สมาคมเซรามิกส์ไทย - ontentsผ อ...

86

Upload: others

Post on 01-Mar-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล
Page 2: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 25544 วารสารเซรามกส

วารสารเซรามกส จดทำขนเพอเปนศนยกลางการเผยแพรวชาความรทางดานเซรามก และเปนสอกลางระหวางสมาชกของสมาคมฯตลอดจนผสนใจ สมาชกสมาคมฯประกอบดวย ผเชยวชาญทเกยวของในวงการเซรามก ทงดานอตสาหกรรมและแวดวงการศกษา รวมทงผสนใจ ในกจกรรมดานน

ขอคดเหนและบทความในวารสารเลมนเปนทศนะอสระของผเขยนแตละทาน สมาคมเซรามกสไทยไมจำเปนตองเหนดวยเสมอไป

สมาคมเซรามกสไทย

ดร.สมนก ศรสนทร

⌫⌦ดร.ดำร สโขธนงศ.เกยรตคณ เสรมศกด นาคบวคด โรจนเพญกลรศ.ทว พรหมพฤกษ

ดร.สมนก ศรสนทรผศ.ดร.ธนากร วาสนาเพยรพงศ

ผศ.เวนช สวรรณโมลผศ.สาธร ชลชาตภญโญรศ.สขมาล เลกสวสดรศ.วรวธ สธวระขจรผศ.ดร.ศรธนว เจยมศรเลศดร.ชตมา เอยมโชตชวลตดร.ลดา พนธสขมธนาดร.ศรพร ลาภเกยรตถาวรไพศาล กาญจนพบลยธงชย วฒนศกดากลสจตรา เดชสวรรณาชยชนตรนนทน ตาตะนนทน

สมาคมเซรามกสไทย ภาควชาวสดศาสตรคณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยกรงเทพฯ 10330โทร. 0 2218 5562 โทรสาร. 0 2218 5561

THE THAI CERAMIC SOCIETYDepartment of Materials Science,Faculty of Science,Chulalongkorn UniversityPhayathai Rd, Bangkok 10330 ThailandTel. 0 2218 5562 Fax. 0 2218 5561Website : thaiceramicsociety.or.thE-mail : [email protected]: [email protected] : สมาคมเซรามกสไทย

บรษท แนวทางเศรษฐกจ 2004 จำกด7 อาคารนพ-ณรงค ชน 7 ซอยลาดพราว 23จนทรเกษม จตจกร กรงเทพฯ 10900โทร. 0 2938 3207-9 แฟกซ 0 2938 3207E-mail : [email protected]⌫ SK กราฟฟก⌫ หจก.แคนนา กราฟฟค โทร. 024673554-5

สวสดครบพนองชาวเซรามก สมาชกสมาคมเซรามกสไทย และผสนใจผอานวารสารเซรามกสไทยทกทาน กำลงอยในบรรยากาศการเลอกตงทวไปของประเทศไทย เพอเลอกตง สส. เขาไปทำหนาทในสภาฯ หลายๆ คนกรอลนวาใครจะเขามาเปนผนำประเทศและนำพาระบบเศรษฐกจใหกาวหนาตอไป แตหลายๆคนกคงกำลงยงวนวายกบธรกจหรอองคกรของตวเอง ใครจะเขามาเปนผนำประเทศกไดไมเปนไรขอใหเปนคนดมฝมอกแลวกน อยางไรพวกเรากยงตองลยงานสรางผลผลตเพอพฒนาองคกรสรางผลกำไรใหมากๆ และชวยกนทำใหอตสาหกรรมเซรามกไทยเจรญกาวหนา เปนฟนเฟองตวหนงทจะขบเคลอนระบบเศรษฐกจของไทย ใหพงทะยานไปไกลดวยนะครบสำหรบเนอหาในวารสารฉบบท 36 น กจะยงคงประกอบดวยสวนของความรวชาการทนาสนใจและเกยวของกบวงการเซรามกเชนเคย ทงการควบคมคณภาพการผลต สเคลอบ การควบคมอณหภมในเตาเผา รวมท งผลงานวจยท เก ยวของกบการลดอณหภมเผาและเทคโนโลยใหมๆ ในการผลต มบทความแนะนำศนยศลปาชพเครองปนดนเผาบานรอตนบาต ฝกอบรมและฝกอาชพการออกแบบและผลตเครองปนดนเผาภาพบรรยากาศนทรรศการศลปะเครองปนดนเผา บทสมภาษณแนะนำและเยยมชมโรงงาน อ.ป.ก. ดาวค (1988) เยยมชมแหลงเครองปนดนเผาดานเกวยนไปจนถงบทวเคราะหสถานการณวกฤตพลงงาน การแนวโนมราคากาซ และปดทายดวยภาพบรรยากาศกจกรรมการแขงขนโบวลงกระชบมตรเซรามกสสมพนธ 2011หวงวาผอานทกทานคงจะชนชอบเนอหาตางๆ ของวารสารฉบบน และตดตามผลงานของเราในฉบบตอๆ ไป หากมขอสงสยประการใด กตดตอมาใหไดเสมอเชนเดมนะครบ

บรรณาธการ

ธนากร วาสนาเพยรพงศ[email protected]

Facebook : สมาคมเซรามกสไทย กรงเทพ

Page 3: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

09...จตวญญาณในงานเซรามก

11...เซรามกในงาน... "ปฐมการณแหงมานษย"

13...การควบคมคณภาพของการผลต...สเคลอบ

22...การตรวจสอบ..อณหภมการเผา

25...บานเซรามกแสนรก

27...Filipe's Classes in Bangkok (2010)

30...การพฒนา...ผลตภณฑเครองปนดนเผาสำหรบโครงการฟารมตวอยางและหมบานเศรษฐกจพอเพยงบานรอตนบาต จงหวดนราธวาส

34..."นำเคลอบเซรามกท เตรยมโดยไมตองบดผสม"สำหรบถวยรองนำยางพาราท ทำจากดนลำปาง

39...เตรยมรบมอ..วกฤตการณพลงงาน

45...เครองปนดนเผาดานเกวยน กบ..สถานการณปญหาราคาเชอเพลง

⌫ ⌫ ☺

ONTENTSC9

11

22

25

27

Page 4: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 25548 วารสารเซรามกส

ONTENTS49...บทสรปโครงการพฒนาสตรดนและเคลอบอณหภมตำ

56...QFD กบการเกบความตองการลกคาในการพฒนาผลตภณฑเซรามก

59...นทรรศการศลปะเครองปนดนเผา Unsweetened Love

62...การเดนทางไปเยยมชม..โรงงานเซรามกจงหวดลำปาง

67...อ.ป.ก.ปนดนสศลป

71...เมอไปเรยนปนดนท..กรมวทยฯ

74...วสดทนไฟในเตาหลอมโลหะ

77...“Ultralite”อกหนงทางเลอกในการประหยด...พลงงาน

81...การแขงขนโบวลงกระชบมตรเซรามกสสมพนธ 2011

85...การปรบลอยตวราคาLPGภาคอตสาหกรรม

87...ขาวสารสำคญสำหรบวงการเซรามกจากกรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย

⌫ ⌫ ☺

C59

62

67

71

74

81

Page 5: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 9

"Experiencing other cultures is essential to our work. As we travel, we respond to newexperiences and apply them as universal truths in our concepts. We draw inspiration fromthe many places we see and people we meet while borrowing imagery from cultural aestheticand craft. The works inevitably becomes a cultural blend of concepts and are expressed withour own unique spin. "

จตวญญาณในงานเซรามกของ..Alexis GreggและTanner Coleman

Alexis Greggและ Tanner Coleman

Spirit of Consequence I and II ผลงานกระเบองนนสงตกแตงฝาผนงของ Alexis Gregg และ Tanner Colemanทแสดงอยทพพธภณฑศลปะ จฬาลงกรณมหาวทยาลยนไดบอกเลาแรงบนดาลใจจากศลปวฒนธรรมของไทยผนวกกบการสอแนวความคดทแสดงออกในทกวฒนธรรมเกยวกบความเปนจรงของจตวญญาณทมทงดานดและดานรายซงเกดขนในคนทวไป

Alexis Gregg เปนศลปนพำนกหรอทเรยกกนวาartist in residence ของภาควชานฤมตศลป คณะศลปกรรมศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย ซง รศ.วรวธ สธวระขจร รองคณบดฝายวชาการไดตดตอเพอสอนนสตและสรางสรรคผลงานเซรามกรวมกบคหมน Tanner Coleman ในชวงเดอน ธนวาคม-

มนาคมทผานมา Alexis จบ MFA ดานเซรามกจาก CaliforniaState University ,Long Beach ประเทศสหรฐอเมรกาและไดฝกงานสงสมประสบการณจากประเทศตางๆทวโลก เชน สเปนฝรงเศส กวเตมาลา ญปน เกาหล เปนตน

สวน Tanner นนจบดานประตมากรรม จาก Universityof Georgia ทงสองไดเดนทางไปสรางสรรคผลงานรวมกนและไดเกบเกยวประสบการณเพอศกษาเทคนคในการขนรปเซรามกตกแตงฝาผนงประเภทนนสงซงสามารถปนเสรจในเวลาอนรวดเรวโดยไมราวแตก ผลงานทนำมาแสดงนทรรศการนใชดนเทอราคอตตาและสโตนแวร ขนรปจากดนแผนแลว

เรมตนดวยดนแผน Alexis Gregg ขณะขนรปผลงาน○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

สขมาล เลกสวสด

Page 6: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255410 วารสารเซรามกส

รายละเอยดของชนงานทไดรบแรงบนดาลใจจากศลปะไทย สวนหนงในเรองราวของ Spirit of Consequence II

ผลงานทงสองชน Spirit of Consequence I and II

ผลงานขณะทเปนงานดน

บทกวทมมดานลางของงาน

แบงเปนชนๆตามการออกแบบ แตละชนจะระบหมายเลขไวเมอตดแบงแลวกใชผาบางๆกนทรอยตอ จากนนขนรปนนสงบนแตละชนดวยวธบบกด คลงดนเปนเสน และกดพมพ ดานหลงเจาะรใหกลวงเพอลดนำหนกของชนงานและชวยใหงานไมแตกขณะเผา ทงใหแหงอยางชาๆ ประมาณ 1 อาทตยจากนนนำมาเผาดบและเผาเคลอบ 1250 องศาเซลเซยส

ผลงานทออกมานอกจากจะมความนาสนใจเกยวกบแนวความคดดานสหวฒนธรรมทศลปนมประสบการณแลวยงมความสนกสนานทพนผว สสนตลอดจนรายละเอยดของเรองราวและการใชสใตเคลอบกบเคลอบเพยงไมกชนดไดลงตวซงแมวาภาพรวมจะออกแนวสากลแตยงแฝงรายละเอยดความเปนไทยดวยลวดลายตกแตงทศลปนทงคไดรบแรงบนดาลใจจากภาพจตรกรรมฝาผนงจากวดพระแกวและสถาปตยกรรมจากพระบรมหาราชวง

ทงคมความประทบใจในการสอนและการใชชวตตลอด 4เดอนในประเทศไทย ในขณะทนสตกไดรบความรและประสบการณใหมๆ เชนกน

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Page 7: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 11

นทรรศการปฐมการณแหงมานษย หรอ Dawn ofHumanities เปนนทรรศการทแสดงผลงานของอาจารยทสอนศลปะในจฬาลงกรณมหาวทยาลยและจดขนเพอเปนการเปดตวสถานทแสดงงานศลปะแหงใหมสองแหงคอ นทรรศสถาน อาคารศลปวฒนธรรมและพพธภณฑศลปะซงอยตดกน ทงสองอาคารมหองแสดงผลงาน

เซรามกในงาน..."ปฐมการณแหงมานษย"

เรอง..สขมาล เลกสวสด / ถายภาพ..ฉตรชย อารมยด

Roar of Fortuneพลท กนตามระ

Chain of Charmวราล วทยศลป

Nature in Your Lifeฉตรชย เคยรประสทธ

Lucky Me ชนาการต เสมาชย

Emotional Confusion พชรดา วรพงษด

Page 8: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255412 วารสารเซรามกส

ขนาดใหญหลายหอง อยภายใตความดแลของศนยสงเสรมวฒนธรรมแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลยในโอกาสนอาจารยและนสตวชาเอกหตถศลป (เซรามกส) คณะศลปกรรมศาสตร ไดรวมแสดงผลงานดวย ผลงานทงหมดเผาไฟสง โดยใชเตาไฟฟา มทงแบบเคลอบและไมเคลอบ บางชนตกแตงดวยสใตเคลอบซงมแนวความคดและแรงบนดาลใจทแตกตางกน ผลงานของนสต เปนสวนหนงในการสอนของศลปนพำนก (Artist in residence) Alexis Gregg และ Tanner Coleman

Queen of Luckพารก อณหเทพารกษ

Dreamsรศ.วรวธ สธวระขจร

Path of Mineสทตตา จงกรต

Victory of the Oceanรชภ เชอปคง

East Meets West on the Edge of Cultureรศ.สขมาล เลกสวสด

Page 9: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 13

ในยคทเศรษฐกจของโลกทยงไมแนนอนดวยพษวกฤตเศรษฐกจทลามไปทงยโรป อเมรกาและญปนซงทงหมดนคอฐานสำคญของการสงออกของประเทศไทย กำลงซอทหดหาย การยกเลกคำสงซอ การทบทวนยอดการสงซอนนมผลมาจากปจจยทางเศรษฐกจ แตกไมใชทงหมดทเดยว สวนหนงมาจากคณภาพของตวสนคาทไมไดมาตรฐาน หรอไมไดตามขอกำหนดทลกคาตองการ สวนหนงมาจากการสงมอบทไมตรงเวลาของผผลตอนเนองมาจากการผลตแลวมของเสยมาก หรอทำแลวไมผานการตรวจสอบของลกคา สวนหนงมาจากตนทนทสงขนทำใหไมสามารถทำราคาสกบคแขงจากจนหรอเวยดนามได หลายๆโรงงานในเมองไทยตองสญเสยลกคาไปเพราะการทไมสามารถสงมอบสนคาไดตามกำหนดเวลาเนองจากมของเสยมากจนตองทำสนคาเพมปญหาหลกสวนหนงททำใหเกดตำหนขนบนผลตภณฑคอตำหนจากสเคลอบนนเองเพราะสเคลอบจะเปนตวแสดงความสวยงามของผลตภณฑ ซงถาสเคลอบมตำหนกจะทำใหผลตภณฑขาดความงามไปได หลายๆ โรงงานมาตกมาตายตอนจบเพราะทำตวอยางออกมาสวย ลกคาวางออเดอรเรยบรอย แตพอผลตจรงกลบไมสามารถทำไดอยางทรบปากกบลกคา กวาแปดสบเปอรเซนตของปญหาทเกดขนในกระบวนการผลตนนมาจากสเคลอบทไมไดคณภาพ อาจมทงทเกดตำหนขนเชนรพรน รเขม สดงตว เคลอบถลอก เคลอบรอน เคลอบรานหรอทำมาแลวสไมเหมอนสเปาหมายทลกคาตองการ เกดปญหาสเพยน สดานไป หรอสมนไป ดงนนถาเราตองการแกไขปญหาเหลานเราจะตองมการควบคมกระบวนการผลตสเคลอบทดเพยงพอทจะทำใหคณภาพของสเคลอบสำหรบผลตภณฑของเราสมำเสมอได โดยกระบวนการทสำคญในการควบคมคณภาพของสเคลอบจะเรมตนตงแตการตรวจรบวตถดบสำหรบสเคลอบ กระบวนการผลตสเคลอบทงการชง การบดและการควบคมปจจยในการบด และการควบคมคณภาพของสเคลอบเองทงในชวงทเปนนำเคลอบและคณภาพของเคลอบเมอผานการเผาแลว

การควบคมคณภาพของการผลต...

การตรวจรบวตถดบทนำมาใชผลตสเคลอบเปนจดเรมทสำคญทสด ถาวตถดบทรบเขามความไมสมำเสมอหรอมสงแปลกปลอมเขามากจะทำใหสเคลอบทผลตไมไดตามมาตรฐานทเรากำหนดไว ทกโรงงานทผมใหคำปรกษานนจะตองคมเขมเรมตนตงแตงาน Incoming raw materials เสมอ การตรวจรบวตถดบสำหรบสเคลอบนน เราตองรความตองการในการใชงานวตถดบตวนนๆในสตรเคลอบของเรากอนวาเราใชมนเพอวตถประสงคอะไร และเราจะไดกำหนดหวขอในการตรวจรบไดอยางเหมาะสม

- การตรวจรบ Flux หรอตวชวยหลอมซงไดแกเฟลดสปารชนดตางๆ และฟรตชนดตางๆ จะทำการอดโคนเพอ

ดคาการหลอมตว ดส ดคาความใสของเมดโคน ในกรณทเปนผลตภณฑทเผาครงเดยวและมพวก Gas ทถกปลดปลอยออกมาในระหวางการเผา จำนวนมากเชนกระเบองบผนงแบบMonoporosa นนจำเปนตองตรวจเชคคา Softening point(รายละเอยดหาอานไดจากวารสารเซรามกส ฉบบท 29)นอกจากนเปนการตรวจหาจดเหลกทอาจปนมากบวตถดบประเภทน โดยเฉพาะเฟลดสปารทมความแขงมากจงตองผานทงการบดยอยและบดละเอยดมา ถาผผลตไมสามารถควบคมจดเหลกไดดพอจะทำใหเคลอบของเรามปญหาจดดำซงถาลกคามความเขมงวดมากกอาจจะกลายเปนตำหนทำใหกลายเปนของเกรด B หรอของเสยได

การตรวจรบวตถดบสำหรบสเคลอบ

สเคลอบสเคลอบ

ดร.คชนท สายอนทวงศ

Page 10: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255414 วารสารเซรามกส

สำหรบฟรตนน นอกจากการตรวจรบเรองการหลอมตว ดคา Softening point แลว สงสำคญอกประการคอคาสมประสทธการขยายตวเนองจากความรอน (C.O.E) ซงเราจะตองดใหมคาทเหมาะสมกบเนอดนของเราดวยเพราะโดยปกตแลวคา COE ของเนอดนจะตองมคาทสงกวาสเคลอบในชวง8-12% จงจะไมเกดปญหาทงเรองเคลอบลอน และเคลอบรานและอกเรองทสำคญมากในการใชฟรตสำหรบสเคลอบแตเปนเรองทเกอบทกโรงงานมกจะไมไดตรวจสอบนอกจากโรงงานใหญๆบางแหงทมระบบการตรวจรบวตถดบทเขมงวดกคอเรองการกนสของฟรตแตละตว ซงฟรตแตละเบอรหรอแตละผผลตนนจะมคาองคประกอบทางเคมทแตกตางกน ทำใหการเกดปฏกรยาตอสเซรามกแตกตางกนไปดวย จากตวอยางในภาพประกอบจะเหนวาเราใสสเหลองเขาไปในฟรตแตละเบอรซงมองคประกอบทางเคมตางกน ปรากฏวามฟรตบางตวทไปทำใหสเหลองซงปกตนนเปนสทเผางายทสด แตฟรตกลบทำใหสเหลองหายไปไดเนองจากองคประกอบทางเคมบางตวของฟรตมผลตอส Pr-Zr-Si Yellow แตถาเราไมตรวจสอบการกนสของฟรตและเราตองการผลตสเหลองดงกลาว นกเซรามกโรงงานนนๆกจะตองเตมสเหลองลงไปเพมจนกวาสเหลองนนจะเขมไดตามทเราตองการซงจะทำใหสนเปลองตนทนในการผลตอยางมาก ดงนนถาเราตองใชฟรตในสตร ตองทดลองเรองการเขากนไดระหวางสเซรามกกบฟรตชนดนนๆ ดวย

ภาพแสดงผลของฟรตตอ

สสะเตนสเหลอง(Pr-Zr-Si)

-การตรวจรบสารเคมและแรอนๆ สารเคมและแรทใชในเคลอบนนไดแกหนปน โดโลไมท

ทลคม แบเรยมคารบอเนต วอลลาสโตไนท ซงคออกไซดเซอรโคเนยมซลเกต ทราย ควอตซ และอนๆ ซงการตรวจรบวตถดบเหลานตองตรวจในหวขอทเราตองการใชงานและดความSensitive ของตวมนเอง โดยหาจดทมน sensitive งายและทำการตรวจสอบตามวธการทไดกำหนดขนเพอใหเหนปญหาตวอยางเชน SiO

2 ตรวจสอบโดยการหาขนาดของอนภาคและ

การกระจายตวของอนภาค หา% Residue on 325 meshทดลองแทนลงในสตรเคลอบมาตรฐาน (เคลอบใส) และดสหลงเผารวมทงคาความมนของเคลอบZnO ทดสอบกบสตรสเคลอบทม stain ทsensitive กบ ZnO เชน สนำตาล (Cr-Fe-Zn-Ni) ซงเปนสทชอบ ZnO

สแดง maroon (Sn-Cr-Ca-Si) ซงไมถกกบ ZnOสดำ (Fe-Cr-Co-Mn-Ni) ซงไมถกกบ ZnO

BaCO3 ทดสอบคา LOI เพอด Impurities ทดสอบกบสตรส

เคลอบทมstainท sensitiveกบ BaO เชน สดำ (Fe-Cr-Co-Mn-Ni)ZrSiO

4 ทดสอบในสตรเคลอบสเคลอบสขาวทบ (Opaque)

และทำการวดคาสขาว (คา L)ทดสอบคาความละเอยด (%Residue, PSD)

Dolomite ทดสอบคา LOI ทดสอบในสตรเคลอบสแดงmaroon ทดสอบคาความละเอยดAl

2O

3 ทดสอบในสตรเคลอบดาน (Matt glaze) ทดสอบใน

สตรเคลอบทมส stain สนำเงน (Co-Al-Zn) ทดสอบคาความละเอยด ตรวจสอบ% Al

2O

3

- การตรวจรบสและออกไซดทเปนตวใหส1.ความสมำเสมอของสในแตละ lot ตอง

ตรวจสอบสทเขามาเทยบกบสมาตรฐานทเราเกบตวอยางไวโดยควรเทยบทงในเคลอบทเปนเคลอบใส และเคลอบทบแสงรวมทงเคลอบดานในกรณทบางโรงงานมการผลตเคลอบดานในปรมาณมากเพอดคาความเขมของสและความสมำเสมอของสในแตละ Lot

2. ความละเอยดของส ความละเอยดของสสะเตนนนจะตรวจสอบไดสองวธคอการหาคากากคางตะแกรงกบการหาโดยใชเครอง Laser particle size analyzer ซงการหาดวยกากคางตะแกรงจะเปนวธทงายและสะดวกเหมาะสำหรบโรงงานทวไปทไมมเครองมอแพงๆ โดยการกำหนดคากากคางตะแกรงนนควรดถงจดประสงคในการใชงานของส

Page 11: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 15

สะเตนของเราวาตองการนำไปใชกบการเคลอบแบบใด ถาเปนการเคลอบธรรมดาไมวาจะใชการสเปรย การชบ การเคลอบโดยใช Campana Double disc Water fall จะใชสสะเตนธรรมดาทไมตองละเอยดมาก สามารถมคา % Residue บนตะแกรงขนาด 325 mesh ไดนอยกวา 0.3% แตถาเปนงานทตองการความละเอยดมากเชนเปนสทใชกบการสกรนแบบRoto color, การเขยนสใตเคลอบหรอการผลตสเคลอบโดยใชการปนใน Basic glazeสสะเตนพวกนจะตองมความละเอยดมาก โดยคมคา % Residue 325 mesh คอเทากบศนยน นหมายถงวาทตะแกรงเบอรน จะตองไมมผงสเหลออยหรอถามเหลอกตองนอยจนวดคาไมได แตถาเราอยากควบคม% Residue จะตองไปคมทตะแกรงเบอร 400 mesh แทนโดยใหคาไมเกน0.3%

3. ความแรงของส เราตองตรวจสอบความแรงหรอความเขมของสดดวยวาเขมเพยงพอตามทเราตองการหรอไม เนองจากสบางรายมราคาถกมาก โดยเฉพาะสจากจนแตมคาความเขมตำ ทำใหตองเตมสในปรมาณทมากขนซงสดทายตนทนการผลตอาจไมตำอยางทเราตองการกได

4. ปรมาณ soluble salt ในส สสะเตนบางตวนนผผลตจะตองมการเตมสารเคมบางตวลงไปเพอใหการเผาเกดปฏกรยาไดดทอณหภมตำซงเมอเผามาแลวจะเกดเปนเกลอทละลายนำไดคางอยในตวผงส ดงนนผผลตสจำเปนจะตองทำการลางสเพอใหเกลอเหลานออกไปจากสใหหมด เพราะถาทำการลางไมดพอเมอนำไปใชในสตรสเคลอบจะทำใหนำเคลอบมความหนดมากขน และเมอนำมาเคลอบบนชนงานจะทำใหเกดปญหาคราบขาวขนบนเคลอบ รวมทงเกดปญหารเขมยบๆบนเคลอบดวย การตรวจเชคปรมาณ soluble salt ในสสะเตนนนสามารถทำไดโดยนำสสะเตนมาลางในนำปนนาน 30 นาทแลวปลอยใหตกตะกอน แลวใชชดวดความตางศกยไฟฟามาวดคาทนำ ถาคาความตางศกยมคาสง แสดงวาในสสะเตนนนมเกลออยมาก ซงไมควรนำมาใชงานเพราะจะทำใหเกดปญหากบเรา แนะนำใหสงคนผขายและขอ Lot ใหมมาแทน

5. โทนสทเราตองการ ขนอยกบสตวอยางหรอเคลอบตวอยางทลกคาเลอก ซงบางครงอาจเปนสพเศษทมาจากสผสมของผผลต ซงไมแนะนำใหซอ แนะนำใหเราผสมเองจากสสะเตนทเราม อาจทำการทดลองเกบเอาไวเปนตวอางองวาสนผสมกบสนนแลวไดออกมาเปนโทนอยางไร และอยาผสมกนมากเกนสามส เพราะนนจะทำใหเราทำงานยากทงในตอนปรบสเวลาทสไมผาน Firing test และทงการชงสในการเตรยมวตถดบของแผนกผลตสเคลอบ

6. องคประกอบทางเคมของส ซงทกครงทซอสจากผขายจะตองขอรายละเอยดเกยวกบองคประกอบทางเคมของสดวยทกครงเพอทเราจะไดทราบวาสทเราใชอยนเขากนไดกบเคลอบและวตถดบในสตรเคลอบหรอไม

7. ตำหนทพบ เมอทำการทดสอบสในเคลอบนอกจากจะตองดเรองของเฉดส ความเขมสแลว สงทจำเปนอกเรองทตองดดวยคอเรองตำหนทเกดขน ทมผลมาจากสสะเตนเชนรเขม เคลอบเปนหลม สเยมขอบ

8. ราคา สงสำคญของการเลอกใชสสะเตนในแตละตวกคอเรองราคาเพราะสสะเตนมราคาสงและถาในสตรทใชเปอรเซนตสมากกจะกลายเปนตนทนทสงมาก แตตนทนกไมใชเรองทเราตองพจารณาอยางเดยวเนองจากเราตองดคาความเขมของสและเฉดสประกอบกนไปดวย สบางบรษทมราคาถกจรงแตความเขมของสออนเนองจากมการผสมตวทจะลดตนทนลงไปเชนใสทรายเพม ใสเฟลดสปารเพม ซงจะทำใหสทใชมคา L,a,b ตางไปจากเดม และถาสออนเกนไปผผลตกจำเปนตองเตมสเขาไปในจำนวนมากและทำใหตนทนของเคลอบสงขน

9. คา Firing range ของส เนองจากสแตละตวหรอแตละผผลตนนมคาความกวางในการเผาทแตกตางกนซงสสะเตนทดไมควรมคานแคบเกนไปเพราะจะทำใหเกดปญหาเฉดเพยนไดงายเมออณหภมในการเผาเปลยนแปลงไปการทดสอบสามารถทำไดโดยการนำสเคลอบทใสสสะเตนนนๆ ไปเผาทเตา Temperature Gradient เพอดคาสทแตกตางกนในแตละชวงอณหภม

Page 12: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255416 วารสารเซรามกส

- การตรวจรบตว Additive ไดแกพวก Binder,Deflocculant, Dispersing agent

การตรวจรบสารเคมเหลานนนตองดจดประสงคของการนำไปใชงานและจงนำมากำหนดวธการตรวจวด เชน ตวBinder จดประสงคในการเตมกเพอทำใหเคลอบยดเกาะกบเนอดนไดดไมกระเทาะงาย ดงนนการตรวจรบ Binder จะตรวจดการยดเกาะโดยการเตมลงไปในเคลอบ จบเวลาดเรองการแหงตว และนำเทปกาวมาตดทผวเคลอบมาตรฐานกบเคลอบททดสอบตวยดเกาะแลวลอกเทปกาวออกเพอดวาผงสเคลอบหลดลอกออกมามากนอยเพยงใด ถาหลดออกมามากแสดงวาการยดเกาะไมดพอ และถาเคลอบแหงตวเรวเกนไปกจะมปญหาในเรองของรเขมหลงเผาได สำหรบตว Deflocculant นนจะนำมาเตมในเคลอบสตรมาตรฐานเทยบกบสตรทใชตวDeflocculant มาตรฐาน และดเรองการไหลตว (Flow test)หรอดคา Overswing หรอวดโดยใชเครอง Brookfield และทำการวดคา Thixotropy ของนำเคลอบเทยบกบมาตรฐานดวย

กระบวนการผลตสเคลอบกระบวนการผลตสเคลอบนนมสวนสำคญมากทจะ

ทำใหเคลอบของเรามคณภาพหรอไม ดงนนการควบคมคณภาพในขนตอนการผลตเปนสงทสำคญอยางยง และพนกงานรวมทงหวหนาทดแลงานดานการผลตสเคลอบนนจะตองเปนบคคลทมระเบยบวนยในการทำงานทดมาก กระบวนการเตรยมสเคลอบนเรมตงแต

- การชงวตถดบการชงวตถดบนนจะตองดคาความเหมาะสมของความ

ละเอยดของเครองชงกบปรมาณนำหนกทเราชง ถาชงสปรมาณนอยหรอเปนสหรอวตถดบทถานำหนกเปลยนแปลงจะทำใหเฉดสเปลยนอยางชดเจน ในกรณนจำเปนตองใชเครองชงทละเอยดเพยงพอเชนใชความละเอยดเปนทศนยมสองตำแหนงภาชนะทใชบรรจวตถดบกตองดแลรกษาความสะอาด ไมควรใสไวในภาชนะทเปนเหลกหรอสงกะสเพราะมโอกาสเกดสนมขนไดจากความชนทอยในวตถดบเองหรอเกดการกดกรอนโดยวตถดบบางตวเชน NaCl, MgCl

2 หลงจากการชงวตถดบแลว

ควรเกบตวอยางของวตถดบแตละตวใสถงพลาสตคไวอยางนอย 100 กรมในกรณทเปนวตถดบและ 50 กรมในกรณทเปนสสะเตน เพอเอาไวตรวจสอบถากรณทสเคลอบ Batch นนพบปญหาสเพยนหรอพบตำหนบางประการเชนรเขม สเคลอบดงตว หนาหลม

- การบดสเคลอบตองมการควบคมปจจยตางๆทเกยวของกบการบด

ไดแก การควบคมระดบของลกบด, สดสวนของลกบด, ปรมาณการเตมวตถดบ, ปรมาณการเตมนำ, การเตม Additive, ความเรวรอบของหมอบด, ขนาดของหมอบด (รายละเอยดหาอานไดใน www.thaiceramicsociety.com ) ปจจยเหลานจะทำใหช วโมงบดนำเคลอบของเราใกลเคยงกนในแตละ Batchซงจะทำใหความละเอยดของนำเคลอบมความสมำเสมอดเพราะการทปจจยในการบดเปลยนแปลงไปนนเชนใชหมอบดคนละขนาดกนแตบดสเคลอบสตรเดยวกน หรอระดบลกบดทเปลยนไปจนทำใหชวโมงบดมากขนจะทำใหคา Particle sizedistribution ของนำเคลอบแตกตางกนทงๆทเราอาจจะเชคคา%กากคางตะแกรง (%Residue) ไดใกลเคยงกนทำใหผวหนาและเฉดสของเคลอบหลงเผามความผนแปรไปจากเดมไดนอกจากนภายในหมอบดเราจำเปนตองหมนตรวจตรา รวมทงฝาหมอ เพราะมโอกาสท Liner จะสกจนถงชนของเหลกซงจะทำใหเกดปญหาจดเหลกปนไปในนำเคลอบได

Page 13: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 17

- การกรองสเคลอบและการผานแมเหลกการกรองสเปนเรองทสำคญยงอกเรองหนง ซงถาเรา

ใชตะแกรงกรองนำเคลอบทมความละเอยดไมเหมาะสมจะทำใหเกดปญหารเขม รพรนเกดขนกบผวเคลอบของเราไดโดยปกตถาในกรณทเปนเคลอบฟรตสำหรบกระเบองเซรามกสเคลอบทกรองควรใชตะแกรงอยางนอย 150 เมช สำหรบงานสขภณฑและถวยชามซงเปนเคลอบทใชวตถดบ (Raw glaze)และตองการความเรยบเนยนของผวหนามากควรใชตะแกรงกรองเคลอบอยางนอย 200 เมช การทเราใชตะแกรงเบอรละเอยดในการกรองเคลอบจะทำใหใชเวลาในการกรองนานขนยงถาสเคลอบมความหนดมากกจะทำใหเกดปญหาในการกรองไดสำหรบแมเหลกทใชในการดดพวกเศษเหลกในนำเคลอบนนนยมใชเปนชด Ferro magnetic ทมรงผงอยภายใน เมอเปดระบบไฟฟา ทรงผงกจะถกเหนยวนำทำใหเกดสนามแมเหลกเมอเราเปดนำเคลอบเขาสชด Ferro magnetic กจะสามารถดดเศษเหลกตางๆทอยภายในนำเคลอบได การตอชด Ferromagnetic นนควรตอใหนำเคลอบเขาทางดานลางเพอใหนำเคลอบมเวลาทจะคอยๆผานรงผงซงจะทำใหเกดประสทธภาพในการดดเหลกทดกวา การปลอยเขาดานบนและอาศยแรงโนมถวงใหเคลอบไหลลงซงนำเคลอบจะไหลเรวกวา นอกจากชด Ferro magnetic แลวบางโรงงานอาจใชเปนแทงแมเหลกถาวรวางไปในทอแลวปลอยใหเคลอบวงผาน ซงประสทธภาพจะดอยกวาการดดเหลกโดยอาศย Ferro magnetic ขอควรระวงของการใชแมเหลกกคอสำหรบสทเราตงใจใสเหลกเขาไปเชนเคลอบโลหะ เคลอบสดำ เคลอบเหลก นำเคลอบไมควรผานแมเหลกเพราะชดแมเหลกจะดดเอาเหลกในเคลอบออกไปบางสวนทำใหสดสวนในสตรเพยนไปจากเดม

การเกบสตอกนำเคลอบในการเกบสเคลอบนนสวนใหญจะเกบไวในถงพลาสตก

ซงจะตองปดฝาอยางดเพอปองกนสงเจอปนทอาจจะตกลงไปในสเคลอบ บางโรงงานทตองใชสเคลอบปรมาณมากอาจจดเกบไวในบอกวนชา ซงกตองปดฝาเชนกน สำหรบการใสสเคลอบในบอกวนนนจะตองระมดระวงในเรองของนำมนจากมอเตอรเกยรทใชขบใบกวนทจะหยดปนเปอนลงไปในบอกวนได และปญหาทพบมากอกประการคอถาในกรณทสเคลอบหนดเกนไปจะทำใหเกดปญหาสเคลอบเปนวนหรอจบกนเปนกอนซงจะทำใหคณสมบตดานการไหลตวของเคลอบเปลยนแปลงไปการเกบสเคลอบไวนานเกนไปนนจะทำใหสเคลอบเกดการบดหรอเสอมสภาพ โดยเฉพาะเคลอบทมการเตม CMC และมดนในสตรปรมาณมาก เพราะ CMC จะถกแบคทเรยทอยในนำทำลายไป ทำใหคาความหนดเปลยนไป ดงนนถาจำเปนตองเกบสเคลอบไวนาน กอนนำมาใชใหมควรทำ Firing test ซำอกครงถงแมวาสเคลอบจะเคยผาน Firing test มาแลวครงหนงเพราะคณสมบตอาจเปลยนแปลงไปแลวกได

Page 14: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255418 วารสารเซรามกส

การควบคมคณภาพของสเคลอบกอนเผาความหนาแนน (Density)คาความหนาแนนของเคลอบนนสำคญทงในตอน

ทบด ตอนทถายนำเคลอบ และตอนเคลอบส ในขนตอนของการบด ถาเราใชคาความหนาแนนสงเกนไปจะทำใหเคลอบบดไมละเอยดและตองใชเวลาในการบดนานขน สวนตอนถายสถาเราถายทความหนาแนนสงมากกจะทำใหมคาความหนดสงมากเชนกนซงจะทำใหเกดความสญเสยของนำเคลอบทคางอยในหมอบดจำนวนมาก ยงถามการเปลยนสและตองลางหมอบดใหมกจะยงทำใหเกดความสญเสยมากขน สำหรบความหนาแนนทเราใชในการเคลอบสนนจะขนอยกบวธการเคลอบเปนหลก ถาเคลอบโดยการชบจะใชความหนาแนนอยในชวง 1.4-1.5 g/cc ถาใชการสเปรยจะอยท 1.6-1.7 g/ccถาใชการเคลอบโดย Double disc จะใชท 1.5-.165 g/cc ถาใชการเคลอบแบบ Water fall/ Campana จะใชท 1.8-2.0 g/cc(ขนกบชนดของสเคลอบและฝมอของนกเซรามกในการกำหนดสตรเพราะยงถาความหนาแนนสง แสดงวามนำในสตรนอยกจะพบปญหาเรองการแตกราวลดลง)

ความหนด (Viscosity) ความหนดของสเคลอบจะสงผลทงในดานประสทธภาพในการบดเพราะถาสเคลอบมความหนดสงมากจะทำใหการบดยากขนเพราะนำยาเคลอบจะไปจบกบลกบดทำใหลดการกระแทกของลกบดกบวตถดบทำใหเวลาในการบดนานขนนอกจากนความหนดยงกระทบกบประสทธภาพในการถายสเคลอบซงถาหนดมากกจะมสคางหมอบดอยมากทำใหเกดความสญเสยของสเคลอบ และทสำคญซงจะสงผลตอคณภาพของผลตภณฑกคอเรองของการเคลอบส การทสเคลอบมความหนดสงกวาคาทกำหนดมากจะทำใหการเคลอบมปญหาหนาไมเรยบรวมทงหนาเปนรพรน เคลอบเยม สดงตว หนาเปนหลม ทำใหผลตภณฑกลายเปนตำหนไปในทสด ดงนนเมอทางนกวจยกำหนดคาความหนดในการบด การถาย และการใชงานมาใหเทาใดนน ทางหนวยงานผลตสเคลอบควรจะตองทำตามสเปคนนอยางเครงครด ซงคาทนกวจยกำหนดจะมอยสองคาทสำคญคอคา Viscosity และ Thixotropy

การวดคาความหนดของสเคลอบนนสามารถวดไดหลายวธ วธทสะดวกและนยมมากทสดคอการวดการไหลตวดวย Ford cup ซงจถวยนจะมความจ 100 cc. และมรเปดอยท 4 mm. การวดดวย Ford cup จะเหมาะกบการใชงานในโรงงานเพราะถวยวดนใชงานงาย ไมเสยหายงายพนกงานทกคนสามารถใชงานได เพยงแตมขอเสยคอคาทไดจะหยาบเกนไป และถาความหนดมากเกนไปในกรณของสสกรนทใช Medium oil เปนตวผสมจะไมสามารถวดดวยการใช Ford cup ได เครองมอทละเอยดขนในการวดคาความหนดคอเครองTorsion viscometer ใชวด Overswingซงคาทไดจะละเอยดกวา Ford cup แตการทำงานตองอาศยความละเอยด แมนยำ

Page 15: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 19

% กากคางตะแกรง (%Residue)เมอเราทำการบดสเคลอบใหไดตามเวลาในการบดท

กำหนดไวแลวนน ตววดทจะบอกวาสเคลอบของเรานนไดความละเอยดตามทเราตองการหรอไมกคอการวดคา % กากคางตะแกรง (%Residue) การวดคาจะนำเอาสเคลอบมาผานตะแกรงตามเบอรททางนกวจยไดกำหนดไว ซงโดยปกตถาเปนการวดคากากของสเคลอบ ควรจะใชตะแกรงเบอร 325 เมช ซงถาส

เคลอบมคากากคางตะแกรงมากกวา spec กจะทำใหผวหนาเคลอบหลงเผาเกดปญหารเขม ผวหนาไมมนเทาSTD ผวเคลอบมลกษณะเปนเหมอนเปลอกไข (Egg shell) หรอมลกษณะเปนผวสม (Orange peel) แตถาสเคลอบมคากากคางตะแกรงตำกวา spec จะทำใหเกดปญหาสเคลอบดงตว แตการวดคา%กากคางตะแกรงกยงมโอกาสผดพลาดได แมแตการวดโดยพนกงานคนเดยวกน วดคาแตละครงยงไดคาไมเทากน เพราะการวดคากากคางตะแกรงเปนการสมตวอยางสเคลอบมาเพอทำการวดเทานน ดงนนถาตองการคาทถกตองและละเอยดขนจำเปนตองใชการหาคาการกระจายตวของอนภาคโดยใชเครองParticle size analyzer

คาการกระจายตวของอนภาค (Particle size distribution)

เปนคาของความละเอยดของสเคลอบทใชเลเซอรเปนตวนบและคำนวณขนาดของอนภาค จงมความแมนยำสงกวาการวดคาความละเอยดโดยการเชคดวยตะแกรง แตมราคาของเครองทแพงมาก รวมทงการใชงานตองอาศยผทมความชำนาญจงจะไดคาทใกลเคยงกน นอกจากนคาใชจายในการทดสอบกมตนทนทสง ดงนนในการนำตวอยางมาตรวจสอบจงควรเลอกตวอยางทเปนประโยชนทสดในการนำไปวเคราะหผลเพอการควบคมคณภาพ คาทอานไดนยมมกดคาท d90 ซงหมายถงวาอนภาคท 90% ของทงหมดมคาเปนขนาดเฉลยกไมครอนเชนตวอยางจากกราฟนจะพบวาคา d90~39 micron นอกจากนกมคา d50 ทมกสนใจทจะดคา รวมทง%ของอนภาคทมขนาดนอยกวา 2 และ 10 micron เพอจะดขนาดอนภาคทละเอยดวามคาอยเทาใด ในโรงงานทตองการควบคมคณภาพอยางเขมงวด หรอโรงงานประเภททผลตเกรด A มากกวา 90% จะใชคาd90 ในการควบคมความละเอยดของสเคลอบแทนการใชคา%Residue แตอยางไรกตามสงสำคญกคอเราตองควบคมประสทธภาพในการบดใหด เราจงจะไดคาความละเอยดทถกตอง ดงนนการมาคมทคาปลายทางคอคา PSD นกจะทำใหเสยทงเวลาและคาใชจาย ซงแนวคดทถกตองคอเราตองคมตงแตตนทางกคอ ชงสตรใหถก ตรวจวตถดบใหด หาคาความชนใหถกตอง ควบคมการบดใหเหมาะสม โดยดชวโมงบดตรวจเชคระดบลกบดเสมอและมการถายลกบดเพอมาคดขนาดคมคาความหนดและความหนาแนนในการบดเคลอบ กรองดวยตะแกรงทเหมาะสมเสมอ ถาทำไดเทานคา d90 ของเรากจะไมวงไปไหนไกลและจะควบคมคาการกระจายตวของขอมลไดด

และตองหมน Calibrate เครองอยเสมอๆแตเครองนกตดปญหาตรงทวาไมสามารถวดความหนดทคาสงๆไดและเครองมอนคอนขางบอบบางตองมทตงประจำและมผดแลเฉพาะเปนพเศษ

เครองมอทนยมใชในการวดคาความหนดมากทสดคอเครอง Brookfield เพราะเครองนสามารถวดคาความละเอยดไดทงในกรณทของเหลวมคาความหนดตำมากไปจนถงของเหลวทมความหนดสงมากได โดยการเปลยนใบ Spindle และปรบคาความเรวของใบ Spindle เครองนสามารถวดไดทงคาViscosity, Thixotropy, Yield point ซงคาทไดจะมความละเอยดสง ขอเสยของเครองนคอมราคาแพง ตองดแลเปนพเศษ ใชเวลาในการวดนานกวา Ford cup

สำหรบเครองทดทสดในการวดคาความหนดกคอเครอง Viscometer ซงนอกจากจะใชในการวดคา Viscosity,Thixotropy, Yield point ไดแลว ยงสามารถวดคา Shear rate,Shear stress และเขยนกราฟของ Rheology ไดดวย

Page 16: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255420 วารสารเซรามกส

การควบคมคณภาพของเคลอบหลงเผา-เฉดส ดดวยสายตา หรอวดดวยเครองวดสการเทยบเฉดสนน จำเปนจะตองเผาเทยบรวมกบตว STD

เสมอ เพอทจะไดใชเปรยบเทยบกนเอง เนองจากบางครงเตาของเราอาจมการเปลยนแปลงอณหภมและบรรยากาศทำใหสเปลยนแปลงไปจากเดมได เมอเผาเทยบกนแลวจะนำมาดดวยสายตาเพอเปรยบเทยบส หรอจะใชเครองวดสเพอดคา L,a,bเพอใชรวมในการเปรยบเทยบกจะมคาทถกตองมากขน และคาจากเครองวดสนยงใชเปน Guide line ในการปรบสไดดวย

- คาสมประสทธการขยายตวเนองจากความรอนสเคลอบหลงเผานน สงสำคญทตองคำนงถงคอคา

สมประสทธการขยายตวเนองจากความรอน (COE) เพราะถาคา COE ของเคลอบเกดตำลงจนหางจากเนอดนมากกจะพบปญหาเคลอบรอนหรอกระเทาะหลดออกมาจากเนอดนไดแตถาเคลอบมคาใกลเคยงกบเนอดนหรอสงกวากจะพบปญหาเคลอบรานตวไดเชนกน ซงความแตกตางของ COE ทเกดขนในการผลตสเคลอบในแตละครงทงๆทมาจากเคลอบสตรเดยวกนนนกมาไดจากคาความละเอยดในการบดทเปลยนไปปรมาณสสะเตนทอาจเตมเพมเพอปรบสในกรณทสไมผาน Fir-ing test ขนาดของเมดฟรตทเปลยนแปลงไป การมฟรตเมดใหญคางอยในหมอบดและถกบดตอใน Batch ถดไป รวมทงปรมาณ soluble salt ทมอยในสสะเตนราคาถกดวย

Page 17: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 21

- ตำหนตางๆทเกดตำหนทพบบอยๆทมสาเหตมาจากสเคลอบกคอ

รเขม รพรน สดงตว หนาหลม เคลอบไมเรยบ สเพ ยนเคลอบกะเทาะ เคลอบรอน ซงสาเหตในการเกดนนหลายตวไดเขยนถงไปแลวในบทความฉบบกอนๆ สำหรบการปองกนนนกคอตองควบคมกระบวนการผลตสเคลอบตามแนวทางทไดแนะนำไวน ถาเราทำตามไดทงหมดและควบคมใหอยในคาControl ทเรากำหนดไว รบรองวาตำหนเหลานจะมโอกาสเกดนอยมากหรออาจหายไปจากโรงงานเราเลยกได

จะเหนไดวาการทำสเคลอบใหไดคณภาพทดนนตองควบคมคณภาพทกขนตอน โดยเรมตงแตการตรวจรบวตถดบทเดยว ในโรงงานทใหความสำคญตอคณภาพนนจะไมละเลยขนตอนใดเลย ถาเราไมอยากถกลกคาตอวาหรอ rejectสนคา เราตองเรมตระหนกตอคณภาพในทกขนตอนเชนนเสมอหวงวาทกคนคง Get ในสงทผมอยากจะบอกนะครบ...

- ความมนเงาในกรณทเปนเคลอบมนนน เราจะตองดคาความมน

เงาของเคลอบหลงเผาดวย วธการตรวจสอบอาจใชสายตาเปรยบเทยบหรอใชเครองมอวดคาความมน ทเรยกวาเครองGlossy meter

-การไหลตวของเคลอบทอณหภมสงนอกเหนอจากการหาคาการหลอมตวโดยดจากโคน

แลว การหาคาการไหลตวของเคลอบทอณหภมใชงานกเปนสงจำเปน ซงมนจะเปนตวบอกวาเคลอบมการไหลตวเทยบกบตวSTD อยางไร ถาไหลตวมากกวาหรอนอยกวาเกนคาขอบเขตทกำหนดไวแสดงวามสงผดปกตเกดขนในเคลอบของเรา อาจเปนวตถดบเปลยนไปหรอการบดมปจจยอะไรบางอยางเปลยนไปเราจะไดหาทางเขาไปแกไขไดกอนทเคลอบนนจะนำเขาไปใชงาน

Page 18: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255422 วารสารเซรามกส

เนอดนและเคลอบเมอเผา จะเกดการเผาไหมของสารอนทรย การคายนำ การสลายตวของสารอนนทรย การเปลยนเฟส รพรนลดลง เกดปฏกรยาการเชอมตอกนของวตถดบ การหดตว เกดการหลอมเกดความแขงแรง การเผาเปนกระบวนการลำดบสดทายทสำคญในการผลตเซรามก อกทงเปนกระบวนการทมตนทนสง ในสภาวะปจจบนทราคาเชอเพลงมแนวโนมเพมสงขน การตรวจสอบกระบวนการเผาใหมการใชเชอเพลงอยางมประสทธภาพเปนวธการหนงทจะชวยประหยดตนทนการผลตได

การตรวจสอบ..อณหภมการเผา

ลดา พนธสขมธนา

วธการตรวจสอบอณหภมการเผาทนยมใชโดยทวไปไดแกการทดสอบดวย thermocouple ซงทำจากการเชอมโลหะตวนำสองชนดทแตกตางกน เมออณหภม ณ จดเชอมตอแตกตางจากปลาย จะทำใหเกดแรงเคลอนไฟฟา (emf)ทำใหสามารถวดอณหภมได มขอควรระวงคอ ในการใชงานthermocouple ยอมเกดการเสอมสภาพ คาทวดไดไมถกตองดงนนควรมการสอบเทยบ (calibration) thermocoupleทใชอยเปนประจำอยางสมำเสมอ ดวยการสอบเทยบกบคาแรงเคลอนไฟฟามาตรฐานในหองปฏบตการ หรอเปรยบเทยบผลกบ thermocouple ใหม ยกตวอยางเชน ปกตตงอณหภมในการเผาท 1200 องศาเซลเซยส thermocouple ทใชอยเปนประจำวดอณหภมได 1195 องศาเซลเซยส thermocoupleใหมวดอณหภมได 1205 องศาเซลเซยส แสดงความแตกตางของคาตำกวาคาทตองการอย 10 องศาเซลเซยส จงควรเปลยนเปนตงอณหภมในการเผาท 1190 องศาเซลเซยส ทงนควรสอบเทยบอปกรณทตอพวงกบ thermocouple ดวย (temperaturerecorder and indicator)

อยางไรกตาม แมการควบคมวตถดบ การเตรยมเนอดน และการขนรปไดมาตรฐาน ผลผลตจะออกมาดกตอเมอผลตภณฑนนไดรบ heat work ทเหมาะสม heat work เปนผลของทงอณหภมและเวลา ทมาจากอตราการเผา การยนไฟรวมถงผลของบรรยากาศในการเผา และปรมาณของทเผาในเตาการตรวจสอบความสมำเสมอและความคงทของ heat workทเกดในการเผาผลตภณฑของเตาเดยวกนหรอตางเตาจงเปนสงจำเปนการใช thermocouple ตรวจสอบไมไดวด heat work ทเกดขนกบผลตภณฑ ดงนนในกระบวนการผลตจงมกมการใชpyrometric devices ควบคกบการใช thermocouple

Pyrometric devices คออปกรณสำหรบตรวจสอบheat work ในเตา ใชผลการเปลยนแปลงรป เชนการออนตวการหดตว การหลอม ทสมพนธกบ heat work ทเกดในการเผาผลเปนคาทแสดงแนวโนมของอณหภม (temperature equivalent)มหลายรปแบบ เชนโคนปรามด แผนวงกลมหรอวงแหวนเมดเคลอบทรงกระบอก มสวนผสมตางๆ ขนกบอณหภมใชงานPyrometric devices มการผลตทไดมาตรฐานเพอใหสามารถตรวจสอบ heat work ไดอยางถกตอง ตวอยางผลตภณฑในทองตลาดไดแก Pyrometric cones, Bullers Rings, PTCR Ringsและ Pyrometric chip

Pyrometric cone มลกษณะเปนโคนปรามดหรอแทงสามเหลยม โคนปรามดมทงขนาดใหญและเลก มทงแบบตงบนฐานตวเองไดกบทตองมฐานรอง ปจจบนโรงงานอตสาหกรรมนยมใชโคนขนาดใหญแบบตงบนฐานตวเองได มระดบอณหภมการใชงานแตกตางกนขนกบเบอรและอตราการเผา แตละเบอรจะตางกนไมมากกวา 30 องศาเซลเซยส เมออณหภมทเผาใกลจดสกตว (vitrification) โคนจะออนตว ปลายโคนเอยงเนองจากแรงโนมถวง นยมใชโคน 3 เบอรททนไฟแตกตางกนในการทดสอบ (witness cone) ใหเลอกโคนแรกเปนเบอรตำกวาอณหภมเปาหมายทตองการเผาหนงเบอร โคนทสองเปนเบอรอณหภมทตองการเผา และโคนทสามเปนเบอรอณหภมสงกวาเปาหมายทตองการเผาหนงเบอร วางโคนใหเอยงเปนมม 8 องศา เรยงลำดบใหเมอออนตวหรอลมไมเกดการไขว และวางในตำแหนงทมองเหนจากภายนอกเตาไดในขณะเผา โคนทอณหภมตำจะหลอมกอน เมอลมแสดงใหเหนวากำลงจะได heat work ทตองการ เมอโคนกลางลมแสดงวาการเผาสำเรจแลวถงเวลาดบเตาหรอยนไฟ และโคนทสามททนไฟสดไมควรหลอมหากลมแสดงวาเผาเกน

Page 19: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 23

http://www.taylortunnicliff.com/pdf/TT_howtouse.pdf

http://www.milehiceramics.com/images/Kilns/FirningAccessories/

Cones/ortonconeillus.jpg

http://www.taylortunnicliff.com/pdf/TT_Understanding_Pyrometric.pdf

http://www.ortonceramic.com/pyrometrics/industrial/ptcr.shtml

Pyrometric chip

http://www.ortonceramic.com/pyrometrics/industrial/pdf/tempchek.pdf

Page 20: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255424 วารสารเซรามกส

ผเขยนหวงวา การใสใจในสงละอนพนละนอยเกยวกบการตรวจสอบอณหภมและ heat workของการเผา เชน การตรวจ ซอมบำรง Thermocouple และอปกรณ การเลอกใช Pyrometric device เปนทางเลอกหนงทอาจชวยประหยดเงนในกระเปาผผลตเซรามกในภาวะวกฤตทเชอเพลงมราคาแพงและแนวโนมมราคาเพมขนน

Ring มลกษณะเปนแผนวงกลมหรอวงแหวน มขนาดและรนของระดบอณหภมการใชงานแตกตางกน เลอกใชใหเหมาะสมกบการเผาของแตละผลตภณฑ เมอเผาทอณหภมสงขนหรอมการยนไฟจะเกดการหดตว ขนาดหลงเผาสามารถเทยบเคยงกบตารางทแสดงเปนอณหภมของ Ring ซงบางยหออาจมคาแปรตาม lot ทผลต การทดสอบสามารถวดไดถงระดบ3 องศาเซลเซยส ผลการทดสอบเปนเพยงแนวทางในการแปลงผลเปนอณหภมตามสภาวะการทดสอบของผผลตเทานนซงอาจไมใชอณหภมทแทจรงของเตา และการใชงานควรแปลผลเทยบกบคาของขนาด Ring ทไดจากการเผาในอดต

Pyrometric chip มลกษณะเปนเมดทรงกระบอกผลตโดย บรษทนอรตาเกในประเทศญปน นยมใชในกลมทใชเตาเผาจากประเทศญปนเปนสวนใหญ มหลกการทดสอบ heatwork ดวยการหลอมตวของเมดทรงกระบอก ทดสอบโดยการวางเมดทดสอบลงบนแผนอะลมนา หลงการเผานำมาวดขนาดเสนผานศนยกลางและความสงของเมดทดสอบทหลอมเทยบกบตารางมาตรฐาน สามารถบอกความแตกตางของอณหภมไดในชวง 20 องศาเซลเซยส การทดสอบวธนพนเตาตองไดระนาบเพอใหเคลอบหลอมแผไดอยางสมมาตร

จะเหนวาหลกการตรวจสอบ heat work ของ pyrometricdevices ทกลาวขางตนแตกตางกน Cone ใชสมบตการสกตวในชวงการออนตวเสยรปของเนอเซรามกทคลายเนอดน Ringใชสมบตการสกตวในชวงททำใหเกดการหดตวของเนอเซรามกทคลายเนอดน สวน Chip ใชสมบตการหลอม (melting) และความหนด (viscosity) ของเนอเซรามกทคลายเคลอบหรอแกวขอควรระวงในการตรวจสอบดวย pyrometric devices คอไมควรใชผลการทดสอบแปลงเปนอณหภม เพราะอาจทำใหเขาใจผดวาเปนอณหภมทแทจรงของการเผาได ควรรายงานเปนสภาพของผลการทดสอบ เชน Orton cone 7 at the 4 o'clockหรอ Bullers Ring # 27 (Green) reading 42 เปนตน

การตรวจสอบโดยการวาง pyrometric devicesในตำแหนงตางๆของเตา และการกำหนดคาทเหมาะสมมประโยชนในการควบคมการผลต แสดงความสมำเสมอของheat work ภายในเตาเผา ตลอดจนสอถงการเสอมสภาพของลวดความรอนและวสดเตาเผา ความเหมาะสมการจดเรยงของทเผา และเปนผชวยในการปรบเปลยนตารางการเผาใหเหมาะสมกบผลตภณฑ

ตวอยางการใช Ring เพอใชในการตรวจสอบการเผาและควบคมการผลต

สถานะยอมรบไดเตอนแกไข

คาตำสด414039

คาสงสด434445

การดำเนนการปกตหากพบตงแต 2 Ring ขนไปใหแจงหวหนาสวนหากพบตงแต 1 Ring ขนไปใหแจงหวหนาสวน

Page 21: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 25

บานเซรามกแสนรกลาวณยฉว สรสงห กงสนานนท

ดฉนเปนคนชอบวาดรปมาตงแตเดกแลว ไมชอบเรยนหนงสอเลย ยกเวนวชาวาดเขยนและการฝมอแทบทกชนดเทานนทไดคะแนนดมาตลอด พอโตขนมาประมาณวยรนกทงการวาดรปไปเลย ชวตผานการทำงานมาหลายรปแบบ เชนงานแผนกขายทำทวร งานการแสดง เดนแบบ เปนพธกร เปนแอร และทำงานโรงแรม แตทงหมดมนไมใชเรา มนเปนอะไรทเราไดทดลองทำไปเรอยๆชอบบาง ไมชอบบาง ชอบนอยบาง ชอบมากบาง...เวลาผานมาเรอยๆ จนอาย 40 กวา ชวงนนทำงานโรงแรมแหงหนงอย มเพอนพสาวเปนอาจารยสอนวาดกระเบอง ชอคณศรณ บญโต (ครตอย) มาจดงานโชวกระเบองกบลกศษย ไดเขาไปชมงานกสนใจมนเปนแรงกระตนถงอะไรบางอยางทฝงลกอยขางในตวเรา แตกยงคงคนหาตวเองไมพบ กเลยยงนงๆอย มบางชวงกคดอยบอยๆวาถาเราแกตวไมไดทำงานแลวจะทำอะไรละ เพราะเปนคนไมอยนงเอาเลย กลวเหงาและอยเฉยๆไมได กไดแตคดแบบนมาเรอยๆจนกระทงออกจากงานททำอย กเลยมเวลาวาง และตดตอไปทครตอย เพอขอสมครเปนลกศษย เรยน Paint กระเบอง เพราะลกๆแลวเรารตวดวาชอบและสนใจงานศลปะมากๆ พอไปเรมเรยนกบครตอย กไดเพอนใหมมาอก 5 คน และสนทสนมคนเคยกนมา...จนปจจบนกยงคบหาเปนเพอนทรใจกนมาจนทกวนน

บานเซรามกแสนรก

Page 22: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255426 วารสารเซรามกส

หลงจากเรยนกบครตอยได 6 – 7เดอน ครกแนะนำใหไปเรยนเพมเตมกบครฝรง ซงทาง Hobby House โรงเรยนสอนวาดกระเบอง จะตดตอชาวตางชาตทมฝมอและชอเสยง ทเกงเฉพาะทาง เชนครคนนเกงกหลาบ...คนนนเกงทางดานสตวชนดตางๆ... อกคนเกงทางดานModern Technique ครเหลานจะเดนทางเขามาสอนผสนใจ และรกในงานวาดกระเบอง ดฉนไดไปเรยนกบครฝรงหลายคนรวมทงไดเรยนเพมเตมมากขนกบครไทยอกหลายทานทมฝมอไมแพครฝรงเลย

ดฉนตดสนใจทงชวตการทำงานเมออาย 48 ป เพราะทนอดอนกบเวลาทเราทมกบการวาดภาพไดไมเตมทไมไหว ปจจบนนกยงทำอย ไมไดทงเลยเพราะเขาคอสวนสำคญของชวตไปแลวเพอนฝง ญาต มาเหนเขากขอใหสอน ขอซอไปบางจนกลายมาเปนอาชพเราไปโดยไมรตวเลย และผลพลอยไดอกอยางหนงกคอ เมอ 2 ปทแลว ดฉนยายบานมาอยทมวกเหลก อยในสนามกอลฟ SirJames เปนบาน Country Style ทวทศนโดยรอบจะเปนเขา และบงใหญหลายบงมฝงววมาเลมหญาแถวนอกรวหนาบานทกวน ทำใหชวตทนมความสข และทมเทใหงานทรกไดเตมทและสดๆไปเลย บานหลงนตกแตงดวยฝมอเรา 70% ทงงานกระเบอง ภาพสนำมน งานไม งานสงกะสวางอยตามมมตางๆของบาน และคงจะมออกมามากขนๆ เชน กระเบองนำมาเขากรอบตดผนงได แขวนได ทำโตะเกาอได ตด Furniture เชน ต กระจก โตะเกาอได เรยกวาในอดตทผานมาวาดอะไรไว กเอามาใชเปนประโยชนไดหมดเลยคะ

ดฉนขอแนะนำผทยงไมเคยวาดภาพมากอน ลองใหโอกาสตวเองสกนด ขอใหแคสนใจ หรอ คดวาตวเองชอบ เรมเรยนเถอะคะ ไมยากอยางทคณคด แลวคณจะไดรวางานนใหความสข และคมคาแคไหน สงทมคาทสดในชวตตอนนไมใช แกวแหวนเงน ทอง แตคองานทกชนทเราทำออกมาจากมอจากใจของเราเอง

เปนภาพทไดรบรางวลชนะเลศในการจดประกวด ศลปะการเพนทบนกระเบองซงจดโดย โรงเรยน Hobby House และสมาคม IPAT(International Porcelain Artist andTeacher) ซงมชนงานจากนกเพนทกระเบองนานาชาตเขารวม เมอวนท 21 กมภาพนธ 2541○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

มาคนพบตวเองวาทเราหาตวตนทแทจรงของเราอยนาน กคองานศลปะนนเอง รก และหลงใหลในงานวาดรปมากๆมนเปนโลกสวนตวทคนหามานานแลวงานนใหความสขสงบและชวยดานอารมณมากๆ จากทเคยเปนคนใจรอนมากกเยนลง เพราะงานวาดกระเบองมขนมตอนใชความละเอยดปนกบการวาดแบบไมจงใจนก ขนอยกบวาคณวาดอะไร ดอกไมกอารมณหนง ววกอารมณอก mood หนงและท IN มากสดๆของตวเราคอ สตวโดยเฉพาะเสอและ เสอขาวตาสฟานรกสดๆเวลาเหนภาพเสอทมลลาตางๆ จะอยากวาดมากและพอไดวาดแลวจะนงมากมนเหมอนกบเราสอกบเขาได ทำนองนนละคะ ถาวาดเสอบนกระเบองจะเผาประมาณ 5–7 ครง แลวแตรายละเอยดคอวาดสออนจางๆ แลวกเผาไฟ จากนนกเตมไปเรอยๆ เผาเพมจนพอใจ เรยกวาในชวงเวลารวม 20 ปท วาดภาพมาดฉนวาดรปเสอเยอะทสด ทงบนกระเบองบนไม และผาใบ

Page 23: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 27

"If, in your lifetime, you are fortunate enough to witness a talent of Filipe Pereira" เปนคำนยมทCheryl Bostick เขยนไวในบท introduction ของหนงสอเลมลาสด Filipe and his friends คนไทยท take class ของFilipe ครงลาสดเมอปลายป 2010 (ธนวาคม) ทผานมา นาจะใหคำตอบไดวา เยนเยอเกนไป หรอ เกงกาจสมคำรำลอ?

กลบมาอกครงเปนปท 3 ตดกน (ป2008, 2009, 2010) ทวรรณวภาสตดโอ ซอยศนยวจย 1 กรงเทพฯ ตามคำเชญของอาจารยวรรณวภา อรรถวภชน Filipe Pereira (porcelain artist and teacher) ชาวโปรตเกสผมชอเสยงทวโลก ไดเดนทางมาสอนและพกผอนทกรงเทพรวมเดอนเศษๆ

Filipe's ClassesFilipe's ClassesFilipe's ClassesFilipe's ClassesFilipe's Classesin Bangkok (2010)in Bangkok (2010)in Bangkok (2010)in Bangkok (2010)in Bangkok (2010)

Classes ทงหมดเรมจาก Portrait (4 วน) / Animals (3 วน) / Modern Technique (3 วน) และ Flowers (2 วน)นกเรยนประมาณ 4 - 6 คนตอ Class สวนจำนวนชนงานกขนกบความเลกใหญของ Porcelain ทเอามาวาด

ครคนเกงของเรากไมไดทำใหนกเรยนผดหวงดวยลลาการสะบดพกน การชแนะ และ อารมณขนระหวางวน ททกคนตงใจฝกปรอฝมอ ครซงเดนทางไปสอนมา 74 ประเทศกหยอดวา นกเรยนไทยมความเปน Artist สง (มากกวาชาตแถบใกลเคยง)เมองไทยกดแสนดจนหลงรก Thailand ไปแลว

หมอบอนด

May - August 2011 CERAMICS Journal 27

Page 24: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255428 วารสารเซรามกส

"He is the Michael Angelo,Rembrandt and Matisse of our time"เปนคำนยมอกสวนหนงในบทเดยวกนทยกยอง Filipe ซะยงใหญ ผทครอบครองชนงาน หรอ take class คงจะรซงแกใจดการใชสทหาวหาญ ทวากลมกลน และออนนมของ Filipe คงเปน character ททกคนทราบและเปน signature ทมองปบรปบทำใหนกเพนทและนกสะสมทวโลก ตระหนกถงคณคา และมลคาของชนงานศลปะทมอยในมอ

เมอพดถงหนงสอ และการประชาสมพนธ FilipePereira มกจะตพมพหนงสอภาพวาดสวยๆออกจำหนายทกป ในป 2010 หนงสอ Filipe and his friends ไดรวบรวมชนงานจากศลปนทวมมโลกมาเสนอความงดงามของการวาดในสไตลทแตกตาง เพอขยายกรอบความคด ทกครงท Filipeออกเดนทางไปสอน ผมคดวาเสมอนเปนการหลอมละลายโลกของ porcelain painting ใหเลกลงๆ แตสวยขน ใหมขนนาสนใจยงขน Filipe เคยบอกไววา นคอ ศตวรรษท 21(porcelain painting เรมจากศตวรรษท 14) ท porcelainpainting ยงทนสมยและกาวไปขางหนา ในป 2011น Filipeยงม surprise ตพมพหนงสออะไรออกมาอกตองคอยด

พฤษภาคม - สงหาคม 255428 วารสารเซรามกส

Page 25: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 29

ทายสด "If some said paintings showintelligence, Filipe Pereira is the best toprove" คราวนเปนคำนยมทผมแตงเอง และมอบใหศลปนผยงใหญทานนดวยความชนชม เพราะ Filipeสามารถทำเรองยากใหเปนเรองงาย และเรองงายใหงายเขาไปอก...

ในปน 2011 จะม Exhibition ใหญ จดขนทเมอง Porto ประเทศโปรตเกส โดย porcelain artistsทนนเปนเจาภาพ Filipe เปน President ของกลม ใชชอเปนทางการวา "PORTO 2011 Mega Exhibition ofPorcelain Painting ในวนท 12 - 17 กนยายนน (สามารถดรายละเอยดเพมเตมไดใน www.2011.artfilipe.pt)Porto เปนเมองตากอากาศทอยตดแมนำ และตดทะเลมชอเสยงเรองทวทศน และ ไวน หางจากเมองหลวง คอLisbon ประมาณ 2 - 3 ชวโมง โดยรถยนต ศลปนใหญFilipe ขอเช อเชญนกเพนท กระเบ องชาวไทยทกทานไปเยอน Exhibition ครงน มกจกรรมคอ โชวประกวดรป seminars และอกมากมาย รวมทงลงเรอ(Cruise) ฉลองวนเกดครบ 50 ปของ Filipe Pereiraพรอมๆกบแขกศลปนทวโลก ชางบงเอญ! ทปนกเปนปทมการฉลองความสมพนธอนยาวนานถง 500 ปของสยาม และ โปรตเกส ซงถอวาเปน ชาวตะวนตกชาตแรกทเขามาในไทย และถายทอดวฒนธรรมซงกนและกน วาสโก ดากามา และ ทาวทองกบมา คอ อดตชาวโปรตเกส ทสำคญของประเทศไทย แตปจจบนในการเพนท กระเบองกคอ Filipe Pereira หนงเดยวเทานนครบ!

หากสนใจทจะเดนทางดวยกน หรอ ตองการทราบหมายกำหนดการทจะมาสอนในประเทศไทยในป 2011 สามารถตดตอไดท อาจารยวรรณวภาอรรณวภชน แตเนนๆ ทโทร : 02-3186616 หรอwww.vanviphastudio.com

แวววาอก 2 - 3 ป จากนจะม Convention ระดบอนเตอรฯ รวม ระหวางศลปนใหญชาวโปรตเกสและสตดโอใหญในกรงเทพฯ เกดขนเปนครงแรก นกเพนททกทานกรณาอดใจรอ

May - August 2011 CERAMICS Journal 29

Page 26: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255430 วารสารเซรามกส

โครงการฟารมตวอยางและหมบานเศรษฐกจพอเพยง บานรอตนบาต ตงอยทหม 7 ตำบลกะลวอ อำเภอเมอง จงหวดนราธวาส กอตงขนจากพระราชดำรของสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ ททรงเหนถงความทกขยากทราษฎรในพนทไดรบจากเหตการณความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใต ทงเรองทไมสามารถประกอบอาชพไดตามปกต และการสญเสยหวหนาครอบครว พระองคจงทรงมพระราชเสาวนยใหกรมราชองครกษรวมกบกองราชเลขานการในพระองคจดตงโครงการฟารมตวอยางและหมบานเศรษฐกจพอเพยงขน สรางทพกอาศยถาวรใหแกราษฎรเพอชวยเหลอครอบครวใหมทอย สรางงานเพอใหมอาชพ มรายได และมการพฒนาคณภาพชวตใหดขน ทงยงชวยปองกนราษฎรจากการถกทำราย จดตงโครงการยอยตางๆ ไดแก โครงการหมบานเศรษฐกจพอเพยง โครงการฟารมตวอยาง โครงการงานศลปะและหตถกรรม โครงการฟนฟทรพยากรชายฝงทะเล โครงการธนาคารขาว รวมถง "โครงการเครองปนดนเผา"

คณะทำงานโครงการฟารมตวอยางฯ นำโดยกรมราชองครกษและหนวยราชการตางๆ อาท กรมการพฒนาทดนกระทรวงเกษตรและสหกรณ กรมประมง กรมชลประทานกรมปศสตว และสวนราชการในเขตพนทในปงบประมาณ 2553กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ไดจดสรรงบประมาณโครงการหมบานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ใหกรมวทยาศาสตรบรการดำเนนโครงการหมบานเครองปนดนเผาบานรอตนบาตโดยมวตถประสงคใหนำความรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยเซรามก ไปสงเสรมการทำงานผลตเครองปนดนเผา ทมความสวยงามและคณภาพด ใหตรงตามความตองการของตลาดสำหรบการทำงานของสมาชก "โครงการเครองปนดนเผา" นเมอเรมกอตงใหมไดรบความอนเคราะหจาก อาจารยศรโพธกลนมาล อาจารยประจำศนยศลปาชพ พระตำหนกทกษณราชนเวศน จงหวดนราธวาส เขาไปชวยดแลใหความรเรองการผลตเครองปนดนเผาเบองตนแกสมาชกฯ

การพฒนา...ผลตภณฑเครองปนดนเผา

สำหรบโครงการฟารมตวอยางและหมบานเศรษฐกจพอเพยง

บานรอตนบาต จงหวดนราธวาส

อรณศร เตปน

Page 27: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 31

ในปแรกของการดำเนนโครงการหมบาน ฯ กรมวทยาศาสตรบรการ ไดวางแผนถายทอดความรเรองการทำเครองปนดนเผาทเปนความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยใหแกสมาชกเมอผนวกกบทกษะทไดฝกฝนไปบางแลว จะทำใหสมาชกสามารถทำงานกระบวนการผลตตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ สามารถแกปญหาและสรางสรรคผลงานโดยไมตองพงพาผอน

เนองจาก "เคลอบ" เปนสวนประกอบสำคญอยางหนงของผลตภณฑเครองปนดนเผา ผลตภณฑทมสสนสวยงาม และปราศจากตำหน จะสามารถจงใจผซอได โครงการหมบานฯ ไดเชญคณวรรณา ต.แสงจนทร หวหนากลมวจยและพฒนาการผลตเซรามก สำนกเทคโนโลยชมชน กรมวทยาศาสตรบรการ เปนวทยากรใหความรเรอง "การพฒนาเคลอบ" เพอใหสมาชกฯ ไดเรยนรพนฐานการเตรยมเคลอบ คณสมบตของวตถดบทใช วธการเตรยม และการควบคมคณภาพของเคลอบรและเขาใจเรองตำหนและการแกไข ซงจะชวยใหสามารถพฒนาเคลอบไดหลากหลาย หลงการอบรมสมาชกสามารถเตรยมเคลอบใสและเคลอบสไดดวยตนเองผลตภณฑสำเรจมสสนสดใส สวยงามและนาสนใจมากขน สงผลใหยอดจำหนายสงขนตาม

นอกจากความรเรอง "เคลอบ" แลว โครงการฯ ไดจดการถายทอดความรเรองการพฒนารปแบบผลตภณฑ หวขอ "การพฒนารปแบบและเทคนคการตกแตงผลตภณฑเครองปนดนเผา" และ "การพฒนาผลตภณฑสำหรบสปาและ

ผลตภณฑดอกไมเซรามก" โดยคณวนต สนทรวฒคณ หวหนากลมวจยและพฒนาการออกแบบผลตภณฑเซรามก สำนกเทคโนโลยชมชน กรมวทยาศาสตรบรการ ทำหนาทวทยากรถายทอดความรเรองการออกแบบ การทำตนแบบ การทำแบบพมพการขนรปดวยวธตางๆ และการตกแตงดวยการเขยนสและพนเคลอบ ผลตภณฑชดเครองใชบนโตะอาหาร รปแบบหอยและพะยน (ขวดเกลอและพรกไทย) และคณวราล บางหลวง นกวทยาศาสตร กลมวจยและพฒนาเทคโนโลยเซรามก สำนกเทคโนโลยชมชน กรมวทยาศาสตรบรการ ถายทอดความรเรองขนรปและตกแตงผลตภณฑดอกแพนซ

Page 28: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255432 วารสารเซรามกส

อาจารยเศกพร ตนศรประภาศร รองคณบดฝายบรหารและวางแผนคณะเทคโนโลยอตสาหกรรม และอาจารยกฤตยชญคำมง ไดนำผลงานวจยดานการออกแบบผลตภณฑสำหรบสปาซงประกอบดวย ทใสธปหอม ถวยใสครมนวดตว ขวดนำมนหอม เชงเทยนซงเปนผลงานทไดออกแบบเพอใหหมบานฯไดผลตและจำหนายเปนรายได

ผลตภณฑรปแบบใหมทวทยากรของกรมวทยาศาสตรบรการ และอาจารยจากมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณในพระบรมราชปถมภ ไดนำไปถายทอดใหแกหมบานฯ น สมาชกของหมบานฯสามารถนำไปพฒนาตอยอดผลตจำหนายสรางรายไดใหแกหมบานไดตลอดไป

นอกเหนอจากการใหความรเรองเคลอบและชวยพฒนารปแบบผลตภณฑใหหลากหลายขนแลว โครงการฯยงไดสงเสรมใหใช Bubble pack และถงกระดาษทมขอความและรปภาพทสอถงผลตภณฑจากหมบานฯ แหงน ดวยคำนงถงประโยชนของบรรจภณฑในดานทำหนาทปองกนการแตกเสยหาย การอำนวยความสะดวกสำหรบผซอ ทงยงสามารถสอสารและสรางผลกระทบทางจตวทยาตอผบรโภคได

สำหรบการดำเนนโครงการหมบานฯ ในปตอๆ ไป จะยงคงเนนการใหความรเรองกระบวนการผลตทเปนวทยาศาสตรและเทคโนโลยควบคกบการจดการฝกฝนทกษะสมาชกใหเปนผมความรเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลยเซรามกเพมขนเพอใหมประสบการณและชำนาญการทำงานกระบวนการผลตเพมขน นอกจากนจะไดมงเนนงานพฒนาเนอดนทองถนสำหรบขนรปเพอทดแทนการใชดนสำเรจรปเนองจากไดรบการประสานจากพล.ต.อรรฐพร โบสวรรณ สงตวอยางดนขาวตำบลปะลร อำเภอสไหงปาด จงหวดนราธวาส จงหวดนราธวาส มาใหวเคราะหทดสอบโดยมวตถประสงคเพอใชเปนวตถดบทดแทนดนสำเรจรป

โครงการฯ ไดขอความอนเคราะหคณวรรณา ต.แสงจนทร หวหนากลมวจยและพฒนาการผลตเซรามก สำนกเทคโนโลยชมชน กรมวทยาศาสตรบรการนำไปวเคราะหทดสอบสมบต ดงน

1. กากคางตะแกรง ใชตะแกรงรอนเบอร 100 200 และ 325 เมช2. การกระจายความละเอยด โดยใชเครอง x-ray Sedigraph3. การวเคราะหโครงสรางผลก โดยใชเครอง x-ray diffractometer4. การวเคราะหหาองคประกอบทางเคม โดยใช wet analysis5. การทดสอบสมบตทางกายภาพหลงเผา ไดแก การหดตว การดดซมนำ และความหนาแนน

Page 29: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 33

ผลการวเคราะหทดสอบเบองตนพบวา ดนขาวตำบลปะลร อำเภอสไหงปาด จงหวดนราธวาส เปนดนเคโอลไนตทมทรายปนมาก มเหลกปนมาในปรมาณตำ มสขาวหลงเผาเมอผานตะแกรงขนาด 100 เมช ดนมขนาดอนภาคทเลกกวา1 ไมครอน รอยละ 61.6 มคาการดดซมนำทอณหภม 1300องศาเซลเซยสสงถงรอยละ 17

จากน นไดนำดนขาวไปทดลองผสมดนเหนยว(ลานสกา) แรฟนมา และควอตซ จำนวน 6 สตร เผาทอณหภม1200,1250 และ 1280 องศาเซลเซยส ในเตาไฟฟา ผลการทดสอบสมบตทางกายภาพของเนอดนทง 6 สตร พบวา เมออณหภมสงขน เนอดนมการหดตวหลงเผามากขน มคาการดดซมนำลดลง และความหนาแนนมากขน สำหรบสหลงเผานน เนอดนสตรท 1-4 มสขาว สตรท 5-6 มสขาวครม และจะมสขาวเทาเมอเผาถงอณหภม 1280 องศาเซลเซยส และมคาการ ดดซมนำเขาใกลศนยซงหมายถงเนอดนเกดการสกตวแลว

เนอดน N1-N6 เผาทอณหภม 1200 1230 1250และ 1280 องศาเซลเซยส

จากผลการทดลองพบวาสามารถนำไปใชเปนวตถดบในการทำเนอดนสำหรบผลตผลตภณฑเครองปนดนเผาได โดยผสมกบวตถดบอนๆ ไดแก ดนเหนยว แรฟนมา และควอตซ เพอใหขนรปและตกแตงหลงขนรปไดงาย เผาทอณหภมประมาณ 1200-1250 องศาเซลเซยส สำหรบทำผลตภณฑประเภทของประดบตกแตง

เอกสารอางองวรรณา ต.แสงจนทร, รายงานเรอง "การศกษาสมบตของดนขาวรอตนบาต

จงหวดนราธวาส", กรมวทยาศาสตรบรการ เดอนมถนายน 2553 หนา1-2, 4 -5, 10กฤศ หอมหวน, สาระนาร เรอง "การออกแบบบรรจภณฑเพอสงแวดลอม",

กรมวทยาศาสตรบรการ เดอนธนวาคม 2552พล.ต.อรรฐพร โบสวรรณ, แผนพบประชาสมพนธโครงการฟารมตวอยางและ

หมบานเศรษฐกจพอเพยง, 2552

ดนรอตนฯเผาทอณหภม 1200 1250 และ1300 องศาเซลเซยส

Page 30: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255434 วารสารเซรามกส

โดย..สธรรม ศรหลมสกรวมกบ.. ออนลม กมลอนทร, จตต รนเสนา, กรวรรณ สมทอง และ กลยา อมสข

สาขาวชาวศวกรรมเซรามก มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

"นำเคลอบเซรามกทเตรยมโดยไมตองบดผสม"สำหรบถวยรองนำยางพาราททำจากดนลำปาง

การทดลองน ไดนำนำเคลอบเซรามกท เตรยมข นโดยไมบดผสม

แตใชว ธ กวนผสม ไปชบเคลอบบนถวยตวอยางท ทำจากดนลำปาง

แลวนำไปเผา เพ อตรวจสอบดวานำเคลอบเซรามกท เตรยมข นโดยไมบดผสม

จะสามารถทำใหเกดเคลอบเปนแกวบนถวยรองนำยางพาราเซรามกท ทำจากดน

ลำปางหรอไม ผลการทดลองปรากฏวานำเคลอบเซรามกท เตรยมข น

สามารถทำใหเกดเคลอบเปนแกวบนถวยรองนำยางพาราท ทำ

จากดนลำปาง ช นงานท ไดบางสตรมผวเปนแกว

สกตวเปนมนวาว ขณะท บางสตรมเปนแกวผวดาน

พฤษภาคม - สงหาคม 255434 วารสารเซรามกส

Page 31: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 35

เกรนนำโดยทวไปในการผลตนำเคลอบเซรามกมกจะตองม

กระบวนการผลตหลายขนตอน เรมตงแตการชงและบดวตถดบในหมอบดเปนเวลาหลายชวโมง เมอบดเสรจเรยบรอยแลวจะตองนำนำเคลอบทบดเสรจไปรอนผานตะแกรงจงจะไดเปนนำเคลอบออกมา สำหรบนำไปชบเคลอบบนชนงานและเมอนำไปเผาจะไดผลตภณฑเซรามกทมผวเคลอบเปนแกว เมอไมนานมานมการคนพบเนอดนปนเซรามกพเศษทเมอนำไปเผาแลวมเคลอบในตวโดยไมตองชบนำเคลอบเลย ดงรปท 1 ตามรายละเอยดในคำขอจดอนสทธบตรเลขท 0903000649 และรายงานฉบบสมบรณ เรองการวจยและพฒนาสวนผสมและเคลอบอณหภมตำสำหรบอตสาหกรรมสโตนแวร 1-2 เนอดนปนพเศษนสามารถลดตนทนใหผประกอบการเซรามกไดมาก เรมตงแตประหยดตนทนในการเตรยมนำเคลอบ ประหยดเวลาในการชบเคลอบ และทสำคญคอสามารถลดตนทนในการเผาเพราะไมตองเผา biscuit และเนอดนปนนสกตวทอณหภมตำ คอสกตวท 1000 0C เทานน ทงยงเตรยมขนจากวตถดบธรรมดาทสามารถหาไดงายในประเทศและราคาถก เคลดลบของเนอดนปนพเศษฯชนดนคอ การทวตถดบบางสวนในเนอดนปนชนดนสามารถละลายและซมออกมาอยทผวของชนงานขณะทชนงานแหงตวตกผลกเปนเกลอดงรปท 2 เมอนำไปเผา เกลอทผวจะทำหนาทเปนตวชวยหลอม (flux) ทำใหเนอดนทผวชนงานสกตวเปนเคลอบมนวาวดงแสดงในรปท 1 ผวจยอาศยแนวทางเนอดนปนพเศษนแตคดในทางกลบกนกลาวคอ "แทนทจะตองรอใหสารละลายซมออกมาจากขางในขณะทชนงานแหง ใหนำสารละลายมาทาทผวชนงาน" จงไดทดลองผสมสารละลายหลายๆ สตรทมสวนผสมทปรบปรงมาจากเนอดนปนพเศษแบบมเคลอบในตว แลวนำสารละลายเหลานนไปทาบนผวชนงานดบทขนรปและอบแหงแลว (greenware) หลงจากนนจงนำชนงานไปเผาทอณหภม 1050 0C ปรากฏวาไดผลตภณฑทมเคลอบเปนแกวทผวเหมอนชนงานทผานการชบนำเคลอบทเตรยมขนโดยวธเตรยมนำเคลอบปกต จงไดนำสตรและวธการเตรยมนำเคลอบเซรามกทเตรยมโดยไมตองบดผสมไปขอจดอนสทธบตรตามคำขอจดอนสทธบตรเลขท 10030010463

ในป 2551 ประเทศไทยมพนทปลกยางพาราทงประเทศประมาณ 16.74 ลานไร4 และในชวง 3-4 ปทผานมามการเพมพนทปลกยางพารามากขนโดยเฉพาะอยางยงในภาคเหนอและอสานของประเทศ ปทแลวยางพาราทปลกในภาคเหนอและภาคอสานเรมกรดไดแลวทำใหมความตองการถวยรองนำยาง

รปท 1 เนอดนปนพเศษทเมอเผาแลวมเคลอบในตว หลงเผาท1000 0C ยนไฟ 2 ชวโมง

รปท 2 เนอดนปนพเศษทเมอเผาแลวมเคลอบในตว หลงจากอบแหงกอนนำไปเผา○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

จำนวนมาก ถวยรองนำยางพาราทใชกนทวไปม 2 ชนดคอชนดทเปนพลาสตกและชนดทเปนเซรามก ถวยรองนำยางพาราทเปนพลาสตกมขอดคอนำหนกเบาและราคาถก แตถวยรองนำยางพาราชนดนมขอเสยหลายอยางคอไมทนตอกรดและดาง เมอตากแดดและตากฝนไปนานๆกจะกรอบผกรอนเสยหายไดงายและการแกะนำยางออกจากถวยคอนขางยาก5

เพราะเหตนเกษตรกรชาวสวนยางจงนยมใชถวยรองนำยางพาราททำจากเซรามกมากกวา แตกพบปญหาในเรองถวยรองนำยางพาราเซรามกมกจะมราคาแพง จรงๆ แลวถวยรองนำยางพาราเซรามกมหลายระดบคณภาพ ทมคณภาพดมกจะเผาทอณหภมสงและเมอเผาสกตวแลวจะมเคลอบเปนแกวซงมผวเรยบเปนมนทำใหมความทนทานและนำยางไมตดถวย

Page 32: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255436 วารสารเซรามกส

ถวยรองนำยางพาราเซรามกชนดมกมราคาใบละ 12-14 บาทมอายการใชงานไดเปน 10 ป สวนถวยรองนำยางพาราเซรามกทมคณภาพตำ (ใบละ 7-8 บาท) มกจะผานการเผาทอณหภมตำไมมเคลอบเปนแกว จงมผวขรขระ ใชไมดเพราะมนำยางพาราตดคางในถวยไดมากและไมทนทาน อนงปจจบนนมผประกอบการเครองปนดนเผาบางรายพยายามทำถวยรองนำยางพาราเซรามกทมคณภาพตำใหดละมายคลายคลงกบถวยรองนำยางพาราเซรามกคณภาพด โดยนำถวยรองนำยางพาราซงเผาทอณหภมตำไปเคลอบผวโดยทาสนำมน ถงแมนวาถวยรองนำยางพาราเซรามกททาสนำมนจะมผวเรยบเปนมนและดภายนอกแลวคลายกบถวยรองนำยางพาราเซรามกคณภาพดซงมผวเปนแกว แตถวยรองนำยางพาราเซรามกทเคลอบผวโดยการทาสจะมอายการใชงานนอย เพราะสนำททาบนถวยรองนำยางไมทนแดดทนฝนเทากบเคลอบทเปนแกวในถวยรองนำยางพาราเซรามกชนด เกษตรกรจงตองระมดระวงในการซอและควรตรวจสอบใหแนชดวาเคลอบบนผวถวยรองนำยางพาราทซอเปนเคลอบแกวหรอสนำมน

งานวจยนทดลองนำเคลอบเซรามกทเตรยมโดยไมตองบดผสม 3 สตรไปทาลงบนชนงานเซรามกทเตรยมขนจากเนอดนลำปางทขนรปแบบ jiggering ใหมรปแบบทใกลเคยงกบถวยรองนำยางพาราเซรามกแลวนำไปเผา เพอตรวจสอบดวานำเคลอบเซรามกดงกลาวจะสามารถทำใหเกดเคลอบเปนแกวบนถวยรองนำยางพาราหรอไม ถาเกดผวเปนแกวนำเคลอบเซรามกในการทดลองนกอาจจะชวยใหตนทนในการผลตถวยรองนำยางพาราเซรามกคณภาพดในปจจบนใหตำลงได เพราะนำเคลอบสตรทเตรยมขนตามการทดลองนเตรยมขนงายๆ

หมายเหต เมอชบเคลอบชนงานไปนาน ๆ โดยเฉพาะเรมใบท 5 เปนตนไปนำเคลอบจะเรมหนดขน ทำใหเวลาเคลอบบนชนงานจะมความหนาขน เมอเผาออกมาจะไดถวยรองนำยางพาราทเคลอบมนวาวมากขนดวย รปท 3 และ 4 ในบทความนเปนชนงานทชบนำเคลอบทผานการชบชนงานมาประมาณ 10 ชนแลว สวนรปท 5 เปนชนงานทชบนำเคลอบใหมทยงไมผานการชบชนงานเลย

โดยไมตองนำวตถดบไปบดผสมในหมอบดเลย จงชวยประหยดเวลาในการเตรยมนำเคลอบไดมาก ทสำคญคอนำเคลอบทเตรยมขนนสามารถสกตวเมอเผาทอณหภมตำๆ (1050 0C)และสามารถชบบนชนงานดบทไมผานการเผา biscuit มากอนจงชวยประหยดเชอเพลงในการเผาไดมาก

วธการทดลอง1. เตรยมชนตวอยางสำหรบชบเคลอบ โดยใชเนอดน

ปนสำเรจรปทำขนจากดนลำปาง ขนรปชนงานเปนรปถวยโดยใชเครอง jiggering และทงใหชนงานแหง จากนนนำชนตวอยางไปอบทอณหภม 100 0C เปนเวลา 24 ชวโมง

2. เตรยมนำเคลอบ 2.1 ชงสตรสวนผสมของเคลอบสตรตามสวนผสม ในตารางท 1 2. 2 กวนผสมวตถดบทงหมดใหเขากนดประมาณ 3 นาท 2. 3 จากนนนำนำเคลอบมากรองผานตะแกรง 80 mesh3. ชบเคลอบและการเผาเคลอบ โดยนำชนตวอยาง

ทเตรยมไวมาเชดทำความสะอาดผวดวยฟองนำชบนำหมาด ๆจากนนทำการชบเคลอบโดยใชเวลาในการชบเคลอบ 10 วนาทผงใหแหง แลวนำชนตวอยางทผานการชบเคลอบแลวไปเผาในเตาไฟฟา ทอณหภม 1050 0C ในบรรยากาศปกต ใชอตราเรวในการเพมอณหภม 5 0C ตอนาท และยนไฟเปนเวลา 2 ชวโมงแลวลดอณหภมถงอณหภมหองดวยอตราเรวในการลดอณหภม10 0C ตอนาท

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

ตารางท 1 สตรสวนผสมของเคลอบทใชในการทดลอง

123

สวนผสมรอยละโดยนำหนก

ฟรต CG466

2420-

ฟรต FT8012

--

10

ทรายบด

1--

โซดาแอช(Na2CO3)

252030

นำ

506060

สตรท

Page 33: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 37

ผลการทดลอง อภปรายและวจารณรปท 3-4 แสดงชนงานทชบเคลอบสตรท 1 และ 2

ตามลำดบ จะเหนวาเคลอบสตรท 1 และ 2 สกตวเปนเคลอบใสมความมนวาวสวยงามเทาๆ กน ทงๆ ทเคลอบทงสองสตรมสวนผสมตางกนมากพอสมควร กลาวคอเคลอบสตรท 2ไดมฟรตและโซดาแอชนอยกวาสตรท 1 เกอบ 10 เปอรเซนต

รปท 5 แสดงชนงานทชบเคลอบสตรเคลอบท 3ทลดปรมาณของฟรตทใชและเปลยนชนดของฟรตจาก CG466เปน ST8012 ซงมราคาถกกวามากพรอมกบเพมปรมาณโซดาแอชขนไปอก จะเหนวาชนงานทชบเคลอบสตรนมผวเปนเคลอบใสเหมอนชนงานทชบเคลอบสตรท 1-2 แตเคลอบสตรท 3จะบางและมนวาวนอยกวาเคลอบสตรเคลอบท 1 และ 2วาวเลกนอย

รปท 5 ชนตวอยางทชบนำเคลอบสตรท 3 หลงเผาทอณหภม1050 0C

รปท 3 ชนตวอยางทชบนำเคลอบสตรท 1 หลงเผาทอณหภม1050 0C

รปท 4 ชนตวอยางทชบนำเคลอบสตรท 2 หลงเผาทอณหภม1050 0C

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

ตารางท 2 แสดงตนทนของวตถดบทใชผลตนำเคลอบทงสามสตร และตนทนของวตถดบทำนำเคลอบตอถวยรองนำยางพาราหนงใบทคำนวณจากหลกทวานำยาเคลอบหนงกโลกรมสามารถชบเคลอบถวยรองนำยางพาราไดประมาณ 30 ใบ

อนงราคาวตถดบทใชในการคำนวณในทนเปนราคาทซอในปรมาณนอยสำหรบใชในการทดลอง ดงนนหากผประกอบการอตสาหกรรมซอในปรมาณมากๆอาจจะตำลงกวาน

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

ตารางท 2 ตนทนของวตถดบทใชในการทำเคลอบแตละสตรและทใชเคลอบถวยแตละใบ

หมายเหต ตงอยบนพนฐานทวานำเคลอบ 1 กโลกรม ชบเคลอบถวยรองนำยางได 30 ใบ

สตรท

123

สวนผสมรอยละโดยนำหนกฟรต

CG46614.8812.40

-

ฟรตFT8012

--

1.80

ทรายบด0.10

--

โซดาแอช(Na2CO3)

11.259.0013.50

นำ---

ราคาตนทน

(บาท/กก.)26.2321.4015.30

ราคาตนทนตอถวย*

(บาท/ใบ)0.880.720.51

Page 34: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255438 วารสารเซรามกส

เอกสารอางอง1) สธรรมศรหลมสก, ออนลม กมลอนทร และจตต รนเสนา, รายงานวจยฉบบสมบรณเรองการวจยและพฒนาสวน ผสมและเคลอบอณหภมตำสำหรบอตสาหกรรมสโตนแวร (เนอดนปนสำหรบเครองปนดนเผาดานเกวยน), มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร, นครราชสมา, 25532) คำขอจดอนสทธบตร เลขท 0903000649 เรองเนอดนปนไฟตำทเกดการเคลอบในตว ลงวนท 26 ม.ย. 2552.3) คำขอจดอนสทธบตร เลขท 1003001046 เรองนำเคลอบเซรามกเตรยมโดยไมตองบดเคลอบสกตวทอณหภมตำ ลงวนท 11 ต.ค. 2553.4) http://www.yangpara.com access on Sep, 2010.5) http://www.nationejobs.com/content/career/richrisk/template.php?conno=590 access on Nov, 2010.

ตารางท 3 เปนรายชอผผลตหรอตวแทนจำหนายวตถดบพรอมทงราคาทซอมาใชในงานวจยน

บทสรปจากการทดลองนพบวาสตรเคลอบเซรามกทเตรยม

ขนโดยไมตองบดผสมสามารถนำไปเคลอบบนถวยนำยางพาราททำมาจากเนอดนลำปางและเมอนำไปเผาแลวจะไดถวยรองนำยางพาราทไดมเคลอบเปนแกว นำเคลอบทเตรยมขนดวยวธงายๆ โดยไมตองบดผสมอาจจะชวยลดทนในการเตรยมนำเคลอบใหแกผประกอบการเครองปนดนเผาได เพราะนำเคลอบนำเคลอบทเตรยมขนนเปนเคลอบสตรใหมทเตรยมขนจากวตถดบทราคาถก ไมมพษ หาซอไดงายในประเทศ และทสำคญอกสองประการคอ วธการเตรยมนำเคลอบสามารถทำไดงาย

"โดยการกวนผสมวตถดบในนำ เหมอนๆ กบการชงกาแฟทำใหประหยดเวลาในการบดผสมเคลอบไดมาก" และนำเคลอบสตรนสกตวทอณหภมตำ (1050 0C) สามารถใชกบชนงานดบทไมตองผานการเผา biscuit กอนได จงสามารถลดตนทนในการผลตถวยรองนำยางพาราใหตำลงไดและสามารถประหยดพลงงาน ชวยรกษาสงแวดลอมไดดวย

คำขอบคณขอขอบคณ คณอธภม กำธรวรรนทร ทมอบ

เนอขาวลำปางสำหรบการทดลองน สำหรบใชขนรปชนงานตวอยางในการทดลองน ขอบคณมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารทใหความสนบสนนและใหโอกาสในการทำวจย

หมายเหต ควรถอวาราคาวตถดบในตารางเปนราคาทใชอางองเทานน เพราะเปนราคาทซอมาในปรมาณนอยๆ เพอการทำวจยหากผประกอบการโรงงานซอเองอาจจะไดราคาตางไปจากน○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

ตารางท 3 ตวแทนจำหนายและราคาวตถดบทใชเปนสวนผสมของนำเคลอบ

วตถดบโซดาแอช กก. ละ 45 บาทฟรต CG466 กก. ละ 62 บาทฟรต ST8012 กก. ละ 18 บาททรายบด กก. ละ 10 บาท

ลำดบท1234

ผจำหนายบรษท เซรามก อาร อส จำกด

บรษท อมรนทรเซรามกส คอรเปอเรชน จำกดบรษท สยามฟรต จำกด

บรษท อมรนทรเซรามกส คอรเปอเรชน จำกด

Page 35: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 39

จากทศทางราคานำมนทมแนวโนมขนไปเรอยๆ ซงมกจะมขาขนมากกวาขาลง ดวยเหตผลตางๆ กน ไมวาจะเปนภาวะเศรษฐกจ หรอเหตผลทางการเมอง หรอความวตกกงวลตางๆ แตเหตผลหลกกหนไมพนอยทดมานดกบซพพลายนนเอง บางทานอาจจะพอทราบกนมาบางแลว แตบางทานอาจจะยงไมทราบวา ปรมาณสำรองของนำมนดบในโลกนเหลอพอเพยงใหมวลมนษยไดใชกนอกประมาณ 40 ปเทานน ในขณะทถานหนยงมเหลอใหใชไดนานถง150 ป และกาซธรรมชาตในอาวไทยกเหลอพอใหใชไดไมเกน 20 ปเทานน ปรมาณสำรองของเชอเพลงพลงงานกบความตองการใชจงเปนตวกำหนดราคาอยางแทจรง

เตรยมรบมอ..

วกฤตการณพลงงาน

ไพศาล กาญจนพบลย

อตสาหกรรมเซรามกบานเรามตนทนเปนคาพลงงานประมาณ 25 - 35 % สวนใหญเปนคา LPG หรอ NG กบคาพลงงานไฟฟา โรงงานสวนใหญใช LPG หรอ NG ในการเผาและอบแหง ยงชวงนมแนวโนมทจะตองปลอยราคา LPGลอยตวกนแลว โรงงานระดบกลางและเลก หรอ SME กำลงวตกวาจะแบกรบภาระตนทนทกำลงจะสงขนกนไดอยางไรบางแนวทางกคงตองไปรองขอความเหนใจจากภาครฐชวยสนบสนนราคา LPG กนตอ หรอขอใหขนไมมาก หรอขนชาลงแตกคงเปนแนวทางทไมงายนก และไมยาวนาน

ขาวลาสดเมอวนท 27 เมษายน 2554 คณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต หรอ กพช. เหนชอบใหตรงราคาเอนจวราคา 8.50 บาท/กก. และแอลพจภาคครวเรอนและขนสงไปจนถงเดอน ก.ย. 2554 และนำเงนกองทนนำมนเชอเพลงมาชดเชยเอนจว 2 บาทตอ กก. และชดเชยนำเขาแอลพจจนถงเดอน ก.ย. 2554 สวนแอลพจภาคอตสาหกรรม ใหปรบขนตงแต ก.ค.2554 ไตรมาสละ 3 บาทรวม 4 ไตรมาส รวมเปน12 บาท ตอ กก. จากทราคาตรงในปจจบน 18.13 บาทตอ กก.

Page 36: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255440 วารสารเซรามกส

ถาเปนเชนน เรามาลองคดกนวาจะมทางใดทจะหาทางลดตนทนการใชพลงงานเชอเพลงลงไดอกบางหรอไมโดยท ปร มาณการผลตยงคงเดมแตใชเช อเพลงลดลงหรอผลตไดมากกวาเดมในขณะทคาเชอเพลงเทาเดมหรอลดลงดวย มาลองดแนวทางตางๆ กนครบ

1. พลงงานทางเลอก1.1 การใช NG แทน LPG

เปนแนวทางทใชกนมาเมอกวา 20 ปมาแลว เหมาะกบโรงงานขนาดคอนขางใหญ หรอโรงงานทตงอยในแนวเสนทอกาซธรรมชาต หรอ NG ทมอยแลว สมยแรกๆ คา NG ถกกวาLPG เกนระดบ 30% ตอหนวยพลงงานทเทากน แตราคา NGไปโยงกบราคานำมนเตา ราคาจงขนไปเรอยๆ จนปจจบนมาอยในราคาทเทากนกบ LPG แลว เพราะ LPG ถกดงไวใหขนชามาก แนวทางนจงใชไมไดในปจจบน แตกอาจกลบมาเปนไปไดอกหากราคา LPG ถกปลอยลอยตวขนไปจนสงมาก1.2 การใชถานหนแทน LPG

เปนโครงการทคอนขางใหมสำหรบประเทศไทย แตในแถบเอเซยกมใชกนมานานแลวในประเทศจนและเวยดนามถานหนทจะเหมาะกบการใชงานลกษณะนตองเปนเกรดบทมนสและซบบทมนส ซงตองนำเขาจากอนโดนเซยเปนสวนใหญและมออสเตรเลยเปนแหลงสำรอง ถงแมราคาจะไปผกโยงกบราคานำมนดบ แตกยงตำกวาการใช LPG ในระดบทยงสามารถคมทนได ขณะนทราบวาม 2-3 โครงการทกำลงศกษาความเปนไปไดในการนำมาใชในอตสาหกรรมเซรามก แนวทางการใชตองนำถานหนมาเขาเตาเผาแบบปด ผานกระบวนการใหเปนกาซถานหน ซงมสวนประกอบของกาซคารบอนโมนอกไซดไฮโดรเจน มเทน และไฮโดรคารบอน ผานกาซทไดไปทำความสะอาดผงฝนกบแยกนำมนดน (Tar) ออกไปกอนทจะปอนเขาหวเผา และตองใชหวเผาพเศษทรองรบกาซถานหนได เนองจากมคาความรอนตำ ทางเขาของกาซจะตองใหญกวาหวเผา LPGอปสรรคทยงวตกกงวลอยกคอการยอมรบของชมชนโดยรอบโรงงานเพราะคนไทยเคยไดยนเรองการใชถานลกไนตทโรงไฟฟาแมเมาะในอดต แตในทกโครงการเหลาน จะไมมการใชลกไนตกนเลย

1.3 การใชชวมวลเปนแนวความคดและกระบวนการผลตเปนกาซชวมวล

คลายกบเรองการใชกาซถานหน แตใชชวมวลทเหลอใชจากภาคเกษตรแทน เชนซงและเปลอกขาวโพด ชานออย แกลบซงตอขาวและฟางขาว มความปลอดภยมากกวา นำมาผานBiomass gasifier ไดเปนกาซชวมวล หรอ Biogas ซงมสวนประกอบหลกคลายกบกาซถานหน คอมสวนประกอบของกาซคารบอนโมนอกไซด ไฮโดรเจน มเทน และไฮโดรคารบอนกอนปอนกาซชวมวลเขาเตาเผาจะตองผานระบบกำจดฝนกบแยกนำมนดนเชนกน ทผานมากมโครงการนำรองไปแลวแตเปนทนาเสยดายทไมมระบบกำจดฝนกบแยกนำมนดนทำใหมปญหาในการใชงานมากพอควร อกทงระบบนไมคอยเหมาะกบเตาชตเตลนก ทงกาซชวมวลกบกาซถานหนจงเหมาะกบเตาเผาตอเนอง เชนเตาอโมงคหรอเตาโรลเลอรมากกวาหากเปนเตาชตเตลกควรเปนโรงงานทมเตาจำนวนหลายเตาสามารถสลบเวลาการเผาจนมความตองการใชกาซแบบตอเนองกนไปได อกปญหาหนงกคอการจดหาชวมวลทจะตองใชปรมาณมาก มภาระในการขนสงและจดเกบ หากจดทำระบบขนาดเลกกอาจจะพอเหมาะสำหรบหองอบผลตภณฑดบและการอบแบบพมพปลาสเตอร

ปจจบนเรมมการใชกาซชวมวลในอตสาหกรรมการเกษตร เปนแหลงใหความรอนสำหรบการแปรรปอาหารในระดบวสาหกจขนาดยอม กบกำลงจะมโรงงานไฟฟาชวมวลเกดขน จะทำการผลตกระแสไฟฟาขนาด 1.2 เมกะวตตจากชดเครองยนตทใชกาซชวมวลเปนเชอเพลง

ระบบ Coal gasification ตนแบบเพอผลตเปนกาซถานหน ใชแทน LPG

Page 37: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 41

2. การลดอณหภมการเผาแนวทางนมหลายโรงงานปฏบตกนมานานแลว แตท

ผานมายงลดอณหภมเผาลงไมมาก อยางเชน ลดจาก 1300เหลอ 1250 oC หรอลดจาก 1250 เหลอ 1200 oC ปจจบนมหลายโครงการทพยายามจะลดลงไปใหมากกวานน อาจจะใหเผาแค 1000 หรอ 1050 oC กจะยงด แนวทางนจะสามารถประหยดพลงงานลงไดในระดบหนง แตกตองแลกกบคณภาพดานความแขงของผวเคลอบจะลดลงไปบาง แตยงอยในระดบทยอมรบได แนวความคดในการลดอณหภมในการเผากมผคดคนกนตอไปวา จะสามารถมเซรามกทไมตองเผาเลยไดไหมซงกมผคดคนกนมาหลายโครงการแลว ในวารสารเซรามกสฉบบทผาน ๆ มารวมทงฉบบน มหลายบทความทพดถงการพฒนาเซรามกไฟตำ ลองคนหาดครบ จะไดเปนจดตงตนเพอนำไปนำไปใชงานกนตอไป3. เทคโนโลยการเผาเรว หรอ Fast Firing

แนวทางนมการดำเนนการในระดบโรงงานกนมาอยางแพรหลาย มววฒนาการกนมาเปนเวลายาวนานแบบไมคอยรตว ถาทบทวนยอนหลงไป จะเหนวาผลตภณฑเซรามกแตละประเภท ใชเวลาเผาเรวขนเรอยๆ ตามประสบการณทม ตามเทคโนโลยเตาเผาทดขน และการพฒนาสวนผสมเนอดนกบเคลอบใหเหมาะกบอตราการเผาในเวลาทสนลงเรอยๆ ตวอยางทเหนไดชดกคอการเผากระเบองทในอดตเคยเผากนเปนวนลดเวลาลงเหลอไมกชวโมง จนปจจบนเหลอประมาณ 30-40นาทเทานน

กลมผลตภณฑเครองใชบนโตะอาหารกมการพฒนากนมายาวนาน จากเดมทมการเผาผลตภณฑในเตาชตเตลกปรบเปลยนมาเปนเตาอโมงค แลวกมาเปนเตาโรลเลอรในทสด ทำใหประสทธภาพในการเผาดขน ใชพลงงานตอหนวยผลผลต หรอ Specific Energy Consumption (SEC) ลดลงทำใหตนทนการผลตดานพลงงานนอยลง ในขณะทผลผลตไดเปอรเซนตของดไมนองลงกวาเดม หรอสงมากขนกวาเดมดวยซำโรงงานขนาดเลกอาจจะรสกวาไมมทางทจะไดใชเตาโรลเลอรเพราะกำลงการผลตไมมากพอทจะใชเตาโรลเลอรมาแทนเตาชตเตลไดเลย แตกไมแนนกในอนาคตอนใกลนอาจมผออกแบบเตาโรลเลอรใหมขนาดเลกและสน ลงทนไมสงมากนก กำลงการผลตพอเหมาะมาใหใชกเปนได แตสำหรบโรงงานขนาดกลางและใหญทมเตาโรลเลอรใชเปรยบเทยบกบเตาอโมงคหรอเตาชตเตลกนอยแลว จะทราบดเลยวาการใชเตาโรลเลอรนนประหยดกวากนแคไหน

ในกลมโรงงานผลตสขภณฑ กมการคดคนและสรางเตาโรลเลอรขนมาใชงานกนมานานเกอบ 30 ปแลว เมอมการเปรยบเทยบผลการใชงานกบเตาอโมงคหรอเตาชตเตล กมการประหยดพลงงานลงอยางเหนไดชด แตจดดอยของการใชเตาโรลเลอรอยทการลงทนสงกวาเตาอโมงคในกำลงการผลตทเทากน และเตาโรลเลอรกมขดจำกดในการรบนำหนกของทปอนเขาเตามากกวาเตาอโมงค

เตาโรลเลอรทใชเผาเครองสขภณฑสามารถเผาเรวและประหยดพลงงาน

เหตผลหลกทวาทำไมการใชเตาโรลเลอรมาใชเผาถวยจานชาม หรอเผาสขภณฑแลว จงสามารถเผาเรวขนไดและลดการใชพลงงานตอหนวยผลผลตหรอ SEC ลงอยางเหนไดชด เมอเทยบกบผลการเผาในเตาอโมงคและเตาชตเตลคำอธบายกคอ ในเตาโรลเลอรมการลดนำหนกถวง (Deadweight) จากคลนเฟอรนเจอรหรอเซตเตอร กบไมมนำหนกถวงจากรถเตาเลย ทำใหเกดการถายเทพลงงานความรอนเขาสชนงานในชวงอนและเผาไดอยางรวดเรวและสมำเสมอดกวาเตาแบบอน กบการคายความรอนออกจากชนงานในชวงของการเยนตวกทำไดรวดเรวและสมำเสมอเชนกน สวนใหญจะมแผนเซตเตอรบาง ๆ รองรบชนงานเทานน การเคลอนทของชนงานกวงไดเรยบอยางตอเนอง ไมมการหยดเปนจงหวะเมอรถเตาเขาสดคนเหมอนเตาอโมงค ในเตาโรลเลอรเผากระเบองแผนใหญ ไมมการใชเซตเตอรรองรบเลย มแตเพยงชนงานลวนๆวงเขาและออกเตา ยงทำใหเผาชนงานไดเรวมากๆ

อกประเดนหนงทยงเปนอปสรรคของการเผาเรว ไมวาจะเปนการเผาในเตาโรลเลอร เตาอโมงค หรอเตาชตเตลกตามคอหวเผา(Burner) ทตดตงไว โดยเฉพาะอยางยงในเตารนเกาๆมกจะมขนาดหรออตราการปอนพลงงานเขาเตาเผาไดไมเพยง

Page 38: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255442 วารสารเซรามกส

พอ บางแหงเรยกขนาดกำลงมา (HP) หรอขนาด Therm/hr(1 Therm = 100,000 Btu) ของหวเผาทตดตงมามกจะ ตำเกน ทำใหไมสามารถเรงอตราการเผาหลงจากผานพนชวงCritical temperature ไปแลวใหเรวขนได เปนการเสยทงเวลาและเชอเพลงไปอยางนาเสยดาย บางเตาในรนใหมๆ อาจมขนาดทเพยงพอแลว แตขาดทงทกษะและความร กทำใหไมกลาปรบแตงเตาใหเผาเรวขนในชวงไฟสงดงกลาว กเสยโอกาสไปเชนกน4. เทคโนโลยตางๆ เพอการประหยดพลงงานในเตาเผา4.1 การออกแบบตวเตาใหใชฉนวนทเหมาะสม

หากดยอนหลงไปเมอ 40-50 ปมาแลว เตาเผาสวนใหญใชอฐทนไฟประเภท Fireclay brick กบ High aluminabrick เปนหลก มการใชอฐฉนวนหรอ Insulating fired brick(IFB) เปนสวนนอย เพราะในยคนนนำมนเชอเพลงยงถก แตการใชวสดใหมๆ ในยคนนยงแพงมากในการลงทน เตาเผายคนนสญเสยพลงงานความรอนออกทางผนงเตาสงมาก ยงจำไดวาในการทำงานสมยนนเวลาจะเดนผานเตาอโมงคทเผาเคลอบพอรซเลน ตองรบวงผานโดยเรวในชวง Firing zone ของตวเตาตอมากเปนยคของอฐฉนวน แลวกกลายเปนยคของเซรามกไฟเบอรทเรมใชในเตาเผาเซรามกในประเทศไทยเมอประมาณ35 ปทแลวจนถงปจจบน

การเลอกใชอฐฉนวนและเซรามกไฟเบอรในปจจบนควรจะดรายละเอยดคณสมบตและการออกแบบใหเหมาะสมกบแตละจดทใชงานในดวเตา เพอเปนการลงทนทเหมาะสมและคมคา เพราะนบจากนไปทกหนวยพลงงานทสญเสยไปจะมคาใชจายทสงมาก เมอเทยบกบการลงทนวสดอกนดกจะคนทนในสวนทเพมขนนนในเวลาอนสน

จากประสบการณทผานมา มบางแหงเลอกใชอฐฉนวนในเตาเผาตามทชางกอเตารจก ราคาไมแพงมาก แตถาใชในชวงอณหภมสงของตวเตา จะเกดการสญเสยพลงงานความรอนไปเปนปรมาณมาก ดระยะยาวแลวไมคมแน บรษทสรางเตาทดเขามสตรคำนวณออกมาใหไดวาโซนไหนของเตาควรใชอฐฉนวนเบอรไหน จงจะคมคาทสด โดยทเขามตวแปรเปนราคาและคาการนำความรอนของอฐฉนวนเบอรตางๆ กบคาเชอเพลงไปใชในการคำนวณและเลอกเบอรอฐฉนวนทเหมาะสมให หากพวกเราไมมวธการคำนวณเหลาน กสามารถเลยนแบบการเลอกใชอฐฉนวนเบอรไหนในโซนอณหภมไหนของเตาเผาทออกแบบและสรางโดยบรษททมชอเสยง มาใชในการซอมเตาหรอสรางเตาของเราเองได

4.2 การเลอกระบบหวเผาและการควบคมการเผาไหมโรงงานขนาดกลางและขนาดเลกคงจะคนเคยกบเตา

ชตเตลทมหวเผาแบบเวนจร หรออากาศเขาตามธรรมชาตในขณะทการควบคมการปอนกาซเขาโดยระบบควบคมความดนจดดอยของระบบควบคมการเผาไหมเชนนทำใหไมสามารถควบคมอตราสวนของการปอนกาซกบอากาศใหเหมาะสมตามชวงอณหภมการเผาได ตวอยางเชน ในชวงเรมตนการเผาทไดพบเหนมา มการเผาแบบตดรดกชน เพราะอากาศเขาไดนอยเนองจากอณหภมทปลองไมสง ทำใหมกาซเชอเพลงทไมไดถกใชงานสญเสยไปสวนหนง พอชวงอณหภมสงเกนจดวกฤตแลวหรออณหภมในเตาเผาประมาณ 650-800 oC ซงตามหลกการกควรจะเรงอตราการเพมอณหภมขนไดแลว แตกไมสามารถทำไดเพราะไมสามารถเรงอตราการปอนอากาศได ทำใหการเผาในชวงปลอดภยตองใชเวลายาวนานมาก เปนการสญเสยพลงงานปรมาณมากไปโดยไมจำเปน

แนวทางปจจบน นาจะมการปรบเปลยนการใชหวเผาแบบเวนจร ไปเปนแบบควบคมการปอนอากาศ หรอ Forceddraft burner โดยใชพดลมอดอากาศเปนตวปอน มการลงทนเพมอกเลกนอย กบตองใชกระแสไฟฟาเดนพดลม แตกจะชวยลดชวงเวลาการเผาทอณหภมสงใหเหลอสนลง ซงเปนสวนหนงของแนวทางการเผาเรวหรอ Fast firing ดวย กบสามารถควบคมประสทธภาพของการเผาไหมเชอเพลงไดดยงขน นอกจากน

เตาเผา ผนงเซรามกไฟเบอร กบรถเตามวลเบาระบบหวเผาใชแบบ Forced draft burner

แทนท Ventury burner

Page 39: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 43

การเลอกใชฉนวนและการออกแบบรถเตาทด จะทำใหมการสญเสยพลงงานความรอนผานรถเตานอย ยดอายการใชงานโครงเหลกและลกปนลอรถเตาใหนานขนอกดวย

ระบบ Forced draft burner ยงสามารถใชลมรอนทงจากปลองกลบมาใชอนอากาศทปอนเขาหวเผา ทำใหลดการใชพลงงานไดอกสวนหนง สำหรบเตาอโมงคซงเปนระบบ Forceddraft burner กนอยแลว กสามารถใชลมรอนจากชวง Coolingzone ของเตาเผามาปอนพดลมนไดโดยตรง ทำใหประหยดพลงงานได

สำหรบโรงงานขนาดใหญทมการใชเตาชตเตลอยแลวคงจะคนเคยดกบเตาเผาแบบใช Forced draft burner กนอยแลว แถมเตาททนสมยเหลานนยงมอปกรณวดและควบคมความดนบรรยากาศภายในเตา และใชเปนตวควบคมการปดเปดของแดมเปอร ทำใหประหยดพลงงานไดเพมขนอก นอกจากนยงควบคมอตราการปอนอากาศและกาซเชอเพลงใหคงท(Fixed air-gas ratio control) เปนการประหยดพลงงานไดอกสวนหนง

เตาชตเตลเกาบางเตายงมจดออนทตดตงหวเผาทมกำลงการจายพลงงานเขาเตาเผาไดไมสงพอ ทำใหเรงอณหภมกอนถงจดสกตวไดชา เปนการสญเสยพลงงานไปอยางมากไมสามารถเผาตามหลกการของ Fast firing ไดดพอ นนเปนเพราะตอนทซอเตาเผามานน ทางผผลตตดตง Burner capacityไวตำไป เปนขอควรระวงในการตอรองเมอจะซอเตาใหม สวนหวเผาของเตาทมอยแลวนนอาจพจารณาเจาะขนาดรจายกาซหรอ Nozzle ใหโตขน หรอเปลยนรนของหวเผาใหม กจะเรงการเผาในชวงอณหภมสงได

อกสวนหนงของพนฐานการประหยดพลงงานในเตาเผาทกประเภท กคอการควบคมประสทธภาพของการเผาไหมควรจะมการควบคมอตราสวนของอากาศสวนเกน (ExcessAir) ในแตละชวงอณหภม หรอแตละโซนของเตาเผาใหเหมาะสมอยางเชนในโซนสดทายของการเผาแบบออกซเดชน อาจมการควบคมออกซเจนสวนเกนไวท 4% O

2 หรอในการเผาแบบ

รดกชน กอาจจะมการควบคม CO ไวท 4% โดยทโรงงานขนาดใหญมกจะมเครองวดกาซทงสองชนดไวใชงานประจำ และในการลดเพมอณหภมการเผา กควรเปนแบบ Fixed air-gas ratiocontrol ดวย

ในการควบคมการเผาขนพนฐาน ทกเตาควรมหววดอณหภมแบบเทอรโมคพเปลใชงาน ควรมการตดตงใหถกตองทงตำแหนงทตดตง กบการเลอกชนดเทอรโมคพเปลทเหมาะสมกบสายไฟฟาทใชวดอณหภมโยงจากหววดมายงเครองมอวด(Compensating cable) ตองเปนชนดทถกตองตรงกน และทสำคญจะตองมการสอบเทยบกนบางเปนครงคราว หรออยาง

นอยทสดตองเปรยบเทยบกบเทอรโมคพเปลใหมบางทก 6 หรอ12 เดอน เคยมตวอยางจากโรงงานทไมเคยมการสอบเทยบมาเปนเวลาหลายป พบวาบางเตามการเผาทอณหภมสงเกนกำหนดไปประมาณ 15-20 oC มาเปนเวลาหลายปแลว หากคดเปนคาเช อเพลงทสญเปลาไป กเปนปรมาณมากทเดยวนอกจากนยงควรใชเครองมอวดชนดอนๆ ประกอบดวย เชน โคนหรอ PTCR สำหรบเปรยบเทยบ และใชวดตรวจสอบการกระจายตวของอณหภมการเผาในตำแหนงตางๆ ของเตาเผาดวย

สำหรบเตาเผาพนบาน อยางเชนเตาฟน กสามารถตดตงหววดอณหภมไดเชนกน ทำใหปอนฟนเขาเตาเผาไดอยางเหมาะสมมากขน4.3 การใชรถเตาเผามวลเบาและเปนฉนวนความรอนทดขน

ในสวนนมววฒนาการกนมานาน จากอดตทเปนรถอฐหนก อฐโพรงควำ มาเปนอฐฉนวน ไสกลางใส Vermiculiteกมาใส Ceramic fiber หรอ Light weight aggregates อนแทนหรออาจจะใชเปน Extruded block ทำเปนรอบตวรถ ยดไสโพรงของ Block เหลานนดวย Ceramic fiber กได ขอควรระวงของรถเตาเผาทเปน Light weight car top เหลาน จะตองออกแบบใหชนวางผลตภณฑเขาเผา ถายเทนำหนกของชนวางลงบนโครงเหลก อยาวางทบบนอฐฉนวนหรอบน Extruded blockของรถเตา เพราะมนรบนำหนกกดทบไมได จะแตกหกเสยหายไปในเวลาอนสน

รถเตาเผามวลเบาเสารบนำหนกชนวาง ตงบนโครงเหลกรถเตา

Page 40: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255444 วารสารเซรามกส

แลวพจารณานำลมรอนเหลานนไปใชประโยชน เชนนำไปใชสำหรบอบแหงผลตภณฑดบทกำลงปอนเขาเตาใหแหงมากขนทำใหเผาไดเรวขนและลดอตราการสญเสยจากการเผาไดดวยหรอนำลมรอนไปปอนตอบทตอพวงกบเครองปนอตโนมตทยงมการใช LPG จดหวพนลมรอนอย หรอนำลมรอนไปปอนหองอบแบบพมพปลาสเตอร หรอหองหลอขนรปผลตภณฑเปนตน

ในทกกจกรรมทจะทำการประหยดพลงงานตามแนวทางตางๆ ขางตน จำเปนตองมการตรวจวดประสทธภาพของการใชพลงงานตอผลผลต หรอการวดคา SEC นนเอง ถาสามารถแยกวดไดทกจดทมการนำเชอเพลงไปใช รายเตา หรอรายเครองจกร แยกเปนแตละรอบการเผา รายวน รายสปดาหหรอรายเดอนเลยยงด จะทำใหเราทราบถงจดสนใจทสมควรทำการวเคราะห ปรบปรง ตามลำดบความสำคญไดงาย และทราบผลการปรบปรงวาถกทางหรอไม จะทำใหเกดผลสำเรจโดยเรว

แนวความคดเหลานเปนเพยงสวนหนงทจะทำใหเกดการประหยดพลงงานเชอเพลงทใชในโรงงานเซรามกตามประสบการณของผเขยนเทานน โอกาสในการประหยดพลงงานในดานอนๆ ยงมอกมากพอสมควร จงขอนำมาแบงปนกนเพอนำไปใชงานตอและพฒนาใหกาวหนามากยงขน หวงวาเปนสวนหนงของการเตรยมรบมอกบวกฤตการณพลงงานตงแตบดนเปนตนไป...

การออกแบบและเลอกใชวสดทำชนวางผลตภณฑบนรถเตาเผา และคลนเฟอรนเจอรหรอเซตเตอร กมสวนชวยใหประหยดพลงงานไดอกสวนหนงดวย หลกการพนฐานกคอเลอกใชวสดทเบา โปรง จดชองไฟใหลมรอนผานไดสะดวกและสมำเสมอทวทงเตา คาลงทนทเหมาะสมกบอายใชงานตวอยางเชน ในรถเตาเผาสขภณฑขนาดใหญ อาจเลอกใชชนวางเปน Extruded batt หรอ Solid batt แบบไมตองหนามากนก วางบน Nitride bonded หรอ Siliconized silicon carbidebeam และใชเสาของชนวางเปน Nitride bonded siliconcarbide เชนกน หรอจะใช Cordierite post กได เคยมขอเปรยบเทยบวาการใช ชนวางระบบนประหยดพลงงานและเผาไดเรวกวาระบบชนวางแบบเกาทใช Cordierite slab แบบหนาวางบนเสาตง Cordierite post เพราะชนวางระบบใหมเบากวาอกทงใหผลการเผาได Yield ทดขนดวย หรอความสญเสยตำลงเพราะมการถายเทความรอนเขาและออกจากชนงานไดสมำเสมอดยงขน4.4 การตรวจวด Heat flow หรอการทำ Energy balanceของทงเตา

การทำ Energy balance ของทงเตาอาจจะดยากไปแตถาสามารถตรวจวดและทำได (โดยผเชยวชาญเฉพาะดาน)กจะไดขอมลทดมาพจารณาหาทางลดจดสญเสยพลงงานความรอนทสามารถทำไดอก หากทำไมไดกควรมการตรวจวดอณหภมและอตราการไหลของลมรอนทกจดทออกจากเตา

Page 41: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 45

สถานการณราคากาซหงตมในปจจบนทมราคาประมาณกโลกรมละ 18-21 บาท (ขนอยกบการขนสงและขนาดบรรจ) ทมผลกระทบตออตสาหกรรมเซรามกเครองปนดนเผา เพราะคาใชจายเชอเพลงในการเผาผลตภณฑนนมอตราสวนทคอนขางสง 15-30 เปอรเซนตเลยทเดยว โรงงานเซรามกสวนใหญทมขนาดใหญและอยใกลแนววางทอกาซมกใชกาซธรรมชาต (NG) เปนเชอเพลง สวนโรงงานขนาดกลางและเลกรวมทงโรงงานทอยนอกแนวทอกาซกมกจะใชกาซหงตม หรอกาซปโตรเลยมเหลว (LPG) ทบรรจและขนสงอยภายในถงบรรจกาซกลมเดยวกนกบกาซหงตมทใชตามครวเรอน จากการทมขาววาราคากาซหงตมอาจจะสงขนอกถงกโลกรมละ 6 บาท เนองจากการปลอยลอยตวราคากาซหงตมจะยงเปนอปสรรคของการพฒนาและการเตบโตของอตสาหกรรมเซรามกขนาดกลางและเลกของประเทศไทย

สมาคมเซรามกสไทย โดยทานนายกสมาคม ดร.สมนกศรสนทร ไดใหความสนใจและตระหนกถงปญหาทจะมตอวงการอตสาหกรรมเซรามก จงไดออกสำรวจปญหาทอาจจะเกดขนไดกบวงการ ดานเกวยนเปนแหลงผลตเครองปนดนเผาทมชอเสยงแหงหนงของประเทศไทยทมการเตบโต เปนทนยม มผประกอบการเปนจำนวนมาก อยทตำบลดานเกวยน อำเภอโชคชย จงหวดนครราชสมา อกทงไดมการขยายตวไปสตำบลใกลเคยง จนมผประกอบการผลตนบรอยราย สงขายตามรานคาตางๆ นบพนรานคา

ผศ.ดร.ธนากร วาสนาเพยรพงศ

เครองปนดนเผาดานเกวยนกบ..สถานการณปญหาราคาเชอเพลงเครองปนดนเผาดานเกวยนกบ..สถานการณปญหาราคาเชอเพลง

Page 42: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255446 วารสารเซรามกส

ดานเกวยนเปนตำบลทขนอยกบอำเภอโชคชย จงหวดนครราชสมา เปนชมชนขนาดใหญตงอยรมฝงแมนำมล หางจากอำเภอเมองเพยงประมาณ 14 กโลเมตร มพนทอยในการปกครองรวม 10 หมบาน มชอเสยงเปนทรจกมาเปนเวลานานในการทำเครองปนดนเผา เนองจากการมถนฐานทตงอยบรเวณใกลกบรมแมนำมล ซงเปนแหลงดนดทเหมาะสำหรบใชเปนวตถดบในการทำเครองปนดนเผา เนองจากมคณสมบตพเศษเฉพาะตว คอ เนอละเอยด เหนยว อมนำไดด และมแรเหลกเจอปน แตเดมมการผลตโดยการเผาทอณหภมสงตงแต 1050องศาเซลเซยสขนไป จะทำใหไดเครองปนทแกรงมสดำเปนเงามนโดยไมตองลงสหรอเคลอบเงา และมความแขงแรงทนทานตอการใชงาน ทเรยกวา "เผาแกรง" เปนสาเหตใหคนในชมชนดานเกวยนทำอาชพผลตเครองปนดนเผามาเปนเวลา ชานานจนมชอเสยงเปนทรจกและนยมของคนทวไปเนองจากผลตภณฑของ ดานเกวยนมความเปนเอกลกษณแตกตางจากทอนทงในดานฝมอการปน และรปแบบลวดลายทเปนภมปญญาทองถนซงมการสบทอดตอๆกนมา รวมทงคณภาพดานความทนทานจากคณสมบตพเศษของวตถดบ

Page 43: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 47

ผประกอบการในชมชนดานเกวยนสวนใหญประมาณรอยละ 80 เปนคนในทองถนทสบทอดทกษะฝมอและภมปญญามาจากพอแมปยาตายายท อาศยอยในชมชนมาแตดงเดมทเหลอเปนผประกอบการจากตางถนทเขามาทำธรกจในชวงหลงจากท เศรษฐกจของชมชนเรมมการเตบโตมากขน ขนาดของการผลตมทงการผลตแบบครวเรอน (ใชแรงงานเฉพาะภายในครอบครวพอแมลก 3-4 คน) การผลตขนาดเลก (มการจางแรงงานนอกครอบครวไมเกน 10 คน) การผลตขนาดกลาง(จำนวนแรงาน 10- 30 คน) และการผลตขนาดใหญ (จำนวนแรงงาน 30-50 คน) ผประกอบการขนาดใหญทมการจางแรงงานเกน 50 คนไปจนถง 100-200 คน มจำนวนไมกรายผประกอบการสวนใหญกวารอยละ 80 ของทงหมดเปนผผลตรายเลกและรายยอยแบบครวเรอนซ งสวนใหญใชพ นท ในบรเวณบานเปนโรงผลต ใหญบางเลกบางแลวแตขนาดการผลตของแตละราย โดยมเตาเผาของตวเองอยางนอย 1 เตานอกจากรายใหญจรงๆ จงจะมลกษณะของการผลตในรปแบบของโรงงาน บางรายทไมมเตากจะไปจางโรงอนเผา ปจจบนผผลตสวนมากไมวาจะรายใหญรายยอยจะทำการจำหนายสนคา

ทงปลก และสงเองดวย โดยผผลตรายเลกๆ สามารถใชสถานทผลตเปนหนารานสำหรบวางจำหนายสนคา ของตวเองเนองจากชมชนทเปนแหลงผลตสวนมากจะเปนทรจกของผซอซงมกจะ เขามาหาซอสนคาโดยตรงถงท นอกจากนบางชมชนยงมการจดสรรพนทในบรเวณชมชนของตนอยางเปนสดเปนสวนสำหรบเปนทวางขายสนคารวมกนเพอสะดวกตอการเลอกซอสนคาของ ลกคา ผลตภณฑสวนใหญทเปนสนคาหลกของดานเกวยน ในปจจบนไดเปลยนจากวตถประสงคดงเดมคอเพอการใชงานในชวตประจำวนประเภทภาชนะบรรจสงของซงตองการความแขงแรงทนทานเปนหลก มาเปนผลตภณฑประเภทของใชเพอการประดบตกแตงอาคารสถานท โรงแรมรสอรท บาน รานอาหาร เชน แจกน รปปน กระถาง ซงมขนาดตางๆ กนตงแตเลกไปจนถงใหญ และความสวยงามกลายเปนปจจยหลกทสำคญกวา ดงนน สนคาทผลตและขายในปจจบนสวนใหญจงเนนเครองปนชนด "เผาแดง" มากกวา "เผาแกรง"เนองจากสามารถนำมาลงสวาดลวดลายใหสวยงามยงขนไดเพราะใชอณหภมใน การเผาเพยง 800-900 องศาเซลเซยส

Page 44: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255448 วารสารเซรามกส

การเผาแดงผประกอบการทงหมดทเราไดเขาพบตางกใชเตาเผาแบบดงเดมใชอฐดนดบเปนโครงสรางของเตา ใชไมฟนเปนเชอเพลง เมอเทยบกบราคากาซปโตรเลยมเหลวแลวการใชฟนเชอเพลงนบวามตนทนตำกวามาก อกทงเตาเผาทใชกยงไมเหมาะทจะใชกาซเชอเพลงแตอยางใด แมวาไมฟนจะหาไดยากขนและมแนวโนมของราคาทเพมขน แตกยงไมถงกบขาดแคลน และยงเปนเชอเพลงทเกดขนใหมทดแทนไดและยงมตนทนทตำกวากาซเชอเพลง จากการสอบถามผประกอบการตางกใหความเหนเกยวกบสถานการณราคากาซหงตมวาไมคอยมผลตอตนทนการผลตเครองปนดนเผาในแหลงดานเกวยนมากนก โดยเฉพาะในกระบวนการผลตหรอการเผาผลตภณฑแตมผลกระทบบางเลกนอยในสวนของการขนสงทงสนคาวตถดบดน เชอเพลงไมฟน เพราะยานพาหนะรถบรรทกรถกระบะ สวนหนงใชกาซหงตมเปนเชอเพลง

การออกสำรวจปญหาสถานการณราคาเชอเพลงทจะมผลตอวงการเซรามกไทยในครงน ไดรบแนวคดอยางหนงวา การใชไมฟนเปนเชอเพลงในการผลตเครองปนดนเผา ไมถอวาเปนความลาสมย แตกลบเปนแนวทางการผลตทยงยน โดยเฉพาะอยางยงทามกลางวกฤตเชอเพลงปโตรเลยมทเกดขน และจะยงทวความรนแรงมากขนอกดวย หากทานผอานใดสนใจจะมาศกษาแนวทางการผลตเครองปนดนเผาดานเกวยน ทางผประกอบการและชมชนตางๆ กฝากบอกมาวายนดตอนรบเปนอยางยง เรามารวมดวยชวยกนสนบสนนสนคาของไทยเรากนนะครบ..

ขอขอบคณ..กลมเคองปนดนเผาดานเกวยนถายภาพโดย..ไพศาล กาญจนพบลย, สรชย สจจโสภณ และธนากร วาสนาเพยรพงศ

ขอมลอางอง..http://www.dankwian.comhttp://www.cm.nesdb.go.th/baseinfo.asp?ClusterID=C0027http://www.thaitambon.com/Tambon/tcommdesc.asp?sme=0249162020&ID=300710

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Page 45: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 49

บทสรปโครงการพฒนาสตรดนและเคลอบอณหภมตำ

กองบรรณาธการ

เปนโครงการวจยเชงพฒนา โดยไดรบการสนบสนนงบประมาณในป 2551 จากโครงการวจยพฒนาและวศวกรรมจากศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต

สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต โดยมคณะผวจยจาก 5 สถาบน ประกอบดวย(1) ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต

(2) สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย(3) กรมวทยาศาสตรบรการ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย(4) สาขาวชาวศวกรรมเซรามกมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

(5) ภาควชาวสดศาสตร คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยหลงจากปดโครงการมผลสำเรจลลวงเปนทนาพอใจ แมจะมผลงานบางสวนทยงตองมการพฒนาตอยอดหาผประกอบการนำไปทดลองผลตตอไป ทางโครงการจงไดนำผลงานสวนหนงมานำเสนอดงตอไปน

จากโครงการพฒนาสตรเคลอบไรสารตะกวสำหรบการเผาเคลอบเซรามกทอณหภมตำ ของศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต (เอมเทค) ไดมการพฒนาสตรเคลอบไรสารตะกวจำนวน 3 สตร สำหรบเนอดนโดโลไมทและสโตนแวรทเผาสกตวทอณหภมประมาณ 915-1000 oC ซงไดมการนำเสนอเปนบทความเรอง "เคลอบเซรามกอยางไรใหไรสารตะกวและเผาทอณหภมตำกวา 1000 oC" ในวารสารเซรามกสฉบบท 31 ซงสตรเคลอบบางสตรไดนำไปจดสทธบตร และไดรบความสนใจจากภาคเอกชนในการนำไปใชผลตเปนผลตภณฑจรงในโรงงาน ทำใหทางเอมเทคมแนวคดในการพฒนาเคลอบไรสารตะกวอณหภมตำเหลานอยางตอเนอง โดยการพฒนาสตรตางๆ เพมเตม และเพอสรางมลคาเพมใหกบเคลอบ จงไดมการพฒนาเปนเคลอบเอฟเฟค (effect glaze) เพอใหเกดสสนลวดลาย ทแตกตางกนออกไป

ในปจจบน งานวจยทเกยวของกบการพฒนาเคลอบเอฟเฟคไรสารตะกวอณหภมตำ จะเปนการพฒนาเคลอบผลก(crystal glaze) เปนสวนใหญ ซงนอกจากจะทำการพฒนาเคลอบผลกสตรตางๆ แลว ยงมการศกษาถงกลไกการเกดผลกทอณหภมตำ ชนดของผลกทได ปจจยตางๆ ทมผลกระทบ และแนวทางในการควบคมใหเกดผลกตามตองการทอณหภมตำกวา 1100 oCโดยไดเลอกใชสตรเคลอบใสพนฐานทใชวตถดบทดแทนสารตะกว เชน ใชโคลมาไนต ลเธยมออกไซด และเนฟฟลนไซยาไนต และทำการเตมสารทำใหเกดผลก เชน เหลกออกไซด ซงคออกไซด โคบอลออกไซด เปนตน

โครงการพฒนาสตรเคลอบไรสารตะกวสำหรบการเผาเคลอบเซรามกทอณหภมตำสมนก ศรสนทร, อนชา วรรณกอน, ธรรมรตน ปญญธรรมาภรณ ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต

Page 46: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255450 วารสารเซรามกส

รปท 1 (a) ลกษณะเคลอบ CP5 ทเกดผลกขนเมอเตมเหลกออกไซด 10 เปอรเซนตและ (b) ภาพ SEM แสดงลกษณะผลกรปสามเหลยม

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ พฒนาสตรดนสำหรบผลตกระเบองทสามารถเผาใหสกตวไดทอณหภมตำกวา1000 oC โดยใชวตถดบหลกในเนอดนไดแก ดนขาวเหนยวเฟลดสปาร ดนขาว และดนราชบร ซงวตถดบทเลอกใชเปนวตถดบทสามารถหาไดในประเทศ โดยทำการพฒนาสตรเนอกระเบองเปนเนอคลายพอรซเลนสโตนแวร ทมสวนผสมเปนแบบไตรแอกเซยลประกอบดวยดนเหนยว ทราย และ พอทเตอรรสโตนหรอหนผ จากนนศกษาผลการใชสารตวเตมประเภท ทลคมแคลเซยมฟลออไรด เนฟฟลนไซยาไนต และเศษแกวชนดโซดาไลมเตมลงในเนอดนเพอลดอณหภมการเผา พบวาการใชแรทลคมสามารถลดอณหภมการเผาลงไดดกวาการใชแรเนฟฟลนไซยาไนต แตไมสามารถลดอณหภมการสกตวของกระเบองใหตำกวา 1000 oC ไดสวนการการใชเศษแกวชนดโซดาไลมเตมลงในสวนผสมในปรมาณ 50% สามารถทำใหเผาเนอดนใหสกตวไดทอณหภม 1000 oC โดยใหคาความแขงแรง 27.42 MPaการดดซมนำ 2.15% นอกจากนยงไดทำการพฒนาสตรเนอ

รปท 2 ชนงานหลงเผาท 1000 oC (แบบไมเคลอบ)

ยกตวอยางการใชสตรเคลอบใส CP5 นำมาเตมเหลกออกไซดทปรมาณตางๆ เพอใหเกดผลก และทำการเผาเคลอบท 1100 oC และทำการแชอณหภมท 1080 และ 980 oC พบวาเคลอบทเตมเหลก 10 เปอรเซนต จะเกดผลกสเงนมลกษณะมนวาว สวยงาม ซงเมอตรวจสอบผลกทเกดขนดวยเทคนค SEM พบวาผลกมลกษณะเปนรปสามเหลยม ดงแสดงในรปท 1 และจากการวเคราะหดวย XRD พบวาเปนผลกของ Lithium Zinc Ferrite

และเมอนำเคลอบทพฒนาได ไปทำเปนตนแบบเคลอบบนชนงานสโตนแวร และทำการทดสอบคณสมบตผลตภณฑตางๆกพบวาผานการทดสอบ Resistance to surface abrasion ตามมาตรฐาน ISO 10545-7, Crazing resistance ตามมาตรฐานISO 10545-11 และ Resistance to chemical ตามมาตรฐานISO 10545-13 ซงสตรเคลอบดงกลาว กมความพรอมทจะถายทอดใหโรงงานทสนใจ สามารถนำไปใชตอไป

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

การพฒนาสตรดนสำหรบเผาอณหภมตำ สำหรบอตสาหกรรมกระเบองตกแตงชตมา เอยมโชตชวลต, ศรพร ลาภเกยรตถาวร, ปณดา ทวถาวร, รงเรอง สงหไขมกข, นภาพร ยะวงศษา

สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย

กระเบองจากดนราชบร โดยใชดนจากราชบรทดแทนดนเหนยวในสตรเนอกระเบองพนฐาน พบวาการเตมเศษแกวชนดโซดาไลมปรมาณ 50% ในเนอกระเบองพนฐานสามารถเผาใหเนอดนสกตวไดทอณหภม 900 oC ขนไป โดยเนอกระเบองทผานการเผาท 1000 oC ใหคาความแขงแรง 48.54 MPa และคาการดดซมนำ 0.05 % ดงแสดงในรปท 2 เมอนำเนอกระเบองมา

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Page 47: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 51

รปท 3 ชนงานหลงเผาเคลอบท 1000 oC

เคลอบดวยนำเคลอบสามารถเผาไดทอณหภม 1000 oC โดยไมเกดการรานตวของเคลอบ และมคาการดดซมนำตำ มคาการหดตว 12 % ดงแสดงในรปท 3 จากนนทำการศกษาการผลตในระดบโรงงานพบวา กระบวนการผลตทเหมาะสมในการเตรยมกระเบองประกอบดวยการเตรยมนำดนโดยการผสมใน

หมอบด จากนนนำไปเขาเครองฟลเตอรเพรส เครองรดดนเปนแผนกระเบองแลวจงนำไปอบแหง หรอใชกระบวนการผสมแหงแลวอดขนรปโดยใชเครองอดไฮดรอลก จากนนนำชนงานผานขนรปทงชนดเคลอบและไมเคลอบมาเผาท 900-1000 oCในบรรยากาศออกซเดชน

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

การพฒนาเคลอบไฟตำและการศกษาสมบตของเคลอบโดยวธคำนวณและวธทดสอบสมบตทางกายภาพลดา พนธสขมธนา และวรรณา ต.แสงจนทร

กรมวทยาศาสตรบรการ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

การศกษาทดลองเคลอบไฟตำ เพอใชกบเนอดนทลค โดโลไมต และเนอดนแดง พบวา เคลอบสามารถสกตวทอณหภม 1000 oC และไดเคลอบมลกษณะผวมนวาว กงมนกงดาน และดาน มสใส ขาวขน และขาวทบ และสามารถพฒนาเปนเคลอบสตางๆ ดงแสดงในรปท 4 สตรทเหมาะแกการนำไปใชในเชงพาณชย และมตนทนวตถดบไมสงนก เมอเปรยบเทยบกบราคาเคลอบไฟตำทจำหนายในทองตลาด ซงมราคาประมาณ 80-100 บาท ไดทดลองนำไปใชเคลอบผลตภณฑประดบตกแตง กระเบองหลงคาวด กระเบองปพน และถวยดนเผารองนำยาง

รปท 4 ตวอยางผลตภณฑเคลอบไฟตำตางๆ ทเตรยมได

ผลตภณฑประดบตกแตง

กระเบองหลงคาวด

ถวยดนเผารองรบนำยาง

กระเบองปพน - บผนง

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Page 48: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255452 วารสารเซรามกส

สำหรบความสมพนธของสมบตการขยายตวเมอรอนจากการคำนวณและวธทดสอบ Dilatometer ของเคลอบไฟตำทใชในการทดลองนพบวา การคำนวณสมบตการขยายตวเมอรอนโดยใชโปรแกรมการคำนวณแกวสามารถทำไดโดยมความสมพนธเปนเสนตรง y = 0.2252-0.0113x และคาR2 เทากบ 0.8922 เมอ x เทากบสมประสทธการขยายตวเมอรอนดวย Dilatometer และ y เทากบ 1/สมประสทธการขยายตวเมอรอนดวยการคำนวณ ดงแสดงไวในรปท 5 สำหรบการศกษาสมบตความหนดของเคลอบโดยวธคำนวณและวธทดสอบระยะไหลของเคลอบหลอม (Inclined Flow Plane Test)

รปท 5 ความสมพนธของสมบตการขยายตวเมอรอนจากการคำนวณและวธทดสอบ Dilatometer

รปท 6 อปกรณทดสอบการไหลตนแบบของเคลอบ

ทใหคาสมประสทธความแปรปรวนตำ

พบปจจยทมผลตอคาสมประสทธความแปรปรวนของผลการทดสอบระยะไหลของเคลอบหลอม ไดพฒนาอปกรณทดสอบการไหลตนแบบของเคลอบทใหคาสมประสทธความแปรปรวนตำดงแสดงในรปท6 เพอใหผลการทดสอบมความนาเชอถอมากยงขน สวนความสมพนธของการคำนวณความหนดกบระยะไหลจากการทดสอบดวยอปกรณฯ มความซบซอน พบวาวธนควรจำกดใชสำหรบการเปรยบเทยบในตวอยางเคลอบสตรเดยวกน ททดสอบภายใตสภาวะการทดสอบระยะการไหลดวยอปกรณแบบเดยวกน ไดมผขอรบอปกรณตนแบบ เชน บจก. ควรเสรชแอนดดเวลอพเมนท บจก. เฟอรโร เซอรเดค (ประเทศไทย)

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

เคลอบอณหภมตำสำหรบเครองปนดนเผาดานเกวยนสธรรม ศรหลมสก, ออนลม กมลอนทร และจตต รนเสนาสาขาวชาวศวกรรมเซรามก มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ผลตภณฑเครองปนดนเผาดานเกวยนเปนผลตภณฑทสรางชอเสยงใหกบจงหวดนครราชสมาถงแมวาปจจบนนผประกอบการสวนใหญเคลอบผลตภณฑของเขาโดยการทาสนำมนหรอสนำแลวเคลอบดวยเชลแลก (Shellac) แตกมผประกอบการดานเกวยนหลายรายทตองการเคลอบผลตภณฑของเขาดวยเคลอบเซรามก แตกไมสามารถทำไดเพราะไมมทนและไมมบคลากร สำหรบผประกอบการสวนนอยทสามารถทำเครองปนดนเผาดานเกวยนชนดทมเคลอบเปนเซรามกไดนนกตองการลดอณหภมการเผาผลตภณฑของตวเองลงใหตำลงไปกวาทใชในปจจบนคอประมาณ 1250 oC งานวจยนมจด

ประสงคทจะวจยหาสตรเคลอบทสกตวไดทอณหภม 1000 oCใหแกผประกอบการดานเกวยน วธการลดจดสกตวของเคลอบทนยมทำกนคอ การเตมสารลดจดสกตว (Flux) เขาไปในสวนผสม Flux มหลายชนด ทสำคญไดแก ตะกวออกไซด (PbO)โซเดยมออกไซด (Na

2O) โบรอนออกไซด (B

2O

3) และแคลเซยม

ออกไซด (CaO) อยางไรกตาม Flux บางชนด เชน PbO เปนสารมพษปจจบนไมนยมใช งานวจยนพฒนาสตรเคลอบทสกตวทอณหภม 1000 oC โดยใชวตถดบทไมมพษซงประกอบดวย1) เนอดนปนดานเกวยนอบและบด 2) ขเถารวมจากเตาเผาทใชไมฟนเปนเชอเพลงทดานเกวยน 3) ทรายบด 4) โดโลไมต

Page 49: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 53

5) ทลคม 6) โซดาแอช 7) ฟรต CG466 8) TOP-BOR 9)บอแรกซ โดยนำวตถดบขางตนมาผสมในสดสวนตางๆ กนเปนสตรเคลอบประมาณ 50 สตร แลวนำไปเผา ทอณหภม1000 oC

ปรากฏวาไดเคลอบทมลกษณะดทนาจะนำไปใชเคลอบบนผลตภณฑไดประมาณ 25 สตร ซงเมอนำไปเผาแลวจะมลกษณะตางๆกน มทงทเปนเคลอบใส เคลอบทบ เคลอบสขาว เคลอบสเหลอง เคลอบผวมน เคลอบ ผวดาน เคลอบทมผวเรยบ และเคลอบทมการหดตวหรอแตกเปนลายทมTexture ตางๆ สตรเคลอบเหลานทำขนจากวตถดบทหางายราคาถกและทสำคญคอไมมสารมพษ เชน ตะกวเปนสวนประกอบ อยางไรกตามยงตองมการคนควาและพฒนาตอไปอกหากจะนำสตรเคลอบทไดไปเคลอบบนผลตภณฑทเผาในเตาทใชไมฟนเปนเชอเพลงทตำบลดานเกวยน ทงนเพราะวาบรรยากาศและอณหภมในการเผาในเตาดานเกวยนแตกตางจากบรรยากาศในเตาไฟฟามาก กลาวคอบรรยากาศในเตาไมฟนเปนแบบกงๆ รดกชน ซงเกดจากการเผาไหมไมสมบรณของ

ไมฟนขณะทบรรยากาศในเตาไฟฟาเปนบรรยากาศแบบออกซเดชน นอกจากนในเตาไมฟนทดานเกวยนยงมฝนและควนทลอยมาเปอนผวของผลตภณฑไดดวย ทสำคญคออณหภมในเตาไมฟนทดานเกวยนมความแตกตางกนมากไมแตเฉพาะจดทวางชนงานตางกนจะมอณหภมตางกนเทานนแมแตทจดเดยวกนทคนละระดบความสงกยงมอณหภมแตกตางกนอกดวยจะตองมการทำวจยเพมอกหนอย หากจะนำสตรเคลอบทไดไปเคลอบบนผลตภณฑทเผาในเตาไมฟนทดานเกวยน สตรเคลอบทคดคนจากงานวจยนจะชวยใหประหยดเชอเพลงในการเผาผลตภณฑไดประมาณ 50 % เพราะวาจะสามารถลดอณหภมการเผาจากเดมทใชทว ๆ ไปท 1200 oC เหลอเพยงเผาท 1000 oC และในอนาคตหากสามารถพฒนาสตรเคลอบทสามารถนำไปใชกบเนอดนปนทไมผานการเผา biscuitกอนนำไปชบเคลอบไดกจะดยงขน เพราะจะชวยใหประหยดคาใชจายในการเผาใหแกผประกอบการไดอกเกอบ 30 %และยงจะชวยลดปญหาฝนควนจากการเผาและแกปญหาโลกรอนเปนผลพลอยไดอกตอหนงดวย

การพฒนาสตรเคลอบอณหภมตำสำหรบผลตภณฑเอรธเทนแวรและสโตนแวรโดยใชซลกาชนดตางๆ

ศรธนว เจยมศรเลศ, สพตรา จนาวฒน, ดจฤทย พงษเกา คะชมา, นศานาถ ไตรผล, ธนากร วาสนาเพยรพงศ, พรนภาสจรตวรกล, วนทนย พกกะตคปต, ปวณา เกตบญเรอง

ภาควชาวสดศาสตร คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

การเผานบเปนกระบวนการในการผลตเซรามกทใชพลงงานมากทสด ขณะทปจจบนมการตระหนกถงปญหาโลกรอน การประหยดพลงงาน การใชทรพยากรอยางประหยดประกอบกบการแขงขนในทองตลาดของอตสาหกรรมเซรามกทงในประเทศและตางประเทศจงทำใหทวโลกมการตนตวในเรองการประหยดพลงงาน การลดตนทนการผลตและทำใหการผลตเปนมตรกบสงแวดลอม ในกระบวนการเผาเคลอบทวไปมกใชอณหภมในการเผาสงเพอใหวตถดบหลอมเปนเนอเดยวกน ถาตองการใชอณหภมในการเผาใหตำลงโดยทวไปจะใชวตถดบประเภทตะกว บอแรกซใสเปนสวนประกอบหลกเพอเปนตวลดจดสกตว ตะกวเปนฟลกซทแรงมาก สามารถลดจดสกตวและทำใหเคลอบแวววาวแตเปนอนตรายตอมนษยจงไมควรนำมาใชในสตรเคลอบ แตจะใชบอแรกซแทน

วตถดบหลกของเคลอบเซรามกคอ Flux (alkali andalkaline earth oxides) และ ซลกา ซงซลกาถอไดวาเปนวตถดบหลกททำใหเกดแกวในสตรเคลอบเปนวตถดบหลกใชใน

ปรมาณมากและเปนวตถดบททนอณหภมสงถงประมาณ1700 oC การใช SiO

2 ในรปแบบอนๆ เชนซลกาอสณฐาน

(amorphous silica) ซงเปนซลกาทมพนทผวสงทำใหสามารถทำปฏกรยากบวตถดบอนๆ ไดงายกวาซลกาทเปนผลกทวไปและเปลยนเปนแกวไดงาย นอกจากนยงประหยดพลงงานในเรองการบด ดงนนในงานวจยนจะหาวตถดบทเหมาะสมเพอนำมาสรางเปนสตรเคลอบอณหภมตำ โดยเนนวตถดบทเปนวสดเหลอใช วสดทผานกระบวนการทางความรอนมาแลว และวสดทมซลกาในรปแบบอนเปนสวนประกอบ

ในปจจบนมขยะเกดขนทกวนและยงเพมขนโดยไมสามารถหลกเลยงได การกำจดขยะสามารถทำไดหลายวธเชน นำไปทงในทะเล นำไปฝงกลบ นำไปหมกเปนปยชวภาพเมอไมมสถานทฝงกลบเพยงพอหรอทดนมราคาแพง ไมคมทจะนำขยะไปฝง การเผาขยะจงเปนวธการทมการนยมใชกนมากเนองจากการเผาขยะจะชวยลดปรมาตรขยะลงอยางมาก

Page 50: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255454 วารสารเซรามกส

โดยกอนกระบวนการเผาจะเรมจะตองมการแยกขยะแตละชนดออกจากกนเชน ขวดแกว พลาสตก กระปอง โลหะกระดาษฯลฯ จากนนจงนำขยะทสามารถเผาไดไปเขาสกระบวนการเผา เมอเผาขยะเสรจแลวจะเกดขเถาทเหลอจากการเผาประมาณ 25-30 %โดยนำหนก ขเถาจากเตาเผาขยะ (MSW,Municipal Solid Waste) จะถกนำไปใชประโยชนเชน ผสมในวสดกอสราง นำไปถมท เปนตน เมอไดทำการนำขเถาเตาเผาขยะจงหวดภเกตไปวเคราะหองคประกอบพบวามแคลเซยมออกไซด (CaO) เปนสวนประกอบหลก และยงมตวชวยหลอมตวอนดวยเชน Na

2O และ K

2O

สำหรบขวดแกวทเราใชแลวเชน ขวดยา ขวดเครองปรงอาหาร ขวดนำอดลม ขวดเหลา ฯลฯ ขวดแกวเปนวสดทสามารถนำกลบมาใชใหมไดทงหมด การนำขวดแกวมาหลอมใหมทำใหสามารถลดอณหภมการหลอมได ขวดแกวมสวนประกอบหลกเปน SiO

2 แอลคาไลน และแอลคาไลนเอรท จง

สามารถนำมาใชเปนตวชวยหลอมแทน เฟลดสปารหรอฟรตในสตรเคลอบได เศษแกวทเหลอใชจากอตสาหกรรมการผลตแกว กระจก หรอเศษแกวทวไป กอนนำมาใชในงานวจยจะตองนำมาวเคราะหหาองคประกอบทางเคมกอนการใชงานเพอใหทราบวาเปนเศษแกวชนดใด ในงานวจยนจะใชเศษแกวโซดาไลมจากโรงงานผลตขวดแกว และหลอดไฟชนดพเศษเปนวตถดบสำหรบเคลอบอณหภมตำรวมกบบอแรกซ

เคลอบอณหภมตำทใชในอตสาหกรรมจะเปนเคลอบทใชฟรตเปนองคประกอบถง 90% ในสวนผสมเพอทจะตองการใหสามารถเผาไดทอณหภมประมาณ 1000 oC เชนเคลอบกระเบองผผนง เปนตน ในงานวจยนจะมงพฒนาสตรเคลอบอณหภมตำทใชวตถดบเหลอใชในปรมาณมาก จงทำการเลอกวตถดบจากของเหลอในอตสาหกรรมทมสวนประกอบของออกไซดทใชเปนวตถดบในสตรเคลอบ เชน ขเถาเตาเผาขยะจงหวดภเกต เศษแกว เพอชวยใหอณหภมในการเผาลดลง ชวยลดตนทนการผลต และสามารถนำของเหลอทงมาใชใหเกดประโยชนได

กระบวนการผลตเซรามกเปนกระบวนการทใชพลงงานในการเผาผลตภณฑ เนองจากปฏกรยาทเกดจากวตถดบตางๆ จะเกดโดยใชพลงงานความรอน ทำใหเกดการสลายตวของวตถดบแตละชนดในเคลอบและเนอดน การเกดการแพรการเกดปฏกรยาระหวางวตถดบและการสรางเฟสใหม ในงานวจยนจะพฒนาสตรเคลอบทมอณหภมการสกตวทตำลงโดยการเลอกใชวตถดบทมปรมาณสารชวยลดจดหลอมตวสงขนและใชวตถดบทมความละเอยดและพนทผวสงขนโดยเฉพาะ

ซลกาเนองจากซลกาเปนวตถดบทมจดหลอมเหลวสงประมาณ1700 oC และเปนวตถดบทหลอมชาทสด ในการเผาเคลอบเมออณหภมสงขนจะเกดปฏกรยาตางๆ เชนการเกดสวนผสมทเปนยเทคทค และเกดเปนของเหลว จากนนของเหลวจะไปลอมรอบผลกของวตถดบทหลอมยากกวาเชนเฟลดสปารและซลกาดงนนการใชซลกาในรปแบบตางๆ กนเชนทรายแกว ควอตซหรอซลกาทอยในรปอสณฐานเชนเถาแกลบหรอไดอะตอมไมทกจะมผลตออณหภมการสกตวของเคลอบ ทรายแกวจะถกทดแทนโดยซลกาชนดตางๆ รวมกบการใชวตถดบททำหนาทลดจดหลอมตวในอตราสวนตางๆ วเคราะหสมบตทางความรอนดวย DTA และDilatometer เพอออกแบบตารางการเผาและเผาทอณหภม 950 - 1050 oC โดยจะวเคราะหสมบตของเคลอบกอนเผาเชน ความถวงจำเพาะ การไหลตวของเคลอบความละเอยด ภาวะการบด การหลอมตว และสมบตหลงเผาเชนลกษณะทวไป ความคงทนตอการขดขวน ความตานทานตอสารเคมและการขยายตวทางความรอนของเคลอบและเนอดนสำหรบผลตภณฑเอรธเทนแวรและสโตนแวร และยนยนผลการทดลองกบเนอดนสตรตางๆ และไดผลการทดลองโดยสรปดงน

การเลอกวตถดบทดแทน ไดทดลองใชวตถดบทมองคประกอบของซลกา หรอซลกาในรปแบบตางๆ พบวาวตถดบทผานกระบวนการมาแลว จะชวยลดอณหภมการเผาเคลอบไดดเชนขเถาจากเตาเผาขยะ เศษแกว เถาแกลบ เปนตนโดยสามารถใชเถาแกลบทดแทนทรายไดโดยไมเหนความแตกตางทอณหภมการเผาปกต จนถงอณหภมตำสดท 1125 oC

การใชวตถดบทประกอบดวยซลการปแบบตางๆทดแทนทรายในสตรเคลอบ เมอเผาเคลอบท 1150 oC มเพยงสตรเคลอบทใช borosilicate cullet ทสกตวด ท 1190 oC สตรทใช cullet ทง 2 ชนด soda lime และ borosilicate ไดเคลอบทสกตวด สวนสตร ทใช diatomite, borosilicate cullet และprecipitated silica ให texture ทเปนเคลอบดาน

การใชเศษแกวเปนสวนผสมหลกของเคลอบสามารถใชเศษแกวเตรยมเปนเคลอบฟรต เชนเดยวกบการใชฟรตเซรามก โดยสามารถลดอณหภมการเผาได เคลอบสกตวดท 950 oC ในการทดลองน ใชเศษแกว borosilicate

การใชขเถาจากเตาเผาขยะชมชน (MSW) รวมกบวตถดบอก 1 ชนดในสตรเคลอบ เมอผสมขเถา และวตถดบในอตราสวน 1:1 พบวาสตรเคลอบทมสวนผสมของบอแรกซฟรต เซรามก และเคลอบผลกสำเรจรป จะสกตวดท 1100 -

Page 51: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 55

1190 oC เพยงการใชขเถาและวตถดบชนดอน เปนวตถดบในสตรเคลอบกสามารถผลตเคลอบทสกตวทอณหภมตำลงและม texture ทเปนเอกลกษณได

การใชขเถาจากเตาเผาขยะชมชน (MSW) รวมกบวตถดบชนดอนๆ ในสตรเคลอบ สามารถเตรยมเคลอบทเตรยมจากขเถาจากเตาเผาขยะ และวตถดบสำหรบเคลอบโดยเผาสกตวไดท 1000 - 1200 oC

การเตรยมเคลอบทใชข เถาจากเตาเผาขยะเศษแกว และบอแรกซ สามารถเตรยมเคลอบทมจดสกตวตำกวา 1000 oC ได โดยอณหภมทใชเผาทตำทสดคอ 950 oCโดยไมไดใชฟรตทางการคาหรอสารประกอบของตะกวเพอชวยลดอณหภม ดงแสดงในรปท 7 นอกจากการหาสมบตของเคลอบดวยวธทใชอยทวไปแลว ในงานวจยนไดใช Heating

stage microscope เพอศกษาพฤตกรรมการหลอมของเคลอบชดน พบวาสามารถหลอมไดทอณหภมตำสดคอ 890 oCและเคลอบชดนเรมหลอมตวทอณหภมสง อยางไรกตามเมอเรมหลอมแลว จะหลอมเรวมาก เนองจากวตถดบสวนใหญเปนวตถดบทผานกระบวนการทางความรอนมาแลว ทำใหสามารถลดเวลาและขนตอนในการเกด decomposition ของวตถดบเหมาะกบการใชกบการเผาเซรามกแบบเผาเรว (Fast Firing)

การใชเคลอบไฟตำกบเนอดนทเผาอณหภมตำจากสถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย(วว.) เคลอบไฟตำทเตรยมไดมสมประสทธการขยายตวทางความรอนใกลเคยงกบเนอดนไฟตำทเตรยมโดย วว. จะเหนไดจาก texture ของเคลอบทเคลอบบนเนอดน วว. จะมตำหนทเกดจากความแตกตางของ COE นอยมาก

หากผอานทานใดสนใจทจะขอขอมลเพมเตมหรอตองการนำผลงานวจยและความรทไดจากงานวจยตางๆ ไปทดลองใชในองคกรของทานเอง

สามารถตดตอไดโดยตรงจากผวจยและหนวยงานตนสงกดดงกลาวขางตนหรอจะตดตอผานมาทางกองบรรณาธการสมาคมเซรามกสแหงประเทศไทยไดนะครบ

ขอขอบคณการสนบสนนทนวจยโดย

ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาตสำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

รปท 7 สตรเคลอบทใชขเถา เศษแกว บอแรกซ และออกไซดใหส○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Page 52: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255456 วารสารเซรามกส

ในทางปฏบต การทเราจะเขาถงความตองการของลกคาไดนนคอนขางทจะยงยากอยมใชนอย สาเหตมาจากการวด หรอประเมนวาผลตภณฑทออกแบบและพฒนาอยนนถกตองตรงตามความตองการของลกคาหรอไม ผออกแบบแทบไมสามารถทจะทราบหรอพยากรณไดชดเจนวาลกคาจะรสกพงพอใจกบผลตภณฑทตนเองออกแบบหรอไม จนกวาผลตภณฑนนจะออกมาเปนตนแบบ (Prototype) และมการทดลองใชกบกลมตวอยางหรอโครงการทดลอง (Pilot Project) ถงแมวาจะเปนผลตภณฑจะมรปแบบ ใกลเคยงกบผลตภณฑเดมมากกตามโดยเฉพาะอยางยงถาผลตภณฑนนมการใชเทคโนโลยระดบสงและมการลงทนมาก หรอเปนผลตภณฑทมลกษณะการเปลยนแปลงทรวดเรว การทผออกแบบสามารถทจะเขาใจความตองการของลกคา และแปลงความตองการมาเปนสวนนำเขาในการขบเคลอนของกระบวนการออกแบบและพฒนาผลตภณฑแนนอนวธการดงกลาวจำเปนตองสญเสยคาใชจายในการนำวธการดงกลาวมาใชงาน ดงนนบทความนจงไดนำเสนอ เทคนคการกระจายหนาทเชงคณภาพ (Quality Function Deployment: QFD) หรอการแปลงหนาทผลตภณฑเชง คณภาพหรอควเอฟดเปนเทคนคทจะชวยแปลงความตองการของลกคาทเรยกวา "เสยงของลกคา" มาใชในการพฒนาผลตภณฑใหตรงกบความตองการของผใชมากทสด

กระบวนการออกแบบและพฒนาผลตภณฑถอเปนกระบวนการทมความสำคญเปนอยางมากสำหรบทมงานผออกแบบและพฒนาผลตภณฑ การศกษาและทำความเขาใจอยางละเอยดในเรองความตองการของลกคา หรอ เสยงเรยกรองของลกคา (Voice of Customer : VOC) จะเปนตวแปรทสำคญอยางยงในการขบเคลอนการออกแบบและพฒนาผลตภณฑ รวมถงสรางความมนใจใหกบธรกจวาผลตภณฑทไดทำการออกแบบและพฒนาอยนนตรงกบความตองการของตลาดและกลมลกคาอยางแนนอน ดวยรปแบบของธรกจในปจจบนมการพฒนากระบวนการกาวหนาเปนลำดบขน ผผลตจำเปนตองมการแขงขนกนสงขน ดงนนเรองของการดงดดลกคาหรอผบรโภคใหเลอกซอหาสนคาหรอผลตภณฑของตนนนเปนสงทผประกอบการจะตองพยามยามพฒนาผลตภณฑใหเหมาะสมกบความตองการ ดวยสภาพการแขงขนในปจจบนมมากขนทำใหทางเลอกในการบรโภคมมากมาย คแขงในการตลาดกมมาก ทำใหผผลตตองพยายามแยงชงสวนแบงการตลาดจากการเขาถงความตองการของลกคามากกวาการนำเสนอผลตภณฑออกสตลาดแบบเดม จงควรหาวธการในการเขาถงความตองการของลกคาใหไดมากทสดมาใช

เทคนคควเอฟดน ถกคดคนโดย ดร.โยซ อากาโอะ(Yoji Akao) พฒนาขนมาใชเปนครงแรกในประเทศญปนทอตอเรอของบรษทมตซบช จงหวดโกเบ ตอมา ใน ป ค.ศ. 1972หลงจากนนบรษทโตโยตาประเทศญปนไดนำเทคนคควเอฟด(QFD) มาปรบปรงและประยกตใชจนแพรหลายหลายไปถงผผลตชนสวนใหกบบรษทในเครอ ทำใหควเอฟดเปนทนยมแพรหลายในญปนมากขน มบรษทยกษใหญในอเมรกาหลายบรษทไดใหความสนใจและนำเทคนคของควเอฟดไปใชดวย ในการสำรวจความตองการของลกคา จะมการประเมนระดบความสำคญของความตองการแตละขอ จากนนทมงานพฒนาผลตภณฑของบรษทซงประกอบดวยฝายตางๆ ทเกยวของตงแตฝายออกแบบ ฝายวศวกรรม ฝายจดซอ ฝายผลต ฝายขายฝายการตลาด ตลอดจนฝายการวางแผน จะรวมกนปรกษาวเคราะห เพอแปลงความตองการของลกคาใหเปนขอกำหนดทางเทคนคทจำเปนตองม เพอตอบสนองความตองการของลกคาโดยดจากระดบความสำคญ ขอมลของคแขงและความสามารถในการแขงขน จากนน จะนำขอกำหนดทางเทคนคทมความสำคญมาใชในการออกแบบผลตภณฑใหม เทคนคการกระจายหนาทเชงคณภาพ หรอเทคนคควเอฟดจงเปนวธทจะชวยใหฝายออกแบบสามารถตดสนใจในแนวทางทตอบสนองความตองการลกคาไดดท สดตามกำลงทรพยากรทมอย(มณฑล ศาสนนนทน. 2550 : 71-97) โดยผลลพธของเทคนคดงกลาวบางครงอาจเรยกวา บานคณภาพ (House of Quality)ซงประกอบไปดวย 9 สวนประกอบ ดงภาพท 1

กบการเกบความตองการลกคาในการพฒนาผลตภณฑเซรามกQFD

อนนตกล อนทรผดง○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Page 53: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 57

สวนประกอบของบานคณภาพในแตละสวนจะเรมจากกำแพงดานซายของบานไดแกสวนประกอบท 1 เปนระบความตองการของลกคา และ สวนประกอบท 2 คำนวณหาระดบความสำคญของความแตละความตองการ สวนตวบานไดแกสวนประกอบท 3 เปนการระบความสมพนธระหวางเพดานบาน ไดแกสวนประกอบท 6 เปนขอกำหนดทางเทคนคหรอ ขอกำหนดทใชตอบสนองความตองการในแตละขอของลกคา สวนกำแพงดานขวาไดแกสวนประกอบท 4 และ 5 เปนการเปรยบเทยบและประเมนความสามารถของคแขง สวนหลง

คาบานไดแกสวนประกอบท 7 เปนการหาความสมพนธของขอกำหนดทางเทคนคและสวนใตถนบาน ไดแกสวนประกอบท8 และ 9 เปนการกำหนดเปาหมายการดำเนนงานและนำหนกความสำคญของขอกำหนดทางเทคนคนนเอง

โดยทวไปบานคณภาพทนยมใชในประเทศญปนนนนยมใชบานคณภาพแบบ 4 ระดบ (ดงภาพท2) โดยภายในแตละระดบจะมการรบขอมลจากบานคณภาพในระดบกอนหนาแลวจงสงผานเพอไปทำงานในบานคณภาพระดบตอไป

ภาพท 2 บานคณภาพ 4 ระดบ

1ความตองการของลกคา(What)

2ระดบ

ความสำคญ

6 ขอกำหนดทางเทคนค (Hows)

7ความสมพนธ

ระหวางขอกำหนดทางเทคนค

ภาพท 1 สวนประกอบของบานคณภาพ

3แมทรกซความสมพนธ

(Whats VS Hows)

9 นำหนกของความสำคญของขอกำหนดทางเทคนค

8 เปาหมายการดำเนนงาน

4การเปรยบเทยบกบคแขง

5การประเมนความสามารถในการแขงขน

Page 54: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255458 วารสารเซรามกส

ซงในบานคณภาพแตระดบจะมจดมงเนนทแตกตางกนออกไป โดยในบานระดบท 1: เปนการออกแบบผลตภณฑมงเนนในการออกแบบผลตภณฑใหตรงกบความตองการของลกคา บานคณภาพระดบท 2: เปนการพฒนาผลตภณฑซงมงเนนในการกำหนดสวนประกอบแตละสวนทสำคญของผลตภณฑ บานคณภาพระดบท 3: เปนการกำหนดกระบวนการ ซงมงเนนในการกำหนดรายละเอยดในแตละกระบวนการบานคณภาพระดบท 4: เปนการวางแผนการผลตซงมงเนนการจดหาวสดและอปกรณทจำเปนตองใชในการผลต การดำเนนงานตางๆ ถกตรวจสอบ และ วดผลเพอใหเปนไปตามท ลกคาคาดหวง

อางอง

มณฑล ศาสนนนทน. (2550). การออกแบบผลตภณฑเพอการสรางสรรคนวตกรรมและวศวกรรมยอนรอย. กรงเทพฯ : สำนกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ฐวนชย ลลากว, วงศ สวฒน เณรโต และ เกษรนทร พลทรพย. (2550). การพฒนาผลตภณฑ โดยใชเทคนคการแปลงหนาททางคณภาพ(QFD).กรงเทพฯ : การประชมวชาการขายงานวศวกรรมอตสาหกรรม.

ณฏฐพนธ เขจรนนทนและคณะ. (2548). คมอปฏบต ซกซ ซกมา เพอสรางความเปนเลศในองคกร.กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนท.

วฑรย ตนศรมงคล.(2542). AHP กระบวนการตดสนใจ. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน.สทธศกด พฤกษปตกล. (2548). การพฒนาคณภาพแบบกาวกระโดดดวย วธซกซ ซกมา. (พมพครงท

3). กรงเทพฯ : สมาคมสงเสรมเทคโนโลย ไทย-ญปน.อรรถกร เกงพล. (2548). การออกแบบและพฒนาผลตภณฑใหมโดยใชเทคนคการแปลงหนาเชง

คณภาพ (QFD) สำหรบอตสาหกรรมขนาดเลกถงกลาง. คณะวศวกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

อจฉราวด แกววรรณด. (2545). การประยกตใชเทคนคการกระจายหนาทการทำงานเชงคณภาพสำหรบการออกแบบและพฒนาผลตภณฑเครองหนง. วทยานพนธวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Akao, Y., & Mazur, G.H.(2003). The Leading Edge in QFD : Past Present and Future.International Journal of Quality and Reliability Management .pp.20-35.

สรปประโยชนทไดรบจากเทคนคการกระจายหนาทเชงคณภาพ

ผผลตสามารถประยกตใชเทคนคควเอฟดในการใหความสำคญกบลกคา โดยลดความผดพลาดของผลผลตทไมตรงกบความตองการของลกคาได นอกจากนสามารถลดเวลาในการพฒนาผลตภณฑใหนอยลง เนองจากเทคนคควเอฟดจะชวยจดการเกยวกบความแนนอนในการออกแบบ มการสนบสนนใหสมาชกทกคนมสวนรวมในการออกความคดเหนในการหาวธการใหม ๆ รวมถงการพฒนาผลตภณฑทมคณภาพตรงกบความตองการลกคา สามารถพฒนาผลตภณฑทแตกตางจากผประกอบรายอนๆ และสรางโอกาสในการแขงขนธรกจสำหรบผผลตทสนใจจะทดลองใชเทคนคดงกลาว สามารถสอบถามรายละเอยดมาไดท [email protected]

Page 55: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 59

นทรรศการศลปะเครองปนดนเผาUnsweetened Love

โดย...ปรชญา2-28 พฤศจกายน 2553

โรทนดาแกลลอร และ คาเฟแอนดการเดนแกลลอร หองสมดเนยลสนเฮส

นทรรศการนแบงออกเปนสองสวน สวนแรกเปนงานจดวางซงเกดจากชนงานรปดอกรกสามมตอยเตมพนทภายในหองโรทนดาแกลลอร

และสวนทสองทคาเฟแอนดการเดนแกลลอร เปนเสมอนภาพวาดความทรงจำของศลปนไมระบวนและสถานท โดยมความตอเนองจากงานภายในหอง

งานจดวางตองการแสดงถงความหมายของความรกซงมสองมมทงหวานราวกบฉาบนำตาลและขรขระแหลมคม

ทงสองสวนใชเทคนคการตกแตงทแตกตางกน

ภาพท 1 บรรยากาศภายในหองโรทนดาแกลลอร

สวนรปดอกรกใชการหลอขนรป ศลปนขนตนแบบตวแรก สรางแมพมพ หลอและเผาชนงานลำดบแรก ซงจะมการหดตวประมาณ 15 เปอรเซนต ตามธรรมชาตของวสด ตอจากนนจงนำชนงานทหดครงแรกแลวมาเปนตนแบบเพอสรางแมพมพลำดบทสอง หลอและเผาเพอใหหดอก 15 เปอรเซนตทำเชนนไปเรอยๆเปนจำนวน 4 ครง จงไดชนงานจำนวน 5ขนาดทแตกตางกน เพอใหเกดความแตกตางแตกยงเปนดอกรกดอกเดม ราวกบเปนการพดเรองรกเดยวทซำแลวซำเลาในภาพทเหนนน เมองานลำดบตนมาเทยบกบลำดบทายๆจะเหนความแตกตางกนโดยขนาด แตภาพรวมคอดอกรกดอกเดยวกน

ภาพท 2 ดอกรกทง 5 ขนาดทเกดขนจากตนแบบตวแรกตวเดยว

May - August 2011 CERAMICS Journal 59

Page 56: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255460 วารสารเซรามกส

การตกแตงเคลอบ ชนงานดอกรกใชเคลอบอณหภม1000 องศา ใชเตาสองลกษณะ ใชเวลาเผาตางกน เรวทสดคอ42 นาท ชาทสดคอ 8 ชวโมง โดยเฉลยคอ 3 1/2 ชวโมง เผางานเปนจำนวนหลายสบเตา ไดชนงานจำนวน กวา 400 ชน มเปาหมายคอพนผวขรขระ ซงเกดจากการพนเคลอบและเผาโดยไมใหเคลอบหลอมสมบรณ แตสกตวพอดๆ หากบางเตาเผาเกนกวาอณหภมดงกลาวเคลอบจะหลอมเปนเนอเดยวกน

ภาพท 3 ลกษณะพนผวของชนงาน

สวนทเปนเสมอนภาพวาดความทรงจำนน ขนรปดวยการหลอเปนเฟรมสเหลยมจตรส ตกแตงดวยเทคนคการเผาแบบราก การทำงานมหลายขนตอนประกอบดวย การเขยนแวกซเพอกนเคลอบ ในตำแหนงทตองการ หลงจากนน เขยนสดวยเกลอคลอไรด (soluble salt) เชนสนำเงนใช โคบอลตคลอไรด100 กรม ตอนำ 100 มลลลตร สเหลอง/นำตาล ใช เฟอรรกคลอไรด ในสดสวนเดยวกน เขยนดวยพกน หลงจากนนจงพนเคลอบใสทบ ซงเคลอบจะไมตดบรเวณทเขยนแวกซไวตอมาจงพนเคลอบขาวไปบนแผนพลาสตกใหเปนจดหยดนำแลวจงนำไปทาบกบชนงานเพอตองการใหเปนจดขาวๆ ประปราย ในการเผา ใชเตาทสรางพเศษทออกแบบมาเพอใหยกเปดไดทอณหภมสง และเปนขนาดทเหมาะสมสำหรบการขนยายและทำงานไดงายๆ โดยคนเพยง 2 คน เมอเผาถงอณหภมทตองการแลวจงเปดเตา ใชคมคบชนงานออกมาในขณะทยงรอนมากอย นำไปใสในวสดไหมไฟ ตางๆ เชน กระดาษหนงสอพมพ ขเลอย ใบไมแหง ใหเกดผลทตางกน การใสลงในวสดไหมไฟนเพอใหเกดการสนดาปทไมสมบรณอกครงและเขมาควนจะแทรกตวเขาไปในเนอดนสวนทไมมเคลอบปกคลมอย เชนสวนทกนเคลอบไวตงแตตนดวยแวกซ หรอเขาไปตามรอยรานทเกดในขณะทเคลอบสมผสอากาศเยนภายนอกเตาอยางฉบพลน

ภาพท 4 บรเวณทเปนลายเสนคอสเทยนซงมคณสมบตเปนไขและทำหนาทกนไมใหเคลอบตด

และเปนสวนทจะเกดสดำเนองจากเขมาแทรกตวเขาไปในเนอดนสวนทระบายคลายสนำคอการระบายเกลอคลอไรด

ภาพท 5-6 เตาขนาดเลกใชเชอเพลงจากแกสหงตมใชงานไดงายโดยคนเพยง 2 คน

ภาพท 7 เปดเตาออกเมอเผาถงอณหภมทตองการและใชคมคบชนงานออกมาสมในวสดไหมไฟ

พฤษภาคม - สงหาคม 255460 วารสารเซรามกส

Page 57: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 61

รวมภาพผลงาน

May - August 2011 CERAMICS Journal 61

Page 58: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255462 วารสารเซรามกส

1) การปรบปรงเตาเดม ใหมการนำความรอนสวนทงในไอเสยมาอนอากาศสำหรบการเผาไหม และการควบคมประสทธภาพการเผาไหม

2) การปรบปรงเตาเดมหรอการสรางเตาใหม โดยการใชอฐโพรงแทนอฐทนไฟเพอลดนำหนกอฐรถเขนและขางเตา

3) การปรบปรงเตาเดมทมผนงเซรามกไฟเบอรชำรด โดยเปลยนผนงมาเปนผนงเซรามกไฟเบอรใหม

4) การเปลยนเตาเดมหรอเตาผนงอฐทนไฟเปนเตาผนงเซรามกไฟเบอร

5) การเปลยนเตาเดมหรอเตาผนงอฐทนไฟเปนเตาผนงเซรามกไฟเบอร และใหมการนำความรอนสวนทงในไอเสยมาอนในอากาศสำหรบการเผาไหม การควบคมประสทธภาพการเผาไหม และการใชอฐโพรงแทนอฐทนไฟเพอลดนำหนกอฐรถเขนและขางเตา

การเดนทางไปเยยมชม..โรงงานเซรามกจงหวดลำปาง

จดโดย..สมาคมเซรามกสไทย

ตามทสถาบนวจยและพฒนาพลงงาน มหาวทยาลยเชยงใหม (ERDI) ดำเนนโครงการการปรบปรงประสทธภาพการใชพลงงานและการใชหวเผาไหมประสทธภาพสงในเตาเผาเซรามก เพอเพมประสทธภาพการเผาไหมลดการสญเสยและควบคมการเผาไหมใหสมบรณ และเพอชวยเหลอผประกอบการลดภาระตนทนการผลต โดยเฉพาะตนทนดานพลงงานจากราคาแอลพจทมแนวโนมสงขน โดยใชงบประมาณทงสน 140ลานบาท จากกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงาน และสำนกนโยบายและแผนพลงงาน (สนพ.)มระยะเวลาโครงการ 3 ป คอ 2551-2554 ซงมแนวทางในการปรบปรงประสทธภาพเตาเผา 5 แนวทางคอ

หลกการทำงานของหวเผาเปนการดงความรอนทสญเสยไป ใหยอนกลบมาทหวเผาอกครง ทงน จากการศกษาพบวาความรอนทสญเสยไปทางปลองควนมากถง 40% หากดงความรอนทสญเสยไปกลบมาใชประโยชน จะลดการสญเสยพลงงานในการเผาไหมไดถง 25% การตดตงชดหวเผาไมมความยงยากแคตดตงแทนหวเผาเดมเขากบอปกรณของเตาเผาและเพมการตดตงเครองวดอณหภมในเตาเผา เพอตรวจสอบอณหภมภายในเตาขณะเผาเซรามก และยงศกษาวธลดความชนของเซรามกหลงการหลอแบบซงมความชนสง โดยนำมาเขาเตาอบเพอไลความชนใหเหลอเพยง 1% กอนนำเขาเตาเผาจรง ขนตอนนชวยรนระยะเวลาในการเผาเซรามกในเตาเผาจาก 8 ชวโมงเหลอเพยง 6 ชวโมงเทานน

ระหวางวนท 20 - 23 กมภาพนธ 2554

Page 59: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 63

2. เยยมชม บรษท อนเตอรคลนส อนดสทรส จำกดโรงงานทมเตาเผาเซรามกทสามารถใชกาซถานหน จากระบบ

สำหรบการเดนทางไปจงหวดลำปางในครงน ทางสมาคมฯมวตถประสงคหลกคอ เพอนำคณะกรรมการและสมาชกผประกอบการเซรามกของสมาคมฯ เขาเยยมชมเตาเผาททำการปรบปรงจากการเขารวมโครงการของมหาวทยาลยเชยงใหม มการประชมรวมกนระหวาง 3 องคกรคอ สมาคมเซรามกสไทย สมาคมเครองปนดนเผาลำปาง และสมาคมเคลอบดนเผาจงหวดราชบร เพอความเปนอนหนงอนเดยวกนและเพอแลกเปลยนความคดเหนอนจะกอใหเกดประโยชนตอวงการเซรามก นอกจากนยงไดเย ยมชมศนยพฒนาอตสาหกรรมเซรามก และโรงงานเซรามกในจงหวดลำปาง ดงน

1. ดงานผลตภณฑเซรามกทไมตองเผาทศนยพฒนาอตสาหกรรมเซรามก โดยผเชยวชาญเซรามกจากประเทศญปนMr.Kunji Yamamoto ซงเปน senior volunteer จาก JICAทมาของงานวจยเซรามกประเภททไมตองเผาน มแนวความคดมาจากปญหาเรองพลงงานและสงแวดลอม ผลงานวจยทดำเนนการไดแก อฐและของประดบจากดนเชอมดวยซเมนตหรอโพลเมอร วสดทนไฟประเภท low cement castable และ noncement castable เซรามกผลตโดยการอบในเตา เซรามกจากการเชอมดวยซลเกตโพลเมอร เปนตน หลงจากนนไดไปเยยมชมศนยแสดงและจำหนายสนคาเซรามกและหตถอตสาหกรรมจงหวดลำปาง

แกสซฟเคชน ทเขารวมโครงการสรางนวตกรรมพลงงานโดยการนำถานหนมาใชเปนพลงงานทางเลอก ของสำนกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม (สศอ.) กระทรวงอตสาหกรรม

Page 60: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255464 วารสารเซรามกส

3. ดงานท โรงงานวชรพลเซรามค ผลตถวยเซรามกสำหรบรองนำยางพารา

4. ประชมรวมกนระหวาง 3 องคกร คอ สมาคมเซรามกสไทย สมาคมเคร องปนดนเผาลำปาง และสมาคมเคลอบดนเผาจงหวดราชบร ณ หองฉตรแกวโรงแรมเอเซย ลำปาง

5. เยยมชมอนทราเอาทเลท ศนยจำหนายเซรามกและสนคา OTOP ทใหญทสดของจงหวดลำปางใน บนเนอท8 ไร ดวยงบลงทนกวา 60 ลานบาท ในศนยนอกจากจะมสนคาของ "อนทราเซรามค" แลว ยงมสนคาเซรามกและ สนคาOTOPจากโรงงานตางๆประมาณ20โรงงาน สวนใหญอยในจงหวดลำปาง โดยจะมปายแสดงชอสนคานมาจากโรงงานใดเพอประชาสมพนธใหนกทองเทยวรจกโรงงานตางๆ ดวย

Page 61: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 65

6. เยยมชมโรงงานมศลปเซรามก จากการเขารวมโครงการของสถาบนวจยและพฒนาพลงงานมหาวทยาลยเชยงใหม ไดเขารวมในโครงการนำรอง "การพฒนาหวเผาไหมประสทธภาพสงสำหรบเตาเซรามก" กบทางกองทนฯโดยการปรบเปลยนเตาเผาจากผนงอฐทนไฟเปนเตาเผาผนงเซรามกไฟเบอรจำนวน 1 เตา เพอเปนเตาตนแบบซงจากการทดลองใชงานเปนเวลาเปนเวลา 6 เดอน พบวาสามารถลดการใชพลงงานไดเปนทนาพอใจ โดยจากเดมทตองใชกาซหงตม LPG ประมาณ 122 - 125 กโลกรมตอการเผา 1 ครง ลดเหลอ 80 - 90 กโลกรม หรอการใชกาซหงตมLPG ลงไดประมาณ 30 % คดเปนเงนทลดลง 630 บาทตอการเผา 1 ครง ซงแตละเดอนมการเผาเซรามค 26 ครง ทำใหลดคาใชจายไดถงเดอนละประมาณ 16,380 บาท

7. เยยมชมโรงงานโมเดลเลอร เซรามคส ดไซน โรงงานทเขารวมโครงการของสถาบนวจยและพฒนาพลงงานมหาวทยาลยเชยงใหม ขนาดเตา 3 ลบ.ม. แนวทางการดำเนนการ กอสราง/ปรบปรงตามรปแบบท 4 คอเปลยนเตาเดมหรอเปลยนเตาผนงอฐทนไฟเปนเตาเซรามกไฟเบอร

Page 62: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255466 วารสารเซรามกส

8. เยยมชมศนยศลปาชพบานแมตำ อำเภอเสรมงาม จงหวดลำปาง ซงเปนโครงการอนเนองมาจากพระราชดำรของสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ ชมกระบวนการผลตเครองปนดนเผาอยางครบวงจร ประเภทของประดบและตกแตงผลตภณฑมตงแตผลตภณฑขนาดเลกจนถงขนาดใหญ กระบวนการผลตโดยเฉพาะผลตภณฑขนาดใหญทเนนการผลตดวยมอทงการขนรปและการตกแตงวาดลวดลายตาง ๆ นอกจากนศนยศลปาชพบานแมตำยงมการฝกอบรมทางดานงานจกสานงานทอผา และงานแกะสลกไมอกดวย

9. เยยมชมบรษท เซราเฮาส จำกด โรงงานนมแผนนำรองในการทดลองใชระบบแกสซฟเคชน ทจะเปลยนถานหนใหเปนกาซถานหน โดยจะสรางเตาเผาขนมาใหมหวเผาทสามารถใชกบกาซถานหนได แลวทำการผลตสนคาเซรามกประเภทเครองใชบนโตะอาหารตอไป

สดทายน ตองขอขอบคณทกหนวยงานท ร วมจด Trip น ข นทไดเหนความสำคญของสมาชกในอตสาหกรรมเซรามก ทำใหพวกเราไดความรอยางกวางขวาง ไดรบความสนกสนานเปนกนเองฉนทพนองเปรยบเสมอนใกลไกลเราเซรามกพนองกน และยงไดยนเสยงแววจากสมาชกวาหากมการจดกจกรรมขนอกทกคนพรอมเขารวมอก

Page 63: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 67

เรองและภาพโดย กองบรรณาธการ

"อฐ" เปนวสดสำคญในการกอสรางมาตงแตครงอดต สงเกตไดจากโบราณสถานทมความสำคญในประวตศาสตร ทมอฐเปนวสดในการกอสราง และยงคงความสำคญนบจาก อดตจวบจนถงปจจบนทยงคงบทบาทเดนในดานกอสราง อาคารบานเรอนตางๆ ถงแมปจจบนจะมวสดทดแทนแบบอนๆ ทใชเทคโนโลยเขามาชวยแลวกตาม แต "อฐ" กยงคงมเสนหทนาอบอนไมเสอมคลาย

คณสรพร สรณารกษ

อ.ป.ก.

กองบก.ไดมโอกาสเดนทางเยยมชมโรงงาน อ.ป.ก.ดาวค (1988) ทอางทองโดยมคณสรพร สรณารกษ ลกชายคนเดยวของเตยเตยงต เปนผใหการตอนรบและใหขอมลพดคยอยางเปนกนเองแบบสบายๆ ทนมทงประวตศาสตร เรองราวความรกเรอยมาจนถงการพฒนาสนคาเพอตอบสนองความตองการของลกคาอยางไมหยดยงพวกเราถงกบอาปากตาคางกบสงทไดพบและไดยน ยงประกอบกบการกลบมาอานหนงสอทถอวาเปน "แคตตาลอก" ของบรษทแลว ยงมความซาบซง ถงการผสมผสานกนระหวาง ศาสตร และศลป อยางลงตว ถงกบทงและภมใจแทนเตยเตยงตมาก

อ.ป.ก.ปนดนสศ

ลป..

Page 64: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255468 วารสารเซรามกส

เหตการณไดเรมมามากกวาหาสบปทแลว เมอชายหนมทเดนทางจากบานเกดตำบลโผวเลง มณฑลกวางตงมงสเมองไทย ดวยเสอผนหมอนใบ เรมจากการเปนจบกง แลวมาพายเรอรบยอมผา อาศยลำนำเจาพระยาขนลองระหวางอยธยาและนครสวรรค วนหนงเมอมาถง อ.ปาโมก จ.อางทอง บพเพกอาละวาดใหไดพบกบหญงสาวลกครงไทย-จน โดยผานการแนะนำและการนตจากเพอนๆ คณสรพรเลาวาสมยนนคณยายมเรอรบจางขนอฐ เมอเตยไดเหนตลาดและชองทางของสนคาตวนแลว อกทงเหนวาดนในพนททมอยสามารถนำมาใชได จงไดสรางโรงงานทำอฐขนมาเองในป พ.ศ. 2502 เรมโดยการผลตสองตายายและลกนองไมกคน ดวยความอตสาหะและความคดกาวหนาของเตย โรงงานมชอเสยงโดงดงมากตงแตผลตอฐมอญทใชสรางบาน หลงคาวด จนถงกระเบองปผนงและพนในปจจบน

คณสรพรเลาวามพนอง 5 คน โดยแบงหนาทกน ตงแตการจดสงสนคา ดแลการขายแบบ mass product และการประสานงานกบวศวกรใน project ตาง ๆ ทงในและตางประเทศ ปจจบนมสำนกงานอยท สามแยกพชย กรงเทพฯสวนคณสรพรซงเปนลกชายคนเดยวรบผดชอบควบคมการผลตทงหมด จะเหนไดวาหากขาดผประสานงานรบผดชอบอยางเขมแขง งานจะไมสามารถกาวขนสระดบแนวหนาของประเทศไทยไดเลย ทนเขาครบวงจรจรงๆ

คณสรพร สรณารกษใหการตอนรบคณะกรรมการสมาคมเซรามกสไทย

Page 65: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 69

จากการขดดนทองท ใชแรงงานมอลวนๆ และเตาเผาสมฟนแบบขวดพฒนามาเปนการขนรปดวยเครองจกรและเผาดวยเตาแกสททนสมย มสตรดนและเคลอบเปนรอยๆ สตร เพอใหเหมาะกบความตองการของลกคาแตละรายแตทางโรงงานกยงคงอนรกษเครองไมเครองมอ และเตาเผายคเรมแรกไวเพอใหคนรนหลงไดด และมองยอนกลบไปวาทนมประวตศาสตร และแฝงไปดวยความขยน พยายาม ทมมาอยางตอเนอง ดงทเราไดเหนจากเตาทดลองของคณสรพรรองรอยการใชเตาสามารถบอกไดวาผานการลองผดลองถก มาอยางโชกโชน

- อฐกอโชว (Facing & Texture Brick) ทใชกอสรางแบบดงเดมเพอคงเอกลกษณ และอารมณทเขากบธรรมชาต

- อฐทางเทาและอฐโชวแนวไฟสง (Paver Brick)ขนรปดวยการดดอากาศออกจากเนอวตถดบจนหมดและเผาทไฟสง 1250-1350 องศาเซลเซยส เนนความแขงแกรงทนตอสภาพดนฟาอากาศทกสถานะ มทงชนดเคลอบสตาง ๆและไมเคลอบ

- อฐโปรง (Hollow Brick) มคณสมบตเปนอฐเบาเพอลดนำหนกของโครงสราง และเปนฉนวนกนความรอนและเสยงไดอยางด

- ชองลมชนดตาง ๆ ใชตกแตงเพอความสวยงาม- อฐกนขอบ (Edging Brick) และเสาดนเผา เพอ

ตกแตงรายละเอยด- อฐทนไฟ (Refractory Brick)/ราวกนแสง (Fin)- ลกกรงดนเผา- กระเบองหลงคาดนเผา เคลอบสหลากหลาย

มคาการนำความรอนตำ เมอนำไปมงหลงคาจะไมดดความรอนและเกดความเยนสบาย แตมความแขงแกรงเพราะเผาท 1100 องศาเซลเซยส

- กระเบองบผนงเคลอบส มตงแตโทนสมาตรฐานจนถงสเคลอบทเปนประกาย มความแวววาวและเปลยนแปลงไปตามปรมาณแสงทตกกระทบ หรอจะไมเคลอบสเพอโชวสอฐธรรมชาตแบบโบราณกยงดสวย

การพฒนาผลตภณฑเพอใหเหมาะกบความตองการของลกคา ทำใหบรษทมชองทางการขายทฉกแนวออกไปจากเดมทไดเรมจากการทำอฐมอญ และกระเบองมงหลงคาซงเผาไฟสงถง 1000 - 1350 oC เนนความแขงแกรงและทนทาน ขยายมาเปนกระเบองบผนงหลากส และกระเบองพนแบบเทคนคการฝงส ยงไมนบรวมกบงานทตองใชฝมอเพนทในแตละแผนอก

ในดานการปรบปรงกระบวนการผลต ทางโรงงานไดทำการปรบเปลยนเตาเผาหลก ใช LPG ของโรงงานจำนวน5 เตา เปนเตาผนงเซรามกไฟเบอร ทมประสทธภาพสงขนโดยเขารวมใน "โครงการปรบปรงประสทธภาพการใชพลงงานและการใชหวเผาไหมประสทธภาพสงในเตาเผาเซรามก" ซงดำเนนการโดยสถาบนวจยและพฒนาพลงงานมหาวทยาลยเชยงใหม และไดรบเงนสนบสนนคาใชจายสวนหนงจากกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงาน สำนกงานนโยบายและแผนพลงงาน (สนพ.) กระทรวงพลงงาน

สนคาของบรษท แยกประเภทไดคราวๆ ดงน- อฐมอญโบราณ (Common Brick) เกดจากการ

ขนรปดวยมอ สวนผสมประกอบดวยขเถาและแกลบ ตากแดดใหแหงแลวนำไปเผาดวยแกลบหรอฟน ปจจบนเผาท 1000-1100 องศาเซลเซยส จะไดอฐทมผวขรขระเปนธรรมชาตใชกอเพอตกแตงและเนนความแขงแรง

Page 66: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255470 วารสารเซรามกส

- กระเบองปพนและซเมนตลายปพน โดยใชซเมนตทมสตางกนฝงลงในเนอของชนงานเพอใหเกดลวดลาย

เสนหของชนงานอยทความแตกตางของพนผววสดและสเคลอบในแตละชน แตกไมหนกนหางจนไปกนไมไดบางชนตงใจทำใหดเหมอนมตะไครนำจบ หรอบางชนตงใจทำใหเหมอนมการสกจากความเกาแกเหมอนถกใชงานมานานซงตลาดในปจจบนนอกจากวดและโบสถทเปนตลาดเดมอยแลวยงขยายเขาไปอยในรสอรต บานพก โรงแรมชนนำตางๆ ทเนนการออกแบบใหกลมกลนกบธรรมชาต เมอดแคตตาลอกของบรษท เหนภาพทไปถายชนงานของบรษทในทตางๆ แลวทงจรงๆเหนไดวาแมกระเบองชนเลกๆ เมอประกอบกนอยางลงตวแลวกสามารถทำใหสถานทใหญเกดความสมบรณขนมาอยางไมนาเชอ

การไดดแคตตาลอกของบรษท รสกเหมอนไดอานหนงสอนำเทยวและสาระความร ในการออกแบบตกแตงแนวคดของสถาปนกแตละทาน และขอแนะนำในการใชวสดของบรษทชนดตาง ๆ เหมาะทสถาปนกจะมไวคกายอยางยง

สงทประทบใจอกอยางกคอ กระเบองลายปพน ทไมใชแคเพยงทำลวดลายบนผวหนา แตเปนการทำลวดลายทตางสแลวทำการฝงเขาไปในเนอดนพนกระเบอง ทำใหสามารถเหนลายดงเดมอยางชดเจนแมจะมการสกกรอนจากการใชงานทยาวนานไปแลวกตาม ปจจบนทนเปนโรงงานเดยวในประ

เทศไทยทมการผลตสนคาชนดน คณสรพรเลาใหฟงวา เรมจากไดรบการตดตอจาก อาสนวหาร พระนางมารอาปฏสนธนรมล จงหวดจนทบร เปนโบสถคาทอลกทมอายกวาหนงรอยป ตองการปรบปรงและซอมแซมครงใหญเมอป พ.ศ.2552 หนงในงานทตองซอมคอบรเวณพนแทนพธ ซงเดมเปนฝมอกระเบองลายชางโบราณ ทไดนำเขาจากประเทศฝรงเศสเกดการกะเทาะเสยหายไปหลายสวน จงไดขอใหทางบรษทผลตใหมโดยคงลกษณะของเกาไวโดยไมผดเพยน ทงส ลวดลายความหนาของกระเบอง ปจจบนโบสถนไดกลายเปนศนยรวมศรทธาชาวคาทอลก และสถานททองเทยวของจนทบรทจะพลาดไปชมไมได

เราจบการเยยมชมทเตาเผาแบบโบราณอาย 50ป ขนาด เสนผาศนยกลาง 6 เมตร เปนรปโดม หรอขวดยอดตด ใชฟนและแกลบเปนเชอเพลง ทใชเผาอฐตงแตรนเตย ถอเปนภมปญญาทองถนทบรษทฯไดอนรกษไวใหคนรนหลงไดชมและศกษาตอไป...

ภายในเตาขวดดงเดมททางโรงงานอนรกษไว

เตาทดลองของโรงงานทผานการใชงานเพอการพฒนาผลตภณฑมาอยางโชกโชนเตานดดแปลงมาจากเตาไฟฟาใหเปน

เตาใช LPG ในปจจบน

กระเบองฝงลายดนส เลยนแบบกระเบองโบราณ

ขอมลอางอง:หนงสอ อ.ป.ก. ปนดนสศลป โดยบรษท อ.ป.ก.ดาวค (1988) จำกด

http://www.apk.co.th/th/index.php

Page 67: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 71

เมอไปเรยนปนดน...ท...กรมวทยฯ

สชาดา เตมวาณชย

เคยบางไหมทพวกเรารำลกถงวนด ๆเมอครงวยเยาว ทไดนงปนดนนำมนเปนรปตางๆ

กบเพอนๆ อยางสนกสนาน

วนนกรมวทยไดจดคอรสปนดนเปนตกตาเซรามก โดย อ.วนต อ.สจตรา และอ.ชนดาภา โดยสอนตงแต ปนศรษะ เสนผม แขนขา ลำตว และการประกอบเขาดวยกนเปนนางเงอกแสนสวย นงบนโขดหนอยางมความสข แตขอบอกสกหนอยในกลมมทงศษยชนเยยมและศษยรนบวย พวกเราทเปนศษยรนบวยลมความสามารถตอนวยเยาวจนหมด นวกลมๆ ปอมๆ สมยเดกนน ปจจบนกลายเปนนวอวบอวนขนาดใหญ ทำใหพวกเราปนศรษะเหมอนลกบอล ปนแขนดแลวเหมอนขา ปนขาดแลวเหมอนแขน ผดสดสวนอยางรายแรง ชางเปนความสามารถพเศษจรงๆ โชคดทมอาจารยคอยอธบาย แถมชวยแกไขใหจนงดงาม อกทงสอนปนเดกเลยงควายในอรยาบถตางๆ ทงนง ยน เดน นอน ซงพวกเราศษยรนบวยมแตจนตนาการอนบนเจดแตไรความสามารถ ทำใหตกตานงกลายสภาพเปนตกตาหกคะเมนตลงกา นงกไมได นอนกไมได สวนตกตานอนกกลายเปนครงนงครงนอน แถมพวกเรายงออกแบบตกตานอนทอดหยเปาขลย แตดแลวเหมอนตกตาตลงกากอดทอนไมมากกวา เดอดรอนอาจารยตองมาสาธต แกไข ปรบปรง จนเปนตกตาตามทออกแบบไว พวกเราเหนใจอาจารยจรง ๆ ทเหนอยแสนเหนอยกบการสอนพวกเราศษยรนบวย อกทงลกศษยชนเยยมหลายคนตองการเรยนเพอนำไปประกอบอาชพมใชทำเปนงานอดเรก หลงจากทอาจารยพจารณาแลวคงเหนวาไมเปนการ ถาใหพวกเรานงปนตกตาทละตวคงหาไมพอยาไส

Page 68: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255472 วารสารเซรามกส

จงถายทอดไมตาย เพอใหศษยสามารถผลตงานไดครงละมากๆอาจารยจงสอนเทคนคการใชแบบพมพ โดยอาจารยตระเตรยมแบบพมพปนปลาสเตอร แยกเปนชนสวนตางๆ มาให พวกเราเพยงแตกดดนลงในแมพมพ กจะไดชนสวนตางๆ ตงแตศรษะแขน และขา เพยงแตนำมาประกอบเขากบลำตว กจะไดตกตาแสนสวยทนท วาว! รนระยะเวลาในการทำงานอยางมากมายบรรดาซอเฮย ซอเจ ทมวทยายทธเอย ฝมอชนเยยมกดอกดใจเตรยมพรอมออกมาเปดรานจำหนายตกตาชาววงกนหลงจากจบคอรส

แตถาหากพวกเรารสกวาอยากจะทำอะไรททาทายความสามารถมากกวาน ขอแนะนำใหหาเวลาไปเรยนการปนดนโดยใชแปนหมนกบ อ.ไพฑรย อ.อนทรา และ อ.นำฝน รบรองไดวาไดออกกำลงกายอยางชนดใชทงกำลงภายนอก และกำลงภายใน เรมจากการนวดดนไลฟองอากาศ ใสผงสลงในดนเพอผสมดนเปนสตาง ๆ แลวนวดจนเนยนเปนเนอเดยวกน พวกเราออกแรงจนหมดแรงขาวตมหลายชาม แลวกทบทวนความรเรองแมสเพอทำดนเปนลวดลายสตางๆ ซงตองใชสมองซกขวาในการสรางสรรคลวดลายของดนอยางมศลปะ หลงจากนนจงนำกอนดนสทมลวดลายนนมาขนแปนหมน โดยเรมแรกตองทำดนใหไดสมดล เรยกวาทำใหไดเซนเตอรกอน ขอบอกวางายนดเดยวสำหรบซอเจซอเฮย แตยากมากสำหรบศษยมอใหมรนบวยคะ กอนดนหายอมเชอฟงไม ทนททวางกอนดนบนแปนหมน แลวเปดสวตซแปนหมน กอนดนกวงหนทนท ตะครบไวแทบไมทน แลวกตองออกแรงตานจนกวาดนจะไดสมดล จงจะ

เปดดนโดยเจาะนวโปงลงกลางกอนดน แลวดงดนใหเปนรปทรงตางๆ ตามทเราตองการ มทงถวย จาน ชาม แจกน กระถางตนไมใบเลกๆ ขอบอกวาตองใชทงสตและสมาธจดจอ ชนดไดญาณขนตนกนเลย มฉะนนกอนทจะรสกตว ชนงานทรงกลมจะแปรสภาพเปนทรงรไปเสยแลว แตพวกเราสนกสนานจนหมดวนไปอยางไมรตว พอกลบถงบานถงไดรสกปวดเมอยไปหมด ทงบา หลง ไหล และแขน ตองไปใชบรการ “สปา by สาม”เพอวนรงขนจะไดมแรงสตอ กสนกขนาดนนใครจะยอมแพ

สองวนถดไปพวกเรากสนกสนานกบการขด และตกแตงดนชนงานใหเรยบเนยนสวย แตขอ บอกไมงายเหมอนขดหวย หรอขดรปลอก พวกศษยมอใหมรนบวยตองคอยเปนกองเชยรใหกนและกน อกทง อ.วรรณา (ทานเจาสำนกรนปจจบน)ไดเมตตาแวะมาใหกำลงใจพวกเราทกคน …เรมตงแตพวกเราขดชนงานตกแตง แทนทจะเรยบเนยน กลบเปนตะปมตะปำ

Page 69: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 73

บางกเปนลอนๆ ทงทตงใจแบบสดๆ แลว แตฝมอไมเปนใจดวยจนตองแอบบอกอาจารยวาพวกเราสรางสรรคลวดลายอาจารยกแสนจะอดทนพรำสอนวาตองฝกใหเรยบเนยนสวยกอน อกทงตองใหเหนลวดลายตามทตงใจไว พอถงตอนทำ Footing ถาไมใชขดนอยเกนไปจนขอบหนามากเกนกขดมากเกนไปจนกนทะลเรยกวาถาปราศจากอาจารยแลวไซร พวกเราคงเลอดตากระเดนหลายหยดกวาจะไดผลงานแตละชน นบวาโชคดทในกลมพวกเรามซอเจและซอเฮยหลายคนทเปนศษยชนเลศ พออาจารยสอนกเขาใจไดทนท แถมนำความรทไดไปใชประโยชนในงานททำไดทนท บางกนำไปเปดสตดโอปนดนเซรามก ยงความปลาบปลมใหกบอาจารย มศษยรนบวยเพยงสองคนทอาจารยทกทานตองใหความใสใจ ตงใจสอนมากเปนพเศษ เพอทจะไดมฝมอตดตวเมอออกจากสำนกเอยกรมวทยฯ แตพวกเราสำนกวาตองกลบไปเรยนอก วทยายทธยงไมเขมแขงพอทจะ

ออกมาทองยทธจกร แถมยงนกถงความเมตตาและความอดทนทอาจารยมใหกบศษยทกคน ถงแมจะเหนอยยากปานใดกตาม ตลอดจนนำใจไมตรของเพอนๆ นบเปนวนดๆ ในชวตทเดยว

คาเลาเรยนทกรมวทยฯ กแสนจะถกเพยงวนละ800 บาท แถมเลยงขาวกลางวน ชา กาแฟ นำผลไม และอาหารวางอก 2 มอ ทงเชาและบาย ไมสามารถหาคาเลาเรยนทงถกและดถงเพยงนอก

หากเพอนๆ มเวลา ขอชกชวนมาสมครเรยนทกรมวทยฯ กน ไดผอนคลาย ไดหวเราะ ไดวชาความรทสามารถนำไปประกอบอาชพ อกทงไดทงเพอนใหม และอาจารยทมความเปนคณครเกนรอย พรอมทจะใหคำแนะนำอยางไมเหนแกความเหนอยยาก แมจะเรยนจบไปแลวกยงสามารถกลบมาขอคำแนะนำไดทกวนในเวลาราชการ

หากทานใดสนใจเรยน ตดตอไดทคณแอดหมายเลขโทรศพท 08-9010-1126 เพอสอบถามตารางเรยน หรอจะเรยนเปนแบบสวนตวกได คาดวาในอนาคตจะมเวบไซตแจงตารางเรยนใหทราบลวงหนาหวงวาคงมโอกาสไดพบกนในชนเรยน

Page 70: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255474 วารสารเซรามกส

วสดทนไฟใน..เตาหลอมโลหะ(Refractories in Molten Metal Furnace)

อตสาหกรรมผลตเหลกหรอโลหะชนดอนๆ เชน อลมเนยม สงกะส จดเปนอตสาหกรรมทใชพลงงานสงโดยเฉพาะในกระบวนการหลอม เตาหลอมเหลกเปนเตาไฟฟาทำงานดวยระบบอารกโดยไฟฟากำลงสงถกสงมายงสายไฟผานไปทแทงคารบอนอเลกโทรด และเกดการอารกไฟฟาทอณหภมสงมากกวา 3000oC ทำใหเหลกทอยในเตาเกดการหลอมละลายอยางรวดเรว อณหภมทสงสดในเตาหลอมจะอยทบรเวณทเกดการอารก จากนนความรอนจะเกดการแพรผานไปทวจนเหลกหลอมละลายหมด อณหภมเฉลยของนำเหลกในเตาหลอมอยท 1600-1800oC ดงนนวสดทใชในเตาหลอมควรเปนวสดทมความทนไฟสงโดยเฉพาะวสดทมการสมผสกบนำเหลกโดยตรง เชน บรเวณผนงดานในของเตาหลอม ถงพกนำเหลก หรอบรเวณทอทใชสงผานนำเหลก เปนตน สวนตางๆเหลานตองสามารถทนอณหภมไดสงเทากบอณหภมของนำเหลกอยางไรกตามบรเวณสวนอนของเตาทมอณหภมทตำลงไป วสดทนไฟชนดทแตกตางกนจะถกเลอกมาใชใหเหมาะสมกบงาน นอกจากนการเลอกใชวสดทนไฟอยางถกตองยงตองคำนงถงการปองกนการสญเสยความรอนภายในเตาเพอการประหยดพลงงานและการควบคมอณหภมแวดลอมในโรงงานไมใหสงเกนไปเนองจากการสญเสยความรอนจากเตาสบรรยากาศรอบเตาดวย

ดร. ศรพร ลาภเกยรตถาวรสถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.)

เตาหลอมโลหะ

โครงสรางวสดทนไฟในเตาหลอมโลหะ โครงสรางวสดทนไฟในเตา Ladle

Page 71: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 75

คณสมบตของวสดทนไฟทตองการทนตออณหภมสงตามการใชงานทนทานตอการปะทะกบนำเหลกไมเกดการแตกลอนขณะใชงานทนทานตอการกดกรอนทนการเปลยนแปลงอณหภมอยางฉบพลนมความแขงแรงรบนำหนกนำเหลกได

ภายในเตาหลอมโลหะ (molten metal furnace) หรอเตาพกเพอปรงแตงและเพมความบรสทธของนำโลหะ (ladlefurnace) ประกอบดวยวสดทนไฟหลากหลายชนดบบรเวณตางๆ ภายในเตา ทงนการเลอกใชวสดทนไฟในแตละบรเวณหรอตำแหนงของเตานนขนอยกบการใชงาน การปะทะกบความรอน การรบนำหนก และการไหลผานของนำโลหะ เพอใหวสดทนไฟทเลอกใชมคณสมบตคงทนใชงานไดโดยไมเกดการเสยหายงาย ชนดของวสดทนไฟทใชงานในเตาหลอมโลหะแบงออกเปนกลมตางๆดงน

อฐกลมแมกนเซยอลมนาคารบอน (MagnesiaAlumina Carbon Brick) อฐกลมนเตรยมขนจากฟวสแมกนเซยและแกรไฟตทมความบรสทธสง อลมนา และสารแอนตออกซแดนท โดยประกอบดวย MgO 15-65%, Al

2O

3 12-75%,

C 5-15%, SiO2 3-9%, Fe

2O

3 1-2%, CaO 0.5-1% คณสม

บตของอฐขนอยกบสดสวนองคประกอบทางเคม มความหนาแนนในชวง 2.9-3.2 g/cm3 ความพรนตว 5-8% ความทนตอแรงอด 40-50 MPa นยมใชบผนงในเตา ladle

อฐกลมแมกนเซยคารบอน (Magnesia CarbonBrick) เตรยมจากฟวสแมกนเซยผสมกบแกรไฟต ใชผงเรซนชวยในการยดเกาะ ประกอบดวย MgO 70-80%, C 10-20%มความหนาแนนในชวง 2.77-2.9 g/cm3 ความพรนตว 3-6%ความทนตอแรงอด 25-40 MPa ทนการสกกรอนตานทานตอslag ไดด ทนตอการเกดออกซเดชน แขงแรงสง ทนไฟสงและทนตอการเปลยนแปลงอณหภมอยางเฉยบพลน นยมใชบผนงเตาในบรเวณทสมผสกบ slag

อฐกลมแมกนเซยโครม (Magnesia ChromeBrick) เตรยมขนจากแรแมกนไซต กบแรโครไมต เผาทอณหภมสง มองคประกอบเคม คอ MgO 40-65%, Cr

2O

3 8-25%, SiO

2

< 2 % มคาความพรนตวไมเกน 20 % ความทนตอแรงอดมากกวา 30 MPa ความทนไฟมากกวา 1580oC ทนการสกกรอนจาก slag ไดดเยยม แขงแรงสงทอณหภมสง และทนตอการเปลยนแปลงอณหภมอยางเฉยบพลนไดด

Purging Plugs

Nozzles

Slide plates

Page 72: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255476 วารสารเซรามกส

Alumina and Silica brick

Magnesia Carbon brick

Manesite and Magnesia chrome brick

อฐกลมแมกนไซตโดโลไมต (Magnesite DolomiteBrick) เปนวสดทนไฟชนดดาง เตรยมขนจากแรแมกนไซตเผารวมกบโดโลไมตทอณหภมสง ประกอบดวย MgO 65 -80 %,CaO 8-30%, C 2-8% และผลรวมของ Al

2O

3+Fe

2O

3+SiO

2

ไมเกน 3% มสมบตความพรนตว 5-8% ความทนตอแรงอด> 30 MPa

อฐกลมอลมนาสง (High Alumina Brick) เตรยมขนจากแรบอกไซตและแรคอรนดมทมความบรสทธสง มองคประกอบเคมของอฐ คอ Al

2O

3 58-95%, SiO

2 2-37%, TiO

2

0-3.5%, Fe2O

3 0.2-1.8% และ อลคาไลน < 0.5 % มความ

หนาแนนในชวง 2.5-3.3 g/cm3 ความพรนตว 12-20%ความทนตอแรงอด 55-120 MPa ทนอณหภมไดสง แขงแรงสงทนการสกหรอ การกดกรอนของ slag หรอ flux ในนำโลหะไดด

วสดทนไฟทใชในเตาหลอมโลหะนอกจากกลมทขนรปเปนอฐแลว ยงประกอบดวยวสดทนไฟทมรปทรงอนๆตามความเหมาะสมกบการใชงานทตำแหนงตางๆในเตา เชนแผนเลอนสำหรบเปดปด (slide plate) หวพน (nozzle) หวอด(purging plug) และ ผงยง ผงตำ (gunning and rammingmixes) เปนตน

แผนเลอนสำหรบเปดปด (Slide plate) มทงชนดแบบไมเผาและแบบทเผาอณหภมสง ถาแบงตามองคประกอบทางเคมแยกไดเปนกลม Al

2O

3-C, กลม Al

2O

3- ZrO

2-C และ

กลม MgO-spinelหวฉด (Nozzle) เตรยมขนจากแรบอกไซต คอรนดม

แกรไฟตและเรซน มทงกลม Al2O

3-C และกลม Al

2O

3- MgO-C

มคณสมบตทนตอการเปลยนแปลงอณหภมอยางเฉยบพลนไดดทนการสกกรอนและกดกรอน เสถยรภาพสงอายการใชงานยาว

ปลอกหมหวฉด (Well Block) เตรยมจากแรทมความบรสทธสงในกลม Al

2O

3- MgO-Cr

2O

3ทนตอการเปลยน

แปลงอณหภมอยางเฉยบพลนไดดเยยม ทนการสกกรอนและกดกรอน มความเสถยรของโครงสราง อายการใชงานยาว

ชองใหแกสเขา (Purging plug) เปนชนสวนทตดตงอยทพนเตา ladle มชองสำหรบใหแกสผาน เตรยมจากแรคอรนดม ทมความบรสทธสง หรอเนอเซรามกชนดอน เชน Al

2O

3-

MgO- ZrO2 ททนอณหภมไดสง ทนการกดกรอนของนำโลหะได

และมโครงสรางทเสถยรผงยงและผงตำในเตา (Gunning and Ramming

Mixes) มลกษณะเปนผง มทงชนด Al2O

3 เปนสวนผสมหลก

หรอชนด MgO เปนสวนผสมหลก ผงยงใชสำหรบซอมผนงเตาสวนผงตำใชในการทำพนเตา

นอกจากตวอยางทกลาวในขางตนแลว วสดทนไฟทใชในเตาหลอม ยงมชนดอนๆ อกทยงไมไดกลาวถงในทน เชนวสดทนไฟทขนรปใหมลกษณะเฉพาะสำหรบเตาหลอมแตละรปแบบ ทเรยกวา Castable

Page 73: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 77

บทความนจงขอแนะนำวสดฉนวนชนดใหม ซงเปนเทคโนโลยจากประเทศองกฤษ และเรมมบรษทในประเทศองกฤษเองรวมถงในโซนยโรปใหความสนใจและหนมาใชวสดฉนวนชนดใหมนแทนทเซรามกไฟเบอรในรถเตา ดวยเหตผลหลายอยางดวยกน ซงจะขออธบายในรายละเอยดตอไปหลงจากน แตกอนอนอยากใหทานผอานไดทำความรจกวสดฉนวนชนดใหมนกนกอน

“Ultralite”อกหนงทางเลอกในการประหยด...พลงงาน

เปนททราบกนดวา ในปจจบนการแขงขนในวงการเซรามกนบวนยงทวความรนแรงมากยงขน ผผลตรายตางๆ จงตองหาทางลดตนทนการผลต เพอเพมอำนาจการแขงขนใหกบตนเอง ซงปจจยหลกในการพจารณาเพอลดตนทน กคอ กาซเชอเพลง กลาวคอ ในกระบวนการผลตตองใชกาซเชอเพลงใหนอยทสด หรอใหคมคามากทสดแนวความคดนจงนำไปสการลดความสญเสยความรอนภายในเตาเผาขณะทำการผลต ซงในปจจบนไดมการพฒนาวสดตางๆทเปนฉนวนกนความรอน เพอนำมาตดตงในเตาเผา รวมไปถงในรถเตาดวย เพอชวยใหการใชพลงงานความรอนเปนไปอยางมประสทธภาพมากทสด ตวอยาง วสดฉนวน (Heat insulation) ทนยมใชกนอยางเชน อฐมวลเบา(Insulation brick), รอควล (Rock wool) และเซรามกไฟเบอร (Ceramic fiber) เปนตน

วสดฉนวนชนดใหมนทำการตลาดภายใตเครองหมายการคา ชอ UltraliteTM ซงเปนผลตภณฑจากบรษท CeramicGas Products Ltd. ประเทศองกฤษ ซง Ultralite มลกษณะเปนโฟมเมด (loose fill) สวนประกอบหลกคอ บอลเคลย(Ball clay ดนทมแรเคโอลไนตเปนสวนประกอบสำคญทำใหมความทนไฟสง) มาตรฐานของวสด คอ ROK granuleโดย Ultralite สามารถแบงไดเปน 2 ประเภท คอ

1. Ultralite B เหมาะกบการใชงานในชวงอณหภมไมเกน 1,300 องศาเซลเซยส

2. Ultralite HT เหมาะกบการใชงานในชวงอณหภมไมเกน 1,400 องศาเซลเซยส

1 2

กตชย เออววฒนสกล

รปท 1-2 : แสดงลกษณะของ Ultralite

“Ultralite”อกหนงทางเลอกในการประหยด...พลงงาน

Page 74: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255478 วารสารเซรามกส

รปท 4 : ขอมลทไดจากวเคราะหคณสมบต การนำความรอนของ Ultralite

1. สวนประกอบสวนใหญ คอ ดน และผานกระบวนการผลตททนสมย ทำใหมความเสยงตำ2. มความพรนตวสง – ทำใหมมวลตำ – สงผลให Ultralite สามารถดดซบความรอนไดตำ3. มความสามารถในการซมผานไดตำ – สงผล ให Ultralite มอตราการสงผานความรอนทตำ4. มคณสมบตนำความรอนไดตำซงเปนคณสมบตทดเยยมสำหรบฉนวนกนความรอน5. เปนมวลสารทสะสมความรอนไดตำทำใหสงผลถงการประหยดพลงงาน6. มนำหนกเบา–งายตอการเคลอนยาย7. มคณสมบตในการไหลทด–สงผลใหงายตอการเทลงในพนทตางๆ และลดเวลาในการตดตง8. ไมมสวนประกอบของเซรามกไฟเบอร–ทำใหมความเสยงตอสขภาพตำ

ขอดและคณสมบตพเศษของ Ultralite

จากรปท 5-8แสดงถงขนตอนและวธการตดตง Ultralite ลงในรถเตา ซงจะเหนไดวาไมมความสลบซบซอน ทำใหงายในการตดตงเพอใชงานนอกจากนนยงใชเวลาไมมาก เนองจากแคทำการเทแลวเกลยใหเรยบ หลงจากนนใชแผนปดดานบนเพยงเทานรถเตากพรอมใชงานไดอยางสมบรณแบบ

ดวยคณสมบตในการตดตงทไดกลาวมาแลวขางตน สงผลใหการบำรงรกษากสามารถทำไดอยางงายดายและรวดเรว กลาวคอ เมอมการใชงานไประยะหนง Ultralite จะเกดการยบตวลงเลกนอย เนองจากรถเตามการเคลอนไหวอยตลอดเวลา วธการบำรงรกษาทำไดโดยการเตม Ultraliteของใหมลงไปโดยไมจำเปนตองเปลยนเอาของเกาทอยในรถเตาออกมา เหมอนวสดฉนวนชนดอนๆ

1. ใชเทลงในชองวางของรถเตา เพอทำหนาท เปนฉนวนกนความรอน2. สามารถใชเปนฉนวนกนความรอนทผนงของเตาเผา3. สามารถนำมาทำเปนสวนผสมในการหลอวสดทนไฟ

ลกษณะการใชงาน

รปท 3 : แสดงการเท Ultralite ลงในรถเตา

รปท 5-8 : แสดงขนตอนและวธการตดตง Ultralite ลงในรถเตา

1

4

2

3

ขนตอนและวธการตดตง Ultralite ลงในรถเตา

Page 75: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 79

บรษท Ideal Standard Internationalประกอบธรกจหลกเกยวกบสขภณฑ โดยบรษทพยายามทจะผลตผลตภณฑใหออกมามคณภาพมากทสด ดงนนการจดการในการผลตจงมแนวทางในการใชอปกรณเครองมอและเทคโนโลยททนสมย นอกจากนทางบรษทยงพยายามทจะปรบปรงเรองสขอนามยและความปลอดภยแกพนกงาน ซงการเปลยนมาใช Ultralite กถอเปนการลงทนเพอเพมความปลอดภยในการปฎบตงานใหแกพนกงานดวยวธหนง

โดยกรณศกษาน ไดกระทำทบรษท

จากแบบรถเตาขางตนสามารถสรปการเปลยนแปลงได ดงน1. เปลยนจาก Rockwool หนา 50 มม. ไปเปน Ceraboard หนา 5 มม.2. เปลยนจาก Ceramic fiber หนา 175 มม. ไปเปน Ultraliteหนา220 มม.

กรณศกษา : การประหยดพลงงาน, ปรบปรงเรองสขอนามยความปลอดภยและการลดเวลาในการซอมบำรง โดยการเปลยนมาใช Ultralite ของบรษท Ideal Standard International

Ideal Standard International’s Middlewich ในประเทศองกฤษเนองจากรถเตาแบบดงเดมทบรษทใชอยครบรอบการซอมบำรง ดงนนจงมการสรปแนวทางปรบปรง คอทำการออก

แบบรถเตาใหมโดยใชวสดฉนวนและวสดโครงสรางชนดใหม ซงการปรบปรงในครงนมจดประสงคหลกดวยกน 2 ขอก คอ1. ยกเลกการใชเซรามกบลคไฟเบอร2. ปรบปรงประสทธภาพในเรองพลงงาน

รปท 9 : ผลตภณฑของบรษท Ideal Standard International

รปท 11 :แสดงแบบรถเตาใหม

รปท 10 :แสดงแบบรถเตาดงเดม

Page 76: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255480 วารสารเซรามกส

จากบทความทไดกลาวมาขางตน จะเหนไดวาUltralite สามารถตอบโจทยในเรองธรกจไดหลายขอ ไมวาจะเปนสภาพการแขงขนทสงขน ราคากาซเชอเพลงทมแนวโนมจะปรบตวสงขน ทำใหผประกอบการตองลดตนทนในการผลตใหไดมากทสด เพอเพมอำนาจการแขงขนใหกบตนเอง อกทงกระแสเรองความปลอดภยและสงแวดลอม ทเรยกรองใหผประกอบการรบผดชอบตอสงคมมากยงขน

Ultralite จงเปนอกหนงทางเลอกใหผประกอบการพจารณาในการปรบปรงธรกจ โดยใชเทคโนโลยททนสมย เพอใหไดรบผลประโยชนสงสด

สรปประโยชนทบรษท Ideal Standard Internationalไดรบจากการเปลยนมาใช Ultralite ตงแตป คศ.2000

1. ลดอตราความเสยงทจะเกดปญหาดานสขภาพกบพนกงาน เนองจากไมมการใช Ceramic fiber ในรถเตาและยงสรางความสบายใจใหกบพนกงานมากยงขน เนองจากUltralite มการรบรองวาไมมผลตอปญหาเรองสขอนามยและความปลอดภย

2. ลดปรมาณการเกบกกความรอนในฐานของรถเตาลง 33% เมอรวมกบความรอนทไหลผานฐานรถเตาแลวและเมอวเคราะหการประหยดพลงงานโดยรวมแลวสามารถลดไดประมาณ 17%

3. ลดเวลาในการซอมบำรงลงได กลาวคอรถเตาแบบเกาตองมชวงการซอมบำรงอยท 2 ถง 3 ปตอครง แตเมอเปลยนมาใช Ultralite ระยะเวลาการซอมบำรงสามารถยดออกไปไดถง 4 ถง 5 ป ทำใหสามารถลด Down-time ลงไดโดยอตโนมตและยงชวยลดคาใชจายทเกดจากการซอมบำรงไดอกดวย

รปท 12 : ตารางเปรยบเทยบการคำนวณ Static Heat Flow ระหวางรถเตาแบบดงเดมและรถเตาแบบใหม โดยใชโปรแกรมทพฒนาขนโดยสถาบนวสดศาสตร รวมกบบรษท Ceram ประเทศองกฤษ

สำหรบผทสนใจและตองการรายละเอยดเพมเตมสามารถเขาไปคนหาขอมลไดจาก...

www.ceramicgasproducts.comหรอตดตอสอบถามตวแทนจำหนายท...

บรษท อมรนทรเซรามคสคอรปอเรชน จำกดโทร.02-9617224-5 หรอ 089-7375284

Page 77: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 81

ตามไปเกบขาวรมสนามงานโบวลงกระชบมตรเซรามกสสมพนธ 2011 ทจดขนโดยสมาคมเซรามกสไทย นบวาเปนงานหนงทผประกอบการ หนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน ไดมาพบปะสงสรรคเพอกระชบความสมพนธอนดระหวางกนสำหรบพวกเราชาวเซรามกไมวาภาคสวนไหนกเปนพนองกน คงไมมคำบรรยายใดๆทจะอธบายไดดเทากบรอยยมของแตละภาพทแสดงถงความรนเรง ความสนกสนาน ความเปนกนเอง แตสงทสำคญทสดคอการรวมแรงรวมใจทไมเคยหางหายไปจากวงการเซรามก นบเปนสงทนาชนชม ขอขอบคณทกฝายททำใหงานสำเรจลลวงไปไดดวยด รบรองวาหากมเสยงเรยกรองจากสมาชก ผประกอบการใหเราจดงานดๆ แบบนขนอก ปหนาเราพบกนใหมแนนอน

นารโตะ

การแขงขนโบวลงกระชบมตรเซรามกสสมพนธ 2011วนเสารท 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2554ณ SF STRIKE BOWL เมเจอรซนเพลกซ เดอะมอลลรามคำแหง 4

รางวลซปเปอรแชมปถวยรางวลจาก.. ศ.นพ.ภรมย กมลรตนกล

อธการบดจฬาลงกรณมหาวทยาลยไดแก.. ทม สมาคมเครองปนดนเผาลำปาง

ผเลน..คณพรยบรณ, คณปกรณ, คณจนตชนดตถ

รางวลประเภททม

Page 78: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255482 วารสารเซรามกส

รางวลประเภททมรางวลประเภททม

รางวลประเภททม

รางวลรองชนะเลศอนดบ 2ถวยรางวลจาก..

นายอรรณพ เชดเกยรตศกดบรษท คราวน เซรามคส จำกด

ไดแก..ทม KOHLER 2ผเลน..

คณเดอน, คณธรยทธ, คณชองนาง

รางวลรองอนดบสดทายถวยรางวลจาก..

นายสมนก นาคะศกดเสวบรษท ราชาเซรามค จำกดไดแก..ทม สยามมเนอรล

ผเลน..คณศรชย, คณไพศาล, คณธรรมรตน

รางวลประเภททม

รางวลชนะเลศถวยรางวลจาก..

รศ.ดร.วระศกด อดมกจเดชาผอำนวยการศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต

ไดแก.. ทม ITMผเลน..

คณสหรฐ, คณวรชาต, คณอนนตกล

รางวลรองชนะเลศอนดบ 1ถวยรางวลจาก..ดร.ยทธศกด สภสร

ผอำนวยการสำนกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.)ไดแก.. ทม บญสน เซอรามค

ผเลน..คณจนตชนดตถ, คณปกรณ, คณพรยบรณ

Page 79: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 83

รางวลประเภทบคคลรางวลประเภทบคคล

รางวลประเภทบคคลรางวลประเภทบคคล

รางวลชนะเลศเกมเดยวสงสดถวยรางวลจาก.. นายธนโชต วนาวฒนนายกสมาคมเครองปนดนเผาลำปาง

ไดแก.. ทม JMT-1ผเลน..คณโอม

รางวลผทำคะแนนสงสด(ชาย)ถวยรางวลจาก..

นายโกวท ธารรตนาวบลยประธานกลมอตสาหกรรมเซรามกสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

ไดแก..บรษท เซรามคส อารอส จำกดผเลน..

คณปรเมศวร

รางวลรองชนะเลศเกมเดยวสงสดถวยรางวลจาก..

นายพงษศกด สพานชวรภาชนนายกสมาคมเครองเคลอบดนเผา ราชบร

ไดแก.. ทม เฟอรโรผเลน.. คณนก

รางวลผทำคะแนนสงสด (หญง)ถวยรางวลจาก..ดร.สมนก ศรสนทร

นายกสมาคมเซรามกสไทยไดแก..บรษท สยามวจยและนวตกรรม(SRI) จำกด

ผเลน..คณวลาสณ

Page 80: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255484 วารสารเซรามกส

สมาคมเครองเคลอบดนเผาราชบรสมาคมเครองปนดนเผาลำปาง

กลมอตสาหกรรมเซรามก สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยสมาคมการพมพสกรนไทย

บรษท อนเตอร คลนส อนดสตรส จำกดบรษท อสเทรนไชนาแวร จำกดบรษท แหลมไทย เซรามก จำกด

บรษท สยามฟรท จำกดบรษท ปภาวน จำกด

บรษท รอยลปอรซเลน จำกด(มหาชน)บรษท สยามวจยและนวตกรรม จำกด

บรษท ซเบลโก มเนอรรลส(ประเทศไทย) จำกดบรษท เคอราไทล เซรามก จำกด

บรษท อมเมอรส เซรามคส(ประเทศไทย) จำกดบรษท อมเมอรส คลน เฟอรนเจอร จำกด

บรษท โคหเลอร(ประเทศไทย) จำกด (มหาชน)บรษท ด ด อนเตอร แมค จำกด

บรษท จอหนสน แมทเธย(ประเทศไทย) จำกดบรษท เอม. เอส. อนดสเทรยล ซพพลาย จำกดบรษท ไทยอตสาหกรรมเครองปนดนเผา จำกดสาขาวชาการจดการเทคโนโลยสารสนเทศ

มหาวทยาลยราชภฏพระนครบรษท ทรยเรกซอนเตอรเนชนแนล จำกด

บรษท สยามไฟนเคลย จำกดภาควชาวสดศาสตร คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

สถาบนวจยโลหะและวสดแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลยบรษท สยามซานทารแวรอนดสทร จำกด

บรษท บญสน เซอรามค จำกดบรษท ลาฟารจ เพรสเตย จำกด

บรษท โคโลรอบเบย (ไทยแลนด)จำกดบรษท วอลรส จำกด

สำนกพฒนาเทคโนโลยเพออตสาหกรรม - มจพCertex Indus-Trade Co.,Ltdบรษท เซรามกส อารอส จำกด

บรษท อมรนทรเซรามคสคอรปอเรชน จำกดสมาคมบาสเกตบอลแหงประเทศไทยบรษท ปะการง เซรามค ซพพลาย จำกด

บรษท โอเชยนอนดสทร จำกดบรษท คอมพาวดเคลย จำกด

บรษท โรแยล ซรามค อตสาหกรรม จำกด (มหาชน)หางหนสวนจำกด ยด ซลคสกรน

บรษท ไทยซนกวง จำกดคณกตต โสณมย

บรษทสยามมเนอรลส คอมเมอเชยล จำกดบรษท เซอรนค จำกด

บรษท รวมพฒนเซรามค จำกดบรษท สตารซานทารแวร จำกดบรษท สยามเทคนคอล จำกด

บรษท ไชมส เมอรชานไดส จำกดบรษท อนดสเตรยล มนเนอรล ดวลอปเมนท จำกด

บรษท เฟอรโร เซอรเดค(ประเทศไทย)จำกดMULTIBUSINESS ALLIANCE CO.,LTD

บรษท เคราแมท จำกด

ขอขอบคณผใหการสนบสนน ไดแกบรรยากาศในงาน

Page 81: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 85

ตงแตตนป 2554 เปนตนมาหลงจากทมขาววารฐบาลจะประกาศลอยตวราคากาซ LPG ทใชในภาคอตสาหกรรมโดยจะทยอยปรบราคาขนไปแบบขนบนได หลงครบกำหนดมาตรการตรงราคาเมอเดอนกมภาพนธ 2554 และจะปลอยลอยตวอยางเตมทตามตลาดโลกเตมตวในเดอนกรกฎาคม 2554 และตอมาเมอวนท 27 เมษายน 2554 คณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต หรอ กพช. ซงมนายกรฐมนตรเปนประธาน ไดเหนชอบใหตรงราคาขายปลกกาซ LPG ภาคครวเรอนและขนสง ไปจนถงสนเดอนกนยายน 2554 สวนกาซ LPG ภาคอตสาหกรรม ใหทยอยปรบขนตงแตเดอนกรกฎาคม2554 เปนตนไป ไตรมาสละ 3 บาท รวม 4 ไตรมาส รวมเปน 12 บาท/กก. โดยมอบหมายให สนพ. รบไปจดทำแนวทางการปรบราคากาซ LPG ภาคอตสาหกรรม เพอนำเสนอคณะกรรมการบรหารนโยบายพลงงาน (กบง.) พจารณาเหนชอบและนำเสนอ กพช. เพอทราบตอไป

จากราคากาซ LPG ในปจจบน 18.13 บาท/กก. เมอปรบราคาขนครบถวนแลวจะมราคา 30.13 บาทตอ กก.ในการนจะสงผลกระทบตอภาคอตสาหกรรม ทำใหตนทนการผลตเพมสงขนเปนอยางมาก รวมไปถงขดความสามารถในการแขงขนทลดนอยลงไป ทงน มหลายกลมอตสาหกรรมทมการใชกาซ LPG เปนทงเชอเพลงและใชในกระบวนการผลต เชนกลมอตสาหกรรมเซรามก กลมอตสาหกรรมแกวและกระจก กลมอตสาหกรรมอาหาร กลมอตสาหกรรมเคม กลมอตสาหกรรมพลาสตก กลมอตสากรรมยาง กลมอตสาหกรรมยา เปนตน

การปรบลอยตวราคาLPGภาคอตสาหกรรม

กองบรรณาธการ

TOTAL SUPPLY - PRODUCTION GSP REFINERY OTHERS - IMPORTTOTAL DEMAND - CONSUMPTION COOKING INDUSTRY AUTOMOBILE FEEDSTOCK OWN USED - FEEDSTOCK - ENERGY - EXPORT

Demand and Supply of LPG, Propane and ButaneUNIT : 1,000 TONS

Source : Department of Energy BusinessComplied by : The Energy Policy and Planning Office (EPPO)

DESCRIPTION

4,0943,5181,721

5114597081196949

576

4,3934,1161,884

60257280725117081

278

4,8104,7882,124

65877690332819813021

5,2235,2082,231

586666

1,28943519524015

5,9655,9412,435

769680

1,59046625421325

4,1594,1592,3571,585

218

4,4694,4692,6671,567

236

4,8034,3512,6641,684

3452

5,2174,4632,6951,766

2753

6,0614,4122,6761,726

101,649

2006 2007 2008 2009 2010

BALANCE (SUPPLY-DEMAND) 65 76 -6 -6 96

ทมา: www.eppo.go.th

Page 82: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255486 วารสารเซรามกส

ภาคอตสาหกรรมมการใชกาซ LPG ในป 2553 = 769,261 ตน คดเปนสดสวนรอยละ 12.90 เมอเทยบกบความตองการทงหมดในป 2553 = 5,965,309 ตน ซงในจำนวนน เปนยอดสงออก 24,665 ตน คงเหลอเปนปรมาณการใชในประเทศ = 5,940,644 ตน โดยเฉพาะกลมอตสาหกรรมเซรามก และกลมอตสาหกรรมแกวและกระจก ซงมตนทนดานพลงงานสงถงรอยละ 25-40 ของตนทนรวม และมสดสวนการใช LPG รอยละ 2.51 (150,000 ตน/ป)

อตสาหกรรมเซรามก ใชกาซ LPG เปนเชอเพลงในราคา ดงน1. ผใชกาซ LPG ถงหลอด 48 กก. สามารถซอกาซ LPG ในปจจบนและหลงปรบราคาขนครบถวนแลว ในราคา

18.13 บาท/กก. หรอประมาณ 382 บาท/MMBTU2. ผใชกาซ LPG ถง BULK สามารถซอกาซ LPG ในปจจบนราคา18.13 บาท/กก. หรอประมาณ 382 บาท/MMBTU

และหลงปรบราคาขนครบถวนแลว ราคากาซ LPG จะเปน 30.13 บาท/กก. หรอประมาณ 635 บาท/MMBTUราคากาซธรรมชาตทจำหนายในประเทศและตางประเทศ มราคาดงน1. ผใชกาซธรรมชาตในประเทศไทย สามารถซอในราคาประมาณ 324-410 บาท/MMBTU (ราคาดงกลาว ขนอย

กบตวแปรในขณะนน เชน ราคานำมนเตา, อตราแลกเปลยน USD เปนตน)2. ราคากาซธรรมชาตภาคอตสาหกรรมของ ASIAN บางประเทศจะมราคาถก เนองจากเปนประเทศสงออกกาซ

ธรรมชาต หรอมตนทนการผลตตำ หรอ มการ Subsidize โดยภาครฐ เชน มาเลเซย, พมา, อนโดนเซย และเวยดนาม มราคาประมาณ 4-5.5 USD/MMBTU ซงเมอคดทอตราแลกเปลยนท 30 บาท/USD จะมราคาประมาณ 120 – 165 บาท/MMBTU

สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย กลมอตสาหกรรมเซรามก กลมอตสาหกรรมแกวและกระจก ไดมการประชมหารอกบหนวยงานอน ๆ เชน สำนกงานนโยบายและแผนพลงงาน (สนพ.) กรมธรกจพลงงาน กระทรวงพลงงาน และกรมโรงงานอตสาหกรรม กนมาหลายครง เพอพจารณาหามาตรการบรรเทาผลกระทบจากการปรบราคากาซ LPG อตสาหกรรมใหกบผประกอบการอตสาหกรรมเซรามก และอตสาหกรรมแกวและกระจก สภาอตสาหกรรมฯ ไดเสนอมาตรการใหความชวยเหลอและบรรเทาความเดอดรอน 5 มาตรการ ดงนมาตรการท 1ขอใหผทใชกาซ LPG โดยตดตงถงชนดหลอด ขนาด 48 กก. ไมเกน 20 ถง สามารถใชกาซ LPG ไดในราคาเดม แทนของเดมทกำหนดตดตงถงไวเพยง 10 ถงมาตรการท 2ขอใหพจารณาแนวทางควบคมราคา สำหรบอตสาหกรรมเซรามก อตสาหกรรมแกวและกระจก ทอยนอกเหนอจากมาตรการท 1 ทใชถง BULK / ถงหลอด โดยใชมาตรการระบบโควตาคปอง ซงมวงเงนสนบสนนประมาณ 1,800 ลานบาท/ป

2.1 ใหผประกอบการ SMEs สามารถใชกาซ LPG ในราคาเดมไดอก 3 ป2.2 หากตองมการปรบขนราคาภายใน 3 ป ขอใหพจารณาปรบขนเฉพาะอตสาหกรรรมขนาดใหญปละไมเกน

1 บาท/กก. สท 3 บาท/กก. (ใน 3 ป) ซงเปนขดความสามารถทผประกอบการจะสามารถปรบตวไดในเวลานมาตรการท 3ขอใหภาครฐจดหาพลงงานทางเลอกทมราคาไมตางจาก LPG ทใชอยเดม เชน กาซธรรมชาต โดยเพมแนวทอกาซฯไปยงโรงงานอตสาหกรรม / กาซ LNG สำหรบอตสาหกรรมบางแหง ทไมคมคาในการเพมแนวทอกาซธรรมชาต หรอพลงงานทางเลอกอน โดยมกรอบระยะเวลาทขอผอนผนไมเกน 3 ปมาตรการท 4ภาครฐสนบสนนงบประมาณโดยมแผนงาน และมระยะเวลาดำเนนการแลวเสรจทกโรงงานทเขารวมภายใน 3 ป เชนการปรบเปลยนเครองจกรและอปกรณใหเหมาะสมกบพลงงานทางเลอก การจาง/จดหาผเชยวชาญสำหรบการปรบเปลยนเครองจกรไปใชพลงงานทางเลอก, การประหยดพลงงานและเทคนคการเผาเซรามกใหเหมาะกบพลงงานทางเลอก เปนตนมาตรการท 5สนบสนนเงนทนในลกษณะเงนกดอกเบยตำ Soft Loan สำหรบการยายฐานการผลตไปยงแนวทอกาซธรรมชาต

สำหรบมาตรการท 1 กรมธรกจพลงงานจะปรบเพมปรมาณเกบกาซ LPG จาก 10 เปน 20 ถง โดยจะออกเปนประกาศกระทรวงพลงงานฯ ตอไป สวนมาตรการอนๆ อยระหวางการเจรจาโดยสภาอตสาหกรรมฯ

Page 83: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 87

ขาวสารสำคญสำหรบวงการเซรามก

สหรฐอเมรกาออกขอแนะนำสำหรบสนคาภาชนะเซรามกทนำเขาจากตางประเทศ

เมอวนท 22 พฤศจกายน 2553 องคการอาหารและยา (Food and Drug Administration (FDA))สหรฐอเมรกา ไดออกขอแนะนำ (Guidance) เพอความปลอดภยสำหรบการนำเขาภาชนะเซรามก เนองจากการศกษาของ FDA พบวา การตดฉลากบนภาชนะวา "ปลอดสารตะกว" (Lead Free) มความเปนไปไดทสารตะกวอาจปนเปอนในอาหาร ซงจากการประเมนการนำเขาทผานมาพบวา สนคานำเขาประเภทภาชนะเซรามกดงเดม (Traditional Ceramic Pottery) ภาชนะดนเผาชนดเอรทเทนแวร (Earthenware) และภาชนะประเภท Mexican Terra Cotta มสารตะกวเกนปรมาณทกำหนด

สาเหตท FDA ใหความสำคญตอภาชนะลกษณะดงกลาวขางตน เนองจากกระบวนการผลตอาจกอใหเกดการปนเปอนสารตะกวจากวสดทใชเคลอบซงตกคางอยในเตาเผา แมวาปจจบนผผลตในประเทศตางๆไดพยายามปรบเปลยนมาใชวสดเคลอบทปราศจากสารตะกวแลว อยางไรกด เพอความปลอดภยของผบรโภคFDA ไดออกขอแนะนำสำหรบผนำเขา ผจดจำหนาย หรอผผลตสนคาดงกลาว สรปไดดงน

1. การผลตและบรรจหบหอสำหรบสนคาภาชนะทปลอดสารตะกว (Non lead glaze pottery: NLGpottery) ควรดำเนนการอยในอาคารตางหากแยกจากอาคารททำการผลตสนคามสารตะกวเคลอบ

2. การผลตสนคาทมสารตะกวเคลอบในอาคารหนง ผผลตตองระวงไมใหสารตะกวเขาไปในพนททผลตภาชนะปลอดสารตะกว (NLG pottery) ในอกอาคารหนง

3. หากเปนโรงงานทเคยผลตสนคาทใชสารตะกวเปนวสดเคลอบ ผผลตจะตองปรบเปลยนเตาเผา เชนเปลยนฉนวนกนความรอน และทำความสะอาดโรงงานเทาทจำเปน

4. ใหการฝกอบรมพนกงานในการผลตสนคาภาชนะปลอดสารตะกว

ขอแนะนำดงกลาวเปนแนวทางทจะชวยใหสนคาภาชนะทตดฉลากวา "ปลอดสารตะกว"นนจะไมเกดการปนเปอนสารตะกวจากขนตอนตาง ๆ ของกระบวนการผลต ทงน ในระยะทผานมา(2550-2552) ไทยสงออกสนคาภาชนะเซรามกไปสหรฐฯ มลคาเฉลย 1,302 ลานบาทตอป เฉพาะป2553 (ม.ค.-พ.ย.) สงออกมลคา 1,078 ลานบาท เพมขนจากชวงเดยวกนของป 2552 รอยละ 20 ดงนนผประกอบการไทยจงควรระมดระวงการผลตสนคาภาชนะเซรามกทสงออกไปสหรฐฯ ไมใหมสาร

รายละเอยดขอแนะนำสามารถสบคนไดจากเวบไซตhttp://www.fda.gov/Food/GuidanceComplianceRegulatoryInformation/

News..

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

May - August 2011 CERAMICS Journal 87

Page 84: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255488 วารสารเซรามกส

ขาวสารสำคญสำหรบวงการเซรามกจากกรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชยNews..

รฐบาลแคนาดาผานกฎหมายความปลอดภย

สนคาอปโภคบรโภค

เมอวนท 15 ธนวาคม 2553 รฐบาลแคนาดามมตผานกฎหมายความปลอดภยสนคาอปโภคบรโภค หรอ Canadian Consumer Product Safety Act (CCPSA) Bill C36 วตถประสงคเพอปรบปรงกฎหมายใหทนสมยและมประสทธภาพมากขน ยกระดบการคมครองสขภาพและความปลอดภยของชาวแคนาดารวมทงเพมอำนาจภาครฐในการเรยกคนสนคาทไมปลอดภย

กฎหมายความปลอดภยสนคาอปโภคบรโภคดงกลาวสรปสาระสำคญไดดงน1. หามผลต นำเขา โฆษณา หรอจำหนายสนคาอปโภคบรโภคทเปนอนตรายตอสขภาพและ

ความปลอดภยมนษย2. ภาคอตสาหกรรมตองรายงานตอภาครฐเมอมเหตการณความไมปลอดภยหรอเสยชวตจาก

การใชสนคา3. ผผลตหรอผนำเขาตองจดทำรายงานการทดสอบความปลอดภยสนคา4. อนญาตใหหนวยงานดานสขอนามยของแคนาดาเรยกคนสนคาทเปนอนตราย5. การบรรจภณฑหรอการตดฉลากทไมถกตองถอเปนความผด ผบรโภคสามารถฟองรองได6. ผประกอบการตองเกบรกษาเอกสารขอมลเพอตรวจสอบยอนกลบตลอดหวงโซอปทาน โดยใหเพม

บทลงโทษและคาปรบกรณไมปฏบตตามกฎหมายแคนาดาปรบปรงกฎหมายใหมความเขมงวดมากขนเพอความปลอดภยและสขอนามยของผบรโภค

หากไมดำเนนการตามกฎหมายจะถกปรบระหวาง 250,000-5,000,000 เหรยญสหรฐฯ ดงนน ผประกอบการไทยทสงสนคาไปจำหนายในแคนาดา จงควรศกษารายละเอยดกฎหมายดงกลาว เพอผลตสนคาใหสอดคลองตามมาตรฐานความปลอดภยของแคนาดา โดยสบคนไดจากเวบไซต http://www2.parl.gc.ca/Sites/LOP/LEGISINFO/index.asp?Laguage=E&Session=23&query=7037&List=toc ทงน ไทยสงออกสนคาอปโภคบรโภคไปแคนาดาเฉลย (2550-2552) มลคา 35,564 ลานบาทตอป เฉพาะป 2553 (ม.ค.-พ.ย.) สงออกมลคา31,652 ลานบาท เพมขนรอยละ 8 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของป 2552

หมายเหต : "consumer products", defined broadly as products designed to be used by individualsfor non-commercial purposes, including their components, parts, accessories and packaging. Certainproducts will be exempted because they are subject to more specific legislation. These includefood, drugs, controlled substances, natural health products, plants, seeds, cosmetics, medicaldevices, motor vehicles and firearms. ทมา : Bureau Veritas Bulletin 10B-180, December 2010

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Page 85: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

May - August 2011 CERAMICS Journal 89

ขาวสารสำคญสำหรบวงการเซรามกจากกรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชยNews..

เตอนผประกอบการไทยททำการคากบ EU ระมดระวง..!

ในการกำหนดราคาขายรวมกบผผลตรายอน

คณะกรรมาธการยโรปดานนโยบายการแขงขนแจงเตอนบรษท ทงตางชาตและยโรปทประกอบธรกจใน EU ควรระมดระวงในการปฏบตตวเขาขายรวมกนกำหนดราคาขาย (Price Fixing Cartel)และพฤตกรรมอนๆ ทจำกดการแขงขนในตลาด ซงถอเปนความผดตามมาตรา ๑๐๑ ของสนธสญญาสหภาพยโรป (EU Treaty) แมความผดดงกลาวจะเกดขนในอดตและเกดขนนอกเขต EU กตาม

ลาสดคณะกรรมาธการยโรปปรบผผลตจอ LCD ๖ ราย รวมมลคา ๖๔๙ ลานยโร โทษฐานรวมกนกำหนดราคาขายระหวางป ๒๕๔๔ ถง ๒๕๔๙ เปนความผดทสรางความเสยหายแกผบรโภคทซอโทรทศนคอมพวเตอร และผลตภณฑอนๆ ทมสวนประกอบของจอ LCD (Liquid Crystal Display) ซงอาจหาซอสนคาดงกลาวไดในราคาทถกกวา ทงน นอกจากพฤตกรรมรวมกนกำหนดราคาแลว ผผลตทง 6 รายดงกลาว ยงรวมกนกำหนดชวงราคา (price range) กำหนดราคาขนตำ (minimum price) ตลอดจนการแลกเปลยนขอมลระหวางกนในดานการวางแผนการผลต ซงถอเปนพฤตกรรมทไมทำใหเกดการแขงขนในตลาด โดยการคำนวณเงนคาปรบตามความผดลกษณะดงกลาวจะพจารณาจาก

๑) ยอดขายสนคาทจำหนายในเขตเศรษฐกจยโรป (European Economic Area - EEA)๒) ความหนกเบาของการละเมด๓) ขอบขายของผลแหงการกระทำความผด และ๔) ระยะเวลาของการกระทำความผด

คณะกรรมาธการฯ เหนวากลมบรษทตางๆควรดำเนนธรกจอยางเปนธรรม (Play Fair) เพอใหเกดการแขงขนและเพมทางเลอกใหแกผบรโภค ดงนน ผประกอบการไทยจงควรระมดระวงไมปฏบตตวเขาขายรวมกนกำหนดราคาขายกบผผลตรายอนและการกระทำทไมทำใหเกดการแขงขนในตลาด

กลมมาตรการ TBTสำนกมาตรการทางการคา

กรมการคาตางประเทศธนวาคม ๒๕๕๓

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Page 86: สมาคมเซรามิกส์ไทย - ONTENTSผ อ านวารสารเซราม กส ไทยท กท าน กำล งอย ในบรรยากาศการเล

พฤษภาคม - สงหาคม 255490 วารสารเซรามกส

ดวน! Thai Ceramic Directory 2007-2009 หนงสอทรวบรวมขอมลอตสาหกรรมเซรามก ไมวาจะเปนขอมลทางวตถดบ,รายชอผประกอบการอตสาหกรรมเซรามก, แกว และกระจก ฯลฯ มทงผผลต ผจดจำหนาย ใหทานเลอกอยางครบถวน ในราคาเลมละ 500 บาท

ตดตอสอบถามขอมลเพมเตมไดท : สมาคมเซรามกสไทย ภาควชาวสดศาสตร คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 10330 โทร.0-2218-5562

ฉบบท 17 80-

แบบฟอรมการสงซอวารสารชอผซอ................................................................................................

ทอย.....................................................................................................

ฉบบท..........................................................รวม..............................ฉบบ

รวมเปนเงน........................................................................................

(...........................................................................................................)

ขอมลสมาชก (กรณากรอกแบบฟอรมใหครบถวนชดเจนดวยตวบรรจง)

ชอผสมคร(ภาษาไทย)………………………………………….…นามสกล…………………………………. (ภาษาองกฤษ)……………………………………………………………………………………...อาย………..ป อาชพ …………………………………….. ตำแหนง ………………………………………..ทอย …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..….... รหสไปรษณย ……………โทรศพท………………………………………………………….. โทรสาร…………………………………...ขอมลบรษท/โรงงาน/หนวยงาน (หากมโบชวรหรอตวอยางผลตภณฑสามารถแนบมาได)บรษท/โรงงาน/หนวยงาน…………………………………………………………ทอย……………………………………………………………………………………………………………รหสไปรษณย ……………โทรศพท………………………………………………………….. โทรสาร…………………………………...E-mail…………………………………………………… เวบไซต …………………………………………..ประเภท ผผลต ผจดจำหนาย หนวยงานของรฐ สถาบน อนๆ ……………………ประเภทผลตภณฑ กระเบอง สขภณฑ ลกถวยไฟฟา ถวยชาม ของชำรวยและเครองประดบ วตถดบ อนๆ ……………………………………………ประเภทอตสาหกรรม ขนาดเลก (OTOP) ขนาด กลาง (SME) ขนาด ใหญ (L)ประเภทของตลาด ภายในประเทศ ……………….% ตางประเทศ ………………%พนทโรงงาน ……..………….จำนวนคนงาน ………….คน ปรมาณการผลต ………………..ตอเดอนขาพเจาขอรบรองวา ขาพเจาทราบขอบงคบของสมาคมเซรามกสไทยดแลว และจะปฏบตตามขอบงคบของสมาคมเซรามกสไทยทกประการ โปรดสงเอกสารและวารสารไปท บาน ททำงาน

ลงชอ……………………………………………………..ผสมคร ………………./………………………../……………………….

ประเภทของสมาชกสมาคมเซรามกสไทยประเภทนตบคคล รายป 2,000 บาท ตลอดชพ 25,000 บาทรบวารสาร 2 ชด / ฉบบ, สวนลดการเขารวมสมมนาฟร 1 คน

ประเภทบคคลทวไป ตลอดชพ 3,000 บาท(รบวารสาร 10 ป นบตงแตการสมครเขาเปนสมาชก)

รายป 300 บาท นสตนกศกษา 200 บาทพรอมกนนไดชำระเงนคาสมาชกจำนวน.……. บาท(………………………………………..……………...)เปน เงนสด ธนาณต เชคไปรษณย เงนโอน วนท ………………………………… ตออายสมาชก สมครเปนสมาชกใหม

สทธของสมาชกสมาคมเซรามกสไทย1. สมาชกทกประเภทมสทธเสนอความคดเหนหรอให คำแนะนำใดๆอนเปนประโยชนทเกยวกบกจการ หรอวตถประสงคของสมาคมฯตอคณะกรรมการได2. สมาชกทกประเภทมสทธในการลงคะแนนในการ ประชมไดคนละหนงคะแนนเทาเทยมกนหมด3. สมาชกมสทธไดรบการเลอกตงเปนกรรมการ4. สวนลดพเศษในการเขารวมกจกรรมของสมาคมฯ

ธนาณตสงจาย ณ. ททำการไปรษณย จฬาลงกรณ 10332 หรอโอนเงนเขาบญชออมทรพย ธนาคารไทยพาณชย สาขาสภากาชาดไทยชอบญชสมาคมเซรามกสไทย เลขทบญช 045-2 07350-2 แฟกซสลปการโอนเงนกลบมาท 0-2218-5561 โทร.0-2218-5562

การสงซอวารสาร วารสารเซรามกสฉบบ 1, 2, 3, 11, 18 หมด

ใบสมครสมาชกสมาคมเซรามกสไทย www.thaiceramicsociety.or.th E-mail : thaiceramicsociety.gmail.com

ฉบบท 21 80-ฉบบท 20 80-ฉบบท 14 70- ฉบบท 15 80- ฉบบท 16 80- ฉบบท 19 80- ฉบบท 22 90-

ฉบบท 25 90- ฉบบท 26 90- ฉบบท 27 90-ฉบบท 23 90- ฉบบท 24 90- ฉบบท 28 90- ฉบบท 29 90- ฉบบท 30 90-

ฉบบท 31 90- ฉบบท 32 90- ฉบบท 33 90- ฉบบท 34 90- ฉบบท 35 90-