1

บทเรยีนสำเรจ็รูปเรื่อง พนัธะโคเวเลนซ ์( covalent bond )

วชิ วทิยศสตรเ์พื่อพฒันทักษะชวีติ (รหัส 2000-1301)

หัวขอ้เรื่อง1. ความหมายของพนัธะโคเวเลนซ ์2. การเกิดสารประกอบโคเวเลนซ ์3. การเขยีนสตูรสารประกอบโคเวเลนซ์4. การเรยีกชื่อสารประกอบโคเวเลนซ์

จุดประสงค์กรเรยีนรู้1. อธบิายความหมายของพนัธะโคเวเลนซไ์ด้2. อธบิายการเกิดสารประกอบโคเวเลนซไ์ด้3. เขยีนสตูรโครงสรา้งแบบจุดของสารประกอบโคเวเลนซไ์ด้4. เขยีนสตูรโมเลกลุของสารประกอบโคเวเลนซไ์ด้5. เรยีกชื่อสารประกอบโคเวเลนซท่ี์เกิดจากธาตไุฮโดรเจนกับธาตุ

หมูท่ี่ 6 ได้6. เรยีกชื่อสารประกอบโคเวเลนซท่ี์เกิดจากธาตไุฮโดรเจนกับธาตุ

หมูท่ี่ 7 ได้7. เรยีกชื่อสารประกอบโคเวเลนซท่ี์เกิดจากธาตหุมูท่ี่ 3 กับธาตุ

หมูท่ี่ 7 ได้8. เรยีกชื่อสารประกอบโคเวเลนซท่ี์เกิดจากธาตหุมูท่ี่ 4 กับธาตุ

หมูท่ี่ 6 ได้9. เรยีกชื่อสารประกอบโคเวเลนซท่ี์เกิดจากธาตหุมูท่ี่ 4 กับธาตุ

หมูท่ี่ 7 ได้ 10. เรยีกชื่อสารประกอบโคเวเลนซท่ี์เกิดจากธาตหุมูท่ี่ 5 กับธาตหุมูท่ี่ 6 ได้

2

11. เรยีกชื่อสารประกอบโคเวเลนซท่ี์เกิดจากธาตหุมูท่ี่ 5 กับธาตหุมูท่ี่ 7 ได้ 12. เรยีกชื่อสารประกอบโคเวเลนซท่ี์เกิดจากธาตหุมูท่ี่ 6 กับธาตหุมูท่ี่ 7 ได้

13. อ่านชื่อสารประกอบโคเวเลนซจ์ากสตูรท่ีกำาหนดใหไ้ด้14. เขยีนสตูรสารประกอบโคเวเลนซจ์ากชื่อสารประกอบท่ีกำาหนด

ใหไ้ด้

มโนมติแนวคิด1. พนัธะโคเวเลนซ ์ หมายถึง พนัธะที่เกิดจากธาต ุ2 ธาตขุึ้นไปใชเ้วเลนซอิ์เล็กตรอนรว่มกันเป็นคู่ ๆเกิดเป็นโมเลกลุ 2. ธาตท่ีุรวมตัวกันเกิดพนัธะโคเวเลนซ ์ สว่นมากเป็นธาตอุโลหะกับอโลหะ 3.การเขยีนสตูรสารประกอบโคเวเลนซ ์ ใชห้ลักการวา่

3.1 ธาต ุ2 อะตอมขึ้นไป เมื่อนำาเวเลนซอิ์เล็กตรอนมาใชร้ว่มกันเป็นคู่ ๆ จนครบ 8 แล้ว ใหเ้ขยีนสตูรโดยเรยีงลำาดับธาตตุามลำาดับดังนี้ B (โบรอน) , Si (ซลิิกอน) , C (คารบ์อน) , Sb (พลวง) , P (ฟอสฟอรสั) , N (ไนโตรเจน) , H (ไฮโดรเจน) , Te (เทลลเูรยีม ) , Se (ซลีีเนียม) , S (ซลัเฟอร)์ , At (แอสทาทีน) , I (ไอโอดีน) , Br (โบรมนี) , Cl (คลอรนี) , O (ออกซเิจน) และ F ( ฟลอูอรนี)

3.2 ถ้าธาตใุดมจีำานวนอะตอมมากกวา่ 1 ใหร้ะบุจำานวนอะตอมของธาตไุวมุ้มล่างด้านขวา

3

ของสญัลักษณ์ 4.การเรยีกชื่อสารประกอบโคเวเลนซม์หีลักการทัว่ๆไปดังน้ี

4.1 เรยีกชื่อธาตท่ีุอยูข่า้งหน้าก่อน แล้วตามด้วยชื่อของอีกธาตุหน่ึง พรอ้มกับเปล่ียนเสยีงพยางค์ท้ายของธาตหุลังใหเ้ป็น ไ...ด์ ( -ide )

4.2 บอกจำานวนอะตอม ของธาตดุ้วยโดยใชภ้าษากรกี

แบบทดสอบก่อนเรยีน เรื่องพนัธะโคเวเลนซ์

รยวชิวทิยศสตรเ์พื่อพฒันทักษะชวีติ (รหัสวชิ 2000-1301) ใชเ้วล 20 นที

คำสัง่ ให้นักเรยีนเลือกตัวเลือกท่ีถกูต้องท่ีสดุ ทำเครื่องหมย x ลงในชอ่งท่ีตรงกับขอ้ท่ีเลือก ในกระดษคำตอบ1. ขอ้ใดเป็นการเกิดพนัธะโคเวเลนซ์

ก. ธาตโุลหะกับธาตโุลหะนำาเวเลนซอิ์เล็กตรอนมาใชร้ว่มกันเป็นคู่ ๆ

4

ข. ธาตโุลหะกับธาตอุโลหะนำาเวเลนซอิ์เล็กตรอนมาใชร้ว่มกันเป็นคู่ ๆ

ค.ธาตอุโลหะกับธาตอุโลหะนำาเวเลนซอิ์เล็กตรอนมาใชร้ว่มกันเป็นคู่ ๆ

ง. ธาตโุลหะใหอิ้เล็กตรอนแก่ธาตอุโลหะ

2. จากขอ้มูลต่อไปน้ี โซเดียม( Na ) เป็นธาตหุมูท่ี่ 1, แมกนีเซยีม ( Mg ) อยูห่มูท่ี่2 , คลอรนี( Cl ) เป็น

ธาตหุมูท่ี่ 7 , ธาตคุารบ์อน( C ) อยูห่มูท่ี่ 4 และธาตนีุออน ( Ne ) อยูห่มูท่ี่ 8 ธาตท่ีุสรา้งพนัธะ

โคเวเลนซก์ับธาตคุลอรนีได้ดีท่ีสดุคือธาตใุด

ก. โซเดียม( Na ) ข. แมกนีเซยีม ( Mg ) ค. คารบ์อน( C ) ง. นีออน ( Ne )3. ธาต ุ H มเีวเลนซอิ์เล็กตรอนเท่ากับ 1 อิเล็กตรอน , Cl มเีวเลนซ์อิเล็กตรอนเท่ากับ 7 อิเล็กตรอน

แผนภาพการเกิดพนัธะโคเวเลนซข์อ้ใดถกูต้อง

กH + Cl H Cl ข. H + Cl H Cl

ค. H + Cl H Cl ง. H + Cl H Cl

4. สารประกอบชนิดหนึ่ง ประกอบด้วย ซลัเฟอร ์( S ) 1 อะตอม ฟลอูอรนี ( F) 6 อะตอม เขยีนสตูร

5

โมเลกลุอยา่งไร

ก. S6F1 ข. S1F6 ค. SF6

ง. S6 F5. ขอ้ใดเขยีนสตูรโมเลกลุไมถ่กูต้อง

ก. CO ข. BF3

ค. NO2

ง. O 10 P4

6. ภาษากรกี คำาวา่ ได หมายถึง 2 จงระบุวา่ คารบ์อนไดซลัไฟด์ มีสตูรโมเลกลุอยา่งไร

ก. ClSr2

ข. C2S ค. CS2

ง. CCl2 7. ภาษากรกี คำาวา่ เตตระ หมายถึง 4 จงระบุวา่ คารบ์อนเตตระคลอไรด์ มสีตูรโมเลกลุอยา่งไร

ก. ClCr4

ข. C4Cl2 ค. CCl4 ง. CCl5 8. จงอ่านชื่อสารประกอบ H2O ก. ไดไฮโดรเจนไตรออกไซด์

6

ข. ไดไฮโดรเจนออกไซด์

ค. ไตรไฮโดรเจนออกไซด์

ง. ไดไฮโดรเจนมอนออกไซด์

จงใชข้อ้มูลต่อไปน้ีตอบคำาถาม ขอ้ท่ี 9 - 20ภาษากรกีมดีังน้ี

1 = มอนอ (mono) 2 = ได (di) 3 = ไตร (tri) 4 = เตตระ(tetra)

5 = เพนตะ (penta) 6 = เฮกซะ(hexa) 7 = เฮปตะ(hepta) 8 = ออกตะ (octa)

9 = โนนะ(nona) 10 = เดคะ (deca)9. จงอ่านชื่อสารประกอบ N 2O3 ก. ไนโตรเจนไตรออกไซด์

ข. ไดไนโตรเจนไตรออกไซด์

ค. ไตรไนโตรเจนไดออกไซด์

ง. ไนโตรเจนมอนอกไซด์

10. จงอ่านชื่อสารประกอบ SCl2 ก. มอนอซลัเฟอรไ์ดคลอไรด์

ข. ซลัเฟอรไ์ตรคลอไรด์

ค. ซลัเฟอรไ์ดคลอไรด์

ง. ซลัเฟอรไ์ดคลอรนี

11. จงอ่านชื่อสารประกอบ CO2 ก. คารบ์อนไตรออกไซด์

ข. คารบ์อนไดออกไซด์

7

ค. มอนอคารบ์อนไดออกไซด์

ง. ไดคารบ์อนมอนอกไซด์

12. จงอ่านชื่อสารประกอบ F 2O ก. ไดฟลอูอรนีมอนอกไซด์

ข. ไดฟลอูอรนีออกไซด์

ค. ไดฟลอูอไรด์มอนอกไซด์

ง. ไดฟลอูอโรมอนอกไซด์

13 จงอ่านชื่อสารประกอบ PCl5 ก. โพแทสเซยีมเตตระคลอไรด์

ข. โพแทสเซยีมเพนตะคลอไรด์

ค. ฟอสฟอรสัเตตระคลอไรด์

ง. ฟอสฟอรสัเพนตะคลอไรด์

14. จงอ่านชื่อสารประกอบ P 4O10 ก. เตตระฟอสฟอรสัเดคะออกไซด์

ข. ฟอสฟอรสัเตตระเดคะออกไซด์

ค. โพแทสเซยีมเตตระออกไซด์

ง. เตตระโพแทสเซยีมเดคะออกไซด์

15. จงอ่านชื่อสารประกอบ SF6 ก. ซลัเฟอรเ์ฮกซะฟลอูอรนี

ข. ซลัเฟอรเ์ฮกซะฟลอูอไรด์

ค. มอนอซลัเฟอรเ์ฮกซะฟลอูอไรด์

ง. ซลัเฟอรเ์ฮปตะฟลอูอไรด์

16. จงอ่านชื่อสารประกอบ SiCl4 ก. มอนอซลิิคอนเตตระคลอไรด์

8

ข. มอนอซลิิคอนเตตระคลอรนี

ค. ซลิิคอนเตตระคลอไรด์

ง. ซลิิคอนเพนตะคลอไรด์

17. จงอ่านชื่อสารประกอบ BCl3 ก. มอนอโบรอนไดคลอไรด์

ข. มอนอโบรอนไตรคลอไรด์

ค. โบรอนไตรคลอรนี

ง. โบรอนไตรคลอไรด์

18. จงอ่านชื่อสารประกอบ SiS2  ก. ซลิิคอนไตรซลัไฟด์     

ข. ซลิิคอนไดซลัไฟด์     

ค. ซลิิคอนไดซลัเฟอร ์    

ง. มอนอซลิิคอนไดซลัไฟด์     

19. จงอ่านชื่อสารประกอบ HF ก. ไฮโดรเจนฟลอูอรนี

ข. ไฮโดรเจนฟลอูอไรด์

ค. ไฮโดรเจนมอนอฟลอูอรนี

ง. ไฮโดรเจนมอนอฟลอูอไรด์

20. สารประกอบในขอ้ใดอ่านผิด   ก.   SiS2  ซลิิคอนไดซลัไฟด์      ข.   F2O  ไดฟลอูอรนีออกไซด์ ค.   BF3   โบรอนไตรฟลอูอไรด์                                     ง .   N2O3  ไดไนโตรเจนไตรออกไซด์

9

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยีน เรื่องพนัธะโคเวเลนซ์

1. ค. 11. ข.2. ค. 12. ก.3. ก. 13. ง.4. ค. 14. ก.5. ง. 15. ข.6. ค. 16. ค.7. ค. 17. ง.8. ง. 18. ข.9. ข. 19. ง.10. ค. 20. ข.

10

พนัธะเคมท่ีีเกิดจกธตใุห้อิเล็กตรอน หรอืรบัอิเล็กตรอนจกธตอ่ืุนเรยีกว่พนัธะไอออนิก ซึง่เรได้เรยีนผ่นไปแล้ว วนัน้ีมเรยีนเรื่องพนัธะโคเวเลนซ.์...

กรอบท่ี 1กรอบตัง้ ต้นท่ี 1

มรูจ้กั ควมหมยกันก่อนนะค่ะ...

11

พนัธะโคเวเลนซ ์(Covalent  bond) มาจากคำาวา่ co + valence electron  หมยถึง พนัธะเคมท่ีีเกิดขึน้จกอะตอมคู่หน่ึงระหว่งอะตอมของอโลหะกับอโลหะ นำาเอาเวเลนซอิ์เล็กตรอนมาใชร้ว่มกันเป็นคู่ ๆ อาจเป็น 1 คู่ 2 คู่ หรอื 3 คู่ก็ได้ ทัง้น้ีเพื่อปรบัใหม้เีวเลนซอิ์เล็กตรอนครบ 8 เป็นไปตามกฎออกเตต ซึ่งเหมอืนกับแก๊สเฉื่อย ( ยกเวน้ H ครบ 2 ) ทำาใหอ้ะตอมเสถียรภาพ

แสดงวา่ธาตหุมูท่ี่ 1 มอิีเล็กตรอนชัน้นอกสดุ 1 ตัว เรยีกวา่เวเลนซอิ์เล็กตรอน

ดังนัน้ธาตหุมู ่1 มเีวเลนซอิ์เล็กตรอน 1 ตัว ธาตหุมูท่ี่ 2 มอิีเล็กตรอนชัน้นอกสดุ 2 ตัว เรยีกวา่เวเลนซอิ์เล็กตรอน

ดังนัน้ธาตหุมู ่2 มเีวเลนซอิ์เล็กตรอน 2 ตัว

ธาตหุมูท่ี่ 3 มอิีเล็กตรอนชัน้นอกสดุ 3 ตัว เรยีกวา่เวเลนซอิ์เล็กตรอน

ดังนัน้ธาตหุมู ่3 มเีวเลนซอิ์เล็กตรอน 3

กรอบท่ี 2กรอบ

ดังนัน้ เวเลนซอิ์เล็กตรอน หมายถึง อิเล็กตรอนท่ีอยูใ่นระดับพลังงนนอกสดุของอะตอม ซึง่จำนวนเวเลนซอิ์เล็กตรอนของธตใุด ๆ จะมจีำนวนเท่กับเลขหมูข่องธตนุัน้

12

CC แ C

ตัวอยา่งเชน่ แก๊สคลอรนี (Cl2) คลอรนีแต่ละอะตอมมเีวเลนซอิ์เล็กตรอนเท่ากับ 7 ขาดอีก 1 อิเล็กตรอนจะครบ 8 คลอรนีจงึมกีารใชอิ้เล็กตรอนรว่มกัน 1 คู่ โดยคลอรนีแต่ละอะตอมจะเอาอิเล็กตรอนมาฝ่ายละ 1 อิเล็กตรอนมาใช้รว่มกัน เรยีกพนัธะท่ีเกิดจกกรใชอิ้เล็กตรอนรว่มกันนี้ว่ พนัธะโคเวเลนซ ์ และเรยีกสรประกอบนี้ว่ สรประกอบโคเวเลนซ์ อิเล็กตรอนคู่ท่ีไมไ่ด้นำมใชร้ว่มกัน เรยีกว่ อิเล็กตรอนคู่โดดเด่ียว สว่นอิเล็กตรอนคู่ท่ีนำมใชร้ว่มกันเรยีกว่ อิเล็กตรอนคู่รว่มพนัธะ อะตอมท่ีใชร้ว่มกัน เรยีกวา่ อะตอมคู่รว่มพนัธะ Cl + Cl Cl Cl

อิเล็กตรอนคู่

โดดเดี่ยว ขาดอิเล็กตรอนอีก 1 ตัว ขาดอิเล็กตรอนอีก 1 ตัว อิเล็กตรอนคู่รว่มพนัธะ

ภพท่ี 1 แสดงกรเกิดพนัธะโคเวเลนซ์ของ Cl2

กรอบท่ี 3กรอบ

สงัเกตจกตัวอย่งให้ดี ๆ นะค่ะ... กำาหนด O มเีวเลนซอิ์เล็กตรอนเท่ากับ 6 และ H มเีวเลนซ์

อิเล็กตรอนเท่ากับ 1 โดยเลือกธาตท่ีุมจีำานวนอะตอมน้อยใหอ้ยูต่รงกลางเป็นแมส่ว่นธาตท่ีุมจีำานวนอะตอมมากอยูร่อบ ๆ เป็นลกู โดย

H2O ม ีO จำานวน 1 อะตอม (อยูต่รงกลาง) และ H จำานวน 2 อะตอม (อยูร่อบ ๆ) O + H + H H O H

อิเล็กตรอนคู่รว่มพนัธะ(1 คู่)

ขาดอิเล็กตรอนอีก 2 ตัว ขาดอิเล็กตรอนอีก 1 ตัว อิเล็กตรอนคู่โดดเด่ียว (2 คู่) ขาดอิเล็กตรอนอีก 1 ตัว

ภพท่ี 2 กรเกิดพนัธะโคเวเลนซข์อง H2O แสดงวา่ อะตอมคู่รว่มพนัธะจะนำเวเลนซอิ์เล็กตรอนม

ใชร้ว่มกันเป็นคู่ ๆ ซึง่ H2O มกีรใชเ้วเลนซอิ์เล็กตรอนรว่มกัน 1 คู่ เพื่อให้ครบ 8 เป็น

กรอบท่ี 4กรอบตัวอยา่งท่ี

1 ( ต่อ)

ฉันมเีงิน 7 บาท ขาดอีก 1 บาท จะครบ 8 บาท

ผมก็มเีงิน 7 บาท ขาดอีก 1บาท จะครบ 8 บาทเหมอืนกัน

ตกลง ถ้าเธอหุน้ 1 ฉัน จะหุน้ 1 ยุติธรรมดี

ถ้าอยา่งนัน้เรามาหุน้กันไหม

13

งงอีกไหมค่ะ... เอาตัวอยา่งเพิม่เติมอีก 2 ตัวอยา่งนะค่ะ

สงัเกตจกตัวอย่งให้ดี ๆ นะค่ะ... กำาหนด O มเีวเลนซอิ์เล็กตรอนเท่ากับ 6 , C มเีวเลนซ์อิเล็กตรอนเท่ากับ 4 โดยเลือกธาตท่ีุมจีำานวนอะตอมน้อยใหอ้ยูต่รงกลางเป็นแมส่ว่นธาตท่ีุมจีำานวนอะตอมมากอยูร่อบ ๆ เป็นลกู โดย CO2 ม ีC จำานวน 1 อะตอม (อยูต่รงกลาง) และ O จำานวน 2 อะตอม (อยูร่อบ ๆ) C + O + O O C O

ขาดอิเล็กตรอนอีก 4 ตัว ขาดอิเล็กตรอนอีก 2 ตัว ขาดอิเล็กตรอนอีก 2 ตัว อิเล็กตรอนคู่รว่มพนัธะ (2 คู่) อิเล็กตรอนคู่โดดเด่ียว (2 คู่)

ภพท่ี 2 กรเกิดพนัธะโคเวเลนซข์อง CO2

แสดงวา่ อะตอมคู่รว่มพนัธะจะนำเวเลนซอิ์เล็กตรอนม

กรอบท่ี 5กรอบตัวอยา่งท่ี 1

14

สงัเกตจกตัวอย่งให้ดี ๆ นะค่ะ... กำาหนด N มเีวเลนซอิ์เล็กตรอนเท่ากับ 5 N + N N N

ขาดอิเล็กตรอนอีก 3 ตัว ขาดอิเล็กตรอนอีก 3 ตัว อิเล็กตรอนคู่รว่มพนัธะ (2 คู่) อิเล็กตรอนคู่โดดเด่ียว (2 คู่)

ภพท่ี 2 กรเกิดพนัธะโคเวเลนซข์อง N 2

แสดงวา่ อะตอมคู่รว่มพนัธะจะนำเวเลนซอิ์เล็กตรอนมใช้รว่มกันเป็นคู่ ๆ ซึง่ N 2

มกีรใชเ้วเลนซอิ์เล็กตรอนรว่มกัน 3 คู่ เพื่อให้ครบ 8 เป็นไปตมกฎออกเตต

กรอบท่ี 6กรอบตัวอยา่งท่ี

15

พนัธะโคเวเลนซ ์ หมายถึง............................................................................................ ......................................................................................................................................

...................................................................................................................................... เขยีนภาพการเกิดพนัธะโคเวเลนซข์องสารประกอบ CCl4

หน่อยค่ะ(กำาหนด C มเีวเลนซอิ์เล็กตรอน เท่ากับ 4 ขาด

อีก...........จงึจะครบ 8 และ Cl มเีวเลนซอิ์เล็กตรอน เท่ากับ 7 ขาดอีก...........จงึจะครบ 8 ธาต.ุ......มจีำานวนอะตอมน้อยอยูต่รงกลาง และธาตุ........มจีำานวนอะตอมมาก

กรอบท่ี7กรอบ

ลองทำากรอบฝึกหดัดูนะค่ะ...

16

พนัธะโคเวเลนซ ์ หมายถึง พนัธะเคมท่ีีเกิดขึ้นจากอะตอมคู่หนึ่งระหวา่งอะตอมของอโลหะกับอโลหะ นำาเอาเวเลนซ์อิเล็กตรอนวงนอกสดุมาใชร้ว่มกันเป็นคู่ ๆ อาจเป็น 1 คู่ 2 คู่ หรอื 3 คู่ก็ได้ ทัง้น้ีเพื่อปรบัใหม้เีวเลนซอิ์เล็กตรอนครบ 8 เป็นไปตามกฎออกเตต ซึ่งเหมอืนกับแก๊สเฉื่อย ( ยกเวน้ H ครบ 2 ) ทำาใหอ้ะตอมเสถียรภาพ

ภพกรเกิดพนัธะโคเวเลนซข์องสรประกอบ CCl4 ดังนี้

Cl

C + Cl + Cl + Cl + Cl Cl C Cl Cl มอิีเล็กตรอนคู่รว่มพนัธะ 1 คู่ และม ีอิเล็กตรอนคู่โดดเด่ียว 3 คู่

กรอบท่ี 8เฉลยกรอบ

17

พนัธะโคเวเลนซ ์ หมายถึง........................................................................................

.................................................................................................................................. เขยีนภพกรเกิดพนัธะโคเวเลนซข์องสรประกอบ O2

(กำาหนด O มเีวเลนซอิ์เล็กตรอน เท่ากับ 6 ขาดอีก...........จงึจะครบ 8 ถ้าธาต ุO 2 ธาต ุ นำาเวเลนซ์อิเล็กตรอนมาใชร้ว่มกัน จะเกิดสารประกอบท่ีมสีตูรโครงสรา้งดังนี้

O + O O O

มอิีเล็กตรอนคู่รว่มพนัธะ................คู่ และม ีอิเล็กตรอนคู่โดดเด่ียว.............คู่

เขยีนภพกรเกิดพนัธะโคเวเลนซข์องสรประกอบ NH3

(กำาหนด N มเีวเลนซอิ์เล็กตรอน เท่ากับ 5 ขาดอีก...........จงึจะครบ 8 และ H มเีวเลนซอิ์เล็กตรอน เท่ากับ 1 ขาด

กรอบท่ี 9กรอบ

18

พนัธะโคเวเลนซ ์ หมายถึง พนัธะเคมท่ีีเกิดขึ้นจากอะตอมคู่หนึ่งระหวา่งอะตอมของอโลหะกับอโลหะ โดยการนำาเอาเวเลนซอิ์เล็กตรอนวงนอกสดุมาใชร้ว่มกันเป็นคู่ ๆ อาจเป็น 1 คู่ 2 คู่ หรอื 3 คู่ก็ได้ ทัง้น้ีเพื่อปรบัใหม้เีวเลนซ์อิเล็กตรอนครบ 8 เป็นไปตามกฎออกเตด ซึ่งเหมอืนกับแก๊สเฉื่อย ( ยกเวน้ H ครบ 2 ) ทำาใหอ้ะตอมเสถียรภาพ

ภพกรเกิดพนัธะโคเวเลนซข์องสรประกอบ O2 (กำาหนด O มเีวเลนซอิ์เล็กตรอน เท่ากับ 6 ขาดอีก 2 จงึจะครบ 8 ถ้าธาต ุ O 2 ธาต ุ นำาเวเลนซอิ์เล็กตรอนมาใชร้ว่มกัน จะเกิดสารประกอบท่ีมสีตูรโครงสรา้งดังนี้

O + O O O มอิีเล็กตรอนคู่รว่มพนัธะ 2 คู่ และม ีอิเล็กตรอนคู่โดดเด่ียว 2 คู่

ภพกรเกิดพนัธะโคเวเลนซข์องสรประกอบ NH3

(กำาหนด N มเีวเลนซอิ์เล็กตรอน เท่ากับ 5 ขาดอีก 3 จงึจะครบ 8

กรอบท่ี 10เฉลยกรอบ

19

กรอบท่ี 11กรอบสง่ท้ายเข้ใจหรอืยงัค่ะ...จะเหน็ได้วา่ พนัธะ

โคเวเลนซส์ว่นมกเป็นธตอุโลหะกับอโลหะเกิดเป็นสรประกอบ ไมม่กีารใหห้รอืรบัอิเล็กตรอนเหมอืนพนัธะไอออนิก แต่จะเป็นกรใชอิ้เล็กตรอนรว่มกันเป็นคู่ ๆ โดยธตจุะพยยมปรบัให้มเีวเลนซอิ์เล็กตรอนเท่กับ 8

20

กรอบท่ี 12กรอบตัง้

ท่ีผ่านมาเราได้เรยีนรูก้ารเขยีนสตูรโมเลกลุของสารประกอบไอออนิกมาแล้ว ...วนัน้ีเรามาเรยีนรูก้ารเขยีนสตูรโมเลกลุของสารประกอบโคเวเลนซ์กันดีกวา่วา่จะเขยีนเหมอืนกันไหม...

21

การเขยีนสตูรโมเลกลุของสารประกอบโคเวเลนซม์ีการลำาดับของธาตท่ีุเขยีนใหเ้ป็นไปตามขอ้ตกลงของสากลดังน้ี B (โบรอน) , Si (ซลิิกอน) , C (คารบ์อน) ,Sb (พลวง) P (ฟอสฟอรสั) , N (ไนโตรเจน) , H (ไฮโดรเจน) ,Te (เทลลเูรยีม ) ,Se (ซลีีเนียม) , S (ซลัเฟอร)์ , At ( แอสทาทีน ) , I (ไอโอดีน) , Br (โบรมนี) , Cl (คลอรนี) , O (ออกซเิจน) และ F ( ฟลอูอรนี) ถ้าธาตใุดมจีำานวนอะตอม

กรอบท่ี 13กรอบเนื้อหาท่ี

22

ตัวอย่งเชน่ สารประกอบซลัเฟอรก์ับฟลอูอรนี ประกอบด้วย ซลัเฟอร ์ 1 อะตอม และฟลอูอรนี 6 อะตอม เขยีนสตูรโมเลกลุเป็น SF6

จกตัวอย่ง ซลัเฟอร ์ 1 อะตอม ไมต้่องระบุจำานวนอะตอมท่ีมุมล่างด้านขวาของธาตุ แต่ฟลอูอรนี 6 อะตอม ต้องระบุจำานวนอะตอมท่ีมุมล่างด้านขวาของธาตุ

กรอบท่ี 14กรอบ

23

สารประกอบคารบ์อนกับออกซเิจน ประกอบด้วยคารบ์อน 1 อะตอม และออกซเิจน 2 อะตอม เขยีนสตูรโมเลกลุ

สารประกอบคารบ์อนกับออกซเิจน ประกอบด้วยคารบ์อน 1 อะตอม และออกซเิจน 2 อะตอม เขยีนสตูรโมเลกลุเป็น CO2

กรอบท่ี 15กรอบ

กรอบท่ี 16เฉลยกรอบ

ทำาถกูต้องไหมค่ะ.... ลองทดสอบความรู้กันหน่อย

24

สารประกอบซลิิคอนกับคลอรนี ประกอบด้วยซลิิคอน 1 อะตอม และคลอรนี 4 อะตอม เขยีนสตูรโมเลกลุเป็น................................................

กรอบท่ี 17กรอบ

สารประกอบซลิิคอนกับคลอรนี ประกอบด้วยซลิิคอน 1 อะตอม และคลอรนี 4 อะตอม เขยีนสตูรโมเลกลุเป็น SiCl4

เก่งมกเอรงวลัไปเลย ...

กรอบท่ี 18เฉลยกรอบ

จะเหน็ได้วา่การเขยีนสตูรสารประกอบโคเวเลนซไ์มย่ากเลย...โดยเขยีนเรยีงลำาดับธาตตุามขอ้ตกลงสากลแล้วระบุจำานวนอะตอมของธาตไุวมุ้มล่างด้านขวาของธาตนุัน้ ....แต่ถ้เป็น 1 อะตอมไมต้่องระบุจำนวนอะตอมค่ะ....

กรอบท่ี 19กรอบสง่

25

เราเขยีนสตูรโมเลกลุของสารประกอบโคเวเลนซเ์ป็นแล้ว ก็ต้องอ่านชื่อหรอืเรยีกชื่อสตูรสารประกอบโคเวเลนซใ์หเ้ป็นด้วยนะค่ะ...

กรอบท่ี 20กรอบตัง้

แล้วจะอ่านเหมอืนกับสารประกอบไอออนิกไหมน่ะ... อยากรูจ้งั อยากรง....

26

กรเรยีกชื่อสรประกอบโคเวเลนซม์หีลักกรทั่วๆไปดังนี้1. อ่านจำานวนอะตอมของธาตตัุวแรกเป็นภาษากรกี ( ถ้าเป็น 1 อะตอมไมต้่องอ่าน ) ดังนี้ 1 = มอนอ (mono) 2 = ได (di) 3 = ไตร (tri) 4 = เตตระ(tetra) 5 = เพนตะ (penta) 6 = เฮกซะ(hexa) 7 = เฮปตะ(hepta) 8 = ออกตะ (octa) 9 = โนนะ(nona) 10 = เดคะ (deca)2. อ่านชื่อธาตตัุวแรกตามปกติ3. อ่านจำานวนอะตอมของธาตตัุวท่ีสองเป็นภาษากรกี ( ถ้าเป็น 1 อะตอมก็ต้องอ่าน )

กรอบท่ี 21กรอบเนื้อหาท่ี

27

สงัเกตวธิกีรอ่นให้ดีนะค่ะ...ไนโตรเจน(N) อ่านเป็นลำาดับที่ 2 N2O5 เพนตะ(5) อ่านเป็นลำาดับที่ 3 ออกไซด์(O) อ่านเป็นลำาดับที่ 4 (ลงท้ายด้วยไ....ด์ )

ได (2) อ่านเป็นลำาดับที่ 1

กรอบท่ี 22กรอบตัวอยา่ง

สงัเกตวธิกีรอ่นให้ดีนะค่ะ... ไนโตรเจน(N) อ่านเป็นลำาดับที่ 2 N2O มอนอ (1) อ่านเป็นลำาดับที่ 3

ออกไซด์(O) อ่านเป็นลำาดับที่ 4 (ลงท้ายด้วยไ....ด์ )

ได (2) อ่านเป็นลำาดับที่ 1

N2O อ่านวา่ ไดไนโตรเจนมอนอออกไซด์

สงัเกตวธิกีรอ่นให้ดีนะค่ะ...

ไนโตรเจน(N) อ่านเป็นลำาดับที่ 1 NO มอนอ(1) อ่านเป็นลำาดับที่ 2

ออกไซด์(O) อ่านเป็นลำาดับที่ 3 (ลงท้ายด้วยไ....ด์ )

(1) ไมต้่องอ่าน

NO อ่านวา่ ไนโตรเจนมอนนอออกไซด์ หรอื ไนโตรเจนมอนอออกไซด์

ตัวอย่งเพิม่เติมของการเรยีกชื่อสารประกอบโคเวเลนซ์

CO อ่านวา่ คารบ์อนมอนอออกไซด์ หรอื คารบ์อนมอนอกไซด์

CO2 อ่านวา่ คารบ์อนไดออกไซด์N2O3 อ่านวา่ ไดไนโตรเจนไตรออกไซด์

กรอบท่ี 23กรอบตัวอยา่งท่ี

28

H2O อ่านวา่อยา่งไร .............................................................................

HBr อ่านวา่อยา่งไร ..............................................................................

BF3 อ่านวา่อยา่งไร ....................................................................

กรอบท่ี 25กรอบฝึกหดั

กรอบท่ี 24กรอบตัวอยา่งท่ี

29

ทำาได้ไหมค่ะ...H2O อ่านวา่ ไดไฮโดรเจนมอนอกไซด์HBr อ่านวา่ ไฮโดรเจนมอนอโบรไมด์BF3 อ่านวา่ โบรอนไตรฟลอูอไรด์CS2 อ่านวา่ คารบ์อนไดซลัไฟด์CCl4 อ่านวา่ คารบ์อนเตตระคลอไรด์P2O อ่านวา่ ไดฟอสฟอรสัมอนอกไซด์PCl3 อ่านวา่ ฟอสฟอรสัไตรคลอไรด์ เก่งมกเอ

รงวลัไปเลย

กรอบท่ี 26เฉลยกรอบ

30

HO อ่านวา่อยา่งไร .............................................................................

BCl3 อ่านวา่อยา่งไร .............................................................................

CO2 อ่านวา่อยา่งไร .......................................................................

กรอบท่ี 27กรอบทดสอบท่ี

31

HO อ่านวา่ ไฮโดรเจนมอนอกไซด์BCl3 อ่านวา่ โบรอนไตรคลอไรด์CO2 อ่านวา่ คารบ์อนไดออกไซด์SiCl4 อ่านวา่ ซลิิคอนเตตระคลอไรด์N2O อ่านวา่ ไดไนโตรเจนมอนอกไซด์

PCl5 อ่านวา่ ฟอสฟอรสัเพนตะคลอไรด์ P2O5 อ่านวา่ ไดฟอสฟอรสัเพนตะออกไซด์

กรอบท่ี 28เฉลยกรอบ

32

เห็นไหมไมย่กเลย....สงัเกตสตูรสารประกอบโคเวเลนซใ์หดี้ ๆ แล้วอ่าน

ตัวเลขท่ีอยูข่า้งล่างมุมขวาของธาตตัุวแรก เป็นภาษากรกี ตามด้วยเรยีกชื่อธาตท่ีุอยูข่า้งหน้า แล้วอ่านตัวเลขท่ีอยูข่า้งล่างมุมขวาของธาตตัุวท่ีสองเป็นภาษากรกี และสดุท้ายตามด้วยชื่อของอีกธาตหุนึ่ง พรอ้มกับเปล่ียนเสยีงพยางค์ท้ายของธาตหุลังใหเ้ป็น ไ...ด์ ( -ide ) แต่กรณีท่ีธาตตัุวแรกม ี1 อะตอมไมต้่องระบุจำานวนอะตอมของธาตนุัน้ แต่ถ้าธาตตัุวท่ีสองม ี1 อะตอมต้องระบุจำานวนอะตอมของธาตนัุน้...นะค่ะ...

กรอบท่ี 29กรอบสง่

เชญิทำาขอ้สอบ...หลังเรยีนได้เลยนะค่ะ

33

ทำแบบฝึกหัดหลังเรยีนเพื่อควมเข้ใจ

ควรทำคะแนนได้รอ้ยละ 70 ขึน้ไป

โชคดีจงเป็นของนักเรยีนทกุคน

34

แบบทดสอบหลังเรยีน เรื่องพนัธะโคเวเลนซ์

รยวชิวทิยศสตรทั์กษะชวีติ (รหัสวชิ 2000-1301) ใชเ้วล 20 นที

คำสัง่ ให้นักเรยีนเลือกตัวเลือกท่ีถกูต้องท่ีสดุ ทำเครื่องหมย x ลงในชอ่งท่ีตรงกับขอ้ท่ีเลือก ในกระดษคำตอบ1. ขอ้ใดเป็นการเกิดพนัธะโคเวเลนซ์

ก. ธาตโุลหะกับธาตโุลหะนำาเวเลนซอิ์เล็กตรอนมาใชร้ว่มกันเป็นคู่ ๆ

ข. ธาตโุลหะกับธาตอุโลหะนำาเวเลนซอิ์เล็กตรอนมาใชร้ว่มกันเป็นคู่ ๆ

ค.ธาตอุโลหะกับธาตอุโลหะนำาเวเลนซอิ์เล็กตรอนมาใชร้ว่มกันเป็นคู่ ๆ

ง. ธาตโุลหะใหอิ้เล็กตรอนแก่ธาตอุโลหะ

2. จากขอ้มูลต่อไปน้ี โซเดียม( Na ) เป็นธาตหุมูท่ี่ 1, แมกนีเซยีม ( Mg ) อยูห่มูท่ี่2 , คลอรนี( Cl ) เป็น

ธาตหุมูท่ี่ 7 , ธาตคุารบ์อน( C ) อยูห่มูท่ี่ 4 และธาตนีุออน ( Ne ) อยูห่มูท่ี่ 8 ธาตท่ีุสรา้งพนัธะ

โคเวเลนซก์ับธาตคุลอรนีได้ดีท่ีสดุคือธาตใุด

ก. โซเดียม( Na ) ข. แมกนีเซยีม ( Mg ) ค. คารบ์อน( C ) ง. นีออน ( Ne )3. ธาตไุฮโดรเจน ( H ) มเีวเลนซอิ์เล็กตรอนเท่ากับ 1 อิเล็กตรอน , Cl มเีวเลนซอิ์เล็กตรอนเท่ากับ

35

7 อิเล็กตรอน แผนภาพการเกิดพนัธะโคเวเลนซข์อ้ใดถกูต้อง

กH + Cl H Cl ข. H + Cl H Cl

ค. H + Cl H Cl ง. H + Cl H Cl

4. สารประกอบชนิดหนึ่ง ประกอบด้วย ซลัเฟอร ์( S ) 1 อะตอม ฟลอูอรนี ( F) 6 อะตอม เขยีนสตูร โมเลกลุอยา่งไร

ก. S6F1 ข. S1F6 ค. SF6

ง. S6 F5. ขอ้ใดเขยีนสตูรโมเลกลุไมถ่กูต้อง

ก. CO ข. BF3

ค. NO2

ง. O 10 P4

จงใชข้อ้มูลต่อไปน้ีตอบคำาถาม ขอ้ท่ี 6 - 18 ภาษากรกีมดีังน้ี

1 = มอนอ (mono) 2 = ได (di) 3 = ไตร (tri) 4 = เตตระ(tetra)

5 = เพนตะ (penta) 6 = เฮกซะ(hexa) 7 = เฮปตะ(hepta) 8 = ออกตะ (octa)

36

9 = โนนะ(nona) 10 = เดคะ (deca)6. จงอ่านชื่อสารประกอบ H2O ก. ไดไฮโดรเจนไตรออกไซด์

ข. ไดไฮโดรเจนออกไซด์

ค. ไตรไฮโดรเจนไดออกไซด์

ง. ไดไฮโดรเจนมอนออกไซด์

7. จงอ่านชื่อสารประกอบ HF ก. ไฮโดรเจนฟลอูอรนี

ข. ไฮโดรเจนฟลอูอไรด์

ค. ไฮโดรเจนมอนอฟลอูอรนี

ง. ไฮโดรเจนมอนอฟลอูอไรด์

8. จงอ่านชื่อสารประกอบ BCl3 ก. มอนอโบรอนไดคลอไรด์

ข. มอนอโบรอนไตรคลอไรด์

ค. โบรอนไตรคลอรนี

ง. โบรอนไตรคลอไรด์

9. จงอ่านชื่อสารประกอบ SiS2  ก. ซลิิคอนไตรซลัไฟด์     

ข. ซลิิคอนไดซลัไฟด์     

ค. ซลิิคอนไดซลัเฟอร ์    

ง. มอนอซลิิคอนไดซลัไฟด์     

10. จงอ่านชื่อสารประกอบ CO2 ก. คารบ์อนไตรออกไซด์

37

ข. คารบ์อนไดออกไซด์

ค. มอนอคารบ์อนไดออกไซด์

ง. ไดคารบ์อนมอนอกไซด์

11. จงอ่านชื่อสารประกอบ SiCl4 ก. มอนอซลิิคอนเตตระคลอไรด์

ข. มอนอซลิิคอนเตตระคลอรนี

ค. ซลิิคอนเตตระคลอไรด์

ง. ซลิิคอนเพนตะคลอไรด์

12. จงอ่านชื่อสารประกอบ P 4O10 ก. เตตระฟอสฟอรสัเดคะออกไซด์

ข. ฟอสฟอรสัเตตระเดคะออกไซด์

ค. โพแทสเซยีมเตตระออกไซด์

ง. เตตระโพแทสเซยีมเดคะออกไซด์

13. จงอ่านชื่อสารประกอบ N 2O3 ก. ไนโตรเจนไตรออกไซด์

ข. ไดไนโตรเจนไตรออกไซด์

ค. ไตรไนโตรเจนไดออกไซด์

ง. ไนโตรเจนมอนอกไซด์

14. จงอ่านชื่อสารประกอบ PCl5 ก. โพแทสเซยีมเตตระคลอไรด์

ข. โพแทสเซยีมเพนตะคลอไรด์

ค. ฟอสฟอรสัเตตระคลอไรด์

ง. ฟอสฟอรสัเพนตะคลอไรด์

38

15. จงอ่านชื่อสารประกอบ SF6 ก. ซลัเฟอรเ์ฮกซะฟลอูอรนี

ข. ซลัเฟอรเ์ฮกซะฟลอูอไรด์

ค. มอนอซลัเฟอรเ์ฮกซะฟลอูอไรด์

ง. ซลัเฟอรเ์ฮปตะฟลอูอไรด์

16. จงอ่านชื่อสารประกอบ SCl2 ก. มอนอซลัเฟอรไ์ดคลอไรด์

ข. ซลัเฟอรไ์ตรคลอไรด์

ค. ซลัเฟอรไ์ดคลอไรด์

ง. ซลัเฟอรไ์ดคลอรนี

17. จงอ่านชื่อสารประกอบ F 2O ก. ไดฟลอูอรนีมอนอกไซด์

ข. ไดฟลอูอรนีออกไซด์

ค. ไดฟลอูอไรด์มอนอกไซด์

ง. ไดฟลอูอโรมอนอกไซด์

18. สารประกอบในขอ้ใดอ่านผิด   ก.   SiS2  ซลิิคอนไดซลัไฟด์      ข.   F2O  ไดฟลอูอรนีออกไซด์ ค.   BF3   โบรอนไตรฟลอูอไรด์                                     ง .   N2O3  ไดไนโตรเจนไตรออกไซด์

19. ภาษากรกี คำาวา่ ได หมายถึง 2 จงระบุวา่ คารบ์อนไดซลัไฟด์ มีสตูรโมเลกลุอยา่งไร

ก. ClSr2

ข. C2S

39

ค. CS2

ง. CCl2 20. ภาษากรกี คำาวา่ เตตระ หมายถึง 4 จงระบุวา่ คารบ์อนเตตระคลอไรด์ มสีตูรโมเลกลุอยา่งไร

ก. ClCr4

ข. C4Cl2 ค. CCl4 ง. CCl5

เฉลยแบบทดสอบหลังเรยีน เรื่องพนัธะโคเวเลนซ์

1. ค. 11. ค.2. ค. 12. ก.3. ก. 13. ข.4. ค. 14. ง.5. ง. 15. ข.6. ง. 16. ค.7. ง. 17. ก.8. ง. 18. ข.9. ข. 19. ค.10. ง. 20. ค.

40

ขอศิษยร์กั เรยีนดี มศีรสีขุ พน้เศรา้ทกุข ์ปัญญาดี มสีขุสรรค์ เรยีนรูดี้ มสีติ ปัจจุบนั สว่นผลนัน้ ไมก่ังวล เป็นคนพอ สอบไมด่ี เป็นคนดี ดียงัอยู่ มใีจรู ้กายจติ คิดดีหนอ มนีำ้าใจ ซื่อสตัย์ ประหยดัพอ สขุเยน็ก่อ กลูเกื้อ เอ้ือชวีี