การวิเคราะห์ผลการประเมิน...

การวเคราะหผลการประเมนภายนอกสถานศกษา ระดบมธยมศกษาจงหวดขอนแกน

ปรญญานพนธ ของ

สภาพ โพธสวรรณ

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา

พฤษภาคม 2553


ปรญญานพนธ ของ



พฤษภาคม 2553 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ


บทคดยอ ของ



พฤษภาคม 2553

สภาพ โพธสวรรณ. (2553). การวเคราะหผลการประเมนภายนอสถานศกษา ระดบมยธมศกษา จงหวดขอนแกน. ปรญญานพนธ กศ.ม.(การบรหารการศกษา. กรงเทพฯ:บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม: อาจารย ดร.จารวรรณ พลอยดวงรตน, อาจารย ดร.นตย โรจนรตนวาณชย. การวจยครงนมจดมงหมายเพอสงเคราะหผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง ของสถานศกษาในสงกดส านกเขตพนทการศกษาขอนแกน มประเดนทศกษา คอ 1) เพอศกษาวเคราะหขอมลทวไปของสถานศกษา 2) เพอศกษาวเคราะหขอมลระดบคณภาพมาตรฐานการศกษาขนพนฐานในภาพรวม มาตรฐานรายขอ 3) เพอศกษาวเคราะหขอมลผลการประเมน คณภาพแบบองเกณฑและแบบองสถานศกษา 4) เพอศกษาผลสรปการรบรองคณภาพภายน อกของสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 เปนรายมาตรฐานของสถานศกษา 5) เพอศกษาผลสรปจดเดนและจดทควรพฒนาของสถานศกษา และ 6) เพอศกษาผลการคนหานวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนรายงานการปร ะเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน (ระดบมธยมศกษา ) รอบท 2 ทไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจากส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาใหการรบรองรายงานผลการประเมนแลว พ.ศ.2549 – 2553 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 1-5 จ านวน 340 แหง สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจยพบวา 1. สถานศกษาสวนใหญสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 5 และเปดสอนในระดบ

ประถมศกษา -มธยมศกษาตอนตน สถานศกษาไดรบการประเมนคณภาพภายนอก ระดบ การศกษาขนพนฐาน รอบทสอง จาก สมศ. มากทสด ในป พ.ศ. 2549 สวนใหญเปนสถานศกษาขนาดเลก (นกเรยน 1 – 300 คน) และมจ านวนครนอยกวา 50 คน

2. สถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน มระดบคณภาพมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน (ระดบมธยมศกษา) ในภาพรวมและรายดาน (ดานผเรยน ดานคร และดานผบรหาร ) อยในระดบด โดยดานครมคาเฉลยสงสดและดานผเรยนมคาเฉลยต าสด ภาพรวมรายมาตรฐานการศกษาขนพนฐานสวนใหญอยในระดบด ยกเวนมาตรฐานท 5 คาเฉลย 2.48 ส าหรบมาตรฐานการศกษาขนพนฐานมคาเฉลยสงสดคอ มาตรฐานท 2 คาเฉลย 3.47

3. ในภาพรวมและรายมาตรฐาน พบวา คาเฉลยแบบองสถานศกษาสงกวาแบบองเกณฑ ในสถานศกษาขนพนฐาน ยกเวน มาตรฐานท 4 และ 9-13 ทคาเฉลยแบบองเกณฑสงกวาแบบองสถานศกษา เทากบ -0.25, -0.02, -0.04, -0.15, -0.11, และ -0.21 ตามล าดบ

4. ผลการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานเปนรายมาตรฐาน ในรายมาตรฐานสถานศกษาไดรบการรบรองมากทสดในมาตรฐานท 2 และ 8 จ านวน 339 แหง และไมไดรบการรบรองมากทสดในมาตรฐานท 5 จ านวน 80 แหง

5. ผเรยนม จดเดน คอ ผเรยนไมเสพหรอแสวงหาผลประโยชนจากสงเสพตดหรอสงมอมเมา หลกเลยงสภาวะทเสยงตอความรนแรง โรคภย และอบตเหต รวมทงปญหาทางเพศ จดทควรพฒนา คอ ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนในกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ภาษาตางประเทศ วทย าศาสตร การเรยนรภาษาไทย สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ในระดบชน ม.3 และม.6 จดเดนดานคร คอ ครจบปรญญาตรขนไป จดทควรพฒนา คอ จ านวนครไมเปนไปตามเกณฑท ก .ค.ศ. ก าหนด ผบรหารมจดเดน คอ มกจกรรมทสงเสรมความสมพนธและความรวมมอกบชมชน จดทควรพฒนา คอ การบรหารเชงกลยทธ 6. นวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษาคดเลอกจากสถานศกษา ทไดรบรองมาตรฐานตามคณภาพท สมศ . ก าหนด อยในระดบดมาก 19 แหง ระดบด 11 แหง และทงหมดผานการรบรองทง 14 มาตรฐาน

Suparp Phosuwan. (2010). Analysis of the extemal evaluation academy High School, Khon Kaen Province M.Ed. thesis (Educational Administration. Bangkok: Graduate School. Srinakharinwirot. Committee: Dr. Jaruwan Duangrat. Dr. Ratana Nit Rot trade. The purposes of this research were to synthesized the external quality assessment in basic education school second round of schools under Office of Education Area Khon Kaen as follows: 1) to analyze the general information in school 2) to analyze qualitative data of basic education standard in overall and each standards 3) to analyze qualitative assessment data in the type of criteria-based and school-based 4) to study a summary of external Quality assurance of basic education second round in each standards 5) to study a summary of strength points and points that should be developed of schools and 6) to study the results of innovation and excellent performances Tools used to collect data was External Quality Assessment Report in basic education school (high school level) in second round that was evaluated external quality and qualified by Office of Standards and Quality Assessment in 2003-2010 under Office of Education Area Khon Kaen 1-5. There are 340 schools. The statistics used to analyze data are mean and standard deviation. Results were:

1) Most schools under office of education area Khon Kaen 5 and teach in level of primary and middle high school. They have got external quality assessment in 2006. They are small-sized schools (1-300 students) and less than 50 teachers.

2) Most schools under office of education area Khon Kaen have qualitative data of basic education standard of good in overall and each factors (students, teachers, and administrators). Teachers factor is in the highest mean and students in the lowest mean. In overall, each standards of basic education are in level of good, except 5thstandard means 2.48 and 2nd standard that mean3.47 is in highest mean.

3) In overall and each standard, found that school-based mean is higher than criteria-based in basic education schools, except in 4th, and 9th-13th standard that criteria-based mean is higher than school-based are -0.25, -0.02, -0.04, -0.15, -0.11, and -0.21 step by step.

4) The results of external Quality assurance of basic education in each standards, there are 339 schools that qualified most in 2nd and 8thstandard and 80 schools unqualified most in 5thstandard.

5) Strength point of students are not having drugs and earning benefit from them, avoiding violence, diseases, and accidents including sexual problems. Point that should be developed is student Achievement in subject learning of mathematics, foreign languages, sciences, Thai language, social study religion and culture, in grade 9 and 12. Strength point of teachers are graduated bachelor’s level. Point that should be developed is not enough teacher. Strength point of administrators are having activities that support relationship and corporation with society. Point that should be developed is strategic management. 6) Innovation or excellent performances of schools are selected schools that passed Quality assurance by Office of Standards and Quality Assessment, there are 19 schools in level of very good and 11 schools in level of good and all school have passed all 14 standards.

ปรญญานพนธ เรอง

การวเคราะหผลการประเมนภายนอกสถานศกษา ระดบมธยมศกษาจงหวดขอนแกน ของ


ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพฒนศกษาศาสตร

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

........................................................................ คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล)

วนท ....... เดอน ............. พ.ศ. 2553

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา ........................................................ ประธาน .................................................... ประธาน (อาจารย ดร.จารวรรณ พลอยดวงรตน) (ผชวยศาสตราจารย ดร.ไพโรจน กลนกหลาบ) ........................................................ กรรมการ ........................................................ กรรมการ (อาจารย ดร.นตย โรจนรตนวาณชย) (อาจารย ดร.จารวรรณ พลอยดวงรตน)

........................................................ กรรมการ (อาจารย ดร.นตย โรจนรตนวาณชย) ........................................................ กรรมการ (อาจารย ดร.เสกสรรค ทองค าบรรจง)

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธนส าเรจไดดวยดเปนเพราะผวจยไดรบความกรณาอยางยงจาก ดร .จารวรรณ พลอยดวงรตน ประธานกรรมการควบคมปรญญานพนธ ดร.นตย โรจนรตนวาณชย กรรมการควบคมปรญญานพนธ ซงทานทงสองไดสละเวลาอนมคาเพอใหค าปรกษาแนะน าในการจดท างานวจยน อกทงท าใหผวจยไดรบประสบการณในการท างานวจยและรถงคณคาของงานวจย ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน

นอกจากนผวจยขอกราบขอบพระคณอาจารยทกทานทใหความรแกผวจยในการศกษาตามหลกสตรการบรหารการศกษา ซงท าใหผวจยรวาการศกษาในระดบปรญญามหาบณฑตของผวจยนนมไดสนสดเพยงการท าปรญญานพนธฉบบนทส าเรจลงได หากผวจยไดซมซบเอากระบวนการเรยนรทจดประกายขนในระยะเวลา 5 ปทผานมาใหกลายเปนการเรยนรทตองสบเนองตอไปอยางไมสนสด และจะตองเอาความรนนไปยงประโยชนตอการจดการศกษาอยางยง ๆ ขนไปอกจงจะสมเจตนารมณของการบรหารการศกษาอยางสมบรณ

สดทายผวจยขอขอบพระคณบดา มารดา พ นอง และเพอน ๆ ทกคน ทใหก าลงใจตลอดระยะเวลาทศกษาและท างานวจย


สารบญ

บทท หนา 1 บทน า................................................................................................................. 1 ภมหลง………………………………………………………………………….. 1 ความมงหมายของการวจย.......................................................................... 7 ความส าคญของการวจย.............................................................................. 7 ขอบเขตของการวจย……………………………………………………………. 7 ประชากรและกลมตวอยาง.............................................. ............................ 8 นยามศพท................................................................................................. 9 กรอบแนวคดในการวจย………………………………………………………... 11 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ……………………………………………... 12 การบรหารจดการส านกงานเขตพนทการศกษา.............................................. 12 การศกษาขนพนฐาน (ประถมและมธยมมธยมศกษา)……………………….. 13

แนวคดเกยวกบการประเมนคณภาพภายนอก......................................... .... 61 การสงเคราะหรายงานผลการประเมน....................................................... 81 งานวจยทเกยวของ……………………………………………………………. 82 3 วธด าเนนการวจย…………………………………………………………..…… 93 ประชากร……………………………………………………………………… 93 เครองมอทใชในการวจย................................... ......................................... 93 การเกบรวบรวมขอมล……............................................. ............................ 95 การจดกระท าและวเคราะหขอมล................................................................. 96 4 ผลการวเคราะหขอมล................................ ............................. ...................... 99 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ........................................................ 119

สารบญ (ตอ)

หนา

บรรณานกรม.............................................................................................................. 131

ภาคผนวก................................................. ................................................................... 137 ภาคผนวก ก.......................................................................................................... 138 ภาคผนวก ข ..................................................... .................................................... 140 ภาคผนวก ค.......................................................................................................... 143

ประวตผวจย............................................................. ................................................... 167

บทท 1 บทน า

ภมหลง

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 หมวด 1 ก าหนดความมงหมายและหลกการส าคญในการจดการศกษาใหมคณภาพ โดยในมาตรา 9 ก าหนดวาการจดระบบ โครงสรางและกระบวนการจดการศกษา ใหยดหลกวาตองมการก าหนดมาตรฐานการศกษา และจดระบบประกนคณภาพการศกษ าทกระดบและประเภทการศกษา หมวด 6 วาดวยมาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา มาตรา 47 ระบวา ระบบประกนคณภาพการศกษาประกอบดวยระบบประกนคณภาพภายใน และระบบประกนคณภาพภายนอก เพอพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทกระดบ มาตรา 48 ก าหนดใหหนวยงานตนสงกดและสถ านศกษาจดใหมระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา โดยจดใหเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารการศกษา ทตองด าเนนการอยางตอเนอง และมการจดท ารายงานประจ าปเสนอตอหนวยงานตนสงกด หนวยงานทเกยวของ และเปดเผยตอสาธารณชน เพอน าไปสการพฒนาคณภาพและมาต รฐานการศกษา และเพอรองรบการประเมนภายนอก มาตรา 49 ก าหนดใหมการจดตงส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) มฐานะเปนองคกรมหาชนท าหนาทพฒนาเกณฑ วธการประเมนคณภาพภายนอก และท าการประเมนผลการจดการศกษา เพอใหมการตรวจสอบคณภาพของสถานศกษา โดยก าหนดใหมการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาทกแหงอยางนอยหนงครงทกหาป นบแตการประเมนครงสดทาย ยกเวนในรอบแรก ซง มาตรา 72 วรรค 3 ก าหนดวาใหมการประเมนภายนอกครงแรกของสถานศกษาภายในหกปนบจากวนทพระราชบญญตใชบงคบ คอ ภาย ใน 19 สงหาคม 2548 มาตรา 50 ก าหนดใหสถานศกษาทกแหงใหความรวมมอในการจดเตรยมเอกสารหลกฐาน ขอมล บคลากร ตามค ารองขอของส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) ในการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษา และมาตรา 51 ก าหนดใหส านกงานรบรองม าตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา จดท าขอเสนอแนะในการปรบปรงแกไขใหสถานศกษาทผลการประเมนยงไมไดตามมาตรฐานทก าหนด เพอด าเนนการใหสถานศกษาปรบปรงในระยะเวลาทก าหนดตอไป (ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา(องคการมหาชน). 2547: 6-31)

เพอด าเนนการใหเปนไปตามบทบญญตแหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2542 รฐบาลจงไดตราพระราชกฤษฎกา จดตงส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน ) พ.ศ. 2543 ซงใน หมวด 1 มาตรา 8 ก าหนดใหส านกงานรบรองมาตรฐานและ

2

ประเมนคณภาพการศกษ า มอ านาจหนาทหลก 6 ประการ คอ 1) พฒนาระบบการประเมนคณภาพภายนอก ก าหนดกรอบแนวทาง และวธการประเมนคณภาพภายนอกทมประสทธภาพ และสอดคลองกบระบบประกนคณภาพของสถานศกษาและหนวยงานตนสงกด 2) พฒนามาตรฐานและเกณฑส าหรบการประเมนคณภาพภายนอก 3) ใหการรบรองผประเมนภายนอก 4) ก ากบดแล และก าหนดมาตรฐานประเมนคณภาพภายนอกทด าเนนการโดยผประเมนภายนอก รวมทงใหการรบรองมาตรฐาน ทงนในกรณจ าเปนหรอเพอประโยชนในการศกษาวจยเพอพฒนาระบบการประเมนคณภาพภายนอก ส านกงานอาจด าเนนการประเมนคณภาพภายนอกเองกได 5) พฒนาและฝกอบรมผประเมนภายนอก จดท าหลกสตรการฝกอบรม และสนบสนนใหองคกรเอกชน องคกรวชาชพ หรอวชาการ เขามามสวนรวมในการฝกอบรมผประเมนภายนอกอยางมประสทธภาพ และ 6) เสนอรายงานการประเมนคณภาพและมาตรฐานการศกษาประจ าปตอคณะรฐมนตร ร ฐมนตร รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ และส านกงบประมาณ เพอประกอบการพจารณาในการก าหนดนโยบายทางการศกษา และการจดสรรงบประมาณเพอการศกษา รวมทงเผ ยแพรรายงานดงกลาวตอหนวยงานทเกยวของ และสาธารณชน (พระราชกฤษฎกาจดตงส านกงานรบรองมาตรฐานและประเม นคณภาพการศกษา (องคการมหาชน ) พ.ศ. 2543. 2552: ออนไลน)

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 มาตรา 9 (3) ทใหมการก าหนดมาตรฐานการศกษา และจดระบบการประกนคณภาพการศกษาทกระดบ และทกประเภทการศกษา (จาตรนต ฉายแ สง . 2548 : ประกาศกระทรวงศกษาธการ ) และค าแนะน าส าหรบสถานศกษาขนพนฐานเพอรบการประเมนคณภาพภายนอก เพอรบรองมาตรฐาน (รอบทสอง : พ.ศ. 2549 – 2553) ใหสอดคลองกบมาตรา 48 โดยใหสถานศกษาด าเนนการประกนคณภาพภายในตามมาตรฐานของกระทรวงศกษาธการอยางนอย 18 มาตรฐาน วางแผนพฒนาคณภาพ และด าเนนการพฒนาคณภาพ การตดตามคณภาพและการประเมนคณภาพ และรวบรวมขอมลสารสนเทศทใชในการปฏบตงานเพอจดท ารายงานประจ าปทเปนรายงานประเมนตนเองอยางตอเนอง (SAR) เสนอตอหนวยงานตนสงกด หนวยงานทเกยวของและเปดเ ผยตอสาธารณชน เพอน าไปสการพฒนาคณภาพ และมาตรฐานการศกษา และเพอรองรบการประกนคณภาพภายนอกรอบท 2 (พ.ศ.2549 – 2553) 14 มาตรฐาน 60 ตวบงช ประกอบดวย มาตรฐานดานผเรยน 7 มาตรฐาน 32 ตวบงช มาตรฐานดานคร 2 มาตรฐาน 13 ตวบงช และมาตรฐานดานผ บรหาร 5 มาตรฐาน 15 ตวบงช (สยาม ปยะนราธร. 2552 : ออนไลน)

สถานศกษาทกขนาด ทกโรง ทกสงกดทวประเทศไทยไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจากส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน ) หรอเรยกยอวา สมศ . เรยบรอยแลว และตงแตป พ .ศ. 2549 – 2553 จะเปนการประเมนคณภาพภายนอกรอบท 2 ทมความ

3

เขมขนเปนรปธรรม และมการตดสนผลการประเมนคณภาพของสถานศกษาตามมาตรฐาน (จาตรนต ฉายแสง. 2548 : ประกาศกระทรวงศกษาธการ) แนวทางการประเมนคณภาพรอบท 2 (พ.ศ. 2549 – 2553) และค าแนะน าสถานศกษาทจะรบการประเมนคณภาพรอบท 2 จะชวยใหสถานศกษามการเตรยมความพรอมและปฏบตใหถกตองกอนทจะไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจาก สมศ . การประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาไมวาจะเปนรอบแรก หรอรอบท 2 ตางกเปนกระจกเงาทสะทอนคณภาพของสถานศกษาใหสถานศกษารตนเองวาสถานศกษาอยตรงจดไหน และสถานศกษาควรจะมทศทางกาวไปทางใด การเตมเตมในสวนทขาด และการลดสวนทเกนจากขอเสนอแนะของ สมศ . จะเปนจดเรมตนของการเปลยนแปลงไปในทางทดขน การท าใหสถานศกษามคณภาพมาตรฐานเปนเรองของการน าคณภาพเขาไปในทกขนตอนของการท างาน หรอการด าเนนงานของสถานศกษา และคณภาพหลกกคอบคลากรทกคนในสถานศกษาทตองรวมคด รวมวางแผน รวมท า รวมตรวจสอบทบทวน รวมประเมน และรวมชนชมยนดกบความส าเรจ ความส าเรจของสถานศกษากคอความส าเรจของทก ๆ คนในสถานศกษา เพอใหเกดประโยชน สงสดแกสถานศกษา คอการน าเสนอการประเมนคณภาพไปใชใหมากทสดเทาทจะท าได (สยาม ปยะนราธร . 2552 : ออนไลน ) สมควรทจะมการวเคราะหสรปรายงานการประเมนคณภาพภายนอกของการศกษาขนพนฐาน (มธยม) ในลกษณะทเปนวเคราะห (analysis) และการประเมนงาน (evaluation) เพอรายงานผลการประเมนคณภาพการศกษาของสถานศกษาตอส านกงานเขตพนทการศกษาในจงหวดขอนแกน และหนวยงานทเกยวของ รวมทงใหขอเสนอแนะในการพฒนาคณภาพการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน (มธยม) ตอไป (ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. 2549: 15). สอดคลองกบสภาพปจจบนและผลการด าเนนงานของสถานศกษาขนพนฐานจงหวดขอนแกน ไดสงเสรมใหมการจดการศกษาใหทวถงทกเขตพนทการศกษา และพยายามใหคนในจงหวดขอนแกนไดเรยนรในระดบทสงขน แตในทางปฏบตพบวา สภาพการจดการศกษาย งอยในเกณฑทจะตองพฒนาอกเปนอนมาก ทงในดานการเขาเรยน ดานกระบวนการศกษา และผลลพธของการศกษา (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2552: ออนไลน). 1. ดานการเขาเรยน สรปไดดงนคอ 1.1 ระดบกอนประถมศกษา ประชาชนใหความสนใจตอการศ กษาระดบกอนวยเรยนเพมขนเปนอนมาก จาก 44.1 % ของกลมอาย ในป 2543 เปน 78.4% ในป 2549 และ ในป 2550 เปน 81.6% จากตวเลขนชใหเหนวามเดกเลกเขาเรยนเปนจ านวนมาก แตกยงมเดกเลกทยงมไดเขาสการเตรยมพรอมเพอเรมตนการเรยนอกเปนจ านวนมาก เดกผดอยโอกาสเหลานไดแกเดกทอยหางไกล เดกยากจน เดกชาวไทยภเขา และเดกทมปญหาเชนพการในดานสขภาพ เดกอายตงแตแรกเกดจนถง 5 ป ประมาณรอยละ 19 หรอประมาณ 400,000 คน อยในภาวะทพโภชนาการ เดกอายแรกเกดถง

4

2 ปจ านวนมากมภาวะโลหตจาง โดยเฉพาะในชนบทมเดกเปนโรคโลหตจางคอนขางสงประมาณรอยละ 25 - 30 นอกจากนนยงมการขาดสารอาหารทส าคญ เชน สารไอโอดนและธาตเหลก 1.2 ระดบประถมศกษา กลมอายของเดกวยระดบประถมศกษามปรมาณลดลง อนเนองมาจากการวางแผนครอบครวและการไม ไดเขาเรยนอนเนองมาจากการอพยพยายตามบดามารดาทตองเดนทางไปประกอบอาชพในทตาง ๆ ประมาณวามเดกกลมอาย 6 - 11 ป เขาเรยนเพมขนจากรอยละ 90 ในป 2549 เปนรอยละ 92.1 ในป 2550 ของกลมอายระดบประถมศกษา จะเหนไดวายงมเดกสวนหนงมไดอย ในระบบการศกษาใหครบ 6 ปได ท าใหเปนสาเหตทจะตองจดการศกษานอกระบบโรงเรยนตามมาในภายหลง 1.3 ระดบมธยมศกษา อตรานกเรยนจบชนประถมศกษาเขาเรยนระดบมธยมศกษามปรมาณเพมขนเปนจ านวนมาก จากรอยละ 53.7 ในป 2543 เปนรอยละ 90.2 ในป 2549 ทงนดวยความพยายามทจะขยายการศกษาขนพนฐานจาก 6 ป (ระดบประถมศกษา ) เปน 9 ป (ระดบมธยมศกษาตอนตน ) แตจากการทเดกวยประถมศกษาเขาเรยนไมครบ 100 % (90%) จงอาจกลาวไดวาการเขาเรยนในระดบมธยมศกษาตอนตนอยในระดบประมาณรอยละ 80 ของกลมอาย แสดงใหเหนวายงมกลมอายวยมธยมศกษาตอนตนอกประมาณรอยละ 20 ทควรจะตองไดรบการศกษาระดบน ดวยวธหนงวธใด การออกจากโรงเรยนกลางคนและเขาสตลาดแรงงานในระยะนกอใหเกดแรงงานไรฝมอเพมมากขน ส าหรบการเขาเรยนตอในระดบมธยมศกษาตอนปลา ยนนจะเหนไดวา นกเรยนเมอจบมธยมศกษาตอนตนแลว สวนใหญจะเรยนตอมธยมศกษาตอนปลายในสายสามญหรอสายอาชพอยางหนงอยางใด ซงมจ านวนใกลเคยงกนทงสองสาย อยางไรกตาม อาจจะกลาวไดวาเมอวเคราะหเปรยบเทยบในระดบพนท เชน จงหวด ชมชน (นอกเมอง - ในเมอง) แลว จะเหนไดวา การเขาเรยนมความแตกตางกน ความเหลอมล าในการเขาเรยนตอมมากขน โดยเฉพาะระดบมธยมศกษาในแตละภาคและจงหวด นบวามนยส าคญตอการพฒนาก าลงคนใหสามารถสนองตอบความตองการของชมชนจงหวดและภาคตาง ๆ เปนอยางยง 2. ดานกระบวนการศกษา ในดานกระบวนการของการศกษานน สรปไดดงน 2.1 ระดบกอนประถมศกษา โดยทว ๆไปจะจดขนในโรงเรยนประถมศกษาหรอโรงเรยนประชาบาลและเทศบาล นอกจากนไดมโรงเรยน /ศนยเดกเลกทวดจดตงขน และโรง เรยนเอกชนซงสวนใหญอยในเขต ชมชน เดกในชนบทหางไกลยงมปญหาในการเขาเรยนในระดบน การจดครทผานการฝกอบรม ใหเขาสอนในโรงเรยน /ศนยเดกเลกเหลาน และการมสวนรวมของพอแมผปกครอง ตลอดจนกรอบหลกสตร การเรยนการสอน การพฒนาสอการเรยนเพอเดกระดบนยงจะตองไดรบการพจา รณาปรบปรงอกเปนอนมาก โดยทวไปเดกกอนประถมศกษา จะไดรบบรการดานพฒนาการดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคมและสตปญญาเปนส าคญ

5

2.2 ระดบประถมศกษา แมจะไดปฏบตตามแผนพฒนาการศกษา มาอยางตอเนองเปนระยะเวลายาวนาน แตกยงมความเคลอบแคลงสงสย ใ นดานคณภาพของการประถมศกษา ทงทเกยวเนองถงคณภาพ หรอทกษะพนฐานเดมของเดก ความสามารถในการสอนของคร ความพรอมของสอในการเรยนการสอน ความชวยเหลอเกยวของของผปกครอง และความเปนหนสวนของนกวชาการและสถาบนการศกษาระดบสงในพนท และทส าคญคอการบรหารจดการและความรบผดชอบตอคณภาพการศกษาของคณะกรรมการโรงเรยน/ศนยเดกเลก ท าใหการเรยนการสอนในระดบนไมสรางประสบการณจรงใหแกนกเรยนเทาทควร จากการศกษาวจยกพบอยเสมอวา ความรความสามารถของเดกในวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตรยงอยในเกณฑทคอนขางต า 2.3 ระดบมธยมศกษา สวนใหญยงเปนการเรยนหนงสอแบบดงเดม คอการเตรยมผเรยนเขาสระดบอดมศกษาแบบเกา ๆ เรยนดวยระบบการตวมากกวาการสรางประสบการณ ขาดมาตรฐานดานการปฏบตงานใหแกนกเรยน แมในแผนการศกษาแหงชาตและห ลกสตร กระทรวงศกษาธการจะไดชแนวทางในการจดการศกษา การเรยนการสอนในระดบนไววา ใหสามารถเขาเรยนตอและพรอมทจะออกไปประกอบอาชพได ครท าหนาทเปนผสอนผบอกแทนทจะท าหนาทในการปอนขอมลและสารสนเทศใหนกเรยน นกเรยนในปจจบนยงเปนเพยงผ ฟงและจดบนทก แทนทจะเปนผท าโดยน าเอาขอมลความรมาจดสรางใหเปนความรใหมขน สมรรถนะของนกเรยนมธยมดานความรความคดยงอยในระดบคอนขางต าทกดาน โดย เฉพาะในวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตร ความสามารถในวชาภาษาไทยและองกฤษอยในเกณฑทตองปรบปรง ผส าเรจการศกษาระดบมธยมศกษาจ านวนคอนขางมากทเขยนเรยงความภาษาไทยไมคอยได 3. ดานผลลพธของการศกษา 3.1 ระดบกอนประถมศกษา ผลลพธทตองการคอการสรางความพรอมและวฒภาวะใหแกเดกวยนเปนส าคญ แตในทางปฏบตปรากฏวาโรงเรยน /ศนยเดกเลกหลายแหงกลบมงเนนไปทการเรยนหนงสอ การใหเดกอานหนงสอโดยการบงคบอาจเปนการท ารายจตใจเดก ท าใหเดกเบอหนายตอระบบโรงเรยนตงแตแรก การเลนและการเรยนของเดกวยนจงควรตองไดรบการพจารณาอยางรอบคอบ 3.2 ระดบประถมศกษา หากไดเดกทผานการเรยนมาจากชนเดกเลก ทไดเตรยมความพรอมมาอยางด ยอมท าใหการเรยนการสอนในระดบประถมศกษางายขนมาก เพราะเดกเขาใจและมประสบการณมาแลว ถงกระนนกตาม เรายงพบวาการเรยนการสอนในระดบประถมศกษายงไมไดคณภาพเทาทควร ท าใหเดกไปเรยนตอระดบมธยมศกษาดวยความยากล าบาก การเรยนการสอนในระดบประถมศกษายงมงเนนความจ า ขาดการใหเดกไดปฏบตทเปนชวตจรง มาตรฐานทค านงถงยง

6

เปนเพยงมาตรฐานดานเนอหาสาระตามหลกสตร แตขาดมาตรฐานดานทกษะและการปฏบตงาน การประเมนผลยงมงเนนรายง านเปนระดบคะแนน มากกวาจะรายงานวาเดกท าอะไรไดบาง เชน อานหนงสอไดคลอง นาทละกค า บวกเลขไดคลองแคลวอยางไร ลบเลขไดคลองเปนอยางไร เปนตน 3.3 ระดบมธยมศกษา ในระดบน เราตองการผลลพธทบงเกดทกษะหลาย ๆ อยางขนกบตวผเรยน ทงทกษะดานการอาน การเขยน การคดเลข และทกษะดานการคดวเคราะหวจารณ ผเรยนสามารถสรางสรรคความรขนเองโดยเพมพนสตปญญาอยางหลากหลาย ทงดานมตสมพนธ ดนตรสมพนธ ภาษา การคดค านวณ ความสามารถทางกาย การปรบตวเขาสงคม และการเขาใจตนเองเหลาน แ ตปจจบนพบวา ความสามารถของนกเรยนเพยงสองอยางทมงเนนเปนอนมากคอ ภาษาและคณตศาสตร แตผลทไดเมอเปรยบเทยบกบประเทศตาง ๆ แลวยงไมอยในขนทนาพอใจ จนท าใหนกเรยนรองทกขวาขาดทกษะในการเขยนและการเขยนแบบอางอง ขาดกจกรรมทสรางสรรคตาง ๆ เปนตน

จากเหตผลดงกลาวขางตน ผวจยจงไดค านงถงความส าคญในการน าผลการประเมนคณภาพการศกษาไปใชในการปรบปรงและพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาขนพนฐาน ใหมคณภาพมาตรฐานสงขน จงน าหลกการวเคราะหตาง ๆ มาประยกตใชในการด าเนนการวเคร าะหผลการประเมนผลคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน (ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน 1 ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน 2 ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน 3 ส านกงาน เขตพนทการศกษาขอนแกน 4 และ ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน 5) โดยนงลกษณ วรชชย (2550 : 7) ไดใหเหตผลถงความส าคญของหลกการดงกลาวจะท าใหไดสารสนเทศส าคญและเปนประโยชนอยางยง ทงในการพจารณาปรบปรงกระบวนการประเมน และปรบปรงกระบวนการด าเนนงานของสถานศกษา ซงจะท าใหมความกวางขวางและลมลกมากกวาทจะไดรบจากผลการประเมนคณภาพภายนอก รอบท 2 จากเลมใดเลมหนง ซงผวจยคาดวาการวเคราะหครงนจะเปนฐานขอมลส าคญ เพอใชประโยชนในการวางแผน รวมพฒนา และตดสนใจก าหนดแนวทางนโยบาย หรอยทธศาสตรในการพฒนาคณภาพของสถานศกษาไปในทศทางทถกตอง เหมาะสม และตรงกบผลการประเมนคณภาพภายนอก อนเปนแนวทางในการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาใหเกดความยงยนตอไป

7

ความมงหมายของการวจย ในการวจยครงนผวจยไดตงความมงหมายไว ดงน 1. เพอศกษาวเคราะหขอมลทวไปของสถานศกษาทไดรบการประเมนคณภาพภายนอก

รอบท 2 ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาในจงหวดขอนแกน จากส านกงานรบรองมาตรฐาน และประเมนคณภาพการศกษาใหการรบรองรายงานผลการประเมนแลว ระหวางป พ .ศ. 2549 – 2553 รวม 340 ฉบบ

2. เพอศกษาวเคราะหขอมลระดบคณภาพมาตรฐานการศกษาขนพนฐานในภาพรวม มาตรฐานรายขอ และตงบงช ของสถานศกษาทไดรบการประเมนคณภาพภายนอก รอบท 2

3. เพอศกษาวเคราะหผลการประเมนคณภาพแบบองเกณฑ และแบบองสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน

4. เพอศกษาผลสรปการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2

5. เพอศกษาผลสรปจดเดนและจดทควรพฒนาของสถานศกษาทไดรบการประเมนคณภาพภายนอก รอบท 2 ความส าคญของการวจย

ผลการศกษาคนควาครงน เพอสงเสร ม สนบสนน ก ากบ ดแลสถานศกษาใหสามารถด าเนนการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐานในสถานศกษาใหเปนระบบ ตอเนอง อยางยงยนตอไป ขอบเขตของการวจย

การศกษาวจยครงน ผวจยก าหนดขอบเขตของการวจยไว ดงน 1. การสงเคราะหผลการประเมน คณภาพภายนอกของสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน (ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกนเขต 1 2 3 4 และ 5) ทไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจากส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาใหการรบรองรายงานผลการประเมนแลว ระหวางป พ .ศ. 2549 – 2553 จ านวน 340 แหง 2. เนอหา มงสงเคราะหผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน (ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน 1 2 3 4 และ 5) ทไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจากส านกงานรบรอง

8

มาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาใหการรบรองรายงานผลการประเมนแลว ระหวางป พ .ศ. 2549 – 2553 จ านวน 340 แหง ตามมาตรฐานการศกษา ตวบงช เพอการประเมนคณภาพภายนอก โดยการวเคราะหและสงเคราะหผลการประเมน มาประยกตใชกบการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐาน (ประถมศกษาและมธยมศกษา ) รอบท 2 (พ.ศ.2549-2553) หรอเรยกเรยกวามาตรฐานการศกษาขนพนฐาน จ านวน 14 มาตรฐาน 60 ตวบงช ประกอบดวย ดานผเรยน 7 มาตรฐาน 32 ตวบงช ดานคร 2 มาตรฐาน 13 ตวบงช และดานผบรหาร 5 มาตรฐาน 15 ตวบงช ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย การวจยครงนมงสงเคราะหเอกสารรายงานการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษา

ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ทไดรบการประเมนค ณภาพภายนอกจากส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาใหการรบรองรายงานผลการประเมนแลว ระหวางป พ .ศ. 2549 – 2553 จ านวน 340 แหง

ตวแปรทศกษา ตวแปรทใชในการศกษา ประกอบดวย ขอมลเชงปรมาณ และขอมลเชงคณภาพดงน

1. ตวแปรขอมลเชงปรมา ณ ไดแก ขอมลทวไปของสถานศกษาประกอบดวย พนทตงของสถานศกษา ระดบชนทเปดสอน ระดบการศกษาขนพนฐาน ป พ .ศ.ทไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจากส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา จ านวนคร ขนาดของสถานศกษา จ านวนผประเมนคณภาพภายนอก และหนวยประเมน

2. ตวแปรขอมลเชงปรมาณทใชวเคราะหขอมลระดบคณภาพมาตรฐานการศกษาขนพนฐานในภาพรวม มาตรฐานรายขอและตวบงช ไดแก มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน มาตรฐานดานผเรยน มาตรฐานดานผบรหาร และตวบงช

3. ตวแปรขอมลเชงปรมาณทใช วเคราะหผลการประเมนคณภาพแบบองเกณฑ และแบบองสถานศกษา ไดแก ผลการประเมนคณภาพแบบองเกณฑและองสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน

4. ตวแปรขอมลเชงปรมาณทใชวเคราะหผลการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานเปนรายมาตรฐาน และภา พรวมของสถานศกษา ไดแก ผลการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน

5. ตวแปรขอมลเชงคณภาพ ทอยในรปของขอความ ไดแก จดเดนและจดทควรพฒนาของสถานศกษาตามมาตรฐานการศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน

9

6. ตวแปรขอมลเชงคณภาพทอย ในรปของขอความ ไดแก นวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา นยามศพทเฉพาะ

1. ส านกงานเขตพนทการศกษา หมายถง ส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน ประกอบดวย ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน 1 ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน 2 ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน 3 ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน 4 และส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน 5 มอ านาจหนาทการก ากบดแล จดตง ยบ รวมหรอเลกสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทการศกษา ประสาน สงเสรม และสนบสนนสถานศกษาเอกชนในเขตพนทการศกษา ประสานและสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถนใหสามารถจดการศกษาคลายกบนโยบาย และมาตรฐานการศกษา สงเสรมและสนบสนนการจดการศกษาของบคคล ครอบครว องคกร ชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอนทจดการศกษาในรปแบบทหลากหลายในเขตพนท

2. สถานศกษา หมายถง โรงเรยนระดบการศกษาขนพนฐานในสงกดเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน 3. มาตรฐานการศกษา หมายถง มาตรฐานการศกษาขนพนฐานทส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาก าหนดใหเปนมาตรฐานประเมนคณภาพภายนอก รอบทสอง ทตองการใหเกดขนในสถานศกษาทเปดสอนระดบประถมศกษาและมธยมศกษา จ านวน 14 มาตรฐาน 60 ตวบงช ไดแก ดานผเรยน 7 มาตรฐาน 32 ตวบงช ดานคร 2 มาตรฐาน 13 ตวบงช และดานผบรหาร 5 มาตรฐาน 15 ตวบงช 4. ขอมลทวไป หมายถง ขอม ลของสถานศกษาประกอบดวย พนทตงของสถานศกษา ระดบชนทเปดสอน ระดบการศกษาขนพนฐาน ป พ .ศ.ทไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจากส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา จ านวนคร ขนาดของสถานศกษา จ านวนผประเมนคณภาพภายนอก และหนวยประเมน 5. การประเมนคณภาพภายนอก หมายถง มาตรฐานการประกนคณภาพการศกษาทส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาก าหนดส าหรบประเมนคณภาพการศกษาทกระดบส าหรบเปนกระบวนการตรวจสอบคณภาพการด าเนนงานของหนวยงาน ซงกระท าโดยบคคลภายนอกทไมมสวนเกยวของกบหนวย งานหรอสงทถกประเมน และมความช านาญในวชาชพของการประเมนเพอสรางสรรคพฒนาคณภาพการศกษาอยางแทจรง

10

6. การประเมนแบบองเกณฑ หมายถง การประเมนมาตรฐาน ตวบงช เพอการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐาน (ประถมศกษาและมธยมศกษา ) ตามเกณฑทส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาก าหนด โดยตวบงชคดเปนรอยละ และมาตรฐานคดเปนคาเฉลย มระดบคณภาพ 4 ระดบ คอ ปรบปรง พอใช ด และดมาก

7. การประเมนแบบองสถานศกษา หมายถง การประเมนทพจารณาการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา และก ารบรรลมาตรฐาน / เปาหมายของสถานศกษา คดเปนคะแนน มระดบคณภาพ 4 ระดบ คอ ปรบปรง พอใช ด และดมาก

8. ผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา หมายถง เอกสารรายงานการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ของส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา หรอหนวยงานภายนอกทส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษารบรอง จ านวน 340 เลม 9. การศกษาขนพนฐาน หมายถง การศกษาระดบประถมศกษาและมธยมศกษา

10. การรบรองคณภาพภายนอกเปนภาพรวมของสถานศกษา หมายถง การรบรองมาตรฐานการจด การศกษาของสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐานในภาพรวม โดยพจารณาคาเฉลยรวมทง 14 มาตรฐาน

11. มาตรฐานดานผเรยน หมายถง มาตรฐานการศกษาขนพนฐานดานผเรยน ม 7 มาตรฐาน ไดแก มาตรฐานท 1 – 7

12. มาตรฐานดานคร หมายถง มาตรฐานการศกษาขนพนฐานดานคร ม 2 มาตรฐาน ไดแก มาตรฐานท 8 – 9

13. มาตรฐานดานผบรหาร หมายถง มาตรฐานการศกษาขนพนฐานดานผบรหาร ม 5 มาตรฐาน ไดแก มาตรฐานท 10 – 14

14. การสงเคราะหผลการประเมนคณภาพภายนอก หมายถง การวเคราะห หรอสงเคราะหการประเมนคณภาพภายนอกจาก เอกสารรายงานการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 (พ.ศ.2549 – 2553 ) ของส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน)

15. นวตกรรมทเปนเลศ หมายถง สงทมการปฏบตเปนเลศของสถานศกษาทไดรบการประเมนคณภาพภายนอก รอบท 2 จากส านกงานรบรองมาตรฐาน และประเมนคณภาพการศกษาใหการรบรองรายงานผลการประเมนแลว ระหวางป พ.ศ. 2549 – 2553

16. ขนาดของสถานศกษา หมายถง ขนาดของโรงเรยนทจ าแนกตามจ านวนนกเรยน ซงส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาเปนองคการมหาชนก าหนดขน

11

ขนาดใหญพเศษ หมายถง โรงเรยนทมนกเรยนมากกวา 2,000 คนขนไป ขนาดใหญ หมายถง โรงเรยนทมนกเรยนระหวาง 1,001 – 2,000 คน ขนาดกลาง หมายถง โรงเรยนทมนกเรยนระหวาง 301 – 1,000 คน ขนาดเลก หมายถง โรงเรยนทมนกเรยนระหวาง 1 – 300 คน

ภาพประกอบ 2 กรอบแนวทางการสงเคราะหผลประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษา

ผลรายงานการประเมนคณภาพภายนอก รอบทสอง สถานศกษาขนพนฐาน (ประถมศกษาและ

มธยมศกษา) บทสรปส าหรบผบรหาร 1. สวนน า 2. สวนสาระ

2.1 บทน า 2.2 มาตรฐานการประเมนและ

การตรวจเยยม

2.3 ผลการประเมนการประกนคณภาพ

2.4 บทสรปและขอเสนอแนะ ในการพฒนา

วเคราะหผลการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษา : แบบองเกณฑและแบบองสถานศกษา ตามมาตรฐานการศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน ของส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมน คณภาพการศกษาก าหนด

1. มาตรฐานดานผเรยน 7 มาตรฐาน 32 ตวบงช 2. มาตรฐานดานคร 2 มาตรฐาน 13 ตวบงช 3. มาตรฐานดานผบรหาร 5 มาตรฐาน 15 ตวบงช

มาตรฐานและตวบงช แบบองเกณฑและแบบองสถานศกษา

ผลการวเคราะห ผลการประเมนคณภาพภายนอก

จ านวน 340 เลม

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การวจยครงนผวจยศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของและไดน าเสนอตามหวขอตอไปน

1. การบรหารจดการสถานศกษาขนพนฐานจงหวดขอนแกน 2. การศกษาขนพนฐาน(ประถมศกษาและมธยมศกษา) 3. มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน: ประถมและมธยมศกษา 4. แนวทางการประเมนคณภาพภายนอก รอบท 2 5. การวเคราะหรายงานผลการประเมน 6. งานวจยทเกยวของ

1. การบรหารจดการสถานศกษาขนพนฐานจงหวดขอนแกน เพอใหการปฏรประบบบรหารและการจดการศกษาบรรลผลตามเจตนารมณ ของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2552 แกไขเพมเตม(ฉบบท2) พ.ศ.2545 และหลกการดงกลาว กระทรวงศกษาธการจงไดจดท าคมอการปฏบตงานส านกงานเขตพนทการศกษาขน เพอเปนแนวในการบรหารจดการสถานศกษาขนพนฐาน โดยใหผปฏบตงานและผเกยวของทกฝายไดมความเ ขาใจในสาระส าคญทเปนแนวคด วตถประสงค ขอบขาย ภารกจขนตนและแนวปฏบต ผลส าเรจทคาดหวงและกฎหมาย ระเบยบและเอกสารทเกยวของตามโครงสรางองคกรและการแบงสวนราชการของส านกงานเขตพนทการศกษา ซงมบทบาทหนาทควบคมดแลการบรหารจดการสถานศกษาข นพนฐาน แบงออกเปน 6 กลม คอ กลมอ านวยการ กลมบรหารงานบคคล กลมนโยบายและแผน กลมสงเสรมการจดการศกษา กลมนเทศตดตามและประเมนผลการจดการศกษา และกลมสงเสรมประสทธภาพการจดการศกษา ซงบคคลากรผปฏบตงานในส านกงานเขตพนทการศกษาสาม ารถน าไปก าหนดรายละเอยดเพมเตมใหเหมาะสมกบการปฏบตงานในแตละเขตพนทได (ส านกงานเขตพนทการศกษา. 2546 : ค าน า) ส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน แบงส านกงานเขตพนทการศกษาในการบรหารจดการสถานศกษาขนพนฐานจงหวดขอนแกน ออกเปน 5 หนวยงาน คอ 1) ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน 1 2 3 4 และ 5 เปนหนวยงานทอยภายใตการก ากบดแลของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มหนาทด าเนนการใหเปนไปตามอ านาจหนาทของคณะกรรมการเขตพนทการศกษา ตามมาตรา 38 แหงพระราชบญญตการศกษา แหงชาต พ .ศ.2542 และมาตรา 37 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ.2546

13

2. การศกษาขนพนฐาน (ประถมศกษาและมธยมศกษา) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ.2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545

มาตรา 16 ก าหนด การศกษาในระบบม สองระบบ คอ การศกษาขนพนฐานและการศกษาระดบอดมศกษา (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2548: 16-17).

การศกษาขนพนฐานประกอบดวย การศกษาซงจดไมนอยกวาสบสองปกอนระดบอดมศกษา การแบงระดบและประเภทของการศกษาขนพนฐาน ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง (ส านกวทยบรการ. 2552: ออนไลน) ดงน

มาตรา 17 ใหมการศกษาภาคบงคบจ านวนเกาป โดยใหเดกซงมอายยางเขาปทเจด เขาเรยนในสถานศกษาขนพนฐานจนอายยางเขาปทสบหก เวนแตสอบไดชนปทเกาของการศกษาภาคบงคบ หลกเกณฑและวธการนบอายใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา 18 การจดการศกษาปฐมวยและการศกษาขนพนฐานใหจดในสถานศกษา ดงตอไปน (1) สถานพฒนาเดกปฐมวย ไดแก ศนยเดกเลก ศนยพฒนาเดกเลก ศนยพฒนาเดกกอน

เกณฑของสถาบนศาสนา ศนยบรการชวยเหลอระยะแรกเรมของเ ดกพการและเดกซงมความตองการพเศษ หรอสถานพฒนาเดกปฐมวยทเรยกชออยางอน

(2) โรงเรยน ไดแก โรงเรยนของรฐ โรงเรยนเอกชน และโรงเรยนทสงกดสถาบนพทธศาสนาหรอศาสนาอน

(3) ศนยการเรยน ไดแก สถานทเรยนทหนวยงานจดการศกษานอกโรงเรยน บ คคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองทองถน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ โรงพยาบาล สถาบนทางการแพทย สถานสงเคราะห และสถาบนสงคมอนเปนผจด

มาตรา 26 ใหสถานศกษาจดการประเมนผเรยน โดยพจารณาจากพฒนาการของผเรยน ความป ระพฤต การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การรวมกจกรรมและการทดสอบควบคไปในกระบวนการเรยนการสอนตามความเหมาะสมของแตละระดบและรปแบบการศกษา

ใหสถานศกษาใชวธการทหลากหลายในการจดสรรโอกาสการเขาศกษาตอ และใหผลการประเมนผเรยนตามวรรคหนงมาใชประกอบการพจารณาดวย

มาตรา 27 ใหคระกรรมการศกษาขนพนฐานก าหนดหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานเพอความเปนไทย ความเปนพลเมองทดของชาต การด ารงชวต และการประกอบอาชพตลอดจนเพอการศกษาตอ

ใหสถานศกษาขนพนฐานมหนาทจดท าสาระของหลกสตรตามวตถประสงคในวรรคหน ง ในสวนทเกยวกบสภาพปญหาในชมชนและสงคม ภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงคเพอเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคมและประเทศชาต

14

มาตรา 28 หลกสตรการศกษาระดบตางๆ รวมทงหลกสตรการศกษาส าหรบบคคลตามมาตรา 10 วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส ตอ งมลกษณะหลากหลาย ทงน ใหจดตามความเหมาะสมของแตละระดบโดยมงพฒนาคณภาพชวตของบคคลใหเหมาะสมแกวยและศกยภาพ

สาระของหลกสตร ทงทเปนวชาการ และวชาชพ ตองมงพฒนาคนใหมความสมดล ทงดานความร ความคด ความสามารถ ความดงาม และความรบผดชอบตอสงคม

ส าหรบหลกสตรการศกษาระดบอดมศกษา นอกจากคณลกษณะในวรรคหนง และวรรคสองแลว ยงมความมงหมายเฉพาะทจะพฒนาวชาการ วชาชพชนสงและการคนควา วจย เพอพฒนาองคความรและพฒนาสงคม

ความหมายของการศกษาขนพนฐาน ค าวา “การศกษาพนฐาน ” (Basic Education) เปนค าทมความหมายหลากหลาย ใน

สหรฐอเมรกา การศกษาพนฐาน หมายถง “การสอนใหมทกษะในการสอสาร คดค านวณ และเขาสงคม เพอใหบคคลสามารถอานออกเขยนได คดค านวณเปน สามารถคนควาหาความรตอไปได รจกโลกแหงการงาน หนวยสวสดการสงคม ท างานกบนายจางได รจกการบรโภคทเหมาะสม รจกการปรบปรงสขภาพ ” (Cartwright.1970: 407) ตามความหมายนมงถงการศกษาเบองตนเปนส าคญ องคการยเนสโก ซงเปนศนยรวมของนานาชาตในดานการศกษา ไดใหค านยามการศกษาพนฐานไววา (ส านกวทยบรการ. 2552: ออนไลน)

“การศกษาส าหรบคนทกเพศทกวย ใหมโอกาสไดเรยนความรทวไปทเปนประโยชนแกชวต ปลกฝงใหเกดความอยากเรยนอยากร มทกษะในการเรยนดวยตนเอง รจกถาม สงเกต วเคราะห ตระหนกวาตนเปนสวนหนงของชมชน มความรบผดชอบตอตนเอง และผอน” (Edgar Faure. 1972: 162)

ในทประชมโลกวาดวยการศกษาเพอปวงชน (World Conference on Education for All : WCEFA) ซงจดขนทโรงแรมจอมเทยนประเทศไทย เมอป 1990 ทประชมพอใจทจะใชค าวา “การตอบสนองความตองการทางการเรยนขนพนฐาน ” (meeting basic learning needs” มากกวาการใชชอ “การศกษาพนฐาน ” (Basic Education) อยางไรกตามตอ ๆ มา ค าวา “ความตองการเรยนรขนพนฐาน” (basic learning needs) กบค าวา “การศกษาพนฐาน ” กไดมการน าไปใชแทนกนอยบอย ๆ ในการประชมครงนน ไดมการใหนยามศพท 2 ค าไวดงน (ส านกวทยบรการ. 2552: 2-6. ออนไลน)

ความตองการการเรยนรขนพนฐาน (Basic learning needs) หมายถง ความร ทกษะ เจตคต และคานยมทจ าเปนส าหรบบคคลเพอความอยรอด ปรบปรงคณภาพชวตและการเรยนรตอเนอง

15

การศกษาพนฐาน (Basic education) หมายถง การศกษาทมงใหตอบสนองความตองการทางการเรยนรขนพนฐาน ซงรวมถงการเรยนการสอนในระดบตน ซงเปนพนฐานใหแกการเรยนรขนตอไป เชนการศกษาส าหรบเดกวยเรมตน การศกษาระดบประถม การสอนใหรหนงสอ ทกษะความรทวไป ทกษะเพอการด ารงชวต ส าหรบเยาวชนและผใหญ ในบางประเทศ การศกษาพนฐานยงขยายขอบเขตไปถงระดบมธยมดวย พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 มาตร 4 (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา , 2548 : 3, 8) ไดนยามการศกษาข นพนฐาน หมายถง การศกษากอนระดบอดมศกษา แตไมไดลงรายละเอยดลกวาการศกษาขนพนฐานจะประกอบไปดวยระดบชนใดบางจะเรมตงแตการศกษาปฐมวย หรอจะเรมตงแตชนประถมศกษาปท 1 และเมอพจารณารายละเอยดในพระราชบญญตการศกษาแหงชาตดงกลาว พบวา มาตรา 16 ไดแบงการศกษาในระบบไว 2 ระดบ คอ การศกษาขนพนฐาน และการศกษาระดบอดมศกษา และไดขยายความการศกษาขนพนฐานประกอบดวยการศกษา ซงจดไมนอยกวาสบสองปกอนระดบอดมศกษา ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง

ดงนนจงเหนไดวา การศกษาพนฐานมไดหมายความจ ากดอยเฉพาะการศกษาชน ประถมศกษา ซงเปนการศกษาชนตนเทานน แตยงครอบคลมการศกษาชนมธยมศกษา ซงบคคลสวนใหญมโอกาสไดเขาเรยนดวย

แผนการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2535 ไดกลาวไวในหมวดท 3 แนวนโยบายการศกษาวา “5. ใหการ ศกษาระดบมธยมศกษาเปนการศกษาขนพนฐานของปวงชน รฐพงเรงรด และขยายการศกษาขนพนฐานเพอปวงชนอยางทวถง เพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชนใหสงขน ” ขอความนแสดงใหเหนวาทางราชการไทยไดถอวาการศกษาขนพนฐานมขอบเขตครอบคลมถงการศกษาระดบมธยมดวย (แผนการศกษาแหงชาต. 2535: 43).

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ไดระบไววา“มาตรา 43 บคคล ยอมมสทธเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐาน ไมนอยกวาสบสองป ทรฐจะตองจดใหทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย-- ” ซงเปนการยนยนอกครงหนงวาการศกษาขนพนฐานมขอบเขตขยายถงการศกษาระดบมธยมปลายซงใชเวลาเรยนตงแตระดบประถมศกษาสบสองป (รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540. 2540: 60).

สรปไดวา การศกษาพนฐาน เปนการศกษาทจดใหตงแตระดบกอนวยเรยนไ ปจนถงชนมธยมศกษาตอนปลาย

16

ลกษณะการจดการศกษาขนพนฐาน และปญหาอปสรรค การจดการศกษาขนพนฐานเกยวของกบนโยบายและกฎหมายทเกยวของ ซงสามารถ

ศกษาจากเอกสาร ดงตอไปน (ส านกวทยาการ. 2552: ออนไลน). - รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 - แผนการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2535 - แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 (พ.ศ. 2540-2544) - แผนพฒนาการศกษาแหงชาต ฉบบท 8 (พ.ศ. 2540-2544) - แผนพฒนาการศกษา ศาสนา และวฒนธรรมในชวงแผนพฒนา ฯ ระยะท 8

(พ.ศ. 2540 - 2544) - พระราชบญญตประถมศกษา พทธศกราช 2523 - พระราชบญญตประถมศกษา พทธศกราช 2478 และฉบบแกไขเพมเตม จากการศกษาเอกสารดงกลาวขางตนไดพบสาระส าคญทเกยวกบการศกษาพนฐาน

ดงตอไปน (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2552: ออนไลน). 1. การก าหนดนโยบายเกยวกบการศกษาพนฐาน 1.1 สทธในการรบการศกษาพนฐาน -รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ไดระบไวในมาตรา 43 วา

บคคลยอมมสทธเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐาน ไมนอยกวาสบสองป ทรฐจะตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย

-แผนการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2535 ไดกลาวเปนความน าของแผนวา “รฐมหลกความเชอพนฐานวา การศกษาเปนกระบวนการทส าคญยงในการพฒนาคนใหมคณภาพ และมความสามารถทจะปรบต วไดอยางรเทาทนการเปลยนแปลงตาง ๆ ทจะมาถง และเชอวาการศกษาทจะเปนไปในแนวทางทถกตองเหมาะสมกบสภาพทางเศรษฐกจ สงคม การเมอง และวฒนธรรมของประเทศจะสามารถสรางสรรคความเจรญกาวหนาใหแกสงคมไทย รฐตระหนกวาการจดการศกษาทเปนอยในปจจบ น ยงไมสามารถสนองความตองการในการพฒนาบคคล ชมชน ทองถน และประเทศ ซงก าลงเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวนนไดดเทาทควร ” และมหลกการส าคญ 4 ประการคอ การสรางความเจรญงอกงามทางปญญา ความคด จตใจ และคณธรรม การใชและอนรกษทรพยากรธรรมชาตอยางเหมาะ สมโดยไมท าลายสงแวดลอม การกาวทนความเจรญกาวหนาทางวทยาศาสตรสมยใหมและความสมดลระหวางการพงพาอาศยกนกบการพงตนเองพรอมดวยความมงหมายทจะพฒนาบคคลทงในดานปญญา ดานจตใจ ดานรางกาย และดานสงคม ใหสมดลกลมกลนกน โดยทจะเปดโอกาสใหบคคล ไดเรยนรอยางตอเนองตลอดชวตในรปแบบตาง ๆ และก าหนดการ

17

ศกษาตามแนวระบบโรงเรยนไวเปน 4 ระดบคอ ระดบกอนประถมศกษา ระดบประถมศกษา ระดบมธยมศกษา และระดบอดมศกษา (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2552: ออนไลน).

การศกษาระดบกอนประถมศกษ า มไดก าหนดไวเปนการศกษาภาคบงคบ เชนระดบประถมศกษาทก าหนดไว 6 ป แตเนองจากการศกษาระดบนมความส าคญในการเตรยมความพรอมในการเขาเรยนของเดก แผนการศกษาแหงชาตจงไดก าหนดแนวนโยบายในขอ 3 เอาไววา

“ขอ 3. สงเสรมใหเดกปฐมวยทกคนไดรบบรกา รเพอเตรยมความพรอมอยางนอย 1 ป กอนเขาเรยนระดบประถมศกษา ” และไดระบไวในหมวดท 3 ขอ 5 ถงการขยายการศกษาขนพนฐานถงระดบมธยมวา

“ขอ 5. ใหการศกษาในระดบมธยมศกษาเปนการศกษาขนพนฐานของปวงชน รฐพงเรงรดและขยายการศกษาขนพนฐานเพอป วงชนอยางทวถงเพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชนใหสงขน”

1.2 การบงคบเขาเรยน และการจดแบบใหเปลา - รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ไดบญญตไววา “มาตรา

69 บคคลมหนาทรบการศกษาอบรม ทงน ตามทกฎหมายบญญต ” และ มาตรา 43 ทวา การเขารบการศกษาพนฐาน รฐจะไมเกบคาใชจาย

-พระราชบญญตประถมศกษา พทธศกราช 2523 ไดบญญตไววา “มาตรา 6 ใหผปกครองของเดกทมอายยางเขาปทแปด สงเดกนนเขาเรยนในโรงเรยนประถมศกษาจนกวาจะมอายยางเขาปทสบหาเวนแตเปนผ สอบไดชนประถมปทหกตามหลกสตร หรอหลกสตรอนทกระทรวงศกษาธการก าหนด

ขอสงเกต พ.ร.บ. ประถมศกษา พ .ศ. 2523 ไมไดระบไวทใดวาการจดการศกษาภาคบงคบ เปนการศกษาใหเปลา ซงตางกบ พ.ร.บ. ประถมศกษา พ .ศ. 2478 ซงระบไวในมาตรา 7 วา “โรงเรยนประชาบาลและโรงเรยนเทศบาล สอนใหโดยไมเกบคาเลาเรยน….”

-แผนการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2535 ไดระบในหมวด 3 ขอ 4 ไววา“สถานศกษาของรฐและของทองถนจะตองจดการศกษาภาคบงคบเปนบรการแบบใหเปลา ” ขอสงเกต แผนการศกษาแหงชาต เปนเพยงแนวการด าเน นงานของรฐเกยวกบการศกษา ไมมผลบงคบใหตองปฏบตเชนกฎหมาย อยางไรกตาม ในทางปฏบต ทางราชการกไดถอปฏบตวา การศกษาภาคบงคบเปนการศกษาใหเปลา ตามทไดเคยปฏบตตอ ๆ กนมา (ส านกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน . 2552: ออนไลน). จากขอ 1.2 จะเหนไดวา ไดมการกลาวถงการศกษาภาคบงคบไวในเอกสารตาง ๆ คอ

18

1. หนาทในการเขารบการศกษาภาคบงคบ มกลาวไวในมาตรา 69 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 และมาตรา 6 ของพระราชบญญตประถมศกษา พทธศกราช 2533

2. การจดการศกษาภาคบงคบแบบใหเปลา มกลาวไวในมาตรา 7 ของพระราชบญญตประถมศกษา พ.ศ. 2478 (เลกใชแลว) และขอ 4 หมวด 3 แผนการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2535 และมาตรา 43 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 มขอทควรสงเกตวา พระราชบญญตประถมศกษา พทธศกราช 2523 มไดกลาวถงการจดการศกษาภาคบงคบแบบใหเปลาแตอยางใด

3. จ านวนปตามหลกสตรการศกษาภาคบงคบ มาตรา 6 ของพระราชบญญตประถมศกษา พทธศกราช 2523 ไดก าหนดชนการศกษาภาคบงคบไวถงชนประถมปท 6 แตตอมารฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศ กราช 2540 ไดก าหนดใหบคคลมสทธทจะไดรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวา 12 ป (ไมก าหนดวาเปนการศกษาภาคบงคบ ) ในขณะเดยวกน แผนการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2535 ไดก าหนดไวในหมวด 3 ขอ 5 ใหการศกษาระดบมธยมเปนการศกษาขนพนฐานของประชาชน (ไมไดกลาววาเปนการศกษาภาคบงคบ)

4. อายของผอยในเกณฑการศกษาภาคบงคบ มระบไวในเอกสารฉบบเดยว คอ พระราชบญญตประถมศกษา พทธศกราช 2523 ซงก าหนดไวในมาตรา 6 วา เดกทมอายยางเขาปทแปด จะตองเรยนในโรงเรยนประถมศกษาจนกวาจะมอายยางเขา ปทสบหา (เวนแตจะสอบไลไดชนประถมปท 6 กอน)

1.3 การยกเวนไมตองเขาเรยนการศกษาภาคบงคบ พระราชบญญตประถมศกษา พทธศกราช 2523 มาตรา 8 ไดก าหนดไววา เดกทมลกษณะดงตอไปนไมตองเขาเรยนในโรงเรยนประถมศกษา ความบกพรองในทางรางกายและจตใจ เปนโรคตดตอตามทก าหนดในกฎกระทรวง ตองหาเลยงผปกครองซงทพพลภาพ ไมมหนทางหาเลยงชพและไมมผอนเลยงดแทน มความจ าเปนอยางอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง ในกรณตาม ขอ 3 ถาผปกครองซงทพพลภาพมเดกซงตองเขาเรยนในโรงเรยนประถมศกษาพรอม กนหลายคน ใหยกเวนเพยงหนงคน ตอมาไดมการออกกฎกระทรวง ตามความใน พ.ร.บ. ขางตน ขยายความวา โรคทอาจขอยกเวนไมตองเขาเรยนไดแก โรคเรอนและวณโรคในระยะอนตราย สวนความจ าเปนทอาจขอยกเวนไมตองเขาเรยน ไดแก อยหางจากโรงเรยนประถมศกษาทสอนให เปลาตามเสนทางคมนาคมเกน 3 กโลเมตรหรอมอปสรรคตอการเดนทางเชน สภาพภมประเทศเปนปาภเขาและแมน า

19

1.4 การกระจายอ านาจการจดการศกษาขนพนฐาน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ไดบญญตเกยวกบการบรหารการศกษาไวในมาตรา 43 ดงน(ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2552: ออนไลน). “การจดการศกษาอบรมของรฐตองค านงถง การมสวนรวมขององคกรปกครองทองถนและเอกชน ทงนตามทกฎหมายบญญต ” และไดกลาวไวในมาตรา 289 อกแหงหนงวา “องคกรปกครองสวนทองถนยอมมสทธทจะ จดการศกษาอบรมและการฝกอาชพตามความเหมาะสมและความตองการภายในทองถนนน และเขาไปมสวนรวมในการจดการศกษาอบรมของรฐแตตองไมขดตอมาตรา 43 และ 81ทงนตามทกฎหมายบญญต ” ทวาไมขดตอมาตรา 43 กคอ การมสทธเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐานไม นอยกวา 12 ป โดยไมเกบคาใชจาย สวนมาตรา 81 กคอ แนวทางในทางจดการศกษา เชน ใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม และสอดคลองกบระบอบประชาธปไตย สงเสรมภมปญญาทองถน ศลปะ และวฒนธรรมของชาต แผนการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2535 ไดกลาวถงเรองนในหมวดท 3 ขอ 17 ไวดงน (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2552: ออนไลน).

“ปรบปรงระบบบรหารการศกษาใหมเอกภาพดานนโยบายและมาตรฐานการศกษา รวมทงใหกระจายอ านาจไปสทองถนและสถานศกษา เพอใหสถานศกษามความคลองตวในการบรหารและการจดการศกษาภายในของสถานศกษา รวมทงสนบสนนใหบคคลและองคกรในชมชนมสวนรวมในการตดสนใจและการจดการศกษาของชมชน” จากขอความดงกลาว จะเหนไดวา แผนการศกษาแหงชาตไดกลาวถงการกระจายอ านาจไวดวย แตไดขยายความไววา นอกจากกระจายอ านาจใหทองถนแลว ยงตองกระจายอ านาจใหสถานศกษาดวย แผนการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2535 ไดก าหนดนโยบายการศกษาทชใหเหนถงความพยายามทรฐจะขยายการศกษาขนพนฐาน จากเดม 6 ป ซงเปนการศกษาในระดบประถมศกษาและเปนการศกษาภาคบงคบ ออกไปสระดบมธยมศกษา ซงไดก าหนดไวเปนสองตอน ตอนละ 3 ป คอมธยมศกษาตอนตนและมธยมศกษาตอนปลาย ดงน (การศกษาขนพนฐาน. 2552: ออนไลน).

“การศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน เปนการศกษาทมงสงเสรมใหผเรยนได พฒนาคณธรรม ความร ความสามารถ และทกษะตอจากระดบประถมศ กษา ใหผเรยนไดคนพบความตองการ ความสนใจ และความถนดของตนเอง ทงในดานวชาการและวชาชพ ตลอดจนมความสามารถในการประกอบการงาน และอาชพตามควรแกวย” “การศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย เปนการศกษาทมงสงเสรมใหผเรยนไดศกษาตามความถนดและความสนใจ เพอเปนพนฐานส าหรบการศกษาตอในระดบอดมศกษา หรอเพอใหเพยงพอแกการประกอบการงานและอาชพทตนถนด ทงอาชพอสระและรบจาง รวมทงสงเสรม

20

ใหผเรยนไดพฒนาคณธรรม จรยธรรม และทกษะทางสงคมทจ าเปนส าหรบการประกอบการงาน และอาชพ และการอยรวมกนในสงคมอยางมสนตสข ”ส าหรบแนวทางการจดการศกษานน แผนการศกษาแหงชาตไดเสนอแนะเอาไวในเรองการจดเครอขายการเรยนรและบรการการศกษาเพอปวงชนวา (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2552: ออนไลน).

1. ขยายบรการการศกษาขนพนฐานในรปแบบและ วธการทหลากหลาย โดยค านงถงสภาพปญหา ขอจ ากด และความสามารถพเศษของผเรยน เพอใหผทอยในพนทตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยงในชนบทหางไกล ในเขตชมชนแออดในเมอง เขตภเขาและชายแดน รวมทงเดกทตองยายถนตามพอแม ผปกครองไปประกอบอาชพ สามารถไดรบการศกษาถงระดบมธยมอยางทวถง 2. ปรบปรงและพฒนารปแบบการรบเขาศกษาในระดบประถมศกษา มธยมศกษา เพอกระจายโอกาสในการเขารบการศกษาใหเปนธรรม ” และสงส าคญยงในขณะน คอมาตรา 43 แหงกฎหมายรฐธรรมนญฉบบปจจบนก าหนดใหมการศกษาขนพนฐาน ไมนอยกวา 12 ป โดยไมเกบคาใชจาย นบเปนนมตหมายทดยงทประชาชนจะไดทราบเจตนารมณของรฐทหวงจะยกระดบคณภาพของประชาชนใหทดเทยมกบอารยะประเทศทงหลาย ปญหา/อปสรรคและแนวทางแกไข

ปญหาและอปสรรคในการจดการศกษาไทย ควรตองวเคราะหและพ จารณาปญหาและอปสรรคจากระบบตาง ๆ ทงระบบการศกษาโดยรวมเชน ระบบบรหารจดการในโรงเรยน ระบบการเรยนการสอน และระบบการวดผลประเมนผล เปนตน (การศกษาขนพนฐาน. 2552: ออนไลน).

ระบบการบรหารจดการ การศกษาไทยอาจไดชอวามการบรหารจดการแบบรวมอ านา จศนยกลางอยางสง (highly centralized bureaucracy) ตามระบบการบรหารราชการแผนดน ซงในสมยเรมตนการศกษาในระบบโรงเรยนนน โรงเรยนกไดรบสถานะเปนนตบคคลดงเชนวดในปจจบน โดยมการบรหารจดการหลายอยางทระดบโรงเรยน ปจจบนกระทรวงศกษาธการมก รมทจดการศกษาหลายกรมเชน ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต รบผดชอบโรงเรยนประถมศกษา ชนเดกเลกสวนใหญ และมธยมศกษาบางสวน กรมสามญศกษารบผดชอบโรงเรยนมธยมสวนใหญและการศกษาพเศษ ส านกงานการศกษาเอกชนรบผดชอบสถานศกษาเอกชน กรมการศาสนาร บผดชอบโรงเรยนบางสวน รวมทงศนยเดกเลก กรมอาชวศกษารบผดชอบสถานศกษาดานอาชพ เปนตน (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2552: ออนไลน).

ปจจบนจะพบวา การปฏบตงานในโรงเรยน /สถานศกษานนมหลายสงหลายอยางทมไดเกดขนจากความตอง การของชมชนโรงเรยน แตมาจากสวนกลางโดยจดท าออกมาเปนกฎ ระเบยบ ประกาศ ค าสง และขอบงคบตาง ๆ ท าใหสวนทองถนคอโรงเรยน /สถานศกษาเกอบไมมสทธในการคดสรางสรรคของตนขนเอง จงท าใหโรงเรยน/สถานศกษาตองปฏบตงานในรปงานประจ าทตดอยในกรอบ

21

ขาดการพฒนาทมาจากวสยทศนของชมชนโรงเรยน และไมสามารถจะสรางแผนยทธศาสตรในการปรบปรงโรงเรยนทดได (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2552: ออนไลน).

ระบบการบรหารจดการระดบโรงเรยน /สถานศกษา ความจรงโรงเรยน /สถานศกษาเปนหนวยพฒนาผเรยนโดย ตรง ชมชนโรงเรยนทประกอบดวยคร พอแมผปกครอง นกเรยนและองคกรทเกยวของ ควรจะไดรวมมอกนวางแผนปรบปรงโรงเรยน สรางสรรคความเปนเลศใหเยาวชนของตนอยางใกลชด พรอมทงรบผดชอบในคณภาพการศกษา แตการปฏบตในปจจบนของไทยกคอ โรงเรยนปฏบตงานตามล าพงในกลมคร ทใดมครใหญทดมความรบผดชอบสง ไมทงโรงเรยน พรอมดวยมครอาวโสทเสยสละ มครขนมออาชพในสาขาวชาตาง ๆ อยางพรอมเพยงกสามารถจะด าเนนการไปไดอยางดมคณภาพ แตโรงเรยนสวนใหญของไทยมไดเปนเชนนน เพราะการบรหารบค ลากรอยในอ านาจของผอน ตวอยางเชนโรงเรยนตองการครสอนวชาหนงแตหนวยเหนออาจสงครทถนดในวชาอนมาให โรงเรยนขาดภาวะผน าเพราะหนวยเหนอจดการเสยเอง การทเปนเชนนเปนเพราะการจดการในระบบโรงเรยนยงขาดองคประกอบทส าคญอกหลายประการเชน การมสวนรวมของประชาชน การมหนสวนของโรงเรยนกบสถาบนการศกษาระดบสง การชวยเหลอทางวชาการ สอ และสงคมเทคโนโลยทางการสอนของสถานศกษา (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2552: ออนไลน).

ระบบการเรยนการสอน การสอนของครยงเปนการสอนทใหผเรยนล อกเลยนความรมากกวาการปอนขอมลสารสนเทศเพอใหผเรยนสรางความรของผเรยนเอง ปจจบนการเรยนของนกเรยนยงอยในรปทครบอกใหท า ก าหนดโจทยเลขใหคด และมความรเทาทครบอกหรอเทาทครก าหนด คดนอกเหนอจากทครบอกไมได หรอตงโจทยเลขของตนเ องและแกปญหาโจทยนน ๆ ของตนไมได นบเปนการเรยนทไมเปนความสขและไมทาทายใหอยากเรยน ความสขของผเรยนนาจะเกดจากการท างานทตนชอบและท าไดส าเรจ เมอเรยนไมมความสข ในทสดเดกกถกท ารายจตใจทงจากครและพอแมผปกครองของตนเอง การเรยนการสอนเปนเรองใหญททกฝายจะตองทมเท ใชพลงงานและพลงความคดในการจดการเรยนการสอนในการศกษาขนพนฐานใหเปนการเรยนการสอนทเออตอการพฒนาคน มใชการเรยนการสอนเพยงเพอเลอกสรรคน (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน . 2552: ออนไลน).

ระบบการว ดผลประเมนผล การวดผลประเมนผลเปนระบบทส าคญอกระบบหนงของระบบการศกษาทแสดงใหเหนวาครผสอนนนเปนผช านาญการในระดบมออาชพ เปนนกวจย (teachers as researchers) และพฒนา เพราะการวดผลประเมนผลนนเปนกระบวนการเกบขอมล วเคราะห ประมวลผลขอมล และน าขอมลมาแกไขปญหาทเกดกบการสอนของครและการเรยนของนกเรยน นบวาสามารถเอาขอมลจากการวดประเมนนกเรยนมาจดการในดานการปรบปรงการเรยนของนกเรยน และการสอนของตนได มใชน าเอาผลการวดและประเมนมาใชเพยงแคการตดสนได- ตก

22

หรอการจดท าระดบคะแนน และใชคะแนนเปนเครองมอท ารายจตใจเดก ดงทปฏบตกนอยในปจจบน ยงไปกวานนยงพบวา การวดและประเมนผล เชนวธการทดสอบอยางผวเผนจากการใชขอสอบแบบปรนยไมสามารถเขยนขอสอบทวดใหลกซงได ขาดการวดผลดานการปฏบต และชใหเหนวา มไดสอนใหเดกปฏบตงานและสอนใหเปนชวตจรงหรอไดประสบการณจรง และมไดก าหนดมาตรฐานและ /หรอตวบงชดานการปฏบตงานอนเปนเปาหมายทส าคญของการศกษา การรระดบคะแนนไมสามารถบอกไดวานกเรยนท าอะไรไดบาง ผปกครองจงไมสามารถชวยเหลอลกไดเทาทควร คน (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2552: ออนไลน).

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2552: ออนไลน) กลาวไวถง หลกการส าคญของการจดการศกษาขนพนฐาน ในการจดการศกษาขนพนฐาน ยดหลกทสอดคลองกบอดมการณ ดงน

1. หลกการพฒน าผเรยนอยางครบถวนสมบรณ ทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม เปนผทมจรยธรรมในการด าเนนชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ใฝร มทกษะในการแสวงหาความรทพอเพยงตอการพฒนางานอาชพและคณภาพชวตสวนตน สามารถเผชญความเปลยนแปลงไดอยางเทาทนและชาญฉลาด และมความเปนประชาธปไตย

2. หลกการจดการศกษาเพอความเปนไทย ใหมความรกและภาคภมใจในทองถนและประเทศชาต มความรและทกษะพนฐานส าหรบการประกอบอาชพสจรต มความมงมน ขยน ซอสตย ประหยด อดทน มลกษณะนสยและท ศนคตทพงประสงคเพอเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคมไทยและสงคมโลก

3. หลกแหงความเสมอภาค คนไทยทงปวงตองมสทธเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวา 12 ป อยางทวถงเทาเทยม ควบคไปกบความมคณภาพ โดยไมแบงชนชนหรอความแตกตางทางสงคมวฒนธรรม

4. หลกการมสวนรวม องคกรปกครองสวนทองถน และภาคเอกชนมสวนรวมในการบรหารและการจดการศกษา รวมกบคณะกรรมการส านกงานเขตพนทการศกษา และสถานศกษาเพอเสรมสรางเอกลกษณ ศกดศร และตอบสนองความตองการทองถนตามนยของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2540 เกยวกบการกระจายอ านาจ

5. หลกแหงความสอดคลอง อดมการณ หลกการ และมาตรฐานในการจดการศกษาขนพนฐานตองสอดคลองระหวางสาระบญญตในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 นโยบายการศกษาของรฐบาลทแถลงตอรฐบาล สอดคลองกบมาตรฐานการศกษาของชาต และสมพนธเชอมโยงกบมาตรฐานการอาชวศกษา และมาตรฐานการอดมศกษา

23

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 (ส านกงานเลขาธการวฒสภา . 2545 : 31, 53) หมวดสทธเสรภาพของชนชาวไทย ไดกลาวถงการศกษาขนพนฐานไวในมาตรา 43 โดยระบวาบคคลยอมมสทธเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวาสบสองปทรฐจะตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย และในหมวด 5 แนวนโยบายพนฐานแห งรฐ มาตรา 81 ตองการจดการศกษาอบรมแลสนบสนนใหเอกชนจดการศกษาอบรมใหเกดความรคคณธรรม จดใหมกฎหมายเกยวกบการศกษาแหงชาต ปรบปรงการศกษาใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม สรางเสรมความรและปลกฝงจตส านกทถกตองเกยวกบการ เมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข เนองจากรฐธรรมนญ ซงเปนกฎหมายสงสดของประเทศก าหนดใหมกฎหมายเกยวกบการศกษาแหงชาต เพอเปนกฎหมายแมบทในการบรหารและจดการศกษาอบรมใหสอดคลองกบบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจ กรไทยดงกลาว จงไดตราพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ขน และไดแกไขเพมเตมพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2542 เปน แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 การแบงระดบและประเภทของการศกษาขนพนฐาน รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ อาศยอ านาจในมาตรา 16 ไดประกาศใชกฎกระทรวงวาดวยการแบงระดบและประเภทของการศกษาขนพนฐาน พ .ศ. 2546 (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2548 : 65 – 66) ไดดงตอไปน ขอ 1 การศกษาในระบบทเปนการศกษาขนพนฐานใหแบงออกเปนสามระดบ ดงน 1) การศกษาระดบกอนประถมศกษา โดยปกตเปนการศกษาทจดใหแกเดกทมอายสามปถงหกป เพอเปนการวางรากฐานชวตและการเตรยมความพรอมของเดกทงรางกายและจตใจ สตปญญา อารมณ บคลกภาพ และการอยรวมกนในสงคม 2) การศกษาระดบประถมศกษา เปนการศกษาทม งวางรากฐานเพอใหผเรยนไดพฒนาคณลกษณะทพงประสงค ทงในดานคณธรรม จรยธรรม ความรและความสามารถขนพนฐาน โดยปกตใชเวลาเรยนหกป 3) การศกษาระดบมธยมศกษา แบงเปนสองระดบ (ก) การศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน เปนการศกษาทมงใหผเร ยนไดพฒนาคณลกษณะทพงประสงคในดานตาง ๆ ตอจากระดบประถมศกษา เพอใหรความตองการ ความสนใจ และความถนดของตนเองทงในดานวชาการและวชาชพ ตลอดจนความสามารถในการประกอบการงานและอาชพตามควรแกวย โดยปกตใชเวลาเรยนสามป

24

(ข) การศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย เปนการศกษาทมงสงเสรมใหผเรยนไดศกษาตามความถนดและความสนใจ เพอเปนพนฐานส าหรบการศกษาตอหรอการประกอบอาชพ รวมทงการพฒนาคณธรรม จรยธรรม และทกษะทางสงคมทจ าเปน โดยปกตใชเวลาเรยนสามป ขอ 2 การศกษาระดบมธยมศกษาต อนปลาย ตามขอ 1.3) (ข) แบงเปนสองประเภท ดงน 1) ประเภทสามญศกษา เปนการจดการศกษาเพอพฒนาผเรยนตามความถนด ความสนใจศกยภาพ และความสามารถพเศษเฉพาะดาน เพอเปนพนฐานส าหรบการศกษาตอในระดบอดมศกษา 2) ประเภทอาชวศกษา เปนการจดการศกษาเพ อพฒนาความรและทกษะในการประกอบอาชพใหเปนก าลงแรงงานทมฝมอ หรอศกษาตอในระดบอาชพชนสงตอไป นอกจากน มาตรา 17 ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต ดงกลา ว (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2548 : 9) ก าหนดใหมการศกษาภาคบงคบ จ านวน 9 ป โดยใหเดกซงมอายยางเขาปทเจดเขาเรยนในสถานศกษาขนพนฐานจนอายยางเขาปทสบหก เวนแตสอบไดชนปทเกาของการศกษาภาคบงคบ โดยสรปแลว การศกษาขนพนฐานประกอบไปดวยการศกษาระดบกอนประถมศกษา หรอการศกษาปฐมศกษา ระดบประถมศกษา ระดบมธยมศกษา ซงประกอบไปดวย มธยมศกษาตอนตนและตอนปลาย และถอวาการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนเปนการศกษาภาคบงคบ 9 ป โดยมส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน เปนหนวยงานสงกดกระทรวงศกษาธการ ซงเปนหนวยงานหลกในการจดการศกษาขนพนฐาน มหนาทบรการ สนบสนน และสงเสรมพฒนาการศกษาใหแกเดกและเยาวชนในวยเรยนตงแตระดบกอนประถมศกษาจนถงระดบมธยมศกษาตอนปลาย เพอพฒนาเดกไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการด ารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

ฉะนนการจดการศกษาขนพนฐาน เปนการจดการศกษาเพอปวงชน โดยรฐตองจดใหมการศกษาขนพนฐานเพอพฒนาเยาวชนไทยทกคนใหมคณลกษณะทพงประสงค ทงในฐานะทเปนพลเมองไทยและพลเมองของโลก เพอเปนรากฐานทพอเพยงส าหรบการใฝร ใฝเรยนตลอดชวต รวมทงเพอการพฒนาหนาทการงานและการพฒนาคณภาพชวตสวนตนและครอบครว และเพอสรางรากฐานทแขงแกรงส าหรบการสรางสรรคสงคมไทยใหเปนสงคมแหงการเรยนร เพอการพฒนาประเทศทยงยนในอนาคตตอไป

25

3. มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน : ประถมศกษาและมธยมศกษา ความหมายของมาตรฐานการศกษา

พระราชบญญตการศกษาแหงชาตไดใหนยามมาตรฐานการศกษาวา เปนขอก าหนดเกยวกบคณลกษณะ คณภาพทพงประสงค และมาตรฐานทตองการใหเกดขนในสถานศกษาทกแหง และเพอใชเปนหลกในการเทยบเคยง ส าหรบการสงเสรมและก ากบดแล การตรวจสอบ การประเมนผล และการประกนคณภาพทางการศกษา (กศ.น.บานแพรก. 2552: ออนไลน). ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา . (2552 : ออนไลน ). ไดใหความหมายของมาตรฐานการศกษา หมายถง ขอก าหนดเ กยวกบคณลกษณะ คณภาพทพงประสงคของผเรยนและมาตรฐานทตองการใหเกดขนในสถานศกษาทกแหง เพอใหเปนหลกการเทยบเคยงส าหรบการสงเสรมและก ากบดแล การตรวจสอบ การประเมนผล และการประกนคณภาพการศกษา

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ.2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 ไดก าหนดความหมายของมาตรฐานการศกษาคอ ขอก าหนด เกยวกบคณลกษณะ คณภาพทพงประสงคของผเรยนและมาตรฐานทตองการใหเกดขนในสถานศกษาทกแหง เพอใหเปนหลกการเทยบเคยงส าหรบการสงเสรมและก ากบดแล กา รตรวจสอบ การประเมนผล และการประกนคณภาพการศกษา (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2548: 6). ดงนนมาตรฐานการศกษาทส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาตก าหนดไวเพอประเมนคณภาพการศกษา ไดแก มาตรฐานการศกษาขนพนฐานททกสถานศกษาตองด าเ นนการประเมนคณภาพการศกษา จะตองประกอบดวยตวบงช และเกณฑพจารณาส าหรบประเมนคณภาพภายนอกระดบการศกษาขนพนฐาน: ประถมศกษาและมธยมศกษา รอบทสอง (พ.ศ.2549-2553) 3.1 มาตรฐานการศกษา และตวบงชเพอการประเมนคณภาพภายนอกระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยมศกษา รอบทสอง (พ.ศ. 2549 - 2553) มดงน (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2552: 2-45. ออนไลน) 3.1.1 มาตรฐานดานผเรยน ม 7 มาตรฐาน ไดแก มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค (1, 2) มาตรฐานท 2 ผเรยนมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตทด (7) มาตรฐานท 3 ผเรยนมสนทรยภาพ และลกษณะนสยดานศลปะดนตรและกฬา (8) มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มวจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรองและมวสยทศน (4) มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร (5)

26

มาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนร และพฒนาตนเองอยางตอเนอง (6) มาตรฐานท 7 ผเรยนมทกษะในการท างาน รกการท างาน สามารถท างานรวมกบผอนได และมเจตคตทดตออาชพสจรต (3) หมายเหต ตวเลขในวงเลบทายมาตรฐานเพอนการประเมนคณภาพภายนอก แสดงถงความสอดคลองกบมาตรฐานและตวบงชในมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน 3.1.1.1 ตวบงชในแตละมาตรฐาน มดงน

มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค ม 6 ตวบงช คอ

1.1 ผเรยนมวนย มความรบผดชอบ (1.1) 1.2 ผเรยนมความซอสตยสจรต (1.2) 1.3 ผเรยนมความกตญญกตเวท (1.3) 1.4 ผเรยนมความเมตตากรณา โอบออมอาร เออเฟอเผอแผ และไมเหนแก

ตว (1.4) 1.5 ผเรยนมความประหยด และใชทรพยากรอยางคมคา (1.5)

1.6 ผเรยนปฏบตตนเปนประโยชนตอสวนรวม (2 , 2.1, 2.2, 1.5) มาตรฐานท 2 ผเรยนมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตม 5 ตวบงช 2.1 ผเรยนรจกดแลสขภาพ สขนสย และออกก าลงกายสม าเสมอ (7.1) 2.2 ผเรยนมน าหนก สวนสง และมสมรรถภาพทางกายตามเกณฑ (7.2) 2.3 ผเรยน ไมเสพหรอแสวงหาผลประโยชนจากสงเสพตด และสงมอม

เมา หลกเลยงสภาวะทเสยงตอความรนแรง โรคภย และอบตเหต รวมทงปญหาทางเพศ (7.3) 2.4 ผเรยนมความมนใจ กลาแสดงออกอยางเหมาะสมและใหเกยรต

ผอน (7.4) 2.5 ผเรยนราเรงแจมใส มมนษยสมพนธทดตอเพอน คร และผอน

และชอบมาโรงเรยน มาตรฐานท 3 ผเรยนมสนทรยภาพ และลกษณะนสยดานศลปะ ดนตร และ

กฬา ม 4 ตวบงช คอ 3.1 ผเรยนมความสนใจและเขารวมกจกรรมดานศลปะ (8.1)

27

3.2 ผเรยนมความสนใจและเขารวมกจกรรมดานดนตร/นาฏศลป โดยไมขดหลกศาสนา (8.2)

3.3 ผเรยนมความสนใจและเขารวมกจกรรมดานกฬา/นนทนาการ (8.3) 3.4 ผเรยนสนใจและเขารวมกจกรรมศลปวฒนธรรม และประเพณทด

งามของทองถนและของไทย (1.6, 15.5, 15.6) มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มวจารณญาณ มความคดสรางสรรคคดไตรตรองและมวสยทศน ม 4 ตวบงช คอ 4.1 ผเรยนมทกษะการคดวเคราะห คดสงเคราะห สรปความคดอยางเปนระบบ และมการคดแบบองคการ (4.1) 4.2 ผเรยนมทกษะการคดอยางมวจารณญาณ และคดไตรตรอง (4.2, 4.3) 4.3 ผเรยนมทกษะการคดสรางสรรค และจนตนาการ (4.4) มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร ม 8 ตวบงช คอ คะแนนเฉลยผลการทดสอบรวบยอดระดบชาตในระดบด (ถาไมมผลระดบชาตใหใชผลการทดสอบระดบเขตพนท หรอผลการเรยนระดบสถานศกษาตามล าดบ ) ใน 8 กลมสาระ ในระดบชน ป.3 ป.6 ม.3 และ ม.6 5.1 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 5.2 กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร 5.3 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 5.4 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม 5.5 กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา 5.6 กลมสาระการเรยนรศลปะ 5.7 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย 5.8 กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ

มาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนร และพฒนาตนเองอยางตอเนอง ม 3 ตวบงช 6.1 ผเรยนมนสยรกการอาน สนใจแสวงหาความรจากแหลงตาง ๆ รอบตว (6.1) 6..2 ผเรยนใฝร ใฝเรยน สนกกบการเรยนร และพฒนาตนเองอยเสมอ (6.2)

28

6.3 ผเรยนสามารถใชหองสมด ใชแหลงความร และสอตาง ๆ ทงภายในและนอกสถานศกษา (6.3) มาตรฐานท 7 ผเรยนมทกษะในการท างาน รกการท างานสามารถท างานรวมกบผอนได และมเจตคตทดตออาชพสจรต ม 3 ตวบงช 7.1 ผเรยนสามารถวางแผน ท างานตามล าดบขนตอน ไดอยางมประสทธภาพ (3.1, 3.5) 7.2 ผเรยนรกการท างาน สามารถปรบตวและท างานเปนทมได (3.3, 3.4) 7.3 ผเรยนมความรสกทดตออาชพสจรตและหาความรเกยวกบอาชพทตนสนใจ (3.5) 3.1.2 มาตรฐานดานคร มาตรฐานดานคร ม 2 มาตรฐาน ไดแก มาตรฐานท 8 ครมคณวฒ /ความรความสามารถตรงกบงานท รบผดชอบและ มครเพยงพอ (9) มาตรฐานท 9 ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนส าคญ (10) 3.1.2.1 ตวบงชในแตละมาตรฐาน มดงน มาตรฐานท 8 ครมคณวฒ/ความรความสามารถตรงกบงานท รบผดชอบ และมครเพยงพอ ม 5 ตวบงช 8.1 ครมคณลกษณะทเหมาะสม (9.1, 9.2, 9.3, 9.4) 8.2 ครทจบระดบปรญญาตรขนไป (9.5) 8.3 ครทสอนตรง ตามวชาเอก/โท หรอความถนด (9.6) 8.4 ครไดรบการพฒนาในวชาทสอนตามทครสภาก าหนด (12.4) 8.5 สถานศกษามจ านวนครตามเกณฑ (9.7) มาตรฐานท 9 ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนส าคญ ม 8 ตวบงช คอ 9.1 ครในกลมสาระการเรยนรภาษาไทยมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.2 ครในกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.3 ครในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ

29

9.4 ครในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.5 ครในกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษามประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.6 ครในกลมสาระการเรยนรศลปะ มประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.7 ครในกลมสาระการเรยนร การงานอาชพและเทคโนโลยมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.8 ครในกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 3.1.3 มาตรฐานดานผบรหาร ม 5 มาตรฐาน ไดแก มาตรฐานท 10 ผบรหารมภาวะผน าและมความสามารถในการบรหารจดการ (11) มาตรฐานท 11 สถานศกษามการจดองคกร โครงสรางและการบรหารงานอยางเปนระบบ ครบวงจร ใหบรรลเปาหมายการศกษา (12, 13) มาตรฐานท 12 สถานศกษามการจดกจกรรมและการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ (14, 15, 16) มาตรฐานท 13 สถานศกษามหลกสตร ทเหมาะสมกบผเรยนและทองถน มสอการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร (14) มาตรฐานท 14 สถานศกษาสงเสรมความสมพนธและความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา (17, 18, 14.7) 3.1.3.1 ตวบงชในแตละมาตรฐาน มดงน มาตรฐานท 10 ผบรหารมภาวะผน าและมความสามารถในการบรหารจดการ ม 4 ตวบงช คอ 10.1 ผบรหารมคณธรรม จรยธรรม มความมงมน และอทศตนในการท างาน (11.1) 10.2 ผบรหารมความคดรเรมและมวสยทศน (11.2) 10.3 ผบรหารมความสามารถในการบรหารวชาการและเปนผน าทางวชาการ (11.2, 11.3) 10.4 ผบรหารมการบรหารทมประสทธผลและผเกยวของพงพอใจในการบรหาร (11.4)

30

มาตรฐานท 11 สถานศกษามการจดองคกรโครงสราง และการบรหารงานอยางเปนระบบ ครบวงจรใหบรรลเปาหมายการศกษา ม 4 ตวบงช คอ 11.1 สถานศกษามการจดองคกร โครงสรางการบรหาร และระบบการบรหารงานทมความคลองตวสงปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม (12.1, 12.2, 12.4, 13.1, 13.4) 11.2 สถานศกษามการบรหารเชงกลยทธ (13.2) 11.3 สถาน ศกษามการบรหารโดยใชหลกการมสวนรวม และมการตรวจสอบ ถวงดล (13.2, 13.3,13.5) 11.4 สถานศกษามระบบและด าเนนการประกนคณภาพภายในเปนไปตามกฎกระทรวง (12.3) มาตรฐานท 12 สถานศกษามการจดกจกรรมและการเรยนการสอน โดยเนนผเรยนเปนส าคญ ม 3 ตวบงช คอ 12.1 สถานศกษามการจดสภาพแวดลอมและการบรการทสงเสรมใหผเรยนพฒนาตามธรรมชาตเตมศกยภาพ (16) 12ใ.2 สถานศกษามการจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ (14) 12 .3 สถานศกษามการจดกจกรรมสงเสรมคณภาพผเรย นอยางหลากหลาย (15) มาตรฐานท 13 สถานศกษามหลกสตร ทเหมาะสมกบผเรยนและทองถน มสอการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร ม 2 ตวบงช 13.1 สถานศกษามหลกสตรและเนอหาสาระการเรยนรระดบสากล ระดบชาต และระดบทองถนทเหมาะสม สอดคลองกบหลกสตรแกนกลางและความตองการของผเรยนและทองถน (14.1 , 14.2, 14.3) 13.2 สถานศกษามสอการเรยนการสอนทเหมาะสมและเออตอการเรยนร (14.4) มาตรฐานท 14 สถานศกษาสงเสรมความสมพนธ และความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา ม 2 ตวบงช คอ 14.1 สถานศกษามระบบและกลไกในการสงเสรมความสมพนธ และความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา (17, 18, 14.7) 14.2 สถานศกษามกจกรรมทสงเสรมความสมพนธและความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา(14.7, 14.2, 17.2, 18.2)

31

3.2 มาตรฐานการศกษา ตวบงช และเกณฑการพจารณา เพอการประเมนภายนอกสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยมศกษา รอบทสอง (พ.ศ. 2549 - 2553) 3.2.1 มาตรฐานดานผเรยน ม 7 มาตรฐาน ตวบงช และเกณฑการพจารณาในแตละมาตรฐาน มดงน มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค ม 6 ตวบงช คอ 1.1 ผเรยนมวนย มความรบผดชอบ (1.1) เกณฑการพจารณา 1.1.1 รอยละของผเรยนทมาโรงเรยนทนเวลา 1.1.2 รอยละของผเรยนทปฏบตตามระเบยบของส ถานศกษาโดยเฉพาะการเขาแถว เคารพธงชาตและปฏบตกจกรรม ตาง ๆ 1.1.3 รอยละของผเรยนทสนใจกจกรรมการเรยนและรบผดชอบงานทครมอบหมาย 1.1.4 รอยละของผเรยนทแตงกายเรยบรอยในสถานการณตาง ๆ 1.1.5 รอยละของผเรยนทเดนผานครและผใหญอยางสภาพ เรยบรอย มสมมาคารวะ 1.1.6 รอยละของผเรยนทมมารยาทในการรบประทานอาหาร

1.2 ผเรยนมความซอสตยสจรต (1.2) เกณฑการพจารณา 1.2.1 รอยละของผเรยนทปฏบตตามระเบยบการสอบและไมลอก

การบาน 1.2.2 รอยละของผเรยนททรพยสนไมสญหาย 1.2.3 รอยละของผเรยนทพดแตความจรง (ไมโกหก) 1.3 ผเรยนมความกตญญกตเวท (1.3) เกณฑการพจารณา 1.3.1 รอยละของผเรยนทรก เคารพ พอแม ผปกครอง และแสดงออกซง

การตอบแทนพระคณอยางเหมาะสม 1.3.2 รอยละของผเรยนทระลกถงพระคณของครบาอาจารย และ

แสดงออกซงการตอบแทนพระคณอยางเหมาะสม 1.3.3 รอยละของผเรยนทเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน และสงคม

32

1.4 ผเรยนมความเมตตากรณา โอบออมอาร เออเฟอเผอแผ และไมเหนแกตว

(1.4) เกณฑการพจารณา

1.4.1 รอยละของผเรยนทรจกการใหเพอสวนรวมและเพอผอน 1. 4. .2 รอยละของผเรยนทแสดงออกถงการมน าใจ หรอใหการชวยเหลอผอน 1.4.3 รอยละของผเรยนทรจกแบงปนทรพยสน หรอสงของเพอผอน 1.5 ผเรยนมความประหยด และใชทรพยากรอยางคมคา (1.5) เกณฑการพจารณา 1.5.1 รอยละของผเรยนทใชทรพยสน และสงของของโรงเรยนอยาง

ประหยด 1.5.2 รอยละของผเรยนทใชอปกรณการเรยนอยางประหยดและรคณคา 1.5.3 รอยละของผเรยนทรวมกจกรรมการประหยด เชน กจกรรม

รไซเคล เปนตน 1.5.4 รอยละของผเรยนทใชน า ไฟ และสาธารณปโภคอน ๆ ทงของ

ตนเองและของสวนรวมอยางประหยดและรคณคา 1.6 ผเรยนปฏบตตนเปนประโยชนตอสวนรวม (2 , 2.1, 2.2, 1.4) เกณฑการพจารณา 1.6.1 รอยละของผเรยนทเขารวมกจกรรมบ าเพญตนเพอสวนรวม 1.6.2 รอยละของผเรยนทเขารวมกจกรรมการอนรกษสงแวดลอม 1.6.3 รอยละของผเรยนทเขารวมกจกรรมการพฒนาสถานศกษาและ

ทองถน มาตรฐานท 2 ผเรยนมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตทด ม 5 ตวบงช

2.1 ผเรยนรจกดแลสขภาพ สขนสย และออกก าลงกายสม าเสมอ (7.1) เกณฑการพจารณา 2.1.1 รอยละของผเรยนทรจกเลอกรบประทานอาหารทมคณคา 2.1.2 รอยละของผเรยนทออกก าลงกายอยางสม าเสมอ

2.1.3 รอยละของผเรยนทมสขนสยทดและปฏบตกจวตรประจ าวนไดเองอยางถกตอง เหมาะสมตามวยได

2.2 ผเรยนมน าหนก สวนสง และมสมรรถภาพทางกายตามเกณฑ (7.2)

33

เกณฑการพจารณา 2.2.1 รอยละของผเรยนทมน าหนกตามเกณฑมาตรฐานของกรมอนามย

กระทรวงสาธารณสข 2.2.2 รอยละของผเรยนทมสวนสงตามเกณฑมาตรฐานของกรมอนามย

กระทรวงสาธารณสข 2.2.3 รอยละของผเรยนทไดรบการตรวจรางกาย การทดสอบเกยวกบ

การเหน การไดยน และมรายงานผลการตรวจรางกาย 2.2.4 รอยละของผเรยนทมสมรรถภาพ /มรางกายแขงแรงตามเกณฑ

มาตรฐานสมรรถภาพ ทางกายของสถานศกษา 2.3 ผเรยน ไมเสพหรอแสวงหาผลประโยชนจากสงเสพตด และสงมอมเมา

หลกเลยงสภาวะทเสยงตอความรนแรง โรคภย และอบตเหต รวมทงปญหาทางเพศ (7.3) เกณฑการพจารณา 2.3.1 รอยละของผเรยนทมความร ความเขาใจเกยวกบโทษของสงเสพ

ตดและสงมอมเมา 2.3.2 รอยละของผเรยนทมทกษะการปฏเสธ และชกชวนไมใหเพอนเสพ

ยาเสพตด 2.3.3 รอยละของผเรยนทไมเสพสงเสพตด และปลอดจากสงมอมเมา 2.3.4 รอยละของผเรยนทรจกประโยชนและโทษของการใชอนเตอรเนต

(Internet) และเกมคอมพวเตอร 2.3.5 รอยละของผเรยนทมส านกแหงความปลอดภย และการปฏบตตนอยางถกตอง การระมดระวงตนในการใชชวตประจ าวน การรจกร กนวลสงวนตว และการปองกนทรพยสนของตนเองและสวนรวม 2.3.6 รอยละของผเรยนทรจกหลกเลยงกจกรรมทเปนอบายมข และการพนน

2.4 ผเรยนมความมนใจ กลาแสดงออกอยางเหมาะสมและใหเกยรตผอน (7.4) เกณฑการพจารณา 2.4.1 รอยละของผเรยนมความมนใจและกลาแสดงออกอยางเหมาะสม 2.4.2 รอยละของผเรยนทรจกใหเกยรตผอน

34

2.5 ผเรยนราเรงแจมใส มมนษยสมพนธทดตอเพอน คร และผอน (7.5) เกณฑการพจารณา 2.5.1 รอยละของผเรยนทหนาตาทาทางราเรง แจมใส 2.5.2 รอยละของผเรยนทมกจกรรมนนทนาการกบเพอนตามวย 2.5.3 รอยละของผเรยนทยมแยม พดคย ทกทายเพอน คร และผอน 2.5.4 รอยละของผเรยนทเขากบเพอนไดด และเปนทรกของเพอน

มาตรฐานท 3 ผเรยนมสนทรยภาพ และลกษณะนสยดานศลปะ ดนตร และกฬา ม 4 ตวบงช คอ 3.1 ผเรยนมความสนใจและเขารวมกจกรรมดานศลปะ (8.1) เกณฑการพจารณา 3.1.1 รอยละของผเรยนทมความรก และสนใจงานศลปะ และการวาดภาพ 3.1.2 รอยละของผเรยนทเขารวมกจกรรมศลปะเปนประจ าอยางนอย 1 อยาง 3.1.3 รอยละของผเรยนทมผลงานดานศลปะและการวาดภาพทตนเองภาคภมใจ 3.1.4 รอยละของผเรยนทสามารถวพากษวจารณงานศลปได 3.2 ผเรยนมความสนใจและเขารวมกจกรรมดานดนต ร/นาฏศลปโดยไมขดหลกศาสนา (8.2) เกณฑการพจารณา 3.2.1 รอยละของผเรยนทสนใจกจกรรมดานดนตร /นาฏศลป หรอการรองเพลง 3.2.2 รอยละของผเรยนทเขารวมกจกรรมดนตรเปนประจ าอยางนอย 1 อยาง 3.2.3 รอยละของผเรยนทมผลง านดานดนตร /นาฏศลป หรอการรองเพลง 3.2.4 รอยละของผเรยนทสามารถวพากษวจารณงานดานดนตร/นาฏศลป ได

35

3.3 ผเรยนมความสนใจและเขารวมกจกรรมดานกฬา/นนทนาการ (8.3) เกณฑการพจารณา 3.3.1 รอยละของผเรยนทชอบดกฬาและดกฬาเปน 3.3.2 รอยละของผเรยนทเขารวมกจกรรมกฬา /นนทนาการเปนประจ าอยางนอย 1 ประเภท 3.3.3 รอยละของผเรยนทมผลงานดานกฬา/นนทนาการ 3.3.4 รอยละของผเรยนทรแพรชนะ มน าใจนกกฬา 3.4 ผเรยนสนใจและเขารว มกจกรรมศลปวฒนธรรม และประเพณทดงามของทองถนและของไทย (1.6, 15.5, 15.6) เกณฑการพจารณา 3.4.1 รอยละของผเรยนทสนใจกจกรรมศลปวฒนธรรม และประเพณทดงามของทองถนและ ของไทย 3.4.2 รอยละของผเรยนทเขารวมกจกรรมศลปวฒนธ รรม และประเพณเปนประจ าอยางนอย 1 ประเภท 3.4.3 รอยละของผเรยนทมผลงานดานศลปวฒนธรรม และประเพณทดงามของทองถนและ ของไทย 3.4.4 รอยละของผเรยนทสามารถน าศลปวฒนธรรม และประเพณมาพฒนาเอกลกษณความเปนไทยได มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มวจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรองและมวสยทศน ม 3 ตวบงช คอ 4.1 ผเรยนมทกษะการคดวเคราะห คดสงเคราะห สรปความคดอยางเปนระบบและมการคดแบบองครวม (4.1) เกณฑการพจารณา 4.1.1 รอยละของผเรยนทสามารถจ าแนกแจกแจงองคประกอบของสงใดสงหนงหรอ เรองใดเรองหนงอยางถกตอง 4.1.2 รอยละของผเรยนทสามารถจดล าดบขอมลไดอยางถกตองและเหมาะสม 4.1.3 รอยละของผเรยนทสามารถเปรยบเทยบขอมลระหวางหมวดหมไดอยางถกตอง

36

4.1.4 รอยละของผเรยนทสามารถจดกลมความคดตามวตถประสงคทก าหนดไดถกตอง เชน การพดหนาชนตามทก าหนด เปนตน 4.1.5 รอยละของผเรยนทสามารถตรวจสอบความถกตองตามหลกเกณฑไดอยางตรงประเดน เชน การตรวจค าบรรยายภาพตามหลกเกณฑทก าหนดให เปนตน 4.1.6 รอยละของผเรยนทสามารถสรปสาระและเชอมโยงเพอน ามาวางแผนงานโครงการได เชน การเขยนโครงการ หรอ รายงาน เปนตน 4.1.7 รอยละของผเรยนทสามารถสรปเหตผลเชงตรรกะ และสรางสงใหมได เชน การเขยนเรยงความ เขยนเรองสนได เปนตน 4.2 ผเรยนมทกษะการคดอยางมวจารณญาณ และคดไตรตรอง (4.2, 4.3) เกณฑการพจารณา 4.2.1 รอยละของผเรยนทสามารถวจารณสงทไดเรยนร โดยผานการไตรตรองอยางมเหตผล 4.2.2 รอยละของผ เรยนทสามารถเชอมโยงความสมพนธระหวางขอมลความคดตาง ๆ ไดอยางถกตองมเหตผล 4.2.3 รอยละของผเรยนทสามารถประเมนความนาเชอถอของขอมลและเลอกความคดหรอทางเลอกทเหมาะสม 4.3 ผเรยนมทกษะการคดสรางสรรค และจนตนาการ (4.4) เกณฑการพจารณา 4.3.1 รอยละของผเรยนทสามารถรวบรวมความรความคดเดมแลวสรางเปนความรใหมตามความคดของตนเองไดอยางมหลกเกณฑ 4.3.2 รอยละของผเรยนทสามารถคดนอกกรอบได 4.3.3 รอยละของผเรยนทมผลงานเขยน/งานศลปะ/งานสรางสรรค 4.3.4 รอยละของผเรยนทสามารถพฒนาและรเรมสงใหม 4.3.5 รอยละของผเรยนทสามารถคาดการณและก าหนดเปาหมายในอนาคตไดอยางมเหตผล มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร ม 8 ตวบงช คอ คะแนนเฉลยผลการทดสอบรวบยอดระดบชาตในระดบด ใน 8 กลมสาระ ในระดบชน ป.3 ป.6 ม.3 และ ม.6 (5.2) 5.1 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 5.2 กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

37

5.3 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 5.4 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม 5.5 กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา 5.6 กลมสาระการเรยนรศลปะ 5.7 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย 5.8 กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ เกณฑการพจารณา 5.1 – 5.8 5.1.1-5.8.1 รอยละของผเรยนทมผลการเรยนรวบยอดระดบชาต ระดบด ในระดบชน ป.3 5.1.2-5.8.2 รอยละของผเรยนทมผลการเรยนรวบยอดระดบชาต ระดบด ในระดบชน ป.6 5.1.3-5.8.3 รอยละของผเรยนทมผลการเรยนรวบยอดระดบชาต ระดบด ในระดบชน ม.3 5.1.4-5.8.4 รอยละของผเรยนทมผลการเรยนรวบยอดระดบชาต ระดบด ในระดบชน ม.6

เกณฑการประเมนคณภาพระดบตวบงช จากคารอยละเฉลย

ปรบปรง พอใช ด ดมาก

ผเรยน ต ากวา รอยละ 50 มผลการเรยนรวบยอดระดบชาต ระดบด

ผเรยน ระหวาง รอยละ 50-74 มผลการเรยนรวบยอดระดบชาต ระดบด

ผเรยน ระหวาง รอยละ 75 -89 มผลการเรยนรวบยอดระดบชาต ระดบด

ผเรยน ตงแต รอยละ 90 ขนไป มผลการเรยนรวบยอดระดบชาต ระดบด

ระดบด หมายถง มผลการเรยนรวบยอดระดบชาตตามทไดก าหนดวามคะแนนอยในระดบด ในกรณทใชผลการเรยนทเขตพนททดสอบจะใชคาคะแนนทเขตพนทก าหนดวาอยในระดบด

มาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนร และพฒนาตนเองอยางตอเนอง ม 3 ตวบงช 6.1 ผเรยนมนสยรกการอาน สนใจแสวงหาความรจากแหลงตาง ๆ รอบตว เกณฑการพจารณา

38

6.1.1 รอยละของผเรยนทอานหนงสอนอกหลกสตร อยางนอยเดอนละ 1 เลม 6.1.2 รอยละของผเรยนทอานวารสารและหนงสอพมพเปนประจ า 6.1.3 รอยละของผเรยนทสามารถสรปประเดนและจดบนทกขอมล ความรทไดจากการอานอยเสมอ 6.1.4 รอยละของผเรยนทสามารถตงค าถามเพอคนควาความรเพมเตมจากการอานได 6.1.5 รอยละของผเรยนทแสวงหาขอมลจากแหลงเรยนรตาง ๆ ทงภายใน ภายนอกโรงเรยน 6.2 ผเรยนใฝร ใฝเรยน สนกกบการเรยนร และพฒนาตนเองอยเสมอ (6.2) เกณฑการพจารณา 6.2.1 รอยละของผเรยนทสามารถสงเครา ะห/วเคราะหและสรปความร /ประสบการณไดอยางมเหตผล 6.2.2 รอยละของผเรยนทมความสามารถในการจดบนทกความร และประสบการณไดอยางเปนระบบ 6.2.3 รอยละของผเรยนทรจกตนเองและสามารถบอกจดเดน จดดอยของตนเองได 6.2.4 รอยละของผ เรยนทมวธการพฒนาตนอยางสรางสรรค และเปนรปธรรม 6.2.5 รอยละของผเรยนทสามารถใชผลการประเมนมาพฒนาตนเอง และสามารถบอกผลงานการพฒนาตนเองได 6.3 ผเรยนสามารถใชหองสมด ใชแหลงเรยนร และสอตาง ๆ ทงภายในและภายนอกสถานศกษา (6.3) เกณฑการพจารณา 6.3.1 รอยละของผเรยนทรจกคนควาหาหนงสอในหองสมดและใชหองสมดไมต ากวา สปดาหละ 3 ครง 6.3.2 รอยละของผเรยนทมโอกาสเขาถงแหลงเรยนรทงในและนอกโรงเรยน

39

6.3.3 รอยละของผเรยนทสามารถคนค วาหาความรจากอนเตอรเนต (Internet) หรอ สอเทคโนโลย ตาง ๆ ได มาตรฐานท 7 ผเรยนมทกษะในการท างาน รกการท างาน สามารถท างานรวมกบผอนได และมเจตคตทดตออาชพสจรต รกการเรยนร และพฒนาตนเองอยางตอเนอง ม 3 ตวบงช 7.1 ผเรยนสามารถวางแผน ท างานตามล าดบขนตอน ไดอยางมประสทธภาพ (3.1, 3.4) เกณฑการพจารณา 7.1.1 รอยละของผเรยนทมการท างานครบตามล าดบขนตอนการปรบปรงงาน และผลงานบรรลเปาหมาย 7.1.2 รอยละของผเรยนทอธบายขนตอนการท างาน และผลงาน ทเกดขนทงสวนทดและสวนทมขอบกพรอง 7.2 ผเรยนรกการท างาน สามารถปรบตวและท างานเปนทมได (3.3, 3.4) เกณฑการพจารณา 7.2.1 รอยละของผเรยนทรกการท างานและมเจตคตทดตอการท างาน 7.2.2 รอยละของผเรยนทสามารถใชก ระบวนการกลมและการรวมกนท างานเปนทม 7.2.3 รอยละของผเรยนทรบผดชอบงานทกลมมอบหมายและขจดความขดแยงในการท างานได 7.2.4 รอยละของผเรยนทสามารถแสดงความชนชม หรอตงขอสงเกตเกยวกบการท างานในกลมไดอยางชดเจน 7.3 ผเรยนมความรสกทดตออาชพสจรตและหาความรเกยวกบอาชพทตนสนใจ (3.5) เกณฑการพจารณา 7.3.1 รอยละของผเรยนทจ าแนกอาชพทสจรตและไมสจรตได 7.3.2 รอยละของผเรยนทมความรสกทดตออาชพสจรต 7.3.3 รอยละของผเรยนทสามารถบอกอาชพทตนสนใจพรอมใหเหตผลประกอบได 3.2.2 มาตรฐานดานคร ม 2 มาตรฐาน ตวบงช และเกณฑการพจารณาในแตละมาตรฐาน มดงน

40

มาตรฐานท 8 ครมคณวฒ /ความรความสามารถตรงกบงานทรบผดชอบและมครเพยงพอม 5 ตวบงช ดงน

8.1 ครมคณลกษณะทเหมาะสม(9.1, 9.2, 9.3, 9.4) เกณฑการพจารณา 8.1.1 ครมคณธรรม จรยธรรม และปฏบตตนตามจรรยาบรรณของวชาชพ 8.1.2 ครมปฏสมพนธทดกบผเรยน ผปกครอง และชมชน 8.1.3 ครมความมงมนและอทศตนในการสอนและพฒนาผเรยน 8.1.4 ครมการแสวงหาความรและเทคนควธการใหม ๆ เปนประจ า

เกณฑการประเมนคณภาพระดบตวบงช


คร ต ากวา รอยละ 50 มคณลกษณะ ตามเกณฑการพจารณา

คร รอยละ 50-74 มคณลกษณะ ตามเกณฑการพจารณา

คร รอยละ 75-89 มคณลกษณะ ตามเกณฑการพจารณา

คร ตงแต รอยละ 90 ขนไป มคณลกษณะ ตามเกณฑการพจารณา

8.2 ครทจบระดบปรญญาตรขนไป (9.5)



ครต ากวา รอยละ 50 ทจบปรญญาตรขนไป

ครรอยละ 50-74 ทจบปรญญาตรขนไป

คร รอยละ 75-89 ทจบปรญญาตรขนไป

คร ตงแต รอยละ 90 ขนไป ทจบปรญญาตรขนไป

8.3 ครทสอนตรง ตามวชาเอก/โท หรอความถนด (9.6)

41



ครต ากวา รอยละ 50 ทสอนตรงตามวชาเอก/โท หรอ ความถนด

คร รอยละ 50-74 ทสอนตรงตามวชาเอก/โท หรอ ความถนด

คร รอยละ 75-89 ทสอนตรงตามวชาเอก/โท หรอ ความถนด

ครตงแตรอยละ 90 ขนไป ทสอนตรงตามวชาเอก/โท หรอ ความถนด

8.4 ครไดรบการพฒนาในวชาทสอนตามทครสภาก าหนด (12.4) เกณฑการประเมนคณภาพระดบตวบงช


ครต ากวา รอยละ 50 ไดรบการพฒนา ในวชาทสอนตามท ครสภาก าหนด (ไมต ากวา 20 ชม./ป)

คร รอยละ 50-74 ไดรบการพฒนา ในวชาทสอนตามท ครสภาก าหนด (ไมต ากวา 20 ชม./ป)

คร รอยละ 75-89 ไดรบการพฒนา ในวชาทสอนตามท ครสภาก าหนด (ไมต ากวา 20 ชม./ป)

ครตงแตรอยละ 90 ขนไป ไดรบการพฒนา ในวชาทสอนตามท ครสภาก าหนด (ไมต ากวา 20 ชม./ป)

8.5 สถานศกษามจ านวนครตามเกณฑ (9.7) เกณฑการพจารณา 8.5.1 สถานศกษามครครบชน และครบหอง 8.5.2 สถานศกษามสดสวนครตอนกเรยนตามเกณฑท คณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.) ก าหนด (1) ในระดบประถมศกษา (ชวงชนท 1 และชวงชนท 2) มสดสวน 1 : 25 (2) ในระดบมธยมศกษา (ชวงชนท 3และชวงชนท4) มสดสวน 1 : 20 8.5.3 สถานศกษามสดสวนจ านวนนกเรยนตอหองตามเกณฑท คณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.) ก าหนด

42

(1) ในระดบประถมศกษา (ชวงชนท 1 และชวงชนท 2) มสดสวน 40 : 1 (2) ในระดบมธยมศกษา (ชวงชนท3 และชวงชนท4) มสดสวน 40 : 1 8.5.4 สถานศกษามจ านวนคาบการสอนเฉลยตามเกณฑท คณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.) ก าหนด (1) ในระดบประถมศกษา (ชวงชนท 1 และชวงชนท 2) มจ านวน 20 ชวโมง/สปดาห (2) ในระดบมธยมศกษา (ชวงชนท 3 และชวงชนท 4) มจ านวน 18 ชวโมง/สปดาห หมายเหต สถานศกษาทสงกดส านกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน หากมครเกนเกณฑหรอม คาบการสอนเฉลยต ากวาเกณฑใหถอวาสถานศกษามคณลกษณะตามเกณฑ



สถานศกษา มคณลกษณะ ตามเกณฑการพจารณา 0, 1 ขอ คดเปน รอยละ 0.00, 25.00

สถานศกษา มคณลกษณะ ตามเกณฑการพจารณา 2 ขอ คดเปน รอยละ 50.00



มาตรฐานท 9 ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนส าคญ ม 8 ตวบงช คอ 9.1 ครในกลมสาระการเรยนรภาษาไทยมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.2 ครในกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ

43

9.3 ครในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.4 ครในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.5 ครในกลมสาระการเรยนรสขศก ษาและพลศกษามประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.6 ครในกลมสาระการเรยนรศลปะ มประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.7 ครในกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.8 ครในกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ เกณฑการพจารณา ตวบงชท 9.1-9.8 (10) (1) ครมความรความเขาใจรเปาหมายของการจดการศกษา และหลกสตรการศกษา ขนพนฐาน (2) ครมการวเคราะหศกยภาพของผเรยนและเขาใจผเรยนเปนรายบคคล (3) ครมความสามารถในการจดประสบการณทเนนผเรยนเปนส าคญ (4) ครมความสามารถในการใชเทคโนโลยในการพฒนาการเรยนรของตนเองและผเรยน (5) ครมการประเมนผลการเรยนการสอนทสอดคลองกบสภาพการเรยนรทจดใหผเรยนและองพฒนาการของผเรยน (6) ครมการน าผลการประเมนมาปรบเปลยนการเรยนการสอนเพอพฒนาผเรยนใหเตมตามศกยภาพ (7) ครมการวจยเพอพฒนาสอและการเรยนรของผเรยนและน าผลไปใชพฒนาผเรยน

44



คร ต ากวา รอยละ 50 ทมคณลกษณะครบตามเกณฑการพจารณา

คร ระหวาง รอยละ 50-74 ทมคณลกษณะครบตามเกณฑการพจารณา

คร ระหวาง รอยละ 75-89 ทมคณลกษณะครบตามเกณฑการพจารณา

คร ตงแต รอยละ 90 ขนไป ทมคณลกษณะครบตามเกณฑการพจารณา

3.2.3 มาตรฐานดานผบรหาร ม 5 มาตรฐาน ตวบงช และเกณฑการพจารณาในแตละมาตรฐาน มดงน มาตรฐานท 10 ผบรหารมภาวะผน าและมความสามารถในการบรหารจดการ ม 4 ตวบงช คอ 10.1 ผบรหารมคณธรรม จรยธรรม มความมงมน และอทศตนในการท างาน (11.1) เกณฑการพจารณา 10.1.1 ผบรหารประพฤตตนเปนแบบอยางทด 10.1.2 ผบรหารยดหลกธรรมาภบาลในการบรหาร (สจรต ยตธรรม การใชระบบคณธรรม การรบฟงปญหา การระดมการมสว นรวมในการบรหาร และการปฏบตตามจรรยาบรรณวชาชพ) 10.1.3 ผบรหารมความมงมนในการบรหารเพอผลประโยชนของผเรยนเปนส าคญ 10.1.4 ผบรหารอทศเวลาใหกบการท างาน



ผบรหารมคณลกษณะ ตามเกณฑการพจารณา 0, 1 ขอ คดเปน รอยละ 0.00, 25.00

ผบรหารมคณลกษณะ ตามเกณฑการพจารณา 2 ขอ คดเปน รอยละ 50.00



45

10.2 ผบรหารมความคดรเรมและมวสยทศน (11.2) เกณฑการพจารณา 10.2.1 ผบรหารสามารถแสดงทศทางของการพฒนาการศกษาของสถานศกษาทควรจะเปนในอนาคต 3-5 ป ขางหนาอยางชดเจนและเหมาะสมกบบรบทของทองถน 10 .2.2 ผบรหารรเรมแนวทางในการบรหารททาทายกบการเปลยนแปลงและความเปน นตบคคลของสถานศกษา 10.2.3 ผบรหารรเรมวธการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนอง 10.2.4 ผบรหารมวธการก ระตนใหทกคนรวมกนพฒนาคณภาพการศกษา







10.3 ผบรหารมความสามารถในการบรหารวชาการและเปนผน าทางวชาการ (11.2, 11.3) เกณฑการพจารณา 10.3.1 ผบรหารมความรอบรเกยวกบหลกสตรการเรยนการสอน และ การวดและประเมนผลการเรยนการสอน (ตามหมวด 4 ใน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542) 10.3.2 ผบรหารใหความส าคญกบบทบาทประธาน การแตงตงกรรมการ และการประชมคณะกรรมการบรหารหลกสตรของสถานศกษา 10 .3.3 ผบรหารมการสงเสรมสนบสนนการพฒนาสาระการเรยนรทองถนของสถานศกษา

46

10.3.4 ผบรหารมการสงเสรมสนบสนนการพฒนาการเรยนการสอนอยางตอเนอง 10.3.5 ผบรหารมการสงเสรมและพฒนาครในการผลต /ใชสออยางหลากหลายและเหมาะสมกบผเรยน 10.3.6 ผบรหารมความเปนผน าในการพฒนาวชาการของโรงเรยน /กลมโรงเรยน/ชมชน 10.3.7 ผบรหารมการสนบสนนการพฒนาและประเมนครใหเปนวชาชพชนสงอยางเปนระบบและตอเนอง 10.3.8 ผบรหารมการตดตามความกาวหนาทางวชาการอยเสมอ 10.3.9 ผบรหารมการวางระบบและกลไกทดในการประกนคณภาพภายในสถานศกษาโดยรวมมอกบชมชนและไดรบการสนบสนนจากตนสงกด



ผบรหารมคณลกษณะ ตามเกณฑการพจารณา 0,1,2,3,4 ขอ คดเปน รอยละ.00.11.11, 22.22,33.33,44.44

ผบรหารมคณลกษณะ ตามเกณฑการพจารณา 5,6 ขอ คดเปน รอยละ 55.56, 66.67



10.4 ผบรหารมการบรหารทมประสทธผลและผเกยวของพงพอใจในการบรหาร (11.4) เกณฑการพจารณา 10.4.1 การปฏบตงานของสถานศกษาเปนไปตามเปาหมาย /มาตรฐานทก าหนดไว ไมนอยกวา รอยละ 75 ของแผน 10.4.2 ผบรหารสรางความตระหนก (Awareness) และมความพยายามในการปฏบต (Attempt) ในการพฒนาผเรยน คร และการจดการศกษาของสถานศกษาใหบรรลตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน

47

10.4.3 ผบรหารน าผลการประเมนมาใชในการปรบปรงการบรหารอยางตอเนอง 10.4.4 ผเกยวของไมนอยกวา รอยละ 75 พงพอใจในผลงานของสถานศกษา







มาตรฐานท 11 สถานศกษามการจดองคกรโครงสราง และการบรหารงาน อยางเปนระบบ ครบวงจรใหบรรลเปาหมายการศกษา ม 4 ตวบงช คอ 11.1 สถานศกษามการจดองคกร โครงสรางการบรหาร และระบบการบรหารทมความคลองตวสง ปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม (12.1, 12.2, 12.4, 13.1, 13.4) เกณฑการพจารณา 11.1.1 สถานศกษามแผนภมการจดองคกรและโครงสรางการบรหารเปนลายลกษณอกษร รวมทง มค าสงมอบหมายงานและผรบผดชอบอยางชดเจน 11.1.2 สถานศกษามการวางระบบระเบยบรองรบการบรหารทมความคลองตวสามารถปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม 11.1.3 สถานศกษามคณะกรรมการบรหารหลกสตรและด าเนน การอยางเปนระบบ 11.1.4 สถานศกษามระบบการบรหารงานบคคลทมคณภาพ 11.1.5 สถานศกษามระบบการบรหารงบประมาณ ทรพยสนและรายไดทมคณภาพ 11.1.6 สถานศกษามระบบการบรหารงานทวไปทมคณภาพ

48



สถานศกษามคณลกษณะ ตามเกณฑการพจารณา 0,1,2 ขอ คดเปน รอยละ 0.00, 16.67,33.33

สถานศกษามคณลกษณะ ตามเกณฑการพจารณา 3, 4 ขอ คดเปน รอยละ 50.00, 66.67

สถานศกษามคณลกษณะ ตามเกณฑการพจารณา 5 ขอ คดเปน รอยละ 83.33


11.2 สถานศกษามการบรหารเชงกลยทธ (13.2) เกณฑการพจารณา 11.2.1 สถานศกษามแผนกลยทธ มตวบงชความส าเรจ มแผนปฏบตการประจ าปทสอดคลองกบอดมการณและหลกการการจดการศกษาของชาต 11.2.2 สถานศกษามการปฏบตตามแผน 11.2.3 สถานศกษามระบบขอมล สารสนเทศ เพอการบรหารทถกตอง และครบถวน ทนตอการใชงาน 11.2.4 สถานศกษามการนเทศ ตดตาม และประเมนผล เปรยบเทยบกบเปาหมายตามแผนอยางตอเนอง 11.2.5 สถานศกษามการน าขอมลและผลการประเมนไปใชในการตดสนใจและปรบปรงงาน

49







11.3 สถานศกษามการบรหารโดยใชหลกการมสวนรวม และมการตรวจสอบ ถวงดล (13.2, 13.3,13.5) เกณฑการพจารณา 11.3.1 ผบรหาร คร ชมชน นกเรยน และกรรมการสถานศกษา รวมกนท างานพฒนาคณภาพการศกษา เชน การท าแผนกลยทธ การจดท าหลกสตรทองถนรวมกน เปนตน 11 .3.2 สถานศกษามคณะกรรมการสถานศกษา และการไดมาซงคณะกรรมการเปนไปตามเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และกฎกระทรวง วาดวยคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน (องคประกอบของคณะกรรมการประกอบดวย ผแทนผปกครอง ผแทนองคกรชมชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนศษยเกาของสถานศกษา ผทรงคณวฒ โดยมผบรหารสถานศกษาเปนกรรมการและเลขานการ) 11.3.3 คณะกรรมการสถานศกษามการประชมอยางสม าเสมออยางนอยสองเดอนตอครง และน าผลการประชมไปปฏบต 11.3.4 คณะกรรมการสถานศกษามบทบาทในการก าหนดทศทางและการบรหารโรงเรยน 11.3.5 สถานศกษามระบบและกลไกตรวจสอบการปฏบตตามแผน และการใชทรพยากรของโรงเรยน 11.3.6 สถานศกษามระบบการตรวจสอบภายในทชดเจนและโปรงใส 11 .3.7 สถานศกษามการจดท ารายงานประจ าปทเปนรายงานการประเมนตนเองทสอดคลองกบแผนพฒนาสถานศกษาและม การรายงานตอตนสงกดและเผยแพรตอสาธารณะ

50



สถานศกษามคณลกษณะ ตามเกณฑการพจารณา 0,1,2,3 ขอ คดเปน รอยละ 0.00, 14.29,28.57, 42.86




11.4 สถานศกษามระบบและด าเนนการประกนคณภาพภายในเปนไปตามกฎกระทรวง (12.3) เกณฑการพจารณา 11.4.1สถานศกษามระบบ กลไก และมการพฒนาคณภาพสถานศกษาตามกฎกระทรวง 11.4.2 สถานศกษามระบบ กลไก และมการตรวจตดตามคณภาพสถานศกษาตามกฎกระทรวง 11.4.3 สถานศกษาไดรบการประเมนทงภายในและภายนอกตามกฎกระทรวง และเผยแพรผลประเมนอยางกวางขวาง 11 .4.4 สถานศกษาน าผลตรวจตดตามและการประเมนภายในและภายนอกไปปรบปรงการพฒนาคณภาพสถานศกษาอยางตอเนอง

51







มาตรฐานท 12 สถานศกษามการจดกจกรรมและการเรยนการสอน โดยเนนผเรยนเปนส าคญ ม 3 ตวบงช คอ 12 .1 สถานศกษามการจดสภาพแวดลอมและการบรการทสงเสรมใหผเรยนพฒนาตามธรรมชาตเตมศกยภาพ (16) เกณฑการพจารณา 12.1.1 สถานศกษามสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร มอาคารสถานทเหมาะสม 12.1.2 สถานศกษามการสงเสรมสขภาพอนามยและความปลอดภยของผเรยน 12.1.3 สถานศกษามการใหบรการเทคโนโลยสารสนเทศทกรปแบบทเออตอการเรยนรดวยตนเองและการเรยนรแบบมสวนรวม 12.1.4 สถานศกษามหองเรยน หองปฏบ ตการ หองสมด พนทสเขยว และสงอ านวยความสะดวกเพยงพอและอยในสภาพใชการไดด 12.1.5 สถานศกษามการจดและใชแหลงเรยนรทงในและนอกสถานท

52







12.2 สถานศกษามการจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ (14) เกณฑการพจารณา 12.2.1 สถานศกษามการจดประสบการณการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยน 12.2.2 สถานศกษามรายวชา /กจกรรมทหลากหลายใหผเรยนเลอกเรยนตามความสนใจ 12.2.3 สถานศกษามการสงเสรมและพฒนานวตกรรมการจดการเรยนร และสออปกรณการเรยนทเออตอการเรยนร 12.2.4 สถานศกษามการจดระบบการบนทก การรายงานผล และการสงตอขอมลของผเรยน 12.2.5 สถานศกษามระบบการนเทศการเรยนการสอนและน า ผลไปปรบปรงการสอนอยเสมอ 12.2.6 สถานศกษามการน าแหลงการเรยนรและภมปญญาทองถนมาใชในการเรยนการสอน

53







12.3 สถานศกษามการจดกจกรรมสงเสรมคณภาพผเรยนอยางหลากหลาย (15) เกณฑการพจารณา 12.3.1 สถานศกษามการจดและพฒนาระบบดแลชวยเหลอผเรยนทเขมแขงและทวถง 12 .3.2 สถานศกษามการจดกจกรรมสงเสรมและตอบสนองความสามารถทางวชาการและความคดสรางสรรคของผเรยน 12 .3.3 สถานศกษามการจดกจกรรมสงเสรมและตอบสนองความสามารถพเศษ และความถนดของผเรยนใหเตมตามศกยภาพ 12.3.4 สถานศกษามการจดกจกรรมสงเสรมคานยมทดงาม 12.3.5 สถานศกษามการจดกจกรรมสงเสรมดานศลปะ ดนตร/นาฏศลป และกฬา/นนทนาการ 12.3.6 สถานศกษามการจดกจกรรมสบสานและสรางสรรค วฒนธรรม ประเพณ และ ภมปญญาไทย 12.3.7 สถานศกษามการจดกจกรรมทสงเสรมความเปนประชาธปไตย

54



สถานศกษามคณลกษณะ ตามเกณฑการพจารณา 0,1,2,3 ขอ คดเปน รอยละ 0.00, 14.29,28.57, 42.86




มาตรฐานท 13 สถานศกษามหลกสตร ทเหมาะสมกบผเรยนและทองถนมสอการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร ม 2 ตวบงช 13.1 สถานศกษามหลกสตรและเนอหาสาระการเรยนรระดบสากล ระดบชาต และระดบทองถนท เหมาะสม สอดคลองกบหลกสตรแกนกลางและความตองการของผเรยนและทองถน (14.1 , 14.2, 14.3) เกณฑการพจารณา 13.1.1 สถานศกษามสาระการเรยนรทบรณาการการเรยนรระดบสากล ระดบชาต และระดบทองถนอยางเหมาะสม 13.1.2 สถานศกษามสาระกา รเรยนรทเหมาะสมกบทองถนทเปนมาตรฐาน สอดคลองกบหลกสตรแกนกลาง ครอบคลมกบความตองการของผเรยน ชมชน และสงคม 13.1.3 สถานศกษามการน าสาระการเรยนรทเหมาะสมกบทองถนไปใชอยางเปนระบบ และมขนตอนการด าเนนงานทถกตอง 13.1.4 สถานศกษามการประเมนผลการใชหลกสตรโดยการมสวนรวมของทกฝายทเกยวของ 13.1.5 สถานศกษามการปรบปรงสาระการเรยนรทเหมาะสมกบทองถนใหทนสมยและเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษาอยางตอเนอง

55







13.2 สถานศกษามสอการเรยนการสอนทเหมาะสมและเออตอการเรยนร (14.1) เกณฑการพจารณา 13.2.1 สถานศกษามสอธรรมชาต (พช สตว สงของ และอน ๆ) ทเหมาะสมและเออตอ การเรยนร 13.2.2 สถานศกษามสอเทคโนโลย สารสนเทศทเหมาะสมและเออตอการเรยนร 13.2.3 สถานศกษามการแลกเปลยนหรอเชอมโยงสอการเรยนการสอนจากแหลงเรยนรและภมปญญาในทองถน 13.2.4 สถานศกษามสอภมปญญาทองถนทเหมาะสมและเออตอการเรยนร







56

มาตรฐานท 14 สถานศกษาสงเสรมความสมพนธ และความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา ม 2 ตวบงช คอ 14.1 สถานศกษามระบบและกลไกในการสงเสรมความสมพ นธ และความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา (17, 18, 14.7) เกณฑการพจารณา 14.1.1 สถานศกษามผรบผดชอบหรอจดหนวยงานรบผดชอบในการสงเสรมความสมพนธ และความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษาทชดเจน 14.1.2 สถานศกษามการจดแผนงานเพ อสงเสรมความสมพนธ และความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา 14.1.3 สถานศกษามระเบยบรองรบการสงเสรมความสมพนธ และความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา 14 .1.4 สถานศกษามการประเมนระบบและกลไกในการสงเสรมความสมพนธ และ ความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา 14.1.5 สถานศกษามการน าผลประเมนมาใชตดสนใจและปรบปรงระบบและกลไกในการสรางความสมพนธและความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา







57

14.2 สถานศกษามกจกรรมทสงเสรมความสมพนธและความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา (14.7 , 14.2 ,17.2 ,18.2) เกณฑการพจารณา 14.2.1 สถานศกษามกจกรรมประชาสมพนธเพอสรางความเขาใจใหบคลากรในสถานศกษา และชมชนเหนความส าคญในการจดการศกษารวมกน 14.2.2 สถานศกษามกจกรรมการใหบรการชมชนอยางเหมาะสม 14.2.3 สถานศกษามการรวมกจกรรมของชมชนอยางสม าเสมอ 14.2.4 สถานศกษาใหชมชนมสวนรวมในกจกรรมของโรงเรยน 14.2.5 สถานศกษาเปนศนยกลางในการประ สานงานกบหนวยงานอน ๆ ในชมชน 14.2.6 สถานศกษามการสรางเครอขายความสมพนธกบชมชน







58

ตารางเปรยบเทยบมาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน และมาตรฐานเพอการประเมนคณภาพภายนอก

มาตรฐาน การศกษาของชาต

มาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

มาตรฐานท 1 คณลกษณะของคนไทยทพงประสงคทงในฐานะพลเมองและพลโลก

มาตรฐานดานคณภาพผเรยน มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค มาตรฐานท 2 ผเรยนมจตส านก ในการอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มาตรฐานท 3 ผเรยนมทกษะในการท างาน รกการท างาน สามารถท างานรวมกบผอนได และมเจตคตทดตออาชพสจรต มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มวจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรอง และมวสยทศน มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร มาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนรและพฒนาตนเองอยางตอเนอง มาตรฐานท 7 ผเรยนมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตทด มาตรฐานท 8 ผเรยนมสนทรยภาพและลกษณะนสยดานศลปะ ดนตร และกฬา

มาตรฐานดานผเรยน มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค (1,2) มาตรฐานท 2 ผเรยนมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตทด (7) มาตรฐานท 3 ผเรยนมสนทรยภาพ และลกษณะนสยดานศลปะ ดนตร และกฬา (8) มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มวจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรองและมวสยทศน (4) มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร (5) มาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนร และพฒนาตนเองอยางตอเนอง (6) มาตรฐานท 7 ผเรยนมทกษะในการท างาน รกการท างาน สามารถท างานรวมกบผอนได และมเจตคตทดตออาชพสจรต (3)

59




มาตรฐานท 2 แนวการจดการศกษา

มาตรฐานดานการเรยน การสอน มาตรฐานท 9 ครมคณธรรม จรยธรรม มวฒ/ความรความสามารถตรงกบงานทรบผดชอบ หมนพฒนาตนเอง เขากบชมชนไดด และมครเพยงพอ มาตรฐานท 10 คร มความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพและเนนผเรยนเปนส าคญ มาตรฐานดานการบรหารและการจดการศกษา มาตรฐานท 11 ผบรหารมคณธรรม จรยธรรม มภาวะผน า และมความสามารถในการบรหารจดการ มาตรฐานท 12 สถานศกษามการจดองคกร โครงสราง ระบบการบรหารงานและพฒนาองคกรอยางเปนระบบครบวงจร มาตรฐานท 13 สถานศกษามการบรหารและจดการศกษาโดยใชสถานศกษาเปนฐาน มาตรฐานท 14 สถานศกษามการจดหลกสตร และกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

มาตรฐานดานคร มาตรฐานท 8 ครมคณวฒ/ความรความสามารถตรงกบงานทรบผดชอบและมครเพยงพอ (9) มาตรฐานท 9 ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนส าคญ (10) มาตรฐานดานผบรหาร มาตรฐานท 10 ผบรหารมภาวะผน าและมความสามารถในการบรหารจดการ (11) มาตรฐานท 11 สถานศกษามการจดองคกร โครงสรางและการบรหารงานอยางเปนระบบ ครบวงจร ใหบรรลเปาหมายการศกษา (12, 13) มาตรฐานท 12 สถานศกษามการจดกจกรรมและการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ (14, 15, 16) มาตรฐานท 13 สถานศกษามหลกสตร ทเหมาะสมกบผเรยนและทองถน มสอการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร (14)

60




มาตรฐานท 3 แนวการสรางสงคมแหงการเรยนร/สงคมแหงความร

มาตรฐานท 15 สถานศกษามการจดกจกรรมสงเสรมคณภาพผเรยนอยางหลากหลาย มาตรฐานท 16 สถานศกษามการจดสภาพแวดลอมและการบรการทสงเสรมใหผเรยนพฒนาตามธรรมชาตเตมศกยภาพ มาตรฐานดานการพฒนาชมชนแหงการเรยนร มาตรฐานท 17 สถานศกษามการสนบสนนและใชแหลงเรยนรและภมปญญาในทองถน มาตรฐานท 18 สถานศกษามการรวมมอกนระหวางบาน องคกรทางศาสนา สถาบนทางวชาการ และองคกรภาครฐและเอกชน เพอพฒนาวถการเรยนรในชมชน

มาตรฐานท 14 สถานศกษาสงเสรมความสมพนธและความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา (17, 18, 14)

หมายเหต ตวเลขในวงเลบตารางมาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก แสดงถงความสอดคลองกบตารางมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน

สรป การประเมนคณภาพการศกษาในรอบทสองนบวามความส าคญกบสถานศกษามาก เพราะ การประเมนครงนเปนการรบรองสถานศกษา วามคณภาพหรอไม ดงนนสถานศกษาตองมการเตรยมตวเปนอยางด สถานศกษาควรจะเตรยมการเพอรบการประเมนจากภายนอกในรอบทสอง ดงน (ส านกรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. 2548. ออนไลน) 1. ศกษารปแบบและวธการ ในการประเมนคณภาพการศกษาจากภายนอกในรอบทสอง ( พ.ศ. 2549 – 2553 ) โดยเฉพาะรปแบบการประเมนแบบองสถานศกษา 2. ศกษาขอเสนอแนะของ สมศ . ทเสนอแนะไวในรายงานการประเมนสถานศกษาของทานในรอบแรก โดยเฉพาะประเดนทเปนจดพฒนา

61

3. น าผลการศกษาในขอท 1และขอท 2มาวเคราะหเพอน าขอมลมาวางแผนพฒนาการจดการศกษาใหเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษาโดยเฉพาะการประเมน แบบองสถานศกษา เชน การจดท าโครงการ / กจกรรมตามแผนปฏบตการประจ าป โดยเฉพาะโครงการ/กจกรรมทตอบสนองขอเสนอแนะของส านกรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาทเปนจดพฒนาทกปหลงจากการประเมนรอบแรก 4. มการสรางความร ความเขาใจรวมกนใหกบคณะคร และผเกยวของทกฝาย ใหเกดความตระหนก ความเขาใจทจะรวมมอกนในการพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาใหมพฒนาการตามเกณฑทส านกรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาก าหนด เชนจดประชม /อบรม/สมมนาหรอจดท าเอกสารเผยแพร 5. มการน าภาคเขามามสวนรวมในการสงเสรม สนบสนนในการจดการศกษาของสถานศกษา อยางหลากหลายและตอเนอง เชน ใหชมชนเขามมสวนสนบสนนดานงบประมาณในการจดท าโครงการ / กจกรรมทแกปญหาในประเดนทเปนจดพฒนาของสถานศกษา 6. มการน านวตกรรมและวธการททนสมยมาเปนยทธศาสตรการด าเนนการระบบประกนคณภาพภายในของสถานศกษา เชน โรงเรยนในฝน โครงการระบบด โรงเรยนมคณภาพ ( ToPSTAR ) เปนตน โดยด าเนนการอยางเปนระบบและตอเนอง สถานศกษาจะตองจดใหมระบบการประกนคณภาพภายในในสถานศกษาและใหถอวาการประกนคณภาพภายในเปนสวนหนงของกระบวนการบรห ารการศกษาทตองด าเนนการอยางตอเนอง เปนไปตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน โดยตองมการจดท ารายงานประจ าปเสนอตอส านกงานการศกษาขนพนฐานในเขตพนททรบผดชอบ และเปดเผยตอสาธารณชน เพอน าไปสการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษา และเพอรองรบการประกนคณภาพภายนอกตอไป 4. แนวคดเกยวกบการประเมนคณภาพภายนอก รอบท 2 ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ.2542 หมวดท 6 ไดก าหนดใหมระบบการประกนคณภาพการศกษา เพอพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาในสถานศกษาทกระดบ และใหสถานศกษาทกแหงตองไดรบการประ เมนภายนอกจากส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคกรมหาชน ) โดยจะตองมการประเมนคณภาพภายนอกครงแรกของสถานศกษาทกแหงภายใน 6 ป นบตงแตวนทพระราชบญญตการศกษาแหงชาตมผลบงคบใช (นภาภร สงแสง. 2550: 18) การพฒนาระบบการประเมนคณภาพและประเมนมาตรฐานเปนเรองใหมส าหรบประเทศไทย จงไดมการศกษาประสบการณจากตางประเทศ คอ ประเทศนวซแลนดซงถอวาเปนประเทศหนง

62

ทประสบความส าเรจในการประกนคณภาพ การจดการศกษาของประเทศนวซแลนด มคณภาพดเปนทยอมรบของประเทศอน ๆ น น สวนหนงเปนเพราะประเทศนวซแลนดใหความส าคญกบการประเมนผลในลกษณะทเปนการตรวจสอบและถวงดลซงกนและกน โดยมระบบการตดตามประเมนผลเพอมงปรบปรงพฒนาคณภาพใน 3 ลกษณะ คอ หนงการตดตามประเมนผลภายในโดยกระทรวงศกษาธการมการตดตามประเมนผลแบงเ ปน 2 ระดบ คอระดบกระทรวงและระดบสถานศกษา สอง คอการตดตามประเมนผลภายนอก โดยมส านกงานตรวจสอบคณภาพทางการศกษา (Education Review Office-ERO) เปนหนวยงานอสระ ท าหนาทตดตามและตรวจสอบคณภาพการจดการศกษาตงแตระดบกอนวยเรยนจนถงระดบมธยมศกษาตอนปลายและสาม คอ ส านกงานรบรองคณวฒทางการศกษาของนวซแลนด (Newzealand Qualificationals Authority-NZQA) มหนาทรบรองคณวฒของนกเรยน นกศกษา และคณภาพของสถานศกษา จากการศกษาและเรยนรประสบการณของประเทศทประสบความส าเรจในการประเมนสถานศกษาเพอพ ฒนาคณภาพ และมการด าเนนงานเปนทยอมรบของบคคลทเกยวของจ านวนมาก และน าขอมลมาประยกตใชใหเหมาะสมกบบรบทของประเทศไทยเพอใหเกดการพฒนาในดานการจดการศกษา คณภาพและมาตรฐานการศกษาของชาตใหมคณภาพสอดคลองตามเจตนารมณทก าหนดไวในพระราชบญญตกา รศกษาแหงชาต(ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต : รายงานการศกษาวจยการประกนคณภาพและมาตรฐานการศกษา : กรณศกษานวซแลนด. 2545 : บทสรปส าหรบผบรหาร) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ.2542 ไดใหความส าคญกบการประกนคณภาพการศกษา และสนบสนนใหม การกระจายอ านาจบรหารการศกษาไปยงระดบทองถนและสถานศกษาจงมความจ าเปนตองมระบบการประกนคณภาพเพอใหเกดความมนใจวา ผเรยนไมวาจะอยในทองถนใดกตามจะไดรบการศกษาทมคณภาพใกลเคยงกน ทงนจะมการประกนคณภาพภายในสถานศกษาและการประเมนภ ายนอก เพอใชเปนเครองสะทอนใหสถานศกษาไดน าไปพจารณาการจดการศกษาใหเกดประโยชนกบผเรยนอยางเตมท ฉะนนการประกนคณภาพจงเปน การประกนคณภาพเพอผเรยน(ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. 2546: 8) ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมน คณภาพการศกษา (องคกรมหาชน ) เรยกโดยยอวา สมศ. จดตงขนตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ.2542 หมวด 6 วาดวยมาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา ตามเจตนารมณพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ.2542 ใหม สมศ . เพอด าเนนการประเมนคณภาพภายนอกอยางอสระใ นรปองคการมหาชน ซงเปนหนวยงานของรฐประเภทหนงทไมใชหนวยงานราชการหรอรฐวสาหกจ สามารถท างานไดอยางมประสทธภาพเพราะมความเปนอสระ มอ านาจในการตดสนใจไดทงในดานการบรหาร การจดการ และการเงนของส านกงาน

63

ฯ มความคลองตวในการบรหารงานใหลลวงต ามภารกจทไดรบมอบหมายไดอยางมคณภาพทงนเพอท าหนาทประเมนคณภาพภายนอกทงสถานศกษาภาครฐและเอกชน ความหมายของการประเมนคณภาพภายนอก จากการศกษาเอกสารและแนวคดเกยวกบการประเมนคณภาพภายนอก พบวา มนกการศกษาไดใหความหมายของการประเมนคณภาพภายนอกไวหลายทาน ดงน ส านกงานมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (2546 : 3) กลาววา การประเมนคณภาพภายนอก หมายถง การประเมนคณภาพการจดการศกษา การตดตาม การตรวจสอบคณภาพและมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา โดยผประเมนภายนอกทไดรบการรบรองจากส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคกรมหาชน ) หรอ สมศ . เพอมงใหมการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาใหมคณภาพดยงขน ไมมผลประโยชน ขดแยงกบการประเมนคณภาพภายนอกซงจะน าไปสการเขาถงคณภาพการศกษาดวยความเปนกลาง เพอสรางสรรคการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาอยางแทจรง สวมล วองวาณช (2545 : 12) กลาววา การประเมนคณภาพภายนอก หมายถงกระบวนการตรวจสอบคณภาพการด าเนนงานของหนวยงาน ซงกระท าโดยกลมบคคลทเปนนกประเมนโดยอาชพ เพอใหไดขอมลเกยวกบคณคาของหนวยงาน ซ งเปนประโยชนตอการปรบปรงพฒนาการท างานและน าไปสการรบรองคณภาพการด าเนนงานของหนวยงานตามมาตรฐานทก าหนด ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2543 : 7) กลาววา การประเมนคณภาพภายนอก หมายถง การประเมนผลโดยบคลากรภายนอกทไมไดมสวนเกยวของกบหนวยง านหรอสงทถกประเมน แตมความช านาญในวชาชพของการประเมน จากการใหความหมายของค าวา “การประเมนคณภาพภายนอก ” ของนกวชาการจะเหนไดวามความสอดคลองไปในแนวทางเดยวกน ซงสวนใหญจะกลาวถงกระบวนการในการตรวจสอบคณภาพการด าเนนงานของหนวยงานโดยบคคลภาย นอกทไมมสวนไดเสยกบหนวยงานนน ผวจยจงสามารถสรปไดวา การประเมนคณภาพภายนอก หมายถง กระบวนการตรวจสอบคณภาพการด าเนนงานของหนวยงาน ซงกระท าโดยบคคลภายนอกทไมมสวนเกยวของกบหนวยงานหรอสงทถกประเมน และมความช านาญในวชาชพของการประเม นเพอสรางสรรคพฒนาคณภาพการศกษาอยางแทจรง ความส าคญและวตถประสงคของการประเมนคณภาพภายนอก การประเมนคณภาพภายนอก มความส าคญและมความหมายตอสถานศกษา หนวยงานทเกยวของ และสาธารณชน ดงตอไปน (นภาภร สงแสง. 2550: 21).

64

1. เปนการสงเสร มใหสถานศกษาพฒนาเขาสเกณฑมาตรฐานและพฒนาตนเองใหเตมศกยภาพอยางตอเนอง 2. เพมความมนใจและคมครองประโยชนใหผรบบรการทางการศกษาวาสถานศกษาไดจดการศกษามงสคณภาพตามมาตรฐานการศกษาทเนนใหผเรยนเปนคนด มความสามารถ และมความสขเพอเปนสมาชกทดของสงคม 3. สถานศกษาและหนวยงานทก ากบดแล เชน คณะกรรมการสถานศกษาหนวยงานตนสงกด ส านกงานเขตพนทการศกษา รวมทงหนวยงานทเกยวของและชมชนทองถนมขอมลทชวยตดสนใจในการวางแผนและด าเนนการเพอพฒนาคณภาพทางการศกษาของ สถานศกษาใหเปนไปในทศทางทตองการและบรรลเปาหมายตามทก าหนด 4. หนวยงานทเกยวของในระดบนโยบายมขอมลส าคญในภาพรวมเกยวกบคณภาพและมาตรฐานของสถานศกษาทกระดบทกสงกด เพอใชเปนแนวทางในการก าหนดนโยบายทางการศกษาและการจดสรรงบประมาณเพอการศกษาอยางมประสทธภาพ หลกการของการประเมนคณภาพภายนอก การประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา เปนเครองมอส าคญในการยกระดบคณภาพการศกษาของสถานศกษาสความเปนเลศอยางตอเนอง อนน าไปสความมมาตรฐานการศกษาและเปนทยอมรบในระดบสากลตอไป ซงรปแบบและว ธการด าเนนการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานของ สมศ. มหลกการส าคญ 5 ประการ (นภาภร สงแสง. 2550: 20) ดงน 1. เปนการประเมนเพอมงใหมการพฒนาคณภาพทางการศกษา ไมไดมงเนนเรองการตดสน การจบผด การใหคณ ใหโทษ 2. ยดหลกความเทยงตรง เปนธรรม โปรงใส มหลกฐานขอมลตามสภาพความเปนจรง และมความรบผดชอบทตรวจสอบได 3. มงสรางความสมดลระหวางเสรภาพทางการศกษากบจดมงหมายและหลกการศกษาของชาต โดยใหมเอกภาพเชงนโยบายแตยงคงความหลากหลายในทางปฏบตทสถานศก ษาก าหนดเปาหมายเฉพาะและพฒนาคณภาพทางการศกษาไดเตมศกยภาพของสถานศกษาและผเรยน 4. มงเนนในเรองการสงเสรมและประสานงานในลกษณะกลยาณมตรมากกวาการก ากบและควบคม 5. สงเสรมการมสวนรวมในการประเมนคณภาพและการพฒนาการจดการศกษาจากทกฝายทเกยวของ

65

รง แกวแดง (2544: 18-19) กลาววา การประเมนคณภาพภายนอกจะท าใหเกดประโยชนตอการพฒนาคณภาพการศกษา และเปนประโยชนตอผเกยวของทกกลมนบตงแตผเรยน สถานศกษา พอแมผปกครอง ชมชน สงคมและประเทศชาต ดงน 1. ผเรยน จะไดรบการศกษาทมคณภาพยงขน ไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ เรยนในสงทสอดคลองกบความสนใจและความถนด เรยนจากประสบการณจรง คดเปน ท าเปน ไมเครยดจากการเรยนจนตองพงยาเสพตด มคณธรรม จรยธรรม เปนคนด คนเกง และเรยนรอยางมความสข 2. พอแมผปกครอง จะมสวนรวมในการใหขอมลเกยวกบสถานศกษาการพฒนาการจดการศกษา มสวนรวมในการประเมนและพฒนาสถานศกษา รวมทงไดรบรขอมลจากผลการประเมนคณภาพภายนอก 3. สถานศกษา การประเมนคณภาพภายนอกจะกระตนใหสถานศกษามการทบทวนและปรบปรงกระบวนการประเมนภายในของตนเอง ไดรบค าแนะน าจากผประเมนในการปรบปรงและพฒนาคณภาพทางการศกษา รวมทงสามารถใชผลการประเมนเพอขอรบความชวยเหลอทางวชาการและการสนบสนนดานงบประมาณตอไป 4. หนวยงานทก ากบดแล ทงในระดบเขตพนทและในสวนกลาง จะไดรบขอมลประกอบการพฒนานโ ยบายและแผนการตดสนใจและการสนบสนนไดถกตองตรงตามสภาพและความตองการทแทจรงของสถานศกษา 5. สงคมและประเทศชาต ไดการศกษาทมคณภาพ ไดสมาชกทมคณภาพน าไปสการพฒนาสงคมและประเทศชาต เสรมสรางศกยภาพและความสามารถในการแขงขนระดบนานาชาต นอกจากนการประเมนคณภาพภายนอกยงมจดประสงค เพอปรบปรงการปฏบตงานของสถานศกษาใหมคณภาพยงขน โดยผบรหารและบคลากรสามารถน าผลการประเมนคณภาพภายนอกไปประกอบกบผลการประเมนภายในเพอปรบปรงการท างานของตนเองและแผนการด าเนนงาน เพอใหการด าเนนงานเปนไปต ามแผนและเปาหมายทก าหนดไว โดยสามารถสรปหลกการใชผลการประเมนคณภาพภายนอกดงน (วราภรณ บญเจยม . 2546: 13; อางองจากส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต . 2543 ; ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต . 2543 ; สวมล วองวาณช. 2545) 1. การวเคราะหจดอ อนจดแขงของสถานศกษา โดยการเปรยบเทยบกบเปาหมาย ของสถานศกษาและผลการปฏบตจรง ผลตางทเกดขนจะสะทอนความตองการจ าเปน (Needs) ทตองไดรบการพฒนาปรบปรงของสถานศกษาแลวรวมกนระดมความคดจากบคลากรทเกยวของชวยกนแกปญหา

66

2. การวางแผนในระยะตอไป ผลการประเมนอาจชจดทสถานศกษาตองท าการปรบปรงหลายประการ ซงสถานศกษาไมสามารถแกไขปญหาเหลานนพรอมกนได ตองก าหนดล าดบความส าคญวาปญหาใดตองแกไขกอน เพอน ามาวางแผนปรบปรงแผนการปฏบตงาน และจดท าโครงการหรอกจกรรมในภาคเรยนหรอปการศกษาตอไป สรปไดวา การประเมนคณภาพภายนอกเปนสงทส าคญและจ าเปนในระบบการประกนคณภาพทางการศกษา เนองจากท าใหสถานศกษาทราบจดออน จดแขง และจดทควรพฒนา เพอน าไปก าหนดแผน แนวทางในการพฒนาสถานศกษาไดอยางถกตอง วตถประสงคของการประเมนคณภาพภายนอก มดงน (นภาภร สงแสง. 2550: 23) 1. เพอตรวจสอบ ยนยนสภาพจรงในการด าเนนงานของสถานศกษาและประเมนคณภาพการศกษาตามมาตรฐานการศกษาทก าหนด 2. เพอใหไดขอมลเพอสะทอนใหเหนจดเดน จดดอยของสถานศกษา เงอนไขของความส าเรจ และสาเหตของปญหา 3. เพอชวยเสนอแนะแนวทางการปรบปรงและพฒนาคณภาพการศกษาแกสถานศกษาและหนวยงานตนสงกด 4. เพอสงเสรมใหสถานศกษามการพฒนาคณภาพและประกนคณภาพภายในอยางตอเนอง 5. เพอรายงานการประเมนคณภาพและมาตรฐานการศกษาตอหนวยงานทเกยวของและสาธารณชน ขอบขายและหลกเกณฑของการประเมนคณภาพภายนอก 1. บทบาทและอ านาจหนาทของ สมศ .ตามพระราชกฤษฎกาจดตง สมศ .การด าเนนงานของ สมศ .ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ.2542 ท าหนาทพฒนาเกณฑวธการประเมนคณภาพภายนอกและท าหนาทประเมนผลการจดการศกษา เพ อใหมการตรวจสอบคณภาพของสถานศกษา โดยค านงถงจดมงหมายหลกการและแนวทางการจดการศกษาในแตละระดบ มดงน (ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. 2546 : 4) 1.1 พฒนาระบบการประเมนคณภาพภายนอก ก าหนดกรอบแนวทาง และวธการประเมนคณภาพภายนอกทม ประสทธภาพ และสอดคลองกบระบบการประเมนคณภาพของสถานศกษาและหนวยงานตนสงกด 1.2 พฒนามาตรฐานและเกณฑส าหรบการประเมนคณภาพภายนอก 1.3 ใหการรบรองผประเมนภายนอก

67

1.4 ก ากบดแลและก าหนดมาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอกทด าเนนการโดยผประเมนภายนอก รวมทงใหการรบรองมาตรฐาน 1.5 พฒนาและฝกอบรมผประเมนภายนอก จดท าหลกสตรการฝกอบรม และสนบสนนใหองคกรเอกชน องคกรวชาชพหรอวชาการเขามามสวนรวมในการฝกอบรมผประเมนภายนอกอยางมประสทธภาพ 1.6 เสนอรายงานการประเมนคณภาพและมาตรฐานการศ กษาประจ าปตอคณะรฐมนตร รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ และส านกงบประมาณ เพอประกอบการพจารณาในการก าหนดนโยบายทางการศกษา และจดสรรงบประมาณเพอการศกษา รวมทงเผยแพรงานดงกลาวตอหนวยงานทเกยวของและสาธารณชน ดงนนในการด าเนนงานเพอใหเปนไปตามพ ระราชบญญตการศกษาแหงชาตและจากการเรยนรประสบการณการด าเนนงานประกนคณภาพของนวซแลนด ส าหรบการประยกตใชในการปฏบตภารกจของส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา หรอ สมศ .ซงรบผดชอบการประเมนคณภาพภายนอกตามทก าหนดในพระราชบญญตการศก ษาแหงชาต พ .ศ.2542 มดงน ดงน (นภาภร สงแสง. 2550: 24) 1. สมศ.จะตองท าความชดเจนวาหนวยงานใดบางเปนผใชผลการประเมน ถาผลการประเมนแสดงวาสถานศกษามคณภาพต า หนวยงานใดจะเขาไปดแลใหเกดการปรบปรงแกไข 2. การประเมนสถานศกษาของ สมศ .ควรด าเนนการในลกษณะ “Demand-side management” คอท าความเขาใจกบ “ผใชผลการประเมน สรางความสนใจ ความกระตอรอรนทจะใชผลการประเมน และใหมสวนรวมในการพฒนาคณภาพการศกษา 3. ในการประเมนสถานศกษานน สมศ .ไมควรประเมนเอง แตควรวาจางสถาบนหรอบคลากรภายนอกทเปนผประเมนโดย สมศ . ท าหนาทรบรองคณภาพใหผประเมน ทงน สมศ .จะตองสราง “นกประเมนอาชพ” โดยจะตองมเกณฑความสามารถของผประเมน และเกณฑการรบรองหรอไมรบรองผประเมนหรอสถาบนประเมน 4. สมศ.จะตองพฒนาขดความสามารถในดานตาง ๆ ดงน 4.1 การควบคมคณภาพของผประเมน สมศ . จะตองพฒนาความสามารถในการบรหารจดการเพอรวบรวมและวเคราะหขอมลจากการตดตามและประเมนผลการท างานของผประเมนส าหรบควบคมคณภาพของผประเมนอยางตอเนองตลอดเวลา 4.2 การเจรจาธรกจ สมศ . จะตองพฒนาความ สามารถในการเขยน Term of Reference ในการประเมนสถานศกษาแตละประเภท แตละกลม และจะตองเรยนรวชาการเจรจากบสถาบนทมความสามารถแตกตางกน

68

4.3 “Demand-side management” สมศ. จะตองพฒนาความสามารถในการจดการใหมการน าผลการประเมนไปใชประโยชนในทางบว ก คอ ใชเปนเกณฑในการปรบปรงพฒนาสถาบน สถานศกษาเพอประโยชนของผเรยนใหมากทสด 4.4 สมศ. ควรจดระบบขอมลทเชอมโยงกบระบบขอมลของกระทรวงศกษาธการและหนวยงานอนทเกยวของ เพอใหสามารถน าขอมลมาใชตรวจสอบหาสถานศกษาหรอสถาบนทอยในกลมทมความเสยงสง (คณภาพต า ) ทควรด าเนนการประเมนกอน เพอจะไดชวยเหลอใหปรบปรงนอกจากนนควรมการจดวางระบบขอมลแบบฟอรม ส าหรบการจดท ารายงานสรปสถานภาพ คณภาพการศกษาระดบชาต หรอคณภาพการศกษาในภาพรวม 4.5 สมศ. จะตองท างานโดยอสระและตรงไปตรงมา ไมตกอยภายใตอทธพลของผใดหรอกลมใด ทจะบงการใหรายงานผลการประเมนไมออกมาตามความเปนจรง 4.6 สมศ . ควรก าหนดประเดนการประเมนและมาตรฐานการเรยนรรวมกบกระทรวงศกษาธการ องคกรบรหารงานสวนทองถน และสถานศกษาเพอใชเปนกรอบในการประเม นคณภาพ 4.7 ในการพฒนารปแบบการประเมนคณภาพภายนอก ควรมการด าเนนงานตามขนตอนและกระบวนการ ตงแตการพฒนามาตรฐานคมอ หลกสตรฝกอบรม การคดเลอกผประเมน จนถงการจดท ารายงานการประเมนเปนวงจรทถกปรบอยตลอดเวลา โดยมผใชผลการประเมนเปนผก าหนดมาตรฐาน 4.8 สมศ. ควรใหความส าคญตอการคดเลอกผประเมน และก าหนดคณสมบต ผประเมนทมจรยธรรม คณธรรม มความซอสตย สจรต มความรความสามารถทางการศกษาและตรวจสอบวเคราะหและสงเคราะห หลกฐานขอมลตาง ๆ เพอใหผลการประเมนมคณภาพเชอถอได 2. ขอบขายของการประเมนคณภาพภายนอก สมศ.ประเมนตามมาตรฐานการศกษา ซงการประเมนคณภาพภายนอก รอบ 2 ส าหรบการศกษาขนพนฐาน ม 14 มาตรฐาน 60 ตวบงช โดยแบงเปน (สยาม ปยะนราธร. 2551: 25) 2.1 มาตรฐานดานผเรยนม 7 มาตรฐาน ดงน มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค มาตรฐานท 2 ผเรยนมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตทด มาตรฐานท 3 ผเรยนมสนทรยภาพและลกษณะนสยดานศลปะ ดนตร และกฬา มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มวจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรอง และมวสยทศน มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร

69

มาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนรและการพฒนาตนเองอยางตอเนอง มาตรฐานท 7 ผเรยนมทกษะในการท างาน รกการท างาน สามารถท างานรวมกบผอนได และมเจตคตทดตออาชพสจรต 2.2 มาตรฐานดานคร ม 2 มาตรฐาน ดงน มาตรฐานท 8 ครมคณวฒ / ความรความสามารถตรงกบงานทรบผดชอบ และมครเพยงพอ มาตรฐานท 9 ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพและเนนผเรยนเปนส าคญ 2.3 มาตรฐานดานผบรหารม 5 มาตรฐาน ดงน มาตรฐานท 10 ผบรหารมภาวะผน า และมความสามารถในการบรหารจดการ มาตรฐานท 11 สถานศกษามการจดองคกร โครงสราง และการบรหารงานอยางเปนระบบ ครบวงจร ใหบรรลเปาหมายการศกษา มาตรฐานท 12 สถานศกษามการจดกจกรรมและการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ มาตรฐานท 13 สถานศกษามหลกสตรทเหมาะสมกบผเรยนและทองถนมสอการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร มาตรฐานท 14 สถานศกษาสงเสรมความสมพนธ และความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา 3. หลกเกณฑและขนตอนการประเมนคณภาพภายนอก กระบวนการประเมนคณภาพภายนอก ประกอบดวย 3 ขนตอนตอไปน (ส านกงานรบรองมาตรฐานและการประเมนคณภาพการศกษา. 2546: 15) 3.1 กอนการตรว จเยยม กจกรรมในขนกอนการตรวจเยยม เปนกจกรรมทคณะผประเมนภายนอกตองด าเนนการเมอไดรบมอบหมายใหเปนผประเมนสถานศกษาแตละแหง โดยตองมการประสานงานกบสถานศกษา การวางแผนการตรวจเยยม /แผนการประเมน เตรยมความพรอมกอนการไปตรวจเยยมและประเมนสถานศกษา ซงประกอบดวยกจกรรมหลกทตองด าเนนการตอไปน 1) การศกษาและวเคราะหรายงานการประเมนตนเองของสถานศกษาและเอกสารขอมลทเกยวของ เมอคณะผประเมนภายนอกไดรบมอบหมายใหด าเนนการประเมนภายนอกสถานศกษา พรอมกบไดรบรายงานการประเมนตนเองของสถานศกษาแหงนนแลว ผประเมนภายนอก

70

ทกคนจะตองศกษาและวเคราะหรายงานการประเมนตนเองดงกลาวใหเขาใจอยางถองแท ตลอดจนรวบรวมขอมลตาง ๆ ทเกยวของ เพอศกษาวเคราะหขอมลในเบองตน 2) การก าหนดประเดนรายการขอมลทจะตองรวบรวม ตรวจสอบและว เคราะหระหวางการตรวจเยยม หลงจากวเคราะหรายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา และเอกสารขอมลอน ๆ ประกอบแลว คณะผประเมนภายนอกจะตองรวมกนก าหนดประเดนทจะตองตรวจสอบและรายการหลกฐานขอมลทจะรวบรวมเพมเตม ทงหลกฐานขอมลทจะยนยนสภาพการพฒนาการศกษาตามทสถานศกษาระบไวในการประเมนตนเอง และหลกฐานขอมลทสะทอนความเปนจรงทไมไดอยในรายงาน โดยใชมาตรฐานเพอการประเมนคณภาพภายนอกของ สมศ .เปนกรอบเพอก าหนดวาระหวางการตรวจเยยมจะตองรวบรวมขอมลอะไรบาง จากแหลงใด ดวยวธอะไร เพอมหลก ฐานครบถวนเพยงพอในการวเคราะห และสรปผลการประเมนอยางถกตองชดเจน ขอมลทจะตรวจสอบและรวบรวมจ าแนกไดเปน 3 กลม คอ ขอมลทมอยแลว เพอหาหลกฐานยนยน ขอมลทมแลวแตยงไมชดเจนหรอหลกฐานทยงไมเพยงพอ เพอหาหลกฐานเพมเตมและขอมลทตองการ แตยงไมม จะตองหาหลกฐานเพมเตม 3) การวางแผนการตรวจเยยมและแผนการประเมน ก าหนดตารางการตรวจเยยมและก าหนดภาระงานของผประเมนแตละคน คณะผประเมนภายนอกตองประชมรวมกน เพอวางแผนการตรวจเยยม และแผนการประเมนคณภาพการศกษาของสถานศกษา โ ดยก าหนดกจกรรม จดอนดบกอนหลงของกจกรรมและระยะเวลาทจะด าเนนการ พรอมทงแบงงานและภาระรบผดชอบส าหรบผประเมนภายนอกแตละคนใหชดเจน แลวท าตารางการตรวจเยยมเพอเปนแผนการด าเนนงานและแนวทางการประสานงานของคณะผประเมนภายนอกกบสถานศกษา 4) นดวนทจะไปตรวจเยยมและแจงก าหนดการตรวจเยยมตอสถานศกษา ผประสานงานของคณะผประเมนภายนอกตองท าหนงสอ เพอนดวนทจะไปตรวจเยยมและแจงก าหนดการทจะไปตรวจเยยมใหสถานศกษารบทราบอยางนอย 2 สปดาหลวงหนากอนการตรวจเยยม โดยเปดโอกาสใหสถานศกษาสามาร ถปรบตารางการตรวจเยยม รวมทงวางแนวทางการประสานงานรวมกนตอไปได 3.2 ระหวางการตรวจเยยม ในระหวางการตรวจเยยมสถานศกษา ซงมก าหนดเวลาประมาณ 3 วน คณะผประเมนภายนอก มภารกจในการพจารณาทบทวนขอมลในรายงานการประเมนตนเองของสถานศกษาวาตรงกบสภาพ ความเปนจรงเพยงใด เพอยนยนผลตามรายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา และรวบรวมขอมลในประเดนทยงไมมหลกฐานขอมลหรอยงไมชดเจนพอ วเคราะหขอมล ประเมนผลคณภาพการศกษาแตละมาตรฐานการศกษาเพอการประเมนคณภาพภายนอกตามเกณฑทก าหนดและสรปจดเดน จ ดทควรพฒนา พรอมทงใหขอเสนอแนะ และในวน

71

สดทายกอนเสรจสนภารกจในการตรวจเยยม คณะผประเมนภายนอกจะตองน าเสนอผลจากการรวบรวม วเคราะหหลกฐานขอมลและการประเมน รวมทงขอเสนอแนะแนวทางการพฒนาใหคณะผบรหารสถานศกษาทราบเพอรบฟงความคดเหนและใหโ อกาสสถานศกษาชแจงในประเดนทสถานศกษาเหนวายงไมถกตองเนองจากผประเมนอาจไดขอมลไมชดเจน โดยในการอภปรายตองยดหลกฐานขอมลเปนหลก และบนทกไวเปนหลกฐาน ขนตอนนมความส าคญมากเพราะหากสถานศกษายงไมเหนดวยกบผลการประเมนจะกอใหเกดปญหาความขดแยงในภายหลง ผประเมนจะตองมเทคนคทจะไมท าใหสถานศกษาเกดความอบอายหรอรสกตอตาน หรอสรางแรงกดดนใหกบสถานศกษา แตจะตองท าใหสถานศกษามความรสกวาขอคนพบจากผลการประเมนไมวาจะเปนจดเดนหรอจดดอย ลวนเปนขอมลทเปนประโยชนต อการพฒนาคณภาพของสถานศกษา 3.3 หลงการตรวจเยยม คณะผประเมนภายนอกจะตองรวมการจดท ารางรายงานการประเมนคณภาพการศกษาของสถานศกษาสงใหสถานศกษาตรวจสอบและทกทวง หลงจากนนน าเสนอตอ สมศ. เพราะฉะนนการประเมนผลจงเปนการตดสนคณคาของสงทถก วดโดยเทยบกบเกณฑ หรอเทยบกบเปาหมายทก าหนด จดเนนของการประเมนทอยทความเหมาะสมของเกณฑทใชในการตดสนทมความยตธรรมและโปรงใส นอกจากนการประเมนผลทดจะขนอยกบคณภาพของขอมลทมความเทยงตรง เชอถอได และถกตองสอดคลองกบสภาพควา มเปนจรง และจะตองมเกณฑการประเมนซงเปนระดบทใชในการตดสนความส าเรจซงเปนทยอมรบกนทวไปของตวบงชตามมาตรฐานทก าหนด เกณฑการประเมนคณภาพภายนอก รอบท 2 วธการและเกณฑการประเมนคณภาพการพฒนาเกณฑการประเมนคณภาพสถานศกษาส าหรบการประเมนคณภาพภายนอก รอบท 2 (พ.ศ. 2549 – 2553) น มหลกการดงตอไปน (สยาม ปยะนราธร. 2551: 31) การประเมนคณภาพภายนอกรอบท 2 มความแตกตางจากการประเมนในรอบแรก คอมการพจารณาจากการประเมนแบบองเกณฑ และการประเมนองสถานศกษา โดยการประเมนแบบองเกณฑจะพจารณาตามมาตรฐานและตวบงช เปน 4 ระดบ คอ ปรบปรง พอใช ด และดมาก สวนการประเมนองสถานศกษาจะพจารณาจากพฒนาการของคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษาและการบรรลมาตรฐานหรอเปาหมายตามแผนของสถานศกษา เมอไดผลการประเมนแบบองเกณฑและองสถานศกษาแล วน ามาหาคาเฉลยเทยบกบเกณฑการพจารณาระดบคณภาพจะท าใหสามารถตดสนการรบรองมาตรฐานการจดการศกษาของสถานศกษาไดทงในระดบมาตรฐานและในภาพรวม

72

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (2550 : 92 – 95) ไดก าหนดการประเมนคณภาพภายนอกไว 2 ประเภท คอ การประเมนองเกณฑ และการประเมนองสถานศกษา โดยการประเมนองเกณฑ ใหพจารณาตามมาตรฐาน ตวบงช และเกณฑการพจารณาท สมศ . ก าหนด โดยจะมการสรปผลการประเมนทงในระดบตวบงช และระดบมาตรฐาน ส าหรบการประเมนองสถานศกษา ใหพจารณาจากการทสถานศกษาด า เนนการตามขอเสนอแนะของ สมศ . และพฒนาการของคณภาพสถานศกษา ตลอดจนมผลการด าเนนงานบรรลมาตรฐานเปาหมายตามแผนของสถานศกษา รวมทงการมความตระหนกในความส าคญและความพยายามในการพฒนาสมาตรฐานของสถานศกษา ซงมวธการประเมนในแตละแบบ มรายละเอยดดงน 1. การประเมนแบบองเกณฑ มการประเมน 2 ระดบ คอ การประเมนในระดบตวบงช และการประเมนในระดบมาตรฐาน 1.1 การประเมนระดบตวบงช การประเมนคณภาพระดบตวบงชใหพจารณาจากคารอยละ/รอยละเฉลยของเกณฑการพจารณาในแตละตวบงชเทยบกบเกณฑการประเมนระดบตวบงช เกณฑการประเมนระดบตวบงช

คารอยละ/รอยละเฉลย ระดบคณภาพ รอยละเฉลยตามเกณฑพจารณาต ากวา รอยละ 50 ปรบปรง รอยละเฉลยตามเกณฑพจารณาต ากวา รอยละ 50 – 74 พอใช รอยละเฉลยตามเกณฑพจารณาต ากวา รอยละ 75 – 89 ด รอยละเฉลยตามเกณฑพจารณาต ากวา รอยละ 90 ขนไป ดมาก

ส าหรบมาตรฐานท 5 ระดบคณภาพพอใช รอยละ 50 – 64 และระดบคณภาพด คารอยละ 65 – 89 1.2 การประเมนระดบมาตรฐาน การประเมนคณภาพในระดบมาตรฐาน ใหประเมนจากคารอยละเฉลยของตวบงชในแตละมาตรฐานเทยบกบเกณฑการประเมนระดบมาตรฐาน เกณฑการประเมนระดบมาตรฐาน

คารอยละ/รอยละเฉลย ระดบคณภาพ คาเฉลยของระดบคณภาพตวบงช ต ากวาหรอเทากบ 1.74 ปรบปรง คาเฉลยของระดบคณภาพตวบงช ตงแต 1.75 – 2.74 พอใช คาเฉลยของระดบคณภาพตวบงช ตงแต 2.75 – 3.49 ด คาเฉลยของระดบคณภาพตวบงช ตงแต 3.50 – 4.00 ดมาก

73

ส าหรบมาตรฐานท 5 ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (2551 : 1) ไดประกาศหลกเกณฑการประเมนมาตรฐานท 5 ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง ตามมตคณะกรรมการพฒนาระบบการประเมนคณภาพการศกษาขนพนฐาน ครงท 3/2551 ไดปรบเกณฑการประเมนคณภาพระดบมาตรฐานในการประเมนมาตรฐานท 5 ระดบประถมศกษา – มธยมศกษา โดยใชคากลางของคาเฉลยของผลประเมนทมคณภาพระดบปรบปรงและระดบพอใช ตงแตปงบประมาณ 2549 เปนตนไป ดงน เกณฑการประเมนคณภาพระดบมาตรฐาน (เฉพาะมาตรฐานท 5)

คารอยละ/รอยละเฉลย ระดบคณภาพ คาเฉลยของระดบคณภาพตวบงช ต ากวาหรอเทากบ 1.50 ปรบปรง คาเฉลยของระดบคณภาพตวบงช ตงแต 1.51 – 2.59 พอใช คาเฉลยของระดบคณภาพตวบงช ตงแต 2.60 – 3.49 ด คาเฉลยของระดบคณภาพตวบงช ตงแต 3.50 – 4.00 ดมาก

2. การประเมนองสถานศกษา ประกอบดวย การพจารณาพฒนาการของคณภาพ

การศกษาของสถานศกษา และการบรรลมาตรฐาน /เปาหมายของสถานศกษา โดยมมตในการพจารณา วธการพจารณาและการสรปผลการพจารณา ดงน

พฒนาการของคณภาพการศกษา

บรรลมาตรฐาน/เปาหมายตามแผนของสถานศกษา บรรล ไมบรรล

ม

ดมาก (4)

ด (3) + มความตระหนกและความพยายามอยางเดนชด

พอใจ (2) ไมมความตระหนก / ความพยายาม

ไมม พอใช (2) ปรบปรง (1) 2.2 วธการพจารณา ไดใหความหมายของพฒนาการ และการบรรลมาตรฐาน /

เปาหมายตามแผนของสถานศกษา ดงน มพฒนาการของคณภาพการศกษา หมายถง การทสถานศกษาไดด าเนนการตาม

ขอเสนอแนะของ สมศ. และผลการประเมนในรอบทสอง (เฉพาะผลการประเมนแบบองเกณฑ ) สงกวาผลประเมนรอบแรก หรอมผลประเมนทงในรอบแรกและรอบทสองไมต ากวาระดบด (ด – ด)

ไมมพฒนาการของคณภาพการศกษา หมายถง การทสถานศกษาไมไดด าเนนการตามขอเสนอแนะของ สมศ. และผลการประเมนในรอบทสอง (เฉพาะผลการประเมนแบบองเกณฑ ) ต า

74

กวาผลประเมนรอบแรก หรอ ผลประเมนในรอบแรกและรอบทสองทต ากวาระดบด และไมแตกตางกน (พอใช – พอใช) หรอ (ปรบปรง – ปรบปรง)

บรรลมาตรฐานหรอเปาหมายตามแผน หมายถง สถานศกษามความส าเรจในการปฏบตสามารถบรรลมาตรฐานหรอเปาหมายของแผนพฒนาตามทสถานศกษาไดตงไวใ นการพฒนาผเรยน หรอคร หรอคณภาพการจดการศกษาในแตละมาตรฐาน โดยน าผลประเมนคณภาพภายนอกรอบแรกไมใชวางแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา และมหลกฐานแสดงความตระหนกในความส าคญ และความพยายามในการปฏบตเพอการพฒนาสมาตรฐานของสถานศกษาอยางเครงครด

ไมบรรลมาตรฐานหรอเปาหมายตามแผน หมายถง สถานศกษายงไมประสบความส าเรจในการปฏบต ไมสามารถบรรลมาตรฐานหรอเปาหมายของแผนพฒนาตามทสถานศกษาไดตงไวในการพฒนาผเรยน หรอคร หรอคณภาพการจดการศกษาในแตละมาตรฐาน โดยไมค านงถงความตระหนกในความส าคญ และความพยายามในการปฏบตเพอการพฒนาสมาตรฐานของสถานศกษา หลกเกณฑและรองรอยแสดงความตระหนกในความส าคญ และความพยายามในการปฏบตเพอการพฒนาสมาตรฐานของสถานศกษา ใหพจารณา ดงน ความตระหนกในความส าคญของการพฒนาสมาตรฐานหรอเปาหมา ยตามแผน พจารณาจากผเกยวของอยางนอย 3 กลมขนไป (ผบรหาร คณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และผเกยวของ ) มความตระหนกในความส าคญของการพฒนาผเรยน หรอ คร หรอ คณภาพการจดการศกษาของสถานศกษาตามมาตรฐานนน ๆ และมหลกฐานและรองรอยยนยน จา กอยางนอย 3 แหลงขนไป เชน นโยบายและทศทางการพฒนาของสถานศกษา ระบบประกนคณภาพภายใน รายงานการประเมนตนเอง เปนตน ทแสดงวาสถานศกษามความตระหนกในความส าคญของการพฒนาผเรยน หรอ คร หรอ คณภาพการจดการศกษาของสถานศกษาตามมาตรฐานนน ๆ ความพยายามใ นการปฏบตสมาตรฐานการศกษา พจารณาจากการมหลกฐานและรองรอยยนยนทง 5 ขอ 1) แผนกลยทธ ธรรมนญโรงเรยน แผนการจดโครงสรางองคกรของสถานศกษาทเออตอการพฒนาผเรยน หรอคร หรอคณภาพการจดการศกษาตามมาตรฐานนน ซงพจารณาไดจากการก าหนดมาตรฐานการศกษาเปนเปาประสงคของการพฒนาของสถานศกษา รายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา การพดคยและสมภาษณบคลากรตาง ๆ ทเกยวของ ไดแก ผบรหาร คณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และผเกยวของ เปนตน ในเรองการวางแผนพฒนาของสถานศกษา

75

2) มการจดโ ครงการ /กจกรรมส าคญระดบสถานศกษาดานการบรหาร การเรยนการสอน และกจกรรมเสรมหลกสตร เพอพฒนาผเรยน หรอ คร หรอ คณภาพการจดการศกษาใหบรรลมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาซงเปนเปาหมายการจดการศกษาของสถานศกษา โดยพจารณาไดจากแผนปฏบตงานของสถานศกษา รายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา เปนตน 3) มภาคเขารวมหลากหลายเพยงใด โดยเฉพาะกลมเปาหมาย เครอขาย หรอ ชมชน เปนตน ภาคทเขารวมโครงการ /กจกรรมทแสดงวา เปนโครงการ /กจกรรมระดบสถานศกษาซงพจารณาไดจากรายงานของสถานศกษา รายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา เปนตน 4) มโครงการ/กจกรรมเพอพฒนาผเรยน หรอคร หรอคณภาพการจดการศกษา ใหบรรลตามมาตรฐานนน ๆ อยางเปนระบบและด าเนนการอยางตอเนองเพยงใด ทจะแสดงความยงยนของการพฒนาคณภาพของสถานศกษาตามมาตรฐานนน 5) ผลการประเมนโครงการ /กจกรรมวาไดผลตามวตถประสงคเพยงใดและเปนทพงพอใจของผเกยวของมากนอยเพยงใด โดยตองเกดความส าเรจตามวตถประสงคของโครงการ /กจกรรม และมผเกยวของไมนอยกวารอยละ 75 พงพอใจตอผลของโครงการ/กจกรรมนน ๆ สรปผลการประเมนองสถานศกษา มเกณฑการประเมน ดงน

ค าอธบาย ระดบ คะแนน ไมมพฒนาการของคณภาพการศกษาและ ไมบรรลมาตรฐาน/เปาหมายตามแผน

ปรบปรง 1 คะแนน

ไมม พฒนาการของคณภาพการศกษาแตบรรลมาตรฐาน /เปาหมายตามแผน หรอ มพฒนาการของคณภาพการศกษาแตไมบรรลมาตรฐาน /เปาหมายตามแผน แ ละไมมหลกฐานแสดง ความตระหนก ในความส าคญและความพยายามในการปฏบต

พอใช 2 คะแนน

มพฒนาการของคณภาพการศกษา และ ไมบรรล

มาตรฐาน /เปาหมายตามแผน แต มหลกฐานแสดงความตระหนกในความส าคญและความพยายามในการปฏบตอยางเดนชด

ด 3 คะแนน

มพฒนาการของคณภาพการศก ษา และ บรรล

มาตรฐาน/เปาหมายตามแผน ดมาก 4 คะแนน

76

3. การรบรองมาตรฐานการจดการศกษาของสถานศกษา ในระดบมาตรฐาน ใหเฉลยผลประเมนระดบมาตรฐานแบบองเกณฑ และแบบองสถานศกษา ถาไดคาเฉลยของผลประเมน > 2.75 จากระบบ 4 คะแนน แสดงวา สถานศกษา มผลการจดการศกษาในมาตรฐานนน ๆ ของสถานศกษา 4. การรบรองมาตรฐานของสถานศกษา ในภาพรวม ในการรบรองคณภาพและมาตรฐานของสถานศกษาตามเกณฑมาตรฐานคณภาพ สมศ. สถานศกษาตองมคณสมบต ดงตอไปน 4.1 สถานศกษามคาเฉลยผลประเมนค ณภาพภายนอกไมต ากวาระดบด (> 2.75 ในระบบ 4 คะแนน) 4.2 สถานศกษามคาเฉลยของผลประเมนในระดบดขนไปไมต ากวา 3 ใน 4 ของมาตรฐานทประเมน กลาวคอ ไดระดบดขนไป ไมต ากวา 11 มาตรฐาน ใน 14 มาตรฐาน 4.3 สถานศกษาไมมผลประเมนคณภา พภายนอกของมาตรฐานอยในระดบปรบปรง

77

ขนตอนการตรวจเยยมสถานศกษา

5. แนวทางการประเมนคณภาพภายนอก รอบท 2

รวบรวมขอมล รายงานการประเมน

ตนเองของสถานศกษา แบบส ารวจ ขอมลอน ๆ

ทมผประเมน ศกษา วเคราะหขอมล

ก าหนด ขอบเขตการประเมน

นดวนท จะตรวจเยยม

ขนตอนท 1 กอนการตรวจเยยมสถานศกษา

ชแจง บคลากร

ของโรงเรยน ทมผประเมน

ไปโรงเรยน

ด าเนนการ สงเกต สมภาษณ ดเอกสาร

วเคราะห สรป

น าเสนอผล การตรวจเยยมโดยวาจา

ขนตอนท 2 ระหวางการตรวจเยยมสถานศกษา

ขนตอนท 3 หลงการตรวจเยยมสถานศกษา

สงสถานศกษา ตรวจสอบและ

โตแยง

หนวยงานเขยน

รายงานตรวจเยยม

สง สมศ. ผทรงคณวฒพจารณา

นดวนท จะตรวจเยยม

แกไข ปรบปรง รายงาน (ถาม)

ศกษา วเคราะหขอมล

ภาพประกอบ 2 แสดงขนตอนการประเมนภายนอก

ทมา : หนวยประเมนภายนอก บรษท พญาและประเมนการศกษา. 2549: ออนไลน http://www.prayalae-ed.com/index.php?lay=show&ac=article&ld=article&ld=2384

78

สมศ. ก าหนดแนวทางในการประเมนคณภาพภายนอกรอบท 2 ( พ.ศ. 2549 – 2553 ) ดงน (สยาม ปยะนราธร. 2552: ออนไลน)

1. ใหใชมาตรฐานเพอการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานจ านวน 14 มาตรฐาน ประเมนการจดการศกษาประถมศกษาและมธยมศกษา 60 ตวบงชและประเมนการจดการศกษาปฐมวย 50 ตวบงช สอดคลองกบ มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน (84 ตวบงช ) และมาตรฐานการศกษาปฐมวย ( 82 ตวบงช ) จ านวน 18 มาตรฐาน ทกระทรวงศกษาธการประกาศใหใช ณ วนท 15 พฤศจกายน 2548 และภายใตมาตรฐานการศกษาของชาต จ านวน 3 มาตรฐาน 11 ตวบงช ทคณะรฐมนตรอนมตใหใชเมอวนท 16 ตลาคม 2547

2. วธการประเมนคณภาพภายนอกจะพจารณาผลการประเมน แบบองเกณฑตามเกณฑการพจารณาและตวบงชในแตละมาตรฐานตามท สมศ. ก าหนด ( 14 มาตรฐาน ) และผลการประเมนแบบองสถานศกษา ซงพจารณาจากพฒนาการของผลการประเมนในรอบทสองเทยบกบผลการประเมนรอบแรกและความส าเรจในการบรรลเปาหมาย / มาตรฐานตามแผนของสถานศกษา

แบบองเกณฑ ประเมน 2 ระดบคอ ระดบตวบงช พจารณาจากคารอยละ / รอยละเฉลยของเกณฑการพจารณาในแตละตวบงช เทยบกบเกณฑการประเ มนระดบตวบงช รอยละเฉลยต ากวารอยละ 50 ( ปรบปรง ) รอยละ 50 – 74 ( พอใช ) รอยละ 75 – 89 ( ด ) รอยละ 90 ขนไป ( ดมาก ) สวนระดบมาตรฐาน พจารณาจากคาเฉลย ต ากวาหรอเทากบ 1.74 (ปรบปรง ) คาเฉลย 1.75 – 2.74 ( พอใช ) คาเฉลย 2.75 – 3.49 ( ด ) คาเฉลย 3.50 – 4.00 ( ดมาก ) ส าหรบมาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร ไดปรบรอยละ 50-64 เปนพอใช(คาเฉลย 1.75-2.59) และรอยละ 65-89(2.60-3.49) เปนระดบด

แบบองสถานศกษา พจารณา 2 มต คอ พฒนาการของคณภาพการศกษาของสถานศกษา และการบรรลมาตรฐาน / เปาหมายของสถานศกษา ดงน

พฒนาการของคณภาพการศกษา

บรรลมาตรฐาน/เปาหมายตามแผนของสถานศกษา

บรรล ไมบรรล

ม ดมาก ( 4 ) ด ( 3 ) + ความตระหนกและความพยายามเดนชด ------------------------------------- พอใช ( 2 ) ไมมความตระหนกและความพยายาม

ไมม พอใช (2) ปรบปรง (1)

3. การประเมนคณภาพภายนอกรอบท 2 จะเปนการประเมนเพอการรบรองมาตรฐานคณภาพ สมศ . ทง รายมาตรฐาน ( คาเฉลยของผลประเมนเทากบ หรอ มากกวา 2.75 จากระบบ 4

79

คะแนน ) และ ในภาพรวม ( คาเฉลย ไมต ากวาระดบ ด เทากบ หรอ มากกวา 2.75 จากระบบ 4 คะแนน ไดระดบดขนไป ไมต ากวา 11 มาตรฐาน ใน 14 มาตรฐาน และไมมมาตรฐานใดปรบปรง ) ของการจดการศกษาของสถานศกษา ใชเวลาการประเมนคณภาพประมาณ 3 วน

4. สมศ .จะประกาศรายชอสถานศกษาใหทราบเปนชวงระยะเวลาในการประเมนคณภาพภายนอกโดยไดก าหนดวนทประเมนใหสถานศกษาทราบจากเวปไซด www.onesqa.or.th และจดท าหนงสอแจงสถานศกษาเขตพนทการศกษาและหนวยงาน ตนสงกดอยางเปนทางการ เพอใหสถานศกษา สงรายงานการประเมนตนเอง (รายงานพฒนาคณภาพประจ าป) ให สมศ.

สถานศกษาทประเมนคณภาพภายนอกรอบแรก ป พ .ศ. 2544 – 2546 จะรบการประเมนรอบท 2 ป พ.ศ. 2549 ไดรบการประเม นคณภาพรอบแรก ป พ .ศ. 2547 จะรบการประเมนรอบท 2 ป พ.ศ. 2550 และไดรบการประเมนรอบแรก ป พ .ศ. 2548 จะรบการประเมนคณภาพรอบท 2 ป พ.ศ. 2551

สถานศกษาทยงไมไดรบการประเมนคณภาพภายนอกรอบแรก เนองจากจดต งหลงวนท 20 สงหาคม 2542 จะขอรบการประเมนเพอการรบรองมาตรฐานคณภาพ สมศ . โดยจดท าหนงสอมาเพอขอรบการประเมน

5. การประเมนคณภาพภายนอกก าหนดจ านวนผประเมนภายนอกตามขนาดของสถานศกษา ( เลก กลาง ใหญ ใหญพเศษ ) ระหวาง 2 – 7 คน ประกอบดว ย นกบรหารนกหลกสตร / การเรยนการสอน นกวจย / นกประเมน โดยผประเมนเสนอผลการประเมนดวยวาจาแกสถานศกษาในวนสดทายของการประเมน เพอใหสถานศกษามโอกาสโตแยง อธบายหรอยอมรบการประเมน และน าผลการประเมนไปใชประโยชนในการพฒนาการจดการศก ษาของสถานศกษาไดทนท หลงจากนนจะสงรายงานการประเมนคณภาพใหสถานศกษารบรองหรอโตแยงผลการประเมนภายใน 15 วน

ค าแนะน าส าหรบสถานศกษา สมศ. ไดใหค าแนะน าสถานศกษาขนพนฐาน ทจะรบการประเมนรอบท 2 ไว 10 ประการ ดงน (สยาม ปยะนราธร. 2552: ออนไลน)

1. ผประเมนภายนอกควรแสดงบตรประจ าตวผประเมนภายนอก ท สมศ . เปนผออกให หรอหากผประเมนภายนอกมไดแสดงบตรดงกลาว สถานศกษาสามารถขอใหผประเมนภายนอกแสดงบตรประจ าตวผประเมนภายนอกได

2. สถานศกษาควรด าเนนการป ระกนคณภาพภายในตามมาตรฐานของกระทรวงศกษาธการ (18 มาตรฐาน ) และรวบรวมขอมลสารสนเทศเปนประจ าทกป เพอจดท า

80

รายงานประเมนตนเองอยางตอเนอง ทงน ไมจ าเปน ตองจดท ารายงานประเมนตนเองหรอรวบรวมเอกสารหลกฐานเพอการประเมนคณภาพภายนอก 14 มาตรฐานไวเปนการเฉพาะแตอยางใด

3. สถานศกษาไมจ าเปนตองจดเกบหลกฐานหรอขอมลตาง ๆ ไวเปนพเศษตามแตละมาตรฐาน ขอใหจดเกบหลกฐาน /ขอมลตาง ๆ ไวตามปกตของสถานศกษา และในกรณทผประเมนภายนอกขอดเอกสารหลกฐาน สถานศกษาเพยงแคแจงสถานทจดเกบเอกสารหรอ น าไปยงทจดเกบเอกสารดงกลาว

4. การบนทกขอมลภาคสนามเปนหนาททผประเมนตองปฏบตดวยตนเอง หากผประเมนภายนอกขอใหสถานศกษาเปนผบนทกขอมลดงกลาวสถานศกษาตองไมปฏบต

5. สถานศกษา ไมจ าเปน ตองจดเตรยมการรบรองผประเมนภายนอก ห รอจดเตรยมทระลกใด ๆ เปนพเศษ โดย สมศ . ขอความอนเคราะหใหสถานศกษาจดเตรยมสถานทส าหรบใหผประเมนภายนอกใชในการประชมหารอระหวางการปฏบตงานในสถานศกษาไดกเพยงพอแลว

6. ในวนสดทายของการประเมนผประเมนภายนอกจะตองสรปรายงานผลการประเมนภายนอกดวยวาจา ซงจะเปนรายงานขอมลจดเดนและจดดอยทควรพฒนาโดยสรป ยงมไดเสนอวามาตรฐานใดไดรบการรบรองหรอไมรบรอง และหากสถานศกษาเหนวาขอมลทผประเมนภายนอกมอยยงไมสมบรณหรอไมครบถวน สถานศกษาสามารถทกทวงและแสดงขอมลเพมเตมได

7. ผประเมนภายนอกจะสง ( ราง ) รายงานการประเมนคณภาพภายนอก สถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานใหกบสถานศกษาพจารณา ภายในเวลา 15 วนท าการหลงจากวนประเมน และสถานศกษามเวลาในการพจารณารายงาน 15 วนหลงจากไดรบรางรายงาน โดยท าหนงสอแจงการยอ มรบรางรายงานหรอขอทกทวง ( ถาม ) ทงน ( ราง ) รายงานฯดงกลาวจะระบรายละเอยดวามาตรฐานใดไดรบการรบรอง จงขอใหสถานศกษาพจารณาใหละเอยดถถวน กอนลงนามในหนงสอแจงการยอมรบรางรายงานฯ เนองจากหากสถานศกษาลงนามในหนงสอดงกลาวแลว จะถอวาสถานศกษารบรองรางรายงานฯ ดงกลาว และจะไมสามารถโตแยงหรอทกทวงใด ๆ ได

กรณสถานศกษาพจารณารางรายงานฯ แลวเหนวา ( ราง ) รายงานฯยงไมถกตอง สามารถสงขอทกทวงไปยงหนวยประเมนภายนอก โดยทยงไมตองลงนามในหนงสอแจงการยอมรบ ( ราง ) รายงานฯ และหากหนวยการประเมนยนยนขอมลของรางรายงานฯ หนวยประเมนจะสงรายงานพรอมขอทกทวงของสถานศกษามายง สมศ. เพอพจารณาตอไป

สถานศกษาไมควรลงนามในหนงสอแจงการยอมรบรางรายงานฯ โดยยงมไดพจารณา ( ราง ) รายงานฯ อยางละเอยดและถ ถวน รวมทงไมควรลงนามในแบบฟอรมยอมรบ ( ราง ) รายงานทหนวยประเมนจดเตรยมมา ( กรณทหนวยประเมนใหลงนามไวตงแตวนประเมน ให

81

สถานศกษาแจงมาให สมศ . ทราบดวย เพอททาง สมศ . จะไดด าเนนการตามกฎหมายกบหนวยประเมน )

8. หากสถานศกษาเหนชอ บรางรายงานฯ และลงนามรบรองแลวสถานศกษาสามารถน าขอเสนอแนะของผประเมนไปด าเนนการพฒนาปรบปรงไดทนท โดยไมตองรอรายงานการประเมนคณภาพภายนอกฯ ฉบบสมบรณจาก สมศ.

9. ในกรณทผประเมนภายนอกมพฤตกรรมไมเหมาะสม สถานศกษาสามารถแจงให สมศ. ทราบโดยเขยนขอมลในแบบสอบถามตดตามผประเมนภายนอกท สมศ . สงให หรอท าหนงสอแจงมาท สมศ . โดยตรง ทงนขอมลดงกลาวจะเปนประโยชนในการคดกรองและพฒนาผประเมนภายนอกทมคณภาพตอไป โดยขอมลของสถานศกษาจะถอเปนความลบ ไมมการเปดเผยและจะไมสงผลใด ๆ ตอสถานศกษา

10. สมศ . จะจดสงแบบสอบถามเพอตดตามผประเมนภายนอกใหกบสถานศกษาในชวงเวลาทสถานศกษาไดรบการประเมนภายนอก ในการนขอความกรณาสถานศกษากรอกขอมลในแบบสอบถามดงกลาวตามความเปนจรง และจดสงมายง สมศ . หลงจากสถานศกษาของทานไดรบการป ระเมนคณภาพภายนอกไมเกน 20 วนท าการนบจากวนสดทายของการประเมนสถานศกษา ซงขอมลนจะถอเปนขอมลลบทจะไมมการเปดเผยการใหขอมลของทานแตอยางใด

สรปไดวา แนวทางการประเมนคณภาพรอบท 2 ( พ.ศ. 2549 – 2553 ) และค าแนะน าสถานศกษาทจะรบการประเมนคณภาพรอบท 2 จะชวยใหสถานศกษามการเตรยมความพรอมและปฏบตไดถกตองกอนทจะไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจาก สมศ . การประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาไมวาจะเปนรอบแรกหรอรอบท 2 ตางกเปนกระจกเงาทสะทอนคณภาพของสถานศกษาใหสถานศกษารตนเองวาสถานศกษาอยตรงจดไหน และสถานศกษาควรจะมทศทางกาวไปทางใด การเตมเตมในสวนทขาดและการลดสวนทเกนจากขอเสนอแนะของ สมศ . จะเปนจดเรมตนของการเปลยนแปลงไปในทางทดขน

การท าใหสถานศกษามคณภาพมาตรฐานเปนเรองของการน าคณภาพเขาไปในทกขนตอนของการ ท างานหรอการด าเนนงานของสถานศกษา และคณภาพหลกกคอบคลากรทกคนในสถานศกษาทตองรวมคด รวมวางแผน รวมท า รวมตรวจสอบทบทวน รวมประเมน และรวมชนชมยนดกบความส าเรจ ความส าเรจของสถานศกษากคอความส าเรจของทก ๆ คนในสถานศกษา เพอใหเกดประโยชนสงสดแกสถานศกษา คอการน าผลการประเมนคณภาพไปใชประโยชนให มากทสดเทาทจะท าได

6. กาวเคราะหรายงานผลการประเมน

82

การน าเสนอสาระในตอนน ผวจย น าเสนอ ความหมายของการวเคราะห ขนตอนของการวเคราะห และการเปรยบเทยบขอมลในการวจยทวไปและขอมลในการวเคราะหอภมาน 6.1 ความหมายของการวเคราะหอภมาน นงลกษณ วรชชย . (2542: 41) อธบายทมาของค าวา “การวเคราะหอภมาน ” วาเปนศพทบญญตโดยคณะกรรมการบรหารหลกสตรปรญญาดษฎบณฑต สาขาพฒนศกษาศาสตร และสาขาการวจยและพฒนาหลกสตร มหาวทยาลยศรนคร นทรวโรฒ ตามขอเสนอแนะของ รองศาสตราจารย ดร .ปรชา ธรรมา ซงใหค าอธบายวา ค าวา “อภ” หมายถง “เหนอกวา ยงกวา ใหญกวา ” ค าวา “มาน” หมายถง “ทาง เชง ม หรอ ใจ ” เมอรวมค าศพทเขาดวยกนไดค าวา การวเคราะหอภมาน หมายถง การวเคราะหทมแบบทเหน อกวาการวเคราะหทวไป ซงตรงกบความหมายในศพท “Meta-analysis” ท Gene V. Glass ใชเปนครงแรก ในปาฐกถาพเศษท Glass บรรยายในฐานะประธานคณะกรรมการด าเนนงานจดการประชมประจ าปของสมาคมวจยการศกษาอเมรกน (American Educational Research Association = AERA) และในบทความทางวชาการป ค.ศ. 1976 Glass ใหความหมายวาการวเคราะหอภมาน (meta-analysis) เปนการวเคราะหผลการวเคราะห (analysis of analyses) ทไดจากงานวจยหลายเรอง หรอเปนการวจยงานวจย (research of research) การวเคราะหอภมานมความหมายแ ตกตางจากการวเคราะหปฐมมาน (Primary analysis) และการวเคราะหอภมาน (Secondary analysis) ทลกษณะขอมล กลาวคอ การวเคราะหอภมานใชรายงานวจยเปนขอมล การวเคราะหปฐมมานใชขอมลทนกวจยรวบรวมมาดวยตนเอง และการวเคราะหทตยมานใชขอมลทมผอนรวบรวมไวแลว จะเหนไดวาการวเคราะหอภมานจดวาเปนการวเคราะหปฐมมานชนดหนง เพราะนกวจยตองรวมรวบขอมล คอ รายงานวจย ดวยตนเอง (Glass. 1976: 145) Kulik; & kulik. (1988: 37) กลาววา ชวงครสตทศวรรษท 1960 และ 1970 เปนชวงทการสงเคราะหงานวจยเชงปรมาณไดรบความสนใจมาก มการบญญตศพทส าหรบวธการสงเคราะหงานวจยเชงปรมาณหลากหลาย เชน การสงเคราะหงานวจยเชงปรมาณ (Quantitative Synthesis of Research) การบรณาการงานวจย (Research Integration) การวจยงานวจย (Research of Research) การรวมสะสมผลงานวจย (Cumulation of research results) การปรทศนเชงปรมาณงานวจย (Quantitative Review of Research) และการปรทศนงานวจย (research review) แตศพทบญญตของ Glass คอ “meta-analysis” เปนศพททเปนทยอมรบ และใชกนมาจนถงปจจบน 7. งานวจยทเกยวของ

7.1 งานวจยในประเทศ

83

7.2 งานวจยตางประเทศ 7.1 งานวจยในประเทศ

เพญณ แนรอทและคณะ (2542: 146) ท าการสงเคราะหงานวจยทางการศกษาในประเทศไทย ระหวางป พ .ศ. 2539 – 2542 วตถประสงค ของการวจยเพอประมวลผลองคค วามรจากการวจยทางการศกษาชวงป พ.ศ. 2539-2542 และการศกษาสภาพของงานวจยทางการศกษา ในชวงป พ .ศ. 2539-2542 โดยจ าแนกตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2542 และจ าแนกงานวจยตามประเภทและระดบการศกษา งานวจยทน ามาสงเคราะหเปนงานวจยเชงคณภาพ จ าน วน 1,114 เรอง การสงเคราะหองคความรและสถานภาพของงานวจย จ าแนกตาม พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดแก ความมงหมาย นโยบายการศกษา สทธและหนาททางการศกษา ระบบการศกษ า แนวทางการจดการศกษา หลกสตร การบรหารและการจดการศกษามาตรฐานและการประเมนคณภาพทางการศกษา ครอาจารยและบคลากรทางการศกษา ทรพยากรและการลงทนทางการศกษา เทคโนโลยทางการศกษา จ าแนกตามประเภทและระดบการศกษา ประเภทการศกษา เนอหาสาระ สาขาวชา จ าแนกตามปรมาณงานตามสถาบนและหนวยงาน วธการสงเคราะหใชการวเคราะหเนอหา (Content analysis) ตามกรอบของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2542 พบวา ปรมาณงานวจยสวนใหญเปนการวจยในประเดนแนวทางการจดการศกษาและพฒนาการเรยนการสอน เนองจากงานวจยเรองนสรปตามหมวดของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต เนอหาคอนขางเยอะผวจยจงขอสรปขอคนพบจากหมวดการจดการศกษาซงเกยวของกบการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ พบวา มการศกษาวจยประเดนการจดการเรยนการสอนทกระดบมงพฒนากระบวนการคด น าแนวคดรปแบบวธสอนตาง ๆ มาใชเกอบทกระดบ นอกจากนยงพบวามงานวจยทศกษาขอมลพนฐานของหลกสตร การพฒนาหลกสตร การประเมนหลกสตรอยางครอบคลมทกระดบและทกประเภท ส านกงานเลขาธการครสภา . (2550: 95) ท าการสงเคราะหงานวจยปฏบตการในชนเรยนของครระดบการศกษาขนพนฐานของครสภา วตถประสงคการวจย 1) เพอศกษาสภาพการท าวจยปฏบตการในชนเรยนของครทวประเทศทสงเขารวมการคดสรรในการประชมวชาการครงท 2 ประจ าป 2548 2) เพอศกษาคณภาพรายงานการวจย ความแตกตางของคณภาพงานวจยจ าแนกตามตวแปรคณลกษณะงานวจย 3) เพอสงเคราะหผลการวจยปฏบตการในชนเรยนโดยการวเคราะ หเนอหาใหไดองคความรเกยวกบวธการทครนกวจยใชแกปญหาและพฒนาการเรยนการสอน จ านวน 659 เลม ประเดนการวเคราะหม 3 ประเดน คอ ความเหมาะสมของการก าหนดประเดนปญหา ความถกตองของวธด าเนนการวจยและการน าเสนอรายงานการวจย ผลการวจยพบวาครท ท าวจยปฏบตการในชน

84

เรยนมการพฒนาเครองมอ สอ รปแบบการสอนแบบตาง ๆ เพอใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนและพฤตกรรมทพงประสงค ผลการวจยยงพบวา ผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนดขนพรอมทงมพฤตกรรมอนดขน เชน ความมระเบยบวนย ความอด ทน ความรบผดชอบ เปนตน เปนสงทสะทอนใหเหนวาวธการตาง ๆ ทครพฒนามประสทธภาพ ธารน พลเยยม (2547: 153) ท าการวจยเรองการสงเคราะหงานวทยานพนธทางการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ปการศกษา 2540-2545 วตถประสงคการวจย 1) ศกษาลกษณะงานวจยทางการศกษาทใชวธวทยาการวจยเชงปรมาณและเชงคณภาพในดานปญหาการวจย กรอบทฤษฎทใชในการวจย วธวทยาการวจยและผลการวจย 2) วเคราะหคณภาพงานวจยและศกษาผลของตวแปรคณลกษณะงานวจยทมตอคณภาพงานวจย 3) น าเสนอแนวทางในกา รพฒนาระเบยบวธวจยแบบผสมผสาน จ านวนงานวจยทใชในการสงเคราะหจ านวน 28 เลม ตวแปรทใชในการวจย แบงออกเปน 4 กลม 1) กลมตวแปรทเกยวกบปญหาการวจย 2) กลมตวแปรทเกยวของกบกรอบทฤษฎทใชในการวจย 3) กลมตวแปรทเกยวกบการออกแบบว ธด าเนนการวจย 4) กลมตวแปรทเกยวกบผลการวจย ผลการวจย พบวา ลกษณะการผสมผสานวธการวจยในวทยานพนธของคณะครศาสตรม 2 แบบ คอ “แบบน ารอง ” กบ “แบบทวภาค ” แบบน ารอง 16 เรอง ม 15 เรองทใชวธเชงปรมาณน าและวธเชงคณภาพรอง สวนอก 1 เรองใชวธเชงคณภาพน าและวธเชงปรมาณรอง สวนงานวจยทใชแบบทวภาคม 12 เรอง สวนใหญเปนการส ารวจและกรณศกษา คณภาพของวทยานพนธทใชแผนแบบการวจยผสมผสานมหลากหลาย วทยานพนธสวนใหญมคณภาพอยในระดบปานกลาง (รอยละ 67.86) ระดบด (รอยละ 28.57) และคอนขางต า (รอยละ 3.57) ตวแปรคณลกษณงานวจย 3 ตว คอ จ านวนวธวเคราะหขอมลในการวจยคณภาพ ประเภทงานวจย และรปแบบส ารวจ- กรณศกษา-สมภาษณ สามารถรวมกนอธบายความแปรปรวนของคาสมประสทธสหสมพนธของคณภาพงานวจยไดรอยละ 57.70 ขอคนพบจ ากงานวจย ดานการจดการเรยนการสอนเพอการพฒนาผเรยน การประเมนควรใชแฟมสะสมงานทมการสะทอนความคดเพอการพฒนาโดยครและผเรยน ดานการพฒนาคร ควรใหครท าวจย และใชผลการวจยพฒนาการเรยนการสอน ดานการพฒนาการบรหารจดการ เนนการพฒนาหลกสตรทอ งถนโดยดงชมชนเขามามสวนรวมก าหนดทศทางและเปาหมายของโรงเรยน รวมวางแผน รวมปฏบตงาน และรวมประเมนอยางตอเนองและอยในวงจรปกตของการท างาน ชฎาภา บรรพพงศ. (2550: บทคดยอ) ท าการวจยเรอง การสงเคราะหงานวจยทเกยวของกบการประกนคณภาพการศกษาดวยเทคนคการวเคราะหเนอหาและการวเคราะหอภมาน การวจยครงน พบวา มความมงหมายทจะสงเคราะหงานวจยทเกยวของกบการประกนคณภาพการศกษา ดวยเทคนคการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) และการวเคราะหอภมาน (Meta Analysis) โดยการวเคราะหเนอหานนเปนการบรรยายสรปขอมลเบองตน สรปผลการวจย และขอเสนอแนะของงานวจยท

85

เกยวของกบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา จ านวน 100 เรอง สวนการวเคราะหอภมานไดสงเคราะหงานวจยทเกยวของกบการประกนคณภาพการศกษาจากงานวจยเชงเปรยบเทยบแ ละเชงสหสมพนธ จ านวน 28 เรอง กลมตวอยางทใชเปนปรญญานพนธ หรอวทยานพนธของนกศกษาระดบปรญญาโทพมพเผยแพรระหวางปการศกษา 2542-2547 จ านวน 100 เรอง ส าหรบการวเคราะหขอมลเบองตนใชสถตพนฐานไดแก จ านวน รอยละ และการบรรยายสรปผลการว จยและขอเสนอแนะของงานวจย สวนการวเคราะหอภมานใชสตรการเปรยบเทยบของกลาสในการหาคาขนาดอทธพล ผลการวจยมดงตอไปน 1. จากการสงเคราะหงานวจยดวยเทคนคการวเคราะหเนอหา โดยการบรรยายสรปตามลกษณะของงานวจยพบผลการวจยดงน ผลการบรรยายสร ปลกษณะเบองตนของงานวจยเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาพบวา สถาบนทศกษาเกยวกบการประกนคณภาพภายในสถานศกษามากทสด คอ มหาวทยาลยมหาสารคาม ปการศกษาทผลตงานวจยมากทสด คอป พ .ศ. 2546 ประเภทของการวจยมากทสด คอ การวจยเชงส ารวจ โดย การคดเลอกกลมตวอยางการสมอยางงาย ถกน ามาใชมากทสด กลมตวอยางทพบมากทสดเปนผบรหารสถานศกษา เครองมอทใชในการวจย พบวา มการใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการวจย มากทสด สถตพนฐานทใชวเคราะหขอมลมากทสดคอ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถตทดสอบสมมตฐาน t-test ผลการสรปซงไดจากผลการวจย พบวา งานวจยสวนใหญศกษาการด าเนนงานประกนคณภาพการศกษาของผบรหารสถานศกษาและคร โดยพบการด าเนนงานการประกนคณภาพอยในระดบมาก รองมาเปนศกษาความพรอมในการประกนค ณภาพ พบผลการวจยสวนใหญแสดงระดบความพรอมอยในระดบมากทงผบรหารและคร และการศกษาสภาพและปญหาการด าเนนงานการประกนคณภาพ โดยพบสภาพปญหาในระดบปานกลาง เมอจ าแนกตามตวแปรสถานภาพพบ ผลการด าเนนงานการประกนคณภาพไมแตกตางกน แตเมอจ าแนกตามขนาดโรงเรย นพบผลการวจยทสอดคลองและไมสอดคลองกน โดยงานวจยสวนใหญพบวา ผบรหารและครในโรงเรยนขนาดตางกน มความคดเหนทแตกตางกน 2. ผลการวเคราะหอภมาน จ าแนกตามตวแปรขนาดโรงเรยนและตวแปรต าแหนง มคาเฉลยขนาดอทธพลเทากน เทากบ .179 โดยพบคาความแปรปรวนของต าแหนงและขนาดโรงเรยนมคาเทากบ .044 และ .031 ตามล าดบ สยาม ปยะนราธร (2550 : 79) รายงานวจยเรอง การสงเคราะหผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐานรอบท 2 ของสถานศกษาในสงกดส านกงาน

86

เขตพนทการศกษากรงเทพมหานคร เขต 1 พบวา 1) สถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษากรงเทพมหานคร เขต 1 จ านวน 51 แหง ตงอยในเขตปกครองของกรงเทพมหานคร รวม 16 เขต โดยตงอยในเขตพระนครมากทสด สวนใหญเปนสถานศกษาทเปดสอนระดบมธยมศกษาตอนตนและตอนปลาย และไดรบการประเมนคณภาพภายนอกรอบท 2 ในป พ.ศ. 2549 เปนสถานศกษาขนาดใหญพเศษ โดยมครอยระหวาง 50 – 99 คน และสถานศกษาสวนใหญไดรบการประเมนจากผประเมนภายนอก 5 คน จากหนวยประเมน บรษทเอมพนธประเมนคณภาพสถานศกษา จ ากด 2) สถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศ กษากรงเทพมหานคร เขต 1 มระดบคณภาพมาตรฐานการศกษาปฐมวยและมาตรฐานศกษาขนพนฐาน ในภาพรวมและรายดาน (ดานผเรยนดานคร และดานผบรหาร) อยในระดบดมาก โดยดานผบรหารมคาเฉลยสงสด และดานผเรยนมคาเฉลยต าสด ในภาพรวมรายมาตรฐานการศกษาปฐมวยทง 14 มาตรฐานอยในระดบดมาก 3) ภาพรวมรายมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน สวนใหญดมาก ยกเวนมาตรฐานท 5 คาเฉลย 3.18 มาตรฐานท 4 คาเฉลย 3.37และมาตรฐานท 6 คาเฉลย 3.49 มคาเฉลยด ในมาตรฐานการศกษาปฐมวยทมคาเฉลยดมากสงสด คอ มาตรฐานท 13 คาเฉลย 3.85 ส าหรบมาตรฐานการศกษาขนพนฐานทมคาเฉลยระดบดมากสงสดคอมาตรฐานท 14 คาเฉลย 3.84 4) รายตวบงชมาตรฐานการศกษาปฐมวย ตวบงชคารอยละเฉลยสงสดในระดบ ดมาก 100 คอ ครทสอนตรงตามวชาเอก /โท หรอความถนดและคารอยละ เฉลยต าสด ในระดบพอใช คารอยละเฉลย 64.06 คอ สถานศกษามจ านวนครตามเกณฑ ส านกงานคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 5) รายตวบงชมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน ตวบงชคารอยละเฉลยสงสดในระดบดมาก 99.13 คอ ครทจบระดบปรญญาตรขนไป และคารอยละเฉลยต าสด ในระดบพอใช คารอยละเฉลย 55.55 ผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนระดบดในกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรในระดบชน ป.3 ป.6 ม.3 และ ม.6 6) ในภาพรวมและรายมาตรฐาน พบวา คาเฉลยแบบองสถานศกษาสงกวาแบบ องเกณฑในสถาน ศกษาการศกษาปฐมวย สถานศกษาประถมศกษา และสถานศกษามธยมศกษา ยกเวนในสถานศกษาประถมศกษา มาตรฐานท 10คาเฉลยองเกณฑสงกวาองสถานศกษา (3.65 - 3.67) เทากบ -0.02 และในสถานศกษามธยมศกษา มาตรฐานท 12 คาเฉลยองเกณฑสงกวาองสถานศกษา (3.85 - 3.90) เทากบ -0.05 7) ผลการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน การศกษาปฐมวย เปนรายมาตรฐาน พบวา มจ านวน 7 มาตรฐาน ทสถานศกษาทง16 แหง ไดรบการ

87

รบรองมาตรฐานการศกษาปฐมวย (คาเฉลยเทากบหรอมากกวา 2.75) มสถานศกษาบางแหงไมไดร บการรบรองมาตรฐานการศกษาปฐมวย ใน มาตรฐานท 4, 6,8 – 11 และมาตรฐานท 14 8) ผลการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ประถมศกษา เปนรายมาตรฐาน มจ านวน 5 มาตรฐาน ทสถานศกษาทง 17 แหง ไดรบการรบรองมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน (คาเฉลยเทากบหรอมากกวา 2.75) มสถานศกษาบางแหงไมไดรบการรบรองมาตรฐานการศกษาขนพนฐานในมาตรฐานท 4 – 6 และมาตรฐานท 9 –14 9) ผลการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน มธยมศกษา เปนรายมาตรฐาน มจ านวน 11 มาตรฐาน ทสถานศกษาท ง 34 แหง ไดรบการรบรองมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน (คาเฉลยเทากบหรอมากกวา 2.75) มสถานศกษา จ านวน 10 แหงทไมไดรบการรบรองมาตรฐานท 5 และสถานศกษาบางแหงไมไดรบการรบรองมาตรฐานการศกษาขนพนฐานในมาตรฐานท 4 และมาตรฐานท 11 10) ผลการรบรองคณภาพภายนอกเป นภาพรวมของสถานศกษา ระดบการศกษาขนฐาน การศกษาปฐมวย (คาเฉลย ≥ 2.75 ไดระดบดขนไปไมต ากวา 11มาตรฐาน ใน 14 มาตรฐาน และไมม มาตรฐานทปรบปรง) จ านวน 15 แหงใน16 แหง ประถมศกษา จ านวน 15 แหง ใน 17 แหง และมธยมศกษา จ านวนครบทง 34 แหง

8.2 งานวจยตางประเทศ Harvey (1999 : 203) สนบสนนความคดของ Martin Trow วางานประเมนใน

ระดบอดมศกษา ประกอบดวยการประเมนภายใน และการประเมนภายนอก ซงมสวนเสรมกนและกน ท าใหไดผลการประเมนโดยรวมอนเปนประโยชนตอสถานศกษา การประเ มนไมวาจะเปนการประเมนภายในหรอการประเมนภายนอก เปนการประเมนทมความถกตอง และมคณคาตอการปรบปรงและพฒนาสถาบนอดมศกษา นอกจากนการประเมนภายนอก ยงเปนกลไกส าคญในการบรหารจดการสถาบนอดมศกษาทจะท าใหชมชนและสงคมมความเชอมนในสถาบนอดมศกษามากขน

การประเมนอภมานในระดบอดมศกษาทท ากนอยทกวนน เปนการประเมนภายในสถานศกษา ซงอาจจะด าเนนการแตกตางกนไดเปนสองมต มตแรก คอมตจดมงหมายของการประเมน ท าไดแตกตางกนรวม 3 ลกษณะ คอ การประเมนตนเอง การประเมนภายนอกโดยหนวยงานหร อองคกรภายนอก การประเมนโดยบคคลหรอองคกรในรปโครงการวจยอสระของสถาบน รวมเปนรปแบบการประเมนอภมาน 12 รปแบบ ซง Harvey (1999: 204) ไดเสนอตวอยางแตละรปแบบดงตารางตอไปน

88

ตาราง 2.3 รปแบบตารางการประเมนอภมานจ าแนกตามประเภทและจดมงหมาย

ประเภทของงานประเมนอภมาน จดมงหมาย ประเมนตนเอง ประเมนโดยหนวยงาน ประเมนโดยหนวย

อสระ ความเปนไปได Bablan, 1995 การปรบกระบวนการ Scheele,1999 CHES, 1994 Hu & Chen, 1999 ประสทธภาพ Bergseth, 1999 Meade & Woodhouse,

1999 Westerheijden, 1996

การประเมนผลกระทบ Chen & Freedman, 1999

Mclnnis & Marginson, 1994

Warde, 1996

ทมา : Harvey, L. (1999: 204). Evaluating the evaluators. Center for Research into Quality, UCE,Bermingham. Available: http://www.uce.ac.uk/crq/publications/cp/chile99.html

จากตารางขางตน ตวอยางงานวจยท Harvey น าเสนอในตารางลวนเปนงานประเมน อภมานทมการน าเสนอในการประชม นานาชาต International Network of Quality Agencies in Higher Education Conference (INQAHE Conference) เมอเดอนพฤษภาคม 1999 มาแลวทงสน

Thompsom 10; คณะ (2004: 93) รายงานวจยการประเมนอภมานมงประเมนคณภาพประเมนผลการด าเนนงาน และประเมนผลกระทบของการประเมนใ นโครงการ California Formative Assessment and Support System for Teachers (CFASST) มความตรง /มมาตรฐานระดบใด และเพอศกษาผลและผลกระทบของ CFASST โดยมกรอบการประเมนแยกเปน 3 มต มตแรก คอ การประเมนในมตอดมคต- ปฏบตจรง (ideal-to-real continum) เพอประเมนการน าทฤษฎไปใชในการปฏบตจรงของการประเมนในโครงการ CFASST/BTSA มตทสอง คอ การประเมนในมตระเบยบในกระบวนการวจย (regulation in research process) เพอประเมนการใชวธการตามหลกการประเมนในการปฏบตการวจยมตทสาม คอ การประเมนมตทรพ ยากร (input evaluation) มงประเมนการใชทรพยากร 6 ประเภท ทมอทธพลตอคณภาพการประเมน คอ เวลา งบประมาณ บคลากร ทรพยากรทางปญญา ความสมพนธ และการควบคมคณภาพ ผลการประเมนอภมานไดขอคนพบวา รปแบบการประเมนทใชของ CFASST/BTSA มการเปลยนแปลงจาก รปแบบทก าหนดในขนการวางแผนการประเมน เพราะทมงานประเมนมการปรบวตถประสงคการประเมนใหเหมาะสมมากขน ทมงานประเมนมทกษะสามารถปรบกระบวนการประเมนรองรบสถานการณทเปลยนแปลง มการน าทฤษฎและหลกการวจยมาประยกตใชในกระบวนการประเมนอยางมากท าใหได ผลเปนทนาเชอถอ แมวาผลจาก

89

การปรบเปลยนรปแบบการประเมน ท าใหตองเพมงบประมาณและเวลาในการประเมน แตผลการประเมนมความถกตองมากกวาททมงานประเมนคาดไวในตอนตน ผลจากการประเมนอภมานแสดงใหเหนชดวาบคลากรทมงานประเมนของ CFASST/BTSA มความร ทกษะในการประเมนมากขน ถกตองและแมนย ามากขน ในกลมบคลากรทมการประเมนอภมานมพฒนาการในดานการประเมนเชนเดยวกน แตปรมาณการพฒนามสงมากกวาทมการประเมนทไมมการประเมนอภมาน

Scott-little; Hamann; & jurs. (2002: 112) รายงานวจยการประเมนอภม านมวตถประสงคมงประเมนคณภาพงานประเมน และสงเคราะหงานประเมนกจกรรมหลงการเรยน ในชนเรยนของสถาบนการศกษาในสหรฐอเมรกา ผลการวจยสรปไดวางานประเมนกจกรรมหลงการเรยนในชนเรยน มคณภาพการประเมนตามเกณฑมาตรฐานของ Joint Cornmitee on Standards for Educational Evaluation ในระดบปานกลาง การประเมนไมมการออกแบบการวจยเปนผลท าใหการสรปผลการประเมนไมสามารถอางความสมพนธเชงสาเหตได ผลการประเมนไมมสารสนเทศเพยงพอทน ามาสงเคราะหผลได Scott-little, Hamann and jurs เสนอวาการประเมนอภมานในอน าคต ควรตองมการเผยแพรผลการประเมนใหผมสวนไดเสยไดรบรทวกน ควรมการก าหนดวตถประสงคการประเมนตามมาตรฐานของ Joint Cornmittee on Standards for Educational Evaluation ควรมการออกแบบการวจยใหสามารถสรปผลการประเมนไดเปนความสมพนธเชงสาเหต คว รมการพฒนาตวบงชทเหมาะสมในการรวบรวมขอมลส าหรบการประเมน ควรมการเกบรวบรวมขอมลระยะยาว และควรใหความส าคญกบโครงสรางการประเมนและคณภาพของงานประเมน ขอเสนอแนะทส าคญคอการอธบายถงคณคาของการประเมนอภมาน และเรยกรองใหมการประเมนอภมานมากขน

Windsor, Boyd and Orleans (1998) รายงานวจยการประเมนอภมานทมวตถประสงคเพอประเมนคณภาพงานประเมน และเพอสงเคราะหผลการประเมนโครงการเลกสบบหรในสตรมครรภ แมวาการประเมนอภมานเรองนจะมใชการประเมนอภมานงานประเมนคณภาพสถาบนอดมศก ษา แตเปนการประเมนอภมานทดเรองหนง มการรวบรวมงานวจยเชงประเมนทท าในชวงป 1986-1998 จ านวน รวม 23 เรอง ในการการประเมนมการก าหนดเกณฑมาตรฐานรวม 5 ดาน คอแบบแผนการประเมน ความเปนตวแทนของกลมประชากร คณลกษณะของประชากร คณภาพ เครองมอวจ ย และการท าซ าได ผลการประเมนพบวามงานวจยเชงประเมนเพยง 11 เรองทมวธวทยาการประเมนสอดคลองกบมาตรฐานของ Joint Committee on Standards for Educational Evaluation และใหผลการประเมนทมความตรงสง ผลการสงเคราะหงานวจยเชงประเมนพบวาปจจยทม อทธพลตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมเปนการเลกบหรไดแก ความตงใจ การไดอยรวมกบคนทไมสบบหร ระยะเวลาทตงใจจะไมสบบหร เปนตน

90

Bjornklide; & Bason. (2000: 115) รายงานวจย การประเมนอภมานมงประเมนคณภาพและปรบปรงคณภาพการประเมน รายงานป ระเมนคณภาพการศกษาระดบอดมศกษาของประเทศเดนมารก ซงด าเนนการระหวางป ค .ศ. 1993-1997 โดย Denmarks Evalueringscenteret (Danish Center for Quality Assurance and Evaluation of Higher Education) ไดวาจาง PLS RAMBOLL Management เปนผด าเนนการ วธวทย าการประเมนอภมานเปนแบบผสมผสานระหวางการประเมนเชงปรมาณและเชงคณภาพ มวตถประสงคเพอศกษาความเปลยนแผลงในการประเมนคณภาพการศกษาระดบอดมศกษา เพอศกษาผลของการประเมนทมตอการพฒนาระบบประกนคณภาพการอดมศกษา และเพอศกษาความสมพนธระหวางกร ะบวนการประเมนกบผลของการประเมน ขอมลส าหรบการวจยไดจากเอกสารงานประเมน แบบสอบถาม และการจดกลมสนทนากบนกประเมน ผลการประเมนอภมานพบวา กระบวนการประเมนมการพฒนาใหมความชดเจนมากขน มการน าผลการประเมนไปใชปรบปรงการก าหนดวตถประสงคของหลกสตร วธการสอนของอาจารย แตผลจากการประเมนคณภาพสถานศกษาระดบอดมศกษาพบวา มสถานศกษาพฒนาระบบประกนคณภาพในสถานศกษาไดเพยงหนงในสของสถานศกษาทงหมดเทานน โดยเปนการพฒนาตามขอเสนอแนะจากการประเมน ผลการศกษาความสมพนธระหวางกระบวนการประเมนกบผลข องการประเมน พบวา การประเมนตนเองของสถานศกษามความส าคญและมผลกระทบท าใหสถานศกษาพฒนาคณภาพการจดการศกษา นอกจากนยงพบวาจ านวนผมสวนรวมในการประเมนมผลตอความเขมของผลกระทบ กลาวคอสถานศกษาทมอาจารยเขามามสวนรวมในการประเมนตนเองเปนจ านวนมาก เปนสถานศกษาทมแนวโนมการพฒนาคณภาพการจดการศกษาสงขนมากกวาสถานศกษาทมอาจารยเขามามสวนรวมในการประเมนจ านวนนอย

McKinley (1999: 56) การประเมนอภมานมงประเมนความเปนไปไดและสงเคราะห ผลการประเมนความเปนไปไดงานประเมนโครงการกอตงสภาวช าการโรงเรยน ในมลรฐมชแกน ด าเนนการโดย The Evaluation Center, Michigan University เสนอตอ The Michigan Department of Education กระบวนการประเมนอภมานเปนการตรวจสอบคณภาพของงานประเมนโครงการกอตงสภาวชาการโรงเรยน โดยใชแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) ส าหรบ การประเมนอภมานของ Stufflebeam รวม 30 มาตรฐาน ผลการประเมนพบวางานประเมนโครงการกอตงสภาวชาการโรงเรยนในมลรฐมชแกน และเสนอแนะแนวทางในการปรบปรงการประเมน โดยเนนความส าคญของการระบผมสวนไดสวนเสย เพอทจะไดรวบรวมขอมลจากแหลงทเชอถอไ ดใหครบถวนสมบรณ โดยยทธวธทถกตองตามหลกการประเมน รวมทงการเขยนรายงานวจยใหชดเจน

Laubli Loud (2004: 207) รายงานวจยการประเมนอภมานมงประเมนคณภาพ และมงปรบปรงคณภาพการประเมน Laubli Loud เปนเจาหนาทของ Swiss Federal Office of Public

91

Health (SFOPH) มหนาทความรบผดชอบดานการประเมนกระบวนการบรหารงานองคการทางสาธารณสขของรฐ และไดแสดงใหเหนความส าคญของการประเมนอภมานตอการพฒนาคณภาพกระบวนการประเมน Lautli Loud รายงานสรปไววา เมอป ค .ศ. 1994 Swiss Evaluation Society (SEVAL) ซงมสมาชกกวา 200 องคการ ไดสนบสนนให ศาสตราจารย Widmer แหง Zurich University ท าการประเมนอภมานการประเมนภายในองคการ ผลการประเมนอภมานพบวา การประเมนภายในองคการไมมมาตรฐาน บคลาการขององคการมความรเรองการประเมนภายในนอย สวนใหญเปนการเรยนรดวยตนเองจากการปฏบตงานประจ า มการจดฝกอบรมอยางเปนทางการนอย มผลท าใหผลการประเมนภายในขององคการไมมคณภาพ กลาวคอ ใชวธการไมถกตองและใชวธการไมเหมาะสมกบสภาพการณ ไมมความรวมมอระหวางนกประเมนในทม และไมม การประสานงาน/ความรวมมอระหวางนกประเมนและผรบการประเมน ผลการประเมนไมไดขอคนพบ ตามวตถประสงคการประเมนทก าหนดไว และไมมการใชประโยชนผลการประเมน ตอมา SEVAL ไดจดตงคณะกรรมการ Evaluation Standards Working Group ม Widmer เปนประธานคณะกรรมการ ท าหนาทก าหนดมาตรฐา นการประเมน คณะกรรมการชดนประมวลสาระทไดจากผลการประเมนอภมาน จากมาตรฐานการประเมนของประเทศตาง ๆ ทวโลก น ามาบรณาการและยกรางมาตรฐานการประเมน ซงผานการพจารณาในทประชมนกประเมนและผเกยวของเมอ ค.ศ.2000 ในชวงเวลาดงกลาว รฐบาลประเทศสวสเซอแลนดไดตระหนกถงความส าคญของ การประเมน และไดเพมสาระเรองการประเมนในบทหนา Article 170 of the revised Federal Constitution โดยก าหนดความส าคญของการสรางวฒนธรรมการประเมนภายใน ( internal evaluation culture) เปนการประกนใหการประเมนมคณภาพ และมการใชประโยชนผล การประเมนอยางเหมาะสม และไดจดตง Centre de Competences en Evaluation (CCE) ในป ค.ศ.2001 ใหมหนาทหลกในการก าหนดนโยบายการประเมน และกระบวนการประเมน รวมทงการสรางวฒนธรรมการประเมนภายในขององคการ ผลงานทส าคญของ CCE คอ การพฒนาระ บบการประเมนภายในส าหรบองคการของรฐทวประเทศ การพฒนาแนวทางการประเมน (evaluation guidelines) ส าหรบผบรหารองคการ และการพฒนาหลกสตรและจดการฝกอบรมนกประเมน นอกจากน CCE ไดน ามาตรฐานการประเมนของ SEVAL มาจดท าเปนแบบราย การตรวจสอบ (Checklists) และ แบบสอบถาม (questionnaire) ส าหรบองคการไดใชตรวจสอบคณภาพของการประเมน และใชในการประเมนทงแบบทเปนการประเมนระหวางการประเมนและแบบทเปนการประเมนเมอเสรจสนการประเมน สรปจากการศกษารายงานวจยทเปนการประเมนอภมาน พบวายงมจ านวนรายงานการประเมนอภมานจ านวนนอย ทง ๆ ทเปนโครงการวจยทมคณคา งานวจยสวนใหญเปนงานวจยแบบ

92

ประเมนอภมานของงานประเมนภายใน อนเปนสวนหนงของการประกนคณภาพ โดยมจดมงหมายเพอพฒนา/ปรบปรงกระบวนการประเมน ประเดนการประเมนทใหขอคนพบทส าคญในการประ เมนอภมานแยกไดเปนสามสวน สวนแรก คอ ผลการประเมนคณภาพของการประเมน ซงใหขอคนพบเกยวกบจดเดนของการประเมน และขอบกพรอง รวมทงแนวทางทควรตองปรบปรง/พฒนา เพอใหกระบวนการประเมนภายในมคณภาพมาตรฐานดมากยงขน สวนทสอง คอ ผลจากการสงเคร าะหผลการประเมนตนเองโดยครอาจารย ท าใหทราบวาการประเมนมผลตอการพฒนาบคลากรดานการประเมน และการพฒนาระบบการประกนคณภาพของสถานศกษา สวนทสาม คอ ผลการประเมนดานกระบวนการเรยนการสอน ดานทรพยากร ดานการวจย และดานการบรหารจดการ ซงใหผลการประเม นเปนประโยชนโดยตรงในการพฒนาคณภาพการจดการศกษาระดบขนพนฐานตอไป

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การวจยครงน ผวจยไดด าเนนการตามขนตอนดงน

1. การก าหนดประชากร 2. การสรางเครองมอทใชในการวจย

3. การเกบรวบรวมขอมล 4. การจดกระท าและการวเคราะหขอมล 1. การก าหนดประชากร

ประชากรทใชในการวจย ไดแก เอกสารรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบทสองของสถานศกษาขนพนฐานทไดรบการประเมนภายนอกรอบทสอง และส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาใหการรบรองรายงานผลการประเมนคณภาพภายนอกแลว จ านวน 340 เลม ระหวางป พ .ศ. 2549 – 2553 จากสถานศกษาขนพนฐานในเขตส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน 2. การสรางเครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยครงน คอ แบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ระหวางป 2549-2552 ของสถานศกษาในเขตส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน และคมอลงรหสขอ มลจากแบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอก ทไดรบรองรายงานผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาขนพนฐานเรยบรอยแลว โดยมขนตอนในการสรางเครองมอดงน

2.1 แบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ของสถานศกษาในสง กดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน แบงออกเปน 4 ขนตอน คอ ตอนท 1 ขอมลทวไปของสถานศกษา ไดแก ชอโรงเรยน พนทตง ระดบชนทเปดสอน วนเดอนปทไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจากส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน จ านวนคร จ านวนนกเรยน หนวยประเมน และจ านวนผประเมนภายนอก รวม 4 ขอ

94

ตอนท 2 ผลการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาประถมศกษาและมธยมศกษา ระดบมาตรฐาน จ านวน 14 มาตรฐาน แบงเปนผลการประเมนแบบองเกณฑ ผลการประเมนแบบองสถานศกษา คาเฉลยและผลการรบรองมาตรฐานคณภาพการศกษา ตอนท 3 ผลการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาประถมศกษาและมธยมศกษา ระดบตวบงช จ านวน 14 มาตรฐาน 60 ตวบงช ก าหนดขอมลเปนรอยละ ตอนท 4 จดเดน จดทควรพฒนา และนวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษาเปนชนดปลายเปด จ านวน 3 ขอ 2.2 คมอลงรหสขอมลจากแบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษา ขนพนฐาน รอบท 2 เปนรายการตวแปร รหส และคาของตวแปรแตละตวทไดจากแบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน ไดแก รายชอสถานศกษา พนทตง ระดบชนทเปดสอน ระดบการศกษาขนพนฐาน ป พ .ศ.ทไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจากส านกงานรบรองมาตรฐานและการประเมนคณภาพการศกษา จ านวนนกเรยน จ านวนคร ชอหนวยประเมน จ านวนผประเมนภายนอก ผลมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน : ประถมศกษาและมธยมศกษา การสรางเครองมอทใชในการเกบขอมล มขนตอนดงน 1. ศกษาเอกสารรายงานการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ของส านกงานรบรองมา ตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา หรอหนวยงานทส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา รบรอง เอกสาร ต ารา วารสาร งานวจยทเกยวของกบการประเมนคณภาพภายนอก และการประกนคณภาพการศกษา 2. ขอค าแนะน าผทรงคณวฒและผเชยวชาญเฉพาะดานทเกยวของ รวมทงปรกษาศกษานเทศก กลมงานสงเสรมพฒนาระบบการประกนคณภาพการศกษา กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน เพอเปนแนวทางในการสรางแบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 3. น าเสนอรางแบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ใหอาจารยทปรกษาพจารณาความเปนไปไดของแบบแบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 และปรบแกแบบบนทกดงกลาวตามขอเสนอแนะ 4. สรางแบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ฉบบสมบรณ เสนอผทรงคณวฒ ผเชยวชาญทมความรความสามารถในเรองนโดยเฉพาะจ านวน 5 คน ไดแก

95

4.1 อาจารย ดร .สวมล กฤชคฤหาสน ภาควชาการวดผลทางการศกษ า คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

4.2 อาจารย ดร .จนทรศม ภตอรยวฒน ภาควชาการพนฐานการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

4.3 อาจารย ดร .อภธร ทรงบณฑตย ภาควชาพละศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

4.4 อาจารยศภกานต ประเสรฐรตนะ ศกษานเทศก ส านกงานเขตพนทการศกษาเขต 1 จงหวดขอนแกน

4.5 นายเชดศกด ศรสงา ผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาเขต 2 จงหวดขอนแกน

5. น าแบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ไปใชบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน ของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกนตอไป 3. การเกบรวบรวมขอมล การวจยครงนเปนการเกบรวบร วมขอมลจากเอกสารรายงานการประเมนคณภาพภายนอกสถานศ กษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ของส านกงานรบรองมาตรฐานและการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา หรอหนวยงานภายนอกทส านกงานรบรองมาตรฐานและการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษารบรอง ผวจยมวธการเกบรวบรวมขอมล ดงน 1. ขอหนงสอจากบณฑตวทยาลย ไปถ งผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน เขต 1, 2, 3, 4 และ 5 เพอขอความรวมมอสถานศกษาของรฐทอยในสงกดทกแหง เพอจดสงเอกสารรายงานประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 (พ.ศ. 2549 – 2553) ฉบบทส านกงานรบรอ งมาตรฐานและการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา หรอหนวยประเมนไดสงมาใหสถานศกษา 2. น าหนงสอขอความรวมมอจากผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน เขต 1, 2, 3, 4 และ 5 ถงผอ านวยการสถานศกษาของรฐในสงกด จ านวน 340 ฉบบ เพอขอความรวมมอ จดเกบเอกสารรายงานการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ของส านกงานรบรองมาตรฐานและการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา หรอหนวยงานภายนอกทส านกงานรบรองมาตรฐานและการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษารบรอง

96

3. ศกษา วเคราะห เอกสารราย งานการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ของส านกงานรบรองมาตรฐานและการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา หรอหนวยงานภายนอกทส านกงานรบรองมาตรฐานและการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษารบรองทจดเกบมา และบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอก จากเอกสารรายงานการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาทกเลมหรทกฉบบลงในแบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน 4. วเคราะหผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระด บการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน ตอไป 4. การจดกระท าและการวเคราะหขอมล ผวจยน าขอมลทรวบรวมไดจากแบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ของสถานศกษ าในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน จ านวน 340 ฉบบ มาวเคราะหผลดวยวธการทางสถตดวยเครองคอมพวเตอร โปรแกรมส าเรจรป SPSS for WINDOWS (The Statistical Package for the Social Science for Windows) มการวเคราะหขอมลดงน 1. หาคารอยละ คาความถ วเคราะหขอมลทวไป ไดแก ชอโรงเรยน พนทตง ระดบชนทเปดสอน วนเดอนปทไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจากส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน จ านวนคร จ านวนนกเรยน หนวยประเมน และจ านวนผประเมนภายนอก 2. หาคาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน และรอยละ วเคราะหขอมลระดบคณภาพมาตรฐานประถมศกษาและมธยมศกษา และมาตรฐานการศกษาขนพนฐานในภาพรวม มาตรฐานรายขอและตวบงช การวเคราะหในสวนน ไดก าหนดเกณฑการแปลผลคาเฉลยของคณภาพมาตรฐานทงในภาพรวมทกมาตรฐาน มาตรฐานรายดาน มาตรฐานรายขอ และมาตรฐานเฉลยของสถานศกษา และการประเมนคณภาพระดบตวบงช จะพจารณาจากคารอยละ /รอยละเฉลย (ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. 2550: 92) ก าหนดไวดงน

97

เกณฑการประเมนระดบมาตรฐาน คาเฉลย ต ากวาหรอเทากบ 1.74 ระดบคณภาพปรบปรง คาเฉลย ตงแต 1.75 – 2.74 ระดบคณภาพพอใช คาเฉลย ตงแต 2.75 – 3.49 ระดบคณภาพด คาเฉลย ตงแต 3.50 – 4.00 ระดบคณภาพดมาก เกณฑการประเมนระดบตวบงช คารอยละ ต ากวารอยละ 50 ระดบคณภาพปรบปรง คารอยละ ตงแตรอยละ 50 - 74 ระดบคณภาพพอใช คารอยละ ตงแตรอยละ 75 - 89 ระดบคณภาพด คารอยละ ตงแตรอยละ 90 ขนไป ระดบคณภาพดมาก ส าหรบมาตรฐานท 5 ในมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน ก าหนดเกณฑการประเมน ระดบพอใช และด ดงน คารอยละ ตงแตรอยละ 50 - 64 คาเฉลย ตงแต 1.51 – 2.59 ระดบคณภาพพอใช คารอยละ ตงแตรอยละ 65 - 89 คาเฉลย ตงแต 2.60 – 3.49 ระดบคณภาพด 3. ใชคาเฉลย และคาความเบยงเบนมาตรฐาน วเคราะหขอมลการประเมนคณภาพแบบองเกณฑและองสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน (มธยมศกษา) โดยใชเกณฑการประเมนระดบมาตรฐาน เชนเดยวกบขอ 2 4. ใชคาเฉลย วเคราะหขอมลผลการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานเปนรายรายมาตรฐานและภาพรวมของสถานของสถานศกษา โดยเกณฑการประเมนผลรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษา (ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. 2550: 95) ก าหนดไวดงน การรบรองมาตรฐานการจดการศกษาของสถานศกษา ในระดบมาตรฐาน ใหคาเฉลยผลการประเมนระดบมาตรฐานแบบองเกณฑและแบบองสถานศกษา ถาไดคาเฉลยของผลการประเมนมากกวาหรอเทากบ 2.75 จากระดบ 4 คะแนน แสดงวา สถานศกษามผลการจดการศกษาในมาตรฐานนน ๆ ไดมาตรฐานคณภาพส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา การรบรองมาตรฐานของสถานศกษาในภาพรวมของสถานศกษา ตามเกณฑมาตรฐานคณภาพส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ตองมคณสมบต 3 ขอ ดงตอไปน 1) สถานศกษามคาเฉลยของผลป ระเมนคณภาพภายนอกไมต ากวาระดบด (เทากบหรอมากกวา 2.75 ในระดบ 4 คะแนน) 2) สถานศกษามคาเฉลยของผลประเมนตงแตระดบดขนไปไมต า

98

กวา 3 ใน 4 ของมาตรฐานทประเมน แสดงวา ไดระดบดขนไป ไมต ากวา 11 มาตรฐาน ใน 14 มาตรฐาน และ 3) สถานศกษาไมมผลการประเมนคณภาพภายนอกของมาตรฐานอยในระดบปรบปรง 5. ใชวเคราะหเนอหา (Content analysis) ขอมลจดเดน และจดทควรพฒนาของสถานศกษา และขอมลนวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา เปนการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ

บทท 4 ผลการวเคราะห

การเสนอผลการวเคราะ หขอมลในบทน เปนการน าเสนอผลการวเคราะหขอมลทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ ตามวตถประสงคเพอสงเคราะหผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง ของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน ใน 6 ประเดน ซงจะน าเสนอผลการวเคราะหขอมลเปน 6 ตอน ดงน ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของสถานศกษา ตอนท 2 ผลการวเคราะหขอมลระดบคณภาพมาตรฐานการศกษาขนพนฐานในภาพรวม มาตรฐานรายขอ ตอนท 3 ผลการประเมนคณภาพแบบองเกณฑและองสถานศกษา ระดบการศกษาข นพนฐาน ตอนท 4 ผลการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน เปนรายมาตรฐานของสถานศกษา ตอนท 5 จดเดนและจดทควรพฒนาของสถานศกษา ตอนท 6 นวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา

ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของสถานศกษา ในสวนนเปนการน าเสนอผลการวเคราะหขอมลทวไปของสถานศกษาเพอใหเหนภาพขอมลทวไปของสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกนในดานตาง ๆ ไดแก พนทตงของสถานศกษา ระดบชนทเปดสอน ป พ .ศ. ทไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจาก สมศ. ขนาดสถานศกษา จ านวนคร ดงรายละเอยดปรากฏในตาราง 1-5

ตาราง 1 จ านวนและรอยละของสถานศกษา จ าแนกตามพนทตงของสถานศกษา

พนทตงของสถานศกษา จ านวน รอยละ ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต1 ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต2 ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต3 ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต4 ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต5

72 73 55 58 82

21.20 21.30 16.20 17.10 24.10

รวม 340 100

100

จากตารางท 1 พบวา สถานศกษาในสงกดเขตพนทการศกษาข อนแกน (สพท. ขก.) ทไดรบการประเมนคณภาพภายนอก รอบทสอง สวนใหญตงอยในเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 5 จ านวน 82 แหง คดเปนรอยละ 24.10 รองลงมาตงอยเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 2 จ านวน 73 แหง คดเปนรอยละ 21.30 และจ านวนนอยทสดตงอยเขตพ นทการศกษาขอนแกน เขต 3 จ านวน 55 แหง คดเปนรอยละ 16.20 ตารางท 2 จ านวนและรอยละของสถานศกษา จ าแนกตามระดบชนทเปดสอน

ระดบชนทเปดสอน จ านวน รอยละ ประถมศกษา-มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนตน-ตอนปลาย

232 108

68.20 31.80

รวม 340 100

จากตารางท 2 พบวา สถานศกษาทไดรบการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง ในระดบประถมศกษา-มธยมศกษาตอนตน มากทสด จ านวน 232 แหง คดเปนรอยละ 68.20 และระดบมธยมศกษาตอนตน-มธยมศกษาตอนปลาย จ านวน 108 แหง คดเปน รอยละ 31.80 ตารางท 3 จ านวนและรอยละของสถานศกษา จ าแนกตามป พ.ศ. ทไดรบการประเมนคณภาพ ภายนอกจาก สมศ.

ป พ.ศ. ทไดรบการประเมน จ านวน รอยละ ป พ.ศ. 2549 ป พ.ศ. 2550 ป พ.ศ. 2551

185 123 32

54.40 36.20 9.40

รวม 340 100

จากตารางท 3 พบวา สถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน สวนใหญ

ไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจาก สมศ . รอบทสอง ในป พ .ศ. 2549 จ านวน 185 แหง คดเปนรอยละ 54.40 รองลงมาไดรบการประเมนคณภาพภายนอกในป พ .ศ. 2550 จ านวน 123 แหง คดเปน

101

รอยละ 36.20 และสถานศกษาไดรบการประเมนคณภาพภายนอกในป พ .ศ. 2551นอยทสด จ านวน 32 แหง คดเปนรอยละ 9.40 ตารางท 4 จ านวนและรอยละของสถานศกษา จ าแนกตามขนาดสถานศกษา

ขนาดสถานศกษา จ านวน รอยละ ขนาดเลก (นกเรยน 1 – 300 คน) ขนาดกลาง (นกเรยน 301 – 1,000 คน) ขนาดใหญ (นกเรยน 1,001 – 2,000 คน) ขนาดใหญพเศษ (นกเรยนตงแต 2,001 คนขนไป)

154 151 14 21

45.30 44.40 4.10 6.20

รวม 340 100

จากตารางท 4 พบวา สถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน สวนใหญ

เปนสถานศกษาขนาดเลก (นกเรยน 1 – 300 คน) จ านวน 154 แหง คดเปนรอยละ 45.30 รองลงมาเปนสถานศกษาขนาดกลาง (นกเรยน 301 – 1,000 คน) จ านวน 151 แหง คดเปนรอยละ 44.40 และสถานศกษาขนาดใหญ (นกเรยน 1,001 – 2,000 คน) มจ านวนนอยทสด จ านวน 14 แหง คดเปนรอยละ 4.10 ตารางท 5 จ านวนและรอยละของสถานศกษา จ าแนกตามจ านวนคร

จ านวนคร จ านวน รอยละ นอยกวา 50 คน 50 – 99 คน 100 – 149 คน 150 – 199 คน ตงแต 200 คนขนไป

309 20 6 3 2

90.90 5.90 1.80 0.90 0.60

รวม 340 100

จากตารางท 5 พบวา สถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน ทไดรบการ

ประเมนคณภาพภายนอก รอบทสอง สวนใหญมจ านวนครนอยกวา 50 คน จ านวน 309 แหง คดเปนรอยละ 90.90 รองลงมาเปนสถานศกษาทมจ านวนคร 50 – 99 คน จ านวน 20 แหง คดเปนรอยละ

102

5.90 และจ านวนครตงแต 200 คนขนไป มจ านวนสถานศกษานอยทสด โดยมสถานศกษาจ านวน 2 แหง คดเปนรอยละ 0.60 ตอนท 2 ผลการวเคราะหขอมลระดบคณภาพมาตรฐานการศกษาขนพนฐานในภาพรวม มาตรฐานรายขอ ในสวนนเปนการน าเสนอผลการวเคราะหขอมลระดบคณภาพมาตรฐานการศกษาขนพนฐานในภาพรวมประกอบดวยมาตรฐานดานผเรยน ดานคร และดานผบรห าร มาตรฐานรายขอประกอบดวยมาตรฐานดานผเรยน 7 มาตรฐาน ดานคร 2 มาตรฐาน และดานผบรหาร 5 มาตรฐาน และรายละเอยดตวบงชของมาตรฐานรายขอ ดงรายละเอยดปรากฏในตารางท 6 – 7 ตารางท 6 คาเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของมาตรฐานการศกษาขนพนฐานดานผเรยน ดานคร และดานผบรหาร

มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน X S.D. การแปลผล ดานผเรยน ดานคร ดานผบรหาร

3.09 3.29 3.26

.32

.35

.41

ด ด ด

รวมทกดาน 3.18 .32 ด

จากตารางท 6 พบวา คาเฉลยภาพรวมมาตรฐานการศกษาขนพนฐานของสถานศก ษา ม

คาเฉลย 3.18 อยในระดบด และเมอพจารณาในมาตรฐานแตละดานแลวพบวา มาตรฐานทง 3 ดานอยในระดบดทกดาน โดยมาตรฐานดานคร มคาเฉลยสงสดกวาทกดาน โดยมคาเฉลย 3.29 รองลง มาคอมาตรฐานดานผบรหาร มคาเฉลย 3.26 และมาตรฐานดานผเรยน มคาเฉลยต ากวาทกดาน โดยมคาเฉลย 3.09

103

ตารางท 7 คาเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน ดานผเรยน ดานคร และดานผบรหาร จ าแนกตามมาตรฐานรายขอ

มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน X S.D. การแปลผล ดานผเรยน มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค มาตรฐานท 2 ผเรยนมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตทด มาตรฐานท 3 ผเรยนมสนทรยภาพและลกษณะนสย ดานศลปะ ดนตร และกฬา มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มวจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรอง และ มวสยทศน มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร มาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนร และพฒนาตนเองอยางตอเนอง มาตรฐานท 7 ผเรยนมทกษะในการท างาน รกการท างาน สามารถ ท างานรวมกบผอนไดและมเจตคตทดตออาชพสจรต ดานคร มาตรฐานท 8 ครมคณวฒ/ความรความสามารถตรงกบงานท รบผดชอบ และมครเพยงพอ มาตรฐานท 9 ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางม ประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนส าคญ ดานผบรหาร มาตรฐานท 10 ผบรหารมภาวะผน าและมความสามารถใน การบรหารจดการ มาตรฐานท 11 สถานศกษามการจดองคกร โครงสรางและ การบรหารงานอยางเปนระบบ ครบวงจรใหบรรล เปาหมายการศกษา มาตรฐานท 12 สถานศกษามการจดกจกรรมและการเรยนการสอน ทเนนผเรยนเปนส าคญ

3.39 3.47 3.35

2.67

2.54 2.91

3.31

3.45

2.81

3.40

3.16

3.25

.35 .35 .34

.59

.65

.60

.37

.32

.71

.47

.59

.48

ด ด ด

พอใช

พอใช ด ด ด ด ด ด ด

104

มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน X S.D. การแปลผล มาตรฐานท 13 สถานศกษามหลกสตรทเหมาะสมกบผเรยนและ ทองถนมสอการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร มาตรฐานท 14 สถานศกษาสงเสรมความสมพนธและความรวมมอ ชมชนในการพฒนาการศกษา

3.06

3.40

.62

.42

ด ด

รวม 3.18 .32 ด

จากตารางท 7 พบวา ผลการวเคราะหขอมลคาเฉลยมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน รายขอ

ของมาตรฐานแตละดานพบวา มาตรฐานดานผเรยนอยในระดบด 5 มาตรฐาน และระดบพอใช 2 มาตรฐาน โดยมาตรฐานทมคาเฉลยสงสดคอ มาตรฐานท 2 ผเรยนมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตทด มคาเฉลย 3.47 รองลงมาคอ มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค มคาเฉลย 3.39 โดยมมาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร มคาเฉลยต าสด มคาเฉลย 2.54 มาตรฐานดานคร พบวา อยในระดบดมากทง 2 มาตรฐาน คอ มาตรฐานท 8 ครมคณวฒ /ความรความสามารถตรงกบงานทรบผดชอบและมครเพยงพอ มคาเฉลย 3.45 และมาตรฐานท 9 ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนส าคญ มคาเฉลย 2.81 ส าหรบมาตรฐานดานผบรหาร อยในระดบดทง 5 มาตรฐาน โดยมาตรฐานทมคาเฉลยสงสดคอ มาตรฐานท 10 ผบรหารมภาวะผน าและมความสามารถในการบรหารจดการ และมาตรฐานท 14 สถานศกษาสงเสรมความสมพนธและความรวมมอชมชนในการพฒนาการศกษา มคา เฉลย 3.40 และมาตรฐานทมคาเฉลยต าสด อยในระดบด คอ มาตรฐานท 13 สถานศกษามหลกสตรทเหมาะสมกบผเรยนและทองถน มสอการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร มคาเฉลย 3.06 ตอนท 3 ผลการประเมนคณภาพแบบองเกณฑและองสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน ในสวนนเปนการน าเสนอผลการประเมนคณภาพแบบองเกณฑ และองสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน ซงประกอบไปดวยสถานศกษาระดบมธยมศกษาทงสน 340 แหง ดงรายละเอยดปรากฏในตารางท 8

105

ตารางท 8 คาเฉลย และคาความเบยงเบนมาตรฐานของการประเมนคณภาพแบบองเกณฑและอง สถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน (มธยมศกษา) จ าแนกตามมาตรฐาน

มาตรฐาน องเกณฑ องสถานศกษา อง

สถานศกษา ลบองเกณฑ

X S.D. การแปลผล X S.D. การแปลผล

มาตรฐานท 1 มาตรฐานท 2 มาตรฐานท 3 มาตรฐานท 4 มาตรฐานท 5 มาตรฐานท 6 มาตรฐานท 7 มาตรฐานท 8 มาตรฐานท 9 มาตรฐานท 10 มาตรฐานท 11 มาตรฐานท 12 มาตรฐานท 13 มาตรฐานท 14

3.32 3.42 3.23 2.79 2.48 2.89 3.22 3.40 2.81 3.42 3.24 3.31 3.16 3.36

.22

.19

.23

.30

.51

.32

.24

.26

.61

.41

.45

.40

.40

.38

ด ด ด ด

พอใช ด ด ด ด ด ด ด ด ด

3.45 3.54 3.46 2.54 2.59 2.93 3.39 3.50 2.79 3.38 3.09 3.20 2.95 3.44

.60

.53

.56

.96

.95

.95

.62

.55

.95

.64

.84

.66

.95

.61

ด ดมาก ด

พอใช พอใช ด ด

ดมาก ด ด ด ด ด ด

0.13 0.12 0.23

- 0.25 0.11 0.04 0.17 0.10

- 0.02 - 0.04 - 0.15 - 0.11 - 0.21 0.08

รวม 3.15 .21 ด 3.16 .48 ด 0.01

จากตารางท 8 พบวา สถานศกษาทไดรบการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขน

พนฐาน (มธยมศกษา) ในภาพรวมผลการประเมนคณภาพแบบองเกณฑ มคาเฉลย 3.15 อยในระดบด และแบบองสถานศกษา มคาเฉลย 3.16 อยระดบด โดยคาเฉลยแบบองสถานศกษาในภาพรวมสงกวาแบบองเกณฑ เทากบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายมาตรฐานพบวา ทง 14 มาตรฐาน คาเฉลยแบบองสถานศกษาสงกวาคาเฉลยแบบองเกณฑ จ านวน 8 มาตรฐาน ยกเวนมาตรฐานท 4 และมาตรฐานท 9 – 13 ส าหรบมาตรฐานทมคาเฉลยแบบองสถานศกษาสงกวาแบบองเกณฑมากทสดคอ มาตรฐานท 3 มคาความตางเทากบ 0.23 รองลงมาคอ มาตรฐานท 7 มคาความตางเทากบ 0.17 มาตรฐานทมคาความตางนอยทสดคอ มาตรฐานท 6 มคาความตางเทากบ 0.04

106

ตอนท 4 ผลการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน เปนรายมาตรฐาน ในสวนนเปนการน าเสนอผลการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานเปนรายมาตรฐาน จ าแนกเปนรายมาตรฐานทง 14 มาตรฐาน ตารางท 9 ผลการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน (มธยมศกษา) จ าแนกเปนรายมาตรฐาน

มาตรฐาน ผลการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษา (แหง)

ไดมาตรฐาน ไมไดมาตรฐาน มาตรฐานท 1 มาตรฐานท 2 มาตรฐานท 3 มาตรฐานท 4 มาตรฐานท 5 มาตรฐานท 6 มาตรฐานท 7 มาตรฐานท 8 มาตรฐานท 9 มาตรฐานท 10 มาตรฐานท 11 มาตรฐานท 12 มาตรฐานท 13 มาตรฐานท 14

334 339 335 267 260 296 334 339 329 335 314 333 304 334

6 1 5 73 80 44 6 1 11 5 26 7 36 6

จากตารางท 9 ผลการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน

(มธยมศกษา) จ าแนกเปนรายมาตรฐาน พบวา ไมมมาตรฐานใดเลยทสถานศกษาทง 340 แหง ไดรบการรบรองมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน (มธยมศกษา) มาตรฐานทสถานศกษาไดรบการรบรองมากทสดคอ มาตรฐานท 2 และมาตรฐานท 8 คอ ไดรบการรบรองจ านวน 339 แหง ส าหรบมาตรฐ านท

107

ไมไดรบการรบรองมาตรฐานมากทสด คอ มาตรฐานท 5 จ านวน 80 แหง รองลงมาคอ มาตรฐานท 4 จ านวน 73 แหง ตอนท 5 จดเดนและจดทควรพฒนาของสถานศกษา การสงเคราะหผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง ของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน ผวจยขอน าเสนอเปน 2 ประเภท คอ จดเดนและจดทควรพฒนาของสถานศกษาตามมาตรฐานการศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน (มธยมศกษา) จ านวน 340 แหง ในดานผเรยน ดานคร และดานผบรหาร โดยมรายละเอยดดงน ดานผเรยน

ม 7 มาตรฐาน ไดแก มาตรฐานท 1-7 รวม 32 ตวบงช มจดเดน 5 ล าดบแรกของสถานศกษา และ 5 ล าดบสดทายทเปนจดทควรพฒนาของสถานศกษาดงน

จดเดน 1. ผเรยนไมเสพหรอแสวงหาผลประโยชนจากสงเสพตดหรอสงมอมเมา หลกเลยงสภาวะทเสยงตอความรนแรง โรคภย และอบตเหต รวมทงปญหาทางเพศ 2. ผเรยนมความกตญญกตเวท 3. ผเรยนมความรสกทดตออาชพสจรตและหาความรเกยวกบอาชพทตนสนใจ 4. ผเรยนราเรงแจมใส มมนษยสมพนธทดตอเพอน คร และผอน และชอบมาโรงเรยน 5. ผเรยนมความมนใจ กลาแสดงออกอยางเหมาะสม และใหเกยรตผอน จดทควรพฒนา 1. ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนในกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ในระดบชน ม.3 และ ม.6 2. ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนในกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ ในระดบชน ม.3 และ ม.6 3. ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ในระดบชน ม.3 และ ม.6 4. ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนในกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ในระดบชน ม.3 และ ม.6 5. ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนในกลมสาระการเรย นรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ในระดบชน ม.3 และ ม.6

108

ดานคร ม 2 มาตรฐาน ไดแก มาตรฐานท 8-9 รวม 13 ตวบงช มจดเดน 4 ล าดบแรกของสถานศกษา และ 4 ล าดบสดทายทเปนจดทควรพฒนาของสถานศกษา ดงน จดเดน 1. ครจบปรญญาตรขนไป 2. ครสอนตรงตามวชาเอก/โท หรอความถนด 3. ครไดรบการพฒนาในวชาทสอนตามทครสภาก าหนด 4. ครมคณลกษณะทเหมาะสม จดทควรพฒนา 1. สถานศกษามจ านวนครไมเปนไปตามเกณฑทก าหนด 2. ความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ และเนนผเรยนเ ปนส าคญของครกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา 3. ความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนส าคญของครกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 4. ความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ และเนนผเร ยนเปนส าคญของครกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ ดานผบรหาร ม 5 มาตรฐาน ไดแก มาตรฐานท 10- 14 รวม 15 ตวบงช มจดเดน 4 ล าดบแรกของสถานศกษา และ 4 ล าดบสดทายทเปนจดทควรพฒนาของสถานศกษา ดงน จดเดน 1. สถานศกษามกจกรรมทสงเ สรมความสมพนธและความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา 2. สถานศกษามการจดสภาพแวดลอมและการบรการทสงเสรมใหผเรยนพฒนาตามธรรมชาตเตมศกยภาพ 3. ผบรหารมคณธรรม จรยธรรม มความมงมนและอทศตนในการท างาน 4. สถานศกษามการจดกจกรรมสงเสรมคณภาพผเรยนอยางหลากหลาย จดทควรพฒนา 1. การบรหารเชงกลยทธในสถานศกษา 2. การมหลกสตรและเนอหาสาระในระดบสากล ระดบชาต และระดบทองถนเหมาะสมและสอดคลองกบหลกสตรแกนแกลาง รวมถงความตองการของผเรยนและทองถน

109

3. การมระบบและกลไกในกา รสงเสรมความสมพนธและความรวมมอกบชมชนเพอการพฒนาการศกษา 4. การมระบบและการด าเนนการประกนคณภาพภายในเปนไปตามกฎกระทรวง ตอนท 6 นวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา นวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษาทปรากฎในรายงานการประ เมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง จ านวน 340 ฉบบ ผวจยไดคดเลอกเฉพาะสถานศกษาทไดรบการประเมนคณภาพภายนอกทไดการรบรองมาตรฐานคณภาพการศกษาตามท สมศ. ก าหนดและมคาเฉลยสงสด 30 อนดบแรกและผานการรบรองมาตรฐานทง 14 มาตรฐาน ดงปรากฏในตารางท 10 ตารางท 10 คาเฉลยมาตรฐานรวมของสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน (มธยมศกษา) จ าแนก ตามผลการรบรองระดบคณภาพสงสด 30 อนดบแรก

ล าดบท รายชอสถานศกษา ผลการรบรองระดบคณภาพ

X การแปลผล 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

ทงใหญรตนศกษา กลยาณวตร ขอนแกนวทยายน ฝางวทยายน จระเขวทยายน บานหนองบวนอยหวยโจดโนนขามแป บานหนองแสงโคกนอย โนนโพธศรวทยาคม บานโนนรงวทยาคาร กดดกวทยา บานผกหนาม พฒนาการศกษา ซ ายางวทยายน บานวงหวา

3.83 3.81 3.81 3.80 3.75 3.75 3.74 3.74 3.73 3.70 3.69 3.68 3.65 3.60

ดมาก ดมาก ดมาก ดมาก ดมาก ดมาก ดมาก ดมาก ดมาก ดมาก ดมาก ดมาก ดมาก ดมาก

110

ล าดบท รายชอสถานศกษา ผลการรบรองระดบคณภาพ

X การแปลผล 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

ชมแพศกษา บานเกง บานนาเรยง บานภเหลก หนองไผพทยาคม บานขามปอม โคกสพทยาสรรพ หนองเรอวทยา บานทรพยสมบรณ ฝายหนหนองทมหนองทองศกษา บานยางค า อมตวทยา พลพฒนศกษา ชมชนบานหวยคอมตรภาพท 206 บานมวง ชมชนหนองกงวทยา

3.58 3.57 3.55 3.54 3.53 3.48 3.43 3.41 3.36 3.35 3.33 3.33 3.32 3.27 3.26 3.24

ดมาก ดมาก ดมาก ดมาก ดมาก ด ด ด ด ด ด ด ด ด ด ด

จากตารางท 10 พบวา สถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน ทไดรบ

การประเมนคณภาพภายนอก รอบสอง จาก สมศ . ในระดบดมาก มจ านวน 19 แหง และระดบด จ านวน 11 แหง โรงเรยนทมคาเฉลยสงสดคอ โรงเรยนทงใหญรตนศกษา มคาเฉลย 3.83 รองลงมาคอ โรงเรยนกลยาณวตรและโรงเรยนขอนแกนวทยายน มคาเฉลย 3.81 โรงเรยนทมคาเฉลยนอยทสดใน 30 อนดบแรก คอ โรงเรยนชมชนหนองกงวทยา มคาเฉลย 3.24 โดยสถานศกษาอนอาจมคาเฉลยทสงกวาน แตไมผานการรบรองมาตรฐานครบทง 14 มาตรฐาน เมอพจารณารายละเอยดในรายงานการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน (มธยมศกษา ) รอบทสอง พบวา มขอมลนวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา โดยมรายละเอยดดงน

111

รายชอสถานศกษา นวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา 1. ทงใหญรตนศกษา 1. นวตกรรมเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพง

ประสงค ชอโครงการไผตองลม 2. โครงการสอนและอบรมธรรมะโดยพระสงฆ ผเรยนไดเรยนและสอบนกธรรมทง 3 ระดบ คอ ชนตร โท และเอก

2. กลยาณวตร 1. การใชนวตกรรมในการจดการเรยนการสอน E-Box, E-Library, E-Book 2. การใหบรการสบคนดวยระบบเครอขาย (Internet) 3. โครงการรกการอาน 4. โครงการเทคโนโลยสะอาด Cleaner Technology 5. ศนยสงแวดลอมประจ าจงหวด 6. โรงเรยนน ารองวธปฏบตสความเปนเลศดานคณธรรม 7. หองเรยนคณตศาสตรยอดเยยมระดบมธยมศกษา (เหรยญทอง) 8. วงโยธวาฑต 9. วงดนตรพนเมอง (โปงลาง) 10. ผลงานศลปกรรม จตรกรรมของผเรยน 11. โครงงานผลตสนคา หนงโรงเรยน หนงผลตภณฑ

3. ขอนแกนวทยายน 1. การจดการเรยนการสอนโ ดยใชภาษาองกฤษเปนสอ (English Program) 2. การจดการเรยนการสอนโดยใช E-Learning โดยเฉพาะการใช WBI, CAI, E-Box, E-Book 3. การจดระบบดแลชวยเหลอนกเรยน

4. ฝางวทยายน 1. การเรยนการสอนโดยใชเครองคอมพวเตอร และไดรบการประเมนไดมาตรฐานในโรงเรยนในฝ น ประจ าอ าเภอบานฝาง จงหวดขอนแกน

5. จระเขวทยายน - 6. บานหนองบวนอยหวยโจดโนนขามแป

สอบทเรยนส าเรจรปเกยวกบการคดวเคราะห คดสงเคราะห

7. บานหนองแสงโคกนอย 1. การใชระเบยบวนยตามแนวทางของลกเสอ โดยกอนเปดภาคเรยนท 1 ทางโรงเรยนจะจดก จกรรมเขาคายอบรมลกเสอนกเรยน

112

รายชอสถานศกษา นวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา ชน ม.3 ใหเรยนรและเขาใจเกยวกบระเบยบวนยการเขาแถว การท างานเปนทม ดงนน ในการท าความสะอาดโรงเรยนตามเขตพนท การจดกจกรรมหนาเสาธง รวมทงการจดกจกรรมลกเสอ เนตรนาร นกเรยนทรบการอบรมจะเปนผน าในการท าก จกรรมไดเรยบรอย รวดเรวและมประสทธภาพ 2. โรงเรยนเขาโครงการพฒนาการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน ระยะท 1 (โครงการเงนกธนาคารโลก ) มการพฒนาผบรหารและครใน 4 วชาหลก ไดแก คอมพวเตอร คณตศาสตร วทยาศาสตรและภาษาองกฤษ ซงบคลากรทไดรบการอบร มน ามาขยายผลแกครอน ๆ ใหมความสามารถใชคอมพวเตอรในการสอนได มคอมพวเตอรจากโครงการและไดรบการสนบสนนจากชมชนน ามาใชในการเรยนการสอนเพยงพอ มนกเรยนแกนน า ICT และขยายผลสเครอขายอยางตอเนอง

8. โนนโพธศรวทยาคม สถานวทยในสถานศกษา คลนวท ย FM 94.25 MHz ซงใชเปนสอประชาสมพนธสถานศกษา

9. บานโนนรงวทยาคาร 1. จดกจกรรมการเรยนรหลกสตรทองถน โดยจดตงวงดนตรพนเมอง 2. มแหลงเรยนรทท าใหผเรยนหารายไดพเศษไดจากการสานอวน 3. ผบรหารมภาวะผน า มมนษยสมพนธทดกบบคลากรและชมชน 4. กจกรรมการเรยนการสอนศลปะ

10. กดดกวทยา - 11. บานผกหนาม - 12. พฒนาการศกษา 1. สถานศกษามการก าหนดแนวทางการปฏบตงานใหกบครทกคน

2. มการก าหนดแนวทางในการท าแผนการสอน มกรรมการตรวจสอบแผนการสอนกอนน าไปจดการเรยนการสอน 3. การมสวนรวมของคณะกรรมการนกเรยนในการจดกจกรรมตาง ๆ ภายในสถานศกษา

13. ซ ายางวทยายน โครงการแปรรปผลตภณฑกระเจยบ ท าน ากระเจยบซ ายางวทยายนจ าหนาย

113

รายชอสถานศกษา นวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา 14. บานวงหวา - 15. ชมแพศกษา 1. โรงเรยนเปนศนย ERIC ทเปนศนยพฒนาการจดการเรยนการ

สอนของคร ดาน การสงเสรมการใชภาษาเพอประกอบอาชพของประชาชนในเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 5 และไดด าเนนการเปนประจ าทกปการศกษา 2. มสอและนวตกรรมหลากหลาย นวตกรรมทเดนคอ “เรองราวและแผนภาพทางคณตพชตความเบอ หนวยวชาคณตศาสตร”

16. บานเกง - 17. บานนาเรยง 1. นวตกรรมทเปนแบบเรยนส าเรจรป เรอง ยาเสพตด เรองการถอด

ค าประพนธ แผนการสอนแบบบรณาการ 2. นาฎศลปตนแบบทออกเผยแพร เชน การฟอนเทยน ร าไทยภเขา ฟอนเงยว เซงกระตบขาว เปนตน 3. ดนตรวงโปงลาง ซงไดออกแสดงโชว ทงในโรงเรยนและนอกโรงเรยน

18. บานภเหลก 1. โครงการหองเรยนคณภาพ 5 ดาว 2. โรงเรยนพระราชทานดเดน ระดบกอนประถมศกษา ปการศกษา 2549 3. โรงเรยนสงเสรมสขภาพดเดน ระดบทอง ของกระทรวงสาธารณสข ปการศกษา 2550 4. โรงเรยนไดรบการสนบสนนจากชมชน เอกชน และหนวยงานตา ง ๆ รวมทงพระภกษสงฆ ตวแทนทางศาสนาเปนอยางด จนสามารถจดตงวงดรยางค วงดนตรโปงลางและกอตงมลนธของโรงเรยน ส าเรจเปนทนาพอใจอยางมาก

19. หนองไผพทยาคม 1. การผลตปยชวภาพ 2. รปแบบการสอนวทยาศาสตรมลตมเดย 3. รปแบบการสอนคณตศาสตร CAI

20. บานขามปอม 1. สนามเดกเลนทมโครงหลงคากนแดด 2. รางวลครสภา (ระดบกอนประถม) ประเภทครผปฏบตงานดเดน 3. สอนวตกรรม ประเภทชดการสอน และการจดนทรรศการลาน

114

รายชอสถานศกษา นวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา ความร (สรรพศาสตรตลาดวชา) 4. โครงงานการวจยในชนเรยน 5. การใชเพลงประกอบการจดป ระสบการณในกจกรรมเสรมประสบการณ 6. การสอนแบบโครงงาน เชน กจกรรมแขงขนโครงงานคณตศาสตร ระดบเหรยญทองแดง ในชวงชนท 2 และรางวลชมเชยประเภททม ป 2549 ดานกฬา ไดรบรางวลการแขงขนกฬาการเดาะวอลเลยบอล 7. ครดเดน จ านวน 4 ทาน ระดบเหรยญทอง กจกรรมขนมพนเมอง 8. โรงเรยนน ารองการศกษาภาคบงคบ 9 ป 9. โรงเรยนแกนน าเรยนรวมการจดการศกษาพเศษ

21. โคกสพทยาสรรพ 1. การจดสอการสอนทาง ICT ไดแก E-Book ทครพฒนาจนประกวดชนะเลศในระดบประเทศของกระทรวงศกษาธการ และมการจดท าสอในหลายกลมสาระ 2. โรงเรยนมโครงการวจยแบบมสวนรวมในการพฒนาการเรยนการสอนโดยใชทกษะกระบวนการคดตามกระบวนการวทยาศาสตร ในทกกลมสาระการเรยนร 3. โรงเรยนสงเสรมดานกฬาจนมชอเสยง โดยเฉพาะกฬาวอลเลยบอลไดรางวลชนะเลศในระดบจงหวด เยาวชนอาย 18 ป เปนตวแทนขอ งจงหวดไปแขงขนในระดบตาง ๆ ตดตอกน 2 ป นบเปนจดเดนของโรงเรยน 4. โรงเรยนมหองคณตศาสตรทตออนเตอรเนตใหนกเรยนไดสบคน และมครทมความสามารถในการสอนใหเดกแก ซอม ประกอบเครองคอมพวเตอรได

22. หนองเรอวทยา สถานศกษามเครองมอในก ารประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรอยางเปนระบบ โดยยดตนแบบการประเมนอาจารย 3

23. บานทรพยสมบรณ 1. โครงการการเรยนรแบบโครงงานสมนไพรชงดม 2. โครงการสงเสรมสขภาพ 3. โครงงานมานงสวย

115

รายชอสถานศกษา นวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา 24. ฝายหนหนองทมหนองทองศกษา

1. ไดรบเหรยญทองโรงเรยนสง เสรมสขภาพจากส านกงานสาธารณสขจงหวดขอนแกน 2. ไดรบเกยรตบตรการประกวดสอ CAI ผานเกณฑการประกวดสอ ระดบส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 5 3. นกกฬาวอลเลยบอลหญง ไดรบรางวลชนะเลศ เปนตวแทนระดบเขตพนทการศกษาเขต 5 และเปนตวแทนระดบจงหวด

25. บานยางค า 1. หองปฏบตการคอมพวเตอร ทมการจดการเรยนการสอนตงแตชนประถมศกษาปท 1 ถงชนมธยมศกษาปท 3 2. การเรยนการสอนแบบบรณาการ โดยมงเนนผเรยนเปนส าคญ 3. สรางหองสมดขนาดใหญใหเปน E-Library ทผเรยนเขาใชอยางมความสข

26. อมตวทยา 1. สถานศกษาดเดนรางวลพระราชทานระดบประถมศกษาขนาดกลาง ปการศกษา 2543 2. สถานศกษาดเดนรางวลพระราชทานระดบมธยมศกษาขนาดกลาง ปการศกษา 2546 3. สถานศกษาดเดนรางวลพระราชทานระดบกอนประถมศกษาขนาดกลาง ปการศกษา 2548

27. พลพฒนศกษา หลกสตรสาระทองถน เรอง นาขาวทฤษฎใหม ในการเรยนรแบบ บรณาการ

28 . ชมชนบานหวยคอมตรภาพท 206

-

29. บานมวง โรงเรยนมการสงเสรมใหครพฒนาวชาชพ ใหเปนครแกนน าและปฏรปการเรยนร ครไดรบรางวลครเกยรตยศระดบชาต (Teacher Award) และน ามาพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนอง จนท าใหไดรบรางวลโรงเรยนด าเนนการศนยปฏรปดเดน

30. ชมชนหนองกงวทยา การบรหารงานแบบมสวนรวมของคณะครและบคลากรทเกยวของ โดยแตงตงคณะกรรมการบรหารโรงเรยนซงประกอบดวยผบรหาร (ผอ านวยการและรองผ อ านวยการ ) และหวหนาฝายทกคน มการ

116

รายชอสถานศกษา นวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา ประชมปรกษาหารอทกวนจนทรตอนบายเพอวางแผนการท างาน สอบถามความกาวหนาการปฏบตงาน หวหนาฝายทกคนเปนหวหนาชวงชนซงสามารถน าขอมลการบรหารงานวชาการของชวงชนมาปรกษาหารอไดในเวลาเดยวกน

นวตกรรมหรอการ ปฏบตทเปนเลศของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

ขอนแกน คดเลอกจากสถานศกษาทไดรบการรบรองมาตรฐานคณภาพตามท สมศ . ก าหนด ทมคาเฉลยสงสด 30 อนดบแรก พบวา มการน าเสนอนวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา ตามเอกสารรายงานการ ประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน (มธยมศกษา ) รอบทสอง จะมรปแบบการน าเสนอทหลากหลายและแตกตางกนซงพอจะจ าแนกประเดนตาง ๆ ไดดงน

ศนย/หอง/โรงเรยน ศนยสงแวดลอมประจ าจงหวด โรงเรยนน ารองวธปฏบตสความเปนเลศดานค ณธรรม หองเรยนคณตศาสตรยอดเยยมระดบมธยมศกษา (เหรยญทอง ) โรงเรยนเปนศนย ERIC ทเปนศนยพฒนาการจดการเรยนการสอนของคร หองเรยนคณภาพ 5 ดาว โรงเรยนพระราชทานดเดน โรงเรยนสงเสรมสขภาพดเดน ระดบทอง ของกระทรวงสาธารณสข โรงเรยนน ารองการศกษา ภาคบงคบ 9 ป โรงเรยนแกนน าเรยนรวมการจดการศกษาพเศษ โรงเรยนสงเสรมสขภาพจากส านกงานสาธารณสขจงหวดขอนแกน ระดบเหรยญทอง หองปฏบตการคอมพวเตอร หองสมดขนาดใหญทเปน E-Library โรงเรยนมการสงเสรมใหครพฒนาวชาชพ ใหเปนครแกนน าและปฏรปการ เรยนร โรงเรยนด าเนนการศนยปฏรปดเดน โรงเรยนสงเสรมดานกฬาจนมชอเสยง การสอน/การเรยนร/การจด/การแสดง/การพฒนา การจดการเรยนการสอนโดยใชภาษาองกฤษเปนสอ (English Program) การจดการเรยนการสอนโดยใช E-Learning โดยเฉพาะการใช WBI, CAI, E-Box, E-Book การเรยนการสอนโดยใชเครองคอมพวเตอร แผนการสอนแบบบรณาการ รปแบบการสอนวทยาศาสตรมลตมเดย รปแบบการสอนคณตศาสตร CAI การสอนแบบโครงงาน เชน กจกรรมแขงขนโครงงานคณตศาสตร ระดบเหรยญทองแดง วงโยธวาฑต วงดนตรพนเมอง (โปงลาง) ผลงานศลปกรรม จตรกรรมของผเรยน นาฎศลป วงดรยางค

117

โครงการ

โครงการไผตองลม โครงการสอนและอบรมธรรมะโดยพระสงฆ โครงการรกการอาน โครงการเทคโนโลยสะอาด Cleaner Technology โครงการพฒนาการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน ระยะท 1 (โครงการเงนกธนาคารโลก ) มการพฒนาผ บรหารและครใน 4 วชาหลก ไดแก คอมพวเตอร คณตศาสตร วทยาศาสตรและภาษาองกฤษ โครงการแปรรปผลตภณฑกระเจยบ โครงการวจยแบบมสวนรวมในการพฒนาการเรยนการสอนโดยใชทกษะกระบวนการคดตามกระบวนการวทยาศาสตร โครงการการเรยนรแบบโครงงานสมนไพรชงดม โครงการสงเสรมสขภาพ

ระบบ เครองมอในการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรอยางเปนระบบ โดยยดตนแบบการ

ประเมนอาจารย 3 การบรหารงานแบบมสวนรวม การจดระบบดแลชวยเหลอนกเรยน

รางวล รางวลครสภา ประเภทครผปฏบตงานดเดน ครไดรบรางวลครเกยรต ยศระดบชาต (Teacher Award) ครดเดน ระดบเหรยญทอง รางวลชนะเลศการประกวดการจดสอการสอนทาง ICT ระดบประเทศของกระทรวงศกษาธการ ไดแก E-Book ทครพฒนาจนประกวดชนะเลศในหลายกลมสาระ รางวลเหรยญทองโรงเรยนสงเสรมสขภาพจากส านกงานสาธารณสขจงหวดขอนแ กน ไดรบเกยรตบตรการประกวดสอ CAI ผานเกณฑการประกวดสอ ระดบส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 5 รางวลชนะเลศ นกกฬาวอลเลยบอลหญง เปนตวแทนระดบเขตพนทการศกษาเขต 5 และเปนตวแทนระดบจงหวด กจกรรม/โครงงาน

การสอนแบบโครงงาน โครงงานมาน งสวย โครงงานผลตสนคาหนงโรงเรยนหนงผลตภณฑ กจกรรมการเรยนการสอนศลปะ กจกรรมขนมพนเมอง การผลตปยชวภาพ

สอ/นวตกรรม การใหบรการสบคนดวยระบบเครอขาย (Internet) สอบทเรยนส าเรจรปเกยวกบการคดวเคราะห คดสงเคราะห สถานวทยในสถานศกษา คลนวทย FM 94.25 MHz เรองราวและแผนภาพทางคณตพชตความเบอ หนวยวชาคณตศาสตร แบบเรยนส าเรจรป เรอง ยาเสพตด เรองการถอดค าประพนธ สอ

118

นวตกรรม ประเภทชดการสอน และการจดนทรรศการลานความร (สรรพศาสตรตลาดวชา ) การใชเพลงประกอบการจดประสบก ารณในกจกรรมเสรมประสบการณ หลกสตรสาระทองถน เรอง นาขาวทฤษฎใหม ในการเรยนรแบบบรณาการ การใชนวตกรรมในการจดการเรยนการสอน E-Box, E-Library, E-Book อน ๆ การใชระเบยบวนยตามแนวทางของลกเสอ แหลงเรยนรทท าใหผเรยนหารายไดพเศษได จากการสานอวน สถานศกษามการก าหนดแนวทางการปฏบตงานใหกบครทกคน มการก าหนดแนวทางในการท าแผนการสอน มกรรมการตรวจสอบแผนการสอนกอนน าไปจดการเรยนการสอน การมสวนรวมของคณะกรรมการนกเรยนในการจดกจกรรมตาง ๆ ภายในสถานศกษา กอตงมลนธของโรงเรยน เมอพจารณาถงนวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษาอน ๆ ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน อกจ านวน 310 แหง พบวา มนวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา ตามเอกสารรายงานการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน (มธยมศก ษา) รอบทสอง มความเหมอนหรอคลายกน ใกลเคยงกนกบนวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศกบสถานศกษาทคาเฉลยสงสด 30 อนดบแรก จ านวนมาก สวนนวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษาทแตกตางกนมรายละเอยดเพมเตม ดงน ศนยการเรยนรไดดวยตนเอง ศนยสาธตทศนศกษา ศนยการเรยนรคณตศาสตรตนแบบ ศนยวทยบรการ ศนยเครอขายสงเสรมการเรยนภาษาจน หองสมด IT โรงเรยนตนแบบการจดการเรยนร โรงเรยนตนแบบ 1 อ าเภอ 1 โรงเรยนในฝน โรงเรยนตนแบบการใช ICT โรงเรยนคณธรรมชนน า การพฒนาเวบ ไซดเพอการเรยนร การวาดภาพระบายสและการปนดนน ามน โครงการโรงเรยนวถพทธ โครงการสงเสรมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร โครงการธนาคารคณธรรม โครงการ Brain Based Learning การพฒนาระบบงานดวย e-office ระบบการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน กจกรรมสงเสร มยอดนกอาน กจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด สอการสอนฟสกส สอการสอนพลศกษา นกเรยนแกนน าตามโครงการ อ.ย. นอย

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

ความมงหมายของการวจย

1. เพอศกษาวเคราะหขอมลทวไปของสถานศกษาทไดรบการประเมนคณภาพภายนอก รอบท 2 ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาในจงหวดขอนแกน จากส านกงานรบรองมาตรฐาน และประเมนคณภาพการศกษาใหการรบรองรายงานผลการประเมนแลว ระหวางป พ .ศ. 2549 – 2553 รวม 340 ฉบบ

2. เพอศกษาวเคราะหขอมลระดบคณภาพมาตรฐานการศกษาขนพนฐานในภาพรวม มาตรฐานรายขอ และตงบงช ของสถานศกษาทไดรบการประเมนคณภาพภายนอก รอบท 2

3. เพอศกษาวเคราะหผลการประเมนคณภาพแบบองเกณฑ และแบบองสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน

4. เพอศกษาผลสรปการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2

5. เพอศกษาผลสรปจดเดนและจดทควรพฒนาของสถานศกษาทไดรบการประเมนคณภาพภายนอก รอบท 2

วธด าเนนการวจย ประชากร

ประชากรทใชในการวจย ไดแก เอกสารรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบทสองของสถานศกษาขนพนฐานทไดรบการประเมนภายนอกรอบทสอง และส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาใหการรบรองรายงานผลการประเมนคณภาพภายนอกแลว จ านวน 340 เลม ระหวางป พ .ศ. 2549 – 2553 จากสถานศกษ าขนพนฐานในเขตส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยครงน คอ แบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ระหวางป 2549-2552 ของสถานศกษาในเขตส านกงานเขตพ นทการศกษาจงหวดขอนแกน และคมอลงรหสขอมลจากแบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอก ท

120

ไดรบรองรายงานผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาขนพนฐานเรยบรอยแลว โดยมขนตอนในการสรางเครองมอดงน

2.1 แบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน แบงออกเปน 4 ขนตอน คอ ตอนท 1 ขอมลทวไปของสถานศกษา ไดแก ชอโรงเรยน พนทตง ระดบชนทเปดสอน วนเดอนปทไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจากส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน จ านวนคร จ านวนนกเรยน หนวยประเมน และจ านวนผประเมนภายนอก รวม 4 ขอ ตอนท 2 ผลการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาประถมศกษาและมธยมศกษา ระดบมาตรฐาน จ านวน 14 มาตรฐาน แบงเปนผลการประเม นแบบองเกณฑ ผลการประเมนแบบองสถานศกษา คาเฉลยและผลการรบรองมาตรฐานคณภาพการศกษา ตอนท 3 ผลการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาประถมศกษาและมธยมศกษา ระดบตวบงช จ านวน 14 มาตรฐาน 60 ตวบงช ก าหนดขอมลเปนรอยละ ตอนท 4 จดเดน จดทควรพฒนา และนวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษาเปนชนดปลายเปด จ านวน 3 ขอ 2.2 คมอลงรหสขอมลจากแบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษา ขนพนฐาน รอบท 2 เปนรายการตวแปร รหส และคาของตวแปรแตละตวทไดจากแบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 ของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกน ไดแก รายชอสถานศกษา พนทตง ระดบชนทเปดสอน ระดบการศกษาขนพนฐาน ป พ .ศ.ทไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจากส านกงานรบรองมาตรฐานและการประเมนคณภาพการศกษา จ านวนนกเรยน จ านวนคร ชอหนวยประเมน จ านวนผประเมนภายนอก ผลมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน : ประถมศกษาและมธยมศกษา การวเคราะหขอมล จากการสรปผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง ดงกลาว มประเดนทส าคญมาอภปรายผลดงน 1. ผลการวเคราะหขอมลทวไปของสถานศกษา สถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน ทไดรบการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง (พ.ศ.2549-2553) มสถานศกษาในสงกดส านกงาน

121

เขตพนทการศกษาขอนแกน เ ขต1-5 ทงสน 340 แหง เขตทมสถานศกษาตงอยมากทสด คอ เขต 5 จ านวน 82 แหง รองลงมาคอเขต 2 จ านวน 73 แหง เขตทมสถานศกษาตงอยนอยทสดคอ เขต 3 จ านวน 55 แหง สถานศกษาสวนใหญเปดสอนในระดบประถมศกษา -มธยมศกษาตอนตน จ านวน 232 แหง และเปดสอน ในระดบมธยมศกษาตอนตน -มธยมศกษาตอนปลาย จ านวน 108 แหง สถานศกษาไดรบการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง จาก สมศ . มากทสด ในป พ .ศ. 2549 จ านวน 185 แหง และไดรบการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐานรอบทสอง จาก สมศ . นอยทสด ในป พ .ศ. 2551 จ านวน 32 แหง สวนใหญเปนสถานศกษาขนาดเลก (นกเรยน 1 – 300 คน) จ านวน 154 แหง และสถานศกษาขนาดใหญ (นกเรยน 1,001 – 2,000 คน) มจ านวนนอยทสด จ านวน 14 แหง สถานศกษาสวนใหญมจ านวนครนอยกวา 50 คน จ านวน 309 แหง และจ านวนครต งแต 200 คนขนไป มจ านวนสถานศกษานอยทสด โดยมสถานศกษาจ านวน 2 แหง

2. ผลการวเคราะหขอมลระดบคณภาพมาตรฐานการศกษาขนพนฐานในภาพรวม มาตรฐานรายขอ สถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน ทไดรบการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง มระดบคณภาพมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน (ระดบมธยมศกษา ) ในภาพรวมอยในระดบด เมอพจารณาในมาตรฐานแตละดาน พบวา มาตรฐานการศกษาขนพนฐานทง 3 ดาน คอ ดานผเรยน ดานคร และดานผบรหาร อยในระดบดทกดาน โดยดานครและผบรหารมคาเฉลยสงสด และดานนกเรยนมคาเฉลยต าสด สอดคลองกบงานวจยของสยาม ปยะนราธร (2549: 60) ทพบวา ดานผบรหารมคาเฉลยสงกวาทกดาน และดานนกเรยนมคาเฉลยต ากวาทกดาน การทผบรหารสถานศกษามคาเฉลยสงกวาดานอน อาจจะเปนเพ ราะวาในชวงป พ .ศ. 2549 – 2553 ผบรหารสถานศกษาไดเขารวมโครงการทส าคญของกระทรวงศกษาธการ (2550: 4-5) คอ หลกสตรผน าการเปลยนแปลงเพอรองรบการกระจายอ านาจ ส าหรบผบรหารการศกษาและผบรหารสถานศกษา ตองไดรบการใหมความร ความเขาใจ และสามาร ถขบเคลอนกลไกการบรหรโดยใชสถานศกษาเปนฐาน เนนการพฒนาคณภาพการศกษาใหมประสทธภาพอยางเขมขน จรงจง และตอเนอง ตงแตการเตรยมความพรอม ศกษาดวยตนเองกอนเขารบการฝกอบรมเชงปฏบตการแบบเขม 15 วน ฝกอบรมเชงปฏบตการแบบเขมขน 6 วน เรยนรระหวางการปฏบตงาน 1 ภาคเรยน ศกษาดงาน และสมมนาหลงการเรยนรระหวางปฏบตงาน 2 วน มเนอหาหนวยการเรยนรทเนนเรองการปฏรปการเรยนรเพอพฒนาคณภาพผเรยนตามมาตรฐานการศกษาชาต มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน มาตรฐานการศกษาเพอการประเมนค ณภาพภายนอก ชวงทเรยนรระหวางปฏบตงาน 1 ภาคเรยน

122

ผบรหารสถานศกษาจะตองรบการประเมนคณภาพเปนรายบคคลในเรองการวางแผน การปฏบตงาน และผลของการขบเคลอนการรองรบการกระจายอ านาจดวย จงท าใหผบรหารสถานศกษาตระหนก และเหนความส าคญของการประกนค ณภาพการศกษาภายในและการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ส าหรบมาตรฐานการศกษาขนพนฐานเมอจดเรยงล าดบตามคะแนนเฉลยทง 14 มาตรฐาน พบวา มาตรฐานทมคาเฉลยสงสด 3 ล าดบแรก คอ มาตรฐานท 2 ผเรยนมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตทด คาเฉลย 3.47 มาตรฐานท 8 ครมคณวฒ/ความรความสามารถตรงกบงานทรบผดชอบ และมครเพยงพอ คาเฉลย 3.45 และมาตรฐานท 10 ผบรหารมภาวะผน าและมความสามารถในการบรหารจดการและมาตรฐานท 14 สถานศกษาสงเสรมความสมพนธและความรวมมอชมชนในการพฒนาการศกษา ค าเฉลย 3.40 สวนมาตรฐานทมคาเฉลยต าสด 3 ล าดบสดทาย คอ มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร คาเฉลย 2.54 มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มวจารณญาณ มความคด สรางสรรค คดไตรตรอง และม วสยทศน คาเฉลย 2.67 และมาตรฐานท 9 ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนส าคญ คาเฉลย 2.91 เมอพจารณาแลวเหนวามาตรฐานท 2 ผเรยนมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตทด มคาเฉลยสงสด อาจเปนเพราะว าผบรหารใหความส าคญเปนอยางมากกบเรองสขภาพจตและสขภาพกายของนกเรยน เพราะในอดตภาคอสานไดขนชอวาแหงแลงทสด ผคนอดอยาก หาเชากนค า ผคนตองออกไปขายแรงงานในเมองหลวง หรอตามหวเมองใหญ ๆ รวมถงการไปขายแรงงานในตางแดน ท าใหผบรหารสถานศ กษาใหความส าคญกบเรองนเปนล าดบตน ๆ ดงพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลท 9 พระราชทานลงพมพในหนงสอวนเดก พ .ศ. 2522 (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2549: ปกหลง) วา

เดกเปนผทไดรบชวงทกสงทกอยางตอจากผใหญ ร วมทงภาระรบผดชอบในการธ ารงรกษาอสรภาพและความสงบสขของบานเมอง ดงนน เดกทกคนจงสมควรและจ าเปนทจะตองไดรบการอบรมเลยงดอยางถกตองเหมาะสม ใหมความสามารถสรางสรรคประโยชนตาง ๆ พรอมทงการฝกหดขดเกลาความคดจตใจใหประณต ใหมศรทธามนคงใน คณความด มความประพฤตเรยบรอยสจรต และมปญญาฉลาดแจมใสในเหตในผล หนาทนเปนของทกคนทตองรวมมอกนท าโดยพรอมเพรยง สม าเสมอ ผทเกดกอน ผานชวตมากอน จะตองสงเคราะห อนเคราะหผเกดตามมาภายหลง ดวยการถายทอดความร ความด และประสบการณอ นมคาทงปวงใหดวยความเมตตา เอนด และดวยความบรสทธใจ ใหเดกไดทราบ ไดเขาใจและส าคญทสดใหรจกคดดวยเหตผลทถกตอง จนสามารถเหนจรงดวยตนเองไดในความเจรญและความเสอมทงปวง

123

โดยนยน บดามารดาจงตองสอนบตรธดา พจงตองสอนนอง คนรนใหญ จงตองสอนคนรนเลก และเมอคนรนเลกเปนผใหญขน จงตองสอนคนรนตอ ๆ ไป ไมใหขาดสาย ความร ความด ความเจรญงอกงามทงมวลจงจะแผไพศาลไปไดไมมประมาณ เปนพนฐานของความพฒนาผาสกอนยงยนสบไป และมาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเป นตามหลกสตร มคาเฉลยต าสด ซงสอดคลองกบงานวจยของสยาม ปยะนราธร (2549: 63) ในการศกษาผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบแรก ผเรยนไดคะแนนคาเฉลยนอยกวามาตรฐานอนเชนเดยวกน อาจจะเปนเพราะวาจ านวนครทดแลนกเรยนมจ านวนไมเพยงพอตามเกณฑ หากมองไปในอนาคตขางหนา ถาไมเรงจดสรรอตราครใหเพยงพอ หรออบรมพฒนาครอยางตอเนองในอนาคตอาจจะสงผลตอระดบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนได 3. ผลการประเมนคณภาพแบบองเกณฑและองสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน ผลการประเมนคณภาพแบบองเกณฑและองสถาน ศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน (ระดบมธยมศกษา ) ประกอบดวยสถานศกษาระดบประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตน และระดบมธยมศกษาตอนตนและตอนปลาย จ านวน 340 แหง พบวา สถานศกษาทไดรบการประเมนคณภาพตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐานในภาพรวมผลการประเมนคณภาพแบบองเก ณฑ มคาเฉลย 3.15 อยในระดบด และแบบองสถานศกษา มคาเฉลย 3.16 อยระดบด โดยคาเฉลยแบบองสถานศกษาในภาพรวมสงกวาแบบองเกณฑ เทากบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายมาตรฐานพบวา ทง 14 มาตรฐาน คาเฉลยแบบองสถานศกษาสงกวาคาเฉลยแบบองเกณฑ จ านวน 8 มาตรฐาน โดยเฉพาะอยางยงมาตรฐานท 3 ผเรยนมสนทรยภาพและลกษณะนสย ดานศลปะ ดนตรและกฬา มคาความตางมากทสด (3.46 – 3.23) เทากบ 0.23 รองลงมาคอ มาตรฐานท 7 ผเรยนมทกษะในการท างาน รกการท างาน สามารถท างานรวมกบผอนไดและมเจตคตทดต ออาชพสจรตมคาความตาง (3.39 – 3.22) เทากบ 0.17 และส าหรบสถานศกษาทมคาเฉลยแบบองสถานศกษานอยกวาคาเฉลยแบบองเกณฑ มจ านวน 6 มาตรฐาน ไดแก มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มวจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไ ตรตรอง และมวสยทศน มคาความตางมากทสด มาตรฐานท 13 สถานศกษามหลกสตรทเหมาะสมกบผเรยนและทองถน มสอการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร มาตรฐานท 11 สถานศกษามการจดองคกร โครงสรางและการบรหารงานอยางเปนระบบ ครบวงจรใหบรรลเปาหมายก ารศกษา มาตรฐานท 12 สถานศกษามการจดกจกรรมและการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ มาตรฐานท 10 ผบรหารมภาวะผน าและมความสามารถในการบรหารจดการ และ

124

มาตรฐานท 9 ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนส าคญ มคาความตาง เทากบ -0.25, -0.21, -0.15, -0.11, -0.04, และ -0.02 ตามล าดบ เมอพจารณาถงดานผบรหารการทมาตรฐานท 10 คาเฉลยแบบองเกณฑสงกวาแบบองสถานศกษาเปนเพราะวามาตรฐานนเปนเรองทเกยวกบผบรหารสถานศกษาโดยตรง ผบรหารจะแสดงบทบาทขอ งความเปนผน าและสรางผน าในสถานศกษา แสดงวสยทศน ความสามารถในการบรหารงานวชาการและการจดการ เปดโอกาสใหหนวยงานภายนอกมาศกษาเยยมชมสถานศกษาอยเปนประจ า รวมเปนคณะกรรมการตาง ๆ จากภายนอก เปนทรก ทยอมรบ และศรทธาแกผปกครอง ชมชน และสงคม หรอไดรบการแตงตงใหเปนประธานศนยพฒนาวชาการ ประธานและคณะกรรมการกลมโรงเรยน และคณะท างานตาง ๆ ท าใหผบรหารมความโดดเดนมาก จงท าใหมาตรฐานท 10 มคาเฉลยแบบองเกณฑสงกวาแบบองสถานศกษา ส าหรบมาตรฐานท 12 สถานศกษาในระดบมธยมศกษามคาเฉล ยแบบองเกณฑสงกวาองสถานศกษา เปนเพราะวาการศกษาระดบมธยมศกษา (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา , 2548: 65) เปนการศกษาทแบงเปน 2 ระดบ คอ 1) การศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน และ 2) การศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย โดยการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนเปนการ ศกษาทมงใหผเรยนไดพฒนาคณลกษณะทพงประสงคในดานตาง ๆ ตอจากระดบประถมศกษา เพอใหรความตองการ ความสนใจ และความถนดของตนเองทงในดานวชาการและวชาชพ ตลอดจนความสามารถในการประกอบการงานและอาชพ และการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย เปนการศกษาท มงสงเสรมใหผเรยนไดศกษาความถนดและความสนใจ เพอเปนพนฐานส าหรบการศกษาตอหรอการประกอบอาชพ รวมทงการพฒนาคณธรรม จรยธรรม และทกษะทางสงคมทจ าเปน ซงสถานศกษามธยมศกษาไดด าเนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนและกจกรรมพฒนาผเรยน ตามหลกสต รการศกษาขนพนฐาน พ .ศ. 2544 เพอพฒนาความสามารถของนกเรยนใหเตมตามศกยภาพ มงเนนเตมเตมจากกจกรรมทไดจดการเรยนรตามกลมสาระการเรยนรทง 8 กลม เปดโอกาสใหผเรยนไดเลอกเรยนตามความถนดและความสนใจในรปของกจกรรมทหลากหลาย เชน กจกรรม ชมรม ชมนมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด รกษาดนแดน และบ าเพญประโยชน รวมทงเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความสามารถอยางเตมทในการเขารวมแขงขนทางดานวชาการ ศลปะ ดนตร กฬา ทงภายในและภายนอกสถานศกษาเหนประจ าอยเสมอ สรางชอเสยงใหแกสถานศกษาเปนอยางมาก จงท าใหมาตรฐานท 12 มคาเฉลยนแบบองเกณฑสงกวาแบบองสถานศกษา

125

4. ผลการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน เปนรายมาตรฐานของสถานศกษา ผลการรบรองคณภาพภายนอกของสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน เปนรายมาตรฐานของสถานศกษาท เปดสอนระดบประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตน จ านวน 232 แหง และสถานศกษาทเปดสอนระดบมธยมศกษาตอนตนและมธยมศกษาตอนปลาย จ านวน 108 แหง รวมทงสน 340 แหง พบวา สถานศกษาสวนใหญไดรบการรบรองมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน มาตรฐานทสถานศกษาไดรบการรบรองมาตรฐานมากทสด 2 อนดบแรก คอ มาตรฐานท 2 ผเรยนมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตทด และมาตรฐานท 8 ครมคณวฒ /ความรความสามารถตรงกบงานทรบผดชอบและมครเพยงพอ ไดรบการรบรองมาตรฐาน จ านวน 339 แหง รองลงมาคอ มาตรฐานท 3 ผเรยนมสนทรยภาพและลกษณะนสย ดานศลปะ ดนตรและกฬาและมาตรฐานท 10 ผบรหารมภาวะผน าและมความสามารถในการบรหารจดการ ไดรบการรบรอง จ านวน 335 แหง ส าหรบมาตรฐานทสถานศกษาไมไดรบการรบรองมาตรฐานมากทสด 3 อนดบแรก คอ มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและท กษะทจ าเปนตามหลกสตร ไมไดรบการรบรองมาตรฐาน จ านวน 80 แหง มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มวจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรอง และมวสยทศน ไมไดรบการรบรองมาตรฐาน จ านวน 73 แหง และมาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนร และพฒนาตนเองอยางตอเนอง ไมไดรบการรบรองมาตรฐาน จ านวน 44 แหง ซงสถานศกษาดงกลาวควรไดรบการปรบปรงและพฒนามาตรฐานทไมไดรบการรบรองมาตรฐาน เหตปจจยทท าใหสถานศกษาไมไดรบการรบรองมาตรฐาน ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (2549: 37, 44) ไดน าเสนอไววา นกเรยนขาดการปลกฝงนสยรกการอาน และแสวงหาความรจากแหลงตาง ๆ รอบตวและหองสมดขาดการจดกจกรรมอยางหลากหลาย เชน กจกรรมสปดาหหองสมด กจกรรมวนส าคญตาง ๆ เปนตน การจดกา รเรยนการสอนของครสวนใหญยงขาดความเขาใจการสอนเชงคดวเคราะห คดสงเคราะห วจารณญาณ คดสรางสรรค คดไตรตรอง และมวสยทศนอยางเปนระบบทชดเจน เนนการทองจ า ท าแบบฝกหดมากกวาเนนกระบวนการคด กจกรรมทงในหลกสตรและนอกหลกสตรขาดความนาสนใจ ขาดการวเคราะหผเรยนอยางเปนระบบทชดเจนถงศกยภาพ จดเดน จดดอย ขาดการสอนเสรมอยางเปนระบบ การซอมผเรยนขาดความทวถงเปนเพยงการเรยนพเศษตามความสมครใจของเดกและผปกครองเทานน การจดท าโครงการตาง ๆ เพอการพฒนาผเรยนยงไมไดน าลงสการพฒนา ผเรยนอยางจรงจง หลายโครงการไมไดด าเนนการ หลายโครงการด าเนนการแตไมปรากฏรองรอยในการสรปประเมนผล การสรปหลายโครงการไมสามารถบอกไดวาบรรลตามวตถประสงคเพอการพฒนาผเรยน

126

ในโครงการนน ๆ หรอไม จงท าใหการพฒนาผเรยนขาดแนวทางทชดเจน กจกรรม ขาดความนาสนใจ ไมเหมาะกบวย ครบางสวนขาดจตวทยาในการสอน ขาดความร ความเขาใจในการน าพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2542 โดยเฉพาะหมวด 4 วาดวยแนวการจดการศกษาและหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ .ศ. 2544 ลงสการวเคราะหหลกสตร การจดท าหลกสตรสถานศ กษา การก าหนดหนวยการเรยน การจดท าแผนการเรยนร การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ การวดและประเมนผลตามสภาพจรง และการพฒนาหลกสตรอยางถกตองและเปนรปธรรม ขาดการนเทศ ก ากบ ตดตามจากผทเกยวของทงในและนอกโรงเรยนอยางใกลชดและตอเนอง ใหค วามส าคญกบคณะกรรมการสถานศกษา ผปกครอง และชมชนในการเขารวมพฒนาการศกษาของโรงเรยนนอย ขาดการด าเนนงานอยางจรงจง การนเทศ ก ากบ ตดตามจากคณะผบรหาร ขาดความเปนระบบทตอเนอง มผบรหารบางสวนขาดการเพมความร ความเขาใจ ในวธการบรหารการศกษาใหเปนระบบทชดเจน ยงขาดความมงมน พฤตกรรมทเปนแบบอยาง ความโปรงใส และการอทศตนเพอผลประโยชนของผเรยนเปนส าคญ ความโปรงใสในการบรหารจดการเงนนอกงบประมาณบางสวน และขาดการก ากบตดตามการใชสอและอปกรณในแหลงเรยนรตาง ๆ อยางคมคา

5. จดเดนและจดทควรพฒนาของสถานศกษา จดเดนและจดทควรพฒนาของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน ตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน จ านวน 340 แหง ผเรยนมจดเดน คอ ผเรยนไมเสพหรอแสวงหาผลประโยชนจากสงเสพตดหรอสงมอมเมา หลกเลยงสภา วะทเสยงตอความรนแรง โรคภย และอบตเหต รวมทงปญหาทางเพศ มความกตญญกตเวท มความรสกทดตออาชพสจรตและหาความรเกยวกบอาชพทตนสนใจ ราเรงแจมใส มมนษยสมพนธทดตอเพอน คร และผอน และชอบมาโรงเรยนมความมนใจ กลาแสดงออกอยางเ หมาะสม และใหเกยรตผอน ในการทผเรยนมจดเดนในเรองการไมเสพหรอแสวงหาผลประโยชนจากสงเสพตดหรอสงมอมเมา หลกเลยงสภาวะทเสยงตอความรนแรงโรคภยและอบตเหต รวมทงปญหาทางเพศ เปนเพราะวากระทรวงศกษาธการมนโยบาย แผน และยทธศาสตรการปอง กนและแกปญหายาเสพตดอยางตอเนองมาโดยตลอด ตงแตแผนปองกนยาเสพตด (ส านกงานกจการพเศษ ส านกงานปลดกระทรวง กระทรวงศกษาธการ , ม.ป.ป.: 147 – 157) จนกระทงปจจบนนโยบายการปราบปรามยาเสพตดของรฐบาลทใหด าเนนการอยางเตมท เขมขน ชดเจน และหวงผลได ภายในระยะเวลาอนสน ไปสการปฏบต 333 เปน 3 ลด ไดแก ลดผคา ลดผเสพ ลดเยาวชนกลมเสยงและปจจยเสยง 3 เพม ไดแก เพมมาตรการทางปฏบตของเจาหนาทรฐใหเขมแขงและจรงจงมากขน เพมบทบาทของภาคประชาชน องคกรปกครองสวนทองถน กลไกปกครองส วนทองทรวมเฝาระวงและแกไขปญหายาเสพตด เพมบทบาทของชองทางสาธารณะในการรวมเฝาระวง

127

ปญหายาเสพตดใหกบประชาชน และ 3 เนน ไดแก เนนพนท กทม . และจงหวดปรมณฑล เนนพนทจงหวดชายแดนภาคใต เนนพนทน าเขายาเสพตดและพนททมปญหาตอเนองซ า ซาก ส านกงาน ป.ป.ส. (2551: 3 – 6) รวมทงสถานศกษายงไดด าเนนกจกรรมทสงเสรมความถนด ความสามารถและความสนใจผเรยนในแงการรณรงคสรางความตระหนกเพอปองกนยาเสพตด ปองกนโรคเอดส ตรวจสอบเวปไซดลามกอนาจาร เชน กจกรรมลานกฬา กจกรรมเพอนเตอนเพอน กจกรรมประกวดค าขวญ วาดภาพ เขยนเรยงความ เดนวงรณรงค ประกวดปายนเทศ ตอบปญหายาเสพตด- เพศศกษา-สงมอมเมา รวมกบชมชนรณรงค นกเรยนแกนน า จดงานส าคญในการตอตาน จดนทรรศการ ตงชมรม ชมนม และพฒนาทกษะชวต เปนตน สวนจดทควรพฒนาในดานผเรยน คอ ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนในกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ภาษาตางประเทศ วทยาศาสตร การเรยนรภาษาไทย สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ในระดบชน ม .3 และม .6 ของผเรยนนน เนองจากโครงสรางหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ .ศ. 2544 (กระทรวงศกษาธกา ร, 2545 : 8) ระบวา กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ภาษาไทย วทยาศาสตร และสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เปนสาระการเรยนรทสถานศกษาตองใชเปนหลกเพอสรางพนฐานการคด การเรยนร และการแกปญหา จงคอนขางยากกวาสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย ซงเปนสาระการเรยนรทเสรมสรางความเปนมนษยและศกยภาพขนพนฐานในการคดและการท างาน ซงคอนขางงายกวา แตเมอพจารณากลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศทมผลสมฤทธไมดเทาทควร อาจเปนเพราะจดมงหมายของกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ เรยนเพอใชภาษาตางประเทศเปนเครองมอในการตดตอสอสาร การศกษา การแสวงหาความรและการประกอบอาชพซงคอนขางยากกวากลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา และการงานอาชพและเทคโนโลย จดเดนดานคร คอ ครจบปรญญาตรขนไป สอนตรงตามวชาเอก /โท หรอความถนด ไดรบการพฒนาในวชาทสอนตามทครสภาก าหนด และมคณลกษณะทเหมาะสม และจดทควรพฒนา คอ สถานศกษามจ านวนครไมเปนไปตามเกณฑทก าหนด และความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนส าคญของครกลมสาร ะการเรยนรสขศกษาและพลศกษา สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม และภาษาตางประเทศ การทครในสถานศกษาระดบมธยมศกษามจดเดนทครจบระดบปรญญาตรขนไป เปนเพราะวาพระราชบญญตสภาครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2546 (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2548: 368-369) สวนท 5 การประกอบวชาชพควบคม มาตรา 43 ใหวชาชพครตองมคณสมบต มวฒปรญญาทางการศกษาหรอเทยบเทา หรอมคณวฒอนทครสภารบรอง จงท าใหครในสถานศกษามวฒการศกษาระดบปรญญาตรขนไป ซงถอวาเปนปจจยทมมาตงแตไดรบการบรรจเปนข าราชการคร สวนจดทควรพฒนาคอ ครมจ านวนไมเปนไปตามเกณฑท ก .ค.ศ. ก าหนด (คร 1 คน ตอ นกเรยน 20 คน) แสดงใหเหนวากรอบอตราก าลงครใน

128

สถานศกษามจ านวนครไมเพยงพอทจะดแล อบรมสงสอนผเรยน ซงเปนปจจยทสถานศกษาและส านกงานเขตพนทการศกษาข อนแกน จะตองจดหาครเพมเตมใหเพยงพอ มฉะนนจะท าใหผลผลตหรอผลลพธ ทจะเกดกบผเรยนลดนอยลงได ผบรหารมจดเดน คอ ผบรหารมคณธรรม จรยธรรม มความมงมนและอทศตนในการท างาน และสถานศกษามกจกรรมทสงเสรมความสมพนธและความรวมมอกบช มชนในการพฒนาการศกษา มการจดสภาพแวดลอมและการบรการทสงเสรมใหผเรยนพฒนาตามธรรมชาตเตมศกยภาพ และมการจดกจกรรมสงเสรมคณภาพผเรยนอยางหลากหลาย จดทควรพฒนา คอ การบรหารเชงกลยทธ การมหลกสตรและเนอหาสาระในระดบสากล ระดบชาต และระดบทองถนเหมาะสมและสอดคลองกบหลกสตรแกนแกลาง รวมถงความตองการของผเรยนและทองถน การมระบบและกลไกในการสงเสรมความสมพนธและความรวมมอกบชมชนเพอการพฒนาการศกษา และการมระบบและการด าเนนการประกนคณภาพภายในเปนไปตามกฎกระทรวง การทผบรหารมจดเดน ในเรองกจกรรมทสงเสรมความสมพนธและความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษาเปนเพราะวา สถานศกษาไดด าเนนการตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 มาตรา 8 (2) (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา , 2548 : 5) ใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา โดยเนนการมสวนรวมของบคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน เอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน ๆ มารวมกนพฒนาการศกษาของสถานศกษา สวนจดทควรพฒนา คอ การบรหาร เชงกลยทธของผบรหาร ซงในสวนนถอวาเปนสงส าคญ ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (2550 : 83) ไดขยายความการบรหารเชงกลยทธทสถานศกษาสวนใหญยงไมไดด าเนนการอยางครบถวน คอ สถานศกษามแผนกลยทธมตวบงชความส าเรจ มแผนปฏบตก ารประจ าปทสอดคลองกบอดมการณและหลกการจดการศกษาของชาต มการปฏบตตามแผน มระบบขอมลสารสนเทศเพอการบรหารทถกตองและครบถวน ทนตอการใชงาน มการนเทศ ตดตาม และประเมนผลเปรยบเทยบกบเปาหมายตามแผนอยางตอเนอง มการน าขอมลและผลการประเมนไปใช ในการตดสนใจและปรบปรงงานจากรายละเอยดดงกลาวเปนเหมอนวงจรคณภาพ PDCA ทสถานศกษาควรด าเนนการใหเปนปกตเหมอนวถการด าเนนชวตทเปนกจวตรประจ าวน จากผลการสงเคราะหผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง ผวจยน า ผลการวจยทไดทงหมดมาใชเปนพนฐานก าหนดขอเสนอแนะเชงนโยบาย ขอเสนอแนะเพอการพฒนาสถานศกษา และขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป ดงน

129

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1. จากผลการสงเคราะห ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน ควรเรงรบ ดแล แกไข จดสรรอตราก าลงครมาทดแทนหรอชดเชยใหเพยงพอ ซงจะสงผลตอคณภาพของนกเรยนระดบการศกษาขนพนฐานในอนาคตภายภาคหนา และอาจจะท าใหนกเรยนไมบรรลตามเจตนารมณพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2543 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 หมวด 1 บททวไป ความมงหมายและหลกการ มาตรา 6 และหมวด 4 2. ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน ควรจดตงคณะท างาน ประกอบดวย ศกษานเทศกและนกวชาการศกษาเขาไปรวมวางแผนและพฒนาสถานศกษาทไมไดรบการรบรองมาตรฐานคณภาพการศกษาตามท สมศ . ก าหนด โดยใชกระบวนการพฒนาคณภาพการศกษ าอยางตอเนองอยางมสวนรวม 3. ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน ควรก าหนดยทธศาสตรประชาสมพนธนวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เพอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร ศกษาดงาน สรางเครอขายทางวชาการ และสนบสนนใหเปนแหลงเรยนร ในรปแบบตาง ๆ เชน จดเวทแลกเปลยนเรยนร การจดตงศนย/หนวยงานตนแบบ สอมลตมเดยเผยแพร ฯลฯ เปนตน ขอเสนอแนะเพอการพฒนาสถานศกษา 1. ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน ควรน าผลการประเมนคณภาพภาพะนอกระดบการศกษาขนพนฐาน (ระดบมธยมศกษา) รอบทสอง ไปใชเปนขอมลในการปรบปรง แกไข สงเสรมและพฒนาคณภาพและมาตรฐานสถานศกษา โดยสถานศกษาในระดบมธยมศกษา ควรไดรบการพฒนาอยางเรงดวนในมาตรฐานท 5 ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนในกลมสาระการเรยนรคณตศา สตร ภาษาตางประเทศ วทยาศาสตร การเรยนรภาษาไทย สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมในระดบชน ม.3 และ ม.6 จ านวน 80 แหง มาตรฐานท 4 ทกษะการคดอยางมวจารณญาณและคดไตรตรองของผเรยน จ านวน 73 แหง และมาตรฐานท 6 การแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนร และ พฒนาตนเองอยางตอเนอง จ านวน 44 แหง 2. ผลการประเมนคณภาพแบบองเกณฑและองสถานศกษาในสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน (ระดบมธยมศกษา) พบวา ดงนน ส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน ควรสงเสรมใหสถานศกษาเกดความตระหนกใหความส าคญและปลกฝงใหเ กดวฒนธรรมขององคกรทมคณภาพแบบองสถานศกษาโดยเนนมตการพฒนาการ ใหน าผลการประเมนคณภาพภายนอกหรอภายในไปใชในการพฒนาสถานศกษาอยางจรงจงและมตบรรลมาตรฐาน /เปาหมายตามแผนของสถานศกษา โดยมแผนปฏบตการประจ าป

130

สอดคลองกบมาตรฐานการศกษาและตวบงช ด า เนนการตามแผนและมผลการประเมนความส าเรจตามตวบงชตามกระบวรการวงจรคณภาพ PDCA (Plan Do Check Act) ทผสมผสานกบงานปกตอยางตอเนองและยงยน

อภปรายผล ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 1. ควรมการเปรยบเทยบระหวางผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ร ะดบการศกษาขนพนฐาน (ระดบมธยมศกษา ) รอบทสอง ของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 1 เขต 2 เขต 3 เขต 4 และเขต 5 2. ควรมการเปรยบเทยบระหวางผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน (ระดบมธยมศกษา ) รอบทสอง ของสถานศกษารฐและสงกดอน ๆ ในเขตพนทการศกษาขอนแกน 3. ควรมการศกษาผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน ในระดบอน ๆ เชน ระดบปฐมวย และระดบประถมศกษา 4. ควรมการศกษาปจจย หรอสาเหตทมอทธพลท าใหสถานศ กษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน มผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รองทสอง ไดรบการรบรองหรอไมไดรบการรบรองมาตรฐานคณภาพตามท สมศ. ก าหนด

บรรณานกรม

132

บรรณานกรม กศ.น. บานแพรก. 2552 ความหมายของมาตรฐานการศกษา. สบคนเมอ 22 กนยายน 2552, จาก http://www.banprak-nfe.com/webboard/inex.php? Topic=65.0 จาตรนต ฉายแสง. (2548). ประกาศกระทรวงศกษาธการ. กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ. ชฎาภา บรรพพงศ. (2550) . การสงเคราะหงานวจยทเกยวของกบการประกนคณภาพการศกษาดวย เทคนคการวเคราะหเนอหาและการวเคราะหอภมาน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (บรหาร การศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ธารน พลเยยม. (2547). การสงเคราะหงานวทยานพนธทางการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย ปการศกษา 2540-2545 วทยานพนธ. ปรญญาโท บรหารการศกษา (กศ.ม.). กรงเทพฯ: บณฑตศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายส าเนา นภาภร สงแสง. (2550). การศกษาปจจยดานผบรหารสถานศกษาและดานบรบทของสถานศกษาท สงผลตอ การน าผลการประเมนคณภาพภายนอกไปใชในเชงปฏบตเพอพฒนาคณภาพของ สถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (บรหารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. นงลกษณ วรชชย และสวมล วองวาณช. (2541). การสงเคราะหงานวจยทางการศกษาดวยการ วเคราะหอภมานและการวเคราะหเนอหา. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการการศกษา แหงชาต. นงลกษณ วรชชย. (2542). การวเคราะหอภมาน (Meta-analysis)” กรงเทพฯ: นชนแอดเวอร นงลกษณ วรชชย; และวรรณ เจตจ านงนช. (2548: 25). รายงานวจยเรอง การสงเคราะหรายงานผล การประเมนคณภาพภายนอกระดบอดมศกษา. กรงเทพฯ: ส านกงานรบรองมาตรฐานและ การประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) เพญณ แนรอทและคณะ. (2542). การสงเคราะหงานวจยทางการศกษาในประเทศไทยระหวางป พ.ศ. 2539-2542. ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน รง แกวแดง. (254). การประกนคณภาพการศกษา: ทกคนท าไดไมยาก. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: วฒนาพานช วราภรณ บญเจยม. (2546). ปจจยทสงผลตอการใชผลการประเมนภายนอกเพอพฒนาคณภาพของ สถานศ฿กษาขนพนฐาน. สารนพนธ กศ.ม.(การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร สวมล วองวาณชและคณะ. (2543). รายงานการวจยและพฒนาระบบการประเมนภายในของ สถานศกษา. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต สวมล วองวาณช. (2547). มาตรฐานการประเมนอภมานและเครองมอการประเมนเอกสาร

http://www.banprak-nfe.com/webboard/inex.php

133

ประกอบการบรรยายในการประชมเชงปฏบตการเรอง การประเมนอภมาน(Meta evaluation) จดโดยส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา . วนท 29 มนาคม 2547 ณ. หองภาวด ชน 2 โรงแรงสดาพาเลซ กรงเทพมหานคร. สมคด พรมจย. (2544). การประกนคณภาพภายในสถานศกษา. นนทบรฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. สยาม ปยะนราธร. (2550). รายงานวจยเรอง การสงเคราะหผลการประเมนคณภาพภายนอก สถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบท 2 เขต 1. กรงเทพฯ: ส านกงานเขตพนท การศกษากรงเทพมหานคร. -------------------- .2552 : การประเมนคณภาพภายนอกรอบท 2 (2549-2553). สบคนเมอ 24 สงหาคม 2552, จาก http://www.onesqa.or.th/th/whatsnew/index 1.php -------------------- . 2552: แนวทางการประเมนคณภาพรอบท 2 (พ.ศ.2549-2553). สบคนเมอ 24 สงหาคม 2552, จาก http://www.onesqa.or.th/th/whatsnew/index 1.php ส านกงานเขตพนทการศกษา (2546). คมอการปฏบตงานส านกงานเขตพนทการศกษา. กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ. ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2552). การประกนคณภาพการศกษา. ส านก คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษา. กรงเทพฯ: สบคนเมอ 22 กนยายน 2552, จาก http://www.onesqa.or.th/upload/217/FileUpload/1670_2661.ppt ส านกวทยบรการ. (2552). การศกษาขนพนฐาน. มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา. นครราชสมา: สบคนเมอ 24 สหาคม 2552, จาก http://arc.nrru.ac.th/be/body/vase_study2.html ส านกงานเลขาธการครสภา. (2550). รายงานการวจย “การพฒนาเกณฑมาตรฐานผบรหาร การศกษา”. กรงเทพฯ : ฝายวจย กองวชาชพคร ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา . (2546). ระบบการประกนคณภาพ การศกษา ตามเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2542. กรงเทพฯ: พมพดด. -------------------- . (2549) หลกเกณฑและวธการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาขน พนฐานรอบท 2. (2549-3553). กรงเทพฯ: จดทอง. -------------------- .(2549) หลกเกณฑและวธการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ: ส านกงานรบรอง มาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา(องคการมหาชน). (2547). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.

http://www.onesqa.or.th/th/whatsnew/index%201.php

http://www.onesqa.or.th/th/whatsnew/index%201.php

http://www.onesqa.or.th/upload/217/FileUpload/1670_2661.ppt

http://arc.nrru.ac.th/be/body/vase_study2.html

134

-------------------- . (2552) พระราชกฤษฎกาจดตง จดตงส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมน คณภาพการศกษา (องคการมหาชน) พ.ศ. 2543 สบคนเมอ 24 สงหาคม 2552 จาก http://www.opdc.go.th/english/opdc_th1/pdf/5.pdf ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2552). การเขยนรายงานผลการประเมนภายนอก. สบคนเมอ 2 มถนายน 2552, จาก http://www/kroobannok.com/new_file/p86441280837.pdf ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2552). มาตรฐานตวบงช ประถม มธยมศกษา. สบคนเมอ 24 สงหาคม 2552, จาก www.ataps.ac.th/22war/leaming.gdf. -------------------- . (2552). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ. สบคน เมอ 2 มถนายน 2552, จาก http://www.akson.com/document/curriculum.doc ส านกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต. (2543). แนวทางการประกนคณดภาพภายในสถานศกษา เพอพรอมรบการประเมนภายนอก. กรงเทพฯ: บรษทพมพดจ ากด. -------------------- . (2545) รายงานการศกษาวจยการประกนคณภาพและ มาตรฐานการศกษา: กรณศกษานซแลนด: บทสรปส าหรบผบรหาร). -------------------- . (2548). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตมฉบบท 2 พ.ศ. 2545 กรงเทพฯ: สกายบกส. หนวยศกษานเทศก กรมการศกษานอกโรงเรยน กระทรวงศกษาธการ . (2542). แนวด าเนนงาน ประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดกรมการศกษานอกโรงเรยน. กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ. หนวยประเมนภายนอก บรษท พญาและประเมนการศกษา. (2549). ความรเกยวกบการรบรอง มาตรฐานและประเมนคณภาพภายนอก. สบคนเมอ 24 สงหาคม 2552; จาก http://www.prayalae-ed.com/index.php?lay=show&ac=article&ld= article&ld=238425 Bjornklide, T.and Bason, C.(2000). Meta evaluation of the evaluations of higher Education In Denmark. Paper for Case-study Session at the 4th Conference in Lausanne, October 12-14,2000. Avilable: http://www.europeanevaluation.org/pdf/ 5-1_bjonklide.pdf. Cartwright (ส านกวทยบรการ. 2552. การศกษาขนพนฐาน. มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา. นครราชสมา: สบคนเมอ 24 สงหาคม – 2552 , จาก http://arc.nrru.ac.th/be/body/base_study2.htme; อางองจาก Cartwright, (1970 : 407)). Cousin.J.B.,Doohue,J.J.(1996). Collaboration evaluation in North America: Evalution” self- Reported opinions practive and consequences. Evaluations Practice. 17(3): 207-226

http://www.opdc.go.th/english/opdc_th1/pdf/5.pdf

http://www/kroobannok.com/new_file/p86441280837.pdf

http://www.ataps.ac.th/22war/leaming.gdf

http://www.akson.com/document/curriculum.doc

http://www.europeanevaluation.org/pdf/

http://arc.nrru.ac.th/be/body/base_study2.htme

135

Edgar Faure (ส านกวทยบรการ. 2552. การศกษาขนพนฐาน. มหาวทยาลยราชภฎนครราชสมา. นครราชสมา: สบคนเมอ 24 สงหาคม 2552, จาก http://arc/nrru/ac/th/ve/body/base_study2.html; อางองจาก Edgar Faure, (1972: 162)). Glass,G.V.(1976). Primary,Secondary and meta-analysis of research. Education Researcher. 5: 3-8. Glass, G.V. et al. (1981). Meta-Analysis in Social Research. Callifomia : Sage Publication, Lnc. 1981. Guba.E.G. and Lincoln.Y.S.(1989). Fourth generzation evaluation. Newbury Park, Sage Publications. Harvey, L. (1999). Evaluation the evaluators. Center for Research into Quality, UCE,Bermingham. Available: http://www.uce.ac.uk/crq/pubications/cp/chile99.html. Kulik and Kulik. (1988). Meta-Analysis: Historical Origins and contemporary Practice. A Paper presentation at the 1988 Meeting of America Education Research Association, New or Leans. Linn R.L.(1989). Education measurement (Third Edition). New York: America council on Education and MacMilan Pubishing Company. Lauble Loud, M.M. (2004). Setting standards and providing guidelines: the means toward What end?Evaluation. 10(2): 237-245. Available: http://www.bag.admin.ch/cce/putlikationen/workingpapers/e/budapest03.pdf. Mullen, Brian. (1989). Advanced Basic Meta-Analysis. NewJersey: Lawrence Eribaum Associates,lnc. Schumacker, (1996). Quality assurance in higher education: Theoretical considerations and Empirical evidences. Sudies in Educational Evaluation. 22(2): 115-137. Scott-little,C.,Hamann. M.S. and jurs, S.J. (2002). Evaluations of after-school programs:a Meta-evaluation of methodologies and narrative synthesis of findings. The America Journal of Education. 23(4): 387-419. Stufflebeam,D.L.(2002). Guidelines for developing evaluation checklists: the checklists Development checklists.(CDC). The evaluation center Westem Michigan University. Available: http://www/wmich.edu/evalctr/checklists/ Thompson,M.,Pont.F…Pack.P.and. Goe.L.(2004).Study of the impact of the Califomia Formative Assess met and Support System for Teacher. Report 4. methodological Considerations and recommendations for future research. Education Testing Service

http://arc/nrru/ac/th/ve/body/base_study2.html

http://www.uce.ac.uk/crq/pubications/cp/chile99.html

http://www.bag.admin.ch/cce/putlikationen/workingpapers/e/budapest03.pdf

http://www/wmich.edu/evalctr/checklists/

136

And the California commission on Teacher Credentialing Available: http://ets.org/researcher/rr043,htm. Windsor, R.A., Boyd. N.R. and Orleans, C.T.(1998). A meta-evaluation of smoking Cessation intervention research among pregnant woman: improving the science and Art. Health Education Research. 13(3): 1998. McKinley,K.H. (1999). Metaevaluation re port of the Michigan Public School Academy lnitiative. The Evaluation Center. Western Michigan University Available: http://www.wmich/edu/eavlcrt/charter/reports/metaeval.html.

http://ets.org/researcher/rr043,htm

ภาคผนวก

138

ภาคผนวก ก

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพเครองมอการวจย

139

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพเครองมอการวจย 1. อาจารยสวมล กฤชคฤหาสน ภาควชาการวดผลทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2. อาจารยจนทรศม ภตอรยวฒน ภาควชาการพนฐานการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 3. อาจารยอภธร ทรงบณฑตย ภาควชาพละศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 4. อาจารยศภกานต ประเสรฐรตนะ ศกษานเทศก ส านกงานเขตพนทการศกษาเขต 1 จงหวดขอนแกน 5. นายเชดศกด ศรสงา ผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาเขต 2 จงหวดขอนแกน

ภาคผนวก ข

คมอลงรหสขอมลจากแบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง

141

คมอลงรหสขอมลจากแบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง

ตวแปร รหส คาของตวแปร

1. รหสสถานศกษา ID 1 – 340 2. พนทตง AREA 1 = ส านกงานเขตพนทการศกษาเขต 1

2 = ส านกงานเขตพนทการศกษาเขต 2 3 = ส านกงานเขตพนทการศกษาเขต 3 4 = ส านกงานเขตพนทการศกษาเขต 4 5 = ส านกงานเขตพนทการศกษาเขต 5

3. ระดบชนทเปดสอน EDU 1 = ประถมศกษา - มธยมศกษาตอนตน 2 = มธยมศกษาตอนตน – มธยมศกษาตอนปลาย

4. พ.ศ.ทไดรบการประเมน YEAR 1 = ป พ.ศ. 2549 2 = ป พ.ศ.2550 3 =ป พ.ศ.2551 4 = ป พ.ศ. 2552 5 =ป พ.ศ.2553

5. จ านวนนกเรยน CHILD 1 = ขนาดเลก ( 1-300 ) 2 = ขนาดกลาง ( 301-1000 ) 3 = ขนาดใหญ ( 1001-2000 ) 4 = ขนาดใหญพเศษ ( 2001 ขนไป )

6. จ านวนคร TEACH 1 = 50 คน 2 = 50 – 99 คน 3 = 100 – 149 คน 4 = 150 – 199 คน 5 = 200 คนขนไป

7. มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน (ประถมศกษา – มธยมศกษ) องเกณฑ มฐ.1 – 14 องสถานศกษา มฐ. 1 – 14 คาเฉลย มฐ. 1 - 14

142

8. ตวบงชมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน (ประถมศกษา – มธยมศกษา) มฐ. 1 6 ตวบงช มฐ. 2 4 ตวบงช มฐ. 3 3 ตวบงช มฐ. 4 3 ตวบงช มฐ. 5 6 ตวบงช มฐ. 6 2 ตวบงช มฐ. 7 2 ตวบงช มฐ. 8 5 ตวบงช มฐ. 9 4 ตวบงช มฐ. 10 4 ตวบงช มฐ. 11 4 ตวบงช มฐ. 12 3 ตวบงช มฐ. 13 2 ตวบงช มฐ. 14 2 ตวบงช

143

ภาคผนวก ค

แบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง

144

แบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง

ค าชแจง แบบบนทกผลฉบบน เปนแบบบนทกผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง ของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกนทง 5 เขต เพอใชในการสงเคราะหผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐานของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดขอนแกนทง 5 เขต 5 จากเอกสารรายงานการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง ( พ.ศ. 2549 – 2553 ) ของส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) หรอหนวยงานภายนอกท สมศ. รบรอง แบบบนทกผลฉบบนม 4 ตอน ดงน ตอนท 1 ขอมลทวไปสถานศกษา ตอนท 2 ผลการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาประถมศกษา และมธยมศกษา ระดบมาตรฐาน ตอนท 3 ผลการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาประถมศกษาและมธยมศกษา ระดบตวบงช ตอนท 4 จดเดน และจดทควรพฒนา และนวตกรรม/การปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา ตอนท 1 ขอมลทวไปสถานศกษา 1. ชอโรงเรยน.............................. พนทตง ...................................................................... 2. ระดบชนทเปดสอน ...................................................................................................... 3. ไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจาก สมศ. วนท ...... เดอน ....................... พ.ศ. ....... ( ) มาตรฐานการศกษาปฐมวย ( ) มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน ประถมศกษา ( ) มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน มธยมศกษา

4. จ านวนนกเรยน ...................... คน จ านวนคร ....................... คน 5. ชนหนวยประเมน ......................................................................................................

145

ตอนท 2 ผลการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาการศกษาประถมศกษา และมธยมศกษา ระดบมาตรฐาน

มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน ประถมศกษาและ

มธยมศกษา

ผลประเมนองเกณฑ

ผลประเมนองสถานศกษา คาเฉลย

ผลการรบรอบ

มาตรฐาน คาเฉลย คะแนน มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรมจรยธรรมและคานยมทพงประสงค

มาตรฐานท 2 ผเรยนมสขนสยสขภาพกาย และสขภาพจตทด

มาตรฐานท 3 ผเรยนมสนทรยภาพและลกษณะนสยดานศลปะ ดนตรและกฬา

มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มวจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรอง และมวสยทศน

มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร

มาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนรและพฒนาตนเองอยางตอเนอง

146






มาตรฐาน มาตรฐานท 7 ผเรยนมทกษะในการท างานรกการท างานสามารถท างานรวมกบผอนได และมเจตคตทดตออาชพสจรต

มาตรฐานท 8 ครมคณวฒ/ความรความสามารถตรงกบงานทรบผดชอบและมครเพยงพอ

มาตรฐานท 9 ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนส าคญ

มาตรฐานท 10 ผบรหารมภาวะผน าและมความสามารถในการบรหารจดการ

มาตรฐานท 11 สถานศกษาการจดองคกรโครงสรางและการบรหารงานอยางเปนระบบ ครบวงจรใหบรรลเปาหมายการศกษา

มาตรฐานท 12 สถานศกษามการจดกจกรรมและการเรยนการสอน โดยเนนผเรยนเปนส าคญ

147






มาตรฐาน มาตรฐานท 13 สถานศกษามหลกสตรทเหมาะสม กบผเรยนและทองถน มสอการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร

มาตรฐานท 14 สถานศกษาสงเสรมความสมพนธ และความรวมมอ กบชมชนนาในการพฒนาการศกษา

ตอนท 3 ผลการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาประถมศกษาและมธยมศกษา ระดบตวบงช

มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน ประถมศกษาและมธยมศกษา คารอยละ

มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค 1.1 ผเรยนมวนย มความรบผดชอบ 1.2 ผเรยนมความซอสตยสจรต 1.3 ผเรยนมความกตญญกตเวท 1.4 ผเรยนมความเมตตากรณา โอบออมอาร เออเฟอเผอแผ และไมเหนแกตว 1.5 ผเรยนมความประหยด และใชทรพยากรอยางคมคา 1.6 ผเรยนปฏบตตนเปนประโยชนตอสวนรวม

มาตรฐานท 2 ผเรยนมสขนสย สขภาพกายและสขภาพจตทด 2.1 ผเรยนรจดดแลสขภาพ สขนสย และออกก าลงกายสม าเสมอ 2.2 ผเรยนมน าหนก สวนสง และมสมรรถภาพทางกายตามเกณฑ 2.3 ผเรยนไมเสพหรอแสวงหาผลประโยชนจากสงเสพตด และสงมอมเมา หลกเลยง

สภาวะทเสยงตอความรนแรง โรคภย และอบตเหต รวมทงปญหาทางเพศ 2.4 ผเรยนมความมนใจ กลาแสดงออกอยางเหมาะสมและใหเกยรตผอน 2.5 ผเรยนราเรงแจมใส มมนษยสมพนธทดตอเพอน คร และผอน และชอบมาโรงเรยน

148


มาตรฐานท 3 ผเรยนมสนทรยภาพและลกษณะนสยดานศลปะ ดนตรและกฬา 3.1 ผเรยนมความสนใจและเขารวมกจกรรมดานศลปะ 3.2 ผเรยนมความสนใจและเขารวมกจกรรมดานดนตร/นาฎศลป โดยไมขดหลกศาสนา 3.3 ผเรยนมความสนใจและเขารวมกจกรรมดานกฬา/นนทนากร 3.4 ผเรยนสนใจและเขารวมกจกรรมศลปวฒนธรรม และประเพณทดงามของทองถน

และของไทย

มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะหมวจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรอง และมวสยทศน 4.1 ผเรยนมทกษะการคดวเคราะห คดสงเคราะห สรปความคดอยางเปนระบบ และม

การคดแบบองครวม 4.2 ผเรยนมทกษะการคดอยางมวจารณญาณ และคดไตรตรอง 4.3 ผเรยนมทกษะการคดสรางสรรค และจนตนาการ

มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร 5.1 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 5.2 กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร 5.3 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 5.4 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม 5.5 กลมสาระการเรยนรสขศกษา และพลศกษา 5.6 กลมสาระการเรยนรศลปะ 5.7 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย 5.8 กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ

มาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนรและพฒนาตนเองอยางตอเนอง 6.1 ผเรยนมนสยรกการอาน สนใจแสวงหาความรจากแหลงตาง ๆ รอบตว 6.2 ผเรยนใฝร ใฝเรยน สนกกบการเรยนร และพฒนาตนเองอยเสมอ 6.3 ผเรยนสามารถใชหองสมด ใชแหลงความร และสอตาง ๆ ทงภายในและนอก

สถานศกษา

149


มาตรฐานท 7 ผเรยนมทกษะในการท างาน รกการท างาน สามรถท างานรวมกบผอนไดและมเจตคตทดตออาชพสจรต 7.1 ผเรยนสามารถวางแผน ท างานตามล าดบขนตอน ไดอยางมประสทธภาพ 7.2 ผเรยนรกการท างาน สามารถปรบตวและท างานเปนทมได 7.3 ผเรยนมความรสกทดตออาชพสจรตและหาความรเกยวกบอาชพตนสนใจ

มาตรฐานท 8 ครมคณวฒ/ความร ความสามารถตรงกบงานทรบผดชอบ และมครเพยงพอ 8.1 ครมคณลกษณะทเหมาะสม 8.2 ครทจบระดบปรญญาตรทางการศกษาขนไปหรอเทยบเทา 8.3 ครทสอนตรง ตามวชาเอก/โท หรอความถนด 8.4 ครทไดรบการพฒนาในวชาทสอนตามทครสภาก าหนด 8.5 สถานศกษามจ านวนครตามเกณฑ ก.ค.ศ

มาตรฐานท 9 ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนส าคญ 9.1 ครในกลมสาระการเรยนรภาษาไทยมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.2 ครในกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.3 ครในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.4 ครในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.5 ครในกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษามประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.6 ครในกลมสาระการเรยนรศลปะ มประสทธภาพการสอนและเนนผ เรยนเปนส าคญ 9.7 ครในกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยมประสทธภาพการสอนและเนนผเรยนเปนส าคญ 9.8 ครในกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศมประสทธภาพการสอน และเนนผเรยนเปนส าคญ

150


มาตรฐานท 10 ผบรหารมภาวะผน าและมความสามารถในการบรหารจดการ 10.1 ผบรหารมคณธรรม จรยธรรม มความมงมน และอทศตนในการท างาน 10.2 ผบรหารมความคดรเรมและมวสยทศน 10.3 ผบรหารมความสามาถในการบรหารวชาการและเปนผน าทางวชา 10.4 ผบรหารมการบรหารทมประสทธผลและผเกยวของพงพอใจในการบรหาร

มาตรฐานท 11 สถานศกษามการจดองคกร/โครงสรางและการบรหารงานอยางเปนระบบ ครบวงจร ใหบรรลเปาหมายการศกษา 11.1 สถานศกษามการจดองคกร โครงสรางการบรหาร และระบบการบรหารงานทมความคลองตวสงปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม 11.2 สถานศกษามการบรหารเชงกลยทธ 11.3 สถานศกษามการบรหารโดยใชหลกการมสวนรวม และมการตรวจสอบถวงดล 11.4 สถานศกษามระบบและด าเนนการประกนคณภาพภายในเปนไปตามกฎกระทรวง

มาตรฐานท 12 สถานศกษามการจดกจกรรมและการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ 12.1 สถานศกษามการจดสภาพแวดลอมและการบรการทสงเสรมใหผเรยนพฒนาตามธรรมชาตเตมศกยภาพ 12.2 สถานศกษามการจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนรเปนส าคญ 12.3 สถานศกษามการจดกจกรรมสงเสรมคณภาพผเรยนอยางหลากหลาย

มาตรฐานท 13 สถานศกษามหลกสตรทเหมาะสมกบผเรยนและทองถนมสอการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร 13.1 สถานศกษามหลกสตรและเนอหาสาระการเรยนรระดบสากล ระดบชาต และระดบทองถนทเหมาะสม สอดคลองกบหลกสตรแกนกลางและความตองการของผเรยนและทองถน 13.2 สถานศกษามสอสารเรยนการสอนทเหมาะสมและเออตอการเรยนร

มาตรฐานท 14 สถานศกษาสงเสรมความสมพนธและความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา 14.1 สถานศกษามระบบและกลไลในการสงเสรมความสมพนธ และความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา 14.2 สถานศกษามกจกรรมทสงเสรมความสมพนธและความรวมมอกบชมนในการพฒนาการศกษา

151

ตอนท 4 จดเดน จดทควรพฒนา และนวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา 1. จดเดน คอ ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..... 2. จดทควรพฒนา คอ ............................................................ ..................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... 3. นวตกรรมหรอการปฏบตทเปนเลศของสถานศกษา .............................................................................................. ................................................................................................................................................................................... ............................................................................. ............................................................................

ภาคผนวก ง

ตวอยางรปแบบการน าเสนอขอมลดานตางๆ ในรายงานผลการพฒนาสถานศกษา

153

ตวอยางรปแบบการน าเสนอขอมลดานตางๆ ในรายงานผลการพฒนาสถานศกษา

บทท 1 ขอมลพนฐาน

1. ขอมลทวไป 1.1 ชอสถานศกษา....................................................ตงอยเลขท.............................ถนน

.........................ต าบล...................อ าเภอ.......................จงหวด......................... รหสไปรษณย............................โทรศพท.................................โทรสาร....................... E-mail..........................................website..............................................................

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา........................................เขต.............................. 1.2 เปดสอนตงแตระดบ.............................................ถงระดบ................................ 1.3 มเขตพนทบรการ........หมบาน ไดแก.................................................................. 2. ขอมลดานการบรหาร 2.1 ชอ-สกลผบรหาร............................................................................................... วฒการศกษาสงสด.......................................สาขา.................................................. ด ารงต าแหนงทโรงเรยนนตงแต.......................จนถงปจจบน เปนเวลา........ป.....เดอน 2.2

ผชวยผบรหาร (ทไดรบแตงตง) .....................................คน ชอ.................................. .......................วฒการศกษาสงสด............................. ชอ...........................................................วฒการศกษาสงสด........................ 2.3 ประวตโดยยอ ค าขวญ และวตถประสงคเฉพาะของสถานศกษา ........................................................................................................................ ....................................................................................................................... 2.4 ระบบโครงสรางการบรหาร (อาจเสนอแผนภมกได) .........................................................................................................................

154

3. ขอมลนกเรยน ปจจบนโรงเรยนมขอมลเกยวกบจ านวนนกเรยน (ขอมล ณ วนท.................. ) ดงน

1) จ านวนนกเรยนในเขตพนทบรการทงหมด……………………คน 2) จ านวนนกเรยนจ าแนกตามระดบชนทเปดสอน

ระดบชน เพศ

รวม 3) มนกเรยนทมความบกพรองเรยนรวม.........................คน 4) มนกเรยนทมภาวะทพโภชนาการ...............................คน 5) มนกเรยนปญญาเลศ........................... .....................คน 6) มนกเรยนตองการความชวยเหลอเปนพเศษ…….......คน 7) จ านวนนกเรยนตอหอง (เฉลย)… …………………....คน 8) สดสวนคร : นกเรยน = ………………:………………….. 9) จ านวนนกเรยนทลาออกกลางคน (ปปจจบน)……...คน 10) สถตการขาดเรยน/เดอน…………….วน 11) จ านวนนกเรยนทท าชอเสยงใหแกโรงเรยน (รางวลดเดนทไดรบ)

ประเภท................จ านวน................คน

ประเภท................จ านวน................คน ฯลฯ

ชาย หญง อ.1 อ.2

รวม ป.1 ป.2 ป.3 ป.4 ป.5 ป.6

รวม ม.1 ม.2 ....... ม.6

รวม รวมจ านวน น.ร.ทงหมด

155

4. ขอมลบคลากร

ประเภท เพศ ระดบการศกษาสงสด

อายเฉลย

ประสบการณสอนเฉลย ชาย หญง

ต ากวา ป.ตร

ป.ตร สงกวา ป.ตร

ผอ านวยการ รองผอ านวยการ ครประจ าการ ครอตราจาง นกการ/ภารโรง อน ๆ .........

รวม

มครทสอนวชาตรงตามวชาเอก.......................................คน (...................................%)

มครทสอนวชาตามความถนด............................... ..........คน (..................................%) 5. สภาพชมชนโดยรวม 5.1 สภาพชมชนรอบบรเวณโรงเรยนมลกษณะ.............................................................มประชากรประมาณ………….คน บรเวณใกลเคยงโดยรอบโรงเรยน ไดแก…………………….... ......................................................................................................................................... .... อาชพหลกของชมชน คอ…………………………เนองจาก………………………………………. สวนใหญนบถอศาสนา…………………ประเพณ/ศลปวฒนธรรมทองถนทเปนทรจกโดยทวไป คอ …………………………………………………………………………………………………… 5.2 ผปกครองสวนใหญ จบการศกษาระดบ……………………….………

ประกอบอาชพ (คดเปนรอยละ)……………………………………….. นบถอศาสนา (คดเปนรอยละ)………………………………………… ฐานะทางเศรษฐกจ/รายไดโดยเฉลย ตอครอบครว ตอป……………………บาท จ านวนคนเฉลยตอครอบครว..............คน

5.3 โอกาสและขอจ ากดของโรงเรยน

156

(บรรยายโดยยอ เชน อยใกลแหลงเรยนร อยในบรเวณวด ไดรบการสนบสนนจากเจาอาวาสอยางดยง หรอ อยใกลแหลงทมความเสยงตอยาเสพตด ฯลฯ) 6. โครงสรางหลกสตร โรงเรยน…………………………จดสอนตามหลกสตร……………………………… ส าหรบหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 โรงเรยนไดจดสดสวนสาระการเรยนรและเวลาเรยน ดงแสดงในตารางตอไปน

ชวงชนท 1 (ป.1–ป.3)

ระดบ

ชน

เวลาเรยน (คดเปนรอยละตอป)

รวม

ภาษาไทย

คณตศ

าสตร

วทยาศาสต

ร

สงคม

ศกษาศาสน

า แล

ะ วฒ

นธรรม

สขศก

ษาแล

ะพลศ

กษา

ศลปะ

การงานอาชพ

และ

เทคโนโลย

ภาษาตางประเทศ

กจกรรมพฒ

นาผเรยน

ป.1 ป.2 ป.3

รวม

จ านวนชวโมงทจดใหนกเรยน เรยนทงป เทากบ………………ชวโมง

แผนการเรยนร/จดเนนการพฒนาผเรยนทตองการเนนเปนพเศษ คอ………………… 7. ขอมลดานอาคารสถานท 7.1 อาคารเรยนและอาคารประกอบ.............หลง ไดแก อาคารเรยน..........หลง อาคารเอนกประสงค อาคาร.............................ฯลฯ.......................................... 7.2 จ านวนหองเรยนทงหมด........................หองเรยน แบงเปน ชน ป.1 – ป.6 =.............. : .............. : .............. :.............. : .............. : .............. ชน ม.1 – ม.6 = .............. : .............. : .............. :.............. : .............. : ..............

157

8. ขอมลดานงบประมาณและทรพยากร 8.1 งบประมาณ (รบ – จาย)

รายได บาท รายจาย บาท เงนงบประมาณ (รายหว) เงนนอกงบประมาณ เงนบรจาค

…………. ………….

งบด าเนนการ งบพฒนาคณภาพวชาการ

…………. ………….

รวม รวม 8.2 ขอมลทรพยากรทจ าเปน 1) คอมพวเตอร มจ านวนทงหมด .................................เครอง ใชเพอการเรยนการสอน ........................เครอง ใชสบคนขอมลทางอนเทอรเนตได ..........เครอง ใชในงานบรหาร ..................................เครอง 2) ปรมาณสอ................................................................................................ 8.3 หองทจดไวใชปฏบตกจกรรมเฉพาะมทงหมด ........................ หอง ไดแก............................หองวทยาศาสตร หองคอมพวเตอร ฯลฯ………………………………… 8.4 พนทปฏบตกจกรรม / นนทนาการ ไดแก สนามกฬา สนามเดกเลน (เครองเลนสนาม ) ......................................... 9. แหลงเรยนร ภมปญญาทองถนและการใช หองสมดมขนาด ..................ตารางเมตร จ านวนหนงสอในหองสมดทงหมด...........เลม การสบคนหนงสอและการยม - คนใชระบบ........................................................... จ านวนนกเรยนทใชหองสมดในปการศกษาน คดเปน กคน/วน

9.1 แหลงเรยนรภายในโรงเรยน (นอกจากหองสมด) 9.2 และแหลงเรยนรภายนอกหองเรยนพรอมทงสถตการใช (จ านวนครง / ป) (เฉลย)

สงสด เดอน..................................ต าสด เดอน...............................

158

แหลงเรยนรภายในโรงเรยน

สถตการใช (จ านวนครง / ป)

แหลงเรยนรภายนอกโรงเรยน

สถตการใช (จ านวนครง / ป)

ชอแหลงเรยนร ชอแหลงเรยนร 1. 2. 3.

ฯลฯ

- ปราชญชาวบาน / ภมปญญาทองถน / ผทรงคณวฒทสถานศกษาเชญมาใหความรแกคร / นกเรยนในปการศกษาน 1. ชอ.....................................ใหความรเรอง................................................... 2. ชอ......................................ใหความรเรอง................................................ 3. ชอ......................................ใหความรเรอง................................................. 10. ผลการด าเนนงานในรอบปทผานมา 1) งาน / โครงการ / กจกรรมทประสบความส าเรจ

ชองาน / โครงการ / กจกรรม หลกฐานยนยนความส าเรจ

2) งาน / โครงการ / กจกรรมทควรปรบปรง

ชองาน / โครงการ / กจกรรม สาเหตทไมบรรลเปาหมาย

11. ผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบแรก โรงเรยน......................................................ไดรบการประเมนคณภาพภายนอกจาก สมศ. รอบแรก เมอวนท..............ถง.............เดอน..............................................พ.ศ. ...................... ผลการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษา มการประเมน 3 ดาน คอ ผบรหาร ดานคร และ ดานผเรยนซงสรปผลการประเมนโดยภาพรวมตามมาตรฐานเปนตารางดงตอไปน

159

มาตรฐาน ระดบคณภาพ

ปรบปรง พอใช ด ดานผเรยน ระดบกอนประถมศกษา

มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค

มาตรฐานท 4 ผเรยนมความรและทกษะเบองตน มาตรฐานท 5 ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คด สงเคราะหมความคดรเรมสรางสรรค

มาตรฐานท 6 ผเรยนรกการเรยนร มทกษะในการแสวงหาความร

มาตรฐานท 9 ผเรยนมทกษะในการท างานรกการท างาน สามารถท างานรวมกบผอนได

มาตรฐานท 10 ผเรยนมสขภาพกาย สขภาพจต และสขนสยทด มาตรฐานท 12 ผเรยนมสนทรยภาพและลกษณะนสยดานศลปะ ดนตร และการเคลอนไหว

ระดบประถมศกษา/ระดบประถมศกษา-มธยมศกษา/ระดบมธยมศกษา

มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรมและคานยมทพงประสงค

มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะหมวจารณญาณมความคดสรางสรรค คดไตรตรองและมวสยทศน

มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร มาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนรและพฒนาตนเองอยางตอเนอง

มาตรฐานท 9 ผเรยนมทกษะในการท างาน รกการท างาน สามารถท างานรวมกบผอนไดและมเจตคตทดตออาชพสจรต

มาตรฐานท 10 ผเรยนมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตทด มาตรฐานท 12 ผเรยนมสนทรยภาพและลกษณะนสยดานศลปะ ดนตร และกฬา

160

ขอเสนอแนะจากการประเมนภายนอกรอบแรก ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. แผนพฒนาคณภาพสถานศกษา

ในการวางแผนพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาประจ าปการศกษา (ปทรายงาน) โรงเรยนไดก าหนดเปาหมายการจดการศกษาตามมา ตรฐานการศกษาขนพนฐาน /มาตรฐานการศกษาปฐมวย รวมทงมาตรฐานการศกษาระดบเขตพนทการศกษาทก าหนดเพมเตม และ

มาตรฐาน ระดบคณภาพ

ปรบปรง พอใช ด ดานผบรหาร มาตรฐานท 13 สถานศกษามการจดองคกร / โครงสรางและการบรหารงานอยางเปนระบบครบวงจร ใหบรรลเปาหมายการศกษา

มาตรฐานท 14 สถานศกษาสงเสรมความสมพนธและความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา

มาตรฐานท 18 สถานศกษามการจดกจกรรมและการเรยนการสอนโดยเนนผเรยน เปนส าคญ

มาตรฐานท 20 ผบรหารมภาวะผน าและมความสามารถในการบรหารจดการ

มาตรฐานท 25 สถานศกษามหลกสตรเหมาะสมกบผเรยนและทองถนมสอการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร

ดานคร มาตรฐานท 22 ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพและเนนผเรยนเปนส าคญ

มาตรฐานท 24 ครมคณวฒ / ความร ความสามารถตรงกบงานทรบผดชอบและมครเพยงพอ

161

มาตรฐานการศกษาของสถานศกษาทก าหนดเพมเตมตามจดเนน /ภารกจของโรงเรยน และก าหนดเกณฑทหวงวาจะท าใหบรรลผลไดในปการศกษาน รวมทงหมดจ านวน.................มาตรฐาน.............ตวบงช ดงน

มาตรฐาน/ตวบงช เกณฑทคาดหวง

มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค 1.1 มวนย มความรบผดชอบ และปฏบตตนตามหลกธรรมเบองตนของศาสนาท

ตนนบถอ 1.2 มความซอสตยสจรต 1.3 มความกตญญกตเวท 1.4 มเมตตากรณา เออเฟอเผอแผ และเสยสละเพอสวนรวม 1.5 ประหยด รจกใชทรพยสงของสวนตน และสวนรวมอยางคมคา 1.6 ภมใจในความเปนไทย เหนคณคาในภมปญญาไทย นยมไทย และด ารงไวซง

ความเปนไทย *1.7........................................................................................................ **1.8........................................................................................................ มาตรฐานท 2 ผเรยนมจตส านกในการอนรกษและพฒนาสงแวดลอม 2.1 ........................................................................................................... มาตรฐานท 3......................................................................................... .............................................................................................................. มาตรฐานท.............................................................................................

............................................................................................................ มาตรฐานท 18 .......................................................................................

................................................................................................................ * มาตรฐานท 19............................................................................................ ** มาตรฐานท 20......................................................................................

*ตวบงช/มาตรฐานทเขตพนทการศกษาก าหนดเพมเตม **ตวบงช/มาตรฐานทสถานศกษาก าหนดเพมเตม (เขตพนทการศกษาและสถานศกษาอาจเพมเตมมาตรฐานหรอเพมเฉพาะตวบงชกได )

162

โครงการ /กจกรรมทวางแผนด าเนนการ เพอใหบรรลเปาหมายการจดการศกษาดงกลาวขางตน

ชอโครงการ / กจกรรม ตวบงชความส าเรจของโครงการ

ผลการด าเนนงานตามแผนพฒนาคณภาพสถานศกษา ในการน าเสนอผลการด าเนนงาน ใหสถานศกษาเขยนบรรยายสภาพ ขนตอนการ

ด าเนนงานตามโครงการ /งาน/กจกรรมทสถานศกษาจดขนเพอใหบรรลตามมาตรฐานแล ะตวบงชนนๆ โดยเขยนใหมองเหนสภาพการปฏบตงานทเกดขนจรงตามบรบทของสถานศกษา รวมทงระบถงผลทเกดขน การน าเสนออาจบรรยายเปนตอนๆ เขยนเปนความเรยง ระบเปนขอๆ หรอเขยนตามรปแบบทสถานศกษาเหนวาเหมาะสม กจกรรมใดทสถานศกษาเหนวาควรแสดงแห ลงขอมลยนยน เชน ผลสมฤทธทางการเรยน กใหน าไปใสไวในภาคผนวก ตวอยาง การด าเนนงานตามแผนพฒนาคณภาพสถานศกษา ในปการศกษา...............โรงเรยนมการด าเนนงานตามแผนพฒนาคณภาพสถานศกษา เพอใหบรรลความส าเรจตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน/มาตรฐานการศกษาปฐมวย ดงน มาตรฐานดานคณภาพผเรยน มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค โรงเรยนจดกจกรรมการเรยนการสอนและกจกรรมเสรมตางๆ เพอใหผเรยนบรรลตามตวบงชของมาตรฐานท 1 โดยด าเนนกจกรรมตอไปน

1. โครงการคายพทธบตร โดยในปการศกษา .....ไดพานกเรยนชน ป.4-5 จ านวน……………………..... คนไปเขาคายทวด....................เปนเวลา............วน นกเรยนไดรบการฝก.............................

2. โครงการ........................................ 3. โครงการ........................................ น าเสนอตามบรบททโรงเรยนด าเนนการ 4. โครงการ........................................

163

5. กจกรรมโฮมรม โรงเรยนก าหนดเปนนโยบายใหครประจ าชนทกคนตองพบนกเรยนเพออบรมสงสอนส ารวจความผดปกตทอาจเกดขน.............................................................................................................................................................................................................................................. .............................. ผลการด าเนนงาน 1. ผเรยนรอยละ...............มวนยมความรบผดชอบ และปฏบตตนตามหลกธรรม เบองตนของศาสนาทตนนบถอ 2. ผเรยนรอยละ...............มความซอสตยสจรต 3. ผเรยนรอยละ...............มความกตญญกตเวท 4. ผเรยนรอยละ...............มเมตตากรณาเออเฟอเผอแผ และเสยสละเพอสวนรวม 5. ผเรยนรอยละ...............มประหยดและรจกใชทรพยสงของสวนตนและสวนรวมอยางคมคา 6. ผเรยนรอยละ...............ภมใจในความเปนไทย เหนคณคาภมปญญาไทย นยมไทย และด ารงไวซงความเปนไทย มาตรฐานท 2 ผเรยนมจตส านกในการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. มาตรฐานท..........ผเรยนทมความสามารถพเศษทกคนไดรบการพฒนาเตมศกยภาพตามความสามารถความถนด และความสนใจ (มาตรฐานทสถานศกษาก าหนดขนเพมเตม) เนองจากโรงเรยนมนกเรยนทมความตองการพเศษ (เดกพการเรยนรวม) จ านวน........คนอกทงมนกเรยนทมแววทมความเปนเลศในบางแขนงวชา โรงเรยนจงจดโครงการเพอตอบสนองนกเรยนกลมดงกลาวดงน

1. การจดการศกษาส าหรบนกเรยนทมความตองการพเศษ 1) โครงการ.................................. 2) โครงการ..................................

2. การจดการบรการสนบสนนเพอพฒนาศกยภาพของนกเรยนทมความตองการพเศษ

1) โครงการ...................................

164

2) โครงการ................................... ฯลฯ 3. การใหบรการ (เพมเตมอนๆ) 1) โครงการ.................................... 2) โครงการ................................... ฯลฯ ผลการด าเนนงาน นกเรยนทมความตองการพเศษ (บกพรองทาง....................................)

จ านวน.............คน (.......%) มพฒนาการดขน เหนไดจาก................................................................................................. ระบผลทเกดกบตวผเรยน....................................................................................................... มาตรฐานดานการเรยนการสอน มาตรฐานท .... ................................................................................................ ผลการด าเนนงาน ..................................................................................... มาตรฐานดานการบรหารและการจดการศกษา มาตรฐานท .... ................................................................................................

ผลการด าเนนงาน………………………………………………………………. มาตรฐานดานการพฒนาชมชนแหงการเรยนร มาตรฐานท …. ...............................................................................................

ผลการด าเนนงาน………………………………………………………………

165

จากผลการด าเนนงาน สรปผลการประเมนคณภาพตามมาตรฐานและตวบงช ไดดงน

มาตรฐาน/ตวบงช

ระดบ คณภาพ ตวบงช

ระดบคณภาพ มาตรฐาน

มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค 3

3

1.1 มวนย มความรบผดชอบ และปฏบตตนตามหลกธรรมเบองตนของศาสนาทตนนบถอ

1.2 มความซอสตยสจรต 2 1.3 มความกตญญกตเวท 2 1.4 มเมตตากรณา เออเฟอเผอแผ และเสยสละเพอสวนรวม 3 1.5 ประหยด รจกใชทรพยสงของสวนตน และสวนรวมอยางคมคา 3 1.6 ภมใจในความเปนไทย เหนคณคาในภมปญญาไทย นยมไทย และ

ด ารงไวซงความเปนไทย 3

*1.7................................................................................................... 3 *1.8................................................................................................... (* สถานศกษาก าหนดเพมเตม)

3

มาตรฐานท 2 ผเรยนมจตส านกในการอนรกษและพฒนาสงแวดลอม 2.1 ................................................................................................... 2.2 ................................................................................................... มาตรฐานท 3..................................................................................... .........................................................................................................

มาตรฐานท........................................................................................ ......................................................................................................... .........................................................................................................

มาตรฐานท18 .................................................................................. 18.1.................................................................................................. 18.2.................................................................................................. หมายเหต แนวทางการใหระดบคณภาพอาจใชตามเกณฑทก าหนดไวในเอกสาร : ค าอธบาย และระดบคณภาพตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน/มาตรฐานการศกษาปฐมวย

166

สรปผลการพฒนาและการน าผลไปใช 1. สรปผลการด าเนนงานในภาพรวม

สรปผลการด าเนนงานในภาพรวม …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 2. ผลส าเรจทเปนจดเดน และจดทควรพฒนา ระบผลส าเรจทเปนจดเดนและจดทควรพฒนา รวมทงบอกเงอนไขทท าใหประสบผลส าเรจดวย ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 3. แนวทางการพฒนาในอนาคต จากผลการด าเนนงานทงหมด ระบขอคนพบทจะตองพฒนาตอไป ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 4. ความตองการการชวยเหลอ ระบความตองการการชวยเหลอ ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

ประวตผวจย

168

ประวตผวจย

ชอ ชอสกล สภาพ โพธสวรรณ วนเดอนปเกด 31 พฤษภาคม 2512 สถานทเกด กรงเทพมหานคร สถานทอยปจจบน 212/96 ถนนพหลโยธน ต าบาลสามเสนใน อ าเภอพญาไท กรงเทพฯ 10400 ต าแหนงหนาทการงานปจจบน ผแทนยา ประวตการศกษา พ.ศ. 2524 ชนประถมศกษาปท 6 จากโรงเรยนสารวทยา กรงเทพฯ พ.ศ. 2527 ชนมธยมศกษาปท 3 จากโรงเรยนสารวทยา กรงเทพฯ พ.ศ. 2532 ชนประกาศนยบตรวชาชพ ปวส. จากโรงเรยนดสตพาณชยการ กรงเทพฯ พ.ศ. 2547 ค.บ. (บรหารการศกษา) จากสถานบนราชภฎจนทรเกษม พ.ศ. 2553 กศ.ม.(การบรหารการศกษา)จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การวิเคราะห์ผลการประเมิน...

Documents