บทเรยนการตน รายวชา ท๒๒๑๐๒ ภาษาไทย ๔ หนวยการเรยนรท ๕ ประโยค

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๒

เลมท ๑ ประโยคสามญ

โดย...นางวรยา จนใจ ต าแหนงคร วทยฐานะช านาญการ

โรงเรยนประโคนชยพทยาคม อ าเภอประโคนชย จงหวดบรรมย ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต ๓๒

ค าน า

บทเรยนการตนทจดท าขนนใชประกอบการสอนรายวชา ท๒๒๑๐๒ ภาษาไทย๔ ชนมธยมศกษา ปท ๒ โดยเหนวาการเรยนการสอนภาษาไทยนน นอกจากจะมงใหนกเรยนเกดความรความเขาใจในบทเรยนแลว ผสอนควรทจะสรางบรรยากาศใหเปนไปดวยความรนรมย ทงนเพอใหนกเรยนเกดความสนกสนานกบการเรยน บทเรยนการตนเปนสวนหนงทจะชวยสรางบรรยากาศการเรยนใหดขน จดประสงคในการจดท าบทเรยนการตนน เพอใหนกเรยนสามารถศกษาหาความรดวยตนเองไดและเขาใจไดในเวลาอนรวดเรว สงทส าคญทสดคอจะท าใหนกเรยนมนสยรกการอานมากยงขน บทเรยนการตนมจ านวน ๖ เลม ใหผเรยนไดเรยนรดงน เลมท ๑ บทเรยนการตนเรอง “ประโยคสามญ” เลมท ๒ บทเรยนการตนเรอง “ค ายมภาษาบาล” เลมท ๓ บทเรยนการตนเรอง “ค ายมภาษาสนสกฤต” เลมท ๔ บทเรยนการตนเรอง “ค ายมภาษาเขมร” เลมท ๕ บทเรยนการตนเรอง “ค าสมาส” เลมท ๖ บทเรยนการตนเรอง “ค าสมาสมสนธ” ประโยคสามญ เปนเรองของการวเคราะหโครงสรางของประโยคสามญ มจดประสงคเพอใหผเรยนเขาใจและบอกโครงสรางของประโยคสามญและลกษณะของประโยคสามญไดถกตอง ขอขอบคณ นายสราวธ ทรงประโคน ผอ านวยการโรงเรยนประโคนชยพทยาคม ครช านาญการพเศษโรงเรยนประโคนชยพทยาคมทกทาน ทใหค าแนะน าใหก าลงใจในการผลตบทเรยนการตนจนส าเรจ หวงเปนอยางยงวาจะเปนประโยชนส าหรบนกเรยนและผทสนใจในการเรยนการสอนภาษาไทยไดเปนอยางด วรยา จนใจ

สารบญ หนา ค าแนะน าส าหรบคร ๑ ค าแนะน าส าหรบนกเรยน ๒ ตวชวด ๓ แบบทดสอบกอนเรยน ๔ บทเรยนการตน ๖ บตรกจกรรมท ๑ ๒๕ เฉลยบตรกจกรรมท ๑ ๒๗ บตรกจกรรมท ๒ ๒๙ เฉลยบตรกจกรรมท ๒ ๓๐

แบบทดสอบหลงเรยน ๓๑ บรรณานกรม ๓๓ ภาคผนวก เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน ๓๕ เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน ๓๖ ค ารบรอง

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๑

ค าแนะน าส าหรบคร

การน าบทเรยนการตนไปใชใหเกดประโยชนกบนกเรยนมากทสด ครควรท า

ความเขาใจและปฏบตตามขนตอนดงน ๑. ศกษาบทเรยนการตนตงแตหนาแรกจนถงหนาสดทาย ทงเนอหาและกจกรรมให

เขาใจอยางละเอยด ๒. เตรยมบทเรยนการตนใหพรอมและครบตามจ านวนนกเรยน ๓. ชแจงใหนกเรยนอานค าแนะน าในการใชบทเรยนการตนและปฏบตตามทกขนตอน ทก

หนา ทงเนอหา กจกรรม ค าถาม ค าตอบ หรอแบบทดสอบกอนเรยนหลงเรยน ๔. ด าเนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใชบทเรยนการตนเปนสอการสอนส าหรบ

คร ๕. ดแลและอ านวยความสะดวกใหนกเรยนท ากจกรรมเปนไปดวยความเรยบรอย ๖. ครควรมความเปนกนเองกบนกเรยน เพอใหการท ากจกรรมเปนไปอยางราบรน

และมความสข

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๒

ค าแนะน าส าหรบนกเรยน

บทเรยนการตนน จดท าขนเพอใหนกเรยนศกษาดวยตนเอง โปรดอานค าแนะน า กอนศกษาบทเรยนการตนดงตอไปน ๑. ศกษาจดประสงคการเรยนร ๒. ท าแบบทดสอบกอนเรยนแลวตรวจค าตอบจากเฉลยหนาภาคผนวกและ

บนทกคะแนนไว ๓. ศกษาบทเรยนการตนจนจบ ๔. อานค าอธบายและค าถามใหแนใจ คดใหด ไมตองรบรอน ถาเหนอยหรอเบอใหหยด

พกสกครแลวจงคอยศกษาตอไป ๕. อยาขดเขยนสงใดลงในบทเรยนการตนน ๖. ในระหวางศกษาหากนกเรยนมขอสงสยหรอมปญหาเกยวกบบทเรยนใหปรกษา

ครผสอน ๗. เมอศกษาครบทกหนาแลวใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนและตรวจค าตอบใน

ภาคผนวก เพอดผลความกาวหนาของตนเอง ๘. นกเรยนทดตองซอสตยตอตนเองอยเสมอ จะไมเปดดค าตอบกอน ๙. ใหนกเรยนท าดวยความตงใจ มสต จะท าใหประสบความส าเรจทกกจกรรม

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๓

ตวชวด

ท ๔.๑ ม.๒/๒ วเคราะหโครงสรางประโยคสามญ ประโยคความรวม และประโยคความซอน

จดประสงคการเรยนร

๑. บอกโครงสรางของประโยคสามญได

๒. บอกลกษณะของประโยคสามญได

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๔

แบบทดสอบกอนเรยน รหสวชา ท๒๒๑๐๒ รายวชาภาษาไทย ๔ ชนมธยมศกษาปท ๒ หนวยการเรยนรท ๕ ประโยค บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ โรงเรยนประโคนชยพทยาคม อ าเภอประโคนชย จงหวดบรรมย ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสด จากตวเลอก ก, ข, ค และ ง ในขอสอบแบบปรนยชนด ๔ ตวเลอกตอไปน แลวท าเครองหมาย × ลงในกระดาษค าตอบ

๑. ขอใดคอองคประกอบส าคญของประโยค ก. ภาคประธาน ข. ภาคขยายประธาน ค. ภาคประธานและภาคแสดง ง. ภาคประธาน ภาคขยายประธาน

๒. ขอใดคอลกษณะของประโยคสามญ ก. ประโยคทเปนขอความสนๆ ข. ประโยคทเปนขอความเดยว ค. ประโยคทมประธานคนเดยว ง. ประโยคทมใจความสมบรณเพยงใจความเดยว

๓. ขอใดเปนประโยคสามญ ก. ผหญงชอบดอกกหลาบสแดง ข. ผหญงชอบดอกไมทอยในแจกน ค. ผหญงชอบดอกไม สวนเดกๆชอบของเลน ง. เดกๆพวกนนชอบของเลนทพอแมซอมาฝาก ๔. ขอใดเปนประโยคสามญ ก. ชายคนนเปนคนทระลกชาตได ข. นกทอยในโพรงไมนนอดอยากเพราะตองอยเฝารง ค. ผบรโภคควรซอสนคาจากรานทไวใจไดและซอเปนประจ า ง. คณะกรรมการตอตานความอดอยาก ไดแจกจายขนมปงโปรตนสงแกนกเรยน

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๕

๕. ขอใดมใชประโยค ก. ไสเดอนอยในดน ข. งเหลอมเลอยชาๆ ค. งแมวเซาแลบลนยาว ง. งจงอางกบเหยอในกรง ๖. ประโยคใดกลาวในลกษณะขอรองเชงออนวอน ก. ไปส

ข. ไปเสย ค. ไปซนา ง. ไปเถอะนา

๗. ขอใดเปนประโยคทเนนผถกกระท า ก. ขนมจางนองไมชอบรบประทาน

ข. น าประปาไมไหลมาหลายวนแลว ค. ขนมอะไรกไดพวกเราไมเลอกหรอก ง. น าทวมจงหวดแพรเนองจากฝนตกหนก

๘. ประโยคใดมเจตนาในการสงสารแตกตางไปจากขออน ก. วนอาทตยเธอจะออกเดนทางกโมงจะ

ข. เมอไรพวกเราจะไปเทยวพทยากนอกเลา ค. ใครเปนคนแถลงขาวทท าใหประเทศเสยหายอยางมากนะ ง. งานแสดงผลตภณฑสงออกไมคอยไดรบความสนใจเทาทควร

๙. ประโยคใดแสดงเจตนาตางจากขออน ก.กรณางดใชเสยง

ข.จงใชทรพยากรอยางรคา ค.ลางมอกอนรบประทานอาหารนะคะ

ง.สะพานขามแยกหลายสายปดการจราจร ๑๐. ขอใดเปนประโยคแจงใหทราบ

ก. คณอยาเสยใจเลยนะ ข. เราไมเคยไดยนเรองนมากอน

ค. เธอจะอยบานหรอจะไปกบฉน ง. เราไปอานหนงสอทหองสมดกนดกวา

บทเรยนการตน

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๗

พบ วางไหมจะ

วางส กง มอะไรใหพชวยหรอเปลา

กงไมเขาใจบทเรยน

ทเรยนวนน อยากใหพบ

อธบายใหฟงเพมเตม ไดส

กงนงกอนส มอะไรไมเขาใจหรอจะ จะ วนนเรยนเรองประโยคสามญ

กงไมคอยเขาใจ พบชวยอธบาย

เพมเตมหนอยสจะ ออ ไดส

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๘

เรมตน กงตองท าความเขาใจ

ความหมายของประโยคกอนนะ

กงตอบไดไหมวาประโยคหมายถงอะไร

ตอบไดจะ ประโยค หมายถง กลมค าท

รวมกนเขาอยางมระเบยบ มเนอความบรบรณ

และความนนแจงชดวาใคร ท าอะไร แกใคร

ถกตองจะ

ประโยคมสวนส าคญคอ ผท า และกรยาทท า

ดงนนประโยคจงแบงออกเปน ๒ ภาค คอ

ภาคประธานและภาคแสดง แลวมสวนประกอบอนอกไหมจะ

มจะ บางประโยคม

สวนประกอบอนๆดวย

อาท สวนขยายประธาน

สวนขยายกรยา และ

สวนขยายกรรม

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๙

พบ อธบายในสวนของภาคประธาน

เพมเตมใหหนอยสจะ

ไดส กงตงใจฟงนะ

ภาคประธานเปนสวนท

ท าหนาทเปนผกระท า

คมบทกรยา เพอให

ทราบวาใคร หรออะไร

เพอแสดงอาการใน

ประโยค

ภาคประธาน จะประกอบไปดวยบทประธาน

และบทขยายประธาน ใชไหมคะ ถกตองแลวจะ

ภาคประธาน

โดยทวไปมกจะ

เปนค านามหรอ

ค าสรรพนาม

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๑๐

พบ ชวยยกตวอยางประโยค

ในสวนของภาคประธาน

เพมเตมไดไหมคะ

ไดส เชน ๑. อาหารทะเลก าลงขนราคา

๒.นกเขาบนสงมาก ๓.เขาชอบเลนเทนนส

กงตอบไดไหมวาภาคประธานไดแกค าใดบาง

ตอบไดคะ

๑.อาหารทะเลก าลงขนราคา

ภาคประธานคอ อาหารทะเล

๒.นกเขาบนสงมาก

ภาคประธานคอ นกเขา

๓.เขาชอบเลนเทนนส

ภาคประธานคอ เขา

ถกตอง

เกงมากเลย

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๑๑

พอธบายเพมเตมนะ

ประโยคท ๑

อาหาร เปนค านามบทประธาน

ทะเล เปนบทขยายประธาน

ประโยคท ๒

นก เปนค านามบทประธาน

เขา เปนบทขยายประธาน

ประโยคท ๓

เขา เปนค าสรรพนามบทประธาน

ออ

แลวสวนทเปนภาคแสดง

มลกษณะอยางไรคะ

ภาคแสดง เปนสวนแสดงอาการของ

ภาคประธาน เพอใหไดความครบบรบรณวา

ประธานไดท ากรยาอยางไร

ภาคแสดง

ประกอบดวย

อะไรบางคะ

ภาคแสดงประกอบดวย

บทกรยา

บทขยายกรยา

บทกรรม

บทขยายกรรม

แยกประโยคไดดงน

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๑๒

ประโยค ประธาน กรยา

ภาคแสดง

ขยาย

กรยา

กรรม ขยาย

กรรม

ฝนตกหนก ฝน ตก หนก - -

นกบนสง นก บน สง - -

ไกจกหนอนสเขยว ไก จก - หนอน สเขยว

พจะยกตวอยางประโยคใหฟง กงตอบสวนทเปน

ภาคแสดงแลวลองแยกประโยคเปนสวนๆ นะ

พจะไดทราบวากงเขาใจหรอไม

๑. ฝนตกหนก

๒. นกบนสง

๓. ไกจกหนอนสเขยว

คะ

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๑๓

กงเกงมากทแยกประโยค

เปนสวนๆไดอยางถกตอง แหม..กกงไดครเกงนคะ

เอาหละตอไปเรามารจก

ชนดของประโยคกนตอ

กงบอกไดไหมวาประโยคม

กชนด

ตอบไดคะ

ประโยคในภาษาไทยแบงตามลกษณะ

เปน ๓ ชนด คอ

๑. ประโยคพนฐานหรอประโยคสามญ

๒. ประโยคความรวม

๓. ประโยคความซอน

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๑๔

แลวประโยคพนฐาน หรอ

ประโยคสามญมลกษณะ

อยางไรคะ

ประโยคพนฐาน หรอประโยคสามญ หมายถงประโยค

ทมใจความส าคญเพยงหนง คอ มประธานตวเดยว

กรยาส าคญเพยงตวเดยว อาจมกรรมหรอไมมกได

เรยกประโยคความ

เดยวกไดใชไหมคะ

ใชแลวละ

ตวอยางประโยคพนฐาน เชน

๑.สนขกดไก ๔. เราเดนอยางรบเรง

๒.ลมพดแรง ๕. คณพอไปตางจงหวด

๓. สกฤษณเปนนกรอง

กงยกตวอยางนะคะ

๑. แมท าขนม

๒. ครสอนหนงสอ

๓. นกเรยนออกก าลงกาย

เกงมาก

เลยจะ

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๑๕

แลวประโยคสามญหรอประโยคพนฐาน

จ าแนกไดอกไหมคะ

ไดส ถาจ าแนกตามเจตนาของ

ผสงสารกจะจ าแนกได ๔ ชนด

คอ

๑.ประโยคบอกเลาหรอ

ประโยคแจงใหทราบ เชน

- ฉตรชยเปนดาราตกตาทอง

- แมซอปลาจากตลาด

๒.ประโยคค าถาม ม ๒ ลกษณะคอ

๑) ค าถามทตองการค าตอบ เชน พยญชนะในภาษาไทย

มทงหมดกรป, วนปยมหาราชตรงกบวนทเทาไร

๒) ค าถามทตองการเพยงการตอบรบหรอปฏเสธ เชน

แดงท าแกวตกหรอไม , เมอคนนเธอโทรมาหาฉนหรอเปลา

กงลองยกตวอยางบางนะคะ

ประโยคบอกเลา เชน

-นองกนขนมเคก

ประโยคค าถามเชน

-วนครอบครวตรงกบวนท

เทาไร

-เธอทานอาหารเชาหรอยง

ถกตองจะ

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๑๖

ขอ ๓ ประโยคปฏเสธจะมค าวา ไม ประกอบอยเพอแสดง

ใหเหนวามความหมายตรงขามกบประโยคบอกเลา เชน

บอยไมยอมทานยาแกไอ , ตกไมใชคนท าแกวแตก

๔.ประโยคค าสงและขอรอง

เปนประโยคทมลกษณะสงให

ท าหรอขอรอง เชน

หามเดนลดสนาม

โปรดชวยกนรกษาความสะอาด

ประโยคค าสงและขอรองสามารถ

ละประธานไวไดใชไหมคะ

ใชแลวจะ

กงลองยกตวอยางประโยคปฏเสธ มา ๓ ประโยค

และประโยคค าสงและขอรอง มา ๓ ประโยค สจะ

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๑๗

ไดคะ ประโยคปฏเสธ เชน

๑.อารไมใชคนท าแกวแตก

๒.พไมยอมทานขาว

๓.สนทไมท าการบาน

ประโยคค าสงและขอรอง เชน

๑. โปรดนงเงยบๆ

๒. กรณาถอดรองเทา

๓. หามสงเสยงดงในเขต

โรงพยาบาล

โอโฮ

เกงมากเลย

ตอไปกงลองท าแบบฝกหดนะ

จะไดเขาใจมากขน

คะ

ใหใส

อกษร ก หนาประโยคบอกเลา

อกษร ข หนาประโยคค าถาม

อกษร ค หนาประโยคปฏเสธ

อกษร ง หนาประโยคค าสงและ

ขอรอง

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๑๘

กงจะพยายามคะ

….๑.คณชอบไปประเทศอะไร

....๒.ฉนชอบอานหนงสอแปลมาก

....๓.เธอไมรจกเขาหรอ

....๔.คณไมชอบอะไร

....๕.สชาตวงเรวมาก

....๖.ใครจะไปเทยวกบฉน

....๗.เธอรจกเขาหรอไม

....๘.คณมากบฉนเถอะ

....๙.กรณาปดประตเบาๆ

....๑๐.ฉนมพนองหลายคน

กงขอตอบเลยนะคะ ข..๑.คณชอบไปประเทศอะไร

ก..๒.ฉนชอบอานหนงสอแปลมาก

ค..๓.เธอไมรจกเขาหรอ

ค..๔.คณไมชอบอะไร

ก..๕.สชาตวงเรวมาก

ข..๖.ใครจะไปเทยวกบฉน

ข..๗.เธอรจกเขาหรอไม

ง..๘.คณมากบฉนเถอะ

ง..๙.กรณาปดประตเบาๆ

ก..๑๐.ฉนมพนองหลายคน

ยอดเยยมมาก

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๑๙

ใชแลวจะ พจะเรมอธบายทละขอนะ

๑.ประโยคทขนตนดวยผกระท า โดยน า

ผกระท ามาเปนประธาน เชน

๑.แดงกนขาว ผกระท าคอ แดง

๒.แมวกดหนตาย ผกระท าคอ แมว

๓.กงสอบไดท ๑ ผกระท าคอ กง

นอกจากนประโยคสามญหรอประโยคพนฐาน

ยงจ าแนกเพอใชในการสอสารไดอกใชไหมคะ

๒.ประโยคทขนตนดวยผถกกระท า โดยการน าเอา

ผถกกระท ามาเปนประธาน เชน

แมวถกหมากดตาย ผถกกระท าคอ แมว

นองถกแมต ผถกกระท าคอ นอง

หนอนถกไกจก ผถกกระท าคอ หนอน

เขาใจไดงายจง

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๒๐

เอาละ กงลองยกตวอยาง

๑.ประโยคทขนตนดวยผกระท า มา ๓ ประโยค

๒.ประโยคทขนตนดวยผถกกระท า มา ๓ ประโยค

ไดคะ

๑.ประโยคทขนตนดวยผกระท า เชน

ฝนตกหนก ผกระท าคอ ฝน

หวหนาหองไปไหน ผกระท าคอ หวหนาหอง

ปลากนแมลงในน า ผกระท าคอ ปลา

๒.ประโยคทขนตนดวยผถกกระท า เชน

เงนถกใชไปหมดแลว ผถกกระท าคอ เงน

หนถกแมวกดตาย ผถกกระท าคอ หน

คนรายถกต ารวจจบ ผถกกระท าคอ คนราย

ถกตอง ยอดเยยมมาก

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๒๑

ขอตอไปนะ

๓.ประโยคทขนตนดวยกรยา โดยน า

กรยามาขนตนกอนประธานเพอตองการ

เนนกรยาใหชดเจน เชน

เกดลมพดกระหน าทางภาคใต

กรยา คอ เกด

มขาวลอวาสมนไพรไทยรกษาโรคเอดสได

กรยา คอ มขาวลอ

ปรากฏจนทรปราคาเมอคนน

กรยา คอ ปรากฏ

๔.ประโยคเชงค าสงและขอรอง ซงจะละ

ประธานไวแตกเขาใจได และจะเนนกรยาสง

หรอขอรองใหกระท า

กงขอยกตวอยางดงน

อยาเดนลดสนามหญา (ค าสง)

กรณาเดนชดดานใน (ขอรอง)

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๒๒

ตอไปกงลองท าแบฝกหดนะเพอความใจทชดเจนขน

ใหเตมอกษร ก หนาประโยคทเนนประธาน

ใหเตมอกษร ข หนาประโยคทเนนกรรม

ใหเตมอกษร ค หนาประโยคทเนนกรยา

ใหเตมอกษร ง หนาประโยคค าสงหรอขอรอง

คะ

กงจะพยายาม

กงพรอมแลวนะ

....๑.สดารองเพลงไทยลกทงไพเราะมาก

….๒เกดการขโมยเงนครในหองน

....๓.วชาภาษาไทยเปดสอนวนน

...๔.หนงสอของหองสมดหายไปหลายเลม

...๕.เดกๆกนลอดชอง

....๖.มการประทวงเรองเงนเดอนของพนกงาน

....๗.หยดพดคยในหองเดยวน

....๘.หยบผาเชดตวใหหนอย

....๙. คนไทยสวนใหญชอบอาหารรสเผด

....๑๐.ปรากฏการณลกลอบตดตนไมจ านวนมาก

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๒๓

กงตอบไดดงนคะ

ก..๑.สดารองเพลงไทยลกทงไพเราะมาก

ข..๒.เกดการขโมยเงนครในหองน

ข..๓.วชาภาษาไทยเปดสอนวนน

ข..๔.หนงสอของหองสมดหายไปหลายเลม

ก..๕.เดกๆกนลอดชอง

ค..๖.มการประทวงเรองเงนเดอนของพนกงาน

ง..๗.หยดพดคยในหองเดยวน

ง..๘.หยบผาเชดตวใหหนอยซ

ก..๙. คนไทยสวนใหญชอบอาหารรสเผด

ค..๑๐.ปรากฏการณลกลอบตดตนไมจ านวนมาก

เกงมาก ถกทกขอ แสดงวากงเขาใจ

เรองประโยคสามญแลวใชไหม

คะ กงเขาใจชดเจนแลว

ถาอยางนนกงสรปเรองประโยค

สามญหรอประโยคพนฐานใหฟง

อกครงส

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๒๔

ไดคะ

ประโยคสามญหรอประโยคพนฐาน หมายถง

ประโยคทมใจความส าคญเพยงหนง คอมประธาน

ตวเดยว กรยาส าคญเพยงตวเดยว อาจมกรรม

หรอไมมกได

ประโยคสามญหรอประโยคพนฐาน จ าแนกตาม

เจตนาของผสงสารได ๔ ชนดคอ

๑.ประโยคบอกเลาหรอแจงใหทราบ

๒.ประโยคค าถาม

๓. ประโยคปฏเสธ

๔. ประโยคค าสงและขอรอง

ประโยคสามญหรอประโยคพนฐาน

จ าแนกเพอใชในการสอสารได ๔ ชนดคอ

๑.ประโยคทขนตนดวยผกระท า

๒. ประโยคทขนตนดวยผถกกระท า

๓. ประโยคทขนตนดวยกรยา

๔. ประโยคเชงค าสงและขอรอง

เกงมาก

คะขอบคณพบมากทชวย

อธบายจนกงเขาใจชดเจน

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๒๕

บตรกจกรรมท ๑ ประโยคสามญ

ใหเพอนๆ น าค าทก าหนดใหในแตละขอแตงใหเปนประโยคสามญ

๑. สขภาพ

๒. น าผง

๓. รองเพลง

๔. ลกชน

๕. หนงสอพมพ

…………………………………………………………………………………

…………………………………….

…………………………………………………………………………………

…………………………………….

…………………………………………………………………………………

…………………………………….

…………………………………………………………………………………

…………………………………….

…………………………………………………………………………………

…………………………………….

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๒๖ ๖. เครองบน ๗. กระถาง ๘. แทกซ

๙. นาฬกา

๑๐. ชาวนา

…………………………………………..………………………………………

………………………………….

………………………………..…………………………………………………

………………………………….

…………………………………………………………………………………

………………………………….

…………………………………………………………………………………

…………………………………….

……………………………..……………………………………………………

………………………………….

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๒๗

เฉลยบตรกจกรรมท ๑ ประโยคสามญ เพอนๆ ฟงเฉลยจากคณครนะคะ

๑. สขภาพ

๒. น าผง ๓. รองเพลง

๔. ลกชน

๕. หนงสอพมพ

ออกก าลงกายท าใหสขภาพด

น าผงมประโยชนตอรางกาย

กมลชนกรองเพลงไพเราะ

ตอศกดรบประทานลกชนทกวน

ประไพอานหนงสอพมพทกเชา

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๒๘

๖. เครองบน ๗. กระถาง ๘. แทกซ

๙. นาฬกา

๑๐. ชาวนา

(เฉลยอยในดลพนจของคร)

พอขนเครองบน

วไลซอกระถางดอกไม

พทกษขนแทกซไปท างาน

นาฬกาเรอนนท าดวยไม

ชาวนาปลกขาว

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๒๙

บตรกจกรรมท ๒ ประโยคสามญ

ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมาย √ หนาขอทเปนประโยคความเดยว และท าเครองหมาย ×

หนาขอทไมใชประโยคความเดยว ……………… ๑. ใครจะไปเทยวจงหวดสงขลากบพวกฉนบาง ................. ๒. แดงชอบรบประทานหอหมกทะเลมากทสด ................. ๓. คณรบไปนอนเสยเถอะมฉะนนจะไมสบาย ................. ๔. สดาไมตงใจจรงในการอานหนงสอจงสอบตก ................. ๕. อยามาถกเนอตองตวฉนเดดขาด ................. ๖. ฉนไปตากอากาศทพทยาซอของมาฝากนองหลายอยาง ................. ๗. เดกไทยทกคนควรใหความเคารพตอผใหญ ................ ๘. สมพลเปนแพทยทเกง ทวากลวผและเลอด ................ ๙. ชายแกคนนนแตงตวขะมกขะมอมมาก ................ ๑๐. ประเทศไทยมพชพนธธญญาหารอดมสมบรณ

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๓๐

เฉลยบตรกจกรรมท ๒ ประโยคสามญ

ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมาย √ หนาขอทเปนประโยคความเดยว และท าเครองหมาย ×

หนาขอทไมใชประโยคความเดยว

……√…… ๑. ใครจะไปเทยวจงหวดสงขลากบพวกฉนบาง

......√........ ๒. แดงชอบรบประทานหอหมกทะเลมากทสด

......×....... ๓. คณรบไปนอนเสยเถอะมฉะนนจะไมสบาย

......×...... ๔. สดาไมตงใจจรงในการอานหนงสอจงสอบตก

......√....... ๕. อยามาถกเนอตองตวฉนเดดขาด

......×....... ๖. ฉนไปตากอากาศทพทยาซอของมาฝากนองหลายอยาง

......√...... ๗. เดกไทยทกคนควรใหความเคารพตอผใหญ

......×....... ๘. สมพลเปนแพทยทเกง ทวากลวผและเลอด

......√..... ๙. ชายแกคนนนแตงตวขะมกขะมอมมาก

......√..... ๑๐. ประเทศไทยมพชพนธธญญาหารอดมสมบรณ

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๓๑

แบบทดสอบหลงเรยน รหสวชา ท๒๒๑๐๒ รายวชาภาษาไทย ๔ ชนมธยมศกษาปท ๒ หนวยการเรยนรท ๕ ประโยค บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ โรงเรยนประโคนชยพทยาคม อ าเภอประโคนชย จงหวดบรรมย ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกขอทถกทสดเพยงขอเดยวแลวกากบาทลงในกระดาษค าตอบ

๑. ขอใดคอลกษณะของประโยคสามญ ก. ประโยคทเปนขอความสนๆ ข. ประโยคทเปนขอความเดยว ค. ประโยคทมประธานคนเดยว ง. ประโยคทมใจความสมบรณเพยงใจความเดยว

๒. ขอใดคอองคประกอบส าคญของประโยค ก. ภาคประธาน ข. ภาคขยายประธาน ค. ภาคประธานและภาคแสดง ง. ภาคประธาน ภาคขยายประธาน

๓. ขอใดมใชประโยค ก. ไสเดอนอยในดน

ข. งเหลอมเลอยชาๆ ค. งแมวเซาแลบลนยาว ง. งจงอางกบเหยอในกรง ๔. ขอใดเปนประโยคสามญ ก. ผหญงชอบดอกกหลาบสแดง ข. ผหญงชอบดอกไมทอยในแจกน ค. ผหญงชอบดอกไม สวนเดกๆชอบของเลน ง. เดกๆพวกนนชอบของเลนทพอแมซอมาฝาก

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๓๒ ๕. ขอใดเปนประโยคสามญ ก. ชายคนนเปนคนทระลกชาตได ข. นกทอยในโพรงไมนนอดอยากเพราะตองอยเฝารง ค. ผบรโภคควรซอสนคาจากรานทไวใจไดและซอเปนประจ า ง. คณะกรรมการตอตานความอดอยาก ไดแจกจายขนมปงโปรตนสงแกนกเรยน

๖. ประโยคใดแสดงเจตนาตางจากขออน ก. กรณางดใชเสยง

ข. จงใชทรพยากรอยางรคา ค. ลางมอกอนรบประทานอาหารนะคะ ง. สะพานขามแยกหลายสายปดการจราจร

๗. ประโยคใดมเจตนาในการสงสารแตกตางไปจากขออน ก. วนอาทตยเธอจะออกเดนทางกโมงจะ

ข. เมอไรพวกเราจะไปเทยวพทยากนอกเลา ค. ใครเปนคนแถลงขาวทท าใหประเทศเสยหายอยางมากนะ ง. งานแสดงผลตภณฑสงออกไมคอยไดรบความสนใจเทาทควร

๘. ประโยคใดกลาวในลกษณะขอรองเชงออนวอน ก. ไปส

ข. ไปเสย ค. ไปซนา ง. ไปเถอะนา

๙. ขอใดเปนประโยคทเนนผถกกระท า ก. ขนมจางนองไมชอบรบประทาน

ข. น าประปาไมไหลมาหลายวนแลว ค.ขนมอะไรกไดพวกเราไมเลอกหรอก ง. น าทวมจงหวดแพรเนองจากฝนตกหนก

๑๐. ขอใดเปนประโยคแจงใหทราบ ก. คณอยาเสยใจเลยนะ ข. เราไมเคยไดยนเรองนมากอน

ค. เธอจะอยบานหรอจะไปกบฉน ง. เราไปอานหนงสอทหองสมดกนดกวา

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๓๓

บรรณานกรม

แผนการพฒนาคณภาพการเรยนการสอนภาษาไทยและการใชภาษาไทย. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, ๒๕๔๕. ประวณา มชอบธรรม. ภาษาไทย (บงคบ). (พมพครงท ๑). กรงเทพฯ: โรงพมพศนยหนงสอเมองไทย,๒๕๔๔ พรทพย แฟงสต.รวมหลกภาษาไทย ม.ตน. กรงเทพฯ: ส านกพมพฟสกสเซนเตอร,๒๕๔๔ วสณ รกษาจนทร. หลกภาษาไทย ม.๒. กรงเทพฯ: บรษท ส านกพมพเดอะบคส จ ากด. วนเพญ เทพโสภา.หลกภาษาไทย.กรงเทพมหานคร: พฒนาศกษา. พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ http://rirs3.royin.go.th/dictionary.asp ศนยสารสนเทศ ราชบณฑตยสถาน ศกษาธการ,กระทรวง.หนงสอเรยนววธภาษา ม.๒.กรงเทพมหานคร: ครสภาลาดพราว, ๒๕๔๘ สนท สตโยภาส. ภาษาไทยเพอการสอสารและสบคน. กรงเทพฯ : บรษทเซนจร จ ากด, ๒๕๔๕.

ภาคผนวก

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๓๕

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

๑. ค ๒. ง ๓. ก ๔. ง ๕. ง ๖. ง ๗. ก ๘. ง ๙. ง

๑๐. ง

บทเรยนการตน เรองประโยคสามญ ๓๖

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

๑. ง ๒. ค ๓. ง ๔. ก ๕. ง ๖. ง ๗. ง ๘. ง ๙. ก ๑๐. ง

ไชโย..ท ำถกทกขอเลย

ค ารบรอง

ขอรบรองวา “บทเรยนการตนเรองประโยคสามญ” เปนผลงานของนางวรยา จนใจ ครช านาญการ โรงเรยนประโคนชยพทยาคม อ าเภอประโคนชย จงหวดบรรมย ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต ๓๒ จรงทกประการ ลงชอ.............................................. (นายสราวธ ทรงประโคน) ต าแหนง ผอ านวยการโรงเรยนประโคนชยพทยาคม