ขอแสดงความเสยใจตอการสญเสยของชาวญปน

โลกปรบสมดล หรอ

ธรรมชาตทวงคน...?

ISSN

1686

-862

5

วารสารรายไตรมาส

ปท 7 ฉบบท 1 มกราคม - มนาคม 2554เผยแพรขอมลขาวสารและความเคลอนไหวดานสงแวดลอมในพนทภาคใตตอนลางฝงตะวนออก

Contact

รายไตรมาสปท 7 ฉบบท 1 เดอนมกราคม-มนาคม 2554วตถประสงค : เพอเผยแผรความรและขาวสารดานสงแวดลอมทเปนประโยชนตอการนำไปเปนแนวทางการปฏบต และประชาสมพนธขาวสาร หรอกจกรรมดานสงแวดลอม

ทปรกษาโชต ตราชสรพล ปตตาน

บรรณาธการบรหารจงจตร นรนาทเมธกล

หวหนากองบรรณาธการวกรม เดชหน

กองบรรณาธการจรงค มะสนรชฎา แกวมณ

บรรณาธการฝายศลป และสรางสรรคทว ลอชาสตย

ประสานงานการเผยแพรจรานช สพนรชฎา แกวมณ

จำนวนพมพ 1,000 เลมออกแบบ-จดพมพบรษท มาสเตอรพซ แอนด โครเชท จำกดโทร. 074-221122 โทรสาร. 074-221125www.masterpiece.co.th

สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 ถนนกาญจนวนช ตำบลเขารปชาง อำเภอเมอง จงหวดสงขลา 90000

โทร. 0-7431-1882, 0-7431-3419

Website : www.reo16.mnre.go.th

E-mail : reo16.org@mnre.mail.go.th

คยกนกอน From Editor

สนใจสมครเปนสมาชกหรอสงความคดเหนประชาสมพนธ สามารถแจงความจำนงไดท บรรณาธการวารสาร “เมดทราย“

วารสาร เมดทราย

เมอวนท 11 มนาคม 2554 เกดแผนดนไหวครงรนแรงใน

ประเทศญปน วดความสนสะเทอนได 8.9 รกเตอร หลงเกดแผนดนไหว

ทำใหเกดคลนยกษสนามถลมเมองชายฝงของญปน ทำใหบานเรอน

พงพนาศ ประชาชนบาดเจบ ลมตายและสญหายเปนอนมาก แรงสน

สะเทอนทำใหโรงไฟฟานวเคลยรมปญหาในระบบหลอเยนกอน

จะเกดระเบดและมสารกมมนตภาพรงสรวไหล ทางการของญปน

ตองอพยพคนในพนทโดยดวน นบเปนภยพบตทรายแรงทสดครงหนง

ของประเทศญปน

เปนทนาสงเกตวาในระยะนโลกของเราเกดภยพบตขนใน

หลายๆแหงไมวาทญปนกด นวซแลนดกด และหลายๆประเทศ รวมทง

ประเทศไทยทผานมากประสบปญหาอทกภยทรนแรงถง 51 จงหวด

และมแนวโนมวาภาวะภยแลงจะมาเรวและรนแรงเชนกน เหตการณ

ทเกดภยพบตบอยขน รนแรงมากขนน หรอวาโลกของเรากำลงจะ

พยายามทวงความอดมสมบรณ ความเปนธรรมชาตใหกลบคน

สภาพเดม ตราบใดทเราทำลายธรรมชาต ทำลายความอดมสมบรณ

ของโลก มากขนหรอเรวขนเทาใด โลกกกลบมาทวงคนธรรมชาต

และความอดมสมบรณเรวขนและรนแรงมากขนเทานน

วารสารเมดทรายขอแสดงความเสยใจและเปนกำลงใจใหกบผประสบภยพบตทญปนทกทาน

Contentsคยกนกอน From Editor

ในเลมนมอะไร

รกษโลก....

อยาทำรายโลก...

ชวยกนดแลโลกใบน

ใหนาอยเรอยๆ ไป

ยอนดตายาย..ใชชวต“โจ” ของขลง หรอกลอบายแหงจตวทยากนแน

บนทกทะเลสาบผลการศกษา..โครงการขดลอกรองนำทางเรอเดนในทะเลสาบสงขลา (รองใน)

เกรดเลก...เกรดนอยเคลดลบการรไซเคล เพอรกษาสงแวดลอม

เลาะเลยบ ชายฝงชายหาด

บอกเลา...ขาวฝากโครงการทตไบเออรเพอสงแวดลอม เปดประตสประเทศเยอรมน

เกบธรรมชาต มาวาดการตน

เลาเรอง...สงแวดลอมธนาคารตนไมกบการลดโลกรอน

ธรรมชาต และสงแวดลอมโลมาอรวด..สตวทกำลงจะสญพนธ

ทน...มรางวล

4

1016

6

13

18

10..

15..

16..

18..

7..

6..

4..

19..

13..

“โจ” กลาวขนมาลอยๆ คำๆนถาเมอสมย ๑๐ ปทแลวคง

จะหมายถงชอนกรองดงคนหนงแหงวง นโว แตถายอนอดต

ไปอกประมาณ ๔๐ – ๕๐ ป คำวา “โจ” เปนคำทกลาวขนมาแลว

คนภาคใตจะรอง ออ “โจ” นนเอง ซงเขาจะเขาใจทนทวาเปน

ของขลงทฝงไวใตโคนตนไมกนคนมาลกขโมยผลไม หรอบางคน

อาจบอกวา “โจ” คอ พรกพราว(กะลามะพราว) ทลงยนตหรอ

ใสยนตเอาไวกนคนมาขโมยผลไม ถาใครแอบมาขโมยผลไม

ทเจาของผกโจหรอใสโจเอาไวแลวนำผลไมนนไปรบประทาน

กจะทำใหพงพอง(ทองอด) แลว “โจ” คออะไรกนแน คนสมยอดต

เขาทำ”โจ”ไวดวยเหตผลอนใด

“โจ” คออะไร โจ คอ ของขลงของศกดสทธชนดหนงเปน

เครองมอปองกน หรอใหทำอนตรายคนทขโมยทรพยสนสงของ

ตางๆ อาท ผลไม ตลอดจนกระทงวว ควาย เปด ไก และอนๆ

โดยทวไปเรามกเหนชาวพนเมองภาคใตทำโจแขวนไวตามตนไม

ทมผล เพอปองกนทงเดกและผใหญไมใหลกขโมยผลไมตนนนๆ

ไปกน เนองจากมความเชอถอกนมาแตโบราณวาโจเปนของ

ศกดสทธลงยนตเวทมนตคาถาอยางแขงแรง จงทำใหคนเกรงกลว

ไมกลาลองด การสรางโจขนมาใชแตโบราณยงมวตถประสงค

และวธการทมากกวาทเหนโดยทวไป มการลงอกขระเลขยนต

เวทมนตคาถามากบาง นอยบาง ทตงใจทำอยางแขงแรงกม

ครหมอซงมตำราการทำโจแบบตางๆ เปนผลงมอทำเองโดยตรง

ถาเปนโจธรรมดาตามพนบานไมถงกบตองไปหาครหมอมาทำ

พธเสกเปาอาศยคนเฒาคนแกทมความรเรองการผกโจเปนกพอ

เพราะการผกโจปองกนไมใหคนมาลกผลไมนน เขาไมตองการ

ทำใหรนแรงถงขนาดตายใหทำโทษแกผลกขโมยเพยงทองพอง

ทองอด ปวดทองเทานนและถาใคร “ถกโจ” เขาหากรบไป

บอกเจาของเขากมคาถาถอนพษโจออกใหได แมลกหลานใน

บานหากเผลอไปกนผลไมตนทผกโจเขากจะคลายเวทมนตให

ฉะนนหากผใดทงคนในและคนนอกตองการจะกนผลไมให

ปลอดภย กตองไปบอกแกเจาของหรอคนผกโจเสยกอนเพอจะได

ปลอดภย จะเหนวาการผกโจวตถประสงคโดยทวไปก เพอไม

ตองการใหใครถอวสาสะมาเกบผลไมไปกน โดยไมไดรบอนญาต

จากเจาของเสยกอน ครนจะหามเดดขาดถงขนจบกมใหเจาหนาท

บานเมองลงโทษกรนแรงเกนไป จงอาศยใชไสยศาสตรเปน

เครองมอปองกนหรอขไว และไดผลดเพราะคนสมยกอนยงม

ความเชอทางไสยศาสตรกนมาก โจทนยมทำกนมหลาย

รปแบบ เชน

- โจฝง ทำดวยหมอดนใหมทยงไมเคยใชมากอน เขยนปาย

ดวยปนกนหมากทขางหมอดนเปนรปยนตตามตำรา ปนทใชเขยน

ยนตตองไปขอจากคนพงใหญ(ตงครรภ) จำนวน ๓ คนโดยใหคน

“โจ” ของขลง หรอกลอบายแหงจตวทยากนแน

4

พงใหญเปนคนควกปนปายใหเอง สวนในหมอดนจะใสไมทมผ

(ไมทมผ คอ ไมทสปเหรอใชแทงแยงไฟแยงศพขณะเผาอยบน

เชงตะกอน) โดยตดเอามาสกทอนหรอซกหนงกไดพอใสหมอ

เสรจแลวเขยนยนต โจลงบนผาหรอกระดาษใสไว ในหมอ

แลวทำพธตามรปแบบการผกโจกอนทจะฝงโจลงบรเวนโคนตนไม

ทตองการ

- โจแขวน ทำดวยไมโลงผ(โลงศพ) ความยาวประมาณ

๑ คบ นำมาลงเลขยนตตางๆตามตำรา เสกดวยมนตแขก

(ภาษามลาย) เสรจแลวนำไปแขวนไวกบกงไมทตองการไมให

ใครมาลกขโมย

- โจกระบอก ทำดวยไมไผตายพราย คอตนไผทตายทงลำ

อยกลางกอ ตดมาปลองหนงตดหวตดทายเอาขอออกใหลำทะล

ตลอด นำมาเจาะร ๔ ร ขางกระบอกทง ๔ ดานโดยรอบ ใชไมไผ

เหลากลมขนาดเลกกวาไมตะเกยบจำนวน ๒ อน เสยบตามร

ทเจาะไว ปลายไมกจะทะลทง ๔ ทศ และในรกระบอกกจะเปน

รปกากบาท หาผาขาวมา ๒ ผนลงเลขยนตอกขระตามตำรา

ครหมอ เสรจแลวใชเชอกกลวยผกทำสาย นำไปผกแขวนหอย

ไวทกงตนไมทหวงไวไมตองการใหใครมาลกกน ขนาดสงประมาณ

ไม ใหคนควาถง การใช เชอกกลวยผกแขวนโจเชอกนวา

ชอตนกลวยมชอเดยวแปลไมออก แปลเปนอยางอนอกไมได

หรอเปนพชทคนทวไปเรยกชอเหมอนกน ถามหลายชออาจทำให

ไมขลงหาทางแกอาถรรพณได อกอยางหนงเชอกกลวยเมอถกนำ

จะพองดวยจงถอเปนเคลด ในกระบอกทบคางคกใสไวตวหนง

เพราะคางคกเมอตายจะพองมกลนเหมนทำใหคนกลว เพราะเวลา

ลกกนผลไมทองจะพองคนเหมอนคางคก ขางกระบอกบางอนอาจ

เขยนปายเปนรปกากบาท หรอบางอนอาจไมม สดแตเกจอาจารย - โจพรก คำวา “พรก” ภาษาปกษใตแปลวากะลามะพราว

ดงนนคำวาโจพรกกหมายถงโจชนดหนงททำดวยกะลามะพราว

นนเอง วธทำโจพรกไมยากเพราะกะลามะพราวหาไดงาย แตกะลา

มะพราวทใชทำโจตองเลอกฝา(ซก) ตวผขนาดเดยวกนมา ๒ ฝา

(บางแหงใชฝาเดยวกได) ประกบปากใหตดกน ใชเชอกกลวย

รอยรทง ๒ ฝาเขาดวยกน บางตำรากทบคางคกใสไวขางใน

เพอวาคางคกจะเนาพองสงกลนเหมน ใครมาลกกนผลไม

ทองใสกจะไดทงพองทงคนดวย แตบางตำรากไม ใส หรอ

ใสยนตแทนขางกะลามะพราวดานนอกใชปนปายเปนรปกากบาท

ยาว ๓ - ๔ แหง พรอมกบวาคาถา เสรจแลวนำไปแขวนไว

กบกงไมในทซงใครผานไปมาเหนไดงาย

นอกจากโจทกลาวมาแลวยงมโจชนดอนๆ ทนยมทำกนอก

เชน โจควายธน โจตอก โจหลอก “โจ” จะขลงจรงหรอไมแตเดกๆ

สมยอดต หรอแมแตผใหญไมกลาเอาผลไมมากน มาเลน นบวา

การผกโจไดผลทางจตวทยามาก แมแตคนสมยใหมถงจะไมเชอ

แตกยงไมคอยกลา ยงชาวบานนอกดวยแลวยงไมกลาแตะตองเลย

ทกวนนวชาการใสโจตนผลไมรสกเสอมไปมากแลว เดกสมย

ใหมไมคอยเชอถอ ครหมอหรอคนทรวชาผกโจนบวนแตจะหมดไป

ในอนาคตอาจจะหาดไดยาก 5สำ

นกงา

นสงแ

วดลอ

มภาค

ท 16

สำน

กงาน

ปลดก

ระทร

วงทร

พยกร

ธรรม

ชาตแ

ละสง

แวดล

อม

บนทก...ทะเลสาบ

ผลการศกษา...

โครงการขดลอกรองนำทางเรอเดนในทะเลสาบสงขลา (รองใน)

สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 ไดจดการประชม เพอนำเสนอผลการศกษา โครงการขดลอกรองนำทางเรอเดนในทะเลสาบสงขลา (รองใน) ใหแกทกภาคสวนทเกยวของ พรอมทงรบฟงขอคดเหนและขอเสนอแนะจากผเขารวมประชม โดยในการประชมครงน มผเขารวมประชมทงสน 45 คน ประกอบดวย ผแทนจากหนวยงานทเกยวของ องคกรปกครองสวนทองถนในพนทโครงการ และภาคประชาชน เมอวนท 18 มกราคม 2554 ณ โรงแรมกรนเวลด พาเลซ อำเภอเมอง จงหวดสงขลา ผลจากการประชมสรปไดดงน

1. การเปดการประชมและชแจงความเปนมาของโครงการ การประชมครงน ไดรบเกยรตจากรองผวาราชการจงหวดสงขลา (นายพรสญจ พนธเพง) เปนประธานในพธเปดการประชม โดยมผอำนวยการสำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 (นางสาวจงจตร นรนาทเมธกล) กลาวรายงานและชแจงความเปนมาของโครงการ ดงน ดวยพนททะเลสาบสงขลาซงมความสำคญทงในเชงระบบนเวศ และในเชงของการใชประโยชนในหลากหลายกจกรรม แตปจจบนทะเลสาบสงขลามสภาพตนเขน สบเนองมาจากสาเหตหลายประการ ทงการเปลยนแปลงสภาพการใชทดนบรเวณตนนำ ทำใหตะกอนดนถกชะลางไหลลงสทะเลสาบและจำนวนเครองมอประมงทมอยในทะเลสาบจำนวนมาก ทำใหกดขวางการไหลเวยนของกระแสนำเกดการตกตะกอน และยงเปนการปดกนเสนทางสญจรทางนำ และจากผลการศกษาพบวาการตกตะกอนในทะเลสาบสงขลาตอนลางอยในอตราประมาณ 5.0 - 6.9 มลลเมตรตอป ซงหากอตราการตกตะกอนยงอยในระดบนทะเลสาบจะตนขนเรอยๆ ซงจะสงผลตอระบบนเวศในทะเลสาบสงขลาเสอมโทรมลง และสงผลกระทบตอการสญจรทางนำ เพอแกไขปญหาดงกลาว จงหวดสงขลาจงดำเนนการปรบปรงรองนำ ดวยการขดลอกรองนำเดมทมอย ใหมการเดนเรอทสะดวกโดยเรวและมการแลกเปลยนมวลนำทเรวขน

การขดลอกทางเรอเดนดงกลาวอาจกอใหเกดผลกระทบทงทางบวกและทางลบตอสงแวดลอมในทกๆ ดาน ทง ทรพยากรธรรมชาต เศรษฐกจ และสงคม ดงนน เพอเปนการเตรยมความพรอมของโครงการ และเพอปองกนผลกระทบในทางลบทอาจเกดขน จงตองมการศกษาและวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมเบองตนทอาจจะเกดขนและกำหนดมาตรการลดและปองกนผลกระทบทางลบใหเกดขนนอยทสด สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 ซงไดรบงบประมาณจากจงหวดสงขลา ไดวาจางบรษท เซาเทอรน สตดด จำกด ในการศกษาดงกลาว โดยมวตถประสงค เพอวเคราะหและประเมนผลกระทบสงแวดลอมทงทางบวก และทางลบ ทคาดวาจะเกดขนจากโครงการขดลอกรองนำทางเรอเดนในทะเลสาบสงขลา สำหรบเปนขอมลเตรยมการปองกนและแกไขประกอบการดำเนนโครงการขดลอกรองนำทางเรอเดนทะเลสาบสงขลา (รองใน) และเพอกำหนดมาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอมทจะเกดขนจากโครงการฯ รวมทงมาตรการตดตามตรวจสอบผลกระทบตางๆ ทงทเกดขนในระยะขดลอกและหลงการขดลอก ทงนเพอเปนการเตรยมแผนงาน และงบประมาณในการจดการผลกระทบสงแวดลอมดงกลาว

2. ผลการศกษา โครงการขดลอกรองนำทางเรอเดนในทะเลสาบสงขลา (รองใน) ผแทนจากบรษท เซาเทอรน สตดด จำกด ไดนำเสนอผลการศกษา โครงการขดลอกรองนำทางเรอเดนในทะเลสาบสงขลา (รองใน) ดงน 2.1 สรปขอมลสภาพแวดลอมปจจบน 2.1.1 สภาพภมประเทศ ทะเลสาบตอนลางเรมจากบานปากรอ ต.ปากรอ อ.สงหนคร จ.สงขลา ไปจนถงจดทเชอมตอกบอาวไทย มพนทประมาณ 182 ตารางกโลเมตร ความลกเฉลยประมาณ

6

1.5 เมตร ยกเวนชองแคบทตอกบอาวไทย มความลกประมาณ 12-14 เมตร (กรมเจาทา, 2545) 2.1.2 อทกศาสตร ทศทางการไหลของนำแยกเปน 2 สวน เมอปะทะกบเกาะยอ ในบรเวณทจะทำการขดลอกรองนำมความเรวของกระแสนำมากกวา 1 เมตรตอวนาท ซงความเรวของนำทางทศเหนอของเกาะยอ โดยเฉลยมมากกวากระแสนำทางทศใตและทศตะวนตก หรอทเรยกวาทายเกาะ ในขณะทชวงนำลง บรเวณดงกลาวกจะมความเรวของกระแสนำมากกวาบรเวณอนๆ เชนกน 2.1.3 ตะกอน ตะกอนทไหลลงสทะเลสาบตอนลางมาจาก 5 พนท คอ ลมนำยอยคลองรตภม ลมนำยอยคลองอตะเภา ลมนำยอยฝงตะวนออก 3 ลมนำยอยฝงตะวนออก 4 และทะเลสาบตอนกลางท ไหลลงสทะเลสาบตอนลางบรเวณปากรอ ซงสามารถประเมนปรมาณตะกอนทงหมดท ไหลลงสทะเลสาบตอนลางไดเทากบ 94,830.73 เมตรกตนตอป 2.1.4 การตกตะกอน ถาพนทผวนำของทะเลสาบไมเปลยนแปลงในรอบ 27 ปทผานมา จะมปรมาตรตะกอนทองนำเพมขน 1.6x107 ลบ.ม. คดเปนความหนาของชนตะกอนเฉลย 0.09 ม. หรอคดเปนอตราการตกตะกอนเฉลย 3.33 มม./ป 2.1.5 ปรมาณโลหะหนกในตะกอน ผลการศกษาจากโครงการสำรวจเพอการจดการทรพยากรธรณลมนำทะเลสาบสงขลา พบวามปรอทปนเปอนในระดบทเกนมาตรฐานทจะขดลอกในบางตำแหนงทตรวจวด (BH-02) ซงมปรอทสงถง 1.23 ppm (ตามมาตรฐานตองไมเกน 0.7 ppm) (กรมทรพยากรธรณและมหาวทยาลยสงขลานครนทร, 2551) และจากการศกษาการแพรกระจายของแคดเมยม โครเมยม ทองแดง ตะกว สงกะส แมงกานส เหลก และอลมเนยมในตะกอนทะเลสาบสงขลา โดย ปยวรรณ นาคนชาต (2549) พบวาคาท ไดไมมคาใดเกนมาตรฐานคณภาพตะกอนดน เพอการขดลอกของเขตบรหารพเศษฮองกงแหงสาธารณรฐประชาชนจนและรางมาตรฐานคณภาพตะกอนในแหลงนำผวดนของกรมควบคมมลพษ 2.1.6 คาการนำไฟฟาของตะกอน (นำไปคำนวณเปนความเคมของดน) การเกบตวอยางตะกอนดน จำนวน 4 ตวอยาง เพอตรวจวดคาการนำไฟฟา (Electrical conductivity :EC) มหนวย deci siemens/meter : dS/m พบวามคาเฉลยเทากบ 14.42 dS/m ซงจดไดวาดนตะกอนดงกลาว “เคมมาก” มเพยงพชทนเคมเทานนทสามารถเจรญเตบโตใหผลผลตได จงไมเหมาะสำหรบการปลกขาวและพชสวนอนๆ (FAO, 1976)

2.1.7 การกดเซาะ การกดเซาะชายฝ งบร เวณพนททะเลสาบตอนลาง สวนใหญมสาเหตจากธรรมชาต และจากก จกรรมของมนษ ย ซ งหลายพ นท รอบทะ เลสาบตอนล า งเกดปญหาการกดเซาะ สวนใหญอย ในระดบปานกลาง เชน บรเวณปากคลองปากรอทศตะวนตก (บานใต) ตำบลควนโส และบานยางหก ตำบลบางเหรยง อำเภอควนเนยง จงหวดสงขลา 2.1.8 คณภาพนำผวดน สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 ไดตดตามตรวจสอบคณภาพนำในป 2551 และ 2552 ในทะเลสาบตอนลาง จำนวน 7 สถาน พบวา คณภาพนำอยในประเภทท 3 ถง 5 ปรมาณโลหะหนกไมเกนคามาตรฐานคณภาพนำผวดน ปรมาณสารแขวนลอย ในป 2551 มค าอย ระหว าง8 1 . 0 - 2 , 5 2 3 . 3 มก . /ล . ส ว น ป 2 5 52 ม ค า อย ร ะห ว า ง 41.8-1,338.8 มก./ล. คาความขนใน ในป 2551 มคาอยระหวาง 7.3-104.0 NTU สวนป 2552 มคาอยระหวาง 3.7-78.1 NTU 2.1.9 ส งมชวตในนำ จากขอมลของคณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร (2537) พบชนดและปรมาณสตวนำในทะเลสาบตอนลาง ดงน - แพลงกตอนพช จำนวน 6 ดวชชน รวม 97 สกล - แพลงกตอนสตว จำนวน 12 ไฟลม - หญาทะเล ม 3 ชนด - สตวหนาดน จำนวน 6 ไฟลม รวม 122 ชนด - สตวนำ ม 43 วงศ รวม 111 ชนด โดยเปนปลา 97 ชนด กงทะเล 9 ชนด ปทะเล 3 ชนด และกงตกแตน 2 ชนด นอกจากนจากการศกษาของศาสตราจารย ดร.เสาวภา องสภานช และคณะวจยจากภาควชาวารชศาสตร คณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร ยงคนพบสตวคลายกง จำพวก Amphipod (แอมฟพอด) ชนดใหมของโลกในตะกอนดนทะเลสาบสงขลา 2 ชนด ซงชาวบานบางพนทเรยก “กงเตน” อกดวย 2.1.10 ปาชายเลน ป าชายเลนสท งหมอ ณ ศนยการเรยนร ป าชายเลนสท งหมอ ตำบลสท งหมอ อำเภอส งหนคร จ งหวดสงขลา พนทประมาณ 25 ไร ปาชายเลนตำบลหวเขา อำเภอสงหนคร จงหวดสงขลา พนทประมาณ 34 ไร (ขอมลจากการแปลภาพถายดาวเทยม) ซงปจจบนมอายประมาณ 14 ป

7สำ

นกงา

นสงแ

วดลอ

มภาค

ท 16

สำน

กงาน

ปลดก

ระทร

วงทร

พยกร

ธรรม

ชาตแ

ละสง

แวดล

อม

2.1.11 คณคาการใชประโยชนการระบายนำและการบรรเทานำทวมการประมงและเพาะเลยงสตวนำ โดยพนททจะทำการขดลอกทางเรอเดนนน สำนกงานประมงจงหวดสงขลาระบวามโพงพาง 134 ชอง และไซนง จำนวน 360 ลก นอกจากนยงมเกษตรกรประกอบอาชพเพาะเลยงสตวนำกระจายอยหลายพนทและมเขตฟารมทะเลอยบรเวณ ตำบลสทงหมอ อำเภอสงหนคร จงหวดสงขลา (สำนกงานประมงจงหวดสงขลา, 2553) ผลผลตสตวนำรวมจากทาขนสตวนำโดยรอบพนททะเลสาบตอนลาง (ทะเลสาบสงขลาตอนนอก) อยระหวาง 13,805-147,276 กโลกรม/ป อตราผลผลตสตวนำรวมจากทาขนสตวน ำส งสด คอ บร เวณตำบลสทงหมอและตำบลหวเขา อำเภอสงหนคร กลมสตวนำทมผลผลตมากทสด คอ กงหวแขงเลก รองลงมาคอ กงกามกราม 2.1.12 การคมนาคม ปจจบนการคมนาคมขนสงทางนำใชเฉพาะการประมงและการทองเทยว โดยมเพยงเรอประมงและเรอนำเทยวขนาดเลกเทานนทสญจรไปมา โดยไมมรองนำหรอทางเรอเดนทชดเจน ผขบเรอจะเดนเรอเพอหลบหลกแนวไซนง โพงพาง และกระชง ลดเลาะหาเสนทางเรอเดนตามความสะดวกของตน 2.1.13 การทองเทยว มรปแบบการทองเทยวเชงอนรกษ การพกผอนในรปแบบโฮมสเตย (ซงกระจายอยรอบเกาะยอ) แตภายหลงจากไดรบผลกระทบจากพายดเปรสชนเมอวนท 1 พฤศจกายน 2553 พบวาโฮมสเตยหลายหลงไดรบผลกระทบจากพาย

3. การรบฟงความคดเหนและขอเสนอแนะจากผเขารวมประชม ในการประชมเพอนำเสนอผลการศกษา ไดมการแสดงความคดเหนและใหขอเสนอแนะจากผเขารวมประชม สรปไดดงน (1) เหนควรใหมการเพมแผนทสวนขยายและอธบายลกษณะของสถานททงตะกอนดนทขนานกบแนวตลงในรายงานผลกระทบสงแวดลอมเบองตน (2) ควรทำการศกษาการกระจายของอนภาคตะกอนดนเมอใชวธการขดลอกแตละแบบโดยละเอยด ทงในชวงนำขนและนำลง เพอแสดงใหเหนถงระยะทางและทศทางการแพรกระจายของอนภาคตะกอนดนจากการขดลอก ซงอาจกระทบตอทรพยากรสตวนำในบรเวณใกลเคยง (3) ควรมการศกษาเพมเตมเกยวกบวงจรชวตของสตวนำเพอประเมนระดบผลกระทบตอสตวนำจากการขดลอกทางเรอเดน (4) ควรเพมการวเคราะหปรมาณโลหะหนก (ปรอท) ในตะกอนดนบรเวณแนวขดลอกในทกตวอยางททำการตรวจวด (5) ควรมการประชาสมพนธใหประชาชนในพนท ไดรบทราบการดำเนนงานโครงการ ทงในสวนของการศกษาผลกระทบเบองตน การดำเนนงานเพอเตรยมการขดลอก และระหวางการขดลอก

1. นำถงผาไปดวยทกครงทคณไปชอปปงรานขายของชำ ชวยใหคณสามารถลดการใชถงพลาสตกได 2. ซอแบตเตอรขนดชารจไดมาใช แบตเตอรชนดชารจไดอาจเปนคาใชจายทมราคาคอนขางสง แตในระยะยาวคณจะประหยดมากขน เพราะสามารถลดจำนวนครงในการซอแบตเตอรมากขน ทสำคญคณประหยดพนทฝงกลบเนองจากแบตเตอรใชเวลานานมากในการฝงกลบ เพราะไมสามารถเผาใหเปนเถาถานได 3. ปยหมกจากขยะครวเรอน โดยขดหลมในบานของคณซงคณสามารถทงเศษอาหารลงในหลมเพยงแตตองแนใจวาไมทงเนอสตวหรอของเสยลงไป วธน ไมเพยงดตอสงแวดลอม แตยงชวยใหดนในสวนของคณดขน 4. เปนผบรโภคทฉลาดซอปรมาณมาก เพอหลกเลยงบรรจภณฑหรอถงพลาสตกขนาดเลก 5. ลางกระจก อลมเนยม และภาชนะพลาสตก กอนนำไปยงศนยรไซเคล 6. ใชผาขนหนแทนกระดาษเพอลดของเสย 7. ทำโครงการศลปะจากขยะดเหมอนไมมประโยชน แตสำหรบเดกกจะมสวนรวมในโครงการนและมจนตนาการสรางสรรคขน 8. ถาคณมลกใหลองยอนกลบวธแบบดงเดมของการใชผาออม ผาออมนชวยใหคณประหยดเงนเปนจำนวนมากและชวยประหยดเนอทในการฝงกลบอกดวย 9. เรมจากกระดาษในบานของคณ กระดาษเปนวตถดบสวนใหญทเราใชในแตละวนและถาเราสามารถเกบรวบรวมและนำมารไซเคลเราจะสามารถลดการตดตนไมไดถง 17 ตน 10. อานขาวออนไลนแทนการซอหนงสอพมพ 11. การใชซำขวดแกวในการบรรจนำดมแตละครงซงขวดพลาสตกจะมสารเคมตดอยในขวดนำ ถาคณสงเกตเหนทงหมดนจะเปนประโยชนมากสำหรบคณ คณไมไดทำใหสงแวดลอมดขนเทานน แตคณยงทำใหชวตงายขน

ทมา : http://polomaker.blogspot.com/2010/04/ blog-post.html

เคลดลบการรไซเคล....เพอรกษาสงแวดลอม

8

สวสดครบ มวลสมาชกวารสารฯ ทกทาน รวมทงทไมไดเปนสมาชกแตบงเอญมาอานเจอทกทานดวยครบ เปนไงครบฉบบทแลว ใครทดลองทำขาวผดรไซเคล (ไมนาฟงเลยนะ) แลวยง แลวเปนยงไงบาง เขยนมาเลาสกนฟงบางนะครบ ในภาวะเศรษฐกจแบบน ของอะไรๆ กแพงจนหยบจบซออะไรมนกมคาสงเกอบทกอยาง ฉะนนในภาวะเชนนเราตองกนตองอย อยางพอเพยง แตใหเพยงพอ ซงจะเกดประโยชนไดหลายอยางหลายสถาน เชน ลดปญหาสงแวดลอม ลดคาใชจาย มคณคาทางอาหาร และเมอลดคาใชจายแลวเทากบเราเพมรายได แลวจะทำใหพวกเราอยอยางเปนสขไมอตคด ปลอดโปรงในการดำรงชวตอยในสงคมอยางสบาย สบาย เอาละครบ! ฉบบนขอแนะนำอาหารงายๆ เรยบๆมคณคาครบสตร ซงใครๆ กทำได เรองอรอยคอยวากนทหลง มาเถดครบเรามาเขาครวกนดกวา อาหารจานนเรยกวา ฉฉไขดาว โอยฟงดเพราะจงเลย

เครองปรง 1. เครองแกงเผดตามปรมาณทอยากทำ 2. นำมนพช ไมตองเยอะเพราะมนแพง 3. ใบมะกรด (หนฝอย) 4. ไข เทาจำนวนคนทจะกน 5. ผกสดอะไรกไดทมทชอบ 6. นมกลอง จะจดหรอหวานกได นมววหรอนมถวเหลอง ไดทงนน(หลกเลยงกะทเพราะแพงมาก) 7. พรกขหน เขยวแดง 5-6 ดอก (หนตามขวางเลกนอย) วธทำ 1. นำมนใสกระทะพอรอน เอาไขลงทอดเปนไขดาวไมตองสกมาก วธทอดไขดาวใหกลมสวยนน ใหตอกไขใสถวยใบเลกๆ กอนแลวเทไขจากถวยลงกระทะ ไขดาวจะกลมสวยเอาใหไดตามจำนวนคนโดยโควตา 1 คน 1 ฟอง แลวใสจานพกเอาไว 2. เอานำมนททอดไขแลวตกออกเหลอไวสก 2 ชอนแกงพนๆ (เอะนำมนพนชอนมดวยเหรอ) แลวเอาเครองแกงเผดทเตรยมไว กะดใหพอดกบไข ถาไข 4 ฟองกประมาณ 2 ชอนแกงพนๆ พนอกแลว ออ เครองแกงอยาลมใสกะปแกงดวยนะ สกหวแมมอบวมบวมกพอ ลงไปผดในนำมน โดยใชไฟกลาง ผดใหหอมแลวเหยาะนมสดลงไปกะใหพอนำแกงขลกขลก แลวชมด ชอบหวาน มน เคม กใหเตมลงไป 3. ตกเครองแกง เทลงบนไขดาว โรยหนาดวยใบมะกรด พรกขหน 4. ยกเสรฟ กนกบขาวรอนๆ แกลมผกสด ออ ฮอ อรอย อรอย

สงแวดลอมดดวยฝมอเรา ถาคณเปนเจาของหรอผใชรถยนต คณกเปนคนหนงทมสวนชวยลดมลพษทางอากาศไดถาคณใชรถจกรยานยนต เลอกใชนำมนไรสารตะกว ใชนำมนหลอลนชนดลดควนขาวทไดมาตรฐาน และ ไมเตมนำมนหลอลนในถงนำมนเชอเพลง หมนตรวจสอบ และบำรงรกษาเครองยนตตาม คำแนะนำของผผลตอยเสมอ เลอกใชมอเตอรไซค ชนด 4 จงหวะ แทนชนด 2 จงหวะ ถาเปนรถเกงสวนบคคล เลอกใชนำมนไรสารตะกว เปลยนถายนำมนเครองตามกำหนดเวลา

หมนตรวจสอบสภาพเครองยนตตามกำหนดเวลา หมนตรวจสอบ หมอกรองอากาศ หวเทยน อปกรณจายนำมน หรอใชรถปคอพ และ รถบรรทก ใชนำมนดเซลกลนอณหภมตำ ไมบรรทกหนกเกนกำลงรถ ตรวจสภาพเครองยนตสมำเสมอ การบรรทกดน หน ทราย ตองใชผาคลมมดชดปองกน การฟงกระจาย ทำความสะอาดลอรถกอนออกวงบนถนน

สาระ...นาร

9สำ

นกงา

นสงแ

วดลอ

มภาค

ท 16

สำน

กงาน

ปลดก

ระทร

วงทร

พยกร

ธรรม

ชาตแ

ละสง

แวดล

อม

เลาะเลยบ...ชายฝง

ชายหาด หมายถง พนทระหวางขอบฝงกบแนวน ำลงเตมท พ นท น โดยท วไปเร ยก

ฝงทะเลหรอชายทะเล หาดทรายนนเกดจากการผพงสกกรอนตามธรรมชาตของหน ในแผนดนหรอหมเกาะ โดยเฉพาะหนทรายและหนแกรนต จนกลายเปนทรายและดนถกพดพาจากลำธารสทองทะเล จากนนดนและทรายจะถกแยกจากกนโดยเกลยวคลน สวนทเปนดนจะตกตะกอนทบถมเปนโคลนตมอยบรเวณใกลปากแมนำและงอกเปนผนแผนดนตอไป สวนท เปนทราย ซงหนกและทนทานตอการผกรอนกวากจมลงและสะสมเปนพนทรายใตทองทะเล โดยมบางสวนถกคลนพดพาเขาสฝง สะสมมากขนจนเกดเปนแนวหาดทรายตามชายฝงทวไป เมดทรายบนชายหาดจงเปนสวนทเหลอจากการผกรอนของหนนนเอง ซงมกประกอบดวยแรควอตซ ทมความแขงและทนทานตอการผกรอนสง หาดทรายแตละแหงมสสนและขนาดของเมดทรายแตกตางกนออกไป บางหาดมเมดทรายเลกขาวละเอยด บางมสขาวขน และละเอยดราวกบแปง เพราะมกำเนดมาจากซากปะการงทผพง หาดทรายทวไปจะพบขนาดของเมดทรายทแตกตางกน บรเวณสวนบนของหาดจะประกอบดวยทรายหยาบ ขณะทบรเวณสวนลางของหาดจะพบทรายละเอยด หรอโคลน รปแบบดงกลาวมกพบบรเวณหาดทรายทอยดานหลงของแนวปะการง ซงจะเปนแนวกำบงใหกบชายฝงทอยดานหลง คลนขนาดใหญจะซดเขาสแนวปะการงและแตกตวลงเปนคลนเลกๆ เมอคลนพดเขาชายฝงกจะเปนตวแยกตะกอน และเมดทรายขนาดใหญจะถกพดขนสดานบนของหาด สวนทมขนาดเลกกจะถกพดลงมาดานลางของหาดบรเวณแนวนำลงตำสด ขนาดของตะกอนทตางชนดกนทำใหเกดชายหาดทตางกนโดยแบงออกได 3 ประเภท ตามชนดของตะกอน ดงน หาดทราย (Sand Beach) หาดทเปนเมดทรายละเอยด ซงตนกำเนดของทรายไดมาจากหนแกรนต หรอหนทราย ขนาดและสของทรายจะแตกตางกนตามโครงสรางของหนตนกำเนด และวธการสลายตว ซงโดยมากเปนสขาวเมดเลกละเอยด หาดหน หรอหาดกรวด (Shingle Beach) หาดทประกอบดวยหนหรอกรวดขนาดใหญทบถมกน เมอถกคลนซดทำใหเกดการขดสกนจนแบนเรยบ บาง กลม และมน หาดโคลน (Mud Flat) มกพบอยใกลกบบรเวณใกลแมนำสายใหญ เกดจากการทบถมของตะกอนดนจากแมนำทไหลลงสทะเล

บรเวณปากแมนำเกดเปนลานโคลน โดยมากมความลาดชนนอยมาก เมอนำลงจะปรากฏขนเปนลาน อาจพบแองทนำขง และดวยความสมบรณของธาตอาหารในตะกอนดนทมการทบถมกน หาดโคลนมกพบพรรณไมปาชายเลนขนตามธรรมชาต ชายหาด จะมลกษณะพนททแตกตางกน ปจจยหลกทเปนตวกำหนดรปแบบ คอ นำขนนำลง แนวของนำขนนำลงจะเปนตวแบงความแตกตางของลกษณะพนท พนทในแนวหาดทรายทวไปจะแบงเปน เขตเหนอระดบนำขนสงสด เขตระหวางนำขนและนำลง และเขตตำกวาระดบนำลงตำสด สงมชวตทอาศยในบรเวณตางๆ ของหาดทราย กจะมความแตกตางกน เชน สตวทตองอาศยในบรเวณเขตระหวางนำขนและนำลง ตองปรบตวใหสามารถทนทานความรอนจากแสงอาทตยได ในชวงเวลาทนำลง พวกทอยเหนอเขตนำขนสงสดกตองสามารถเคลอนท ไดเพอหลบแสงอาทตย หรอขดรเพอหนจากผลา เขตเหนอระดบนำขนสงสด (Supratidal zone) เปนพนททอยเหนอจากระดบนำเมอนำขนสงสด อยทางดานในตอเนองกบแผนดนบรเวณนจะไดรบผลกระทบจากไอเคมของทะเล และไดรบแสงอาทตยตลอดเวลา เขตนำขนและนำลง (Intertidal zone) เปนบรเวณทอยระหวางชวงนำขนสงสดและนำลงตำสด เมอนำลงบรเวณนจะเปดสอากาศ จงเปนบรเวณทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา สงมชวตทอาศยบรเวณนตองมการปรบตวใหทนทานตอสภาพแวดลอมทเปลยนไปได

10

เขตตำกวาระดบนำลงตำสด (Subtidal zone) เปนพนททอยนอกสดของแนวหาดทราย และในชวงทนำลงตำสดสวนนจะจมอยใตระดบนำ หรออาจจะโผลพนนำไดบางบางสวน ตะกอนสวนมากเปนทรายละเอยดปนดนเหนยวหรอดนเหนยวปนทรายแปง เนองจากไดรบอทธพลของคลนจากทะเลดานนอกในการสะสมตว เนองจากปจจบนกจกรรมของมนษยเกดขนบรเวณชายหาดมากขนหลายบรเวณ และมกตามมาดวยปญหาการกดเซาะชายฝง เนองจากความรเทาไมถงการณวา บรเวณหาดทรายเปนบรเวณทมความออนไหว และงายตอการเปลยนแปลง การกดเซาะชายฝงอาจหมายถงการสญเสยพนทชายฝงไปอยางมหาศาล รวมทงสงกอสรางตางๆ เชน อาคารบานเรอน ถนนหนทาง หรอแมแตการสญเสยพนทชายหาดเพยงเลกนอย กเปนสญญาณเตอนภยวาอาจเกดการกดเซาะตอไปจนถงแผนดนทอยดานหลงได อยางไรกตาม เนองจากการกดเซาะชายฝงมกเกดคกนกบการงอกเสมอ ดงนนกอนทจะกระทำการใดๆ จงตองมการศกษาผลไดผลเสยกอน เพอเลอกหนทางทดทสด สาเหตการกดเซาะชายฝงแบงออกไดเปน 2 สาเหตใหญๆ คอ สาเหตจากธรรมชาตและสาเหตจากการกระทำของมนษย การกดเซาะชายฝงโดยธรรมชาต มสาเหตทสำคญ คอ Rhythmic erosion-aggregation การพดพาตะกอนเขาและออกจากหาด จะอยในสมดลระหวางพลงงานของคลน และขนาดของตะกอน ความสมดลนอาจเปลยนแปลงได เนองจากนำขนนำลง นำเกดนำตาย การเปลยนแปลงตามฤดกาล การเกดพาย และ

การเปลยนแปลงในระยะยาวทางธรณวทยา ในชวงทนำขน คลนจะซดตะกอนออกไปสะสมอยนอกฝง โดยจะเกดการกดเซาะมากทสด ในชวงนำเกด ตะกอนทถกพดพาออกไปนจะถกพดพากลบเขามาสะสมทชายฝงอกครงเมอนำลง ด งน นจ งมกพบว าการเกด eros ion-agg regat ion จะเกดเปนจงหวะตามการขนลงของนำ โดยบรเวณทมระดบการเปลยนแปลงนำขนนำลงมาก (high tidal amplitude) จะพบการเปลยนแปลงชายหาดอนเปนผลมาจากนำขนนำลงมากกวา บรเวณทมการเปลยนแปลงระดบนำขนนำลงนอย พาย การเกดพายจะทำใหเกดการกดเซาะชายฝงไดมาก เนองจากมลมแรง มคลนแรงและระดบนำทะเลสงขนกวาปกต ซงสงผลใหเกดการพดพาตะกอนบรเวณดานบนของหาดไดงาย การสญเสยตะกอนทมาสะสม (Loss of sediment supply) เนองจากชายฝงเปนระบบทอยใน dynamic equilibrium ระหวางตะกอนทถกนำเขามากบตะกอนทถกพดพาออกไป ดงนนเมอปรมาณตะกอนทเขามาลดลง จงกอใหเกดการกดเซาะขน สำหรบสาเหตททำให sediment supply ตามธรรมชาตลดลง มหลายสาเหต เชน การเกดพชคลมดน การเปลยนแปลงสภาพทางสณฐานชายฝง เชน การเกดสนดอนเชอมเกาะ เปนตน การกดเซาะชายฝงอนเปนผลจากการกระทำของมนษย กจกรรมของมนษยทกอใหเกดการกดเซาะชายฝง กจกรรมทสงผลใหเกดการสญเสยตะกอนทพดเขามาหรอไปขดขวาง sediment transport กจกรรมเหลานสามารถแบงออกไดเปน 3 ประเภท คอ 1. กจกรรมบนแผนดน ไดแก การสรางเขอนขดขวางการพดพาตะกอนจากแผนดนออกสทะเล การดดทรายจากแมนำไปใชในการกอสราง ทำใหตะกอนทถกพดพาออกสทะเลนอยลงตลอดจนการปรบเปลยนทศทางการไหลของนำจดจากปากแมนำ 2. กจกรรมบนชายหาด การทำลายพชคลมดน ปกตพชพรรณตางๆ จะทำหนาทยดเกาะตะกอนเขาไปไวดวยกน ทำใหเกดเปนแผนดนทมความมนคงของผวดน เมอพชพรรณเหลานถกรอออกไป จะทำใหเกดการกดเซาะโดยเฉพาะทบรเวณผวดน ทงโดยฝน และการระบายนำ การเปลยนแปลงชนดของพชคลมดนกมผลตอพนดนบรเวณนน โดยอาจจะมผลตอการกดเซาะมากขน หรอสะสมมากขนกไดขนอยกบชนดของพช การขดทรายบนหาดทราย ชายหาด และบรเวณนอกฝง ถอเปน secondary supply ของตะกอนดน ดงนนเมอทำการขดหรอดดเอาตะกอนสวนน ไป กเปนการลด sediment supply ของหาดบรเวณน นอกจากนหลมทเกดขนจากการขดยงอาจเปนตวดกตะกอนทผานมาไว ทำให เกดการกดเซาะขนในบรเวณทถดไปจากทการขาดตะกอนสวนนไป 1

1สำ

นกงา

นสงแ

วดลอ

มภาค

ท 16

สำน

กงาน

ปลดก

ระทร

วงทร

พยกร

ธรรม

ชาตแ

ละสง

แวดล

อม

การกอสรางใกลกบหาดทราย ไดแก สงกอสรางตางๆ ทอยใกลชายฝงมากเกนไป เชน การตงถนฐาน โรงงานอตสาหกรรม ทาเรอ ซงกอใหเกดการสญเสย sediment supply ไดโดยการเคลอนยายสงทยดเกาะตะกอนเดมออกไป เชน การตดไม และโดยการกดขวางการเคลอนยายตะกอน นอกจากนสงกอสรางและกจกรรมตางๆ ยงอาจจะสงผลใหดนตะกอนมการยดตวแนนขน ทำใหมปรมาณของ sediment supply ไปยงบรเวณอนๆ ลดลงได การถมทชายทะเล ทำใหดนมความแนนมากขน และสงกอสรางจะขดขวางการเคลอนของตะกอนชายฝง 3. กจกรรมในทะเล การดดทรายในทะเล สงผลใหเกดการเปนหลมในทะเล และดงตะกอนขางเคยงไปชดเชย และยงสญเสยปรมาณตะกอนทจะเขามาชดเชยบรเวณชายหาด นอกจากนหลมทเกดขนยงสงผลใหเกดการเลยวเบนของคลนอกดวย การกอสรางยนลงไปในทะเล การสรางทาเรอ มกตองอาศยสงกอสรางซงตงฉากกบชายฝง จงไปขวางการเคลอนยายของตะกอนทำใหเกดการสะสมของตะกอนขนทางตนทางของแหลงตะกอน และเกดการกดเซาะทปลายทาง การสรางเขอนกนปากรองนำ เพอใหเรอเขาออกรองนำไดสะดวกสงผลใหเกดการขดขวางการเคลอนทของตะกอนในดานปลายนำ ตวอยางเชน การสะสมของตะกอนบรเวณหาดสวนสน บรเวณปากทะเลสาบสงขลา ในขณะทเกดการกดเซาะบรเวณหาดแกว เปนตน การขดลอกรองนำ สงผลใหเกดการเปลยนแปลงสภาพพนทะเลอยางฉบพลน ทำใหการเลยวเบนของคลนเปลยนแปลงไป และเกดการกดเซาะชายหาด เนองจากการสญเสยตะกอนบรเวณขดลอก พนทหาดทรายเปนบรเวณทมการเปลยนแปลงอยเสมอทกฤดกาล และการใชพนทชายหาดทงทางดานการทองเทยว การกอสรางทอยอาศย โรงแรม ทาเรอ กมสวนทำใหระบบนเวศชายหาดมการเปลยนแปลงไดเรวขน การตดตามการเปลยนแปลงของระบบนเวศชายหาดจะทำใหเราสามารถทราบถงผลกระทบทกำลงเกดขนกบสภาพแวดลอม และประเมนศกยภาพในการรองรบของพนทตอการใชทรพยากรชายหาดได

ทมา : คมออทยานแหงชาต ลำดบท 13 การจดการ สำรวจ ตดตาม ทรพยากรทางบกและทางทะเล

เมอมกองขยะ...ทำใหเกดความสกปรกและ......กมหน

ดวยวฎจกรของธรรมชาตเมอมหน...กมง

งกไลจบหน...ธรรมดา..ธรรมดา

อยาคะ...อยาทำหน

ฮา...ฮา...ฮา...

12

ฮา...ฮา...ฮา...

ขาวดสำหรบนองๆ ทสนใจงานดานสงแวดลอม บรษท ไบเออรไทย จำกด จดกจกรรมโครงการทตไบเออร

เพอสงแวดลอม

กลบมาอกครง โอกาสดๆ สำหรบผทอยากเปดโลกทศนรวมเปนตวแทนเยาวชนไทยเขารวมกจกรรมทศนศกษาการจดการดานสงแวดลอมและแลกเปลยนประสบการณกบทตไบเออรฯ จาก 17 ประเทศทวโลกทสหพนธสาธารณรฐเยอรมน เปนเวลา 1 สปดาห “ทตไบเออรเพอสงแวดลอมประจำป 2554” ภายใตหวขอ 1. โครงงานเพอหลกเลยง หรอปองกน หรอบรรเทา ภยพบตทเกดจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศในประเทศไทย 2. โครงงานพฒนาพลงงานทดแทน สมครไดแลวตงแตวนน - 30 มถนายน 2554 ผทไดรบคะแนนสงสด 5 อนดบแรก จะไดเปนตวแทนเยาวชนไทยเขารวมกจกรรมทศนศกษาการจดการดานสงแวดลอมและแลกเปลยนประสบการณกบทตไบเออรฯ จาก 17 ประเทศทวโลกทสหพนธสาธารณรฐเยอรมน เปนเวลา 1 สปดาห พรอมรบทนสนบสนนการดำเนนกจกรรมดานสงแวดลอมตามโครงงานทนำเสนอ โครงงานละ 15,000 บาท นอกจากน ผทไดอนดบ 6-10 ยงจะไดรบทนสนบสนนการทำกจกรรมดานสงแวดลอม โครงงานละ 5,000 บาท

โครงการทตไบเออร

เพอสงแวดลอม...

เปดประตส...ประเทศเยอรมน!!

บอกเลา...ขาวฝาก

เยาวชนผสนใจสมครเขารวมโครงการฯสามารถดรายละเอยดเพมเตม

และดาวนโหลดใบสมคร ไดทwww.bayer.co.th และwww.obec.go.th

หรอสอบถามรายละเอยดเพมเตมไดทศนยประสานงานโครงการฯ โทรศพท

0-2616-6749-50

13

สำนก

งานส

งแวด

ลอมภ

าคท

16 ส

ำนกง

านปล

ดกระ

ทรวง

ทรพย

กรธร

รมชา

ตและ

สงแว

ดลอม

เจาหนาท สสภ.16 รวมแลกเปลยนเรยนรในกจกรรมชมชนนกปฏบต หวขอ “การสงเสรมการใชทรพยากรอยางคมคาและยงยน : การปลกพชผกสวนครวในยางรถยนต” เมอวนท 14 มนาคม 2554 ณ หองประชมสำนกงานสงแวดลอมภาคท 16

เจาหนาท สสภ.16 รวมแลกเปลยนเรยนรในกจกรรมชมชนนกปฏบต หวขอ “การใชงานและแกไขปญหาเบองตน ระบบคอมพวเตอรและระบบเครอขายคอมพวเตอรในสสภ.16” เมอวนท 12 มกราคม 2554 ณ หองประชมสำนกงานสงแวดลอมภาคท 16

กลมงานแผนสงแวดลอมจดกจกรรมชมชนนกปฏบต หวขอ “การประยกตแนวทางการแกไขปญหาภาวะโลกรอนสการปฏบตในระดบสำนกงาน” เมอวนท 16 กมภาพนธ 2554 ณ หองประชมสำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 โดยมเจาหนาทของสำนกงานฯเขารวมกจกรรมเปนจำนวนมาก

เจาหนาท สสภ.16 รวมลอกคลองบรเวณสำนกงานฯ ในโครงการรวมนำใจ คนนำใสใหลำคลอง เมอวนท 25 กมภาพนธ 2554

สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 จดการประชมการนำเสนอ (ราง) ผลการศกษาโครงการประเมนผลกระทบสงแวดลอมเบองตนโครงการขดลอกรองนำทางเรอเดนในทะเลสาบสงขลา (รองใน) เมอวนท 18 มกราคม 2554 ณ โรงแรมกรนเวลดพาเลซ อำเภอเมอง จงหวดสงขลา

14

สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 รวมจดนทรรศการในงานมหกรรมความกาวหนาทางวชาการ ครงท 7 เมอวนท 6-8 มกราคม 2554

เมอวนท 16 มนาคม 2554 ไดมการประชมคณะอนกรรมการพจารณารายงานผลการดำเนนงานของหนวยงานกลาง โรงแยกกาซและทอสงกาซธรรมชาต ไทย-มาเลเซย ครงท 1/2554 ณ หองประชมสำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 โดยมผอำนวยการสำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 (นางสาวจงจตร นรนาทเมธกล) ประธานคณะอนกรรมการฯ เปนประธานการประชม

สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 ดำเนนการตดตามตรวจสอบคณภาพนำภายใตโครงการตดตามตรวจสอบคณภาพนำแหลงนำผวดน (ทะเลสาบสงขลา คลองพะวง คลองสำโรง และคลองอตะเภา)เมอวนท 1-4 และ 7-8 กมภาพนธ 2554

สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 จดการประชมโครงการสนบสนนและเสรมสรางสมรรถนะใหกบองคกรปกครองสวนทองถนในการบรหารจดการขยะมลฝอยและของเสยอนตรายชมชน ประจำปงบประมาณ พ.ศ.2554 เมอวนท 25 มกราคม 2554 ณ โรงแรมโนโวเทล เซนทารา อำเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา

เมอวนท 1-2 กมภาพนธ 2554 สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 รวมจดนทรรศการเนองในวนพนทชมนำ ณ ศนยบรการนกทองเทยวเขตหามลาสตวปาทะเลนอย จงหวดพทลง 1

5สำ

นกงา

นสงแ

วดลอ

มภาค

ท 16

สำน

กงาน

ปลดก

ระทร

วงทร

พยกร

ธรรม

ชาตแ

ละสง

แวดล

อม

เลาเรอง...สงแวดลอม

ธนาคาร...ตนไมกบการลดโลกรอน 

ปจจบนผคนทวโลก ตางตนตวตอสถานการณภาวะโลกรอนและผลกระทบมากยงขน โดยหนวยงานตาง ๆ รวมทงองคกร

ภาครฐและเอกชนกไดพยายามคดหาโครงการและแนวทางในการแกไขปญหานมากขนดวย โดยแนวทางหนงทถกรณรงคสงเสรมมากทสด กนาจะเปน การรณรงคใหผคนชวยกนปลกตนไม เพราะตนไมจะชวยดดซบกาซคารบอนไดออกไซดอนเปนตวการสำคญททำใหเกดโลกรอน แตการรณรงคเชญชวนอยางเดยวกไมไดผลเทาทควร แตหากมเรองของผลตอบแทนหรอรายไดเขามาเกยวของ โอกาสทจะประสบความสำเรจกนาจะมมากขน ซงแนวคดในการสรางรายไดจากการปลกตนไมกเกดขนแลวในบานเรา นนกคอ การจดตงธนาคารตนไม ซงถอเปนกศโลบายในการชวยลดการเผา เนองจากมความตองการเพมมลคาของตนไมทปลกนนเอง ธนาคารตนไม เกดจากแนวคดของ ร.ต.ไสว แสงสวาง ผจดการธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) สาขาละแม จ.ชมพร และผจดการธนาคารตนไมสำนกงานใหญ เจาของรางวลลกโลกสเขยว ประเภทบคคล ประจำป 2550 เนองจากเขาไดพบเหนปญหาหนสนตาง ๆ ของเกษตรกรในพนทอยเสมอ โดยเฉพาะ ในครงทประชาชนไดรบความเสยหายจากผลของพายเกยถลมภาคใต ในป 2532 ทำใหเกษตรกรหลายคนตองสนเนอประดาตวตดหนธ.ก.ส.เปนจำนวนมาก อกทงเกษตรกรสวนใหญกตองประสบกบปญหาผลผลตตกตำ ขายสนคาไมไดราคาตลอดจนปญหาเรองทดนทำกน ดวยความ

16

ตงใจทอยากจะชวยเหลอเกษตรกรเหลานน ใหแกปญหาเรองหนสนและฟนฟความเปนอย เขาจงเสนอโครงการ “ปลกตนไมใชหน” ขน โดยธนาคารตนไม หรอ TREE BANK เปนการดำเนนงานตามยทธศาสตร “การปลกตนไมใชหน ” ของคณะกรรมการผนำชมชนแหงชาต และธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร ภายใตยทธศาสตรการพงตนเองและความมนคง ดานทอยอาศย พลงงาน อาหารและยา มงเนนแกไขปญหาโลกรอนและปญหาหนสนของเกษตรกร และเปนการวางรากฐานการพฒนาเศรษฐกจของชาตตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในระยะยาว ซงรปแบบการดำเนนงาน คอ ใหสมาชกปลกตนไมในทดนของตนเอง โดยเนนใหเกบกลาไมทมอยในชมชนนำมาเพาะชำแลวแจกจายกนไปปลก อกสวนหนงกนำไปจำหนายในราคาถก เพอเปนเงนหมนเวยนของกลม โดยหลงจากชาวบานปลกตนไมไปได 6 เดอนแลว คณะกรรมการชมชนจะออกไปตรวจแปลงปลกตนไม และจะบนทกในสมด ซงคลายสมดบญชเงนฝาก ของสมาชกแตละคน โดยปแรก จะใหมลคาตนไมทปลกไวตนละ 100 บาท ปทสอง ราคาตนละ 200 บาทและจะเพมคาไปเรอย ๆ ทกป เทากบวาตนไมทปลกจะเปนเหมอนเงนออม เพราะมลคาของตนไมจะถกบนทกไวทกปตามการเตบโตของตนไมจนกวาตนไมจะมอายถงเวลาตดหรอโคนไปทำประโยชน ตางๆ ได ชาวบานกจะตองไปขออนญาตตดโคนจากธนาคาร เปนการแปรไมใหเปนทรพยและนำมาใชหนกบ ธ.ก.ส. ธนาคารตนไมเพมโลกอก 5 ใบ ในการชวยดดซบคารบอน ในวกฤตโลกดานปญหาโลกรอน นกวทยาศาสตรเคยคำนวณวาหากจะตองดดซบกาซคารบอนไดออกไซดใหทนกบมนษยผลต หรอใหทนพอกบทมนษยจะปลอดภย โดยการปลกตนไมเพอลดปรมาณคารบอน และตองปลกตนไมบนผวโลกถง 2 ใบ หมายถง เราตองมโลกอกใบหนงมาชวยดดซบคารบอนดงกลาว ในแนวคดธนาคารตนไม เขาใจวาแนวคดสรางโลก 2 ใบ หมายถง การปลกตนไมบนผวโลกจำนวน 2 เทาของผวโลก มนยความคด คอ นกวทยาศาสตรนำแนวคดการปลกตนไมแบบพชไรหรอเกษตรเชงเดยว หรอสวนปา ทำใหตนไมมชนเรอนยอดชนเดยว มสเขยวพนทของใบไมตามเรอนยอดในสวนทดดซบคารบอน ประมาณ 6-8 เมตร เพราะแนวคดการปลกและเกษตรเชงเดยวแบบตะวนตกไมเขาใจถงหลกการธรรมชาต จะเหนไดวาในปาธรรมชาตหรอพนท เกษตรแบบตะวนออกจะผสมผสานตนไมในพนทหนงใหมสเขยวหรอชนเรอนยอดต งแตระดบดนจนถงยอดสง 40-60 เมตร นนหมายถง การเพมบรเวณตนไมหรอพนทผวสเขยวในการดดซบคารบอนไดถง 5 เทา ของแนวคดเดม เสมอนการเพมโลกอก 5 ใบ บนโลกใบน เพอใชในการดดซบคารบอน แนวทางของธนาคารตนไม (TREE BANK) มงเอาภมปญญาชาตพนธไทยในการทำเกษตรแบบดงเดมทเลยนแบบและสภาวะธรรมชาตในการจดระบบตนไมใหหลากหลาย กลมกลนในพนทหน งใหคลายกบสภาพปา ใหมชน เรอนยอดหรอสเขยวตงแตระดบพนดน ทความสง 0 เมตร ถงชนสงสด 40-60 เมตร ไมสงเสรมใหปลกพชเชงเดยว เพราะมพนทสวนทเปนสเขยวนอยเกนไป

ธนาคารตนไมมจนตนาการ จะเหนการฟนคนระบบนเวศในพนทเกษตร เชอมตอเสมอนทางจากปาธรรมชาตกระจายไปทกหนทกแหงสลบกบพนทการเกษตรททำการผลตอาหารไปเชอมตอกบผนปาเปนหยอมๆ ทกระจดกระจาย ประหนงผนเดยวกน และมความเชอวาทกพนทตองสรางสมดลระบบนเวศดวยตนเองจงจะทำใหสภาพสงทอยอาศยมความยงยนการเรมสรางจตสำนกลดการเผาเปนกาวแรกทสำคญ อาจเรมจากการปลกตนไมในใจ แลวนำไปสการปลกตนไมในพนทจรงๆ ไมเพยงแตจะเปนการชวยลดภาวะโลกรอน ชวยสรางผนปาใหกบประเทศของเราและโลกของเราไดเทานน แตยงชวยสรางรายไดใหเราในอนาคตไดดวย

17

สำนก

งานส

งแวด

ลอมภ

าคท

16 ส

ำนกง

านปล

ดกระ

ทรวง

ทรพย

กรธร

รมชา

ตและ

สงแว

ดลอม

โลมา เปนสตวโลกอกชนดหนงทมความผกพนกบมนษยมากทสด และกลายเปนตวเอกใน

ภาพยนตรหลายตอหลายเรอง แตชวตจรงโลมาทวโลกโดยเฉพาะโลมาในนานนำไทยกำลงถกคกคาม และอย ในสภาวะวกฤต ทะเลสาบสงขลาซงมอาณาเขตทกวางใหญถง 636,800 ไร บวกกบความหลากหลายทางนเวศวทยาทงนำเคม นำกรอย และนำจด จงเปนแหลงทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณแหงหนง โดยเฉพาะความหลากหลายของสตวนำ อยางเชน โลมาอรวด หรอทรจกกนในชอ โลมาหวบาตร ทเขามาอาศยอยในลมนำทะเลสาบมาเปนเวลานาน โลมาอรวด หรอ โลมาหวบาตร (ชอภาษาองกฤษ Irrawaddy Dolphin หรอ Ayeya rwaddy Dolphin) เปนโลมาชนดหนง มชอวทยาศาสตรวา Orcaella brevirostris อยในวงศโลมา (Delphinidae) รปรางหนาตาคลายโลมาทวไป มกระจายอยางกวางขวางในมหาสมทรแปซฟก มหาสมทรอนเดย อาวไทย มกพบเขามาอยในแหลงนำกรอย และทะเลสาบหรอนำจด เชน บรเวณปากแมนำ โลมาอรวดบางกลมอาจเขามาอาศยอยในแมนำสายใหญ ๆ ดวย เชน แมนำโขง และทะเลสาบเขมร ในป พ.ศ. 2459 มรายงานวาพบอยในแมนำเจาพระยาดวย

โลมาอรวดถกพบครงแรกทแมนำอรวดในประเทศพมา จงเปนทมาของชอโลมาอรวด สามารถพบในแหลงนำได 5 แหง คอ ทะเลสาบซลกา ประเทศอนเดย แมนำมะหะขาม ประเทศอนโดนเซย แมนำโขง ปากแมนำบางปะกง และทะเลสาบสงขลา ในปจจบนสามารถพบโลมาชนดนในทะเลสาบนำจด และนำกรอยไดเพยง 2 แหงในโลกเทานน คอ ในทะเลสาบซลกา ประเทศอนเดย และทะเลสาบสงขลาในประเทศไทย โลมาอรวดมชอเรยกอน ๆ อก เชน โลมาหวบาตร โลมานำจด โลมาหวหมอน และภาษาลาวเรยกวา ปลาขา เปนตน โลมาหวบาตร มลำตวสเทาอมฟา บางตวสดำอมเทา สวนทองจะมสจาง โลมาหวบาตรเปนสตวนำทมววฒนาการมาจากสตวบก มนจงใชปอดในการหายใจ และมรจมกอยบนหวทกลมทยคลายบาตรพระ มขนาดความยาวของลำตวประมาณ 180-275 เซนตเมตร สวนนำหนกยงไมมรายงาน มตาขนาดเลกอยใกลกบรมฝปาก มจะงอยปากทสนมากจนเกอบมองไมเหน ลำคอใหญและสามารถหมนไดทกทศทาง ครบอกใหญปลายมน มกระดกเรยงคล ายน วมอคน ส วนแพนหางไมมกระดก เชนเดยวกบวาฬ และพะยน โลมามตา ห จมก และลนเหมอนคนเรา จะเหนไดชดเจน

โลมาอรวด...สตวทกำลงจะสญพนธ

ธรรมชาต...และสงแวดลอม

18

ทนมรางวล ฉบบทแลวทางกองบรรณาธการไดสอบถามความคดเหนจากทานผอานเกยวกบวารสารเมดทรายแลว และทางกองบรรณาธการขอขอบคณสำหรบความคดเหนทมตอวารสารเมดทรายของทกทาน ฉบบน ทน...มรางวล ขอกลบไปเปน ทน...มรางวล รปแบบเกาเชนเคยโดยการตอบคำถามชงรางวล ซงคำถามฉบบน ถามวา โลมาอรวดถกพบครงแรกท ใด รวมตอบคำถามกนมาเยอะๆ นะคะ ทานอาจจะเปนผโชคดทไดรบรางวลกได

โดยสามารถตอบคำถามแลวสงกลบมายงสำนกงานฯ ได 2 ชองทาง คอ

1. เขยนคำตอบลงไปรษณยบตรหรอจดหมาย แลวสงไปยง กองบรรณาธการ “วารสารเมดทราย” สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 ถนนกาญจนวนช ตำบลเขารปชาง อำเภอเมอง จงหวดสงขลา 90000 2. สงทาง Email : reo16.org@mnre.mail.go.th

รายชอผโชคดจากการตอบแบบสำรวจความคดเหนจากวารสารเมดทราย ปท 6 ฉบบท 4

ชอ-นามสกล จงหวด1. คณนษากร แกวจนทร ปตตาน2. คณวาสนา ประกอบชาต สงขลา3. ศนยเดกเลกบานนาปรง สงขลา

ทสดในทโลง และนำตน แตเนองจากโลมาไมมตาอยดานหนาจงไมสามารถกะระยะทางไดดนก เมออยใตนำจมกของโลมาจะปด ดงนนมนจะไมไดกลนอะไรเลย แตลนสามารถรบรสในนำไดด การรบเสยงดวยคลนสะทอนแบบเรดารของโลมาใชเพอลาเหยอ และรวตถหรอลกษณะภมประเทศใตนำไดเปนอยางด ทงยงสงเสยงสอสารกบโลมาตวอนไดดวย โลมาจะอยกนเปนฝงเนองจากเปนสตวสงคม จงมนสยพงพาอาศยกน ชวยกนลอมฝงปลาในการหาอาหาร ชวยกนตอสเมอมศตร เชน ฉลาม และชวยพยาบาลเพอนทบาดเจบดวย การใชปากคาบครบหามเพอนขนหายใจเหนอนำ ในการเลอกค โลมาตวผจะตอสกนเพอแยงชงตวเมย ดวยการใชหวชนหรอกดกน แตในการเกยวพาราสโลมาตวผจะออนโยนขนมาทนท โดยมนจะทำเสยงผวปากหรอรองเรยกบอกรก และวายนำไลตามตวเมย พรอมกบแสดงความสามารถในการกระโดดนำ และดำนำเพอดงดดความสนใจ จากนนจะวายนำเคยงคกนไปพรอมกบใชหวเคลาเคลยตวเมยไปดวย บางครงมนจะอวดพละกำลงของมนเพอใหตวเมยสนใจ กอนจะจบลงดวยการขนมาทผวนำเพอผสมพนธกนเปนค โลมาหวบาตรจะผสมพนธไมเปนฤดกาล แตฤดทพบบอยๆ วามการอยเปนค และมพฤตกรรมการผสมพนธ คอ ในฤดหนาวหรอฤดฝน โลมาตงทองนาน 9 เดอน และจะออกลกครงละ 1 ตว ลกทเกดมามขนาด 40% ของตวโตเตมวย เมอลกโลมาเกดมาอาจจมนำตายไดทนทเพราะมนไมมอากาศในปอด หนาทจงตกไปอยทเพอนๆ ภายในฝงของแมโลมาทจะตองชวยกนทำคลอด และใชหวดนลกโลมาทเกดมาขนไปเหนอนำเพอสดอากาศเปนครงแรก จากนนลกโลมาจะคลอเคลยไปกบแม และกนนมแมเปนเวลา 1 ปครง จงสามารถออกผจญภยไดดวยตวเอง อาหารไดแก กง ปลา และหอยทอยบนผวนำ และใตโคลนตม อะไรคอสาเหตททำใหจำนวนโลมาลดลง? คำถามนอาจทำใหชาวประมงในทะเลสาบนำตาตก เพราะ “อวน” เครองมอยงชพของพวกเขานนเองทปลดชวตเพอนรวมทะเลสาบไปเปนจำนวนมาก แมจะดวยความไมตงใจ แตเครองมอททนสมยขนบวกกบจำนวนสตวนำทลดลง ทำใหโลมาตองเขาใกลอวนเพอกนกง และปลาทตดอยกบอวน จงถกพนธนาการไวดวยอวน และนนมกเปนจดจบของชวตมน เพราะโลมาตองขนมาหายใจเหนอผวนำทกๆ 70-150 วนาท การตดอยกบอวนทำใหมนไมสามารถขนมาหายใจได และการดนรนใหหลดกยงทำใหมนเหนอยออน และหมดลมหายใจเรวขน บางครงโลมากตายโดยไมทราบสาเหต แลวลอยขนมาเกยตนทชายฝง มการสงเกตวาอาจเปนเพราะความเปลยนแปลงเกยวกบความเคมของนำ เนองจากนำทะเลหนน บางปความแปรปรวนของกระแสนำอาจรวดเรวจนโลมาไมสามารถปรบตวไดทน นอกจากน นำเสยจากนากง สารเคมจากโรงงาน ตลอดจนขยะจากชมชนทถกปลอยลงสทะเลสาบ โลมาหวบาตรทชอบนำสะอาดและอากาศทบรสทธจงไมสามารถทานทนตอสภาพการณแบบนได การเสยชวตของโลมาจงเปนสงทตามมา

ทมา : http://www.muanglung.com/irawadee.htm http://th.wikipedia.org/wiki

สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16

ถนนกาญจนวนช ตำบลเขารปชาง อำเภอเมอง จงหวดสงขลา 90000 โทร.0-7431-1882,0-7431-3419website : www.reo16.mnre.go.th E-mail: Reo16.org@mnre.mail.go.th

สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16

ถนนกาญจนวนช ตำบลเขารปชาง อำเภอเมอง จงหวดสงขลา 90000 โทร.0-7431-1882,0-7431-3419

website : www.reo16.mnre.go.th E-mail: Reo16.org@mnre.mail.go.th