ภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลระดบทตยภมแหงหนง ในจงหวดนครปฐม

สมนก ธาราวชรศาสตร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการพยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน

พ.ศ. 2556 ลขสทธของมหาวทยาลยครสเตยน

วทยานพนธ เรอง

ภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลระดบทตยภมแหงหนง ในจงหวดนครปฐม

ไดรบการพจารณาอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล

วนท 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2556 .…………….………………………… นางสมนก ธาราวชรศาสตร ผวจย

…………….………………………… ผชวยศาสตราจารย ดร. ศากล ชางไม วท.บ. (พยาบาลและผดงครรภ) วท.ม. (พยาบาลศาสตร) Ph.D. (Health Science) ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ

…………….………………………… รองศาสตราจารย เพญจนท ส. โมไนยพงศ ค.บ. (การศกษาการพยาบาล) ค.ม. (การบรหารการพยาบาล)

กรรมการสอบวทยานพนธ ………….………………………… ผชวยศาสตราจารย ดร. สวณ ววฒนวานช ค.บ. (การพยาบาล) ค.ม. (การบรหารการพยาบาล) ปร.ด. (ประชากรศาสตร) กรรมการสอบวทยานพนธ …………….………………………… ……….………………………… อาจารย ดร. เสาวนย กานตเดชารกษ รองศาสตราจารย สมพนธ หญชระนนทน ค.บ. (การศกษาการพยาบาล) วท.บ. (พยาบาล) เกยรตนยม, M.S. ค.ม. (การบรหารการพยาบาล) ประธานกรรมการบรหารหลกสตร ค.ด. (การอดมศกษา) พยาบาลศาสตรมหาบณฑต คณบดบณฑตวทยาลย

วทยานพนธ

เรอง

ภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลระดบทตยภมแหงหนง ในจงหวดนครปฐม

.…………….………………………… นางสมนก ธาราวชรศาสตร ผวจย

…………….………………………… ผชวยศาสตราจารย ดร. ศากล ชางไม วท.บ. (พยาบาลและผดงครรภ) วท.ม. (พยาบาลศาสตร) Ph.D. (Health Science) ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ

…………….………………………… รองศาสตราจารย เพญจนท ส. โมไนยพงศ ค.บ. (การศกษาการพยาบาล) ค.ม. (การบรหารการพยาบาล)

กรรมการทปรกษาวทยานพนธ

…………………………………………… ผชวยศาตราจารย ดร. กรรณการ สวรรณโคตร วท.บ. (พยาบาล), M.S. คด.(อดมศกษา) กรรมการทปรกษาวทยานพนธ

…………….………………………… ……….………………………… อาจารย ดร. เสาวนย กานตเดชารกษ รองศาสตราจารย สมพนธ หญชระนนทน ค.บ. (การศกษาการพยาบาล) วท.บ. (พยาบาล) เกยรตนยม, M.S. ค.ม. (การบรหารการพยาบาล) ประธานกรรมการบรหารหลกสตร ค.ด. (การอดมศกษา) พยาบาลศาสตรมหาบณฑต คณบดบณฑตวทยาลย

ค

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงได ผวจยไดรบความกรณาจากคณาจารยหลายทานอยางดยง ขอกราบขอบพระคณรองศาสตราจารย เพญจนท ส. โมไนยพงศ อาจารยทปรกษาวยานพนธหลก และผชวยศาสตราจารย ดร. กรรณการ สวรรณโคต อาจารยทปรกษาวยานพนธรวม ทไดชวยเหลอใหคาปรกษา ชแนะแนวทาง ตลอดจนตรวจสอบแกไขขอบกพรองตางๆ และใหโอกาสผวจยไดเรยนรประสบการณอนมคายงในการทาวทยานพนธ ตลอดจนสนบสนนและใหกาลงใจมาโดยตลอด ขอกราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร.ศากล ชางไม ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ และผชวยศาสตราจารย ดร. สวณ ววฒนวานช ผทรงคณวฒภายนอก ทกรณาใหคาแนะนา ขอคดเหนและขอเสนอแนะทเปนประโยชนรวมทงตรวจสอบแกไขขอบกพรองตางๆ จนทาใหวทยานพนธสาเรจลลวงไดดวยด ผวจยจงขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง ณ โอกาสน ขอกราบขอบพระคณผทรงคณวฒทกทานทใหความกรณาตรวจสอบความตรงเชงเนอหาของเครองมอวจย และใหคาชแนะตางๆทเปนประโยชน ขอกราบขอบพระคณผอานวยการโรงพยาบาลพทธมณฑล และหวหนาพยาบาลโรงพยาบาลพทธมณฑล ทอนญาตใหดาเนนการเกบขอมลภาระงานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล ขอกราบขอบพระคณหวหนาหนวยงานและพยาบาลวชาชพทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามเปนอยางด สดทายขอขอบพระคณครอบครวและเพอนนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑตทเปนกาลงใจอนดยงรวมทงใหการสนบสนนดวยความเขาใจ จนทาใหการศกษาสาเรจตามทมงหวง

ง

544011 :สาขาวชา : การบรหารการพยาบาล ; พย.ม. (การบรหารการพยาบาล) คาสาคญ : ความสมพนธ / ภาระงาน / ผลตภาพ / พยาบาลวชาชพ สมนก ธาราวชรศาสตร: ภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลระดบทตยภมแหงหนง ในจงหวดนครปฐม (The Workload and Productivity of Professional Nurses at a Secondary level Hospital in Nakhon Pathom Province) คณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ : รองศาสตราจารยเพญจนท ส.โมไนยพงศ, (ค.ม.), ผชวยศาสตราจารย ดร.กรรณการ สวรรณโคต, (ค.ด.), 121 หนา การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลระดบทตยภมในจงหวดนครปฐม และความสอดคลองของภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลระดบทตยภมในจงหวดนครปฐม การศกษาครงนเปนการวจยเชงพรรณนา กลมตวอยางถกเลอกแบบเจาะจงเปนพยาบาลวชาชพทปฏบตงานดานการรกษาพยาบาลจานวน 28 คน และผปวยทเขารบการรกษาพยาบาลในในโรงพยาบาลระดบทตยภมในจงหวดนครปฐม ตงแตวนท 1พฤศจกายน 2555 ถงวนท 30 พฤศจกายน 2555 จานวน 9,043 คน เครองมอวจยเปนแบบสอบถามทผวจยพฒนาขนและผานการตรวจความตรงของเนอหาโดยผทรงคณวฒ 5 ทาน และนามาหาคาดชนความตรงตามเนอหาเทากบ 0.80 คาความสอดคลองภายในเทากบ 0.90 และหาคาความเทยงระหวางผสงเกตเทากบ 0.93 ทาการเกบรวบรวมขอมลโดยหวหนางานและพยาบาลวชาชพทปฏบตงานในแตละเวรเชา เวรบาย เวรดก บนทกเวลาการปฏบตกจกรรมแตละกจกรรมและวเคราะหขอมลดวยโดยใชสถต ความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจยพบวาพยาบาลวชาชพเปนผหญงรอยละ 92.90 มชวงอาย 31-40 ป มรอยละ 50 สภาพสมรสคม รอยละ 53.60 การศกษาปรญญาตรมรอยละ 85.70 อายการทางานพยาบาลวชาชพอยในชวง16-20 ป มรอยละ 32.10 ประสบการณการทางานในตาแหนงพยาบาลวชาชพ 6-10 ปมรอยละ 39.30 ตาแหนงเปนพยาบาลวชาชพประจาการม รอยละ 78.60 ปฏบตงานในหนวยงานอบตเหตฉกเฉนมากทสดมรอยละ 35.70 จานวนผปวยของหนวยงานผปวยนอกมากทสด 4,278 คน หนวยงานอบตเหตฉกเฉน 2,721 คน หนวยงานผปวยใน 1.773 คน หนวยงานหองคลอดมจานวนผปวยนอยทสด 305 คน ภาระงานตามชวโมงการปฏบตงานจรงของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลระดบทตยภมในจงหวดนครปฐมของหนวยงานผปวยใน 1,315 ชวโมง หนวยงานอบตเหตฉกเฉน 1,255 ชวโมง หนวยงานหองคลอด 538 ชวโมง และหนวยงานผปวยนอก 394 ชวโมง ผลตภาพทางการพยาบาลตามภาระงานของพยาบาลวชาชพของหนวยงานผปวยในรอยละ 72.25 หนวยงานอบตเหตฉกเฉนรอยละ 69.76 หนวยงานหองคลอดรอยละ 66.54 และหนวยงานผปวยนอกรอยละ 65.44 ภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑลมความสอดคลองกน ขอเสนอแนะจากผลการวจยครงน พบวา การคดภาระงานของพยาบาลวชาชพควรตองคดภาระงานใหครอบคลมกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมหนวยงาน กจกรรมองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล

จ

544011 : MAJOR : Nursing Management ; M.N.S. ( Nursing Management) KEYWODRS : RELATIONSHIP / WORKLOAD / PRODUCTIVITY / PROFESSIONAL NURSES Somnuk Tarawatcharaasart : The Workload and Productivity of Professional Nurses at a the Secondary Level Hospital in Nakhon Pathom Province Thesis Advisor: Assoc. Prof. Penchan S. Monaiyapong, M.S., Asst. Prof. Dr. Khannika Suwonnakote, Ph.D., 121 pages. This research was aimed to study the workload and productivity of professional nurses at the Secondary Level Hospital in Nakhon Pathom Province, and consistency of the workload with productivity of professional nurses at a Secondary Level Hospital in Nakhon Pathom Province.

This study was a descriptive research. The specific samples were 28 professional nurses. Nine thousand and forty three patients were visited and admitted from 1st November 2555 until 30th November 2555. The questionnaires were developed and tested for validity of content by five experts, and the content validity of the questionnaire was 0.80. The internal consistency reliability values were between 0.90 and 0.93 by the observers. The data collection was done by supervisors and professional nurses working in each shift and late evening shift on duty time and each practical activity. The data were analyzed by using frequency, percentage, mean and standard deviation.

The results showed that 92.90 percentages of samples were female nurses, 50 percentages were aged 31-40 years old, 53.60 percentages are married, 85.70 percentages have bachelor's degree in nursing. The period of working was between 16-20 years with 32.10 percentages, working as registered nurses were 78.60 percentages, the nurses who were mostly working in emergency departments were 35.70 percentages. Four thousand two hundred and seventy-eight patients were mostly admitted in the Out- Patient Department, Two thousand seven hundred and twenty-one patients were visited in the emergency room, One thousand seven hundred and seventy –three patients were visited in the Out Patient Department, Three hundred and five patients were admitted in the delivery room.

The workload by actual hours work of Professional Nurses in the In- Patient Department were 1,315 hours, and in the emergency room 1,255 hours , in the delivery room 538 hours, and in the Out- Patient Department were 394 hours. Consequently, the productivity of professional nurses in the In-Patient Department were 72.25 percentages, in the emergency room 69.76 percentages, in the Out- Patient Department were 65.44 percentages, in the delivery room 66.54 percentages, and in the Out- Patient Department were 65.44 percentages. The workload with productivity of professional nurses were consistent. Base form the result of the research, it is recommended that the methods of workload calculation of professional nurses should cover the direct and indirect performances of the professional nurses which concern directly the organization.

ฉ

สารบญ

หนา

กตตกรรมประกาศ........................................................................................................................ ค บทคดยอภาษาไทย........................................................................................................................ ง บทคดยอภาษาองกฤษ................................................................................................................... จ สารบญ.......................................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง ............................................................................................................................... ฌ สารบญภาพประกอบ.................................................................................................................... ญ บทท 1 บทนา................................................................................................................................ 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา.................................................................. 1 คาถามของการวจย.................................................................................................. 4 วตถประสงคของการวจย........................................................................................ 4 สมมตฐานของการวจย............................................................................................ 5 ขอบเขตของการวจย............................................................................................... 5 กรอบแนวคดของการวจย....................................................................................... 6 นยามตวแปร........................................................................................................... 7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ..................................................................................... 8 บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ................................................................................... 9 ขอมลโรงพยาบาลพทธมณฑล................................................................................ 9 ลกษณะการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ............................................................ 18 การจาแนกประเภทผปวย........................................................................................ 32 อตรากาลงของพยาบาลวชาชพ............................................................................... 41 ผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ........................................................ 50 ทบทวนงานวจยทเกยวของ..................................................................................... 53 บทท 3 วธดาเนนการวจย.............................................................................................................. 57 ลกษณะของสถานททใชในการเกบขอมล ............................................................. 57 ลกษณะประชากรและกลมตวอยาง ........................................................................ 58 เครองมอทใชในการวจย......................................................................................... 59 การหาคณภาพของเครองมอ .................................................................................. 62 การพทกษสทธผเขารวมการวจย............................................................................. 63 การเกบรวบรวมขอมล............................................................................................ 63

ช

สารบญ (ตอ) หนา

การวเคราะหขอมล.................................................................................................. 63 บทท 4 ผลการวจย......................................................................................................................... 65 บทท 5 อภปรายผล........................................................................................................................ 72 บทท 6 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ...................................................................................... 79 สรปผลการวจย....................................................................................................... 80 ขอเสนอแนะ........................................................................................................... 84 บรรณานกรม................................................................................................................................. 86ภาคผนวก...................................................................................................................................... 89 ก. รายนามผทรงคณวฒ........................................................................................... 90 ข. เครองมอทใชในการวจย................................................................................. 92 ค. การหาคณภาพเครองมอ..................................................................................... 107 ง. สตรการคานวณผลตภาพทางการพยาบาล........................................................ 116 ประวตผวจย ................................................................................................................................ 121

ฌ

สารบญตาราง

หนา ตารางท

1 หนวยบรการและจานวนชวโมงการพยาบาลเฉลยจากกองการพยาบาล................. 2 ประเภทผปวยและชวโมงการพยาบาลเฉลยตอรายจากกองการพยาบาล................ 30 3 ประเภทผปวยและชวโมงชวโมงความตองการการพยาบาลตอราย....................... 31 4 ประเภทหนวยงานสดสวนพยาบาลวชาชพตอผปวย.............................................. 49 5 ชวโมงและรอยละของภาระงานจาแนกตามกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรม

พยาบาลทางออม กจกรรมหนวยงานและ กจกรรมองคของหนวยงาน.................

66 6 ผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ จาแนกตามลกษณะของหนวยงาน 67 7 ภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลจาแนกตามสตรการคานวณภาระงาน

จากชวโมงความตองการการพยาบาลของผปวยตามลกษณะของหนวยงาน..........

67 8 จานวนและรอยละของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลพทธมณฑลจาแนกตาม

ขอมลสวนบคคล...................................................................................................

68 9 ขอมลจานวนและรอยละของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลพทธมณฑลจาแนก

ตามขอมลอายการทางาน........................................................................................69

10 ขอมลจานวนและรอยละของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลพทธมณฑลจาแนก ตามขอมลดานประสบการณการทางานในตาแหนงพยาบาลวชาชพ.....................

70

11 จานวนและรอยละของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลพทธมณฑลจาแนกตามขอมลประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพในหนวยงานทปฏบตงานในปจจบนและตาแหนงงานปจจบนของพยาบาลวชาชพ................................................................

71

ญ

สารบญภาพประกอบ

หนา

แผนภมท 1 กรอบแนวคดของการวจย.................................................................................... 6 2 ขนตอนการเกบรวบรวมขอมล............................................................................ 45

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา กกกกกกกก ธรรมนญวาดวยระบบสขภาพแหงชาต ฉบบท 1 พ.ศ. 2552 วางเปาหมายสาคญดานกาลงคน ดานสขภาพใหมคณภาพ มจรยธรรม มจตสานกทดตอสงคม มปรมาณทเพยงพอ มการกระจายอยางทวถงและเปนธรรม เพอใหบรการสาธารณสขแกประชาชนในลกษณะทเปนสหวชาชพ (นงลกษณ พะไกยะ, 2555: 10) กกกกกกกก จากการเปลยนแปลงทางนโยบายและการปฏรประบบบรการสขภาพ รวมทงโครงสรางทางสงคมหลายประการ สงผลตอสถานการณกาลงคนดานสขภาพทงทางบวกและทางลบ นโยบายประกนสขภาพถวนหนาทาใหประชาชนสามารถเขาถงบรการสขภาพไดอยางทวถง ในขณะเดยวกนรฐบาลไดมนโยบายสนบสนนใหประเทศไทยเปนศนยกลางทางการแพทย (Medical Hub) ของอาเซยนและนานาชาต (นงลกษณ พะไกยะ, 2555: 11) รวมทงภาวะสขภาพของประชาชนทวความรนแรงขนจากโรคอบตใหมทมความรนแรง การแพรระบาดของโรคอยางรวดเรวในยคโลกาภวฒน การเกดโรคตดเชอใหม การระบาดซ า ความตองการกาลงคนดานสขภาพจงมเพมมากขน แมวาวชาชพพยาบาลทเปนบคลากรสขภาพจะมจานวนมากทสดในระบบสขภาพเมอเทยบกบบคลากรสขภาพอนกตาม ขอมลจากทะเบยนผรบใบอนญาตประกอบวชาชพการพยาบาลและผดงครรภของสภาการพยาบาล ณ วนท 31 ธนวาคม พ.ศ.2552 พบวามพยาบาลวชาชพทมใบอนญาตประกอบวชาชพการพยาบาลและผดงครรภชนหนงจานวน 149,050 คน พยาบาลเทคนคทมใบอนญาตประกอบวชาชพการพยาบาลและผดงครรภชนสอง 6,700 คน นอกจากนยงมผชวยพยาบาลอกประมาณ 7,000 คน (นงลกษณ พะไกยะ , 2554: 69) แตเนองจากอตรากาลงทมอยจากดเมอเปรยบเทยบกบสดสวนของผรบบรการทเพมมากขน รวมท งการจากดอตรากาลงขาราชการของสานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน การยบรวมตาแหนงของพยาบาลวชาชพชานาญการ เพอเพมตาแหนงพยาบาล-

2

วชาชพชานาญการพเศษโดยไมเพมตาแหนงใหม ทาใหแรงจงใจของการทางานในระบบบรการสขภาพในภาครฐลดนอยลง สงผลใหจานวนพยาบาลรนใหมเขาสระบบบรการสขภาพในภาครฐลดนอยลง การปรบเปลยนการผลตและพฒนากาลงคนไมเพยงพอและไมสอดคลองกบความตองการของระบบบรการในดานการกระจายกาลงพยาบาลและการธารงรกษาพยาบาลใหอยในระบบสขภาพไดอยางย งยน การขาดแคลนบคลากรและภาระงานของวชาชพพยาบาลในพนทภาคกลางและปรมณฑล เปนปญหาเนองจากงานบรการทางการพยาบาลเปนงานทตองใชเวลาดแลผปวยตลอด 24 ชวโมง การจดอตรากาลงจะตองมขอมลทเปนภาระงานของพยาบาลเกยวกบเวลาทใชปฏบตกจกรรมทางการพยาบาลกบผปวยทงทางตรงและทางออมตามการจาแนกประเภทผปวยตามระดบความรนแรง ภาระงานของพยาบาลไมไดขนอยกบจานวนผปวยเทานนยงขนกบลกษณะอาการของผปวยและความตองการการพยาบาลของผปวยดวย จากการศกษาภาระงานทางการพยาบาลประกอบดวยภาระงานหลกทเปนการปฏบตการพยาบาลตอผปวยโดยตรงและการปฏบตการพยาบาลตอผปวยโดยออมตามการจาแนกประเภทผปวยตามความรนแรงและยงมภาระงานรองซงเปนงานทเกยวของกบหนวยงาน เชน การพฒนาคณภาพการพยาบาลงานวชาการ งานฝกอบรมตาง ๆ เพอพฒนาตนเองตามนโยบายของโรงพยาบาลซงแตละโรงพยาบาลมการพฒนาทแตกตางกนขนอยกบความพรอมของโรงพยาบาลหรอหนวยงานนนๆ (มารษา สมบตบรณ, 2546 อางใน ศรศภรกษ สวนแกว, 2553: 2) งานบรการทางการพยาบาลจงเปนงานสาคญ เนองจากงานการพยาบาลเปนงานทตองรบผดชอบตอชวตมนษย ตองยดผปวยเปนศนยกลางในการใหบรการพยาบาลเพอการแกปญหาและตอบสนองความตองการของผปวยทงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคมและวญญาณใหดารงไวซงภาวะสขภาพทด จงตองมการวางแผนใหมบคลากรพยาบาลทเพยงพอตอการใหบรการทมคณภาพและประสทธภาพแกผปวย หากบคลากรพยาบาลตองปฏบตงานในปรมาณงานทเกนความสามารถจะทาใหเกดความเหนอยลาเกดความเสยงตอความไมปลอดภยของผปวย เกดความไมพงพอใจ คบของใจ ขาดขวญกาลงใจในการปฏบตงาน กอใหเกดการโยกยาย ลาออกหรอเปลยนอาชพ สงผลใหเกดปญหาการขาดแคลนอตรากาลงทางการพยาบาล สญเสยเวลาและทรพยากรในการสรรหาบคลากรทดแทน กกกกกกกก โรงพยาบาลพทธมณฑล เปนโรงพยาบาลรฐบาลขนาด 30 เตยง ระดบทตยภมชนตนให บรการสขภาพทงในดานการรกษา ปองกน สงเสรม ฟนฟในเขตอาเภอพทธมณฑล อาเภอใกลเคยงและจงหวดใกลเคยง พบวามจานวนผรบบรการผปวยนอกในป พ.ศ.2545จานวน 42,836 ราย เพมมากขนในป พ.ศ. 2554 จานวน 86,566 ราย จานวนผปวยในป พ.ศ. 2545 จานวน 1,381 ราย เพมมากขนในป พ.ศ. 2554 จานวน 2,890 ราย บคลากรพยาบาลผปฏบตการดแลดานการปฏบตการพยาบาล ดานวชาการและดานการบรหารงานและงานอนๆ ทไดรบมอบหมายทาใหอตรากาลงบคลากรพยาบาลม

3

ไมเพยงพอ ในป พ.ศ. 2554 โรงพยาบาลพทธมณฑลมพยาบาลปฏบตงาน39 คน องคกรพยาบาลมพยาบาลปฏบตงานดานการรกษาพยาบาล 35 คน อายเฉลย 41ป อายมากทสด 55 ป อายนอยทสด 28 ป ในจานวนนมพยาบาลประจาการอยเวรผลด 21 คน อายเฉลย 37 ป อายมากทสด 50 ป อายนอยทสด 28 ป ซงตองอยเวรผลดนอกเวลาเฉลยคนละ 10 เวรตอเดอน ปจจบนมพยาบาลอายมากกวา 40 ป ขนไป ตองอยปฏบตงานเวรผลดจานวน 6 คน คดเปนรอยละ 30 เรมมปญหาสขภาพประกอบกบไมสามารถอยเวรลวงเวลาได สงผลใหการจดเวรเฉลยในผทมอายนอยกวา 40 ป มเวรเพมมากขน ทาใหเวลาพกผอนไมเพยงพออาจสงผลตอสขภาพและความพงพอใจตอคณภาพชวต สมดลระหวางชวตและการทางาน การลาออกของพยาบาลในป 2553 จานวน 2 คน การยายออกของพยาบาลในป พ.ศ.2554 จานวน 2 คน การยายออกของพยาบาลตนป พ.ศ. 2555 จานวน 2 คน (แบบประเมนตนเองระดบโรงพยาบาล:โรงพยาบาลพทธมณฑล, 2554) กกกกกกกก จากการคดผลตภาพทางการพยาบาลของโรงพยาบาลพทธมณฑล ในป พ.ศ. 2553 และป พ.ศ. 2554 โดยใชสตรการคานวณของกองการพยาบาล พ.ศ. 2538 พบวาหนวยงานผปวยในมผลตภาพทางการพยาบาลรอยละ 99 และ 94 ตามลาดบ หนวยงานผปวยนอกมผลตภาพทางการพยาบาลรอยละ 89 และ 79 ตามลาดบ หนวยงานหองคลอดมผลตภาพทางการพยาบาลรอยละ 83 และ 84 ตามลาดบหนวยงานอบตเหตฉกเฉนมผลตภาพทางการพยาบาลรอยละ 109 และ 110 ตามลาดบ (แบบประเมนตนเองระดบโรงพยาบาล:โรงพยาบาลพทธมณฑล, 2554) พบวา การคดภาระและผลตภาพทางการพยาบาลของโรงพยาบาลพทธมณฑลในหนวยงานดงกลาวไมเปนไปในแนวทางเดยวกนและมความเขาใจไมตรงกน หนวยงานผปวยในใชจานวนผเขารบบรการรายปและจานวนชวโมงการพยาบาลตามการจาแนกประเภทผรบบรการ หนวยงานผปวยนอกใชจานวนผเขารบบรการรายปโดยไมไดจาแนกประเภทผรบบรการ หนวยงานหองคลอดใชจานวนผเขารบบรการและจานวนผคลอดรายปโดยไมไดจาแนกประเภทผรบบรการ หนวยงานอบตเหตใชจานวนผเขารบบรการรายปและจานวนชวโมงการพยาบาลตามการจาแนกประเภทผรบบรการ นอกจากนหนวยงานผปวยนอกและหนวยงานหองคลอดยงไมมเกณฑในการจาแนกประเภทผรบบรการ และทกหนวยงานดงกลาวไมไดนาชวโมงการปฏบตงานอนๆ ทไดรบมอบหมายทเกยวของกบหนวยงาน องคกรพยาบาลและโรงพยาบาลพทธมณฑลใชเฉพาะชวโมงการพยาบาลตามกจกรรมพยาบาลทางตรงและกจกรรมพยาบาลทางออมเทาน นทาใหภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพไมครอบคลมการปฏบตงานทแทจรงตามลกษณะของพยาบาลวชาชพ

ความพงพอใจของบคลากรพยาบาลโรงพยาบาลพทธมณฑลใน ป พ.ศ. 2554 พบวาความพงพอใจตอการบรหารทรพยากรบคคลหนวยงานผปวยในมรอยละ 70 ความพงพอใจตอการบรหารทรพยากรบคคลหนวยงานผปวยนอกรอยละ 66 ความพงพอใจตอการบรหารทรพยากรบคคลหนวยงาน

4

หองคลอดรอยละ 75 ความพงพอใจตอการบรหารทรพยากรบคคลหนวยงานอบตเหตฉกเฉนรอยละ 11ความพงพอใจตอการบรหารทรพยากรบคคลในหนวยงานอบตเหตฉกเฉนตามากเนองจากหวหนางานอบตเหตฉกเฉนลาออกจากราชการ อยในชวงเปลยนแปลงการบรหารงาน จงมการเปลยนแปลงในการพฒนาปรบปรงระบบการบรหารบคลากรดานโครงสราง สงแวดลอม ระบบการปฏบตงานและการจดอตรากาลง (แบบประเมนตนเองระดบโรงพยาบาล:โรงพยาบาลพทธมณฑล, 2554) กกกกกก ดงนนผวจยจงมความสนใจในการศกษาภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑลจากลกษณะของหนวยงานทแตกตางกน ลกษณะการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพแตกตางกน การจาแนกประเภทผปวยทแตกตางกนในแตละหนวยงาน การจดอตรากาลงของพยาบาลวชาชพทแตกตางกนในแตละหนวยงาน และจานวนผปวยทแตกตางกนในแตละหนวยงาน รวมทงความสอดคลองของภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑลกบเกณฑการประเมนของสานกการพยาบาล สานกงานปลด กระทรวง กระทรวงสาธารณสข โดยมงหวงใหภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพมความเหมาะสมกอใหเกดการปฏบตการพยาบาลทมคณภาพ มประสทธภาพ มพฤตกรรมบรการทประทบใจแกผใชบรการและเปนไปตามความคาดหวงของสงคม ตลอดจนพยาบาลวชาชพมความสขในการทางาน มความสมดลระหวางชวตและการทางาน มความพงพอใจตอคณภาพชวตของการปฏบตงานในฐานะวชาชพพยาบาลและปฏบตงานในวชาชพพยาบาลอยางมเกยรตธารงคณคาพยาบาลไทยตลอดไป คาถามของการวจย กกกกกก 1. ภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑลเปนอยางไร 2. ภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑลมความสอดคลองกนอยางไร วตถประสงคของการวจย 1. ศกษาภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธ-มณฑล 2. ศกษาความสอดคลองของภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล

5

สมมตฐานการวจย ภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑลมความสอดคลองกน ขอบเขตของการวจย การศกษาวจยครงนเปนการศกษาภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล ซงปจจบนโรงพยาบาลพทธมณฑลมพยาบาลวชาชพปฏบตงาน 39 คน ปฏบตงานกลมงานเวชศาสตรครอบครวและชมชนจานวน4 คน ปฏบตงานองคกรพยาบาลดานการรกษาพยาบาลจานวน 35 คน โดยจะทาการศกษาจากกลมตวอยางแบบเจาะจงพยาบาลวชาชพทปฏบตงานระดบหวหนาหนวยงานและระดบประจาการทใหการพยาบาลผปวยโดยตรงจานวน 28 คน ซงปฏบตงานดานการรกษาพยาบาลในหนวยงานผปวยใน จานวน 9 คน หนวยงานผปวยนอกจานวน 5 คน หนวยงานหองคลอดจานวน 4 คน หนวยงานอบตเหตฉกเฉนจานวน 10 คน และผปวยทเขารบการรกษาในหนวยงานผปวยใน หนวยผปวยงานนอก หนวยงานหองคลอด หนวยงานอบตเหตฉกเฉนในโรงพยาบาลพทธมณฑลในชวงเวลาตงแตวนท 1 พฤศจกายน พ.ศ. 2555 ถงวนท 30 พฤศจกายน พ.ศ. 2555 ภาระงานของพยาบาลวชาชพตามลกษณะการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในดานการปฏบตการพยาบาลตามกจกรรมการพยาบาลทางตรงและการปฏบตการพยาบาลตามกจกรรมการพยาบาลทางออม ในสวนของการรกษาพยาบาล ปองกน ฟนฟ สงเสรมสขภาพตามลกษณะของหนวยงาน จานวนผปวย การจาแนกประเภทผปวย รวมทงงานอนๆ ทไดรบมอบหมายทเกยวของกบกจกรรมหนวยงาน กจกรรมองคกรพยาบาลและโรงพยาบาลพทธมณฑลตามอตรากาลงของพยาบาลวชาชพ ผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพคานวณจากชวโมงการปฏบตงานจรงของกจกรรมการพยาบาลทางตรง กจกรรมการพยาบาลทางออม กจกรรมของหนวยงาน กจกรรมขององคกรพยาบาลและโรงพยาบาลพทธมณฑล ตอชวโมงการขนปฏบตงานของพยาบาลวชาชพตามการจดอตรากาลงในแตละหนวยงาน

6

กรอบแนวคดของการวจย กกกก

แผนภาพท 1 กรอบแนวคดของการวจย ภาระงานขนกบลกษณะของหนวยงานทใหบรการ โดยปรบใชตามโครงสรางมาตรฐาน

การพยาบาลในโรงพยาบาล กรมปลดกระทรวง กระทรวงสาธารณสข ป พ.ศ.2555 ซงแบงโครงสรางหนวยงานบรการพยาบาล 7 หนวยงาน ไดแก 1) กลมงานการพยาบาลผปวยนอก 2) กลมงานการพยาบาลผคลอด 3) กลมงานพยาบาลหนวยควบคมการตดเชอและงานจายกลาง 4) กลมงานการพยาบาลผปวยผาตดและวสญญพยาบาล 5) กลมงานการพยาบาลผปวยหนก 6) กลมงานการพยาบาลผปวยใน 7) กลมงานการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน 8) กลมงานการพยาบาลผปวยผาตดและวสญญพยาบาล 9) กลมงานพยาบาลหนวยควบคมการตดเชอและงานจายกลาง กลมงานการพยาบาลผคลอดเปนกลมงานเดยวกน ซงในการศกษาครงนทาการศกษาในหนวยงาน 4 หนวยงาน ไดแก 1) หนวยงานผปวยใน 2) หนวยงานผปวยนอก 3) หนวยงานหองคลอด และ 4) หนวยงานอบตเหตฉกเฉน

ลกษณะการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ โดยปรบใชตามแนวคดของออรเดนและรดร (Urden and Roode,1997) กองการพยาบาล (2545) เชอรรเบลและมนนค (Scherubel and Minnick, 1994) และสานกการพยาบาล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข (2551) โดยการหาปรมาณเวลาเฉลยในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพแบงเปน 4 กจกรรม คอ 1) กจกรรมการพยาบาลโดยตรง 2) กจกรรมการพยาบาลโดยออม 3) กจกรรมทเกยวของกบหนวยงาน และ 4) กจกรรมทเกยวของกบองคกรพยาบาลและโรงพยาบาล การจาแนกประเภทผปวยใชเกณฑการจาแนกประเภทผปวยทผวจยสรางขนและปรบใชตามแนวคดของสานกการพยาบาล ป พ.ศ. 2547 สานกการพยาบาล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข (2551) คมอการจายคาตอบแทนตามผลการปฏบตงาน (Pay for Performance: P4P)โดย

ภาระงาน ลกษณะของหนวยงาน ลกษณะการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ การจาแนกประเภทผปวย อตรากาลงของพยาบาลวชาชพ จานวนผปวย

ผลตภาพทางการพยาบาล

7

ในหนวยงานผปวยในและหนวยงานหองคลอด จาแนกประเภทผปวย 4 ประเภท ไดแก ประเภทท 1 ผปวยระยะพกฟน ประเภทท 2 ผปวยระดบปานกลาง, ประเภทท 3 ผปวยหนก, ประเภทท 4 ผปวยหนกมาก หนวยงานผปวยนอกจาแนกประเภทผปวย 2 ประเภท ไดแก ผปวยประเภทท 1 ผปวยตรวจโรคทวไป ผปวยประเภทท 2 ผปวยตรวจโรคเรอรง หนวยงานอบตเหตฉกเฉน จาแนกประเภทผปวย 3 ประเภท ไดแก ผปวยประเภทท 1 ผปวยฉกเฉนมาก, ผปวยประเภทท 2 ผปวยฉกเฉน, ผปวยประเภทท 3 ผปวยไมฉกเฉน อตรากาลงของพยาบาลวชาชพ ไดแก พยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยทางตรง และทางออม ผวจยปรบใชตามแนวคดของ กฤษดา แสวงด (2545) มารษา สมบตบรณ (2546) โดยคานงลกษณะของหนวยงานทใหบรการ ซงในการศกษาครงนการจดอตรากาลงของพยาบาลวชาชพของหนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก หนวยงานหองคลอดและหนวยงานอบตเหตฉกเฉนตามเกณฑของสภาการพยาบาลในกาหนดเกณฑอตรากาลงพยาบาลขนตาเพอการดแลผปวยอยางปลอดภยในสถานพยาบาลระดบทตยภม ป พ.ศ. 2554 โดยกาหนดใหพยาบาล มเวลาทางาน 7 ชวโมงตอเวรผลด จานวนผปวยทเขารบการรกษาในหนวยงานผปวยใน หนวยผปวยงานนอก หนวยงานหองคลอด หนวยงานอบตเหตฉกเฉนในโรงพยาบาลพทธมณฑลตงแตวนท 1 พฤศจกายน พ.ศ. 2555 ถงวนท 30 พฤศจกายน พ.ศ. 2555 ผลตภาพทางการพยาบาล ผวจยสรางขนและปรบใชตามแนวคดของแฮนสน อางใน วราพร หาญคณเศรษฐ (2547) กองการพยาบาล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข (2545) และสานกการพยาบาล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข (2551) ซงเปนผลรวมเวลาภาระงานทงหมดของพยาบาลวชาชพตามลกษณะของหนวยงาน ลกษณะการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพและจานวนผปวยและการจาแนกประเภทผปวย ตอผลรวมเวลาการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพตามอตรากาลงของพยาบาลวชาชพของหนวยงาน เปนผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ สะทอนความเหมาะสมของการใชทรพยากรโดยสานกการพยาบาลกาหนดใหผลตภาพทางการพยาบาลทดควรอยระหวางรอยละ 90-110 นยามตวแปร ภาระงาน ภาระงาน หมายถง ชวโมงของการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในดานการปฏบตการพยาบาลตามกจกรรมการพยาบาลทางตรง และการปฏบตการพยาบาลตามกจกรรมการพยาบาล

8

ทางออม ตามลกษณะของหนวยงาน จานวนผปวยและการจาแนกประเภทผปวย กจกรรมของหนวยงาน กจกรรมขององคกรพยาบาลและโรงพยาบาลพทธมณฑลตามการจดอตรากาลงของพยาบาลวชาชพในแตละหนวยงาน

ผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ หมายถง รอยละของผลรวมชวโมงการปฏบตงานจรงของกจกรรมการพยาบาลทางตรง กจกรรมการพยาบาลทางออม กจกรรมของหนวยงาน กจกรรมขององคกรพยาบาลและโรงพยาบาลพทธมณฑล ตอผลรวมชวโมงการขนปฏบตงานของพยาบาลวชาชพตามการจดอตรากาลงในแตละหนวยงาน กกกกกก ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. นาไปใชในการจดอตรากาลงของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑลและการขออตรากาลงของพยาบาลวชาชพในการจดบรการพยาบาลเสนอตอผบรหารโรงพยาบาล 2. ไดรปแบบการประเมนภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพทเหมาะสมกบโรงพยาบาลพทธมณฑล 3. นาไปใชในการสรางระบบการรายงานขอมล การจดทาฐานขอมลและสารสนเทศดานภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ

บทท 2

วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ การวจยเรอง ความสมพนธระหวางภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล จงหวดนครปฐม ผวจยไดทบทวนวรรณกรรมทเกยวของในหวขอตอไปน

1. ขอมลโรงพยาบาลพทธมณฑล 1.1 ภารกจของโรงพยาบาลพทธมณฑลและการจดโครงสรางการบรหารงาน 1.2 การจดโครงสรางการบรหารงานและลกษณะของหนวยงานของกลมการพยาบาลในโรงพยาบาลพทธมณฑล 1.3 จานวนผปวยของหนวยงาน 2. ลกษณะการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ ก 3. การจาแนกประเภทผปวย กกกกกกกก4. อตรากาลงของพยาบาลวชาชพ กกกกกกกก5. ผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ 6. งานวจยทเกยวของ ขอมลโรงพยาบาลพทธมณฑล ภารกจของโรงพยาบาลพทธมณฑลและการจดโครงสรางการบรหารงาน กระทรวงสาธารณสขไดกาหนดภารกจและโครงสรางของโรงพยาบาลชมชนดงน เปนสถานบรการสาธารณสขทมเตยงรบผปวยไวรกษาภายใน ตงแต 10-150 เตยง เปนศนยบรการทาง ดานการรกษาพยาบาล การชนสตรโรค และการสงเสรมสขภาพในระดบอาเภอ หรออาเภออนๆ ทไดรบมอบหมาย และมหนาทในการใหบรการสาธารณสขแบบผสมผสาน ในเขตพนทตงรอบ

10

โรงพยาบาล ซงครอบคลมประชากรประมาณ 10,000 คน เปนหนวยงานขนตรงตอสานกงานสาธารณสขจงหวด มนายแพทยผอานวยการโรงพยาบาลชมชนเปนหวหนาหนวยงาน (กระทรวงสาธารณสข, สานกงานปลดกระทรวง, 2527; วศษฎ พชยสนท, 2535: 586)ใหบรการตอประชาชน โดยทมงานสขภาพทกสาขา ในลกษณะองครวมผสมผสานทง Primary Care และ Secondary Care คอ มทงในลกษณะของการตงรบดานการรกษาพยาบาล และงานในเชงรกดานการสงเสรมสขภาพ ปองกนโรคและการสาธารณสขมลฐาน ลกษณะงานดงกลาว ทาใหบคลากรทางการแพทยและสาธารณสขในโรงพยาบาลตองแสดงบทบาททงสองดานทสอดคลองกบการแกปญหาสาธารณสข นโยบายและความคาดหวงจากวชาชพ ในการรวมกนพฒนาสขภาพอนามยของประชาชน (สาล ใจด และคณะ, 2537: 6) นอกจากนยงมความรบผดชอบในการสนบสนน และนเทศงานเจาหนาทสถานอนามย ในเขตรบผดชอบทางดานวชาการและอนๆ วางแผน ปฏบตงานและประเมนผล เพอใหโรงพยาบาลชมชนสามารถดาเนนการตางๆ ดงกลาว โรงพยาบาลชมชนจงมการแบงงาน ภายในออกเปน 11 กลมงาน และกาหนดตาแหนงตามกลมงาน (สานกงานปลดกระทรวง กระทรวงสาธารณสข: 2555) คอ 1. กลมงานการจดการ ประกอบดวย นกจดการงานทวไป เจาพนกงานการเงนและบญช เจาพนกงานธรการ เจาพนกงานพสด นายชางเทคนค 2. กลมงานเทคนคการแพทย ประกอบดวย นกเทคนคการแพทย เจาพนกงานวทยาศาสตรการแพทย 3. กลมงานทนตกรรม ประกอบดวย ทนตแพทย เจาพนกงานทนตสาธารณสข นกวชาการสาธารณสข 4. กลมงานเภสชกรรมและคมครองผบรโภค ประกอบดวย เภสชกรเจาพนกงานเภสช-กรรม 5. กลมงานการแพทย ประกอบดวย นายแพทย 6. กลมงานโภชนศาสตร ประกอบดวย นกโภชนาการ โภชนาการ 7. กลมงานรงสวทยา ประกอบดวย นกรงสการแพทย เจาพนกงานรงสการแพทย 8. กลมงานเวชกรรมฟนฟ ประกอบดวย นกกายภาพบาบด นกกจกรรมบาบด นกกาย-อปกรณ เจาพนกงานเวชกรรมฟนฟ 9. กลมงานประกนสขภาพ ยทธศาสตรและสารสนเทศทางการแพทย ประกอบดวย นกวชาการสาธารณสข นกวชาการคอมพวเตอร เจาพนกงานเวชสถต 10. กลมงานเวชศาสตรครอบครวและบรการดานปฐมภม ประกอบดวย พยาบาลวชาชพ พยาบาลเทคนค นกวชาการสาธารณสข เจาพนกงานสาธารณสข เจาพนกงานสาธารณสข (การแพทยแผนไทย) นกการแพทยแผนไทย

11

11. กลมการพยาบาล ประกอบดวย หวหนาพยาบาล กลมงานการพยาบาลผปวยนอกกลมงานการพยาบาลผคลอด กลมงานพยาบาลหนวยควบคมการตดเชอและงานจายกลาง กลมงานการพยาบาลผปวยผาตดและวสญญพยาบาล กลมงานการพยาบาลผปวยหนก กลมงานการพยาบาลผปวยใน ประกอบดวย พยาบาลวชาชพ พยาบาลเทคนคเหมอนกนกลมงานการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน ประกอบดวย พยาบาลวชาชพ พยาบาลเทคนคและเจาพนกงานสาธารณสข (เวชกจฉกเฉน) สาหรบโรงพยาบาลขนาด 30 เตยง ใหรวมกลมงานการพยาบาลผปวยนอกและกลมงานการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉนเปนกลมงานเดยวกนกลมงานการพยาบาลผปวยในตองมเตยงบรการผปวย 30 เตยง กลมงานการพยาบาลผปวยผาตดและวสญญพยาบาล กลมงานพยาบาลหนวยควบคมการตดเชอและงานจายกลาง กลมงานการพยาบาลผคลอดเปนกลมงานเดยวกน โรงพยาบาลพทธมณฑล เปนโรงพยาบาลชมชนขนาด 30 เตยง ระดบทตยภม 2.1 สงกดสานกงานสาธารณสขจงหวดนครปฐม สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ตงอยในเขตพนทอาเภอพทธมณฑล มโรงพยาบาลชมชนเขตพนทตดตออาเภอนครชยศรซงมโรงพยาบาลชมชน 3 แหง คอโรงพยาบาลนครชยศร (30 เตยง) ระยะทางจากโรงพยาบาลพทธมณฑลถงโรงพยาบาลนครชยศร 12 กโลเมตร โรงพยาบาลหวยพล (60 เตยง) ระยะทางจากโรงพยาบาลพทธมณฑลถงโรงพยาบาลหวยพล 19 กโลเมตร โรงพยาบาลหลวงพอเปน (30 เตยง) โรงพยาบาลพทธมณฑลถงโรงพยาบาลหลวงพอเปน 24 กโลเมตร และโรงพยาบาลชมชนเขตพนทตดตออาเภอสามพราน มโรงพยาบาลสามพราน (60 เตยง) ระยะทางจากโรงพยาบาลพทธมณฑลถงโรงพยาบาลสามพราน18 กโลเมตร ในสวนการเดนทางไปโรงพยาบาลประจาจงหวดระยะทางจากโรงพยาบาลพทธมณฑลถงโรงพยาบาลศนยนครปฐม 30 กโลเมตร ใหบรการตรวจรกษาโรคทวไป บรการทนตกรรม บรการแพทยทางเลอก (แพทยแผนไทยและกายภาพบาบด) ดแลผปวยนอก ผปวยฉกเฉน และผปวยใน โดยใหบรการครอบคลมทงดานสงเสรมสขภาพ ปองกนโรค รกษาพยาบาล ฟนฟสภาพ และคมครองผบรโภค แกประชาชนในเขตรบผดชอบและเขตพนทตดตอ วสยทศนโรงพยาบาลพทธมณฑล คอ “เปนโรงพยาบาลชมชนทเปนผนาในการดแลผปวยโรคเรอรง โดยการมสวนรวมของเครอขายบรการสขภาพนาไปสการมคณภาพชวตทด” ภายใตภารกจ 3 ดาน คอ 1) ใหบรการสขภาพตามมาตรฐานแบบผสมผสาน 2) บรหารทรพยากรอยางมประสทธภาพ และ 3) เสรมสรางความเขมแขงดานสขภาพโดยประสานความรวมมอกบเครอขายบรการสขภาพ โรงพยาบาลพทธมณฑลเปนโรงพยาบาลชมชน ซงมหนาทหลก 6 ประการ โดยมขอบเขตของการใหบรการดงน

12

1. ทาการตรวจวนจฉย ใหการบาบดรกษาผปวยทงภายในและภายนอกโรงพยาบาลใน ระดบปฐมภมและทตยภมระดบตน

2. จดทาแผนงานโครงการ และดาเนนการใหบรการทางสาธารณสขเกยวกบการสงเสรม สรางสขภาพ การปองกนและควบคมโรค งานสขาภบาลและอนามยสงแวดลอม งานทนตสาธารณสข งานสขภาพจต งานเภสชกรรม

3. การจดบรการรกษาพยาบาลแบบหนวยเคลอนทและหนวยบรการประชาชน การบรการรบ-สงตอเพอการรกษาของเครอขาย

4. นเทศ ฝกอบรมเจาหนาทในเครอขายใหมความร ความสามารถในดานการใหบรการ สขภาพตามนโยบาย แผนงาน และโครงการตาง ๆ ทเกยวของ 5. ศกษาวเคราะห และจดทาสถตขอมลทเกยวของกบงาน จดทารายงานผลการปฏบตปญหา และแนวทางแกไข เสนอหนวยเหนอตามลาดบ 6. ประสานงานกบเจาหนาท และหนวยงานอนๆ ทเกยวของ เพอใหการดาเนนงานของหนวยงานไดผลดตามวตถประสงค และเปาหมายทกาหนดไว การจดโครงสรางการบรหารงาน และลกษณะของหนวยงานของกลมการพยาบาล ในโรงพยาบาลพทธมณฑล กระทรวงสาธารณสขกาหนดไดการจดโครงสรางการบรหารงานของกลมการพยาบาลในโรงพยาบาลชมชนโดยมหวหนาพยาบาลเปนผบรหารจดการการปฏบตงานโดยขนตรงตอผอานวยการโรงพยาบาล ซงรบผดชอบทงดานบรหาร บรการ วชาการ ตลอดจนการพฒนางานและบคลากรใหมประสทธภาพ ในการจดบรการในหนวยงานยอยตางๆโดยใหบรการครอบคลมทงดานปองกนโรค สงเสรมสขภาพ รกษาพยาบาล ฟนฟสภาพตอเนองตลอด 24 ชวโมง และตอบสนองความตองการทงดานรางกายและจตใจ อารมณ สงคม จตวญญาณ ทงนจะมงใหประชาชนสามารถดแลสขภาพตนเองไดในทสด กลมการพยาบาลมหนาทในการวางแผน สนบสนนการจดบรการการพยาบาลการศกษาคนควา วเคราะหและวจยงานทเกยวของกบการพยาบาล เผยแพรความรแกประชาชน สนบสนนการจดบรการพยาบาล นเทศงาน ตดตามประเมนผลงาน พฒนางาน ฝกอบรม ใหคาปรกษาทางวชาการแกเจาหนาท สนบสนนการจดบรการและพฒนางานสาธารณสขแกสถานบรการสาธารณสข และหนวยงานทเกยวของ กลมการพยาบาล มกลมงานในความรบผดชอบดงน กลมงานการพยาบาลผปวยนอก กลมงานการพยาบาลสตกรรม กลมงานพยาบาลหนวยควบคมการตดเชอและงานจายกลาง กลมงานการพยาบาลผปวยผาตด กลมงานพยาบาลวสญญพยาบาล กลมงานการพยาบาลผปวยหนก กลมงาน

13

การพยาบาลผปวยใน กลมงานการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน กลมงานการพยาบาลดานการปรกษาสขภาพ ซงในแตละงานจะมหวหนางานขนตรงตอหวหนาพยาบาล บรหารจดการภายใตปรชญา นโยบาย และระเบยบของกลมการพยาบาล ซงสอดคลองกบนโยบายของโรงพยาบาล สาธารณสขจงหวด และกระทรวงสาธารณสข ขอบเขตงานบรการของหนวยงานตางๆ ม ดงน 1. การบรการพยาบาลผปวยใน เปนบรการพยาบาลผปวยทกประเภททรบไวรกษาโดยพกคางในโรงพยาบาล แยกเปนหอผปวยตางๆ ตามการบรหารจดการของแตละโรงพยาบาล เชน หอผปวยอายรกรรม ศลยกรรม กมารเวชกรรม นรเวชกรรม สตกรรมหลงคลอด และหอผปวยพเศษ เปนตน พยาบาลทปฏบตการพยาบาลผปวยในตองใชความรความสามารถเชงวชาชพเพอใหเกดการดแลตอเนอง ผปวยปลอดภยจากภาวะอนตรายทคกคามชวต ไมมภาวะแทรกซอนทปองกนได และสามารถดแลตนเองพรอมทจะกลบมาดารงชวตในสงคมไดตามศกยภาพของแตละบคคล 2. การบรการพยาบาลผปวยนอก เปนการบรการทบคลากรทางการพยาบาลใหบรการแกผใชบรการดานสขภาพครอบคลมการตรวจรกษาพยาบาล การสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการฟนฟสภาพ สาหรบผมสขภาพดและผมปญหาสขภาพ โดยการคดกรองภาวะสขภาพ แยกประเภทความเจบปวยและความรนแรงของโรค ชวยเหลอแพทยในการตรวจรกษาโรคและสขภาพ ใหการพยาบาลกอน ขณะ และหลงการตรวจรกษา ใหการดแลรกษาพยาบาลชวยเหลอ ปฐมพยาบาลเบองตน ในรายทมอาการรบกวน อาการไมคงท และอาการรนแรงหรอมภาวะเสยงอนตรายตอชวตเฉยบพลน บรการใหความรแกผใชบรการและครอบครวเกยวกบการปฏบตตน ปรบพฤตกรรมและดแลสขภาพตนเอง ตลอดจนการบรการปรกษาสขภาพ งานบรการสวนใหญประกอบดวย คลนกตรวจโรคและสขภาพทวไป คลนกตรวจโรคเฉพาะทางแตละสาขา คลนกสขภาพเดก คลนกตรวจครรภและตรวจหลงคลอด เปนตน ซงการจดใหมคลนกใดบางขนอยกบความตองการและความพรอมของหนวยงาน บคลากรทางการพยาบาลในหนวยงานบรการผปวยนอก นอกจากจะตองใชความร ความสามารถ และทกษะทางการพยาบาลพนฐานและเฉพาะทางแลว ยงตองมทกษะสาคญทมงเนนดานการสรางสมพนธภาพ การสอสาร การเจรจาตอรอง การถายทอดขอมล และความรดานสขภาพ เพอใหผมาใชบรการเขาใจภาวะสขภาพและสามารถนาไปปฏบตตนเองไดถกตองและมประสทธภาพ รวมทงเปนการปองกนความขดแยงและสรางความประทบใจในบรการรกษาพยาบาล 3. การบรการพยาบาลทางสตกรรม เปนบรการพยาบาลดแลผใชบรการตงแตตงครรภไปจนถงคลอดบตร โดยใหการดแลกอนคลอด ระหวางคลอด และหลงคลอด เพอใหมารดาและทารกมสขภาพอนามยทสมบรณ พยาบาลทปฏบตงานบรการพยาบาลทางสตกรรม นอกจากใชความร ความสามารถและทกษะทางการพยาบาลทวไปแลว ยงตองปฏบตโดยใชความร

14

ความสามารถเฉพาะทางดานสตศาสตร เพอใหการพยาบาลทมคณภาพและไดมาตรฐาน สงผลใหมารดาและทารกปลอดภย ขอบเขตการใหบรการพยาบาลครอบคลมการจดบรการพยาบาลในหนวยบรการฝากครรภ และบรการคลอด ไมรวมถงการจดบรการพยาบาลหลงคลอด เนองจากการจดบรการพยาบาลดงกลาวเปนงานบรการผปวยใน 4. การบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน เปนการใหบรการพยาบาลแกบคคลทไดรบบาดเจบและ/หรอมภาวะเจบปวยฉกเฉนและวกฤตทงระบบรางกายและจตใจ โดยการประเมนสภาวะความรนแรงของการเจบปวย ตดสนใจใหการปฐมพยาบาล การใชเครองมออปกรณ และเวชภณฑทจะชวยชวตผปวย ตลอดจนการเฝาระวงอาการเปลยนแปลงของผปวย เพอแกไขสถานการณฉกเฉนทอาจคกคามชวตของผปวยไดอยางทนทวงท โดยใหการพยาบาล ณ จดเกดเหตและทโรงพยาบาลแบบผปวยนอก ตลอดจนรบไวสงเกตอาการเฉพาะหนา ณ หองฉกเฉนหรอหองสงเกตอาการ พยาบาลทปฏบตงานบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉนจะตองปฏบตโดยใชความร ความสามารถ และตดสนใจอยางเรงดวน เพอใหบรการพยาบาลมคณภาพ ชวยเหลอผปวยอยางรบดวน ปลอดภยหรอบรรเทาจากภาวะแทรกซอนทเกดขนและคงไวซงสภาวะสขภาพ แตทามกลางการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรวในระบบสขภาพและเทคโนโลยทางการแพทย มผลใหขอบเขตของการบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉนจะตองยดหยนเพยงพอทจะสามารถตอบสนองประเดนการเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขน มาตรฐานการบรการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉนน จดทาขนเพอใหพยาบาลผปฏบตงานในหนวยงานอบตเหตและฉกเฉนใชเปนแนวทางในการปฏบตงานและควบคมกากบใหการบรการพยาบาลมคณภาพ ไดมาตรฐานสรางความประทบใจแกผใชบรการ 5. การบรการพยาบาลผปวยผาตด เปนบรการพยาบาลดแลผปวยทมารบการผาตดและผปวยทมารบการรกษาดวยการทาหตถการตางๆ ทตองกระทาในหองผาตด ใหการดแลตงแตระยะกอนผาตด ระยะผาตด และระยะหลงผาตด โดยครอบคลมถงการประสานงานกบทมพยาบาลวสญญในการใหยาระงบความรสกเพอใหการผาตดดาเนนไปดวยด รวมทงประสานกบทมการพยาบาลในหอผปวยหรอหนวยบรการดแลผปวยหลงผาตดอกดวย พยาบาลผาตดนอกจากมความรพนฐานทางการพยาบาลแลว ยงตองมความรเกยวกบขนตอนและวธการผาตด และมความชานาญเฉพาะทางดานอปกรณ หรอเครองมอพเศษทไดรบการฝกฝนพเศษในการชวยทาผาตด เพอใหผปวยไดรบการผาตดอยางปลอดภย 6. การบรการพยาบาลวสญญ เปนบรการพยาบาลผปวยทรบบรการทางวสญญ โดยใหการดแลตงแตระยะกอนใหบรการทางวสญญ ระยะใหบรการทางวสญญ และระยะหลงใหบรการทางวสญญ โดยครอบคลมถงการประสานงานกบทมพยาบาลผาตดและทมแพทยผาตด วสญญ

15

พยาบาลนอกจากมความรพนฐานทางการพยาบาลแลว จาเปนตองมความร ความชานาญเฉพาะดานบรการทางวสญญตงแตขนาดยาและวธการใหยาระงบความรสกในการผาตดแตละชนด รวมทงการถอนยาระงบความรสก เพอใหการผาตดผปวยแตละรายฟนมาอยางปลอดภยไมมภาวะแทรกซอน 7. การบรการพยาบาลผปวยหนก เปนการบรการพยาบาลทบคลากรพยาบาลใหการดแลผปวยทมอาการหนกทกประเภททรบไวนอนในโรงพยาบาลในหออภบาล ซงอาจจะเปนหออภบาลอายรกรรม ศลยกรรม หรอหออภบาลผปวยหนกเฉพาะทาง เชน หออภบาลผปวยหวใจ เปนตน ขนอยกบการบรหารจดการในแตละโรงพยาบาล พยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลตองใชความร ความสามารถในการดแลผปวยภาวะวกฤต/ฉกเฉน และไดรบการฝกฝนทกษะพเศษในการใชเครองมอพเศษในการดแลผปวยภาวะวกฤต/ฉกเฉน เพอใหผปวยปลอดภยจากภาวะอนตรายทคกคามชวต ไมมภาวะแทรกซอนทปองกนได สามารถสงตอผปวยไปรบการรกษาพยาบาลตอเนองทหอผปวย 8. การบรการพยาบาลปองกนและควบคมการตดเชอในโรงพยาบาล เปนการบรการพยาบาลทมจดมงหมายหลกของการดาเนนงาน คอ การควบคมคณภาพการพยาบาลในดานความปลอดภยจากการตดเชอของผใชบรการและบคลากรทางการพยาบาล การบรหารความเสยงทางการพยาบาล และการสนบสนนทางวชาการดานการปองกนและควบคมการตดเชอในโรงพยาบาล เพอลดอตราการตดเชอในโรงพยาบาล โดยตองใชกระบวนการตดตาม เฝาระวงวเคราะหและประเมนสถานการณทเกยวของทจะนาไปสการปองกนและควบคมตดเชอในโรงพยาบาล รวมทงประสานกบหนวยงานตางๆ โดยมพยาบาลควบคมการตดเชอในโรงพยาบาล (Infection Control Nurse : ICN) เปนผรบผดชอบหลก พยาบาลควบคมการตดเชอในโรงพยาบาล นอกจากใช ความรทางดานการพยาบาลแลว ยงตองมความรและทกษะทางระบาดวทยา เพอใหการพยาบาลดานปองกนและควบคมการตดเชอไดอยางมประสทธภาพ

9. การบรการพยาบาลดานการปรกษาสขภาพ เปนบรการพยาบาลทใหแกผใชบรการและครอบครวทมาใชบรการปรกษาสขภาพ เพอใหผใชบรการปรกษาและครอบครวเกดการเรยนร เขาใจตนเองและเขาใจปญหา มทกษะในการแกไขปญหา สามารถตดสนใจเลอกทางเลอกทเหมาะสมในการปฏบตตนและดแลสขภาพตนเองทเหมาะสมกบภาวะสขภาพ ตลอดจนการปรบเปลยนพฤตกรรมทไมพงประสงค รวมทงการแกไขปญหาตางๆ พยาบาลผใหการปรกษา(Nurse Counselor) ทปฏบตงานทหนวยบรการปรกษาสขภาพ นอกจากจะมสมรรถนะพนฐานดานการพยาบาลแลว จะตองมความร ประสบการณ ผานการฝกอบรมทกษะทางจตวทยาการใหการปรกษา ซงเปนการผสมผสานศาสตรทางการพยาบาล จตวทยาการปรกษาและศาสตรตางๆ ทเกยวของ นามาใชในกระบวนการปรกษาเพอใหบรการปรกษาอยางเปนองครวม นอกจากนพยาบาลผใหการปรกษายงม

16

บทบาทในฐานะพยาบาลผเชยวชาญทจะใหการปรกษาแนะนาแกพยาบาลในหนวยงานตางๆ ใหสามารถนาทกษะดานการปรกษามาเพมประสทธภาพของการสอสารและการดแลดานจตสงคมแกผใชบรการและครอบครว รวมทงการรบสงตอการปรกษาจากทมสหสาขาวชาชพ ในกรณผใชบรการทมปญหายงยากซบซอนและตองการทกษะขนสงในการดแลชวยเหลอผใชบรการใหไดคณภาพสงสด 10. การจดโครงสรางการบรหารงานและลกษณะงานของพยาบาลวชาชพทปฏบตงานในโรงพยาบาลพทธมณฑล แบงเปน 2 กลมงาน ไดแก กลมการพยาบาล ประกอบดวยลกษณะงาน 8 งาน กลมงานเวชศาสตรครอบครวและชมชน ประกอบดวยลกษณะงาน 4 งาน ตามรายละเอยดการแสดงตามแผนภาพท 2 โครงสรางงานบรหารงานกลมการพยาบาลในโรงพยาบาลพทธมณฑล

แผนภาพท 2 โครงสรางงานบรหารงานกลมการพยาบาลในโรงพยาบาลพทธมณฑล ลกษณะของหนวยงานของกลมการพยาบาลในโรงพยาบาลพทธมณฑล หนวยงานผปวยใน ขอบเขตการใหบรการดแลรกษาพยาบาลผปวยปฐมภมและทตยภมระดบตนทพกรกษาในโรงพยาบาลอยางมคณภาพตอเนองตลอด 24 ชวโมง จนกระทงกลบบาน โดยมทมการดแลผปวยแบบองครวมครอบคลมทงดานการรกษาพยาบาล การฟนฟสภาพ การสงเสรมสขภาพและการปองกนโรค โดยมการสงตอผปวยกลบบาน ชมชน หรอโรงพยาบาลทมศกยภาพสงขน

โรงพยาบาลพทธมณฑล จงหวดนครปฐม

กลมการพยาบาล 1.งานหนวยจายกลาง 2.งานหองผาตด 3.งานหองคลอด 4.งานผปวยอบตเหตและฉกเฉน 5. งานผปวยนอก 6.งานผปวยใน 7.งานสขภาพจตและบาบดยาเสพตด 8.งานเวชระเบยนและสถต

กลมงานเวชศาสตรครอบครวและชมชน 1.งานโรคเอดส 2.งานบรการพยาบาลผปวยทบาน 3. งานอนามยแมและเดก 4.งานวางแผนครอบครว 5.งานสรางเสรมภมคมกน

17

หนวยงานผปวยนอก ขอบเขตใหบรการ 1. คดกรองประเมนอาการผปวยเบองตนโดยคดแยกผปวยฉกเฉน ผปวยอาการเปลยน-แปลงไมคงทกบผปวยตรวจโรคทวไป เพอใหการบรการตรวจรกษาเบองตนไดอยางถกตองและรวดเรวไมเกดอนตรายขณะรอรบการบรการและเขารบบรการ 2. ตรวจรกษาโรคทวไป ยกเวนผปวยอบตเหต-ฉกเฉน ตงแตเวลา 08.00–16.00 น. วนจนทร–ศกร ยกเวนวนเสาร–อาทตย และวนหยดราชการ 3. ตรวจรกษาโรคในคลนกเบาหวาน ความดนโลหตสง เปดบรการ 4 วน วนจนทร–องคาร–พธ–พฤหสบด คลนกโรคหดและถงลมโปงพองเปดบรการวนศกร 4. ใหบรการแนะนาปรกษาปญหากอนและหลงเขารบการรกษา การดแลตอเนองทบานการตดตามนดหมาย 5.ใหบรการสงตอ การนดหมาย การออกหนงสอ การลงทะเบยน การประสานงานประกนในการตรวจสอบสทธ ใหคาแนะนาปรกษาในการสงตอผปวยไปยงสถานบรการอนหรอหนวยงานอนดวยความปลอดภย 6. ใหบรการลงทะเบยนรบผปวยนอนโรงพยาบาล การใหคาแนะนา การตดตอประสานงาน การดแลระหวางเคลอนยายและสงตอผปวยไปยงแผนกผปวยในดวยความปลอดภย 7. ประสานงานในการดแลผปวยโรคตดตอและโรคเรอรงกบกลมงานเวชปฏบตครอบครว และชมชน 8. บรการตรวจสขภาพทวไป หนวยงานหองคลอด ขอบเขตการใหบรการ ดแลรกษาพยาบาลหญงตงครรภ และทารกในครรภทมภาวะแทรกซอนเกยวกบการตงครรภ การเจบครรภคลอด ระยะคลอด หลงคลอด ทงมารดาและทารกแรกเกดจนกระทงจาหนายกลบบาน รวมทงมารดาหลงคลอดและทารกแรกเกดทมภาวะแทรกซอนหลงคลอด ใหบรการคลอดปกต คลอดผดปกตฉกเฉน ทาหตถการคลอดโดยใชเครองดดสญญากาศ ใหบรการหญงตงครรภทมภาวะแทรกซอนจากการตงครรภ หนวยงานอบตเหตฉกเฉน -อบเขตการใหบรการ 1.ใหบรการผปวยอบตเหตฉกเฉนทกประเภทตลอด 24 ชวโมง 2. ใหบรการตรวจรกษาโรคนอกเวลาราชการ 3. ใหบรการการแพทยฉกเฉน (Emergency Medical Service: EMS) 4. ใหบรการรบ- สงตอ เพอการรกษาอยางตอเนอง 5. ใหบรการหนวยปฐมพยาบาล / หนวยรบเสดจพระราชวงศ

18

6. ใหบรการชนสตรพลกศพ / ชนสตรทางคด 7. ใหบรการทาหตถการแบบผปวยนอก 8. ใหบรการสรางเสรมสขภาพผปวยและประชาชน (Health Promotion) จานวนผปวยของหนวยงาน จานวนผรบบรการของโรงพยาบาลพทธมณฑล ในปงบประมาณ 2554 ตงแตวนท 1 ตลาคม 2553 ถงวนท 30 กนยายน 2554 จานวนผปวยในทงหมด 2,890 ราย เฉลยตอเดอนเทากบ 240 ราย เฉลยตอวนเทากบ 8 ราย จานวนผปวยของหนวยงานผปวยนอกทงหมด 86,566 ราย เฉลยตอเดอน 7,213 ราย เฉลยตอวนเทากบ 240 ราย จานวนผปวยของหนวยงานหองคลอด 610 ราย เฉลยตอเดอน 50 ราย เฉลยตอวน 1.6 ราย จานวนผปวยของหนวยงานอบตเหตฉกเฉนทงหมด 35,372 ราย เฉลยตอเดอน 2,947 ราย เฉลยตอวน 98 ราย ลกษณะการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ

พยาบาลวชาชพ คอ ผสาเรจการศกษาไดรบประกาศนยบตรพยาบาลศาสตร และผดงครรภชนสง หรอปรญญาตรพยาบาลศาสตร หรอปรญญาวทยาศาสตรบณฑต (พยาบาลศาสตร) ซงมระยะเวลาศกษา4 ป ทไดรบใบอนญาตประกอบวชาชพการพยาบาลและผดงครรภชนหนง และปฏบตงาน ในโรงพยาบาลโดยมประสบการณการทางานอยางนอย 6 เดอน เปนตาแหนงทมหนาทความรบผดชอบ ใหบรการพยาบาลผปวยผลดเปลยนกนตลอดเวลา 24 ชวโมง หรอตามทไดรบมอบหมายจากหวหนางานหรอหวหนาหนวยงาน ควบคมบงคบบญชา และใหคาแนะนาทงดานวชาการและดานการปฏบตงานแกพยาบาลเทคนค ผชวยเหลอคนไขและพนกงานทาความสะอาด รายงานการปฏบตงานโดยตรงตอหวหนางาน หวหนาหนวยงานหรอหวหนาพยาบาล มาตรฐานกาหนดตาแหนงประเภทวชาชเฉพาะ สายงานพยาบาลวชาชพ ลกษณะงานโดยทวไปสายงานนคลมถงตาแหน งตางๆ ทปฏบตงานดานการพยาบาล ซงมลกษณะงานทตองปฏบตโดยผได รบใบอนญาตประกอบวชาชพการพยาบาลชนหนง หรอการพยาบาลและการผดงครรภ ชนหนงทเกยวข องโดยตรงตอชวต สขภาพและอนามยของประชาชนทงในสถานบรการสขภาพและในชมชนปฏบตงานส งเสรมและพฒนาบรการการพยาบาล ปฏบตงานตรวจวนจฉยใหการพยาบาลและการผดงครรภตามกฎหมายวชาชพ ชวยเหลอแพทย กระทาการรกษาโรค ทาหนาทเปนผ ใหบรการโดยอาศยหลกวทยาศาสตร และศลปะการพยาบาลในการประเมนสขภาพ วนจฉยปญหาวางแผนงานประสานงาน ประเมนผลและบนทกผลการให การพยาบาลและการผดงครรภศกษาวเคราะหคดคนพฒนาการพยาบาลและควบคมการพยาบาลให เปนไปอยางมคณภาพและอย ใน

19

มาตรฐาน ส งเสรมและพฒนาความร ความสามารถทางการพยาบาลให กบเจ าหนาททเกยวของกบงานการพยาบาลจดสถานทและเตรยมอปกรณทใชในการรกษาพยาบาล ช วยแพทยในการตรวจวนจฉยและบาบดรกษาจดเตรยมและสงเครองมอในการผาตด ชวยแพทย ในการใชยาระงบความรสก หรอใช เครองมอพเศษบางประเภทเพอการวนจฉยและบาบดรกษาตลอดจนปฏบตงานการวางแผนครอบครวและการผดงครรภ การสงเสรมสขภาพและป องกนโรคการฟ นฟสภาพผปวยและปฏบตหนาทอนทเกยวของ (สานกงานปลดกระทรวง กระทรวงสาธารณสข: 2552) หนาทหลกทางคลนกของพยาบาลวชาชพ 1. การประเมนผปวย/ผใชบรการ (Assessment) หมายถง การปฏบต ดงตอไปน 1.1 การประเมนปญหาและความตองการของผปวย/ผใชบรการอยางถกตองครบถวนทนททรบไวในความดแล การตดตามเฝาระวงและการประเมนปญหา/ความตองการอยางตอเนองตลอดการดแล จนกระทงจาหนายจากการดแล 1.2 การรวบรวมขอมลอยางครบถวนตามมาตรฐานการดแล/การพยาบาลทกาหนด และขอมลนนมคณภาพเพยงพอแกการวนจฉยปญหา การวางแผนการดแล รวมทงเพยงพอตอการประเมนผลการพยาบาล 2. การจดการกบอาการรบกวนตางๆ (Symptom Distress Management) การจดการกบอาการรบกวนตาง ๆ หมายถง การชวยเหลอขจดหรอบรรเทาอาการรบกวนตางๆ ทงอาการรบกวนดานรางกายและจตใจ ไดแก อาการทคกคามชวตและอาการรบกวนความสขสบาย เชน การชวยฟนคนชพ การชวยหายใจ การบรรเทาอาการปวด อาการคลนไสอาเจยน นอนไมหลบวตกกงวล กลว เปนตน 3. การดแลความปลอดภย (Provision for Patient Safety) การดแลความปลอดภย หมายถง การปฏบตดงตอไปน 3.1 การจดการใหผปวย/ผใชบรการไดอยในสงแวดลอมทปลอดภยทงดานกายภาพ ชวภาพ เคม รงส ความรอน แสงและเสยง โดยมเปาหมายเพอปองกนการเกดอบตเหตและการบาดเจบตางๆ เชน การพลดตกหกลม การบาดเจบจากการผกยด การบาดเจบจากการใชเครองมอหรออปกรณทางการแพทย รวมทงการปองกนการตดเชอในโรงพยาบาล 3.2 การจดการดแลอปกรณเครองมอทางการแพทย และอปกรณจาเปนทใชเพอการรกษาพยาบาลใหมเพยงพอ พรอมใชในภาวะฉกเฉน มความปลอดภยในการใชงานกบผปวยเพอใหสามารถใหการดแลรกษาผปวยไดอยางมประสทธภาพ ลดความเสยงทจะเกดขนจากอปกรณไมพรอมหรอไมปลอดภย

20

3.3 การจดการ การสงเสรมใหเจาหนาททกระดบมการปฏบตงานตามมาตรฐานหรอแนวทางทกาหนดเพอปองกนความผดพลาดในการทางาน 4. การปองกนภาวะแทรกซอนทอาจเกดขนระหวางรกษาพยาบาล (Prevention of Complication) การปองกนภาวะแทรกซอนทอาจเกดขนระหวางการรกษาพยาบาล หมายถง กจกรรมการพยาบาลใดๆ ทเปนไปเพอปองกนภาวะแทรกซอนทคาดวาอาจจะเกดขนกบผปวย แตละราย หรอ แตละกลมโรค/อาการ รวมทงการปองกนภาวะแทรกซอนจากผลขางเคยงของการรกษาดวย เชน การปองกนอนตรายจากการใหยาบางชนด การใหเลอด การใหออกซเจน การหามเลอด การจากดการเคลอนไหวผปวย/อวยวะดวยวธตางๆ เปนตน 5. การใหการดแลตอเนอง (Continuing of Care) การใหการดแลตอเนอง หมายถง การจดการใหเกดการดแลตอเนองในผปวยแตละราย ไดแก การเฝาระวงสงเกตอาการอยางตอเนอง การสงตอแผนการรกษาพยาบาล การประสานงานกบหนวยงานหรอทมงานทเกยวของ การสอสารเพอการสงตอผปวยทงการสงตอภายในหนวยงาน ระหวางหนวยงานในโรงพยาบาล ระหวางโรงพยาบาลหรอหนวยงานภายนอกโรงพยาบาล รวมทงการชวยเหลอกรณผปวยเสยชวตดวย 6. การสนบสนนการดแลสขภาพตนเองของผปวย/ผใชบรการและครอบครว(Facilitation of Patient & Family Self Care) การสนบสนนการดแลสขภาพตนเองของผปวย/ผใชบรการและครอบครว หมายถง กจกรรมการชวยเหลอ การสอสารเพอใหความร สรางความเขาใจ และการฝกทกษะทจาเปนในการดแลสขภาพตนเองของผปวยเกยวกบการเฝาระวงสงเกตอาการผดปกต การแกไขอาการเบองตน การปองกนภาวะแทรกซอนตางๆ การใชยา การปฏบตตนตามการรกษา การขอความชวยเหลอดานสขภาพ การปฏบตเพอการสงเสรมสขภาพ และการมาตรวจตามนด ทงนรวมถงการใหขอมลทเปนประโยชนตอการดแลสขภาพอนๆ ดวย เชน การอธบายกอนลงนามยนยอมรกษาพยาบาล หรอกอนการสงตอไปยงสถานพยาบาลแหงอน และการแจงขาวรายกรณผปวยเสยชวต 7. การสรางความพงพอใจแกผปวย/ผใชบรการ (Enhancement of Patient Satisfaction) การสรางความพงพอใจแกผปวย/ผใชบรการหมายถงกจกรรมการพยาบาลบนพนฐานของสมพนธภาพ และการสรางความเชอมนแกผปวย/ผใชบรการ ดวยบคลกภาพทเหมาะสม โดยเฉพาะเกยวกบการชวยเหลอเอาใจใส การใหขอมลและการตอบสนองความตองการ/ความคาดหวงของผปวย/ผใชบรการอยางเหมาะสม

กจกรรมการพยาบาล หมายถง เทคนคหรอวธปฏบตการพยาบาลตามหลกทางวทยาศาสตร เพอแกปญหาและชวยเหลอผรบบรการ ใหมการเปลยนแปลงพฤตกรรมไปในทศทางทบงบอกไวใน จดมงหมายของการพยาบาล (พรนรนดร อดมถาวรสข, อจฉรา หลวงวจตร และพรทพย บญพวง, 2533: 85) หรอหมายถงการกระทาทตอบสนองตอการวนจฉยทางการพยาบาล เพอใหเกดผลลพธ

21

ทางการพยาบาลทตองการ (วณา จระแพทย, 2544:124) จากพระราชบญญตวชาชพการพยาบาลและผดงครรภ (สภาการพยาบาล, 2540: 87) ไดกาหนดให การประกอบวชาชพการพยาบาล หมายถง การปฏบตหนาทการพยาบาลตอบคคล ครอบครว และชมชน โดยกระทาดงน

1. การสอน การแนะนา การใหคาปรกษาหารอและการแกปญหา เกยวกบสขภาพอนามย 2. การกระทาตอรางกายและจตใจของบคคล รวมทงการจดสภาพแวดลอมเพอการแก

ปญหาความเจบปวย การบรรเทาอาการของโรค การลกลามของโรคและการฟนฟสภาพ 3. การกระทาตามวธทกาหนดไวในการรกษาโรคเบองตน และการใหภมคมกนโรค 4. ชวยเหลอแพทยกระทาการรกษาโรค ทงนโดยอาศยหลกวทยาศาสตร และศลปะการ

พยาบาลในการประเมนสภาพ การวนจฉยปญหา การวางแผนการปฏบตและการประเมนผล เมอรเรและ แอตกนสน (Murray & Atkinson , 1994) ใหความหมายของการปฏบตการ

ทางการพยาบาล หมายถง กจกรรมทพยาบาลวางแผน และปฏบตเพอชวยใหเกดผลลพธทตองการของผปวย และแบงการปฏบตการพยาบาลเปน4 ประเภท คอ ประเภทท1 การจดการสงแวดลอม ประเภทท 2 การปฏบตของพยาบาลเมอแพทยไดทาการตรวจและมคาสงการรกษา ประเภทท 3 การปฏบตของพยาบาลทเปนการปฏบตทางการรกษาของแพทย ประเภทท 4 การปฏบตการพยาบาลเพอใหการพยาบาลตามคาสงทางการพยาบาล โดยใชกระบวนการทางการพยาบาล ประกอบดวยการปฏบตการพยาบาลทเปนอสระไดแก การใหสขศกษา การใหคาปรกษาดานสขภาพ การสงตอใหกบพยาบาลทมสขภาพหรอสถาบนอน การใหการพยาบาลทเฉพาะ เพอ ปองกนหรอลดปญหา เชนการดดเสมหะ การกระตนใหผปวยมกจกรรมทเหมาะสม ใหการสนบสนน เชน ความสขสบาย การใหกาลงใจ ประเมนสภาพของผปวย หรอการตอบสนองของผปวยตอการพยาบาล และการรกษา หรอการบาบดอนๆ การวางแผนการพยาบาล เพอใหผปวยไดปฏบตใหสมพนธกบการเปลยนแปลง การดาเนนชวตทงดานสขภาพและดานชวตประจาวน สาล เฉลมวรรณพงศ (2544) กลาววา กจกรรมการพยาบาลเปนวธทพยาบาล ใชในการใหการพยาบาลผรบบรการ หรอสงททมพยาบาล ใชเปนคาสงการพยาบาลทพยาบาลตองปฏบต หรอมอบหมายใหผอนนาไปปฏบตตอผปวย ดงนนตองครอบคลมสงเหลาน

1. หนาทหลกของพยาบาลทง 4 ดานคอ การสงเสรมสขภาพ การปองกนโรคและภาวะ แทรกซอน การใหการรกษาพยาบาล และการฟนฟสภาพ

2. การครอบคลมกจกรรม 5 กจกรรมใหญ (สจตรา, 2537) คอ 2.1 ใหการดแล (caring) เชน ดแลความสะอาดของผวหนง ปาก ฟน เลบ อนามยสวนบคคล

22

2.2 ใหการชวยเหลอ (helping) เชน พยงไปใหหองนา ชวยปอนอาหาร ชวยบรหาร ขอตางๆ ชวยพลกตว จดทาชวยใสเสอผา 2.3 ใหบรการ(giving) เชน ใหคาปรกษา 2.4 ตรวจสอบตดตาม (monitoring) เชน สงเกตพฤตกรรม การรสต การวดสญญาณชพตดตามผลการตรวจทางหองปฏบตการ 2.5 สอน (teaching) ไดแก การสอนสขศกษา การปฏบตตวเฉพาะ เชน การปฏบตตวหลงผาตด หรอหลงการตรวจพเศษตางๆ

ในกจกรรมใหญ 5 กจกรรมน ยงประกอบดวยกจกรรมดานการปฏบตการพยาบาล ดงน 1. กจกรรมทเกยวของกบแผนการรกษา หรอคาสงการรกษา ความร และทกษะเกยวกบการใหยา การหลกเลยงยาบางอยาง อาหารเฉพาะโรค จานวนนาทรางกายไดรบ การตดตามสญญาณชพ การเตรยมผปวยเพอการตรวจ และการรกษา และคาสงการรกษาอนๆ เปนตน 2. กจกรรมทเกยวของกบสขวทยาโดยทวไป เชน การอาบนา การดแลผวหนง การชวยเหลอดานการขบถาย การดแลปาก ฟน ผวหนง หนวด เครา 3. กจกรรมทเกยวของกบการปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอม เชน การจดของ เครองใชทอานวยความสะดวกแกผปวย ตลอดจนสภาพแสง เสยง ความรอน การระบายอากาศ 4. กจกรรมเพอชวยเหลอผปวย เชน การใหอาหารทางสายยาง การชวยเหลอในการเคลอนไหว การชวยอาบนา และการตดตอกบผปวยทพดไมไดและใหการชวยเหลอ เปนตน 5. กจกรรมทเกยวของกบความปลอดภยตางๆ เชน การประเมนระดบความรสกตว และสภาพจตของผปวย การเคลอนยายผปวยดวยวธการตางๆ การปองกนอนตรายจากการประคบความรอน หรอความเยน การปองกนโรคแทรกซอนของระบบตางๆ เชน การดแลทางเดนหายใจใหโลง ดวยการจดทา การดดเสมหะ การหายใจลก การไอเพอขบเสมหะออก หรอการปองกน การเสยสมดลนาและอเลคโตรไลท เปนตน 6. กจกรรมเพอใหการขบถายเปนไปตามปกต เชน ความรและทกษะในการดแลใหผปวยไดถายอจจาระและปสสาวะตามปกต การสงเกตอาการและอาการแสดงเกยวกบการขบถายผดปกตถาผปวยคาสายสวนปสสาวะ ใหระวงเรองการตดเชอ โดยใชหลกสะอาด ปราศจากเชอ ปองกนการงอพบของสายยาง ไมยกทรองรบน าปสสาวะสงกวาระดบกระเพาะปสสาวะ มการเปลยนสายยางสายสวนปสสาวะ หรอสวนลางอยางสมาเสมอตามแผนการรกษาของแพทย 7. การฟนฟสภาพของผปวย เชน การจดทาผปวยใหอยในแนวทถกตองมการออกกาลงกายทเหมาะสม จดการสนทนาการ และทากายภาพบาบด และอาชวะบาบด 8. การสอนผปวย และครอบครว การจดโปรแกรมการสอน โดยคานงถงพนฐานทาง

23

สตปญญา สงคม เศรษฐกจของผปวยและครอบครว เนอหาทสอนตองเปนเรองสขวทยา การออกกาลง กาย การทากจวตรประจาวน การใหยาตนเองหรอญาต การทาแผลหรอการรกษาพยาบาลอนๆ อาการและอาการแสดงทผปวยหรอญาตตองเอาใจใสเปนพเศษ และการปฏบตรวมไปถงวธการปฏบตดวย 9. การประคบประคองจตใจ ไดแก การบนทกปญหาดานจตใจ ประเมนปฏกรยาของ รางกายตอปญหาทางจตใจ 10. การดแลดานความเชอ ศาสนา และสงศรทธา สงเหลานมความลกซง และมอทธพลตอการยอมรบการรกษาพยาบาล และความสาเรจในการบรรลผลตามเปาหมายการพยาบาล 11. กจกรรมเกยวกบการสงตอผปวย พยาบาลตองทราบระบบการสงตอแหลงทปรกษาหรอสนบสนน หรอชวยเหลอผปวยทงทอยในหนวยงาน หรอในชมชน และตองทราบความตองการการสงตอของผรบบรการ 12. ตองมความละเอยด ชดเจน เพยงพอ เพราะผทปฏบตการพยาบาลมหลายระดบ ทงทมประสบการณ มความรไมเทากน และผทไมใชพยาบาลวชาชพ การจะนากจกรรมในแผนไปปฏบต จงอาจมประสทธภาพไมเทาเทยมกน ความละเอยด ชดเจนของกจกรรมทกาหนดจงมความสาคญ 13. เปนการกระทาของพยาบาลหรอผทพยาบาลมอบหมายใหกระทาและผรบบรการเปน ผถกกระทากจกรรมการพยาบาลทพยาบาลจะทา หรอมอบหมายใหผอนทาตองมเหตผลตาม แนวคด ทฤษฎ และศาสตรทเกยวของ มาประกอบการตดสนใจการพยาบาล การปฏบตกจกรรมการพยาบาลเปนกจกรรมทบคลากรทางการพยาบาลปฏบตในการดแลผปวยเพอตอบสนองความตองการทางดานจตใจ อารมณ สงคมและจตวญญาณ ไดอยางมประสทธภาพซงการปฏบตกจกรรมการพยาบาลใหกบผปวยเปนทงกจกรรมทบคลากรปฏบตงานโดยตรงและกจกรรมทไมไดปฏบตโดยตรงกบผปวย จากการศกษาพบวาประเภทกจกรรมการพยาบาลสามารถจาแนกเปนหลายแบบตามแนวคดของแตละบคคลเชน แบงออกเปน 4 ประเภท 5 ประเภท และ 6 ประเภท ดงน กกกกกกกก กองการพยาบาล (2545: 56-58) จาแนกกจกรรมการพยาบาลออกเปน 4 กลม 1. การพยาบาลโดยตรง หมายถง กจกรรมทงหมดทบคลากรทางการพยาบาลกระทากจกรรมการพยาบาลโดยตรงตอผปวยและ/หรอครอบครว เชน การเชดตว ปอนอาหาร ใหยา ทาแผล การสอน เปนตน 2. การพยาบาลโดยออม หมายถง การทากจกรรมทไมไดกระทาโดยตรงตอผปวย/ครอบครว แตเปนการเตรยมหรอทาเพอใหการพยาบาลโดยตรงสมบรณขน เชน การเตรยมยา การตรวจสอบความพรอมของเครองมอ เครองใช การเขยนรายงาน การประชมปรกษาทางการพยาบาล เปนตน

24

3. กจกรรมทเกยวของกบหนวยงาน หมายถง กจกรรมทเกยวของกบหนวยงานทงหมด เพอดาเนนการทวไปของหนวยงาน แตไมไดทาโดยตรงกบผปวย เชน กจกรรมการบรหาร การจดอบรมขณะประจาการ 4. กจกรรมสวนบคคล หมายถง กจกรรมทบคลากรพยาบาล ใชในการทาธระสวนตว เชน เวลาพกรบประทานอาหาร การใชเวลาวาง การพบปะสนทนาเรองทวไปในหมผรวมงาน ออรเดนและรดร (Urden & Roode, 1997)จาแนกกจกรรมการพยาบาลออกเปน 5 กลม 1. การพยาบาลโดยตรง หมายถง กจกรรมการพยาบาลทงหมดทกระทาใหแกผปวย/ครอบครว เชน การประเมนความตองการ การใหยา การปฏบตกจกรรมการรกษาพยาบาลทงหมดและการดแลดานรางกายพนฐานทวไป เชน การชวยเหลอกจวตรประจาวน การฟนฟสภาพ การชวยเคลอนยาย การสอน การสอสารตางๆ กบผปวย/ครอบครว รวมทงการเฝาระวงและการประเมนผลการพยาบาลดวย 2. การพยาบาลโดยออม หมายถง กจกรรมการพยาบาลทงหมดทไมไดกระทาโดยตรงตอผปวยและครอบครว แตมผลใหการพยาบาลโดยตรงมความสมบรณ เชน การสอสารประสานงานทมสหสาขา การรายงาน การเตรยมอปกรณเครองมอเพอการดแลการรกษาพยาบาล การจดหาเครองมอ เครองใชตางๆ การเตรยมยา โดยมวตถประสงคเพอการบาบดรกษาการใหการพยาบาลหรอตอบสนองความตองการของผปวย/ครอบครว 3. งานทเกยวกบหนวยงาน หมายถง กจกรรมทสมพนธกบการบรหารจดการโดยทวไปของหนวยงาน เพอใหหนวยงานมความพรอมทจะใหบรการไดอยางตอเนองตลอดเวลา เชนงานธรการ/เสมยน การจดการดานวสด ครภณฑ หรอตางๆ การตรวจสอบบารงรกษาเครองมอเครองใช สถานท สงแวดลอม การประชมปรกษา การฝกอบรม การตรวจสอบคณภาพ การนเทศสอนงานหรอตรวจสอบงาน 4. กจกรรมสวนตว หมายถง กจกรรมหรอธระสวนตวของบคลากรทางการพยาบาล แตละคน เชน เวลารบประทานอาหาร อาหารวาง การหยดพก การเขาหองน า การสนทนาในกลมผรวมงาน การโทรศพทสวนตว การพบปะกบผมาพบหรอตดตอธระสวนตว 5. การทาบนทกรายงานเอกสาร หมายถง ทกกจกรรมทเกยวของกบการบนทก การทบทวนเอกสารรายงานตาง ๆ การทบทวนขอมลผปวยเพอการประเมนผลลพธของการดแลและการลงมอบนทกขอมลหรอเขยนรายงานตาง ๆ

เชอรรเบล และมนนค (Scherubel & Minnick, 1994) ซงไดแบงกจกรรมการพยาบาลออกเปน 2 หมวดใหญ คอ กจกรรมการพยาบาลโดยตรงและกจกรรมการพยาบาลทนอกเหนอจากกจกรรมการพยาบาลโดยตรงดงน

25

1. กจกรรมการพยาบาลโดยตรง หมายถง กจกรรมทพยาบาลปฏบตงานในหองผปวยและกจกรรมการพยาบาลทงหมดทเกยวของโดยตรงกบผปวย 2. กจกรรมการพยาบาลทนอกเหนอกจกรรมการพยาบาลโดยตรง หมายถง กจกรรมทพยาบาลไมไดปฏบตโดยตรงตอผปวย แตเปนกจกรรมการพยาบาลทเกยวของกบการดแลผปวย เชน การจดเตรยมยา การเตรยมอปกรณและเครองมอเครองใชในการทาหตถการตางๆ การบนทกรายงานการพยาบาล เปนตน 2.1 กจกรรมทเกยวของกบหนวยงาน หมายถง กจกรรมทจาเปนสาหรบการบรหารจดการภายในหอผปวย การประสานงานทวไป การเปลยนเวร การดแลเกยวกบอปกรณ 2.2 กจกรรมดานวชาการ หมายถง กจกรรมเกยวกบการศกษาของบคลากรทางการพยาบาล เพอพฒนาทางดานองคความร และเพมทกษะในการปฏบตงานของพยาบาลโดยตรง เชน การปฐมนเทศพยาบาล การสาธตการใชเครองมอและอปกรณตางๆ 2.3 กจกรรมในเวลาพกและการใชเวลาวาง หมายถง กจกรรมทพยาบาลใชไปในขณะทพกหรอมเวลาวาง เชน ดมกาแฟ การพกรบประทานอาหาร การพดคยสนทนาในกลมผปฏบตงาน 2.4 กจกรรมรอคอย หมายถง กจกรรมทพยาบาลตองรอคอยในชวงทจะใหการพยาบาลผปวย เชน การรอคอยเครองมอและอปกรณตางๆ ทจะนามาใหผปวย การรอคอยบคลากรพยาบาลอนๆ ทจาเปนตองเขามาชวยเหลอในการใหการพยาบาลนนๆ มาตรฐานการปฏบตการพยาบาล (สานกการพยาบาล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข) มาตรฐานการปฏบตการพยาบาลผปวยใน เปนขอกาหนดใหพยาบาลนาไปปฏบตการดแลผใชบรการ ตงแตเรมเขามาใชบรการในหนวยบรการจนออกจากหนวยบรการรวมถงการดแลตอเนองทบาน ซงแบงเปน 11 มาตรฐาน ประกอบดวย มาตรฐานท 1 การประเมนปญหาและความตองการ มาตรฐานท 2 การวนจฉยการพยาบาล มาตรฐานท 3 การวางแผนการพยาบาล มาตรฐานท 4 การปฏบตการพยาบาล มาตรฐานท 5 การวางแผนจาหนายและการดแลตอเนอง มาตรฐานท 6 การประเมนผลการปฏบตการพยาบาล มาตรฐานท 7 การสรางเสรมสขภาพ มาตรฐานท 8 การคมครองภาวะสขภาพ มาตรฐานท 9 การใหขอมลและความรดานสขภาพ

26

มาตรฐานท 10 การพทกษสทธผปวย มาตรฐานท 11 การบนทกทางการพยาบาล กกกก มาตรฐานการปฏบตการพยาบาลผปวยนอก เปนขอกาหนดใหพยาบาลนาไปปฏบตการดแลผใชบรการตงแตเรมเขามาใชบรการในหนวยบรการจนออกจากหนวยบรการ รวมถงการดแลตอเนองทบาน ซงแบงเปน 9 มาตรฐาน ประกอบดวย มาตรฐานท 1 การพยาบาลในระยะกอนการตรวจรกษา 1.1 การตรวจคดกรอง 1.2 การประเมนและเฝาระวงอาการผใชบรการตอเนอง 1.3 การปฏบตการพยาบาล 1.4 การประเมนผลการปฏบตการพยาบาลและผลลพธทางการพยาบาล มาตรฐานท 2 การพยาบาลในระยะการตรวจรกษา มาตรฐานท 3 การพยาบาลในระยะหลงการตรวจรกษา มาตรฐานท 4 การดแลตอเนอง มาตรฐานท 5 การสรางเสรมสขภาพ มาตรฐานท 6 การคมครองภาวะสขภาพ มาตรฐานท 7 การใหขอมลและความรดานสขภาพ มาตรฐานท 8 การพทกษสทธผปวย มาตรฐานท 9 การบนทกทางการพยาบาล มาตรฐานการปฏบตการพยาบาลบรการคลอด เปนขอกาหนดใหพยาบาลทปฏบตงานบรการพยาบาลทางสตกรรม นาไปปฏบตการดแลผคลอดตงแตเรมมาใชบรการจนออกจากหนวยบรการ ซงแบงเปน 8 มาตรฐาน ประกอบดวย มาตรฐานท 1 การพยาบาลระยะกอนคลอด 1.1 การประเมนปญหาและความตองการ 1.2 การวนจฉยการพยาบาล 1.3 การวางแผนการพยาบาล 1.4 การปฏบตการพยาบาล 1.5 การประเมนผลการพยาบาล มาตรฐานท 2 การพยาบาลในระยะคลอด มาตรฐานท 3 การพยาบาลในระยะหลงคลอด 2 ชวโมง 3.1 การประเมนปญหาความตองการและวนจฉยการพยาบาล

27

3.2 การวางแผนการพยาบาล 3.3 การปฏบตการพยาบาล 3.3 การประเมนผลการพยาบาล มาตรฐานท 4 การสรางเสรมสขภาพ มาตรฐานท 5 การคมครองภาวะสขภาพ มาตรฐานท 6 การใหขอมลและความรดานสขภาพ มาตรฐานท 7 การพทกษสทธผปวย มาตรฐานท 8 การบนทกทางการพยาบาล การศกษาเวลาทใชในการปฏบตกจกรรมการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ การศกษาเวลาทใชในการปฏบตกจกรรมการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ เปนการวดปรมาณเวลาทบคลากรใชในการปฏบตกจกรรมการพยาบาลหลงจากทไดแบงกจกรรมออกเปนหมวดหมกจะทาใหสามารถศกษาไดวาบคลากรพยาบาลใชเวลาในการปฏบตกจกรรมการพยาบาลในแตละวนแตละเวรเปนเทาไร กฤษดา แสวงด (2545) นอกจากนสามารถนามาปรบโครงสรางอตรากาลงโดยคานวณจากขอมลของการใชเวลาในการปฏบตงาน จานวนชวโมงความตองการการพยาบาลของผปวยในการกาหนดสดสวนบคลากรแตละระดบ และเทคนคหรอวธการศกษาทนยมใชกนโดยทวไปม 9 วธ ดงน (สภาว อาวสกลสทธ, 2546: 49-51) 1. การศกษาเวลาโดยตรง (Direct time study) คอ การศกษาเวลาโดยการใชเครองมอจบเวลาโดยตรง จากการทางานของเจาหนาท อาจมการใชกลองถายภาพยนตรดวยในบางกรณ เครองมอบนทกเวลาสวนใหญมกเปนนาฬกาจบเวลา มทงแบบเขมและแบบตวเลข แบบฟอรมในการบนทกขอมล (Time study observation sheets) แผนรองเวลาบนทกขอมล (Study board) ชวยในการบนทกรายละเอยดของการทางานและเครองคดเลข การจบเวลากระทาได 2 วธ คอ 1.1 การบนทกเวลาแบบตอเนอง (Continuous timing) คอ การจบเวลาตดตอกนโดยไมหยด โดยเมอเรมตนจบเวลา เวลาของนาฬกาจบเวลาเรมตนท 0 เมอสนสดงานยอยทหนงใหอานเวลาจากนาฬกาจบเวลาแลวบนทกลงในแบบฟอรมโดยไมตองหยดเวลาไว เมอสนสดงานยอยถดไปกอานเวลานาฬกาอก เวลาทไดจะตอเนองไปเรอยจนกระทงสนสดการจบเวลา การทใชเวลาทางานในแตละงานยอยนนๆ 1.2 การจบเวลาแตละงานยอย (Repetitive timing) คอ การจบเวลาของแตละงานยอย หรอกจกรรม โดยเรมตนเวลาของแตละกจกรรมท 0 เมอสนสดกจกรรมจะอานเวลาแลวบนทกลงในแบบฟอรม ตงเวลาไวท 0 อกเมอเรมกจกรรมถดไป ดงนนเวลาทอานไดกจะเปนเวลาจรงของแตละกจกรรม วธนมประโยชนตรงทวาผจบเวลาสามารถหกพวกความลาชา ไมตองเสยเวลามาคานวณ เวลาจรงของแตละกจกรรม

28

2. การศกษาเวลามาตรฐานแบบพรดเทอรมน (Predetermine time standard) คอ การศกษาเวลาของการทางาน จากตารางการเคลอนไหวพนฐาน (Fundamental motion) แลวนาเอาเวลาทไดจากการเคลอนไหวในการทางานชนนน รวมกนเปนเวลามาตรฐานของงาน โดยไมจาเปนตองอาศยการจบเวลาโดยตรง และใชการหาเวลาสาหรบชนงานทยงไมไดมการผลต 3. การสมตวอยางงาน (Work sampling) คอ การศกษาเวลาโดยอาศยการสมตวอยางเชงสถต ในการหาสดสวนของการทางานและเวลามาตรฐาน โดยมวธการดงน 3.1 ใชเวลาบนทกสภาพการทางานของหนวยงาน โดยนบจากวธแรกทเหน 3.2 กาหนดเวลาในการสงเกตโดยวธสมจากตารางเลขสม เพอไมใหผลจากการเปลยนแปลงทสมาเสมอเกดขนในการศกษา เชน อณหภมทเพมขนทกชวโมงในตอนบาย อาจเปนผลใหการทางาน ชาลงตามลาดบ ถาจบเวลาทกครงชวโมง กจะพบวาการทางานลาชาลงมาในชวงหลงของวน ในบางกรณการกาหนดเวลาในการสงเกตอาจไมจาเปนตองสมกได เชนการใชเครองถายเอกสารในสานกงาน อาจเกบขอมลโดยการสงเกตทก 15 นาท 4. การใชขอมลมาตรฐาน (Standard time data and formula) คอ การศกษาเวลาโดยอาศยขอมลจากอดต และสตรบางสตรชวยในการคานวณหาเวลา โดยการศกษาเวลามาตรฐานของคอมพวเตอรคานวณเวลามาตรฐานของแตละงานหรอกจกรรม นอกจากนเครองคานวณยงบอกใหทราบถงคาตางๆททาการศกษานนเชอถอไดหรอไม 5. การศกษาเวลาและการเคลอนท (Time and motion study) เปนการศกษาวธการทางาน (Motion study) และการวดผลงาน (Time study) ซงเปนขนตอนตอเนองกน การศกษาวธการทางาน (Motion study) เปนการศกษาเพอลดขนตอนการทางานทไมจาเปนหรอซ าซอนกนและการวดผลงาน (Time study) เปนการศกษาเวลาทไรประสทธภาพ จากนนจงวดวางานนนๆ ใชเวลาเทาใด 6. การศกษาจากการบนทก (Logging) เปนวธทด และมคาใชจายนอยโดยเจาหนาทจะไดรบการอบรมในการบนทกกจกรรมและภาระงาน และเวลาทใชในการทากจกรรมเพอกาหนดเปนกจกรรมมาตรฐาน ซงการบนทกตองสามารถจาแนกและประมาณเวลาสาหรบการจาแนกประเภทผปวย เชน การบนทกเวลาในการทากจกรรม มาตรฐานการดแล 7. การใชคาเฉลยของเหตการณในอดต (Historical averaging) เปนวธทงายและประหยดทสด แตขอมลทไดอาจไมมความเทยงตรง ซงวธนขอมลทไดสามารถนามาใชไดตลอด เชน จานวนเวลาในการใหการพยาบาลของปทผานมา=60,000 ชวโมง และจานวนวนนอนโรงพยาบาล=10,000 วน ฉะนนเวลาในการใหการพยาบาล=6 ชวโมง/วนนอน 8. การประมาณ (Estimate) เปนวธทงายและสะดวกรวดเรว แตคาทไดไมมความนาเชอถอ 9. การศกษาแบบการรายงานตนเอง (Self reporting to determine the time association) โดย

29

ใหผปฏบตงานเปนผบนทกรายงานดวยตนเองวาในแตละชวงเวลาเขาทาอะไรบาง เปนจานวนเทาใด และแตละครงนนเรมตนเวลาใดและสนสดเวลาใด กองการพยาบาล (2545: 21-22) สาหรบประเทศไทยไดมการศกษาวจยหลายๆ การศกษา และพบวาชวโมงการพยาบาลตอผปวยแตละประเภทแตกตางกนตามความหนกเบาของผปวย และความตองการการพยาบาล ซงกองการพยาบาลไดอางองหลกเกณฑชวโมงการพยาบาลนมาคาดการณอตรากาลง เพอกาหนดดชนปรมาณภาระงาน (Workload Index) และเสนอเปนเกณฑในการกาหนดกรอบอตรากาลงทางการพยาบาลของโรงพยาบาลแตละประเภทตอสานกงาน ก.พ. ในการจดทากรอบอตรากาลง ตงแต พ.ศ.2538 ดงตารางท 1 ตารางท 1 หนวยบรการและจานวนชวโมงการพยาบาลเฉลยจากกองการพยาบาล (2545)

หนวยบรการ จานวนชวโมงการพยาบาลเฉลย 1. ผปวยหนก ผปวยหนกตองการการดแลใน ICU ผปวยหนกตองการการดแลใน CCU

10–12 ชวโมงตอวนผปวยนอน 14 ชวโมงตอวนผปวยนอน

2. ผปวยใน 2.6–5.5 ชวโมงตอวนผปวยนอน 3. ผปวยนอก 0.50 ชวโมง/ราย 4. ผปวยอบตเหต - ฉกเฉน 2.25–2.50 ชวโมง/ราย 5. ผปวยผาตดใหญ 2.5 ชวโมง/ราย 6. ผคลอด 6 ชวโมง/ราย

อยางไรกตามจานวนชวโมงการพยาบาลดงกลาว ในแตละโรงพยาบาลอาจแปรเปลยนไปตามปจจยดงตอไปน 1. ความพรอมของแตละโรงพยาบาล (Facilities) ซงมกเกยวของกบความพรอมของหนวยสนบสนนงานบรการพยาบาลของโรงพยาบาลนนๆ ความทนสมย ความพอเพยงพรอมใชของอปกรณ เทคโนโลย เครองมอตาง ๆ 2. ความยงยากซบซอนและความรนแรงของความเจบปวยของผปวย เชน โรงพยาบาลระดบตตยภม ซงผปวยมปญหาซบซอนรนแรงกวาระดบทตยภมหรอปฐมภมยอมตองการชวโมงการพยาบาลสงกวาเปนตน

30

3. เทคโนโลยทใชในการรกษา เชน ผปวยผาตดอาจใชเวลาเฉลยตอรายนอยกวา 2.5 ชวโมงตอราย เนองจากมการผาตดดวยเทคโนโลยททนสมย 4. ทกษะของพยาบาล กลาวคอ หากพยาบาลมทกษะและความชานาญยอมใชเวลาในการปฏบตกจกรรมการชวยเหลอผปวยสนกวาผทไมมทกษะหรอกจกรรมการพยาบาลบางอยางผมทกษะอาจกระทากจกรรมนนไดโดยลาพงผเดยว แตผทยงไมมทกษะอาจตองมผชวยในการปฏบตกจกรรมนนๆ ซงจะทาใหผลรวมของการใชเวลาในการใหการพยาบาลเพมขนตามจานวนคนทลงมอปฏบตการ 5. มาตรฐานการพยาบาลและมาตรฐานการบรการขององคกร องคกรทตระหนกในคณภาพของผลลพธการพยาบาล ยอมกาหนดมาตรฐานการทางานไวดวยเกณฑทอาจสงกวาคาเฉลยทวไป ทาใหเวลาของการใหการพยาบาลยอมสงตามไปดวย กองการพยาบาล (2545:38-39) จากการศกษาการใชเวลาและชวโมงความตองการการพยาบาลของผปวยอบตเหตและฉกเฉน ตารางท 2 ตารางท 2 ประเภทผปวยและชวโมงการพยาบาลเฉลยตอรายจากกองการพยาบาล (2545)

ประเภทผปวย ชวโมงการพยาบาล เฉลยตอราย

1. ผปวยฉกเฉนมาก (Emergent) เปนผปวยในภาวะวกฤตมภาวะคกคามชวตตองรบการรกษาพยาบาลทนท

3.2 ชวโมง

2. ผปวยฉกเฉน (Urgent) เปนผปวยในภาวะวกฤต แตไมมภาวะคกคามชวตตองรบการรกษาพยาบาลภายใน 30 นาท

2.5 ชวโมง

3. ผปวยไมฉกเฉน (Non – Urgent) 3.1 กลมทมการเจบปวยเฉยบพลน ไมเรงดวน (Acute illness-Non Urgent) ผปวยทมความเจบปวยเฉยบพลน ไมมภาวะวกฤต ไมมภาวะคกคามชวตและหนาทของรางกายสามารถรอรบการรกษาพยาบาลไดในระยะเวลา 1-2 ชวโมง โดยมการสงเกตอาการอยางสมาเสมอ

3.2 กลมทไมมภาวะเจบปวยเฉยบพลนไมเรงดวน (Non Acute-Non Urgent) ไดแก ผปวยทไมจาเปนตองตรวจรกษาทหองฉกเฉน ตองการเพยงคาแนะนาหรอการชวยเหลอประคบประคองและการนดใหมาตรวจในหนวยผปวยนอกทวไป (GP) หรอคลนกเฉพาะทางไดในภายหลง

1.0 ชวโมง

31

ในการกาหนดจานวนชวโมงการพยาบาลเฉลยในหนวยงานอบตเหตและฉกเฉนควรไดมการศกษาเพมเตม เนองจากในแตละโรงพยาบาลอาจมปจจยทมผลตอเวลาหรอชวโมงการพยาบาลตางกน ทงนเพอใหการจดอตรากาลงสอดคลองกบความตองการและภาระงานทแทจรง โดยเฉพาะอยางยงหากหนวยบรการนนๆ มการจดบรการดแลกอนถงโรงพยาบาล กควรจะมการศกษาการใชเวลาในงานนเพมเตม อยางไรกตาม ภาระงานการพยาบาลในหนวยงานอบตเหตฉกเฉนนนไมอาจคาดการณไดแนนอน หนวยงานอาจกาหนดอตรากาลงเฉลยขนตาตามชวโมงการพยาบาลเฉลย คอ 2.25-2.50 ชวโมงตอราย เพอเปนอตรากาลงสารองและเตรยมพรอมใหบรการ กองการพยาบาล (2545: 41) กาหนดใหความตองการการพยาบาลของผคลอดมคาเทากบความตองการการพยาบาลของผปวยกงหนก (Semi critical Ill) คอ 5.5 ชวโมง/ราย และรวมชวโมงการพยาบาลสาหรบทารกแรกเกดเทากบ 0.5 ชวโมงตอราย ดงนนในการคดชวโมงการพยาบาลเฉลยตอรายผคลอดจงกาหนดใหมคาเทากบ 6 ชวโมงตอรายตอวน (WHO, 1996) กองการพยาบาล (2545: 44) จากการศกษาการใชเวลาและชวโมงความตองการการพยาบาลของผปวยนอก พบวา ชวโมงการพยาบาลเฉลย เทากบ 0.50 ชวโมง/ราย (WHO, 1996) จากการศกษาความตองการการพยาบาลของผปวยใน ในโรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไปพบวาชวโมงการพยาบาลของผปวยมคาใกลเคยงกบการศกษาของ Warstler เมอป ค.ศ.1970 (Warstler, 1970) กองการพยาบาลจงกาหนดใหชวโมงความตองการของผปวยใน แตละประเภทเปนดงตารางท 3 ตารางท 3 ประเภทผปวยและชวโมงชวโมงความตองการการพยาบาลตอราย จากกองการพยาบาล (2545)

ประเภทผปวย ชวโมงความตองการการพยาบาลตอรายตอวน 1. ผปวยทจาเปนตองรบการรกษาใน ICU 2. ผปวยทจาเปนตองรบการรกษาใน CCU 3. ผปวยหนก (Critical Ill) 4. ผปวยกงหนก (Semi critical Ill) 5. ผปวยระดบปานกลาง (Moderate Ill) 6. ผปวยระยะพกฟน (Convalescent Ill)

12 ชวโมง/ราย/วน 14 ชวโมง/ราย/วน 7.5 ชวโมง/ราย/วน 5.5 ชวโมง/ราย/วน 3.5 ชวโมง/ราย/วน 1.5 ชวโมง/ราย/วน

32

กจกรรมของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล จากการทบทวนวรรณกรรม ของสานกการพยาบาล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสขเรองมาตรฐานการปฏบตการพยาบาล ออรเดนและรดร เชอรรเบล และมนนค เมอรเรและแอตกนสน ผวจยไดแบงกจกรรมบคลากรพยาบาลของโรงพยาบาลพทธมณฑล ในการปฏบตกจกรรมตามบรบทของโรงพยาบาลพทธมณฑล เปนกจกรรมทบคลากรพยาบาลปฏบตกบผปวยโดยตรง กจกรรมทบคลากรปฏบตกบผปวยโดยทางออม กจกรรมเกยวกบหนวยงานและกจกรรมเกยวกบองคกร ดงน 1. กจกรรมการพยาบาลโดยตรง หมายถง กจกรรมทงหมดทบคลากรทางการพยาบาลกระทากจกรรมการพยาบาลโดยตรงตอผปวยและหรอครอบครว เชน การทาหตถการตางๆ การเชดตว การปอนอาหาร การใหยา การสอบการปฏบตตว การเคลอนยายผปวย การชวยเหลอกจวตรประจาวน การเฝาระวงและการประเมนผลการพยาบาล การใหสขศกษาและคาแนะนากบผปวยและครอบครว เปนตน 2. กจกรรมการพยาบาลโดยออม หมายถง กจกรรทไมไดกระทาโดยตรงตอผปวยและ/หรอครอบครว แตเปนกจกรรมการพยาบาลทเกยวของกบการดแลผปวย เชน การจดเตรยมยา การเตรยมอปกรณและเครองมอเครองใชในการทาหตถการ การบนทก การรายงานการพยาบาล โดยมวตถประสงคเพอการบาบดรกษาการใหการพยาบาลหรอตอบสนองความตองการของผปวย/ครอบครว 3. กจกรรมทเกยวของกบหนวยงาน หมายถง กจกรรมทจาเปนสาหรบการบรหารจดการภายในหนวยงาน เพอใหหนวยงานมความพรอมทจะใหบรการไดอยางตอเนองตลอดเวลา เชน การประสานงานทวไป การตรวจสอบอปกรณ การจดเตรยมเครองมอเครองใชการแพทย การจดการดานวสด ครภณฑ การตรวจสอบบารงรกษาเครองมอเครองใชการดแลสถานทสงแวดลอม การประชมปรกษา การฝกอบรม การตรวจสอบคณภาพ การนเทศสอนงาน การตรวจสอบงาน การจดทารายงาน การทบทวนเอกสารตาง ๆ 4. กจกรรมทเกยวของกบองคกร หมายถง กจกรรมทไดรบมอบหมายพเศษจากผบรหารในการบรหารจดการภายในองคกร เชน การพฒนาคณภาพโรงพยาบาล การประชมปรกษา การฝกอบรม เพอใหองคกรมความพรอมในการใหบรการไดอยางมคณภาพ ผรบบรการปลอดภย การจาแนกประเภทผปวย

การจาแนกประเภทผปวยเปนเครองมอทสาคญอยางยงตอผบรหารทางการพยาบาล ในการบรหารทรพยากรบคลากรทางการพยาบาล และมประโยชนในการจดทางบประมาณเพราะการ

33

จาแนกประเภทผปวยเปนแนวทางในการชวยเหลอพยาบาลในการตดสนลกษณะและปรมาณความตองการการพยาบาลของผปวยแตละรายทจะนาไปสการคานวณหาปรมาณงานการพยาบาลรวมถงเปนแนวทางในการจดจานวนและประเภทของบคลากรใหเพยงพอตอความสามารถในการใหการพยาบาลทตอบสนองตอปญหาและความตองการของผปวยไดอยางมคณภาพ จอรเจตต (Georgetti, 1970) กลาวถงการจาแนกประเภทผปวยของคณะกรรมการจดการบรหารในโรงพยาบาล (The Commission for Administration Service Hospital : CASH) (Georgetti, 1970) โดยความรวมมอของโรงพยาบาลในรฐแคลฟอรเนยตอนใต โดยศกษาปรมาณความตองการการพยาบาลโดยสงเกตพฤตกรรมของบคลากรพยาบาล ในการดแลผปวยเกยวกบกจวตรประจาวน จาแนกผปวยตามความตองการการพยาบาล ออกเปน 4 ประเภท คอ 1. ผปวยทตองการการดแลเลกนอย (Minimum care) คอ ผปวยทชวยเหลอตวเองได เดนไปมาได ตองการการชวยเหลอจากบคลากรพยาบาลนอยมาก เชน ผปวยทรบประทานอาหารไดเอง ตองการการพยาบาลเวรเชา เทากบ 1.4 ชวโมง เวรบาย เทากบ 0.93 ชวโมง เวรดก เทากบ 0.4 ชวโมง 2. ผปวยทตองการการดแลระดบปานกลาง (Avenge care) คอ ผปวยทเดนไปมาได ตองการการชวยเหลอจากบคลากรพยาบาลในระดบปานกลาง เชน การจดเตรยมอาหาร การกระตนใหรบประทานอาหาร ตองการการพยาบาลเวรเชา เทากบ 2.20 ชวโมง เวรบาย เทากบ 1.40 ชวโมง เวรดก เทากบ 0.60 ชวโมง

3. ผปวยทตองการการดแลระดบมาก (Above Average care)คอ ผปวยทชวยเหลอตวเองไดนอย ตองจากดกจกรรมบนเตยง เชน ผปวยทไมสามารถรบประทานอาหารไดเอง ตองปอนอาหารให แตเคยวกลนไดเอง ตองการการพยาบาลเวรเชา เทากบ 2.90 ชวโมง เวรบาย เทากบ 1.90 ชวโมง เวรดก เทากบ 0.90 ชวโมง

4. ผปวยทตองการการดแลมากทสด (Maximum care) คอ ผปวยทชวยเหลอ ตวเองไมได ตองการบคลากรพยาบาลดแลมาก เชน ผปวยทไดอาหารทางสายยาง เนองจากเคยวกลนไมไดตองการการพยาบาลเวรเชา เทากบ 4.30 ชวโมง เวรบาย เทากบ 2.90 ชวโมง เวรดก เทากบ 1.30 ชวโมง การจาแนกประเภทผปวยของเมอร เอลเลน วาสเลอร (Marry Ellen Warstler,1972: 8–7) ไดแบงผปวยออกเปน 5 ประเภท ตามระดบความตองการการพยาบาลของผปวยในแตละแผนก ไดแก แผนกอายรศาสตร แผนกศลยศาสตร แผนกสตศาสตร แผนกเดกแรกเกด และแผนกจตเวช โดยแบงระดบความตองการการพยาบาลของผปวยแตละประเภท ดงน 1. ผปวยทดแลตนเองได (Self care) มความตองการการพยาบาลโดยเฉลย1.5 ชวโมงตอ 24 ชวโมง ไดแกผปวยทมลกษณะดงตอไปน 1.1.ผปวยอายรศาสตร ศลยศาสตร ผใหญและเดก ปฏบตกจกรรมไดตามปกต ไมจากด ตองการการสงเกตนอยทสด

34

1.2. รอผลการวนจฉยบางอยาง เชน ผล X-ray ผลชนสตร 1.3 สตรตงครรภครบกาหนด/เกนกาหนด/กอนกาหนด ไมมการรกษาเพมเตม ไมตองการการชวยเหลอในเรองสวนตวเลย สามารถปฏบตกจกรรมตางๆได รอการจาหนาย 1.4 เดกทารกสภาพทวไป พรอมทจะกลบบานได 2. ผปวยทตองการการดแลเลกนอย (Minimal Care) มความตองการการพยาบาลโดยเฉลย 3.5 ชวโมง ตอ 24 ชวโมง ไดแก ผปวยทมลกษณะ ดงน 2.1 ปวยเลกนอยหรอในระยะพกฟน 2.2 ผปวยทตองการการรกษาพยาบาลเพยงเลกนอย 2.3 ผปวยอายรศาสตร ศลยศาสตร ผใหญและเดก ตองการความชวยเหลอเกยวกบเรองสขภาพสวนตวเพยงเลกนอย เชน อาบนา รบประทานอาหาร เปลยนทา 2.4 สตรตงครรภครบกาหนด/เกนกาหนด/กอนกาหนด ในระยะ Latent Phase 3. ผปวยทตองการการดแลระดบปานกลาง (Intermediate Care) มความตองการการพยาบาลโดยเฉลย 5.5 ชวโมง ตอ 24 ชวโมง ไดแก ผปวยมลกษณะดงน 3.1 มอาการรนแรงแตไมปรากฏอยางชดเจน หรอเปนการปวยชนดปานกลาง 3.2 พฤตกรรมผดปกต แตไมตองการการดแลใกลชด 3.3 ตองควบคมพฤตกรรมบาง หรอตองการการรกษาเปนระยะๆ 3.4 Vital sign ปกตแลว ผานภาวะวกฤตเขาสภาวะคงท 3.5 สตรตงครรภครบกาหนด/เกนกาหนด/กอนกาหนดในระยะ Latent Phase รวมกบมภาวะใดภาวะหนงดงตอไปน เชน ถงนาคราแตกเอง ไดรบการเจาะถงนาครา 3.6 หลงคลอดปกต 12-32 ชวโมง 3.7 เดกเกดใหมหลง 24 ชวโมง มการทางานของรางกายอยางปกต 4. ผปวยทตองการการดแลระดบตากวาระยะวกฤต (Modified Intensive Care) มความตองการการพยาบาลโดยเฉลย 7.5 ชวโมง ตอ 24 ชวโมง ไดแก ผปวยทมลกษณะ ดงน 4.1 ผปวยทมอาการเฉยบพลน ตองการการสงเกตบอยๆ อาจเปนหรอไมเปน ผปวยทอยในระยะสดทายของการเจบปวยกได 4.2 จากดกจกรรมตองการการชวยเหลอจากผอน ในเรองความตองการทางรางกายตองการการดแลบอยๆ 4.3 มอาการเจบปวยตออวยวะควบคมสญญาณชพมากอน (Vital organs) และผานภาวะวกฤต เขาสภาวะเกอบคงท แตยงตองการการดแลอยางใกลชด 4.4 หลงผาตด 24 ชวโมง ไปแลวจนถง 3 วน

35

4.5 การสญเสยเลอดเขาสภาวะคงท (อาจตองดแลใกลชด เพราะบางทอาจกลบเปนภาวะวกฤตขนอก) 4.6 ไขสงเกน 38 องศาเซลเซยส 4.7 ผปวยทตองการการนอนพกผอนในเตยง 4.8 กระดกหกทมเอนขาดหรอเสนเลอดขาด 4.9 ผคลอดในระยะ Latent Phase ทไดรบการรกษา เชน การเจาะถงนา 4.10 หลงคลอด 12 ชวโมงแรก 4.11 เดกเกดใหม 24 ชวโมงแรก 4.12 ผปวยทจะแทง หรอแทงชนดไมสมบรณ 5. ผปวยทตองการการดแลในระยะวกฤต (Intensive Care) มความตองการการพยาบาลโดยเฉลย 12 ชวโมง ตอ 24 ชวโมง ไดแกผปวยทมลกษณะ ดงน 5.1 ผปวยทมอาการเฉยบพลน ตองการการดแลอยางตอเนอง การสงเกตบอยๆ ไมจาเปนตองเปนผปวยระยะสดทาย ตองควบคมกจกรรมตางๆ ทปฏบตตอผปวยอยางกวดขน 5.2 การเจบปวยเกยวกบอวยวะทควบคมสญญาณชพ เชน หวใจและปอด สมอง ไต ตบ ทอยในภาวะวกฤตตอชวต 5.3 ผปวยโรคเบาหวานทไมสามารถควบคมระดบนาตาลในเลอดได 5.4 ผปวยทมไขสงเกน 39 องศาเซลเซยส 5.5 ผปวยทตองการการนอนพกผอนในเตยงโดยสมบรณ 5.6 อบตเหตและเสยเลอดเนองจากกระดกหก 5.7 Shock 5.8 หลงผาตด 24 ชวโมงแรก 5.9 ผคลอดทเจบครรภกอนกาหนด 5.10 ผคลอดในระยะ Active Phase 5.11 ผคลอดทมภาวะตกเลอดกอนและหลงคลอดทมภาวะชอครวม 5.12 เจบครรภคลอดถงระยะหลงคลอด 2 ชวโมงแรก 5.13 ผปวยทมภาวะแทรกซอนรนแรง เชน Eclampsia 5.14 ทารกแรกเกดทมภาวะ Birth asphyxia ในปจจบนมการใชระบบการจาแนกประเภทผปวยกนอยางแพรหลายตามความรนแรงของการเจบปวย ความสามารถในการปฏบตกจวตรประจาวนดวยตนเอง ในป พ.ศ. 2539 การใชเกณฑการจาแนกประเภทผปวยของสานกการพยาบาล (กองการพยาบาลเดม) พบวามปญหาการใช

36

ในระบบการปฏบตงานเนองจากเกณฑทใชคอนขางกวางไมชดเจนตความยาก ทาใหพยาบาลจาแนกผปวยไดไมตรงกน ใชความรสกในการจาแนกประเภทผปวย ซงตรงกบการศกษาของ อมภา ศรารชต, จนนะรตน ศรภทรภญโญและอมรรตน อนวฒนนนทเขตต (2546) ทพบวาปญหาการจาแนกประเภทผปวย จาแนกไดไมตรงกนรอยละ 62.72 ไมใชเกณฑในการจาแนกรอยละ 57.35 การใชประโยชนในการจาแนกรอยละ 34.41 จากปญหาดงกลาว ซงกองการพยาบาลในป พ.ศ.2545 ไดปรบใชเกณฑ การจาแนกประเภทผปวยตามแนวของวาสเลอร ป ค.ศ.1997 โดยจาแนกประเภทผปวยอบตเหตฉกเฉนเปน 3 ประเภท คอ 1. ผปวยประเภทท 1 (Emergency)ไดแก ผปวยฉกเฉนมากเปนผปวยในภาวะวกฤต มภาวะคกคามถงชวตตองไดรบการรกษาทนทภายใน 30 นาท 2. ผปวยประเภทท 2 (Urgent) ไดแก ผปวยฉกเฉนเปนผปวยในภาวะวกฤต แตไมมภาวะคกคามถงชวต ตองไดรบการรกษาภายใน 30 นาท 3. ผปวยประเภทท 3 (Non-urgent)ไดแก ผปวยไมฉกเฉนเปนผปวยทมความเจบปวยแตไมมภาวะวกฤต ไมมภาวะคกคามถงชวต สามารถรอรบการรกษาไดในระยะเวลา 1-2 ชวโมง จากการศกษาของ อมภา ศรารชต, จนนะรตน ศรภทรภญโญและอมรรตน อนวฒนนนทเขตต (2546) ทพบวาปญหาการจาแนกประเภทผปวย จาแนกไดไมตรงกนรอยละ 62.72 ไมใชเกณฑในการจาแนกรอยละ 57.35 การใชประโยชนในการจาแนกรอยละ 34.41 จากปญหาดงกลาว สานกการพยาบาล (2547) จงไดพฒนาเกณฑการจาแนกประเภทผปวย โดยแนวคดในการพฒนาเกณฑการจาแนกผปวยเรมจากการวเคราะหเกณฑการจาแนกประเภทผปวยทใชอย พบวามขอดและมจดออนทแตกตางกนไป เชน เกณฑการจาแนกประเภทผปวยของวาสเลอร (Warstler) สามารถจาแนกความรนแรงของความเจบปวย ในภาวการณเจบปวยปจจบนไดด แตมขอจากดในการจาแนกประเภทผปวยในกลมทตองการการดแลตอเนองในระยะยาวและผปวยทมความเจบปวยเฉพาะอวยวะ เชน ผปวยตา ผปวยกระดกและขอ เปนตน สวนเกณฑการจาแนกประเภทผปวยของ จอหนสน (Johnson) มจานวนขอของเกณฑไมมาก สามารถจาแนกความตองการการดแลอนไดด แตจาแนกความรนแรงขอความเจบปวยไดไมชดเจน ดงนนการจาแนกประเภทผปวยของสานกการพยาบาล (2547) จงไดนาเกณฑการจาแนกประเภทผปวยของ วาสเลอร (Warstler) และ จอหนสน (Johnson) มาวเคราะหและปรบใชรวมกนเปนการประเมนตามแบบอยางผสมกบการประเมนตามปจจยโดยมวตถประสงคทจะใชเปนเกณฑกลางในการจาแนกประเภทผปวยออกเปนรายกลมตามความรนแรงของความเจบปวยความสามารถในการปฏบตกจวตรประจาวดดวยตนเองและสามารถใชไดกบผปวยทกประเภท ทกวยจาแนกผปวยออก เปน 4 ประเภท คอ ผปวยประเภทท 1 ไดแก ผปวยทมภาวะเจบปวยหนกมาก ผปวยประเภทท 2

37

ไดแก ผปวยทมภาวะเจบปวยหนก ผปวยประเภทท 3 ไดแก ผปวยทมภาวะเจบปวยปานกลางและผปวยประเภทท 4 ไดแก ผปวยทมภาวะเจบปวยเบา

ในการจาแนกผปวยแตละประเภทไดแบงตวบงชในการพจารณาจดประเภทผปวยออก เปน 2 กลมคอ 1. ตวบงชหลก ประกอบดวย การเปลยนแปลงของสญญาณชพ อาการแสดง 2. ตวบงชรอง ประกอบดวย ภาวการณรบรความสามารถในการเคลอนไหวสภาวะดานจตใจ อารมณและสงคม การจาแนกประเภทผปวยผจาแนกจะตองประเมนสภาวะความเจบปวยทเปนจรงของผปวยรายนนๆ เปรยบเทยบกบลกษณะทระบไวในลกษณะผปวยแตละประเภทซงการพจารณาตดสนใจดจากระดบภาวะความเจบปวย ดงนน สรปไดวาการจาแนกประเภทผปวยเปนเครองมอทจะชวยใหผบรหารทางการพยาบาลสามารถใชเปนแนวทางในการพจารณามอบหมายงานแกบคลากรและจดสรรอตรากาลงบคลากรใหมความเหมาะสมกบภาระงานทรบผดชอบ จากการศกษาของ อภรด พญาพรหม (2548) ทศกษาการใชเวลาของบคลากรทางการพยาบาลหอผปวยในโรงพยาบาลทาสองยาง สรฉตร สมบรณอเนก (2548) ทาการศกษาเวลาทใชในการปฏบตงานของบคลากรพยาบาล โรงพยาบาลศรเทพ จงหวดเพชรบรณ โดยใชเกณฑการจาแนกประเภทผปวยของสานกการพยาบาล (2547) ซงเปนการศกษาในโรงพยาบาลชมชน พบวาการรวบรวมขอมลของผปวยไดไมครบทกประเภท หลกเกณฑการประเมนเพอคดแยกระดบความฉกเฉน (ราชกจจานเบกษา, 2554: 33-34)หนวยปฏบตการและสถานพยาบาลจดใหมการตรวจคดแยกระดบความฉกเฉนของผรบบรการสาธารณสขเปนระดบตางๆ ตามหลกเกณฑดงตอไปน 1. ผปวยฉกเฉนวกฤต ไดแกบคคลซงไดรบบาดเจบหรอมอาการปวยกะทนหนซงภาวะคกคามตอชวต ซงหากไมไดรบปฏบตการแพทยทนทเพอแกไขระบบการหายใจ ระบบไหลเวยนเลอดหรอระบบประสาทแลวผปวยจะมโอกาสเสยชวตไดสงหรอทาใหการบาดเจบหรออาการปวยของผปวยฉกเฉนนนรนแรงขนหรอเกดภาวะแทรกซอนขนไดอยางฉบไว ใหใชสญลกษณ “สแดง” สาหรบผปวยฉกเฉนวกฤต 2. ผปวยฉกเฉนเรงดวน ไดแก บคคลทไดรบบาดเจบหรอมอาการปวย ซงมภาวะเฉยบพลน มากหรอเจบปวดรนแรงอนจาเปนตองไดรบปฏบตการแพทยอยางรบดวน มฉะนนจะทาใหการบาดเจบหรออาการปวยของผปวยฉกเฉนนนรนแรงขนหรอเกดภาวะแทรกซอนขน ซงสงผลใหเสยชวตหรอพการในระยะตอมาได ใหใชสญลกษณ “สเหลอง” สาหรบผปวยฉกเฉนเรงดวน

38

3. ผปวยฉกเฉนไมรนแรง ไดแก บคคลซงไดรบบาดเจบหรอมอาการปวยซงมภาวะเฉยบพลนไมรนแรง อาจรอรบปฏบตการแพทยไดในชวงระยะเวลาหนงหรอเดนทางไปรบบรการสาธารณสขดวยตนเองได แตจาเปนตองใชทรพยากรและหากปลอยไวเกนเวลาอนสมควรแลวจะทาใหการบาดเจบหรออาการปวยของผปวยฉกเฉนนนรนแรงขนหรอเกดภาวะแทรกซอนได ใหใชสญลกษณ “สเขยว” สาหรบผปวยฉกเฉนไมรนแรง การจาแนกประเภทผปวย เปนการจดกลมผปวยตามปรมาณงานและความซบซอนของความตองการการพยาบาลในชวงระยะเวลาหนงซงสวนใหญจะจดกลมผปวยตามระดบการพงพาจากผใหการดแล (Gillies, 1994) เพราะการจาแนกประเภทผปวยจะเปนแนวทางสาคญในการทจะชวยเหลอพยาบาลในการตดสนใจลกษณะและความตองการการพยาบาลของผปวยและนาไปสการคานวณหาปรมาณงาน รวมถงเปนแนวทางในการจดบคลากรใหเพยงพอตอความสามารถในการใหการพยาบาลทตอบสนองตอบตอปญหาและความตองการของผปวยไดอยางมประสทธภาพ (กองการพยาบาล สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข, 2539) นอกจากนการจาแนกประเภทผปวยเปนเครองมอในการพฒนาและศกษาการปฏบตกจกรรมการพยาบาลทงทางตรงและทางออม (Martorella C, 1996) และเปนเครองมอทสาคญสาหรบชวยบคลากรพยาบาลในการดแลผปวยใหมประสทธภาพ (Jane A, 1996) ดงนนอาจกลาวไดวาการจาแนกประเภทผปวยเปนการจดกลมผปวยในความดแลของพยาบาลในชวงเวลาใดเวลาหนง โดยมวตถประสงคเพอการวางแผนการดแลคานวณและวางแผนอตรากาลงและคานวณคาใชจายของผปวยแตละกลมและ/หรอหนวยงาน/องคการ (กองการพยาบาล, 2547) จงสรปไดวาการจาแนกประเภทผปวยจะใชเพอนามาหาปรมาณเวลาทใชในการใหการพยาบาลผปวยแตละประเภทและใชเปนพนฐานในการหาปรมาณงานของบคลากรพยาบาลตลอดจนการคานวณอตรากาลงทเหมาะสม ซงการจาแนกประเภทผปวยใหมความละเอยดชดเจนสามารถอาศยวธการหรอหลกเกณฑหลายอยางมาประกอบการพจารณาแนวทางการจาแนกประเภทผปวย โดยทวไปนยมใชม 2 ประเภท ดงน (มารษา สมบตบรณ, 2546) 1. การประเมนตามแบบอยาง (Prototype evaluation method) แบงประเภทผปวยตามลกษณะคาบรรยายความตองการการพยาบาล โดยเปรยบเทยบสภาวะของผปวยกบขอความทอธบายลกษณะทแสดงถงความตองการพยาบาลตามขอบงชทสาคญ (Critical indicator of care) ของการพยาบาลทผปวยควรไดรบตามทระบไวในเครองมอ แลวจดผปวยเขาประเภททมลกษณะเหมอนหรอใกลเคยงกบความตองการการพยาบาลของผปวยมากทสด วธการจาแนกผปวยแบบนคอนขางงายใชเวลานอยกวาการประเมนแบบอนและพยาบาลสวนใหญคนเคย ผทจะใชเครองมอตองมความรความสามารถและทกษะทางการพยาบาลในกลมบรการนนๆ เปนอยางดและรจกผปวยดจงจะประเมนความตองการการพยาบาลของผปวยไดแมนตรงและจดเขาประเภทตามลกษณะท

39

เทยบเคยงได เครองมอจาแนกประเภทผปวยแบบนมความเปนอตนย (subjective) ตองใชการตดสนใจของผประเมน ดงนนในบางสถานการณทมงานยงมาก ๆ มแนวโนมวาผประเมนจะจดประเภทผปวยไวในประเภททมความตองการพยาบาลทสงเกนความเปนจรง การกาหนดประเภทผปวยทมระดบความตองการพยาบาลแตกตางกน โดยทวไปมกกาหนดไว 3-5 ประเภท การศกษาไดมผจาแนกประเภทผปวยตามการประเมนตามแบบอยางและความตองการการพยาบาล คอ การศกษาของประพณ วฒนกจ (2537) ศกษาเวลาและกจกรรมการพยาบาลทผปวยตองการของโรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไปและโรงพยาบาลชมชน สงกดกระทรวงสาธารณสข จาแนกประเภทผปวยตามระดบความรนแรงของการเจบปวยและการเปลยนแปลงทางพยาธสภาพของโรคออกเปน 4 ประเภท ไดแก ประเภทท 1 ความเจบปวยขนวกฤต ประเภทท 2 ผปวยทมอาการคอนขางรนแรงกงวกฤต ประเภทท 3 ทมอาการเจบปวยคงทหรอมความรนแรงของการเจบปวยอยในระดบกลาง ประเภทท 4 ผปวยพกฟนหรอการตรวจวนจฉย สานกการพยาบาล (พ.ศ.2539) ไดกาหนดเกณฑในการจาแนกประเภทผปวยตามระดบความรนแรงของการเจบปวย ความสามารถในการปฏบตกจวตรประจาวนดวยตนเอง โดยแบงออกเปน 4 ประเภท คอผปวยทมอาการหนกมาก อาการหนก อาการปานกลาง และประเภทเบา 2. การประเมนตามปจจย (Factor evaluation method) การจาแนกประเภทผปวยดวยวธนจะมการกาหนดตวบงชสาคญของความตองการการพยาบาลทคาดวามผลตอเวลาการพยาบาลขนมากอน กจกรรมการพยาบาลแตละอยางจะแบงระดบความตองการการพยาบาลในกจกรรมนนๆ ออก เปน 3-5 ระดบ จากนอยไปหามาก แตละระดบมคะแนน ซงไดมาจากการศกษาปรมาณเวลาทใชไปในการทากจกรรมการพยาบาล โดยผประเมนจะใหคะแนนในแตละกจกรรมทผปวยตองการตามระดบความเขมของการดแล (Intensity or acuity of care) ทสาคญทระบไวในเครองมอจากนนจงรวมคะแนนทงหมด หากพบวาผปวยมคะแนนอยในชวงคะแนนประเภทใดใหจดผปวยเขาในประเภทนน ผปวยแตละคนจะถกประเมนโดยอาศยปจจย 6 ประการ คอ การสงเกต การใหความชวยเหลอทางดานอารมณ การใหยาและการรกษาพยาบาล การใหความชวยเหลอทางดานสขวทยา การทดสอบและการสอน วธการจาแนกประเภทผปวยแบบประเมนตามปจจยน มความเปนปรนย (objective) และใชขอมลเชงประจกษทาใหการจาแนกประเภทผปวยแบบประเมนตามปจจยมความชดเจนและแมนยาแตใชเวลามากกวาการประเมนตามแบบอยาง จากการศกษาไดมผจาแนกประเภทผปวยโดยใชวธการประเมนตามปจจย เชน คณะกรรมการวจย ฝายการพยาบาล โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม (2542) ทใชการจาแนกประเภทผปวย ใชวธการประเมนตามปจจยโดยใชตวบงชสาคญทางการพยาบาล 4 ประการตามแนวคดของ จอหนสน (Johnson, 1984) มาเปนปจจยในการประเมน ประกอบดวยตวชวด 4 ประการ คอ 1) การดแลเกยวกบกจวตรประจาวน 2) การไดรบยาและการ

40

ปฏบตการรกษาพยาบาล 3) การประเมนสภาพอาการ การสงเกตสญญาณชพและเครองตรวจวดตาง ๆ 4) การสอนและประคบประคองจตใจโดยกาหนดคาคะแนนตามระดบความรนแรงความยากงายและความถของกจกรรม จะเหนไดวาการจาแนกประเภทผปวยทงสองประเภทนจาเปนตองใชการตดสนใจจากบคลากรทเปนพยาบาลวชาชพเทานน ซงในปจจบนถอเปนสงจาเปนในการจดการและการปฏบต การพยาบาล การจาแนกประเภทผปวยจะตองมความเทยงตรงและเชอถอได คอตองวดไดคาคงทถกตองและมความสมาเสมอคงทในการวด (มารษา สมบตบรณ, 2546) ระบบการจาแนกประเภทผปวยทด ควรมลกษณะ 10 ประการ (Swangburg, 1990 อางใน, อวยพรตนมขยกล, 2540) ดงตอไปน 1. สามารถแยกแยกความเขมขนของการดแลไดตามประเภทของผปวยทกาหนดไว

2. สามารถวดและกาหนดปรมาณการดแลเพอใชในระบบการจดการทเปนมาตรฐาน 3. สอดคลองกบทรพยากรดานการพยาบาลทมอย 4. ใชเวลาคมคาในแตละกจกรรมทกาหนดไวในระบบ 5. ประหยดและสะดวกตอการเขยนรายงาน 6. สามารถจาแนกประเภทผปวยออกจากกนไดอยางชดเจน 7. สามารถตรวจสอบไดทกเวลา 8. ผทเกยวของทกคนมความเขาใจกน 9. สามารถแยกวธการทางานใหเปนมาตรฐานได 10. สามารถแยกความตองการพยาบาลประจาการจากเจาหนาทอนๆ 11. เปนระบบทตองการขอมลนอยทสดเพอการวเคราะหขอมลทไดประสทธภาพสงสด

รวมทงสามารถใชในการตดสนใจได ดงนนการจาแนกประเภทผปวยจงตองใชหลกเกณฑดงกลาวมาพจารณาและจะเหนได

วาการประเมนตามแบบอยางนนประหยดและสะดวกตอเขยนรายงานแตคาอธบายคณสมบตตาง ๆ คอนขางกวาง การจาแนกประเภทผปวยดวยวธนอาจผดพลาดไดงาย สวนการประเมนตามปจจยนนสามารถจาแนกประเภทผปวยออกจากกนไดอยางชดเจนแตจะใชเวลามากกวา เกณฑการจาแนกประเภทผปวยของกลมการพยาบาลโรงพยาบาลพทธมณฑล กลมการพยาบาล โรงพยาบาลพทธมณฑล ไดนาเกณฑการจาแนกประเภทผปวยของสานกการพยาบาล (2547) มาทดลองใชในหนวยงานผปวยใน ป พ.ศ.2548 พบวาบคลากรพยาบาลมความยงยากในการจาแนกกลมประเภทผปวยและจาแนกประเภทผปวยไดไมตรงกน ดงนน กลมการพยาบาลจงเลอกใชเกณฑการจาแนกประเภทผปวยทมความเหมาะสมกบบรบทของโรงพยาบาล ทงนอาจมการดดแปลงใหมความสะดวกในแตละหนวยงานดงน

41

หนวยงานผปวยใน มการจาแนกประเภทผปวยเปน 4 ประเภท ไดแก - ผปวยประเภทท 4 ผปวยหนกมาก (Critical ill) - ผปวยประเภทท 3 ผปวยหนก (Semi Critical ill) - ผปวยประเภทท 2 ผปวยระดบปานกลาง (Moderate ill) - ผปวยประเภทท 1 ผปวยระยะพกฟน (Convalescents ill) หนวยงานหองคลอด มการจาแนกประเภทผปวยกอนคลอด หลงคลอด รวมทงนรเวชและทารกแรกเกด แบงเปน 4 ประเภท ไดแก - ผปวยประเภทท 4 ผปวยวกฤต (Critical ill) - ผปวยประเภทท 3 ผปวยกงวกฤต (Semi Critical ill) - ผปวยประเภทท 2 ผปวยระดบปานกลาง (Moderate ill) - ผปวยประเภทท 1 ผปวยระยะพกฟน (Convalescents ill)

หนวยงานผปวยนอก มการจาแนกประเภทผปวยเปน 2 ประเภท ไดแก - ผปวยประเภทท 1 ผปวยตรวจโรคทวไป - ผปวยประเภทท 2 ผปวยตรวจโรคเรอรง

หนวยงานอบตเหตฉกเฉน มการจาแนกประเภทผปวยเปน 3 ประเภท ไดแก - ผปวยประเภทท 1 ผปวยฉกเฉนมาก (Emergency) - ผปวยประเภทท 2 ผปวยฉกเฉน (Urgent) - ผปวยประเภทท 3 ผปวยไมฉกเฉน (Non urgent)

อตรากาลงของพยาบาลวชาชพ สาหรบในปจจบน แนวคดในการจดอตรากาลงทางการพยาบาลไดมการศกษาเกยวกบความตองการการพยาบาล (Nursing Need) เพอหาปรมาณงานของพยาบาล ไดรบการยอมรบอยางกวางขวาง อยางไรกตามการวดปรมาณงานหรอเวลาทตองการใชในการพยาบาลจะแตกตางไปตามประเภทผปวย หรอการตอบสนองตอความเจบปวย ตลอดจนความตองการการพยาบาล ดงนน โรงพยาบาลหลายแหงจงนาระบบการจาแนกผปวยมาใชในการคานวณปรมาณงานพยาบาล/ความตองการการพยาบาลดวย ซงเครองมอระบบการจาแนกผปวยมหลากหลายรปแบบ ทงน พบวาสวนใหญรอยละ 80 ของโรงพยาบาลศนย/โรงพยาบาลทวไป/โรงพยาบาลชมชน สงกดกระทรวงสาธารณสขใชแนวทางและเกณฑการจาแนกประเภทผปวยทกองการพยาบาลพฒนาขน (กฤษดา แสวงด, 2545) อาจมบางโรงพยาบาลทมการพฒนาประยกตระบบการจาแนกผปวยใหงายตอการ

42

นาไปใชโดยมการหาคณภาพของเครองมอ ทงความตรง (Validity) และความเทยง (Reliability) ในโรงพยาบาลหรอสถาบนของตน ดงนน ชวโมงความตองการการพยาบาลของผปวยแตละโรงพยาบาลหรอ/สถาบนจะไดคาตวเลขไมเทากนอาจแปรเปลยนกนบาง ทงนมปจจยตางๆ ทแตกตางกน อาทเชน ลกษณะของผปวย ความตองการการพยาบาล ทรพยากรของบคลากรพยาบาล จานวนและประเภทบคลากร ตลอดจนระบบตาง ๆ ภายใตกระบวนการบรการของโรงพยาบาลหรอสถาบนนน ๆ ดวยเหตดงกลาว เพอใหโรงพยาบาล/สถาบน มการจดอตรากาลงทถกตองเหมาะสมกบบรบทแวดลอมในโรงพยาบาล/สถาบนของตน จงมความจาเปนตองศกษาปรมาณภาระงาน (Workload Index) ของผปวยแตละประเภท เพอใชเปนขอมลพนฐานการคาดประมาณอตรากาลงทมคณภาพและมประสทธภาพตอไป วตถประสงคของการจดอตรากาลง (กฤษดา แสวงด, 2545: 10-14) 1. เพอกาหนดปรมาณอตรากาลงใหมบคลากรทางการพยาบาลในการดแลผปวย และ หรอใหบรการพยาบาลอยางเพยงพอ เหมาะสม และสมดลกบปรมาณภาระงานในแตละชวงเวลาตลอด 24 ชวโมง 2. เพอจดใหมสดสวนการผสมผสานการจดอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาล แตละระดบ/ประเภท (Staffing mixed) อยางเหมาะสมในการใหบรการทมคณภาพ. 3. เพอออกแบบหรอรปแบบการจดตารางเวลาการปฏบตงานของบคลากรทางการพยาบาลใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมกบองคการ กระบวนการจดอตรากาลงทางการพยาบาล (Staffing Process) กกกกกกก การจดอตรากาลงทางการพยาบาล เปนกระบวนการทเปนระบบและตงอยบนพนฐานหลกของความเปนเหตเปนผล ในการกาหนดจานวน ประเภท บคลากรพยาบาลเพอใหเกดคณภาพมาตรฐานการดแลแกผปวย/ผใชบรการ ซงการจดอตรากาลงทมประสทธภาพ ตองมขอมล/ตวแปรทเกยวของ ซงเปนปจจยพนฐานทถกตองครบถวนและเชอถอได และมระบบการประเมนผลการปรบปรงและพฒนาอยางตอเนอง ซงมลกษณะเปนพลวตร (Dynamic) ไมหยดนง (มารษา สมบต-บรณ,2546) โดยทวไปองคประกอบทสาคญของกระบวนการจดอตรากาลงทางการพยาบาล มดงน1) การวางแผนอตรากาลง (Staffing Planning) 2) การจดตารางเวร (Scheduling) และ 3) การจดสรรอตรากาลง (Staffing Allocation) 1. การวางแผนอตรากาลง (Staffing Planning) องคประกอบทสาคญในการวางแผนอตรากาลงทหนวยงานตองจดใหมการดาเนนการ (Longford, 1981) ดงน

43

1.1 การกาหนดเปาหมาย ปรชญา และวตถประสงคขององคกรพยาบาล 1.2 การกาหนดเปาหมาย ปรชญาและวตถประสงคการจดอตรากาลง 1.3 การกาหนดขอบงชเกยวกบขอมลพนฐานการจดอตรากาลง 1.4 การเลอกใชวธการจดอตรากาลงและเหตผลในการเลอก 1.5 การกาหนดนโยบายบคลากรและวธปฏบตเกยวกบการจดอตรากาลงและการจด

ตารางการปฏบตงาน 1.6 การกาหนดใหมรปแบบการจดอตรากาลงทางการพยาบาลของแตละหนวยงานบรการพยาบาลใหเปนแบบแผนเดยวกน 1.7 การกาหนดมาตรฐานการปฏบตงาน 1.8 การวางแผนจดเตรยมบคลากรพยาบาลทดแทนกรณฉกเฉน เชน บคลากรลาปวยหรอปวย ลา หรอจานวนบคลากรไมเพยงพอ 1.9 การประกนคณภาพในหนวยงาน

1.10 การจดทาแผนการประเมนการจดอตรากาลงอยางเปนระบบและตอเนอง 2. การจดตารางการปฏบตงาน (Scheduling) การจดตารางการปฏบตงาน เปนกระบวนการมอบหมายงาน เพอใหมอตรากาลงทเหมาะสมเพยงพอตอการใหบรการพยาบาล ตลอดชวงเวลาของการบรการรวมทงเปนการกาหนดวน เวลาปฏบตงานและวนหยดของบคลากรทางการพยาบาลแตละคน แบบแผนการจดตารางการปฏบตงานของบคลากร มผลกระทบโดยตรงตอคาใชจายดานคาจางแรงงาน (Labour cost) ของหนวยงานโดยเฉพาะอยางยงในภาวะปจจบนทองคกรพยายามเพมประสทธภาพการใหบรการและลดการสญเสย หรอรายจายทไมจาเปน การจดตารางการปฏบตงานจงตองอยบนพนฐานการใชขอมลเกยวกบปรมาณภาระงานในแตละชวงเวลาเพอใหการใชอตรากาลงมประสทธภาพสงสด โดยอาจกาหนดใหบคลากรทางการพยาบาลขนปฏบตงานเหลอมชวงเวลากน เพอใหอตรากาลงมากเพยงพอในบางชวงเวลาทมปรมาณภาระงานมากหรออาจจดใหบคลากรทางาน 10 ชวโมงตอวน 4 วนตอสปดาห (ในหนวยงานทไมจาเปนตองเปดบรการ 24 ชวโมง) เชน การจดบรการผปวยผาตดแบบเชามา–เยนกลบ หรอ Same day Surgery โดยมเวลาให บรการผปวย 10 ชวโมงตอวน ตงแตเวลา 8.00–18.00 น. สปดาหละ 5 วน หนวยงานอาจจดอตรา กาลงเพยง 2 ทม เพอทางานทดแทนกนโดยกาหนดใหเจาหนาททางานเตมเวลาอยางนอยคนละ 40 ชวโมงตอสปดาห หรอการจดบรการผาตดเพอใหมการเปดใชหองผาตด และจดอตรากาลงตามปรมาณการใชหองผาตด โดยผบรหารการพยาบาลอาจนาขอมลปรมาณการใชหองผาตดในแตละชวงเวลาในรอบปทผานมามาวางแผนออกแบบตารางใชหองผาตด ตวอยางเชน เปดหองผาตด 5

44

หอง ในเวลา 7.00–14.00 น. เปดหองผาตด 3 หอง ในเวลา 15.00–20.00 น. และเปด 2 หองในเวลา 20.00–6.00 น. ซงในแตละชวงเวลาตองการอตรากาลงตางกนหรอกรณงานบรการผปวยนอก ตองการขยายเวลาบรการเปน 7.00–20.00 น. โดยไมตองการเพมคาใชจายเกยวกบคาตอบแทนทาการนอกเวลาและไมเพมปรมาณบคลากรกอาจจดเวลาทางานของบคลากรตามชวงเวลาทมปรมาณมากเปน 3 ชวงๆ ละ 8 ชวโมง คอ ทมท 1 ปฏบตงาน ระหวางเวลา 07.00–15.00 น. ทมท 2 ปฏบตงาน ระหวางเวลา 09.00–17.00 น. ทมท 3 ปฏบตงาน ระหวางเวลา 12.00–20.00 น. ซงแตละทมจะมอตรากาลงเทาใด ขนอยกบปรมาณภาระงานในแตละชวงเวลา เปนตน การจดตารางเวรการปฏบตงานของบคลากรพยาบาล เพอใหมอตรากาลงทเหมาะสมพอเพยงตอการใหบรการพยาบาล ตลอดชวงเวลาของการบรการซงการจดตารางการปฏบตงานมรปแบบดงน การจดตารางการปฏบตงานม 3 รปแบบคอ 2.1 การจดตารางการปฏบตงานแบบการหมนเวยน (Ratting shift scheduling) เปนการจดตารางปฏบตงานเปนรอบเวร ชวงเวลาละ 8 ชวโมง 10 ชวโมง หรอ 12 ชวโมง โดยใหบคลากรพยาบาลหมนเวยนกนเขาปฏบตงานในแตละเวร เปนระยะๆ 2.2 การจดตารางการปฏบตงานแบบรอบ (Cyclical scheduling) เปนการจดตารางเวรการปฏบตงานโดยใหบคลากรรบผดชอบปฏบตงานในแตละเวร แตละวน ในชวงเวลาหนง เชน 4-6 สปดาห โดยจดใหมวนหยดคงทในแตละสปดาหของรอบหนง ๆ และหมนเวยนตอเนองกนไปในตารางการทางานของแตละคน 2.3 การจดตารางการปฏบตงานแบบคงท (Fix shift scheduling) เปนการจดตารางการปฏบตงานโดยไมมการหมนเวยนชวงเวลาการทางาน บคลากรจะปฏบตงานเฉพาะเวรใดเวรหนงตลอดไปในระยะเวลาทกาหนด ซงอาจกาหนดระยะเวลาเปน 2-4 เดอน เปนตน 3. การจดสรรอตรากาลง (Staffing allocation) การจดสรรอตรากาลง มวตถประสงคเพอใหมการกระจายกาลงคนอยางเหมาะสมตามปรมาณงานในแตละชวงเวลา รวมทงการจดสดสวนการผสมผสานทกษะปฏบตของบคคลแตละประเภทใหเหมาะสม (Staff Mixed) ใหสอดคลองกบภาระงานตามความตองการของผปวยและลกษณะการบรการ ซงมาจากการศกษาการกระจายของปรมาณงานใหแตละชวงเวลา (Distribution of workload) ในการเปนขอมลการตดสนใจและกาหนดสดสวนการกระจายของปรมาณงานไดอยางเหมาะสม

45

การกระจายของปรมาณงานในแตละชวงเวลาจะผนแปรตามความตองการการพยาบาลของผปวย ซงไดคาดประมาณจากขอมลการจาแนกประเภทผปวยเมอใกลสนสดแตละเวร หรออาจใชขอมลยอนหลงเปนสปดาห เดอน ไตรมาส หรอขอมลยอนหลงในระยะ 2-3 ป ทาใหทราบความผนแปรตามชวงเวลาตามฤดกาล เพอเปนขอมลปจจบนทจะใชในการจดอตรากาลง โดยมขอมลในอดตเปนแนวทางเบองตนและนาขอมลในปจจบนมาวเคราะหเพอการตดสนใจ จดสรรและจดหาบคลากรใหไดสดสวนทงประเภทความชานาญ จานวน และการกระจายอตรากาลงทใกลเคยงกบความตองการของผปวยและอยในชวงทยอมรบได สาหรบการจดสรรบคลากร จะตองคานงถงการผสมผสานทกษะทจาเปนในการปฏบต งานของบคลากรใหสอดคลองกบลกษณะความยากงายและความซบซอนของภาระงาน ซงจะตองมขอมลจากการศกษาปรมาณงานทเกดขนจรงในหนวยงานและเปนไปตามนโยบายคณภาพและการบรหารงานของบคลากร ซงการผสมผสานทกษะการปฏบตงานของบคลากรแตละหนวยบรการพยาบาลจะแตกตางกน ตวอยางเชน การกาหนดสดสวนการผสมผสานของบคลากรระดบตางๆ กลาวคอ สดสวนระหวางพยาบาลวชาชพ (RN) กบบคลากรระดบอนๆ (NON-RN) ของหนวยบรการพยาบาล หอผปวยวกฤต (ICU) ทมกจกรรมการพยาบาลทยงยาก ซบซอน ตองการการพยาบาลทตองใชทกษะการดแลของพยาบาลระดบวชาชพยอมตองการสดสวนอตรากาลงพยาบาลวชาชพมากกวาหนวยบรการพยาบาลตรวจพเศษทกจกรรมการพยาบาล สวนใหญมงเนนการใหการชวยเหลอทวไปตามกจวตรประจาวน หรอผรบบรการตองการเพยงการอานวยความสะอาด ซงไมจาเปนตองอาศยทกษะดานวชาชพมากนก จงตองการอตรากาลงพยาบาลวชาชพในสดสวนทตากวา เปนตน แนวทางการดาเนนงานการจดอตรากาลงทางการพยาบาล (มารษา สมบตบรณ, 2546) การจดอตรากาลงทางการพยาบาลตามภาระงาน (Workload) เปนแนวทางทไดรบการยอมรบวาสามารถกอใหเกดคณภาพการพยาบาลภายใตคาใชจายทเหมาะสม การดาเนนการเพอใหไดขอมล นบวาเปนองคประกอบสาคญเพอการคาดประมาณความตองการกาลงคนทตองนาเชอถอและปฏบตอยางเปนระบบ ดงนน ผบรหารทางการพยาบาลควรมขนตอนการดาเนนงาน ดงน 1. ศกษาปรมาณงานการพยาบาล หรอชวโมงการพยาบาลตามความตองการผปวยแตละประเภทและปรมาณงานทบคลากรแตละประเภทปฏบตหนาท 2. กาหนดใชและพฒนาเครองมอจาแนกประเภทผปวย และทาความเขาใจบคลากรพยาบาลระดบผบรหารและผปฏบตทเกยวของกบการจาแนกผปวย 3. กาหนดการใชรปแบบและวธการคานวณ เพอคาดประมาณอตรากาลงทางการพยาบาล

46

4. จดระบบการรายงานขอมล จดทาฐานขอมล และสารสนเทศเพอใชจดอตรากาลงทางการพยาบาล รวมทงฐานขอมลบคลากร 5. กาหนดแนวทางปฏบตในแผนการจดบคลากร (Personal Policy, WP: Work Procedure, WI: Work Instruction) และการจางงานในลกษณะตางๆ ไดแก การจดบคลากรปฏบตงานประจา (Full time Staff) บคลากรทางานบางเวลา (Part time staff) หรอบคลากรเสรมทางานนอกเวลา (Overtime) แผนการจดกาลงคนสารองฉกเฉนการเพมหรอลดกาลงคนในกรณตาง ๆ แผนการจดบคลากรรวมศนย (Staff pool) ในกลมบรการทมลกษณะเดยวกนหรอคลายคลงกน รวมทงคณลกษณะและสมรรถนะของบคลากรและงบประมาณการจดจาง 5.1 การตดตามประเมนผลการจดอตรากาลงซงอาจจะเปนการประเมนกระบวนการปฏบต โดยประเมนความเชอถอไดของพยาบาลในการจาแนกประเภทผปวยในระบบรายงานขอมล (Interrater reliability) หรอประเมนผลลพธ (Outcomes) ของการดแลโดยรวมของหนวยงานนนๆ ในดานตางๆ ไดแก ผลตภาพทางการพยาบาล (Productivity) ความพงพอใจของผใชบรการคณภาพชวตของผใชบรการและบคลากรพยาบาลหรอระยะเวลาการอยรกษาในโรงพยาบาลของผปวย เปนตน 5.2 การทบทวนประสทธผลของหนวยงาน โดยใชผลการประเมนเปนแนวทางออกแบบบรการใหม ๆ เพอเพมคณคาผลตภาพทางการพยาบาล จากขนตอนการดาเนนการการจดอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลดงกลาว จะเหนไดวานโยบายการจดอตรากาลงคนนบเปนขอกาหนดเบองตน เพอใหการจดอตรากาลงเปนไปในแนวทางเดยวกนของแตละหนวยบรการพยาบาล รวมทงทาใหเหนทศทางการดาเนนงาน การจดอตรากาลงคนในภาพรวมขององคกรพยาบาล จงจาเปนตองมการกาหนดนโยบายดานบคลากร ซงนโยบายดานบคลากรแตละโรงพยาบาล / สถาบนจะแตกตางไป ดงนนในบทความนจงนาเสนอนโยบายบคลากรทสมาคมพยาบาลแหงสหรฐอเมรกาไดกาหนดไว เพอเปนแนวทางในการประยกตใชกบองคการพยาบาลตอไป นโยบายดานบคลากร(Policy statement) (ANA, 1998 อางองใน มารษา สมบตบรณ, 2546) 1. การจดรปแบบอตรากาลงและระดบของการดแล จะตองไมขนกบประเภทของการจายเงนของผซอบรการ (Type of payer) 2. การประเมนผลรปแบบการจดอตรากาลง ตองคานงถงคณภาพชวตการทางานของบคลากรเทาเทยมกนกบผลลพธทตองการใหเกดขนกบผปวย 3. การจดอตรากาลงควรอยบนพนฐานทจะทาใหไดผลลพธทคาดหวงตามขอบงชดานคณภาพการดแลผปวย ตอบสนองพนธกจของหนวยบรการ รวมทงคณภาพชวตการทางานทดของบคลากรดวย

47

หลกการจดอตรากาลง แบงออกเปน 3 ดาน โดยมหลกการ 9 ขอ ดงน 1. ดานผปวย 1.1 การจดอตรากาลงทเหมาะสมสะทอนถงการวเคราะหผลรวมของความตองการของผปวยแตละคนในหนวยบรการ 1.2 การบงชความตองการการพยาบาล และเกณฑจาแนกประเภทผปวยทมระดบความตองการพยาบาลทแตกตางกนจะนาไปใชประโยชนในการบงบอกความตองการการพยาบาลเฉลยตอวน (HPPD: Hour Per Patient Day) ของผปวย 1.3 การปฏบตหนาททจาเปนของหนวยงาน (Unit functions necessary) เพอใหเกดคณภาพการดแลผปวยจะตองรวมเขามากบการคาดประมาณความตองการอตรากาลงดวย 2. ดานบคลากร 2.1 ควรคาดประมาณความตองการอตรากาลง โดยจดกลมบรการตามความตองการการพยาบาลทแตกตางกนในดานความชานาญการเฉพาะดาน (Clinical competencies) 2.2 พยาบาลวชาชพจะตองปฏบตงานทงในดานการสนบสนนการบรหารงาน โดยทาหนาททงในดานปฏบตการและการบรหารจดการ 2.3 การสนบสนนงานดานคลนก ตองมขอกาหนดหรอแนวทางการปฏบตทชดเจนใหผทมประสบการณมากกวามหนาทดแลผทมประสบการณนอยกวา 3. ดานสถาบนหรอองคการ 3.1 นโยบายองคการควรสะทอนถงบรรยากาศของการใหความสาคญกบบคลากรในฐานะเปนทรพยากรทมคณคาและแสดงพนธสญญาทจะรบและบรรจบคลากรเขาสตาแหนงงานตามความสามารถ 3.2 ทกสถาบนควรระบความรความสามารถ คณลกษณะ และกจกรรมทตองการในแตละระดบแตละตาแหนงทชดเจนเปนลายลกษณอกษร เพอจดบคลากรเขาสตาแหนงงานจดเตรยมและจดหาบคลากรและเพอใหบคลากรสามารถพฒนาตนเองเขาสตาแหนงหนาทตามความกาวหนาในสายงาน 3.3 นโยบายองคการควรตระหนกถงความตองการของผใชบรการและบคลากรควบคกนไป การคดคานวณอตรากาลงทางการพยาบาล จะตองมความร ความเขาใจเบองตนทสาคญเกยวกบความหมายของคานยามศพทเฉพาะทเกยวของ และวธคดคานวณการจดอตรากาลงทางการพยาบาล ไดแก ขอมลตวแปรสาคญทเกยวของ การคดปรมาณอตรากาลง การจดสรรอตรากาลงคนและผลตภาพทางการ

48

1. วธคดคานวณอตรากาลงทางการพยาบาล 1.1 ขอมลตวแปรสาคญพนฐานในการคานวณอตรากาลงทางการพยาบาล มดงน 1.1.1จานวนผใชบรการ/ผปวยโดยเฉลยแตละวน(ADC: Average Daily Census) 1.1.2 จานวนชวโมงความตองการการพยาบาลเฉลยตอวน ผปวยนอนในโรงพยาบาล (NHPPD: Nursing hour per patient day) หรอ บางโรงพยาบาลจะใชคาชวโมงมาตรฐานการทางาน (Standard hour) ทกาหนดมาใหตามประเภทหนวยงานบรการพยาบาล 1.1.3 การกระจายอตรากาลง (Staffing distribution) 1.1.4 อตราสวนของบคลากร (Staffing mixed) คาขอมล/ตวแปรสาคญทเกยวของทง 4 ขอน จะพบวาคาจะแปรเปลยนกนบางในแตละโรงพยาบาล อาทเชนโรงพยาบาลภาครฐและภาคเอกชน ประเภทโรงพยาบาล (รพศ./รพท./รพช) ขนาดเตยง (60 เตยง–500 เตยง) ความร ความสามารถ ทกษะของทรพยากรบคลากรและเทคโนโลยของการดแลรกษาพยาบาลตลอดจนนโยบายของโรงพยาบาล 1.2 การคานวณอตรากาลงทางการพยาบาลมหลกการคดคานวณเฉพาะดงนน เพอใหสะดวกตอความเขาใจและการนาไปใชในการคดคานวณอยางถกตอง

อตรากาลงทางการพยาบาลทตองการ (ไมรวมอตรากาลงทดแทนทไมไดงาน) = จานวนผปวยเฉลยตอวน X ชวโมงการพยาบาลผปวยเฉลยตอคน จานวนชวโมงการทางานของเจาหนาทใน 1 วน กองการพยาบาล สานกงานปลดกระทรวง กระทรวงสาธารณสข (2545: 20-45) หลกการและแนวคดในการจดอตรากาลงทางการพยาบาล แมจะไมใชเรองใหม แตเปนประเดนทมความ สาคญและทาทายความสามารถของผบรหารการพยาบาลเปนอยางยง โดยเฉพาะในอนาคตทรปแบบการบรหารการเงนการคลง (Financial Management) ของโรงพยาบาลของรฐจะเปลยนไป โดยมงเนนประสทธภาพและผลสมฤทธ ผบรหารการพยาบาลจะดาเนนการอยางไรเกยวกบการเพมประสทธภาพดงกลาว ซงแนนอนวาแบบแผนการจดอตรากาลงเปนปจจยหนงทจะนาไปสการเพมประสทธภาพของการบรการ การจดอตรากาลงแบบเดมทเคยถอปฏบตกนมาอาจไมเหมาะสมอกตอไป ซงการทจะกาหนดใหมปรมาณกาลงคนมากนอยเพยงใด จะจดแบบแผนตารางการปฏบตงานและจะจดสรรอตรากาลงอยางไรนน ผบรหารตองคานงถงประเดนสาคญตอไปนเปนเบองตน ไดแก 1. ภาระงาน ซงอยบนพนฐานความตองการการพยาบาลของแตละหนวยบรการมปรมาณมากนอยเพยงใด

49

2. ระบบสนบสนนบรการและระบบปฏบตการอนของโรงพยาบาลมอยางเพยงพอหรอไม 3. ความร ความสามารถ และทกษะของพยาบาลวชาชพและบคลากรทางการพยาบาลอน ๆ มอยางเพยงพอหรอไม 4. การเตรยมความพรอมของบคลากรทางการพยาบาลกอนประจาและระหวางประจาการมประสทธผลเพยงใด 5. ลกษณะการทางานเปนทมและการประสานงานระหวางทมสขภาพเปนอยางไร มความราบรนคลองตวในการทางานเปนทมเพยงใด 6. มแบบแผนการดแลแผนการพยาบาลหรอแนวทางปฏบตการดแลรกษาพยาบาลทชดเจนเพยงพอหรอไม 7. สภาพโครงสรางการจดสงแวดลอมเออตอการทางานมากนอยเพยงใดหรอเปนอปสรรคทตองใชเวลาในการทางานมากขนหรอไม 8. อปกรณเครองใชตางๆ ทจาเปนรวมทงสงอานวยความสะดวกในการชวยเหลอ หรอการดแลผปวยมความเพยงพอพรอมใชมากนอยเพยงใด 9. นโยบายขององคกรวาดวยการจางงาน การกาหนดวนหยดเปนอยางๆไร 10. แผนการพฒนาองคกรเปนอยางไร ดงนน จงมความจาเปนอยางยงทผบรหารการพยาบาลตองทาความเขาใจอยางถองแท เพอใหสามารถประยกตใชในการบรหารจดการดานกาลงคนใหมประสทธภาพตอไป สภาการพยาบาลกาหนดเกณฑอตรากาลงพยาบาลขนตาเพอการดแลผปวยอยางปลอดภยในสถานพยาบาลระดบทตยภมและตตยภม ป พ.ศ. 2554 ดงตารางท 4 ตารางท 4 ประเภทหนวยงานสดสวนพยาบาลวชาชพตอผปวย

ประเภทหนวยงาน สดสวนพยาบาลวชาชพตอผปวยตอวนตอเวร หมายเหต ผปวยนอก 1:50 ราย การตรวจดวยเครองมอ

พเศษ=RN1: ผปวย 14 ราย อบตเหต-ฉกเฉน 1ทม:10 ราย 1ทม=4 คน (RN 3, TN 1) หอผปวยกมารเวชกรรม 1:4 ราย สตกรรม 1:6 ราย นรเวชกรรม 1:6 ราย

50

ตารางท 4 ประเภทหนวยงานสดสวนพยาบาลวชาชพตอผปวย (ตอ) ประเภทหนวยงาน สดสวนพยาบาลวชาชพตอผปวยตอวนตอเวร หมายเหต อายรกรรม 1:4 ราย งานการพยาบาลคลอด 2:1 ราย 1 ทมพยาบาลหองคลอด =

2 คน ตอ 1การคลอดโดยกาหนดใหมcase คลอดอยางนอย 2 รายใน7 ชวโมงทางาน

หมายเหต : 1. ถาใชพยาบาลเวชปฏบตตรวจรกษาท OPD ตองใชพยาบาล 1 คน ตอผปวย 30 คน 2. กาหนดใหพยาบาล 1 FTE มเวลาทางาน 7 ชวโมงตอวน 35 ชวโมงตอสปดาห ผลตภาพของพยาบาลวชาชพ ผลตภาพทางการพยาบาล หมายถง จานวนผลผลตของบรการตอปจจยการผลตของหนวยงานตอบคลากรปฏบตงานของหนวยงาน ความสามารถในการผลต (Productivity) วราพร หาญคณเศรษฐ (2547) ไดใหความหมายของความสามารถในการผลต วาหมายถงการวดสดสวนของผลงานทไดหรอผลลพธกบปจจยนาเขา ณ เวลาใดเวลาหนง โดยคานงถงคณภาพทเกดขน แฮนสน (อางใน วราพร หาญคณเศรษฐ, 2547) ไดใหความหมายความสามารถในการผลตทางการพยาบาลวาเปนความสมพนธระหวางความตองการกบความสามารถจดหาไดของความตองการบคลากรและแสดงออกมาเปนเปอรเซนต ดงสมการ ความสามารถในการผลตทางการพยาบาล ความสามารถในการผลตทางการพยาบาล = ชวโมงการพยาบาลทตองการ x 100 ชวโมงการพยาบาลทจดใหได กองการพยาบาล สานกงานปลดกระทรวง กระทรวงสาธารณสข (กฤษดา แสวงด, 2545 : 30-31) ซงศกษาภาระงานในป พ.ศ. 2544 ของพยาบาลในโรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไปและโรงพยาบาลชมชนทวประเทศ จานวน 322 แหง รวม 1,414 หนวยบรการ ไมวากลมงานการพยาบาลจะจดสรรอตรากาลงในจานวนชวโมงการพยาบาลผปวยเทาใดกตาม จะตองคานงถงความเหมาะสมกบความตองการการพยาบาล (Nursing hour need) ของผปวยเปนหลก เพราะ

51

สดสวนความตองการการพยาบาลตอชวโมงการพยาบาลทจดใหน น หมายถง ผลตภาพ (Productivity) ของหนวยงาน ซงในทางสากลผลตภาพจะเปนตวชวดหนงทจะสะทอนความเหมาะสมของการใชทรพยากร การคานวณ ผลตภาพ สามารถคานวณจากสตร ผลตภาพ = ผลผลตหรอผลงานทได(Output) x 100 ปจจยนาเขา (Input) หรอ = เปาหมาย (Target) x 100 ททาไดจรง (Actual) ซงผลตภาพทดตองมคารอยละผลตภาพจะอยระหวาง 90-110 หมายถง อตรากาลงเหมาะสมกบภาระงาน กลาวคอ หากรอยละผลผลตตากวา 90 หมายความวา หนวยงานนนจดกาลงไวมากเกนความตองการ (คนมากกวางาน) แตถารอยละผลผลตสงกวา 110 หมายความวา หนวยงานนนจดกาลงนอยเกนไป (งานมากกวาคน) ตวอยางการคานวณ หอผปวยแหงหนง มผปวย 20 คนชวโมงความตองการการพยาบาลเฉลยของผปวยตอ 1 วนนอนเทากบ 4.0 ชวโมง มการจดอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลไว 12 คนตอวน ผลผลต = ชวโมงความตองการของผปวย x 100 ชวโมงการทางานของบคลากร = 20 คน x 4.0 ชวโมง x 100 12 คน x 7 ชวโมง = 80 x 100 84 = 95.20 % จงถอวาหอผปวยนสามารถจดอตรากาลงไดเหมาะสมกบงาน จะเหนไดวา ผลผลตเปนตววดในความเพยงพอในเชงปรมาณเทานน แตในการบรการพยาบาลนน เรามเปาหมายสาคญ คอ บรการพยาบาลตองมคณภาพดวย ดงนนผบรหารการพยาบาลจะตองวเคราะหความสมพนธตอไปอกวา ผลผลตทไดนนกอใหเกดผลลพธในเชงคณภาพตามความมงหวงขององคอยางไร เพอใชเปนเกณฑในการตดสนใจ เชน ผลผลตรอยละ 120 ตนทนดานคาจางแรงงานจะตากวาผลผลตรอยละ 90 แตถาภายใตผลผลตรอยละ 90 แลวมผลลพธตามทพงประสงค

52

มากกวาผลผลตรอยละ 120 เชน ผปวยพงพอใจ อตราการเกดแผลกดทบตา ระยะเวลาการนอนในโรงพยาบาลสน ผบรหารจะตดสนใจเลอกการจดกาลงคนอยางไร เปนตน ผลผลตของบรการ (Output) หมายถง ผลผลตของพยาบาลจากการรบผดชอบภาระงานทงหมดของหนวยงานทเกดจากปรมาณผปวยทรบบรการในแตละหนวยงาน/หอผปวย โดยเฉลยตอวน ซงนามาคานวณเปนอตรากาลงพยาบาลทตองการในแตละวนทหนวยงานเปดใหบรการ ปจจยนาเขา (Input) หมายถง ทรพยากรทใชไปเพอการใหบรการ หรอกอใหเกดผลผลต ซงกาลงคนจดเปนทรพยากรทสาคญสาหรบการบรการผปวย ดงนน ในทน ปจจยนาเขาจงหมายถง จานวนอตรากาลงพยาบาลทงหมดทหนวยงานจดใหทางานในแตละวนเพอใหบรการผปวยในแตละหนวยงาน การคานวณผลตภาพทางการพยาบาล ผลตภาพทางการพยาบาล = ผลผลตหรอผลงานทได (Output) x 100 ปจจยนาเขา(Input) เกณฑประเมนผลตภาพทางการพยาบาล (Pproductivity) Productivity targe t = รอยละ 90–110 ผลตภาพทางการพยาบาลตา (ตากวารอยละ 90) หมายความวา

1. มจานวนเจาหนาทมากเกนไป 2. คาจางบคลากรสง 3. คณภาพงานไมไดมาตรฐาน 4. ไมมความคดสรางสรรค 5. เจาหนาทมขวญและกาลงใจ

ผลตภาพทางการพยาบาลสง (มากกวารอยละ10 ) หมายความวา 1. จานวนเจาหนาทนอยเกนไป 2. คาจางบคลากรนอย 3. คณภาพไมไดมาตรฐาน 4. ความเสยงสง

ผลตภาพทางการพยาบาล เปนความสามารถทางการพยาบาลทนามาใชในการบรหารจดการดานการพยาบาลเปนตวชวยในการทจะใหการบรการทมคณภาพ ตองคานงถงชวโมงการทางานตอผปวยตอวน (hours per patient day : HPPD) และจานวนผปวยซงจะเหนไดอยางชดเจนในเรองของการจดอตรากาลงใหเหมาะสมกบความตองการของผใชบรการ การกาหนดคา

53

มาตรฐานของความสามารถในการผลตทางการพยาบาลเพอใชในการวเคราะหเปรยบเทยบ เพอแสดงวาหนวยงานมการบรหารอตรากาลงคนทเหมาะสมและเกดประสทธภาพ ควรมคาความ สามารถในการผลตทางการพยาบาลอยระหวางรอยละ 85–115 ซงถาความสามารถในการผลตทางการพยาบาลนอยกวารอยละ 85 แสดงวามบคลากรทปฏบตงานมากกวาภาระงานทเกดขนและถาความสามารถในการผลตทางการพยาบาลมากกวารอยละ 115 แสดงวามบคลากรทปฏบตงานนอยกวาภาระงานทเกดขน (ดารณ พพฒนกลชย, 2547) การศกษาเกยวกบผลตภาพทางการพยาบาล เปนวธการทจะคนหาวาทาอยางไรการรกษาพยาบาลจะเกดประสทธภาพสงสด ทางกลมการพยาบาลโรงพยาบาลพทธมณฑล ใชระบบการจาแนกประเภทผปวยในแตละหนวยงานและจานวนบคลากรพยาบาลทขนปฏบตงานเปนตวกาหนดชวโมงการพยาบาลทผปวยตองการและนามาประเมนคาความสามารถในการผลตทางการพยาบาลเพอทผบรหารสามารถใชขอมลจดอตรากาลงไดอยางเหมาะสมและเกดประสทธภาพ ผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล มาตรฐานการพยาบาลในโรงพยาบาลของสานกการพยาบาล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข (2551: 85) กาหนดเกณฑชวดคณภาพการพยาบาลในภาพรวมขององคกรพยาบาลในมต 3 ดานประสทธภาพของการปฏบตการพยาบาลดงน หนวยบรการพยาบาลทมผลตภาพไดตามเกณฑมาตรฐานรอยละ 90-110 ขององคกรพยาบาลตองไดตามเกณฑทกาหนดรอยละ 80 ของหนวยงานดานการปฏบตการพยาบาลทงหมด งานวจยทเกยวของ วชรนทร ชยมานะการ (2549) ไดศกษารปแบบการจดอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลผาตดโรงพยาบาลสระบร วตถประสงคเพอศกษาภาระงานของพยาบาลหองผาตด จาแนกตามระยะการผาตดของผปวยทมารบบรการ เพอศกษาภาระงานของหองผาตด จาแนกตามสาขาการผาตดและเพอศกษาอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลงานหองผาตด กลมตวอยางประกอบดวยบคลากรพยาบาลจานวนทงสน 46 คน แบงเปนพยาบาลวชาชพ 18 คน พยาบาลเทคนค 6 คน ผชวยพยาบาล 5 คน ผชวยเหลอคนไข 17 คนและผปวยทมารบบรการหองผาตดตามสาขาตางๆ จานวน 174 คน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย คมอพจนานกรมกจกรรมการพยาบาลผาตด แบบบนทกจานวนผปวย จาแนกตามระยะเวลาการผาตดและสาขาการผาตดและแบบบนทกปรมาณเวลาทบคลากรใชในการปฏบตกจกรรมพยาบาล ผลการศกษาพบวา ความตองการพยาบาลในเวลาราชการตามการจดตามแบบท 1 (กองการพยาบาล) และแบบท 2 (Swanburg) มนอยกวาจานวนทควรจะเปน

54

20 คน และ 22 คน ตามลาดบ นอกเวลาราชการในเวรเชา บายและดกมนอยกวาจานวนทควรจะเปน 7 คน และ4 คน ตามลาดบ พยาบาลเทคนคหรอเจาหนาทระดบอนในเวลาราชการมมากกวาจานวนทควรจะเปนตามการจดตามแบบท 1 และแบบท 2 เทากบ 15 คน นอกเวลาราชการตามแบบท 1 และแบบท 2 มมากกวาจานวนทควรจะเปนเทากบ 2 คนและ 3 คน ตามลาดบ จานวนบคลากรแบบท 1 มพยาบาลวชาชพมากกวาแบบท 2 เทากบ 10 คน พยาบาลเทคนคหรอเจาหนาทระดบอนในแบบท 1 มมากวาในแบบท 2 เทากบ 3 คน (การกระจายอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลตามแบบท 1 เปนการกระจายอตรากาลงทมการจดใหบคลากรขนปฏบตงานในเวรเชา บาย และดก เตมจานวน สวนการกระจายอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลตามแบบท 2 จะเปนการกระจายอตรากาลงในแตละชวงเวลาทแปรผนไปตามจานวนผปวยทมารบบรการผาตด ถาหากมผปวยมารบบรการมากกจะจดใหมการจางบคลากรเปนบางเวลา (Part time staff) ขนปฏบตงานและถามผปวยมารบบรการผาตดนอยกสามารถจดเวลาหยดใหบคลากร จราพร สาล (2549) ไดศกษาการจดอตรากาลงบคลากรพยาบาลตามความตองการการพยาบาลในหอผปวยหนกทารกแรกเกด ในสถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน กลมตวอยางประชากรม 2 กลม กลมท 1 เปนบคลากรพยาบาล ไดแก พยาบาลวชาชพ 14 คน ผชวยเหลอคนไข 6 คน คนงาน 2 คนผบรหารทางการพยาบาลและพยาบาลวชาชพทมสวนเกยวของกบการจดอตรากาลงของหอผปวยหนกทารกแรกเกดจานวน 5 คน กลมท 2 เปนผปวยหนกทารกแรกเกดทเขารบการรกษาในหอผปวยหนกทารกแรกเกดจานวน 684 ราย โดยแบงผปวยเปน 4 ประเภท คอผปวยตองการการพยาบาลระดบนอย ระดบปานกลาง ระดบมากและระดบมากทสด เครองมอทใชในการวจยประกอบดวยคมอการจาแนกประเภทผปวยหนกทารกแรกเกด แบบบนทกเวลากจกรรมพยาบาลของบคลากรทางการพยาบาล แบบบนทกกจกรรมการพยาบาลโดยตรงของผปวยแตละประเภทและแบบสอบถามความเหมาะสมในการจดอตรากาลง คานวณอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลโดยใชสตรการคานวณของกองการพยาบาล กระทรวงสาธารณสข (2545) ผลการศกษาพบวา ความตองการการพยาบาลของผปวยประเภทท 1, 2, 3 และ 4 เทากบ 12.58 ชวโมง, 13.24 ชวโมง,14.50 ชวโมง และ 15.26 ชวโมง ตามลาดบ อตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลทควรจะเปนคอ ตองการพยาบาลวชาชพ 15 คนผชวยเหลอคนไข 7 คน และคนงาน 8 คนและผบรหารทางการพยาบาลและพยาบาลทมสวนเกยวของกบการจดอตรากาลงมความเหนดวย เกยวกบกระบวนการการจดอตรากาลงและเหนดวยวามความเหมาะสมในการนาไปใชในการบรหารจดการดานอตรากาลงของหนวยงาน สภาว อาวสกลสทธ (2546) ไดศกษาการจดอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลตามความตองการการพยาบาลของหอผปวยใน โรงพยาบาลบานหมอ จงหวดสระบร ในการวจยนมวตถประสงค เพอตองการศกษาประมาณความตองการทางการพยาบาลของผปวย จาแนกตาม

55

ประเภทของผปวย ศกษาอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลทควรจะเปนและศกษาความเหมาะสมของการจดอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาล กลมตวอยางคอ บคลากรพยาบาล จานวนทงสน 17 คน แบงเปนพยาบาลวชาชพ 11คน พยาบาลเทคนค 2 คน ผชวยเหลอคนไข 4 คนและผบรหารทางการพยาบาลทเกยวของกบการจดอตรากาลงของหอผปวยใน จานวน 5 คน ผทเขารบการรกษาในหอผปวย โรงพยาบาลบานหมอ จานวน 245 คน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย คมอการจาแนกประเภทผปวยใน แบบบนทกเวลากจกรรมการพยาบาลของบคลากรทางการพยาบาล แบบบนทกกจกรรมการพยาบาลโดยตรงและกจกรรมนอกเหนอจากกจกรรมการพยาบาล โดยตรงของผปวยแตละประเภทและแบบสอบถามความเหมาะสมในการจดอตรากาลง ผลการศกษาพบวาความตองการพยาบาลของผปวยประเภทท 1, 2, 3, 4 และ 5 ใน 24 ชวโมงเทากบ 1.52 ชวโมง, 3 ชวโมง, 4.64 ชวโมง, 7.15 ชวโมง และ 9.86 ชวโมง ตามลาดบ อตรากาลงทางการพยาบาลทงสน 24 คน แบงเปนพยาบาลวชาชพ 10 คน พยาบาลเทคนค 9 คน และผชวยเหลอคนไข 5 คน และผบรหารทางการพยาบาลทเกยวของกบการจดอตรากาลง มความเหนดวยกบการจดอตรากาลง โดยใชสตรของกองการพยาบาล สานกงานปลดกระทรวง กระทรวงสาธารณสข สรตน จารพนทโสภณ (2548) ไดศกษาการจดอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาล ตามกจกรรมการการพยาบาลในหอผปวยศลกรรมเดกโรงพยาบาลรามาธบด ในการวจยนมวตถประสงค เพอตองการศกษาอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลทเหมาะสมตามความตองการการพยาบาลและเพอศกษาความเปนไปไดในการจดอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลในการนาไปใชในหอผปวยศลยกรรมเดก โรงพยาบาลรามาธบด กลมตวอยางคอ บคลากรพยาบาล จานวนทงสน 26 คน แบง เปนพยาบาลวชาชพ 12 คน ผชวยพยาบาล 14 คน ผทเขารบการรกษาในหอผปวย โรงพยาบาลบานหมอจานวน 1,434 คน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย คมอการจาแนกประเภทผปวยแบบบนทกเวลาทใชในการปฏบตกจกรรมการพยาบาลและแบบสอบถามความเหมาะสมในการจดอตรา กาลง ผลการศกษาพบวา อตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลในหอผปวยศลยกรรมเดกทตองการคานวณตามสตรของสานกการพยาบาล กระทรวงสาธารณสข (2545) และตามปรมาณภาระงานจากการวจย เวรเชา ควรมพยาบาล 5 คน ผชวยพยาบาล 4 คน เวรบายควรมพยาบาล 3 คน ผชวยพยาบาล 3 คน และเวรดกควรมพยาบาล 3 คน ผชวยพยาบาล 2 คน ศรศภรกษ สวนแกว (2553) ไดศกษาการจดอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลงานอบตเหตและฉกเฉนโรงพยาบาลบางแพ ในการวจยครงนมวตถประสงคเพอตองการศกษารปแบบการจาแนกประเภทผปวยอบตเหตและฉกเฉน ศกษามาตรฐานกจกรรมพยาบาลจาแนกตามประเภทผปวย ศกษาภาระงานพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน จาแนกตามประเภทผปวยและตามมาตรฐานกจกรรมการพยาบาล ศกษาอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลในงานอบตเหตและฉกเฉน

56

กลมตวอยางคอบคลากรทางการพยาบาลจานวน 11 คน และผปวยทมารบบรการจานวน 655 คน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวยคมอการจาแนกประเภทผปวย มาตรฐานกจกรรมทางการพยาบาลงานอบตเหตและฉกเฉน แบบบนทกปรมาณเวลาทบคลากรทางการพยาบาลใชในการปฏบตกจกรรมการพยาบาล ผลการศกษาพบวารปแบบการจาแนกประเภทผปวยอบตเหตและฉกเฉนตามระดบความรนแรงเรงดวนแบงผปวยเปน 5 ประเภท ไดแก 1) Resuscitation ตองชวยชวตทนท 2) Emergent ตองไดรบการดแลชวยเหลอภายใน 15 นาท 3)Urgent ตองไดรบการดแลชวยเหลอภายในเวลา 30 นาท 4) Less urgent ตองไดรบการดแลชวยเหลอภายใน 60 นาท และ 5) Non urgent ตองไดรบการดแลภายใน 120 นาท มาตรฐานกจกรรมการพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน จาแนกตามระดบความรนแรงของผปวย 5 ประเภท 1) Resuscitation มกจกรรมการพยาบาลหลก 5 กจกรรม กจกรรมรอง 17 กจกรรม 2 ) Emergent มกจกรรมการพยาบาลหลก 5 กจกรรม กจกรรมรอง 17 กจกรรม 3) Urgent มกจกรรมการพยาบาลหลก 5 กจกรรม กจกรรมรอง 17 กจกรรม 4) Less urgent มกจกรรมการพยาบาลหลก 4 กจกรรม กจกรรมรอง 14 กจกรรม และ 5) Non urgent มกจกรรมการพยาบาลหลก 4 กจกรรม กจกรรมรอง 8 กจกรรม ปรมาณเวลาทบคลากรทางการพยาบาลใชในการปฏบตกจกรรมการพยาบาลท งหมด คอ กจกรรมพยาบาลทางตรงและกจกรรมทนอกเหนอจากกจกรรมการพยาบาลทางตรงใน 1 วน เทากบ 804.2 นาท หรอ13 ชวโมง 40 นาท อตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลทควรจะเปนของงานอบตเหตและฉกเฉน เชน ตองการอตรากาลงพยาบาลวชาชพ จานวน 15 คน

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยพรรณนา (Descriptive study) เกยวกบความสมพนธของภาระงานกบ ผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพทปฏบตงานท หนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนของโรงพยาบาลพทธมณฑล ลกษณะสถานททใชในการเกบขอมล โรงพยาบาลพทธมณฑล จงหวดนครปฐม เปนโรงพยาบาลชมชนขนาด 30 เตยง สงกดกระทรวงสาธารณสข ตงอยในเขตปรมณฑลกงเมองระดบทตยภมชนตนใหบรการสขภาพทงในดานการรกษา ปองกน สงเสรม ฟนฟในเขตอาเภอพทธมณฑล อาเภอใกลเคยงและจงหวดใกลเคยง โดยใหบรการดานการรกษาพยาบาลตลอด 24 ชวโมงและงานเชงรกดานสงเสรมสขภาพ งานปองกนโรค ฟนฟสมรรถภาพ เปนแหลงฝกงานสาหรบบคลากรทางดานสาธารณสข ไดแก นกศกษาแพทย นกศกษาเภสชกร นกศกษาพยาบาล รวมทงเปนแหลงศกษาวจยของหนวยงานภาครฐและภาคเอกชน ไดรบการเยยมสารวจจากสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) เมอวนท 24-25 กมภาพนธ 2554 และไดรบความเหนชอบในการรบรองคณภาพโรงพยาบาลตามมาตรฐานโรงพยาบาลและบรการสขภาพฉบบเฉลมพระเกยรตฉลองสรราชสมบตครบ 60 ป ตงแตวนท 3 กมภาพนธ 2555 ตามวสยทศนทกาหนดคอ “เปนโรงพยาบาลชมชนทเปนผนาในการดแลผปวยโรคเรอรง โดยการมสวนรวมของเครอขายบรการสขภาพนาไปสการมคณภาพชวตทด” ภายใตภารกจ 3 ดาน คอ1) ใหบรการสขภาพตามมาตรฐานแบบผสมผสาน 2) บรหารทรพยากรอยางมประสทธภาพ 3) เสรมสรางความเขมแขงดานสขภาพโดยประสานความรวมมอกบเครอขายบรการสขภาพ กลมการพยาบาล มหวหนาพยาบาลเปนผบรหารจดการการปฏบตงาน โดยขนตรงตอผอานวยการโรงพยาบาล ซงรบผดชอบทงดานบรหาร บรการ วชาการ ตลอดจนการพฒนาและ

58

บคลากรใหมประสทธภาพรวมกบคณะกรรมการบรหารองคกรพยาบาล ในการจดบรการพยาบาลโดยใหบรการครอบคลมทงดานปองกนโรค สงเสรมสขภาพ รกษาพยาบาล ฟนฟสภาพตอเนองตลอด 24 ชวโมง ตามพนธกจ 3 ดาน คอ 1) บรหารจดการระบบบรการพยาบาลทมคณภาพ 2) ควบคมกากบดแลปฏบตการพยาบาลตามมาตรฐานและจรรยาบรรณวชาชพ 3) พฒนาทรพยากรบคลากรทางการพยาบาลทกระดบ โดยมความมงหมาย 3 ดาน คอ 1) การดแลผปวยทมคณภาพตามมาตรฐานวชาชพ 2) พฒนาบคลากรพยาบาลใหมความรความสามารถทกษะและสมรรถนะเหมาะสมกบงานทรบผดชอบ และ 3) พฒนาการบนทกทางการพยาบาล กลมการพยาบาล มหนวยงานในความรบผดชอบ ดงน งานผปวยนอก งานอบตเหตและฉกเฉน งานผปวยใน งานหองคลอด งานผาตดและวสญญ งานสขภาพจต งานจายกลางและงานซกฟอก ซงแตละงานจะมหวหนางานขนตรงตอหวหนาพยาบาล บรหารจดการภายใตพนธกจและความมงหมายขององคกรพยาบาล ซงสอดคลองกบวสยทศน พนธกจของโรงพยาบาล สานกงานสาธารณสขจงหวดนครปฐมและกระทรวงสาธารณสข มบคลากรในสงกดกลมการพยาบาล รวมทงสน 56 คน คอ พยาบาลวชาชพ 35 คน, ผชวยเหลอคนไข 14 คน, เจาหนาทบนทกขอมล 2 คน, พนกงานซกฟอก 1 คน, นกจตวทยา 1 คน, เจาพนกงานการเงนและบญช 1 คน, พนกงานเปล 2 คน จากภาระงานดงกลาว ผวจยในฐานะคณะกรรมการบรหารองคกรพยาบาลและหวหนางานหองคลอดรบผดชอบดานการบรหารงานบรการพยาบาล จาเปนตองมการวเคราะหภาระงาน ผลตภาพทางการพยาบาลและการจดอตรากาลงของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล เพอใหมการจดบคลากรทเพยงพอ ดแลผปวยไดอยางตอเนองและมประสทธภาพ จงมความสนใจในการศกษาภาระงานงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในหนวยงานทใหบรการรกษาพยาบาลตามกจกรรมการปฏบตการพยาบาลโดยตรง และกจกรรมการปฏบตการพยาบาลโดยออม ไดแก หนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอกและหนวยงานอบตเหตและฉกเฉน เพอเปนแนวทางในการจดและกระจายอตรากาลงทางการพยาบาลใหมความพรอมในการใหบรการพยาบาลทมคณภาพ ดวยการจดสรรอตรากาลงอยางเปนระบบ เพยงพอ และสามารถใหบรการไดตลอด 24 ชวโมง ทงภาวะปกตและฉกเฉนมแผนดานทรพยากรบคคลทครอบคลมและสอดคลองกบพนธกจ โครงสรางองคกรพยาบาล ทรพยากรและความตองการกาลงคนในปจจบนและอนาคต ลกษณะประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ทใชในการศกษาครงน ไดแก 1. พยาบาลวชาชพทปฏบตงานในองคกรพยาบาลดานการรกษาพยาบาล ดานการสนบสนนบรการและกลมงานเวชศาสตรครอบครวและชมชนโรงพยาบาลพทธมณฑลจานวน 39

59

คน ปฏบตงานองคกรพยาบาลดานการรกษาพยาบาล ดานการสนบสนนบรการจานวน 35 คน ปฏบตงานกลมงานเวชศาสตรครอบครวและชมชน จานวน 4 คน 2. ผปวยทเขารบการรกษาในหนวยงานผปวยใน หนวยผปวยงานนอก หนวยงานหองคลอด หนวยงานอบตเหตฉกเฉนในโรงพยาบาลพทธมณฑล กลมตวอยาง 1. จานวน 28 คน ถกเลอกแบบเจาะจงโดยเปนหวหนาหนวยงาน และพยาบาลวชาชพผปฏบตงานในหนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉน ทปฏบตงานในระหวางวนท 1-30 พฤศจกายน 2555 2. ผปวยทกคนทเขารบบรการในหนวยงานผปวยใน หนวยผปวยงานนอก หนวยงานหองคลอด หนวยงานอบตเหตฉกเฉนในโรงพยาบาลพทธมณฑลตงแตวนท 1 พฤศจกายน พ.ศ. 2555 ถง วนท 30 พฤศจกายน พ.ศ. 2555 เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยครงนแบงเปน 3 ชด ดงน ชดท 1 แบบบนทกจานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม จานวนชวโมงกจกรรมทเกยวของกบหนวยงาน องคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล (ภาคผนวก ข) จากการทบทวนวรรณกรรม ของสานกการพยาบาล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสขประกอบดวย

1. กจกรรมพยาบาลทางตรง ตามมาตรฐานการปฏบตการพยาบาลของหนวยงานผปวยใน หนวยผปวยงานนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉน 2 กจกรรมพยาบาลทางออม (ทเกยวของกบการดแลตอผปวย/ครอบครว)ม 3 ดานไดแก 2.1 การเตรยมอปกรณในการใหบรการ, การทาหตถการตางๆ ตอผปวยทดแลอยในเวร 2.2 การบนทกรายงานการพยาบาลผปวยในเอกสารเวชระเบยน ในระบบคอมพวเตอร,การบนทกใบรบรองแพทย, ใบสงตอ,ใบคดใบชนสตรศพ, ใบบนทกการบรการทางการแพทยฉกเฉน, ใบรบรองการเกด, ใบนดตดตามการรกษาตอเนอง 2.3 การตดตอสอสารภายในหนวยงาน, ภายนอกหนวยงาน, ภายนอกองคกรพยาบาล โรงพยาบาล ทเกยวกบผปวยทดแลอยในเวร, การรบสงเวร, การตรวจเยยมผปวยขณะรบสงเวรหรอในการดแลของทมพยาบาลหรอการตรวจรกษาของแพทย , การจดลาดบตรวจรกษา

60

3. กจกรรมทเกยวของกบหนวยงานม 6 ดานไดแก 3.1 งานดานการบรหารจดการการตรวจสอบคณภาพ การทบทวนเอกสารตาง ๆ การนเทศงาน การสอนงานคลนก , 5ส & HWP 3.2 งานดานตรวจสอบ, เบกวสดอปกรณการแพทยเครองมอแพทย เวชภณฑและเวชภณฑไมใชยา 3.3 การตดตอสอสารภายหนวยงานและภายนอกหนวยงาน 3.4 การฝกอบรม การประชม ทเกยวของกบหนวยงานวทยากรในหนวยงาน และนอกหนวยงาน 3.5 การประชมปรกษาในหนวยงาน 3.6 การจดทารายงาน, การบนทกรายงานประจาเวร 4. กจกรรมทเกยวของกบองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล ม 3 ดาน ไดแก 4.1 งานดานการบรหารจดการ ตรวจสอบคณภาพ การทบทวน เอกสารตางๆ การนเทศงาน การสอนงาน การออกหนวยงานของคณะกรรมการตางๆ ขององคกรพยาบาลโรงพยาบาล 4.2 การตดตอสอสารภายในองคกรพยาบาลโรงพยาบาล และภายนอกองคกรพยาบาล โรงพยาบาล 4.3 การฝกอบรม การประชม วทยากรภายในองคกรพยาบาลโรงพยาบาล และภาย นอกองคกรพยาบาลโรงพยาบาล ชดท 2 แบบประเมนภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ (ภาค ผนวก ข) ประกอบดวยจานวนบคลากรทางการพยาบาลจานวนผรบบรการ ประเภทผปวย จานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออมกจกรรมหนวยงาน กจกรรมองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล ผลรวมของชวโมงพยาบาลทปฏบตงาน จานวนบคลากรทางการพยาบาลและผลตภาพของหนวยงานผปวยใน หนวยผปวยงานนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนในโรงพยาบาลพทธมณฑล ซงผวจยไดดดแปลงมาจาก แนวทางการจดอตรากาลงทางการพยาบาล กองการพยาบาล สานกงานปลดกระทรวง กระทรวงสาธารณสข (กฤษดา แสวงด, 2545) ชดท 3 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล (ภาคผนวก ข) ไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษาอายในการรบราชการ/อายการทางาน ประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพหนวยงานทปฏบตงานในปจจบนประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพในหนวยงานทปฏบตงานในปจจบนและตาแหนงงานปจจบน

61

วธการสราง/พฒนาเครองมอ 1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบภาระงานของพยาบาลวชาชพ ตามลกษณะของหนวยงาน การจาแนกประเภทผปวยและกจกรรมของบคลากรทางการพยาบาล ในดานการปฏบตกจกรรมการพยาบาลโดยตรง การปฏบตกจกรรมการพยาบาลโดยออม การปฏบตกจกรรมทเกยวของกบหนวยงาน การปฏบตกจกรรมทเกยวของกบองคกรพยาบาลและโรงพยาบาล ผลตภาพของพยาบาลวชาชพ รวมทงศกษาวธการเกบขอมล การคดภาระงานของพยาบาลวชาชพ กบผลตภาพของพยาบาลวชาชพของหนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอกหนวยงานหองคลอดและหนวยงานอบตเหตฉกเฉนในโรงพยาบาลพทธมณฑล 2. ประชมรวมกบหวหนางานหนวยงานในการจดทาแบบบนทกจานวนชวโมงการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพตามลกษณะของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมของหนวยงาน กจกรรมขององคกรพยาบาลและโรงพยาบาลตามลกษณะเฉพาะของหนวยงาน (ภาคผนวก ข ชดท 1.1-1.4 ) แบบประเมนภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพของหนวยงานผปวยใน หนวยผปวยงานนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนในโรงพยาบาลพทธมณฑลตามรายเวรผลด รายวนจนครบตามกาหนดเวลาทดาเนนการวจย (ภาคผนวก ข ชดท 2.1-2.4 ) แบบสอบถามขอมลสวนบคคลของพยาบาลวชาชพ (ภาคผนวก ข ชดท 3) จนครบตามกาหนดเวลาทดาเนนการวจย 3. ประชมรวมกบหวหนางานหนวยงานในการนาเครองมอทใชในการวจยทง 3 ชด ดงกลาว ใหหวหนางานหนวยงานไดรวมตรวจสอบ ทบทวนเนอหา รายละเอยดในการเกบขอมล 4. ประชมรวมกบหวหนางานหนวยงานในการทดลองเกบรวบรวมขอมลโดยผวจย และหวหนาหนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉน 5. ประชมรวมกบหวหนางานหนวยงานในการเกบรวบรวมขอมลโดยผวจย และหวหนาหนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉน 6. ชแจงการเกบขอมลแกพยาบาลวชาชพหวหนาหนวยงานและพยาบาลวชาชพประจาการของหนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนโดยผวจย 7. ตดตามรวบรวมขอมลและวเคราะหความเปนไปไดของขอมลโดยผวจย และหวหนาหนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก หนวยงานหองคลอด หนวยงานอบตเหตฉกเฉน 8. ปรบปรงเครองมอและระบบการรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมลโดยผวจย โดยการปรกษากบผเชยวชาญดานการวจยและสถตทางการพยาบาล

62

การหาคณภาพของเครองมอ 1. การหาความตรงตามเนอหา (Content validity) นาเครองมอวจย 2 ชด ไปใหผทรงคณวฒจานวน 5ทาน ไดแก หวหนาพยาบาลโรงพยาบาลชมชน 4 ทาน ผเชยวชาญดานการบรหารบคลากรพยาบาล 1 ทาน (ภาคผนวก ก) พจารณาตรวจสอบความตรงตามเนอหา ความเหมาะสมในการใชภาษา และการปรบปรงตามขอเสนอแนะ แลวนาไปใหผทรงคณวฒตรวจสอบอกครง หลงจากนนนาไปคานวณคาดชนความตรงตามเนอหา (Content validity index: CVI) โดยใหคาความตรงตามเนอหา เทากบ 0.80 คาความสอดคลองภายใน (Index of item object congruence: IOC) เทากบ 0.90 (ภาคผนวก ค) 2. การหาความเทยง (Reliability) โดยผวจยและหวหนาหนวยงาน 3 ทานไดแก หวหนาหนวยงานผปวยใน หวหนาหนวยผปวยงานนอก หวหนาหนวยงานอบตเหตฉกเฉน และพยาบาลวชาชพผปฏบตงานเวรผลดของหนวยงานผปวยใน หนวยผปวยงานนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉน นาเครองมอวจย ชดท 1 และชดท 2 ลงขอมลโดยใชเวลา 3 วน แลวนากลบมาประเมนความเทยงของการบนทกขอมลของหนวยงานผปวยใน หนวยผปวยงานนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนทสงเกต นามาคานวณความเทยงโดยใชสตรความเทยงของการสงเกตของโพลท และฮงเลอร (Polit & Hungler, 1999) ซงคาความเทยงระหวาง ผสงเกตของหนวยงานผปวยใน หนวยงานหองคลอด หนวยงานผปวยนอก และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนในวนท 1 เทากบ 0.70 วนท 2 เทากบ 0.80 วนท 3 เทากบ 0.95 3. การหาความเทยง (Reliability) ของการบนทกขอมลเครองมอวจย ชดท 2 และชดท 3 ของทกหนวยงานโดยกาหนดเปนชวงเวลาทหางกน 4 วน เหลอเศษวนสดทายของเดอน ตามเวรผลดเชา 3 เวร เวรผลดบาย 3 เวร เวรผลดดก 2 เวร หนวยงานผปวยในวนท 1,5,9,13,17,21,25,29 หนวยผปวยงานนอกวนท 2,6,10,14,18,22,26,30 หนวยงานหองคลอด วนท 3,7,11,15,19,23,27,30 และหนวยงานอบตเหตฉกเฉน วนท 4,8,12,16,20,24,28,30 โดยผวจยและหวหนาหนวยงาน 3 ทานแบงเปน2คนาผลการสงเกตมาคานวณความเทยงของการสงเกตตามวธของโพลทและฮงเลอร (1999) ดงน ความเทยงของการสงเกต = จานวนการสงเกตทเหมอนกน จานวนการสงเกตทเหมอนกน+จานวนการสงเกตทตางกน ความเทยงของการสงเกตของหนวยงานผปวยใน หนวยงานหองคลอดหนวยงานผปวยนอก และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนเทากบ 0 .93

63

การพทกษสทธผรวมวจย ผวจยพทกษสทธผใหขอมลเทานน ในการวจยครงน กลมตวอยางทกคนมความเขาใจชดเจนในกระบวนการเกบรวบรวมขอมลและยนยอมเขารวมเปนกลมตวอยางในการวจยและไดลงนามในแบบฟอรมการพทกษสทธของผวจยเรยบรอยทกคนและการเสนอผลการวจยในภาพรวม เพอใชเปนประโยชนในดานการศกษาวจยเทานน การเกบรวบรวมขอมล 1. ผวจยประชมรวมกบหวหนางาน 6 คน พยาบาลวชาชพผปฏบตงาน 22 คน ชแจงเรองเครองมอวจย การใชเครองมอวจย และใหพยาบาลวชาชพผปฏบตงานเวรผลดในวนท 29, 30, 31 ตลาคม 2555 ทดลองใชเครองมอวจย 2. ในชวงวนท 1 -30 พฤศจกายน 2555 หวหนางานและ พยาบาลวชาชพผปฏบตงานทขนปฏบตงานในแตละเวรเชา เวรบาย เวรดก บนทกเวลาในการปฏบตแตละกจกรรมโดยใชนาฬกาขอมอของตนเองจบเวลาและลงบนทกในเครองมอชดท 1 แบบบนทกจานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม จานวนชวโมงกจกรรมทเกยวของกบหนวยงานองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล (ภาคผนวก ข) 3. หวหนางานหรอหวหนาเวร ทาการจาแนกประเภทผปวยและบนทกจานวนผปวย จานวนพยาบาลวชาชพในแตละเวรแตละวนในเครองมอชดท 2 แบบประเมนภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ (ภาคผนวก ข) 4. ผวจยนาขอมลทไดจากขอ 2 และขอ 3 ไปคานวณภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในแตละหนวยงาน การวเคราะหขอมล ผวจยนาขอมลทไดมาตรวจสอบความสมบรณของขอมล แลวจงนามาวเคราะหโดยใชเครองคอมพวเตอร EXCEL ของโปรแกรมสาเรจรป ในการวเคราะหโดยใชสถตการหาความถ

(FREQUENCY) รอยละ (PERCENT) คาเฉลย (MEAN) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (STANDARD DEVIATION)นาเสนอในรปแบบของตารางประกอบคาบรรยายดงน ชดท 1 แบบบนทกจานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมทเกยวของกบหนวยงาน องคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล จะบอกถงภาระงานของพยาบาลวชาชพตามกจกรรมการปฏบตงาน

64

ชดท 2 แบบประเมนภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในหนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนประกอบดวยจานวนบคลากรทางการพยาบาล จานวนผรบบรการ ประเภทผปวย จานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง ผลรวมของกจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมหนวยงาน กจกรรมองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล ผลรวมของชวโมงพยาบาลทปฏบตงาน จานวนบคลากรทางการพยาบาลเพอนามาประเมนภาระงานจากชวโมงการปฏบตงานจรงของพยาบาลวชาชพและ ผลตภาพของพยาบาลวชาชพ ชดท 3 แบบสอบถามขอมลสวนบคคลของพยาบาลวชาชพในหนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนประกอบดวยขอมลสวนบคคล เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษาอายในการรบราชการ/อายการทางาน ประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพหนวยงานทปฏบตงานในปจจบน ประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพในหนวยงานทปฏบตงานในปจจบนและตาแหนงงานปจจบน จะบอกลกษณะของหนวยงาน และลกษณะของพยาบาลวชาชพ

บทท 4

ผลการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเกยวกบภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ โดยทาการศกษาจากบคลากรพยาบาลโรงพยาบาลพทธมณฑล จานวน 28 คน (ปฏบตงานดานการรกษาพยาบาลในหนวยงานผปวยในจานวน 9 คน หนวยงานผปวยนอกจานวน 5 คน หนวย งานหองคลอดจานวน 4 คน หนวยงานอบตเหตฉกเฉนจานวน 10 คน) ซงผลการศกษา ผวจยไดนาเสนอตามลาดบการตอบวตถประสงคการวจยดงน สวนท 1 ภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล สวนท 2 ความสอดคลองของภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล สวนท 3 ขอมลสวนบคคลของพยาบาลวชาชพ

66

สวนท 1 ภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล ตารางท 5 ชวโมงและรอยละของภาระงานจาแนกตามกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมหนวยงานและ กจกรรมองคของหนวยงาน (N=28)

หนวยงาน

ชวโมงการพยาบาล กจกรรมของพยาบาลวชาชพ (ชวโมง) (รอยละ)

(ชวโมง) (รอยละ)

(ชวโมง) (รอยละ)

(ชวโมง) (รอยละ)

(ชวโมง) (รอยละ)

กจกรรม พยาบาล ทางตรง

กจกรรม พยาบาล ทางออม

กจกรรม หนวยงาน

กจกรรมองคกร

ผปวยใน 1,315

(100.00) 664

(50.50) 462

(35.14) 156

(11.78) 33

(2.57) ผปวยนอก 394

(100.00) 188

(47.66) 72

(18.39) 70

(17.79) 63

(16.16) หองคลอด 538

(100.00) 263

(48.85) 136

(25.38) 103

(19.09) 36

(6.68) อบตเหตฉกเฉน 1,255

(100.00) 689

(54.86) 453

(36.09) 97

(7.71) 16

(1.34)

จากตารางท 5 พบวาชวโมงการพยาบาลของพยาบาลวชาชพมากทสดคอหนวยงานผปวยใน 1,315 ชวโมง รองลงมาคอหนวยงานอบตเหตฉกเฉน 1,255 ชวโมง หนวยงานหองคลอด 538 ชวโมง นอยทสดคอหนวยงานผปวยนอก 394 ชวโมง กจกรรมของพยาบาลวชาชพของหนวยงานผปวยในมากทสดคอกจกรรมพยาบาลทางตรง 392 ชวโมง (รอยละ 50.50) หนวยงานผปวยนอกมากทสดคอกจกรรมพยาบาลทางตรง 223 ชวโมง (รอยละ 47.66) หนวยงานหองคลอดมากทสดคอกจกรรมพยาบาลทางตรง 188(48.85) หนวยงานอบตเหตฉกเฉนมากทสดคอกจกรรมพยาบาลทางตรง 689 ชวโมง (รอยละ 54.86) หนวยงานทปฏบตกจกรรมพยาบาลทางตรงมากทสดคอหนวยงานอบตเหตฉกเฉน 689 ชวโมง (รอยละ 54.86) หนวยงานทปฏบตกจกรรมพยาบาลทางออมมากทสดคอหนวยงานอบตเหตฉกเฉน 453 ชวโมง (รอยละ 36.09) หนวยงานทปฏบตกกจกรรมหนวยงานมากทสดคอหนวยงานหองคลอด 103(19.09) หนวยงานทปฏบตกจกรรมองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาลมากทสดคอหนวยงานผปวยนอก 63 ชวโมง (รอยละ 16.16)

67

ตารางท 6 ผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ จาแนกตามลกษณะของหนวยงาน (N=28)

ลกษณะของหนวยงาน รอยละผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ผปวยใน 72.25 ผปวยนอก 65.44 หองคลอด 66.54 อบตเหตฉกเฉน 69.76

จากตารางท 6 พบวาผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพตามลกษณะของหนวยงานมากทสดคอหนวยงานผปวยในรอยละ 72.25 รองลงมาคอหนวยงานอบตเหตฉกเฉนรอยละ 69.76 หนวยงานหองคลอดรอยละ 66.54 นอยทสดคอหนวยงานผปวยนอกรอยละ 65.44 สวนท 2 ความสอดคลองของภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล ตารางท 7 ภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลจาแนกตามสตรการคานวณภาระงานจากชวโมงความตองการการพยาบาลของผปวยตามลกษณะของหนวยงาน (N=28) ลกษณะของ หนวยงาน

ชวโมงการ ปฏบตงาน ของพยาบาล

ผลรวมของ ชวโมงท พยาบาล ปฏบตงาน

ผลตภาพทาง การพยาบาล จากการวจย

ผลตภาพทาง การพยาบาล จากสตรสภา การพยาบาล

ผลตภาพทาง การพยาบาล จากการสตร

สานกการพยาบาล ผปวยใน 1,315 1,820 72.25 170.48 122.86 ผปวยนอก 394 602 65.44 99.94 132.15 หองคลอด 538 808.5 66.54 77.33 188.49 อบตเหตฉกเฉน 1,255 1,799 69.76 105.87 169.29

จากตารางท 7 พบวาผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพตามสตรการคานวณภาระงานจากชวโมงความตองการการพยาบาลจากการวจยมากทสดคอหนวยงานผปวยในรอยละ 72.25 รองลงมาคอหนวยงานอบตเหตฉกเฉนรอยละ 69.76 หนวยงานหองคลอดรอยละ 66.54 นอยทสดคอหนวยงานผปวยนอกรอยละ 65.44 ผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพตามสตรการคานวณจากสภาการพยาบาล (ภาคผนวก ง ) มากทสดคอหนวยงานผปวยในรอยละ 170.48 รองลงมา

68

คอหนวยงานอบตเหตฉกเฉนรอยละ105.87 หนวยงานผปวยนอกรอยละ 99.94 นอยทสดคอหนวยงานหองคลอดรอยละ 77.33 ผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพตามสตรการคานวณจากสานกการพยาบาลมากทสดคอหนวยงานหองคลอดรอยละ 188.49 รองลงมาคอหนวยงานอบตเหตฉกเฉนรอยละ 169.29 หนวยงานผปวยนอกรอยละ 132.52 นอยทสดคอหนวยงานผปวยใน รอยละ 122.86 สวนท 3 ขอมลสวนบคคลของพยาบาลวชาชพ ตารางท 8 จานวนและรอยละของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลพทธมณฑลจาแนกตามขอมลสวนบคคล (N=28 )

ขอมลทวไป จานวน รอยละ เพศ ชาย 2 7.10 หญง 26 92.90 อาย 20-30 ป 3 10.70 31-40 ป 14 50.00 41-50 ป 8 28.60 51-60 ป 3 10.70 Max = 55 Min = 23 x = 39.28 ,SD = 8.10 สถานภาพสมรส โสด 12 42.90 ค 15 53.60 หมาย/หยา/แยก 1 3.60 การศกษา ปรญญาตร 24 85.70 ปรญญาโท 4 14.30 จากตารางท 8 พบวาพยาบาลวชาชพทปฏบตงานหนวยงานผปวยใน หนวยผปวยงานนอก หนวยงานหองคลอด หนวยงานอบตเหตฉกเฉนในโรงพยาบาลพทธมณฑลสวนใหญเปนหญง (รอยละ92.90) อยในกลมอาย 31-40 ปมากทสด (รอยละ50.00) อายเฉลยเทากบ 39 ป อายมากทสดเทากบ 55 ป อายนอยทสดเทากบ 23 ป สถานภาพสมรสรอยละ 53.60 ระดบการศกษาสวนใหญ คอ ระดบปรญญาตร (รอยละ 85.70)

69

ตารางท 9 ขอมลจานวนและรอยละของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลพทธมณฑลจาแนกตามขอมล

อายการทางาน (N=28 )

ขอมลบคคล จานวน รอยละ อายการทางาน 0-5 ป 2 7.10

6-10 ป 3 10.70

11-15 ป 6 21.40

16-20 ป 9 32.10

21-25 ป 1 3.60

26-30 ป 6 21.40

31-35 ป 1 3.60

Max = 32 Min = 0.70 x = 17.37 , SD = 8.34 จากตารางท 9 พบวากลมอายในการรบราชการหรออายการทางานพยาบาลวชาชพทปฏบตงานหนวยงานผปวยใน หนวยผปวยงานนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนในโรงพยาบาลพทธมณฑลมากทสดคอ 16-20 ป จานวน 9 คน(รอยละ32.10) รองลงมาคอ 11-15ป และ 26-30 ป (รอยละ7.10) กลมอาย 31-40 ปตาทสด (รอยละ50.00) อายในการรบราชการหรออายการทางานพยาบาลวชาชพกลมตวอยางเทากบ 17 ป อายในการรบราชการหรออายการทางานมากทสดเทากบ 32 ป อายในการรบราชการหรออายการทางานนอยทสดเทากบ 7 เดอน

70

ตารางท 10 ขอมลจานวนและรอยละของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลพทธมณฑลจาแนกตามขอมลดานประสบการณการทางานในตาแหนงพยาบาลวชาชพ (N=28 )

ขอมลบคคล จานวน รอยละ ประสบการณการทางานวชาชพ 0-5 ป 2 7.10

6-10 ป 11 39.30

11-15 ป 6 21.40

16-20 ป 3 10.70

21-25 ป 5 17.90

26-30 ป 0 0.00

31-35 ป 1 3.60

Max = 32 Min = 0.70 x = 13.58 , SD = 7.52 จากตารางท 10 พบวากลมประสบการณการทางานในตาแหนงพยาบาลวชาชพมากทสดคอ 6-10 ป (รอยละ39.30) รองลงมาคอ 11-15 ป (รอยละ 21.40) และตาสดคอ 31-35ป (รอยละ3.60) ประสบการณการทางานในตาแหนงพยาบาลวชาชพโดยเฉลยเทากบ 13 ป ประสบการณการทางานในตาแหนงพยาบาลวชาชพมากทสดเทากบ 32 ป ประสบการณการทางานในตาแหนงพยาบาลวชาชพนอยทสดเทากบ 7 เดอน

71

ตารางท 11 จานวนและรอยละของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลพทธมณฑลจาแนกตามขอมลประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพในหนวยงานทปฏบตงานในปจจบนและตาแหนงงานปจจบนของพยาบาลวชาชพ (N=28)

ขอมลบคคล จานวน รอยละ หนวยงานทปฏบตงาน ผปวยใน 9 32.10

ผปวยนอก 5 17.90

หองคลอด 4 14.30

อบตเหตฉกเฉน 10 35.70

ประสบการณการทางานในหนวยงาน 0-5 ป 15 53.60

6-10 ป 7 25.00

11-15 ป 4 14.30

16-20 ป 2 7.10

Max = 17 Min = 0.70 x = 6.87 , SD = 4.89 ตาแหนงงาน หวหนาหนวยงาน 6 21.40

พยาบาลประจาการ 22 78.60

จากตารางท 11 พบวาหนวยงานทพยาบาลวชาชพปฏบตงานในปจจบนมากทสด คอ หนวยงานอบตเหตฉกเฉน (รอยละ35.70) รองลงมาคอ หนวยงานผปวยใน (รอยละ 32.10) และตาสดคอ หนวยงานหองคลอด (รอยละ14.30) กลมประสบการณการทางานในหนวยงานของพยาบาลวชาชพมากทสดคอ 0-5 ป (รอยละ53.60) รองลงมาคอ 6-10ป (รอยละ 25.00) และตาสดคอ 16-20ป (รอยละ7.10) ประสบการณการทางานในหนวยงานของพยาบาลวชาชพโดยเฉลยเทากบ 6 ป ประสบการณการทางานในหนวยงานของพยาบาลวชาชพมากทสดเทากบ 17 ป ประสบการณการทางานในหนวยงานของพยาบาลวชาชพนอยทสดเทากบ 7 เดอน ตาแหนงงานของพยาบาลวชาชพโดยสวนใหญไดแกพยาบาลประจาการ (รอยละ78.60) และตาแหนงหวหนาหนวยงานเปนสวนนอย (รอยละ21.40)

บทท 5

อภปรายผล

การวจยครงนเปนการวจยเชงพรรณนา (Descriptive Study) เกยวกบภาระงานและ ผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพทปฏบตงานท หนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนของโรงพยาบาลพทธมณฑล กลมตวอยางแบบเจาะจงเปนพยาบาลวชาชพทปฏบตงานดานการรกษาพยาบาลจานวน 28 คน ซงปฏบตงานในหนวยงานผปวยในจานวน 9 คน หนวยงานผปวยนอกจานวน 5 คน หนวยงานหองคลอดจานวน 4 คน และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนจานวน 10 คน ผรบบรการทเขารบการรกษาพยาบาลในหนวยงานดงกลาว ตงแตวนท 1 พฤศจกายน 2555 ถงวนท 30 พฤศจกายน 2555 หนวยงานผปวยในจานวน 1,773 ราย หนวยงานผปวยนอกจานวน 4,384 ราย หนวยงานหองคลอดจานวน 305 ราย หนวยงานอบตเหตฉกเฉนจานวน 2,721 ราย เครองมอทใชในการวจยครงนแบงเปน 3 ชด ชดท 1 แบบบนทกจานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมทเกยวของกบหนวยงาน กจกรรมทเกยวของกบองคกรพยาบาลและโรงพยาบาล ชดท 2 แบบประเมนภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ประกอบดวยจานวนบคลากรทางการพยาบาล จานวนผรบบรการ ประเภทผปวย จานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมหนวยงาน กจกรรมองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล ผลรวมของชวโมงพยาบาลทปฏบตงาน จานวนบคลากรทางการพยาบาลและ ผลตภาพของหนวยงานผปวยใน หนวยผปวยงานนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนในโรงพยาบาลพทธมณฑล ชดท 3 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษาอายในการรบราชการอายการทางาน ประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพหนวยงานทปฏบตงานในปจจบน ประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพในหนวยงานทปฏบตงานในปจจบนและตาแหนงงานปจจบน

73

อภปรายผล สวนท 1 ภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลพทธมณฑล ประกอบดวย ลกษณะของหนวยงาน ลกษณะการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ การจาแนกประเภทผปวย อตรากาลงของพยาบาลวชาชพและจานวนผปวย 1. ภาระงานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล 1.1 ภาระงานหนวยงานผปวยใน จากอตรากาลงบคลากรพยาบาลวชาชพประจาเดอนพฤศจกายน 2555 ประกอบดวย หวหนางาน 1 คน ขนปฏบตงานเวรเชา เวลา 08.00-16.00 น. ในวนราชการจนทรถงศกร จานวน 20 เวร พยาบาลวชาชพผปฏบตงานจานวน 8 คน ขนปฏบตงานเวรผลด 3 เวร ตอวนไดแก เวรดก เวรเชา เวรบาย เวรดกขนปฏบตงาน 2 คน เวลา 24.00-08.00 น. เวรเชาขนปฏบตงาน 3 คน เวลา 08.00-16.00 น. เวรบายขนปฏบตงาน 3 คน เวลา 16.00-24.00 น. รวมเวรปฏบตงานทงหมด 420 เวร ใหบรการดานการรกษาพยาบาลแกผปวยจานวน 1,773 ราย จาแนกประเภทผปวยเปน 4 ประเภท ประเภทท 1 ผปวยระยะพกฟนจานวน 308 ราย ผปวยประเภทท 2 ผปวยระดบปานกลาง 928 ราย ผปวยประเภทท 3 ผปวยหนกจานวน 536 ราย ผปวยประเภทท 4 ผปวยหนกมากจานวน 1 ราย จานวนผปวยเฉลย 19 คนตอวน ชวโมงการพยาบาลของกจกรรมการพยาบาลทางตรงรอยละ 50.50 ชวโมงการพยาบาลของกจกรรมทางออมรอยละ 35.14 ชวโมงกจกรรมทเกยวของกบหนวยงานผปวยในรอยละ 11.78 ชวโมงกจกรรมทเกยวของกบองคกรพยาบาลและโรงพยาบาลรอยละ 2.57 ภาระงานของพยาบาลวชาชพในหนวยงานผปวยในเทากบ 1,315 ชวโมง (ดงตารางท1)

1.2 ภาระงานหนวยงานผปวยนอก

จากอตรากาลงบคลากรพยาบาลวชาชพ ประจาเดอนพฤศจกายน 2555ประกอบดวย หวหนางาน 1 คน พยาบาลวชาชพผปฏบตงานจานวน 4 คน ขนปฏบตงานเวรเชา เวลา 08.00-16.00 น. ในวนราชการจนทรถงศกร หวหนางานขนปฏบตงานจานวน 18 เวร พยาบาลวชาชพผปฏบตงานขนปฏบตงานจานวน 68 เวร รวมเวรปฏบตงานทงหมด 86 เวร ใหบรการดานการรกษาพยาบาลแกผปวยจานวน 4,278 ราย จาแนกประเภทผปวยเปน 2 ประเภท ประเภทท 1ผปวยตรวจรกษาโรคทวไปจานวน 3,19 ราย ผปวยประเภทท 2 ผปวยตรวจรกษาโรคเรอรงจานวน 1,259 ราย จานวนผปวยเฉลย 194 คนตอวน โรคทวไปจานวน 137 ราย โรคเรอรงจานวน 57 ราย ชวโมงการพยาบาลของกจกรรมการพยาบาลทางตรงรอยละ 47.66 ชวโมงการพยาบาลของกจกรรมทางออมรอยละ18.39 ชวโมงกจกรรมทเกยวของกบหนวยงานผปวยนอกรอยละ 17.79 ชวโมงกจกรรมทเกยวของกบองคกรพยาบาลและ

74

โรงพยาบาลรอยละ 16.16 ภาระงานของพยาบาลวชาชพในหนวยงานผปวยนอกเทากบ 394 ชวโมง ชวโมงการขนปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในหนวยงานผปวยนอกเทากบ 602 ชวโมง (ดงตารางท 1)

1.3 ภาระงานหนวยงานหองคลอด จากอตรากาลงบคลากรพยาบาลวชาชพประจาเดอนพฤศจกายน 2555 ประกอบดวย หวหนางาน 1 คน ขนปฏบตงานเวรเชา เวลา 08.00-16.00 น. ในวนราชการจนทรถงศกรจานวน 21.5 เวร พยาบาลวชาชพผปฏบตงานจานวน 3 คนขนปฏบตงานเวรผลด 3 เวรตอวน ไดแก เวรดก เวรเชา เวรบาย เวรดกขนปฏบตงาน 1 คน เวลา 24.00-08.00 น. เวรเชาขนปฏบตงาน 1 คน เวลา 08.00-16.00 น. เวรบายขนปฏบตงาน 1 คน เวลา 16.00-24.00 น. รวมเวรปฏบตงานท งหมด 92 เวร ใหบรการดานการรกษาพยาบาลแกผปวยจานวน 305 ราย จาแนกประเภทผปวยเปน 4 ประเภท ประเภทท 1 ผปวยระยะพกฟนจานวน 33 ราย ผปวยประเภทท 2 ผปวยระดบปานกลาง 107 ราย ผปวยประเภทท 3 ผปวยหนกจานวน70 ราย ผปวยประเภทท 4 ผปวยหนกมากจานวน 95 ราย จานวนผปวยเฉลย 3 คนตอวน ชวโมงการพยาบาลของกจกรรมการพยาบาลทางตรงรอยละ 48.85 ชวโมงการพยาบาลของกจกรรมทางออมรอยละ 25.38 ชวโมงกจกรรมทเกยวของกบหนวยงานผปวยในรอยละ 19.09 ชวโมงกจกรรมทเกยวของกบองคกรพยาบาลและโรงพยาบาลรอยละ 6.68 ภาระงานของพยาบาลวชาชพในหนวยงานหองคลอดเทากบ 538 ชวโมง ชวโมงการขนปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในหนวยงานหองคลอดเทากบ 808.5 ชวโมง (ดงตารางท1)

1.4 ภาระงานหนวยงานอบตเหตฉกเฉน จากอตรากาลงบคลากรพยาบาลวชาชพประจาเดอนพฤศจกายน 2555 ประกอบดวย หวหนางาน 1 คน ขนปฏบตงานเวรเชา เวลา 08.00-16.00 น. ในวนราชการจนทรถงศกรจานวน 22 เวร พยาบาลวชาชพผปฏบตงานจานวน 9 คน ขนปฏบตงานเวรผลด 3 เวร ตอวน ไดแก เวรดก เวรเชา เวรบาย เวรดกขนปฏบตงาน 2 คน เวลา 24.00-08.00 น. เวรเชาขนปฏบตงาน 4 คน เวลา 08.00-16.00 น. เวรบายขนปฏบตงาน 3 คน เวลา 16.00-24.00 น. รวมเวรปฏบตงานทงหมด 235 เวร ให บรการดานการรกษาพยาบาลแกผปวยจานวน 2,721 ราย จาแนกประเภทผปวยเปน 3 ประเภท ประเภทท 1 ผปวยฉกเฉนมากจานวน11 ราย ผปวยประเภทท 2 ผปวยฉกเฉน 201 ราย ผปวยประเภทท 3 ผปวยไมฉกเฉนจานวน 2,509 ราย จานวนผปวยเฉลย 91 คนตอวน ชวโมงการพยาบาลของกจกรรมการพยาบาลทางตรงรอยละ 54.86 ชวโมงการพยาบาลของกจกรรมทางออมรอยละ 36.09 ชวโมงกจกรรมทเกยวของกบหนวยงานอบตเหตฉกเฉนรอยละ 7.71 ชวโมงกจกรรมทเกยวของกบองคกรพยาบาลและโรงพยาบาลรอยละ 1.34 ภาระงานของพยาบาลวชาชพในหนวยงานอบตเหตฉกเฉนเทากบ 1,255 ชวโมง ชวโมงการขนปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในหนวยงานอบตเหตฉกเฉนเทากบ 1,779 ชวโมง (ดงตารางท1)

75

ภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑลโดยการใชเครองมอตามแบบของงานวจยนจะไดภาระงานของพยาบาลวชาชพทปฏบตงานในหนวยงานตางๆ ไดครบถวนชดเจน ไดขอมลทเปนรายละเอยดเกยวกบกจกรรมของพยาบาลวชาชพมากขน และเหมาะสมกบการเกบขอมลภาระงานเปนรายบคคลในการพจารณาผลตอบแทนรายบคคล แตการเกบขอมลทกการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพจะเพมภาระในการเกบขอมลมากขน และขอมลอาจไมตรงความจรงไดตามความรสกของผบนทกขอมล สาหรบการเกบภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพตามสตรการคานวณของสภาการพยาบาล ตามเกณฑในสถานพยาบาลระดบทตยภมและตตยภมป พ.ศ. 2554 พบวาการคานวณภาระงานจากอตรากาลงพยาบาลวชาชพตอจานวนผปวยมความสะดวกในการเกบขอมล แตไมสะดวกในการวเคราะหขอมลเนองจากยงไมมการพฒนาเปนโปรแกรมการวเคราะหขอมลโดยการใชระบบคอมพวเตอรมาชวยประมวลขอมล สาหรบการเกบภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพตามสตรการคานวณของสานกการพยาบาลเปนทนยมใชกนในปจจบนโดยสานกการพยาบาลไดพฒนาเปนโปรแกรมการวเคราะหขอมลโดยการใชระบบคอมพวเตอรมาชวยประมวลขอมลซงประกอบดวยชอหนวยงาน จานวนผปวยและการจาแนกประเภทผปวย อตรากาลงของพยาบาลวชาชพ และทมสขภาพอนๆ ซงขอมลจะครบถวนถกตองขนกบการเกบขอมลทถกตองนาเชอโดยเฉพาะการจาแนกประเภทผปวยกนอยางแพรหลายตามความรนแรงของการเจบปวยพบวามปญหาการใชในระบบการปฏบตงานเนองจากเกณฑทใชคอนขางกวาง ไมชดเจนตความยาก ทาใหพยาบาลจาแนกผปวยไดไมตรงกน ใชความรสกในการจาแนกประเภทผปวยบางองคกรไมใชเกณฑในการจาแนกประเภทผปวย นอกจากนชวโมงการพยาบาลตามการจาแนกประเภทของผปวยเปนคามาตรฐานทใชสาหรบสถานบรการทวไปไมไดระบตามระดบของสถานบรการซงอาจมความแตกตางกนของสถานบรการระดบตตยภม ทตยภมจงทาใหคาของผลตภาพทางการพยาบาลสงกวาสตรการคานวณจากการวจยและจากสภาการพยาบาล 2. ผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล ผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพจากการวจยตามลกษณะของหนวยงาน(ดงตารางท 2 )มากทสด คอ หนวยงานผปวยในรอยละ 72.25 รองลงมาคอ หนวยงานอบตเหตฉกเฉน รอยละ 69.76 หนวยงานหองคลอดรอยละ 66.54 นอยทสดคอ หนวยงานผปวยนอกรอยละ 65.44 ผลตภาพทางการพยาบาลจดเปนเกณฑชวดคณภาพการพยาบาลดานประสทธภาพการปฏบตงานทสาคญหนงของหนวยงานในโรงพยาบาลซงมสวนชวยในการคดตนทนตอหนวยและยงชวยในการจดสรรบคลากรทางการพยาบาลขนปฏบตงานวาเปนไปตามเกณฑมาตรฐานวชาชพทางการพยาบาลหรอไม

76

จากงานวจยของสดยนด อภสขและกลรตน บรรกษวาณชย (2553: 13-27) พบวา ตวชวดคณภาพบรการพยาบาลทใชในการประเมนผลลพธการปฏบตการพยาบาลไดกาหนดผลตภาพทางการพยาบาลไววาระดบคาผลตภาพทางการพยาบาลทตากวารอยละ 90 การเกดความเสยงระดบ 0 มโอกาสเกดความเสยงในหนวยงาน ผลตภาพทางการพยาบาลอยในระดบรอยละ 90-110 การเกดความเสยงระดบ 1 มความเสยงในระดบตา ผลตภาพทางการพยาบาลระดบรอยละ 110 ขนไปจนถง 130 การเกดความเสยงระดบ 2 มความเสยงในระดบปานกลาง ผลตภาพทางการพยาบาลมากกวารอยละ130 ขนไป การเกดความเสยงระดบ 3 มความเสยงในระดบสง ในการศกษาทหอผปวยสามญ 15 แหง พบวาผลตภาพทางการพยาบาลกอนศกษาวจยรอยละ 97.67 หลงพฒนารปแบบการกาหนดเกณฑแบงระดบความเสยงของหนวยงาน ผลตภาพทางการพยาบาลหลงการวจยเพมขนเปนรอยละ 109.34 สมพนธกบระดบการตดเชอในระบบปสสาวะทเพมมากขน ในหอผปวยพเศษ 6 แหง พบวาผลตภาพทางการพยาบาลกอนศกษาวจยรอยละ 60.35 หลงการวจยผลตภาพทางการพยาบาลหลงการศกษาวจยเพมขนเปนรอยละ 67.99 พบวาอตราการตดเชอในโรงพยาบาล อตราการตดเชอระบบทางเดนหายใจ อตราการเกดแผลกดทบและอตราการเกดอบตการณตางๆ สงเพมขน ซงแสดงใหเหนวาผลตภาพทางการพยาบาลทเพมมากขน สงผลใหความเสยงของหนวยงานทเพมมากขน

สวนท 2 ความสอดคลองกนของภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล

ผลตภาพทางการพยาบาลจดเปนเกณฑชวดคณภาพการพยาบาลดานประสทธภาพการปฏบตงานทสาคญหนงของหนวยงานในโรงพยาบาลซงมสวนชวยในการคดตนทนตอหนวยและยงชวยในการจดสรรบคลากรทางการพยาบาลขนปฏบตงานวาเปนไปตามเกณฑมาตรฐานวชาชพทางการพยาบาลหรอไม การวเคราะหผลตภาพทางการพยาบาลตามสตรคานวณ (ตารางท 3) จากการวจยภาระงานของพยาบาลวชาชพพบวาชวโมงการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพจากการเกบขอมลกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมหนวยงาน กจกรรมองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล ทเพมมากขนสงผลใหผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพเพมมากขนดวย ภาระงานหนวยงานผปวยใน 1,315 ชวโมง มผลตภาพทางการพยาบาลรอยละ 72.25 ภาระงานหนวยงานอบตเหตฉกเฉน 1,255 ชวโมงมผลตภาพทางการพยาบาล รอยละ 69.76 ภาระงานหนวยงานหองคลอด 538 ชวโมง มผลตภาพทางการพยาบาลรอยละ 66.54 ภาระงานหนวยงานผปวยนอก 394 ชวโมง มผลตภาพทางการพยาบาลรอยละ 65.44

ตามสตรการคานวณจากสภาการพยาบาลจากผลตภาพทางการพยาบาลจากอตรากาลงพยาบาลวชาชพตอจานวนผปวยพบวาหนวยงานผปวยใน มผลตภาพทางการพยาบาลรอยละ 170.48

77

มากทสดสอดคลองกบการวจย รองลงมาไดแกหนวยงานอบตเหตฉกเฉนมผลตภาพทางการพยาบาลรอยละ105.87 สอดคลองกบการวจย ในหนวยงานผปวยนอกและหนวยงานหองคลอดผลตภาพทางการพยาบาลจากอตรากาลงพยาบาลวชาชพตอจานวนผปวยไมสอดคลองกบการวจย

ตามสตรการคานวณจากสานกการพยาบาลจากผลตภาพทางการพยาบาลจากจานวนผปวยและการจาแนกประเภทผปวยตออตรากาลงพยาบาลวชาชพพบวาผลตภาพทางการพยาบาลมากทสดคอหนวยงานหองคลอดรอยละ 188.49 รองลงมาคอหนวยงานอบตเหตฉกเฉนรอยละ 169.29 หนวยงานผปวยนอกรอยละ 132.52 นอยทสดคอหนวยงานผปวยใน รอยละ 122.86 ไมสอดคลองกบการวจย

สวนท 3 ขอมลสวนบคคลของพยาบาลวชาชพไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อายในการรบราชการ/อายการทางาน ประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพ หนวยงานทปฏบตงานในปจจบน ประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพในหนวยงานทปฏบตงานในปจจบนและตาแหนงงานปจจบนของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลพทธมณฑล จากกลมตวอยางแบบเจาะจง จานวน 28 คน พบวาพยาบาลวชาชพทปฏบตงานหนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนในโรงพยาบาลพทธมณฑลสวนใหญเปนเพศหญงรอยละ92.90 เพศชายรอยละ 17.10 ปฏบตงานทหนวยงานอบตเหตฉกเฉนซงมหนาทรบผดชอบใหบรการการแพทยฉกเฉน บรการรบ-สงตอ เพอการรกษาอยางตอเนองบรการหนวยปฐมพยาบาล/หนวยแพทยเคลอนทและบรการชนสตรพลกศพ / ชนสตรทางคด พยาบาลวชาชพอยในกลมอาย 31-40 ปมากทสด รอยละ 50.00 อายเฉลยเทากบ 39 ป อายมากทสดเทากบ 55 ปปฏบตงานทหนวยงานผปวยใน อายนอยทสดเทากบ 23 ปปฏบตงานทหนวยงานอบตเหตฉกเฉน สถานภาพสมรสรอยละ53.60 ระดบการศกษาสวนใหญคอระดบปรญญาตร รอยละ 85.70 ระดบปรญญาโทรอยละ14.30 สวนใหญเปนพยาบาลวชาชพประจาการปฏบตงานหนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก และหนวยงานอบตเหตฉกเฉน

พยาบาลวชาชพทรบราชการหรออายการทางานพยาบาลวชาชพทปฏบตงานในหนวยงานมากทสดคอ 16-20 ป จานวน 9 คน สวนใหญปฏบตงานในหนวยงานผปวยใน อายในการรบราชการหรออายการทางานมากทสดเทากบ 32 ปปฏบตงานในหนวยงานผปวยใน อายในการรบราชการหรออายการทางานนอยทสดเทากบ 7 เดอนปฏบตงานในหนวยงานอบตเหตฉกเฉน ประสบการณการทางานในตาแหนงพยาบาลวชาชพมากทสดคอ 6-10 ป จานวน 11 คน สวนใหญปฏบตงานในหนวยงานผปวยใน ประสบการณการทางานในตาแหนงพยาบาลวชาชพมาก

78

ทสดเทากบ 32 ปปฏบตงานในหนวยงานผปวยใน ประสบการณการทางานในตาแหนงพยาบาลวชาชพนอยทสดเทากบ 7 เดอนปฏบตงานในหนวยงานอบตเหตฉกเฉน

หนวยงานทพยาบาลวชาชพปฏบตงานในปจจบนมากทสดคอ หนวยงานอบตเหตฉกเฉน รอยละ35.70 รองลงมาคอ หนวยงานผปวยใน รอยละ 32.10 และตาสดคอ หนวยงานหองคลอด รอยละ14.30 กลมประสบการณการทางานในหนวยงานของพยาบาลวชาชพมากทสดคอ 0-5 ป จานวน 11 คน สวนใหญปฏบตงานในหนวยงานผปวยในและผปวยนอก ประสบการณการทางานในหนวยงานของพยาบาลวชาชพมากทสดเทากบ 17 ปปฏบตงานในหนวยงานผปวยใน ประสบการณการทางานในหนวยงานของพยาบาลวชาชพนอยทสดเทากบ 7 เดอนปฏบตงานในหนวยงานอบตเหตฉกเฉน ตาแหนงงานของพยาบาลวชาชพโดยสวนใหญไดแกพยาบาลประจาการจานวน22 คน และตาแหนงหวหนาหนวยงานจานวน 6 คน ไดแกหนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก หนวยงานหองคลอด หนวยงานอบตเหตฉกเฉน งานคดกรองและงานหองผาตดและวสญญ

สอดคลองกบกรรณกา ปญญาอมรรตน (2554: 6-7) กลาวในบทความเรอง “พยาบาลหายไปไหน” วาหากพจารณาจากคาเฉลยอายของขาราชการพยาบาลในขณะนอยท 40 ป โรงพยาบาลศนยมคาเฉลย 40.64ปโรงพยาบาลทวไป 40.29 ป โรงพยาบาลชมชนขนาดตากวา 30 เตยง 39.25 ปโรงพยาบาลชมชนขนาดมากกวา 30 เตยง 40.62 ป ทาใหอก 10 ป ขางหนามจานวนพยาบาลทเกษยณในป 2554-2559 เฉลยปละ 400 ราย แตหลงจากป 2560 จะมจานวนสญเสยพยาบาลถงปละพนกวาราย ป 2565 จะสญเสยพยาบาลถงปละ 2,000-3,000 ราย พยาบาลทขนปฏบตงานเปนผลดลวนมอายมากกวา 40 ป บางโรงพยาบาลมอายถง 50 ป การทมพยาบาลใหมเตมเขาสระบบไมทนกบจานวนพยาบาลอาวโสทกาลงจะหายไปจากระบบกลายเปนความเสยงสาหรบผรบบรการเพราะพยาบาลตองอาศยทงความรทไดจากสถาบนการศกษาควบคกบประสบการณทสงสมผานการเรยนรจากการทางาน การฝกฝนคนหนงคนใหทางานเพอรบผดชอบชวตผรบบรการตองใชทงเวลาและการถายทอดจากรนสรน

บทท 6

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการวจยเชงพรรณนา (Descriptive Study) เกยวกบภาระงานกบ ผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพทปฏบตงานท หนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนของโรงพยาบาลพทธมณฑล กลมตวอยางแบบเจาะจงเปนพยาบาลวชาชพทปฏบตงานดานการรกษาพยาบาลจานวน 28 คน ซงปฏบตงานในหนวยงานผปวยในจานวน 9 คน หนวยงานผปวยนอกจานวน 5 คน หนวยงานหองคลอดจานวน 4 คน และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนจานวน 10 คน ผรบบรการทเขารบการรกษาพยาบาลในหนวยงานดงกลาว ตงแตวนท 1 พฤศจกายน 2555 ถงวนท 30 พฤศจกายน 2555 หนวยงานผปวยใน จานวน 1,773 ราย หนวยงานผปวยนอกจานวน 4,384 ราย หนวยงานหองคลอดจานวน305 ราย หนวยงานอบตเหตฉกเฉนจานวน 2,721 ราย เครองมอทใชในการวจยครงนแบงเปน 3 ชด ชดท 1 แบบบนทกจานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมทเกยวของกบหนวยงาน กจกรรมทเกยวของกบองคกรพยาบาลและโรงพยาบาล ชดท 2 แบบประเมนภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ประกอบดวยจานวนบคลากรทางการพยาบาล จานวนผรบบรการ ประเภทผปวย จานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมหนวยงาน กจกรรมองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล ผลรวมของชวโมงพยาบาลทปฏบตงาน จานวนบคลากรทางการพยาบาลและผลตภาพของหนวยงานผปวยใน หนวยผปวยงานนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนในโรงพยาบาลพทธมณฑล ชดท 3 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษาอายในการรบราชการอายการทางาน ประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพหนวยงานทปฏบตงานในปจจบน ประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพในหนวยงานทปฏบตงานในปจจบนและตาแหนงงานปจจบน

80

การหาคณภาพของเครองมอ การหาความตรง (Validity) นาเครองมอวจย 3 ชด ชดท 1 แบบบนทกจานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาล ชดท 2 แบบประเมนภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ชดท 3 แบบสอบถามขอมลสวนบคคลใหผทรงคณวฒ จานวน 5 ทาน พจารณาตรวจสอบความตรงกนของเนอหา ความเหมาะสมในการใชภาษา เพอใหขอเสนอแนะและนามาปรบปรงแกไขเพมเตมในรายละเอยด แลวนาไปใหผทรงคณวฒตรวจสอบอกครง หลงจากนนนาไปคานวณคาดชนความตรงตามเนอหา (Content validity index: CVI) โดยใหคาความตรงตามเนอหา เทากบ 0.80 คาความสอดคลองภายใน (Index of item object congruence: IOC) เทากบ 0.90

การหาความเทยง (Reliability)โดยผวจยและหวหนาหนวยงาน 3 ทาน และผปฏบตงานเวรผลด นาเครองมอวจย ชดท 2 และชดท 3 ลงขอมลโดยใชเวลา 3 วน แลวนากลบมาประเมนความเทยงของการบนทกขอมลในหนวยงาน นามาคานวณความเทยงโดยใชสตรความเทยงของการสงเกตของโพลท และฮงเลอร (Polit & Hungler, 1999) ซงคาความเทยงระหวางผสงเกตในวนท 1 เทากบ 0.70 วนท 2 เทากบ 0.80 วนท 3 เทากบ 0.95 การวเคราะหขอมล ผวจยนาขอมลทไดมาตรวจสอบความสมบรณของขอมล แลวจงนามาวเคราะหดวยเครองคอมพวเตอรโดยใชโปรแกรมสาเรจรป ในการวเคราะหโดยใชสถตการหาความถ (Frequency) รอยละ (Percent) คาเฉลย (Mean)

สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) ชดท 1 แบบบนทกจานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาล ชดท 2 แบบประเมนภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ชดท 3 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล จะแสดงถงกรอบแนวคดของการวจยในสวนลกษณะการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพตามกจกรรมของพยาบาลพยาบาลวชาชพ

สรปผลการวจย สวนท 1 ภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑลประกอบดวยลกษณะของหนวยงาน ลกษณะการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ การจาแนกประเภทผปวย อตรากาลงของพยาบาลวชาชพและจานวนผปวย 1. ภาระงานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล ภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑลโดยการใชเครองมอตามแบบของงานวจยนจะไดภาระงานของพยาบาลวชาชพทปฏบตงานในหนวยงานตางๆ ไดครบถวนชดเจน ไดขอมลทเปนรายละเอยดเกยวกบกจกรรมของพยาบาลวชาชพมากขน และเหมาะสมกบการเกบขอมลภาระงานเปนรายบคคลในการพจารณาผลตอบแทน

81

รายบคคล แตการเกบขอมลทกการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพจะเพมภาระในการเกบขอมลมากขน และขอมลอาจไมตรงความจรงไดตามความรสกของผบนทกขอมล สาหรบการเกบภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพตามสตรการคานวณของสภาการพยาบาล ตามเกณฑในสถานพยาบาลระดบทตยภมและตตยภมป พ.ศ. 2554 พบวาการคานวณภาระงานจากอตรากาลงพยาบาลวชาชพตอจานวนผปวยมความสะดวกในการเกบขอมล แตไมสะดวกในการวเคราะหขอมลเนองจากยงไมมการพฒนาเปนโปรแกรมการวเคราะหขอมลโดยการใชระบบคอมพวเตอรมาชวยประมวลขอมล สาหรบการเกบภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพตามสตรการคานวณของสานกการพยาบาลเปนทนยมใชกนในปจจบนโดยสานกการพยาบาลไดพฒนาเปนโปรแกรมการวเคราะหขอมลโดยการใชระบบคอมพวเตอรมาชวยประมวลขอมลซงประกอบดวยชอหนวยงาน จานวนผปวยและการจาแนกประเภทผปวย อตรากาลงของพยาบาลวชาชพ และทมสขภาพอนๆ ซงขอมลจะครบถวนถกตองขนกบการเกบขอมลทถกตองนาเชอโดยเฉพาะการจาแนกประเภทผปวยกนอยางแพรหลายตามความรนแรงของการเจบปวยพบวามปญหาการใชในระบบการปฏบตงานเนองจากเกณฑทใชคอนขางกวาง ไมชดเจนตความยาก ทาใหพยาบาลจาแนกผปวยไดไมตรงกน ใชความรสกในการจาแนกประเภทผปวยบางองคกรไมใชเกณฑในการจาแนกประเภทผปวย นอกจากนชวโมงการพยาบาลตามการจาแนกประเภทของผปวยเปนคามาตรฐานทใชสาหรบสถานบรการทวไปไมไดระบตามระดบของสถานบรการซงอาจมความแตกตางกนของสถานบรการระดบตตยภม ทตยภมจงทาใหคาของผลตภาพทางการพยาบาลสงกวาสตรการคานวณจากการวจยและจากสภาการพยาบาล 2. ผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล

ผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพจากการวจยตามลกษณะของหนวยงานมากทสดคอหนวยงานผปวยในรอยละ 72.25 รองลงมาคอหนวยงานอบตเหตฉกเฉน รอยละ 69.76 หนวยงานหองคลอดรอยละ 66.54 นอยทสดคอหนวยงานผปวยนอกรอยละ 65.44

ผลตภาพทางการพยาบาลของหนวยงานผปวยในนอยกวารอยละ 90-110 หมายความถงเวลาทไมไดปฏบตงานของพยาบาลวชาชพถงรอยละ 38.00 หากผบรหารองคกรพยาบาลและโรงพยาบาลตองการเพมคณภาพในการใหบรการงานผปวยนอกควรเพมการดแลตอเนองและการเสรมพลงใหกบผปวย ครอบครว และชมชน รวมทงกจกรรมการพยาบาลทางตรงและทางออมเพมมากขนโดยเฉพาะดานการสงเสรมสขภาพและการฟนฟสขภาพ

ผลตภาพทางการพยาบาลของหนวยงานผปวยนอกนอยกวารอยละ 90-110 หมายความถงเวลาทไมไดปฏบตงานของพยาบาลวชาชพรอยละ 34.63 หากผบรหารองคกรพยาบาลและโรงพยาบาลตองการเพมคณภาพในการใหบรการงานผปวยนอกควรเพมกจกรรมดานการสงเสรม

82

สขภาพและการปองกนโรครวมทงกจกรรมการพยาบาลทางตรงและทางออมเพมมากขน หรอหมายความถงจานวนพยาบาลวชาชพมากเกนหากผบรหารองคกรพยาบาลและโรงพยาบาลอาจพจารณาลดจานวนของพยาบาลวชาชพลงเนองจากมผชวยเหลอคนไข 4 คน ทสามารถใหบรการผปวยในสวนทไมใชกจกรรมการพยาบาลทางตรงและทางออมได

ผลตภาพทางการพยาบาลของหนวยงานหองคลอดนอยกวารอยละ 90-110 หมายความถงเวลาทไมไดปฏบตงานของพยาบาลวชาชพรอยละ 49.28 แตงานบรการคลอดตองใหการดแลทงมารดาและทารกแรกเกด รวมทงมความเสยงสงทางดานภาวะแทรกซอนและขอรองเรยน หากผบรหารองคกรพยาบาลและโรงพยาบาลตองการเพมคณภาพและความปลอดภยในการรบบรการหนวยงานหองคลอดควรเพมกจกรรมการพยาบาลทางตรงและทางออมเพมมากขนโดยเฉพาะดานการประเมนและการเฝาระวงความเสยงอยางมประสทธภาพรวมทงการสงเสรมสขภาพและการฟนฟสขภาพ ผลตภาพทางการพยาบาลของหนวยงานอบตเหตและฉกเฉน นอยกวารอยละ 90-110 หมายความถงเวลาทไมไดปฏบตงานของพยาบาลวชาชพรอยละ 31.22 หากผบรหารองคกรพยาบาลและโรงพยาบาลตองการเพมคณภาพในการใหบรการหนวยงานอบตเหตและฉกเฉนควรเพมกจกรรมดานการรกษาพยาบาลการแพทยฉกเฉน รวมทงกจกรรมการพยาบาลทางตรงและทางออมเพมมากขน

สวนท 2 ความสอดคลองกนของภาระงานกบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาล

วชาชพในโรงพยาบาลพทธมณฑล จากการวจยภาระงานของพยาบาลวชาชพพบวาชวโมงการปฏบตงานของพยาบาล

วชาชพจากการเกบขอมลกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมหนวยงาน กจกรรมองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล ทเพมมากขนสงผลใหผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพเพมมากขนดวย ภาระงานหนวยงานผปวยใน 1,315 ชวโมงมผลตภาพทางการพยาบาลรอยละ 72.25 ภาระงานหนวยงานอบตเหตฉกเฉน 1,255 ชวโมงมผลตภาพทางการพยาบาล รอยละ 69.76 ภาระงานหนวยงานหองคลอด 538 ชวโมง มผลตภาพทางการพยาบาลรอยละ 66.54 ภาระงานหนวยงานผปวยนอก 394 ชวโมง มผลตภาพทางการพยาบาลรอยละ 65.44

ตามสตรการคานวณจากสภาการพยาบาลจากผลตภาพทางการพยาบาลจากอตรากาลงพยาบาลวชาชพตอจานวนผปวยพบวาหนวยงานผปวยใน หนวยงานอบตเหตฉกเฉนมผลตภาพทางการพยาบาล สอดคลองกบการวจย หนวยงานผปวยนอกและหนวยงานหองคลอดผลตภาพทางการพยาบาลจากอตรากาลงพยาบาลวชาชพตอจานวนผปวยไมสอดคลองกบการวจย

83

ตามสตรการคานวณจากสานกการพยาบาลจากผลตภาพทางการพยาบาลจากจานวนผปวยและการจาแนกประเภทผปวยตออตรากาลงพยาบาลวชาชพพบวาผลตภาพทางการพยาบาลของหนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอกหนวยงาน หองคลอดและหนวยงานอบตเหตฉกเฉน ไมสอดคลองกบการวจย

สวนท 3 ขอมลสวนบคคลของพยาบาลวชาชพไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบ

การศกษา อายในการรบราชการ/อายการทางาน ประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพ หนวยงานทปฏบตงานในปจจบน ประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพในหนวยงานทปฏบตงานในปจจบนและตาแหนงงานปจจบนของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลพทธมณฑล จากกลมตวอยางแบบเจาะจง จานวน 28 คน พบวาพยาบาลวชาชพทปฏบตงานหนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก หนวยงานหองคลอด และหนวยงานอบตเหตฉกเฉนในโรงพยาบาลพทธมณฑลสวนใหญเปนเพศหญงรอยละ92.90 เพศชายรอยละ 17.10 ปฏบตงานทหนวยงานอบตเหตฉกเฉนซงมหนาทรบผดชอบใหบรการการแพทยฉกเฉน บรการรบ-สงตอ เพอการรกษาอยางตอเนองบรการหนวยปฐมพยาบาล / หนวยแพทยเคลอนทและบรการชนสตรพลกศพ / ชนสตรทางคด พยาบาลวชาชพอยในกลมอาย 31-40 ปมากทสด รอยละ50.00 อายเฉลยเทากบ 39 ป อายมากทสดเทากบ 55 ปปฏบตงานทหนวยงานผปวยใน อายนอยทสดเทากบ 23 ปปฏบตงานทหนวยงานอบตเหตฉกเฉน สถานภาพสมรสรอยละ53.60 ระดบการศกษาสวนใหญคอระดบปรญญาตร รอยละ 85.70 ระดบปรญญาโทรอยละ 14.30 สวนใหญเปนพยาบาลวชาชพประจาการปฏบตงานหนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก และหนวยงานอบตเหตฉกเฉน

พยาบาลวชาชพทรบราชการหรออายการทางานพยาบาลวชาชพทปฏบตงานในหนวยงานมากทสดคอ 16-20 ป จานวน 9 คน สวนใหญปฏบตงานในหนวยงานผปวยใน อายในการรบราชการหรออายการทางานมากทสดเทากบ 32 ปปฏบตงานในหนวยงานผปวยใน อายในการรบราชการหรออายการทางานนอยทสดเทากบ 7 เดอนปฏบตงานในหนวยงานอบตเหตฉกเฉน ประสบการณการทางานในตาแหนงพยาบาลวชาชพมากทสดคอ 6-10 ป จานวน 11 คน สวนใหญปฏบตงานในหนวยงานผปวยใน ประสบการณการทางานในตาแหนงพยาบาลวชาชพมากทสดเทากบ 32 ปปฏบตงานในหนวยงานผปวยใน ประสบการณการทางานในตาแหนงพยาบาลวชาชพนอยทสดเทากบ 7 เดอนปฏบตงานในหนวยงานอบตเหตฉกเฉน

หนวยงานทพยาบาลวชาชพปฏบตงานในปจจบนมากทสดคอ หนวยงานอบตเหตฉกเฉน รอยละ35.70 รองลงมาคอ หนวยงานผปวยใน รอยละ 32.10 และตาสดคอ หนวยงานหองคลอด รอยละ14.30 กลมประสบการณการทางานในหนวยงานของพยาบาลวชาชพมากทสดคอ 0-5

84

ป จานวน 11 คน สวนใหญปฏบตงานในหนวยงานผปวยในและผปวยนอก ประสบการณการทางานในหนวยงานของพยาบาลวชาชพมากทสดเทากบ 17 ปปฏบตงานในหนวยงานผปวยใน ประสบการณการทางานในหนวยงานของพยาบาลวชาชพนอยทสดเทากบ 7 เดอนปฏบตงานในหนวยงานอบตเหตฉกเฉน ตาแหนงงานของพยาบาลวชาชพโดยสวนใหญไดแกพยาบาลประจาการจานวน22 คน และตาแหนงหวหนาหนวยงานจานวน 6 คน ไดแกหนวยงานผปวยใน หนวยงานผปวยนอก หนวยงานหองคลอด หนวยงานอบตเหตฉกเฉน งานคดกรอง และงานหองผาตดและวสญญ

ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

1. การนาไปใชประโยชนดานการบรหารการพยาบาลของหวหนาหนวยงานดานบรการพยาบาลรวมทงงานสนบสนนบรการพยาบาล สามารถนารปแบบการประเมนภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพไปใชในการจดอตรากาลงของบคลากรในหนวยงานได

2. นาเสนอผบรหารทางการพยาบาลเพอใชแนวทางในคานวณผลตภาพทางการพยาบาลของหนวยงานตางๆในองคกรพยาบาล ขอเสนอแนะเชงวชาการ

1. ควรมการนาผลของการคานวณภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพมาวางแผนการจดอตรากาลง และ มอบหมายงานใหเหมาะสมกบกจกรรมของพยาบาลวชาชพทเกดขนตามลกษณะของหนวยงาน ควรมการเพมศกยภาพของพยาบาลวชาชพใหครอบคลมกจกรรม 4 มต ดานการสงเสรมสขภาพ การปองกนโรค การรกษาพยาบาลและ การฟนฟ 2. ควรนาเอารปแบบการจาแนกประเภทผปวย และจานวนผปวยแตละประเภทไปใชในการมอบหมายงานใหเหมาะสม และสามารถปรบสดสวนของบคลากรแตละระดบทมอยในปจจบนใหเหมาะสมกบปรมาณงานรวมทงการการผสมผสานของบคลากรระดบตาง ๆอยางเหมาะสมในการใหบรการพยาบาลทมคณภาพ 3. ควรนาระบบการจาแนกประเภทผปวย มาใชในการบนทกประเภทและจานวน ผปวยแตละประเภทในแตละวน เพอประโยชนในการประมาณความตองการบคลากรและใชขอมลดงกลาวตดสนใจในการจดสรรเปลยนแปลงการวางแผนกาลงคนใหเหมาะสมกบปรมาณภาระงานในแตละชวงเวลา และวางแผนการจดอตรากาลงตอไปในอนาคต

85

4. นาผลทไดจากการการปฏบตกจกรรมของพยาบาลวชาชพ เปนแนวทางสาหรบผบรหารใหบคลากรประเภทอนรบผดชอบกจกรรมทเปนไมใชกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม เพอใหพยาบาลวชาชพใชเวลาในการบรการพยาบาลกบผปวยมากทสด 5. ความตองการการพยาบาลในผปวย แตละประเภทแตละหนวยงานสามารถบอกไดถงตนทนของการบรการพยาบาล ควรใหนาขอมลดานการปฏบตกจกรรมของพยาบาลวชาชพทง 4 ดาน มาใชเปนประโยชนในดานการบรหารงบประมาณดานกาลงคนได ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 1. ควรมการทาการศกษาในกลมตวอยางทมากกวาการวจยในครงน เนองจากกลมตวอยางทศกษาครงนเปนหนวยงานดานการบรการพยาบาลหลก ควรมการศกษาเพมเตมในหนวยงานบรการพยาบาลอนๆรวมท งงานสนบสนนบรการพยาบาลเชนหนวยงานสขภาพจต หนวยงานหองผาตด หนวยงานเวชระเบยน หนวยจายกลาง หนวยซกฟอก

2. ควรศกษาระบบการจาแนกประเภทผปวยและจานวนผปวยแตละประเภทในหนวยงานดานการบรการพยาบาล เพอนาขอมลมาใชในการจดอตรากาลงทเหมาะสม

3. ควรศกษาการปฏบตกจกรรมของพยาบาลวชาชพมาใชเปนขอมลพนฐานสาหรบการจดอตรากาลงของพยาบาลวชาชพ การคดตนทนการบรการพยาบาล การคดคาตอบแทนของพยาบาลวชาชพครงตอไป 4. ควรมการศกษาวจยเพอพฒนาทกษะของพยาบาลวชาชพกบทมสหสาขาวชาชพในเพมผลตภาพของพยาบาลวชาชพอยางมประสทธภาพ การสรางแรงจงใจใหพยาบาลวชาชพมความพงพอใจในการทางาน รวมทงไดรบคาตอบแทนในทกกจกรรมการปฏบตงานทเกยวของกบการบรการพยาบาล การบรหารจดการในหนวยงาน องคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล

86

บรรณานกรม

กฤษดา แสวงด. (2545). แนวทางการจดอตรากาลงทางการพยาบาล. กรงเทพฯ: องคการรบสงสนคา และพสดภณฑ. กาญจนา จวานนท. (2552). การจดอตรากาลงบคลากรพยาบาลตามความตองการทางการพยาบาล ของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ. ศนยอนามยท 4 ราชบร. กาญจนา จนทรไทยและคณะ. (2554). การประกนคณภาพการพยาบาล : การประเมนคณภาพการก บรหารการพยาบาล. สามเจรญพาณชย. จราพร สาล. (2549). การจดอตรากาลงบคลากรพยาบาลตามความตองการการพยาบาลในผปวยหนก ทารกแรกเกด ในสถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน. จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศรศภรกษ สวนแกว. (2553). การจดอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลงานอบตเหตฉกเฉน โรงพยาบาลบางแพ. จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ชตกาญจน หฤทยและคณะ. (2551). ความตองการและความคาดหวงของกลมการพยาบาลตอผลผลต ดานวชาการพยาบาลของสานกการพยาบาล. วารสารกองการพยาบาล, 35(3), 1-13. ทวเกยรต บญยไพศาลเจรญ. (2554). คมอการจายคาตอบแทนตามผลการปฏบตงาน (Pay for กกกกกกกกPerformance: P4P). คณะทางานจดทาคมอการจายคาตอบแทนตามผลการปฏบตงาน. นงลกษณ พะไกยะ. ( 2554). กาลงคนดานสขภาพทเปนมาเปนอยและจะเปนไป. วารสารผเสอขยบปก, 4(3), 1-13. นงลกษณ พะไกยะ. (2555). ตางตางนานาในการแกปญหากาลงคนดานสขภาพ. วารสารผเสอขยบปก, 4(3), 1-13. นวลขนษฐ ลขตลอชาและคณะ. (2548). หลกสตรการบรหารการพยาบาลแนวใหม. สานกการพยาบาล กรมการแพทย, กระทรวงสาธารณสข. กรงเทพฯ: องคการขนสงสนคาและพสดภณฑ นตยา ศรญาณลกษณ. (2545). การบรหารการพยาบาล. กรงเทพฯ: ประชมชาง. แบบประเมนตนเองระดบโรงพยาบาล. (2554). โรงพยาบาลพทธมณฑล. ปรางทพย อจะรตน. (2541). การบรหารการพยาบาล. กรงเทพฯ: บญศร. ผาณต สกลวฒนะ, อโณทย วรพงษสชาต, ศรพร สงหเนตร. (2540). การจดการผปวยรายกรณ:รปแบบ การจดบรการสขภาพ . วารสารสมาคมพยาบาลแหงประเทศไทยภาคเหนอ. 4(3), 1-13. พยอม อยสวสด. (2537).ประสบการณการดแลผปวยในการปฏบตการพยาบาลวชาชพ :การศกษา เชงคณภาพ. พวงทพย ชยพบาลสฤษด. (2551). คณภาพการบรหารการพยาบาล . กรงเทพฯ: วพรนท.

87

พวงรตน บญญานรกษ. (2545). ระบบบรการการพยาบาลเพอการประกนคณภาพ การประชมวชาการ, การพฒนาศกยภาพพยาบาลวชาชพเพอการประกนคณภาพบรการพยาบาลคณะอนกรรม การสาขาพยาบาลศาสตร สมาคมสถาบนอดมศกษาแหงประเทศไทย. ภทราพร แกวประทม. (2549). เวลาทใชในการปฏบตงานของบคลากรพยาบาลหอผปวยศลยกรรม กกกกกกกกหญงโรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะห. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหา- บณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล. มหาวทยาลยเชยงใหม. มารษา สมบตบรณ. (2546). แนวคดและการบรหารอตรากาลงในหนวยบรการพยาบาล. กรงเทพฯ: พ.เอ.ลฟวง. รตนาภรณ พงษประจกษ. (2550). รองเรยนพยาบาลขาดแคลน. วารสารผเสอขยบปก, 1(2), 1-13. วชรนทร รบมานะการ. (2549). รปแบบการจดอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลผาตดโรงพยาบาล สระบร. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการ พยาบาล. จฬาลงกรณมหาวทยาลย. วนเพญ พชตพรชย และอษาวด อศตรวเศษ. (2545). การจดการทางการพยาบาล (Nursing Case Management) รปแบบและวธดาเนนการในโรงพยาบาล. กรงเทพฯ: นยมวทยา. สมจต หนเจรญกล (บรรณาธการ). (2544). การพยาบาล:ศาสตรของการพยาบาล .พมพครงท 2 . กกกกกกกกกรงเทพฯ: ว.เจ.พรนตง. สรตน จารพนทโสภณ (2548). การจดอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลตามกจกรรมการพยาบาล ในหอผปวยศลยกรรมเดก โรงพยาบาลรามาธบด. จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สภาว อาวสกลสทธ. (2546). การจดอตรากาลงบคลากรทางการพยาบาลตามความตองการการ พยาบาลของหอผปวยใน : กรณศกษาโรงพยาบาลบานหมอ จงหวดสระบร วทยานพนธ พยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล. จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สมภาษณพเศษ รองศาสตราจารย ดร.จนตนา ยนพนธ. (2555). พฒนาตนเอง-พฒนาวชาชพส คณภาพการพยาบาล. วารสารไทยเนอรสซงไทม, 3(46), 16-17. สาล ใจด และคณะ. (2546). การปฏรประบบบรการสาธารณสขยา-กฎหมายและระเบยบขอบงคบ. วารสารพยาบาลชมชน. 53-56. อรพรรณ โตสงห (2545). เอกสารประกอบการบรรยาย. เรอง การจดการทางการพยาบาล (Nursing Case Management): รปแบบกบการประยกตใช คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร. อมภา ศรารชต และคณะ (2547). การจาแนกประเภทผปวยงานบรการพยาบาลผปวยใน. กรงเทพฯ : กกกกกกกกองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ.

88

อมราภสร อรรถชยวจนและคณะ. (2554). การประกนคณภาพการพยาบาล : การประเมนคณภาพ การบรการพยาบาลผคลอด. โรงพพมสามเจรญพาณชย. Fischer.(1998) . Chances and problems of patient classification system. http://fischerzim.ch/. Scherubel, J.C. & Minnick. A.F.(1994) . Implementation of work sampling . Menthadology. Nursing Research . Urden, J.D. Roode, J.L. (1977). Work sampling: A dicision-making tool for determining resources and work redesign. JONA.

ภาคผนวก

90

ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒ

รายนามผทรงคณวฒ

1. ดร.สภาว อาวสกลสทธ หวหนากลมจดการความรและการศกษาดานสขภาพ ศนยอนามยท 2 สระบร

2. นางพณณภา ชนกลนธป พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ หวหนาพยาบาล โรงพยาบาลนครชยศร

3. นางเกยร บญทศนา พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ หวหนาพยาบาล โรงพยาบาลนครหวยพล

4. นางสพตรา เทยมปฐม พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ หวหนาพยาบาล โรงพยาบาลพทธมณฑล

5. นางสพตรา ตนไพบลย พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ หวหนาพยาบาล โรงพยาบาลหลวงพอเปน

ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการวจย

ชดท 1.1 แบบบนทกจานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมทเกยวของกบหนวยงานองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล

ชอ................................................... วน/เดอน/ป.......................... เวร................. หนวยงานผปวยใน

รายละเอยดกจกรรม

เวลาททากจกรรม

(ชม.,นาท) รายละเอยดกจกรรม

เวลาททากจกรรม

(ชม.,นาท) ครง นาท ครง นาท

กจกรรมพยาบาลทางตรง (ทเกยวของ กบการดแลตอผปวย/ครอบครว)

2.16 เกบ Spacemen สงตรวจ 2.17 เชดตวลดไข

1. การประเมนแรกรบ 1.1 ซกประวต

2.18 Complete bed bath 2.19 พลกตว

1.2 วด V/S 2.20 ดแลอาหารและนา 1.3 การประเมนซ า 2.21 ตรวจการขบถาย 1.4 ประเมน U/S 2.22 ใหเลอด 1.5 ตรวจ EKG 2.23 การรกษาสงตอนอกหนวยงาน

2. ปฏบตการพยาบาล 2.1 ให IV รายใหม

2.24 การใหขอมลความเจบปวยการ รกษา

2.2 ดแล IV รายเกา 2.25 การใหสขศกษา คาแนะนา 2.3 ฉดยา IM 2.26 การใหคาแนะนาเกยวกบ 2.4 ฉดยา IV อปกรณเครองมอ 2.5 ทาแผล 2.6 ให O2 2.7 เคาะปอด suction 2.8 พนยา 2.9 NG feeding Larvage 2.10 DTX, Hct 2.11 เจาะเลอดสงตรวจ 2.12 เจาะปอด, หลง, ทอง 2.13 CPR, ใส ET tube 2.14 I/O 2.15 สวนปสสาวะ

ชดท 1.1 แบบบนทกจานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมทเกยวของกบหนวยงานองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล

ชอ................................................... วน/เดอน/ป.......................... เวร................. หนวยงานผปวยใน

รายละเอยดกจกรรม

เวลาททากจกรรม

(ชม.,นาท) รายละเอยดกจกรรม

เวลาททากจกรรม

(ชม.,นาท) ครง นาท ครง นาท

กจกรรมพยาบาลทางออม(ทเกยวของกบการดแลตอผปวย/ครอบครว) 1. การเตรยมอปกรณในการใหบรการ

การนเทศงาน การสอนงานคลนก 5ส & HWP

การทาหตถการตางๆตอผปวยทดแลอย 2. งานดานตรวจสอบเบกวสดอปกรณ 2. การบนทกรายงานการพยาบาล การแพทยเครองมอแพทย เวชภณฑ ผปวย เอกสาร ,Com และเวชภณฑไมใชยา การบนทกใบรบรองแพทย 3. การตดตอสอสารภายในหนวยงาน ใบสงตอ และภายนอกหนวยงาน ใบคด 4. การฝกอบรม การประชมทเกยวของ ใบชนสตรศพ กบหนวยงานวทยากรในหนวยงาน ใบEMS และ นอกหนวยงาน ใบเกด 5. การประชม การปรกษา ในหนวยงาน ใบนด 6. การจดทารายงานตางๆ 3. การตดตอสอสารภายในหนวยงาน การบนทกรายงานประจา เวร และภายนอกหนวยงานภายนอกองคกร กจกรรมทเกยวของกบองคกร ทเกยวกบผปวยทดแลอยในเวร พยาบาล โรงพยาบาล การรบสงเวร 1. งานดานการบรหารจดการตรวจสอบ การตรวจเยยมผปวยขณะรบสงเวร คณภาพ การทบทวน เอกสารตางๆ หรอในการดแลของทมพยาบาล การนเทศงาน หรอการตรวจรกษาของแพทย การสอนงาน การจดลาดบตรวจรกษา การออกหนวย กจกรรมทเกยวของกบหนวยงาน งานของคณะกรรมการตางๆ ของ 1. งานดานการบรหารจดการการตรวจสอบ องคกรพยาบาล โรงพยาบาล คณภาพ การทบทวนเอกสารตาง ๆ 2. การตดตอสอสารภายในและภายนอก องคกรขององคกรพยาบาล โรงพยาบาล 3. การฝกอบรม การประชม วทยากร

ภายใน วทยากรภายนอกองคกรขององคกรพยาบาลโรงพยาบาล

ชดท 1.2 แบบบนทกจานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมทเกยวของกบหนวยงานองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล ชอ................................................. วน/เดอน/ป.......................... เวร................. หนวยงานผปวยนอก

รายละเอยดกจกรรม

เวลาททากจกรรม (ชม.,นาท)

ครง นาท กจกรรมพยาบาลทางตรง (ทเกยวของกบการดแลตอผปวย/ครอบครว) 1. การตรวจคดกรอง 1.1 ซกประวต

1.2 การชงน าหนกวดสวนสง

1.3 การวด V/S 1.4 การประเมนอาการซ า 1.5 การตรวจตาบอดส 1.6 การตรวจสายตา 1.7 การนา Tourniquet test

2. การปฏบตการพยาบาล 2.1 การชวยเหลอแพทยในการตรวจ

2.2 การชวยเพอปฐมพยาบาลเบองตน/ฉกเฉน 2.3 การชวยเหลอแพทยทาหตถการฉดยา 2.4 การชวยเหลอแพทยทาหตถการตรวจภายใน 2.5 การสงตอผปวยไปหนวยงานอนๆ ภายในโรงพยาบาล 2.6 การรบผปวยจากหนวยงานอน ๆ ภายในโรงพยาบาล 2.7 การใหขอมลความเจบปวยแผนการรกษา 2.8 การใหสขศกษา คาแนะนา 2.9 การตรวจรกษาเบองตน

ชดท 1.2 แบบบนทกจานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมทเกยวของกบหนวยงานองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล

ชอ.................................................. วน/เดอน/ป.......................... เวร................. หนวยงานผปวยนอก

รายละเอยดกจกรรม

เวลาททากจกรรม

(ชม.,นาท) รายละเอยดกจกรรม

เวลาททากจกรรม

(ชม.,นาท) ครง นาท ครง นาท

กจกรรมพยาบาลทางออม(ทเกยวของกบการดแลตอผปวย/ครอบครว) 1. การเตรยมอปกรณในการใหบรการ

การนเทศงาน การสอนงานคลนก 5ส & HWP

การทาหตถการตางๆตอผปวยทดแลอย 2. งานดานตรวจสอบเบกวสดอปกรณ 2. การบนทกรายงานการพยาบาล การแพทยเครองมอแพทย เวชภณฑ ผปวย เอกสาร ,Com และเวชภณฑไมใชยา การบนทกใบรบรองแพทย 3. การตดตอสอสารภายในหนวยงาน ใบสงตอ และภายนอกหนวยงาน ใบคด 4. การฝกอบรม การประชมทเกยวของ ใบชนสตรศพ กบหนวยงานวทยากรในหนวยงาน ใบEMS และ นอกหนวยงาน ใบเกด 5. การประชม การปรกษา ในหนวยงาน ใบนด 6. การจดทารายงานตางๆ 3. การตดตอสอสารภายในหนวยงาน การบนทกรายงานประจา เวร และภายนอกหนวยงานภายนอกองคกร กจกรรมทเกยวของกบองคกร ทเกยวกบผปวยทดแลอยในเวร พยาบาล โรงพยาบาล การรบสงเวร 1. งานดานการบรหารจดการตรวจสอบ การตรวจเยยมผปวยขณะรบสงเวร คณภาพ การทบทวน เอกสารตางๆ หรอในการดแลของทมพยาบาล การนเทศงาน หรอการตรวจรกษาของแพทย การสอนงาน การจดลาดบตรวจรกษา การออกหนวย กจกรรมทเกยวของกบหนวยงาน งานของคณะกรรมการตางๆ ของ 1. งานดานการบรหารจดการการตรวจสอบ องคกรพยาบาล โรงพยาบาล คณภาพ การทบทวนเอกสารตาง ๆ 2. การตดตอสอสารภายในและภายนอก องคกรขององคกรพยาบาล โรงพยาบาล 3. การฝกอบรม การประชม วทยากร

ภายใน วทยากรภายนอกองคกรขององคกรพยาบาลโรงพยาบาล

ชดท 1.3 แบบบนทกจานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมทเกยวของกบหนวยงานองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล

ชอ................................................... วน/เดอน/ป........................ เวร................. หนวยงานหองคลอด

รายละเอยดกจกรรม

เวลาททากจกรรม

(ชม.,นาท) รายละเอยดกจกรรม

เวลาททากจกรรม

(ชม.,นาท) ครง นาท ครง นาท

กจกรรมพยาบาลทางตรง (ทเกยวของ 2.15 การสวนปสสาวะ

กบการดแลตอผปวย/ครอบครว) 2.16 การใหยารบประทาน

1. การประเมนแรกรบ 2.17 การฉดยา IM 1.1 ซกประวต 2.18 การฉดยา IV 1.2 ชงน าหนก วดสวนสง 2.19 การให IV รายใหม 1.3 วด V/S 2.20 การดแล IV รายเกา 1.4 ประเมนการหดตวของมดลก 2.21 การจองเลอด 1.5 ฟง.FHS 2.22 การใหเลอด 1.6 ON NST 2.23 การให O2 1.7 ตรวจภายใน 2.24 การเจาะเลอดตรวจ MB 1.8 วด O2 SAT 2.25 การเจาะเลอด TSH, PKU 1.9 Coopland score , PPH, Preterm 2.26 การเจาะเลอดตรวจทวไป 1.10 ตรวจปสสาวะ Alb, Sy 2.27 การทาความสะอาดทารกแรกคลอด 1.11 ตรวจเลอด Hct, DTX 2.28 การอาบนาทารก 2. การปฏบตการพยาบาล 2.29 การชวยทารก BA 2.1 การชวย PV, ARM 2.30 การดแลทารก BBA 2.2 การทา ARM 2.31 การ On ET tube 2.3 การชวยขดมดลก 2.32 การ CPR 2.4 การเตรยมผปวยทาหมนหญง 2.33 การเตรยม On Photo 2.5 การทาคลอดปกต 2.34 การดแล Incubator 2.6 การชวยทาคลอด V/E 2.35 การดแล Keep warm on radiant 2.7 การทาคลอดทากน 2.36 การชวยทาหมน 2.8 การทาคลอดตดไหล 2.37 การเตรยมนมผสม 2.9 การชวยลางรก 2.38 การสอนการเลยงลกดวยนมแม 2.10 การเยบแผลฝเยบ 2.39 การใหขอมลความเจบปวยแผน 2.11 การตรวจแผลฝเยบ การรกษา 2.12 การตดไหมแผลฝเยบแผลหตถการ 2.40 การใหคาแนะนา สขศกษาทวไป 2.13 การอบแผล 2.14 การสวนอจจาระ

ชดท 1.3 แบบบนทกจานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมทเกยวของกบหนวยงานองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล

ชอ............................................... วน/เดอน/ป..................... เวร................. หนวยงานหองคลอด (ตอ)

รายละเอยดกจกรรม

เวลาททากจกรรม

(ชม.,นาท) รายละเอยดกจกรรม

เวลาททากจกรรม

(ชม.,นาท) ครง นาท ครง นาท

กจกรรมพยาบาลทางออม(ทเกยวของกบการดแลตอผปวย/ครอบครว) 1. การเตรยมอปกรณในการใหบรการ

การนเทศงาน การสอนงานคลนก 5ส & HWP

การทาหตถการตางๆตอผปวยทดแลอย 2. งานดานตรวจสอบเบกวสดอปกรณ 2. การบนทกรายงานการพยาบาล การแพทยเครองมอแพทย เวชภณฑ ผปวย เอกสาร ,Com และเวชภณฑไมใชยา การบนทกใบรบรองแพทย 3. การตดตอสอสารภายในหนวยงาน ใบสงตอ และภายนอกหนวยงาน ใบคด 4. การฝกอบรม การประชมทเกยวของ ใบชนสตรศพ กบหนวยงานวทยากรในหนวยงาน ใบEMS และ นอกหนวยงาน ใบเกด 5. การประชม การปรกษา ในหนวยงาน ใบนด 6. การจดทารายงานตางๆ 3. การตดตอสอสารภายในหนวยงาน การบนทกรายงานประจา เวร และภายนอกหนวยงานภายนอกองคกร กจกรรมทเกยวของกบองคกร ทเกยวกบผปวยทดแลอยในเวร พยาบาล โรงพยาบาล การรบสงเวร 1. งานดานการบรหารจดการตรวจสอบ การตรวจเยยมผปวยขณะรบสงเวร คณภาพ การทบทวน เอกสารตางๆ หรอในการดแลของทมพยาบาล การนเทศงาน หรอการตรวจรกษาของแพทย การสอนงาน การจดลาดบตรวจรกษา การออกหนวย กจกรรมทเกยวของกบหนวยงาน งานของคณะกรรมการตางๆ ของ 1. งานดานการบรหารจดการการตรวจสอบ องคกรพยาบาล โรงพยาบาล คณภาพ การทบทวนเอกสารตาง ๆ 2. การตดตอสอสารภายในและภายนอก องคกรขององคกรพยาบาล โรงพยาบาล 3. การฝกอบรม การประชม วทยากร

ภายใน วทยากรภายนอกองคกรขององคกรพยาบาลโรงพยาบาล

ชดท 1.4 แบบบนทกจานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมทเกยวของกบหนวยงานองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล

ชอ................................................... วน/เดอน/ป................... เวร............. หนวยงานอบตเหตฉกเฉน

รายละเอยดกจกรรม

เวลาททากจกรรม

(ชม.,นาท) รายละเอยดกจกรรม

เวลาททากจกรรม

(ชม.,นาท) ครง นาท ครง นาท

กจกรรมพยาบาลทางตรง(ทเกยวของ 3.17 สวนปสสาวะ กบการดแลตอผปวย/ครอบครว) 3.18 On ET 1. การคดกรองผปวย ณ จดเกดเหต 3.19 CPR 1.1 การออกรบ EMS 3.20 การดดเสมหะ 2. การคดกรองในโรงพยาบาล 3.21 ใสเฝอกปน 2.1 การซกประวต 3.22 ใส slab, Splint 2.2 การชงน าหนก, วดสวนสง 3.23 ตดเผอก 2.3 วด V/S 3.24 Excision 2.4 ประเมน U/S 3.25 Aspirate 2.5 EKG 3.26 เชดตวลดไข 3. การปฏบตการพยาบาล 3.27 เกบสงสงตรวจ การตรวจ 3.1 ตรวจโรคทวไป ปสสาวะ 3.2 เยบแผล 3.28 การเกบเลอดสงตรวจ 3.3 ทาแผล 3.29 การชนสตรศพ 3.4 ตด, ตกแตงแผล 3.30 การสงตอนอกหนวยงาน 3.5 ตดไหม 3.31 การใหขอมลความเจบปวย 3.6 ฉดยา IM ISC แผนการรกษา 3.7 ฉดยา IV 3.32 การใหสขศกษา, คาแนะนา 3.8 ให IV 3.33 การใหคาแนะนาเกยวกบ 3.9 พนยา อปกรณเครองมอ 3.10 ให O2 3.34 การประเมนซ าผปวย 3.11 ฝาฝ 3.12 Remove FB 3.13 ถอดเลบ 3.14 ลางตา 3.15 ลางทอง

ชดท 1.4 แบบบนทกจานวนชวโมงการพยาบาลของกจกรรมพยาบาลทางตรง กจกรรมพยาบาลทางออม กจกรรมทเกยวของกบหนวยงานองคกรการพยาบาลและโรงพยาบาล

ชอ............................................ วน/เดอน/ป.................. เวร.............. หนวยงานอบตเหตฉกเฉน (ตอ)

รายละเอยดกจกรรม

เวลาททากจกรรม

(ชม.,นาท) รายละเอยดกจกรรม

เวลาททากจกรรม

(ชม.,นาท) ครง นาท ครง นาท

กจกรรมพยาบาลทางออม(ทเกยวของกบการดแลตอผปวย/ครอบครว) 1. การเตรยมอปกรณในการใหบรการ

การนเทศงาน การสอนงานคลนก 5ส & HWP

การทาหตถการตางๆตอผปวยทดแลอย 2. งานดานตรวจสอบเบกวสดอปกรณ 2. การบนทกรายงานการพยาบาล การแพทยเครองมอแพทย เวชภณฑ ผปวย เอกสาร ,Com และเวชภณฑไมใชยา การบนทกใบรบรองแพทย 3. การตดตอสอสารภายในหนวยงาน ใบสงตอ และภายนอกหนวยงาน ใบคด 4. การฝกอบรม การประชมทเกยวของ ใบชนสตรศพ กบหนวยงานวทยากรในหนวยงาน ใบEMS และ นอกหนวยงาน ใบเกด 5. การประชม การปรกษา ในหนวยงาน ใบนด 6. การจดทารายงานตางๆ 3. การตดตอสอสารภายในหนวยงาน การบนทกรายงานประจา เวร และภายนอกหนวยงานภายนอกองคกร กจกรรมทเกยวของกบองคกร ทเกยวกบผปวยทดแลอยในเวร พยาบาล โรงพยาบาล การรบสงเวร 1. งานดานการบรหารจดการตรวจสอบ การตรวจเยยมผปวยขณะรบสงเวร คณภาพ การทบทวน เอกสารตางๆ หรอในการดแลของทมพยาบาล การนเทศงาน หรอการตรวจรกษาของแพทย การสอนงาน การจดลาดบตรวจรกษา การออกหนวย กจกรรมทเกยวของกบหนวยงาน งานของคณะกรรมการตางๆ ของ 1. งานดานการบรหารจดการการตรวจสอบ องคกรพยาบาล โรงพยาบาล คณภาพ การทบทวนเอกสารตาง ๆ 2. การตดตอสอสารภายในและภายนอก องคกรขององคกรพยาบาล โรงพยาบาล 3. การฝกอบรม การประชม วทยากร

ภายใน วทยากรภายนอกองคกรขององคกรพยาบาลโรงพยาบาล

ชดท 2.1 แบบประเมนภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ของหนวยงานผปวยใน ประจาเดอนพฤศจกายน2555

1.วนท

2.เวร

3.บคลากร

4.จานวน 5. ประเภทผปวย

6.จานวน

7.ผลรวมเวลา

8.ผลรวมเวลา

9.ผลรวมเวลา

10.ผลรวมเวลา

11.ผลรวมเวลา 12.ผลรวมเวลา 13.ผลตภาพ

3.1หวหนา 3.2.

พยาบาล ผปวย 5.1ระดบ

5.2ระดบ

5.3ระดบ

5.4ระดบ

ผปวยเฉลย กจกรรม กจกรรม กจกรรม กจกรรม ภาระงาน

การปฎบตงานของ ทางการพยาบาลของ

งาน(คน) วชาชพ(คน)

ในเวร(ราย) 1 2 3 4

ตอวน(ราย)

ทางตรง(ขม.)

ทางออม(ชม.)

หนวยงาน(ชม.)

องคกร(ชม.)

ทงหมด(ชม.)

พยาบาลวชาชพ(ชม.)

พยาบาลวชาชพ(รอยละ)

ขอ 6 จานวนผปวยเฉลยตอวน ขอ 6 ไดแก ขอ 4 หารดวยขอ 3

ขอ 11 การคดผลรวมเวลาภาระงานขอ 11 ไดแก ผลรวมของขอ 7,8,9 ,10

ขอ 13 การคดผลตภาพทางการพยาบาลขอ 13 ไดแก ขอ 11 หารดวยขอ 12 คณดวย 100

ชดท 2.2 แบบประเมนภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ของหนวยงานหองคลอด ประจาเดอนพฤศจกายน2555

1.วนท

2.เวร

3.บคลากร

4.จานวน 5. ประเภทผปวย

6.จานวน

7.ผลรวมเวลา

8.ผลรวมเวลา

9.ผลรวมเวลา

10.ผลรวมเวลา

11.ผลรวมเวลา 12.ผลรวมเวลา 13.ผลตภาพ

3.1หวหนา 3.2.

พยาบาล ผปวย 5.1ระดบ

5.2ระดบ

5.3ระดบ

5.4ระดบ

ผปวยเฉลย กจกรรม กจกรรม กจกรรม กจกรรม ภาระงาน

การปฎบตงานของ ทางการพยาบาลของ

งาน(คน) วชาชพ(คน)

ในเวร(ราย) 1 2 3 4

ตอวน(ราย)

ทางตรง(ขม.)

ทางออม(ชม.)

หนวยงาน(ชม.)

องคกร(ชม.)

ทงหมด(ชม.)

พยาบาลวชาชพ(ชม.)

พยาบาลวชาชพ(รอยละ)

ขอ 11 การคดผลรวมเวลาภาระงานขอ 11 ไดแก ผลรวมของขอ 7,8,9 ,10

ขอ 13 การคดผลตภาพทางการพยาบาลขอ 13 ไดแก ขอ 11 หารดวยขอ 12 คณดวย 100

ชดท 2.3 แบบประเมนภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ของหนวยงานผปวยนอก ประจาเดอนพฤศจกายน2555 1.

วนท 2.เวร

3.บคลากร

4.จานวน 5. ประเภทผปวย

6.จานวน

7.ผลรวมเวลา

8.ผลรวมเวลา

9.ผลรวมเวลา

10.ผลรวมเวลา

11.ผลรวมเวลา 12.ผลรวมเวลา 13.ผลตภาพ

3.1หวหนา 3.2.

พยาบาล ผปวย 5.1ระดบ

5.2ระดบ

5.3ระดบ

5.4ระดบ

ผปวยเฉลย กจกรรม กจกรรม กจกรรม กจกรรม ภาระงาน

การปฎบตงานของ ทางการพยาบาลของ

งาน(คน) วชาชพ(คน)

ในเวร(ราย) 1 2 3 4

ตอวน(ราย)

ทางตรง(ขม.)

ทางออม(ชม.)

หนวยงาน(ชม.)

องคกร(ชม.)

ทงหมด(ชม.)

พยาบาลวชาชพ(ชม.)

พยาบาลวชาชพ(รอยละ)

ขอ 6 จานวนผปวยเฉลยตอวน ขอ 6 ไดแก ขอ 4 หารดวยขอ 3

ขอ 11 การคดผลรวมเวลาภาระงานขอ 11 ไดแก ผลรวมของขอ 7,8,9 ,10

ขอ 13 การคดผลตภาพทางการพยาบาลขอ 13 ไดแก ขอ 11 หารดวยขอ 12 คณดวย 100

ชดท 2.4 แบบประเมนภาระงานและผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ของหนวยงานอบตเหตฉกเฉน ประจาเดอนพฤศจกายน 2555

1.วนท

2.เวร

3.บคลากร

4.จานวน 5. ประเภทผปวย

6.จานวน

7.ผลรวมเวลา

8.ผลรวมเวลา

9.ผลรวมเวลา

10.ผลรวมเวลา

11.ผลรวมเวลา 12.ผลรวมเวลา 13.ผลตภาพ

3.1หวหนา 3.2.

พยาบาล ผปวย 5.1ระดบ

5.2ระดบ

5.3ระดบ

5.4ระดบ

ผปวยเฉลย กจกรรม กจกรรม กจกรรม กจกรรม ภาระงาน

การปฎบตงานของ ทางการพยาบาลของ

งาน(คน) วชาชพ(คน)

ในเวร(ราย) 1 2 3 4

ตอวน(ราย)

ทางตรง(ขม.)

ทางออม(ชม.)

หนวยงาน(ชม.)

องคกร(ชม.)

ทงหมด(ชม.)

พยาบาลวชาชพ(ชม.)

พยาบาลวชาชพ(รอยละ)

ขอ 6 จานวนผปวยเฉลยตอวน ขอ 6 ไดแก ขอ 4 หารดวยขอ 3

ขอ 11 การคดผลรวมเวลาภาระงานขอ 11 ไดแก ผลรวมของขอ 7,8,9 ,10

ขอ 13 การคดผลตภาพทางการพยาบาลขอ 13 ไดแก ขอ 11 หารดวยขอ 12 คณดวย 100

105

ชดท 3 แบบสอบถามขอมลสวนบคคลของพยาบาลวชาชพในหนวยงาน คาชแจงการตอบ : โปรดทาเครองหมายถก ( ) ลงในหนาขอความทเปนจรงเกยวกบตวทาน และเตมคาในชองวางใหสมบรณ 1. เพศ ชาย หญง 2. อาย ……… ป ………..เดอน 3. สถานภาพสมรส โสด ค หมาย/ หยา/แยกกนอย 4. ระดบการศกษา ปรญญาตรหรอเทยบเทา ปรญญาโท ปรญญาเอก 5. อายในการรบราชการ/อายการทางาน(โปรดระบ) …………… ป 6. ประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพ (โปรดระบ) …………… ป 7. หนวยงานททานปฏบตงานในปจจบน (โปรดระบ) …………… 8. ประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพในหนวยงานททานปฏบตงานในปจจบน (โปรดระบ) …………… ป 9. ตาแหนงงานปจจบน หวหนาหนวยงาน พยาบาลประจาการ

106

ขอมลสวนบคคลของพยาบาลวชาชพ

ขอมลสวนบคคล ของพยาบาลวชาชพ

หนวยงาน ผปวยใน

หนวยงาน ผปวยนอก

หนวยงาน หองคลอด

หนวยงาน อบตเหตฉกเฉน

1. เพศ

2. อาย

3. สถานภาพสมรส

4. ระดบการศกษา

5. อายในการรบราชการ

6. ประสบการณการทางานพยาบาลวชาชพ

7. หนวยงานททานปฏบตงาน ในปจจบน

9.ตาแหนงงานปจจบน

107

ภาคผนวก ค

การหาคณภาพเครองมอ

108

การวเคราะหความตรงเชงเนอหา (Content validity) ของ แบบประเมนภาระงานกบผลต

ภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ชดท 2.1 แบบประเมนภาระงานกบผลตภาพทางการ

พยาบาลของพยาบาลวชาชพของหนวยงานผปวยใน

คาความสอดคลองภายใน (Index of Item Object Congruence, IOC) คา IOC = ผลรวมของคะแนนรายขอ / จานวนผทรงคณวฒ

ขอท ระดบความคดเหนของผทรงคณวฒ

IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5

1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1 1 5 1 1 1 1 1 1 6 1 1 1 1 1 1 7 1 1 1 1 1 1 8 1 1 1 1 1 1 9 1 1 1 1 1 1 10 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 1 12 1 1 1 1 1 1 13 1 1 1 1 1 1

IOC = ∑ R = 13 = 1

N 13

109

การวเคราะหความตรงเชงเนอหา (Content validity) ของ แบบประเมนภาระงานกบผลต

ภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ชดท 2.2 แบบประเมนภาระงานกบผลตภาพทางการ

พยาบาลของพยาบาลวชาชพของหนวยงานหองคลอด

คาความสอดคลองภายใน (Index of Item Object Congruence, IOC) คา IOC = ผลรวมของคะแนนรายขอ / จานวนผทรงคณวฒ

ขอท ระดบความคดเหนของผทรงคณวฒ

IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5

1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1 1 5 1 1 1 1 1 1 6 1 1 1 1 1 1 7 1 1 1 1 1 1 8 1 1 1 1 1 1 9 1 1 1 1 1 1 10 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 1 12 1 1 1 1 1 1 13 1 1 1 1 1 1

IOC = ∑ R = 13 = 1

N 13

110

การวเคราะหความตรงเชงเนอหา (Content validity) ของ แบบประเมนภาระงานกบผลต

ภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ชดท 2.3 แบบประเมนภาระงานกบผลตภาพทางการ

พยาบาลของพยาบาลวชาชพของหนวยงานผปวยนอก

คาความสอดคลองภายใน (Index of Item Object Congruence, IOC) คา IOC = ผลรวมของคะแนนรายขอ / จานวนผทรงคณวฒ

ขอท ระดบความคดเหนของผทรงคณวฒ

IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5

1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1 1 5 1 1 -1 1 1 0.6 6 1 1 1 1 1 1 7 1 1 1 1 1 1 8 1 1 1 1 1 1 9 1 1 1 1 1 1 10 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 1 12 1 1 1 1 1 1 13 1 1 1 1 1 1

IOC = ∑ R = 12.6 = 0.96

N 13

111

การวเคราะหความตรงเชงเนอหา (Content validity) ของ แบบประเมนภาระงานกบผลต

ภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ชดท 2.4 แบบประเมนภาระงานกบผลตภาพทางการ

พยาบาลของพยาบาลวชาชพของหนวยงานอบตเหตฉกเฉน

คาความสอดคลองภายใน (Index of Item Object Congruence, IOC) คา IOC = ผลรวมของคะแนนรายขอ / จานวนผทรงคณวฒ

ขอท ระดบความคดเหนของผทรงคณวฒ

IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5

1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1 1 5 1 1 1 1 1 1 6 1 1 1 1 1 1 7 1 1 1 1 1 1 8 1 1 1 1 1 1 9 1 1 1 1 1 1 10 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 1 12 1 1 1 1 1 1 13 1 1 1 1 1 1

IOC = ∑ R = 13 = 1

N 13

112

การวเคราะหความตรงเชงเนอหา (Content validity) ของ แบบประเมนภาระงานกบผลต

ภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ชดท 2 แบบประเมนภาระงานกบผลตภาพทางการ

พยาบาลของพยาบาลวชาชพของหนวยงานผปวยใน หนวยงานหองคลอด หนวยงานผปวยนอก

และหนวยงานอบตเหตฉกเฉน

IOC = ∑ R = 1+1+0.96+1 = 0.99

N 4

113

การวเคราะหความตรงเชงเนอหา (Content validity) ของ แบบประเมนภาระงานกบผลต

ภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ชดท 1 แบบวดเวลาทใชในการปฏบตกจกรรมพยาบาล

ทางออม กจกรรมทเกยวของกบหนวยงานและองคกร

คาความสอดคลองภายใน (Index of Item Object Congruence, IOC)

คา IOC = ผลรวมของคะแนนรายขอ / จานวนผทรงคณวฒ

ขอท ระดบความคดเหนของผทรงคณวฒ

IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5

1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1 1 5 1 1 1 1 1 1 6 1 1 1 1 1 1 7 1 1 1 1 1 1 8 1 1 1 1 1 1 9 1 1 1 1 1 1 10 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 1 12 1 1 1 1 1 1

IOC = ∑ R = 12 = 1

N 12

การวเคราะหความตรงเชงเนอหา (Content validity) ของ แบบประเมนภาระงานกบผลต

ภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ชดท 1 แบบวดเวลาทใชในการปฏบตกจกรรมพยาบาล

ทางออม กจกรรมทเกยวของกบหนวยงานและองคกรของหนวยงานผปวยใน หนวยงานหองคลอด

หนวยงานผปวยนอก และหนวยงานอบตเหตฉกเฉน

IOC = ∑ R = 12 = 1

N 12

114

การหาคาดชนความตรงเชงเนอหา ( content validity index: CVI ) แบบประเมนภาระงาน

กบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ชดท 2 แบบประเมนภาระงานกบผลตภาพ

ทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพของหนวยงานผปวยใน หนวยงานหองคลอด หนวยงานผปวย

นอก และหนวยงานอบตเหตฉกเฉน

คา CVI = ผลรวมของจานวนขอคาถามทผทรงคณวฒแตละคเหนสอดคลองกน/จานวนขอทงหมด CVI 1,2 = 1

CVI 1,3 = 0.5

CVI 1,4 = 1

CVI 1,5 = 1

CVI 2,3 = 0.5

CVI 2,4 = 1

CVI 2,5 = 1

CVI 3,4 = 0.5

CVI 3,5 = 0.5

CVI 4,5 = 1

คาCVI เฉลย = ผลของCVIแตละค/จานวนคของผทรงคณวฒ = 1+0.50+1+1++0.50+1+1+0.50+0.50+1/10 = 0.80

115

การหาคาดชนความเทยงตรงเชงเนอหา ( content validity index ) แบบประเมนภาระงาน

กบผลตภาพทางการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ ของ แบบประเมนภาระงานกบผลตภาพทางการ

พยาบาลของพยาบาลวชาชพ ชดท 1 แบบวดเวลาทใชในการปฏบตกจกรรมพยาบาลทางออม

กจกรรมทเกยวของกบหนวยงานและองคกร

คา CVI = ผลรวมของจานวนขอคาถามทผทรงคณวฒแตละคเหนสอดคลองกน/จานวนขอทงหมด

CVI 1,2 = 1

CVI 1,3 = 1

CVI 1,4 = 1

CVI 1,5 = 1

CVI 2,3 = 1

CVI 2,4 = 1

CVI 2,5 = 1

CVI 3,4 = 1

CVI 3,5 = 1

CVI 4,5 = 1

คาCVI เฉลย = ผลของCVIแตละค/จานวนคของผทรงคณวฒ = 1+1+1+1+1+1+1+1+1+1/10 = 1

116

ภาคผนวก ง

สตรการคานวณผลตภาพทางการพยาบาล

117

สตรการคานวณผลตภาพทางการพยาบาลตามเกณฑของสภาการพยาบาลในสถานพยาบาลระดบทตยภมและตตยภมป พ.ศ. 2554

จากการจดอตรากาลงขนปฏบตงานในแตละรอบเวรตามจานวนผปวย งานผปวยใน (อายรกรรม) N : Pt = 1 : 4

งานผปวยนอก N : Pt = 1 : 50 งานหองคลอด การคลอด N : Pt = 2 : 1

สตกรรมและนรเวชกรรม N : Pt = 1 : 6 งานอบตเหตและฉกเฉน N : Pt = 1ทม : 10

หนวยงานผปวยใน พยาบาลใหบรการได 7 ชวโมงตอคนคดเปน 420 นาทตอคน

พยาบาลสามารถใหบรการ 7/4 = 1.75 ชวโมง ผรบบรการเดอนพฤศจกายน 2555 จานวน 1,773 คน จานวนชวโมงการทางานของพยาบาลวชาชพ 1,820 ชวโมง 1,773 x 1.75 1,820 ชวโมง

3,102.75 ชวโมง 1,820 ชวโมง

1.7048 X 100 = 170.48 ผลตภาพทางการพยาบาลของหนวยงานผปวยใน คานวณจากจานวนผรบบรการเทากบ

รอยละ 170.48 หนวยงานผปวยนอก

จานวนชวโมงการพยาบาลทงสนตอหนวยกจกรรม (Nursing hours per work unit) พยาบาลใหบรการได 7 ชวโมงตอคน คดเปน 420 นาทตอคน พยาบาลไดสามารถใหบรการ 420/50 = 8.4 นาทตอคน ผรบบรการเดอนพฤศจกายน 2555 จานวน 4,278 คน

จานวนชวโมงการทางานของพยาบาลวชาชพ 602 ชวโมง ( 36,120นาท) 4,278 x 8.4 นาท 602 ชวโมง X 60 นาท 35,935.20 นาท 36,120นาท 0.9994 x 100 = 99.94

ผลตภาพทางการพยาบาลของหนวยงานผปวยนอกคานวณจากจานวนผรบบรการเทากบ รอยละ 99.94

X 100

X 100

X 100

X 100

118

หนวยงานหองคลอด พยาบาลใหบรการได 7 ชวโมงตอคน คดเปน 420 นาทตอคน

พยาบาลไดสามารถใหบรการ 420 x1 = 420 นาท (7 ชวโมง)ตอคนไขคลอด ผรบบรการเดอนพฤศจกายน 2555 จานวนคนไขคลอด 17 คน ผรบบรการเดอนพฤศจกายน 2555 จานวน 2,721 คน

จานวนชวโมงการทางานของพยาบาลวชาชพ 808.5 ชวโมง 17 x 7 ชวโมง 808.5 ชวโมง 0.1471 x 100 = 14.71

พยาบาลใหบรการได 7 ชวโมงตอคน คดเปน 420 นาทตอคน พยาบาลไดสามารถใหบรการ 420 /6 = 70 นาท(1.16 ชวโมง)ตอคนไขคลอด ผรบบรการเดอนพฤศจกายน 2555 จานวนผรบบรการ 305 คน จานวนชวโมงการทางานของพยาบาลวชาชพ 808.5 ชวโมง

305 x 1.16 ชวโมง 808.5 ชวโมง 0.6262 x 100 = 62.62

ผลตภาพทางการพยาบาลเทากบ 14.71 + 62.62 = 77.33 ผลตภาพทางการพยาบาลของหนวยงานหองคลอดคานวณจากจานวนผรบบรการเทากบ

รอยละ 77.33

หนวยงานอบตเหตฉกเฉน พยาบาลใหบรการได 7 ชวโมงตอคน คดเปน 420 นาทตอคน

พยาบาลไดสามารถใหบรการ 420/10 = 42 นาท(0.70ชวโมง)ตอคน ผรบบรการเดอนพฤศจกายน 2555 จานวน 2,721 คน

จานวนชวโมงการทางานของพยาบาลวชาชพ 1,799 ชวโมง 2,721 x 0.70ชวโมง 1,799 ชวโมง 1.0587 x 100 = 105.87

ผลตภาพทางการพยาบาลของหนวยงานผปวยอบตเหตฉกเฉน คานวณจากจานวนผรบบรการเทากบ รอยละ 105.87

X 100

X 100

X 100

119

สตรการคานวณผลตภาพทางการพยาบาลตามเกณฑของสานกการพยาบาลโดยใชจานวนผปวยและชวโมงการพยาบาลตามการจาแนกประเภทของผปวย ผลตภาพทางการพยาบาล = จานวนชวโมงทผรบบรการตองการดแล x 100 จานวนชวโมงทพยาบาลใหการดแลไดจรง = ( จานวนผปวย x ชวโมงความตองการการพยาบาลตามการจาแนกประเภทผปวย) x 100 จานวนชวโมงทพยาบาลใหการดแลไดจรง หนวยงานผปวยใน จานวนผปวยประเภท 1 3.42 คน/วน ชวโมงความตองการการพยาบาล 1.5 ชวโมง 1 วน จานวนผปวยประเภท 2 10.31 คน/วน ชวโมงความตองการการพยาบาล 3.5 ชวโมง 1 วน จานวนผปวยประเภท 3 5.95 คน/วน ชวโมงความตองการการพยาบาล 5.5 ชวโมง 1 วน จานวนผปวยประเภท 4 0.01 คน/วน ชวโมงความตองการการพยาบาล 7.5 ชวโมง 1 วน จานวนพยาบาลวชาชพ 8.60 คน/วน ปฎบตงานคนละ 7 ชวโมง

= (3.42 x 1.5) + (10.31 x 3.5) + (5.95 x 5.5) + (0.01 x 7.5) 8.6 x 7 = 5.13 + 36.08 + 32.73 + 0.75 60.22 = 73.99 = 122.86 60.22 ผลตภาพทางการพยาบาลของหนวยงานผปวยใน คานวณจากจานวนผปวย ประเภทของผปวย โดยใชชวโมงความตองการการพยาบาลในผปวยทง 4 ประเภทใน 1 วน หารดวยจานวนชวโมงทขนปฏบตงานใน 1 วน เทากบ 122.86 หนวยงานผปวยนอก จานวนผปวยประเภท 1 137 คน/วน ชวโมงความตองการการพยาบาล 0.16 ชวโมง 1 วน จานวนผปวยประเภท 2 57 คน/วน ชวโมงความตองการการพยาบาล 0.25 ชวโมง 1 วน จานวนพยาบาลวชาชพ 3.91 คน/วน ปฎบตงานคนละ 7 ชวโมง

= (137 x 0.16) + (57 x 0.25) 8.6 x 7 = 21.92 + 14.25 27.37 = 36.17 = 132.15 27.37

120

ผลตภาพทางการพยาบาลของหนวยงานผปวยนอก คานวณจากจานวนผปวย ประเภทของผปวย โดยใชชวโมงความตองการการพยาบาลในผปวยทง 2 ประเภทใน 1 วน หารดวยจานวนชวโมงทขนปฏบตงานใน 1 วน เทากบ 132.15 หนวยงานหองคลอด จานวนผปวยประเภท 1 1.10 คน/วน ชวโมงความตองการการพยาบาล 1.5 ชวโมง 1 วน จานวนผปวยประเภท 2 3.57 คน/วน ชวโมงความตองการการพยาบาล 3.5 ชวโมง 1 วน จานวนผปวยประเภท 3 2.34 คน/วน ชวโมงความตองการการพยาบาล 5.5 ชวโมง 1 วน จานวนผปวยประเภท 4 3.17 คน/วน ชวโมงความตองการการพยาบาล 7.5 ชวโมง 1 วน จานวนพยาบาลวชาชพ 3.85 คน/วน ปฎบตงานคนละ 7 ชวโมง

= (1.10 x 1.5) + (3.57 x 3.5) + (2.34x 5.5) + (3.17 x 7.5) 3.85 x 7 = 1.65 + 12.50 + 12.87 + 23.37 26.95 = 50.80 = 188.49 26.95 ผลตภาพทางการพยาบาลของหนวยงานหองคลอด คานวณจากจานวนผปวย ประเภทของผปวย โดยใชชวโมงความตองการการพยาบาลในผปวยทง 4 ประเภทใน 1 วน หารดวยจานวนชวโมงทขนปฏบตงานใน 1 วน เทากบ 188.49 หนวยงานอบตเหตฉกเฉน จานวนผปวยประเภท 1 83.63 คน/วน ชวโมงความตองการการพยาบาล 1 ชวโมง 1 วน จานวนผปวยประเภท 2 6.70 คน/วน ชวโมงความตองการการพยาบาล 2.5 ชวโมง 1 วน จานวนผปวยประเภท 3 0.37 คน/วน ชวโมงความตองการการพยาบาล 3.5 ชวโมง 1 วน จานวนพยาบาลวชาชพ 8.57 คน/วน ปฎบตงานคนละ 7 ชวโมง

= (83.63 x 1) + (6.70 x 2.5) + (0.37 x 3.5) 8.57 x 7 = 83.63 + 16.75 + 1.18 59.99 = 101.56 = 169.29 59.99 ผลตภาพทางการพยาบาลของหนวยงานผปวยนอก คานวณจากจานวนผปวย ประเภทของผปวย โดยใชชวโมงความตองการการพยาบาลในผปวยทง 4 ประเภทใน 1 วนหารดวยจานวนชวโมงทขนปฏบตงานใน 1 วน เทากบ 169.29

121

ประวตผวจย

ชอ ชอสกล นางสมนก ธาราวชรศาสตร วนเดอนปเกด 27 กรกฎาคม 2509 สถานทเกด โรงงานปนซเมนตจากด อาเภอตาคล จงหวดนครสวรรค สถานทอยปจจบน บานเลขท 18/255 หมบานพระปน2 (บานแฝด) แขวงศาลาธรรมสพน เขตทววฒนา กรงเทพมหานคร ตาแหนงหนาทการงานปจจบน หวหนางานหองคลอด สถานททางานปจจบน โรงพยาบาลพทธมณฑล จงหวดนครปฐม ประวตการศกษา

พ.ศ.2526 มธยมศกษาปท6 โรงเรยนวดสงห จงหวดชยนาท พ.ศ.2529 ประกาศนยบตรการพยาบาลและผดงครรภชนตน วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนชยนาท พ.ศ.2536 ประกาศนยบตรการพยาบาลและผดงครรภชนสง วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนกรงเทพ