ค�มอการประเมนผลลพธ�และความค�มค�า

ของโครงการทส�วนราชการสงกดรฐสภาดาเนนการ

โครงการประเมนผลการปฏบตราชการของส�วนราชการสงกดรฐสภา

ประจาป*งบประมาณ.พ.ศ..๒๕๖๐ สถาบนส�งเสรมการบรหารกจการบ�านเมองทด

คานา

ค�มอการประเมนผลลพธ�และความค�มค�าของโครงการทส�วนราชการสงกดรฐสภาดาเนนการ ฉบบน เป)นส�วนหนงของโครงการประเมนผลการปฏบตราชการของส�วนราชการสงกดรฐสภา ประจาป/งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ ตามกจกรรมการสร�างความร�ความเข�าใจให�กบบคลากรของส�วนราชการสงกดรฐสภาเกยวกบการประเมนผลลพธ�และความค�มค�าของโครงการทส�วนราชการสงกดรฐสภาดาเนนการ ซงสานกงานเลขาธการสภาผ�แทนราษฎร ได�ว�าจ�างสถาบนส�งเสรมการบรหารกจการบ�านเมองทด (หน�วยบรการพเศษในสงกดสานกงาน ก.พ.ร.) เป)นผ�ประเมนผล ให�จดทาขน โดยมวตถประสงค�เพอให�บคลากรของส�วนราชการสงกดรฐสภาทรบผดชอบการดาเนนโครงการ มค�มอไว�ใช�ประกอบการประเมนผลลพธ�และความค�มค�าของโครงการทส�วนราชการสงกดรฐสภาดาเนนการ และสามารถจดทารายงานผลการประเมนผลลพธ�และความค�มค�าของโครงการ เสนอต�อผ�บรหารเพอใช�ประโยชน�ในการบรหารจดการงานราชการของส�วนราชการสงกดรฐสภาต�อไป

โครงการประเมนผลการปฏบตราชการของส�วนราชการสงกดรฐสภา

ประจาป/งบประมาณ.พ.ศ..๒๕๖๐ สถาบนส�งเสรมการบรหารกจการบ�านเมองทด

สารบญ

หน�า

๑. ความสาคญและหลกการ................................................................................................................................. ๑ ๒. การประเมนผลลพธ�และความค�มค�าของโครงการทส�วนราชการสงกดรฐสภาดาเนนการ............................... ๕

๒.๑ กรอบการประเมนผลลพธ�และความค�มค�า................................................................................................... ๕ ๒.๒ ขนตอนการประเมนผลลพธ�และความค�มค�า.......................................................................................... ๙ ๒.๓ การกาหนดตวชวดทใช�ประเมนผลลพธ�และความค�มค�า........................................................................... ๑๒

๓. การจดทารายงานการประเมนผลลพธ�และความค�มค�าของโครงการทส�วนราชการสงกดรฐสภาดาเนนการ.......... ๑๗

อภธานศพท� บรรณานกรม ภาคผนวก

๑. ตวอย�างสรปผลการประเมนความค�มค�าในการปฏบตภารกจภาครฐ ๒. ตวอย�างรายงานการประเมนความค�มค�าในการปฏบตภารกจ กรมศลกากร กระทรวงการคลง ๓. การประเมนความค�มค�าโดยการวเคราะห�ทางการเงน

สารบญภาพ

หน�า

แผนภาพท ๑ ความเชอมโยงระหว�างการประเมนการปฏบตราชการตามคารบรองการปฏบตราชการ กบการประเมนความค�มค�า…………………………………………………………………………………………………

๔

แผนภาพท ๒ ความหมายความค�มค�า และความค�มทน……………………………………………………………….……………… ๕ แผนภาพท ๓ การประเมนความค�มค�า…………………………………………………………………………………………………… ๖ แผนภาพท ๔ กรอบการประเมนความค�มค�า…………………………………………………………………………………………… ๗

แผนภาพท ๕ โมเดลตรรกะ (LOGIC MODEL) ….…………………………………………………………………………………… ๘ แผนภาพท ๖ การกาหนดผลผลต ผลลพธ� และผลกระทบ………………………………………….……………………………… ๑๑

สารบญตาราง

หน�า

ตารางท ๑ ตวชวดในการประเมนความค�มค�าตามประเภทของผลผลต/โครงการหรอยทธศาสตร�.................................. ๑๔ ตารางท ๒ สรปผลการประเมนความค�มค�าของโครงการทส�วนราชการสงกดรฐสภาดาเนนการ..................................... ๑๗ ตารางท ๓ คาอธบายแนวทางการจดทาแบบสรปผลการประเมนความค�มค�าของโครงการทส�วนราชการสงกดรฐสภา

ดาเนนการ.....................................................................................................................................................

๑๙

๑

๑. ความสาคญและหลกการ

การบรหารจดการภาครฐในปQจจบน ม�งเน�นการตอบสนองต�อความต�องการทหลากหลายของประชาชน ด�วยการบรหารจดการแบบมออาชพ มแนวทางการปฏบตงานให�เกดประสทธภาพ ประสทธผลและมความโปร�งใส องค�กรและหน�วยงานต�างๆ จงต�องปรบปรงการบรหารจดการให�ม�งเน�นผลสมฤทธมากขน โดยสะท�อนผ�าน การประเมนผลการบรหารจดการและการดาเนนงานว�า เกดความค�มค�าของเงน (Value for Money) มากน�อยเพยงใด ประกอบกบ มาตรา ๗๖ ของรฐธรรมนญแห�งราชอาณาจกรไทย พ.ศ. ๒๕๖๐๑ ได�ระบไว�ว�า “….รฐพงพฒนาระบบการบรหารราชการแผ�นดนทงราชการส�วนกลาง.ส�วนภมภาค.ส�วนท�องถนและงานของรฐอย�างอน.ให�เป)นไปตามหลกการบรหารกจการบ�านเมองทด.โดยหน�วยงานของรฐต�องร�วมมอและช�วยเหลอกนในการปฏบตหน�าท เพอให�การบรหารราชการแผ�นดน.การจดทาบรการสาธารณะและการใช�จ�ายเงนงบประมาณมประสทธภาพสงสด เพอประโยชน�สขของประชาชน.รวมตลอดทงพฒนาเจ�าหน�าทของรฐให�มความซอสตย�สจรต.และมทศนคตเป)น ผ�ให�บรการประชาชนให�เกดความสะดวก รวดเรว ไม�เลอกปฏบต และปฏบตหน�าทอย�างมประสทธภาพ…….”

นอกจากนน พระราชกฤษฎกาว�าด�วยหลกเกณฑ�และวธการบรหารกจการบ�านเมองทด พ.ศ..๒๕๔๖๒ ซงเป)นพระราชกฤษฎกาทกาหนดหลกเกณฑ�และวธการในการปฏบตราชการ การสงการให�ส�วนราชการและข�าราชการปฏบตราชการเพอให�เกดการบรหารกจการบ�านเมองทด ได�กาหนดไว�ในมาตราท ๖ ว�าการบรหารกจการบ�านเมองทด ได�แก� การบรหารราชการเพอบรรลเปdาหมาย ๖ ประการ คอ

๑. เกดประโยชน�สขของประชาชน ๒. เกดผลสมฤทธต�อภารกจของรฐ ๓. มประสทธภาพและเกดความค�มค�าในเชงภารกจของรฐ ๔. ไม�มขนตอนการปฎบตงานเกนความจาเป)น ๕. มการปรบปรงภารกจของส�วนราชการให�ทนต�อสถานการณ� ๖. ประชาชนได�รบการอานวยความสะดวกและได�รบการตอบสนองความต�องการ ๗. มการประเมนผลการปฎบตราชการอย�างสมาเสมอ

โดยในพระราชกฤษฎกาว�าด�วยหลกเกณฑ�และวธการบรหารกจการบ�านเมองทด.พ.ศ..๒๕๔๖.ดงกล�าว ได�กาหนดหลกเกณฑ� และวธการในการปฏบตงานของส�วนราชการเพอให�เกดประสทธภาพ และสามารถวดความค�มค�า ในการปฏบตภารกจ ให�ส�วนราชการต�องปฏบตตามหลกความค�มค�าทมความสมพนธ�เชอมโยงกน ประกอบด�วย ๓ มาตรา คอ

๑ รฐธรรมนญแห�งราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๖๐ ๒ พระราชกฤษฎกาว�าด�วยหลกเกณฑ�และวธการบรหารกจการบ�านเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖ มาตรา ๖

๒

มาตรา ๒๑

“ส�วนราชการการต�องจดทาบญชต�นทนในงานบรการสาธารณะแต�ละประเภท และรายจ�ายต�อหน�วยของบรการสาธารณะ เพอการเปรยบเทยบความค�มค�าระหว�างปQจจยนาเข�ากบผลลพธ�ทเกดขน ซงหากรายจ�ายต�อหน�วยของงานบรการสาธารณะของส�วนราชการใด สงกว�ารายจ�ายต�อหน�วยของงานบรการสาธารณะประเภทเดยวกนของส�วนราชการอน ส�วนราชการนนต�องจดทาแผนการลดรายจ�ายต�อหน�วย เพอดาเนนการปรบปรงการทางานต�อไป”

มาตรา ๒๒

“ให�สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแห�งชาต และสานกงบประมาณ ร�วมกนจดให�มการประเมนความค�มค�าในการปฏบตภารกจของรฐทส�วนราชการดาเนนการอย� เพอรายงานคณะรฐมนตรสาหรบเป)นแนวทางในการพจารณาว�าภารกจใดสมควรจะได�ดาเนนการต�อไป หรอยบเลก และเพอประโยชน�ในการจดตงงบประมาณของส�วนราชการในป/ต�อไป ทงน ตามระยะเวลาทคณะรฐมนตรกาหนด

ในการประเมนความค�มค�าตามวรรคหนง ให�คานงถงประเภทและสภาพของแต�ละภารกจ ความเป)นไปได�ของภารกจหรอโครงการทดาเนนการ ประโยชน�ทรฐและประชาชนจะพงได�และรายจ�ายทต�องเสยไปก�อนและหลงทส�วนราชการดาเนนการด�วย

ความค�มค�าตามมาตราน ให�หมายความถงประโยชน�หรอผลเสยทางสงคม และประโยชน�หรอผลเสยอน ซงไม�อาจคานวณเป)นตวเงนได�ด�วย”

มาตรา ๒๓

“การจดซอจดจ�างจะต�องกระทาโดยเปeดเผยและเทยงธรรม โดยจะต�องชงนาหนกถงประโยชน�และผลเสยต�อสงคม ภาระต�อประชาชน คณภาพ วตถประสงค�ทจะใช� ราคา และประโยชน�ระยะยาวของส�วนราชการ ซงมใช�ถอราคาตาสดเป)นเกณฑ�อย�างเดยว แต�คานงถงการใช�ทรพยากรอย�างค�มค�า ในระยะยาวทจะทาให�ต�นทนการบรการสาธารณะตาลงได� โดยจะต�องมการปรบปรงระเบยบว�าด�วยการพสดเพอให�เป)นไปตามหลกการดงกล�าว”

ประกอบกบ.มาตรา.๘.แห�งพระราชบญญตการจดซอจดจ�างและการบรหารพสดภาครฐ.พ.ศ..๒๕๖๐๓ ซงได�ประกาศบงคบใช�เมอวนท ๒๔ กมภาพนธ� ๒๕๖๐ ได�บญญตเกยวกบการจดซอจดจ�างและการบรหารพสดของหน�วยงานภาครฐไว�ด�วย ดงน

๓ พระราชบญญคการจดซ�อจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.๒๕๖๐ และ ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการจดซ�อจดจางและการ

บรหารพสดภาครฐ พ.ศ.๒๕๖๐

๓

มาตรา ๘

“การจดซอจดจ�างและการบรหารพสดของหน�วยงานของรฐต�องก�อให�เกดประโยชน�สงสดแก�หน�วยงานของรฐ และต�องสอดคล�องกบหลกการ ดงต�อไปน

(๑) ค�มค�า โดยพสดทจดซอจดจ�างต�องมคณภาพหรอคณลกษณะทตอบสนองวตถประสงค�ในการใช�งานของหน�วยงานของรฐ มราคาทเหมาะสม และมแผนการบรหารพสดทเหมาะสมและชดเจน

(๒) โปร�งใส โดยการจดซอจดจ�างและการบรหารพสดต�องกระทาโดยเปeดเผย เปeดโอกาสให�มการแข�งขนอย�างเป)นธรรม มการปฏบตต�อผ�ประกอบการทกรายโดยเท�าเทยมกน มระยะเวลาทเหมาะสมและเพยงพอต�อการยนข�อเสนอ มหลกฐานการดาเนนงานชดเจน และมการเปeดเผยข�อมลการจดซอจดจ�างและการบรหารพสดในทกขนตอน

(๓) มประสทธภาพและประสทธผล โดยต�องมการวางแผนการจดซอจดจ�างและการบรหารพสดล�วงหน�าเพอให�การจดซอจดจ�างและการบรหารพสดเป)นไปอย�างต�อเนองและมกาหนดเวลาทเหมาะสม โดยมการประเมนและเปeดเผยผลสมฤทธของการจดซอจดจ�างและการบรหารพสด

(๔) ตรวจสอบได� โดยมการเกบข�อมลการจดซอจดจ�างและการบรหารพสดอย�างเป)นระบบเพอประโยชน�ในการตรวจสอบ

ให�หน�วยงานของรฐ.................... ”

ส�วนราชการสงกดรฐสภา จงต�องมการบรหารจดการองค�กรทให�ความสาคญกบการพฒนาองค�กรและบคลากร เพอให�สามารถบรหารจดการทรพยากรให�เกดความค�มค�า มประสทธภาพ โปร�งใสตามหลกธรรมาภบาล และตอบสนองต�อความต�องการทหลากหลายของประชาชน

๔

แผนภาพท ๑ ความเชอมโยงระหว�างการประเมนการปฏบตราชการตามคารบรองการปฏบตราชการ

กบการประเมนความค�มค�า

๕

๒. การประเมนผลลพธ�และความค�มค�าของโครงการทส�วนราชการสงกดรฐสภาดาเนนการ

๒.๑ กรอบการประเมนผลลพธ�และความค�มค�า

แผนภาพท ๒ ความหมายความค�มค�า และความค�มทน

เพอให�การประเมนความค�มค�าเป)นเครองมอทผ�บรหารส�วนราชการสงกดรฐสภาใช�ประกอบการพจารณาทางเลอกในการปฏบตภารกจทก�อประโยชน�ตามพนธกจของส�วนราชการและต�อประชาชนอย�างสงสด การประเมนผลการดาเนนงานจงควรให�ความสาคญกบประเดนการทางานใน ๓ มต ได�แก� มตประสทธผล ควบค�ไปกบมตประสทธภาพ และมตผลกระทบ ซงมความหมายและตวอย�างตวชวด ดงน ๔

๔ คมอการประเมนความคมคาในการปฎบตภารกจภาครฐ (ฉบบปรบปรง พ.ศ. ๒๕๕๓)

๖

แผนภาพท ๓ การประเมนความค�มค�า

๒.๑.๑.ประสทธผลการปฏบตงาน.เป)นการประเมนการบรรลวตถประสงค�หรอเปdาหมายของการปฏบตงาน โดยเปรยบเทยบผลทได�รบจากการปฏบตงาน ว�ามความสอดคล�องเป)นไปตามวตถประสงค� เปdาหมาย และผลทคาดไว�ว�าจะได�รบทกาหนดไว�ก�อนดาเนนการหรอไม�.โดยพจารณาจากตวชวด.๒.ด�าน.ได�แก�.การบรรลวตถประสงค�ในการปฏบตงาน และความพงพอใจต�อผลประโยชน�ทได�รบจากผลผลตหรอบรการ โดยมขอบเขตและตวชวด ดงน

การบรรลวตถประสงค� : หมายถง การเปรยบเทยบผลผลตทได�จากการปฏบตงาน เทยบกบเปdาหมายและวตถประสงค�ในกรอบระยะเวลาทได�กาหนดไว� เพอประเมนระดบความสาเรจ ในการปฏบตงานว�าสามารถบรรลตามวตถประสงค�เพยงใด รวมทงประเมนว�าการบรรลวตถประสงค�ในการปฏบตงานนน มค�าใช�จ�ายเท�าใด เพอประเมนประสทธผลของค�าใช�จ�าย (Cost-effectiveness)

ความพงพอใจ : ความพอใจของผ�รบบรการและผ�ใช�ประโยชน�จากผลผลตและบรการนนๆ โดยผ�ใช�ประโยชน� อาจหมายถง ประชาชนหรอหน�วยงานอน ทได�รบประโยชน�โดยตรง

ในโครงการทสามารถประเมนความค�มค�าทเปรยบเทยบ.กบ.Cost.ได�แก�.Benefit.-.Cost.Ratio หรอ Cost-Effectiveness กควรจะแสดงผลการประเมนเพมเตมด�วย

๗

การวดความพงพอใจของผ�รบบรการและผ�ใช�ประโยชน�จากผลผลตและบรการนนๆ ทงในด�านคณภาพผลผลตและการให�บรการ.ระยะเวลาทใช�ในการได�รบบรการ.โดยผ�ใช�ประโยชน�.หากเน�นการวดผลประโยชน�ทกล�มเปdาหมายได�รบ.เป)นการประเมนผลลพธ�.(Outcome).ในระดบ ประสทธผล แต�ถ�าเน�นการประเมนการให�บรการในกระบวนการ.(process).ให�แก�กล�มเปdาหมาย เป)นการประเมนผลผลต (Output) ในระดบประสทธภาพ

ภาพท ๔ กรอบก

แผนภาพท ๔ กรอบการประเมนความค�มค�า

๒.๑.๒ ประสทธภาพการปฏบตงาน หมายถง การประเมนความเหมาะสมสอดคล�องของการใช�ทรพยากรและกระบวนการทางาน เพอให�ได�มาซงผลผลตตามวตถประสงค� โดยพจารณาจากผลผลตเทยบกบต�นทนทงหมด การจดหาทรพยากรทได�มาตรฐาน มค�าใช�จ�ายทเหมาะสม รวมทงมกระบวนการทางานทประหยดทรพยากร ตวชวดม ๒ ด�าน ได�แก� ประสทธภาพการผลต และการประหยด โดยมขอบเขตและตวชวด ดงน

ประสทธภาพการผลต หมายถง ความสอดคล�องของการใช�ทรพยากรทเป)นปQจจย (Input) กระบวนการดาเนนการ.(Process).และผลผลต.(Output).เพอให�ได�มาซงผลผลตตามวตถประสงค�ของภารกจ มประเดนการพจารณาแบ�งออกเป)น ๔ กล�ม ดงน

- ประสทธภาพการดาเนนงานโดยรวม ประกอบด�วยประเดนย�อย อาท การผลต ผลผลตโดยใช�ค�าใช�จ�ายน�อยกว�าแผนทกาหนด หรอผลตภาพของการใช�ปQจจยการผลตสงกว�าแผนทกาหนด การรายงานและการปรบปรงการดาเนนงาน เป)นต�น

๘

- การปรบปรงประสทธภาพการดาเนนงาน ประกอบด�วยประเดนย�อย อาท การมทางเลอกอนๆ ในการดาเนนงาน การปรบปรงวธการทางานทมอย� การใช�เทคโนโลยและเครองจกรแทนคน ความพยายามอย�างต�อเนองในการลดต�นทนปQจจยการผลต เป)นต�น

- ระบบการจดการและการปฏบตงาน ประกอบด�วยประเดนย�อย อาท การจดทาแผนกลยทธ� แผนปฏบตการ.การจดสรรงบประมาณและทรพยากร.ระบบและกระบวนการในการทางาน การดาเนนการตรวจสอบและควบคม เป)นต�น

- สงแวดล�อมในการทางาน ประกอบด�วยประเดนย�อย อาท การเหนความสาคญของประสทธภาพ การม�งเน�นลกค�าและการบรการ การมความเชอถอได� การมระบบให�กาลงใจและประกาศความดความชอบ การปฏบตงานในแนวทางทมาจากความเหนชอบร�วมกน เป)นต�น

แผนภาพท ๕ โมเดลตรรกะ (LOGIC MODEL)

การประหยด หมายถง การได�รบทรพยากรในปรมาณและคณภาพทเหมาะสมด�วยต�นทนทตาสด ประเดนในการประเมน อาท การลดค�าใช�จ�ายในการปฏบตงาน ค�าใช�จ�ายในการจดทาปQจจยการผลต เป)นต�น

๙

๒.๑.๓ ผลกระทบ หมายถง ผลอนสบเนองจากการปฏบตงาน ทงทคาดหมายหรอตงใจ และไม�ได�คาดหมาย ทงทเกดขนระหว�างและภายหลงการปฏบตงาน ทอาจกระทบต�อการพฒนาในมตอน หรอการปฏบตงานของหน�วยงานอน หรอประชาชนทงทเป)นกล�มเปdาหมายและกล�มอน ทงในและนอกพนท การวเคราะห�ผลกระทบทเกดขนจากการดาเนนงานตามพนธกจของส�วนราชการสงกดรฐสภา ครอบคลมถงผลกระทบทงทางตรง และทางอ�อม รวมทงผลกระทบด�านบวกและด�านลบ ในมตทสามารถประเมนในรปตวเงนและไม�ใช�ตวเงน ซงมประเดนต�างๆ ดงน

ผลกระทบต�อประชาชน ได�แก� ผลกระทบทประชาชนได�รบจากการดาเนนงานตามพนธกจของส�วนราชการสงกดรฐสภา ทเป)นประโยชน�และความพงพอใจ เช�น ประชาชนนาความร�ความเข�าใจเกยวกบความเป)นพลเมองและแนวทางการปฏรปประเทศไทยอย�างถกต�องตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรย�ทรงเป)นประมข ไปพฒนากจกรรมระดบชมชน ประชาชน ผลกระทบทางสงคม ได�แก� ผลกระทบทเกดขนแก�สงคมจากการดาเนนงานตามพนธกจของ

ส�วนราชการสงกดรฐสภา ซงรวมถงการเปลยนแปลงทเกดขนกบโครงสร�างทางสงคม วถชวต อาชพ วฒนธรรม ภมปQญญา ชมชน และการสร�างความเป)นธรรมให�สงคม ซงเป)นผลจากการบงคบใช�พระราชบญญต หรอกฎหมายทผ�านกระบวนการทางนตบญญตทส�วนราชการสงกดรฐสภา เป)นผ�สนบสนนในกระบวนการทางนตบญญตดงกล�าว ผลกระทบทางสงแวดล�อม ได�แก�ผลกระทบต�อสงแวดล�อมทเกดจากการดาเนนงานตามพนธกจ

ของส�วนราชการสงกดรฐสภา เช�น ด�านมลภาวะ ด�านทรพยากรธรรมชาต ด�านระบบนเวศน� และด�านภมสถาปQตย� เป)นต�น ผลกระทบต�อเศรษฐกจ ได�แก�ผลกระทบต�อรายได�ประชาชาต/การขยายตวทางเศรษฐกจ การสร�าง

ความเป)นธรรมและการรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ (ระดบราคาสนค�า ดลบญชเดนสะพด ดลการคลง การก�อหนสาธารณะ) และการกระจายรายได� ซงเป)นผลจากการบงคบใช�พระราชบญญต หรอกฎหมายทผ�านกระบวนการทางนตบญญตทส�วนราชการสงกดรฐสภาเป)นผ�สนบสนน ในกระบวนการทางนตบญญตดงกล�าว

ผลกระทบด�านอนๆ เช�น ด�านการเมอง และความมนคงของประเทศ

๒.๒ ขนตอนการประเมนผลลพธ�และความค�มค�า

การประเมนผลลพธ�และความค�มค�าของโครงการทส�วนราชการสงกดรฐสภาดาเนนการ ควรกาหนดเป)นการประเมนการดาเนนการ ๓ ระยะ คอ ก�อนการดาเนนการ ระหว�างการดาเนนการ และภายหลงเสรจสนการดาเนนการตามโครงการ โดยมรายละเอยด ดงน

๒.๒.๑ ขนตอนในระยะก�อนการดาเนนการ

เมอหน�วยงานในส�วนราชการสงกดรฐสภา จดทารายละเอยดโครงการเพอเสนอขออนมตงบประมาณ หน�วยงานผ�รบผดชอบโครงการจะต�องแสดงรายละเอยดของโครงการ ภายใด�หวข�อต�อไปนอย�างชดเจน

๑๐

- หลกการและเหตผล : อธบายหลกการ ทมา เหตผลของโครงการทนาเสนอ ว�ามความจาเป)นอย�างไร อาจเป)นสภาพปQญหา ข�อจากดหรอโอกาสในการดาเนนงานทผ�านมา

- วตถประสงค�: อธบายความต�องการ ความคาดหวง เปdาหมายความสาเรจทต�องการให�โครงการบรรล ควรเป)นข�อความทชดเจน กระชบ เข�าใจง�าย และสามารถวดผลความสาเรจได� ควรระบองค�ประกอบทสาคญให�ครบ ได�แก� กล�มเปdาหมาย หรอกล�มทจะได�รบประโยชน�จากโครงการ (อาจเป)นกล�มบคคล ผ�รบบรการ ประชาชน) สงทต�องการบรรล อาท เพมทกษะด�านการบรหารจดการ เพมประสทธภาพการให�บรการ วตถประสงค�ของโครงการต�องมความเชอมโยง สอดคล�องกบพนธกจ หรอประเดนยทธศาสตร� หรอกลยทธ�ขององค�กร

- ระยะเวลาดาเนนการ : ระยะเวลาทจะดาเนนโครงการจนบรรลตามวตถประสงค� - เปdาหมาย : สงทต�องการให�เกดขนเมอดาเนนโครงการเสรจสน ระดบของความสาเรจ ตาม

วตถประสงค�โครงการ ทสามารถตดตามประเมนผลได� ควรกาหนดเปdาหมายให�อย�เหนอระดบผลการปฏบตงานในปQจจบน ควรกาหนดเปdาหมายทท�าทาย เพอกระต�นผลการดาเนนการให�สงขน หรอดกว�าเดม

- วงเงนค�าใช�จ�ายทงสน : ค�าใช�จ�ายดาเนนการ - กจกรรม : ขนตอนหรอกจกรรมทจะดาเนนการเพอให�บรรลตามวตถประสงค�และเปdาหมาย

ควรแสดงระยะเวลาโดยประมาณของแต�ละขนตอนหรอกจกรรม เพอเป)นข�อมลสาหรบใช�ตดตามความก�าวหน�าของโครงการ

- ผลผลต (Output) : กาหนดผลของการดาเนนงานตามโครงการ อาจเป)นในรปของผลตภณฑ� (Product) หรอการให�บรการ (Service) ผ�รบผดชอบโครงการต�องกาหนดผลผลตให�เป)นรปธรรมและรบร�ได� โดยเป)นผลผลตขนสดท�ายของโครงการ ทผ�รบผดชอบโครงการสามารถควบคมความสาเรจได� และสามารถระบหน�วยนบหรอตรวจวดได�ในเชงปรมาณ คณภาพ เวลา และสามารถคานวณต�นทนผลผลตหรอค�าใช�จ�ายได�

- ผลลพธ� (Outcome) : ผลประโยชน�ทเกดจากการนาผลผลตในรปของผลตภณฑ�หรอบรการไปใช� - ตวชวดผลสาเรจ : เป)นตวชวดทใช�ประเมนความสาเรจของโครงการตามวตถประสงค�

ประกอบด�วยตวชวด ๓ มต คอ มตประสทธภาพ มตประสทธผล และมตผลกระทบ อธบายความหมายของตวชวด วธการประเมน สตรการคานวณ ความถในการตดตามประเมน และผ�รบผดชอบ ตวชวดทกาหนดควรมคณลกษณะดงน

- มความสมเหตสมผลทอธบายได� (Validity) - มข�อมลทจดเกบได�เพอใช�ประเมน (Availability of data) - ข�อมลทจะนามาใช�ประเมนผลตามตวชวดมความเชอถอได� (Reliability of Data) - สามารถสะท�อนความเคลอนไหวของผลทเกดขน (Sensitivity)

ผ�บรหารส�วนราชการสงกดรฐสภาควรพจารณาให�ความเหนชอบหรออนมตงบประมาณ เพอดาเนนการโครงการ โดยพจารณาความเชอมโยง สอดคล�อง ตอบสนองต�อความสาเรจตามวสยทศน� พนธกจ ยทธศาสตร�ของส�วนราชการ และพจารณาความเป)นไปได�ตามสมมตฐานของ

๑๑

โครงการว�าจะเกดความค�มค�า.ตามทเสนอในรายละเอยดโครงการ.เพอประกอบการตดสนใจการจดลาดบความสาคญและการจดสรรทรพยากร

แผนภาพท ๖ การกาหนดผลผลต ผลลพธ� และผลกระทบ

๒.๒.๒ ขนตอนระหว�างการดาเนนการ หน�วยงานผ�รบผดชอบโครงการ หรอผ�รบผดชอบการตดตามประเมนผลความสาเรจของโครงการ

ตามตวชวด เป)นผ�ตดตามความก�าวหน�าของขนตอนหรอกจกรรม ตามความถทกาหนด และรายงานผลต�อผ�บงคบบญชา ว�าการดาเนนงานจรงเป)นไปตามแผนทกาหนดไว�หรอไม� โครงการได�ดาเนนไปในทศทางทกาหนดไว�หรอไม� มความก�าวหน�าตามแผนทวางไว�หรอไม� ปQจจยความเสยงทส�งผลให�โครงการไม�บรรลเปdาหมายคออะไร เพอให�ผ�บงคบบญชาพจารณาสงการ หากไม�เป)นไปตามแผนงานโครงการ และต�องมการปรบเปลยน หรอจดสรรทรพยากรทจาเป)น เพอให�ดาเนนการได�สาเรจตามวตถประสงค�

๒.๒.๓ ขนตอนภายหลงเสรจสนการดาเนนการตามโครงการ

หน�วยงานผ�รบผดชอบโครงการ หรอผ�รบผดชอบการตดตามประเมนผลความสาเรจของโครงการตามตวชวด เป)นผ�ตดตามความสาเรจของโครงการตามตวชวดทกาหนดไว� และจดทารายงานประเมนผลลพธ�และความค�มค�าของโครงการ เพอประเมนผลการดาเนนงานของโครงการว�าบรรลตามวตถประสงค�และเปdาหมายหรอไม� มข�อเสนอแนะเพอการขยายผลหรอ การดาเนนการ ในป/งบประมาณต�อไปอย�างไร

๑๒

๒.๓ การกาหนดตวชวดทใช�ประเมนผลลพธ�และความค�มค�า

หน�วยงานผ�รบผดชอบโครงการพจารณาเลอกตวชวดความสาเรจของโครงการจากกล�มตวชวดด�านล�างนตามความเหมาะสมตามประเภทของผลผลต โครงการทมความแตกต�างกน

๒.๓.๑ มตประสทธภาพ :

ต�นทนต�อหน�วย : เพอประเมนต�นทนทเกดขนจรงตามหลกเกณฑ�ของกรมบญชกลาง โดยเปรยบเทยบกบต�นทนทประมาณการไว�ในขนตอนวางแผนว�าสงหรอตากว�าแผนอย�างไร เพราะเหตใด สดส�วนผลผลตต�อทรพยากร : เพอประเมนผลตภาพของการใช�ปQจจยการผลตแต�ละชนด เพอให�

สามารถวเคราะห�ถงปQจจยทมผลกระทบต�อประสทธภาพการดาเนนงานโดยรวม ซงจะช�วยให�กาหนดแนวทางแก�ไขปQญหาได�อย�างถกต�อง สดส�วนค�าใช�จ�ายจรงต�อค�าใช�จ�ายตามแผน : เพอวเคราะห�ถงความประหยดในการทางาน ตงแต�

ขนตอนการจดหาปQจจยการผลตและระหว�างการดาเนนงาน เพอดว�าการดาเนนงานมรายจ�ายเพมขนหรอลดลงจากการประมาณการไว�เพยงใด และเพราะเหตใด สดส�วนเวลาทใช�จรงในการให�บรการเปรยบเทยบกบระยะเวลาทกาหนด : เพอวเคราะห�ความรวดเรว

ในการทางานทเกดจากการลดขนตอนและระยะเวลาในการให�บรการ โดยมการจดทามาตรฐานเวลาการให�บรการไว� เพอเปรยบเทยบถงความมประสทธภาพ คณภาพตามมาตรฐานทกาหนดตามค�มอการประกนคณภาพและควบคมคณภาพ : เพอวเคราะห�

คณภาพในการให�บรการ เลอกใช�ตวชวดนในกรณทส�วนราชการได�จดทามาตรฐานค�มอการประกนคณภาพและควบคมคณภาพ หรอค�มอการปฏบตงาน ปรมาณผลผลตททาได�จรงเปรยบเทยบกบแผนงานโครงการ : เพอวเคราะห�ความก�าวหน�าในการ

ดาเนนการนาส�งผลผลต เปรยบเทยบความมประสทธภาพในการดาเนนงาน ความพงพอใจของผ�รบบรการต�อกระบวนการให�บรการ.:.เพอประเมนความพงพอใจของ

ผ�รบบรการต�อกระบวนการให�บรการ โดยหน�วยงานผ�ให�บรการกาหนดกล�มผ�รบบรการ ประเดนทต�องการทราบ เพอนาผลการประเมนมาใช�เป)นข�อมลปรบปรงกระบวนการให�บรการ

๒.๓.๒ มตประสทธผล Cost – Effectiveness : เพอประเมนผลการปฏบตงานตามโครงการ ว�าเกดผลประโยชน�เชงสงคม

อย�างไรเปรยบเทยบกบค�าใช�จ�าย ระดบความสาเรจในการบรรลวตถประสงค�/เปdาหมาย.:.เพอพจารณาว�าผลการปฏบตภารกจ

สามารถบรรลวตถประสงค�หรอเปdาหมายหลกได�เพยงใด เพราะเหตใด ระดบความพงพอใจของผ�รบบรการทมต�อผลประโยชน�จากการใช�บรการ.:.เพอประเมนความพงพอใจ

ของผ�รบบรการต�อประโยชน�ทได�รบจากการบรการ โดยหน�วยงานผ�ให�บรการกาหนดกล�มผ�รบบรการ และประเมนตามประเดนทต�องการทราบ เพอนาผลการประเมนมาใช�เป)นข�อมลปรบปรงการดาเนนงาน

๑๓

๒.๓.๓ มตผลกระทบ

ผลกระทบทมต�อประชาชน เช�น ผลกระทบทางด�านพฤตกรรม หรอการดาเนนชวตเปลยนไป อนเป)นผลจากพ.ร.บ. ทผ�านการพจารณาของสภาผ�แทนราษฎร หรอวฒสภา โดยมส�วนราชการสงกดรฐสภาเป)นผ�สนบสนนงานด�านวชาการ หรอกฎหมายทเกยวข�อง เป)นต�น ผลกระทบทมต�อเศรษฐกจ เช�น ผลกระทบทางด�านรายได� การตลาด การส�งออก การขยายตว

ทางเศษฐกจ อนเป)นผลจากพ.ร.บ. ทผ�านการพจารณาของสภาผ�แทนราษฎร หรอวฒสภา โดยมส�วนราชการสงกดรฐสภาเป)นผ�สนบสนนงานด�านวชาการ หรอกฎหมายทเกยวข�อง เป)นต�น ผลกระทบทางสงคม เช�น โครงสร�างของสงคม วฒนธรรม ชมชน เปลยนไป อนเป)นผลจาก

พ.ร.บ. ทผ�านการพจารณาของสภาผ�แทนราษฎร หรอวฒสภา โดยมส�วนราชการสงกดรฐสภาเป)นผ�สนบสนนงานด�านวชาการ หรอกฎหมายทเกยวข�อง เป)นต�น ผลกระทบต�อการเมอง เช�น ความรบร� เข�าใจ ความสนใจ การมส�วนร�วมในกจกรรมการเมอง

ของประชาชนเพมขน อนเป)นผลจากการดาเนนงานของส�วนราชการสงกดรฐสภาด�านการส�งเสรม เผยแพร�ประชาธปไตย เป)นต�น ผลกระทบทมต�อสงแวดล�อม เช�น ปรมาณขยะ มลพษด�านสงแวดล�อมทเกดระหว�างการก�อสร�าง

รฐสภาแห�งใหม� เป)นต�น

๑๔

ตารางท ๑ ตวชวดในการประเมนความค�มค�า ตามประเภทของผลผลต/โครงการหรอยทธศาสตร�๕

ประเภทของตวชวด เนอหาของการประเมนความค�มค�า ประเภทของผลผลต/โครงการ หรอยทธศาสตร�

การประเมนประสทธภาพ

ต�นทนต�อหน�วย (เชงปรมาณ)

ประเมนต�นทนทเกดขนจรง เปรยบเทยบกบต�นทนทประมาณการไว� ซงเป)นการประเมนผลระดบผลผลต (Output) เปรยบเทยบกบค�าใช�จ�าย

ผลผลต/โครงการทสามารถประเมนประสทธผลได�จะสามารถประเมนต�นทน ต�อหน�วยได�

ผลผลต/โครงการทไม�สามารถประเมนประสทธผลได� (เช�น การบรหารงานธรการ) แต�สามารถประเมนผลผลตในเชงการเงนได� โดยคานวณปรมาณงานของผลผลตเปรยบเทยบกบค�าใช�จ�าย

สดส�วนผลผลตต�อทรพยากร (เชงปรมาณ)

ประเมนผลตภาพของการใช�ปQจจยการผลต แต�ละชนด ซงเป)นการประเมนผลระดบผลผลต (Output) เปรยบเทยบกบการใช�ปQจจยการผลต

ผลผลต/โครงการทไม�สามารถประเมนผลผลตในเชงการเงนได� แต�สามารถประเมนผลผลต ในเชงปQจจยการผลต ด�านคน และครภณฑ�ได� โดยคานวณปรมาณงานของผลผลตต�อหน�วยบคลากร หรอต�อหน�วยครภณฑ�

สดส�วนเวลาทใช�จรงในการให�บรการเปรยบเทยบกบระยะเวลาทกาหนด (เชงปรมาณ)

วเคราะห�ถงความรวดเรวในการทางาน อนเกดจากการลดขนตอนและระยะเวลาในการให�บรการ ซงเป)น การประเมนผลระดบผลผลต (Output) ในเชงเวลา

ผลผลต/โครงการทต�องการเพมประสทธภาพด�านความรวดเรว

สดส�วนค�าใช�จ�ายจรง ต�อค�าใช�จ�ายตามแผน (เชงปรมาณ)

วเคราะห�ความประหยดในการทางานตงแต�ขนตอนการจดหาปQจจยการผลตและระหว�างการดาเนนงาน ซงเป)นการประเมนผลระดบกระบวนการ (Process) จากการใช�ปQจจยการผลต (Input)

ผลผลต/โครงการทต�องการให�เกดความประหยด (เช�น การลดค�าใช�จ�ายในปQจจย การผลตทงงบบคลากร งบดาเนนการ และ งบลงทน รวมทงค�าสาธารณปโภค ในกระบวนการผลตหรอบรการ)

คณภาพตามมาตรฐาน ทกาหนดตามค�มอการประกนคณภาพและควบคมคณภาพ (เชงคณภาพ)

วเคราะห�คณภาพตามมาตรฐาน ทกาหนดตามค�มอการประกนคณภาพและควบคมคณภาพ ซงเป)นการประเมนผลระดบผลผลต (Output) ในเชงคณภาพ

ผลผลต/โครงการทต�องการให�ได�คณภาพ ตามมาตรฐานตามค�มอการประกนคณภาพและควบคมคณภาพในระดบสากลหรอ ในระดบประเทศ

๕ คมอการประเมนความคมคาในการปฏบตภารกจภาครฐ (ฉบบพฤษภาคม พ.ศ.๒๕๕๑)

๑๕

ประเภทของตวชวด เนอหาของการประเมนความค�มค�า ประเภทของผลผลต/โครงการ หรอยทธศาสตร�

ปรมาณผลผลตททาได�จรงเปรยบเทยบกบแผน (เชงปรมาณ)

วเคราะห�ปรมาณผลผลตททาได�จรงเปรยบเทยบกบแผน ซงเป)นการประเมนผลระดบผลผลต (Output) ในเชงปรมาณ

ผลผลต/โครงการทต�องการให�ได�ปรมาณผลผลตททาได�จรงเปรยบเทยบกบแผน

ความพงพอใจของผ�รบบรการต�อกระบวนการให�บรการ (เชงคณภาพ)

สารวจระดบความพงพอใจของผ�รบบรการต�อกระบวนการให�บรการ ซงเป)นการประเมนผลระดบผลผลต (Output)

ผลผลต/โครงการทเกยวกบการให�บรการ ทางสงคม

การประเมนประสทธผล

Cost - Effectiveness (เชงปรมาณ)

กรณทภารกจของหน�วยงานไม�สามารถประเมนผลประโยชน�เป)นตวเลขชดเจน หรอเป)นภารกจทจดทาเป)นโครงการ ให�วเคราะห�ประสทธผลต�อค�าใช�จ�าย ซงเป)นการประเมนผลระดบผลลพธ� (Outcome) เปรยบเทยบกบปQจจย การผลต (Input)

ผลลพธ�ทเกยวกบการพฒนาสงคม การเมอง และสงแวดล�อม

ระดบความสาเรจในการบรรลวตถประสงค�/เปdาหมาย (เชงปรมาณและเชงคณภาพ)

ผลการปฏบตภารกจสามารถบรรลวตถประสงค�หรอเปdาหมายหลก ซงเป)นการประเมนผลระดบผลลพธ� (Outcome)

ผลลพธ�ทเกยวกบการพฒนาสงคม การเมอง และสงแวดล�อม (เพอนาไปส�การวเคราะห� Cost–Effectiveness)

ระดบความพงพอใจของผ�รบบรการหรอผ�ใช�ประโยชน� (เชงคณภาพ)

สารวจระดบความพงพอใจของผ�รบบรการต�อผลประโยชน�จาก การให�บรการ ซงเป)นการประเมนผลระดบผลลพธ� (Outcome)

ผลลพธ�ทเกยวกบการให�บรการทางเศรษฐกจและสงคม

การประเมนผลกระทบ

การประเมนผลกระทบ ต�อประชาชน (เชงปรมาณและเชงคณภาพ)

ประเมนผลกระทบต�อประชาชน ยทธศาสตร�ด�านเศรษฐกจ ยทธศาสตร�ด�านการพฒนาสงคม

การประเมนผลกระทบต�อเศรษฐกจและการเมอง (เชงปรมาณและเชงคณภาพ)

ผลกระทบต�อเศรษฐกจและการเมอง ยทธศาสตร�ด�านเศรษฐกจ ยทธศาสตร�การต�างประเทศ

การประเมนผลกระทบต�อสงคม และการเมอง (เชงปรมาณและเชงคณภาพ)

ผลกระทบต�อสงคมและการเมอง ยทธศาสตร�ด�านการบรหารกจการบ�านเมองทด ยทธศาสตร�ด�านประชารฐ ยทธศาสตร�ด�านความมนคงของรฐ

๑๖

ประเภทของตวชวด เนอหาของการประเมนความค�มค�า ประเภทของผลผลต/โครงการ หรอยทธศาสตร�

การประเมนผลกระทบต�อสงแวดล�อม (เชงปรมาณและเชงคณภาพ)

ผลกระทบต�อสงแวดล�อม ยทธศาสตร�ด�านทรพยากรธรรมชาตและสงแวดล�อม

๑๗

๓. การจดทารายงานการประเมนผลลพธ�และความค�มค�า ของโครงการทส�วนราชการสงกดรฐสภาดาเนนการ

หน�วยงานผ�รบผดชอบโครงการ จดทารายงานการประเมนผลลพธ�และความค�มค�าของโครงการทส�วนราชการสงกดรฐสภาดาเนนการ โดยใช�แนวทาง และหวข�อการรายงานตามตวอย�างรายงาน โดยพจารณาเลอกตวชวดมตประสทธภาพ มตประสทธผล มตผลกระทบ ตามความเหมาะสม ดงน

ตารางท ๒

สรปผลการประเมนความค�มค�าของโครงการ ทส�วนราชการสงกดรฐสภาดาเนนการ

หน�วยงาน ………………………………………………… สานกงานเลขาธการ……………………….……… ชอโครงการ ………………………………………………… ความสอดคล�องของโครงการกบยทธศาสตร�

ของสานกงานฯ (ให�เลอกยทธศาสตร�ทสอดคล�องกบผลผลต

ทประเมนความค�มค�า)

รายงานผล

ประเดนยทธศาสตร�ท xx:………………………….. เปdาประสงค�เชงยทธศาสตร�:……………………….. ตวชวดเชงยทธศาสตร�:…………………………….. กลยทธ�:……………………………………………. ตวชวดเชงกลยทธ�…………………………………

ประสทธภาพ รายงานผล

ต�นทนต�อหน�วย สดส�วนผลผลตต�อทรพยากร สดส�วนผลผลตททาได�จรงเปรยบเทยบกบแผน สดส�วนเวลาทใช�จรงในการให�บรการ

เปรยบเทยบกบระยะเวลาทกาหนด สดส�วนค�าใช�จ�ายจรงต�อค�าใช�จ�ายตามแผน คณภาพตามมาตรฐานทกาหนดตามค�มอ

การประกนคณภาพและควบคมคณภาพ ความพงพอใจของผ�รบบรการต�อ

กระบวนการให�บรการ

๑๘

ประสทธผล รายงานผล

Cost – Effectiveness ระดบความสาเรจในการบรรล

วตถประสงค�/เปdาหมาย ระดบความพงพอใจของผ�รบบรการทมต�อ

ผลประโยชน�จากการใช�บรการ

ผลกระทบ รายงานผล

การประเมนผลกระทบต�อประชาชน การประเมนผลกระทบต�อเศรษฐกจ การประเมนผลกระทบต�อสงคม การประเมนผลกระทบต�อการเมอง การประเมนผลกระทบต�อสงแวดล�อม

ความคดเหน/ข�อเสนอแนะ

๑๙

ตารางท ๓ คาอธบายแนวทางการจดทาแบบสรปผลการประเมนความค�มค�าของโครงการ

ทส�วนราชการสงกดรฐสภาดาเนนการ

หน�วยงาน ………………………………………………… สานกงานเลขาธการ……………………….……… ชอโครงการ …………………………………………………

ความสอดคล�องของโครงการกบยทธศาสตร�ของสานกงานฯ

(ให�เลอกยทธศาสตร�ทสอดคล�องกบผลผลต ทประเมนความค�มค�า)

รายงานผล (ให�อธบายว�าผลผลต/ผลลพธ�ของโครงการสามารถตอบสนองหรอสนบสนนให�สานกงานฯ บรรลเปdาหมายของกลยทธ� หรอยทธศาสตร�อย�างไร)

ประเดนยทธศาสตร�ท xx:………………………….. เปdาประสงค�เชงยทธศาสตร�:……………………….. ตวชวดเชงยทธศาสตร�:…………………………….. กลยทธ�:……………………………………………. ตวชวดเชงกลยทธ�…………………………………

ตวอย�างการเขยนข�อความ ผลผลต/ผลลพธ�ของโครงการพฒนาทรพยากรบคคล ตอบสนอง

ยทธศาตร�ท ๕ : เสรมสร�างและพฒนาศกยภาพบคลากรให�ม ขดสมรรถนะสง โดยผลการดาเนนการในป/งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ เป)นไปตามเปdาหมาย ส�งผลให�สานกงานฯมบคลากรทม ขดสมรรถนะสงตามแผนพฒนารายบคคลทกาหนดไว�

ประสทธภาพ

รายงานผล (ให�แสดงผลการประเมนตวชวดประสทธภาพ เปรยบเทยบกบแผนประจาป/ทกาหนดไว� กรณทไม�สามารถเปรยบเทยบได� ให�แสดงเหตผล)

ต�นทนต�อหน�วย

อาจนาต�นทนต�อหน�วยทคานวณตามแนวทาง GFMIS ตามทกรมบญชกลางกาหนด และกรณทหน�วยงานปรบปรงข�อมล การดาเนนงานของกจกรรม/โครงการ หรอค�าใช�จ�าย อาจคานวณต�นทนต�อหน�วยขนใหม� ตวอย�างการเขยนข�อความ ในป/งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ มผลผลตงานร�างกฎหมายและ

ให�คาปรกษาทางกฎหมายจานวน ๙๗๕ เรอง โดยมต�นทน ต�อหน�วยเท�ากบ ๐.๒๕๗ ล�านบาท ส�วนในป/งบประมาณ พ.ศ.๒๕๕๐ มผลผลตงานร�างกฎหมายและให�คาปรกษา ทางกฎหมายจานวน ๘๗๓ เรอง โดยมต�นทนต�อหน�วย เท�ากบ ๐.๒๔๗ ล�านบาท ดงนน ต�นทนผลผลตป/งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ สงกว�าเป)นเงน ๐.๐๑๐ ล�านบาท โดยสานกงานฯ สามารถดาเนนการจดทาและตรวจพจารณาร�างกฎหมายเพมขน จานวน ๑๐๒ เรอง (ตวอย�างของสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา)

๒๐

สดส�วนผลผลตต�อทรพยากร แสดงผลสาเรจของผลผลตเปรยบเทยบกบทรพยากรทใช� (Input) เช�น จานวนบคลากรต�อผลผลต ตวอย�างการเขยนข�อความ ป/งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๙ เท�ากบ ๒๙.๑๙ ล�านบาท

ต�อเจ�าหน�าท ๑ คน และเพมขนเป)น ๒๙.๗๘ ล�านบาท ต�อเจ�าหน�าท ๑ คนในป/งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐

สดส�วนผลผลตททาได�จรงเปรยบเทยบกบแผน

เหมาะสาหรบผลผลตทกาหนดเป)นเชงปรมาณ ตวอย�างการเขยนข�อความ ป/งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ กาหนดเปdาหมายผลผลตงาน

ร�างกฎหมายและให�คาปรกษาทางกฎหมายจานวน ๘๐๐ เรอง และสามารถดาเนนการจดทา และตรวจพจารณาร�างกฎหมายจานวน ๙๗๕ เรอง ซงสงกว�าเปdาหมายทกาหนดไว� ร�อยละ ๒๑.๘๗

(ตวอย�างของสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา) สดส�วนเวลาทใช�จรงในการให�บรการ

เปรยบเทยบกบระยะเวลาทกาหนด

เหมาะสาหรบผลผลตทกาหนดตวชวดเป)นระยะเวลาในการดาเนนการให�บรการ โดยเปรยบเทยบผลกบแผน ตวอย�างการเขยนข�อความ ระยะเวลาทใช�ในการแก�ไขความขดข�องในการให�บรการ

ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ ในป/งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ เฉลยเท�ากบ ๓๔ นาท ดกว�าเวลาทกาหนดไว�ท ๔๕ นาท

สดส�วนค�าใช�จ�ายจรงต�อค�าใช�จ�ายตามแผน

เปรยบเทยบค�าใช�จ�ายจรงทงหมดของโครงการ กบค�าใช�จ�ายตามแผน เพอแสดงถงความสามารถในการบรหารงบประมาณโครงการ ตวอย�างการเขยนข�อความ ในป/งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๙ สดส�วนค�าใช�จ�ายจรง

ต�อค�าใช�จ�ายตามแผน = ๐.๗๕๓ และในป/งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ = ๐.๘๒๘

คณภาพตามมาตรฐานทกาหนดตามค�มอการประกนคณภาพและควบคมคณภาพ

เหมาะสาหรบโครงการทมมาตรฐานหรอคณภาพทกาหนดไว�ในค�มอการประกนคณภาพ ตวอย�างการเขยนข�อความ ดาเนนการจดโครงการฝ|กอบรมตามหลกเกณฑ�การประกน

คณภาพการฝ|กอบรมของสานกงานฯ ได�ร�อยละ ๑๐๐ ความพงพอใจของผ�รบบรการต�อกระบวนการ

ให�บรการ

เหมาะกบผลผลตทมการประเมนผลความพงพอใจต�อกระบวนการให�บรการ ตวอย�างการเขยนข�อความ ระดบความพงพอใจต�อกระบวนการบนทกและรายงานผล

การประชมมคะแนนเฉลย.๔.๔๐ หรอร�อยละ ๘๒.๐๐

๒๑

ประสทธผล

รายงานผล (ให�แสดงผลการประเมนตวชวดประสทธผล เปรยบเทยบกบป/ทผ�านมา กรณทไม�สามารถเปรยบเทยบได� ให�แสดงเหตผล)

Cost – Effectiveness

แสดงผลของผลลพธ�ทผ�รบบรการกล�มเปdาหมายได�รบ ต�อค�าใช�จ�ายจรงของโครงการทงหมด ตวอย�างการเขยนข�อความ ผลผลตมประสทธผล เนองจากทาให�กล�มเปdาหมายได�รบ

บรการงานร�างกฎหมายและให�คาปรกษาทางกฎหมายทมคณภาพ สมบรณ� ครบถ�วนตามนโยบายของรฐบาลจานวน ๙๗๕ เรอง (สงกว�าเปdาหมายตามแผนทกาหนดไว� ร�อยละ ๒๑.๘๗ และมากกว�าป/ ๒๕๕๐) โดยใช�ค�าใช�จ�ายทงหมด ๒๕๖.๒๖ ล�านบาท (ตวอย�างของสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา)

ระดบความสาเรจในการบรรลวตถประสงค�/เปdาหมาย

แสดงความสาเรจของโครงการเทยบกบเปdาหมายตามวตถประสงค� ตวอย�างการเขยนข�อความ ป/งบประมาณ ๒๕๕๑ กาหนดเปdาหมายผลผลตงานร�าง

กฎหมายและให�คาปรกษาทางกฎหมายจานวน ๘๐๐ เรอง และสามารถดาเนนการจดทาและตรวจพจารณาร�างกฎหมายได�แล�วเสรจและบรรลเปdาหมายตามแผนทกาหนด จานวน ๙๗๕ เรอง (ตวอย�างของสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา)

ระดบความพงพอใจของผ�รบบรการทมต�อผลประโยชน�จากการใช�บรการ

เหมาะกบผลผลตทมการประเมนผลความพงพอใจของผ�รบบรการ ต�อประโยชน�ทได�รบจากผลผลตของโครงการ ตวอย�างการเขยนข�อความ ระดบความพงพอใจต�อคณภาพของข�อมลด�านนตบญญต

มคะแนนเฉลย.๔.๘๐ หรอร�อยละ ๘๔.๐๐ ผลกระทบ

รายงานผล

(ให�แสดงผลการประเมนตวชวดผลกระทบ เปรยบเทยบกบป/ทผ�านมา กรณทไม�สามารถเปรยบเทยบได� ให�แสดงเหตผล)

การประเมนผลกระทบต�อประชาชน การประเมนผลกระทบต�อเศรษฐกจ การประเมนผลกระทบต�อสงคม การประเมนผลกระทบต�อการเมอง การประเมนผลกระทบต�อสงแวดล�อม

ให�รายงานผลสาเรจทผลผลตของโครงการนส�งผลกระทบถง อาจส�งผลกระทบโดยตรง โดยทางอ�อม หรอเพยงบางส�วนกได� ฃอาจนาผลกระทบจากการศกษาทางวชาการ หรอ ค�าใช�จ�าย ทคดเป)นมลค�าเงนไม�ได�มาอธบายประกอบ ตวอย�างการเขยนข�อความ ผลผลตนมผลกระทบต�อระดบการมส�วนร�วมของประชาชน

ต�อกจกรรมด�านประชาธปไตยจากร�อยละ ๓๐ ในป/งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๙ เป)นร�อยละ ๔๐ ในป/งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ แสดงว�าผลกระทบต�อการมส�วนร�วมของประชาชนเพมขนร�อยละ ๓๓.๓

ผลผลตนมผลกระทบต�อการลดขยะจาก ๑๐๐,๐๐๐ ตน ในป/งบประมาณ ๒๕๕๙ เป)น ๕๐,๐๐๐ ตน ในป/งบประมาณ ๒๕๖๐ แสดงว�ามผลกระทบต�อการลดขยะเพมขนร�อยละ ๕๐

๒๒

ความคดเหน/ข�อเสนอแนะ (ให�ผ�รบผดชอบโครงการสรปภาพรวมของผลการประเมนในมตประสทธภาพ มตประสทธผล มตผลกระทบ ว�าโครงการ มความค�มค�าอย�างไร ควรดาเนนการต�อเนอง หรอควรปรบปรง หรอควรบรณาการโครงการกบหน�วยงานหรอส�วนราชการอน อย�างไร )

๒๓

อภธานศพท�

ความค�มค�า

ผลทได�รบจากการดาเนนโครงการ ตามลกษณะของแต�ละโครงการ (เศรษฐกจ สงคม สงแวดล�อม สขภาพ และความมนคง) โดยโครงการจะมความค�มค�ากต�อเมอ ผลทได�รบมมลค�า สงกว�า ต�นทนของทรพยากรทต�องใช�เพอการลงทนในโครงการ และ รวมกบผลกระทบด�านลบทเกดขน ตลอดจน เป)นทยอมรบแก�ทกฝ�ายทเกยวข�อง การประเมนความค�มค�า

การประเมนการดาเนนภารกจของภาครฐเพอให�ได�ผลผลต ผลลพธ�ตามวตถประสงค�อย�างมประสทธภาพ มประโยชน�ทสมดลกบทรพยากรทใช� ผลลพธ�เป)นได�ทงผลสาเรจ และผลกระทบทางลบ ทงทเป)นตวเงนและไม�เป)นตวเงน

ความค�มทน

การเปรยบเทยบผลประโยชน� และ ต�นทนของโครงการ ณ จดทผลประโยชน� เท�ากบ ต�นทนของโครงการจะถอเป)น จดค�มทน ทางด�านการเงน

ค�าเปMาหมาย

เปdาหมายในเชงปรมาณหรอคณภาพ หรอทงสองส�วนททาให�แยกแยะได�ว�า การปฏบตงานประสบความสาเรจ

ตามตวชวดทกาหนดไว�หรอไม� มากน�อยเพยงใด ภายในระยะเวลาทระบไว�อย�างชดเจน

ตวชวด

ดชนหรอหน�วยวดความสาเรจของการปฏบตงานทกาหนดขน โดยเป)นหน�วยวดทแสดงผลสมฤทธของงาน

และสามารถแยกแยะความแตกต�างของผลการปฏบตงานได�

ประสทธภาพ ความสอดคล�องในการใช�ทรพยากร / กระบวนการทางาน / ผลตภาพ

ผลตสนค�าหรอบรการให�ได�มากทสดจากทรพยากรเท�าทมอย�อย�างจากด ประสทธผล บรรลวตถประสงค� / เปdาหมายความพงพอใจของผ�รบบรการ

ความสาเรจในการตอบสนองต�อจดม�งหมายหรอวตถประสงค�ทกาหนด

๒๔

ผลกระทบ ผลสบเนองจากการปฏบตภารกจตามทคาดหมายและไม�คาดหมาย

ผลผลต

ผลตภณฑ�หรอบรการทหน�วยงานภาครฐทาการผลตและส�งมอบให�กบบคคลภายนอก ใช�เป)นเกณฑ�ในการกาหนดราคาผลผลต และจดสรรเงนลงทน หลกในการพจารณาแนวโน�มการดาเนนงานเพอวดผลการดาเนนงาน ผลลพธ�

ผลประโยชน�ทได�จากผลผลต และผลกระทบทมต�อผ�ทเกยวข�อง และสงแวดล�อม จากการใช�ประโยชน�จากการจดทาผลผลตขนมา หรอ คอ การตอบคาถามทว�าทาไมจงมการดาเนนการเพอให�ได�ผลผลต นน

๒๕

บรรณานกรม

๑. สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแห�งชาต และคณะรฐศาสตร� จฬาลงกรณมหาวทยาลบ.รายงานฉบบสมบรณ�. โครงการประเมนความค�มค�าในการปฏบตภารกจภาครฐและการจดทารายงานการดาเนนงานของรฐต�อสาธารณะ.พฤษภาคม ๒๕๕๑

๒. สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแห�งชาต. ค�มอการประเมนความค�มค�าในการปฏบตภารกจภาครฐ (ฉบบปรบปรง พ.ศ. ๒๕๕๓). พฤศจกายน ๒๕๕๓

๓. สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. ค�มอเทคนคและวธการบรหารจดการสมยใหม�ตามแนวทางการบรหารกจการบ�านเมองทด: การประเมนความค�มค�า. กมภาพนธ� ๒๕๔๙

ภาคผนวก

๑. ตวอย�าง สรปผลการประเมนความค�มค�าโครงการพฒนาผ�ประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดย�อม กรมส�งเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม

๒. ตวอย�าง รายงานการประเมนผลความค�มค�าในการปฏบตภารกจของกรมศลกากร กระทรวงการคลง ๓. การประเมนความค�มค�าโดยการวเคราะห�ทางการเงน

ภาคผนวก ๑

ตวอย�าง สรปผลการประเมนความค�มค�าในการปฏบตภารกจภาครฐ

๑

ตวอย�าง สรปผลการประเมนความค�มค�าในการปฏบตภารกจภาครฐ

ผลผลต: ผ�ประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดย�อมได�รบการพฒนา กรมส�งเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม

ความสอดคล�องของ ภารกจกบยทธศาสตร+ชาต (ให�เลอกยทธศาสตร+ชาตทสอดคล�องกบผลผลต

ทประเมนความค�มค�า)

รายงานผล

รฐธรรมนญ

คาแถลงนโยบายของรฐบาล

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแห#งชาต

ความต'องการของประชาชน

� ป)ญหาของสงคม � การเตอนภยของนกวชาการ � กฎหมายอนๆ (พรบ. หรอ พรฎ)

สอดคล'องกบ ๑. รฐธรรมนญในมาตรา ๘๔ วงเลบ ๒ วงเลบ ๖ ๒. คาแถลงนโยบายของรฐบาลนายสมคร สนทรเวช ในวนท ๑๘ กมภาพนธ< ๒๕๕๑ ข'อ ๓ นโยบายเศรษฐกจ ข'อ ๓.๒ นโยบายปรบโครงสร'างเศรษฐกจ ๓.๒.๒ ภาคอตสาหกรรมข'อ ๓.๒.๒.๔ ๓. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแห#งชาตฉบบท ๑๐ (พ.ศ ๒๕๕๐-๒๕๕๔) เรองการปรบโครงสร'างเศรษฐกจให'มความสมดลและยงยน ๔. ความต'องการของประชาชน ตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรว#าด'วยการรบฟ)งความคดเหนของประชาชน จากแบบสารวจความต'องการรบบรการของผ'ประกอบการและผลการวเคราะห< ปC งบประมาณ พ.ศ ๒๕๕๐

๒

ประสทธภาพ

รายงานผล (ให�แสดงผลการประเมนตวชวดประสทธภาพเปรยบเทยบกบแผนประจาป4ทกาหนดไว�กรณ ทไม�สามารถเปรยบเทยบได�ให�แสดงเหตผล)

ต'นทนต#อหน#วย ผลผลตนมต'นทนต#อหน#วยเพมขนคดเปGนร'อยละ ๑๓.๗๕ ปCงบประมาณ พ. ศ. ๒๕๕๐ ต'นทน ๒๗,๔๒๑.๙๕ บาท/ราย ปCงบประมาณ พ. ศ. ๒๕๕๐ ต'นทน ๓๑,๑๙๑.๖๓ บาท/ราย

ปรมาณผลผลตททาได'จรงเปรยบเทยบกบแผน ปCงบประมาณพ. ศ. ๒๕๕๑ กาหนดแผนพฒนาผ'ประกอบการไว' ๙,๖๐๐ ราย ประกอบด'วยการถ#ายทอดความร'และให'คาปรกษาแนะนาในการจดตงธรกจจานวน ๗,๐๐๐ ราย และพฒนาผ'ประกอบการรายเดม จานวน ๒,๖๐๐ ราย สามารถดาเนนการสร'างและพฒนาผ'ประกอบการได' ๙,๖๗๖ ราย ซงสงกว#าแผน ทกาหนดไว'จานวน ๗๖ ราย คดเปGนร'อยละ ๐.๗๙

คณภาพตามมาตรฐานทกาหนดตามค#มอ การประกนคณภาพและควบคมคณภาพ

มค#มอในการปฏบตงานซงได'กาหนดเปGนมาตรฐานเดยวกนเพอให'ทกหน#วยงานทดาเนนการในผลผลตนดาเนนการเปGนแนวทางเดยวกน

� สดส#วนเวลาทใช'จรงในการให'บรการเปรยบเทยบกบระยะเวลาทกาหนด

สดส#วนค#าใช'จ#ายจรงต#อค#าใช'จ#ายตามแผน

ผลผลตนในปCงบประมาณ ๒๕๕๑ มสดส#วนค#าใช'จ#ายจรงต#อค#าใช'จ#ายตามแผนลดลงจากปCงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐ คดเปGนร'อยละ ๒.๐๘ ปCงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ ส#วนค#าใช'จ#ายจรงต#อค#าใช'จ#ายตามแผน ๑. ค#าใช'จ#ายจรง ๒๕๑,๒๙๓,๒๐๔ บาท ๒. ค#าใช'จ#ายตามแผน ๒๖๖,๓๙๔,๖๐๐ บาท ๓. คอ ๑/๒ = ๒๕๑,๒๙๓,๒๐๔ บาท / ๒๖๖,๓๙๔,๖๐๐ บาท = ๐.๙๔ ปCงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐ สดส#วนค#าใช'จ#ายจรงต#อค#าใช'จ#ายตามแผน ๑. ค#าใช'จ#ายจรง ๒๕๕,๗๑๙,๑๙๒,๗๐๐ บาท ๒. ค#าใช'จ#ายตามแผน ๒๖๘,๕๓๐,๐๐๐ บาท ๓. คอ ๑/๒ = ๒๕๗,๑๙๒,๗๐๐ บาท / ๒๖๘,๕๓๐,๐๐๐ บาท = ๐.๙๖ หมายเหต ๑. ค#าใช'จ#ายจรงจากระบบ GFMIS ๒. ค#าใช'จ#ายจรงทนามาคานวณสดส#วนค#าใช'จ#ายจรง

๓

ประสทธภาพ

รายงานผล (ให�แสดงผลการประเมนตวชวดประสทธภาพเปรยบเทยบกบแผนประจาป4ทกาหนดไว�กรณ ทไม�สามารถเปรยบเทยบได�ให�แสดงเหตผล)

ต#อค#าใช'จ#ายตามแผนไม#รวมค#าเสอมราคาและงบบคลากรเนองจากในปCงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐ ไม#ได'มการกระจายค#าใช'จ#ายเปGนรายผลผลต

� สดส#วนผลผลตต#อทรพยากร ความพงพอใจของผ'รบบรการต#อ

กระบวนการให'บรการ ในปCงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ กาหนดเปUาหมาย ความพงพอใจทร'อยละ ๘๕.๐๐ ซงผลผลตนม ความพงพอใจของผ'รบบรการต#อกระบวนการให'บรการร'อยละ ๘๖.๗๗

ประสทธผล รายงานผล

(ไม#แสดงผลการประเมนตวชวดประสทธผลเปรยบเทยบกบปCทผ#านมา กรณทไม#สามารถ

เปรยบเทยบได'ให'แสดงเหตผล) Cost - Effectiveness

ระดบความสาเรจในการบรรลวตถประสงค</เปUาหมาย

ผลการปฏบตงานในผลผลตนบรรลวตถประสงค<และเปUาหมายหลกดงน ๑. ผ'ประกอบการได'รบคาปรกษา แนะนาและถ#ายทอดความร'ในการจดตงธรกจ ๗,๐๖๘ ราย ( เปUาหมาย ๗,๐๐๐ ราย) ๒. ผ'ประกอบการรายเดอนได'รบการพฒนา ๒,๖๐๘ ราย (เปUาหมาย ๒,๖๐๐ ราย) ๓. ผ'ประกอบการรายเดอนทได'รบการพฒนามความร'เพมขน ๒,๕๗๗ รายคดเปGนร'อยละ ๙๘.๘๑ (เปUาหมายร'อยละ ๖๐)

� ระดบความพงพอใจของผ'รบบรการทมต#อผลประโยชน<จากการใช'บรการ

๔

ผลกระทบ

รายงานผล (ให�แสดงผลการประเมนตวชวดผลกระทบเทยบ กบป4ทผ�านมา กรณทไม�สามารถเปรยบเทยบได� ให�แสดงเหตผล)

การประเมนผลกระทบต#อประชาชน

ผ'ประกอบการดาเนนธรกจโดยคานงถงความรบผดชอบต#อสงคม (CSR) ซงรวมถงการมความรบผดชอบต#อผ'บรโภคในสนค'าและบรการของตนและยดหลก ธรรมาภบาลในการบรหารองค<กร ย#อมส#งผลให'เกดคณภาพชวตทดต#อลกค'า/ผ'บรโภค นนกคอการทประชาชนจะได'รบสนค'าและบรการทหลากหลาย มมาตรฐาน ปลอดภยและมคณภาพ

การประเมนผลกระทบต#อเศรษฐกจ ในปCงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ เกดการจ'างงานเพมขน ๓,๗๖๕ ราย (ข'อมลเฉพาะผ'ประกอบการรายใหม#)

Benefit - Cost Ratio

ในปCงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ สดส#วนผลตอบแทนทางเศรษฐกจต#อค#าใช'จ#ายจรง ๑. ผลตอบแทนทางเศรษฐกจ ๔,๒๒๖.๗๓ ล'านบาท ๒. ค#าใช'จ#ายจรง ๒๕๑.๒๙ ล'านบาท ๓. คอ ๑/๒ = ๔,๒๒๖.๗๓ ล'านบาท / ๒๕๑.๒๙ ล'านบาท = ๑๖.๘๒ (ผลตอบแทนทางเศรษฐกจคอ มลค#าการลงทนของผ'ประกอบการรายใหม#และผ'ประกอบการรายเดม มลค#าค#าใช'จ#ายและต'นทนทลดลงของผ'ประกอบการรายเดมมลค#ายอดขายทเพมขนและมลค#าเพราะ การจ'างงาน) ในปCงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๘ สดส#วนผลตอบแทนทางเศรษฐกจต#อค#าใช'จ#ายจรง ๑. ผลตอบแทนทางเศรษฐกจ ๒,๒๒๐.๕๓ ล'านบาท ๒. ค#าใช'จ#ายจรง ๒๕๗.๑๙ ล'านบาท ๓. คอ ๑/๒ = ๒,๒๒๐.๕๓ ล'านบาท / ๒๕๗.๑๙ ล'านบาท = ๘.๖๓ ( ผลตอบแทนทางเศรษฐกจคอมลค#าการลงทนของผ'ประกอบการรายใหม# หมายเหต: ไม#สามารถเปรยบเทยบกบปC พ.ศ. ๒๕๕๐ ได'เนองจากในส#วนของกจกรรมอนเกบข'อมลได' ไม#สมบรณ<)

๕

ผลกระทบ

รายงานผล (ให�แสดงผลการประเมนตวชวดผลกระทบเทยบ กบป4ทผ�านมา กรณทไม�สามารถเปรยบเทยบได� ให�แสดงเหตผล)

การประเมนผลกระทบต#อสงคม การประเมนผลกระทบต#อสงแวดล'อม

ผ'ประกอบการอตสาหกรรมมจตสานกของ การประกอบการการเปGนผ'ให'ห#วงใยสงคมการม ส#วนร#วมพฒนาชมชนท'องถนในแนวทางเศรษฐกจพอเพยง รวมทงการดแลและรกษาสงแวดล'อม ทาให'ชมชนมความสามคคและเข'มแขงขน ซงโรงงานและชมชนทเข'าร#วมโครงการภายใต'ผลผลตน สามารถเปGนโรงงานต'นแบบและชมชนตวอย#างทดของสงคม

การประเมนผลกระทบต#อการเมอง

ผลผลตนตอบสนองต#อนโยบายของรฐบาล ด'านเศรษฐกจนโยบายปรบโครงสร'างเศรษฐกจภาคอตสาหกรรมในประเดนของการสร'างและพฒนาผ'ประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดย#อมรวมทงวสาหกจชมชนให'มความเข'มแขงเพอเปGนฐานการผลตของระบบเศรษฐกจภายในประเทศโดยส#งเสรมให'มการรวมกล#มเพอเพมมลค#าของสนค'าและศกยภาพในการแข#งขนด'วยการสนบสนนด'าน องค<ความร'และนวตกรรมรวมถงการสร'างธรรมาภบาล ในการประกอบการและความรบผดชอบต#อสงคม

ข�อเสนอแนะ

(ให�เลอกแนวทางลาดบทสาคญทสดทมต�อผลผลต ทประเมนความค�มค�าน)

ความคดเหน (ให�แสดงเหตผลทเลอกแนวทางดงกล�าว)

� ขยายภารกจ ปรบปรงภารกจ � คงสภาพภารกจ � ถ#ายโอนให'ราชการส#วนท'องถน � จ'างเหมาเอกชน � สนบสนนองค<กรพฒนาเอกชน � อนๆ

จากการประเมนความค'มค#าผลผลต "ผ'ประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดย#อมได'รบการพฒนา" ในเชงของประสทธภาพและประสทธผลสรปได'ดงน มตประสทธภาพ พจารณาจากปรมาณผลผลตททาได'จรงเปรยบเทยบกบแผนพบว#าในปC ๒๕๕๑ กรมฯ สามารถบรรลผลผลตเกนกว#าเปUาหมายทกาหนดไว'อย#างไรกตามสดส#วนค#าใช'จ#ายจรงต#อค#าใช'จ#าย ตามแผนลดลงจากปC ๒๕๕๐ คดเปGนร'อยละ ๒.๐๘ รวมทงต'นทนต#อหน#วยของผลผลตน เพมขนคดเปGนร'อยละ ๑๓.๗๕ เนองจากในปC ๒๕๕๑ กรมฯ มการปรบปรงรปแบบหลกสตรซงนอกจากหลกสตรพนฐานในการประกอบธรกจแล'วยงได'จดหลกสตร

๖

ข�อเสนอแนะ (ให�เลอกแนวทางลาดบทสาคญทสดทมต�อผลผลต

ทประเมนความค�มค�าน)

ความคดเหน (ให�แสดงเหตผลทเลอกแนวทางดงกล�าว)

เฉพาะทางเพอให'สอดคล'องกบป)ญหาและความต'องการของกล#มเปUาหมายเพมขนรวมทงการเพมระยะเวลาของการให'คาปรกษาแนะนาด'วยส#งผลให'ต'นทน ต#อหน#วยของผลผลตสงขนนอกจากนการดาเนนกจกรรมของผลผลตนมค#มอในการปฏบตงานซงได'กาหนดเปGนมาตรฐานเดยวกน และผ'รบบรการมความพงพอใจต#อกระบวนการให'บรการคดเปGน ร'อยละ ๘๖.๗๗ มตประสทธผล พจารณาจากระดบความสาเรจ ในการบรรลวตถประสงค</เปUาหมาย พบว#าในปC ๒๕๕๑ ผลการปฏบตงานในผลผลตและเปUาหมายหลกในเรองของการทผ'ประกอบการได'รบการพฒนาและมความร'เพมขนบรรลความสาเรจร'อยละ ๙๘.๘๑ ผลตอบแทนทางเศรษฐกจเมอเทยบกบค#าใช'จ#าย การดาเนนงาน (Benefit-Cost Ratio ) ในปC ๒๕๕๑ เท#ากบ ๑๖.๘๒ ซงแสดงว#าการปฏบตภารกจของกรมฯ เพอให'ได'ผลผลตน มความค'มค#า ทงนผลลพธ<ทเกดขนจากการดาเนนการแสดงถงประสทธภาพประสทธผลและได'ก#อให'เกดผลประโยชน<ต#อประชาชนและภาครฐอกทงผลผลตนส#งผลกระทบต#อความสาเรจตามเปUาหมาย การให'บรการของกระทรวงในเรองการเพมจานวนและมลค#าการลงทนของธรกจรายใหม# ดงนน เพอให'ผลผลตนมความค'มค#ามากขน กรมฯ จงขอนาเสนอว#าควรมการปรบปรงภารกจโดยมแผนงาน การปรบปรงงานในหลายประเดนได'แก# ๑. การปรบรปแบบการให'บรการโดยการเพมหลกสตรเฉพาะทางและการขยายการให'บรการไปส#ภมภาคเพอให'สอดคล'องกบป)ญหาและความต'องการของกล#มเปUาหมายมากขน ๒. การใช'ระบบสารสนเทศในการให'บรการ เช#น การรบสมครผ'เข'าร#วมโครงการออนไลน<การพฒนาฐานข'อมลการปรบปรงข'อมลให'ทนสมย เพอเปGนแหล#งข'อมลของการดาเนนประกอบธรกจและทาให'

๗

ข�อเสนอแนะ (ให�เลอกแนวทางลาดบทสาคญทสดทมต�อผลผลต

ทประเมนความค�มค�าน)

ความคดเหน (ให�แสดงเหตผลทเลอกแนวทางดงกล�าว)

การปฏบตงานเกดความรวดเรวเพมขน ๓. การส#งเสรมให'เกดเครอข#ายของผ'ประกอบการรายใหม#และผ'ประกอบการรายเดมในภมภาคมากขน รวมทงการพฒนาความเข'มแขงของเครอข#ายและการเชอมโยงประสานเครอข#ายระหว#างผ'ประกอบการและสงคมชมชน ๔. สนบสนนกจกรรมกระต'นให'เกดการจดตงธรกจเช#น การเปgดตวธรกจสนค'าและบรการส#สาธารณะ การประสานแหล#งเงนทน การวเคราะห<ประเมนแผนธรกจ จากแผนงานการปรบปรงภารกจดงกล#าวข'างต'น การดาเนนงานในผลผลต "ผ'ประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดย#อมได'รบการพฒนา" จะมความค'มค#า เกดประสทธภาพและประสทธผลสงสดในอนาคต

ภาคผนวก ๒

ตวอย�าง

รายงานการประเมนความค�มค�าในการปฏบตภารกจ กรมศลกากร กระทรวงการคลง

๑

บทนา ประเทศไทย ได�ดาเนนการปรบการบรหารจดการภาครฐโดยการออกพระราชกฤษฎกาว"าด�วย

หลกเกณฑ&และวธการบรหารกจการบ�านเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖ โดยได�กาหนดให�มการประเมนความค�มค"า ในการปฏบตภารกจของรฐในมาตราท ๒๒ ดงน

"ให�สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแห"งชาตและสานกงบประมาณร"วมการจดให�มการประเมนความค�มค"าในการปฏบตภารกจของรฐทส"วนราชการดาเนนการอย"เพอรายงานคณะรฐมนตรสาหรบเป<นแนวทางในการพจารณาว"าภารกจใดสมควรจะได�ดาเนนการต"อไปหรอยบเลกและเพอประโยชน& ในการจดตงงบประมาณของส"วนราชการในป=ต"อไป ทงน ตามระยะเวลาทคณะรฐมนตรกาหนด ในการประเมนความค�มค"าตามวรรคหนง ให�คานงถงประเภทและสภาพของแต"ละภารกจความเป<นไปได� ของภารกจหรอโครงการทดาเนนการประโยชน&ทรฐและประชาชนจะพงได� และรายจ"ายทต�องเสยไปก"อนและหลงทส"วนราชการดาเนนการด�วย ความค�มค"าตามมาตรานให�หมายความถงประโยชน&หรอผลเสยทางสงคมและผลประโยชน&หรอผลเสยอนซงไม"อาจคานวณเป<นตวเงนได�ด�วย" ทงน คณะรฐมนตรได�มมตเมอวนท ๑๘ พฤศจกายน ๒๕๔๖ ในเรองเงอนไขการปฏบตตามพระราชกฤษฎกาว"าด�วยหลกเกณฑ&และวธการบรหารกจการบ�านเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖ โดยได�กาหนดแนวทางปฏบตสาหรบมาตรา ๒๒ ให�สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแห"งชาต (สศช) และสานกงบประมาณ กรมการศกษา จดทาแนวทางดาเนนการประเมนความค�มค"าในการปฏบตภารกจของรฐ" สศช. ได�เสนอแนวทางการประเมนความค�มค"าฯ ต"อคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๘ ตลาคม ๒๕๔๘ ซงมมตเหนชอบแนวทางการประเมนความค�มค"าในการปฏบตภารกจภาครฐตามท สศช. เสนอ และมอบหมายให� สศช. ประเมนตนเองเป<นตวอย"าง ซง สศช. ได�ทดลองประเมนความค�มค"าในการปฏบตภารกจของ สศช. ในป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๔๙ และนาเสนอรายงานดงกล"าวต"อคณะกรรมการตรวจสอบและประเมนผลภาคราชการ (ค.ต.ป) ซงมรองนายกรฐมนตร (นายโฆษต ปIJนเป=Kยมรษฏ&) เป<นประธานเมอวนท ๓๐ มนาคม ๒๕๕๐ คณะกรรมการฯ มมตเหนชอบรายงานการประเมนความค�มค"าการปฏบตภารกจของ สศช. ป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๔๙ ตามท สศช. เสนอ และเหนควรให�ขยายผลในหน"วยงานนาร"อง ในป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐ เพอให�สามารถใช�เป<นตวอย"างในการประเมนความค�มค"าในการปฏบตภารกจของหน"วยงานภาครฐอนๆ ได�อย"างเหมาะสม ดงนน ในป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐ สศช. จงได�ดาเนนการประเมนความค�มค"าการปฏบตภารกจของรฐในหน"วยงานนาร"องระดบกระทรวงซงเป<นตวแทนของ ๓ กล"มกระทรวงหลก (ตามการแบ"งของสานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ) ได�แก" (๑) กระทรวงมหาดไทย เป<นตวแทนของกล"มกระทรวงด�านบรหารความมนคงและการต"างประเทศ (๒) กระทรวงอตสาหกรรม เป<นตวแทนของกล"มกระทรวงด�านเศรษฐกจ และ (๓) กระทรวงสาธารณสข เป<นตวแทนของกล"มกระทรวงด�านสงคม และบทเรยนจากกระบวนการสร�างความร�ความเข�าใจและการประเมนความค�มค"าในกระทรวงนาร"องทง ๓ แห"งสามารถนาไปใช�ขยายผลให�ครอบคลมทกกระทรวงได�ในป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๒

๒

วตถประสงค"ของการประเมนความค�มค�า ม"งให�ส"วนราชการประเมนความค�มค"าการปฏบตภารกจด�วยตนเอง (Self-Assessment) เพอ :- ๑. ประเมนว"าการปฏบตภารกจ มประสทธภาพ ประสทธผล และได�ก"อให�เกดผลประโยชน&ต"อ

ประชาชนและภาครฐมากหรอน�อยกว"าค"าใช�จ"ายและผลเสยทเกดขนเพยงใด ๒. เป<นข�อมลสาหรบส"วนราชการในการทบทวนจดลาดบความสาคญในการเลอกปฏบตภารกจหรอ

เป<นข�อมลสาหรบรฐบาลเพอพจารณายบเลกภารกจรวมทงการปรบปรงวธการปฏบตภารกจ (Self-Improvement) ให�มประสทธผลและประสทธภาพเพมขน

๓. เป<นแนวทางในการพจารณาจดตงงบประมาณของส"วนราชการในป=ต"อไป (Self-Control)

๓

ส�วนท ๑ ข�อมลภาพรวมของหน�วยงาน ๑.๑ แผนกลยทธ"ของหน�วยงาน (๑) วสยทศน&: ศลกากรมาตรฐานโลก เพอเพมความสามารถในการแข"งขนของประเทศและปกปaองสงคม (๒) พนธกจ/ภารกจ พนธกจคอ

๑. ให�บรการทางศลกากรททนสมย สะดวกรวดเรวได�มาตรฐานโลก ๒. ส"งเสรมการพฒนาเศรษฐกจและการแข"งขนของประเทศด�วยมาตรการทางศลกากร ๓. เพมประสทธภาพในการควบคมทางศลกากรเพอปกปaองสงคม ๔. จดเกบภาษอย"างมประสทธภาพด�วยความเป<นธรรมและโปร"งใส ภารกจตามกฎหมายคอ

๑. ดาเนนการตามกฎหมายว"าด�วยศลกากรกฎหมายว"าด�วยพกดอตราศลกากรและกฎหมายอนทเกยวข�อง ๒. เสนอแนะเพอกาหนดนโยบายการจดเกบภาษอากรในทางศลกากรต"อกระทรวง ๓. ดาเนนการเกยวกบการส"งเสรมการส"งออกโดยมาตรการทางภาษอากร ๔. ปaองกนและปราบปรามการกระทาความผดทางศลกากร ๕. ปฏบตการอนใดตามทกฎหมายกาหนดให�เป<นอานาจหน�าทของกรมหรอตามทกระทรวง หรอ คณะรฐมนตรมอบหมาย

(๓) ประเดนยทธศาสตร&คอ ๑. บรหารจดการระบบการจดเกบภาษโดยยดหลกการบรหารกจการบ�านเมองทด ๒. พฒนามาตรการทางศลกากรเพอเพมขดความสามารถ ทางการแข"งขนของประเทศ ๓. พฒนาศกยภาพการควบคมทางศลกากรด�วยมาตรฐานสากล

(๔) เปaาประสงค&คอ ๑. เพอให�การจดเกบภาษอากรมประสทธภาพโปร"งใสและเป<นธรรม ๒. เพอเพมการอานวยความสะดวกทางการค�า

๔. เพอให�การจดเกบภาษอากรมประสทธภาพโปร"งใสเป<นธรรมและสงคมมความปลอดภยจาก สนค�าทเป<นอนตราย

(๕) กลยทธ&คอ ประเดนยทธศาสตร&ท ๑ บรหารจดการระบบการจดเกบภาษโดยยดหลกการบรหารกจการ บ�านเมองทด

๑. บรหารการจดเกบภาษศลกากร ๒. พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการบรการและบรหารงาน ๓. พฒนาคณภาพบคลากรและคณภาพบรหารจดการภาครฐ ๔. พฒนาระบบพกดศลกากรและถนกาเนดสนค�า ๕. พฒนาระบบพธการและราคาศลกากร

๔

ประเดนยทธศาสตร&ท ๒ พฒนามาตรการทางศลกากรเพอเพมขดความสามารถทางการแข"งขนของประเทศ ๑. พฒนาโครงสร�างพนฐานตามกรอบความร"วมมอระหว"างประเทศ ๒. ส"งเสรมขดความสามารถในการแข"งขนด�วยมาตรการศลกากร

ประเดนยทธศาสตร&ท ๓ พฒนาศกยภาพการควบคมทางศลกากรด�วยมาตรฐานสากล ๓. พฒนาระบบการควบคมทางศลกากร

(๖) เปaาหมายการให�บรการหน"วยงานคอ ๑. การจดเกบภาษศลกากรมความทนสมย มประสทธภาพและประสทธผล ๒. เพมการอานวยความสะดวกทางการค�า ๓. การจดเกบภาษศลกากรมความเป<นธรรมและสงคมมความปลอดภยจากสนค�าทเป<นอนตราย

๑.๒ ข�อมลพนฐานของหน�วยงาน โครงสร�างองค&กร

กรมศลกากรได�รบงบประมาณในป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ รวม ๓,๑๘๙.๐๕๒๙ ล�านบาท สาหรบ

การดาเนนการแบ"งเป<นงบดาเนนงาน ๔๔๙.๙๘๔๖ ล�านบาท งบบคลากร ๑,๕๓๘.๐๕๔๐ ล�านบาท งบลงทน ๑,๑๙๗.๖๓๘๐ ล�านบาท งบเงนอดหนน ๑.๒๒๐๒ ล�านบาท และงบรายจ"ายอน ๒.๑๕๖๑ ล�านบาท สดส"วนของงบประมาณดงแผนภาพข�างล"าง

๕

๑.๓ ความเชอมโยงระหว�างยทธศาสตร"กระทรวงกลยทธ"หน�วยงานและผลผลตทจะนามาประเมน ความค�มค�า เปaาหมายการให�บรการกระทรวงการคลง คอเพอการมเสถยรภาพทางการคลงและการเงน ประเทศมประสทธภาพและความสามารถในการแข"งขนสงขน เปaาหมายการให�บรการของหน"วยงานคอการจดเกบภาษศลกากรมความทนสมย มประสทธภาพและประสทธผล ผลผลตทนามาประเมนความค�มค"าคอการจดเกบภาษศลกากร

ความสอดคล�องของภารกจกบยทธศาสตร&ชาต คอ ตามรฐธรรมนญฉบบป= พ.ศ. ๒๕๕๐ มาตรา ๘๔ (๓) รฐต�องดาเนนการควบคมให�มการรกษาวนยการเงนการคลง เพอสนบสนนเสถยรภาพและความมนคง ทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ปรบปรงระบบการจดเกบภาษอากรให�มความเป<นธรรมและสอดคล�องกบการเปลยนแปลงของสภาพเศรษฐกจและสงคม คาแถลงนโยบายรฐบาลของคณะรฐมนตร พล.อ. สรยทธ& จลานนท& นายกรฐมนตร เมอวนศกร&ท ๓ พฤศจกายน ๒๕๔๙ ด�านนโยบายเศรษฐกจ โดยให�มการดาเนนนโยบายการคลงภายใต�กรอบการรกษาวนยทางการเงนและการคลง แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแห"งชาตฉบบท ๑๐ บทท ๔ อย"ในยทธศาสตร&การปรบโครงสร�างเศรษฐกจให�สมดลและยงยน ด�านการสร�างภมค�มกนของระบบเศรษฐกจโดยการบรหารเศรษฐกจส"วนรวมอย"างมประสทธภาพ เพอรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจให�มนคง และด�านการสนบสนนให�เกดการแข"งขน ทเป<นธรรม และการกระจายผลประโยชน&จากการพฒนาอย"างเป<นธรรม มการดาเนนการตามนโยบายการคลงภายใต�กรอบการรกษาวนยทางการคลง กฎกระทรวงแบ"งส"วนราชการกรมศลกากร กระทรวงการคลง ป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ ข�อ ๒ ให�กรมศลกากรมภารกจเกยวกบการจดเกบภาษอากรจากการนาสนค�าเข�าและส"งสนค�าออก

๖

ส�วนท ๒ รายงานการประเมนความค�มค�า ผลการดาเนนงานทสาคญของกรมศลกากรจากการประเมนความค�มค"าประจาป=งบประมาณ พ.ศ ๒๕๕๑ มดงน (๑) ผลผลต (Output) และผลลพธ& (Outcome) ชอผลผลตตามเอกสารงบประมาณรายจ"ายประจาป=คอ การจดเกบรายได� เปaาหมายการให�บรการของหน"วยงานคอ การจดเกบภาษศลกากรมความทนสมย มประสทธภาพและประสทธผล เปaาหมายการให�บรการกระทรวงการคลง คอ เพอการมเสถยรภาพทางการคลงและการเงน ประเทศมผลตภาพ และความสามารถในการแข"งขนสงขน

(๒) สรปค"าใช�จ"ายทเกยวข�องกบผลผลตทงหมด

(๓) ผลการดาเนนงาน ก. ผลการดาเนนงานตามตวชวดในมตประสทธภาพและมตประสทธผล

มตประสทธภาพ ๑. ต�นทนต"อหน"วย ป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐ ต�นทนต"อหน"วย = ๐.๐๓ บาท

ป=งบประมาณ พ.ศ ๒๕๕๑ ต�นทนต"อหน"วย = ๐.๐๓ บาท ต�นทนต"อการจดเกบภาษ ๑ บาทเท"าเดม

๗

๒. สดส"วนค"าใช�จ"ายจรงต"อค"าใช�จ"ายตามแผน ในป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐ สดส"วนค"าใช�จ"ายจรงต"อค"าใช�จ"ายตามแผน = ๐.๗๕๓ และในป=งบประมาณพ.ศ. ๒๕๕๑ = ๐.๘๒๘

๓. สดส"วนผลผลตต"อทรพยากร ในป=งบประมาณพ. ศ. ๒๕๕๐ เท"ากบ ๒๙.๑๙ ล�านบาท ต"อเจ�าหน�าท ๑ คน และในป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ เพมขนเป<น ๒๙.๗๘ ล�านบาทต"อเจ�าหน�าท ๑ คน

๔. ความพงพอใจของผ�รบบรการต"อกระบวนการให�บรการ จากรายงานผลการสารวจความพงพอใจในคณภาพการให�บรการป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ ของกรมศลกากร โดยสานกงานสถตแห"งชาตและสานกงาน ก.พ.ร ได�ผลงานความพงพอใจของผ�ประกอบการ ในการให�บรการผ"านพธการและตรวจปล"อยสนค�าขาเข�า-ขาออก ทสนามบนสวรรณภม คะแนน ๔.๓๗ หรอร�อยละ ๘๗.๔๐

มตประสทธผล ๑. ระดบความสาเรจในการบรรลวตถประสงค&/เปaาหมาย

ในป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐ การจดเกบศลกากรได� ๙๙,๒๕๖ ล�านบาท ประมาณการรายได�ทกาหนดไว�คอ ๘๘,๐๐๐ ล�านบาท ดงนน จานวนผลผลตทจดเกบได�สงกว"าประมาณการคดเป<น ร�อยละ ๑๒.๗๙

ในป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ การจดเกบภาษศลกากรได� ๙๙,๖๔๗.๑๐ ล�านบาท ประมาณการรายได�ทกาหนดไว�คอ ๘๗,๘๐๐ ล�านบาท ดงนน จานวนผลผลตทจดเกบได�สงกว"าประมาณการ คดเป<นร�อยละ ๑๓.๔๙

ข. ผลกระทบ (Impact) ในป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ ผลผลตการจดเกบภาษศลกากรเป<นส"วนหนงทส"งผลให�รฐบาลจดเกบรายได�สทธ ๑,๕๔๗,๒๒๐ ล�านบาท สงกว"าประมาณการตามเอกสารงบประมาณ ทาให�รฐบาล มฐานะการคลงทมนคง โดยมผลประโยชน&ทได�รบจากการใช�จ"ายทเกดขน (Benefit-Cost Ratio) คอค"าใช�จ"าย ๑ บาท สามารถจดเกบภาษได� ๓๔.๓๕ บาท

๘

ส�วนท ๓ สรปผลจากการประเมนความค�มค�าและแผนดาเนนการในอนาคต ผลการประเมนสรปได�ว"า มตประสทธภาพ การดาเนนงานเพอให�ได�ผลผลต "การจดเกบภาษศลกากร" มประสทธภาพเท"าเดมตามแผนงาน เนองจากมค"าใช�จ"ายในการดาเนนการ (ต�นทนต"อหน"วย) ทเกดขนจรงในป=งบประมาณ พ.ศ ๒๕๓๑ (๐.๐๓ บาท) เท"ากบค"าใช�จ"ายทเกดขนจรงในป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐ (๐.๐๓ บาท) ขณะทกรมศลกากรมสดส"วนผลผลตต"อทรพยากรเพมขนจากป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐ มสดส"วน ๒๙.๑๙ ล�านบาท ต"อเจ�าหน�าท ๑ คน เป<น ๒๙.๗๘ ล�านบาท ต"อเจ�าหน�าท ๑ คน และผ�รบบรการมความพงพอใจในกระบวนการให�บรการจากผลการสารวจความพงพอใจในคณภาพการให�บรการป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ ของกรมศลกากร โดยสานกงานสถตแห"งชาตและสานกงาน ก.พ.ร. ได�ผลงานความพงพอใจของผ�ประกอบการในการให�บรการผ"านพธการและตรวจปล"อยสนค�าขาเข�า-ขาออกทสนามบนสวรรณภม คะแนน ๔.๓๗ หรอร�อยละ ๘๗.๔๐ มตประสทธผล พจารณาจากระดบความสาเรจในการบรรลวตถประสงค&/เปaาหมาย พบว"าในป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ ผลผลต "การจดเกบภาษศลกากร" ส"งผลทาให�เปaาหมายการให�บรการหน"วยงานเรองการจดเกบภาษศลกากรมความทนสมย มประสทธภาพและประสทธผลบรรลความสาเรจสงกว"าแผนร�อยละ ๑๓.๔๙ (บรรลผลสงกว"าแผนป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐ ร�อยละ ๑๒.๗๙) นอกจากน ผลผลต "การจดเกบภาษศลกากร" ยงส"งผลกระทบต"อความสาเรจตามเปaาหมายการให�บรการของกระทรวง ในเรอง เพอการมเสถยรภาพทางการคลงและการเงน ประเทศมผลตภาพและความสามารถในการแข"งขนสงขน ดงนน กรมศลกากรควรดาเนนการคงสภาพภารกจ แนวทาง/แผนการเพมประสทธภาพของผลผลต "การจดเกบภาษศลกากร" ในป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๒ กรมศลกากร มแนวทางดงน เร"งรดตดตามการดาเนนการเกยวกบงานคดการจาหน"ายของกลาง รวมทงการใช�สทธประโยชน&ต"างๆและการจดเกบค"าธรรมเนยมการจดเกบอากรปากระวาง เร"งรดดาเนนการพจารณาใบขนวางประกน และกากบการปฏบตงานของหน"วยตรวจสอบหลงการตรวจปล"อยให�มประสทธภาพมากยงขน เป<นต�น รบรองโดย (หวหน�าส"วนราชการ) ............................... ตาแหน"ง...................... วนท..........................

๙

เอกสารอ�างอง ๑. รายงานงบประมาณประจาป= ๒๕๕๐, ๒๕๕๑ ๒. รายงานผลการใช�จ"ายงบประมาณ ผลผลต/โครงการ จาแนกตามงบรายจ"ายประจาป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐, ๒๕๕๑ ๓. รายงาน สรปผลการคานวณต�นทนผลผลตป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๐, ๒๕๕๑ ๔. รายงานผลการสารวจความพงพอใจในคณภาพการให�บรการ ประจาป=งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๑ กรมศลกากร กระทรวงการคลง

ภาคผนวก ๓

การประเมนความค�มค�าโดยการวเคราะห�ทางการเงน

๑

๑. การวดดานการเงนเพอพจารณาความสามารถในการทากาไร (Profitability) ๑.๑ อตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR) คอ อตราผลตอบแทนหรออตราดอกเบยในกระบวนการ

คดลดททาใหมลค8าป:จจบนสทธของโครงการมค8าเท8ากบศนย?

∑��������

��

��

โดยท Bt = ผลประโยชน?ของโครงการในปCท t Ct = ตนทนของโครงการในปCท t r = อตราคดลด t = ระยะเวลาของโครงการ

สาหรบผลประโยชน?และตนทนจะตองพจารณาทงผลทเกดโดยตรงกบโครงการและผลทางออมดวย ๑.๒ การวเคราะห?อตราส8วนทางการเงน (Ratios Analysis) เปIนการนารายการต8างๆ ในงบการเงนมาเทยบอตราส8วนกบองค?กรค8แข8ง ค8เทยบ หรอค8าเฉลยของอตสาหกรรม

ประสทธภาพในการดาเนนงาน (Efficiency) o กาไรจากการดาเนนงานก8อนหกดอกเบยจ8าย ภาษเงนได ค8าเสอมราคา และค8าใชจ8าย

ล8วงหนาตดบญช (Earnings before interest, Taxation, Depreciation and Amortization: EBITA) อตราส8วนนสะทอนกาไรทมาจากการดาเนนงาน

o ความสามารถในการทากาไรต8อสนทรพย?ทงหมด (Earning Power) = กาไรจากการดาเนนงาน สนทรพย?ทงหมดเฉลย เปIนผลตอบแทนทไดจากสนทรพย?ทงหมด (ค8าทไดควรมค8ามาก)

o ความสามารถในการหารายไดต8อสนทรพย? (Turnover of assets) = รายไดรวม สนทรพย?ทงหมดเฉลย เปIนรายไดทไดจากสนทรพย?ทงหมดหรอประสทธภาพในการหารายได (ค8าทไดควรมค8ามาก)

o อตราส8วนค8าใชจ8ายในการดาเนนงานต8อรายไดจากการดาเนนงาน (Cost efficient ratio) = ค8าใชจ8ายในการดาเนนงาน รายไดจากการดาเนนงาน

ประสทธภาพในการบรหารค8าใชจ8ายในการดาเนนงาน (ค8าทไดควรมค8านอย จงจะเหมาะสม) o ค8าใชจ8ายรวมต8อรายไดรวม (Total expenses per Total income)

= ค8าใชจ8ายรวม รายไดรวม

แสดงถงประสทธภาพในการบรหารค8าใชจ8ายมค8ามากกว8า ๑๐๐ แสดงว8ามการใชจ8ายมากกว8ารายได

อตราส8วนวเคราะห?ความสามารถในการทากาไร (Profitability ratio) o อตราส8วนกาไรสทธ

= กาไรสทธ รายไดรวม (ถามค8ามาก แสดงว8ามกาไรมาก)

๒

๒. การวดประสทธผล คอการดาเนนการบรรลตามเปaาหมายทวางไวอย8างถกตอง เปIนไปตามระยะเวลา

ทตองการ การวดความคมค8าของโครงการ เพอตดสนใจรบหรอปฏเสธโครงการ ในกรณทขอมลตนทนและผลประโยชน?ของโครงการสามารถคานวณเปIนตวเลขได ไดแก8

๒.๑ มลค8าป:จจบนสทธ (Net Present Value : NPV) แสดงถงผลประโยชน?สทธตลอดระยะเวลาของโครงการ ซงเท8ากบผลต8างระหว8างมลค8าป:จจบนของผลประโยชน? (PVB) กบ มลค8าป:จจบนของตนทนรวม (PVC)

NPV = PVB – PVC

= ∑��

�����

�� - ∑

��

�����

��

= ∑�����

�����

��

โดยท Bt = ผลประโยชน?ของโครงการในปCท t Ct = ตนทนของโครงการในปCท t r = อตราคดลด t = ระยะเวลาของโครงการ

หลกการตดสนใจ คอ ถา NPV >0 หรอมค8าเปIนบวก แสดงว8าโครงการนนมความเหมาะสมทางดานเศรษฐกจ หรอดานการเงนทจะลงทน

๒.๒ อตราส8วนผลประโยชน?ต8อตนทน (Benefit – cost ratio : BCR) คอ อตราส8วนของมลค8าป:จจบนของผลประโยชน?รวมต8อมลค8าป:จจบนของตนทนรวม

BCR = PVB PVC

= ∑

��

����������

∑��

����������

หลกการตดสนใจ คอ ถา BCR > ๑ หรอเท8ากบ ๑ แสดงว8าโครงการนนมความเหมาะสมและคมค8า

ทางดานเศรษฐกจ ๒.๓ อตราผลตอบแทนภายในโครงการ (Internal rate of return : IRR) คอ อตรา

ผลตอบแทนหรออตราดอกเบยในกระบวนการคดลด ททาใหมลค8าป:จจบนสทธ ของโครงการมค8าเท8ากบศนย?

∑��������

��

��

โดยท r = IRR

หลกการตดสนใจ คอ ถา IRR มค8าสงกว8าค8าเสยโอกาสของทนหรออตราดอกเบย แสดงว8าโครงการดงกล8าวจะมความเหมาะสมและคมค8าน8าลงทนในทางเศรษฐกจ

๓

๒.๔ การวเคราะห?ค8าใชจ8ายตาสด (Least cost analysis) กรณทผลประโยชน?ของโครงการไม8สามารถวดเปIนค8าเชงปรมาณ หรอยากทจะวดเปIนตวเงน

ขณะทตนทนสามารถวดเปIนค8าเชงปรมาณไดนน.การวเคราะห?โครงการจะอาศยวธของตนทนสมฤทธภาพ (Cost effectiveness) โดยการวเคราะห?ค8าใชจ8ายตาสดแทนการใชตวชวดขางตน การวเคราะห?โดยใชวธน มขอสมมตว8า ผลประโยชน?มค8าคงทและเท8ากนสาหรบทกทางเลอกโครงการ โครงการทเหมาะสมจะใชเทคนคแบบน ไดแก8 โครงการสาธารณปโภค เช8น ไฟฟaา ประปา โทรศพท? เปIนตน โดยมขนตอนการวเคราะห? ดงน

ประมาณการอปสงค?ในอนาคต ความแตกต8างระหว8างความสามารถในการใหบรการกบความตองการใชบรการในอนาคต กาหนดทางเลอกโครงการต8างๆ ทมขดความสามารถในการทางานเหมอนกน แต8ม

ตนทนต8างกน คานวณตนทนทางเศรษฐกจของทกโครงการ เพอจะสามารถนามาเปรยบเทยบกนได

โดยใช PVC = ��

�����

เลอกโครงการทสามารถตอบสนองอปสงค?ไดโดยเสยตนทนทตาทสด