พฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษา

พชร สวรรณเกด

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต (สถตประยกต)

คณะสถตประยกต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

2556

บทคดยอ

ชอวทยานพนธ พฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษา ชอผเขยน พชร สวรรณเกด ชอปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต (สถตประยกต) ปการศกษา 2556

การศกษาเรองนมวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข โดยขอมลทศกษา ไดแก เพศ อาย ชนปทศกษา กลมวชาทศกษา พฤตกรรมการบรโภค และปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข อกทงท าการทดสอบการยอมรบผลตภณฑและบรรจภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะ 3 สตร ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ นกศกษาระดบปรญญาตรในกรงเทพมหานคร ทเคยบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ซงมขนาดตวอยาง จ านวน 315 คน โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอ คาสถตทใช คอ การแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลยเลขคณต คาเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบความแตกตางของคาเฉลยแบบเปนคและแบบไคสแควร และหาความสมพนธอยางงายโดยใชสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน

ผลการศกษา พบวา ตวอยางทเปนนกศกษาสวนใหญเปนเพศหญง อายระหวาง 21-25 ป ก าลงศกษาอยชนปท 2 ในกลมวชาสงคมศาสตรและมนษยศาสตร โดยสวนใหญดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขดวยเหตผล คอ เพอสขภาพ และซอบรโภคดวยความชอบสวนตว เฉลยดม 3 ครงตอสปดาห ในปรมาณ 250 ซซตอการดมแตละครง โดยดมแบบบรรจขวดแชเยน ทมรสชาตหวาน และซอตามซมจ าหนายเครองดมในมหาวทยาลย

ปจจยดานสวนประสมทางการตลาดทนกศกษาใหความส าคญมากทสด คอ ปจจยดานผลตภณฑ (คาเฉลย 3.98) รองลงมา คอ ปจจยดานราคา (คาเฉลย 3.68) ปจจยดานการสงเสรมการตลาด (คาเฉลย 3.45) และปจจยดานชองทางการจดจ าหนาย (คาเฉลย 3.42) ตามล าดบ

(4)

จากผลการทดสอบการยอมรบในผลตภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะ 3 สตร พบวา คะแนนความชอบเรยงล าดบจากมากไปหานอย เปนดงน คอ น าใบเตยผสมวานหางจระเข (คาเฉลย 7.47) น าอญชนผสมวานหางจระเข (คาเฉลย 7.15) และน าองนผสมวานหางจระเข (คาเฉลย 6.45) อกทงยงพบวา ความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑนอยกวาการรบรของคณภาพผลตภณฑ ทแทจรงอยางมนยส าคญ

ขอเสนอแนะส าหรบผประกอบการทหนมาสนในท าธรกจน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ควรใหความใสใจในเรองของคณภาพ รสชาต สสน และรปแบบบรรจภณฑ ทแตกตางและโดดเดน คงไวซงความเปนน าสมนไพรไทย โดยน ากลยทธการสอสารการตลาดแบบบรณาการเพอใหผบรโภครจกและเชอมนในผลตภณฑเพมขน

ABSTRACT Title of Dissertation University Students’ Consumption Behavior on Aloe Vera mixed

Drinks Author Patcharee Suwannagaid Degree Master of Science (Applied Statistics) Year 2013

The purpose of the research was to examine university students’ consumption behavior on Aloe Vera mixed drinks. The focus of the study was on consumers’ personal characteristics as well as the marketing mix factors influencing purchase decision on Aloe Vera mixed drinks. Additionally, tests on product and packaging acceptance on Aloe Vera mixed drinks in three flavors were conducted among the Bangkok’s university undergraduates who had tried the products. In collecting data, a set of questionnaires was distributed to a random sample 315. Statistics used in the data analysis comprised frequency distribution, percentage, mean, standard deviation, Test of difference of means, chi-squared test and Pearson’s correlation coefficient test.

The findings from the study revealed that the majority of the respondents was female between 21-25 years old, second-year students and majoring in Social and Humanities Studies. The majority also made a decision to purchase Aloe Vera herbal drinks for health reasons and personal preferences. Pattern of consumption behavior indicated a mean purchase frequency of three times a week for 250 cc. bottle size. The drinks were preferred iced-cold with sweet flavors and purchased from many of the kiosks located on campus.

The marketing mix factors perceived to be important in respective order were: product (mean 3.98), price (mean 3.68), marketing promotions (mean 3.45) and distribution channel (mean 3.42).

(6)

The findings from the acceptance tests of the three flavors indicated preferences for the

following flavors in respective order: pandan flavor (mean 7.47), butterfly pea flavor (mean 7.15)

and grape flavor (mean 6.45). Furthermore, it was found that perception of product quality was

lower than product awareness at a significance level.

Recommendations for those interested in Aloe Vera herbal drinks business investment

included focus on quality, tastes, colors and distinct packaging. Finally, in preservation of Thai

herbal drinks tradition an integrated marketing strategies was needed to raise consumers’

awareness and confidence in the products.

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเรอง พฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษา โดยท าการศกษากบ นกศกษาระดบปรญญาตร ในเขตกรงเทพมหานคร ส าเรจลลวงไดเนองมาจาก ผวจยไดรบความกรณาและความชวยเหลอเปนอยางดยงจาก รองศาสตราจารย ดร.พาชตชนต ศรพานช ผ ซงเปนทงอาจารยทปรกษา และอาจารยผควบคมวทยานพนธทไดกรณาสละเวลาใหค าปรกษา ขอชแนะ ขอคดเหน รวมทงตรวจแกไขขอบกพรอง อนเปนประโยชนในการท าวทยานพนธในทกขนตอน และขอขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.เดอนเพญ ธรวรรณววฒน และผชวยศาสตราจารย ดร. สถาพร ถาวรอธวาสน ทไดกรณาใหค าแนะน าและตรวจสอบวทยานพนธใหมความสมบรณ และถกตองมากยงขน ผวจยขอขอบพระคณนกศกษาทกทานทใหความรวมมออยางยงในการตอบแบบสอบถาม ซงเปนประโยชนตอการศกษาของผวจย และท าใหงานวจยมความสมบรณยงขน กราบขอบพระคณคณาจารย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรทกทานทไดประสทธประสาทวชาความรทมคายงใหแกผวจย ทสามารถน าความรทไดไปพฒนาตนเอง และด ารงชวตไดในอนาคต และขอขอบคณเจาหนาทของคณะสถตประยกตทกทานทไดใหค าแนะน า ชวยเหลอเปนอยางดในการจดท าวทยานพนธในครงน รวมทงขอบคณเพอน ๆ รวมสาขาทกทานทคอยเปนก าลงใจและคอยใหความชวยเหลอในการจดท าวทยานพนธในครงน อยางเตมทแกผวจยตลอดมา ทายสดน ผวจยขอขอบพระคณบดามารดา และครอบครวของผวจยทคอยสนบสนนและใหโอกาสในการศกษาครงน อกทงยงคงเปนก าลงใจทดตลอดมา จนผวจยส าเรจการศกษา ผวจยขอมอบความส าเรจทงหมดจากการท าวทยานพนธฉบบนแกบพการผใหก าเนด คณาจารยผประสทธประสาทวชาความร ทสงเสรมและสนบสนน เปนก าลงใจทด จนท าใหการศกษาครงนประสบความส าเรจไดตามทตงใจ

พชร สวรรณเกด

กนยายน 2556

สารบญ

หนา

บทคดยอ (3) ABSTRACT (5) กตตกรรมประกาศ (7) สารบญ (8) สารบญตาราง (10) สารบญภาพ (16) บทท 1 บทน า 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา 2 1.3 สมมตฐานการวจย 3 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 4

1.5 ขอบเขตการศกษา 4 1.6 นยามศพท 5 บทท 2 แนวคด ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของ 6 2.1 ขอมลเกยวกบสมนไพร 6

2.2 พฤตกรรมการบรโภค 8 2.3 สวนประสมทางการตลาด 11 2.4 ผลตภณฑและองคประกอบของผลตภณฑ 13 2.5 งานวจยทเกยวของ 19

(9)

บทท 3 วธการด าเนนการวจย 20 3.1 กรอบแนวคดในการวจย 20 3.2 ประชากรและตวอยาง 21

3.3 ขนตอนการศกษา 26 3.4 เครองมอทใชในการศกษา 29 3.5 การทดสอบเครองมอทใชในการศกษา 33 3.6 การเกบรวบรวมขอมล 34 3.7 การวเคราะหขอมล 35 3.8 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 35

บทท 4 ผลการศกษาพฤตกรรมการบรโภค 36 4.1 ผลการศกษาลกษณะสวนบคคล 36 4.2 ผลการศกษาพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข 38 4.3 ผลการศกษาปจจยสวนประสมทางการตลาด 42 4.4 ผลการทดสอบสมมตฐาน 49

บทท 5 ผลการทดสอบการยอมรบผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข 59 5.1 ผลการศกษาความคาดหวง 59 5.2 ผลการศกษาความพงพอใจ 61 5.3 ผลการศกษาการรบร 66 5.4 ผลการทดสอบสมมตฐาน 67

บทท 6 สรป อภปราย และขอเสนอแนะ 71 6.1 สรปผลการศกษา 72 6.2 อภปรายผลการศกษา 75 6.3 ขอเสนอแนะทไดจากการวจย 77 6.4 ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 78

บรรณานกรม 79 ภาคผนวก 82 ภาคผนวก ก แบบสอบถาม 83 ประวตผเขยน 92

สารบญตาราง

ตารางท หนา

2.1 ค าถาม 6W และ 1H และ ค าตอบ 7Os 9 3.1 รายชอสถาบนการศกษาในสงกดส านกงานคณะกรรมการอดมศกษา

กระทรวงศกษาธการ ในเขตกรงเทพมหานคร จ าแนกตามสถาบนการศกษา 22-23

3.2 คณะ/สาขาวชาในกลมวชาตาง ๆ 24 3.3 สมสาขา/คณะตามกลมวชาของแผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา

ฉบบท 11 25

3.4 จ านวนนกศกษา ป 2555 จ าแนกตาม ประเภทมหาวทยาลยและขนาดตวอยาง 26 3.5 ชดแผนการทดลองการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข 28 3.6 จ านวนนกศกษา (คน) ในการทดลองการบรโภคน าสมนไพรผสมวาน

หางจระเข จ าแนกตามประเภทของมหาวทยาลยและชดการทดลอง 29

3.7 การก าหนดคาของคะแนนความส าคญในแบบสอบถาม 30 3.8 คาระดบความเชอมน (Reliability Coetficient) โดยใชวธของครอนบค

(Cronbach’s Alpha Coefficient) 34

4.1 จ านวนและรอยละของนกศกษาตามลกษณะสวนบคคล 37 4.2 จ านวนและรอยละของนกศกษาจ าแนกตามความเหนเกยวกบความส าคญของ

การบรโภคน าสมนไพร 38

4.3 จ านวนและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามสถานทซอสมนไพรผสม วานหางจระเข

39

4.4 จ านวนและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาด บรรจภณฑ) ของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

39

4.5 จ านวนและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามขนาดบรรจภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขทซอในแตละครง

40

4.6 จ านวนและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามความคดเหนเกยวกบความเหมาะสมของราคาเมอเทยบกบปรมาณของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

40

(11)

4.7 จ านวนและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามเหตผลในการดมน าสมนไพรผสม วานหางจระเข

41

4.8 จ านวนและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) ในการดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

41

4.9 จ านวนและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามรปแบบในการดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

42

4.10 จ านวนและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามรสชาตของน าสมนไพรผสม วานหางจระเขทดม

42

4.11 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา จ าแนกรายดานของคณสมบตของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

43

4.12 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา จ าแนกรายดานของ บรรจภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

44

4.13 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา จ าแนกรายดานของคณภาพของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

44

4.14 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา จ าแนกรายดานของ ตราสนคาของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

45

4.15 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา จ าแนกรายดานของปจจย ดานราคาของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

46

4.16 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา จ าแนกรายดานของปจจย ดานชองทางการจดจ าหนายของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

46

4.17 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา จ าแนกรายดานของปจจย ดานการสงเสรมการตลาดของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

47

4.18 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา จ าแนกรายดานของปจจย สวนประสมทางการตลาดของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

48

4.19 คาเฉลยและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามบคคลทมอทธพลทการตดสนใจ บรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

49

4.20 การเปรยบเทยบพฤตกรรมของนกศกษาจ าแนกตามเพศ กบพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ดานปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และดานความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห)

50

(12)

4.21 การเปรยบเทยบพฤตกรรมของนกศกษาจ าแนกตามอาย กบพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ดานปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และดานความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห)

52

4.22 การเปรยบเทยบพฤตกรรมของนกศกษาจ าแนกตามชนปทศกษา กบพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ดานปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และดานความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห)

54

4.23 การเปรยบเทยบพฤตกรรมของนกศกษาจ าแนกตามกลมวชาทศกษา กบพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ดานปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และดานความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห)

56

4.24 การวเคราะหความสมพนธระหวางปจจยสวนประสมทางการตลาดกบจ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ

58

5.1 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา เกยวกบความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

60

5.2 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา ทเกยวกบความพงพอใจทมตอคณภาพผลตภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน

61

5.3 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา ความคดเหนเกยวกบความพงพอใจทมตอบรรจภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขททางผวจยไดออกแบบ

63

5.4 จ านวนและรอยละของนกศกษา ตามความคดเหนเกยวกบความเหมาะสมของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน เมอเทยบปรมาณ (250 ซซ) กบราคาจ าหนาย (15 บาท)

63

5.5 จ านวนและรอยละของนกศกษา ตามความคดเหนเกยวกบความเหมาะสมของ ปรมาณเนอทผสมอยในน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน

64

(13)

5.6 จ านวนและรอยละของนกศกษา ตามความคดเหนเกยวกบความเหมาะสมของชนเนอทผสมอยในน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน

64

5.7 จ านวนและรอยละของนกศกษา ตามความคดเหนเกยวกบแนวโนมในการแนะน าใหบคคลอนบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน

64

5.8 จ านวนและรอยละของนกศกษา ตามความคดเหนเกยวกบแนวโนมทนกศกษาจะแนะน าน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน สตรใดใหกบบคคลอนบรโภค

65

5.9 จ านวนและรอยละของนกศกษา ตามความคดเหนเกยวกบความเปนไปไดในการพฒนาเปนธรกจในอนาคต

65

5.10 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา เกยวกบการรบรของคณภาพ ผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

67

5.11 การเปรยบเทยบความพงพอใจของนกศกษา จ าแนกตามลกษณะสวนบคคล ทมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครง จ านวน 3 สตร

68

5.12 การเปรยบเทยบความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข และการรบรจรงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข หลงจากไดทดสอบดม ของนกศกษา

69

5.13 การวเคราะหความสมพนธของนกศกษา ระหวางการรบรจรงของนกศกษากบ น าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน

70

6.1 การวเคราะหความสมพนธระหวางพฤตกรรมการบรโภคกบปจจยสวนประสม ทางการตลาดปจจยสวนประสมทางการตลาด

74

6.2 การเปรยบเทยบความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข และการรบรจรงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข หลงจากได ทดสอบดม ของนกศกษา

75

สารบญภาพ

ภาพท หนา

2.1 วานหางจระเข 7 3.1 กรอบแนวคดตามวตถประสงคหลกในการวจย 21 3.2 กรอบแนวคดตามวตถประสงครองในการวจย 21 3.3 ขนตอนการเกบขอมล/สมภาษณ 27

บทท 1

บทน า

1.1 ความเปนมาและความเปนมาของปญหา นบจากอดตมาเปนระยะเวลายาวนานทคนมความผกพนใกลชดกบธรรมชาต คนสมยโบราณ

รจกการน าพชสมนไพรมาใชประโยชนในชวตประจ าวนทางดานตาง ๆ มานาน ทงอยในรปของยารกษาโรค อาหารเสรม เครองส าอางค ยาก าจดศตรพช เปนตน มการถายทอดภมปญญาสบตอ ๆ กนมายงคนรนหลงเรอยมา โดยเฉพาะทกระแสเรองสขภาพก าลงเปนทกลาวถง จงท าใหคนสวนใหญหนมาสนใจและใสใจกบสขภาพของตนเองเพมมากขนเรอย ๆ ผลตภณฑทไดจากธรรมชาตอยางเชนสมนไพรจงเปนทางเลอกหนงทคนหนกลบมามอง ดวยเหตผลวาเปนสงทไดมาจากธรรมชาต ใชแลวกอใหเกดอาการเปนพษไดนอย มประโยชนตอสขภาพโดยตรง การเลอกดมน าสมนไพรจงเปนอกทางเลอกหนงทผบรโภคใหความสนใจ นอกจากกระแสเรองสขภาพแลว ดวยภาวะความเรงรบในยคปจจบนทผบรโภคไมมเวลามากพอทจะซอพชผกผลไมมาท าน าสมนไพรดมเอง การเลอกซอน าสมนไพรทท าส าเรจรปแลวจงเปนสงทนาสนใจ และเปนไปตามพฤตกรรมผบรโภคในปจจบน ตามทนกวจยหลายทานคนพบ (เชน ธเนศ ศรกจ (2555)) ดงน

1) ความตองการความสะดวกสบายกบการเปนอยปจจบน 2) พฤตกรรมผบรโภคเรมเกดความกงวลเกยวกบสขภาพและความปลอดภยมากขน 3) มการพฒนารปแบบสนคา และบรการแบบใหมๆ เพมขน เพอใหเกด “Customer

Friendly” 4) การขยายตวของสนคาทเกยวกบผชายในป 2012 มมากขน 5) การขยายตวสนคาในปหนาจะเปนลกษณะ “Word of Mouth” มากขน น าสมนไพร ไดจากการน าสวนตาง ๆ ของพช เชน ใบ ดอก ตน หว ราก ผล หรอ

เมลด มาแปรรปใหตรงกบความตองการของผใช ไดแก น าผลไม น าผก น าธญพช และชาสมนไพร ซงอดมไปดวยวตามน เกลอแร สารตานอนมลอสระ ซงใหคณคาและชวยควบคมการท างานของรางกายโดยเฉพาะ “วานหางจระเข” เปนสมนไพรทไดรบการขนานนามวาเปนพช

2

มหศจรรยหรอยาอายวฒนะ ซงนอกจากจะมสารอาหารทเปนประโยชนมากกวา 200 ชนดแลว ในวนยงมสรรพคณในการรกษาแผลในกระเพาะอาหาร สมานแผล รกษาแผลใหม ลดการอกเสบและเปนยาระบาย น าสมนไพรนนมดวยกนอยหลายชนด ดงนน ผวจยจงเลอกทจะศกษาเกยวกบน าวานหางจระเข ซงในปจจบน พบวา ธรกจเครองดมน าผกและผลไม ไดน าเนอวานหางจระเขมาผสมเพอเพมคณประโยชนใหกบเครองดมชนดนน ๆ ซงนอกจากจะน ามาผสมในน าผกและผลไม เชน แครอท องน แลวยงสามารถน ามาผสมในน าสมนไพรชนดตาง ๆ เชน น าอญชน น าใบเตย น าเกกฮวย เปนตน และเนองจากวตถดบทน ามาใชในการผลตน าสมนไพรในปจจบนเปนผลตภณฑทางการเกษตรทมราคาถกและหาไดงายในทองตลาด ประเทศไทยเปนหนงในไมกประเทศทมความอดมสมบรณและหลากหลายของสมนไพร ท าใหตนทนวตถดบประเภทนไมสงมากนก อกทงมผจ าหนายวตถดบเหลานอยเปนจ านวนมาก ดงนนผศกษาจงมความสนใจทจะศกษาถงพฤตกรรมการบรโภค และทดสอบการยอมรบผลตภณฑและบรรจภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะ 3 สตร ของนกศกษาในกรงเทพมหานคร เพอใชเปนขอมลในการปรบปรง และพฒนาผลตภณฑ ส าหรบผทสนใจประกอบธรกจประเภทน อกทงสามารถน าขอมลทไดไปปรบกลยทธทางการตลาด เพอตอบสนองความพงพอใจของผบรโภคอยางแทจรง

1.2 วตถประสงคของการศกษา งานวจยครงมวตถประสงคหลก คอ ศกษาพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษาในเขตกรงเทพมหานคร โดยมความมงหมายเฉพาะ ดงตอไปน

1) เพอศกษาลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ชนปทศกษา และกลมวชาทศกษา ทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษาในกรงเทพมหานคร

2) เพอศกษาปจจยสวนประสมทางการตลาดทมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ของนกศกษาในกรงเทพมหานคร

3) เพอศกษาพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษาในกรงเทพมหานคร

3

วตถประสงครองของการศกษาครงน คอ ศกษาความคาดหวง การรบรจรง และทดสอบการยอมรบในรปของความพงพอใจของนกศกษาในเขตกรงเทพมหานคร ทมตอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน1 ดงน

1) เพอศกษาลกษณะสวนบคคลทมตอความพงพอใจของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน

2) เพอศกษาความแตกตางระหวางความคาดหวงกบการรบรจรงของนกศกษาททดลองดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน

3) เพอศกษาความสมพนธระหวางการรบรจรง กบความพงพอใจของนกศกษาในเขตกรงเทพมหานคร ทมตอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน

1.3 สมมตฐานการวจย

สมมตฐานการวจยประกอบดวยสมมตฐานตาง ๆ ซงแบงออกเปน 2 สวน คอ สวนท 1 สมมตฐานในสวนทเกยวกบวตถประสงคหลก ประกอบดวย ลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ชนปทศกษา และกลมวชาทศกษา ทแตกตางกนมพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขแตกตางกน สวนท 2 สมมตฐานในสวนทเกยวกบวตถประสงครอง ประกอบดวย

1) ลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ชนปทศกษา และกลมวชาทศกษา ทแตกตางกนมความพงพอใจตอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขแตกตางกน โดยในสวนน จะพจารณาน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงน จ านวน 3 สตร คอ น าใบเตยผสมวานหางจระเข น าองนผสมวานหางจระเข และน าอญชนผสมวานหางจระเข

2) ความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑและการรบรของคณภาพผลตภณฑ (น าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงน) แตกตางกน

3) การรบรของคณภาพของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข มความสมพนธกบความพงพอใจของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงน

1 น าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงนม 3 สตรไดแก (1) น าใบเตยผสมวานหางจระเข (2) น าองนผสมวานหางจระเข และ (3) น าอญชนผสมวานหางจระเข

4

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1) สามารถน าผลการศกษาไปเปนแนวทางในการก าหนดนโยบายและกลยทธการพฒนาผลตภณฑส าหรบธรกจผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขใหสอดคลองกบกลมเปาหมายและสนองความตองการของผบรโภคไดอยางเหมาะสม โดยเฉพาะอยางยง ธรกจผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะ 3 สตรทมการศกษาในครงน

2) สามารถน าไปเปนขอมลเบองตนส าหรบผทตองการศกษา หรอท าธรกจเกยวกบน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

1.5 ขอบเขตของการศกษา

1.5.1 ขอบเขตดานประชากรและการเกบรวบรวมขอมล ประชากรในการวจยครงน คอ นกศกษาระดบปรญญาตรทก าลงศกษาในมหาวทยาลย

ของรฐ มหาวทยาลยราชภฎ มหาวทยาลยราชมงคล และมหาวทยาลยเอกชน ทต งอยในกรงเทพมหานคร และการศกษาครงนใชวธการส ารวจตวอยาง (Sample Survey) โดยพฒนาแบบสอบถามขนมาเพอเปนเครองมอในการเกบรวมรวมขอมล

1.5.2 ขอบเขตดานตวแปร แบงตามวตถประสงค ออกเปน 2 สวน คอ สวนท 1 วตถประสงคหลก คอ ศกษาพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหาง

จระเขของนกศกษาในกรงเทพมหานคร คอ ศกษาพฤตกรรมการซอและดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ตวแปรทใชในการศกษา มดงตอไปน

1) ตวแปรอสระ (Independent Variables) ประกอบดวย (1) ลกษณะสวนบคคลของนกศกษา ไดแก เพศ อาย ชนปทศกษา กลมวชาท

ศกษา ของนกศกษา (2) ปจจยสวนประสมทางการตลาด ไดแก ปจจยดานผลตภณฑ ปจจยดานราคา

ปจจยดานชองทางการจดจ าหนาย และปจจยดานสงเสรมการตลาด 2) ตวแปรตาม (Dependent Variables) ไดแก พฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพร

ผสมวานหางจระเขของนกศกษาในเขตกรงเทพมหานคร

5

สวนท 2 วตถประสงครอง คอ ศกษาความคาดหวง การรบรจรง และทดสอบการยอมรบในรปของความพงพอใจของนกศกษาในกรงเทพมหานคร ทมตอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน ตวแปรทใชในการศกษา มดงตอไปน

1) ตวแปรอสระ (Independent Variables) ประกอบดวย (1) ลกษณะสวนบคคลของนกศกษา ไดแก เพศ อาย ชนปทศกษา กลมวชาท

ศกษา ของนกศกษา (2) ความคาดหวงเปรยบเทยบกบการรบรของคณภาพผลตภณฑเมอไดทดลอง

ดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะ 3 สตรทก าหนดในการศกษาครงน คอ น าใบเตยผสมวานหางจระเข น าองนผสมวานหางจระเข และน าอญชนผสมวานหางจระเข

2) ตวแปรตาม (Dependent Variables) ไดแก ความพงพอใจของนกศกษาททดลองดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะ 3 สตรทก าหนดในการศกษาครงน

1.6 นยามศพท

น าสมนไพรผสมวานหางจระเข หมายถง การน าน าสมนไพรชนดใดชนดหนง เชน น าใบเตย น าองน น าอญชน หรอผกและผลไม มาตมและเตมน าตาลเพอใหมรสหวาน อกทงมการใสเนอวานหางจระเขทตมสกแลวลงไป เพอเพมคณประโยชนของน าสมนไพรนน ๆ

น าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน ประกอบดวย 3 สตร คอ น าใบเตยผสมวานหางจระเข น าองนผสมวานหางจระเข และน าอญชนผสมวานหางจระเข

ความพงพอใจทมตอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน หมายถง การรบรจรงเมอผบรโภคไดทดลองดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน ในดานความพงพอใจทมตอคณภาพผลตภณฑและดานบรรจภณฑ พฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข แบงออกเปน 2 สวน คอ สวนท 1 พฤตกรรมการซอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษาในกรงเทพมหานคร ไดแก สถานทซอน าสมนไพรผสมวานหางจระเข บคคลทมอทธพลตอการตดสนใจซอน าสมนไพรผสมวานหางจระเข และเกณฑทใชในการตดสนใจซอน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ราคา ปรมาณ และสวนท 2 พฤตกรรมการดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษาในกรงเทพมหานคร ไดแก ความถในการดม เหตผลทดม รปแบบและรสชาตของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข เปนตน

ผบรโภค (Consumer) หมายถง นกศกษาระดบปรญญาตรทก าลงศกษาในมหาวทยาลยในกรงเทพมหานคร ทซอและดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาเรอง “พฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษา” ผวจยไดศกษาคนควาทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอน ามาประกอบการสรางเครองมอการวจย สนบสนนการวจย และประกอบการน าเสนอการวจยไปใชประโยชน เพอใหบรรลวตถประสงคของการวจยทไดก าหนดไว โดยครอบคลมเนอหาสาระส าคญ ดงน

2.1 ขอมลเกยวกบสมนไพร 2.2 พฤตกรรมการบรโภค 2.3 สวนประสมทางการตลาด 2.4 ผลตภณฑและองคประกอบของผลตภณฑ 2.5 งานวจยทเกยวของ

2.1 ขอมลเกยวกบสมนไพร ยวด จอมพทกษ (2541) ไดใหความหมายของ “สมนไพร” วาหมายถง พชทมสรรพคณในการรกษาโรค หรออาการเจบปวยตาง ๆ สวน ยาสมนไพร หมายถง ยาทไดจากสวนของพช สตว และแรธาต ซงยงมไดผสมปรง หรอ แปรสภาพ สวนการน ามาใช อาจดดแปลงรปลกษณะของสมนไพรใหใชไดสะดวกขน เชน น ามาหนใหมขนาดเลกลง หรอ น ามาบดเปนผง เปนตน สมนไพร นอกจากจะน ามาใชประโยชนเปนยารกษาโรคแลว ยงสามารถน ามาใชประโยชนทางดานอน ๆ อก เชน สวนผสมในเครองส าอาง สผสมอาหารและสยอม อาหารเสรมสขภาพ ตลอดจนเครองดมเพอสขภาพอกดวย สมนไพร จะมความเปนยาอยในตว ดงนนเมอน าสมนไพรมาแปรสภาพใหเปนเครองดมสมนไพร กจะท าใหรางกายไดประโยชน เพราะนอกจากจะเปนการดมน าสมนไพร เพอเปนการดบกระหายแลว การดมน าสมนไพร กจะท าใหผ ดมไดประโยชนจากการดมน าสมนไพร โดยประโยชนของน าสมนไพร นนมสรรพคณในการรกษาโรคตาง ๆ นอกจากนยงท าใหรางกายม

7

สขภาพทสมบรณแขงแรง เมอมสขภาพรางกายท สมบรณแขงแรง กสงผลให ชวตมความสข ดงค ากลาวทวา “การไมมโรคเปนลาภอนประเสรฐ”

ภาพท 2.1 วานหางจระเข แหลงทมา: วกพเดย, 2556.

วานหางจระเข (Aloe Vera) คอ พชชนดหนงทถกจดอยในประเภทพชลมลก สเขยว มลกษณะล าตนเปนขอปลอง ใบเดยว ใบหนายาวและโคนใบใหญ ปลายแหลม ขอบใบมหนามหางกนเปนระยะ เรยงเปนชน ขางในใบเปนวนใสสเขยวออน มเมอกเหนยว สามารถออกดอกสแดงอมเหลองทปลายยอดได มถนก าเนดมาจากแถบชายฝงทะเลเมดเตอรเรเนยนและตอนใตของทวปแอฟรกา สามารถปลกไดงายในดนทราย หรอในกระถางกได เปนพชชอบน า แตตองมทางระบายน าไดด ปองกนไมใหอมน ามากเกนไปจนรากเนา (สถาบนวจยสมนไพร, 2541)

ในสมยโบราณใชทาปนแดงปดขมบแกปวดศรษะได สวนวนในใบวานหางจระเขมฤทธขบถาย ใชท าเปนยาด า นอกจากนวนหรอน าเมอกของวานหางจระเข สามารถรกษาแผลไฟไหม น ารอนลวก แผลเรอรง และแผลในกระเพาะอาหารไดด พบวาผผลตหลายรายน าวานหางจระเขมาเปนสวนผสมในน าผกและผลไมหลากหลายชนด และก าลงไดรบความนยมจากผบรโภคทรกสขภาพ เนองจากวานหางจระเข นนมสรรพคณชวยบ ารงสขภาพรางกายเนองจากออนเพลย พกผอนนอย ชวยระบบขบถายใหปกต สารส าคญในวนและน าเมอกจากวานหางจระเขน ไมคงตว สรรพคณของสารจะลดลงเรอย ๆ ดงนนในการใชใบสด ตองตดออกมาจากตนใหม ๆ ถาจะใชวนตองปอกเปลอก ลางน ายางสเหลองออกใหหมด เพราะในน ายางมสารทท าใหเกดอาการคน หรออาจจะท าใหเกดอาการแพได

8

2.2 พฤตกรรมผบรโภค 2.2.1 ความหมายของพฤตกรรมผบรโภค พฤตกรรมผบรโภค หมายถง กจกรรมหรอกระบวนการทเกยวของกบการก าหนดการ

เลอกในการตดสนใจทจะเลอกใหสอดคลองกบความตองการของตนเอง ซงอาจมสงกระตนอนๆ ทจะน าไปสการตดสนใจ เพอใหไดรบความพอใจสงสด โดยรปแบบพฤตกรรมของผบรโภค มจดเรมตนจากการเกดสงกระตน (Stimulus) ทท าใหเกดความตองการผานเขามาในความรสกนกคดของผซอ (Buyer’s Black Box) ทผผลตหรอผขายไมสามารถคาดคะเนได ซงความรสกนกคดของผซอ ไดรบอทธพลจากปจจยแวดลอมตาง ๆ แลวจงมการตอบสนอง ออกมาในรปของการตดสนใจซอ (Kotler, 2000 อางองในศรวรรณ เสรรตนและคนอน ๆ. 2541: 129) โดยมรายละเอยดดงน

1) สงกระตน (Stimulus) หมายถง สงทเขามากระทบและกระตนผซอ ซงอาจเกดขนไดจากสงเราภายใน (Inside Stimulus) ทรางกายเกดความไมสมดลทางกายภาพหรอทางจตใจ กอให เ กดความตองการทจะรกษาสมดลน น หรอจากสง เ ราภายนอก (Outside Stimulus)ประกอบดวย 2 สวน คอ

(1) สงเราทางการตลาด (Marketing Stimulus) อนเปนสงเราทเกยวของกบสวนประสมทางการตลาด (Marketing Mix) หรอ 4P’s ซงประกอบดวย สงเราดานผลตภณฑ สงเราดานราคา สงเราดานชองทางการจดจ าหนาย และสงเราดานการสงเสรมการตลาด ทนกการตลาดตองพฒนาขนมา และ

(2) สงเราอน ๆ เปนสงเราภายนอกทอยนอกเหนอความควบคม แตสงผลตอการตดสนใจซอ เชน สภาพเศรษฐกจทด เทคโนโลยทอ านวยความสะดวก ในทางตรงกนขาม สงเราอน ๆ ทมลกษณะในทางลบอาจจะไมกอใหเกดการซอ แมจะมความตองการเกดขน เชน สภาวะเศรษฐกจถดถอย น าทวม เปนตน

2) กลองด าหรอความรสกนกคดของผซอ (Buyer’s Black Box) เปนระบบของความรสก ความตองการ และกระบวนการตดสนใจทเกดขนจากความคดและจตใจของผซอ ซงผผลตหรอผขายไมสามารถทราบได

3) การตอบสนองของผซอ (Respond) หมายถง การตดสนใจซอของผบรโภค ประกอบ ดวย การเลอกผลตภณฑ การเลอกตราสนคา การเลอกผขาย การเลอกเวลาในการซอ และการเลอกปรมาณการซอ เปนตน

9

2.2.2 การวเคราะหพฤตกรรมผบรโภค การวเคราะหพฤตกรรมผบรโภค (Analyzing Consumer Behavior) เปนการคนหาหรอวจย

เกยวกบพฤตกรรมการซอและการใชของผบรโภค เพอทราบถงลกษณะความตองการและพฤตกรรมการซอและการใชของผบรโภค ค าตอบทไดจะชวยใหนกการตลาดสามารถจดกลยทธการตลาด (Marketing Strategies) ทสามารถสนองความพงพอใจของผบรโภคไดอยางเหมาะสม (โชคชย ชยธวช, 2547 : 168 – 172) พฤตกรรมการซอของผบรโภค นกการตลาดหาค าตอบใหกบค าถามเกยวกบการตลาดโดยเกยวของกบ 6WS และ 1H ค าตอบ 7Os ดงรายละเอยดแสดงในตารางท 2.1

ตารางท 2.1 ค าถาม 6W และ 1H และ ค าตอบ 7Os

ค าถาม 6W และ 1H ค าตอบทตองการทราบ 7Os 1. ใครอยในตลาดเปาหมาย Who is in the target market?

ลกษณะกลมเปาหมาย (Occupants) ทางดาน 1) ประชากรศาสตร 2) ภมศาสตร 3) จตวทยา 4) พฤตกรรมศาสตร

2. ผบรโภคซออะไร What does the consumer buy?

สงทผบรโภคตองการซอ (Objects) เชน ตองการคณสมบตหรอองคประกอบของผลตภณฑ (Product Component) และความแตกตางทเหนอกวาคแขงขน

3. ท าไมผบรโภคจงซอ Why does the consumer buy?

วตถประสงคในการซอ (Objectives) ผบรโภคซอสนคาเพอสนองความตองการของเขาดานรางกายและดานจตวทยา ซงตองศกษาถงปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการซอ

4. ใครมสวนรวมในการตดสนใจซอ Who participates in the buying?

บทบาทของกลมตางๆ (Organizations) มอทธพลตอการซอ

5. ผบรโภคซอเมอใด When does the consumer buy?

โอกาสในการซอ (Occasions) เชน ซอในชวงเดอนใดของป หรอ ชวงฤดใดของป โอกาสพเศษหรอเทศกาลวนส าคญตางๆ

6. ผบรโภคซอทไหน Where does the consumer buy?

ชองทางหรอแหลง (Outlets) ทผบรโภคนยมไปท าการซอ

7. ผบรโภคซออยางไร How does the consumer buy?

ขนตอนในการตดสนใจซอ (Operations)

แหลงทมา : โชคชย ชยธวช, 2547

10

2.2.3 กระบวนการตดสนใจซอ กระบวนการตดสนใจซอ หมายถง ขนตอนในการเลอกซอผลตภณฑจากสองทางเลอกขน

ไป ในกระบวนการซอโดยทว ๆ ไป ผบรโภคจะผานขนตอนตาง ๆ 5 ขนตอน (สนธยา คงฤทธ 2545 : 118) ดงน ขนตอนท 1 การรบรถงปญหา (Need recognition) การรบรถงปญหาหรอการรบรปญหา (Problem recognition) กระบวนการซอจะเกดขนเมอผซอตระหนกถงปญหาหรอความตองการของเขา ซงความตองการอาจถกกระตนโดยสงเราภายในและภายนอก ผซอจะเรยนรวธทจะจดการกบสงกระตน ท าใหเขารวาจะตอบสนองสงกระตนอยางไร ขนตอนท 2 การคนหาขอมล (Information Search) ในขนนผบรโภคจะแสวงหาขอมลเพอตดสนใจ ในขนแรกจะคนหาขอมลจากแหลงภายในกอน (Internal Search) จากหนวยความจ า (Memory) ทไดสงสมไวในสมอง เพอน ามาใชในการประเมนทางเลอก หากยงไดขอมลไมเพยงพอกตองหาขอมลเพมเตมจากแหลงภายนอก (External Search) โดยแหลงขอมลขาวสาร จะแบงออกเปน 4 กลม ดงน

1) แหลงบคคล ไดแก ครอบครว เพอนฝง เพอนบาน คนรจก 2) แหลงการคา ไดแก การโฆษณา พนกงานขาย ตวแทนจ าหนาย บรรจภณฑ

การสาธต 3) แหลงชมชน ไดแก สอมวลชน องคกรคมครองผบรโภค ตลอดจนหนวยงาน

ของรฐทเกยวของ 4) แหลงทดลอง ไดแก การจดการ การตรวจสอบ และการใชผลตภณฑ

ขนตอนท 3 การประเมนผลทางเลอก (Evaluation Alternative Solution) ขนนผบรโภคจะน าขอมลทไดรวบรวมไวมาจดหมวดหมและวเคราะหถงขอด ขอเสยทคาดวาจะเกดขน ทงในลกษณะการเปรยบหาทางเลอกทดทสดและหาความคมคา ขนตอนท 4 การตดสนใจเลอกทางเลอกทดทสด (Deciding on the Appropriate Solution) หลงการประเมนผลทางเลอกในการแกปญหา ผประเมนจะทราบขอดและขอเสยของแตละทางเลอก หลงจากนนบคคลจะตองตดสนใจเลอกทางเลอกทดทสดในการแกปญหา ทางเลอกทเลอกได คอ ประเภทของสนคาทจะใชแกปญหา ทมผลดมากทสดและมผลเสยนอยทสด สอดคลองกบทรพยากรทมอยในขณะนน สอดคลองกบความพอใจ มราคาทเหมาะสม

11

มแนวโนมทจะมมลคาเพมขนในอนาคต ตลอดจนมผลกระทบตอเนองกบสงคม สงแวดลอมและบคคลอนนอยทสด การตดสนใจของบคคล มกใชประสบการณในอดตเปนเกณฑ ท งประสบการณของตนเองและผอน ซงปจจบนการสอสารทดและทนสมย สามารถท าไดอยางกวางขวาง ดงนน ท าใหบคคลตดสนใจเลอกทางเลอกในการแกปญหาไดดขน ขนตอนท 5 การประเมนผลภายหลงการซอ (Post purchase evaluation) เปนขนตอนสดทายภายหลงจากการซอ ผบรโภคกจะน าผลตภณฑทซอนนมาใช และในขณะเดยวกนกจะท าการประเมนผลผลตภณฑนนไปดวย โดยการเปรยบเทยบการใชงานหรอประโยชนทไดรบจากผลตภณฑอยางแทจรงกบความคาดหวงทคาดคดเอาไว หากผลทไดเปนไปตามความคาดหวงกจะท าใหเกดความพอใจ (Satisfaction) แตหากผลทไดรบไมเปนอยางทคาดหวงไวกจะท าใหเกดความไมพอใจ (Dissatisfaction) ซงผลลพธทงสองทางน อาจน าไปสการแสวงหาขอมลเพมเตมเกยวกบผลตภณฑตรงนน หรออาจเปลยนความเชอ ซงจะเหนไดวากระบวนการตดสนใจซอของผบรโภคเปนกระบวนการตอเนอง ไมไดหยดตรงทการซอ

2.3 สวนประสมทางการตลาด สวนประสมทางการตลาด (Marketing mix) เปนเครองมอทกจการใชเพอตอบสนองวตถประสงคทางการตลาดเปาหมาย (อางองใน ฉตยาพร เสมอใจ, 2547) ประกอบดวยกลยทธการตลาดทส าคญ 4 ประการ ดงน 1) ผลตภณฑ (Product) กคอ สนคาหรอบรการทเราจะเสนอใหกบลกคา แนวทางการก าหนดตวผลตภณฑใหเหมาะสมกตองดวากลมเปาหมายตองการอะไร เชน ตองการน าผลไมทสะอาด สดใหม บรรจภณฑถอสะดวก โดยไมสนใจรสชาต เรากตองท าตามทลกคาตองการ ไมใชวาเราชอบหวานกจะพยายามใสน าตาลเขาไป แตโดยทวไปแนวทางทจะท าสนคาใหขายไดมอยสองอยาง คอ

(1) สนคาทมความแตกตาง โดยการสรางความแตกตางนน จะตองเปนสงทลกคาสามารถสมผสไดจรงวาตางกน และลกคาตระหนกและชอบในแนวทางน เชน คณสมบตพเศษ รปลกษณ การใชงาน ความปลอดภย ความคงทน โดยกลมลกคาทเราจะจบกจะเปนลกคาทไมมการแขงขนมาก (Niche Market)

(2) สนคาทมราคาต า คอ การยอมลดคณภาพในบางดานทไมส าคญลงไป เชน สนคาทผลตจากจน จะมคณภาพไมดนก พอใชงานได แตราคาถกมาก ๆ หรอ สนคาทเลยนแบบ

12

แบรนดดง ๆ ในซปเปอรสโตรตาง ๆ จรง ๆ แลวส าหรบนกธรกจมอใหมควรเลอกในแนวทางสรางความแตกตางมากกวา การเปนสนคาราคาถก เพราะหากเปนดานการผลตแลว รายใหญจะมตนทนการผลตทถกกวารายยอย แตหากเปนดานบรการ เราอาจจะเรมตนทราคาถกกอน แลวคอย ๆ หาตลาดทรายใหญไมสนใจ

2) ราคา (Price) ราคาเปนสงทคอนขางส าคญในการตลาด แตไมใชวาคดอะไรไมออก กลดราคาอยางเดยว เพราะการลดราคาสนคา อาจจะไมไดชวยใหการขายดขนได หากปญหาอน ๆ ยงไมไดรบการแกไข การตงราคาในทนจะเปนการตงราคาใหเหมาะสมกบ ผลตภณฑ และกลมเปาหมายของเรา เชน หากเราขายน าผลไมทจตจกร ราคาอาจจะตองถกหนอย แตหากขายทสยาม หากตง ราคาถกไป เชน 10 บาท กลมทเปนเปาหมายอยากใหซออาจจะไมซอ แตคนทซออาจจะเปนคนอกกลมซงมนอยกวา และไมคมทจะขายแบบนในสยาม ยงไปกวานนหากราคา และรปลกษณสนคาไมเขากน ลกคากจะเกดความของใจและอาจจะกงวลทจะซอ เพราะราคาคอตวบงบอกภาพลกษณของสนคาทส าคญทสด อยางไรกตาม ในดานการท าธรกจขนาดยอม ราคาทเราตองการ อาจไมไดคดอะไรลกซงขนาดนน แตจะมองกนในเรองของตวเลข ซงจะมวธก าหนดราคางายตาง ๆ ดงน

(1) ก าหนดราคาตามลกคา คอ การก าหนดราคาตามทเราคดวาลกคาจะเตมใจจาย ซงอาจจะไดมาจากการท าส ารวจ หรอแบบสอบถาม

(2) ก าหนดราคาตามตลาด คอ การก าหนดราคาตามคแขงในตลาด ซงอาจจะต ามากจนเราจะมก าไรนอย ดงนนหากเราคดทจะก าหนดราคาตามตลาด เราอาจจะตองมานงคดค านวณยอนกลบวาตนทนสนคาควรเปนเทาไรเพอจะไดก าไรตามทตงเปา แลวมาหาทางลดตนทนลง

(3) ก าหนดราคาตามตนทนบวกก าไร วธนเปนการค านวณวาตนทนของเราอยทเทาใด แลวบวกคาขนสง คาแรงของเรา บวกก าไร จงไดมาซงราคา แตหากราคาทไดมาสงมาก เราอาจจ าเปนตองมการท าประชาสมพนธ หรอปรบภาพลกษณ ใหเขากบราคานน

3) ชองทางการจดจ าหนาย (Place) คอ วธการน าสนคาไปสมอของลกคา หากเปนสนคาทจะขายไปหลาย ๆ แหง วธการขายหรอการกระจายสนคาจะมความส าคญมาก หลกของการเลอกวธกระจายสนคานนไมใชขายใหมากสถานททสดจะดเสมอไป เพราะมนขนอยกบวา สนคาของทานคออะไร และกลมเปาหมายทานคอใคร เชน ของใชในระดบบน ควรจะจ ากดการขายไมใหมมากเกนไป เพราะอาจจะท าใหเสยภาพลกษณได สงทเราควรจะค านงอกอยางของวธการกระจายสนคา คอ ตนทนการกระจายสนคา เชน การขายสนคาใน 7-eleven อาจจะกระจายไดทวถง แตอาจจะมตนทนทสงกวา หากจะกลาวถงธรกจทเปนการขายหนาราน Place ในทนกคอ ท าเล ซงก

13

ควรเลอกทใหเหมาะสมกบสนคาของเราเชนกน อยาง มาบญครองกบ สยามเซนเตอร จะมกลมคนเดนทตางออกไป และลกษณะสนคา ราคากไมเหมอนกนดวยทง ๆ ทตงอยใกลกน ทานควรขายทใดกตองพจารณาตามลกษณะสนคา

4) การสงเสรมการตลาด (Promotion) คอ การท ากจกรรมตาง ๆ เพอบอกลกคาถงลกษณะสนคาของเรา เชน โฆษณาในสอตาง ๆ หรอการท ากจกรรมทท าใหคนมาซอสนคาของเรา เชน การท าการลดราคาประจ าป หากจะพดในแงของธรกจขนาดยอม การโฆษณาอาจจะเปนสงทเกนความจ าเปนเพราะจะตองใชเงน จะมากหรอนอยกขนกบชองทางทเราจะใช วธในการเลอกสอนอกจากจะดเรองคาใชจายแลวควรดเรองการเขาถงกลมเปาหมายดวย

2.4 ผลตภณฑและองคประกอบของผลตภณฑ ผลตภณฑ หมายถง สงทน าเสนอแกตลาดเพอใหเกดความสนใจ การซอ การใช หรอการบรโภคซงสามารถตอบสนองความจ าเปนและความตองการได ผลตภณฑสามารถแบงออกเปน 5 ระดบ หรอ 5 องคประกอบดวยกน (อางองใน วทวส รงเรองผล. 2545) คอ

1) ผลตภณฑหลก (Core Product) คอ ประโยชนพนฐานส าหรบผลตภณฑทผบรโภคจะไดรบจากการซอสนคานนโดยตรง

2) รปลกษณผลตภณฑ (Tangible or Formal Product) คอ ลกษณะทางกายภาพทผบรโภคสามารถสมผสหรอรบรได ประกอบดวย

(1) ระดบของคณภาพ (Quality Level) เปนการวดการท างานและวดความคงทนของผลตภณฑ เกณฑในการวดคณภาพถอหลกความพงพอใจของลกคาและคณภาพทเหนอกวาคแขงถาสนคาคณภาพต า ผซอจะไมซอซ า ถาสนคาคณภาพสงเกนอ านาจซอของผบรโภค สนคากขายไมได นกการตลาดตองพจารณาสนคาควรมคณภาพระดบใดบาง และตนทนเทาใดจงจะเปนทพอใจของผบรโภค รวมทงคณภาพสนคาตองสม าเสมอและมมาตรฐาน เพอทจะสรางการยอมรบ ความเชอถอทมตอสนคาทกครงทซอ ดงนน ผผลตจงตองมการควบคมคณภาพสนคา (Quality Control) อยเสมอ

(2) รปรางลกษณะ (Features) เปนรปราง ลกษณะทลกคาสามารถมองเหนได และสามารถรบรไดดวยประสาทสมผสทง 5 คอ รป รส กลน เสยง สมผส เชน รปราง ลกษณะ รปแบบ บรรจภณฑ ตราสนคา เปนตน

(3) การออกแบบ (Design) เปนงานทเกยวของกบรปแบบ ลกษณะ การบรรจหบหอ ซงปจจยเหลานจะมผลกระทบตอพฤตกรรมการซอของผบรโภค ดงนน การออกแบบ

14

จงมความส าคญมากส าหรบสนคาตาง ๆ ดงนน ผผลตทมผเชยวชาญดานการออกแบบจงตองศกษาความตองการของผบรโภค เพอออกแบบสนคาใหดงดดความสนใจ และใหเปนทตองการของผบรโภค นอกจากนการออกแบบยงใชเปนเกณฑท าใหผลตภณฑมความแตกตางกน (Product Differentiation) โดยค านงถงเหตจงใจใหลกคาซอสนคาทงดานเหตผลและดานอารมณ

(4) บรรจภณฑ (Packaging) สนคาทกชนดทท าจากวสดใด ๆ ทน ามาใชส าหรบหอหม ปองกน ล าเลยง จดสง และน าเสนอสนคา ตงแตวตถดบถงสนคาทผานการผลต ตงแตผผลตถงผใชหรอผบรโภค

(5) ชอตราสนคา (Brand Name) เพอระบถงสนคาและบรการของผขายรายใดรายหนงหรอกลมของผขาย เพอแสดงถงลกษณะทแตกตางจากคแขงขน ตราสนคาเปนสวนหนงทส าคญของผลตภณฑ เพราะเกยวของกบความรสกทางดานจตวทยาของผซอดวย การตดสนใจซอของผบรโภคตอผลตภณฑบางชนดนนขนอยกบชอเสยงของผขายหรอตราสนคา โดยเฉพาะสนคาทเจาะจงซอ (Specialty Goods) ซงเปนสนคาทผบรโภคตดสนใจซอดวยเหตผลดานจตวทยาไมใชเหตผลทางดานเศรษฐกจหรอประโยชนทไดรบ เชน ตดสนใจซอเพราะตองการเปนทยอมรบในสงคม เนองจากผลตภณฑเปนตวชสถานภาพของผใช ซงถอวาเปนความตองการดานจตวทยา ดวยเหตนนกการตลาดจงตองมการพฒนาคณคาตราสนคา (Brand Equity) กลาวคอ ตองมการใชเครองมอการตลาดไมวาจะเปนผลตภณฑหรอการสอสารการตลาดตาง ๆ เพอเพมคณคา (Value Added) ใหกบผลตภณฑ เพอใหลกคาเกดการรบร (Perceive Value) คณคาตราสนคานน ๆ จงเปนสงส าคญอยางยงทนกการตลาดจะตองค านงถง เพอพฒนาตราสนคาใหมคณคาตอสนคา

3) ผลตภณฑทคาดหวง (Expected Product) คอ คณสมบตหรอเงอนไขทผซอคาดหวงวาจะไดรบจากการซอสนคา หรอเปนขอตกลงในการซอสนคา

4) ผลตภณฑควบ (Augmented Product) คอ ผลประโยชนเพมเตมทผซอจะไดรบควบคไปกบการซอสนคานน ๆ ตวอยางเชน การใหบรการตดตง การขนสง การรบประกน และการใหสนเชอ

5) ศกยภาพเกยวกบผลตภณฑ (Potential Product) คอ สวนของผลตภณฑควบทมการเปลยนแปลงหรอพฒนาไป เพอสนองความตองการของลกคาในอนาคต

การน าแนวคดและทฤษฎเกยวกบผลตภณฑมาใชในงานวจยครงน เนองมาจากผวจยเหนวาคณสมบตทส าคญของผลตภณฑ อาจเปนปจจยหนงทมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษา จงไดน าทฤษฎดงกลาวเขามาใชในงานวจย เพอสรางกรอบแนวความคดและใชในการออกแบบสอบถาม

15

2.5 งานวจยทเกยวของ วานหางจระเข เปนพชสมนไพรทมประโยชนมากมาย นอกจากใชรกษาโรคแลว ยง

สามารถน ามาเปนสวนประกอบในเครองส าอาง สวนผสมในอาหารและเครองดม ซงก าลงไดรบความนยมในปจจบน มนกวจยหลายทานไดท าการศกษาเกยวกบวานหางจระเขทงในสวนของสรรพคณในการรกษาโรค การพฒนาในรปของเครองส าอาง เครองดมสมนไพรไวมากมาย โดยในทนผวจยของแยกอธบายตามหวขอทเกยวของ ดงน

2.6.1 งานวจยเกยวกบสรรพคณของวานหางจระเข แบงออกเปน งานวจยเกยวกบสรรพคณของวานหางจระเขแบงออกไดเปน 3 ลกษณะใหญ ๆ ดงน

1) สรรพคณของวานหางจระเขในการรกษาโรค จากการคนควา พบวา มผวจยเกยวกบการใชวานหางจระเขในการรกษาโรคหลายคน เชน พฒพรรณ พวทวพงศ (2551) ไดท าการศกษาเรอง “การศกษาประสทธผลของน าวานหางจระเขตอเยอบชองปากอกเสบขณะฉายแสงในผปวยโรคมะเรงบรเวณศรษะและล าคอ”

2) สวนประกอบในเครองส าอาง ยกตวอยางงานวจยของ พชรพรรณ ลลาพตะ และ พมชนก มลคลา (2555) ไดท าการศกษาเรอง “การพฒนาผลตภณฑกนแดดซงมสวนผสมของสารสกดวานหางจระเข” และ

3) สวนผสมในเครองดมสมนไพร ยกตวอยางการพฒนาผลตภณฑเครองดมเพอสขภาพ ของศรศกด ตรงวชรกล (2552) ผอ านวยการฝายเทคโนโลยอาหาร สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.) บางเขน กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2550-2552) ไดน าวนวางหางจระเขมาผลตเครองดมเพอสขภาพ โดยท าการคดเลอกวตถดบ น ามาลางท าความสะอาดเปลอก และปอกเปลอก หนเปนทรงสเหลยมลกเตาขนาด 1X1 ซม. แลวน ามาลางยางเมอกออกอกครง จากนนน ามาลวกน ารอน เพอยบย งการท างานของเอนไซม กลนเหมนเขยวและลดความขม โดยไดพฒนาน าวานหางจระเขพรอมดมทงหมด 2 สตร ไดแก น าวานหางจระเขพรอมดมจากผลไมเขมขน (สสมออกเหลอง) และน าวานหางจระเขพรอมดมจากผลไมธรรมชาต (สเขยวออน) โดยเลอกใชน าตาลฟรกโตส เปนสารใหความหวาน นอกจากการพฒนาผลตภณฑน าวานหางจระเขพรอมดมแลว ยงไดพฒนาสตรเครองดมวานหางจระเขในรปแบบผงชนดพรอมดม โดยใชวธ Freezedry เพอคงคณประโยชน โดยท าการพฒนา 2 สตร ไดแก เครองดมชนดผงกลนมะตมและกลนเกกฮวย เพอเพมความหลากหลายใหแกผบรโภค สะดวกตอการขนสง รวมทงสงออกไปยงตางประเทศ อกทงถายทอดเทคโนโลย

16

การผลตน าวานหางจระเขพรอมดมและชนดผงใหแกผประกอบการทสนใจน าไปผลตในเชงพาณชย

ปาจรย วงษจนทรา (2554) ไดท าการศกษาเรอง “การพฒนาผลตภณฑวนวานหางจระเขเสรมผลไม” งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาอตราสวนทเหมาะสมในการใชวานหางจระเขทดแทนน าและศกษาสดสวนความเขมขนทเหมาะสมในการใชน าผลไมทดแทนน าและชนดของน าผลไมทเหมาะสมในผลตภณฑวนวานหางจระเขเสรมผลไม และศกษาเปรยบเทยบพลงงานและคณคาสารอาหาร รวมถงอายการเกบรกษาของผลตภณฑ

2.6.2 งานวจยเกยวกบพฤตกรรมการซอ การดม และปจจยสวนประสมการตลาด ยกตวอยางงานวจยของ ศรญญา จนทรแสงเพชร (2553) ไดท าการศกษาเรอง ทศนคต และ

พฤตกรรมการดมน าสมนไพร (น า เกกฮวย น ากระเจยบ น ามะตม) ของผ บรโภคในเขตกรงเทพมหานคร ตวอยางทใชในการวจยครงน คอ ผบรโภคทเคยดมน าสมนไพรทง 3 ชนดน จ านวน 400 คน พบวา ผบรโภคสวนใหญความรความเขาใจ ทศนคต และสรรพคณของน าสมนไพรชนดตาง ๆ (น าเกกฮวย น ากระเจยบ น ามะตม) อยในระดบด และนยมดมแบบเปนแกวใสน าแขง ผบรโภคสวนใหญค านงถงเรองประโยชนตอสขภาพมากทสด

จ าเรญ เสลาคณ (2546) ไดท าการศกษา ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการบรโภคน าผลไมพรอมดมตรามาลของผบรโภคในหางสรรพสนคาเขตคลองเตย กรงเทพมหานคร โดยมวตถประสงคเพอศกษาปจจยในดานลกษณะของสนคา รปแบบการด ารงชวต และลกษณะของผบรโภค ทมอทธพลตอพฤตกรรมการบรโภคน าผลไมพรอมดมตรามาล ท าการเกบรวบรวมขอมลจากประชากรทเคยบรโภคน าผลไมพรอมดมตรามาลในชวง 6 เดอน นบยอนหลงจากวนทเรมเกบขอมลโดยใชแบบสอบถาม สมตวอยางแบบตามความสะดวก จ านวน 385 พบวา

ผตอบแบบสอบถามใหความส าคญในเรองปจจยดานคณภาพสนคา ควรสามารถเกบรกษาไดนาน อกทงไดรบการรบรองมาตรฐานจากองคการอาหารและยา และมใหเลอกหลายรสชาต ปจจยดานขนาดบรรจภณฑ ควรมใหเลอก 3 ขนาด คอ ขนาดใหญส าหรบครอบครว ขนาดใหญเหมาะส าหรบเกบไวดมไดหลายครง และขนาดเลกเหมาะส าหรบการพกพา ปจจยดานบรรจภณฑ ควรสะดวกในการเกบเพอบรโภคตอ สะดวกในการดม และบรรจภณฑมความแขงแรง ปจจยดานตราสนคา ใหความส าคญในเรองชอเสยงและเปนทยอมรบมากทสด รองลงมาคอ มภาพลกษณทด และเปนตราสนคาทเชอถอได ปจจยดานรปแบบการด ารงชวต ใหความส าคญกบปจจยดานความสนใจดานสขภาพ มประโยชนตอรางกาย การตรวจสขภาพฟนดวยตวเอง และตดตามขาวสารดาน

17

สขภาพ และ ปจจยดานกจกรรมดานชวตสวนตวยามวาง การเลอกซอสนคาดวยตนเอง รองลงมาคอ การพกผอนอยกบบาน และการพกผอนโดยการทองเทยว

พทธนนท สขพรวรกล (2543) ไดท าการศกษา เกยวกบปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการดมน าสมนไพรของบคลากรในกระทรวงสาธารณสข จงหวดนนทบร โดยมวตถประสงคในการศกษาความสมพนธระหวางปจจยน า ปจจยเออ และปจจยเสรมทมผลตอพฤตกรรมการดมน าสมนไพรของบคลากรในกระทรวงสาธารณสข เพอใชในการพฒนาแผนการด าเนนการสงเสรมบคลากรสาธารณสขใหเปนผน าในการดแลสงเสรมสขภาพดวยน าดมสมนไพร ผลการศกษาพบวา ปจจยน าดานอาย รายไดเฉลยของครอบครว ประสบการณการดมน าสมนไพร ภาวะสขภาพและปจจยน าดานความรเกยวกบการดมน าสมนไพร มความสมพนธกบพฤตกรรมการดมน าสมนไพร ปจจยเออดานการเขาถงแหลงบรการและแหลงขายน าสมนไพร แหลงขอมลขาวสารสอสงพมพ มความสมพนธกบพฤตกรรมการดมน าสมนไพร ส าหรบปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการดมน าสมนไพรมากทสด คอ ปจจยเสรมดานแรงงานสนบสนนจากสงคม รองลงมาคอ ปจจยเออดานการไดรบขอมลขาวสารเกยวกบน าสมนไพรจากสอสงพมพและปจจยน าดานอาย ตามล าดบ

คงเดช พรหมขตแกว (2541) ไดท าการศกษาเรอง พฤตกรรมการบรโภคและปจจยดานสวนประสมทางการตลาดทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคน าผลไมพรอมดมบรรจกระปองของผบรโภคในเขตเทศบาลนครเชยงใหม รวมทงศกษาแนวทางส าหรบผประกอบการในการแกไขปญหา ปรบปรงคณภาพและบรการของผลตภณฑน าผลไมพรอมดมบรรจกระปองเพอใหสอดคลองกบกลมเปาหมายทางการตลาด ซงผลการศกษาพบวา ปจจยสวนบคคลดาน เพศ อาย อาชพ และรายไดทแตกตางกนมผลตอการบรโภคน าผลไมพรอมดมบรรจกระปองแตกตางกน นอกจากนยงพบปญหาเกยวกบการบรโภคน าผลไมพรอมดมบรรจกระปองแตกตางกนดวย

ผลการศกษา พบวา ผบรโภคสวนใหญเคยดมน าผลไมพรอมดมบรรจกระปอง โดยซอมาจากซปเปอรมาเกตในหางสรรพสนคาเพอน าไปบรโภคเอง โดยเฉพาะน าผลไมทผลตจากสม และเปนน าผลไมแท 100% เพอวตถประสงคในการแกกระหาย ส าหรบปจจยสวนประสมทางการตลาดมความส าคญมากทสด รองลงมา คอ ปจจยดานผลตภณฑทเกยวกบคณภาพ และความสะอาด

สวนปจจยทผบรโภคเคยประสบในการบรโภคน าผลไมพรอมดมบรรจกระปอง คอ รสชาตไมถกใจ ระดบราคาของผผลตแตละยหอไมเทากน รานคาหรอตวแทนจ าหนายมสนคาใหเลอกนอยและไมมการประชาสมพนธ แนวทางในการแกไขส าหรบผประกอบการ คอการใหความสนใจในความสดและความสะอาดของผลไมทใชเปนวตถดบ สรางภาพพจน และสรางความแตกตางขององคการและผลตภณฑเพอใหผบรโภคยอมรบ และจดใหมการประชาสมพนธอยางเพยงพอ เพอกระตนใหผบรโภครบรและมความจงรกภกดในตวผลตภณฑมากยงขน

18

2.6.3 งานวจยเพอการพฒนาผลตภณฑ ยกตวอยางงานวจยของ อจฉรา แกวนอย (2551) ไดท าการศกษาเรอง การพฒนาเครองดม

สมนไพรทผลตจากดอกไมทองถน อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ทมคณสมบตในการตานสารอนมลอสระเพอการผลตในเชงพาณชย พบวา ดอกไมของไทยอยาง ดอกดาหลา ดอกอญชน ดอกบว ดอกเขม และดอกกหลาบมอญ มสารอาหารทเปนประโยชนตอรางกาย มคณสมบตตานอนมลอสระสงมากถง 76-95% ซงอนมลอสระนสามารถชวยลดความเสยงการเปนโรคมะเรง โรคหวใจ โรคชรา โรคหลอดเลอด โรคพารกนสน และโรคอลไซเมอร

อาภา วรรณฉว (2551) ไดท าการตอยอดจากการศกษาของ อจฉรา แกวนอย เรอง การพฒนาผประกอบการตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยคดเลอกผประกอบการอมพวา คอ คณส าเนยง ดสวาสด เจาของธรกจเครองดมสมนไพรตลาดน าอมพวาเขารวมงานวจย เพอการพฒนาเครองดมสมนไพรทท าจากดอกไมทองถน อ.อมพวา จ.สมทรสงคราม ดวยการคดพฒนาสตรเครองดมน าดอกไมอมพวาจ านวน 5 ชนด จ าหนายทตลาดน าอมพวา คอ น าพนชดอกดาหลา น าดอกอญชนในน ามะพราวอมพวา น าดอกเขม น าดอกบว และน าดอกกหลาบผสมวนมะพราว โดยพฒนาตราสนคาน าดอกไมอมพวา” คอ “ตราส าเนยง” ส าหรบผประกอบการ และ “พฒนาบรรจภณฑน าดอกไมอมพวา 5 ชนด” ส าหรบผลตภณฑน าดอกไม และไดจดทะเบยน “เครองหมายการคา ตราส าเนยง” ทกรมทรพยสนทางปญญา กระทรวงพาณชย ใหกบคณส าเนยง ดสวาสด ผประกอบการน าดอกไมอมพวา

ผลวจยพบวา สตรเครองดมน าดอกไมอมพวา 5 ชนดเปนทพงพอใจของผ บรโภค ผประกอบการมยอดขายสนคาเพมขนกวา 300% ผประกอบการไดใช “ตราส าเนยง” เปนเครองหมายการคาส าหรบการขายเครองดมน าดอกไม สวนบรรจภณฑตนแบบทไดออกแบบใหส าหรบน าดอกไมอมพวา ผ ประกอบการไดน าไปประยกตใชไดจรงในการขายผลตภณฑ ผลงานวจยไดน าเสนอสสาธารณชนและไดรบความสนใจจากผประกอบการรายอน ๆ ประชาชน และสอมวลชนเปนอยางมาก มการจดถายทอดเทคโนโลยจากงานวจย การสมมนาทางวชาการ และสาธตการท าเครองดมใหแกสาธารณชนหลายครง

ทพยวรรณ ปรญญาศร ผอ านวยการกองควบคมอาหาร (อย.) (2551) ไดศกษาปจจยทมผลตอการปนเปอนจลนทรยในเครองดมสมนไพรในภาชนะทบรรจปดสนทและพรอมบรโภคทจ าหนายในเขต กทม. 50 เขต ท งในน าผกผลไมและน าสมนไพร โดยเกบตวอยางส ารวจ 455 ตวอยาง ไดแก น าใบบวบก น าส ารอง น าเฉากวย น าบทรท น ากระเจยบ น าเสาวรส น าเกกฮวย และน าจบเลยง ทงในแบบภาชนะบรรจปดสนทและตกขาย ผลตรวจวเคราะหพบการปนเปอนเชอจลนทรยสงมากถง 316 ตวอยาง หรอรอยละ 69.45 โดยแบบบรรจภณฑปดสนท พบปนเปอน

19

จลนทรยมากทสด ในน าใบบวบกทพบการปนเปอนสงถงรอยละ 97.83 รองลงมาคอ น าจบเลยงรอยละ 90 น าเสาวรสรอยละ 87.88 น าบทรทรอยละ 84.61 น าเฉากวยรอยละ 67.35 น าส ารองรอยละ 62.50 น ากระเจยบรอยละ 55.36 และน าเกกฮวยรอยละ 54.69 สวนผลการตรวจวเคราะหการปนเปอนในน าผ กผลไมและน าสมนไพรชนดตกขาย พบวาน าส ารองมการปนเปอนของเชอจลนทรยรอยละ 100 รองลงมาคอน าใบบวบกรอยละ 85.71 น าเฉากวยรอยละ 78.51 น าเกกฮวยรอยละ 71.05 น ากระเจยบรอยละ 50 และน าจบเลยงรอยละ 46.15 สวนน าเสาวรสจากตวอยางไมพบการปนเปอนเลย โดยลกษณะการวางจ าหนายทมใชถงพลาสตกบรรจน าแขงมดปากถงวางลงในโหลเพอรอตกขาย พบการปนเปอนถงรอยละ 77.41 ขณะทน าสมนไพรทวางจ าหนายแบบไมแชเยนจะพบการปนเปอนเพยงรอยละ 45.41 นอกจากนการปนเปอนทพบดงกลาว ยงเกดจากมอของผ จ าหนายรอยละ 65.22 รองมาเปนภาชนะและอปกรณรอยละ 31.25 ส าหรบเชอจลนทรยปนเปอนทพบ ไดแก ยสต คอลฟอรม โมลด อโคไล และสเตปฟโลคอคคส ออเรยส บงบอกวามการปนเปอนอจจาระ และอาจกอใหเกดภาวะทองรวงได จากผลการส ารวจดงกลาวน พบวา ผจ าหนายสวนใหญขาดองคความร ท าใหเกดการปนเปอน ซงการท าน าผกผลไมและเครองดมสมนไพรดงกลาวสวนใหญเปนการขายตรงผลตหนาราน ไมตองขออนญาต แตยงตองคงในเรองความปลอดภย โดยการปนเปอนทพบชวา การผลตยงขาดสขลกษณะทด เชอเหลานนท าใหอาหารเนาเสยงาย และอาจกอใหเกดปญหาทองเสย แตไมกอความรนแรง เชอยสต และโมลดมาจากอากาศทวไป

บทท 3

วธการศกษา

ในการวจยเรอง “พฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษา” โดยมวตถประสงคเพอการพฒนาผลตภณฑใหตรงกบความตองการของผบรโภค โดยผวจ ยไดท าการศกษาลกษณะสวนบคคล พฤตกรรมการบรโภค ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษาในเขตกรงเทพมหานคร อกทงท าการส ารวจความคาดหวงกอนทดลองดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขและการรบรจรงในดานคณภาพของผลตภณฑหลงจากทไดทดลองดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงนในรปของความพงพอใจ

ขนตอนการศกษา ประกอบดวย การก าหนดกรอบแนวคดในการวจย การก าหนดประชากรทใชในการศกษา ขนตอนการศกษา การทดสอบเครองมอในการศกษา การเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล และสถตทใชในการวเคราะหขอมล

3.1 กรอบแนวคดในการวจย จากการศกษา แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ ผวจยสามารถก าหนดกรอบแนวคด

ในการศกษาเรอง “พฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษา” แบงการศกษาออกเปน 2 สวนตามวตถประสงค คอ กรอบแนวความคดตามวตถประสงคหลก ดงแสดงตามภาพท 3.1 และกรอบแนวความคดตามวตถประสงครอง ดงแสดงตามภาพท 3.2

21

ภาพท 3.1 กรอบแนวคดตามวตถประสงคหลกในการวจย

ภาพท 3.2 กรอบแนวคดตามวตถประสงครองในการวจย

3.2 ประชากรและตวอยาง 3.2.1 ประชากร

ประชากรในการวจยครงน คอ นกศกษาระดบปรญญาตรทก าลงศกษาในมหาวทยาลยของรฐ มหาวทยาลยราชภฎ มหาวทยาลยราชมงคล และมหาวทยาลยเอกชน ทต งอยในกรงเทพมหานคร ดงแสดงในตารางท 3.1 ซงมจ านวนนกศกษาทงหมด (รวมทกสถาบนการศกษาในขอบเขต) เทากบ 387,385 คน (สารสนเทศอดมศกษา ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ 2555)

22

3.2.2 ตวอยาง ตวอยางทใชในการวจยครงน ไดมาจากการสมตวอยาง เพอเปนตวแทนของประชากรทจะ

ท าการศกษานน คอ นกศกษาระดบปรญญาตรในเขตกรงเทพมหานคร ซงการศกษาครงนใชวธการเลอกตวอยางโดยใชทฤษฎความนาจะเปน (Probability Sampling) ภายใตแผนการสมตวอยางแบบแบงชนภมสามขน (Three-Stage Stratified Sampling) ดงน

ขนท 1 แบงมหาวทยาลยทอยในขอบเขตของการศกษาในเขตกรงเทพมหานคร ออกเปน 4 ชนภม (Strata) ตามประเภทของมหาวทยาลย ไดแก ประเภทท 1 คอ มหาวทยาลยของรฐ ประเภทท 2 คอ มหาวทยาลยราชภฏ ประเภทท 3 คอ มหาวทยาลยราชมงคล ประเภทท 4 คอ มหาวทยาลยเอกชน ดงรายละเอยดแสดงไวในตารางท 3.1 สมมหาวทยาลยจากแตละประเภท ดงน มหาวทยาลยของรฐ มาจ านวน 3 แหง มหาวทยาลยราชภฎ มาจ านวน 2 แหง มหาวทยาลยราชมงคล มาจ านวน 2 แหง และมหาวทยาลยเอกชน มาจ านวน 3 แหง โดยวธการสมตวอยางอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยวธการจบฉลาก2 ท าใหไดมหาวทยาลยทงสน 10 มหาวทยาลย ดงน ตารางท 3.1 รายชอสถาบนการศกษาในสงกดส านกงานคณะกรรมการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ ในเขตกรงเทพมหานคร จ าแนกตามสถาบนการศกษา ประเภทของมหาวทยาลย รายชอมหาวทยาลย มหาวทยาลยของรฐ 1. จฬาลงกรณมหาวทยาลย

2. มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร 3. มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง 4. มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ 5. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 6. มหาวทยาลยธรรมศาสตร 7. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 8. มหาวทยาลยศลปากร

2 ดวยเหตผลทางจรรยาบรรณของการวจยทผศกษาจะไมเผยแพรขอมลเปนรายมหาวทยาลย ดงนนจงขอสงวนสทธในการเปดเผยชอมหาวทยาลยทสมไดทง 10 มหาวทยาลย

23

ตารางท 3.1 (ตอ)

ประเภทของมหาวทยาลย รายชอมหาวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏ 1. มหาวทยาลยกรงเทพ

2. มหาวทยาลยธรกจบณฑต 3. มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร 4. มหาวทยาลยเกรก 5. มหาวทยาลยเกษมบณฑต 6. มหาวทยาลยเซนตจอหน 7. มหาวทยาลยศรปทม 8. มหาวทยาลยสยาม 9. มหาวทยาลยหอการคา 10. มหาวทยาลยเอเซยอาคเนย 11. มหาวทยาลยอสสมชญ 12. มหาวทยาลยรตนบณฑต 13. มหาวทยาลยธนบร

มหาวทยาลยเอกชน 1. มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา 2. มหาวทยาลยราชภฎสวนดสต 3. มหาวทยาลยราชภฎจนทรเกษม 4. มหาวทยาลยราชภฎพระนคร 5. มหาวทยาลยราชภฎธนบร 6. มหาวทยาลยราชภฎบานสมเดจเจาพระยา

มหาวทยาลยราชมงคล 1. มหาวทยาเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ 2. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร 3. สถาบนเทคโนโลยปทมวน

แหลงทมา: สารสนเทศอดมศกษา ส านกงานคณะกรรมการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ. 2555 .

24

ขนท 2 โดยทวไปในการแบงกลมวชาสามารถแบงออกไดเปน 3 กลม ตามแผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา ฉบบท 11 (2555-2559)ไดแก กลมวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย กลมวชาวทยาศาสตรสขภาพ กลมวชาสงคมศาสตรและมนษยศาสตร โดยแตละกลมประกอบดวยคณะ/สาขาวชา ดงรายละเอยดในตารางท 3.2 ตอไปน

ตารางท 3.2 คณะ/สาขาวชาในกลมวชาตาง ๆ กลมวชาวทยาศาสตร

และเทคโนโลย กลมวชาวทยาศาสตรสขภาพ กลมวชาสงคมศาสตร

และมนษยศาสตร 1. วศวกรรมศาสตร 2. วทยาศาสตร 3. สถาปตยกรรม 4. เกษตรศาสตร 5. สตวแพทยศาสตร

1. แพทยศาสตร 2. ทนตแพทย 3. พยาบาลศาสตร 4. เภสชศาสตร 5. สหเวชศาสตรและสาธารณสขศาสตร

1. ศกษาศาสตร 2. ภาษา 3. สงคมและมนษยศาสตร 4. ศลปะ 5. นตศาสตร

แหลงทมา: แผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา ฉบบท 11 (2555 – 2559) เนองจากมหาวทยาลยหลายแหง ไมมหลกสตรการเรยนการสอนในกลมวชาวทยาศาสตรสขภาพ โดยเฉพาะในกลมมหาวทยาลยราชภฏและกลมมหาวทยาลยเอกชน ดงนนเพอใหการเปรยบเทยบเปนไปโดยเทาเทยมกน การศกษาครงนจงพจารณาเฉพาะกลมวชา 2 กลม ไดแก กลมวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย และกลมวชาสงคมศาสตรและมนษยศาสตร ดงนนในแตละมหาวทยาลยทสมไดในขนท 1 สมคณะ /สาขาวชา มา 2 คณะ/สาขาวชา ดงแสดงรายละเอยดไวในตารางท 3.3

25

ตารางท 3.3 สมสาขา/คณะตามกลมวชาของแผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา ฉบบท 11

ประเภทมหาวทยาลย** กลมวชาวทยาศาสตรและ เทคโนโลย

กลมวชาสงคมศาสตรและมนษยศาสตร

มหาวทยาลยของรฐ 1. เกษตรศาสตร 1. ศกษาศาสตร 2. วศวกรรมศาสตร 2. ศลปกรรมศาสตร

มหาวทยาลยราชภฎ 1. เทคโนโลยอตสาหกรรม 1. วทยาการจดการ 2. วทยาศาสตรและเทคโนโลย 2. วารสารศาสตร

มหาวทยาลยราชมงคล 1. สถาปตยกรรมศาสตร 1. ศกษาศาสตร 2. วศวกรรมศาสตร 2. บรหารธรกจ

มหาวทยาลยเอกชน 1. เทคโนโลยสารสนเทศ 1. เศรษฐศาสตร 2. วศวกรรมศาสตร 2. นเทศศาสตร

หมายเหต **ขอสงวนสทธในการเปดเผยชอมหาวทยาลยทตกเปนตวอยาง ขนท 3 ในแตละคณะของมหาวทยาลยทสมไดในขนท 1 และ 2 ขางตน สมนกศกษาในระดบปรญญาตรตามสดสวนทก าหนด จ านวนรวมทงสน 315 คน รายละเอยดแสดงในตารางท 3.4

26

ตารางท 3.4 จ านวนนกศกษา ป 2555 จ าแนกตาม ประเภทมหาวทยาลยและขนาดตวอยาง ประเภทมหาวทยาลย จ านวน

นกศกษาทงหมด ขนาดตวอยาง

จ านวนมหาวทยาลย จ านวนนกศกษา

มหาวทยาลยของรฐ 126,884 3 95 มหาวทยาลยราชภฎ 94,039 2 63

มหาวทยาลยราชมงคล 24,284 2 62

มหาวทยาลยเอกชน 142,178 3 95

รวม 387,385 10 315

แหลงทมา: สารสนเทศอดมศกษา คณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ หมายเหต: คนวนท 1 พฤษภาคม 2556

3.3 ขนตอนการศกษา ผศกษาขออธบายขนตอนการศกษาโดยใช Flow chart ซงแบงการศกษาออกเปน 2 สวน คอ สวนท 1 แผนการสมตวอยาง และสวนท 2 แผนการทดลอง ดงภาพท 3.3

27

ภาพท 3.3 ขนตอนการเกบขอมล/สมภาษณ

28

3.3.1 วางแผนการสมตวอยาง แผนการสมตวอยางในการศกษาครงน คอ การสมแบบชนภมสามขน ดงรายละเอยดท

กลาวไวขางตน 3.3.2 วางแผนการทดลอง โดยงานวจยฉบบนทางผวจยไดก าหนดชนดของน าสมนไพรทผสมเนอวานหางจระเขสตร

เฉพาะส าหรบการศกษาครงน ทงหมด 3 สตร คอ น าใบเตยผสมวานหางจระเข น าองนผสมวานหางจระเข และน าอญชนผสมวานหางจระเข โดยแบงชดการทดลองออกเปน 6 ชด ดงตารางท 3.5 และก าหนดแบบแผนการเกบตวอยาง แยกตามมหาวทยาลย ดงตารางท 3.6 ในทนผวจยใชวธการสมแบบใชความนาจะเปนในการเลอกชดการทดลอง (ล าดบของการดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะ) เพอใหนกศกษาทตกเปนตวอยางไดทดลองดมกอนเกบขอมลสวนสดทาย (การรบรจรง)

ตารางท 3.5 ชดแผนการทดลองการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

ชดการทดลอง ชนดของน าสมนไพรทผสมเนอวานหางจระเข

A น าใบเตย น าองน น าอญชน

B น าใบเตย น าอญชน น าองน

C น าองน น าอญชน น าใบเตย

D น าองน น าใบเตย น าอญชน

E น าอญชน น าใบเตย น าองน

F น าอญชน น าองน น าใบเตย

29

ตารางท 3.6 จ านวนนกศกษา (คน) ในการทดลองการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข จ าแนกตามประเภทของมหาวทยาลยและชดการทดลอง

ชดการ การทดลอง

มหาวทยาลย ของรฐ

มหาวทยาลย ราชภฎ

มหาวทยาลย ราชมงคล

มหาวทยาลย เอกชน

A 15 10 10 15 B 15 10 10 15 C 15 10 10 15 D 15 10 10 15 E 15 10 10 15 F 15 10 10 15

หนวยทดลอง 90 60 60 90

3.4 เครองมอทใชในการศกษา

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลส าหรบการศกษาครงน คอ แบบสอบถาม ซงเกบรวบรวมขอมลดวยวธสมภาษณดวยตนเองกบนกศกษา (face-to-face interviews) ทเคยบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ซงผศกษาไดศกษาจากเอกสารทมอยแลวและเพมเตมค าถามเพอใหไดขอมลทตองการ โดยแบงแบบสอบถาม ออกเปน 7 สวน ดงน

สวนท 1 แบบสอบถามเกยวกบลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ชนปทศกษา กลมวชาทศกษา เปนค าถามแบบเลอกตอบเพยงค าตอบเดยวและเปนค าถามแบบปลายปด (Close-ended Question) จ านวน 4 ขอ

สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการบรโภคแบงออกเปน 1) พฤตกรรมการซอ ไดแก ความส าคญของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข สถานท

ซอน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ราคาททานซอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขในแตละครง ปรมาณในการดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขแตละครง ความเหมาะสมของราคาเมอเทยบกบปรมาณของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ประกอบดวยค าถามจ านวน 5 ขอ เปนค าถามแบบเลอกตอบ

30

2) พฤตกรรมการดม ไดแก เหตผลในการดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ความถในการดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเข รปแบบผลตภณฑน าวานหางจระเข ประกอบดวยค าถามจ านวน 3 ขอ เปนค าถามแบบเลอกตอบ

สวนท 3 แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบปจจยสวนประสมทางการตลาดทมความส าคญตอพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข แบบประเมนคาดวยมาตรประเมนคาแบบลเครต คอ มความส าคญระดบมากทสด มความส าคญระดบมาก มความส าคญระดบปานกลาง มความส าคญระดบนอย มความส าคญระดบนอยทสด ประกอบดวยค าถามจ านวน 38 ขอ เปนค าถามเชงบวกทงหมด ดงน

1) ปจจยดานผลตภณฑ จ านวน 17 ขอ 2) ปจจยดานราคา จ านวน 3 ขอ 3) ปจจยดานชองทางการจดจ าหนาย จ านวน 3 ขอ 4) ปจจยดานการสงเสรมการตลาด จ านวน 9 ขอ 5) บคคลทมอทธพลตอการตดสนใจบรโภค จ านวน 6 ขอ

ตารางท 3.7 การก าหนดคาของคะแนนความส าคญในแบบสอบถาม

ระดบความส าคญ ระดบคะแนนของค าถาม

เชงบวก เชงลบ ส าคญมากทสด ส าคญมาก ส าคญปานกลาง ส าคญนอย ไมมความส าคญ

5 4 3 2 1

1 2 3 4 5

1) การหาชวงคะแนนระดบความส าคญ

เมอรวบรวมขอมลและแจกแจงความถแลว จะใชคะแนนเฉลยของประชากรแบงความส าคญของนกศกษาเปน 3 ระดบ โดยใชอนตรภาคชน ดงน

ความกวางของชน คะแนนสงสด คะแนนต าสด

จ านวนชน

31

= 1.33

2) ชวงคะแนนและความหมายของระดบความส าคญ

จากหลกเกณฑการหาชวงคะแนนของระดบความส าคญ สามารถแปลความหมายระดบคะแนนไดดงน ระดบความส าคญ ระดบคะแนน ส าคญนอย 1.00 – 2.33 ส าคญปานกลาง 2.34 – 3.66 ส าคญมาก 3.67 – 5.00 ระดบนอย หมายถง นกศกษาใหความส าคญกบคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขนอย ระดบปานกลาง หมายถง นกศกษาใหความส าคญกบคณภาพผลตภณฑสมนไพรผสมวานหางจระเขปานกลาง ระดบมาก หมายถง นกศกษาใหความส าคญกบคณภาพผลตภณฑสมนไพรผสมวานหางจระเขมาก

สวนท 4 แบบสอบถามเกยวกบความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขกอนทดลองดม เปนค าถามแบบตรวจสอบความส าคญแบบประเมนคาดวยมาตรประเมนคาแบบลเครต คอ มความส าคญระดบมากทสด มความส าคญระดบมาก มความส าคญระดบปานกลาง มความส าคญระดบนอย มความส าคญระดบนอยทสด ประกอบดวยค าถามจ านวน 12 ขอ เปนค าถามเชงบวกทงหมด โดยมเกณฑการใหคะแนน เหมอนกบสวนท 4 ดงทกลาวมาแลวขางตน

สวนท 5 แบบสอบถามเกยวกบความพงพอใจทมตอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน 3 สตร คอ น าใบเตยผสมวานหางจระเข น าองนผสมวานหางจระเข และ น าอญชนผสมวานหางจระเข หลงจากทดลองดม แบงการประเมนออกเปน 3 สวน คอ

1) เปนค าถามแบบตรวจสอบความพงพอใจในดานผลตภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน ประกอบดวยค าถามจ านวน 21 ขอ เปนค าถามเชงบวกทงหมด ดงน

(1) ความพงพอใจตอ “น าใบเตยผสมวานหางจระเข” จ านวน 7 ขอ (2) ความพงพอใจตอ “น าองนผสมวานหางจระเข” จ านวน 7 ขอ

32

(3) ความพงพอใจตอ “น าอญชนผสมวานหางจระเข” จ านวน 7 ขอ 2) เปนค าถามแบบตรวจสอบความพงพอใจในดานบรรจภณฑ จ านวน 9 ขอ 3) เปนค าถามแบบเลอกตอบ จ านวน 5 ขอ ไดแก ความเหมาะสมของปรมาณ 250 ซ

ซ ทจ าหนายในราคา 15 บาท ความเหมาะสมของปรมาณเนอวานหางจระเข ความเหมาะสมของชนเนอวานหางจระเข ชนดของน าสมนไพรททานจะแนะน าใหบคคลอนดม และโอกาสในการพฒนาเปนธรกจในอนาคต

ในขอท 1 และ 2 ท าประเมนคาดวยมาตรประเมนคาแบบลเครต แบงการใหคะแนนออกเปน 10 ระดบ เรยงจากความพงพอใจมาก ไปหานอย ( 10 --> 1)

1) การหาชวงคะแนนระดบความพงพอใจ เมอรวบรวมขอมลและแจกแจงความถแลว จะใชคะแนนเฉลยของประชากรแบงความพงพอใจของนกศกษาเปน 3 ระดบ โดยใชอนตรภาคชน ดงน

ความกวางของชน คะแนนสงสด คะแนนต าสด

จ านวนชน

= 3

2) ชวงคะแนนและความหมายของระดบความพงพอใจ

จากหลกเกณฑการหาชวงคะแนนของระดบความพงพอใจ สามารถแปลความหมายระดบคะแนนไดดงน ระดบความพงพอใจ ระดบคะแนน ความพงพอใจนอย 1.00 – 4.00 ความพงพอใจปานกลาง 4.01 – 7.00 ความพงพอใจมาก 7.01 – 10.00 ระดบนอย หมายถง นกศกษามความพงพอใจในดานผลตภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขนอย

33

ระดบปานกลาง หมายถง นกศกษามความพงพอใจในดานผลตภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขปานกลาง ระดบมาก หมายถง นกศกษามความพงพอใจในดานผลตภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขมาก

สวนท 6 แบบสอบถามเกยวกบการประเมนการรบรจรงของคณภาพผลตภณฑหลงจากทดลองดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ซงท าการประเมนแบบเดยวกบการประเมนความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑทมตอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขกอนทดลองดม ในสวนท 4

สวนท 7 แบบสอบถามความทศนคต ความคดเหน และขอเสนอแนะเพมเตม ของนกศกษาทมตอน าสมนไพรผสมวานหางจระเข เปนค าถามแบบปลายเปด

3.5 การทดสอบเครองมอทใชในการศกษา การทดสอบเครองมอทใชในการศกษา ด าเนนการโดยน าแบบสอบถามไปทดสอบหาความเทยงตรงและความเชอมน ดงน

1) การหาคาความเทยง (Validity) โดยการน าแบบสอบถามเสนอตออาจารยทปรกษา ผทรงคณวฒและผเชยวชาญเพอตรวจสอบและแกไขขอบกพรองเพอใหแบบสอบถามสามารถวดไดตรงตามความตองการ คอ มความเทยงตรงเชงเนอหาของค าถามในแตละขอวาตรงตามจดมงหมายของการศกษาครงนหรอไม หลงจากนน น ามาปรบปรงแกไขเพอใหแบบสอบถามมความเทยงตรง

2) การหาคาความเชอมน (Reliability) ผศกษาน าแบบสอบถามไปทดสอบกบประชากรทมลกษณะใกลเคยงกน คอ ทดสอบกบนกศกษาทศกษาในมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร จ านวน 30 คน ทซอและดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเข เพอตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถามกอนน าไปใชจรง และหาคาความเชอมนรวมโดยใชวธการค านวณหาคาสมประสทธแอลฟาแบบ Cronbach’s Alpha ไดคาระดบความเชอมน (Reliability Coefficient) เปนรายดาน ดงตารางท 3.9

34

ตารางท 3.8 คาระดบความเชอมน (Reliability Coetficient) โดยใชวธของครอนบค (Cronbach’s Alpha Coefficient)

หวขอแบบสอบถาม ระดบความเชอมน ปจจยสวนประสมทางการตลาด 0.9077 ความคาดหวง 0.9035 ความพงพอใจ 0.9705 การรบรจรง 0.8876

3.6 การเกบรวบรวมขอมล เรมจากผวจยก าหนดประเดนปญหา ความส าคญของปญหา วตถประสงคของการศกษา

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ขอบเขตการศกษา นยามศพท ผวจยไดด าเนนการตรวจเอกสารเพอศกษาแนวคดทฤษฎตาง ๆ และผลงานวจยทเกยวของเพอน ามาแสดงใหเหนความส าคญของปญหาและใชเปนแนวทางในการศกษาตอไป ตอมาจงก าหนดขนตอนการศกษา ประกอบดวย การก าหนดประชากรทใชในการศกษา เครองมอทใชในการศกษา การทดสอบเครองมอในการศกษา การเกบรวบรวมขอมล การว เคราะหขอมล และสถตทใชในการว เคราะหขอมล ผ วจ ย เลอกใชแบบสอบถามเปนเครองมอทใชในการศกษาครงน โดยจดท าแบบสอบถามแลวเสนออาจารยทปรกษาเพอตรวจสอบและใหความเหนชอบกอนน าไปเกบรวบรวมขอมล

สวนการเกบรวบรวมขอมล ผว จยได ท าการเกบแบบสอบถาม โดยการสมภาษณโดยตรงตามตวอยางทก าหนดไวในเงอนไขการสมตวอยางขางตน จ านวนทงสน 315 ชด และน าแบบสอบถามดงกลาว มาตรวจสอบความสมบรณ และน าขอมลทไดไปวเคราะหดวยวธทางสถตตอไป

35

3.7 การวเคราะหขอมล เมอรวบรวบแบบสอบถามและตรวจสอบความถกตองของขอมลแลว ผวจยไดประมวลผลและวเคราะหผลดวยเครองคอมพวเตอรโดยใชโปรแกรมส าเรจรปส าหรบการวจยทางสถต โดยบนทกขอมลในแผนบนทกขอมล ประมวลผล น าผลทไดมาวเคราะห และเสนอเปนผลการศกษา

3.8 สถตทใชในการวเคราะหขอมล

1) สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ซงเปนการหาคาทางสถตพนฐานเพอแสดงการกระจายของค าตอบหรอความคดเหน และอธบายลกษณะของขอมลในเบองตนโดยใชการหาจ านวน รอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(standard deviation: S.D.) ทงนเพอน ามาสรประดบคณภาพโดยรวบรวมแตละดาน ซงจะใชในการทดสอบตวแปรตอไป

2) สถตอนมาน (Inferential Statistic) ไดแก การทดสอบความแตกตางของคาเฉลยแบบเปนคและแบบไคสแควร และหาความสมพนธอยางงายโดยใชสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน โดยมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

บทท 4

ผลการศกษาพฤตกรรมการบรโภค จดประสงคหนงของการศกษาพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข และปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษาในกรงเทพมหานครในครงน เพอน าขอมลทไดจากการศกษามาพฒนาและปรบปรงผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ผวจยเกบขอมลจากตวอยางขนาด 315 คน และน าเสนอผลการวเคราะหขอมล การแปลความหมาย การวเคราะหขอมล โดยแบงการวเคราะหออกเปน 4 สวน ดงน 4.1 ลกษณะสวนบคคลของตวอยาง 4.2 พฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข 4.3 ปจจยสวนประสมทางการตลาด 4.4 ผลทดสอบสมมตฐาน

4.1 ลกษณะสวนบคคล จากผลการศกษาขอมลลกษณะสวนบคคลของนกศกษาจ านวน 315 คน พบวา นกศกษาทสวนใหญ รอยละ 49.84 เปนเพศหญง รอยละ 38.73 เปน เพศชาย และรอยละ 11.43 เปนเพศทสาม โดยอายของนกศกษาสวนใหญอยระหวาง 21-25 ป คดเปนรอยละ 52.69 รองลงมา คอ อายนอยกวา 20 ป (รอยละ 35.24) และอายมากกวา 25 ป (รอยละ 12.07) ก าลงศกษาอยในชนปท 2 (รอยละ 35.87) ชนปท 1 (รอยละ 31.11) ชนปท 4 (รอยละ 18.73) และชนปท 3 (รอยละ 14.29) โดยรอยละ 61.27 เลอกศกษาในกลมวชาสงคมศาสตรและมนษยศาสตร และรอยละ 38.73 ศกษาในกลมวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย ดงแสดงรายละเอยดไวในตาราง 4.1

37

ตารางท 4.1 จ านวนและรอยละของนกศกษาตามลกษณะสวนบคคล

ลกษณะสวนบคคล จ านวน (N= 315)

รอยละ

เพศ ชาย 122 38.73 หญง 157 49.84

เพศท 3 36 11.43 อาย นอยกวา 20 ป 111 35.24 21 – 25 ป 166 52.69 มากกวา 25 ป 38 12.07 ชนปทศกษา

ปท 1 98 31.11 ปท 2 113 35.87

ปท 3 45 14.29 ปท 4 59 18.73

กลมวชาทศกษา กลมวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย 122 38.73 กลมวชาสงคมศาสตรและมนษยศาสตร 193 61.27

38

4.2 พฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

จากการสอบถามความคดเหนในเบองตนของนกศกษาทมตอความส าคญของน าสมนไพร กอนสอบถามพฤตกรรมการบรโภค พบวา นกศกษาสวนใหญรอยละ 51.75 ใหความส าคญกบน าสมนไพรในระดบปานกลาง รอยละ 39.04 ใหความส าคญระดบมาก และรอยละ 9.21 ใหความส าคญระดบนอย สามารถสรปไดดงตารางท 4.2

ตารางท 4.2 จ านวนและรอยละของนกศกษาจ าแนกตามความเหนเกยวกบความส าคญของการ

บรโภคน าสมนไพร

ความส าคญของน าสมนไพร จ านวน รอยละ ใหความส าคญอยระดบมาก 123 39.04 ใหความส าคญอยระดบปานกลาง 163 51.75 ใหความส าคญอยระดบนอย 29 9.21

รวม 315 100

4.2.1 พฤตกรรมการซอน าสมนไพรผสมวานหางจระเข การศกษา พบวา นกศกษานยมซอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขตามซมจ าหนาย

เครองดมมากทสด คดเปนรอยละ 28.60 ซอจากรานรานสะดวกซอ (7-eleven) / ซปเปอรมารเกต รอยละ 26.13 ซอจากรานโชหวย /แผงลอย /รถเขน รอยละ 15.43 ซอจากงานแสดงสนคา เชน OTOP รอยละ 13.37 ซอจากรานอาหาร / ภตตาคาร รอยละ 5.97 ซอจากโครงการหลวง เชน ดอยค า รอยละ 5.35 และรานคาปลกสมยใหม เชน บกซ โลตส รอยละ 5.14 ซงพบวาสถานทซอสวนใหญของนกศกษาจะซอในมหาวทยาลยเปนหลก รายละเอยดแสดงในตารางท 4.3

39

ตารางท 4.3 จ านวนและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามสถานทซอสมนไพรผสม วานหางจระเข

สถานทซอ รอยละ

ซมน า / ซมจ าหนายเครองดม รานสะดวกซอ (7-eleven) / ซปเปอรมารเกต รานโชหวย / แผงลอย / รถเขน งานแสดงสนคา เชน OTOP รานอาหาร / ภตตาคาร โครงการหลวง เชน ดอยค า รานคาปลกสมยใหม เชน บกซ โลตส

28.60 26.13 15.43 13.37 5.97 5.35 5.14

รวม 100.00

นอกจากนยง พบวา นกศกษาสวนใหญ รอยละ 80.32 ซอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขในราคาทต ากวาหรอเทากบ 15 บาท และรอยละ 19.68 ซอในราคาสงกวา 15 บาทตอขวด (ขนาดบรรจภณฑ) โดยทรอยละ 68.25 นยมซอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขในปรมาณบรรจนอยกวาหรอเทากบ 250 ซซ ทเหลอนยมซอในปรมาณมากกวา 250 ซซ และเมอสอบถามเกยวกบความเหมาะสมของราคาเปรยบเทยบกบปรมาณบรรจภณฑ พบวา นกศกษาเกอบทงหมด (รอยละ 96.50) เหนวา ราคามความเหมาะสมแลวกบปรมาณบรรจภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ดงรายละเอยดแสดงในตารางท 4.4- 4.6 ตารางท 4.4 จ านวนและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาด

บรรจภณฑ) ของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

ราคาทซอตอขนาดบรรจภณฑ จ านวน รอยละ ล าดบท

15 บาท > 15 บาท

253 62

80.32 19.68

1 2

รวม 315 100

40

ตารางท 4.5 จ านวนและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามขนาดบรรจภณฑของน าสมนไพรผสม วานหางจระเขทซอในแตละครง

ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง จ านวน รอยละ ล าดบท

250 ซซ > 250 ซซ

215 100

68.25 31.75

2 1

รวม 315 100

ตารางท 4.6 จ านวนและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามความคดเหนเกยวกบความเหมาะสมของ

ราคาเมอเทยบกบปรมาณของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

ความคดเหน จ านวน รอยละ ราคามความเหมาะสมกบปรมาณบรรจภณฑ ราคาไมมความเหมาะสมกบปรมาณบรรจภณฑ

304 11

96.50 3.50

รวม 315 100

4.2.2 พฤตกรรมการดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเข เมอศกษาถงเหตผลทนกศกษาดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเข พบวา มเหตผลท

นกศกษาระบมากทสด คอ เพอสขภาพ คดเปนรอยละ 27.84 รองลงมา คอ ชนชอบในรสชาต คดเปนรอยละ 19.76 และเหตผลในล าดบรองลงมา คอ ราคาไมแพง (รอยละ 15.57) ดมเพอดบกระหาย (รอยละ 13.47) มบคคลแนะน าใหดม (รอยละ 8.53) เพอปองกนโรค (รอยละ 7.34) หาซอไดงาย (รอยละ 5.24) ตองการทดลองบรโภค (รอยละ 1.50) และตองการควบคมน าหนก (รอยละ 0.75) ดงรายละเอยดแสดงในตารางท 4.7

41

ตารางท 4.7 จ านวนและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามเหตผลในการดมน าสมนไพรผสม วานหางจระเข

เหตผลในการดม จ านวน รอยละ 1. เพอสขภาพทด 2. ชนชอบในรสชาต 3. ราคาไมแพง 4. ดบกระหาย 5. มบคคลแนะน าใหดม 6. เพอปองกนโรค 7. หาซอไดงาย 8. ตองการทดลองบรโภค 9. ตองการควบคมน าหนก

186 132 104 90 57 49 35 10 5

27.84 19.76 15.57 13.47 8.53 7.34 5.24 1.50 0.75

รวม 668 100

ในการดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษาในกรงเทพมหานคร พบวา รอยละ 29.52 ดมมากกวา 3 ครงตอสปดาห ทเหลอดมไมเกน 3 ครงตอสปดาห และรอยละ 72.38 ดมแบบเยน แตไมใสน าแขง โดยรอยละ 74.29 ชอบดมแบบทมรสหวาน ดงรายละเอยดแสดงในตารางท 4.8 – 4.10 ตารางท 4.8 จ านวนและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห)

ในการดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

จ านวนครงทดมตอสปดาห จ านวน รอยละ

3 ครงตอสปดาห > 3 ครงตอสปดาห

222 93

70.48 29.52

รวม 315 100

42

ตารางท 4.9 จ านวนและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามรปแบบในการดมน าสมนไพรผสม วานหางจระเข

รปแบบของการดมน าสมนไพร จ านวน รอยละ ล าดบท

แบบเยนใสน าแขง แบบเยนไมใสน าแขง

87 228

27.62 72.38

2 1

รวม 315 100 ตารางท 4.10 จ านวนและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามรสชาตของน าสมนไพรผสม วานหางจระเขทดม

รสชาตทดม จ านวน รอยละ ล าดบท รสหวาน รสเปรยว

234 81

74.29 25.71

1 2

รวม 315 100

4.3 ปจจยสวนประสมทางการตลาด การวเคราะหขอมลระดบความส าคญของปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ไดแก ปจจยดานผลตภณฑ ปจจยดานราคา ปจจยดานชองทางการจดจ าหนาย และปจจยดานการสงเสรมการตลาด โดยน ามาหาคาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ดงน 4.3.1 ปจจยดานผลตภณฑ ในการศกษาครงน พบวา นกศกษาสวนใหญ ใหความส าคญกบคณสมบตของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขในระดบมาก ซงเมอพจารณาเปนรายดาน จะเหนวา ดมแลวรสกสดชนและดบกระหาย มคาเฉลย 4.09 มากทสด รองลงมา คอ มสสนชวนดม (คาเฉลย 4.03) ใสกลนทมาจากธรรมชาต เชน กลนใบเตย หรอกลนของน าผกและผลไมประเภทนน ๆ ทผสมอย (คาเฉลย 3.86) ความแปลกใหมของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข (คาเฉลย 3.81) รสชาตอรอย (คาเฉลย 3.76)

43

และ มใหเลอกหลากหลาย เชน ผสมในน าผกและน าผลไมชนดตาง ๆ หรอในน าสมนไพร (คาเฉลย 3.66) ดงรายละเอยดแสดงในตารางท 4.11 ตารางท 4.11 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา จ าแนกรายดานของคณสมบต

ของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

คณสมบตของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข N = 315

S.D. 1. ดมแลวรสกสดชน ดบกระหาย 2. มสสนชวนดม 3. ใสกลนทมาจากธรรมชาต เชน กลนใบเตย หรอกลนของน าผกและ ผลไมประเภทนน ๆ ทผสมอย 4. ความแปลกใหมของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข 5. รสชาตอรอย 6. มใหเลอกหลากหลาย เชน ผสมในน าผก/ น าผลไมชนดตาง ๆ และน าสมนไพร

4.09 4.03 3.86

3.81 3.76 3.66

0.74 0.76 0.89

0.76 0.79 0.87

รวม 3.87 0.81

ส าหรบในดานบรรจภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข พบวา นกศกษาให

ความส าคญในระดบมาก ซงเมอพจารณาเปนรายดาน จะเหนวา ฉลากบรรจภณฑบอกรายละเอยด สวนผสม วนหมดอายชดเจน ไมคลมเคลอ มคาเฉลย 3.99 รองลงมา คอ รปแบบบรรจภณฑมความปลอดภย มคาเฉลย 3.92 ความสวยงามและความทนสมยของบรรจภณฑ มคาเฉลย 3.90 มใหเลอกหลายขนาด เชน 200 ซซ 300 ซซ ฯลฯ มคาเฉลย 3.78 และบรรจภณฑสะดวกในการดมและพกพา มคาเฉลย 3.72 ดงรายละเอยดแสดงในตารางท 4.12

44

ตารางท 4.12 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา จ าแนกรายดานของบรรจภณฑ ของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

บรรจภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข N = 315

S.D. 1. ฉลากบรรจภณฑบอกรายละเอยด สวนผสม วนหมดอายชดเจน ไมคลมเคลอ 2. สะดวกในการดมและพกพา 3. ความสวยงามและความทนสมยของบรรจภณฑ 4. มใหเลอกหลายขนาด เชน 200 ซซ 300 ซซ ฯลฯ 5. รปแบบบรรจภณฑมความปลอดภย

3.99

3.92 3.90 3.78 3.72

0.90

0.78 0.85 0.82 0.90

รวม 3.86 0.85

ในดานคณภาพของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข พบวา นกศกษาสวนใหญใหความส าคญในระดบมาก โดยเฉพาะในเรองของวตถดบและสวนผสมทมาจากธรรมชาต 100% มากทสด มคาเฉลย 4.25 และไดรบการรบรองคณภาพจากองคกรทมมาตรฐานและเชอถอได มคาเฉลย 4.03 ดงแสดงในตารางท 4.13

ตารางท 4.13 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา จ าแนกรายดานของคณภาพ ของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

คณภาพของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข N = 315

S.D. 1. วตถดบและสวนผสมมาจากธรรมชาต 100% 2. ไดรบการรบรองจากองคกรทไดมาตรฐานและ เชอถอได

4.25 4.03

0.87 0.98

รวม 4.14 0.93

45

จากการศกษา พบวานกศกษาสวนใหญ ใหความส าคญกบตราสนคาของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขในระดบมาก ซงเมอพจารณาเปนรายดาน จะเหนวา นกศกษาใหความส าคญในเรองความภมใจเมอไดซอสนคาไทย มคาเฉลย 4.14 รองลงมา คอ คงความปนไทย ใชตราสนคาแบบไทย มคาเฉลย 4.08 ความนาเชอถอและชอเสยงของตราสนคา มคาเฉลย 3.84 และใชตราสนคาภาษาองกฤษ เพอความเปนสากล มคาเฉลย 3.30 ดงแสดงในตารางท 4.14 ตารางท 4.14 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา จ าแนกรายดานของตราสนคา

ของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

ตราสนคาของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข N = 315

S.D. 1. เรารสกภมใจเมอไดซอสนคาไทย 2. ใชตราสนคาภาษาองกฤษ เพอความเปนสากล 3. ความนาเชอถอและชอเสยงของตราสนคา 4. คงความเปนไทย ใชตราสนคาไทย

4.14 4.08 3.84 3.30

0.78 1.02 0.91 1.11

รวม 3.84 1.01 4.3.2 ปจจยดานราคา จากผลการศกษา พบวา นกศกษาสวนใหญใหความส าคญในเรองราคามความเหมาะสมทงปรมาณและคณภาพ (คาเฉลย 3.86) รองลงมา คอ มปายบอกราคาชดเจน (คาเฉลย 3.80) และราคาเหมาะสมเมอเทยบกบรายได (คาเฉลย 3.37) ดงแสดงในตารางท 4.15

46

ตารางท 4.15 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา จ าแนกรายดานของปจจย ดานราคาของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

ปจจยดานราคา

N = 315

S.D. 1. ราคาควรมความเหมาะสมทงปรมาณและคณภาพ 2. มปายบอกราคาอยางชดเจน 3. ราคาเหมาะสมเมอเทยบกบรายได มปายบอกราคาอยางชดเจน

3.86 3.80 3.37

0.87 0.82 0.82

รวม 3.68 0.67 4.3.3 ปจจยดานชองทางการจดจ าหนาย

จากผลการศกษา พบวา นกศกษาใหความส าคญในเรองของการจดตกแตงรานสวยงาม (คาเฉลย 3.45) รองลงมา คอ มจ าหนายทวถง เชน สถานศกษา แหลงชมชน เปนตน (คาเฉลย 3.42) และสถานทจอดรถสะดวกสบาย (คาเฉลย 3.40) ดงแสดงในตารางท 4.16 ตารางท 4.16 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา จ าแนกรายดานของปจจย ดานชองทางการจดจ าหนายของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

ปจจยดานชองทางการจดจ าหนาย

N = 315

S.D. 1. การตกแตงภายในรานสวยงามท าใหนาสนใจ 2. มจ าหนายทวถง เชน สถานศกษา แหลงชมชน 3. สถานทจอดรถสะดวกสบาย

3.45 3.42 3.40

0.77 0.75 0.84

รวม 3.42 0.66

47

4.3.4 ปจจยดานการสงเสรมการตลาด จากผลการศกษา พบวา นกศกษาเหนวา การทดลองดมกอนตดสนใจซอเปนการใหโอกาส

แกผบรโภค มคาเฉลยมากทสด เทากบ 3.99 รองลงมา คอ พนกงานขายมความรในผลตภณฑและสามารถแนะน าลกคาได (คาเฉลย 3.78) การใหคปองสวนลดในการซอซ าและการลดราคาในชวงเทศกาลตาง ๆ มคาเฉลยเทากน คอ 3.41 การไดรบการบอกกลาวแบบปากตอปาก (คาเฉลย 3.32) การโฆษณาตามสอตาง ๆ เชน วทย โทรทศน ปายโฆษณา (คาเฉลย 3.22) และการใชบคคลทมชอเสยง เชน ดารา นกรอง ในการสงเสรมการตลาด (คาเฉลย 3.08) ดงแสดงในตารางท 4.17 ตารางท 4.17 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา จ าแนกรายดานของปจจย ดานการสงเสรมการตลาดของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

ปจจยดานการสงเสรมการตลาด N = 315

S.D. 1. การทดลองดมกอนตดสนใจซอเปนการใหโอกาสแกผบรโภคไดพจารณา 2. ผขายมความรในผลตภณฑสามารถแนะน าลกคาได 3. การใหคปองสวนลดในการซอซ า 4. การลดราคาในชวงเทศกาลและโอกาสส าคญ ๆ เปนการจงใจ 5. แบบปากตอปาก 6. การโฆษณาตามสอตาง ๆ เชน สอวทย โทรทศน ปายโฆษณา 7. ใชบคคลทมชอเสยง เชน ดารา นกรอง นกแสดง

3.99

3.78 3.41 3.41

3.32 3.22

3.08

0.90

1.02 1.00 0.90

0.88 0.99

1.07

รวม 3.45 0.47

จากการวเคระหความคดเหนของนกศกษาทมตอปจจยสวนประสมทางการตลาดแลว พบวา นกศกษาใหความส าคญกบปจจยดานผลตภณฑ เปนอนดบแรก (คาเฉลย 3.89) รองลงมา คอ ปจจยดานราคา (คาเฉลย 3.68) ปจจยดานสงเสรมการตลาด (คาเฉลย 3.45) และปจจยดานชองทางการจดจ าหนาย (คาเฉลย 3.42)

48

ส าหรบปจจยดานผลตภณฑนน นกศกษาสวนใหญใหความส าคญกบคณภาพของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขเปนอนดบแรก มคาเฉลย 4.14 รองลงมา คอ คณสมบตของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข (คาเฉลย 3.87) บรรจภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข (คาเฉลย 3.86) และตราสนคาของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข (คาเฉลย 3.84) ตามล าดบ ดงแสดงในตารางท 4.18 ตารางท 4.18 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา จ าแนกรายดานของปจจย

สวนประสมทางการตลาดของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

ปจจยสวนประสมทางการตลาด N = 315

S.D. ดานผลตภณฑ

- คณสมบต - บรรจภณฑ - คณภาพ - ตราสนคา

ดานราคา ดานชองทางการจดจ าหนาย ดานสงเสรมการตลาด

3.89 3.87 3.86 4.14 3.84 3.68 3.42 3.45

0.51 0.81 0.85 0.93 1.01 0.67 0.66 0.47

รวม 3.72 0.43

จากผลการศกษาในเรองของบคคลทมอทธพลตอการตดสนใจบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษาสวนใหญ พบวา รอยละ 86.35 ตดสนใจดมเนองจากความชอบสวนตว และรอยละ 13.65 ตดสนใจซอเนองจากบคคลอน ๆ เชน เพอน ครอบครว/ญาตพนอง ดงแสดงในตารางท 4.19

49

ตารางท 4.19 คาเฉลยและรอยละของนกศกษา จ าแนกตามบคคลทมอทธพลทการตดสนใจ บรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

บคคลทมอทธพลตอการตดสนใจบรโภค จ านวน รอยละ ความชอบสวนตว บคคลอน ๆ เชน เพอน ครอบครว/ญาตพนอง

272 43

86.35 13.65

รวม 315 100

4.4 ผลทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานขอท 1 ลกษณะสวนบคคลทแตกตางกนมผลตอพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขแตกตางกน ประกอบดวย ราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) ในการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขแตกตางกน สมมตฐานยอยขอท 1.1 นกศกษาทมเพศแตกตางกนมผลตอราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห)ในการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขแตกตางกน H0 : นกศกษาทมเพศแตกตางกนมผลตอราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) ในการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขไมแตกตางกน H1 : นกศกษาทมเพศแตกตางกนมผลตอราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) ในการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขแตกตางกน

50

ตารางท 4.20 การเปรยบเทยบพฤตกรรมของนกศกษาจ าแนกตามเพศ กบพฤตกรรมการบรโภคน า สมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ดาน ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และดานความถ (จ านวนครงทดมตอ สปดาห)

พฤตกรรมการบรโภค เพศ รวม 2 Sig. (2-tailed) ชาย หญง เพศท 3

ราคา ≤ 15 บาท จ านวน 108 128 17 253 30.287 0.000

% 88.52% 81.53% 47.22% 80.31%

> 15 บาท จ านวน 14 29 19 62

% 11.48% 18.47% 52.78% 19.69%

รวม จ านวน 122 157 36 315

% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

ปรมาณ ≤ 250 ซซ จ านวน 94 96 25 215 8.039 0.018

% 77.05% 61.15% 69.44% 68.25%

>250 ซซ จ านวน 28 61 11 100

% 22.95% 38.85% 30.56% 31.75%

รวม จ านวน 122 157 36 315

% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

ความถ ≤ 3 ครง/สปดาห จ านวน 90 104 28 222 2.911 0.233

% 73.77% 66.24% 77.78% 70.48%

> 3 ครง/สปดาห จ านวน 32 53 8 93

% 26.23% 33.76% 22.22% 29.52%

รวม จ านวน 122 157 36 315

% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

หมายเหต *มนยส าคญทางสถต 0.05

51

จากการศกษา พบวา นกศกษาทมเพศแตกตางกนมผลตอพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) ไมแตกตางกน ยกเวน ดานราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) และดานปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) แตกตางกน จะพบวา เพศหญงและเพศชาย ใหความส าคญกบราคาทนอยกวาหรอเทากบ 15 บาททใกลเคยงกน คดเปนรอยละ 81.53 และ รอยละ 88.52 ซงมากกวาราคา 15 บาท คดเปนรอยละ 18.47 และรอยละ 11.48 ซงตรงขามกบเพศท 3 ทใหความส าคญในดานราคาทนอยกวาหรอเทากบ 15 บาท และทมากกวา 15 บาท แตกตางกนเพยงรอยละ 5.56 เทานน แตโดยภาพรวมจะพบวานกศกษาสวนใหญยนดจะจายเงนซอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขในราคาทนอยกวา 15 บาท คดเปนรอยละ 80.31 ส าหรบในดานปรมาณ โดยนกศกษาสวนใหญเลอกบรโภคปรมาณบรรจตอครงทนอยกวาหรอเทากบ 250 ซซ คดเปนรอยละ 68.25 ซงมากกวานกศกษาทเลอกบรโภคในปรมาณทมากกวา 250 ซซ คดเปนรอยละ 31.75 จงท าใหผลการทดสอบสมมตฐานของนกศกษาทมเพศแตกตางกนมผลตอพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขในราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) และดานปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) มความแตกตางกน ดงแสดงรายละเอยดในตารางท 4.20 สมมตฐานยอยขอท 1.2 นกศกษาทมอายแตกตางกนมผลตอราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห)ในการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขแตกตางกน H0 : นกศกษาทมอายแตกตางกนมผลตอราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) ในการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขไมแตกตางกน H1 : นกศกษาทมอายแตกตางกนมผลตอราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) ในการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขแตกตางกน

52

ตารางท 4.21 การเปรยบเทยบพฤตกรรมของนกศกษาจ าแนกตามอาย กบพฤตกรรมการบรโภคน า สมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ดาน ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และดานความถ (จ านวนครงทดมตอ สปดาห)

พฤตกรรมการบรโภค อาย รวม 2 Sig. (2-tailed) > 20 ป 21-25 ป < 25 ป

ราคา ≤ 15 บาท จ านวน 81 143 29 253 7.738 0.021

% 72.97% 86.15% 76.32% 80.31%

> 15 บาท จ านวน 30 23 9 62

% 27.03% 13.85% 23.68% 19.69%

รวม จ านวน 111 166 38 315

% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

ปรมาณ ≤ 250 ซซ จ านวน 78 106 31 215 4.804 0.091

% 70.27% 63.85% 81.57% 68.25%

> 250 ซซ จ านวน 33 60 7 100

% 29.73% 36.15% 18.43% 31.75%

รวม จ านวน 111 166 38 315

% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

ความถ ≤ 3 ครง/สปดาห จ านวน 81 116 25 222 0.762 0.683

% 72.98% 69.88% 65.78% 70.48%

> 3 ครง/สปดาห จ านวน 30 50 13 93

% 27.02% 30.12% 34.22% 29.52%

รวม จ านวน 111 166 38 315

% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

หมายเหต *มนยส าคญทางสถต 0.05

53

จากการศกษา พบวา นกศกษาทมอายแตกตางกนกบพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) ไมแตกตางกน ยกเวน ดานราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) มความแตกตางกน จะพบวา นกศกษาทมอายไมวาจะมากหรอนอย นกศกษากยนดทจะจายเงนซอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขในราคาทไมเกนหรอเทากบ 15 บาท คดเปนรอยละ 80.31 ซงตางจากราคาทนกศกษายนดจายมากกวา 15 บาท ทมเพยงรอยละ 19.69 เทานน จงท าใหผลการทดสอบสมมตฐานของนกศกษาทมอายแตกตางกนกบพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) มความแตกตางกน ดงแสดงรายละเอยดไวในตารางท 4.21 สมมตฐานยอยขอท 1.3 นกศกษาทศกษาในชนปทศกษาแตกตางกนมผลตอราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) ในการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขแตกตางกน H0 : นกศกษาทศกษาในชนปทศกษาแตกตางกนมผลตอราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห)ในการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขไมแตกตางกน H1 : นกศกษาทศกษาในชนปทศกษาแตกตางกนมผลตอราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห)ในการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขแตกตางกน

54

ตารางท 4.22 การเปรยบเทยบพฤตกรรมของนกศกษาจ าแนกตามชนปทศกษา กบพฤตกรรมการ บรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาด บรรจภณฑ) ดานปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และดานความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) พฤตกรรมการบรโภค ชนปทศกษา รวม 2 Sig.

(2-tailed) ปท 1 ปท 2 ปท 3 ปท 4 ราคา ≤ 15 บาท จ านวน 71 93 40 49 253 6.490 0.090

% 72.45% 82.31% 88.88% 83.05% 80.31%

> 15 บาท จ านวน 27 20 5 10 62

% 27.55% 17.69% 11.12% 16.95% 19.69%

รวม จ านวน 98 113 45 59 315

% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

ปรมาณ ≤ 250 ซซ จ านวน 68 78 26 43 215 2.952 0.399

% 69.38% 69.03% 57.78% 72.89% 68.25%

> 250 ซซ จ านวน 30 35 19 16 100

% 30.62% 30.97% 42.22% 27.11% 31.75%

รวม จ านวน 98 113 45 59 315

% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

ความถ ≤ 3 ครง/ จ านวน 85 56 36 45 222 39.129 0.000

สปดาห % 86.74% 49.55% 80.00% 76.28% 70.48%

> 3 ครง/ จ านวน 13 57 9 14 93

สปดาห % 13.26% 50.45% 20.00% 23.72% 29.52%

รวม จ านวน 98 113 45 59 315

% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

หมายเหต *มนยส าคญทางสถต 0.05

55

จากการศกษา พบวา นกศกษาทก าลงศกษาในชนปทแตกตางกนมผลตอพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ดานปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) ไมแตกตางกน ยกเวน ในดานความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) ทแตกตางกน จะพบวา นกศกษาทก าลงศกษาในชนปทสงขน ความถในการดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเข จะไมเกนหรอเทากบ 3 ครงตอสปดาห ซงจ านวนของนกศกษาในแตละชนปทดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขมากกวา 3 ครงนน คดเปนรอยละ 29.52 หากเทยบกบจ านวนนกศกษารวมของทกชนปทดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเข นอยกวาหรอเทากบ 3 ครง นนมมากถงรอยละ 70.48 จงท าใหนกศกษาทก าลงศกษาในชนปทแตกตางกนมผลตอพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) แตกตางกน ดงแสดงไวในตารางท 4.22 สมมตฐานยอยขอท 1.4 นกศกษาทศกษาในกลมวชาทแตกตางกนมผลตอราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) ในการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขแตกตางกน H0 : นกศกษาทศกษาในกลมวชาทแตกตางกน มผลตอราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) ในการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขไมแตกตางกน H1 : นกศกษาทศกษาในกลมวชาทแตกตางกน มผลตอราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) ในการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขแตกตางกน

56

ตารางท 4.23 การเปรยบเทยบพฤตกรรมของนกศกษาจ าแนกตามกลมวชาทศกษา กบพฤตกรรม การบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาด บรรจภณฑ) ดานปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และดานความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห)

พฤตกรรมการบรโภค สาขา/คณะทศกษา รวม 2 Sig.

กลมวชาวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย

กลมวชาสงคมศาสตรและมนษยศาสตร

(2-tailed)

ราคา ≤ 15 บาท จ านวน 95 158 253 -0.049 0.385

% 77.86% 81.87% 80.31%

> 15 บาท จ านวน 27 35 62

% 22.14% 18.13% 19.69%

รวม จ านวน 122 193 315

% 100.00% 100.00% 100.00%

ปรมาณ ≤ 250 ซซ จ านวน 85 130 215 0.024 0.667

% 69.67% 67.36% 68.25%

> 250 ซซ จ านวน 37 63 100

% 30.33% 32.64% 31.74%

รวม จ านวน 122 193 315

% 100.00% 100.00% 100.00%

ความถ ≤ 3 ครง/สปดาห จ านวน 98 124 222 0.172 0.002

% 80.33% 64.25% 70.48%

> 3 ครง/สปดาห จ านวน 24 69 93

% 19.67% 35.25% 29.52%

รวม จ านวน 122 193 315

% 100.00% 100.00% 100.00%

หมายเหต *มนยส าคญทางสถต 0.05

57

จากการศกษา พบวา นกศกษาทศกษาในกลมวชาทแตกตางกนมผลตอพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ดานปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) ไมแตกตางกน ยกเวน ดานความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) ทแตกตางกน จะพบวา นกศกษาทศกษาในกลมวชาทแตกตางกน จะมพฤตกรรมการบรโภคนอยกวาหรอมากกวา 3 ครงตอสปดาห คดเปนรอยละ 70.48 ซงมากกวาทจะบรโภคมากกวา 3 ครงตอสปดาห จงท าใหนกศกษาทศกษาในกลมวชาทแตกตางกนมผลตอพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) แตกตางกน ดงแสดงไวในตารางท 4.23 สบเนองจากผลการส ารวจพฤตกรรมการบรโภคในสวนท 3 พบวา ขนาดทเหมาะสมกบการบรโภคของนกศกษาสวนใหญ คอ นอยกวาหรอเทากบ 250 ซซ และราคาทเหมาะสม คอ นอยกวาหรอเทากบ 15 บาท ซงจากการส ารวจ พบวา ราคาเหมาะสมกบปรมาณบรรจ ถงรอยละ 96.50 และในดานความถ จะพบวา จ านวนครงทดมตอสปดาหกบบคลกภาพ นนไมแตกตางกน เนองจากผลตภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขนน จดเปนสนคาไมแสวงซอ (Unsought Goods) กลาวคอ เปนสนคาทผซอไมเคยรจกหรอไมทราบวามขายมากอน หรอรจกแตยงไมมความตองการ จงยงไมสนใจทจะหาซอ จนกวาจะทราบวามคณคาหรอเกดความตองการขน ซงเชนเดยวกบน าสมนไพรผสมวานหางจระเข หากนกศกษายงไมทราบถงคณประโยชนทไดรบอยางแทจรง น าชนดดงกลาวกยงไมจ าเปนในสายตาของนกศกษาเชนกน สมมตฐานขอท 2 ปจจยสวนประสมทางการตลาดมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ในการทดสอบสมมตฐานพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขทน ามาทดสอบ ไดแก ราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) H0 : ปจจยสวนประสมทางการตลาดไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) H1 : ปจจยสวนประสมทางการตลาดมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ในดานราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห)

58

ตารางท 4.24 การวเคราะหความสมพนธระหวางปจจยสวนประสมทางการตลาดกบจ านวนเงนท ซอตอขนาดบรรจภณฑ ปจจยสวนประสมทาง

การตลาด ราคา

(จ านวนเงนทซอ ตอขนาดบรรจภณฑ)

ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอ

ในแตละครง)

ความถ (จ านวนครงทดมตอ

สปดาห)

แปลผล

2 Sig. (2-tailed)

2 Sig. (2-tailed)

2 Sig. (2-tailed)

ดานผลตภณฑ 0.904 0.636 0.270 0.874 2.386 0.303 ไมมความ สมพนธกน ดานราคา 0.800 0.670 0.946 0.623 1.367 0.505

ดานชองทางการจดจ าหนาย

1.813 0.404 0.482 0.786 3.795 0.150

ดานสงเสรมการตลาด 1.011 0.603 1.784 0.410 0.391 0.822

หมายเหต *มนยส าคญทางสถต 0.05 จากการศกษาปจจยสวนประสมทางการตลาดกบพฤตกรรมการบรโภค ในดาน ราคา (จ านวนเงนทซอตอขนาดบรรจภณฑ) ปรมาณ (ขนาดบรรจภณฑทซอในแตละครง) และความถ (จ านวนครงทดมตอสปดาห) นนพบวา ไมมความสมพนธกน เนองจากน าสมนไพรผสมวานหางจระเข จดเปนสนคาไมแสวงซอ นนหมายความวา หากนกศกษายงไมเหนประโยชนทไดรบจากการดมแลว ปจจยสวนประสมทางการตลาดกยงไมมความส าคญเชนเดยวกน ดงนนผประกอบการตองหาแนวทางในการสอไปยงผบรโภคมากกวาน ดงแสดงไวในตาราง 4.24

บทท 5

ผลการทดสอบการยอมรบผลตภณฑ เพอใหงานวจยในครงนเกดประโยชนและสามารถน าขอมลจากผลการวจยนไปใชประโยชนไดจรง ผวจยจงท าการศกษาความคาดหวง การรบรจรง และทดสอบการยอมรบในรปของความพงพอใจทมตอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะ 3 สตร คอ น าใบเตยผสมวานหางจระเข น าองนผสมวานหางจระเข และน าอญชนผสมวานหางจระเข ของนกศกษาในกรงเทพมหานคร เพอน าขอมลทไดจากการศกษามาพฒนาและปรบปรงผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน โดยผวจยไดท าการเกบขอมลจากตวอยางเดมทตอบแบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการบรโภค ในบทท 4 จ านวน 315 คน และน าเสนอผลการวเคราะหขอมล การแปลความหมาย การวเคราะหขอมล ดงน 5. 1 ความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข 5. 2 ความพงพอใจทมตอผลตภณฑและบรรจภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน 5.3 การรบรจรงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขหลงจากทดสอบดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน 5.4 ผลทดสอบสมมตฐาน

5.1 ความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข การวเคราะหขอมลความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ไดแก คณสมบตของผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข คณภาพของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ตราสนคาของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ความหลากหลายของผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข และบรรจภณฑของผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข โดยน ามาหาคาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ดงน

60

ตารางท 5.1 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา เกยวกบความคาดหวงของคณภาพ ผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

ความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑ S.D. 1. ไมกอใหเกดโทษและผลเสยตอรางกาย 2. ดมทกครง รสกดบกระหายและสดชน 3. สามารถชวยบ ารงสขภาพ 4. ดมงายและรสชาตอรอย 5. คณประโยชนทไดรบและสรรพคณตรงกบความตองการ 6. ความแปลกใหมนาสนใจ ชวนใหอยากซอมาดม 7. ความสะอาด สดใหม ความปลอดภยในตวผลตภณฑ 8. การรบรองคณภาพจากหนวยงานทมมาตรฐานและเชอถอได 9. เปนสารเสรมความงามแกรางกาย เชน ผวพรรณ รปราง 10. สามารถทดแทนน าเปลาเพอดบกระหายได 11. บรรจภณฑสวยสะดดตา มหลายขนาดใหเลอกบรโภค 12. สามารถทดแทนอาหารทไมสามารถไดรบจากการรบประทานอาหารมอหลก

4.06 4.05 4.01 3.98 3.93 3.88 3.84 3.84 3.75 3.65 3.62 3.41

0.84 0.76 0.84 0.77 0.82 0.81 0.73 0.91 0.85 0.82 0.88 0.99

รวม 3.84 0.86

จากผลการศกษา พบวา นกศกษาสวนใหญคาดหวงตอคณภาพของผลตภณฑน าสมนไพร

ผสมวานหางจระเขในระดบมาก มคาเฉลย 3.84 โดยเฉพาะในเรองของ ดมแลวไมกอใหเกดโทษและผลเสยตอรางกาย มคาเฉลย 4.06 รองลงมา คอ ดมแลวรสกดบกระหาย สดชน (คาเฉลย 4.05) ชวยบ ารงสขภาพ (คาเฉลย 4.01) ดมงายและรสชาตอรอย (คาเฉลย 3.98) คณประโยชนทไดรบและสรรพคณตรงกบความตองการ (คาเฉลย 3.93) ความแปลกใหม นาสนใจ ชวนอยากใหซอมาดม (คาเฉลย 3.88) ความสะอาด สดใหม และความปลอดภยในตวผลตภณฑและการรบรองคณภาพจากหนวยงานทไดมาตรฐานและเชอถอได (คาเฉลย 3.84) เปนสารเสรมความงามแกรางกาย เชน ผวพรรณ รปราง (คาเฉลย 3.75) สามารถทดแทนน าเปลาเพอดบกระหายได (คาเฉลย 3.65) บรรจภณฑสวยสะดดตา มหลายขนาดใหเลอกดม (คาเฉลย 3.62) และสามารถทดแทนอาหารมอส าคญไดนน มคาเฉลยนอยทสด เทากบ 3.41 ดงแสดงในตารางท 5.1

61

5.2 ความพงพอใจทมตอผลตภณฑและบรรจภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตร เฉพาะส าหรบการศกษาครงน

1) ความพงพอใจทมตอผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน จ านวน 3 สตร คอ น าใบเตยผสมวานหางจระเข น าองนผสมวานหางจระเข และน าอญชนผสมวานหางจระเข ไดแก รสชาต ความแปลกใหม สสน ความเขมขน ความสะอาด สดใหม

2) ความพงพอใจทมตอบรรจภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ไดแก รปแบบบรรจภณฑสวยสะดดตา บรรจภณฑทใชถกสขลกษณะ บรรจภณฑปลอดภยกบผบรโภค (ดสะอาด) บรรจภณฑสามารถเกบไดนาน 1 เดอน ขนาดบรรจภณฑ (250 ซซ) เหมาะสมตอการดมแตละครง สของขวด (บรรจภณฑ) ความเหมาะสมของตราสนคา ความเหมาะสมของราคา (15 บาท) ตอปรมาณ (250 ซซ) ตารางท 5.2 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา ทเกยวกบความพงพอใจทมตอคณภาพ ผลตภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน

คณภาพของผลตภณฑ น าใบเตยผสม

วานหางจระเข น าองนผสม วานหางจระเข

น าอญชนผสม วานหางจระเข

S.D S.D S.D

1. รสชาตอรอย 2. ความแปลกใหม 3. สสนชวนดม 4. ความเขมขนของน าสมนไพร 5. ความสะอาด สดใหม 6. มกลนหอม 7. ดมแลวดบกระหาย สดชน

7.37 7.51 7.27 7.39 7.68 7.59 7.55

1.79 1.61 1.61 1.68 1.74 1.74 1.66

6.24 6.46 6.46 6.21 6.80 6.47 6.50

2.44 2.25 2.19 2.05 2.14 2.13 2.16

6.86 7.10 7.21 7.05 7.47 7.22 7.10

2.05 2.06 2.03 2.16 2.16 2.04 2.15

รวม 7.47 1.39 6.45 2.02 7.15 1.93

ระดบความพงพอใจ มาก ปานกลาง มาก

62

จากผลการศกษาในตารางท 5.2 นกศกษาทไดทดลองดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขเฉพาะส าหรบการศกษาครงน ทง 3 สตร พบวา นกศกษามความพงพอใจกบน าใบเตยผสมวานหางจระเข มคาเฉลย 7.47 รองลงมา คอ น าอญชนผสมวานหางจระเข และน าองนผสมวานหางจระเข มคาเฉลย 7.15 และ 6.45 ตามล าดบ

โดยทนกศกษาททดลองดมน าใบเตยผสมวานหางจระเข ใหความพงพอใจอยในระดบมาก ในเรองของความสะอาด สดใหม มคาเฉลย 7.68 มากทสด รองลงมา คอ มกลนหอม (คาเฉลย 7.59) ดมแลวดบกระหาย สดชน (คาเฉลย 7.55) ความแปลกใหม (คาเฉลย 7.51) ความเขมขนของน าสมนไพร (คาเฉลย 7.39) รสชาตอรอย (คาเฉลย 7.37) และสสนชวนดม (คาเฉลย 7.27)

นกศกษาททดลองดมน าองนผสมวานหางจระเข ใหความพงพอใจอยในระดบปานกลาง ในเรองของความสะอาด สดใหม มคาเฉลย 6.80 มากทสด รองลงมา คอ ดมแลวดบกระหาย สดชน (คาเฉลย 6.50) มกลนหอม (คาเฉลย 6.47) ความแปลกใหม และสสนชวนดม มคาเฉลยเทากน คอ 6.46 รสชาตอรอย (คาเฉลย 6.24) และความเขมขนของน าสมนไพร (คาเฉลย 6.21)

นกศกษาททดลองดมน าอญชนผสมวานหางจระเข มความพงพอใจอยในระดบมาก โดยเฉพาะในเรองความสะอาด สดใหม มคาเฉลย 7.47 รองลงมา คอ มกลนหอม (คาเฉลย 7.22) สสนชวนดม (คาเฉลย 7.21) ดมแลวดบกระหาย สดชน และความแปลกใหม มคาเฉลยเทากน คอ 7.10 ความเขมขนของน าสมนไพร (คาเฉลย 7.05) รสชาตอรอย (คาเฉลย 6.86)

ส าหรบในดานบรรจภณฑททางผวจยไดออกแบบไวนน พบวา นกศกษาสวนใหญมความพงพอใจปานกลาง มคาเฉลย 6.87 โดยเฉพาะภาชนะทใชถกสขลกษณะ มคาเฉลย 7.13 รองลงมา คอ ขนาดบรรจภณฑ (250 ซซ) มความเหมาะสมตอการบรโภคในแตละครง (คาเฉลย 7.10) บรรจภณฑปลอดภยกบผบรโภค (คาเฉลย 7.07) ความเหมาะสมของราคา 15 บาทตอปรมาณ (250 ซซ) (คาเฉลย 6.90) สามารถเกบไวไดนาน 1 เดอน (คาเฉลย 6.89) สของบรรจภณฑมความเหมาะสม (คาเฉลย 6.75) รปแบบบรรจภณฑสวยสะดดตา (คาเฉลย 6.50) และความเหมาะสมของตราสนคา (คาเฉลย 6.05) อกทงนกศกษารอยละ 88.57 มความเหนวา การตงราคาขาย 15 บาทมความเหมาะสมกบปรมาณ 250 ซซ ดงแสดงในตารางท 5.3-5.4

63

ตารางท 5.3 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา ความคดเหนเกยวกบความพงพอใจท มตอบรรจภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขททางผวจยไดออกแบบ

ความพงพอใจดานบรรจภณฑ S.D. 1. ภาชนะทใชถกสขลกษณะ 2. ขนาดบรรจภณฑ (250 ซซ) เหมาะสมตอการดมแตละครง 3. ปลอดภยกบผบรโภค (ดสะอาด) 4. ความเหมาะสมของราคา (15 บาท) ตอปรมาณ (250 ซซ) 5. สามารถเกบไดนาน 1 เดอน 6. สของขวด (บรรจภณฑ) 7. รปแบบบรรจภณฑสวยสะดดตา 8. ความเหมาะสมของตราสนคา

7.13 7.10 7.07 6.90 6.89 6.75 6.50 6.05

1.85 2.15 1.92 1.96 2.09 2.22 1.81 2.05

รวม 6.87 1.83 ตารางท 5.4 จ านวนและรอยละของนกศกษา ตามความคดเหนเกยวกบความเหมาะสมของน า สมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน เมอเทยบปรมาณ

(250 ซซ) กบราคาจ าหนาย (15 บาท)

ความเหมาะสมของปรมาณ (250 ซซ) กบราคาจ าหนาย (15 บาท)

จ านวน รอยละ

มเหมาะสม 279 88.57 ไมเหมาะสม 36 11.43

รวม 315 100.00

64

จากผลการศกษา พบวา ในดานปรมาณเนอ (รอยละ 88.57) และชนของเนอวานหางจระเข (รอยละ 93.65) พบวา มความเหมาะสม อกทงยงสามารถพฒนาเปนธรกจตอไปในอนาคตได โดยเฉพาะน าใบเตยผสมวานหางจระเข (รอยละ 42.54) รองลงมา คอ น าองนผสมวานหางจระเข (รอยละ 34.92) และน าอญชนผสมวานหางจระเข (รอยละ 34.92) ดงแสดงในตารางท 5.5 – 5.9 ตารางท 5.5 จ านวนและรอยละของนกศกษา ตามความคดเหนเกยวกบความเหมาะสมของ

ปรมาณเนอทผสมอยในน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษา ครงน

ความเหมาะสมของปรมาณเนอ จ านวน รอยละ มเหมาะสม 295 93.65 ไมเหมาะสม (เนอเยอะเกนไป) 20 6.35

รวม 315 100.00 ตารางท 5.6 จ านวนและรอยละของนกศกษา ตามความคดเหนเกยวกบความเหมาะสมของชนเนอ

ทผสมอยในน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน

ความเหมาะสมของชนเนอ จ านวน รอยละ ขนาดชนเหมาะสม (ไมเลกหรอใหญเกนไป) 286 90.79 ขนาดชนไมเหมาะสม (ชนใหญเกนไป) 29 9.21

รวม 315 100.00 ตารางท 5.7 จ านวนและรอยละของนกศกษา ตามความคดเหนเกยวกบแนวโนมในการแนะน าให

บคคลอนบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน

แนะน าใหผบรโภคดม จ านวน รอยละ ทานจะแนะน าใหผอนบรโภค 315 100.00 ทานไมแนะน าใหผอนบรโภค - -

รวม 315 100.00

65

ตารางท 5.8 จ านวนและรอยละของนกศกษา ตามความคดเหนเกยวกบแนวโนมทนกศกษาจะ แนะน าน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน สตรใด ใหกบบคคลอนบรโภค

ชนดน าสมนไพรทแนะน าใหบคคลอนดม จ านวน รอยละ น าใบเตยผสมวานหางจระเข 134 42.54 น าองนผสมวานหางจระเข น าอญชนผสมวานหางจระเข

110 71

34.92 22.54

รวม 315 100.00 ตารางท 5.9 จ านวนและรอยละของนกศกษา ตามความคดเหนเกยวกบความเปนไปไดในการ

พฒนาเปนธรกจในอนาคต

ความเปนไปไดโอกาสในการพฒนาธรกจ จ านวน รอยละ สามารถพฒนาเปนธรกจได ไมสามารถพฒนาเปนธรกจได

315 -

100.00 -

รวม 315 100.00

66

5.3 การรบรจรงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขหลงจากทดลอง ดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน

การประเมนผลการรบรจรงในดานคณภาพของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน (หลงทดลองดม) ของนกศกษา ไดแก รสชาต ความแปลกใหม สสน ความเขมขน ความสะอาด สดใหม เปนตน โดยน ามาหาคาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ดงน

จากผลการศกษา พบวา นกศกษาสวนใหญทไดทดลองดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน มความพงพอใจในระดบมาก มคาเฉลย 3.91 โดยพบวา น าสมนไพรผสมวานหางจระเขเปนน าทชวยบ ารงสขภาพ (คาเฉลย 4.30) รองลงมา คอ ไมกอเกดโทษและผลเสยตอรางกาย (คาเฉลย 4.18) ดมแลวรสกสดชน ดบกระหาย (คาเฉลย 4.08) ดมงายและรสชาตอรอย (คาเฉลย 4.01) ความสะอาด สดใหม และความปลอดภย (คาเฉลย 4.00) การรบรองคณภาพจากหนวยงานทไดมาตรฐานและเชอถอได (คาเฉลย 3.94) สามารถทดแทนน าเปลาเพอดบกระหายได (คาเฉลย 3.88) ความแปลกใหมนาสนใจ ชวนใหอยากซอมาดม (คาเฉลย 3.84) เปนสารเสรมความงามแกรางกาย เชน ผวพรรณ รปราง (คาเฉลย 3.73) บรรจภณฑสวยสะดดตา มหลายขนาดใหเลอกบรโภค (คาเฉลย 3.67) และ สามารถทดแทนอาหารทไมสามารถไดรบจากการรบประทานอาหารมอหลก (คาเฉลย 3.37) ดงแสดงในตารางท 5.10

67

ตารางท 5.10 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของนกศกษา เกยวกบการรบรของคณภาพ ผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

การรบรจรงของคณภาพผลตภณฑ S.D.

1. สามารถชวยบ ารงสขภาพ 2. ไมกอใหเกดโทษและผลเสยตอรางกาย 3. ดมทกครง รสกดบกระหายและสดชน 4. ดมงายและรสชาตอรอย 5. ความสะอาด สดใหม และความปลอดภย 6. คณประโยชนทไดรบ/สรรพคณตรงกบความตองการ 7. การรบรองคณภาพจากหนวยงานทไดมาตรฐานและเชอถอได 8. สามารถทดแทนน าเปลาเพอดบกระหายได 9. ความแปลกใหมนาสนใจ ชวนใหอยากซอมาดม 10. เปนสารเสรมความงามแกรางกาย เชน ผวพรรณ รปราง 11. บรรจภณฑสวยสะดดตา มหลายขนาดใหเลอกบรโภค 12. สามารถทดแทนอาหารทไมสามารถไดรบจากการรบประทานอาหารมอหลก

4.30 4.18 4.08 4.01 4.00 3.95 3.94 3.88 3.84 3.73 3.67 3.37

0.78 0.88 0.79 0.90 0.91 0.80 1.02 0.85 0.86 0.99 0.87 1.04

รวม 3.91 0.92

5.4 ผลทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานขอท 3 ลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ชนปทศกษา กลมวชาทศกษาทแตกตางกนมความพงพอใจตอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขแตกตางกน โดยในสวนน จะพจารณาน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงน ซงไดแก น าใบเตยผสมวานหางจระเข น าองนผสมวานหางจระเข และน าอญชนผสมวานหางจระเข H0 : นกศกษาทมลกษณะสวนบคคล แตกตางกนมความพงพอใจตอน าน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงน ไมแตกตางกน H1 : นกศกษาทมลกษณะสวนบคคล แตกตางกนมความพงพอใจตอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงน แตกตางกน

68

จากการศกษา พบวา นกศกษาทมลกษณะสวนบคคล ประกอบดวย เพศ อาย ชนปทศกษา และกลมวชาทศกษา แตกตางกน มความพงพอใจตอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงน ทง 3 สตรเฉพาะ ไมแตกตางกน มคา Sig. > 0.05 ยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 ดงแสดงในตาราง 5.11 ตารางท 5.11 การเปรยบเทยบความพงพอใจของนกศกษา จ าแนกตามลกษณะสวนบคคล ทมตอ น าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครง จ านวน 3 สตร ลกษณะสวนบคคล น าใบเตยผสม

วานหางจระเข น าองนผสม วานหางจระเข

น าอญชนผสม วานหางจระเข

2 Sig.(2-tailed) 2 Sig.(2-tailed) 2 Sig.(2-tailed)

เพศ 1.568 0.457 1.331 0.856 4.035 0.401 อาย 0.789 0.674 7.241 0.124 7.225 0.124 ชนปทศกษา 4.823 0.185 8.438 0.208 8.296 0.217 กลมวชาทศกษา 0.042 0.837 4.923 0.085 3.075 0.215 หมายเหต *มนยส าคญทางสถต 0.05 สมมตฐานขอท 4 ความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑและการรบรของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงน แตกตางกน การทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของกลมตวอยาง 2 กลม แบบไมอสระตอกน โดยใชสถต Paired t-test

H0 : ความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑและการรบรของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงน ไมแตกตางกน

H1 : ความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑและการรบรของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงน แตกตางกน

จาการศกษา พบวา ความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข (คาเฉลย 3.84) นอยกวา และ การรบรจรงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข หลงจากไดทดสอบดม (คาเฉลย 3.91)

69

ผลการทดสอบสมมตฐานดวย t-test จะเหนวาคา t คอ -1.915 ,df = 314 และ Sig.(2-tailed) = 0.056 แตเราตองการทดสอบทางเดยว ดงนนคา Sig = 0.056/2 = 0.028 (1-tailed) ซงนอยกวาคา 0.05 ดงนนจงปฏเสธสมมตฐานหลก H0 ยอมรบสมมตฐาน H1 คอH1 : กอน หลง ซงหมายความวา ความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข นอยกวา การรบรจรงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข หลงจากไดทดสอบดม แตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถต 0.05 ดงแสดงรายละเอยดไวในตารางท 5.12 ตารางท 5.12 การเปรยบเทยบความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

และการรบรจรงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข หลงจากได ทดสอบดม ของนกศกษา

Paired Differences t df Sig.

(2-tailed)

Mean Std. Deviation

Std. Error Mean

95% Confidence Interval of the Difference

Lower Upper

Pair 1

ความคาดหวง- การรบรจรง

-.0717 .66454 .03744 -.1454 .0020 -1.915 314 .056

หมายเหต *มนยส าคญทางสถต 0.05

สมมตฐานขอท 5 การรบรของคณภาพของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขมความสมพนธกบความพงพอใจของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงน

ในการทดสอบสมมตฐานการรบรของคณภาพของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขมความสมพนธกบความพงพอใจของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงน ไดแก น าใบเตยผสมวานหางจระเข น าองนผสมวานหางจระเข และน าอญชนผสมวานหางจระเข ส าหรบสถตทใชในการวเคราะห เพอหาความสมพนธของตวแปรทเปนอสระจากกน โดยใชสถตสหสมพนธอยางงายของเพยรสน (Person Product Moment Correlation Coefficient) ใชระดบความเชอมน 95% ในการทดสอบสมมตฐาน ดงนน จะปฏเสธสมมตฐานหลก H0 กตอเมอคา Sig.(2-tailed) มคานอยกวา 0.05 สามารถเขยนเปนสมมตฐานยอยไดดงน

70

H0 : การรบรของคณภาพของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ไมมความสมพนธกบความพงพอใจของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงน H1 : การรบรของคณภาพของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข มความสมพนธกบความ พงพอใจของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงน

ผลการศกษา พบวา การรบรจรงของคณภาพของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขไมมความสมพนธกบความพงพอใจของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงน ตามตารางท 5.13

ตารางท 5.13 การวเคราะหความสมพนธของนกศกษา ระหวางการรบรจรงของนกศกษากบ

น าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน

น าสมนไพรผสมวานหางจระเข สตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน

การรบรจรงของคณภาพผลตภณฑ

r Sig.(2-tailed) แปลผล น าใบเตยผสมวานหางจระเข -.009 .868 ไมมความสมพนธ น าองนผสมวานหางจระเข -.036 .530 ไมมความสมพนธ น าอญชนผสมวานหางจระเข -.044 .433 ไมมความสมพนธ หมายเหต *มนยส าคญทางสถต 0.05

บทท 6

สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ

การวจยครงนมวตถประสงคหลก คอ ศกษาพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษาในกรงเทพมหานคร และปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษาในกรงเทพมหานคร และวตถประสงครอง คอ ศกษาความคาดหวง การรบรจรง และทดสอบการยอมรบในรปของความพงพอใจของนกศกษาในกรงเทพมหานคร ทมตอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน ของนกศกษาในกรงเทพมหานคร เพอน าขอมลทไดจากการศกษามาพฒนาและปรบปรงผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน

การศกษาครงน ผวจยท าการศกษากบนกศกษาระดบปรญญาตรทศกษาอยในมหาวทยาลยของรฐ มหาวทยาลยราชภฎ มหาวทยาลยราชมงคล และมหาวท ยาลยเอกชน ทต งอยในกรงเทพมหานคร จ านวน 315 คน โดยตวอยางทอยในเปาหมายนน และเปนบคคลทเคยซอและดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเข โดยแบงการศกษาออกเปน 2 สวน คอ สวนท 1 แบบส ารวจพฤตกรรมการบรโภค และสวนท 2 การทดสอบการยอมรบผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขในรปของการทดลองดม โดยใชแบบสอบถามความพงพอใจเปนเครองมอในการเกบรวมรวมขอมล

72

6.1 สรปผลการศกษาคนควา ผวจยไดน ามาสรปผล ดงตอไปน

6.1.1 ลกษณะสวนบคคลและพฤตกรรมการบรโภค จากการวจย พบวา ตวอยางทเปนนกศกษาสวนใหญเปนเพศหญง มอายระหวาง 21–25 ป ก าลงศกษาอยชนปท 2 ในกลมวชาสงคมศาสตรและมนษยศาสตร โดยใหความส าคญกบสขภาพในระดบปานกลาง สวนใหญบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขเพราะความชอบสวนตว โดยดมแบบเยนไมใสน าแขง ทมรสชาตหวาน โดยมเหตผลในการดม คอ เพอสขภาพ และนยมซอตามซมน าหรอซมจ าหนายเครองดมในมหาวทยาลย โดยดมเฉลย 3 ครงตอสปดาห และซอบรโภคในราคาทไมเกน 15 บาทตอขนาดบรรจ 250 ซซ ซงนกศกษาพงพอใจและเหนวาราคาเหมาะสมกบปรมาณในการดมแตละครง คดเปนรอยละ 96.50 6.1.2 ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมอทธพลตอพฤตกรรมการบรโภค โดยปจจยดานสวนประสมทางการตลาดทนกศกษาใหความส าคญเรยงจากมากไปหานอย ดงน

1) ปจจยดานผลตภณฑ โดยนกศกษาใหความส าคญกบคณภาพ เปนอนดบแรก รองลงมา คอ คณสมบต รปแบบบรรจภณฑ และ ตราสนคาของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

ส าหรบการใชตราสนคาของผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข นกศกษาภมใจเมอไดซอและใชสนคาไทย และคงความเปนไทย ใชตราสนคาไทย ตามนโยบายของรฐบายทสงเสรมใหประชาชน กนของไทย ใชของไทย เทยวเมองไทย รองลงมาคอ ชอเสยงของตราสนคา

2) ปจจยดานราคา คอ ราคามเหมาะสมกบปรมาณและคณภาพ 3) ปจจยดานสงเสรมการตลาด ในลกษณะของการทดลองชมเพอสรางโอกาสใน

การซอ อกทงพนกงานขายมความรในผลตภณฑและสามารถแนะน าลกคาได และ 4) ปจจยดานชองทางการจดจ าหนาย มสนคาวางจ าหนายตามซมน าหรอซม

จ าหนายเครองดม และรานสะดวกซอในมหาวทยาลย อยางทวถง

73

6.1.3 ความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข นกศกษาทตอบแบบสอบถามสวนใหญคาดหวงเกยวกบคณภาพผลตภณฑอยในระดบมาก (คาเฉลย 3.84) ไดแก เปนน าทดมแลวรสกสดชน ดบกระหาย (คาเฉลย 3.94) การรบรองคณภาพจากองคกรทไดมาตรฐานและเชอถอได (คาเฉลย 3.84) ชวยบ ารงสภาพ (คาเฉลย 3.81) และบรรจภณฑทนสมยและปลอดภย (คาเฉลย 3.62) 6.1.4 การทดสอบการยอมรบผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข การทดสอบการยอมรบในผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะ 3 สตรของนกศกษาในรปของความพงพอใจ พบวา คะแนนความชอบเรยงล าดบจากมากไปหานอย เปนดงน คอ น าใบเตยผสมวานหางจระเข (คาเฉลย 7.47) โดยเฉพาะในเรองของความสะอาด สดใหม มกลนหอมจากใบเตย รองลงมา คอ น าอญชนผสมวานหางจระเข (คาเฉลย 7.15) และน าองนผสมวานหางจระเข (คาเฉลย 6.45) ส าหรบบรรจภณฑและตราสนคาททางผวจยไดออกแบบขนมานน พบวา นกศกษาใหคะแนนความพงพอใจปานกลาง ดงน ในดานลกษณะบรรจภณฑทน ามาบรรจนนถกสขลกษณะและปลอดภยกบผบรโภค ขนาดบรโภค 250 ซซ จ าหนายในราคา 15 บาท พบวา ราคาเหมาะสมกบปรมาณและคณภาพ อกทงสามารถน าไปประกอบเปนธรกจได 6.1.5 ประเมนผลการรบรจรงของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบ การศกษาครงนของนกศกษา นกศกษาทตอบแบบสอบถามสวนใหญพงพอใจกบคณภาพผลตภณฑ อยในระดบมาก หลงจากทไดทดลองดมแลว (คาเฉลย 3.91) และมความเหนวา น าสมนไพรผสมวานหางจระเขเปนน าทดมแลวรสกสดชน ดบกระหาย (คาเฉลย 3.98) การรบรองคณภาพจากองคกรทไดมาตรฐานและเชอถอได (คาเฉลย 3.94) ชวยบ ารงสขภาพ (คาเฉลย 3.90) และบรรจภณฑทนสมยและปลอดภย (คาเฉลย 3.67)

74

6.1.6 ผลการทดสอบสมมตฐาน 1) ลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ชนปทศกษา กลมวชาทศกษา ทแตกตางกนมพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขแตกตางกน ซงพฤตกรรมการบรโภคในทน ประกอบดวย ราคา ปรมาณ และความถในการดม กลาวคอ ราคาทนกศกษาสวนใหญซอนนเมอเทยบกบปรมาณ 250 ซซ มความเหมาะสม คดเปนรอยละ 96.50 ซงเปนราคาทนกศกษามอ านาจในการซออยแลว อกทงน าสมนไพรผสมวานหางจระเขจดเปนสนคาทไมแสวงซอ กลาวคอ ไมจ าเปนตองบรโภคกได หรอไมสามารถทดแทนการดมน าไดนนเอง จงท าใหลกษณะสวนบคคลไมมผลตอพฤตกรรมการบรโภค 2) ปจจยสวนประสมทางตลาดมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข จากผลการศกษา พบวา ไมมความสมพนธกน เนองจาก น าสมนไพรผสมวานหางจระเขจดเปนสนคาทไมแสวงซอ กลาวคอ ไมจ าเปนตองบรโภคกได เพราะสามารถหาน าชนดอนดมทดแทนได ดงแสดงในตารางท 6.1 ตารางท 6.1 การวเคราะหความสมพนธระหวางพฤตกรรมการบรโภคกบปจจยสวนประสม ทางการตลาดปจจยสวนประสมทางการตลาด ปจจยสวนประสมทางการตลาด ราคา ปรมาณ ความถ แปลผล

2 Sig. (2-tailed)

2 Sig. (2-tailed)

2 Sig. (2-tailed)

ดานผลตภณฑ 0.904 0.636 0.270 0.874 2.386 0.303 ไมมความ สมพนธ

ดานราคา 0.800 0.670 0.946 0.623 1.367 0.505 ดานชองทางการจดจ าหนาย 1.813 0.404 0.482 0.786 3.795 0.150 ดานสงเสรมการตลาด 1.011 0.603 1.784 0.410 0.391 0.822

หมายเหต *มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

3) ความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑและการรบรของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาในครงน แตกตางกน จาการศกษา พบวา ความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข (คาเฉลย 3.84) นอยกวา และการรบรจรงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข หลงจากไดทดสอบดม (คาเฉลย 3.91) แตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถต 0.05 ดงแสดงรายละเอยดไวในตารางท 6.2

75

ตารางท 6.2 การเปรยบเทยบความคาดหวงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข และการรบรจรงของคณภาพผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข หลงจากได ทดสอบดม ของนกศกษา

Paired Differences t df Sig.

(2-tailed) Mean Std. Deviation

Std. Error Mean

95% Confidence Interval of the Difference

Lower Upper

Pair 1 ความคาดหวง- การรบรจรง

-.0717 .66454 .03744 -.1454 .0020 -1.915 314 .056

6.2 อภปรายผลการศกษาคนควา จากการศกษาคนควาเกยวกบพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษา พบวา

6.2.1 ผลการศกษาลกษณะสวนบคคลและพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสม วานหางจระเข จากผลการวจยครงน พบวา นกศกษาใหความส าคญกบการดแลสขภาพปานกลาง เปนเพศหญงมากกวาเพศชาย และเพศทสาม ซงสอดคลองกบงานวจยของ ศรญญา จนทรแสงเพชร (2555) ไดท าการศกษาเรอง “ทศนคต และพฤตกรรมการดมน าสมนไพร (น าเกกฮวย น ากระเจยบ น ามะตม) ของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร พบวา กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง อาย 21-30 ป นอกจากเพศหญงจะเปนเพศทใสใจสขภาพ รกสวยรกงามแลว จากผลการศกษาเลมน ท าใหทราบวา ปจจบนกระแสรกสขภาพไมไดเจาะจงเฉพาะอยกบเพศหญงเทานน เพศชายกหนมาใหความใสใจกบการดแลสขภาพเชนเดยวกน ซงออกมาในรปของผลตภณฑส าหรบผชาย อาหารและเครองดมเพอสขภาพ สถานออกก าลงกายฟตเนส หรอแมแตในสปาทปจจบนนผชายนยมเขาไปใชบรการมากขนเชนเดยวกน อกทงยงพบวา นกศกษาสวนใหญตดสนใจบรโภคดวยตวเอง ซงสอดคลองกบงานวจยหลาย ๆ เลมทศกษาเกยวกบพฤตกรรมการบรโภค ยกตวอยางงานวจยของมานสงค ปฐมวระยะวงศ

76

(2550) ไดท าการศกษาเรอง “ตลาดอตสาหกรรมเครองส าอางสมนไพรไทยตามทศนคตของผบรโภค” เปนตน 6.2.2 ผลการศกษาปจจยสวนประสมทางการตลาด จากงานวจยทผานมาหลาย ๆ เลมทท าการศกษาเกยวกบปจจยทมผลตอการตดสนใจซอสนคาอปโภคบรโภค รวมท งงานวจยฉบบน พบวา ผ บรโภคใหความส าคญกบปจจยดานผลตภณฑเปนอนดบแรก โดยเฉพาะในดานคณภาพ ยกตวอยางงานวจยของ วนดา นเวศนมรนทร และกตตพนธ คงสวสดเกยรต (2556) ไดท าการศกษาเรอง ภาพลกษณของเครองดมสมนไพรไทยกบการตดสนใจของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร” ผลการศกษาพบวา ปจจยดานผลตภณฑทมตรารบรองความปลอดภย เชน อย. และมการแจงประโยชนบนบรรจภณฑอยางชดเจน ตามล าดบ ส าหรบการก าหนดราคา จากงานวจยครงน พบวา ราคาตองเหมาะสมกบปรมาณและคณภาพ ซงสอดคลองกบงานวจยของวเชยร วงศณชชากล และกรศวช คงธนาสนธร (2553) ไดท าการศกษาเรอง “กลยทธสวนประสมการตลาดบรการทมอทธพลตอชาวญปน ในการเลอกใชบรการเดยสปา ในซอยทองหลอ เขตสขมวท กรงเทพมหานคร” ผลการศกษา พบวา ดานราคา ตองเหมาะสมกบปรมาณและคณภาพเชนเดยวกน ปจจยดานการสงเสรมการตลาด ในลกษณะของการทดลองดมกอนตดสนใจซอ ซงตรงกนขามกบงานวจยของ มนชยา โพธยพ (2553) ไดท าการศกษาเรอง “ปจจยการสอสารทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจซอน าผลไมพรอมดม 100%” จากการศกษา พบวา ปจจยการสอสารการตลาดดานมการแจกสนคาตวอยางนน ไมมความสมพนธกบการตดสนใจซอ แตเปนปจจยการสอสารการตลาดแบบผานสอมวลชน มความสมพนธกบการตดสนใจซอแทน ซงหากพจารณาจากชนดของผลไมทน ามาผลตเปนน าผลไมนน เปนสงทผบรโภคคนเคยและรจกเปนอยางด ดวยงานวจยชนนท าการศกษาสมนไพร “วานหางจระเข” ซงมสรรพคณในการรกษาแผล และมเมอกทท าใหเกดอาการคน และคนสวนใหญจะจนตนาการไปตาง ๆ นา ๆ รสชาตไมอรอย และไมกลาทจะทดลองรบประทาน จงท าใหผลการศกษาในทนออกมาในลกษณะของการทดลองชมกอนการตดสนใจซอเหมอนกบงานวจยของชนกานต พนมอปถมภ (2550) ไดท าการศกษาเรอง “แนวทางการวางแผนการตลาดของผลตภณฑอาหารเสรมเพอสขภาพ” ผลการศกษาพบวา ตองมการแจกผลตภณฑตวอยางเพอทดลองใชกอน และขายโดยพนกงานขายโดยใชแคตตาลอคกระตนใหเกดการซอมากทสด และดานชองทางการจดจ าหนายทวถงและครอบคลมพนทในรวมหาวทยาลย เพอสรางโอกาสในการบรโภคมากขน

77

6.3 ขอเสนอแนะทไดจากการวจย 1) ผลการศกษา พบวา ปจจยสวนประสมทางการตลาด ในดานคณภาพของผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขเปนปจจยทมผลตอการตดสนใจบรโภคมากทสด ดงนนผทสนใจประกอบธรกจน ตองใหความส าคญกบคณภาพ รสชาต สสน และรปแบบบรรจภณฑ ทแตกตางและโดดเดน คงไวซงความเปนน าสมนไพรไทย โดยน ากลยทธการสอสารการตลาดแบบบรณาการเพอใหผบรโภครจกและเชอมนในผลตภณฑเพมมากขน ดวยวธการแจกสนคาทดลองชมกอนตดสนใจซอ ส าหรบการออกแบบตราสนคาของผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ควรเลอกใชตราสนคาแบบไทย ๆ ทบงบอกความเปนไทย ใหสอดคลองกบนโยบายของรฐบาลทวา “กนของไทย ใชของไทย เทยวเมองไทย” 2) เนองจากนกศกษาไมวาจะเปนเพศชายหรอเพศหญง รวมทงเพศทสาม ใหความส าคญกบการดแลสขภาพอยางตอเนอง และมเหตผลในการเลอกดมน าสมนไพร คอ เพอสขภาพแลว ภาครฐควรเขามาควบคมความปลอดภยของผลตภณฑตงแตการเลอกวตถดบ กระบวนการผลต บรรจภณฑ และวธการกระจายสนคาออกสตลาด พรอมทงสงเสรมธรกจเครองดมสมนไพรใหกวางขวางและกระจายไปยงผบรโภคทกกลม พรอมทงปลกฝงการดแลสขภาพของประชาชนตงแตวนเดก 3) จากแนวโนมพฤตกรรมผ บรโภคทเรมเกดความกงวลเกยวกบสขภาพและความปลอดภยมากขน รฐบาลควรใหความส าคญในการสงเสรมและลดปจจยเสยงดานสขภาพอยางจรงจง ซงก าหนดไวในแผนแผนยทธศาสตรการพฒนางานคมครองผบรโภคดานผลตภณฑสขภาพ ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (2555-2559) ซงไดกลาวถงการใชประโยชนจากยาสมนไพรเพอการปองกนและการรกษาเบองตน อกทงหากมการรณรงคอยางจรงจง กจะสามารถลดคาใชจายในสวนของคารกษาพยาบาลลงไดมาก และเปนการสงเสรมสมนไพรของไทยใหมมาตรฐาน สามารถแขงขนในตลาดได

78

6.4 ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 1) ควรศกษานกศกษาในจงหวดอน ๆ นอกเหนอจากรงเทพมหานคร ขยายตอเปนระดบ

ภมภาค และระดบประเทศ อกทงควรศกษากบนกศกษาทไมเคยบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขดวย เพอจะไดน าขอมลทไดจากการวจยไปใชประโยชนใหเกดประสทธภาพสงสด

2) ควรมการน าผลการศกษาทไดจาการนกศกษาในสวนของความพงพอใจทมตอผลตภณฑและบรรจภณฑ มาท าการผลตสนคาตวอยาง และน าไปทดสอบการยอมรบกบตวอยางเดมอกครง ในลกษณะของการสมภาษณเชงลก เพอทจะไดขอมลประกอบการตดสนใจเพอการผลตในเชงพาณชยไดอยางแทจรง

บรรณานกรม คงเดช พรหมขตแกว. 2541. พฤตกรรมการบรโภคน าผลไมพรอมดมบรรจกระปองของผบรโภค

ในเขตเทศบาลนครเชยงใหม. ปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยแมโจ. จ าเรญ เสลาคณ. 2546. ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการบรโภคน าผลไมพรอมดมตรามาลของ

ผบรโภค ในหางสรรพสนคาเขตคลองเตย กรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ฉตยาพร เสมอใจ. 2547. การจดการและการตลาดบรการ. กรงเทพฯ: ส.เอเซยเพรส. ชนกานต พนมอปถมภ. 2550. แนวทางการวางแผนการตลาดของผลตภณฑอาหารเสรมเพอ

สขภาพ. ปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเกษมบณฑต. โชคชย ชยธวช. 2547. นกการตลาด CEO ตอน การบรการการตลาด. กรงเทพฯ: ซ.พ. บค

สแตนดารด. ทพยวรรณ ปรญญาศร. 2551. ปจจยทมผลตอการปนเปอนจลนทรยในเครองดมสมนไพรใน

ภาชนะบรรจทปดสนมและพรอมบรโภคทจ าหนายในเขตกรงเทพมหานคร. นนทบร: ส านกสารนเทศส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. คนวนท 15 มถนายน 2556 จาก http://www.moph.go.th/ops/iprg/include/admin_hotnew/show_hotnew.php?idHot_new=18880

ธเนศ ศรกจ. 2555. แนวโนม พฤตกรรม ผบรโภค ป 2555 เพอวางแผนกลยทธ. คนวนท 30 กนยายน 2556 จาก http://www.positioningmag.com/magazine/details.aspx?id=93969

ปาจรย วงษจนทรา. 2554. การพฒนาผลตภณฑวนวานหางจระเขเสรมผลไม. ปรญญามหา บณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร.

แผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา ฉบบท 11 (2556-2559). การแบงกลมวชาในระดบ อดมศกษา. คนวนท 10 มกราคม 2556 จาก http://utcc2.utcc.ac.th/localuser/ qautcc/plan11.pdf

พชรพรรณ ลลาพตะ และ พมชนก มลคลา. 2555. การพฒนาผลตภณฑกนแดดซงมสวนผสมของสารสกดวานหางจระเข. ปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล.

80

พฒพรรณ พวทวพงศ. 2551. การศกษาประสทธผลของน าวานหางจระเขตอเยอบชองปากอกเสบ ขณะฉายแสงในผปวยโรคมะเรงบรเวณศรษะและล าคอ การศกษาแบบสมและปกปด. กรงเทพฯ:โรงพยาบาลรามาธบด.

พทธนนท สขพรวรกล. 2543. ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการดมน าสมนไพรของบคลากรใน กระทรวงสาธารณสข จงหวดนนทบร. ปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

มนชยา โพธยพ. 2553. ปจจยการสอสารทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจซอน าผลไมพรอมดม 100%. ปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

มานสงค ปฐมวรยะวงศ. 2550. ตลาดอตสาหกรรมเครองส าอางสมนไพรไทยตามทศนะของ ผบรโภค. ปรญญามหาบณฑต สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ยวด จอมพทกษ. 2541. รกษาโรคดวยสมนไพร. กรงเทพฯ: หอสมดกลางมหาวทยาลย ธรรมศาสตร.

วนดา นเวศนมรนทร และ กตตพนธ คงสวสดเกยรต. 2555. ภาพลกษณของเครองดมสมนไพรกบ การตดสนใจซอของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร. วารสารการเงน การลงทน การตลาด และการบรหารธรกจ. 3 (มกราคม – มนาคม 2556): 275-291.

วกพเดย. 2556. วานหางจระเข. คนวนท 1 ตลาคม 2556 จาก http://commons.wikimedia.org/wiki/ File:Starr_011104-0040_Aloe_vera.jpg

วเชยร วงศณชชากล และ กรศวช คงธนาสนธร. 2553. กลยทธสวนประสมการตลาดบรการทม อทธพลตอชาวญปนในการเลอกใชบรการเดยสปา ในซอยทองหลอ เขตสขมวท กรงเทพมหานคร. ปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

วทวส รงเรองผล. 2545. หลกการตลาด. กรงเทพฯ: คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ศรญญา จนทรแสงเพช. 2553. ทศนคต และพฤตกรรมการดมน าสมนไพร (น าเกกฮวย น า กระเจยบ น ามะตม) ของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร. ปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ศรวรรณ เสรรตน. 2541. การบรหารการตลาดยคใหม. กรงเทพฯ: โรงพมพดวงกมลสมย. ศรวรรณ เสรรตน. 2538. พฤตกรรมผบรโภค. กรงเทพฯ: โรงพมพพฒนาศกษา. ศรศกด ตรงวชรกล. 2552. สรรพคณของวานหางจระเขพนธอะโลบารบาเดนซล. สถาบนวจย

วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.) บางเขน กระทรวงวทยาศาสตร และ เทคโนโลย .

81

ศนยขอมลสมนไพร สถาบนวจยสมนไพร กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข http://www.dmsc.moph.go.th/

สารสนเทศอดมศกษา ส านกงานคณะกรรมการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ. 2555. จ านวน นกศกษาทงหมด ปการศกษา 2555 จ าแนกตามกลมสถาบน / สถาบน / คณะ / ระดบ การศกษา / เพศ. คนวนท 1 พฤษภาคม 2556. จาก http://mua.go.th/infodata/54/ all2554.htm.

สนธยา คงฤทธ. 2545. การบรหารการตลาด Marketing management. กรงเทพฯ: สถาบนราชภฏสวนสนนทา.

สถาบนวจยสมนไพร กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข. 2541. สมนไพรพนบาน (ฉบบรวม). พมพครงท 4. กรงเทพฯ: รงเรองสาสนการพมพ.

อจฉรา แกวนอย. 2551. การพฒนาเครองดมสมนไพรทผลตจากดอกไมทองถน อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ทมคณสมบตในการตานสารอนมลอสระเพอการผลตในเชง พาณชย. วารสารมหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา. 3 (มกราคม-กมภาพนธ): 90-102.

อาภา วรรณฉว. 2554. การพฒนาผประกอบการตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง. ทนวจย: ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต. มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา.

ภาคผนวก ก แบบสอบถาม

83

แบบสอบถามชดท ___

คณะสถตประยกต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร School of Statistics, National Institute of Development Administration

อาคาร 6 คณะสถตประยกต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ถนนเสรไทย บางกะป กรงเทพฯ 10240

โทรศพท 0-2377-5381, 0-2727-3000 โทรสาร 0-2374-4061 เวบไซต http://www.as.nida.ac.th

ค าชแจง แบบสอบถามชดนใชเกบขอมลวจยเรอง “พฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษา” โดยมวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข และการทดสอบการยอมรบในรปของความพงพอใจในผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขของนกศกษาในเขตกรงเทพมหานคร ซงเปนสวนหนงของการท าวทยานพนธในระดบปรญญาโท สาขาวจยเพอการบรหารและการจดการ คณะสถตประยกต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ผวจยใครขอความรวมมอในการตอบแบบสอบถามตามความเปนจรงใหครบทกขอ และขอรบรองวาการใหขอมลของทานจะเกบเปนความลบ และผวจยขอขอบพระคณทกทานทสละเวลาอนมคาในการตอบแบบสอบถามเพองานวจยในครงน

นางสาวพชร สวรรณเกด ผวจย

84

สวนท 1 ขอมลลกษณะทางประชากรของผบรโภค ค าชแจง : โปรดท าเครองหมาย √ ลงในชองวาง ( ) ทตรงกบความเหนของทานเพยงขอเดยว

1. เพศ

( ) 1. ชาย ( ) 2. หญง ( ) 3. เพศท 3

2. อาย ( ) 1. นอยกวา 20 ป ( ) 2. 21 – 25 ป ( ) 3. มากกวา 25 ป

3. ชนปทศกษา ( ) 1. ปท 1 ( ) 2. ปท 2 ( ) 3. ปท 3 ( ) 4. ปท 4 4. สาขาหรอคณะททานศกษาอย ( ) 1. คณะเกษตรศาสตร ( ) 2. คณะวทยาศาสตร / วศวกรรมศาสตร ( ) 3. คณะวารสารศาสตร / ศกษาศาสตร ( ) 4. คณะบรหารธรกจ ( ) 5. คณะสงคมสงเคราะห ( ) 6. อน ๆ _________________ สวนท 2 พฤตกรรมการบรโภคน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ค าชแจง : กรณาท าเครองหมาย √ ลงในชองวาง ( ) ทตรงกบความเหนของทานเพยงขอเดยว 1. ทานคดวาน าสมนไพรมความส าคญกบทานเพยงใด (เลอกเพยง 1 ขอ)

( ) 1. มากทสด ( ) 2. มาก ( ) 3. ปานกลาง ( ) 4. นอย ( ) 5. นอยทสด

2. ทานมกซอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขจากทใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) 1. รานสะดวกซอ (7-eleven) / ซปเปอรมารเกต ( ) 2. รานโชหวย / แผงลอย / รถเขน ( ) 3. รานอาหาร / ภตตาคาร ( ) 4. รานคาปลกสมยใหม เชน โลตส บกซ

( ) 5. ซมน า / ซมจ าหนายเครองดม ( ) 6. โครงการหลวง เชน ดอยค า ( ) 7. งานแสดงสนคา เชน OTOP ( ) 8. อน ๆ ระบ _______________

3. ราคาททานซอตอบรรจภณฑ (ขวด/แกว/กลอง) ในแตละครง เปนเทาไหร ( ) 1. 10 – 15 บาท ( ) 2. 16 – 20 บาท ( ) 3. 21 – 25 บาท ( ) 4. 26 – 30 บาท ( ) 5. มากกวา 30 บาท

4. ปรมาณหรอขนาดททานซอเปนประจ า ( ) 1. ขนาด 200 ซซ ( ) 2. ขนาด 250 ซซ ( ) 3. ขนาด 300 ซซ ( ) 4. ขนาด 350 ซซ

( ) 5. อน ๆ โปรดระบ________________ 5. ราคาทเมอเทยบกบปรมาณในขอ 4 เหมาะสมหรอไม

( ) 1. เหมาะสม ( ) 2. ไมเหมาะสม ควรเปน ________บาท

85

6. เหตผลททานดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเข (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) 1. ชนชอบในรสชาต ( ) 2. ราคาไมแพง ( ) 3. เพอปองกนโรค ( ) 4. ดบกระหาย ( ) 5. หาซอไดงาย ( ) 6. ตองการควบคมน าหนก ( ) 7. มบคคลแนะน าใหรบประทาน ( ) 8. ตองการทดลองบรโภค ( ) 9. เพอสขภาพทด ( ) 10. อน ๆ ระบ _____________

7. ความถในการดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขตอสปดาห ( ) 1. 1 ครง ( ) 2. 2-3 ครง ( ) 3. 3 – 4 ครง ( ) 4. 5 – 6 ครง ( ) 5. ทกวน

8. รปแบบผลตภณฑน าสมนไพรผสมวานหางจระเขททานนยมดม ระดบอณหภม

( ) 1. รปแบบเยนใสน าแขง ( ) 2. รปแบบเยนไมใสน าแขง รสชาตทตองการ ( ) 1. รสหวาน ( ) 2. รสเปรยว

สวนท 3 ปจจยทมความส าคญตอพฤตกรรมการซอและดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเข ค าชแจง : ทานใหระดบความส าคญในการซอและดมน าสมนไพรผสมวานหางจระเขมากนอยเพยงใด โปรดท าเครองหมาย x ลงในชองวาง ทตรงกบความเหนของทานเพยงขอเดยว

ปจจยทความส าคญตอพฤตกรรมการซอและดม

ระดบความส าคญ

มากทสด 5

มาก 4

ปานกลาง 3

นอย 2

นอยทสด 1

ปจจยดานผลตภณฑ

1. คณสมบตของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข - รสชาตอรอย - ดมแลวรสกสดชน ดบกระหาย - มสสนชวนดม - ความแปลกใหมของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข - มใหเลอกหลากลาย เชน ผสมในน าผกหรอน าผลไมชนดตาง ๆ น า

สมนไพร

- ใสกลนทมาจากธรรมชาต เชน กลนใบเตย หรอกลนผลไมชนดนน ๆ ทผสมอย

2. บรรจภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข - ฉลากบรรจภณฑควรระบวนหมดอายใหชดเจน - ฉลากบรรจภณฑบอกรายละเอยดของน าสมนไพรผสมวานหางจระเขได

ด ชดเจน ไมคลมเคลอ

- ความสวยงามและความทนสมยของบรรจภณฑ - บรรจภณฑมความปลอดภย สะดวกในการดมและพกพา - มใหเลอกหลากหลายขนาด เชน 200 CC. 300 CC.

86

ปจจยทความส าคญตอพฤตกรรมการซอและดม

ระดบความส าคญ

มากทสด 5

มาก 4

ปานกลาง 3

นอย 2

นอยทสด 1

3. คณภาพของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข - ไดรบการรบรองจากองคกรทมมาตรฐาน เชน อย. - สวนผสมมาจากธรรมชาต 100%

4. ตราสนคาของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข - ใชชอตราสนคาภาษาองกฤษ เพอความเปนสากล - คงความเปนไทย ใชตราสนคาไทย - ความนาเชอถอและชอเสยงของตราสนคา - เรารสกภมใจเมอซอสนคาไทย

ปจจยดานราคา - ราคาควรมความเหมาะสมทงปรมาณและคณภาพ - ราคาเหมาะสมเมอเทยบกบรายไดของทาน - มปายบอกราคาชดเจน

ปจจยดานชองทางการจดจ าหนาย - มจ าหนายทวถง เชน ในหางสรรพสนคา สถานศกษา แหลงชมชน - สถานทจอดรถสะดวกสบาย - การตกแตงภายในรานใหสวยงามท าใหนาสนใจ

ปจจยดานการสงเสรมการตลาด - การโฆษณาตามสอตาง ๆ เชน สอวทย โทรทศน ปายโฆษณา - ใชบคคลทมชอเสยง เชน ดารา นกรอง นกแสดง - แบบปากตอปาก - การลดราคาในชวงเทศกาลและโอกาสส าคญ ๆ เปนการจงใจ - การทดลองดมกอนตดสนใจซอเปนการใหโอกาสแกผบรโภคไดพจารณา - การใหคปองสวนลดในการซอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขจะท าให

เปนทนาสนใจ

- พนกงานขายมความรในผลตภณฑและสามารถและแนะน าลกคาได บคคลทมอทธพลตอการตดสนใจซอและดม

- ความชอบสวนตว - ครอบครว / ญาตพนอง - พนกงานขาย - แพทย - เพอน - รสนยม

87

สวนท 4 ความคาดหวงในผลตภณฑ “น าสมนไพรผสมวานหางจระเข” กอนทดลองชม ค าชแจง : กรณาท าเครองหมาย √ ลงในชองวาง ( ) ทตรงกบความเหนของทานเพยงขอเดยว

ความคาดหวงในตวผลตภณฑ

(กอนทดลองชม)

ระดบความส าคญ

มากทสด

5

มาก 4

ปานกลาง

3

นอย 2

นอยทสด

1

1. ดมทกครง รสกดบกระหายและสดชน 2. ความสะอาด สดใหม ความปลอดภยของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข 3. ความแปลกใหมนาสนใจ ชวนใหอยากซอมาดม 4. สามารถชวยบ ารงสขภาพ 5. ดมงาย และรสชาตอรอย 6. สามารถทดแทนน าเปลาเพอดบกระหายได

7. ไมกอใหเกดโทษและผลเสยตอรางกาย 8. คณประโยชนทไดรบ หรอสรรพคณตรงกบความตองการ 9. การรบรองคณภาพจากหนวยงานทเชอถอได เชน อย. 10. บรรจภณฑสวยสะดดตา มหลายขนาดใหเลอกบรโภค 11. สามารถทดแทนอาหารทไมสามารถไดรบจากการรบประทานอาหารมอหลก 12. เปนสารเสรมความงามแกรางกาย เชน ผวพรรณ รปราง

สวนท 5 ความพงพอใจทมตอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขสตรเฉพาะส าหรบการศกษาครงน

1) น าใบเตยผสมวานหางจระเข หวขอ ทศนคตและความพงพอใจ ระดบความพงพอใจ

นอย --------------------------- > มาก

1 รสชาตอรอย 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 2 ความแปลกใหม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 3 มกลนหอม สสนชวนดม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 4 ความเขมขนของน าสมนไพร 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 5 ความสะอาด สดใหม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 6 มกลนหอม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 7 ดมแลวรสกดบกระหาย สดชน 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ความพงพอใจดานผลตภณฑโดยรวม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

88

2) น าองนผสมวานหางจระเข หวขอ ทศนคตและความพงพอใจ ระดบความพงพอใจ

นอย --------------------------- > มาก 1 รสชาตอรอย 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 2 ความแปลกใหม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 3 มกลนหอม สสนชวนดม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 4 ความเขมขนของน าสมนไพร 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 5 ความสะอาด สดใหม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 6 มกลนหอม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 7 ดมแลวรสกดบกระหาย สดชน 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ความพงพอใจดานผลตภณฑโดยรวม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

3) น าอญชนผสมวานหางจระเข

หวขอ ทศนคตและความพงพอใจ ระดบความพงพอใจ นอย --------------------------- > มาก

1 รสชาตอรอย 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 2 ความแปลกใหม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 3 มกลนหอม สสนชวนดม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 4 ความเขมขนของน าสมนไพร 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 5 ความสะอาด สดใหม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 6 มกลนหอม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 7 ดมแลวรสกดบกระหาย สดชน 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ความพงพอใจดานผลตภณฑโดยรวม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ดานบรรจภณฑของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข

หวขอ ทศนคตและความพงพอใจ ระดบความพงพอใจ นอย --------------------------- > มาก

1 รปแบบบรรจภณฑสวยสะดดตา 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 2 บรรจภณฑทใชถกสขลกษณะ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 3 ปลอดภยกบผบรโภค (ดสะอาด) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 4 สามารถเกบไดนาน 1 เดอน 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 5 ขนาดบรรจภณฑ (250 ซซ)

เหมาะสมตอการดมแตละครง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

6 สของขวด (บรรจภณฑ) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 7 ความเหมาะสมของตราสนคา 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 8 ความเหมาะสมของราคา (15 บาท)

ตอปรมาณ (250 ซซ) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ความพงพอใจดานบรรจภณฑโดยรวม 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

89

1. หากน าสมนไพรททานทดลองชมนน บรรจขวดพลาสตก ปรมาณ 250 CC จ าหนายในราคา 15 บาท ทานคดวาราคาเมอเทยบกบคณภาพเหมาะสมหรอไม

( ) 1. เหมาะสม ( ) 2. ไมเหมาะสม ควรเปน ___________บาท 2. ปรมาณเนอเมอเทยบกบน าสมนไพรเหมาะสมหรอไม

( ) 1. เหมาะสม ( ) 2. ไมเหมาะสม ( ) 2.1 นอยเกนไป ( ) 2.2 มากเกนไป

3. ลกษณะชนเนอวานหางจระเขทผสมอยนนเหมาะสมหรอไม

( ) 1. เหมาะสม ( ) 2. ไมเหมาะสม ( ) 2.1 ชนใหญเกนไป ( ) 2.2 ชนเลกเกนไป

4. ทานจะแนะน าใหบคคลอนซอน าสมนไพรผสมวานหางจระเขดมหรอไม (เลอกตอบเพยงขอเดยว) ( ) 1. แนะน าแนนอน (ตอบเพยงขอเดยว) ( ) 2. ไมแนะน าอยางแนนอน

( ) 1.1 น าใบเตยผสมวานหางจระเข ( ) 1.2 น าอญชนผสมวานหางจระเข

( ) 1.3 น าองนผสมวานหางจระเข 5. ทานคดวา “น าสมนไพรผสมวานหางจระเข” ททานไดทดลองบรโภคนน สามารถพฒนาเปนธรกจในอนาคตไดหรอไม

( ) 1. ได ( ) 2. ไมได สวนท 6 การประเมนผลการรบรจรงของผลตภณฑ “น าสมนไพรผสมวานหางจระเข” หลงทดลองดม ค าชแจง : กรณาท าเครองหมาย √ ลงในชองวาง ( ) ทตรงกบความเหนของทานเพยงขอเดยว

ความคาดหวงในตวผลตภณฑ

(กอนทดลองชม)

ระดบความส าคญ

มากทสด

5

มาก 4

ปานกลาง

3

นอย 2

นอยทสด

1

1. ดมทกครง รสกดบกระหายและสดชน 2. ความสะอาด สดใหม ความปลอดภยของน าสมนไพรผสมวานหางจระเข 3. ความแปลกใหมนาสนใจ ชวนใหอยากซอมาดม 4. สามารถชวยบ ารงสขภาพ 5. ดมงาย และรสชาตอรอย

6. สามารถทดแทนน าเปลาเพอดบกระหายได 7. ไมกอใหเกดโทษและผลเสยตอรางกาย 8. คณประโยชนทไดรบ หรอสรรพคณตรงกบความตองการ 9. การรบรองคณภาพจากหนวยงานทเชอถอได เชน อย. 10. บรรจภณฑสวยสะดดตา มหลายขนาดใหเลอกบรโภค 11. สามารถทดแทนอาหารทไมสามารถไดรบจากการรบประทานอาหารมอหลก 12. เปนสารเสรมความงามแกรางกาย เชน ผวพรรณ รปราง

90

สวนท 7 ทศนคต ความคดเหน และขอเสนอแนะอน ๆ ความคดเหนของทานเกยวกบผลตภณฑ “น าสมนไพรผสมวานหางจระเข” ยงมสวนตองปรบปรงในเรองใดบาง _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________ ขอเสนอแนะอน ๆ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________

*******ขอบคณทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม*******

91

ภาพประกอบลกษณะผลตภณฑ “น าสมนไพรผสมวานหางจระเข”

ปรมาณ 250 CC. จ าหนายในราคา 15 บาท

ตวอยางฉลากสนคา

ประวตผเขยน ชอ-สกล นางสาวพชร สวรรณเกด ประวตการศกษา เศรษฐศาสตรบณฑต มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร ปทส าเรจการศกษา พ.ศ. 2551 ประสบการณท างาน พ.ศ. 2552 – 2556 ฝายควบคมมาตรฐานการผลต บรษท อนโน-คอนส (ประเทศไทย) จ ากด 22/7 ม.7 ต.คลองส อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120 การเผยแพรผลงาน ตพมพในวารสารจนทรเกษมสาร ปท 20 ฉบบท 38 เดอน มกราคม –มถนายน 2557