ความสัมพันธ์ระหว่างการด...
TRANSCRIPT
1Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.9 No. 1 (January - June 2014)
*อกษรศาสตรมหาบณฑตสาขาการแปลและการลามคณะอกษรศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย(2547)**ดษฏบณฑตสาขาการจดการมหาวทยาลยราชภฎมหาสารคาม(2552)ปจจบนเปนรองคณบดฝายวชาการ
คณะวทยาการจดการมหาวทยาลยศลปากร
ความสมพนธระหวางการด�าเนนกจกรรม
ดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
ภาพลกษณของโรงงานยาสบ และทศนคตการบรโภคยาสบ
The Relationships Between Corporate Social Responsibility
Performance of Thailand Tobacco Monopoly, Image of
Thailand Tobacco Monopoly and Tobacco Consumption Attitude
ธตมา ทองสม*
วโรจน เจษฎาลกษณ**
บทคดยอ
การวจยครงนมว ตถประสงค เพอศกษา 1) การด�า เนนกจกรรมดาน
ความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบภาพลกษณของโรงงานยาสบและทศนคต
การบรโภคยาสบ2)ความสมพนธของการด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคม
ของโรงงานยาสบกบภาพลกษณของโรงงานยาสบ3)ความสมพนธของการด�าเนนกจกรรม
ดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบกบทศนคตการบรโภคยาสบ และ
4) ความสมพนธของภาพลกษณของโรงงานยาสบกบทศนคตการบรโภคยาสบ จาก
ประชาชนในกรงเทพมหานครจ�านวน400คนโดยใชแบบสอบถามสถตทใชในการ
วเคราะหขอมลคอรอยละคาเฉลยคาสวนเบยงเบนมาตรฐานคาสมประสทธสหสมพนธ
ผลการวจยพบวา ภาพรวมของการด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมอยใน
ระดบมากภาพลกษณของโรงงานยาสบอยในระดบปานกลาง และทศนคตการบรโภค
ยาสบอยในระดบสง การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมทกดาน
มความสมพนธเลกนอยกบภาพลกษณของโรงงานยาสบและทศนคตการบรโภคยาสบ
2 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 9 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2557)
ยกเวนความรบผดชอบตอสงคมดานการกฬาและดานความมนคงทไมมความสมพนธกบ
ทศนคตการบรโภคยาสบ สวนภาพลกษณของโรงงานยาสบมความสมพนธเลกนอย
ในทศทางตรงกนขามกบทศนคตการบรโภคยาสบงานวจยมประโยชนตอองคกรในดาน
การด�าเนนธรกจทามกลางการรณรงคตอตานเพอใหเกดการพฒนาองคกรและอยรวมกบ
สงคมไดอยางย งยน ลดกระแสตอตาน ดงน น โรงงานยาสบควรด�าเนนกจกรรม
ความรบผดชอบตอสงคมตอไปโดยเนนดานสงแวดลอมและสงคมพรอมท�าใหประชาชน
มนใจวาจะมการพฒนาบหรทกอใหเกดสารกอมะเรงใหนอยทสด
ค�าส� าคญ : ความรบผดชอบตอสงคม / ภาพลกษณ / ทศนคตการบรโภคยาสบ /
โรงงานยาสบ
Abstract Thepurposesofresearchwere(1)tostudyCorporateSocialResponsibility
(CSR)ofThailandTobaccoMonopoly (TTM),corporate imageandattitudes toward
tobaccoconsumption(2)tostudytherelationshipbetweenCSRofTTMandcorporate
image(3)tostudytherelationshipbetweenCSRofTTMandattitudestowardtobacco
consumptionand (4) to study the relationshipbetweencorporate imageandattitudes
toward tobaccoconsumption from400samplepopulationofBangkokMetropolisby
usingquestionnaire as a collectionmethod.Statistics used to analyze the datawere
percentage,mean,standarddeviation(S.D),correlativeanalysisandhypothesistesting
wasperformedbycorrelationcoefficienttechnique.Theresearchfoundthat:TheCSR
performancesofTTMwereatahighlevel,thecorporateimagewasfoundtobeatthe
moderatelevelwhereastheattitudetowardtobaccoconsumptionwashigh.TheCSR
performancesofTTMslightlypositive related tocorporate imageand theattitudeof
tobaccoconsumptionexcepttheCSRperformancesofTTMinaspectsofsportandsocial
securitywerefoundnottoberelatedwithtobaccoconsumption.Thecorporateimage
hasslightlynegativerelationshiptotheattitudeoftobaccoconsumption.Theresearch
resultwillbenefitfororganizationtooperatethebusinessamongstoptobaccocampaign.
To develop the business andmake it sustainable, TTM should runCSR activities
continuouslybyfocusingonenvironmentandsocial.AlsoTTMshouldencouragepeople
thatTTMwillproducecigarettewithlesscancersubstances.
3Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.9 No. 1 (January - June 2014)
Key word :CorporateSocialResponsibility/Image/Tobaccoconsumptionattitude/
ThailandTobaccoMonopoly
บทน�า จากจดเรมตนในการประชมสดยอดระดบโลกดานสงแวดลอม(EarthSummit)
ทเลงเหนความส�าคญในการด�าเนนธรกจพรอมๆกบการอนรกษสงแวดลอม กอใหเกด
กระแสดานความรบผดชอบตอสงคม (CorporateSocialResponsibility:CSR)โดยการ
จดตงองคกรเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (Organization forEconomic
Co-operationandDevelopment:OECD) ซงไดก�าหนดแนวปฏบตหลกความรบผดชอบ
ตอสงคมใหบรรษทขามชาตทวโลกถอปฏบต โดยจะมการตดตอคาขายกบคคาทด�าเนน
กจกรรมCSR เทานนจากเหตผลขางตนท�าใหองคกรตางๆทงภาครฐภาคเอกชนและ
ผมสวนไดสวนเสยในองคกรหนมาเหนประโยชนจากการท�า CSR และเหนผลเสย
หากไมรวมแกปญหาทางสงคมเนองจากผบรโภคไมไดตดสนใจเลอกซอสนคาและบรการ
ทมคณภาพดเทานนแตยงเลอกผประกอบการทดดวย
สวนการด�าเนนกจกรรมCSRเพอภาพลกษณเกดจากการท�าตามกระแสสงคม
โดยเนนผลประโยชนขององคกรสวนกจกรรมCSRเพอสงคมเกดจากจตส�านกทตองการ
ท�าดวยความสมครใจโดยค�านงถงประโยชนตอสงคมองคกรบางแหงคดวาการท�าCSR
เปนการเพมตนทนคาใชจายขององคกร วธด�าเนนการสามารถเรมจากการท�า CSR
ในองคกร(CSRinProcess)คอการใชทรพยากรในองคกรใหเกดประโยชนสงสดในการ
ด�าเนนความรบผดชอบตอสงคมทอยในกระบวนการท�างานหลกของกจการหรอเปนการ
ท�าธรกจทหาก�าไรอยางมความรบผดชอบตอผมสวนไดเสย สวน CSR ทอยนอก
กระบวนการธรกจหรอกจกรรมเพอสงคม(CSRafterProcess) คอการด�าเนนกจกรรม
ของหนวยงาน เพอสรางใหเกดประโยชนแกสงคมในดานตางๆ แยกตางหากจากการ
ด�าเนนธรกจทเปนกระบวนการหลกของกจการ
โรงงานยาสบไดด�าเนนกจการอตสาหกรรมยาสบตามนโยบายของรฐบาลไทย
มาตงแตปพ.ศ.2482การมโรงงานตงอยใจกลางเมองและสงผลกระทบตอสงแวดลอมและ
ชมชนใกลเคยงทงดาน เสยงกลนฝ นละอองน� าเสย รวมถงการจราจรทตดขด เพอลด
ความเสยงในการท�าธรกจเนองจากสงผลกระทบเชงลบตอชมชนและสงแวดลอมจงเปน
ทมาของการด�าเนนการดานความรบผดชอบตอสงคม ซงมผลตอการท�าใหสงคมยอมรบ
ใหด�าเนนธรกจอยในชมชนหากองคกรถกตอตานจากชมชนจะท�าใหการด�าเนนงาน
เปนไปดวยความล�าบาก
4 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 9 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2557)
เนองจากกจการยาสบสงผลกระทบตอสขภาพและคณภาพชวตของประชาชน
ท�าใหตองมสวนรวมรบผดชอบตอสงคมใหมากขน โดยสนบสนนกจกรรมเพอสงคม
ในดานตางๆ ซงไมจ�ากดอยเพยงกจกรรมทเกยวเนองกบผมสวนไดสวนเสยในองคกร
เทาน น แตตองกระท�าตลอดท งหวงโซธรกจ เรยกวาท�าต งแตตนน� าถงปลายน� า
เชน ผจ �าหนายวสดการผลต ผแทนจ�าหนาย รานคาสง และรานคาปลก รวมไปถง
โรงงานยาสบยงมสวนชวยในการสรางรายไดแกเกษตรกรผปลกยาสบในภมภาคจ�านวน
ประมาณ 20,000 ครวเรอน คดเปนมลคาทางเศรษฐกจไมนอยกวา 3,000 ลานบาท
สรางความเตบโตทางเศรษฐกจในเขตภาคเหนอตอนบนการท�าCSRในกระบวนการธรกจ
ไดแกการพจารณาเลอกวตถดบโดยการพยายามปลกควบคมและคดเลอกใบยาสบทม
ปรมาณทารและนโคตนนอยทสดการควบคมกระบวนการผลตการบ�าบดของเสยจนถง
การรบผดชอบตอผคาสงยาสบทเปนตวแทนจ�าหนายบหรรวมถงพนกงานยาสบโดยมการ
ก�ากบดแลองคกรทด มสวสดการทด สวนการท�า CSR ทไมอยในกระบวนการธรกจ
จะเนนด�าเนนการในชมชนรอบ ๆ โรงงาน โดยเรมจากการด�าเนนการจดสราง
สวนสาธารณะ“เบญจกต” ซงใชพนทสวนหนงของโรงงานยาสบท�าเปนสวนสาธารณะ
ในรปสวนปา รวมถงการเปดถนนภายในโรงงานยาสบเพอใหประชาชนสามารถสญจร
เขาออกในชวงเวลาเรงดวนเพอบรรเทาปญหาจราจรตดขดบรเวณถนนพระราม4และ
ถนนสขมวทตลอดจนการสนบสนนกจกรรมเพอสงคมดานสงแวดลอมดานวฒนธรรม
ดานสงคม ดานการศกษา ดานการกฬา ดานความมนคง ซงโรงงานยาสบเนนให
ความชวยเหลอในรปแบบของการบรจาคเงนมากทสด
รฐบาลไดก�าหนดนโยบายใหโรงงานยาสบตองน�าก�าไรสวนหนงสงเปนรายได
แผนดน ซงในป 2555ไดน�าสงทงสน 8,590ลานบาทนอกจากนโรงงานยาสบยงตอง
สงเงนบ�ารงกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพเปนเงนจ�านวน858.27ลานบาทและ
เงนบ�ารงองคการกระจายเสยงและแพรภาพสาธารณะแหงประเทศไทย เปนเงนจ�านวน
643.70ลานบาท(โรงงานยาสบ,2555)
ทวาจดยนของโรงงานยาสบไมไดสนบสนนใหคนไทยสบบหรแตด�าเนนธรกจ
โดยมนโยบายหลก คอผลตบหรทมคณภาพเพอตอบสนองความตองการของผบรโภค
รกษาสวนแบงทางการตลาด ไมใหเสยสวนแบงแกบหรตางประเทศน�าสงเงนรายได
ใหแกรฐเพอการพฒนาประเทศหากพจารณาเรองภาพลกษณองคกรของโรงงานยาสบ
จะมทงภาพลกษณเชงบวกและเชงลบ โรงงานยาสบเปนหนวยงานทบคคลภายนอก
มองวาเปนรฐวสาหกจทมความมนคงพนกงานไดรบเงนเดอนรวมถงเงนโบนสในอตรา
5Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.9 No. 1 (January - June 2014)
ทสงแตปจจบนภาพลกษณโรงงานยาสบกลบเปนไปในแนวทางลบในสายตาของสงคม
จากกระแสตอตานการสบบหรทมการรณรงคผานสอโดยเนนใหเยาวชนเขามามสวนรวม
ในการท�ากจกรรมใหความรเกยวกบผลเสยของบหร
ปจจบนนแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตและนโยบายของรฐบาลไดเนน
การเสรมสรางสขภาพของประชาชนใหมสขภาพแขงแรง โดยมการรณรงคและ
ออกมาตรการจ�ากดการสบผลตภณฑยาสบอยางตอเนองตลอดจนการรณรงคขององคการ
อนามยโลกใหคนเลกสบบหร เชน มาตรการขนภาษทหลายฝายเชอมนวานอกจาก
จะท�าเงนใหรฐแลว ยงท�าใหคนลดการสบบหรลงหรอเลกบหร แตมาตรการนไมได
ครอบคลมทกมต กลมตลาดเปลยนจากบหรซกาแรตไปสบยาเสนมวนเองเพมมากขน
เนองจากราคาจ�าหนายถกกวาอกสวนหนงหนไปสบบหรลกลอบและบหรปลอม
ประเทศไทยเรมมการรณรงคใหแกไขพระราชบญญตควบคมผลตภณฑยาสบ
พ.ศ. 2535 และพระราชบญญตคมครองสขภาพผไมสบบหร พ.ศ. 2535 ทมจดออน
ไมครอบคลมถงการท�าCSR ซงถอเปนชองทางการตลาดของบรษทบหร โดยออกราง
พระราชบญญตฉบบใหมหามธรกจยาสบท�ากจกรรมภายใตนโยบายความรบผดชอบ
ตอสงคมของภาคธรกจหามผใดเผยแพรกจกรรมหรอขาวสารอนใดเพอประชาสมพนธ
การสรางความรบผดชอบของธรกจตอสงคมการอปถมภบคคลหรอองคกร โดยผผลต
ผน�าเขา ผสงออก ผแทนจ�าหนาย และผทมสวนเกยวของกบผลตภณฑยาสบ เพราะ
จะเปนการสรางภาพลกษณทดใหกบบรษทบหร
อยางไรกตามหนวยงานตางๆทงภาครฐและภาคเอกชน รวมถงองคกรทไม
แสวงหาก�าไรอางวาการด�าเนนกจกรรมเพอสงคมจะมอทธพลในทางบวกตอภาพลกษณ
ของโรงงานยาสบแตหากพจารณาอยางลกซงเกยวกบเรองทศนคตการบรโภคยาสบแลว
ผทรงเกยจ ตอตานหรอรบรเกยวกบผลเสยจากการบรโภคยาสบแมจะรบรภาพลกษณ
โรงงานยาสบในทางทดหรอรบรวาโรงงานยาสบไดด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบ
ตอสงคมในดานใดบางยอมไมมทางหนมาบรโภคยาสบ เนองจากเขาเหลานนมทศนคต
รอนตรายของยาสบ ตรงขามกบผทบรโภคยาสบ อาจไมจ�าเปนตองรจกกจกรรม
ความรบผดชอบตอสงคมทโรงงานยาสบท�าเลยกเปนได แตอาจมปจจยอนทท�าให
ตดสนใจบรโภคยาสบ และเปนจรงหรอไมทวาผทไดรบการชวยเหลอจากผประกอบ
อตสาหกรรมยาสบจะเกดความจงรกภกดตอผลตภณฑยาสบ
จากทกลาวมาท�าใหผวจยสนใจทจะศกษาความสมพนธระหวางการด�าเนน
กจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมวามความสมพนธกบภาพลกษณของโรงงานยาสบ
6 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 9 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2557)
และท�าใหพฤตกรรมการสบบหรเพมขนนนเปนจรงหรอไมเพยงใด เนองจากเหนวา
กจกรรมความรบผดชอบตอสงคมถอเปนภารกจขององคกรทมก�าไรพงตอบแทนตอสงคม
ตามหลกธรรมาภบาลดงนน การทโรงงานยาสบจะด�าเนนกจกรรมเพอสงคมหรอไม
จงไมมผลวาเปนการโฆษณาวาคนรบรแลวจะหนมาสบบหร แตทยงคงตองท�ากเพอ
แสดงความรบผดชอบวาไดน�าก�าไรจากการจ�าหนายสวนหนงมาชวยเหลอสงคม
วตถประสงคในการวจย 1. เพอศกษาการด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
ภาพลกษณของโรงงานยาสบและทศนคตการบรโภคยาสบ
2. เพอศกษาความสมพนธของการด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคม
ของโรงงานยาสบกบภาพลกษณของโรงงานยาสบ
3. เพอศกษาความสมพนธของการด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคม
ของโรงงานยาสบกบทศนคตการบรโภคยาสบ
4. เพอศกษาความสมพนธของภาพลกษณของโรงงานยาสบกบทศนคต
การบรโภคยาสบ
การทบทวนแนวคดทฤษฎ แนวคดการด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของคารโรลล(Carroll,
2004อางถงในWayneVisser2005)ไดแบงระดบความรบผดชอบตอสงคมเปน4ระดบ
คอความรบผดชอบทางเศรษฐกจ(EconomicResponsibility)ความรบผดชอบตอกฎหมาย
(LegalResponsibility)ความรบผดชอบระดบจรยธรรม (EthicalResponsibility) และ
ความรบผดชอบโดยสมครใจ (VoluntaryResponsibility)ผานกจกรรมความรบผดชอบ
ตอสงคมตามท ฟลปคอทเลอรและแนนซ ล (PhilipKotler andNancyLee, 1932)
แบงออกเปน7ประเภทไดแก1)การสงเสรมการรบรประเดนปญหาทางสงคม (Cause
Promotion) 2) การตลาดทเกยวโยงกบประเดนทางสงคม (Cause-RelatedMarketing)
3)การตลาดเพอมงแกไขปญหาสงคม(CorporateSocialMarketing) 4)การบรจาคเพอ
การกศล(CorporatePhilanthropy5)การอาสาชวยเหลอชมชน(CommunityVolunteering)
6)การประกอบธรกจอยางรบผดชอบตอสงคม(SociallyResponsibleBusinessPractices)
และ7)การพฒนาและสงมอบผลตภณฑและบรการตามก�าลงซอของคนในระดบฐานราก
(Developing andDeliveringAffordable Products and Services) จากทฤษฎดงกลาว
7Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.9 No. 1 (January - June 2014)
โรงงานยาสบจงตองด�าเนนธรกจใหเกดผลกระทบในทางบวกตอผมสวนไดเสย
ใหมากทสด ปจจบนด�าเนนการชวยเหลอสงคมในดานสงแวดลอม วฒนธรรมสงคม
การศกษาการกฬาและความมนคง
แนวคดภาพลกษณของโรงงานยาสบ สทธลกษณหวงสนตธรรม (2548 : 201
–202,อางถงในทศนยธนอนนตตระกล,2552:34)ระบวาภาพลกษณองคกรถอเปน
องคประกอบทส�าคญประการหนงในการบรหารงานขององคกรธรกจเพอน�าไปส
ความส�าเรจซงตองประกอบดวยผบรหารพนกงานสนคาการด�าเนนธรกจกจกรรมสงคม
รวมถงเครองมอเครองใชหรออปกรณในส�านกงานดงนนงานวจยนจงน�าองคประกอบ
ดานการท�ากจกรรมสงคมมาวจยเพอส�ารวจความคดเหนและความรสกของประชาชนทม
ตอโรงงานยาสบ นบต งแตพฤตกรรมองคกร การบรหารองคกร ผลตภณฑ และ
การประชาสมพนธ ซงภาพลกษณเปนผลรวมของการปฏสมพนธของความเชอความคด
ความรสก และความประทบใจของบคคลทมตอองคกร ภาพลกษณองคกรน น
มความส�าคญยงตอความส�าเรจขององคกรทงในระยะส นและระยะยาว ถาองคกรใด
มภาพลกษณทดกจะไดรบความเชอถอไววางใจและการสนบสนนรวมมอใหองคกรนน
ประสบความส�าเรจในการด�าเนนงาน
แนวคดทศนคตการบรโภคยาสบตามทฤษฎของชารลสฟอสเตอร(CharlesR.
Foster,1952,อางถงในพนทกาศรคฒนพรหม,2549:26)กลาววาการเกดทศนคตนน
ขนอยกบประสบการณทางตรงประสบการณทางออมรวมไปถงคานยมและการตดสน
คานยมของแตละกลมสวนนวคอมบและคณะ(Newcomb,TurnerandConverse,1976:
41-42) กลาววาทศนคตไดรบพนฐานมาจากประสบการณในอดตและสอดคลองกบท
Schermerhorn (2000: 76) แบงองคประกอบของทศนคตไว 3 องคประกอบ ไดแก
1)องคประกอบดานความรและความเชอ(CognitiveComponent)เปนความเชอของบคคล
ในเรองตางๆหากบคคลมความรหรอความคดวาสงใดดกมกจะมทศนคตทดตอสงนน
แตหากมความรมากอนวาสงใดไมดกจะมทศนคตทไมดตอสงนน 2) องคประกอบ
ดานความรสก (Affective of FeelingComponent) ความรสกหรออารมณทบคคลมตอ
สงใดสงหนงแตกตางกนไปตามบคลกภาพของแตละคนทงทางบวกและทางลบเหตจงใจ
(Motivations)ประสบการณในอดต (PastExperiences) บคคลทเกยวของ (Reference
Group) และสภาพรางกาย (Physical Conditions) รวมไปถงสถานการณ (Situation)
3)องคประกอบดานพฤตกรรม(BehavioralComponent)ความตงใจทจะแสดงออกของ
บคคลตอสงของบคคลหรอสถานการณอยางใดอยางหนงดวยวธทแนนอนเปนแนวโนม
8 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 9 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2557)
ทจะเกดพฤตกรรมทเปนผลมาจากองคประกอบดานความรความเชอและความรสกเชน
สนบสนน สงเสรมหรอท�าลาย แตทศนคตสามารถเปลยนแปลงได ดงท ประภาเพญ
สวรรณ(2526,อางถงในพนทกาศรคฒนพรหม,2549:27-28)กลาววาทศนคตเปลยน
ไดจากการยนยอมการเลยนแบบและความตองการทอยากจะเปลยนจากแนวคดดงกลาว
จงน�ามาสการศกษาทศนคตการบรโภคยาสบ ซงเปนการใหคณคาของบคคลทมตอการ
บรโภคยาสบ ซงประกอบไปดวยทศนคตในทางบวกหมายถงความรสกความคดเหน
คานยม ความเชอ การใหคณคาของบคคลทมตอการสบบหรไปในทางทเหนวา
การสบบหรเปนอนตรายตอสขภาพตอรางกายตนเองและผอน และทศนคตในทางลบ
หมายถงความรสกความคดเหน คานยมความเชอการใหคณคาของบคคลทมตอการ
สบบหรไปในทางทถกทควรวาบหรไมมโทษและไมตระหนกถงอนตรายของบหร
กรอบแนวคดการวจย กรอบแนวคดการวจยมการก�าหนดจากทฤษฎ3ตวแปรแบงเปนตวแปรอสระ
คอ การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมทง 6 ดาน มความสมพนธกบ
ตวแปรตามคอภาพลกษณของโรงงานยาสบและทศคตการบรโภคยาสบนอกจากนจะม
การศกษาวาตวแปรตามคอภาพลกษณของโรงงานยาสบและทศคตการบรโภคยาสบวา
มความสมพนธกนหรอไมดงปรากฏในภาพท1
ภาพท 1แนวคดในการวจย(ConceptualModel)
9Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.9 No. 1 (January - June 2014)
สมมตฐานการวจย การก�าหนดสมมตฐานเพอท�าการทดสอบในการหาคาความสมพนธของ
ตวแปรอสระและตวแปรตาม เปนการน�าทฤษฎเกยวกบความรบผดชอบตอสงคม
ภาพลกษณและทศนคตมาก�าหนดเปนสมมตฐานดงน
สมมตฐานขอท 1
1. การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
มความสมพนธทางบวกกบภาพลกษณของโรงงานยาสบ
1.1 การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
ดานสงแวดลอมมความสมพนธในทางบวกกบภาพลกษณของโรงงานยาสบ
1.2 การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
ดานวฒนธรรมมความสมพนธในทางบวกกบภาพลกษณของโรงงานยาสบ
1.3 การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
ดานสงคมมความสมพนธในทางบวกกบภาพลกษณของโรงงานยาสบ
1.4 การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบดาน
การศกษามความสมพนธในทางบวกกบภาพลกษณของโรงงานยาสบ
1.5 การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
ดานการกฬามความสมพนธในทางบวกกบภาพลกษณของโรงงานยาสบ
1.6 การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
ดานความมนคงมความสมพนธในทางบวกกบภาพลกษณของโรงงานยาสบ
สมมตฐานขอท 2
2. การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบไมม
ความสมพนธกบทศนคตการบรโภคยาสบ
2.1 การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
ดานสงแวดลอมไมมความสมพนธกบทศนคตการบรโภคยาสบ
2.2 การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
ดานวฒนธรรมไมมความสมพนธกบทศนคตการบรโภคยาสบ
2.3 การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
ดานสงคมไมมความสมพนธกบทศนคตการบรโภคยาสบ
2.4 การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
ดานการศกษาไมมความสมพนธกบทศนคตการบรโภคยาสบ
10 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 9 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2557)
2.5 การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
ดานการกฬาไมมความสมพนธกบทศนคตการบรโภคยาสบ
2.6 การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
ดานความมนคงไมมความสมพนธกบทศนคตการบรโภคยาสบ
สมมตฐานขอท 3
3. ภาพลกษณของโรงงานยาสบไมมความสมพนธกบทศนคตการบรโภคยาสบ
การวเคราะหความสมพนธของตวแปร ใชสหสมพนธของเพยรสน (Peason
Correlation)ทระดบนยส�าคญ.01และ.05โดยคาสหสมพนธ(r)อยทระดบ-1.00ถง1.00
ถาคาrมากกวา0จะมคาความสมพนธทางบวกและหาคาrนอยกวา0จะเปนความสมพนธ
ทางลบ
วธด�าเนนการวจย 1. ประชากรทใชในการวจย คอประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร จ�านวน
400คนโดยก�าหนดตวแปรตนคอการด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมและ
ตวแปรตามคอภาพลกษณโรงงานยาสบและทศนคตการบรโภคยาสบ
2. การสรางเครองมอทใชในการศกษาใชแบบสอบถามเรองความสมพนธของ
การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ ภาพลกษณของ
โรงงานยาสบและทศนคตการบรโภคยาสบแบงเปน5ตอนคอตอนท1คอขอมลลกษณะ
สวนบคคลขอค�าถามเปนแบบตรวจรายการ(CheckList)ตอนท2คอการด�าเนนกจกรรม
ความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบตอนท3ความคดเหนเกยวกบภาพลกษณของ
โรงงานยาสบตอนท4ความคดเหนเกยวกบทศนคตการบรโภคยาสบค�าถามตอนท2-4
แบงเปน5ระดบตามแบบของLikert(RatingScale)และตอนท5ขอเสนอแนะ
3. การตรวจสอบคณภาพเครองมอ แบงเปน 1)การตรวจสอบความเทยงตรง
เชงเนอหา (ContentValidity) เพอวเคราะหคาดชนความสอดคลอง (Index of Item -
ObjectiveCongruence:IOC)2)ความเทยงตรงเชงโครงสราง(ConstructValidity)โดย
การน�าแบบสอบถามไปทดสอบกอนน�าไปเกบขอมลกบกลมตวอยาง จ�านวน 30 คน
พบวาคาน� าหนกองคประกอบของการด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคม
ภาพลกษณของโรงงานยาสบทศนคตการบรโภคยาสบมคาอยระหวาง0.348–0.933และ
11Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.9 No. 1 (January - June 2014)
3) วเคราะหหาความเชอมนของเครองมอ (Reliability) โดยน�าแบบสอบถามทไดจาก
กลมตวอยางมาทดสอบความเชอมนโดยการหาคาสมประสทธแอลฟา(Cronbach’sAlpha)
ตามวธของครอนบาค (Cronbach) พบวาไดความเชอมนคาสมประสทธแอลฟาโดย
ภาพรวมมคามากกวา0.7ทกตวซงถอวาแบบสอบถามมความเชอมนไดตามเกณฑ
ตารางท 1คาน�าหนกองคประกอบและคาสมประสทธแอลฟา
ตวแปรคาน�าหนกองคประกอบ
(Factor Loading)
คาสมประสทธแอลฟา
(Cronbach’s Alpha)
การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
ดานสงแวดลอม 0.348-0.933 0.731
ดานวฒนธรรม 0.924-0.970 0.960
ดานสงคม 0.693-0.841 0.731
ดานการศกษา 0.906-0.929 0.934
ดานการกฬา 0.739-0.885 0.824
ดานความมนคง 0.718-0.862 0.821
ภาพลกษณของโรงงานยาสบ 0.625-0.886 0.947
ทศนคตการบรโภคยาสบ 0.631-0.880 0.935
4. สถตทใชในการวเคราะหขอมลคณสมบตของประชากรกลมตวอยางดานเพศ
อายระดบการศกษาอาชพรายไดการสบบหรใชสถตเชงพรรณนา(DescriptiveStatistics)
เพอใชอธบายลกษณะขอมลสวนบคคลดวยสถตรอยละ (Percentage)และการแจกแจง
ความถ (Frequency)ส�าหรบการวเคราะหระดบความเหมาะสมของการด�าเนนกจกรรม
ดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ ระดบความคดเหนของภาพลกษณของ
โรงงานยาสบและทศนคตการบรโภคยาสบใชสถตเชงพรรณนา(DescriptiveStatistics)
ไดแกคาเฉลย(Mean)และคาสวนเบยงเบนมาตรฐานStandardDeviation(SD)และสถต
ทใชในการทดสอบความสมพนธกน และวเคราะหสมมตฐาน ใชการคาสมประสทธ
สหสมพนธ(PearsonCorrelationCoeffcient)
12 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 9 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2557)
ผลการวจย จากการศกษาความสมพนธระหวางการด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบ
ตอสงคม ภาพลกษณของโรงงานยาสบและทศนคตการบรโภคยาสบ เปนการวจย
เชงปรมาณ(QuantityResearch)ผวจยไดสรปผลการวจยพบวากลมตวอยางสวนใหญเปน
เพศหญงอาย 21 – 30 ป มการศกษาอยในระดบปรญญาตร ประกอบอาชพพนกงาน
บรษทเอกชนมรายไดเฉลยตอเดอนจ�านวน10,001–20,000บาทสวนผลการวเคราะห
ระดบความเหมาะสมของการด�าเนนกจกรรมความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
ระดบความคดเหนเกยวกบภาพลกษณของโรงงานยาสบและทศนคตการบรโภคยาสบ
แสดงดงตารางท2
ตารางท 2คาเฉลยคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของผตอบแบบสอบถามจ�าแนกตามประเภท
ของกจกรรมทโรงงานยาสบด�าเนนการดานตางๆภาพลกษณของโรงงานยาสบและ
ทศนคตการบรโภคยาสบในภาพรวม
การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ
X S.D. ระดบความเหมาะสม
1.ดานสงแวดลอม 3.68 1.14 มาก
2.ดานวฒนธรรม 3.65 1.15 มาก
3.ดานสงคม 3.78 1.13 มาก
4.ดานการศกษา 3.70 1.10 มาก
5.ดานการกฬา 3.67 1.03 มาก
6.ดานความมนคง 3.38 1.09 ปานกลาง
ภาพรวม 3.64 1.10 มาก
ภาพลกษณของโรงงานยาสบ X S.D. ระดบความคดเหน
ภาพรวม 3.14 1.06 ปานกลาง
ทศนคตทการบรโภคยาสบ X S.D. ระดบความคดเหน
ภาพรวม 4.18 1.01 สง
13Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.9 No. 1 (January - June 2014)
ความเหมาะสมเกยวกบการด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของ
โรงงานยาสบในภาพรวม อยในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายดานแลว พบวา
ดานทมคาเฉลยสงทสด คอ ดานสงคม รองลงมา คอ ดานการศกษาดานสงแวดลอม
ดานการกฬา ดานวฒนธรรม และ ดานความมนคง ตามล�าดบ ขณะทความระดบ
ความคดเหนเกยวกบภาพลกษณของโรงงานยาสบภาพรวมอยในระดบปานกลางและ
ความคดเหนเกยวกบทศนคตการบรโภคยาสบภาพรวมอยในระดบสง
การวเคราะหความสมพนธเพอตรวจสอบคณสมบตของตวแปรระหวาง
การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบ ภาพลกษณของ
โรงงานยาสบและทศนคตการบรโภคยาสบในภาพรวม เพอทดสอบสมมตฐานโดยใช
สถตคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน(PearsonCorrelationCoefficient)แสดงผล
ตามตารางท3–5
ตารางท 3 คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐานและการวเคราะหสหสมพนธของการ
ด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบกบภาพลกษณของ
โรงงานยาสบ
ตวแปร IMG CSR ENV TRAD SOC EDU SPO SECU
X 3.14 3.64 3.68 3.65 3.78 3.70 3.67 3.38
(S.D.) 1.06 1.10 1.14 1.15 1.13 1.10 1.03 1.09
CSR .373**
ENV .367** .843**
TRAD .290** .901** .760**
SOC .304** .912** .751** .797**
EDU .305** .929** .717** .826** .864**
SPO .361** .853** .588** .702** .701** .760**
SECU .339** .826** .567** .634** .680** .725** .788**
**มนยส�าคญทางสถตทระดบ0.01
จากตารางท3แสดงใหเหนผลการวเคราะหคาเฉลยคาความเบยงเบนมาตรฐานและคาสมประสทธสหสมพนธของตวแปรทศกษาพบวาตวแปรอสระมความสมพนธกน
14 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 9 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2557)
อยางมนยส�าคญทางสถตพบวาการด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของ
โรงงานยาสบทง6ดานมความสมพนธกนทกดานโดยเฉพาะดานสงคมและดานการศกษา
ซงสมพนธอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ0.01
สวนความสมพนธของการด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของ
โรงงานยาสบกบภาพลกษณของโรงงานยาสบ พบวา การด�าเนนกจกรรมดาน
ความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบทง 6ดานมความสมพนธกนกบภาพลกษณ
อยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยดานสงแวดลอมมความสมพนธมากทสด
รองลงมาคอดานกฬาและดานทมความสมพนธนอยทสดคอดานวฒนธรรม
ดงนนจงยอมรบตามสมมตฐานขอ1.1–1.6
ตารางท 4 คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐานและการวเคราะหสหสมพนธของการ
ด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบกบทศนคตการบรโภค
ยาสบ
ตวแปร ATT CSR ENV TRAD SOC EDU SPO SECU
X 4.18 3.64 3.68 3.65 3.78 3.70 3.67 3.38
(S.D.) 1.01 1.10 1.14 1.15 1.13 1.10 1.03 1.09
CSR .148**
ENV .129** .843**
TRAD .128** .901** .760**
SOC .194** .912** .751** .797**
EDU .161** .929** .717** .826** .864**
SPO .065 .853** .588** .702** .701** .760**
SECU .097 .826** .567** .634** .680** .725** .788**
**มนยส�าคญทางสถตทระดบ0.01
จากตารางท4แสดงใหเหนผลการวเคราะหคาเฉลยคาความเบยงเบนมาตรฐาน
และคาสมประสทธสหสมพนธของตวแปรทศกษาพบวาการด�าเนนกจกรรมดานความ
รบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบมความสมพนธกบทศนคตการบรโภคยาสบอยางม
นยส�าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยทดานสงคมมความสมพนธมากทสด รองลงมาคอ
ดานการศกษาสวนการด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบท
ไมมความสมพนธกบทศนคตในการบรโภคยาสบคอดานการกฬาและดานความมนคง
15Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.9 No. 1 (January - June 2014)
ดงนนจงปฏเสธสมมตฐานขอ2.1–2.4ยอมรบตามสมมตฐานขอ2.5และ2.6
ตารางท 5 คาเฉลยคาความเบยงเบนมาตรฐานและการวเคราะหสหสมพนธของภาพลกษณ
ของโรงงานยาสบกบทศนคตการบรโภคยาสบ
ตวแปร IMG ATT
X 3.14 4.18
(S.D.) 1.06 1.01
IMG
ATT -.261**
**มนยส�าคญทางสถตทระดบ0.01
จากตารางท5แสดงใหเหนผลการวเคราะหคาเฉลยคาความเบยงเบนมาตรฐาน
และคาสมประสทธสหสมพนธของตวแปรทศกษา พบวา พบวาความสมพนธของ
ภาพลกษณของโรงงานยาสบกบทศนคตการบรโภคยาสบมความสมพนธในทศทาง
ตรงกนขามอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ0.01
ดงนนจงปฏเสธสมมตฐานขอ1.1–1.6
สรปและอภปรายผลการวจย การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบในภาพรวม
ประชาชนเหนวามความเหมาะสมทระดบมาก ซงกจกรรมทประชาชนเหนดวยมากทสด
คอการด�าเนนกจกรรมดานสงคม เหตผลทเปนเชนนนาจะเปนเพราะประชาชนเหนวา
รฐบาลมการจดสรรงบประมาณทไมเหมาะสม โดยเนนการทมงบประมาณเพอไป
สนบสนนดานเศรษฐกจในขณะทปญหาทางสงคมเพมขนเรอยๆ
ภาพลกษณของโรงงานยาสบ โรงงานยาสบไดด�า เ นนกจกรรมดาน
ความรบผดชอบตอสงคมหลายดานผานการท�ากจกรรมตางๆและจากผลการวจยพบวา
ภาพลกษณโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง ซงภาพลกษณทวาโรงงานยาสบ
มความเชยวชาญดานการผลตบหร มคาเฉลยมากสดเหตผลทเปนเชนนนาจะเปนเพราะ
การเปนผผลตรายเดยวในประเทศไทย ถงแมวาจะมบหรน�าเขาจากตางประเทศ แต
ประชาชนสวนมากคดวาบหรทงหมดผลตและน�าเขาโดยโรงงานยาสบ
16 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 9 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2557)
ทศนคตการบรโภคยาสบ โดยภาพรวมอยในระดบสง หมายถง ประชาชน
สวนใหญมทศนคตทถกทวาบหรเปนสงอนตรายทศนคตทางบวกทมคาเฉลยสงทสดคอ
การสบบหรสามารถดงดดความสนใจจากเพศตรงขามได เหตผลทเปนเชนน อาจเปน
เพราะวากลมตวอยางทไดจากการวจยครงนเปนกลมวยรนเปนวยเรมตนสรางครอบครว
จงใหความสนใจกบเพศตรงขามและคดวามปจจยอนทสามารถดงดดเพศตรงขามไดเชน
การใสใจกบเรองสขภาพการดแลรปรางใหดดการออกก�าลงเนนกลามเนอเพอใหแตงกาย
ออกมาด
การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบในทกดาน
มความสมพนธในทางบวกกบภาพลกษณของโรงงานยาสบผลการวจยโดยรวมแสดง
ใหเหนวายงมการด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมจะท�าใหภาพลกษณของ
โรงงานยาสบดขนแตไมถงกบในระดบมากอาจเปนเพราะกจกรรมทท�าไมเปนทรบรของ
ประชาชนสวนใหญแตกเปนการเหมาะสมทโรงงานยาสบจะด�าเนนกจกรรมตอไปเพอ
ไมใหภาพลกษณของโรงงานยาสบเปนลบในสายตาประชาชนไปมากกวาทเปนอย
โดยเนนทกจกรรมดานสงแวดลอมและกฬาตามผลการวจยทมการด�าเนนกจกรรม
ดานความรบผดชอบตอสงคมมความสมพนธสงตอภาพลกษณ โดยกจกรรมดาน
สงแวดลอมควรรวมถงการด�าเนนธรกจในขนตอนการผลตดวยความรบผดชอบ ให
สงผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสด สวนดานกฬาอาจเปนเพราะท งบหรและ
การเลนกฬาสงผลตอสขภาพเหมอนกนในแงทวาบหรอนตรายแตการเลนกฬาดตอสขภาพ
การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบกเหมอนกบแนวทาง
การด�าเนนธรกจในปจจบนทตองการใหสงคมรบรวาองคกรไมเพยงมงการท�าก�าไรแตยง
มการตอบแทนสงคมดวย กรณของโรงงานยาสบทตองด�าเนนธรกจภายใตระเบยบ
ขอบงคบท�าใหไมสามารถโฆษณาสอสารประชาสมพนธในสอตางๆไดท�าใหการรบร
การท�ากจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมจ�ากดเพยงแตกลมทไดรบการสนบสนนจาก
โรงงานยาสบเทานนสอดคลองกบเอกสารDiscoveringISO26000:Guidanceonsocial
responsibility (2010) ไดใหความหมายของค�าวา ความรบผดชอบตอสงคมไววา เปน
ความรบผดชอบขององคกรในผลกระทบทเกดขนจากการตดสนใจและกจกรรมตางๆ
ขององคกรรวมถงผลตภณฑบรการและกระบวนการทมตอสงคมและสงแวดลอมผาน
การแสดงออกอยางโปรงใสและมจรยธรรม ในการมสวนรวมในการพฒนาอยางย งยน
ค�านงถงความคาดหวงของผมสวนไดเสยการปฏบตตามขอกฎหมายตางๆ ทเกยวของ
สอดคลองกบระดบความรบผดชอบตอสงคมของCarroll (2004) ทสองระดบแรก คอ
17Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.9 No. 1 (January - June 2014)
มความรบผดชอบทางเศรษฐกจ ทตองสรางก�าไรเพอใหธรกจอยรอดและจดสรรผล
ตอบแทนใหแกผถอหนและพนกงานกรณของโรงงานยาสบจะจดสรรผลตอบแทนใหกบ
คณะกรรมการอ�านวยการโรงงานยาสบรวมถงรบผดชอบทางเศรษฐกจตอสงคมภายนอก
องคกรดวยการผลตสนคาหรอบรการทมคณภาพและราคาเปนธรรมแกผบรโภคและลกคา
สวนระดบความรบผดชอบตอกฎหมายโรงงานยาสบไดปฏบตตามกฎระเบยบประกาศ
หรอค�าสงใดๆของรฐอยางเครงครดแตการด�าเนนกจกรรมความรบผดชอบตอสงคม
มผลท�าใหภาพลกษณของโรงงานยาสบดเพยงระดบปานกลางไมถงกบระดบดมากแตก
ถอวามความสมพนธกนในทางทดระดบหนงสอดคลองกบ นสากร โลกสทธ (2551 :
บทคดยอ)ทกลาววาการท�ากจกรรมความรบผดชอบตอสงคมมความสมพนธกบการรบร
ภาพลกษณ สอดคลองกบทศนย ธนอนนตตระกล (2552 : บทคดยอ) ทกลาว
วาการเปดเผยขอมลและรายงานเกยวกบสงแวดลอมตอบคคลภายนอกการใหความส�าคญ
กบความรบผดชอบตอสงคมทกๆดานจะน�ามาสภาพลกษณทดขององคกรและท�าให
องคกรธรกจเจรญเตบโตอยางย งยนยาวนานและสอดคลองกบมนทรฐตาจราธรรมวฒน
(2553:บทคดยอ)ทกลาววาการด�าเนนการดานความรบผดชอบตอสงคมขององคกรท�าให
กลมตวอยางสวนใหญมภาพลกษณทดและใชผลตภณฑขององคกร
การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมของโรงงานยาสบดาน
สงแวดลอมดานวฒนธรรมดานสงคมและดานการศกษามความสมพนธเลกนอยกบ
ทศนคตการบรโภคยาสบ ขณะทดานการกฬาและดานความมนคงไมมความสมพนธ
ทเปนเชนนเพราะการทคนมทศนคตวาบหรเปนอนตรายมากนอยตางกนไปและตดสนใจ
วาจะสบหรอไมสบบหรไมจ�าเปนตองเหนดวยหรอรจกกจกรรมทโรงงานยาสบท�าแตสบ
เพราะความเคยชน สบเพราะย ง เ ลกไมได ซงผลการวจยไดแสดงให เ หนวา
การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมมความสมพนธกนนอยมากกบทศนคต
การบรโภคยาสบ และบางกจกรรมไมสมพนธกนเลย การด�าเนนกจกรรมดาน
ความรบผดชอบตอสงคมดานการกฬาและดานความมนคงทงสองดานนแมจะสมพนธกบ
ภาพลกษณแตไมสมพนธกบทศนคต เปนเพราะทศนคตเปนความเชอเปนพฤตกรรมท
ปฏบตจนเคยชน กฬาอาจท�าใหภาพลกษณของโรงงานยาสบเปนบวกแมจะเลกนอย แต
กฬาไมอาจเปลยนทศนคตใหคนเลกสบได ยงมนกกฬาอกหลายคนทยงสบบหร สวน
การสนบสนนชวยเหลอดานความมนคง ท�าใหภาพลกษณด แตกไมไดเปลยนและ
ไมสมพนธกบทศนคตการบรโภคยาสบของผทมหนาทรกษาความมนคงได บางครง
การทโรงงานยาสบยงด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมยงท�าใหทศนคตในการ
18 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 9 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2557)
บรโภคยาสบดเหนโทษของบหรผลการด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคมท
โรงงานยาสบปฏบต ไดผลตอบแทนทตางจากธรกจประเภทอนทท�าใหผทไดรบ
ความชวยเหลอหรอสนบสนนจะมทศนคตทดตอองคกรแตกรณโรงงานยาสบประชาชน
ยงมทศนคตทางบวกหรอทศนคตทถกตองเกยวกบการบรโภคยาสบวาบหรเปนสงทควร
ยกเลกการผลต เปนสงท�าลายสขภาพยงโรงงานยาสบท�ากจกรรมกลบยงท�าใหคนรจก
องคกรและสนใจเกยวกบโทษของบหรมากขน ดงนน โรงงานยาสบกควรสนบสนน
การด�าเนนกจกรรมดานสงคมเพอใหเหนวาโรงงานยาสบทไมไดสนบสนนใหคนสบบหร
หากแตชวยใหคนทยงเลกบหรไมไดใหมโอกาสไดสบบหรทมคณภาพและเปนอนตราย
นอยทสดซงเปนไปตามนโยบายของโรงงานยาสบในปจจบนการทประชาชนยงมทศนคต
ไมวาจะเปนทางบวกหรอลบเกยวกบการบรโภคยาสบนน ไมอาจลบลางไดแมจะม
การด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคม เปนเพราะทศนคตเปนผลมาจาก
ความเชอ การปลกฝง และประสบการณในอดต สอดคลองกบนวคอมบและคณะ
(Newcomb,Turner andConverse, 1976 : 41-42)กลาววาทศนคตไดรบพนฐานมาจาก
ประสบการณในอดตและสอดคลองกบประภาเพญ สวรรณ (2526,อางถงในพนทกา
ศรคฒนพรหม, 2549: 27 – 28)กลาววาทศนคตทมมาแตดงเดมจากประสบการณหรอ
ความคดเหนสวนตวกสามารถเกดการเปลยนแปลงทศนคตไดโดยอาจเปลยนแปลงไปใน
ทางเดยวกนหมายถงทศนคตของบคคลทเปนไปในทางบวกกจะเพมขนในทางบวกดวย
แตถาทศนคตเปนไปในทางลบกจะเพมขนในทางลบดวย
ภาพลกษณของโรงงานยาสบมความสมพนธกนเลกนอยในทศทางตรงกนขาม
กบทศนคตการบรโภคยาสบอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ 0.01หมายถง แทนท
ภาพลกษณโรงงานยาสบด จะยงมทศนคตในการบรโภคยาสบทด กลบมทศนคต
ในการบรโภคยาสบทแย หรอทศนคตทผดเกยวกบยาสบ คดวาการสบบหรเปนเรอง
ธรรมดา ไมเปนโทษ ในความเปนจรงแลวเปนเพราะทศนคตเปนสงทปลกฝงมาตงแต
ในอดตบางคนไดรบการสงสอนวาบหรเปนโทษ ขณะทบางคนเหนวาบหรเปนเรอง
ธรรมดาในทางกลบกนบางคนมองภาพลกษณโรงงานยาสบไมดกเปนเพราะเขาเหลานน
มทศนคตตอการบรโภคยาสบทดความสมพนธเชนนหากเปนการด�าเนนการกจการของ
องคกรทผลตและจ�าหนายสนคาจะถอเปนการดทวา ยงภาพลกษณขององคกรด จะยงม
ผบรโภคผลตภณฑของบรษทมากขนสอดคลองกบรตนาวด ศรทองถาวร (2546 : 154)
ไดใหความหมายวา ภาพลกษณองคกรหมายถงภาพลกษณขององคกรใดองคกรหนง
โดยเนนภาพรวมทงหมดขององคกรนบตงแตระบบการบรหารองคกร สนคาหรอบรการ
19Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.9 No. 1 (January - June 2014)
ตราของสนคาหรอบรการความมนคงการมบคลากรทมคณภาพ มการผลตททนสมย
มความรบผดชอบตอสงคม ฯลฯ ขององคกร สอดคลองกบเสร วงษมณฑา (2541)
ทกลาววาเกยวกบภาพลกษณวาหากประชาชนเปาหมายไมชอบองคกรพฤตกรรมทมตอ
องคกรกจะถกก�าหนดทศทางใหเปนไปในทางลบแตถาชอบพฤตกรรมกจะเปนไปใน
ทางบวกดวยเทคโนโลยปจจบนท�าใหผลตภณฑมคณภาพทดเทยมกนสนคาแตละยหอจง
มงสรางคณลกษณะทท�าใหลกคาจดจ�าแตกตางกนไปภาพลกษณจงมบทบาทส�าคญในการ
สรางความแตกตางใหเกดขนภาพลกษณทดจงสามารถท�าใหสนคาหรอบรการสามารถ
เพมคณคา เพมราคาไดสอดคลองกบงานวจยของวรทย ราวนจ (2549: 262) ทกลาววา
การทผบรโภคตดสนใจซอสนคาหรอบรการของบรษทอาจมาจากชอเสยงขององคกรและ
ความนาเชอถอจากการทเปนบรษทขนาดใหญด�าเนนกจการมายาวนาน
ขอเสนอแนะจากผตอบแบบสอบถามการทประชาชนสวนใหญเสนอแนะวา
ควรยบโรงงานยาสบไมควรใหมกจการผลตบหรอกตอไปในประเทศไทยเพราะไมเกด
ประโยชนใดๆหรอควรรณรงคไมใหมการสบบหรอยางจรงจง เหตผลทมการเสนอแนะ
เชนนเปนผลมาจากกระแสการรณรงคตอตานบหร รวมถงมาตรการตางๆ ทออกมาเพอ
ลดจ�านวนผสบบหร ซงภาครฐพยายามประชาสมพนธทางสอใหเหนผลเสยของการ
สบบหรโดยใชผปวยจรง ซงไมไดระบวาสบบหรทผลตโดยโรงงานยาสบหรอบหร
มวนเองหรอบหรตางประเทศแตประชาชนสวนใหญยงตอตานโรงงานยาสบมากขน
มเพยงสวนนอยทเขาใจการท�างานของโรงงานยาสบวาน�าสงเงนเขารฐ เพอใหรฐน�าเงน
ไปใชประโยชนในการบรหารประเทศการทโรงงานยาสบสนบสนนหรอเขารวมกจกรรม
ตางๆ ทเปนประโยชนตอสงคมแตกลบไมมผใดรเนองจากตดขอก�าหนดกฎหมายเกยวกบ
การหามประชาสมพนธหรอใชชอโรงงานยาสบในทสาธารณะท�าไดเพยงระบวาเปน
หนวยงานของกระทรวงการคลงประกอบกบบหรตางประเทศไมตองเสยภาษน�าเขาสงผล
ใหมการน�าเขาเปนจ�านวนมากกวาหลากหลายยหอและรปแบบทส�าคญมราคาพอๆกบ
หรอถกกวาบหรทผลตโดยโรงงานยาสบอกทงทศนคตการสบบหรตางประเทศทดมระดบ
กวาหากพจารณาสดสวนการตลาดจะเหนไดวาบหรตางประเทศมแนวโนมแยงชงตลาด
บหรทผลตในประเทศมากขนทกปหากลองพจารณาหรอส�ารวจยหอบหรทเปนทนยม
อยางละเอยดจะพบวาบหรทเปนทนยมในปจจบนนเปนบหรทน�าเขาจากตางประเทศ
โดยสรป การทโรงงานยาสบด�าเนนกจกรรมความรบผดชอบตอสงคมมาก
เพยงใดยงท�าใหภาพลกษณโรงงานยาสบดขนแตโดยภาพรวมจะเหนไดวาภาพลกษณ
ของโรงงานยาสบดเพยงระดบปานกลางและยงด�าเนนกจกรรมความรบผดชอบตอสงคม
20 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 9 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2557)
ยงท�าใหคนมทศนคตทดวาบหรมโทษซงสอดคลองกบนโยบายของรฐบาลหากเปนเชนน
โรงงานยาสบสามารถชวยเหลอสงคมไดตอไปโดยทไมจ�าเปนตองยกเลกตามทรฐบาล
ตองการใหเลกผลการวจยชใหเหนวาคนไมไดมองวาภาพลกษณของโรงงานยาสบอยใน
ระดบดมากเหมอนบรษทอนๆ ซงเมอมการท�ากจกรรมจะยงมองวาภาพลกษณของบรษท
ยงด ทงนเปนเพราะกฎหมายหามมใหโรงงานยาสบประชาสมพนธกจกรรมทท�า จง
ไมสงผลใหคนเปลยนใจหนกลบมามทศนคตทผดๆ เกยวกบบหรแตประเดนทนาสงเกต
จากผลการวจยทไดจากความสมพนธของตวแปรตาม คอความสมพนธของภาพลกษณ
ในระดบปานกลางของโรงงานยาสบ กลบท�าใหคนเหนวาสบบหรเปนเรองธรรมดา
ผลเสยไมไดรายแรงหรอเรยกวามทศนคตไมดทศนคตทผด เกยวกบเรองนขนอยกบ
ทศนคตของแตละบคคลดงทไดกลาวมาแลวในขางตน
ประโยชนจากการวจย ประโยชนเชงการจดการ
การศกษาความสมพนธระหวางการด�าเนนกจกรรมดานความรบผดชอบตอสงคม
ของโรงงานยาสบ ภาพลกษณของโรงงานยาสบและทศนคตการบรโภคยาสบ
เปนการศกษาถงปญหาและความเหนจากประชาชนในสงคมอนจะเปนประโยชนตอการ
ด�าเนนธรกจทามกลางการรณรงคตอตานเพอใหเกดการพฒนาองคกรและอยรวมกบสงคม
ไดอยางย งยนลดกระแสตอตานดงนนผบรหารควรใหความส�าคญดงน
1. ควรแตงตงหนวยงานใหมหนาทดแลรบผดชอบจดท�ากจกรรมเพอการพฒนา
โรงงานยาสบอยางย งยนโดยใหพนกงานมสวนรวมในการออกชวยเหลอชมชนมากกวา
การจางบรษทเอกชนจดกจกรรม เพอใหพนกงานเกดจตส�านก และรสกมสวนรวมกบ
องคกรและเนนไปทการด�าเนนกจกรรมความรบผดชอบตอสงคมดานสงแวดลอมสงคม
และการศกษาโดยออกแบบการท�ากจกรรมในรปแบบอน ทนอกเหนอไปจากการ
บรจาคเงน สวนกจกรรมดานวฒนธรรม ดานกฬา และดานความนคง ไมจ�าเปนตอง
ท�ากจกรรมมากนก เพราะมหลายหนวยงานทรบผดชอบดานเหลานโดยตรงอยแลว
นอกจากนควรก�าหนดเรองการด�าเนนกจกรรมเพอสงคมไวในพนธกจและเปาหมายของ
องคกร
2. สงเสรมนโยบายการเลกบหรของรฐบาลใหค �าแนะน�าและแสดงความเปนหวง
อยางจรงจงเพอสรางภาพลกษณทดใหแกองคกรอกทงควรท�าความเขาใจกบหนวยงาน
ตางๆ ทตอตาน เพอประชาสมพนธการท�างานขององคกรใหบคคลภายนอกไดเขาใจ
การด�าเนนธรกจของโรงงานยาสบอยางชดเจน วาโรงงานยาสบมสวนชวยสรางงาน
มการน�ารายไดไปพฒนาประเทศ
21Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.9 No. 1 (January - June 2014)
3. โรงงานยาสบมโรงพยาบาลเปนของตนเองควรจดตงคลนกส�าหรบผทตองการ
เลกบหรและโรงงานยาสบมความเชยวชาญในการผลตบหรควรใหประชาชนมนใจวาจะ
มการพฒนาบหรทกอใหเกดสารกอมะเรงใหนอยทสด
ประโยชนเชงทฤษฎ
งานวจยนกอใหเกดประโยชนในเชงทฤษฎ โดยการบรณาการทางทฤษฎเพอ
สรางกรอบแนวคดในการวจยเกยวกบการด�าเนนกจกรรมความรบผดชอบตอสงคมให
ครอบคลมในทกดานจากทเคยมความเชอวาความรบผดชอบตอสงคมสวนใหญจะเนน
ไปในดานสงแวดลอม โดยเฉพาะกจกรรมการปลกปาซงเปนทนยมของหลายองคกร
งานวจยนไดส�ารวจความคดเหนเกยวกบกจกรรมความรบผดชอบตอสงคมในดานตางๆ
ทโรงงานยาสบไดด�าเนนการอย ไดแก ดานสงแวดลอม ดานวฒนธรรม ดานสงคม
ดานการศกษาดานการกฬาและดานความมนคงรวมถงความเกยวโยงกนกบภาพลกษณ
ของโรงงานยาสบตามทมหลายฝายอางวาโรงงานยาสบไมควรด�าเนนกจกรรมเพอสงคม
เพราะท�าใหภาพลกษณดขน จะเปนการประชาสมพนธผลตภณฑบหร และสงผลใหม
ผสบบหรมากขนซงการทโรงงานยาสบยงด�าเนนธรกจอยนนขดแยงกบนโยบายของหลาย
หนวยงานทมมาตรการรณรงคลดละเลกบหรอนทจรงแลวกจกรรมตางๆ ทโรงงานยาสบ
ด�าเนนการเพอสงคมเปรยบเสมอนการปดทองหลงพระ อนเปนผลจากกฎหมายท
หามท�าการประชาสมพนธแตจากการวจยพบวาประชาชนสวนมากไมเคยรจกหรอรบร
กจกรรมเหลานเลยเพยงแคชอขององคกรทบงบอกวาผลตบหรกท �าใหเกดทศนคตทไมด
ตอองคกร แตยงมทศนคตทด รบรวาบหรมอนตราย มผลเสยตอสขภาพดงนน การท
โรงงานยาสบจะด�าเนนกจกรรมเพอสงคมหรอไม จงไมมผลวาเปนการโฆษณาคนรบร
แลวจะหนมาสบบหร แตทยงคงตองด�าเนนกจกรรมตอกเพอแสดงความรบผดชอบวา
ไดน�าก�าไรจากการจ�าหนายสวนหนงมาชวยเหลอสงคมและน�าสงรายไดเขารฐในขณะท
โรงงานยาสบยงคงถกกลาวหาวาด�าเนนธรกจบาปและภาพลกษณไมไดดขนในสายตาของ
ประชาชน
ขอเสนอแนะส�าหรบการวจยในอนาคต การวจยครง นท�าให เ หนแนวทางในการก�าหนดแผนและนโยบายใน
การด�าเนนงานสวนขอเสนอแนะส�าหรบการวจยในอนาคตควรมการด�าเนนการตอไปน
1. การวจยครงนศกษาเฉพาะประชาชนในเขตกรงเทพมหานครเทานน และ
สวนใหญเปนพนกงานบรษท การศกษาครงตอไปอาจศกษาจากผทโรงงานยาสบได
22 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 9 ฉบบท 1 (มกราคม - มถนายน 2557)
ใหความชวยเหลอสนบสนนหรอวจยจากประชาชนในตางจงหวดโดยอาจเลอกจงหวด
ทมส�านกงานโรงงานยาสบต งอย หรอเกบตวอยางเฉพาะผทสบบหรโดยแยกเปน
ผทสบบหรทผลตโดยโรงงานยาสบและบหรตางประเทศ
2. ควรศกษาความคดเหนจากประชาชนวายงตองการใหโรงงานยาสบ
ด�าเนนกจกรรมความรบผดชอบตอสงคมหรอไม
รายการอางอง
กระทรวงการคลงโรงงานยาสบ. (2555).แผนยทธศาสตร ปงบประมาณ 2556 - 2560.
กรงเทพมหานคร:กระทรวงฯ.
ทศนยธนอนนตตระกล.(2552).ความสมพนธระหวางการพฒนาการบญชสงแวดลอม
ความรบผดชอบตอสงคม และภาพลกษณองคกรของธรกจกระดาษ
ในประเทศไทย.ปรญญาบญชมหาบณฑตมหาวทยาลยมหาสารคาม.สบคนจาก
โครงการเครอขายหองสมดในประเทศไทย
นสากร โลกสทธ. (2551).กลยทธการใชกจกรรมความรบผดชอบตอสงคม (CSR)
เพอการสรางภาพลกษณของ บรษท สงห คอรเปอเรชน จ�ากด. ปรญญา
นเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการประชาสมพนธ คณะนเทศศาสตร
จฬาลงกรณมหาวทยาลย.สบคนจากโครงการเครอขายหองสมดในประเทศไทย
พนทกา ศรคฒนพรหม. (2549). ปจจยทมผลตอทศนคตและพฤตกรรมการบรโภค
เครองดมแอลกอฮอลและบหรของวยรนหญงในกรงเทพมหานคร. ปรญญา
วารสารศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการการสอสารภาครฐและเอกชน
มหาวทยาลยธรรมศาสตร.สบคนจากโครงการเครอขายหองสมดในประเทศไทย
พระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหร พ.ศ. 2535. (2535, เมษายน 7).
ราชกจจานเบกษา.เลม109,ตอนท40.หนา20-23.
ฟลปคอทเลอร.(2551).บรรษทภบาล (ความรบผดชอบตอสงคมขององคกร) ท�าการกศล
เพอสรางภาพลกษณองคกร และตอบสนองประเดนทางสงคม, แปลจาก
CorporateSocialResponsibility:CSRdoingthemostgoodforyourcompany
andyourcaseโดยม.ร.ว.รมณยฉตรแกวกรยา.กรงเทพมหานคร:ยนเวอรแซล
พบลชง.
23Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.9 No. 1 (January - June 2014)
มนทรฐตาจราธรรมวฒน.(2553).การรบรและทศนคตทประชาชนมตอภาพลกษณดาน
ความรบผดชอบตอสงคมขององคกร (CSR) ของบรษท ปตท. จ�ากด (มหาชน).
ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑตสาขาการตลาด มหาวทยาลยรามค�าแหง.
สบคนจากโครงการเครอขายหองสมดในประเทศไทย
รตนาวด ศรทองถาวร. (2546).การประชาสมพนธธรกจ. กรงเทพฯ: โรงพมพแหง
จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
วรทย ราวนจ. (2549).ประสทธผลของการใชแนวคดความรบผดชอบตอสงคมในการ
สรางภาพลกษณของบรษท เครอเจรญโภคภณฑ จ�ากด.ปรญญานเทศศาสตร
มหาบณฑต สาขาวชาการประชาสมพนธ ภาควชาการประชาสมพนธ
คณะนเทศศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย.
สมยศแสงสวรรณ.(2546).“ภาพลกษณนนส�าคญยง,”วารสารการอาน,15(1):57-59.
เสรวงษมณฑา.(2541).ภาพพจนนน ส�าคญไฉน.กรงเทพฯ:ธระฟลมและไซเทกซ.
อศวน จนตกานนท. “การสรางภาพลกษณองคกรผานมาตรฐาน ISO 26000,”
ประชาชาตธรกจ.12-14เมษายน2553:8-9.
InternationalOrganizationforStandardization.(2013).ISO 26000 Project Overview.
[On-line].Available:http://www.iso.org/sr
Newcomb,TheodeoreM.,RalphH.Turner, andPhilipE.Converse. (1976).Social
Psychology.NewYork:Holt.
Schermerhorn,J.R.,JamesG.Hunt,andRichardN.Osborn.(2000).Organizational
Behavior.7thed.NewYork:JohnWiley&Sons.
Visser,Wayne.(2006).“CorporateCitizenshipinDevelopingCountries–NewPartner-
shipPerspectives”,Copenhegen Business School Press,Gylling:Narayana
Press.