1

กาวสบรบทใหมของอตสาหกรรมออยและน าตาลไทย

โรจนลกษณ ปรชา มนสชย จงตระกล

คมสนต ศรคงเพชร วชรพงศ รชตเวชกล

บทสรป

อตสาหกรรมออยและน าตาลเปนหนงในอตสาหกรรมแปรรปสนคาเกษตรทสาคญของไทย ในแตละปสรางรายไดใหแกเกษตรกรผปลกออยกวา 430,000 ครวเรอน รวมถงผประกอบการและแรงงาน ในอตสาหกรรมอนทเกยวของอกจานวนมาก คดเปนมลคากวา 250,000 ลานบาท ทผานมาอตสาหกรรมออยและน าตาลของไทยมการพฒนาและเตบโตอยางตอเนอง ซงเปนผลจากความรวมมอของผเลนในประเทศ ไมวาจะเปนการกาหนดรปแบบการจดสรรผลประโยชนทชดเจน ซงชวยลดความขดแยงและรกษาสมดลอานาจตอรองระหวางเกษตรกรและโรงงานน าตาล รวมถงความสมพนธในลกษณะ Contract farming ทชวยลดความเสยงดานตลาด (Market risk) ในการขายผลผลตของเกษตรกร และการซ อวตถดบของโรงงานน าตาล

นอกจากความรวมมอของผ เลนในประเทศแลว ยงมปจจยแวดลอมภายนอกท เอ อตออตสาหกรรมออยและน าตาลไทย อาท การทผสงออกน าตาลรายใหญของโลก ไดแก บราซล ไทย และออสเตรเลย กระจายตวในแตละภมภาคทตางกน ทาใหผสงออกแตละรายสามารถครองสวนแบงตลาดในภมภาคของตนได ซงเปนผลจาก 2 ปจจย คอ ตนทนคาขนสงและขอตกลงการคาเสร โดยตลาดสงออกน าตาลหลกของไทยเปนประเทศในภมภาคเอเชยและกลมอาเซยนทมแนวโนมการบรโภคน าตาลสงข นตอเนอง

จากผลของความรวมมอในประเทศและปจจยแวดลอมภายนอกทเอ อ ทาให ธรกจน าตาลมความสามารถในการสรางรายไดอยในเกณฑดท งจากธรกจหลกและธรกจทเกยวเนอง จนสงผลใหธรกจน าตาลสามารถนาผลกาไรไปตอยอด โดยการขยายโรงงานและการลงทนไปสผลตภณฑอนๆ มากข น โดยเฉพาะธรกจพลงงาน อยางไรกตาม อตสาหกรรมออยและน าตาลของไทยยงตองเผชญกบความทาทายจากความผนผวนของราคาน าตาลในตลาดโลก การแขงขนดานการสงออกทสงข นจากผสงออกรายใหญทตองการเขามามสวนแบงในตลาดภมภาคเอเชยมากข น และการเปลยนแปลงโครงสรางระบบการบรหารจดการผลประโยชนในประเทศ ทาใหผเลนในอตสาหกรรมน ตองปรบตว โดยการพฒนาและยกระดบอตสาหกรรมตลอดหวงโซอปทาน เพอการเตบโตของอตสาหกรรมออยและน าตาลของไทยอยางยงยนตอไป

บทความน เปนความเหนของผเขยน จงไมจาเปนตองสอดคลองกบความเหนของธนาคารแหงประเทศไทย

2

1. บทนา

อตสาหกรรมออยและน าตาลเปนหนงในอตสาหกรรมแปรรปสนคาเกษตรทสาคญของไทย สามารถสรางรายไดจากการจาหนายน าตาลและผลตภณฑทเกยวของไดถงปละกวา 250,0001 ลานบาท คดเปนสดสวนสงถงรอยละ 21 ของ GDP ภาคเกษตร หรอสงถงรอยละ 48 ของ GDP ภาคอตสาหกรรมอาหาร ท งน ในป 2559 ไทยมมลคาการสงออกน าตาลและผลตภณฑสงถง 2,573.42 ลานดอลลาร สรอ. ซงจดเปนสนคาสงออกสาคญลาดบท 13 ของไทย และเปนสนคาสงออกสาคญลาดบ 3 ในกลมสนคาเกษตรรองจากยางพาราและขาว นอกจากน อตสาหกรรมออยและน าตาลยงเปนแหลงสรางงานและสรางรายไดใหแกเกษตรกรผปลกออยกวา 427,3953 ครวเรอน หรอคดเปนจานวนประชากรกวา 927,447 คน รวมถงแรงงานอกเปนจานวนมากในอตสาหกรรมอนทเกยวของ อาท อตสาหกรรมอาหารและเครองดม อตสาหกรรมไฟฟา อตสาหกรรมพลงงาน และอตสาหกรรมเคมภณฑ เปนตน

จากความสาคญดงกลาวขางตน ทาใหอตสาหกรรมออยและน าตาลเปนอตสาหกรรมทมบทบาทตอการพฒนาเศรษฐกจอยางมาก นอกจากน อตสาหกรรมดงกลาวยงถกมองวาเปนอตสาหกรรมตนแบบทสามารถขบเคลอนไปสอตสาหกรรมแหงอนาคตหรอ New S-Curve โดยใชวตถดบทางการเกษตรทเปนจดแขงของประเทศ ผานการใชนวตกรรมและเทคโนโลยการผลตสมยใหม รวมถงการบรหารจดการทมประสทธภาพต งแตการเพาะปลกของเกษตรกรไปจนถงกระบวนการผลตของโรงงานอตสาหกรรม เพอสรางมลคาเพมใหกบสนคาเกษตร ซงเปนการตอบโจทยการพฒนาประเทศดานเกษตรกรรมในโลกยค 4.0

บทความน เปนสวนหนงของเอกสารประกอบการสมมนาวชาการ (Seminar Background Paper) เนองในโอกาสครบรอบ 49 ป ธนาคารแหงประเทศไทย สานกงานภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (ธปท. สภอ.) ภายใตหวขอ “อตสาหกรรมออยและน าตาลกบการปฏวตอตสาหกรรมเกษตร” โดยบทความฉบบน จะนาเสนอมมมองตางๆ ทนาสนใจเกยวอตสาหกรรมออยและน าตาลไทย อาท ศกยภาพและโอกาสของอตสาหกรรม ความเชอมโยงของผเลนตางๆ ในระบบ ตลอดจนทศทางการพฒนาอตสาหกรรมและความ ทาทายทจะเกดข นในระยะตอไป

1 ขอมลจากสานกงานคณะกรรมการออยและน าตาลทราย งบการเงนของธรกจน าตาลทเผยแพรในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย และประมวลขอมลโดยธนาคารแหงประเทศไทย สานกงานภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (ธปท. สภอ.) 2 ขอมลจาก Trade map 3 ขอมลจากกรมสงเสรมการเกษตร

3

2. บทบาทของอตสาหกรรมออยและน าตาลไทยในบรบทโลกปจจบน

น าตาลทบรโภคกนในปจจบนประมาณรอยละ 704 ของผลผลตน าตาลท งหมด ผลตมาจากออย ซงประเทศผผลตสวนใหญเปนประเทศทอยในเขตรอนหรอกงรอน เชน ประเทศในแถบเอเชยและอเมรกาใต สวนอกรอยละ 30 ผลตจากตนบท ซงผผลตสวนใหญจะอยในภมภาคทมอณหภมปานกลาง เชน ประเทศในแถบยโรปและบางสวนของสหรฐฯ ท งน ประเทศทมอทธพลตอตลาดน าตาลโลกมากทสด คอ บราซล โดยในดานการผลตบราซลมสดสวนสงถงรอยละ 22 ของผลผลตน าตาลโลก (ปรมาณการผลตน าตาลโลกเฉลย ปละประมาณ 1745 ลานตน) รองลงมา ไดแก อนเดย กลมอย และไทย ทมสดสวนปรมาณการผลตรอยละ 14 รอยละ 9 และรอยละ 6 ของผลผลตน าตาลโลกตามลาดบ

รปท 1: บทบาทของประเทศตางๆ ในตลาดน าตาลโลก

ทมา : Economist Intelligence Unit (EIU), Trade map และรวบรวมโดยธนาคารแหงประเทศไทย ส านกงาน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (ธปท. สภอ.)

4 ขอมลจาก Sucrose.com 5 ขอมลการผลต การบรโภค และการสงออกน าตาลของโลกเฉลย 5 ปยอนหลงจาก United States Department of Agriculture (USDA)

4

ดานการบรโภค อนเดยเปนประเทศทบรโภคน าตาลมากทสดในโลก โดยมสดสวนสงถง รอยละ 16 ของการบรโภคน าตาลท งหมดของโลก (ปรมาณการบรโภคน าตาลโลกเฉลยปละประมาณ 167 ลานตน) ถงแมอนเดยจะสามารถผลตน าตาลไดมากเปนอนดบ 2 ของโลกรองจากบราซล แตความตองการบรโภคน าตาลในประเทศทสงมาก ทาใหอนเดยตองนาเขาน าตาลจากตางประเทศบอยคร ง สวนประเทศทมสดสวนการบรโภคน าตาลรองจากอนเดย ไดแก กลมอย และประเทศในแถบแอฟรกา โดยมสดสวนประมาณรอยละ 11 ของการบรโภคน าตาลโลก

สาหรบดานการสงออก ปรมาณการสงออกน าตาลโลกเฉลยปละประมาณ 56 ลานตน ซงเกอบครงหนงเปนการสงออกของประเทศบราซล แมไทยจะเปนประเทศทมปรมาณสงออกน าตาลมากเปนอนดบ 2 ของโลก แตกมสดสวนเพยงรอยละ 14 ของปรมาณการสงออกท งหมด ซงตากวาบราซลคอนขางมาก ขณะทประเทศทมปรมาณการสงออกมากเปนอนดบ 3 ไดแก ออสเตรเลย ทมสดสวนรอยละ 7 ของปรมาณการสงออกท งหมด

การบรโภคน าตาลของโลกคอนขางมเสถยรภาพ โดยขยายตวเฉลยปละประมาณรอยละ 2 ดงน น ปจจยทสงผลใหดลน าตาลโลก (สวนตางระหวางการผลตและการบรโภคน าตาล) และราคาน าตาลเปลยนแปลงจะมาจากดานอปทานเปนหลก โดยเฉพาะประเทศบราซลทมสดสวนการผลตและการสงออกน าตาลสงดงทกลาวไปขางตน

รปท 2: ดลน าตาลโลก

ทมา: United States Department of Agriculture (USDA)

5

จากรปท 2 จะเหนวาดลน าตาลโลกปการผลต 2558/59 ขาดดลเปนปแรกหลงจากทเกนดลตอเนองตลอด 5 ปทผานมา เนองจากความผดปกตของสภาพอากาศโลกในชวง 1-2 ปกอน สงผลใหผลผลตน าตาลของประเทศผผลตรายใหญ อาท บราซล อนเดย ไทย และจน ซงมสดสวนปรมาณการผลตรวมกนกวาครงหนงของปรมาณการผลตโลก ปรบลดลงตากวาความตองการบรโภคน าตาลทยงคงมแนวโนมเพมข น แตปรากฏการณน เปนเพยงปจจยชวคราวเทาน น เนองจากต งแตปการผลต 2559/60 เปนตนไป ผลผลตน าตาลของโลกจะทยอยเพมข นเขาสภาวะปกต หลงจากความผดปกตของสภาพอากาศในประเทศผผลตหลกของโลกทยอยหมดไป

อยางไรกด หากพจารณาเฉพาะในภมภาคเอเชย พบวา ศกยภาพในการผลตน าตาลของภมภาคน ยงไมสามารถตอบสนองตอความตองการบรโภคทเตบโตอยางตอเนองได เนองจากภมภาคน ประกอบดวยประเทศทมระดบการขยายตวทางเศรษฐกจคอนขางสง และยงเปนประเทศผบรโภคน าตาล รายใหญของโลก เชน อนเดย และจน ทาใหดลน าตาลในภมภาคน สวนใหญขาดดล (รปท 3) แมบางปจะม ดลน าตาลเกนดลบาง แตขนาดของการเกนดลกมไมมากนก

รปท 3: ดลน าตาลเอเชย

ทมา: United States Department of Agriculture (USDA)

ดลน าตาลเอเชยทขาดดล นบเปนโอกาสของประเทศไทยในการขยายตลาดสงออกน าตาล ในภมภาคน เนองจากไทยเปนเพยงหนงในไมกประเทศทมศกยภาพในการสงออกน าตาลอยางสมาเสมอ ขณะทประเทศผผลตรายใหญอนๆ ในภมภาคโดยเฉพาะอนเดย และจน ยงไมสามารถสงออกน าตาลไดอยางตอเนอง เนองจากความตองการบรโภคภายในประเทศมสงมาก

6

รปท 4: ประเทศผนาเขา / สงออกน าตาลสทธ

ทมา: Food Intelligence Center Thailand and International Sugar Organization

หากพจารณาตลาดสงออกน าตาลของไทยเทยบกบบราซล และออสเตรเลย ทเปนประเทศผสงออกน าตาลรายใหญของโลก พบวา ตลาดสงออกน าตาลของแตละประเทศคอนขางเปนอสระตอกน กลาวคอ มตลาดททบซอนกนคอนขางนอย โดยแตละประเทศจะสงออกไปยงตลาดทอยในรศมไมไกลจากประเทศผสงออกมากนก เนองจากน าตาลเปนสนคาโภคภณฑชนดหนง ซงหมายความวามาตรฐานของสนคาจะไมแตกตางกนมากนก ไมวาจะผลตจากประเทศใด ดงน น ปจจยสาคญทกาหนดความตองการของผซ อนาจะมาจากดานราคาเปนหลก6 และดวยความทผสงออกแตละประเทศอยในภมภาคทตางกน ทาใหตนทนการขนสงจากประเทศผสงออกไปยงประเทศผนาเขามผลตอราคาน าตาลดวย ดงน น เราจงเหนประเทศบราซล ไทย และออสเตรเลยสงออกไปยงประเทศทอยในภมภาคเดยวกนหรอภมภาคใกลเคยงเปนสาคญ ท งน ประเทศผนาเขาน าตาลรายใหญ 10 อนดบแรกของโลก7 ไดแก จน อนโดนเซย สหภาพยโรป สหรฐฯ อนเดย บงกลาเทศ แอลจเรย มาเลเซย สหรฐอาหรบเอมเรตส และเกาหลใต ตามลาดบ

6 การซ อขายน าตาลทรายดบระหวางประเทศสวนใหญจะอางองราคาน าตาลทรายดบซ อขายลวงหนาเบอร 11 ในตลาดนวยอรก สวนการซ อขายน าตาลทรายขาวจะอางองราคาน าตาลทรายขาวซ อขายลวงหนาเบอร 5 ในตลาดลอนดอน 7 ขอมลป 2559/60 จาก USDA โดยจน อนโดนเซย สหภาพยโรป และสหรฐฯ มสดสวนปรมาณการนาเขาน าตาลตอการนาเขาท งหมดของโลก (ปรมาณการนาเขาน าตาลท งหมดของโลกประมาณปละ 50 ลานตน) เทากบรอยละ 9.5, 8.4, 5.7 และ 5.2 ตามลาดบ ขณะทอก 6 ประเทศทเหลอมสดสวนการนาเขาใกลเคยงกน ประเทศละประมาณรอยละ 3-4

7

รปท 5: ตลาดสงออกน าตาลสาคญของประเทศผสงออกน าตาลรายใหญของโลก

ทมา: Trade map (ขอมลป 2559) และรวบรวมโดย ธปท. สภอ.

หากพจารณาประเทศทนาเขาน าตาลจากไทย 10 อนดบแรก พบวา เปนประเทศทอยในภมภาคเอเชยท งหมด และในจานวนน มถง 6 ประเทศทเปนสมาชกอาเซยน การทไทยสามารถครองสวนแบงตลาดในเอเชยและในอาเซยนไดมากกวาผสงออกรายอนนอกจากเหตผลดานตนทนคาขนสงทกลาวไปแลว อตราภาษศลกากรของประเทศผนาเขากเปนอกปจจยหนงทกระทบตอความสามารถในการแขงขนดานราคา ซงไทยคอนขางไดประโยชนจากภาษนาเขาน าตาลภายในกลมอาเซยนตามกรอบขอตกลงการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area: AFTA) ทมอตราตาเทยบกบอตราปกตทเกบจากประเทศนอกกลมอาเซยน

8

ตารางท 1: อตราภาษนาเขาน าตาลของประเทศทนาเขาจากไทย

ประเทศ ภาษนาเขาน าตาลจากประเทศในอาเซยน อตราภาษนาเขาน าตาลทวไป

กมพชา 0-5% 7%

อนโดนเซย 5-10% 42$ ตอตน

มาเลเซย 0% 0%

เมยนมา 0% 1%

ฟลปปนส 0-5% 50%

เวยดนาม 5% 25%

เกาหลใต 0% (รวมการนาเขาจากออสเตรเลย)

3%

ทมา: ASEAN Trade in Goods Agreement, Eric Cheng (2016), General Department of Customs and Excise of Cambodia and Myanmar National Trade Portal

นอกจากน ประเทศในภมภาคเอเชย โดยเฉพาะประเทศ จน อนโดนเซย และมาเลเซย ทเปนประเทศผนาเขาน าตาลรายใหญของโลก ยงมอตราการเตบโตของการบรโภคน าตาลทสงข นอยางตอเนอง (รปท 6) และจากรปท 7 ทแสดงความสมพนธระหวางรายไดตอหวและการบรโภคน าตาลตอคน พบวา ประเทศทมระดบรายไดตอหวสง มกจะมการบรโภคน าตาลตอคนในระดบทสงตามไปดวย เชน สหรฐฯ

รปท 6: การบรโภคน าตาลตอคนของบางประเทศ

ทมา: USDA, World Bank และประมวลขอมลโดย ธปท. สภอ.

80

100

120

140

160

180

2543 2545 2547 2549 2551 2553 2555 2557 2559

จน

ไทย

อนโดนเซย

มาเลเซย

โลกสหรฐอเมรกา

Index

9

สงคโปร และออสเตรเลย เปนตน ดงน น ประเทศจน และอนโดนเซย ทปจจบนยงมระดบรายไดตอหวทตากวาคาเฉลยของโลก การบรโภคน าตาลตอคนของประเทศกลมน จงมโอกาสเพมข น หากรายไดตอหวปรบเพมข นในอนาคต ซงจะเปนปจจยสนบสนนการสงออกน าตาลของไทยตอไป อยางไรกด แนวโนมการบรโภคน าตาลของประเทศกลมน ทเพมข น กสงผลใหบราซลซงเปนผสงออกน าตาลอนดบ 1 ของโลก เขามาแขงขนเพอครองสวนแบงตลาดในภมภาคน มากข นเชนกน ซงประเดนดงกลาวจะไดวเคราะหเพมเตมในหวขอสดทายของบทความ

รปท 7: ความสมพนธระหวางรายไดตอหวและการบรโภคน าตาลตอคนของบางประเทศ

ทมา: USDA, World Bank และประมวลขอมลโดย ธปท. สภอ.

3. นโยบายภาครฐ ความเชอมโยงของผเลน และนยตอการเตบโตของอตสาหกรรมออยและน าตาลไทย

ในสวนท 2 ไดกลาวถงบทบาทของอตสาหกรรมออยและน าตาลไทยในบรบทโลกไปแลว ในสวนท 3 น จะกลาวถงรายละเอยดของอตสาหกรรมออยและน าตาลของไทย ซงคอนขางมลกษณะเฉพาะแตกตางจากพชชนดอน ตลอดจนปฏสมพนธของผเลนตางๆ ในระบบวาจะมนยตอพฒนาการและการเตบโตของอตสาหกรรมออยและน าตาลไทยอยางไร

ออยเปนพชเศรษฐกจทมลกษณะพเศษแตกตางจากพชชนดอน เนองจากมการกาหนดกรอบกตกาทชดเจนทผเกยวของในอตสาหกรรมน จะตองปฏบตตาม และมหนวยงานของรฐทาหนาทกากบดแลโดยเฉพาะ ท งน อตสาหกรรมออยและน าตาลของไทยอยภายใตพระราชบญญตออยและน าตาลทราย พ .ศ. 2527 โดยเกษตรกรผปลกออยจะตองข นทะเบยนกบสานกงานคณะกรรมการออยและน าตาลทราย (สอน.) ขณะทการขยายการผลตหรอยายฐานการผลตของผประกอบการโรงงานน าตาลกจะตองไดรบอนญาตจากกระทรวงอตสาหกรรม และไดรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตร จงจะสามารถดาเนนการได

สงทนาสนใจอกประการหนง คอ ในอตสาหกรรมน จะกาหนดรปแบบการจดสรรผลประโยชนทเกดข นระหวางเกษตรกรผปลกออยและผประกอบการโรงงานน าตาลไวอยางชดเจนภายใตระบบจดสรร

-

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

70,000

0 10 20 30 40 50 60

จนไทย

อนโดนเซย

มาเลเซยโลก

สหรฐอเมรกา

บราซล

สงคโปรออสเตรเลย

รายไดตอหว (ดอลลาร สรอ.)

การบรโภคน าตาลตอคน (กโลกรม)

10

ผลประโยชน 70 : 30 กลาวคอ ผลประโยชนของระบบจานวนรอยละ 70 จะถกจดสรรใหเกษตรกรผปลกออย และสวนทเหลออกรอยละ 30 จะจดสรรใหผประกอบการโรงงานน าตาล เหตทตองกาหนดเชนน หากพจารณาในเชงเศรษฐศาสตรอาจมองไดวาอตสาหกรรมออยและน าตาลทรายของไทยมลกษณะ Oligopsony8 คอ ในตลาดมผซ อสนคาชนดน นนอยราย ขณะทมผขายสนคาชนดน นเปนจานวนมาก โดยในทน ผซ อ หมายถง ผประกอบการโรงงานน าตาลทตองการซ อออยจากเกษตรกรเพอแปรรปเปนน าตาลและผลตภณฑทเกยวของ ซงปจจบนมจานวน 54 โรงงาน แมจานวนจะเพมข นมากกวาในอดต แตสวนใหญเปนการขยายโรงงานในกลมผผลตเดม โดยในจานวน 54 โรงงานน กวารอยละ 60 เปนของกลมผประกอบการเพยง 6 กลม ขณะทเกษตรกรผปลกออยทตองการขายใหโรงงานมจานวนมากกวา 900,000 คน ดงน น การกาหนดรปแบบการจดสรรผลประโยชนทผมสวนเกยวของยอมรบรวมกน อาจชวยลดความขดแยงและทาใหอานาจการตอรองระหวางเกษตรกรและโรงงานมความสมดลมากข น ท งน รายละเอยดทสาคญของระบบจดสรรผลประโยชน 70 : 30 ของอตสาหกรรมออยและน าตาลไทยมดงน

รปท 8: รปแบบการจดสรรผลประโยชนของอตสาหกรรมออยและน าตาลไทย

ทมา: สานกงานคณะกรรมการออยและน าตาลทราย ประมวลผลและรวบรวมโดย ธปท. สภอ. หมายเหต: สดสวนการจาหนายน าตาลในแตละโควตาคานวณจากปการผลต 2559/60

8 ตลาดทมผซ อนอยราย (Oligopsony) เปนตลาดสนคาทมผซ อเพยงไมกราย ซงผซ อจะมอานาจในการกาหนดราคาสนคาหรอปจจยการผลตได

ในระดบหนงแตนอยกวาตลาดผซ อผกขาด (Monopsony) ถาผซ อรายใดเปลยนแปลงนโยบายการซ อ ยอมสงผลกระทบตอผช อรายอน ดงน นในตลาดประเภทน ผซ อทกรายมกมการรวมมอในการกาหนดนโยบายการซ อ เพอใหการซ อสนคาดาเนนไปในแนวทางเดยวกน

11

การคานวณผลประโยชนจะคานวณจากผลผลตทไดจากการแปรรปออยซงประกอบดวย ผลผลตน าตาลทกประเภท และโมลาส9 (ประมาณรอยละ 4 ของระบบ) ท งน จะไมรวมผลประโยชนอนทเกดจากการนาวตถดบทไดจากกระบวนการผลตน าตาลไปผลตตอ เชน เอทานอล และการผลตไฟฟาชวมวล เปนตน โดยคณะกรรมการออยและน าตาลทราย (กอน.) ทาหนาทจดสรรการผลตและการจาหนายน าตาลทรายของผผลตแตละโรงงาน โดยกาหนดจากปรมาณน าตาลทโรงงานแตละแหงผลตได และนามาจดสรรเปน 3 โควตา คอ

1) โควตา ก. เปนโควตาสาหรบจาหนายในประเทศไทยเทาน น โดย กอน. จะประเมน ความตองการบรโภคน าตาลในประเทศจากอตราการเตบโตของจานวนประชากร และอตราการขยายตว ทางเศรษฐกจในแตละป โดยราคาทใชอางองในการคานวณผลประโยชนจะใชราคาประกาศของกระทรวงพาณชย เนองจากราคาจาหนายน าตาลทรายภายในประเทศถกควบคมภายใต พ.ร.บ.วาดวยสนคาและบรการ ป พ.ศ. 2542

2) โควตา ข. เปนโควตาน าตาลทรายดบจานวน 800,000 ตน ท กอน. กาหนดใหโรงงานน าตาลสงมอบใหบรษทออยและน าตาลไทย จากด (อนท.) ซงเปนบรษทรวมทนระหวางเกษตรกรผปลกออย โรงงานน าตาล และรฐบาล ทาการสงออกไปยงคคาตางประเทศ โดยในการคานวณผลประโยชนจาก การสงออกน าตาลจะใชราคาจาหนายของ อนท. เปนราคาอางอง อยางไรกด ในทางปฏบต อนท. จะสงออกน าตาลครงหนงของโควตาหรอจานวน 400,000 ตน อกครงหนง อนท. จะกาหนดใหโรงงานสงออกเอง

3) โควตา ค. เปนปรมาณน าตาลทรายทเหลอจากโควตา ก. และโควตา ข. ของแตละโรงงานทสามารถสงออกได ซงโควตาสวนน มสดสวนมากทสดประมาณรอยละ 65 ของปรมาณน าตาลท งหมดในระบบ และหากรวมกบโควตา ข. จะไดสดสวนน าตาลทสงออกตางประเทศในแตละปซงมประมาณรอยละ 70 ของน าตาลท งหมดหรอปละประมาณ 7-8 ลานตน ท งน โรงงานน าตาลจะตองสงออกน าตาลผานบรษทสงออก ทไดรบอนญาต ซงปจจบนมจานวน 7 บรษท ตามระเบยบของ กอน. วาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขเกยวกบการอนญาตใหสงออกน าตาลทราย พ.ศ. 2550 และการคานวณผลประโยชนจะใชราคาอางอง จากโควตา ข. หรอราคาท อนท. สงออก ดงน น ในทางปฏบตผประกอบการโรงงานน าตาลแตละราย จะพยายามจาหนายน าตาลใหไดในราคาทใกลเคยงกบของ อนท. เพราะหากผประกอบการจาหนายไดในราคา ทตากวาราคาอางอง ผประกอบการรายน นจะตองรบผลขาดทนจากสวนตางเอง แตหากผประกอบการสามารถจาหนายไดในราคาทสงกวาราคาอางอง ผลประโยชนสวนน กจะตกเปนของผประกอบการ โดยไมตองนามาคานวณเปนรายไดรวมของระบบ

สาหรบผลประโยชนจากการจาหนายโมลาสจะใชราคาสงออกเฉลยจากกรมศลกากรเปนราคาอางอง เมอรวมรายไดจากการจาหนายน าตาลท ง 3 โควตา และโมลาส จะไดรายไดข นตนของระบบ ซงจะตองหกคาใชจายตางๆ เชน คาใชจายในการสงออกน าตาลทราย คาใชจายในการเกบสนคา คาประกนภย และ คาขนสงน าตาลทราย เปนตน เพอใหไดเปนรายไดสทธของระบบ หลงจากน นจงจดสรรรายไดใหเกษตรกร ในสดสวนรอยละ 70 และโรงงานน าตาลรอยละ 30

9 โมลาส (Molasses) หรอกากน าตาล คอ ผลพลอยไดสดทายจากกระบวนการผลตน าตาลทราย มลกษณะเปนของเหลวเหนยวคนสน าตาลเขม ซงไมสามารถตกผลกน าตาลไดอก ท งน โมลาสสามารถนาไปใชเปนวตถดบการผลตไดในหลายอตสาหกรรม เชน เอทานอล อาหารและเครองดม เปนตน

12

Box 1: นยทางเศรษฐศาสตรของการกาหนดโควตาสงออกน าตาลทรายของไทย

การกาหนดโควตาสงออกน าตาลทราย (โควตา ข. และโควตา ค.) เปนการแทรกแซงกลไกตลาดรปแบบหนง คาถามทเกดข น คอ นโยบายดงกลาวจะสงผลกระทบตอตลาดน าตาลทรายในประเทศอยางไร ในการตอบคาถามน เราสามารถประยกตใชกรอบการวเคราะหตามหลกทฤษฎเศรษฐศาสตรระหวางประเทศของ Krugman และคณะ (2012) มาประเมนผลกระทบในเบ องตนได ดงน

น าตาลเปนสนคาโภคภณฑชนดหนง ดงน น หากไมมการกาหนดโควตาสงออกน าตาล ราคาสงออกน าตาลและราคาทจาหนายในประเทศจะมราคาใกลเคยงกบราคาในตลาดโลกท PWorld อยางไรกด เมอมการกาหนดโควตาสงออกน าตาลทปรมาณ QEx จะทาใหราคาจาหนายน าตาลในประเทศเพมข นจาก PWorld เปน PDom โดยปรมาณการบรโภคภายในประเทศจะลดลงมาอยท QDom และปรมาณการสงออกท งหมดจะเทากบ QEx – QDom ซงจะเทากบโควตา การสงออก

ผลกระทบของการกาหนดโควตาสงออกน าตาลตอตลาดน าตาลในประเทศ

ทมา: ประยกตจาก Krugman และคณะ (2012)

การทผบรโภคในประเทศตองจายเงนซ อน าตาลในราคาทสงข นกวาราคาในตลาดโลกจะทาใหเกด Consumer loss เทากบพ นท (a+b) อยางไรกตาม Consumer loss ในสวนน จะกลายมาเปนผลประโยชนของผผลต โดย Producer gain ท งหมดจะเทากบพ นท (a+b+c) แตจะเกดความสญเสยในเชงประสทธภาพ (Efficiency loss) เทากบพ นท (d) เนองจากมการผลตน าตาลในประเทศสงกวาปรมาณทเหมาะสม (เกด Production distortion)

นอกจากน การทไทยเปนประเทศผสงออกน าตาลอนดบ 2 ของโลก การกาหนดโควตาสงออกท QEx ซงเปนปรมาณทสงกวาทควรจะเปน ณ ระดบราคาในตลาดโลก PWorld จะทาใหอปทานน าตาลในตลาดโลกเพมข น และกดดนใหราคาน าตาลในตลาดโลก (ราคาสงออกน าตาล) ลดลงจาก PWorld เปน PEx สงผลให Consumer loss ของผบรโภค ในประเทศเพมข นเทากบพ นท (h+e) ดงน น Consumer loss ท งหมดทเกดจากการดาเนนนโยบายน จะเทากบพ นท (a+b+h+e) โดยพ นท (a+h) คอมลคาเงนอดหนน (Subsidy) ทผบรโภคน าตาลในประเทศจายใหกบผผลตน าตาล ในประเทศจากการบรโภคน าตาลทราคา PDom ซงสงกวาราคาสงออก PEx

ท งน หากเทยบกบขอมลราคาน าตาลทซ อขายจรงพบวามความสอดคลองกน โดยราคาจาหนายน าตาลในประเทศถกกาหนดโดยกระทรวงพาณชย ซงปจจบนราคาจาหนายปลกน าตาลทรายขาวบรสทธในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑลตามประกาศของกระทรวงพาณชยอยทกโลกรมละ 22.85 บาท (เปนราคาทประกาศใชต งแตป 2555) ขณะทราคาน าตาลทรายขาวเบอร 5 ในตลาดลอนดอนซงใชเปนราคาอางองในการซ อขายน าตาลทรายขาวของโลกเฉลย 5 ปอยท 478.29 ดอลลาร สรอ. ตอตน หรอ 16.74 บาท ตอกโลกรม (คานวณทอตราแลกเปลยน 35 บาท ตอดอลลาร สรอ.)

13

Box 1: นยทางเศรษฐศาสตรของการกาหนดโควตาสงออกน าตาลทรายของไทย (ตอ)

จะเหนวาโดยเฉลยแลวผบรโภคในประเทศจะบรโภคน าตาลในราคาสงกวาราคาตลาดโลกประมาณกโลกรมละ 6.11 บาท

สาหรบผผลตในประเทศจะได Producer gain เพมข นเทากบพ นท (h+e+f) แตจะม Efficiency loss เพมข นเทากบพ นท (g) ดงน น Producer gain ท งหมดทเกดข นจากการดาเนนนโยบายน จะเทากบพ นท (a+b+c+h+e+f) โดยท Efficiency loss ท งหมดทเกดข นจะเทากบพ นท (d+g)

สรปผลกระทบจากการกาหนดโควตาสงออกน าตาลตออตสาหกรรมน าตาลไทย 1) เกด Consumer loss เทากบพ นท (a+b+h+e) 2) ผบรโภคในประเทศจายเงนอดหนนใหแกผผลตในประเทศเทากบพ นท (a+h) 3) Producer gain เทากบพ นท (a+b+c+h+e+f) และ 4) เกด Efficiency loss (Deadweight loss) เทากบพ นท (d+g)

ท งน มขอสงเกตวาหากประเทศทกาหนดโควตาสงออกเปนผสงออกขนาดเลก การเพมปรมาณสงออกจะไมสงผลตออปทานและราคาในตลาดโลก ดงน น จงทาใหเกด Consumer loss, Deadweight loss และ Producer gain นอยกวากรณทเปนผสงออกรายใหญ

ระบบโควตาน าตาลของไทยททาใหราคาจาหนายน าตาลในประเทศสงกวาราคาสงออกเปนหนงในเหตผลทบราซลผสงออกน าตาลอนดบ 1 ของโลกยนคารองตอองคการการคาโลก (World Trade Organization: WTO) วาไทยดาเนนมาตรการอดหนนการสงออก และอดหนนผผลตน าตาลในประเทศ ซงกระทบตอผสงออกน าตาลของบราซล ทาใหรฐบาลไทยและผเกยวของตองดาเนนการปรบโครงสรางอตสาหกรรมออยและน าตาลไทย โดยเบ องตนคาดวาจะมการยกเลกระบบโควตา และกาหนดใหราคาจาหนายน าตาลในประเทศเคลอนไหวยดหยนตามราคาน าตาลตลาดโลกมากข น คาดวาจะเรมดาเนนการไดต งแตปการผลต 2560/61 เปนตนไป

3.1 ปฏสมพนธระหวางเกษตรกรผปลกออยและผประกอบการโรงงานน าตาล

อตสาหกรรมน าตาลเปนอตสาหกรรมทมตนทนคงท (Fixed costs) อาท ทดน เครองจกรและอปกรณคอนขางสง ผประกอบการโรงงานน าตาลแตละแหงจงตองพยามจดหาออย เพอมาใชในกระบวนการผลตใหไดมากทสดเพอลดตนทนตอหนวยลง ดงน น แผนการจดหาออยของโรงงานน าตาลจงเปนยทธศาสตรสาคญของทกโรงงาน เนองจากปรมาณออยทจดหาไดจะเปนหนงในปจจยทสงผลตอ ผลประกอบการของโรงงาน หากโรงงานน าตาลจดหาออยเขาสกระบวนการผลตไดมาก กจะสงผลให ตนทนตอหนวยของการผลตลดลง อกท งยงไดกากออยและกากน าตาลทเหลอจากกระบวนการหบออย ไปใชเปนวตถดบในอตสาหกรรมทเกยวของอนๆ เชน เอทานอล และการผลตไฟฟาชวมวล ซงทาใหรายได ของโรงงานน าตาลเพมข น ในทางกลบกน หากโรงงานน าตาลจดหาออยไดนอย กจะทาใหตนทนตอหนวยของการผลตน าตาลเพมข น และไดกากออยและกากน าตาลไปใชเปนวตถดบในอตสาหกรรมอนลดลง ทาใหรายไดของโรงงานน าตาลลดลงไปดวย

โดยทวไป โรงงานน าตาลจะมวธจดหาออยเขาสกระบวนการผลตอย 2 วธ วธแรก คอ การทาสญญาซ อขายออยลวงหนากบเกษตรกรโดยตรง ซงเปนรปแบบหนงของระบบการเกษตรแบบพนธสญญา10

10 Food and Agriculture Organization of the United Nation: FAO (2013) ไดจาแนกรปแบบของ Contract farming ออกเปน 3 ระดบ ไดแก 1) Market-specification (Marketing) contract คอ การทผซ อ (ประกอบการ/โรงงาน) ทาสญญาซ อผลผลตกบผขาย (เกษตรกร) ลวงหนากอนฤดกาลเกบเกยว โดยในสญญาอาจระบจานวนทรบซ อ เวลาและสถานทในการสงมอบ รวมถงคณภาพของสนคาดวย 2) Production-management contract รปแบบน นอกจากผซ อจะทาสญญาซ อผลผลตจากผขายแลว ผซ อยงเขาไปมสวนรวมในการบรหารจดการ

14

(Contract farming) โดยผประกอบการโรงงานน าตาลจะใหปจจยการผลตทจาเปนแกเกษตรกรรวมถงสนเชอทครอบคลมถงคาใชจายตางๆ ทเกดข นระหวางการเพาะปลกต งแตข นตอนการเตรยมดน การจดหาพนธออย การลงทนระบบน า ปย และคาใชจายในการตดออย (Resource-providing contract) เพอสงเสรมและสนบสนนการปลกออย เพอใหเกษตรกรนาออยมาขายใหโรงงานในปการผลตถดไป

รปท 9: การจดหาออยเขาสกระบวนการผลตของผประกอบการโรงงานน าตาล

ทมา: FAO (2013) และรวบรวมโดย ธปท. สภอ.

สนเชอทผประกอบการใหแกเกษตรกรน ในวงการอตสาหกรรมออยและน าตาลเรยกวา “การปลอยเงนเกยว” ซงเปรยบเสมอนการจองออยสาหรบเขาหบในโรงงาน และเมอออยครบอายพรอมตด ซงเปนชวงเวลาเดยวกบทโรงงานน าตาลเรมเปดหบออย (ประมาณเดอนธนวาคมถงเดอนเมษายนของ ปถดไป) เกษตรกรจะตดออยสงใหกบโรงงาน และโรงงานจะหกเงนคาสนเชอทเคยใหลวงหนาแกเกษตรกรไวออกจากคาออยทเกษตรกรนามาสงโรงงาน ความรวมมอระหวางเกษตรกรกบโรงงานในลกษณะ Contract farming น สามารถชวยลดความเสยงดานตลาด (Market risk) ใหกบเกษตรกรในการขายผลผลต ขณะเดยวกนกชวยลดความเสยงในการจดหาวตถดบของโรงงานน าตาลดวย

สาหรบวธการท 2 ทผประกอบการโรงงานน าตาลใชในการจดหาออยเขาโรงงาน คอ การทาสญญาซ อออยจากคนกลางหรอหวหนาโควตาออย โดยหวหนาโควตาออยสวนใหญจะเปนเกษตรกรผปลกออยรายใหญทมแหลงเงนทนสนบสนน และมความใกลชดกบเกษตรกรผปลกออยรายยอยในพ นท ท งน หวหนาโควตาจะเปนผทาหนาทดแลเกษตรกรรายยอยหรอ “ลกไร” แทนผประกอบการโรงงานน าตาล ไมวาจะเปนการทาหนาท ในข นตอนการผลตหรอเพาะปลกของผขายดวย เพอใหคณภาพสนคาเปนไปตามความตองการของผซ อ และ 3) Resource-providing contract รปแบบน นอกจากผซ อจะทาสญญาซ อผลผลต และเขาไปมสวนรวมในกระบวนการผลตของผขายแลว ผซ อยงสนบสนนปจจยการผลต/เงนทน ทจาเปนใหกบผขายดวย ซงกรณน เปนรปแบบทผประกอบการโรงงานน าตาลใชในการทาสญญาซ อออยจากเกษตรกร

15

เปนตวกลางทางการเงนในการใหสนเชอสนบสนนการปลกออย หรอการสนบสนนปจจยการผลตตางๆ เชน ปย เครองจกรและอปกรณ การเปนตวกลางขอมลขาวสารระหวางเกษตรกรและโรงงานน าตาล ซงชวยลดปญหาการสอสารทเกดจากการรบรขอมลไมเทากนระหวางเกษตรกรและโรงงานน าตาล นอกจากน หวหนาโควตายงทาหนาทใหคาแนะนาและบรหารการปลกออยใหกบเกษตรกรเพอควบคมคณภาพของผลผลต รวมถงการดแลเรองการเกบเกยวผลผลตเพอลดความเสยงใหกบเกษตรกร และเมอออยครบอายพรอมตด หวหนาโควตาจะเปนผบรหารการจดลาดบ (จดคว) การตดออยในแตละแปลงเพอใหไดคณภาพสงสด นอกจากหนาทดงกลาวแลว หวหนาโควตายงมปฏสมพนธกบเกษตรกรในมตทางสงคมอกดวย เชน การใหความชวยเหลอดานการเงนในยามทเกษตรกรเจบปวย หรอการเขารวมงานสงคมตางๆ ในทองถน ซงเปนบทบาททโรงงานน าตาลไมสามารถใหกบเกษตรกรได และเมอหวหนาโควตารวบรวมออยสงโรงงานแลว หวหนาโควตาจะไดรบคาตอบแทนการจดสรรออยจากโรงงาน (คาออยรวมกบคาตอบแทนสวนเพม หากรวบรวมออยไดตามปรมาณททาสญญาไวกบโรงงาน) ในลกษณะน หวหนาโควตาจงทาหนาทเปนเสมอน Broker หรอ Dealer ใหกบโรงงานน าตาล ท งน หวหนาโควตาบางรายอาจเปดลานรบซ อออยจากเกษตรกรรายยอยทวไปดวย โดยเฉพาะกรณทมความเสยงวาอาจไมสามารถรวบรวมออยจากเกษตรกรลกไรไดตามปรมาณททาสญญาไวกบโรงงานน าตาล

รปท 10: บทบาทของหวหนาโควตาออย

ทมา: รวบรวมโดย ธปท. สภอ.

นอกจากรปแบบการจดหาออยทมหวหนาโควตาเปนศนยกลางแลว ปจจบนยงมรปแบบการจดหาออยทมลกษณะใกลเคยงกน เชน ในบางพ นททเกษตรกรรายยอยสามารถรวมตวกนไดอยางเขมแขง เราอาจเหนวสาหกจชมชนเขามาทาหนาทเปนคนกลางในการรวบรวมออยจากเกษตรกร โดยวสาหกจชมชนอาจจดต งลานออยชมชนข น เพอใหเกษตรกรรายยอยนาออยมาสงทลาน จากน นวสาหกจชมชนจะชวยอานวยความสะดวกในการรวบรวมและขนสงไปยงโรงงาน และเมอวสาหกจชมชนไดรบคาตอบแทนการจดสรรออยจากโรงงานแลว กจะปนผลประโยชนทไดรบหลงจากหกคาใชจายดาเนนการแลวคนใหกบเกษตรกรทเปน

หวหนาโควตา โรงงานน าตาลเกษตรกรรวบรวมออยจากเกษตรกรและจดสรรใหโรงงาน

Broker/Dealer บรหารการปลกออยเพอควบคมคณภาพ

(Contract monitoring & Contract enforcement)

จดควเกบเกยวและขนสงออยเขาโรงงาน(Facilitator & Logistic planning)

ตวกลางขอมลขาวสาร (Information intermediation) ตวกลางทางการเงน (Financing/Financial intermediation)

ความคมครองทางสงคม (Social safety net)

รปแบบทางเลอกอน เชน วสาหกจชมชน

Private contract

Social contract

เกษตรกร โรงงานน าตาลรวบรวมออยจากเกษตรกรและจดสรรใหโรงงาน

Brokerตดออยสงลานออยชมชน

ปนผลตอบแทนจากการบรหารจดการ ความคมครองทางสงคม (Social safety net)

16

สมาชกตอไป ซงชวยลดตนทนการบรหารจดการและตนทนการขนสงใหเกษตรกรรายยอยได อยางไรกตาม การจดหาออยรปแบบดงกลาวยงไมแพรหลายนกในปจจบน

การจดหาออยของผประกอบการโรงงานน าตาลท ง 2 วธขางตน ตางมขอดและขอเสย โดยวธการทโรงงานทาสญญาซ อออยลวงหนากบเกษตรกรโดยตรง มขอด คอ ชวยใหโรงงานสามารถกระจายความเสยงจากการจดหาวตถดบได และทสาคญเกษตรกรทเปนคสญญาจะไดผลตอบแทนตามระบบจดสรรผลประโยชนของอตสาหกรรม และยงมโอกาสไดผลตอบแทนสวนเพมตามคณภาพของออยซงวดจาก คาความหวาน (Commercial Cane Sugar: CCS) โดยเกษตรกรจะไดเงนเพมเมอออยของเกษตรกร มคา CCS สงกวาคาเฉลยทอตสาหกรรมกาหนด ซงจะจงใจใหเกษตรกรเอาใจใสดแลรกษาผลผลตมากข น สวนขอเสย คอ วธน มตนทนสง เนองจากเกษตรกรผปลกออยมเปนจานวนมาก โรงงานน าตาลจะตองจดหาเจาหนาทเพอทาหนาทดแลและตดตามการเพาะปลกของเกษตรกรในทกข นตอน ซงอาจทาไดไมทวถง โดยเฉพาะการบรหารจดการลาดบควในการตดออยของเกษตรกรแตละแปลง ทาใหผลผลตบางสวน ไดรบความเสยหาย หรอคณภาพลดลง และกระทบตอปรมาณออยเขาหบของโรงงานได

สาหรบวธท 2 ทโรงงานรบซ อจากหวหนาโควตา จากการสมภาษณผท เกยวของในอตสาหกรรมออยและน าตาล พบวา การบรหารจดการออยเขาโรงงานคอนขางมประสทธภาพเมอเปรยบเทยบกบกรณแรก เนองจากหวหนาโควตาจะมความคนเคยกบเกษตรกรลกไรเปนอยางด (หวหนาโควตามความไดเปรยบดานขอมลมากกวาโรงงาน) ทาใหสามารถดแลและตดตามลกไรไดอยางใกลชด (ตนทนในการดแลเกษตรกร หรอ Monitoring cost ของหวหนาโควตาตากวาโรงงานโดยเปรยบเทยบ) โดยเฉพาะในชวงทเปนฤดตดออย หวหนาโควตาจะเปนผมบทบาทสาคญในการจดลาดบการตดออยของเกษตรกรลกไรแตละแปลง รวมท งชวยรวบรวมและบรหารการขนสงออยเขาโรงงาน ในลกษณะน หวหนาโควตาจงทาหนาทเสมอนผนากลมเกษตรกรหรอผจดการไร ทาใหหวหนาโควตาสามารถตอรองกบโรงงานไดคอนขางมาก ดงน น ในทางปฏบตโรงงานสวนใหญจงใชวธการจดหาออยท ง 2 วธรวมกน เพอสรางสมดลระหวางประสทธภาพของการจดหาวตถดบและการตอรองกบเกษตรกรรายใหญ

Box 2: ตนทนการปลกออยของเกษตรกร

ฤดกาลปลกออยของเกษตรกรปกตจะเรมในเดอนเมษายน และจะใชระยะเวลาประมาณ 10 เดอน จงสามารถ เกบเกยวผลผลตได โดยตนทนการเพาะปลกต งแตชวงเรมตนไปจนถงการเกบเกยวผลผลตสามารถจาแนกไดเปน 3 ชวงเวลา ดงน

1) ชวงเตรยมดนและเพาะปลก จะเรมต งแตการเตรยมดน เรมปลก ไปจนถงออยมอาย 1 เดอน หรอเดอนเศษ คาใชจายในสวนน ไดแก คาเชาทดน คาเตรยมดน ปยรองพ น คาทอนพนธ และคาจางแรงงานในการปลก เปนตน ซงตนทนโดยรวมจะอยทประมาณ 6,350 บาทตอไร โดยมากกวาครงจะเปนตนทนเกยวกบคาเชาทดนและทอนพนธ ท งน ตนทนในชวงเตรยมดนและเพาะปลก มสดสวนสงถงรอยละ 60 ของตนทนการเพาะปลกท งหมด

2) ชวงบารงรกษาตนออย ชวงน จะม 2 หวงเวลา คอ ชวงทตนออยมอายได 3 เดอน และชวงทตนออยมอายได 6 เดอน โดยชวงทตนออยมอายได 3 เดอน เกษตรกรจะใหปย 1 คร ง มคาใชจาย 650 บาทตอไร และเมอตนออยมอายได 6 เดอน เกษตรกรบางรายอาจใหปยเพมอก 1 คร ง

17

Box 2: ตนทนการปลกออยของเกษตรกร (ตอ)

3) ชวงเกบเกยว เมอออยมอาย 10 เดอนเปนตนไปกจะสามารถเกบเกยวได โดยตนทนการเกบเกยวจะมากหรอนอยข นกบหลายปจจย เชน สภาพพ นทปลก (ความสะดวกในการใชรถเกบเกยว) สภาพถนนเขาสไรออย (ความสะดวก ในการขนสง) พฤตกรรมการเกบเกยวของเกษตรกร (การเผาออยเพอความสะดวกในการเกบเกยวผลผลต) เปนตน

กรณทใชรถเกบเกยวออยสดจะมคาใชจายประมาณ 3,000 บาทตอไร สวนออยเผาหากใชรถเกบเกยวจะมคาใชจายประมาณ 2,700 บาทตอไร หากใชแรงงานเกบเกยว คาใชจายจะข นกบการตกลงระหวางเกษตรกรและแรงงาน ตดออย เชน หากตดเปนกองประมาณ 40 กองตอไร ถาเปนออยเผาจะมคาใชจายประมาณ 600 บาทตอไร หากเปนออยสดคาใชจายจะอยทประมาณ 640 บาทตอไร กรณทตดเปนมดจะมคาใชจายประมาณมดละ 1 บาท ถาเปนออยเผาจะไดประมาณ 740 มดตอไร คดเปนคาใชจาย 740 บาทตอไร และสาหรบออยสดจะไดประมาณ 833 มดตอไร คดเปนคาใชจาย 833 บาทตอไร

ดงน น ตนทนท งหมดของการปลกออยจะอยทประมาณ 8,600 – 10,650 บาทตอไร ท งน ยงไมรวมตนทนทางการเงนอนๆ เชน ดอกเบ ยเงนก เปนตน

ประมาณการตนทนการปลกออยของเกษตรกร

ทมา: ประมาณการโดย ธปท. สภอ.

ตนทนการปลกออยขางตน เปนการประมาณการทคอนขางอนรกษนยม (Conservative) โดยการพยายามตคาของกจกรรมตางๆ ใหอยในรปของตวเงน แตในความเปนจรงตนทนทเกดข นอาจตากวาน เนองจากเกษตรกรสวนใหญไมไดมคาใชจายในการเชาทดน และทอนพนธทใชสวนใหญเปนการใชทอนพนธเดมของตวเอง ไมไดซ อทอนพนธใหม อยางไรกด หากใชประมาณการราคาขางตนเปนเกณฑ ราคาออยททาใหเกษตรกรคมทนจะอยทประมาณ 960 บาทตอตน (คานวณจากคาเฉลยตนทนระหวาง 8,600 – 10,650 บาทตอไร และพ นทเพาะปลก 1 ไร ใหผลผลตออยประมาณ 10 ตน)

18

3.2 ความเชอมโยงทางการเงนของผเลนในอตสาหกรรม

ในหวขอทผานมาไดกลาวถงสนเชอสนบสนนการปลกออยหรอเงนเกยวซงมสวนสาคญตอการบรหารจดการวตถดบของโรงงานน าตาลไปบางแลว อยางไรกด นอกจากผประกอบการโรงงานน าตาลทมบทบาทสาคญในการสนบสนนสนเชอดงกลาวแลว ยงมผ เลนอนๆ ในอตสาหกรรมทมสวนสนบสนน ทางการเงนท งทางตรงและทางออม ซงในหวขอน เราจะนาเสนอความเชอมโยงทางการเงนของผเลนดงกลาว

เราทราบวาผประกอบการโรงงานน าตาลเปนผมบทบาทสาคญในการสนบสนนสนเชอ แกเกษตรกร คาถามทเกดข น คอ แลวผประกอบการดงกลาวมเงนทนสนบสนนจากแหลงใดบาง จากการวเคราะหงบการเงนของธรกจน าตาลทเผยแพรตอสานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (กลต.) จานวน 5 บรษท พบวา ทมาของเงนทนของธรกจน าตาลมาจาก 3 แหลง คอ เงนกยมจากสถาบนการเงน การออกหนก และกาไรสะสมของบรษท

รปท 11: แหลงเงนทนของธรกจน าตาล

ทมา: งบการเงนและหมายเหตประกอบงบการเงนของธรกจน าตาลทเผยแพรตอ กลต. และประมาณการโดย ธปท. สภอ. หมายเหต: เปนขอมลป 2559 ยกเวนบรษท A เปนขอมลป 2558

สดสวนของแหลงเงนทนจะแตกตางกนไปในแตละบรษท แตสวนใหญจะพงพาแหลงเงนทนจากสถาบนการเงนในสดสวนทคอนขางสงเมอเทยบกบแหลงเงนทนประเภทอน ท งน หากพจารณาตนทน ทางการเงนหรออตราดอกเบ ยทสถาบนการเงนเรยกเกบจากธรกจน าตาล พบวา มอตราทตากวาอตราดอกเบ ยเฉลยของตลาด โดยขอมลอตราดอกเบ ยทธนาคารพาณชยเรยกเกบจากลกค ารายใหญช นด11 (Minimum Loan Rate: MLR) เฉลยในป 2559 อยทรอยละ 7.0 ตอป ขณะทคาเฉลยอตราดอกเบ ยระยะส นทสถาบนการเงนเรยกเกบจากธรกจน าตาลอยทประมาณรอยละ 2.0 – 4.0 ตอป และคาเฉลยอตราดอกเบ ยระยะยาวอยทรอยละ 4.0 – 5.0 ตอป12

11 เปนคาเฉลยของธนาคารพาณชยทจดทะเบยนในประเทศ 12 ขอมลจากหมายเหตประกอบงบการเงนของธรกจน าตาล 5 บรษท ทเผยแพรตอ กลต.

19

จะเหนวาตนทนทางการเงนหรออตราดอกเบ ยของธรกจน าตาลมคาตากวาคาเฉลยของตลาดพอสมควร ซงสะทอนวาธรกจดงกลาวมความเสยงตากวาธรกจทวไปในมมมองของสถาบนการเงน สวนหนงเนองจากธรกจน มวธการบรหารความเสยงคอนขางด โดยเฉพาะระบบการใหสนเชอสนบสนนการปลกออยแกเกษตรกร ซงจากการสมภาษณผประกอบการโรงงานน าตาลบางราย พบวา บรษทจะพจารณาวงเงนสนเชอ ทจะใหแกเกษตรกรจากประวตการสงออยในอดต คณภาพออย และความสามารถในการชาระหน โดยจะใหสนเชอเปนงวดตามกจกรรมเพาะปลก ในกรณทเปนลกหน รายใหมหรอในรายทมความเสยง บรษทอาจใหเกษตรกรนาหลกทรพยมาเปนสนทรพยค าประกน นอกจากน ยงมการนาเทคโนโลยมาใชประกอบการพจารณาวงเงนสนเชอดวย เชน การใชระบบสารสนเทศภมศาสตร (Geographic Information System: GIS) มาชวยในการระบสทธความเปนเจาของไรออย และคานวณปรมาณพ นทเพาะปลกของเกษตรกร เปนตน ซงชวยลดความเสยงของการใหสนเชอแกเกษตรกรได ท งน อตราดอกเบ ยทผประกอบการเรยกเกบจากเกษตรกรอยทประมาณรอยละ 7.0 – 9.0 ตอป (ขอมลป 2559)

สาหรบเกษตรกรทเปนลกไรของหวหนาโควตากจะขอสนเชอจากหวหนาโควตาเปนหลก โดยแหลงเงนทนของหวหนาโควตาสวนใหญมาจากผประกอบการโรงงานน าตาลและสถาบนการเงน 13 อาจมบางบางรายทใชเงนทนของตวเอง ท งน จากการสมภาษณหวหนาโควตาบางราย พบวา อตราดอกเบ ย ทเรยกเกบจากเกษตรกรอยทประมาณรอยละ 9.0 ตอป (ขอมลป 2560) ซงใกลเคยงกบอตราทผประกอบการเรยกเกบจากเกษตรกร เนองจากสวนใหญหวหนาโควตาจะใหสนเชอกบเกษตรกรทมความคนเคยเทาน น นอกจากน เกษตรกรบางรายทไมไดอยในระบบเงนเกยวหรออยในความดแลของหวหนาโควตา อาจมการใชสนเชอจากสถาบนการเงนซงสวนใหญเปนธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) โดยอตราดอกเบ ยท ธ.ก.ส. เรยกเกบจากเกษตรกรจะใกลเคยงกบอตราดอกเบ ยเงนเกยวออย แตสนทรพยท ธ.ก.ส. กาหนดใหเกษตรกรนามาเปนหลกทรพยค าประกนจะมมาตรฐานทเขมงวดกวาของผประกอบการโรงงานน าตาล

นอกจากน อกหนงผเลนทมบทบาททางการเงนตอเกษตรกรและธรกจน าตาล คอ กองทนออยและน าตาลทราย ซงเปนหนวยงานกลางทจดต งข นตาม พ.ร.บ. ออยและน าตาลทราย พ.ศ. 2527 โดยมวตถประสงคเพอรกษาเสถยรภาพของอตสาหกรรมออยและน าตาลทราย โดยในภาวะปกตกองทนออยและน าตาลทรายจะรบภาระแทนเกษตรกรผปลกออยในการจายเงนชดเชยใหแกโรงงานน าตาลกรณทราคาออยข นตนมราคาสงกวาราคาออยข นสดทาย ท งน กอน. จะประกาศราคาออยข นตนและผลตอบแทนการผลตและจาหนายน าตาลทรายข นตนในเดอนธนวาคม (เชน ฤดการผลต 2559/60 จะประกาศราคาออยข นตนในเดอนธนวาคม 2559) และหลงจากปดบญชวนท 30 กนยายน กอน. จะประกาศราคาออยข นสดทายและผลตอบแทนการผลตและจาหนายน าตาลทรายข นสดทายในเดอนธนวาคมของปถดไป (เชน ฤดการผลต 2559/60 จะประกาศราคาออยข นสดทายในเดอนธนวาคม 2560) ในกรณทราคาออยข นสดทายสงกวาราคาออยข นตน โรงงานน าตาลจะตองชาระคาออยใหเกษตรกรเพม แตหากราคาออยข นตนสงกวาราคาออยข นสดทาย กองทนออยและน าตาลทรายจะเปนผจายคาชดเชยใหโรงงานน าตาล โดยทเกษตรกรไมตองรบภาระดงทไดกลาวไปแลว

13 พทกษ ศรวงศ และประภาภรณ พวงเนยม (2556)

20

นอกจากน กองทนออยและน าตาลทรายยงสนบสนนการเพมประสทธภาพการเพาะปลกของเกษตรกรผานการใหสนเชอเพมประสทธภาพการผลต และใหสนเชอหมนเวยนแกเกษตรกรยามเกด ภยธรรมชาตททาใหผลผลตเสยหาย เชน ภยแลง และอทกภย เปนตน ในบางกรณกองทนออยและน าตาลทรายยงใหความชวยเหลอทางการเงนแกโรงงานน าตาลทขาดสภาพคลอง ผานการรบจานาน าตาลทรายจากโรงงานเพอใหโรงงานนาเงนไปหมนเวยนสาหรบจายคาออยใหแกเกษตรกร ท งน ความเชอมโยงทางการเงนของผเลนตางๆ ในอตสาหกรรมสามารถสรปไดตามรปท 12

รปท 12: ความเชอมโยงทางการเงนของผเลนในอตสาหกรรมออยและน าตาล

ทมา: รวบรวมโดย ธปท. สภอ.

สาหรบทมาของรายไดของกองทนออยและน าตาลมาจาก 3 แหลงหลก คอ เงนจดสรรจากรฐบาล เงนกจากสถาบนการเงนโดยการอนมตจากคณะรฐมนตร ซงสวนใหญเปนการกจาก ธ.ก.ส. เพอชวยเหลอเกษตรกรในวตถประสงคตางๆ และสดทาย คอ เงนรายไดจากการจาหนายน าตาลภายในประเทศ ทโรงงานน าตาลตองนาสงในอตรา 5 บาทตอกโลกรม14 ซงรายไดในสวนน คดเปนสดสวนกวารอยละ 80 ของรายไดท งหมดของกองทน15 ในลกษณะน อาจมองไดวาผบรโภคน าตาลในประเทศตางมสวนชวยสนบสนนอตสาหกรรมออยและน าตาลไทยผานการจายเงนอดหนนดงกลาว โดยทผบรโภคอาจไมไดประโยชนมากนก เนองจากตองบรโภคน าตาลในราคาทสงกวาราคาในตลาดโลกท งทไทยเปนประเทศทสามารถผลตน าต าลได

14 มตคณะรฐมนตรเมอวนท 29 เมษายน 2551 เหนชอบใหปรบข นราคาจาหนายน าตาลทรายในประเทศ (โควตา ก.) กโลกรมละ 5 บาท เพอเพมรายไดใหกบกองทนออยและน าตาลทราย 15 ฤทยชนก เมองรตน (2558)

21

มากกวาความตองการบรโภคในประเทศ (รายละเอยดดเพมเตมใน Box: 1 นยทางเศรษฐศาสตรของ การกาหนดโควตาสงออกน าตาลทรายของไทย)

3.3 การเตบโตของอตสาหกรรมออยและน าตาลไทย

ถงตรงน เราจะเหนวาโครงสรางอตสาหกรรมออยและน าตาลของไทยคอนขางแขงแกรงและ มหลายปจจยทเอ อใหอตสาหกรรมน เตบโตไมวาจะเปน 1) การทไทยเปนประเทศทมศกยภาพในการสงออกน าตาลอยางสมาเสมอเพยงประเทศเดยวในภมภาคเอเชยทมความตองการบรโภคน าตาลสง ทาใหไทย ไดประโยชนดานระยะทางในการสงออกน าตาลไปยงประเทศตางๆ ในภมภาคน โดยเฉพาะจนและอนโดนเซย ทเปนประเทศนาเขาน าตาลอนดบ 1 และ 2 ของโลก เมอเทยบกบประเทศผสงออกรายอนจากนอกภมภาค 2) ตลาดสนคาของผสงออกรายใหญคอนขางแยกจากกน เนองจากระยะทางการขนสงเปนปจจยสาคญทมผลตอการสงออก ดงน นตลาดของผสงออกรายใหญจงมกเปนกลมประเทศทอยใกลเคยง 3) ไทยไดประโยชนจากอตราภาษนาเขาน าตาลระหวางประเทศในอาเซยนทมอตราตากวาการนาเขาจากภมภาคอนภายใตกรอบขอตกลงการคาเสรอาเซยน 4) โรงงานน าตาลมวธการจดหาวตถดบ (ออย) เขาสกระบวนการผลตอยางเปนระบบ ผานการทาสญญาซ อขายลวงหนากบเกษตรกรโดยตรง หรอผานการทาสญญาซ อขายกบหวหนาโควตา ซงเปนการรบประกนในระดบหนงวาโรงงานน าตาลจะมวตถดบสาหรบการผลตอยางเพยงพอ 5) ระบบอตสาหกรรมออยและน าตาลไทยอยภายใตการดแลของทางการอยางใกลชด อาท การจากดใบอนญาตดาเนนการท ง ในสวนของโรงงานน าตาลและผคา ผสงออก การข นทะเบยนเกษตรกรผปลกออย การกาหนดโควตา การจาหนายน าตาลในประเทศและตางประเทศ การกาหนดราคาจาหนายน าตาลในประเทศในราคาคงท ซงโดยเฉลยจะสงกวาราคาในตลาดโลก ชวยใหอตสาหกรรมยงสามารถทากาไรไดบางแมในชวงทราคา ในตลาดโลกตกตา และการจดสรรผลประโยชนระหวางผประกอบการโรงงานน าตาลและเกษตรกรผปลกออยอยางเปนระบบ ชวยใหอตสาหกรรมมเสถยรภาพ และ 6) ผประกอบการโรงงานน าตาลสามารถเขาถงแหลงเงนทนจากสถาบนการเงนไดในอตราทตากวาคาเฉลย MLR ซงเงนทนสวนน มบทบาทสาคญตอกลไก การจดหาวตถดบของโรงงาน รวมถงความสมพนธระหวางโรงงานน าตาลและเกษตรกรผปลกออย (เงนเกยว)

จากปจจยเก อหนนดงกลาว ทผานมาเราจงเหนอตสาหกรรมออยและน าตาลขอ งไทย มพฒนาการและเตบโตอยางตอเนอง โดยในชวง 20 ปทผานมา (ปการผลต 2540/41 – 2559/60) พ นทปลกออยของไทยเพมข นกวารอยละ 71.5 จาก 5.75 ลานไร เปน 9.86 ลานไร ปรมาณออยเขาหบเพมข น ถงรอยละ 120.3 จาก 42.20 ลานตน เปน 92.95 ลานตน ผลผลตน าตาลเพมข นถงรอยละ 145.2 จากเพยง 4.09 ลานตน เปน 10.03 ลานตน และจานวนโรงงานน าตาลเพมข นจาก 46 โรงงาน เปน 54 โรงงาน 16 ท งน คาดวาอตสาหกรรมดงกลาวยงมแนวโนมขยายตวในระยะตอไป สะทอนจากอตราการใชกาลงการผลต (Capacity utilization rate) ของโรงงานน าตาลทอย ในระดบสงอยางตอเนอง 17 (รปท 13) ซงช วาผประกอบการโรงงานน าตาลนาจะมการขยายกาลงการผลตหรอขยายโรงงานน าตาลเพมข นอกในระยะตอไป

16 ขอมลพ นทปลกออยจากสานกงานเศรษฐกจการเกษตร และขอมลปรมาณออยเขาหบ ผลผลตน าตาล และจานวนโรงงานน าตาลจากสานกงานคณะกรรมการออยและน าตาลทราย 17 อตราการใชกาลงการผลตของโรงงานน าตาลในฤดการผลตป 2558/59 และ 2559/60 ปรบลดลงจากชวงกอนบาง เนองจากปญหาภยแลง ทาใหมปรมาณออยเขาหบลดลง

22

อยางไรกด ดวยความทอตสาหกรรมน อยภายใตการดแลของทางการอยางใกลชด โดยเฉพาะการจากดใบอนญาตดาเนนการของโรงงานน าตาล ทาใหผประกอบการรายใหมเขาสตลาดคอนขางยาก การขยายโรงงานสวนใหญจงกระจกตวอยในกลมผประกอบการรายเดม (รปท 14) โดยปจจบนมจานวนโรงงานน าตาลท งหมด 54 โรงงาน ซงจานวนโรงงานกวารอยละ 60 เปนของกลมผประกอบการโรงงานน าตาลเพยง 6 กลม

รปท 13: อตราการใชกาลงการผลตของโรงงานน าตาล

ทมา: CEIC และประมวลผลขอมลโดย ธปท. สภอ. หมายเหต: อตราการใชกาลงการผลตโดยเฉลยในชวงฤดหบออย (ธนวาคม – เมษายน)

รปท 14: กลมผประกอบการโรงงานน าตาลทสาคญของไทย

ทมา: สานกงานคณะกรรมการออยและน าตาลทราย และประมวลผลขอมลโดย ธปท. สภอ. หมายเหต: ขอมลปการผลต 2558/59

91.5 89.695.3 95.6

87.1 84.5

0102030405060708090

100

2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 2558/59 2559/60

รอยละ

23

4. อตสาหกรรมออยและน าตาลกบความผนผวนของราคาน าตาลโลก

ปญหาพ นฐานทสาคญประการหนงของอตสาหกรรมททาธรกจเกยวของกบสนคาโภคภณฑคอ ผลประกอบการของธรกจมกจะเปลยนแปลงและผนผวนไปตามวฏจกรราคาของสนคาโภคภณฑชนดน น สาหรบอตสาหกรรมออยและน าตาล แมโครงสรางโดยรวมของอตสาหกรรมจะคอนขางแขงแกรง แตทผานมาผประกอบการสวนใหญในอตสาหกรรมก ไดมการพฒนาประสทธภาพการผลต และลงทนเพมเตมในอตสาหกรรมตอเนอง ซงสวนใหญใชผลพลอยไดและวสดเหลอใชจากกระบวนการผลตน าตาลมาเปนวตถดบ อาท เอทานอล ผลตไฟฟาชวมวล ปย เยอกระดาษ และปารตเคลบอรด เปนตน18 เพอกระจายความเสยง และลดความผนผวนของธรกจน าตาล เนองจากผลตภณฑของอตสาหกรรมตอเนองน มอตรากาไรข นตน (Gross profit margin) คอนขางสงเมอเทยบกบธรกจหลก (ตวอยางเชน เอทานอลมอตรากาไรข นตน เฉลยทรอยละ 25 – 30 ขณะทอตรากาไรข นตนของการผลตไฟฟาชวมวลเฉลยอยทรอยละ 50 สงกวาอตรากาไรข นตนของธรกจจาหนายน าตาลและโมลาสทเฉลยอยทรอยละ 12 – 19) และวฏจกรราคาของอตสาหกรรมตอเนองอาจแตกตางจากวฏจกรราคาน าตาล ซงจะชวยลดความผนผวนของผลประกอบการในภาพรวมได

รปท 15: ประมาณการอตรากาไรข นตนของธรกจน าตาลและอตสาหกรรมตอเนอง

ทมา : งบการเงนและหมายเหตประกอบงบการเงนของธรกจน าตาลทเผยแพรตอ กลต. บมจ. หลกทรพยกรงศร บมจ. หลกทรพยเมยแบงก กมเอง (ประเทศไทย) และประมาณการโดย ธปท. สภอ.

อยางไรกด การกระจายความเสยงไปยงอตสาหกรรมตอเนองดงกลาวยงทาไดคอนขางจากด19 ซงสะทอนจากโครงสรางรายไดของผประกอบการโรงงานน าตาลทยงพงพารายไดจากการจาหนายน าตาลและโมลาสในสดสวนทสง โดยจากการวเคราะหขอมลงบการเงนของธรกจน าตาลจานวน 4 บรษททเผยแพรตอ กลต. พบวา โครงสรางรายไดของผประกอบการยงกระจกตวอยในธรกจจาหนายน าตาลและโมลาสในสดสวน ทสงถงรอยละ 80 ของรายไดท งหมด

18 รายไดจากการจาหนายผลตภณฑจากอตสาหกรรมตอเนองดงกลาวจะไมนาไปคานวณเปนรายไดรวมภายใตระบบจดสรรผลประโยชน 70 : 30

19 สวนหนงเปนเพราะธรกจดงกลาวใชเงนลงทนสง และยงมขอจากดทางกฎหมายในการนาออย (น าออย) มาแปรรปเปนผลตภณฑของอตสาหกรรมตอเนองโดยตรง ดรายละเอยดเพมเตมไดใน วโรจน ณ ระนอง และคณะ (2555)

24

รปท 16: โครงสรางรายไดของผประกอบการโรงงานน าตาล (รอยละ)

ทมา: งบการเงนของธรกจน าตาล 4 บรษททเผยแพรตอ กลต. และคานวณโดย ธปท. สภอ. หมายเหต: บรษท C มรายไดอนๆ (12.70%) มาจากการซ อมาขายไปกากน าตาล (5.6%) การขายและบรการเกษตร (3.8%) และรายไดอนๆ (3.3%) สาหรบบรษท D มรายไดอนๆ (12.20%) มาจากการขายปย (7.0%) การขายและบรการอนๆ (2.9%) และรายไดอนๆ (2.3%)

การทผประกอบการโรงงานน าตาลยงคงพงพารายไดจากการจาหนายน าตาลเปนหลก ทา ใหธรกจน ยงคงไดรบผลกระทบจากความผนผวนของวฏจกรราคาน าตาลโลก (รปท 17) ซงปกตวฏจกรราคาน าตาล 1 รอบจะมระยะเวลาประมาณ 3-5 ป และความผนผวนของราคาน าตาลน สวนหนงกจะสะทอนมายง

รปท 17: วฏจกรราคาน าตาลทรายดบในตลาดโลก

ทมา: CEIC และประมาณการโดย ธปท. สภอ.

-40-30-20-10

010203040

2532 2534 2536 2538 2540 2542 2544 2546 2548 2550 2552 2554 2556 2558

% การเปลยนแปลงไปจากเสนแนวโนมราคา

25

ผลประกอบการของโรงงานน าตาลในแตละป อยางไรกตาม ดวยธรรมชาตของอตสาหกรรมน ทมการขายน าตาลในลกษณะการทาสญญาลวงหนา20 ทาใหชวงทราคาน าตาลโลกเปนขาข น ผลประกอบการของโรงงานน าตาล จะไมไดปรบข นตามทนท เชนเดยวกบชวงทราคาน าตาลในตลาดโลกเปนขาลง ผลประกอบการของโรงงานน าตาลกจะไมลดลงทนท หรอกลาวไดวาการสงผานของราคาน าตาลในตลาดโลกไปยงผลประกอบการโรงงานน าตาล มระยะเวลาลาชา (Time lag) เชน ตวอยางในรปท 18 ราคาน าตาลทรายดบในตลาดโลกในป 2559 ปรบสงข นจากป 2558 เกอบรอยละ 40 แตผลประกอบการของโรงงานน าตาลเฉลยในป 2559 ยงคงปรบลดลงตอเนองจากป 2558 อยางไรกด Time lag ของผประกอบการแตละรายจะมความแตกตางกน ซงข นอยกบการบรหารสญญาขายน าตาลลวงหนาของผประกอบการแตละราย

รปท 18: ผลประกอบการของโรงงานน าตาลและราคาน าตาลทรายดบในตลาดโลก

ทมา: งบการเงนของธรกจน าตาล 4 บรษททเผยแพรตอ กลต. และคานวณโดย ธปท. สภอ. หมายเหต: เปนขอมลกาไรกอนตนทนทางการเงนและภาษเงนไดเฉลยถวงน าหนกดวยปรมาณการผลตน าตาลของแตละบรษท

20 จากการศกษารายงานประจาปของธรกจน าตาล พบวา ระยะเวลาของสญญาลวงหนามท งระยะส นและระยะยาว เชน 3 เดอน 6 เดอน และ 9 เดอน เปนตน โดยหากเปนสญญาระยะส นจะมการระบท งปรมาณทจะสงมอบและราคาซ อขายในวนทาสญญา แตหากเปนสญญาระยะยาวสวนใหญจะกาหนดเฉพาะปรมาณทจะสงมอบในวนทาสญญา สวนราคาจะอางองจากราคาน าตาลในตลาดโลก (ตลาดนวยอรกเบอร 11 สาหรบน าตาลทรายดบ และตลาดลอนดอนเบอร 5 สาหรบน าตาลทรายขาว) ในวนทสงมอบ

26

นอกจากความผนผวนของราคาน าตาลในตลาดโลกจะสงผลกระทบตอผลประกอบการของโรงงานน าตาลแลว ยงสงผลกระทบตอเกษตรกรผปลกออยอกดวย เนองจากราคาน าตาลในตลาดโลก มความเชอมโยงกบการกาหนดราคาออยในประเทศคอนขางสง21 ดงน น ราคาน าตาลในตลาดโลกทผนผวน กจะสงผลใหราคาออยในประเทศผนผวนตามไปดวย ท งน เกษตรกรผปลกออยในประเทศไทยสวนใหญ โดยเฉพาะในเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอซงมพ นทปลกออยกวาครงหนงของประเทศเปนเกษตรกรรายเลก ทมพ นทเพาะปลกคอนขางกระจาย22 และพฤตกรรมของเกษตรกรดงกลาวจะตดสนใจปลกพชโดยองกบราคาในปทผานมาเปนสาคญ ทาใหมการสลบการเพาะปลกในชวงทมราคาจงใจ ซงจะเหนไดชดเจนในกรณของออยและมนสาปะหลงทสามารถสลบการปลกไดงายกวาพชชนดอน โดยในรปท 19 จะเหนวาพ นทเพาะปลกออยและมนสาปะหลงของภาคตะวนออกเฉยงเหนอจะแปรผกผนกน ดงน น ความผนผวนของราคาน าตาลโลก จงกระทบตอปรมาณผลผลตออยในแตละป และสงผลตอเนองไปยงปรมาณออยเขาหบของโรงงานน าตาล ซงเปนความทาทายตอการบรหารจดการวตถดบของอตสาหกรรมน กลาวโดยสรป คอ ความผนผวนของราคาน าตาลโลกนอกจากจะสงผลตอความผนผวนของผลประกอบการของอตสาหกรรมแลว ย งกอใหเกด ความไมแนนอนของปรมาณวตถดบ ซงเพมตนทนการบรหารจดการใหกบอตสาหกรรมอกดวย

รปท 19: พ นทปลกออยโรงงานและมนสาปะหลงของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ทมา: สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

21 วรยกตต พทธสมฤทธ และอภชาต ดะลณเพธย (2559) วเคราะหการสงผานราคาน าตาลในตลาดโลกมายงราคาออยทเกษตรกรไดรบในชวงเดอนมกราคม 2530 – ธนวาคม 2558 โดยใชแบบจาลอง Vector Error Correction (VEC) พบวา คาความยดหยนของการสงผานราคาน าตาลโลกมายงราคาออยในประเทศมคาใกลเคยง 1 แสดงถงการกาหนดราคาออยในประเทศทมความเชอมโยงอยางใกลชดกบราคาน าตาลในตลาดโลก 22 Piewthongngam (2017)

27

Box 3: Business Model ของโรงงานน าตาล การวเคราะห Business Model ของโรงงานน าตาล ผ เขยนไดเลอกใช Business Model Canvas (BMC) ทพฒนาโดย Alexander Osterwalder นกวชาการดานบรหารธรกจชาวสวสเซอรแลนดเปนกรอบในการวเคราะห โดย BMC เปนเครองมอสาหรบใชวเคราะห และออกแบบรปแบบทางธรกจทปจจบนถกนามาใชกนอยางแพรหลาย ในแวดวงการตลาดและธรกจ เนองจากเปนเครองมอททาใหเหนภาพรวมของธรกจท งหมด นาเสนอในรปแบบทเขาใจไดงาย สามารถประยกตใชไดกบธรกจทมลกษณะแตกตางกน และใหความสาคญกบ Value propositions หรอคณคาของกจการ23 ท งน BMC ประกอบดวยองคประกอบพ นฐาน 9 ดาน ดงน 24 - Customer segments - ลกคาหรอกลมลกคาทเปนเปาหมายของกจการ - Value propositions - คณคาหรอความแตกตางททาใหลกคาตดสนใจใชบรการหรอเปนสงทสรางความพงพอใจใหลกคา - Channels - ชองทางทกจการสอสารกบลกคา - Customer relationships - ลกษณะหรอรปแบบความสมพนธระหวางกจการและลกคา - Revenue streams - กระแสรายไดของกจการ - Key resources - ทรพยากรสาคญทจาเปนตอการดาเนนกจการ - Key activities - กจกรรมหลกทตองทาเพอใหกจการดาเนนตอไปได - Key partnerships - เครอขายสาคญทตองมเพอใหกจการดาเนนตอไปได - Cost structure - โครงสรางตนทนของการดาเนนกจการ เมอวเคราะหองคประกอบพ นฐาน 9 ดานทเชอมโยงกนตามกรอบ BMC จะไดรปแบบทางธรกจของโรงงานน าตาลดงภาพ

ทมา: ธปท. สภอ.

23 Gierej (2017) 24 Desai (2014)

28

Box 3: Business Model ของโรงงานน าตาล (ตอ)

ดงทกลาวไปแลววาหวใจหลกของ BMC คอ Value propositions หรอคณคาของกจการซงในกรณทวไปจะหมายถงความแตกตางททาใหลกคาตดสนใจซ อผลตภณฑหรอใชบรการของธรกจน น แตในกรณของโรงงานน าตาล ผเขยนไมไดตความ Value propositions ตามความหมายท ใ ชกนท วไปเสยท เ ดยว โดยผ เ ขยนมอง Value propositions ในความหมายทกวางข นวาหมายถงสงททาใหธรกจโรงงานน าตาลมความโดดเดนและแตกตางจากธรกจอน โดยเฉพาะ เมอเปรยบเทยบกบธรกจทอยในอตสาหกรรมแปรรปสนคาเกษตรดวยกน ซงความแตกตางดงกลาว ไดแก 1) ไทย เปนเพยงประเทศเดยวในภมภาคเอเชยทมศกยภาพสงออกน าตาลไดอยางสมาเสมอ ขณะทสนคาเกษตรชนดอนโดยเฉพาะขาว ประเทศในภมภาคเอเชยหลายประเทศตางมอปทานสวนเกนเพยงพอสาหรบการสงออก 2) ไทยไดเปรยบคแขงจากภมภาคอน (บราซล และออสเตรเลย) ดานคาขนสง เนองจากอยใกลประเทศผนาเขาน าตาลรายใหญของโลก อาท จน และอนโดนเซย 3) กระบวนการผลตของโรงงานน าตาลมลกษณะ Zero waste กลาวคอ สามารถนาผลพลอยไดและวสดเหลอใช จากกระบวนการผลตน าตาลมาเปนวตถดบสาหรบอตสาหกรรมเกยวเนอง เชน เอทานอล กระแสไฟฟา ปย และเฟอรนเจอร เปนตน ซงเปนผลตภณฑทมอตรากาไรสง 4) ผเลนรายใหมเขาสตลาดไดยากเนองจากมการจากดใบอนญาตและกฎเกณฑการต งโรงงานใหมทกาหนดโดยทางการ ทาใหการขยายกาลงการผลตหรอการต งโรงงานใหมมกจะอยในกลมผเลนเดมทมความพรอมดานเงนทนและวตถดบ และ 5) อตสาหกรรมออยและน าตาลเปนอตสาหกรรมแปรรปสนคาเกษตรเพยงชนดเดยวทมกฎ กตกา ชดเจน ภายใต พ.ร.บ.ออยและน าตาลทราย ทาใหผเลนในอตสาหกรรมน ไดรบการดแล อยางใกลชด รวมถงมการจดสรรผลประโยชนระหวางกนอยางเปนระบบ ซงท งหมดทกลาวมาน ตางมสวนชวยใหธรกจโรงงานน าตาลของไทยเตบโตอยางแขงแกรงในชวงทผานมา

5. บรบทใหมของอตสาหกรรมออยและน าตาลไทย

นอกจากความผนผวนของราคาน าตาลโลกทเปนปญหาพ นฐานของอตสาหกรรมออยและน าตาลแลว ในระยะตอไปอตสาหกรรมน ยงตองเผชญกบความทาทายทมากข น ท งความทาทายจากปจจยดานตางประเทศ และความทาทายจากปจจยภายในประเทศ

ความทาทายจากปจจยดานตางประเทศทสาคญ คอ การทบราซลซงเปนผสงออกน าตาลอนดบ 1 ของโลก สามารถเขามาแขงขนและครอบครองสวนแบงการตลาดในภมภาคเอเชยไดมากข น สวนหนงเปนผลจากตนทนคาขนสงซงแตเดมเปนภมคมกนททาใหการสงออกน าตาลของไทยไดเปรยบผสงออกจากนอกภมภาค ปจจบนคาขนสงดงกลาวมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง สะทอนจากดชนคาระวางเรอ (Baltic Dry Index: BDI) ในรปท 20 ซงใชเปนตวแทน (Proxy) ของตนทนคาขนสงทางเรอ ทมแนวโนมลดลงอยางตอเนองต งแตป 2550 เปนตนมา ทาใหเราเหนสดสวนการนาเขาน าตาลของประเทศผนาเขารายใหญในภมภาคเอเชย ซงไดแก จน อนโดนเซย และมาเลเซย ทนาเขาจากบราซลเพมข นอยางมนยสาคญ (รปท 21) ปรากฏการณดงกลาวอาจทาใหสถานะผสงออกน าตาลรายใหญในภมภาคเอเชยของไทยสนคลอนไดในอนาคต

29

รปท 20: ดชนคาระวางเรอ (BDI Index)

ทมา: CEIC

รปท 21: สดสวนการนาเขาน าตาลของประเทศจน อนโดนเซย และมาเลเซย

ทมา: Trade map และประมวลผลขอมลโดย ธปท. สภอ.

สาหรบความทาทายจากปจจยภายในประเทศทสาคญ คอ การเปลยนแปลงโครงสรางการบรหารจดการอตสาหกรรมภายในประเทศ สบเนองจากโครงสรางเดมทมการกาหนดโควตาจาหนายน าตาลในประเทศในราคาทสงกวาราคาสงออก ทาใหบราซลยนคารองตอองคการการคาโลกหรอ WTO วาไทยดาเนนมาตรการอดหนนการสงออก และอดหนนผผลตน าตาลในประเทศ ซงกระทบตอผสงออกน าตาลของบราซล ทาใหรฐบาลไทยและผทเกยวของตองดาเนนการปรบโครงสรางอตสาหกรรมออยและน าตาลไทย โดยเบ องตนคาดวาจะยกเลกระบบโควตา และกาหนดใหราคาจาหนายน าตาลในประเทศเคลอนไหวยดหยนตามราคาน าตาลตลาดโลกมากข น คาดวาจะเรมดาเนนการไดต งแตปการผลต 2560/61 เปนตนไป

0

1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

6,000

7,000

8,000

2543 2545 2547 2549 2551 2553 2555 2557 2559

Index

0%20%40%60%80%

100%

2549 2559 2549 2559 2549 2559

ไทย บราซล ออสเตรเลย ประเทศอนๆ

30

ความทาทายทเกดข นท งปจจยดานตางประเทศและปจจยภายในประเทศ อาจสรางความไมแนนอนใหกบเกษตรกรและผประกอบการโรงงานน าตาล และกระทบตอเสถยรภาพของอตสาหกรรมท งระบบได ทาใหเราจาเปนตองปรบตว ซงสามารถทาไดใน 2 แนวทาง คอ การเพมประสทธภาพการบรหารจดการหวงโซอปทานเพอลดตนทน และการสรางมลคาเพมใหกบผลตภณฑ ท งน จาเปนตองอาศยนวตกรรม เทคโนโลย และการบรหารจดการดานการเกษตรสมยใหม เขามาประยกตใชใหเหมาะสมกบบรบทของประเทศไทย

ทผานมา แมอตสาหกรรมออยและน าตาลไทยจะมพฒนาการและเตบโตอยางตอเนอง แตปจจบนยงมชองวางสาหรบการพฒนาอยมาก และภายใตโอกาสในการพฒนากยงมความแตกตางกนในแตละระดบของหวงโซอปทานของอตสาหกรรม ท งตนน า กลางน า และปลายน า สาหรบอตสาหกรรมปลายน าเปนระดบทมโอกาสในการพฒนาและสรางมลคาเพม (Value added) ของสนคาไดมากกวาอตสาหกรรมระดบอน โดยปจจบนโรงงานน าตาลสวนใหญไดนาวสดเหลอใชจากกระบวนการผลตน าตาลมาเปนวตถดบในการผลตผลตภณฑอนๆ ทมมลคาเพมสงกวาน าตาล เชน เอทานอล ไฟฟาชวมวล เยอกระดาษ และปารตเคลบอรด เปนตน อยางไรกด ผลตภณฑเหลาน ยงเปนเพยงผลตภณฑข นตนของเทคโนโลยชวภาพหรอ Bio-technology ซงเปนกระแสการพฒนาอตสาหกรรมเกษตรในบรบทโลกยคใหม ขณะทผลตภณฑทมความซบซอนและ มมลคาเพมสงในลาดบถดไป อาท นวตกรรมอาหาร เวชภณฑ เคมภณฑ และน าตาลทมคณสมบตเฉพาะ (เชน น าตาลออรแกนค และน าตาลสาหรบผทตองการควบคมระดบน าตาลในเลอด (Palatyne biosugar)) ยงพฒนาไปไดไมมากนก สวนหนงเนองจากงานวจยและพฒนา (Research & Development: R&D) ทเกยวของกบอตสาหกรรมเกษตรสวนใหญเปนการศกษาระดบตนน า ขณะทงานวจยระดบปลายน ามจากด และสวนใหญยงเปนงานวจยในหองปฏบตการ (Laboratory scale) จงนาไปตอยอดในเชงอตสาหกรรมไดนอย ท งน ควรมหนวยงานกลางทรบผดชอบดานงานวจยทชดเจน เพอทาหนาทเชอมโยงระหวางนกวจยในสถาบนการศกษา และความตองการของภาคเอกชน เพอสงเสรมและผลกดนใหงานวจยผลตภณฑมลคาสงสามารถขยายผลไปสการผลตในเชงพาณชยไดจรง

รปท 22: ทศทางการพฒนาหวงโซอปทานปลายน าของอตสาหกรรมออยและน าตาลไทย

ทมา: รวบรวมโดย ธปท. สภอ.

31

อตสาหกรรมกลางน าเปนกลมทมโอกาสในการพฒนาอตสาหกรรมรองลงมา โดยเฉพาะ การบรหารจดการขนสงวตถดบ (ออย) เขาสโรงงาน ซงโดยทวไปฤดกาลหบออยของโรงงานในแตละป จะมระยะเวลาประมาณ 120 วน เรมต งแตชวงเดอนธนวาคมไปส นสดทเดอนเมษายนของปถดไป อยางไรกด ปจจบนการนาออยเขาหบของโรงงานในชวงตนและปลายฤดกาลเปดหบมจานวนนอย ขณะทชวงระหวางเดอนมกราคมถงเดอนกมภาพนธมความกระจกตวในการนาออยเขาสโรงงานสง (รปท 23)

รปท 23: รปแบบการกระจายของการนาออยเขาสโรงงานในชวงฤดหบออย

ทมา: ธปท. สภอ.

เนองจากในชวงน เปนระยะทออยมคณภาพหรอใหคาความหวาน (CCS) สงสด เกษตรกร ทตดออยสงโรงงานในชวงน จงมโอกาสไดรบคาตอบแทนสวนเพมทคานวณจากความหวานของออยมากกวาชวงระยะเวลาอน ประกอบกบชวงน แรงงานสวนใหญเสรจส นจากการเกบเกยวพชชนดอนโดยเฉพาะขาว ทาใหสามารถตดออยสงโรงงานไดมากกวาชวงเวลาอน พฤตกรรมลกษณะน อาจสงผลใหเครองจกรของโรงงานทางานหนกข น และการทมออยรอเขาหบเปนจานวนมาก อาจทาใหออยสญเสยคา CCS อกดวย25 ซงทาใหเกษตรกรไมไดรบคาตอบแทนสวนเพมจากความหวานของออยสงอยางทคาดหวง อกท งการนาออยเขาโรงงานในชวงดงกลาวมตนทนการขนสงทสงข น เนองจากมความตองการใชรถบรรทกออยมากกวาชวงอนๆ ดงน น แนวทางยกระดบประสทธภาพสามารถทาไดโดยบรหารจดการใหออยเขาหบอยางสมาเสมอตลอดฤดกาลหบออย โดยไมใหกระจกตวในชวงเวลาใดเวลาหนงมากเกนไป (Smooth production) ท งน อาจใชมาตรการจงใจโดยการใหผลประโยชนหรอจายคาชดเชยใหเกษตรกรทนาออยเขาหบในชวงตนหรอปลายฤดกาลหบออย แนวทางน จะสงผลใหเครองจกรทางานไดอยางสมาเสมอ ไมสญเสยคา CCS จากการรอเขาหบ และประหยดตนทนคาขนสง นอกจากน ยงมแนวทางอนๆ ทสามารถชวยยกระดบการบรหารจดการระบบโลจสตกส ของออยได เชน 1) การลดขนาดการขนสง เพอลดปรมาณออยรอเขาหบใหเหมาะสมกบกาลงการผลต ของโรงงาน 2) การม Logistic hub ท เอ อตอการบรหารจดการการขนสงออยใหเหมาะสมข น และ 3) สงเสรมการใชทรพยากรรวมกน (Resource sharing) เพอลดตนทน เปนตน

25 อตราการสญเสยคา CCS ของออยในแปลงตากวาอตราการสญเสยของออยทตดแลว

ม.ค. – ก.พ. พ.ย. พ.ค.

รปแบบทวไป

Smooth production

32

สาหรบอตสาหกรรมตนน า ถอวามการพฒนาไมมากนก เปนผลจากเกษตรชาวไรออย สวนใหญเปนรายยอยซงมขอจากดในการเพาะปลกคอนขางมาก เชน พ นทเพาะปลกมขนาดเลก มขอจากด ในการเขาถงแหลงเงนทน และเทคโนโลยเครองจกรกลในปจจบนยงไมตอบโจทยของเกษตรรายยอย นอกจากน เกษตรกรยงมพฤตกรรมการทาเกษตรแบบด งเดม และพงพงแหลงน าตามธรรมชาตเปนหลก ทาใหไดผลผลตตาและคณภาพไมไดตามทตองการ ดงน น แนวทางยกระดบประสทธภาพสามารถทาไดโดยสงเสรมใหเกษตรกรรายยอยรวมกลมกนเพอสรางความเขมแขง และทาใหเกดการประหยดตอขนาด (Economy of scale) ซงนอกจากจะชวยใหการนาเทคโนโลยและเครองจกรกลมาใชในการเพาะปลกเกดความคมคาแลว ยงชวยลดปญหาการขาดแคลนแรงงานในภาคเกษตรไดอกดวย และสาหรบเกษตรกรทตองการลดการพงพงแหลงน าตามธรรมชาต สามารถนาเทคโนโลยระบบน าหยด (Drip irrigation) เขามาใชในการเพาะปลก ซงจะชวยเพมคณภาพและผลผลตตอไรใหเกษตรกรได

33

เอกสารอางอง

บรษท เกษตรไทย อนเตอรเนชนแนล ชการ คอรปอเรชน จากด (มหาชน). 2559. “รายงานประจาป 2559.”

บรษท น าตาลขอนแกน จากด (มหาชน). 2559. “รายงานประจาป 2559.”

บรษท น าตาลครบร จากด (มหาชน). 2559. “รายงานประจาป 2559.”

บรษท น าตาลบรรมย จากด (มหาชน). 2559. “รายงานประจาป 2559.”

บรษท น าตาลมตรผล จากด. 2560. “แบบแสดงรายการขอมลการเสนอขายตราสารหน และรางหนงสอช ชวน.” ขอมล ณ วนท 2 กมภาพนธ 2560. สานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาด หลกทรพย.

บรษท หลกทรพย กรงศร จากด (มหาชน). 2559. “บทวเคราะหหลกทรพย บมจ. น าตาลบรรมย.” 24 พฤศจกายน 2559.

บรษท หลกทรพย เมยแบงก กมเอง (ประเทศไทย) จากด (มหาชน). 2556. “บทวเคราะหหลกทรพย บมจ. น าตาลขอนแกน.” 20 มถนายน 2556.

พทกษ ศรวงศ และประภาภรณ พวงเนยม. 2556. “เรองเลาเถาแกออย อาเภอทามวง จงหวดกาญจนบร.” วารสารมนษยศาสตร สงคมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ฉบบท 30 (1), ม.ค. - เม.ย. 56.

ฤทยชนก เมองรตน. 2558. “รายงานการศกษากองทนออยและน าตาลทราย.” สานกงบประมาณของรฐสภา. สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

วจยกรงศร. 2559. “บทวเคราะหภาวะและแนวโนมของอตสาหกรรมน าตาล ป 2559-2561.” พฤษภาคม 2559.

วโรจน ณ ระนอง และคณะ. 2555. “การศกษาเพอปรบโครงสรางอตสาหกรรมออยและน าตาลของไทย.” (แกไขปรบปรงคร งท 2 มกราคม 2558). รายงานวจยฉบบสมบรณ. สถาบนวจยเพอการพฒนา ประเทศไทย (TDRI).

วรยกตต พทธสมฤทธ และอภชาต ดะลณเพธย. 2559. “การวเคราะหการสงผานราคาน าตาลทรายของไทย.” วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง ปท 2 ฉบบท 1, ม.ค. - ม.ย. 59.

Cheng, E. 2016. “The Competitiveness of Thai Sugar in Asean Markets.” Power Point Presentation. Bangkok Sugar Conference, 2016.

Desai, H. P. 2014. “Business Models for Inclusiveness.” Procedia – Social and Behavioral Sciences 157 (2014), 353 – 362.

Federal Ministry of Food and Agriculture of Germany. 2014. “National Policy Strategy on Bioeconomy.” Berlin.

34

Food and Agriculture Organization of the United Nations. 2013. “Contract Farming for Inclusive Market Access.” Edited by da Silva, C. A. and M. Rankin.

Gierej, S. 2017. “The Framework of Business Model in the Context of Industrial Internet of Things.” Procedia Engineering 182 (2017), 206 – 212.

Krugman, P., M. Obstfeld, and M. J. Melitz. 2012. “International Economics Theory & Policy.” 9th ed. Addison-Wesley, Boston.

Piewthongngam, K. 2017. “Moving toward New S-curve in Sugarcane Plantation.” Power Point Presentation. Bank of Thailand Northeastern Region Office Mini Symposium, 15 June 2017.