คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 ·...

68
1 คู่มออาจารย์ผู้สอนนสตพการ

Upload: others

Post on 31-Jul-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

1

คมออาจารยผสอนนสตพการ

Page 2: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

2

คำนำ

มหาวทยาลยพะเยาในฐานะทเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ตระหนกถง

ความสำคญของสทธและความเทาเทยมของนสตพการ ทจะไดรบโอกาสใน

การศกษาตอในระดบมหาวทยาลย และคำนงถงการพฒนาใหนสตพการมคณสมบต

ของบณฑตทพงประสงค และเปนบคคลทมคณภาพเชนเดยวกบนสตในมหาวทยาลย

เดยวกน เพอตอบสนองกฎหมายและนโยบายดานการจดการศกษาสำหรบนสต

พการเรยนรวมในระดบอดมศกษาตามประกาศของกระทรวงการอดมศกษา

วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม (อว.) ดงนน งานพฒนาคณภาพนสตพการ

จงจดทำคมออาจารยผสอนนสตพการ ขน โดยมวตถประสงคเพอเพมศกยภาพของ

อาจารยผสอนในการจดการศกษาและสงเสรมการเรยนรสำหรบนสตพการตาม

ความจำเปนพเศษอยางสมเหตสมผล เพอชวยลดอปสรรคในการเขาถงการเรยนของ

นสตพการ ใหสามารถเรยนรไดเทาเทยมนสตปกตตามศกยภาพของตน เปนบณฑต

ทพงประสงค และใชชวตในรวมหาวทยาลยอยางมความสขตลอดจนจบการศกษา

ผจดทำหวงวา คมออาจารยผสอนนสตพการ เลมนจะเปนประโยชนตอ

อาจารยผสอนนสตพการในมหาวทยาลยพะเยา ใชเปนแนวทางในการจดการเรยน

การสอนนสตพการ เพอชวยลดปญหาและอปสรรคในการจดการเรยนการสอน

สำหรบนสตพการไดอยางมประสทธภาพ ตอไป

งานพฒนาคณภาพนสตพการ

มหาวทยาลยพะเยา

Page 3: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

3

สารบญ

หนา

บทท 1 บรบททางการศกษาพเศษ

- รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 6

- พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 7

- พระราชบญญตการจดการศกษาสำหรบคนพการ

พทธศกราช 2551 7

- พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ

พทธศกราช 2550 8

- ระเบยบคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษา

สำหรบคนพการ วาดวยการจดการศกษาระดบอดมศกษา

สำหรบคนพการ พทธศกราช 2552 10

- แนวทางการสงเสรมการจดการศกษาระดบอดมศกษา

สำหรบคนพการ 11

- บทสรป 14

บทท 2 การจดการศกษาสำหรบคนพการ

- แนวความคดในการจดการศกษา 15

- นโยบายการศกษาพเศษสำหรบคนพการ 16

- ปรชญาการจดการศกษาสำหรบคนพการ 18

- หลกการและแนวทางการจดการศกษาสำหรบคนพการ 20

- ความสำคญของการจดการศกษาสำหรบคนพการ 21

- ความจำเปนทตองจดการศกษาสำหรบคนพการ 22

Page 4: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

4

- การจำแนกความพการเพอจดการศกษาสำหรบคนพการ 23

- ความพการทางการเหน 24

- ความพการทางการไดยนหรอการสอความหมาย 24

- ความพการทางการเคลอนไหวหรอทางรางกาย 25

- ความพการทางจตใจหรอพฤตกรรม 25

- ความพการทางสตปญญา 25

- ความพการทางการเรยนร 26

- ความพการออทสตก 26

- ประกาศ เรองกำหนดประเภทและหลกเกณฑ

ของคนพการทางการศกษา พ.ศ. 2552 27

- บทสรป 32

บทท 3 บรการชวยเหลอสนบสนนนสตพการเรยนรวมระดบอดมศกษา

- บทบาทหนาทของหนวยบรการสนบสนน

สำหรบนกศกษาพการ 33

- การชวยเหลอสนบสนนของเจาหนาทบรการสนบสนนนสตพการ 33

- เจาหนาทใหคำปรกษาและแนะนำนสตพการ 33

- เจาหนาทชวยเหลอสนบสนนนสตพการทางการเหน 34

- เจาหนาทลามภาษามอ 35

- ผใหบรการชวยจดบนทกคำบรรยายและชวยเหลอดานวชาการ 36

- เจาหนาทดานเทคโนโลยสงอำนวยความสะดวก 36

- งานบรการสำหรบอาจารยผสอนและหนวยงานทเกยวของ 37

- ขนตอนการขอรบบรการ 39

- สถานทใหบรการ / เวลาทำการ / ตดตอประสานงาน 40

- บทสรป 41

Page 5: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

5

บทท 4 การปรบการเรยนเปลยนการสอน

เพอใหคนพการเขาถงและใชประโยชนรวมกนได

- Universal Design 42

- หลกการของ Universal Design 43

- การประยกตหลกการ UD มาใชในการเรยนการสอน 45

- แบบการเรยน (Learning Style) กบ UDL 46

- เทคโนโลยสงอำนวยความสะดวก

(Assistive Technology) กบ UDL 52

- แนวทางการจดการศกษาของมหาวทยาลยตามแนวคด UD 52

- บทสรป 55

บทท 5 แนวทางการชวยเหลอนกศกษาพการเรยนรวมระดบอดมศกษา

สำหรบอาจารยผสอน

- การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการเหน 56

- การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการไดยน

หรอสอความหมาย 57

- การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการ

ทางการเคลอนไหวหรอทางรางกาย 59

- การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางจตใจ

หรอพฤตกรรมหรอออทสตก 61

- การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางสตปญญา 62

- การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการเรยนร 63

- บทสรป 65

บรรณาณกรม

Page 6: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

6

บทท 1

บรบททางการศกษาพเศษ

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550

เนองดวยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550

เปนกฎหมายสงสดของประเทศทเปนแนวทางในการบรหาร บรการและพฒนา

ประเทศชาต มบทบญญตหลายหมวดหลายมาตราทเกยวของกบบคคลทมความ

ตองการจำเปนพเศษทงโดยตรงและโดยออม ในมาตรา 30 ไดกำหนดไววา “บคคล

ยอมเสมอกนในกฎหมายการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคลเพราะเหตความ

แตกตางในเรองถนกำเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย ความพการ สภาพทางกายหรอ

สขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา

การศกษาอบรม หรอความคดเปนทางการเมองอนไมขดตอบทบญญตแหง

รฐธรรมนญจะกระทำมได” มาตรา 49 บคคลยอมมสทธเสมอกนในการรบ

การศกษาขนพนฐานไมนอยกวาสบสองปทรฐจะตองจดใหทวถงและมคณภาพโดย

ไมเกบคาใชจายผยากไร ผพการหรอทพพลภาพหรอผอยในสภาวะยากลำบากตอง

ไดรบสทธและการสนบสนนจากรฐ เพอใหไดรบการศกษาโดยทดเทยมกบบคคลอน”

และ ในมาตรา 54 ไดกำหนดไววา “บคคลซงพการหรอทพพลภาพมสทธเขาถง

และใชประโยชนจากสวสดการ สงอำนวยความสะดวกอนเปนสาธารณะและความ

ชวยเหลอทเหมาะสมจากรฐ บคคลวกลจรต ยอมไดรบความชวยเหลอทเหมาะสม

จากรฐ” (รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย, 2550, หนา 8-16)

Page 7: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

7

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 (แกไขเพมเตม

(ฉบบท 2) พ.ศ.2545)

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 (แกไขเพมเตม

(ฉบบท2) พ.ศ.2545) มบทบญญตหลายหมวดหลายมาตราทมความเกยวของกบ

การจดการศกษาเพอเดกทมความตองการจำเปนพเศษทงโดยตรงและโดยออม

ในหมวด 2 มาตรา 10 ไดกำหนดไววา “การจดการศกษาสำหรบบคคลซงมความ

บกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม การสอสาร และการเรยนร

หรอมรางกายพการ หรอทพพลภาพ หรอบคคลซงไมสามารถพงตนเองได หรอไมม

ผดแลหรอดอยโอกาสตองจดใหบคคลดงกลาวมสทธและโอกาสไดรบการศกษาขน

พนฐานเปนพเศษ โดยใหจดตงแตแรกเกดหรอพบความพการโดยไมเสยคาใชจาย

และใหบคคลดงกลาวมสทธไดรบสงอำนวยความสะดวก สอ บรการ และความ

ชวยเหลออนใดทางการศกษา ตองจดดวยรปแบบทเหมาะสมโดยคำนงถง

ความสามารถของบคคลนน” ใน หมวด 4 มาตรา 22 ไดกำหนดไววา “การจดการ

ศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนได และถอวา

ผเรยนมความสำคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถ

พฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ” (สำนกงานรบรองมาตรฐานและ

ประเมนคณภาพการศกษา, 2547, หนา 7-12)

พระราชบญญตการจดการศกษาสำหรบคนพการ พทธศกราช 2551

โดยพระราชบญญตการจดการศกษาสำหรบคนพการ พทธศกราช 2551

มาตรา 5 (1) ไดกำหนดไววา “คนพการมสทธไดรบการศกษาโดยไมเสยคาใชจาย

ตงแตแรกเกด หรอพบความพการจนตลอดชวตพรอมทงไดรบเทคโนโลย สงอำนวย

ความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา” และ ใน มาตรา 8

วรรค 4 กำหนดวา “ใหสถานศกษาระดบอดมศกษาในทกสงกดมหนาทรบคนพการ

Page 8: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

8

เขาศกษาในสดสวนหรอจำนวนทเหมาะสม ทงน ใหเปนไปตามหลกเกณฑและ

วธการทคณะกรรมการกำหนด” และวรรค 5 กำหนดวา “สถานศกษาใดปฏเสธไม

รบคนพการเขาศกษาใหถอเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตามกฎหมาย” และใน

มาตรา 9 วรรค 2 กำหนดวา “ใหรฐจดสรรงบประมาณและทรพยากรทางการ

ศกษาอนเปนพเศษใหเหมาะสม และสอดคลองกบความจำเปนพเศษของคนพการ

และสถานศกษาทจดการศกษาสำหรบคนพการ” (พระราชบญญตการจดการศกษา

สำหรบคนพการ พ.ศ. 2551, หนา 1-5)

พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พทธศกราช 2550

โดยพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พทธศกราช

2550 (หนา 15-18) มาตรา 16 กำหนดไววา “คนพการทไดรบหรอจะไดรบความ

เสยหายจากการกระทำในลกษณะทเปนการเลอกปฏบตไมเปนธรรมตอคนพการม

สทธรองขอตอคณะกรรมการ ใหมคำสงเพกถอนการกระทำหรอหามมใหกระทำ

การนนได” ในมาตรา 20 กำหนดไววา “คนพการมสทธเขาถงและใชประโยชนได

จากสงอำนวยความสะดวกอนเปนสาธารณะ ตลอดจน สวสดการและความ

ชวยเหลออนจากรฐ” ไดแก

1. กระบวนการทางการแพทย เครองชวยความพการและสอ

สงเสรมพฒนาการ

2. การศกษาตามกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาตหรอแผนการ

ศกษาแหงชาต ใหหนวยงานทรบผดชอบสนบสนนเก ยวกบ

สงอำนวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใด

ทางการศกษาสำหรบคนพการตามความเหมาะสม

3. การฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ การใหบรการทมมาตรฐานการ

คมครองแรงงาน การสงเสรมการประกอบอาชพอสระ บรการ

Page 9: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

9

สอ สงอำนวยความสะดวกเทคโนโลยความชวยเหลออนใดเพอ

การทำงานและประกอบอาชพของคนพการ

4. การยอมรบและมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม เศรษฐกจ

การเมอง อยางเตมทเทาเทยมกบบคคลทวไป

5. การชวยเหลอใหเขาถงนโยบาย แผนงาน โครงการ กจกรรมการ

พฒนา และบรการอนเปนสาธารณะ

6. ขอมลขาวสาร การสอสาร บรการโทรคมนาคม เทคโนโลย

สารสนเทศ และการสอสารและเทคโนโลย สงอำนวยความ

สะดวกเพอการสอสารสำหรบคนพการทกประเภท ตลอดจน

บรการสอสาธารณะจากหนวยงานของรฐหรอเอกชน

7. บรการลามภาษามอตามระเบยบทคณะกรรมการกำหนด

8. สทธทจะนำสตวนำทาง เครองมอหรออปกรณนำทางหรอ

เครองชวยความพการใด ๆ ตดตวไปในยานพาหนะหรอสถานทใด ๆ

โดยไดรบยกเวนคาบรการ คาธรรมเนยมและคาเชาเพมเตม

9. การจดสวสดการเบยความพการ (แทนเบยยงชพ) กบคนท

จดทะเบยนตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการกำหนด

ในระเบยบ

10. การปรบสภาพแวดลอมทอยอาศย การมผชวยคนพการ หรอจด

ใหมสวสดการอนตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการ

กำหนดในระเบยบ

Page 10: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

10

ระเบยบคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษาสำหรบคนพการ วาดวยการ

จดการศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ พทธศกราช 2552

ตามระเบยบวาดวยการจดการศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ

พทธศกราช 2552 มาตรา 8 วรรค 4, มาตรา 12 วรรค 4 และวรรค 8 (2552, หนา

15-16) กำหนดไววา

สถาบนอดมศกษาของรฐและเอกชนทกสงกด มหนาทรบคนพการเขา

ศกษาในสดสวนหรอจำนวนทเหมาะสม โดยคำนงถงประเภทของความพการดวย

และแจงตอคณะกรรมการฯ เพอทราบไมนอยกวา 120 วนกอนเรมปการศกษา โดย

เรมตงแตปการศกษา 2553 เปนตนไป โดยจะตองจดสงอำนวยความสะดวก

เทคโนโลย สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษาสำหรบคนพการ

การจดทำหลกสตร การจดการเรยนการสอน การวดและประเมนผลใหสอดคลอง

กบความตองการจำเปนพเศษของนสตนกศกษาแตละคนรวมถงการเขารวม

กจกรรมตาง ๆ โดยใหนกศกษาพการสามารถเขาถง และใชประโยชนไดตามความ

เหมาะสม

นอกจากน เพอประโยชนในการจดการเรยนการศกษาสำหรบคนพการให

สถาบนอดมศกษาทรบคนพการเขาศกษา มสทธได รบคาเลาเรยน คาบำรง

คาธรรมเนยมและคาใชจายอนจากสำนกงานคณะกรรมการการอดม ศกษาตาม

จำนวนเงนทตองเรยกเกบจากนสตนกศกษาพการ หากสำนกงานคณะกรรมการ

การอดมศกษาไมสามารถดำเนนการได ใหสงเรองขอรบการสนบสนนจากกองทน

สงเสรมและพฒนาการศกษาสำหรบคนพการตอไป หรออาจทำขอตกลงขอรบการ

สนบสนนคาใชจายจากองคกรปกครองสวนทองถนกได

Page 11: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

11

ประกาศสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

เรอง แนวทางการสงเสรมการจดการศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ

-----------------------------------------

กระทรวงศกษาธการไดกำหนดระเบยบคณะกรรมการสงเสรมการจด

การศกษาสำหรบคนพการ วาดวยการจดการศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ

พทธศกราช 2552 เพอสงเสรมสนบสนนการกระจายโอกาสทางการศกษา และการ

สรางความเทาเทยมกนทางการศกษาสำหรบคนพการ ใหเขาถงการศกษาใน

ระดบอดมศกษา ดงนน เพอใหการดำเนนการของสถาบนอดมศกษาของรฐและ

สถาบนอดมศกษาเอกชนสอดคลองกบระเบยบคณะกรรมการสงเสรมการจด

การศกษาสำหรบคนพการ วาดวยการจดการศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ

พทธศกราช 2552 สำนกงานคณะกรรมการอดมศกษา จงไดกำหนดแนวทางการ

สงเสรมการจดการศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ เพอเปนแนวทางการ

ดำเนนการใหแกสถาบนอดมศกษาโดยแนวทางดงกลาว ไดผานความเหนชอบจาก

คณะกรรมการการอดมศกษาในการประชมครงท 1/2553 เมอวนท 7 มกราคม

2553 แลว ดงน

1) สถาบนอดมศกษามหนาทรบคนพการเขาศกษาตอในสถาบนในสดสวน

หรอจำนวนทเหมาะสม โดยคำนงถงความพรอมของสถาบนในการจดการศกษา

สำหรบคนพการเพอใหเปนไปตามมาตรฐานคณภาพของการจดการศกษา

ระดบอดมศกษา

Page 12: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

12

2) สถาบนอดมศกษาทรบคนพการเขาศกษา มสทธไดรบคาเลาเรยน

คาบำรง คาธรรมเนยม และคาใชจายอน จากสำนกงานคณะกรรมการการ

อดมศกษา ตามจำนวนเงนทเรยกเกบจากนสตนกศกษาพการ หากสำนกงาน

คณะกรรมการการอดมศกษาไมสามารถดำเนนการได ใหสงเรองขอรบการ

สนบสนนจากกองทนสงเสรมและพฒนาการศกษาสำหรบคนพการตอไป ทงนไม

เกนอตราและรายการทคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษาสำหรบคนพการกำหนด

3) สภาสถาบนอดมศกษา มหนาทออกขอกำหนดนโยบายของสถาบน

เกยวกบการรบคนพการเขาศกษาตอในสถาบนใหสอดคลองกบแนวทางการ

สงเสรมการจดการศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการของสำนกงาน

คณะกรรมการการอดมศกษา เพอใชเปนแผนแมบทในการดำเนนการตามระเบยบ

คณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษาสำหรบคนพการวาดวยการจดการศกษา

ระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ พทธศกราช 2552

4) สภาสถาบนอดมศกษามหนาทกำหนดหลกเกณฑและวธการรบนสต

นกศกษาพการเขาเรยนของสถาบนเพ อประกาศใชในแตละปการศกษา

ซงประกอบดวย เปาหมาย จำนวนรบ หลกเกณฑ เงอนไข และวธการรบคนพการ

เขาศกษาในสถาบน ประเภทความพการทจะรบเขาศกษา คณะและสาขาวชาทจะ

เปดรบ วธการคดเลอก หลกเกณฑเงอนไข และรายการคาใชจายตาง ๆ เปนตน

และแจงประกาศรบคนพการเขาศกษาตอในแตละปการศกษาดงกลาว ใหสำนกงาน

คณะกรรมการการอดมศกษารวบรวมสงคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษา

สำหรบคนพการเพอทราบไมนอยกวา 120 วน กอนเรมปการศกษา โดยเรมตงแต

ปการศกษา 2553 เปนตนไป

5) ใหสถาบนอดมศกษาจดทำแผนการรบนสตนกศกษาพการ พรอมทง

แผนงบประมาณเงนอดหนนการศกษาสำหรบนสตนกศกษาพการในระดบ

Page 13: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

13

อนปรญญาและระดบปรญญาตรของสถาบน สงไปยงสำนกงานคณะกรรมการการ

อดมศกษาภายในเดอนมกราคมของทกป

6) สถาบนอดมศกษาทรบคนพการเขาศกษาจะตองจดใหมสงอำนวย

ความสะดวก เทคโนโลยสงอำนวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใด

ทางการศกษาสำหรบคนพการอยางเหมาะสม เพยงพอและสอดคลองกบความ

ตองการจำเปนพเศษของนสตนกศกษาพการแตละประเภทความพการ โดย

สถาบนอดมศกษาอาจจดตงหนวยงานเฉพาะขนอยางเปนทางการเพอเปน

ศนยกลางในการใหบรการทางการศกษาสำหรบนสตนกศกษาพการ พรอมทง

จดสรรบคลากรปฏบตงานทมทกษะพนฐานในการใหบรการสนบสนนคนพการใน

สดส วน ท เหมาะสมกบจำนวนนสตนกศกษาพ การของสถาบน ทงน ให

สถาบนอดมศกษาขอรบการสนบสนนงบประมาณในการดำเนนการดงกลาวจาก

สำนกงบประมาณโดยตรงหรอจากองคกรปกครองสวนทองถน

7) สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา จดทำรายงานผลการ

ดำเนนงานในการปฏบตตามระเบยบคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษา

สำหรบคนพการวาดวยการจดการศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ

พทธศกราช 2552 เสนอตอคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษาสำหรบคน

พการอยางนอยปละหนงครง

ประกาศ ณ วนท 13 มกราคม พทธศกราช 2553

สเมธ แยมนน

(นายสเมธ แยมนน)

เลขาธการคณะกรรมการการอดมศกษา

Page 14: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

14

บทสรป

บคคลยอมเสมอกนในกฎหมาย การเลอกปฏบตทไมเปนธรรมตอบคคลท

มความแตกตางกนในเรองความพการ สภาพทางกายหรอสขภาพอนไมขดตอ

บทบญญตแหงรฐธรรมนญจะกระทำมได การจดการการศกษาสำหรบผพการ

รฐตองจดใหผพการมสทธและโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานเปนพเศษ โดยจดให

ตงแตแรกเกดหรอพบความพการโดยไมเสยคาใชจาย และใหบคคลดงกลาวมสทธ

ไดรบสงอำนวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา

อกทง ตองจดดวยรปแบบทเหมาะสมโดยคำนงถงความสามารถของบคคลนน และ

ตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนได และถอวา

ผเรยนมความสำคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถ

พฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ

สถานศกษาระดบอดมศกษาในทกสงกดมหนาทรบคนพการเขาศกษาใน

สดสวนหรอจำนวนทเหมาะสม ทงน ให เปนไปตามหลกเกณฑและวธการท

คณะกรรมการกำหนด สถานศกษาใดปฏเสธไมรบคนพการเขาศกษาใหถอเปนการ

เลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตามกฎหมาย สถาบนอดมศกษาทรบคนพการเขาศกษา

มสทธไดรบคาเลาเรยน คาบำรง คาธรรมเนยม และคาใชจายอน จากสำนกงาน

คณะกรรมการการอดมศกษา ตามจำนวนเงนทเรยกเกบจากนสตนกศกษาพการ

สถาบนอดมศกษาทรบคนพการเขาศกษาจะตองจดใหมสงอำนวยความ

สะดวก เทคโนโลยสงอำนวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทาง

การศกษาสำหรบคนพการอยางเหมาะสม เพยงพอและสอดคลองกบความตองการ

จำเปนพเศษของนสตนกศกษาพการแตละประเภทความ

Page 15: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

15

บทท 2

การจดการศกษาสำหรบคนพการ

คนถอวาเปนทรพยากรทสำคญทสดทตองไดรบการพฒนา จะพฒนาคน

ตองพฒนาทการศกษา หากคนไดรบการศกษาอยางทวถงและมคณภาพแลว จะทำ

ใหการพฒนาอยางอนเปนไปไดโดยงายมประสทธภาพ ดงนนประเทศทเจรญแลว

จะเนนสทธและเสรภาพในการศกษา

แนวความคดในการจดการศกษา

การจดการศกษาสำหรบคนพการมงเนนโอกาสทางการศกษาทเทาเทยม

กนทงการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศยตอเนองตลอดชวต โดยยด

หลกการศกษาเพ อปวงชน ทไดกำหนดไวอยางชดเจนในรฐธรรมนญแหง

ราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 มาตรา 43 (หนา 10) ซงบญญตไววา

“บคคลยอมมสทธเสมอกนในการรบการศกษา ขนพนฐานไมนอยกวา 12 ป รฐจด

ไวอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย” ประกอบกบ มาตรา 30 วรรค 3

(หนา 7) (บญญตไววา “การเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม ตอบคคลเพราะเหตแหง

ความแตกตางในเรองถนกำเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย สภาพทางกายหรอ

สขภาพ สถานะของบคคลจะกระทำมได” นนหมายถงวา ประชาชนคนไทยทกคน

มสทธเสมอกนทางการศกษาขนพนฐาน ไมวาจะยากดมจนหรอสภาพรางกายพกล

พการโดยรฐตองจดสอ สงอำนวยความสะดวกและความชวยเหลออนทาง

การศกษาให มาตรา 55 (หนา 12) ซงบญญตไววา “บคคลพการหรอทพพลภาพ

มสทธไดรบสงอำนวยความสะดวกอนเปนสาธารณะและความชวยเหลอจากรฐ

ทงน ตามกฎหมายบญญต”

Page 16: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

16

คนพการเปนทรพยากรบคคลของสงคม หากไดรบการสงเสรมอยาง

ถกตอง ยอมมความร ความสามารถ มศกยภาพทจะประกอบอาชพ พงพาตนเอง

และดำรงชวตอยในสงคมอยางมความสข รวมทงการชวยสรางสรรคสงคมได

เชนเดยวกบคนทวไป

การสงเสรมพฒนาคนพการไดเตมศกยภาพ ตองดำเนนการอยางเปน

ระบบ ตงแตการคนพบความพการ การบำบดรกษา การฟนฟสมรรถภาพ การให

การศกษา การพฒนาทกษะสงคม และการฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ

การจดการศกษาสำหรบคนพการ มงเนนพฒนาความสามารถคนพการให

เตมศกยภาพของแตละบคคล โดยการใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรม หรอแรก

พบความพการ คอใหการศกษา อบรมใหรจกสทธและหนาทในฐานะพลเมองด

มอาชพ มงานทำ สามารถดำรงชวตในสงคมอยางมเกยรต มศกดสทธเทาเทยมกบ

ผอนในสงคม สามารถชวยเหลอตนเองได และมสวนรวมในการพฒนาประเทศ

การจดการศกษาสำหรบคนพการ จงเปนการรวมพลงระหวางหนวยงานทงภาครฐ

ภาคเอกชน องคกร ชมชน องคกรคนพการ ผปกครองคนพการ และองคกรอน ๆ

ทเกยวของเพอใหเกดการประสานความรวมมอและสนบสนนการดำเนนการจด

การศกษาสำหรบคนพการทกระบบและครบวงจร จงจำเปนตองมการสงเสรม

พฒนาระบบการทำงานรวมมอกนระหวางหนวยงานทเกยวของ

นโยบายการศกษาพเศษสำหรบคนพการ

1. ดานการบรการ ใหผพการไดเรยนตงแตแรกเกด หรอแรกพบความ

พการ โดยเนนใหไดรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวา 12 ป ใหโอกาสเดกพการได

เรยน ทงดานภาษา วทยาศาสตร คณตศาสตร ในหลกสตรสายสามญและฝกอาชพ

เพมเตมไปดวย เพอใหคนพการสามารถพฒนาตนเองใหเพยงพอทจะพงตนเองได

Page 17: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

17

2. ดานโอกาสทางการศกษา ใหผพการมโอกาสไดรบการศกษาทดเทยม

กบเดกปกตและใหคนพการหญงและชายมสทธเทาเทยมกนในโอกาสทางการศกษา

3. ดานการจดการศกษา ตองจดใหคนพการทกคนทอยากเรยนตองได

เรยน โดยขยายการบรการทงในระบบและนอกระบบโรงเรยน เนนการเรยนรวมและ

การจดใหสอดคลองกบประเภทและระดบของความพการ

4. ดานการรบนกเรยน ปรบกฎ ระเบยบใหเออตอการรบเดกพการทกคน

และใหรบตงแตแรกเกดหรอแรกพบความพการ โดยรฐควรเพมบรการชวยเหลอ

ระยะแรกเรมใหทวถงทงในเขตเมองและชนบท ตองทำระเบยนเพอรบรองความ

พการทตองไดรบการชวยเหลอตามกฎกระทรวงศกษาธการวาดวย สอ สงอำนวย

ความสะดวกในการศกษาของคนพการ

5. ดานหลกสตร ตองพฒนาหลกสตรการเรยนการสอน การวดและ

ประเมนผลใหสอดคลองกบประเภทและระดบของผพการ โดยใหเดกเปนหลกใน

กระบวนการเรยนร เรยนดวยตนเองจากการฝกปฏบตใหเดกพการทกประเภท

สามารถสอความหมาย และปรบพฤตกรรมใหอยในสงคมไดอยางเปนสข

6. ดานบรหารการศกษา ใหมคณะกรรมการดำเนนงานพฒนาการจด

การศกษาเพอคนพการ เปนหนวยประสานงานกลาง และกำกบการบรหาร

โดยประสานกบกรม จงหวด ระดมความรวมมอจากสถานศกษาและสถานพยาบาล

มารวมกนจด และตองสำรวจจำนวนผ พการใหตรงความเปนจรงรวมทง

ประชาสมพนธใหพอแมผปกครองเขาใจถงการบรการทางการศกษา และฝกอบรม

พอแมใหรจกดแลลกพการตงแตแรกเกด หรอแรกพบความพการ

7. ดานทรพยากร ใหการสนบสนนดานทรพยากรและวชาการแก

สถานศกษาทจดการศกษาเพอคนพการ และใหภาคเอกชน ชมชนเขามามสวนรวม

Page 18: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

18

จดการศกษาเพอใหการดำเนนงานมคณภาพทวถงและมประสทธภาพ โดยจะ

พจารณาใหแกหนวยงานการศกษาเพอคนพการ

8. ดานบคลากร ใหสถาบนอดมศกษาปรบปรงการผลตครการศกษา

พเศษใหเพยงพอและมคณภาพ ใหมรายวชาการศกษาพเศษในหลกสตรการฝกหดคร

นอกจากนพฒนาครประจำการใหมเทคนคการสอนททนสมยตามหลกการของ

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542

9. ดานการประกนคณภาพ จดใหมเกณฑมาตรฐานคณภาพสำหรบ

การศกษา เพอคนพการโดยเฉพาะและมระบบประเมนคณภาพผสอน ผบรหาร

สถานศกษา โดยมคณะกรรมการรวมประเมน ประกอบดวยหนวยงานทเกยวของ

องคกรคนพการและผปกครอง

10. ดานการสงเสรมเอกชน สงเสรมและสนบสนนใหเอกชน และองคกร

เอกชนทมสวนรวมในการจดการศกษาสำหรบคนพการทกระดบ ทกระบบ และทก

รปแบบ โดยรฐใหการสนบสนนดานงบประมาณและบคลากรใหเทาเทยมกบการจด

การศกษาของรฐ

ปรชญาการจดการศกษาสำหรบคนพการ

เดกทมความตองการจำเปนพเศษควรมสทธไดรบการศกษาเชนเดยวกบ

เดกปกต กควรจดการศกษาใหแกเดกทมความตองการพเศษดวย การศกษาทจดให

สำหรบเดกทมความตองการพเศษ จะสามารถทำใหเดกไดรบประโยชนเตมทจาก

การศกษา

ปรชญาและแนวคดเบองตนทจะทำใหการศกษาพเศษบรรลถงจดมงหมาย ดงน

1. เดกพเศษทกคนทสามารถจะเรยนหนงสอ หรอฝกตนเองใหทำประโยชน

ไดมากขน

2. สมรรถภาพในการทำงานไมไดขนอยกบสภาพความพการ

Page 19: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

19

3. ความพการของเดกบางคนไมจำเปนตองเปนความพการตลอดไป

ในหลายกรณการศกษาพเศษอาจจะเปนเพยงบรการทางการศกษาชวคราวเทานน

4. บคลากรจะตองเปนผทมความร ความสามารถ และไดรบการฝกงาน

ตลอดทง มประสบการณในการทำงานของหนวยงานของตนเอง

5. ผใหการศกษาควรสนใจเปนพเศษ ในเรองพฒนาการของเดกพเศษ

เพอใหเดกมภาพพจนทดเกยวกบตนเอง (Positive Self-Image) และยอมรบตามสภาพ

ความเปนจรงของตน

6. การจดการศกษาพเศษ ควรใชวธการสอนแบบสงเสรมเอกตภาพของ

บคคล (Individualized Instruction) หมายความวา สอนให เหมาะสมกบความ

สามารถและความพการของเดกแตละคน

7. การศกษาพเศษควรจดตงแตอนบาล โดยมจดประสงคในการปองกน

ลดปญหาความพการ ทำใหเดกมสจจาการแหงตน (Self-Realization)

8. การศกษาพเศษตองรวมวชาพลศกษา นนทนาการและสนทรยศาสตร

เพอเตรยมเดกพเศษใหสามารถใชชวตในสงคมไดอยางสมบรณ

9. อาชวศกษา และการอาชพเปนเรองสำคญ ในการพจารณาจด

การศกษาแกเดกพเศษ

10. ในการจดเดกพเศษเขาชนเรยนในโรงเรยนปกตนน จะถอเปนแนว

ปฏบตเมอไมมปญหา หรอไมมอปสรรคอนใด โดยคำนงถงประโยชนทเดกจะไดรบ

เปนสำคญ

Page 20: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

20

ปรชญ าการจดการศกษาเรยนรวม เก ยวของกบ ทกษะการสอน

การชวยเหลอ และการรวมมอ ระหวางทมของครซงสอนเดกทวไป ผบรหาร

โรงเรยน ผปกครอง และครการศกษาพเศษ ดงนน “การเรยนการสอน” จง

หมายถงการทเดกทงหมดไดเรยนรวมในชนเรยนปกตทกวน ซงเดกจะมความ

แตกตางกนและมหลายกลม เชน เดกทมทกษะในการทำงาน เปนตน โดยมขอตกลง

เบองตนของการเรยนรวม คอ เดกทกคนตองเรมตนทชนเรยนปกต ซงเมอพบความ

ตองการสวนบคคลทเปนความจำเปน กตองลดขอจำกดออกจากสงแวดลอมให

ไดมากทสด

หลกการและแนวทางการจดการศกษาสำหรบคนพการ

การจดการศกษาแบบเรยนรวม เปนการใหการศกษาสำหรบทกคน

โดยรบเขามาเรยนรวมกนตงแตเรมเขารบการศกษา และจดใหมบรการพเศษตาม

ความตองการของแตละบคคล โดยมหลกวา เดกเปนผเลอกโรงเรยน ไมใชโรงเรยน

เลอกเดก เดกทกคนมสทธทจะเรยนรวมกน โดยโรงเรยนและครจะตองเปนผปรบ

สภาพแวดลอมหลกสตร วตถประสงค การประเมนผล เพอใหครและโรงเรยน

สามารถจดการเรยนการสอน เพอสนองตอความตองการของนกเรยนแตละคนได

การจดการศกษาแบบเรยนรวม เปนการจดการศกษาใหกบเดกทกคนในระบบ

เดยวกน โดยไมแบงแยกวาเดกพการตองไปเรยนในสถานศกษาเฉพาะ รวมทงเดก

ตองไดรบการสนบสนนทกดาน ทงดานการแพทย วชาการ สอ สงอำนวยความ

สะดวก บรการ เทคนคการเรยนการสอน สถานท เปนตน รวมทงจดใหมบคลากร

สนบสนน ทงน เพอสนบสนนใหเดกทกคนไดเรยนรวมในสถานศกษาเดยวกน

Page 21: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

21

นอกจากน ตามปฏญญาองคการทางการศกษาและวฒนธรรม

(UNESCO, 2001) วาดวยสทธของเดกทกคน ทจะไดรบการศกษาขนพนฐาน ไดรบ

การศกษาทสอนความตองการทแตกตางกน โรงเรยนตองจดการศกษาใหกบเดก

ทกคนอยางเหมาะสมซงเปนแนวคดในการจดการศกษาเพอทกคน (Education for All)

ดงนน การจดการเรยนรวมจงสอนหลกการ ดงน

1. ใหเกดความยตธรรมในสงคม (Social justice)

2. เนนความสามารถของเดกและความเทาเทยมกนในสงคมตาม

สภาวะปกต (Normalization) ไมแยกจากชมชน และในสภาพแวดลอมทมขอจำกด

นอยทสด ซงในโรงเรยนการศกษาพเศษเฉพาะความพการ เดกจะถกจำกดใน

วงแคบ อยเฉพาะในกลมของผบกพรองดวยกน แตในโรงเรยนทวไป คร นกเรยน

และชมชน จะตองทำความเขาใจและยอมรบใหเปนสวนหนงของสงคมดวย

ความสำคญของการจดการศกษาสำหรบคนพการ

คนพการเปนทรพยากรบคคลของสงคม หากไดรบการสงเสรมอยาง

ถกตองยอมมความร ความสามารถ มศกยภาพทจะประกอบอาชพ พงพาตนเอง

และดำรงชวตอยในสงคมอยางมความสข รวมทง การชวยสรางสรรคสงคมได

เชนเดยวกบคนทวไป

การสงเสรมพฒนาคนพการไดเตมศกยภาพ ตองดำเนนการอยางเปน

ระบบตงแตคนพบความพการ การบำบดรกษา การฟนฟสมรรถภาพ การให

การศกษา การพฒนาทกษะสงคม และการฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ

การจดการศกษาเพอคนพการ มงเนนการพฒนาความสามารถคนพการ

ใหเตมศกยภาพของแตละบคคล โดยการใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรม (Early

Intervention Services) ตงแตแรกเกด หรอแรกพบความพการ ใหการศกษาอบรม

ใหรจกสทธ และหนาทในฐานะพลเมอง มอาชพ มงานทำ สามารถดำรงชวตใน

Page 22: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

22

สงคมอยางมเกยรต มศกดศรเทาเทยมกบผอนในสงคม ชวยเหลอตนเอง และมสวน

รวมในการพฒนาประเทศ

ความจำเปนทตองจดการศกษาสำหรบคนพการ

เกรเบรยล มสตรล ผไดรบรางวลโนเบลจากประเทศซล ไดกลาววาหลาย

สงหลายอยางทเราตองการ เราอาจจะรอไดแตเดก ๆ รอไมได สำหรบพวกเขาเราไม

สามารถพดวา “เอาไววนพรงน”แตมนตองเปน “วนน”

การมสวนรวมอยางสมบรณและมคณภาพของคนพการ (Federico

Mayor,Director General,UNESCO) เหตผลคอ “ความพการเปนเรองทมความสำคญ

เกยวของกบทกคน เพราะวาความพการอาจจะเปน อาจจะเกดกบใครกได ไมวาคน ๆนน

จะมประวตความเปนมาอยางไร ไมวาจะเปนพลเมองของประเทศใดความพการอาจ

เกดขนไดทกเวลา...”

“การหาวธการหลกเลยงหรอลดจำนวนคนพการลงใหมากทสด เปนเรอง

ของความสำนกในการรบผดชอบทเราทกคนจะตองชวยกน รวมทง ควบคมและหา

ความสมดลเกยวกบปญหาสงคมใหได....”

“ยงมเดกพการอกเปนจำนวนมากทยงถกแบงแยกจากโรงเรยน จาก

ครอบครว จากชมชน จงใชวธการการศกษาสำหรบปวงชน (Education for All) ซง

รวมทงเดกพการดวย เปนเรองทเปนไปไดทจะชวยเหลอมนษยชาตทงหลายเพอให

พฒนาตนเองอยางเตมศกยภาพ มสวนชวยเหลอ สงคม และเหนอสงอนใดเพอให

ทกคนไดรบการสนบสนนเพมพนความสามารถดวยความแตกตาง แตไมไดลด

คณคาของเขาเหลานน”

Page 23: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

23

ความตองการจำเปนดานการศกษาของเดกพการนน จำเปนตองไดรบ

ความสนใจเปนกรณพเศษ รฐควรมขนตอนในการดำเนนการทใหคนพการทก

ประเภทมโอกาสไดรบการศกษาทเทาเทยมกน เสมอนเปนสวนหนงทสำคญของ

ระบบการศกษาทงหมด

การจำแนกความพการเพอจดการศกษาสำหรบคนพการ

การจดการเรยนการสอนแกคนพการหรอผ ทมความบกพรองยอม

แตกตางกนไปตามสภาพความพการหรอความบกพ รองแตละประเภท

จงจำเปนตองมการจำแนกความพการหรอความบกพรองใหชดเจน โดยทเหนเปน

การสมควรกำหนดประเภทและหลกเกณฑความพการ เพอประโยชนในการสงเสรม

และพฒนาคณภาพชวตคนพการใหมความเหมาะสมยงขน เพอใหการจดการเรยน

การสอนสอดคลองความตองการจำเปนพเศษ และศกยภาพของคนพการใหบงเกด

ในการพฒนาอยางแทจรง

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จงออกประกาศไว

ใหกำหนดประเภทและหลกเกณฑความพการ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2555 (กระทรวงการ

พฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, 2555, หนา 22-23) ไว 7 ประเภท ดงน

1. ความพการทางการเหน

2. ความพการทางการไดยนหรอสอความหมาย

3. ความพการทางการเคลอนไหวหรอทางรางกาย

4. ความพการทางจตใจหรอพฤตกรรม

5. ความพการทางสตปญญา

6. ความพการทางการเรยนร

7. ความพการทางออทสตก

Page 24: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

24

1. ความพการทางการเหน

ตาบอด หมายถง การทบคคลมขอจำกดในการปฏบตกจกรรมใน

ชวตประจำวน หรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากการ

มความบกพรองในการเหน เมอตรวจวดการเหนของสายตาขางทดกวาเมอใชแวน

สายตาธรรมดาแลวอยในระดบแยกวา 3 สวน 60 เมตร (3/60) หรอ 20 สวน 400 ฟต

(20/400) ลงมาจนกระทงมองไมเหนแมแตแสงสวางหรอมลานสายตาแคบกวา 10 องศา

ตาเหนเลอนราง หมายถง การทบคคลมขอจำกดในการปฏบตกจกรรม

ในชวตประจำวน หรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจาก

การมความบกพรองในการเหนเมอตรวจวดการเหนของสายตาขางทดกวา เมอใช

แวนสายตาธรรมดาอยในระดบตงแต 3 สวน 60 เมตร (3/60) หรอ 20 สวน 400

ฟต (20/400) ไปจนถงแยกวา 6 สวน 18 เมตร (6/18)หรอ 20สวน 70ฟต (20/70)

หรอมลานสายตาแคบกวา 30 องศา

2. ความพการทางการไดยนหรอสอความหมาย

หหนวก หมายถง การทบคคลมขอจำกดในการปฏบตกจกรรมในชวต

ประจำวน หรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากการ

มความบกพรองในการไดยนจนไมสามารถรบขอมลผานทางการไดยน เมอตรวจ

การไดยน โดยใชคลนความถท 500 เฮรตซ 1,000 เฮรตซ และ 2,000 เฮรตซในห

ขางทไดยนดกวาจะสญเสยการไดยนทความดงของเสยง 90 เดซเบล ขนไป

หต ง หมายถ ง การท บคคลม ขอจำกด ใน การปฏ บต ก จกรรมใน

ชวตประจำวน หรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากการ

มความบกพรองในการไดยนเมอตรวจการไดยนโดยใชคลนความถท 500 เฮรตซ

Page 25: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

25

1,000 เฮรตซ และ 2,000 เฮรตซ ในหขางทไดยนดกวาจะสญเสยการไดยนทนอย

กวา 90 เดซเบล ลงมาจนถง 40 เดซเบล

ความพการทางการสอความหมาย หมายถง การทบคคลมขอจำกดใน

การปฏบตกจกรรมในชวตประจำวน หรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม

ซงเปนผลจากการมความบกพรองทางการสอความหมาย เชน พดไมไดพด หรอฟง

แลวผอนไมเขาใจ เปนตน

3. ความพการทางการเคลอนไหวหรอทางรางกาย

ความพการทางการเคลอนไหว หมายถง การทบคคลมขอจำกดในการ

ปฏบตกจกรรมในชวตประจำวน หรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม

ซงเปนผลมาจากการมความบกพรอง หรอการสญเสยความสามารถของอวยวะใน

การเคลอนไหว ไดแก มอ เทา แขน ขา อาจมาจากสาเหตอมพาต แขนขา ออนแรง

แขนขาขาด หรอภาวะเจบปวยเรอรงจนมผลกระทบตอการทำงานมอ เทา แขน ขา

ความพการทางรางกาย หมายถง การทบคคลมขอจำกดในการปฏบต

กจกรรมในชวตประจำวนหรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผล

มาจากการมความบกพรองหรอความผดปกตของศรษะ ใบหนา ลำตวและ

ภาพลกษณภายนอกของรางกายทเหนไดอยางชดเจน

4. ความพการทางจตใจหรอพฤตกรรม

ความพการทางจตใจหรอพฤตกรรม หมายถง การทบคคลมขอจำกดใน

การปฏบตกจกรรมในชวตประจำวน หรอเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม

ซงเปนผลมาจากการมความบกพรอง หรอความผดปกตทางจตใจหรอสมองในสวน

ของการรบรอารมณ หรอความคด

Page 26: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

26

5. ความพการทางสตปญญา

การทบคคลมขอจำกดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจำวน หรอการเขา

ไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากการมพฒนาการชากวาปกต

หรอมระดบเชาวปญญาตำกวาบคคลทวไป โดยความผดปกตนนแสดงกอนอาย 18 ป

6. ความพการทางการเรยนร

การทบคคลมขอจำกดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจำวน หรอการเขา

ไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคมโดยเฉพาะดานการเรยนร ซงเปนผลมาจากความ

บกพรองทางสมองทำใหเกดความบกพรองในดานการอาน การเขยน การคดคำนวณ

หรอกระบวนการเรยนรพนฐานอน ในระดบความสามารถทตำกวาเกณฑมาตรฐาน

ตามชวงอายและระดบสตปญญา

7. ความพการออทสตก

การทบคคลมขอจำกดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจำวนหรอการเขา

ไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากความบกพรองทางพฒนาการ

ดานสงคม ภาษา และการสอความหมาย พฤตกรรมและอารมณ โดยมสาเหต

มาจากความผดปกตของสมอง และความผดปกตนนแสดงกอนอายสองปครง ทงน

ใหรวมถงการวนจฉยกลมออทสตกสเปกตรมอน ๆ เชน แอสเปอเกอร (Asperger)

ใหผประกอบวชาชพเวชกรรมเปนผตรวจวนจฉย และออกใบรบรองความพการ ทระบ

ประเภทความพการ เพอประกอบคำขอมบตรใบรบรองความพการตามมาตรา 19

แหงพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พทธศกราช 2550

เวนแตนายทะเบยนกลาง นายทะเบยนจงหวด หรอผซงไดรบมอบหมายแลวแต

กรณ เหนวาบคคลนนมสภาพความพการทสามารถมองเหนไดโดยประจกษจะไม

ตองใหมการตรวจวนจฉยกได

Page 27: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

27

กระทรวงศกษาธการไดประกาศ เรอง กำหนดประเภทและหลกเกณฑของคน

พการทางการศกษา พ.ศ. 2552 (กระทรวงศกษาธการ, 2552 , หนา 45-47)

ไว 9 ประเภท ดงน

1. บคคลทมความบกพรองทางการเหน

2. บคคลทมความบกพรองทางการไดยน

3. บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา

4. บคคลทมความบกพรองทางรางกายหรอการเคลอนไหวหรอสขภาพ

5. บคคลทมความบกพรองทางการเรยนร

6. บคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา

7. บคคลทมความบกพรองทางพฤตกรรมหรออารมณ

8. บคคลออทสตก

9. บคคลพการซอน

Page 28: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

28

ประกาศกระทรวงศกษาธการ

เรอง กาหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา พ.ศ. 2552

-------------------------

อาศยอานาจตามความในมาตรา 3 และมาตรา 4 แหงพระราชบญญต

การจดการศกษาสาหรบคนพการ พ.ศ. 2551 รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

จงออกประกาศกาหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา

ไวดงตอไปน

ขอ 1 ประกาศนเรยกวา “ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง กาหนด

ประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา พ.ศ. 2552”

ขอ 2 ประเภทของคนพการ มดงตอไปน

(1) บคคลทมความบกพรองทางการเหน

(2) บคคลทมความบกพรองทางการไดยน

(3) บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา

(4) บคคลทมความบกพรองทางรางกายหรอการเคลอนไหว

หรอสขภาพ

(5) บคคลทมความบกพรองทางการเรยนร

(6) บคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา

(7) บคคลทมความบกพรองทางพฤตกรรมหรออารมณ

(8) บคคลออทสตก

(9) บคคลพการซอน

ขอ 3 การพจารณาบคคลทมความบกพรองเพอจดประเภทของคนพการ

ใหมหลกเกณฑ ดงตอไปน

Page 29: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

29

(1) บคคลทมความบกพรองทางการเหน ไดแก บคคลทสญเสย

การเหน ตงแตระดบเลกนอยจนถงตาบอดสนท ซงแบงเปน 2 ประเภทดงน

(1.1) คนตาบอด หมายถง บคคลทสญเสยการเหนมาก

จนตองใชสอสมผสและสอเสยง หากตรวจวดความชดของสายตาขางดเมอแกไข

แลวอยในระดบ 6 สวน 60 (6/60) หรอ 20 สวน 200(20/200) จนถงไมสามารถรบร

เรองแสง

(1.2) คนเหนเลอนราง หมายถง บคคลทสญเสยการเหน

แตยงสามารถอานอกษรตวพมพขยายใหญดวยอปกรณเครองชวยความพการ หรอ

เทคโนโลยสงอานวยความสะดวก หากวดความชดเจนของสายตาขางดเมอแกไข

แลวอยในระดบ 6 สวน 18 (6/18) หรอ 20 สวน 70(20/70)

(2) บคคลทมความบกพรองทางการไดยน ไดแก บคคลทสญเสย

การไดยนตงแตระดบหตงนอยจนถงหหนวก ซงแบงเปน 2 ประเภท ดงน

(2.1) คนหหนวก หมายถง บคคลทสญเสยการไดยน

มากจนไมสามารถเขาใจการพดผานทางการไดยน ไมวาจะใสหรอไมใสเครองชวยฟง

ซงโดยทวไปหากตรวจการไดยนจะมการสญเสยการไดยน 90 เดซเบล ขนไป

(2.2) คนหตง หมายถง บคคลทมการไดยนเหลออย

เพยงพอทจะไดยนการพดผานทางการไดยน โดยทวไปจะใสเครองชวยฟง ซงหาก

ตรวจวดการไดยนจะมการสญเสยการไดยน นอยกวา 90 เดซเบล ลงมาถง 26 เดซเบล

(3) บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา ไดแก บคคลทมความ

จากดอยางชดเจนในการปฏบตตน (Functioning) ในปจจบน ซงมลกษณะเฉพาะ

คอ ความสามารถทางสตปญญาตำกวาเกณฑเฉลยอยางมนยสาคญรวมกบความ

จากดของทกษะการปรบตวอกอยางนอย 2 ทกษะจาก 10 ทกษะไดแกการสอ

ความหมาย การดแลตนเอง การดารงชวตภายในบาน ทกษะทางสงคม/การม

ปฏสมพนธกบผอน การรจกใชทรพยากรในชมชน การรจกดแลควบคมตนเอง การ

Page 30: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

30

นาความรมาใชในชวตประจาวน การทางาน การใชเวลาวาง การรกษาสขภาพอนามย

และความปลอดภย ทงน ไดแสดงอาการดงกลาวกอนอาย 18 ป

(4) บคคลทมความบกพรองทางรางกายหรอการเคลอนไหว

หรอสขภาพ ซงแบงเปน 2 ประเภท ดงน

(4.1) บคคลทมความบกพรองทางรางกายหรอการ

เคลอนไหว ไดแก บคคลทมอวยวะไมสมสวนหรอขาดหายไป กระดกหรอกลามเนอ

ผดปกต มอปสรรคในการเคลอนไหว ความบกพรองดงกลาวอาจเกดจากโรคทาง

ระบบประสาท โรคของระบบกลามเนอและกระดก การไมสมประกอบ มาแตกาเนด

อบตเหตและโรคตดตอ

(4.2) บคคลทมความบกพรองทางสขภาพ ไดแก บคคล

ทมความเจบปวยเรอรงหรอมโรคประจาตว ซงจาเปนตองไดรบการรกษาอยาง

ตอเนอง และเปนอปสรรคตอการศกษา ซงมผลทาใหเกดความจาเปนตองไดรบ

การศกษาพเศษ

(5) บคคลทมความบกพรองทางการเรยนร ไดแก บคคลทม

ความผดปกตในการทางานของสมองบางสวนทแสดงถงความบกพรองใน

กระบวนการเรยนรทอาจเกดขนเฉพาะความสามารถดานใดดานหนงหรอหลายดาน

คอ การอาน การเขยน การคดคานวณ ซงไมสามารถเรยนรในดานทบกพรองไดทง

ทมระดบสตปญญาปกต

(6) บคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา ไดแก บคคลท

มความบกพรองในการเปลงเสยงพด เชน เสยงผดปกตอตราความเรวและจงหวะ

การพดผดปกต หรอบคคลทมความบกพรอง ในเรองความเขาใจหรอการใชภาษาพด

การเขยนหรอระบบสญลกษณอนทใชในการตดตอสอสาร ซงอาจเกยวกบรปแบบ

เนอหาและหนาทของภาษา

Page 31: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

31

(7) บคคลทมความบกพรองทางพฤตกรรม หรออารมณไดแก

บคคลทมพฤตกรรมเบยงเบนไปจากปกตเปนอยางมาก และปญหาทางพฤตกรรม

นนเปนไปอยางตอเนอง ซงเปนผลจากความบกพรองหรอความผดปกตทางจตใจ

หรอสมองในสวนของการรบรอารมณหรอความคดเชน โรคจตเภท โรคซมเศรา

โรคสมองเสอม เปนตน

(8) บคคลออทสตก ไดแก บคคลทมความผดปกตของระบบการ

ทางานของสมองบางสวน ซงสงผลตอความบกพรองทางพฒนาการดานภาษา ดาน

สงคมและการปฏสมพนธทางสงคม และมขอจากดดานพฤตกรรม หรอมความ

สนใจจากดเฉพาะเรองใดเรองหนง โดยความผดปกตนนคนพบไดกอน อาย 30 เดอน

(9) บคคลพการซอน ไดแก บคคลทมสภาพความบกพรองหรอ

ความพการมากกวาหนงประเภทในบคคลเดยวกน

ประกาศ ณ วนท 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2552

จรนทร ลกษณวศษฏ

นายจรนทร ลกษณวศษฏ

รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

Page 32: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

32

บทสรป

การจดการศกษาเพอคนพการ มงเนนการพฒนาความสามารถคนพการ

ใหเตมศกยภาพของแตละบคคล โดยการใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรม (Early

Intervention Services) ตงแตแรกเกดหรอแรกพบความพการ ใหการศกษาอบรม

ใหรจกสทธ และหนาทในฐานะพลเมอง มอาชพ มงานทำ สามารถดำรงชวตใน

สงคมอยางมเกยรต มศกดศร เทาเทยมกบผอนในสงคม ชวยเหลอตนเอง และม

สวนรวมในการพฒนาประเทศ

การจดการศกษาแบบเรยนรวม เปนการใหการศกษาสำหรบทกคน

โดยรบเขามาเรยนรวมกน ตงแตเรมเขารบการศกษา และจดใหมบรการพเศษตาม

ความตองการของแตละบคคล ดงนน การจดการเรยนรวมมหลกการ คอ 1. ใหเกด

ความยตธรรมในสงคม (Social justice) และ 2. เนนความสามารถของเดกและความ

เทาเทยมกนในสงคมตามสภาวะปกต (Normalization) ไมแยกจากชมชน และใน

สภาพแวดลอมทมขอจำกดนอยทสด ซงในโรงเรยนการศกษาพเศษเฉพาะความพการ

เดกจะถกจำกดในวงแคบอยเฉพาะในกลมของผบกพรองดวยกน แตในโรงเรยน

ทวไป คร นกเรยนและชมชน จะตองทำความเขาใจและยอมรบใหเปนสวนหนงของ

สงคมดวย คนพการเปนทรพยากรบคคลของสงคม หากไดรบการสงเสรมอยาง

ถกตองยอมมความร ความสามารถ มศกยภาพทจะประกอบอาชพ พงพาตนเอง

และดำรงชวตอยในสงคมอยางมความสข รวมทง การชวยสรางสรรคสงคมได

เชนเดยวกบคนทวไป

Page 33: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

33

บทท 3

บรการชวยเหลอสนบสนนนสตพการในระดบอดมศกษา

บทบาทหนาทของงานพฒนาคณภาพนสตพการ

DSS ยอมาจากคำวา Disability Support Services คองานบรการสนบสนน

ทางการศกษาทชวยใหนสตพการสามารถเขาถงระบบการเรยนการสอนของ

มหาวทยาลยไดอยางเทาเทยมกบนสตทวไป ซงบรบทดานการบรหารมความ

แตกตางกน DSS จะมหนาทลดอปสรรคซงจำกดโอกาสของนสตพการและจดหา

บรการสนบสนนเพอชวยใหนสตพการสามารถบรรลเปาหมายทางการศกษาได

ซงบรการทจดใหจะพจารณาจากลกษณะเฉพาะของแตละความพการ และความ

ตองการจำเปนพเศษของนสตแตละบคคล ทงน อาจพจารณารวมกนระหวาง

อาจารยผสอนและนสตทมความสามารถ

การชวยเหลอสนบสนนของเจาหนาทใหบรการและสนบสนนนสตพการ

(DSS : Disability Support Services)

เจาหนาทใหคำปรกษาและแนะนำนสตพการ

- ใหคำแนะนำปรกษาแกนสต ทมความพการ อาจารยผสอนและ

ผเกยวของในการจดการศกษาสำหรบนสตทมความพการ

- พฒนาระบบบรการดานอาสาสมครชวยเหลอนสตทมความพการ

- บรการสนบสนนทางการศกษาทชวยใหนสตพการสามารถเขาถงระบบ

การเรยนการสอนของมหาวทยาลยไดอยางเทาเทยมนสตปกต

- ตรวจสอบจำนวนนสตพการและจดเกบขอมลประวตนสตพการ

Page 34: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

34

- จดทำเอกสารประชาสมพนธเผยแพรความรขาวสารแกผทใหความ

สนใจและหนวยงานทเกยวของ

- ตดตอประสานงานกบบคลากรหนวยงานภายใน และหนวยงานภายนอก

มหาวทยาลยเพออำนวยความสะดวกทางดานการศกษาแกนสตพการ

- จดทำเอกสารแบบฟอรมการขอรบบรการสำหรบนสตพการ

- การตดตามผลนสตพการทมารบคำปรกษา

- จดเกบขอมลนสตพการทสำเรจการศกษาในแตละปการศกษา

- ตดตามขอมลดานการประกอบอาชพ และการมงานทำของนสตพการ

หลงสำเรจการศกษาแลว

- การดำเนนงานเกยวกบทนสนบสนนนสตพการ

เจาหนาทชวยเหลอสนบสนนนสตพการทางการเหน

- ผลตสออกษรเบรลล เชน เอกสารประกอบการเรยนการสอน ตำรา

วารสาร และหนงสอปกตทวไป เปนตน (นำไปแปลงดวยโปรแกรม TBT for windows และ

โปรแกรม Duxbury เพอแปลงจากอกษรปกตเปนอกษรเบรลล)

- ผลตสอหนงสอเสยง

- จดบรการอปกรณ สอ และสงอำนวยความสะดวกใหเหมาะสมกบ

ความตองการจำเปนพเศษ เชน เครองขยายขนาดตวอกษรแบบตงโตะและแบบ

พกพา เครองบนทกและเลนสอเสยงระบบเดซ คอมพวเตอรโนตบค การสบคนงาน

จากอนเตอรเนต ฯลฯ

- บรการจดสอบ (สำหรบนสตตาบอด)

- จดบรการ การสรางความคนเคยกบสภาพแวดลอมและการเคลอนไหว

สำหรบนสตพการทางการเหน (Orientation and Mobility : O&M)

- จดบรการซอฟแวร โปรแกรมตาง ๆ สำหรบนสตพการ

Page 35: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

35

- ชวยเหลอและใหคำแนะนำในกจกรรมการเรยนการสอนรายวชาทตอง

ศกษาเรยนรจากรปภาพหรอจากสภาพจรง

- ปฏบตหนาทตามระเบยบและกฎหมายวาดวยการใหบรการชวยเหลอ

สนบสนนผพการ

เจาหนาทลามภาษามอ

- แปลภาษามอจากคำบรรยายและการสอนในชวโมงเรยน

- แปลการเขารวมประชม สมมนาหรอการฝกอบรมในขณะทมนสตทม

ความบกพรองทางการไดยนเขารวม

- แปลคำบรรยายจากเทปเปนภาษามอ

- การแปลภาษามอในการใชบรการทางการแพทยและการสาธารณสข

- การแปลภาษามอเกยวกบการสมครงานหรอการตดตอประสานงาน

ดานการประกอบอาชพสำหรบนสตทมความบกพรองทางการไดยน

- การแปลภาษามอในการรองทกข การกลาวโทษหรอเปนพยานในชน

พนกงานสอบสวนหรอพนกงานเจาหนาทตามกฎหมายอน

- แปลเอกสาร/สญญานตกรรม ธรกรรม กฎหมาย/ระเบยบการ (อาน

และแปลภาษามอ)

- เปนลามภาษามอในการแปลในหนวยงานภายในและภายนอก

- การใหคำปรกษานสตทมความบกพรองทางการไดยนนอกเวลาราชการ

- ปฏบตหนาทตามระเบยบและกฎหมายวาดวยการเปนลาม

Page 36: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

36

ผใหบรการชวยจดบนทกคำบรรยายและชวยเหลอดานวชาการอยาง

เหมาะสมสำหรบนสตพการ

- บรการจดบนทกคำบรรยายใหนกศกษาทมความบกพรองซอน ออทสตก

และบกพรองทางการเรยนร (LD : Learning disability)

- เกบรวบรวมเน อหาการจดบนทกคำบรรยายแยกเปนรายวชา

เพอใหบรการสอนเสรมนอกเวลาเรยน

- สงเสรมและสนบสนนใหนสตทมความบกพรองซอน ออทสตกและ

บกพรองทางการเรยนร (LD : Learning disability) เขารวมกจกรรมและฝกทกษะ

ทางสงคมทถกตองใหเทยบเทาหรอใกลเคยงนกศกษาปกตมากทสด

- ตรวจสอบขอมลทางดานวชาการและแผนการเรยนทกภาคเรยน เพอ

เปนแนวทางในการพฒนาและสงเสรมใหนสตทมความบกพรองซอน ออทสตกและ

บกพรองทางการเรยนร (LD : Learning disability) ใหประสบความสำเรจทางวชาการ

- พฒนารปแบบการใหความชวยเหลอและแนวทางการสนบสนนนสตทม

ความบกพรองซอน ออทสตกและบกพรองทางการเรยนร (LD : Learning disability)

อยางตอเนอง

เจาหนาทดานเทคโนโลยสงอำนวยความสะดวกสำหรบนสตพการ

- บรการซอมแซม สอ - อปกรณสนบสนนนกศกษาทมความพการทางรางกาย

- บนทกขอมลการใหบรการ ยม-คน สออปกรณสนบสนนนสตทมความ

พการทางรางกาย

- บรการสนบสนนทางการศกษาทชวยใหนสตพการสามารถเขาถงระบบ

การเรยนการสอนของมหาวทยาลยไดอยางเทาเทยมกบนสตปกต

- บรการ สอ เทคโนโลยประเภทซอฟแวร เชน การตดตงโปรแกรม

คอมพวเตอรใหนสตพการสามารถเขาถงระบบสารสนเทศไดอยางมประสทธภาพ

Page 37: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

37

- บรการสอเทคโนโลยประเภทฮารดแวร เชน ตดตงอปกรณเพอใหนสต

พการสามารถเขาถงไดอยางสะดวก

- สงเสรมและสนบสนนใหนสตทมความพการทางรางกายเขารวมกจกรรม

และฝกทกษะทางสงคมทถกตองใหเทยบเทาหรอใกลเคยงนสตปกตมากทสด

- พฒนารปแบบการใหบรการชวยเหลอและแนวทางการสนบสนนนสตท

มความพการทางรางกาย

- รวบรวมขอมลดานการศกษาของนสตทมความพการทางรางกายทกภาคเรยน

- จดทำขอมลสารสนเทศนสตพการ

- ทำเวบไซตเพอใหคนพการเขาถงและใชประโยชนได

งานบรการสำหรบอาจารยผสอนและหนวยงานทเกยวของ

1. บรการใหคำปรกษา คำแนะนำ เกยวกบการจดการศกษาสำหรบนสต

พการ เพอใหนสตพการสามารถเขาถงระบบการเรยนการสอนเรยนรไดเทาเทยม

นสตปกตอยางเตมศกยภาพของตน

2. บรการใหคำปรกษาแนะนำเกยวกบการจดสภาพแวดลอม การตดตง

สอ อปกรณ สงอำนวยความสะดวก และรปแบบการใหความชวยเหลอนสตพการ

เพอใหนสตพการสามารถเขาถงการรบบรการไดเทาเทยมนสตปกตอยางเตม

ศกยภาพของตน

3. ผลตสออกษรเบรลล เชน เอกสารประกอบการเรยน หนงสอ และ

วารสาร เปนตน

4. บรการจดสอบใหกบนสตตาบอด

5. บรการลามภาษามอ ในการแปลสำหรบนสตพการทางการไดยน

เพอใหนสตพการสามารถเขาถงระบบการเรยนการสอนไดเทาเทยมนสตปกตอยาง

เตมศกยภาพของตน

Page 38: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

38

6. จดหานสตอาสาสมครและเพอนสนท (Buddy) ชวยเหลอนสตพการ

7. เปนศนยกลางในการประสานงานหนวยงานภายในและภายนอก

มหาวทยาลยทเกยวของในการชวยเหลอนสตพการ

Page 39: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

39

ประสานงานเจาหนาท DSS

ทงานพฒนาคณภาพนสตพการ (DSS)

อาคารสงวนเสรมศร

กรอกแบบฟอรมเพอขอรบบรการ

เจาหนาท DSS ใหบรการตามแจงในแบบฟอรม

ขนตอนการขอรบบรการ

Page 40: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

40

ทตง : กองพฒนาคณภาพนสตและนสตพการ งานพฒนาคณภาพนสตพการ

อาคารสงวนเสรมศร มหาวทยาลยพะเยา

โทรศพท : (054) 466-666 ตอ 6268, 6269 , มอถอ 083-043-6145

โทรสาร : (054) 466-690

เวบไซต www.dsq.up.ac.th

เวลาทำการ : วนจนทร-วนศกร เวลา 08.00-16.30 น.

Page 41: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

41

บทสรป

DSS ยอมาจากคำวา Disability Support Services คองานบรการสนบสนน

ทางการศกษาทชวยใหนสตพการสามารถเขาถงระบบการเรยนการสอนของ

มหาวทยาลยไดอยางเทาเทยมกบนสตทวไป ซงบรบทดานการบรหารมความ

แตกตางกน DSS จะมหนาทลดอปสรรคซงจำกดโอกาสของนสตพการและจดหา

บรการสนบสนนเพอชวยใหนสตพการสามารถบรรลเปาหมายทางการศกษาได

ซงบรการทจดใหจะพจารณาจากลกษณะเฉพาะของแตละความพการ และความ

ตองการจำเปนพเศษของนสตแตละบคคล ทงน อาจพจารณารวมกนระหวาง

อาจารยผสอนและนสตทมความสามารถ

การใหบรการและสนบสนนนสตพการ มดงน 1. เจาหนาทใหคำปรกษา

และแนะนำนสตพการ 2. เจาหนาทชวยเหลอสนบสนนนสตพการทางการเหน

3. เจาหนาทลามภาษามอ 4. ผใหบรการจดบนทกคำบรรยายและชวยเหลอดาน

วชาอยางเหมาะสม 5. เจาหนาทดานเทคโนโลย สงอำนวยความสะดวก และ

6. งานบรการสำหรบอาจารยผสอนและหนวยงานทเกยวของ ทงน สามารถตดตอ

ขอรบบรการไดท งานพฒนาคณภาพนสตพการ อาคารสงวนเสรมศร มหาวทยาลย

พะเยา

Page 42: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

42

บทท 4

การปรบการเรยนเปลยนการสอน

เพอใหคนพการเขาถงและใชประโยชนรวมกนได

Universal Design for Learning

คำศพทท ควรเขาใจท สำคญอย 3 คำ คอ Universal Design: UD,

Universal Design for Learning : Universal Design for Instruction : UDI

Universal Design : UD แปลเปนภาษาไทยวา การออกแบบเพอมวลชน

หมายถง การออกแบบผลตภณฑหรอสภาพแวดลอมตาง ๆ ใหมความเปนสากล

สามารถใชไดกบทกคน เชน การออกแบบประตโดยมขนาดความสง ความกวาง

ใหผใชทกคนเขา-ออกอยางสะดวก ไมวาจะเปนคนอวน คนสง คนเตย มการตดตง

ปม ปด-เปด หรอระบบ ปด-เปดอตโนมตใหคนพการทนงรถเขน (Wheelchair)

คนแบกของขนาดใหญ มอไมวางเปดประตและแมแตคนชราและคนอน ๆ ทวไปใช

รวมกนไดเชนกน เปนตน

แนวคดการออกแบบเพอมวลชนเปนแนวคดทดเพราะเปนการเปดกวางให

ทกภาคสวนสมาชกทกคนไดอยรวมกน และยอมรบกนและกนทามกลางความ

หลากหลายทมอย โดยมความเชอบนพนฐานทวามนษยทกคนในโลกนเกดมาเปน

คนเหมอนกน สงคมสวนรวมมหนาทตองดแลรบผดชอบใหสมาชกทกคนอยใน

สงคมไดอยางปกตสข เปนสวนหนงของชมชน และสงคมสวนรวมไดอยางเสมอภาค

เทาเทยมกน

Page 43: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

43

หลกการของ Universal Design ม 7 ประการ คอ

1. เสมอภาค (Equitable Use) คอ สามารถใชงานไดกบทกคนในสงคม

อยางเทาเทยมกน ไมมการเปลยนแบงแยกและเลอกปฏบต เชน การตดตงต

โทรศพทสาธารณะสองระดบ คอ ระดบทวไปสำหรบผใหญ และระดบคนพการทนง

รถเขนใชได

2. ยดหยน (Flexibility in Use) คอสามารถใชงานไดกบผทถนดซายและ

ขวา หรอปรบสภาพความสงตำขนลงไดตามความสงของผใช

3. เร ยบงายและเขาใจได ด (Simple and Intuitive) เชน มภาพหรอ

คำอธบายทเรยบงายสำหรบคนทกประเภทไมวาจะมความรระดบไหนอานหนงสอ

ออกหรอไม อานภาษาตางประเทศไดหรอไมหรออาจใชรปภาพเปนสญลกษณ

สากล สอสารใหเขาใจไดงาย ฯลฯ

4. มขอมลเพยงพอ (Perceptible Information) คอ มขอมลประกอบ การใชงาน

ทหลากหลายพอเพยง เชน การทำวดทศนทมทงภาพเสยงและตวหนงสอประกอบ

ใหทกคนใชงานรวมกนไมวาจะเปนคนปกต คนหหนวกหรอตาบอด เปนตน

5. ทนทานตอการใชงานทผดพลาด (Tolerance for Error) เชน ระบบปองกน

อนตรายหากมการผดพลาด รวมทงไมเสยหายไดโดยงาย

6. ทนแรงกาย (Low Physical Effort) สะดวกและไมตองออกแรงมาก เชน

ใชทเปดกอกนำแบบยกขน-กดลง แทนการใชมอขนกอกแบบเปนเกลยว สวทซ

ไฟฟาแบบตวใหญทกดเบา ๆ กสามารถทำงานได แทนการสวทซไฟฟาแบบตวเลกท

ตองใชนวมอออกแรงงดอยางแรง ฯลฯ

7. ขนาดและเนอททใชเหมาะสมและใชงานในเชงปฏบตได (Size and Space

for Approach and Use) โดยคดออกแบบเผอสำหรบคนรางกายใหญโต คนทเคลอนไหว

รางกายยาก เชน ขนาดของหองนำ โถสวมใหญเพยงพอสำหรบคนทมรางกาย

Page 44: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

44

ใหญโต รวมคำนงถงคนพการทมรถเขนคนใหญตองมพนทสำหรบหมนรถกลบไปมา

ในบรเวณหองนำ

แนวคดนสามารถเปนจรงได ถาฝายหลกตาง ๆ ทเกยวของตอไปน

รวมมอรวมใจทจะดำเนนการ ไดแก

1. ภาครฐ องคกรทองถนทตองดแลและสนบสนนใหมการจดสราง

กอสรางในระดบตาง ๆ ใหความสนใจและตระหนกวาจะตองดแลสมาชกทกคนใน

สงคมอยางเทาเทยม

2. ผเชยวชาญดานการออกแบบ สถาปนก วศวกรและผรบผดชอบดาน

การกอสรางและผลตในฐานะผออกแบบ วางแผนในเชงรายละเอยดทตองใชความร

ทกษะพเศษในการกอสรางและการออกแบบทครอบคลมถงมวลชนทกคน

3. ผพการ ผสงอายหรอผมขดจำกดตาง ๆ ในฐานะผใชบรการจะตองชวย

เสนอแนะวพากษวจารณ เพอใหมการปรบปรงพฒนาและสอดคลองสะดวกแกการ

ใชงานไดอยางด (สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2556, หนา 3-4)

Universal Design มจดเรมตนจากสถาปนกทออกแบบเครองใชตาง ๆ

โดยคำนงถงรปราง ขนาด ประโยชนใชสอยและคมคา เมอนำมาใชทางการศกษา

ยอมเปนเรองของการออกแบบเพอใหเกดประโยชนสงสดแกผเรยนทกคน ไดแก

การสอนทใชสอ และวธการแบบตาง ๆ เชน การบรรยาย การใหรวมกนอภปราย

การทำงานกลม การสอน โดยใชอนเตอรเนต ใชหองปฏบตการ การออกฝก

ภาคสนาม เปนตน รวมทงการออกแบบหลกสตรทสนองตอผเรยนหลายระดบ

ความสามารถในหองเรยน

มหาวทยาลยนอรทเทรนโคโรลาโด (UNC) ประเทศสหรฐอเมรกามการ

ประยกต Universal Design มาใชกบการจดการเรยนการสอนใน 2 ลกษณะ คอ

Page 45: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

45

1. Universal Design for Learning : UDL หมายถง การออกแบบเพอ

การเรยนรของผเรยนใหผเรยนสามารถเรยนรไดอยางเตมตามศกยภาพของตน

2. Universal Design for Instruction : UDI หมายถงการออกแบบ

สำหรบการสอนทมความหลากหลาย สอดคลองหรอคำนงถงแบบการเรยนรของ

ผเรยนและเหมาะสมกบผเรยนทมความแตกตางกนในหองเรยน

การประยกตหลกการของ Universal Design มาใชในการเรยนการ

สอนทำได ดงน (สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2556, หนา 6)

1. การสรางบรรยากาศในหองเรยน ใหเปนบรรยากาศทเคารพในความ

เปนอตบคคลของผเรยน อาจเขยนไวในแนวการสอนทใหผเรยนไดบอกความ

ตองการของตนเองในการเรยนเรองนน ๆ ดวย หรอหากมนสตพการกใหนสตพการ

ไดมโอกาสบอกขอจำกดในการเรยนรของเขาดวย

2. การมปฏสมพนธ ใหกจกรรมการแลกเปลยนความคดเหนระหวาง

ผเรยนกบผสอนและในกลมผเรยนกนเอง หรอออกแบบงานกลมทใหผเรยนได

ชวยเหลอผอนไดเปลยนบทบาทตาง ๆ

3. คำนงถงสงแวดลอมทางกายภาพ โดยจดสภาพแวดลอม สอ กจกรรม

ใหสะดวกปลอดภยสำหรบผเรยนทกคน ทงผเรยนทตาบอด หรอนงรถเขน

4. ใชวธการสอนทหลากหลายรปแบบ ออกแบบกจกรรม หรองานทผเรยน

เลอกไดตามความสามารถ ความถนด

5. ขอมลสารสนเทศและส อเทคโนโลย คำนงเสมอวา สอ เอกสาร

ประกอบการเรยนการสอน และขอมลอน ๆ มความยดหยนพอสำหรบนสตทกประเภท

เชน แจกคำอธบายรายวชา และเอกสารประกอบกอนเรมสอนเพอใหนสตทเรยนรชา

ไดอานลวงหนาหรอป รนเอกสารเปนอกษรเบรลล เพอน สตตาบอดไดอาน

เชนเดยวกบเพอน เปนตน

Page 46: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

46

6. มการสะทอนผลงานของนสตเปนระยะ ๆ สำหรบโครงการทนสตทำ

เพอใหสามารถปรบปรงไดทนกอนจบโครงการ

7. มวธการประเมนผลการเรยน และใชเครองมอประเมนทหลากหลาย

เชน ในบางกรณอาจประเมนผลงานกลม งานบางชนกประเมนเปนรายบคคล เปนตน

8. ปรบสอสงอำนวยความสะดวกใหเหมาะสมสำหรบนสตทมความตองการ

จำเปนพเศษในหองเรยน เชนจดหรอแลกเปลยนหองเรยนทมความสะดวกสำหรบ

นสตทมความบกพรองทางรางกาย ปรบตารางสอนใหยดหยนสำหรบนสตทมความ

ตองการพเศษ เชน เจบปวยบอย ๆ ตองพบแพทยเสมอในเวลาทตองเรยนวชานน ๆ

เปนตน

เปนททราบกนวาประเทศสหรฐอเมรกา เปนทรวมของพลเมองหลายชาตพนธ

ดงนน นกศกษาในมหาวทยาลยนอกจากจะประกอบดวยคนเชอชาตตาง ๆ แลว

ยงมนกศกษาทมความสามารถตางกน มความพการตางกนหลายประเภท ทงกลมท

มองเหนความพการดวยตาเปลา คอ มรางกายพการ ตาบอด และหหนวก หตง

กบกลมทมความบกพรองดานอน ๆ ทมองไมเหนความพการดวยตาเปลา คอ

มปญหาทางการเรยนร มปญหาทางการพดและภาษา มปญหาทางอารมณและ

พฤตกรรมและออทสตก เขาใหโอกาสทางการศกษาแกผ เรยนอยางเตมท

ไมเพยงแตเขาเรยน แตไดจดการเรยนการสอนและจดบรการทเออตอผเรยน

ทแตกตางอยางเหมาะสมเตมศกยภาพของแตละบคคลเชนกน

แบบการเรยน (Learning Style) กบ Universal Design for Instruction : UDI

ผสอนทเรยนรและเขาใจแบบการเรยนของผเรยนจะสามารถแยกแบบการ

สอนไดเหมาะสมกบผเรยน ทำใหผเรยนเกดการเรยนรไดด

หากจำแนกแบบการเรยนของผเรยนตามลกษณะของการใชประสาท

สมผสในการเรยนกอาจแบงไดเปน บางคนเรยนรไดดโดยการมองเหน บางคน

Page 47: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

47

เรยนรไดดโดยการฟง หรอบางคนเรยนรไดดโดยการลงมอปฏบต ฯลฯ เปนตน ซง

ขนอยกบนสตทจะศกษาคนควาและเผยแพรแนวคดใหปรากฏแกสาธารณชน

ตวอยาง แบบวดแบบการเรยนของผ เรยนทนาสนใจอกแบบหนงคอ

Grasha Riechmann Student Learning Style ทแบงการเรยนของนกศกษาออกเปน

6 แบบ

1. แบบอสระ

2. แบบหลกเลยง

3. แบบรวมมอ

4. แบบพงพา

5. แบบแขงขน

6. แบบมสวนรวม

เครองมอเปนแบบสอบถาม แบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ (Rating

Scale) มจำนวนขอคำถามทงสน 60 ขอ ประกอบดวยรายละเอยดของแบบการ

เรยน 6 แบบโดยแตละแบบจะมขอคำถามแบบละ 10 ขอ คละกน ดงน

1. ขาพเจาชอบทำงานทไดรบมอบหมายในรายวชาทเรยนดวยตนเอง

2. ขาพเจาใจลอยบอย ๆ ในชวโมงเรยน

3. ขาพเจาชอบทำกจกรรมในชนเรยนกบนสตคนอน ๆ

4. ขาพเจาตองการใหอาจารยระบใหชดเจนวาอาจารยคาดหวงอะไรจากนสต

5. การทจะเรยนไดผลด ขาพเจาคดวาจำเปนตองแขงขนกบนสตอน ๆ

เพอใหอาจารยสนใจขาพเจา

6. ขาพเจาทำทกอยางตามคำสงเพอทจะเรยนรเนอหาทสอนในชนเรยน

7. ความคดของขาพเจาเกยวกบสาระทเรยนนนดพอ ๆ กบทปรากฏในตำรา

8. ขาพเจารสกวากจกรรมในชนเรยนโดยทวไปนาเบอหนาย

Page 48: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

48

9. ขาพเจาชอบอภปรายความคดเกยวกบเนอหาสาระของวชากบนสตคนอน ๆ

10. ขาพเจาคดวาอาจารยเปนผตดสนทดทสดวาอะไรทสำคญทขาพเจา

ควรจะเรยนรในรายวชานน

11. ขาพเจารสกวาตองแขงขนกบนสตคนอน ๆ เพอใหไดคะแนนด

12. ขาพเจาคดวาการเรยนในชนเรยนมคณคา

13. ขาพเจาสนใจศกษาสงทขาพเจาเหนวาสำคญ และไมจำเปนตองให

อาจารยบอกวาสงใดสำคญ

14. ขาพเจาไมคอยตนเตนกบเนอหาสาระในรายวชา

15. ขาพเจาชอบฟงความคดเหนของนสตคนอน ๆ เกยวกบประเดนท

เสนอใหอภปรายในชนเรยน

16. ขาพเจาตองการใหอาจารยบอกรายละเอยดใหชดเจนในการทำงานท

ไดรบมอบหมาย

17. ระหวางการอภปรายในชนเรยน ขาพเจารสกวาจะตองแขงขนกบนสต

คนอน ๆ เพอใหเพอนยอมรบความคดของขาพเจา

18. ขาพเจาไดรบความรมากมายจากการเขาชนเรยนมากกวาการอยทบาน

19. ขาพเจาเรยนรเนอหาสาระมากมายในชนเรยนดวยตนเอง

20. ขาพเจาไมตองการเขาเรยนทกชวโมง

21. ขาพเจาคดวานสตควรไดรบการสงเสรมใหแลกเปลยนความคดเหน

ซงกนและกนมากขน

22. ขาพเจาพยายามทำงานทไดรบมอบหมายอยางดทสดตามวธการท

อาจารยบอก

23. ขาพเจาคดวานสตจะตองมลกษณะกลาแสดงออกจงจะเรยนไดด

24. ขาพเจารสกวาเปนความรบผดชอบของขาพเจาในการเรยนรให

ไดมากทสดในชนเรยน

Page 49: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

49

25. ขาพเจามความมนใจมากในความสามารถทจะเรยนรดวยตนเอง

26. ขาพเจามความลำบากในการทจะตงใจเรยนในชนเรยน

27. ขาพเจาชอบทจะดหนงสอสอบรวมกบนสตคนอน ๆ

28. ขาพเจารสกไมสบายใจทตองพยายามตดสนใจวาจะเรยนอะไรหรอ

จะทำงานทไดรบมอบหมายอยางไร

29. ขาพเจาชอบทจะแกปญหาหรอตอบคำถามไดกอนนสตคนอน ๆ ในชนเรยน

30. ขาพเจาคดวากจกรรมตาง ๆ ในชนเรยนนาสนใจ

31. ขาพเจาชอบมความคดของตนเองเกยวกบเนอหาสาระของรายวชา

32. ขาพเจาควรพยายามทจะเรยนรสาระตาง ๆ จากการเขาชนเรยน

33. ขาพเจารสกเปนสวนหนงของกลมในชวโมงเรยนทนสตตางชวยกนใน

การเรยน

34. ขาพเจาคดวาอาจารยควรจะใหคำแนะนำนกศกษาอยางใกลชด

เกยวกบโครงการตาง ๆ ในรายวชานน ๆ

35. ขาพเจาคดวาบางทจะตองกนทา หรอเอาเปรยบนสตคนอนบางเพอ

จะเรยนใหดกวาคนอนในชนเรยน

36. ขาพเจาพยายามมสวนรวมในทกรปแบบของการเรยนวชาตางๆ ให

มากทสดเทาทจะมากได

37. ขาพเจามความคดของตนเองวารายวชาทเรยนควรดำเนนการไป

อยางไร

38. ขาพเจาเรยนเพยงใหไดรบปรญญาบตร

39. ขาพเจาคดวาสวนสำคญอยางหนงของการเรยนในชนเรยน คอ การ

เรยนรทจะเขากนไดกบคนอน ๆ

40. ขาพเจาจดบนทกเกอบทกคำพดของอาจารยในชวโมงเรยน

Page 50: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

50

41. ขาพเจาคดวาการทขาพเจาเปนสวนหนงในจำนวนนสตทเรยนดม

ความสำคญตอขาพเจามาก

42. ขาพเจาทำงานทไดรบมอบหมายในวชาทเรยนอยางด ไมวางานนนจะ

นาสนใจหรอไม

43. ถาขาพเจาสนใจหวขอใด ขาพเจาพยายามจะคนควาเพมเตมเรองนน

ดวยตนเอง

44. ขาพเจาเรยนหนกเพยงแคใหสอบผานเทานน

45. ขาพเจาคดวาการเรยนรเปนความพยายามรวมมอกนระหวางนสต

และอาจารยผสอน

46. ขาพเจาชอบการเรยนในชนเรยนทมการจดระบบการเรยนการสอน

อยางด

47. ขาพเจาพยายามทำงานทไดรบมอบหมายใหดกวานสตคนอน ๆ

เพอทจะเปนคนเดนในชนเรยน

48. ขาพเจาทำงานทไดรบมอบหมายในวชาทเรยนใหเสรจกอนเวลาท

กำหนด

49. ขาพเจาชอบทำโครงงานและงานทไดรบมอบหมายตามคำสง

50. ขาพเจาชอบทอาจารยจะไมสนใจขาพเจาเลยในชนเรยน

51. ขาพเจายนดทจะชวยนสตคนอนเมอเหนวาไมเขาใจเนอหาสาระทเรยน

52. ขาพเจาคดวาอาจารยควรจะบอกนสตใหชดเจนวาขอสอบจะ

ครอบคลมเนอหาสาระใดบาง

53. ขาพเจาอยากรวานสตคนอน ๆ ทำขอสอบและงานทไดรบมอบหมาย

ไดดเพยงใด

54. ขาพเจาทำงานใหเสรจสมบรณทงทเปนงานทไดรบมอบหมายหรอ

งานทเลอกทำเอง

Page 51: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

51

55. เมอขาพเจาเขาใจสงใดขาพเจาจะพยายามทำความเขาใจดวยตนเองกอน

56. ขาพเจาผกมตรกบคนทนงตดกบขาพเจาในชวโมงเรยน

57. ขาพเจาชอบรวมทำกจกรรมกลมเลก ๆ ในชวโมงเรยน

58. ขาพเจาตองการใหอาจารยเขยนสาระสำคญหรอเนอหาสน ๆ บน

กระดาน

59. ขาพเจาตองการใหอาจารยชนชมขาพเจาใหมากขน เมอขาพเจา

ทำงานด

60. ขาพเจามกจะนงดานหนาของหองเรยนในชวโมงเรยน

ทฤษฎทนำมาประยกตใชในการจดการเรยนการสอนตามแนว Universal

Design for Learning : UDL คอทฤษฎพห ปญญา (Multiple Intelligences) ของ

การดเนอร (Gardner, 1982, 2000) โดยการดเนอรไดกลาวถงความสามารถทาง

สตปญญาของมนษยไววามทงหมด 8 ดานคอ

1. ความสามารถดานการพด/ภาษา (Verbal/Linguistic Intelligence)

2. ความสามารถดานตรรกะ/คณตศาสตร (Logical/Mathematical)

3 . ค วามสามารถ ด านก ารมอง เห นและก ะระยะ (Visual/Spatial

Intelligence)

4. ความสามารถดานรางกายและการเคลอนไหว (Bodial / Kinesthetic

Intelligence)

5. ความสามารถดานดนตร (Musical Intelligence)

6. ความสามารถดานความสมพนธระหวางบคคล ( Interpersonal

Intelligence)

7. ความสามารถดานความเขาใจตนเอง(Intra personal Intelligence)

8. ความสามารถดานธรรมชาต (Naturalistic Intelligence)

Page 52: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

52

เทคโนโลย สงอำนวยความสะดวก (Assistive Technology) กบ UDL

เทคโนโลย สงอำนวยความสะดวก หมายถง สงประดษฐทมนษยคดคนขน

เพอนำมาชวยใหผพการ หรอผทมความตองการจำเปนพเศษทางการศกษามความ

สะดวกสบายในการดำรงชวตในสงคม และการทำกจกรรมเพอการเรยนรไดดขน

เทคโนโลย สงอำนวยความสะดวกมสวนชวยใหผสอนประสบความสำเรจในการ

จดการเรยนการสอนสำหรบผเรยนทมความหลากหลาย ในขณะทผเรยนกสามารถ

เขาถงขอมลขาวสารและเรยนรอยางเตมขดความสามารถของตนได

เทคโนโลยสงอำนวยความสะดวกมหลายประเภท ไดแก

1. ประเภททชวยในการอาน

2. ประเภททชวยในการเขยน

3. ประเภททชวยในการเรยนรคณตศาสตร

4. ประเภททชวยในการรบรทางสายตา

5. ประเภททชวยในดานภาษาและการสอสาร

6. ประเภททชวยในการเคลอนไหวและเดนทาง

แนวทางการจดการศกษาของมหาวทยาลยตามแนวคด Universal Design

ฝายบรการ ควรตระหนกในความสำคญของการจดการศกษาสำหรบ

ผเรยนทมความแตกตางกนในมหาวทยาลย โดยประกาศเปนนโยบายทชดเจนและ

จดระบบบรหารจดการและบรการสนบสนนทเออตอผเรยนทกคน เชน ดานอาคาร

สถานท ทกอาคารตองมทางลาด มหองนำทเหมาะสมทนสตพการสามารถใชได

ดวยตนเอง (Independent Living) ซงเรองนเปนกฎหมายอยแลวสำหรบสงกอสราง

ใด ๆ ในปจจบนทตองดแลเกยวกบสงอำนวยความสะดวกสำหรบคนพการ รวมถง

สภาพแวดลอมอน ๆ ทเปนประโยชน ไมเพยงแตคนพการเทานน คนทวไปกรวม

ใชได ไดแก ปายประชาสมพนธทเปนตวอกษรวงใหคนหหนวกไดรบรขาวสาร

Page 53: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

53

ขณะเดยวกนการประชาสมพนธทใชเครองกระจายเสยงกชวยใหคนตาบอดไดรบร

เรองราวไปพรอม ๆ กน และเทคโนโลยทกจดทใหบรการนสตทกคนควรตดตง

โปรแกรมเสยง (JAWS) ใหนสตตาบอดสามารถเขาถงขอมลสารสนเทศดวย เปนตน

ฝายสนบสนนการจดการศกษา ไดแก หนวยงานบรการตาง ๆ ใหแกนสต

เชน กองบรการการศกษา กองกจการนสต ศนยเทคโนโลยสารสนเทศ เปนตน

หนวยงานเหลานตองเตรยมบคลากรพรอมใหบรการ อยางนอยตองมคนในองคกร

สามารถใชภาษามอได หรอไมตองใชสอทางสายตา ใหนสตเขาใจขนตอนการปฏบต

เมอเขารบบรการแทนการใชภาษามอสอสารได

ฝายผสอน เปนกลมทมความสำคญมากตอการเรยนรของนสต อาจารย

ผสอนทกคนตองตระหนกและยอมรบเสมอวา เรามหนาทสอนนสตทมความ

แตกตางกนทกหองและทกรายวชาไมวาจะมความพการหรอไมกตาม นสตปกต

ทวไปกมความแตกตางในความสามารถและลกษณะนสย ดงนน การคำนงถง

Universal Design เปนสงจำเปน โดยกอนอนอาจารยตองทำความรจกนสตกอนท

จะสอนใหทวถง ดวามนสตพการในหองเรยนหรอไม หรอมใครทมความตองการ

จำเปนพเศษ เชน ทำงานชา เรยนรชา มความสนใจสน เปนตน และทสำคญตอง

สงเกตแบบการเรยนร (Learning Style) ของนสต คอนสตบางคนสามารถเรยนรไดด

จาก การฟงบรรยาย บางคนเขาใจไดดตองมรปภาพประกอบ หรอใชสอตวอยาง

แสดงใหเหน หรอบางคนตองลงมอปฏบต ฯลฯ เมอรจกนสตแลวอาจารยจะได

เตรยมแบบการสอน (Teaching Style) ไดถกแบบ การสอนมหลายแบบเพอให

เหมาะกบนสตหลายประเภท เชน ในบางเนอหาอาจเปนการบรรยาย บางเนอหา

อาจใหลงไปเกบขอมลตามแหลงเรยนรตาง ๆ แลวนำมาเสนออภปรายรวมกน เปนตน

การเขยนคำอธบายรายวชาควรมความชดเจนวา ผสอนตองการใหผเรยนไดอะไร

โดยวธใดและคาดหวงอยางไร ควรเปดโอกาสใหผเรยนเสนอแนะในสงทตองการ

อยากรเพมเตมหรอปรบกจกรรมบางสวนในรายวชานน ๆ ไดดวย นอกจากนนการ

Page 54: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

54

จดทำสอการสอนควรคำนงผเรยนทกคนไมวาจะเปนนสตปกตหรอพการ เชน จดทำ

วดทศนหรอเพาเวอรพอยทประกอบเสยงและตวหนงสอกำกบ เปนตน

ฝายผสอนอกกลมหนง ทำหนาทสอนพรอมกบเปนอาจารยทปรกษาใน

ขณะเดยวกนกยงมความสำคญเปนทวคณ อาจารยทปรกษามบทบาทสำคญตอ

การพฒนาคณลกษณะของนสตเพอใหนสตจบการศกษาไปพรอมกน เปนคนดของ

สงคม เมอไดเปนอาจารยทปรกษาหองใดหองหนง กจกรรมการใหการปรกษาตอง

คำนงถงความหลากหลายแตกตางกนของนสตในทปรกษาเสมอ บางคนตองการ

การปรกษาเปนสวนตวหลงจากทำกจกรรมรวมกนกบเพอนทงหอง จงเปนความ

ทาทายของอาจารยทปรกษาทจะชวยเหลอนสตไดใกลชดเปนรายบคคล

ฝายสนบสนนการเรยนรนกศกษาพการ (DSS : Disability Support Services)

ตองทำหนาทชวยเหลอสนบสนนใหนสตไดเขาถงความรใหมากทสด เชน การให

นสตหหนวกไดเรยนรในรายวชาตาง ๆ ทอาจารยสอน โดยผานลามภาษามอ หรอ

การชวยเหลอนสตตาบอดดวยการอานหนงสอลงซดรอมใหนสต บรการปรน

ขอสอบเปนอกษรเบรลลใหอาจารยผสอน และบรการคอมพวเตอร พรอมโปรแกรม

JAWS ใหนสตตาบอดเขาถงเทคโนโลยสารสนเทศได เปนตน

Page 55: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

55

บทสรป

การออกแบบเพอมวลชน (Universal Design : UD) หมายถง การออกแบบ

ผลตภณฑหรอสภาพแวดลอมตาง ๆ ใหมความเปนสากล สามารถใชไดกบทกคน

หลกการของ Universal Design ม 7 ประการ คอ 1. เสมอภาค (Equitable

Use) 2. ยดหยน (Flexibility in Use) 3. เร ยบงายและเขาใจได ด (Simple and

Intuitive) 4. มขอมลเพยงพอ (Perceptible Information) 5. ทนทานตอการใชงาน

ทผดพลาด (Tolerance for Error) 6. ทนแรงกาย (Low Physical Effort) และ 7. ขนาด

และเนอททใชเหมาะสมและใชงานในเชงปฏบตได (Size and Space for Approach and Use)

การประยกตหลกการของ Universal Design มาใชในการเรยนการสอนทำได

โดยการสรางบรรยากาศในหองเรยนใหเปนบรรยากาศทเคารพในความเปน

อตบคคลของผเรยน มกจกรรมการแลกเปลยนความคดเหนระหวางผเรยนกบ

ผสอน และในกลมผเรยนกนเอง จดสภาพแวดลอม สอ กจกรรมใหสะดวกปลอดภย

สำหรบผเรยนทกคน ทงผเรยนทตาบอด หรอนงรถเขน ใชวธการสอนทหลากหลาย

รปแบบ ขอมลสารสนเทศ สอเทคโนโลย เอกสารประกอบการเรยนการสอน และ

ขอมลอน ๆ มความยดหยนพอสำหรบนสตทกประเภท มการสะทอนผลงานของนสต

เปนระยะ ๆ สำหรบโครงการทนสตทำเพอใหสามารถปรบปรงไดทนกอนจบ

โครงการ มวธการประเมนผลการเรยน และใชเครองมอประเมนทหลากหลาย และ

ปรบสอสงอำนวยความสะดวกใหเหมาะสมสำหรบนสตทมความตองการจำเปนพเศษ

ในหองเรยน

Page 56: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

56

บทท 5

แนวทางการชวยเหลอนสตพการเรยนรวมระดบอดมศกษา

สำหรบอาจารยผสอน

การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการเหน

ลกษณะนสตพการทางการเหน

- นสตทมการมองเหนระดบเลอนราง สามารถเดนทาง และเขาชนเรยนได

เหมอนนสตปกตทวไป แตเมอมการเขยนหรออาน นสตกลมนตองมอปกรณเสรม

เชน แวนตาเลนสพเศษ แวนขยาย CCTV เปนตน

- นสตทมการมองเหนระดบเลอนราง จะใชสายตาดสงของหรอวตถใน

ระยะทใกลจนแทบจะตดกบใบหนาของนสต โดยระยะการเหนจะตางกบระดบการ

เหนปกตอยางชดเจน

- หากนสตทสญเสยการเหน (ตาบอด) มกจะมผนำทางมาสงเขาหองเรยน

หรอนสตอาจเดนมาเองโดยใชไมเทาขาวเปนอปกรณนำทาง

- นสตพการทางการเหน มความจำเปนในการพกเครองบนทกเสยง

สำหรบบนทกการบรรยายของอาจารยผสอน และอปกรณการเขยน (สเลทและ

สไตลส) เพอเขยนบนทกสงทไดเรยนร

สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ

- การมอบหมายงาน ควรมการยดหยนเรองของระยะเวลา เนองจากนสต

ตองใชอปกรณและสงอำนวยความสะดวก ในการคนหาและแปลงขอมล

- กจกรรมการเรยนการสอน จดบรรยากาศและหองเรยนใหเออตอการเรยนร

ใหโอกาสแสดงความเปนผนำ และรวมทำกจกรรมตาง ๆ ผสอนพดชา ๆ พดไปเรอย ๆ

นสตจะสามารถสรางมโนภาพขนมาหรอใหเรยนรจากเพอนตามรปแบบเพอนชวยเพอน

Page 57: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

57

- สอทางวชาการ : ใหเนอหาทเปน Power point หรอเอกสาร ใบงาน

ประกอบการเรยน การสอนใหนสตนำไปศกษากอน ผสอนสามารถจดสงไฟล

เอกสาร ใบงานหรอขอสอบใหกบเจาหนาท DSS เพอแปลงไฟลเอกสารเปนอกษรเบรลล

- การสอบ : จะตองสอดคลองกบความแตกตางระหวางบคคล จดใหม

การแยกสอบ เพอความสะดวกในการอานขอสอบ ขยายเวลาในการสอบซงไมควร

นานเกนไป

- การประสานงาน : ประสานกบเจาหนาท DSS ทใหบรการและชวยเหลอ

นสตพการทางการเหน เพอหาแนวทางการชวยเหลอทเหมาะสมในการจด

การศกษาสำหรบนสตพการทางการเหน ใหเขาถงระบบการเรยนการสอนของ

มหาวทยาลยไดอยางเทาเทยมกบนสตปกต

การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการไดยนหรอสอ

ความหมาย

ลกษณะนสตพการทางการไดยนหรอสอความหมาย

- สวมเครองชวยฟงทใบห กรณ ทนสตไมไดสวมเครองชวยฟงจะไม

สนองตอบตอเสยง แสดงทาทางหรอใชภาษามอแทนการพด

- มขอจำกดทางดานภาษา ทำใหการเขยนคำศพทตกหลน สะกดผด

เขยนประโยคกลบกน ใชคำศพทสน ๆ งาย ๆ ไมซบซอน อาจเขยนหรอตอบไมตรง

ประเดนทผสอนตองการ

- ผลสมฤทธทางการเรยนสวนใหญจะตำกวาเกณฑทผสอนกำหนด

ยกเวนรายวชาทเนนการปฏบต เนองจากนสตกลมนสวนใหญจะมทกษะการปฏบต

Page 58: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

58

สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ

- การมอบหมายงาน ควรใชคำสงทสน ๆ งาย ๆ ไมซบซอน อธบาย

ความหมายคำศพททเปนศพทเฉพาะ

- กจกรรมการเรยนการสอน จดบรรยากาศและหองเรยนใหเออตอการ

เรยนร จดทนงดานหนาหองเรยน เพอใหสามารถมองเหนผสอนและขอความบน

กระดาน ใหโอกาสแสดงความเปนผนำ และรวมทำกจกรรมตาง ๆ หรอมอบหมาย

งานกลม และจดใหนสตพการไดแลกเปลยนเรยนรกบนสตปกต นสตทสญเสยการ

ไดยนแตสามารถใชประสาทสมผสทงหมดทเหลออยใหเกดประโยชนได ทงน ควร

หลกเลยงการสอนแบบ Chalk and Talk

- สอทางวชาการ ใหเนอหาทเปน power point หรอเอกสารใบงาน

ประกอบการเรยนการสอนใหนสตนำไปศกษากอน

- การสอบ สามารถใชแบบทดสอบหรอขอสอบปกตทวไป กรณทเปน

ขอสอบแบบอตนย ผสอนอาจจะตองปรบเกณฑการประเมนเกยวกบการใชภาษา

ทำความเขาใจกบขอความทนสตเขยน

- การประสานงาน ประสานงานกบเจาหนาทใหบรการและชวยเหลอ

นสตพการทางการไดยนหรอสอความหมาย เพอหาแนวทางการชวยเหลอท

เหมาะสมในการจดการศกษาใหเขาถงระบบการเรยนการสอนของมหาวทยาลยได

อยางเทาเทยมกบนสตปกต

Page 59: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

59

การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการเคลอนไหวหรอ

ทางรางกาย

ลกษณะนสตพการทางการเคลอนไหวหรอทางรางกาย อาจารยผสอน

สามารถสงเกตไดดงตอไปน

โดยสวนใหญแลวความบกพรองประเภทนจะสงเกตเหนไดอยางชดเจนคอ

เปนบคคลทมอวยวะไมสมสวน อวยวะสวนใดสวนหนงหรอหลายสวนขาดหายไป

กระดกและกลามเนอพการ เจบปวยเรอรงรนแรงมความพการของระบบประสาท

มความลำบากในการเคลอนไหวซงเปนอปสรรคตอการศกษาในสภาพปกต เชน

โปลโอ แขนลบ ขาลบ การชกเกรงของกลามเนอแขน ขาขาด เปนตน

มขอจำกดในการเคลอนไหว การนง การยน การนอนและการเดน ดงนน

บคคลทมความพการทางรางกายหรอสขภาพ จงมความจำเปนตองไดรบการ

ชวยเหลอดานสอสงอำนวยความสะดวกมากเปนพเศษ เพอชวยใหสามารถ

เคลอนไหว เดนทางหรอประกอบกจกรรมไดใกลเคยงกบคนทวไปใหมากทสด

สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ

- การมอบหมายงาน การมอบหมายงานสามารถใหงานเชนเดยวกบ

นสตปกตได แตควรยดหยนในงานบางประเภท เชน การเขยนเปลยนเปนการพมพ

ลงคอมพวเตอร เปนตน (ในกรณทนสตมปญหากลามเนอชกเกรงจะบกพรองการ

ควบคมทศทางการเคลอนไหวของมอ แขน ขา เปนตน)

- กจกรรมการเรยนการสอน ผสอนตองตระหนกเรองการจด

สภาพแวดลอมดานสถานทใหเหมาะสม ควรสอนในหองเรยนทกวางในกรณ

รายวชาทตองมกจกรรมกลมบอย ๆ หรอมผเรยนจำนวนมากเพราะนสตพการบาง

คนนงลอเขนเรยน ผสอนควรหาหองเรยนและอาคารเรยนทมสงอำนวยความ

สะดวกตอการเดนทางมาเรยนของนสตใหใกลเคยงกบนสตปกตมากทสด เชน

Page 60: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

60

อาคารมทางลาด ราวจบ ลฟต ตลอดจน ยดหยนในบางกจกรรมเพอสงเสรมให

นสตไดใชศกยภาพอยางเตมท ฯลฯ เปนตน

- สอทางวชาการ ผสอนสามารถใชสอการสอนเหมอนนสตปกตทวไป

ไดเนองจากนสตพการทางการเคลอนไหวหรอทางรางกายไมมอปสรรคดานการ

เรยนรทางวชาการ

- การสอบ หากมการสอบ ผสอนสามารถแยกสอบเพอยดหยนดาน

เวลาใหเหมาะสมกบสภาพความพการของนสตได โดยเฉพาะการเขยนหากนสต

เขยนไดกจะเขยนชา ในกรณทมอาการชกเกรงของกลามเนอ ดงนน อาจารยผสอน

สามารถประสานงานกบงานพฒนาคณภาพนสตพการ (DSS) เพอดำเนนการ

บรการสถานทสอบและรบสงขอสอบกบหนวยงานคณะ ทงน อาจารยผสอน

สามารถแนะนำนสตพการ ใหตดตอกบหนวยงานโดยตรงเพอขอรบบรการสอ

สงอำนวยความสะดวกและความชวยเหลออนใดทางการศกษา ตอไป

- การประสานงาน อาจารยผสอนและนสตพการสามารถประสานงานกบ

งานพฒนาคณภาพนสตพการ (DSS) ไดโดยตรง เพอขอรบบรการสนบสนน

ทางดานวชาการ สอ สงอำนวยความสะดวก รวมถงการใหคำปรกษาไดในวนและ

เวลาราชการ

Page 61: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

61

การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางจตใจหรอพฤตกรรม

หรอออทสตก

ลกษณะนสตพการทางจตใจหรอพฤตกรรมหรอออทสตก

- บคคลออทสตก คอ บคคลทมความผดปกตของระบบการทำงานของ

สมองบางสวน สงผลตอความบกพรองทางพฒนาการดานภาษา ดานสงคมและ

ปฏสมพนธทางสงคม และมขอจำกดดานพฤตกรรม หรอมความสนใจจำกดเฉพาะ

เรองใดเรองหนง โดยความผดปกตนนคนพบไดกอนอาย 30 เดอน

- ไมสบตา ไมกล าแสดงออก ตองกระตน เตอนหรอใหแรงเส รม

มลกษณะเฉพาะ เชน นงยมคนเดยวเปนเวลานาน หวเราะโดยไมมสาเหต สะบดมอ

สายศรษะ

- ไมสามารถยอมรบการเปลยนแปลงในทนททนใดได

- ขาดทกษะการสรางปฏสมพนธกบบคคลอน ตองอาศยการชแนะ

สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ

- กำหนดกฎเกณฑ ระเบยบ ประจำรายวชาใหเปนระบบ ชดเจน ทงน

ควรมความสมพนธกบความสำเรจในการทำงานของนสตพการ

- อาจารยผสอนควรกำหนด กฎ ระเบยบประจำรายวชาหรอหองเรยน

ตงแตตนภาคเรยนและชแจงทำความเขาใจกบนสตทกคนเพอใหปฏบตตาม

- ใหแรงเสรมอยางสมำเสมอ เมอนสตพการสามารถปฏบตตาม

กฎระเบยบทกำหนดไวได

- ถานสตไมปฏบตตามคำสงหรอใชคำพดไมเหมาะสมกบอาจารยผสอน

หรอเพอน อาจารยผสอนควรวเคราะหพฤตกรรมของนสตกอนแลวจงพจารณา

ดำเนนการตอไป

Page 62: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

62

- กรณทนสตพการแสดงพฤตกรรมทไมพงประสงค ผสอนควรหาสาเหต

ของพฤตกรรมแลวดำเนนการปรบ แกไขตามความเหมาะสมอยางเปนระบบ

- การสอบ : จะตองสอดคลองกบความแตกตางระหวางบคคล จดใหม

การแยกสอบเพอขยายเวลาในการสอบซงไมควรนานเกนไป

- การประสานงาน : ประสานงานกบเจาหนาท DSS ทใหบรการและ

ชวยเหลอนสตพการ เพอหาแนวทางการชวยเหลอทเหมาะสมในการจดการศกษา

สำหรบนสตพการใหเขาถงระบบการเรยนการสอนของมหาวทยาลยไดอยาง

เหมาะสมกบนสตปกต

การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางสตปญญา

ลกษณะนสตพการทางสตปญญา

การสอนนสตพการทางสตปญญา อาจารยผสอนสามารถสอนนสตพการ

ทางสตปญญาในระดบเรยนได อาจสอนเปนรายบคคลหรอสอนเปนกลม การสอน

ตองคำนงความยากงายของเนอหา การใชภาษามความจำเปนมากตองใชวธสอนท

จะชวยใหนสตเรยนรไดงายขน วธสอนอาจแตกตางไปจากนสตปกตตามสภาพ

ความพการและความตองการจำเปนพเศษ

สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ

- จดการเรยนการสอนใหเออตอการเรยนร โดยปรบกจกรรมการเรยน

การสอนใหเหมาะสมตามศกยภาพและความสามารถของนสต

- ถานสตไมปฏบตตามคำสง หรอใชคำพดไมเหมาะสมกบอาจารยผสอน

หรอเพอน อาจารยผสอนควรวเคราะหพฤตกรรมของนสตกอน แลวจงพจารณา

ดำเนนการตอไป

- กรณทนสตพการแสดงพฤตกรรมทไมพงประสงค ผสอนควรหาสาเหต

ของพฤตกรรมแลวดำเนนการปรบแกไขตามความเหมาะสมอยางเปนระบบ

Page 63: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

63

- การสอบ จะตองสอดคลองกบความแตกตางระหวางบคคล จดใหมการ

แยกสอบเพอขยายเวลาในการสอบซงไมควรนานเกนไป

- การประสานงาน ประสานงานกบเจาหนาทใหบรการและชวยเหลอ

นสตพการ เพอหาแนวทางการชวยเหลอทเหมาะสมในการจดการศกษาใหนสต

พการเขาถงระบบการเรยนการสอนของมหาวทยาลยไดอยางเทาเทยมกบนสตปกต

การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการเรยนร

ลกษณะนสตพการทางการเรยนร

มทกษะเฉพาะดานทใชในการเรยน ดานการอาน การเขยน หรอการ

คำนวณ ไมเหมาะสมกบอายจรง ระดบสตปญญา และระดบการศกษา โดยไมได

เกดจากความผดปกตทางรางกายและระบบประสาท ความบกพรองของพฒนาการ

แบบรอบดาน ความบกพรองทางสตปญญา หรอขาดโอกาสทางการศกษาสงผล

รบกวนตอผลการศกษา หรอกจกรรมในชวตประจำวนทตองอาศยการอาน การเขยน

หรอการคำนวณ นสตทมความบกพรองทางการเรยนรหรอนสตแอลด (LD)

เปนนสตมสตปญญาปกตสามารถเรยนได แตมความยงยากหรอปญหาทาง การ

เรยนรในดานการอาน การเขยน และคณตศาสตร

สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ

- การสอนเสรมซงเปนการสอนเพมเตมในสวนทนสตยงขาดทกษะอย

โดยการแนะนำคำตอบพอเปนแนวทาง หรอการใชแบบฝกหดทมแนวทางในการชก

จงนกศกษาไปสคำตอบทถกตอง

- วธการสอนชดเชย (Compensation) เปนการสอนในสวนทนสตขาดไป

- ในการสอน การอาน การเขยน และคณตศาสตร อาจารยผสอน

จำเปนตองปรบเนอหาบาง ปรบเกณฑตาง ๆ ตลอดจน วธทดสอบนสต

Page 64: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

64

- นสตทมปญหาในการเรยนร บางกรณอาจมปญหาเกยวกบสมาธ การ

เคลอนไหวหรอพฤตกรรมบางอยางดวยเชนกน

- การสอบ : จะตองสอดคลองกบความแตกตางระหวางบคคล จดใหม

การแยกสอบเพอขยายเวลาในการสอบซงไมควรนานเกนไป

- การประสานงาน : ประสานงานกบเจาหนาท DSS ทใหบรการและ

ชวยเหลอนสตพการ เพอหาแนวทางการชวยเหลอทเหมาะสมในการจดการศกษา

ใหนสตพการเขาถงระบบการเรยนการสอนของมหาวทยาลยไดอยางเทาเทยมกบ

นสตปกต

Page 65: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

65

บทสรป

การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการเหน สงท

ผสอนสามารถใหการชวยเหลอ คอ ยดหยนในเรองของระยะเวลาในการสงงาน ให

โอกาสเปนผนำ มสวนรวมในการทำกจกรรม ใหเอกสารประกอบการเรยนใหนสต

ไปศกษากอน หรอสงใหเจาหนาท DSS จดทำสออกษรเบรลล มการแยกสอบและ

ขยายระยะเวลาในการสอบซงไมควรนานเกนไป

การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการไดยนหรอ

สอความหมาย สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ คอ การมอบหมายงานควรใช

คำสงทสนและเขาใจงาย จดใหนสตนงดานหนา ใหโอกาสแสดงความเปนผนำ

มสวนรวมในกจกรรมกบนสตปกต ทงน ควรหลกเลยงการสอนแบบ Talk and Chalk

ใหเอกสารประกอบการเรยนใหนสตไปศกษากอน

การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพก ารทางการ

เคลอนไหวหรอทางรางกาย สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ คอ ยดหยนเวลา

ในการสงงานบางประเภท จดสภาพแวดลอมดานสถานทใหเหมาะสมเพราะนสต

บางคนใชลอเขน (wheelchair) ในกรณนสตทมอาการชกเกรงของกลามเนอควรแยก

สอบเพอยดหยนดานเวลาใหเหมาะสมกบสภาพความพการ ทงน อาจารยผสอน

สามารถประสานงานกบงานพฒนาคณภาพนสตพการ DSS เพอจดสถานทสอบ

การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางจตใจหรอ

พฤตกรรมหรอออทสตก สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ คอ กำหนด

กฎเกณฑ ระเบยบ ประจำรายวชาใหเปนระบบชดเจน ใหแรงเสรมอยางสมำเสมอ

และจดใหมการแยกสอบ ขยายเวลาในการสอบซงไมควรนานเกนไป

Page 66: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

66

การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางสตปญญา

สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ ปรบกจกรรมการเรยนการสอนใหเหมาะสม

ตามศกยภาพและความสามารถของนสต กรณทนสตพการแสดงพฤตกรรมทไมพงประสงค

ผสอนควรหาสาเหตของพฤตกรรมแลวดำเนนการปรบแกไขตามความเหมาะสม

อยางเปนระบบ จดใหมการแยกสอบเพอขยายเวลาในการสอบซงไมควรนานเกนไป

การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการเรยนร

สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ คอ การสอนเสรมในสวนทนสตยงขาดทกษะ

อย อาจารยผสอนจำเปนตองปรบเนอหาบาง ปรบเกณฑตาง ๆ ตลอดจน วธ

ทดสอบ จดใหมการแยกสอบเพอขยายเวลาในการสอบซงไมควรนานเกนไป

Page 67: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

67

“ประกาศกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เรอง ประเภทและหลกเกณฑ

ความพการ (ฉบบท 2)”. (2555, 26 กรกฎาคม). ราชกจจานเบกษา เลม 129 ตอนพเศษ 119 ง.

“ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง กำหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทาง

การศกษา พศ.2552”. (2552, 8 มถนายน). ราชกจจานเบกษา. เลม 126 ตอนพเศษ 80 ง.

“พระราชบญญตการจดการศกษาสำหรบคนพการ พ.ศ.2551”. (2551, 5กมภาพนธ).

ราชกจจานเบกษา. เลม 125 ตอนท 48 ก.

“พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ.2550”. (2550, 27

กนยายน). ราชกจจานเบกษา. เลม 124 ตอนท 61 ก.

“ระเบยบคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษาสำหรบคนพการวาดวยการจด

การศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ พ.ศ.2552”. (2552, 9 พฤศจกายน).

ราชกจจานเบกษา. เลม 126 ตอนพเศษ 163 ง.

“รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย”. (2540, 11 ตลาคม). ราชกจจานเบกษา. เลม 114 ตอนท 55 ก.

“รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย”. (2550, 24 สงหาคม). ราชกจจานเบกษา. เลม 124 ตอนท 47 ก.

ศนยพฒนามนษยและบคคลทมความพการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม. (2554).

คมออาจารยผสอนนกศกษาพการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม. เชยงใหม :

ดาราวรรณการพมพ.สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (2556).

การออกแบบการเรยนรท เปนสากล Universal Design for Learning.

กรงเทพฯ : สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา.

สำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา.

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.

2545. กรงเทพฯ : สำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา.

บรรณานกรม

Page 68: คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 · (ฉบับที่2) พ.ศ.2545) มีบทบัญญัติหลายหมวดหลายมาตราที่มีความเกี่ยวข้องกับ

คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา

68

DDDIIISSSAAABBBIIILLLIIITTTYYY SSSUUUPPPPPPOOORRRTTT AAANNNDDD SSSEEERRRVVVIIICCCEEESSS “อยฟร เรยนฟร มทนการศกษา”

UUUnnniiivvveeerrrsssiiitttyyy ooofff ppphhhaaayyyaaaooo

wwwwwwwww...dddsssqqq...uuuppp...aaaccc...ttthhh 1199 ต.แมกา อ.เมอง จ.พะเยา 56000ต.แมกา อ.เมอง จ.พะเยา 56000 โทโทร. 0 5446 6666 ตอ 3542ร. 0 5446 6666 ตอ 3542, 3544, 3544

โทรสาร 0 5446 6690โทรสาร 0 5446 6690