ภาคเรียนที่elsd.ssru.ac.th/pawinee_ra/pluginfile.php/85/course... ·...

รายวชา วทยาศาสตรกบการแกปญหา (ว23201)

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2562

ครงท

วน/เดอน/ป

ชอการทดลอง

ผตรวจ

1 2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

คะแนนพเศษ

เอกสารประกอบการเรยน รายวชาวทยาศาสตรกบการแกปญหา เลมนจดท าขนตาม

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทมงเนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร การคดวเคราะห คดสรางสรรค คดแกปญหา ซงนกเรยนจะไดรบการพฒนาทงดานความร (K) ทกษะ (P) และคณลกษณะอนพงประสงค (A) ซงเปนเปาหมายในการพฒนานกเรยนใหเปนคนเกง ด และมความสข โดยมการสอดแทรกกจกรรมการเรยนรแบบสเตมศกษา เปนแนวทางในการจด การเรยนร ทบรณาการวทยาศาสตร วศวกรรมศาสตร เทคโนโลย และคณตศาสตร ในการ ท ากจกรรมการทดลองน าไปสกระบวนการทางวทยาศาสตร การคดวเคราะห คดสรางสรรค การสรปองคความร และการน าความรไปใชอธบายปรากฏการณตางๆในชวตประจ าวนหรอสรางสรรคผลงานทางดานวทยาศาสตร

หนงสอเลมนน าเสนอใชกจกรรมทน าไปสการคดวเคราะหและสงเคราะหองคความร มใบกจกรรมทมจดประสงค อปกรณหรอสารเคม วธการทดลอง ตารางบนทกผลการทดลอง และสรปผล จงถอวาเปนหนงสอทมองคประกอบครบถวนสมบรณ สามารถน าไปใชไดเปนอยางด จงหวงเปนอยางยงวาหนงสอเลมนจะกอใหเกดประโยชน ในการจดการเรยนรสาระวทยาศาสตรไดเปนอยางด

ค าอธบายรายวชาเพมเตม วทยาศาสตรกบการแกปญหา ว23201 เวลา 40 ชวโมง ชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 จ านวน 1.0 หนวยกต

ศกษาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร การใชเครองมออปกรณทางวทยาศาสตร การท างานแบบนกวทยาศาสตร สนกกบการทดลอง

ศกษา คนควา ดงานและท ากจกรรมในรปแบบตางๆ โดยเนนเกยวกบกระบวนการคด และการแกปญหาอยางมระบบ ฝกทกษะการตงสมมตฐาน การออกแบบการทดลอง การก าหนดและควบคมตวแปร ตลอดจนการใชเครองมอพนฐาน และการหาอปกรณทดแทนการใชเครองมอพนฐาน เพอใหมความรความเขาใจ สามารถน าความรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไปใชในการศกษาขนสงไดอยางตอเนอง

โดยมความคดรเรมมความสามารถในการตดสนใจคดวเคราะห สงเคราะห มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรมและคานยมอนพงประสงค

มทกษะดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร และการมผลงานและความรบผดชอบตรวจสอบได (ทกษะในศตวรรษท 21)

ผลการเรยนร

1. นกเรยนสามารถตงค าถาม ทก าหนดประเดนหรอตวแปรทส าคญในการส ารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควาเรองทสนใจไดอยางครอบคลม และเชอถอได

2. นกเรยนสามารถสรางสมมตฐานทสามารถตรวจสอบไดและวางแผนการส ารวจตรวจสอบหลายๆ วธพรอมทงเลอกเทคนควธการตรวจสอบทงเชงปรมาณและคณภาพทไดผลเทยงตรงและปลอดภยโดยใชวสดและเครองมอทเหมาะสม

3. นกเรยนสามารถเกบขอมล จดกระท าขอมลเชงปรมาณและคณภาพ วเคราะหและประเมนความสอดคลองของประจกษพยานกบขอสรปหรอขดแยงกบสมมตฐานและความผดปกตของขอมลจากการส ารวจตรวจสอบ

4. นกเรยนสามารถสรางแบบจ าลอง (modeling) หรอรปแบบ (Pattern representation) ทอธบายผลหรอผลของการส ารวจตรวจสอบ สรางค าถามทน าไปสการส ารวจตรวจสอบในเรองทเกยวของและการน าความรไปใชในสถานการณใหม

5. นกเรยนสามารถบนทกและอธบายผลการสงเกต การส ารวจตรวจสอบคนควาเพมเตมจากแหลงความรตางๆ ใหไดขอมลทนาเชอถอและยอมรบการเปลยนแปลงความรทคนพบเมอมขอมลและประจกษพยานใหมเพมขนโตแยงจากเดม

6. นกเรยนสามารถจดแสดงผลงาน เขยนรายงาน และหรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงาน หรอชนงานใหผอนเขาใจ

7. นกเรยนสามารถมความรก ความสนใจในการรวมกจกรรมเชงวทยาศาสตร และพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรตามความเหมาะสมกบวยและประสบการณ

8. นกเรยนสามารถพฒนาเจตคตทางวทยาศาสตร โดยเนนความอยากรอยากเหน ความรบผดชอบ ความเพยรพยายาม ความมเหตผล มความสามารถในการท างานรวมกบผอนพรอมทงมเจตคตทดตอวทยาศาสตร และคดแกปญหาดวยวธการทางวทยาศาสตรและมความคดรเรมสรางสรรค รวม 8 ผลการเรยนร

โครงการสอน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2562 วชา วทยาศาสตรกบการแกปญหา (ว23201) จ านวน 1 หนวยกต

หนวยการเรยนร

เรอง

คะแนน

หมายเหต 1. การแพร การออสโมซส และการแยกสาร

1. ผกกาดมหศจรรย 2. สวงสายรง 3. ดอกไมกระจายส

6 (2) (2) (2)

2. แรงและการเคลอนท

1. ปนใหญก าจดมอนสเตอร 2. เรอบรรทกสนคา 3. รมชชพพยงไข 4. กระดาษแขงแรงกวาทคด 5. สะพานหลอดดดทรงพลง

12 (3) (2) (3) (2) (2)

3. สารและสมบตของสาร

1. ของเหลวเหนอชน 2. น ารอนปะทะน าเยน 3. สนกกบแรงตงผว

6 (2) (2) (2)

4. อนดเคเตอร

1. ดอกไมใหคณ 2. จดหมายลบ 3. น ามหศจรรยเปลยนส

6 (2) (2) (2)

สอบกลางภาคเรยนท 1 หนวยการเรยนรท 1 (สอบทฤษฎ) หนวยการเรยนรท 2 หนวยการเรยนรท 3 หนวยการเรยนรท 4

20

5. รรกษพลงงานกบการเกดปฏกรยา

1. รถพลงงานลม 2. เรอโดยสารพลงงานน า 3. เปาลกโปงดวยขวดน า 4. หมอกเกดขนไดอยางไร

8 (2) (2) (2) (2)

หนวยการเรยนร

เรอง

คะแนน

หมายเหต

6. พลงงานไฟฟา

1. ขวดน าเรองแสง 2. พลงงานไฟฟาจากผลไม 3. ไฟฟาสถต

7 (3) (2) (2)

7. การเปลยนแปลงสถานะของสาร

1. ทะเลแสนสวย 2. หวานเยนชนใจ

5 (2) (3)

8. น าเสนอผลงานอยางนกวทยาศาสตร

1. ความคดสรางสรรคของหน 2. การแสดงทางวทยาศาสตร (Science Show)

10 (5) (5)

สอบปลายภาคเรยนท 1 หนวยการเรยนรท 5 (สอบทฤษฎ) หนวยการเรยนรท 6 หนวยการเรยนรท 7

20

รวม 100

ขอตกลงในการเรยน 1. นกเรยนทกคนตองเขาหองเรยนตรงเวลา สายไดไมเกน 10 นาท สาย 3 ครง นบเปนขาด 1 ครง 2. นกเรยนตองเขาเรยนอยางนอยรอยละ 80 ของเวลาเรยนทงหมด คอขาดไดไมเกน 3 ครง 3. นกเรยนทกคนตองมหนงสอเรยน สมด และอปกรณประกอบการเรยนพรอม 4. นกเรยนตองสงงานตรงเวลาทครก าหนด คอสงทายคาบเรยนในทกครง ในกรณทสงไมทน อนญาต

ใหสงไดภายในวนทเรยนกอน 4 โมงเยน 5. นกเรยนตองรวมมอรวมใจกนรกษาความสะอาดของหองเรยน 6. นกเรยนหามสงเสยงดงรบกวนเพอนรวมชนเรยน 7. นกเรยนหามน าอาหาร ลกอม ขนมขบเคยวเขามารบประทานในหองเรยนเดดขาด 8. นกเรยนตองแตงกายใหเรยบรอยในขณะทเรยนอยในหองเรยน 9. นกเรยนตองรรก สามคคมน าใจ ใสใจสวนรวม และเออเฟอเผอแผซงกนและกน

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 1

ใบความรท1 ผกกาดมหศจรรยและสวงสายรง 5

ใบกจกรรมท 1 ผกกาดมหศจรรยและสวงสายรง 7

ใบความรท 2 ดอกไมกระจายส 11

ใบกจกรรมท 2 ดอกไมกระจายส 12

ใบความรท 3 ปนใหญก าจดมอนสเตอร 15

ใบกจกรรมท 3 ปนใหญก าจดมอนสเตอร 17

ใบความรท 4 เรอบรรทกสนคา 20

ใบกจกรรมท 4 เรอบรรทกสนคา 22

ใบความรท 5 รมชชพพยงไข 25

ใบกจกรรมท 5 รมชชพพยงไข 28

ใบความรท 6 กระดาษแขงแรงกวาทคดและสะพานหลอดดดทรงพลง 31

ใบกจกรรมท 6 กระดาษแขงแรงกวาทคดและสะพานหลอดดดทรงพลง 34

ใบความรท 7 ของเหลวเหนอชนและน ารอนปะทะน าเยน 39

ใบกจกรรมท 7 ของเหลวเหนอชนและน ารอนปะทะน าเยน 41

ใบความรท 8 สนกกบแรงตงผว 46

ใบกจกรรมท 8 สนกกบแรงตงผว 48

ใบความรท 9 ดอกไมใหคณ 52

ใบกจกรรมท 9 ดอกไมใหคณ 54

ใบความรท 10 จดหมายลบและน ามหศจรรยเปลยนส 57

ใบกจกรรมท 10 จดหมายลบและน ามหศจรรยเปลยนส 59

ใบความรท 11 รถพลงงานลม 64

ใบกจกรรมท 11 รถพลงงานลม 66

ใบความรท 12 เรอโดยสารพลงงานน า 69

ใบกจกรรมท 12 เรอโดยสารพลงงานน า 71

ใบความรท 13 เปาลกโปงดวยขวดน าและหมอกเกดขนไดอยางไร 74

ใบกจกรรมท 13 เปาลกโปงดวยขวดน าและหมอกเกดขนไดอยางไร 75

ใบความรท 14 ขวดน าเรองแสง 79

ใบกจกรรมท 14 ขวดน าเรองแสง 81

ใบความรท 15 พลงงานไฟฟาจากผกผลไม และไฟฟาสถต 84

ใบกจกรรมท 15 พลงงานไฟฟาจากผกผลไม และไฟฟาสถต 86

ใบความรท 16 ทะเลแสนสวย 90

ใบกจกรรมท 16 ทะเลแสนสวย 92

ใบความรท 17 หวานเยนชนใจ 95

ใบกจกรรมท 17 หวานเยนชนใจ 96

ใบกจกรรมท 18 การแสดงทางวทยาศาสตร (Science Show) 99

เอกสารอางอง 101

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 14 ทกษะ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร (science process skill) หมายถง ความสามารถ และความช านาญ

ในการคด เพอคนหาความร และการแกไขปญหา โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร อาท การสงเกต การวด การค านวณ การจ าแนก การหาความสมพนธระหวางสเปสกบเวลา การจดกระท า และสอความหมายขอมล การลงความคดเหน การพยากรณ การตงสมมตฐาน การก าหนดนยาม การก าหนดตวแปร การทดลอง การวเคราะห และแปรผลขอมล การสรปผลขอมลไดอยางรวดเรว ถกตองและแมนย า การสรางแบบจ าลอง ประเภททกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เปนทกษะแสวงหาความร และแนวทางส าหรบการแกไขปญหา เปนแนวทางทพฒนาขนตามหลกสตร science a process approach (SAPA) ของสมาคมอเมรกนเพอความกาวหนาทางวทยาศาสตร (The American association for the advancement of science)

ประกอบดวยทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 14 ทกษะ แบงเปน 2 ระดบ คอ 1. ระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน 8 ทกษะ เปนทกษะเพอการแสวงหาความรทวไป ประกอบดวย

ทกษะท 1 การสงเกต (Observing) หมายถง การใชประสาทสมผสของรางกายอยางใดอยางหนงหรอ หลายอยาง ไดแก ห ตา จมก ลน กายสมผส เขาสมผสกบวตถหรอเหตการณเพอใหทราบ และรบรขอมลรายละเอยดของสงเหลานน โดยปราศจากความคดเหนสวนตน ขอมลเหลานจะประกอบดวย ขอมลเชงคณภาพ เชงปรมาณ และรายละเอยดการเปลยนแปลงทเกดขนจากการสงเกต

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ – สามารถแสดงหรอบรรยายคณลกษณะของวตถได จากการใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลาย

อยาง – สามารถบรรยายคณสมบตเชงประมาณ และคณภาพของวตถได – สามารถบรรยายพฤตการณการเปลยนแปลงของวตถได

ทกษะท 2 การวด (Measuring) หมายถง การใชเครองมอส าหรบการวดขอมลในเชงปรมาณของสงตางๆ

เพอใหไดขอมลเปนตวเลขในหนวยการวดทถกตอง แมนย าได ทงน การใชเครองมอจ าเปนตองเลอกใชใหเหมาะสมกบสงทตองการวด รวมถงเขาใจวธการวด และแสดงขนตอนการวดไดอยางถกตอง

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ – สามารถเลอกใชเครองมอไดเหมาะสมกบสงทวดได – สามารถบอกเหตผลในการเลอกเครองมอวดได – สามารถบอกวธการ ขนตอน และวธใชเครองมอไดอยางถกตอง – สามารถท าการวด รวมถงระบหนวยของตวเลขไดอยางถกตอง

ทกษะ ท 3 การค านวณ (Using numbers) หมายถง การนบจ านวนของวตถ และการน าตวเลขทได จากนบและตวเลขจากการวดมาค านวณดวยสตรคณตศาสตร เชน การบวก การลบ การคณ การหาร เปนตน โดยการเกดทกษะการค านวณ จะแสดงออกจากการนบทถกตอง สวนการค านวณจะแสดงออกจากการเลอกสตรคณตศาสตร การแสดงวธค านวณ และการค านวณทถกตอง แมนย า

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ – สามารถนบจ านวนของวตถไดถกตอง – สามารถบอกวธค านวณ แสดงวธค านวณ และคดค านวณไดถกตอง

ทกษะท 4 การจ าแนกประเภท (Classifying) หมายถง การเรยงล าดบ และการแบงกลมวตถหรอ

รายละเอยดขอมลดวยเกณฑความแตกตางหรอความสมพนธใดๆอยางใดอยางหนง ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ – สามารถเรยงล าดบ และแบงกลมของวตถ โดยใชเกณฑใดไดอยางถกตอง – สามารถอธบายเกณฑในเรยงล าดบหรอแบงกลมได

ทกษะท 5 การหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และสเปสกบเวลา (Using space/Time

relationships) สเปสของวตถ หมายถง ทวางทวตถนนครองอย ซงอาจมรปรางเหมอนกนหรอแตกตางกบวตถนน โดยทวไป

แบงเปน 3 มต คอ ความกวาง ความยาว และความสง ความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสของวตถ ไดแก ความสมพนธระหวาง 3 มต กบ 2 มต ความสมพนธ

ระหวางต าแหนงทอยของวตถหนงกบวตถหนง ความสมพนธระหวางสเปสของวตถกบเวลา ไดแก ความสมพนธของการเปลยนแปลงต าแหนงของวตถกบ

ชวงเวลา หรอความสมพนธของสเปสของวตถทเปลยนไปกบชวงเวลา ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ – สามารถอธบายลกษณะของวตถ 2 มต และวตถ 3 มต ได – สามารถวาดรป 2 มต จากวตถหรอรป 3 มต ทก าหนดใหได – สามารถอธบายรปทรงทางเราขาคณตของวตถได – สามารถอธบายความสมพนธระหวางวตถ 2 มต กบ 3 มตได เชน ต าแหนงหรอทศของวตถ และต าแหนง

หรอทศของวตถตออกวตถ

ทกษะท 6 การจดกระท า และสอความหมายขอมล (Communication) หมายถง การน าขอมลทไดจากการสงเกต และการวด มาจดกระท าใหมความหมาย โดยการหาความถ การเรยงล าดบ การจดกลม การค านวณคา เพอใหผอนเขาใจความหมายไดดขน ผานการน าเสนอในรปแบบของตาราง แผนภม วงจร เขยนหรอบรรยาย เปนตน

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ – สามารถเลอกรปแบบ และอธบายการเลอกรปแบบในการเสนอขอมลทเหมาะสมได – สามารถออกแบบ และประยกตการน าเสนอขอมลใหอยในรปใหมทเขาใจไดงาย – สามารถเปลยนแปลง ปรบปรงขอมลใหอยในรปแบบทเขาใจไดงาย – สามารถบรรยายลกษณะของวตถดวยขอความทเหมาะสม กะทดรด และสอความหมายใหผอนเขาใจไดงาย

ทกษะท 7 การลงความเหนจากขอมล (Inferring) หมายถง การเพมเตมความคดเหนใหกบขอมลทมอยอยางมเหตผล โดยอาศยความรหรอประสบการณเดมมาชวย ขอมลนอาจไดจากการสงเกต การวดหรอการทดลอง การลงความเหนจากขอมลตางกบการท านายในแงทวา การลงความเหนจากขอมลไมบอกเหตการณในอนาคต เปนเพยงแตอธบายความหมายจากขอมล โดยอาศยความรและประสบการณเดมมาชวย การลงความเหนจากขอมล มลกษณะดงน 1. ลงขอสรปเกยวกบสงตางๆ แตละอยางทสงเกตไดโดยมขอมลไมเพยงพอ เชน เหนสารสขาวกบอกวาเปนเกลอ โดยยงไมไดสงเกตคณสมบตเฉพาะอนๆ ของสงนนใหเพยงพอ เชน ยงไมไดสงเกตการละลาย รส เปนตน 2. ลงขอสรปเกยวกบความสมพนธของสงตางๆ หรอปรากฏการณตางๆ อธบายขอมลทไดจากการสงเกต โดยอาศยความรหรอประสบการณเดม เชน เหนตนกหลาบเหยว ใบเปนรพรน กบอกวาเพราะหนอนกน ทง ๆ ทยงไมรสาเหตทแทจรงวาคออะไร แตอาศยทคนอนเคยบอกหรอเคยเหนหนอนกนกหลาบบานอน (ซงถาตองการจะรวากหลาบถกหนอนกนจรงหรอไมกตองสงเกตดวา บรเวณนนมหนอนหรอไม ถาไมพบแตยงสงสยอยวาหนอนจะเปนสาเหตกลองตงสมมตฐานวา “หนอนเปนสาเหตใหกหลาบชนดนตายหรอไม”)

ทกษะท 8 การพยากรณ (Predicting) หมายถง การท านายหรอการคาดคะเนค าตอบ โดยอาศยขอมล

ทไดจากการสงเกตหรอการท าซ า ผานกระบวนการแปรความหมายของขอมลจากความสมพนธภายใตความร ทางวทยาศาสตร

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถท านายผลทอาจจะเกดขนจากขอมลบนพนฐานหลกการ กฎ หรอทฤษฎทมอย ทงภายในขอบเขตของขอมล และภายนอกขอบเขตของขอมลในเชงปรมาณได 2. ระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนบรณาการ 6 ทกษะ เปนทกษะกระบวนการขนสงทม ความซบซอนมากขน เพอแสวงหาความร โดยใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐานเปนพนฐานใน การพฒนา ประกอบดวย

ทกษะท 9 การตงสมมตฐาน (Formulating hypotheses) หมายถง การตงค าถามหรอคดค าตอบลวงหนากอนการทดลองเพออธบายหาความสมพนธระหวางตวแปรตาง ๆ วามความสมพนธอยางไร โดยสมมตฐานสรางขนจะอาศยการสงเกต ความร และประสบการณภายใตหลกการ กฎ หรอทฤษฎทสามารถอธบายค าตอบได

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ – สามารถตงค าถามหรอคดหาค าตอบลวงหนากอนการทดลองได – สามารถตงค าถามหรอคดหาค าตอบลวงหนาจากความสมพนธระหวางตวแปรตางๆได

ทกษะท 10 การก าหนดนยามเชงปฏบตการ (Defining operationally) หมายถง การก าหนดและ

อธบายความหมาย และขอบเขตของค าตาง ๆ ทเกยวของกบการศกษาหรอการทดลองเพอใหเกดความเขาใจตรงกนระหวางบคคล ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถอธบายความหมาย และขอบเขตของค าหรอตวแปรตาง ๆทเกยวของกบการศกษา และการทดลองได

ทกษะท 11 การก าหนด และควบคมตวแปร ( Identifying and controlling variables) หมายถง การบงชและก าหนดลกษณะตวแปรใดๆใหเปนตวแปรอสระหรอตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคม

ตวแปรตน คอ สงทเปนสาเหตทท าใหเกดผลหรอสงทตองการทดลองเพอใหทราบวาเปนสาเหตของผลทเกดขนหรอไม

ตวแปรตาม คอ ผลทเกดจากการกระท าของตวแปรตนในการทดลอง ตวแปรควบคม คอ ปจจยอน ๆ นอกเหนอจากตวแปรตนทอาจมผลตอการทดลองทตองควบคมใหเหมอนกน

หรอคงทขณะการทดลอง ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถก าหนด และอธบายตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปร

ควบคมในการทดลองได

ทกษะท 12 การทดลอง (Experimenting) หมายถง กระบวนการปฏบต และท าซ าในขนตอนเพอหาค าตอบจากสมมตฐาน แบงเปน 3 ขนตอน คอ

1. การออกแบบการทดลอง หมายถง การวางแผนการทดลองกอนการทดลองจรงๆ เพอก าหนดวธการ และขนตอนการทดลองทสามารถด าเนนการไดจรง รวมถงวธการแกไขปญหาอปสรรคทอาจเกดขนขณะท าการทดลองเพอใหการทดลองสามารถด าเนนการใหส าเรจลลวงดวยด

2. การปฏบตการทดลอง หมายถง การปฏบตการทดลองจรง 3. การบนทกผลการทดลอง หมายถง การจดบนทกขอมลทไดจากการทดลองซงอาจเปนผลจากการสงเกต

การวดและอน ๆ ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ – สามารถออกแบบการทดลอง และก าหนดวธ ขนตอนการทดลองไดถกตอง และเหมาะสมได – สามารถระบ และเลอกใชอปกรณในการทดลองอยางเหมาะสม – สามารถปฏบตการทดลองตามขนตอนไดอยางถกตอง – สามารถบนทกผลการทดลองไดอยางถกตอง

ทกษะท 13 การตความหมายขอมล และการลงขอมล (Interpreting data and conclusion) หมายถง

การแปรความหมายหรอการบรรยายลกษณะและสมบตของขอมลทมอย การตความหมายขอมลในบางครงอาจตองใชทกษะอน ๆ เชน ทกษะการสงเกต ทกษะการค านวณ การลงขอมล หมายถง การวเคราะห และการสรปผลความสมพนธของขอมล สรปประเดนส าคญของขอมลทไดจากการทดลองหรอศกษา

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ – สามารถในการวเคราะห และสรปประเดนส าคญ รวมถงการแปลความหมายหรอบรรยายลกษณะของ

ขอมล – สามารถบอกความสมพนธของขอมลได

ทกษะท 14 การสรางแบบจ าลอง หมายถง น าเสนอขอมล แนวคด ความคดรวบยอดเพอใหผอนเขาใจในรปของแบบจ าลอง แบบตางๆ เชน กราฟ รปภาพ ภาพเคลอนไหว วสด สงของ สงประดษฐ หน เปนตน

การแพรและการออสโมซส

การแพร (diffusion) เปนการเคลอนทหรอการกระจายอนภาคของสาร จากบรเวณทมความเขมขนของสารมากไปยงบรเวณทมความเขมขนของสารนอย จนกวาอนภาคของสารจะมความเขมขนเทากนทงสองบรเวณ หรอทเราเรยกวา สมดลของการแพร การแพรเกดขนกบสารทกสถานะ ทงของแขง ของเหลว และแกส อนภาคของสารยงมการเคลอนทตลอดเวลาไมหยดนง เพอรกษาความเขมขนใหเทากนตลอดเวลา การแพรเกดขนไดทกทศทาง ไมแนนอน เรยกวา การเคลอนทแบบบราวดเนยน การแพรในชวตประจาวน เชน การแพรของดางทบทมในนา การแพรของกลนอาหาร การแพรกระจายของนาหอม การฉดพนยากนยง การฉดพนสารกาจดศตรพช การแชอมผลไม การจดธป บชาพระ การแพรแกสออกซเจนเขาสหลอดเลอด เปนตน

ปจจยทเกยวของกบการแพร 1. ความเขมขนของสาร บรเวณทมความเขมขนของสารแตกตางกนมาก การแพรจะเกดไดเรว 2. ขนาดของอนภาค สารทมขนาดของอนภาคเลก จะเคลอนทไดด การแพรจงเกดขนไดเรว 3. อณหภม บร เวณทท ม อณหภมส ง อนภาคของสารจะเคลอนท ได เร ว มพล งงานจลน เ พมขน

การแพรจงเกดขนไดเรว 4. ความดน ถามความดนมากจะชวยใหการแพรเกดขนไดเรวขน

5. สถานะ สารทมสถานะแกส อนภาคเปนอสระ มแรงยดเหนยวนอย จะเกดการแพรไดเรวกวา รองลงไป คอ สถานะของเหลว และของแขง ตามลาดบ

6. ตวกลาง ตวกลางทมความหนดสงจะเกดการแพรไดชา หรอถาตวกลางทมอนภาคอนเจอปนกทาให การแพรเกดไดชา

7. ความสามารถในการละลายของสาร สารทสามารถละลายไดด การแพรจะเกดไดเรวกวา การแพรในพช

แกสออกซเจนทอยในดนจะแพรเขาสเซลลขนรากโดยวธการแพร แลวแพรเขาไปสเซลลขางเคยง ทาใหแกสออกซเจนเขาสเซลลพชและใชในกระบวนการเมแทบอลซมหรอกระบวนการหายใจ ไดแกสคารบอนไดออกไซด และแพรออกจากพชทางปากใบ

แกสคารบอนไดออกไซดแพรผานทางปากใบของพชเขาสเซลล เพอใชในกระบวนการสงเคราะหแสง หรอสรางอาหารใหแกพชแลว ไดนาตาลกลโคส และแกสออกซเจน เมอในเซลลมแกสออกซเจนมากจงแพรผานออกสภายนอกโดย ผานทางปากใบ

ธาตอาหารในดนจะแพรเขาสเซลลขนรากโดยวธการแพร

ทมา : https://1th.me/BOHp

ภาพ การแพรในพช

https://1th.me/BOHp

การออสโมซส (osmosis) การออสโมซส คอ การแพรของน าจากบรเวณทมอนภาคของน ามากไปสบรเวณทมอนภาคของน านอยกวา

โดยผานเยอเลอกผาน (semipermeable membrane) หรอเยอกนบางๆ เชน เยอหมเซลล กระดาษเซลโลเฟน กระเพาะปสสาวะสตว เยอชนในของไข การออสโมซสในชวตประจ าวน เชน การแชผกในน า การปกดอกไมในแจกน การดดน าเขาสรากพช การหบของตนไมยราบ การเหยวของตนพช การพองของเยอชนในของไขเมอแชในน า เปนตน

ปจจยทเกยวของกบการออสโมซส 1. ความเขมขนของสาร ถาความเขมขนของสารแตกตางกนมาก การอออสโมซสจะเกดไดด 2. อณหภม ถาอณหภมสง กระบวนการออสโมซสจะเกดไดด 3. ขนาดของอนภาค อนภาคทมขนาดเลกจะเกดการออสโมซสไดด 4. สมบตของเยอกน เยอกนบางชนดจะยอมใหสารผานได การออสโมซสจงเกดขนไดด การออสโมซสในเซลลพช พชจะดดน าเขาสเซลลขนราก ดวยกระบวนการออสโมซส โดยผานเยอหมเซลล ซงท าหนาทเปนเยอเลอก

ผาน เพราะบรเวณรอบๆ รากจะมปรมาณน ามากกวาในเซลลขนราก และจะออสโมซสไปยงเซลลขางเคยงตอๆไปจนถงเนอเยอล าเลยงน า

ทมา : https://1th.me/LM67

ภาพ แสดงการออสโมซส

https://1th.me/LM67

1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได 2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองผกกาดมหศจรรยและสวงสายรงได

3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลม เรองผกกาดมหศจรรยและสวงสายรงได

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

1. ผกกาดขาว จ านวน 1 หว 2. บกเกอรขนาด 250 cm3 จ านวน 3 ใบ

3. น ากลน 4. สผสมอาหาร

1. ใสน ากลนลงในบกเกอรขนาด 250 cm3 ปรมาตร 100 cm3 จ านวน 3 ใบ 2. ใสสผสมอาหารสตางๆ ลงในบกเกอรทง 3 ใบ

3. ใสกลบของผกกาด บกเกอรละ 1 กลบ สงเกตและบนทกผล 4. สงเกตสของผกกาด ทกๆ 3 นาท เปนเวลา 15 นาท แลวบนทกผล

เวลา (นาท)

การเปลยนแปลงของสผกกาด หลงจากใสสผสมอาหาร

เรมทดลอง

3

6

9

12

15

1. ลกอม M&M จ านวน 6 เมด

2. น าเปลา จ านวน 1 ขวด

1. เตรยมจานพลาสตก 2. น าลกอม M&M ทมสแตกตางกนวางเรยงกนทมมของจานพลาสตก 3. เทน าลงบนจานพลาสตกใหทวมลกอม M&M 4. สงเกตการเปลยนแปลงและบนทกผลการทดลอง

.............................................................................................................................................................................. .

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................................ ...............

................................................................................................................... ............................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

3. จานพลาสตก จ านวน 1 ใบ

............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................ ..................................................................... ............................................................................................................................. .......................................................... ............................................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ............................................................................. ............................................................................................................................. ....................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................... ....................................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ .....................................................................................................

การแยกสารโดยวธโครมาโทกราฟ (chromatography) การแยกสารโดยวธโครมาโทกราฟ (chromatography) นยมใชแยกสารเนอเดยวทผสมกนอยในปรมาณ

นอยออกจากกน โดยอาศยสมบตในการละลายของสารในตวท าละลาย และสมบตของตวดดซบ โดยทสารแตละชนดมความสามารถในการละลายตางกน และถกดดซบดวยตวดดซบไดตางกน สารทแยกโดยวธน มกเปนสาร มส เชน สยอม สผสมอาหาร สจากสวนตาง ๆ ของพช น าหมก อกทงย งใชแยกสารทไมมสไดอกดวย เชน สารละลายกรดอะมโน สารละลายน าตาลหลายชนดผสมกน

หลกการแยกสารโดยใชวธโครมาโทกราฟ มดงน 1. ใชแยกสารผสมทมสปนอยดวยกนออกจากกน และถาเปนสารทไมมสสามารถแยกไดเชนกน แตตองอาศยเทคนคเพมเตม 2. สารทผสมกนจะตองมความสามารถในการละลายในตวท าละลายชนดเดยวกนไดตางกน และ มความสามารถในการถกดดซบโดยตวดดซบชนดเดยวกนไดตางกน ถาสมบตตางกนมากจะแยกไดชดเจนมากขน 3. สารทละลายไดดสวนใหญจะถกดดซมไดนอยจงเคลอนทไปไดไกล สารทละลาย ไดนอยสวนใหญจะถกดดซบไดด จงเคลอนทไปไดระยะทางนอยกวา

การท าโครมาโทกราฟ ประกอบดวยองคประกอบหรอตวกลาง 2 ชนด ดงน 1. ตวกลางทไมเคลอนทหรอตวดดซบ เปนตวดดซบสารทตองการแยก ซงสารตางชนดกนจะถกดดซบดวยตวดดซบชนดเดยวกนไดตางกน ตวอยางตวดดซบ ไดแก กระดาษกรอง กระดาษโครมาโทกราฟ แทงชอลก เปนตน 2. ตวกลางทเคลอนทหรอตวท าละลาย อาจเปนของเหลวบรสทธหรอเปนสารละลายกไดท าหนาทละลายสารตางๆ (ตวละลาย) แลวพาเคลอนทไปบนตวดดซบ สารทละลายไดดจะแยกตวออกมากอน ตวอยาง ตวกลางหรอตวท าละลาย เชน น า เอทานอล น าเกลอ เฮกเซน อเทอร

ขอดของโครมาโทกราฟ 1. สามารถแยกสารทมปรมาณนอยได 2. สามารถแยกไดทงสารทมส และไมมส 3. สามารถใชไดทงปรมาณวเคราะห (บอกไดวาสารทแยกออกมามปรมาณเทาใด)

และคณภาพวเคราะห (บอกไดวาสารนนเปนสารชนดใด) 4. สามารถแยกสารผสมออกจากกนได 5. สามารถแยกสารออกจากกระดาษกรองหรอตวดดซบโดยสกดดวยตวท าละลาย

1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได 2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเรองดอกไมกระจายสได

3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลมเรองดอกไมกระจายสได

1. กระดาษกรอง จ านวน 6 แผน

2. น าเปลา จ านวน 1 ขวด 3. กระดาษส 80 แกรม จ านวน 2 แผน

1. น าปากกาเมจกมาจดบนกระดาษกรอง 2. ตดตกเตงกระดาษกรองใหมลกษณะคลายดอกไม 3. เทน าลงในบกเกอร 4. น ากระดาษกรองมาจมน าในบกเกอร สงเกตการเปลยนแปลงและบนทกผลการทดลอง

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

4. บกเกอรขนาด 30 cm3 จ านวน 3 ใบ 5. ปากกาเมจก

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................................ ...............

.................................................................................................................... ...........................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................................. .............................

..................................................................................................... ..........................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

ทมา : https://www.freepik.com/

https://www.freepik.com/

ความหมายของพลงงาน พลงงาน หมายถง ความสามารถหรอประสทธภาพในการท างาน (Fbility to do work) โดยการท าใหวตถ

หรอธาตเกดการเคลอนทหรอเปลยนรปแบบไปได การทวตถเคลอนทจากทหนงไปยงอกทหนงไดกเพราะมแรง หรอพลงงานอยางหนงอยางใดเขาไปกระท า เชน การทสงมชวตสามารถเคลอนทไปมาเพอกระท ากจกรรมตาง ๆ ไดกเพราะมพลงงานทไดรบจากสารอาหารและแหลงพลงงานอน ๆ และการทวตถหรอธาตสามารถมารวมกนประกอบเขาเปนสงของ หรอการทสงของถกแยกออกเปนสวนยอย ๆ ไดกเพราะมแรงหรอพลงงานเขาไปกระท านนเอง ชนดของพลงงาน

พลงงานอาจแบงออกไดเปน 2 ชนด คอ พลงงานศกย และพลงงานจลน พลงงานศกย (Potential energy) คอ พลงงานทสะสมในวตถอนเนองมาจากต าแหนงของวตถ

เขยนแทนดวยสญลกษณ พลงงานศกยถกแบงออกเปน 2 ประเภท ดงน

1. พลงงานศกยโนมถวง (Gravitational Potential Energy) เปนพลงงานศกยทสะสมในวตถเมออย บนทสง พลงงานศกยโนมถวงจะมคามากหรอคานอย ขนอยกบมวลและต าแหนงแนวดง เชน การตกของ ลกมะพราวจากตน การยนอยบนทสง การปลอยตมตอกเสาเขม สามารถหาคาพลงงานศกยโนมถวงจากแรงดงดดของโลกทกระท าตอวตถ เมออยบนทสงหาพลงงานศกยโนมถวงไดจากสมการ

เมอ m แทน มวลของวตถ มหนวยเปนกโลกรม (kg) g แทน ความเรงเนองจากแรงโนมถวงของโลก h แทน ระยะหรอความสงจากระดบอางอง มหนวยเปนเมตร (m)

2. พลงงานศกยยดหยน(Elastic Potential Energy) คอ พลงงานศกยของสปรงขณะทยดออก หรอหดเขาจากต าแหนงสมดล เขยนแทนดวย หาพลงงานศกยยดหยนไดจากสมการ

เมอ x คอ ระยะหางจากจดสมดล มหนวยเปนเมตร (m) k คอ คานจสปรง มหนวยเปนนวตนตอเมตร (N/m) โดยท k = F/x

ภาพ การตกของวตถ ทมา : https://1th.me/bpWg

ภาพ การยดของสปรงในแนวสมดล ทมา : https://1th.me/bpWg

https://1th.me/bpWg

https://1th.me/bpWg

พลงงานจลน (Kinetic Energy) หมายถง พลงงานทมในวตถเนองมาจากการเคลอนทของวตถนน หรอเกดจากการเคลอนทของพลงงานโดยการเปลยนรปแบบของพลงงาน เชน กอนหนตกลงสพนไดเพราะมพลงงานจลนทเกดขนเนองจากการเคลอนทของกอนหนนน ปรมาณของพลงงานจลนขนอยกบมวลสาร (Mass) และความเรว เชน กระสนปนทถกยงออกไปยอมมพลงงานมากกวากระสนปนทถกขวางออกไปดวยมอ หรอกอนหนทมขนาดใหญยอมท าลายวตถอนไดมากกวากอนหนทมขนาดเลก เมอถกขวางออกไปดวยความเรวทเทากน

เขยนแทนดวยสญลกษณ พลงงานจลนของวตถ มหนวยเปนจล (J) พลงงานจลนสามารถหาคาไดจากสมการตอไปน

เมอ m แทน มวลของวตถ มหนวยเปนกโลกรม (kg) v แทน ความเรวของวตถ มหนวยเปนเมตรตอวนาท (m/s)



1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได 2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองปนใหญก าจด มอนสเตอรได

3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลม เรองปนใหญก าจดมอนสเตอรได

1. ตะเกยบ 1 ค

2. ยางวง 3. กระปองอะลมเนยม

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

4. เทปใส 5. ลกแกว 6. ชอนอะลมเนยม



............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.............................................................. .................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................................................................ ...

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

........................................................................................................................................... ....................................

............................................................................................... ................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................ ...............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................



แรงพยงหรอแรงลอยตว (Buoyant Force)

วตถจะลอยหรอจมในของเหลว ขนอยกบความหนาแนนของวตถเปรยบเทยบกบความหนาแนน ของของเหลว ถาความหนาแนนของวตถมคานอยกวาความหนาแนนของของเหลววตถจะลอย โดยมสวนของวตถอยเหนอผวน า ถาความหนาแนนของวตถมคาเทากบความหนาแนนของของเหลววตถจะลอยในระดบพอดกบ ผวของของเหลว ถาความหนาแนนของวตถมคามากกวาความหนาแนนของของเหลววตถจะจม

น าหนกของวตถทชงในของเหลวจะนอยกวาน าหนกของวตถทชงในอากาศ ผลตางระหวางน าหนกของวตถทชงในอากาศกบน าหนกของวตถทชงในของเหลว จะเทากบขนาดของแรงพยงทของเหลวนนกระท าตอวตถ และเทากบน าหนกของของเหลวทถกวตถแทนท เมอน าวตถไปหยอนลงถวยยเรกาทบรรจของเหลวในระดบพอดกบทอน าทลนออกมาจากถวยยเรกาจะมน าหนกเทากบขนาดของแรงพยงทของเหลวกระท าตอวตถชนนน

หลกของอารคมดสเกยวกบแรงพยงกลาวไววา “แรงทของเหลวกระท าตอวตถ มขนาดเทากบน าหนก ของของเหลวทถกแทนทดวยวตถทลอยหรอจมอยในของเหลวนนเสมอ” จากหลกของอารคมดสเกยวกบแรงพยง จะไดสมการความสมพนธ = ρVg

โดยท ρ คอ ความหนาแนนของของเหลว V คอ ปรมาตรของน าทถกแทนท g คอ คาความเรงเนองจากแรงโนมถวงของโลก

ทมา : https://sukanyablog.wordpress.com

ทมา : https://sites.google.com/

ภาพ แรงลอยตว

ภาพ ความหนาแนนของวตถ

https://sukanyablog.wordpress.com/

https://sites.google.com/

ความหนาแนนของวตถ คอ

อตราสวนระหวางปรมาตรและน าหนกของวตถ โดยวตถทมความหนาแนนมากกวาจะมน าหนกมากกวาเมอเปรยบเทยบในปรมาตรทเทากน

• วตถจะไมจมลงไปในของเหลวเมอวตถนนมความหนาแนนนอยกวาของเหลว

• วตถจะลอยปรมของเหลวเมอวตถนนมความหนาแนนใกลเคยงกบของเหลว

• วตถจะจมลงไปในของเหลวเมอวตถนนมความหนาแนนมากกวาของเหลว

ปจจยทเกยวของกบแรงลอยตว ไดแก

1. ชนดของวตถ วตถจะมความหนาแนนแตกตางกนออกไปยงวตถมความหนาแนนมากกยงจมลงไปในของเหลวมากยงขน

2. ชนดของของเหลว ยงของเหลวมความหนาแนนมาก กจะท าใหแรงลอยตวมขนาดมากขนดวย

3. ขนาดของวตถ จะสงผลตอปรมาตรทจมลงไปในของเหลว เมอปรมาตรทจมลงไปในของเหลวมาก กจะท าใหแรงลอยตวมขนาดมากขนอกดวย

ทมา : https://1th.me/qnPV

https://1th.me/qnPV

1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได

2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองเรอบรรทกสนคาได 3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลม เรองเรอบรรทกสนคาได

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................................... ............

....................................................................................................................... ........................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

1. แผนใส 2. ซองกระดาษ A4 3. กระดาษฟอยด 4. กรรไกร 5. เทปใส 6. แลกซน

7. ลกแกว 8. ไมไอศครม 9. หลอด 10. คลปหนบกระดาษ 11. ดนน ามน 12. ไมเสยบลกชน

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................ ...............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................................ ...............

.................................................................................................................... ...........................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................



แรงโนมถวง (Gravitational force)

แรงโนมถวง คอ แรงดงดดทมวลของโลกกระท าตอมวลของวตถ เพอดงดดวตถนนเขาสศนยกลาง

โลก โดยแรงทกระท าตอวตถขนอยกบมวลของวตถและระยะหางระหวางจดศนยกลางของโลก ยงวตถหางจากจดศนยกลางของโลกมากเทาไร แรงดงดดกยงนอย

ถาก าหนดให m1 เปนมวลของวตถ m2 เปนมวลของโลก R เปนระยะหางระหวางจดศนยกลางโลกกบวตถ F เปนแรงดงดดระหวางมวลของโลกและวตถ จะไดรปดงน

ทมา : https://1th.me/p3Ad

ทมา : https://1th.me/p3Ad

ภาพ การตกของผลไมตามแรงโนมถวง

ภาพ แรงระหวางวตถทง 2 กระท าตอกน

https://1th.me/p3Ad

https://1th.me/p3Ad

น าหนก (weight) คอ วตถทตกอยางอสระตามแนวดงภายใตแรงดงดดของโลกเพยงอยางเดยว โดยไมมแรงภายนอกอนเลย คาของแรงดงดดโลกทกระท าตอวตถนนเรยกวา น าหนกของวตถ ซงเขยนเปนสมการไดดงน W = mg เมอ W = น าหนกของวตถ (N) m = มวลของวตถ (Kg) g = ความเรงเนองจากแรงโนมถวงของโลก ( m/𝑠2)

น าหนกของวตถชนหนง เมอชงในบรเวณทตางกน จะมคาตางกนตามไปดวย โดยน าหนกของมวล 1 กโลกรมทบรเวณเสนศนยสตรมคาประมาณ 9.78 นวตน ในขณะทบรเวณขวโลกมคาประมาณ 9.83 นวตน

ประโยชนของแรงโนมถวง มมากมายหลากหลาย เชน กระดานลน การใชประโยชนจากการไหลของน าเพอใหเครองก าเนดไฟฟาท างานได การใชรอกในการยกของขนทสง เปนตน

การเคลอนทของวตถในสนามโนมถวง

วตถทอยในสนามโนมถวงของโลกจะถกโลกดงดด ดงนนเมอปลอยวตถใหตกบรเวณใกลผวโลก แรงดงดดของโลกจะท าใหวตถเคลอนทเรวขน นนคอ วตถมความเรง

การตกของวตถทมมวลตางกนในสนามโนมถวงวตถ จะเคลอนทดวยความเรงคงตว เรยกวาความเรง โนมถวง (gravitational acceleration) มทศทางเขาสศนยกลางของโลก ความเรงโนมถวงทผวโลก มคาตางกนตามต าแหนงทางภมศาสตรในการตกของวตถ วตถจะเคลอนทลงดวยความเรงโนมถวง 9.8 เมตรตอวนาท ยกก าลงสอง ซงหมายความวาความเรวของวตถจะเพมขนวนาทละ 9.8 เมตรตอวนาท

ถาโยนวตถขนในแนวดง วตถในสนามโนมถวงจะเคลอนทขนดวยความเรงโนมถวง g โดยมทศเขา สศนยกลางโลก ท าใหวตถซงเคลอนทขนมความเรวลดลงวนาทละ 9.8 เมตรตอวนาท จนกระทงความเรวสดทายเปนศนย จากนนจะมแรงดงวตถใหตกกลบสโลกดวยความเรงเทาเดม

การเคลอนทขนหรอลงของวตถทบรเวณใกลผวโลก ถาค านงถงแรงโนมถวงเพยงแรงเดยว โดยไมคดถง

แรงอน เชน แรงตานอากาศ หรอแรงลอยตวของวตถในอากาศแลว วตถจะเคลอนทดวยความเรงโนมถวงทมคา คงตวเทากบ 9.8 เมตรตอวนาทยกก าลงสองในทศลง เรยกการเคลอนทแบบนวา การตกแบบเสร (free fall)

ทมา : http://www.digitalschool.club/digitalschool/science1_2_2/science6/

ภาพ การโยนวตถในแนวดง

http://www.digitalschool.club/digitalschool/science1_2_2/science6/more/page2.php

ความดนอากาศ ความดนอากาศ หมายถง อากาศทอยรอบ ๆ ตว เราจะรสกวามอากาศมแรงกระท าตอตวเรา แรงทอากาศ

กระท าตอตวเราน ลกษณะของความดนอากาศ ความดนอากาศ หมายถง แรงทอากาศกระท าตงฉากตอ 1 หนวยพนทของพนทผวของวตถ จดทสงจากพนโลกมากขน อากาศทกระท าตอพนทนนจะสนลง ซงแสดงวาความดนอากาศทความสงกระท าตอพนทนน ลดนอยลง ดงนน ยงสงมากขน ความดนอากาศยงลดนอยลง แรงทอากาศกระท าตอวตถจะมแรงกระท าทกทศทาง และคาของแรงทอากาศกระท าตอวตถจะมคาไมเทากน ขนอยกบพนทผวของวตถทรองรบความดน แรงทอากาศกระท าตอวตถจะมแรงกระท าทกทศทาง และคาของแรงทอากาศกระท าตอวตถจะมคา ไมเทากน ขนอยกบพนทผวของวตถทรองรบความดน - ถาวตถมพนทผวนอย แรงทอากาศกระท าตอวตถนนกจะมคานอย - ถาวตถมพนทผวมาก แรงทอากาศกระท าตอวตถนนกจะมคามาก

ทมา : https://1th.me/7zwn tent/22


ภาพ ความดนอากาศ

https://www.thaiedujobs.com/lessons/elementary/science/content/22


1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได

2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองรมชชพพยงไขได 3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลม เรองรมชชพพยงไขได

1. แกวกระดาษ 1 อน

2. เชอก 4 เสน 3. ไขไกดบ 1 ฟอง

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

4. ถงด า 5. กระดาษหนงสอพมพ 6. เทปใส



............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................................................... ...........

........................................................................................................................ .......................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................................... ...........................

........................................................................................................ .......................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................................... ............

....................................................................................................................... ........................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................... ............................

....................................................................................................... ........................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

..................................................................................................................................... ..........................................

........................................................................................ .......................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................



แรงลพธ ในกรณทมแรงกระท ากบวตถ 2 แรงขนไป ไมวาจะเปนแรงจากทศทางเดยวกนหรอทศทางตรงกนขาม

หรอแรงหลายทศทางพรอมๆกน เพอใหงายตอการอธบายการเปลยนแปลงตางๆของวตถ จงจ าเปนตองหาผลรวมของขนาดและทศทางของแรงทงหมดหรอแรงลพธ

ในกรณทแรงลพธกระท ากบวตถเปนศนย วตถจะรกษาสภาพการเคลอนทเดมเอาไว ซงสามารถแบงได 2 กรณดงน

1. แรงลพธมคาเปนศนยกระท ากบวตถหยดนง วตถจะรกษาสภาพการหยดนง หรอไมเปลยนแปลงสภาพการเคลอนท กลาวไดวา วตถอยในสภาพสมดล

2. แรงลพธมคาเปนศนยกระท ากบวตถทก าลงเคลอนทดวยความเรวคาหนง วตถจะรกษาสภาพ การเคลอนทเดมเอาไวและจะเคลอนทไปในทศทางเดมดวยความเรวคงตวนนตลอดไป

สะพาน สะพานเปนโครงสรางทางวศวกรรมทใชในการขยายวตถหบเขา ทางน า หรออน ๆจะชวยใหยานพาหนะ

หรอคนเดนเทาไดอยางปลอดภยเดนทางขามอปสรรคตางๆการออกแบบใหใหญโตสวยงาม และการเลอกใชวสดกอสรางทสามารถรบแรงไดมหาศาลยอมเปนเครองยนยนความปลอดภยของผคนและรถยนตทวงบนสะพานไดเปนอยางด ไมวาจะเปนเสาสะพาน ถนนบนสะพาน หรอสายเคเบลทชวยดงรงหรอแขวนสะพา สวนประกอบตางๆเหลาน ตองเผชญกบความเครยดทเกดจากแรงทส าคญ 2 ประเภท คอ แรงบบอด (compression) และ แรงดง (tension) ซงสามารถอธปายอยางงายๆ โดยเปรยบเทยบกบการทเรากดสปรงใหยนลงมาแรงบบอด ท าใหสปรงหดสนเขาหากน

ทมา : http://www.rmutphysics.com/charud/scibook/material1/index_bridge.html

ภาพ แรงบบอด และแรงดง

https://sciencem1.wikispaces.com/%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%9E%E0%B8%98%E0%B9%8C

http://www.rmutphysics.com/charud/scibook/material1/index_bridge.html

และหากเราดงสปรงใหยดออกนนคอเราท าใหเกดแรงดงในสปรง แรงดงท าใหสปรงยดยาวขนนนเอง แรงบบอดและแรงดงเกดขนไดกบทกสะพาน ผออกแบบสะพานพยายามรกษาสมดลระหวางแรงทงสอง เพอไมใหสะพานเกดการโคงงอหรอแตกหกพงทลายลง วธทดทสดคอการออกแบบใหเกดการกระจายแรงหรอถายเทแรงไปทสวนประกอบอนทเสรมขนมา

โดยทวไปการออกแบบสะพานมดวยกน 3 ลกษณะ คอ 1. สะพานแบบคาน (beam bridge หรอ grider bridge) ซงลกษณะกเพยงแคเราน าคานมาวางพาดลง

ระหวางเสา การออกแบบและกอสรางของสะพานแบบคานนนคอนขางจะงาย แตวามขอจ ากดทความแขงแรงของตวคาน สมมตวาถามของหนกๆขาม เชน ชางนอย ในรปน

คานจะแอนลงตามน าหนก สวนบนของคานจะรบแรงกด (ลกศรสแดง ) และสวนลางจะรบแรงดง (ลกศรสน าเงน) ซงถาแรงทกระท าตอคานนนมากเกนกวาความทนทานของวสด กจะท าใหคานราวและสะพาน หกลงในทสดได

2. สะพานแบบโคง (arch bridge) เปนแบบทนบวามความแขงแรงมาก สะพานแบบนถกสรางมาตงแตสมยโรมน โดยส าหรบใชในการเดนทพ คน มา อาวธ เสบยง ออกจากเมองไปรบกบเมองอน การกอสรางของ ชาวโรมนกคอ แกะสลกกอนหนออกเปนแทงๆ ใหไดรปรางพอดทจะมาตอกบเปนสวนโคง เสรจแลวจงน ามาเรยงตอกน เปนสวนโคงดานใตสะพาน ดงนนเมอมน าหนกกดจากทางดานบน แรงกจะถายตอใหสวนโคงนนรบแรงกด ไปตามลกศรสแดงในรป

ทมา : http://www.rmutphysics.com/charud/scibook/material1/index_bridge.html

ทมา : https://1th.me/52hr


ภาพ แรงดงในสปรง

ภาพ การรบน าหนกสะพานแบบคาน

ภาพ การรบน าหนกสะพานแบบโคง

ลกศรสแดง



ลกศรสน าเงน


https://1th.me/52hr

https://1th.me/52hr

3. สะพานแบบโครง (truss bridge) อาศยการรวมกนของโครง (truss) ซงโครงนกคอคานตรง (beam) สามแทงตอกนเปนรปสามเหลยมซงจะรบ-ถายแรงกนอยางสมดล อยภายในแตละโครง และเมอน าโครงหลายๆชดมารวมกนเปนโครงรางสะพาน กจะท าใหสะพานแขงแรงไมบดหรอแอน

ตวอยางเชน เมอมน าหนกกดอยบนสะพาน แทนทพนสะพานจะรบน าหนกนโดยตรง แรงจากน าหนก

นน กจะถกถายลงไปเปนแรงอด และแรงดงภายในคานตางๆ ของโครงสราง ความสมดลในการถายแรงระหวางคานนเองจะปองกนไมใหคานบดหรอแอน ท าใหสามารถสรางสะพานทมชวงขามยาวขนไดกวาสะพานแบบคานธรรมดา

โมเมนตของแรง โมเมนตของแรง คอ ผลคณระหวางขนาดของแรงกบระยะทางทตงฉากจากจดหมนมาถงแนวแรงทกระท า ไดดงสมการ M = F × l เมอ M แทนโมเมนตของแรง มหนวยเปน นวตนเมตร (Nm) F แทนขนาดของแรง มหนวยเปน นวตน (N) l แทนระยะทางตงฉากจากจดหมนถงแนวแรง มหนวยเปน เมตร (m) โมเมนตของแรง เปนแรงทท าใหวตถเคลอนทรอบจดหมน ซงสามารถแบงตามทศทางการหมนได 2 ชนด ดงน 1. โมเมนตทวนเขมนาฬกา คอ ผลการหมนของแรงทท าใหวตถหมนรอบจดหมนในทศทวนเขมนาฬกา 2. โมเมนตตามเขมนาฬกา คอ ผลการหมนของแรงทท าใหวตถหมนรอบจดหมนในทศตามเขมนาฬกา หลกการของโมเมนต ถามแรงหลายแรงกระท าตอวตถชนหนง แลวแรงกระท านนท าใหวตถอยในสภาพสมดล วตถจะไมเคลอนทและไมหมน กลาวไดวา “ผลรวมของโมเมนตทวนเขมนาฬกาเทากบผลรวมของโมเมนตตามเขม

นาฬกา ∑Mทวน = ∑Mตาม

เมอ ∑Mทวน แทนผลรวมของโมเมนตทวนเขมนาฬกา

∑Mตาม แทนผลรวมของโมเมนตตามเขมนาฬกา


ทมา : https://1th.me/5VuP

ภาพ การรบน าหนกสะพานแบบโคง

ภาพ ประเภทของสะพานทง 3 ประเภท





https://1th.me/52hr

https://1th.me/5VuP

1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได 2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองกระดาษแขงแรงกวาทคดและสะพานหลอดดดทรงพลงได

3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลม เรองกระดาษแขงแรงกวาทคด และสะพานหลอดดดทรงพลงได

1. หนงสอพมพ 2. เทปใส

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

3. ลกบาส

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................................ ...............

.................................................................................................................... ...........................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

........................................................................................ .......................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................ ...............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................................ ...............

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

1.หลอดดดน า 2.เทปใส

3. แกวกระดาษ 1 ใบ

4. ลกแกว 5. เชอก

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................................................... ................

................................................................................................................... ............................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................................... ................................

................................................................................................... ............................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................. ..............................................

.................................................................................... ...........................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................... .................................................. ................................................................................................................................................................ ............... ............................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................................... .............................................

............................................................................................................ ...................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................ ...............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................



ความหนาแนนและความถวงจ าเพาะ เปนท ทราบกนดแล วว ามการแบ งประเภทของสสาร โดยพจารณาจากสถานะของสสาร

ได 3 ชนด คอ ของแขง ของเหลว และแกสในการศกษาสภาพของสสารพบวา ทอณหภมคงตว ของแขงจะมรปรางและปรมาตรคงตว เมอถกแรงกระท าไมมากนก ของเหลวจะมปรมาตรคงตวและมรปรางเปลยนแปลงตามภาชนะทบรรจ และจะมประมาตรลดลง

เลกนอยเมอถกแรงอด แกสมรปรางและปรมาตรไมคงตว โดยปรมาตรมขนาดเปลยนแปลงตามภาชนะทบรรจ และเมอมแรงอด

กระท าตอแกส ปรมาตรของแกสจะเปลยนแปลงอยางมาก นอกจากนถาอณหภมเปลยนแปลง ปรมาตรของแกส จะเปลยนแปลงอยางรวดเรว

เนองจากปรมาตรของของเหลวและแกสไมแนนอนขนอยกบรปรางของภาชนะทบรรจและสามารถไหลจากทหนงไปยงอกทหนงได จงมการเรยกของเหลวและแกสวาของไหล (fluid) ในบทเรยนนจะเปนการศกษาสมบตตางๆ ของของไหล ไดแก ความหนาแนน ความดน แรงดน ความตงผว ความหนด เปนตน

ของเหลวแมวาจะมรปรางไมแนนอนตามภาชนะทบรรจ แตจะมปรมาตรคงทคาหนง (ทอาจขนกบอณหภม) จงจดของเหลวเปนของไหลทอดไมได (Incompressible fluid)

แกสหรออากาศมปรมาตรทไมแนนอน เมอเปลยนไปสภาชนะทใหญกวา กสามารถกระจายไปเตมภาชนะใหมนนได จงจดแกสหรออากาศเปนของไหลทอดได (Compressible fluid)

ความหนาแนน

ความหนาแนน (density, สญลกษณ: ρ) เปนการวดมวลตอหนงหนวยปรมาตร ยงวตถมความหนาแนนมากขน มวลตอหนวยปรมาตรกยงมากขน กลาวอกนยหนง คอวตถทมความหนาแนนสง (เชน เหลก) จะมปรมาตร นอยกวาวตถความหนาแนนต า (เชน น า) ทมมวลเทากน

หนวยเอสไอของความหนาแนนคอ กโลกรมตอลกบาศกเมตร (kg/m3) ความหนาแนนเฉลย (average density) หาไดจากผลหารระหวางมวลรวมกบปรมาตรรวม ดงสมการ

โดยท

ρ คอ ความหนาแนนของวตถ (หนวย กโลกรมตอลกบาศกเมตร)

m คอ มวลรวมของวตถ (หนวย กโลกรม)

V คอ ปรมาตรรวมของวตถ (หนวย ลกบาศกเมตร)

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%A5

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%A3

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B9%84%E0%B8%AD

https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%81%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%95%E0%B8%A3&action=edit&redlink=1

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%A1

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%81%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%95%E0%B8%A3

ตาราง ความหนาแนนของสารบางชนดทอณหภม 0 ℃ และความดน 1 บรรยากาศ

สาร ความหนาแนน (kgm-3) สาร ความหนาแนน (kgm-3) ของแขง ของเหลว

ออสเมยม 22.5 x 103 ปรอท 13.6 x 103 ทอง 19.3 x 103 น าทะเล 1.024 x 103

ยเรเนยม 18.7 x 103 น า (4 °C) 1.00 x 103 ตะกว 11.3 x 103 เอทลแอลกอฮอร 0.79 x 103 เงน 10.5 x 103 น ามนเบนซน 0.68 x 103

ทองแดง 8.9 x 103 แกส ทองเหลอง 8.6 x 103 ออกซเจน 1.429

เหลก 7.86 x 103 อากาศ 1.292 อลมเนยม 2.70 x 103 ไนโตรเจน 1.251 แมกนเซยม 1.74 x 103 ฮเลยม 0.179

แกว (2.4 - 2.8) x 103 ไฮโดรเจน 0.090 น าแขง 0.917 x 103 โฟม 0.1 x 103

จากการศกษาสมบตของของเหลวพบวา เมออณหภมคงตวหรอเปลยนแปลงไมมาก ถอไดวาปรมาตร คงตว ดงนนความหนาแนนของของเหลวจงมคาคงตว

คาความถวงจ าเพาะของสาร (Specific gravity) คาความถวงจ าเพาะของสารหรอ เรยกวา ถ.พ. เปนปรมาณทบอกคาเปรยบเทยบคาความหนาแนนของสารใด ๆ กบคาความหนาแนนของน า หรออาจเรยกไดอกอยางวา คาความหนาแนนสมพทธ ซงเขยนเปนความสมพทธไดวา

การหาคาความหนาแนนสมพทธของสาร เชน ความความหนาแนนสมพทธของทอง โดยพจารณาจากตาราง ทองมความหนาแนน 19.3 x 103 kg/m3 คาความหนาแนนสมพทธของทองหรอ ถ.พ. มคาเทากบ

คาความหนาแนนสมพทธ 19.3 แสดงวา ทองมความหนาแนนเปน 19.3 เทาของความหนาแนนของน า

1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได 2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองของเหลวเหนอชนและน ารอนปะทะน าเยนได

3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลม เรองของเหลวเหนอชนและน ารอนปะทะน าเยนได

1.น ามนพช 2.บกเกอรขนาด 500 cm3 จ านวน 1 ใบ 3.น ากลน 4.สผสมอาหาร

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

5.แอลกลอฮอล 6.น ายาลางจาน 7.น าเชอม

1. ใสน ากลนลงในบกเกอร ปรมาตร 50 cm3 2. ใสน าสผสมอาหารในบกเกอร ปรมาตร 50 cm3

3. ใสแอลกลอฮอลลงในบกเกอร ปรมาตร 50 cm3 4 .ใสน ายาลางจานลงในบกเกอร ปรมาตร 50 cm3 5. ใสน าเชอมลงในบกเกอร ปรมาตร 50 cm3 6. ใสน ามนพชลงในบกเกอร ปรมาตร 50 cm3

7. สงเกตและบนทกผล

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

1. ขวดแบรนดขนาดเทากน จ านวน 4 ขวด

2. น าเปลา จ านวน 1 ขวด 3. สผสมอาหาร จ านวน 2 ส

4. น ารอน

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................ ...............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

5. น าเยน 6. บตรการดเหลอใช 7. บกเกอรขนาด 250 cm3 จ านวน 2 ใบ

1. เตรยมน าเยนและน ารอน 2. เทน ารอนและน าเยนลงในบกเกอร ปรมาตร 200 cm3 3. ใสสผสมอาหารลงใน 2 บกเกอรใหมสทแตกตางกน

4. น าน ารอนและน าเยนลงในขวดแบรนดใหเตมทงสองขวด 5. น าการดมาปดขวดแบรนดทบรรจน ารอนไว จากนนน าไปประกบกบขวดแบรนดทบรรจน าเยน

6. ดงการดออกแตใหขวดปากทงสองประกบกน สงเกตการเปลยนแปลงและบนทกผลการทดลอง 7. ท าการทดลองซ าขอ 5-6 แตเปลยนเปนใหน าเยนอยดานบน สงเกตการเปลยนแปลงและบนทกผล

การทดลอง

บนทกผลการเปลยนแปลง

1. น ารอนอยดานบน

2. น าเยนอยดานบน

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................


............................................................................................................................. ..................................................

............................................................... ................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................................................................. ..

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................


แรงตงผว (Surface tension) คอคณสมบตของพนผวของของเหลว เปนสงท าใหเกดบางสวนของพนผวของเหลวถกดงดด (ยดเขาไว

ดวยกน)สกบพนผวอน เชน พนผวของเหลวสวนอน (การรวมตวของหยดน าหรอหยดปรอททเกาะกนเปนลกกลม) แรงตงผวถกท าใหเกดขนดวยการดงดด (การดงดดของโมเลกลกบโมเลกลทเหมอนกน) เมอโมเลกลบนพนผวของของเหลวไมไดลอมรอบไปดวยโมเลกลทเหมอนกนในทกๆดานแลว โมเลกลจะมแรงดงดดกบโมเลกลใกลเคยง บนพนผวมากขน แรงตงผวมมตของแรงตอความยาวหนงหนวย หรอของพลงงานตอพนทหนงหนวย ซงทงสองมคาเทากน แตพลงงานตอพนทหนงหนวยอยในพจนพลงงาน แรงตงผวใชอยในความเคนพนผว (surface stress) หรอ พลงงานอสระพนผว (surface free energy) แรงตงผว (surface tension) คอ แรงตานทผวหนา (surface film) ของของเหลวใดๆเปนแรงเกาะตด (cohesion) ระหวางโมเลกลทผวของของเหลว ของเหลวทมแรงตงผวสง จะมแรงเกาะตด (cohesion force) ระหวางโมเลกลมาก ท าใหควบคมรปรางใหมพนทผวตอปรมาตรนอยทสด เปนทรงกลม เปนหยด

แรงตงผวสามารถทดลองใหเหนไดโดยวางเขมลงบนผวน าเบาๆ ซงเขมมความหนาแนน มากกวาน ามาก

สามารถลอยอยบนผวน า ซงมแรงตงผวสงได ความต งผ ว คอ แรงตอความยาวของผ วส มผ ส (ความพยายามในการยดผ วของของ เหลว )

แรงดงผวของของเหลว คอ แรงทเกดขนบรเวณทผวของของเหลวสมผสกบของเหลวอนหรอกบผวของแขงโดยมพลงงานเพยงพอตอการยดเหนยวระหวางโมเลกล ซงมขนาดสมพนธกบแรงยดตดและแรงเชอมแนนท าใหเกดเปนลกษณะคลายๆ กบแผนบางๆ ทสามารถตานแรงดงไดเลกนอย มทศขนานกบผวของเหลวและตงฉากกบเสนขอบ ทของเหลวสมผส เมออณหภมเพมขนความตงผวของเหลวจะมคาลดลง

ทมา : https://1th.me/OFWw ภาพ แรงตงผวกบการเกดหยดน า

http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/6612/cohesion-%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%94

http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/0280/density-%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B9%88%E0%B8%99

https://1th.me/OFWw

ในของไหลทกชนดจะมคณสมบตของแรงยดเหนยวระหวางโมเลกล 2 ชนด คอ 1. แรงยดตด (Cohesive Forces) คอ แรงยดเหนยวระหวางโมเลกลของของเหลวชนดเดยวกน แรงนสามารถ

รบความเคนดง (tensile stress) ไดเลกนอย 2. แรงเชอมแนน (Adhesive force) คอ แรงยดเหนยวระหวางโมเลกลของของเหลวกบสารชนดอน เชน

น ากบแกว ปรอทกบแกว เปนตน ปรากฏการณของความตงผว

1. การเกดหยดของเหลว (droplet) เปนกระบวนการทเกดขนกบของเหลวทมขนาดเลกและอยอยางอสระเชน เมดของของเหลวในบรรยากาศ หรอเมดของของเหลวทเกดจากหวฉดทฉดของเหลวออกมาเปนฝอยหรอละอองเลกๆ หรอเมดของของเหลวทเกาะตามใบไม ซงอทธพลของแรงตงผวจะพยายามปรบรปรางใหเมดของของเหลวมลกษณะเปนรปทรงกลม ท าใหแรงดนในหยดของเหลวมากขน เพอใหเกดแรงตานแรงตงผว เปนผลใหหยดของเหลว คงสภาพอยไดอยางสมดล

2. คาพลลารต (capillarity) คอปรากฏการณท ของ ไหลท ส มผ สกบว ตถแล วม ล กษณะส งข นหร อต าลง เนองมาจากอทธพลของแรงยดตดและแรงเชอมแนน เชน บรเวณทน าสมผสกบผวแกวจะมระดบน าสงขนเลกนอย เพราะแรงยดตดระหวางโมเลกลของน ากบโมเลกลของแกวมมากกวาแรงเชอมแนนระหวางโมเลกลของน า แตถาเปนบรเวณทปรอทสมผสกบผวแกว ระดบปรอทจะต าลงเลกนอย เนองจากเชอมแนนระหวางโมเลกลของปรอทมมากกวาแรงยดตดระหวางโมเลกลของปรอทกบโมเลกลของแกว คณสมบตของสารลดแรงตงผว

สารลดแรงตงผวสามารถแบงไดเปน 4 ประเภทซงแบงตามลกษณะหรอประจของสวนทชอบน า (hydrophilic group) ไดแก

1. สารลดแรงตงผวทมประจบวก (Cationic surfactant) ไดแก Cetyltrimethyl ammonium bromide (CTAB) ซงมสตรโมเลกล คอ C16H33N(CH3)3+Br- สารลดแรงตงผวทมประจบวกมกจะพบในผลตภณฑยาสฟน ครมนวดผม และน ายาปรบผานม เปนตน

2. สารลดแรงตงผวทมประจลบ (Anionic surfactant) ไดแก Sodium dodecyl sulphate (SDS) ซงมสตรโมเลกล คอ CH3(CH2)11SO4

-Na+ มกจะเปนสวนประกอบในผงซกฟอกและสบ เปนตน 3. สารลดแรงตงผวทไมมประจ (Nonionic surfactant) ไดแก Polyoxyethylene alcohol ซงมสตรโมเลกล

คอ (CnH2n+1(OCH2CH2)mOH) สารลดแรงตงผวทไมมประจนมกจะน าไปผสมในสบเหลวลางหนา 4. ส า ร ล ด แ ร ง ต ง ผ ว ท ม ท ง ป ร ะ จ บ ว ก แ ล ะ ป ร ะ จ ล บ ( Zwitterionic surfactant) ไ ด แ ก b-N-

Alkylaminopropionic Acids มส ตรโมเลกล คอ RN+H2CH2CH2COO- ซ ง เปนส วนประกอบในเคร องส าอาง สารปองกนการกดกรอน และสารยบยงแบคทเรย เปนตน การน าสารลดแรงตงผวไปใชประโยชน

สารลดแรงตงผวมบทบาททส าคญอยางยงในชวตประจ าวนของมนษย ในรางกายมนษยกมสารลดแรงตงผวประกอบอย เชน Gall Acid ซงจะยอยสารประเภทไขมนได สารลดแรงตงผวมประโยชนหลายๆ ดาน โดยเปนสวนประกอบทส าคญของผลตภณฑตางๆ และเปนสวนส าคญในกระบวนการผลตตางๆ ไดแก

1. สารลดแรงตงผวเปนสวนประกอบในผลตภณฑท าความสะอาด เชน ผงซกฟอก สบ ยาสฟน ยาสระผม ครมนวดผม และผลตภณฑทมฟอง เปนตน

2. สารลดแรงตงผวเปนสวนประกอบในเครองส าอางและครมกนแดด 3. สารลดแรงตงผวถกน ามาใชในทางการแพทย ผลตยา 4. สารลดแรงตงผวถกน ามาใชในอตสาหกรรม เชน กระบวนการยอมผา การเคลอบสไมหรอโลหะ การผลต

พลาสตก การท าหนงสตว การผลตเนยเทยม เคกและไอศกรม เปนตน 5. สารลดแรงตงผวถกน ามาใชในการแกไขปญหาสงแวดลอม เชน บ าบดน าเสย ก าจดมลพษทางดน

ดดซบของเสย เปนตน 6. สารลดแรงตงผวถกน ามาใชในกระบวนการสกดแยก เชน การสกดแยกแร การแยกน ามนออกจากน า เปนตน

1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได 2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองสนกกบแรงตงผวได

3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลม เรองสนกกบแรงตงผวได

1. แกวน า จ านวน 2 ใบ สงประมาณ 10 เซนตเมตร 2. หลอดหยด จ านวน 1 อน

1. ใสน าในแกว 2 ใบ ประมาณ 4 สวน 5 ของแกวน า 2. โรยผงถานบนผวน าในแกวทง 2 ใบ โดยใชผงถานปรมาณเทากนทง 2 ใบ

3. หยดน ายาลางจานลงในแกวใบท 1 แลวสงเกตการเปลยนแปลง เปรยบเทยบกบแกวน าใบท 2

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

3. น ายาลางจาน 4. ผงถาน



1. แกวทใสน าแลวโรยผงถานไว

2. แกวทใสน าแลวโรยผงถานไวเมอหยดน ายาลางจาน 1 หยด

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

1. บกเกอร ขนาด 500 cm3 จ านวน 2 ใบ 2. หลอดหยด 1 อน 3. น ายาลางจาน

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................................................... ................

................................................................................................................... ............................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.............................................................................................................................................. .................................

.................................................................................................. .............................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................ ...............................................

................................................................................... ............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

4. กลเซอรอล หรอน าเชอม 5. ลวด 6. น ากลน

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................................ ...............

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................ ...............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

สารละลายกรด – เบส สมบตของสารละลายกรด – เบส

สารละลายตาง ๆ ทใชในชวตประจ าวนแตละชนดจะมสมบตแตกตางกน มทงชนดทมฤทธกดกรอนหรอทเรยกวา มสมบตเปนกรด และชนดทมสมบตเปนเบส สารบางชนดเปนอนตราย แตบางชนดสามารถน ามาใชประโยชนได สมบตของสารละลายกรด-เบส จงเปนเกณฑอกประเภทหนงทนกวทยาศาสตรน ามาใชในการจ าแนกประเภทของสาร

สารละลายกรด กรด หมายถง สารประกอบทมธาตไฮโดรเจนเปนองคประกอบ เมอละลายน าแลวสามารถแตกตวให ไฮโดรเจนไอออน ( H+ ) ประเภทของสารละลายกรด สารละลายกรดแบงเปน 2 ประเภท ไดแก

1. กรดอนทรย (Organic acid) เปนกรดทไดจากธรรมชาต จากสงมชวต เชน - กรดแอซตก (acetic acid) หรอกรดน าสม ไดจากการหมกแปงหรอน าตาลโดยใชจลนทรย ซงนยมใช ในการผลตน าสมสายช - กรดซตรก (citric acid) หรอกรดมะนาว เปนกรดทอยในผลไมทมรสเปรยว เชน สม มะนาว - กรดแอสคอรบก (ascorbic acid) หรอวตามนซ มอยในผลไมทมรสเปรยว - กรดอะมโน (amino acid) เปนกรดทใชสรางโปรตน มกพบในเนอสตว ผลไม เปลอกแขง หรอ พชตระกลถว

2. กรดอนนทรย (Inorganic Acids) เปนกรดทไดจากแรธาต จงอาจเรยกวากรดแรกได มความสามารถในการกดกรอนสง ถาถกผวหนงหรอเนอเยอของรางกายจะท าใหไหม แสบ หรอมผนคน

ตวอยางเชน - กรดไฮโดรคลอรก (hydrochloric acid) หรอกรดเกลอ - กรดไนตรก (nitric acid) หรอกรดดนประสว - กรดคารบอนก (carbonic acid) หรอกรดหนปน - กรดซลฟวรก (sulfuric acid) หรอกรดก ามะถน

ทมา https://pixabay.com

ภาพ กรดแบตเตอร

https://pixabay.com/

สารละลายเบส เบส คอ สารประกอบทท าปฏกรยากบกรด แลวไดเกลอกบน า สามารถแตกตวใหไฮดรอกไซดไอออน (OH-) เบสทกชนดจะมรสฝาด

ประเภทของเบส ตวอยางสารละลายเบสในชวตประจ าวนและสงแวดลอม มดงตอไปน

1. สารประเภทท าความสะอาด - โซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH) ใชท าสบ - แอมโมเนย (CH3) น ายาลางกระจก,น ายาปรบผานม - โซเดยมคารบอเนต (Na2CO3) อตสาหกรรมผงซกฟอก

2. สารปรงแตงอาหาร - โซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH) ท าผงชรส - โซเดยมไบคารบอเนต (NaHCO3) ท าขนม

3. สารทใชทางการเกษตร ไดแก ปย - ยเรย [CO(NH2)2] ใชท าปย - แคลเซยมไฮดรอกไซด [Ca(OH)2] แกดนเปรยว

4. ยารกษาโรค - แคลเซยมไฮดรอกไซด [ Ca(OH)2] ลดกรดในกระเพาะอาหาร - แมกนเซยมไฮดรอกไซด [ Mg(OH)2] ลดกรดในกระเพาะอาหาร , ยาถาย การตรวจสอบสารละลายกรด – เบส สารละลายกรด - เบส สวนมากจะเปนสารละลายทใส ไมมส จงไมสามารถแยกออกจากกนดวยตาได สวนมากเปนสารทเปนอนตราย เพราะมฤทธกดกรอนเนอเยอของรางกาย จงไมสามารถทดสอบดวยการชมหรอสมผสได แตเรามวธทดสอบไดโดยใชอนดเคเตอร ซงมอยหลายชนด ดงน

สารละลายลตมส สารละลายลตมส ท าจากสงมชวตพวกไลเคนส ตวสารละลายมสมวง เมอหยดลตมสลงในสารละลายทเปนกรดจะเปลยนเปนสแดง ถาหยดลงในสารละลายทเปนเบสจะไดสน าเงน นอกจากสารละลายลตมสแลวยงมกระดาษลตมสซงม 2 ส คอ สแดง กบสน าเงน ถาน ากระดาษลตมสสน าเงนจมลงในสารละลายกรด กระดาษลตมสจะเปลยนสจาก สน าเงนเปนสแดงและเมอจมกระดาษลตมสสแดงลงในสารละลายเบสจะเปลยนสจากสแดงเปนสน าเงน ยนเวอรซลอนดเคเตอร อนดเคเตอรแบบลตมสจะบอกไดแตเพยงวาสารละลายใดเปนกรด - เบส หรอเปนกลางเทานน ไมสามารถบอกไดวาสารชนดใดมความเปนกรด - เบส มากกวากน ถาเราตองการทราบความเปนกรด - เบส มากหรอนอยตองใชยนเวอรซลอนดเคเตอรซงมอยหลายแบบ ดงน

1. ยนเวอรซลอนดเคเตอรมทงแบบทเปนสารละลายและเปนกระดาษ ทอยในรปสารละลายเปนกลางจะม สเขยว สวนทเปนกระดาษจะมสน าตาล ใชเทยบความเปนกรด - เบส กบแถบสซงจะบอกไดแตเพยงวาสารใดเปน กรด - เบส มากนอยกวากน

2. ยนเวอรซลอนดเคเตอรแบบใชวดคา pH ไดคราว ๆ โดยเทยบส เชน สสมมคา pH อยระหวาง 3-4 เปนกรด สเขยวมคา pH = 7 เปนกลาง สมวงม คา pH อยระหวาง 13-14 เปนเบส

ทมา : https://1th.me/GHPs

http://www.lesa.biz/earth/hydrosphere/water-properties/pH.png?attredirects=0

https://1th.me/GHPs

1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได 2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองดอกไมใหคณได

3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลม เรองดอกไมใหคณได

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

1. กระดาษทชช 2. ลวดส าหรบท าดอกไม 3. ฟลอราเทปส าหรบพนกานลวด 4. ใบไมส าเรจรป 5. บกเกอร 6. น ากลน

7. ขวดฉดน า 2 ใบ 8. ไดรเปาผม 9. ปนขาวหรอแคลเซยมไฮดรอกไซด 10. เกลอแกงหรอโซเดยมคลอไรด 11. สารละลายกรดแอซตกหรอน าสมสายช 12. สารละลายยนเวอรซลอนดเคเตอร

1. น ากระดาษทชชมาพบเปนดอกไม พรอมกบตดกานและใบ 2. เตรยมสารละลายแคลเซยมไฮดรอกไซด โซเดยมคลอไรด และ น าสมสายช ฉดลงบนดอกไม

ดอกละ 1 ขนด 3. ใชไดรเปาผม เปาใหดอกไมแหงสนทหรอวางไวใหแหง 4. ใสสารละลายยนเวอรซลอนดเคเตอรลงในขวดฉดน า แลวฉดบนดอกไม แลวสงเกตการเปลยนแปลง

ทเกดขน

............................................................................................................................. ..................................................

...................................................................... .........................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................... ............................

....................................................................................................... ........................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................... ...........................................

........................................................................................ .......................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................................ ...............

.................................................................................................................... ...........................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

กรด (acid) กรด คอ สารทเปลยนสกระดาษลตมส จากสน าเงนเปนสแดง ท าปฏกรยากบโลหะบางชนดใหแกส

ไฮโดรเจน (H2) ท าปฏกรยากบเกลอคารบอเนต หรอไบคารบอเนตใหแกสคารบอนไดออกไซด ท าปฏกรยากบเบสไดเกลอ บางทมรสเปรยวและมฤทธกดกรอน โครงสรางของกรดจะมธาตไฮโดรเจน เปนองคประกอบรวมอยกบอโลหะ เชน HCl, HNO3 , H2CO3 , H2SO4 เปนตน กรดทกชนดเปนสารประกอบโคเวเลนต สารละลายของกรด ในน าน าไฟฟาได

สมบตของสารละลายกรด 1. กรดทกชนดมรสเปรยว 2. เปลยนสกระดาษลตมสจากสน าเงนเปนสแดง (มคาpH นอยกวา 7) 3. ท าปฏกรยากบโลหะ เชน สงกะส ทองแดง แมกนเซยม อะลมเนยม จะไดฟองแกสไฮโดรเจนออกมา 4. กรดมสมบตกดกรอนโลหะ หนปน เนอเยอของรางกาย ถากรดถกผวหนงจะท าใหผวหนงไหม ปวดแสบ

ปวดรอน ถากรดถกเสนใยของเสอผา เสนใยจะถกกดกรอนใหไหมได นอกจากนยงท าลายเนอไม กระดาษ และพลาสตกบางชนดไดดวย

5. กรดท าปฏกรยากบหนปนซงเปนสารประกอบของแคลเซยมคารบอเนต ท าใหหนปนกรอน จะไดแกสคารบอนไดออกไซด ซงมสมบตท าใหน าปนใสขน

6. สารละลายกรดทกชนดน าไฟฟาไดด เพราะกรดสามารถแตกตวใหไฮโดรเจนไอออน 7. ท าปฏกรยากบเบสไดเกลอและน า 8. กรดท าปฏกรยากบโลหะไดแกสไฮโดรเจนซงเปนแกสทเบา ตดไฟได

เบส (base) เบส คอ สารทเปลยนสกระดาษลตมส จากสแดงเปนสน าเงน ท าปฏกรยากบกรดไดเกลอ มรสขม ฝาด

และลนคลายสบ โครงสรางของเบสมกจะมหมไฮดรอกซล (OH) เปนองคประกอบรวมอยกบโลหะ หรอกลมธาตทท าหนาทคลายโลหะ เชน NaOH, Ca (OH)2 , NH4OH สารละลายของเบสในน าน าไฟฟาได

สมบตของสารละลายเบส

1. เบสทกชนดมรสฝาดหรอเฝอน 2. เปลยนสกระดาษลตมสจากสแดงเปนสน าเงน (มคาpH มากกวา 7) 3. ท าปฏกรยากบน ามนพช หรอน ามนหม จะไดสารละลายทมฟองคลายสบ 4. ท าปฏกรยากบแอมโมเนยไนเตรตจะไดแกสทมกลนฉนของแอมโมเนย 5. สามารถกดกรอนโลหะ อะลมเนยมและสงกะส และมฟองแกสเกดขน

อนดเคเตอรส าหรบกรด – เบส อนดเคเตอร (Indicator) คอ สารทใชทดสอบความเปนกรด – เบส ของสารละลาย โดยสวนใหญจะเปน

อนทรยทมโครงสรางสลบซบซอนมสมบตเปนกรดออนหรอเบสออนแตสวนใหญจะเปนกรดออน สมบตของอนดเคเตอร 1. อนดเคเตอรแตละชนดมชวง pH ของการเปลยนส 2. อนดเคเตอรโดยทวไปจะมสารทใหสแตกตางกน 3. สของอนดเคเตอรจะเปลยนไปเมอคา pH เปลยนแปลง เนองจากอนดเคเตอรแตละชนดเปลยนสในชวง pH จ ากด ท าใหการตรวจหาคา pH ของสารละลาย

ไมสะดวก จงไดมการน าอนดเคเตอรหลายชนดทมชวง pH ตอเนองมาผสมกนในอตราสวนพอเหมาะ โดยสามารถเปลยนสในชวง pH ของสารละลายไดกวาง เรยกวา ยนเวอรซลอนดเคเตอร (Universal indicator)

นอกจากน เรายงสามารถใชสารสกดธรรมชาต เชน น าคนจากกะหล าปลสมวง น าคนจากดอกอญชน ดอกกหลาบ มาใชเปนอนดเคเตอรได เรยกวา “อนดเคเตอรธรรมชาต”



1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได 2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองจดหมายลบและ น ามหศจรรยเปลยนส

3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลม เรองจดหมายลบและน ามหศจรรย เปลยนสได

1. กระดาษ A4 จ านวน 2 แผน 2. บกเกอรขนาด 250 cm3 จ านวน 3 ใบ

3. แผนพกน จ านวน 2 ดาม 4. น ามะนาว

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

5. น าขเถา 6. สารละลายฟนอลฟทาลน 7. ตะเกยงแอลกอฮอล 1 อน พรอมตะแกรงลวด ชดทกนลม 1 ชด

1. ใหนกเรยนจบคเพอสอสารจดหมายลบ 2. ใหแตละค ตางคดขอความทจะสงสารถงกนโดยไมบอกขอความทจะเขยนใหผรบทราบ

3. ใหนกเรยนคนทหนงใชพกนจมน ามะนาว ลงในกระดาษ A4 แลวรอใหแหง นกเรยนคนท 2 ใชพกน จมน าขเถา แลวเขยนขอความลงในกระดาษ A4 แลวรอใหแหง 4. น าจดหมายลบไปแลกกบเพอนทจบคไว

5. นกเรยนคนทสอง น าจดหมายลบทเขยนดวยกรดมะนาวไปวางเหนอเปลวไฟของตะเกยงแอลกอฮอลทมตะแกรงลวดวางอยบนชดทกนลม ขณะองใหเลอนกระดาษไปมา เพอใหความรอนสม าเสมอทวทงกระดาษ ถากระดาษไดรบความรอนจดเดยวอาจไหมได แลวอานขอความทปรากฏ จดบนทกผล

6. นกเรยนคนทหนง ฉดสเปรยทมสารละลายฟนอลฟทาลนบรรจอยลงบนแผนกระดาษทเขยนขอความดวยน าขเถา อานขอความทปรากฎแลวจดบนทกผล

7. ใหนกเรยนแตละคนตรวจสอบขอความทเขยนถงเพอนวาตรงกบทเพอนบนทกไวหรอไม

นกเรยนคนท 1

นกเรยนคนท 2

1. ขอความทเขยน

1. ขอความทเขยน

2. ขอความทอาน

2. ขอความทอาน

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

1. น ามะนาว

2. ผงฟหรอเบกกงโซดา 3. น าอญชน หรอกะหล าปลมวง

4. บกเกอรขนาด 250 cm3 จ านวน 6 ใบ

5. โซดา 6. หลอดดดน า

1. น าน ากะหล าปลมวงมาเทลงในบกเกอรทง 6 ใบ 2. จากนนเทน ามะนาว ผงฟ โซดา และใชหลอดเปา เทยบกบน ากะหล าปลมวงทไมมการเตมสารใดๆ สงเกตการเปลยนแปลงและบนทกผลการทดลอง



1. น ากะหล าปลมวง

2. น ากะหล าปลมวง +น ามะนาว

3. น ากะหล าปลมวง +ผงฟหรอเบกกงโซดา

4. น ากะหล าปลมวง +โซดา

5. น ากะหล าปลมวง +เปาดวยหลอดดดน า

............................................................................................................................................. ..................................

................................................................................................. ..............................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................... ................................................

.................................................................................. .............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................................................... ................

................................................................................................................... ............................................................

............................................................................................................................. ..................................................

ทมา : https://www.flaticon.com/

https://www.flaticon.com/

แรงและการเคลอนท แรง คอ ความสามารทกระท าตอวตถเพอเปลยนสภาพเดมของวตถนน แรงพนฐานในธรรมชาต

แบงออกเปน 4 ชนดไดแก 1. แรงดงดดระหวางมวล เปนแรงดงดดระหวางมวลสองกอนทวางใกลกน ตวอยางผลของแรงดงดด

ระหวางมวล คอ แรงทโลกดงดดวตถเขาสศนยกลางของโลก ซงแรงดงดดระหวางมวลจะมความส าคญในกรณทวตถขนาดใหญ มมวลมากๆ เชน โลก ดาวเคราะห

2. แรงแมเหลก เปนแรงทเกดขนระหวางขวแมเหลกทอยหางในระยะไมไกลมาก โดยจะออกแรงกระท า ซงกนและกน อ านาจแมเหลกจะแรงทสดทตรงปลายทงสองขาง เรยกวา ขวแมเหลกขวนมชอเรยกวา ขวเหนอและขวใต

3. แรงไฟฟา เปนแรงทเกดจากประจไฟฟา ซงประจไฟฟาม 2 ชนด คอประจบวก (+) และประจลบ (-) ซงประจไฟฟาออกแรงกระท าซงกนและกน

4. แรงนวเคลยร เปนแรงทยดเหนยวอนภาคภายในนวเคลยสของอะตอมใหอยรวมกน ซงเปนแรงทมคามากมายมหาศาล แรงปฏกรยา

แรงปฏกรยา หมายถง แรงทวตถกระท าตอบโตแรงกรยาในทศทางตรงขามเปนการเคลอนทในลกษณะท แรงขบดนไปขางหลง แลวมแรงปฏกรยาดนวตถใหเคลอนทไปขางหนา เชน การเคลอนทของจรวด บงไฟ เครองบนไอพน เรอหางยาว เปนตน

ขอควรจ า ลกษณะส าคญของแรงกรยาและแรงปฏกรยา 1. จะเกดขนพรอมๆกนเสมอ 2. มขนาดเทากน 3. มทศทางตรงขามกน 4. กระท าตอวตถคนละกอน

การเคลอนทของวตถ เกดได 2 ลกษณะ ดงน 1. การเคลอนทดวยแรงกรยา หมายถง แรงทกระตอวตถ เพอเปลยนแปลงสภาพเดมของวตถ และวตถ

เคลอนทดวยแรงกระท าตอวตถโดยตรงหรอวตถเคลอนทไปในทศทางเดยวกบทศของแรงกระท าตอวตถ เชน การเคลอนทของลกธน การขวางกอนหน ลกกระสน เปนตน

2. การเคลอนทดวยแรงปฏกรยา หมายถง แรงทวตถกระท าตอบโตแรงกรยาในทศทางตรงขามเปนการเคลอนทในลกษณะทแรงขบดนไปขางหลง แลวมแรงปฏกรยาดนวตถใหเคลอนทไปขางหนา เชน การเคลอนทของจรวด บงไฟ เครองบนไอพน เรอหางยาว เปนตน

ทมา : https://1th.me/15Oi

ภาพ การเคลอนทของจรวด

https://nikornsci.files.wordpress.com/2018/07/a4.gif

https://1th.me/15Oi

การเคลอนท คอ การทวตถยายต าแหนงจากทเดมไปอยทต าแหนงใหม ปรมาณทใชบอกขนาดของ การเคลอนทของวตถ คอ ระยะทางและการกระจด

1. ระยะทาง (Distance) คอ ระยะหางระหวางจดเรมตนกบจดสดทาย โดยวดตามเสนทางการเคลอนท มหนวยเปนเมตร (m)

2. การกระจด (Displacement) คอ ระยะหางจากจดเรมตนถงจดสดทาย โดยวดเปนเสนตรง มหนวยเปน เมตร (m)

3. อตราเรว (Speed) คอ ระยะทางทวตถเคลอนทไดในหนงหนวยเวลา มหนวยเปน เมตรตอวนาท (m/s) หรอกโลเมตรตอชวโมง (km/h)

4. ความเรว (Velocity) คอ อตราการเปลยนแปลงการกระจดในหนงหนวยเวลา มหนวยเปน เมตรตอวนาท (m/s) หรอกโลเมตรตอชวโมง (km/h)

ทมา : https://chapter3motion.wordpress.com

อตราเรว = ระยะทาง

เวลา

ความเรว = การกระจด

เวลา


ภาพ ระยะทางและการกระจด

https://chapter3motion.wordpress.com/


1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได 2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองรถพลงงานลมได

3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลม เรองรถพลงงานลมได

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

1. ขวดน า จ านวน 1 ขวด 2. ฝาขวดพลาสตก จ านวน 5 ฝา 3. ตะเกยบ จ านวน 2 อน 4. กรรไกร 5. ใบมด 6. เทปกาว

7. ลกโปง จ านวน 1 ใบ 8. หลอดพลาสตก จ านวน 4 หลอด 9. กาว 10. ปากกาสส าหรบตกแตง 11. กระดาษสตางๆส าหรบตกแตง

1. น าขวดเปลามาเจาะร 4 ดานส าหรบใสลอ เจาะรดานบนขวด 1 ร 2. ใชใบมดเจาะรตรงกงกลางของฝาขวดใหใสตะเกยบได จ านวน 4 ฝา 3. น าตะเกยบใสไปในฝาขวด 1 ขาง แลวน าปลายตะเกยบอกขางไปเสยบในขวดพลาสตก

ทเจาะรไวแลว เอาฝาขวดอกอนมาปดตะเกยบ ท าเหมอนกนสองอน เปนลอรถ 4. ออกแบบและตกแตงรถใหสวยงาม 5. น าลกโปงมามดตดกบหลอดดวยหนงยาง ทางดานบนของขวด น าไปตดไวกบรถจว 6. เปาลกโปงแลวคอยๆ ปลอยลมออกจากลกโปงใหลกโปงเคลอนทตามแรงดนลม 7. สงเกตและบนทกผล

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.............................................................................................................................................................................. .

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................................ ...............

................................................................................................................... ............................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................................ ...............

.................................................................................................................... ...........................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

แรงพยง จากกฎความโนมถวงของนวตนทกลาววา แรงโนมถวง (gravity) ของโลกคอแรงทกระท ากบวตถมวลใดๆ

ในทนจะศกษาความสมพนธระหวางมวลและน าหนกของมวล วา แรงสามารถท าใหวตถเปลยนรปรางหรอเปลยนสภาพการเคลอนท เชน ถาปลอยมอจากวตถทถอไว วตถจะเปลยนแปลงสภาพการเคลอนทตกลงสพนเนองจากมแรงดงดดของโลกทกระท าตอวตถ หรอทเรยกวา แรงโนมถวงของโลก โดยแรงนจะมคามากหรอนอยนนขนอยกบมวลของวตถนนๆ โดยวตถทมมวลมากกจะมน าหนกมาก วตถทมมวลนอยกจะมน าหนกนอย

ประโยชนทไดจากแรงโนมถวงของโลก เชน ท าใหวตถตางๆ ไมลอยออกไปนอกโลก ท าใหน าไหลจากทสง ลงสทต าและใชพลงงานของน าในการผลตกระแสไฟฟา

มวล คอ ปรมาณเนอของสารซงมคาคงตว มหนวยเปนกโลกรม น าหนก ของวตถบนโลก เกดจากแรงดงดดระหวางมวลของวตถและโลก

ความหมายของพลงงานน า พลงงานน า เปนพลงงานรปแบบหนง ทเกดจากแสงอาทตยใหความรอนจนท าใหน าเกดเปนไอน าทลอยตว

สงขน (พลงงานศกย) เมอไอน าเยนตวลงจะท าใหตกลงมาเนองจากแรงดงดดของโลก ปจจบนพลงน าไดพฒนาใชในการผลตไฟฟา นอกจากนพลงงานน าไดถกน ามาใชในกรมชลประทาน ใชในการส ทอผา และโรงเล อย ซงมนษยไดน ามาใชประโยชนมานานแลว โดยคดคนกงหนน า (Water Wheel) เพอน ามาใชงานตางๆหลายประเภท เชน การโมแปงจากเมลดตางๆ

ประเภทของพลงงานน า 1.พลงงานน าตกหรอจากเขอน เปนพลงงานทเกดจากการเเปลงรปของพลงงานศกยของน าซงอยในทสงกวา

ไหลตกลงสเบองลาง กลายเปนพลงงานจลนมาจากธรรมชาตเราเรยกกวา พลงงานน าตก 2. พลงงานน าขนน าลง เกดจากแรงดงดดระหวางมวลดวงจนทรและโลก ท าใหเราสามารถท านายชวงเวลาท

เกดน าขนน าลงไดอยางแมนย า การขนลงของน าเกดจากอทธพลของพลงงานจลนและพลงงานศกยจากการเคลอนท ของโลกและดวงจนทร

3. พลงงานคลนทะเล เกดจากการพดพาของน า จดเปนพลงงานอกรปเเบบหนง ซงเกดจากการทมลมพดพนผวของทะเลหรอมหาสมทร

ประโยชนของการใชพลงน า 1. เปนพลงงานทดแทนทสามารถหมนเวยนน ากลบมาใชใหมไดเรอยๆ นนกคอเมอเราใชน าไปแลวเรากจะปลอยกลบไปสแหลงน าหรอทะเล 2. สามารถผลตกระแสไฟฟาไดรวดเรว โดยใชคกบเครองกลพลงน า และยงสามารถควบคมปรมาณการผลตพลงงานไดตามทเราตองการ ทส าคญเครองกลพลงน าจะมความสกหรอนอยกวาประเภทอนๆจงท าใหมอายการ ใชงานนานขนตามไปดวย 3. เมอเราใชน าในการผลตพลงงานแลว สามารถน าพลงงานทไดใชไปประโยชนไดอกมากมาย

http://www.myfirstbrain.com/viewnews.asp?newsID=25777

http://www.myfirstbrain.com/viewnews.asp?newsID=30356

การผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานน า การผลตไฟฟาจากพลงงานน าเปนวธการผลตกระเเสไฟฟาทถกทสดวธหนง พลงงานน าเกดจาก

การเปลยนแปลงพลงงานศกยใหเปนพลงงานจลน อปกรณทใชในการเปลยนน คอ กงหนน า น าทมความเรวสงจะผานเขาทอแลวใหพลงงานจลนไปยงกงหนน าแลวไปหมนขบเคลอนก าเนดไฟฟา

ขนตอนการผลต ประกอบดวย 1. เกบน าไวในอางน าโดยการกอสรางเขอน เพอใหระดบน าทเกบอยสงกวาโรงไฟฟา 2. ปลอยน าลงมาตามทอไปยงอาคารโรงไฟฟา โดยควบคมปรมาณน าใหไดตามตองการ 3. น าจะถกสงเขาเครองกงหนลมผลกดนใบพดของกงหนน า ท าใหกงหนหมนดวยความเรวสง

ซงเเบงเปน 2 ประเภท คอ 3.1 กงหนน าประเภทหวฉด 3.2 กงหนน าประเภทอาศยแรงปฎกรยา

ประเภทของโรงไฟฟาพลงงานน า แหลงผลตกระแสไฟฟาของระบบผลตกระแสไฟฟาดวยพลงงานน า คอ โรงไฟฟาพลงงานน า

เเบงตามลกษณะการบงคบน าเพอผลตไฟฟาม 3 แบบ คอ 1. โรงไฟฟาเเบบมน าไหลผานตลอดป จะผลตไฟฟาโดยการใชน าทไหลตามธรรมชาตของล าน า หากน าม

ปรมาณมากเกนไปกวาทโรงไฟฟาจะรบไดกตองทงไป สวนใหญโรงไฟฟาแบบนจะอาศยตดตงอยกบเขอนผนน าชลประทานซงมน าไหลผานตลอดป เชน โรงไฟฟาทเขอนผนน าเจาพระยา

2. โรงไฟฟาแบบมอางเกบน า สามารถเกบกกน าในฤดฝนและสามารถไปใชในฤดแลงได เพราะสามารถควบคมการใชน าในการผลตกระเเสไฟฟาเสรมในชวงทมความตองการใชไฟฟาสงไดอยางมประสทธภาพสงตลอดทงป 3. โรงไฟฟาเเบบสบน ากลบ สามารถสบน าทปลอยจากอางเกบน าลงมา แลวกลบขนไปเกบขนไปเกบไวในอางเกบน าเพอใชในการผลตกระแสไฟฟาไดอก



1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได 2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองเรอโดยสารพลงงานน าได

3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลม เรองเรอโดยสารพลงงานน าได

1. หลอด จ านวน 1 อน

2. แกวน าพลาสตก

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

3. ถวยโฟมพลาสตก 5 ใบ 4. เทปใส

........................................................................................................................................................................... ....

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................................................. ..................

................................................................................................................ ...............................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................



พลงงานกบการเกดปฏกรยาเคม นกเรยนอธบายไดหรอไมวา พลงงานทรางกายไดจากการยอยสลายโมเลกลของสารอาหารหรอพลงงานจ านวนมากทไดจากการเผาไหมของเชอเพลงเกดขนไดอยางไร และในทกปฏกรยาเคมจะมพลงงานเกดขนหรอไม

ปฏกรยาเคม คอ กระบวนการเปลยนของสารตงตนไปเปนสารใหม โดยปรมาณสารตงตนจะลดลง และปรมาณสารใหมจะเกดขน และเพมปรมาณขนเรอยๆ เมอเวลาผานไป โดยสามารถเขยนใหเขาใจงายดวยสมการเคม

ปฏกรยาเคมจ าแนกเปน 2 ประเภท คอ 1. ปฏกรยาเคมสมบรณ คอ การเกดสารใหมขณะทสารตงตนตวใดตวหนงหมดไปหรอหมดทกตว 2. ปฏกรยาเคมไมสมบรณ คอ การเกดสารใหมขณะทสารตงตนยงเหลอทกตว ไมมตวใดตวหนงหมดไป พลงงานเคม (chemistry energy) เปนพลงงานทแฝงอยในโครงสรางของสาร เชน อยในรปของน ามนเชอเพลง ไขมน ซงเมอเกดการเผาไหม

จะปลอยพลงงานเคมออกมา และน ามาใชประโยชนได พลงงานเคมเปนพลงงานทมสวนเกยวของและส าคญกบสงมชวตมาก ในการเกดปฏกรยาของสารแตละปฏกรยานน ตองมพลงงานเขามาเกยวของกบการเกดปฏกรยาเคม 2 ขนตอน ดงน

ขนท 1 เปนขนทดดพลงงานเขาไปเพอสลายพนธะในสารตงตน ขนท 2 เปนขนทคายพลงงานออกมาเมอมการสรางพนธะในผลตภณฑ 1. ปฏกรยาดดความรอน (Endothermic reaction) เปนปฏกรยาทดดพลงงานเขาไปสลายพนธะ

มากกวาทคายออกมาเพอสรางพนธะ โดยในปฏกรยาดดความรอนนสารตงตนจะมพลงงานต ากวาผลตภณฑ จงท าใหสงแวดลอมเยนลง อณหภมลดลง เมอเอามอสมผสภาชนะจะรสกเยน ดงภาพ

2. ปฏกรยาคายความรอน (Exothermic reaction) เปนปฏกรยาทดดพลงงานเขาไปสลายพนธะนอยกวาทคายออกมาเพอสรางพนธะ โดยในปฏกรยาคายความรอนนสารตงตนจะมพลงงานสงกวาผลตภณฑ จงใหพลงงานความรอนออกมาสสงแวดลอมท าใหอณหภมสงขนเมอเอามอมาสมผสภาชนะจะรสกรอน ดงภาพ

ทมา : https://1th.me/Un3k

ทมา : https://1th.me/Un3k

https://1th.me/Un3k

https://1th.me/Un3k

1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได 2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองเปาลกโปงดวยขวดน าและหมอกเกดขนไดอยางไรได

3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลม เรองเปาลกโปงดวยขวดน าและหมอกเกดขนไดอยางไรได

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

1. ลกโปงใหญ จ านวน 1 ลก 2. ขวดน าทรงสง จ านวน 1 ขวด 3. น าสมสายชขวดเลก จ านวน 1 ขวด

4. เบกกงโซดา 5. กรวยเทสาร

1. น าเบกกงโซดามาเทใสเตรยมไวในลกโปง 2. จากนนน าน าสมสายชเทใสลงในขวดทรงสงประมาณ 1 ใน 4 สวนของขวดน า 3. น าลกโปงทเตรยมไวมาครอบไวทปากขวด 4. เทเบกกงโซดาลงไปในขวด สงเกตและบนทกผลการทดลอง

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

1. น าแขงแหง

2. บกเกอรขนาด 500 cm3 จ านวน 1 ใบ

3. สผสมอาหาร

1. เตมน าสลงในบกเกอรใหมปรมาตร 4 ใน 5 สวนของบกเกอร 2. ท าเครองหมายระดบน าสไว 3. ใชทคบน าแขงแหงใสลงไปในบกเกอร และสงเกตการเปลยนแปลง

4. ภาชนะส าหรบใสน าแขงแห 5. ทคบส าหรบจบน าแขงแหง

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

วงจรไฟฟาเบองตน

มสวนประกอบหลก 3 สวน สวนประกอบหลกแตละสวนมหนาทการท างานดงน 1. แหลงจายไฟฟา เปนแหลงจายแรงดนและกระแสใหกบอปกรณทใชพลงงานไฟฟาโดยแหลงจายไฟฟาสามารถน ามาไดจากหลายแหลงก าเนด เชน จากปฏกรยาเคม จากขดลวดตดสนามแมเหลก และจากแสงสวาง เปนตน บอกหนวยการวดเปนโวลต (Volt) หรอ V 2. โหลดหรออปกรณไฟฟา เปนอปกรณตางๆทใชไฟฟาในการท างาน โหลดจะท าหนาทเปลยนพลงงานไฟฟาใหเปนพลงงานรปอนๆ เชน เสยง แสง ความรอน ความเยน และการสนสะเทอน เปนตน โหลดเปนค ากลาวโดยรวมถงอปกรณไฟฟาทกชนดอะไรกได เชน ตเยน พดลม เครองซกผา โทรทศน วทย และเครองปรบอากาศ เปนตน โหลดแตละชนดจะใชพลงงานไฟฟาไมเทากน ซงแสดงดวยคาแรงดน กระแส และก าลงไฟฟา 3. สายไฟตอวงจร เปนสายตวน าหรอสายไฟฟา ใชเชอมตอวงจรใหตอถงกนแบบครบรอบ ท าใหแหลงจายแรงดนตอถงโหลดเกดกระแสไหลผานวงจร จากแหลงจายไป โหลดและกลบมาครบรอบทแหลงจาย อกครง สายไฟฟาทใชตอวงจรท าดวยทองแดงมฉนวนหมโดยรอบเพอใหเกดความปลอดภยในการใชงานครบวงจรไฟฟา สวนส าคญของวงจรไฟฟาคอการตอโหลดใชงาน โหลดทน ามาตอใชงานในวงจรไฟฟาสามารถตอไดเปน 3 แบบดวยกน ไดแก วงจรไฟฟาแบบอนกรม (Series Electrical Circuit) วงจรไฟฟาแบบขนาน (Parallel Electrical Circuit) และวงจรไฟฟาแบบผสม (Series - Parallel Electrical Circuit)

ทมา :https://sites.google.com/site/pranget58/ beuxng-tn

สวนประกอบของวงจรไฟฟา วงจรไฟฟา เปนการน าเอาสายไฟฟาหรอตวน าไฟฟาท เปนเสนทางเดนใหกระแสไฟฟาสามารถไหลผานตอถงกนได การเคลอนทของอเลกตรอนทอยภายในวงจรจะเรมจากแหลงจายไฟไปยงอปกรณไฟฟา ดงการแสดงการตอวงจรไฟฟาเบองตนโดยการตอแบตเตอร เขากบหลอดไฟ หลอดไฟฟาสวางไดเพราะวากระแสไฟฟาสามารถไหลไดตลอดทงวงจรไฟฟา และเมอหลอดไฟฟาดบกเพราะวากระแสไฟฟาไมสามารถไหลไดตลอดทงวงจร เนองจากสวตซเปดวงจรไฟฟาอยนนเอง

ภาพ วงจรปด (ก) และ วงจรเปด (ข)

https://sites.google.com/site/pranget58/wngcr-fifa-beuxng-tn

วงจรไฟฟาแบบอนกรม วงจรอนกรมหมายถง การน าเอาอปกรณทางไฟฟามาตอกนในลกษณะทปลายดานหนงของอปกรณ ตวท 1 ตอเขากบอปกรณตวท 2 จากนนน าปลายทเหลอของอปกรณตวท 2 ไปตอกบอปกรณตวท 3 และจะตอลกษณะนไปเรอยๆ ซงการตอแบบนจะท าใหกระแสไฟฟาไหลไปในทศทางเดยว กระแสไฟฟาภายในวงจรอนกรมจะมคาเทากนทกๆจด คาความตานทานรวมของวงจรอนกรมนนคอการน าเอาคาความตานทานทงหมดมารวมกนสวนแรงดนไฟฟาในวงจรอนกรมนนแรงดนจะปรากฎครอมตวตานทานทกตวทจะมกระแสไฟฟาไหลผาน ซงแรงดนไฟฟาทเกดขนจะมคาไมเทากนโดยสามารถค านวนหาไดจากกฎของโอหม

วงจรไฟฟาแบบขนาน วงจรทเกดจากการตออปกรณไฟฟาตงแต 2 ตวขนไปใหขนานกบแหลงจายไฟ มผลท าใหคาของแรงดนไฟฟาทตกครอมอปกรณไฟฟาแตละตวมคาเทากน สวนทศทางการไหลของกระแสไฟฟาจะมตงแต 2 ทศทางขนไปตามลกษณะของสาขาของวงจร สวนคาความตานทานรวมภายในวงจรขนานจะมคาเทากบผลรวมของสวนกลบของคาความตานทานทกตวรวมกน ซงคาความตานทานรวมภายในวงจรไฟฟาแบบขนานจะมคานอยกวาคาความตานทานภายในสาขาทมคานอยทสดเสมอ และคาแรงดนทตกครอมความตานทานไฟฟาแตละตวจะมคาเทากบแรงเคลอนของแหลงจาย

วงจรไฟฟาแบบผสม เปนการตอวงจรไฟฟาโดยการตอรวมกนระหวางวงจรไฟฟาแบบอนกรมกบวงจรไฟฟาแบบขนาน ภายในวงจรโหลดบางตวตอวงจรแบบอนกรม และโหลดบางตวตอวงจรแบบขนาน การตอวงจรไมมมาตรฐานตายตว เปลยนแปลงไปตามลกษณะการตอวงจรตามตองการ การวเคราะหแกปญหาของวงจรผสมตองอาศยหลกการท างาน ตลอดจนอาศยคณสมบตของวงจรไฟฟาทงแบบอนกรมและแบบขนาน

ทมา :https://sites.google.com/site/pranget58/wngcr-fifa-beuxng-tn



ภาพ การตอวงจรแบบอนกรม

ภาพ การตอวงจรแบบขนาน

ภาพ การตอวงจรแบบผสม

https://sites.google.com/site/pranget58/wngcr-fifa-beuxng-tn/cer1.jpg?attredirects=0



https://sites.google.com/site/pranget58/wngcr-fifa-beuxng-tn/1 (1).png?attredirects=0



https://sites.google.com/site/pranget58/wngcr-fifa-beuxng-tn/cer3.jpg?attredirects=0



1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได 2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองขวดน าเรองแสงได

3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลม เรองขวดน าเรองแสงได

1. หวแรงและตะกวบดกร จ านวน 1 ชด 2. ขวดน าพลาสตก ขนาด 500 มลลลตร จ านวน 1 ขวด 3. มอเตอรไฟฟา ความตางศกย 3 โวลต จ านวน 1 ตว 4. หลอดไฟฟา LED ขนาด 5 มลลเมตร คามตางศกย 3 โวลต จ านวน 5 หลอด 5. สายไฟฟาขนาดเลก จ านวน 1 เมตร

6. กลองถานพรอมสวตช จ านวน 1 ชน 7. กานคตเตลบส จ านวน 1 กาน 8. กากเพชร จ านวน 1 ขวด 9. กระดาษสและกระดาษแขง จ านวน ตามความตองการ

*หมายเหต : การใชหวแรงตองอยในการดแลของครผสอน

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................................ ...............

.................................................................................................................... ...........................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................. ..............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................



พลงงานไฟฟา พลงงาน (Energy) หมายถง ความสามารถซงมอยในตวของสงทอาจใหพลงงานได เปนผลจากการถายทอด

หรอการเปลยนสภาพของพลงงาน มทรพยากรหลายชนดทสามารถน ามาใชใหเปนประโยชนในดานพลงงานได ส าหรบประเทศไทยแมวาจะสามารถจดหาไดจากแหลงภายในประเทศ แตยงไมเพยงพอ จ าเปนตองน าเขาเชอเพลงและแหลงพลงงานจากตางประเทศ

แหลงพลงงานในประเทศ ไดแก พลงงานสมยใหม เชน ปโตรเลยม (น ามนดบ กาซธรรมชาต และ คอนเดนเสท) ถานลกไนต พลงน า และวสดทางการเกษตร เชน แสงอาทตย ความร อนใตพภพ และลม เปนตน ส าหรบเชอเพลงและพลงงานทตองน าเขา ไดแก น ามนดบ น ามนส าเรจรป ถานหน ไฟฟา ฟน และถาน สวนเชอเพลงทประเทศไทยสามารถสงออกไดคอ คอนเดนเสท น ามนเตา น ามนเครองบน เปนตน

แตละป ประเทศไทยไดสญเสยเงนตราตางประเทศเปนจ านวนมากในการจดหาเชอเพลงและพลงงาน แมวาความพยายามในการลดสดสวนการพงพาพลงงานจากตางประเทศจะประสบผลส าเรจ แตกยงมสดสวนทสงอย ดงนนสถานการณพลงงานของโลกจะยงคงมผลกระทบตอเศรษฐกจของไทยอยมาก ในขณะทความตองการพลงงานรวมภายในประเทศเพมขนตลอดเวลา

พลงงานไฟฟา หมายถงพลงงานรปแบบหนงซงสามารถเปลยนไปเปนพลงงานอกรปแบบหนงได เกดจากแหลงก าเนดหลายประเภท ซงการน าพลงงานไฟฟามาใชจะตองมการเชอมตอแหลงก าเนดไฟฟาเขากบสงทจะน า พลงงานไฟฟาไปใช เรยกวา วงจรไฟฟา โดยพลงงานไฟฟาทไดจะถกเปลยนรปไปเปนพลงงานรปแบบตางๆ เชน พลงงานกล พลงงานความรอน พลงงานเสยง พลงงานแสง เปนตน

ไฟฟามาจากไหน ไฟฟาเกดขนไดหลายวธ เกดขนเองตามธรรมชาต ไดแก ฟาแลบ ฟาผา เกดจากการเปลยนพลงงานความรอนเปนพลงงานไฟฟา เกด

จากการเปลยนแสงสวางใหเปนพลงงานไฟฟา โดยเซลลแสงอาทตย (Solar Cell) หรอ โฟโตเซลล (Photo Cell) เกดจากปฎกรยาเคม เชน แบตเตอร ถานไฟฉาย เซลลแหงและเซลลเชอเพลง เปนตน เกดจากการเหนยวน าของอ านาจแมเหลกโดยเครองก าเนดไฟฟา ไดแก ไฟฟาทใชอยตามอาคารบานเรอนในปจจบน

ทมา : http://noobforums.com/forums

ทมา : https://dict.drkrok.com/led/

ภาพ หลอดไฟ LED ภาพ วดกระแสไฟฟาจากผลไม

http://noobforums.com/forums

https://dict.drkrok.com/led/

ไฟฟาสถต ประจไฟฟาม 2 ชนด คอ ประจไฟฟาบวกและประจไฟฟาลบ วตถทกชนดในสภาพปกตจะมประจไฟฟาบวก

เทากบประจไฟฟาลบ เรยกวา เปนกลางทางไฟฟา ถาวตถใดมประจไฟฟาตางกนจะแสดงอ านาจไฟฟาออกมา ประจไฟฟาชนดเดยวกนจะผลกกน ประจไฟฟาตางชนดกนจะดดกน

ไฟฟาสถต (Electrostatics) เปนแขนงวชาไฟฟาทกลาวถงวชาไฟฟาทปรากฏอยนงกบท เปนททราบกนมาแตสมยโบราณแลว คอ เมอน าแทงอ าพนมาถกบผาแพร หรอถกบผาสกหลาดแลวแทงอ าพน จะสามารถดดของเบาๆ ไดเชน ขนนก ชนกระดาษๆ การทวตถสองชนดทน ามาถกนแลว เกดมอ านาจดดของเบาๆ ไดนน เรยกวา วตถทงสองตางเกด มประจไฟฟา (charge) ขน การกระท าทท าใหวตถเกดมสถานะไฟฟาขน เรยกวา การชารจ (charge) วตถ หรอ electrify วตถ เมอวตถนนหมดอ านาจไฟฟาแลว เรยกวา วตถนนเปนกลาง (neutral)

การถายเทประจไฟฟา (Electrostatic Discharge) คอการถายเทประจไฟฟาทเกดขนอยางรวดเรว เมอประจไฟฟาบนผววสด 2 ชนดไมเทากน

การท าใหเกดประจไฟฟาโดยการขดส

สาเหตทท าใหวตถเกดประจไฟฟาอสระยอมท าได 3 วธ 1. การขดสหรอการถ เกดจากการน าวตถ 2 ชนดมาขดสหรอถกน จะท าใหมการถายเทของประจไฟฟา

(อเลกตรอน) ระหวางวตถทงสอง วตถใดสญเสยอเลกตรอนไปวตถนนจะมประจไฟฟาเปนบวก สวนวตถทไดรบอเลกตรอนมาจะมประจไฟฟาเปนลบ ในการขดสหรอถจ านวนประจไฟฟาทเกดขนบนวตถทงสองมขนาดเทากน

2. การแตะหรอสมผส โดยการน าวตถทมอ านาจทางไฟฟาไปแตะหรอสมผสกบวตถทเปนกลางทางไฟฟา ท าใหมการถายเทของอเลกตรอน จนกระทงวตถทงสองมศกยไฟฟาเทากนจงหยดการถายเท หลงการสมผสหรอ การแตะจะท าใหวตถซงเดมเปนกลางจะมประจไฟฟาชนดเดยวกบประจไฟฟาของวตถทน ามาแตะ โดยขนาดของประจไฟฟาทเกดขนบนวตถทเปนกลางทางไฟฟา(เดม)จะมคาเทากบขนาดประจไฟฟาทลดลงของวตถทน ามาแตะ

3. โดยการเหนยวน า โดยการน าวตถซงมประจไฟฟาเขาไปใกล ๆ วตถทเปนกลาง (แตไมแตะ) จะท าใหเกดการเหนยวน าใหประจไฟฟาทอยในวตถทเปนกลางเกดการจดเรยงตวใหม เปนผลท าใหวตถทเปนกลางมประจไฟฟาเกดขน

ทมา : https://1th.me/gan4

https://1th.me/gan4

1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได 2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองพลงงานไฟฟาจาก ผกผลไมและไฟฟาสถตได

3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลม เรองพลงงานไฟฟาจากผกผลไมและ ไฟฟาสถตได

1. แผนทองแดง จ านวน 4 แผน 2. แผนอลมเนยม จ านวน 4 แผน 3. มะนาว จ านวน 4 ลก 4. สายไฟสแดง จ านวน 5 เสน

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

5. มนฝรง จ านวน 4 ลก 6. สม จ านวน 4 ลก 7. สายไฟสด า จ านวน 1 เสน 8. หลอดไฟ LED จ านวน 1 หลอด

1. น ามะนาว 4 ลกมาเสยบดวยแผนทองแดง และอลมเนยมลกละ 1 แผน 2. น าสายไฟสแดงมาหนบทแผนสงกะสและแผนอลมเนยมเขาดวยกน 3. น าสายไฟสด าวาหนบทแผนทองแดงทเหลอไว 4. แลวน าปลายอกขางไปหนบกบหลอดไฟ LED 5. จากนนสงเกตและบนทกผล 6. ท าซ าขอ 1 – 5 โดยเปลยนผลไมเปนมนฝรง และสม

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

................................................................................................................... ............................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................. ..............................

..................................................................................................... ..........................................................................

1. ลกโปง จ านวน 1 ลก 2. กระดาษ จ านวน 1 แผน 3. เศษกระดาษ

1. โรยเกลอ น าตาล ไวบนกระดาษซงมเศษกระดาษเลกๆ อย 2. เปาลกโปงแลวไปรดดวยยางใหแนน 3. น าลกโปงใกลๆ เศษกระดาษ เกลอ น าตาล แลวสงเกตผล 4. ถลกโปงทเสอผานกเรยน แลวลองน าไปไวใกลๆ วสดในขอ 3 อกครง แลวสงเกตผล

4. ยางรด จ านวน 1 เสน 5. เกลอ จ านวน 100 กรม 6. น าตาล จ านวน 100 กรม

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................ ...............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.............................................................................................................................................................................. .

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

สถานะและการเปลยนสถานะของสาร สถานะของสารสามารถแบงออกเปน 3 สถานะ คอ

1. ของแขง (solid) คอ สารทมรปรางและปรมาตรทแนนอน ไมเปลยนแปลงตามภาชนะ อนภาคชดกน เปนระเบยบ มความหนาแนน และมแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลสงกวาของเหลวและกาซ

ภาพ การจดเรยงอนภาคของของแขง

2. ของเหลว (liquid) คอ สารทมปรมาตรแนนอน แตมรปรางไมแนนอนเปลยนแปลงตามภาชนะทบรรจ

อนภาคอยใกลเคยงกนแตไมเปนระเบยบ มการชนกนตลอดเวลา จงมความหนาแนนสงกวากาซ

ภาพ แสดงการจดเรยงอนภาคของของเหลว

3. กาซ (gas) คอ สารทมรปรางและปรมาตรไมแนนอน เปลยนแปลงตามภาชนะทบรรจเพราะม แรงยดเหนยวระหวางโมเลกลนอยมาก จงฟงกระจายไดเตมภาชนะ และมความหนาแนนต า

ภาพ แสดงการจดเรยงอนภาคของกาซ

ทมา : http://www.nakhamwit.ac.th



http://www.nakhamwit.ac.th/



การเปลยนแปลงสถานะของสาร การเปลยนสถานะของสาร สามารถแยกออกไดเปน 2 ตอน คอ

1. การเปลยนสถานะระหวางของแขงกบของเหลว 2. การเปลยนสถานะระหวางของเหลวกบไอ

การเปลยนสถานะระหวางของแขงกบของเหลว เรยกวา การหลอมเหลว (melting) และจะเกดขนเมอมอณหภมอยท จดหลอมเหลว (melting point)

การเปลยนสถานะจากของเหลวไปเปนของแขง เรยกวา การแขงตว (frezzing) และจะเกดขนเมอมอณหภมอยทจดเยอกแขง (freezing point)

จดหลอมเหลว คอ อณหภมในขณะทของแขงก าลงเปลยนสถานะเปนของเหลว เชน น าแขงก าลงกลายเปนอณหภมท 0 องศาเซลเซยส จดเยอกแขง คอ อณหภมในขณะของเหลวก าลงเปลยนสถานะเปนของแขง เชน น ากลายเปนน าแขงทอณหภม 0 องศาเซลเซยส จะเหนไดวาจดหลอมเหลวและจดเยอกแขงของน าหรอสารอนๆจะเกดขนทอณหภมเดยวกน กลาวคอ ขณะทมการเปลยนแปลงสถานะจะไมมการเปลยนแปลงอณหภม แตจะยงมการถายเท ความรอนเกดขน ของแขงทจะหลอมหลวจะรบความรอนเขามา สวนของเหลวทจะแขงตวจะคายความรอนออกไปเพอใชในการเปลยนสถานะ การเปลยนสถานะจากของเหลวไปเปนไอหรอกาซ เราเรยกวา การกลายเปนไอ (vaporization) และ จะเกดขนเมอมอณหภมอยทจดเดอด (boiling point) การเปลยนสถานะจากไอหรอกาซไปเปนของเหลว เราเรยกวา การกลนตวหรอการควบแนน (condensation) และจะเกดขนเมอมอณหภมอยทจดกลนตวหรอจดควบแนน จดเดอด คอ อณหภมในขณะทของเหลวก าลงเปลยนสถานะเปนไอ เชน น ากลายเปนไอน าทอณหภม 100 องศาเซลเซยส จดควบแนน คอ อณหภมในขณะทไอน าก าลงเปลยนสถานะเปนของเหลว ไอน ากลายเปนน าทอณหภม 100 องศาเซลเซยส จดเดอดและจดควบแนนของน าหรอสารอนๆจะเกดขนทอณหภมเดยวกน ขณะทมกเปลยนสถานะจะไมมการเปลยนแปลงอณหภม แตยงมการถายเทความรอนเกดขน ของเหลวทจะกลายไปเปนไอจะรบความรอนเขามา สวนไอเมอควบแนนเปนของเหลวจะคายความรอนออกไปเพอใชในการเปลยนสถานะ

ทมา : https://1th.me/309w

ภาพ การเปลยนแปลงสถานะของสาร

https://1th.me/309w

1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได 2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองทะเลแสนสวยได

3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลม เรองทะเลแสนสวยได

1. เจลส าหรบท าเทยนเจล

2. แกวกระเบองปากกวาง 3. แกวพลาสตก 4. เปลอกหอยขนาดเลก 5. ถวยกระดาษ

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

6. รบบน 7. กระทะไฟฟาและทพพ 8. ชอนตกสาร 9. ทรายสตางๆ

1. ลางแกวทตองการท าชนงานใหสะอาด เชดใหแหงสนท 2. น าทรายสมาตกแตงตามตองการ 3. น าเจลมาตมในภาชนะทเตรยมไว โดยใชไฟออน รอจนเนอเจลหลอมละลายจนเหลว เบาไฟใหออนทสด

หากตองการเพมสสนใหกบเจล น าสทตองการใสผสมลงในเนอเจล 4. เทเนอเจลทเหลวลงในแกวหรอภาชนะทไดจดเตรยมไวอยางระมดระวง 5. หากตองการใสสงของแตงเพมรอประมาณ 2-5 นาท ไมควรใชวสดทตดไฟไดใสลงไป 6. รอใหเนอเทยนเจลเยนตวลง 7. จากนนสงเกตและบนทกผล

............................................................................................................................................................................. ..

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................................................... ................

.................................................................................................................. .............................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

การเปลยนแปลงสถานะของสาร สารทอยรอบตวเรามมากมายหลายชนด โดยสารแตละชนดจะด ารงอยในสถานะใดสถานะหนง อาจจะเปน

ของแขง ของเหลว หรอแกส ซงสารเหลานจะเกดการเปลยนแปลงได การเปลยนแปลงของสาร ม 2 ลกษณะ คอ

1. การเปลยนแปลงทางกายภาพ คอการเปลยนแปลงของสารทไมเกดเปนสารใหม สมบตและองคประกอบของสารยงคงเดมไมเปลยนแปลง แตรปรางลกษณะ ขนาด สถานะ แตกตางไปจากเดม เชน การหลอมเหลว การควบแนน การฉกของกระดาษ

2. การเปลยนแปลงทางเคม คอ การเปลยนแปลงของสารทท าใหเกดสารใหม สมบตและองคประกอบของสารจะเปลยนแปลงไปจากเดม เชน ส กลน รส น าหนก และเมอเกดการเปลยนแปลงแลว จะท าใหกลบเปนสารเดมไดยาก เชน การจดเทยน การเผาไหม การเพมหรอลดอณหภมของสารจนถงระดบหนงจะท าใหสารเปลยนสถานะ การเปล ยนสถานะจะท าใหรปรางและขนาดเปลยนแปลงไป แตยงคงเปนสารเดมและสามารถกลบสสถานะเดมได โดยการเพมและลดอณหภม การเปลยนสถานะจดเปนการเปลยนแปลงทางกายภาพ

สารละลาย การละลาย คอ กระบวนการเกดสารละลาย ซงเกดจากสารชนดหนงกระจายอยในสารอกชน ดหนงอยางสม าเสมอ มองเหนเปนสารเนอเดยวกนทกสวน เรยนสารผสมนวา สารละลาย สารละลาย เปนของผสมเนอเดยวทประกอบดวยสารบรสทธตงแต 2 ชนดขนไป ละลายรวมเปนเนอเดยวกน มสดสวนขององคประกอบเหมอนกนตลอดทงสารละลายนน สารละลายจะมสมบตบางประการเหมอนสมบตของสารบรสทธทเปนองคประกอบ สามารถแบงองคประกอบของสารละลายไดเปน 2 ชนด คอ 1. ตวท าละลาย คอสารทมปรมาณมากกวาหรอสารทมสารอนกระจายแทรกอย 2. ตวละลาย คอ สารทมปรมาณนอยกวาหรอสารทกระจายแทรกตวอยในสารชนดอน

โดยมเกณฑในการก าหนดดงน 1. สารละลายทมสถานะเหมอนสารใด ใหสารนนเปนตวท าละลาย เชน น าเชอม ประกอบดวยน าและน าตาล สารละลายมสถานะเปนของเหลวเหมอนน า ดงนน น าจดเปนตวท าละลาย น าตาลจดเปนตวละลาย 2. ถาสารมสถานะเดยวกน สารใดมปรมาณมากกวา สารนนจะเปนตวท าละลาย สารทมปรมาณนอยกวาจะเปนตวละลาย เชน แอลกอฮอลเชดแผล 70% ประกอบดวย แอลกอฮอล 70 สวน และน า 30 สวน แอลกอฮอลมปรมาณมากกวาจงจดเปนตวท าละลาย น ามปรมาณนอยกวาจดเปนตวละลาย

1. นกเรยนสามารถแกปญหาจากสถานการณและใชอปกรณทครก าหนดใหได 2. นกเรยนสามารถเขาใจและประยกตใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองหวานเยนชนใจได

3. นกเรยนสามารถรวมมอกนท ากจกรรมการทดลองเปนกลม เรองหวานเยนชนใจได

1. น าหวานสแดง 2. นมขนหวานหรอนมสด 3. น าสะอาด ส าหรบดม 4. น าแขง

1. น าน านมทไดรสชาตทตองการแลวใสซองซป แลวรดปากถงใหสนท 2. ใสน าแขงลงในถงพลาสตกขนาดใหญเลกนอย แลวน าถงน านมในขอ 1 ใสลงไป แลวใสน าแขงลงไปในถงอก

ใหมพนทของถงทสามารถเขยาน าแขงได 3. โรยเกลอปนลงไปใหทวถงพลาสตกใสน าแขง ใชยางรดถงพลาสตกแลวเขยาประมาณ 5 นาทแลวเปด

ถงพลาสตกหยบถงน านมขนมาสงเกต

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

5. เกลอปน 6. ซองซป

7. ถงพลาสตกขนาดใหญ 8. ยางวง

........................................................................................................................................................................ .......

............................................................................................................................ ...................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.......................................................................................................................................................... .....................

............................................................................................................. ..................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

...............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................................ ...............

.................................................................................................................... ...........................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................



............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

.............................................................................................................................................................................. .

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................................................................................................ ...............

................................................................................................................... ............................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................................................................................. .............................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................. ..............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

.................................................................. .............................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................................. ..................................

................................................................................................. ..............................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

................................................................................ ...............................................................................................

............................................................................................................................. ..................................................

............................................................................................................................. ..................................................

โกวท สพรรณ. ความหนาแนนและความถวงจ าเพาะ. สบคนเมอ 14 เมษายน, 2562, จาก

https://sites.google.com/site/physicskrooko/raywicha-w30205/khwam-dan แคทรยา มานะโส. (2553). กฎขอท 1 กฎของความเฉอย (Inertia). สบคนเมอ 15 เมษายน, 2562, จาก

https://newtonlaw3bsru.wordpress.com/newtons-law/inertia/ จนทรวมล มาซว. การแพรและการออสโมซส. สบคนเมอ 14 เมษายน, 2562, จาก

https://sites.google.com/site/scienceclass2665/home/2/3-1 นกร สกวนชา. แรงกรยาและแรงปฏกรยา. สบคนเมอ 15 เมษายน, 2562,จาก https://1th.me/T162 ปตพร พมพาเพชร. โครมาโทกราฟ. สบคนเมอ 14 เมษายน, 2562, จาก

https://sites.google.com/site/krusaiysci/kar-yaek-sar/kho-rma-tho-krafi พมพเพญ พรเฉลมพงศ. แรงตงผว. สบคนเมอ 14 เมษายน, 2562, จาก

http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/0515/surface-tension-%E7 วรรณทพา รอดแรงคา. (2542). การพฒนาการคดของนกเรยน ดวยชดกจกรรมทกษะกระบวนการทางวทยาสาสตร.

พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ส านกพมพบรษทเดอะมาสเตอรกรป แมเนจเมนทจ ากด. วสาขา ภจนดา. มารจกสารลดแรงตงผวกนดกวา. สบคนเมอ 14 เมษายน, 2562, จาก

http://www.chemtrack.org/News-Detail.asp?TID=4&ID=3 ศรลกษณ ผลวฒนะ. (2556). กจกรรมการทดลองวทยาศาสตรพาสนก เลม 1. กรงเทพฯ แมคเอดดเคชน ศรลกษณ ผลวฒนะ. (2556). กจกรรมการทดลองวทยาศาสตรพาสนก เลม 2. กรงเทพฯ แมคเอดดเคชน ศรลกษณ ผลวฒนะ. (2556). กจกรรมการทดลองวทยาศาสตรพาสนก เลม 3. กรงเทพฯ แมคเอดดเคชน ศนยการเรยนรวทยาศาสตรโลกและดาราศาสตร. ความเปนกรด – เบส. สบคนเมอ 15 เมษายน, 2562, จาก

http://www.lesa.biz/earth/hydrosphere/water-properties สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) กระทรวงศกษาธการ. แรงตงผว. สบคนเมอ 14

เมษายน, 2562, จาก https://www.scimath.org/lesson-physics/item/7139-fluids สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) กระทรวงศกษาธการ. สารละลายกรด – เบส. สบคน

เมอ 15 เมษายน, 2562, จาก https://www.scimath.org/lesson-chemistry/item/7887-2018-02-27-03-53-51

สมาคมพลงงานทดแทนสชมชนแหงประเทศไทย-TRECA. พลงงานน า. สมาคมพฒนาคณภาพสงแวดลอม. พลงงาน. สบคนเมอ 14 เมษายน, 2562, จาก

http://adeq.or.th/%E0%B8%9E%E0%B8% สราวธ สธรวงศ. แรงลพธ. สบคนเมอ 14 เมษายน, 2562, จาก http://www.krusarawut.net/wp/?p=16859

สบคนเมอ 15 เมษายน, 2562,จาก http://www.reca.or.th/library-hydro-power.aspx อาณกร ไทยแท. แรงโนมถวง. สบคนเมอ 14 เมษายน, 2562, จาก https://1th.me/p3Ad

https://sites.google.com/site/physicskrooko/raywicha-w30205/khwam-dan

https://newtonlaw3bsru.wordpress.com/newtons-law/inertia/

https://sites.google.com/site/scienceclass2665/home/2/3-1

https://nikornsci.wordpress.com/2018/07/15/%e0%b9%81%e0%b8%a3%e0%b8%87%e0%b8%81%e0%b8%b4%e0%b8%a3%e0%b8%b4%e0%b8%a2%e0%b8%b2%e0%b9%81%e0%b8%a5%e0%b8%b0%e0%b9%81%e0%b8%a3%e0%b8%87%e0%b8%9b%e0%b8%8f%e0%b8%b4%e0%b8%81%e0%b8%b4%e0%b8%a3%e0%b8%b4/

https://1th.me/T162

https://sites.google.com/site/krusaiysci/kar-yaek-sar/kho-rma-tho-krafi

http://www.foodnetworksolution.com/wiki/expert/002/%E0%B8%9C%E0%B8%A8.%E0%B8%94%E0%B8%A3.%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B9%87%E0%B8%8D%20%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%89%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C

http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/0515/surface-tension-%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B6%E0%B8%87%E0%B8%9C%E0%B8%B4%E0%B8%A7

http://www.chemtrack.org/News-Detail.asp?TID=4&ID=3

http://www.lesa.biz/earth/hydrosphere/water-properties

https://www.scimath.org/lesson-physics/item/7139-fluids

https://www.scimath.org/lesson-chemistry/item/7887-2018-02-27-03-53-51

https://www.scimath.org/lesson-chemistry/item/7887-2018-02-27-03-53-51

http://adeq.or.th/%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99/

http://www.krusarawut.net/wp/?p=16859

http://www.reca.or.th/library-hydro-power.aspx

https://sites.google.com/site/anktontan/

https://1th.me/p3Ad

Arthur Konze. สะพานสอความสมดล. สบคนเมอ 14 เมษายน, 2562, จาก https://www.slideshare.net/ssuser16bc30/ss-44961091

Chote Wichaichansakul. งานและพลงงาน. สบคนเมอ 14 เมษายน, 2562, จาก http://kruchote.blogspot.com/2009/07/blog-post_7851.html

ไมปรากฏชอผแตง. วงจรไฟฟาเบ องตน. สบคนเมอ 15 เมษายน, 2562,จาก https://sites.google.com/site/pranget58/wngcr-fifa-beuxng-tn

ไมปรากฏชอผ. แรงปฏกรยา. สบคนเมอ 15 เมษายน, 2562,จาก http://119.46.166.126/self_all/selfaccess9/m3/547/lesson1/1_7.php

ไมปรากฏชอผแตง. หลกการไฟฟาผลไมไฟฟาสถต. สบคนเมอ 15 เมษายน, 2562,จาก https://sites.google.com/site/physicselectricity/fifasthit

ไมปรากฏชอผแตง. กรด เบส เกลอ. สบคนเมอ 15 เมษายน, 2562, จาก https://chemistryprosite.wordpress.com/2017/03/05/featured-content-3/

ไมปรากฏชอผแตง. แรงกรยา-แรงปฏกรยา. สสบคนเมอ 15 เมษายน, 2562, จาก https://1th.me/15Oi ไมปรากฏชอผแตง.(2556). ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 13 ทกษะ. สบคนเมอ 15 เมษายน, 2562,จาก http://www.siamchemi.com

ไมปรากฏชอผ. ความหนาแนน. สบคนเมอ 14 เมษายน, 2562, จาก https://1th.me/ejv5 ไมปรากฏชอผแตง. สะพาน. สบคนเมอ 14 เมษายน, 2562, จาก

http://www.rmutphysics.com/charud/scibook/material1/index_bridge.html ไมปรากฏชอผแตง. แรงโนมถวง. สบคนเมอ 14 เมษายน, 2562, จาก

http://www.digitalschool.club/digitalschool/science1_2_2/science6/more/page2.php ไมปรากฏชอผแตง. พลงงานศกย (Potential energy). สบคนเมอ 24 เมษายน, 2562, จาก

https://sites.google.com/site/atitiya119/home/phlangngan-saky-potential-energy ไมปรากฏชอผแตง. พลงงานจลน (Kinetic Energy). สบคนเมอ 24 เมษายน, 2562, จาก

https://sites.google.com/site/atitiya119/home/phlangngancln-kinetic-energy

https://www.slideshare.net/ssuser16bc30/ss-44961091

https://web.facebook.com/profile.php?id=100008135828305

http://kruchote.blogspot.com/2009/07/blog-post_7851.html

http://kruchote.blogspot.com/2009/07/blog-post_7851.html


http://119.46.166.126/self_all/selfaccess9/m3/547/lesson1/1_7.php

https://sites.google.com/site/physicselectricity/fifasthit

https://chemistryprosite.wordpress.com/2017/03/05/featured-content-3/

https://1th.me/15Oi

http://www.siamchemi.com/

https://1th.me/ejv5


http://www.digitalschool.club/digitalschool/science1_2_2/science6/more/page2.php

https://sites.google.com/site/atitiya119/home/phlangngan-saky-potential-energy

https://sites.google.com/site/atitiya119/home/phlangngancln-kinetic-energy

http://www.sd.ssru.ac.th/

http://www.facebook.com/sd.ssru

ภาคเรียนที่elsd.ssru.ac.th/pawinee_ra/pluginfile.php/85/course... ·...

Documents