รายงานการพยากรณ์โรค ... · 2014-07-18 ·...

รายงานการพยากรณโรคไขเลอดออก

โดยใชการวเคราะหอนกรมเวลา

จงหวดในพนทรบผดชอบของสานกงานปองกนควบคมโรคท 7

จงหวดอบลราชธาน ป พ.ศ. 2556

กลมระบาดวทยาและขาวกรอง

สานกงานปองกนควบคมโรคท 7 จงหวดอบลราชธาน

ประจาป 2556

รายงานการพยากรณโรคไขเลอดออก

โดยใชการวเคราะหอนกรมเวลา

ประจาป 2556

คณะผจดทา

นางสาวพลศร ศรโชตรตน นกวชาการสาธารณสขชานาญการพเศษ

นางสาววลรตน พลผล นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

นางสาวเตอนใจ คามล

กลมระบาดวทยาและขาวกรอง สานกงานปองกนควบคมโรคท 7 จงหวดอบลราชธาน

คานา

การดาเนนงานเฝาระวงปองกนและควบคมโรคเปนบทบาททสาคญบทบาทหนงของกระทรวง

สาธารณสข การทจะสามารถดาเนนการดงกลาวไดทนตามระยะเวลาทเกดอบตการณจาเปนทจะตองม

ระบบขอมลทสามารถกาหนดจดเสยงและเตอนภยไดอยางถกตองแมนยา กรมควบคมโรค กระทรวง

สาธารณสขจงกาหนดใหมการภารกจในการดาเนนงานพฒนาขาวกรองในการเตอนภยและการพยากรณโรค

และภยสขภาพขนเพอใหสามารถดาเนนการตอบโตปรากฏการณดงกลาวไดอยางครบถวน ถกตองและ

ทนเวลา ตามหลกระบาดวทยาทเปนองคความรหลกทสาคญในการการเฝาระวงปองกนและควบคมโรคหรอ

ภยสขภาพทจะเกดขน

สานกงานปองกนควบคมโรคท 7 จงหวดอบลราชธาน ไดมกระบวนการดาเนนงานพฒนา

ความรและทกษะในการพยากรณโรคและภยสขภาพมาตงแตปงบประมาณ 2554 เปนตนมา โดยไดมการ

พฒนาแนวคดและทกษะในการพยากรณโรคไขเลอดออกมาอยางตอเนอง เนองจากโรคไขเลอดออกยงคง

เปนปญหาทสาคญในระดบพนทและมขอมลพนฐานเพยงพอ ใหเกดกระบวนการดาเนนการดานการ

พยากรณโรคได ซงการดาเนนงานทสาคญ ไดแก การทบทวนเอกสารวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

สารวจความพรอมของขอมล เครองมอ และอปกรณ การจดตงคณะทางาน การประชมแลกเปลยนเรยนร

การอบรมพฒนาบคลากร การปรกษาผเชยวชาญ และการจดทารายงานผลการพยากรณ เปนตน

การดาเนนงานดานพยากรณโรคและภยสขภาพของสานกงานปองกนควบคมโรคท 7 จงหวด

อบลราชธาน ไดมการดาเนนการมาเปนปท 2 ซงยงคงตองมการพฒนาองคความร รปแบบ และ แนวทาง

ตาง ๆ ในดานการพยากรณโรคตอไปอยางตอเนอง คณะทางานขอนอมรบคาแนะนาทกประการเพอใหการ

ดาเนนงานไดมประสทธภาพตอไป

คณะทางาน

กลมระบาดวทยาและขาวกรอง

สานกงานปองกนควบคมโรคท 7 จงหวดอบลราชธาน

กตตกรรมประกาศ

การดาเนนงานพยากรณโรคและภยสขภาพของสานกงานปองกนควบคมโรคท 7 จงหวด

อบลราชธาน สามารถดาเนนการไดสาเรจครบถวนทกประการนน เกดจากความอนเคราะหจากหลาย

หนวยงาน ไดแก กรมควบคมโรคทใหแนวนโยบายในการดาเนนงาน สานกระบาดวทยาทจดใหมการ

ประชมใหความรเกยวกบโปรแกรมสาเรจรปเพอสนบสนนการดาเนนงาน และ จดเวทใหมการนาเสนอผล

การพยากรณโรคแกผเชยวชาญและแลกเปลยนเรยนรกบแตละหนวยงาน เพอใหเกดความรใหมและทกษะ

ในการพฒนางาน โดยมเครอขายการใหขอมล ซงไดแก สานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค สานกงาน

สาธารณสขจงหวดในพนทรบผดชอบ กลมโรคตดตอนาโดยแมลง กรมวทยาศาสตรการแพทย กรม

อตนยมวทยา เปนตน ขอขอบคณคณะกรรมการและผเกยวของทกทานทใหความรวมมอในการดาเนนการ

ใหเกดรายงานการพยากรณโรคไขเลอดออกในเขตรบผดชอบสานกงานปองกนควบคมโรคท 7 จงหวด

อบลราชธานฉบบนขน

สารบญ

หนา

การพยากรณการเกดโรคไขเลอดออก โดยใชการวเคราะหอนกรมเวลา...

จงหวดในพนทรบผดชอบของสานกงานปองกนควบคมโรคท 7

จงหวดอบลราชธาน พ.ศ. 2556

Forecasting the situation of Dengue Haemorrhagic Fever by using

Time Series Analysis in Population, Place, Time

1. ความสาคญ

จากอดตถงปจจบนการเปลยนแปลงทางดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม สงผล

ตอปญหาดานสาธารณสขของประเทศไทย อนเนองมาจากความกาวหนาทางเทคโนโลย ทาใหเกด

รปแบบปญหาโรคและภยสขภาพทงใหมและเกาเกดขนในประเทศไทยอยางตอเนอง จากรายงาน

สถานการณโรคในประเทศไทยพบวาขนาดและความรนแรงปญหาโรคตดเชอยงมความสาคญตอสขภาพ

ของประชาชนรวมถงโรคอบตใหมอบตซาทเกดปญหารนแรงอยางกวางขวางโดยเฉพาะโรคไขเลอดออก

เปนโรคตดเชอทยงคงเปนปญหาสาคญดานสาธารณสขของประเทศไทยทสงผลกระทบตอปญหาสขภาพ

ของประชาชนในทกกลมและทกเพศวย ดวยขนาดและความรนแรงของโรคเกดขนอยางตอเนองใน

ชวงเวลา 5 ปทผานมา (2551-2555) มผปวยรวมทงสน 410,151 ราย อตราปวย 128.72 ตอแสน

ประชากร ผปวยเสยชวตรวม 435 ราย อตราตาย 0.14 ตอแสนประชากร อตราปวยตาย รอยละ 0.11

(ทมา : สานกระบาดวทยา) อกทงรปแบบของการระบาดของโรค และปจจยดานสงแวดลอมทเออตอ

การกอโรคและแพรกระจายเชอมการเปลยนแปลงและความแตกตางกนในแตละพนท ซงนบวาเปน

อปสรรคทสาคญตอการดาเนนการปองกนควบคมโรคไขเลอดออกใหไดประสทธภาพ

กจกรรมการเฝาระวงโรคทประเทศไทยไดดาเนนการมากวา 25 ป มการพฒนารปแบบใหแตละ

พนทไดมการจดเกบ รวบรวม และใชประโยชนของขอมลทไดจากระบบเฝาระวงโรคในเบองตน โดยการ

วเคราะหและจดทาสถานการณโรคของตนเอง เพอทาใหทราบถงขนาดของปญหาและความรนแรงท

เกดขน แตถงอยางไรกตามดงทไดกลาวแลวขางตนวา โรคไขเลอดออกนนมรปแบบการเกดโรคและการ

ระบาดของโรคทแตกตางกนในแตละพนท การอาศยขอมลจากระบบเฝาระวงโรคเปนสวนใหญคงไม

เพยงพอกบยคปจจบนทมการเปลยนแปลงทเปนพลวตร (Dynamics) ของปจจยการเกดโรค ทงเรอง

ของบคคล สงแวดลอม พฤตกรรม ฯลฯ การพยากรณการเกดโรคจงนบวาเปนอกเครองมอหนงทจะชวย

ในการตดตามการเปลยนแปลง คาดคะเนแนวโนมของการเกดโรคไดลวงหนาโดยใชรปแบบตางๆ ตาม

ความเหมาะสม เพอใหแตละพนทไดเตรยมการลวงหนาในการรบมอ หรอปรบเปลยนมาตรการให

เหมาะสมและมประสทธภาพมากยงขน

2 วตถประสงค

2.1. เพอบรรยายลกษณะทางระบาดวทยาของการเกดโรคไขเลอดออกรายจงหวดและภาพรวม

เขตสาธารณสขท 11 และ 13 ในป พ.ศ. 2544 - 2555

2.2. เพอพยากรณการเกดโรคไขเลอดออกในภาพรวมเขตและรายจงหวดในเขตสาธารณสข

ป พ.ศ. 2556

3. วธการศกษา

3.1 ศกษาระบาดวทยาเชงพรรณนา โดยทาการศกษาดงน

3.1.1 บรรยายแนวโนม จานวนผปวย/อตราปวย โรคไขเลอดออก

พ.ศ. 2544 - 2555 ประเทศ เขตตรวจราชการ และแยกรายจงหวด

3.1.2 บรรยายแนวโนมของการเกดโรคไขเลอดออกตามกลมอาย พ.ศ. 2550 – 2555

เขตตรวจราชการ และแยกรายจงหวด

3.1.3 บรรยายขนาดและการกระจายของปจจยทอาจสงผลตอการเกด

โรคไขเลอดออกตามพนท

3.1.4 วเคราะหพนทเสยงโรคไขเลอดออก(Risk Assessment)

3.2 พยากรณการเกดโรคไขเลอดออกเชงปรมาณ โดยทาการศกษาดงน

3.2.1 ตวแปรททาการพยากรณ ไดแก จานวนหรออตราผปวยโรคไขเลอดออก

(DF, DHF, DSS)

3.2.2 วเคราะหขอมลโดยใชอนกรมเวลา (time series analysis) แบบ

แสดงแนวโนมดวยวธหาคาเฉลยเคลอนท (Moving Average)

และใชเทคนคการทาใหเรยบ (Exponential smoothing)

นยามศพท

การพยากรณ (Forecasting) คอ การประมาณหรอคาดวาจะเกดอะไรขนในอนาคต

ขอมลอนกรมเวลา (Time Series Data) คอ ขอมลทเกดขนในระยะเวลาทหางเทาๆกน และ

ตอเนองกน เปนคาทแสดงการเปลยนแปลงของตวแปรทเปลยนไปตามเวลา หนวยของเวลาอาจเปนป

ไตรมาศ เดอน สปดาห วน ชวโมง ฯลฯ

การพยากรณอนกรมเวลา (Time Series Forecasting) คอ การศกษาขอมลในอดตของตวแปรท

ตองการพยากรณ

ประชากร/กลมเปาหมาย

ผปวยโรคไขเลอดออกทข นทะเบยนรกษาตงแตป 2544-2555

การวเคราะหขอมล

ใชสถตเชงพรรณนา ไดแก สดสวน อตรา และคาเฉลย

ระยะเวลาททาการศกษา

เดอนตลาคม 2554 – เดอนกนยายน 2555

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

สามารถนาผลทไดจากการพยากรณไปรวมใชในการกาหนดกจกรรมเพอรบมอกบปญหา

สขภาพทอาจเกดขนในอนาคตไดอยางอยางแมนยาและสอดคลองใกลเคยงกบความเปนจรง

96.8 103.5

123.5

52.3

32.5

60.373.9

53.4 56.2

128.3

66.057.9

020406080

100120140

2544 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55

อตราตอแสนประชากร

ผลการศกษา

การศกษาครงนเปนการศกษาทางระบาดวทยาเชงพรรณนาของโรคไขเลอดออก ตงแตป 2544-

2555 และผลการพยากรณจานวนผปวยโรคไขเลอดออกทจะเกดขนในป 2556 ในพนทรบผดชอบของ

สานกงานปองกนควบคมโรคท 7 จงหวดอบลราชธาน โดยในสวนของระบาดวทยาเชงพรรณนาจะทา

การวเคราะหขอมลและบรรยายสถานการณ แนวโนมของการเกดโรคไขเลอดออกในภาพรวมเขต และ

รายจงหวด

สถานการณจงหวดในพนทรบผดชอบของสานกงานปองกนควบคมโรคท 7 จงหวดอบลราชธาน

สถานการณการเกดโรคไขเลอดออกในชวงระยะเวลา ตงแตป 2544-2555 พบวามรอบการเกด

ของโรค (cyclic) ในชวงป 2544-2552 เปนแบบสองปเวนสองป (รปท 1)

รปท 1 อตราปวยตอแสนประชากรโรคไขเลอดออก จงหวดในพนทรบผดชอบของสานกงาน

ปองกนควบคมโรคท 7 จงหวดอบลราชธาน ตงแตป 2544-2555

อตราปวยโรคไขเลอดออกในภาพรวมป 2550-2555 เปรยบเทยบกบคามธยฐาน 5 ปยอนหลง

รายเดอน พบวาสวนใหญจะใกลเคยงกบคามธยฐานยกเวนป 2553 ทสงกวาอยางชดเจน (รปท 2)

รปท 2 อตราปวยตอแสนประชากรโรคไขเลอดออก ป 2550-2555 เปรยบเทยบกบ

คามธยฐาน 5 ป ยอนหลง รายเดอน

ป 50 ป 51 ป 52 ป 53 ป 54 ป 55

C1 C2

0

5

10

15

20

25

30

มค.50 เมย กค ตค






อตราตอแสนปชก. median

50-55

เมอจาแนกผปวยโรคไขเลอดออกตามกลมอายในภาพรวม ตงแตป 2553-2555 พบวากลม

อายทมอตราปวยสวนใหญยงคงเปนกลมเดกเลกถงเดกโต มากทสด คอ กลมอาย 10-14 ป รองลงมา

คอ กลมอาย 5-9 ป 15-24 ป และ 0-4 ป ตามลาดบ และยงไมมการเปลยนแปลงอนดบของกลมอายใน

การเกดโรค (รปท 3)

รปท 3 อตราปวยตอประชากรแสนคนโรคไขเลอดออก จาแนกตามกลมอาย ระหวางป

2553-2555

การวเคราะหตามสถานท รายจงหวด

ในป 2555 พบวา 3 จงหวดแรกทมอตราปวยตอแสนประชากรสงทสด ไดแก จงหวดศรสะเกษ

อตราปวยเทากบ 101.6 รองลงมา คอ จงหวดมกดาหาร อตราปวย 73.2 และจงหวดยโสธร อตราปวย

70.1 มผเสยชวต 5 ราย ในจงหวดศรสะเกษ 2 ราย จงหวดนครพนม อบลราชธานและยโสธร จงหวดละ

1 ราย (รปท 4 , ตารางท 1)

รปท 4 อตราปวยตอแสนประชากรโรคไขเลอดออก จงหวดในเขตตรวจราชการท 11 และ13

ป 2555

101.6

73.2 70.1 65.252.9 47.9

7.6

0

20

40

60

80

100

120

ศรสะเกษ มกดาหาร ยโสธร อานาจเจรญ นครพนม อบลราชธาน สกลนคร

อตราตอแสน

050

100150200250300350400450500550600

อตรา

ปวย

ตอป

ชก.แ

สนคน

ป 55 ป 54 ป 53

ป 55 58.6 194.6 250.9 95.3 23.3 10.8 9.9 9.6 3.8

ป 54 71.1 208.5 258.7 104.0 24.2 14.7 11.2 9.5 6.8

ป 53 128.1 399.5 530.6 217.9 50.7 27.5 15.6 15.6 7.3

0-4 5-9 10-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 >65

106.7

134.8

172.2

48.4 46.0 47.458.6

39.7 39.5

100.6

62.247.9

0.0

50.0

100.0

150.0

200.0

2544 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55

อตราตอแสนปชก.

ตารางท 1 อตราปวย อตราตาย และอตราปวยตาย รายจงหวด ของเขตตรวจราชการท 11

และ 13 ป พ.ศ. 2555

จงหวด จานวนปวย

(ราย)

ผปวยตาย

(ราย)

อตราปวย (ตอประชากรแสนคน)

อตราตาย

(ตอประชากรแสนคน)

อตราปวยตาย

(รอยละ)

อบลราชธาน 872 1 47.9 0.05 0.11

ศรสะเกษ 1,479 2 101.6 0.14 0.14

อานาจเจรญ 243 0 65.2 0.00 0.00

ยโสธร 378 1 70.1 0.19 0.00

รวมเขต 13 2,972 4 70.9 0.10 0.13

มกดาหาร 250 0 73.2 0.00 0.00

นครพนม 374 1 52.9 0.14 0.27

สกลนคร 86 0 7.6 0.00 0.00

รวมเขต 11 710 1 32.7 0.05 0.14

รวม 3,682 5 57.9 0.08 0.14

การวเคราะหตามเวลา รายจงหวด

จงหวดอบลราชธาน

แนวโนมของโรคไขเลอดออก ในชวง 12 ปทผานมา (2544-2555) พบวาในภาพรวมแนวโนม

เรมลดลงตงแตป 2547-2552 เรมสงขนตงแตป 2553 เปนตนมา (รปท 5) และในป 2555 จานวนผปวย

รวมทงสน 872 ราย จานวนผปวยรายเดอนสงกวาคามธยฐาน 5 ปยอนหลง (50-54) ตงแตเดอนเดอน

กนยายนถงธนวาคม (รปท 6)

รปท 5 อตราปวยตอแสนประชากรโรคไขเลอดออก จงหวดอบลราชธาน ตงแตป 2544-2555

0

50

100

150

200

มค กพ มค เมย พค มย กค สค กย ตค พย ธค

จานวน median

2555

050

100150200250300350



2555

182

85.1

127.5

74.9

21

96.2

131117.7

86.6

175.5

148.5

101.6

0

50

100

150

200

2544 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55


รปท 6 จานวนผปวยโรคไขเลอดออก จงหวดอบลราชธาน รายเดอน ป 2555และ

คามธยฐาน 5 ปยอนหลง (2550-2554)

จงหวดศรสะเกษ

แนวโนมของโรคไขเลอดออก ภาพรวมในชวง 12 ปทผานมา (2544-2555) พบวาแนวโนมของ

โรคตงแตป 2546 เปนตนมา รอบการเกดโรคเปนแบบสองปเวนสองป (รปท 7) และในป 2555 จานวน

ผปวยรวมทงสน 1,479 ราย จานวนผปวยจาแนกรายเดอนสงกวาคามธยฐาน 5 ปยอนหลง (50-54)

ตงแตเดอนกนยายนถงเดอนธนวาคม (รปท 8)

รปท 7 อตราปวยตอแสนประชากรโรคไขเลอดออก จงหวดศรสะเกษ ตงแตป 2544-2555

รปท 8 จานวนผปวยโรคไขเลอดออก จงหวดศรสะเกษ รายเดอน ป 2555 และ


37.3

107.8 113.4

35.8 40.7

61.575.1

98.1

64.6

101.2

83.6

65.2

0

20

40

60

80

100

120

2544 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55


010203040506070



2555

จงหวดอานาจเจรญ

แนวโนมของโรคไขเลอดออก ภาพรวมในชวง 12 ปทผานมา (2544-2555) พบวาตงแตป 2547

มแนวโนมทเพมขนอยางตอเนอง (รปท 9) และในป 2555 จานวนผปวยรวมทงสน 243 ราย จานวน

ผปวยจาแนกรายเดอนสงกวาคามธยฐาน 5 ปยอนหลง (50-54) เปนบางเดอน (รปท 10)

รปท 9 อตราปวยตอแสนประชากรโรคไขเลอดออก จงหวดอานาจเจรญ ตงแตป 2544-2555

รปท 10 จานวนผปวยโรคไขเลอดออก จงหวดอานาจเจรญ รายเดอน ป 2555


จงหวดยโสธร

แนวโนมของโรคไขเลอดออก ภาพรวมในชวง 12 ปทผานมา (2544-2555) พบวามแนวโนมท

ลดลงอยางตอเนองตงแตป 2544-2549 และเรมเพมสงขนอกในป 2550 เปนตนมา (รปท 11) แลในป

2555 จานวนผปวยรวมทงสน 378 ราย จานวนผปวยรายเดอนสงกวาคามธยฐาน 5 ปยอนหลง

(50-54) ตงแตเดอนกรกฏาคมถงเดอนธนวาคม (รปท 12)

97.888.2

75

30.924.4

18.1

52.4

22.8

46

74.2

32.1

70.1

0

20

40

60

80

100

120

2544 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55


0

20

40

60

80

100



2555

34.3 46.982.4

45 49.2 54.497.7

47.8

136.2

257.4

32.973.2

0.050.0

100.0150.0200.0250.0300.0

2544 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55


รปท 11 อตราปวยตอแสนประชากรโรคไขเลอดออก จงหวดยโสธร ตงแตป 2544-2555

รปท 12 จานวนผปวยโรคไขเลอดออก จงหวดยโสธร รายเดอน ป 2555 และ


จงหวดมกดาหาร


เพมขนอยางชาๆ และมอตราปวยสงขนอยางชดเจนในป 2552-2553 (รปท 13) และในป 2555 จานวน

ผปวยรวมทงสน 250 ราย จานวนผปวยรายเดอนสงกวาคามธยฐาน 5 ปยอนหลง (50-54) ตงแตเดอน

ตลาคมถงเดอนธนวาคม (รปท 14)

รปท 13 อตราปวยตอแสนประชากรโรคไขเลอดออก จงหวดมกดาหาร ตงแตป 2544-2555

0

20

40

60

80



2555

35.4

94.1

151.4

26.815.6

31.215.1 12.3

39.3

144.3

31.152.9

020406080

100120140160

2544 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55


01020304050607080



2555

รปท 14 จานวนผปวยโรคไขเลอดออก จงหวดมกดาหาร รายเดอน ป 2555 และ


จงหวดนครพนม

แนวโนมของโรคไขเลอดออก ภาพรวมในชวง 12 ปทผานมา (2544-2555) พบวามรอบการเกด

โรคทคลายคลงกนในชวงป 2544-2547 และ ป 2552-2554 (รปท 15) และในป 2555 จานวนผปวยรวม

ทงสน 374 ราย จานวนผปวยรายเดอนสงกวาคามธยฐาน 5 ปยอนหลง (50-54) ตงแตเดอนพฤษภาคม

ถงเดอนธนวาคม (รปท 16)

รปท 15 อตราปวยตอแสนประชากรโรคไขเลอดออก จงหวดนครพนม ตงแตป 2544-2555

รปท 16 จานวนผปวยโรคไขเลอดออก จงหวดนครพนม รายเดอน ป 2555 และ


47.4

106.6

61.5 63.5

32.8

74.363.9

19.632.5

91

7.7 7.60

20

40

60

80

100

120

2544 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55


010203040506070


จานวนmedian

2555

จงหวดสกลนคร


ขนๆ ลงๆ โดยมอตราปวยสงทสดในป 2545 (106.6 ตอแสนประชากร) (รปท 17) และในป 2555

จานวนผปวยรวมทงสน 86 ราย สวนใหญจานวนผปวยรายเดอนตากวาคามธยฐาน 5 ปยอนหลง

(50-54) ยกเวนในชวงปลายปเดอนพฤศจกายนและธนวาคมทมจานวนผปวยสงกวา (รปท 18)

รปท 17 อตราปวยตอแสนประชากรโรคไขเลอดออก จงหวดสกลนคร ตงแตป 2544-2555

รปท 18 จานวนผปวยโรคไขเลอดออก จงหวดสกลนคร รายเดอน ป 2555 และคามธยฐาน 5

ปยอนหลง (2550-2554)

การวเคราะหตามกลมอาย รายจงหวด

จงหวดอบลราชธาน

การจาแนกผปวยโรคไขเลอดออกตามกลมอาย ตงแตป 2251-2555 พบวากลมอายทพบสงสด

คอกลมอาย 10-14 ป อตราปวยตอประชากรแสนคนเฉลยเทากบ 312.3 รองลงมาคอ กลมอาย 5-9 ป

15-24 ป และ 0-4 ป อตราปวยเฉลยเทากบ 180.8 , 114.4 และ 86.2 ตามลาดบ ยงไมมการ

เปลยนแปลงอนดบของกลมอายในการเกดโรค (รปท 19)

รปท 19 อตราปวยตอประชากรแสนคนโรคไขเลอดออกของจงหวดอบลราชธาน

จาแนกตามกลมอาย ระหวางป 2551-2555

จงหวดศรสะเกษ

เมอจาแนกผปวยโรคไขเลอดออกตามกลมอาย ตงแตป 2251-2555 พบวากลมอายทพบสงสด

คอ กลมอาย 10-14 ป อตราปวยตอประชากรแสนคนเฉลยเทากบ 804.0 รองลงมาคอกลมอาย 5-9 ป

15-24 ป และ 0-4 ป อตราปวยเฉลยเทากบ 697.8 , 254.6 และ 227.8 ตามลาดบ ยงไมมการ


รปท 20 อตราปวยตอประชากรแสนคนโรคไขเลอดออกของจงหวดศรสะเกษ


จงหวดอานาจเจรญ



15-24 ป และ 0-4 ป อตราปวยเฉลยเทากบ 316.57 , 116.45 และ 66.51 ตามลาดบ และยงไมมการ


0.0

100.0

200.0

300.0

400.0

0-4 5-9 10-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 >65

อตราปวยตอแสนปชก .

55 54

53 52

51

0.0

300.0

600.0

900.0

1200.0

1500.0

0-4 5-9 10-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 >65

อตราปวยตอแสนปชก . 55 5453 5251

รปท 21 อตราปวยตอประชากรแสนคนโรคไขเลอดออกของจงหวดอานาจเจรญ


จงหวดยโสธร





รปท 22 อตราปวยตอประชากรแสนคนโรคไขเลอดออกของจงหวดยโสธร


จงหวดมกดาหาร





0

100

200

300

400

500

600

0-4 5-9 10-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 >65


55 54

53 52

51

0.0

100.0

200.0

300.0

400.0

500.0

0-4 5-9 10-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 >65

อตราปวยตอแสนปชก .55 5453 5251

รปท 23 อตราปวยตอประชากรแสนคนโรคไขเลอดออกของจงหวดมกดาหาร


จงหวดนครพนม





รปท 30 อตราปวยตอประชากรแสนคนโรคไขเลอดออกของจงหวดนครพนม


จงหวดสกลนคร





0

300

600

900

1200

0-4 5-9 10-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 >65


55 5453 5251

0

200

400

600


55 37.46 199.56 202.21 91.36 26.79 5.46 9.6 8.13 5.94

54 39.13 120.55 112.01 41.59 12.97 12.61 9.89 10.14 8.26

53 123.96 387.56 590.9 238.88 67.66 37.57 27.01 22.92 25.8

52 14.68 94.84 197.91 73.86 12.31 6.51 4.64 1.82 2.24

51 8.28 44.17 49.71 22.06 3.02 0.83 1.2 1.87 0

0-4 5-9 10-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 >65

รปท 31 อตราปวยตอประชากรแสนคนโรคไขเลอดออกของจงหวดสกลนคร


ปจจยทอาจสงผลตอการเกดโรคไขเลอดออกตามพนท

ปรมาณนาฝน

จากขอมลปรมาณนาฝนของ 7 จงหวดยอยหลง 10 ป (2545-2554) พบวาสวนใหญปรมาณ

นาฝนจะมปรมาณเพมสงขนในชวงระหวางเดอนพฤษภาคมถงเดอนกนยายนของทกปในทกจงหวด และ

จงหวดยโสธรพบวาเปนจงหวดทมปรมาณนาฝนสงทสด (รปท 32)

รปท 32 ปรมาณนาฝน (มม.) รายจงหวด รายเดอน 10 ป (2545-2554)

0

100

200

300

400


55 4.2 15.15 36.49 24.59 2.61 1.93 0 0 0

54 12.46 24.68 30.9 13.97 3.03 2.43 1.98 1.07 0

53 58.63 199.23 353.39 201.9 42.28 21.49 12.92 15.78 6

52 30.78 84.35 150.03 51.86 13 6.91 3.53 3.53 3.14

51 14.55 83.94 94.71 25.13 1.89 1.51 0.73 3.64 0

0-4 5-9 10-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 >65

เมอนาขอมลยอนหลงผปวยโรคไขเลอดออกเปนเวลา 11 ป (2544-2554) และขอมลปรมาณ

นาฝนเปนเวลา 10 ป (2545-2554) ของ 7 จงหวดในพนทรบผดชอบ มาวเคราะหโดยการจาแนกเปน

รายเดอนและรายจงหวดแลว พบวาการเกดโรคไขเลอดออกยงคงเปนโรคทเกดขนตามฤดกาลคอ

ในชวงฤดฝนเปนสวนใหญ (seasonal variation) ในทกจงหวด (รปท 33-39)

รปท 33

รปท 34

รปท 35

รปท 36

รปท 37

รปท 38

รปท 39

การวเคราะหปจจยเสยงอนๆ

ประเภทผปวย

ในชวงระยะเวลา 9 ปทผานมา ตงแตป 2546-2554 พบวาผปวยโรคไขเลอดออกชนด DHF ม

อตราปวยสงทสดในชวงระหวางป 2546-2551 หลงจานน ผปวยไขเลอดออกชนด DF กลบมอตราปวย

สงกวา สวนผปวยโรคไขเลอดออกทมอาการรนแรงมากและชอก (dengue shock syndrome: DSS) ม

อตราปวยตอประชากรแสนคนอยระหวาง 1.39-6.22 (รปท 40)

รปท 40 อตราปวยโรคไขเลอดออก ในภาพรวมเขตสาธารณสขท 11 และ 13

จาแนกตามประเภท ตงแตป 2546-2554

0

2040

6080

100

อตรา

ปวย

ตอป

ชก.แ

สนคน DF DHF DSS

DF 37.79 18.99 11.44 26.24 32.99 23.29 27.54 68.48 37.14

DHF 82.69 31.61 19.17 32.66 39.28 28.61 25.51 54.04 24.63

DSS 3.04 2.03 1.92 1.39 1.64 1.46 3.17 6.21 2.02

46 47 48 49 50 51 52 53 54

0%

20%

40%

60%

80%

100%

DEN1DEN2DEN3DEN4

DEN1 64.8 39 76.1 67.9 45.1 16.7 40

DEN2 14.8 49.5 12.2 23.1 47.3 66.7 60

DEN3 0 4.8 7.7 3.8 7.7 16.7 0

DEN4 20.4 6.7 4.1 5.1 0 0 0

2548 2549 2550 2552 2552 2553 2554

SEROTYPE

โรคไขเลอดออก ม 4 serotypes ไดแก DEN-1, DEN-2, DEN-3 และ DEN-4 ทง 4

serotypes ม antigen รวมบางชนด จงทาใหม cross reaction และ cross protection ไดในระยะเวลา

สนๆ เมอมการตดเชอไวรสเดงกชนดหนงจะมภมคมกนตอไวรสเดงกชนดนนตลอดไป (long lasting

homotypic immunity) และจะมภมคมกน cross protection ตอชนดอน (heterotypic immunity) ในชวง

ระยะเวลาสนๆ ประมาณ 6-12 เดอน ดงนนผท อยในพนททมไวรสเดงกชกชมอาจมการตดเชอ 3 หรอ 4

ครงได serotypes ทพบในเขตพนทสาธารณสขท 11 และ13 ระหวางป 2548-2554 พบวาDEN-1 ม

สดสวนทสงทสดใน 2550 DEN-2 และ DEN-3 มสดสวนทเพมขน สงทสดในป 2553 สวน DEN-4 ไมม

รายงานมาตงแตป 2552-2554 (รปท 41)

รปท 41 สดสวนโรคไขเลอดออก จาแนกตาม serotype ตงแตป 2548-2554

การวเคราะหพนทเสยงโรคไขเลอดออก(Risk Assessment)

“ความเสยง” หมายถงโอกาสทจะเกดความผดพลาดความเสยหาย การรวไหล ความสญเปลา

หรอเหตการณซงไมพงประสงค ททาใหงานไมประสบความสาเรจตามวตถประสงคและเปาหมายท

กาหนด

ปจจยดานความรนแรงของโรคไขเลอดออก

1. พนทระบาดซาซาก (Endemic Area) หมายถง พนท (ระดบจงหวด) ทเกดการระบาดบอยครงใน

รอบ 5 ปทผานมา

การใหคานาหนก เกดการระบาด 1 ครงในรอบ 5 ป = 1 คะแนน

เกดการระบาด 2 ครงในรอบ 5 ป = 2 คะแนน




2. ระดบภมคมกนในชมชน (Herd Immunity) หมายถง คาเฉลยอตราปวยของพนท (ระดบตาบล)

ในชวง 2-3 ปทผานมา

การใหคานาหนก

อตราปวยเฉลยในรอบ 3 ป สงกวา 200/100,000 ปชก. โอกาสเสยง = 1

อตราปวยเฉลยในรอบ 3 ป ระหวาง 150-200/100,000 ปชก. โอกาสเสยง = 2



อตราปวยเฉลยในรอบ 3 ป ตากวา 50/100,000 ปชก. โอกาสเสยง = 5

3. อบตการณโรคในปปจจบน (Incidence) หมายถง อตราปวยไขเลอดออก ณ ปจจบน เมอ

เปรยบเทยบกบคามธยฐาน (Median) ยอนหลง 5 ป


อตราปวย ณ ปจจบน ตากวาคามธยฐานยอนหลง 5 ป (-50%) โอกาสเสยง = 5

อตราปวย ณ ปจจบน ตากวาคามธยฐานยอนหลง 5 ป (-10% ถง-50%) โอกาสเสยง = 4

อตราปวย ณ ปจจบน เทาคามธยฐานยอนหลง 5 ป (+9.9% ถง -10%) โอกาสเสยง = 3

อตราปวย ณ ปจจบน สงกวาคามธยฐานยอนหลง 5 ป (+10% ถง 50%) โอกาสเสยง = 2

อตราปวย ณ ปจจบน สงกวาคามธยฐานยอนหลง 5 ป (+50%) โอกาสเสยง = 1

ปจจยดานโอกาสทจะเกดการระบาด

1. การเคลอนยายประชากร หมายถงโอกาสทจะทาใหเกดการไหลเวยนของไวรสในพนท ซงเปน

การเพมโอกาสการระบาดโรคไขเลอดออก


พนททมการไหลเวยนแรงงาน (อตสาหกรรม) โอกาสเสยง = 3

พนททแหลงทองเทยว โอกาสเสยง = 2

พนททมการเคลอนยายประชากรตา โอกาสเสยง = 1

2. ความหนาแนนของประชากรตอพนท หมายถง โอกาสเสยงตอการระบาดโรคไขเลอดออก

ในกลมประชากรทอยรวมตวกนหนาแนนโดยพจารณาจากขนาดของพนท


พนททมความหนาแนนประชากรสงมาก โอกาสเสยง = 5

พนททมความหนาแนนประชากรสง โอกาสเสยง = 4

พนททมความหนาแนนประชากรปานกลาง โอกาสเสยง = 3

พนททมความหนาแนนประชากรตา โอกาสเสยง = 2

พนททมความหนาแนนประชากรตามาก โอกาสเสยง = 1

การเลอกพนทเสยง

ตารางท 4 การวเคราะหพนทเสยงโรคไขเลอดออก รายจงหวด

ความรนแรง คา

คะแนน

อบล ศร

สะเกษ

ยโสธร อานาจ มก

ดาหาร

นครพนม สกลนคร

อบตการณปวยซาซาก 1-5 2 4 3 5 4 2 2

ระดบภมคมกนใน

ชมชน 1-5 5 3 5 4 3 5 5

อตราปวยปจจบน 1-5 2 2 4 2 5 3 5

รวมคาคะแนน 3 - 15 9 9 12 11 12 10 12

โอกาส

พนทแหลงทองเทยว/

อตสาหกรรม 1-3 2 2 1 1 2 2 2

ความหนาแนนของ

ประชากร/ขนาดพนท 1-5 4 4 2.5 2 2 3 3.5

รวมคาคะแนน 2 - 8 6 6 3.5 3 4 5 5.5

* ระดบความเสยง 23 15 15 15.5 14 16 15 17.5

* ระดบความเสยง คอ คาคะแนนความรนแรง + โอกาส

ระดบความเสยง นอย 1 – 4 คะแนน

ปานกลาง 5 – 14 คะแนน

มาก 15 – 25 คะแนน

การพยากรณโรคไขเลอดออกของจงหวดในเขตสาธารณสขท 11 และ 13 ป 255 โดยทาการ

ศกษาตวแปรททาการพยากรณ ไดแก จานวนหรออตราผปวยโรคไขเลอดออก (DF, DHF, DSS)

วเคราะหขอมลโดยใชอนกรมเวลา (time series analysis)

แบบ Moving Average กาหนดคาเฉลยระยะเวลาของการเกดโรคทมากทสด เทากบ 3 เดอน

(รปท 42-49)

รปท 42

Moving Average (4 เดอน) ภาพรวม สคร.7 ป 44-54

0200400600800

100012001400160018002000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54

จาน

วน

ActualForecast

รปท 43

Moving Average (4 เดอน) จ.อบลราชธาน ป 44-54

0

100

200

300

400

500

600

700

800

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1244 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54

จาน

วน

ActualForecast

รปท 44

Moving Average (4 เดอน) จ.ศรสะเกษ ป 44-54

0100200300400500600700800900

1000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54

จาน

วน

ActualForecast

รปท 45

Moving Average (4 เดอน) จ.อานาจเจรญ ป 44-54

0

20

40

60

80

100

120

140

160

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54

จาน

วน

ActualForecast

รปท 46

Moving Average (4 เดอน) จ.ยโสธร ป 44-54

0

20

40

60

80

100

120

140

160

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54

จาน

วน

ActualForecast

รปท 47

Moving Average (4 เดอน) จ.มกดาหาร ป 44-54

0

50

100

150

200

250

300

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54

จาน

วน

ActualForecast

0200400600800

100012001400160018002000

jan_

44

may sep

jan_

45

may sep

jan_

46

may sep

jan_

47

may sep

jan_

48

may sep

jan_

49

may sep

jan_

50

may sep

jan_

51

may sep

jan_

52

may sep

jan_

53

may sep

jan_

54

may sep

jan_

55

may sep

จานวน 44-54พยากรณป55

รปท 48

Moving Average (4 เดอน) จ.นครพนม ป 44-54

0

50

100

150

200

250

300

1 2 3 4 5 6 7 8 91

01

11

2 1 2 3 4 5 6 7 8 91

01

11

2 1 2 3 4 5 6 7 8 91

01

11

2 1 2 3 4 5 6 7 8 91

01

11

2 1 2 3 4 5 6 7 8 91

01

11

2 1 2 3 4 5 6 7 8 91

01

11

2 1 2 3 4 5 6 7 8 91

01

11

2 1 2 3 4 5 6 7 8 91

01

11

2 1 2 3 4 5 6 7 8 91

01

11

2 1 2 3 4 5 6 7 8 91

01

11

2 1 2 3 4 5 6 7 8 91

01

11

2

44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54

จาน

วน

ActualForecast

รปท 49

Moving Average (4 เดอน) จ.สกลนคร ป 44-54

0

50

100

150

200

250

300

350

400

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54

จาน

วน

ActualForecast

แบบ Exponential smoothing เปรยบเทยบคาพยากรณทไดกบขอมลทมการรายงานในระบบ

เฝาระวงโรค (รง.506) ป 2555 (มกราคม-ธนวาคม) ในภาพรวมและรายจงหวดของเขตสาธารณสขท 11

และ 13 โดยใชขอมลผปวยไขเลอดออกรวม (DF DHF DSS) รายเดอน ในแตละจงหวด ตงแต มกราคม

พ.ศ.2544 ถง ธนวาคม พ.ศ.2554 ในการนามาพยากรณ

ภาพรวม

รปท 50 คาพยากรณจานวนผปวยโรคไขเลอดออกป พ.ศ.2555 และจานวนผปวย

ป พ.ศ.2544-2554 จาแนกรายเดอน ภาพรวมเขตสาธารณสขท 11 และ 13

0100200300400500600700800

jan_

44 may sep

jan_

45 may sep

jan_

46 may sep

jan_

47 may sep

jan_

48 may sep

jan_

49 may sep

jan_

50 may sep

jan_

51 may sep

jan_

52 may sep

jan_

53 may sep

jan_

54 may sep

jan_

55 may sep

จานวน48-54พยากรณป55

0

200

400

600

800

1000

jan_

44 may sep

jan_

45 may sep

jan_

46 may sep

jan_

47 may sep

jan_

48 may sep

jan_

49 may sep

jan_

50 may sep

jan_

51 may sep

jan_

52 may sep

jan_

53 may sep

jan_

54 may sep

jan_

55 may sep


020406080

100120140160

jan_

44 may sep

jan_

45 may sep

jan_

46 may sep

jan_

47 may sep

jan_

48 may sep

jan_

49 may sep

jan_

50 may sep

jan_

51 may sep

jan_

52 may sep

jan_

53 may sep

jan_

54 may sep

jan_

55 may sep

จานวน 44-54พยากรณป55

รายจงหวด (รปท 51-57)


ป พ.ศ.2544-2554 จาแนกรายเดอน จงหวดอบลราชธาน


ป พ.ศ.2544-2554 จาแนกรายเดอน จงหวดศรสะเกษ


ป พ.ศ.2544-2554 จาแนกรายเดอน จงหวดอานาจเจรญ

020406080

100120140160180200

jan_

44

may sep

jan_

45

may sep

jan_

46

may sep

jan_

47

may sep

jan_

48

may sep

jan_

49

may sep

jan_

50

may sep

jan_

51

may sep

jan_

52

may sep

jan_

53

may sep

jan_

54

may sep

jan_

55

may sep


0

50

100

150

200

250

300

jan_

44 may sep

jan_

45 may sep

jan_

46 may sep

jan_

47 may sep

jan_

48 may sep

jan_

49 may sep

jan_

50 may sep

jan_

51 may sep

jan_

52 may sep

jan_

53 may sep

jan_

54 may sep

jan_

55 may sep

จานวน 44-54

พยากรณป55

0

50

100

150

200

250

300

jan_

44

may sep

jan_

45

may sep

jan_

46

may sep

jan_

47

may sep

jan_

48

may sep

jan_

49

may sep

jan_

50

may sep

jan_

51

may sep

jan_

52

may sep

jan_

53

may sep

jan_

54

may sep

jan_

55

may sep




ป พ.ศ.2544-2554 จาแนกรายเดอน จงหวดยโสธร


ป พ.ศ.2544-2554 จาแนกรายเดอน จงหวดมกดาหาร


ปพ.ศ.2544-2554 จาแนกรายเดอน จงหวดนครพนม

0

50

100

150

200

250

300

350

400

jan_

44

may sep

jan_

45

may sep

jan_

46

may sep

jan_

47

may sep

jan_

48

may sep

jan_

49

may sep

jan_

50

may sep

jan_

51

may sep

jan_

52

may sep

jan_

53

may sep

jan_

54

may sep

jan_

55

may sep




ป พ.ศ.2544-2554 จาแนกรายเดอน จงหวดสกลนคร

ตารางท 4 จานวนผปวยโรคไขเลอดออกจากการพยากรณ เปรยบเทยบกบจานวนผปวยทม

รายงานใน ป 2555 (ถงเดอนมถนายน) จาแนกรายเดอน รายจงหวด

จานวน มค. กพ. มค. เมย. พค. มย. กค. สค. กย. ตค. พย. ธค.

นครพนม พยากรณ 772 0 10 8 8 34 129 57 124 64 275 58 3

ป 2555 120 0 1 5 9 38 67

มกดาหาร พยากรณ 234 0 2 1 7 28 43 38 39 25 35 13 2

ป 2555 84 2 3 0 5 17 57

สกลนคร พยากรณ 324 0 2 7 18 45 38 37 57 33 54 33 0

ป 2555 26 1 2 2 3 6 12

อบลราชธาน พยากรณ 1541 18 12 42 50 164 259 407 234 168 77 96 15

ป 2555 217 4 4 20 25 61 103

ศรสะเกษ พยากรณ 3917 37 124 190 203 419 611 815 745 366 188 169 50

ป 2555 495 13 18 49 44 125 246

อานาจเจรญ พยากรณ 125 1 1 12 7 18 26 27 26 2 5 0 0

ป 2555 80 1 2 5 3 19 50

ยโสธร พยากรณ 590 3 3 29 54 142 188 108 35 20 7 0 2

ป 2555 46 1 0 1 4 1 39

รวม predict 5990 76 119 218 302 710 1225 1278 882 513 315 277 75

ป 2555 1078 22 30 82 93 277 574

สรปอภปรายผล

• ลกษณะการระบาดของโรคไขเลอดออกในภาพรวมของจงหวดในเขตสาธารณสขท 11 และ 13

ในชวงป 2544-2552 เปนแบบ 2 ป เวน 2 ป

• ความรนแรงของโรคไขเลอดออกเพมสงขนโดยอตราปวยของไขเลอดออกชอคมทศทางเพมขน

จากป 2549 ทมอตราปวยเทากบ 1.39 เพมเปน 6.22 ในป 2553 ผเสยชวตรวม 11 ราย

• Serotype ทมการตรวจพบสวนใหญจะเปน Den1 และ Den2

• กลมอายของผปวยยงคงเปนกลมเดกโตมากกวากลมเดกเลก สวนกลมวยแรงงานและผสงอาย

พบวามทศทางเพมขน

• ปรมาณนาฝนจะเพมขนในชวงเดอน พค.-กนยายนของทกป สวนจานวนผปวยยงคงพบวาสง

ในชวงฤดฝนมากทสด แตกคงไมสามารถทระบลงไปไดชดวาสงจากปรมาณนาฝนทเพมขนดวย

• ในภาพรวมของจงหวดในเขตสาธารณสขท 11 และ 13 เมอพจารณาจากอตราปวยในป 2555 ท

ตากวาคา Median ตงแตเดอนมกราคมเปนตนมาแลวนาจะไมมการระบาดในปน

• ผลการพยากรณป พ.ศ.2555 รายเดอนรายจงหวด จากการวเคราะหขอมลโดยใชอนกรมเวลา

พบวาสวนใหญจานวนผปวยทไดจะสงกวาจานวนผปวยทเกดขนจรงยกเวนบางจงหวดทตากวา

ซงยงคงมความแตกตางกบขอมลทเกดขนจรงคอนขางมาก เมอดในภาพรวมเขตพบวาผลการ

พยากรณมความคลาดเคลอนและแตกตางจากจานวนผปวยจรงกวา 2 เทา ดงนนอาจจะตอง

เลอกใชวธการพยากรณรปแบบอนๆ มาวเคราะหแทน

ปญหา อปสรรค

• ความรทมและนามาใชเพอการพยากรณโรคยงไมเพยงพอ ทาใหขาดความมนใจในตนเองและ

ขาดความนาเชอถอจากผอน เชน เรองวฏจกรของการระบาดทแตกตางกนในแตละพนท จะ

เลอกใชเทคนคอยางไรจงจะเหมาะสม ฯลฯ

• ยงไมทราบวาจะใชประโยชนจากขอมลทมบางอยางในการพยากรณโรคไดอยางไร เชน

รายงานสอบสวนโรค คาดชนลกนายงลาย ปรมาณนาฝน ชนดของเชอ ฯลฯ

• ขอมลทเกยวของบางอยางยงมไมสมบรณ เนองจากตองขอขอมล/ประสานกลมฝายอน ทาให

การจดทาฐานขอมลดงกลาวไมสมบรณ

• การนาผลพยากรณโรคไปใชประโยชน/ขยายตอใหกบพนทยงนอยและมความลาชาเกนไป

• หนวยงานยงขาดบคลากรทมความร ความเขาใจ และความสนใจในเรองนนอย มกจะถกมองวา

เปนเรองของระบาดอยางเดยวเพราะมขอมลโรคในมอ

• สวนใหญขาดนกสถตทจะมาชวยในการวเคราะหและแปลผลคาสถตตางๆ ทสาคญ

ขอเสนอแนะ

• ควรมการทา Workshop ซาเรองการพยากรณโรคเชงปรมาณ และเชงคณภาพในโอกาสถดไป

เพอใหผรบผดชอบไดเขาใจในการกาหนดและเลอกขอมล/ตวแปร/เทคนคตางๆ ทถกตองและ

เหมาะสม เพอนามาใชในการพยากรณใหเกดความแมนยาและนาเชอถอมากยงขน

• ตรวจสอบและจดการขอมลใหมคณภาพมากทสดกอนทจะนาไปใชในการวเคราะหเพอการ

พยากรณ

มาตรการการดาเนนการปองกนควบคมโรค

1. ถายทอดความรดานการประเมนความเสยงใหกบบคลากรสาธารณสขในพนท สามารถวเคราะห

ความเสยงการเกดโรคของพนทตนเอง เพอนามาใชในการวางแผนปองกนโรคกอนถงฤดกาล

ระบาด

2. ใหความรและสอสารความเสยงใหประชาชนไดรบทราบอยางสมาเสมอ เพอใหประชาชนไดเกด

ความตระหนก เตรยมพรอมในการใหความรวมมอในการปองกนควบคมโรค

3. เรงรดใหมการขยายเครอขายการเฝาระวงโดยชมชนเพอใหมการแจงขาวและรบทราบขาวได

รวดเรวเพอนาไปสการควบคมโรค

4. เจาหนาทสาธารณสขในพนทสรางความรวมมอกบหนวยงานตาง ๆ ทมบทบาทหนาทในดาน

การปองกนควบคมโรค

5. ใหความรและสอสารความเสยง เชน อาการไขสงควรรบมารบการรกษาสถานบรการของรฐ

เปนตนใหประชาชนไดรบทราบอยางสมาเสมอ เพอใหประชาชนไดตระหนก และใหความ

รวมมอในการปองกนโรค

6. เจาหนาทระบาดวทยาควรนารายงานการสอบสวนโรคมาวเคราะหจะทาใหทราบถงลกษณะการ

ระบาดของโรคเปนอยางไร กลมเสยง ความครอบคลมของกจกรรมการควบคมปองกนโรค

เปนตน

7. พนทควรนารายงานสถานการณโรคไขเลอดออกนาเสนอในทประชมระดบจงหวด อาเภอ อปท.

บรรณานกรม

ชาญชยณรงค ทรงคาศร. สถานการณและการคาดคะเนแนวโนมการเกดโรคไขเลอดออกในพนท

สาธารณสขเขต 6. สานกงานปองกนควบคมโรคท 6 จงหวดขอนแกน; 2547

สานกระบาดวทยา สานกงานปลดกระทรวง กระทรวงสาธารณสข. สรปรายงานการเฝาระวงโรค

2545-54. กรงเทพฯ: โรงพมพสงเคราะหองคการทหารผานศก.

สานกโรคตดตอทวไป กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข. คาดการณโรคและภยสขภาพท

สาคญในประเทศไทย 2554. กรงเทพฯ : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย ; 2554

สานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข. สรปรายงานเฝาระวงทางระบาดวทยาป

พ.ศ. 2545 – 2554

กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข. โรคไขเลอดออก ฉบบประเกยรณก. กรงเทพฯ : ชมนม

สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย ; 2545

--------------------------------------------

รายงานการพยากรณ์โรค ... · 2014-07-18 ·...

Documents