจน แนวเขตแดนยาว 505 กม.

สปป.ลาวไมมพรมแดนทตดกบทะเล (Land Lock) แตมพรมแดนตดกบประเทศจน ซงเปนประเทศ

3-15

ไทย สปป.ลาว สรป ทศใตตดอาวไทยและมาเลเซย ทศตะวนออกตดสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนสปป.ลาวและราชอาณาจกรกมพชา ทศตะวนตกตดทะเลอนดามนและสหภาพพมา

ทศใต ตดกบราชอาณาจกรกมพชา แนวเขตแดนยาว 435 กม. ทศตะวนออก ตดกบสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม แนวเขตแดนยาว 2,069 กม. ทศตะวนตก ตดกบราชอาณาจกรไทย แนวเขตแดนยาว 1,810 กม. และสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร แนวเขตแดนยาว 236 กม.

ขนาดใหญ จ านวนประชากรมาก และเศรษฐกจก าลงขยายตว รวมถงเวยดนาม และมเสนทางคมนาคมทางบกทเชอมถงกน

เนอท 513,000 ตารางกโลเมตร 236,800 ตารางกโลเมตร สปป.ลาวมขนาดเลกกวาไทย

ครงหนง ภมประเทศ ตอนบนของประเทศเปนเทอกเขาทอดยาวแนวเหนอ-ใต ทางตอนกลางของประเทศเปนทราบลมแมน า ทางตะวนออกเฉยงเหนอเปนพนทราบสง สวนทางตอนใตเปนคาบสมทรยนลงไปในทะเล และมทะเลขนาบทงสองขาง และมเทอกเขาทอดยาวตามแนวเหนอ-ใต

พนทสวนใหญ รอยละ 90 โดยเฉพาะทางภาคเหนอและภาคใตเปนเทอกเขาสลบซบซอนและทราบสง ภาคกลางเปนทราบลมแมน ามความเหมาะสมตอการเพาะปลกพช สปป.สปป.ลาวมพนทเพาะปลกเพยง 50,000 ตารางกโลเมตร หรอรอยละ 21.11 ของพนททงหมด

สปป.ลาวมสภาพภมประเทศสวนใหญเปนเทอกเขาทมความสลบซบซอน มากกวาไทยและมทราบลมนอยกวาไทย

ภมอากาศ สภาพภมอากาศเปนแบบรอนชน อณหภมเฉลยตลอดปประมาณ 18 -34

สปป.ลาว มสภาพภมอากาศแบบรอนชนและไดรบอทธพลจากลมมรสมในทะเลจนใต แตไมมลมพาย ฝนตกชกระหวางพ.ค.-ก.ย. อณหภมเฉลยทนครหลวงเวยงจนทน 25 องศาเซลเซยส (ม.ค.) และ 36-37 องศาเซลเซยส (เม.ย.) ปรมาณฝนเฉลย 1,715 มม. ตอป

ไทยมความเสยงทจะไดรบผลกระทบจากพายทรนแรงมากกวา เชน พายโซนรอน

3-16

ไทย สปป.ลาว สรป ทรพยากรทส าคญ ดบก กาซธรรมชาต และน ามนดบ

ไม ขาว ขาวโพด เหลก ถานหน ทองค า ทองแดง และแหลงน าผลตไฟฟา

สปป.ลาวยงมทรพยากรทางธรรมชาตคงเหลออยมากกวาไทย

3.2.2 การวเคราะหเปรยบเทยบสภาพสงคม (ประชากร การปกครอง อาชพ ศาสนา วฒนธรรม) ตารางท 3-10 เปรยบเทยบสภาพสงคม ระหวางไทยและสปป.ลาว

ไทย สปป.ลาว สรป ประชากร 67.45 ลานคน ชวงอาย 0-14 ป 12.93 ลานคน (19.2%) 15-24 ป 10.16 ลานคน (15.1%) 25-54 ป 30.76 ลานคน (45.6%) 55-64 ป 7.01 ลานคน (10.4%) 65 ปขนไป 6.59 ลานคน (9.8%)

6.70 ลานคน ชวงอาย 0-14 ป 2.38 ลานคน (35.5%) 15-24 ป 1.42 ลานคน (21.3%) 25-54 ป 2.32 ลานคน (34.6%) 55-64 ป 0.33 ลานคน (4.9%) 65 ปขนไป 0.25 ลานคน (3.7)

สปป.ลาวมประชากรรวมนอยกวาไทยประมาณ 10 เทา

การปกครอง ประชาธปไตย โดยมพระมหากษตรยเปนประมข ตงแตป พ.ศ. 2475

ระบอบสงคมนยมคอมมวนสต ระบบการปกครองแตกตางกนสงผลใหอ านาจการตดสนใจในการบรหารราชการแตกตางกน

อาชพ - ภาคเกษตร รอยละ 37.64 - นอกภาคเกษตร (อตสาหกรรม บรการ อน ๆ) จ านวน 39.96 ลานคน รอยละ 62.36

- ภาคเกษตร รอยละ 75.1 - นอกภาคเกษตร (อตสาหกรรม บรการ อน ๆ) รอยละ 24.9

สปป.ลาวยดอาชพเกษตรกรรมเปนอาชพหลกในขณะทไทยมประชากรภาคเกษตรลดลง

ศาสนา พทธนกายเถรวาท หรอหนยาน รอยละ 94

ศาสนาพทธ นกายเถรวาท รอยละ 75

คนสปป.ลาวและคนไทย สวนใหญนบถอศาสนาพทธ

วฒนธรรม เปดประเทศรบวฒนธรรมประเพณจากตะวนตก มความเปนอยทนสมย และเรงรบ

ยงคงรกษาวฒนธรรมดงเดมไวและมความเครงครดคอนขางมาก

ความแตกตางดานวฒนธรรมประเพณสงผลตอการด าเนนนโยบายของประเทศ

3-17

3.2.3 สถานภาพทางเศรษฐกจ (GDP แนวโนม สถานการณเศรษฐกจเกษตร และอนๆ ความสามารถในการแขงขน ฯลฯ)

ตารางท 3-11 เปรยบเทยบสถานภาพทางเศรษฐกจระหวางไทยและสปป.ลาว ไทย สปป.ลาว สรป

GDP 345,672.23 ลานเหรยญสหรฐ (ป 2554)

8,297.66 ลานเหรยญสหรฐ (ป 2554)

GDP ของไทยสงกวาสปป.ลาว เนองจากขนาดเศรษฐกจตางกน

GDP Per Capita 4,972.38 เหรยญสหรฐ (ป 2554)

1,320 เหรยญสหรฐ (ป 2554) GDP per Capita ของไทยสงกวาสปป.ลาวถงแมวาไทยจะมจ านวนประชากรมากกวา 10 เทา แต GDP ของไทยสงกวาสปป.ลาวถง 42 เทา

GDP สาขาเกษตร ป 2554 เทากบ 42,725.09 ลานเหรยญสหรฐ

2,555.68 ลานเหรยญสหรฐ GDP สาขาเกษตรของสปป.ลาวต ากวาไทย 17 เทา

อตราการขยายตวเฉลย รอยละ 4.5-5 รอยละ 8 สปป.ลาวมอตราการขยายตวทาง

เศรษฐกจมากกวาไทยเนองจากสปป.ลาวอยระหวางการพฒนาโครงสรางพนฐานท าใหเกดการลงทนมากขน รวมถงการลงทนจากตางประเทศ การขยายตวของ GDP จงเพมขน

3.2.4 โครงสรางพนฐาน ตารางท 3-12 เปรยบเทยบโครงสรางพนฐานระหวางไทยและสปป.ลาว

ไทย สปป.ลาว สรป การคมนาคม ทางบก มถนนลาดยางหลายชองจราจรทวประเทศ มสภาพเหมาะสมสะดวกตอการสญจร สามารถรองรบการขยายตวดานการคมนาคมขนสง ทางอากาศ ไทยมสนามบนนานาชาตหลายแหง เชน กรงเทพ เชยงใหม ซงสามารถรองรบปรมาณการจราจรทางอากาศไดมาก

ทางบก มถนนลาดยางหลายสาย เชอมโยงทงในและตางประเทศ แตบางชวงยงมความทรกนดาร หรอความเสยหายอย และยงไมมทางรถไฟ ทางอากาศ มสนามบนนานาชาตวตไตทกรงเวยงจนทน และตามเมองหลกตางๆ ทางน า มการใชเสนทางการขนสงสนคาทางน า โดยเฉพาะแมน าโขง แตอาจมอปสรรคในฤดแลงท าใหแมน าตนเขน ไมสามารถเดนเรอได

เสนทางการคมนาคมของไทยสะดวกกวา ทงการเดนทางภายในและระหวางประเทศ

3-18

ไทย สปป.ลาว สรป ทางน า มทงการขนสงทางแมน าภายในประเทศ และทางทะเล ไฟฟา ระบบไฟฟามความมนคง แมจะมการผลตกระแสไฟฟาไมเพยงพอตอความตองการใช แตมการบรหารความเสยง โดยการใชกระแสไฟฟาทผลตจากหลายแหลง เชน เมยนมาร สปป.ลาว

สปป.ลาวสามารถผลตไฟฟาใชในประเทศไดเอง รวมถงผลตเพอสงออกขายใหไทยรอยละ 95 ของกระแสไฟฟาทผลตได แตยงมบางสวนทตองน าเขาจากไทย และในอนาคตสปป.ลาวมแผนทจะพฒนาใหเปนแบตเตอรแหงเอเชย

สปป.ลาวมความมนคงดานกระแสไฟฟามากกวาไทย

ชลประทาน มระบบบชลประทานครอบคลม 28 ลานไร ทวประเทศ

ใชน าเพออปโภคจากแหลงน าตามธรรมชาตทมความอดมสมบรณ มการสรางเขอนเพอกกเกบน าส าหรบผลตกระแสไฟฟาเปนหลก ไมใชระบบชลประทานเพอการสงน าส าหรบใชอปโภค

สปป.ลาวมความไดเปรยบดานแหลงน าตามธรรมชาตทเพยงพอตอการใชอปโภค ไมจ าเปนตองใชระบบชลประทาน

3.2.5 สถานการณการคาระหวางไทย-สปป.ลาว มลคาการคาระหวางไทยและสปป.ลาวมแนวโนมลดลง หลงจากทอตรามลคาการคารวมขยายตวสงถง รอยละ 22.18 ในป 2553 และในป 2555 ขยายตวเพยงรอยละ 8.32 เนองจากการสงออกและน าเขาสนคาระหวางไทยและสปป.ลาวเพมขนในอตราทลดลง และไทยเรมน าเขาสนคาจากสปป.ลาวเพมมากกวาการสงออก ท าใหไทยเรมขาดดลการคาตงแตป 2554 ในป 2555 ไทยขาดดลการคาถง 647,230 ลานบาท (ตารางท 3-13) ตารางท 3-13 สรปมลคาการคาระหวางประเทศของไทยกบสปป.ลาว

รายการ มลคา : ลานบาท อตราขยายตว (%)

2552 2553 2554 2555 2552 2553 2554 2555 ไทย-สปป.ลาว

มลคารวม 9,796,578.53 11,969,926.79 13,690,717.59 14,829,869.87 -17.08 22.18 14.38 8.32

การสงออก 5,194,596.73 6,113,335.52 6,707,989.46 7,091,319.93 -11.22 17.69 9.73 5.71

การน าเขา 4,601,981.80 5,856,591.27 6,982,728.13 7,738,549.93 -22.82 27.26 19.23 10.82

ดลการคา 592,614.94 256,744.25 -274,738.67 -647,230.00 633.35 -56.68 -207.01 -56.68

ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงพาณชย โดยความรวมมอของกรมศลกากร

3-19

สนคาสงออกของไทยไปสปป.ลาวทส าคญ คอ สนคาอตสาหกรรม ไดแก น ามนส าเรจรป รถยนต เครองจกรกล เหลก เคมภณฑ ยานพาหนะอนๆ สนคาเกษตร ไดแก เนอไกตดแตง แชเยน แชแขง เนอและสวนตางๆของสตวทบรโภคได สนคาอปโภคบรโภค เชน เครองดม เครองส าอาง สบ ผลตภณฑรกษาผว ดงแสดงในตารางท 3-14 ตารางท 3-14 มลคาการสงออกสนคาทส าคญไปสปป.ลาวและอตราขยายตว ป 2552-2555

ท ชอสนคา มลคา : ลานบาท อตราขยายตว (%)

2552 2553 2554 2555 2552 2553 2554 2555 1 น ามนส าเรจรป 11,117.

2 14,601.8 20,321.7 25,809.5 -19.33 31.34 39.17 30.09

2 รถยนต อปกรณและสวนประกอบ

6,357.4 6,536.7 7,795.0 12,613.3 2.80 2.82 19.25 61.81

3 เครองจกรกลและสวนประกอบของเครองจกรกล

3,317.0 5,367.4 5,148.4 7,206.2 -4.06 61.82 -4.08 39.97

4 เหลก เหลกกลา และผลตภณฑ

3,956.2 4,586.0 5,292.7 7,084.1 -24.05 15.92 15.41 33.85

5 เคมภณฑ 2,065.7 2,212.5 3,042.9 3,496.5 5.70 7.11 37.53 14.91 6 ยานพาหนะอนๆ

และอะไหล 1,566.4 2,518.6 2,309.9 36.22 60.79 -8.29

8 เครองส าอาง สบ และผลตภณฑรกษาผว

1,460.7 1,449.5 1,678.9 2,083.1 19.59 -0.77 15.83 24.08

9 เนอและสวนตางๆของสตวทบรโภคได

41.8 180.9 1,106.6 1,991.9 -29.11 333.00 511.82 80.00

10 เครองดม 1,602.1 1,192.4 1,669.6 2,737.6 17.64 -25.57 40.01 63.99 11 ปนซเมนต 954.0 1,142.8 1,239.5 1,662.1 -3.80 19.79 8.46 34.10 12 ผลตภณฑพลาสตก 821.8 1,064.2 1,220.1 1,550.1 -20.90 29.49 14.65 27.04 13 สนคาปศสตวอนๆ 901.7 534.0 482.3 1,384.8 151.03 -40.78 -9.67 187.13 14 ผลตภณฑเซรามก 849.6 900.9 1,004.7 1,197.3 21.70 6.04 11.52 19.17 15 ผลตภณฑยาง 1,078.5 1,030.6 1,289.0 1,549.9 20.06 -4.44 25.07 20.24 16 กระดาษ 660.5 772.4 857.9 990.4 17.29 16.94 11.07 15.45 17 เมดพลาสตก 590.1 800.6 865.5 912.3 -11.03 35.67 8.12 5.40 18 อาหารสตวเลยง 559.5 581.1 704.8 1,010.6 15.46 3.85 21.30 43.39 19 คอมพวเตอร อปกรณ

และสวนประกอบ 543.7 859.0 1,855.3 5,983.0 94.32 58.01 115.98 222.48

20 ผลตภณฑขาวสาลและอาหาร ส าเรจรปอนๆ

577.6 630.7 738.0 865.9 3.77 9.19 17.01 17.34

ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงพาณชย โดยความรวมมอของกรมศลกากร สนคาน าเขาจากสปป.ลาวทส าคญคอ สนคาอตสาหกรรม ไดแก สนแรโลหะอนๆ เศษโลหะและผลตภณฑ น ามนเชอเพลง ไมซง ไมแปรปและผลตภณฑ ถานหน ลวดและสายเคเบล ปยและยาก าจดศตรพช

3-20

แรและผลตภณฑจากแร เครองจกรกล รถจกรยานยนต เครองจกรไฟฟา สนคาเกษตร เชน ผก ผลไม และของปรงแตงทท าจากผกและผลไม กาแฟ ชา เครองเทศ ตารางท 3-15 มลคาการน าเขาสนคาทส าคญจากสปป.ลาวและอตราขยายตว ป 2552-2555

ท ชอสนคา มลคา : ลานบาท อตราขยายตว (%)

2552 2553 2554 2555 2552 2553 2554 2555 1 สนแรโลหะอน ๆ เศษโลหะ

และผลตภณฑ 7,922.9 9,949.5 15,156.4 16,134.6 25.58

52.33

6.45

2 เชอเพลงอน ๆ 3,188.0 8,638.7 13,802.0 15,516.0 170.98 59.77 12.42 3 ไมซง ไมแปรรปและ

ผลตภณฑ 1,969.7 1,641.2 1,555.9 1,903.2 -16.68

-5.20

22.32

4 ผก ผลไมและของปรงแตงท

ท าจากผก ผลไม 250.0 339.6 661.7 1,142.8 35.83

94.81

72.71

5 พชและผลตภณฑจากพช 1,076.0 949.2 1,238.5 1,068.6 -11.78 30.48 -13.72 6 ถานหน 339.6 394.7 378.4 434.9 16.24 -4.14 14.94 7 ลวดและสายเคเบล 198.8 373.3 269.0 362.2 87.83 -27.95 34.68 8 ปย และยาก าจดศตรพชและ

สตว 4.8 42.1 298.1 226.3 48.01 786.78 607.55 -24.09

9 แรและผลตภณฑจากแร 73.3 127.7 84.3 63.7 76.58 74.05 -33.99 -24.35 10 เครองมอเครองใชเกยวกบ

วทยาศาสตร การแพทย 55.5 38.5 50.1 33.6 -26.55 -30.71

30.22

-33.03

11 เครองจกรกลและสวนประกอบ

228.4 430.6

164.6

250.8

-23.27 88.53

-61.76

52.33

12 รถจกรยานยนต 18.9 51.4 65.6 171.75 27.59 13 เครองจกรไฟฟาและสวน

ประกอบ 139.6 236.1

156.9

204.1

-14.00 69.13

-33.56

30.11

14 รถยนตโดยสารและ

รถบรรทก 29.1 43.7

109.5

19.6 -56.63 50.17

150.46 -82.07

15 เยอกระดาษและเศษ

กระดาษ 25.6 40.4

48.9

62.1

2.09 57.85 20.90 27.14

16 ผลตภณฑโลหะ 6.6 16.1

3.0

35.5

-93.40 145.59 -81.27 1,075.78

17 สงพมพ 27.3 131.5 47.4 76.5 0.74 381.02 -63.93 61.23 18 เสอผาส าเรจรป 68.5 115.8 84.0 64.3 -30.88 69.10 -27.52 -23.42 19 สนคาทนอน ๆ 6.6 14.7 0.2 2.1 246.49 121.89 -98.43 804.96 20 กาแฟ ชา เครองเทศ 11.2 10.3 8.2 31.9 -17.94 -8.14 -20.58 288.49 ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงพาณชย โดยความรวมมอของกรมศลกากร

แนวโนมมลคาการคารวมระหวางไทยและสปป.ลาวโดยไทยสงออกสนคาไปสปป.ลาวและน าเขาสนคาจากสปป.ลาวมากขน โดยไทยจะยงเปนฝายไดเปรยบดลการคาเพมขนอยางตอเนอง จากการพยากรณมลคาการคาโดยใชขอมลจากกระทรวงพาณชยโดยความรวมมอของกรมศลกากร พบวา ป 2559 มลคาการคารวมจะสงถง 303,032.67 ลานบาท โดยไทยสงออกสนคาเทากบ 259,094.29 ลานบาท น าเขาสนคาจากสปป.ลาวเทากบ 43,938.38 ลานบาท และไทยไดดลการคาถง 215,155.91 ลานบาท

3-21

ตารางท 3-16 แสดงแนวโนมการขยายตวของมลคาการคา ระหวาง ไทย-สปป.ลาว ป 2556-2559

รายการ มลคา : ลานบาท

2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559

มลคาการคารวม

91,541.73 118,023.08 150,135.96 176,644.12 209,720.33 250,988.21 303,032.67

การสงออก 67,606.02 83,534.30 111,453.71 140,541.88 171,006.04 209,661.88 259,094.29

การน าเขา 23,935.72 34,488.78 38,682.24 36,102.24 38,714.29 41,326.33 43,938.38

ดลการคา 43,670.30 49,045.52 72,771.47 104,439.64 132,291.75 168,335.55 215,155.91

ทมา : ค านวณจากขอมลศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงพาณชย โดยความรวมมอของกรมศลกากร 3.3 การวเคราะหเปรยบเทยบระหวางประเทศไทยและเมยนมาร

3.3.1 สภาพทวไป (ภมศาสตร ทตง ภมอากาศ ทรพยากร ฯลฯ)

ตารางท 3-17 เปรยบเทยบสภาพทวไป ระหวางไทยและเมยนมาร รายการ ไทย สหภาพเมยนมาร สรป

ทตง เอเชยตะวนออกเฉยงใต ระหวางเสนละตจด5 องศา 37 ลปดาเหนอกบ 20 องศา 27 ลปดาเหนอ และระหวางเสนลองจจด 97 องศา 22 ลปดาตะวนออก กบ 105 องศา 37 ลปดาตะวนออก

เอเชยตะวนออกเฉยงใต ระหวางละตจดท 10 องศาเหนอและ 26-31 องศาเหนอ ลองตจดท 92 องศาตะวนออกและ 101 องศาตะวนออก

ไทยและเมยนมารอยในแนวระนาบใกลเคยงกนบนพนผวโลก ดงนนจงมสภาพแวดลอมทงภมอากาศและภมประเทศใกลเคยงกนมาก

อาณาเขต ทศตะวนออกตดสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวและราชอาณาจกรกมพชา ทศใตตดอาวไทยและมาเลเซย ทศตะวนตกตดทะเลอนดามนและสหภาพเมยนมาร ทศเหนอตดสหภาพเมยนมารและสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว

ทศทางเหนอและตะวนออกเฉยงเหนอตดกบประเทศจน มชายแดนรวมกนยาว 2,185 กโลเมตร ทศตะวนออกเฉยงใตตดกบ สปป.ลาว และประเทศไทย มชายแดนรวมกนยาว 235 กโลเมตรและ 2,401 กโลเมตร ตามล าดบ ทศตะวนตกตดกบประเทศอนเดยและบงกลาเทศ ม

แนวเขตแดนของเมยนมาร สวนใหญตดตอกบประเทศใหญ ไดแกจน ไทย และอนเดย ซงเปนแนวเขตแดนทางบก และประเทศดงกลาวมประชากรรวมกนประมาณ 2,600 ลานคน และเศรษฐกจขยายตวด

3-22

รายการ ไทย สหภาพเมยนมาร สรป ชายแดนรวมกนยาว 1,463

กโลเมตรและ 193 กโลเมตร ตามล าดบ ทศใตตดกบทะเลอนดามนและอาวเบงกอล

เนอท 513,000 ตารางกโลเมตร หรอ 320 ลานไร พนทการเกษตร 150 ลานไร หรอรอยละ 46.87

657,740 ตารางกโลเมตร 419 ลานไรหรอมขนาดประมาณ 1.3 เทาของประเทศไทย พนทการเกษตร 75 ลานไร หรอรอยละ 17.9

เมยนมารมพนทมากกวาไทย 144,740 ต.ร.กม. หรอ 231.58 ไร มพนทเปน 1.3 เทาของไทย รวมทงมพนทการเกษตรนอยกวาไทย 56 ลานไร แตมพนททสามารถพฒนาเปนพนทเกษตร 35.19 ลานไร

ภมอากาศ รอนชน อณหภมเฉลยตลอดปประมาณ 18 -34

มรสมเมองรอน ดานหนาภเขาอาระกนโยมา ฝนตกชกมาก ภาคกลางตอนบนแหงแลงมาก เพราะมภเขากนก าบงลม และ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ อากาศคอนขางเยนและคอนขาง แหงแลง

เมยนมารมความเสยงดานภมอากาศมากกวาไทย เนองจากมมรสมเมองรอน และพายดเปรสชนเกดขนบอยครง ซงพายในไทย สวนใหญเปนพายโซนรอน มความรนแรงนอยกวา

ทรพยากรทส าคญ

ดบก กาซธรรมชาต และน ามนดบ

น ามน กาซธรรมชาต ปาไม ไมสก แรธาต รวมทงมแหลงพลงงานเชอเพลง และแหลงพลงงานไฟฟาพลงน า เชน แมน าสาละวน และแรตาง ๆ

เมยนมารคงเหลอทรพยากรธรรมชาตมากกวาไทย เชน ปาไม ไมสก แรธาตและแหลงพลงงานไฟฟา

3.3.2 สภาพสงคม (ประชากร การปกครอง อาชพ ศาสนา วฒนธรรม) ตารางท 3-18 เปรยบเทยบสภาพสงคม ระหวางไทยและเมยนมาร

รายการ ไทย สหภาพเมยนมาร สรป ประชากร 64.46 ลานคน ชวงอาย

0-14 ป 12.35 ลานคน 15-64 ป 45.92 ลานคน 65 ปขนไป 6.19 ลานคน

60 ลานคน (ป 2554) 0-14 ป 16.5 ลานคน รอยละ 27.5 15-64 ป 40.5 ลานคน รอยละ 67.5

ไทยมประชากรมากกวา 4.08 ลานคน แตเมยนมารมประชากรวยเดกมากกวา (ต ากวา 15 ป) 4.15 ลานคน

3-23

รายการ ไทย สหภาพเมยนมาร สรป 65 ปขนไป 3.3 ลานคน รอยละ 5.0 และมวยชรา นอยกวาไทย

3.29 ลานคน ในขณะทประชากรในวยท างาน (15-64 ป) เมยนมารมจ านวนนอยกวาถง 5.42 ลานคน

การปกครอง

ประชาธปไตย โดยมพระมหากษตรยเปนประมข ตงแตป พ.ศ. 2475

ระบบการปกครองแบบสาธารณรฐ มรฐสภาซงประกอบดวยสภาประชาชน สภาชาตพนธ และสภาทองถน โดยมประธานาธบดเปนประมขของประเทศ และหวหนารฐบาล

ระบบการปกครองแตกตางกนสงผลใหอ านาจการตดสนใจในการบรหารราชการแตกตางกน

อาชพ - เกษตร จ านวน 24.12 ลานคนรอยละ 37.64 - นอกเกษตร (อตสาหกรรม บรการ อน ๆ) จ านวน 39.96 ลานคน รอยละ 62.36

- เกษตร จ านวน 42 ลานคน รอยละ 70 - นอกเกษตร (อตสาหกรรม บรการ อน ๆ) จ านวน 18 ลานคน รอยละ 30

ประชากรเมยนมารประกอบอาชพเกษตรกรรมมากกวาไทยจ านวน 17.88 ลานคน หรอมากกวาไทยเกอบเทาตว

ศาสนา พทธนกายเถรวาท หรอหนยาน รอยละ 94

พทธนกายเถรวาท หรอหนยาน (Theravada Buddhism) รอยละ 89

ประชากรสวนใหญนบถอศาสนาพทธเหมอนกน คนเมยนมารสวนใหญมความเครงครดในการท าบญไหวพระ

วฒนธรรม เปดประเทศรบวฒนธรรมประเพณจากตะวนตก มความเปนอยทนสมย และเรงรบ

ปดประเทศมากกวา 30 ป ยดถอประเพณนยมดงเดม อยรวมกนเปนเปนครอบครวขยาย และพงพากน เชน การลงแรงท าการเกษตร (ลงแขก)

เมยนมารมวฒนธรรมแบบดงเดม เหมาะสมกบการท าเกษตร

3.3.3 สถานภาพทางเศรษฐกจ (GDP แนวโนม สถานการณเศรษฐกจเกษตร และอนๆ) ตารางท 3-19 เปรยบเทยบสถานภาพทางเศรษฐกจระหวางไทยและเมยนมาร

รายการ ไทย สหภาพเมยนมาร สรป GDP ป 2553 เทากบ 348.51

พนลานเหรยญสหรฐ ป 2553 เทากบ 115.7 พนลานเหรยญสหรฐ

GDP Per Capita

5,598 เหรยญสหรฐ 3,590 เหรยญสหรฐ

GDP สาขา ป 2554 เทากบ 20.52 ป 2554 เทากบ 47.10 พนลาน GDP สาขาเกษตรไทยในป 2554

3-24

รายการ ไทย สหภาพเมยนมาร สรป เกษตร พนลานเหรยญสหรฐ เหรยญสหรฐ ต ากวาเมยนมาร เนองจากไทย

เกดมหาอทกภย อตราการขยายตวเฉลย

รอยละ 4.5-5 รอยละ 4.8 Economic Intelligence Unit, EIU-UK คาดการณภาวะเศรษฐกจของเมยนมาร จะเตบ โตเฉลยรอยละ 4.8 ตอป ในชวงป 2012-13 และจะเพมขนอยางรวดเรวเปนรอยละ 6.5 ตอป ในป 2014-2016 โดยมสาเหตส าคญจากเงนลงทนจาก ตางประเทศทเพมขนเนองจากมทศทางการผอนคลายมาตรการคว าบาตรในป 2013

3.3.4 โครงสรางพนฐาน ตารางท 3-20 เปรยบเทยบโครงสรางพนฐานระหวางไทยและเมยนมาร

รายการ ไทย สหภาพเมยนมาร สรป การคมนาคม

สะดวกมถนนลาดยางหลายชองจราจรทวประเทศ มสภาพเหมาะสมสะดวกตอการสญจร สามารถรองรบการขยายตวดานการคมนาคมขนสง

ถนนสวนใหญเปนถนน 2 ชองจราจรวงสวนกนทวประเทศ ยกเวนในเมองหลวงเนปดอร ถนนมหลายชองจราจร ทสรางไวรองรบความเจรญทก าลงจะเกดขนในอนาคต

ไทยมความสะดวกดานการคมนาคมมากกวาทงในเมองหลกและระหวางเมอง

ไฟฟา ระบบไฟฟามความมนคง มการบรหารความเสยง โดยการใชกระแสไฟฟาทผลตจากหลายแหลง

ระบบไฟฟาไมมนคง มกระแสไฟฟาตกและดบเปนระยะ ๆ

ไทยมความมนคงมากกวา

ชลประทาน มระบบบชลประทานครอบคลม 28 ลานไร ทวประเทศ

มระบบชลประทาน 14.31 ลานไร และมแหลงน าตามธรรมชาตกระจายอยตามแหลงเพาะปลกส าคญ เชน แมน า ล าคลอง ฯลฯ

ไทยมพนทชลประทานมากกวา แตเมยนมารมแหลงน าธรรมชาตทอดมสมบรณ

3-25

3.3.5 สงอ านวยความสะดวกดานการเกษตร ตารางท 3-21 การใชประโยชนจากเครองจกรกลและเครองมอการเกษตรในเมยนมาร ป 2554

ชนด จ านวน แทรกเตอร (คน) 12,652 เครองสบน าหางยาว (เครอง) 188,500 รถไถเดนตาม (คน) 6,296 เครองปลกพช (เครอง) 4,372 เครองนวดขาว (เครอง) 38,384 เครองหยอดเมลด (เครอง) 46,354 เครองเกบเกยว (เครอง) 3,220 เครองเกยวเอนกประสงค (เครอง) 200 เครองปมน า (เครอง) 178,424 ทมา : Myanmar Agriculture in brief 2012 3.3.6 สถานการณการคาระหวางไทยกบเมยนมาร มลคาการคาระหวางไทยกบเมยนมารมมลคาเพมขนทกป ตงแตป 2552-2555 ไทยเปนฝายเสยเปรยบดลการคาเมยนมารตลอดมา อตราการขยายตวของมลคาการคาระหวางไทยกบเมยนมารมแนวโนมเพมขน โดยป 2553 เพมขนรอยละ 5 ป 2554 เพมขนรอยละ 24 และป 2555 เพมขนรอยละ 10การน าเขามอตราการขยายตวเพมขน ป 2554 ขยายตวรอยละ 18 และป 2555 ขยายตวรอยละ 8 ประเทศไทยขาดดลการคาเมยนมารทกป อตราการขยายตวมแนวโนมลดลง โดยป 2552 ขาดดลรอยละ 37 ป 2553 ขาดดล รอยละ 44 แตป 2554 ขาดดลลดลงเหลอรอยละ 15 และอตราการขยายตวของการขาดดลการคาของไทย ตดลบรอยละ 44 ในป 2555 แสดงถงการขยายตวของการสงออกของไทยมากกวาการขยายตวของการน าเขา (ตารางท 3-22)

ตารางท 3-22 สรปการคามลคาระหวางประเทศของไทยกบเมยนมาร

รายการ มลคา : ลานบาท อตราขยายตว (%)

2552 2553 2554 2555 2552 2553 2554 2555

ไทย-เมยนมาร

มลคารวม 148,628 155,632 192,391 211,346 -5 5 24 10

การสงออก 52,652 65,631 85,880 96,526 20 25 31 12

การน าเขา 95,976 90,000 106,511 114,820 -15 -6 18 8 ดลการคา -43,324 -24,369 -20,631 -18,293 37 44 15 -44

ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงพาณชย โดยความรวมมอของกรมศลกากร

สนคาทไทยสงออกไปยงเมยนมารสวนใหญเปนสนคาอตสาหกรรม ไดแก น ามนส าเรจรป เครองดม เครองจกรกลและสวนประกอบ ปนซเมนต เหลก เคมภณฑ เครองส าอาง ผาผน ผลตภณฑขาวสาล

3-26

และอาหารส าเรจรป ไขมนและน ามนจากพชและสตว รถยนตและสวนประกอบ ผลตภณฑยาง เภสชภณฑ (ตารางท 3-23) สนคาทไทยน าเขาจากเมยนมารสวนใหญเปน กาซธรรมชาต สนคาเกษตร ไมและผลตภณฑไม ไดแก กาซธรรมชาต ไมซง ไมแปรรปและผลตภณฑ สนแรและโลหะ เนอสตว สตวมชวตเพอการบรโภค ผก ผลไมและของปรงแตงทท าจากผก ผลไม พชและผลตภณฑจากพช สตวน าสด แชเยน แชแขง แปรรปและกงส าเรจรป ขาวและผลตภณฑจากแปง กาแฟ ชา เครองเทศ (ตารางท 3-24) ส าหรบแนวโนมการขยายตวทางการคาระหวางไทยกบเมยนมารจากป 2555-2560 จากการค านวณพบวา มลคาการคาระหวางไทยกบเมยนมารจะขยายตวเพมขนเกอบเทาตว โดยมลคาการคา ป 2555 มมลคา 1.56 แสนลานบาท ป 2560 จะขยายตวถง 3.08 แสนลานบาท (ตารางท 3-25) ซงไทยยงคงขาดดลการคาเมยนมารอยางตอเนอง แตมแนวโนมการขาดดลลดลงตามล าดบ ซงจากการวเคราะหปจจยแวดลอมตาง ๆ คาดวาจะเปนทศทางเดยวกน สวนหนงเปนผลจากการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน รวมทงการยกเลกการคว าบาตรจากตางประเทศของเมยนมาร ตารางท 3-23 แสดงการสงออกสนคาทส าคญไปเมยนมาร

ท ชอสนคา มลคา : ลานบาท อตราขยายตว (%)

2552 2553 2554 2555 2552 2553 2554 2555 1 น ามนส าเรจรป 9,339 10,263 12,291 12,291 18 10 20 20 2 เครองดม 3,441 4,924 7,405 7,405 36 43 50 50 3 เครองจกรกลและสวนประกอบของ

เครองจกรกล 828 1,711 7,609 7,609 49 107 345 345

4 ปนซเมนต 2,881 4,730 3,627 3,627 182 64 -23 -23 5 เหลก เหลกกลาและผลตภณฑ 2,622 3,512 4,351 4,351 10 34 24 24 6 เคมภณฑ 2,456 3,025 3,312 3,312 5 23 9 9 7 ผาผน 1,854 2,303 2,911 2,911 41 24 26 26 8 เครองส าอาง สบ และผลตภณฑรกษาผว 1,552 2,088 2,761 2,761 15 35 32 32 9 ผลตภณฑขาวสาลและอาหารส าเรจรป

อนๆ 1,711 2,010 2,555 2,555 28 17 27 27

10 ไขมนและน ามนจากพชและสตว 1,716 1,964 1,869 1,869 -49 14 -5 -5 11 รถยนต อปกรณและสวนประกอบ 2,235 2,311 4,214 4,214 149 3 82 82 12 ผลตภณฑยาง 1,282 1,454 2,023 2,023 24 13 39 39 13 ผลตภณฑเภสชภณฑ 1,190 1,280 1,575 1,575 8 8 23 23 ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงพาณชย โดยความรวมมอของกรมศลกากร

3-27

ตารางท 3-24 มลคาและอตราการขยายตว สนคาน าเขาจากประเทศเมยนมารทส าคญ ป 2552-2555

ท ชอสนคา มลคา : ลานบาท อตราขยายตว (%)

2552 2553 2554 2555 2552 2553 2554 2555

1 กาซธรรมชาต 80,233 82,976 100,603 106,970 -23 3 21 6 2 ไมซง ไมแปรรปและผลตภณฑ 2,212 2,322 1,700 2,465 -45 5 -27 45 3 สนแรโลหะอน ๆ เศษโลหะและ

ผลตภณฑ 832 631 913 1,219 125 -24 45 33

4 เนอสตวส าหรบการบรโภค 2,072 1,870 1,651 1,155 -5 -10 -12 -30 5 สตวมชวตไมไดท าพนธ 72 178 307 444 -48 145 73 44 6 ผก ผลไมและของปรงแตงทท า

จากผก ผลไม 647 893 502 432 12 38 -44 -14

7 พชและผลตภณฑจากพช 101 38 27 381 -40 -62 -28 1,298 8 สตวน าสด แชเยน แชแขง แปร

รปและกงส าเรจรป 320 303 274 265 -11 -6 -9 -3

9 ขาวและผลตภณฑจากแปง 352 0 1 201 33,780 -100 346 37,838 10 กาแฟ ชา เครองเทศ 50 32 23 164 -33 -36 -28 609 ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงพาณชย โดยความรวมมอของกรมศลกากร

ตารางท 3-25 แสดงแนวโนมการขยายตวของมลคาการคา ระหวาง ไทย-เมยนมาร ป 2556-2560

รายการ มลคา : ลานบาท

2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560

มลคาการคารวม

155,631.63 192,390.97 211,345.97 231,566.93 250,569.37 269,706.43 288,945.53 308,261.97

การสงออก 65,631.18 85,879.95 96,526.45 107,408.36 118,467.28 129,660.8 140,956.36 152,329.27

การน าเขา 90,000.45 106,511.02 114,819.51 124,158.56 132,102.10 140,045.63 147,989.17 155,932.70

ดลการคา -24,369.27 -20,631.07 -18,293.06 -16,750.20 -13,634.82 -10,384.84 -7,032.81 -3,603.43

ทมา : ค านวณจากขอมลศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงพาณชย โดยความรวมมอของกรมศลกากร 3.3.7 สถานการณทางเศรษฐกจของเมยนมาร

3.3.7.1 ลกษณะของเศรษฐกจเมยนมาร • พงพาสาขาพลงงานและเกษตรอยางมาก โดยพลงงานเปนแหลงรายไดจากการสงออกหลก • รฐบาลสงเสรมการเกษตร โดยเพมเงนก ใหเกษตรกร ขยายระยะเวลาเชาทดนท ากน และ

ปรบปรงผลผลตทางการเกษตร

3-28

• เงนทนส ารองระหวางประเทศยงอยในเกณฑด แตการไดดลการคาเรมมแนวโนม ลดลง เนองจากพงพาการน าเขา พลงงานและสนคาทนเพอสนบสนนกจการของตางชาต

3.3.7.2 การเงน การธนาคาร • ปฏรปอตราแลกเปลยนเปนระบบอตราแลกเปลยนลอยตวแบบจดการ ตงแต 1 เมษายน

2555 • จดตงคณะท างานพฒนาตลาดทน เพอจดตงตลาดหลกทรพยทยางกง และมณฑะเลย • อนญาตใหธนาคารตางชาตเปดส านกงานผแทนในเมยนมารได

3.3.7.3 การปฏรปกฎหมาย (1) เมยนมารประกาศยกเลกมาตรการหามน าเขาสนคา 15 รายการ ไดแก ผงชรส น าหวานและเครองดม ขนมปงกรอบ หมากฝรง ขนมเคก ขนมเวเฟอร อาหารกระปอง บะหมสาเรจรป เหลา เบยร บหร ผลตภณฑพลาสตก ผลไมสด และสนคาทควบคมโดยกฎหมายอน เมอวนท 11 มถนายน 2554 หลงจากทประกาศหามน าเขามานานกวา 10 ป (2) เมยนมารอยระหวางการออกกฎหมายการเชาทดน ฉบบใหม คาดวาจะประกาศใชประมาณปลายป 2556 และเปนสงจงใจใหนกลงทนเขาไปลงทนในธรกจตาง ๆ ในเมยนมารเพมมากขน 3.3.8 การท า “โซนนง” ของเมยนมาร

กระทรวงเกษตรและการชลประทาน เมยนมาร ไดมการการจดการพนทในการท าเกษตรกรรม ตามเขต และรฐตาง ๆ ของประเทศ โดยไดก าหนดการจดการพนท ดงน

3.3.8.1 การท าเกษตรกรรม เปนอาชพหลก เขตเกษตรกรรมคอบรเวณดนดอนสามเหลยมปากแมน าอรวด และแมน าสะโตง ปลกขาวเจา ปอกระเจา ออย และพชเมองรอนอน ๆ

3.3.8.2 การท าเหมองแร ภาคกลางตอนบนมน ามนปโตรเลยม ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ขดแร หน สงกะส และภาคตะวนออกเฉยงใต ท าเหมองดบก

3.3.8.3 การท าปาไม มการท าปาไมสกทางภาคเหนอ สองออกขายและลอมมาตามแมน าอรวดเขาสยางกง

3.3.8.4 การท าปศสตว จะอยในพนทของรฐชน และรฐกะฉน เลยงโค และกระบอ เปนตน 3.3.8.5 การท าประมง จะอยในสวนเขตตะนาวศร รฐมอญ ทมพนทตดชายฝงทะเล เปนตน

เมยนมารมพนทราบมากทสดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ประมาณ 678,500 ตารางกโลเมตร และมพนทเพาะปลกประมาณ 72.94 ลานไร คดเปนรอยละ 18 ของพนททงหมด นอกจากนน เมยนมารยงมแผนจะขยายพนทเพาะปลกอก 35.63 ลานไร หรอรอยละ 8.4 ของพนททงหมด ในภาพรวมพนทเกษตรกรรมในเมยนมารสามารถแบงเปน 6 เขต ตามสภาพภมประเทศ ดงน

3-29

พนท ลกษณะทางกายภาพ เขตการปกครอง พชเพาะปลกหลก บาโก, คะฉน พนทรมน า

พนทปากแมน าตอนบน, ทราบคะฉน, ทราบบรเวณรมฝงแมน าอสระวด และสตตวย (ปรมาณน าฝน 1000-2500 มม.)

เขตอระวด, รฐคะฉน, เขตซาไก,เขตมณฑะเลย, เขตบาโก

ขาว, พชใหเมลด, ปาลมน ามน, ออย, ยาสบ

พนทแหงแลงสวนกลาง ฝนตกเฉลยนอยกวา 1000 มม. อณหภมสงในฤดรอน, ทราบกวาง และพนทมสภาพไมแนนอน

เขตมากว, เขตมณฑะเลย, เขตซาเกยง

พชพนทสง, ปาลมน ามน, พชใหเมลด, ขาว, ฝาย

ปากแมน า และชายฝง พนทราบต า

พนทปากแมน าบรเวณชายฝง, พนทต า, ฝนตกหนก (มากกวา 2500 มม.)

เขตอระวด, เขตยางกง, เขตบาโก, รฐมอญ, รฐกะเหรยง, เขตตะนาวศร, รฐยะไข

ขาว, พชใหเมลด, ปาลมน ามน และปาลม

คะฉน และพนทชายฝง พนทราบสง

เขตภเขา, พนทชน และมฝนตกหนก (มากกวา 2500 มม.)

รฐคะฉน, ยะไข, บาโก ตะนาวศร, รฐมอญ, รฐกะเหรยง, รฐคะยา, ยางกง

สวนผลไม, และพชพนทสง

เนนเขาภาคเหนอ ตะวนออกและตะวนตก

พนทเนนเขา, สภาพพนทไมแนนอน ขนอยกบปรมาณฝน และมพนทชน

รฐคะฉน, รฐชน และ รฐฉาน

พชบนพนทสง, พชไรหมนเวยน และผลไม

พนทราบต าและทราบสงของเมยนมารและ ทราบรฐฉาน

ทราบสงและทราบต านอกเขตพนทแหงแลงสวนกลาง และพนทราบกวาง

เขตซาเกยง, รฐคะฉน, รฐฉาน, เขตบาโก, เขตมากว, เขตมณฑะเลย, และเขตยางกง

พชพนทสง, ผก, ขาวสาล, พชใหเมลด, และปาลมน ามน

3.3.9 กฎระเบยบทางการคา รฐบาลเมยนมารไดก าหนดมาตรการและกฎระเบยบของการน าเขา-สงออก ดงน 3.3.9.1 ขนตอนการน าเขา-สงออก

ผทจะท าธรกจน าเขา-สงออกสนคาจะตองยนขอจดทะเบยนเปนผน าเขาและสงออกทส านกงานทะเบยนน าเขา-สงออก (Export-Import-Registration-Office) กรมการคากระทรวงพาณชย โดยมอตราคาธรรมเนยมการจดทะเบยน 5,000 จาด ส าหรบระยะเวลา 1 ป และ 10,000 จาด ส าหรบระยะเวลา 3 ป

คณสมบตของผทจะสามารถยนขอจดทะเบยนเปนผน าเขาสงออก มดงน

- บคคลธรรมดาทงหลายทมสญชาตเมยนมาร หรอทแปลงสญชาตเปนเมยนมาร (Naturallsed Citizenship) - หางหนสวน บรษททงหลายทจดตงขนในเมยนมาร - หางหนสวนจ ากด บรษทรวมทน ทงหลายทจดตงขนภายใตกฎหมายการลงทนตางประเทศของเมยนมาร - สหกรณทงหลายทสดทะเบยนภายใตกฎหมายสหกรณของเมยนมาร ป 2533

3-30

สทธของผจดทะเบยนน าเขาสงออก

- สามารถสงออกสนคาทกชนดยกเวน ไมสก น ามนปโตรเลยม แกสธรรมชาต ไขมก หยก อญมณ แรธรรมชาต และสนคาอน ๆ ทระบวาสามารถด าเนนการไดโดยหนวยงานของรฐวสาหกจ แตเพยงผเดยว - สามารถน าเขาสนคาทกชนดตามเงอนไขของกฎและระเบยบ ทระบไว ยกเวนสนคาทเปนสนคาหามน าเขา - สามารถจ าหนายสนคาในตลาดภายในประเทศได - สามารถยนขอหนงสอเดนทางประเภทธรกจไปตางประเทศไทย - สามารถทจะรบรองแขกตางประเทศ เพอการเจรจาธรกจได 3.3.9.2 การสงออกและน าเขาสนคา และคาธรรมเนยมใบอนญาต การสงสนคาออก - ผสงออกทจดทะเบยนกอนทจะสงสนคาออก จะตองไดรบใบอนญาตสงออกจากกระทรวงพาณชยมระยะเวลา 6 เดอน - ผซอในตางประเทศจะตองเปด L/C ท Myanmar-Investment-and-Commercial-Bank-(MICB) หรอ Myanmar -Foreign-Trade-Bank (MFTB) ผานทางธนาคารในตางประเทศ ซงเปนทยอมรบและจะตองแจงตอเรอทจะขนสนคาดวย - ในกรณทจะตองตรวจสนคากอนขนสงThe-Inspection-and-Agency-Service-Department จะด าเนนการตรวจสอบเกยวกบคณลกษณะ น าหนก คณภาพ และการบรรจภณฑของสนคาทจะขนสงทางเรอ - เอกสารเกยวกบการขนสงสนคาทางเรอ เชน Shipping-Bills-Freight-Bill เปนตน จะตองยนตอธนาคารทไดเปด L/C การน าเขาสนคา - ผน าเขาจะตองเปดบญชเงนฝากสกลเงนตราตางประเทศท Myanmar-Investment-and- Commercial -Bank (MICB) หรอ Myanmar-Foreign-Trade-Bank (MFTB) เพอยนใบอนญาตน าเขาสนคาจากกระทรวงพาณชย - แบบสญญาขาย (Sale Contact) และ Preformed Invoice ซงมรายละเอยดตาง ๆ เกยวกบสนคา บรรจภณฑ และระยะเวลาการสงมอบ - ในกรณทซอเปนราคา FOB ผน าเขาจะตองท าการประกนภยสนคากบ Myanmar Insurance Company และใชบรษท Myanmar Five Star Line เปนผขนสงสนคาเทานน - ผน าเขาสนคาจะตองจายคาธรรมเนยมการน าเขาภายใน 21 วน นบจากวนตามทระบไวในอนญาตน าเขา 3.3.9.3 สนคาน าเขาทไดรบการยกเวนคาธรรมเนยมการน าเขา (1) สนคาน าเขาโดยองคการทด าเนนธรกจในเมยนมารภายใตกฎหมายการลงทนตางประเทศของเมยนมาร มวตถประสงคการใชเพอธรกจ ไดแก

3-31

- เครองจกร เครองมอ สวนประกอบของเครองจกร ชนสวนอะไหล และวสดทใชทางธรกจทมความจ าเปนตองใชส าหรบการกอสราง โดยน าเขามาในฐานะทนของตางประเทศทระบ โดยคณะกรรมการลงทนเมยนมาร (Myanmar Investment Commission หรอ MIC) - วตถดบและวสดทใชส าหรบการบรรจภณฑ (ส าหรบชวง 3 ปแรกเทานน) ผลตภณฑเชงพาณชยส าหรบใชรวมในการ กอสรางเพอการผลตและสงออกใหสมบรณ (2) สนคาทน าเขาโดยหนวยงานของรฐ - สนคาทน าเขาเพอวตถประสงคใชในราชการ - สนคาทนทน าเขาภายใตโครงการลงทนประจ าป (3) รถยนตใหมทใชเพอธรกจทน าเขาโดยระบบขายฝากและขายในประเทศเปนเงนสกลเหรยญสหรฐฯ โดยผานหนวยงาน Vehicle, Machinery and Equipment Trading Inspection and Agency Services Co.Ltd Myanmar Motor Limited ใหกบหนวยงานทด าเนนธรกจภายใตการสงเสรมการลงทน นอกจากนยงมสนคาทน าเขาโดยบรษทน ามนทด าเนนธรกจภายใตขอตกลงรวมกบ Myanmar Oil and Enterprise และสนคาทน าเขาโดยคณะทตานทต (4) ผลตภณฑยา และวตถดนทใชในกรผลตยาทน าเขาโดยหนวยงานรฐวสาหกจของรฐ หรอภาคเอกชนทจดทะเบยนเปนผน าเขาสงออก เพอใชในการสนบสนน และปรบปรงการสาธารณสขหรอสวสดการของประชาชนทรบการรกษาทางการแพทย (5) ปย เครองมอการเกษตร เครองจกรการเกษตรและยาฆาแมลง ทใชเพอการพฒนาภาคการเกษตร ทน าเขาโดยหนวยงานวสาหกจของรฐ หรอภาคเอกชนทจะทะเบยนเปนผน าเขาสงออก (6) สนคาผานแดนการน าเขาสนคาไปสประเทศท 3 โดยใชเมยนมารเปนตวกลางผานสนคา ผสงออกจะเสยคาคอมมชชนรอยละ 5 ใหผน าเขาเมยนมาร เสยรอยละ 2.5 บวกเพมรอยละ 5 ใหกรมศลกากรเมยนมาร สนคาผานแดนสวนใหญไดแก ยานพาหนะและอปกรณ 3.3.9.4 สนคาทอนญาตใหน าเขา กระทรวงพาณชยไดก าหนดรายการสนคาน าเขา โดยจ าแนกออกเปน (1) รายการสนคาทจ าเปน (Priority Items) ไดแก เครองจกรและอะไหลวตถดบส าหรบอตสาหกรรม ปย ยาฆาแมลง ยาก าจด วชพช เมลดพนธส าหรบการเกษตร (Agricultural Inputs) อาหารปรงแตง วสดกอสราง ยานพาหนะและอปกรณการขนสง ผลตภณฑยาและอปกรณผลตยา เครองจกรและวสดดานการประมง วสดส าหรบเพาะเลยงปศสตว เครองมอการไฟฟา เครองมอการคมนาคม เครองเขยน ผลตภณฑปโตรเลยม (2) รายการสนคาฟมเฟอย (Optional Items) ไดแก อาหารและเครองดม สงทอ ของใชสวนบคคล ของในครวเรอน เครองใชไฟฟา ยาพาหนะ และสนคาเบดเตลด 3.3.9.5 เงอนไขการน าเขาสนคาในรายการสนคาจ าเปนและรายการสนคาฟมเฟอย (1) การน าเขารายการสนคาฟมเฟอย อนญาตใหน าเขาโดยวธน าเขาจากเงนไดทสงออก น าเขาตามระบบน าเขากอนสงออกหลง และน าเขาตามระบบฝากขาย โดยมเงอนไขดงน - มลคาสงสดทอนญาตใหน าเขา ครงละไมเกน 100,000 เหรยญสหรฐฯ - สนคาจ าเปนจะตองน าเขากอนภายในระยะเวลา 6 เดอน นบจากวนทก าหนดในใบอนญาตน าเขาสนคาฟมเฟอย - หากไมมการน าเขารายการสนคาจ าเปน ภายหลงจากทมการน าเขารายสนคาฟมเฟอยแลว จะไมมการพจารณาอนญาตใหน าเขารายการสนคาฟมเฟอยครงใหม

3-32

- หากน าเขาโดยระบบน าเขากอนสงออกหลง และระบบขายฝากจะอนญาตใหมการสงออกไดกตอเมอมการน าเขารายการสนคาฟมเฟอยกอนแลว - หากไมสามารถน าเขารายการสนคาจ าเปน หรอมการกระท าการใด ๆ เพอฉอโกงหรอหลอกลวงเกยวกบเรองน จะมการพจารณาถงขนยกเลกใบจดทะเบยนผน าเขาสงออก (2) การน าเขารายการสนคาฟมเฟอย อนญาตใหน าเขาโดยเงนทไดจากการสงออกการน าเขาตามระบบน าเขากอนสงออกหลงการน าเขาตามระบบขายฝาก โดยมเงอนไข ดงน - มลคาการน าเขาจรงของสนคาในรายการสนคาจ าเปนจะตองเทากบจ านวนทก าหนดไวส าหรบการน าเขาสนคาในรายการน - จะตองมการน าเขาจรงของสนคาในรายการสนคาจ าเปน จะตองเทากบจ านวนทก าหนดไวส าหรบการน าเขาสนคาในรายการน - การน าเขาสนคาฟมเฟอย จะมมลคาเทากบมลคาการน าเขาสนคาจ าเปนทน าเขาจรง จะใชพจารณาส าหรบอนญาตการน าเขา โดยเงนทไดจากากรสงออกในโอกาสตอไป - ถาการน าเขาสนคาจ าเปนโดยเงนทไดจากการสงออกสะสมกนจากใบอนญาตสงออก 3-4 ใบ และมมลคาเทากบทก าหนดไวแลว จงจะพจารณาอนญาตการน าเขาสนคาฟมเฟอย - ในกรณของสนคาอนทไดไดระบไวในรายการทงสองน หากมการน าเขาสนคาจ าเปนตามวธดงกลาวขางตน ในจ านวนมลคา 3 เทาของจ านวนน าเขา 3.3.9.6 การจดตงบรษทในเมยนมาร (1) การด าเนนธรกจตวแทน บรษทตางชาตสามารถแตงตงบคคล หรอผประกอบการเปนตวแทนธรกจในเมยนมารไดโดยตวแทนจะตองจดทะเบยนกบกระทรวงพาณชยของเมยนมาร (2) การตงบรษทหรอส านกงานสาขา บรษทตางชาตหรอส านกงานสาขาทตงในเมยนมารจะตองขออนญาตท าการคา (Permit to Trade) จากกระทรวงวางแผนและพฒนาเศรษฐกจแหงชาตกอนจดทะเบยนบรษทกบส านกงานจดทะเบยน 3.3.9.7 รายชอสนคาควบคมน าเขา-สงออก (1) ประกาศชนดสนคาทหามน าเขาทางดานชายแดนและทางทะเล ดงน ผงชรส, น าหวาน/เครองดม (Soft drink), ขนมปงกรอบทกชนด (Biscuits), หมากฝรง, ขนมเคก, ขนมเวเฟอร, ชอกโกแลต, อาหารกระปอง (เนอสตวและผลไม), เสนหมทกชนด, เหลา, เบยร, บหร, ผลไมทกชนด, ผลตภณฑพลาสตกส าหรบใชในครวเรอนและใชสวนตวทกชนดและสนคาตองหามอน ๆ ทมกฎหมายปจจบนหามน าเขา (2) รายการสนคาหามสงออกในรปการคาปกตผานทางชายแดนและทางทะเล ดงน ขาว ปลายขาว ร า, น าตาลทรายขาว, น าตาลทรายแดง, น าตาลดบ, ถวลสง, น ามนถวลสง, งา, น ามนงา, เมลด Niger และน ามน, เมลดมสตาด และน ามน, กากพชน ามนทกชนด, ฝายและผลตภณฑฝาย (ฝาย เสนใย), น ามนปโตรเลยม, อญมณ, ทองค า, หยก, ไขมก, เพชร, ตะกว, ดบก, ทงสเตน, เงน, วลแฟรม, ทองแดง, สงกะส, ถานหน, โลหะอน ๆ , งาชาง, วว, ควาย, ชาง, มา, สตวหายาก, หนงสตว, เปลอกกงปน, อาวธและเครองกระสน, วตถโบราณ, ยางพารา, ไมสก

3-33

3.3.9.8 มาตรการดานภาษ (1) ภาษการคา • ธรกจประเภทผลตสนคาเพอขาย จดเกบในอตรา 5-20% ของรายได • ธรกจบรการ เฉพาะธรกจขนสงทางน า ทางอากาศ รถยนต รถไฟ ธรกจบนเทง ธรกจการคา จดเกบในอตรา 8-30 % • ธรกจโรงแรมและภตตาคาร จดเกบในอตรา 10 % ของรายได (2) ภาษน าเขา สนคาทส าคญทจดเกบมดงน • สงทอจดเกบในอตรา 5-300 % ของมลคาน าเขา • เครองจกรและอปกรณ จดเกบในอตรา 15-200% ของมลคาน าเขา • อปกรณในการขนสง จดเกบในอตรา 5-300% ของมลคาน าเขา • สนคาอปโภคบรโภค จดเกบในอตรา 50-200% ของมลคาน าเขา (3) ภาษสงออก ม 5 ประเภท คอ • แปง แปงขาวจาว จดเกบในอตรา 10 จาดตอเมตรกตน • ร าขาว จดเกบในอตรา 10 จาดตอเมตรกตน • กากน ามนพช จดเกบในอตรา 5% ของมลคาสงออก • ธญพช จดเกบในอตรา 5% ของมลคาสงออก • ไมไผ หนงสตว จดเกบในอตรา 5% และ 10% ของมลคาสงออก (4) บคคลธรรมดา ชาวตางชาตจะเสยภาษ 35% ของรายได (5) นตบคคล - หากเปนบรษทตางชาตทจดทะเบยนภายใตกฎหมายเมยนมาร เสยภาษในอตรา 30% - ส านกงานสาขาของบรษทตางประเทศทตงอยในเมยนมาร เสย 30% หรอ 3-50% ของรายได ทงนทางรฐบาลจะพจารณาวาจดเกบในอตราใดทไดจ านวนสงกวา (6) ภาษหก ณ ทจาย ชาวตางชาตทท าธรกจในเมยนมาร จะเสยภาษดงกลาวโดยแบงเปน 2 ประเภท คอ ผทพ านกในเมยนมารกบผทมไดพ านกในเมยนมาร โดยจะเสยในอตราดงน • ภาษดอกเบยผพ านกเสย 15% ไมพ านกเสย 20% • ภาษจากการไดรบใบอนญาตตาง ๆ ผพ านกเสย 15% ผไมพ านกเสย 20% • คาธรรมเนยมการท าสญญากบรฐบาล ผพ านกเสย 4% ผไมพ านกเสย 3.5% • กรณทเงนปนผล ก าไรของกจการสาขาและสวนแบงก าไรทไดรบการหกภาษแลว ไมตองช าระภาษ ณ ทจายอก 3.3.10 การวเคราะหการลงทนในสหภาพเมยนมาร การลงทนในสหภาพเมยนมาร 1. นกลงทนตางชาตสามารถเขามาลงทนในเมยนมารไดทงในรปแบบตางชาตเปนเจาของ 100% (100% foreign owned) หรอในรปของการรวมลงทน (joint venture) กบนกลงทนทองถน โดยนกลงทนตางชาตจะตอง รวมทนอยางนอยในอตรารอยละ 35 ของ equity capital ทงหมด

3-34

2. นกลงทนตางชาตจะตองลงทนอยางนอย 500,000 ดอลลารสหรฐ ส าหรบธรกจอตสาหกรรม (manufacturing) และ 300,000 ดอลลารสหรฐ ส าหรบธรกจบรการ (services) 3. ภายใตกฎหมายการลงทนจากตางประเทศ (Foreign Investment Law) ของเมยนมาร ซงอยในการควบคมและดแลของคณะกรรมาธการการลงทนของเมยนมาร (Myanmar Investment Commission – MIC) ซงนกลงทนสามารถไดรบสทธตาง ๆ ดงน • ไดรบการยกเวนภาษ (tex holiday) เปนเวลา 3 ป และสามารถขอขยายเวลาตอได • ไดรบการยกเวนภาษเงนไดส าหรบผลก าไรทน ากลบมาลงทน เปนระยะเวลา 1 ป • ใหค านวณอตราคาเสอมสภาพ (accelerated depreciation rates) ไดตามทไดรบการอนมตจาก MIC • ไดรบการยกเวนภาษเงนไดในอตรารอยละ 50 จากรายไดทไดจากการสงออก • สามารถช าระภาษเงนไดในนาม (on behalf) ของผเชยวชาญและชางเทคนค ชาวตางชาตทบรษทจาง โดยสามารถน ารายจายในสวนนนมาหกออกจากรายไดพง ประเมนภาษเงนได • ช าระภาษเงนไดส าหรบลกจางชาวตางชาตไดในอตราเดยวกบประชาชนเมยนมาร • สามารถน าคาใชจายในสวนของการวจยและพฒนามาหกออกจากรายไดพงประเมน ภาษเงนไดได • สามารถยกยอดผลประกอบการทขาดทนไปรวมกบผลประกอบการของปตอ ๆ ไปไดเปนระยะเวลา 3 ปตดตอกน หากผลประกอบการรวมยงขาดทนอย • ไดรบการยกเวนภาษศลกากรและ/ หรอภาษในประเทศอน ๆ ส าหรบการน าเขาวตถดบเพอการผลตในระยะ ปแรกหลงจากเรมด าเนนกจการ 4. ธรกจตางชาตทด าเนนธรกจในเมยนมารภายใตกฎหมายการลงทนจากตางประเทศจะไมถกยดกจการมาเปนของเมยนมาร (shall not be nationalized) ทงน เมยนมารอนญาตใหจดสงเงนทน (capital) และผลก าไรสทธ (net profit) กลบไปยงประเทศแมได 5. นกลงทนตางชาตสามารถเชาพนทด าเนนการระยะยาว (long term lease) ไดจาก รฐบาลเมยนมาร โดยคาเชาพนทในพนทอตสาหกรรม (industrial zone) ของรฐบาล อยในอตรา 3 ดอลลารสหรฐตอตารางเมตรตอป 3.3.11 การวเคราะหสภาพแวดลอมระดบมหภาคในสหภาพเมยนมาร นโยบายเศรษฐกจของสหภาพเมยนมาร 1. สงเสรมการเพมผลผลตทางการเกษตร โดยการเพมพนทเพาะปลก (ไมใชการเพมผลผลตตอพนท) ท าใหผลผลตและการสงออกของพชเศรษฐกจบางชนด เชน ขาว ธญพช ฝาย ออย งา ถว และดอกทานตะวนเพมขน อยางไรกตาม นโยบายดงกลาว ยงไมสามารถด าเนนการไดผลเตมท เนองจากรฐบาลเมยนมารควบคมราคาพชเศรษฐกจหลก เชน ขาว และออย 2. สงเสรมการผลตเพอทดแทนการน าเขา เชน น ามน (edible oil) และกระดาษ เพอลดการขาดดลการคาและรกษาปรมาณเงนทนส ารองตางประเทศ 3. ขยายภาคอตสาหกรรมการผลตใหหลากหลาย โดยรฐบาลเมยนมารใหการสงเสรมรฐวสาหกจของเมยนมารในการผลต เครองจกร ยานพาหนะและอปกรณ โทรทศน อปกรณสอสาร สงทอ เครองใชไฟฟา น าตาล ยาง ผลตภณฑสตวน า และผลตภณฑจากไม อยางไรกด รฐบาลเมยนมารไมไดใหการสนบสนนในดานนตอภาคเอกชน หรอนกลงทนตางชาต

3-35

4. นอกจากน รฐบาลเมยนมารไดออกมาตรการกดกนทางการคาอกหลายประการ เพอลดการขาดดลการคาและรกษาปรมาณเงนทนส ารองตางประเทศ ดงน หามน าเขาสนคา 15 รายการ ทางชายแดน (14 รายการทางทะเล) ผน าเขาตองมรายไดจากการสงออก การน าเขาสนคาจ าเปนตอสนคาฟมเฟอยตองอยในสดสวน 80:20 หามบรษทตางชาตทเปน trading company น าเขาและสงออกสนคา ไมตอใบอนญาตประกอบการใหบรษทตางชาต และการน าเขา-สงออกตองกระท าธรกรรมผานธนาคารเทานน 5. สภาพเศรษฐกจของเมยนมารตกต าลงอยางตอเนอง ไมมการลงทนใหมทส าคญจากตางประเทศ ในขณะเดยวกนมการยายธรกจและการลงทนของตางชาตไปประเทศอน การสงออกสนคาเกษตรลดลง กอปรกบนกทองเทยวทเดนทางไปเมยนมารมจ านวนลดลงและนอยกวาททางการเมยนมารไดตงเปาไวมาก ท าใหทนส ารองเงนตราตางประเทศลดลง ภาวะเงนเฟอสงขน คาเงนจาตตกต า นอกจากนในภาคการเกษตรเรมมสญญาณความไมพอใจของเกษตรกรตอนโยบายทไมเปนธรรมและกดข ของรฐบาล อาท การบงคบซอขาวในราคาถก การเกบภาษสนคาเกษตรในรปผลผลตทสงขน สถานการณทเลวลงเหลานสวนหนงเปนผลมาจากการวกฤตการทางเศรษฐกจในเอเชย แตสาเหตทส าคญคอ การบรหารเศรษฐกจทผดพลาดของรฐบาลและสถานการณทางการเมองทไมดขน ซงลดความมนใจของการลงทนจากตางชาต อกทงยงเปนตนเหตของการคว าบาตรทางเศรษฐกจอยางตอเนองของประเทศตะวนตก 6. การคาระหวางไทยกบเมยนมารมทงรปแบบการคาปกตและการคาชายแดน โดยฝายไทยเปนฝายไดเปรยบดลการคามาโดยตลอด และมลคาการคามเพมขนเรอย ๆ อยางไรกดในป 2544 ไทยเสยเปรยบดลการคาตอเมยนมารเนองจากการช าระคากาซธรรมชาตทไทยไดซอจาก 7. การลงทนของไทยในเมยนมาร มมลคาการลงทนอยเปนล าดบสามรองจากสงคโปรและองกฤษ สวนใหญอยในสาขาการผลต รองลงมาคอ ธรกจการโรงแรมและการทองเทยว การประมง และเหมองแร 8. การทระบบเศรษฐกจของเมยนมาร เปนระบบทควบคมโดยรฐบาลอยางเขมงวด รฐบาลเมยนมารจะเชอมโยงปญหาทางการเมองภายในเมยนมารกบการด าเนนความสมพนธดานอน ๆ รวมทงความสมพนธทางดานเศรษฐกจ ท าใหความสมพนธทางดานเศรษฐกจระหวางไทยกบเมยนมารไดรบผลกระทบ อาท ความไมแนนอนและการเปลยนแปลงกฎระเบยบเกยวกบการคาและการลงทนโดยไมค านงผลกระทบและความตกลงทมอย การปดชายแดนและการยกเลกสมปทานประมง ซงไมเฉพาะประเทศไทยเทานนทไดรบผลกระทบ แตนกธรกจประเทศอน ๆ โดยเฉพาะทมพรมแดนตดกบเมยนมาร อาท จน กประสบปญหาในลกษณะเชนนดวย ปญหา/อปสรรคการลงทนธรกจเกษตรในเมยนมาร 1. ความไมพรอมของสาธารณปโภคพนฐาน ระบบชลประทานยงไมทวถง บางแหงไมมระบบการระบายน าหรอก าจดของเสยอยางเพยงพอ 2. ระบบไฟฟายงไมสมบรณ ทกพนททวประเทศพบปญหากระแสไฟฟาตกหรอดบอยเสมอ อาจท าใหเครองใชไฟฟา เชน เครองมอ เครองจกร อาจไดรบความเสยหายได รวมทงในบางพนทยงไมมกระแสไฟฟาใช 3. เทคโนโลยการผลตคอนขางต า ขาดเครองจกรกลทางการเกษตรททนสมย (เชน รถแทรกเตอร) ขาดองคความรดานการผลต (เชน ความรดานเทคโนโลยการเกษตร) เนองจากการปลกพชและเลยงสตวของเมยนมารยงเปนแบบดงเดม

3-36

4. ขาดแคลนแหลงปจจยการผลต ทงพนธพชทด ปย ยาฆาแมลง เครองจกรกลการเกษตร งบประมาณ ตลอดจนการขาดแคลนแรงงานมทกษะ ทงดานทกษะฝมอและความร (รอยละ 75 ของเดก ในชนบทไดรบการศกษาเพยงระดบประถม) 5. ระบบการเงนการธนาคารของเมยนมารยงไมพรอม และกฏระเบยบคอนขางซบซอน อาจ ท าใหการช าระเงนเกดความลาชา และประชาชนไมนยมช าระเงนผานระบบธนาคาร ประกอบกบรฐบาล เมยนมารเปนผผกขาด ท าใหไมไดรบการยอมรบในระดบนานาชาต 6. กฎระเบยบดานการคาและการลงทนมการเปลยนแปลงบอยครง ซงอาจท าใหเกดความไมชดเจนในขอมลเทาทควร (ขอมลบางอยางทางการเมยนมารอาจไมเผยแพรใหสาธารณชนไดรบร) จนอาจท าใหเกดการผดพลาดในการวางแผน/ประสานงานระหวางกน และอาจมคาใชจายสง 7. การเมองในเมยนมาร แมปญหาทางการเมองจะเรมผอนคลายแลว แตเมยนมารยงอยในชวงปฏรปและเปลยนผานประเทศสพฒนาการทางการเมองทมความเปนเสรมากยงขน ท าใหนโยบายการเมองตางๆ ยงมความไมแนนอน ซงอาจตองอาศยระยะเวลาพอสมควรในการสรางเสถยรภาพ 8. ราคาเชาทดนสง โดยเฉพาะเขตเมองส าคญ และมการเปลยนแปลงราคาบอยครง ตลอดจนตนทนพลงงานคอนขางสง อาท คาไฟ คาน า คากาซ 9. การยอมรบจากคนในทองถน ธรกจการเกษตรบางโครงการอาจมผลกระทบตอสงแวดลอม ดงนน จงตองวางแผนจดการดานสงแวดลอมใหมประสทธภาพ รวมทงท าความเขาใจกบคนในทองถน เพอใหธรกจด าเนนไปไดอยางราบรน 10. ความผนผวนของสภาพอากาศ อาจน ามาซงภยธรรมชาต โดยเฉพาะแผนดนไหว และไซโคลนทเกดขนบอยครง ทมา : ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน , กรมสงเสรมการสงออก ศนยวจยกสกรไทยรวบรวมโดยส านกงานเศรษฐกจการเกษตร

3.3.11 กฎระเบยบอนๆ ทเกยวของกบการลงทนจากตางประเทศ (ป ค.ศ. 2013) เมอวนท 31 ม.ค. 56 Myanmar Investment Commission ไดออกค าสง 2 ฉบบ ก าหนด

กฎระเบยบทเกยวของกบกฎหมายการลงทนจากตางประเทศ (ฉบบวนท 2 พ.ย. ค.ศ. 2012) ในสวนทเกยวของกบภาคการเกษตร ดงน

1. สาขาทตางชาตตองด าเนนกจการรวมกบบรษท/ชาวเมยนมารในรปแบบ joint venture รวม 42 สาขา อาท การผลตและจ าหนายเมลดพนธผสม อาหารทมสวนประกอบของธญพช อาหารกระปอง

2. สาขาทอนญาตใหตางชาตด าเนนกจการภายใตเงอนไขทก าหนด อาท - ตองไดรบความเหนชอบจากหนวยราชการทเกยวของกบกจการดงกลาว - ก าหนดใหตองเปนไปตามมาตรฐานของสากล เชน มาตรฐาน GAHP GMP HACCP ใน

กจการดานปศสตว ยา - ก าหนดสดสวนวตถดบในประเทศทตองใช เชน การผลตน ามนจากพชและสตว เครองดม - ก าหนดระยะเวลาอนญาตการประกอบการ เชน การเลยงหอยมกอนญาต 15 ป ตออายได

2 ครง ๆ ละ 5 ป 3. ค าสงหมายเลข 11/2013 เรยกวา Foreign Investment Rulesก าหนดรายละเอยด

ขนตอนในการปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายการลงทนตางชาต (Foreign Investment Law) โดยมสาระส าคญสรปไดดงน

3-37

3.1 ก าหนดใหคณะกรรมการMyanmar Investment Commission (MIC) มหนาทก าหนดกจกรรมทางเศรษฐกจทเกยวของกบ FILตามประเภทของกจการโดยระบวากจการใดเปนประเภทตองหามส าหรบชาวตางชาต (prohibited) ประเภทจ ากด (restricted) ซงตองปฏบตตามเงอนไข หรอตองด าเนนการในลกษณะรวมทน (JV) รวมทงมอ านาจในการปรบปรงแกไขกจกรรมทางเศรษฐกจและแจงประกาศใหทราบเปนระยะๆ นอกจากนยงมอ านาจในการก าหนดเขตพนทการผลต และพจารณาขอเสนอโครงการในกจการตองหามหรอจ ากดส าหรบชาวตางชาต และอนมตการออกใบอนญาตประกอบการอกดวย

3.2 ก าหนดรปแบบการลงทน 3 รปแบบ ไดแก (1) ตางชาตลงทนรอยละ 100 (2) จดตง joint venture กบเอกชนเมยนมาร และ (3) การรวมลงทนในรปแบบ Build, Operate, Transfer (BOT)

3.3 ก าหนดรปแบบการจดตงคณะกรรมการ MIC ระยะเวลาด ารงต าแหนงของกรรมการ คนละ ๓ ป และประชมเดอนละ 2 ครง

3.4 ก าหนดขนตอนการพจารณาโครงการ ตงแตการเสนอโครงการเอกสารประกอบ ชองการเสนอ (ผานกระทรวงทเกยวของหรอ MIC โดยตรง) โดยมขนตอนด งน

- ประชม Proposal Review Group ซงประกอบดวยผแทนระดบสงจากหนวยงานตาง ๆประชมสปดาหละ 1 ครง ตรวจสอบขอเสนอโครงการเบองตน โดยผเสนอโครงการเขารวมในการพจารณาดวย หากเหนชอบกน าเสนอตอ MIC พจารณาตอไป

- MIC ขอความเหนหนวยงานทเกยวของโดยก าหนดระยะเวลาตอบรบทแนนอน แลวเสนอเขาทประชมคณะกรรมการฯ ในโอกาสแรก หากไดรบอนญาต จะออกใบอนญาตภายใน 90 วน

- ผไดรบอนญาตจะตองไปด าเนนโครงการกอสรางและเรมการผลตตามระยะเวลาทก าหนด

3.5 นอกจากน ค าสงฉบบนยงก าหนดรายละเอยดเงอนไขในการก าหนดระยะเวลากอสราง การขยายเวลา การใหเชาชวง/จ านองทดน/อาคารทไดรบอนมตการลงทน การขายหนแกชาวตางชาตหรอชาวเมยนมาร การท าประกนภย การจางพนกงาน การขอรบการยกเวนตางๆ อาท ภาษ การน าเงนทนเขา-ออกประเทศ การโอนเงนตราตางประเทศ บทลงโทษกรณ ไมปฏบตตามระเบยบ และการแกไขขอพพาทอกดวย

ทงน สามารถสบคนค าแปลอยางไมเปนทางการของค าสงหมายเลข 11/2013 ไดท www.myanmarlegalservices.com แปลและเรยบเรยงโดย สถานเอกอครราชฑตไทย ณ กรงยางกง เมอวนท 21 กมภาพนธ 2556

บทท 4 ผลการศกษา

4.1 ราชอาณาจกรกมพชา

จากการวเคราะหศกยภาพการแขงขนโดยวเคราะหจากดานตางๆ ไดแก สภาพทวไป สงคม เศรษฐกจ โครงสรางพนฐาน นโยบายตางๆ ของไทยและกมพชาเปรยบเทยบกน สามารถสรปผลการศกษาไดดงน

4.1.1 การวเคราะหเปรยบเทยบสภาพทวไป (ภมศาสตร ทตง ภมอากาศ ทรพยากร ฯลฯ)

ทตง กมพชามแนวชายแดนตดกบไทยทางทศตะวนออกเฉยงใตของประเทศไทย โดยมแนวเขตตดตอกนตงแตจงหวดอบลราชธาน ศรสะเกษ สรนทร บรรมย สระแก จนทบร จนถงตราด ไทยและกมพชาตงอยในระนาบใกลเคยงกนบนผวโลก ดงนนจงสภาพภมประเทศ และภมอากาศใกลเคยงกน อาณาเขต กมพชามอาณาเขตตดตอกบประเทศเพอนบาน 3 ประเทศ ไดแก ไทย สปป.ลาว และเวยดนาม ส าหรบประเทศไทยมอาณาเขตตดตอกบเพอนบาน 4 ประเทศ ไดแก กมพชา สปป.ลาว มาเลเซย และ เมยนมาร ทงไทยและกมพชามแนวเขตตดทะเลทางตอนใตของประเทศ ซงไทยจะมระยะทางตดทะเลยาว กวากมพชา เนอท กมพชามขนาดเลกกวาไทย และพนทประมาณรอยละ 70 ท าการเกษตร การท าการเกษตรของกมพชายงเปนแบบดงเดม ใชปยหรอยาฆาแมลงนอย เนองจากยงเปนพนทเปดใหมทมความบรสทธอยมาก สงผลใหกมพชามศกยภาพในการท าเกษตรอนทรยมากกวาไทย ภมประเทศ กมพชาและไทยมภมประเทศคลายกน คอ มทงพนททเปนทราบลม ทราบสง เทอกเขาสงสลบซบซอน ทางภาคเหนอ นอกจากนกมพชามทะเลสาปขนาดใหญ เรยกวาโตนเลสาป อยภาคกลาง รวมทงกมพชา ยงมแมน าโขงซงเปนแมน าสายใหญ ไหลผาเขาไปกลางประเทศและแตกเปนแมน าสายยอยอกหลายสาขา ซงถอเปนแหลงน าส าคญของกมพชา ภมอากาศ ภมอากาศของทงสองประเทศมความคลายคลงกน ไดรบมรสมจากทะเลตะวนออกเฉยงใต รวมทงมโอกาสไดรบอทธพลจากพายโซนรอน ซงสามารถกอใหเกดความเสยหายไดเหมอน ๆ กน ทรพยากรทส าคญ กมพชามทรพยากรทางธรรมชาตอยอกเปนจ านวนมาก ทงปาไม สนแรตางๆ กมพชามอญมณปรมาณมาก รวมทงมแรธาตตาง ๆ ทยงไมไดขดขนมาใชในปรมาณมาก ในขณะทไทยไดใชทรพยากรจนไมเหลอ เชน ดบก 4.1.2 การวเคราะหเปรยบเทยบสภาพสงคม (ประชากร การปกครอง อาชพ ศาสนา วฒนธรรม) ประชากร กมพชามประชากรนอยกวาไทยประมาณ 4 เทา หรอมจ านวนประชากรคดเปน 1 ใน 4 ของประชากรไทย เปนผลมาจากสงคราม และการฆาลางเผาพนธ ในกมพชา ชวงป 2518-2522 แตประชากรกมพชารอยละ 63 อยในวยแรงงาน และรอยละ 31 อยใน วยเดก มเพยงรอยละ 4 เปนผสงอาย ในขณะท

4-2

ประชากรไทย อยในวยแรงงานรอยละ 71 วยเดกรอยละ 19 และผสงอาย รอยละ 10 แสดงถงแนวโนมในอนาคตประชากรกมพชาจะเขาสวยแรงงานมากขน สวนไทยประชากรมแนวโนมเขาสวยสงอายเพมขน

การปกครอง ไทยและกมพชามการปกครองในระบอบประชาธปไตยเหมอนกน แตกตางกนตรงการปกครองของกมพชาเปนการปกครองแบบรวมศนย อ านาจการตดสนใจในการปกครองประเทศจะขนอยกบนายกรฐมนตรเปนหลก อาชพ คนไทยประกอบอาชพในภาคเกษตร ภาคอตสาหกรรมและภาคบรการ ในสดสวนทใกลเคยงกน เนองจากไทยมการลงทนดานอตสาหกรรม และบรการคอนขางมาก ท าใหเกดการเคลอนยายแรงงานจาก ภาคเกษตรไปสภาคอนมากขน อกทงในประเทศไทย อาชพเกษตรสรางรายไดนอยและมความเสยง รายได ไมแนนอน จงท าใหเกดการเคลอนยายแรงงานดงกลาว ตางจากกมพชาทการลงทนทางดานอตสาหกรรม และบรการยงไมมาก ท าใหแรงงานสวนใหญอยในภาคเกษตรเปนหลก การคมนาคมทางน า เนองจากไทยมอาณาเขตตดตอกบทะเลทงอาวไทยและทะเลอนดามน มทาเรอน าลกทสามารถรองรบเรอบรรทกสนคาหลายแหง นอกจากทาเรอน าลกทางทะเลแลวยงมทาเรอขนสงสนคาทส าคญอยตามแนวชายแดนตางๆ ทใชขนสงสนคาจากจน ลาว และเมยนมารอกดวย ท าใหไทยไดเปรยบมากกวาดานการขนสงสนคา คอมหลายชองทางเลอกทงทางอากาศ ทางบก และทางน าซงเปนชองทางทมตนทนต าทสด อกทงมชายฝงทะเลทสวยงาม ถอเปนความไดเปรยบดานการทองเทยวอกทางหนง ส าหรบกมพชา การคมนาคมทางบกและทางน าเปนชองทางทส าคญ แมน าโขงไหลผานเขาในใจกลางประเทศกมพชาและแตกเปนแมน าสาขาขนาดใหญออกไปอกหลายสาขา ซงสามารถใชชองทางนขนสงสนคา รวมถงการใหบรการดานการทองเทยว ระบบไฟฟา ระบบไฟฟาของไทยเขาถงเกอบทวประเทศ แตปรมาณการผลตยงไมเพยงพอตอความตองการใชไฟฟา จงตองน าเขาจากประเทศเพอนบาน กมพชายงไมสามารถผลตกระแสไฟฟาใชไดทวประเทศ ตองน าเขาบางสวนจากประเทศเพอนบาน กระสไฟฟาในกมพชายงไมเสถยรเกดไฟฟาดบอย เปนประจ า อาจท าใหเครองมอ เครองจกรทใชในกระบวนการผลตสนคาเกดความเสยหาย และเกดความเสยงดานการบรหารจดการการผลตสนคาในกมพชา ระบบชลประทาน ไทยมพนทชลประทานประมาณ 30 ลานไร ซงยงไมเพยงพอตอความตองการใชน าเพออปโภค และบรโภคในประเทศ ไทยทการท าการเกษตรบางพนทเปนแบบเขมขน ท าใหเกษตรกรตองการน าใชเพอการเกษตรตลอดทงป ซงท าใหการจดสรรน ายงไมเพยงพอ ในขณะทกมพชามระบบชลประทานเพยงรอยละ 7 ของพนท แตมน าใชเพยงพอส าหรบการเกษตร และอปโภคบรโภค เนองจากกมพชามแมน าโขงไหลผานเขาไปยงใจกลางประเทศ มแมน าสาขาหลายสาย รวมทงมทะเลสาปขนาดใหญ ชอโตนเลสาป หรอทะเลสาปเขมร 4.1.3 สถานการณการคาระหวางไทยกบกมพชา ป 2552-2555 มลคาการคาระหวางไทยและกมพชามแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง และไทย เปนฝาย ไดดลการคา เนองจากไทยสงออกสนคาไปยงกมพชามากขน และไทยน าเขาสนคาจากกมพชามากขนเชนกน ในป 2555 มลคาการคาระหวางไทยและกมพชาเทากบ 124,580.26 ลานบาท โดยมลคาการสงออกสนคา ไปยงกมพชาเทากบ 116,780.03 ลานบาท ขยายตวจากป 2554 รอยละ 43.84 และ 43.75

4-3

ตามล าดบ สวนมลคาการน าเขาสนคาจากกมพชา เทากบ 7,800.23 ลานบาท ขยายตวจากป 2554 รอยละ 45.18 สนคาสงออกทส าคญจากไทยไปกมพชาสวนใหญเปนสนคาอตสาหกรรม ไดแก น ามนส าเรจรป น าตาลทราย เครองดม เครองส าอาง ปนซเมนต เคมภณฑ เครองจกรกลและสวนประกอบ เครองยนต อญมณและเครองประดบ ผลตภณฑยาง รถยนต รถจกรยานยนต เหลก สนคาทไทยน าเขาจากกมพชาสวนใหญเปนสนคาเกษตรและสนคาอตสาหกรรม ไดแก ผก ผลไม สนแร เหลก พช เครองจกรไฟฟา เสอผาส าเรจรป ลวด เยอกระดาษ วงจรพมพ ไมแปรรปและผลตภณฑ ส าหรบแนวโนมการขยายตวทางการคาระหวางไทยกบกมพชา จากป 2555-2560 จากการค านวณพบวา มลคาการคาระหวางไทยกบกมพชาจะขยายตวเพมขน โดยมลคาการคา ป 2555 มมลคา 1.25 แสนลานบาท ป 2560 จะขยายตวถง 1.71 แสนลานบาท ซงไทยยงคงเกนดลการคากมพชาอยางตอเนอง

กมพชาเรงปรบตวเพอกาวเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน นโยบายสงเสรมการลงทน รวมทงสทธพเศษทางการคา ประกอบกบความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาต สงผลใหกมพชาเปนประเทศทตางชาตเลงเหนชองทางการลงทน การเปนฐานการผลตเพอการสงออก รวมถงการคาชายแดน ขณะทธรกจขนาดกลางและขนาดยอมหรอ SME กใหความสนใจเขาไปท าธรกจเนองจากเหนโอกาสจากก าลงซอของชาวกมพชาทเพมขน

นอกจากนขอไดเปรยบดานสทธประโยชนทางภาษทกมพชาไดรบ หรอสทธ GSP นบเปนการเพมขดความสามารถ ในการแขงขนของสนคาสงออกจากกมพชาไปยงประเทศพฒนาแลว จากการทไทยถกตดสทธ GSP ท าใหความสามารถในการแขงขนของสนคาทสงออกจากไทยลดนอยลง รวมทงการปรบเพมคาแรงขนต า ของไทย สงผลใหตนทนการผลตในไทยสงขน การยายฐานการผลตไปยงกมพชาจงเปนอกทางเลอกหนงส าหรบธรกจทมความพรอม การลงทนท าธรกจในกมพชาจะมความไดเปรยบเรองการใชทรพยากร และคาจางแรงงาน โดยธรกจทนาสนใจในการขยายการลงทนในกมพชา อาท การผลตสนคาเกษตรโดยใชเทคโนโลยสมยใหม การแปรรปสนคาเกษตร โรงสขาว ธรกจตดเยบเสอผา ธรกจทตองใชแรงงานจ านวนมาก 4.1.4 ศกยภาพดานการเกษตรของกมพชา กมพชายงมทรพยากรทอดมสมบรณอยมาก ประกอบกบมน าใชเพยงพอตลอดป จงท าใหกมพชามศกยภาพทางการเกษตรสง จ าแนกเปนดานตางๆ ดงน ดานพช พชทส าคญไดแก ขาว ปลกมากทางภาคกลางของกมพชา และบรเวณรอบทะเลสาป เนองจากเปนพนทราบลมเหมาะแกการปลกขาว ขาวโพด ยางพารา มนส าปะหลงปลกมากทางภาคกลางและภาคเหนอ ผลไม เชน มะมวง เมดมะมวงหมพานต ล าไย สม ปลกมากในภาคกลาง การลงทนปลกยางพารา โดบนกลงทนจน เวยดนาม โดยน าเอาวตถดบ เชน เมลดพนธจากประเทศตางๆ เทคโนโลย ปยและสารเคมตางๆ เขามามากขน และเนองจากพนทท าการเกษตรบางสวนเปนพนทเปดใหม ดนยงมความอดมสมบรณคอนขางมาก ธาตอาหารพชเพยงพอตอความตองการของพช จงไมจ าเปนตองใชปยเคมหรอใชในปรมาณไมมาก ท าใหตนทนการผลตสนคาเกษตรของกมพชาอยในระดบต า และนอกจากนภาครฐยงสนบสนนใหเกษตรกรหนมาปลกพชเศรษฐกจมากขน เพอความเปนอยทดขนของตวเกษตรกร ดานปศสตว การท าปศสตวของเกษตรกรกมพชามทงในรปแบบธรกจและเลยงแบบปลอยทวไป ในกรณของสกร จะสามารถพบเหนโรงเรอนเลยงสกรไดตามตวเมองจงหวดตางๆ ผลตเนอสกรเพอจ าหนายภายในจงหวดและจงหวดใกลเคยง หากเปนตามทองทชนบท ชาวบานจะนยมเลยงไวบรเวณบานและปลอยใหหาอาหารเอง ส าหรบบรโภคในครอบครวหรอขายใหแกผรบซอ นอกจากนยงมการเลยงไกแบบระบบฟารม

4-4

โดยการกอสรางโรงเรอนระบบเปด สวนโคและกระบอ เลยงไวบรโภคและใชงานในไรนา สวนใหญนยมเลยง ในบรเวณบานและปลอยเลยงทวไป ดานประมง เนองจากกมพชามแมน าโขงและแมน าสาขาหลายสาย ซงเปนแมน ากวางใหญ รวมทงกมพชามทะเลสาปน าจดขนาดใหญอยทางตอนกลางของประเทศ จงมความหลากหลายของสตวน า นอกจากนยงมแนวเขตตดกบชายฝงทะเลทางตอนใตของประเทศ ท าใหกมพชามทรพยากรประมงทอดมสมบรณ สามารถสงออกสรางรายไดเปนมลคาสงล าดบตน 4.1.5 ความตองการดานการเกษตร แมวาพนทสวนใหญในกมพชาจะมลกษณะราบลมเหมาะกบเกษตรกรรมคลายกบประเทศไทยและประชากรสวนใหญของกมพชาประกอบอาชพเกษตรกรรม แตชาวกมพชามจ านวนประชากรเพมขน รอยละ 2 ตอป ในขณะทวธการเพาะปลกยงคงเปนแบบดงเดมคอผลตเพอบรโภคในครวเรอนเปนสวนใหญ ท าใหผลผลตไมเพยงพอตอการบรโภคภายในประเทศ กมพชาจงมความจ าเปนตองพงพาสนคาเกษตรและเทคโนโลยการเกษตรจากตางประเทศรวมถงประเทศไทย ดงน

(1) เทคโนโลยการเกษตรทเปนทตองการของกมพชาทงจกรกลแบบเคลอนทและไมเคลอนท เนองจากเกษตรกร สวนใหญรายไดนอยและการศกษาไมมากนก การพจารณาสนคาทจะท าการสงเสรม ควรเปนสนคาทราคาไมสง และการใชงานไมยงยากซบซอน รวมถงสามารถซอมบ ารงไดดวยตวเอง

(2) ปยและเคมภณฑ เนองจากการทพนทโดยรวมของกมพชาปลอดจากปยเคมและสารเคมตกคาง กมพชาจงมศกยภาพในการปลกพชเกษตรอนทรยซงเปนสนคาเกษตรทมมลคาสงและก าลงเปนทนยมในตลาดยโรป ญปน และสหรฐอเมรกา รฐบาลกมพชาจงสงเสรมการปลกพชเกษตรอนทรยเพอการสงออก ดงนน หากตองการคาปย จงควรเนนปยอนทรยมากกวาปยเคมหรอปยวทยาศาสตรทมราคาแพง ไดแก ปยคอก ปยหมก ปยพชสดและวสดเหลอใชจากโรงงานอตสาหกรรมบางชนด เชน โรงงานผงชรส และโรงงานสราฯ จงเปนการสรางประโยชนดวยการสรางคณคาการตลาดของปยใหสงขน

4.2 สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว

จากการวเคราะหศกยภาพการแขงขนโดยวเคราะหจากดานตางๆ ไดแก สภาพทวไป สงคม เศรษฐกจ โครงสรางพนฐาน นโยบายตางๆ ของไทยและลาวเปรยบเทยบกน สามารถสรปผลการศกษาไดดงน

4.2.1 การวเคราะหเปรยบเทยบสภาพทวไป (ภมศาสตร ทตง ภมอากาศ ทรพยากร ฯลฯ)

ทตง จากการวเคราะหเปรยบเทยบสภาพทวไปของไทยและลาว พบวา ไทยและสปป.ลาวตงอยในระนาบเดยวกนบนพนผวโลก อยในแนวระนาบใกลเคยงกนบนพนผวโลก ดงนนจงมสภาพแวดลอมทงภมอากาศและภมประเทศใกลเคยงกนมาก สงผลถงความสามารถในการผลตสนคาเกษตรชนดเดยวกน อาณาเขต ไทยและสปป.ลาวตางกมอาณาเขตตดตอกบประเทศเพอนบานหลายประเทศ โดยมอาณาเขตตดตอกบเมยนมาร และกมพชา สปป.ลาวไมมพรมแดนทตดกบทะเล (Land Lock) แตมพรมแดนตดกบประเทศจน ซงเปนประเทศขนาดใหญ จ านวนประชากรมาก และเศรษฐกจก าลงขยายตว รวมถงเวยดนาม และมเสนทางคมนาคมทางบกทเชอมถงกน

4-5

เนอท สปป.ลาวมขนาดเลกกวาไทยครงหนง แตยงมเนอทเปนปาและมความอดมสมบรณอยมาก การท าการเกษตรของสปป.ลาวจงยงไมมความจ าเปนทจะตองใชปยหรอยาฆาแมลงมากนกเนองจากยงเปนพนทเปดใหมทมความบรสทธอยมาก แตอยางไรกตามสปป.ลาวประสบปญหาการบกรกพนทปาและการท าไรเลอนลอยของชาวบานทอยบรเวณภเขา ประกอบกบชาวตางชาตเขามาลงทนประกอบธรกจดานการเกษตรและเหมองแร เปนจ านวนมาก ทางรฐบาลจงไดมมาตรการเพอรบมอกบปญหาดงกลาวคอ หยดการใหสมปทานแกนายทนทจะเขามาลงทนท าการเกษตร พรอมกบสงเสรมใหเกษตรกรสามารถเพมผลผลตตอไรใหสงขนและแนะน าใหเกษตรกรปลกพชเศรษฐกจมากขน เพอใหมรายไดสงขนและหยดการบกรกแผวถางปา ภมประเทศ สปป.ลาวและไทยมภมประเทศคอนขางคลายกน คอ มทงพนททเปนทราบลม ทราบสง เทอกเขาสงสลบซบซอน แตลาวมพนทราบนอยกวาไทย ภมอากาศ ภมอากาศของทงสองประเทศมความคลายคลงกน ไดรบมรสมจากทะเลตะวนออกเฉยงใต แตไทยมโอกาสไดรบอทธพลจากพายโซนรอน ซงสามารถกอใหเกดความเสยหายไดมากกวาสปป.ลาว รวมทงอณหภมโดยเฉลยของสปป.ลาวต ากวาไทย เนองจากสปป.ลาวมภเขาสงและปาไมมากกวาสงผลใหอณภมต ากวาไทยเลกนอย ทรพยากรทส าคญ สปป.ลาวยงมทรพยากรทางธรรมชาตอดมสมบรณ ทงปาไม สนแรตางๆ เหนไดจากสปป.ลาวสงออกสนแรตางๆ เปนหลก จากขอมลของกรมสงเสรมการสงออกระบวา สดสวนสงออกสนแรตางๆ ของสปป.ลาว เทากบรอยละ 59.22 ของสนคาสงออกทงหมด รวมถงไมแปรรปตางๆ นอกจากนสปป.ลาวยงมแมน าโขงซงเปนแมน าสายใหญ ทอดตวยาวจากเหนอจรดใต ซงถอเปนแหลงน าส าคญของสปป.ลาว 4.2.2 การวเคราะหเปรยบเทยบสภาพสงคม (ประชากร การปกครอง อาชพ ศาสนา วฒนธรรม) ประชากร จ านวนประชากรชวงกลางป 2556 สปป.ลาวมประชากรรวม 6.70 ลานคน นอยกวาไทย 10 เทา มประชากรชวงอาย 0-14 ป มากทสด (รอยละ 35.5) รองลงมาคอ 25-54 ป (รอยละ 34.6) ซงสปป.ลาวมแผนการเพมประชากร เปน 12 ลานคน ในป 2558 ในขณะทไทยมจ านวนประชากร 67.45 ชวงอาย 25-54 ปมากทสด (รอยละ 45.6) รองลงมาคอ 0-14 ป (รอยละ 19.2) และไทยมจ านวนประชากรมากกวาสปป.ลาวทกชวงอาย ท าใหไทยไดเปรยบดานจ านวนแรงงานทสามารถสรางรายไดใหกบประเทศทงปจจบนและอนาคต พบวาไทยมศกยภาพมากกวาลาวในดานประชากรและแรงงาน การปกครอง ไทยใชระบอบการปกครองแบบประชาธปไตย แตสปป.ลาวเปนแบบสาธารณรฐ มพรรคการเมองเดยว เปนองคกรชน าประเทศ ท าใหอ านาจการตดสนใจและการความรวดเรวของการบรหารราชการแตกตางกน อาชพ การประกอบอาชพของคนไทยกระจายอยในภาคเกษตร ภาคอตสาหกรรมและภาคบรการ ในสดสวนทใกลเคยงกน เนองจากไทยมการลงทนดานอตสาหกรรม และบรการคอนขางมาก ท าใหเกดการเคลอนยายแรงงานจากภาคเกษตรไปสภาคอนมากขน อกทงในประเทศไทย อาชพเกษตรสรางรายไดไดน อยกวาภาคอตสาหกรรมและบรการ รวมทงรายไดภาคเกษตรไมแนนอนขนอยกบสภาพธรรมชาต จงท าใหเกดการเคลอนยายแรงงานดงกลาว ตางจากสปป.ลาวทการลงทนทางดานอตสาหรรมยงไมมาก และถงแมจะเนนการ

4-6

บรการดานการทองเทยว แตคนลาวยงคงท าการเกษตรเพอการยงชพและมวถชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ท าใหแรงงานสวนใหญอยในภาคเกษตรเปนหลก ศาสนา ไทยและสปป.ลาวนบถอศาสนาพทธเปนสวนใหญเหมอนกน วฒนธรรม เนองจากไทยและสปป.ลาวตางนบถอศาสนาพทธเหมอนกน ท าใหวฒนธรรมคลายคลงกน แตคนไทยคอนขางเปดกวางทางวฒนธรรม เหนไดจากการเปดรบวฒนธรรมจากชาตอน ท าใหวถชวตของคนไทยในปจจบนเปลยนแปลงไปจากเดมคอนขางมาก ผคนในเมองใหญด าเนนชวตอยางเรงรบ ตางจากสปป.ลาวมวถชวตคอนขางเรยบงายและยงคงความเปนดงเดมอยมาก รวมทงการยดถอขนบธรรมเนยมดงเดม เชน การลงแขก การรวมงานประเพณอยางเขมแขง ซงนบวาเปนจดขายดานการทองเทยวของสปป.ลาว แตเปนอปสรรคดานการจางแรงงานของนกลงทน เนองจากคนลาวนยมเขารวมงานประเพณโดยจะพรอมใจกนหยดงานไปรวมงานตอเนองเปนเวลาหลายวน สงผลใหภาคธรกจขาดแรงงานในบางชวงเวลา 4.2.3 การวเคราะหเปรยบเทยบสถานภาพทางเศรษฐกจ (GDP แนวโนม สถานการณเศรษฐกจเกษตร และอนๆ ความสามารถในการแขงขน ฯลฯ) ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) GDP ของไทยสงกวาของสปป.ลาวอยางตอเนองทกป เนองจากประเทศไทยมขนาดและจ านวนประชากร สงกวาสปป.ลาว และไทยยงมปรมาณการคาและการลงทนมากกวาสปป.ลาว เปนผลมาจากไทยมการปรบเปลยนรปแบบทางเศรษฐกจเปนระบบเศรษฐกจการคาการลงทนอยางเสรภายหลงสงครามโลกครงท 2 รวมถงการสงเสรมการลงทนของรฐบาล ท าใหไทยมรายไดเขาประเทศเพมขนอยางตอเนอง ในขณะทสปป.ลาวเรมมการเปลยนแปลงเศรษฐกจเมอป พ.ศ. 2518 และในปจจบนไดเนนการสงเสรมการลงทนจากตางประเทศ โดยเฉพาะดานสาธารณปโภคและโครงสรางพนฐานมากยงขน ทงการรวมตวเขาเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน คาดวาการขยายตวทางดานเศรษฐกจของสปป.ลาวจะมากยงขน ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศตอหว ผลตภณฑมวลรวมตอหวของไทยมากกวาสปป.ลาว เนองจากทงมลคา GDP และจ านวนประชากรไทยมากกวาสปป.ลาว แตการขยายตวของทงสองประเทศเพมขนอยางตอเนอง ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศดานเกษตร ผลตภณฑมวลรวมภาคเกษตรของไทยสงกวาสปป.ลาว นอกจากปจจยทประชากร ปรมาณการสงออกของไทยทมากกวาแลว การแปรรปเพอเพมมลคายงเปนปจจยหนงทท าใหรายไดภาคเกษตรของไทยสงขน หากสปป.ลาวสามารถเพมผลผลตและสรางมลคาเพมใหกบสนคาเกษตร อาจจะสงผลให GDP ดานเกษตรของสปป.ลาวเพมขนสงได แตจากขอมลของธนาคารโลก พบวาสดสวน GDP ภาคเกษตรของสปป.ลาวมแนวโนมลดลง ในขณะทสดสวน GDP ภาคอตสาหกรรมเพมสงขน เปนผลจากการทสปป.ลาวสงเสรมนโยบายการลงทนจากตางประเทศ (FDI) ดานสาธารณปโภค เชน การสรางเขอนเพอสรางกระแสไฟฟาจากพลงงานน า และอตสาหกรรม เชน อตสาหกรรมเหมองแรทเพมมากขนนนเอง อตราการขยายตวของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ จากขอมลของธนาคารโลก เนองจากในป 2552 เกดวกฤตเศรษฐกจโลกทเรยกวาวกฤตแฮมเบอรเกอร และเนองจากเศรษฐกจไทยพงพาการสงออกเปนหลก ท าใหไทยไดรบผลกระทบตามไปดวย อตราการขยายตว GDP ของไทยจงตดลบ ในปถดมาเศรษฐกจเรมฟนตวขน แตในป 2554 ไทยประสบกบปญหาอทกภย อตราการขยายตวของ GDP จงหดตวลงอกครง และกลบมาดขนอกในป 2555 ในขณะทสปป.ลาวมอตราการ

4-7

ขยายตวของ GDP ทสงอยางตอเนองมาตลอด (ADB) เปนอนดบหนงในกลมประเทศอาเซยน เนองจากนโยบายการสงเสรมการลงทนจากตางประเทศ ประกอบกบสปป.ลาวไมไดรบผลกระทบจากวกฤตแฮมเบอเกอร จงท าใหอตราการขยายตวของ GDP สงขนตามทกลาว 4.2.4 โครงสรางพนฐาน การคมนาคมทางบก สปป.ลาว ไมมเสนทางรถไฟ การคมนาคมทางบกตองอาศยรถยนตเพยงอยางเดยวเทานน ตางจากไทยทสามารถใชบรการการขนสงทางรถไฟไดเนองจากมราคาถกกวา ส าหรบเสนทางถนนส าหรบรถยนตนน ทงไทยและลาวมโครงขายถนนเขาถงทวทงประเทศ ทงถนนทเปนเครอขายเชอมโยงระหวางประเทศ ทางหลวงระหวางเมอง และทางหลวงชนบท โดยเสนทางระหวางประเทศ จะเปนถนนทมหลายชองทางจราจร และถนนคอนขางด ทงในสปป.ลาว (ตอนเหนอ) และไทย แตหากเปนทางหลวงระหวางเมอง พบวา ของไทยมความสะดวกในการจราจรมากกวา เนองจากมสภาพถนนดกวาถงแมวาจะเปนเสนทางบนภเขาคดเคยวกตาม แตในสปป.ลาว เสนทางระหวางเมองคอนขางล าบาก เนองจากสภาพภมประเทศสวนใหญเปนภเขาสงชน สลบซบซอน เปนระยะทางหลายรอยกโลเมตร ทางคอนขางแคบประกอบกบสภาพถนนเปนหลมเปนบอในบางชวง ท าใหการสญจรเปนไปไดคอนขางลาชา และหากเปนฤดฝน การจราจรบางเสนทางอาจใชการไมได ซงถอวาเปนอปสรรคในการคมนาคม ไทย สปป.ลาว เวยดนาม และจน มความรวมมอสรางเสนทางขนสงทางบก ไดแก เสนทาง R3A เรมตงแตอ าเภอเชยงของของไทย ผานสปป.ลาว สเวยดนาม ไปจน ซงมความสะดวกในการขนสงสนคาระหวางประเทศ นอกจากนยงมเสนทาง R9 เรมตงแตจงหวดมกดาหารของไทย สะพานขามแมน าโขงสสะหวนนะเขตของสปป.ลาว ออกเวยดนามทเมองลาวบาว ไปออกทะเลทเมองดานง และเสนทาง R12 การคมนาคมทางอากาศ สปป.ลาวและไทยตางมสนามบนนานาชาตหลายแหง แตสนามบนของไทยมขนาดใหญและทนสมยสามารถรองรบปรมาณเครองบนไดจ านวนมาก หากสปป.ลาวตองการเดนทางไปตางประเทศ สวนใหญคนสปป.ลาวจะเดนทางมาขนเครองทสนามบนสวรรณภม นอกจากนไทยยงมคลงสนคาขนาดใหญสามารถรองรบสนคาทขนสงทางเครองบนไดในปรมาณมาก การคมนาคมทางน า เนองจากไทยมอาณาเขตตดตอกบทะเลทงอาวไทยและทะเลอนดามน มทาเรอน าลกทสามารถรองรบเรอบรรทกสนคาหลายแหง นอกจากทาเรอน าลกทางทะเลแลวยงมทาเรอขนสงสนคาทส าคญอยตามแนวชายแดนตางๆ ทใชขนสงสนคาจากจน สปป.ลาว และเมยนมารอกดวย ท าใหไทยไดเปรยบมากกวาดานการขนสงสนคา คอมหลายชองทางเลอกทงทางอากาศ ทางบก และทางน าซงเปนชองทางทมตนทนต าทสด อกทงมชายฝงทะเลทสวยงาม ถอเปนความไดเปรยบดานการทองเทยวอกทางหนง ส าหรบสปป.ลาว การคมนาคมทางน าเปนชองทางทส าคญ เนองจากการคมนาคมทางบกคอนขางล าบาก ประกอบกบแมน าโขงใหลผานสปป.ลาวตงแตเหนอจรดใต ซงสามารถใชชองทางนขนสงสนคา รวมถงการใหบรการดานการทองเทยว แตยงมขอจ ากดคอ เมอถงฤดแลง ระดบน าในแมน าโขงจะลดต าจากฤดน าหลากมาก สงผลใหเรอไมสามารถสญจรไดบางชวง ส าหรบการขนสงสนคาเพอการสงออกสปป.ลาวสามารถสงสนคาทางบกไปลงเรอบรรทกสนคาททาเรอของประเทศไทยและเวยดนาม ระบบไฟฟา ระบบไฟฟาของไทยเขาถงเกอบทวประเทศ สวนสปป.ลาวสามารถผลตกระแสไฟฟาจากพลงน าไดในปรมาณมากถงขนาดทสปป.ลาวประกาศวสยทศนวาจะเปนแบตเตอรของเอเซย ปจจบนกระแสไฟฟาทสปป.

4-8

ลาวผลตสงออกจ าหนายใหกบฝงไทยถงรอยละ 95 แตระบบไฟฟาภายในสปป.ลาวยงกระจายไมทวถง โดยจะมกระแสไฟฟาใชเฉพาะในเมอง ในขณะทไทยไมสามารถผลตกระแสไฟฟาใชในประเทศไดอยางเพยงพอ และ ยงตองน าเขาจากประเทศเพอนบาน นบวาความมนคงดานกระแสไฟฟาของสปป.ลาวมมากกวาไทย ระบบชลประทาน ไทยมพนทชลประทานประมาณ 30 ลานไร ซงยงไมเพยงพอตอความตองการใชน าของคนในประเทศ ในขณะทสปป.ลาวไมมระบบชลประทาน แตมน าใชเพยงพอส าหรบการเกษตร เนองจากสปป.ลาวมแมน าโขงไหลผานเปนแนวยาวตลอดเหนอจรดใต และพนทเพาะปลกอยใกลกบแมน าโขง นอกจากนสปป.ลาวยงมเขอนขนาดใหญส าหรบผลตกระแสไฟฟาหลายเขอน เชน เขอนน าเทน 1 และ 2 ก าลงสรางเขอนท 3 เขอนน างม 1 และ 2 ปจจยอนทท าใหสปป.ลาวมน าใชเพยงพอ อาจเปนเพราะระบบการท าการเกษตรของสปป.ลาวสวนใหญยงเปนเพอการ ยงชพ อาศยน าฝนจากธรรมชาต และวถชวตของคนลาวเปนแบบพอเพยง ตางจากไทยทการท าการเกษตร บางพนทเปนแบบเชงพาณชย ท าใหเกษตรกรตองการน าใชเพอการเกษตรตลอดทงป ซงท าใหการจดสรรน า ยงไมเพยงพอ 4.2.5 สถานการณการคาระหวางไทยกบสปป.ลาว มลคาการคาระหวางไทยและสปป.ลาวมแนวโนมลดลง หลงจากทอตรามลคาการคารวมขยายตวสงถง รอยละ 22.18 ในป 2553 และในป 2555 ขยายตวเพยงรอยละ 8.32 เนองจากการสงออกและน าเขาสนคาระหวางไทยและสปป.ลาวเพมขนในอตราทลดลง และไทยเรมน าเขาสนคาจากสปป.ลาวเพมมากกวาการสงออก ท าใหไทยเรมขาดดลการคาตงแตป 2554 ในป 2555 ไทยขาดดลการคาถง 647,230 ลานบาท (ตารางท 3-13) สนคาสงออกของไทยไปสปป.ลาวทส าคญ คอ สนคาอตสาหกรรม ไดแก น ามนส าเรจรป รถยนต เครองจกรกล เหลก เคมภณฑ ยานพาหนะอนๆ สนคาเกษตร ไดแก เนอไกตดแตง แชเยน แชแขง เนอและสวนตางๆของสตวทบรโภคได สนคาอปโภคบรโภค เชน เครองดม เครองส าอาง สบ ผลตภณฑรกษาผว สนคาน าเขาจากสปป.ลาวทส าคญคอ สนคาอตสาหกรรม ไดแก สนแรโลหะอนๆ เศษโลหะและผลตภณฑ น ามนเชอเพลง ไมซง ไมแปรปและผลตภณฑ ถานหน ลวดและสายเคเบล ปยและยาก าจดศตรพช แรและผลตภณฑจากแร เครองจกรกล รถจกรยานยนต เครองจกรไฟฟา สนคาเกษตร เชน ผก ผลไม และของปรงแตงทท าจากผกและผลไม กาแฟ ชา เครองเทศ

แนวโนมมลคาการคารวมระหวางไทยและสปป.ลาวโดยไทยสงออกสนคาไปสปป.ลาวและน าเขาสนคาจากสปป.ลาวมากขน โดยไทยจะยงเปนฝายไดเปรยบดลการคาเพมขนอยางตอเนอง จากการพยากรณมลคาการคาโดยใชขอมลจากกระทรวงพาณชยโดยความรวมมอของกรมศลกากร พบวา ป 2559 มลคาการคารวมจะสงถง 303,032.67 ลานบาท โดยไทยสงออกสนคาเทากบ 259,094.29 ลานบาท น าเขาสนคาจากสปป.ลาวเทากบ 43,938.38 ลานบาท และไทยไดดลการคาถง 215,155.91 ลานบาท 4.2.6 ศกยภาพดานการเกษตรของสปป.ลาว สปป.ลาวยงมทรพยากรทอดมสมบรณอยมาก ประกอบกบมน าใชเพยงพอตลอดป จงท าใหสปป.ลาวมศกยภาพทางการเกษตรสง จ าแนกเปนดานตางๆ ดงน ดานพช พชทส าคญของสปป.ลาวไดแก ขาว ปลกมากทางภาคกลาง เนองจากเปนพนทราบลมเหมาะแกการปลกขาว ขาวโพด มนส าปะหลง และยางพาราปลกมากทางภาคเหนอ ภาคกลาง จรดภาคใต กาแฟ ปลกมากทางภาคใต บรเวณทราบสงบอละเวน

4-9

ในปจจบนรฐบาลไดเปดโอกาสใหนกลงทนจากตางชาตเขามาลงทนในประเทศ รวมถงดานธรกจเกษตร ใน 3 รปแบบ คอ เชาทดนจากรฐ การเกษตรแบบราษฎรในทองถนมสวนรวม และปลกภายใตสญญาสมปทาน ท าใหพนทปลกพชของลาวเพมมากขน ไดแก

- การลงทนปลกยางพารา ทางภาคเหนอของนกลงทนจน ทางภาคกลางและภาคใตของนกลงทนไทย และเวยดนาม

- ขาวโพดโดยนกลงทนชาวจนและเวยดนาม โดยน าเอาวตถดบ เชน เมลดพนธจากประเทศตางๆ เทคโนโลย ปยและสารเคมตางๆ เขามามากขน

สปป.ลาวมพนทท าการเกษตรบางสวนเปนพนทเปดใหม ดนยงมความอดมสมบรณคอนขางมาก ธาตอาหารทจ าเปนเพยงพอตอความตองการของพช จงใชปยเคมหรอใชในปรมาณไมมาก ท าใหตนทนการผลตสนคาเกษตรของลาวอยในระดบต า และนอกจากนภาครฐยงสนบสนนใหเกษตรกรหนมาปลกพชเศรษฐกจมากขน เพอความเปนอยทดขนของตวเกษตรกรเอง การถายทอดเทคโนโลยตางๆ และไดมการปลอยสนเชอเง นกดอกเบยต าใหกบเกษตรกร ดานปศสตว การท าปศสตวของเกษตรกรสปป.ลาวมทงในรปแบบธรกจและเลยงแบบปลอยทวไป ในกรณของสกร จะสามารถพบเหนโรงเรอนเลยงสกรไดตามตวเมองจงหวดตาง ๆ ผลตเนอสกรเพอจ าหนายภายในจงหวดและจงหวดใกลเคยง หากเปนตามทองทชนบท ชาวบานจะนยมเลยงไวบรเวณบานและปลอยใหหาอาหารเอง ส าหรบบรโภคในครอบครวหรอขายใหแกผรบซอ นอกจากนยงมการเลยงไกแบบระบบฟารม โดยการกอสรางโรงเรอน แตไมใชระบบปด สวนโคและกระบอ สวนใหญนยมเลยงไวใชงานในไรนา โดยปลอยเลยงใหหากนเองทวไป ปจจบนมนกลงทนไทย ไดแก บรษทในเครอ ซพ และบรษทเบทาโกร ไปลงทนและสงเสรมใหเกษตรกรท าฟารมสกรในลาว รวมทงอยระหวางการจดตงโรงฆาสตว ดานประมง เนองจากสปป.ลาวมแมน าโขงเปนแมน าสายหลก ซงเปนแมน ากวางใหญ ไหลผานเขาไปในประเทศ แลวแตกเปนแมน าสาขาอกหลายสาย สปป.ลาวจงมความอดมสมบรณของสตวน า ชาวลาวมความไดเปรยบดานการท าประมงตามธรรมชาต และการเพาะเลยงปลาในกระชง ซงสวนใหญมการน าเขาพนธปลาและอาหารจากประเทศไทย ลาวไมมพนทตดกบชายฝงทะเลจงไมมการท าประมงทะเล 4.2.7 นโยบายการลงทนของ สปป.ลาว จากแผนพฒนาประเทศของสปป.ลาว ลาวมเปาหมายทจะน าพาประเทศใหหลดพนจากความยากจนใหได ปจจยหนงทจะผลกดนใหสปป.ลาวสามารถบรรลตามแผนทวางไวคอ การลงทนโดยตรงจากตางประเทศ ซงสปป.ลาวไดใหความส าคญคอนขางมาก โดยสาระส าคญของกฎหมายวาดวยการสงเสรมการลงทนฉบบใหม(ป 2009) คอ การปรบปรงการอ านวยความสะดวกแกนกลงทนผานบรการประตเดยว (One Stop Service) เพอลดขนตอน การก าหนดระยะเวลาพจารณาอนมตโครงการลงทนใหชดเจน และการเสนอมาตรการสงเสรมการลงทน เชน การยกเวนภาษโดยพจารณาจากประเภทกจการและพนททลงทน และการอนญาตใหนกลงทนตางชาตมสทธซอสทธใชทดนเพออยอาศย และรฐบาลไดสงเสรมการลงทนในกจการ 5 ประเภท ไดแก กสกรรม ธรกจอตสาหกรรมและการปรงแตง การทองเทยว การผลตไฟฟา อตสาหกรรมเหมองแร และไดเพมเตมดานสาธารณสขและการศกษา สวนอตสาหกรรมเหมองแร ขณะนไดหยดการสงเสรมการลงทนชวคราว จนกวาจะถงป 2015 และแบงเขตการลงทนออกเปน 3 เขต ดงน เขตการลงทนท 1 คอ พนทหางไกล ทรกนดารมาก ไดรบการยกเวนภาษก าไร สงสดเปนเวลา 10 ป เขตการลงทนท 2 คอ พนททมสาธารณปโภคทางเศราฐกจบางสวน ไดรบการยกเวนภาษก าไร สงสดเปนเวลา 6 ป

4-10

เขตการลงทนท 3 คอ เขตเมองใหญ สาธารณปโภคพนฐานพรอม ไดรบการยกเวนภาษก าไร สงสดเปนเวลา 4 ป รปแบบการลงทนของคนตางชาตรวมกบคนสปป.ลาว ม 3 ประเภท ดงน แบบ 1+4 คอ การลงทนรวมกนโดยทเกษตรกรลาวมทดน (1) เปนของตนเอง และนกลงทนจากตางชาต จะลงทนดานแรงงาน ทน เทคโนโลยและการท าตลาด (4) แบบ 2+3 คอ การลงทนรวมกนโดยทเกษตรกรมทดนเปนของตนเองและใชแรงงานของตนเองดวย สวนนกลงทน ลงทนดานทน เทคโนโลย และตลาด แบบ 2+2+1 คอ การลงทนรวมกนโดยทเกษตรกรมทดนเปนของตนเองและใชแรงงานของตนเองดวย สวนนกลงทน ลงทนดานเทคโนโลย และตลาด และอาศยทนจากการใหสนเชอจากสถาบนการเงนหรอธนาคาร โอกาสและปจจยทเออตอการลงทนในภาพรวม

เนองจากลาวถกจดอนดบเปนประเทศพฒนานอยทสด ตามทสหประชาชาตก าหนด สปป.ลาวจงไดรบสทธสทธพเศษทางการคาแบบฝายเดยว หรอ GSP จาก 35 ประเทศ รวมถงสทธพเศษทางการคาภายใตกรอบเจรจาคามรวมมอตางๆ เชน เขตการคาเสร กรอบ ACMECS สทธพอเศษจากจนในกรอบอาเซยน เปนตน รวมถง ภาษน าเขาปจจยการผลตเปนศนย

4.2.8 ปญหาและขอจ ากดของการลงทน 1.การขอสมปทานทดน แปลงใหญเหลอนอยจะตองยนการขอสมปทานจากหนวยงานแตกตางกน

รวมทงเมอไดรบสมปทานไปแลวอาจมการถอครองทบซอน โดยทดนเหลานนอาจมชาวบานไดรบสทธการครอบครองกอนหนาแลว

2.การพฒนาพนท คาใชจายปรบปรงพนทสง ( 3,000 –4,000 บาท/ไร ) รวมทงการตดฟนตนไมตองไดรบอนญาตจากอ าเภอและแขวง

3. เงนทน วงเงนต า / ดอกเบยสง 4. การขนสง ใชขนสงไทยสงออก / คาขนสงแพง

4.3 เมยนมาร 4.3.1 การวเคราะหเปรยบเทยบสภาพทวไป (ภมศาสตร ทตง ภมอากาศ ทรพยากร ฯลฯ) ทตง ไทยและเมยนมารอยในแนวระนาบใกลเคยงกนบนพนผวโลก ดงนนจงมสภาพแวดลอมทงภมอากาศและภมประเทศใกลเคยงกนมาก สงผลถงความสามารถในการผลตสนคาเกษตรชนดเดยวกน อาณาเขต แนวเขตแดนของเมยนมาร สวนใหญตดตอกบประเทศใหญ ไดแก จน ไทย และอนเดย ซงเปนแนวเขตแดนทางบก และประเทศดงกลาวมประชากรรวมกนประมาณ 2,600 ลานคน และเศรษฐกจขยายตวด โดยจนขยายตวเฉลยรอยละ 7 ไทยรอยละ 4.5 และอนเดยรอยละ 7 จงมแนวโนมทจะขยายบรโภคสนคามากขนทงสนคาเกษตรและอตสาหกรรม เปนโอกาสส าหรบการผลตและสงออกสนคาเกษตรตามความตองการของประเทศเหลาน

4-11

พนท เมยนมารมพนทมากกวาไทย 165,500 ต.ร.กม. หรอ มพนทเปน 1.3 เทาของไทย ประกอบกบทดนของเมยนมารยงมความอดมสมบรณ มการใชสารเคม เชน ปยและยาฆาแมลงนอยมาก นอกจากนนเมยนมารมการปรบปรงบ ารงดนโดยการปลกถวหลงการท านา เพอเพมธาตอาหารและอนทรยวตถในดน และเพมรายไดจากถวอกทางหนง ซงรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและชลประทานของเมยนมารกลาววา เมยนมารมพนทท านาและปลกถวตาง ๆ เทากน เนองจากนาทกแปลงของเมยนมารปลกถวหลงท านา ดงนนหากไดรบการพฒนาทดนและใชเทคโนโลยอยางเหมาะสมจะสามารถเพมผลผลตตอพนทไดอกปรมาณมาก รวมทงเมยนมารยงมความเหมาะสมในการผลตสนคาเกษตรปลอดภยและสนคาเกษตรอนทรยไดจากพนฐานการใชปยและยาฆาแมลงต า จงสามารถปรบเปลยนเปนการเกษตรอนทรยไดงายกวาไทย ภมอากาศ เมยนมารมความเสยงดานภมอากาศมากกวาไทย รวมทงเมยนมารมแนวเขตแดนดานตะวนตกของประเทศตงแตทศเหนอจดทศใตตดกบทะเล จงมโอกาสเกดมรสมเมองรอน และพายดเปรสชนเกดขนบอยครง ซงมความรนแรงมากกวาพายในไทยทสวนใหญเปนพายโซนรอน มความรนแรงนอยกวา

ทรพยากรทส าคญ

เมยนมารมทรพยากรธรรมชาตมากกวาไทย เชน ปาไม ไมสก แรธาต แหลงพลงงานไฟฟา และแหลงน าตามธรรมชาตม แมน าขนาดใหญหลายสายกระจายอยทกภมภาคทวประเทศ เชน อรวด สาละวน แมน าทงสองสายนมความกวางมากกวาแมน าเจาพระยาประมาณ 2-3 เทา อยตอนกลางของประเทศขนาบทศตะวนตกและตะวนออก นอกจากนยงมแมน าอน ๆ เชน ทะวาย ตะนาวศร ทางตอนใต รวมทงทะเลสาปอเล ทางตอนเหนอของประเทศ เมยนมารจงเหมาะแกการท าการเกษตร ในขณะทไทยมแมน าสายหลก ไดแก ปง วง ยม นาน เจาพระยา โขง ช มล ฯลฯ ซงเปนแมน าขนาดเลก เมอเทยบกบแมน าในเมยนมาร 4.3.2 การวเคราะหเปรยบเทยบสภาพสงคม (ประชากร การปกครอง อาชพ ศาสนา วฒนธรรม) ประชากร ป 2554 ไทยมประชากรมากกวาเมยนมาร 4.46 ลานคน แตเมยนมารมประชากรวยเดกมากกวา (ต ากวา 15 ป) 4.67 ลานคน และมวยชรา นอยกวาไทย 1.59 ลานคน ในขณะทประชากรในวยท างาน (15-64 ป) เมยนมารมจ านวนมากกวาถง 19.58 ลานคน เมอเปรยบเทยบประชากรแตละวยทสามารถสรางรายไดทงในปจจบนและในอนาคต เมยนมารมศกยภาพดานก าลงแรงงานมากกวาไทย อาชพ ประชากรเมยนมารประกอบอาชพเกษตรกรรมมากกวาไทยจ านวนประมาณ 20.68 ลานคน หรอมากกวาไทยประมาณ 1 เทา และสวนใหญเปนแรงงานทอยในวยท างาน (15-64 ป) ในขณะทแรงงานเกษตรของไทยมอายเฉลยมากกวา 45 ป ศาสนา ประชากรสวนใหญ ประมาณรอยละ 90 นบถอศาสนาพทธเหมอนกน คนเมยนมารมความเครงครดในการท าบญไหวพระ ขณะทคนไทยมการด าเนนชวตทเรงรบแบบตะวนตก สงผลใหมเวลาเขาวดท าบญนอยกวา ยกเวนวนส าคญทางพทธศาสนาทคนไทยเขาวดท าบญ

4-12

การปกครอง ระบบการปกครองแตกตางกนสงผลใหอ านาจการตดสนใจในการบรหารราชการแตกตางกน โดยระบบประชาธปไตยแบบไทยจะมขนตอนมากกวา จงตองใชระยะเวลาในการตดสนใจ ระบบการปกครองแบบสาธารณรฐมรฐสภาของเมยนมารนาจะมความคลองตวในการตดสนใจก าหนดนโยบายมากกวา วฒนธรรม เมยนมารมวฒนธรรมแบบดงเดมดานการเกษตร เชน ประเพณลงแขก การรวมแรงกนจดงานในเทศกาลตาง ๆ ซงเปนความสามคค และการรวมมอกนท างานในรปแบบทการบรหารจดการสมยใหมเรยกวา การบรณาการ 4.3.3 การวเคราะหเปรยบเทยบสถานภาพทางเศรษฐกจ (GDP แนวโนม สถานการณเศรษฐกจเกษตร และอนๆ ความสามารถในการแขงขน ฯลฯ) GDP ของไทยและเมยนมารมความแตกตางกนมาก สาเหตเพราะเมยนมารปดประเทศมานาน กวา 30 ป ท าการคากบตางประเทศนอยมาก สงผลใหการขยายตวทางเศรษฐกจผานผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศต า ซงหลงจากป 2558 แนวโนมการขยายตวทางเศรษฐกจของเมยนมารคาดวาจะดขน ผลจากการรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน รวมทงการทประเทศตาง ๆ ลดการคว าบาตรเมยนมาร ตงแตป 2556 กเปนปจจยสงเสรมใหเศรษฐกจเมยนมารขยายตวเพมขนอยางรวดเรว GDP สาขาเกษตร GDP สาขาเกษตรไทยในป 2554 ต ากวาเมยนมาร เนองจากไทยเกดมหาอทกภย รวมทงสดสวน GDP สาขาเกษตรตอ GDP ของไทย มแนวโนมลดลง เหลอเพยงรอยละ 12.36 ในป 2554 อตราการขยายตวเฉลย Economic Intelligence Unit, EIU-UK คาดการณภาวะเศรษฐกจของเมยนมาร จะเตบโตเฉลยรอยละ 4.8 ตอป ในชวงป 2555-2556 และจะเพมขนอยางรวดเรวเปนรอยละ 6.5 ตอป ในป 2557-2559 โดยมสาเหตส าคญจากเงนลงทนจากตางประเทศทเพมขนเนองจากมทศทางการ ผอนคลายมาตรการคว าบาตรในป 2556 4.3.4 โครงสรางพนฐาน โครงสรางพนฐานทดสามารถอ านวยความสะดวกในการลงทนประกอบธรกจ ดานตนทนในการบรหารจดการ และโลจสตกส ส าหรบโครงสรางพนฐานสามารถสรปได ดงน การคมนาคม ทางบก ไทยมความสะดวกดานการคมนาคมมากกวาทงในเมองหลกและระหวางเมอง โดยมทางหลวงระหวางเมองอยางนอย 4 ชองจราจรวงสวนกน และทางหลวงทองถนอยางนอยเปนถนนลาดยางสงผลใหการคมนาคมขนสงของไทยมความสะดวกรวดเรวมากกวาการคมนาคมขนสงของเมยนมารทางถนนมปญหาอปสรรค เนองจากสภาพถนนเปนหลมบอ รวมทงถนนสวนใหญมความกวางเพยง 2 ชองจราจรวงสวนกน ท าใหคาขนสงสนคามราคาสงเพราะระบบการคมนาคม และสาธารณปโภคยงไมมประสทธภาพ การขนสงสนคาใชเวลานานและเกดการช ารดเสยหาย ของสนคา โดยเฉพาะสนคาเกษตรทเนาเสยงาย ขณะนมการปรบปรงถนนขนานใหญ เพอรองรบความเจรญทก าลงเกดขนจากการเปดประเทศรบความเจรญจากภายนอก รวมทงจากการรวมตวเปนประชาคมอาเซยนในป 2558

4-13

ทางอากาศ ไทยและเมยนมารมความเจรญดานการคมนาคมทางอากาศภายในประเทศใกลเคยงกน โดยมสายการบนภายในประเทศหลายสายการบน แตสภาพสนามบนของไทยมความทนสมยและมเครองอ านวยความสะดวกมากกวา เนองจากการคมนาคมขนสงทางบกของเมยนมารยงไมสะดวก นกธรกจและนกเดนทางนยมเดนทางโดยเครองบนเพอความสะดวกและรวดเรวในการเดนทาง ส าหรบสายการบนระหวางประเทศ เมยนมารมสายการบนไปลงนอยกวาไทย ไฟฟา ไทยมความมนคงในเรองกระแสไฟฟามากกวา เมยนมารยงผลตกระแสไฟฟาไมเพยงพอส าหรบ ใชทวประเทศ แตเมยนมารมวตถดบอดมสมบรณ ในการผลตกระแสไฟฟา เชน กาซธรรมชาต พลงน า ถานหน ในอนาคตสามารถพฒใหเกดความมนคงได แตคงตองใชระยะเวลาในการพฒนาหลายป โดยเฉพาะในเขตชนบทหางไกล ชลประทาน ไทยมพนทชลประทานมากกวา แตเมยนมารมระบบชลประทานขนาดเลก และมแหลงน าธรรมชาตทอดมสมบรณ มแมน าขนาดใหญกระจายอยในภมภาคตาง ๆ ทวประเทศ หากมการบรหารจดการทด เมยนมารกไมจ าเปนตองกอสรางแหลงกกเกบน าขนาดใหญส าหรบใชระหวางป 4.3.5 สงอ านวยความสะดวกดานการเกษตร

เมยนมารมการใชสงอ านวยความสะดวกหรอเครองทนแรงทผลตไดจากภมปญญาพนบาน เชน เครองมอการเกษตร (จอบ เสยม คราด ฯลฯ) รวมทงใชววควายเทยมเกวยน เปนเครองทนแรงในการขนยายผลผลตการเกษตรจากไรนาสยงฉาง และขนจากยงฉางสแหลงรวบรวมผลผลตเพอการขนยายสตลาดกลางการเกษตร การใชประโยชนจากเครองจกรกลและเครองมอการเกษตรยงไมแพรหลาย เนองจากเกษตรกรสามารถใชแรงงานในครวเรอนท าการเกษตร รวมทงเครองจกกลและเครองมอเกษตรมราคาสง เกนก าลงทเกษตรกรรายยอยจะซอมาใชได ส าหรบชนดและจ านวนเครองจกกลการเกษตรในเมยนมาร ป 2554 มดงน

ชนด จ านวน แทรกเตอร (คน) 12,652 เครองสบน าหางยาว (เครอง) 188,500 รถไถเดนตาม (คน) 6,296 เครองปลกพช (เครอง) 4,372 เครองนวดขาว (เครอง) 38,384 เครองหยอดเมลด (เครอง) 46,354 เครองเกบเกยว (เครอง) 3,220 เครองเกยวเอนกประสงค (เครอง) 200 เครองปมน า (เครอง) 178,424

ทมา : Myanmar Agriculture in brief 2012

4-14

4.3.6 สถานการณการคาระหวางไทยกบเมยนมาร มลคาการคาระหวางไทยกบเมยนมารมมลคาเพมขนทกป ตงแตป 2552-2555 ไทยเปนฝายเสยเปรยบดลการคาเมยนมารตลอดมา อตราการขยายตวของมลคาการคาระหวางไทยกบเมยนมารมแนวโนมเพมขน โดยป 2553 เพมขนรอยละ 5 ป 2554 เพมขนรอยละ 24 และป 2555 เพมขนรอยละ 10 ส าหรบการน าเขามอตราการขยายตวเพมขน ป 2554 ขยายตวรอยละ 18 และป 2555 ขยายตวรอยละ 8 ประเทศไทยขาดดลการคาเมยนมารทกป อตราการขยายตวมแนวโนมลดลง โดยป 2552 ขาดดลรอยละ 37 ป 2553 ขาดดลรอยละ 44 แตป 2554 ขาดดลลดลงเหลอรอยละ 15 และอตราการขยายตวของการขาดดลการคาของไทย ตดลบรอยละ 44 ในป 2555 แสดงถงการขยายตวของการสงออกของไทยมากกวาการขยายตวของการน าเขา สนคาทไทยสงออกไปยงเมยนมารสวนใหญเปนสนคาอตสาหกรรม ไดแก น ามนส าเรจรป เครองดม เครองจกรกลและสวนประกอบ ปนซเมนต เหลก เคมภณฑ เครองส าอาง ผาผน ผลตภณฑขาวสาลและอาหารส าเรจรป ไขมนและน ามนจากพชและสตว รถยนตและสวนประกอบ ผลตภณฑยาง เภสชภณฑ สนคาทไทยน าเขาจากเมยนมารสวนใหญเปน กาซธรรมชาต สนคาเกษตร ไมและผลตภณฑไม โดยสนคาน าเขา ไดแก กาซธรรมชาต ไมซง ไมแปรรปและผลตภณฑ สนแรและโลหะ เนอสตว สตวมชวตเพอการบรโภค ผก ผลไมและของปรงแตงทท าจากผก ผลไม พชและผลตภณฑจากพช สตวน าสด แชเยน แชแขง แปรรปและกงส าเรจรป ขาวและผลตภณฑจากแปง กาแฟ ชา เครองเทศ สถตการน าเขาของไทยสวนใหญเปนสนคาเกษตร ซงไทยตองพงพาสนคาเกษตรจากเมยนมารเพอการบรโภคและเปนวตถดบในการแปรรป 4.3.7 ศกยภาพการเกษตรของเมยนมาร เมยนมารมทรพยากรการเกษตรอดมสมบรณ ทงดานพช ปศสตว ประมง และบรการเกษตรโดยศกยภาพการเกษตรของเมยนมาร ดานตาง ๆ ดงน ดานพช เมยนมารสามารถลตพชไดหลายชนด และเปนชนดทเหมอนกนกบผลผลตของไทย ไดแก ขาว ถวตาง ๆ มะมวงหมพานต ยางพารา ไมผล (เงาะ มงคด ทเรยน สมโอ มะมวง แกวมงกร แตงโม และเมลอน)

ปศสตว วว ควาย สวนใหญเปนการเลยงแบบธรรมชาต ปลอยใหหากนเองในพนท นอกจากเลยงเปนอาหาร

แลวยงเลยงไวใชงานในพนทเกษตร เมยนมารท าการเกษตรแบบดงเดมใชแรงงานคน และสตวเปนหลก โดยใชวว ควายในการไถพนทเพอเตรยมการเพาะปลก รวมทงใชในการขนสงวสดส าหรบเพาะปลก (เมลดพนธ เครองมอการเกษตร ปย ฯลฯ) และขนผลผลตออกนอกพนทนอกจากนนเกษตรกรยงใช วว ควาย ในการขนสงผลผลตไปสงยงตลาดรวบรวมสนคาในระดบทองถน เปนการประหยดคาใชจาย เพราะคาขนสงโดยรถบรรทกมราคาสง สกร ประชาชนเมยนมารนยมบรโภคสกรเปนแหลงโปรตนหลก การเลยงสกรมทงเลยงในเลาแบบเปด และเลยงแบบปลอยใหหากนในพนทบรเวณบาน ไก เปด สวนใหญเลยงแบบระบบเปด เลยงบนบอปลา ส าหรบใชบรโภคภายในประเทศเปนหลก ประมง เมยนมารมพนทดานตะวนตกตดทะเลตงแตเหนอจรดใต มแหลงท าการประมงทะเล ทอดมสมบรณ รวมทงมแหลงน าจดตามธรรมชาต เชน ทศตะวนตกมแมน าอรวด ทศตะวนออกมแมน าสาละวน ซงเปนแมน าทใหญมากกวาแมน าเจาพระยาของไทย 2-3 เทา มน าตลอดป นอกจากนนตามภมภาคตาง ๆ ยงมแหลงน าทส าคญ เชน ทะเลสาบอนเลทางภาคเหนอ แมน าทะวายทางภาคใต เปนตน ดงนนเมยนมารจงมศกยภาพและความไดเปรยบสงมากในดานการท าประมง ทงประมงทะเลและประมงน าจด แตการท าประมงของเมยนมาร

4-15

เปนประมงขนาดเลก หรอประมงพนบาน ขาดเครองมอท าประมงและเทคโนโลยการท าประมง ททนสมย รวมทงปรมาณหองเยนยงไมเพยงพอตอความตองการใช บรการทางการเกษตร เมยนมารมผประกอบการลงทนในธรกจเกษตร ทงดานพช ปศสตว ประมง มการจางแรงงานท าการเกษตร และใชเครองจกรแตยงมนอยราย สวนใหญเปนเกษตรกรรายยอยท าการเกษตรแบบดงเดม ใชแรงงานคนและสตว โดยใชการแลกเปลยนแรงงานระหวางกน หรอทเรยกวา การ ลงแขก

บทท 5

สรปและขอเสนอแนะ

5.1 กมพชา

5.1.1 สรป

5.1.1.1 การวเคราะหเปรยบเทยบสภาพทวไป (ภมศาสตร ทตง ภมอากาศ ทรพยากร ฯลฯ)

กมพชามขนาดเลกกวาไทย มแนวชายแดนตดกบไทยทางทศตะวนออกเฉยงใตของประเทศไทย โดยมแนวเขตตดตอกนตงแตจงหวดอบลราชธาน ศรสะเกษ สรนทร บรรมย สระแกว จนทบร จนถงตราด ไทยและกมพชาตงอยในระนาบใกลเคยงกนบนผวโลก ดงนนจงสภาพภมประเทศ และภมอากาศใกลเคยงกน กมพชามอาณาเขตตดตอกบประเทศเพอนบาน 3 ประเทศ ไดแก ไทย สปป.ลาว และเวยดนาม ส าหรบประเทศไทยมอาณาเขตตดตอกบเพอนบาน 4 ประเทศ ไดแก กมพชา สปป.ลาว มาเลเซย และเมยนมาร ทงไทยและกมพชามแนวเขตตดทะเลทางตอนใตของประเทศ ซงไทยจะมระยะทางตดทะเลยาว กวากมพชา นอกจากนกมพชามทะเลสาปขนาดใหญ เรยกวาโตนเลสาป อยภาคกลาง รวมทงกมพชา ยงมแมน าโขงซงเปนแมน าสายใหญ ไหลผาเขาไปกลางประเทศและแตกเปนแมน าสายยอยอกหลายสาขา ซงถอเปนแหลงน าส าคญของกมพชา รวมทงกมพชามทรพยากรทางธรรมชาตอยอกเปนจ านวนมาก ทงปาไม สนแรตางๆ กมพชามอญมณปรมาณมาก รวมทงมแรธาตตาง ๆ ทยงไมไดขดขนมาใชในปรมาณมาก ในขณะทไทย ไดใชทรพยากรจนไมเหลอ เชน ดบก

5.1.1.2 การวเคราะหเปรยบเทยบสภาพสงคม (ประชากร การปกครอง อาชพ ศาสนา วฒนธรรม)

กมพชามประชากรนอยกวาไทยประมาณ 4 เทา หรอมจ านวนประชากรคดเปน 1 ใน 4 ของประชากรไทย เปนผลมาจากสงคราม และการฆาลางเผาพนธ ในกมพชา ชวงป 2518-2522 แตประชากรกมพชารอยละ 63 อยในวยแรงงาน และรอยละ 31 อยใน วยเดก มเพยงรอยละ 4 เปนผสงอาย ในขณะทประชากรไทย อยในวยแรงงานรอยละ 71 วยเดกรอยละ 19 และผสงอาย รอยละ 10 แสดงถงแนวโนมในอนาคตประชากรกมพชาจะเขาสวยแรงงานมากขน สวนไทยประชากรมแนวโนมเขาสวยสงอายเพมขน

ไทยและกมพชามการปกครองในระบอบประชาธปไตยเหมอนกน แตกตางกนตรงการปกครองของกมพชาเปนการปกครองแบบรวมศนย อ านาจการตดสนใจในการปกครองประเทศจะขนอยกบนายกรฐมนตรเปนหลก

คนไทยประกอบอาชพในภาคเกษตร ภาคอตสาหกรรมและภาคบรการ ในสดสวนทใกลเคยงกน เนองจากไทยมการลงทนดานอตสาหกรรม และบรการคอนขางมาก ท าใหเกดการเคลอนยายแรงงานจาก ภาคเกษตรไปสภาคอนมากขน อกทงในประเทศไทย อาชพเกษตรสรางรายไดนอยและมความเสยง รายได ไมแนนอน จงท าใหเกดการเคลอนยายแรงงานดงกลาว ตางจากกมพชาทการลงทนทางดานอตสาหรรม และบรการยงไมมาก ท าใหแรงงานสวนใหญอยในภาคเกษตรเปนหลก

5-2

5.1.1.3 โครงสรางพนฐาน การคมนาคมขนสง ไทยมหลายชองทางเลอกทงทางอากาศ ทางบก และทางน าซงเปน

ชองทางทมตนทนต าทสด อกทงมชายฝงทะเลทสวยงาม ถอเปนความไดเปรยบดานการทองเทยวอกทางหนง ส าหรบกมพชา การคมนาคมทางบกและทางน าเปนชองทางทส าคญ แมน าโขงไหลผานเขาในใจกลางประเทศกมพชาและแตกเปนแมน าสาขาขนาดใหญออกไปอกหลายสาขา ซงสามารถใชชองทางนขนสงสนคา รวมถงการใหบรการดานการทองเทยว ระบบไฟฟาของไทยเขาถงเกอบทวประเทศ แตปรมาณการผลตยงไมเพยงพอตอความตองการใชไฟฟา จงตองน าเขาจากประเทศเพอนบาน กมพชายงไมสามารถผลตกระแสไฟฟาใชไดทวประเทศ ตองน าเขาบางสวนจากประเทศเพอนบาน กระแสไฟฟาในกมพชายงไมเสถยรเกดไฟฟาดบอยเปนประจ า อาจท าใหเครองมอ เครองจกรทใชในกระบวนการผลตสนคาเกดความเสยหาย และเกดความเสยงดานการบรหารจดการการผลตสนคาในกมพชา ไทยมพนทชลประทานประมาณ 30 ลานไร ซงยงไมเพยงพอตอความตองการใชน า เพออปโภคและบรโภคในประเทศทท าการเกษตรบางพนทเปนแบบเขมขน ท าใหเกษตรกรตองการน าใชเพอการเกษตรตลอดทงป การจดสรรน ายงไมเพยงพอ ในขณะทกมพชามระบบชลประทานเพยงรอยละ 7 ของพนท แตมน าใชเพยงพอส าหรบการเกษตร และอปโภคบรโภค เนองจากกมพชามแมน าโขงไหลผานเขาไปยง ใจกลางประเทศ มแมน าสาขาหลายสาย รวมทงมทะเลสาปขนาดใหญ ชอโตนเลสาป หรอทะเลสาปเขมร

5.1.1.4 สถานการณการคาระหวางไทยกบกมพชา ป 2552-2555 มลคาการคาระหวางไทยและกมพชามแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง และไทย เปนฝาย ไดดลการคา เนองจากไทยสงออกสนคาไปยงกมพชามากขน และไทยน าเขาสนคาจากกมพชามากขนเชนกน ส าหรบแนวโนมการขยายตวทางการคาระหวางไทยกบกมพชา จากป 2555-2560 จากการค านวณพบวา มลคาการคาระหวางไทยกบกมพชาจะขยายตวเพมขน โดยมลคาการคา ป 2555 มมลคา 1.25 แสนลานบาท ป 2560 จะขยายตวถง 1.71 แสนลานบาท ซงไทยยงคงเกนดลการคากมพชาอยางตอเนอง

สนคาสงออกทส าคญจากไทยไปกมพชาสวนใหญเปนสนคาอตสาหกรรม ไดแก น ามนส าเรจรป น าตาลทราย เครองดม เครองส าอาง ปนซเมนต เคมภณฑ เครองจกรกลและสวนประกอบ เครองยนต อญมณและเครองประดบ ผลตภณฑยาง รถยนต รถจกรยานยนต เหลก สนคาทไทยน าเขาจากกมพชาสวนใหญเปนสนคาเกษตรและสนคาอตสาหกรรม ไดแก ผก ผลไม สนแร เหลก พช เครองจกรไฟฟา เสอผาส าเรจรป ลวด เยอกระดาษ วงจรพมพ ไมแปรรปและผลตภณฑ

5.1.1.5 ศกยภาพดานการเกษตรของกมพชา กมพชายงมทรพยากรทอดมสมบรณอยมาก ประกอบกบมน าใชเพยงพอตลอดป จงท าใหกมพชามศกยภาพทางการเกษตรสง จ าแนกเปนดานตางๆ ดงน

ดานพช พชทส าคญของกมพชาไดแก ขาว ปลกมากทางภาคกลางของกมพชา และบรเวณรอบทะเลสาป เนองจากเปนพนทราบลมเหมาะแกการปลกขาว ขาวโพด ยางพารา มนส าปะหลงปลกมากทางภาคกลางและภาคเหนอ ผลไม เชน มะมวง เมดมะมวงหมพานต ล าไย สม ปลกมากในภาคกลาง การลงทนปลกยางพารา โดบนกลงทนจน เวยดนาม โดยน าเอาวตถดบ เชน เมลดพนธจากประเทศตางๆ เทคโนโลย ปยและสารเคมตางๆ เขามามากขน และเนองจากพนทท าการเกษตรบางสวนเปนพนทเปดใหม ดนยงมความอดมสมบรณคอนขางมาก ธาตอาหารพชเพยงพอตอความตองการของพช จงไมจ าเปนตองใชปยเคมหรอใชใน

5-3

ปรมาณไมมาก ท าใหตนทนการผลตสนคาเกษตรของกมพชาอยในระดบต า และนอกจากนภาครฐยงสนบสนนใหเกษตรกรหนมาปลกพชเศรษฐกจมากขน เพอความเปนอยทดขนของตวเกษตรกร

ดานปศสตว การท าปศสตวของเกษตรกรกมพชามทงในรปแบบธรกจและเลยงแบบปลอยทวไป ในกรณของสกร จะสามารถพบเหนโรงเรอนเลยงสกรไดตามตวเมองจงหวดตางๆ ผลตเนอสกรเพอจ าหนายภายในจงหวดและจงหวดใกลเคยง หากเปนตามทองทชนบท ชาวบานจะนยมเลยงไวบรเวณบานและปลอยใหหาอาหารเอง ส าหรบบรโภคในครอบครวหรอขายใหแกผรบซอ นอกจากนยงมการเลยงไกแบบระบบฟารม โดยการกอสรางโรงเรอนระบบเปด สวนโคและกระบอ เลยงไวบรโภคและใชงานในไรนา สวนใหญนยมเลยง ในบรเวณบานและปลอยเลยงทวไป

ดานประมง เนองจากกมพชามแมน าโขงและแมน าสาขาหลายสาย ซงเปนแมน า กวางใหญ รวมทงกมพชามทะเลสาปน าจดขนาดใหญอยทางตอนกลางของประเทศ จงมความหลากหลายของสตวน า นอกจากนยงมแนวเขตตดกบชายฝงทะเลทางตอนใตของประเทศ ท าใหกมพชามทรพยากรประมงทอดมสมบรณ สามารถสงออกสรางรายไดเปนมลคาสงล าดบตน

5.1.1.6 นโยบายดานเกษตร

กมพชามนโยบาย Rice-White Gold สงออกขาวใหได 1 ลานตน ภายในป 2558 เพอทจะแขงขนกบไทยและเวยดนามใหได และพฒนาคณภาพชวตของเกษตรกรกมพชา ซงในชวงเดอน มกราคมถงกรกฎาคม 2556 กมพชาสามารถสงออกขาวเพมขนจากชวงเดยวกนของปทแลวถง รอยละ 103 เนองจากปรมาณความตองการขาวในตลาดโลกทเพมมากขน มการลงทนโรงสขาวในกมพชามากขน และขาวของกมพชาเปนทรจกและยอมรบในตลาดโลกมากขน โดยขาวทสงออกไดเพมขน กวารอยละ 50 คอ ขาวหอม (fragrant rice) ซงมมลคาสงกวาขาวขาว ท าใหมลคาการสงออกขาวของกมพชาเพมขนดวย นอกจากน ขาวอกชนดหนงทมการปลกมากขนและคณภาพดขน ในกมพชาคอ ขาวอนทรย ปจจบนคแขงสงออกขาวของกมพชา คอ เมยนมาร และในอนาคตกมพชามแผนทจะแขงขนกบไทยและเวยดนาม

5.1.2 ขอเสนอแนะ

5.1.2.1 แมวาพนทสวนใหญในกมพชาจะมลกษณะราบลมเหมาะกบเกษตรกรรมคลายกบประเทศไทยและประชากรสวนใหญของกมพชาประกอบอาชพเกษตรกรรม แตชาวกมพชามจ านวนประชากรเพมขน รอยละ 2 ตอป ในขณะทวธการเพาะปลกยงคงเปนแบบดงเดมคอผลตเพอบรโภคในครวเรอนเปนสวนใหญท าใหผลผลตไมเพยงพอตอการบรโภคภายในประเทศ กมพชาจงมความจ าเปนตองพงพาสนคาเกษตรและเทคโนโลยการเกษตรจากตางประเทศรวมถงประเทศไทย ดงน

5.1.2.2 เทคโนโลยการเกษตรทเปนทตองการของกมพชาทงจกรกลแบบเคลอนทและไมเคลอนท เนองจากเกษตรกร สวนใหญรายไดนอยและการศกษาไมมากนก การพจารณาสนคาทจะท าการสงเสรม ควรเปนสนคาทราคาไมสง และการใชงานไมยงยากซบซอน รวมถงสามารถซอมบ ารงไดดวยตวเอง

5.1.2.3 ปยและเคมภณฑ เนองจากการทพนทโดยรวมของกมพชาปลอดจากปยเคมและสารเคมตกคาง กมพชาจงมศกยภาพในการปลกพชเกษตรอนทรยซงเปนสนคาเกษตรทมมลคาสงและก าลงเปนทนยมในตลาดยโรป ญปน และสหรฐอเมรกา รฐบาลกมพชาจงสงเสรมการปลกพชเกษตรอนทรยเพอการ

5-4

สงออก ดงนน หากตองการคาปย จงควรเนนปยอนทรยมากกวาปยเคมหรอปยวทยาศาสตรทมราคาแพง ไดแก ปยคอก ปยหมก ปยพชสดและวสดเหลอใชจากโรงงานอตสาหกรรมบางชนด เชน โรงงานผงชรส และโรงงานสราฯ จงเปนการสรางประโยชนดวยการสรางคณคาการตลาดของปยใหสงขน

5.1.2.4 ขอไดเปรยบดานสทธประโยชนทางภาษทกมพชาไดรบ หรอสทธ GSP นบเปนการเพมขดความสามารถในการแขงขนของสนคาสงออกจากกมพชาไปยงประเทศพฒนาแลว จากการทไทยถกตดสทธ GSP ท าใหความสามารถในการแขงขนของสนคาทสงออกจากไทยลดนอยลง รวมทงการปรบเพมคาแรงขนต า ของไทย สงผลใหตนทนการผลตในไทยสงขน การยายฐานการผลตไปยงกมพชาจงเปนอกทางเลอกหนงส าหรบธรกจทมความพรอม การลงทนท าธรกจในกมพชาจะมความไดเปรยบเรองการใชทรพยากร และคาจางแรงงาน โดยธรกจทนาสนใจในการขยายการลงทนในกมพชา อาท การผลตสนคาเกษตรโดยใชเทคโนโลยสมยใหม การแปรรปสนคาเกษตร โรงสขาว ธรกจตดเยบเสอผา ธรกจทตองใชแรงงานจ านวนมาก

5.1.2.5 มลคาการคาระหวางไทยกบกมพชามแนวโนมเพมขนเรอยๆ เนองจากประชากรทเพมมากขนแตศกยภาพทางการเกษตรในเชงพาณชยยงไมสงมากนก และการปรบตวเพอกาวเขาสประชาคมอาเซยน ท าใหตางประเทศเขาไปลงทนเพมมากขน ซงนบวาเปนโอกาสของไทยในการเข าไปลงทนทางดานธรกจเกษตรเนองจากไทยมความสามารถทางดานการเกษตรสงกวา เชน การลงทนดานเกษตรอนทรย การลงทนธรกจโรงสขาว ธรกจสวนยางและแปรรปยางพารา การสงออกเครองจกรกลทางการเกษตรทไมซบซอนมากนก การลงทนดานเกษตรแปรรป ซงรฐบาลไดอนญาตใหชาวตางชาตเขามาลงทนได รอยละ 100

5.2 สปป.ลาว

5.2.1 สรป

5.2.1.1 สภาพทางภมศาสตร ภมอากาศ และทรพยากรทางธรรมชาตอนอดมสมบรณของลาว เหมาะสมแกการเพาะปลก สงผลใหลาวมศกยภาพทางการเกษตรคอนขางสง ประกอบกบรฐบาลมนโยบายสนบสนนการลงทนทงดานโครงสรางพนฐาน อตสาหกรรมตางๆ รวมถงอตสาหกรรมเกษตร สงผลใหมผประกอบการจากตางชาตเขาไปลงทนขอสมปทานการท าการเกษตรโดยเฉพาะสวนยางพารา และออย จ านวนมาก

5.2.1.2 สภาพพนททเปนพนทปาและพนทเปดใหม สงผลใหภาพลกษณดานการท าเกษตรปลอดภยจากสารเคมและเกษตรอนทรยของลาวไดรบความเชอถอจากตางประเทศ ประกอบกบสปป.ลาวไดวางต าแหนงสนคาเกษตรเปนสนคาทมลกษณะเฉพาะ คณภาพดมความปลอดภย มตลาดสงออกแนนอน โดยขายในปรมาณนอย แตไดราคาด สนคาเกษตรทส าคญของ สปป.ลาว ไดแก ขาวสารเหนยว กาแฟ ยางพารา มนส าปะหลง พชผกปลอดภย ผลไม โคกระบอ

5.2.1.3 ป 2555 รฐบาลลาวประกาศหยดการใหสมปทานพนทท าการเกษตร เพอปองกนผลผลตลนตลาด และรกษาทรพยากรธรรมชาต รวมทงออกกฎหมายและกฎระเบยบจ ากดปรมาณการลงทนจากตางชาต และหามตางชาตเขามาด าเนนการแปรรปสนคาเกษตร

5.2.1.4 การด าเนนธรกจการเกษตรใน สปป.ลาว จะประสบปญหาเรองแรงงาน ทงดานจ านวนแรงงาน ทกษะฝมอ ความกระตอรอรนในการท างาน และความไววางใจ รวมทงการปฏบตตอนกลงทน

5-5

ตางชาตของทางการ สปป.ลาว จะมความแตกตางกน โดยเฉพาะนกลงทนชาวไทยจะตองเผชญกบกฎระเบยบทเขมงวดกวาจนและเวยดนาม

5.2.1.5 สปป.ลาวมปญหาเรองเทคโนโลยการผลต การแปรรป การรบรองมาตรฐานสนคา และการถายทอดความรแกเกษตรกร จงตองการความชวยเหลอในการพฒนาจากตางประเทศ

5.2.2 เสนอแนะ

5.2.2.1 ไทยและลาวจะมวฒนธรรมทใกลเคยงกน แตนกลงทนไทยหรอผทไปเยอนลาวควรหลกเลยงการกลาวถงเรองประวตศาสตร การเปนบานพเมองนอง และการคดและตดสนใจแทนคนลาววาควรจะท าอะไร ทไหน อยางไร และเพออะไร ตองใหเปนความตองการของคนลาวเอง เชน การท าการเกษตรตามความตองการของคนลาวเองไมใชความตองการของนกลงทน เนองจากเปนเรองทออนไหวส าหรบคนลาว

5.2.2.2 สรางความสมพนธและทศนคตทดกบ สปป.ลาว เพอสรางความไววางใจ และเชอถอวานกลงทนไทยไมไดหวงเขาไปกอบโกยผลประโยชนฝายเดยว

5.2.2.3 รฐบาลไทยควรเปนผน าในการเจรจาเพอแกไขปญหาและอ านวยความสะดวกการคาสนคาระหวางกน รวมทงสรางความรวมมอดานการถายทอดเทคโนโลยการผลต การแปรรป การรบรองมาตรฐานสนคา และการถายทอดความรแกเกษตรกร

5.2.2.4 การสงเสรมผประกอบการไทยไปลงทนใน สปป.ลาว ควรด าเนนการอยางเปนระบบ เชน การผลตยางพารา ควรมการสงเสรมการลงทนตงโรงงานแปรรปเปนผลตภณฑยาง และสงเส รมธรกจทเกยวเนองกบยางพารา รวมทงอ านวยความสะดวกทางการคาทงระบบ อยางตอเนอง

5.2.2.5 ธรกจการเกษตรทควรสงเสรมใหผประกอบการไทยไปลงทน ไดแก การแปรรปสนคาเกษตร การผลตสนคาเกษตรทเปนมตรกบสงแวดลอม เชน เกษตรอนทรย สนคาเกษตรท ปลอดภย รวมทงบรการทางการเกษตรโดยใชเครองจกรกลขนาดเลก

5.3 เมยนมาร

5.3.1 สรป

5.3.1.1 สภาพภมศาสตร ทรพยากร สภาพทางกายภาพเชงพนท และสงคมของเมยนมารมศกยภาพและเหมาะสมในการท าการเกษตร รวมทงรฐบาลเมยนมารมนโยบายในการขยายพนทเกษตรเพมขน รวมทงสงเสรมใหมการลงทนดานการเกษตรทกปรปแบบ ทงการผลต การแปรรป และการคา เมยนมารจงเปนประเทศทนาลงทนประกอบธรกจการเกษตร

5.3.1.2 ประเทศเมยนมารเปนประเทศทมศกยภาพในการเปนตลาดของสนคาไทย เนองจาก มประชากรเกอบ 60 ลานคน และเปนประเทศทเศรษฐกจก าลงขยายตวสง ดานสนคาพบวา สนคาไทยทมศกยภาพสงออกไปเมยนมารสวนใหญเปนสนคาอตสาหกรรม ไดแก น ามนส าเรจรป เครองดม เครองจกรกลและสวนประกอบ ปนซเมนต เหลก เคมภณฑ เครองส าอาง ผาผน ผลตภณฑขาวสาลและอาหารส าเรจรป ไขมนและน ามนจากพชและสตว รถยนตและสวนประกอบ ผลตภณฑยาง เภสชภณฑ ตามล าดบ สนคาทไทย

5-6

น าเขาจากเมยนมารสวนใหญเปน กาซธรรมชาต สนคาเกษตร ไมและผลตภณฑไม ไดแก กาซธรรมชาต ไมซง ไมแปรรปและผลตภณฑ สนแรและโลหะ เนอสตว สตวมชวตเพอการบรโภค ผก ผลไม และของปรงแตงทท าจากผก ผลไม พชและผลตภณฑจากพช สตวน าสด แชเยน แชแขง แปรรปและกงส าเรจรป ขาวและผลตภณฑจากแปง กาแฟ ชา เครองเทศ

5.3.1.3 แนวโนมการขยายตวทางการคาระหวางไทยกบเมยนมารจากป 2555-2560 มลคาการคาระหวางไทยกบเมยนมารคาดวาจะขยายตวเพมขนเกอบเทาตว โดยมลคาการคา ป 2555 มมลคา 1.56 แสนลานบาท ป 2560 จะขยายตวเปน 3.08 แสนลานบาท ซงไทยยงคงขาดดลการคาเมยนมารอยางตอเนอง แตมแนวโนมการขาดดลลดลงตามล าดบ ซงจากการวเคราะหปจจยแวดลอมตาง ๆ คาดวาจะเปนทศทางเดยวกน สวนหนงเปนผลจากการเปดประเทศรบการเปลยนแปลงจากภายนอก การรวมตวเปนประชาคมอาเซยน รวมทงการยกเลกการคว าบาตรและคนสทธพเศษทางภาษศลกากรจากตางประเทศของเมยนมาร

5.3.1.4 เมยนมารมนโยบายทสนบสนนการพฒนาศกยภาพของภาคเกษตร โดยสนใจความรวมมอการลงทนเรองการเกษตรทกรปแบบ ตงแตการผลตโดยใชเทคโนโลยการผลต การแปรรปสนคาเกษตร (โรงงานแปรรปสนคาเกษตรพชผก โรงสขาวการแปรรปอาหารและแปรรปสนคาเกษตรอนๆ) เพอตอบสนองตอความตองการภายในประเทศ และการสงออกสนคาเกษตรแปรรปไปตางประเทศ ดงนนการเชอมโยงทศทางการพฒนากรอบความรวมมอดานการเกษตร เพอรองรบการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) นน ควรมการสนบสนนกรณของรฐตอรฐ (G to G) หรอเอกชนตอรฐ หรอเอกชนกได เพอเอออ านวยความสะดวกในการคาและการลงทนมากขน ทงนทางหนวยงานราชการเมยนมาร ไดเนนความส าคญกบการสงเสรมความรใหแกเกษตรกรไดตระหนกในปจจยส าคญในการเพาะปลกพชผลการเกษตร ไดแก (๑) Sustainable market (๒) Good Quality seed (๓) Good Agriculture Practice (GAP) (๔) Product Cost, Transactional Cost

5.3.1.5 ส าหรบสถานการณการเกษตรในเมยนมาร พบวา ดานการผลตเมยนมารสามารถผลตสนคาเกษตรไดหลายชนด และสวนใหญเปนชนดเดยวกนกบทไทยผลต ไดแก ขาว ถวตาง ๆ ยางพารา มนส าปะหลง ขาวโพดเลยงสตว สนคาประมง และปศสตว ซงการผลตเปนการใชภมปญญาพนบาน เทคโนโลยการผลตและการแปรรปของเมยนมารอยในระดบต า ขาดเทคโนโลยการผลตทจะชวยใหเปนการผลตขนาดใหญ การผลตใชแรงงานคนและสตวเปนหลก มการใชเครองจกรนอยมาก แตผลผลตยงอยในเกณฑด เมยนมารสามารถแปรรปสนคาเกษตรอยางงาย จงตองการความรวมมอและลงทนในการพฒนาเทคโนโลยการแปรรปขนสง เพอผลตสนคาทมคณภาพด และปรมาณมาก เชน โรงสขาวขนาดใหญ โรงงานแปรรปพชผก โรงงานแปรรปอาหารส าเรจรป อาหารทะเล และสนคาเกษตรอนๆ

5.3.1.6 เมยนมารการก าหนดเขต Zoning สงเสรมการท าการเกษตร ตามความเหมาะสมของศกยภาพพนท กระทรวงเกษตรและการชลประทาน ไดก าหนดการท า “โซนนง” ภายใตการด าเนนงานตามแผนพฒนาการเกษตร 5 ป ของเมยนมาร มการจดการพนทในการท าเกษตรกรรม ตามเขต และรฐตาง ๆ โดยไดก าหนดเขตการจดการพนท ออกเปน

- เขตการท าเกษตรกรรม เปนอาชพหลก เขตเกษตรกรรมคอทางตอนกลางของประเทศ บรเวณดนดอนสามเหลยมปากแมน าอรวด และแมน าสะโตง ในบรเวณเมอง คะยาห ยางกง พะโค สกาย มการปลกขาวเจา ถวตาง ๆ ปอกระเจา ออย และพชเมองรอนอน ๆ

5-7

- เขตปลกพชเศรษฐกจ ยางพารา ปาลมน ามน จะอยทางตอนใตของประเทศ เมองทวาย มะรด เมยวด และเมองอนๆ

- เขตปลกถวชนดตางๆ ขาวโพดเลยงสตว งา ไดแก เมยวด ฉาน มณฑะเลย หงสา ตองอ

- เขตการท าปศสตว อยในพนทของรฐชน และรฐกะฉน เลยงโค และกระบอ สวนการสงเสรมการเลยงโคนม ไดแก รฐสกาย มณฑะเลย พะโค ฉาน และ อรวด เปนตน การท าปศสตวเพอการบรโภคและไวใชงานในพนทเกษตรกรรมเปนหลก

- เขตการท าประมง สวนใหญจะเปนประมงทะเล เปนสวนใหญ จะอยในเขตตะนาวศร รฐมอญ ทมพนทตดชายฝงทะเล การท าประมงน าจดยงนอยมาก เมยนมารมความตองการเปนอยางมาก ทตองการนกลงทนจากตางประเทศมาลงทนประกอบธรกจการประมง

- เขตการท าปาไม มการท าปาไมสกทางภาคเหนอ สงออก และลองมาตามแมน าอรวดเขาสยางกง

- เขตการท าเหมองแร ภาคกลางตอนบนมน ามนปโตรเลยม ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ขดแร หน สงกะส และภาคตะวนออกเฉยงใต ท าเหมองดบก

5.3.1.7 รฐสภาเมยนมารก าลงพจารณาออกกฏหมายการลงทนฉบบใหม ส าหรบชาวตางชาตทจะไปลงทนป 2556 โดยมขอก าหนดดานการลงทนของชาวตางชาต สรปในสวนทเกยวของดงน

- สาขาทตองด าเนนกจการรวมกบชาวเมยนมารในรปแบบรวมลงทน หรอ Joint venture จะรวมสาขาเกษตรในดานการผลตและจ าหนายเมลดพนธผสม

- อนญาตใหตางชาตด าเนนกจการภายใตเงอนไขทก าหนดและไดรบอนญาตเหนชอบจากหนวยราชการหรอตองรวมทนกบรฐบาล หรอก าหนดใหเปนไปตามมาตรฐานสากลในบางสาขา เชน มาตรฐานในดานปศสตว

- รปแบบลงทน ตางชาตลงทน 100%, แบบจดตง Joint Venture กบเอกชนสหภาพ เมยนมาร, รวมลงทนในรปแบบ Build-Operate-Transfer (BOT)

5.3.1.8 เมยนมารมความตองการใหเกดความรวมมอดานการเกษตรในดาน Improvement, Transfer Technology และ Processing Development สนคาเกษตรส าคญทตองการพฒนาในล าดบแรก คอ สนคาขาว โดยเฉพาะในดานการตลาด และการรวมลงทนโรงส และโคนม ทตองการสงเสรมการลงทนผลตน านม ขณะนเรมจดท า Cattle Zoning บรเวณรฐฉาน และอรวด เพอเชอมโยงกบการท า Contract Farming กบบรษทเครอเจรญโภคภณฑ จ ากด ปจจบนความรวมมอกบตางประเทศ ในดานปศสตว มโครงการความรวมมอภายใตกรอบ ACMECS, JICA, FAO, IFAD ในดานประมง มการรวมลงทนกบประเทศเวยดนาม ไทย ฮองกง สหภาพยโรป และเนเธอรแลนด ในดานสนคาพชมโครงการความรวมมอกบ FAO, CABI และเกาหล

5.3.1.9 เปาหมายของภาคการเกษตรของเมยนมารมงเนนความส าคญกบการผลต เพอสนองความตองการบรโภคภายใน (Priority to fulfill the needs of local consumption) และการสงออก

5-8

สวนทเกน เพอสรางรายไดจากตางประเทศ (Export the surplus of agricultural products earn foreign exchange) รวมทงใหความชวยเหลอดานการพฒนาการเกษตรสพนทเกษตรชนบท (Assistance to rural development trough agricultural development)

5.3.1.10 การพฒนาระบบคมนาคมขนสง โครงสรางพนฐานและสงอานวยความสะดวก โดยการคมนาคมขนสง ถนนทงในตวเมองและเสนทางเชอมระหวางเมองเปนถนน 2 ชองทางวงสวนกน ขณะนอยระหวางการปรบปรงขนานใหญในทกเมองหลก โดยเฉพาะในยางกงมการกอสรางเกอบทกพนท สงผลใหการจราจรตดขดมาก และคาดวาภายในป 2558 จะดขน ทงสภาพถนนและการจราจร ส าหรบเมองเนปดอรสรางไวรองรบความเจรญในอนาคต มการจดผงเมองไวอยางสวยงาม ถนนมตงแต 2-12 ชองทาง

5.3.1.11 สงอ านวยความสะดวกอน ๆ เชน เครองมอ เครองจกรส าหรบการผลตและการแปรรปสนคาเกษตร เรมจะมการน าเขาจากตางประเทศแตยงใชไมแพรหลาย ขาดรถบรรทกส าหรบขนสงสนคาเกษตร เกษตรกรใชววเทยมเกวยนในการขนสงสนคา ไปยงแหลงรวบรวมในทองถน และใชรถบรรทกขนาดเลกขนสงระหวางเมอง และพบวาไฟฟาในเมองใหญของเมยนมารยงไมเพยงพอ ไมตอเนองและบางพนทนอกเมองใหญ ยงไมมกระแสไฟฟาใช เปนอปสรรคของการผลตสนคา เนองจากตองหยดทาการผลตในชวงไฟฟาดบ รวมทงเครองจกรอาจเกดความเสยหายได ส าหรบระบบประปามเฉพาะในเมองใหญ นอกเมองและเขตชนบท จะใชน าจากแหลงน าธรรมชาตเปนหลก

5.3.2 ขอเสนอแนะ

5.3.2.1 ประเทศไทยในฐานะทเปนประเทศทมแนวชายแดนตดตอกบเมยนมารเปนระยะทางยาวถง 2 พนกวากโลเมตร มโอกาสรบผลประโยชนจากการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน (AC) และเสาหลกทจะไดรบผลประโยชนมากทสด คอ เสาประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ทเกยวของกบภาคการเกษตร ดงน

- เปนฐานการผลตสนคาเกษตรเพอเปนวตถดบ การแปรรป และการสงออก โดยไดรบสทธพเศษทางภาษศลกากร (GSP)

- เกษตรกรและผประกอบการไทยสามารถเคลอนยายไปลงทนประกอบธรกจการเกษตรในเมยนมาร โดยใชศกยภาพดานการเกษตรทไทยมอยในการขยายฐานการผลตและการประกอบธรกจ โดยการปรบตวเพยงเลกนอย

- ใชพนฐานดานปจจยแวดลอมในท าการเกษตร ทงดานทรพยากร ดน น า ทอดมสมบรณ ก าลงแรงงานทมความรพนฐานทางการเกษตร รวมทงใชโอกาสดานศกยภาพเช งพนท เศรษฐกจ สงคมวฒนธรรม ใหเกดความรวมมอดานการเกษตรระหวางไทยกบเมยนมาร

5.3.2.2 ผลการวเคราะหศกยภาพของประเทศเมยนมารทงดานภมศาสตร ทรพยากร สภาพทางกายภาพเชงพนท เศรษฐกจและสงคมวฒนธรรม แสดงวาเมยนมารมศกยภาพและเหมาะสมในการท าการเกษตรสงมาก รวมทงเมยนมารเปนชองทางทมประสทธภาพดานมหาสมทรอนเดยในการเคลอนยายสนคาจากฝงมหาสมทรแปซฟคส ประเทศอนเดยและจน และยโรป ประกอบกบเมยนมารไดรบคนสทธพเศษทางภาษศลกากร (GSP) จากประเทศสหรฐอเมรกา สหภาพยโรป ในขณะทประเทศไทยมพนทและทรพยากรจ ากด แตเกษตรกรไทยมองคความรดานการผลต สามารถใชเทคโนโลยสมยใหม จงควรขยายการผลตทาง

5-9

การเกษตร และประกอบธรกจการเกษตร รวมทง SMEs ในการประกอบธรกจการเกษตร ซงรฐบาลเมยนมารมนโยบายใหการสนบสนนตงแตธรกจตนน า กลางน า และปลายน า ทงนเกษตรกรและผประกอบธรกจทกรายจ าเปนตองศกษาชองทางการท าธรกจใหชดเจน โดยตองเรงด าเนนการหาชองทางกอนทจะเปด AEC อยางเปนทางการในป 2558 เพราะหากรอชาจะตองเผชญกบคแขงขนทเขมแขงเขามาแขงขนเพมขน

5.3.2.3 การประกอบธรกจในเมยนมารแมจะมโอกาสประสบความส าเรจสง แตเพอเปนการลดความเสยงควรด าเนนการในรปของการรวมลงทน และควรตดตอผานสถานเอกอครราชทตไทย เพอประสานงานกบรฐบาลเมยนมาร แมจะมขนตอนทยงยากและลาชาบางในชวงเรมตน เมอสามารถเรมประกอบการไดแลวจะไดรบการดแลอ านวยความสะดวกอยางด ส าหรบเกษตรกรหรอผประกอบธรกจการเกษตรทตองการศกษาขอมลหรอตองการค าแนะน าเพมเตม สามารถตดตอสอบถามไดจาก บรษท BIG M GROUP SERVICES จ ากด (คณมงคล จตตอรามกล และ คณวมลนนท สนตคณาพงศ) ซงเปนนกธรกจการเกษตรไทยทไปลงทนประกอบธรกจการเกษตรในเมยนมารมานานกวา 18 ป และประสบความส าเรจสง ทง 2 ทานยนดใหค าแนะน าขอมลทเปนประโยชนส าหรบใชประกอบการตดสนใจ

5.3.2.4 ขอจ ากดทงดานสาธารณปโภคพนฐานและรายไดของประชากร เปนปจจยทเปนอปสรรคในขณะทศกยภาพของพนทและก าลงแรงงานเปนปจจยสนบสนนในการตดสนใจลงทน ดงนนธรกจการเกษตรทเครองมอเครองใชตองใชไฟฟาเปนพลงขบเคลอนตองเตรยมมาตรการรองรบ

5.3.2.5 ส าหรบธรกจการเกษตรทมศกยภาพสง ประกอบดวย

ดานพช

- การท านา ปลกถวตาง ๆ ในทนา โรงส โรงงานแปรรปสนคาเกษตร - การท าสวนยางพาราและแปรรปยางพารา - การท าไรนาสวนผสมตามแนวทฤษฎใหม - อตสาหกรรมเกษตรและอาหาร

ดานปศสตว

- การเลยงไกระบบปด - การท าฟารมสกรสมยใหม - การเลยงโคขน - การเลยงโคนม - อตสาหกรรมการแปรรปเนอสตว

ดานประมง

- การเพาะเลยงสตวน าชายฝงทงน าจดและประมงทะเล - การแปรรปเปนผลตภณฑ - อตสาหกรรมหองเยน

5-10

5.3.2.6 รฐบาลไทยควรเจรจาใหรฐบาลเมยนมารใหความส าคญ นกลงทนจากชาตทเปนสมาชกในกลมประเทศอาเซยนเปนล าดบแรกกอน

5.4 แนวทางการปรบตวของภาคเกษตรไทย

5.4.1 ควรพฒนาประสทธภาพการผลตใหเพมมากขน และลดตนทนการผลตไปพรอมกน

5.4.2 ผลตสนคาทมคณภาพ สอดคลองกบมาตรฐานการผลตสากล เปนมตรกบสงแวดลอม ตลอดหวงโซอปทาน เชน GAP, Q, GMP, HACCP, CODEX รวมทงผลกดนมาตรฐานสนคาเกษตรของไทยเปนมาตรฐานของอาเซยนอยางเปนทางการ

5.4.3 แกปญหาเชงโครงสรางเพอสรางขดความสามารถในการแขงขนของเกษตรกรรายยอยอยางยงยน

5.4.4 การพฒนาตลาดเฉพาะทไมตองแขงขนกบสนคาของประเทศเพอนบาน

5.4.5 สนบสนนการแขงขนของเกษตรกรรายยอยและองคกรเกษตรใหสามารถเปนผประกอบการเกษตร สามารถบรหารจดการการเกษตรโดยการเชอมโยงการผลตและการตลาดกน รวมกลมกนเปนคลสเตอร เพอเพมประสทธภาพในการจดการสนคาเกษตรและลดตนทนโลจสตกสของธรกจตงแตวตถดบ การแปรรป และการตลาด รวมทงไดประโยชนจากการเปดเสรการคาระหวางประเทศ

5.4.6 เรยนรและเขาใจถงวฒนธรรมและพฤตกรรมการบรโภคของประเทศอาเซยนและตลาดสงออกตาง ๆ เพอผลตสนคาใหตรงความตองการของตลาด

5.4.7 รฐบาลไทยควรเจรจาท าความตกลงรวมกบรฐบาลอาเซยนใหความส าคญ นกลงทนจากชาตทเปนสมาชกในกลมประเทศอาเซยนเปนล าดบแรกกอนชาตนอกอาเซยน

5.4.8 ศกษาเรยนรกฎ ระเบยบ กฎหมาย ของประเทศอาเซยนคคาตาง ๆ รวมทงปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบของไทยใหเออตอการคาและการลงทน

5.4.9 ใชวตถดบจากประเทศสมาชกอาเซยนทมความไดเปรยบดานราคาและคณภาพ โดยรวมลงทนกบประเทศเพอนบานแบบ G2G B2B และ G2B รวมทงสรางเครอขายธรกจในการลงทนประเทศอาเซยน

5.4.10 ใชโอกาสในการขยายธรกจในประเทศสมาชกอาเซยนทไดรบสทธพเศษทางการภาษศลกากรเปนการทวไป (GSP) จากสหภาพยโรป ไดแก ประเทศเมยนรมา ลาว กมพชา และเวยดนาม เปนฐานผลตเพอการสงออก

5.4.11 ใชประโยชนจากการทไทยเปนศนยกลางโลจสตกสภาคเกษตรจากการพฒนาเสนทางคมนาคมขนสงในภมภาคอาเซยนเพอขยายธรกจการเกษตรสประเทศตาง ๆ

เอกสารอางอง

Cambodian Rice Exports Double in the First Seven Months. (2013, 24 September). The Cambodia Daily.

Lao-Thai Business Outlook 2015 (AEC World), ฐานเศรษฐกจ. วนท 16-19 มถนายน 2556 หนา 46

Lao-Thai Business Outlook 2015 (AEC World), ฐานเศรษฐกจ. วนท 23-26 มถนายน 2556 หนา 46,47

Yem Daranath, Neth Top and Vuthy Lic. Rubber Plantation Development in Cambodia : At What Cost?. 2011

กระทรวงพาณชย . (2556). สถตการคาระหวางประเทศของไทย. [ระบบออนไลน] แหลงทมา : www.moc.go.th . กนยายน 2556

กรมสงเสรมการสงออก. (2554). คมอ การคาและการลงทน ราชอาณาจกรกมพชา. กระทรวงพาณชย

กรมสงเสรมการสงออก. (2554). คมอ การคาและการลงทน สหภาพเมยนมาร. กระทรวงพาณชย

กรมสงเสรมการสงออก. (2554). คมอ การคาและการลงทน สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว. กระทรวงพาณชย

ความสมพนธกบประเทศไทย : ลาว (Laos) : ประชาคมอาเซยน. [ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.baanjomyut.com/library_2/asean_community/laos/05.html 2013.

สถานเอกอครราชทต ณ เวยงจนทน และส านกสงเสรมการคาระหวางประเทศ ณ เวยงจนทน. (2553). คมอสงเสรมการคาการลงทนในสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว.

ส านกความรวมมอการคาและการลงทน. (2556). กมพชา โอกาสทางการคาส าหรบสนคาเกษตรและจกรกลการเกษตรของไทย. กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย