ความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร

ปรญญานพนธ

ของ สรยา ทองคา

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย

มกราคม 2550

ความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร

บทคดยอ ของ

สรยา ทองคา

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย

มกราคม 2550

สรยา ทองคา. (2550). ความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถน ยโสธร. ปรญญานพนธ ศศ.ม. (ภาษาไทย). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ คณะกรรมการผควบคม : รองศาสตราจารยไพบลย ดวงจนทร, อาจารยพธน โชตกเสถยร. การศกษาเรอง “ความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร” ครงน มความมงหมายเพอวเคราะหการปรากฏรวมและความสมพนธระหวางเสยงและจานวนพยางคกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร โดยใชระเบยบวธวจยภาษาศาสตรเชงปจจบน (Descriptive Linguistics) ขอมลทใชในการศกษาเปนขอมลภาคสนามทผวจยรวบรวมจากพนทศกษาดวยตนเอง ซงใชผบอกภาษาหลกในทองถนจานวน 18 คน และเสนอ ผลการศกษาคนควาโดยวธพรรณนาวเคราะห ผลการศกษาพบวา คาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธรสามารถปรากฏรวมกบหมวดคาอนได 3 หมวดคา คอ หมวดคานาม หมวดคากรยา และหมวดคาวเศษณ มเงอนไขการปรากฏรวม คอ ปรากฏรวมกบคาหลกคาเดยว ปรากฏรวมกบคาหลกทมความหมายคลายหรอไปในทานองเดยวกน และปรากฏรวมกบคาหลกไดหลายคา การปรากฏของคาแสดงภาพลกษณตามจานวนพยางคพบปรากฏ 3 ลกษณะ คอ คาแสดงภาพลกษณพยางคเดยว คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางค และคาแสดงภาพลกษณ 4 พยางค สาหรบความสมพนธระหวางเสยงและจานวนพยางคกบความหมายพบวา เสยงพยญชนะแสดงความหมายบอกอาการ เสยงสระแสดงความหมายบอกลกษณะและบอกปรมาณ เสยงวรรณยกตบอกความคงทหรอความเคลอนไหว สวนการแสดงความหมายของจานวนพยางค คาแสดงภาพลกษณพยางคเดยวแสดงความหมายในลกษณะทนททนใด คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคแสดงความหมายในลกษณะทเปนจงหวะ คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแททเปนคาซาแสดงความหมายในลกษณะทเปนพหพจน คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแททเปนคาซอนแสดงความหมายในลกษณะทเปนพหพจน มขนาดตางกน และไมสมาเสมอ คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคแทแสดงความหมายในเชงลบ

THE RELATIONSHIP BETWEEN SOUNDS AND MEANINGS OF WORDS AND EXPRESSIONS THAT DESCRIBE IMAGES IN THE YASOTORN DIALECT OF THE THAI LANGUAGE.

AN ABSTRACT BY

SURIYA THONGKHAM

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Master of Arts Degree in Thai

at Srinakharinwirot University January 2007

Suriya Thongkham. (2007) The Relationship Between Sounds and Meanings of Words and Expressions that Describe Images in the Yasotorn Dialect of the Thai Language. Master Thesis M.A.(Thai). Bangkok : Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee : Associate Professor Paiboon Duangchan, Ajaarn Pattanee Chotikasathian

The study on “The relationship between sounds and meanings of words and expressions that describe images in the Yasotorn dialect of the Thai language.” Aims to analyze the concurrences and relationships between sounds and number of syllables and meanings of words and expressions that describe images in the Yasotorn dialect using the descriptive linguistics analyzing method. The analyst collected the data from his own field trips to the subject area and from 18 local people. The study is being presented in analytical describing method. It was found from the study that the words and expressions that describe images in the Yasotorn dialect can concur with other three groups of words, namely, sounds, verbs and adjectives in some particular situations: concurring with a single main word, concurring with a main word with similar meaning, and concurring with several main words. These words can be classified into 3 groups according to the number of its syllables: one-syllable group, two-syllable group and four-syllable group. For the relationship between the sounds and number of syllables, it was found that the sound of the consonant will describe the manner while the sound of the vowel will describe characteristics and quantity, and the sound of the tones will describe the stability or mobility. For the meaning of the number of syllable, a word with a single syllable will be used to describe suddenness, a word with two syllable will be used to describe a rhythm, and the word with unreal 4 syllable will signify plurality. If such a 4-syllable word composed of double words it will signify a plurality, different sizes and irregularity. This 4-syllable group show the meaning in a negative way.

ความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร

ปรญญานพนธ

ของ สรยา ทองคา

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย

มกราคม 2550 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบนสาเรจเรยบรอยลงไดดวยความอนเคราะหอยางดยงจากรองศาสตราจารยไพบลย ดวงจนทร ประธานกรรมการควบคมปรญญานพนธ และอาจารยพธน โชตกเสถยร กรรมการควบคมปรญญานพนธ ทไดกรณาเสยสละเวลาอนมคายงใหคาปรกษา ชแนะแนวทาง ตลอดจนตรวจแกไข ปรบปรงขอบกพรองใหปรญญานพนธฉบบนสาเรจลลวงไปไดดวยด ดวยความเมตตาและเอาใจใสอยางดเยยม จงขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขอกราบขอบพระคณ อาจารยพทธยา จตตเมตตา อาจารยสนทร คนธรรมพนธกรรมการแตงตงเพมเตมเพอสอบปากเปลาปรญญานพนธ ทไดตรวจสอบใหคาแนะนาเพอปรบปรงแกไขจนปรญญานพนธฉบบนมความถกตองสมบรณ ขอกราบขอบพระคณผบอกภาษาหลกทง 18 ทาน โดยเฉพาะนายจนส บญจนทร นายทองวน สทธโส ผบอกภาษารองทกทาน ตลอดจนผใหความชวยเหลอในการเกบขอมลคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธรทกทาน ทไดอนเคราะหดวยความมนาใจอนดยง จนทาใหปรญญานพนธฉบบนสาเรจสมบรณลงได ขอกราบขอบพระคณคณะอาจารยโปรแกรมวชาภาษาไทย มหาวทยาลยราชภฏภเกต ทใหความชวยเหลออานวยความสะดวกจนปรญญานพนธฉบบนสาเรจสมบรณ ทขอขอบพระคณยงคออาจารยรงรตน ทองสกล และผชวยศาสตราจารยเจอจนทร ไหวพรบ ทใหคาแนะนาชวยเหลอแกผวจยตลอดมา ขอขอบคณ คณสดาวด เขยวกง ทชวยเหลอทางานอน ๆ จนผวจยมเวลาทาปรญญานพนธฉบบนสาเรจ และผมพระคณทกทานทใหความชวยเหลอและใหกาลงใจอยางมาก ซงผวจยไมสามารถกลาวนามไดหมดในทน จงขอขอบคณทานเหลานเปนอยางสงไว ณ โอกาสนดวย คณคาและประโยชนอนพงมจากปรญญานพนธฉบบน ผวจยขอมอบเปนกตญกตเวทตาแดคณพอสม ทองคา และแมคาตา ทองคา ผเปนกาลงใจทดยง และใหการสนบสนนดานทนทรพย ตลอดจนอาจารยผมพระคณทกทานทไดอบรมสงสอน ประสทธประสาทวชาความรตาง ๆ จนผวจยสาเรจการศกษา สรยา ทองคา

สารบญ บทท หนา 1 บทนา ................................................................................................................... 1 1.1 ภมหลง ....................................................................................................... 1 1.2 ความมงหมายของการศกษาคนควา ............................................................. 4 1.3 ความสาคญของการศกษาคนควา ……………….......................……............. 4 1.4 ขอบเขตของการศกษาคนควา ...................................................................... 4 1.5 นยามศพทเฉพาะ ........................................................................................ 5 1.6 ขอตกลงเบองตน ......................................................................................... 5 1.7 วธดาเนนการศกษาคนควา ........................................................................... 5 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ ............................................................................... 10 2.1 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการศกษาความสมพนธระหวางเสยง กบความหมาย .................................................................................................... 10 2.1.1 เอกสารทเกยวของกบการศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย 10 2.1.2 งานวจยทเกยวของกบการศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย 11 2.2 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบคาแสดงภาพลกษณ …………………......... 13 2.2.1 เอกสารทเกยวของกบคาแสดงภาพลกษณ .......................................... 13 2.2.2 งานวจยทเกยวของกบคาแสดงภาพลกษณ ........................................... 14 2.3 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการศกษาภาษาไทยถนยโสธร .................... 19 3 ลกษณะทวไปของภาษาไทยถนยโสธร ..................................................................... 23 3.1 ระบบเสยง .................................................................................................. 23 3.1.1 หนวยเสยงพยญชนะ ……....……………………................................. 23 3.1.2 หนวยเสยงสระ .................................................................................. 24 3.1.3 หนวยเสยงวรรณยกต ....................................................................... 25 3.2 ระบบโครงสรางพยางค ................................................................................. 28 3.2.1 โครงสรางคาพยางคเดยว ................................................................... 28 3.2.2 โครงสรางคา 2 พยางค .................................................................... 28 3.2.3 โครงสรางคา 3 พยางค …………………………………..................... 29

สารบญ (ตอ) บทท หนา 4 การปรากฏรวมของคาแสดงภาพลกษณ .................................................................. 30 4.1 หมวดคาทคาแสดงภาพลกษณปรากฏรวม .................................................... 30 4.1.1 การปรากฏรวมกบหมวดคานาม ......................................................... 30 4.1.2 การปรากฏรวมกบหมวดคากรยา …………………….....….................. 31 4.1.3 การปรากฏรวมกบหมวดคาวเศษณ ..................................................... 31 4.2 เงอนไขการปรากฏรวมของคาแสดงภาพลกษณ ............................................. 32 4.2.1 คาแสดงภาพลกษณทปรากฏเฉพาะกบคาหลกคาเดยว ........................ 32 4.2.2 คาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมกบคาหลกทมความหมายคลายกน หรอไปในทานองเดยวกน ......................................................................... 33 4.2.3 คาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมกบคาหลกไดหลายคาทไมมความหมาย คลายกนหรอไปในทานองเดยวกน ............................................................. 33 4.3 ลกษณะคาแสดงภาพลกษณทปรากฏตามจานวนพยางค ............................... 34 4.3.1 คาแสดงภาพลกษณพยางคเดยว ………………………….…............... 34 4.3.2 คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางค ........................................................... 34 4.3.3 คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางค ......................................................... 36 5 ความสมพนธระหวางเสยงและจานวนพยางคกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณ.. 37 5.1 ความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย ..................................................... 37 5.1.1 ความสมพนธระหวางเสยงพยญชนะกบความหมาย ............................. 37 5.1.2 ความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมาย ..................................... 47 5.1.3 ความสมพนธระหวางเสยงวรรณยกตกบความหมาย ........................... 59 5.2 วเคราะหความสมพนธระหวางจานวนพยางคกบความหมาย ......................... 61 5.2.1 ความสมพนธระหวางคาแสดงภาพลกษณพยางคเดยวกบความหมาย ... 62 5.2.2 ความสมพนธระหวางคาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคกบความหมาย .... 62 5.2.1 ความสมพนธระหวางคาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคกบความหมาย .... 63 6 สรป อภปรายผล ขอเสนอแนะ ............................................................................. 66 6.1 สรปผลการศกษาคนควา ............................................................................. 66 6.2 อภปรายผล ................................................................................................. 68 6.3 ขอเสนอแนะ .............................................................................................. . 71

สารบญ (ตอ) บทท หนา บรรณานกรม ................................................................................................................... 72 ภาคผนวก ....................................................................................................................... 74 ภาคผนวก ก แผนท .................................................................................................. 75 ภาคผนวก ข คาแสดงภาคลกษณในภาษาไทยถนยโสธร ............................................ 78 ภาคผนวก ค รายชอผบอกภาษา .............................................................................. 109 ประวตยอผวจย ................................................................................................................ 112

บญชตาราง ตาราง หนา 1 แสดงเสยงวรรณยกตในภาษาไทยถนยโสธร ......................................................... 25 2 แสดงระบบเสยงวรรณยกตแบบท 1 ..................................................................... 26 3 แสดงระบบเสยงวรรณยกตแบบท 2 ..................................................................... 27 4 แสดงระบบเสยงวรรณยกตแบบท 3 ..................................................................... 27 5 สรปการแสดงความหมายของเสยงพยญชนะ ....................................................... 46 6 เปรยบเทยบการแสดงความหมายของกลมสระหนา .............................................. 50 7 เปรยบเทยบการแสดงความหมายของกลมสระกลาง ............................................. 52 8 เปรยบเทยบการแสดงความหมายของกลมสระหลง ............................................... 54 9 แสดงลาดบการบอกความหมายของเสยงสระ ....................................................... 56 10 แสดงการบอกปรมาณของเสยงสระ ................................................................... 58 11 แสดงความหมายของเสยงวรรณยกต ................................................................. 60

บทท1 บทนา

1.1 ภมหลง การศกษาความหมายในภาษา (อรรถศาสตร) เปนการศกษาแนวคดหรอวธการทภาษาสอความหมาย กลาวคอ ศกษาวาภาษาสอความหมายไดอยางไร มความหมายประเภทใดบางทภาษาสอออกมา การสอความหมายผานขนตอนตาง ๆ ของภาษา อนไดแก คา ประโยค และขอความตอเนองทยาวกวาประโยคนนภาษาทาไดอยางไร การศกษาความหมายในภาษานกภาษาศาสตรโดยทวไปไดกลาวถงไวนอยกวาการศกษาเรองเสยงและไวยากรณ โดยเฉพาะในเมองไทยนบวายงเปนสงใหม เพราะเพงเปดสอนกนมาในมหาวทยาลยเมอประมาณ 30 ปนเอง (สรยา รตนกล. 2544:1-9) ความเหนดงกลาวนสอดคลองกบความเหนของอดม วโรตมสกขดตถ (2537:225) ทไดกลาวไววา “นกภาษาศาสตรในระยะตน ๆ ยงมความรไมพอ หรอยงไมเขาใจเรองความหมายในภาษา จงสนใจศกษาเกยวกบเรองเสยงและไวยากรณเสยเปนสวนใหญ ปลอยใหการศกษาความหมายในภาษาหรออรรถศาสตรเปนภาระของนกปรชญา เพราะความหมายในภาษาเกยวของกบสาขาวชาอนทคอนขางยากและซบซอน เชน ตรรกศาสตร คณตศาสตร และปรชญา” จากความรเรองการศกษาความหมายในภาษาในระยะตน ๆ ดงทกลาวมา เราอาจกลาวไดวา มนกปรชญาเพยงพวกเดยวทสนใจศกษาเรองความหมายในภาษามาตงแตโบราณ ดงท สรยา รตนกล (2544 :14 - 15) ไดกลาวไววา ในระยะแรก ๆ นกปรชญาชาวกรกไดสนใจปญหาเรองความสมพนธ ของภาษากบความคด เรองความหมายในภาษา เรองทภาษาอมความหมายและถายทอดความหมาย นกปรชญาชาวกรกคนสาคญ เชน เพลโต (ราว 428 ป - 347 ปกอนครสตกาล) ไดสนใจในเรองความหมายอยางลกซง ตอมาอารสโตเตล1 (ราว 384 ป - 322 ปกอนครสตกาล) ซงเปนศษยท ม ชอเสยงทสดของเพลโตกไดเสนอความคดเกยวกบเรองความหมายเอาไวมาก การศกษาเรองเสยงกบความหมายในสมยโบราณดเหมอนจะเปนภาระของนกปรชญามาโดยตลอด ในขณะททางดานนกภาษาศาสตรเองสนใจศกษาภาษาจากตวเขยนเปนสาคญจนถงสมยแฟรดนองด เดอ โซซร (Ferdinand De Saussure ค.ศ.1857–1913) นกภาษาศาสตรชาวสวสเชอ

1สรยา รตนกล (2544: 15-23) กลาววา อารสโตเตลเปนคนแรกทไดใหนยามของคาวา “คา” (word) เอาไววา คาคอสวนทเลกทสดในภาษาทมความหมาย ซงนยามของอารสโตเตลนไดใชกนมาเกอบสองพนป จนกระทงเมอนกภาษาศาสตรในปจจบนวเคราะหพบวาหนวยคา (morpheme) เปนหนวยทมความหมายซงเลกกวา “คา” คานยามของคาวา “คา” ของอารสโตเตลจงเลกใชไป

2

สายฝรงเศส ทไดมแนวความคดเกยวกบความหมายของภาษาวา “เปนกระบวนการทางความคดทเกดขนภายในสมองของผพดและผฟง เมอผพดเปลงเสยงและเมอผฟงไดรบสญลกษณทางภาษา” (สรยา รตนกล. 2544 : 50) จากแนวความคดดงกลาวของ เดอ โซซร แสดงใหเหนวา เสยงพดเปนสงสาคญพนฐานทเชอมโยงใหเกดความหมาย หลงจากนนนกภาษาศาสตรจงไดหนมาใหความสาคญตอการศกษาภาษาจากเสยงพด และใหความสนใจศกษาเรองความหมายในภาษามากขน จากการทนกภาษาศาสตรศกษาภาษาจากเสยงพดอยางเปนระบบทาใหพบองคความรสากลวา ระบบเสยงเปนระบบพนฐานททกภาษาตองม และหนวยเสยง (phoneme) เปนหนวยทเลกทสด แมวาโดยทวไปหนวยเสยงจะไมมความหมายในตวเองชดเจน แตจะถอวาหนวยเสยงไมมความเกยวของกบความหมายหรอไมมความหมายเลยกไมได เพราะวาหนวยเสยงเปนหนวยสาคญในการแยกความหมายของคาในภาษา และในบางวฒนธรรมเสยงบางเสยงมลกษณะพเศษพาดพงไปถงความหมายใดความหมายหนงทคนชนอยในวฒนธรรม ซงเปนการใชตาม ๆ กนมาจนกลายเปนปรากฏการณเฉพาะของสทสญลกษณทสอความหมายไดในตวเอง ดงทพระเจาวรวงศเธอ กรมหมนนราธปพงศประพนธ (2534 : 188) ไดทรงประทานขอสงเกตเกยวกบเสยงพยญชนะในภาษาไทยไววา คาในภาษาไทยทมเสยง “คล” กลา มกเปนคาแสดงอาการ “เคลอนไหว คลาดเคลอน ไมเทยง” เชน คลอ คลอง คลอง คลอง คลอด คลอน คลอย คละ คลก คลง คลบคลาย คลบคลา คลางแคลง คลาด คลาน คลาย คลาย คลา คลา คลา โคลง คล คลง คลน คลก คลง คลม เคลด เคลน เคลา เคลบเคลม เคลอน หรอทสรยา รตนกล (2544 : 131) มขอสงเกตวา คาในภาษาไทยทประกอบขนจากเสยง “เอ” มกมความหมายทไมตรง เชน เก เข เฉ เซ เบ เป เย เห เหล เขว หรอทธนานนท ตรงด (2535 : 91) ไดศกษา “ความเปนสากลของสทอรรถลกษณะในภาษาไทเหนอ” (ใตคง) พบวา เสยงวรรณยกตเลอนขน /ˇ/ เมอเปรยบเทยบกบเสยงวรรณยกตกลาง /ไมมรป/ จะมความหมายวา “นอยลง” และเสยงวรรณยกตสง-ตกกกทเสนเสยง /ˆ/ เมอเปรยบเทยบกบเสยงวรรณยกตกลาง จะมความหมายวา ”มากขน” เชน

[maj] [wa$:t wa$:t] รอน นอยลง [maj] [wa:t wa:t] รอน มาก [maj] [wa%:t wa%:t] รอน มากขน จากตวอยางเรองเสยงบางเสยงทมกสอความหมายไปอยางใดอยางหนงดงกลาวน สรยา รตนกล (2544 : 131) ใหความเหนวา ไมใชเปนลกษณะธรรมชาตอนเปนสากลของเสยงนน เชน เสยง “เอ” ไมไดมลกษณะธรรมชาตทจะพาดพงไปถงความหมายวา “ไมตรง” และไมมเหตผลอะไรท

3

คาทมความหมายวา “ไมตรง” จะตองประกอบขนจากเสยง “เอ” เหนไดจากคาวา straight ในภาษาองกฤษซงประกอบดวยเสยง ei กแปลวา “ตรง” การทเสยง “เอ” พาดพงถงความหมายวาไมตรงจงเปนปรากฏการณเฉพาะสทสญลกษณของสระ “เอ” ในวฒนธรรมภาษาไทย คาในภาษาทมลกษณะเฉพาะของสทสญลกษณ มลกษณะของคาเลยนเสยง ทาหนาทเปนคาขยายกรยา หรอขยายกรยาวเศษณ แลวมความหมายเกยวกบลกษณะ ทาทาง ส เสยง อาการ สภาพ หรอการเนนความ ดก (Doke.1935 อางใน ธนานนท ตรงด. 2535 :18) เรยกคาเหลานวา “ค

าแสดงภาพลกษณ” (expression word) คาประเภทนเปนลกษณะเดนอยางหนงของภาษาตระกลตาง ๆ ในอาณาบรเวณเอเซยตะวนออกเฉยงใตโดยเฉพาะในภาษาตระกลไท1 ภาษาตระกลไททพบคาแสดงภาพลกษณเปนจานวนมากและคอนขางมลกษณะเดนอยางนาสนใจ ไดแก ภาษาไทยถนอสาน ภาษาไทยยวน (ลานนา) ภาษาลาว ภาษาไทเหนอ (ใตคง) และภาษาไทถนอน ๆ อกหลายภาษาทงในและนอกประเทศไทย ดงตวอยางคาแสดงภาพลกษณในภาษาลาวถน ภเวยงทวาสนา สดตาสอน (2531:135) ใหไว เชน [kC:N1 ?I?3 KI?3 ] กองมขนาดเลกเพยงนดเดยว [kC:N1 ?C? 3 KC? 3 ] กองเปนหยอมขนาดเลก [kC:N1 ?a? 3 Ka? 3] กองเปนบรเวณกวางหรอมจานวนมาก จากตวอยางจะเหนไดวาสระ / I, C, a / ในวฒนธรรมของภาษาลาวถนภเวยงคอนขางจะมความหมายในตวเอง กลาวคอ สระ / I / จะมความหมายสมพนธกบขนาดเลกทสด สระ /C/ จะมความหมายสมพนธกบขนาดเลก และสระ / a / จะมความหมายสมพนธกบขนาดใหญ สาหรบภาษาไทยถนยโสธรซงเปนภาษาไทยถนหนงในภาคอสานของประเทศไทย และ ผวจยกเปนชาวยโสธรโดยกาเนด ใชภาษาไทยถนยโสธรในชวตประจาวน สงเกตพบวา ในวฒนธรรมของภาษาไทยถนนมคาแสดงภาพลกษณอยมาก เชน2

[Ka:w4 cI:t6lI:t6] ยาวแตมขนาดเลก [Ka:w4 cC:t6lC:t6] ยาวและมขนาดกลาง

1ในทนคาวา “ไท” (Tai) หมายถง ภาษาและคนทพดภาษาตระกลไทซงมความสมพนธกนทางเชอสาย โดยครอบคลมภาษาและคนทพดภาษานทงในและนอกประเทศไทย สวนคาวา “ไทย” (Thai) หมายถง ภาษาและคนทพดภาษาไทยทอยในประเทศไทย ซงภาษาไทยเปนภาษาหนงของภาษาตระกลไท 2สทสญลกษณของวรรณยกตภาษาไทยถนยโสธรโปรดดในรายละเอยดขอ 3) หนวยเสยงวรรณยกตหนา 7

4

[Ka:w4 co:t6lo:t6] ยาวและมขนาดใหญ จากขอมลในตวอยางแสดงใหเหนวาเสยงสระ /I/ จะสอความหมายทสมพนธกบขนาดเลก สระ /C/ จะสอความหมายสมพนธกบขนาดกลาง ๆ และสระ /o/ จะสอความหมายสมพนธกบขนาดใหญ จากตวอยางขางตนไดแสดงใหเหนวา คาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธรคอนขางเปนลกษณะเดนของภาษาน ซงนกภาษาควรใหความสนใจศกษาเชนเดยวกบภาษาไทยถนอน ๆ และโดยเหตทคาแสดงภาพลกษณเปนคาทเสยงบางเสยงมลกษณะพเศษพาดพงไปถงความหมายใดความหมายหนงทคนชนอยในวฒนธรรม จนกลายเปนปรากฏการณเฉพาะของสทสญลกษณทสอความหมายในตวของมนเองไดดงกลาวแลว ประกอบกบจากการสารวจเอกสารทเกยวของกบการศกษาคาแสดงภาพลกษณ พบวาผลงานการศกษาเกยวก บคาประเภทนมคอนขางนอยเมอเทยบกบการศกษาคาประเภทอน และจากการสารวจเอกสารทเกยวของกบภาษาไทยถนยโสธร ผวจยกยงไมพบวามนกภาษาศาสตรหรอผสนใจไดศกษาคาแสดงภาพลกษณไว ดวยเหตผลดงกลาว ผวจยจงสนใจทจะศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในวฒนธรรมภาษาไทยถนยโสธรไวเปนหลกฐาน โดยคาดวาองคความรทไดจะเปนประโยชนตอการศกษาความหมาย (อรรถศาสตร) และเปนขอมลสาคญของการศกษาภาษาไทยถนตอไป อกทงจะเปนประโยชนตอบคลากรทงภาครฐและภาคเอกชนทปฏบตงานในทองถนยโสธรทจะไดเขาใจภาษาถนนไดด อนจะสงเสรมใหการปฏบตงานหรอการปฏสมพนธกบชาวบานมประสทธภาพมากขน 1.2 ความมงหมายในการศกษาคนควา เพอวเคราะหการปรากฏรวมและความสมพนธระหวางเสยงและจานวนพยางคกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร 1.3 ความสาคญของการศกษาคนควา การศกษาคนควาครงนจะทาใหสามารถเขาใจการปรากฏรวม และความสมพนธระหวางเสยงและจานวนพยางคกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในวฒนธรรมการใชภาษาไทยถนยโสธร ซงจะทาใหเขาใจความหมายและใชภาษาไทยถนอสานไดดขน 1.4 ขอบเขตการศกษาคนควา การศกษาคนควาครงน ศกษาการปรากฏรวมและความสมพนธระหวางเสยงและจานวนพยางคกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร ระหวางชวง พ.ศ. 2547 - 2548 โดยศกษาทกอาเภอในจงหวดยโสธร

5

1.5 นยามศพทเฉพาะ การศกษาคนควาครงนมศพทเฉพาะทจาเปนตองนยามดงน คาแสดงภาพลกษณ คอ คาประเภทหนงซงเจาของภาษาสรางขนเพอแสดงภาพลกษณ ทาหนาทขยายคานาม คากรยา และคาวเศษณ มความหมายเกยวกบลกษณะ รปราง ทาทาง เสยง ส อาการ สภาพ หรอการเนนความในภาษาไทยถนยโสธร คาหลก คอ คานาม คากรยา หรอคาวเศษณในภาษาไทยถนยโสธร ทมคาแสดงภาพลกษณมาขยาย

1.6 ขอตกลงเบองตน เนองจากคาแสดงภาพลกษณเปนคาทไมมความหมายชดเจนในตวเอง หาคาในภาษาไทยมาตรฐานใชแทนยาก ดงนนการอธบายความหมายของคาแสดงภาพลกษณ ในงานวจยเลมน ผวจยจะใหความหมายดวยวธการวา ถาหากคาแสดงภาพลกษณคาใดสามารถใชคาภาษามาตรฐานแทนไดผวจยจะใชคาภาษามาตรฐานแทนความหมาย แตถาหากคาแสดงภาพลกษณคาใดไมสามารถใชภาษามาตรฐานแทนได ผวจยจะใชวธใหความหมายดวยการอธบาย 1.7 วธดาเนนการศกษาคนควา การศกษาคนควาครงนใชระเบยบวธภาษาศาสตรเชงปจจบน (Descriptive Linguistics) โดยมขนตอนการศกษาคนควา ดงน 1.7.1 การสารวจรวบรวมและศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ผวจยไดสารวจรวบรวมและศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ทงเอกสารและงานวจยทใหความรพนฐาน และเอกสารทใชเปนหลกในการศกษาคนควาโดยตรงเกยวกบเรองความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย เอกสารและงานวจยทเกยวของกบคาแสดงภาพลกษณ และเอกสารและงานวจยทเกยวของกบภาษาไทยถนยโสธร

1.7.2 การรวบรวมขอมล การศกษาคนควาครงนผวจยรวบรวมขอมลดวยตนเอง โดยจดบนทกดวยสทอกษร พรอมกบการบนทกเสยงดวยเครองบนทกเสยง และมวธการดงน 1.7.2.1 สทอกษรทใช สทอกษรทใชในการรวบรวมขอมลมดงน

1) หนวยเสยงพยญชนะมทงหมด 20 หนวยเสยง ดงน /p/ ระเบด ไมกอง ไมมลม รมฝปาก

6

/ph/ ระเบด ไมกอง มลม รมฝปาก /b/ ระเบด กอง รมฝปาก /t/ ระเบด ไมกอง ไมมลม ปมเหงอก /th/ ระเบด ไมกอง มลม ปมเหงอก /d/ ระเบด กอง ปมเหงอก /c/ ระเบด ไมกอง ไมมลม เพดานแขง /k/ ระเบด ไมกอง ไมมลม เพดานออน /kh/ระเบด ไมกอง มลม เพดานออน /?/ ระเบด ไมกอง ไมมลม เสนเสยง /m/ นาสก กอง รมฝปาก /n/ นาสก กอง ปมเหงอก /K/ นาสก กอง เพดานแขง /N/ นาสก กอง เพดานออน /h"/ นาสก - เสยดแทรก กอง เสนเสยง /f/ เสยดแทรก ไมกอง ฟนบนรมฝปากลาง /s/ เสยดแทรก ไมกอง ปมเหงอก /l/ ขางลน กอง ปมเหงอก /w/ กงสระ กอง รมฝปาก /y/ กงสระ กอง เพดานแขง 2) หนวยเสยงสระมทงหมด 21 หนวยเสยง ประกอบดวย สระเดยว 18 หนวยเสยง ไดแก /i/ สระสน หนา สง รมฝปากไมหอ /i:/ สระยาว หนา สง รมฝปากไมหอ /e/ สระสน หนา กลาง รมฝปากไมหอ /e:/ สระยาว หนา กลาง รมฝปากไมหอ

7

/I/ สระสน หนา ตา รมฝปากไมหอ /I:/ สระยาว หนา ตา รมฝปากไมหอ /U/ สระสน กลาง สง รมฝปากไมหอ /U:/ สระยาว กลาง สง รมฝปากไมหอ /E/ สระสน กลาง กลาง รมฝปากไมหอ /E:/ สระยาว กลาง กลาง รมฝปากไมหอ /a/ สระสน กลาง ตา รมฝปากไมหอ /a:/ สระยาว กลาง ตา รมฝปากไมหอ /u/ สระสน หลง สง รมฝปากหอ /u:/ สระยาว หลง สง รมฝปากหอ /o/ สระสน หลง กลาง รมฝปากหอ /o:/ สระยาว หลง กลาง รมฝปากหอ /C/ สระสน หลง ตา รมฝปากหอ /C:/ สระยาว หลง ตา รมฝปากหอ สระประสม 3 หนวยเสยง ไดแก /ia/ สระหนา สง เลอนลง รมฝปากไมหอ /Ua/ สระกลาง สง เลอนลง รมฝปากไมหอ /ua/ สระหลง สง เลอนลง รมฝปากไมหอ 3) หนวยเสยงวรรณยกต ม ทงหมด 6 หนวยเสยงดงน ตา-ขน หนวยเสยงวรรณยกตท /1/ ตา-ตก หนวยเสยงวรรณยกตท /2/ กลาง-ระดบ หนวยเสยงวรรณยกตท /3/ สง - ขน - ตก หนวยเสยงวรรณยกตท /4/ สง – ระดบ หนวยเสยงวรรณยกตท /5/

สง-ตก หนวยเสยงวรรณยกตท /6/

8

1.7.2.2 การคดเลอกผบอกภาษา การศกษาคนควาครงน ผวจยไดคดเลอกผบอกภาษาหลกจากทกอาเภอ อาเภอละ 2 คน ไมแยกชายหญง รวมผบอกภาษาทงหมด 18 คน ซงผบอกภาษามคณสมบตดงน 1) เปนชาวยโสธรโดยกาเนด เตบโต และอาศยอยในจงหวดยโสธร โดยทไมเคยอพยพโยกยายไปอยทอน และใชภาษาไทยถนยโสธรในชวตประจาวน 2) มอวยวะในการออกเสยงครบถวนเปนปกต 3) มปฏภาณไหวพรบ เสยสละ มความรบผดชอบสง และเตมใจใหความรวมมอ 4) ไดรบการศกษาไมเกนภาคบงคบในระดบชนประถมปท 4 และมอายตงแต 50 ปขนไป นอกจากนยงใชผบอกภาษาเสรมโดยวธธรรมชาต ทคนในทองถนมารวมใหขอมล 1.7.2.3 ระยะเวลาในการรวบรวมขอมลภาคสนาม การศกษาคนควาครงนไดใชเวลาในการรวบรวมขอมลภาคสนาม 2 ครงดวยกน ไดแก ครงท 1 รวบรวมขอมลภาคสนามในวนท 1 - 30 ตลาคม 2547 ในแหลงขอมลทง 9 อาเภอในเขตจงหวดยโสธร โดยนาคาหลกทไดกาหนดไวไปสอบถามผบอกภาษาทงผบอกภาษาหลกและผบอกภาษาเสรม วาคาหลกแตละคามคาแสดงภาพลกษณคาใดขยายบาง และคาแสดงภาพลกษณแตละคามความหมายอยางไร พรอมกบการบนทกเสยงและจดบนทกขอมลดวยสทอกษร ครงท 2 สอบทานขอมลในระหวางวนท 1 – 20 พฤษภาคม 2548 โดยนาขอมลทไดจากการเกบรวบรวมขอมลภาคสนามครงท 1 ไปสอบทานเกยวกบความถกตองของเสยงทบนทก และความถกตองของความหมายของคาแสดงภาพลกษณ เพอการรวบรวมขอมลเพมเตมในสวนทยงไมสมบรณตอไป 1.7.2.4 เครองมอและอปกรณทใชในการรวบรวมขอมลภาคสนาม 1) รายการคาหลกทคาแสดงภาพลกษณขยายไดจานวน 160 คา 2) เครองบนทกเสยง 3) แบบสมภาษณชนดไมมโครงสราง การเกบขอมลโดยวธการดงกลาวทาใหไดขอมลคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธรทงสนจานวน 705 คา1

1ดในภาคผนวกคาแสดงภาพลกษณหนา 78

9

1.7.3 การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลผวจยจะใชระเบยบวธภาษาศาสตรเชงปจจบน (Descriptive Linguistics) วเคราะหเนอหาตามขอบเขตทศกษา ดงน 1.7.3.1 วเคราะหการปรากฏรวมของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร

1.7. 3.2 วเคราะหความสมพนธระหวางเสยงและจานวนพยางคกบความหมาย 1) วเคราะหความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย วเคราะหความสมพนธระหวางเสยงพยญชนะกบความหมาย

วเคราะหความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมาย วเคราะหความสมพนธระหวางเสยงวรรณยกตกบความหมาย

2) วเคราะหความสมพนธระหวางจานวนพยางคกบความหมาย 1.7.4. การนาเสนอผลการศกษาคนควา สรปและเสนอผลการศกษาคนควาโดยใชวธพรรณนาวเคราะห

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการศกษาความสมพนธระหวางเสยงและจานวนพยางคกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธรครงน จดแบงออกไดเปน 3 ประเภท คอ เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย เอกสารและงานวจยทเกยวของกบคาแสดงภาพลกษณ และเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการศกษาภาษาไทยถนยโสธร 2.1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย ผวจยแบงเปน 2 ประเภทคอ เอกสารทเกยวของกบการศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย และงานวจยทเกยวของกบการศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย ดงน 2.1.1 เอกสารทเกยวของกบการศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย เอกสารทเกยวของกบการศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย ผวจยไดใชเอกสารทเกยวของประกอบในงานวจย ดงน ชมยพร วทธรศานต (2516 : 5 - 13) ไดเสนอความคดเกยวกบเสยงมความสมพนธกบความหมายในบทความเรอง ”ภาษาจากความรสก” ในบทความนไดเสนอแนวคดสาคญวา คาภาษาไทยสวนมากมรปและเสยงทพองกบความหมายของคา โดยเฉพาะอยางยงคาทแสดงความรสกและคาทแสดงอาการ ในบทความนยงไดวเคราะหความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย ซงมตงแตเสยงพยญชนะ เสยงสระ และเสยงวรรณยกตเอาไวดวย

สาอาง หรญบรณะ (2522 : 56 - 73) ไดวเคราะหความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย โดยเสนอไวในบทความเรอง “การเขาถงวรรณคดดวยวธทางสทศาสตร” ในบทความนไดวเคราะห ความหมายของเสยงสระและพยญชนะในภาษาไทย ผลการวเคราะหสรปไดวา เสยงสระและพยญชนะมความสมพนธกบความหมายบางในบางแงมม เชน ถาตองการใหเกดการตดขาดจะใชพยญชนะเสยงกกเปนตวสะกดเชน กก กบดก ถบ หยอด กลบ ฯลฯ ถาตองการใหเกดการเสยดสกจะใชพยญชนะเสยงเสยดแทรก เชน ซาน ซด สส แส ฟฟา ฟดฟด สอด แทรก ฯลฯ ถาตองการใหโคงจะใชสระกลม (รมฝปากหอ) เชน ขด คอ งอ หมอ กลม กม โอบ วง วน ฯลฯ ถาตองการเปดใชสระเออ เชน เผย เฉดฉน ระเบด เปนตน

11

พยอม ธรรมบตร (2522 : 81 - 86) ไดเขยนบทความเรอง “เสยงสอความหมายไดอยางไร” ในบทความเรองนไดกลาวถงการศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของนกภาษาศาสตรหลายคน ซงผลทไดจาการศกษาสวนใหญพบวา เสยงสามารถสอความหมายไดบางบางแงมมและในบางภาษา แตกยงไมสามารถสรปไดอยางชดเจนวาเสยงมความหมายในตวเอง ตองศกษาตอไปอกมาก สรยา รตนกล (2544 : 131) ไดกลาวถงสทสญลกษณ (sound symbolism) และสทสนทรย (phonesthesia) ไววา เปนเสยงทเกยวของกบความหมาย โดยตวของมนเองมลกษณะพเศษพาดพงไปถงความหมายในทางใดทางหนง ซงสทสญลกษณและสทสนทรย มความแตกตางกนดงน

1) สทสญลกษณ (sound symbolism) มความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย ทแสดงตางกนเปนขวหรอเปนระดบ เชน สง-ตา เลก-ใหญ มาก-นอย ชา-เรว เปนตน ทสาคญสทลกษณะ (phonetic- feature) ทแสดงความหมาย จะตองตางกนเปนขวอกดวย เชน สระหนา-หลง สระปด-เปด เสยงกอง-ไมกอง เปนตน 2) สทสนทรย (phonesthesia) มความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายทไมตางกนเปนขว ๆ ลกษณะทางเสยงกไมตางกนเปนขว ๆ ดวย มกจะศกษาวาเสยงใดสอความหมายไปทางใดมากกวา เชน สระ “เอ” ในภาษาไทยมกใหความหมายทไมตรง เชน เซ เป เก เย เฉ เปนตน 2.1.2 งานวจยทเกยวของกบการศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย งานวจยทเกยวของกบการศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย ผวจยไดใชงานวจยทเกยวของประกอบในงานวจย ดงน อภรด อดมมณสวฒน (2525) ไดศกษาความสมพนธระหวางรปแบบของเสยงสระและความหมายของคาซาพยางคในภาษาไทย ผลจากการศกษาพบวา คาซาพยางคในภาษาไทยมรปแบบของเสยงสระอย 2 แบบใหญ ๆ และมความสมพนธกบความหมาย ดงน 1) คาซาสองพยางคทไมมขอจากดของคสระทเกดรวมกนในพยางคหลกและพยางคซาจะมความหมายทแสดงทศนคตของผพดตอสงหรอบคคลไมสดนก กลาวคอ ในพยางคหลกจะเปนสระใด ๆ กได แตสระในพยางคซาจะเปนสระใดสระหนงในตอไปนคอ / E /, / I /, / o / และหรอมพยญชนะทายนาสก เชน ในคาวา กนเกน [kin kEn] ดแด [dii dII] นงนง [no%N na%N] 2) คาซาสองพยางคทมขอจากดของคสระทเกดรวมกนในพยางคหลกและพยางคซา ทงยงมขอจากดอกวา จะพบการซาแบบนเฉพาะในหมวดคากรยาอกรรม หมวดคาคณศพท และในหมวดคากรยาวเศษณเทานน รปแบบของเสยงสระในพยางคทงสองจะเปนแบบใดแบบหนง ดงตอไปน สระหลง - สระหนา เชน ในคาวา โยกเยก [yo%ok ye%ek] ออแอ [?C#C ?I#I] หรอสระสงหรอสระกลาง – ตา เชน กรดกราด [kri!it kra!at] คาซาสองพยางคทมขอจากดนจะมความหมายทเกยวกบความรสกของผพดทมตอสงหรอบคคลนน ๆ อาจแยกเปนความหมายยอยได 5 ความหมายคอ เพมความหมายของ

12

พยางคหลกเกยวกบลกษณะหรออาการ เพมความหมายของพยางคหลกทเกยวกบปรมาณของเสยงใหมมากขน เพมความหมายของพยางคหลกโดยอาจเปลยนแปลง ความหมายของพยางคหลกบางเลกนอย ความหมายทบอกลกษณะเกยวกบเสยง และความหมายทบอกลกษณะเกยวกบอาการหรอทาทาง

เปรมนทร คาระว (2529) ไดศกษารปและความหมายของคาซาพยางคคาคณศพทและกรยาวเศษณในภาษาสงขลา พบวา ในดานความหมายคาซาพยางคแบงออกไดเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอ คาซาพยางคทมความหมายในตวเอง และคาซาพยางคทไมมความหมายในตวเอง คาซาพยางคทมความหมายในตวเองจะกาหนดความหมายไดจากความหมายของหนวยหลก หรอไดจากรปแบบทางเสยง และยงสามารถแบงออกไดเปน 2 กลมยอยคอ 1) ความหมายของคาซาพยางคทมหนวยหลกจะใหความหมายในการเพมหรอลดคาความหมายของหนวยหลก 2) ความหมายของคาซาพยางคทไมมหนวยหลกจะสมพนธกบรปแบบทางเสยงของคาซาพยางคนน ๆ เชน

สระ /a -a/ หรอ /a: -a:/ จะแสดงอาการทบงถงความเกเร เชน [chaN5 kaN4] เกกมะเหรก ทะลง [la:n7 ka:n4] เกะกะระรานคนอน สระ u -u หรอ u: -u: จะแสดงรปลกษณะทบงถงความรงรง เชน [?up3 sup1] สกปรก [cu:n3 mu:n1] เพนพานไมเปนระเบยบ

สระ /C -C/ หรอ /C: -C:/ จะแสดงนามธรรมทบงบอกถงความดอรน ทะเลน หนาไหว หลงหลอก เชน

[chCN5 dCN3] ดอรน พเรน ทะลง [lC:n5 chC:n1] ทะลง ไมเอาการเอางาน สระ U: U: จะแสดงรปลกษณะ บวม พอง ฟกชา เชน [lU:N3 tU:N3] ขนอด พอง [lU:t2 pU:t4] ปดขน บวม สระ /I: -I:/ หรอ /e: -e:/ จะแสดงอาการทบงถงความอดอาด ไมกระตอรอรน เชน [sI:5 dI:3] ชา ไมฉบไว [?e:4te:3] (นอน นง) อยางสบายอารมณ

13

สมนา ธารเธยร (2531) ไดศกษาการเปลยนแปลงคาโดยแปลงเสยงสระในภาษาอสาน พบวา เสยงสระในคาทแปลงมความสมพนธกบความหมายคอนขางเปนระบบ โดยเฉพาะในคาบางคจะมความหมายใกลเคยงกนมากหรอเหมอนกน แตสอความหมายทางขนาดหรอปรมาณทตางกน กลาวคอ

1) สระหลงมกจะบงความหมายของคาในลกษณะทเพมมากขนกวาสระหนา เชน ขด (ก)1 ลากใหเปนรอยเสนดวยปากกา ดนสอ หรอสงอน ๆ ขด (ก) ครดดวยของมคมแตแรงกวาขด 2) สระตามกจะบงความหมายของคาในลกษณะทเพมมากขนกวาสระสง เชน วก (ว) แหวง วน ฉก หลด ใชกบรอยขนาดเลก วาก (ว) แหวง วน ฉก หลด ใชกบรอยขนาดใหญ บน

(ก) หลดออก แตกแยกเปนรอยเลก บาน (ก) หลดออก แตกแยกเปนรอยใหญ

3) สระประสมมกจะบงความหมายของคาในลกษณะทเพมมากขนกวาสระเดยว เชน ยบ (ก) ยอบลง ทรดลง ทาใหเตย ยวบ (ว) ยบลงแรง ๆ

จากเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการศกษาเรองเสยงกบความหมาย จะทาใหเราเหนวา เสยงบางเสยงในภาษาไทยบางถนสามารถสอความหมายไดบางในบางแงมม ผวจยจะใชเอกสารและงานวจยเหลาน เปนแนวทางในศกษาความสมพนธของเสยงกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธรตอไป

2.2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบคาแสดงภาพลกษณ เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการคาแสดงภาพลกษณ ผวจยแบงเปน 2 ประเภทคอ เอกสารทเกยวของกบแสดงภาพลกษณ และงานวจยทเกยวของกบคาแสดงภาพลกษณ ดงน 2.2.1 เอกสารทเกยวของกบคาแสดงภาพลกษณ เอกสารทเกยวของกบคาแสดงภาพลกษณ ผวจยไดใชเอกสารทเกยวของประกอบในงานวจย ดงน บรรพต เปรมช (2522) ไดศกษาคาวเศษณและสานวนพดภาษาอสานไว ซงไดรวบรวมคาแสดงภาพลกษณไวหลายคา ตวอยางเชน

1(ก) หมายถงคากรยา (ว) หมายถงคาวเศษณ

14

โตโม หรอ โคโม หมายถงลกษณะหรอการตงอยของสงทใหญ เหนไดชดเจน เชนกระสอบตงโตโมอยบนบาน

ตอมอ หรอ คอมอ หมายถงลกษณะหรอการตงอยของสงทเลก เชน ไหตงตอมอขางทาง โพโวเพเว หมายถงกรยาทหลกหลกลกลนใชกบคนหรอสตวทมขนาดใหญ เชน วววงโพโวเพเวออกจากคอก พอวอแพแว หมายถงกรยาทหลกหลกลกลนใชกบคนหรอสตวทมขนาดเลก ๆ เชน ลกสนขวงพอวอแพแวไปมา 2.2.2 งานวจยทเกยวของกบคาแสดงภาพลกษณ งานวจยทเกยวของกบคาแสดงภาพลกษณ ผวจยไดใชเอกสารทเกยวของประกอบในงานวจย ดงน อดม พรประเสรฐ (2523) ไดศกษาคาวเศษณสองพยางคในภาษาอสาน (อบล) เกยวกบโครงสราง การจดประเภท ตาแหนงหนาท ความหมาย และการใชคาวเศษณสองพยางค โดยเฉพาะในดานความหมาย สามารถจาแนกคาวเศษณตามความหมายไดถง 10 ประเภทคอ

1) ประเภทสอความหมายบอกอาการ เชน [dek5 lI:n6 kin6tin6] เดกวงปรอ [ka2ta:y6 mI:p3 cI:p3phI:p3] กระตายหมอบราบ 2) ประเภทสอความหมายบอกลกษณะรปราง เชน [na:2 Na:m4 pin6win6] หนาสวยจมลม [khon4 nan3 ?uan3 tu?5lu?5] คนนนอวนฉ 3) ประเภทสอความหมายบอกรส เชน [bak2muaN1 som3 pi:t2li:t2] มะมวงเปรยวจด [nam3kI:N1 ca:N1 cew6lew6] นาแกงจดชดๆ

4) ประเภทสอความหมายบอกกลน เชน [sUa2 phay5 ni:3 men5 NI:t2NI:t2] เสอใครนเหมนต ๆ [pa:1 naw1 men5 tUN2tUN2] ปลาเนาเหมนฉง ๆ

5) ประเภทสอความหมายบอกเสยง เชน [dek5 hua5 ?ik4?ik4] เดกหวเราะคก ๆ [lom4 phat4 wi:6wi:6] ลมพดหวว

6) ประเภทสอความหมายบอกแสงส เชน [to:1 dam1 khi:2li:2] ตวดามดหม [daw1 lE:k3 sCN6 sI:N5 miaN4miaN4 ] ดาวฤกษสองแสงระยบระยบ

15

7) ประเภทสอความหมายบอกสณฐาน เชน [ta:1 mon4 miN3kiN3] ตากลมดก [lu:k3 poN6 pI:1 lI:p3sI:p3] ลกโปงแบนแตดแต

8) ประเภทสอความหมายบอกขนาด เชน [sin2 san2 kit4dit4 ] ผาถงสนจ [khon4 su:N5 co:t3lo:t3] คนสงชะลด 9) ประเภทสอความหมายบอกความแนนอน เชน [kin1 khaw2 sI:p3 ?I:1li:5] กนขาวอรอยจรง ๆ [mI:n1 khak4khak4] ใชแน ๆ 10) ประเภทสอความหมายบอกปรมาณ เชน [bak2 sii2da:1 kCCN1 ce:N3phe:N3 yuu3 thE:N4 to? 3] ฝรงกองพะเนนอยบนโตะ [na:m3 hoN2 hCy4 khuay1 ?C? 6cC?6 ] นาขงรอยควายนดหนอย นอกจากนนยงพบวา คาวเศษณสองพยางคจะสอความหมายบอกขนาดใหญ เลก หรอปรมาณมาก นอย ขนอยกบความแตกตางของเสยงสระในคาเหลานน ฉน กวา เซง (2529. 77- 87) ไดเสนอความคดไวในบทความเรอง “สวนเสรมทายคากรยาและคาคณศพทในภาษาจวงหลวเจยง” ภาษาจวงหลวเจยงนเปนภาษาตระกลไทกลมเหนอ ในสวนเสรมทายคาเหลานถาหากวเคราะหดแลวจะเหนวา เสยงสระมความสมพนธกบความหมาย กลาวคอ สระสง / e: / จะใหความหมายออนกวาสระตา / a: / เชน [nam1] ดา [nam1 ne:t7 ne:t7] ดาขา [nam1 na:t7 na:t7] ดามาก ไมสวย นอกจากนสระ / i / ยงสอความหมายในแงบวก และ / a: / สอความหมายในแงลบ เชน

แงบวก แงลบ [man6] มนคง [man6 tiN5 tiN5] [man6 taN5 taN5]

[kjan4] กรน [kjan4 fi5 fi5] [kjan5 fa:u5 fa:u5] วาสนา สดตาสอน (2531) ไดศกษาลกษณะคาซาในภาษาลาวถนภเวยง ในงานวจยนไดแบงคาซาออกเปน 2 ประเภท คอคาซาแทและคาซาเทยม โดยเฉพาะในคาซาเทยมซงเปนคาทซาเพยงบางอยางในหนวยเสยง ซงอาจเปนเสยงพยญชนะ เสยงสระ หรอเสยงวรรณยกตกได เชน ceN5 pheN5 คาซาประเภทนจะแสดงความหมายโดยใชลกษณะทางเสยง มการซาเสยงสระเพอใชสอความหมายของ

16

ขนาดและปรมาณของวตถ คน สตว โดยใชเสยงสระ 3 กลมเสยง คอ 1) กลมเสยงทใชกบขนาดวตถใหญทสดใชสระ / ua, u:, U: / เชน [Ka:N3 cuam4cuam4] เสยงคนหรอสตวใหญเดนในนา [kha:w1 cu:n3phu:n3] ขาวมาก ๆ [dam1 khU:4lU:4] ลกษณะของสตวหรอคนทมขนาดใหญสดามาก 2) กลมเสยงทใชกบขนาดวตถขนาดกลางใชสระ / a , a: , e , e: /

[kha:w1 ca:n3pha:n3] วตถไมใหญนกมความขาวจานวนมาก [me:p4 ce:p5phe:p5] ลกษณะการนอนราบควาหนาของคนทมขนาดไม ใหญนก 3) กลมเสยงทใชกบขนาดวตถขนาดเลกใชสระ /i , i: , I, I:, ia /

[dam1 khim2mim2] วตถกลม ๆ ขนาดเลกมสดา [sii2 kI: 3dI:3] วตถขนาดเลกสนชขนมา

[Ka:w3 ?iat4liat4] สงทเรยวยาวสงและตรง สระทง 3 กลมยงสามารถเปรยบเทยบขนาดของวตถจากระดบใหญทสดถงเลกทสดได 5 ระดบ คอขนาดใหญทสด ขนาดใหญ ขนาดกลาง ขนาดเลก และขนาดเลกทสด

เรณ พวงปน (2534) ไดศกษาเปรยบเทยบลกษณะคาซาภาษาถนนครไทยกบภาษาไทยถนอสาน (ภเวยง) ผลจากการศกษาความหมายคาซาพบวา ความหมายของคาซาประเภทคาซาเทยมในภาษาไทยถนอสานมความสมพนธกบสระ มการจดแบงทเปนระบบแนนอนกวาภาษาถนนครไทย เหตทภาษาถนนครไทยมความหมายสมพนธกบเสยงสระไมคอยเปนระบบเนองจากมอทธพลของภาษาไทยกลางเขาไปปนมาก ตวอยางคาซาประเภทคาซาเทยมของภาษาถนนครไทยทไมคอยเปนระบบ เชน

[?CN2 tCN2] สแดงเรอ ๆ (แกมแดง) [phC:m5 kC:N4kC:y4] ลกษณะทผอมอยางมาก

[la? 4yo:N1toN1teN1] ลกษณะสงของทหอยละโยงโตงเตง สอนศร พลาไชย (2534) ไดศกษาคาวเศษณบอกลกษณะในภาษาถนอสาน อาเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม ในสวนของการศกษาเกยวกบการสอความหมายของคาวเศษณพบวา เสยงสระของคาวเศษณสามารถบงบอกขนาดหรอปรมาณมากหรอนอยของสงตาง ๆ ไดดงน 1) เสยงสระกลางระดบลนตา /a - a:/ จะสอความหมายเกยวกบขนาดใหญทสดหรอปรมาณมากทสด เชน [Ka:w1 kha:t3la:t3] ยาวมากใชกบของขนาดใหญ [ba:n1 pha: 3Ka:3] บานมากใชกบของทมขนาดใหญ [hu: 1 ca:N6pa:N6] รทมขนาดกวางใหญมาก ๆ

17

2) เสยงสระกลางหรอสระหลงทมระดบลนสงกวา จะสอความหมายเกยวกบขนาดใหญกวาหรอปรมาณมากกวาเสยงสระหนาหรอสระหลงทมระดบลนตากวา เชน คาหลก บอกขนาดใหญ/มากกวา บอกขนาดเลก/นอยกวา [san2] (สน) [khu:2 lu:2] [khC: 2lC: 2] [mon5] (กลม) [mU:N3kU:N3] [mCN3kCN3] [hCy2] (หอย) [to:N3to:n3] [tI:N3tI:n3] 3) เสยงสระกลางสวนใหญจะสอความหมายเกยวกบขนาดหรอปรมาณมากกวาสระหนาหลงในระดบเดยวกน เชน คาหลก บอกขนาดใหญ/มากกวา บอกขนาดเลก/นอยกวา [dam1] (ดา) [pU:3pU:3] [pi: 3pi:3] [ba:n1](บาน) [phE: 3wE: 3] [phI: 3wI:3] 4) เสยงสระหลงสวนมากจะสอความหมายเกยวกบขนาดใหญกวาหรอปรมาณมากกวาสระหนาในระดบเดยวกน เชน คาหลก บอกขนาดใหญ/มากกวา บอกขนาดเลก/นอยกวา [sU:6] (เหยยด,ตรง) [khoN3noN3] [khiN3niN3] [lI:n6] (วง) [kon6ton6] [kin6tin6]

ธนานนท ตรงด (2535) ไดศกษาความเปนสากลของสทอรรถลกษณะ(Sound Symbolism)ในภาษาไทเหนอ โดยใชคาแสดงภาพลกษณเปนขอมลในการวเคราะหความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณพบวา เสยงสระสามารถแสดงความสมพนธกบความหมายได กลาวคอ สระหนา / I, e, I / และสระหลง / C / จะบงบอกความหมายในระดบทนอย เชน [lI:N ciN hiN] แดงนดหนอย [ca:N lew le w ] จดนดหนอย [wa*:n lI:m lI:m] หวานไมมากนก [?on jCm jCm ] นมไมมากนก สวนสระหลง / U, E , a, u, o / จะบงบอกความหมายในระดบทมาก เชน [me*n cU*N cU*N] เหมนมาก [lE*N lE@hE@] เหลองมาก [som ta%:p ta%:p] เปรยวจด [xu'n su N muN] ขนมาก [ce'p tho%t tho%t] เจบมาก

18

นอกจากนเสยงพยญชนะตนและพยญชนะทายยงแสดงลกษณะการเคลอนไหวหรอคณสมบตของสงของ แสดงขนาด รปราง และระดบมากนอย สวนเสยงวรรณยกตทเพมหรอลดระดบยงแสดงการเพมระดบดวย ดงตวอยาง พยญชนะตน / l / จะแสดงลกษณะลนไหล เชน [mun lC*t lC*t] ลน มลกษณะลนมาก [khon ma: la:t la:t] คนมา ไมขาดระยะเปนแนวยาว วรรณยกตสง / / จะแสดงการลดระดบ วรรณยกตสง-ตก / / จะแสดงการเพมระดบ เชน [fon phCN joj jo j] ฝน ตก แรงลดลง [fon phCN joj joj] ฝน ตก อยางแรง [fon phCN joj jo j] ฝน ตก แรงขน อมง จาง (2535) ไดศกษาภาพลกษณของสระในอเนกชพยางค (Tallied syllable)ในภาษาถนเตอเปาของภาษาจวงใต พบวา ระบบสระ /e:/ และ / a: / เปนสระทเกดเปนคตรงขามกนและเปนคทตางกนในระดบความสงจะแสดงความหมายภาพลกษณ เลก -ใหญ ตรงขามกน ในตวอยางทยกมานพยางคแรกเปนพยางคหลก พยางคทสองจะเปนอเนกชพยางค เชน

[lop33] to apply with a swap [lop33 le:213] to apply with smaller action [lop33 la:213] to apply with larger action สาหรบสระ / eU / และ / U / จะแสดงภาพลกษณ “ตามสบาย” และ ”ลกษณะพเศษ” ตามลาดบ เชน [ka: 31] to kill [ka: 31 keU31] to kill casually [Nau31] shiny [Nau31 NUt31] shiny as of the fore had

นอกจากนน พยญชนะทาย / –p, –t, –k, –m, –N / ในเอเนกชพยางค ยงเพมความหมายอกดวย ดงตวอยาง ตอไปน

พยญชนะทาย / –p / แสดงการเคลอนไหว เชน [?jap55] to blink [?jap55 ?je:p33] twinkling

19

พยญชนะทาย / –t / แสดงลกษณะ เชน [ba31] flat and low

[ba31 bUt33] short and fat พยญชนะทาย / –k / แสดงการเนนยา เชน [mo:k55] fog [mo:k55 me:k55] rather misty, hazy พยญชนะทาย/–m/ แสดงความรสก [som325] sour [som pje:m325] a senseation of sourness พยญชนะทาย /–N / แสดงขอบเขต เชน [suN52] tall, high [suN52 kha:N52] being high and tall

จากเอกสารและงานวจยทเกยวของกบคาแสดงภาพลกษณ (Expression Word) จะเหนวา การศกษาเรองคาแสดงภาพลกษณไดมการศกษามาบาง แตการเรยกชอตางกน เชน บรรพต เปรมช (2522) เรยกวา “คาวเศษณ” อดม พรประเสรฐ (2523) เรยกวา “คาวเศษณสองพยางค” ฉน กวา เซง (2529) เรยกวา “สวนเสรมทายคากรยา” วาสนา สดตาสอน (2531) เรณ พวงปน (2534) เรยกวา “คาซาเทยม” สอนศร พลาไชย (2534) เรยกวา “คาวเศษณบอกลกษณะ” และ ธนานนท ตรงด (2535) เรยกวา “คาแสดงภาพลกษณ” สาหรบในงานในงานวจยเลมนผวจยจะเรยกวา “คาแสดงภาพลกษณ” ตามงานของ ธนานนท ตรงด เนองจากเปนชอทมความหมายครอบคลมและชดเจน

2.3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการศกษาภาษาไทยถนยโสธร จากการศกษาเอกสารและมงานวจยทเกยวของกบการศกษาภาษาไทยถนยโสธร เทาทสามารถสบคนไดพบเพยงงานวจย 2 เลมคอ

พยอม แพงชาต (2540) ไดวจยเรอง “ภมศาสตรคาศพทภาษาไทยถนในจงหวดยโสธร” ซงพบวา สามารถแบงเขตภาษาถนยโสธรออกไดเปน 2 เขต ไดแก เขตท 1 เปนเขตทใชภาษาไทยถนอสาน ไดแก อาเภอเมอง อาเภอคาเขอนแกว อาเภอมหาชนะชย อาเภอคอวง อาเภอทรายมล อาเภอกดชม อาเภอปาตว กงอาเภอไทยเจรญ (ปจจบนคออาเภอไทยเจรญ) และอาเภอเลงนกทาในเขตพนทตาบลสามคค ตาบลสามแยก ตาบลสวาท ตาบลสรางมง ตาบลศรแกว เขตท 2 เปนเขตทใชภาษาอสานกบภาษาผไทยปะปนกน ไดแก ในเขตอาเภอเลงนกทาในพนทตาบลหองแซง ตาบลกดเชยงหม ตาบลบงคา ตาบลโคกสาราญ และตาบลกดแห

20

บราวน (Brown.1985 : 144, 181) ไดแสดงววฒนาการของภาษาถนยอยภาษาไทยอสาน ในงานวจยเรอง From Ancient Thai to Modern Dialects วา ภาษาไทยถนยอยในกลมภาษาไทยอสานมววฒนาการมาจากภาษาลานชาง และแตกตวเปนภาษายอยถนตาง ๆ ในชวงเวลาทตางกนดงแผนภมตอไปน

แผนภมแสดงววฒนาการของภาษาถนยอยในกลมภาษาไทยอสาน ค.ศ. 1300 1400 1500 1600 1700 1800 1900 หลวงพระบาง หลวงพระบาง แกนทาว ดานซาย เลย

ทรคม เวยงจนทน เวยงจนทน หลมสก คอนสวรรค ชยภม

ลานชาง เวยงจนทน หนองคาย รอยเอด ลาว อบล1

บวใหญ ขอนแกน อดร พนมไพร ศรสะเกษ ทาตม สกลนคร ยอ โคราช

จากแผนภมภาษาในกลมลานชาง บราวนไดแบงออกเปน 3 สายคอ 1) สายหลวงพระบาง บราวนไดแบงออกเปน 4 กลมยอยคอ

1.1) ภาษาหลวงพระบาง

1ภาษาไทยถนยโสธรเปนภาษาไทยถนหนงในกลมภาษาไทยถนอบล ดขอ 2.3.2) ในหนาถดไป

21

1.2) ภาษาแกนทาว 1.3) ภาษาดานซาย 1.4) ภาษาเลย

2) สายเวยงจนทนแบงออกเปน 3 กลมยอยคอ 2.1) ภาษาเวยงจนทนแบงออกเปน 5 กลมคอ 2.1.1) ภาษาทรคม 2.1.2) ภาษาเวยงจนทน 2.1.3) ภาษาหลมสก 2.1.4) ภาษาคอนสวรรค 2.1.5) ภาษาชยภม 2.2) ภาษาหนองคาย 2.3) ภาษาลาวแบงออกเปน 3 กลมยอยคอ 2.3.1) กลมภาษารอยเอด ธวชบร วาปปทม โนนเพชร

2.3.2) กลมภาษาอบล แบงยอยออกไดเปน 5 กลมคอ 2.3.2.1) ภาษาอบล มวงสามสบ ยโสธร คาเขอนแกว (เปนอาเภอหนงในจงหวดยโสธร) ปากเซ สหสขน และปจนตคาม 2.3.2.2) ภาษาบวใหญ

2.3.2.3) ภาษาขอนแกน 2.3.2.4) ภาษาอดร 2.3.2.5) ภาษาพนมไพร

2.3.3) กลมภาษาศรสะเกษ-สรนทรแบงยอยออกเปน 2 กลมยอยคอ 2.3.3.1) ภาษาศรสะเกษ

2.3.3.2) ภาษาทาตม 3) สายสกลนคร แบงออกเปน 2 กลมยอยคอ

3.1) ภาษายอ 3.2) ภาษาโคราช

จากแผนภมการแบงภาษาออกเปนกลมของบราวนดงทยกมาน จะเหนวาภาษาไทยถนยโสธรเปนภาษาไทถนหนงในกลมภาษาอบล ซงนอกจากจะมลกษณะทางวรรณยกตทบราวนใชเปนเกณฑในการจดแบงกลมภาษาไทยถนเปนแบบเดยวกนแลว ลกษณะของเสยงพยญชนะและสระกยงเปนแบบเดยวกนดวย เนองจากเปนภาษาในกลมเดยวกน และมอาณาเขตตดตอกน

22

งานวจยทเกยวของกบการศกษาภาษาไทยถนยโสธรดงทกลาวมาน ผวจยไดใชเปนแนวทางในการกาหนดขอบเขตพนท และแนวทางในการวบรวมขอมลสาหรบการศกษาความสมพนธระหวางเสยงและจานวนพยางคกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธรครงน

บทท 3 ลกษณะทวไปของภาษาไทยถนยโสธร

ภาษาไทยถนยโสธรเปนภาษาไทยถนในสายภาษาลานชาง ทแตกตวเปนภาษาเวยงจนทน ในราว ค.ศ. 1300 ซงภาษาเวยงจนทนไดแตกตวออกเปนภาษาลาว ในราว ค.ศ. 1600 จากนนภาษาลาวกไดแตกตวออกเปนภาษาถนตาง ๆ อกหลายภาษา จนแตกตวออกมาเปนกลมภาษาอบลในราว ค.ศ. 1800 ซงภาษายโสธรกเปนภาษากลมเดยวกบภาษาอบล ตามงานวจยของบราวน (Brown.1985 : 144, 181)1 ภาษาไทยถนยโสธรมระบบเสยง และระบบพยางค ดงน 3.1. ระบบเสยง ระบบเสยงในภาษาไทยถนยโสธรประกอบดวยหนวยเสยงพยญชนะ 20 หนวยเสยง หนวยเสยงสระ 21 หนวยเสยง และหนวยเสยงวรรณยกต 6 หนวยเสยง ดงน 3.1.1 หนวยเสยงพยญชนะ หนวยเสยงพยญชนะ ม 20 หนวยเสยง แบงเปนหนวยเสยงพยญชนะตนและพยญชนะทาย ดงน 3.1.1.1 หนวยเสยงพยญชนะตน 20 หนวยเสยง ไดแก /p/ แทนหนวยเสยงพยญชนะระเบด ไมกอง ไมมลม รมฝปาก /ph/ แทนหนวยเสยงพยญชนะระเบด ไมกอง มลม รมฝปาก /b/ แทนหนวยเสยงพยญชนะระเบด กอง รมฝปาก /t/ แทนหนวยเสยงพยญชนะระเบด ไมกอง ไมมลม ปมเหงอก /th/ แทนหนวยเสยงพยญชนะระเบด ไมกอง มลม ปมเหงอก /d/ แทนหนวยเสยงพยญชนะระเบด กอง ปมเหงอก /c/ แทนหนวยเสยงพยญชนะระเบด ไมกอง ไมมลม เพดานแขง /k/ แทนหนวยเสยงพยญชนะระเบด ไมกอง ไมมลม เพดานออน /kh/ แทนหนวยเสยงพยญชนะระเบด ไมกอง มลม เพดานออน /?/ แทนหนวยเสยงพยญชนะระเบด ไมกอง ไมมลม เสนเสยง /m/ แทนหนวยเสยงพยญชนะนาสก กอง รมฝปาก /n/ แทนหนวยเสยงพยญชนะนาสก กอง ปมเหงอก 1ดรายละเอยดแผนภมแสดงววฒนาการของภาษาถนยอยในกลมภาษาไทยอสาน หนา 20

24

/K/ แทนหนวยเสยงพยญชนะนาสก กอง เพดานแขง /N/ แทนหนวยเสยงพยญชนะนาสก กอง เพดานออน /h"/ แทนหนวยเสยงพยญชนะนาสก - เสยดแทรก กอง เสนเสยง /f/ แทนหนวยเสยงพยญชนะเสยดแทรก ไมกอง ฟนบนรมฝปากลาง /s/ แทนหนวยเสยงพยญชนะเสยดแทรก ไมกอง ปมเหงอก /l/ แทนหนวยเสยงพยญชนะขางลน กอง ปมเหงอก /w/ แทนหนวยเสยงพยญชนะกงสระ กอง รมฝปาก /y/ แทนหนวยเสยงพยญชนะกงสระ กอง เพดานแขง 3.1.1.2 หนวยเสยงพยญชนะทาย 9 หนวยเสยง ไดแก /p/ แทนหนวยเสยงพยญชนะกก ไมกอง ไมมลม รมฝปาก /t/ แทนหนวยเสยงพยญชนะกก ไมกอง ไมมลม ปมเหงอก /k/ แทนหนวยเสยงพยญชนะกก ไมกอง ไมมลม เพดานออน /?/ แทนหนวยเสยงพยญชนะกก ไมกอง ไมมลม เสนเสยง /m/ แทนหนวยเสยงพยญชนะนาสก กอง รมฝปาก /n/ แทนหนวยเสยงพยญชนะนาสก กอง ปมเหงอก /N/ แทนหนวยเสยงพยญชนะนาสก กอง เพดานออน /w/ แทนหนวยเสยงพยญชนะกงสระ กอง รมฝปาก /y/ แทนหนวยเสยงพยญชนะกงสระ กอง เพดานแขง 3.1.2 หนวยเสยงสระ หนวยเสยงสระมทงหมด 21 หนวยเสยงประกอบดวยสระเดยวและสระประสม ดงน 3.1.2.1 หนวยเสยงสระเดยว 18 หนวยเสยง ไดแก /i/ แทนสระ สน หนา สง รมฝปากไมหอ /i:/ แทนสระ ยาว หนา สง รมฝปากไมหอ /e/ แทนสระ สน หนา กลาง รมฝปากไมหอ /e:/ แทนสระ ยาว หนา กลาง รมฝปากไมหอ /I/ แทนสระ สน หนา ตา รมฝปากไมหอ /I:/ แทนสระ ยาว หนา ตา รมฝปากไมหอ /U/ แทนสระ สน กลาง สง รมฝปากไมหอ /U:/ แทนสระ ยาว กลาง สง รมฝปากไมหอ /E/ แทนสระ สน กลาง กลาง รมฝปากไมหอ /E:/ แทนสระ ยาว กลาง กลาง รมฝปากไมหอ /a/ แทนสระ สน กลาง ตา รมฝปากไมหอ

25

/a:/ แทนสระ ยาว กลาง ตา รมฝปากไมหอ /u/ แทนสระ สน หลง สง รมฝปากหอ /u:/ แทนสระ ยาว หลง สง รมฝปากหอ /o/ แทนสระ สน หลง กลาง รมฝปากหอ /o:/ แทนสระ ยาว หลง กลาง รมฝปากหอ /C/ แทนสระ สน หลง ตา รมฝปากหอ /C:/ แทนสระ ยาว หลง ตา รมฝปากหอ 1.2.2 หนวยเสยงสระประสม 3 หนวยเสยง ไดแก /ia/ แทนสระ หนา สง เลอนลง รมฝปากไมหอ /Ua/ แทนสระ กลาง สง เลอนลง รมฝปากไมหอ /ua/ แทนสระ หลง สง เลอนลง รมฝปากไมหอ 3.1.3 หนวยเสยงวรรณยกต หนวยเสยงวรรณยกต มทงหมด 6 หนวยเสยงดงน ตา-ขน ในงานวจยเลมนจะเรยกวาหนวยเสยงวรรณยกตท /1/ ตา-ตก ในงานวจยเลมนจะเรยกวาหนวยเสยงวรรณยกตท /2/ กลาง-ระดบ ในงานวจยเลมนจะเรยกวาหนวยเสยงวรรณยกตท /3/ สง - ขน - ตก ในงานวจยเลมนจะเรยกวาหนวยเสยงวรรณยกตท /4/ สง – ระดบ ในงานวจยเลมนจะเรยกวาหนวยเสยงวรรณยกตท /5/

สง-ตก ในงานวจยเลมนจะเรยกวาหนวยเสยงวรรณยกตท /6/

เขยนเปนตารางไดดงตอไปน

ตาราง 1 แสดงเสยงวรรณยกตในภาษาไทยถนยโสธร A B C DL DS

1 หมา

2 ผา ขาด

3 กน ด

6 ปา บา

ปาด บาด

1 หด ปด บด

4 มอ

5 ไข

นา มาก

5 นก

26

การศกษาในครงนยงพบอกวา นอกจากจะมเสยงวรรณยกตของภาษาผไทยในเขตตาบลกดเชยงหม ตาบลหองแซง ตาบลบงคา ตาบลโคกสาราญ และตาบลกดแห ของอาเภอเลงนกทาแลว ระบบเสยงวรรณยกตในกลมภาษาไทยถนอสานทพบในจงหวดยโสธร ยงสามารถแบงยอยออกได 3 แบบ คอ 1) ระบบเสยงวรรณยกตแบบท 1 เปนระบบเสยงวรรณยกตภาษาไทยถนยโสธร ทพบมากทสด เขตทพบไดแกอาเภอคอวง อาเภอเมองยโสธร อาเภอคาเขอนแกว อาเภอกดชม อาเภอมหาชนะชย อาเภอปาตว อาเภอไทยเจรญ บางสวนของอาเภอเลงนกทา และบางสวนของอาเภอทรายมล เขยนเปนตารางได ดงน ตาราง 2 แสดงระบบเสยงวรรณยกตแบบท 1 A B C DL DS

1 หมา

2 ผา ขาด

3 กน ด

6 ปา บา

ปาด บาด

1 หด ปด บด

4 มอ

5 ไข

นา มาก

5 นก

2) ระบบเสยงวรรณยกตแบบท 2 เปนระบบเสยงวรรณยกตทพบในเขตตาบลทรายมล อาเภอทรายมล มเสยงวรรณยกต 4 แตกตางกนคอ เสยงวรรณยกต 4 ในแบบท 1 เปนเสยงวรรณยกตสง-ขน-ตก แตเสยงวรรณยกต 4 ในระบบเสยงวรรณยกตแบบท 2 เปนเสยงวรรณยกตสง-ขน เขยนเปนตารางไดดงน

27

ตาราง 3 แสดงระบบเสยงวรรณยกตแบบท 2

A B C DL DS 1 หมา

2 ผา ขาด

3 กน ด

6 ปา บา

ปาด บาด

1 หด ปด บด

4 มอ

5 ไข

นา มาก

5 นก

3) ระบบเสยงวรรณยกตแบบท 3 ทพบในเขตตาบลสมผอ อาเภอไทยเจรญ เปนระบบหนวยเสยงวรรณยกตทมเพยง 5 หนวยเสยง เกดการรวมเสยงวรรณยกตขนในชอง A 123 เปนเสยงวรรณยกต ตา-ขน ดงนนจงไมมเสยงวรรณยกตกลาง-ระดบ เหมอนกบวรรณยกตในแบบท 1 และแบบท 2 และคาตาย ในชอง DL และ DS 123 มเสยงวรรณยกตเดยวกน และออกเสยงเหมอนกบเสยงวรรณยกตขนในชอง A 123 เขยนเปนตารางไดดงน

ตาราง 4 แสดงระบบเสยงวรรณยกตแบบท 3

A B C DL DS 2 ผา

ขาด

1 หมา กน ด

5 ปา บา

ปาด บาด

1 หด ปด บด

3 มอ

4 ไข

นา มาก

4 นก

สทสญลกษณทใชแทนหนวยเสยงวรรณยกตในงานวจยเลมน จะใชสทสญลกษณทใชแทนเสยงวรรณยกตในแบบท 1 เพราะเปนระบบเสยงวรรณยกตทมผใชมากทสดและใชกนในทกเขตอาเภอ ในจงหวดยโสธร

28

3.2. ระบบโครงสรางพยางค ภาษาไทยถนยโสธร เปนภาษาถนหนงในกลมภาษาไทยถนอสาน ซงวไลศกด กงคา (2544 : 50) ไดอธบายเกยวกบโครงสรางพยางคในภาษาไทยถนอสานไววา โครงสรางพยางคหลกในภาษาไทยถนอสานม 3 แบบคอ โครงสรางคาพยางคเดยว โครงสรางคาสองพยางค และโครงสรางคาสามพยางค ดงน 3.2.1 โครงสรางคาพยางคเดยว โครงสรางพยางคในภาษาไทยถนอสาน ประกอบไปดวยพยญชนะตนเดยวเสมอ ใจกลางพยางคเปนเสยงสระ พยญชนะทายอาจมหรอไมมกได และทกพยางคตองมเสยงวรรณยกต โครงสรางคาพยางคเดยวม 3 แบบได แก cvvT cvcT และ cvvcT ดงตวอยางตอไปน 1) cvvT เชน [h"Ua4] “เรอ” [Nua4] “วว” 2) cvcT เชน [don3] “นาน” [h"et5] “ทา” 3) cvvcT เชน [?E:n6] “เรยก” [kuay6] “กลวย” 3.2.2 โครงสรางคา 2 สองพยางค โครงสรางคา 2 พยางคม 10 แบบไดแก cvT cvvT, cvvT cvvT, cvT cvvcT, cvvT cvvcT, cvT cvcT, cvcT cvcT, cvvcT cvcT, cvvcT cvvcT, cvcT cvvT, และ cvvcT cvvT ดงตวอยาง 1) cvT cvvT เชน [ka2 bUa6] “ผเสอ” [sa2 ?E :1] “สะอก” 2) cvvT cvvT เชน [si:1 da:3] “ฝรง” [kC:3 lC:4] “โกรง,เกราะ” 3) cvT cvvcT เชน [ka2 thE:n4] “ไมพอ,กง” [ka2 pC:m3] “กงกา” 4) cvvT cvvcT เชน [ta:3 pa:t2] “ตวปาด” [?i:3 h"I:N6] “อแรง” 5) cvT cvcT เชน [ka2 buN3] “กระบง” [ka2 cCN3] “ทพพ”

29

6) cvcT cvcT เชน [siN4 khay4] “ตะไคร” [caN3h"ay4] “จญไร” 7) cvvcT cvcT เชน [pa:n3 doN3] “ประดง” [mI:N4 Naw4] “แมงปองชาง” 8) cvvcT cvvcT เชน [cC:n3 fC:n4] “พงพอน” [?C:n3 sC:n4] “ปลาบปลม” 9) cvcT cvvT เชน [dak5 dI:6] “ดกแด” [khan4 thI:4] “คนนา” 10) cvvcT cvvT เชน [cC:m3 hI:1] “จอมแห” [liam2 ta:3] “แสงสะทอนเขาตา” 3.2.3 โครงสรางคา 3 พยางค โครงสรางคา 3 พยางคม 7 แบบไดแก c v T c v c T c v v T, c v T c v v c T c v v T, cvcT cvT cvcT, cvcT cvT cvvcT, cvcT cvT cvvT, cvvcT cvT cvvT, cvT cvvcT cvcT ดงตวอยาง 1) cvT cvcT cvvT, เชน [ka2 dan3 kha:1] “ไขดน” 2) cvT cvvcT cvvT เชน [ka2 bo:N3taa3] ”เบาตา” 3) cvcT cvT cvcT เชน [sak1 ka2 lan4] “ตาขาว” 4) cvcT cvT cvvcT เชน [sak1 ka2 thiam4] ”ตลงกา” 5) cvcT cvT cvvT เชน [saN1 ka2 li:4] “ศษยวด” 6) cvvcT cvT cvvT เชน [ha:t6 tha4 na:4] “อาราธนา” 7) cvT cvvcT cvcT เชน [ka2 bC:N3 pet5] “ตะบองเพชร” โครงสรางพยางคหลกทง 3 แบบนผวจยจะไดนาไปประยกตใชในการเกบและบนทกขอมลคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธรตอไป ระบบเสยงพยญชนะและระบบเสยงสระทนาเสนอในบทนผวจยจะนาไปใชในการบนทกขอมลคาแสดงภาพลกษณทปรากฏในภาษาไทยถนยโสธร สวนหนวยเสยงวรรณยกต ผวจยจะใชหนวยเสยงวรรณยกตแบบท 1 เพราะเปนหนวยเสยงวรรณยกตทใชกนแพรหลายมากทสดในจงหวดยโสธร และโครงสรางพยางคปรบใชตามงานวจยของวไลศกด กงคา(2544 : 50-53) ในการบนทกขอมลคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร

บทท 4 การปรากฏรวมของคาแสดงภาพลกษณ

การปรากฏรวมของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร ผวจยไดศกษาวเคราะหเปน 3 ประเดน ไดแก หมวดคาทคาแสดงภาพลกษณปรากฏรวม เงอนไขการปรากฏรวมของคาแสดงภาพลกษณ และคาแสดงภาพลกษณทปรากฏตามจานวนพยางค ดงรายละเอยดตอไปน 4.1 หมวดคาทคาแสดงภาพลกษณปรากฏรวม ผลการศกษาหมวดคาทปรากฏรวมกบคาแสดงภาพลกษณพบวา ม 3 หมวดคา คอ หมวดคานาม หมวดคากรยา และหมวดคาวเศษณ ดงน 4.1.1 การปรากฏรวมกบหมวดคานาม คาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมกบหมวดคานามมนอยมากเมอเทยบกบคากรยาและคาวเศษณ จากขอมลคาแสดงภาพลกษณทงหมด 705 คา ปรากฏ 81 คา คดเปน 11.48% โดยคาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมกบคานามจะทาหนาทขยายคานาม หรออาจบอกลกษณะ ขนาด รปราง และเนนยาความหมายใหกบคานาม เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ

[h"uu4] “ร” [ciN5piN5] รขนาดเลกกลมอยางเขมแทง [cIN5pIN5] รขนาดเลกรอยางมดแทง [coN5poN5] รกลมขนาดใหญ, ขอบกลม [cU:N5pU:N]5 รกลมขนาดใหญมาก [ca:N5pa:N5] รขนาดใหญเปดกวาง [sI:5wI: 5] รขนาดเลกรแสงผานไดเลกนอย [sC:5wC: 5] รขนาดเลกกลมแสงผานได

[sU:5wU:5] รกลมขนาดใหญแสงผานได [so: 5wo: 5] รกลมขนาดใหญมากแสงผานได [khI:w2] “ฟน” [ki:k6si:k6] ฟนซเลกถและแหลม [ka:k6sa:k6] ฟนซใหญหาง [kuak6suak6] ฟนซใหญและเหยน [na:2] “ใบหนา” [pIn5wIn5] ใบหนาเลก ๆ จมลมนารก [pEn5wEn5] ใบหนาขาวใหญและกลม

31

[si:k5li:k5] ใบหนาเลกแหลมมาก [se:k6le:k6] ใบหนาใหญยาว [me: 6h"e: 6] ใบหนาใหญบดบง [kC:k6wC:k6] ใบหนาเลกกลมขาววอก 4.1.2 การปรากฏรวมกบหมวดคากรยา คาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมกบหมวดคากรยาพบมจานวนมากทสดจากขอมลคาแสดงภาพลกษณทงหมด 705 คา ปรากฏ 381 คา คดเปน 54.04% โดยคาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมกบคากรยา จะทาหนาทขยาย หรออาจบอกลกษณะ ขนาด รปราง และเพมความหมายใหกบกรยา เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [ten6] “กระโดด” [dIN5dIN5] ตวขนาดเลกมากกระโดด [dCN5dCN5] ตวขนาดเลกกระโดดไมสงนก [doN5doN5] ตวขนาดใหญกระโดดสงมาก [dCN5dIN5] ตวขนาดเลกกระโดดสงตาไมเทากน [doN5deN5] ตวขนาดใหญกระโดดสงตาไมเทากน

[yU:n3] “ยน” [thi:6li::6] มขนาดเลกและยนตรงมาก [thI:6lI:6] มขนาดเลกและยนเชดหนา

[thE:6lE:6] มขนาดสงใหญและยนนง [kC:5sC:5] มขนาดเลกและยนกมเลกนอย

[ko:5so: 5 ] มขนาดสงใหญและยนกมมาก [kC?5cC? 5] ยนยอขาหลงคอมเลกนอย [ko?5co? 5] ยนยอขาหลงคอมมาก 4.1.3 การปรากฏรวมกบหมวดคาวเศษณ คาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมกบหมวดคาวเศษณพบมจานวนมากเปนอนดบท 2 จากขอมลคาแสดงภาพลกษณทงหมด 705 คา ปรากฏ 243 คา คดเปน 34.64 % โดยคาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมกบคาวเศษณ จะทาหนาทขยาย หรออาจบอกลกษณะ ขนาด รปราง และเพมความหมายใหกบคาวเศษณ เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ

[lUaN1] “เหลอง” [?I:6 h"I:6] เหลองแหง ๆ [?E: 6 h"E: 6] เหลองเขมมาก

32

[?I? 5mI? 5] เหลองซด [?E? 5mE? 5] เหลองซดมาก [?Cy 5 h"Cy5] เหลองเลกนอย จาง ๆ [?uy5h"uy5] เหลองมาก [?uay5h"auy5] เหลองเขมสวยงามมาก [kha:w1] “ขาว” [pIn5wIn5] ขาวสวยจมลม [pEn5wen5] ขาวสวยงามนารก [co:k6pho:k6] ขาวเปนหยอม ๆ เหมอนเหดโคน [ca:k6pha:k6] ขาวเตมไปหมด [cu:n5phu:n5] ขาว อวบ หนา [ca:n5pha:n5] ขาวสะอาดสวางไสว สวยงาม [?Em5tE:m5] ขาวซดไมสดใส [?Uak6lUak6] ขาวไมสดใสไมสะอาด (ไมซก) [ma:p6ma:p6] ขาวสะทอนแสงละลานเตมไปหมด

4.2 เงอนไขการปรากฏรวมของคาแสดงภาพลกษณ ผลการศกษาเงอนไขการปรากฏรวมของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธรพบวาม 3 ลกษณะดวยกนคอ คาแสดงภาพลกษณทปรากฏเฉพาะกบคาหลกคาเดยว คาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมกบคาหลกทมความหมายคลายกนหรอไปในทานองเดยวกน คาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมกบคาหลกไดหลายคา โดยไมมความหมายคลายกนหรอไปในทานองเดยวกน 4.2.1 คาแสดงภาพลกษณทปรากฏเฉพาะกบคาหลกคาเดยว คาแสดงภาพลกษณทปรากฏเฉพาะในคาหลกคาเดยวน จะไมปรากกฎรวมกบคาหลกคาอนอก เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [lUaN1] “เหลอง” [?uay5h"uay5] เหลองอราม [la:y4] “ลาย” [tha:m5tha:y5] ลายพรอย [men1] “เหมน” [NI:t2NI:t2] กลนเหมนนด ๆ โชยมาเปนระยะ

[say1] “ใส” [tiN2liN2] ใสแจว [?I: 1] “แอน” [?IN 2thIN2] แอนนดหนอย ถาหากเจาของภาษาพดเฉพาะคาแสดงภาพลกษณ โดยไมมคาหลก คาแสดงภาพลกษณนนยงจะมความหมายองไปถงคาหลกโดยปรยาย เชน

33

คาแสดงภาพลกษณ [?uay5h"uay5] จะหมายถง เหลองอราม (องสเหลอง) [tha:m5tha:y5] จะหมายถง ลายพรอย (องลกษณะลาย) [NI:t2NI:t2] จะหมายถง กลนเหมนนด ๆ (องกลนเหมน) [tiN2liN2] จะหมายถง ใสแจว (องความใส) [?IN 2thIN2] จะหมายถง แอนนดหนอย (องลกษณะแอน) 4.2.2 คาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมกบคาหลกทมความหมายคลายกนหรอไปในทานองเดยวกน คาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมกบคาทมความหมายคลายกนหรอไปในทานองเดยวกนน จะสามารถใชคาแสดงภาพลกษณคาเดยวกน ขยายคาหลกทมความหมายคลายกนหรอไปในทานองเดยวกนได เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [Ka:n4,h"Cy2]“ยาน,หอย” [tCN5lIN5 ] ของขนาดเลกหยอนลงแกวงไปมา [tCN5tC:n6] ลกษณะสนยาวไมเทากนหยอนลง

[toN5le:N5] ของลกษณะสนยาวไมเทากน หยอนยานลง

[toN5to:n6] ของขนาดใหญมากลกษณะสน ยาวไมเทากนหยอนลง [sak5, san5] “ชก,สน” [NIk5NIk5] อาการกระตกทเรวมาก [NCk5NCk5] อาการสนหรอชกเบา ๆ [Nok5Nok5] อาการสนหรอชกแรงแตชา [Nak5Nak5] อาการสนทแรงและเรวมาก จากตวอยางจะเหนไดวาอาการยานกบอาการหอย หรอ อาการชกกบอาการสน มลกษณะทคลายคลงกนมากจงสามารถใชคาแสดงภาพลกษณกลมเดยวกนขยายได 4.2.3 คาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมกบคาหลกไดหลายคา ทไมมความหมายคลายกนหรอไปในทานองเดยวกน คาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมกบคาหลกไดหลายคา ทไมมความหมายคลายกนหรอไปในทานองเดยวกนน เปนคาแสดงภาพลกษณทพบไดคอนขางมากในภาษาไทยถนยโสธร ถงแมวาคาหลกจะมความหมายแตกตางกนกตามแตถาหากมรปราง ลกษณะ หรอทาทางทคลายคลงกนกสามารถใชคาแสดงภาพลกษณคาเดยวกนขยายได ซงคาแสดงภาพลกษณประเภทนมลกษณะคลายคาวเศษณมาก เชน

34

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [khon1] “ขน” [ka:k6sa:k6] ขนแขงและเสนใหญมาก [Ka:1] “สาก” [ka:k6sa:k6] สากและแขงมาก [khIw2] “ฟน” [ka:k6sa:k6] ฟนซใหญและมจานวนมาก [khI:N1] “แขง” [ka:k6sa:k6] แขงกระดางและสาก แตอยางไรกตาม ในความรสกของเจาของภาษา ลกษณะของ ka:k6sa:k6 นนแสดงถงลกษณะทสาก กระดางมาก และมจานวนมาก การทคาหลก [khon1], [Ka:1], [khIw2] และ [khI:N1] ใชคาแสดงภาพลกษณ [ka:k6sa:k6] ขยายนนจะตองมลกษณะบางประการดงกลาวรวมกน 4.3 ลกษณะคาแสดงภาพลกษณทปรากฏตามจานวนพยางค ผลการศกษาลกษณะคาแสดงภาพลกษณทปรากฏตามจานวนพยางคพบปรากฏ 3 ลกษณะคอ คาแสดงภาพลกษณพยางคเดยว คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางค และคาแสดงภาพลกษณ 4 พยางค

4.3.1 คาแสดงภาพลกษณพยางคเดยว คาแสดงภาพลกษณพยางคเดยวในภาษาไทยถนยโสธร เปนคาแสดงภาพลกษณทปรากฏนอยทสด และจะปรากฏรวมเฉพาะกบหมวดคากรยาและหมวดคาวเศษณเทานน จากขอมลคาแสดงภาพลกษณทงหมดจานวน 705 คา ปรากฏจานวน 50 คา คดเปน 7.09% เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [ten6] “เตน” [dCN5] กระโดดหยอย [lom6] “ลม” [thuan5] ลมลงทนทและรวดเรว [h"Cn6] “รอน” [wU:5] รอนวาบ [lI:m1] “แหลม” [pit5] แหลมเปยบ คาแสดงภาพลกษณพยางคเดยวมกจะสอความหมายถงลกษณะทมาก กะทนหน หนกแนน และรวดเรวกวาคาแสดงภาพลกษณ 2 พยางค และ 4 พยางค 4.3.2 คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางค คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคในภาษาไทยถนยโสธร เปนคาแสดงภาพลกษณทปรากฏมากทสดจากคาแสดงภาพลกษณทงหมด 705 คา ปรากฏ 593 คา คดเปน 84.11% แบงออกเปน 2 ประเภทใหญ ๆ ดงน

35

4.3.2.1 คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคทมลกษณะเปนคาซาทงคา คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคทมลกษณะเปนคาซาทงคา เปนคาแสดงภาพลกษณทปรากฏมากเปนอนดบ 2 จากขอมลคาแสดงภาพลกษณทงหมด 705 คา ปรากฏ 196 คา คดเปน 27.80%เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ

[Ka:N5] “เดน” [way5way5] ตวขนาดเลกเดนกาวขาเรวมาก [kC:y6kC:y6] ตวขนาดเลกเดนชา ๆ เรอย ๆ [ko:y6ko:y6] ตวขนาดใหญเดนชามาก [ten6] “กระโดด” [dIN5dIN5] ตวขนาดเลกมากกระโดดเรว [dCN5dCN5] ตวขนาดเลกกระโดดเรว [doN5doN5] ตวขนาดใหญกระโดดชาและสง [lay1] “ไหล” [lit5lit5] ไหลเรวมปรมาณนอย

[lUt5lUt5] ไหลแรงมปรมาณมาก [cC:k6cC:k6] ไหลเบามปรมาณนอย ๆ

[co:k6co:k6] ไหลแรงและตกจากทสง [ca:k6ca:k6] ขนาดกวางใหญและไหลแรงมาก

คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคทมลกษณะเปนคาซามกแสดงลกษณะของอาการ หรอการเลยนเสยงธรรมชาต

4.3.2.2 คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคทมลกษณะเปนคาซาบางสวน คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคทมลกษณะเปนคาซาบางสวน เปนคาแสดงภาพลกษณท

ปรากฏมากทสด จากขอมลคาแสดงภาพลกษณทงหมด 705 คา ปรากฏ 397 คา คดเปน 56.31% เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [nC:n4] “นอน” [?IN 5lIN5] ตวขนาดเลกนอนเหยยด

[pCN5NCN5] ตวขนาดเลกนอนค [leN5NeN5 ] ตวขนาดใหญนอนเหยยด

[mI:p2]“หมอบ,ตดพน” [cI:p6pI:p6] ตวขนาดเลกหมอบตดพน [h"Cy2] “หอย” [tCN5lIN5] ของชนเลก ๆ หอยแกวงไปมา

[toN5le:N5] ของชนใหญ หอยแกวงไปมา [toN5to:n6] ของชนใหญหนกมากหอยอย คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคทมลกษณะเปนคาซาบางสวนน สวนมากมกจะบอกทงลกษณะ ทาทาง อาการ และปรมาณของคาทมาขยาย

36

4.3.3 คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางค คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคทพบในภาษาไทยถนยโสธร มจานวนนอยจากขอมลคาแสดงภาพลกษณทงหมด 705 คา ปรากฏ 62 คาคดเปน 8.79%โดยสวนมากมกปรากฏหลงคาวา [pen3] “เปน”, [khU:4] “คอ”, [het5] “ทา” บางครงการปรากฏของคาแสดงภาพลกษณประเภทน จะไมปรากฏคาหลก ดงตวอยางตอไปน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [pen3] “เปน” [?i:5lUt6thU:t2thaw6] เปนลกษณะทอกทกครกโครม [khU:4] “คอ” [ma2NC:4ma2NCN6] ลกษณะทคดงอไมเปนระเบยบ [h"et5] “ทา” [ka2KU:t6ka2Ka:t6] ลกษณะทอดอาดยดยาด

[ma2nUN4ma2nUt6] ลกษณะทพวพนหรอพลวล คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคน มกมความหมายไปในลกษณะทไมเรยบรอย วนวาย หยาบคาย โครมคราม ระโยงระยาง เรอยเปอย หรอฉกละหก สวนมากสอความหมายไปในทางทไมคอยดนก ในการใชคาแสดงภาพลกษณ 4 พยางค เจาของภาษามกละคาหลก เพราะสถานการณการใชคาแสดงภาพลกษณประเภทนผพดกบผฟงมกอยในสถานการณเดยวกน คออาจไดเหน ไดยน ไดกลน รสก หรออาจประสบในเหตการณเดยวกน ดงนนเมอพดคาแสดงภาพลกษณประเภทนขนมาแมไมมคาหลก ผฟงกสามารถเขาใจได เชน คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางค ความหมาย [ma2lam5Kam5Ka:N5] ระโยงระยางไมเรยบรอย [ka2ca:k2ya:k2ya:y3] กระจดกระจาย [ma2lauy2ma2la:y2] หลบ ๆ เลยง ๆ ไมเอาการเอางาน [ma2lIm4ma2tIm3] ไมจรงจงไมรบผดชอบ จากการศกษาการปรากฏรวมของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร สามารถสรปไดวา

ในหมวดคาทปรากฏรวม คาแสดงภาพลกษณสามารถปรากฏรวมได 3 หมวดคา คอ หมวดคานาม หมวดคากรยา และหมวดคาวเศษณ ในเงอนไขการปรากฏรวมมเงอนไขการปรากฏรวมได 3 ลกษณะดวยกน คอ คาแสดงภาพลกษณทปรากฏเฉพาะกบคาหลกคาเดยว คาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมในคาหลกทมความหมายคลายกนหรอไปในทานองเดยวกน คาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมกบคาหลกไดหลายคา โดยไมมความหมายคลายกนหรอไปในทานองเดยวกน ในลกษณะคาแสดงภาพลกษณทปรากฏตามจานวนพยางค พบปรากฏ 3 ลกษณะคอ คาแสดงภาพลกษณพยางคเดยว คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางค และคาแสดงภาพลกษณ 4 พยางค

บทท 5 ความสมพนธระหวางเสยงและจานวนพยางคกบความหมายของคาแสดง

ภาพลกษณ

ความสมพนธระหวางเสยงและจานวนพยางคกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณน ผวจยนาเสนอเปน 2 ลกษณะ คอ ความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย และความสมพนธระหวางจานวนพยางคกบความหมาย ดงรายละเอยดตอไปน

5.1 ความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย ผลการศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายในภาษาไทยถนยโสธรน พบวาม 3 ลกษณะ ไดแก ความสมพนธระหวางเสยงพยญชนะกบความหมาย ความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมาย และความสมพนธระหวางเสยงวรรณยกตกบความหมาย ดงน 5.1.1 ความสมพนธระหวางเสยงพยญชนะกบความหมาย ความสมพนธระหวางเสยงพยญชนะกบความหมายในภาษาไทยถนยโสธรน พบวาเสยงพยญชนะเมอปรากฏตนพยางคและทายพยางคไมแสดงความหมายตางกนในคาแสดงภาพลกษณมากนก เพยงแตตางกนทแสดงความหมายไดมากหรอนอยเทานนเอง ดงนนจงสามารถแบงกลมพยญชนะทสมพนธกบความหมายออกไดเปน 4 กลม คอ กลมพยญชนะระเบด กลมพยญชนะนาสก กลมพยญชนะเสยดแทรก และกลมพยญชนะกงสระและพยญชนะขางลน ดงน 5.1.1.1 ความสมพนธระหวางเสยงพยญชนะระเบดกบความหมาย ความสมพนธระหวางเสยงพยญชนะระเบดกบความหมายสามารถจาแนกออกไดเปน 3 ลกษณะ ไดแก กลมพยญชนะเสยงไมกอง ไมมลม กลมพยญชนะเสยงไมกอง มลม และกลมพยญชนะเสยงกอง 1) กลมพยญชนะเสยงไมกอง ไมมลม กลมเสยงพยญชนะไมกองไมมลมน ไดแก /p/ /t/ /c/ /k/ และ /?/ ซงพยญชนะกลมน แสดงความหมายรวมกน คอแสดงความหมายในลกษณะหยด ชะงก เปนจงหวะ หวนแขง และไมตอเนอง แมวาจะมบางเสยงทปรากฏเปนไดทงพยญชนะตนและพยญชนะทายแตการแสดงความหมายกไมตางกนมากนก ดงตวอยางตอไปน ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยงพยญชนะ /p/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [KC:y6] “ยอย” [pCk5pCk5] หยดเลกและหยดลงเรว [yim6] “ยม” [pEy6pEy6] ยมกวางคาง

38

[com5] “บน” [mup5mup5] บนขมบขมบ [liam2] “เลอม” [Ka:p6Ka:p6] เลอมระยบระยบ ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยงพยญชนะ /t/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [khuan4] “ควน” [tuat2tuat2] ควนเปนกอน ๆ พวยพงขนเปนระยะ ๆ [yCn5] “หยอน” [tCN5tCn6] ของขนาดเลกหยอนแกวงไปมา [KC:y6] “ยอย” [ya:t2ya:t2] ยอยทละหยดไมขาดสาย ไมขาดตอน [san2] “สน” [kit5lit5] สน เรยว กด และเลก ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยงพยญชนะ /c/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [puat2] “ปวด” [ciw6ciw6] ปวดแปลบ ๆ [Kam2] “เคยว” [cua?5cua? 5] เคยวเสยงดงมากเปนจงหวะ [waw6] “พด” [ci:5cC:y6] พดเบาแรงสลบกนไป [cuay6cuay6] พดชา ๆ เนบ ๆ ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยงพยญชนะ /k/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [ko:n3] “กรน” [kC:k6kC:k6] กรนครอก ๆ [Ka:N5] “เดน” [kom5ko? 5] ตวใหญเดนเขยกหลงคอม [Naw1] “เหงา” [sCk5mCk5] นงเหงาคอตก [kon5] “ขด” [cCk5cCk5] ขดไมแรงแตเรว ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยงพยญชนะ /?/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [h"C:N6] “รอง” [?u:k 6?u:k6] รองดงเปนจงหวะ [la:y4] “ลาย” [?a:m5?a:y5] ลายเปนตอน ๆ [Ka:N5] “เดน” [kho?5yo? 5] เดนกระเผลก ๆ [yCn5] “หยอน” [te?5se?5] หยอนลง ๆ จากตวอยางจะเหนไดวาเสยงพยญชนะกลมนไมวาจะปรากฏตนพยางคหรอทายพยางคลวนแสดงความหมายในลกษณะหยด ชะงก เปนจงหวะ และไมตอเนอง ในลกษณะใดลกษณะหนงเสมอ

39

2) กลมพยญชนะเสยงไมกอง มลม กลมเสยงพยญชนะไมกอง มลม ไดแก /ph/ /th/ และ /kh/ เสยงพยญชนะกลมนจะแสดงความหมายในลกษณะทหนกแนน แผออก และแผซาน ดงตวอยางตอไปน ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยงพยญชนะ / ph / คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [h"ak1] “หก” [phuat6phuat6] เสยงหกดงพรวด,หกแรงมาก [men1] “เหมน” [phU:N5phU:N5] เหมนต ๆ แผไปทว [bin3] “บน” [phUp5phUp5] บนพบ ๆ ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยงพยญชนะ / th / คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [san5] “สน” [thua4thua4] สนสะทานไปทงตว,สนแรงมาก [ko:n3] “กรน” [thuan5thuan5] กรนพนลมออกมา [la:y4] “ลาย” [tha:m5tha:y5] ลายพรอยทวทงตว ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยงพยญชนะ / kh / คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [h"I:N2] “แหง” [khEn5khEn5] แหงมาก แผไปทกท [kho:p2kho:2] แหงมากจนแตกระแหง [kha:t2] “ขาด” [khuak5khuak5] ขาดควาก ๆ จากตวอยางจะเหนไดวาพยญชนะกลมนแสดงความหมายออกมาในทางเดยวกน นนคอแสดงความหนก แผซาน ทเปนเชนนกเพราะวา พยญชนะกลมนเมอออกเสยงจะมลมออกมาดวย ทาใหเสยงทไดมลกษณะหนก การแสดงความหมายจงแสดงลกษณะทหนก แผซาน และมาก ซงความหมายทเสยงพยญชนะแสดงออกสมพนธกบลกษณะการออกเสยง 3) กลมพยญชนะเสยงกอง กลมเสยงพยญชนะเสยงกอง ไดแก /b/ และ /d/ เสยงพยญชนะกลมนแสดงความหมายในลกษณะรวมกนคอ สน กระตก และเคลอนไหว ดงตวอยางตอไปน ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยงพยญชนะ /b/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [san5] “สน” [bam6bam6] สนกระตกเรวและแรง [h"a:w2] “วง,คะนอง” [bUm6bUm6] วงเรวเปนจงหวะยาว [bC:n6] “ปลาฮบ” [bua?5ba?5] ปลาฮบเปนจงหวะรวดเรว

40

ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยงพยญชนะ /d/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [san5] “สน” [dit5dit5] สนรวและเรว [din6] “ดน” [dup5dup5] ดนกระตกแรงและเรว [ten6] “เตน” [dIN5dIN5] ตวขนาดเลกกระโดดเรว ๆ จากตวอยางจะเหนไดวาพยญชนะกลมนจะแสดงความหมายออกมาในลกษณะเดยวกนนนคอ แสดงความหมายในลกษณะทสน กระตก และเคลอนไหว ทเปนเชนนกเพราะวาเวลาออกเสยงพยญชนะ /b/ และ /d/ ฐานกรณจะปดสนทแลวจงเปดใหลมผานออกมาอยางสะดวกพรอมกบการสนของเสนเสยง เสยงทไดจงมลกษณะกองและสน จงทาใหสอความหมายไปในทางทกระตก สน และแสดงการเคลอนไหว ซงความหมายทเสยงพยญชนะแสดงออกสมพนธกบลกษณะการออกเสยง 5.1.1.2 ความสมพนธระหวางเสยงพยญชนะนาสกกบความหมาย พยญชนะนาสก ไดแก /m/ /n/ /K/ /N/ และ /h"/ พยญชนะกลมนจะแสดงความหมายรวมกน คอมลกษณะทเลอนไหล ตอเนอง และสน แมวาจะมบางเสยงทปรากฏไดทงเปนพยญชนะตนและพยญชนะทาย แตการแสดงความหมายกไมตางกนมากนก ดงตวอยางตอไปน ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยงพยญชนะ /m/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [liam2] “เลอม” [mI:p6mI:p6] เลอมระยบระยบ [com5] “บน” [mu:m5mu:m5] บนเรอย ๆ ไมหยด [Kok5] “ยก” [wI:m5wI:m5] ยกขนเบาหวว [h"ua1] “หวเราะ” [Kum6Kum6] ยมละมน

ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยงพยญชนะ /n/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [din6] “ดน” [nIw5nIw5] ดนเรอย ๆ ไมหยด [Ka:N5] “เดน” [nE:p6nE:p6] เดนเนบชาแตเรอย ๆ [lI:n5] “วง” [kin5kin5] วงเรวตอเนองไปเรอย ๆ [bin3] “บน” [wEn5wEn5] บนรอนขนลง ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยง /K/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [h"ay2 “รองไห” [KUm4 KU? 5] รองไหนาตาคลอ [KC:y6] “ยอย” [Ka:m4 Ka:N5] ยอยระโยงระยาง

41

[puat2] “ปวด” [Kit5 Kit5] ปวดเบา ๆ เรอย ๆ [yen3] “เยน” [Kiap6 Kiap6] เยนยะเยอก ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยง /N/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [kin3] “กน” [Nip5 Nip5] กนเรวๆ ไมหยด [men1] “เหมน” [tUN2 tUN2] เหมนโชยมาเปนระยะ [fC:n6] “ฟอน” [ya:N5 ya:N5] ฟอนเรอย ๆ ไมหยด [Ka:N5] “เดน” [NuaN6 NuaN6] เดนงวน ๆ ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยง /h/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [khuan4] “ควน” [h"in5h"in5] ควนขนนอยลอยบาง ๆ อยางควนธป [h"ua1] “หวเราะ” [h"In5h"In5] หวเราะเรอย ๆ อยางอารมณด [men1] “เหมน” [h"uat6h"uat6] เหมนโชยเปนระยะ [h"uay5h"uay5] เหมนโชยมาเรอย ๆ จากตวอยางทยกมาจะเหนวาหนวยเสยงพยญชนะเสยงนาสก/m/ /n/ /K/ /N/ และ /h"/ มกจะสอความหมายในลกษณะเดยวกน คอ แสดงความตอเนอง เลอนไหล ถาหากอธบายตามลกษณะการออกเสยงของพยญชนะตนกลมน จะเหนวาเวลาออกเสยงมการกกลมทฐานกรณกอน จากนนจงปลอยใหลมบางสวนผานขนจมก ในขณะเดยวกนเสนเสยงกสน เสยงทเปลงออกมาจงมลกษณะทสน กอง เลอนไหล และตอเนอง ความหมายทเสยงพยญชนะแสดงออกจงสมพนธกบลกษณะการออกเสยง 5.1.1.3 ความสมพนธระหวางเสยงพยญชนะเสยดแทรกกบความหมาย พยญชนะเสยดแทรกไดแก /f/ และ /s/ พยญชนะกลมนจะแสดงความหมายรวมกน คอแสดงความหมายไปในลกษณะท เบา คอย ๆ แทรกออกมา และความระนาบ ดงตวอยาง ตอไปน ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยง /f/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [pu3] “ป” (ลาด) [lI:t6fIt6] แบนราบ [la:t6fa:t6] แบนราบแนวยาว

42

ตวอยางการแสดงความหมายของหนวยเสยง /s/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [KCy6] “ยอย” [sa?5sa?5] ลกษณะการยอยของเหงอทคอย ๆ ผด ออกมาเรอย ๆ [ta:3] “ตา” [sE:m6sE:m6] ตาคอย ๆ ปรอลงจะหลบ [tok1] “(ฝน)ตก” [sI:t5sI:t5] ละอองฝนปรอยลงมา จากตวอยางจะเหนไดวาพยญชนะกลมนแสดงความหมายรวมกน คอ เบา คอย ๆ แทรกออกมา และความระนาบ ทเปนเชนนเพราะพยญชนะกลมนเวลาออกเสยงฐานกรณอยใกลชดกนมาก ลมจะคอย ๆ ผานฐานกรณออกมาชา ๆ เสยงทเปลงออกมาจงมลกษณะเบาและเสยดส ดงนนการแสดงความหมายในคาแสดงภาพลกษณ จงสอความหมายไปในลกษณะเบา คอย ๆ แทรกออกมา ความระนาบ ตามสทลกษณะการออกเสยง 5.1.1.4 ความสมพนธระหวางเสยงพยญชนะกงสระและพยญชนะขางลนกบความหมาย พยญชนะกงสระ ไดแก /w/, /y/ และพยญชนะขางลน ไดแก /l/ พยญชนะทง 2 กลมนจะแสดงความหมายรวมกนในลกษณะทเลอนไหล ตอเนอง ไมขาดตอน และเรอย ๆ เชน ตวอยางตอไปน ตวอยางการแสดงความหมายของพยญชนะกงสระ /w/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [h"C:n6] “รอน” [wU:5wU:5] รอนขนเรอย ๆ [lom6] “ลม” [wi:5wi:5] ลมพดเบาๆ เออย ๆ [lay1] “ไหล” [Ka:w5Ka:w5] ไหลแรงมากอยางตอเนอง [mun1] “หมน” [liw6liw6] หมนเรวมาก ไมหยด ตวอยางการแสดงความหมายของพยญชนะกงสระ /y/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [fC:n6] “ฟอน” [yIN5yIN5] คนตวเลกฟอนเรอย ๆ [Ka:N5] “เดน” [yo:N6yo:N6] ตวขนาดใหญเดนกาวขายาว ๆ [Ka:N5] “เดน” [kC:y6kC:y6] เดนเออระเหยไมรบเรง [ten6] “กระโดด” [yuay5yuay5] กระโดดเปนจงหวะชา ๆ

43

ตวอยางการแสดงความหมายของพยญชนะกงสระ /l/ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [mun1] “หมน” [liw6liw6] ของขนาดเลกหมนเรวไมหยด [luy2luy2] ของขนาดใหญหมนชาไมหยด [luay2luay2] ของขนาดหมนเรอย ๆ ชา ๆ จากตวอยางแสดงใหเหนวา กลมพยญชนะตนเสยงกงสระ /w/ /y/ และพยญชนะตนเสยงขางลน /l/ แสดงความหมายในลกษณะทคลายคลงกน ทงน เพราะหนวยเสยงพยญชนะตนกลมนม สทลกษณะบางประการรวมกน คอตางเปนพยญชนะเสยงกอง ในขณะทกลมพยญชนะเสยงกงสระ เวลาออกเสยงฐานกรณ จะเปดใหลมผานไดสะดวก สวนพยญชนะตนเสยงขางลนเวลาออกเสยงฐานกรณ จะปดสนทลมจงแทรกผานออกมาทางขางลน ทาใหเสยงมลกษณะตอเนอง เสยงทเปลงออกมาจากพยญชนะทง 2 กลมจงมลกษณะเลอนไหล ตอเนอง รวมทงเปนพยญชนะเสยงกองดวย การแสดงความหมายจงออกมาในลกษณะท เลอนไหล ไมขาดตอน ตอเนอง เคลอนไหว และนมนวล สมพนธกบลกษณะการออกเสยง จากการศกษายงพบอกวาการแสดงความหมายของเสยงพยญชนะบางเสยงทปรากฏเปนทงพยญชนะตนและพยญชนะทายนน พยญชนะทปรากฏเปนเสยงพยญชนะทายจะแสดงความหมายไดชดเจนมากกวาทเปนเสยงพยญชนะตน ทเปนเชนนกเพราะวา เมอปรากฏเปนเสยงพยญชนะตน อทธพลของเสยงสระทตามมาจะทาใหการแสดงความหมายของพยญชนะตนลดนอยลง แตถาปรากฏเปนเสยงพยญชนะทายอทธพลของเสยงพยญชนะจะแสดงความหมายไดมากกวา นอกจากนเสยงพยญชนะทาย /w/ และ /y/ ยงแสดงความหมายพเศษในลกษณะอนไดอกดวย ดงตวอยางการแสดงความหมายของพยญชนะทายตอไปน 1) พยญชนะทายเสยงกก ไดแก /p/ /t/ /k/ /?/ ซงพยญชนะกลมน เมอปรากฏเปนพยญชนะทาย จะแสดงความหมายในลกษณะทหยด ชะงก และเปนจงหวะ ไดชดเจนกวาเสยงพยญชนะตน ดงตวอยางตอไปน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [Ka:N5] “เดน” [map5map5] เดนจากาวเรวมาก [yCn5] “หยอน” [ta:p5sa:p5] หยอนจนจรดพน [sak5] “ชก” [bUp5bUp5] ชกกระตก ๆ [san2] “สน” [kit5lit5] สน กด และเลก [san5] “สน” [dUt5dUt5] สนกระตกแรงเรว [lI:2] “คลา” [kuat2tuat2] คลาเปนจา ๆ

44

[kon5] “ขด” [cCk5cCk5] ขดไมแรงแตเรว [dI:N3] “แดง” [kUk6sUk6] แดงชาเลอดชาหนอง [sak5] “ชก” [Nok5Nok5] ชกกระตกเปนจงหวะ [Ka:N5] “เดน” [kho?5yo?5] เดนกระเผลก ๆ [Ka:N5] “เดน” [khI?5yI?5] คนตวเลกเดนเขยก ๆ [KC:y1] “ยอย” [sia?5 sia?5] ยอยลงเปนจงหวะ ๆ

จากตวอยางจะเหนวาพยญชนะทายกลมเสยงกก /p/ /t/ /k/ และ /?/ ถงแมวาจะมฐานทเกดตางกน แตมลกษณะการออกเสยงแบบเดยวกน คอ เมอพยญชนะกลมนเปนเสยงพยญชนะทายจะกกลมไวทฐานกรณ ไมมการเปลงเสยงออกมา ทาใหเสยงทเปลงออกมาจะมลกษณะหยด ชะงก และเปนจงหวะ ซงอาจกลาวไดวาสทลกษณะการออกเสยงมความสมพนธกบการสอความหมายของพยญชนะทายกลมเสยงกก จงทาใหพยญชนะทายกลมน แสดงความหมายในลกษณะท หยด ชะงก และเปนจงหวะ 2) พยญชนะทายเสยงนาสก ไดแก /m/ /n/ /N/ ซงพยญชนะกลมน เมอปรากฏเปนพยญชนะทาย จะแสดงความหมายออกมาในลกษณะเดยวกนคอตอเนอง เรอย ๆ และเลอนไหล ดงตวอยางตอไปน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [h"a:w2] “วง,คะนอง” [bUm6bUm6] วงคะนองตอเนองไปเรอย ๆ [h"C:m1] “หอม” [kum6kum6] หอมโชยตอเนองไมขาดสาย [com5] “บน” [mu:m5mu:m5] บนขมบขมบไมหยด [khiaw1]“เขยว” [cuan5huan5] เขยวชอมสดใส [khot1] “ขด” [laun6khuan6] ขดเขาเรอย ๆ เปนขนดกลม [kuay3] “ไกว” [to:n6te:n6] แกวงไกวไปมาไมหยด [nI:n2] “แนน” [?iN6tiN6] แนนขนเรอย ๆ [men1] “เหมน” [tUN2tUN2] เหมนโชยมาเปนระยะ [fC:n6] “ฟอน” [ya:N5ya:N5] ฟอนเรอย ๆ ไมหยด จากตวอยางทยกมาจะเหนไดวากลมเสยงพยญชนะทายนาสก /m/ /n/ /N/ แสดงความหมายในลกษณะเดยวกนคอ ความตอเนอง เรอย ๆ เลอนไหล ทเปนเชนนเพราะวาเสยงพยญชนะกลมนมสทลกษณะทตอเนอง แมวาจะออกเสยงพยญชนะกลมนในตาแหนงทายพยางคแตการเปลงเสยงกไมไดขาดหวนลงทนท ยงคงออกเสยงตอเนองกนอยเรอย ๆ เพราะฉะนนการแสดงความหมายของคาแสดงภาพลกษณท

45

สะกดดวยพยญชนะทายกลมนจง แสดงความหมายออกมาในลกษณะทตอเนอง เรอย ๆ เลอนไหล สมพนธกบสทลกษณะของเสยงนาสก ดงทไดกลาวมาขางตน 3) พยญชนะทายเสยงกงสระ ไดแก /w/ และ /y/ พยญชนะทายทง 2 เสยงน แมจะแสดงความหมายคลายคลงกน แตเมอปรากฏในทายพยางคของคาแสดงภาพลกษณทขยายคาวเศษณ ทง 2 เสยงจะแสดงความหมายใกลเคยงกบเสยงสระมาก ดงตอไปน หนวยเสยงพยญชนะทาย /w/ เมอปรากฏในทายพยางคของคาแสดงภาพลกษณทขยายคาวเศษณ หนวยเสยงนจะแสดงความหมายในลกษณะทใกลเคยงกบเสยงสระ /u,u:/ นนคอแสดงลกษณะทโคงงอไดดวย ดงตวอยางตอไปน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [su:N1] “สง” [kha:w6na:w6] แสดงลกษณะสงใหญแตโคง [te:w6we:w6] สงแตหลงคอม [h"iaw5] “เหยว” [?I:w6tI:w6] เหยวโคงงอ [?a:w6ta:w6] เหยวโคงงอมาก [khay5] “บวม,ฟก” [?aw6paw6] บวมโตมาก ทเปนเชนนเพราะวาเสยงพยญชนะ /w/ เปนพยญชนะกงสระ /u,u:/ ซงเสยงสระจะมอทธพลมากทสดเมอปรากฏในคาแสดงภาพลกษณทขยายคาวเศษณ แตพยญชนะทาย /w/ แสดงความหมายจากดเฉพาะลกษณะทโคงงอเทานน สวนความหมายในลกษณะอน ๆ ของ สระ /u,u:/ พยญชนะทาย /w/ ไมสามารถแสดงได หนวยเสยงพยญชนะทาย /y/ เมอปรากฏในทายพยางคของคาแสดงภาพลกษณทขยายคาวเศษณ หนวยเสยงนจะแสดงความหมายในลกษณะทใกลเคยงกบเสยงสระ /i,i:/ นนคอแสดงลกษณะทคอย ๆ ดาเนนไป หรอนอย ดงตวอยางตอไปน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [Ka:N5] “เดน” [ko:y6ko:y6] เดนชา ๆ เนบ ๆ เรอย [waw6] “พด” [mC:y2mC:y2] พดเสยงเบาอยางตอเนอง [mun1] “หมน” [luay2luay2] หมนเรอย ๆ ไมหยด [phat5] “พด”(ลม) [wCy4wCy4] ลมพดเบา ๆ เออย ๆ [yim6] “ยม” [pEy6pEy6] ยมราไมหยด ทเปนเชนนเพราะวาเสยงพยญชนะ /y/ เปนพยญชนะกงสระ /i,i:/ ซงเสยงสระจะมอทธพลมากทสดเมอปรากฏในคาแสดงภาพลกษณทขยายคาวเศษณ แตพยญชนะทาย /y/ แสดงความหมาย

46

จากดเฉพาะลกษณะทคอย ๆ หรอนอย เทานน สวนความหมายในลกษณะอน ๆ ของ สระ /i,i:/ พยญชนะทาย /y/ ไมสามารถแสดงได จากตวอยางขางตนจะเหนไดวา เสยงพยญชนะทายทกเสยงสามารถแสดงความหมายไดชดเจนมากกวาเสยงพยญชนะตน จากการศกษาความสมพนธระหวางเสยงพยญชนะกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร สามารถสรปได ดงตารางตอไปน ตาราง 5 สรปการแสดงความหมายของพยญชนะ กลมเสยงพยญชนะ

กลมยอยพยญชนะทแสดงความหมายตางกน

การแสดงความหมาย

การแสดงความหมายรวมในกลมพยญชนะเสยง

เดยวกน กลมเสยงพยญชนะไมกอง ไมมลม ไดแก /p/ /t/ /c/ /k/ และ /?/

แสดงความหมายในลกษณะทหยด ชะงก เปนจงหวะ ไมตอเนอง

กลมเสยงพยญชนะไมกอง มลม ไดแก /ph/ /th/ และ /kh/

แสดงความหมายในลกษณะทหนกแนน แผซาน

1. พยญชนะเสยงระเบด

กลมเสยงพยญชนะเสยงกอง ไดแก /b/ และ /d/

แสดงความหมายในลกษณะท สน กระตก เคลอนไหว

หยดชะงก และเปนจงหวะ หวน แขง

2. พยญชนะเสยงนาสก

/m/ /n/ /K/ /N/ และ / h"/ ลกษณะทเลอนไหลตอเนอง สน

ลกษณะทเลอนไหล ตอเนองเรอย ๆ สน

3. พยญชนะเสยงเสยดแทรก /f/ และ /s/

เบา คอย ๆ แทรกออกมา

เบา คอย ๆ แทรกออกมา

4. พยญชนะเสยงกงสระ และพยญชนะเสยงขางลน

/w/ /y/ และ /l/ เลอนไหล ไมขาดตอน ตอเนอง และนมนวล

เลอนไหล ไมขาดตอนตอเนอง และนมนวล

47

สรปไดวาความสมพนธระหวางเสยงพยญชนะกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร เสยงพยญชนะจะแสดงความหมายในลกษณะทบอกอาการ เชน กระตก ชะงก เคลอนไหว เลอนไหล หนกแนน แผซาน คอย ๆ แทรกออกมา คาแสดงภาพลกษณทเสยงพยญชนะแสดงความหมายทชดเจนมากทสด คอ กลมคาแสดงภาพลกษณทขยายคากรยา ทเปนเชนนเพราะ คาแสดงภาพลกษณทมาขยายคากรยานน ตองแสดงอาการตามคากรยาทขยายจงทาใหเสยงพยญชนะแสดงความหมายไดมาก 5.1.2 ความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมาย ความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมายน สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ ความสมพนธระหวางเสยงสระเดยวกบความหมาย และความสมพนธระหวางเสยงสระประสมกบความหมาย 5.1.2.1 ความสมพนธระหวางเสยงสระเดยวกบความหมาย 1) หนวยเสยงสระหนา /i/ /i:/ /e/ /e:/ /I/ /I:/ หนวยเสยงสระหนาสอความหมาย ดงน หนวยเสยงสระ /i/ /i:/ จะสอความหมายในลกษณะท เลก แหลม เหยยด นอย เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [lI:m1] “แหลม” [pit5] แหลมมาก [ba:n3] “บาน” [piN5siN5] บานเลกนอยปลายแฉก [h"uu4] “ร” [ciN5piN5] รเลกมากอยางเขมแทง

tum5] “ตม,ผด” [ti?6pi?6] ตมขนาดเลกมาก [phat5] “(ลม)พด” [wi:5wi:5] ลมพดเบา ๆ เออย ๆ [ba:n3] “บาน” [phi:6wi:6] ขนาดเลกมากกาลงคลบาน [khI:w2] “ฟน” [ki:k6si:k6] ฟนซเลก ๆ แหลม ๆ

[si:6] “ช” [ki:5di:5] สงของอนเลก ๆ ชชน หนวยเสยงสระ /e/ /e:/ จะสอความหมายในลกษณะทเหยยดตรง หรอเปนระนาบ มขนาดปานกลางถงใหญ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [buak2] “ปลก,แองนา” [teN2leN2] ปลกทกวางใหญ

[nC:n4] “นอน” [leN5NeN5] คนตวใหญนอนเหยยด [yCn5] “หยอน” [te?5se?5] หยอนมากลกษณะดงลง

48

[lI:w1] “เหลว” [?e? 5 le?5] เหลวขนมาก [khI:N4] “ตะแคง” [le:N5Ne:N5] ตะแคงช [tum5] “ผน” [te:t2pe:t2] ผนขนาดใหญกวางและแบน [naN5] “นง” [te:6pe:6] นงแบะขากวาง หนวยเสยงสระ /I/ /I:/ จะสอความหมายในลกษณะทเลก เรว และเหยยด เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ

[fC:n6] “ฟอน” [yIN5yIN5] คนตวเลกราเรว ๆ [nC:n4] “นอน” [?IN5lIN5] คนตวเลกนอนเหยยด [kin3] “กน” [NIp5NIp5] กนเรวเคยวเรว ๆ [ten6] “เตน” [dIN5dIN5] กระโดดถเรวแตไมสง [kC:n6] “กอน” [khI:2lI:2] กอนเลก ๆ แบน ๆ [yUn3] “ยน” [thI:6lI:6] คนตวเลก ๆ ยนตรง [lU:N1] “เหลอง” [?I:6hI:6] เหลองซดจาง [khI:w2] “ฟน” [kI:k6sI:k6] ฟนซเลกแหลม จากขอมลทยกมาจะเหนวาหนวยเสยงสระหนา /i/ /i:/ /e/ /e:/ /I/ /I:/ มการแสดงความหมายรวมกนคอ ตางแสดงความหมายในลกษณะทเหยยด แบนยาว ทเปนเชนน เพราะวากลมหนวยเสยงสระหนาทกหนวยเสยงตางเปนสระทเวลาออกเสยงรมฝปากไมหอ ดงนนการแสดงความหมายจงสมพนธกบลกษณะของการกลอมเกลาเสยง ตวอยาง เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [na:2] “หนา” [si:k5li:k5] หนาเลกแหลม [ba:n3] “บาน” [phi:6wi:6] ลกษณะทเลกมากบานออก [phI:6wI:6] ลกษณะทเลกบานออก แต ใหญกวา /phi:6wi:6/ [tum5] “เมด,ผด” [tI?6pI?6] ผดทมลกษณะเลกแตแบน [me:p2] “หมอบ,นอนราบ” [ce:p6phe:p6] คนตวใหญหมอบราบ [?im5] “อม” [?eN6peN6] อมมากทองกางออก

[su:N1] “สง” [te:w5we:w4] สงใหญมาก

49

นอกจากนการวเคราะหระดบของลนในการออกเสยงสระหนาพบวา มผลตอการสอความหมายดวย กลาวคอเสยงสระหนาทกเสยงหากการยกระดบของลนตางกนพบวา การแสดงความหมายกจะแตกตางกน ดงตอไปน สระหนาทยกลนระดบสง ไดแก /i/ /i:/ จะแสดงความหมายในลกษณะท เลกทสด นอยทสด สง แหลม และเรว ตวอยางเชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [lI:n5] “วง” [kin5kin5] ตวขนาดเลกวงเรวมาก [kin3] “กน” [Nip5Nip5] ปากเลก ๆ กนเรว ๆ [huu4] “ร” [ki:5wi: 5] รทเลกมาก [hay2] “รองไห” [ki:k6ki:k6] รองไหเสยงแหลมเลก สระหนาทยกลนระดบกลาง ไดแก /e/ /e:/ จะแสดงความหมายในลกษณะทใหญทสดในกลมสระหนา ตวอยางเชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [lI:w1] “เหลว” [?e? 5 le?5] เหลวและเละมาก [nC:n4] “นอน” [leN5NeN5] คนตวใหญนอนกาง [na:2] “หนา” [me: 6he: 6] ใบหนาใหญนาเกลยดมาก [kC:n6] “กอน” [khe:t6le:t6] กอนใหญยาว สระหนาทยกลนระดบตา ไดแก /I/ /I:/ จะแสดงความหมายในลกษณะท เลก ไมใหญมาก แตมขนาดใหญกวา /i/ /i:/ ตวอยางเชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [?im5] “อม” [?IN 6pIN6] ทองขนาดเลกอมมาก [kha:w1] “ขาว” [pIn5wIn5] ขนาดเลกขาวสวย

[Ka:w4] “ยาว” [khI:t6lI:t6] ขนาดเลกยาว [si:6] “ช” [kI:5dI:5] ขนาดเลกชขน จากตวอยางกลมสระหนาขางตนจะเหนวา การยกลนในระดบทสงจะแสดงความหมายในลกษณะทนอย สง และแหลม การยกลนในระดบกลางจะแสดงความหมายในลกษณะทใหญ และการยกลนในระดบตาจะแสดงความหมายในลกษณะท เลก ทนาสงเกตคอ เมอการยกระดบลนมผลตอการสอความหมายของกลมสระหนาทาไมจงไมแสดงความหมายตามลาดบ การยกลนจากนอยไปมาก คอแทนทสระ /e/ /e:/ จะสอความหมายใน

50

ลกษณะทนอยกวาสระ /I/ /I:/ แตไมเปนเชนนน สระ /e/ /e:/ กลบแสดงความหมายไดใหญมากกวา /I/ /I:/ แสดงเปนตารางเปรยบเทยบไดดงน ตาราง 6 เปรยบเทยบการแสดงความหมายของกลมสระหนา

การยกระดบของลน ระดบการแสดงความหมาย ความหมายรวมในกลมสระหนา

สระหนาทยกลนระดบสง ไดแก /i/ /i:/

แสดงความหมายในระดบทเลกทสด

สระหนาทยกลนระดบกลาง ไดแก /e/ /e:/

แสดงความหมายในลกษณะทใหญทสดในกลมสระหนา

สระหนาทยกลนระดบตา ไดแก /I/ /I:/

แสดงความหมายในลกษณะทเลก

แสดงความหมายในลกษณะท แบน ยาว เรยว

ถาหากเรยงลาดบการแสดงความหมายของกลมสระหนา ความหมายในลกษณะทเลกไปหาใหญจะเรยงไดดงน /i/ /i:/ < /I/ /I:/ < /e/ /e:/

2) หนวยเสยงสระกลาง /U/ /U:/ /E/ /E:/ /a/ /a:/ หนวยเสยงสระกลางสอความหมาย ดงน หนวยเสยงสระ /U/ /U:/ จะสอความหมายในลกษณะทใหญ หนา และมาก เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [phom1] “ผม” [pUk5sUk5] ผมดกและหนามาก

[lay1] “ไหล” [lUt5lUt5] ไหลแรงมาก [khiaw1]“เขยว” [lUm2lUm2] เขยวเขม เขยวชา ๆ [phat5] “(ลม)พด” [wU:5wU:5] ลมพดแรงมาก

[tan3] “ตน” [cU:5lU:5] ตนหนาใหญมาก [phi:4] “อวน” [?U:N5lU:N5] อวนกลม [dam3] “ดา” [pU:2pU:2] ดามาก

51

หนวยเสยงสระ /E/ /E:/ จะสอความหมายในลกษณะทฟ เบา ลอย ใหญ และกวาง เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [phom1] “ผม” [khEN5KEN5] ผมชฟ [Ka:N5] “เดน” [hEn5hEn5] เดนเออระเหย [h"I:N2] “แหง” [khEn5khEn5] แหงมากจนเปนผง [?I: 1] “แอน” [?EN 2thEN2] แอนลงขนาดใหญและกวางมาก [wi: 4] “ว” [wE:p4] พดแรงเรวมาก [su:N1] “สง” [thE:6lE:6] สงชะลด [Kok5] “ยก” [wE:N5wE:N5] ยกขนเรว ไมหนก [lUaN1] “เหลอง” [?E: 6hE: 6] เหลองมาก หนวยเสยงสระ /a/ จะสอความหมายในลกษณะทเรว ฉบพลบ และมาก เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [khit1] “ควา, ทม” [way5] ควาอยางรวดเรว [Ka:N5] “เดน” [way5way5] เดนกาวสนเรว ๆ [h"a:w2] “วง,คะนอง” [bam6bam6] วงเรวมาก [mun5] “ละเอยด” [?ap5Kap5] ละเอยดมาก [yCn5] “หยอน” [ta?5sa? 5] หยอนยานมาก ๆ หนวยเสยงสระ /a:/ จะสอความหมายในลกษณะทเปดกวาง ใหญ มากทสด เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [h"uu4] “ร” [ca:N5pa:N5] รใหญเปดกวางมาก [khI:w2] “ฟน” [ka:k6sa:k6] ฟนซใหญหาง [su:N1] “สง” [kha:w6na:w6] สงยาวมาก [Ka:w4] “ยาว” [kha:t6la:t6] ยาวและใหญมาก [dI:N3] “แดง” [ma:6la:6] แดงเตมไปหมด แดงมาก

จากตวอยางขางตนจะเหนไดวาหนวยเสยงสระกลาง /U/ /U:/ /E/ /E:/ /a/ /a:/ มความแตกตางกนในการแสดงความหมายมากทสด ซงสระกลมนสามารถแสดงลกษณะไดทงกลมและแบน เรวและชา

52

มากและนอย แตยงแสดงลกษณะของความหมายรวมกนนนคอ แสดงความหมายในลกษณะทใหญ และมาก

จากการวเคราะหระดบการยกลนพบวา การยกลนระดบตางกนมความแตกตางกนในดานความหมาย คอ การยกลนระดบสงไดแกสระ /U/ /U:/ จะแสดงความหมายในลกษณะใหญ หนา มาก และ กลม การยกลนระดบกลางไดแกสระ /E/ /E:/ จะแสดงความหมายในลกษณะ ฟ เบา ลอย ไมหนกแนน ยาว ยกลนระดบตาไดแกสระ/a/ /a:/จะแสดงความหมายในลกษณะใหญ ตางกนจะเปรยบเทยบใหดดงตารางตอไปน

ตาราง 7 เปรยบเทยบการแสดงความหมายของกลมสระกลาง

ระดบของลน ความสน-ยาวของสระมผลตอการแสดงความหมาย

แสดงความหมายในลกษณะ

การแสดงความหมายรวมของกลมสระกลาง

สระกลางทยกลนระดบสง ไดแก /U/ /U:/ ไมม ทใหญ หนา มาก และ

กลม

สระกลางทยกลนระดบกลาง ไดแก /E/ /E:/

ไมม ฟ เบา ลอย ใหญ และ กวาง

สระ /a/ แสดงความหมายในลกษณะมาก และ เรว

สระกลางทยกลนระดบตา ไดแก /a/ /a:/

ม สระ /a:/ แสดงความหมายในลกษณะเปดกวาง ใหญ มาก และชา

บอกขนาดใหญและปรมาณมาก

3) หนวยเสยงสระหลง /u/ /u:/ /o/ /o:/ /C/ /C:/ หนวยเสยงสระหลงสอความหมายดงน หนวยเสยงสระหลง /u/ /u:/ จะสอความหมายในลกษณะท กลม ใหญ งอ มาก และพอง เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ /khon1] “ขน” [?up 5 h"up5] ขนปกปย

53

[thC:N6] “ทอง” [?uN6puN6] ทองกลมโตมาก [nC:n4] “นอน” [puN5NuN5] ขนาดใหญนอนตวกลม [din6] “ดน” [tum6tum6] ดนแรงมาก [mu:p2] “หมอบ,ฟบ” [cu:p6pu:p6] ฟบลงตดพนลาตวโกง [kom6] “กม” [ku:5su:5] ขนาดใหญกมตวค [su:N1] “สง” [?u:t2lu:t2] สงและมลกษณะกลม [kha:w1] “ขาว” [cu:n5phu:n5] ขาวอวบ [san2] “สน” [khu:2lu:2] สนแตกลมและใหญ หนวยเสยงสระหลง /o/ /o:/จะสอความหมายในลกษณะทกลม ใหญ งอ มาก พอง เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [po:3] “บวม” [?ok 5pok5] บวมกลมปอก [dI:N3] “แดง” [?oN5toN5] แดงมาก [Naw1] “เหงา” [sok5mok5] เหงาคอตก [sak5] “ชก” [Nok5Nok5] อาการกระตกชกแรงมากจนตวโกง [koN5] “โกง” [kho:N6no:N6] โกงมาก [ko:n3] “โพรง,กลวง” [co:k2bo:k2] กลวงมากและรใหญ [tum5] “เมด,ผด” [?o:t6so:t6] ผดเมดกลมใหญ [kC:n6] “กอน” [kho:2lo:2] กอนขนาดใหญมากและกลม หนวยเสยงสระหลง /C/ /C:/ จะสอความหมายในลกษณะท เลก โคง งอ เบา นอย เรว เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [NC: 4] “งอ” [lCN6khCN6] งอเลกนอย [kCN5] “โกง” [khCN6nCN6] โกงเลกนอย [Naw1] “เหงา” [sCk5mCk5] เหงาคอตกมขนาดเลก [sak5] “ชก” [NCk5NCk5] ชกเบา ๆ เรว ๆ

[mC:p2] “หมอบ” [cC:p6pC:p6] หมอบหลงค [kC:n6] “กอน” [khC:2lC:2] กอนเลก ๆ กลม ๆ

[phom1] “ผม” [tC:y3yC:y3] เสนผมทงอหยกหยอย [h"uu4] “ร” [sC:5wC:5] รเลก ๆ กลม ๆ

54

จากตวอยางทยกมาจะเหนไดวาหนวยเสยงสระหลง /u/ /u:/ /o/ /o:/ /C/ /C:/ จะแสดงลกษณะบางประการทางความหมายรวมกน คอ สระกลมนจะแสดงลกษณะของรปรางกลม หรองอ ทงนเปนเพราะลกษณะการออกเสยงสระกลมนรมฝปากจะหอ ทาใหมผลตอการแสดงความหมาย คาแสดงภาพลกษณทใชสระกลมนจงแสดงลกษณะทางความหมายท โคง งอ หรอกลม สมพนธกบลกษณะการออกเสยง

จากการวเคราะหระดบการยกลนพบวา การยกลนระดบตางกนของสระกลมนมความแตกตางกนในดานความหมายดาน ความมาก-นอย ความสง - ตา กลาวคอ สระทยกลนระดบสง/u/ /u:/ แสดงความหมายในลกษณะทมากแตเตย สระทยกลนระดบกลาง/o/ /o:/ แสดงความหมายในลกษณะทมากและสงกวาสระ/u/ /u:/ สระทยกลนระดบตา/C/ /C:/ จะแสดงความหมายทเลกทสด ดงตารางเปรยบเทยบตอไปน

ตาราง 8 เปรยบเทยบการแสดงความหมายของกลมสระหลง

คาหลก สระ/u/ /u:/ แสดงความหมายในลกษณะใหญ สน

สระ/o/ /o:/ ความหมายในลกษณะใหญ ยน

สระ/C/ /C:/ ความหมายในลกษณะเลกทสด

ลกษณะรวมทางความหมาย

/naN5/ “นง” /cu: 5khu: 5/ ขนาดใหญนงกมหนาตามาก

/co: 5kho: 5/ ขนาดใหญ ตวสงนงกมหนา

/cC:5khC: 5/ ขนาดเลกมากนงกมหนา

/kC:n6/ “กอน” /khu:2lu:2/ กอนใหญ อวน สน

/kho:2lo:2/ กอนใหญ อวน ยาว

/khC:2lC:2/ กอนเลก กลมมน

/ko:n5/ “ขด” /cuk5cuk5/ ขดแรงแตระยะสน

/cok5cok5/ ขดแรงระยะยาว

/cCk5cCk5/ ขดเรว ๆ สน

/lC:y4/ “ลอย”

/?uN 5luN5/ ลกษณะใหญกลม ลอยปรม ๆ นา

/?oN 5loN5/ ลกษณะใหญกลม ลอยเหนอนา

/?CN 5lCN5/ ลกษณะเลก กลมลอยเหนอนา

เสดงความโคง มนกลม

จากตวอยางขางตนจะเหนไดวา สระ /u/ /u:/ และ /o/ /o:/ แสดงลกษณะทใหญเหมอนกน แต แสดงความสงใหญ-ตา ตางกน ในความรสกของเจาของภาษาเหนวาสระ /u/ /u:/ /o/ /o:/ แสดงความหมายไมตางกนมากนกบางทใชแทนกนได สวนสระ /C/ /C:/ จะแสดงลกษณะทเลกทสด ถาเรยงลาดบสระทแสดงความหมายตงแตมากไปหานอยจะได ดงน มากทสด มาก นอยทสด /o/ /o:/ > /u/ /u:/ > /C/ /C:/

55

5.1.2.2 ความสมพนธระหวางเสยงสระประสมกบความหมาย 1) หนวยเสยงสระประสม /ia/ จะสอความหมายในลกษณะทเคลอนไหว ขนลง สง เลก นอย เรยว แหลม เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [san5] “สน” [thia4thia4] สนเขาออน [yen3] “เยน” [Kiap6Kiap6] เยนเฉยบ [[puat2] “ปวด” [diat2diat2] ปวดจด ๆ [Ka:N5] “เดน” [h"iay6h"iay6] เดนลอยชาย [Ka:w4] “ยาว” [khiat6niat6] ยาวเรยว 2) หนวยเสยงสระประสม /Ua/ จะสอความหมายในลกษณะทไมสดใส เชน [kha:w1] “ขาว” [?Uak6lUak6] ขาวหมอง เนองจากขอมลเกยวกบหนวยเสยงสระประสม /Ua/ มจานวนนอยมากจงไมสามารถหาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายทชดเจนและนามาวเคราะหไดสมบรณ 3) หนวยเสยงสระประสม /ua/ จะสอความหมายในลกษณะทเคลอนไหว มาก ใหญ โคง กลมมน เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [lUaN1] “เหลอง” [?uay5h"auy5] เหลองมาก [khiaw1]“เขยว” [cuan5h"uan5] เขยวมาก เขยวสด [khI:w2] “ฟน” [kuak6suak6] ฟนซใหญมากเหยน [khot1] “ขด” [laun6khuan6] ขดเปนวง [mun1] “หมน” [khuaN2khuaN2] หมนชา ๆ [?C:n5] “ออน” [?ua6lua6] ออนมาก จากตวอยางสระประสมทยกมาแสดงใหเหนวาสระประสมทงหมดยกเวน สระประสม /Ua/ แสดงลกษณะทเลอนไหล ทงนอาจเปนเพราะวาการออกเสยงสระประสม จะเรมจากสระสงกอน แลวจงเลอนลง ทาใหเสยงทเปลงออกมามลกษณะเลอนไหล จงทาใหการแสดงความหมายจงมลกษณะทเลอนไหลไดดวย นอกจากนสระประสมทประสมดวยสระสงตางกน กจะสอความหมายตางกน โดยสระสงจะสงอทธพลตอการสอความหมายของคาดวย ถาหากจะใหเขาใจวาเสยงสระสงมผลตอการสอความหมายของสระประสมอยางไร ขอใหพจารณาผงของสระประสม ดงน

56

/i/ /u/ /a/ จากแผนผงจะเหนวาสระประสมเกดจากการประสมระหวางเสยงสระเดยว 2 เสยง ทเปนสระสง/i/ และ /u/ กบสระตา /a/ ดงนนการแสดงความหมายของคาแสดงภาพลกษณทมเสยงสระประสม ยอมจะแสดงความหมายตามลกษณะของสระทง 2 เสยงกลาวคอ สระประสม /ia/ ทแสดงความหมายในลกษณะ สง เลก นอย เรยว และแหลม เปนเพราะอทธพลของสระ /i/ สวนสระประสม /ua/ ทแสดงความหมายในลกษณะเคลอนไหว มาก ใหญ โคง และกลมมน เปนเพราะอทธพลของสระ /u/ และการทสระประสมทง 2 เสยง คอ /ia/ และ /ua/ แสดงลกษณะทเคลอนไหวไดกเปนเพราะเกดจากการเลอนเสยงสระจากสงลงตาของสระประสม จงทาใหสระทงสองแสดงความหมายในลกษณะทเคลอนไหว ผลจากการวเคราะหเสยงสระ สามารถเรยงลาดบเสยงสระทบอกความมากทสด ไปหาสระทบอกความนอยทสด ไดดงตาราง ตอไปน

ตาราง 9 แสดงลาดบการบอกความหมายของเสยงสระ

ลาดบท สระ การบอกความหมาย การบอกลกษณะ และปรมาณ

1 /a:/ มากทสด เปดกวางทสด ขนาดใหญทสด

กวาง ใหญมาก แผออกกวาง

2 /a/ มาก แรง เรว กระชบ มาก 3 /o/ /o:/ ใหญมาก มาก กลมโต ยาว ใหญ 4 /ua/ ใหญมาก มาก กลม อวน ใหญ 5 /u/ /u:/ 6 /U/ /U:/

ใหญมาก ใชแทนกนได ในบางครง

กลม อวน ใหญ

7 /Ua/ มาก ไมสดใส 8 /E/ /E:/ ใหญ เบา ลอย ฟ ไรนาหนก ขน 9 /e/ /e:/ ใหญ คอนขางใหญ แบน ยาว 10 /ia/ เลก เลก เรยว ยาว 11 /C/ /C:/ เลก เลก กลม มน 12 /I/ /I:/ เลกมาก เลก แบน ยาว ช 13 /i/ /i:/ เลกทสด เลกมาก แหลม แบน ช

57

ในกลมสระทแสดงความหมายวาใหญไดแก /U/ /U:/ /u/ /u:/ /o/ และ/o:/ ผวจยไดสอบถามผบอกภาษา และจากการวเคราะหขอมลวาสระใดแสดงความหมายทใหญมากกวากน พบวา ในความรบรของผบอกภาษาสระกลมนไมไดแสดงความหมายในทางเชงปรมาณทแตกตางกนมากนก จะแสดงความตางชดเจนกคอการแสดงลกษณะดงตารางขางตน คาแสดงภาพลกษณสวนใหญโดยเฉพาะคาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคมกเปนคาแสดงภาพลกษณทมสระเสยงเดยวกน แตกมคาแสดงภาพลกษณบางคาทมเสยงสระตางกนในคาเดยวกน ซงความแตกตางของเสยงสระในคาเดยวกนน ทาใหการแสดงความหมายมลกษณะทพเศษไปคอ แสดงความหมายในลกษณะทแตกตางกน ไมเทากน ไมสมาเสมอ ตางระดบกน เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [ten6] “เตน” [dCN5dIN5] กระโดดขนลงสงตาไมเทากน,พหพจน [san5] “สน” [dot5det5] สนเดยวแรงเดยวคอยไมเทากน [say1] “ใส” [cCN5lI:N4] ใสจนนาลกษณะกระเพอม [kuay3] “ไกว” [to:n6te:n6] ไกวโตงเตงไปมา [Ka:N5] “เดน” [h"uay6h"a:y6] เดนลอยชายไปมา [ha:w2] “วง,คะนอง” [bUm6 bam6] วงเรวกาวขาสนยาวไมเทากน [kin3] “กน” [kup5 kap5] กนกบ ๆ กบ ๆ [waw6] “พด” [ci:5cC:y6] พดเดยวดงเดยวคอย จากตวอยางจะเหนวา เสยงสระทตางกนในคาแสดงภาพลกษณเดยวกนจะแสดงความหมายในลกษณะทตางกน ทงนกเปนเพราะวาสระตางเสยงในแตละพยางคพยางค ตางกทาหนาทในการแสดงความหมาย แตการปรากฏของเสยงสระทตางกนในคาเดยวกน จะปรากฏเสยงสระทแสดงความหมายไดใกลเคยงกนแตแสดงปรมาณไดไมเทากน เชน /C/คกบ/I/ /U/คกบ/a/ /o/คกบ/e/ /ua/คกบ/a:/ นนคอสระทแสดงปรมาณนอยคกบสระทแสดงปรมาณนอย สระทแสดงปรมาณมากคกบสระทแสดงปรมาณมาก จงทาให เมอปรากฏสระ 2 เสยงในคาเดยวกน จงแสดงความหมายออกมาในลกษณะทไมเทากน ไมสมาเสมอ ตางระดบ และแสดงความหมายไดมากกวาคาแสดงภาพลกษณทมเสยงสระเดยวกน สรปไดวา ความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมาย เสยงสระจะแสดงความหมายไดชดเจน และโดดเดนมาก เมอปรากฏในคาแสดงภาพลกษณทขยายคานาม และคาแสดงภาพลกษณทขยายคาวเศษณ การแสดงความหมายของสระแสดงออกใน 2 ลกษณะ คอ แสดงความหมายในการบอกลกษณะ และแสดงความหมายในการบอกปรมาณ ดงน

58

1) การแสดงความหมายในการบอกลกษณะของเสยงสระ หมายถงการบอกในลกษณะ รปทรง และรปราง สระทง 3 กลมจะแสดงความหมายตางกนกลาวคอ สระหนาจะแสดงลกษณะยาว เรยว และแบน สระกลางแสดงลกษณะกลมหรอแบนกได และสระหลงจะแสดงลกษณะกลม มน และโคง ดงน /i, i:/ /U, U:/ /u, u:/ /e, e:/ /E, E:/ /o, o:/ /I, I:/ /a, a:/ /C, C:/ สญลกษณ หมายถง แสดงลกษณะยาวเรยว และแบน สญลกษณ หมายถงแสดงลกษณะกลมกได แบนกได และสญลกษณ หมายถงแสดงลกษณะกลมมน และโคง 2) การแสดงความหมายในการบอกปรมาณของเสยงสระ หมายถงการแสดงความหมายเพอบอกขนาด ความมาก นอย ความใหญ เลก ความกวาง แคบ สระทง 3 กลม แสดงความหมายในการบอกปรมาณทแตกตางกน สามารถแบงเสยงสระออกไดเปน 2 กลม คอ กลมสระทบอกปรมาณนอย กบกลมสระทบอกปรมาณมาก ดงน

ตาราง 10 แสดงการบอกปรมาณของเสยงสระ

กลมสระทบอกปรมาณนอย กลมสระทบอกบอกปรมาณมาก /I,i:/ /U,U:/

/e,e:/ /E,E:/ /u,u:/ /o,o:/

/a, a:/ /I,I:/

/C,C:/

สรปไดวาความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร เสยงสระจะแสดงความหมายเพอบอกลกษณะ และปรมาณ การแสดงความหมายเพอบอกลกษณะ สระหนา /i, i:/ /e, e:/ และ/I, I:/ จะแสดงความหมายในลกษณะแบน เหยยด ตรง ระนาบ สระกลาง /U, U:/ /E, E:/ และ /a, a:/ จะแสดงความหมายในลกษณะกลมหรอแบนกได สวนสระหลง /u,u:/ /o,o:/ และ/C,C:/ จะแสดงความหมายในลกษณะกลม มน และโคง

59

สระประสม /ia/จะแสดงความหมายในลกษณะเหยยด สระประสม /ua/ จะแสดงความหมายในลกษณะกลม มน และโคง การแสดงความหมายเพอบอกปรมาณ กลมสระ /i, i:/ /I, I:/ /C, C:/ และ /ia/ จะแสดงความหมายในปรมาณทนอย และกลมสระ /e, e:/ /U, U:/ /E, E:/ /a, a:/ /u, u:/ /o, o:/ และ /ua/ จะแสดงความหมายในปรมาณทมาก 5.1.3 ความสมพนธระหวางเสยงวรรณยกตกบความหมาย ความสมพนธระหวางเสยงวรรณยกตกบความหมายผวจยไดวเคราะหออกเปน 2 ประเดนคอ การแสดงความหมายของวรรณยกตเดยวกนในคาเดยวกน และการแสดงความหมายของวรรณยกตตางกนในคาเดยวกน

5.1.3.1 การแสดงความหมายของวรรณยกตเดยวกนในคาเดยวกน การแสดงความหมายของวรรณยกตเดยวกนในคาเดยวกน หมายถง คาแสดง

ภาพลกษณ ทมเสยงวรรณยกตเดยวกนทงคา ผลการวเคราะหการแสดงความหมายของวรรณยกตเดยวกนในคาเดยวกน ของวรรณยกต ทง 6 หนวยเสยงมดงน

1) วรรณยกต /1/ แสดงความหมายในลกษณะท มาก และขน เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ

[KC:N1] “หยก,หยอง” [khCy1KCy1] หยกฟขน [cUn6] “ชน” [?U: 1cU:1] ชนมากไมเคยแหงเลย 2) วรรณยกต /2/ แสดงความหมายในลกษณะท ตา หนกแนน ลด ลง เสมอ

และชา เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ

[?I: 1] “แอน” [?IN 2thIN2] แอนลง [buak2] “ปลก,แองนา” [tIN2lIN2] ปลกขนาดเลกแอนลงมาก [ta:y3] “ตาย” [?I:k2sI:k2] ตายไมเหลอ

[dam3] “ดา (นา)” [cCm2cCm2] ดานาชา ๆ ไมรบ [men1] “เหมน” [tUN2tUN2] เหมนหนก ๆ เหมนมาก ๆ

3) วรรณยกต /3/ แสดงความหมายในลกษณะทเสมอ เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ

[hay2] “รองไห” [?u:y3?u:y3] รองเรอย ๆ

60

4) วรรณยกต /4/ แสดงความหมายในลกษณะขนลงรวดเรว เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [lay1] “ไหล” [Kuay4] ไหลเลอน [wi:4] “ว” [wE:p4] พดในทนใด [ko:n3] “โพรง,กลวง” [kU:k4wU:k4] กลวงลง [kin3] “กน” [Nu:m4Nu:m4] กนเรอย ๆ ขยบขนลง [la:y4] “ลาย” [pha:y4Ka:y4] ลายพรอย ลายขนลง 5) วรรณยกต /5/ แสดงความหมายในลกษณะทเสมอ เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [naN5] “นง” [kC:5sC:5] นงนงกมหนา [nC:n4] “นอน” [?IN 5lIN5] นอนกางแขนขานง ๆ [lom6] “ลม” [pCN5NCN5] ลมลงแลวอยนง [si:6] “ช” [ki:5di:5] ชขนตรงนง 6) วรรณยกต /6/ แสดงความหมายในลกษณะท ขนลง และเคลอนไหว เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ

[yUn3] “ยน” [thi:6li::6/] ยนยดตรงขน [ba:n3] “บาน” [phi:6wi:6] บานออกเปนแฉกเลก ๆ

[khun5] “ขน” [?e: 6le:6] ขนขนมากเปนตะกอน [phi:4, ?uan6] “อวน” [?e:t6h"e:t6] อวนออก ๆ จากขอมลความสมพนธระหวางเสยงวรรณยกตกบความหมาย ทยกมาขางตนเราสามารถ

สรปการแสดงความหมายของเสยงวรรณยกต ได 2 พวกใหญ ๆ คอ วรรณยกตระดบและวรรณยกตตางระดบ จะแสดงความหมาย แตกตางกน แสดงเปนตารางได ดงน

ตาราง 11 แสดงความหมายของเสยงวรรณยกต

กลมวรรณยกต การแสดงความหมาย วรรณยกตระดบ ไดแก วรรณยกตท 2, 3, 5 แสดงความหมายในลกษณะเสมอ

วรรณยกตตางระดบ ไดแกวรรณยกตท 1, 4, 6, เคลอนไหว หรอ ขนลง

61

การทวรรณยกตแสดงความหมายเชนนเปนเพราะวาเสยงวรรณยกตเปนเสยงกองทเกดจากความถในการสนสะเทอนของเสนเสยง ดงนนหากความถของเสยงสมาเสมอการแสดงความหมายกอยในระดบทสมาเสมอ หากความถของเสยงมการเปลยนระดบการขนลงกจะสงผลตอการสอความหมายดวย การแสดงความหมายกจะเลอนไหลขนลงตามลกษณะของเสยง

ถาหากเปรยบเทยบการแสดงความหมายของเสยงวรรณยกตจะพบวาการใชเสยงวรรณยกตตา-ระดบ จะแสดงความหมายในลกษณะหนกแนนกวา

5.1.3.2 การแสดงความหมายของวรรณยกตตางกนในคาเดยวกน การแสดงความหมายของวรรณยกตตางกนในคาเดยวกน หมายถง คาแสดง

ภาพลกษณทมเสยงวรรณยกตตางกนในคาเดยวกนพบในคาแสดงภาพลกษณทม 2 พยางคและ 4 พยางค เนองจากใชวรรณยกตในแตละพยางคแตกตางกน จงทาใหการแสดงความหมายเปลยนไปตามเสยงวรรณยกตทปรากฏในพยางค เมอแสดงความหมายรวมกนในคาเดยวกนจงแสดงความหมายในลกษณะทเคลอนไหว ความตางระดบจะบอกลกษณะทตางกน เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [hay2] “รองไห” [KUm4KU? 5] รองไหนาตาเลอะเทอะ

[KC:y6] “ยอย” [Ka:m4Ka:N5] ยอยระโยงระยาง [hCy2] “หอย” [tCN5tC:n6] หอยแกวงไปมา

[pen3] “เปน” [ma2lUm4sUm4sU? 5] รองสะอกสะอนมนาตาเยม [het5] “ทา” [kom5ko:1kom5ko:y6] อาการกม ๆ เงย ๆ (ไมแขงแรง)

[pen3] “เปน” [ma2lim4him4hi: 5 ] อาการรอแร หรอแสงรบหร สรปไดวาการแสดงความหมายของวรรณยกตในคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร

แสดงความหมายออกมาใน 2 ลกษณะ คอวรรณยกตระดบ /2/ /3/ และ /5/ แสดงความหมายในลกษณะเสมอ และวรรณยกตตางระดบ /1/ /4/ และ/6/ จะแสดงความหมายในลกษณะเคลอนไหวหรอขนลง ซงการแสดงความหมายสมพนธกบลกษณะการออกเสยงวรรณยกต

5.2 ความสมพนธระหวางจานวนพยางคกบความหมาย ความสมพนธระหวางจานวนพยางคกบความหมายนสามารถแบงออกได 3 ประเภทคอ ความสมพนธระหวางคาแสดงภาพลกษณพยางคเดยวกบความหมาย ความสมพนธระหวางคาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคกบความหมาย และความสมพนธระหวางคาแสดงภาพลกษณ 4พยางคกบความหมาย ดงน

62

5.2.1 ความสมพนธระหวางคาแสดงภาพลกษณพยางคเดยวกบความหมาย จากการวเคราะหความสมพนธระหวางคาแสดงภาพลกษณพยางคเดยวกบความหมายพบวา คาแสดงภาพลกษณพยางคเดยวกนจะใหความหมายในลกษณะท เรวมาก ทนททนใด ในพรบตาเดยว เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [khuan4] “ควน” [kup5] ควนตลบไปหมด1 [h"ak1] “หก” [phuat6] หกในทนใด [suaN5] “ดขน” [wa?5] ดขนอยางรวดเรว [wi: 4] “พด” [wE:p4] พดขนเรวมาก ในบรบทการใชคาแสดงภาพลกษณพยางคเดยวสอความหมายน คาแสดงภาพลกษณพยางคเดยวมกมการลงเสยงหนกหรอเนนพยางค และการเปลยนเสยงวรรณยกต เพอแสดงความหมายใหมลกษณะทนททนใดและรวดเรว 5.2.2 ความสมพนธระหวางคาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคกบความหมาย จากการวเคราะหความสมพนธระหวางคาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคกบความหมายพบวา คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคปรากฏมากทสดในกลมคาแสดงภาพลกษณทงหมด การแสดงความหมาย จะแสดงความหมายในลกษณะทเปนจงหวะ เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [?I: 1] “แอน” [?IN 2thIN2] แอนลง ๆ [piay5] “เปอย” [mu?5Ku?5] เปอยลกลามออกเรอย ๆ [lom1] “หลวม” [bua?5bua?5] หลวมมาก [liam2] “เลอม” [Kup5Kup5] เลอมระยบระยบ จากตวอยางทยกมาจะเหนไดวาคาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคแมวาจะไมแสดงความหมายในลกษณะทเปนจงหวะเสยทเดยว แตในความรสกของเจาของภาษาจะรสกวา มนมการแสดงจงหวะอย ในคาแสดงภาพลกษณบางคาจะไมไดแสดงความหมายในลกษณะทเปนจงหวะ แตการเปนคาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคกทาใหคาแสดงภาพลกษณมลกษณะทเคลอนไหว คลายเปนจงหวะ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [ko:n3] “โพรง,กลวง” [cC:k2bC:k2] โพรงเลก [kC:N3] “กอง” [?i? 5Ki?5] กองเลกมาก [ba:n3] “บาน” [phi:6wi:6] ขนาดเลกมากกาลงคลบาน สรปไดวาคาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคจะแสดงความหมายในลกษณะทเปนจงหวะและเคลอนไหว

1 คาทขดเสนใตหมายถงการลงเสยงหนกหรอเนนพยางค

63

5.2.3 ความสมพนธระหวางคาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคกบความหมาย คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคมอยดวยกน 2 ประเภทคอ คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแท และคาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคแท ซงแตละประเภทจะแสดงความหมายในลกษณะทแตกตางกน ดงตอไปน 5.2.3.1 คาภาพลกษณ 4 พยางคไมแท คาภาพลกษณ 4 พยางคไมแท หมายถงคาแสดงภาพลกษณทเกดจากการนาเอาคาแสดงภาพลกษณมารวมกนเขาเปนคาแสดงภาพลกษณ 4 พยางค แบงออกได 2 ลกษณะคอ คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแททเกดจากการซาคา และคาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแททเกดจากการซอนคา ดงน 1) คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแททเกดจากการซาคา คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแททเกดจากการซาคา หมายถง คาแสดงภาพลกษณทเกดจากการซาคาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคคาเดยวกน ซงมกแสดงความหมายในลกษณะทเปนพหพจน และจานวนมาก เชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [thC:N6] “ทอง” [?CN 6pCN6?CN 6pCN6] ทองปอง (ใชในความหมายเชง พหพจน)

[yUn3] “ยน” [thi:6li::6thi:6li::6] ยนอยหลายคน [kom6] “กม” [kC:5sC:5 kC:5sC:5] กมแลวกมอก [h"Cy2] “หอย” [tCN5lIN5tCN5lIN5] หอยแกวงไปแกวงมา [sak5] “ชก” [NIk5NIk5 NIk5NIk5] ชกกระตกตอเนองเปนจงหวะ คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแททเกดจากการซาคาน เจาของภาษามกใชในบรบททตนเตน หรอตองการเนนความหมายของคาหลกใหมากขน ดงนนการแสดงความหมายจะแสดงในลกษณะทเปนพหพจนเทานน 2) คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแททเกดจากการซอนคา คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแททเกดจากการซอนคา หมายถงคาแสดงภาพลกษณทเกดจากการซอนคาแสดงภาพลกษณ 2 พยางค ทใชขยายคาหลกคาเดยวกนแตบอกลกษณะ และปรมาณทตางกน เมอซอนคาแลวจะแสดงความหมายเปนพหพจน บงบอกขนาดแตกตางกน ความไมสมาเสมอกน เชน

64

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [sak5] “ชกกระตก” [lot5lot5la:w5la:w5] อาการชกชาบางเรวบาง [san5] “สนไหว” [thot5thot5thia4thia4] อาการ(แขน,ขา)สนดวยความ ออนเพลย [pen3] “เปน” [cIN5hIN5 ca:N5ha:N5] หางบางถบาง [dam3] “ดา” [khi:2li:2 khU:2lU: 2] ของสดาหลายอนเรยงราย [si:6] “ช” [ko:5do: 5 ke:5de:5] ชโดชเด

[lUaN1] “เหลอง” [?E: 6hE: 6?I: 6 hI:6] เหลองมากนอยไมเทากน จากตวอยางจะเหนไดวา คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแททเกดจากการซอนคาจะแสดงความหมายทเปนพหพจน ขนาดตางกน และความไมสมาเสมอ 5.2.3.2 คาภาพลกษณ 4 พยางคแท คาภาพลกษณ 4 พยางคแท หมายถงคาแสดงภาพลกษณทไมไดเกดจากการซาคา หรอซอนคาแสดงภาพลกษณดวยกน คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคแท จะแสดงความหมายในลกษณะเชงลบ เชน แสดงความรงรง ไมเรยบรอย ไมเปนระเบยบ ไมดงาม ดงน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [pen3] “เปน” [ma2la:N5ma2la:w3] เปนกระดากระดาง [pen3] “เปน” [ma2cuak6ma2ca:k6] โหวกเหวกโวยวาย [pen3] “เปน” [ma2lim4h"im4h"i: 5 ] รบหร [pen3] “เปน” [?i:5nuN4tuN3naN4] รงรงไมเปนระเบยบ [pen3] “เปน” [ma2lUt6kU:t6ka:t6] ไมเปนระเบยบเรยบรอย [pen3] “เปน” [ma2lUm4sUm4sU? 5] รองสะอกสะอนมนาตาเยม จากตวอยางจะเหนไดวา คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคแท จะแสดงความหมายในเชงลบไมวาจะเปน ความไมเรยบรอย รงรง ไมเปนระเบยบ ไมสวยงาม เอะอะ จาการวเคราะหคาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคกบความหมายสรปไดวา คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแทนนแสดงความหมายเปนพหพจนเปนหลก สวนคาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแทนนแสดงความหมายในเชงลบ สรปผลจากการวเคราะหความสมพนธระหวางเสยงและจานวนพยางคกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณไดวา ความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย เสยงพยญชนะจะแสดงความหมายบอกอาการ เสยงสระจะบอกลกษณะและปรมาณ และเสยงวรรณยกตจะแสดงความหมายบอกการเคลอนไหว

65

สวนความสมพนธระหวางจานวนพยางคกบความหมาย คาแสดงภาพลกษณพยางคเดยวกบความหมายแสดงความหมายในลกษณะทนททนใด คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคแสดงความหมายทเปนจงหวะ คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแททเปนคาซาแสดงความหมายเปนพหพจน คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแททเปนคาซอนแสดงความหมายเปนพหพจน มขนาดตางกน ไมสมาเสมอ และคาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคแทแสดงความหมายในเชงลบ

บทท 6 บทสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาเรอง “ความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร” ครงน มความมงหมายเพอวเคราะหการปรากฏรวม และความสมพนธระหวางเสยงและจานวนพยางคกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร โดยใชระเบยบวธวจยภาษาศาสตรเชงปจจบน (Descriptive Linguistics) ขอมลทใชในการศกษาเปนขอมลภาคสนามทผวจยรวบรวมจากสนามดวยตนเอง ซงใชผบอกภาษาในทองถนจานวน 18 คน การวเคราะหขอมลไดวเคราะหในประเดนหลก 2 ประเดนคอ การปรากฏรวมของคาแสดงภาพลกษณ และความสมพนธระหวางเสยงและจานวนพยางคกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณ ในการเสนอผลการศกษาคนควาใชวธพรรณนาวเคราะห ผลการศกษาคนควาโดยสรปมดงตอไปน 6.1 สรปผลศกษาคนควา ผลจากการศกษาคนควาผวจยจะนาเสนอดงตอไปน 6.1.1 การปรากฏรวมของคาแสดงภาพลกษณ 6.1.1.1 การปรากฏรวมของคาแสดงภาพลกษณ พบวา สามารถปรากฏรวมกบหมวดคาได 3 หมวดคา คอ 1) หมวดคานาม พบปรากฏมจานวนนอยทสด คดเปน 11.48% 2) หมวดคากรยา พบปรากฏมจานวนมากทสด คดเปน 54.04% 3) หมวดคาวเศษณ พบปรากฏมจานวนมากเปนอนดบ 2 คดเปน 34.64 % 6.1.1.2 เงอนไขการปรากฏรวมของคาแสดงภาพลกษณ มเงอนไขการปรากฏรวม 3 ลกษณะ คอ 1) คาแสดงภาพลกษณทปรากฏเฉพาะกบคาหลกคาเดยว 2) คาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมในคาหลกทมความหมายคลายกนหรอไปในทานองเดยวกน 3) คาแสดงภาพลกษณทปรากฏรวมกบคาหลกไดหลายคาโดยไมมความหมายคลายกนหรอไปในทานองเดยวกน 6.1.1.3 การปรากฏของคาแสดงภาพลกษณทปรากฏตามจานวนพยางค พบปรากฏ 3 ลกษณะ คอ

67

1) คาแสดงภาพลกษณพยางคเดยว พบปรากฏมจานวนนอยทสด จากขอมลคาแสดงภาพลกษณทงหมดจานวน 705 คา ปรากฏจานวน 50 คา คดเปน 7.09% 2) คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางค พบปรากฏมากทสดจากคาแสดงภาพลกษณทงหมด 705 คา ปรากฏ 593 คา คดเปน 84.11% 3) คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางค พบปรากฏมจานวนนอย จากขอมลคาแสดงภาพลกษณทงหมด 705 คา ปรากฏ 62 คาคดเปน 8.79% 6.1.2 ความสมพนธระหวางเสยงและจานวนพยางคกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณ 6.1.2.1 ความสมพนธระหวางเสยงกบความหมาย 1) เสยงพยญชนะในคาแสดงภาพลกษณ จะแสดงความหมายในลกษณะทบอกอาการ เชน กระตก ชะงก เคลอนไหว เลอนไหล หนกแนน แผซาน คอย ๆ แทรกออกมา ฯลฯ คาแสดงภาพลกษณท เสยงพยญชนะแสดงความหมายไดชดเจนมากท สด คอ กลมคาแสดงภาพลกษณทขยายคากรยา ทเปนเชนนเพราะ คาแสดงภาพลกษณทมาขยายคากรยานน ตองแสดงอาการตามคากรยาทขยายจงทาใหเสยงพยญชนะแสดงความหมายไดมาก แบงไดเปน 4 กลม ใหญ ๆ คอกลมพยญชนะระเบด กลมพยญชนะนาสก กลมพยญชนะเสยดแทรก และกลมพยญชนะกงสระและพยญชนะขางลน พยญชนะแตละกลมแสดงความหมายไดแตกตางกนดงน กลมพยญชนะเสยงระเบด /p/ /t/ /c//k/ /?/ /ph/ /th/ /kh/ /b/ และ /d/ แสดงความหมายในลกษณะท หยดชะงก และเปนจงหวะ หวน แขง กลมพยญชนะเสยงนาสก/m/ /n/ /K/ /N/ และ /h"/ แสดงความหมายในลกษณะท เลอนไหล ตอเนองเรอย ๆ และสน กลมพยญชนะเสยงเสยดแทรก /f/ และ /s/ แสดงความหมายในลกษณะท เบา คอยแทรกออกมา กลมพยญชนะเสยงกงสระ /w/ /y/ และพยญชนะเสยงขางลน /l/ แสดงความหมายในลกษณะท เลอนไหล นมนวล และเรอย ๆ ดงทกลาวมาแลวเสยงพยญชนะทงพยญชนะตนและพยญชนะทายไมแสดงความหมายแตกตางกน แตพยญชนะทปรากฏเปนพยญชนะทายจะแสดงความหมายไดชดเจนกวา 2) จากการวเคราะหความสมพนธระหวางเสยงสระกบความหมายพบวา เสยงสระจะแสดงความหมายใน 2 ลกษณะคอ บอกลกษณะ และบอกปรมาณ ดงน การแสดงความหมายเพอบอกลกษณะพบวา ในสระเดยว สระหนา /i, i:/ /e, e:/ และ/I, I:/ จะแสดงความหมายในลกษณะแบน เหยยด ตรง ระนาบ สระกลาง /U, U:/ /E, E:/ และ/a, a:/ จะแสดงความหมายในลกษณะกลมหรอแบนกได และสระหลง /u,u:/ /o,o:/ และ/C,C:/ จะ

68

แสดงความหมายในลกษณะกลม มน และโคง สวนสระประสมพบวา /ia/ จะแสดงความหมายในลกษณะเหยยด สระประสม /ua/ จะแสดงความหมายในลกษณะกลม มน และโคง การแสดงความหมายเพอบอกปรมาณ กลมสระ /i, i:/ /I, I:/ /C, C:/ และ /ia/ จะแสดงความหมายในปรมาณทนอย และกลมสระ /e, e:/ /U, U:/ /E, E:/ /a, a:/ /u, u:/ /o, o:/ และ /ua/ จะแสดงความหมายในปรมาณทมาก 3) จากการวเคราะหความสมพนธระหวางเสยงวรรณยกตกบความหมายพบวา การแสดงความหมายของวรรณยกตในคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร แสดงความหมายออกมาใน 2 ลกษณะคอ วรรณยกตระดบ /2/ /3/ และ /5/ แสดงความหมายในลกษณะเสมอ คงท วรรณยกตตางระดบ /1/ /4/ และ/6/ จะแสดงความหมายในลกษณะเคลอนไหวหรอขนลง 6.1.2.2 ความสมพนธระหวางจานวนพยางคกบความหมาย 1) คาแสดงภาพลกษณพยางคเดยวกบความหมายจะแสดงความหมายในลกษณะทนททนใด 2) คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางคจะแสดงความหมายในลกษณะทเปนจงหวะ 3) คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคแสดงความหมายตางกน ดงน คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแททเปนคาซาจะแสดงความหมายเปนพหพจน คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคไมแททเปนคาซอนจะแสดงความหมายเปนพหพจน มขนาดตางกน ไมสมาเสมอ คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคแทจะแสดงความหมายในเชงลบ 6.2 อภปรายผล 6.2.1 ลกษณะเดนของคาแสดงภาพลกษณ เนองจากคาแสดงภาพลกษณและคาวเศษณตางเปนคาททาหนาทในการขยายคาอนทงค จงทาใหเกดความสบสนระหวางคาแสดงภาพลกษณกบคาวเศษณ ทง ๆ ท คาแสดงภาพลกษณกบคาวเศษณนนมความแตกตางกนอยางชดเจน คอ คาวเศษณนนเมอขยายแลวจะมความหมายเพยงอยางเดยวเทานน แตคาแสดงภาพลกษณสามารถแสดงความหมายไดมากกวา 1 ความหมาย ตวอยาง เชน 1) [phom1 na:1 kha2na:t2] ผมหนามาก 2) [phom1 na:1 pUk1sUk1] ผมหนามากดก และชฟ

69

จากตวอยางจะเหนวาคาวเศษณ kha2na:t2ในขอ 1) เปนคาทมความหมายประจารปเพยงความหมายเดยวคอแสดงความหมายวา “มาก” เทานน สวนคาแสดงภาพลกษณ pUk1sUk1 ในขอ 2) นนจะแสดงความหมายไดมากกวา 1 อยาง คอแสดงความหมายวา “มาก ดก และชฟ” ไดอกดวย เนองจากคาแสดงภาพลกษณเปนคาททาหนาทในการขยายคาอนไดเชนเดยวกบคาวเศษณ ดงนนในงานวจยหลายเลมทศกษาเกยวกบคาวเศษณ จงมคาแสดงภาพลกษณปรากฏอยดวย เชน ในงานวจยของ อดม พรประเสรฐ (2523) ศกษาเรองคาวเศษณสองพยางคในภาษาอสาน (อบล) วาสนา สดตาสอน (2531) ศกษาลกษณะคาซาในภาษาลาวถนภเวยง เรณ พวงปน (2534) ไดศกษาเปรยบเทยบลกษณะคาซาภาษาถนนครไทยกบภาษาไทยถนอสาน (ภเวยง) สอนศร พลาไชย (2534) ไดศกษาคาวเศษณบอกลกษณะในภาษาถนอสาน อาเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม เปนตน การศกษาการปรากฏรวมของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธรพบวา คาแสดงภาพลกษณ จะปรากฏรวมเฉพาะใน 3 หมวดคา คอหมวดคานาม หมวดคากรยา และหมวดคาวเศษณ ทเปนเชนนกเพราะวา หมวดคาทง 3 เปนหมวดคาทคาอนสามารถมาขยายได เปนทนาสงเกตวาหมวดคานามเปนหมวดคาทมคาแสดงภาพลกษณขยายนอยทสด เมอเทยบกบอก 2 หมวด ซงถาหากวาลองเตมคากรยา หรอคาวเศษณ ระหวางคานามกบคาแสดงภาพลกษณทมาขยายแลวจะทาใหไดใจความสมบรณขน เชนดงตวอยางตอไปน คาหลก เพมคากรยา/วเศษณ คาแสดงภาพลกษณ [na:2] “ใบหนา” [Na:m4] “งาม” [pIn5wIn5] หนาเลก ๆ แตจมลมนารก [kha:w1] “ขาว” [pEn5wEn5] หนาขาวใหญและบาน [lI:m1] “แหลม” [kI:k6wI:k6] หนาเลกแหลม [kha:w2] “ขาว” [kC:k6wC:k6] หนาเลก ๆ ขาว ๆ ตวอยางทยกมาน หลงจากเพมคากรยาหรอคาวเศษณเขาไปแลว ทาใหไดใจความสมบรณขน แสดงใหเหนวา คาแสดงภาพลกษณนาจะขยายเฉพาะคากรยากบคากรยาวเศษณเทานน ทปรากฏขยายคานามดวยกเปนเพราะวาการละคากรยาหรอคาวเศษณทตามหลงคานาม จะเหนไดวาจากการศกษาการปรากฏรวมของคาแสดงภาพลกษณทาใหสามารถจาแนกความแตกตางระหวางคาแสดงภาพลกษณและคาวเศษณ รวมทงทาใหทราบหมวดคาทคาแสดงภาพลกษณขยายได ซงจะเปนประโยชนตอการศกษาคาแสดงภาพลกษณใหละเอยดลมลกตอไป 6.2.2 การแสดงความหมายของคาแสดงภาพลกษณ คาแสดงภาพลกษณเปนคาทสอความหมายดวยการใชเสยง ดงนน เสยงทปรากฏในคาแสดงภาพลกษณ 1 คาจะสอความหมายรวมกน กลาวคอเสยงพยญชนะจะทาหนาทบอกอาการ เสยงสระ

70

จะบอกปรมาณและรปราง เสยงวรรณยกตจะบอกความคงท หรอความเคลอนไหว ตวอยางเชน คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [khuan4] “ควน” [h"in5h"in5] มควนนอย บาง ๆ ลอยขนเรอย ๆ จากตวอยางคาวา [h"in5h"in5] เสยงพยญชนะตน /h"/ แสดงความหมายในลกษณะ ตอเนอง สระ /i/ แสดงปรมาณในลกษณะทนอย พยญชนะทาย /n/ แสดงอาการตอเนอง และวรรณยกต /5/ จะแสดงความสมาเสมอ เมอรวมความแลวจงมความหมาย วา “มควนนอย บาง ๆ ลอยขนเรอย ๆ” คาแสดงภาพลกษณคาน ขยายคาหลกวา “ควน” จงอมความหมายของคาวาควนไวดวย เมอละคาหลกปรากฏเฉพาะคาแสดงภาพลกษณ [h"in5h"in5] คานกจะหมายถง อาการของควนหรอไฟโดยปรยาย อนง เสยงทงหมดทปรากฏในคาแสดงภาพลกษณ 1 คา นน บางครงไมแสดงความหมายครบทกเสยงเสมอไป และหนวยเสยงพยญชนะหรอสระจะไมแสดงความหมายอยางเดยวแบบตายตว ขนอยกบ คาแสดงภาพลกษณนน ขยายคาหลกอะไร เสยงทปรากฏในคาแสดงภาพลกษณ กจะแสดงความหมายไปสมพนธกบความหมายของหลกคานน ๆ ดงนน คาแสดงภาพลกษณ 1 คา อาจมเสยงทแสดงความหมายไดเพยงบางเสยงหรอทงหมดกได และการแสดงความหมายตามจานวนพยางคทปรากฏ กเปนผลมาจากการแสดงความหมายรวมกนของเสยงนนเอง ดงนนเสยงทปรากฏในคาแสดงภาพลกษณจงสามารถสอความหมายไดตามบรบททขยายคาหลกสอดคลองกบงานวจยหลายเลม ทศกษาเกยวกบการสอความหมายของเสยง เชนงานวจยเรอง “ความเปนสากลของสทอรรถลกษณะในภาษาไทเหนอ” ของ ธนานนท ตรงด (2535), “คาวเศษณบอกลกษณะในภาษาถนอสาน อาเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม” ของ สอนศร พลาไชย (2534), “ความสมพนธระหวางรปแบบของเสยงสระและความหมายของคาซาพยางคในภาษาไทย” ของ อภรด อดมมณสวฒน (2525), “สวนเสรมทายคากรยาและคาคณศพทในภาษาจวงหลวเจยง” ของ ฉน กวา เซง (2529) เปนตน ผลการศกษาคนควา ชใหเหนวาเสยงสามารถแสดงความหมายไดจรง แตเสยงแตละเสยงไมมความหมายเฉพาะประจาเสยงทชดเจน เสยงทมลกษณะรวมกนบางประการอาจแสดงความหมายทเหมอนหรอตางกนกได ขอจากดอกประการหนงในการสอความหมายของเสยงกคอจะแสดงความหมายไดเฉพาะกบหมวดคาบางหมวดเทานน โดยมากมกปรากฏในหมวดคาทใชขยาย เชน คาแสดงภาพลกษณเปนตน แมวาคนสวนใหญจะมองวา เปนกลมคาทไมใชภาษาจรง ๆ หรอเปนคาเลน ๆ แตการศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร จะทาใหเขาใจความหมายและใชภาษาไทยถนอสานไดดขน

71

6.3 ขอเสนอแนะ ผลจากการศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร ผวจยมขอเสนอแนะดงน 6.3.1 การศกษาเกยวกบคาแสดงภาพลกษณมปญหาในการรวบรวมขอมลเพราะเจาของภาษามกมองวา เปนคาทไมใหความหมายหลกและไมสาคญในภาษา จงควรใชวธการเกบขอมลหลายวธ ไดแก การบนทกเสยงโดยผบอกภาษาไมรตว การสมภาษณควรสมภาษณผบอกภาษาหลายคนในเวลาเดยวกนจะทาใหไดขอมลดกวาสมภาษณเปนรายบคคล การกาหนดคาหลกกอนนาไปสมภาษณจะทาใหไดขอมลรวดเรวขนและสามารถสอบทานขอมลไดงาย และทสาคญผวจยควรเปนเจาของภาษาเพราะการวเคราะหเรองความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณ ผทจะวเคราะหไดดทสดคอเจาของภาษาเพราะเปนเสยงทใชคนชนอยในวฒนธรรม 6.3.2 ควรศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในจงหวดยโสธร เปรยบเทยบกบความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในเขตพนทศกษาอน ทใชภาษาในกลมภาษาถนอสาน เชน มหาสารคาม อดรธาน ชยภม ฯลฯ เพอหาความเปนสากลในการสอความหมายของเสยงในคาแสดงภาพลกษณ ของภาษาไทยถนอสาน 6.3.3 ควรศกษาความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนอน ๆ โดยใชระเบยบวธวจยภาษาศาสตรเชงปจจบน (Descriptive Linguistics) เพราะวาเปนเรองทนาสนใจและยงมผศกษานอยมากเมอเปรยบเทยบกบการศกษาภาษาไทยถนในเรองอน ๆ

บรรณานกรม

73

บรรณานกรม คณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต, สานกงาน. (2534). 100 ป พลตร พระเจาวรวงศเธอ กรมหมน

นราธปพงศประพนธ. กรงเทพฯ : บรษท อมรนทรพรนตงกรพ จากด. ฉน กวา เซง. (2529). สวนเสรมทายคากรยาและคาคณศพทในภาษาจวงหลวเจยง, ใน จวง :

ชนชาตไทในสาธารณะรฐประชาชนจน. กรงเทพฯ : ศนยภาษาและวรรณคดไทย คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ชมยพร วทธรศานต. (2516). ภาษาจากความรสก, ใน อกษรศาสตรพจารณ. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. หนา 5 – 13.

ธนานนท ตรงด. (2535). ความเปนสากลของสทอรรถในภาษาไทเหนอ. วทยานพนธอกษรศาสตรดษฎบณฑต.(ภาษาศาสตร). กรงเทพฯ :บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

บรรพต เปรมช. (2522). คาวเศษณและสานวนพดภาษาอสาน. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการ วฒนธรรมแหงชาต. เปรมนทร คาระว. (2529). รปและความหมายของคาซาพยางคคาคณศพทและกรยาวเศษณใน ภาษาสงขลา. วทยานพนธอกษรศาสตรมหาบณฑต. (ภาษาศาสตร) กรงเทพฯ : บณฑต- วทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อดสาเนา. พยอม ธรรมบตร. (2522). เสยงสอความหมายไดอยางไร, ใน วารสาร มศว ปทมวน. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปทมวน. หนา 81 – 86. พยอม แพงชาต. (2540). ภมศาสตรคาศพทภาษาไทยถนในจงหวดยโสธร. วทยานพนธการศกษา มหาบณฑต.(ภาษาไทย). มหาสารคาม :บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. อดสาเนา. เรณ พวงปน. (2534). การศกษาเปรยบเทยบลกษณะคาซาภาษาถนนครไทยกบภาษาไทยถนอสาน. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต.(ภาษาศาสตร).นครปฐม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล ศาลายา. อดสาเนา. วาสนา สดตาสอน. (2531). ลกษณะคาซาของภาษาลาวในถนภเวยง. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต. (ภาษาศาสตร).นครปฐม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล ศาลายา.อดสาเนา. วไลศกด กงคา. (2544). ภาษาไทยถน. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. สอนศร พลาไชย. (2534). คาวเศษณบอกลกษณะในภาษาถนอสาน อาเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต.(ภาษาไทย). มหาสารคาม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม. อดสาเนา.

74

สาอาง หรญบรณะ. (2522). การเขาถงวรรณคดดวยวธสทศาสตร,มนษยศาสตรปรทศน ปท 1 ฉบบท 1. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. หนา 56 – 73. สมนา ธารเธยร. (2531). การแปลงคาโดยแปลงเสยงสระในภาษาอสาน. วทยานพนธศลปศาสตร- มหาบณฑต. (จารกภาษาไทย). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร. อดสาเนา. สรยา รตนกล. (2544). อรรถศาสตรเบองตน. นครปฐม : สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนา ชนบท. มหาวทยาลยมหดล ศาลายา. อดม พรประเสรฐ. (2523). คาวเศษณสองพยางคในภาษาอสาน. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต. (จารกภาษาไทย). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร. อดม วโรตมสกขดตถ. (2537). ภาษาศาสตรเหมาะสมยเบองตน. กรงเทพฯ : ตนธรรม. อภรด อดมมณสวฒน. (2525). ความสมพนธระหวางรปแบบของเสยงและความหมายของ คาซาสองพยางคในภาษาไทย. วทยานพนธอกษรศาสตรมหาบณฑต. (ภาษาศาสตร). กรงเทพฯ :บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อดสาเนา. อมง จาง. (2535). ภาพลกษณของสระในอเนกชพยางคในภาษาถนเตอเปาของจวงใต. วทยานพนธอกษรศาสตรมหาบณฑต. (ภาษาศาสตร). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. อดสาเนา.

Brown ,J.Marvin.(1985). From Ancient Thai to Modern Dialects. Bangkok : White Lotus Co.,

Ltd.

ภาคผนวก

76

ภาคผนวก ก แผนท

77

แผนท จงหวดยโสธร

ทมา : www.thaitambon.com/Maps/YasothonMap.htm

สดสวน : 1 : 700,000

78

ภาคผนวก ข คาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร

79

คาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร

การเรยงลาดบคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร ผวจยไดเรยงลาดบคาแสดง ภาพลกษณตามจานวนพยางคทปรากฏ คอ คาแสดงภาพลกษณพยางคเดยว คาแสดงภาพลกษณ 2 พยางค และคาแสดงภาพลกษณ 4 พยางค ตามลาดบ หากมคาแสดงภาพลกษณขยายคาหลกคาเดยวกนหลายคาผวจยไดเรยงลาดบคาแสดงภาพลกษณตามพจนานกรม คอ เรมจากพยญชนะทเกดฐานรมฝปาก ปมเหงอก เพดานแขง เพดานออน และเสนเสยง ตามลาดบ และเรยงลาดบตามวธการออกเสยง คอ เรมจากพยญชนะระเบด พยญชนะนาสก พยญชนะเสยดแทรก พยญชนะขางลน และพยญชนะกงสระ ถาพยญชนะเกดในฐานกรณเดยวกนไดเรยงลาดบตามลกษณะของเสยง คอ พยญชนะเสยงไมกอง ไมพนลม พยญชนะเสยงไมกอง พนลม และพยญชนะเสยงกอง ตามลาดบ ดงนน การเรยงลาดบพยญชนะตามพจนานกรมจงเรยงไดเปน /p/ /ph/ /b/ /t/ /th/ /d/ /c/ /k/ /kh/ /?/ /m/ /n/ /K/ /N/ /h"/ /f/ /s/ /l/ /w/ และ/y/ ตามลาดบ การเรยงสระและวรรณยกตจะเรยงตามความหมายทปรากฏจากนอยไปหามาก สวนคาหลกจะเรยงตามกลมคาทมความหมายใกลเคยงกน ดงน 1. คาแสดงภาพลกษณพยางคเดยว

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [mUt4] “มด” [tUp5] มดลงทนททนใด [kham5] “คา” [map5] คาลงทนททนใด [cam3] “มด” [lip5] (แทง) มดดามทนททนใด [kha:t2] “ขาด” [khuak5] (ฉก) ขาดทนททนใด [som2] “เปรยว” [pit5] เปรยวจด [tok1] “ตก” [puk5] ตกดงปก [bep5] ตกลงมาแผหรา [tum6] ตกดงตม [ta:m6] ตกดงแรงมาก [?up5] ตกลงมาดงอบ [?ep5] ตกลงมาแรงและจกเสยดแผหรา [lom6] “ลม” [tUN6] ลมทงยน [thuan5] ลมลงทนททนใดและมฝนกระจาย [khit1] “ควา, ทม” [way5] คะมาทนททนใด

80

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [duan3] “หวทม” [kin5] หวทมลงทนท [khuan4] “ควน” [kin5] ควนขนไมมากแตเรว [kup5] ควนตลบหมด [kum6] ควนพวยพงขนเปนลาเรวมาก [h"ak1] “หก” [phuat6] หกพรวดเรวและแรงมาก [bap5] เลยวในความเรวสงทนททนใด [kI:?5] ของขนาดเลกหกเรวมาก [ke:?5] ของขนาดใหญหกเรวมาก [naN5] “นง” [mC?5] นงลงเบา ๆ แตเรว [lay1] “ไหล” [Kuay6] ไหลออกเรวหลงจากนนไหลชา [Ka:w5] ไหลออกเรวและแรง [h"CN6] “รอง” [pa:N6] รองคารามของฟา [h"Um6] รองคารามดงฮม [suaN5] “ดขน” [wa?5] สดชน, ดขนทนททนใด [bok1] “ลด” [wa?5] ลดฮวบลงทนท [lI:m1] “แหลม” [pit5] แหลมมาก [min1] “เหมน” [kum6] เหมนตลบ

[h"uat6] เหมนโชยมาเรวมากเพยงครงเดยว [h"C:m1] “หอม” [h"uay5] หอมโชยมาแรง [ten6] “เตน” [dCN5] กระโดดหยอย ๆ [Na:y1] “หงาย” [NE:p6] หงายหลงลงทนททนใด [mUn4] “ชา” [cuat6] อาการชาแปลบ [the:4] “เท” [co:k6] เทพรวดลง [hCn6] “รอน” [wU:5] รอนวาบ [wU:p6] รอนวาบขนเปนระยะ ๆ [yen4] “เยน” [wa:p6] เยนวาบ [pak1] “ปก” [cUk5] (ของแหลม) ปกลงเรวมาก [wi: 4] “ว” [wE:p4] อาการทใชพดเรวมากครงเดยว [te:1] “เตะ” [pua?5] เตะดงผวะ

81

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [kha:t2] “ขาด” [tap5] (เชอกตง) ขาดเรวมากกระทบ

วตถอน [pot5] (เชอกใหญ) ขาดเรวมากกระทบ

วตถอน [put5] (เชอกตง) ขาดไมกระทบวตถอน [pat5] (เชอกใหญ) ขาดไมกระทบวตถอน [tI:k2] “แตก” [pI?5] (ของขนาดเลก) แตกเสยงเบา [pI:N6] (ของขนาดเลก) แตกเสยงกองกงวาน [pC?5] (ของกลมเลก) แตกเสยงไมกองกงวาน [po:N6] (ของกลมใหญ) แตกเสยงดงมาก [pu?5] (ของกลมใหญ) แตกทะล (ใชกบ

โองหรอไห) [tum6] แตกดงอยางระเบด

2. คาแสดงภาพลกษณทม 2 พยางค 2.1.คาแสดงภาพลกษณทขยายคานาม คาหลก คาแสดงภาพลกษณ

[h"u:4] “ร” [ciN5piN5] รขนาดเลกกลมอยางเขมแทง [cIN5pIN5] รขนาดเลกรอยางมดแทง [coN5poN5] รกลมขนาดใหญ, ขอบกลม [cU:N5pU:N]5 รกลมขนาดใหญมาก [ca:N5pa:N5] รขนาดใหญเปดกวาง [ki:5wi: 5 ] รขนาดเลกกลมอยางเสยนแทง [kI:5wI:5] รขนาดเลกรแตกวาง [kC:5wC5:] รขนาดเลกกลมอยางแหลนแทง [kU:5wU:5] รกลมขนาดใหญ, ขอบไมกลม [ka: 5wa:5] รขนาดใหญเปดกวางเชนเดยวกบ [ca:N5pa:N5] [sI:5wI: 5] รขนาดเลกรแสงผานไดเลกนอย [sC:5wC: 5] รขนาดเลกกลมแสงผานได

[sU:5wU:5] รกลมขนาดใหญแสงผานได [so: 5wo: 5] รกลมขนาดใหญมากแสงผานได

82

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [ko:n3] “โพรง,กลวง” [ta:N2la:N2] โพรงกวางกลมไมลก [cC:k2bC:k2] โพรงเลกกลมลก [co:k2bo:k2] โพรงใหญกลมลก [cC:k2lC:k2] โพรงเลกกลมลกเชนเดยวกบ

[cC:k2bC:k2] [co:k2lo:k2] โพรงใหญกลมลกเชนเดยวกบ มาก [co:k2bo:k2] [kU:k4wU:k4] โพรงใหญตนขอบไมกลม [ka:k4wa:k4] โพรงกวางไมลกขอบไมกลม [khI:w2] “ฟน” [ki:k6si:k6] ฟนซเลกถและแหลม [ka:k6sa:k6] ฟนซใหญหาง [kuak6suak6] ฟนซใหญและเหยน [na:2] “หนา” [pIn5wIn5] ใบหนาเลก ๆ จมลมนารก [pEn5wEn5] ใบหนาขาวใหญและกลม [kI:k6wI:k6] ใบหนาเลกแหลม [kC:k6wC:k6] ใบหนาเลกกลมขาววอก [me: 6h"e: 6] ใบหนาใหญบดบง [si:k5li:k5] ใบหนาเลกแหลมมาก [se:k6le:k6] ใบหนาใหญยาว

[se: 5we: 5] ใบหนาใหญบดบงเชนเดยวกบ [me: 6he: 6] [phom1]“ผม” [pik5sik5 ] ผมบางหยกหยองฟขน [pIN5sIN5] ผมบางชบานออกเปนแฉก

[pUk5sUk5] ผมหนาหยกหยองฟขน [pE:N5sE:N5] ผมหนาชบานออกเปนแฉก [tC:y3yC:y3] ผมหยกหยอง

[khEN5KEN5] ผมหยกยงเหยง [kha:N5Ka:N5] ผมหยกยงเหยงฟมาก

83

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [tum5] “ตม,เมด,ผด” [ti?5pi?5] ตมขนาดเลกมาก

[tI?5pI?5] ตมขนาดเลกแบน [tC?5pC?5 ] ตมขนาดเลกกลม [tu?5pu?5] ตมขนาดใหญกลม [te:t2pe:t2] ตมขนาดใหญแบน [?o:t6so:t6] ตมขนาดใหญมาก [khon1] “ขน” [?up 5 h"up5] ขนหนาฟ [na:m6] “นา” [cC:N5lI:N4] นาใสมากมปรมาณนอย [co:N5le:N4] นาใสมากมปรมาณมาก [kC:N3] “กอง” [?i? 5Ki?5 ] กองขนาดเลกมากแบน [?C? 5KC?5] กองขนาดยอมกลม [?I? 5KI?5] กองขนาดยอมแบน [?u? 5Ku?5] กองขนาดใหญกลม [?a? 5Ka? 5] กองเดยวขนาดใหญอยางกองขยะ [?C:k6KC:k6] ลมลงไปกอง [?uak6Kuak6] คนตวใหญลมลงไปกอง [?a:k6Ka:k6] กองเดยวขนาดใหญอยางกองขยะ

เชนเดยวกบ [?a? 5Ka? 5] [kC:n6] “กอน” [tI:t2pI:t2] กอนขนาดเลกแบน

[khI:2lI:2] กอนขนาดเลกแบนเชนเดยวกบ [tI:t2pI:t2]

[khC:2lC:2] กอนขนาดเลกกลม [khC:t6lC:t6] กอนขนาดเลกกลมเชนเดยวกบ

[tI:t2pI:t2] [khet6le:t6] กอนขนาดใหญแบนยาว [kho:2lo:2] กอนขนาดใหญกลม [khu:2lu:2] กอนขนาดใหญมากกลม [khU:2lU:2] กอนขนาดใหญหนา

84

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [kC:n6] “กอน” [?C:6lC:6] กอนขนาดกลมเลกเชนเดยวกบ

[khC:2lC:2] [?I:6lI: 6] กอนขนาดเลกแบนเชนเดยวกบ

[khI:2lI:2] [thC:N6] “ทอง” [?CN 6pCN6] ทองขนาดเลกกลม [?uN6puN6] ทองขนาดใหญกลม [?CN5lCN5] ทองขนาดเลกกลมเชนเดยวกบ [?CN 6pCN6] [?U:N5lU:N5] ทองขนาดใหญมากกลม [?a:N5la:N5] ทองขนาดใหญกางมาก [?uaN5luaN5] ทองขนาดใหญมากกลม เชนเดยวกบ [?U:N5lU:N5] [buak2] “ปลก,แองนา” [tIN2lIN2] ปลกขนาดเลกมากตน [tCN2lCN2] ปลกขนาดเลกกลม [tE:N2lE:N2] ปลกขนาดใหญตน [ta:N2la:N2] ปลกขนาดใหญและกวางมาก [?IN2thI:N2] ปลกขนาดเลกมากตนเชนเดยวกบ

[tIN2lIN2] [?CN2thC:N2] ปลกขนาดเลกกลมเชนเดยวกบ [tCN2lCN2] [?EN2thE:N2] ปลกขนาดใหญมากและกลม [?a:N2tha:N2] ปลกขนาดใหญและกวางมาก [ta:3] “ตา” [sE:m6sE:m6] ตาคอย ๆ ปรอลงจะหลบ 2.2คาแสดงภาพลกษณทขยายคากรยา คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [lI:n5] “วง” [kin5kin5] ตวขนาดเลกวงเรว ๆ [kun5kun5] ตวขนาดใหญวงเรว [kon5ton5] ตวขนาดใหญวงเปลอย [lip5lip5] วงมองเหนอยไกล ๆ

85

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [h"a:w2] “วง,คะนอง” [bUm6bUm6] (ควาย) วงเปนจงหวะชา [bam6bam6] (ควาย) วงเปนจงหวะเรว [ten6] “กระโดด” [dIN5dIN5] ตวขนาดเลกมากกระโดด [dCN5dCN5] ตวขนาดเลกกระโดดไมสงนก [doN5doN5] ตวขนาดใหญกระโดดสงมาก [dCN5dIN5] ตวขนาดเลกกระโดดสงตาไมเทากน [doN5deN5] ตวขนาดใหญกระโดดสงตา ไมเทากน [Ka:N5] “เดน” [phCk5wCk5] ตวขนาดเลกเดนเรวเปนจงหวะ [phay5way5] ตวขนาดเลกเดนเรวไปเรอย ๆ [khI?5yI? 5] ตวขนาดเลกเดนเขยกเรว ๆ [khC?5yC? 5] ตวขนาดเลกเดนเขยก ๆ [khe?5ye? 5] ตวขนาดใหญเดนเขยก ๆ [kho?5yo? 5] ตวนาดใหญมากเดนเขยกแรง [kC:y6kC:y6] เดนเออระเหยไมรบเรง [ko:y6ko:y6] ตวขนาดใหญเดนชามาก [kCm5kC? 5] ตวขนาดเลกเดนหลงคอมเขยก ๆ [kom5ko? 5] ตวขนาดใหญเดนหลงคอมเขยก ๆ [kC:N5kC:y6] เดนเออระเหยไมรบ [ka:N5ka:y6] เดนขากางมาก [NC:m4NC:m4] คอย ๆ เดนไปชา ๆ ไปเรอย ๆ [NC:p6NC:p 6] คอย ๆ เดนไปชา ๆ เปนจงหวะ [NuaN6NuaN6] เดนชา ๆ เนบ ๆ [Kuay6Kauy6] เดนเปนขบวนตอเนองกนไป [h"En5h"En5] เดนเออระเหยไปมาไรจดหมาย [h"iay6h"iay6] เดนชาไปมาไรจดหมาย [h"uay6h"uay6] เดนชามากไปมาไรจดหมาย [lCy2lCy2] เดนเรอย ๆ ไมรบรอน [la:y6la:y6] เดนเปนขบวนตอเนองไมขาดสาย [wa5ywa5y] ตวขนาดเลกเดนกาวสน เรว เรอย ๆ

86

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [yUn3] “ยน” [thi:6li::6] ยนตวตรงมาก

[thI:6lI:6] ยนตวตรงหนาเชด [thE:6lE:6] ตวสงใหญยนตรง [kC:5sC:5] ตวขนาดเลกยนหลงคอม

[ko:5so: 5] ตวขนาดใหญยนหลงโกง [kC?5cC? 5] ตวขนาดเลกยนหลงคอม

เชนเดยวกบ [kC:5sC:5] [ko?5co? 5] ตวขนาดใหญยนหลงโกง เชนเดยวกบ [ko:5so: 5] [naN5] “นง” [tI:6pI: 6] นงพบเพยบแต [tC:6pC: 6] คนตวอวนเตยนง [te:6pe: 6] คนสงอวนนง [cC:5khC: 5] คนตวเลกตวงอ [cu: 5khu: 5] คนตวใหญ นงตวงอมาก [cU:5khU:5] คนตวใหญนงตวงอมาก kCm5kC? 5] คนตวเลกนงหลงคอม [kom5ko? 5] คนตวใหญนงหลงโกง [kC:5sC:5] คนตวเลกนงตวงอ [ko:5so:5] คนตวใหญหนานงตวโกงงอ [ku:5su:5] คนตวใหญนงหลงคอมมาก [khC?5yC? 5] นงยอง ๆ [kho?5yo? 5] นงคกเขาสง [?a: 6sa: 6] นงอาขากวาง [sok5mok5] นงหลงโกงมอกมขมบ [sa:y6la:y6] นงเรยงกนเปนแถวยาว [nC:n4] “นอน” [pIN5NIN5] ตวขนาดเลกนอนตะแคง [pCN5NCN5] ตวขนาดเลกนอนตะแคงตวค [puN5NuN5] ตวขนาดใหญนอนตะแคงตวค

87

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [nC:n4] “นอน” [cCN5NCN5] ตวขนาดเลกนอนตะแคงตวค เชนเดยวกบ [pCN5NCN5]

[cuN5NuN5] ตวขนาดใหญนอนตะแคงตวค เชนเดยวกบ [puN5NuN5]

[?IN 5lIN5] ตวขนาดเลกนอนกางแขนขา [?e:k6le:k6] นอนเหยยดยาว เพลยมาก [?U:N 5lU:N5] คนอวนนอนทองโตมาก [?a:N5la:N5] คนอวนนอนหงายกางแขนขา [lIN5NIN5] ตวขนาดเลกนอนหงายเหยยดยาว

[leN5NeN5] ตวขนาดใหญนอนหงายเหยยดยาว [la:N5NaN5] นอนหงายกางแขนขา [com5]

“บน” [mip5mip5] บนขมบขมบ [map5map5] บนขมบขมบเรวมาก [mup5mup5] บนหนาบดบง

[mu:m5mu:m5] บนไมขาดตอนเรอย ๆ [kin3] “กน” [kup5kup5] กนเสยงดงกรบ ๆ เคยวปดปาก [kap5kap5] กนคาเลกเรว เปดปาก [kCm2kCm2] กนเสยงดงไมมาก [kuam2kuam2] กนเสยงดงมาก [Nip5Nip5] กนคาเลกมากเคยวเรว [NIp5NIp5] กนคาเลกเคยวเรว

[Nap5Nap5] กนคาเลกเรวปากกวาง [Nu:m4Nu:m4] กนคาใหญเคยวชา ๆ [waw6] “พด” [cC:y6cC:y6] พดเสยงเบาเรอย ๆ [cuay6cuay6] พดเสยงดงขนเรอย ๆ [ci:5co:y6] พดดงบางเบาบางไมหยด [?Cm5?Cm5] พดเสยงเบาและบนเรอย ๆ [mC:y2mC:y2] พดชา เบา เสยงเนอย ๆ

88

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [waw6] “พด” [mC?5mC? 5] พดชาเสยงเบา เปนจงหวะ [luaN5luaN5] พดเรอย ๆ ตดตอกนเปนเวลานาน [wIt5wIt5] พดเรวเสยงแหลม

[lay1] “ไหล” [cC:k6cC:k6] นาไหลตกจากทสงเสยงเบา [co:k6co:k6] นาไหลตกจากทสงแรงมาก [ca:k6ca:k6] นาไหลแรงมากทสด [Ki:w5Ki:w5] นาไหลเบา ๆ ไหลเออย ๆ [Ka:w5Ka:w5] ไหลแรงเรอย ๆ [Kaup5Kuap5] ไหลแรงมาก นาลดทละมาก ๆ [lit5lit5] ไหลเบา ๆ เปนระยะ ๆ [lUt5lUt5] ไหลแรงมากเปนระยะ ๆ [mI:p2] “หมอบ ” [cI:p6pI:p6] หมอบตดพน [mC:p2] “หมอบ” [cC:p6pC:p6] หมอบหนาตดพนตวโกง [cC:5khC:5] หมอบหนาตดพนตวโกงดกรอ

[cCN5phCN5] หมอบหนาตดพนตวโกง เชนเดยวกบ [cC:p6pC:p6]

[me:p2] “หมอบ” [ce:p6phe:p6] ตวขนาดใหญฟบเหยยดยาวตดพน [mu:p2] “หมอบ” [cu:p6pu:p6] ตวขนาดใหญหมอบตดพนตวโกง [lom6] “ลม” [pCN5NCN5] ลมลงตวงอ [pa:N5Na:N5] ลมหงายทองแขนขากาง [din6] “ดน” [tum6tum6] ดนทรนทรายเสยงดง [dIw5dIw5] ตวขนาดเลกดนกระแดว ๆ [da:w5da:w5] ตวขนาดใหญดนแรงไมหยด [dup5dup5] ดนแรงมากกระตกเปนจงหวะ

[nIw5nIw5] ตวขนาดเลกดนกระแดว ๆ เชนเดยวกบ [dIw5dIw5]

[na:w5na:w5] ตวขนาดใหญดนแรงไมหยด เชนเดยวกบ [dIw5dIw5]

89

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [kha:n4] “คลาน” [kCm5kCy6] เดกคลานชา ๆ [?Cm 5?Cy6] เดกคลานชา ๆ เชนเดยวกบ [kCm5kCy6] [?um 5?uy6] เดกตวอวนคลานชา ๆ [?a:m5?a:y6] เดกตวใหญคลานขากาง [KCy5KCy5] เดกตวเลกคลานเรวไมหยด [kom6] “กม” [kC:5sC:5] ตวขนาดเลกนงกมหนา [ku:5su:5] ตวขนาดใหญนงกมหนา [ko:5so:5] ตวขนาดใหญกมหลงโกง [Kok5] “ยก” [wI:N5wI:N5] ยกขนเบามาก [wI:m5wI:m5] ยกขนเบามากเชนเดยวกบ [wI:N5wI:N5] [wI:p6wI:p6] ยกเบามากเปนจงหวะเบา ๆ [wE:N5wE:N5] ยกของขนาดใหญแตเบา [wE:m5wE:m5] ยกของขนาดใหญแตเบา เชนเดยวกบ [wE:N5wE:N5] [wE:p6wE:p6] ยกของขนาดใหญนาหนกเบา เปนจงหวะ [kon5] “ขด” [cCk5cCk5] ใชเสยมขดเบา ๆ [cok5cok5] ใชจอบขดแรง [cUk5cUk5] ใชจอบขดแรงระยะกระชน [cuk5cuk5] ใชจอบขดแรงจงหวะยาว [Kam2] “เคยว” [KIN2KIN2] เคยวเบาชาอยางไมอรอย

[KCN2KCN2] เคยวเบาชาเรอย ๆ [cI?5cI?5] เคยวเสยงเบาเปนระยะ ๆ [cua?5cua? 5] เคยวเสยงดงมากเปนระยะ ๆ

90

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [san5] “สน” [bUm6bUm6] ขยมแรงมาก [thia4thia4] สนไมแรงเหมอนคนหมดเรยวแรง [thua4thua4] สนจนแรงเหมอนคนหมดเรยวแรง [dit5dit5] สนเรวมากเปนระยะ ๆ [dIt5dIt5] สนเรวเปนระยะ ๆ [dCt5dCt5] สนกระตกเปนระยะ ๆ [dUt5dUt5] สนกระตกแรงเรวเปนระยะ ๆ [NCk5NCk5] หวสนกระตกเบา ๆ [NIk5NIk5] ชกแหงก ๆ ถ เรว [ko:n3] “กรน” [kC:k6kC:k6] กรนเสยงเบา [ko:k6ko:k6] กรนเสยงดง [ka:k6ka:k6] กรนเสยงดงมากอาปากกวาง [kha:t2] “ขาด” [cat5pat5] ขาดสนสดลงเรวมาก [cut5put5] ของขนาดใหญขาดแรงและเรว [cUt5pUt5] ของขนาดใหญมากขาดแรงและเรว [Naw1] “ซม” [tCk5sCk5] นงซมกมหนาคอตก [tuk5suk5] นงซมกมหนาลงตา [ta:k5sa:k5] นงซมกมหนาลงตามาก [sCk5mCk5] นงซมกมหนาคอตกเชนเดยวกบ [tCk5sCk5] [sok5mok5] คนตวใหญนงซมกมหนาลงตา [h"Cy2] “หอย” [tCN5tC:n6] ของขนาดเลกหอยอย [toN5to:n6] ของขนาดใหญมากหอยอย [tCN5lIN5] ของขนาดเลกหอยแกวงไปมา [toN5le:N5] ของขนาดใหญหอยแกวงไปมา [?Cn5tC:n6] ของขนาดเลกหอย [?en5te:n6] ของขนาดใหญหอยอย [?o:n5to:n6] ของขนาดใหญมากหอยอย

91

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [khot1] “ขด” [lCN6khCN6] ขดขนาดเลก [loN6khoN6] ขดขนาดใหญ [laun6khuan6] ขดขนาดใหญมาก [h"ua1] “หวเราะ” [ka:k6ka:k6] หวเราะเสยงดงอาปากกวาง [Kum6Kum6] หวเราะไมเปดปาก [Kam6Kam6] หวเราะเสยงดง เรอย ๆ [h"In5h"In5] หวเราะตอเนองอยางมความสข [h"E:6h"E:6] หวเราะตอเนองเสยงดง [h"a:6h"a:6] หวเราะดงมากอาปากกวาง [hay2] “รองไห” [ki:k6ki:k6] รองไหเสยงเลกแหลม [?u:y3?u:y3] รองไหฟมฟายแบบเจบปวด [KUm4KU? 5] รองไหสะอกสะอน [Ka:m4Ka:N5] รองไหนามกนาตาเปรอะ [NI:k6NI:k6] รองไหเสยงแหลม [Na:k6Na:k6] รองไหเสยงดงมากปากกวาง [sa?4sa? 4] รองไหนาตาไหลเปนระยะ ๆ [sUm4sU?5] รองไหสะอกสะอน [wa:y4wa:y4] รองไหเสยงดงมากปากกวาง [hC:N6] “รอง” [?C:k6?C:k6] รองเบา ๆ ไมแรง [?o:k6?o:k6] รองเสยงดงเหมอนไกถกจบ [?u:k6?u:k6] รองเสยงดงเหมอนววถกเชอด [sak5] “ชก” [bap5bap5] ชกกระตกแรงเรวมาก [bUp5bUp5] ชกกระตกแรงเรว [NIk5NIk5] ชกกระตกถเรว [NCk5NCk5] ชกกระตกเรว [Nok5Nok5] ตวขนาดใหญชกกระตกชา [Nak5Nak5] ชกกระตกหงก ๆ

92

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [ba:n3] “บาน” [piN5siN5] ขนาดเลกมากบานเปนแฉก [pIN5sIN5] ขนาดเลกบานเปนแฉก [pEN5sEN5] ขนาดใหญมากบานเปนแฉก [pa:N5sa:N5] ขนาดใหญบานเปนแฉกเปด กวางมาก [phi:6wi:6] ขนาดเลกมากกาลงคลบาน [phI:6wI:6] ขนาดเลกบานออกเปนแฉก [phC:6wC:6] ลกษณะตมกาลงจะบานออก [phE:6wE: 6] บานใหญและหนามาก [phu:6wu: 6] ลกษณะตมขนาดใหญกาลงจะบาน [pha:6wa: 6] บานออกกวางมาก [bin3] “บน” [way5way5] บน ถ เรว ไปเรอย ๆ [wIp5wIp5] บนเรวเปนระยะ ๆ [wE:p6wE:p6] ขนาดใหญบนชามากเปนระยะ ๆ [wU:5wU: 5] บนเรวพงตรงมา [wUp5wUp5] บนชา แรง เสยงดงเปนระยะ ๆ [wE:n5wE:n5] บนชาในลกษณะรอนกลางอากาศ [wE:N5wE:N5] บนชาในลกษณะรอนกลางอากาศ เชนเดยวกบ [wE:n5wE:n5] [lia4] “เลย” [lI:6lI:p6] เลยชา ๆ เบา ๆ [la:p6la:p6] เลยชา ๆ อาปากกวาง แลบลนยาว [luap6luap6] เลยชา ๆ อาปากกวาง แลบ ลนยาว ๆ เลยหมนวน [KC:y6] “หยด,ยอย” [pCk5pCk5] หยดเลก ๆ เบา ๆ [pok5pok5] หยดใหญและแรง [pCm2pCm2] หยดเลกตกลงในนา [pum2pum2] หยดใหญตกลงในนา [Ka:m4Ka:N5] ยอยระโยงระยางเปนสาย [yo:t2yo:t2] หยดใหญมากคอยหยดลงชา ๆ [ya:t2ya:t2] หยดใหญยาวยอยลงตอเนองกน

93

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [mun1] “หมน” [tiw6tiw6] หมนเรวมาก [khuaN5khuaN5] ขนาดใหญหมนชาไปเรอย ๆ [khuaN2khuaN2] ขนาดใหญหมนชามากไปเรอย ๆ [luaN2khuaN2] ขนาดใหญหมนชามากไปเรอย ๆ เชนเดยวกบ [khuaN2khuaN2] [liw6liw6] หมนเรวมาก เชนเดยวกบ [tiw6tiw6] [lCy2lCy2] ขนาดเลกหมนเรอย ๆ ชา ๆ [luy2luy2] ขนาดใหญหมนเรอย ๆ ชา ๆ luay2luay2] ขนาดใหญมากหมนเรอย ๆ ชา ๆ [bEt2] “แหงนหนา” [thI6lI:6] แหงนหนาเลกนอย [thE:6lE:6] คนตวสงแหงนหนาขน [sa:w1] “สาว” (เชอก) [Ka:w5Ka:w5] สาวเชอกชา ๆ ตอเนองกน [way5way5] สาวเชอกเรวเรวมาก [wUp5wUp5] สาวเชอกเปนจงหวะยาว [wi:4] “พด” [wI:p6wI:p6] พดเรวเปนจงหวะ [wE:p6wE:p6] พดชา ๆ เปนจงหวะ [phat5] “(ลม)พด” [wi:5wi:5] ลมพดเบา ๆ เรอย ๆ [wU:5wU:5] ลมพดแรงตอเนองเรอย ๆ [wu:5wu:5] ลมพดแรงมาก เรอย ๆ [wCy4wCy4] ลมพดชา เบา ๆ [wUp5wUp5] ลมพดแรงเปนจงหวะ [wUt5wUt5] ลมพดแรงเปนจงหวะเชนเดยวกบ [wUp5wUp5]

[dam3] “ดา” (นา) [cCm2cCm2] ดานาชา เบา ๆ [cup5cup5] ดานาลงแรงเปนจงหวะ [cUk5cak5] ดานาเปนจงหวะชาเรวไมเทากน [cuam2cuam2] ดานาชา แตแรง

94

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [ta:y3] “ตาย” [?I:k2sI:k2] ตายสนท [?ek6le:k6] ตายนอนเหยยดยาว [?a:k6la:k6] ตายสนทนอนหงาย [?IN5lIN5] เขยดนอนตาย [?a:N5la:N5] ตายนอนหงาย ทองกาง [?o:N5lo:N5] ตายขนอดลอยตามนามา [puat2] “ปวด” [diat2diat2[ ปวดเบา ๆ เสยดแทง เปนจงหวะ [ciw6ciw6] ปวดเลกนอยเสยดแทงขนเรอย ๆ [ca:w6ca:w6] ปวดมากเสยดแทงขนเรอย ๆ อาการหนกมาก [cuat6cuat6] ปวดมากเลอนไปตามสวน ตาง ๆ ของรางกาย เปนระยะ ๆ [ca:t6ca:t6] ปวดมากชาไปตามรางกาย [Kit5Kit5] ปวดเบา ๆ เปนจงหวะ [Kut5Kut5] ปวดแรงเปนจงหวะ [Kup5Kup5] ปวดแรงเปนจงหวะเชนเดยวกบ [Kut5Kut5] [wa:n5] “หวาน” [sI:t6sI:t6] หวานเบา ๆ เปนจงหวะ [suat6suat6[ หวานแรง ทละมาก ๆ [yim6] “ยม” [pEy6pEy6] ยมปากกวางคาง [puy6puy6] ยมแกมตย [pa:y6pa:y6] ยมแฉง [khEn5khEn5] ยมแหง ๆ [Ka:m6Ka:m6] ยมกวางอยางพงพอใจมาก [pEt2] “เผน” [?C:t2lC:t2] เผนจนฝนตลบเปนแนวยาว [?u:t2lu:t 2] เผนเรวมากจนฝนฟงตลบตามหลง [?a:t2la:t2] เผนไมเหลยวหลง

95

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [tI:k2] “แตก” [phi?5Ki?5] รอยแตกขนาดเลกมาก [phI?5KI?5] รอยแตกขนาดเลก [phC?5KC?5] รอยแตกขนาดเลกมลกษณะกลม

[phu?5Ku?5] รอยแตกขนาดใหญลกษณะอมขน [pha?5Ka? 5] รอยแตกอาออกกวางมาก

[pha:6Ka: 6] รอยแตกอาออกกวางมาก เชนเดยวกบ [pha?5Ka? 5] [cC5bC? 5] รอยแตกเลกลกษณะกลม เชนเดยวกบ [phC?5KC?5] [cu5bu? 5] รอยแตกขนาดใหญลกษณะอมขน เชนเดยวกบ [phu?5Ku?5]

[fC:n6] “ฟอน” [yIN5yIN5] ขนาดเลกฟอนเรว ๆ [ya:N5ya:N5] ขนาดใหญ ฟอนชา ๆ

[?im5] “อม” [?IN 6pIN6] อมแนน [?e:N6pe:N6] อมมากจนทองใหญ [?uN6puN6] อมจนพงปอง [lC:y4] “ลอย” (นา) [pCm2pCm2] ลกษณะของลกหมาลอยตามนา [?CN 5lCN5] ขนาดเลกกลมลอยตามนา [?u:N5lu:N5] ลกษณะกลมใหญลอยตามนา [?U:N 5lU:N5] ลกษณะกลมใหญลอยตามนาใช แทน [?u:N5lu:N5] ได [?o:N5lo:N5] ลกษณะกลมใหญมากลอยตามนา [?a:N5la:N5] ลกษณะกวางใหญลอยตามนา [pha:y4hia4] “พายเรอ” [bUt5bUt5] พายเรอแรงเรวเปนจงหวะ [lCy2lCy2] พายเรอเรอย ๆ ชา ๆ [khuan4] “ควน” [tuat2tuat2] ควนลอยขนมากเปนระยะ ๆ [kum6kum6] ควนลอยตลบขนเปนลา [h"in5h"in5] ควนขนนอยลอยบาง ๆ อยาง ควนธป [h"Cn5h"Cn5] ควนลอยตอเนองอยางควนบหร [h"uan5h"uan5] ควนขนมากอยางสบบหร

96

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [khuay6] “คลอน” [kCk5lIk5] คลอนโยกเยกเบา ๆ [kok5lek5] คลอนโยกเยกมาก [ha:1] “หา” [NuaN6NuaN6] เดนหาของไปมาชา ๆ [kuay3] “ไกว” [to:n6te:n6] ไกวเปนจงหวะตอเนองไปมา [kho:N5khe:N5] ไกวโคลงเคลง ๆ 2.3คาแสดงภาพลกษณทขยายคาวเศษณ คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [cUn6] “ชน” [?U? 5cU?5] ชนแฉะมาก [?U: 1cU:1] ชนแฉะมากไมเคยแหงเลย [mU?5KU?5] เปยกชนมากจนนาเกลยด

[hoN2] “ขง” (นา) [?I? 5cI?5] นาขงปรมาณนอย [?C? 5cC?5] นาขงในรอยเทาคนหรอสตว [?U? 5cU?5] นาขงพอขลกขลก

[hI:N2] “แหง” [kin5kin5] แหงมากจนเปนผง [kun5kun5] แหงจนเปนผงฝนตลบ [khCp2khC:2] แหงจนดนแตกโคงงอ [khop2kho:2] แหงมากจนดนแตกโคงงอ [tIN5khIN5] แหงเหยวมาก

[khEn5khEn5] แหงแบบนากาลงระเหยหมด [tan3] “ตน” [cC:5lC:5] ของขนาดเลกตน [cU:5lU:5] คนตวใหญอวนหนา [cu:5lu:5] คนตวใหญอวนหนามาก

[na:1] “หนา” [?Uk5pUk5] หนาและแนนมาก [ba:N3] “บาง” [cIN5h"IN5] ขนาดเลกบางและแบนมาก [coN5h"oN5] บางและหางกนมาก [ca:N5h"a:N5] บางหางกนกวางมาก

97

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [dI:N3] “แดง” [piN5piN5] ขนาดเลกมากแดงเรอ ๆ [peN5peN5] แดงมาก สสดใส [ciN5khiN5] แดงเปนจดเลก ๆ [cUN5khUN5] แดงหนามาก [cCy5wCy5] แดงเรอ ๆ สวยงาม [cuay5wuay5] แดงสเขมจดมาก [ca:y5wa:y5] แดงมากจนละลานตาเตมไปหมด [ki:4si: 4] แดงซด ไมมชวตชวา [kUk6sUk6] แดงกาสเขมมาก [khU:n4lU:n4] แดงกามากสเขมนาเกลยด [kha:n4la:n4] แดงมากละลานตาไปหมด คลายกบ [ca:y5wa:y5] [?CN5tCN5] แดงสวยงามเหมอนแกมสาวรน [?oN5toN5] แดงมากเหมอนแกมสาวรนตอนอาย

[?am6kham6] แดงคลา ชาเลอดชาหนอง [mE:6lE: 6] แดงออกเหลอง ๆ [ma:6la:6] แดงมากละลานตาไปหมดคลาย กบ [ca:y5wa:y5] [h"u:n4h"u:n4] แดงขนเรอย ๆ [kha:w1] “ขาว” [pIn5wIn5] ขาวสวยจมลม [pEn5wen5] ขาวสวยงามนารก [co:k6pho:k6] ขาวเปนหยอม ๆ เหมอนเหดโคน [ca:k6pha:k6] ขาวเตมไปหมด [cu:n5phu:n5] ขาว อวบ หนา [ca:n5pha:n5] ขาวสะอาดสวางไสว สวยงาม [?Em5tE:m5] ขาวซดไมสดใส [?Uak6lUak6] ขาวไมสดใสไมสะอาด (ไมซก) [ma:p6ma:p6] ขาวสะทอนแสงละลานเตมไปหมด

98

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [lUaN1] “เหลอง” [?I:6 h"I:6] เหลองแหง ๆ [?E: 6 h"E: 6] เหลองเขมมาก [?I? 5mI? 5] เหลองซด [?E? 5mE? 5] เหลองซดมาก [?Cy 5 h"Cy5] เหลองเลกนอย จาง ๆ [?uy5h"uy5] เหลองมาก [?uay5h"auy5] เหลองเขมสวยงามมาก [khiaw1]“เขยว” [cuan5huan5] เขยวสดสวยงามมาก [?U: 6khU: 6] เขยวครม ทบ [?um 5thum5] เขยวชอมสดเหมอนใบไม [?uy5thuy5] เขยวออน ๆ [Kaw6Kaw6] เขยวสดเปนมนวาว [lUm2lUm2] เขยวคลา ชาเลอดชาหนอง

[lI:2] “คลา”(มวง,นาเงนเขม) [pi: 6pi: 6] คลามากแตบาง [pU:6pU: 6] คลามากและหนา [kuat2tuat2] คลาแบบชาเลอดชาหนอง [ka:t2ta:t2] คลามากแบบชาเลอดชาหนอง [?im6?im6] คลากาลงด [?en 6?en6] คลาจดมาก

[?Um2lUm2] คลาแบบชาเลอดชาหนอง [nI:t2nI:t2] คอย ๆ คลาขน [dam3,kam5] “ดา,คลามาก” [pi:6pi:6] ดามากแตบาง [pU:6pU:6] ดาหนามาก ลกษณะสกปรก [khi:2li:2] ดามากแตบางเชนเดยวกบ[pi:6pi:6] [khU:2lU: 2] ดาหนามาก ลกษณะสกปรก เชนเดยวกบ [pU:6pU:6] [khim4mim4] ไมดามากนก กาลงด [khum4mum4] ดาหนามาก ลกษณะไมชดเจน ออกสเทา ๆ [?U:t6lU:t6] ดาแบบสกปรกมากเปรอะไปหมด [?a:t6la:t6] ดาแบบสกปรกมากเปรอะไปหมด เปนบรเวณกวาง

99

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [dam3,kam5] “ดา,คลามาก” [?Uk5mUk5] ดาสนทเหมอนสหมก

[?U:6pU:6] ดาแบบสกปรกมากเชนเดยวกบ [pU:6pU:6] [mon5] “สหมน” [?C:k6lC:k6] หมนเลกนอย [?o:k6lo:k6] หมนมาก [nuan4] “นวล” [?up 5 h"up5] ใบหนานวลขาว สวย ใส [Ka:1] “สาก” [ka:k6sa:k6] สากขรขระมาก [kuak6suak6] สากและมลกษณะยนออกมา [mun5] “ละเอยด” [?uy6puy6] ละเอยดมากจนเปนผง [?a:y6pa:y6] แหลกลาญกระจยกระจาย [?I? 5KI?5] แหลกละเอยดยบ [?ap5Kap5] ละเอยดยอยยบไมสามารถซอมได [?a? 5Ka? 5] แหลกละเอยดวางกนเปนกองใหญ

[ca:N3] “จด” [cIw5lIw5] จดจางมาก [cew5lew5] จดมากไมมรสชาตอะไรเลย [ca:w5la:w5] จดมากทสดไมมรสชาตอะไรเลย [cCy5lCy5] ไมถงรสเคม

[coy5loy5] จดสนท [khom1]“ขม” [pit5lit5] ขมจดมาก [tiw6tiw6] ขมจดมากขนเรอย ๆ [?am 5lam5] ขมไมมากกาลงด [liw6liw6] ขมจดมากขนเรอย ๆ เชนเดยวกบ [tiw6tiw6] [wa::n1] “หวาน” [cuay6cuay6] หวานมาก [cCy5lCy5] หวานออน ๆ [?iam6liam6] หวานจนเลยนไมอรอย [?ia?5lia? 5] ลกษณะเละและหวานมาก [Ka:p1] “เหนยว” [tUN2tUN2] เหนยวหนดมาก

100

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [Ka:n4] “ยาน” [to:N5to:n6] ของขนาดใหญลกษณะกลมยานลง [ta?5sa? 5] เหยวและหยอนยานลงมาก [ta:p6sa:p6] เหยวและหยอนยานลงมาก เชนเดยวกบ [ta?5sa? 5] [to:N5le:N5] ของลกษณะสนยาวไมเทากน หยอนยานลง [ta:N5la:N5] ขนาดใหญเหยวมากและยานลง [yCn5] “หยอน” [tC:N5tC:n6] ของขนาดเลกหยอนลงเลกนอย [to:N5to:n6] ลกษณะสนยาวไมเทากนหยอนลง

[tCN5nIN5] ของขนาดเลกหยอนลงแกวงไปมา [te?5se?5] ของขนาดใหญหยอนยานและเหยว [ta?5sa? 5] ของขนาดใหญมากหยอนยานและเหยว [tu?5su? 5] ของขนาดใหญหนาหยอนลงตามาก

[ta:p5sa:p5] หยอนมากจนเกอบตดดน [hiaw5] “เหยว” [tI?5sI? 5] เหยวเฉาลงเลกนอย [tC?5sC? 5] เหยวเฉาลงเลกนอยโคงงอลง [te?5se? 5] เหยวเฉาลงมาก [ta?5sa? 5] เหยวเฉาลงมากทสด ลกษณะ หยอนยานนาเกลยด [te:p6se:p6] เหยวเฉาลงมากเชนเดยวกบ [te?5se? 5] [ta:p6sa:p6] เหยวเฉามากจนตดพน [tu:p6su:p6] เหยวเฉามากจนงอตดพน [?a:w6ta:w6] เหยวโคงลงมาก [pI:3] “แบน” (ขนาดเลก) [lI:p6sI:p6] ขนาดเลกแบนราบ [pe:3] “แบน” (ขนาดใหญ) [le:p6se:p6] ขนาดใหญแบนราบ [pu3] “ป” (ลาด) [lI:t6fI:t6] ปราบไปกบนา

[la:t6fa:t6] ปราบเรยบไปกบพน

101

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [cC:y5] “ผอม” [khIN2KIN2] ผอม เรยวสง [kI:k6sI:k6] ขนาดเลกและบางผอมมากจน เหลอแตกระดก [kC:k6sC:k6] ขนาดเลกผอมมากจนเหลอแต กระดก [ko:k6so:k6] ขนาดใหญผอมมากจนเหลอแต กระดก

[phi:4, ?uan6] “อวน” [?e:t2pe:t2] ตวขนาดใหญอวนแบน ออกขาง [?a:t2pa:t2] ตวขนาดใหญอวนแบนตวกวางมาก [?uk5puk5] ตวขนาดใหญอวนกลม [?uN6puN6] ทองขาดใหญมากอวนกลม [?e:t6h"e:t6] ทองขนาดใหญอวนแบน ออกขาง [?a:t6h"a:t6] อวนใหญแบน ตวกวางมาก [?U:N5lU:N5] ทองขนาดใหญอวนกลม [?u:N5lu:N5] ทองขนาดใหญอวนกลมมาก [?a:N5la:N5] ตวขนาดใหญกวางและอวนมาก

[mon4] “กลม” [miN6kiN6] ขนาดเลกกลมมาก [mCN6kCN6] ขนาดเลกกลมมน [mUN6kUN6] ขนาดใหญกลมหนามาก [moN6koN6] ขนาดใหญมากกลมมน [po3, khay5] “บวม,ฟก” [?Ck 5pCk5] บวมเลกนอย [?ok 5pok5] บวมเปงมาก [?uk5puk 5] ขนาดใหญบวมเปงมาก [?aw6paw6] บวมกลมมาก [?CN6pCN6] ขนาดเลกบวมกลม [?eN6peN6] ขนาดใหญบวมออกเรอย ๆ [?oN6poN6] ขนาดใหญบวมมากและกลม [mUN2khUN2] ขนาดใหญบวมกลมหนามาก [lCk5pCk5] บวมเลกนอยเชนเดยวกบ [?Ck 5pCk5] [lok5pok5] บวมเปงมากเชนเดยวกบ [?ok 5pok5]

102

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [tia6] “เตย” [khCm2lCm2] ตวขนาดเลกเตยคอม [?C? 5pC?5] ตวขนาดเลกเตยและกลม [?I? 5pI?5] ตวขนาดเลกเตยมากออกขาง [?u? 5pu?5] ตวขนาดใหญเตยและกลม [?aw6paw6] ตวเตยกลมและพองลม [san2] “สน” [kit5lit5] ขนาดเลกสนและกด [kCt5lCt5] ขนาดเลกกลมสนและกด [kot5lot5] ขนาดใหญมากสนกดและกลม [kut5lut5] ขนาดใหญสนกดและกลม [khI:2lI:2] ขนาดเลกสนมากและแหลม [khC:2lC:2] ขนาดเลกสนมและกลม [khu:2lu:2] ขนาดใหญสนมและกลม [kho:2lo:2] ขนาดใหญมากสน และกลม

[su:N1] “สง” [kEN5dEN5] สงตรงโปรง [ko:5do: 5] สงยาวโคง

[cEn6thEn6] สงใหญมาก [te:w5we:w4] สงยาวตวโกง [thE:6lE: 6] สงใหญและหนามาก [kha:w6na:w6] สงใหญยาวตวโกง [kho:t6lo:t6] สงยาวโคงปลายกด [?C:t2lC:t2] สงเรยวยาวปลายกด [?u:t2lu:t2] ขนาดใหญสงหนายาวปลายกด [?a:t2la:t2] สงยาวสมาเสมอสวยงามมาก[Ka:w4] “ยาว” [khiat6niat6] ขนาดเลกยาวเรยว

[khUt5nUt5] ขนาดใหญยาว และหนา [khot5not5] ยาวใหญและหนา

[khI:t6lI:t6] ขนาดเลกแบนยาวและเรยว [khC:t6lC:t6] ขนาดเลกยาวและกลม

103

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [Ka:w4] “ยาว” [khe:t6le:t6] ขนาดใหญยาวและแบน

[kha:t6la:t6] ขนาดใหญยาวมาก [?iat2liat2] ขนาดเลกยาวเรยวเชนเดยวกบ [khiat6niat6] [?C:t2lC:t2] ขนาดเลกยาวและกลมเชนเดยวกบ [khC:t6lC:t6] [?a:t2la:t2] ยาวสมาเสมอสวยงามมาก

[niaw1] “เหนยว” [nU:t2nU:t2] เหนยวหนดมาก [tUN2tUN2] เหนยวหนดและยดหยนมาก [nak1] “หนก” [?UN 6tUN6] หนกมาก [?Cn2KC:n2] ของขนาดเลกไมหนกมากนก [?on 2Ko:n2] ของขนาดใหญหนกมาก [nI:n2] “แนน” [?iN6tiN6] แนนสนท [?IN 6tIN6] แนนหนาและแขง [?aN6taN6] แนนหนาและแขงมาก [?C:n5?C: 4] แนนจนไมมทวาง [?at5Kat5] แนนแออดยดเยยด [lom1] “หลวม” [bua?5bua?5] หลวมโพรก [buay6buay6] รหลวมลนเขางาย [luay2luay2] รขาดใหญหลวมและลน

[lI:w1] “เหลว” [?e:6 le: 6] เหลวมาก [?ua6 lua6] เหลวมากจนเปนนา [?I? 5 lI?5] ขนาดเลกเนอเหลวไมมเรยวแรง

[?e? 5 le?5] ขนาดใหญเนอเหลวไมมเรยวแรง [?ia?5 lia?5] เหลวจนเละเทะเหมอนมะละกอเนา

[mit5] “เงยบ” [ci:5li:5] เงยบมาก [?im5sim5] เงยบมากเชนเดยวกบ [ci:5li:5]

104

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [liam2] “เลอม” [mI:p6mI:p6] เลอมเปนประกายไมมากเปนระยะ ๆ [ma:p6ma:p6] เลอมเปนประกายวาววามเปน บรเวณกวางเปนระยะ ๆ [mCN4mCN4] ลกษณะกลมเลกเลอมเปนมนวาว [moN4moN4] ลกษณะกลมใหญเลอมเปนมนวาว [Kup5Kup5] เลอมมาก เปนระยะ ๆ [Kap5Kap5] เลอมมาก เปนระยะ ๆ ถเรว [Ka:p6Ka:p6] เลอมมาก เปนระยะ ๆ เนบชา [piay5] “เปอย” [mu?5Ku?5] เปอยแบบพพองเปนหนอง [muay5Kuay5] เปอยมากลกษณะลกลาม [lI:m1] “แหลม” [pit5lit5] ขนาดเลกและแหลมมาก [pot5lot5] ขนาดใหญแหลมเรยวมาก [cC:t6lC:t6] ขนาดเลกแหลมปลายเสยม [co:t6lo:t6] ขนาดใหญยาวแหลมปลายเสยม [tu:6] “ท” [?u? 5tu?5] ทมาก [mu:6tu:6] ทมากเชนเดยวกบ [?u? 5tu?5] [NEN4] “กระดกขน” [kEN5dEN5] กระดกขนสง [san4] “ลาดชน” [thi:6li:6] ขนาดเลกลาดชนมาก [thE:6lE:6] ของขนาดใหญสงชนมาก [kiN5diN5] ขนาดเลกชนมากเชนเดยวกบ [thi:6li:6] [keN5deN5] ขนาดใหญชชนมาก [kEN5dEN5] ขนาดใหญหนามชชน [si:6] “ชขน” [ki:5di:5] ขนาดเลกมากชตรง [kI:5dI:5] ขนาดเลกชตรง [ke:5de:5] ขนาดใหญชตรง [kE:5dE: 5] ขนาดใหญชตรงไมยาวมาก [ko:5do: 5] ขนาดใหญลกษณะโคงชออกไป [kEN5dEN5] มขนาดใหญชตรงไมยาวมาก เชนเดยวกบ [kE:5dE: 5] [kCN5dCN5] ขนาดเลกชโคงงอลง [koN5doN5] ขนาดใหญชโคงงอลงมาก

105

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [sU:5] “ตรง” [khiN6niN6] ขนาดเลกเหยยดตรง [khUN6nUN6] ขนาดใหญตรงหนา [?iat2liat2] ขนาดเลกตรงยาวเรยว [yiat2] “เหยยด” [kiN5liN5] ขนาดเลกเหยยดตรง [kCN5lCN5] ขนาดเลกเหยยดตวโกงเลกนอย [khiN6niN6] ขนาดเลกเหยยดตรงเชนเดยวกบ [kiN5liN5] [khCN6nCN6] ขนาดเลกเหยยดตวโกงเลกนอย เชนเดยวกบ [kCN5lCN5] [kha:w6na:w6] ขนาดใหญมากเหยยดตวโกง

[NC: 4] “งอ” (ขนาดเลก) [lCN6khCN6] ของขนาดเลกงอ [No:4] “งอ” (ขนาดใหญ) [lo:N6kho:N6] ของขนาดใหญมากโคงงอ [kCN5] “โกง” (ขนาดเลก) [khCN6nCN6] ของขนาดเลกโกง [koN5] “โกง” (ขนาดใหญ) [kho:N6no:N6] ขนาดใหญมากโกงงอ [KC:N1] “หยก,หยอง” [khCy1KCy1] หยกหยองหยอย [khE?5KE?5] หยกและฟขน [kha?5Ka?5] หยกฟและบานออก

[khI:N4] “ตะแคง” [lIN5NIN5] ขนาดเลกนอนตะแคงตวตรง [lCN5NCN5] ขนาดเลกนอนตะแคงตวงอ [le:N5Ne:N5] ขนาดใหญนอนตะแคงตวตรง

[la:N5Na:N5] ตะแคงตวตรงเหยยดยาว [ha:n2] “กระเผก” [khI?5yI?5] ขนาดเลกมากเดนกระเผลกเบา ๆ [khC?5yC?5] ขนาดเลกเดนกระเผลกเบา ๆ [kho?5yo?5] ขนาดใหญเดนกระเผลกมากเจบมาก [kha?5ya? 5] เดนกระเผลกมากและขากาง [?I: 1] “แอน” [?IN 2thIN2] ขนาดเลกแอนลง [?EN 2thEN2] ขนาดใหญแอนลง

106

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [?C:n5] “ออน” [?C:y6sC:y6] ออนมากลกษณะหมดเรยวแรง [?uay6 suay6] ขนาดใหญออนลกษณะหมด เรยวแรง [?I? 6lI?6] ออนปวกเปยก [?ua6lua6] ออนจนมลกษณะเหลว [Kuap6Kuap6] ออนยวบลงสนเรยวแรง [say1] “ใส” [tiN2liN2] ใสมาก [cCN5lI:N4] ใสมากและมปรมาณนอย [coN5le:N4] ใสมากและมปรมาณมาก [khun5] “ขน” [?e: 6le:6] ขนมาก [?ua6lua 6] ขนขนมากเหมอนโคลนเหลว [h"C:m1] “หอม” [kum6kum6] หอมฟงกระจาย [h"uay5h"uay5] หอมละมนโชยมาเรอย ๆ [h"uan5h"uan5] หอมมากโชยมาเรอย ๆ [h"uat6h"uat6] หอมมากโชยมาเปนระยะ ๆ [men1] “เหมน” [tUN2tUN2] เหมนแรงมากโชยมาเรอย ๆ [NI:t2NI:t2] เหมนเลกนอยโชยมาเปนระยะ ๆ

[h"uat6h"uat6] เหมนมากโชยมาเปนระยะ ๆ [kiaN6] “เกลยง” [pCy5lCy5] เกลยงเกลาเงางาม [pay5 la:y5] เกลยงมากไมมอะไรเลย [?Cy 5hCy5] เกลยงเปนบรเวณเลก

[?uay5huay5] เกลยงเปนลกษณะกวางกลม [?u:t2su:t2] เกลยงมากราบเรยบ [ma:y5la:y5] เกลยงไมมอะไรเลยเชนเดยวกบ [pay5 la:y5]

[la:y4] “ลาย” [phI:6cI:6] ขนาดเลกลายเลกนอย [phE:6cE: 6] ขนาดใหญลายมาก [pha:y4Ka:y4] ลายกระจายไปทงตว

107

คาหลก คาแสดงภาพลกษณ [la:y4] “ลาย” [tha:m5tha:y5] ลายพรอยทงตว [?a:m5?a:y5] ลายพรอยทงตวเชนเดยวกบ [tha:m5tha:y5] [?uam5?uay5] ขนาดใหญมากลายพรอยทงตว [ma:y6Ka:y6] ลายพรอยทงตวเชนเดยวกบ [tha:m5tha:y5] [yen3] “เยน” [cC:y6cC:y6] เยนยะเยอกขนเรอย ๆ

[Kiap6Kiap6] เยนยะเยอกเปน ระยะ ๆ [Ka:p6Ka:p6] เยนมากจนขนลกขนพอง

[h"Cn6] “รอน” [wU:5wU:5] รอนตอเนองไปเรอย ๆ [wU:p6wU:p6] รอนขนเปนระยะ ๆ [wa:p6wa:p6] รอนขนมากมาเปนระยะ ๆ 3. คาแสดงภาพลกษณทม 4 พยางค คาแสดงภาพลกษณ 4 พยางคมกปรากฏหลงคาหลก 3 คาคอ [pen3] “เปน”, [khU:4] “คอ”, [h""et5] “ทา” สวนมากมกจะละคาหลก ดงน คาแสดงภาพลกษณ ความหมาย [ta2phUt5ta2phU:4] ความไมเปนระเบยบเรยบรอย [ta2lE:t2pE:t2pE:N3] วงเตลดไป [thot5thot5thia4thia4] มอเทาสนชาบางเรวบาง [ci5pit5ci5pi:5] ขนาดเลกไมเปนระเบยบ [ka2tCN5ka2tIN5] ไมเรยบรอย ไมเปนระเบยบ [ka2dik1ka2din6] ราเรงเกนขนาด [ka2dak1ka2dC:6] เกนไป เกนพอด [ka2dC6ka2dia6] เกนไป เกนพอด [ka2dCN6ka2dIN6] กระโดดหยองแหยง [ka2ca:k2ya:k2ya:y3] กระจดกระจาย [ka2KU:t6ka2Ka:t6] ความยดยาดไมเรยบรอย [ka2Kum6ka2KI:m6] เขนอายไมมนใจ

108

คาแสดงภาพลกษณ ความหมาย [ka2h"En5ka2h"a:n5] บางหรอมแหรม [ka2ya:N5ka2ya:y3] กระจดกระจาย [ka2lo:k6ka2le:k6] ไมเรยบรอยไมมมารยาท [ka2lo:k6ka2lon4] รบรอนไมเปนระเบยบ [ka2laN4ka2la:t6] เรยราดไมเรยบรอย [ka2luat6ka2la:t6] เรยราดไมเรยบรอยเชนเดยวกบ[ka2laN4ka2la:t6] [kom5ko:1kom5ko:y6] คนไมแขงแรงกม ๆ เงย ๆ [?i:5nuN4tuN3naN4] รงรงไมเปนระเบยบ [?i:5lUt6thU:t2thaw6] ไมเรยบรอย [?i:5luk2khuk2khun2] เดนไปมาอยางรบเรง [?i5luak2suak2suay1] ไมเรยบรอย [?U:t2lU:t6?a:t2la:t6] สกปรกไมสะอาด [?u 5Ku?5?a5Ka?5] ไมเรยบรอย [ma2cuak6ma2ca:k6] ไมเรยบรอย [ma2Kum4ma2Kuay6] ไมเรยบรอย [ma2nUN4phUN4phUt6] เปนพลวน [ma2nUN4ma2nUt6] เปนพลวนเชนเดยวกบ[ma2nUN4phUN4phUt6] [ma2nCN5ma2nIN5] หรอมแหรมไมสมบรณ [ma2NC4ma2NCN6] ไมเรยบรอยคด ๆ งอ ๆ [ma2h"CN5ma2h"IN5] หางบางถบางขนไมเสมอ [ma2lim4h"im4hi: 5 ] รบหร [ma2le:4pe:3pe:t6] แบนบบบบ [ma2lI:4thI:1thI:t1 ] ไปไมมจดหมาย [ma2lIm4ma2tIm3] ไมจรงจงไมผดชอบ [ma2lI:4pI:3pI:t6] ไมด ไมงาม ไมตรง [ma2lam5Kam5Ka:N5] ระโยงระยาง [ma2la:N5ma2la:w3] กระดากระดาง [ma2lo:k6co:k6ce:k6] ไมเรยบรอย

109

คาแสดงภาพลกษณ ความหมาย [ma2lUt6kU:t6ka:t6] ความไมเรยบรอย [ma2lUm4sUm4sU? 5] หงอยเหงาเศราซม [ma2lCN5tCN5nIN5] ไมเรยบรอย หรองแหรง [ma2lauy2ma2la:y2] หลบ ๆ เลยง ๆ ไมตงใจทางาน [ma2lCy2ma2lI:y2] หลบ ๆ เลยง ๆ ไมตงใจทางานเชนเดยวกบ[ma2lauy2ma2la:y2] [ma2lCn6tC:n6tI:n6] หอยตองแตงไมเรยบรอย [ma2lo:N5h"o:N5h"e:N5] หางบางถบางขนไมเสมอ [ma2lam4ma2lC:y4] ไมมจดหมายปลายทาง [ma2lam4sam4sCy4] ไมตรงตามลทาง [ma2lu:t1thu:t1thaw6] ฝนจะตกฟามดฟามว

[ma2lok5pok5pek5] ความไมเรยบรอยไมสมาเสมอ [ma2lo:k2tho:k2tho:y1] ความไมเรยบรอย [ma2lo:k2ko:k2ke:k2] ความไมเรยบรอย [ma2lon4h"on4h"uay4] กระวนกระวาย [ma2lo:N5kho:N5khe:N5] ไมเรยบรอย [ma2lo:N5soN5seN5] ไมเรยบรอย

[mup5mu:6mup5ma:y5] ไมชดเจนคมเครอ [h"i5h"ak5h"i5h"Cn5] กระวนกระวาย [sI5lI? 5sI:n5lI:n5] ไมเรยบรอยไมตรง [sa5sa:y4ya:y3ya:N3] กระจดกระจาย [sa2li:t2sa2diN6] ระรกระร [sa2lo: 1sa2le:1] อาการสะลมสะลอ [lot5lot5la:w5la:w5] สนรน ๆ

110

ภาคผนวก ค รายชอผบอกภาษา

111

รายชอผบอกภาษา

ในการเกบมลความสมพนธระหวางเสยงกบความหมายของคาแสดงภาพลกษณในภาษาไทยถนยโสธร ผวจยใชผบอกภาษาใน 9 อาเภอ อาเภอละ 2 คน รวมผบอกภาษาทงหมด 19 คน มรายนามดงน

อาเภอกดชม 1. นางบญศร มละสวะ อาย 59 ป บานเลขท 4 หม 6 บานหนองมาลา ตาบลกดชม อาเภอกดชม จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 2. นางแหมว นาควน อาย 60 ป บานเลขท 49 หม 5 บานสองคอน ตาบลกดชม อาเภอกดชม จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 อาเภอคอวง 1. นายจนส บญจนทร อาย 75 ป บานเลขท 8 หม 1 บานฟาหวน ตาบลฟาหวน อาเภอคอวง จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 2. นายทองวน สทธโส อาย 70 ป บานเลขท 54 หม 1 บานฟาหวน ตาบลฟาหวน อาเภอคอวง จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 อาเภอคาเขอนแกว 1. นายฉลอง คาช อาย 50 ป บานเลขท 181 หม 5 บานโคกกลาง ตาบลลมพก อาเภอคาเขอนแกว จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 2. นางปง ทาสทอง อาย 55 ป บานเลขท 113 หม 5 บานโคกกลาง ตาบลลมพก อาเภอคาเขอนแกว จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 อาเภอทรายมล 1. นายชชาต ทองบอ อาย 51 ป บานเลขท 124 หม 16 บานทรายมล ตาบลทรายมล อาเภอทรายมล จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 2. นางโค แกวดวงใหญ อาย 75 ป บานเลขท 68 หม 3 บานหนองสะพง ตาบลทรายมล อาเภอทรายมล จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4

112

อาเภอไทยเจรญ 1. นางใจ ฮางร อาย 50 ป บานเลขท 12 หม 5 บานนอยนางาม ตาบลสมผอ อาเภอไทยเจรญ จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 2. นางไข ไชยฉตร อาย 61 ป บานเลขท 14 หม 5 บานนอยนางาม ตาบลสมผอ อาเภอไทยเจรญ จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 อาเภอปาตว 1. นายนคร ไชยงาม อาย 56 ป บานเลขท 47 หม 9 บานศรฐาน ตาบลศรฐาน อาเภอปาตว จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 2. นางลด แสงสอง อาย 56 ป บานเลขท 42 หม 9 บานศรฐาน ตาบลศรฐาน อาเภอปาตว จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 อาเภอมหาชนะชย 1. นางไข โทแสง อาย 66 ป บานเลขท 22 หม 1 บานพอฮ ตาบลพอฮ อาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 2. นางพา วรสาน อาย 69 ป บานเลขท 10 หม 1 บานคเมอง ตาบลคเมอง อาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 อาเภอเมอง 1. นายสพฒน งามมาก อาย 58 ป บานเลขท 68 หม 9 บานตาดทอง ตาบลตาดทอง อาเภอเมอง จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 2. นายดาร เวชกามา อาย 67 ป บานเลขท 80 หม 9 บานตาดทอง ตาบลตาดทอง อาเภอเมอง จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 อาเภอเลงนกทา 1. นายจม โพธสาพมพ อาย 71 ป บานเลขท 16 หม 13 บานเปงจาน ตาบลสวาท อาเภอเลงนกทา จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4 2. นายบญหลาย ผานเมอง อาย 72 ป บานเลขท 35 หม 13 บานเปงจาน ตาบลสวาท อาเภอเลงนกทา จงหวดยโสธร ระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 4

ประวตยอผวจย

76

ประวตยอผวจย ชอ ชอสกล นายสรยา ทองคา วนเดอนปเกด 17 มนาคม 2522 สถานทเกด อาเภอคอวง จงหวดยโสธร สถานทอยปจจบน 21/30 หม 6 มหาวทยาลยราชภฏภเกต ตาบลรษฎา อาเภอเมอง จงหวดภเกต 83000 ตาแหนงหนาทการงานปจจบน อาจารยโปรแกรมวชาภาษาไทย สถานททางานปจจบน คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏภเกต โทร 076 – 222370 ตอ 313 ประวตการศกษา พ.ศ. 2545 ศศ.บ. (ภาษาไทย) จากมหาวทยาลยทกษณ พ.ศ. 2549 ศศ.ม. (ภาษาไทย) จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ