1

หนงสอสวดมนตท�ำวตรเชำ-เยน

1.วดพทธบำรมฮมบวรก/WatBuddhabharamiTDKVe.V. Wöschenhof 11, 22045 Hamburg, Germany Tel : +(49) 402 265 6985-6, +(49) 173-8211603 E-mail : kunnasarn@hotmail.com, phrakhru2000@yahoo.com Hamburg Sparkasse Kto, Nr : 3190007223, BLZ : 200 505 50 IBAN : DE05200505503190007223 BIC : HASPDEHHXXX

2.วดพทธเมตตำบำรมเบรเมน/WatBuddhaMettaParamiTDKVe.V. Heidbergstr. 77, 28239 Bremen, Germany Tel. (+49)421 68555614 , (+49)176 85174938 Email: watbremen@hotmail.com , mahaple@hotmail.com Facebook: www.facebook.com/wbm53 Web: watbuddha-mettaparami.de Bank Verbindung für spenden Konto-Nr. Post Bank 21932205, BLZ: 20010020

3.วดพทธบำรมเนเธอรแลนด/ StichtingWatBuddhaParamiThai-NederlandCulture Marktstraat 11/12, 9581 AA Musselkanaal, Groningen, Nederland Tel : +(31) 599 750 212, +(31) 637 009 756 www.watnl.com Email : phrakhru2000@yahoo.com, kunnasarn@hotmail.com Bank Rekening : ING Bank rekening nummer 7973648 T.A.V. : STG Wat Buddha Parami Thai-Nederland Culture IBAN : NL52INGB0007973648 BIC : INGBNL2A

4.วดพทธบำรมโบคม/WatBuddhabharamiBochum Tel : 0234-54479910

http://facebook.com/WatbuddhabharamiBochum

5.วดปำอสญำโณคำสเซล/WatpaAsiyanoe.V. Korbacher Str.661, 34270 Schavenburg [Martinhagen] Kassel, Germany Tel : 056018958567, 01627742961

2

พระครคณสารโสภณ (ทองพน คณสมปนโน) เจาอาวาสวดพทธบารม ฮมบวรก

ประธานมลนธวดพทธบารมเนเธอรแลนด ประเทศเนเธอรแลนด

3

ค�ำน�ำ

หนงสอสวดมนตเลมนรวบรวมขนเปนกาลเฉพาะ เนองจากเคยไดมโอกาสไปเยยมเยยน

ญาตธรรมและไปกจนมนตตามเมองตาง ๆ ในประเทศเยอรมน ประเทศเนเธอรแลนด และ

ประเทศเพอนบาน เหนวาญาตโยมมความสนใจในการสวดมนตท�าวตรเชา-เยนกนมาก จงจดพมพ

หนงสอสวดมนตไว เพอสะดวกในการสวดสาธยาย และเปนไปในแนวเดยวกน พรอมทงจะสะดวก

ตอการเปดอาน พรอมกนนไดสอดแทรกคตธรรมไปในทายเลม เพอผสนใจเอาไปเปนแนวคดสอน

ใจตวเองได

การสวดมนต ไดพากนนยมมาแลวตงแตโบราณกาล แมในศาสนาพราหมณกไดนยม

สวดกนมา ดงเรยกกนวา สาธยายมนต รายมนต เพอความทรงจ�าพระเวทยบาง เพอความเปน

สรมงคลบาง ในทางพระพทธศาสนามการสวดสาธยายเชนเดยวกน ในชนตนเพยงแตสวดสาธยาย

เพอความทรงจ�าพระพทธวจนะเทานน เมอชาวบานไดยนพระสงฆสวดสาธยายกพากนอนโมทนา

และไดถอกนวา การไดยนไดฟงพระสงฆสวดสาธยายเชนนนเปนสรมงคล ในสมยนนยงหาไดม

ต�ารบต�าราทจะไดจดจารกไวไม ตองทองจ�ากนดวยวาจา เมอมเหตการณอยางใดอยางหนง

เกดขน พระสงฆกจะสาธยายเชนนนเปนสรมงคล สวดสาธยายพระพทธวจนะนนตามสมควรแก

เหตการณ ดงมเรองเลาวา เมอคราวเมองเวสาลเกดโรคระบาดท�าใหคนและสตวตายกนมาก

พระอานนทไดไปยงทนน แลวสวดรตนสตร โรคนนกระงบไป เมอสมยหนงพระผมพระภาคเจา

ทรงประชวร โปรดใหพระจนทเถระสวดโพชฌงคสตรถวาย และอกครงหนงพวกภกษไปบ�าเพญ

สมณธรรมอยในปา ถกพวกอมนษยรบกวน กลบมาเฝากราบทลพระผมพระภาคเจา พระองคทรง

โปรดใหสวดกรณยเมตตาสตรแลวอยตอไป ภยเหลานนกไมม ฯลฯ

ดงนนขอใหทานทงหลายทสนใจทองสาธยายและรวมอนโมทนาในการบรจาคจดพมพ

หนงสอสวดมนตฉบบน เพอเปนธรรมทาน ขอใหทานทงหลายจงมแตความสข ความเจรญใน

หนาทการงาน มความสขส�าราญ สมดงมโนมย ทใจปรารถนาทกๆ ประการเทอญฯ

พระครคณสารโสภณ (ทองพน คณสมปนโน)

วดพทธบารม ฮมบวรก - เนเธอรแลนด

4

หลวงปขาว อนาลโย วดถ�ากลองเพล จงหวดหนองบวล�าภ

สนทนาธรรมกบ หลวงปดลย อตโล วดบรพาราม จงหวดสรนทร

หลวงปมน ภรทตโต

พระอาจารยใหญสายพระปากรรมฐาน

พระบรมสารรกธาตรบประทานจากสมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช

สกลมหาสงฆปรณายก (เจรญ สวฑฒโน)ประดษฐานทวดพทธบารมเนเธอรแลนด

พระพทธเมตตา

ประดษฐานทเจดยพทธคยา ประเทศอนเดย

สถานทตรสรของพระพทธเจา

5

หลวงตามหาบว าณสมปนโน วดปาบานตาด จงหวดอดรธาน

กราบนมสการ สมเดจพระมหามนวงศ (สนน จนทปชโชโต ป.ธ.9)

เจาอาวาสวดนรนาถสนทรการาม กรงเทพฯหลวงปเหลอง ฉนทาคโม

วดกระดงทอง อ�าเภอบานดาน จงหวดบรรมย

6

พธทำงศำสนำทวดพทธบำรมเนเธอรแลนด

7

8

9

สำรบญ

ค�าน�า ๓

ค�าสวดบชาพระบรมสารรกธาต ๑๓

ค�ากลาวบชาพระรตนตรย ๑๔

ท�ำวตรเชำ ๑๕

ปพพะภาคะนะมะการะ ๑๖

พทธาภถต ๑๖

ธมมาภถต ๑๘

สงฆาภถต ๑๙

ระตะนตตะยปปะณามะคาถา ๒๐

สงเวคะปะรทปะกะปาะ ๒๒

ตงขะณกะปจจะเวกขะณะปาฐะ ๒๗

กายะคะตาสะตภาวะนาปาฐะ ๒๙

อภณหะปจจะเวกขะณะปาฐะ ๓๑

พรหมะวหาระผะระณาปาฐะ ๓๒

บทพจารณาสงขาร ๓๓

เจรญพรหมวหาร ๓๕

ปตตทานะคาถา (พระราชนพนธในรชกาลท ๔) ๓๕

ปตตทานะคาถา (ยา เทวตา) ๓๗

สงเขปะปตตทานะคาถา ๓๙

สมงคะละคาถา ๓๙

พระคาถาเมตตาหลวง ๔๐

จะตรปปะมญาปาโฐ (บทแผเมตตาสทศ) ๔๒

แนะวธละนมต ๔๓

กรวดน�าอมนา ๔๔

ท�ำวตรเยน ๔๕

ค�ากลาวบชาพระรตนตรย ๔๕

ค�าบชาพระรตนตรย ๔๖

ปพพะภาคะนะมะการะ ๔๗

พทธานสสะต ๔๘

พทธาภคต ๔๙

ธมมานสสะต ๕๑

ธมมาภคต ๕๑

สงฆานสสะต ๕๓

สงฆาภคต ๕๔

อะตตะปจจะเวกขะณะปาฐะ ๕๖

กายะคะตาสะตภาวะนาปาฐะ ๕๙

อะภณหะปจจะเวกขะณะปาฐะ ๖๑

พรหมะวหาระผะระณาปาฐะ ๖๒

บทพจารณาสงขาร ๖๓

ปะกณณะกะคาถา ๖๕

เจรญพรหมวหาร ๖๖

ปตตทานะคาถา (พระราชนพนธในรชกาลท ๔) ๖๖

ปตตทานะคาถา (ยา เทวตา) ๖๘

สงเขปะปตตทานะคาถา ๗๐

สมงคะละคาถา ๗๐

ค�าเจรญกรรมฐานภาวนา ๗๑

พระคาถาเมตตาหลวง ๗๒

จะตรปปะมญาปาโฐ (บทแผเมตตาสทศ) ๗๔

กรวดน�าอมนาใหญ ๗๖

ค�ากรวดน�า ๗๗

ตนสวดมนต (ชมนมเทวดา) ๗๘

ปพพะภาคะนะมะการะ ๗๙

สะระณะคะมะนะปาฐะ ๗๙

สจจะกรยาคาถา ๘๐

มะหาการณโกนาโถตอาทกาคาถา ๘๑

เขมาเขมะสะระณะคะมะนะปะรทปกาคาถา ๘๑

ปพพะโตปะมะคาถา ๘๒

10

สำรบญ

อะรยะธะนะคาถา ๘๒

นะมะการะสทธคาถา ๘๓

สมพทเธ (ใชสวดแทน โย จกขมา) ๘๓

นะโมการะอฏะกง (นโม ๘ บท) ๘๔

นมสการพระอรหนต ๘ ทศ ๘๕

อณหสสะวชะยะคาถา (คาถาตออาย) ๘๕

มงคะละสตตง ๘๖

บทขดระตะนะสตตง ๘๘

ระตะนะสตตง ๘๙

ระตะนะสตตง (ยกมาสวดโดยยอ) ๙๑

กะระณยะเมตตะสตตง ๙๒

ขนธะปะรตตะคาถา ๙๓

ธะชคคะปะรตตง ๙๔

ธะชคคะปะรตตะคาถา (สวดโดยยอ) ๙๖

โมระปะรตตง (สวดตอนเชา-เยน) ๙๗

วฏฏะกะปรตตง ๙๘

อาฏานาฏยะปะรตตง ๙๘

องคลมาลปะรตตง ๑๐๓

โพชฌงคะปะรตตง ๑๐๔

อะภะยะปะรตตง ๑๐๕

เทวะตาอยโยชะนะคาถา ๑๐๕

ชะยะปะรตตง ๑๐๖

สกกตวา ๑๐๗

สมงคะละคาถา ๑๐๘

ถวายพรพระ (พาหง) ๑๐๙

พระคาถาชนบญชร ๑๑๒

ธมมะจกกปปะวตตะนะสตตง ๑๑๔

อะนตตะลกขะณะสตตง ๑๒๐

อาทตตะปะรยายะสตตง ๑๒๔

ธมมะนยามะสตตง ๑๒๘

สะตปฏฐานะปาโฐ ๑๒๙

อะภณหะปจจะเวกขะณะปาฐะ ๑๓๒

สาราณยะธมมะสตตง ๑๓๕

คนละเรอง ๑๓๗

ภกขอะปะรหานยะธมมะสตตง ๑๓๘

มคคะวภงคะสตตง ๑๔๐

อฏฐงคกะมคคะคาถา ๑๔๓

ธมมะสงคะณมาตกาปาฐะ ๑๔๔

วปสสะนาภมปาะ ๑๔๖

ปะฏจจะสะมปปาทะ ๑๔๗

ปฏฐานะมาตกาปาฐะ ๑๔๘

ภทเทกะรตตะคาถา ๑๔๘

ตอทานะคาถา ๑๔๙

โอวาทะปาฏโมกขาทปาโฐ ๑๕๐

สลทเทสะปาโฐ ๑๕๓

ตายะนะคาถา ๑๕๔

ตลกขะณาทคาถา ๑๕๔

โมกขปายะคาถา ๑๕๕

สวดแจง (พระวนย) ๑๕๗

พระสตร ๑๕๘

พระอภธรรม พระสงคณ ๑๕๘

พระวภงค ๑๕๙

พระธาตกถา ๑๕๙

พระปคคลบญญต ๑๕๙

พระกถาวตถ ๑๖๐

พระยมก ๑๖๐

11

สำรบญ

พระมหาปฏฐาน ๑๖๐

บงสกลตาย - บงสกลเปน ๑๖๑

มหาสมยสตร (ภาษาบาล) ๑๖๒

เมตตาหลวงใหญ ๑๗๑

พระคาถามหาทพยมนตบทใหญ ๑๘๔

บทนมสการพระรตนตรย ๑๘๕

พระคาถามหาทพยมนต ๑๘๖

ยอดพระกณฑไตรปฎก ตนฉบบเดม ๑๙๒

พระคาถาธารณปรตร ๑๙๖

อนโมทนาวธ ๑๙๘

มงคลจกกวาฬนอย ๑๙๙

มงคลจกกวาฬใหญ ๒๐๐

เกณยานโมทนาคาถา ๒๐๑

กาละทานะสตตะคาถา ๒๐๒

วหาระทานะคาถา ๒๐๓

เทวะตาทสสะทกขณานโมทะนาคาถา ๒๐๓

เทวะเทวตาภสมมนตะนะคาถา ๒๐๔

อคคปปะสาทะสตตะคาถา ๒๐๔

โภชะนะทานานโมทะนาคาถา ๒๐๕

อาทยะสตตะคาถา ๒๐๕

ระตะนตตะยานภาวาทคาถา ๒๐๖

ถวายอตเรก ๒๐๖

ตโรกฑฑะกณฑะสตตะคาถา ๒๐๖

บทนมสการ ๒๐๘

บทสรรเสรญพระพทธคณ (สรภญญะ) ๒๐๘

บทสรรเสรญพระธรรมคณ (สรภญญะ) ๒๐๙

บทสรรเสรญพระสงฆคณ (สรภญญะ) ๒๑๐

ชะยะสทธคาถา ๒๑๑

ค�าบชาในวนมาฆปณณม (เวยนเทยน) ๒๑๒

ค�าบชาในวนวสาขปณณม (เวยนเทยน) ๒๑๔

ค�าบชาในวนอาสาฬหปณณม (เวยนเทยน) ๒๑๖

ศำสนพธตำงๆ

ค�าขอขมาพระรตนตรย ๒๑๘

วธบรรพชาอปสมบท แบบเอสาหง ๒๒๐

อฏฐบรขารและเครองใชอนๆ ๒๒๕

ค�าพนทผา ๒๒๖

ค�าอธษฐานจ�าพรรษา ๒๒๖

ค�าสตตาหะ ๒๒๖

พธบวชช ๒๒๗

ค�าขอบวชช ๒๒๘

ค�าแปล ศล ๘ ๒๓๐

ค�าลาสกขา ๒๓๐

ค�าสมาทานศล ๕ ๒๓๑

สกขาบท ๕ ขอ ๒๓๒

ค�าอาราธนาพระปรตร ๒๓๒

ค�าอาราธนาธรรม ๒๓๓

(ค�ากลาวนมนตพระเทศน) ๒๓๓

ค�าถวายสงฆทาน ๒๓๔

ค�าถวายสงฆทาน อทศใหแกผตาย ๒๓๔

ค�าถวายผาบงสกล ๒๓๕

ค�าถวายผากฐน ๒๓๕

ค�าถวายพระพทธรป ๒๓๖

ค�าถวายเครองอฏฐบรขาร ๒๓๖

ค�าถวายกระทงส�าหรบลอยประทป ๒๓๗

ค�าถวายเทยนพรรษา ๒๓๘

ค�าถวายสงฆทาน และยารกษาโรค ๒๓๘

ค�ากรวดน�าแบบสน ๒๓๘

12

สำรบญ

คตธรรมค�ำสอน

- หลวงปมน ภรทตโต ๓๐๔

- หลวงปดลย อตโล ๓๐๖

- หลวงปเหลอง ฉนทาคโม ๓๑๔

การกราบพระรตนตรย ๓๒๑

บทสวดเพมเตม

ธมมะจกกปปะวตตะนะสตตง(พรหม 16 ชน) ๓๒๓

จลชยยะมงคลคาถา (ไชยนอย) ๓๓๐

บทสขาภยาจนคาถา ๓๓๔

ศำสนพธตำงๆเพมเตม

ค�าอธษฐานบรขาร ๓๓๕

วธถอนค�าอธษฐาน ๓๓๖

ค�าวกปบรขาร ๓๓๖

ค�าเสยสละไตรจวรลวงราตร ๓๓๗

ค�าเสยสละอตเรกจวรลวงราตร ๑๐ วน ๓๓๘

ค�าคนจวร ๓๓๘

ค�าเสยสละอตเรกบาตรลวง ๑๐ วน ๓๓๙

กปปยโวหาร ๓๓๙

ค�าขอนสย ๓๓๙

ค�าขอขมาโทษ ๓๔๐

อโบสถ ๓๔๓

ปวารณา ๓๔๔

บพพกจแหงปวารณา ๓๔๕

ค�าถวายผากฐนทาน ๓๔๗

ค�าอปโลกนกฐน ๓๔๗

ญตตทตยกรรมวาจา ๓๔๙

ค�ากรานกฐน ๓๕๐

ค�าอนโมทนากฐน ๓๕๐

รายชอผรวมบรจาค ๓๕๑

การปฏบตตอพระสงฆ ๒๓๘

ต�านานพระพทธชยมงคล (พาหง) ๒๓๙

มงคลท ๑ ๒๓๙

มงคลท ๒ ๒๔๒

มงคลท ๓ ๒๔๗

มงคลท ๔ ๒๕๒

มงคลท ๕ ๒๕๘

มงคลท ๖ ๒๖๓

มงคลท ๗ ๒๖๗

มงคลท ๘ ๒๗๑

เกรดธรรม ๒๗๖

การแกปญหาชวต ๒๗๖

คาถากนความทกข ๒๗๖

คตธรรมน�าใจ ๒๗๖

คตธรรมค�ำกลอน ๒๗๘

คาถาบชาพอแม ๒๘๖

คณบดา มารดาครบาอาจารย ๒๘๖

ประวตพระพทธรปบชาประจ�าวน

ส�าหรบพทธศาสนกชน ๒๙๑

การบชา ๒๙๑

บทสวด บชาพระประจ�าวนอาทตย ๒๙๒

บทสวด บชาพระประจ�าวนจนทร ๒๙๓

บทสวด บชาพระประจ�าวนองคาร ๒๙๕

บทสวด บชาพระประจ�าวนพธ (กลางวน) ๒๙๖

บทสวด บชาพระประจ�าวนพธ (กลางคน) ๒๙๗

บทสวด บชาพระประจ�าวนศกร ๓๐๑

บทสวด บชาพระประจ�าวนเสาร ๓๐๓

13

ค�ำสวดบชำพระบรมสำรรกธำต

วนทาม ภนเต เจตยง สพพง สพพตถะ ฐาเน

สปะตฏฐตง สารรงกะธาตง มะหาโพธง พทธะรปง สกการตถง

อะหง วนทาม ธาตโย อะหง วนทาม สพพะโส

อจเจตง ระตะนตตะยง อะหง วนทาม สพพะทา.

พทธะปชา มะหาเตชะวนโต

ธมมะปชา มะหปปญโญ

สงฆะปชา มหาโภคาวะโห

สทธชะโย สทธลาโภ

สทธสโข ภะวนต เต.

14

ค�ำกลำวบชำพระรตนตรย

โยโสภะคะวำ พระผ มพระภาคเจานนพระองคใด,

อะระหงสมมำสมพทโธ, เปนพระอรหนต ดบเพลงกเลสเพลงทกข

สนเชง, ตรสรชอบไดโดยพระองคเอง,

สวำกขำโตเยนะ พระธรรมเปนธรรมทพระผมพระภาคเจา

ภะคะวะตำธมโม, พระองคใด, ตรสไวดแลว

สปะฏปนโนยสสะ พระสงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา

ภะคะวะโตสำวะกะสงโฆ, พระองคใด, ปฏบตดแลว

ตมมะยงภะคะวนตง ขาพเจาทงหลายขอบชาอยางยง ซง

สะธมมงสะสงฆง, พระผมพระภาคเจาพระองคนน, พรอม

อเมหสกกำเรหยะถำระหง ทงพระธรรมและพระสงฆ ดวยเครอง

อำโรปเตหอะภปชะยำมะ, สกการะทงหลายเหลาน อนยกขนตาม

สมควรแลวอยางไร,

สำธโนภนเตภะคะวำ ขาแตพระองคผ เจรญ, พระผมพระ

สจระปะรนพพโตป, ภาคเจาแมปรนพพานนานแลว, ทรงสราง

คณอนส�าเรจประโยชนไวแกขาพเจา

ทงหลาย,

ปจฉมำชะนะตำนกมปะมำนะสำ,ทรงมพระหฤทยอนเคราะหแกพวก

ขาพเจา, อนเปนชนรนหลง

15

อเมสกกำเรทคคะตะปณณำ- ขอพระผมพระภาคเจา, จงรบเครอง

กำระภเตปฏคคณหำต, สกการะอนเปนบรรณาการของคนยาก

ทงหลายเหลาน,

อมหำกงทฆะรตตง เพอประโยชนและความสขแกขาพเจา

หตำยะสขำยะฯ ทงหลาย, ตลอดกาลนานเทอญฯ

ท�ำวตรเชำ

อะระหงสมมำสมพทโธ พระผมพระภาคเจาเปนพระอรหนต,

ภะคะวำ, ดบเพลงกเลสเพลงทกขสนเชง, ตรสร

ชอบไดโดยพระองคเอง.

พทธงภะคะวนตงอะภวำเทม. ขาพเจาอภวาทพระผ มพระภาคเจา,

ผร ผตน ผเบกบาน (กรำบ)

สวำกขำโตภะคะวะตำธมโม, พระธรรมเปนธรรมทพระผมพระภาค

เจา, ตรสไวดแลว

ธมมงนะมสสำม. ขาพเจานมสการพระธรรม (กรำบ)

สปะฏปนโนภะคะวะโต พระสงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา

สำวะกะสงโฆ, ปฏบตดแลว

สงฆงนะมำม. ขาพเจานอบนอมพระสงฆ (กรำบ)

16

(ผเปนหวหนำกลำวแตเพยงผเดยว)

ยะมมหะโขมะยงภะคะวนตงสะระณงคะตำ,อททสสะ

ปพพะชตำโยโนภะคะวำสตถำ,ยสสะจะมะยงภะคะวะโต

ธมมง โรเจมะ, อเมห สกกำเรห ตง ภะคะวนตง สะสทธมมง

สะสำวะกะสงฆงอะภปชะยำมะ.

ปพพะภำคะนะมะกำระ

(หนทะ มะยง พทธสสะ ภะคะวะโต ปพพะภาคะนะมะการง กะโรมะ เส)

นะโมตสสะภะคะวะโต ขอนอบนอมแดพระผ มพระภาคเจา

พระองคนน

อะระหะโต ซงเปนผไกลจากกเลส

สมมำสมพทธสสะฯ ตรสรชอบไดโดยพระองคเอง

(วำ๓ครง)

พทธำภถต

(หนทะ มะยง พทธาภถตง กะโรมะ เส)

โยโสตะถำคะโต พระผมพระภาคเจานน พระองคใด

เปนผไกลจากกเลส,

อะระหงสมมำสมพทโธ เปนผตรสรชอบไดโดยพระองคเอง

วชชำจะระณะสมปนโน เปนผถงพรอมดวยวชชา และจรณะ

สคะโต เปนผไปแลวดวยด

17

โลกะวท เปนผรโลกอยางแจมแจง

อะนตตะโรปรสะทมมะสำระถ เปนผสามารถฝกบรษทสมควรฝกได

อยางไมมใครยงกวา.

สตถำเทวะมะนสสำนง, เปนครผ สอนของเทวดา และมนษย

ทงหลาย

พทโธ เปนผร ผตน ผเบกบานดวยธรรม

ภะคะวำ เปนผมความจ�าเรญ จ�าแนกธรรมสงสอน

สตว

โยอมงโลกงสะเทวะกง พระผมพระภาคเจาพระองคใด, ไดทรง

สะมำระกงสะพรหมะกง, ท�าความดบทกขใหแจงดวยพระปญญา

สสสะมะณะพรำหมะณงปะชง อนยงเองแลว,ทรงสอนโลกน พรอมทง

สะเทวะมะนสสงสะยง เทวดา, มารพรหม และหมสตว พรอมทง

อะภญญำสจฉกตวำ สมณพราหมณ, พรอมทงเทวดาและ

ปะเวเทส, มนษยใหรตาม,

โยธมมงเทเสส พระผมพระภาคเจาพระองคใด ทรง

แสดงธรรมแลว

อำทกลยำณง ไพเราะในเบองตน

มชเฌกลยำณง ไพเราะในทามกลาง

ปะรโยสำนะกลยำณง ไพเราะในทสด

สำตถงสะพยญชะนง ทรงประกาศพรหมจรรย คอแบบแหง

เกวะละปะรปณณงปะรสทธง การปฏบต อนประเสรฐ บรสทธ บรบรณ

พรหมะจะรยงปะกำเสส, สนเชง พรอมทงอรรถะ (ค�าอธบาย)

พรอมทงพยญชนะ (หวขอ)

18

ตะมะหงภะคะวนตง ขาพเจาบชาอยางยง เฉพาะพระผมพระภาคเจา

อะภปชะยำม, พระองคนน

ตะมะหงภะคะวนตง ขาพเจานอบนอมพระผมพระภาคเจาพระองคนน

สระสำนะมำม, ดวยเศยรเกลา

(กราบระลกถงคณพระพทธ)

ธมมำภถต

(หนทะ มะยง ธมมาภถตง กะโรมะ เส)

โยโสสวำกขำโต พระธรรมนนใด เปนสงทพระผมพระภาคเจา

ภะคะวะตำธมโม ไดตรสไวดแลว

สนทฏฐโก เปนสงทผศกษาและปฏบต พงเหนไดดวยตนเอง

อะกำลโก เปนสงทปฏบตได และใหผลไดไมจ�ากดกาล

เอหปสสโก เปนสงทควรกลาวกบผอนวา ทานจงมาดเถด

โอปะนะยโก เปนสงทควรนอมเขามาใสตว

ปจจตตงเวทตพโพวญญห, เปนสงทผร กรไดเฉพาะตน

ตะมะหงธมมงอะภปชะยำม, ขาพเจาบชาอยางยง เฉพาะพระธรรมนน

ตะมะหงธมมงสระสำนะมำม, ขาพเจานอบนอมพระธรรมนนดวย

เศยรเกลา

(กราบระลกถงคณพระธรรม)

19

สงฆำภถต

(หนทะ มะยง สงฆาภถตง กะโรมะ เส)

โยโสสปะฏปนโนภะคะวะโต สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจานน

สำวะกะสงโฆ หมใด, ปฏบตดแลว

อชปะฏปนโนภะคะวะโต สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจานน

สำวะกะสงโฆ หมใด, ปฏบตตรงแลว

ญำยะปะฏปนโนภะคะวะโต สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจานน

สำวะกะสงโฆ หมใด, ปฏบตเพอรธรรมเปนเครองออก

จากทกขแลว

สำมจปะฏปนโนภะคะวะโต สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจานน

สำวะกะสงโฆ หมใด, ปฏบตสมควรแลว

ยะททง ไดแก บคคลเหลาน คอ

จตตำรปรสะยคำน คแหงบรษ ๔ ค

อฏฐะปรสะปคคะลำ นบเรยงตวบรษได ๘ บรษ

เอสะภะคะวะโตสำวะกะสงโฆ นนแหละ สงฆสาวกของพระผมพระ

ภาคเจา

อำหเนยโย เปนสงฆควรแกสกการะ ทเขาน�ามาบชา

ปำหเนยโย เปนสงฆควรแกสกการะทเขาจดไว

ตอนรบ

ทกขเณยโย เปนผควรรบทกษณาทาน

อญชะลกะระณโย เปนผทบคคลทวไปควรท�าอญชล

20

อะนตตะรงปญญกเขตตง เปนเนอนาบญของโลกไมมนาบญอน

โลกสสะ ยงกวา

ตะมะหงสงฆงอะภปชะยำม ขาพเจาบชาอยางยง เฉพาะพระสงฆ

หมนน

ตะมะหงสงฆงสระสำนะมำม, ขาพเจานอบนอมพระสงฆหมนน ดวย

เศยรเกลา

(กราบระลกถงคณพระสงฆ)

ระตะนตตะยปปะณำมะคำถำ

(หนทะ มะยง ระตะนตตะยปปะณามะคาถาโย เจวะ

สงเวคะวตถปะรทปะกะปาฐญจะ ภะณามะ เส)

*พทโธสสทโธ พระพทธเจาผบรสทธ มพระกรณาดจ

กะรณำมะหณณะโว หวงมหรรณพ

โยจจนตะสทธพพะระ- พระองคใดมตาคอญาณอนประเสรฐ

ญำณะโลจะโน หมดจดถงทสด

โลกสสะปำปปะกเลสะฆำตะโก เปนผฆาเสยซงบาป และอปกเลสของ

โลก

วนทำมพทธง ขาพเจาไหวพระพทธเจาพระองคนน

อะหะมำทะเรนะตง โดยใจเคารพเออเฟอ

ธมโมปะทโป พระธรรมของพระศาสดา สวางรงเรอง

วยะตสสะสตถโน เปรยบดวงประทป

21

โยมคคะปำกำ จ�าแนกประเภท คอมรรค ผล นพพาน

มะตะเภทะภนนะโก สวนใด

โลกตตะโรโยจะ ซงเปนตวโลกตตระ และสวนใดทชแนว

ตะทตถะทปะโน แหงโลกตตระนน

วนทำมธมมง ขาพเจาไหวพระธรรมนน โดยใจเคารพ

อะหะมำทะเรนะตง เออเฟอ

สงโฆสเขตตำภยะต- พระสงฆเปนนาบญอนยงใหญกวานาบญ

เขตตะสญญโต อนดทงหลาย

โยทฏฐะสนโต เปนผเหนพระนพพาน ตรสรตามพระ

สคะตำนโพธะโก สคตหมใด

โลลปปะหโนอะรโยสเมธะโส เปนผละกเลสเครองโลเล เปนพระอรยเจา

มปญญาด

วนทำมสงฆง ขาพเจาไหวพระสงฆหมนนโดยใจเคารพ

อะหะมำทะเรนะตง เออเฟอ

อจเจวะเมกนตะภปชะเนยยะกง บญใดทขาพเจาผไหวอยซงวตถสาม, คอ

วตถตตะยงวนทะยะตำภสงขะตง พระรตนตรยอนควรบชายงโดยสวนเดยว,

ปญญงมะยำยงมะมะ ไดกระท�าแลวเปนอยางยงเชนน ๆ,

สพพปททะวำมำโหนตเว ขออปทวะ (ความชว) ทงหลาย, จงอยา

ตสสะปะภำวะสทธยำ. ไดมแกขาพเจาเลย, ดวยอ�านาจส�าเรจ

อนเกดจากบญนน.

22

สงเวคะปะรทปะกะปำฐะ

อธะตะถำคะโตโลเกอปปนโน พระตถาคตเจาเกดขนแลวในโลกน

อะระหงสมมำสมพทโธ เปนผไกลจากกเลส ตรสรชอบไดโดย

พระองคเอง

ธมโมจะเทสโตนยยำนโก และพระธรรมททรงแสดงเปนธรรม

เครองออกจากทกข

อปะสะมโกปะรนพพำนโก เป นเครองสงบกเลส เป นไปเพอ

ปรนพพาน

สมโพธะคำมสคะตปปะเวทโต เปนไปเพอความรพรอม เปนธรรมท

พระสคตประกาศ

มะยนตงธมมงสตวำ พวกเราเมอไดฟงธรรมนนแลว จงไดร

เอวงชำนำมะ อยางนวา

ชำตปทกขำ แมความเกดกเปนทกข

ชะรำปทกขำ แมความแกกเปนทกข

มะระณมปทกขง แมความตายกเปนทกข

โสกะปะรเทวะทกขะโทมะนส- แมความโศก ความร�าไรร�าพน ความ

สปำยำสำปทกขำ, ไมสบายกาย ความไมสบายใจ ความ

คบแคนใจกเปนทกข

อปปเยหสมปะโยโคทกโข ความประสบกบสงไมเปนทรกทพอใจก

เปนทกข

ปเยหวปปะโยโคทกโข ความพลดพรากจากสงเปนทรกทพอใจ

กเปนทกข

23

ยมปจฉงนะละภะต มความปรารถนาสงใดไมไดสงนน นนก

ตมปทกขง เปนทกข

สงขตเตนะปญจปำทำนกขนธำ วาโดยยออปาทานขนธทง ๕ เปนตว

ทกขำ ทกข

เสยยะถทง ไดแกสงเหลาน คอ

รปปำทำนกขนโธ ขนธอนเปนทตงแหงความยดมน คอรป

เวทะนปำทำนกขนโธ ขนธอนเปนทตงแหงความยดมน คอ

เวทนา

สญญปำทำนกขนโธ ขนธอนเปนทตงแหงความยดมน คอ

สญญา

สงขำรปำทำนกขนโธ ขนธอนเปนทตงแหงความยดมน คอ

สงขาร

วญญำณปำทำนกขนโธ ขนธอนเปนทตงแหงความยดมน คอ

วญญาณ

เยสงปะรญญำยะ เพอใหสาวกก�าหนดรอบรอปาทานขนธ

เหลานเอง

ธะระมำโนโสภะคะวำ จงพระผมพระภาคเจานน เมอยงทรง

พระชนมอย

เอวงพะหลงสำวะเกวเนต ยอมทรงแนะน�าสาวกทงหลาย เชนน

เปนสวนมาก

เอวงภำคำจะปะนสสะ อนง ค�าสงสอนของพระผมพระภาคเจา

ภะคะวะโตสำวะเกสอะนสำสะน นน, ยอมเปนไปในสาวกทงหลาย, สวน

พะหลำปะวตตะต, มากมสวนคอการจ�าแนกอยางนวา,

24

รปงอะนจจง รปไมเทยง

เวทะนำอะนจจำ เวทนาไมเทยง

สญญำอะนจจำ สญญาไมเทยง

สงขำรำอะนจจำ สงขารไมเทยง

วญญำณงอะนจจง วญญาณไมเทยง

รปงอะนตตำ รปไมใชตวตน

เวทะนำอะนตตำ เวทนาไมใชตวตน

สญญำอะนตตำ สญญาไมใชตวตน

สงขำรำอะนตตำ สงขารไมใชตวตน

วญญำณงอะนตตำ วญญาณไมใชตวตน

สพเพสงขำรำอะนจจำ สงขารทงหลายทงปวงไมเทยง

สพเพธมมำอะนตตำต ธรรมทงหลายทงปวง ไมใชตวตนดงน

เต(ตา)มะยงโอตณณำมะหะ พวกเราทงหลายเปนผถกครอบง�าแลว

ชำตยำ โดยความเกด

ชะรำมะระเณนะ โดยความแก และความตาย

โสเกหปะรเทเวหทกเขห โดยความโศก ความร�าไรร�าพน ความ

โทมะนสเสหอปำยำเสห, ไมสบายกาย ความไมสบายใจ ความ

คบแคนใจทงหลาย

ทกโขตณณำ เปนผถกความทกขหยงเอาแลว

ทกขะปะเรตำ เปนผมความทกขเปนเบองหนาแลว

ชายสวดเตมะยงหญงสวดตำมะยง

25

อปเปวะนำมมสสะเกวะลสสะ ท�าไฉน การท�าทสดแหงกองทกขทงสน

ทกขกขนธสสะอนตะกรยำ น จะพงปรากฏชดแกเราได ฯ

ปญญำเยถำตฯ

(ส�ำหรบพระภกษ–สำมเณรสวด)

จระปะรนพพตมป เราทงหลายอทศเฉพาะพระผมพระภาค

ตงภะคะวนตงอททสสะ เจาผไกลจากกเลส ตรสรชอบไดโดย

อะระหนตงสมมำสมพทธง, พระองคเองแมปรนพพานนานแลว

พระองคนน

สทธำอะคำรสมำ เปนผมศรทธาออกบวชจากเรอน ไม

อะนะคำรยงปพพะชตำ เกยวของดวยเรอนแลว

ตสมงภะคะวะต ประพฤตอยซงพรหมจรรย ในพระผ

พรหมะจะรยงจะรำมะ มพระภาคเจาพระองคนน

ภกขนงสกขำสำชวะ ถงพรอมดวยสกขาและธรรมเปนเครอง

สะมำปนนำ เลยงชวตของภกษทงหลาย

ตงโนพรหมะจะรยงอมสสะ ขอใหพรหมจรรยของเราทงหลายนน

เกวะลสสะทกขกขนธสสะ จงเปนไปเพอการท�าทสดแหงกองทกข

อนตะกรยำยะสงวตตะตฯ ทงสนน เทอญ ฯ

26

(ส�ำหรบอบำสก–อบำสกำสวด)

จระปะรนพพตมปตง เราทงหลายเปนผถงแลวซงพระผมพระ

ภะคะวนตงสะระณงคะโต(ตา),ภาคเจา แมปรนพพานนานแลวพระองค

นนเปนสรณะ

ธมมญจะภกขสงฆญจะ ถงพระธรรมดวย ถงพระสงฆดวย

ตสสะภะคะวะโตสำสะนง จกท�าในใจอย ปฏบตตามอยซงค�าสง

ยะถำสะตยะถำพะลง สอนของพระผมพระภาคเจานน ตาม

มะนะสกะโรมะ สตก�าลง

อะนปะฏปชชำมะ,

สำสำโนปะฏปตตอมสสะ ขอใหการปฏบตนน ๆ ของเราทงหลาย

เกวะลสสะทกขกขนธสสะ จงเปนไปเพอการท�าทสดแหงกองทกข

อนตะกรยำยะสงวตตะตฯ ทงสนน เทอญ ฯ

ชายสวด คะโต หญงสวด คะตำ

27

ตงขะณกะปจจะเวกขะณะปำฐะ(หนทะ มะยง ตงขะณกะปจจะเวกขะณะปาฐง ภะณามะ เส)

ปะฏสงขำโยนโส เรายอมพจารณาโดยแยบคายแลวนงหม

จวะรงปะฏเสวำม จวร

ยำวะเทวะสตสสะปะฏฆำตำยะ เพยงเพอบ�าบดความหนาว

อณหสสะปะฏฆำตำยะ เพอบ�าบดความรอน

ฑงสะมะกะสะวำตำตะปะสรง- เพอบ�าบดสมผสอนเกดจากเหลอบยง

สะปะสมผสสำนงปะฏฆำตำยะ ลมแดด และสตวเลอยคลานทงหลาย

ยำวะเทวะหรโกปนะ และเพยงเพอปกปดอวยวะอนใหเกด

ปะฏจฉำทะนตถงฯ ความละอาย.

ปะฏสงขำโยนโส เรายอมพจารณาโดยแยบคายแลว ฉน

ปณฑะปำตงปะฏเสวำม บณฑบาต

เนวะทวำยะนะมะทำยะ ไมใหเปนไปเพอความเพลดเพลน สนก

นะมณฑะนำยะนะวภสะนำยะ สนาน ไมใหเปนไปเพอความเมามนเกด

ก�าลงทางกาย ไมใหเปนไปเพอประดบ

ไมใหเปนไปเพอตกแตง

ยำวะเทวะอมสสะกำยสสะ แตใหเปนไปเพยงเพอความตงอยไดแหง

ฐตยำยำปะนำยะ กายน เพอความเปนไปไดของอตตภาพ

วหงสปะระตยำ เพอระงบเสยซงความเบยดเบยน

พรหมะจะรยำนคคะหำยะ เพอจะอนเคราะหพรหมจรรย

อตปรำณญจะเวทะนง ดวยการท�าอยางนเรายอมระงบเสยได

ปะฏหงขำมนะวญจะ ซงทกขเวทนาเกา คอความหวและไมท�า

เวทะนงนะอปปำเทสสำม ทกขเวทนาใหมใหเกดขน

28

ยำตรำจะเมภะวสสะต อนง ความเปนไปไดโดยสะดวกแหง

อะนะวชชะตำจะ อตตภาพนดวย, ความเปนผหาโทษมได

ผำสวหำโรจำต ดวย, และความเปนอยโดยผาสกดวย,

จกมแกเรา, ดงน

ปะฏสงขำโยนโส เรายอมพจารณาโดยแยบคายแลวใชสอย

เสนำสะนงปะฏเสวำม เสนาสนะ

ยำวะเทวะสตสสะปะฏฆำตำยะ เพยงเพอบ�าบดความหนาว

อณหสสะปะฏฆำตำยะ เพอบ�าบดความรอน

ฑงสะมะกะสะวำตำตะปะสรง- เพอบ�าบดสมผสอนเกดจากเหลอบ ยง

สะปะสมผสสำนงปะฏฆำตำยะ ลม แดด และสตวเลอยคลานทงหลาย

ยำวะเทวะอตปะรสสะยะ เพยงเพอบรรเทาอนตรายจะพงมจากดน

วโนทะนงปะฏสลลำนำรำมตถง ฟา อากาศ และเพอความเปนผยนด

อยไดในทหลกเรนส�าหรบภาวนา

ปะฏสงขำโยนโสคลำนะ- เรายอมพจารณาโดยแยบคายแลวบรโภค

ปจจะยะเภสชชะปะรกขำรง เภสช บรขารอนเกอกลแกคนไข

ปะฏเสวำม

ยำวะเทวะอปปนนำนง เพยงบ�าบดทกขเวทนา อนบงเกดขนแลว

เวยยำพำธกำนงเวทะนำนง มอาพาธตาง ๆ เปนมล

ปะฏฆำตำยะ

อพยำปชฌะปะระมะตำยำตฯ เพอความเปนผ ไมมโรคเบยดเบยน

อยางยงดงน

29

กำยะคะตำสะตภำวะนำปำฐะ(หนทะ มะยง กายะคะตาสะตภาวะนาปาฐง ภาณามะ เส)

อะยงโขเมกำโย กายของเรานแล

อทธงปำทะตะลำ เบองบนแตพนเทาขนมา

อะโธเกสะมตถะกำ เบองต�าแตปลายผมลงไป

ตะจะปะรยนโต มหนงหมอยเปนทสดรอบ

ปโรนำนปปะกำรสสะอะสจโน เตมไปดวยของไมสะอาด มประการตางๆ

อตถอมสมงกำเย มอยในกายน

เกสำ คอผมทงหลาย

โลมำ คอขนทงหลาย

นะขำ คอเลบทงหลาย

ทนตำ คอฟนทงหลาย

ตะโจ คอหนง

มงสง คอเนอ

นะหำร คอเอนทงหลาย

อฏฐ คอกระดกทงหลาย

อฏฐมญชง เยอในกระดก

วกกง มาม

หะทะยง หวใจ

ยะกะนง ตบ

กโลมะกง พงผด

ปหะกง ไต

30

ปปผำสง ปอด

อนตง ไสใหญ

อนตะคณง ไสนอย

อทะรยง อาหารใหม

กะรสง อาหารเกา

มตถะเกมตถะลงคง เยอในสมองศรษะ

ปตตง น�าด

เสมหง น�าเสลด

ปพโพ น�าเหลอง

โลหตง น�าเลอด

เสโท น�าเหงอ

เมโท น�ามนขน

อสส น�าตา

วะสำ น�ามนเหลว

เขโฬ น�าลาย

สงฆำณกำ น�ามก

ละสกำ น�าไขขอ

มตตง น�ามตร

เอวะมะยงเมกำโย กายของเราน อยางน

อทธงปำทะตะลำ เบองบนแตพนเทาขนมา

31

อะโธเกสะมตถะกำ เบองต�าแตปลายผมลงไป

ตะจะปะรยนโต มหนงหมอยเปนทสดรอบ

ปโรนำนปปะกำรสสะอะสจโนต เตมไปดวยของไมสะอาด มประการ

ตาง ๆ อยางนแล ฯ

อะภณหะปจจะเวกขะณะปำฐะ(หนทะ มะยง อะภณหะปจจะเวกขะณะปาฐง ภะณามะ เส)

ชะรำธมโมมห เรามความแกเปนธรรมดา จะลวงพน

ชะรงอะนะตโต(ตตา) ความแกไปไมได

พยำธธมโมมห เรามความเจบไขเปนธรรมดา จะลวงพน

พยำธงอะนะตโต(ตตา) ความเจบไขไปไมได

มะระณะธมโมมห เรามความตายเปนธรรมดา จะลวงพน

มะระณงอะนะตโต(ตตา) ความตายไปไมได

สพเพหเมปเยหมะนำเปห เราจะละเวนเปนตาง ๆ คอวาเราจะ

นำนำภำโววนำภำโว ตองพลดพรากจากของรกของเจรญใจ

ทงสนไป

กมมสสะโกมหกมมะทำยำโท เรามกรรมเปนของ ๆ ตน มกรรม เปน

กมมะโยนกมมะพนธ ผใหผล มกรรมเปนแดนเกด มกรรม

กมมะปะฏสะระโณ, เปนผตดตาม มกรรมเปนทพงอาศย

ชายสวด อะนะตโต หญงสวด อะนะตตำ

32

ยงกมมงกะรสสำม เราจกท�ากรรมอนใดไว เปนบญหรอเปน

กลยำณงวำปำปะกงวำ บาป เราจกเปนทายาท คอวาเราจกตอง

ตสสะทำยำโทภะวสสำม, ไดรบผลของกรรมนนๆ สบไป

เอวงอมเหหอะภณหง เราทงหลาย ควรพจารณาอยางนทกวนๆ

ปจจะเวกขตตพพง. เถด ฯ

พรหมะวหำระผะระณำปำฐะ

อะหงสขโตโหม, ขอใหขาพเจาจงเปนผถงสข,

นททกโขโหม, จงเปนผไรทกข,

อะเวโรโหม, จงเปนผไมมเวร,

อพยำปชโฌโหม, จงเปนผไมเบยดเบยนซงกนและกน,

อะนโฆโหม, จงเปนผไมมทกข,

สขอตตำนงปะรหะรำม, จงรกษาตนอยเปนสขเถด,

สพเพสตตำสขตำโหนต, ขอสตว ทงหลายทงปวงจงเป นผ ถง

ความสข,

สพเพสตตำอะเวรำโหนต, ขอสตวทงหลายทงปวงจงเปนผไมมเวร,

สพเพสตตำอพยำปชฌำ ขอสตวทงหลายทงปวงจงอยาไดเบยดเบยน

โหนต, ซงกนและกน,

สพเพสตตำอะนฆำโหนต, ขอสตวทงหลายทงปวงจงเปนผไมมทกข,

(ทงกายและใจ)

สพเพสตตำสขอตตำนง ขอสตวทงหลายทงปวงจงรกษาตนอย

ปะรหะรนต, เปนสขเถด,

33

สพเพสตตำสพพะทกขำ ขอสตวทงหลายทงปวงจงพนจากทกข

ปะมจจนต, ทงมวล,

สพเพสตตำลทธะสมปตตโต ขอสตวทงหลายทงปวงจงอยาไดพราก

มำวคจฉนต, จากสมบตอนตนไดแลว,

สพเพสตตำกมมสสะกำ สตวทงหลายทงปวงมกรรมเปนของ ๆ

กมมะทำยำทำ, ตน มกรรมเปนผใหผล,

กมมะโยนกมมะพนธ มกรรมเปนแดนเกด มกรรมเปนผตดตาม

กมมะปะฏสะระณำ, มกรรมเปนทพงอาศย,

ยงกมมงกะรสสนต จกท�ากรรมอนใดไว เปนบญหรอเปนบาป

กลยำณงวำปำปะกงวำ จกตองเปนผ ไดรบผลของกรรมนน

ตสสะทำยำทำภะวสสนต, สบไปฯ

บทพจำรณำสงขำร(สวดทายท�าวตรเชา-เยน หรอกอนเขานอน)

สพเพสงขำรำอะนจจำ สงขารคอรางกายจตใจ แลรปธรรม

นามธรรมทงหมดทงสน มนไมเทยง

เกดขนแลวแกเจบตายไป

สพเพสงขำรำทกขำ สงขารคอรางกายจตใจ แลรปธรรม-

นามธรรมทงหมดทงสน มนเปนทกข

ทนยาก เพราะเกดขนแลวแกเจบตายไป

34

สพเพธมมำอะนตตำ สงทงหลายทงปวง ทงทเปนสงขาร

แลมใชสงขาร ทงหมดทงสน ไมใชตว

ไมใชตน ไมควรถอวาเรา วาของเรา

วาตววาตนของเรา

อะธวงชวตง ชวตเปนของไมยงยน

ธวงมะระณง ความตายเปนของยงยน

อะวสสงมะยำมะรตตพพง อนเราจะพงตายเปนแท

มะระณะปะรโยสำนงเมชวตง ชวตของเรามความตายเปนทสดรอบ

ชวตงเมอะนยะตง ชวตของเราเปนของไมเทยง

มะระณงเมนยะตง ความตายของเราเปนของเทยง

วะตะ ควรทจะสงเวช

อะยงกำโย รางกายน

อะจรง มไดตงอยนาน

อะเปตะวญญำโณ ครนปราศจากวญญาณ

ฉฑโฑ อนเขาทงเสยแลว

อะทเสสะต จกนอนทบ

ปะฐะวง ซงแผนดน

กะลงคะรงอวะ ประดจดงวาทอนไม แลทอนฟน

นรตถงฯ หาประโยชนมได ฯ

35

เจรญพรหมวหำร

สพเพสตตำ สตวทงหลายทเปนเพอนทกข เกดแกเจบ

ตายดวยกนทงหมดทงสน เราอทศบญ

กศลของเราใหหมดดวยกน

อะเวรำ จงเปนสข ๆ เถด อยาไดมเวรแกกน

และกนเลย

อะโรคำ จงเปนสข ๆ เถด อยาไดมความเจบไข

ล�าบากกาย ล�าบากใจเลย

อพยำปชฌำ จงเปนสข ๆ เถด อยาไดพยาบาท

เบยดเบยนซงกนและกนเลย

อะนฆำ จงเปนสข ๆ เถดอยาไดมความทกขกาย

ทกขใจเลย

สขอตตำนงปะรหะรนต จงมความสขกายสขใจ รกษาตนใหพน

จากทกขภยทงสนน เทอญฯ

ปตตทำนะคำถำ(พระราชนพนธในรชกาลท ๔)

(หนทะ มะยง ปตตทานะคาถาโย ภะณามะ เส)

ปญญสสทำนกะตสสะ ขอสตวทงหลายไมมทสดไมมประมาณ,

ยำนญญำนกะตำนเม, จงเปนผมสวนแหงบญทขาพเจาไดท�าใน

เตสญจะภำคโนโหนต บดน, แลแหงบญทงหลายอน ทขาพเจา

สตตำนนตำปปะมำณะกำ, ไดท�าแลว,

36

เยปยำคณะวนตำจะ คอชนเหลาใดเปนทรกผมคณ

มยหงมำตำปตำทะโย มมารดาและบดาของขาพเจา เปนตน

ทฏฐำเมจำปยะทฏฐำวำ, ทขาพเจาไดเหน หรอแมไมไดเหน,

อญเญมชฌตตะเวรโน และสตวทงหลายอนทเปนกลาง แลมเวร

สตตำตฏฐนตโลกสมง, กนตงอยในโลก,

เตภมมำจะตโยนกำ เกดในภม ๓ เกดในก�าเนด ๔

ปญเจกะจะตโวกำรำ มขนธ ๕ แลขนธ ๑ แลขนธ ๔

สงสะรนตำภะวำภะเว ทองเทยวอยในภพนอยแลภพใหญ

ญำตงเยปตตทำนมเม สตวเหลาใดทราบการใหสวนบญของ

ขาพเจาแลว,

อะนโมทนตเตสะยง ขอสตวเหลานนจงอนโมทนาทานเองเถด,

เยจมงนปปะชำนนต กสตวเหลาใดยอมไมทราบการใหสวน

บญของขาพเจาน,

เทวำเตสงนเวทะยง ขอเทพทงหลายพงแจงแกสตวเหลานน

มะยำทนนำนะปญญำนง เพราะเหตคออนโมทนาบญทงหลาย

อะนโมทะนะเหตนำ, ทขาพเจาใหแลว

สพเพสตตำสะทำโหนต ขอสตวทงปวงจงอยามเวร อยเปนสข

อะเวรำสขะชวโน, เสมอเถด

เขมปปะทญจะปปโปนต แล จงถงทางอนเกษมเถด

เตสำสำสชฌะตงสภำฯ ขอความหวงอนดของสตว เหลานน

จงส�าเรจเทอญ ฯ

37

ปตตทำนะคำถำ(หนทะ มะยง เทวะตาทนง ปตตทานง กะโรมะ เส)

ยำเทวะตำสนต เทพยดาทงหลายเหลาใด มปกตอยใน

วหำระวำสนถเปฆะเร วหาร สงสถตทเรอนพระสถปทเรอนโพธ

โพธฆะเรตะหงตะหง, ในทนน ๆ

ตำธมมะทำเนนะภะวนต เทพยดาทงหลายเหลานนเปนผอนเรา

ปชตำโสตถงกะโรนเตธะ ทงหลายบชาแลว ดวยธรรมทาน ขอจง

วหำระมณฑะเล, ท�าซงความเจรญในมณฑลวหารน

เถรำจะมชฌำนะวะกำ พระภกษทงหลาย ทเปนเถระกด ทเปน

จะภกขะโวสำรำมกำ ปานกลางกด ทยงใหมกด อบาสก

ทำนะปะตอปำสะกำ, อบาสกาทงหลาย

คำมำจะเทสำนคะมำ ทเปนทานาบด พรอมดวยอารามกชน

จะอสสะรำสปปำณะภตำ กด ชนชนทงหลายเหลานน จงเปน

สขตำภะวนตเต, ผมความสขทกเมอเถด,

ชะลำพชำเยปจะ สตวทงหลายทเกดจากครรภกด, ทเกด

อณฑะสมภะวำสงเสทะชำตำ จากฟองไขกด, ทเกดในเถาไคลกด, ท

อะถะโวปะปำตกำ, เกดขนโตทเดยวกด,

นยยำนกงธมมะวะรง สตวทงหลายแมทงปวงเหลานนไดอาศย

ปะฏจจะเตสพเพป ซงธรรมอนประเสรฐ เปนนยานคธรรม

ทกขสสะกะโรนตสงขะยงฯ ประกอบในอนน�าผปฏบตใหออกจาก

สงสารทกขจงกระท�าซงความสนไป

พรอมแหงทกขเถด

38

ฐำตจรงสะตงธมโม ขอธรรมของสตบรษทงหลายจงตงอย

ธมมทธะรำจะปคคะลำ นาน อนง ขอบคคลทงหลายผทรงไวซง

ธรรมด�ารงอย

สงโฆโหตสะมคโควะ ขอพระสงฆจงมความสามคคพรอม

อตถำยะจะหตำยะจะ เพรยงกนในอนท�าประโยชน สงอน

เกอกลเถด

อมเหรกขะตสทธมโม ขอพระธรรมจงรกษาไวซงเราทงหลาย

สพเพปธมมะจำรโน และจงรกษาไวซงบคคลผประพฤตซง

ธรรมแมทงปวง

วฑฒงสมปำปเณยยำมะ ขอเราทงหลายพงถงพรอมซงความเจรญ

ธมเมอะรยปปะเวทเตฯ ในธรรมทพระอรยเจา, ประกาศไวแลว,

ปะสนนำโหนตสพเพป ขอสรรพสตวทงหลายทงปวง,

ปำณโนพทธะสำสเน จงเปนผเลอมใสในพระพทธศาสนา

สมมำธำรงปะเวจฉนโต ขอฝนทงหลายจงหลงลงตกตองตาม

กำเลเทโวปะวสสะต ฤดกาล

วฑฒภำวำยะสตตำนง ขอฝนจงน�าความส�าเรจมาส พนปฐพ,

สะมทธงเนตเมทะนง เพอความเจรญแกสตวทงหลาย

มำตำปตำจะอตระชง มารดาและบดายอมรกษาบตร ทเกด

นจจงรกขนตปตตะกง ในตนเปนนจฉนใด

เอวงธมเมนะรำชำโน ขอพระราชาจงปกครองประชาชน, โดย

ปะชงรกขนตสพพะทำ ชอบธรรมในกาลทกเมอฉนนน ตลอดกาล

39

สงเขปะปตตทำนะคำถำ(หนทะ มะยง สงเขปะปตตทานะคาถาโย ภะณามะ เส)

สพเพสตตำสะทำโหนต ขอสตวทงหลาย จงอยาไดมเวรตอกน

อะเวรำสขะชวโน, และกน เลยจงเปนผด�ารงชพอยเปนสข

ทกเมอเถด

กะตงปญญะผะลงมยหง ขอสตวทงหลาย จงเปนผไดเสวยผลบญ

สพเพภำคภะวนตเตฯ ทขาพเจาไดบ�าเพญดวยกาย วาจา ใจ

แลวนนเทอญ ฯ

สมงคะละคำถำ(หนทะ มะยง สมงคะละคาถาโย ภะนามะ เส)

โหตสพพงสมงคะลง ขอศภมงคลทงสนจงบงเกดม ขอเหลา

รกขนตสพพะเทวะตำ เทพยดาทงหลาย จงคมครองรกษา

สพพะพทธำนภำเวนะ ดวยอานภาพแหงพระพทธเจาทงปวง

โสตถโหนตนรนตะรง. ขอความสวสดทงหลายจงมชวนรนดร

โหตสพพงสมงคะลง ขอศภมงคลทงสนจงบงเกดม ขอเหลา

รกขนตสพพะเทวะตำ เทพยดาทงหลาย จงคมครองรกษา

สพพะธมมำนภำเวนะ ดวยอานภาพแหงพระธรรมทงปวง

โสตถโหนตนรนตะรง. ขอความสวสดทงหลายจงมชวนรนดร

โหตสพพงสมงคะลง ขอศภมงคลทงสนจงบงเกดม ขอเหลา

รกขนตสพพะเทวะตำ เทพยดาทงหลาย จงคมครองรกษา

สพพะสงฆำนภำเวนะ ดวยอานภาพแห งพระสงฆ ทงปวง

โสตถโหนตนรนตะรง. ขอความสวสดทงหลายจงมชวนรนดร ฯ

40

พระคำถำเมตตำหลวง

แผเมตตำตนเอง

อะหง สขโต โหม นททกโข โหม

อะเวโร โหม อพยาปชโฌ โหม

อะนโฆ โหม สข อตตานง ปะรหะราม ฯ

แผเมตตำใหสรรพสตว

สพเพ สตตา สพเพ ปาณา สพเพ ภตา สพเพ ปคคะลา

สพเพ อตตะภาวะปะรยาปนนา สพพา อตถโย สพเพ ปรสา

สพเพ อะรยา สพเพ อะนะรยา สพเพ เทวา สพเพ มะนสสา

สพเพ วนปาตกา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนต ฯ

41

แผกรณำ

สพเพ สตตา สพเพ ปาณา สพเพ ภตา สพเพ ปคคะลา

สพเพ อตตะภาวะปะรยาปนนา สพพา อตถโย สพเพ ปรสา

สพเพ อะรยา สพเพ อะนะรยา สพเพ เทวา สพเพ มะนสสา

สพเพ วนปาตกา อะลาภา ปะมญจนต

อะยะสา ปะมญจนต นนทา ปะมญจนต สพพะทกขา ปะมญจนต.

แผมทตำ

สพเพ สตตา สพเพ ปาณา สพเพ ภตา สพเพ ปคคะลา

สพเพ อตตะภาวะปะรยาปนนา สพพา อตถโย สพเพ ปรสา

สพเพ อะรยา สพเพ อะนะรยา สพเพ เทวา สพเพ มะนสสา

สพเพ วนปาตกา ลทธะสมปตตโต มา วคจฉนต, ลทธะยะสะโต มา

วคจฉนต, ลทธะปะสงสะโต มา วคจฉนต, ลทธะสขา มา วคจฉนต.

แผอเบกขำ

สพเพ สตตา สพเพ ปาณา สพเพ ภตา สพเพ ปคคะลา

สพเพ อตตะภาวะปะรยาปนนา สพพา อตถโย สพเพ ปรสา

สพเพ อะรยา สพเพ อะนะรยา สพเพ เทวา สพเพ มะนสสา

สพเพ วนปาตกา กมมสสะกา, กมมะทายาทา,

กมมะโยน, กมมะพนธ, กมมะปะฏสะระณา, ยง กมมง กะรสสนต,

กลยานง วา ปาปะกง วา, ตสสะ ทายาทา ภะวสสนต.

42

จะตรปปะมญญำปำโฐ

บทแผเมตตำสทศโดยไมมประมำณ

อตถ โข เตนะ ภะคะวะตา ชานะตา ปสสะตา อะระหะตา

สมมาสมพทเธนะ, จะตสโส อปปะมญญาโย สมมะทกขาตา.

อธะ ภกข เมตตาสะหะคะเตนะ เจตะสา, เอกง ทสง ผะรต วา

วหะระต, ตะถา ทตยง ตะถา ตะตยง ตะถา จะตตถง, อต อทธะมะโธ

ตรยง สพพะธ สพพตตะตายะ สพพาวนตง โลกง. เมตตาสะหะคะ

เตนะ เจตะสา, วปเลนะ มะหคคะเตนะ อปปะมาเณนะ อะเวเรนะ

อพยาปชเฌนะ ผะรตวา วหะระต.

กะรณาสะหะคะเตนะ เจตะสา, เอกง ทสง ผะรตวา วหะระต,

ตะถา ทตยง ตะถา ตะตยง ตะถา จะตตถง, อต อทธะมะโธ ตรยง

สพพะธ สพพตตะตายะ สพพาวนตง โลกง, กะรณาสะหะคะเตนะ

เจตะสา วปเลนะ มะหคคะเตนะ อปปะมาเณนะ อะเวเรนะ อพยา-

ปชเฌนะ ผะรตวา วหะระต.

มทตาสะหะคะเตนะ เจตะสา, เอกง ทสง ผะรตวา วหะระต,

ตะถา ทตยง ตะถา ตะตยง ตะถา จะตตถง, อต อทธะมะโธ

ตรยง สพพะธ สพพตตะตายะ สพพาวนตง โลกง, มทตาสะหะ

คะเตนะ เจตะสา วปเลนะ มะหคคะเตนะ อปปะมาเณนะ อะเวเรนะ

อพยาปชเฌนะ ผะรตวา วหะระต.

43

อเปกขาสะหะคะเตนะ เจตะสา, เอกง ทสง ผะรต วา วหะระต,

ตะถา ทตยง ตะถา ตะตยง ตะถา จะตตถง, อต อทธะมะโธ

ตรยง สพพะธ สพพตตะตายะ สพพาวนตง โลกง, อเปกขาสะหะ-

คะเตนะ เจตะสา, วปเลนะ มะหคคะเตนะ อปปะ มาเณนะ อะเวเรนะ

อพยาปชเฌนะ ผะรตวา วหะระต.

อมา โข เตนะ ภะคะวะตา ชานะตา ปสสะตา อะระหะตา

สมมาสมพทเธนะ, จะตสโส อปปะมญญาโย สมมะทกขาตาต.

แนะวธละนมต

ถามหลวงปตอมาอกวา “นมตทงหลายแหล หลวงปบอกวายงเปนของ

ภายนอกทงหมด จะเอามาท�าอะไรยงไมได ถาตดอยในนมตนนกยงอยแคนน

ไมกาวตอไปอก จะเปนดวยเหตทกระผมอยในนมตนมานานหรออยางไรจง

หลกไมพน นงภาวนาทไร พอจตจะรวมสงบกเขาถงภาวะนนทนท หลวงปโปรดได

แนะวธละนมตดวยวา ท�าอยางไรจงจะไดผล”

หลวงปพดวา.. “เออ! นมตบางอยางมนกสนกด นาเพลดเพลนอยหรอก

แตถาตดอยแคนน มนกเสยเวลาเปลา วธละไดงายๆ กคอ อยาไปดสงทถกเหน

เหลานน ใหดผเหน แลวสงทอยากเหนกจะหายไปเอง...”

(จากหนงสอ “หลวงปฝากไว” โดย หลวงปดลย อตโล)

44

กรวดน�ำอมนำ

อมนำ ปญญะกมเมนะ, ดวยเดชะผลบญแหงขา อทศไปน,

ขอใหไปค�าชอดหนน, คณบดามารดา ครอปชฌาย อาจารย, พระมหากษตรย

มตรรกสนท เพอนสาราสตวนอยใหญ, พระภมเจาท, เจากรงพาล, พระนาง

ธรณ, พระนางคงคา, พระยามจจราช, นายนรยะบาล, นายพนธละเสนาบด,

กบทงทาวจตโลกะบาลทงส, ศรคตะอ�ามาตย, ชนจาตมหาราชกา, เบองบน

จนถงทสดมหาพรหม, เบองต�าตงแตอเวจขนมา, จนถงมนษยโลก, โดยรอบ

สดขอบจกรวาล, อนนตจกรวาล, ทานทงหลายทตองทกข, ขอใหพนจาก

ทกข, ทานทงหลายทไดสข ขอใหสขยง ๆ ขนไป, ดวยเดชะผลบญ,

แหงขาฯ อทศไปน, ขอใหจงเปนอปนสย, เปนปจจย, เพอจะกระท�าใหแจง,

ซงพระนพพาน,ในปจจบน และอนาคตกาลนเทอญฯ.

45

ท�ำวตรเยน

พทธะปชา มะหาเตชะวนโต

ธมมะปชา มะหปปญโญ

สงฆะปชา มหาโภคาวะโห

สทธชะโย สทธลาโภ

สทธสโข ภะวนต เต.

ค�ำกลำวบชำพระรตนตรย

โยโสภะคะวำ พระผมพระภาคเจานนพระองคใด, เปน

อะระหงสมมำสมพทโธ พระอรหนต ดบเพลงกเลสเพลงทกข

สนเชง, ตรสรชอบไดโดยพระองคเอง,

สวำกขำโตเยนะ พระธรรมเปนธรรมทพระผมพระภาคเจา

ภะคะวะตำธมโม พระองคใด, ตรสไวดแลว

สปะฏปนโนยสสะ พระสงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา

ภะคะวะโตสำวะกะสงโฆ พระองคใด, ปฏบตดแลว

ตมมะยงภะคะวนตง ขาพเจาทงหลายขอบชาอยางยง ซง

สะธมมงสะสงฆง พระผมพระภาคเจาพระองคนน, พรอม

อเมหสกกำเรหยะถำระหง ทงพระธรรมและพระสงฆดวยเครอง

อำโรปเตหอะภปชะยำมะ, สกการะทงหลายเหลาน อนยกขน

ตามสมควรแลวอยางไร

46

สำธโนภนเตภะคะวำ ขาแตพระองคผเจรญ, พระผ มพระ

สจระปะรนพพโตป ภาคเจาแมปรนพพานนานแลว, ทรง

สรางคณอนส�าเรจประโยชนไวแกขาพเจา

ทงหลาย

ปจฉมำชะนะตำนกมปะมำนะสำ, ทรงมพระหฤทยอนเคราะหแกพวก

ขาพเจา, อนเปนชนรนหลง

อเมสกกำเร ขอพระผมพระภาคเจา, จงรบเครอง

ทคคะตะปณณำกำระภเต สกการะอนเปนบรรณาการของคนยาก

ปฏคคณหำต, ทงหลายเหลาน,

อมหำกงทฆะรตตง เพอประโยชนและความสขแกขาพเจา

หตำยะสขำยะฯ ทงหลาย, ตลอดกาลนานเทอญ ฯ

ค�ำบชำพระรตนตรย

อะระหงสมมำสมพทโธ พระผมพระภาคเจาเปนพระอรหนต,

ภะคะวำ, ดบเพลงกเลสเพลงทกขสนเชง, ตรสร

ชอบไดโดยพระองคเอง

พทธงภะคะวนตงอะภวำเทม. ขาพเจาอภวาทพระผมพระภาคเจา, ผร

ผตน ผเบกบาน (กรำบ)

สวำกขำโตภะคะวะตำธมโม, พระธรรมเปนธรรมทพระผมพระภาค

เจา, ตรสไวดแลว

47

ธมมงนะมสสำม. ขาพเจานมสการพระธรรม (กรำบ)

สปะฏปนโนภะคะวะโต พระสงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา,

สำวะกะสงโฆ, ปฏบตดแลว

สงฆงนะมำม. ขาพเจานอบนอมพระสงฆ (กรำบ)

(ผเปนหวหนำกลำวแตเพยงผเดยว)

ยะมมหะโขมะยงภะคะวนตงสะระณงคะตำ,อททสสะ

ปพพะชตำโยโนภะคะวำสตถำ,ยสสะจะมะยงภะคะวะโต

ธมมง โรเจมะ, อเมห สกกำเรห ตง ภะคะวนตง สะสทธมมง

สะสำวะกะสงฆงอะภปชะยำมะ.

ปพพะภำคะนะมะกำระ

(หนทะ มะยง พทธสสะ ภะคะวะโต ปพพะภาคะนะมะการง กะโรมะ เส)

นะโมตสสะภะคะวะโต ขอนอบนอมแดพระผ มพระภาคเจา

พระองคนน

อะระหะโต ซงเปนผไกลจากกเลส

สมมำสมพทธสสะฯ ตรสรชอบไดโดยพระองคเอง

(วำ3ครง)

48

พทธำนสสะต

(หนทะ มะยง พทธานสสะตนะยง กะโรมะ เส)

ตงโขปะนะภะคะวนตง กกตตศพทอนงามของพระผ มพระ

เอวงกลยำโณกตตสทโท ภาคเจานน, ไดฟงไปแลวอยางนวา

อพภคคะโต,

อตปโสภะคะวำ, เพราะเหตอยางนๆ พระผมพระภาคนน,

อะระหงสมมำสมพทโธ เปนผไกลจากกเลส ตรสรชอบไดโดย

พระองคเอง

วชชำจะระณะสมปนโน เปนผถงพรอมดวยวชชา และจรณะ

สคะโต เปนผไปแลวดวยด

โลกะวท เปนผรโลกอยางแจมแจง

อะนตตะโรปรสะทมมะสำระถ เปนผสามารถฝกบรษทสมควรฝกได

อยางไมมใครยงกวา

สตถำเทวะมะนสสำนง เปนครผ สอนของเทวดา และมนษย

ทงหลาย

พทโธ เปนผร ผตน ผเบกบานดวยธรรม

ภะคะวำต. เปนผมความจ�าเรญ จ�าแนกธรรมสงสอน

สตว ดงน ฯ

49

พทธำภคต

(หนทะ มะยง พทธาภคตง กะโรมะ เส)

พทธะวำระหนตะวะระตำ- พระพทธเจาประกอบดวยคณ, มความ

ทคณำภยตโต ประเสรฐแหงอรหนตคณ เปนตน

สทธำภญำณกะรณำห มพระองคอนประกอบดวยพระญาณ,

สะมำคะตตโต และพระกรณาอนบรสทธ

โพเธสโยสชะนะตง พระองคใดทรงกระท�าชนทดใหเบกบาน,

กะมะลงวะสโร ดจอาทตยท�าบวใหบาน

วนทำมะหงตะมะระณง ขาพเจาไหวพระชนสห, ผไมมกเลส

สระสำชเนนทง, พระองคนนดวยเศยรเกลา

พทโธโยสพพะปำณนง พระพทธเจาพระองคใด, เปนสรณะอน

สะระณงเขมะมตตะมง เกษมสงสดของสตวทงหลาย

ปะฐะมำนสสะตฏฐำนง ขาพเจาไหวพระพทธเจาพระองคนน,

วนทำมตงสเรนะหง อนเปนทตงแหงความระลกองคทหนง

ดวยเศยรเกลา

พทธสสำหสะมทำโส (ทาส) วะ ขาพเจาเปนทาสของพระพทธเจา, พระ

พทโธเมสำมกสสะโร พทธเจาเปนนายมอสระเหนอขาพเจา

พทโธทกขสสะฆำตำจะ พระพทธเจาเปนเครองก�าจดทกข, และ

วธำตำจะหตสสะเม ทรงไวซงประโยชนแกขาพเจา,

ชายสวด ทำโส หญงสวด ทำส

50

พทธสสำหงนยยำเทม ขาพเจามอบกายถวายชวตน แด

สะรรญชวตญจทง, พระพทธเจา

วนทนโตหง(ตหง)จะรสสำม ขาพเจาผ ไหวอย จะประพฤตตาม,

พทธสเสวะสโพธตง ซงความตรสรดของพระพทธเจา

นตถเมสะระณงอญญง ทพงอนของขาพเจาไมม, พระพทธเจา

พทโธเมสะระณงวะรง เปนทพงอนประเสรฐของขาพเจา

เอเตนะสจจะวชเชนะ ดวยการกลาวค�าสตยน, ขาพเจาพง

วฑเฒยยงสตถสำสะเน เจรญ ในพระศาสนาของพระศาสดา

พทธงเมวนทะมำเนนะ(มานายะ) ขาพเจาผไหวอยซงพระพทธเจา, ได

ยงปญญงปะสตงอธะ, ขวนขวายบญใดในบดน

สพเพปอนตะรำยำเม อนตรายทงปวงอยาไดมแกขาพเจา,

มำเหสงตสสะเตชะสำฯ ดวยเดชแหงบญนน ฯ

(หมอบกราบลงวา)

กำเยนะวำจำยะวะเจตะสำวำ ดวยกายกด ดวยวาจากด ดวยใจ

กด

พทเธกกมมงปะกะตงมะยำยง กรรมนาตเตยนอนใดทข าพเจา

กระท�าแลวในพระพทธเจา

พทโธปะฏคคณหะตอจจะยนตง ขอพระพทธเจาจงงดซงโทษลวงเกน

อนนน

กำลนตะเรสงวะรตงวะพทเธ. เพอการส�ารวมระวงในพระพทธเจา

ในกาลตอไป.ชายสวด มำเนนะ หญงสวด มำนำยะ

ชายสวด โตหง หญงสวด ตหง

51

ธมมำนสสะต(หนทะ มะยง ธมมานสสะตนะยง กะโรมะ เส)

สวำกขำโตภะคะวะตำธมโม พระธรรมเปนสงทพระผมพระภาคเจา

ไดตรสไวดแลว

สนทฏฐโก เปนสงทผศกษาและปฏบตพงเหนได

ดวยตนเอง

อะกำลโก เปนสงทปฏบตไดและใหผลได ไมจ�ากดกาล

เอหปสสโก เปนสงทควรกลาวกบผอนวา ทานจงมา

ดเถด

โอปะนะยโก เปนสงทควรนอมเขามาใสตว

ปจจตตงเวทตพโพวญญหตฯ เปนสงทผรกรไดเฉพาะตน ดงน ฯ

ธมมำภคต

(หนทะ มะยง ธมมาภคตง กะโรมะ เส)

สวำกขำตะตำทคณะโยคะวะเสนะ พระธรรมเปนสงทประเสรฐเพราะ

เสยโย ประกอบดวยคณ, คอความทพระผม

พระภาคเจาไดตรสไว ดแลว เปนตน

โยมคคะปำกะปะรยตต เปนธรรมอนจ�าแนกเปนมรรคผล

วโมกขะเภโท ปรยต และนพพาน

ธมโมกโลกะปะตะนำ เปนธรรมทรงไวซงผทรงธรรมจากการ

ตะทะธำรธำร ตกไปสโลกทชว

52

วนทำมะหงตะมะหะรง ขาพเจาไหวพระธรรมอนประเสรฐนน,

วะระธมมะเมตง อนเปนเครองขจดเสยซงความมด

ธมโมโยสพพะปำณนง พระธรรมใดเปนสรณะอนเกษมสงสด

สะระณงเขมะมตตะมง ของสตวทงหลาย

ทตยำนสสะตฏฐำนงวนทำมตง ขาพเจาไหวพระธรรมนน, อนเปนท

สเรนะหง ตงแหงความระลกองคทสอง ดวย

เศยรเกลา

ธมมสสำหสมทำโส(ทาส)วะ ขาพเจาเปนทาสของพระธรรม, พระ

ธมโมเมสำมกสสะโร ธรรมเปนนายมอสระเหนอขาพเจา

ธมโมทกขสสะฆำตำจะ พระธรรมเปนเครองก�าจดทกข, และ

วธำตำจะหตสสะเม ทรงไวซงประโยชนแกขาพเจา

ธมมสสำหงนยยำเทม ขาพเจามอบกายถวายชวตนแดพระ

สะรรญชวตญจทง ธรรม

วนทนโตหง(ตหง)จะรสสำม ขาพเจาผไหวอยจะประพฤตตาม, ซง

ธมมสเสวะสธมมะตง ความเปนธรรมดของพระธรรม

นตถเมสะระณงอญญง ทพงอนของขาพเจาไมม, พระธรรม

ธมโมเมสะระณงวะรง เปนทพงอนประเสรฐของขาพเจา

เอเตนะสจจะวชเชนะ ดวยการกลาวค�าสตยน, ขาพเจาพง

วฑเฒยยงสตถสำสะเน เจรญในพระศาสนาของพระศาสดา

ธมมงเมวนทะมำเนนะ(มานายะ) ข าพเจ า ผ ไหว อย ซ งพระธรรม,

ยงปญญงปะสตงอธะ ไดขวนขวายบญใดในบดน

53

สพเพปอนตะรำยำเม อนตรายทงปวงอยาไดมแกขาพเจา,

มำเหสงตสสะเตชะสำฯ ดวยเหตแหงบญนน ฯ

(หมอบกราบลงวา)

กำเยนะวำจำยะวะเจตะสำวำ ดวยกายกด ดวยวาจากด ดวยใจ

กด

ธมเมกกมมงปะกะตงมะยำยง กรรมนาตเตยนอนใดทขาพเจากระท�า

แลวในพระธรรม

ธมโมปะฏคคณหะตอจจะยนตง ขอพระธรรมจงงดซงโทษลวงเกน

อนนน

กำลนตะเรสงวะรตงวะธมเมฯ เพอการส�ารวมระวงในพระธรรม ใน

กาลตอไป.

สงฆำนสสะต(หนทะ มะยง สงฆานสสะตนะยง กะโรมะ เส)

สปะฏปนโนภะคะวะโต สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจานน

สำวะกะสงโฆ หมใด, ปฏบตดแลว

อชปะฏปนโนภะคะวะโต สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจานน

สำวะกะสงโฆ หมใด, ปฏบตตรงแลว

ญำยะปะฏปนโนภะคะวะโต สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจานน

สำวะกะสงโฆ หมใด, ปฏบตเพอร ธรรมเปนเครอง

ออกจากทกขแลว

สำมจปะฏปนโนภะคะวะโต สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจานน

สำวะกะสงโฆ หมใด, ปฏบตสมควรแลว

54

ยะททง ไดแก บคคลเหลาน คอ

จตตำรปรสะยคำน คแหงบรษ ๔ ค

อฏฐะปรสะปคคะลำ, นบเรยงตวบรษได ๘ บรษ

เอสะภะคะวะโตสำวะกะสงโฆ นนแหละสงฆสาวกของพระผ มพระ

ภาคเจา

อำหเนยโย เปนสงฆควรแกสกการะ ทเขาน�ามาบชา

ปำหเนยโย เปนสงฆควรแกสกการะ ทเขาจดไว

ตอนรบ

ทกขเณยโย เปนผควรรบทกษณาทาน

อญชะลกะระณโย เปนผทบคคลทวไปควรท�าอญชล

อะนตตะรงปญญกเขตตง เปนเนอนาบญของโลก ไมมนาบญอน

โลกสสำตฯ ยงกวา ดงน ฯ

สงฆำภคต

(หนทะ มะยง สงฆาภคตง กะโรมะ เส)

สทธมมะโชสปะฏปตต- พระสงฆ ท เกด โดยพระสทธรรม,

คณำทยตโต ประกอบดวยคณมความปฏบตด เปนตน

โยฏฐพพโธอะรยะ- เปนหมแหงพระอรยบคคลอนประเสรฐ

ปคคะละสงฆะเสฏโฐ ๘ จ�าพวก

สลำทธมมะปะวะรำสะยะ- มกายและจตอนอาศยธรรมมศล เปนตน

กำยะจตโต อนบวร

55

วนทำมะหงตะมะรยำนะ ขาพเจาไหวหมแหงพระอรยเจาเหลานน

คะณงสสทธง อนบรสทธดวยด

สงโฆโยสพพะปำณนง พระสงฆหมใด, เปนสรณะอนเกษม

สงสด

สะระณงเขมะมตตะมง ของสตวทงหลาย

ตะตยำนสสะตฏฐำนง ขาพเจาไหวพระสงฆหมนน, อนเปน

วนทำมตงสเรนะหง, ทตงแหงความระลกองคท ๓ ดวย

เศยรเกลา

สงฆสสำหสมทำโส(ทาส)วะ ขาพเจาเปนทาสของพระสงฆ, พระสงฆ

สงโฆเมสำมกสสะโร เปนนายมอสระเหนอขาพเจา

สงโฆทกขสสะฆำตำจะ พระสงฆเปนเครองก�าจดทกข และทรง

วธำตำจะหตสสะเม ไวซงประโยชนแกขาพเจา

สงฆสสำหงนยยำเทม ขาพเจามอบกายถวายชวตน แดพระ

สะรรญชวตญจทง สงฆ

วนทนโตหง(ตหง)จะรสสำม ขาพเจาผ ไหวอย จกประพฤตตาม,

สงฆสโสปะฏปนนะตง ซงความปฏบตดของพระสงฆ

นตถเมสะระณงอญญง ทพงอนของขาพเจาไมม, พระสงฆเปน

สงโฆเมสะระณงวะรง ทพงอนประเสรฐของขาพเจา

เอเตนะสจจะวชเชนะ ดวยการกลาวค�าสตยน, ขาพเจาพงเจรญ

วฑเฒยยงสตถสำสะเน ในพระศาสนาของพระศาสดา

สงฆงเมวนทะมำเนนะ (มานายะ) ขาพเจาผไหวอยซงพระสงฆ,

56

ยงปญญงปะสตงอธะ ไดขวนขวายบญใดในบดน

สพเพปอนตะรำยำเม อนตรายทงปวงอยาไดมแกขาพเจา,

มำเหสงตสสะเตชะสำ. ดวยเดชแหงบญนน.

(กราบหมอบลงวา)

กำเยนะวำจำยะวะเจตะสำวำ ดวยกายกด ดวยวาจากด ดวยใจ

กด

สงเฆกกมมงปะกะตงมะยำยง กรรมนาตเตยนอนใดทขาพเจากระท�า

แลวในพระสงฆ

สงโฆปะฏคคณหะตอจจะยนตง ขอพระสงฆจงงดซงโทษลวงเกน

อนนน

กำลนตะเรสงวะรตงวะสงเฆฯ เพอการส�ารวมระวงในพระสงฆ

ในกาลตอไป.

อะตตะปจจะเวกขะณะปำฐะ(หนทะ มะยง อะตตะปจจะเวกขะณะปาฐง ภะณามะ เส)

อชชะมะยำอะปจจะเวกขตวำ จวรใดอนเรานงหมแลวไมทนพจารณา

ยงจวะรงปะรภตตง ในวนน

ตงยำวะเทวะสตสสะ จวรนนเรานงหมแลวเพยงเพอบ�าบด

ปะฏฆำตำยะ ความหนาว

อณหสสะปะฏฆำตำยะ เพอบ�าบดความรอน

ฑงสะมะกะสะวำตำตะปะสรง- เพอบ�าบดสมผสอนเกดจากเหลอบยง

สะปะสมผสสำนงปะฏฆำตำยะ ลมแดด และสตวเลอยคลานทงหลาย

57

ยำวะเทวะหรโกปนะ- และเพยงเพอปกปดอวยวะอนใหเกด

ปะฏจฉำทะนตถง ความละอาย

อชชะมะยำอะปจจะเวกขตวำ บณฑบาตใดอนเราฉนแล วไม ทน

โยปณฑะปำโตปะรภตโต พจารณาในวนน

โสเนวะทวำยะ บณฑบาตนนเราไม ฉนเพอความ

คกคะนอง

นะมะทำยะ ไมฉนเพอความมวเมา

นะมณฑะนำยะ ไมฉนเพอประดบ

นะวภสะนำยะ ไมฉนเพอตกแตง

ยำวะเทวะอมสสะ แตฉนเพยงเพอความด�ารงอยไดแหง

กำยสสะฐตยำ กายน

ยำปะนำยะ เพอยงอตภาพใหเปนไป

วหงสปะระตยำ เพอก�าจดความเบยดเบยน

พรหมะจะรยำนคคะหำยะ เพออนเคราะหพรหมจรรย

อตปรำณญจะเวทะนง ดวยการท�าอยางน เรายอมระงบเสยได

ปะฏหงขำมนะวญจะ ซงทกขเวทนาเกาคอความหวและไมท�า

เวทะนงนะอปปำเทสสำม ทกขเวทนาใหมใหเกดขน

ยำตรำจะเมภะวสสะต อนง ความเปนไปโดยสะดวกแหง

อะนะวชชะตำจะผำสวหำโร อตภาพน ดวยความเปนผหาโทษมได

จำต ดวย และความเปนอยโดยผาสกดวย

จกมแกเราดงน

58

อชชะมะยำอะปจจะเวกขตวำ เสนาสนะอนใดเราใชสอยแลว ไมทน

ยงเสนำสะนงปะรภตตง พจารณาในวนน

ตงยำวะเทวะสตสสะ เสนาสนะนนเราใชสอยแลวเพยงเพอ

ปะฏฆำตำยะ บ�าบดความหนาว

อณหสสะปะฏฆำตำยะ เพอบ�าบดความรอน

ฑงสะมะกะสะวำตำตะปะสรง- เพอบ�าบดสมผสอนเกดจากเหลอบยง

สะปะสมผสสำนงปะฏฆำตำยะ ลมแดด และสตวเลอยคลานทงหลาย

ยำวะเทวะอตปะรสสะยะ- เพยงเพอบรรเทาอนตรายอนจะพงม

วโนทะนงปะฏสลลำนำรำมตถง จากดน ฟาอากาศ และเพอความเปน

ผยนดอยไดในทหลกเรนส�าหรบภาวนา

อชชะมะยำอะปจจะเวกขตวำ คลานะเภสชบรขารใดอนเราบรโภคแลว

โยคลำนะปจจะยะเภสชชะ ไมทนพจารณาในวนน

ปะรขำโรปะรภตโต

โสยำวะเทวะอปปนนำนง คลานเภสชบรขารนนเราบรโภคแลว

เวยยำพำธกำนงเวทะนำนง เพยงเพอบ�าบดทกขเวทนาอนบงเกดขน

ปะฏฆำตำยะ แลวมอาพาธตาง ๆ เปนมล

อพยำปชฌะปะระมะตำยำตฯ เพอความเปนผไมมโรคเบยดเบยนเปน

อยางยงดงน

59

กำยะคะตำสะตภำวะนำปำฐะ(หนทะ มะยง กายะคะตาสะตภาวนปาฐง ภะณามะ เส)

อะยงโขเมกำโย กายของเรานแล

อทธงปำทะตะลำ เบองบนแตพนเทาขนมา

อะโธเกสะมตถะกำ เบองต�าแตปลายผมลงไป

ตะจะปะรยนโต มหนงหมอยเปนทสดรอบ

ปโรนำนปปะกำรสสะอะสจโน เตมไปดวยของไมสะอาด มประการตางๆ

อตถอมสมงกำเย มอยในกายน

เกสำ คอผมทงหลาย

โลมำ คอขนทงหลาย

นะขำ คอเลบทงหลาย

ทนตำ คอฟนทงหลาย

ตะโจ คอหนง

มงสง คอเนอ

นะหำร คอเอนทงหลาย

อฏฐ คอกระดกทงหลาย

อฏฐมญชง เยอในกระดก

วกกง มาม

หะทะยง หวใจ

ยะกะนง ตบ

60

กโลมะกง พงผด

ปหะกง ไต

ปปผำสง ปอด

อนตง ไสใหญ

อนตะคณง ไสนอย

อทะรยง อาหารใหม

กะรสง อาหารเกา

มตถะเกมตถะลงคง เยอในสมองศรษะ

ปตตง น�าด

เสมหง น�าเสลด

ปพโพ น�าเหลอง

โลหตง น�าเลอด

เสโท น�าเหงอ

เมโท น�ามนขน

อสส น�าตา

วะสำ น�ามนเหลว

เขโฬ น�าลาย

สงฆำณกำ น�ามก

ละสกำ น�าไขขอ

มตตง น�ามตร

เอวะมะยงเมกำโย กายของเราน อยางน

อทธงปำทะตะลำ เบองบนแตพนเทาขนมา

61

อะโธเกสะมตถะกำ เบองต�าแตปลายผมลงไป

ตะจะปะรยนโต มหนงหมอยเปนทสดรอบ

ปโรนำนปปะกำรสสะอะสจโน, เตมไปดวยของไมสะอาด มประการ

ตาง ๆ อยางนแล ฯ

อะภณหะปจจะเวกขะณะปำฐะ

(หนทะ มะยง อะภณหะปจจะเวกขะณะปาฐง ภะณามะ เส)

ชะรำธมโมมห เรามความแกเปนธรรมดา จะลวงพน

ชะรงอะนะตโต(ตตา) ความแกไปไมได

พยำธธมโมมห เรามความเจบไขเปนธรรมดา จะลวงพน

พยำธงอะนะตโต(ตตา) ความเจบไขไปไมได

มะระณะธมโมมห เรามความตายเปนธรรมดา จะลวงพน

มะระณงอะนะตโต(ตตา) ความตายไปไมได

สพเพหเมปเยหมะนำเปห เราจะละเวนเปนตาง ๆ คอวาเราจะตอง

นำนำภำโววนำภำโว พลดพรากจากของรกของเจรญใจ

ทงสนไป

กมมสสะโกมหกมมะทำยำโท เรามกรรมเปนของ ๆ ตน มกรรมเปน

กมมะโยนกมมะพนธ ผใหผล มกรรมเปนแดนเกด มกรรม

กมมะปะฏสะระโณ, เปนผตดตาม มกรรมเปนทพงอาศย

ชายสวด อะนะตโต หญงสวด อะนะตตำ

62

ยงกมมงกะรสสำม เราจกท�ากรรมอนใดไว เปนบญหรอ

กลยำณงวำปำปะกงวำ เปนบาป เราจกเปนทายาท คอวาเราจก

ตสสะทำยำโทภะวสสำม, ตองไดรบผลของกรรมนน ๆ สบไป

เอวงอมเหหอะภณหง เราทงหลาย ควรพจารณาอยางนทกวน ๆ

ปจจะเวกขตตพพง. เถด ฯ

พรหมะวหำระผะระณำปำฐะ

อะหงสขโตโหม, ขอใหขาพเจาจงเปนผถงสข,

นททกโขโหม, จงเปนผไรทกข,

อะเวโรโหม, จงเปนผไมมเวร,

อพยำปชโฌโหม, จงเปนผไมเบยดเบยนซงกนและกน,

อะนโฆโหม, จงเปนผไมมทกข,

สขอตตำนงปะรหะรำม, จงรกษาตนอยเปนสขเถด,

สพเพสตตำสขตำโหนต, ขอสตว ทงหลายทงปวงจงเป นผ ถง

ความสข,

สพเพสตตำอะเวรำโหนต, ขอสตวทงหลายทงปวงจงเปนผไมมเวร,

สพเพสตตำอพยำปชฌำ ขอสตว ท งหลายทงปวงจงอย าได

โหนต, เบยดเบยนซงกนและกน,

สพเพสตตำอะนฆำโหนต, ขอสตวทงหลายทงปวงจงเปนผไมมทกข,

(ทงกายและใจ)

สพเพสตตำสขอตตำนง ขอสตวทงหลายทงปวงจงรกษาตนอย

ปะรหะรนต, เปนสขเถด,

63

สพเพสตตำสพพะทกขำ ขอสตวทงหลายทงปวงจงพนจากทกข

ปะมจจนต, ทงมวล,

สพเพสตตำลทธะสมปตตโต ขอสตวทงหลายทงปวงจงอยาไดพราก

มำวคจฉนต, จากสมบตอนตนไดแลว,

สพเพสตตำกมมสสะกำ สตวทงหลายทงปวงมกรรมเปนของ ๆ

กมมะทำยำทำ, ตน มกรรมเปนผใหผล,

กมมะโยนกมมะพนธ มกรรมเปนแดนเกดมกรรมเปนผตดตาม

กมมะปะฏสะระณำ, มกรรมเปนทพงอาศย,

ยงกมมงกะรสสนต จกท�ากรรมอนใดไว เปนบญหรอเปนบาป

กลยำณงวำปำปะกงวำ จกตองเปนผ ไดรบผลของกรรมนน

ตสสะทำยำทำภะวสสนต, สบไปฯ

บทพจำรณำสงขำร

(สวดทายท�าวตรเชา-เยน หรอกอนเขานอน)

สพเพสงขำรำอะนจจำ สงขารคอรางกายจตใจ แลรปธรรม

นามธรรมทงหมดทงสน มนไมเทยง

เกดขนแลวแกเจบตายไป

สพเพสงขำรำทกขำ สงขารคอรางกายจตใจ แลรปธรรม-

นามธรรมทงหมดทงสน มนเปนทกข

ทนยาก เพราะเกดขนแลวแกเจบตายไป

64

สพเพธมมำอะนตตำ สงทงหลายทงปวง ทงทเปนสงขาร แล

มใชสงขารทงหมด ทงสน ไมใชตวไมใช

ตน ไมควรถอวาเราวาของเรา วาตววา

ตนของเรา

อะธวงชวตง ชวตเปนของไมยงยน

ธวงมะระณง ความตายเปนของยงยน

อะวสสงมะยำมะรตตพพง อนเราจะพงตายเปนแท

มะระณะปะรโยสำนงเมชวตง ชวตของเรามความตายเปนทสดรอบ

ชวตงเมอะนยะตง ชวตของเราเปนของไมเทยง

มะระณงเมนยะตง ความตายของเราเปนของเทยง

วะตะ ควรทจะสงเวช

อะยงกำโย รางกายน

อะจรง มไดตงอยนาน

อะเปตะวญญำโณ ครนปราศจากวญญาณ

ฉฑโฑ อนเขาทงเสยแลว

อะทเสสะต จกนอนทบ

ปะฐะวง ซงแผนดน

กะลงคะรงอวะ ประดจดงวาทอนไม แลทอนฟน

นรตถงฯ หาประโยชนมได ฯ

65

ปะกณณะกะคำถำ

อปะนยะตโลโก โลก คอหมสตวอนชราตอนไปอย,

อะธโว, เปนผไมยงยน,

อตตำโณโลโก, โลกไมมผตอตาน,

อะนะภสสะโร, ไมมผเปนยงใหญ,

อสสะโกโลโก, โลกไมมสงเปนของ ๆ ตน,

สพพงปะหำยะคะมะนยง, จ�าจะละทงสงทงสนแลวตองไป,

อโนโลโก, โลกยงพรองอย,

อะตตโต, เปนผยงไมอม ไมเบอ

ตณหำทำโส, จงตองเปนทาสแหงตณหา,

ภำรำหะเวปญจกขนธำ, ปญจขนธทงหลายเปนภาระจรง ๆ

ภำรำหำโรจะปคคะโล, แตบคคลกยงยดถอภาระไว,

ภำรำทำนงทกขงโลเก, แทจรง, การยดถอภาระในโลก เปน

ความทกข,

ภำระนกเขปะนงสขง, การปลอยวางภาระเสยไดเปนความสข,

นกขปตวำคะรงภำรง, ครนปลอยวางภาระอยางหนกไดแลว,

อญญงภำรงอะนำทยะ, ไมยดถอซงภาระอยางอนไว,

สะมลงตณหงอพภยหะ, เปนผรอถอนตณหากบทงมลรากไดแลว,

นจฉำโตปะรนพพโตต, เปนผหมดอยาก, ดบเพลงกเลสและเพลง

ทกข ไดแล.

66

เจรญพรหมวหำร

สพเพสตตำ สตวทงหลายทเปนเพอนทกข เกดแกเจบ

ตายดวยกนทงหมดทงสน เราอทศบญ

กศลของเราใหหมดดวยกน

อะเวรำ จงเปนสข ๆ เถด อยาไดมเวรแกกน

และกนเลย

อะโรคำ จงเปนสข ๆ เถด อยาไดมความเจบไข

ล�าบากกาย ล�าบากใจเลย

อพยำปชฌำ จงเปนสข ๆ เถด อยาไดพยาบาท

เบยดเบยนซงกนและกนเลย

อะนฆำ จงเปนสข ๆเถดอยาไดมความทกขกาย

ทกขใจเลย

สขอตตำนงปะรหะรนต จงมความสขกายสขใจ รกษาตนใหพน

จากทกขภยทงสนน เทอญฯ

ปตตทำนะคำถำ(พระราชนพนธในรชกาลท ๔)

(หนทะ มะยง ปตตทานะคาถาโย ภะณามะ เส)

ปญญสสทำนกะตสสะ ขอสตวทงหลายไมมทสดไมมประมาณ,

ยำนญญำนกะตำนเม, จงเปนผมสวนแหงบญทขาพเจาไดท�าใน

เตสญจะภำคโนโหนต บดน, แลแหงบญทงหลายอน ทขาพเจา

สตตำนนตำปปะมำณะกำ ไดท�าแลว,

67

เยปยำคณะวนตำจะ คอชนเหลาใดเปนทรกผมคณ

มยหงมำตำปตำทะโย, มมารดาและบดาของขาพเจา เปนตน

ทฏฐำเมจำปยะทฏฐำวำ ทขาพเจาไดเหน หรอแมไมไดเหน,

อญเญมชฌตตะเวรโน และสตวทงหลายอนทเปนกลาง แลมเวร

สตตำตฏฐนตโลกสมง กนตงอยในโลก,

เตภมมำจะตโยนกำ, เกดในภม ๓ เกดในก�าเนด ๔

ปญเจกะจะตโวกำรำ มขนธ ๕ แลขนธ ๑ แลขนธ ๔

สงสะรนตำภะวำภะเว, ทองเทยวอยในภพนอยแลภพใหญ

ญำตงเยปตตทำนมเม สตวเหลาใดทราบการใหสวนบญของ

ขาพเจาแลว,

อะนโมทนตเตสะยง, ขอสตวเหลานนจงอนโมทนาทานเองเถด,

เยจมงนปปะชำนนต กสตวเหลาใดยอมไมทราบการใหสวน

บญของขาพเจาน

เทวำเตสงนเวทะยง ขอเทพทงหลายพงแจงแกสตวเหลานน

มะยำทนนำนะปญญำนง เพราะเหตคออนโมทนาบญทงหลาย

อะนโมทะนะเหตนำ, ทขาพเจาใหแลว

สพเพสตตำสะทำโหนต ขอสตวทงปวงจงอยามเวร อยเปนสข

อะเวรำสขะชวโน, เสมอเถด

เขมปปะทญจะปปโปนต แล จงถงทางอนเกษมเถด

เตสำสำสชฌะตงสภำฯ ขอความหวงอนดของสตว เหลานน

จงส�าเรจเทอญ ฯ

68

ปตตทำนะคำถำ(หนทะ มะยง เทวะตาทนง ปตตทานง กะโรมะ เส)

ยำเทวะตำสนต เทพยดาทงหลายเหลาใด มปกตอยใน

วหำระวำสนถเปฆะเร วหาร สงสถตทเรอนพระสถปทเรอนโพธ

โพธฆะเรตะหงตะหง, ในทนน ๆ

ตำธมมะทำเนนะภะวนต เทพยดาทงหลายเหลานนเปนผอนเรา

ปชตำโสตถงกะโรนเตธะ ทงหลายบชาแลว ดวยธรรมทาน ขอจง

วหำระมณฑะเล, ท�าซงความเจรญในมณฑลวหารน

เถรำจะมชฌำนะวะกำ พระภกษทงหลาย ทเปนเถระกด ทเปน

จะภกขะโวสำรำมกำ ปานกลางกด ทยงใหมกด อบาสก

ทำนะปะตอปำสะกำ, อบาสกาทงหลาย

คำมำจะเทสำนคะมำ ทเปนทานาบด พรอมดวยอารามกชน

จะอสสะรำสปปำณะภตำ กด ชนชนทงหลายเหลานน จงเปน

สขตำภะวนตเต, ผมความสขทกเมอเถด,

ชะลำพชำเยปจะ สตวทงหลายทเกดจากครรภกด, ทเกด

อณฑะสมภะวำสงเสทะชำตำ จากฟองไขกด, ทเกดในเถาไคลกด, ท

อะถะโวปะปำตกำ, เกดขนโตทเดยวกด,

นยยำนกงธมมะวะรง สตวทงหลายแมทงปวงเหลานนไดอาศย

ปะฏจจะเตสพเพป ซงธรรมอนประเสรฐ เปนนยานคธรรม

ทกขสสะกะโรนตสงขะยงฯ ประกอบในอนน�าผปฏบตใหออกจาก

สงสารทกขจงกระท�าซงความสนไป

พรอมแหงทกขเถด

69

ฐำตจรงสะตงธมโม ขอธรรมของสตบรษทงหลายจงตงอย

ธมมทธะรำจะปคคะลำ นาน อนง ขอบคคลทงหลายผทรงไวซง

ธรรมด�ารงอย

สงโฆโหตสะมคโควะ ขอพระสงฆจงมความสามคคพรอม

อตถำยะจะหตำยะจะ เพรยงกนในอนท�าประโยชน สงอน

เกอกลเถด

อมเหรกขะตสทธมโม ขอพระธรรมจงรกษาไวซงเราทงหลาย

สพเพปธมมะจำรโน และจงรกษาไวซงบคคลผประพฤตซง

ธรรมแมทงปวง

วฑฒงสมปำปเณยยำมะ ขอเราทงหลายพงถงพรอมซงความเจรญ

ธมเมอะรยปปะเวทเตฯ ในธรรมทพระอรยเจา, ประกาศไวแลว,

ปะสนนำโหนตสพเพป ขอสรรพสตวทงหลายทงปวง,

ปำณโนพทธะสำสะเน จงเปนผเลอมใสในพระพทธศาสนา

สมมำธำรงปะเวจฉนโต ขอฝนทงหลายจงหลงลงตกตองตาม

กำเลเทโวปะวสสะต ฤดกาล

วฑฒภำวำยะสตตำนง ขอฝนจงน�าความส�าเรจมาส พนปฐพ,

สะมทธงเนตเมทะนง เพอความเจรญแกสตวทงหลาย

มำตำปตำจะอตระชง มารดาและบดายอมรกษาบตร ทเกด

นจจงรกขนตปตตะกง ในตนเปนนจฉนใด

เอวงธมเมนะรำชำโน ขอพระราชาจงปกครองประชาชน, โดย

ปะชงรกขนตสพพะทำ ชอบธรรมในกาลทกเมอฉนนน ตลอดกาล

70

สงเขปะปตตทำนะคำถำ(หนทะ มะยง สงเขปะปตตทานะคาถาโย ภะณามะ เส)

สพเพสตตำสะทำโหนต ขอสตวทงหลาย จงอยาไดมเวรตอกน

อะเวรำสขะชวโน, และกน เลยจงเปนผด�ารงชพอยเปนสข

ทกเมอเถด

กะตงปญญะผะลงมยหง ขอสตวทงหลาย จงเปนผไดเสวยผลบญ

สพเพภำคภะวนตเตฯ ทขาพเจาไดบ�าเพญดวยกาย วาจา ใจ

แลวนนเทอญ ฯ

สมงคะละคำถำ(หนทะ มะยง สมงคะละคาถาโย ภะนามะ เส)

โหตสพพงสมงคะลง ขอศภมงคลทงสนจงบงเกดม ขอเหลา

รกขนตสพพะเทวะตำ เทพยดาทงหลาย จงคมครองรกษา

สพพะพทธำนภำเวนะ ดวยอานภาพแหงพระพทธเจาทงปวง

โสตถโหนตนรนตะรง. ขอความสวสดทงหลายจงมชวนรนดร

โหตสพพงสมงคะลง ขอศภมงคลทงสนจงบงเกดม ขอเหลา

รกขนตสพพะเทวะตำ เทพยดาทงหลาย จงคมครองรกษา

สพพะธมมำนภำเวนะ ดวยอานภาพแหงพระธรรมทงปวง

โสตถโหนตนรนตะรง. ขอความสวสดทงหลายจงมชวนรนดร

โหตสพพงสมงคะลง ขอศภมงคลทงสนจงบงเกดม ขอเหลา

รกขนตสพพะเทวะตำ เทพยดาทงหลาย จงคมครองรกษา

สพพะสงฆำนภำเวนะ ดวยอานภาพแห งพระสงฆ ทงปวง

โสตถโหนตนรนตะรง. ขอความสวสดทงหลายจงมชวนรนดร ฯ

71

ค�ำเจรญกรรมฐำนภำวนำ

ขาพเจาจะเจรญกรรมฐานภาวนา, บชาพระรตนตรยอดม

สรางสมทศบารมธรรม, บ�าเพญอทธบาททงส,

บมอนทรยใหแกโดยการ, สงหารนวรณหาใหหาย

สบสายวตกวจารณปต, สรรวมสขเอกคคตา

ตอมาใหถงฌานส พรอมดวยวสทงหา

เจรญมรรคาพระอรยสมงค ลางธลกเลสใหสญ

ตดมลอาสะวะอนสย หางไกลสงโยชนทงปวง

ลวงถงประโยชนอนยงใหญ ขอคณพระรตนตรย

คณไทอธราชเทวา คณมารดาบดาครบาอาจารย

คณความดทก ๆ ประการ จงมาเปนทพงแกขาพเจา

บรรเทาทกขรอนใหเหอดหาย ท�าลายมารหาใหพนาศ

ปราศจากภยนตรายนรนดร เกษมสนตประสพสงเสมอใจ

สมดงความมงหมาย ณ กาลบดน เทอญฯ

อทธบำท๔ฐานแหงความส�าเรจ ๔ คอ๑.ฉนทะความพอใจ๒.วรยะความพากเพยร๓.จตตะความเอาใจใส

๔.วมงสำการพจารณาใครครวญ

นวรณ๕ ๑.กำมฉนทพอใจในกามคณ๒.พยำบำทคดรายผอน๓.ถนมทธะความหดหซมเซา๔.อทธจจะ

กกกจจะความฟงซานและร�าคาญ ๕.วจกจฉำความลงเลสงสย

วส ความช�านาญ ๕ อยาง คอ๑.กำรนก๒.กำรเขำฌำนไดเรว๓.รกษำฌำน๔.ออกจำกฌำณ

๕.พจำรณำทบทวนองคฌำณ

มำรหำ ๑.กเลสมำร(มารคอกเลส)๒.ขนธมำร(มารคอเบญจขนธ) ๓.อภสงขมำร(มารคอ อภสงขารทปรง

แตงกรรม)๔.เทวปตตมำร(มารคอเทพบตร)๕.มจจมำร(มารคอความตาย)

72

พระคำถำเมตตำหลวง

แผเมตตำตนเอง

อะหง สขโต โหม นททกโข โหม

อะเวโร โหม อพยาปชโฌ โหม

อะนโฆ โหม สข อตตานง ปะรหะราม ฯ

แผเมตตำใหสรรพสตว

สพเพ สตตา สพเพ ปาณา สพเพ ภตา สพเพ ปคคะลา

สพเพ อตตะภาวะปะรยาปนนา สพพา อตถโย สพเพ ปรสา

สพเพ อะรยา สพเพ อะนะรยา สพเพ เทวา สพเพ มะนสสา

สพเพ วนปาตกา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนต ฯ

73

แผกรณำ

สพเพ สตตา สพเพ ปาณา สพเพ ภตา สพเพ ปคคะลา

สพเพ อตตะภาวะปะรยาปนนา สพพา อตถโย สพเพ ปรสา

สพเพ อะรยา สพเพ อะนะรยา สพเพ เทวา สพเพ มะนสสา

สพเพ วนปาตกา อะลาภา ปะมญจนต อะยะสา ปะมญจนต

นนทา ปะมญจนต สพพะทกขา ปะมญจนต.

แผมทตำ

สพเพ สตตา สพเพ ปาณา สพเพ ภตา สพเพ ปคคะลา

สพเพ อตตะภาวะปะรยาปนนา สพพา อตถโย สพเพ ปรสา

สพเพ อะรยา สพเพ อะนะรยา สพเพ เทวา สพเพ มะนสสา

สพเพ วนปาตกา ลทธะสมปตตโต มา วคจฉนต, ลทธะยะสะโต มา

วคจฉนต, ลทธะปะสงสะโต มา วคจฉนต, ลทธะสขา มา วคจฉนต.

แผอเบกขำ

สพเพ สตตา สพเพ ปาณา สพเพ ภตา สพเพ ปคคะลา

สพเพ อตตะภาวะปะรยาปนนา สพพา อตถโย สพเพ ปรสา

สพเพ อะรยา สพเพ อะนะรยา สพเพ เทวา สพเพ มะนสสา

สพเพ วนปาตกา กมมสสะกา, กมมะทายาทา,

กมมะโยน, กมมะพนธ, กมมะปะฏสะระณา, ยง กมมง กะรสสนต,

กลยานง วา ปาปะกง วา, ตสสะ ทายาทา ภะวสสนต.

74

จะตรปปะมญญำปำโฐ

บทแผเมตตำสทศโดยไมมประมำณ

อตถ โข เตนะ ภะคะวะตา ชานะตา ปสสะตา อะระหะตา

สมมาสมพทเธนะ, จะตสโส อปปะมญญาโย สมมะทกขาตา.

อธะ ภกข เมตตาสะหะคะเตนะ เจตะสา, เอกง ทสง ผะรตวา

วหะระต, ตะถา ทตยง ตะถา ตะตยง ตะถา จะตตถง, อต อทธะมะโธ

ตรยง สพพะธ สพพตตะตายะ สพพาวนตง โลกง. เมตตาสะหะคะ

เตนะ เจตะสา, วปเลนะ มะหคคะเตนะ อปปะมาเณนะ อะเวเรนะ

อพยาปชเฌนะ ผะรตวา วหะระต.

กะรณาสะหะคะเตนะ เจตะสา, เอกง ทสง ผะรตวา วหะระต,

ตะถา ทตยง ตะถา ตะตยง ตะถา จะตตถง, อต อทธะมะโธ ตรยง

สพพะธ สพพตตะตายะ สพพาวนตง โลกง, กะรณาสะหะคะเตนะ

75

เจตะสา วปเลนะ มะหคคะเตนะ อปปะมาเณนะ อะเวเรนะ อพยาปชเฌนะ

ผะรตวา วหะระต.

มทตาสะหะคะเตนะ เจตะสา, เอกง ทสง ผะรตวา วหะระต,

ตะถา ทตยง ตะถา ตะตยง ตะถา จะตตถง, อต อทธะมะโธ

ตรยง สพพะธ สพพตตะตายะ สพพาวนตง โลกง, มทตาสะหะ

คะเตนะ เจตะสา วปเลนะ มะหคคะเตนะ อปปะมาเณนะ อะเวเรนะ

อพยาปชเฌนะ ผะรตวา วหะระต.

อเปกขาสะหะคะเตนะ เจตะสา, เอกง ทสง ผะรต วา วหะระต,

ตะถา ทตยง ตะถา ตะตยง ตะถา จะตตถง, อต อทธะมะโธ

ตรยง สพพะธ สพพตตะตายะ สพพาวนตง โลกง, อเปกขาสะหะ-

คะเตนะ เจตะสา, วปเลนะ มะหคคะเตนะ อปปะมาเณนะ อะเวเรนะ

อพยาปชเฌนะ ผะรตวา วหะระต.

อมา โข เตนะ ภะคะวะตา ชานะตา ปสสะตา อะระหะตา

สมมาสมพทเธนะ, จะตสโส อปปะมญญาโย สมมะทกขาตาต.

76

กรวดน�ำอมนำใหญ

(หนทะ มะยง อททสะนาธฏฐานะคาถาโย ภะณามะ เส ฯ)

อมนา ปญญะกมเมนะ อปชฌายา คณตตะรา

อาจะรยปะการา จะ มาตาปตา จะ ญาตะกา (ปยา มะมง)

สรโย จนทมา ราชา คณะวนตา นะราป จะ

พรหมะมารา จะ อนทา จะ จตโลกะปาลา จะ เทวะตา

ยะโม มตตา มะนสสา จะ มชฌตตา เวรกาป จะ

สพเพ สตตา สข โหนต ปญญาน ปะกะตาน เม

สขง จะ ตวธง เทนต ขปปง ปาเปถะ โว มะตง ฯ

อมนา ปญญะกมเมนะ อมนา อททสเสนะ จะ

ขปปาหง สละเภ เจวะ ตณหปาทานะ เฉทะนง

เย สนตาเน หนา ธมมา ยาวะ นพพานะโต มะมง

นสสนต สพพะทา เยวะ ยตถะ ชาโต ภะเว ภะเว

อชจตตง สะตปญญา สลเลโข วรยมหนา

มารา ละภนต โนกาสง กาตญจะ วรเยส เม

พทธาทปะวะโร นาโถ ธมโม นาโถ วะรตตะโม

นาโถ ปจเจกะพทโธ จะ สงโฆ นาโถตตะโร มะมง

เตโสตตะมานภาเวนะ มาโรกาสง ละภนต มา ฯ

77

ค�ำกรวดน�ำ

อมนำปญญะกมเมนะ, ดวยเดชะผลบญแหงข า อทศไปน,

ขอใหไปค�าชอดหนน, คณบดามารดา ครอปชฌาย อาจารย, พระมหากษตรย

มตรรกสนท เพอนสาราสตวนอยใหญ, พระภมเจาท, เจากรงพาล,

พระนางธรณ, พระนางคงคา, พระยามจจราช, นายนรยะบาล, นายพนธละ

เสนาบด, กบทงทาวจตโลกะบาลทงส, ศรคตะอ�ามาตย, ชนจาตมหาราชกา,

เบองบนจนถงทสดมหาพรหม, เบองต�าตงแตอเวจขนมา, จนถงมนษยโลก,

โดยรอบสดขอบจกรวาล, อนนตจกรวาล, ทานทงหลายทตองทกข, ขอให

พนจากทกข, ทานทงหลายทไดสข ขอใหสขยง ๆ ขนไป, ดวยเดชะผลบญ,

แหงขาฯ อทศไปน, ขอใหจงเปนอปนสย, เปนปจจย, เพอจะกระท�าใหแจง,

ซงพระนพพาน, ในปจจบน และอนาคตกาลนเทอญฯ.

78

ตนสวดมนต

ชมนมเทวดำ

(สวดเจดต�ำนำนใช)

สะรชชง สะเสนง สะพนธง นะรนทง

ปะรตตานภาโว สะทา รกขะตต

ผะรตวานะ เมตตง สะเมตตา ภะทนตา

อะวกขตตะจตตา ปะรตตง ภะณนต ฯลฯ

(ถำจะสวดมนตสบสองต�ำนำนใช)

สะมนตา จกกะวาเฬส อตราคจฉนต เทวะตา

สทธมมง มนราชสสะ สณนต สคคะโมกขะทงฯ

สคเค กาเม จะ รเป ครสขะระตะเฏ จนตะลกเข วมาเน

ทเป รฏเฐ จะ คาเม ตะรวะนะคะหะเน เคหะวตถมห เขตเต

ภมมา จายนต เทวา ชะละถะละวสะเม ยกขะคนธพพะนาคา

ตฏฐนตา สนตเก ยง มนวะระวะจะนง สาธะโว เม สณนต ฯ

ธมมสสะวะนะกาโล อะยมภะทนตา

ธมมสสะวะนะกาโล อะยมภะทนตา

ธมมสสะวะนะกาโล อะยมภะทนตา ฯ

* ถาเปนวนส�าคญทางศาสนาเปลยนเปน

พทธะทสสะนะกำโล อะยมภะทนตำ(กาลนเปนกาลเขาเฝาพระพทธเจา)

ธมมสสะวะนะกำโล อะยมภะทนตำ(กาลนเปนกาลฟงธรรม)

สงฆะปะยรปำสะนะกำโลอะยมภะทนตำ(กาลเปนกาลเขาไปใกลพระสงฆ)

79

ปพพะภำคะนะมะกำระ

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะฯ

สะระณะคะมะนะปำฐะ

พทธง สะระณง คจฉาม

ธมมง สะระณง คจฉาม

สงฆง สะระณง คจฉาม

ทตยมป พทธง สะระณง คจฉาม

ทตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม

ทตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป พทธง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม

(ถาสวดใหคนไขฟง หรอสวดใหงานท�าบญสะเดาะเคราะห ตอชะตาอาย สวดดงน)

พทธง อายวฑฒะนง เต ชวตง ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

ธมมง อายวฑฒะนง เต ชวตง ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

สงฆง อายวฑฒะนง เต ชวตง ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

80

ทตยมป พทธง อายวฑฒะนง เต ชวตง

ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

ทตยมป ธมมง อายวฑฒะนง เต ชวตง

ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

ทตยมป สงฆง อายวฑฒะนง เต ชวตง

ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป พทธง อายวฑฒะนง เต ชวตง

ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป ธมมง อายวฑฒะนง เต ชวตง

ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป สงฆง อายวฑฒะนง เต ชวตง

ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม ฯ

สจจะกรยำคำถำ

นตถ เม สะระณง อญญง พทโธ เม สะระณง วะรง,

เอเตนะ สจจะวชเชนะ โสตถ เม (เต) โหต สพพะทา.

นตถ เม สะระณง อญญง ธมโม เม สะระณง วะรง,

เอเตนะ สจจะวชเชนะ โสตถ เม (เต) โหต สพพะทา.

นตถ เม สะระณง อญญง สงโฆ เม สะระณง วะรง,

เอเตนะ สจจะวชเชนะ โสตถ เม (เต) โหต สพพะทา.

หมายเหต ถาสวดเพอตนเองใหลงทาย (เม) เพอผอนลงทาย (เต)

81

มหำกำรณโกนำโถตอำทกำคำถำ

มะหาการณโก นาโถ อตถายะ สพพะปาณนง,

ปเรตวา ปาระม สพพา ปตโต สมโพธมตตะมง,

เอเตนะ สจจะวชเชนะ มา โหนต สพพปททะวา.

มะหาการณโก นาโถ หตายะ สพพะปาณนง,

ปเรตวา ปาระม สพพา ปตโต สมโพธมตตะมง,

เอเตนะ สจจะวชเชนะ มา โหนต สพพปททะวา.

มะหาการณโก นาโถ สขายะ สพพะปาณนง,

ปเรตวา ปาระม สพพา ปตโต สมโพธมตตะมง,

เอเตนะ สจจะวชเชนะ มา โหนต สพพปททะวา.

เขมำเขมะสะระณะคะมะนะปะรทปกำคำถำ

พะหง เว สะระณง ยนต ปพพะตาน วะนาน จะ,

อารามะรกขะเจตยาน มะนสสา ภะยะตชชตา.

เนตง โข สะระณง เขมง เนตง สะระณะมตตะมง,

เนตง สะระณะมาคมมะ สพพะทกขา ปะมจจะต.

โย จะ พทธญจะ ธมมญจะ สงฆญจะ สะระณง คะโต,

จตตาร อะรยะสจจาน สมมปปญญายะ ปสสะต.

ทกขง ทกขะสะมปปาทง ทกขสสะ จะ อะตกกะมง,

อะรยญจฏฐงคกง มคคง ทกขปะสะมะคามนง.

เอตง โข สะระณง เขมง เอตง สะระณะมตตะมง,

เอตง สะระณะมาคมมะ สพพะทกขา ปะมจจะตต.

82

ปพพะโตปะมะคำถำ

ยะถาป เสลา วปลา นะภง อาหจจะ ปพพะตา,

สะมนตา อะนปะรเยยยง นปโปเถนตา จะตททสา.

เอวง ชะรา จะ มจจ จะ อะธวตตนต ปาณโน,

ขตตเย พราหมะเณ เวสเส สทเท จณฑาละปกกเส.

นะ กญจ ปะรวชเชต สพพะเมวาภมททะต,

นะ ตตถะ หตถนง ภม นะ ระถานง นะ ปตตยา.

นะ จาป มนตะยทเธนะ สกกา เชตง ธะเนนะ วา,

ตสมา ห ปณฑโต โปโส สมปสสง อตถะมตตะโน.

พทเธ ธมเม จะ สงเฆ จะ ธโร สทธง นเวสะเย,

โย ธมมะจาร กาเยนะ วาจายะ อทะ เจตะสา.

อเธวะ นง ปะสงสนต เปจจะ สคเค ปะโมทะตฯ

อะรยะธะนะคำถำ

ยสสะ สทธา ตถาคะเต อะจะลา สปะตฏฐตา,

สลญจะ ยสสะ กลยาณง อะรยะกนตง ปะสงสตง.

สงเฆ ปะสาโท ยสสตถ อชภตญจะ ทสสะนง,

อะทะลทโทต ตง อาห อะโมฆนตสสะ ชวตง.

ตสมา สทธญจะ สลญจะ ปะสาทง ธมมะทสสะนง,

อะนยญเชถะ เมธาว สะรง พทธานะ สาสะนนต.

83

นะมะกำระสทธคำถำ

โย จกขมา โมหะมะลาปะกฏโฐ สามง วะ พทโธ สคะโต วมตโต

มารสสะ ปาสา วนโมจะยนโต ปาเปส เขมง ชะนะตง วเนยยง ฯ

พทธง วะรนตง สระสา นะมาม โลกสสะ นาถญจะ วนายะกญจะ

ตนเตชะสา เต ชะยะสทธ โหต สพพนตะรายา จะ วนาสะเมนต ฯ

ธมโม ธะโช โย วยะ ตสสะ สตถ ทสเสส โลกสสะ วสทธมคคง

นยยานโก ธมมะธะรสสะ ธาร สาตาวะโห สนตกะโร สจณโณ.

ธมมง วะรนตง สระสา นะมาม โมหปปะทาลง อปะสนตะทาหง

ตนเตชะสา เต ชะยะสทธ โหต สพพนตะรายา จะ วนาสะเมนต.

สทธมมะเสนา สคะตานโค โย โลกสสะ ปาปปะกเลสะเชตา

สนโต สะยง สนตนโยชะโก จะ ส วากขาตะธมมง วทตง กะโรต ฯ

สงฆง วะรนตง สระสา นะมาม พทธานพทธง สะมะสละทฏฐง

ตนเตชะสา เต ชะยะสทธ โหต สพพนตะรายา จะ วนาสะเมนต ฯ

สมพทเธ

สมพทเธ อฏฐะวสญจะ ทวาทะสญจะ สะหสสะเก

ปญจะสะตะสะหสสาน นะมาม สระสา อะหง

เตสง ธมมญจะ สงฆญจะ อาทะเรนะ นะมามหง

นะมะการานภาเวนะ หนต วา สพเพ อปททะเว

อะเนกา อนตะรายาป วนสสนต อะเสสะโต ฯ

84

สมพทเธ ปญจะปญญาสญจะ จะตวสะตสะหสสะเก

ทะสะสะตะสะหสสาน นะมาม สระสา อะหง

เตสง ธมมญจะ สงฆญจะ อาทะเรนะ นะมามหง

นะมะการานภาเวนะ หนต วา สพเพ อปททะเว

อะเนกา อนตะรายาป วนสสนต อะเสสะโต ฯ

สมพทเธ นะวตตะระสะเต อฏฐะจตตาฬสะสะหสสะเก

วสะตสะตะสะหสสาน นะมาม สระสา อะหง

เตสง ธมมญจะ สงฆญจะ อาทะเรนะ นะมามหง

นะมะการานภาเวนะ หนต วา สพเพ อปททะเว

อะเนกา อนตะรายาป วนสสนต อะเสสะโต ฯ

นะโมกำระอฏฐกง(นโม๘บท)

นะโม อะระหะโต สมมา- สมพทธสสะ มะเหสโน

นะโม อตตะมะธมมสสะ ส วากขาตสเสวะ เตนธะ

นะโม มะหาสงฆสสาป วสทธะสละทฏฐโน

นะโม โอมาตยารทธสสะ ระตะนตตะยสสะ สาธกง

นะโม โอมะกาตตสสะ ตสสะ วตถตตะยสสะป

นะโม การปปะภาเวนะ วคจฉนต อปททะวา

นะโม การานภาเวนะ สวตถ โหต สพพะทา

นะโม การสสะ เตเชนะ วธมห โหม เตชะวา ฯ

85

นมสกำรพระอรหนต๘ทศ

สมพทโธ ทปะทง เสฏโฐ นสนโน เจวะ มชฌเม,

โกณฑญโญ ปพพะภาเค จะ อาคะเณยเย จะ กสสะโป.

สารปตโต จะ ทกขเณ หะระตเย อปาล จะ,

ปจฉเมป จะ อานนโท พายพเพ จะ คะวมปะต.

โมคคลลาโน จะ อตตะเร อสาเณป จะ ราหโล,

อเม โข มงคะลา พทธา สพเพ อธะ ปะตฏฐตา.

วนทตา เต จะ อมเหห สกกาเรห จะ ปชตา,

เอเตสง อานภาเวนะ สพพะโสตถ ภะวนต โนฯ

อจเจวะมจจน ตะนะมสสะเนยยง นะมสสะมาโน ระตะนตตะยง ยง

ปญญาภสนทง วปลง อะลตถง ตสสานภาเวนะ หะตนตะราโย ฯ

อณหสสะวชะยะคำถำ(คำถำตออำย)

อตถ อณหสสะ วชะโย ธมโม โลเก อะนตตะโร

สพพะสตตะหตตถายะ ตง ต วง คณหาห เทวะเต

ปะรวชเช ราชะทณเฑ อะมะนสเสห ปาวะเก

พะยคเฆ นาเค วเส ภเต อะกาละมะระเณนะ วา

สพพสมา มะระณา มตโต ฐะเปต วา กาละมารตง

ตสเสวะ อานภาเวนะ โหต เทโว สข สะทา

สทธะสลง สะมาทายง ธมมง สจะรตง จะเร

ตสเสวะ อานภาเวนะ โหต เทโว สข สะทา

ลกขตง จนตตง ปชง ธาระณง วาจะนง คะรง

ปะเรสง เทสะนง สตวา ตสสะ อาย ปะวฑฒะตต ฯ

86

มงคะละสตตง

เอวมเม สตง. เอกง สะมะยง ภะคะวา, สาวตถยง วหะระต,

เชตะวะเน อะนาถะปณฑกสสะ อาราเม. อะถะโข อญญะตะรา เทวะตา,

อะภกกนตายะ รตตยา อะภกกนตะวณณา เกวะละกปปง เชตะวะนง

โอภาเสตวา, เยนะ ภะคะวา เตนปะสงกะม, อปะสงกะมต วา ภะคะวนตง

อะภวาเทตวา เอกะมนตง อฏฐาส. เอกะมนตง ฐตา โข สา เทวะตา

ภะคะวนตง คาถายะ อชฌะภาส.

พะห เทวา มะนสสา จะ มงคะลาน อะจนตะยง,

อากงขะมานา โสตถานง พ รห มงคะละมตตะมง.

อะเสวะนา จะ พาลานง ปณฑตานญจะ เสวะนา,

ปชา จะ ปชะนยานง เอตมมงคะละมตตะมง.

ปะฏรปะเทสะวาโส จะ ปพเพ จะ กะตะปญญะตา,

อตตะสมมาปะณธ จะ เอตมมงคะละมตตะมง.

พาหสจจญจะ สปปญจะ วนะโย จะ สสกขโต,

สภาสตา จะ ยา วาจา เอตมมงคะละมตตะมง.

มาตาปตอปฏฐานง ปตตะทารสสะ สงคะโห,

อะนากลา จะ กมมนตา เอตมมงคะละมตตะมง.

ทานญจะ ธมมะจรยา จะ ญาตะกานญจะ สงคะโห,

อะนะวชชาน กมมาน เอตมมงคะละมตตะมง.

อาระต วระต ปาปา มชชะปานา จะ สญญะโม,

อปปะมาโท จะ ธมเมส เอตมมงคะละมตตะมง.

คาระโว จะ นวาโต จะ สนตฏฐ จะ กะตญตา,

87

กาเลนะ ธมมสสะวะนง เอตมมงคะละมตตะมง.

ขนต จะ โสวะจสสะตา สะมะณานญจะ ทสสะนง,

กาเลนะ ธมมะสากจฉา เอตมมงคะละมตตะมง.

ตะโป จะ พรหมะจะรยญ จะ อะรยะสจจานะ ทสสะนง,

นพพานะสจฉกรยา จะ เอตมมงคะละมตตะมง.

ผฏฐสสะ โลกะธมเมห จตตง ยสสะ นะ กมปะต,

อะโสกง วระชง เขมง เอตมมงคะละมตตะมง.

เอตาทสาน กตวานะ สพพตถะมะปะราชตา,

สพพตถะ โสตถง คจฉนต ตนเตสง มงคะละมตตะมนต ฯ

พระผมพระภำคเจำตรสมงคลสตรดวยคาถาเหลานนวา

การไมคบพาล การคบแตบณทต และการบชาผทควรบชา นกเปนมงคลอดม

การอยในประเทศอนเหมาะ ความเปนผท�าบญไวแตปางกอน การตงตนไวชอบ นกเปนมงคลอดม

ความเปนพหสต ความเปนผมศลปะ มวนยทศกษามาด มวาจาเปนสภาษต นกเปนมงคลอดม

การบ�ารงมารดาบดา การสงเคราะหบตรภรยา การงานอนไมอากล นกเปนมงคลอดม.

ทาน ธรรมจรยา การสงเคราะหญาต การงานอนไมมโทษ นกเปนมงคลอดม.

การงดเวนจากบาป งดเวนการดมน�าเมา ความไมประมาทในธรรมทงหลาย นกเปนมงคลอดม.

ความเคารพ ความถอมตน ความสนโดษ ความกตญ การฟงธรรมตามกาล นกเปนมงคลอดม.

ความอดทน ความวางาย การเหนสมณะ การสนทนาธรรมตามกาล นกเปนมงคลอดม

ตบะ พรหมจรรย การเหนอรยสจ การท�าพระนพพานใหแจง นกเปนมงคลอดม.

จตของผทถกโลกธรรมกระทบแลว ไมหวนไหว ไมเศราโศก ไมเศราหมองละอองกเลส

เกษมปลอดโปรง นกเปนมงคลอดม.

เทวดำและมนษยทงหลำยท�ำมงคลดงนแลวไมพำยแพในขำศกทงปวง

ยอมถงควำมสวสดในททกสถำนนแลมงคลอดมของเทวดำและมนษยเหลำนน.

88

บทขดระตะนะสตตง

ราชะโต วา โจระโต วา มะนสสะโต วา อะมะนสสะโต วา อคคโต วา

อทะกะโต วา ปสาจะโต วา ขาณกะโต วา กณฏะกะโต วา นกขตตะโต วา

ชะนะปะทะโรคะโต วา อะสทธมมะโต วา

อะสนทฏฐโต วา อะสปปรสะโต วา จณฑะหตถอสสะมคะโคณะ

กกกระอะหวจฉกะมะนสปปะทปอจฉะตะรจฉะสกะระมะหสะ ยกขะ

รกขะสาทห นานา ภะยะโต วา นานาโรคะโต วา นานาอปททะวะโต วา

อารกขง คณหนต ฯ

ปะณธานะโต ปฏฐายะ ตะถาคะตสสะ ทะสะ ปาระมโย ทะสะ

อปะปาระมโย ทะสะ ปะระมตถะปาระมโย ปญจะ มหาปะรจจาเค

ตสโส จะรยา ปจฉมพภะเว คพภาวกกนตง ชาตง อะภนกขะมะนง

ปะธานะจะรยง โพธปลลงเก มาระวชะยง สพพญตะญาณปปะฏ

เวธง นะวะ โลกตตะระธมเมต สพเพปเม พทธะคเณ อาวชชตวา

เวสาลยา ตส ปาการนตะเรส ตยามะรตตง ปะรตตง กะโรนโต อายสมา

อานนทตเถโร วยะ การญญะจตตง อปฏฐะเปตวา ฯ

โกฏสะตะสะหสเสส จกกะวาเฬส เทวะตา

ยสสาณมปะฏคคณหนต ยญจะ เวสาลยมปเร

โรคามะนสสะทพภกขะ- สมภตนตวธมภะยง

ขปปะมนตะระธาเปส ปะรตตนตมภะณามะ เห ฯ

89

ระตะนะสตตง

ยานธะ ภตาน สะมาคะตาน ภมมาน วา ยานวะ อนตะลกเข

สพเพ วะ ภตา สมะนา ภะวนต อะโถป สกกจจะ สณนต ภาสตง

ตสมา ห ภตา นสาเมถะ สพเพ เมตตง กะโรถะ มานสยา ปะชายะ

ทวา จะ รตโต จะ หะรนต เย พะลง ตสมา ห เน รกขะถะ อปปะมตตาฯ

ยงกญจ วตตง อธะ วา หรง วา สคเคส วา ยง ระตะนง ปะณตง

นะ โน สะมง อตถ ตะถาคะเตนะ อทมป พทเธ ระตะนง ปะณตง

เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

ขะยง วราคง อะมะตง ปะณตง ยะทชฌะคา สกยะมน สะมาหโต

นะ เตนะ ธมเมนะ สะมตถ กญจ อทมป ธมเม ระตะนง ปะณตง

เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

ยมพทธะเสฏโฐ ปะรวณณะย สจง สะมาธมานนตะรกญญะมาห

สะมาธนา เตนะ สะโม นะ วชชะต อทมป ธมเม ระตะนง ปะณตง

เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

เย ปคคะลา อฏฐะ สะตง ปะสฏฐา จตตาร เอตาน ยคาน โหนต

เต ทกขเณยยา สคะตสสะ สาวะกา เอเตส ทนนาน มะหปผะลาน

อทมป สงเฆ ระตะนง ปะณตง เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

เย สปปะยตตา มะนะสา ทฬเหนะ นกกามโน โคตะมะสาสะนมห

เต ปตตปตตา อะมะตง วคยหะ ลทธา มธา นพพตง ภญชะมานา

อทมป สงเฆ ระตะนง ปะณตง เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

ยะถนทะขโล ปะฐะวง สโต สยา จะตพภ วาเตภ อะสมปะกมปโย

90

ตะถปะมง สปปรสง วะทาม โย อะรยสจจาน อะเวจจะ ปสสะต

อทมป สงเฆ ระตะนง ปะณตง เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

เย อะรยะสจจาน วภาวะยนต คมภระปญเญนะ สเทสตาน

กญจาป เต โหนต ภสปปะมตตา นะ เต ภะวง อฏฐะมะมาทยนต

อทมป สงเฆ ระตะนง ปะณตง เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

สะหาวสสะ ทสสะนะสมปะทายะ ต ยสส ธมมา ชะหตา ภะวนต

สกกายะทฏฐ วจกจฉตญจะ สลพพะตง วาป ยะทตถ กญจ

จะตหะปาเยห จะ วปปะมตโต ฉะ จาภฐานาน อะภพโพ กาตง

อทมป สงเฆ ระตะนง ปะณตง เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

กญจาป โส กมมง กะโรต ปาปะกง กาเยนะ วาจายทะ เจตะสา วา

อะภพโพ โส ตสสะ ปะฏจฉะทายะ อะภพพะตา ทฏฐะปะทสสะ วตตา

อทมป สงเฆ ระตะนง ปะณตง เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

วะนปปะคมเพ ยะถา ผสสตคเค คมหานะมาเส ปะฐะมสมง คมเห

ตะถปะมง ธมมะวะรง อะเทสะย นพพานะคามง ปะระมง หตายะ

อทมป พทเธ ระตะนง ปะณตง เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

วะโร วะรญ วะระโท วะราหะโร อะนตตะโร ธมมะวะรง อะเทสะย

อทมป พทเธ ระตะนง ปะณตง เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

ขณง ปราณง นะวง นตถ สมภะวง วรตตะจตตายะตเก ภะวส มง

เต ขณะพชา อะวรฬหฉนทา นพพนต ธรา ยะถายมปะทโป

อทมป สงเฆ ระตะนง ปะณตง เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

91

ยานธะ ภตาน สะมาคะตาน ภมมาน วา ยานวะ อนตะลกเข

ตะถาคะตง เทวะมะนสสะปชตง พทธง นะมสสามะ สวตถ โหต ฯ

ยานธะ ภตาน สะมาคะตาน ภมมาน วา ยานวะ อนตะลกเข

ตะถาคะตง เทวะมะนสสะปชตง ธมมง นะมสสามะ สวตถ โหต ฯ

ยานธะ ภตาน สะมาคะตาน ภมมาน วา ยานวะ อนตะลกเข

ตะถาคะตง เทวะมะนสสะปชตง สงฆง นะมสสามะ สวตถ โหต ฯ

ระตะนะสตตง(ยกมาสวดโดยยอ)

ยงกญจ วตตง อธะ วา หรง วา สคเคส วา ยง ระตะนง ปะณตง

นะ โน สะมง อตถ ตะถาคะเตนะ อทมป พทเธ ระตะนง ปะณตง

เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

ขะยง วราคง อะมะตง ปะณตง ยะทชฌะคา สกยะมน สมาหโต

นะ เตนะ ธมเมนะ สะมตถ กญจ อทมป ธมเม ระตะนง ปะณตง

เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

ยมพทธะเสฏโฐ ปะรวณณะย สจง สะมาธมานนตะรกญญะมาห

สะมาธนา เตนะ สะโม นะ วชชะต, อทมป ธมเม ระตะนง ปะณตง

เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

เย ปคคะลา อฏฐะ สะตง ปะสตถา จตตาร เอตาน ยคาน โหนต

เต ทกขเณยยา สคะตสสะ สาวะกา เอเตส ทนนาน มะหปผะลาน

อทมป สงเฆ ระตะนง ปะณตง เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

92

เย สปปะยตตา มะนะสา ทฬเหนะ นกกามโน โคตะมะสาสะนมห.

เต ปตตปตตา อะมะตง วคยหะ ลทธา มธา นพพตง ภญชะมานา

อทมป สงเฆ ระตะนง ปะณตง เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

ขณง ปราณง นะวง นตถ สมภะวง วรตตะจตตายะตเก ภะวสมง

เต ขณะพชา อะวรฬหฉนทา นพพนต ธรา ยะถายมปะทโป

อทมป สงเฆ ระตะนง ปะณตง เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหต ฯ

กะระณยะเมตตะสตตง

กะระณยะมตถะกสะเลนะ ยนตง สนตง ปะทง อะภสะเมจจะ

สกโก อช จะ สหช จะ สวะโจ จสสะ มท อะนะตมาน

สนตสสะโก จะ สภะโร จะ อปปะกจโจ จะ สลละหกะวตต

สนตนทรโย จะ นปะโก จะ อปปะคพโภ กเลส อะนะนคทโธ

นะ จะ ขททง สะมาจะเร กญจ เยนะ วญ ปะเร อปะวะเทยยง

สขโน วา เขมโน โหนต สพเพ สตตา ภะวนต สขตตตา

เย เกจ ปาณะภตตถ ตะสา วา ถาวะรา วา อะนะวะเสสา

ทฆา วา เย มะหนตา วา มชฌมา รสสะกา อะณกะถลา

ทฏฐา วา เย จะ อะทฏฐา เย จะ ทเร วะสนต อะวทเร

ภตา วา สมภะเวส วา สพเพ สตตา ภะวนต สขตตตา

นะ ปะโร ปะรง นกพเพถะ นาตมญเญถะ กตถะจ นง กญจ

พยาโรสะนา ปะฏฆะสญญา นาญญะมญญสสะ ทกขะมจเฉยยะ

มาตา ยะถา นยง ปตตง อายสา เอกะปตตะมะนรกเข

เอวมป สพพะภเตส มานะสมภาวะเย อะปะรมาณง

93

เมตตญจะ สพพะโลกสมง มานะสมภาวะเย อะปะรมาณง

อทธง อะโธ จะ ตรยญจะ อะสมพาธง อะเวรง อะสะปตตง

ตฏฐญจะรง นสนโน วา สะยาโน วา ยาวะตสสะ วคะตะมทโธ

เอตง สะตง อะธฏเฐยยะ พรหมะเมตง วหารง อธะมาห

ทฏฐญจะ อะนปะคมมะ สละวา ทสสะเนนะ สมปนโน

กาเมส วเนยยะ เคธง นะ ห ชาต คพภะเสยยง ปนะเรตต ฯ

ขนธะปะรตตะคำถำ

วรปกเขห เม เมตตง เมตตง เอราปะเถห เม,

ฉพยาปตเตห เม เมตตง เมตตง กณหาโคตะมะเกห จะ.

อะปาทะเกห เม เมตตง เมตตง ทปาทะเกห เม,

จะตปปะเทห เม เมตตง เมตตง พะหปปะเทห เม.

มา มง อะปาทะโก หงส มา มง หงส ทปาทะโก,

มา มง จะตปปะโท หงส มา มง หงส พะหปปะโท.

สพเพ สตตา สพเพ ปาณา สพเพ ภตา จะ เกวะลา,

สพเพ ภทราน ปสสนต มา กญจ ปาปะมาคะมา.

*อปปะมาโณ พทโธ, อปปะมาโณ ธมโม, อปปะมาโณ สงโฆ,

ปะมาณะวนตาน สรงสะปาน, อะห วจฉกา สะตะปะท อณณานาภ

สะระพ มสกา, กะตา เม รกขา กะตา เม ปะรตตา, ปะฏกกะมนต ภตาน,

โสหง นะโม ภะคะวะโต, นะโม สตตนนง สมมาสมพทธานง ฯ

94

ธะชคคะปะรตตง

เอวมเม สตง. เอกง สะมะยง ภะคะวา, สาวตถยง วหะระต,

เชตะวะเน อะนาถะปณฑกสสะ อาราเม. ตตระ โข ภะคะวา ภกข

อามนเตส ภกขะโวต. ภะทนเตต เต ภกข ภะคะวะโต ปจจสโสสง.

ภะคะวา เอตะทะโวจะ.

ภตะปพพง ภกขะเว เทวาสระสงคาโม สะมปพยฬโห อะโหส.

อะถะโข ภกขะเว สกโก เทวานะมนโท เทเว ตาวะตงเส อามนเตส,

สะเจ มารสา เทวานง สงคามะคะตานง อปปชเชยยะ ภะยง วา

ฉมภตตตง วา โลมะหงโส วา, มะเมวะ ตสมง สะมะเย ธะชคคง

อลโลเกยยาถะ, มะมง ห โว ธะชคคง อลโลกะยะตง, ยมภะวสสะต

ภะยง วา ฉมภตตตง วา โลมะหงโส วา, โส ปะหยยสสะต. โน เจ

เม ธะชคคง อลโลเกยยาถะ, อะถะ ปะชาปะตสสะ เทวะราชสสะ

ธะชคคง อลโลเกยยาถะ, ปะชาปะตสสะ ห โว เทวะราชสสะ ธะชคคง

อลโลกะยะตง, ยมภะวสสะต ภะยง วา ฉมภตตตง วา โลมะหงโส วา,

โส ปะหยะยสสะต. โน เจ ปะชาปะตสสะ เทวะราชสสะ ธะชคคง

อลโลเกยยาถะ, อะถะ วะรณสสะ เทวะราชสสะ ธะชคคง อลโลเกยยาถะ,

วะรณสสะ ห โว เทวะราชสสะ ธะชคคง อลโลกะยะตง, ยมภะวสสะต

ภะยง วา ฉมภตตตง วา โลมะหงโส วา, โส ปะหยยสสะต. โน เจ

วะรณสสะ เทวะราชสสะ ธะชคคง อลโลเกยยาถะ, อะถะ อสานสสะ

เทวะราชสสะ ธะชคคง อลโลเกยยาถะ, อสานสสะ ห โว เทวะราชสสะ

ธะชคคง อลโลกะยะตง, ยมภะวสสะต ภะยง วา ฉมภตตตง วา โลมะ

หงโส วา, โส ปะหยยสสะตต.

95

ตง โข ปะนะ ภกขะเว สกกสสะ วา เทวานะมนทสสะ ธะชคคง

อลโลกะยะตง, ปะชาปะตสสะ วา เทวะราชสสะ ธะชคคง อลโลกะยะตง,

วะรณสสะ วา เทวะราชสสะ ธะชคคง อลโลกะยะตง, อสานสสะ วา

เทวะราชสสะ ธะชคคง อลโลกะยะตง, ยมภะวสสะต ภะยง วา ฉมภตตตง

วา โลมะหงโส วา, โส ปะหยเยถาป โนป ปะหยเยถะ, ตง กสสะ เหต,

สกโก ห ภกขะเว เทวานะมนโท อะวตะราโค อะวตะโทโส อะวตะ

โมโห, ภร ฉมภ อตราส ปะลายต. อะหญจะ โข ภกขะเว เอวง วะทาม:

สะเจ ตมหากง ภกขะเว อะรญญะคะตานง วา รกขะมละคะตานง วา

สญญาคาระคะตานง วา, อปปชเชยยะ ภะยง วา ฉมภตตตง วา

โลมะหงโส วา, มะเมวะ ตสมง สะมะเย อะนสสะเรยยาถะ.

อตป โส ภะคะวา อะระหง สมมาสมพทโธ, วชชาจะระณะ

สมปนโน สคะโต โลกะวท, อะนตตะโร ปรสะทมมะสาระถ สตถา

เทวะมะนสสานง พทโธ ภะคะวาต, มะมง ห โว ภกขะเว

อะนสสะระตง, ยมภะวสสะต ภะยง วา ฉมภตตตง วา โลมะหงโส วา,

โส ปะหยยสสะต. โน เจ มง อะนสสะเรยยาถะ, อะถะ ธมมง

อะนสสะเรยยาถะ: สวากขาโต ภะคะวะตา ธมโม, สนทฏฐโก อะกาลโก

เอหปสสโก, โอปะนะยโก ปจจตตง เวทตพโพ วญหต. ธมมง

ห โว ภกขะเว อะนสสะระตง, ยมภะวสสะต ภะยง วา ฉมภตตตง

วา โลมะหงโส วา, โส ปะหยยสสะต. โน เจ ธมมง อะนสสะเรยยาถะ,

อะถะ สงฆง อะนสสะเรยยาถะ: สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะ

สงโฆ, อชปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ, ญายะปะฏปนโน

ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ, สามจปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ,

96

ยะททง จตตาร ปรสะยคาน อฏฐะ ปรสะปคคะลา, เอสะ ภะคะวะโต

สาวะกะสงโฆ, อาหเนยโย ปาหเนยโย ทกขเณยโย อญชะลกะระณโย,

อะนตตะรง ปญญกเขตตง โลกสสาต. สงฆง ห โว ภกขะเว

อะนสสะระตง, ยมภะวสสะต ภะยง วา ฉมภตตตง วา โลมะหงโส วา,

โส ปะหยยสสะต. ตง กสสะ เหต, ตะถาคะโต ห ภกขะเว อะระหง

สมมาสมพทโธ, วตะราโค วตะโทโส วตะโมโห, อะภร อจฉมภ

อะนตราส อะปะลายต. อทะมะโวจะ ภะคะวา, อทง วตวานะ สคะโต,

ยะถาปะรง เอตะทะโวจะ สตถา:

ธะชคคะปะรตตะคำถำ

(สวดโดยยอ)

อรญเญ รกขะมเล วา สญญาคาเรวะ ภกขะโว

อะนสสะเรถะ สมพทธง ภะยง ตมหากะ โน สยา

โน เจ พทธง สะเรยยาถะ โลกะเชฏฐง นะราสะภง

อะถะ ธมมง สะเรยยาถะ นยยานกง สเทสตง

โน เจ ธมมง สะเรยยาถะ นยยานกง สเทสตง

อะถะ สงฆง สะเรยยาถะ ปญญกเขตตง อะนตตะรง

เอวมพทธง สะรนตานง ธมมง สงฆญจะ ภกขะโว

ภะยง วา ฉมภตตตง วา โลมะหงโส นะ เหสสะตต ฯ

97

โมระปะรตตง

(สวดตอนเชำ) อเทตะยญจกขมา เอกะราชา

หะรสสะวณโณ ปะฐะวปปะภาโส

ตง ตง นะมสสาม หะรสสะวณณง ปะฐะวปปะภาสง

ตะยชชะ คตตา วหะเรม ทวะสง

เย พราหมะณา เวทะค สพพะธมเม

เต เม นะโม เต จะ มง ปาละยนต

นะมตถ พทธานง นะมตถ โพธยา

นะโม วมตตานง นะโม วมตตยา

อมง โส ปะรตตง กตวา โมโร จะระต เอสะนา ฯ

(สวดตอนเยน) อะเปตะยญจกขมา เอกะราชา

หะรสสะวณโณ ปะฐะวปปะภาโส

ตง ตง นะมสสาม หะรสสะวณณง ปะฐะวปปะภาสง

ตะยชชะ คตตา วหะเรม รตตง

เย พราหมะณา เวทะค สพพะธมเม

เต เม นะโม เต จะ มง ปาละยนต

นะมตถ พทธานง นะมตถ โพธยา

นะโม วมตตานง นะโม วมตตยา

อมง โส ปะรตตง กตวา โมโร วาสะมะกปปะยต ฯ

98

วฏฏะกะปะรตตง

อตถ โลเก สละคโณ สจจง โสเจยยะนททะยา

เตนะ สจเจนะ กาหาม สจจะกรยะมะนตตะรง

อาวชชตวา ธมมะพะลง สะรตวา ปพพะเก ชเน

สจจะพะละมะวสสายะ สจจะกรยะมะกาสะหง

สนต ปกขา อะปตตะนา สนต ปาทา อะวญจะนา

มาตา ปตา จะ นกขนตา ชาตะเวทะ ปะฏกกะมะ

สะหะ สจเจ กะเต มยหง มะหาปชชะลโต สข

วชเชส โสฬะสะ กะรสาน อทะกง ปตวา ยะถา สข

สจเจนะ เม สะโม นตถ เอสา เม สจจะปาระมต ฯ

อำฏำนำฏยะปะรตตง

วปสสสสะ นะมตถ จกขมนตสสะ สรมะโต

สขสสะป นะมตถ สพพะภตานกมปโน

เวสสะภสสะ นะมตถ นะหาตะกสสะ ตะปสสโน

นะมตถ กะกสนธสสะ มาระเสนปปะมททโน

โกนาคะมะนสสะ นะมตถ พราหมะณสสะ วสมะโต

กสสะปสสะ นะมตถ วปปะมตตสสะ สพพะธ

องคระสสสะ นะมตถ สกยะปตตสสะ สรมะโต

โย อมง ธมมะมะเทเสส สพพะทกขาปะนทะนง

เย จาป นพพตา โลเก ยะถาภตง วปสสสง

99

เต ชะนา อะปสณา มะหนตา วตะสาระทา

หตง เทวะมะนสสานง ยง นะมสสนต โคตะมง

วชชาจะระณะสมปนนง มะหนตง วตะสาระทง

วชชาจะระณะสมปนนง พทธง วนทามะ โคตะมนต ฯ

นะโม เม สพพะพทธานง อปปนนานง มะเหสนง

ตณหงกะโร มะหาวโร เมธงกะโร มะหายะโส

สะระณงกะโร โลกะหโต ทปงกะโร ชตนธะโร,

โกณฑญโญ ชะนะปาโมกโข มงคะโล ปรสาสะโภ

สมะโน สมะโน ธโร เรวะโต ระตวฑฒะโน,

โสภโต คณสมปนโน อะโนมะทสส ชะนตตะโม.

ปะทโม โลกะปชโชโต นาระโท วะระสาระถ,

ปะทมตตะโร สตตะสาโร สเมโธ อปปะฏปคคะโล

สชาโต สพพะโลกคโค ปยะทสส นะราสะโภ,

อตถะทสส การณโก ธมมะทสส ตะโมนโท.

สทธตโถ อะสะโม โลเก ตสโส จะ วะทะตง วะโร,

ปสโส จะ วะระโท พทโธ วปสส จะ อะนปะโม.

สข สพพะหโต สตถา เวสสะภ สขะทายะโก,

กะกสนโธ สตถะวาโห โกนาคะมะโน ระณญชะโห,

กสสะโป สรสมปนโน โคตะโม สกยะปงคะโวฯ

เอเต จญเญ จะ สมพทธา อะเนกะสะตะโกฏะโย,

สพเพ พทธา อะสะมะสะมา สพเพ พทธา มะหทธกา.

สพเพ ทะสะพะลเปตา เวสารชเชหปาคะตา,

100

สพเพ เต ปะฏชานนต อาสะภณฐานะมตตะมง.

สหะนาทง นะทนเต เต ปะรสาส วสาระทา,

พรหมะจกกง ปะวตเตนต โลเก อปปะฏวตตยง.

อเปตา พทธะธมเมห อฏฐาระสะห นายะกา,

ทวตตงสะลกขะณเปตา สตยานพยญชะนาธะรา,

พยามปปะภายะ สปปะภา สพเพ เต มนกญชะรา,

พทธา สพพญโน เอเต สพเพ ขณาสะวา ชนา.

มะหปปะภา มะหาเตชา มะหาปญญา มะหพพะลา,

มะหาการณกา ธรา สพเพสานง สขาวะหา

ทปา นาถา ปะตฏฐา จะ ตาณา เลณา จะ ปาณนง

คะต พนธ มะหสสาสา สะระณา จะ หเตสโน

สะเทวะกสสะ โลกสสะ สพเพ เอเต ปะรายะนา

เตสาหง สระสา ปาเท วนทาม ปรสตตะเม

วะจะสา มะนะสา เจวะ วนทาเมเต ตะถาคะเต

สะยะเน อาสะเน ฐาเน คะมะเน จาป สพพะทา

สะทา สเขนะ รกขนต พทธา สนตกะรา ตวง

เตห ตวง รกขโต สนโต มตโต สพพะภะเยนะ จะ

สพพะโรคะวนมตโต สพพะสนตาปะวชชโต

สพพะเวระมะตกกนโต นพพโต จะ ตวง ภะวะฯ

เตสงสจเจนะสเลนะ ขนตเมตตำพะเลนะจะ

เตปตมเหอะนรกขนต อำโรคเยนะสเขนะจะ

ดวยสจจะ ดวยศล และดวยก�าลง แหงขนตและเมตตาของพระพทธเจาเหลานน

แมคณธรรมเหลานน จงตามรกษาซงทานทงหลายเทอญ ดวยความเปนผไมมโรค มแตความสข

101

ปรตถมส มงทสำภำเค สนตภตำมะหทธกำ

เตปตมเหอะนรกขนต อำโรคเยนะสเขนะจะ

คนธรรพทงหลาย ผมฤทธมาก มอยในทศบรพา (ตะวนออก)

แมคนธรรพเหลานน จงตามรกษาซงทานทงหลายเทอญ ดวยความเปนผไมมโรค มแตความสข

ทกขณสมงทสำภำเค สนตเทวำมะหทธกำ

เตปตมเหอะนรกขนต อำโรคเยนะสเขนะจะเทพยดาทงหลาย ผมฤทธมาก มอยในทศทกษณ (ใต)

แมเทพยดาเหลานน จงตามรกษาซงทานทงหลายเทอญ ดวยความเปนผไมมโรค มแตความสข

ปจฉมสมงทสำภำเค สนตนำคำมหทธกำ

เตปตมเหอะนรกขนต อำโรคเยนะสเขนะจะนาคทงหลาย ผมฤทธมาก มอยในทศปศจม (ตะวนตก)

แมนาคเหลานน จงตามรกษาซงทานทงหลายเทอญ ดวยความเปนผไมมโรค มแตความสข

อตตะรสมงทสำภำเค สนตยกขำมะหทธกำ

เตปตมเหอะนรกขนต อำโรคเยนะสเขนะจะยกษทงหลาย ผมฤทธมาก มอยในทศอดร

แมยกษเหลานน จงตามรกษาซงทานทงหลายเทอญ ดวยความเปนผไมมโรค มแตความสข

ปรมะทสงธะตะรฏโฐ ทกขเณนะวรฬหะโก

ปจฉเมนะวรปกโข กเวโรอตตะรงทสงทาวธตรฏฐ ประจ�าอยทศบรพา ทาววรฬหก ประจ�าอยทศทกษณ

ทาววรปกข ประจ�าอยทศปศจม ทาวกเวร ประจ�าอยทศอดร

จตตำโรเตมะหำรำชำ โลกะปำลำยะสสสโน

เตปตมเหอะนรกขนต อำโรคเยนะสเขนะจะมหาราชทง 4 เหลานน เปนผมยศรกษาโลก

แมมหาราชเหลานน จงตามรกษาซงทานทงหลายเทอญ ดวยความเปนผไมมโรค มแตความสข

102

อำกำสฏฐำจะภมมฏฐำ เทวำนำคำมะหทธกำ

เตปตมเหอะนรกขนต อำโรคเยนะสเขนะจะเทพยดาและนาคทงหลาย ผมฤทธมาก สถตอยในอากาศกด สถตอยในภาคพนกด

แมเทพยดาและนาคเหลานน จงตามรกษาซงทานทงหลายเทอญ ดวยความเปนผไมมโรค มแตความสข

ยงกญจระตะนงโลเก วชชะตววธงปถ

ระตะนงพทธะสะมงนตถ ตสมำโสตถภะวนตเต

ยงกญจระตะนงโลเก วชชะตววธงปถ

ระตะนงธมมะสะมงนตถ ตสมำโสตถภะวนตเต

ยงกญจระตะนงโลเก วชชะตววธงปถ

ระตะนงสงฆะสะมงนตถ ตสมำโสตถภะวนตเตฯรตนะอยางใดอยางหนงมากมายบรรดามในโลก รตนะนนเสมอดวยพระพทธเจา พระธรรมเจา พระสงฆเจา หามไม

เพราะเหตนน ขอทานจงประสบแตความสขสวสดทงหลาย

สกกตวำพทธะระตะนง โอสะถงอตตะมงวะรง

หตงเทวะมะนสสำนง พทธะเตเชนะโสตถนำ

นสสนตปททะวำสพเพ ทกขำวปะสะเมนตเตเพราะท�าความเคารพพระพทธรตนะ อนเปนดงโอสถอนอดมประเสรฐ

เปนประโยชนแกเทวดาและมนษยทงหลาย ดวยเดชแหงพระพทธเจา

ขอสรรพอปทวะทงหลายจงพนาศไป ขอทกขทงหลายของทานจงสงบไปโดยสวสด

สกกต วำธมมะระตะนง โอสะถงอตตะมงวะรง

ปะรฬำหปะสะมะนง ธมมะเตเชนะโสตถนำ

นสสนตปททะวำสพเพ ภะยำวปะสะเมนตเตเพราะท�าความเคารพพระธรรมรตนะ อนเปนดงโอสถอนอดมประเสรฐ

เปนเครองระงบความกระวนกระวาย ดวยเดชแหงพระธรรมรตนะ

ขอสรรพอปทวะทงหลายจงพนาศไป ขอภยนตรายทงหลายของทานจงสงบไปโดยสวสด

103

สกกตวำสงฆะระตะนง โอสะถงอตตะมงวะรง

อำหเนยยงปำหเนยยง สงฆะเตเชนะโสตถนำ

นสสนตปททะวำสพเพ โรคำวปะสะเมนตเตฯเพราะท�าความเคารพพระสงฆรตนะ อนเปนดงโอสถอนอดมประเสรฐ

เปนผควรแกสกการะทเขาน�ามาบชา เปนผควรแกสกการะทเขาจดไวตอนรบ

ดวยเดชแหงพระสงฆเจา ขอสรรพอปทวะทงหลายจงพนาศไป ขอโรคทงหลายของทานจงสงบไปโดยสวสด

สพพตโย ววชชนต สพพะโรโค วนสสะต

มา เต ภะวตวนตะราโย สข ทฆายโก ภาวะ

อะภวาทะนะสลสสะ นจจง วฑฒาปะจายโน

จตตาโร ธมมา วฑฒนต อาย วณโณ สขง พะลงฯ

องคลมำลปะรตตง

ยะโตหง ภะคน อะรยายะ ชาตยา ชาโต นาภชานาม สญจจจะ

ปาณง ชวตา โวโรเปตา. เตนะ สจเจนะ โสตถ เต โหต โสตถ

คพภสสะฯ

ยะโตหง ภะคน อะรยายะ ชาตยา ชาโต นาภชานาม สญจจจะ

ปาณง ชวตา โวโรเปตา. เตนะ สจเจนะ โสตถ เต โหต โสตถ

คพภสสะฯ

ยะโตหง ภะคน อะรยายะ ชาตยา ชาโต นาภชานาม สญจจจะ

ปาณง ชวตา โวโรเปตา. เตนะ สจเจนะ โสตถ เต โหต โสตถ

คพภสสะฯ

104

โพชฌงคะปะรตตง

โพชฌงโค สะตสงขาโต ธมมานง วจะโย ตะถา

วรยมปตปสสทธ- โพชฌงคา จะ ตะถาปะเร

สะมาธเปกขะโพชฌงคา สตเตเต สพพะทสสนา

มนนา สมมะทกขาตา ภาวตา พะหลกะตา

สงวตตนต อะภญญายะ นพพานายะ จะ โพธยา

เอเตนะ สจจะวชเชนะ โสตถ เต โหต สพพะทา ฯ

เอกสมง สะมะเย นาโถ โมคคลลานญจะ กสสะปง

คลาเน ทกขเต ทสวา โพชฌงเค สตตะ เทสะย

เต จะ ตง อะภนนทตวา โรคา มจจงส ตงขะเณ

เอเตนะ สจจะวชเชนะ โสตถ เต โหต สพพะทา ฯ

เอกะทา ธมมะราชาป เคลญเญนาภปฬโต

จนทตเถเรนะ ตญเญวะ ภะณาเปตวานะ สาทะรง

สมโมทตวา จะ อาพาธา ตมหา วฏฐาส ฐานะโส

เอเตนะ สจจะวชเชนะ โสตถ เต โหต สพพะทา ฯ

ปะหนา เต จะ อาพาธา ตณณนนมป มะเหสนง

มคคาหะตะกเลสา วะ ปตตานปปตตธมมะตง

เอเตนะ สจจะวชเชนะ โสตถ เต โหต สพพะทา ฯ

105

อะภะยะปะรตตง

ยนทนนมตตง อะวะมงคะลญจะ

โย จามะนาโป สะกณสสะ สทโท

ปาปคคะโห ทสสปนง อะกนตง

พทธานภาเวนะ วนาสะเมนต ฯ

ยนทนนมตตง อะวะมงคะลญจะ

โย จามะนาโป สะกณสสะ สทโท

ปาปคคะโห ทสสปนง อะกนตง

ธมมานภาเวนะ วนาสะเมนต ฯ

ยนทนนมตตง อะวะมงคะลญจะ

โย จามะนาโป สะกณสสะ สทโท

ปาปคคะโห ทสสปนง อะกนตง

สงฆานภาเวนะ วนาสะเมนต ฯ

เทวตำอยโยชนคำถำ

ทกขปปตตา จะ นททกขา ภะยปปตตา จะ นพภะยา

โสกปปตตา จะ นสโสกา โหนต สพเพป ปาณโน

เอตตาวะตา จะ อมเหห สมภะตง ปญญะสมปะทง

สพเพ เทวานโมทนต สพพะสมปตตสทธยา

ทานง ทะทนต สทธายะ สลง รกขนต สพพะทา

ภาวะนาภระตา โหนต คจฉนต เทวะตาคะตา ฯ

สพเพ พทธา พะลปปตตา ปจเจกานญจะ ยง พะลง

อะระหนตานญจะ เตเชนะ รกขง พนธาม สพพะโส ฯ

106

ชะยะปะรตตง

มะหาการณโก นาโถ หตายะ สพพะปาณนง

ปเรตวา ปาระม สพพา ปตโต สมโพธมตตะมง

เอเตนะ สจจะวชเชนะ โหต เต ชะยะมงคะลง ฯ

ชะยนโต โพธยา มเล สกยานง นนทวฑฒะโน

เอวง ตวง วชะโย โหห ชะยสส ชะยะมงคะเล

อะปะราชตะปลลงเก สเส ปะฐะวโปกขะเร

อะภเสเก สพพะพทธานง อคคปปตโต ปะโมทะต ฯ

สนกขตตง สมงคะลง สปะภาตง สหฏฐตง

สขะโณ สมหตโต จะ สยฏฐง พรหมะจารส

ปะทกขณง กายะกมมง วาจากมมง ปะทกขณง

ปะทกขณง มะโนกมมง ปะณธ เต ปะทกขณา

ปะทกขณาน กตวานะ ละภนตตเถ ปะทกขเณ ฯ

โส อตถะลทโธ สขโต วรฬโห พทธะสาสะเน

อะโรโค สขโต โหห สะหะ สพเพห ญาตภ

สา อตถะลทธา สขตา วรฬหา พทธะสาสะเน

อะโรคา สขตา โหห สะหะ สพเพห ญาตภ

เต อตถะลทธา สขตา วรฬหา พทธะสาสะเน

อะโรคา สขตา โหถะ สะหะ สพเพห ญาตภ ฯ

107

สกกตวำ

สกกตวา พทธะระตะนง โอสะถง อตตะมง วะรง

หตง เทวะมะนสสานง พทธะเตเชนะ โสตถนา

นสสนตปททะวา สพเพ ทกขา วปะสะเมนต เต

สกกต วา ธมมะระตะนง โอสะถง อตตะมง วะรง

ปะรฬาหปะสะมะนง ธมมะเตเชนะ โสตถนา

นสสนตปททะวา สพเพ ภะยา วปะสะเมนต เต

สกกต วา สงฆะระตะนง โอสะถง อตตะมง วะรง

อาหเนยยง ปาหเนยยง สงฆะเตเชนะ โสตถนา

นสสนตปททะวา สพเพ โรคา วปะสะเมนต เต ฯ

นตถ เม สะระณง อญญง พทโธ เม สะระณง วะรง,

เอเตนะ สจจะวชเชนะ โหต เต ชะยะมงคะลง.

นตถ เม สะระณง อญญง ธมโม เม สะระณง วะรง,

เอเตนะ สจจะวชเชนะ โหต เต ชะยะมงคะลง.

นตถ เม สะระณง อญญง สงโฆ เม สะระณง วะรง,

เอเตนะ สจจะวชเชนะ โหต เต ชะยะมงคะลง.

ยงกญจ ระตะนง โลเก วชชะต ววธง ปถ,

ระตะนง พทธะสะมง นตถ ตส มา โสตถ ภะวนต เต.

ยงกญจ ระตะนง โลเก วชชะต ววธง ปถ,

ระตะนง ธมมะสะมง นตถ ตส มา โสตถ ภะวนต เต.

ยงกญจ ระตะนง โลเก วชชะต ววธง ปถ,

ระตะนง สงฆะสะมง นตถ ตส มา โสตถ ภะวนต เต.

108

ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตา,

สพพะพทธานภาเวนะ สะทา โสตถ ภะวนต เต.

ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตา,

สพพะธมมานภาเวนะ สะทา โสตถ ภะวนต เต.

ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตา,

สพพะสงฆานภาเวนะ สะทา โสตถ ภะวนต เต ฯ

นกขตตะยกขะภตานง ปาปคคะหะนวาระณา,

ปะรตตสสานภาเวนะ หนต วา เตสง อปททะเว.

นกขตตะยกขะภตานง ปาปคคะหะนวาระณา,

ปะรตตสสานภาเวนะ หนต วา เตสง อปททะเว.

นกขตตะยกขะภตานง ปาปคคะหะนวาระณา,

ปะรตตสสานภาเวนะ หนต วา เตสง อปททะเว.

สมงคะละคำถำ

โหต สพพง สมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตา

สพพะพทธานภาเวนะ โสตถ โหนต นรนตะรง ฯ

โหต สพพง สมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตา

สพพะธมมานภาเวนะ โสตถ โหนต นรนตะรง ฯ

โหต สพพง สมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตา

สพพะสงฆานภาเวนะ โสตถ โหนต นรนตะรง ฯ

109

ถวำยพรพระ

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ (๓ จบ)

อตป โส ภะคะวา อะระหง สมมาสมพทโธ, วชชาจะระณะ

สมปนโน สคะโต โลกะวท, อะนตตะโร ปรสะทมมะสาระถ สตถา

เทวะมะนสสานง พทโธ ภะคะวาต ฯ

ส วากขาโต ภะคะวะตา ธมโม, สนทฏฐโก อะกาลโก เอหปสสโก,

โอปะนะยโก ปจจตตง เวทตพโพ วญหต ฯ

สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ, อชปะฏปนโน

ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ, ญายะปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ,

สามจปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ, ยะททง จตตาร ปรสะยคาน

อฏฐะ ปรสะปคคะลา, เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ, อาหเนยโย

ปาหเนยโย ทกขเณยโย อญชะลกะระณโย, อะนตตะรง ปญญกเขตตง

โลกสสาต

พาหง สะหสสะมะภนมมตะสาวธนตง

ครเมขะลง อทตะโฆระสะเสนะมารง

ทานาทธมมะวธนา ชตะวา มนนโท

ตนเตชะสา ภะวะต เต ชะยะมงคะลาน ฯ

มาราตเรกะมะภยชฌตะสพพะรตตง

โฆรมปะนาฬะวะกะมกขะมะถทธะยกขง

ขนตสทนตะวธนา ชตะวา มนนโท

ตนเตชะสา ภะวะต เต ชะยะมงคะลาน ฯ

110

นาฬาครง คะชะวะรง อะตมตตะภตง

ทาวคคจกกะมะสะนวะ สทารณนตง

เมตตมพเสกะวธนา ชตะวา มนนโท

ตนเตชะสา ภะวะต เต ชะยะมงคะลาน ฯ

อกขตตะขคคะมะตหตถะสทารณนตง

ธาวนตโยชะนะปะถงคลมาละวนตง

อทธภสงขะตะมะโน ชตะวา มนนโท

ตนเตชะสา ภะวะต เต ชะยะมงคะลาน ฯ

กตวานะ กฏฐะมทะรง อวะ คพภนยา

จญจายะ ทฏฐะวะจะนง ชะนะกายะมชเฌ

สนเตนะ โสมะวธนา ชตะวา มนนโท

ตนเตชะสา ภะวะต เต ชะยะมงคะลาน ฯ

สจจง วหายะ มะตสจจะกะวาทะเกตง

วาทาภโรปตะมะนง อะตอนธะภตง

ปญญาปะทปะชะลโต ชตะวา มนนโท

ตนเตชะสา ภะวะต เต ชะยะมงคะลาน ฯ

นนโทปะนนทะภชะคง วพธง มะหทธง

ปตเตนะ เถระภชะเคนะ ทะมาปะยนโต

อทธปะเทสะวธนา ชตะวา มนนโท

ตนเตชะสา ภะวะต เต ชะยะมงคะลาน ฯ

ทคคาหะทฏฐภชะเคนะ สทฏฐะหตถง

พรหมง วสทธชตมทธพะกาภธานง

ญาณาคะเทนะ วธนา ชตะวา มนนโท

111

ตนเตชะสา ภะวะต เต ชะยะมงคะลาน ฯ

เอตาป พทธะชะยะมงคะละอฏฐะคาถา

โย วาจะโน ทนะทเน สะระเต มะตนท

หตวานะเนกะววธาน จปททะวาน

โมกขง สขง อะธคะเมยยะ นะโร สะปญโญ ฯ

*มะหาการณโก นาโถ หตายะ สพพะปาณนง

ปเรตวา ปาระม สพพา ปตโต สมโพธมตตะมง

เอเต นะ สจจะวชเชนะ โหต เต ชะยะมงคะลง ฯ

ชะยนโต โพธยา มเล สกยานง นนทวฑฒะโน

เอวง ตวง วชะโย โหห ชะยสส ชะยะมงคะเล

อะปะราชตะปลลงเก สเส ปะฐะวโปกขะเร

อะภเสเก สพพะพทธานง อคคปปตโต ปะโมทะต ฯ

สนกขตตง สมงคะลง สปะภาตง สหฏฐตง

สขะโณ สมหตโต จะ สยฏฐง พรหมะจารส

ปะทกขณง กายะกมมง วาจากมมง ปะทกขณง

ปะทกขณง มะโนกมมง ปะณธ เต ปะทกขณา

ปะทกขณาน กตวานะ ละภนตตเถ ปะทกขเณ ฯ

*ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตา,

สพพะพทธานภาเวนะ สะทา โสตถ ภะวนต เต.

ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตา,

สพพะธมมานภาเวนะ สะทา โสตถ ภะวนต เต.

ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตา,

สพพะสงฆานภาเวนะ สะทา โสตถ ภะวนต เต ฯ

112

พระคำถำชนบญชร

ของสมเดจพระพฒาจารย (โต พรหมรงส) วดระฆงโฆสตาราม เพอ

ใหเกดอานภาพยงขน กอนเจรญภาวนาชนบญชร (ตงนะโม ๓ จบกอน)

แลวระลกถงและบชาเจาพระคณสมเดจฯ ดวยค�าวา

ปตตะกาโมละเภปตตง ธะนะกาโมละเภธะนง

อตถกาเยกายะญายะ เทวานงปยะตงสตตะวา.

อตปโส ภะคะวา ยะมะ ราชาโน ทาวเวสสวณโณ

มะระณงสขง อะระหงสคะโต นะโมพทธายะ

๑. ชะยาสะนาคะตา พทธา เชตะวา มารง สะวาหะนง

จะตสจจาสะภง ระสง เย ปวงส นะราสะภา

๒. ตณหงกะราทะโย พทธา อฏฐะวสะต นายะกา

สพเพ ปะตฏฐตา มยหง มตถะเก เต มนสสะรา

๓. สเส ปะตฏฐโต มยหง พทโธ ธมโม ทะวโลจะเน

สงโฆ ปะตฏฐโต มยหง อเร สพพะคณากะโร

๔. หะทะเย เม อะนรทโธ สารปตโต จะ ทกขเณ

โกณฑญโญ ปฏฐภาคสมง โมคคลลาโน จะ วามะเก

๕. ทกขเณ สะวะเน มยหง อาสง อานนทะราหโล

กสสะโป จะ มะหานาโม อภาสง วามะโสตะเก

๖. เกสะโต ปฏฐภาคสมง สรโย วะ ปะภงกะโร

นสนโน สรสมปนโน โสภโต มนปงคะโว

113

๗. กมาระกสสะโป เถโร มะเหส จตตะวาทะโก

โส มยหง วะทะเนนจจง ปะตฏฐาส คณากะโร

๘. ปณโณ องคลมาโล จะ อปาล นนทะสวะล

เถรา ปญจะ อเม ชาตา นะลาเฏ ตละกา มะมะ

๙. เสสาสต มะหาเถรา วชตา ชนะสาวะกา

เอเตสต มะหาเถรา ชตะวนโต ชโนระสา

ชะลนตา สละเต เชนะ องคะมงเคส สณฐตา

๑๐. ระตะนง ประโต อาส ทกขเณ เมตตะสตตะกง

ธะชคคง ปจฉะโต อาส วาเม องคลมาละกง

๑๑. ขนธะโมระปะรตตญจะ อาฏานาฏยะสตตะกง

อากาเส ฉะทะนง อาส เสสา ปาการะสณฐตา

๑๒. ชนาณา วะระสงยตตา สตตะปาการะลงกะตา

วาตะปตตาทสญชาตา พาหรชฌตตปททะวา

๑๓. อะเสสา วนะยง ยนต อะนนตะชนะเตชะสา

วะสะโต เม สะกจเจนะ สะทา สมพทธะปญชะเร

๑๔. ชนะปญชะระมชฌมห วหะรนตง มะฮตะเล

สะทา ปาเลนต มง สพเพ เต มะหาปรสาสะภา

๑๕. อจเจวะมนโต สคตโต สรกโข

ชนานภาเวนะ ชตปททะโว

ธมมานภาเวนะ ชตารสงโฆ

สงฆานภาเวนะ ชตนตะราโย

สทธมมานภาวะปาลโต จะราม ชนะปญชะเรต.

114

บทขดธมมะจกกปปะวตตะนะสตร

อะนตตะรง อะภสมโพธง สมพชฌตวา ตะถาคะโต,

ปะฐะมง ยง อะเทเสส ธมมะจกกง อะนตตะรง.

สมมะเทวะ ปะวตเตนโต โลเก อปปะฏวตตยง,

ยตถากขาตา อโภ อนตา ปะฏปตต จะ มชฌมา.

จะตส วารยะสจเจส วสทธง ญาณะทสสะนง,

เทสตง ธมมะราเชนะ สมมาสมโพธกตตะนง.

นาเมนะ วสสตง สตตง ธมมะจกกปปะวตตะนง,

เวยยากะระณะปาเฐนะ สงคตนตมภะณามะ เส.ฯ

ธมมะจกกปปะวตตะนะสตตง

เอวมเม สตง. เอกง สะมะยง ภะคะวา, พาราณะสยง

วหะระต, อสปะตะเน มคะทาเย. ตตระ โข ภะคะวา ปญจะวคคเย

ภกข อามนเตส.

เทวเม ภกขะเว อนตา ปพพะชเตนะ นะ เสวตพพา. โย จายง

กาเมส กามะสขลลกานโยโค, หโน คมโม โปถชชะนโก อะนะรโย

อะนตถะสญหโต. โย จายง อตตะกละมะถานโยโค, ทกโข อะนะรโย

อะนตถะสญหโต.

เอเต เต ภกขะเว อโภ อนเต อะนปะคมมะ, มชฌมา ปะฏปะทา

ตะถาคะเตนะ อะภสมพทธา, จกขกะระณ ญาณะกะระณ อปะสะมายะ

อะภญญายะ สมโพธายะ นพพานายะ สงวตตะต.

115

กะตะมา จะ สา ภกขะเว มชฌมา ปะฏปะทา ตะถาคะเตนะ

อะภสมพทธา, จกขกะระณ ญาณะกะระณ อปะสะมายะ อะภญญายะ

สมโพธายะ นพพานายะ สงวตตะต.

อะยะเมวะ อะรโย อฏฐงคโก มคโค. เสยยะถทง. สมมาทฏฐ

สมมาสงกปโป, สมมาวาจา สมมากมมนโต สมมาอาชโว, สมมาวายาโม

สมมาสะต สมมาสะมาธ.

อะยง โข สา ภกขะเว มชฌมา ปะฏปะทา ตะถาคะเตนะ

อะภสมพทธา, จกขกะระณ ญาณะกะระณ อปะสะมายะ อะภญญายะ

สมโพธายะ นพพานายะ สงวตตะต.

อทง โข ปะนะ ภกขะเว ทกขง อะรยะสจจง. ชาตป ทกขา ชะราป

ทกขา มะระณมป ทกขง,โสกะปะรเทวะทกขะโทมะนสสปายาสาป

ทกขา, อปปเยห สมปะโยโค ทกโข ปเยห วปปะโยโค ทกโข ยมปจฉง

นะ ละภะต ตมป ทกขง, สงขตเตนะ ปญจปาทานกขนธา ทกขา.

อทง โข ปะนะ ภกขะเว ทกขะสะมทะโย อะรยะสจจง. ยายง ตณหา

โปโนพภะวกา นนทราคะสะหะคะตา ตต ระ ตต ราภนนทน. เสยยะถทง.

กามะตณหา ภะวะตณหา วภะวะตณหา.

อทง โข ปะนะ ภกขะเว ทกขะนโรโธ อะรยะสจจง. โย ตสสาเยวะ

ตณหายะ อะเสสะวราคะนโรโธ จาโค ปะฏนสสคโค มตต อะนาละโย.

อทง โข ปะนะ ภกขะเว ทกขะนโรธะคามน ปะฏปะทา อะรยะสจจง.

อะยะเมวะ อะรโย อฏฐงคโก มคโค. เสยยะถทง. สมมาทฏฐ

สมมาสงกปโป, สมมาวาจา สมมากมมนโต สมมาอาชโว, สมมาวายาโม

สมมาสะต สมมาสะมาธ.

116

อทง ทกขง อะรยะสจจนต เม ภกขะเว, ปพเพ อะนะนสสเตส

ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท ปญญา อทะปาท วชชา

อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

ตง โข ปะนทง ทกขง อะรยะสจจง ปะรญเญยยนต เม ภกขะเว,

ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท

ปญญา อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

ตง โข ปะนทง ทกขง อะรยะสจจง ปะรญญาตนต เม ภกขะเว,

ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท

ปญญา อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

อทง ทกขะสะมทะโย อะรยะสจจนต เม ภกขะเว, ปพเพ

อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท ปญญา

อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

ตง โข ปะนทง ทกขะสะมทะโย อะรยะสจจง ปะหาตพพนต เม

ภกขะเว, ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง

อทะปาท ปญญา อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

ตง โข ปะนทง ทกขะสะมทะโย อะรยะสจจง ปะหนนต เม ภกขะเว,

ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท ปญญา

อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

อทง ทกขะนโรโธ อะรยะสจจนต เม ภกขะเว, ปพเพ อะนะนส

สเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท ปญญา อทะปาท

วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

117

ตง โข ปะนทง ทกขะนโรโธ อะรยะสจจง สจฉกาตพพนต เม

ภกขะเว, ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท

ปญญา อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

ตง โข ปะนทง ทกขะนโรโธ อะรยะสจจง สจฉกะตนต เม ภกขะเว,

ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท ปญญา

อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

อทง ทกขะนโรธะคามน ปะฏปะทา อะรยะสจจนต เม ภกขะเว,

ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท

ปญญา อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

ตง โข ปะนทง ทกขะนโรธะคามน ปะฏปะทา อะรยะสจจง

ภาเวตพพนต เม ภกขะเว, ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท

ญาณง อทะปาท ปญญา อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

ตง โข ปะนทง ทกขะนโรธะคามน ปะฏปะทา อะรยะสจจง

ภาวตนต เม ภกขะเว, ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท

ญาณง อทะปาท ปญญา อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

ยาวะกวญจะ เม ภกขะเว อเมส จะตส อะรยะสจเจส, เอวนต

ปะรวฏฏง ท วาทะสาการง ยะถาภตง ญาณะทสสะนง นะ สวสทธง

อะโหส.

เนวะ ตาวาหง ภกขะเว สะเทวะเก โลเก สะมาระเก สะพรหมะเก,

สสสะมะณะพรห มะณยา ปะชายะ สะเทวะมะนสสายะ, อะนตตะรง

สมมาสมโพธง อะภสมพทโธ ปจจญญาสง.

118

ยะโต จะ โข เม ภกขะเว อเมส จะตส อะรยะสจเจส, เอวนต

ปะรวฏฏง ทวาทะสาการง ยะถาภตง ญาณะทสสะนง สวสทธง อะโหส.

อะถาหง ภกขะเว สะเทวะเก โลเก สะมาระเก สะพรหมะเก, สสสะ

มะณะพราหมะณยา ปะชายะ สะเทวะมะนสสายะ, อะนตตะรง สมมา

สมโพธง อะภสมพทโธ ปจจญญาสง.

ญาณญจะ ปะนะ เม ทสสะนง อทะปาท, อะกปปา เม วมตต,

อะยะมนตมา ชาต, นตถทาน ปนพภะโวต.

อทะมะโวจะ ภะคะวา อตตะมะนา ปญจะวคคยา ภกข ภะคะวะโต

ภาสตง อะภนนทง. อมสสะมญจะ ปะนะ เวยยากะระณส มง ภญญะ

มาเน, อายสมะโต โกณฑญญสสะ วระชง วตะมะลง ธมมะจกขง

อทะปาท. ยงกญจ สะมทะยะธมมง สพพนตง นโรธะธมมนต.

ปะวตตเต จะ ภะคะวะตา ธมมะจกเก, ภมมา เทวา สททะมะนสสา

เวสง, เอตมภะคะวะตา พาราณะสยง อสปะตะเน มคะทาเย อะนตตะรง

ธมมะจกกง ปะวตตตง, อปปะฏวตตยง สะมะเณนะ วา พราหมะเณนะ

วา เทเวนะ วา มาเรนะ วา พรหมนา วา เกนะจ วา โลกสสะมนต.

ภมมานง เทวานง สททง สตวา,

จาตมมะหาราชกา เทวา สททะมะนสสาเวสง. จาตมมะหาราชกานง

เทวานง สททง สตวา,

ตาวะตงสา เทวา สททะมะนสสาเวสง. ตาวะตงสานง เทวานง

สททง สตวา,

119

ยามา เทวา สททะมะนสสาเวสง. ยามานง เทวานง สททง

สตวา

ตสตา เทวา สททะมะนสสาเวสง. ตสตานง เทวานง สททง

สตวา,

นมมานะระต เทวา สททะมะนสสาเวสง. นมมานะระตนง เทวานง

สททง สตวา,

ปะระนมมตะวะสะวตต เทวา สททะมะนสสาเวสง. ปะระนมมตะวะ

สะวตตนง เทวานง สททง สตวา,

พรหมะกายกา เทวา สททะมะนสสาเวสง.

เอตมภะคะวะตา พาราณะสยง อสปะตะเน มคะทาเย อะนตตะรง

ธมมะจกกง ปะวตตตง, อปปะฏวตตยง สะมะเณนะ วา พรหมะเณนะ วา

เทเวนะ วา มาเรนะ วา พรหมนา วา เกนะจ วา โลกสสะมนต.

อตหะ เตนะ ขะเณนะ เตนะ มหตเตนะ, ยาวะ พ รหมะโลกา สทโท

อพภคคจฉ อะยญจะ ทะสะสะหสส โลกะธาต, สงกมป สมปะกมป

สมปะเวธ. อปปะมาโณ จะ โอฬาโร โอภาโส โลเก ปาตระโหส, อะตก

กมเมวะ เทวานง เทวานภาวง.

อะถะโข ภะคะวา อทานง อทาเนส, อญญาส วะตะ โภ โกณฑญโญ,

อญญาส วะตะ โภ โกณฑญโญต.

อตหทง อายสมะโต โกณฑญญสสะ, อญญาโกณฑญโญเตววะ

นามง อะโหสต.

120

บทขดอะนตตะลกขะณะสตตง

ยนตง สตเตห ทกเขนะ เญยยง อะนตตะลกขะณง

อตตะวาทาตตะสญญาณง สมมะเทวะ วโมจะนง,

สมพทโธ ตง ปะกาเสส ทฏฐะสจจานะ โยคนง,

อตตะรง ปะฏเวธายะ ภาเวตง ญาณะมตตะมง

ยนเตสง ทฏฐะธมมานง ญาเณนปปะรกขะตง

สพพาสะเวห จตตาน วมจจงส อะเสสะโต,

ตะถา ญาณานสาเรนะ สาสะนง กาตมจฉะตง,

สาธนง อตถะสทธตถง ตง สตตนตง ภะณามะ เส.

อะนตตะลกขะณะสตตง

เอวมเม สตง. เอกง สะมะยง ภะคะวา, พาราณะสยง วหะระต

อสปะตะเน มคะทาเย. ตตระ โข ภะคะวา ปญจะวคคเย ภกข อามนเตส.

รปง ภกขะเว อะนตตา. รปญจะหทง ภกขะเว อตตา อะภะวสสะ,

นะยทง รปง อาพาธายะ สงวตเตยยะ, ลพเภถะ จะ รเป, เอวง เม รปง

โหต เอวง เม รปง มา อะโหสต. ยสมา จะ โข ภกขะเว รปง

อะนตตา, ตสมา รปง อาพาธายะ สงวตตะต, นะ จะ ลพภะต รเป,

เอวง เม รปง โหต เอวง เม รปง มา อะโหสต.

เวทะนา อะนตตา. เวทะนา จะ หทง ภกขะเว อตตา

อะภะวสสะ, นะยทง เวทะนา อาพาธายะ สงวตเตยยะ, ลพเภถะ จะ

เวทนายะ, เอวง เม เวทะนา โหต เอวง เม เวทะนา มา อะโหสต.

121

ยสมา จะ โข ภกขะเว เวทะนา อะนตตา, ตสมา เวทะนา อาพาธายะ

สงวตตะต, นะ จะ ลพภะต เวทะนายะ, เอวง เม เวทะนา โหต

เอวง เม เวทะนา มา อะโหสต.

สญญา อะนตตา. สญญา จะ หทง ภกขะเว อตตา อะภะวสสะ,

นะยทง สญญา อาพาธายะ สงวตเตยยะ, ลพเภถะ จะ สญญายะ,

เอวง เม สญญา โหต เอวง เม สญญา มา อะโหสต. ยสมา จะ โข ภกขะเว

สญญา อะนตตา, ตส มา สญญา อาพาธายะ สงวตตะต. นะ จะ ลพภะต

สญญายะ, เอวง เม สญญา โหต เอวง เม สญญา มา อะโหสต.

สงขารา อะนตตา. สงขารา จะ หทง ภกขะเว อตตา อะภะวสสงส,

นะยทง สงขารา อาพาธายะ สงวตเตยยง, ลพเภถะ จะ สงขาเรส, เอวง

เม สงขารา โหนต เอวง เม สงขารา มา อะเหสนต. ยสมา จะ โข

ภกขะเว สงขารา อะนตตา, ตสมา สงขารา อาพาธายะ สงวตตนต,

นะ จะ ลพภะต สงขาเรส, เอวง เม สงขารา โหนต, เอวง เม สงขารา

มา อะเหสนต.

วญญาณง อะนตตา. วญญาณญจะ หทง ภกขะเว อตตา

อะภะวสสะ, นะยทง วญญาณง อาพาธายะ สงวตเตยยะ, ลพเภถะ

จะ วญญาเณ, เอวง เม วญญาณง โหต เอวง เม วญญาณง มา

อะโหสต. ยส มา จะ โข ภกขะเว วญญาณง อะนตตา, ตส มา

วญญาณง อาพาธายะ สงวตตะต. นะ จะ ลพภะต วญญาเณ,

เอวง เม วญญาณง โหต เอวง เม วญญาณง มา อะโหสต.

ตง กง มญญะถะ ภกขะเว รปง นจจง วา อะนจจง วาต.

อะนจจง ภนเต. ยมปะนานจจง ทกขง วา ตง สขง วาต. ทกขง ภนเต.

122

ยมปะนานจจง ทกขง วปะรณามะธมมง, กลลง น ตง สะมะนปสสตง,

เอตง มะมะ เอโสหะมสม เอโส เม อตตาต. โน เหตง ภนเต.

ตง กง มญญะถะ ภกขะเว เวทะนา นจจา วา อะนจจา วาต.

อะนจจา ภนเต. ยมปะนานจจง ทกขง วา ตง สขง วาต. ทกขง ภนเต.

ยมปะนานจจง ทกขง วปะรณามะธมมง, กลลง น ตง สะมะนปสสตง,

เอตง มะมะ เอโสหะมสม เอโส เม อตตาต. โน เหตง ภนเต.

ตง กง มญญะถะ ภกขะเว สญญา นจจา วา อะนจจา วาต.

อะนจจา ภนเต. ยมปะนานจจง ทกขง วา ตง สขง วาต. ทกขง ภนเต.

ยมปะนานจจง ทกขง วปะรณามะธมมง, กลลง น ตง สะมะนปสสตง,

เอตง มะมะ เอโสหะมสม เอโส เม อตตาต. โน เหตง ภนเต.

ตง กง มญญะถะ ภกขะเว สงขารา นจจา วา อะนจจา วาต.

อะนจจา ภนเต. ยมปะนานจจง ทกขง วา ตง สขง วาต. ทกขง ภนเต.

ยมปะนานจจง ทกขง วปะรณามะธมมง, กลลง น ตง สะมะนปสสตง,

เอตง มะมะ เอโสหะมสม เอโส เม อตตาต. โน เหตง ภนเต.

ตง กง มญญะถะ ภกขะเว วญญาณง นจจง วา อะนจจง วาต.

อะนจจง ภนเต. ยมปะนานจจง ทกขง วา ตง สขง วาต. ทกขง

ภนเต. ยมปะนานจจง ทกขง วปะรณามะธมมง, กลลง น ตง สะมะน

ปสสตง, เอตง มะมะ เอโสหะมสม เอโส เม อตตาต. โน เหตง ภนเต.

ตสมาตหะ ภกขะเว, ยงกญจ รปง อะตตานาคะตะปจจปนนง,

อชฌตตง วา พะหทธา วา, โอฬารกง วา สขมง วา, หนง วา ปะณตง

วา, ยนทเร สนตเก วา, สพพง รปง, เนตง มะมะ เนโสหมสม

นะ เมโส อตตาต. เอวะเมตง ยะถาภตง สมมปปญญายะ ทฏฐพพง.

123

ยา กาจ เวทะนา อะตตานาคะตะปจจปปนนา, อชฌตตา วา

พะหทธา วา, โอฬารกา วา สขมา วา, หนา วา ปะณตา วา,

ยา ทเร สนตเก วา, สพพา เวทะนา, เนตง มะมะ เนโสหะมสม นะ

เมโส อตตาต. เอวะเมตง ยะถาภตง สมมปปญญายะ ทฏฐพพง.

ยา กาจ สญญา อะตตานาคะตะปจจปปนนา, อชฌตตา วา

พะหทธา วา, โอฬารกา วา สขมา วา, หนา วา ปะณตา วา,

ยา ทเร สนตเก วา, สพพา สญญา, เนตง มะมะ เนโสหะมสม นะ

เมโส อตตาต. เอวะเมตง ยะถาภตง สมมปปญญายะ ทฏฐพพง.

เย เกจ สงขารา อะตตานาคะตะปจจปนนา อชฌตตา วา พะหทธา

วา, โอฬารกา สขมา วา, หนา วา ปะณตา วา, เย ทเร สนตเก วา,

สพเพ สงขารา, เนตง มะมะ เนโสหะมสม นะ เมโส อตตาต. เอวะ

เมตง ยะถาภตง สมมปปญญายะ ทฏฐพพง.

ยงกญจ วญญาณง อะตตานาคะตะปจจปปนนง, อชฌตตง วา

พะหทธา วา, โอฬารกง วา สขมง วา, หนง วา ปะณตง วา,

ยนทเร สนตเก วา, สพพง วญญาณง, เนตง มะมะ เนโสหะมสม

นะ เมโส อตตาต. เอวะเมตง ยะถาภตง สมมปปญญายะ ทฏฐพพง.

เอวง ปสสง ภกขะเว สตะวา อะรยะสาวะโก, รปสมงป

นพพนทะต, เวทนายะป นพพนทะต, สญญายะป นพพนทะต,

สงขาเรสป นพพนทะต, วญญาณสมงป นพพนทะต. นพพนทง

วรชชะต. วราคา วมจจะต. วมตตสมง วมตตะมต ญาณง โหต, ขณา

ชาต, วสตง พรหมะจะรยง, กะตง กะระณยง, นาปะรง อตถตตายาต

ปะชานาตต.

124

อทะมะโวจะ ภะคะวา. อตตะมะนา ปญจะวคคยา ภกข ภะคะวะโต

ภาสตง อะภนนทง.

อมสมญจะ ปะนะ เวยยากะระณส มง ภญญะมาเน, ปญจะ

วคคยานง ภกขนง อะนปาทายะ, อาสะเวห จตตาน วมจจงสต.

บทขดอำทตตะปะรยำยะสตตง

เวเนยยะทะมะโนปาเย สพพะโส ปาระมง คะโต,

อะโมฆะวะจะโน พทโธ อะภญญายานสาสะโก.

จณณานรปะโต จาป ธมเมนะ วนะยง ปะชง,

จณณาคคปารจะรยานง สมโพชฌาระหะโยคนง.

ยะมาทตตะปะรยายง เทสะยนโต มะโนหะรง,

เต โสตาโร วโมเจส อะเสกขายะ วมตตยา.

ตะเถโวปะปะรกขายะ วญนง โสตมจฉะตง,

ทกขะตาลกขะโณปายง ตง สตตนตง ภะณามะ เส.

อำทตตะปะรยำยะสตตง

เอวมเม สตง. เอกง สะมะยง ภะคะวา, คะยายง วหะระต

คะยาสเส, สทธง ภกขสะหสเสนะ. ตตระ โข ภะคะวา ภกข อามนเตส.

สพพง ภกขะเว อาทตตง. กญจะ ภกขะเว สพพง อาทตตง.

จกขง ภกขะเว อาทตตง, รปา อาทตตา, จกขวญญาณง อาทตตง,

จกขสมผสโส อาทตโต, ยมปทง จกขสมผสสะปจจะยา อปปชชะต

125

เวทะยตง, สขง วา ทกขง วา อะทกขะมะสขง วา, ตมป อาทตตง.

เกนะ อาทตตง. อาทตตง ราคคคนา โทสคคนา โมหคคนา, อาทตตง

ชาตยา ชะรามะระเณนะ, โสเกห ปะรเทเวห ทกเขห โทมะนสเสห

อปายาเสห อาทตตนต วะทาม.

โสตง อาทตตง, สททา อาทตตา, โสตะวญญาณง อาทตตง,

โสตะสมผสโส อาทตโต, ยมปทง โสตะสมผสสะปจจะยา อปปชชะต

เวทะยตง, สขง วา ทกขง วา อะทกขะมะสขง วา, ตมป อาทตตง.

เกนะ อาทตตง. อาทตตง ราคคคนา โทสคคนา โมหคคนา, อาทตตง

ชาตยา ชะรามะระเณนะ, โสเกห ปะรเทเวห ทกเขห โทมะนสเสห

อปายาเสห อาทตตนต วะทาม.

ฆานง อาทตตง, คนธา อาทตตา, ฆานะวญญาณง อาทตตง,

ฆานะสมผสโส อาทตโต, ยมปทง ฆานะสมผสสะปจจะยา อปปชชะต

เวทะยตง, สขง วา ทกขง วา อะทกขะมะสขง วา, ตมป อาทตตง.

เกนะ อาทตตง. อาทตตง ราคคคนา โทสคคนา โมหคคนา, อาทตตง

ชาตยา ชะรามะระเณนะ, โสเกห ปรเทเวห ทกเขห โทมะนสเสห

อปายาเสห อาทตตนต วะทาม.

ชวหา อาทตตา, ระสา อาทตตา, ชวหาวญญาณง อาทตตง,

ชวหาสมผสโส อาทตโต, ยมปทง ชวหาสมผสสะปจจะยา อปปชชะต

เวทะยตง, สขง วา ทกขง วา อะทกขะมะสขง วา, ตมป อาทตตง.

เกนะ อาทตตง. อาทตตง ราคคคนา โทสคคนา โมหคคนา, อาทตตง

ชาตยา ชะรามะระเณนะ, โสเกห ปะรเทเวห ทกเขห โทมะนสเสห

อปายาเสห อาทตตนต วะทาม.

126

กาโย อาทตโต, โผฏฐพพา อาทตตา, กายะวญญาณง อาทตตง,

กายะสมผสโส อาทตโต, ยมปทง กายะสมผสสะปจจะยา อปปชชะต

เวทะยตง, สขง วา ทกขง วา อะทกขะมะสขง วา, ตมป อาทตตง.

เกนะ อาทตตง. อาทตตง ราคคคนา โทสคคนา โมหคคนา, อาทตตง

ชาตยา ชะรามะระเณนะ, โสเกห ปะรเทเวห ทกเขห โทมะนสเสห

อปายาเสห อาทตตนต วะทาม.

มะโน อาทตโต, ธมมา อาทตตา, มะโนวญญาณง อาทตตง,

มะโนสมผสโส อาทตโต, ยมปทง มะโนสมผสสะปจจะยา อปปชชะต

เวทะยตง, สขง วา ทกขง วา อะทกขะมะสขง วา, ตมป อาทตตง.

เกนะ อาทตตง. อาทตตง ราคคคนา โทสคคนา โมหคคนา, อาทตตง

ชาตยา ชะรามะระเณนะ, โสเกห ปะรเทเวห ทกเขห โทมะนสเสห

อปายาเสห อาทตตนต วะทาม.

เอวง ปสสง ภกขะเว สตวา อะรยะสาวะโก,

จกขสมงป นพพนทะต, รเปสป นพพนทะต, จกขวญญาเณป

นพพนทะต, จกขสมผสเสป นพพนทะต, ยมปทง จกขสมผสสะ-

ปจจะยา อปปชชะต เวทะยตง, สขง วา ทกขง วา อะทกขะมะสขง วา,

ตสมงป นพพนทะต.

โสตสมงป นพพนทะต, สทเทสป นพพนทะต, โสตะวญญาเณป

นพพนทะต. โสตะสมผสเสป นพพนทะต, ยมปทง โสตะสมผสสะ

ปจจะยา อปปชชะต เวทะยตง สขง วา ทกขง วา อะทกขะมะสขง วา,

ตสสะมงป นพพนทะต.

ฆานสสะมงป นพพนทะต , คนเธสป นพพนทะต ฆานะ

127

วญญาเณป นพพนทะต, ฆานะสมผสเสป นพพนทะต, ยมปทง

ฆานะสมผสสะปจจะยา อปปชชะต เวทะยตง, สขง วา ทกขง วา

อะทกขะมะสขง วา, ตสมงป นพพนทะต.

ชวหายะป นพพนทะต, ระเสสป นพพนทะต, ชวหาวญญาเณป

นพพนทะต, ชวหาสมผสเสป นพพนทะต, ยมปทง ชวหาสมผสสะ

ปจจะยา อปปชชะต เวทะยตง, สขง วา ทกขง วา อะทกขะมะสขง วา,

ตสมงป นพพนทะต.

กายสมงป นพพนทะต โผฏฐพเพสป นพพนทะต กายะวญญาเณป

นพพนทะต, กายะสมผสเสป นพพนทะต, ยมปทง กายะสมผสสะ

ปจจะยา อปปชชะต เวทะยตง. สขง วา ทกขง วา อะทกขะมะสขง วา,

ตสสะมงป นพพนทะต

มะนสมงป นพพนทะต, ธมเมสป นพพนทะต, มะโนวญญาเณป

นพพนทะต, มะโนสมผสเสป นพพนทะต, ยมปทง มะโนสมผสสะ

ปจจะยา อปปชชะต เวทะยตง, สขง วา ทกขง วา อะทกขะมะสขง วา,

ตสสะมงป นพพนทะต.

นพพนทง วรชชะต. วราคา วมจจะต. วมตตส มง วมตตะมต

ญาณง โหต, ขณา ชาต, วสตง พรหมะจะรยง, กะตง กะระณยง, นาปะรง

อตถตตายาต ปะชานาตต.

อทะมะโวจะ ภะคะวา, อตตะมะนา เต ภกข ภะคะวะโต ภาสตง

อะภนนทง.

อมสะมญจะ ปะนะ เวยยากะระณส มง ภญญะมาเน, ตสสะ

ภกขสะหสสสสะ อะนปาทายะ, อาสะเวห จตตาน วมจจงสต.

128

บทขดธมมะนยำมะสตตง

ยง เว นพพานะญาณสสะ ญาณง ปพเพ ปะวตตะเต,

ตสเสวะ วสะยภตา ยายง ธมมะนยามะตา.

อะนจจะตา ทกขะตา จะ สพเพสง จะ อะนตตะตา,

ตสสา ปะกาสะกง สตตง ยง สมพทเธนะ ภาสตง.

สาธนง ญาณะจาเรนะ ยะถา พทเธนะ เทสตง,

โยนโส ปะฏปตยตถง ตง สตตนตง ภะณามะ เส.

ธมมะนยำมะสตตง

เอวมเม สตง. เอกง สะมะยง ภะคะวา, สาวตถยง วหะระต,

เชตะวะเน อะนาถะปณฑกสสะ, อาราเม. ตตระ โข ภะคะวา ภกข

อามนเตส ภกขะโวต. ภะทนเตต เต ภกข ภะคะวะโต ปจจสโสสง.

ภะคะวา เอตะทะโวจะ

อปปาทา วา ภกขะเว ตะถาคะตานง อะนปาทา วา ตะถาคะตานง,

ฐตา วะ สา ธาต ธมมฏฐตะตา ธมมะนยามะตา, สพเพ สงขารา

อะนจจาต. ตง ตะถาคะโต อะภสมพชฌะต อะภสะเมต, อะภ-

สมพชฌต วา อะภสะเมตวา อาจกขะต เทเสต, ปญญะเปต ปฏฐะเปต,

ววะระต วภะชะต อตตานกะโรต, สพเพ สงขารา อะนจจาต.

อปปาทา วา ภกขะเว ตะถาคะตานง อะนปปาทา วา ตะถา

คะตานง, ฐตา วา สา ธาต ธมมฏฐตะตา ธมมะนยามะตา, สพเพ

สงขารา ทกขาต.

129

ตง ตะถาคะโต อะภสมพชฌะต อะภสะเมต, อะภสมพชฌตวา

อะภสะเมตวา อาจกขะต เทเสต, ปญญะเปต ปฏฐะเปต, ววะระต

วภะชะต อตตานกะโรต, สพเพ สงขารา ทกขาต.

อปปาทา วา ภกขะเว ตะถาคะตานง อะนปปาทา วา ตะถา-

คะตานง, ฐตา วะ สา ธาต ธมมฏฐตะตา ธมมะนยามะตา, สพเพ

ธมมา อะนตตาต. ตง ตะถาคะโต อะภสมพชฌะต อะภสะเมต,

อะภสมพชฌตวา อะภสะเมตวา อาจกขะต เทเสต, ปญญะเปต

ปฏฐะเปต, ววะระต วภะชะต อตตานกะโรต, สพเพ ธมมา อะนตตาต.

อทะมะโวจะ ภะคะวา. อตตะมะนา เต ภกข ภะคะวะโต ภาสตง,

อะภนนทนต.

บทขดสะตปฏฐำนะปำโฐ

สมพทโธ ทปะทงเสฏโฐ มะหาการณโก มน

เอกายะนง มคคง นามะ เวเนยยานง อะเทสะย.

กลฏฐะจตตะสตตานง จตตกเลสะวสทธยา,

โสกานง ปะรเทวานง อะตกกะมายะ สพพะโส.

ทกขานง โทมะนสสานง อตถงคะมายะ อฏฐตง,

ญายสเสวาธคะมายะ นพพานสสาภปตตยา

สะตปฏฐานะนาเมนะ วสสตง วธะ สาสะเน,

จตตกเลสะวสทธตถง ตง มคคนตม ภะณามะ เส.

130

สะตปฏฐำนะปำโฐ

อตถ โข เตนะ ภะคะวะตา ชานะตา ปสสะตา อะระหะตา

สมมาสมพทเธนะ. เอกายะโน อะยง มคโค สมมะทกขาโต, สตตานง

วสทธยา, โสกะปะรเทวานง สะมะตกกะมายะ, ทกขะโทมะนสสานง

อตถงคะมาย, ญายสสะ อะธคะมายะ, นพพานสสะ สจฉกรยายะ.

ยะททง จตตาโร สะตปฏฐานา, กะตะเม จตตาโร.

อธะ ภกข กาเย กายานปสส วหะระต, อาตาป สมปะชาโน

สะตมา วเนยยะ โลเก อะภชฌาโทมะนสสง. เวทะนาส เวทะนา

นปสส วหะระต, อาตาป สมปะชาโน สะตมา วเนยยะ โลเก อะภชฌา

โทมะนสสง. จตเต จตตานปสส วหะระต, อาตาป สมปะชาโน สะตมา

วเนยยะ โลเก อะภชฌาโทมะนสสง. ธมเมส ธมมานปสส วหะระต,

อาตาป สมปะชาโน สะตมา วเนยยะ โลเก อะภชฌาโทมะนสสง.

๑. กะถญจะ ภกข กาเย กายานปสส วหะระต. อธะ ภกข

อชฌตตง วา กาเย กายานปสส วหะระต, พะหทธา วา กาเย กายา

นปสส วหะระต, อชฌตตะพะหทธา วา กาเย กายานปสส วหะระต,

สะมทะยะธมมานปสส วา กายส มง วหะระต, วะยะธมมานปสส วา

กายสมง วหะระต. สมทะยะวะยะธมมานปสส วา กายสมง วหะระต,

อตถ กาโยต วา ปะนสสะ สะต ปจจปฏฐตา โหต, ยาวะเทวะ ญาณะ

มตตายะ ปะตสสะตมตตายะ. อะนสสโต จะ วหะระต นะ จะ กญจ

โลเก อปาทยะต. เอวง โข ภกข กาเย กายนปสส วหะระต.

๒. กะถญจะ ภกข เวทะนาส เวทะนานปสส วหะระต.

อธะ ภกข อชฌตตง วา เวทะนาส เวทะนานปสส วหะระต, พะหทธา

131

วา เวทะนาส เวทะนานปสส วหะระต, อชฌตตะพะหทธา วา เวทะนาส

เวทะนานปสส วหะระต, สะมทะยะธมมานปสส วา เวทะนาส

วหะระต, วะยะธมมานปสส วา เวทะนาส วหะระต, สะมทะยะวะยะ

ธมมานปสส วา เวทะนาส วหะระต. อตถ เวทะนาต วา ปะนสสะ

สะต ปจจปฏฐตา โหต, ยาวะเทวะ ญาณะมตตายะ ปะตสสะตมตตายะ.

อะนสสโต จะ วหะระต นะ จะ กญจ โลเก อปาทยะต. เอวง โข

ภกข เวทะนาส เวทะนานปสส วหะระต.

๓. กะถญจะ ภกข จตเต จตตานปสส วหะระต. อธะ ภกข

อชฌตตง วา จตเต จตตานปสส วหะระต, พะหทธา วา จตเต

จตตานปสส วหะระต, อชฌตตะพะหทธา วา จตเต จตตานปสส

วหะระต, สะมทะยะธมมานปสส วา จตตสมง วหะระต, วะยะธมมา

นปสส วา จตตสมง วหะระต, สะมทะยะวะยะธมมานปสส วา จตตสมง

วหะระต, อตถ จตตนต วา ปะนสสะ สะต ปจจปฏฐตา โหต,

ยาวะเทวะ ญาณะมตตายะ ปะตสสะตมตตายะ. อะนสสโต จะ วหะระต

นะ จะ กญจ โลเก อปาทยะต. เอวง โข ภกข จตเต จตตานปสส

วหะระต.

๔. กะถญจะ ภกข ธมเมส ธมมานปสส วหะระต. อธะ ภกข

อชฌตตง วา ธมเมส ธมมานปสส วหะระต, พะหทธา วา ธมเมส

ธมมานปสส วหะระต, อชฌตตะพะหทธา วา ธมเมส ธมมานปสส

วหะระต, สะมทะยะธมมานปสส วา ธมเมส วหะระต, วะยะธมมา

นปสส วา ธมเมส วหะระต, สะมทะยะวะยะธมมานปสส วา ธมเมส

วหะระต, อตถ ธมมาต วา ปะนสสะ สะต ปจจปฏฐตา โหต, ยาวะเทวะ

132

ญาณะมตตายะ ปะตสสะตมตตายะ. อะนสสโต จะ วหะระต นะ จะ

กญจะ โลเก อปาทยะต เอวงโข ภกข ธมเมส ธมมานปสส วหะระต.

อะยง โข เตนะ ภะคะวะตา ชานะตา ปสสะตา อะระหะตา สมมา

สมพทเธนะ, เอกายะโน มคโค สมมะทกขาโต, สตตานง วสทธยา,

โสกะปะรเทวานง สะมะตกกะมายะ, ทกขะโทมะนสสานง อตถงคะมายะ,

ญายสสะ อะธคะมายะ, นพพานสสะ สจฉกรยายะ. ยะททง จตตาโร

สะตปฏฐานาต.

เอกายะนง ชาตขะยนตะทสส

มคคง ปะชานาต หตานกมป

เอเตนะ มคเคนะ ตะรงส ปพเพ,

ตะรสสะเร เจวะ ตะรนต โจฆนต.

บทขดอะภณหะปจจะเวกขะณะปำฐะ

ยาน เว ปญจะ ฐานาน ปญจะนมมะละโลจะโน,

เวเนยยานง ปะกาเสส อะภณหง ปจจะเวกขตง.

สมมานกะรยะมานาน สตถสาสะนะการภ,

ตง ตง อตถะวะสง สมมา สาธะยนต ยะถาระหง,

เตสมปะกาสะกง ธมมะ- ปะรยายง ภะณามะ เส.

133

อะภณหะปจจะเวกขะณะปำฐะ

อตถ โข เตนะ ภะคะวะตา ชานะตา ปสสะตา อะระหะตา สมมา

สมพทเธนะ, ปญจะ ฐานาน สมมะทกขาตาน. ยาน อะภณหง ปจจะ

เวกขตพพาน, อตถยา วา ปรเสนะ วา คะหฏเฐนะ วา ปพพะชเตนะ วา.

กะตะมาน ปญจะ.

๑. ชะราธมโมม ห ชะรง อะนะตโตต, อะภณหง ปจจะเวกขตตพพง

อตถยา วา ปรเสนะ วา คะหฏเฐนะ วา ปพพะชเตนะ วา.

๒. พยาธธมโมมห พยาธง อะนะตโตต, อะภณหง ปจจะเวกขตพพง

อตถยา วา ปรเสนะ วา คะหฏเฐนะ วา ปพพะชเตนะ วา

๓. มะระณะธมโมม ห มะระณง อะนะตโตต, อะภณหง ปจจะเวก

ขตพพง อตถยา วา ปรเสนะ วา คะหฏเฐนะ วา ปพพะชเตนะ วา.

๔. สพเพห เม ปเยห มะนาเปห นานาภาโว วนาภาโวต, อะภณ หง

ปจจะเวกขตพพง อตถยา วา ปรเสนะ วา คะหฏเฐนะ วา ปพพะชเตนะ วา.

๕. กมมสสะโกมห กมมะทายาโท กมมะโยน กมมะพนธ

กมมะปะฏสะระโณ, ยง กมมง กะรสสาม กลยาณง วา ปาปะกง วา

ตสสะ ทายาโท ภะวสสามต, อะภณหง ปจจะเวกขตพพง อตถยา วา

ปรเสนะ วา คะหฏเฐนะ วา ปพพะชเตนะ วา.

อมาน โข เตนะ ภะคะวะตา ชานะตา ปสสะตา อะระหะตา

สมมาสมพทเธนะ, ปญจะ ฐานาน สมมะทกขาตาน, ยาน อะภณหง

ปจจะเวกขตพพาน, อตถยา วา ปรเสนะ วา คะหฏเฐนะ วา ปพพะ

ชเตนะ วา.

134

ตสมาตหมเหห เอวง อะภณหง ปจจะเวกขตพพง, ชะราธมโมมห

ชะรง อะนะตโต. พ ยาธธมโมมห พ ยาธง อะนะตโต. มะระณะธมโมมห

มะระณง อะนะตโต. สพเพห เม ปเยห มะนาเปห นานาภาโว

วนาภาโว. กมมสสะโกม ห กมมะทายาโท กมมะโยน กมมะพนธ

กมมะปะฏสะระโณ, ยง กมมง กะรสสาม กลยาณง วา ปาปะกง วา

ตสสะ ทายาโท ภะวสสามต. ตะโต อตตะรงป ปจจะเวกขตพพง.

๑. นะ โข ปะนาหะเมวะ, ชะราธมโมมห ชะรง อะนะตโต.

อะถะโข ยาวะตา สตตานง อาคะต คะต จต อปะปตต, สพเพ สตตา

ชะราธมมา ชะรง อะนะตตา. ตง กเตตถะ ลพภา.

๒. นะ โข ปะนาหะเมวะ, พยาธธมโมมห พ ยาธง อะนะตโต.

อะถะโข ยาวะตา สตตานง อาคะต คะต จต อปะปตต, สพเพ สตตา

พะยาธธมมา พะยาธง อะนะตตา. ตง กเตตถะ ลพภา.

๓. นะ โข ปะนาหะเมวะ, มะระณะธมโมมห มะระณง อะนะตโต.

อะถะโข ยาวะตา สตตานง อาคะต คะต จต อปะปตต, สพเพ สตตา

มะระณะธมมา มะระณง อะนะตตา. ตง กเตตถะ ลพภา.

๔. นะ โข ปะนะ มยหะเมวะ, สพเพห ปเยห มะนาเปห

นานาภาโว วนาภาโว. อะถะโข ยาวะตา สตตานง อาคะต คะต จต

อปปตต, สพเพสง สตตานง ปเยห มะนาเปห นานาภาโว วนาภาโว.

ตง กเตตถะ ลพภา.

๕. นะ โข ปะนาหะเมวะ. กมมสสะโกมห กมมะทายาโท

กมมะโยน กมมะพนธ กมมะปะฏสะระโณ, ยง กมมง กะรสสาม

กลยาณง วา ปาปะกง วา ตสสะ ทายาโท ภะวสสาม.

135

อะถะโข ยาวะตา สตตานง อาคะต คะต จต อปปตต,

สพเพ สตตา กมมสสะกา กมมะทายาทา กมมะโยน กมมะพนธ

กมมะปะฏสะระณา, ยง กมมง กะรสสนต กลยาณง วา ปาปะกง วา

ตสสะ ทายาทา ภะวสสนต. ตง กเตตถะ ลพภาต.

บทขดสำรำณยะธมมะสตตง

สะมคคะกะระโณ พทโธ สามคคยง นโยชะโก,

สะมคคะกะระเณ ธมเม สาราณเย อะเทสะย.

อญญะมญญง ปยะตายะ สาธโน คาระวสสะ จะ,

สงคะหายาววาทายะ สามคคเยกะตายะ จะ.

สงวตตนเตวะ ภกขนง ธมเมนะ ปะฏปชชะตง,

เตสมปะกาสะกง สตตง ยง สมพทเธนะ ภาสตง.

สตตะวานานกะระเณนะ ยะถา พทเธนะ เทสตง,

สาธนง อตถะสทธตถง ตง สตตนตง ภะณามะ เส.

สำรำณยะธมมะสตตง

เอวมเม สตง. เอกง สะมะยง ภะคะวา, สาวตถยง วหะระต,

เชตะวะเน อะนาถะปณฑกสสะ, อาราเม. ตตระ โข ภะคะวา ภกข

อามนเตส ภกขะโวต. ภะทนเตต เต ภกข ภะคะวะโต ปจจสโสสง.

ภะคะวา เอตะทะโวจะ, ฉะยเม ภกขะเว ธมมา สาราณยา ปยะกะระณา

คะรกะระณา, สงคะหายะ อะววาทายะ สามคคยา เอกภาวายะ

สงวตตนต. กะตะเม ฉะ.

136

๑. อธะ ภกขะเว ภกขโน, เมตตง กายะกมมง ปจจปฏฐตง

โหต, สะพ รหมะจารส อาว เจวะ ระโห จะ. อะยมป ธมโม สาราณโย

ปยะกะระโณ คะรกะระโณ, สงคะหายะ อะววาทายะ สามคคยา

เอกภาวายะ สงวตตะต.

๒. ปนะ จะปะรง ภกขะเว ภกขโน, เมตตง วะจกมมง

ปจจปฏฐตง โหต, สะพรหมะจารส อาว เจวะ ระโห จะ. อะยมป

ธมโม สาราณโย ปยะกะระโณ คะรกะระโณ, สงคะหายะ อะววา

ทายะ สามคคยา เอกภาวายะ สงวตตะต

๓. ปนะ จะปะรง ภกขะเว ภกขโน, เมตตง มะโนกมมง

ปจจปฏฐตง โหต, สะพรหมะจารส อาว เจวะ ระโห จะ. อะยมป

ธมโม สาราณโย ปยะกะระโณ คะรกะระโณ, สงคะหายะ อะววาทายะ

สามคคยา เอกภาวายะ สงวตตะต.

๔. ปนะ จะปะรง ภกขะเว ภกข, เย เต ลาภา ธมมกา

ธมมะลทธา, อนตะมะโส ปตตะปะรยาปนนะมตตมป, ตะถารเปห ลาเภห

อปปะฏวภตตะโภค โหต, สละวนเตห สะพรหมะจารห สาธาระณะโภค.

อะยมป ธมโม สาราณโย ปยะกะระโณ คะรกะระโณ, สงคะหายะ

อะววาทายะ สามคคยา เอกภาวายะ สงวตตะต.

๕. ปนะ จะปะรง ภกขะเว ภกข, ยาน ตาน สลาน

อะขณฑาน อะฉททาน อะสะพะลาน อะกมมาสาน, ภชสสาน

วญปะสตถาน อะปะรามฏฐาน สะมาธสงวตตะนกาน, ตะถา รเปส

สเลส สละสามญญะคะโต วหะระต, สะพ รห มะจารห อาว เจวะ

ระโห จะ. อะยมป ธมโม สาราณโย ปยะกะระโณ คะรกะระโณ,

สงคะหายะ อะววาทายะ สามคคยา เอกภาวายะ สงวตตะต.

137

๖. ปนะ จะปะรง ภกขะเว ภกข, ยายง ทฏฐ อะรยา

นยยานกา, นยยาต ตกกะรสสะ สมมาทกขกขะยายะ, ตะถารปายะ

ทฏฐยา ทฏฐสามญญะคะโต วหะระต, สะพรหมะจารห อาว เจวะ

ระโหจะ. อะยมป ธมโม สาราณโย ปยะกะระโณ คะรกะระโณ,

สงคะหายะ อะววาทายะ สามคคยา เอกภาวายะ สงวตตะต.

อเม โข ภกขะเว ฉะ ธมมา สาราณยา ปยะกะระณา

คะรกะระณา, สงคะหายะ อะววาทายะ สามคคยา เอกภาวายะ

สงวตตนตต.

อทะมะโวจะ ภะคะวา, อตตะมะนา เต ภกข ภะคะวะโต

ภาสตง อะภนนทนต.

คนละเรอง

มชายหน มจากตางจงหวดไกลสามสคนเขาไปหาหลวงป ขณะททาน

นงพกผอนอย ทมขศาลาการเปรยญ ดอากปกรยาของเขาแลวคงค นเคยกบ

พระนกเลงองคใดองคหนงมากอนแลว สงเกตจากการนง การพด เขานงตามสบาย

พดตามถนด ยงกวานนเขาคงเขาใจวาหลวงปองคน คงสนใจกบเรองเครองราง

ของขลงอยางด เขาพดถงชอเกจอาจารยอนๆ วาใหของดของวเศษแกตนหลายอยาง

ในทสดกงดเอาของมาอวดกนเองตอหนาหลวงป คนหนงมเขยวหมตน คนหนงม

เขยวเสอ อกคนมนอแรด ตางคนตางอวดอางวาของตนดวเศษอยางน มคนหนง

เอยวา “หลวงปฮะ อยางไหนแนดวเศษกวากนฮะฯ”

หลวงปกอารมณรนเปนพเศษ ยมๆ แลววา

“ไมมด ไมมวเศษอะไรหรอก เปนของสตวเดยรจฉานเหมอนกน”

(จากหนงสอ “หลวงปฝากไว” โดย หลวงปดลย อตโล)

138

บทขดภกขอะปะรหำนยะธมมะสตตง

มะหาการณโก พทโธ สาวะกานง หเตสะโก,

วฑฒง อากงขะมาโน วะ ธมเม สมพทธะเทสเต.

ภกขนง สมมะทกขาส ธมเม อะปะรหานเย,

สตวานปะฏปตยตถง ตง สตตนตง ภะณามะ เส.

ภกขอะปะรหำนยะธมมะสตตง

เอวมเม สตง. เอกง สะมะยง ภะคะวา. ราชะคะเห วหะระต, คชฌะ

กเฏ ปพพะเต. ตตระ โข ภะคะวา ภกข อามนเตส. สตตะ โว ภกขะเว

อะปะรหานเย ธมเม เทเสสสาม, ตง สณาถะ สาธกง มะนะสกะโรถะ

ภาสสสามต. เอวมภนเตต โข เต ภกข ภะคะวะโต ปจจสโสสง.

ภะคะวา เอตะทะโวจะ. กะตะเม จะ ภกขะเว สตตะ อะปะรหานยา

ธมมา.

๑. ยาวะกวญจะ ภกขะเว ภกข, อะภณ หะสนนปาตา ภะวสสนต

สนนปาตะพะหลา. วฑฒเยวะ ภกขะเว ภกขนง ปาฏกงขา โน

ปะรหาน.

๒. ยาวะกวญจะ ภกขะเว ภกข, สะมคคา สนนปะตสสนต,

สะมคคา วฏฐะหสสนต, สะมคคา สงฆะกะระณยาน กะรสสนต.

วฑฒเยวะ ภกขะเว ภกขนง ปาฏกงขา โน ปะรหาน.

๓. ยาวะกวญจะ ภกขะเว ภกข, อะปญญตตง นะ ปญญะ

เปสสนต, ปญญตตง นะ สะมจฉนทสสนต, ยะถาปญญตเตส

139

สกขาปะเทส สะมาทายะ วตตสสนต. วฑฒเยวะ ภกขะเว ภกขนง

ปาฏกงขา โน ปะรหาน.

๔. ยาวะกวญจะ ภกขะเว ภกข, เย เต ภกข เถรา รตตญ

จระปพพะชตา, สงฆะปตะโร สงฆะปะรณายะกา, เต สกกะรสสนต

คะรกะรสสนต มาเนสสนต ปเชสสนต, เตสญจะ โสตพพง มญญสสนต.

วฑฒเยวะ ภกขะเว ภกขนง ปาฏกงขา โน ปะรหาน.

๕. ยาวะกวญจะ ภกขะเว ภกข, อปปนนายะ ตณหายะ

โปโนพภะวกาย โน วะสง คจฉสสนต. วฑฒเยวะ ภกขะเว

ภกขนง ปาฏกงขา โน ปะรหาน.

๖. ยาวะกวญจะ ภกขะเว ภกข, อารญญะเกส เสนาสะเนส

สาเปกขา ภะวสสนต. วฑฒเยวะ ภกขะเว ภกขนง ปาฏกงขา โน

ปะรหาน.

๗. ยาวะกวญจะ ภกขะเว ภกข, ปจจตตญเญวะ สะตง

อปฏฐะเปสสนต, กนต อะนาคะตา จะ เปสะลา สะพรหมะจาร อาคจ

เฉยยง, อาคะตา จะ เปสะลา สะพรหมะจาร ผาสง วหะเรยยนต.

วฑฒเยวะ ภกขะเว ภกขนง ปาฏกงขา โน ปะรหาน.

ยาวะกวญจะ ภกขะเว อเม สตตะ อะปะรหานยาธมมา ภกข

ส ฐสสนต. อเมส จะ สตตะส อะปะรหานเยส ธมเมส ภกข

สนทสสสสนต. วฑฒเยวะ ภกขะเว ภกขนง ปาฏกงขา โน ปะรหานต.

อทะมะโวจะ ภะคะวา, อตตะมะนา เต ภกข ภะคะวะโต

ภาสตง, อะภนนทนต.

140

บทขดมคคะวภงคะสตตง

สะเทวะโก อะยง โลโล สะมาระโก สะพรหมะโก,

ยมมคคง อปปะชานนโต สพพะทกขา นะ มจจะต.

มคคกขายนะมคโค โส ภะคะวา มคคะโกวโท,

ตง เว มคคง อะภญญายะ ทกขะสงขะยะคามนง.

สะยง เตเนวะ คนตวานะ ปตโต โพธมะนตตะรง,

สมมานปะฏปตยตถง สตตานง โพธกามนง.

นานาวเธหปาเยภ ปะเวเทส หเตสะโก,

ตมมคคะทปะกง สตตง ยง สมพทเธนะ ภาสตง.

วตถตตะเย ปะสนนานง สาธนง ธมมะกามนง,

ภยโย ปะสาทปปาเทนะ ทฏโฐชกะระเณนะ จะ,

สวตถสาธะนตถงป ตง สตตนตง ภะณามะ เส.

มคคะวภงคะสตตง

เอวมเม สตง. เอกง สะมะยง ภะคะวา, สาวตถยง วหะระต,

เชตะวะเน อะนาถะปณฑกสสะ, อาราเม. ตตระ โข ภะคะวา ภกข

อามนเตส ภกขะโวต. ภะทนเตต เต ภกข ภะคะวะโต ปจจสโสสง,

ภะคะวา เอตะทะโวจะ. อะรยง โว ภกขะเว อฏฐงคกง มคคง

เทสสสาม วภะชสสาม, ตง สณาถะ สาธกง มะนะสกะโรถะ

ภาสสสามต. เอวมภนเตต โข เต ภกข ภะคะวะโต ปจจสโสสง.

ภะคะวา เอตะทะโวจะ.

141

กะตะโม จะ ภกขะเว อะรโย อฏฐงคโก มคโค. เสยยะถทง.

สมมาทฏฐ สมมาสงกปโป, สมมาวาจา สมมากมมนโต สมมาอาชโว,

สมมาวายาโม สมมาสะต สมมาสะมาธ.

๑. กะตะมา จะ ภกขะเว สมมาทฏฐ. ยง โข ภกขะเว ทกเข

ญาณง ทกขะสะมทะเย ญาณง ทกขะนโรเธ ญาณง ทกขะนโรธะคาม

นยา ปะฏปะทายะ ญาณง. อะยง วจจะต ภกขะเว สมมาทฏฐ.

๒. กะตะโม จะ ภกขะเว สมมาสงกปโป. โย โข ภกขะเว

เนกขมมะสงกปโป อพยาปาทะสงกปโป อะวหงสาสงกปโป. อะยง

วจจะต ภกขะเว สมมาสงกปโป.

๓. กะตะมา จะ ภกขะเว สมมาวาจา. ยา โข ภกขะเว มสาวาทา

เวระมะณ, ปสณายะ วาจายะ เวระมะณ, ผะรสายะ วาจายะ เวระมะณ,

สมผปปะลาปา เวระมะณ, อะยง วจจะต ภกขะเว สมมาวาจา.

๔. กะตะโม จะ ภกขะเว สมมากมมนโต. ยา โข ภกขะเว

ปาณาตปาตา เวระมะณ, อะทนนาทานา เวระมะณ, อะพรหมะจะรยา

เวระมะณ. อะยง วจจะต ภกขะเว สมมากมมนโต.

๕. กะตะโม จะ ภกขะเว สมมาอาชโว. อธะ ภกขะเว

อะรยะสาวะโก มจฉาอาชวง ปะหายะ, สมมาอาชเวนะ ชวกง กปเปต.

อะยง วจจะต ภกขะเว สมมาอาชโว.

๖. กะตะโม จะ ภกขะเว สมมาวายาโม. อธะ ภกขะเว ภกข

อะนปปนนานง ปาปะกานง อะกสะลานง ธมมานง อะนปปาทายะ,

ฉนทง ชะเนต วายะมะต วรยง อาระภะต จตตง ปคคณหาต ปะทะ

หะต. อปปนนานง ปาปะกานง อะกสะลานง ธมมานง ปะหานายะ,

142

ฉนทง ชะเนต วายะมะต วรยง อาระภะต จตตง ปคคณหาต

ปะทะหะต. อะนปปนนานง กสะลานง ธมมานง อปปาทายะ, ฉนทง

ชะเนต วายะมะต วรยง อาระภะต จตตง ปคคณหาต ปะทะหะต.

อปปนนานง กสะลานง ธมมานง, ฐตยา อะสมโมสายะ ภยโยภาวายะ

เวปลลายะ ภาวะนายะ ปารปรยา, ฉนทง ชะเนต วายะมะต วรยง

อาระภะต จตตง ปคคณหาต ปะทะหะต. อะยง วจจะต. ภกขะเว

สมมาวายาโม.

๗. กะตะมา จะ ภกขะเว สมมาสะต. อธะ ภกขะเว ภกข กาเย

กายานปสส วหะระต, อาตาป สมปะชาโน สะตมา วเนยยะ โลเก

อะภชฌาโทมะนสสง. เวทะนาส เวทะนานปสส วหะระต, อาตาป

สมปะชาโน สะตมา วเนยยะ โลเก อะภชฌาโทมะนสสง. จตเต

จตตานปสส วหะระต, อาตาป สมปะชาโน สะตมา วเนยยะ โลเก

อะภชฌาโทมะนสสง. ธมเมส ธมมานปสส วหะระต, อาตาป สมปะชาโน

สะตมา วเนยยะ โลเก อะภชฌาโทมะนสสง. อะยง วจจะต ภกขะเว

สมมาสะต.

๘. กะตะโม จะ ภกขะเว สมมาสะมาธ. อธะ ภกขะเว ภกข

ววจเจวะ กาเมห ววจจะ อะกสะเลห ธมเมห, สะวตกกง สะวจารง

วเวกะชมปตสขง ปะฐะมง ฌานง อปะสมปชชะ วหะระต. วตกกะ

วจารานง วปะสะมา, อชฌตตง สมปะสาทะนง เจตะโส เอโกทภาวง

อะวตกกง อะวจารง, สะมาธชมปตสขง ทตยง ฌานง อปะสมปชชะ

วหะระต. ปตยา จะ วราคา อเปกขะโก จะ วหะระต สะโต จะ

143

สมปะชาโน, สขญจะ กาเยนะ ปะฏสงเวเทต, ยนตง อะรยา อาจก

ขนต อเปกขะโก สะตมา สขะวหารต, ตะตยง ฌานง อปะสมปชชะ

วหะระต. สขสสะ จะ ปะหานา ทกขสสะ จะ ปะหานา, ปพเพ วะ

โสมะนสสะโทมะนสสานง อตถงคะมา, อะทกขะมะสขง อเปกขา

สะตปารสทธง, จะตตถง ฌานง อปะสมปชชะ วหะระต. อะยง วจจะต

ภกขะเว สมมาสะมาธต.

อทะมะโวจะ ภะคะวา. อตตะมะนา เต ภกข ภะคะวะโต ภาสตง.

อะภนนทนต.

อฏฐงคกะมคคะคำถำ

มคคานฏฐงคโก เสฏโฐ สจจานง จะตโร ปะทา,

วราโค เสฏโฐ ธมมานง ทปะทานญจะ จกขมา.

เอเสวะ มคโค นตถญโญ ทสสะนสสะ วสทธยา,

เอตญห ตมเห ปะฏปชชะถะ มาระเสนปปะโมหะนง

เอตญห ตมเห ปะฏปนนา ทกขสสนตง กะรสสะถะ,

อกขาโต โว มะยา มคโค อญญายะ สลละสตถะนง,

ตมเหห กจจง อาตปปง อกขาตาโร ตะถาคะตา,

ปะฏปนนา ปะโมกขกต ฌายโน มาระพนธะนาต.

144

ธมมะสงคะณมำตกำปำฐะ

กสะลา ธมมา อะกสะลา ธมมา อพยากะตา ธมมา ฯ

สขายะ เวทะนายะ สมปะยตตา ธมมา ทกขายะ เวทะนายะ

สมปะยตตา ธมมา อะทกขะมะสขายะ เวทะนายะ สมปะยตตา

ธมมา ฯ

วปากา ธมมา วปากะ ธมมะธมมา เนวะวปากะนะวปากะธมมะ

ธมมา ฯ

อปาทนนปาทานยา ธมมา อะนปาทนนปาทานยา ธมมา อะนปาทนนา

นปาทานยา ธมมา ฯ

สงกลฏฐะสงก เลสกา ธมมา อะสงกลฏฐะสงก เลสกา ธมมา

อะสงกลฏฐาสงกเลสกา ธมมา ฯ

สะวตกกะสะวจารา ธมมา อะวตกกะวจาระมตตา ธมมา อะวตกกา

วจารา ธมมา ฯ

ปตสะหะคะตา ธมมา สขะสะหะคะตา ธมมา อเปกขาสะหะคะตา

ธมมา ฯ

ทสสะเนนะ ปะหาตพพา ธมมา ภาวะนายะ ปะหาตพพา ธมมา

เนวะทสสะเนนะ นะภาวะนายะ ปะหาตพพา ธมมา ฯ

ทสสะเนนะ ปะหาตพพะเหตกา ธมมา ภาวะนายะ ปะหาตพพะ

เหตกา ธมมา เนวะทสสะเนนะ นะภาวะนายะ ปะหาตพพะเหตกา ธมมา ฯ

อาจะยะคามโน ธมมา อะปะจะยะคามโน ธมมา เนวาจะยะคามโน

145

นาปะจะยะคามโน ธมมา ฯ

เสกขา ธมมา อะเสกขา ธมมา เนวะเสกขา นาเสกขา ธมมา ฯ

ปะรตตา ธมมา มะหคคะตา ธมมา อปปะมาณา ธมมา ฯ

ปะรตตารมมะณา ธมมา มะหคคะตารมมะณา ธมมา อปปะมาณา

รมมะณา ธมมา ฯ

หนา ธมมา มชฌมา ธมมา ปะณตา ธมมา ฯ

มจฉตตะนยะตา ธมมา สมมตตะนยะตา ธมมา อะนยะตา ธมมาฯ

มคคารมมะณา ธมมา มคคะเหตกา ธมมา มคคาธปะตโน ธมมา ฯ

อปปนนา ธมมา อะนปปนนา ธมมา อปปาทโน ธมมา ฯ

อะตตา ธมมา อะนาคะตา ธมมา ปจจปปนนา ธมมา ฯ

อะตตารมมะณา ธมมา อะนาคะตารมมะณา ธมมา ปจจปปนนา

รมมะณา ธมมา ฯ

อชฌตตา ธมมา พะหทธา ธมมา อชฌตตะพะหทธา ธมมา ฯ

อชฌตตารมมะณา ธมมา พะหทธารมมะณา ธมมา อชฌตตะ

พะหทธารมมะณา ธมมา ฯ

สะนทสสะนะสปปะฏฆา ธมมา อะนทสสะนะสปปะฏฆา ธมมา

อะนทสสะนาปปะฏฆา ธมมา ฯ.

146

วปสสะนำภมปำฐะ

ปญจกขนธา. รปกขนโธ, เวทะนากขนโธ, สญญากขนโธ, สงขา-

รกขนโธ, วญญาณกขนโธ.

ทวาทะสายะตะนาน. จกขะวายายะตะนง รปายะตะนง, โสตา

ยะตะนง สททายะตะนง, ฆานายะตะนง คนธายะตะนง, ชวหายะตะนง

ระสายะตะนง, กายายะตะนง โผฏฐพพายะตะนง, มะนายะตะนง

ธมมายะตะนง.

อฏฐาระสะ ธาตโย. จกขธาต รปะธาต จกขวญญาณะธาต,

โสตะธาต สททะธาต โสตะวญญาณะธาต, ฆานะธาต คนธะธาต

ฆานะวญญาณะธาต, ชวหาธาต ระสะธาต ชวหาวญญาณะธาต,

กายะธาต โผฏฐพพะธาต กายะวญญาณะธาต, มะโนธาต ธมมะธาต

มะโนวญญาณะธาต.

พาวสะตนทรยาน. จกขนทรยง โสตนทรยง ฆานนทรยง ชวหน

ทรยง กายนทรยง มะนนทรยง, อตถนทรยง ปรสนทรยง ชวตนทรยง,

สขนทรยง ทกขนทรยง โสมะนสสนทรยง โทมะนสสนทรยง อเปกขน

ทรยง, สทธนท รยง วรยนทรยง สะตนทรยง สะมาธนทรยง ปญญน

ทรยง, อะนญญะตญญสสามตนทรยง อญญนทรยง อญญาตาวนทรยง.

จตตาร อะรยะสจจาน. ทกขง อะรยะสจจง, ทกขะสะมทะโย

อะรยะสจจง, ทกขะนโรโธ อะรยะสจจง, ทกขะนโรธะคามน ปะฏปะทา

อะรยะสจจง.

147

ปะฏจจะสะมปปำทะ

***อะวชชาปจจะยา สงขารา, สงขาระปจจะยา วญญาณง,

วญญาณะปจจะยา นามะรปง, นามะรปะปจจะยา สะฬายะตะนง,

สะฬายะตะนะปจจะยา ผสโส, ผสสะปจจะยา เวทะนา,

เวทะนาปจจะยา ตณหา, ตณหาปจจะยา อปาทานง,

อปาทานะปจจะยา ภะโว, ภะวะปจจะยา ชาต, ชาตปจจะยา ชะรามะระณง,

โสกะปะรเทวะทกขะโทมะนสสปายาสา สมภะวนต.

เอวะเมตสสะ เกวะลสสะ ทกขกขนธสสะ, สะมทะโย โหต.

อะวชชายะเตววะ อะเสสะวราคะนโรธา สงขาระนโรโธ,

สงขาระนโรธา วญญาณะนโรโธ, วญญาณะนโรธา นามะรปะนโรโธ,

นามะรปะนโรธา สะฬายะตะนะนโรโธ, สะฬายะตะนะนโรธา ผสสะนโรโธ,

ผสสะนโรธา เวทะนานโรโธ, เวทะนานโรธา ตณหานโรโธ,

ตณหานโรธา อปาทานะนโรโธ, อปาทานะนโรธา ภะวะนโรโธ,

ภะวะนโรธา ชาตนโรโธ, ชาตนโรธา ชะรามะระณง

โสกะปะรเทวะทกขะโทมะนสสปายาสา นรชฌนต.

เอวะเมตสสะ เกวะลสสะ ทกขกขนธสสะ, นโรโธ โหต.

148

ปฏฐำนะมำตกำปำฐะ

เหตปจจะโย, อารมมะณะปจจะโย, อะธปะตปจจะโย, อะนนตะระ

ปจจะโย, สะมะนนตะระปจจะโย, สะหะชาตะปจจะโย, อญญะมญญะ

ปจจะโย, นสสะยะปจจะโย, อปะนสสะยะปจจะโย,

ปเรชาตะปจจะโย, ปจฉาชาตะปจจะโย, อาเสวะนะปจจะโย,

กมมะปจจะโย, วปากะปจจะโย, อาหาระปจจะโย,

อนทรยะปจจะโย, ฌานะปจจะโย, มคคะปจจะโย, สมปะยตตะ

ปจจะโย, วปปะยตตะปจจะโย, อตถปจจะโย, นตถปจจะโย, วคะตะ

ปจจะโย, อะวคะตะปจจะโย.

ภทเทกะรตตะคำถำ

อะตตง นานวาคะเมยยะ นปปะฏกงเข อะนาคะตง,

ยะทะตตมปะหนนตง อปปตตญจะ อะนาคะตง.

ปจจปปนนญจะ โย ธมมง ตตถะ ตตถะ วปสสะต,

อะสงหรง อะสงกปปง ตง วทธา มะนพรหะเย.

อชเชวะ กจจะมาตปปง โก ชญญา มะระณง สเว,

นะ ห โน สงคะรนเตนะ มะหาเสเนนะ มจจนา.

เอวง วหารมาตาปง อะโหรตตะมะตนทตง,

ตง เว ภทเทกะรตโตต สนโต อาจกขะเต มนต.

149

ตอทำนะคำถำ

(พทธะอทานะคาถา)

ยะทา หะเว ปาตภะวนต ธมมา, อาตาปโน ฌายะโต พราหมะณสสะ,

อะถสสะ กงขา วะปะยนต สพพา, ยะโต ปะชานาต สะเหตธมมง.

ยะทา หะเว ปาตภะวนต ธมมา, อาตาปโน ฌายะโต พราหมะณสสะ,

อะถสสะ กงขา วะปะยนต สพพา, ยะโต ขะยง ปจจะยานง อะเวท.

ยะทา หะเว ปาตภะวนต ธมมา, อาตาปโน ฌายะโต พราหมะณสสะ,

วธปะยง ตฏฐะต มาระเสนง, สโรวะ โอภาสะยะมนตะลกขนต.

150

โอวำทะปำฏโมกขำทปำโฐ

อททฏฐง โข เตนะ ภะคะวะตา ชานะตา ปสสะตา อะระหะตา

สมมาสมพทเธนะ, โอวาทะปาฏโมกขง ตห คาถาห,

ขนต ปะระมง ตะโป ตตกขา,

นพพานง ปะระมง วะทนต พทธา,

นะ ห ปพพะชโต ปะรปะฆาต,

สะมะโณ โหต ปะรง วเหฐะยนโต.

สพพะปาปสสะ อะกะระณง กสะลสสปะสมปะทา,

สะจตตะปะรโยทะปะนง เอตง พทธานะ สาสะนง.

อะนปะวาโท อะนปะฆาโต ปาฏโมกเข จะ สงวะโร,

มตตญตา จะ ภตตสมง ปนตญจะ สะยะนาสะนง,

อะธจตเต จะ อาโยโค เอตง พทเธนะ สาสะนนต.

อะเนกะปะรยาเยนะ โข ปะนะ เตนะ ภะคะวะตา ชานะตา ปสสะตา

อะระหะตา สมมาสมพทเธนะ, สลง สมมะทกขาตง สะมาธ สมมะ

ทกขาโต ปญญา สมมะทกขาตา.

กะถญจะ สลง สมมะทกขาตง ภะคะวะตา. เหฏฐเมนะป ปะรยา

เยนะ, สลง สมมะทกขาตง ภะคะวะตา. อปะรเมนะป ปะรยาเยนะ,

สลง สมมะทกขาตง ภะคะวะตา. กะถญจะ เหฏฐเมนะ ปะรยาเยนะ

สลง สมมะทกขาตง ภะคะวะตา อธะ อะรยะสาวะโก ปาณาตปาตา

ปะฏวระโต โหต, อะทนนาทานา ปะฏวระโต โหต, กาเมส มจฉาจารา

ปะฏวระโต โหต, มสาวาทา ปะฏวระโต โหต, สราเมระยะมชชะ

ปะมาทฏฐานา ปะฏวระโต โหตต. เอวง โข เหฏฐเมนะ ปะรยาเยนะ,

151

สลง สมมะทกขาตง ภะคะวะตา. กะถญจะ อปะรเมนะ ปะรยาเยนะ,

สลง สมมะทกขาตง ภะคะวะตา. อธะ ภกข สละวา โหต, ปาฏโมกขะ

สงวะระสงวโต วหะระต อาจาระโคจะระสมปนโน, อะณมตเตส วชเชส

ภะยะทสสาว สะมาทายะ สกขะต สกขาปะเทสต. เอวง โข อปะรเมนะ

ปะรยาเยนะ, สลง สมมะทกขาตง ภะคะวะตา.

กะถญจะ สะมาธ สมมะทกขาโต ภะคะวะตา. เหฏฐเมนะป ปะรยา

เยนะ, สะมาธ สมมะทกขาโต ภะคะวะตา. อปะรเมนะป ปะรยาเยนะ,

สะมาธ สมมะทกขาโต ภะคะวะตา. กะถญจะ เหฏฐเมนะ ปะรยาเยนะ,

สะมาธ สมมะทกขาโต ภะคะวะตา. อธะ อะรยะสาวะโก โวสสคคารม

มะณง กะรตวา, ละภะต สะมาธง ละภะต จตตสเสกคคะตนต. เอวง โข

เหฏฐเมนะ ปะรยาเยนะ, สะมาธ สมมะทกขาโต ภะคะวะตา. กะถญจะ

อปะรเมนะ ปะรยาเยนะ, สะมาธ สมมะทกขาโต ภะคะวะตา. อธะ

ภกข ววจเจวะ กาเมห ววจจะ อะกสะเลห ธมเมห, สะวตกกง

สะวจารง วเวกะชมปตสขง ปะฐะมง ฌานง อปะสมปชชะ วหะระต.

วตกกะวจารานง วปะสะมา, อชฌตตง สมปะสาทะนง เจตะโส เอโกทภาวง

อะวตกกง อะวจารง, สะมาธชมปตสขง ทตยง ฌานง อปะสมปชชะ

วหะระต. ปตยา จะ วราคา อเปกขะโก จะ วหะระต สะโต จะ

สมปะชาโน, สขญจะ กาเยนะ ปะฏสงเวเทต, ยนตง อะรยา อาจกขนต

อเปกขะโก สะตมา สขะวหารต, ตะตยง ฌานง อปะสมปชชะ วหะระต.

สขสสะ จะ ปะหานา ทกขสสะ จะ ปะหานา, ปพเพวะ โสมะนสสะโทมะนส

สานง อตถงคะมา, อะทกขะมะสขง อเปกขาสะตปารสทธง, จะตตถง

ฌานง อปะสมปชชะ วหะระตต. เอวง โข อปะรเมนะ ปะรยาเยนะ,

152

สะมาธ สมมะทกขาโต ภะคะวะตา.

กะถญจะ ปญญา สมมะทกขาตา ภะคะวะตา. เหฏฐเมนะป

ปะรยาเยนะ, ปญญา สมมะทกขาตา ภะคะวะตา. อปะรเมนะป

ปะรยาเยนะ, ปญญา สมมะทกขาตา ภะคะวะตา. กะถญจะ เหฏฐเมนะ

ปะรยาเยนะ, ปญญา สมมะทกขาตา ภะคะวะตา. อธะ อะรยะสาวะโก

ปญญะวา โหต, อทะยตถะคามนยา ปญญายะ สะมนนาคะโต,

อะรยายะ นพเพธกายะ สมมา ทกขกขะยะคามนยาต. เอวง โข เหฏฐ

เมนะ ปะรยาเยนะ, ปญญา สมมะทกขาตา ภะคะวะตา. กะถญจะ

อปะรเมนะ ปะรยาเยนะ, ปญญา สมมะทกขาตา ภะคะวะตา. อธะ

ภกข อทง ทกขนต ยะถาภตง ปะชานาต, อะยง ทกขะสะมทะโยต

ยะถาภตง ปะชานาต, อะยง ทกขะนโรโธต ยะถาภตง ปะชานาต,

อะยง ทกขะนโรธะคามนปะฏปะทาต ยะถาภตง ปะชานาตต. เอวง โข

อปะรเมนะ ปะรยาเยนะ, ปญญา สมมะทกขาตา ภะคะวะตา.

สละปะรภาวโต สะมาธ มะหปผะโล โหต มะหานสงโส. สะมาธ

ปะรภาวตา ปญญา มะหปผะลา โหต มะหานสงสา. ปญญาปะรภาวตง

จตตง สมมะเทวะ อาสะเวห วมจจะต. เสยยะถทง. กามาสะวา

ภะวาสะวา อะวชชาสะวา.ภาสตา โข ปะนะ ภะคะวะตา ปะรนพพานะ

สะมะเย อะยง ปจฉมวาจา, หนทะทาน ภกขะเว อามนตะยาม โว,

วะยะธมมา สงขารา, อปปะมาเทนะ สมปาเทถาต. ภาสตญจทง

ภะคะวะตา, เสยยะถาป ภกขะเว ยาน กานจ ชงคะลานง ปาณานง

ปะทะชาตาน, สพพาน ตาน หตถปะเท สะโมธานง คจฉนต,

หตถปะทง เตสง อคคะมกขายะต, ยะททง มะหนตตเตนะ. เอวะเมวะ

153

โข ภกขะเว เย เกจ กสะลา ธมมา, สพเพ เต อปปะมาทะมละกา

อปปะมาทะสะโมสะระณา, อปปะมาโท เตสง อคคะมกขายะตต.

ตสมาตหมเหห สกขตพพง, ตพพาเปกขา ภะวสสามะ, อะธสละสกขา

สะมาทาเน, อะธจตตะสกขาสะมาทาเน, อะธปญญาสกขาสะมาทาเน,

อปปะมาเทนะ สมปาเทสสามาต. เอวญห โน สกขตพพง.

สลทเทสะปำโฐอโปสะถำวะสำเนสชฌำยตพโพ

ภาสตะมทง เตนะ ภะคะวะตา ชานะตา ปสสะตา อะระหะตา

สมมาสมพทเธนะ,

สมปนนะสลา ภกขะเว วหะระถะ สมปนนะปาฏโมกขา,

ปาฏโมกขะสงวะระสงวตา วหะระถะ อาจาระโคจะระสมปนนา,

อะณมตเตส วชเชส ภะยะทสสาว สะมาทายะ สกขะถะ สกขาปะเทสต.

ตส มาตหมเหห สกขตพพง, สมปนนะสลา วหะรสสามะ

สมปนนะปาฏโมกขา,

ปาฏโมกขะสงวะระสงวตา วหะรสสามะ อาจาระโคจะระสมปนนา,

อะณมตเตส วชเชส ภะยะทสสาว สะมาทายะ สกขสสามะ สกขาปะเทสต.

เอวญห โน สกขตพพง.

154

ตำยะนะคำถำ

ฉนทะ โสตง ปะรกกมมะ กาเม ปะนทะ พ ราหมะณะ,

นปปะหายะ มน กาเม เนกตตะมปปชชะต.

กะยรา เจ กะยราเถนง ทฬหะเมนง ปะรกกะเม,

สถโล ห ปะรพพาโช ภยโย อากระเต ระชง.

อะกะตง ทกกะฏง เสยโย ปจฉา ตปปะต ทกกะฏง,

กะตญจะ สกะตง เสยโย ยง กต วา นานตปปะต.

กโส ยะถา ทคคะหโต หตถะเมวานกนตะต,

สามญญง ทปปะรามตถง นระยายปะกฑฒะต.

ยงกญจ สถลง กมมง สงกลฏฐญจะ ยง วะตง,

สงกสสะรง พรหมะจะรยง นะ ตง โหต มะหปผะลนต.

ตลกขะณำทคำถำ

สพเพ สงขารา อะนจจาต ยะทา ปญญายะ ปสสะต,

อะถะ นพพนทะต ทกเข เอสะ มคโค วสทธยา.

สพเพ สงขารา ทกขาต ยะทา ปญญายะ ปสสะต,

อะถะ นพพนทะต ทกเข เอสะ มคโค วสทธยา.

สพเพ ธมมา อะนตตาต ยะทา ปญญายะ ปสสะต,

อะถะ นพพนทะต ทกเข เอสะ มคโค วสทธยา.

อปปะกา เต มะนสเสส เย ชะนา ปาระคามโน,

อะถายง อตะรา ปะชา ตระเมวานธาวะต.

155

เย จะ โข สมมะทกขาเต ธมเม ธมมานวตตโน,

เต ชะนา ปาระเมสสนต มจจเธยยง สทตตะรง.

กณหง ธมมง วปปะหายะ สกกง ภาเวถะ ปณฑโต,

โอกา อะโนกะมาคมมะ วเวเก ยตถะ ทระมง.

ตตราภระตมจเฉยยะ หตวา กาเม อะกญจะโน,

ปะรโยทะเปยยะ อตตานง จตตะเก ลเสห ปณฑโต.

เยสง สมโพธยงเคส สมมา จตตง สภาวตง,

อาทานะปะฏนสสคเค อะนปาทายะ เย ระตา,

ขณาสะวา ชตมนโต เต โลเก ปะรนพพตาต.

โมกขปำยะคำถำ

สพพะวตถตตะมง นตวา พทธะธมมะคะณตตะยง,

เชคจฉะกายะมจจานง โมกขปายง วะทามหง.

ปาฏโมกขง ปเรตพพง อะโถ อนท รยะสงวะโร,

อาชวสสะ อะโถ สทธ อะโถ ปจจะยะนสสตง.

อาชวสสะ อะโถ สทธ อะโถ ปจจะยะนสสตง.

จาตปารสทธสลง กาตพพง วะ สนมมะลง,

กะระณากะระเณเหวะ ภกขนา โมกขะเมสนา.

พทธานสสะต เมตตา จะ อะสภง มะระณสสะต,

อจจมา จะตรารกขา กาตพพา จะ วปสสะนา.

วสทธะธมมะสนตาโน อะนตตะรายะ โพธยา,

โยคะโต จะ ปะโพธา จะ พทโธ พทโธต ญายะเต.

156

นะรานะระตรจฉานะ- เภทา สตตา สเขสโน,

สพเพป สขโน โหนต สขตตตา จะ เขมโน.

เกสะโลมาทฉะวานง อะยะเมวะ สะมสสะโย,

กาโย สพโพป เชคจโฉ วณณาทโต ปะฏกกโล.

ชวตนทรยปจเฉทะ- สงขาตะมะระณง สยา,

สพเพสงปธะ ปาณนง ตญห ธวง นะ ชวตง.

อะวชชาทห สมภตา รปญจะ เวทะนา ตะถา,

อะโถ สญญา จะ สงขารา วญญาณญจาต ปญจเม.

อปปชชนต นรชฌนต เอวง หต วา อะภาวะโต,

เอเต ธมมา อะนจจาถะ ตาวะกาลกะตาทโต.

ปนปปนง ปฬตตตา อปปาเทนะ วะเยนะ จะ,

เต ทกขา วะ อะนจจา เย อะถะ สนตตตะตาทโต.

วะเส อะวตตะนาเยวะ อตตะวปกขะภาวะโต,

สญญตตสสามกตตา จะ เต อะนตตาต ญายะเร.

เอวง สนเต จะ เต ธมมา นพพนทตพพะภาวะโต,

ทฑฒะเคหะสะมาเยวะ อะลง โมกขง คะเวสตง.

ปญจกขนธะมมง ทกขง ตณหา สะมทะโย ภะเว,

ตสสา นโรโธ นพพานง มคโค อฏฐงคการโย.

เอตตะกะนงป ปาฐานง อตถง ญต วา ยะถาระหง,

ปะฏปชเชถะ เมธาว ปตตง สงขาระนพพตนต.

157

สวดแจง

พระวนย

ยนเตนะ ภะคะวะตา ชานะตา ปสสะตา อะระหะตา สมมา

สมพทเธนะ, ปะฐะมง ปาราชกง กตถะ ปญญตตนต. เวสาลยง ปญญต

ตนต. กง อารพภาต. สทนนง กะลนทะปตตง อารพภาต. กสมง

วตถสมนต. สทนโน กะลนทะปตโต ปราณะทตยกายะ เมถนง ธมมง

ปะฏเสว, ตสมง วตถสมนต.

เตนะ สะมะเยนะ พทโธ ภะคะวา เวรญชายง วหะระต นะเฬร

ปจมนทะมเล มะหะตา ภกขสงเฆนะ, สทธง ปญจะมตเตห ภกขสะเตห.

อสโสส โข เวรญโช พราหมะโณ สะมะโณ ขะล โภ โคตะโม

สกยะปตโต สก ยกลา ปพพะชโต, เวรญชายง วหะระต นะเฬรปจมน

ทะมเล มะหะตา ภกขสงเฆนะ, สทธง ปญจะมตเตห ภกขสะเตห.

ตง โข ปะนะ ภะวนตง โคตะมง เอวง กลยาโณ กตตสทโท

อพภคคะโต, อตป โส ภะคะวา อะระหง สมมาสมพทโธ, วชชา

จะระณะสมปนโน สคะโต โลกะวท, อะนตตะโร ปรสะทมมะสาระถ

สตถา เทวะมะนสสานง พทโธ ภะคะวาต.

โส อมง โลกง สะเทวะกง สะมาระกง สะพรห มะกง

สสสะมะณะพรห มะณง ปะชง สะเทวะมะนสสง สะยง อะภญญา

สจฉกตวา ปะเวเทต, โส ธมมง เทเสต อาทกลยาณง มชเฌกลยาณง

ปะรโยสานะกล ยาณง, สาตถง สะพยญชะนง เกวะละปะรปณณง

ปะรสทธง พรหมะจะรยง ปะกาเสต,

สาธ โข ปะนะ ตะถารปานง อะระหะตง ทสสะนง โหตต.

158

พระสตร

เอวมเม สตง. เอกง สะมะยง ภะคะวา, อนตะรา จะ ราชะคะหง

อนตะรา จะ นาลนทง อทธานะมคคะปะฏปนโน โหต มะหะตา ภกข

สงเฆนะ, สทธง ปญจะมตเตห ภกขสะเตห.

สปปโยป โข ปะรพพาชะโก อนตะรา จะ ราชะคะหง อนตะรา

จะ นาลนทง อทธานะมคคะปะฏปนโน โหต, สทธง อนเตวาสนา

พรหมะทตเตนะ มาณะเวนะ. ตตระ สทง สปปโย ปะรพพาชะโก

อะเนกะปะรยาเยนะ, พทธสสะ อะวณณง ภาสะต, ธมมสสะ อะวณณง

ภาสะต, สงฆสสะ อะวณณง ภาสะต.

สปปยสสะ ปะนะ ปะรพพาชะกสสะ อนเตวาส พรห มะทตโต

มาณะโว อะเนกะปะรยาเยนะ, พทธสสะ วณณง ภาสะต, ธมมสสะ

วณณง ภาสะต, สงฆสสะ วณณง ภาสะต. อตหะ เต อโภ อาจะรยน

เตวาส อญญะมญญสสะ อชวปจจะนกะวาทา, ภะคะวนตง ปฏฐโต

ปฏฐโต อะนพนธา โหนต ภกขสงฆญจะ.

พระอภธรรมพระสงคณ

กสะลา ธมมา อะกสะลา ธมมา อพ ยากะตา ธมมา. กะตะเม

ธมมา กสะลา. ยส มง สะมะเย กามาวะจะรง กสะลง จตตง อปปนนง

โหต, โสมะนสสะสะหะคะตง ญาณะสมปะยตตง, รปารมมะณง วา

สททารมมะณง วา, คนธารมมะณง วา, ระสารมมะณง วา, โผฏฐพพา

รมมะณง วา ธมมารมมะณง วา, ยง ยง วา ปะนารพภะ, ตสมง

159

สะมะเย ผสโส โหต อะวกเขโป โหต, เย วา ปะนะ ตสมง สะมะเย

อญเญป อตถ ปะฏจจะสะมปปนนา อะรปโน ธมมา, อเม ธมมา

กสะลา.

พระวภงค

ปญจกขนธา. รปกขนโธ, เวทะนากขนโธ, สญญากขนโธ, สงขารก

ขนโธ, วญญาณกขนโธ. ตตถะ กะตะโม รปกขนโธ. ยงกญจ รปง

อะตตานาคะตะปจจปนนง, อชฌตตง วา พะหทธา วา, โอฬารกง วา

สขมง วา, หนง วา ปะณตง วา, ยง ทเร วา สนตเก วา, ตะเทกชฌง

อะภสญหตวา อะภสงขปตวา, อะยง วจจะต รปกขนโธ.

พระธำตกถำ

สงคะโห อะสงคะโห. สงคะหเตนะ อะสงคะหตง, อะสงคะหเตนะ

สงคะหตง, สงคะหเตนะ สงคะหตง, อะสงคะหเตนะ อะสงคะหตง.

สมปะโยโค วปปะโยโค. สมปะยตเตนะ วปปะยตตง, วปปะยตเตนะ

สมปะยตตง, อะสงคะหตง.

พระปคคลปญญตต

ฉะ ปญญตตโย. ขนธะปญญตต, อายะตะนะปญญตต, ธาตปญ

ญตต, สจจะปญญตต, อนทรยะปญญตต, ปคคะละปญญตต. กตตาวะตา

ปคคะลานง ปคคะละปญญตต. สะมะยะวมตโต อะสะมะยะวมตโต,

กปปะธมโม อะกปปะธมโม, ปะรหานะธมโม อะปะรหานะธมโม, เจตะนา

ภพโพ อะนรกขะนาภพโพ, ปถชชะโน โคตระภ, ภะยปะระโต อะภะย

160

ปะระโต, ภพพาคะมะโน อะภพพาคะมะโน, นยะโต อะนยะโต,

ปะฏปนนะโก ผะเลฏฐโต อะระหา อะระหตตายะ ปะฏปนโน.

พระกถำวตถ

ปคคะโล อปะลพภะต, สจฉกตถะปะระมตเถนาต. อามนตา.

โย สจฉกตโถ ปะระมตโถ ตะโต โส ปคคะโล อปะลพภะต, สจฉกตถะ

ปะระมตเถนาต. นะ เหวง วตตพเพ. อาชานาห นคคะหง หญจ, ปคคะโล

อปะลพภะต, สจฉกตถะปะระมตเถนะ, เตนะ วะตะ เร วตตพเพ,

โย สจฉกตโถ ปะระมตโถ, ตะโต โส ปคคะโล อปะลพภะต, สจฉกตถะ

ปะระมตเถนาต มจฉา.

พระยมก

เย เกจ กสะลา ธมมา, สพเพ เต กสะละมลา. เย วา ปะนะ

กสะละมลา, สพเพ เต ธมมา กสะลา. เย เกจ กสะลา ธมมา, สพเพ

เต กสะละมเลนะ เอกะมลา. เย วา ปะนะ กสะละมเลนะ เอกะมลา,

สพเพ เต ธมมา กสะลา.

พระมหำปฏฐำน

เหตปจจะโย, อารมมะณะปจจะโย, อะธปะตปจจะโย, อะนนตะระ

ปจจะโย, สะมะนนตะระปจจะโย, สะหะชาตะปจจะโย,

อญญะมญญะป จจะโย, นสสะยะป จจะโย, อปะนสสะยะ

ปจจะโย, ปเรชาตะปจจะโย, ปจฉาชาตะปจจะโย, อาเสวะนะปจจะโย,

กมมะปจจะโย, วปากะปจจะโย, อาหาระปจจะโย,

161

อนทรยะปจจะโย, ฌานะปจจะโย, มคคะปจจะโย, สมปะยตตะ

ปจจะโย, วปปะยตตะปจจะโย, อตถปจจะโย, นตถปจจะโย, วคะตะ

ปจจะโย, อะวคะตะปจจะโย.

บงสกลตำย

อะนจจา วะตะ สงขารา อปปาทะวะยะธมมโน

อปปชชตวา นรชฌนต เตสง วปะสะโม สโข

สพเพ สตตา มะรนต จะ มะรงส จะ มะรสสะเร

ตะเถวาหง มะรสสาม นตถ เม เอตถะ สงสะโย.

บงสกลเปน

อะจรง วะตะยง กาโย ปะฐวง อะธเสสสะต

ฉฑโฑ อะเปตะวญญาโณ นรตถงวะ กะลงคะรง.

162

มหำสมยสตร(ภาษาบาล)

พระสตรทเทพในหมนจกรวำลชนชอบฟงมำกทสด

เอวมเม สตงฯ เอกง สะมะยง ภะคะวา สกเกส วหะระต, กะปละ

วตถสมง มะหาวะเน มะหะตา ภกขสงเฆนะ, สทธง ปญจะมตเตห

ภกขสะเตห, สพเพเหวะ อะระหนเตห ทะสะห จะ โลกะธาตห, เทวะตา

เยภยเยนะ สนนปะตตา โหนต, ภะคะวนตง ทสสะนายะ ภกขสงฆญจะฯ

อะถะโข จะตนนง สทธาวาสะกายกานง เทวานง เอตะระโหส.

อะยงโข ภะคะวา สกเกส วหะระต กะปละวตถสมง มะหาวะเน,

มะหะตา ภกขสงเฆนะ, สทธง ปญจะมตเตห ภกขสะเตห, สพเพเหวะ

อะระหนเตห, ทะสะห จะ โลกะธาตห เทวะตา เยภยเยนะ สนนปะตตา

โหนต, ภะคะวนตง ทสสะนายะ ภกขสงฆญจะ. ยนนนะ มะยมป เยนะ

ภะคะวา เตนปะสงกะเมยยามะ, อปะสงกะมต วา ภะคะวะโต สนตเก

ปจเจกะคาถา ภาเสยยามาตฯ

อะถะโข ตา เทวะตา เสยยะถาป นามะ พะละวา ปรโส

สมมญชตง วา พาหง ปะสาเรยยะ, ปะสารตง วา พาหง สมมญเชยยะ.

เอวะเมวะ สทธาวาเสส เทเวส อนตะระหตา ภะคะวะโต ประโต

ปาตระหงสฯ

อะถะโข ตา เทวะตา ภะคะวนตง อะภวาเทตวา เอกะมนตง

อฏฐงส, เอกะมนตง ฐตา โข เอกา เทวะตา ภะคะวะโต สนตเก

อมง คาถง อะภาสฯ

มะหาสะมะโย ปะวะนสมง เทวะกายา สะมาคะตา, อาคะตมหะ

อมง ธมมะสะมะยง ทกขตาเยวะ อะปะราชตะสงฆนตฯ

163

อะถะโข อะปะรา เทวะตา ภะคะวะโต สนตเก อมง คาถง อะภาสฯ

ตตระ ภกขะโว สะมาทะหงส จตตง อตตะโน อะชกะมะกงส,

สาระถวะ เนตตาน คะเหตวา อนทรยาน รกขนต ปณฑตาตฯ

อะถะโข อะปะรา เทวะตา ภะคะวะโต สนตเก อมง คาถง อะภาส.

เฉตวา ขลง เฉตวา ปะลฆง อนทะขลง โอหจจะมะเนชา, เต จะรนต

สทธา วมะลา จกขมะตา สทนตา สส นาคาตฯ

อะถะโข อะปะรา เทวะตา ภะคะวะโต สนตเก อมง คาถง อะภาส,

เย เกจ พทธง สะระณง คะตา เส นะ เต คะมสชนต อะปายะภมง,

ปะหายะ มานสง เทหง เทวะกายง ปะรปเรสสนตตฯ

อะถะโข ภะคะวา ภกข อามนเตส, เยภยเยนะ ภกขะเว ทะสะส

โลกะธาตส, เทวะตา สนนปะตตา โหนต ตะถาคะตง ทสสะนายะ ภกข

สงฆญจะ, เยป เต ภกขะเว อะเหสง อะตตะมทธานง อะระหนโต สมมา

สมพทธา, เตสมป ภะคะวนตานง เอตะปะระมาเยวะ เทวะตา สนนปะตตา

อะเหสง, เสยยะถาป มยหง เอตะระห, เยป เต ภกขะเว ภะวสสนต

อะนาคะตะมทธานง อะระหนโต สมมาสมพทธา. เตสมป ภะคะวนตานง

เอตะปะระมาเยวะ เทวะตา สนนปะตตา ภะวสสนตฯ เสยยะถาป มยหง

เอตะระห, อาจกขสสาม ภกขะเว เทวะกายานง นามาน, กตตะยสสาม

ภกขะเว เทวะกายานง นามาม, เทสสสาม ภกขะเว เทวะกายานง นามาน,

ตง สณาถะ สาธกง มะนะส กะโรถะ ภาสสสามต. เอวมภนเตต โข เต

ภกข ภะคะวะโต ปจจสโสสงฯ ภะคะวา เอตะทะโวจะฯ

สโลกะมะนกสสาม ยตถะ ภมมา ตะทสสตา,

เย สตา ครคพภะรง ปะหตตตา สะมาหตา,

164

ปถ สหาวะ สลลนา โลมะหงสาภสมภโน,

โอทาตะมะนะสา สทธา วปปะสนนะมะนาวลา,

ภยโย ปญจะสะเต ญต วา วะเน กาปละวตถะเว,

ตะโต อามนตะย สตถา สาวะเก สาสะเน ระเต,

เทวะกายา อะภกกนตา เต วชานาถะ ภกขะโว,

เต จะ อาตปปะมะกะรง สต วา พทธสสะ สาสะนง,

เต สมปาตระห ญานง อะมะนสสานะ ทสสะนง,

อปเปเก สะตะมททกขง สะหสสง อะถะ สตตะรง,

สะตง เอเก สะหสสานง อะมะนสสานะมททะสง,

อปเปเกนนตะมททกขง สาสมมา สพพา ผฏา อะหง,

ตญจะ สพพง อะภญญายะ วะวกขต วานะ จกขมา,

ตะโต อามนตะย สตถา สาวะเก สาสะเน ระเต,

เทวะกายา อะภกกนตา เต วชานาถะ ภกขะโว,

เย โวหง กตตะยสสาม คราห อะนปพพะโสฯ

สตตะสะหสสาวะ ยกขา ภมมา กาปละวตถะวา,

อทธมนโต ชตมนโต วณณะวนโต ยะสสสโน,

โมทะมานา อะภกกามง ภกขนง สะมตง วะนงฯ

ฉะสะหสสา เหมะวะตา ยกขา นานตตะวณณโน,

อทธมนโต ชตมนโต วณณะวนโต ยะสสสโน,

โมทะมานา อะภกกามง ภกขนง สะมตง วะนงฯ

สาตาครา ตสะหสสา ยกขา นานตตะวณณโน,

อทธมนโต ชตมนโต วณณะวนโต ยะสสสโน,

165

โมทะมานา อะภกกามง ภกขนง สะมตง วะนง ฯ

อจเจเต โสฬะสะสะหสสา ยกขา นานตตะวณณโน,

อทธมนโต ชตมนโต วณณะวนโต ยะสสสโน,

โมทะมานา อะภกกามง ภกขนง สะมตง วะนงฯ

เวสสามตตา ปญจะสะตา ยกขา นานตตะวณณโน,

อทธมนโต ชตมนโต วณณะวนโต ยะสสสโน,

โมทะมานา อภกกามง ภกขนง สะมตง วะนง

กมภโร ราชะคะหโก เวปลลสสะ นเวสะนง,

ภยโย นง สะตะสะหสสง ยกขานง ปะยรปาสะต,

กมภโร ราชะคะหโก โสปาคะ สะมตง วะนงฯ

ปรมญจะ ทสง ราชา ธะตะรฏโฐ ปะสาสะต,

คนธพพานง อาธปะต มะหาราชา ยะสสส โสฯ

ปตตาป ตสสะ พะหะโว อนทะนามา มะหพพะลา,

อทธมนโต ชตมนโต วณณะวนโต ยะสสสโน,

โมทะมานา อะภกกามง ภกขนง สะมตง วะนงฯ

ทกขนญจะ ทสง ราชา วรฬโห ตปปะสาสะต,

กมภณฑานง อาธปะต มะหาราชา ยะสสส โสฯ

ปตตาป ตสสะ พะหะโว อนทะนามา มะหพพะลา,

อทธมนโต ชตมนโต วณณะวนโต ยะสสสโน,

โมทะมานา อะภกกามง ภกขนง สะมตง วะนงฯ

ปจฉมญจะ ทสง ราชา วรปกโข ปะสาสะต,

นาคานง อาธปะต มะหาราชา ยะสสส โส,

166

ปตตาป ตสสะ พะหะโว อนทะนามา มะหพพะลา,

อทธมนโต ชตมนโต วณณะวนโต ยะสสสโน,

โมทะมานา อะภกกามง ภกขนง สะมตง วะนงฯ

อตตะรญจะ ทสง ราชา กเวโร ตปปะสาสะต,

ยกขานง อาธปะต มะหาราชา ยะสสส โส,

ปตตาป ตสสะ พะหะโว อนทะนามา มะหพพะลา,

อทธมนโต ชตมนโต วณณะวนโต ยะสสสโน,

โมทะมานา อะภกกามง ภกขนง สะมตง วะนงฯ

ปรมะทสง ธะตะรฏโฐ ทกขเณนะ วรฬหะโก,

ปจฉเมนะ วรปกโข กเวโร อตตะรง ทสงฯ

จตตาโร เต มะหาราชา สะมนตา จะตโร ทสา,

ทททลละมานา อฏฐงส วะเน กาปละวตถะเวฯ

เตสง มายาวโน ทาสา อาค วญจะนกา สะฐา,

มายา กเฏณฑ เวเฏณฑ วฏจะ วฏโต สะหะ,

จนทะโน กามะเสฏโฐจะ กนนฆณฑ นฆณฑจะ,

ปะนาโท โอปะมญโญจะ เทวะสโต จะ มาตะล,

จตตะเสโน จะ คนธพโพ นะโฬราชา ชะโนสะโภ,

อาค ปญจะสโข เจวะ ตมพะร สรยะวจฉะสาฯ

เอเต จญเญ จะ ราชาโน คนธพพา สะหะ ราชภ,

โมทะมานา อะภกกามง ภกขนง สะมตง วะนงฯ

อะถาค นาภะสา นาคา เวสาลา สะหะตจฉะกา,

กมพะลสสะตะรา อาค ปายาคา สะหะ ญาตภ,

167

ยามนา ธะตะรฏฐา จะ อาค นาคา ยะสสสโน,

เอราวณโณ มะหานาโค โสปาคะ สะมตง วะนงฯ

เย นาคะราเช สะหะสา หะรนต ทพพา ทชา ปกข วสทธะจกข,

เวหายะสา เต วะนะมชฌะปตตา จตรา สปณณา อต เตสะ นามง,

อะภะยนตะทา นาคะราชานะมาส สปณณะโต เขมะมะกาส พทโธ,

สณหาห วาจาห อปะวหะยนตา นาคา สปณณา สะระณะมะกงส พทธงฯ

ชตา วะชระหตเถนะ สะมททง อะสรา สตา,

ภาตะโร วาสะวสเสเต อทธมนโต ยะสสสโน,

กาละกญชา มะหาภสมา อะสรา ทานะเวฆะสา,

เวปะจตต สจตต จะ ปะหาราโท นะมจ สะหะ,

สะตญจะ พะลปตตานง สพเพ เวโรจะนามะกา,

สนนยหตวา พะลง เสนง ราหภททะมปาคะมง,

สะมะโยทาน ภททนเต ภกขนง สะมตง วะนงฯ

อาโป จะ เทวา ปะฐะว จะ เตโช วาโย ตะทาคะมง,

วะรณา วารณา เทวา โสโม จะ ยะสะสา สะหะ,

เมตตากะรณากายกา อาค เทวา ยะสสสโน,

ทะเสเต ทะสะธา กายา สพเพ นานตตะวณณโน,

อทธมนโต ชตมนโต วณณะวนโต ยะสสสโน,

โมทะมานา อะภกกามง ภกขนง สะมตง วะนงฯ

เวณฑ จะ เทวา สะหะล จะ อะสะมา จะ ทเว ยะมา,

จนทสสปะนสา เทวา จนทะมาค ปรกขตา,

สรยสสปะนสา เทวา สรยะมาค ปรกขตา,

168

นกขตตาน ปรกขตวา อาค มนทะวะลาหะกา,

วะสนง วาสะโว เสฏโฐ สกโก ปาคะ ปรนทะโทฯ

ทะเสเต ทะสะธา กายา สพเพ นานตตะวณณโน,

อทธมนโต ชตมนโต วณณะวนโต ยะสสสโน,

โมทะมานา อะภกกามง ภกขนง สะมตง วะนงฯ

อะถาค สะหะภ เทวา ชะละมคคสขารวะ,

อะรฏฐะกา จะ โรชา จะ อมมา ปปผะนภาสโน,

วะรณา สะหะธมมา จะ อจจตา จะ อะเนชะกา,

สเลยยะรจรา อาค อาค วาสะวะเนสโนฯ

ทะเสเต ทะสะธา กายา สพเพ นานตตะวณณโน,

อทธมนโต ชตมนโต วณณะวนโต ยะสสสโน,

โมทะมานา อะภกกามง ภกขนง สะมตง วะนงฯ

สะมานา มะหาสะมานา มานสา มานสตตะมา,

ขฑฑาปะทสกา อาค อาค มะโนปะทสกา,

อะถาค หะระโย เทวา เย จะ โลหตะวาสโน,

ปาระคา มะหาปาระคา อาค เทวา ยะสสสโน,

ทะเสเต ทะสะธา กายา สพเพ นานตตะวณณโน,

อทธมนโต ชตมนโต วณณะวนโต ยะสสสโน,

โมทะมานา อะภกกามง ภกขนง สะมตง วะนงฯ

สกกา กะรมหา อะรณา อาค เวฆะนะสา สะหะ,

โอทาตะคยหา ปาโมกขา อาค เทวา วจกขะณา,

สะทามตตา หาระคะชา มสสะกา จะ ยะสสสโน,

169

ถะนะยง อาคา ปะชนโน โย ทสา อะภวสสะต,

ทะเสเต ทะสะธา กายา สพเพ นานตตะวณณโน,

อทธมนโต ชตมนโต วณณะวนโต ยะสสสโน,

โมทะมานา อะภกกามง ภกขนง สะมตง วะนงฯ

เขมยา ตสตา ยามา กฏฐะกา จะ ยะสสสโน,

ลมพตะกา ลามะเสฏฐา โชตมานา จะ อาสะวา,

นมมานะระตโน อาค อะถาค ปะระนมมตา,

ทะเสเต ทะสะธา กายา สพเพ นานตตะวณณโน,

อทธมนโต ชตมนโต วณณะวนโต ยะสสสโน,

โมทะมานา อะภกกามง ภกขนง สะมตง วะนงฯ

สฏเฐเต เทวะนกายา สพเพ นานตตะวณณโน,

นามนวะเยนะ อาคญฉง เย จญเญ สะทสา สะหะ,

ปะวตถะชาตมกขลง โอฆะตณณะมะนาสะวง,

ทกเขโมฆะตะรง นาคง จนทงวะ อะสตาตตง ฯ

สพ รหมา ปะระมตโต จะ ปตตา อทธมะโต สะหะ,

สนนงกมาโร ตสโส จะ โสปาคะ สะมตง วะนงฯ

สะหสสะพรหมะโลกานง มะหาพ รหมาภตฏฐะต,

อปะปนโน ชตมนโต ภสะมากาโย ยะสสสโส,

ทะเสตถะ อสสะรา อาค ปจเจกะวะสะวตตโน,

เตสญจะ มชฌะโต อาคา หารโต ปะรวารโต,

เต จะ สพเพ อะภกกนเต สนเท เทเว สะพ รหมะเก,

มาระเสนา อะภกกาม ปสสะ กณหสสะ มนทยง,

170

เอถะ คณหะถะ พนธะถะ ราเคนะ พนธะมตถ โว,

สะมนตา ปะรวาเรถะ มา โว มญจตถะ โกจ นง,

อต ตตถะ มะหาเสโน กณหะเสนง อะเปสะย,

ปาณนา ตะละมาหจจะ สะรง กต วานะ เภระวง,

ยะถา ปาวสสะโก เมโฆ ถะนะยนโต สะวชชโก,

ตะทา โส ปจจทาวตต สงกทโธ อะสะยงวะเสฯ

ตญจะ สพพง อะภญญายะ วะวกขตวานะ จกขมา,

ตะโต อามนตะย สตถา สาวะเก สาสะเน ระเต,

มาระเสนา อะภกกนตา เต วชานาถะ ภกขะโว,

เต จะ อาตปปะมะกะรง สต วา พทธสสะ สาสะนง,

วตะราเคห ปกกามง เนสง โลมมป อญชะยง,

สพเพ วชตะสงคามา ภะยาตตา ยะสสสโน,

โมทนต สะหะ ภเตห สาวะกา เต ชะเนสตาตฯ

เมอมการสวดมหาสมยสตรทไหน เทพเทวาจะมาชมนมกนฟงดวยความ

ชนชอบทนน พรอมอภบาลรกษาผสวดมนตภาวนาใหสขศานตตลอดไป.

171

เมตตำหลวงใหญ

เอวมเม สตงฯ เอกง สะมะยง ภะคะวา, สาวตถยง วหะระต,

เชตะวะเน อะนาถะปณฑกสสะ อาราเมฯ

ตต ระ โข ภะคะวา ภกข อามนเตส ภกขะโวต, ภะทนเตต เต

ภกข ภะวะโต ปจจสโสสงฯ

ภะคะวา เอตะทะโวจะ, เมตตายะ ภกขะเว เจโตวมตตยา,อาเส

วตายะ ภาวตายะ, พะหลกะตายะ ยานกะตายะ วตถกะตายะ

อะนฏฐตายะ, ปะรจตายะ สสะมารทธายะ, เอกาทะสานสงสา ปาฏกงขาฯ

กะตะเม เอกาทะสะ ?

๑) สขง สปะต,

๒) สขง ปะฏพชฌะต,

๓) นะ ปาปะกง สปนง ปสสะต

๔) มะนสสานง ปโย โหต

๕) อะมะนสสานง ปโย โหต

๖) เทวะตา รกขนต

๗) นาสสะ อคค วา วสง วา สตถง วา กะมะต

๘) ตวะฏง จตตง สะมาธยะต

๙) มขะวณโณ วปปะสทะต

๑๐) อะสมมฬโห กาลง กะโรต

๑๑) อตตะรง อปปะฏวชฌนโต พรหมมะโลกปะโค โหตฯ

เมตตายะภกขะเว เจโตวมตตยา, อาเสวตายะ ภาวตายะ,

พะหลกะตายะ ยานกะตายะ, วตถกะตายะ อะนฏฐตายะ, ปะรจตายะ

สสะมารทธายะ, อเม เอกาทะสานสงสา ปาฏกงขาฯ

172

อตถ อะโนธโส ผะระณา เมตตาเจโตวมตต

อตถ โอธโส ผะระณา เมตตาเจโตวมตต

อตถ ทสำ ผะระณา เมตตาเจโตวมตตฯ

กะตหากาเรห อะโนธโส ผะระณา เมตตาเจโตวมตต?

กะตหากาเรห โอธโส ผะระณา เมตตาเจโตวมตต?

กะตหากาเรห ทสำ ผะระณา เมตตาเจโตวมตต?

ปญจะหำกำเรหอะโนธโส ผะระณา เมตตาเจโตวมตฯ

สตตะหำกำเรหโอธโส ผะระณา เมตตาเจโตวมตตฯ

ทะสะหำกำเรหทสำ ผะระณา เมตตาเจโตวมตตฯ

กะตะเมห ปญจะหำกำเรหอะโนธโส ผะระณา เมตตาเจโตวมตต?

๑) สพเพ สตตำ อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๒) สพเพ ปำณำ อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๓) สพเพ ภตำ อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๔) สพเพ ปคคะลำ อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๕) สพเพ อตตะภำวะปะรยำปนนำ อะเวรา อพ ยาปชฌา อะนฆา สข

อตตานง ปะรหะรนตต

อเมห ปญจะหำกำเรหอะโนธโส ผะระณา เมตตาเจโตวมตตฯ

กะตะเมห สตตะหำกำเรหโอธโส ผะระณา เมตตาเจโตวมตตฯ

๑) สพพา อตถโยอะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๒) สพเพ ปรสำ อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๓) สพเพ อะรยำ อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๔) สพเพ อะนะรยำ อะเวรา อพ ยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๕) สพเพ เทวำ อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

173

๖) สพเพ มะนสสำ อะเวรา อพ ยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง

ปะรหะรนตฯ

๗) สพเพ วนปำตกำ อะเวรา อพ ยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง

ปะรหะรนตต

อเมห สตตะหำกำเรหโอธโส ผะระณา เมตตาเจโตวมตตฯ

กะตะเมห ทะสะหำกำเรหทสำ ผะระณา เมตตาเจโตวมตต?

๑) สพเพ ปรตถมำยะ ทสำยะ สตตา อะเวรา อพ ยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๒) สพเพ ปจฉมำยะ ทสำยะ สตตา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๓) สพเพ อตตะรำยะ ทสำยะ สตตา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๔) สพเพ ทกขณำยะ ทสำยะ สตตา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๕) สพเพ ปรตถมำยะอะนทสำยะ สตตา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๖) สพเพ ปจฉมำยะอะนทสำยะ สตตา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๗) สพเพอตตะรำยะอะนทสำยะ สตตา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๘) สพเพ ทกขะณำยะอะนทสำยะ สตตา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๙) สพเพ เหฏฐมำยะ ทสำยะ สตตา อะเวรา อพ ยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

174

๑๐) สพเพ อปะรมำยะทสำยะ สตตา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา สข

อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑) สพเพ ปรตถมำยะ ทสำยะ ปาณาอะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๒) สพเพ ปจฉมำยะ ทสำยะ ปาณาอะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๓) สพเพ อตตะรำยะ ทสำยะ ปาณาอะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๔) สพเพ ทกขณำยะ ทสำยะ ปาณาอะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๕) สพเพ ปรตถมำยะ ทสำยะ ปาณาอะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๖) สพเพ ปจฉมำยะ อะนทสำยะ ปาณาอะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๗) สพเพ อตตะรำยะอะนทสำยะ ปาณาอะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๘) สพเพ ทกขณำยะอะนทสำยะ ปาณาอะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๙) สพเพ เหฏฐมำยะ ทสำยะ ปาณาอะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑๐) สพเพ อปะรมำยะ ทสำยะ ปาณาอะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

175

๑) สพเพ ปรตถมำยะทสำยะ ภตา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา สข

อตตานง ปะรหะรนตฯ

๒) สพเพ ปจฉมำยะ ทสำยะ ภตา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา สข

อตตานง ปะรหะรนตฯ

๓) สพเพ อตตะรำยะทสำยะ ภตา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา สข

อตตานง ปะรหะรนตฯ

๔) สพเพ ทกขณำยะทสำยะ ภตา อะเวรา อพ ยาปชฌา อะนฆา สข

อตตานง ปะรหะรนตฯ

๕) สพเพ ปรตถมำยะอะนทสำยะ ภตา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๖) สพเพ ปจฉมำยะ อะนทสำยะ ภตา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๗) สพเพ อตตะรำยะอะนทสำยะ ภตา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๘) สพเพ ทกขณำยะอะนทสำยะ ภตา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๙) สพเพ เหฏฐมำยะ ทสำยะ ภตา อะเวรา อพ ยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑๐) สพเพ อปะรมำยะ ทสำยะ ภตา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑) สพเพ ปรตถมำยะทสำยะ ปคคะลา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๒) สพเพ ปจฉมำยะ ทสำยะ ปคคะลา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

176

๓) สพเพ อตตะรำยะ ทสำยะ ปคคะลา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๔) สพเพ ทกขณำยะ ทสำยะ ปคคะลา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๕) สพเพ ปรตถมำยะ อะนทสำยะ ปคคะลา อะเวรา อพ ยาปชฌา

อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๖) สพเพ ปจฉมำยะ อะนทสำยะ ปคคะลา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๗) สพเพ อตตะรำยะ อะนทสำยะ ปคคะลา อะเวรา อพ ยาปชฌา

อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๘) สพเพ ทกขณำยะ อะนทสำยะ ปคคะลา อะเวรา อพยาปชฌา

อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๙) สพเพ เหฏฐมำยะ ทสำยะ ปคคะลา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑๐) สพเพอปะรมำยะ ทสำยะ ปคคะลา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑) สพเพ ปรตถมำยะ ทสำยะ อตตะภาวะปะรยาปนนา อะเวรา

อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๒) สพเพ ปจฉมำยะ ทสำยะ อตตะภาวะปะรยาปนนา อะเวรา

อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๓) สพเพ อตตะรำยะ ทสำยะ อตตะภาวะปะรยาปนนา อะเวรา

อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๔) สพเพ ทกขณำยะ ทสำยะ อตตะภาวะปะรยาปนนา อะเวรา

อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

177

๕) สพเพ ปรตถมำยะ อะนทสำยะ อตตะภาวะปะรยาปนนา อะเวรา

อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๖) สพเพ ปจฉมำยะ อะนทสำยะ อตตะภาวะปะรยาปนนา อะเวรา

อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๗) สพเพ อตตะรำยะ อะนทสำยะ อตตะภาวะปะรยาปนนา อะเวรา

อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๘) สพเพ ทกขณำยะ อะนทสำยะ อตตะภาวะปะรยาปนนา อะเวรา

อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๙) สพเพ เหฏฐมำยะ ทสำยะ อตตะภาวะปะรยาปนนา อะเวรา

อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑๐) สพเพ อปะรมำยะ ทสำยะ อตตะภาวะปะรยาปนนา อะเวรา

อพยาปชฌา อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑) สพพา ปรตถมำยะ ทสำยะ อตถโย อะเวรา อพยาปชฌา อานฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๒) สพพา ปจฉมำยะ ทสำยะ อตถโย อะเวรา อพ ยาปชฌา อานฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๓) สพพา อตตะรำยะ ทสำยะ อตถโย อะเวรา อพ ยาปชฌา อานฆา

สขอตตานง ปะรหะรนตฯ

๔) สพพา ทกขณำยะ ทสำยะ อตถโย อะเวรา อพยาปชฌา อานฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๕) สพพา ปรตถมำยะ อะนทสำยะ อตถโย อะเวรา อพยาปชฌา อานฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๖) สพพา ปจฉมำยะอะนทสำยะ อตถโย อะเวรา อพยาปชฌา อานฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

178

๗) สพพา อตตะรำยะอะนทสำยะ อตถโย อะเวรา อพยาปชฌา อานฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๘) สพพา ทกขณำยะอะนทสำยะ อตถโย อะเวรา อพยาปชฌา อานฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๙) สพพา เหฏฐมำยะ ทสำยะ อตถโย อะเวรา อพยาปชฌา อานฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑๐) สพพา อปะรมำยะ ทสำยะ อตถโย อะเวรา อพ ยาปชฌา อานฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑) สพเพ ปรตถมำยะ ทสำยะ ปรสา อะเวรา อพ ยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๒) สพเพ ปจฉมำยะ ทสำยะ ปรสา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๓) สพเพ อตตะรำยะ ทสำยะ ปรสา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๔) สพเพ ทกขณำยะ ทสำยะ ปรสา อะเวรา อพ ยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๕) สพเพ ปรตถมำยะอะนทสำยะ ปรสา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๖) สพเพ ปจฉมำยะอะนทสำยะ ปรสา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๗) สพเพ อตตำรำยะอะนทสำยะ ปรสา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๘) สพเพ ทกขณำยะอะนทสำยะ ปรสา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

179

๙) สพเพ เหฏฐมำยะ ทสำยะ ปรสา อะเวรา อพ ยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑๐) สพเพ อปะรมำยะ ทสำยะ ปรสา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑) สพเพ ปรตถมำยะ ทสำยะ อะรยา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๒) สพเพ ปจฉมำยะ ทสำยะ อะรยา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๓) สพเพ อตตะรำยะ ทสำยะ อะรยา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๔) สพเพ ทกขณำยะ ทสำยะ อะรยา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๕) สพเพ ปรตถมำยะอะนทสำยะ อะรยา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๖) สพเพ ปจฉมำยะอะนทสำยะ อะรยา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๗) สพเพ อตตะรำยะอะนทสำยะ อะรยา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๘) สพเพ ทกขณำยะอะนทสำยะ อะรยา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๙) สพเพ เหฏฐมำยะ ทสำยะ อะรยา อะเวรา อพ ยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑๐) สพเพ อปะรมำยะ ทสำยะ อะรยา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

180

๑) สพเพ ปรตถมำยะทสำยะ อะนะรยา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๒) สพเพ ปจฉมำยะทสำยะ อะนะรยา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๓) สพเพ อตตะรำยะทสำยะ อะนะรยา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๔) สพเพ ทกขณำยะทสำยะ อะนะรยา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๕) สพเพ ปรตถมำยะ อะนทสำยะ อะนะรยา อะเวรา อพยาปชฌา

อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๖) สพเพ ปจฉมำยะ อะนทสำยะ อะนะรยา อะเวรา อพยาปชฌา

อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๗) สพเพ อตตะรำยะ อะนทสำยะ อะนะรยา อะเวรา อพ ยาปชฌา

อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๘) สพเพ ทกขณำยะ อะนทสำยะ อะนะรยา อะเวรา อพยาปชฌา

อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๙) สพเพ เหฏฐมำยะทสำยะ อะนะรยา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑๐) สพเพ อปะรมำยะทสำยะ อะนะรยา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑) สพเพ ปรตถมำยะ ทสำยะ เทวา อะเวรา อพ ยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๒) สพเพ ปจฉมำยะทสำยะ เทวา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา สข

อตตานง ปะรหะรนตฯ

181

๓) สพเพ อตตะรำยะ ทสำยะ เทวา อะเวรา อพ ยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๔) สพเพ ทกขณำยะทสำยะ เทวา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา สข

อตตานง ปะรหะรนตฯ

๕) สพเพ ปรตถมำยะอะนทสำยะ เทวา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๖) สพเพ ปจฉมำยะ อะนทสำยะ เทวา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๗) สพเพ อตตะรำยะอะนทสำยะ เทวา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๘) สพเพ ทกขณำยะอะนทสำยะ เทวา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๙) สพเพ เหฏฐมำยะทสำยะ เทวา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา สข

อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑๐) สพเพ อปะรมำยะทสำยะ เทวา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา สข

อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑) สพเพ ปรตถมำยะทสำยะ มะนสสา อะเวรา อพ ยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๒) สพเพ ปจฉมำยะ ทสำยะ มะนสสา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๓) สพเพ อตตะรำยะทสำยะ มะนสสา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

182

๔) สพเพ ทกขณำยะทสำยะ มะนสสา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๕) สพเพ ปรตถมำยะ อะนทสำยะ มะนสสา อะเวรา อพยาปชฌา

อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๖) สพเพ ปจฉมำยะอะนทสำยะ มะนสสา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๗) สพเพ อตตะรำยะ อะนทสำยะ มะนสสา อะเวรา อพยาปชฌา

อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๘) สพเพ ทกขณำยะ อะนทสำยะ มะนสสา อะเวรา อพ ยาปชฌา

อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๙) สพเพ เหฏฐมำยะทสำยะ มะนสสา อะเวรา อพ ยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑๐) สพเพ อปะรมำยะทสำยะ มะนสสา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑) สพเพ ปรตถมำยะทสำยะ วนปาตกา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๒) สพเพ ปจฉมำยะทสำยะ วนปาตกา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๓) สพเพ อตตะรำยะทสำยะ วนปาตกา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๔) สพเพ ทกขณำยะทสำยะ วนปาตกา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

183

๕) สพเพ ปรตถมำยะ อะนทสำยะ วนปาตกา อะเวรา อพยาปชฌา

อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๖) สพเพ ปจฉมำยะ อะนทสำยะ วนปาตกา อะเวรา อพยาปชฌา

อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๗) สพเพ อตตะรำยะ อะนทสำยะ วนปาตกา อะเวรา อพ ยาปชฌา

อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๘) สพเพ ทกขณำยะ อะนทสำยะ วนปาตกา อะเวรา อพ ยาปชฌา

อะนฆา สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๙) สพเพ เหฏฐมำยะทสำยะ วนปาตกา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตฯ

๑๐) สพเพ อปะรมำยะทสำยะ วนปาตกา อะเวรา อพยาปชฌา อะนฆา

สข อตตานง ปะรหะรนตตฯ

อเมห ทะสะหากาเรห ทสา ผะระณา เมตตาเจโตวมตต, สพเพสง

สตตานง ปฬะนง วชเชตวา, อะปฬานะยะ อปะฆาตง วชเชตวา, อะนปฆา

เตนะ สนตาปง วชเชตวา, อะสนตาเปนะ ปะรยาทานง วชเชตวา,

อะปะรยาทาเนนะ วเหสง วชเชตวา, อะวเหสายะ สพเพ สตตา อะเวรโน

โหนต, มา เวรโน, สขโน โหนต, มา ทกขโน สขตตตา โหนต, มา

ทกขตตาต อเมห อฏฐะหากาเรห สพเพ สตตา เมตตายะตต, เมตตา ตง

ธมมง เจตะยะตต, เจโต สพพะพะยาปะทะปะรยฏฐาเนห, มจจะตต

เมตตา จะ เจโตวมตต, จาต เมตตาเจโตวมตต นฏฐตา.

184

พระคาถามหาทพยมนตบทใหญ นเปนพระคาถาโบราณใชในคราวดวงชะตาตก

สาธยายเพอพนเคราะหกรรม สาธยายเพอขจดอปสรรคภยนอนตราย ปองกนภยพบต

อนเกดแตดาวนพพระเคราะห ปองกนภยพบตอนเกดแตฤกษทง ๒๗ นกขตฤกษ

พร�าสวดเพอความเปนมงคลชย ขจดสนเสนยดจญไร อปมงคล อวมงคลทงปวงใน

พระคาถานจะกลาวถง ชยมงคลตางๆ กลาวถงพระอรหนต ๘ ทศ มการสอดแทรก

บทสวดตางๆลงไปทงสรยาสตร จนทมาสตร อนสาธยายถงพระพทธเจาโปรดอสรทราห

เพอชวยขจดภยนตรายแกพระอาทตยและพระจนทร มการกลาวถงต�านานดวงดาว

ประจ�านกขตฤกษทงหลาย และบททเปนบอเกดแหงความส�าเรจในสทธทงหลาย และ

บททเปนบอเกดแหงความส�าเรจในสทธทงหลาย ขาพเจาไดน�ามาสาธยายใหไดอานกน

ขอจงสดบและสาธยาย เพอประโยชนสขสวสดพพฒนมงคลทวกนเทอญ

พระคำถำมหำทพยมนตบทใหญ

185

บทนมสกำรพระรตนตรยพทธคณธรรมคณสงฆคณ

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

อตปโส ภะคะวา อะระหง สมมาสมพทโธ

วชาจะระณะสมปนโน สคะโต โลกะวท อนตตะโร

ปรสะธมมะสาระถ สตถาเทวะมะนสสานง พทโธภะคะวาตฯ

สวากขาโต ภะคะวะตาธมโม สนทฏฐโก

อะกาลโก เอหปสสโก โอปะนะยโก

ปจจตตงเวทตพโพ วญหตฯ

สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ

อชปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ

ญายะปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ

สามจปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ

ยะททง จตตาร ปรสะยคาน อฏฐะปรสะปคคะลา

เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ อาหเนยโย

ปาหเนยโย ทกขเนยโย อญชะลกะระณโย

อะนตตะรง ปญญกเขตตง โลกสสาตฯ

186

พระคำถำมหำทพยมนตจำกยอดพระกณฑไตรปฎก

อนทะสาวง มหาอนทะสาวง

พรหมมะสาวง มหาพรหมมะสาวง

จกกะวตตสาวง มหาจกกะวตตสาวง

เทวาสาวง มหาเทวาสาวง

อสสาวง มหาอสสาวง

มนสาวง มหามนสาวง

สปปรสะสาวง มหาสปปรสะสาวง

พทธะสาวง ปจเจกะพทธะสาวง

อะระหตตะสาวง สพพะสทธวชชาธะรานงสาวง

สพพะโลกาอรยานงสาวง เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหนต

สาวงคณง วะชะพะลง เตชง วรยง สทธกมมง

ธมมงสจจง นพพานง โมกขง คยหะกง ทานง สลง

ปญญานกขง ปญญง ภาคะยง ยะสง ตปปง สขง

สรรปง จะตวสะตเทสะนง เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหนต

หล หล หล สวาหายะ ฯ

187

บทสวดทพยมนต[ตนฉบบ]โดยทำนพอลธมมธโรวดอโศกำรำมจ.สมทรปรำกำร

ในสมยหนงทพระพทธเจาพระสมณโคดม เสวยพระชาตเปนพระฤาษ

อยในปา ทานไดสวดบททพยมนต เปนประจ�าทกวน มสงนาอศจรรยเกดขน

คอ บรรดาสตวตางๆ ทอาศยอยในปานน เมอไดเขามาสบรเวณทพ�านกของ

พระฤาษ สตวทงหลาย อาทเชน ชางปา เสอ หม เกง กวาง เหลาน จะกลาย

เปนมตรกนทนท ไมมการไลลาท�าลายกน สตวเลกและสตวใหญตางกพากน

เปนมตรตอกนดวยอานภาพแหงทพยมนตทแผออกไปทกวนในเขตทพระฤาษ

บ�าเพญพรตอย

ยอนไปเมอปพ.ศ. 2500 หลวงปหลอดไดเดนทางจากปามาสกรงเทพเปน

ครงแรก ทานไดมาจ�าพรรษาอยทวดอโศการาม ของทานพอล ศษยหลวงปมน

ซงบททพยมนตนนเอง ซงทานพอลเปนผคนพบจากพระไตรปฎกทานน�ามา

ศกษา และน�ามาใหพระ เณร แมช ทวดอโศกรามสวดกน หลงจากท�าวตรเชา

วตรเยนทกวน

การสวดทพยมนตเพอสรมงคลแกผสวด เพอใหมอาย วรรณะ สขะ พละ

เพอสงกศลใหผปวยใหทเลาจากอาการเจบปวย หรอสวดสงกศลใหหลวงป คร

อาจารยทมอายมากใหมพละก�าลง หรอสวดเพอบรรเทาเวทนา หรอสบชะตา

ตออาย

188

ทพยมนต

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ (สามจบ)

พทธง อายวฑฒะนง ชวตง ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

ธมมง อายวฑฒะนง ชวตง ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

สงฆง อายวฑฒะนง ชวตง ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

ทตยมป พทธง อายวฑฒะนง ชวตง ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

ทตยมป ธมมง อายวฑฒะนง ชวตง ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

ทตยมป สงฆง อายวฑฒะนง ชวตง ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป พทธง อายวฑฒะนง ชวตง ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป ธมมง อายวฑฒะนง ชวตง ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป สงฆง อายวฑฒะนง ชวตง ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม

1. วาโย จะ พทธะคณง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมามหง

อะระหง สมมาสมพทโธ วชชาจะระณะสมปนโน สคะโต โลกะวท อะนตตะโร

ปรสะทมมะสาระถ สตถา เทวะมะนสสานง พทโธ ภะคะวาต

วาโย จะ ธมเมตง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมามหง สวาก

ขาโต ภะคะวาตา ธมโม สนทฏฐโก อะกาลโก เอหปสสโก โอปะนะยโก ปจจต

ตงเวทตพโพ วญหต

วาโย จะ สงฆานง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมามหง สปะฏ

ปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ อชปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ

189

ญายะปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ สามจปะฏปนโน ภะคะวะโต

สาวะกะสงโฆ ยะททง จตตาร ปรสะยคาน อฏฐะปรสะปคคะลา เอสะภะคะวะ

โต สาวะกะสงโฆ อาหเนยโย ปาหเนยโย ทกขเณยโย อญชะลกะระณโย

2. เตโช จะ พทธะคณง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมามหง

อะระหง สมมาสมพทโธ วชชาจะระณะสมปนโน สคะโต โลกะวท อะนตตะโร

ปรสะทมมะสาระถ สตถา เทวะมะนสสานง พทโธ ภะคะวาต

เตโช จะ ธมเมตง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมามหง สวาก

ขาโต ภะคะวาตา ธมโม สนทฏฐโก อะกาลโก เอหปสสโก โอปะนะยโก ปจจต

ตงเวทตพโพ วญหต

เตโช จะ สงฆานง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมามหง สปะฏ

ปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ อชปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ

ญายะปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ สามจปะฏปนโน ภะคะวะโต

สาวะกะสงโฆ ยะททง จตตาร ปรสะยคาน อฏฐะปรสะปคคะลา เอสะภะคะวะ

โต สาวะกะสงโฆ อาหเนยโย ปาหเนยโย ทกขเณยโย อญชะลกะระณโย

อะนตตะรงปญญกเขตตง โลกสสาต

3. อาโป จะ พทธะคณง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมามหง

อะระหง สมมาสมพทโธ วชชาจะระณะสมปนโน สคะโต โลกะวท อะนตตะโร

ปรสะทมมะสาระถ สตถา เทวะมะนสสานง พทโธ ภะคะวาต

อาโป จะ ธมเมตง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมามหง สวาก

ขาโต ภะคะวาตา ธมโม สนทฏฐโก อะกาลโก เอหปสสโก โอปะนะยโก

ปจจตตงเวทตพโพ วญหต

190

อาโป จะ สงฆานง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมามหง สปะฏ

ปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ อชปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ

ญายะปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ สามจปะฏปนโน ภะคะวะโต

สาวะกะสงโฆ ยะททง จตตาร ปรสะยคาน อฏฐะปรสะปคคะลา เอสะภะคะวะ

โต สาวะกะสงโฆ อาหเนยโย ปาหเนยโย ทกขเณยโย อญชะลกะระณโย

อะนตตะรงปญญกเขตตง โลกสสาต

4. ปะฐะว จะ พทธะคณง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมามหง

อะระหง สมมาสมพทโธ วชชาจะระณะสมปนโน สคะโต โลกะวท อะนตตะโร

ปรสะทมมะสาระถ สตถา เทวะมะนสสานง พทโธ ภะคะวาต

ปะฐะว จะ ธมเมตง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมามหง สวา

กขาโต ภะคะวาตา ธมโม สนทฏฐโก อะกาลโก เอหปสสโก โอปะนะยโก ปจจต

ตงเวทตพโพ วญหต

ปะฐะว จะ สงฆานง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมามหง สปะฏ

ปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ อชปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ

ญายะปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ สามจปะฏปนโน ภะคะวะโต

สาวะกะสงโฆ ยะททง จตตาร ปรสะยคาน อฏฐะปรสะปคคะลา เอสะภะคะวะ

โต สาวะกะสงโฆ อาหเนยโย ปาหเนยโย ทกขเณยโย อญชะลกะระณโย

อะนตตะรงปญญกเขตตง โลกสสาต

5. อากาสา จะ พทธะคณง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมาม

หง อะระหง สมมาสมพทโธ วชชาจะระณะสมปนโน สคะโต โลกะวท อะนต

ตะโร ปรสะทมมะสาระถ สตถา เทวะมะนสสานง พทโธ ภะคะวาต

191

อากาสา จะ ธมเมตง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมามหง

สวากขาโต ภะคะวาตา ธมโม สนทฏฐโก อะกาลโก เอหปสสโก โอปะนะยโก

ปจจตตงเวทตพโพ วญหต

อากาสา จะ สงฆานง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมามหง ส

ปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ อชปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ

ญายะปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ สามจปะฏปนโน ภะคะวะโต

สาวะกะสงโฆ ยะททง จตตาร ปรสะยคาน อฏฐะปรสะปคคะลา เอสะภะคะวะ

โต สาวะกะสงโฆ อาหเนยโย ปาหเนยโย ทกขเณยโย อญชะลกะระณโย

อะนตตะรงปญญกเขตตง โลกสสาต

6. วญญาณง จะ พทธะคณง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมา

มหง อะระหง สมมาสมพทโธ วชชาจะระณะสมปนโน สคะโต โลกะวท

อะนตตะโร ปรสะทมมะสาระถ สตถา เทวะมะนสสานง พทโธ ภะคะวาต

วญญาณง จะ ธมเมตง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมามหง

สวากขาโต ภะคะวาตา ธมโม สนทฏฐโก อะกาลโก เอหปสสโก โอปะนะยโก

ปจจตตงเวทตพโพ วญหต

วญญาณง จะ สงฆานง อะระหง พทโธ อตป โส ภะคะวา นะมามหง ส

ปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ อชปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ

ญายะปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ สามจปะฏปนโน ภะคะวะโต

สาวะกะสงโฆ ยะททง จตตาร ปรสะยคาน อฏฐะปรสะปคคะลา เอสะภะคะวะ

โต สาวะกะสงโฆ อาหเนยโย ปาหเนยโย ทกขเณยโย อญชะลกะระณโย

อะนตตะรงปญญกเขตตง โลกสสาต

192

ธาตประรสทธานภาเวนะ สพพะทกขา สพพะภะยา สพพะโรคา วมจจน

ต อต อทธะมะโธ ตรยง สพพะธ สพพตตะตายะ สพพาวนตงโลกง เมตตา

กรณา มทตา อเปกขา สะหะคะเตนะ เจตะสา จะตททสง ผะรตตะวา วหะระ

ต สขง สปะต สขง ปะฎพชฌะต นะปาปะกง สปนง ปสสะต มะนสสานง ป

โย โหต อะมะนสสานง ปโย โหต เทวะตา รกขนต นาสสะ อคค วา วสง วา

สตถง วา กะมะต ตวะฏง จตตง สะมาธยะต มขวณโณ วปปะสทะต อะสม

มฬะโห กาลงกะโรต อตตะรง อปปะฏวชฌนโต พรหมมะโล กปะโค โหต อต

อทธะมะโธ ตรยง อะเวรง อะเวรา สขะชวโน กะตง ปญญง ผะลง มยหง สพ

เพภาค ภะวนตเต ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะ เทวะตา สพพะพท

ธานภาเวนะ สพพะธมมานภาเวนะ สพพะสงฆานภาเวนะ โสตถ โหนต นรน

ตะรง อะระหง พทโธ อตปโส ภะคะวา นะมามหง

ยอดพระกณฑไตรปฎกตนฉบบเดม

๑. อตป โส ภะคะวา อะระหง วะตะ โส ภะคะวา.อตป โส ภะคะวา สมมาสมพทโธ วะตะ โส ภะคะวา.อตป โส ภะคะวา วชชาจะระณะ สมปนโน วะตะ โส ภะคะวา.อตป โส ภะคะวา สคะโต วะตะ โส ภะคะวา.อตป โส ภะคะวา โลกะวท วะตะ โส ภะคะวา .อะระหนตง สะระณง คจฉาม. อะระหนตง สระสา นะมาม.สมมาสมพทธง สะระณง คจฉาม. สมมาสมพทธง สระสา นะมาม.วชชาจะระณะสมปนนง สะระณง คจฉาม. วชชาจะระณะสมปนนง สระสา นะมาม.สคะตง สะระณง คจฉาม. สคะตง สระสา นะมาม.โลกะวทง สะระณง คจฉาม. โลกะวทง สระสา นะมาม.

๒. อตป โส ภะคะวา อะนตตะโร วะตะ โส ภะคะวา.อตป โส ภะคะวา ปรสะทมมะสาระถ วะตะ โส ภะคะวา.

193

อตป โส ภะคะวา สตถา เทวะมะนสสานง วะตะ โส ภะคะวา.อตป โส ภะคะวา พทโธ วะตะ โส ภะคะวา.อะนตตะรง สะระณง คจฉาม. อะนตตะรง สระสา นะมาม.ปรสะทมมะสาระถ สะระณง คจฉาม. ปรสะทมมะสาระถ สระสา นะมาม.สตถา เทวะมะนสสานง สะระณง คจฉาม. สตถา เทวะมะนสสานง สระสา นะมาม.พทธง สะระณง คจฉาม. พทธง สระสา นะมาม. อตป โส ภะคะวา ฯ

๓. อตป โส ภะคะวา รปะขนโธ อะนจจะลกขะณะปาระม จะ สมปนโน.อตป โส ภะคะวา เวทะนาขนโธ อะนจจะลกขะณะปาระม จะ สมปนโน.อตป โส ภะคะวา สญญาขนโธ อะนจจะลกขะณะ ปาระม จะ สมปนโน.อตป โส ภะคะวา สงขาระขนโธ อะนจจะลกขะณะปารม จะ สมปนโน.อตป โส ภะคะวา วญญาณะขนโธ อะนจจะลกขะณะปาระม จะสมปนโน.

๔. อตป โส ภะคะวา ปะฐะวธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา อาโปธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา เตโชธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา วาโยธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา อากาสะธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตปโส ภะคะวา วญญาณะธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา จกกะวาฬะธาตสะมาธญาณะสมปนโน.

๕. อตป โส ภะคะวา จาตมมะหาราชกา ธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา ตาวะตงสาธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา ยามาธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา ตสตาธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา นมมานะระตธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา ปะระนมมตะวะสะวตตธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา กามาวะจะระธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา รปาวะจะระธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา อะรปาวะจะระธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา โลกตตะระธาตสะมาธญาณะสมปนโน.

194

๖. อตป โส ภะคะวา ปะฐะมะฌานะธาตสะมาธ-ญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา ทตยะฌานะธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา ตะตยะฌานะธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา จะตตถะฌานะธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา ปญจะมะฌานะธาตสะมาธญาณะสมปนโน.

๗. อตป โส ภะคะวา อากาสานญจายะตะนะธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา วญญานญจายะตะนะธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา อากญจญญายะตะนะธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา เนวะสญญานาสญญายะตะนะธาตสะมาธญาณะสมปนโน.

๘. อตป โส ภะคะวา โสตาปตตมคคะธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา สะกทาคามมคคะธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา อะนาคามมคคะธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา อะระหตตะมคคะธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา โสตาปตตผะละธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา สะกทาคามผะละธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา อะนาคามผะละธาตสะมาธญาณะสมปนโน.อตป โส ภะคะวา อะระหตตะผะละธาตสะมาธญาณะสมปนโน.

๙. กสะลา ธมมา อตป โส ภะคะวา อะอา ยาวะชวง พทธง สะระณง คจฉามชมพ ทปญจะ อสสะโร กสะลา ธมมา นะโม พทธายะนะโม ธมมายะ นะโมสงฆายะ ปญจะ พทธา นะมามหง อา ปา มะ จ ปะ, ท มะ สง อง ข, สง วธา ป กะ ยะ ปะ, อปะสะชะสะเหปาสายะโส ฯโส โส สะ สะ อะ อะ อะ อะ น เต ชะ ส เน มะ ภ จะ นา ว เว อะ สง ว ส โล ป สะ พ ภะ อสวาส สสวาอ กสะลา ธมมา จตตวอตถ.อตป โส ภะคะวา อะระหง อะอา ยาวะชวง พทธง สะระณง คจฉาม สาโพธปญจะ อสสะโร ธมมา. กสะลา ธมมา นนทะววงโก อต สมมาสมพทโธ สคะลาโน ยาวะชวง พทธง สะระณง คจฉาม.

๑๐. จาตมมะหาราชกา อสสะโร กสะลา ธมมา อต วชชาจะระณะสมปนโน ออ ยาวะชวง พทธง สะระณง คจฉาม. ตาวะตงสา อสสะโร กสะลา ธมมา นนทะ ปญจะ สคะโต โลกะวท มะหาเอโอ ยาวะชวง พทธง สะระณง คจฉาม.

195

ยามา อสสะโร กสะลา ธมมา พรหมาสททะ ปญจะสตตะ สตตาปาระม อะนตตะโร ยะมะกะขะ ยาวะชวง พทธง สะระณง คจฉาม.ตสตา อสสะโร กสะลา ธมมา ปยะปะกะ ปรสะทมมะสาระถ ยาวะชวง พทธง สะระณง คจฉาม. นมมานะระต อสสะโร กสะลา ธมมา เหตโปวะ สตถา เทวะมะนสสานง ตะถา ยาวะชวง พทธง สะระณง คจฉาม. ปะระนมมตะวะสะวตต อสสะโร กสะลา ธมมา สงขาระขนโธ ทกขง ภะคะวะตา ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม ฯ พรหมา อสสะโร กสะลา ธมมา นตถปจจะยา วนะปญจะภะคะวะตา ยาวะ นพพานง สะระณง คจฉาม.

๑๑. นะโม พทธสสะ นะโม ธมมสสะ นะโม สงฆสสะ พทธลาโภกะลา กะระกะนา เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหนต หล หล หล สะวาหายะ. นะโม พทธสสะ นะโม มมสสะ นะโม สงฆสสะ วตต วตต วตต มตต มตต มตต จตต จตต วตต วตต มะยะส สวตถ โหนต หล หล หล สะวาหายะ. อนทะสาวง มะหาอนทะสาวง พรหมะสาวงมะหาพรหมะสาวง จกกะวตตสาวง มะหาจกกะวตต-สาวง เทวาสาวง มะหาเทวาสาวง อสสาวง มะหาอสสาวง มนสาวง มหามนสาวง สปปรสะสาวง มหาสปปรสะสาวง พทธะสาวง ปจเจกะพทธะสาวง อะระหตตะสาวง สพพะสทธวชชาธะรานงสาวง สพพะโลกา อรยานงสาวง เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหนต. สาวง คณง วะชะ พะลง เตชง วรยง สทธกมมง ธมมง สจจง นพพานง โมกขง คยหะกง ทานง สลง ปญญา นกขง ปญญง ภาคะยง ยะสง ตปปง สขง สร รปง จะตวสะตเทสะนง เอเตนะ สจเจนะ สวตถ โหนต หล หล หล สะวาหายะ ฯ

๑๒. นะโม พทธสสะ ทกขง อะนจจง อะนตตา รปะขนโธ เวทะนาขนโธ สญญาขนโธ สงขาระขนโธ วญญาณะขนโธ นะโม อตปโส ภะคะวา.นะโม ธมมสสะ ทกขง อะนจจง อะนตตา รปะขนโธ เวทะนาขนโธ สญญาขนโธ สงขาระขนโธ วญญาณะขนโธ นะโม สวากขาโต ภะคะวะตา ธมโม.นะโม สงฆสสะ ทกขง อะนจจง อะนตตา รปะขนโธ เวทะนาขนโธ สญญาขนโธ สงขาระขนโธ วญญาณะขนโธ นะโม สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ วาหะปะรตตง. นะโม พทธายะ มะอะอ ทกขง อะนจจง อะนตตา ยาวะ ตสสะ หาโย นะโม ออะมะ ทกขง อะนจจง อะนตตา อ อะมะ อาวนทา นะโม พทธายะ นะ อะ กะ ต น สะ ระ นะ อา ระ ปะ ข ธง มะ อะ อ ทกขง อะนจจง อะนตตา ฯ

(กราบ ๓ ครง)

196

พระคำถำธำรณปรตร

นะโมตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ (๓ จบ)

๑. พทธานง ชวตตสสะ นะ สกกา เกนะจ อนตะราโย กาตง ตถา เม

โหต, อตตง เส พทธสสะ ภะคะวะโต อปปฏหะตะญาณง อนาคตง

เส พทธสสะ ภะคะวะโต อปปฏหะตะญาณง, ปจจปนนง เส พทธสสะ

ภะคะวะโต อปปฏหะตะญาณง

๒. อเมห ตห ธมเมห สะมนนาคะตสสะ พทธสสะ ภะคะวะโต,

สพพง กายะกมมง ญาณะปพพงคะมง ญาณานปรวตตง, สพพง วจกมมง

ญาณะปพพงคะมง ญาณานปรวตตง, สพพง มะโนกมมง ญาณะปพพง

คะมง ญาณานปรวตตง

๓. อเมห ฉะห ธมเมห สะมนนาคะตสสะ พทธสสะ ภะคะวะโต,

นตถ ฉนทสสะ หาน นตถ ธมมะเทสนายะ หาน, นตถ วรยสสะ หาน

นตถ วปสสะนายะ หาน, นตถ สมาธธสสะ หาน นตถ วมตตยา หาน

๔. อเมห ทะวาทะสะห ธมเมห สะมนนาคะตสสะ พทธสสะ

ภะคะวะโต, นตถ ทะวา นตถ ระวา นตถ อปผฏฏง นตถ เวคายตตตง,

นตถ อพพะยาวะฏะมะโน นตถ อปปฏสงขารเปกขา

๕. อเมห อฏฐาระสะห ธมเมห สะมนนาคะตสสะ พทธสสะ

ภะคะวะโต, นะโม สตตนนง สมมาสมพทธานง, นตถ ตะถาคะตสสะ

กายะทจรตตง นตถ ตะถาคะตสสะ วจทจรตตง นตถ ตะถาคะตสสะ

มโนทจรตตง, นตถ อตตง เส พทธสสะ ภะคะวะโต ปะฏหะตะญาณง,

นตถ อนาคตง เส พทธสสะ ภะคะวะโต ปะฏหะตะญาณง, นตถ

ปจจปนนง เส พทธสสะ ภะคะวะโต ปะฏหะตะญาณง

197

นตถ สพพง กายะกมมง ญาณานปพพง คะมง ญาณง นานปรวตตง

นตถ สพพง วจกมมง ญาณานปพพง คะมง ญาณง นานปรวตตง

นตถ สพพง มะโนกมมง ญาณานปพพง คะมง ญาณง นานปรวตตง

อมง ธาระณง อะมตง อะสะมง สพพะสตตานง ตาณงเลณง

สงสาระ ภะยะภตานง, อคคง มหาเตชง

๖. อมง อานนทะ ธาระณะปรตตง ธาเรห วาเรห ปรปจฉาห, ตสสะ

กาเย วสง นะ กะเมยยะ อทะเกนะ ลคเคยยะ อคคนะ ทะเหยยะ

นานาภะยะวโก, นะ เอกาหาระโก นะ ทะวหาระโก, นะ ตหาระโก นะ

จะตหาระโก, นะ อมมตตะกง นะ มฬะหะกง มนสเสห อะมนสเสห นะ

หงสะกา

๗. ตง ธาระณง ปรตตง ยถา กะตะเม ชาโล มหาชาโล ชาลตเต

มหาชาลตเต, ปคเค มหาปคเค สมปตเต มหาสมปตเต ภตง คะมะห

ตะมงคะลง

๘. อมง โข ปะนานนทะ ธาระณะปรตตง สตตงสะเตห สมมาสมพทธ

โกฏห, ภาสตง วตเต อะวตเต คนธะเว อะคนธะเว โนเม อะโนเม เสเว

อะเสเว, กาเย อะกาเย ธาระเณ อะธาระเณ อลล มลล ตลล มลล,

โยรกเข มหาโยรกเข ภตง คะมะห ตะมงคะลง

๙. อมง โข ปะนานนทะ ธาระณะปรตตง นะวะ นะ วตยา สมมา

สมพทธโกฏห, ภาสตง ทฏฐลา ทณทลา มนตลา โรคลา ขะระลา ทพพลา,

เอเตนะ สจจะวชเชนะ โสตถ เต โหต สพพะทา.

198

อนโมทนำวธ

ยะถา วารวะหา ปรา ปะรปเรนต สาคะรง,

เอวะเมวะ อโต ทนนง เปตานง อปะกปปะต.

อจฉตง ปตถตง ตมหง ขปปะเมวะ สะมชฌะต,

สพเพ ปเรนต สงกปปา จนโท ปณณะระโส ยะถา,

มะณ โชตระโส ยะถา.

รบพรอมกน

สพพตโย ววชชนต สพพะโรโค วนสสะต,

มา เต ภะวตวนตะราโย สข ทฆายโก ภะวะ.

สพพตโย ววชชนต สพพะโรโค วนสสะต,

มา เต ภะวตวนตะราโย สข ทฆายโก ภะวะ.

สพพตโย ววชชนต สพพะโรโค วนสสะต,

มา เต ภะวตวนตะราโย สข ทฆายโก ภะวะ.

อะภวาทะนะสลสสะ นจจง วฑฒาปะจายโน,

จตตาโร ธมมา วฑฒนต อาย วณโณ สขง พะลง.

หวงน�าทเตม ยอมยงสมทรสาครใหบรบรณไดฉนใด, ทานททานอทศใหแลวใน

โลกน, ยอมส�าเรจประโยชนแกผทละโลกนไปแลวไดฉนนน, ขออฏฐผลททานปรารถนา

แลว ตงใจแลว, จงส�าเรจโดยฉบพลน, ขอความด�ารทงปวงจงเตมท, เหมอนพระจนทรใน

วนเพญ, เหมอนแกวมณ อนสวางไสวควรยนด,

ความจญไรทงปวงจงบ�าราศไป, โรคทงปวงของทานจงหาย, อนตรายอยามแกทาน,

ทานจงเปนผมความสข มอายยน, พรสประการ คอ อาย วรรณะ สขะ พละ ยอมเจรญ

แกบคคล, ผมปกตไหวกราบ มปกตออนนอมตอผใหญ เปนนตย ดวยประการฉะนแล.

199

มงคลจกกวำฬนอย

สพพะพทธานภาเวนะ, สพพะธมมานภาเวนะ, สพพะสงฆานภาเวนะ,

พทธะระตะนง ธมมะระตะนง สงฆะระตะนง ตณณง ระตะนานง อานภา

เวนะ, จะตราสตสะหสสะธมมกขนธานภาเวนะ, ปฏะกตตะยานภาเวนะ,

ชนะสาวะกานภาเวนะ, สพเพ เต โรคา, สพเพ เต ภะยา, สพเพ เต

อนตะรายา, สพเพ เต อปททะวา, สพเพ เต ทนนมตตา, สพเพ เต

อะวะมงคะลา วนสสนต,

*อายวฑฒะโก, ธะนะวฑฒะโก, สรวฑฒะโก, ยะสะวฑฒะโก,

พะละวฑฒะโก, วณณะวฑฒะโก, สขะวฑฒะโก, โหต สพพะทา.

ทกขะโรคะภะยา เวรา โสกา สตต จปททะวา,

อะเนกา อนตะรายาป วนสสนต จะ เตชะสา.

ชะยะสทธ ธะนง ลาภง โสตถ ภาคยง สขง พะลง,

สร อาย จะ วณโณ จะ โภคง วฑฒ จะ ยะสะวา,

สะตะวสสา จะ อาย จะ ชวะสทธ ภะวนต เต.

ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตา,

สพพะพทธานภาเวนะ สะทา โสตถ ภะวนต เต.

ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตา,

สพพะธมมานภาเวนะ สะทา โสตถ ภะวนต เต.

ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตา,

สพพะสงฆานภาเวนะ สะทา โสตถ ภะวนต เต.

มงคลจกกะวาฬนอย ตอนตงแต *อายวฑฒะโก ถง โหต สพพะทา นน

ถาผรบพรเปนสตร ทานนยมเปลยนดงน

200

*อายวฑฒะกา ธะนะวฑฒะกา สรวฑฒะกา ยะสะวฑฒะกา

พะละวฑฒะกา วณณะวฑฒะกา สขะวฑฒะกา โหต สพพะทา.

นอกนนเหมอนกน.

มงคลจกกวำฬใหญ

สรธตมะตเตโชชะยะสทธมะหทธมะหาคณาปะรมตะปญญาธ

การสสะ สพพนตะรายะนวาระณะสะมตถสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต

สมมาสมพทธสสะ ทวตตงสะมะหาปรสะลกขะณานภาเวนะ, อะสตยาน

พยญชะนานภาเวนะ, อฏตตะระสะตะมงคะลานภาเวนะ, ฉพพณณะรงสยา

นภาเวนะ, เกตมาลานภาเวนะ, ทะสะปาระมตานภาเวนะ, ทะสะอปะปาระ

มตานภาเวนะ, ทะสะปะระมตถะปาระมตานภาเวนะ, สละสมาธปญญา

นภาเวนะ, พทธานภาเวนะ, ธมมานภาเวนะ, สงฆานภาเวนะ, เตชานภาเวนะ,

อทธานภาเวนะ, พะลานภาเวนะ, เญยยะธมมานภาเวนะ, จะตราสตสะ

หสสะ ธมมกขนธานภาเวนะ, นะวะโลกตตะระธมมานภาเวนะ, อฏฐงคกะ

มคคานภาเวนะ, อฏฐะสะมาปตตยานภาเวนะ, ฉะฬะภญญานภาเวนะ,

จะตสจจะญาณานภาเวนะ, ทะสะพะละญาณานภาเวนะ, สพพญตะ

ญาณานภาเวนะ, เมตตากะรณามทตา อเปกขานภาเวนะ, สพพะปะรตตา

นภาเวนะ, ระตะนตตะยะสะระณานภาเวนะ, ตยหง สพพะโรคะโสก

ปททะวะทกขะโทมะนสสปายาสา วนสสนต, สพพะอนตะรายาป วนสสนต

สพพะสงกปปา ตยหง สะมชฌนต, ทฆายตา ตยหง โหต สะตะวสสะ

ชเวนะ สะมงคโก โหต สพพะทาฯ อากาสะปพพะตะวะนะภมคงคา

มะหาสะมททา อารกขะกา เทวะตา สะทา ตมเห อะนรกขนตฯ

201

ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตา

สพพะพทธานภาเวนะ สะทา โสตถ ภะวนต เต

ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตา

สพพะธมมานภาเวนะ สะทา โสตถ ภะวนต เต

ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตา

สพพะสงฆานภาเวนะ สะทา โสตถ ภะวนต เต ฯ

นกขตตะยกขะภตานง ปาปคคะหะนวาระณา

ปะรตตสสานภาเวนะ หนตวา เตสง อปททะเว

นกขตตะยกขะภตานง ปาปคคะหะนวาระณา

ปะรตตสสานภาเวนะ หนตวา เตสง อปททะเว

นกขตตะยกขะภตานง ปาปคคะหะนวาระณา

ปะรตตสสานภาเวนะ หนตวา เตสง อปททะเว ฯ

เกณยำนโมทนำคำถำ

อคคหตตง มขา ยญญา สาวตต ฉนทะโส มขง,

ราชา มขง มะนสสานง นะทนง สาคะโร มขง.

นกขตตานง มขง จนโท อาทจโจ ตะปะตง มขง,

ปญญะมากงขะมานานง สงโฆ เว ยะชะตง มขง.

ภะณสสามะ มะยง คาถา กาละทานปปะทปกา*

เอตา สณนต สกกจจง ทายะกา ปญญะกามโน.

*หมำยเหต บทนใชน�า กาละทานะสตตะคาถา ถาใชเปนบทน�า วหาระทานะคาถา

เปลยนเปน วหำระทำนะทปกำ

202

กำละทำนะสตตะคำถำ

กาเล ทะทนต สะปญญา วะทญ วตะมจฉะรา,

กาเลนะ ทนนง อะรเยส อชภเตส ตาทส.

วปปะสนนะมะนา ตสสะ วปลา โหต ทกขณา,

เย ตตถะ อะนโมทนต เวยยาวจจง กะโรนต วา.

นะ เตนะ ทกขณา โอนา เตป ปญญสสะ ภาคโน,

ตสมา ทะเท อปปะฏวานะจตโต ยตถะ ทนนง มะหปผะลง,

ปญญาณ ปะระโลกสมง ปะตฏฐา โหนต ปาณนนต.

ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตา

สพพะสงฆานภาเวนะ สะทา โสตถ ภะวนต เต ฯ

นกขตตะยกขะภตานง ปาปคคะหะนวาระณา

ปะรตตสสานภาเวนะ หนตวา เตสง อปททะเว

นกขตตะยกขะภตานง ปาปคคะหะนวาระณา

ปะรตตสสานภาเวนะ หนตวา เตสง อปททะเว

นกขตตะยกขะภตานง ปาปคคะหะนวาระณา

ปะรตตสสานภาเวนะ หนตวา เตสง อปททะเว ฯ

203

วหำระทำนะคำถำ

สตง อณหง ปะฏหนต ตะโต วาฬะมคาน จะ,

สรงสะเป จะ มะกะเส สสเร จาป วฏฐโย.

ตะโต วาตาตะโป โฆโร สญชาโต ปะฏหญญะต,

เลนตถญจะ สขตถญจะ ฌายตง จะ วปสสตง.

วหาระทานง สงฆสสะ อคคง พทเธห วณณตง,

ตสมา ห ปณฑโต โปโส สมปสสง อตถะมตตะโน.

วหาเร การะเย รมเม วาสะเยตถะ พะหสสเต,

เตสง อนนญจะ ปานญจะ วตถะเสนาสะนาน จะ.

ทะเทยยะ อชภเตส วปปะสนเนนะ เจตะสา,

เต ตสสะ ธมมง เทเสนต สพพะทกขาปะนทะนง,

ยง โส ธมมะมธญญายะ ปะรนพพาตยะนาสะโวต.

เทวะตำทสสะทกขณำนโมทะนำคำถำ

ยส มง ปะเทเส กปเปต วาสง ปณฑตะชาตโย,

สละวนเตตถะ โภเชตวา สญญะเต พ รหมะจารโน.

ยา ตตถะ เทวะตา อาสง ตาสง ทกขณะมาทเส,

ตา ปชตา ปชะยนต มานตา มานะยนต นง.

ตะโต นง อะนกมปนต มาตา ปตตงวะ โอระสง,

เทวะตานกมปโต โปโส สาทะ ภท ราน ปสสะต ฯ

204

เทวะเทวตำภสมมนตะนะคำถำ

ยานธะ ภตาน สะมาคะตาน, ภมมาน วา ยาน วะ อนตะลกเข,

สพเพ วะ ภตา สมะนา ภะวนต, อะโถป สกกจจะ สณนต ภาสตง.

สภาสตง กญจป โว ภะเณม, ปญเญ สะตปปาทะกะรง อะปาปง,

ธมมปะเทสง อะนการะกานง ตสสะมา ห ภตาน สะเมนต สพเพ

เมตตง กะโรถะ มานสยา ปะชายะ, ภเตส พาฬหง กะตะภตตกายะ,

ทวา จะ รตโต จะ หะรนต เย พะลง, ปจโจปะการง อะภกงขะมานา.

เต โข มะนสสา ตะนกานภาวา, ภตา วเสเสนะ มะหทธกา จะ,

อะทสสะมานา มะนเชห ญาตา, ตสมา ห เน รกขะถะ อปปะมตตา.

อคคปปะสำทะสตตะคำถำ

อคคะโต เว ปะสนนานง อคคง ธมมง วชานะตง,

อคเค พทเธ ปะสนนานง ทกขเณยเย อะนตตะเร.

อคเค ธมเม ปะสนนานง วราคปะสะเม สเข,

อคเค สงเฆ ปะสนนานง ปญญกเขตเต อะนตตะเร.

อคคสมง ทานง ทะทะตง อคคง ปญญง ปะวฑฒะต,

อคคง อาย จะ วณโณ จะ ยะโส กตต สขง พะลง

อคคสสะ ทาตา เมธาว อคคะธมมะสะมาหโต,

เทวะภโต มะนสโส วา อปคปปตโต ปะโมทะตต.

205

โภชะนะทำนำนโมทะนำคำถำ

อายโท พะละโท ธโร วณณะโท ปะฏภาณะโท,

สขสสะ ทาตา เมธาว สขง โส อะธคจฉะต.

อายง ทตวา พะลง วณณง สขญจะ ปะฏภาณะโท,

ทฆาย ยะสะวา โหต ยตถะ ยตถปะปชชะตต.

อำทยะสตตะคำถำ

ภตตา โภคา ภะฏา ภจจา วตณณา อาปะทาส เม,

อทธคคา ทกขณา ทนนา อะโถ ปญจะ พะล กะตา.

อปฏฐตา สละวนโต สญญะตา พรหมะจารโน,

ยะทตถง โภคะมจเฉยยะ ปณฑโต ฆะระมาวะสง.

โส เม อตโถ อะนปปตโต กะตง อะนะนตาปยง,

เอตง อนสสะรง มจโจ อรยะธมเม ฐโต นะโร.

อเธวะ นง ปะสงสนต เปจจะ สคเค ปะโมทะตต.

(๓ คาถากง อนโมทนา ในการท�าบญทกป ตามทเคยท�ามา)

206

ระตะนตตะยำนภำวำทคำถำ

ระตะนตตะยานภาเวนะ ระตะนตตะยะเตชะสา,

ทกขะโรคะภะยา เวรา โสกา สตต จปททะวา.

อะเนกา อนตะรายาป วนสสนต อะเสสะโต,

ชะยะสทธ ธะนง ลาภง โสตถ ภาคยง สขง พะลง.

สร อาย จะ วณโณ จะ โภคง วฑฒ จะ ยะสะวา,

สะตะวสสา จะ อาย จะ ชวะสทธ ภะวนต เต.

ถวำยอตเรก

จรนธะระต ทฆาย นรามะโย นะรสสะโร

ยะถา สข มะนสสนโท โรตปททะวะวชชโต

ตง ตง ราชะกะระเณยส สะทา ภท ราน ทกขะต

สะมทธง กสะลาสายะ สมปาเปนต ยะถจฉตง

ธมเมนะ สกะตารกโข เทเวห จานกมปโต

สยามนโท โส มะหาราชา ภท ราน ปสสะตง สะทา.

ตโรกฑฑะกณฑะสตตะคำถำ

ตโรกฑเฑสตฏฐนต สนธสงฆาฏะเกส จะ,

ทวาระพาหาสตฏฐนต อาคนต วานะ สะกง ฆะรง.

ปะหเต อนนะปานมห ขชชะโภชเช อปฏฐเต,

นะ เตสง โกจ สะระต สตตานง กมมะปจจะยา.

เอวง ทะทนต ญาตนง เย โหนต อะนกมปะกา,

สจง ปะณตง กาเลนะ กปปยง ปานะโภชะนง.

207

อทง โว ญาตนง โหต สขตา โหนต ญาตะโย,

เต จะ ตตถะ สะมาคนตะวา ญาตเปตา สะมาคะตา.

ปะหเต อนนะปานมห สกกจจง อะนโมทะเร,

จรง ชวนต โน ญาต เยสง เหต ละภามะ เส.

อมหากญจะ กะตา ปชา ทายะกา จะ อะนปผะลา,

นะ ห ตตถะ กะส อตถ โฆรกเขตถะ นะ วชชะต.

วะณชชา ตาทส นตถ หรญเญนะ กะยากะยง,

อโต ทนเนนะ ยาเปนต เปตา กาละกะตา ตะหง.

อณณะเต อทะกง วฏฐง ยะถาทนนง ปะวตตะต,

เอวะเมวะ อโต ทนนง เปตานง อปะกปปะต.

ยะถา วารวะหา ปรา ปะรปเรนต สาคะรง,

เอวะเมวะ อโต ทนนง เปตานง อปะกปปะต.

** อะทาส เม อะกาส เม ญาต มตตา สะขา จะ เม,

เปตานง ทกขณง ทชชา ปพเพ กะตะมะนสสะรง.

นะห รณณง วา โสโก วา ยา วญญา ปะรเทวะนา,

นะตง เปตานะมตถายะ เอวง ตฏฐนต ญาตะโย.

** อะยญจะ โข ทกขณา ทนนา สงฆมห สปะตฏฐตา,

ทฆะรตตง หตายสสะ ฐานะโส อปะกปปะต.

โส ญาตธมโม จะ อะยง นทสสโต,

เปตานะ ปชา จะ กะตา อฬารา,

พะลญจะ ภกขนะมะนปปะทนนง,

ตมเหห ปญญง ปะสตง อะนปปะกนต.

208

บทนมสการ

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ (๓ จบ)

บทสรรเสรญพระพทธคณ

อตป โส ภะคะวา อะระหง สมมาสมพทโธ

วชชา จะระณะสมปนโน สคะโต โลกะวท

อะนตตะโร ปรสะทมมะสาระถ

สตถา เทวะมนสสานง พทโธ ภะคะวาต.

ค�าแปล เปนท�านองสรภญญะ

องคใดพระสมพทธ สวสทธสนดาน

ตดมลกเลสมาร บ มหมนมหมองมว

หนงในพระทยทาน กเบกบาน คอดอกบว

ราค บ พนพว สวคนธก�าจร

องคใดประกอบดวย พระกรณาดงสาคร

209

โปรดหมประชากร มละโอฆะกนดาร

ชทางบรรเทาทกข และชสขเกษมศานต

ชทางพระนฤพาน อนพนโศกวโยคภย

พรอมเบญจพธจก- ษจรสวมลใส

เหนเหตทใกลไกล กเจนจบประจกษจรง

ก�าจดน�าใจหยาบ สนดานบาปแหงชายหญง

สตวโลกไดพงพง มละบาปบ�าเพญบญ

ขาฯ ขอประณตนอม ศรเกลาบงคมคณ

สมพทธการญ- ญภาพนนนรนดร ฯ

บทสรรเสรญพระธรรมคณ

สวากขาโต ภะคะวะตา ธมโม

สนทฏฐโก อะกาลโก เอหปสสโก โอปะนะยโก

ปจจตตง เวทตพโพ วญญหต.

ค�าแปล เปนท�านองสรภญญะ

ธรรมะคอคณากร สวนชอบสาธร ดจดวงประทปชชวาล

แหงองคพระศาสดาจารย สองสตวสนดาน สวางกระจางใจมล

ธรรมใดนบโดยมรรคผล เปนแปดพงยล และเกากบทงนฤพาน

สมญาโลกอดรพสดาร อนลกโอฬาร พสทธพเศษสกใส

อกธรรมตนทางครรไล นามขนานขานไข ปฏบตปรยตเปนสอง

คอทางด�าเนนดจคลอง ใหลวงลปอง ยงโลกอดรโดยตรง

ขาฯขอโอนออนอตมงค นบธรรมจ�านง ดวยจตและกายวาจา ฯ

210

บทสรรเสรญพระสงฆคณ

สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ

อชปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ

ญายะปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ

สามจปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ

ยะททง จตตาร ปรสะยคาน อฏฐะปรสะปคคะลา

เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ

อาหเนยโย ปาหเนยโย ทกขเณยโย อญชลกะระณโย

อะนตตะรง ปญญกเขตตง โลกสสาต.

ค�าแปล เปนท�านองสรภญญะ

สงฆใดสาวกศาสดา รบปฏบตมา แตองคสมเดจภควนต

เหนแจงจตสจเสรจบรร- ลทางทอน ระงบและดบทกขภย

โดยเสดจพระผตรสไตร ปญญาผองใส สะอาดและปราศมวหมอง

เหนหางทางขาศกปอง บ มล�าพอง ดวยกายและวาจาใจ

เปนเนอนาบญอนไพ- ศาลแดโลกย และเกดพบลยพนผล

สมญาเอารสทศพล มคณอนนต อเนกจะนบเหลอตรา

ขาฯขอนบหมพระศรา- พกทรงคณา- นคณประดจร�าพน

ดวยเดชบญขาอภวนท พระไตรรตนอน อดมดเรกนรตศย

จงชวยขจดโพยภย อนตรายใดใด จงดบและกลบเสอมสญ ฯ

211

ชะยะสทธคาถา

พาหง สะหสสะมะภนม มตะสาวธนตง

ครเมขะลง อทตะโฆระสะเสนะมารง

ทานาทธมมะวธนา ชตะวา มนนโท

ตนเตชะสา ภะวะต เต ชะยะสทธ นจจง.

ค�าแปล เปนท�านองสรภญญะ

ปางเมอพระองคปรมพท- ธะวสทธะศาสดา

ตรสรอนตตระสมา- ธ ณ โพธบลลงก

ขนมารสะหสสะพหพา- หวชาวชตขลง

ขครเมขละประทง คชะเหยมกระเหมหาญ

แสรงเสกสราวธะประดษฐ กละคดจะรอนราญ

รมพลพหลพยหปาน พระสมททะนองมา

หวงเพอผจญวรมนน- ทะสชนะราชา

พระปราบพหลพยหะมา- ระมะเลองมะลายสญ

ดวยเดชะองคพระทศพล สวมลไพบลย

ทานาทธรรมะวธกล ชนะนอมมะโนตาม

ดวยเดชะสจจะวจนา และนมามองคสาม

ขอจงนกรพละสยาม ชยะสทธทกวาร

ถงแมจะมอรวเศษ พละเดชะเทยมมาร

ขอไทยผจญพชตผลาญ อรแมนมนนทร ฯ

212

ค�าบชาในวนมาฆปณณม (เวยนเทยน)

ตงนโม ๓ จบ พรอมกน

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

ประธานวาน�า ทกคนวาตาม

อชชายง มาฆะปณณะม สมปตตา มาฆะนกขตเตนะ ปณณะจนโท

ยตโต ยตถะ ตะถาคะโต อะระหง สมมาสมพทโธ จาตรงคเก สาวะกะ

สนนปาเต โอวาทะปาฏโมกขง อททส.

ตะทาห อฑฒะเตระสาน สพเพสงเยวะ ขณาสะวานง สพเพเต

เอหภกขกา, สพเพป เต อะนามนตตาวะ ภะคะวะโต สนตกง อาคะตา

เวฬวะเน กะลนทะกะนวาเป มาหะปณณะมยง วฑฒะมานะกจฉายายะ

ตสมญจะ สนนปาเต ภะคะวา วสทธโปสะถง อะกาส โอวาทปาฏโมกขง

อททส.

213

อะยง อมหากง ภะคะวะโต เอโกเยวะ สาวะกะสนนปาโต อะโหส

จาตรงคโก อพฒะเตระสาน ภกขสะตาน สพเพสงเยวะ ขณาสะวานง

มะยนทาน อมง มาฆะปณณะม นกขตตะสะมะยง ตกกาละสะทสง

สมปตตา จระปะรนพพตมป ตง ภะคะวนตง อะนสสะระมานา อมสมง

ตสสะ ภะคะวะโต สกขภเต เจตเย อเมห ทปะธปะปปผานสกกาเรห

ตง ภะคะวนตง ตาน จะ อฑฒะเตระสาน ภกขสะตาน อะภปชะยามะ

สาธ โน ภนเต ภะคะวา สะสาวะกะสงโฆ สจระปะรนพพโตป

คเณห ธะระมาโน อเม สกกาเร ปฏคคณหาต อมหากง ทฆะรตตง

หตายะ สขายะฯ

ค�าแปล

พระสมมาสมพทธเจา, ทรงไวซงพระปญญาคณ, พระบรสทธคณ,

พระมหากรณาธคณ, ไดแสดงโอวาทปาฏโมกข, ในทประชมสงฆ,

จาตรงคสนนบาต, ในวนมาฆปรณม,

พระพทธจรยาน, บงเกดประโยชนยงใหญ, แกขาพเจาทงหลาย,

แมเกดมาในภายหลง, ใหไดรบพระศาสนา, มปญญารกษาตน. วนน

เปนวนมาฆปณณม, ขาพเจาทงหลาย, เปนพทธมามกะ ร�าลกถงพระคณ

อนประเสรฐของพระสมมาสมพทธเจาพระองคนน, ขอถวายค�าปฏญาณวา

ขาพเจา จกตงอยในศลธรรมของพระศาสนา เปนศาสนทายาทตลอดชวต,

และขอนอบนอมบชา, แดพระองคผทรงพระคณอนประเสรฐ, ณ บดน

ดวยอานภาพแหงการบชาน, ขอใหขาพเจาทงหลาย, จงปราศจากทกข,

มความสข, ความเจรญ, รแจงในศาสนาของพระองค, ตลอดกาลนาน

เทอญ ฯ

214

ค�าบชาในวนวสาขปณณมบชา (วนเวยนเทยน)

ตงนโม ๓ จบ พรอมกน

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

ประธานน�า ทกคนวาตาม

ยะมมหะ โข มะยง, ภะคะวนตง สะระณง คะตา, โย โน

ภะควา สตถา, ยสสะ จะ มะยง, ภะคะวะโต ธมมง โรเจมะ, อะโหส

โข โส ภะคะวา, มชฌเมส, ชะนะปะเทส, อะรยะเกส, มะนสเสส

อปปนโน, ขตตโย ชาตยา, โคตะโม โคตเตนะ, สกยะปตโต สกยะกลา

ปพพะชโต, สะเทวะเก โลเก, สะมาระเก สะพรหมะเก, สสสะมะณะ

พราหมะณยา ปะชายะ, สะเทวะมะนสสายะ, อะนตตะรง สมมาสมโพธง,

อะภสมพทโธ, มะยง โข เอตะระห, อมง วสาขะปณณะมกาลง,

ตสสะ ภะคะวะโต, ชาตสมโพธนพพานะกาละสมมะตง ปตวา, อมง

ฐานง สมปตตา, อเม, ทณฑะทปะธปะปปผาทสกกาเร คะเหตวา, อตตะ

โน กายง, สกการปะธานง กะรตวา ตสสะ ภะคะวะโต, ยะถา

ภจะเจ คเณ อะนสสะรนตา, อมง ปะฏมาฆะรง, ตกขตตง ปะทกขณง

กะรสสามะ, ยะถาคะหเตห, สกกาเรห, ปชง กรมานา, สาธ โน

ภนเต, ภะคะวา สจระปะรนพพโตป, ญาตพเพห คเณห, อะตตา

รมมะณะตายะ ปญญายะมาโน, อเม อมเหห คะหเต สกกาเร,

ปะฏคคณหาต, อมหากง, ทฆะรตตง หตายะ, สขายะ.

215

ค�าแปล

พระสมมาสมพทธเจา, ทรงไวซงพระปญญาคณ, พระบรสทธคณ,

พระมหากรณาธคณ, ไดประสต, ตรสร, และปรนพพาน, ในวนวสาข

ปณณม, พระพทธจรยาน, บงเกดประโยชนยงใหญ, แกขาพเจาทงหลาย,

แมเกดมาในภายหลง, ใหไดรบพระศาสนา, มปญญารกษาตน.

วนน, เปนวนวสาขปณณม, ขาพเจาทงหลาย, เปนพทธมามกะ,

ร�าลกถงคณอนประเสรฐของพระสมมาสมพทธเจาพระองคนน ขอถวาย

ค�าปฏญาณวา ขาพเจาทงหลายจกตงอยในศลธรรมของศาสนา, เปน

ศาสนทายาทตลอดชวต, และขอนอบนอมบชา, แดพระองคผทรงพระคณ

อนประเสรฐ ณ บดน, ดวยอานภาพแหงการบชาน, ขอใหขาพเจาทงหลาย,

จงปราศจากทกข มความสข ความเจรญ, รแจงในศาสนาของพระองค,

ตลอดกาลนานเทอญ ฯ

216

ค�าบชาในวนอาสาฬหปณณมบชา (วนเวยนเทยน)

ตง นโม ๓ จบ พรอมกน

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

ประธานน�า ทกคนวาตาม

มะยง โข เอตะระห อมง อาสาฬหะปณณะมกาลง ตสสะ

ภะคะวะโต ธมมะจกกปปะวตตะนะกาละสมมะตง อะรยะสาวะกะ

สงฆะอปปตตกาละสมมะตญจะระตะนตตะยะสมประณะกาละ-

สมมะตญจะ ปต วา อมง ฐานง สมปตตา อเม สกกาเร

คะเหตวา อตตะโน กายง สกการปะธานง กะรตวา ตสสะ

ภะคะวะโต ยะถาภจเจ คเณ อะนสสะรนตา อมง ถปง (อมง

พทธะปะฏมง) ตกขตตง ปะทกขณง กะรสสสามะ ยะถาคะหเตห

สกกาเรห ปชง กรมานา ฯ

สาธ โน ภนเต ภะคะวา สจระปะรนพพโตป ญาตพเพห

คเณห อะตตารมมะณะตายะ ปญญายะมาโน อเม อมเหห

คะหเต สกกาเร ปะฏคคณหาต อมหากง ทฆะรตตง หตายะ

สขายะ ฯ

217

ค�าแปล

พระสมมาสมพทธเจา, ทรงไวซงพระปญญาคณ, พระบรสทธคณ,

พระมหากรณาธคณ, ไดทรงแสดงปฐมเทศนา ชอวาธรรมจกรกปปวตตน

สตร ประทานอปสมบท, ยงพระรตนตรยใหบงเกดขนในวนอาสาฬห

ปณณม พระพทธจรยาน, บงเกดประโยชนยงใหญ, แกขาพเจาทงหลาย,

แมเกดมาในภายหลง, ใหไดรบพระศาสนา, มปญญารกษาตน, วนนเปน

วนอาสาฬหปณณม, ขาพเจาทงหลาย, ทเปนพทธมามกะ, ร�าลกถงพระคณ

อนประเสรฐ, ของพระสมมาสมพทธเจาพระองคนน, ขอถวายค�าปฏญาณ

วา, ขาพเจาจกตงอยในศลธรรมของศาสนา, เปนศาสนทายาทตลอดชวต,

และขอนอบนอมบชา, แดพระองค ผทรงพระคณอนประเสรฐ ณ บดน

ดวยอานภาพแหงการบชาน, ขอใหขาพเจาทงหลาย, จงปราศจากทกข

มความสข ความเจรญ รแจงในศาสนาของพระองค, ตลอดกาลนาน

เทอญ ฯ

218

ศาสนพธตางๆ

ค�าขอขมาพระรตนตรย

อะระหง สมมาสมพทโธ ภะคะวา พทธง ภะคะวนตง อะภวาเทม,

(กราบ)

สวากขาโต ภะคะวะตา ธมโม ธมมง นะมสสาม,

(กราบ)

สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ สงฆง นะมาม,

(กราบ)

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

(๓ จบ)

ผขอ ระตะนตตะเยนะ ปะมาเทนะ ทะวารตตะเย นะกะตง สพพง

อะปะราธง ขะมะต โน ภนเต (หลายคน) (๓ จบ)

คนเดยว วา ขะมะถะ เม ภนเต (๓ จบ)

ขอขมาครบาอาจารย

ผขอ อาจารเย ปะมาเทนะ ทะวารตตะเย นะกะตง สพพง

อะปะราธง ขะมะต โน ภนเต (หลายคน) ๓ (จบ)

คนเดยว วา ขะมะถะ เม ภนเต

อาจารย รบวา อะหง ขะมาม ตมเหหป เม ขะมตพพง (หลายคน)

ผขอ รบวา ขะมามะ ภนเต

219

อาจารย รบวา อะหง ขะมามะ ตยาป เม ขะมตพพง (คนเดยว)

ผขอ รบวา ขะมาม ภนเต

ผเสมอกน กลาว ค�าขอวา

อายสสะมนเต ปะมาเทนะ ทะวารตตะเย นะกะตง

สพพง อะปะราธง ขะมะต โน ภนเตฯ

ถาเปน พระเถระ หรอ มหาเถระ กลาวค�าขอวา

เถเร ปะมาเทนะ, มหาเถเร ปะมาเทนะ

ขอขมาบดา มารดา

มาตา ปตเร ปะมาเทนะ ทะวารตตะเย นะกะตง

สพพง อะปะราธง ขะมะต โน ภนเตฯ

หากขาพระพทธเจา ไดเคยประมาทพลาดพลง ลวงเกนตอพระ

รตนตรย อนมพระพทธเจาทก ๆ พระองค พระปจเจกพทธเจาทก ๆ

พระองค พระธรรม และพระอรยสงฆทงหลาย ในชาตกอนกด ชาตนกด

ดวยทางกาย วาจา หรอใจกด และดวยเจตนา หรอไมมเจตนากด

รเทาไมถงการณกด ขอองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาทก ๆ พระองค

พระปจเจกพทธเจาทก ๆ พระองคพระธรรม และพระอรยสงฆทงหลาย

และผมพระคณทกทาน ไดโปรดอดโทษใหแกขาพระพทธเจา ตงแตบดน

เปนตนไป ตราบเทาเขาสพระนพพานดวย

220

วธบรรพชาอปสมบท แบบเอสาหง

กลบตรผมศรทธามงอปสมบท พงรบผาไตรอมประนมมอ เขาไปในสงฆสนนบาต

วางผาไตรไวขางตวดานซาย รบเครองสกการะถวายพระอปชฌายะ แลวกราบลงดวย

เบญจางคประดษฐ ๓ ครง แลวนงคกเขาอมผาไตรประนมมอเปลงวาจา ถงสรณะและ

ขอบรรพชาดวยค�ามคธ หยดตามจดจลภาค วา,

เอสาหง ภนเต, สจระปะระนพพตมป, ตง ภะคะวนตง สะระณง คจฉาม,

ธมมญจะ ภกขสงฆญจะ, ละเภยยาหง ภนเต, ตสสะ ภะคะวะโต, ธมมะวนะเย

ปพพชชง, ละเภยยง อปะสมปะทง.

ทตยมปาหง ภนเต, สจระปะรนพพตมป, ตง ภะคะวนตง สะระณง คจฉาม,

ธมมญจะ ภกขสงฆญจะ, ละเภยยาหง ภนเต, ตสสะ ภะคะวะโต, ธมมะวนะเย

ปพพชชง, ละเภยยง อปะสมปะทง.

ตะตยมปาหง ภนเต, สจระปะรนพพตมป, ตง ภะคะวนตง สะระณง คจฉาม,

ธมมญจะ ภกขสงฆญจะ, ละเภยยาหง ภนเต, ตสสะ ภะคะวะโต, ธมมะวนะเย

ปพพชชง, ละเภยยง อปะสมปะทง.

อะหง ภนเต, ปพพชชง ยาจาม, อมาน กาสายาน วตถาน คะเหตวา,

ปพพาเชถะ มง ภนเต, อะนกมปง อปาทายะ.

ทตยมป อะหง ภนเต, ปพพชชง ยาจาม, อมาน กาสายาน วตถาน คะ

เหตวา, ปพพาเชถะ มง ภนเต, อะนกมปง อปาทายะ.

ตะตยมป อะหง ภนเต, ปพพชชง ยาจาม, อมาน กาสายาน วตถาน คะ

เหตวา, ปพพาเชถะ มง ภนเต, อะนกมปง อปาทายะ.

ถาบวชเปนสามเณร ยกค�าวา ละเภยยง อปะสมปะทง ออกเสย

ในล�าดบนน พระอปชฌายะรบเอาผาไตรจากผมงบรรพชา วางไวตรงหนาตกแลว

กลาวสอนถงพระรตนตรยเปนตน และบอก ตะจะปญจะกะกมมฏฐาน ใหวาตามไป

ทละบท โดยอนโลมและปฏโลม ดงน

221

เกสา โลมา นะขา ทนตา ตะโจ (อนโลม)

ตะโจ ทนตา นะขา โลมา เกสา (ปฏโลม)

ครนสอนแลวพระอปชฌายะชกองสะออกจากไตร สวมใหแลว สงใหออกไปครองไตร

จวรตามระเบยบ ครนเสรจแลวเขาไปหาพระอาจารย รบเครองสกการะถวายทานแลว

กราบ ๓ หน นงคกเขา ประนมมอเปลงวาจาขอสรณะและศล ดงน

อะหง ภนเต, สะระณะสลง ยาจาม,

ทตยมป อะหง ภนเต, สะระณะสลง ยาจาม,

ตะตยมป อะหง ภนเต, สะระณะสลง ยาจาม.

ล�าดบนน พระอาจารยกลาวค�านมสการน�าใหผมงบรรพชา วาตามไป ดงน

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ (วา ๓ หน)

แตนนทานจะสงดวยค�าวา เอวง วะเทห หรอ ยะมะหง วะทาม ตง วะเทห

พงรบวา อามะ ภนเต

ครนแลวทานน�าใหเปลงวาจาวาสรณคมนตามไปทละพากย ดงน

พทธง สะระณง คจฉาม

ธมมง สะระณง คจฉาม

สงฆง สะระณง คจฉาม

ทตยมป พทธง สะระณง คจฉาม

ทตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม

ทตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป พทธง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม

เมอจบแลว ทานบอกวา ตสะระณะคะมะนง นฏฐตง พงรบวา อามะ ภนเต ล�าดบ

นนพระอาจารยจะบอกใหรวา การบรรพชาเปนสามเณรส�าเรจดวยสรณคมนเพยงเทาน

ทนนถงสมาทานสกขาบท ๑๐ ประการ วาตามทานไป ดงน

222

๑. ปาณาตปาตา เวระมะณ

๒. อะทนนาทานา เวระมะณ

๓. อะพรหมะจะรยา เวระมะณ

๔. มสาวาทา เวระมะณ

๕. สราเมระยะมชชะปะมาทฏฐานา เวระมะณ

๖. วกาละโภชะนา เวระมะณ

๗. นจจะคตะวาทตะวสกะทสสะนา เวระมะณ

๘. มาลาคนธะวเลปะนะธาระณะมณฑะนะวภสะนฏฐานา เวระมะณ

๙. อจจาสะยะนะมะหาสะยะนา เวระมะณ

๑๐. ชาตะรปะระชะตะปะฏคคะหะณา เวระมะณ

อมาน ทะสะ สกขาปะทาน สะมาทยาม ฯ (วา ๓ หน)

ในล�าดบนน สามเณรพงรบบาตร อมเขาไปหาพระอปชฌายะ ในสงฆสนนบาต

วางไวขางตวดานซาย รบเครองสกการะถวายทาน แลวกราบ ๓ หน นงคกเขาประนม

มอกลาวค�าขอนสย วาดงน

อะหง ภนเต, นสสะยง ยาจาม

ทตยมป อะหง ภนเต, นสสะยง ยาจาม

ตะตยมป อะหง ภนเต, นสสะยง ยาจาม

อปชฌาโย เม ภนเต โหห. (วา ๓ หน)

พระอปชฌายะกลาววา โอปายกง, ปะฏรปง, ปาสาทเกนะ สมปาเทห บทใดบท

หนงพงรบวา สาธ ภนเต ทกบทไป แตนน สามเณรพงกลาวรบเปนธระใหทาน

วาดงน

อชชะตคเคทาน เถโร, มยหง ภาโร, อะหมป เถรสสะ ภาโร

(วา ๓ หน) เสรจแลวกราบลง ๓ หน

223

ล�าดบนน พระอปชฌายะแนะน�าสามเณรไปตามระเบยบแลว พระอาจารยผเปน

กรรมวาจา เอาบาตรมสายคลองตวผมงอปสมบท บอกบาตรและจวร ผมงอปสมบท

พงรบวา อามะ ภนเต ๔ หน ดงน

ค�าบอกบาตรจวร ค�ารบ

๑. อะยนเต ปตโต อามะ ภนเต

๒. อะยง สงฆาฏ อามะ ภนเต

๓. อะยง อตตะราสงโค อามะ ภนเต

๔. อะยง อนตะระวาสะโก อามะ ภนเต

ตอจากนนพระอาจารยทานบอกใหออกไปขางนอกวา คจฉะ อะมมห โอกาเส

ตฏฐาห พงถอยออกลกขนเดนไปยนอยในททก�าหนดไว พระอาจารยทานสวดสมมตตน

เปนผสอนซอม แลวออกไปสวดถามอนตรายกธรรม พงรบวา

นตถ ภนเต ๕ หน อามะ ภนเต ๘ หน ดงน

ถาม ตอบ

๑. กฏฐง นตถ ภนเต

๒. คณโฑ นตถ ภนเต

๓. กลาโส นตถ ภนเต

๔. โสโส นตถ ภนเต

๕. อะปะมาโร นตถ ภนเต

๑. มะนสโสส อามะ ภนเต

๒. ปรโสส อามะ ภนเต

๓. ภชสโสส อามะ ภนเต

๔. อะนะโณส อามะ ภนเต

๕. นะส ราชะภะโฏ อามะ ภนเต

๖. อะนญญาโตส มาตาปตห อามะ ภนเต

๗. ปะรปณณะวสะตวสโสส อามะ ภนเต

๘. ปะรปณณณเต ปตตะจวะรง อามะ ภนเต

224

พระคสวดจะถามตอวา

๑. กนนาโมส พงตอบ อะหง ภนเต ....(*ชอฉายาผบวช)....นามะ ทานจะถามตอวา

๒. โก นามะ เต อปชฌาโย พงกลาววา อปชฌาโย เม ภนเต อายสมา

..........(**ฉายาพระอปชฌาย)......... นามะ

ถาตอบพรอมกนใหเปลยน เม เปน โน

หมายเหต...............*นามะ ใหใสชอของอปสมปทาเปกขะ(ผขอบวช) ซงพระอปชฌาย

จะตงชอใหกอนบวช และชองท .............**นามะ ใหใสชอของพระอปชฌาย ซงทาน

จะบอกและกรอกใหไวกอนวนบวช

ครนสวดสอนซอมแลว ทานกลบเขามาสวดขอเรยกอปสมปทาเปกขะ พงเขามา

ในสงฆสนนบาต กราบลงตรงหนาพระอปชฌายะ ๓ หน แลวนงคกเขาประนมมอ

เปลงวาจาขออปสมบท วาดงน

สงฆม ภนเต, อปะสมปะทง ยาจาม,

อลลมปะต มง ภนเต, สงโฆ อะนกมปง อปาทายะ,

ทตยมป ภนเต, สงฆง อปะสมปะทง ยาจาม,

อลลมปะต มง ภนเต, สงโฆ อะนกมปง อปาทายะ,

ตะตยมป ภนเต, สงฆง อปะสมปะทง ยาจาม,

อลลมปะต มง ภนเต, สงโฆ อะนกมปง อปาทายะ.

ถาวาพรอมกนใหเปลยน ยาจาม เปน ยาจามะ เปลยน มง เปน โน.

ในล�าดบนน พระอปชฌายะกลาวเผดยงสงฆแลว และพระอาจารยสวด

สมมตตน ถามอนตรายกธรรม อปสมปทาเปกขะ พงรบวา นตถ ภนเต ๕ หน

อามะ ภนเต ๘ หน ตอบชอตนและชออปชฌายะ รวม ๒ หน โดยนยหนหลง

แตนนพงนงฟงทานสวดกรรมวาจาอปสมบทไปจนจบ ครนจบแลวทานเอาบาตรออก

จากตว แลวพงกราบ ๓ หน นงพบเพยบประนมมอฟงพระอปชฌายะบอกอนศาสน

ไปจนจบแลวรบวา อามะ ภนเต แลวกราบ ๓ หน ถวายไทยทาน กรวดน�า.

จบวธอปสมบท แบบเอสาหง

225

อฏฐบรขารและเครองใชอนๆทจ�าเปนและควรจดหา

๑. ไตรครอง (สบง ๑ ประคตเอว ๑ องสะ ๑ จวร ๑ สงฆาฏ ๑

ผารดอก ๑ ผากราบ ๑)

๒. บาตร (มเชงรองและฝาพรอม) ถลกบาตร สายโยค ถงตะเคยว

๓. มดโกน พรอมทงหนลบมด

๔. เขมเยบผา พรอมทงกลองเขมและดาย

๕. เครองกรองน�า (ธมกรก)

ภกษไมควรฉนเนอ ๑๐ อยาง

๑. เนอมนษย ๒. เนอชาง

๓. เนอมา ๔. เนอสนข

๕. เนอง ๖. เนอราชสห

๗. เนอหม ๘. เนอเสอโครง

๙. เนอเสอเหลอง ๑๐. เนอเสอดาว

มงสะ (เนอ) ๑๐ อยางน หามฉนและหามรบประเคน

อยาตงใจไวผด

นอกจากหลวงปจะน�าปรชญาธรรมทออกจากจตของทานมาสอนแลว โดยททาน

เคยอานพระไตรปฎกจบมาแลว ตรงไหนททานเหนวาส�าคญและเปนการเตอนใจในทาง

ปฏบตใหตรงและลดทสดทานกจะยกมากลาวเตอนอยเสมอ เชน หลวงปยกพทธพจน

ตอนหนงทพระพทธเจาตรสวา

“ภกษทงหลายพรหมจรรยน เราประพฤตมใชเพอหลอกลวงคน มใชเพอใหคนมา

นยมนบถอ มใชเพออานสงสลาภสกการะและสรรเสรญ มใชอานสงสเปนเจาลทธหรอ

แกลทธอยางนนอยางนฯ ทแทพรหมจรรยน เราประพฤตเพอสงวระ ความส�ารวม เพอ

ปหานะ ความละ เพอวราคะ ความหายก�าหนดยนด และเพอนโรธะ ความดบทกข

ผปฏบตและนกบวชตองมงตามแนวทางน นอกจากแนวทางนแลวผดทงหมด”

(จากหนงสอ “หลวงปฝากไว” โดย หลวงปดลย อตโล)

226

ค�าพนทผาค�าวา พนทกปปะ หมายความวา ท�าจดหรอแวววงกลมทแหงใดแหงหนงเลก ๆ

๓ วง โดยมากนยมท�าใหตรงมมของผาขนาดไมเลกกวาตวเลอด และไมใหญกวาแววตา

นกยง ดวยส ๓ ชนด สเขยวคราม สโคลน สด�าคล�าอยางใดอยางหนง เพอประโยชน

เปนเครองหมายใหจ�าไดวา การนงหมกเพอปกปดรางกายและเพอกนความละอายไมใช

เพอจะใหสวยงาม ถาไมท�าพนทกอนนงหมใชสอยทานปรบเปนอาบตปาจตตย ผาทท�า

พนทกปปะคราวหนงแลวตอไปไมตองท�าอก ควรทองจ�าค�าบางบาลท�าพนทกปปะไวให

จ�าได ดงน

“อมง พนทกปปง กะโรม” (วา ๓ หน)

ขณะทวา กใหวง ๐ เปนจดด�าลงไปทมมผาดวย

* ทมา การพนทผา สราปานวรรคท ๖

ภกษไดจวรใหมมา ตองพนทดวยส ๓ อยาง คอ เขยวราม โคลน ด�าคล�า อยางใด

อยางหนงกอน จงนงหมได ถาไมท�าพนทกอนแลวนงหม ตองปาจตตย.)

ค�าอธษฐานจ�าพรรษา วาทละรป “อมสมง อาวาเส อมง เตมาสง วสสง อเปม” (วา ๓ หน)

วาพรอมกน “อมสมง อาวาเส อมง เตมาสง วสสง อเปม” (วา ๓ หน)

อยเฉพาะบรเวณกฏวา “อมสมง วหาเร อมง เตมาสง, วสสง อเปม” ( วา ๓ หน)

ค�าสตตาหะ “สตตาหะกะระณยง กจจง เม อตถ, ตสมา มะยาคนตพพง, อมสมง สตตา

หพภนตะเร นวตตสสาม”

227

พธบวชช

ความหมาย ช ค�าวา “ช” หมายถง สตรทนงขาวหมขาว โกนผม โกนคว และ

สมาทานศล ๘ ขอ สตรผ ทจะบวชไดจะตองเปนผทมศรทธาแนวแน เปนผถง

พระรตนตรยเปนสรณะตลอดชวต และจะตองรกษาศล ๘ ตลอดไป ค�าวา “ช” เปน

ค�าทเพยน หรอ กรอนมาจากค�าวา “บรรพชต” นนเอง ซงมความหมายวา เวนจาก

ความชว เวนจากสงชวรายทงปวง ฉะนน สตรทบวชช จงมจดมงหมายเชนเดยวกน

กบบรษ ทบวชเปนบรรพชต คอ เปนผทสละความชวชาทกอยาง และหนไปประพฤต

กาย วาจา และใจ ใหบรสทธ มงสสนตสขทกประการ

ค�าวา “เนกขมมจารณ” และ ค�าวา “ศลจารณ” สองค�าน กมความหมาย

คลายๆ กบค�าวา “ช” หากแตวาเนกขมมจารณ หรอศลจารณ มความหมายแคบเขา

มาอก คอหมายถง สตรทนงขาวหมขาว แตไมโกนผมไมโกนคว รบสมาทานศล ๘

เชนกน และมระยะเวลาประพฤตปฏบตสน เชน อาจจะบวชในเทศกาลทส�าคญๆ

เปนเวลา ๓ วน ๗ วน เปนตน เมอครบตามก�าหนดแลวกจะลาสกขาออกไปประกอบ

สมมาอาชพดงเดม

จดประสงคของการบวชช หรอศลจารณ

- เพอบ�าเพญเนกขมมบารม คอ การออกบวชเพออบรมธรรม และประพฤต

ปฏบตธรรม

- เพอฝกฝนอบรมจตใจ หาความสขสงบทางใจ

- เพอศกษาธรรมทางพระพทธศาสนา จกไดน�าไปปฏบตและอบรมลกหลาน

หรอเผยแพรแกผอน

- เมอสตรไดบวชศกษาอบรมธรรมแลว จกเปนก�าลงส�าคญ ในการสงเสรม

ทะนบ�ารง พระพทธศาสนาใหเจรญรงเรองสบตอไป

- เพอใหเกดสตปญญา มความคดเหนทถกตอง ใหเกดความรก ความสามคค

ซงเปนการชวยกนรกษาชาต ศาสนา และพระมหากษตรย ใหด�ารงอย

สบตอไป

228

ค�าแสดงตนเปนพทธมามกะ

อะหง พทธญจะ ธมมญจะ สงฆญจะ สะระณง คะตา สาธ ภนเต ภกขสงโฆ พทธะมามกาต มง ธาเรตฯ

ค�าแปล ขาพเจา ขอถงพระพทธเจา พระธรรม และพระสงฆ วาเปนทพง

ทระลก ขาแตพระสงฆผเจรญ ขอพระสงฆจงจ�าขาพเจาไววาเปนพทธมามกา คอผนบถอ

พระรตนตรยวาเปนทพงทระลกของตน

ค�าขอบวชชผจะบวชชพงเขาไปพบพระอาจารย นงในทา “เทพอปสร” กราบดวยเบญจางค-

ประดษฐ ๓ ครง แลวกลาวค�าขอบวชตามล�าดบ ดงน (หยดตามจดจลภาค)

เอสาหง ภนเต, สจระปะรนพพตมป, ตง ภะคะวนตง สะระณง คจฉาม,

ธมมญจะ ภกขสงฆญจะ, ปพพชชง มง ภนเต, สงโฆ ธาเรต, อชชะตคเค

ปาณเปตง, สะระณง คะตง.

ค�าแปล ขาแตทานผเจรญ ขาพเจาขอถงสมเดจพระผมพระภาคเจา แมเสดจดบ

ขนธปรนพพานนานแลว กบทงพระธรรมและพระสงฆ วาเปนสรณะทพงทระลก ขอ

พระสงฆจงจ�าขาพเจาไววา เปนผบวชในพระธรรมวนย ผถงพระรตนตรยเปนสรณะ

ตลอดชวต ตงแตบดนเปนตนไป

เมอกลาวค�าขอบวชเสรจแลว ผบวชพงกลาว ค�าอาราธนาศล ๘ ดงน :-

อะหง ภนเต ตสะระเณนะ สะหะ อฏฐะ สลาน ยาจาม

ทตยมป อะหง ภนเต ตสะระเณนะ สะหะ อฏฐะ สลาน ยาจาม

ตะตยมป อะหง ภนเต ตสะระเณนะ สะหะ อฏฐะ สลาน ยาจาม

(ถาวาหลายคน เปลยน อะหง เปน มะยง และ ยาจาม เปน ยาจามะ นอกนน

เหมอนกนหมด) แลวตงใจกลาวค�า นะมะการะคาถา (นมสการ) ตามพระอาจารยไปดงน

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ (วา ๓ หน)

229

เสรจแลวพงกลาวไตรสรณคมน ตามพระอาจารยไปทละพากย ดงน

พทธง สะระณง คจฉาม

ธมมง สะระณง คจฉาม

สงฆง สะระณง คจฉาม

ทตยมป พทธง สะระณง คจฉาม

ทตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม

ทตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป พทธง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม

เมอพระทานวา ตสะระณะคะมะนง นฏฐตง ผขอบวชชพงรบทานวา

“อามะ ภนเต” แลวตงใจสมาทานศลตามทานไปทละขอ ดงน

๑. ปาณาตปาตา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม

๒. อะทนนาทานา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม

๓. อะพรหมะจะรยา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม

๔. มสาวาทา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม

๕. สราเมระยะมชชะปะมาทฏฐานา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม

๖. วกาละโภชะนา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม

๗. นจจะคตะวาทตะ วสกะทสสะนะ มาลาคนธะ วเลปะนะธาระณะมณฑะนะ

วภสะนฏฐานา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม

๘. อจจาสะยะนะมะหาสะยะนา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม

อมาน อฏฐะ สกขาปะทาน สะมาทยาม (วา ๓ หน)

เทานเปนเสรจพธบวชช ล�าดบนน พงน�าเครองสกการะเขาไปถวายพระอาจารย

แลวตงใจฟงโอวาทจากพระอาจารยตอไป

230

ค�าแปล ศล ๘

๑. ขาพเจาสมาทานซงสกขาบท คอ งดเวนจากการฆาสตวดวยตนเอง และไมใช

ใหผอนฆา

๒. ขาพเจาสมาทานซงสกขาบท คอ งดเวนจากลกฉอของผอนดวยตนเอง และ

ไมใชใหผอนลกฉอ

๓. ขาพเจาสมาทานซงสกขาบท คอ งดเวนจากอสทธรรม กรรมอนเปนขาศกแก

พรหมจรรย

๔. ขาพเจาสมาทานซงสกขาบท คอ งดเวนจากการพดเทจ ค�าไมเปนจรง และ

ค�าลอลวงอ�าพรางผอน

๕. ขาพเจาสมาทานซงสกขาบท คอ งดเวนจากการดมกนสราและเมรย เครองดอง

ของท�าใจใหคลงไคลตางๆ

๖. ขาพเจาสมาทานซงสกขาบท คอ งดเวนจากบรโภคอาหารในเวลาวกาล

๗. ขาพเจาสมาทานซงสกขาบท คอ งดเวนจากการด ฟง ฟอนร�าขบรอง ประโคม

เครองดนตรตางๆ และดการเลนทเปนขาศกแกกศล และทดทรงตบแตงรางกาย

ดวยเครองประดบและดอกไม ของหอมเครองทาเครองยอมผดผวใหงามตางๆ

๘. ขาพเจาสมาทานซงสกขาบท คอ งดเวนจากการนง นอน เหนอเตยง ตง ม

เทาสงเกนประมาณและทนงทนอนอนสงใหญ ภายในใสนนและส�าล อาสนะอน

วจตรไปดวยลวดลายงามดวยเงนทองตางๆ

ค�าลาสกขา

อฏฐะ สกขาปะทาน ปจจกขาม

ทตยมป อฏฐะ สกขาปะทาน ปจจกขาม

ตะตยมป อฏฐะ สกขาปะทาน ปจจกขาม

ค�าแปล :- ขาพเจาขอบอกลา ซงสกขาบท ๘ ประการ

231

ค�าลาสกขา (อกแบบหนง)

ขาพเจา ขอลาสกขา กรรมใดทขาพเจาไดเคยประพฤตผดพลง ลวงเกนตอ

ทาน ดวยความประมาทหรอหลงลมไป ดวยกาย วาจา และใจ ทงตอหนาและ

ลบหลง ขาพเจาขอขมาโทษตอทาน เพอความส�ารวมระวงในกาลตอไป

ค�าบชาพระรตนตรย (ผขอ ถอดอกไม ธปเทยน) ,

อมนา สกกาเรนะ ตง พทธง อะภปชะยามะ อมนา สกกาเรนะ ตง ธมมง อะภปชะยามะ อมนา สกกาเรนะ ตง สงฆง อะภปชะยามะ

ค�ากราบพระ , อะระหง สมมา สมพทโธ ภะคะวา, พทธง ภะคะวนตง อะภวาเทม (กราบ)

สวากขาโต ภะคะวะตา ธมโม, ธมมง นะมสสาม (กราบ)

สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ, สงฆง นะมาม (กราบ)

ค�าสมาทานศล ๕ มะยง ภนเต ตสะระเณนะ สะหะ ปญจะ สลาน ยาจามะ, ทตยมป มะยง ภนเต ตสะระเณนะ สะหะ ปญจะ สลาน ยาจามะ, ตะตยมป มะยง ภนเต ตสะระเณนะ สะหะ ปญจะ สลาน ยาจามะ,

ตอไปวาตามพระสงฆ

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ ( ๓ จบ )

พทธง สะระณง คจฉาม,

ธมมง สะระณง คจฉาม,

สงฆง สะระณง คจฉาม,

ทตยมป พทธง สะระณง คจฉาม,

ทตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม,

232

ทตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม,

ตะตยมป พทธง สะระณง คจฉาม,

ตะตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม,

ตะตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม,

สกขาบท ๕ ขอ

๑. ปาณาตปาตา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม,

๒. อะทนนาทานา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม,

๓. กาเมส มจฉาจารา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม,

๔. มสาวาทา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม,

๕. สราเมระยะมชชะปะมาทฏฐานา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม.

ค�าอาราธนาพระปรตร

วปตตปะฏพาหายะ สพพะสมปตต สทธยา

สพพะทกขะ วนาสายะ ปะรตตง พรถะ มงคะลงฯ

วปตตปะฏพาหายะ สพพะสมปตต สทธยา

สพพะภะยะ วนาสายะ ปะรตตง พรถะ มงคะลงฯ

วปตตปะฏพาหายะ สพพะสมปตต สทธยา

สพพะโรคะ วนาสายะ ปะรตตง พรถะ มงคะลงฯ

ค�าแปล เพอปองกนความวบต เพอความสมบรณดวยสมบตทงปวง

เพอใหพนความทกข เพอใหพนภย เพอใหโรคทงปวงจงพนาศไป ขอพระภกษสงฆ

ผเจรญ จงสวดพระปรตรอนเปนมงคลเถดฯ

233

ค�าอาราธนาธรรม

(ค�ากลาวนมนตพระเทศน)

พรหมา จะ โลกาธปะต สะหมปะต

กตอญชะล อนธวะรง อะยาจะถะ

สนตธะ สตตาป ปะระชกขะชาตกา

เทเสต ธมมง อะนกมปมง ปะชง ฯ

สหมบดพรหม, เปนบรมในโลกา, มฤทธและเดชา

นภาพในพนาพรหม ท�าอญชะลวาท สถตอาส ณ ทสม

ควรแลวกบงคม ธลบาทพระศาสดา ขอพรบวรเลศ

สดประเสรฐมโหฬาร วาปวงประชาอา สวะนอยกยงม

เชญองค พระสมพทธ บรสทธอนทรย

โปรดปวงประชาช ใหรทางเกษมศาสน จงองคมนปราชญ

วรนาถพระทยบาน พระพรหมกโดยกาล

พระการญญภาพม ขอเชญพระคณทาน

ผเปรยบปานพระชนสห โปรดเผยพระธรรมช

ใหกระจาง สวางเทอญ.

ค�าแปล ทาวสหมบดพรหมผเปนใหญ ในโลกไดกระท�าอญชะล และ

ทลออนวอนตอพระบรมศาสดา วาสตวผมธลกเลสเบาบางยงมอย ฉะนนขอได

โปรดแสดงธรรมอนเคราะหแกชาวประชาดวยเถดฯ.

234

ค�าถวายสงฆทาน

อมาน มะยงภนเต, สงฆะทานาน, สะปะรวาราน, ภกขสละวน

ตสสะ (ภกขสงฆสสะ) โอโนชะยามะ, สาธ โน ภนเต, ภกขสละวนโต,

(ภกขสงโฆ) อมาน สงฆะทานาน, สะปะรวาราน, ปะฏคคณหาต,

อมหากญเจวะ, มาตาปต, อาทนญจะ, ญาตมตานญจะ, เทวะตานญจะ,

ทฆะรตตง, หตายะ, สขายะ.

ค�าแปล ขาแต พระคณเจาผเจรญ, (พระสงฆผเจรญ) ขาพเจาทงหลาย ขอนอมถวาย

ซงสงฆทาน, กบทงสงของอนเปนบรวาร, ทงหลายเหลาน ของขาพเจาทงหลาย,

เพอประโยชน และ ความสข, แกขาพเจาทงหลาย, และ แกญาตทงหลาย, มบดา

มารดา, ปยา ตายาย ญาตสนท มตรสหาย เจากรรม นายเวร, กบทงเหลาเทพยดา

ทงหลาย ทงปวงดวย สนกาลนานเทอญ.

ค�าถวายสงฆทาน อทศใหแกผตาย

อมาน มะยง ภนเต, มะตะกะภตตาน, สะปะรวาราน, ภกขสละ

วนตสสะ, (ภกขสงฆสสะ) โอโณชะยามะ, สาธ โน ภนเต, ภกขสละ

วนโต, (ภกขสงโฆ) อมาน มะตะกะภตตาน, สะปะรวาราน, ปะฏคคณ

หาต, อมหากณเจวะ, มาตาปต, อาทนญจะ, ญาตะกานญจะ, กาละกะ

ตานง ทฆะรตตง, หตายะ สขายะ,

ค�าแปล ขาแตพระคณเจาผเจรญ, (ขาแตพระสงฆ ผเจรญ) ขาพเจาทงหลาย,

ขอนอมถวาย ซงมะตะกะภตตาหาร, กบทงสงของ อนเปนบรวารทงหลายเหลาน,

ของขาพเจาทงหลาย, เพออทศสวนบญสวนกศล ใหแกญาตทงหลาย, มบดามารดา,

ปยา ตายาย ญาตสนท มตรสหาย เจากรรม นายเวร, และผลวงลบไปแลวดวย,

กบทงเหลาเทพยดาทงหลายทงปวง และเพอประโยชน, เพอความสข, ความเจรญ

235

แกขาพเจาทงหลาย, สนกาลนานเทอญฯ

ค�าถวายผาบงสกล

อมาน มะยงภนเต, บงสกลละจวะราน, สะปะรวาราน, ภกขสละ

วนตานญจะ, โอโนชะยามะ, สาธโน ภนเต, ภกขสละวนโตจะ, อมาน

บงสกลละจวราน, ปะฏคคณหาต, อมหากง, ทฆะรตตง หตายะ, สขายะ.

ค�าแปล ขาแตพระภกษผทรงศลผเจรญ, ขาพเจาทงหลาย, ขอนอมถวาย, ซงผา

บงสกล กบบรวาร ทงหลายเหลาน, แดพระภกษผทรงศล,ขอพระภกษผทรงศลจงรบ,

ซงผาบงสกล กบบรวารทงหลายเหลาน, ของขาพเจาทงหลาย, เพอประโยชน เพอ

ความสข, แกขาพเจาทงหลาย, ตลอดกาลนาน เทอญฯ.

ค�าถวายผากฐน

อมง ภนเต, สะปะรวารง, กะฐนะทสสง, สงฆสสะ โอโณ

ชะยามะ, สาธ โน ภนเต, อมงสะปะรวารง, กะฐนะทสสง, ปะฏคคณหาต,

ปะฏคคะเหตตะวา จะ, อมาน ทสเสนะ กะฐนง อตถะระต, อมหากง

ทฆะรตตง, หตายะ สขายะฯ

ค�าแปล ขาแตพระสงฆผเจรญ, ขาพเจาทงหลาย, ขอนอมถวายผากฐน, กบทงบรวาร

เหลาน, แดพระสงฆ, ขอพระสงฆจงรบผากฐน, กบทงบรวารเหลาน, ของขาพเจา

ทงหลาย, ครนรบแลว จงกรานดวยผาน, เพอประโยชน, เพอความสขแกขาพเจา

ทงหลาย, ตลอดกาลนานเทอญฯ.

236

ค�าถวายพระพทธรป

อมง ภนเต, พทธะรปง สงฆสสะ, โอโณชะยามะ, อายะตง

สาสะนสสะ อะตโรจะนายะ, จะ ถาวะรายะ จะ สาธโน, ภนเต สงโฆ,

อมง พทธะรปง, ปะฏคคณหาต, อมหากง ทฆะรตตง, หตายะ สขายะ.

ค�าแปล ขาแตทานทงหลายผเจรญ, ขาพเจาทงหลาย, ขอนอมถวายซงพระพทธรปน

แดพระสงฆ, เพอความรงเรอง และเพอความถาวร, แหงพระศาสนาตอไป ขาแต

ทานทงหลายผเจรญ, ขอพระสงฆจงรบซงพระพทธรปน, ของขาพเจาทงหลาย, เพอ

ประโยชน และความสข แกขาพเจาทงหลาย สนกาลนานเทอญฯ.

ค�าถวายเครองอฏฐบรขาร

อมาน มะยง ภนเต, อฏฐะ ปะรขาระวตถน, สะปะรวาราน, ภกข

สลวนตสสะ, โอโณชะยามะ สาธ โน ภนเต, ภกขสละวนโต จะ, อมาน

อฏฐะ ปะรกขาระวตถน, สะปะรวาราน, ปะฏคคณหาต อมหากญเจวะ,

มาตา ปตอาทนญจะ, ปยะชะนานง, ทฆะรตตง, หตายะ สขายะฯ.

ค�าแปล ขาแตพระภกษผทรงศล, ขาพเจาทงหลาย, ขอนอมถวาย เครองอฏฐะบรขาร,

พรอมกบของบรวารทงหลายเหลาน, แดพระภกษผทรงศล ขอพระภกษผทรงศล,

จงรบเครองบรขาร, พรอมกบของบรวารทงหลายเหลาน, ของขาพเจาทงหลาย, เพอ

ประโยชนและความสข, แกขาพเจาทงหลายดวย, แกปยะชนทงหลายมมารดาบดา

เปนตนดวย, ตลอดกาลนานเทอญฯ

237

ค�าถวายกระทงส�าหรบลอยประทป

มะยง อมนา ปะทเปนะ, อะสกายะ นมมะทายะ, นะทยา ปลเน

ฐตง, มนโน ปาทะวะลญชง อะภปเชมะ, อะยง ปะทเปนะ, มนโน

ปาทะวะลญชสสะ, ปชา อมหากง, ทฆะรตตง หตายะ สขายะ สงวตตะต,

ค�าแปล ขาพเจาทงหลาย, ขอบชา ซงรอยพระพทธบาท, ทตงอยเหนอหาดทราย

ในแมน�าชอนมมะทานท, ดวยประทปน กรยาทบชารอยพระพทธบาท, ดวยประทปน,

ขอจงเปนประโยชน และความสข, แกขาพเจาทงหลาย, สนกาลนานเทอญฯ.

ค�าถวายเทยนพรรษา

ยคเฆ ภนเต, สงโฆ ปะฏชานาต, มะยง ภนเต, เอตง ปะทปะยคง,

สะปะรวารง เตมาสง, พทธสสะ ปชะนตถายะ อมสสะหมง, อโปสะถาคาเร

นยยาเทมะ, สาธโน ภนเต, อะยง เตมาสง, พทธสสะ ปชะนตถายะ,

ปะทปะยคสสะ ทานสสะ, อานสงโส, อมหากญเจวะ, มาตาปตอาทนญจะ,

ปยะชะนานง, ทฆะรตตง หตายะ สขายะ, สงวตตะตฯ.

ค�าแปล ขาแตพระภกษผทรงศล, ขอพระภกษผทรงศล จงรบทราบ, ขาพเจา

ทงหลาย, ขอมอบถวายเทยนคน,พรอมกบของบรวาร, ไว ณ ทแหงน (พระอโบสถน)

เพอเปนพทธบชาตลอดพรรษา, ขออานสงสแหงการถวายเทยนค, เพอเปนพทธบชา,

ตลอดพรรษาน, ของขาพเจาทงหลายจงเปนไปเพอประโยชน, และความสข, แกขาพเจา

ทงหลายดวย, และแกปยชนทงหลายมบดามารดา เปนตนดวย สนกาลนานเทอญฯ

238

ค�าถวายสงฆทาน และยารกษาโรค

อมาน มะยง ภนเต, สงฆะทานาน, (คลานะเภสชชาน) สะปะร

วาราน, ปะฏคคณหาต, อมหากญเจวะ, มาตาปตอาทนญจะ, ญาตมตา

นญจะ, เทวะตานญจะ, ทฆะรตตง, หตายะ สขายะฯ.

ค�าแปล ขาแตพระคณเจาผทรงศล, ขาพเจาทงหลาย ขอนอมถวาย, ซงสงฆทาน,

(คลานะเภสช) พรอมทงบรวารทงหลายเหลาน, แดพระคณเจาผทรงศล, ขอพระคณเจา

จงรบ, ซงสงฆทานทงหลายเหลาน, ของขาพเจาทงหลาย, เพอประโยชน และความ

สขแกขาพเจาทงหลายสนกาลนานเทอญฯ.

ค�ากรวดน�าแบบสน

อทง เม ญาตนง โหต สขตา โหนต ญาตะโยฯ

239

ต�านานพระพทธชยมงคล (พาหง)

๑. พาหง สะหสสะมะภนมมตะ-

สาวธนตง ครเมขะลง

อทตะโฆระสะเสนะมารง

ทานาทธมมะวธนา

ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา

ภะวะต เต ชะยะมง คะลาน ฯ

ค�าแปล

พญามารผ นรมตแขนมากตงพน ถออาวธ

ครบมอขคชสารครเมขลาพรอมดวยเสนามาร

โหรองกองกกมาผจญพระพทธเจา พระพทธองค

จอมมนทรงชนะพญามารและเสนา ดวยธรรมวธ

มทานบารม เปนตน ดวยเดชแหงพระพทธชยมงคลนน ขอชยมงคลทงหลายจงมแกขาพเจา.

มงคลท ๑

เมอพระสทธตถราชกมาร พระบรมโพธสตวเจาสละราชสมบต

ทรงออกผนวชแสวงหาพระสมมาสมโพธญาณ เพอตรสรเปนพระพทธเจา โปรด

เวไนยสตวใหพนจากสงสารวฏทกข ประสบวมตตสขอนเกษมสานตตามพระพทธปณธาน

ทตงไวนน ครนพระองคไดทรงพยายามบ�าเพญพระปรมตถบารมตลอด ๖ ป เปนก�าหนด

ปรากฏความตามพระบาลวา ในคนราตรวนขน ๑๔ ค�า เดอน ๖ หนอพระชนศร

เสดจผทม ในเวลาปจจสมยใกลสวางทรงมหาสบนนมต ฝนเปนมงคลวจตร ๕ ประการ

ขอตนทรงฝนวา พระองคมกายใหญ ผทมเหนอพนปฐพ พระเศยรหนนภเขาหมพานต

บรรพต พระพาหาทงสองขางพาดหยงลงไปสมหาสมทรทงสองฝง พระยคลบาทกพาด

หยงมหาสมทรดานตะวนตก เปนตน

ภาพท ๑ ทรงชนะพญามารวสวด ดวยทานบารม

240

ครนหนอพระชนศรทศพลทรงตนผทมแลว มพระหฤทยผองแผวทรงร�าพงถง

ความฝน ๕ ประการ แลวทรงพยากรณดวยพระปรชาญาณของพระองคเองวา “ความฝน

ทง ๕ น เปนบพนมตวาพระองค จะไดตรสรพระสพพญญตญาณ เปนพระสมมา

สมพทธเจา ในราตรวนขน ๑๕ ค�า เพญวสาขมาสกลางเดอน ๖ คอวนนเปนแนแลว”

และในเชาวนเพญนน ทรงรบขาวมธปายาสของนางสชาดากลเศรษฐธดาถวาย ณ โคน

ตนไมไทรพฤกษมณฑล ทรงเสวยขาวมธปายาสหมดถาดทอง ซงเจาของศรทธาถวาย

ทงถาดแลว พระองคกเสดจโดยพระบาทไปสฝงแมน�าเนรญชรานท ทรงลอยถาดทอง

เสยงพระบารมพระสมโพธญาณ เกดเปนนมตปาฏหารยใหถาดทองลอยทวนกระแสน�า

เหนเปนส�าคญ เปนนมตสนบสนนความงนเมอราตร เวลากลางวนทรงประทบพกในรมไม

สาลพฤกษเปนทรโหฐาน

ครนเวลาบายกเสดจด�าเนนมงตรงไปยงรมไมอสตถพฤกษโพธมณฑล อนมล�าตน

และกงไมงดงามทรงรบหญาคา ๘ ก�า จากโสตถยพราหมณถวายในระหวางทาง ครน

เสดจถงกทรงวางไวทโคนไมมหาโพธ ดานทศตะวนออก และทรงลาดเปนพทธอาสนเพอ

ประทบนงแลวทรงตงพระทยอธษฐานวา “ถาอาตมาจะไดตรสแกพระสพพญญตญาณ

ดงประสงค ขอจงบงเกดเปนรตนบลลงกแกวปรากฏ”

พอสนกระแสพระวาจาออกพระโอษฐ อธษฐานบลลงกแกวรตนะโอฬาร สงประมาณ

๑๔ ศอก กบงเกดเปนมหศจรรยตอนนพระบรมโพธสตวเจากเสดจขนประทบหน

พระปฤษฎางคขางดานมหาโพธพฤกษ บายพระพกตรสทศตะวนออก ทรงคพระเพลา

ขดสมาธตงพระกายด�ารงพระสตมนดวยอานาปานสมาธภาวนา แลวออกพระโอษฐด�ารส

พระสตยาธษฐานวา

“ถาอาตมาไมพนอาสวะกเลสตราบใด ถงแมมาตรวา หฤทย เนอ หนง จะแหงเหอด

ตลอดถงเลอดและมนขนจนทวสรระกาย อาตมากจะมท�าลายสมาธบลลงกอนนเลย

จะพยายามใหบรรลเสวยพทธาภเษกสมบตใหจงได”

ตงพระทยมนหมาย พระสพพญญตญาณ ครงนน เทพยดาพระพรหมทกสถาน

มทาวสหมบดพรหม และทาวมฆวาน เปนตน กมาประชมแวดลอมกระท�าสกการบชา

ครงนน พญามารวสวดไดสดบสททส�าเนยงเทพเจาบนลอลนโกลาหล จงด�ารวา

“หนอพระพทธางกรจะลวงพนวสยแหงอาตมา เปนการสญเสยศกดทนาอปยศอดสอยางยง

241

ควรอาตมาจะไปท�าอนตรายใหพระองคลกหนไปใหพนจากบลลงก อยาใหพระองคลวงพน

วสยไปได” พญามารมความพโรธดวยก�าลงอสสาจต ครอบง�าสนดาน จงรองอโฆษนาการ

ใหพลเสนามารทงสนมาประชมกน พรอมดวยสรรพาวธ และสรรพวาหนะ ทแรงราย

เหลอทจะประมาณ เตมไปในคคนานตทองฟา

พญาวสวดขนชางพระทนงครเมขล นรมตมอพนมอถออาวธพรอมสรรพ น�ากองทพ

มารอนแสนราย เหาะมาโดยนภาลยประเทศ เขาลอมเขตบลลงกรตน ของพระบรม

โพธสตวเจาไวอยางหนาแนน

ทนใดนน ฝงเทพเจาทพากนมาแวดวงถวายสกการบชาหนอพระชนศรอย ตางกม

ความกลวพากนหนไปยงขอบจกรวาล ทงใหพระองคตอสพญามารแตพระองคเดยว

เมอพระมหาพทธางกรทรงเปลาเปลยวเหลยวหาผจะชวยมไดจงตรสเรยกทวยทหารของ

พระองค ๓๐ เหลา กลาวคอ พระบารม ๓๐ ทศ ดวยพระคาถาด�ารสวา “อายนต

โภนโต อธ ทานสลา” เปนอาท ความวา มาเถดพวกทานทง ๓๐ กอง จงพรอมกน

จบอาวธรบกบหมมารในบดน

ครงนนบารมธรรม ๓๐ ประการตางส�าแดงกายใหปรากฏดจทหารกลาถออาวธพรอม

ทจะเขาประยทธชงชยกบเสนามาร รอพระบรมโองการประทานโอกาสอยเทานน

เมอพญามารวสวด เหนหนอพระชนศรโพธสตวทรงประทบนงนงไมหวนไหว

แตประการใดกพโรธ สงใหเสนามารรกเขาท�าอนตรายหลายประการจนหมดฤทธ บรรดา

สรรพาวธศสตรายาพษทพงซดไป กกลายเปนบปผามาลยบชาพระองคจนสน ครงนน

พญามารวสวดจงตรสกะพระโพธสตวดวยสนดานพาลวา สทธตถกมาร บลลงกแกวนเปน

ของเรา เกดเพอบญเรา ทานเปนคนไมมบญ ไมควรจะนงจงลกไปเสยโดยเรว พระบรม

โพธสตวตรสตอบวา “ดกรพญามาร บลลงกแกวน เกดขนดวยบญของอาตมาทไดบ�าเพญ

มาแตอสงไขยกปจะนบประมาณมได”

พญามารกคานวา “ไมใช” ใหพระองคหาพยานมายนยนวา พระองคไดท�ามาจรง

ใหประจกษในทน”

หนอพระชนศรจงตรสเรยกนางวสนทราเจาแมธรณวา “ดกรวสนทรา นางจงมาเปน

พยานใหอาตมาดวยเถด”

ล�าดบนน นางวสนทรา เจาแมธรณกปรากฏกายท�าอญชลถวายอภวาท แลวประกาศ

242

ใหพญามารทราบวา พระบรมโพธสตวบ�าเพญบญมามากมายเหลอทจะนบ แมแตน�ากรวด

ทขาพเจาเอามวยผมรองรบไวบนเศยรเกลา กมมากพอจะถอเอาเปนหลกฐานได นางกลาว

แลว กประจงหตถอนงามปลอยมวยผม บบน�ากรวดทสะสมไวแตอเนกชาตใหไหลออกมา

เปนทะเลหลวง ทวมทบเสนามารทงปวงใหจมลงวอดวาย ก�าลงน�าไดซดชางครเมขลให

ถอยรนไปตดขอบจกรวาล

ครงนนพญามารกประนมหตถนมสการยอมพายแพบญฤทธแดหนอพระพชตมาร

สมดงมโนปณธานททรงตงไว.

๒. มาราตเรกะมะภยชฌตะสพพะ

รตตง โฆรมปะนาฬะวะกะมกขะ-

มะถทธะ ยกขง ขนตสทนตะวธนา

ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา

ภะวะต เต ชะยะมงคะลาน ฯ

ค�าแปล

๒. อาฬวกยกษ ผ มจตกระดางปราศจาก

ความอดทนมฤทธพลกยงกวาพญามารไดเขามา

ผจญตอส พระพทธเจาจนตลอดรง พระพทธองค

จอมมน ทรงชนะอาฬวกยกษ นนดวยทรงใชพระ

ขนตธรรมเปนอนด คอพระขนต ดวยเดชแหงพระพทธชยมงคลนน ขอชยมงคลทงหลาย

จงมแกขาพเจา.

มงคลท ๒

ในสมยเมอพระผมพระภาคเจา เสดจประทบส�าราญพระกายอยในพระเชตวนวหาร

ทรงอาศยพระนครสาวตถเปนทโคจรภกษาจาร บ�าเพญพทธกจตามพทธวสยยงมรรคผล

ใหส�าเรจแกพทธเวไนยนกร ทรงสถาพรเพมพรยพรตแกพทธบตร ผปฏบตสนตวรบท

ภาพท ๒ ทรงชนะอาฬวกยกษ ดวยพระขนตบารม

243

ตามแนวมรรคปฏปทา ทรงเผยแผเกยรตคณพระศาสนาใหรงเรองไพศาลพสฐ ดงโอภาส

แหงดวงอาทตยอทยยงนภาลยประเทศ ใหประชาสตวตนจากสรรพกเลสนทรา ไมงมงาย

แสวงหามรรคผลในทางผดเสมอนหนงหลบตาควาอสรพษใหขบกดเขาเตมมอ ประชาชน

จงเคารพนบถอเปนอเนก ดวยเหนพระศาสนาเปนมรรคาเอกอนควรด�าเนน เพราะเปน

คณเครองจ�าเรญประโยชนสขสวสด ทงภพนและภพหนา

ครงนน พระเจาอาฬว กษตรยแหงอาฬวนคร พระองคไมทรงสงวรในปฬะกรธา

แสวงหาความสนกความรนเรงดวยการลาสตวปา เพอแสดงใหเหลาโยธาเหนวา ยงทรง

สามารถในฝพระหตถแมนธน และหอกซด ทงช�านาญในการขบขกณฐกะอสวราช ยากท

จะหาผสามารถเสมอได ไมทรงเหนเปนภยเปนเวรกรรมทจะมผลเดอดรอนในภายหลง

ตงพระทยแตจะหาความส�าราญฝายเดยว

วนหนง ขณะทพระเจาอาฬวก�าลงราเรงดวยการปลอยลกธนออกจากแลงลาง ชวต

สตวทกลวตาย ตะเกยกตะกายวงวนอยในวงลอมของเหลาทหารทงหลาย ทนใดนน

พระองคกทรงแลเหนกวางทองงามนารก ท�าทาตนเบงหนา หาทางหนอย กทรงลดธน

คพระหตถลง พรอมกบรบสงดวยพระสรเสยงดงสนนวา “ทหารทงหลายเหนกวางทองไหม

กวางทองตวนงามมาก ดเหมอนนบแตพวกแกกบฉนเรมหาความส�าราญในการลาสตวมา

ยงไมเคยพบกวางทองทงามจบตานารกถงเพยงน ดงนน ฉนตองการจบเปน จะเอาไป

เลยงในอทยานขอใหเตรยมตวจบ ระวงอยาใหกวางทองหนไปได หากปรากฏวา กวางทอง

หนไปทางทหารคนใด เราจะเอาโทษหนกแกทหารคนนน”

เมอทหารไดฟงพระกระแสรบสง ตางกกลวตองโทษ พากนรกษาหนาทอยาง

เขมแขง เตรยมตวจบกวางทองไวอยางมนเหมาะ หากวากวางทองจะหนมาทางตนแลว

กจะไมรอดมอไปได ทนใดนนเอง เมอกวางทองหาชองทางทเหมาะในอนทจะหนออกจาก

วงลอมในหมทหารไมได กเลยงมาทางพระเจาอาฬว ดวยเหนมทางวางพอจะเผนหน

ออกได และพรอมกนนนกไดวงหนไปเฉพาะพระพกตร ทวยทหารทก�าลงลอมกโลงใจ

สนเคราะห และหวเราะเยาะพระเจาอาฬวทไมสามารถจบกวางทองได พระเจาอาฬวละอาย

พระทย กทรงขบมาพระทนงออกไลตดตามอยางไมลดละดวยทรงพระด�ารวา หากได

จงหวะกจะจบตาย โดยใชธนคพระหตถสงหารเสย แตเคราะหกรรม บงเอญกวางทองนน

เปนเทพเจาปลอมแปลง แสรงท�าวงลอพระเจาอาฬวใหตดตามเขาดงใหญ วงลอใหตามไป

จนสนก�าลงมา

244

พระเจาอาฬวทงมาพระทนงเสย ทรงวงขบดวยพระบาท โดยแนพระทยวา

กวางทองกดทจะหมดก�าลงเหมอนกบมาแลว พระเจาอาฬววงตามกวางไปอกครใหญกหมด

ก�าลง หมดหวง หมดอยากไดอยากด และในทนทนนกวางทองกหลบลหายวบไปกบตา

พระเจาอาฬวทรงลา และครานทจะกาวไป

ดงนน พอเสดจกลบไปหนอยเดยว ทรงเหลยวเหนตนไทรใหญตระการ มกงกาน

ใบหนาแนนรมระรน พนดนทโคนตนกราบเรยบเตยนโลง โปรงนยนตา นาพกเอาแรง

พระองคจงเสดจเขาไปประทบระงบพระกาย ทรงหลบลงอยางรวดเรวดวยความออนเพลย

มทนทพระเจาอาฬวจะทรงไดความสขจากการบรรทมหลบอยางเตมตน ตามทตงพระทย

ไวแตแรกระงบพระกายกตองพลนผวาตน ดวยตกพระทยสะดงจากสรส�าเนยงเสยงตวาด

ของอาฬวกยกษดงลนสนนปา ประหนงเสยงสายฟาฟาดลงมาขางพระกาย ทรงผดลกขน

พรอมกบลมพระเนตรมาทางเสยงแผดนน และกพลนประสบหนาอาฬวกยกษทถมงทง

แสดงวาเปนมารตอพระชนมชพของพระองค กสะดงกลวจนสดขด เหลยวหาทหารทจะ

เปนเพอนตายกไมมแมแตคนเดยว จะหนกไมพน ถาพระองคสามารถด�าดนหนไดขณะน

กคงไมรอหนาประสานกบยกษรายตนนเปนแน ความกลวไดกดพระกายพระเจาอาฬว

ใหตดอยกบพนดน ไมมแรงทจะลกยนประจญภย เฉพาะหนา

เมออาฬวกยกษขถามถงเหตทมาผทมในทน พระองคกเลาใหฟงจนหมด ในทสด

อาฬวกยกษกแจงใหพระองคทราบวา ภายในบรเวณน เขาไดรบสทธเปนพเศษจาก

พระอศวรเทพเจา ใครเขามาจะตองตกเปนอาหาร ดงนน เขาจงเปนผมโชค โดยจะไดกน

เนอพระเจาอาฬวในวนนถอยค�าของอาฬวกยกษไดเพมความกลวตายใหพระเจาอาฬว

เปนทวคณ ในขณะทอาฬวกยกษบอกวาจะกนเปนอาหาร แตเปนดวยความวบตของ

พระองคยงไมถงแกชวตท�าใหพระองคคดผอนผนได จงปราศรยขอไถชวตพระองค

โดยจะสงคนมาใหเปนอาหาร อาฬวกยกษวนละ ๑ คน ในเมอปลอยใหพระองคกลบ

พระนครโดยสวสด อาฬวกยกษกพอใจในรายไดอนดประจ�าวนเชนนน จงตกลงปลอยให

พระเจาอาฬวกลบพระนครตามพระประสงค เมอพระเจาอาฬวกลบพระนครแลว กประชม

เสนาอ�ามาตย เลาเรองทขอไถชวตกบยกษมา ในทสดกใหจดสงนกโทษในเรอนจ�าไปให

อาฬวกยกษตามสญญา วนละ ๑ คน

245

ครนตอมา คนในเรอนจ�าหมด แมจะเอาทองค�าไปตงไวใหคนขโมย เพอจะไดจบเอา

เปนนกโทษสงไปใหอาฬวกยกษ กปรากฏวาไมมใครขโมย หาคนหยบฉวยฉก ลกไมได

แมในโทษเรองอนกสดหา เรอนจ�าวางนกโทษเปนประวตการณ เมอจ�าเปนเขา อ�ามาตย

กตองแกไขชวยชวตพระมหากษตรยไวกอน โดยสงเดกเลกทยงท�าประโยชนอะไรไมได

ท�านองสงคนวางงานไปใหยกษกนวนละคน เหตการณไดท�าใหเกดความวนวาย ในระหวาง

บดามารดาของบตรทกคนตางกคดอบายถายเท โดยจดสงลกๆ ของตนไปอยเมองอนๆ

เพอความปลอดภย ในเมอเจรญวยท�างานไดแลวจงใหกลบ ในทสดเดกหมดอก ครน

วนสดทายหาเดกอนไมได อ�ามาตยกตองใหจบอาฬวราชกมารโอรสของพระเจาอาฬวใน

เวลาเยน เตรยมตวสงไปในวนรงขน แมจะเปนการบบคนจตใจของพระมหากษตรยและ

พระมเหสอยางหนก กตองจ�าท�าเพราะท�าเพอพระมหากษตรยนนโดยแท

ในราตรนน พระอรหนตสมมาสมพทธเจา ทรงแผพระญาณดสตวผ ควรจะ

ทรงพระกรณาโปรด กประจกษเหตอนสมควรทจะเสดจดวยพระมหากรณา เพอ

ระงบทกขภยทงหลาย ดงนน ในเวลาเยนทอาฬวราชกมารถกจบพระผมพระภาคเจาได

เสดจไปทวมานอาฬวกยกษโดยล�าพงพระองคเดยว ขณะนนอาฬวกยกษไมอย พระผม

พระภาคเจากทรงเขาไปประทบ ณ แทนทนงของอาฬวกยกษ บรรดายกษและยกษณ

ทงหลายไดมาเฝาถวายปฏสนถารพระพทธองคอยพรอมหนา

ครนอาฬวกยกษกลบมาถงวมานในราตรนน เหนพระผมพระภาคเจากโกรธ ดวย

มานะทฏฐแรงกลา เหนไปวาพระสมณโคดมมาลบหลหมนเกยรตของตน แทนทจะคอย

พดคอยจาถามไถถงเหตทมาถงทอยในฐานะทตนเปนเจาของ กลบโอหงตงตงเขาใสพระ

บรมศาสดาถงกบใชอาวธรายแรงตามสนดานของพวกอสรทไรคณธรรม หากแตดวย

พทธานภาพ อาวธทกชนดทอาฬวกยกษใชไปไมเปนผล กลายเปนเครองสกการบชา

พระผมพระภาคเจาเสยสน ในทสดยกษ กหมดฤทธหมดเดช หยดราว เพยงแตใชวาจา

เรยกพระบรมศาสดา ใหลกออกมาจากวมานของตนเสย

ครงนน พระผมพระภาคเจาไดทรงพระกรณาท�าตามประสงคของอาฬวกยกษ คอ

จะใหลกกทรงลก จะใหออกกเสดจออก จะใหเขากเสดจเขา จะใหนงทใดกประทบนงให

ตามประสงค ท�าใหหวใจอาฬวกยกษผอนโหดรายลง

246

ในทสดอาฬวกยกษไดทลถามปญหาพระบรมศาสดาไดทรงพยากรณแกปญหาใหอาฬ

วกยกษเกดปญญาเหนแจงในธรรมสนความโหดราย ตงอยในภมโสดาปตตผลถวายตน

ลงเปนทาสพระรตนตรย ตงมนอยในอรยธรรม

พระผมพระภาคเจาทรงทรมานอาฬวกยกษตงแตย�าค�าจนรงราตร จงสามารถ

ยงน�าใจอาฬวกยกษใหยนดในอรยธรรมตามพระพทธประสงค ในเชาวนนน

กพอดราชบรษพระนครอาฬวอ มพระราชกมารโอรสของพระเจาอาฬวมาให

อาฬวกยกษกนเปนอาหาร

อาฬวกยกษรบเอาพระราชกมารแลว กนอมเขาถวายพระผมพระภาคเจา พรอมกบ

กราบทลวา “ขาพระองคขอถวายพระราชกมารนอย ซงพระเจาอาฬวสงมาเปนอาหาร

ของขาพระองค ดวยขาพระองคเวนขาดจากเบญจเวรสนเชงแลว”

พระบรมศาสดาทรงรบพระกมาร แลวตรสอนโมทนาแกอาฬวกยกษ และทรงอวยพร

แกพระราชกมาร พรอมกบประทานคนใหอ�ามาตยน�าพระราชกมารกลบพระนครเพอ

ถวายพระเจาอาฬว

ครนอ�ามาตยน�าพระราชกมารกลบนคร เกยรตศพทกตตคณพระผมพระภาคเจา

กฟ งขจรไปทววา พระองคทรงพระกรณาเสดจมาระงบภยพบตแกพระนครอาฬว

ชาวเมองทงสนตางกมความปตยนด พากนจดเครองสกการะตางๆ น�าไปบชา

ขณะนนพระบรมศาสดาทรงพระกรณา พาอาฬวกยกษมาพระนครอาฬว พอถง

สถานทครงทางสญจรกพบชาวพระนคร มพระเจาอาฬว เปนประมขนอมน�าสกการะ

มาเฝาถวายอภวาท สมเดจพระบรมโลกนาถกทรงหยดประทบรบสกการบชา พรอมกบ

ทรงพระกรณาประทานพระธรรมเทศนาโปรดใหชาวเมองเหนทกขเหนโทษในเบญจกรรม

และทรงใหชาวพระนครตงอยในกลยาณธรรมตามสมควรแกวสย ประทานธรรมใหเปน

สมบตทวไปแกชาวนครอาฬว ปลกใหเกดความเมตตาปรานกนทวหนา ทงใหชาวเมอง

นบถอบชาอาฬวกยกษ ประหนงวาเปนเทพารกษหลกพระนคร

ครนประทานธรรมคณากรสนเสรจ พระผพระภาคเจาเสดจนวตนาการ กลบคน

พระเชตะวนมหาวหาร เสดจประทบเสวยความส�าราญในธรรมสบมา.

247

๓. นาฬาครง คะชะวะรง

อะตมตตะภตง ทาวคคจกกะ-

มะสะนวะ สทารณนตง

เมตตมพเสกะวธนา

ชตะวามนนโท ตนเตชะสา

ภะวะตเต ชะยะมงคะลาน ฯ

ค�าแปล

๓. พระจอมมนไดชนะชางตวประเสรฐ

ชอนาฬาคร เปนชางเมายงนก แสนทจะทารณ

ประดจไฟปาและจกราวธและสายฟา ดวยวธ

รดลงดวยน�าคอพระเมตตา ดวยแหงพระพทธ

ชยมงคลนน ขอชยมงคลจงมแกขาพเจา.

มงคลท ๓

ในสมยเมอพระสมมาสมพทธเจ า เสดจประทบส�าราญพระอรยาบถอย ใน

พระเวฬวนวหาร ทรงอาศยราชคฤหพระมหานครเปนทโคจรภกษาจารบ�าเพญพทธกจ

ประสาธนประสทธมรรคผลใหส�าเรจแกพทธเวไนย ทรงประทานพรหมจรรยแกผทเลอมใส

ในสนตวรบทเปนพเศษ เพอใหบรรลอจลเขตปฏสมภทา ทรงเผยเกยรตคณของพระศาสนา

ใหรงเรองไพศาลพสฐ ดงโอภาสแหงดวงพระอาทตยอทยยงนภาลยประเทศ ใหประชาสตว

ตนจากสรรพกเลสนทรา ประชาชนพากนเคารพบชาเปนอเนก ดวยเลงเหนพระศาสนา

เปนมรรคาเอกอนควรด�าเนน เพราะเปนคณเครองจ�าเรญ

ครงนน พระเจาอชาตศตรราช ยงออนพระชนษาและปรชาสามารถทงหมกมนดวย

ความก�าหนด ทรงเสอมใสในพระเทวทตผเปนอาจารย มาแสดงปาฏหารยลอลวงใหลมหลง

ท�าใหทาวเธอปลงพระชนมพระเจาพมพสาร พระชนกนาถเปนปตฆาตอนนตรยกรรม

ซ�าไมเลอมใสในพระบรมศาสดา ดวยเชอค�าพระเทวทต รษยาแกลงใสไคลใหเขาพระทยผด

ภาพท ๓ ทรงชนะชางนาฬาคร ดวยพระเมตตาบารม

248

ถงกบมดมดดวยโมหะไมเหนเหต ยอมใหพระเทวทตหาเลศท�าลายลางพระบรมศาสดา

เรมตนแตขอนายขมงธนมาเปนครงแรก แลวสงไปใหลอบปลงพระชนมพระพทธเจา

ดวยธนอนก�าซาบดวยยาพษ แตนายขมงธนกลบมจตเลอมใสในพระพทธเจา ยอมตน

เขาขอเปนพทธบตร ดวยพระพทธบารมพากนยนดรบเบญจวรต ปฏบตตามพระพทธโอวาท

พระเทวทตกกอกรรมวนาศอยางอนตอไป ดวยวสยอนธพาล

ครงหนง ลอบขนไปทพระพทธวหาร ณ ยอดภเขาคชฌกฏพทธส�านกในเวลาเชา

ขณะทพระผมพระภาคเจาเสดจลงมาโปรดสตว ครนเสดจบณฑจารกวตรแลวพระองคก

ขนคชฌกฏภผา พระเทวทตกไดผลกกอนศลาอนใหญใหกลงลงมา หมายจะปลงพระชนม

พระบรมศาสดาใหดบสญ

แตดวยเดชแหงพระกศลบญชวยอภบาล กอนศลากปวตนาการกลงไปหางจาก

ชองทางเสดจ เพยงแตพระบาทกระทบสะเกดหนท�าใหหอพระโลหตช�า ซงกอเขญเปน

อนนตรยกรรมใหแกพระเทวทตเปนเนรยกะสตวในอเวจนรกสบไปภายหนา

เมอไมสมความปรารถนา กหาอบายใหมดวยวสยอ�ามหตจตลามก หาโอกาสเขาไป

ยอยกถวายพระพรแดจอมนรสรอดศรอชาตศตรราชาธบด ขอพระราชทานชางนาฬาคร

ราชหตถ ชางพระทนงซงก�าลงซบมนกลา เพอจะปลอยใหเขนฆาพระพชตมาร ยามเมอ

เสดจภกษาจารโปรดสตวในเวลาเชา ดวยอกศลจตคดเปนเจาปกครองสงฆในเมอสนสด

พระพทธองคไปแลว

เมอพระเทวทตไดรบพระราชทานชางจากพระเจากรงมคธแลว กรบมาปลกปนปอยอ

ใหลาภแกนายควาญชาง ใหนายควาญชางรบธระมอมเหลาชางนาฬาครใหเมา เพมก�าลง

บาคลงดวยซบมนขนอกแรงหนง และก�าชบใหปลอยชางในเวลาเชา ขณะทพระพทธเจา

เสดจมาโปรดสตวตามถนนภายในพระนครราชคฤหน วสยสตวไมรจกคนชวคนดอยาง

หนงอยางใด กจะไลทมแทงพระจอมไตรโลกาจารย ยามเมอเสดจภกษาจารพรอมดวย

พระสาวกสงฆใหยอยยบอบปางลงเปนพทธล สนชอพระชนศรครงนแลวแล

ครนขาวนรวไหลไปยงพทธบรษท อบาสก อบาสกาผเลอมใสอยในพระพทธศาสนา

ตางพากนมาประชมกนวาถาจะมเปนการ หากเราจะนงเฉยใหพระบรมศาสดาจารยเขา

เผชญหนากบคชสารนาฬาครซบมนกลา จกเปนอนตรายแกพระบรมศาสดา ซ�าเสอม

เกยรตยศแหงพระศาสนาทนบถอ

249

เมอไดหารอตกลงกนแลว กพากนไปเฝาพระสมมาสมพทธเจายงพระเวฬวนวหาร

แลวกราบทลถงเหตการณอนรายแรงจะพลนมในวนพรงนเวลาเชา ขอใหพระผมพระภาคเจา

งดภกษาจาร กบขอใหโปรดรบบณฑยาหารทอารามน พรอมดวยพระสาวกบรรดาม

ทกพระองค

ขาพระพทธเจาทงหลายไดมเจตจ�านงน�าอาหารมาองคาส ขอไดโปรดประทานโอกาส

แกมวลขาพระยคลบาทดวยเถดพระเจาขา

ครงนน พระผมพระภาคเจาทรงด�ารวา ถาตถาคตจกออกไปทรมานชางนาฬาคร

ยงทามกลางพระนครแลวจงคอยพาพระสงฆกลบมารบไทยทานทพระวหารน เวลากาล

กยงมปฏบตได เพอใหเกดธรรมาภสมยแกประชาสตวทไดมาเหนเหตการณของพระ

เทวทต และพระมหากษตรยรวมกนประกอบทรกรรม ซงเปนการผดจากศลธรรมไมควร

ด�าเนน แตกลบกอใหจ�าเรญเกยรตศาสนา

ครนพระบรมศาสดาด�ารแลว กทรงรบนมนตดวยดษณภาพ ใหพทธบรษท

ผนมนตรบทราบแลวทลลาครนรตตกาลผานมาถงเวลาอรณรงเชา พระมหากรณาธคณเจา

พรอมดวยพระสงฆสาวกบรวาร กเสดจพระพทธด�าเนนภกษาจารยงพระนครราชคฤห

ขตตยนเวศนตามมรรคาประเทศถนนหลวง ประชาชนชาวเมองทงปวงไดเหนพระพทธเจา

และพระสงฆสาวก ตางกพากนปรวตกไปตางๆ นานา

พวกทมศรทธาสมมาปฏบต กมความโสมนสชนบานวา วนนจกไดชมบญญาภนหาร

พระบรมโลกนาถ จะทรมานพญากญชรชาตชางพระทนงใหสนพยศ พวกทมน�าใจคดคด

ลามกมจฉาจตกคดไปในทางราย วาวนนจะไดเหนความวนาศวอดวายของพระสมณโคดม

ชางนาฬาครจกทมแทงใหสนลมมลายชพ แลวตางกพากนเรงรบปนปายตนไมใหญ และ

ทอนใดซงพอจะพนภยและมองเหนไดสบาย คอยดอยมากมายเหลอทคณนา

ฝายนายควาญชางพระทนง แรกแตไดรบค�าสงของพระเทวทต กพากนจดแจงหา

สราบานทแรงกลามาเตรยมไว ครงรงอรโณทยทวาวารกพากนน�าออกมากรอกหตถพระยา

เศวต คชนาฬาครชางพระทนง ซงก�าลงคลมคลงซบมน สนน�าจณฑ ๑๖ กระออมเปน

ก�าหนด ท�าใหพญาชางเกดพยศรายแรงเพราะฤทธสรา ชงวงยกงากระทบเทาสะเทอนแทน

สงเสยงรองแปรนแปรนอโฆษกองโกญจนาทนาสะพรงกลว เบงตว บดตนสะบดปลอก

มงจะวงออกไปลงงาทกสงทผานหนาใหพนาศ

250

ครนรงแสงสรโยภาสเปนเวลาทรงบาตรพระบรมสคต นายควาญชางกเปลองปลด

ปลอกปลอยพญานาฬาคร ออกสวถทางเสดจภกษาจาร พญานาฬาครกวงไป ใหรบหลบ

หาความปลอดภยอนจะพงม ทะยานออกสถนน กสงเสยงรองกกกองโกญจนาท วงตรง

มายงวถทางพระโลกนาถ เสดจพระพทธด�าเนน

จงมหาชนกพากนรองทลเชญใหหลบ ชางจะท�ารายแมพระภกษปถชนทกลวตาย

กวนวายกราบทลพระบรมศาสดาใหเสดจหน วาพญานาฬาครราชหตถเชอกนดรายใน

อ�ามหต ไมรจกพระรจกเจาเหลาบณฑตตลอดความถกผดใด ๆ มงแตจะท�าความบรรลย

ตอคนและสตวเฉพาะหนา สวนพระสงฆองคอรหนตไมมจตประหวนวาภยอนใดจะ

บงเกดม พากนเดนตามพระชนศรดวยความสงบสงา ตามวสยของพระสงฆ ผทรงคณ

ปฏสมภทาญาณวเศษ จงปรากฏวาเปนบญเขตควรแกไทยทาน อนชาวโลกจะพง

สกการบชา

ขณะนน พระอานนทเถระพทธอปฏฐาก ครนชางนาฬาครรายวงเขามาใกลพระผม

พระภาคในครงนนโดยทพระคณทานยงมไดเปนพระอรหนต จงมความหวาดหวนพลนใจ

เกรงอนตรายจะพงมแกสมเดจพระชนศรสมมาสมพทธเจา พระเถรเจาจงคดวา อาตมา

ไดรบความเมตตากรณาจากสมเดจพระมหากรณาธคณนใหญหลวง เหลอทจะเอาอะไร

มาตกตวงประมาณได เมออาตมายงตดตามรอยพระยคลบาทอยเชนนจกปลอยให

ชางนาฬาครท�ารายพระองคหาบงควรไมใชวสยพทธอปฏฐาก สมควรจะออกปองกนภย

มใหบงเกดมแกพระผมพระภาคพระพทธองค แมชวตของอาตมาจะดบลงเพราะฤทธชาง

กชอบแลว เสมอนหนงวาแลกเอารมฉตรรตนะแกวทกนโลกใหด�ารงอย ไมมผรทงหลาย

จะพงต�าหน

ครนพระเถรเจาด�ารแลวเชนนนกพลนวงออกไปกนสกดชางนาฬาคร นอมถวายชวต

แดพระชนศร โดยยอมใหราชหตถทมแทงกระทบเอาตามประสงค แตขอใหเอกองค

พระโลกนาถนราศภย เหนประจกษแกตาคนทงหลายดวยประการฉะน

ครงนน พระผมพระภาคเจา ผทรงพระมหากรณาตรสเรยก พระอานนทเถรเจาให

ถอยมาถง ๓ ครง พระอานนทกยบยงยนหยดสกดชางนาฬาครอย สมเดจพระบรมคร

ทรงเหนพระอานนทยอมตายไมคดกลบ จงทรงท�าปาฏหารยขบชางนาฬาครคชสาร ซง

ก�าลงตรงเขามาจะประหารพระเถรเจาใหตกใจ กระโพงไปในทอนไมอาจเขาใกล

251

ขณะนนมสตรผหนงกลวภยไมสามารถจะระงบใจครนเหนชางวงเขามาใกลกทงบตร

ไวกลางถนน วงตามฝงคนไมเหลยวมา ปลอยใหลกดนรองนาเวทนาดวยกลวตาย เปนท

สงเวชใจแกมหาชน ทนใดนนชางนาฬาครกวงวนเขามามงจะพฆาตฆาทารกนนตาม

วสยสตว สมเดจพระผทรงสวสด รตนวสทธญาณ จงทรงแผพระเมตตาภนหารทานดลก

ดงหนงทรงหลงสโตทกใหตกตองดวงใจคชสาร ซงก�าลงเดอดดาลดวยสราบานและซบมน

ใหความเมาทงสองประการนนดบสนท ทงใหมจตประกอบเมตตาไมเขาไปบฑาทารกนน

ใหเปนอนตรายไดวบต

แลวพระองคทรงพระเมตตาเออนอรรถตรสเรยก พญาชางนาฬาครใหเขามาเฝา เมอ

พญาชางสรางเมากสนพยศยกงวงจบบนกระพองศรษะ แสดงความคารวะในพระสมมา

สมพทธเจา หมอบเขาถวายอภวาทแทบพระยคลบาทพระบรมศาสดา สมเดจพระจอมสงฆ

ไดทรงยกพระหตถลบกระพองศรษะคชสารดวยความเมตตา แลวประทานโอวาทวา

ดกรนาฬาครเอย แตนไปเจาจงสลด ตดเลยซงปาณาตบาต อยาใหประมาทจตคด

อาฆาตโกรธแคนใครๆ จงมเมตตาจตทวไปในคนและสตว จงมจตโสมนสหนกแนนใน

เมตตาและขนต เมอเจาวางวายจากภพนแลวจะไดไปสสคตสถาน พนจากสตวเดรจฉาน

อนต�าศกดชางเปนกศลคณบญอนหนกทเจามาพบเราตถาคต จงอตสาหตงใจก�าหนดวรต

ปฏบตจนตราบเทาอายขยนนเถด

ครงนน พญาชางนาฬาครตวประเสรฐ เกดตนตนใจหลงน�าตาไหลรนอาบหนา แลว

กมเศยรเกลาลงวนทารบพระโอวาทถวายบงคมพระบาท แลวเดนกลบหลงยงโรงชาง

ดวยทาทางโดยสงบเสงยมเปนอนด ปรากฏแดประชาชนทชาชอยทวหนา มหาชนกพากน

สกการบชาพระบรมศาสดา โหรองกนลนสนนไปวา สมเดจพระจอมไตรทรงทรมาน

พญาคชสารนาฬาครใหสนพยศแลว และทรงไดชยช�านะอนเปนมงคล ตงตนแตพระ

มหากษตรยและพระเทวทตลงมา จนแมชางนาฬาครซบมนกลากสนฤทธ แลวสมเดจ

พระธรรมสามสรกพาพระสงฆสาวก เสดจกลบไปรบไทยทาน ซงพทธบรษทจดถวายยง

พระเวฬวนวหาร นนแล.

252

๔. อกขตตะขคคะมะตหตถะ

สทารณนตง ธาวนตโยชะนะปะถง

คลมาละวนตง อทธภสง

ขะตะมะโน ชตะวา มนนโท

ตนเตชะสา ภะวะต เต

ชะยะมงคะลาน ฯ

ค�าแปล

๔. พระพทธองคจอมมนมพระหฤทยไปใน

ทจะกระท�าอทธปาฏหารยไดชนะโจรชอองคลมาล

(ผมพวงมาลยคอ นวมอมนษย) แสนรายกาจม

มอถอดาบวงไลพระองคไป สนทาง ๓ โยชน กพายแพ ดวยเดชแหงพระพทธชยมงคล

นน ขอชยมงคลทงหลายจงมแกขาพเจา.

มงคลท ๔

กร ดงไดสดบรบรมาจากพระบาลเถรคาถา และมชฌมนกาย ซงพระอรหนตเจา

ทงหลายไดสงคายนาไวในพระวนยปฎกและพระสตตนตปฎก เพอเทดเกยรตพระสาวก

วสทธสงฆ อกพระพทธคณของพระองคผทรงพระภาคเปนอนงาม เพอจะเตอนพทธบรษท

ใหด�าเนนตามพระโอวาท หวงจะใหส�ารอกจตคดอาฆาตเบยดเบยนกน ใหเกอกลตาม

เชงชน ฉนญาตมตรชดหรอหาง อนเปนทางสงบสขนรภยนรทกข เกษมสานต ด�าเนน

ตามค�าอนเปนนทานเบองตนวา

ในปฐมโพธกาลนน มพราหมณมนตะคผหนง รอบรถงจบไตรเพท มความรดเปน

พเศษในทางท�านายนกษตรรลางรายและเคราะหรายไดแจงชด นบเนองอยในสงกด

พราหมณชนนกปราชญราชเมธ เปนปโรหตาจารยของพระเจากรงสาวตถปเสนทโกศล

มหาราช ผถวายอรรถศาสนแดพระมหากษตรย มนามตามชวประวตวา ภควพราหมณ

ภาพท ๔ ทรงชนะองคลมาล ดวยอทธฤทธ

253

มภรรยาททรงคณสมบตอนงาม ชอวามนตาน เมอนางคลอดบตรชายหวปในเวลาราตรนน

เกดลางรายอศจรรยวบตเปนเหนประหลาด บรรดาศสตราวธเกดโอภาสประกายรงเรอง

ราวกะวาเปลวไฟลกสนทงปวงตลอดพระแสงขรรค หอกและสนาดในคลงหลวงราชศสตรา

เมอภควพราหมณประจกษแกตา กประหลาดจตแลวกค�านงถงเหตทอาเพศใหปรากฏ

เออ! จะเกดความจ�าเรญยศหรอเสอมศกดอครฐาน แกทรพยศฤงคารบตรภรรยา หรอ

แกตวอาตมากมร ด�ารแลวจงทานราชคร โหราจารยกรบออกจากเรอนมาสชานชะลา

หนาประตบาน แหงนหนาดดาวซงสกสกาวงามตระการในทองฟากปรากฏ เหนกลมดาว

โจรสญจรบทอยเบองหนากตกใจ ดวยแจงชดตามนยคมภรพยากรณทายวา

เดกเกดใตกลมดาวโจรทโคจรในยามน ตอไปภายหนาจะเปนคนไมดใจอ�ามหต

จะเปนนายโจรประทษจตรายกาจ แตเปนบญทชวตไมถงฆาตดวยราชภยและไมถกใคร

ฆาตายใหเสอมยศ เมอทานปโรหตคดก�าหนดค�านวณแนแกใจแลวกกลบคนเขายงภายใน

นวาสสถาน ดวยอารมณร�าคาญไมสมคดดงคาดไววา บตรของตนจะตองเปนผยงใหญดวย

เกยรตยศปรากฏในภายหนา แมจะคดหกใจวาเปนเวรกรรมของเขามาแตกาลกอน

กไมวายจะเสยใจ

ครนรงแสงสรโยทยในยามเชา ไดเวลาเขาเฝาพระมหากษตรย ทานปโรหตกเขาไป

ปฏบตราชการ ในพระราชสถานของพระเจากรงสาวตถ ถวายพระพรสวสดแดพระภบาล

เมอแรกเสดจออกวาราชการในทามกลางทวยหาญจาตรงคเสนา ครนมพระราชปจฉาถาม

ถงความประหลาดเพราะโอภาสทเกดจากสรรพศสตราวธในราตร จะเปนลางรายใหเสยศร

เสอมศกดอครฐาน แกพระราชทรพยศฤงคารบานเมองใหยคเขญเปนประการใด

ภควพราหมณกทลไขถงความอาเพศวา

“ขาแตพระปนปกเกษของไพรฟา อนลางรายนนจะไมเปนภยมาบฑาแตประการใด

ดวยพระบารมของพระภวนยชวยปกปก แตหากจะเกดแกบตรทรกของขาพระบาทซงแรก

เกดเมอคนน ตอไปจะเปนโจรกาลใหเสอมศรแกไพรฟาขายคลบาท เหนควรจะพฆาต

ฆาเสยแตเยาววย”

พระเจาปเสนทโกศลทรงปราศรยดวยกรณาวา “ทานอาจารยอยาเพงรบเคองขน

เคยดแคนแกทารกผไรเดยงสา เดกไมมความผดไยจะไปคดฆาใหเสยพระราชก�าหนด

บทพระอยกา ฉนคดวาถาทานอาจารยจะพยายามเลยงด ใหเดกเตบโตในส�านกคร

254

แตเยาววย อบรมบมนสยจากสมณพราหมณาจารย เดกกจะมสนดานออนโยนเปนแนแท

คดวายงพอจะเอาบารมธรรมเขาชวยแกกลอมเกลาได”

ครนปโรหตาจารยผเชยวชาญในเชงปราชญ ไดรบพระราชทานพระบรมราโชวาท ซง

ทรงหลงออกดวยพระเมตตา กหมอบกราบรบพระราชทานพระมหากรณาของพระเจากรง

สาวตถ แลวกลบไปแจงแกนางมนตานผภรรยาจงขนานนามบตรชายวา “อหงสกะกมาร”

แปลวา ไมมจตคดรกรานเบยดเบยนใครใหเดอดรอน เพอจะแกดวงชะตารายใหลดหยอน

ออนลงมา ตอนนกตงหนาบ�ารงเลยงบตรสดสวาทใหมปรชาสามารถในเชงศกษา อบรม

ใหมจตเมตตาการณ รจกคารวะตอบคคลผทรงคณและผใหญ

ครนอหงสกะกมารเจรญวย ซงควรจะใหอยประจ�าในส�านกศกษา จงไดสงใหไปอย

ในเมองตกกศลา ส�านกทสาปาโมกข อาจารย อนเปนสถานทสงดวยการศกษาในคณวทยา

และธรรมจรยาเปนพเศษ โดยหวงจะใหเปนคณบญเขตบมนสยอหงสกะกมาร อาศยท

อหงสกะ มปรชาญาณแหลมหลกเผานกปราชญ จงมปญญาสามารถลนเหลอเหนอศษย

ทงหลายในสรรพวชาการทงเปนทรกใครของครอาจารยผใหการศกษา ดวยมจรรยาคารวะ

ออนนอมพรอมทจะรบปฏบตในโอวาททกประการ ขอนเกดเปนสมฏฐานใหบรรดาศษย

พากนคดรษยา ยยงอาจารยดวยอบายนานาเพอจะใหเกลยดชงอหงสกะ

ในทสดดวยอ�านาจโมหะความเขลาจต ท�าใหอาจารยหลงเขาใจผดกลบเปนไปตาม

ค�าศษยยยง เกดประทษฐจตคดจ�านงก�าจดอหงสกะกมาร ครนจะลางผลาญตรงๆ

กเกรงครหา ประชาชนกจะตราหนาวาอาจารยฆาศษยผดระบอบ จะเสอมเสยความชอบท

ไดสงสมมา ควรจะยมมอคนอนฆาใหสนภย ทงไมมความครหาใดๆ จะเกดม ดงนน

ครนเพลาราตรกาลทานทสาปาโมกขอาจารยจงเรยกอหงสกะกมารเขาไปหา พลางม

สนทรวาจาส�าแดงเมตตาจตวา “ดกรอหงสกะผเปนศษยทสามารถ เราใครจะประสาธน

พระเวทชอวษณมนต อนจะท�าใหเจาเรองรณมหทธฤทธ ซงศตรใดๆ ในทศทศไมตอได

แตจะตองใชนวมนษยมจ�านวนถวนหนงพนของคนหนงพนคน มาจดเปนเครองก�าหนด

ค�านบคร บชา เทพเจาผประสทธให”

อหงสกะไดสดบกตกใจ จงเคารพนบไหวแลวสารภาพวา “ขาแตทานอาจารยขอรบ

เมตตาทประทานไวในระหวางเกลา ขาพเจานส เปนพราหมณมหาศาล ไมฆาสตว ขอน

เปนเหตของขดยากทศษยจะปฏบตตามประสงคได”

255

อาจารยกปราศรยนานาประการ ชกน�าอหงสกะกมารใหเกดความกลาหาญใน

ปาณาตบาต สามารถจะท�าตามอบายทแนะน�าไดทกประการ ตอมาอหงสกะกมาร

ไดศสตราทคมกลา จงหลบเขาไปอยปาแสวงหานวมนษย เพอจะเอาไปเปนเครองก�านล

ตงตนฆาคนทเขาปา แลวตดเอานวมารวมเขาไวเปนกายกอง โดยมงจะเอาไป เปนของเครอง

บชาเรยนวษณมนต เพอจะไดมอานภาพเหนอคน อนเปนสงทตนปรารถนา

ครนกาลลวงมา นวนนโทรมลงไปยากทจะก�าหนดจ�านวนใหถวนถงได อหงสกะก

เรมฆาคนใหม ตดเอานวมาแลวใชเชอกมดประหนงวาพวงมาลยคลองคอไวเพอจะใหได

ถงจ�านวนพน จงไดนามขนานเปนส�าคญวา “องคลมาล” ปรากฏเปนโจรทกลาหาญรายกาจ

มส�าเนยงนากลวยงกวาสงหนาทในไพรสณฑ มหาชนสะทกสะทานทอแททวทกชน เพยง

ไดยนชอวา องคลมาลเทานน กขนพองสยองเกลา เกยรตศพทกระบอไปยงพระนคร

แมราชบรษกระยอไมตอกร ใหหนหลงหน ทงกสบไมรวาโจรผนมาจากไหน เปนคนมาจาก

ตระกลใดๆ กไมแจง ตลอดทงต�าแหนงแหลงทอยกไมร ไดยนแตค�ากลาวขาวสาสน

ทวๆ ไปวา องคลมาล! องคลมาล!!

โจรทรายกาจดงพระกาฬสวมพวงมาลยนวมนษยเปนผดรายทสด ไมเคยมใน

ประวตศาสตรแตสมยใดๆ ประชาชนหวาดจตคดเหนเปนภย พากนอพยพเขาพระนครและ

พรอมกนรองอทธรณ กลาวโทษตอพระเจาโกศล ขอไดโปรดยกพลออกไปปราบปราม

ก�าจดโจรอนเปนเสยนหนามตอความสงบของประชาราษฎร จบองคลมาลโจรผรายกาจ

มาสงหาร เพอความเกษมสานต ณ กาลบดน

เมอพระเจากรงสาวตถ ไดสดบวปปฏสารคดเดอดรอนกตกพระทยประหลาดจตวา

ไฉนองคลมาลโจรจงรายกาจ มอ�านาจเปนทครนครามขามขยาด แกอาณาประชาราษฎร

หากปลอยไวกจะอกอาจเขามาเบยดเบยนชาวพระนครใหเดอดรอน เสอมราชานภาพของ

พระมหากษตรย ควรจะยกโยธาไปก�าจดพฆาตฆา ทรงด�ารแลวจงมพระราชบญชาใหจด

โยธาทหารหาญ พระองคจกเสดจทรงบญชาการในงานน ก�าหนดอก ๓ ราตรนนแล

ครนภควพราหมณปโรหตาจารย ไดสดบพระราชโองการใหตระเตรยมโยธาทหาร

ออกไปจบองคลมาลโจรกตกใจ จงคดวาองคลมาลโจรจะเปนใคร มาจากไหนไมได

นอกจากอหงสกะบตรของอาตมา ดวยไดทราบขาวจากส�านกศกษาเมองตกกศลานน

กลาวโทษวาอหงสกะเปนคนโฉดถกขบจากส�านกแลว ตอนนกมไดขาววแวววาจะอยใน

256

ถนใด ท�าใหบดาและมารดาตองรอนใจเปนหวงลก หวนใจวาพอบญปลกจะเปนทกขล�าเคญ

เขญใจ ความจรงลกนาจะคดเหนหวใจของมารดาและบดา และกลบมาบานเรอน ไมนาจะ

แชเชอนหลบหายไปในปา

บดนกมขาวโจษจนวา มองคลมาลโจรใจรายกาจ เขาพฆาตเขนฆาผคนมากมาย

ท�าใหประชาชนเกดระส�าระสาย เดอดรอนถงพระเจากรงโกศลอดศรเตรยมน�าทพไป

ปราบปราม เมอพนจดตามขอความของขาวสาสน แทกคออหงสกะกมารบตรของเราเปน

แมนมน ดวงชะตาลกกเขาขนรายเขญใหเปนไป จะตองชวยปองกนแกไขใหหนกเปนเบา

อยาตองใหบตรเราไดรบราชภยพนาศ คดแลวกรบกระวกระวาดกลบเคหา เรยกนาง

มนตานมาปรกษาแลวบอกอบายใหภรรยารบเลดลอดลวงหนาไปหาอหงสกะกมาร

บตรชาย ซงบดนไดนามใหมวา องคลมาล ใหรบหลบหนจากถนฐานไกลออกไป บดน

ราชภยก�าลงใกลเขามา

ฝายนางมนตานผเปนมารดากเหนดวย ความรกลกกมงจะชวยใหรอดตาย มไดคด

วาอนตรายจะพงม หากองคลมาลเขลาจตไมทนคดวาชนน ประหารเสยกจะตายเปลา

ไมทนไดบอกขาววาตนเปนมารดา น�าขาวมาบอกใหหลบลหนไป กลบตกเปนผลรายแก

แมและลกทงสองคน

ในวนนนสมเดจพระทศพลพทธเจา ทรงประทบอยในพระเชตวนวหาร ทรงทราบดวย

อนาคตงสญาณวา นางมนตานจะมอนตราย องคลมาลลกชายไมร จกกจะประหาร

เกดเปนอนนตรยกรรมลางผลาญมรรคผลในภายหนา จ�าตถาคตจะกรณาไปชวยใหพนภย

กบบ�าบดความโหดรายขององคลมาล ใหเลกละสนดานพาลมาเปนบรรพชตในพระศาสนา

ครนพระบรมศาสดาทรงด�ารแลวกเสดจพทธด�าเนนไปในไพรสณฑ ลวงหนามารดา

องคลมาลไปในวนนน

ขณะนน องคลมาล ก�าลงหมกมนดวยโมหะจต คดแตเพยงวาเรากคออหงสกะกมาร

ลอบออกมาลางผลาญมนษย เพอจะเอาดรรชนนวชมนษยใหครบพน บดนได ๙๙๙ นว

แลวยงขาดอกหนงเทานนกจะพอควรแกการ หารสกผดไมวาขณะนโลกก�าลงตราหนาตน

เปนองคลมาลโจรใจราย ควรจะตายมากกวาอยเปนคน ทนใดนนพลนแลเหนพระทศพล

สมมาสมพทธเจาแตไกล กดใจวา เออ! โชคอนด ของเราไมตองไปหานวทไหนใหไกล

ถาไดนวมอบรรพชตผนไซร กจะไดฤกษสหสสมสมยดรรชน ไดองคลบรรจบครบพน

257

แลวองคลมาลกจบดาบลกถลนแลนไล แมจะพยายามวงเทาใดๆ กไมทนพระบรม

ศาสดาจารย ดวยทรงท�าปาฏหารยใหเขาไมถง แมจะวงตะบงขบไลจนสดแรงกไรผล

พระทศพลเสดจด�าเนนตามปกต องคลมาลจงด�ารวาเราสนก�าลง จงหยดยนรองตะโกน

ดวยเสยงดงวา หยดกอน สมณะ ! สมณะ หยดกอน !!

พระบรมศาสดาไมทรงหยด ทรงด�าเนนตามปกตแตทรงรบสงวา องคลมาล เราหยด

แลว แตทานนนแหละไมหยด องคลมาลไดฟงกขดใจ แมจะใหหยดสกเทาใดกไดรบ

แตค�าตอบเทานน พลนกพดต�าหนวา ดกร สมณะ ทานสเปนบรรพชต ชอบทจะม

ค�าสตยใหสมแกเพศ ยงเดนอยแตพดวาหยดแลวได สวนเราสหยดแลว แตทาน

กลบกลาววาเราไมหยด เหตไฉนไยทานจงพดไมเปนความจรงเลา

พระพทธเจาจงหยดประทบแลวรบสงวา อหงสกะ ตถาคตกลาวแตค�าจรงเปนปกต

ทตถาคตกลาววา เราหยดแลว คอหยดฆา หยดเบยดเบยน หยดแสวงหาในทางผด

หยดด�าเนนไปในทางทจรต สนทกประการ อหงสกะ ! เธอส มสนดานพาลแรงรายไม

หยดยง วงตามเราจนสนก�าลงแลวยงไมคดหยด มอถออาวธเขมนหมายประหาร แต

ปากสเปดขานวาหยดแลว นาขวยแกใจเทจตอตวแลวไฉนมาเทจตอเราอกเลา อหงสกะ

เมอองคลมาลไดฟงพระด�ารสพระบรมศาสดาจารยตรสเพยงเทานน กพลนส�านก

รผดไดคดละอายแกใจในบาปกรรมทท�ามา ทานผนแลคอพระศาสดา ผทรงทราบบาป

ของเราทกประการ แมแตชออหงสกะ กทรงขานเรยกได ทรงบรสทธกายใจนาเขาไปหา

คดแลวกซอนอาวธไวในปา เขาเฝาพระพทธเจายงทประทบ เพอสดบพระโอวาทถวายบงคม

พระบรมบาทแลวประคองอญชล

ตอนน สมเดจพระชนศรสมมาสมพทธเจา จงไดทรงแสดงธรรมฟอกจตองคลมาล

โจรใหสะอาดด เปดฝาทปดบงสาวกญาณบารมใหปรากฏ จนองคลมาลเลอมใสในการ

บ�าเพญพรตบรรพชตและทลขอบรรพชา พระบรมศาสดาจงประทานเอหภกขอปสมบทให

แลวทรงพาพระองคลมาลไปยงพระเชตะวนวหาร ประหนงวาเสดจไปคลองชางสารทซบมน

บดเดยวกลบใจ กไดชางพลายเชอกใหมมาสพระอาวาส ไมตองใชบวงบาศเครองอาวธ

ยทโธปกรณ เพยงแตใชพระโอวาทตรสสอนใหสงบระงบกจบได ทงไมใหเปนเวรเปนภย

ในทกสถาน นบวาพระองคทรงพชตองคลมาลดวยธรรมอนวเศษ เปนชยมงคลอดมเดช

ของพระบรมศาสดา ขอชยมงคลดงพรรณนามา จงมแดพทธศาสนกบรษทตามควรแกวสย

ในการกศล.

258

๕. กตวานะ กฏฐะมทะรง อวะ

คพภนยา จญจายะ ทฏฐะวะ

จะนง ชะนะกายะมชเฌ สนเต

นะ โสมะวธนา ชตะวา มนนโท

ตนเตชะสา ภะวะต เต

ชะยะมงคะลาน ฯ

ค�าแปล

๕. พระพทธองคจอมมน ไดทรงชนะความ

กลาวรายของนางจญจมาณวกาผท�าอาการประหนงวา

มครรภ เพราะท�าใหมสณฐานอนกลม ใหเปนประดจ

วามทอง ดวยวธสนตสมาธอนงาม คอความระงบพระหฤทย ในทามกลางฝงชนดวยเดช

แหงพระพทธชยมงคลนน ขอชยมงคลทงหลายจงมแกขาพเจา.

มงคลท ๕

ในสมยเมอพระผมพระภาคเจา เสดจประทบส�าราญพระกายอยในพระเชตวนวหาร

ทรงอาศยพระนครสาวตถเปนทโคจรภกษาจาร บ�าเพญพทธกจตามวสย ยงมรรคผล

ใหส�าเรจแกพทธเวไนยนกร ทรงสถาพรเพมพนพรยะพรตแกพทธบรษทผปฏบตสนตวรบท

ตามมรรคปฏบต ทรงประสาธนคณพระศาสนาใหรงเรองไพศาลพสฐ ดงโอภาสแหงดวง

อาทตยอทยยงนภาลยประเทศ ใหประชาสตวตนจากสรรพกเลสนทรา ประชาชนจงเกด

ศรทธาเคารพนบถอเปนอเนกดวยเหนพระศาสนาเปนมรรคเอกอนควรด�าเนนเพราะ

เปนคณเครองจ�าเรญประโยชนสขสวสด ทงภพนภพหนา กพรอมกนถวายลาภสกการะ

นานา อนเปนสวนอามสบชาแดพระภกษสงฆ มองคพระพทธเจาเปนประธานตลอดกาล

เปนนตย

ครงนน ฝายขางเดยรถยนครนถผมจฉาจต กเสอมหายคลายความศกดสทธ

ตลอดลาภสกการะ วรามสกต�าตอยนอยลงไป เพราะคนทศรทธาเลอมใสคลายความ

เชอถอเกดทอถอย อปมาเสมอนหนง หงหอยในยามพระอาทตยอทย เปนทเดอดรอนใจ

ภาพท๕ ทรงชนะนางจญจมาณวกา ดวยสนต

259

ของมวลเดยรถยเปนอนมาก ถงกลบซบเซาอปภาคยยงขน แตแทนทจะคนควาหาหลก

อนเปนเหตแหงความเสอม แลวจะไดแกไขสงทชวใหกลบดเสยใหม โดยควรแกธรรมตาม

ระบอบประเพณ กลบเกดประทษจตคดมด ตามวสยเดยรถยอนธพาล ประชมกนหา

อบายลางผลาญพระศาสดา คนหนงคดวา ถาท�าใหพระศาสดาเสยชอ แลวความเคารพ

นบถอกจะถอยถดลดลงตาม แลวลาภสกการะกเสอมทรามเปนแมนมน ขอนเปนวธการ

อนส�าคญทจะตองรบท�าโดยมชกชา

ตอนนกปรารภถงนางจญจมาณวกา ผมรปงามจ�าเรญตา ทงจรตกรยากเปนทเสนหา

ของคนทวไป เปนนางปรพาชกาทฝกใฝในเดยรถย คดวาถาจญจมาณวกาผน จะมความ

ยนดเขากบเราดวยชวยผสม กอาจจะเสรมสรางความเสอมเสยใหแกพระสมณโคดมเรว

พลน ตงแตนนมากท�าเปนไมใสใจในนางจญจมาณวกา นางจะไปจะมากท�าเฉยไมปราศรย

ครนนางจญจมาณวกา แคลงใจกไตถามถงเหตวา “ขาแตอาจารยผรมเกษเคารพรก

ไยเมอดฉนมาถงส�านกจงไมเมตตาปรานเหมอนแตกาลกอน หรอวาอาจารยมความทกข

เดอดรอนประการใด”

ฝายเดยรถยจงไดปราศรยวา “ภทเท ดกรจญจมาณวกา ผมรปงามเจรญตา ประหนง

จะเยยนางฟาใหไดอาย แตเพราะนางมความสขสบายเหลอลน จนลมวนของตนทก�าลง

จะลมจม ดวยความดเดนของพระสมณโคดมแผมาครอบง�าปกปดเสมอนหนงความสวาง

แหงดวงอาทตยอทยขนมาปกปดแสงแหงดวงประทป ถาเราจะไมเรงรบหาอบายก�าจด

พระสมณโคดม นาทเราจะลมจมในไมชา”

นางจณจมาณวกาจงกลาววา “ทานอาจารย ถามอบายใดทจะใชฉนชวยลางผลาญ

ความดของพระสมณโคดมไดจงแจงเถดอยาปกปด ส�าหรบดฉนนแมแตชวตกยอม

อทศพลออกชวย หากเปนทางอ�านวยสงเสรมลทธใหมสงาราศปลกประชาชนใหมความ

ยนดสาธการ”

เหลาเดยรถยจงกลาววา “ดกรจญจมาณวกาผโฉมศร เราขอขอบใจในความปราน

ของนางงาม ซงชางมแกใจคดชวยในยามอปภาคย จดวาเปนพระคณแกเราเปนอยางมาก

ในครงน แตกอนทเธอจะยนดเทดเราขนใหมหาชนเกดความนยม จ�าเปนทจะตองหาวธ

เหยยบย�าพระสมณโคดมใหพนาศ โดยเธอพยายามหาโอกาสเขาไปใหใกล ท�าใหมหาชน

สงสยวา เธอตองเสยสาวเพราะสมณโคดม เราเชอวาจะเปนวธท�าใหเสอมหายคลายความ

260

นยมเปนอยางยง จญจาเอย! เจาสเปนหญงทมากดวยมารยา ทงมรปงามเจรญตา

อกจรตกรยากเปนทเสนหาของประชาชนเปนอนมาก ถาเจาเอนดแกเราทซบเซาอปภาคย

แลวอยาทอถอย จญจาเอย! จะเปนบญตวมใชนอยในการน”

เมอนางจญจมาณวกาฟงค�าเดยรถย แสดงกลวธอนลามกกมองเหน เพราะจรต

ตดโมหะทงทฏฐมานะเขาครอบง�า นางกนอมรบค�าของเดยรถยวา จะพยายามใหส�าเรจ

โดยไมตองสงสย ขออาจารยจงวางใจในจญจาสานศษยวาจะรบท�าธรกจทมอบใหไปท�า

ใหเกดผลเปนทพงใจในครงน

ตอนนมา นางจญจาสาวกาเดยรถย กเรมกอกรรมกาลกณอปมงคล พยายามลวงตา

มหาชนใหเขาใจผด ในทางเสอมเสยของพระธรรมสามสรทกประการ โดยแตงองคนาง

นงคราญดวยอาภรณใหงามพรง เตอนตาชายหญงผประสบพบเหนแลว ใหระลกเหนเปน

มงขวญ ครนเพลาสายณหยอแสงสรโยโพลเพล ใกลจะพลบค�าลงร�าไร นางกมงหนา

ด�าเนนตรงไปยงพระเชตวน ก�าหนดใหประจวบกนกบประชาชนเปนอนมากเพงเสรจจาก

ฟงธรรมของพระผมพระภาคแลวกลบบาน เมอประชาชนไตถามวา “จญจาแมนงคราญ

จะไปไหน” นางกตอบวา “จะไปพระเชตวน ณ พระคนธกฎ”

ครนเพลาราตรนางกลอบไปซอนตวอยทก�าหนดไว ตอเมอพระสรโยทยรงรางสวาง

ทวาวน นางกขมขมนออกจากพระเชตวนเขาพระนคร เมอประสบกบประชาชนทสญจรมา

สพระอาวาส เมอประชาชนสมภาษณนางกมความยนดตอบวา “ไปคางแรมยงพระคนธกฎ

รวมอภรมยชมชนดวยพระชนศรเปนประจ�า” ท�าใหประชาชนสงสยในถอยค�าน�าเอาไปคด

ชวนใหคนใจเบาเขลาจตเหนไปตามนางจญจมาณาวกาการอภรมยสมรส

พยายามท�าอยเชนนมไดขาด เตมาส� สนไตรมาส ๓ เดอนโดยนยม นางกเอาผา

มาพนทองใหกลม ท�าประหนงวาเรมมครรภออนออกมาปรากฏ ท�าใหประชาชนทเคย

ก�าหนดกรงใจกเรมเหนวาเปนจรง เพราะความฉลาดในมารยาหญงของนางจญจมาณวกา

ครนเวลา ลวงมาประมาณได ๘ เดอน นางกออกอบายท�าทอนไมใหไดรปเหมอน

ครรภแกแลวเอาผาพน ใชเชอกผกใหมนเขากบทองนาง เอาผาคลมกายตงแตบนจน

ตลอดราง แสดงวานางมครรภใกลจะคลอดในเรววนน ครนไดเวลาพระชนศรสมมา

สมพทธเจาทรงแสดงธรรมในทามกลางพทธบรษท ณ พระเชตวนวหาร นางจญจา

สนดานพาลกเขาไปยนอยทายพทธบรษท ท�าทาทางยนหยดกลาวโทษพระบรมศาสดาวา

“โภ โคตม ดกรพระสมณโคดม ผอดมดวยปรชา ทานนฉลาดในเชงเทศนา อกสามารถ

261

ลวงขาผชอจญจา ใหหลงรกรวมอภรมยสมรสจนปรากฏวามครรภ แตไมมความรในการ

บรหารซงครรภของขาฯ วาจะใหคลอด ณ ทใด ทงขวางใหเรรอน ใหทเรศนาเวทนา

ทงไมสงอบาสก อบาสกา คอทานอนาถบณฑกเศรษฐ หรอนางวสาขาใหเมตตาเปนภาระ

ชวยจดให จะใหนบวาเปนคนดอยางไร นาอนาถ! มหาชน ยงพากนหลงวาเปนจอมปราชญ

ผดวสย ขอทานทงหลายจงเหนใจฉนบางเถด”

ตสสา วจน� สตวา เมอสมเดจพระชนศรโมลโลกก�าลงทรงรอสตวขามจตรโอฆะสงสาร

เมอไดสดบค�าหญงอนธพาลจญจมาณวกา บรภาษพระองคผบรสทธหามลทนมไดใน

ทามกลางพทธบรษท ดวยน�าใจโหดรายเหลอประมาณ เฉกดงคนใจพาลมอถออาจมขวาง

ประหารดวงจนทรทโคจรอยในทามกลางหมดาว ซงสงแสงสกสกาวอยในทองฟา พระองค

จงทรงพกพระธรรมเทศนาไว ดวยประชาชนเกดไปสนใจในนางจญจมาณวกา ประหนง

วานางมารมาขวางหนาสกดกนมรรคาของพระองคและพทธบรษททกคน พระองคจะตอง

ประจญกบนางมาร ซงมใจอนธพาลเหมอนพญามารวสวด ดวยสนตวธอนดทสดทจะทรง

ท�าได ดวยเปนเหตทเกดขนในทามกลางพทธบรษท พระองคจงเออนพระโอษฐออกอรรถ

ตรสวา “จญเจ ดกรนางจญจา อนถอยค�าทเจากลาวมานนไมมใครเปนพยานยนยนวา

จะเทจจรงประการใด ดวยเปนเรองลบไมมใครจะสอดร จะจรงไมจรงประจกษอยแกเจา

และเราเทานน”

นางจญจมาณวกาจงกลาววา “เปนความจรงของทานพระสมณโคดม ดวยเรองให

เกยรตยศแผไพศาลไปในเบองหนา เปนเรองปรากฏเฉพาะพระองคกบหมอมฉน” แลว

นางกเอานวชทครรภวา น! น! คอตวพยาน ถาไมจรงแลวมนจะบนดาลเกดขนมาไมได

ยงท�าใหประชาชนสนใจในถอยค�าของนางจญจมาณวกา

แตดวยเดชะของความจรง จะตองออกมาปรากฏแกมหาชน ทงดวยอานภาพของ

พระทศพลพทธรตนะ บนดาลใหรอนถงทาวสกกะโกสยสหสนย ยงสคคาลยเทวสถาน

ทรงทราบถงเหตการณอปมงคล ซงนางจญจาทรชนท�าเลหกลใสไคลพระบรมสมพทธ

จงทรงบญชาใหเทพบตรลงมาเปนสกขพยานในทนใด เทพบตรกแปลงกายเปนหน

เขาไปแฝงอยในพสตราภรณทคลมรางของนางจญจมาณวกา กดเชอกทผกทอนไมรดทอง

ของนางจญจาไวใหขาดลง ไมทอนนนกหลดตกลงกระทบนวเทาของนางจญจมาณวกา

ถงแตก โลหตทเทาซงถกไมกระแทกกโทรมไหล นางจญจากรดรองดวยตกใจ ทงปวดราว

เทาทถกทอนไมกระแทกอยางยง อกทงแสนจะอบอายขายหนาในความจรงของเลหกล

262

ทตวใสรายพระทศพลออกมาปรากฏแกนยนตามหาชนอยถวนหนา

ต� ทสวา เมอประชาชนเหนความจรงดวยนยนตา ตางกพากนขงเคยดแคนใจดวย

โทสะสดจะยบยง พากนวงประดงเขาจบนางจญจา ตบตดาวานางกาลกณ นางปศาจมงน

ชางชวชาตระย�ายบ พดจาสบปรบอปมงคล ใสรายพระทศพลดวยกรรมอบาทว บางก

วงเขาฟาดดวยทอนไมและกอนดน ครนนางจญจมาณวกาดนสลดหลดแลนออกนอกพระ

อารามประชาชนกวงตามไปตบต แตพนแผนพระธรณกสดทจะรองรบหญงกาลเชนนไวได

พนแผนปฐพกแยกชองสบนางลงไปในทนท ใหนางเจาสอเวจนรกในบดดล ประจกษแก

นยนตามหาชนดวยความสลดใจ บาปกรรมไดท�าใหนางบรรลยอยางนาสยดสยองควรเขด

ขยาด ตอนนกพากนไปเฝาพระบรมโลกนาถธรรม โสภต บชาดวยสกการะวรามสเปน

อเนกประการ

เกยรตคณของพระศาสนาไพศาลวเศษยงขนสดทจะคณนา ดงดวงพระอาทตยพน

จากหมอกฟาก�าบงไว รงษสดใสสองแสงสวางทวเมทนดล บรรดาประชาชนกพากนสาธการ

วา พระองคทรงพชตนางมารจญจมาณวกา ดวยสนตวธสมปทาธรรมวเศษ เปนชยมงคล

อดมเดชของพระบรมศาสดา ขอชยมงคลดงพรรณนามา จงมแดพทธศาสนกบรษทตาม

ควรแกวสยเปนการกศล.

๖. สจจง วหายะ มะตสจจะกะ-

วาทะเกตง, วาทาภโรปตะมะนง

อะตอนธะภตง, ปญญาปะทปะชะลโต

ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา

ภะวะต เต ชะยะมงคะลาน ฯ

ค�าแปล

๖. พระองคจอมมนรงเรองแลวดวยประทป คอ

พระปญญา ไดชนะสจจกะนครนถ ผมอชฌาสยในท

จะสละเสยซงความสตยมใจในทจะยกถอยค�าของตนภาพท ๖ ทรงชนะสจจะนครนถ ดวยพระปญญา

263

ใหสงดจยกธง เปนผมดมนยงนก พระพทธองคจอมมนทรงชนะสจจกะนครนถดวย

เทศนาญาณวธ ดวยเดชแหงพระพทธชยมงคลนน ขอชยมงคลทงหลายจงมแกขาพเจา.

มงคลท ๖ครงหนง มนครนถนาถบตรผหนง เลาเรยนรถงฝงไตรเพทมความสามารถดเปนพเศษ

ในเชงปฏภาณ ทงมส�านวนโวหารแหงถอยค�ากคมคายเปนบตรชายของนครนถอาจารย

และนางนครนถอาจารย ซงทงสองทานมปรชาญาณในไตรเพท เปนราชครสอนพระเวทย

แกราชวงศลจฉว ผมเกยรตควรแกการคารวะ บตรของทานทงสองนมนามวา สจจกะ

มปรชาชาญ วรยะอยางไพศาล ไดเลาเรยนเวทางคจากอาจารย คอ บดามารดาประสทธ

ประสาทให จะบรรยายเรองใดๆ กแจมแจง ผฟงเลอมใสไดความเคารพนบถอไววางใจ

หากจะโตแยงเรองอนใด กคนย�าเกรงไมกลาทดทาน กตตศพทเลองลอไพศาลวาเปน

นกปราชญมปรชาสามารถ ไมมใครเสมอในเรองน

เหตดงน พระเจาลจฉวและเสนาบด รวมทงเศรษฐ จงพากนนยมยนดชกชวน

ญาตมตร พาบตรไปฝากเปนศษยสจจกะนครนถ เพอจะใหสจจกะสอนบตรของตนๆ

ใหมความรความสามารถในคณวทยา กตตศพทกยงลอชาปรากฏสงดวยเกยรตยศ

ดประหนงวาจะเปนยอดของคณาจารย มอาวาสมโหฬารเปนสถานทสอนศษย สจจกะ

มวเมาในสกการะวรามส น�าใหเหนผดเพราะทฏฐมานะถอตววาเลศลน ถงกบยกตนขน

ขมขทบถมผอนวา หามความรเสมอตนไม ถาไดสดบเกยรตคณของผใด น�าใจกคดรษยา

ตงหนาตงตาพยายามทจะใหเขายอยยบอปภาคยเพราะสนดาลพาล

สตถ กตตสทท� สตวา ตอมา สจจกะไดสดบเกยรตคณสรรเสรญพระบรมศาสดาจารย

ขจรไปในทศนอยใหญวา พระผมพระภาคเจาเปนกษตรย เสดจออกผนวชจากศากยสกล

ทรงพระคณสมบตสมบรณ หาผเสมอมไดดวย สมตสปารม อรห� เปนพระอรหนต

มพระจตบรสทธผองใส ทรงก�าจดกเลสพนหา ตณหารอยแปดใหหมดสนไป พรอมทง

วาสนา หามลทนใดๆ มไดทจะมาพองพาน มพระทยสดชนเกษมสานต ดงดอกบวแยม

กลบบานในตอนเชา สมมาสมพทโธ เปนพระสมมาสมพทธเจาตรสรจตรารยสจ ดวย

โพธปกขยธรรม ๓๗ ประการ มพระปรชาญาณหยงรในสรรพธรรมทงมวล วชชาจรณ

สมปนโน ทรงเพยบพรอมถวนในวชชา ๓ และจรณคณ ๑๕ ม ปพเพนวาสานสสตญาณ

คอ การระลกชาตหนหลงไดเปนตน

264

อธบายวา ทรงรดและปฏบตดสมควรแกความรนน ในสถานะทเปนพระพทธเจา

และในสถานะทงหลายอน คอผด�ารงอยในฐานะน ควรจะรอะไรดเพยงใด และปฏบต

เทาใด นเปนพทธวสยซงใครๆ ไมอาจมเสมอได สคโต พระองคจะเสดจไป ณ ทใด

กเสดจไปดวยความสวสด เกดชยชนะเหลาไพรทกสถาน ไปใหเกดสขส�าราญแกคนถวน

หนา ไดรบการตอนรบบชาดวยสกการะวรามส โลกวท ทรงรแจง จบทกทศตลอดสากล

โลกตงแตพรหมโลกลงมาจนถงยมโลก อนตตโร ไมมมนษยเทพยดา หรอพรหมตนใด

จะมคณสมบตเหนอพระองค ปรสทมมสารถ เปนสารถฝกสอนมนษยคดใหตรง โดย

ไมใชศสตราวธทกประการ แมผนนจะเปนยกษเปนมาร กตรสประทานธรรมสงสอน

แกความรายแขงกระดางใหโอนออนดวยพระปรชา สตถา เทวมนสสาน� เปนบรมศาสดา

ของเทพเจา และเหลานกรชายหญงทวไป พทโธ ทรงเบกบานพระหฤทย และยงชาวโลก

ใหมความเบกบานดวงใจตนจากกเลสนทรา เกดดวงตาเหนบาปบญและคณโทษตลอด

สงอนเปนประโยชนอนควรกระท�าหรอหาไม ภควา ทรงมน�าพระทยเปยมดวยพระเมตตา

พระกรณาธคณ ในสรรพสตวเสมอกนทวหนา ทรงประทานธรรมสมบตแจกจายแกเหลา

ประชานกรสตว กระท�าสมบตในโลกมใหเปนหมน ใหเปนสมบตตดตามไปยงโลกสวรรค

และพระนพพาน พระเกยรตคณ ๑๐ ประการ ของพระผมพระภาคขจรไกลดงน บรรดา

ประชาชนทงหลาย ตงตนแตพระมหากษตรยมจอมคนพระเจาพมพสาร แควนมคธรฐ

เปนตน ไดยอมตนเปนศษยบชาดวยสกการะวรามสเปนนจกาล พระคณของพระองค

จงยงใหญไพศาล

เมอสจจกะนครนถไดสวนาการ กกระดางดวยมานะในจตคดตอสเพอตนจะได

เฟ องฟยงใหญขนไป เพราะน�าใจมากดวยทฏฐมานะ คดวาวนหนงหากไดพบปะ

จะไดพาพวกบรษทของตนเขาเฝารกรานพระผมพระภาคเจาดวยปญญา มนใจวา

ถาพระสมณโคดมไดฟงวาจาอนประกอบดวยปรชาสามารถของเราโตเขาขดแยง

กจะจ�านน ตอนนประชาชนกจะพากนยกยองเรา วาควรจะไดรบเคารพบชาจากมนษย

และเทพเจาทวไป สจจกะนครนถคดแลวกกระหยมใจ พยายามฝกใฝหาโอกาสอย

ทกเวลา

อปรภาเค ครนสมยตอมา สมเดจพระบรมศาสดาทรงพาพระสงฆสญจร เสดจมายง

พระนครไพสาล ประทบอยทกฎาคารศาลา ปามหาวน เมอสจจกะนครนถทราบขาว

กพลนมโสมนส พาบรรดาโอรสกษตรยผเปนศษยตดตามมา พรอมทงประชาชนชาว

265

พระนคร พากนบทจรตามไปมากกวามาก เพอจะสดบอรรถของพระผมพระภาคจะแก

ปญหาดวยพทธปฏภาณ

เหลาชนมจฉาทฏฐกมงไปดสจจกะรกรานพระสมณโคดม บางกคดเพยงจะไปชม

พระบารมและพทธลลาศ จงเกดเปนมหาสนนบาตของชาวพระนคร ตางมงหนาพากน

สญจรตรงไปยงปามหาวน

* ครงนน พระบรมศาสดาทรงเหนสจจกะนครนถ พาบรรดาโอรสกษตรยมาเฝา

พระองค กทรงทราบดวยพระอนาคตงสญาณวา สจจกะจะมาตโวหารแสดงความรในเชง

วทยาใหปรากฏแกเหลาราชโอรสกษตรยลจฉว สจจกะเปนผมความรดในไตรเพท ไดรบ

ยกยองวามปญญาวเศษในหมคนทรนอยถอยปญญา หากตถาคตจะใหจ�านนดวยพทธ

ปญหากจะจนปญญา หมดวาจาทจะกลาวแก บรรดาศษยและมหาชนกจะเหนเปนผแพ

ใหไดอาย จกท�าใหสจจกะเบอหนายไมศรทธา ไมแสวงหาธรรมอภญญาอนยงใหญสบไป

ควรทตถาคตจะแกไขใหสจจกะละเสยซงทฏฐมานะ ปลงปญญาเหนอรรถสาระในพระ

อรยธรรมวนย ถงแมสจจกะจะยงไมมวสยอนควรจะไดอรยมรรคอรยผล กยงจะไดมอบ

ตนเขาในพระพทธศาสนา สบไปเมอหนาคอ เกดมาอกชาตหนงกยงเปนปจจยใหสจจกะ

เขาถงซงสมณเพศ เปนพระเถระผมคณวเศษเรองปญญามนามวา กาฬพทธรกขตเถระ

จกประกาศคณพระพทธรตนะ ใหมหาชนเกดความเลอมใส เปนผลานสงสยงใหญใน

ภายหนา ครนพระบรมศาสดาทรงทราบดวยพระญาณปรชาดงนนแลว

ครนไดปฏสนถารการปราศรย พอใหแชมชนใจในการเขามาเฝาแลวมชา สจจกะ

กเรมประกาศ ความเปนผเจาปญญา ตงปญหาทลถามนานาประการ หวงจะใหพระ

ศาสดาจารยทรงจ�านน สมเดจพระทศพลกทรงพยากรณใหแจมแจงทกขอทส�าคญ ๆ

ยงกวานนพระองคยงไดทรงยอนถามในธรรมอนสงสดซงอยในพทธวสย สจจกะก

อดอดใจจนไมอาจกลาวแก ยอมจ�านน

ตอนนสมเดจพระทศพลกทรงบรรยายท�าลายทฏฐมานะของสจจกะทหลงผดกลบ

ความคดใหเลอมใสในธรรมของพระโลกนาถ แลวสจจกะกนอมเศยรเกลาถวายอภวาท

สกการบชา กราบทลขออาราธนาใหทรงพระกรณาเสดจไปรบอาหารบณฑบาตในอาวาส

ทพ�านกอาศยพรอมดวยพระสงฆสาวก ดวยน�าจตคดจะยอยกคณคาของพระรตนตรย

ซงสมควรทคนทงหลายจกเคารพบชา อนตนไดเขาใจผดคดดแคลนมาเปนเวลานาน

266

ครนทราบวา พระบรมศาสดาจารยทรงรบนมนตแลว กพาสานศษยคลาดแคลวกลบคน

ยงสถาน สงใหจดกระยาหาร เตรยมการองคาสพระบรมโลกนาถและพระสงฆสาวก

ในวนพรงน

ครนไดเวลารงพระสรยศรสมเดจพระมหามนบรมนาถ กทรงพาพระภกษสงฆลลาศ

ลวงครรไล ไปยงอาวาสของสจจกะนครนถ ตามก�าหนดเวลานมนตของสจจกะ ผจดการ

ตอนรบโดยคารวะดวยกลยาณจต ครนทรงท�าภตตกจและทรงอนโมทนา ใหสจจกะ

เกดศรทธากลาหาญเลกละลทธนครนถทนบถอมาแลวเสยนานได นอบนอมยอมตน

อยในพทธบรษทอนด อนวาองคพระชนศรทรงช�านะสจจกะนครนถดวยธรรมวเศษ

จงเปนชยมงคลอดมเดชของพระบรมศาสดา ขอชยมงคลดงพรรณามา จงมแดพทธศาสนก

บรษทตามควรแกวสยในการกศล

๗. นนโทปะนนทะภชะคง วพธง

มะหทธง ปตเตนะ

เถระภชะเคนะ ทะมาปะยนโต

อทธปะเทสะวธนา ชตะวา

มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เต

ชะยะมงคะลาน ฯ

ค�าแปล

๗. พระจอมมนโปรดใหพระโมคคลลานะ

เถระ พทธชโนรสนรมตกายเป น นาคราช

ไปทรมานพญานาคราช ชอ นนโทปนนทะ

ผ มความร ผด มฤทธมาก ดวยวธทรงแนะน�าการแสดงฤทธแกพระเถระดวยเดช

แหงพระพทธชยมงคลนน ขอชยมงคลทงหลายจงมแกขาพเจา

ภาพท ๗ ทรงชนะพญานาคนนโทปนนทะ

267

มงคลท ๗

ครงหนง เมอพระชนศรสมมาสมพทธเจา ทรงพาพระสงฆสาวก ๕๐๐ องค

ทรงจารกไปโปรดสตว ตามคามนคมนอยใหญ พอสมควรแกเวลาแลว กเสดจคลาดแคลว

คนสพระเชตวนมหาวหาร เมอทานอนาถบณฑกเศรษฐทราบขาวสาร กพาบรวารเขาเฝา

เยยมสมเดจพระสมมาสมพทธเจายงอาราม ทลถามถงทกขสขและการงาน ยามเมอ

เสดจนราศพระวหารไปบ�าเพญพทธกจในทางไกล ครนเมอไดฟงพระด�ารสตรสส�าแดงให

แจงใจแลวกถวายอภวาท อาราธนาสมเดจพระโลกนาถ ใหเสดจรบอาหารบณฑบาต

พรอมพระสงฆสาวกทนเวศนของทานในวนพรงน เมอสมเดจพระชนศรรบอาราธนา

ดวยดษณภาพนงอยกร ชด กมความโสมนสถวายอภวาทพระโลกนาถ กลบคนหลง

ยงนเวศนสถาน สงใหจดประณตโภชนาหาร เตรยมถวายพระศาสดาจารยในวนพรงน

ปจจสสมเย ครนเวลาใกลรงพระสรยศรในราตรนน สมเดจพระภควนต ทรงแผ

ขายพระญาณตรวจดอปนสยสตวในโลกธาต กทรงเหนพญานนโทปนนทนาคราชเขามา

ปรากฏ สมควรจะทรมานใหสนพยศอนรายกาจ แมจะอยในวสยแหงทชาชาต ซงไมสามารถ

จะบรรลมรรคผลกตามท เพราะจะไดเกดความยนดในคณพระศรรตนตรย เลกละ

ความโหดรายอลามก จะไดเกดกศลจตคดมายอยกธรรมปฏบต ตามควรแกวสยสตว

อนจะพงม

ครนสมเดจพระชนศรพชตมาร ทรงอาวชนาการนกแนในพระทยแลวมชา จงม

พระบญชาใหพระอานนเถระเผดยงพระอรหนตทงหลายใหมาประชมพรอมกนท

หนาพระเชตวนในเวลารงเชา

ครนแลวพระสมมาสมพทธเจากทรงพาพระอรยสาวกเหาะมาทางคคนานต ดวย

อานภาพอทธปาฏหารยแหงสมาบตขามภเขาปาชฏ ทอ ธาร ละหาน เหว หนอง คลอง บง

จนบรรลถงถนพญานนโทปนนทนาคราช ซงเปนพญานาคทรายกาจตามวสยจะท�าอะไรๆ

กท�าตามใจทกประการ ดวยทฏฐสนดานพาลครอบง�าน�าใหประพฤตผด มโทสะจรต

เปนมลฐาน เปนเหตใหกเลสมารเขาสงจต คอยเพงจบความผดผอนดวยรษยา

ดงนน พญานนโทปนนทนาคราช ไดเหลอบเหนพระสมมาสมพทธเจาพรอมดวย

พระสงฆสาวก ๕๐๐ เสดจมาทางอากาศงามประหนงหงสเหมราช พรอมหงสบรวาร

บนผานมาในเวหาส ฉะนน แทนทพญานาคจะเกษมสนตโสมนสในพทธาภนหาร

268

กลบเดอดดาลในจตคดเหนผดไปวาพวกสมณะโลนเหลาน เหาะขามหวกผมากดวยฤทธ

แมเทพเจายงยอมเปนมตรไมคดลวงเกน ชะรอยสมณะโลนเหลานจะเหาะเหน

ไปสเทวโลกสถาน ซงความจรงจะไมเหาะผานมาทางนกยงไปได แตสมณะโลนเหลาน

มจตใจก�าเรบรงควาน ครนเมอเหาะผานทางน กจะเกลยผงเผาเถาธลละอองเทาให

รวงหลนลงตรงศรษะเราเปนแมนมน คงจะส�าคญตนวาเปนผวเศษสด เอาเถอะ! เราจะ

รงสมณะเหลานใหหยดไมใหไป ใหเธอแจงแกใจเสยบาง วายงมผอนมฤทธแกกลา

สามารถเหนอตน พนวสยทสมณะจะขามโดยแท

เมอพญานาคนกแนใจตามวสยอนธพาล ทนใดนนกส�าแดงอภนหารเหาะขนสทองฟา

นรมตกายาใหใหญยาว รวบรดภเขาสเมรดวยขนดหางไดเจดรอบ แลวกแผพงพาน

บงดาวดงสเทวสถาน ตอนน กบนดาลใหเกดควนและหมอกมดมวไปทวทงหมด มให

แลเหนสเมรบรรพตตลอดทองฟา

รฏฐปาโล ต� ทสวา เมอพระรฐบาลไดเหนความมดมนอนธการ เชนนน จงกราบ

ทลถามสมเดจพระภควนตบพตรพชตมารวา ขาแตพระบรมศาสดาจารยผรมเกลา

แตกาลกอนขาพระพทธเจาเคยตามเสดจพระบรมโลกนาถ ไดเหนยอดภเขาสเมรราชนน

งามไปดวยแกว ๗ ประการ บดนเปนไฉนสตตรตนชชวาลจงมปรากฏด หายไปหมด

แมแตภเขาสจภณฑ

ทสดแมเมองดาวดงสสวรรคกแลไมเหนนาหลากจต สมเดจพระธรรมสามสรรบสงวา

ดราพระรฐบาล อนความมดมนอนธการซงยงใหญไพศาลทบนดาลแตหากเกดจากความ

อนธพาลของพญานนโทปนนทนาคราชมามจตคดประมาทดหมนตถาคตและภกษทงหลาย

จงส�าแดงเดชนรมตกายใหยาวใหญทงพงพาน ปดบงเทวสถานแลวท�าใหมดมนตลอด

ทองเวหนทเธอเหนอยในบดน

ตอนน พระรฐบาลกประนมกรอญชล ขอประทานโอกาส รบอาสาจะทรมาน

พญานาคราชใหสนพยศ แตพระตถาคตมไดประทานให ตรสวาเรองนมใชวสยทรฐบาล

จะพงอาสา ยงพระเถระตางๆ กเขามาขอประทานโอกาส แตสมเดจพระบรมโลกนาถมได

ประทานให รบสงวายงมใชวสยของทานทงหมด

จนถงพระโมคคลลานะเถระเจา เขามาประณตขอประทานโอกาส รบจะทรมาน

พญานาคราชใหสนฤทธ พามาเฝาสมเดจพระธรรมสามสรในเชาวนน สมเดจพระมหามน

269

กประทานโอกาสให ตรสวาเรองนเปนวสยของโมคคลลานะ ดวยมก�าลงอทธพละควรแก

จะรบงานอาสา

ครนประทานโอกาสแลว พระศาสดากทรงพาพระสงฆทงหลายหลกไปประทบรออย

ยอดภเขา คอยชมพระเถรเจาส�าแดงอภนหารทรมานพญานาคราช

เมอพระมหาโมคคลลานะไดรบประทานโอกาสกมไดรอชา อาศยอ�านาจอทธบาท

นรมตกายเปนพญานาคราชยาวใหญกวาพญานาคราชนนทะอก ๑ เทา รวบรด

พญานนโทปนนทะบบเขากบภเขาสเมรนน ประหนงวาบคคลเอาเชอกและชะเนาะมา

ขนลงลม เอาน�ามนจากเมลดงา

แมพญานาคราชนนจะดนอยางใดกไมหลด ทสดจะบงหวนควนพนไฟรายแรงเทาใด

พระเถรเจากกลบท�าใหยงใหญกวาอก ๑ เทา ควนและไฟกลบไปรมแผดเผาพญานาคนน

ใหอดอดและเรารอนสดทจะทนทาน ตองเปลยนรปเขาตอสกบปาฏหารยของพระเถรเจา

ในรปใหม แตแมจะส�าแดงเดชโดยประการใดๆ

ในทสดกกลบรายตองพายแพพระเถระเจาทกประการ สดทายกตองจ�าแลงกายเปน

กมารเขาไปหาพระเถระเจาดวยความเคารพนอบนบยอมตนเปนศษย ไมขอตอฤทธ

ทกประการ ทงกลาวสรรเสรญอทธปาฏหารยของพระเถระเจาวาทรงคณล�าเลศประเสรฐสด

แตพระมหาโมคคลลานะ กกลาวเตอนใหหยด หามมใหพดตอไปวา ดกรพญา

นนโทปนนทะ เพราะอทธปาฏหารยทงหลายทอาตมาส�าแดงน ยงเปนสงเลกนอยไมอยใน

พทธวสย ดวยเปนคณสมบตของศษย จะเสมอดวยปาฏหารยของพระธรรมสามสร

ผเปนพระบรมศาสดาจารยของเราหาไดไม ถาทานจะไดเขาไปเฝาใกลๆ ไดสดบรบ

พระโอวาททานกจะเกดความรความสามารถก�าจดเวรและภย ทงยงปลดเปลองขอสงสย

นานาประการไดดวยปรชาญาณวเศษ ชวยบรรเทากรรมกเลสและภยพบตอนจะพงม

เปนสงาราศใหผองใส แมในเทวสมาคม มาเถดนนโทปนนทะ เราจะพาทานไปชนชม

พระบรมโลกนาถ กลาวแลวพระเถรเจากพาพญานาคราชไปถวายบงคม ยอกรอญชล

กราบทลมอบพญาวาสกรแดสมเดจพระชนศรพชตมาร ขอใหทรงพระกรณาโปรดประทาน

พระโอวาท

เมอสมเดจพระโลกนาถจะประทานอนสาสน จงตรสวา ดกรพญาวาสกรผเรองยศ

อนบรรดาสรรพสตวทงหมดผเกดมายอมปรารถนาความสข ไมตองการความทกข

270

ทกประการ ดงนนบคคลจงมควรจะประหตประหารเบยดเบยนใหผอนเดอดรอนดวย

ประการใดๆ แมแตประทษรายดวยน�าใจกไมควรคด ไมควรจะถอตน วามฤทธ ไมมใคร

ตอตาน เพราะมใชวสยของผมยศศกดอครฐานจะพงกระท�า ดวยเปนทางกอใหเกด

บาปกรรมท�าลายฤทธ เสอมความศกดสทธของอ�านาจวาสนา สรางศตรมาบฑาให

เดอดรอน ไมมความสขเกดเปนทกขเพราะมฤทธผดวสย แทนทจะมความสขกายสขใจ

ไดชนบาน

ทงนกเพราะใชอ�านาจผดมาตรฐานของผเปนใหญ นนโทปนนทะ จงหมนส�ารวมใจ

ดวยสตด�ารรงระวงใจใหหยดยงอยาผลนผลน อยาคดผดไปวาความส�าคญอยทการ

แผลงฤทธ หรอความศกดสทธอย ทการส�าแดงอ�านาจ นนเปนการผดพลาดอยาง

นาสงสารนนโทปนนทะ อนผมอภนหารรงเรองดวยฤทธและอ�านาจจะตองเปนผสามารถ

เหนยวรงใจไวไดเปนอยางด โดยปกครองอนทรย คอกายใจ ใหอยในสนตนยม ไมท�าอะไร

ตามอารมณโดยมไดวจยวจารณ นนโทปนนทะ จงมนในปรชาญาณอตตสมบต สมาทาน

เบญจวรต ไวเปนทนส�าหรบตน ด�าเนนตามแนวสาธชนในปางกอน ใหเกดสขสถาพร

สมฤทธผล พนจากอภพพบคคลวสยสตว ไดซงมนษยสมบตในภายหนา เปนปจจย

ใหเขาสมรรคาแหงพระนพพานหมดทกขเดอดรอน ทกประการ ฉะนเถด

เมอพญานนโทปนนทนาคราช ไดสดบพระพทธโอวาทททรงพระกรณาโปรด หยงเหน

ทกขเหนโทษและภยพบตในบาปกรรมทท�ามา กเกดปตศรทธาในพระพทธศาสนา

นอมเศยรเกลาลงบชาขอขมาโทษทลวงเกนในพระรตนตรย สมาทานมนอยในเบญจวรต

พรอมดวยกลยาณธรรม สปฏบตเปนอนด

ครนสมเดจพระชนศรทรงเหนพญานนโทปนนทะเกดศรทธาอตสาหะมนคงเชนนน

แลว กทรงอนโมทนาและอ�าลาพญานาคราช พาพระสงฆเหาะมาทางอากาศ จนบรรลถง

นวาสสถานของทานเศรษฐอนาถบณฑกะ อรยบรษพทธเวไนย เสดจเขาไปประทบนง

ยงบวรอาสน ซงทานมหาเศรษฐปลาดตกแตงไวเปนอนด

ตอนนทานอนาถบณฑกเศรษฐจงทลถามถงความลาชาททรงพาพระสงฆมาเวลา

สายผดสงเกต สมเดจพระโลกเชษฐกทรงส�าแดงเหตทใหพระมหาโมคคลลานะ

ท�าสงครามกบนนโทปนนทนาคราช จนพญานาคปราชย และมนอยในศาสโนวาทแลว

จงกลบมา

271

ครนทานเศรษฐไดสดบกเกดมทตาปสนนาการ นอมถวายไทยทานเปนงานฉลองชย

ช�านะของพระพชตมารถง ๗ วน จงเสรจพธดงนน ชยช�านะของพระชนศร จงเปน

ชยช�านะทสมบรณดวยความสวสดโดยธรรมวเศษ จดเขาในชยมงคลอดมเดชของพระ

บรมศาสดา ขอชยมงคลดงพรรณนามา จงมแดมวลพทธบรษท ตามสมควรแกวสยในกศล

๘. ทคคาหะทฏฐภชะเคนะ

สทฏฐะหตถง พรหมง

วสทธชตมทธพะกาภธานง

ญาณาคะเทนะ วธนา

ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา

ภะวะต เต ชะยะมงคะลาน ฯ

ค�าแปล

๘. พระพทธองคจอมมน ไดชนะพรหม

ผมนามวา ทาวพกาพรหม ผมฤทธ มอนส�าคญ

ตนวาเปนผรงเรองดวยคณอนบรสทธ มมออน

ทาวภชงค คอทฏฐทตนถอผด รดรงไวแนนแฟนแลว พระพทธองคจอมมนทรงชนะ

พกาพรหมนน ดวยเดชแหงพระพทธชยมงคลนน ขอชยมงคลทงหลายจงมแกขาพเจา.

มงคลท ๘

สมยหนง เมอพระผมพระภาคเจา เสดจประทบยบยงยงพระเชตวนมหาวหาร ณ

พระคนธกฎซงท านอนาถบณฑกเศรษฐสร างถวาย ทรงอาศยพระนครสาวตถ

เปนทประกาศพระศาสนา บรรเทาความเหนอนแรงกลาในทางผด ตามฉพพธจรตนสยสตว

ขดแยง สปฏบตของสาธชน ผดจารตของพทธบคคล โดยมไดใชวจารณญาณปดบง

ทางสวรรคและพระนพพานในเบองหนา ตรสสอนให มนษย เทวดาและมหาพรหม

เกดความนยมในจตรารยสจ หยงเหนคณในสมมาปฏบต อนเปนนยยานกธรรมตามควร

ภาพท ๘ ทรงชนะทาวพกาพรหม

272

แกวสยสตว อนควรจะแนะน�าใหด�าเนน เพอความจ�าเรญในเบองหนาครงหนง พระผม

พระภาคเจาเสดจประทบยงปาสภควน ทรงทราบความปรวตกของทาวพกาพรหมวา

พกาพรหมก�าลงจะจมลงในหวงแหงสสสตทฏฐ โดยด�ารผด คดเหนไปวาสงทงหลายเปน

ของเทยงแท ไมแปรผน จะเปนอะไรกเปนอยพรรณนนไมเปลยนแปลง จะออน จะแขง

จะราย จะด อยางไร กไมแปรไปเปนอยางอน จะแชมชนขมขนทกขสขอยางใดๆ กเปน

ธรรมดา หาใชบาปบญคณโทษอะไรๆ มาน�าพากหาไม

เมออยในสถานะใด ๆ กคงอยในสถานะนน ๆ ตามภมตามชนของสตว ขดแยงตอ

ศาสนปฏบตของพระทศพล ทตรสสอนวา สตวทงหลายมกรรมเปนของของตน กรรมด

และกรรมชวยอมจะใหผลสขและทกข ตามสนองตามโอกาส ไมมผใดใครจะขดขน

อ�านาจของกรรมได ทกอยางจะตองเปลยนแปลงไปตามอ�านาจของกรรม สดแตกรรมนน

จะเปนธรรมหรอหาไม ตลอดแมสรรพสงทงหลาย ตงแตสงขารรางกาย เปนตน ยอมเปน

อนจจง จลาจลผนแปรแตกสลายดวยสรรพภยพบต ไมมสงใดในวงวฏจะทนทาน

คงเทยงธ�ารงอยหากไมมปญญาญาณกไมสามารถจะหยงรไดถองแท ดงพกาพรหมท

จมอยในหวงแหงกระแสสสสตทฏฐ จงท�าใหเกดความด�ารไปในทางผดคดไมชอบดวย

กมมสสกตาญาณ สมควรทพระตถาคตเจาจกประทาน พระสทธรรมโปรดใหปลอยทฏฐ

อนเปนโทษ ใชทางเกษมสานต

ครนแลวพระสมมาสมพทธเจากทรงท�าปาฏหารยขนไปยงพรหมโลก เพอประทาน

ธรรมวโมกขดวยพระมหากรณา แลวเสดจพระพทธลลาไปยงวมาน อนเปนนวาสสถาน

ทอยของพกาพรหม ผมทฏฐวบต

ต� ทสวา เมอพกาพรหมไดเหนพระผทรงสวสด สมมาสมพทธเจาเสดจมาถงวมาน

กมความชนบานเปนอยางมาก ทลอาราธนาสมเดจพระผมพระภาคใหเสดจประทบ ณ

พระทนงอนงาม ตอนน กแสดงความโสมนสแหงดวงจตใหปรากฏทไดเหนพระบรมสคต

ทรงพระมหากรณาเสดจมาถงนวาสสถาน แลวส�าแดงออกซงอหงการ มมงการดวย

อ�านาจทฏฐวา

“ขาแตพระสมพทธะ ทพระองคตรสสอนวา สงทงหลายมชราและมรณะ เปนทกขเขญ

เปนภยเหนจะผด ขาพระองคเหนวา ทกสงจะตองด�ารงคงสภาพอยเปนนตย ไมเปลยนแปลง

ไมจ�าตองแสวงธรรมอนใดมาปรงแตใหเกดสข ปลดเปลองทกขภยพบตแตประการใด

ถาไปคดเหนวาทกข กเกดทกข หากคดเหนวาเปนสขกมสข ไมเดอดรอนทก ๆ ประการ”

273

ล�าดบนน พระบรมศาสดาจารยจงตรสวา “ดกรพกาพรหมเอย ทานนอยในพรหม

โลกเสยเคย จงมองไมเหนความทกข เพราะโทษทอยในความสขความส�าราญ ทงขาด

วจารณญาณเพงพนจ จงท�าใหหลงผดคดไปวา สงทงหลายเปนของเทยงถาวร อนความ

จรงนน ทกสงจะแนนอนมนคงอยมได จะตองเปลยนแปลงไปตามอ�านาจของเหต

ทกสงตองอยภายในขอบเขตของกรรมเปนผบนดาล”

พกาพรหมกโตแยงพระศาสดาจารยวา หามไดดวยสงทงหลายในโลกธาต ยอมเกด

แตอ�านาจของมหาพรหมผเสกสรางมาทงสน แมฟาและดน ดวงอาทตย ดวงจนทร และ

ดวงดาว ทสดความรอนความหนาว ลม ฝน ทกประการ ลวนแตมหาพรหมบนดาลให

เกดม ทกสงในโลกน มหาพรหมยอมรแจงจบ สงใดๆ ทมหาพรหมจะไมพบ ไมเหน

ไมร มไดม แมสงนนจะอยในพนปฐพหรอทองทะเล เวหาส มหาพรหมกสามารถรเหน

ไมมใครจะคดท�าซอนเรนใหลลบ ถงกบมหาพรหมจบไมได

ครงนน สมเดจพระจอมไตร ใครจะทรมานพกาพรหม ผมจตอหงการดวยทฏฐวบต

ใหส�านกวา ตนเองยงเปนสตวทเวยนวายในสงสาร ยงมน�าใจเปนพาลดวยคดผดเพยงแต

เรองฤทธในโลกย กโอหงฮกเหมวาตนรดแจงจบสรรพวชา จงมพระพทธฎกาตรสวา

“ดกร พกาพรหมถาทานยงยนยนวาทานเปน ผอดมสยมภญาณ ยงกวาเทพยดาและมนษย

ทงหมด ทานจงส�าแดงฤทธใหปรากฏโดยอนตรธานกายหายไป จากทนไปอยในทซง

ตถาคตไมสามารถจะรเหนไดเมอใด เมอนนตถาคตจงจะยอมใหวาทานเปนสยมภผยงใหญ

ในบดน”

ความจรง พกาพรหมใครจะส�าแดงอทธปาฏหารยของตนใหประจกษแกพระสมมา

สมพทธเจา และบรรดาพรหมทงหลายอยแลว ดงนน เมอเปนโอกาส กส�าแดงอานภาพ

ก�าบงกายหายไปจากทนน แตกไมพนพระพทธญาณหยงรได ไมวาจะไปซกซอนในทใด

พระพทธเจากทรงทราบและตรสบอกได

ทสดแม พกาพรหมจะนรมตกายใหละเอยดไปซอนเรนอยในเมดทรายในทอง

ทะเลลก โดยนกวาพระพทธเจาจะไมหยงร แตสมเดจพระบรมครกทรงรได ตรสบอกวา

ขณะนทานไดไปซอนอยในเมดทรายนนๆ พกาพรหม ไมสามารถจะก�าบงปญญาญาณของ

พระตถาคตเจาได บงเกดโทมนสขดใจทหลบลหนไมพน

ทสดพกาพรหมกหลบคนเขาไปซอนอยในวมานของตน เปนทอดสอยางลนพนแก

บรรดาพรหมทงหลาย แตแลวกระงบความละอาย ออกมาเฝาสมเดจพระสมมาสมพทธเจา

274

แลวทลวา “ดกรพระสมณะ ชาวโลกยกยองทานวาเปนนาถะทพงดวยพงใจ ถาพระองค

จะสามารถอนตรธานกายหายไป จนขาพระองคจะมองเหนไมไดนนแหละ ขาพระองค

จงจะสรรเสรญ นบถอวาพระองค คอสพพญญ ควรทเคารพบชา”

ภควา สมเดจพระผมพระภาคเจา จงทรงท�าปาฏหารยอนตรธานกายหายไปในทเฉพาะ

หนาแหงบรรดามหาพรหม เสดจประทบอยในทามกลางประชมพรหมสนนบาต แตไมม

พรหมองคใดจกสามารถเหนพระองคได ทงทรงแสดงพระธรรมเทศนา บรรดามหาพรหม

ทวหนาไดฟงแตพระสรเสยง เสยงไพเราะเสนาะโสต แตมไดเหนพระรปพระสคต

พากนสงสยประหลาดใจตะลงลาน เลอมใสในพระพทธปารหารยของพระบรมศาสดา

ครงนน พกาพรหมพยายามใชก�าลงทพจกษและทพปญญา สอดสองคนควาหา

พระบรมศาสดาทวทงทกสถานตลอดโลกธาต กไมสามารถแลเหนพระสมมาสมพทธเจาได

จนใจจนปญญา หมดก�าลงทจะคนควา บอกพรหมทงหลายวา พระพทธเจาประทบอย

ทใดได

ขณะนนสมเดจพระจอมไตรกตรสเรยกวา “ดกรพกาพรหม ตถาคตก�าลงเดนจงกรม

อยบนเศยรเกลาของทานอยในขณะน” ตรสแลวพระมหามนสคตเจา จงส�าแดงพระกาย

ใหปรากฏแกมหาพรหมทงหลาย ดวยพระอรยาบถเสดจจงกรมอยบนเศยรเกลาของ

พกาพรหม พรหมทงหลายตางกยอกรประนมนมสการ ชนชม อทธปาฏหารยทสงกวา

เทพยดาและพรหม มารทงหมด ท�าใหพกาพรหมอปยศหมดมานะยอมจ�านน

ตอนน สมเดจพระทศพลกเสดจลงมาประทบนงบนพระพทธอาสน แลวตรส

ประภาษกบพกาพรหมวา “ดกรพกาพรหมเอย ทานไดละเลยสมาบตเมอครงเปนพระดาบส

มาไดรบความสขสมมโนรถในพรหมโลกเสยนาน จ�าเนยรกาลนบไดหลายกปหลายกลป

เมอครงแรกขนมาบงเกดอยในชนเวหปผละ แลวจตเลอนขนมาชนสภกณหะถง ๖๔ กลป

ดวยความชนชม ตอมาไดจตขนมาอยชนอาภสสรพรหมตลอดกาล พกาพรหมเอย

ทานยงหารจกสถานทบงเกดครงแรกของทานไม จงเกดเปนมจฉาทฏฐไป นาสงเวช

เพราะทานทไมมปญญาหยงเหนเหตแหงสมบตและวบตทตนมความก�าหนดและ

เบอหนาย หมกมนอยในความสขทงหลายในพรหมโลก หางจากมรรคผลและวโมกข

ทเคยมงหมาย กลบไปเหนผดคดวาสงทงหลายเปนของทถาวรไมเปลยนแปลง ไมมบาป

บญอนใดมาตกแตงใหสตวมสขมทกข ไมมกรรมใดๆ จะมาท�าใหเปลยนสถานะ ผดจาก

ธรรมของพระอรยะทกลาวสอน พกาพรหมเอย แตปางกอนทานสบงเกดเปนมนษยในสกล

พราหมณ ภายหลงเหนโทษในเบญจกาม แลวสละออกบวชเปนดาบส บ�าเพญพรตตาม

275

ฤาษวสย มจตมนอยในสมาบตภาวนาสมยหนง ทานมศรทธาสรางธารน�า ปลอยน�าเลยง

พอคาเกวยน ๕๐๐ ซงอดน�าใกลจะถงแกความตาย ใหทกคนดมดบกระหายใหสดชน

ยงยนชวต กลบไปโดยความสวสด อกครงหนง พวกโจรมาโจมตปลนทรพยสมบตของ

ชาวบานทงหลายใกลจะถงความยอยยบ ทานยงกรณาชวยขบโจรทงหลาย ใหความ

ปลอดภยแกหมมนษยดวยกศลจต อกครงหนง พญานาคก�าลงจะฆาเหลาพานชพอคา

เรอส�าเภาในทะเลใหญ ทานกชวยก�าจดพญานาคใหหนไปดวยเมตตา ใหบรรดาหมพอคา

ไดรอดตาย รวมเปนกศลมากมายททานไดท�ามา

ดกรพกาพรหม อยาประมาท จงใชปรชาสามารถหยงเหนอ�านาจของบญกรรมและ

บาปกรรม ทท�าใหคนมฐานะสงต�าตามควรแกเหต จงใชปญญาสงเกตถงความไมจรง

ยงยนของสมบตและความสขทกสถาน แมแตอารมณของใจกไมยนนาน ลวนเปน

สมฏฐานทตงแหงความไมสงบสข ยงสรรพกเลสเปนเหตใหเกดทกขโทมนสซงท�าใหจต

หางจากนโรธสจบ�าบดเขญ พกาพรหมเอยทาน จงอตสาหบ�าเพญอฏฐงคกมรรค จ�าเรญ

อานภาพธรรมชวยพทกษความสงบ จตใจของทานกจกแนบสนทเขากบพระนพพาน โดย

กาลไมนานนแล”

ในอวสานกาลเปนทจบลงแหงพระธรรมเทศนา พกาพรหมกไดบรรลพระโสดาปตตผล

แลวนอมศโรราบกราบพระบาทยคลโดยคารวะเปนอนด มอบตนเปนสาวกของพระชนศร

ศาสดาจารย พรหมทงหลายกพากนแซซองรองสาธการ วาสมเดจพระพชตมารทรงช�านะ

พกาพรหมดวยธรรมอดมญาณวเศษ จดเปนชยมงคลอดมเดชของพระบรมศาสดา

ขอชยมงคลดงพรรณนามา จงมแดมวลพทธศาสนกบรษท ตามควรแกวสยในการกศล.

นรชนใดมปญญาไมเกยจคราน สวดกดระลกกดซงพระพทธชยมงคล ๘ คาถา

แมเหลานทก ๆ วน นรชนนนจะพงละเสยได

ซงอปทวะอนตราย มประการตาง ๆ เปน

อเนก และจะถงซงวโมกข พนจากทกข และ

อปาทานทงปวง อนเปนบรมสข แลฯ

สมเดจพระมหามนวงศ

(สนน จนทปชโชโต ป.ธ.๙)

ผรวบรวม

276

เกรดธรรม

การแกปญหาชวต

การแกปญหายงยากของชวต ไมไดอยทการเพมปรมาณ หรอ แกดวยการ

หลบหน แตจะแกดวยการศกษา ใหรเหตทมาของความยงยากนน การคนพบตนเหต

นนแล คอการแกปญหาชวต

คาถากนความทกข

เมอไดลาภ ยศ สรรเสรญ สข ใหเสกคาถาวา เกดขน ตงอย ดบไป

เมอสงนนเสอมสนไปจะไดไมทกขใจ เมอประสบกบความเสอมลาภ เสอมยศ

นนทา ทกข ใหเสกคาถาวา เกดขน ตงอย ดบไป จะไดไมทกขทรมานใจภาวนา

คตธรรมน�าใจ

• ความดใหความอมใจในเบองหลง ใหความสมหวงในเบองหนา

• จงพอใจในชวตของตวเอง โดยมตองไปเปรยบเทยบกบชวตของคนอน

• ไมยนดในสงทตนได ไมพอใจในสงทตนม เปนคนอาภพอบโชคทสด

• ยนดในสงทตนได พอใจในสงทตนม เปนคนโชคดทสด

• มวเมาในสงทตนได หลงใหลในสงทตนม คอการสรางเรอนจ�าขงตวเอง

• เหนโทษในสงทตนได เหนภยในสงทตนม คอความเปนอสระในโลก

• ถาไมรจกความทกข จะพบความสขไดทไหน

• ถาไมยอมปลอยวาง จะพบความวางไดอยางไร

• ถาหาความสขจากความมวเมา เทากบจบเจาอยในกระจก

• โลกจะลกเปนไฟ เพราะใจขาดธรรม

• การปฏวตดดนสย เปนการแกไขทถกตอง

• ถารกประเทศชาต อยาถอโอกาสร�ารวย

277

• ถาอยากเปนคนกาวหนา อยามวอจฉาคนอน

• ถาอยากเปนชายจรงหญงแท อยาเปลยนแปรประเพณ

• คณคาของสตวอยทกาย คณคาของหญงชายอยทความประพฤต

• ดคนดดทการกระท�า ดผน�าดทการเสยสละ

• ศตรของประเทศชาต คอประชาราษฎรขาดความสามคค

• ความคดรษยา เปนเหตทมาของความแตกแยก

• ชวตทมความยงยาก เพราะมความอยากมากเกนไป

• ทกขยากทอปาทาน สขส�าราญทปลอยวาง

• หมนนกถงความตาย คออบายแหงความไมประมาท

• ภยทนากลวคอความตาย ทางแหงความฉบหายคออบายมข

• ไมหลงของเกา ไมเมาของใหม เปนหวใจของการพฒนา

• คนเกง ๆ มมาก คนทหายากคอคนด

• ความยมแยมแจมใส คออบายสรางสนต

• ตวอยางทไมดในสงคม สรางคานยมทใหโทษ

• ความงายอยทปาก ความยากอยทท�า

• ท�าดไมมประมาณ สรางความร�าคาญใหคนอน

• รรบแบบพทธะ คอการเอาชนะตนเอง

• ระวงหของเรา ดกวาเฝาปดปากของคนอน

• เหนอยกายหลบสนท เหนอยจตหลบไมลง

• พยบแดดลวงตา โลกมายาลวงใจ

• ไมหยดไมถงพระ ไมละไมถงธรรม

• สงคมวนวายเพราะอบายมขท�าแลวไมพด ดกวาพดแลวไมท�า

• เปนอยอยางเรยบงาย คออบายการประหยด

• แตงแตกายไรคา ถาไมแตงใจ

• เมอท�าเปนทกข แตพนทกขเพราะท�า

• ก�าจดน�าใจบาป สนดานหยาบแหงชายหญง

• สตวโลกไดพงพง มะละบาปพ�าเพญบญ ฯ

278

คตธรรม ค�ากลอน

ฆราวาสธรรม ๔ ๑. สจจะ สตยซอตอกน

๒. ทมะ รจกขมจตของตว

๓. ขนต อดทน

๔. จาคะ สละใหปนสงของของตนแกบคคลทควรใหปน

เทวธรรม - ธรรมส�าหรบเทวดา คอ หรโอตตปปะ

พรหมธรรม - ธรรมส�าหรบพรหม คอ พรหมวหาร ๔

อรยธรรม - ธรรมส�าหรบอรยบคคล คอ อรยมรรคองค ๘

• คนทรจกบญท�าบญไดมาก คนทรจกบาปท�าบาปไดนอย

• ธรรมทจะน�ามาแกปญหาความจน และปญหาสงคม

- แกดวยความขยน - แกดวยความประหยด

- แกดวยการชใหเหนโทษของอบายมข - แกดวยการเสยสละ

- แกดวยการเสรมสรางกจกรรมทใหเกดความสามคค

• นอนนานงานนอย ใชบอยเงนหมด เงนมหนาสด เงนหมด หนาแหง

• เหตทท�าใหเกดปญหาสงคม คอ

๑. โหดราย - ตองแกดวยพรหมวหาร ๔

๒. มอไว - ทรพยของใคร ๆ กหวง ใหมสมมาอาชพ มาแก

๓. ใจเรว - ขอกาเมฯ ส�ารวมในกาม คอยนดในสาม หรอภรรยาตวเอง

๔. ขปด - อยาขดคนดวยปาก อยาถากคนดวยวาจา (จรงใจตอกน)

๕. หมดสต - ไมเมา เมาเหลาเสยหลก คอหลกศล หลกธรรม (เหตผล-กฎหมาย)

- เมาเหลาเสยหลก - เมารกเสยใจ

- เมาปลมลมตาย - เมากายลมแก

- เมาเมยลมแม - เมายศหมดเมธา

- เมาตณหา หมดความอาย ฯ

279

ผลของการปฏบตธรรม

• ท�าใหเกดความเปนปกแผน ท�าใหเกดความแบงปน

• ท�าใหเกดองคการ หรอความเปนระเบยบเรยบรอยขนในสงคม

• ท�าใหเกดความเจรญมนคง กาวหนา ในการพฒนา

• ปจจบนมนษยก�าลงพฒนาโลกดวยความหลง ไมรจกหยด ไมรจกอม ไมรจกพอ

พระผมพระภาคของเรา สอนใหรความจรง แลวไมใหยด ไมใหถอ ไมใหทง

แตใหท�าหนาทใหดทสด การปฏบตธรรม กคอการปฏบตหนาท การปฏบตหนาท

กคอการปฏบตธรรม

ธรรมจากพระพทธรป

• กนหอยทคอดเปนปม บนพระเศยร คอปมปญหาทงหลาย คนเรานนเองเปนผท�า

ผปรงแตงขน

• พระเกศ เปลวไฟ คอความรอนเมอกอปมขนแลวกเผาใหรอนใจ

• ยอดแหลม คอปญญาเอาไวแกปญหา ไมใชอารมณแกปญหา

• หยาว คออยาหเบาเชองาย อยาเชอมงคลตนขาว

• จมกโดง คอความหนกแนนเขมแขง

• ปากยมละมย คอใหมเมตตา

• มอแบ คอปลอยวาง รจกลด ละ สละ เลก สงชวรายอกศลธรรมตาง ๆ

• พระบาทเสมอกน คอมใจเปนธรรม ไมล�าเอยง เลอกทรกผลกทชง

• ตามองต�า คอใหมองตวเอง อยาเพงโทษผอน

• คนดปญหานอย คนดอยปญหามาก เพราะฉะนนจ�าเปนตองมการพฒนาตน

ศาสนาประกอบดวย

• มศาสดาผตง

• มศาสนธรรมค�าสอน เกยวกบศลธรรม จรรยา

• มสถาบน หรอผสบทอดหลกค�าสอน (พระสงฆ)

• มหลกอนเปนจดมงหมายสงสดของชวต (นพพาน)

280

มพธกรรม (ศาสนพธ)

• อยามองไปวา วดวาอาราม โบสถวหาร เปนตวศาสนา

• ธรรมวนย ตางหากทเปนตวศาสนา – ศาสดา

• องคศาสดา ทเปนนามธรรม ยงคงอย คอธรรม – วนย

• คานยม หมายถง สงทสงคมยอมรบ อาจจะดหรอไมดกได

• คณคา หมายถง สงทมประโยชน ทงตวเอง และสงคม

การศกษา คอ

• ความเจรญงอกงาม

• การพฒนาคน

• การท�าคนใหเปนคนโดยสมบรณแบบ ฯ

• การเพมประสบการณใหชวต

• การศกษาทางโลก คอวชาเพอด�ารงชพ ใหมความอยดกนด

• การศกษาทางธรรม คอวชาประคองชพ ใหมความอยเยนเปนสข

• เทคโนโลย ยงตามหลงพทโธโลย

• ความอดอยาก ยากจน เปนปญหาของสงคม เกดจากความเกยจคราน ความ

ฟมเฟอย ความมวเมาในอบายมข ความเหนแกตว (เงนเดอนยงไมขน สนคา

ขนกอนแลว) ขาดความสามคค

นรก-สวรรค

• นรก คอ สภาพทหาความสขความเจรญไมได

• นรก สวรรค อยในตวเรากม นรก สวรรค ในมนษยโลกกม

นรก สวรรค ในปรโลกกม

• ตนชตาย – คอ เกดมาแลวจะตองแก ตองเจบ ตองตาย

ปลายชเปน – คอ ชความเปนคน มาแลวกวน เดอน ป

• บาป บญ นรก สวรรค โลกน โลกหนา มจรง

บญ คอ ความด ความสข ความเจรญ หรอคณภาพทดของจต

บญ แปลวา สงทช�าระจตใจใหสะอาด ปราศจากเครองเศราหมอง คอ ความโลภ

ความโกรธ ความหลง

281

• คนกนสตว สตวกนพชยดชวต พชมสทธกนดนสนสงสย

ความหมนเวยนเปลยนมานาสนใจ วาท�าไมพนดนกลบกนคน

มเงนทองกองลนพนภเขา จะซอเอาชวตไวกไรผล

อนความตายหมายไวทวทกคน ตดสนบนสกเทาไรชพไมคน.

คนตายดวยสาเหต ๔ คอ

๑. หมดอาย ๒. หมดบญ

๓. หมดอาย และหมดบญ ๔. กรรมอนแรงกลามาตดรอน

อรยสจ ๔

อรยสจ คอ ของจรงทท�าใหเราไปจากขาศก หรอของจรงทท�าใหคนประเสรฐอยอยาง

มปญญา ปญหาไมม จะอยใหดตองม ย. ๗

• อยาหยง อยาถอตว

• ยมแยม หนารบแขก

• เยอกเยน อารมณเยน

• หยบยน ใหค�าแนะน�า – ใหของขวญ – ใหก�าลงใจ

• ยดหยน รจกยดหยน ไมตายตว

• เยยมเยอน ไปมาหาส

• ยกยอง ใหเกยรตกน ชมเชย ยกยองตามความเปนจรง

การฟงธรรมมหลายอยาง

• ฟงแบบบาตรคว�า

• ฟงแบบบาตรหงาย แตกนทะล

• ฟงแบบบาตรหงาย แตกนไมทะล

การฟงธรรม ๕ แบบ คอ

• ฟงกบ ฟงอยางกบ คอฟงไปหลบไป

• ฟงกลบ ตวอยน แตใจไปอยทอน

• ฟงเกบ ทานเทศอะไรกเกบเอาหมด แตไมท�าตาม

282

• ฟงกน ฟงแลวน�าไปประพฤตปฏบตตาม

• ฟงเกลยง ฟงจนจบแตไมไดอะไรไปเลย

• ฟงเปน คดเปน แกปญหาเปน และเปนตวอยางทด

รดวยตา รดวยใจ รดวยปญญา

อยาคดแตจะพงคนอนอยเรอยไป ใหคดพงตนเอง

เงนใชบอยกหมด แตความอดทนยงใชยงเจรญ

• การฟงธรรมคอการจดเทยนปญญาใหดวงตาสวางไสว

• การฟงธรรมคอการจดเทยนชวตใหดวงจตแจมใส

• การฟงธรรมคอการเปดสวทชใจ เพอใหรแจงเหนจรงในสจธรรม ค�าสอน ฯ

• การฟงธรรมคอการสรางอาวธทางปญญา เพอปราบกเลส อยางหยาบ อยางกลาง

อยางละเอยด

• พฒนาคนตองเรมทแม เชนแมบาน แมเมอง แมพมพ แมทพ แมผใหก�าเนด

แกทพอ เชน พอบาน พอเมอง พอพมพ พอผใหก�าเนด กอทลก เชนกอลงท

เยาวชน ปลกฝงแตยงเดก จากเลกไปหาใหญ

ชาวพทธม ๒ ประเภท

• พทธแท คอนบถอไปตามแนวทางพระพทธศาสนา

• พทธเทยม เอาลทธอนมาปนเป แตเขาใจตนเองวาเปนพทธ

ชาวพทธ ๔ ประเภท หรอ ๔ ระดบ

• ชาวพทธ ระดบอนบาล กน นอน เลน เรองอนไมสน

• ชาวพทธ ระดบประถม เนนในเรองการใหทาน

• ชาวพทธ ระดบมธยม เนนในเรองการรกษาศล

• ชาวพทธ ระดบอดม มทาน ศล ภาวนา ครบสมบรณ

ชาวพทธ ๒ แบบ คอ

• ชาวพทธแบบปญญาชน ใชปญญาพจารณาเหนวาดถกตองจงนบถอ

• ชาวพทธแบบศรทธาชน เคารพนบถอเลอมใสแบบสบ ๆ กนมา

283

ชาวพทธจ�าพวก เฮโลพทธ

บรรพบรษพาถอ มชอในส�ามะโนครว เจาตวมศรทธา (หายาก)

ศรทธา ๕ ประเภท คอ

• พวกไปดบญ ไปดใหเหนเฉย ๆ

• พวกไปกนบญ ไปกนลกเดยว

• พวกไปท�าบญ ไปท�าบญกรยาวตถ ๑๐ ครบ

• พวกไปกวนบญ ไปเพอเกะกะระราน ใหวนวายแตกความสามคค พวกไป

ท�าบญแลวผลกเอาบญ คอใหทานแลวกลบคดคลางแคลง

ใจ มเจตนาไมสมบรณ หรอคดเสยดายภายหลง

เปาหมายสงสดของพระพทธศาสนา ม ๓ ประการ คอ

• หลกการ คอ ๑. ละชว

๒. ท�าความดทกชนด

๓. ท�าจตใหผองใส

• อดมการณ คอ ความส�าเรจสงสด คอพระนพพาน

วธการ คอ ๑. ตองมความอดทนอยางยง

๒. ไมกลาวรายคนอน

๓. ไมท�ารายคนอน

๔. ส�ารวมในศล

๕. รจกประมาณในการกนอาหาร

๖. อยในทสงบสงด

๗. หมนฝกจตใหสงบอยเสมอ

ศรทธา ๔ ประเภท คอ

• ศรทธาฟาคะนอง คอพดแตปาก

• ศรทธาครองสมบต คอยถกหวย หรอรวยเสยกอนจงจะท�าบญ

• ศรทธาพระมหากษตรย บอกวาท�าตองท�า

• ศรทธาหวเตา ไมแนนอนผลบ ๆ โผล ๆ

284

บญมอานสงสอย ๓ อยางคอ

๑. บญท�าใหเราเตม – เตมดวยลาภ ยศ สรรเสรญ

สข แกว แหวน เงนทอง

๒. บญท�าใหเราไมบกพรอง – คอมอวยวะสมบรณ (เปนมนษยบรบรณ)

๓. บญชวยก�าจดภย – ไปทไหนไมมเวร ไมมภย

* โกธ� กตวา สข� เสต. ฆาความโกรธไดอยเปนสข *

บญเกดขนไดอยางไร

- บญเกดขนดวยการกระท�าทางกาย ทางวาจา ทางใจ

มอย ๓ อยาง คอ

ทางกาย เรยกกายสจรต ม ๓ อยางคอ

- เวนจากการฆาสตว

- เวนจากการลกขโมย

- เวนจากการประพฤตผดในกาม

ทางวาจา เรยกวจสจรต ม ๔ อยางคอ

- เวนจากการพดเทจ

- เวนจากการพดสอเสยด

- เวนจากการพดค�าหยาบ

- เวนจากการพดเพอเจอ

ทางใจ เรยกมโนสจรต ม ๓ อยางคอ

- ไมโลภอยากไดของเขา

- ไมอาฆาตปองรายเขา

เหนตรงตามค�าสอน วาท�าดไดด ท�าชวไดชว

- บญเกดจากเจตนาทประกอบดวยกศล

285

การท�าบญนนม ๓ อยางคอ

๑. ทาน การเสยสละ

๒. ศล การรกษากายวาจาใหเรยบรอย

๓. ภาวนา ท�าจตใหผองใส จากเครองเศราหมองใจ

ท�าไมคนเราจงชอบท�าบญ

เพราะบญนนหมายถงความสขความเจรญ แตการท�าบญของแตละคนนนมจด

มงหมายตางกน คอ เพอการเออเฟอผกไมตร เพอก�าจดความตระหน เพอหวงความสข

ความเจรญ

การท�าบญนน จะไดบญ หรอถงบญตองใหบรบรณ ทง ๓ ขณะ คอ

๑. ปพพเจตนา ตงใจวาจะท�าดวยความบรสทธใจ

๒. ขณะทก�าลงท�า มความยนด

๓. หลงจากการท�าบญแลว มความปตยนด

บาป คอความชว ความเศราหมองของจตใจ ความเสยหาย ความวบต ซง

ตรงกนขามกบค�าวาบญ

คนมบาปจะเปนอยางไร ?

คนทมบาปเปนคนทมความทกข ความเดอดรอนแกตนเอง และขยายวงกวางไปส

ผทอยขางเคยง ตลอดถงสงคมทตนอยดวย

นรก คอแดนแหงความทกข สวรรค คอแดนแหงความสข

นรก คอแดนแหงความชวราย สวรรค คอแดนแหงความดงาม

นรก คอความเดอดรอนวนวาย สวรรค คอความรมเยนเปนสข

นรก คอผลรายผลเสย สวรรค คอผลดผลได

นรก คออนษฐารมณ สวรรค คออฏฐารมณ

นรก คอฝายต�า สวรรค คอฝายสง

286

ความโลภ เมอเกดขนแลว กอยากไดแมในทางทผด ไมคดใหถถวนวาควรหรอไมควร

เปนเหตใหชอราษฎรบงหลวง ชวงชงทรพยสน เมอถกจบกยอมไดรบโทษ

ความโกรธ เมอเกดขนแลว กเฉยวฉนขนเคอง หาเรองววาท ดาวา แนมเหนบใหเจบช�า

เพราะท�าไมถกใจ ไมทนใจ เปนเหตใหท�าชวตาง ๆ มกเหนชางเทาหม เหนภเขาเทาจอมปลวก

ความหลง เมอเกดขนแลวกปดบงใจ ท�าใหมดมด ไมเหนผดชอบชวดทงปวง

เหมอนดวงจนทรอนราหอมไว เปนเหตใหมความเหนผดทาง คดเบยดเบยนลางผลาญ

ซงกนและกน เปนตน บาปกรรมยงไมใหผลเพยงใด คนเขลายอมเขาใจวามรสหวานเพยง

นน บาปกรรมใหผลเมอใด คนเขลายอมประสบทกขเมอนน เวลาบาปบนดาลผล

คนผสรางบาปกประสบทกขทนท นกดายอมไดรบการดาตอบ ผทชอบอาฆาตยอมไดรบ

การอาฆาตตอบ ทงนเพราะกรรมหมนเวยน ดงนนนกปลนยอมจะถกปลน ผทฆายอม

ไดรบการฆาตอบ ดงนทานเรององคลมาล เปนตน

คาถาบชาพอแม

• คณพอเปนเทพบตร คณแมเปนเทพธดา ประจ�าชวาของฉน ฯ

• พอแมทานไมไดเถยงกน แตทานอภปรายปญหาในสภาชวต

• พอเปรยบเหมอนนายก แมเปรยบเหมอนรฐมนตรคลงไววางใจทานได

• เมอทานมธรรม พอแมด ลกดดวย ชวยกนกอ ทานไมทอ ลกไมถอย งานนอยใหญ

ทานสรางตน ลกสรางตาม งามวไล ทานเทดไท ลกเทดธรรม ชาตจ�าเรญ

• พระ ทดทสด คอ พระคณ (พระคณของ พระพทธ, พระธรรม, พระสงฆ)

คณบดา มารดาครบาอาจารย

ใหนบถอพระ ๘ องค คอ

หลวงพอยม หลวงพอแยม หลวงพอแจม

หลวงพอใส หลวงพอสด หลวงพอชน

หลวงพอสต หลวงพออภย

ทานทง ๘ องคนประจ�าอยทวดใจ

287

พระทไมควรนบถอ ๓ องค คอ

๑. หลวงพอบง ๒. หลวงพอตง ๓. หลวงพอเบยว

การภาวนา

คอการท�าใหใจมก�าลง และเปนการก�าหนดทศทางของจต ของกเลสตนเอง

ท�าด คอ การไดท�าความด แลวผลคอความสขจะตามมา

ท�าชว คอ การไดท�าความชว แลวผลคอความทกขจะตามมา

ศลหา คอกตกาชวต

ศล เปรยบเสมอนดาย

สมาธ เปรยบเสมอนความแขงแรงของเขม

ปญญา เปรยบเสมอนความแหลมคมของเขม

ความตาย

• ตายดวยความโลภ ไปเปนเปรต

• ตายดวยความโกรธ ไปเปนสตวนรก

• ตายดวยความหลง ไปเปนสตวเดรจฉาน

• ตายดวยจตใจทผองใส ไปสวรรค นพพาน

ตระกลของโมหะ คอหเบา เผลอเรอ เซอเซอะ มวเมา ดอรน ดอดาน เหนผด

กอตวมาจาก ๑. เรมจากอวชชา

๒. ความไมรผด ไมรชอบ

๓. มจฉาทฏฐ ความเหนผดเปนชอบ

ตระกลของโทสะ คอ

ดาวา เหนบแนม แกลงใสราย ลอบวางเพลง ฆาคน ท�ารายรางกาย

นกเลงอนธพาล รงแกคน ใจด�าอ�ามหต

กอตวมาจาก ๑. อรต ความไมพอใจ

๒. ปฏฆะ ความขดใจ

288

๓. โกธะ ความเดอดดาล

๔. โทสะ ความคดราย ประทษราย

๕. พยาบาท ความคดแกแคน

วฒนธรรมแบงออกเปน ๔ ประเภท คอ

๑. คตธรรม คอ สภาษตตาง ๆ

๒. เนตธรรม คอ วนย, ระเบยบ, กฎหมาย

๓. วตถธรรม คอ สงกอสราง เชนโบราณสถาน โบราณวตถ ปฏมากรรม

จตรกรรม (สวนใหญเปนผลงานของศาสนา)

๔. สหธรรม คอ วฒนธรรมทเกยวกบการอย ร วมกนเชนการวางตวให

เหมาะสมแกสงคม

ญาต ๓ คอ

• ญาตทางสายโลหต

• ญาตทางพระวนย

• ญาตทางธรรม

ไมใชชาตไมใชเชอ ถาเออเฟอกเหมอนเนอในตว

ถงเปนชาตเปนเชอ ถาไมเออเฟอกเหมอนเนอในปา

* วสสาสาปรมา ญาต *

ความคนเคยเปนญาตอยางยง

คนโงเปนผน�าไมได

อยายกยองคนชวมวเหนผด อยาปกปดคนเลวท�าเหลวไหล

ควรจะยกคนดมน�าใจ หากคนไหนชวชาอยายกมน.

ตองรอบรปญหาสารพด ตองรวดเรวเรงรดงานทงหลาย

ตองรเรมหลายแบบใหแยบคาย ทมใจกายสดชวตพชตงาน.

• ฝก คอท�าใหเกดความช�านาญ

• ฝน คอท�าใหแหลม ใหคม

289

• เกยจครานอยาหยด ขยนใหท�าไป

เหนอยใหพก หมดเวลา หรองานเสรจใหเลก.

• การศกษาทางโลก คอวชาเพอด�ารงชพ ใหมความอยดกนด

• การศกษาทางธรรม คอวชาประคองชพ ใหมความอยเยนเปนสข.

งามนอกงามใน

งามนอกผวพรรณนน ผานวย

งามอยไมเทาไร เปลยนได

งามในเพราะมใจยดศล สตยแฮ

งามอยดวยธรรมไซร แกแลวยงงาม.

นบถอม ๒ แบบ คอ

• นบถอ ดวยแรงศรทธา (เชอสบ ๆ กนมา)

• นบถอ ดวยปญญา (พจารณาเหนตามความเปนจรงแลวจงนบถอ)

คตทางโลก ท�าอยางไรเขาถงจะรกเรา (มงแกทคนอนเปนหลก)

คตทางธรรม ท�าอยางไรเราถงจะเปนทรกของเขา (มงแกทตวเราเปนส�าคญ)

ท�าอยางไรชวตถงจะมความสข

๑. พยายามท�างานอยาใหมเวลาวาง คนทมชวตอยอยางเกยจคราน มโอกาสเปน

โรคไดงายกวา ผท�างานอยเสมอ

๒. หดท�าใจใหชอบคนอน และใหอภยแกคนอนเสมอ พยายามคดวาไมมใครใน

โลกน ทมความสมบรณทกอยาง แมตวเราเองกยงบกพรอง หดพอใจในสงทหลกเลยง

ไมได ยอมรบมนไวในฐานะหลกเลยงไมไดจรง ๆ ลองหดถอเอาประโยชนจากสงทเรา

เขาใจวาเปนโชครายนนดบาง เปนการเปลยนแปลงขยะมลฝอยใหเปนปย

ลกษณะของความด

เปนประโยชนตอตนเอง

เปนประโยชนตอสวนรวม ผร หรอนกปราชญรบรอง

290

ลกษณะของคนพาล

เกะกะระรานคนอน ชกชวนในทางฉบหาย

พดด ๆ กโกรธ ไดท�าความชวแลวพอใจ

ไมรบร ระเบยบวนย (กฎกตกาของสงคม)

ธรรมะ เปน อกาลโก คอทนสมยอยเสมอ

เปน เอหปสสโก คออวดอางเขาได (ทาใหพสจนดวยการปฏบต)

หลกค�าสอนในพระพทธศาสนา

มอยหลายอยาง เชน

อดมการณ ดบเพลงกเลสเพลงทกขโดยสนเชง (นพพาน)

หลกการ เวนชวทกอยาง ท�าดทกชนด ท�าจตใหผองใส

วธการ ตองมความอดทนเปนยง, ไมกลาวรายคนอน, ไมท�ารายคนอน, ส�ารวม

ในศล, รจกประมาณในการกนอาหาร, อยในทสงบสงด, หมนฝกจต

ใหสงบอยเสมอ

ธรรมะ แปลวาสภาพททรงไว คอ

* ใครท�าด กทรงไว ไมใหตกไปในทางทชว

* ใครท�าชวกทรงไว ไมใหขนไปในทางทด

กลนของศลของธรรม

ยอมมความหอมไปทงตามลมและทวนลม ไมเหมอนกลนของดอกไมหรอของหอม

อยางอน ลอยไปแตตามลมเทานน (ตวอยางครบาอาจารยททานประพฤตดปฏบตชอบ

ยอมมผหลงไหลมาทวทกทศทกทาง)

ท�าความชว ถงจะไปหลบอยตามถ�าตามเหวทไหน เขากตามเอามาลงโทษจนได

291

พระพทธรปบชาประจ�าวน

ส�าหรบพทธศาสนกบรษท

๑. เกดวนอาทตย บชาพระปางถวายเนตร

๒. เกดวนจนทร บชาพระปางหามญาต

๓. เกดวนองคาร บชาพระปางไสยาสน

๔. เกดวนพธ บชาพระปางอมบาตร (กลางวน)

บชาพระปางปาเลไลย (กลางคน)

๕. เกดวนพฤหสบด บชาพระปางสมาธ

๖. เกดวนศกร บชาพระปางร�าพง

๗. เกดวนเสาร บชาพระปางนาคปรก

การบชา

การบชา ตองรวา บชาพระ

พระคณนะ มใชพระ เงน, ทอง, หน,

ดวยพระคณ นนหนา ไมราคน

เงน, ทอง, หน, มลทน มทกวน

อกพระคณ นนเปนค อยกบโลก

ดบทกขโศก โลกให มสขสนต

ตองก�าหนด หมายร บชากน

เพอเราทาน แอบอน พระคณเอย ฯ

(ธรรมสาทก)

292

บทสวด บชาพระประจ�าวนอาทตย

อเทตะยญจกขมา เอกะราชา

หะรสสะวณโณ ปะฐะวปปะภาโส

ตง ตง นะมสสาม หะรสสะวณณง

ปะฐะวปปะภาสง ตะยชชะคตตา

วหาเรม ทวะสง เย พราหมะณา

เวทะค สพพะธมเม เต เม นะโม เต

จะ มง ปาละยนต นะมตถ พทธานง นะมตถ

โพธยา นะโม วมตตานง นะโม วมตตยา

อมง โส ปะรตตง กตวา โมโร จะระต เอสะนา ฯ

สวดวนละ ๖ จบ

จะมความเจรญรงเรองและความสขสวสดตลอดกาล

พระคาถาโดยยอ “อะ วช ส นต สา นส ต”

ประวตพระปางถวายเนตร

ส�าหรบทานทเกดวนอาทตย

พระพทธรปปางน เปนพระพทธจรยาในพระอรยาบถยน พระหตถทงสองหอยลงมา

ประสานทบกนอยทพระเพลา พระหตถขวาทบพระหตถซาย ประทบยนทอดพระเนตร

ตนโพธทตรสร มประวตกลาวไวดงนหลงจากพระองคไดทรงบ�าเพญทกรกรยาเพอแสวงหา

ความจรงอยนานถง ๖ ป แลวกยงมไดตรสร จงไดเลกบ�าเพญทกรกรยา หนมาบ�าเพญ

ทางใจ ไดเสดจจารกหาสถานทอนสงบเงยบ เหมาะแกการบ�าเพญภาวนา ไดทเหมาะท

โคนตนโพธ ต�าบลอรเวฬาเสนานคม แควนมคธ เมอทรงพกผอนพระอรยาบถ จนเปนท

ส�าราญแลว กเรมบ�าเพญเพยรทางใจ ณ ภายใตรมโพธนน

293

พระองคไดตงสจอธษฐานในการบ�าเพญเพยรวา ถายงมไดบรรลมรรคผลตราบใด

กจะไมยอมเลกความเพยรตราบนน แมวารางกายเลอดเนอจะซบผอมเหอดแหง เหลอแต

หนงหมกระดกกตามท ถามไดบรรลมรรคผลแลว จะไมยอมลกขนเดดขาด พระองคบ�าเพญ

เพยรอยไมชา กตรสรอนตรสมมาสมโพธญาณสมพระทย

เมอพระองคตรสรแลว กประทบเสวยวมตสขอย ณ ภายใตรมโพธนน ๗ วน

ตอจากนนไดเสดจออกจากตนโพธไปประทบยนกลางแจง แลวผนพระพกตรกลบมาทาง

ตนโพธอก ไดประทบยนทอดพระเนตรตนโพธนนนานถง ๗ วน

พระพทธจรยา ตอนทรงจองพระเนตรดตนโพธตรสรน เปนตนเคาความคดใหสราง

พระพทธรปปางถวายเนตรขนสกการบชา ตอมาทางโหราศาสตรก�าหนดใหเปนพระพทธรป

บชาประจ�าวน ส�าหรบผเกดวนอาทตย ผใดเกดวนอาทตย ประสงคจะสรางพระพทธรปไว

บชาควรสรางพระปางถวายเนตร เพอจะไดเปนสรมงคลและเปนการบชาทถกตองตาม

ประเพณนยม.

บทสวด บชาพระประจ�าวนจนทรยนทนนมตตง อะวะมงคะลญจะ

โย จามะนาโป สะกณสสะ สทโท

ปาปคคะโห ทสสปนง อะกนตง

พทธานภาเวนะ วนาสะเมนต ฯ

ยนทนนมตตง อะวะมงคะลญจะ

โย จามะนาโป สะกณสสะ สทโท

ปาปคคะโห ทสสปนง อะกนตง

ธมมานภาเวนะ วนาสะเมนต ฯ

ยนทนนมตตง อะวะมงคะลญจะ

โย จามะนาโป สะกณสสะ สทโท

ปาปคคะโห ทสสปนง อะกนตง

สงฆานภาเวนะ วนาสะเมนต ฯ

สวดวนละ ๑๕ จบ จะมความสขความเจรญยง ๆ ขนไป

พระคาถาโดยยอ “ต หง จะ โต โร ถ นง”

294

ประวตพระปางหามญาต

ส�าหรบทานทเกดวนจนทร

พระพทธรปปางน เปนพระพทธจรยาในพระอรยาบถยน พระหตถทงสองยกขนเหนอ

พระอระตงพระหตถยนไปขางหนา แสดงกรยาหาม มประวตกลาวไวดงน.

ครงหนง พระญาตฝายพระพทธบดา ซงเปนชาวนครกบลพสด และพระญาตฝาย

พระพทธมารดา ซงเปนชาวนครเทวทหะ เกดพพาทกนขน เรองการแยงกนทดน�าเขานา

พระญาตทงสองฝายของพระองคมอาชพในการท�านาอยรมฝงแมน�าโรหณ ในปหนงเกด

ฝนแลงจดตองทดน�าในแมน�าขนไปท�านา น�าในแมน�ากแหงงวด จงมการแยงน�ากนจนเกด

เปนขอพพาทขนระหวางพระญาตทงสองฝาย ครงแรกกเปนการววาทกนระหวางบคคล

ตอมาไดลกลามมากขนเปนววาทหม มการกลาวดาวากระทบกระเทยบลามไปถงโคตรและ

ราชวงศ ในทสดกเปนการววาทกนระหวางนครตอนคร กษตรยตอกษตรยไดกรฑาทพมา

ประชดกนทรมฝงแมน�าโรหณ เพอจะท�าสงครามใหรแพรชนะในขณะนนพระพทธองค ทรง

ประทบอยทนโครธาราม ทรงทราบวาพระญาตทงสองฝายจะรบกน ความพนาศจะเกดขน

แกราชวงศทงสอง จงไดเสดจไปหาม พระองคไดทรงแสดงโทษแหงการท�าสงครามดวย

เรองเพยงเลกนอยนวา ไมคมกบทเอาวงศกษตรยมาท�าลาย คาของกษตรยสงกวาคาของ

น�ามากนก ในทสดกษตรยทงสองฝายกเลกทพกลบพระนครและคนดกนดงเดม

พระพทธจรยาน ตอนทยกพระหตถทงสองขนแสดงกรยาหามพระญาตทงสองฝาย

มใหท�าสงครามกนนเปนตนเคาความคด ใหสรางพระพทธรปปางหามญาตขนสกการบชา

ตอมาทางโหราศาสตรไดก�าหนดใหเปนพระบชาประจ�าวน ส�าหรบผทเกดวนจนทร ประสงค

จะสรางพระพทธรปไวบชา ควรสรางพระปางหามญาตเพอเปนสรมงคล และเปนการบชา

พระทถกตองตามประเพณนยมดวย

อนง ส�าหรบผทเกดวนจนทรนนนอกจากจะบชาพระปางหามญาตแลวยงบชาพระปาง

หามพยาธ ซงเปนพระยน มลกษณะเหมอนพระปางหามญาต แตยกพระหตถขางเดยว

ไดอกปางหนง รวมความวาผเกดวนจนทรจะเลอกบชาไดทงสองปาง คอปางหามญาต

ยกพระหตถสองขางกได ปางหามพยาธ ยกพระหตถขางเดยวกไดสดแตศรทธา ฯ

295

บทสวด บชาพระประจ�าวนองคาร

ยสสานสสะระเณนาป อนตะลกเขป ปาณโน

ปะตฏฐะมะ คจฉนต ภมยง วยะ สพพะทา

สพพปททะวะชาลมหา ยกขะโจราท สมภะวา

คะณะนา นะ จะ มตตานง ปะรตตนตมภะณามะ เห ฯ

สวดวนละ ๘ จบ จะมความสขสวสดตลอดกาลนาน.

พระคาถาโดยยอ “ต หง จะ โต โร ถ นง”

ประวต พระพทธรปปางไสยาสน ส�าหรบผเกดวนองคาร

พระพทธรปปางน เปนพระพทธจรยาในพระอรยาบถไสยาสน คอ นอนตะแคงขวา

พระหตถซายพาดทาบไปตามพระวรกาย พระบาททงสองขางซอนทบเสมอกน พระหตถ

ขวางอขนประคองพระเศยร และมพระเขนยรองรบ บางแบบพระเขนยวางอยใตพระกจฉะ

(รกแร) มประวตกลาวไวเปนบคลาธษฐาน ดงน

สมยหนง พระพทธองคประทบอยทพระเชตวนเมองสาวตถ ครงนน อสรนทราห

ซงเปนพวกอสร ไดสดบเกยรตคณของพระพทธองควา เปนพระอรหนตตรสรเองโดยชอบ

เปนศาสดาของเทวดาและมนษยทงหลาย และเกยรตคณอยางอนอก จงคดจะไปเฝา

แตกมทฏฐมานะวา พระพทธองคเปนมนษยมรางกายเลก ถาไปเฝาแลวกจะตองกมศรษะ

พดกบพระพทธองค เปนการแสดงคารวะ เราไมเคยกมศรษะใหใครเลย จงคดตะขดตะขวง

ในใจ แตดวยความอยากรอยากเหนวา พระพทธองคจะดจรงตามขาวลอหรอไม จงได

ไปเฝาถงทประทบ

296

ฝายพระพทธองคทรงทราบความในใจของอสรนทราหดวยอนาคตงสญาณ มพระ

ประสงคจะทรมานใหคลายทฐมานะ เมออสรนทราหเขาเฝา จงเสดจบรรทมในพระแทนท

ประทบทรงท�าปาฏหารยนรมตพระกายใหใหญกวาอสรนทราหหลายเทา แมพระบาททงสอง

ทประทบซอนกนอยกสงกวาอสรนทราหเสยอก แทนทอสรนทราหจะตองกมศรษะลง

สนทนากบพระพทธองคดงทเคยคดไวกอน กลบตองแหงนหนาขนสนทนา และชมพระ

ลกษณะอนงดงามของพระองค จงเปนทนาอศจรรยใจยงนก นบแตนนมาอสรนทราหกลด

ทฐมานะ กลบมใจเลอมใสในพระพทธองคและยดถอเปนทพงตลอดไป

พระพทธจรยา ตอนททรงบรรทมนรมตพระกายทรมานอสรนทราหใหลดทฏฐมานะ

นเปนตนเคาความคดใหสรางพระพทธรปปางไสยาสนขน

บทสวด บชาพระประจ�าวนพธ (กลางวน)

สพพะสวสะชาตนง ทพพะมนตาคะทง

วยะยนนาเสต วสงโฆรง เสสญจาป ปะรสสะยง

อาณกเขตตมห สพพตถะ สพพะทา สพพะปาณนง

สพพะโสป นวาเรต ปะรตตนตมภะณามะ เห ฯ

สวดวนละ ๑๗ จบ จะมความสขสวสดยง ๆ ขนไป

พระคาถาโดยยอ “ป สม ระ โล ป สต พท”

ประวต พระพทธรปปางอมบาตร

ส�าหรบผทเกดวนพธกลางวน

พระพทธรปปางน เปนพระพทธจรยาในพระอรยาบถยน

พระบาทเรยงชดและเสมอกน พระหตถทงประคองบาตร อยใน

ลกษณะรบบณฑบาตดวยพระอาการอนส�ารวม มประวตกลาว

ไวดงน

เมอพระองคไดตรสรอนตรสมมาสมโพธญาณแลว กเสดจ

จารกแสดงธรรมสงสอนเวไนยสตว ตามแควนและชนบทตางๆ

297

พระเจาสทโธทนะพระพทธบดา ไดสดบพระเกยรตคณของพระองคฟงขจรไปทวทกทศ

กทรงปตโสมนสยงนก ทรงตงพระทยคอยอยวา เมอไรพระพทธองคจะเสดจกรงกบลพสด

ทรงคอยแลวคอยเลากยงไมมวแวววาจะเสดจ จงไดทรงสงอ�ามาตยไปทลอาราธนา

เมอพระพทธองคถงกรงกบลพสดใหม ๆ พระประยรญาตผใหญ จะถวายนมสการ

กนกละอายพระทย เพราะพระพทธองคมอายออนกวา จงไดจดใหพระญาตซงมอายนอย

กวานงขางหนา เพอจะไดถวายนมสการ สวนพระญาตผใหญทรงเลยงไปนงเสยขางหลง

พระพทธองคเมอไดประสบการณเชนนน มพระประสงคจะทรมานพระประยรญาต

ใหคลายทฏฐมานะ จงทรงแสดงปาฏหารยดวยพทธานภาพ เสดจเหาะขนไปลอยอยใน

อากาศใหปรากฏประหนงวาละอองธลพระบาทของพระองคไดหลนลงบนเศยรเกลาของ

พระประยรญาตทงหลายเหลานน

ฝายพระเจาสทโธทนะพระพทธบดา ไดทรงเหนปาฏหารยเปนทอศจรรยเชนนนจง

ลกขนประณมพระหตถถวายนมสการ ตอจากนนพระประยรญาตทงหลาย จงไดพากน

ถวายอภวาทตามล�าดบดวยความเลอมใสยง เมอเหตการณเรยบรอยแลวพระพทธองคก

ทรงแสดงธรรมโปรดพระญาตทงหลาย ใหไดชนชมโสมนสในพระกระแสธรรมทวกน

บทสวดบชา

พระประจ�าวนพธ (กลางคน)

กนน สนตะระมาโน วะ

ราห จนทง ปะมญจะส

สงวคคะรโบ อาคมมะ

กนน ภโต วะ ตฎฐะสต

สตตะธา เม ผะเล มทธา

ชวนโต นะ สขง ละเภ

พทธาคาถาภคโตมห

โนเจ มญเจยยะ จนทมนตฯ

สวดวนละ ๑๒ จบ จะมความสขสวสดยง ๆ ขนไป

พระคาถาโดยยอ “คะ พท ปน ท ทม ภะ คะ”ปางปาเลไลย

298

ประวต พระพทธรปปางปาเลไลย

ส�าหรบผทเกดวนพธกลางคน

พระพทธรปปางน อยในพระอรยาบถประทบนงบนกอนศลา หอยพระบาททงสองขาง

ลง ทอดพระบาทเลกนอย พระหตถซายคว�าวางบนพระชานซาย พระหตถขวาหงายวาง

บนพระชานขวาเปนกรยาทรงรบ มชางหมอบถอน�ายนถวาย และมลงหมอบถอรวงผง

ถวายอยดานหนา

ครงเมอพระพทธองคประทบอยทเมองโกสมพ มพระภกษ ๒ ฝายอยในวหารเดยวกน

คอฝายพระวนยธร ทถอเครงครดทางพระวนย และฝายพระธรรมธร ทถอการแสดงธรรม

เปนใหญ แตละฝายกมลกศษยเปนบรวารมากมาย วนหนงพระธรรมธรไดเขาไปในหองน�า

ใชน�าแลวเหลอไวนดหนง เมอพระวนยธรเขาไปเจอน�าเหลอไว จงไดต�าหนพระธรรมธร

ตวพระธรรมธรเองกไดยอมรบผดตอพฤตกรรมนน แตพระวนยธรกลบน�าเรองเพยง

เลกนอยนเปนพดกบอนเตวาสกของตนวา พระธรรมธรขนาดท�าผดแลวยงไมรสกตวอก

ตอมาอนเตวาสกของพระวนยธรกไดพดถากถางท�านองเดยวกนกบอนเตวาสกของ

พระธรรมธร วาอาจารยของพวกทานท�าผดแลวยงไมรอก นาละอายนก ฝายลกศษยกน�า

เรองนไปปรกษากบพระธรรมธร พระธรรมธรไดฟงดงนน จงพดวาท�าไมพระวนยธร

จงพดอยางน เราท�าผดกฎกยอมรบผดและแสดงอาบตไปแลว ไฉนจงพดกลบกลอก

เชนนเลาจงพดกบอนเตวาสกวา พระวนยธรพดเทจและทงสองฝายกไดเกดการทะเลาะ

ววาทกน เพราะเหตเพยงเลกนอยเอง

เมอไมสามารถจะระงบกนได พระพทธเจาไดแสดงเหตของการแตกแยก และคณของ

ความสามคค แตกหาเชอตอพระพทธเจาไม ซ�ายงแสดงค�าพดทไมเหมาะสมวา ขอให

พระพทธเจาอยเฉยอยามายง พระพทธองคเหนวาไมสามารถจะระงบได จงสงพระ

โมคคลลานะ ไปชวยระงบ แตทงสองฝายกไมยอมเชอฟง ท�าใหพระพทธองคเกดความ

เบอหนายระอาใจตอเหตการณนเปนอยางยง แมชาวบานเองกแตกเปน ๒ ฝายตามพระ

ทตนเองนบถอ

เมอไมอยในพทธโอวาท พระองคจงเสดจจารกไปอยตามล�าพงพระองคเดยวในปา

ทชอวาปาลไลยกะ โดยมมพญาชางเชอกหนงชอ “ปาลไลยกะ” เชนเดยวกน มความเลอมใส

ในพระพทธองค มาคอยปฏบตบ�ารงและคอยพทกษรกษามใหสตวรายมากล�ากราย ท�าให

299

พระพทธองคเสดจประทบอยในปานนดวยความสงบสข และปานนตอมากไดชอวา

“รกขตวน” ครนพญาลงเหนพญาชางท�างานปรนนบตพระพทธเจาดวยความเคารพ กเกด

กศลจตท�าตามอยางบาง

ตอมาชาวบานไปเฝาพระพทธเจาแตไมพบ และทราบเหต กพากนต�าหนตเตยน และ

ระอาพากนคว�าบาตร ไมใหการบ�ารงพระสงฆเหลานน พระภกษเหลานนจงไดส�านก

ขอใหพระอานนทไปทลเชญเสดจพระพทธองคกลบมา ชางปาลไลยกะกมาสงเสดจดวย

ความเศราเสยใจ จนหวใจวายลมตายไป ดวยกศลผลบญจงไดไปเกดเปน “ปาลไลยกะ

เทพบตร”

จากเหตการณน ถอวาเปนเหตการณอนนาสลดใจเปนอยางยง ถงพฤตกรรมของ

พระ ๒ ฝายในขณะนน ไมเชอฟงแมกระทงพระพทธเจา พทธศาสนกชนจงไดสราง

พระปางนขน เพอเปนอนสรณเตอนใจถงการแตกสามคค การทะเลาะววาทกน

บทสวด บชาพระประจ�าวนพฤหสบด

อตถ โลเก สละคโณ สจจง โสเจยยะนททะยา

เตนะ สจเจนะ กาหาม สจจะกรยะมะนตตะรง

อาวชชตวา ธมมะพะลง สะรตวา ปพพะเก ชเน

สจจะพะละมะวสสายะ สจจะกรยะมะกาสะหง

สนต ปกขา อะปตตะนา สนต ปาทา อะวญจะนา

มาตาปตา จะ นกขนตา ชาตะเวทะ ปะฏกกะมะ

สะหะ สจเจ กะเต มยหง มะหาปชชะลโต สข

วชเชส โสฬะสะ กะรสาน อทะกง ปตวา ยะถา สข

สจเจนะ เม สะโม นตถ เอสา เม สจจะปาระมตฯ

สวดวนละ ๑๙ จบ จะมความเจรญรงเรองยงๆ ขนไป

พระคาถาโดยยอ “ภะ สม สม ว สะ เท ภะ”

300

ประวต พระพทธรปปางสมาธ

ส�าหรบผทเกดวนพฤหสบด

พระพทธรปปางน ในพระอรยาบถนงขดสมาธ

พระหตถทงสองหงายขนวางซอนกน อยทพระเพลา

พระหตถขวาทบพระหตถซาย พระเนตรช�าเลองต�า

มประวตกลาวไวดงน.

หลงจากทพระพทธองค ได ทรงบ�าเพญ

ทกรกรยามาถง ๖ ป กยงมได ตรสร จง

ได ทรงเลกบ� า เพญทกรกรยาหนมาบ� า เพญ

ทางใจ แสวงหาทสงบ ไดสถานทเหมาะคอ

โคนตนโพธใกลแมน�าเนรญชรา

ณ ภายใตรมโพธใบหนานน พระพทธองค

ประทบนงขดสมาธ หนพระปฤษฎางคเขาหา

ต นโพธผนพระพกตร ออกข างนอกทางทศ

ตะวนออก ตงพระกายตรงด�ารงพระสตอย เฉพาะหนา ทรงอธษฐานจตม งบรรล

พระโพธญาณวา

“ถายงมไดบรรลอมตธรรมตราบใด จะไมยอมเลกความเพยรตราบนน” พระองค

ทรงตงพระทยเจรญภาวนาก�าหนดลมหายใจอยไมชา จตกเปนสมาธแนวแน พระปญญา

รแจงเหนจรงในอมตธรรมก�าลงจะเกดขน.

ตามประวตกลาวไวเปนบคลาธษฐานวา ครงนนมพญามารมาผจญ พญามารไดพา

เอาเสนามารทงหลายมารบเรากลนแกลงดวยประการตาง ๆ เพอใหพระองคเลกบ�าเพญ

เพยร ลกจากทประทบ แตดวยเหตทพระองคไดตงพระทยไวอยางเดดเดยววา หากยง

ไมส�าเรจจะไมยอมลกจากทนงเดดขาด แมพระรางกายจะซบผอมเหอดแหงหนงหมกระดก

กตามท พระองคจงไมสะทกสะทาน

เมอพญามารไมสามารถจะเอาชนะไดดวยวธหกหาญ จงหนมาใชวธลวงลอไดสง

ธดามาร ๓ คน คอ นางตณหา นางราคา นางอรด มาประเลาประโลมเพอใหพระทยออน

แตพระองคกไมทรงหวนไหว เพราะไดตงพระทยแนวแนในการบรรลพระโพธญาณ

ตดกเลสนอยใหญใหหมดสน

301

เมอพระองคมพระทยเดดเดยวเชนนน จงไดตงหนารบกบมารตอไปดวยพระทย

อนเขมแขง ในทสดมารแพ พระพทธองคชนะ ไดตรสรอนตรสมมาสมโพธญาณในคน

วนเพญ วสาขมาสในรงอรโณทย

พระพทธจรยาตอนทประทบนงขดสมาธบ�าเพญเพยรอยทโคนตนโพธนน เปนตนเคา

ความคดใหสรางพระพทธรปปางสมาธขนสกการบชา ตอมาทางโหราศาสตรไดก�าหนดให

เปนพระบชาประจ�าวน ส�าหรบผทเกดวนพฤหสบด

ผใดเกดวนพฤหสบด ประสงคจะสรางพระพทธรปไวบชาควรสรางพระปางสมาธ

เพอจะไดเปนสรมงคล และเปนการบชาพระทถกตองตามประเพณนยม.

บทสวด บชาพระประจ�าวนศกร

อปปะสนเนห นาถสสะ สาสเน สาธ สมมะเต

อะมะนสเสห จณเฑห สะทา กพพสะการภ

ปะรสานญจะ ตสสนนะ- มะหงสายะ จะ คตตยา

ยนเทเสส มะหาวโร ปะรตตนตม ภะณามะ เห ฯ

สวดวนละ ๒๑ จบ

จะมความสขสวสดตลอดกาลนาน

พระคาถาโดยยอ “วา โธ โน อะ มะ มะ วา”

ประวต พระพทธรปปางร�าพง

ส�าหรบผทเกดวนศกร

พระพทธรปปางน ในพระอรยาบถยน พระหตถทงสองยกขนประทบประสานกนท

พระอระ พระหตถขวาทบพระหตถซาย แสดงอาการร�าพง มประวตกลาวไวดงน

เมอพระพทธองคไดตรสรแลว กเสดจประทบพกผอนพระอรยาบถอยตามรมไมตางๆ

หลายแหง คราวหนงทรงประทบอยทรมไมอชปาลนโครธ ทรงร�าพงถงธรรมะทพระองคได

ตรสรเปนธรรมทละเอยดประณต ลกซงคมภรภาพ ยากทคนธรรมดาจะรตามเหนตามได

302

จงทอพระทยทจะแสดงธรรมสงสอนประกาศพระศาสนา.

ในขณะทร�าพงทบทวนทมาอยนน ความคดกผดขนในพระทยวา บคคลในโลกนยอม

มนสยใจคอตาง ๆ กน ทมสตปญญามากกม ทมสตปญญาปานกลางกม ทมสตปญญาออน

กม การแสดงธรรมคงจะไมไรผลทเดยว

ผมสตปญญามาก เมอไดฟงธรรมแลวอาจจะรตามเหนตามไดโดยฉบพลน

ผทมสตปญญาปานกลาง เมอฟงธรรมครงแรกอาจไมเขาใจ แตครงทสองทสามอาจ

จะเขาใจและรตามเหนตามได

พวกทมปญญาออน เมออบรมกนไปนาน ๆ มอนทรยแกกลาเขากอาจจะรตามเหน

ตามบรรลมรรคผลได

พวกทมกเลสหนาปญญาทบจรง ๆ ฟงธรรมแลวไมรเรอง ไมเขาใจในกระแสพระธรรม

นนกคงม

เปรยบเหมอนดอกบว ๔ เหลา เหลาหนงโผลขนมาพนน�าแลว เมอตองแสงอาทตย

กจกบานในวนนน เหลาหนงอยเสมอน�า เมอโผลขนมาพนน�าแลวกจะบานในวนรงขน

เหลาหนงอยใตน�า กจะคอย ๆ โผลขนมาเหนอน�าแลวกจะบานในวนตอ ๆ ไป มบางเหลา

อยใตน�าลก ไมมโอกาสจะโผลขนมาพนน�าได กเปนอาหารของปลาและเตาไป. เพราะฉะนน

การแสดงธรรมคงไมไรผลเสยทเดยว ครนทรงพจารณาดวยพระญาณหยงทราบอปนสย

ของเวไนยสตว ผทจะไดรบผลประโยชนจากการแสดงธรรมเชนนนแลว จงไดตงพระหฤทย

จะแสดงธรรมสงสอนมหาชน ประกาศพระศาสนา ทรงตงพทธปณธานวา จะด�ารงพระชนม

ชพ อยจนกวาจะไดประกาศพระศาสนา ใหแพรหลายประดษฐานพระพทธศาสนาใหมนคง.

พระพทธจรยา ตอนททรงประทบยนร�าพงถงธรรมะ ทจะแสดงธรรมโปรดมหาชนนน

เปนตนเคาความคดใหสรางพระบชาประจ�าวน ส�าหรบผเกดวนศกร

ผใดเกดวนศกร ประสงคจะสรางพระพทธรปไวบชา ควรสรางพระปางร�าพงเพอจะได

เปนสรมงคล และเปนการบชาพระทถกตองตามประเพณนยม.

303

บทสวด บชาพระประจ�าวนเสาร

ยะโตหง ภะคน อะรยายะ ชาตยา ชาโต,

นาภชานาม สญจจจะ ปาณง

ชวตา โวโรเปตา, เตนะ สจเจนะ

โสตถ เต โหนต โสตถ คพภสสะฯ

สวดวนละ ๑๐ จบ จะมความสขความเจรญ และ เกดความสวสดมงคล ตลอดกาลนาน.

พระคาถาโดยยอ “โส มาณะ กะ ร ถา โธ”

ประวต พระพทธรปปางนาคปรก

ส�าหรบผทเกดวนเสาร

พระพทธรปปางน เปนพระพทธจรยาในอรยาบถนงขดสมาธ หงายพระหตถทงสอง

ประทบซอนกนอยบนพระเพลา มพญานาคแผพงพานปกคลมพระเศยร เพอกนฝนมให

ถกพระวรกาย มประวตกลาวไวดงน

คราวหนงเปนเวลาหลงตรสร แลว แตยงมไดแสดงธรรมประกาศพระศาสนา

พระพทธองคทรงประทบพกผอนพระอรยาบถอยทรมไมมจลนท (ไมจก) ซงอยบรเวณ

ใกลเคยงกบสถานทตรสร ในขณะททรงประทบอยทรมไมมจลนทนน บงเอญเกดฝนตก

พร�า ๆ อยไมขาดสายเปนเวลาตดตอกนถง ๗ วน พญามจลนทนาคราชมความกรณาใน

พระองค แลวท�าขนดลอมพระวรกาย แผพงพานใหญปกคลมพระเศยรไว คลายกบเปน

เศวตฉตรกนฝนมใหตกลงมาเปยกพระองค และเปนการปองกนแมลงเหลอบยง ตลอด

จนสตวเลอยคลานอยางอน มใหมาท�าอนตรายดวย.

พระพทธองคทรงประทบเสวยวมตสขอย ณ ทนนดวยพระอาการอนสงบจนกระทง

ฝนหาย พญามจลนทนาคราชจงคอย ๆ คลายขนดลดพงพานลงถวายนมสการพระผม

พระภาคเจา แลวกจากไป

พระพทธจรยาตอนเสดจประทบอย ภายในขนดของพระยานาคราช ณ รมไม

มจลนทน เปนตนเคาความคดใหสรางพระพทธรปปางนาคปรก ขนสกการบชา ตอมา

ทางโหราศาสตรก�าหนดใหเปนพระบชาประจ�าวนส�าหรบผทเกดวนเสาร

304

คตธรรมค�าสอน

หลวงปมน ภรทตโต

เราเกดมาเปนมนษย มความสงศกดมาก

อยาน�าเรองของสตวมาประพฤต มนษยเราจะต�าลง

กวาสตวและจะเลวกวาสตวอกมากมาย อยาพากนท�า

ใหพากนละบาป บ�าเพญบญ ท�าแตคณความด

อยาใหเสยชวตเปลาทมวาสนาเกดมาเปนมนษย

ผสนใจศกษาปฏบตธรรม คอผสนใจหาความรความฉลาดเพอคณงามความด

ทงหลายทโลกเขาปรารถนากน เพราะคนเราจะอยและไปโดยไมมเครองปองกนตวยอม

ไมปลอดภย ตออนตรายทงภายนอกภายใน

เครองปองกนตวคอหลกธรรมมสตปญญาเปนอาวธส�าคญ จะเปนเครองมนคงไม

สะทกสะทานมสตปญญาแฝงอยกบตวทกอรยาบถ เปนอาวธส�าคญ จะเปนเครองมนคง

ไมสะทกสะทานมสตปญญาแฝงอยกบตวทกอรยาบถจะคด-พด-ท�าอะไรไมมการยกเวน

มสตปญญาสอดแทรกอยดวยทงภายในและภายนอก มความเขมแขงอดทน มความเพยร

ทจะประกอบคณงามความด คนออนแอโงเงาเตาตนวนวายอยกบอารมณเครองผกพนดวย

ความนอนใจ และเกยจครานในกจการทจะยกตวใหพนภย

การต�าหนตเตยนผอน ถงเขาจะผดจรงกเปนการกอกวนจตใจตนเองใหขนมว

ไปดวย ความเดอดรอนวนวายใจทคดต�าหนผอนจนอยไมเปนสขนน นกปราชญถอเปน

ความผดและบาปกรรม ไมมดเลย จะเปนโทษใหทานไดสงไมพงปรารถนามาทรมาน

อยางไมคาดฝน

การกลาวโทษผ อนโดยขาดการไตรตรอง เปนการสงสมโทษและบาปใสตน

ใหไดรบความทกข จงควรสลดสงเวชตอความผดของตน งดความเหนทเปนบาปภย

แกตนเสย ความทกขเปนของนาเกลยดนากลว แตสาเหตทท�าใหเกดทกข ท�าไมพอใจ

สรางขนเอง

305

ผ เหนคณคาของตว จงเหนคณคาของผ อน วามความร สกเชนเดยวกน

ไมเบยดเบยนท�าลายกน ผมศลสตยเมอท�าลายขนธไปในสคตในโลกสวรรค ไมตกต�า

เพราะอ�านาจศลคมครองรกษาและสนบสนน จงควรอยางยงทจะพากนรกษาใหบรบรณ

ธรรมกสงสอนแลวควรจดจ�าใหด ปฏบตใหมนคง จะเปนผทรงคณสมบตทกอยางแนนอน

เมอเกดมาอาภพชาต แลวอยาใหใจอาภพอกผเกดมาชาตนอาภพแลว อยาใหใจ

อาภพ คดแตผลตโทษท�าบาปอกศลเผาผลาญตนใหไดทกข เปนบาปกรรมอกเลย

คนชว ท�าชวไดงาย และตดใจไมยอมลดละแกไขใหด คนด ท�าดไดงาย และตดใจ

กลายเปนคนรกธรรมตลอดไป

เราตองการของด คนด กจ�าตองฝก ฝกจนด จะพนการฝกไปไมได งานอะไรก

ตองฝกทงนน ฝกงาน ฝกคน ฝกสตว ฝกตน ฝกใจ นอกจากตายแลวจงหมดการฝก

ค�าวา ด จะเปนสมบตของผฝกดแลวแนนอน

จต เปนสมบตส�าคญมากในตวเราทควรไดรบการเหลยวแล ดวยวธเกบรกษา

ใหด ควรสนใจรบผดชอบตอจต อนเปนสมบตทมคายงของตน วธทควรกบจตโดยเฉพาะ

กคอภาวนา ฝกหดภาวนาในโอกาสอนควร ตรวจดจตวา มอะไรบกพรองและเสยไป

จะไดซอมสขภาพจต นงพนจพจารณาดสงขารภายใน คอ ความคดปรงแตงของจตวา

คดอะไรบาง มสาระประโยชนไหม คดแสหาเรอง หาโทษ ขนทกขมาเผาตนอยนน

พอรผด-ถกของตวบางไหม พจารณาสงขารภายนอกวา มความเจรญขนหรอเจรญลง

สงขารมอะไรใหมหรอมความเกาแกชราหลดไป พยายามเตรยมตวเตรยมใจเสยแตเวลา

ทพอจะท�าได ตายแลวจะเสยการใหทองในใจอยเสมอวา เรามความแก-เจบ-ตาย อยประจ�า

ตวทวหนากน

ทาน-ศล- ภาวนา ธรรมทง ๓ น เปนรากแกวของความเปนมนษย และเปน

รากเหงาของพระศาสนา ผเกดมาเปนมนษย ตองเปนผเคยสงสมธรรมเหลานมาอยใน

นสย ของผจะมาสวมรางเปนมนษยทสมบรณดวยมนษยอยางแทจรง

306

ขอธรรม ค�าสอน

หลวงปดลย อตโล

• อยาสงจตออกนอกไปเสวยอารมณ

• คดเทาไรๆกไมร ตอเมอหยดคดไดจงร

แตตองอาศยความคดนนแหละจงร

เกยวกบนมต

“ทเหนนน เขาเหนจรง แตสงทถกเหน ไมจรง”

“ทจรงพระอรหนตทงหลายทานไมไดรอะไรมากมายเลย เพยงแตเจรญจตใหรแจงใน

ขนธ๕, แทงตลอดในปฏจจสมปบาท, หยดการปรงแตง, หยดการแสวงหา, หยดกรยา

จต มนกจบแคน เหลอแต บรสทธ สะอาด สวาง วาง มหาสญตา วางมหาศาล”

“เวทนากบรางกายนนมอยตามธรรมชาตของมน แตไมไดเสวยเวทนานนเลย”

เมอถงปรมตถแลวไมตองการ

มผกราบเรยนหลวงปวา หลวงปสรางโบสถ ศาลา ไดใหญโตสวยงามอยางน คงจะ

ไดบญไดกศลอยางใหญโตทเดยว ฯ.

หลวงปกลาววา “ทเราสรางนกสรางเพอประโยชนสวนรวม ประโยชนส�าหรบโลก

ส�าหรบวดวาศาสนาเทานน ถาพดถงเอาบญ เราจะมาเอาบญอะไรอยางน”

“การฝกจต การพจารณาจตเปนวธลดทสด”

หลวงปขาว อนาลโย สนทนาฯกบ หลวงปดลย อตโล

307

มผเรยนถามหลวงปดลย อตโล วา “ทานยงมโกรธอยไหม?”

หลวงปตอบสนๆวา “ม แตไมเอา”

อกครงหนง มผเรยนถามหลวงปเรองการละกเลส “หลวงปครบท�าอยางไรจงจะตด

ความโกรธใหขาดได”

หลวงปตอบวา “ไมมใครตดใหขาดไดหรอก มแตรทน... เมอรทนมนกดบไปเอง.”

อยางทพดในหลกวชาการเรยนทางศาสนาวา ศล สมาธ ปญญา ทวาศลท�าให

เกดอบรมสมาธ สมาธอบรมปญญา ฉะนน พลงจตทเกดประโยชนอยางแทจรง

หลงจากเกดสมาธนน หมายถงวา จตนนจะยกสภาวะธรรมขนมาพจารณาไตรตรองใหเกด

วปสสนาญาณ เกดปญญาแลว ปญญานนกจะแจมแจงดกวาจตทไมเกดสมาธ หรอ

จตทไมมสมาธ

มผกราบเรยนถามหลวงปเรองการไวทกข

หลวงปตอบวา “ทกข ตองก�าหนดร เมอรแลวใหละเสย ไปไวมนท�าไม”

มผอวดอางของวเศษจากสตวตางๆ นาๆ แลวเรยนถามหลวงปวาอนไหนวเศษ

กวากน หลวงปตอบวา

“ไมมด ไมมวเศษอะไรหรอก เปนของสตวเดยรจฉานเหมอนกน

เมอตา เหนรปแลว รวาสวยงาม หรอนารงเกยจอยางไรแลว กหยดเพยงเทาน

เมอห ไดยนเสยง รวาไพเราะ หรอนาร�าคาญอยางไรแลว กหยดเพยงเทาน

เมอลน ไดลมรส รวาอรอย หรอไมอรอย เปรยวหวานมนเคมอยางไรแลว กหยด

เพยงเทาน

เมอจมก ไดกลน หอมหรอเหมนอยางไรแลว กหยดเพยงเทาน

เมอกาย สมผสโผฏฐพพะ รวาออนแขงเปนอยางไรแลว กหยดเพยงเทาน”

หลกธรรมทหลวงปใชพจารณาคอ “สพเพสงขารา สพพะสญญา อนตตา” ซงม

ค�าขยายความในหนงสอหนา ๔๔ ดงน “เมอสงขารขนธดบไปแลว ความเปนตวตน

จกไมม เพราะไมไดเขาไปเพอปรงแตง ครนเมอความปรงแตงขาดไป สภาพแหงการเปน

ตวตนไมม ความทกขจะเกดขนแกใครไดอยางไร”

308

มผเรยนถามหลวงป “พระอรหนตทานเคยนอนหลบฝนเหมอนคนธรรมดาดวย

หรอเปลาครบ”

ทานตอบวา “การหลบแลวเกดฝน เปนเรองของสงขารขนธไมใชหรอ”

“เรองพธกรรม หรอบญกรยาวตถตางๆทงหลาย กถอวาเปนเรองทยงใหเกดกศลได

อย หากแตวาส�าหรบนกปฏบตแลว อาจถอไดวาเปนไปเพอกศลเพยงนดหนอยเทานนเอง.

หลวงปยงมเวทนาอยหรอไม?

หลวงปอาพาธหนกอยทโรงพยาบาลจฬาฯ มผเขาเยยมแลวเรยนถามหลวงป

“หลวงปยงมเวทนาอยหรอไม?” หลวงปตอบวา “เวทนากบรางกาย มอยตามธรรมชาต

ของมน แตไมไดเสวยเวทนานนเลย”

เมอจตกระทบเขากบอารมณภายนอกอยางไร กใหหยดอยแคนน, อยาไปทะเลาะ

ววาทโตแยง, อยาไปเอออวยเหนดเหนงามใหจตไดโอกาสกอรปกอรางเปนตเปนตะ

เปนเรองเปนราวยดยาวออกไป อยาไปวพากษวจารณตอไป อยาไปใสใจอกตอไป พอกน

เพยงรอารมณเทานเอง หยดกนเพยงเทาน”

จตปรงกเลส คอ การทจตบงคบใหกาย วาจา ใจ กระท�าสงภายนอก ใหม ใหเปน

ใหเลว ใหเกดวบากได แลวยดตดอยวา นนเปนตว นนเปนตน ของเรา ของเขา,

กเลสปรงจต คอการทสงภายนอกเขามาท�าใหจตเปนไปตามอ�านาจของมน แลวยดวา

มตว มตนอย ส�าคญผดจากความเปนจรงอยร�าไป

แทจรงแลวความทกขรอนวนวายใจ มกเกดจากสงภายในใจเราทงสน คอ กเลส ตณหา

อปาทาน มนกอขนภายในใจ จนตองดนรนอยางนาเวทนายง

มไฟไหมใหญในจงหวดสรนทร ผลคอความทกขยากสญเสย บางคนเสยใจจนเสยสต

บางรายกมาล�าเลกใหหลวงปฟงวา อตสาหเขาวดท�าบญ ปฏบตธรรมมาตงแตปยาตายาย

ท�าไมบญกศลจงไมชวยคมครอง และหลายรายเลกเขาวดท�าบญ เพราะธรรมะไมชวยให

เขาพนจากไฟไหม

หลวงปไดกลาววา ”ไฟมนท�าตามหนาทของมน ธรรมะไมไดชวยใครในลกษณะนน

หมายความวา ความอนตรธาน ความวบต ความเสอมสลาย ความพลดพรากจากกน

สงเหลานมนมประจ�าโลกอยแลว

ทนผมธรรมะ ผปฏบตธรรมะ เมอประสบกบภาวะเชนนนแลว จะวางใจอยางไร

309

จงไมเปนทกข อยางนตางหาก ไมใชธรรมะชวยไมใหแก ไมใหตาย ไมใหหว ไมใหไฟไหม

ไมใชอยางนน.”

สวนผทประสบภยพบต หรอผทตกในสภาวะอบจน กไมควรหมดอาลยตายอยาก

ควรท�าจตใจใหสงบระงบตงมนอย กจะคอยๆหาทางออกใหแกตนได เพราะปญหาทกอยาง

ทไมมทางออกทางแกยอมไมมในโลก

ดเอาเถอะวา แมแตปญหาเรองความทกข อนเกดจากความเกด แก เจบ ตาย

พระพทธองคกยงหาค�าตอบไวใหได ส�าหรบปญหาอนๆ อนเลกนอยจะไมมค�าตอบ

ไดอยางไร

ในทางปฏบตทวา ปฏบตจต ปฏบตใจ โดยใหใจอยกบใจน กคอใหมสตก�ากบใจให

เปนสตถาวร ไมใชเปนสตคลายๆ หลอดไฟทจวนจะขาด เดยวกสวางวาบ เดยวกดบ

เดยวกสวาง แตใหมนสวางตดตอกนไปตลอดเวลา

เมอสตมนตดตอกน (webmaster - เปน สมมาสมาธ คอประกอบดวยความ

ตงมน) ไปอยางนแลว ใจมนกมสตควบคมอยตลอดเวลา เรยกอกอยางหนงวา “อยกบ

ตวรตลอดเวลา” ตวรกคอ “สต” นนเอง หรอจะเรยกวา “พทโธ” กได พทโธทวา ร ตน

เบกบาน กคอตวสตนนแหละ

มผ ไปกราบเรยนกบหลวงปเรองงานทมการจดกนบอย ๆ ใกลวดวา รบกวน

การปฏบต

ทานไดตอบดงน “มวสนใจอะไรกบสงเหลานน ธรรมดาแสงยอมสวาง ธรรมดาเสยง

ยอมดง หนาทของมนเปนเชนนนเอง เราไมใสใจฟงเสยกหมดเรอง จงท�าตวเราไมใหเปน

ปฏปกษกบสงแวดลอม เพราะมนมอยอยางน เปนอยอยางนเอง เพยงแตท�าความเขาใจ

กบมนใหถองแทดวยปญญาอนลกซงเทานนเอง”

“ค�าสอนทง ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขนธนน เปนเพยงอบายใหคนทงหลายหนมา

ดจตนนเอง ค�าสอนของพระพทธองคมมากมายกเพราะกเลสมมากมาย แตทางทดบทกข

ไดมทางเดยว คอ พระนพพาน

การทเรามโอกาสปฏบตธรรมทถกทางเชนนมนอยนก หากปลอยโอกาสใหผานไปเรา

จกหมดโอกาสพนทกขไดทนในชาตน แลวเราจะหลงอยในความเหนผดอกนานแสนนาน

เพอทจะพบธรรมอนเดยวกนน

310

ดงนน เมอเราเกดมาพบพระพทธศาสนาแลว รบปฏบตใหพนทกขเสย มฉะนน

จะเสยโอกาสอนดนไป เพราะวาเมอสจจธรรมถกลม ความมดมนยอมครอบง�าปวงสตว

ใหอยในกองทกขสนกาลนาน”

มผ ไปกราบเรยนหลวงป เรองสมาธวา ปฏบตไดดอยางยง เหลอแตความสข

สขอยางยง เยนสบาย แมจะใหอยอยางนนานเทาไรกได

หลวงปยมแลวพด

“เออ กดแลวทไดผล พดถงความสขในสมาธมนกสขจรง ๆ จะเอาอะไรมาเปรยบ

เทยบมได แตถาตดอยแคนน มนกไดแคนนแหละ ยงไมเกดปญญาอรยมรรค ทจะ

ตดภพชาต ตณหา อปาทาน ใหละสขนนเสยกอน แลวพจารณาขนธ 5 ใหแจมแจงตอไป”

มผเรยนถามถงเรองหยดคด หยดนก

หลวงปบอกวา

“กแสดงถงความผดพลาดอยแลว เพราะบอกใหหยดคดหยดนก กกลบไปคดทจะ

หยดคดนนเสยอกเลา แลวอาการหยดจกอบตขนไดอยางไร จงก�าจดอวชชาแหงการหยด

คดหยดนกเสยใหสน เลกลมความคดทจะหยดคดเสยกสนเรอง”

“พระธรรมทง ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขนธนน ออกไปจากจตของพระพทธเจาทงหมด

ทกสงทกอยางออกจากจต อยากรอะไรคนไดทจต (ของเราเอง)”

“การปฏบต ใหมงปฏบตเพอส�ารวม เพอความละ เพอคลายความก�าหนดยนด

เพอความดบทกข ไมใชเพอเหนสวรรควมาน หรอแมพระนพพานกไมตองตงเปาเพอจะ

เหนทงนน ใหปฏบตไปเรอยๆไมตองอยากเหนอะไร เพราะนพพานมนเปนของวางไมม

ตวไมมตน หาทตงไมม หาทเปรยบไมได ปฏบตไปจงรเอง”

มผอยากฟงความคดความเหนเรองการเวยนวายตายเกดของหลวงป และยกบคคล

มาอางวาทานผนน ทานผนระลกชาตยอนหลงไดหลายชาต

หลวงปวา “เราไมเคยสนใจเรองอยางน แคอปจารสมาธกเปนไปไดแลวทกอยางมน

ออกไปจากจตทงหมด อยากรอยากเหนอะไร จตมนบนดาลใหรใหเหนไดทงนน และรได

เรวเสยดวย หากพอใจเพยงแคน ผลทไดกคอ ท�าใหกลวการเวยนวายตายเกดในภพทต�า

แลวกตงใจท�าด บรจาคทาน รกษาศล แลวกไมเบยดเบยนกน พากนกระหยมยมยองใน

311

ผลบญของตว, สวนการทจะขจดกเลสเพอท�าลาย อวชชา ตณหา อปาทาน เขาถงความ

พนทกขอยางสนเชงนน อกอยางหนงตางหาก” ถงจตไมสงบกไมควรปลอยใหมนออกไป

ไกล ใชสตระลกไปแตในกายน ดใหเหน อนจจง ทกขง อนตตา อสภะสญญาหาสาระ

แกนสารไมได เมอจตมองเหนชดแลว จตกเกดความสลดสงเวช เกดนพพทา ความหนาย

คลายก�าหนด ยอมตดอปาทานขนธไดเชนเดยวกน”

คตธรรมค�าสอน ของหลวงปดลย อตโล

จตทสงออกนอกเพอรบสนองอารมณ ทงสน เปนสมทย

ผลอนเกดจากจตสงออกนอกแลวหวนไหว เปนทกข

จตเหนจตอยางแจมแจง เปนมรรค

ผลอนเกดจากจตเหนจตอยางแจมแจง เปนนโรธ

“เรองของพระวนยนน ใหศกษาอานต�ารบต�าราใหเขาใจถกตองทกขอมล เพอปฏบต

ไมใหผด สวนธรรมะนน ถาอานมากกจะมวตกวจารณมาก จงไมตองอานมากกได ขอให

ตงใจปฏบตเอาเพยงอยางเดยวพอ”

นกศกษาและผปฏบตธรรมหลายคน ชอบอานพระธรรมมากเกนไป ควรดค�าสอน

ของหลวงปดลยเอาไว วาการอานพระธรรมมากเกนไปนน ไมเปนผลดแตอยางใด

เพราะอานไปมากขนาดไหนกไมท�าใหกเลสภายในใจลดลงไปไดเลย

มแตความอวดดอถอดทคดวาตนเกง ตนฉลาดเทานน ทโผลออกมาอยางหลกเลยง

ไมได และทส�าคญเมอทานทงหลายเหลานนหนหนาเขามาปฏบตธรรม จตจะรวมสงบ

ไดยาก เพราะมความฟงซานในความรนนๆ

ความจรงการอานต�ารานนด แตควรอานเพอเปนแนวทางในการปฏบตเพอ

ไมท�าใหหลงทางเทานนพอ ความรในพระธรรมตางๆควรเกดขนทใจ ไมใชจาก

การอาน เพราะกเลสทงหลายกอยทใจ การดบกเลสกอย ทใจ แลวล�าพงการอาน

แตไมปฏบต จะท�าใหกเลสภายในใจดบไดอยางไร

312

คนเราทกวนนเปนทกขเพราะความคด ถามเวลาส�าหรบหายใจ กตองมเวลาส�าหรบภาวนา

การฟงแตละครงนน ควรใหไดอรรถรสของปรยต ปฏบต ปฏเวธ จงจะเปนสาระแกนสาร

คดเทาไรๆ กไมร ตอเมอหยดคดไดจงร

แตกตองอาศยความคดนนแหละจงร

313

314

หลวงปเหลอง ฉนทาคโม

ปรารภหลงพระปาฏโมกข ๑๒.๐๗.๒๐๑๓

กลาวถงวตถประสงคทเรามาในวนน การลงอโบสถฟงพระปาฏโมกขซง

เปนหลกในการปฏบตทางพระพทธศาสนา โดยเฉพาะพระภกษสามเณรเถรช

ผมามหนาทปฏบตโดยตรงตามหลกค�าสอนพระพทธศาสนา นกตองศกษาใหรจกหนาท

ทจะตองปฏบต ท�าอยางไรจงจะด ท�าอยางไรจงจะถก ท�าอยางไรจงท�าไดของทเรา

ศกษามาตองมธรรมมวนยเปนขอทเรายดถอเปนหลกในการนอมน�ามาปฏบต

ตามนน นศาสนาจะตงอยไดเพราะธรรมวนยนเอง

วนยปฎกมอย ๒๑,๐๐๐ ธรรมขนธ เฉพาะวนยนะมอย ๒๑,๐๐๐ ธรรมขนธ

๒๑,๐๐๐ ธรรมขนธน หรออยในปาฏโมกขทงหมด บรรดาวนยทงหลายรวมอยน

ทเราไปเหนต พระไตรปฎกกม พระสตนตปฎก วนยปฎก อภธรรมปฎก คอ

เปนตทบนทกธรรมค�าสอนของพระพทธเจาไว ทงพระสตร พระวนย ทงพระปรมต

มนเปนอยางนนเดอ พระ

315

เพราะฉะนนการสบตอพระพทธศาสนาไมใหเสอมสญไปกอาศยพวกเรานแหละ

พทธบรษท ซงมความเชอความเลอมใส ไดสละหนาทการงานของตนมาบวชเรยนเขยน

อาน แลวกนอมน�ามาปฏบตตามเพอสบตอ และความสขความเจรญรงเรองทงแกตว

เองดวย ทงแกครอบครวทงแกประเทศชาตบานเมองดวย นประโยชนมนเกยวเนอง

กนอยางน

เพราะฉะนนศาสนานจะเสอมหรอจะเจรญขน กขนอยกบพวกเรานเอง เพราะ

วาพระพทธเจาหรอครบาอาจารยทานกลวงลบไปหมดแลว แตทานไมไดเอาอะไรไป

แมแตพระพทธเจาทานไมไดเอาอะไรไปเลย หลวงปหลวงพอทตายไปกไมไดเอา

อะไรไป เอาทงไวขางหลงนเอง ใหพวกเราดแลรกษาเอาเปนอยางนน

เราจะสงเกตไดวาผทตายแลวไมมใครเอาอะไรไป แมแตรางกายกเอาไป

เผาทง ประสาอะไรจะเอาววเอาควายไปไดดวย เพราะฉะนนสงทเอาไปมแตบญกบ

บาปทตวเองเคยท�า นนแหละเอาตดใจไปดวยเปนอยางน

เพราะฉะนนในฐานะทเราเปนพทธบรษทคอกลมหรอพวกทนบถอพระพทธ

ศาสนา เราจงตองมหนาทรบทรพยมรดกนไวคอ ผเปนผรกษาดแลตอมาในปจจบน

ซงไดสบทอดตอๆกนมาหลายยคหลายสมยแลวนบแตพระพทธเจาปรนพพานมา

ก ๒๕๕๖ ปนแลวเปนอยางนน พ.ศ นนบตงแตวนปรนพพานไมใชนบตงแตวนเกด

ฉะนนไมวามรดกทงทางโลกและทางธรรม ทางโลกกเชนปยาตายายของเรา

นแหละและมรดกทางศาสนากเรองแกศาสนา ขอวตรปฏบต เมอปยาตายายหรอ

ผ เกดกอนทานเคยท�ามาปฏบตมาไดผลไดประโยชน แกตนเอง แกครอบครว

แกพวก แกเพอน เคยปฏบตมาอยางนมความสขความเจรญเรากรกษาแบบนเปน

ตวอยางเปนขอมรดกตกทอดมาถงพวกเราแลว กทานฝากไว

พระพทธเจาทานวา ศาสนาของพระองคโดยเฉพาะศาสนาพทธจะเสอม

หรอจะเจรญขนอยกบพทธบรษท ๔ ไมใชเจรญเองหรอเสอมเอง มนขนอยกบ

บรษท ๔ น บรษทหมายถงหม คณะหรอพวกมนษยทอย เปนกล มเปนกอนน

ทานกอธบายตอไปวาบรษท ๔ คอใครบางบรษท ๔ หมายถง ภกษ ๑ ภกษณ ๑

อบาสก ๑ อบาสกา ๑ ภกษหมายถงภกษทบวชอยนแหละ หมายถงสามเณรเถรช

316

ดวยเปนอยางนนเดะ ภกษณหมายถงผหญงบวชเปนพระตะกอนนะม แตทกวนน

กหมด ๆ พวกภกษณ กเอาสามเณร เถร ช นแทน

ทนอบาสกหมายถงผชายทงหมด อบาสกาหมายถงผหญงทงหมด ผนบถอ

ศาสนา ผชายชออบาสก ผหญงชออบาสกา คนทง ๔ พวกนแหละจะท�าใหศาสนา

เสอมหรอเจรญมนเปนอยางนนเดะ

เพราะฉะนนผทนบถอศาสนาพทธอนเดยวกนน ใหชอวาพทธบรษทกลม

หรอพวกทนบถอศาสนาพทธเปนอยานนนะ นพวกปยาตายายของพวกเรานตงแต

ตงประเทศชาตบานเมองมากนบถอศาสนาพทธเปนหลก เหมอนกบสธงชาตน สขาว

นนแทนศาสนา เครองหมายแทนศาสนา

ธงชาตไทยม ๓ ส ๑ สแดง ๒ สขาว ๓ สน�าเงน เปนสญลกษณหรอเปน

ตวแทนสถาบน ของคนประชาชนชาวไทย สแดงหมายถงชาตไทย ผมความกลาหาญ

สละชวตรกษาประเทศชาตไวได มเลอดแดงแดงเหมอนกนหมดอนนสแดง

สขาวหมายถงผปฏบตศาสนาหมายถงศาสนา ในศาสนานนหมายถงค�าสอน

ของพระพทธเจานนเอง ผทมศรทธาเลอมใสมาศกษาและปฏบตตามค�าสอนนเอง

ชอวาพทธบรษท เปนบรษทใหญ เพราะฉะนนเรานเปนผเปนเจาของของศาสนาน

เพราะวาปยาตายายหรอครบาอาจารยทเกดกอนทานกลวงลบดบขนธไปแลว

ดวยอ�านาจทพระองคหรอทานมความเปนหวงผอยขางหลงทาน จงถายทอด

ขอวตรปฏบตทานเคยปฏบตมาเพอความสขความเจรญกถายทอดเปนต�ารบเปนต�ารา

ทเราเหนอยนแหละไว ไมไดเอาอะไรไปเลยใหเราเปนผดแลใชสอยใหเปนประโยชน

เปนอยางนนเดะ

เหมอนกบคนในตระกลหนงตระกลหนงเมอปยาตายายตายไปแลวทรพยมรดก

กตกอยกบลกหลานขางหลงเปนผดแลรกษา ถาผอยขางหลง ไมดแลรกษา มนก

หมดไปเทานนเอง เหมอนตาลยอดดวนของดดทปลอยไวให ไมดแลรกษาทงหมด

เปนงน

คอไมรจกบญคณผมคณ ไมมกตญญกตเวท แตอนนมผดมผรจกบญคณ

หมายถงปยาตายาย ครบาอาจารยของเราตอๆกนมานแหละ เปนผมบญคณเปนผม

317

กตญญกตเวท ระลกถงบญคณนนกนอมรบเอามาศกษา มาปฏบตเคารพนบถอแลว

กปฏบตตามตอๆ กนมาจนถงพวกเราเดยวน

เพราะฉะนนพวกเราในปจจบนนบางคนกไมเอาใจใสบางคนกไมดแลกหมด

ขอวตรปฏบตกไมปรากฏขนมา เพราะไมมคนยกยองเชดชบชา คนกจะมแตคด

มแตโกง มแตต มแตฆากน คนไมมศลธรรม เพราะฉะนนทเรามาท�าอยนกเพอ

สงเสรมเรยกวายกยองเชดชบชา ปฏบตตามเพอประโยชนตวเองดวยเพอประโยชน

แกหมคณะ แกประเทศชาต แกชาตดวยมนมประโยชนอยางน

นค�าสอนของพระพทธเจากจ�าแนกออกไปเปนหลายระดบ มอยางหยาบ

มอยางกลาง มอยางสง เพราะพระองคเปน ภควา เปนผจ�าแนกแจกธรรม และ

ค�าสอนของพระองคนนเปน สวากขาโต แปลวากลาวไวดแลว ทกบทความทกค�า

เปนสจจธรรม ทพระองคไดกลาวไปแลวนน ลวนแลวแตเปนสจจธรรม

เพราะฉะนนกเรยกวา สวากขาโต ภควะตาธมโม เปนค�าสอนทพระองคกลาว

ไวดแลว ไมตองแกไข เพยงแตศกษาใหรแลวปฏบตตามเทานน เพราะฉะนนค�าสอน

ของพระพทธเจาเหมอนกบแบบแปลนทพระองคเขยนไวเพอผอยขางหลงมความสนใจ

เอาไปท�าตามเหมอนกบแบบแปลนทเขยนเปนศาลา เปนอาคาร เปนโรงเรยน เขยน

บอกเลขหมด วธท�าไวหมด เพอผนนสนใจเอาไปท�าตามเอานเปนตวอยาง เชน มทง

ศล ๕ มทงศล ๘ มทงศล ๑๐ มทงอยางหยาบ อยางละเอยด อยางสง ไมใชม

อยางเดยวนะ จ�าแนกแจกออกไป

เพราะฉะนนเรามาท�าอยางน จงชอวาเราปฏบตเพอด�าเนนตามรอย เดนตาม

พทธพจนคอค�าสอนของพระพทธเจาทพระองคมมหากรณา มความหวงใยอาลยในทาง

ธรรมะ จงไดเทศนาวาไว มทงพระสตร มทงวนย มทงพระอภธรรม คอบทความ

พระสตร กมอย ๒๑,๐๐๐ ธรรมขนธ พระวนยมอย ๒๑,๐๐๐ ธรรมขนธ รวมทง

๒ สตรน เปน ๔๒,๐๐๐ ธรรมขนธ มอภธรรมปฎกอกคมภรหนง มประมาณ

๔๒,๐๐๐ พระธรรมขนธ จงรวมกนเปน ๘๔,๐๐๐ ธรรมขนธ นค�าสอนของ

พระพทธเจานะ ทพระอรหนตภายหลงน ทานรวบรวมมาจารกเปนลายลกษณอกษร

ไวเมอสงคายะนา ครงท ๕ หรอครงท ๓ นหมายเอาอยางน

318

ทนเรากยอตามล�าดบนแลว การศกษาการปฏบตนนกไปตามล�าดบตามชนหยาบ

เสยกอน ชนกลาง ชนละเอยด เพราะฉะนนค�าสอนรวมกมอย ๓ อยางเทานนแหละ

มการใหทาน ๑ การรกษาศล ๑ การภาวนา ๑ น วธท�าแลวจ�าแนกออกไปอกให

ผรวบรวมไวอยางน ทนหนาทหรอค�าสอนของพระองคแมวาจะมมากมายเทาไหรกตาม

(มถง ๘๔,๐๐๐ ธรรมขนธ) อนนวาโดยพศดาร แตเมอยอมาแลวมอย ๓ ขอ

เปนอยางนน คอขอท ๑ นนเปนขอหาม ไมใหท�า ขอท ๒ สงใหท�า

ทวาค�าสงกบค�าสอนน ค�าสงนหามไมใหท�า ค�าสอนนใหท�าตาม เปนอยาง

นนเดะ ทนค�าสงนค�าสงสอนนหมายเอาธรรมวนยแตในความหมายนคอ ใหละ

ใหท�าความด ดวยกายวาจาใจ นเครองมอส�าหรบท�าบญท�าบาป

ท�าดดวยกาย วาจา ใจ เพราะสงทเราอยากไดนน ถาไมท�าไมได ไมถงมอ

ถาไมไปเอามาไมตดมอมาเปนงน กการทใหท�าตามเพอใหเราไดสงนนมา ถาเปนเพยง

แตคดไมไดหรอก เหมอนเราอยากไปไหน ถาไมเดนมนกไมถง เพราะฉะนนสงททาน

อนญาตใหท�าหมายถงสงทมคณ นจ�าพวกทหามไมใหท�า หรอใหละเวน คอสงนน

ใหโทษผดอนตรายวนาศฉบหายถาท�าแลว เพราะฉะนนสงทเปนโทษนทานหาม

เปนขอหามไมใหท�า อนนเปนขอท ๒ นะ

ขอท ๓ ท�าใจใหสบาย ท�าตวเองใหสบาย เรองทไมดอยาเอามาพดอยาเอา

มาคด พยายามเอาแตเรองดๆ งามๆ เพอใหเราเลอกเอา อยาไปเอาอะไรกเอามา

เอากเอาสงทเปนประโยชน ขอท ๓ ท�าจตใจใหผองใสสะอาดใหบรสทธ ทนวธท�า

กเหมอนวาแหละใหรจกการใหทาน ๑ การใหทานนเปนการสงเคราะหซงกนและกน

รจกชวยดแลกน อยางท ๒ การรกษาศลควบคมความประพฤต ศลนเปน มลกษณะ

ในการควบคมความประพฤตใหคนอยในระบบ ในระเบยบ นบแตศล ๕ ขนไป

ถาไมท�าตามศลน ไมมระบบ ไมมระเบยบ กมแตเบยดเบยนซงกนและกน

เพราะฉะนนเอาศล ๕ แหละเปนสากลบงคบ หามไมใหฆากน ไมใหลกกน หามไมให

ลวงลกลวงเมยกน หามไมใหพดปด หามไมใหกนของมนเมา อนนเปนบทตน

อยตรงน

เพราะฉะนนค�าสอนของพระองคนทานสอนอยางมระเบยบ สอนตงแตหยาบๆ

319

ขนบนไดขนท ๑ ขนท ๒ ขนท ๓ เอาตาม ไมใหขน ทท�าอนไหนท�าไดท�าไป ตาม

ขนตอน เหมอนกบการใหทาน กใหของทมประโยชน ของทบรสทธ จงเอาไปใหทาน

ไมก�าหนดวตถแตตองเปนของทสะอาดมประโยชนเอาไปใหทาน

ใหทานนจะตองมของกอนจงใหทานไดและของทไดมาตองเปนของทบรสทธ

ไมไดไปคดไปโกงไปลกเอามา อนนเปนค�าสอนทพระองคสอนไว กอยางนอนญาต

ใหท�า เพราะฉะนน จงวาค�าสอนของพระพทธเจานถงแมจะมากมายกายกองกตาม

พระองคกยอเปนหรอวาสอนไปตามจรตนสยของคนมนมหลายระดบ ทนการจะรบเอา

ค�าสอนไปปฏบตตามนนเราตองศกษา การอบรม ใหรกอน

ทานแนะน�าใหรอะไรบาง ผดบาง ถกบาง อนไหนผด อนไหนถก เพราะฉะนน

จงตองมการศกษา การอบรม หรอแนะน�ากน เพอใหมนท�าถกเมอไดผลมา

เพราะฉะนนทเราท�านมประโยชนทงแกตวเองดวย ทงแกประเทศชาตบานเมอง

ดวย หมายเอาอยางนแลว เรองศลเรองวนยนเปนขอทช�าระลางความประพฤตทง

ทางกาย ทางวาจา และทางจตใจ เชนอยางหยาบกหมายถงการใหทาน ใหรจกการ

ใหทานไปพรอมกน อยางกลางกหมายถงศลนแหละ หมายถงศล

ความประพฤตปฏบตอยางสง กคอการภาวนา จตใจคอเรองภายใน เพราะ

ฉะนนเราเปนพทธบรษทนจ�าเปนทจะตองศกษาใหรแลวนอมน�ามาประพฤตปฏบตตาม

เพอใหเปนประโยชนแกตวเองดวย แกผอนดวย ทเราท�าอยนเราท�าถกแลวละ

ทนกจ�าแนกแจกไปตามคนทเอาไปปฏบตตาม บางคนกเอาไปปฏบตตามดวย

ความตงอกตงใจจรงๆ สอนอยางไรพยายามท�าอยางนน นบางคนกแลวแตโอกาส

ปลอยไปตามเรองตามโอกาส บางคนกไมเอาเลย มนเปนอยางน

ถาไมเอาเลยนท�าใหบานเมองเดอดรอน ท�าใหคนไมมศลมธรรมอยในใจ

คนไมมศลอยในใจคอคนไมอายบาป ไมร จกกลวบาป โดยอางวาบาปกไมเหน

ตวบญกไมเหน เหนแตคน เหนแตพระ กบาปไมม บญไมม กเลยท�าใหคนไมไดตง

อยในศลในธรรมนเอง ไปกอกวนผมศลมธรรมใหเดอดรอนดวยนนเดะ

เหมอนกบพวกทตงกฎบญญตเปนหมวดประจ�ากองอยในกองน ในกระทรวง

นมกฎเกณฑอยางน มขอกตกาประจ�าแผนกอยางน อยางน ไวใหคน

320

บางคนไมท�าตามเปนเหตใหมปญหาขนเปนงน ปญหาเกดจากคนไมท�าตาม

ขอกตกา บอกใหอยาท�าหรอไมใหกนของมนเมายงขนไปกน มนกแสดงใหปรากฏอย

กบอกแลวทกวนน เขาเรยกวา ยาบา นคนทกวนนอยากบา แหม อย ไมอย

อยากบา คนประเภทนพระพทธเจาวายงไมเตมคน ยงไมเปนมนษย ๑๐๐% แตเปน

คน เปนคนไดอย เพราะมนษยนตองมศล ๕ ครบทง ๕ ขอ

ตามธรรมะทานกลาวไวถาใครมศล ๕ ทง ๕ ขอ นอยในใจ ผนนเปนคน

เปนมนษยละ มนษยโส แตถามบาง ไมมบางอนนมนเปนคน เพราะฉะนนมนษยกบ

คนกบบคคลมนมความหมายคนละอยาง ถาจะแยกพดออกไป

ทนมาถงพระ ทงพระทงเณรมนขนมาสงแลวจนถงกบบวช กสมาทานศล ๘

สงแลว นศล ๘ ชอวาขนสงแลวนกถงพรหม ศล ๘ ตายแลวไปถงชนพรหมได

เขาเรยกพรหมจรรย ศล ๘ ไปถงภกษหรอสมณะผบวชเปนภกษอนนกชนสงขนไป

อนทเลาใหฟงเมอกศลพระนะนน ๒๒๗ ทงหมด มนรวมอยนแปลวา พระโดยมาก

จ�าไมไดหมด เลยอนญาตใหผทสวดได เปนผสวด นอกนนเปนผมาฟงกหมายถง

เหมอนเรารบศล ๕ ตงแตปาณา เปนตนไป มนเปนอยางนนเดะ เพราะฉะนนจงเรยก

วาปาฏโมกข

ปาฏโมกข หมายถงเครองช�าระจตใจใหสะอาดใหพนจากทกข จากโทษจนได

ถงขนสงเปนงน มนมความหมายอยางน เพราะฉะนนในวนนเรากรวมกน เปนการ

สบตอพระพทธศาสนา เพอประโยชนตนเอง ประโยชนผอนมนเปนสงทเราจะตองท�า

เพราะมความประสงคอยางน แลวกตอไปสมควรแลวหละ สมควรจะเลกกนเพราะนง

นานแลวหลวงพอกนงนานไมไดเหมอนกน มนเตอน มนเตอนเกยวแกสงขาร

ตอไปนกพากนกราบพระโดยพรอมเพรยงกนเดอ เลกกน กราบพระพทธเจาฯ

321

การกราบพระรตนตรยนยมกราบแบบเบญจางคประดษฐ

จงหวะท ๑ “อญชล” ยกมอขนประนมระหวางอกแบบเทพนม

ทานชาย นงคกเขา ทานหญง นงคกเขาราบ

การเตรยมกราบเบญจางคประดษฐ นงทบสนเทา ฝามอทง ๒ ขางวางบนหนาขาเหนอเขา

322

จงหวะท ๒ “วนทา” ยกมอประนมขนจรดหนาผาก

หวแมมอทงสองอยระหวางคว ปลายนวชตดหนาผากแนวตนผม

จงหวะท ๓ “อภวาท” หมอบกราบลงใหหนาผากจรดพน

วางฝามอแบราบหางกนหนงฝามอ กมศรษะใหหนาผากจรดพนในระหวางฝามอทงสอง

ทานชาย ขอศอกตอจากหวเขา

ทานชาย ศรษะตงตรง

ทานหญง ใหขอศอกทงสองขนาบเขา

ทานหญง กมศรษะลงเลกนอย

323

บทขดธมมะจกกปปะวตตะนะสตร

อะนตตะรง อะภสมโพธง สมพชฌตวา ตะถาคะโต,

ปะฐะมง ยง อะเทเสส ธมมะจกกง อะนตตะรง.

สมมะเทวะ ปะวตเตนโต โลเก อปปะฏวตตยง,

ยตถากขาตา อโภ อนตา ปะฏปตต จะ มชฌมา.

จะตส วารยะสจเจส วสทธง ญาณะทสสะนง,

เทสตง ธมมะราเชนะ สมมาสมโพธกตตะนง.

นาเมนะ วสสตง สตตง ธมมะจกกปปะวตตะนง,

เวยยากะระณะปาเฐนะ สงคตนตมภะณามะ เส.ฯ

ธมมะจกกปปะวตตะนะสตตง

เอวมเม สตง. เอกง สะมะยง ภะคะวา, พาราณะสยง

วหะระต, อสปะตะเน มคะทาเย. ตตระ โข ภะคะวา ปญจะวคคเย

ภกข อามนเตส.

เทวเม ภกขะเว อนตา ปพพะชเตนะ นะ เสวตพพา. โย จายง

กาเมส กามะสขลลกานโยโค, หโน คมโม โปถชชะนโก อะนะรโย

อะนตถะสญหโต. โย จายง อตตะกละมะถานโยโค, ทกโข อะนะรโย

อะนตถะสญหโต.

เอเต เต ภกขะเว อโภ อนเต อะนปะคมมะ, มชฌมา ปะฏปะทา

ตะถาคะเตนะ อะภสมพทธา, จกขกะระณ ญาณะกะระณ อปะสะมายะ

อะภญญายะ สมโพธายะ นพพานายะ สงวตตะต.

324

กะตะมา จะ สา ภกขะเว มชฌมา ปะฏปะทา ตะถาคะเตนะ

อะภสมพทธา, จกขกะระณ ญาณะกะระณ อปะสะมายะ อะภญญายะ

สมโพธายะ นพพานายะ สงวตตะต.

อะยะเมวะ อะรโย อฏฐงคโก มคโค. เสยยะถทง. สมมาทฏฐ

สมมาสงกปโป, สมมาวาจา สมมากมมนโต สมมาอาชโว, สมมาวายาโม

สมมาสะต สมมาสะมาธ.

อะยง โข สา ภกขะเว มชฌมา ปะฏปะทา ตะถาคะเตนะ

อะภสมพทธา, จกขกะระณ ญาณะกะระณ อปะสะมายะ อะภญญายะ

สมโพธายะ นพพานายะ สงวตตะต.

อทง โข ปะนะ ภกขะเว ทกขง อะรยะสจจง. ชาตป ทกขา ชะราป

ทกขา มะระณมป ทกขง,โสกะปะรเทวะทกขะโทมะนสสปายาสาป

ทกขา, อปปเยห สมปะโยโค ทกโข ปเยห วปปะโยโค ทกโข ยมปจฉง

นะ ละภะต ตมป ทกขง, สงขตเตนะ ปญจปาทานกขนธา ทกขา.

อทง โข ปะนะ ภกขะเว ทกขะสะมทะโย อะรยะสจจง. ยายง ตณหา

โปโนพภะวกา นนทราคะสะหะคะตา ตต ระ ตต ราภนนทน. เสยยะถทง.

กามะตณหา ภะวะตณหา วภะวะตณหา.

อทง โข ปะนะ ภกขะเว ทกขะนโรโธ อะรยะสจจง. โย ตสสาเยวะ

ตณหายะ อะเสสะวราคะนโรโธ จาโค ปะฏนสสคโค มตต อะนาละโย.

อทง โข ปะนะ ภกขะเว ทกขะนโรธะคามน ปะฏปะทา อะรยะสจจง.

อะยะเมวะ อะรโย อฏฐงคโก มคโค. เสยยะถทง. สมมาทฏฐ

สมมาสงกปโป, สมมาวาจา สมมากมมนโต สมมาอาชโว, สมมาวายาโม

สมมาสะต สมมาสะมาธ.

325

อทง ทกขง อะรยะสจจนต เม ภกขะเว, ปพเพ อะนะนสสเตส

ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท ปญญา อทะปาท วชชา

อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

ตง โข ปะนทง ทกขง อะรยะสจจง ปะรญเญยยนต เม ภกขะเว,

ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท

ปญญา อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

ตง โข ปะนทง ทกขง อะรยะสจจง ปะรญญาตนต เม ภกขะเว,

ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท

ปญญา อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

อทง ทกขะสะมทะโย อะรยะสจจนต เม ภกขะเว, ปพเพ

อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท ปญญา

อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

ตง โข ปะนทง ทกขะสะมทะโย อะรยะสจจง ปะหาตพพนต เม

ภกขะเว, ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง

อทะปาท ปญญา อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

ตง โข ปะนทง ทกขะสะมทะโย อะรยะสจจง ปะหนนต เม ภกขะเว,

ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท ปญญา

อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

อทง ทกขะนโรโธ อะรยะสจจนต เม ภกขะเว, ปพเพ อะนะนส

สเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท ปญญา อทะปาท

วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

326

ตง โข ปะนทง ทกขะนโรโธ อะรยะสจจง สจฉกาตพพนต เม

ภกขะเว, ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท

ปญญา อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

ตง โข ปะนทง ทกขะนโรโธ อะรยะสจจง สจฉกะตนต เม ภกขะเว,

ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท ปญญา

อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

อทง ทกขะนโรธะคามน ปะฏปะทา อะรยะสจจนต เม ภกขะเว,

ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท ญาณง อทะปาท

ปญญา อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

ตง โข ปะนทง ทกขะนโรธะคามน ปะฏปะทา อะรยะสจจง

ภาเวตพพนต เม ภกขะเว, ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท

ญาณง อทะปาท ปญญา อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

ตง โข ปะนทง ทกขะนโรธะคามน ปะฏปะทา อะรยะสจจง

ภาวตนต เม ภกขะเว, ปพเพ อะนะนสสเตส ธมเมส, จกขง อทะปาท

ญาณง อทะปาท ปญญา อทะปาท วชชา อทะปาท อาโลโก อทะปาท.

ยาวะกวญจะ เม ภกขะเว อเมส จะตส อะรยะสจเจส, เอวนต

ปะรวฏฏง ท วาทะสาการง ยะถาภตง ญาณะทสสะนง นะ สวสทธง

อะโหส.

เนวะ ตาวาหง ภกขะเว สะเทวะเก โลเก สะมาระเก สะพรหมะเก,

สสสะมะณะพรห มะณยา ปะชายะ สะเทวะมะนสสายะ, อะนตตะรง

สมมาสมโพธง อะภสมพทโธ ปจจญญาสง.

327

ยะโต จะ โข เม ภกขะเว อเมส จะตส อะรยะสจเจส, เอวนต

ปะรวฏฏง ทวาทะสาการง ยะถาภตง ญาณะทสสะนง สวสทธง อะโหส.

อะถาหง ภกขะเว สะเทวะเก โลเก สะมาระเก สะพรหมะเก, สสสะ

มะณะพราหมะณยา ปะชายะ สะเทวะมะนสสายะ, อะนตตะรง สมมา

สมโพธง อะภสมพทโธ ปจจญญาสง.

ญาณญจะ ปะนะ เม ทสสะนง อทะปาท, อะกปปา เม วมตต,

อะยะมนตมา ชาต, นตถทาน ปนพภะโวต.

อทะมะโวจะ ภะคะวา อตตะมะนา ปญจะวคคยา ภกข ภะคะวะโต

ภาสตง อะภนนทง. อมสสะมญจะ ปะนะ เวยยากะระณส มง ภญญะ

มาเน, อายสมะโต โกณฑญญสสะ วระชง วตะมะลง ธมมะจกขง

อทะปาท. ยงกญจ สะมทะยะธมมง สพพนตง นโรธะธมมนต.

ปะวตตเต จะ ภะคะวะตา ธมมะจกเก, ภมมา เทวา สททะมะนสสา

เวสง, เอตมภะคะวะตา พาราณะสยง อสปะตะเน มคะทาเย อะนตตะรง

ธมมะจกกง ปะวตตตง, อปปะฏวตตยง สะมะเณนะ วา พราหมะเณนะ

วา เทเวนะ วา มาเรนะ วา พรหมนา วา เกนะจ วา โลกสสะมนต.

ภมมานง เทวานง สททง สตวา,

จาตมมะหาราชกา เทวา สททะมะนสสาเวสง. จาตมมะหาราชกานง

เทวานง สททง สตวา,

ตาวะตงสา เทวา สททะมะนสสาเวสง. ตาวะตงสานง เทวานง

สททง สตวา,

328

ยามา เทวา สททะมะนสสาเวสง. ยามานง เทวานง สททง

สตวา

ตสตา เทวา สททะมะนสสาเวสง. ตสตานง เทวานง สททง

สตวา,

นมมานะระต เทวา สททะมะนสสาเวสง. นมมานะระตนง เทวานง

สททง สตวา,

ปะระนมมตะวะสะวตต เทวา สททะมะนสสาเวสง. ปะระนมมตะวะ

สะวตตนง เทวานง สททง สตวา,

พรหมะกายกา เทวา สททะมะนสสาเวสง พรหมะกายกานง เทวานง

สททง สตวา

พรหมะปารสชชา เทวา สททะมะนสสาเวสง ฯ พรหมะปะรสชชานง

เทวานง สททง สตวา

พรหมะปะโรหตา เทวา สททะมะนสสาเวสง ฯ พรหมะปะโรหตานง

เทวานง สททง สตวา

มะหาพรหมา เทวา สททะมะนสสาเวสง ฯ มะหาพรหมานง เทวานง

สททง สตวา

ปะรตตาภา เทวา สททะมะนสสาเวสง ฯ ปะรตตาภานง เทวานง สท

ทง สตวา

อปปะมาณาภา เทวา สททะมะนสสา เวสง ฯ อปปะมาณาภานง เท

วานง สททง สตวา

329

อาภสสะรา เทวา สททะมะนสสาเวสง ฯ อาภสสะรานง เทวานง สททง

สตวา

ปะรตตะสภา เทวา สททะมะนสสาเวสง ฯ ปะรตตะสภานง เทวานง สท

ทง สตวา

อปปะมาณะสภา เทวา สททะมะนสสาเวสง ฯ อปปะมาณะสภานง เท

วานง สททง สตวา

สภะกณหะกา เทวา สททะ มะนสสาเวสงฯ สภะกณหะกานง เทวานง

สททง สตวา

เวหปผะลา เทวา สททะมะนสสาเวสง ฯ เวหปผะลานง เทวานง สททง

สตวา

อะวหา เทวา สททะมะนสสาเวสง ฯ อะวหานง เทวานง สททง สตวา

อะตปปา เทวา สททะมะนสสา เวสง ฯ อะตปปานง เทวานง สททง สตวา

สทสสา เทวา สททะมะนสสาเวสง ฯ สทสสานง เทวานง สททง สตวา

สทสส เทวา สททะมะนสสาเวสง ฯ สทสสนง เทวานง สททง สตวา

อะกะนฏฐะกา เทวา สททะมะนสสาเวสง ฯ

เอตมภะคะวะตา พาราณะสยง อสปะตะเน มคะทาเย อะนตตะรง

ธมมะจกกง ปะวตตตง, อปปะฏวตตยง สะมะเณนะ วา พรหมะเณนะ วา

เทเวนะ วา มาเรนะ วา พรหมนา วา เกนะจ วา โลกสสะมนต.

อตหะ เตนะ ขะเณนะ เตนะ มหตเตนะ, ยาวะ พ รหมะโลกา สทโท

อพภคคจฉ อะยญจะ ทะสะสะหสส โลกะธาต, สงกมป สมปะกมป

สมปะเวธ. อปปะมาโณ จะ โอฬาโร โอภาโส โลเก ปาตระโหส, อะตก

330

กมเมวะ เทวานง เทวานภาวง.

อะถะโข ภะคะวา อทานง อทาเนส, อญญาส วะตะ โภ โกณฑญโญ,

อญญาส วะตะ โภ โกณฑญโญต.

อตหทง อายสมะโต โกณฑญญสสะ, อญญาโกณฑญโญเตววะ

นามง อะโหสต.

จลชยยะมงคลคาถา (ไชยนอย)

นะโม เม พทธะ เตชสสา ระตะนะตะยะ ธมมกา

เตชะ ประสทธ ปะสเทวา นารา ยะปะระเมสรา

สทธ พรหมา จะ อนทา จะ จะตโลกา คมภ รกขะกา

สะมทา ภตง คงกา จะ สะพรหมา ชยยะ ประสทธ ภะวนตเต

ชยยะ ชยยะ ธ รณ ธ รณ อทะธ อทะธ นะ ท นะ ท

ชยยะ ชยยะ คะคน ละตน ละนสย นรย สยเสน นะ เมรราช ชะพล น ระช

ชยยะ ชยยะ คมภ ระ โสมภ นาเคน ทะนาค ป ศาจ จะ ภ ตะกาล

ชยยะ ชยยะ ทน นมต ตะ โรค ชยยะ ชยยะ สงคสทา ทา นะมขะชา

ชยยะ ชยยะ วะรณ ณะมขะ ศาตรา ชยยะ ชยยะ จม ปาทนา คะ กละคณโถ

ชยยะ ชยยะ คชชะคน นะตรง สกะระภ ชง สหะ เพยคฑะ ทปา

331

ชยยะ ชยยะ วะรณ ณะมขะ ยาตรา ชตะ ชตะ เสน นาร ปนะสทธ น ระด

ชยยะ ชยยะ สขา สขา ชว ชยยะ ชยยะ ธ ระณ ตะเล สะทา สชยยา

ชยยะ ชยยะ ธ ระณ สาน ตน สะทา

ชยยะ ชยยะ มงกะ ราชรญญา ภะวคเค ชยยะ ชยยะ วะรณ ณะยกเข

ชยยะ ชยยะ รกขะเส สระภ ชะเตชา ชยยะ ชยยะ พรหมเมณ ทะคะณา

ชยยะ ชยยะ ราชา ธราช สาชชย ชยยะ ชยยะ ปะฐะวง สพ พง

ชยยะ ชยยะ อะระหนตา ปจเจ กะพทธะสา วง ชยยะ ชยยะ มะเห

สโร หะโร หะรน เทวา

ชยยะ ชยยะ พรหมา สรกโข ชยยะ ชยยะ นาโค วรฬ หะโก วร ปกโข

จน ทมา ระวอนโท จะ เวนะ เตยโย จะกเว โร วะรโณ ป จะ

อคค วาโย จะ ปา ชณโห กมาโร ธะตะรฏฏะโก

อฏฐา ระสะ มะหา เทวา สทธตา ปะสะอา ทะโย

อส โน สา วะกา สพ พา ชย ยะ ราโม ภะวน ตเต

ชยยะ ธมโม จะ สงโฆ จะ ทะสะปาโล จะ ชยยะ กง

เอเต นะ ชยยะ เต เชนะ ชยยะ โสตถ ภะวนต เต

เอเตนะ พทธะ เต เชนะ โหต เต ชยยะมง คะลง

ชยโย ป พทธสสะ สรมะโต อะยง มารสสะ จะปา ปมะโต ปะรา ชะโย

อคโฆ สะยม โพธ มณเฑ ปะโม ทตา ชยะตะทา พรหมะคะนา มะเหสโน

ชยโย ป พทธสสะ สรมะโต อะยง มารสสะ จะปา ปมะโต ปะรา ชะโย

อคโฆ สะยม โพธ มณเฑ ปะโม ทตา ชย ยะตะทา อนทะ คะณา มะเห สโน

332

ชยโย ป พทธสสะ สรมะโต อะยง มารสสะ จะปา ปมะโต ปะรา ชะโย

อคโฆ สะยม โพธ มณเฑ ปะโม ทตา ชยยะตะทา เทวะ คะณา มะเห สโน

ชยโย ป พทธสสะ สรมะโต อะยง มารสสะ จะปา ปมะโต ปะรา ชะโย

อคโฆ สะยม โพธ มนเฑ ปะโม ทตา ชยยะตะทา สปณณะ คะนา มะเหสโน

ชยโย ป พทธสสะ สรมะโต อะยง มา รสสะ จะปา ปมะโต ปะรา ชะโย

อคโฆ สะยม โพธ มณเฑ ปะโม ทตา ชยยะตะทา นาคะ คะณา มะเหสโน

ชยโย ป พทธสสะ สรมะโต อะยง มารสสะ จะปา ปมะโต ปะรา ชะโย

อคโฆ สะยมโพธ มณเฑ ปะโม ทตาชยยะตะทา สะพรหมะคะณา มะเหสโน

ชะยนโต โพธยา มเล สก กะยานง นนท วฑฒะโน

เอวง ตะวง วชะโย โหห ชะยสส ชะยะมง คะเล

อะปะรา ชตะปลลงเก สเส ปะฐะวโปก ขะเร

อะภเสเก สพ พะพทธานง อคคปปตโต ปะโม ทะต

สนกขตตง สมง คะลง สปะภาตง สหฏ ฐตง

สกขะโน สมหตโต จะ สยฏฐง พรหมะจารส

ปะทกขณง กายะกมมง วาจากมมง ปะทกขณง

ปะทกขณง มะโนกมมง ปะณธ เต ปะทกขณา

ปะทกขณาน กตวานะ ละภณตตเถ ปะทกขเณ

เต อตถะลทธา สขตา วรฬหา พทธะสา สะเน

อะโรคา สขตา โหถะ สะหะ สพเพหญาตภ

สณนต โภนโต เยเทวา อสมง ฐาเน อะธคะตา

333

ฑฆายกา สะทา โหนต สขตา โหนต สพพะทา

รกขนต สพพะสต ตานง รกขนต ชนะสาสะนง

ยา กาจ ปตถะนา เตสง สพเพ ปเรนต มะโนระถา

ยตตะกาเล ปะวสสนต วสสง วสสา วะราหะกา

โรคา จปททะวา เตสง นวาเรนต จะ สพ พะทา

กายาสขง จตตสขง อะระหนต ยะถาระหง

( อต จลละชยยะสทธมงคะลง สะมนตง )

334

บทสขาภยาจนคาถา

ยง ยง เทวะมะนสสานง

ตสสะ ตสสานภาเวนะ

เย เย อารกขะกา เทวา

อมนา ธมมะทาเนนะ

สะทา ภทราน ปสสนต

อปปะมตตา จะ อมเหส

ยญจะ โน ภาสะมาเนห

ตนโน เทวานโมทนต

เย วา ชะลาพชณฑะชา

อะเวรา โหนต สพเพ เต

ปสสนต อะนะวชชาน

จรง ตฏฐะต โลกสมง

ทสเสนตง โสตะวนตนง

ยาวะ พทโธต นามมป

สมมาเทสตะธมมสสะ

ปะสนนา โหนต สพเพป

สมมา ธารง ปะเวจฉนโต

วฑฒภาวายะ สตตานง

มาตา ปตา จะ อตระชง

เอวง ธมเมนะ ราชาโน

มงคะลตถายะ ภาสตง

โหต ราชะกเล สขง

ตตถะ ตตถาธวาสโน

สพเพ อมเหห ปชตา

สขตา โหนต นพภะยา

สพเพ รกขนต โน สะทา

กสะลง ปะสตง พะหง

จรง ตฏฐนต สาตะตง

สงเสทะโชปะปาตกา

อะนฆา นรปททะวา

มา จะ สาวชชะมาคะมา

สมมาสมพทธะสาสะนง

มคคง สตตะวสทธยา

โลกะเชฏฐสสะ สตถโน

ปะวตตะต มะเหสโน

ปาณโนพทธะสาสะเน

กาเล เทโว ปะวสสะต

สะมทธง เนต เมทะนง

นจจง รกขนต ปตตะกง

ปะชง รกขนต สพพะทา ฯ

335

ค�าพนทผาค�าวา พนทกปปะ หมายความวา ท�าจดหรอแวววงกลมทแหงใดแหงหนงเลก ๆ

๓ วง โดยมากนยมท�าใหตรงมมของผาขนาดไมเลกกวาตวเลอด และไมใหญกวาแววตา

นกยง ดวยส ๓ ชนด สเขยวคราม สโคลน สด�าคล�าอยางใดอยางหนง เพอประโยชน

เปนเครองหมายใหจ�าไดวา การนงหมกเพอปกปดรางกายและเพอกนความละอายไมใช

เพอจะใหสวยงาม ถาไมท�าพนทกอนนงหมใชสอยทานปรบเปนอาบตปาจตตย ผาทท�า

พนทกปปะคราวหนงแลวตอไปไมตองท�าอก ควรทองจ�าค�าบางบาลท�าพนทกปปะไวให

จ�าได ดงน

“อมง พนทกปปง กะโรม” (วา ๓ หน)

ขณะทวา กใหวง ๐ เปนจดด�าลงไปทมมผาดวย

* ทมา การพนทผา สราปานวรรคท ๖

ภกษไดจวรใหมมา ตองพนทดวยส ๓ อยาง คอ เขยวราม โคลน ด�าคล�า อยางใด

อยางหนงกอน จงนงหมได ถาไมท�าพนทกอนแลวนงหม ตองปาจตตย.)

ค�าอธษฐานบรขารค�าอธษฐานบรขารสงเดยว ในหตถบาส (วา ๓ หน)

บาตร “อมง ปตตง อะธฏฐาม”

สงฆาฏ (ผาทาบ) “อมง สงฆาฏง อะธฏฐาม”

อตตราสงค (จวร หรอผาหม) “อมง อตตะราสงคง อะธฏฐาม”

อนตรวาสก (สบง หรอผานง) “อมง อนตะระวาสะกง อะธฏฐาม”

ประคตเอว “อมง กายพนธะนง อะธฏฐาม”

ผาอาบน�าฝน “อมง วสสกะสาฏกง อะธฏฐาม”

ผาปนง “อมง นสทะนง อะธฏฐาม”

ผาปดฝ “อมง กณฑปะฏจฉาทง อะธฏฐาม”

ผาปนอน “อมง ปจจตถะระณง อะธฏฐาม”

336

ผาเชดหนา “อมง มขะปญฉะนะโจลง อะธฏฐาม”

ผาเปนบรขารอนๆ “อมง ปะรกขาระโจลง อะธฏฐาม”

ค�าอธษฐานผาหลายผนควบกน ใหวาดงน (วา ๓ หน)

ผาปนอน “อมาน ปจจตถะระณาน อะธฏฐาม”

ผาเชดหนา “อมง มขะปญฉะนะโจลาน อะธฏฐาม”

ผาเปนบรขารอนๆ “อมง ปะรกขาระโจลาน อะธฏฐาม”

ค�าอธษฐานบรขารนอกหตถบาส (หางตวเกน ๒ ศอกคบ) เปลยน “อมง” เปน

“เอตง” เปลยน “อมาน” เปน “เอตาน”

วธถอนค�าอธษฐาน

ในพระวนยทานบญญตไวใหมบรขารสงเดยว เมออธษฐานแลว ของเดมกยงดอย

เมอตองการจะเปลยนใชบรขารใหม จ�าเปนตองถอนของเดมเสยกอน เรยกวา

ปจจทธะระณง หรอถอนอธษฐาน มบาลถอนค�าอธษฐานแตเปลยนไปตามชอบรขารดงน

“อมง..................ปจจทธะราม” เมอทานตองการเปลยนอะไร ทานกจะเตมใน

ชองวาง เชน ผาสงฆาฏ วา “อมง สงฆาฏง ปจจทธะราม” เปนตน

ค�าวกปบรขาร

ผานอกจากของอธษฐาน มประมาณเพยงยาว ๘ นว กวาง ๔ นว พอเปนชน

ใชประกอบเปนจวรได เรยกวา อตเรกจวร ภกษมเปนสทธของตนไดเพยง ๑๐ วน

มเกนก�าหนดนนไป มสกขาบทปรบอาบตปาจตตยทใหสละของนนเสย ภกษปรารถนา

จะเอาไวใชนอกจากการอธษฐานพงท�าใหเปนของ ๒ เจาของในระหวางตนกบภกษอน

เรยกวา วกปแกสามเณร ทานกอนญาต แตท�ากนมาในระหวางภกษดวยกน

ค�าวกปตอหนาในหตถบาส วาดงน

จวรผนเดยว “อมง จวะรง ตยหง วกปเปม.”

จวรหลายผน “อมง จวะราน ตยหง วกปเปม.”

337

บาตรใบเดยว “อมง ปตตง ตยหง วกปเปม.”

บาตรหลายใบ “อมง ปตตาน ตยหง วกปเปม.”

ถาของอยนอกหตถบาส ใหวา “เอตง” แทน “อมง”, วา “เอตาน” แทน “อมาน”,

วา “เอเต” แทน “อเม”

จวรทวกปไวจะบรโภคตองขอใหผรบถอนกอน ไมท�าอยางนนและบรโภคมสกขาบท

ปรบอาบตปาจตตย

ค�าถอนวกปตอหนาผรบ ในหตถบาส วาดงน (วา ๓ หน)

ผถอนแกกวา

จวรผนเดยว “อมง จวะรง มยหง สนตะกง ปะรภญชะ วา วสชเชห วา ยะถา

ปจจะยง วา กะโรห.”

จวรหลายผน “อมาน จวะราน มยหง สนตะกาน ปะรภญชะ วา วสชเชห วา

ยะถาปจจะยง วา กะโรห.”

ผถอนออนกวา

จวรผนเดยว “อมง จวะรง มยหง สนตะกง ปะรภญชะถะ วา วสชเชถะ วา ยะ

ถาปจจะยง วา กะโรถะ.”

จวรหลายผน “อมาน จวะราน มยหง สนตะกาน ปะรภญชะถะ วา วสชเชถะ วา

ยะถาปจจะยง วา กะโรถะ.”

ถาถอนนอกหตถบาส พงเปลยน “เอตง” แทน “อมง”, “เอตาน” แทน “อมาน”

บาตรทวกปไวแลวไมมก�าหนดใหถอนกอนจงบรโภค พงใชเปนของวกปเถด

แตเมอจะอธษฐานพงใหถอนกอน ค�าถอนวกปบาตรพงเทยบเคยงกบค�าถอนวกปจวร

แตเปลยน “จวะรง” เปน “ปตตง”, “จวะราน” เปน “ปตตาน”

ค�าเสยสละไตรจวรลวงราตร

จวรเปนนสคคยะ เพราะอยปราศจากเขตลวงราตรจวรผนเดยว พงเขาไปหาภกษ

รปหนง หมผาอตตราสงคเฉวยงบา นงกระโหยง ประนมมอในหตถบาสกลาวอยางนวา

338

“อทง เม ภนเต จวะรง รตตวปปะวตถง อญญตระ ภกขสมมะตยา นสสคคยง,อ

มาหง อายสมะโต นสสชชาม.

จวร ๒ ผน วา “ทวจวะรง”

จวร ๓ ผน วา “ตจวะรง”

ถาผเสยสละแกกวา พงวา “อาวโส” แทน “ภนเต”

ค�าคนผา ใหวาดงน

จวรผนเดยว “อมง จวะรง อายสมะโต ทมม.”

จวรหลายผน “อมาน จวะราน อายสมะโต ทมม.”

ค�าเสยสละอตเรกจวรลวงราตร ๑๐ วนพงเขาไปหาภกษรปหนง หมผาอตตราสงคเฉวยงบา นงกระโหยง ประนมมอใน

หตถบาสกลาวอยางนวา

“อทง เม ภนเต (อาวโส) จวะรง ทะสาหาตกกนตง นสสคคยง, อมาหง อายสมะ

โต นสสชชาม.” (วา ๓ หน)

“ขาแตทานผเจรญ จวรผนนของขาพเจาลวง ๑๐ วน เปนของจ�าจะเสยสละ

ขาพเจาสละจวรผนนแกทาน.”

ถาสละตงแต ๒ ผนขนไป พงวารวมกน ดงน

“อมาน เม ภนเต (อาวโส) จวะราน ทะสาหาตกกนตาน นสสคคยาน, อมานาหง

อายสมะโต นสสชชาม.” (วา ๓ หน)

“ขาแตทานผเจรญ จวรเหลานของขาพเจาลวง ๑๐ วน เปนของจ�าจะเสยสละ

ขาพเจาสละจวรเหลานแกทาน.”

ครนสละแลวพงแสดงอาบต ภกษผรบเสยสละนนพงรบอาบต พงคนจวรทเสยสละ

ใหดวยค�าวา

ค�าคนจวรจวรผนเดยว พงวา “อมง จวะรง อายสมะโต ทมม.”

จวรหลายผน พงวา “อมาน จวะราน อายสมะโต ทมม.”

339

ค�าเสยสละอตเรกบาตรลวง ๑๐ วน

ของอยในหตถบาส วาดงน

“อะยง เม ภนเต (อาวโส) ปตโต ทะสาหาตกกนโต นสสคคโย, อมาหง

อายสมะโต นสสชชาม”

“ขาแตทานผเจรญ บาตรใบนขาพเจาลวง ๑๐ วน เปนของจ�าจะเสยสละ ขาพเจา

สละบาตรใบนแกทาน”

ค�าคนบาตร ใหวาดงน

“อมง ปตตง อายสมะโต ทมม”

“ขาพเจาใหบาตรใบนแกทาน”

กปปยโวหาร

พระภกษ กลาว “กปปยง กะโรห”

คฤหสถ กลาวตอบ “กปปยง ภนเต”

พรอมกบปอกเปลอกพชคามนนออกหรอเดดใหขาด

ค�าขอนสย

การขอนสยนน พระพทธองคทรงบญญตใหพระภกษใหม (๑-๕ พรรษา) ตองถอ

นสย คอการอยภายใตการปกครองควบคมดแลของพระอปชฌายหรออาจารย เพออาศย

ใหทานชวยแนะน�าสงสอน หลวงพอเหนวาเปนวธทด ทสรางความเคารพความผกพน

ฉนบตรกบบดาระหวางศษยและอาจารย และเปนขอย�าเตอนไมใหภกษทองเทยวไปตาม

อ�าเภอใจ โดยไมยดถอใครเปนอาจารย ปกตพระภกษ สามเณร ขอนสยจากครบาอาจารย

เมอไดมาอยกบทานใหม ๆ และคณะสงฆทงหมดตองขอนสยจากเจาอาวาสรวมกนในวน

เขาพรรษา และอกโอกาสหนงกคอในเมอพระอาคนตกะไดรบอนญาตเขาหมสงฆแลว

ในการขอนสยนนผขอถวายเครองสกการะอนประกอบดวยดอกไมธปเทยนแลวกลาว

ค�าภาษาบาลเรมดวย อาจะรโย เม ภนเต โหห ซงเปนการแสดงตววาพรอมทจะอยใน

โอวาทและรบฟงค�าวากลาวตกเตอนทกประการ

340

ตามพระวนยบญญต พระผมอายพรรษาหาขนไป และมความรในพระธรรมวนย

พอรกษาตวได คอร จกอาบต ร จกอาบตหนกอาบตเบา รทางออกจากอาบต ฯลฯ

พระรปนนไมจ�าเปนตองขอนสย ทานมชอวา นสยมตตกะ (ผพนจากนสย) แตอยางไร

กตาม พระโพธญาณเถร (หลวงพอชา สภทโท) ทานเคยกลาวเปนโอวาทธรรมไววา

“ถงแมองคใดเปนนสยมตก คอพนนสยไปแลว เปนตน พระททานสงวรส�ารวม

เคารพคารวะ ไมประมาท ทานยงขอนสยอยเรอยไป กเหมอนกบพอแมของเรา ถงแมวา

เราโตแลว หวหงอกแลว เปนตน กยงคงเคารพพอเคารพแมอยตลอดเวลานนเอง”

ค�ากลาวขอนสยตอพระอาจารยทอาศยอยดวย

“อาจะรโย เม ภนเต โหห, อายสมะโต นสสายะ วจฉาม.” (วา ๓ หน)

แปลวา “ขอทานจงเปนอาจารยของขาพเจา ขาพเจาจกอยอาศยทาน”

พระอาจารยทานจะพดวา “โอปายกง” ผขอรบ วา “สาธ ภนเต”

พระอาจารยทานจะพดวา “ปะฏรปง” ผขอรบ วา “สาธ ภนเต”

พระอาจารยทานจะพดวา “ปะสาทเกนะ สมปาเทห” ผขอรบ วา “สาธ ภนเต”

ผขอนสยพงกลาวรบเปนธระใหทานสบไปวา

“อชชะตคเคทาน เถโร, มยหง ภาโร, อะหมป เถรสสะ ภาโร”. (วา ๓ หน)

แปลวา “ตงแตวนนไป พระเถระยอมเปนภาระของขาพเจา ขาพเจายอมเปนภาระ

ของพระเถระ”

ในกรณทอาศยอยกบพระอปชฌายใหขอนสยจากพระอปชฌาย ดงน

“อปชฌาโย เม ภนเต โหห” (วา ๓ หน)

นอกนนเหมอนกนกบการขอนสยพระอาจารย

ค�าขอขมาโทษ

มธรรมเนยมปฏบตส�าหรบพระสงฆอยางหนงใน “เทศกาลเขาพรรษา” คอ

พระสงฆจะไปกราบขอขมาคารวะตอพระเถระ ทอาจจะพลงเผลอลวงเกนดวยกาย วาจา

ใจ ในรอบปทผานมา ซงเกดขนไดทกเวลาหากมความประมาท กอนอธษฐานเขาพรรษา

จงมธรรมเนยมปฏบต คอการกราบขอขมาคารวะตอพระรตนตรย จากนนกจะมากราบ

341

ขอขมาคารวะตอพระเถระในอารามทพระสงฆจะอยจ�าพรรษา หลงเขาพรรษากนยม

เดนทางไปกราบขอขมาคารวะตอพระเถระทงหลายตามวดตาง ๆ ขอใหทานอดโทษ

ยกโทษให ดงนน หลงวนเขาพรรษาตามอารามตาง ๆ ทมพระเถระผมต�าแหนงในการ

ปกครองคณะสงฆอย จงมพระภกษสามเณรจากวดตาง ๆ เดนทางมากราบขอขมาคารวะ

ตอพระเถระ ณ อารามทงหลาย

ส�าหรบธรรมเนยมการกราบขอขมาคารวะ หรอบางครงเรยกวา “ท�าวตร” ของ

พระวดปาปฏบตสายทานพระอาจารยมน ภรทตโต นน นยมกระท�ากนในชวงกอนหรอ

ระหวางเขาพรรษา (และชวงเวลาอนๆ ตามโอกาสอนเหมาะสมดวย) ปกตกอนจะถงวน

เขาพรรษา พระภกษสามเณรจากหลายวดทอยใกลเคยงกนมกจะมารวมตวกนทวดใด

วดหนงในเขตพนทนน ซงเปนวดทมพระเถระผมอายพรรษามากและปฏบตดปฏบตชอบ

เปนทเคารพเลอมใสในหมพระภกษสามเณร เพอกราบขอขมาคารวะและรบฟงโอวาทธรรม

อนเปนการสรางความสามคคในหมคณะสงฆ และยงเปนการกระตนเตอนจตใจใหตงใจ

ปฏบตธรรมก�าจดกเลสในชวงฤดเขาพรรษาอยางเตมท สวนวนทพระภกษสามเณรทานจะ

มารวมตวกน มกนยมวนอาสาฬหบชา (วนขน ๑๕ ค�า เดอน ๘) คอกอนเขาพรรษา ๑ วน

แตบางแหงโดยเฉพาะพนททการคมนาคมไมคอยสะดวก อาจจะก�าหนดวนกอนหนานน

กได

ธรรมเนยมการกราบขอขมาคารวะและรบฟงโอวาทธรรมน ไมเพยงแตจะท�ากน

ในชวงกอนเขาพรรษาอยางเดยว ในชวงระหวางเขาพรรษา ๓ เดอน พระภกษสามเณร

ทานกนยมทจะเดนทางไปกราบขอขมาคารวะตอพระเถระผปฏบตดปฏบตชอบในพนทอน

ซงอาจจะไกลจากวดทจ�าพรรษาดวย โดยมกจะเดนทางไปเปนขบวนใหญ ทงพระภกษ

สามเณรและฆราวาสญาตโยม เพอใหไดมโอกาสท�าบญและฟงธรรมกบพระผปฏบตดปฏบต

ชอบดวยกน โดยเมอเดนทางไปถงวดเปาหมาย หมคณะทเดนทางไปทงหมดกจะไดรบการ

ตอนรบใหพกผอนเสยกอน

เมอพรอมแลว พระผเปนผน�าหมคณะจะถอพานดอกไมธปเทยนน�าขอขมาคารวะ

โดยการกราบ ๓ ครง และน�ากลาว

“นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ” ๓ จบกอน

จากนนจะน�ากลาวค�าขอขมาคารวะเปนภาษาบาลวา

342

“มหาเถเร ปะมาเทนะ, ทะวารตตะเยนะ กะตง, สพพง อะปะราธง ขะมะต โน

ภนเต” (กลาว ๓ หน)

แปลวา : “ขาแตทานผเจรญ ขอพระเถระจงอดโทษซงความผดทงปวงทพวกขาพเจา

ไดกระท�าลวงเกนดวยความประมาทในพระเถระ ดวยไตรทวาร”

เสรจแลวผขอขมาทงหมดจะหมอบกราบลงกบพนโดยยงไมเงยหนาขน พระเถระ

ผรบขมาจะกลาวค�าวา

“อะหง ขะมาม ตมเหหป ขะมตพพง”

แปลวา : “ขาพเจายกโทษให และขอใหพวกทานพงยกโทษใหแกขาพเจาดวย”

ผขอขมาทงหมดจะกลาวรบวา “ขะมามะ ภนเต”

จากนนพระเถระผรบขมาจะกลาวใหพร เมอจบแลว ผขอขมาทงหมดจะกลาว

รบพรวา “สาธ ภนเต” แลวจงเงยหนาขนจากพน และกราบอก ๓ ครง กเปนอนวา

เสรจพธ จากนนกอาจจะมการแสดงพระธรรมเทศนาตอไป ในการกลาวค�าขอขมาคารวะ

นน ถาผรบขมาเปนพระมหาเถระผมอาวโสมาก ใหใชค�าวา “มหาเถเร” มอาวโสรองจากนน

ใหใชค�าวา “เถเร” แทน หรอถามอาวโสรองลงมาอกใหใชค�าวา “อาจะรเย” แทน ซง

ผขอขมาควรจะตองเลอกใชใหเหมาะสมกบบคคลผรบขมา

ส�าหรบพระเถระผรบขมาทกลาวใหพรนน กจะใหพรในท�านองวาสงทท�าผดมาแลว

กขอใหแลวไป ใหกลบตวกลบใจเสยใหมเรมตนกนใหม ภาษตทนยมน�ามาแสดงมาจาก

องคลมาลสตร มชฌมนกาย มชฌมปณณาสก (๑๓/๕๓๔/๓๙๖) ความวา ครงหนง

พระองคลมาลไปในทลบเรนอย เสวยวมตสข ไดเปลงอทานในเวลานนวา

“เอวง โหต เอวง โหต,

โย จะ ปพเพ ปะมชชตวา ปจฉา โส นปปะมชชะต

โสมง โลกง ปะภาเสต อพภา มตโตวะ จนทมา

ยสสะ ปาปง กะตง กมมง กสะเลนะ ปะหยะต

โสมง โลกง ปะภาเสต อพภา มตโตวะ จนทมาฯ

อะภวาทะนะสลสสะ นจจง วฑฒาปะจายโน

จตตาโร ธมมา วฑฒนต อาย วณโณ สขง พะลง.”

343

แปลวา : “กผใด เมอกอนประมาท ภายหลงผนนไมประมาท เขายอมยงโลกน

ใหสวาง ดงพระจนทรซงพนแลวจากเมฆฉะนน ผใดท�ากรรมอนเปนบาปแลว ยอม

ปดเสยไดดวยกศล ผนนยอมยงโลกนใหสวาง ดจพระจนทรซงพนแลวจากเมฆ”

อโบสถ

๑. สงฆอโบสถ คอมภกษมาประชมกนตงแต ๔ รปขนไป มพระพทธานญาต

ใหสวดปาฏโมกข ภกษผจะเขาฟงสวดปาฏโมกข ตองแสดงอาบตเสยกอน สวนภกษ

ผตองอาบตสงฆาทเสส ทานใหบอกตอภกษแมรปหนงวา ขาพเจาตองอาบตสงฆาทเสส

ขอนน ๆ แลวจงรวมฟงสวดปาฏโมกขได แตถามภกษมาเมอสวดปาฏโมกขจบแลว ภกษ

ผมาทหลงถายงไมไดฟงสวดปาฏโมกข พงแสดงบรสทธเปนตอหนาสงฆ ๔ รปขนไปวา

“ปะรสทโธ อะหง อาสโส (ภนเต), ปะรสทโธต มง สงโฆ ธาเรต” (วา ๓ หน)

๒. คณะอโบสถ คอ มภกษมาประชมกนเพยง ๓ หรอ ๒ รปเทานน

๒.๑ คอมภกษ ๓ รป ใหตงญตตวา

“สณนต เม ภนเต (อาวโส) อายสมนตา อชชโปสโถ ปณณะระโส

(จะตททะโส), ยะทายสมนตานง ปตตะกลลง, มะยง อญญะมญญง ปารสทธอโปสะถง

กะเรยยามะ”

ตงญตตเสรจพงบอกบรสทธตามล�าดบพรรษาวา

(รปแก) “ปะรสทโธ อะหง อาวโส, ปะรสทโธต มง ธาเรถะ” (วา ๓ หน)

(รปออน) “ปะรสทโธ อะหง ภนเต, ปะรสทโธต มง ธาเรถะ” (วา ๓ หน)

๒.๒ คอมภกษ ๒ รป ไมตองตงญตต พงบอกบรสทธตามล�าดบพรรษาวา

(รปแก) “ปะรสทโธ อะหง อาวโส, ปะรสทโธต มง ธาเรห” (วา ๓ หน)

(รปออน) “ปะรสทโธ อะหง ภนเต, ปะรสทโธต มง ธาเรห” (วา ๓ หน)

๓. ปคคลอโบสถ คอภกษอยรปเดยว ถงวนอโบสถพงรอภกษอนจนสนเวลา เหน

วาไมมาแลว พงอธษฐานวา

“อชชะ เม อโปสะโถ”

344

ปวารณา๑. สงฆปวารณา มภกษ ๕ รปขนไปมาประชมกน พงสวดบพพกจกอน

ถาจะปวารณารปละ ๓ หน พงตงญตตวา

“สณาต เม ภนเต สงโฆ, อชชะ ปะวาระณา ปณณะระส,

ยะท สงฆสสะ ปตตะกลลง, สงโฆ เตวาจกง ปะวาเรยยะ”

ถาจะปวารณา ๒ หน หรอ ๑ หน หรอจดภกษมพรรษาเทากน ปวารณาพรอมกน

พงเปลยนเปน “เทววาจกง” “เอกะวาจกง” หรอ “สะมานะวสสกง” แทน

“เตวาจกง” ตามล�าดบ

ครนตงญตตแลว พงปวารณาตามล�าดบพรรษา ดงน

“สงฆง อาวโส (สงฆมภนเต) ปะวาเรม ทฏเฐนะ วา สเตนะ วา ปะรสงกายะ วา,

วะทนต มง อายสมนโต อะนกมปง อปาทายะ, ปสสนโต ปะฏกกะรสสามฯ

ทตยมป อาวโส (ภนเต) สงฆง ปะวาเรม.........................ปะฏกกะรสสาม

ตะตยมป อาวโส (ภนเต) สงฆง ปะวาเรม.........................ปะฏกกะรสสาม”

๒. คณะปวารณา

๒.๑ มภกษ ๔ รป พงตงญตตวา

“สณาต เม อายสมนโต, อชชะ ปะวาระณา ปณณะระส,

ยะทายสมนตานง ปตตะกลลง, มะยง อญญะมญญง ปะวาเรยยามะ”

ถามภกษ ๓ รป พงวา “อายสมนตา” แทน “อายสมนโต”

ครนตงญตตแลว พงปวารณาตามล�าดบพรรษา ดงน

“อะหง อาวโส อายสมนเต ปะวาเรม ทฏเฐนะ วา สเตนะ วา ปะรสงกายะ วา,

วะทนต มง อายสมนโต อะนกมปง อปาทายะ, ปสสนโต ปะฏกกะรสสาม,

ทตยมป อาวโส อายสมนเต..........................ปะฏกกะรสสาม,

ตะตยมป อาวโส อายสมนเต........................ปะฏกกะรสสาม,

345

รปออนกวา พงวา “ภนเต” แทน “อาวโส”

๒.๒ มภกษ ๒ รป ไมตองตงญตต แตเปลยน “อายสมนตง” แทน

“อายสมนเต”

๓. บคคลปวารณา ภกษอยจ�าพรรษารปเดยว ใหรอจนสนเวลา เหนวาไมมภกษ

อนมาแลว พงอธษฐานวา “อชชะ เม ปะวารณา”

บพพกจแหงปวารณา

ปะวาระณากะระณะโต ปพเพ นะวะวธง ปพพะกจจง กาตพพง โหต. ตณฐานะ

สมมชชะนญจะ ตตถะ ปะทปชชะละนญจะ อาสะนะปญญะปะนญจะ ปานยะปะรโภ

ชะนยปฏฐะปะนญจะ ฉนทาระหานง ภกขนง ฉนทาหะระณญจะ เตสญเญวะ อะกะ

ตะปะวาระณานง ปะวาระณายะป อาหะระณญจะ อตกขานญจะ ภกขคะณะนา จะ

ภกขนนะโมวาโท จาต.

ตตถะ ปรเมส จะตส กจเจส ปะทปะกจจง อทาน สรยาโลกสสะ อตถตายะ

นตถ, อะปะรานตณ ภกขนง วตตง ชานนเตห ภกขหป กะตาน ปะรนฏฐตาน

โหนต.

ฉนทาหะระณะ ปะวาระณา อาหะระณาน ปะนะ อมสสง อะพทธะสมายง

หตถะปาสง วชะหตวา นสนนานง ภกขนง อะภาวะโต นตถ อตกขานง นามะ

เอตตะกง อะตกกนตง, เอตตะกง อะวะสฏฐนต เอวง อตอาจกขะนง, อตนธะ

ปะนะ สาสะเน เหมนตะคมหะวสสานานง วะเสนะ ตณ โหนต อะยง วสสาโนต,

อมสมญจะ อตมหสตตะ จะ อโปสะถา เอกา จะ ปะวาระณา, อมนา ปกเขนะ เอกา

ปะวาระณา สมปตตา, ปญจะ อโปสะถา อะตกกนตา, เทว อโปสะถา อะวะสฏฐา

อต เอวง สพเพห อายสมนเตห อตกขานง ธาเรตพพง

346

(รบวา เอวง ภนเต)

ภกขคะณะนา นามะ อมสมง ปะวาระณคเค ปะวาระณตถายะ สนนปะต

ตา ภกข เอตตะกาต ภกขนง คะณะนา อมสมมปะนะ ปะวาระณคเค ปญจะ ภกข

สนนปะตตา โหนต อต สพเพห อายสมนเตห ภกขคะณะนาป ธาเรตพพา

(รบวา เอวง ภนเต)

ภกขนนะโมวาโท ปะนะ อทาน ตาสง นตถตายะ นตถ อต สะกะระโณกา

สานง ปพพะกจจานง กะตตตา นกกะระโณกาสานง ปพพะกจจานง ปะกะตยา

ปะรนฏฐตตตา เอวนตง นะวะวธง ปพพะกจจง ปะรนฏฐตง โหต.

นฏฐเต จะ ปพพะกจเจ สะเจ โส ทวะโส จาตททะส ปณณะระส สามคคนะ

มญญะตะโร ยถาชชะ ปะวาระณา ปณณะระส ยาวะตกา จะ ภกข กมมปปตตา

สงฆะปะวาระณา ปญจะ วา ปญจะ วา ตะโต วา อะตเรกา ปะกะตตตา ปาราชกง

อะนาปนนา สงเฆนะ วา อะนกขตตา เต จะ โข หตถะปาสง อะวชะหตวา

เอกะสมายง ฐตา เตสญจะ วกาละโภชะนาทวะเสนะ วตถสะภาคาปตตโย เจ นะ

วชชนต เตสญจะ หตถะปาเส หตถะปาสะโต พะหกะระณะวะเสนะ วชเชตพโพ

โกจ วชชะนยะปคคะโล เจ นตถ เอวนตง ปะวาระณากมมง อเมห จตห ลกขะเณห

สงคะหตง ปตตะกลลง นามะ โหต กาตง ยตตะรปง ปะวาระณากมมสสะ ปตตะ

กลลตตง วทตวา อทาน กะรยะมานา ปะวาระณา สงเฆนะ อะนมาเนตพพา

(รบพรอมกนวา สาธ)

หมายเหต ๑. ถาสถานทสวดมการผกสมาแลว เชน สมานสงวาสสมา สวดวา พทธสมายง

ถาสถานทสวดยงไมมการผกสมาเลย สวดวา อะพทธะสมายง

๒. อมสมญจะ หมายถง น, อสมญจะ หมายถง นน

๓. ถาวนทสวดเปนวนปกษถวน สวดวา “ปณณะระส”

ถาวนทสวดเปนวนปกษขาด สวดวา “จาตททะส”

347

ค�าถวายผากฐนทาน

(วานะโม ๓ หน)

อมง ภนเต สะปะรวารง กะฐนะจวะระทสสง สงฆสสะ โอโณชะยามะ.

สาธ โน ภนเต สงโฆ อมง สะปะรวารง กะฐนะทสสง ปะฏคคณหาต, ปะฏคคะเหตวา

จะ อมนา ทสเสนะ กะฐนง อตถะระต, อมหากง ทฆะรตตง หตายะ สขายะ ฯ

ค�าแปล “ขาแตพระสงฆผเจรญ ขาพเจาทงหลาย ขอนอมถวายผากฐน กบทง

บรวารน แดพระสงฆ ขอพระสงฆจงรบผากฐนกบทงบรวารน ของขาพเจาทงหลาย,

กแล ครนรบแลวจงกรานกฐนดวยผาน เพอประโยชน เพอความสข แกขาพเจาทงหลาย

สนกาลนานเทอญ ฯ”

ค�าอปโลกนกฐน

(องคท ๑ วา)

อทาน โข อาวโส (ภนเต). อมง (อทง) สะปะรวารง กะฐนะทสสง สงฆสสะ

กะฐนตถาราระหะกาเลเยวะ อปปนนง, อทเส จะ กาเล เอวง อปปนเนนะ ทสเสนะ

กะฐนตถาโร วสสง วตถานง ภกขนง ภะคะวะตา อะนญญาโต, เยนะ อากงขะมานสสะ

สงฆสสะ ปญจะ กปปสสนต. อะนามนตะจาโร, อะสะมาทานะจาโร, คะณะโภชะนง,

ยาวะทตถะจวะรง, โย จะ ตตถะ จวะรปปาโท โส เนสง ภะวสสะต. จะตสป เหมนตเกส

มาเสส จวะระกาโล มะหนตกะโต ภะวสสะต. อทาน ปะนะ สงโฆ อากงขะต น โข

กะฐนตถารง, อทาห นากงขะต?.

สงฆพงรบพรอมกนวา “อากงขามะ ภนเต”

ผแกพรรษากวาพงรบเพยง “อากงขามะ”

(องคท ๒ วา)

โส โข ปะนะ ภนเต กะฐนตถาโร, ภะคะวะตา ปคคะลสสะ อตถาระวะเสเนวะ

อะนญญาโต,นาญญตตะระ ปคคะลสสะ อตถารา อตถะตง โหต กะฐนนต ห วตตง

348

ภะคะวะตา. นะ สงโฆ วา คะโณ วา กะฐนง อตถะระต. สงฆสสะ จะ คะณสสะ จะ

สามคคยา ปคคะลสเสวะ อตถารา. สงฆสสะป คะณสสะป ตสเสวะ ปคะลสสะป

อตถะตง โหต กะฐนง. อทาน กสสมง กะฐนะทสสง ทสสามะ กะฐนง อตถะรตง,

โย ชณณะจวะโร วา ทพพะละจวะโร วา, โย วา ปะนะ อสสะหสสะต อชเชวะ จวะระ

กมมง นฏฐาเปตวา, สพพะวธานง อะปะรหาเปตวา กะฐนง อตถะรตง, สะมตโถ

ภะวสสะต.

สงฆพงนงนงเสย

(องคท ๓ วา)

อธะ อมเหส อายสมา (คณสมปนโน), สพพะมะหลละโก พะหสสโต ธมมะธะโร

วนะยะธะโร, สะพระหมะจารนง สนทสสะโก สะมาทะปะโก สะมตเตชะโก สมปะหงสะ

โก, พะหนนง อาจะรโย (วา อปชฌาโย วา) หตวา โอวาทะโก อะนสาสะโก, สะมตโถ จะ

ตง ตง วนะยะกมมง อะวโกเปตวา กะฐนง อตถะรตง, มญญามะหะเมวง สพโพยง สงโฆ

อมง สะปะรวารง กะฐนะทสสง, อายสมะโต (คณสมปนนสสะ) ทาตกาโม. ตสมง กะฐนง

อตถะรนเต, สพโพยง สงโฆ สมมะเทวะ อะนโมทสสะต. อายสมะโต (คณสมปนนส

เสว) อมง สะปะรวารง กะฐนะทสสง ทาตง, รจจะต วา โน วา สพพสสมสสะ สงฆสสะ.

สงฆพงรบพรอมกนวา “รจจะต ภนเต”

(องคท ๔ วา)

ยะท อายสมะโต (คณะสมปนนสสะ), อมง สะปะรวารง กะฐนะทสสง ทาตง,

สพพสสมสสะ สงฆสสะ รจจะต, สาธ ภนเต สงโฆ, อมง กะฐนะทสสะปะรวาระภตง ต

จวะรง วสสาวาสกฏฐตกายะ อะคาเหตวา, อายสมะโต (คณะสมปนนสเสวะ) อมนา

อะปะโลกะเนนะ ทะทาต. กะฐนะทสสง ปะนะ อะปะโลกะเนนะ ทยยะมานงป นะ รหะ

ต. ตสมา ตง อทาน ญตตทตเยนะ กมเมนะ อะกปเปนะ ฐานาระเหนะ, อายสมะโต (คณ

ะสมปนนสสะ) เทมาต, กมมะสนนฏฐานง กะโรต.

สงฆพงรบพรอมกนวา “สาธ ภนเต”

349

ญตตทตยกรรมวาจา

กลาวนะโม ๕ ชน ดงน

๑. นะโมตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ นะโม ตสสะ. (หยด)

๒. ภะคะวะโตอะระหะโต สมมาสมพทธสสะ. (หยด)

๓. นะโมตสสะ ภะคะวะโต.(หยด)

๔. อะระหะโต สมมา. (หยด)

๕. สมพทธสสะ.(หยด)

“สณาต เม ภนเต สงโฆ. อทง สงฆสสะ กะฐนะทสสง อปปนนง, ยะท สงฆสสะ

ปตตะกลลง, สงโฆ อมง กะฐนะทสสง, อายสมะโต (คณะสมปนนสสะ) ทะเทยยะ, กะฐนง

อตถะรตง, เอสา ญตต.

สณาต เม ภนเต สงโฆ, อทง สงฆสสะ กะฐนะทสสง อปปนนง, สงโฆ อมง

กะฐนะทสสง, อายสมะโต (คณะสมปนนสสะ) เทต, กะฐนง อตถะรตง. ยสสายสมะโต

ขะมะต, อมสสะ กะฐนะทสสสะ, อายสมะโต (คณะสมปนนสสะ) ทานง, กะฐนง

อตถะรตง, โส ตณหสสะ, ยสสะ นะ ขะมะต, โส ภาเสยยะ, ทนนง อทง สงเฆนะ

กะฐนะทสสง, อายสมะโต (คณะสมปนนสสะ), กะฐนง อตถะรตง, ขะมะต สงฆสสะ,

ตสมา ตณห, เอวะเมตง ธาระยาม.”

หมายเหต : ในวงเลบ เปลยนตามฉายา ของพระผรบกฐน และในวงเลบวา

(วา อปชฌาโย วา) ของผสวดองคท ๓ ถาไมมพระอปชฌายอยดวย ตดทงไปกได

350

ค�ากรานกฐน

ผาสงฆาฏ “อมายะ สงฆาฏยา กะฐนง อตถะราม.” (วา ๓ หน)

ผาอตตราสงค (ผาหม) “อมานา อตตะราสงเคนะ กะฐนง อตถะราม.” (วา ๓ หน)

ผาอนตรวาสก (ผานง) “อมานา อนตะระวาสะเกนะ กะฐนง อตถะราม.” (วา ๓ หน)

ค�าอนโมทนากฐน

อนภกษผกรานกฐนนน พงเขาไปหาสงฆ หมผาอตราสงคเฉวยงบา ประคองอญชล

กลาวอยางนวา

“อตถะตง อาวโส (ภนเต) สงฆสสะ กะฐนง, ธมมโก กะฐนตถาโร อะนโมทะถะ.”

ดกอนทานผมอายทงหลาย กฐนของสงฆ กรานแลว การกรานกฐนเปนธรรม

ขอทานทงหลาย อนโมทนาเถด.”

ภกษผอนโมทนาเหลานน พงหมผาอตราสงคเฉวยงบา ประคองอญชลกลาว

อยางนวา

วาทละรป “อตถะตง ภนเต (อาวโส) สงฆสสะ กะฐนง, ธมมโก กะฐนตถาโร

อะนโมทาม.”

วาพรอมกน “อตถะตง ภนเต (อาวโส) สงฆสสะ กะฐนง, ธมมโก กะฐนตถาโร

อะนโมทาม.”

ผมอาย กฐนของสงฆกรานแลว การกรานกฐนเปนธรรม เราทงหลาย อนโมทนา.”