1. ความเปนมา

ประเทศเนเธอรแลนดมธรรมเนยมปฏบตทยาวนานเกยวกบการบรณาการระบบตวและคาโดยสาร ในป ค.ศ. 1980 ไดมการเปดตวตวชาต หรอ National Ticket ทคนสามารถใชไดกบรถเมลโดยสารประจ าทาง รถราง และรถไฟใตดนทวประเทศ และซงยงสามารถน าไปใชไดกบบรการรถไฟบางเสนทาง โดยทต วชาตและระบบ คาโดยสารนไดยดการแบงโซนพนทเปนหลก และมประเภทของตวท เหมาะสมส าหรบกลมเปาหมายทกกลม ตงแตตวเทยวเดยวทซอไดบนรถเมล ไปจนถงตวชาตตามฤดส าหรบระบบขนสงสาธารณะทกรปแบบ

นอกจากตวชาตส าหรบการขนสงในเมองและภมภาคแลว ยงมระบบตวและคาโดยสารหนงเดยวส าหรบบรการระบบราง ตวรถไฟสามารถหาซอไดจากทกสถาน และสามารถใชไดกบรถไฟ ทงของผประกอบการรถไฟแหงชาตเนเธอรแลนด หรอ Dutch Railways และผประกอบการในภมภาค

เมอไมนานมาน ไดมกาวใหมเพอพฒนาความสะดวกในการช าระเงน กลาวคอ การเปดตวบตรระบบขนสงสาธารณะอจฉรยะ ในนามของ “OV Chipkaart” เปนบตรอเลกทรอนกสซงสามารถบรรจยอดเงนคงเหลอ จากการเดนทางและสทธดานการขนสง (อาท การเดนทางเทยวเดยว ตวตามฤดกาล ฯลฯ) สามารถน าไปบรรจในบตรส าหรบระบบขนสงสาธารณะทกรปแบบในประเทศเนเธอรแลนด

บตรถกออกแบบส าหรบการอานบตรชนดไรสมผสตามหลกการ “แตะบตรเขาและแตะบตรออก” หรอ “Check-In, Check-Out Principle” และสามารถท าการโหลดขอมลผานชองทางตาง ๆ ไดแก รานคา เครองขายตว และอนเตอรเนต เมอมการท ารายการผานทางอนเตอรเนต ผลตภณฑการเดนทางหรอรายการดงกลาวจะมการตดตง เขาไปในบตรโดยอตโนมตในครงตอไปทบตรถกน าไปใชไมวาผโดยสารจะอยทใดกตาม โดยทเทคโนโลยจะมการจดการในระดบชาต แตผประกอบการขนสงและหนวยงานขนสงสาธารณะเปนผ เตมรายละเอยดเขาไปเอง บตรอจฉรยะขนสงสาธารณะไดมการเปดตวในหลายภมภาคและมการเจาะจงใหแทนทระบบตวชาตและอตรา คาโดยสารทงของรถไฟและรปแบบขนสงอน ๆ

หนวยงาน RET เปนผประกอบการในเมอง Rotterdam ไดเรมเปดตวบตรอจฉรยะรายแรกทละขนตอน ตงแตเดอนกมภาพนธ ค.ศ. 2005 เปนตนมา โดยใหกลมผโดยสารทดสอบกลมเลกเรมการใชบตรในระบบรถไฟใตดน และขยายไปยงบรการอน ๆ

การเปดตวทละขนตอนส าหรบบตรอจฉรยะของหนวยงาน BRT ท าใหมความเปนไปไดทจะแกขอผดพลาดและแกไขปญหาขนพนฐาน โดยใหระบบด าเนนการอยางนาเชอถอนบตงแตชวงเวลาการเปดตวอยางกวางขวาง เปนตนไป นอกจากน ยงเปนการเปดโอกาสใหผโดยสารท าความคนเคยกบระบบดงกลาวอกดวย

บตรอจฉรยะนไดมการเขาไปแทนทบตรอน ๆ ในระบบรถไฟใตดนของเมอง Rotterdam ทงหมด นบตงแตเดอนมกราคม ค.ศ. 2009 และขยายการใชบรการบตรดงกลาวไปยงรถรางและรถเมลโดยสารประจ าทางทงหมด ของเมอง RET นบตงแตเดอนกมภาพนธ ค.ศ. 2010 สวนตวระดบชาตจะไมสามารถใชไดกบระบบขนสงดงกลาวได อกตอไป

นอกจากน ผประกอบการภมภาค Q-buzz และ Connexxion ไดเปลยนมาใชระบบใหมในชวงเวลาเดยวกน และใชควบคไปกบตวระดบชาต ซงการใชระบบคกนไปนจะสนสดลงกตอเมอระบบใหมไดพสจนความนาเชอถอและผโดยสารมความคนเคยกบระบบใหมแลว การเปดตวเชนนจะเกดขนในทอนของประเทศดวย ทงน ไดมการคาดการณวาบตรอจฉรยะขนสงสาธารณะจะเขามาแทนทตวชนดเดมทวประเทศเนเธอรแลนด นบตงแตป ค.ศ. 2011 เปนตนไป

ระบบตวรวมใน “เมองอมสเตอรดม ประเทศเนเธอรแลนด”

- 2 -

รปท 1 เครองอานบตรอจฉรยะ

รปท 2 เครองขายบตรอจฉรยะ

- 3 -

2. รายละเอยดของระบบขนสงสาธารณะ

รปท 3 แผนทโครงขายรถไฟใตดนและรถไฟเมองอมสเตอรดม

2.1 ระบบขนสงในเมอง (Urban) ประกอบดวย 2.1.1 ระบบรถไฟ

เมองอมสเตอรดมมเสนทางและสถานรถไฟทด าเนนการโดยหนวยงานบรษทรถไฟแหงชาตเนเธอรแลนด Nederlandse Spoorwegen หรอ NS ซงมศนยกลางหลกอยทสถานกลางเมองอมสเตอรดม บรเวณมมเมองดานเหนอของใจกลางเมอง ทงน บรเวณดงกลาวยงมบรการระบบรถราง รถเมลโดยสารประจ าทาง เรอขามฟาก และรถไฟใตดนอกดวย

รถไฟทเชอมตอระหวางสถานกลางเมองอมสเตอรดมและทาอากาศยาน Schiphol มเสนทางผานพนท Sloterdijk และพนท Lelylaan

- 4 -

รปท 4 แผนทรถไฟเมองอมสเตอรดม

รปท 5 รถไฟเมองอมสเตอรดม

- 5 -

2.1.2 ระบบรถไฟฟาใตดน (Metro) เมองอมสเตอรดม ระบบรถไฟฟาใตดนเมองอมสเตอรดม มจ านวนทงหมด 4 เสนทาง ความยาวรวม 41 กโลเมตร และ

มปรมาณผโดยสาร 181,000 คนตอวน (ขอมล ป ค.ศ. 2015)

รปท 6 แผนทโครงขายรถไฟใตดน (Metro) เมองอมสเตอรดม

รปท 7 รถไฟใตดน (Metro) เมองอมสเตอรดม

- 6 -

2.1.3 ระบบรถราง (Tram) รถรางเมองอมสเตอรดม มจ านวนทงหมด 15 เสนทาง ความยาวรวม 80.5 กโลเมตร และมปรมาณ

ผโดยสาร 113.10 ลานคนตอป (ขอมล ป ค.ศ. 2015)

รปท 8 โครงขายรถรางเมองอมสเตอรดม

รปท 9 รถรางเมองอมสเตอรดม

- 7 -

2.1.4 ระบบรถเมลโดยสารประจ าทาง รถเมลโดยสารประจ าทางเมองอมสเตอรดม มจ านวนทงหมด 45 เสนทาง และมปรมาณผโดยสาร

47.7 ลานคนตอป (ขอมล ป ค.ศ. 2015) ผโดยสารรถเมลโดยสารประจ าทางเมองอมสเตอรดม สามารถซอตวเทยวเดยวหรอตวหนงชวโมงได

โดยตรงจากพนกงานขบรถเมล ซงรถเมลทกคนมเครองอานบตร ทงขาขนและขาลง ทงน ผโดยสารทถอบตรอจฉรยะขนสงสาธารณะ หรอ OV-Chipkaart สามารถเดนทางไดอยางประหยดมากขน โดยช าระเงนตามระยะทางทเดนทางจรง

รปท 10 รถเมลโดยสารประจ าทางเมองอมสเตอรดม

2.1.5 เรอขามฟาก เมองอมสเตอรดมมบรการเรอขามฟากทองถนฟรจ านวนหนงในแมน า IJ ซงเชอมเมองเขากบบรเวณ

ดานเหนอของอมสเตอรดม หรอ Amsterdam Noord เรอขามฟากดงกลาว ด าเนนการโดยหนวยงานบรษทขนสงเทศบาลเมองอมสเตอรดม GVB

รปท 11 แผนทโครงขายเรอขามฟากเมองอมสเตอรดม

- 8 -

รปท 12 เรอขามฟากเมองอมสเตอรดม

2.2 จดเชอมตอโครงขายระบบขนสงสาธารณะ (Public Transit Interchange) Amsterdam Centraal Station หรอสถานรถไฟกลางเมองอมสเตอรดม เปนสถานส าคญทจดหา

การบรการเพอเขาถงใจกลางเมองไดอยางรวดเรว สถานปลายทางแหงนไมเพยงแคใหบรการรถไฟในทกทศทาง แตยงมการเชอมตอโดยตรงกบการใหบรการรถเมลโดยสารประจ าทาง รถราง รถไฟใตดน และเรอขามฟากอกดวย

เนองจากตวกระดาษดงเดมจะยงคงมใชส าหรบบางเทยวเดนทางโดยรถไฟ เชน การเดนทางระหวางประเทศหรอในกรณของตวอเลกทรอนกสแลว ดงนน อยางนอยอปกรณกนทางเขาสถานหนงทางจะตองตดตงทงอปกรณ อานบตร OV-chipkaart และอปกรณอานรหสบารโคด (Barcode Reader) ซงอปกรณตวหลงนสามารถใชเปดไมกนโดยการสแกนรหสบารโคดสเหลยม (Square Barcode) ทอยบนตวกระดาษ

รปท 13 อปกรณกนทางเขาสถานกลาง Amsterdam Centraal

- 9 -

รปท 14 อปกรณกนทางเขาสถานรถไฟใตดน Amsterdam Venserpolder Metrostation

3. รปแบบการใหบรการ

3.1 ระบบตวทใช/ลกษณะของตว (Technology) ระบบตวใชบตรอจฉรยะไรสมผส (Contactless Smart Cards) โดยบตร OV-chipkaarts รนแรก ๆ

ยดเทคโนโลย Mifare เปนหลก ซงผลตโดยบรษท NXP Semiconductors รปแบบบตรนรนาม (Anonymous) และ สวนตว (Personal) ใชชพ Mifare Classic 4K ซงปองกนการเขาถงโดยผดกฎหมายดวยกญแจความปลอดภย (Security Keys) ส าหรบบตรทใชครงเดยวแลวทงนน ใชชพรน Mifare Ultralight ทประหยดกวาและไมมการเขารหส (Encryption) ซงสามารถอานไดทวไป

การเขารหส (Encryption Algorithm) Mifare Crypto-1 พบวา ถกปลดรหสไดในป ค.ศ. 2007 จากรายงานการเจาะระบบ ตอมาในป ค.ศ. 2010 และ 2011 ไดมการวพากษวจารณในเชงเทคนคหลายครง ท าใหเหนไดชดวาเทคโนโลยชพดงเดมมความปลอดภยไมเพยงพอ

ป ค.ศ. 2011 ถง 2012 ผประกอบการบตร TLS ไดออกบตรทยดระบบควบคมของ Infineon SLE 66 (Infineon SLE 66 microcontroller) ทปองกนการฉอโกงไดดกวาเปนหลก และในป ค.ศ. 2012 TLS ไดยกระดบมาใชเทคโนโลยของ Infineon SLE 77 แทน

ระบบบตร OV-chipkaart เทคโนโลยทอยเบองหลงระบบบตร OV-chipkaart ท าจากระบบ Translink Central Back Office (CBO)

และระบบของบรษทขนสงสาธารณะทเกยวของ โดยมองคประกอบ ดงน (1) สวนประกอบดานเทคนค (technical components) (ฮารดแวร, มดเดลแวร และ ซอฟทแวร) (2) สวนประกอบดานโครงสรางพนฐาน (infrastructural components) (ทตงทางกายภาพและทรพยากรอน ๆ)

ทเชอมตอโดยตรงกบสวนประกอบดานเทคนค (เชน การจดเกบกญแจความปลอดภย หรอ storage of security keys)

- 10 -

(3) การเชอมตอโครงขาย (network connections) (4) ขอมลทมการประมวลผลโดยระบบตาง ๆ (data that is processed by the systems) (5) การเชอมตอกบระบบอน ๆ (interfaces with other systems) (6) ขอมลเกยวกบขอก าหนด การใชและการจดการระบบบตร OV-chipkaart ทงหมด (information

about the specifications, use and management of the complete OV-chipkaart system) (7) กระบวนการใช (use processes) (8) กระบวนการการจดการส าหรบการจดท าและการบ ารงรกษาสวนประกอบดานเทคนคและการเชอมตอ

โครงข าย (management processes for the implementation and maintenance of technical components and network connections)

(9) องคกรทเกยวของในกระบวนการดงกลาว (organisations involved in these processes) (10) สถาปตยกรรมเปด (Open architecture)

ระบบบตร OV-chipkaart ผจดหาอปกรณมอสระทจะพฒนาอปกรณของตวเอง อยางไรกด อปกรณจะตองบรรลตามขอก าหนดทจดตงขนโดยบรษท Translink ในเอกสารขอก าหนดสถาปตยกรรมเปด (Specification Document Open Architecture) โดยระบบบตร OV-chipkaart ประกอบดวย 5 ระดบ ดงน

ระดบ 0 : บตร OV-chipkaart เปนบตรไรสมผส ทซงเครดตและผลตภณฑการเดนทางใด ๆ (เชน บตรผานรายเดอน) สามารถ

จดใส (โหลด) เขาไปได ระดบ 1 : อปกรณธรกรรม ณ ระดบผโดยสาร

เปนอปกรณทสนบสนนการขายและการเตมเงนในบตร OV-chipkaarts รวมถงกระบวนการเขาถง การลงทะเบยน และการตดตามภายในระบบบตร OV-chipkaart ซงรวมถง :

- อปกรณการขายและการเตมเงน - เครองอานบตรส าหรบการแตะเขา (การบนทกการขนรถ) และ/หรอ การแตะออก (การบนทก

การลงจากรถ) - คอมพวเตอรในรถเพอควบคมเครองอานในตวรถ - ประต/ไมกน ทางเขา (ณ สถานรถไฟใตดนและสถานรถไฟทตดตง ประต/ไมกน ทางเขา) - อปกรณอานขอมล (เพออานขอมลในบตร OV-chipkaart) - เครองอานบตรส าหรบการยกระดบจากชนสองขนเปนชนหนง และ อปกรณส าหรบตรวจตว

ระดบ 2 : ระบบคอมพวเตอรทควบคมอปกรณ ณ สถานของผประกอบการขนสงสาธารณะแตละราย เปนระบบคอมพวเตอรทควบคมอปกรณ ระดบ 1 ณ สถานทตาง ๆ (สถาน โรงรถ และทจอด

รถไฟ) ระบบฯ จะท าการจดเกบขอมลจากอปกรณน (ชวคราว) Level 3 : ระบบกลางส าหรบผประกอบการขนสงสาธารณะแตละราย ดงน

- ระบบควบคมระดบบรษท - ค าจ ากดความของคา ขอบขาย/parameter ของระบบ

- 11 -

- การบรหารจดการอปกรณ - การจดการโปรแกรมประยกตใช - การสอสารกบระบบ Central Back Office system ของ Translink - การจดเกบขอมลการลงทะเบยนและขอมลธรกรรมส าหรบชวงเวลาเฉพาะ - การสอสารกบระบบอน ๆ ทบรษท - การจดการฉกเฉน ประต/ไมกน ทางเขา

Level 4 : ระบบ Central Back Office system ของ Translink (Translink Central Back Office (CBO) system)

เปนการสงขอมลผานระบบบรหารจดการรายไดกลาง (Central Clearing House System หรอ CCHS) ระบบนมการเชอมตอกบระบบกลางของบรษทขนสงสาธารณะ (ระดบ 3) และระบบของสถาบนการเงน ทเกยวของ โดย CCHS มหนาท ดงน

- การบนทกและตรวจสอบความถกตองของธรกรรมบตร OV-chipkaart - การด าเนนการลางบญชและช าระบญช - การจดการรายชอบญชด า - การสรางเอกสารสรปธรกรรม - การปรบและจดการผลตภณฑการเดนทาง - การจดสงรายละเอยดขอมล

3.1.1 ตวรวม (Common Ticket) บตรอจฉรยะไรสมผส (Contactless Smart Cards)

รปท 15 บตรอจฉรยะ OV-chipkaart (ซาย บตรสวนตว/Personal และ ขวา บตรนรนาม/Anonymous)

- 12 -

รายละเอยดขอมลบตร OV-chipkaart

เปดตวครงแรก ในป ค.ศ. 2005 เทคโนโลย Infineon SLE 77 ผด าเนนการ หนวยงาน Trans Link Systems (TLS) ผจดการ NS, Connexxion, GVB, HTM และ RET สกลเงน ยโร (€4, €10 หรอ €20 ขนอยกบเงนเตมขนต ารปแบบการเดนทาง €150 เงน

เตมขนสงสด) มลคาทบรรจ การเดนทางดวยสน เช อ ('reizen op saldo') หรอผลตภณฑการเดนทาง

('reisproduct') การเตมเงน เตมเงนแบบอตโนมต ('automatisch opladen') การใชบรการ สามารถใชไดกบระบบขนสงสาธารณะทกรปแบบบนผนแผนดนใหญเนเธอรแลนด การขาย ออนไลน

ตามสถานรถไฟและรถไฟใตดน บนรถ/On board (รถเมลและรถราง เทานน) แผงขายหนงสอพมพ ซบเปอรมารเกต/supermarket

เวบไซต OV-chipkaart.nl

บตร OV-chipkaart (ยอมาจาก Openbaar Vervoer-chipkaart แปลวา บตรอจฉรยะระบบขนสงสาธารณะ) เปนระบบบตรอจฉรยะทใชส าหรบระบบขนสงสาธารณะทงหมดในประเทศเนเธอรแลนด เรมเปดตวทรถไฟใตดนเมอง Rotterdam เมอเดอนเมษายน ค.ศ. 2005 ภายหลงไดมการเปดตวไปท พนทและรปแบบ การเดนทางอน ๆ โดยทระบบใหมนไดเขาไปแทนทระบบบตร strippenkaart ของชาตส าหรบรถเมล รถราง และรถไฟใตดนในป ค.ศ. 2011 และระบบตวกระดาษส าหรบการเดนทางโดยรถไฟเมอเดอนกรกฎาคม ค.ศ. 2014

ประเภทบตร OV-chipkaart มจ านวน 3 รปแบบ คอ (1) บตร OV-chipkaart ท ใชแลวทง ส าหรบใชครงเดยวหรอระยะสน เหมาะส าหรบผโดยสาร

ไมประจ า เชน นกทองเทยว (2) บตร OV-chipkaart นรนาม (anonymous) (3) บตร OV-chipkaart สวนตว (personal) ทงน บตร OV-chipkaart นรนาม (anonymous) และบตร OV-chipkaart สวนตว (personal)

เหมาะส าหรบผท เดนทางบอย ซงจะมอายการใชงาน 5 ป โดยสามารถใชเพอการเดนทางในระบบขนสงของหนวยงาน GVB รวมถงบรษทขนสงอน ๆ ในประเทศเนเธอรแลนด และรถไฟดวย นอกจากน บตรดงกลาวยงสามารถใชเปนบตรเตมเงนได หรอทรจกกนในนามของกระเปาเงนอเลกทรอนกส หรอ e-purse

- 13 -

บตร OV-chipkaart สวนตว (personal) มคณลกษณะ ดงน (1) สามารถตดตงผลตภณฑการเดนทางทงหมดใสเขาไปในบตร OV-chipkaart สวนตว รวมถง

ตวตามฤดกาล (2) สามารถเลอกใหมการเตมเงนอตโนมต ซงรบรองวาคณจะมยอดเงนเหลอทเพยงพอในบตรของคณ (3) ถาคณท าบตรหายหรอบตรถกขโมย คณสามารถกนไมใหใครใชบตรได (4) บตรสวนตวจ าเปนส าหรบการลดหยอนคาโดยสารทยดอายเปนหลก ส าหรบเดกทมอายระหวาง

4-11 ป และ ผสงอายทอาย 65 ปขนไป (5) บตรสวนตวสามารถใชไดเปนเวลาหาป บตร OV-chipkaart นรนาม (anonymous) มคณลกษณะ ดงน (1) บตรนไมใชบตรสวนตว (2) ทงผถอบตรและผอนอาจใชบตรนได (แตไมใชระหวางชวงการเดนทางเดยวกน) (3) ภายหลงการซอบตรนและการเตมเงนหรอผลตภณฑการเดนทาง บตรจะพรอมใชงาน (4) บตรนรนามสามารถใชไดเปนเวลาสถงหาป (5) บตร OV-chipkaart นรนามสามารถหาซอไดท GVB Tickets & Info ซ งเปนจดใหบรการ

หนวยงาน GVB และทเครองขายตวทสถานและจดจอดรถไฟใตดนทงหมด

3.1.2 ตวเทยวเดยว (Single Ticket)

เปนตวกระดาษอจฉรยะ หากผโดยสารไมมบตร OV-chipkaart สามารถซอตวกระดาษอจฉรยะได โดยบตรดงกลาวจะมการตดตงผลตภณฑการเดนทางไวกอนหนา ตวกระดาษอจฉรยะจะใชส าหรบการเดนทาง เปนเวลาเฉพาะ เชน 1 วน (24 ชวโมง) และภายหลงจากผลตภณฑการเดนทางถกใชหมด บตรจะไมสามารถใชได อกตอไป

ทงน บตร OV-chipkaart กระดาษของหนวยงาน GVB สามารถใชไดเฉพาะกบระบบขนสงสาธารณะของหนวยงาน GVB ตามทไดประกาศ โดยผโดยสารทใชบตรดงกลาวจะตองแตะเขาและแตะออกทกครงทใชบรการ หากลมแตะเขาและแตะออก บตรดงกลาวจะใชไมไดและไมสามารถเดนทางได

3.2 การคดอตราคาโดยสาร

คาโดยสารคดตามระยะทาง (Distance based fares) อตราคาโดยสารตงแตวนท 1 มกราคม ป ค.ศ. 2016 เปนตนไป จะมราคาใหมส าหรบผลตภณฑการเดนทาง

บางอยาง ส าหรบเดกทมอายไมเกน 4 ป สามารถเดนทางไดฟร สวนเดกอายตงแต 4-11 ป และผสงอายตงแต 65 ปขนไป จะไดรบสวนลดอตราคาโดยสารส าหรบการเดนทางทยงคงมยอดเงนในบตร

การเดนทางดวยกระเป า เงน อ เลกทรอนกสด วยส วนลดตามอายสามารถกระท าได โดยการใช บตร OV-chipkaart สวนตว

- 14 -

ตวตามฤดกาล ส าหรบตวตามฤดกาลนน ผโดยสารทไดรบสวนลดอตราคาโดยสาร ไดแก เดก ซงมอายตงแต 4 -18 ป และผสงอายทมอายตงแต 65 ป ขนไป

กระเปาสตางคอเลกทรอนกส เดนทางโดยมยอดเงนในบตร (E-purse traveling on a balance) ดงน อตราเตมราคา (full rate) € 0.154 per km อตราพนฐานเตมราคา (full base rate) € 0.89 ลดราคา (reduced rate) € 0.102 per km ลดราคาอตราพนฐาน (reduced base rate) € 0.59 อตราคาตวชวโมง / ตววน (Hour tickets / Day tickets) ดงน GVB 1 ชวโมง (GVB 1 hour) € 2.90 GVB 1 วน / 24 ชวโมง (GVB 1 day / 24 hours) € 7.50 GVB เดก 1 วน / 24 ชวโมง (GVB child 1 day / 24 hours) € 2.50 GVB 2 วน / 48 ชวโมง (GVB 2 days / 48 hours) € 12.50 GVB 3 วน / 72 ชวโมง (GVB 3 days / 72 hours) € 17.00 GVB 4 วน / 96 ชวโมง (GVB 4 days / 96 hours) € 21.50 GVB 6 วน / 144 ชวโมง (GVB 5 days / 120 hours) € 26.50 GVB 6 วน / 144 ชวโมง (GVB 6 days / 144 hours) € 30.00 GVB 7 วน / 168 ชวโมง (GVB 7 days / 168 hours) € 33.00 อตราคาตวจกรยาน (Bicycle tickets) ดงน GVB จกรยาน 1 ชวโมง (GVB 1 hour bicycle) € 4.60 ราคาเสรมส าหรบจกรยาน มผล 1 วน (Bicycle supplement 1 day validity) € 1.70 อตราคาโดยสารรถเมลเทยวกลางคน (Night bus) ดงน GVB 1 เทยว € 4.50 GVB 12 เทยว € 34.00 โครงขายชวงกลางคน มหานครอมสเตอรดม (Night network greater A'dam) € 8.00 อตราคาตวตามฤดกาลในโซนหนวยงาน GVB (GVB Zone season ticket) ส าหรบโซน 5700 - 5710 -

5711 - 5712 - 5713 - 5714 - 5715 – 5725 ดงน รายเดอน เตมราคา (full-rate monthly) € 46.00 รายเดอน ลดราคา (reduced-rate monthly) € 30.50 อตราคาโดยสารตวฤดกาลรายป เทากบจ านวนเดอน x 10 อตราคาตวฤดกาลหนวยงาน GVB เทานน (GVB Only season ticket) ดงน รายเดอน เตมราคา (full-rate monthly) € 91.00 รายเดอน ลดราคา (reduced-rate monthly) € 60.00 อตราคาโดยสารตวฤดกาลรายป เทากบจ านวนเดอน x 10

- 15 -

Randstad Noord Zone ตวเตมราคาตามฤดกาล (season ticket full rate) ดงน 1 ดาว รายเดอน € 50.20 2 ดาว รายเดอน € 81.50 3 ดาว รายเดอน € 121.90 4 ดาว รายเดอน € 159.10 5 ดาว รายเดอน € 197.30 6 ดาว รายเดอน € 234.20 อตราคาโดยสารตวฤดกาลรายป เทากบจ านวนเดอน x 10 Randstad Noord Zone ตวลดราคาตามฤดกาล (season ticket reduced rate) ดงน 1 ดาว รายเดอน € 32.60 2 ดาว รายเดอน € 53.00 3 ดาว รายเดอน € 79.00 4 ดาว รายเดอน € 103.50 5 ดาว รายเดอน € 123.80 6 ดาว รายเดอน € 148.00 อตราคาโดยสารตวฤดกาลรายป เทากบจ านวนเดอน x 10 Altijd Korting (การลดราคาส าหรบผทเดนทางบอย) รายเดอน เตมราคา (monthly full rate) € 17.50 + 20% โดยลดราคาส าหรบการเดนทางดวยยอดเงน

ในกระเปาเงนอเลกทรอนกส (e-purse balance นอกเหนอจากอตราสวนลดใด ๆ) ส าหรบนกศกษามสวนลด 40% ราคารายป คอ ราคารายเดอนคณดวย 10 (x 10)

OV Voordeel รายเดอน (monthly OV Voordeel) € 11.00 Altijd ลดราคา 20% ส าหรบการเดนทางทใชรถเมล รถราง และรถไฟใตดน (ไมมการลดราคาตามอายและไมมความผนแปรตามอาย)

ตวฤดกาลโครงขาย (Network season ticket) ดงน รายเดอน เตมราคา (full-rate monthly) € 276.60 รายเดอน ลดราคา (reduced-rate monthly) € 182.55 annual season ticket fare is month amount X 10

3.3 หนวยงานทรบผดชอบการด าเนนงานระบบตว (Organization) (1) หนวยงาน Trans Link Systems (TLS) จดตงขนโดยบรษทขนสงสาธารณะของประเทศเนเธอรแลนด

ทใหญทสด 5 แหง ซงเปนผจดท าระบบช าระเงนระบบเดยวส าหรบระบบขนสงสาธารณะ โดยท างานรวมกบผประกอบการทเกยวของเพอด าเนนการจดหาบตร OV-chipkaart ใหกบผใชระบบขนสงสาธารณะในประเทศเนเธอรแลนด ทงน บตร OV-chipkaart สามารถใชไดกบรถเมล รถไฟใตดน รถราง และรถไฟ

- 16 -

(2) หนวยงาน Gemeentelijk Vervoerbedrijf หรอ GVB เปนผประกอบการขนสงสาธารณะของเทศบาลเมองอมสเตอรดม เมองหลวงของประเทศเนเธอรแลนด โดยด าเนนการรถไฟใตดน รถราง รถเมลโดยสารประจ าทาง และเรอขามฟากในเขตมหานครอมสเตอรดม หรอ Amsterdam Metropolitan Area นบตงแต ป ค.ศ. 2012 โดยหนวยงาน GVB ไดกลายเปนบรษทเอกชนท ม เมองอมสเตอรดมเปนเจาของท งหมดในป ค.ศ. 2007 และด าเนนการใหบรการขนสงสาธารณะภายใตสญญาการเจรจาจนถงป ค.ศ. 2017 อยางตอเนอง

4. ขอเสนอแนะ/ขอคดเหน 4.1 การจดท าระบบตวรวม OV-chipkaart ของเมองอมสเตอรดม ประเทศเนเธอรแลนด ส าเรจลลวงดวยด

ในป ค.ศ. 2014 โดยกระบวนการไดเรมขนเมอป ค.ศ. 2005 รวมเวลาด าเนนการประมาณ 10 ป ดวยตนทนท เกนงบประมาณทตงไวเดม เกดความลาชาเพราะปญหาเชงเทคนค ปญหาดานการวางแผนและการประสานงาน ประเทศเนเธอรแลนดเกดการตอตานจากกลมผบรโภคและนกการเมอง เพราะความกงวลดานความปลอดภยและความเปนมตรกบผใชท าใหการสนบสนนจากประชาชนลดลง อยางไรกตาม เมอประชาชนชาวเนเธอรแลนด มความคนเคยกบระบบตวรวมแลว ระดบความพงพอใจของผใชบตรมอตราเพมขนอยางตอเนอง ซงระบบตวรวม ของไทยทก าลงจะเกดขนกนาจะมทศทางทดและไดรบการตอบรบทดในระยะยาวเชนกน

4.2 ปญหาเกยวกบพฤตกรรมการใชบรการบตรอจฉรยะไมถกตอง คอ ผใชบรการบตรอจฉรยะ OV-chipkaart ของเนเธอรแลนด แตะบตรเขาแตไมแตะ/ลมแตะบตรขาออกจากระบบเปด เชน รถเมลดวนพเศษ BRT และรถเมลโดยสารประจ าทาง ทงรถปรบอากาศและรถรอน ทเนเธอรแลนดผโดยสารไมประจ ารอยละ 2 และผโดยสารประจ ารอยละ 0.5 ลมแตะบตรออก ถงแมวาผโดยสารสามารถขอคนเงนมดจ า แตหลายคนไมรตววาไมไดแตะบตรออก นอกจากนน ขนตอนการขอเงนคนตองยนเอกสารขอคนเงนหรอกรอกแบบฟอรมออนไลนกบบรษทผประกอบการ ทเกยวของ ซงส าหรบผโดยสารบางคนเหนวาเปนเรองทยงยาก เมอเปรยบเทยบกบจ านวนเงนทหายไป ผลการศกษาทจดท าโดยหนวยงานอสระ พบวา ปญหาการลม/ไมแตะบตรออกจากรถโดยสารสาธารณะ ท าใหบรษทผประกอบการไดก าไรถงปละ 23 ลานยโร โดยผประกอบการรถไฟหลกไดไปประมาณครงหนง แนนอนวาผประกอบการจะตองเคลอบแคลงตวเลขเงนจ านวนมากน โดยอางวาปรมาณจรงไมนาจะเกน 2-3 ลานยโร และ ยงเตมใจทจะชดเชยเงนมดจ าทสญหายไป ส าหรบระบบตวรวมของประเทศไทย ควรเตรยมตวส าหรบปญหาน ทอาจจะเกดขน ถาใชระบบแตะบตรเขาแตะบตรออก ยกเวน จะลองใชวธระบบ Sensor ทสามารถกระตนเปดและปดเวลาผโดยสารเดนผานไมกนททางเขาออกระบบขนสงสาธารณะ ซงขณะนมบางประเทศอยระหวางทดลองใชระบบดงกลาว

4.3 ประเดนดานความเปนสวนตว ผประกอบการจะตองไมใชขอมลสวนตวของผโดยสารผลเพอประโยชน ดานการตลาดของผประกอบการเอง โดยจะ ไมเรยกรอง/บงคบใหผสมครบตรทไมลงทะเบยน (Anonymous) ใหตองใสทอยอเมลก ากบกอนเปดใชบตร

4.4 ประเดนความปลอดภยของบตร เดมบตร OV-chipkaart ใชชพ MIFARE ของเนเธอรแลนดเอง แตภายหลงพอบตรถกเจาะระบบได จงเปลยนมาใชชพทผลตโดยบรษท Infineon ของเยอรมนแทน ซงระบบตวรวม หรอ “บตรแมงมม” ของประเทศไทย ควรจะตองด าเนนการตรวจสอบเรองระบบความปลอดภยของบตรใหละเอยดถถวนวาชพของบตร “แมงมม” จะไมมจดออนถกเจาะขอมลบตรได