พระครวาทวรวฒน (กลา พราหมณแกว) PhraKhruwateeworawat (Klar Pramkeaw)

นสตปรญญาเอก สาขาวชาการจดการเชงพทธ

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

บทคดยอ ครอบครวสนตสขเปนสงทบคคลตองการใหเกดขนการสมรส เนองจากครอบครวทมม

ความสนตสขจะตองผสานความรวมมอจากบคคลทอาศยอยในบานเดยวกน เพอปองกนความขด

แยงทเกดขน เพราะวาในการครองคชวตจะมสาเหตหลายประการททำใหเกดความรนแรงใน

ครอบครว เชน การทำรายรางกาย การทะเลาะกน และการไมปรบตวเขาหากน เปนตน จงจะตอง

มแนวทางในการจดการความขดแยงทจะเกดขนในครอบครว

บทความนจงไดนำเสนอแนวทางในการรวมกนจรรโลงครอบครวใหอยรวมกนอยางสนตสข

โดยอาศยแนวทางทปรากฏในคมภรพระพทธศาสนา เพอเปนแนวทางในการอยรวมกนอยางม

ความสข

คำสำคญ: การประยกต, โอวาท 10, ครอบครวสนตสข

Abstract

Family peace is something that people want to make marriage happen

because there are families with peace will need to merge the cooperation from

the people who live in the same House. In order to prevent the conflicts that

การประยกตใชโอวาท 10 ในการเสรมสรางครอบครวสนตสข An Application of Ovada 10

to Strengthen the Family Peace

37วารสารสนตศกษาปรทรรศน มจร ปท 2 ฉบบท 1

arise because of the mate-there are many reasons why cause domestic violence,

mayhem and squabbling will not adjust together etc, so there must be guidelines

for managing conflicts that occur in the family.

This article has presented guidelines for the family to sustain shared

comprehensive peace together. Based on the guidelines listed in the Buddhist

Scriptures to guide are happily together.

Keyword: An Application, Ovada 10, Family Peace

1. บทนำ

สวนหนงของหลกการและแนวทางเกยวกบการดำเนนชวตในสงคมของคนยคปจจบน เกด

จากการสงเคราะหแนวความคดหรอขอคดของนกปราชญผมชอเสยงในอดตนำมาประยกตใชใหเขา

กบสภาพการณในปจจบน ดงเชนกรณ การนำโอวาทสของทานเหลยวฝาน (เจอจนทน อชพรรณ,

2554 : 12-16) มาใชกนอยางแพรหลาย ซงโอวาททงสขอดงกลาวประกอบดวย โอวาทขอท 1

การสรางอนาคต ทานสอนวาอนาคตของเรา เราสามารถสรางเองได สามารถเลอกทางดำเนนชวต

ของตนเองได ผทบอกวาไมมทางเลอกนนเปนเพราะเขาไดเลอกทจะไมเลอกหรอเลอกทจะไม

กระทำ โอวาทขอท 2 วธแกไขขอผดพลาด ทานสอนใหละความชว ปดจดออนตนเอง ดำเนนชวต

ดวยความไมประมาท โอวาทขอท 3 วธสรางความด ทานสอนใหทำความดทมคนนำไปเปนเยยง

อยางใหเกดประโยชนตอสวนรวม นบเปนความดแท สวนการทำความดทกลบทำใหสถานการณ

เลวรายลงไปและเปนผลรายตอสวนรวมไมไดชอวาเปนความดแท และ โอวาทขอท 4 ความถอม

ตน ทานสอนใหมความออนนอมถอมตน รจกใชสตปญญาควบคมอารมณ มใหหยงทะนงอวดด

โดยสรปแลว โอวาทสของทานเหลยวฝานตองการสอสารใหเหนวา “ฟาประทานชวตใหเรา แต

ชะตาชวตนนเราตองกำหนดเอง หากกระทำแตกรรมด มศลมธรรม ชอบชวยเหลอผอน แมไมมผร

เหนกยงเปนกศลมหากศล และเมอสะสมความดจนเตมเปยมแลว เราจะกำหนดชะตาชวตของเรา

อยางไรกได” กลาวไดวา โอวาท 4ประการน เปนคำสอนททานเหลยวฝานใชสอนลกของทาน เปน

คำสอนทวาดวยการพฒนาตนเองตามหลกพทธศาสนา เพอการหลดพนจากความเปนปถชน แต

แมวาจะไมตองการหลดพน หลกธรรมตางๆ ในคำสอนของทาน กสามารถนำมาประยกตใชกบการ

ดำเนนชวตในสงคมยคปจจบนได

38 วารสารสนตศกษาปรทรรศน มจร ปท 2 ฉบบท 1

นอกจากน ยงมหลกการและแนวทางเกยวกบการดำเนนชวตอนทนาสนใจ ซงไดรบอทธพล

จากพระพทธศาสนาเชนเดยวกบโอวาท 4 ของเหลยวฝาน นนคอ โอวาทของธนญชยเศรษฐทสอน

แกนางวสาขาเกยวกบหลกการครองเรอน ดงนน จงเปนทนาสนใจอยางยงวา โอวาทของธนญชย

เศรษฐ ซงปรากฏในพระไตรปฎกสายเถรวาทจะเปนไปในทศทางเดยวกนกบโอวาท 4 ของเหลยว

ฝานในสายมหายานหรอไม และโอวาทของธนญชยเศรษฐยงจะสามารถนำมาประยกตใชใหเขากบ

สภาพการณของสงคมในปจจบนไดเหมาะสมเพยงใด ดงท ดร.พนสข มาศรงสรรค (2556 : 108)

นำเสนอไวอยางนาสนใจวา “หลกคำสอนในทางพระพทธศาสนา สามารถนำมาใชจดการในการยต

ความรนแรงในครอบครวรวมกบแนวทางและทฤษฎตางๆ ไดอยางเปนรปธรรม” ผเขยนจะเรมตน

นำเสนอประเดนขอเทจจรงตางๆ เพอใหเกดความเขาใจ หลงจากนนจะนำขอมลนไปเปนฐานใน

การวเคราะหตามแนวทางพระพทธศาสนา เพอเปนแนวทางในการศกษาวเคราะหตอไป

2. ประวตของธนญชยเศรษฐ

ในคมภรพระพทธศาสนาเถรวาทกลาวถงชอธนญชยเศรษฐวาเปนผครองตำแหนงเศรษฐ

เปนผมบญมาก เปนบตรชายของเมณฑกเศรษฐ และเปนบดาของนางวสาขา ไดมบนทกประวต

ของทานไววา เปนมหาเศรษฐทมงคงดวยทรพยสมบตมหาศาล และในครอบครวของทานยงม

บคคล “ผมบญมาก 5 ทาน” กลาวคอ เมณฑกเศรษฐ จนทปทมา ธนญชยเศรษฐ สมนาเทว และ

นายปณณะ ซงแตละทานไดทำบญรวมกนมาตงแตอดตชาต (พระไตรปฎกภาษาไทย, เลม 4 ขอ

296-299 : 76-83) ธนญชยเศรษฐเปนมหาเศรษฐซงเดมอาศยอยในเมองภททยะ แหงแควนองคะ

(พระพรหมคณาภรณ ป.อ.ปยตโต, 2553ก: 526) มชอปรากฏในพระไตรปฎกดวยเหตทมฐานะ

เปนบดาของนางวสาขา และดวยเหตทนางวสาขาเปนสตรผหนงซงมบทบาทมากในสมยพทธกาล

ในดานการใหทาน การบชา และการสงเคราะหปจจย 4 แกภกษภกษณ กลาวคอ นางวสาขาได

สรางวดบพพารามซงตงอยทางทศตะวนออกของเมองสาวตถถวายแดพระพทธเจาและภกษสงฆ

ภายในอารามนนยงไดสรางปราสาทอนเปนศลปกรรมลำคาชอวาโลหปราสาท และเปนผทถวายยา

ค ประจำแกภกษสงฆตลอดชวตดวยตระหนกถงอานสงส 10 ประการ แตตอมา พระเจาปเสนท

โกศลแหงแควนโกศลตองการใหในแควนของตนมมหาเศรษฐผมทรพยมหาศาลเพอสงเสรมสภาพ

เศรษฐกจและสงคม พระองคจงไดทลขอมหาเศรษฐ 1 ใน 5 ของแควนมคธจากพระเจาพมพสาร

และแมพระเจาพมพสารจะทรงไมเหนดวยกบการยายตระกลใหญๆ แตพระองคกไมสามารถขด

เจตนาของพระเจาปเสนทโกศลได เมอเปนเชนนพระเจาพมพสารจงทรงปรกษากบอำมาตยทงหลาย

และตกลงกนวาจะมอบธนญชยเศรษฐใหยายถนฐานไปยงเมองของพระเจาปเสนทโกศล ดงนน

39วารสารสนตศกษาปรทรรศน มจร ปท 2 ฉบบท 1

จงทรงเรยกธนญชยเศรษฐมาสอบถามความสมครใจ ฝายธนญชยเศรษฐกนอมรบพระบญชาวาจะ

ยายไปอยเมองสาวตถตามพระราชประสงคนน

เมอครงทธนญชยเศรษฐพาครอบครวและบรวารตดตามขบวนเสดจของพระเจาปเสนท

โกศลไปยงเมองสาวตถ ในระหวางการเดนทานนน ธนญชยเศรษฐไดเหนสถานทรนรมยแหงหนง

เหมาะแกการตงถนฐานบานเมองสำหรบตระกลใหญๆ เชนตน เพราะปกตในเมองนนมประชาชน

อยกนอยางแออด ประกอบกบบรวารของตนมจำนวนมาก ไมเหมาะทจะเขาไปอยในเมอง จงทล

ถามพระเจาปเสนทโกศลวาสถานทแหงนอยภายใตการปกครองของแควนใด เมอทราบวาเปน

สถานททอยในความปกครองของพระองคจงทลขออนญาตสรางเมอง ณ สถานทแหงนน พระองค

กทรงอนญาตตามททลขอ และหลงจากทพระเจาปเสนทโกศลเสดจกลบเมองสาวตถแลว ฝาย

ธนญชยเศรษฐพรอมดวยญาตพนองและขาทาสบรวารกไดพากนสรางเมองขน โดยใหชอเมองใหม

นนวา “สาเกต” (พระไตรปฎกภาษาไทย, เลม 4 ขอ 296-299 : 76-83) ซงอยหางจากเมอง

สาวตถประมาณ 7 โยชน1

สรปไดวา ธนญชยเศรษฐเปนมหาเศรษฐผมบญมาก มศกดเปนบตรชายของเมณฑกเศรษฐ

และเปนบดาของนางวสาขามหาอบาสกา ครอบครวของธนญชยเศรษฐแตเดมอาศยอยในเมอง

ภททยะซงอยในปกครองของพระเจาพมพสาร แตตอมาเกความขดสนในแควนโกศล พระเจา

ปเสนทโกศลไดทลเศรษฐจากพระเจาพมพสาร และรบสงใหตระกลของธนญชยเศรษฐยายไปเปน

เศรษฐในแควนโกศลเพอเออประโยชนตอสภาพเศรษฐกจและสงคมของแควนโกศลโดยรวม

3. โอวาท 10 ของธนญชยเศรษฐ

โอวาท 10 ประการ เปนโอวาททธนญชยเศรษฐไดอบรมมารยาทสมบตของกลสตรผทจะ

ไปสตระกลของสาม (อรรถกถาภาษาบาล, เลม 1 ขอ 259 : 360) เมอคราวทนางวสาขาตอง

แตงงานออกเรอนไปอยกบปณณวฒนกมารผเปนบตรของมคารเศรษฐ โดยโอวาทของธนญชย

เศรษฐเปนหลกการเกยวกบการครองเรอน (คณาจารยโรงพมพเลยงเซยงจงเจรญ, 2548 : 336-

337) ตามลำดบ ดงน

1) ไฟในอยานำออก คอ เรองดหรอไมดภายในบาน อยานำไปเลานอกบาน

2) ไฟนอกอยานำเขา คอ เรองอะไรนอกบาน อยานำมาเลาในบาน

3) พงใหแกคนทให คอ ของทคนเขายมไปแลวสงคนควรใหยม

1 โยชน เปนชอมาตราวด 400 เสน เปน 1 โยชน (ราชบณฑตยสถาน, 2546 : 919).

40 วารสารสนตศกษาปรทรรศน มจร ปท 2 ฉบบท 1

4) ไมพงใหแกคนทไมให คอ คนทยมขาวของไปแลวไมสงคนกไมควรใหยมอก

5) พงใหแกบคคลทควรใหและบคคลทไมควรให คอ การสงเคราะหญาต แมเขาจะนำมา

คนหรอไม เมอเหนวาเปนการสมควรกควรให

6) พงนงใหเปนสข คอ เปนหญงตองนงในทสมควร ตองไมนงเกะกะขวางคนอนในบาน

ไมตองคอยลกหลกเมอพอผวแมผวเดนผาน และจดการงานเสรจเรยบรอยแลว

7) พงบรโภคใหเปนสข คอ เวลากนจะตองจดอาหารใหสาม และบดามารดาของสามกน

กอน ตวเองจะตองกนทหลง

8) พงนอนใหเปนสข คอ เวลานอนจะตองใหสาม และบดามารดาของสามนอนกอน

ตวเองจะตองนอนทหลง แตตองตนแตเชากอนเสมอ

9) พงบำเรอไฟ คอ ใหความเคารพยำเกรงสาม และบดามารดาของสาม

10) พงนอบนอมเทวดาภายใน คอ บดามารดาของสามชอวาเทวดาในบาน พงบำเรอและ

เคารพ ออนนอมตอทาน ตองไมลวงเกนและดหมน

นางวสาขาไดรบโอวาท 10 ประการ ของธนญชยเศรษฐผเปนบดา แลวนำไปปฏบตเมอ

เขาไปอยในตระกลของมคารเศรษฐในฐานะสะใภ หมายถง หญงทแตงงานมากบญาตผชาย

(ราชบณฑตยสถาน, 2546 : 1, 155) ในภาษาบาลใชคำวา สณสา หมายถง หญงทสบตอสกล

(พระพทธปปยเถระ, 2507, 391) ซงนางวสาขาไดปฏบตตามโอวาทของธนญชยเศรษฐอยาง

เครงครด ประพฤตโดยไมบกพรอง แตปญหาความขดแยงทเกดขนระหวางนางกบมคารเศรษฐ

หรอกลาวไดวาเปนความขดแยงระหวางลกสะใภกบพอสามนน มไดเกดจากความบกพรองจาก

ความประพฤตในฐานะสะใภ หากแตเกดขนจากมลเหตของการนบถอศาสนาตางกน กลาวคอ

นางวสาขานบถอพระพทธศาสนา ในขณะทมคารเศรษฐนบถอนครนถ ทเปนนกบวชในศาสนาเชน

(พระพรหมคณาภรณ ป.อ.ปยตโต, 2551: 165) ดวยเหตน แมนางวสาขาจะปฏบตหนาทสะใภทด

ตอบดามารดาของสาม แตบางครงพฤตกรรมของนางอาจไมถกตองตามความคดของบดาสาม

จงเกดปญหาความขดแยงกนระหวางพอสามกบลกสะใภ อาทเชน เรอง เรองการบรโภคของเกา

เรองการกลาววาพวกนครนถมใชอรหนต2 เปนตน ปญหาเหลานน แมจะเปนเหตทำใหนางวสาขา

ไดรบคำตำหนจากบดาของสาม แตนางกชแจงดวยเหตผลจนเกดความเขาใจ นอกจากนนางยงเปน

ผชขมทรพยอนประเสรฐแกมคารเศรษฐ คอ ไดชกชวนใหหนมาสรางบญในพระพทธศาสนา

2พระอรหนต มความหมาย 5 นย คอ (1) เปนผไกลจากกเลส (2) เปนผกำจดขาศกคอกเลส (3) เปนผ

หกคอทำลายกรรมแหงสงสารจกรเสรจแลว (4) เปนผควรแกของบชาพเศษของเทวดาและมนษยทงหลาย และ

(5) เปนผไมกระทำบาปในทลบ

41วารสารสนตศกษาปรทรรศน มจร ปท 2 ฉบบท 1

กระทงมคารเศรษฐไดฟงธรรมจากพระพทธเจาจนบรรลโสดาปตตผลสำเรจเปนพระโสดาบน เปนผ

มศรทธามนคง สนความสงสยในพระรตนตรย ดงนน มคารเศรษฐจงไดกลาวยกยองนางวสาขาผ

เปนสะใภไวในฐานะมารดาอกคนหนง จงเรยกวา นางวสาขามคารมารดา ดวยเหตทผเปนมารดา

ยอมมคณอนนตยากทสตรอนจะทำได ดงพทธพจนวา “มารดาเทานนมอปการะมาก” (ฎกาภาษา

บาล เลม 2 ขอ 311 : 123)

โอวาท 10 ประการของธนญชยเศรษฐน เปนโอวาททธนญชยเศรษฐไดอบรมมารยาท

สมบตของกลสตรผทจะไปสตระกลของสาม ประกอบดวย ไฟในอยานำออก ไฟนอกอยานำเขา

พงใหแกคนทให ไมพงใหแกคนทไมให พงใหแกบคคลทควรใหและบคคลทไมควรให พงนงให

เปนสข พงบรโภคใหเปนสข พงนอนใหเปนสข พงบำเรอไฟ และพงนอบนอมเทวดา

4. โอวาท 10 ประการกบการนำมาประยกตใชในยคปจจบน

โอวาท 10 ประการกบการประยกตใชนน ผวจยจะไดนำเสนอในประเดนทจะสามารถนำ

มาเปนประโยชนตอการดำเนนชวตในสงคมปจจบนทมการเปลยนทงระบบความเชอ วถการดำเนน

ชวต สามารถจดลำดบ หรอแบงกลมได ดงน

42 วารสารสนตศกษาปรทรรศน มจร ปท 2 ฉบบท 1

จากแผนภาพแสดงโอวาทของธนญชยเศรษฐซงเปนหลกการเกยวกบการครองเรอน 10

ประการ ทสามารถนำมาประยกตใชประพฤตปฏบตในยคปจจบน โดยแบงเปน 4 กลมใหญๆ ของ

หลกธรรม ดงแสดงในแผนภาพขางตน ดงน

1) กลมท 1 ระวงไฟ

กลมระวงไฟน เปนการรวมกนของโอวาทขอท 1 ไฟในอยานำออก และขอท 2 ไฟนอก

อยานำเขา ซงเปนโอวาทในกลมทสอดคลองกบคตโบราณของไทย ดงท ม.ร.ว. ชมนสวสด ชมพนท

(2512 : 55-62) ไดกลาววา “คนโบราณสอนลกๆ หลานๆ กอนแตงงานวา ไฟในอยานำออก ไฟนอก

อยานำเขา ซงหมายถง เรองทไมดภายในครอบครวไมควรนำไปบอกใหคนภายนอกร หรอเรองไมด

ขางนอกไมนำมาบอกใหคนภายในร ซงการกระทำทงสองจะกอใหเกดความบาดหมาง ววาท

ทะเลาะกนและกน” การกลาวเชนนน เปนการกลาวเปรยบเทยบวา เรองราวทวนวายทงจากภายใน

ครอบครวและภายนอกครอบครวสามารถเปนชนวนกอใหเกดความววาทบาดหมางขนได เปรยบ

เสมอนไฟทรอนแกทกคนไมเฉพาะผทนำเขามาหรอนำออกไป

พระพทธเจาทรงตรสใหมนษยทกๆ คน เวนจากการพดทไมกอใหเกดผลด เรยกวา วจ

ทจรต ม 4 ประการ คอ (1) มสาวาท การพดเทจ (2) ปสณาวาจา การพดสอเสยด (3) ผรสวาจา

การพดคำหยาบ และ (4) สมผปปลาปะ การพดเพอเจอ (พระไตรปฎกภาษาไทย เลม 11 ขอ 305

:193) อกทง สอดคลองกบสภาพสงคมไทยในปจจบนทเปนยคแหงขอมลขาวสารและสารสนเทศ

ตางๆ ทเรยกวายคโลกาภวตน หลกการครองเรอนขอแรกทสำคญคอสจจะดงท พระพรหมคณาภรณ

ป.อ.ปยตโต (2549 : 14-18) ไดกลาวไวในหนงสอชอ ครองรก-ครองเรอน จกเลศแทดวยครอง

ธรรม ความวา สจจะ แปลวา ความจรง และพระพทธเจาทรงเรมดวยความจรงกอน เพราะใน

ความสมพนธระหวางกนจะตองมความจรงใจตอกน ถาขาดความจรงใจตอกนยอมนำมาสการ

กระทำทมผลกระทบในดานทไมด

ในปจจบน เรองราวความขดแยงของบคคลในครอบครวทเกดจากการใชวาจาในการ

สอสารมมากมายหลายเหตการณ อาจเกดการปดบงหรอไมบอกตามความเปนจรง อกฝายทราบ

ความจรงในภายหลงจะเกดความไมไววางใจหวาดระแวงวตกกงวลทำใหมปญหาในครอบครวเกด

ขนได หรอแมแตเหตการณทเกดจากการนำเรองในครอบครวไปบอกใหคนอนร เมออกฝายทราบก

เกดความไมพอใจ กอใหเกดความขดแยงรนแรง ใชกลงในการประทษรายตอกน ดงกรณทเกดขน

ในสงคมไทย เชน กรณของลกเขยจอมโหดทบงการฆาแมยายซงเปนเศรษฐนเมองนนทบร ดวย

เขาใจผดคดวา นำเรองไปบอกตำรวจ และแจงความจบภรรยาของตน เปนตน (ขาวสด, 28

มกราคม 2556 : 1)

43วารสารสนตศกษาปรทรรศน มจร ปท 2 ฉบบท 1

ดงนน หลกการครองเรอนจงตองมประเดนเรองของการใชวาจา เพอไมใหเกดความ

แตกแยกภายในครอบครว เมอเกดปญหาขนควรปรบความเขาใจกน ไมควรนำปญหาภายใน

ครอบครวไปบอกใหคนอนรบร หรอไมควรนำปญหาของผอนมาบอกใหคนในครอบครวรบร ซง

ปญหาเหลานอาจนำความขดแยงมาสครอบครว และเปนปญหาในระดบสงคมโดยรวม

2) กลมท 2 การให

กลมการใหน เปนการรวมกนของโอวาทขอท 3 พงใหแกคนทให ขอท 4 ไมพงใหแกคนท

ไมให และขอท 5 พงใหแกบคคลทควรใหและบคคลทไมควรให เปนการรวมกนของหลกธรรม

สำหรบการรกษาทรพยและการเสยสละทรพย กลาวคอ หลกธรรมสำหรบการรกษาทรพยในขอ 3

และ 4 ใชพจารณาการใหคนอนหยบยมทรพยหรอสงของ ถาเปนคนทเขามประวตยมไปแลวใหคน

หรอใชคนกควรพจารณาใหยมได แตหากเปนคนทมประวตยมไปแลวไมใหคนหรอใชคนกไมควรให

ยมอกในครงคราวตอไป สวนในขอท 5 เขาขายหลกการเสยสละทรพย เพราะหากแมวาเปนญาตพ

นองกน แมในอดตเขาเคยหยบยมแลวนำมาคนใหหรอใชคนใหหรอไมกตาม หากเหนวาเปนการ

สมควรในฐานะความเปนญาตและไมผดตอหลกศลธรรมไมทำใหครอบครวเดอดรอนกควรพจารณา

ใหยมได

แมในอดตกมเศรษฐหลายทานทไมยอมแบงปนสงของใหผอนไดบรโภคบาง เชนในกรณท

นางวสาขาไดกลาวตกเตอนมคารเศรษฐผกำลงบรโภคอาหารอยางดเลศใหรจกใชทรพยอยางม

คณคา รจกหาทรพยมาทดแทนของทหายไป รจกใชทรพยสมบตนนใหเปนประโยชนแกครอบครว

และสงคม สอดคลองกบหลกธรรมทเปนปจจยพนฐานในการประกอบอาชพ เพอใหเกดประโยชน

สขในปจจบนซงในทางพระพทธศาสนาเรยกวา ทฏฐธมมกตถประโยชน หรอ เรยกวา

ทฏฐธมมตถสงวตตกธรรม3 ในสวนของขอท 2 คอ อารกขสมปทา ไดแก การรจกรกษาทรพยทหา

มาไดโดยชอบธรรม อนงในการประกอบอาชพเพอหาทรพยนนจะตองเปนการงานหรออาชพทไมม

โทษคอสจรต และตองใชจายอยางเหมาะสมไมสรยสราย ไมเปนไปในแนวทางททำใหตนเดอดรอน

ประสบความทกขในการเปนหน แตในขณะเดยวกนกควรแบงปน เออเฟอ เสยสละใหโดยมตอง

หวงวาเขาจะนำมาชดใชคนให กลาวคอ ใหเปนทาน โดยเฉพาะแกผเปนญาต เพอยดเหนยวนำใจ

3 ทฏฐธมมกตถประโยชน หรอเรยกวา ทฏฐธมมตถสงวตตกธรรม ม 4 ขอ ไดแก

1) อฏฐานสมปทา ขยนหมนเพยรในการประกอบอาชพอยางสจรต

2) อารกขสมปทา การรจกรกษาทรพยทหามาไดโดยชอบธรรม

3) กลยาณมตตตา การรจกคบคนดเปนมตรไวคอยชวยเหลอเกอกลกน

4) การรจกจายทรพยใหเปนประโยชนมากทสด รจกเลยงชวตใหพอเหมาะกบฐานะของตน

44 วารสารสนตศกษาปรทรรศน มจร ปท 2 ฉบบท 1

ไมตรตอกนไว ทเรยกวา ทาน คอ การเออเฟอ การเสยสละ แบงปนชวยเหลอดวยวตถสงของ

(พระไตรปฎกภาษาไทย เลม 11 ขอ 211 : 132) สอดคลองกบท พระพรหมคณาภรณ ป.อ.ปยตโต

(2549 : 29-33) ไดกลาวไว ความเสยสละ ยอมสละความสขของตนเพอผอนได ความสขของเราก

ขยายกวางขน ยงมคณธรรมคอความรกทถกตองมากเทาไร ความสขของเรากยงขยายออกไป

เทานน เพราะวาความรกอยากใหเขาเปนสข เมอทำอะไรใหเขาเปนสข เรากเปนสขดวย คณธรรม

กบความสขจงไปดวยกน ซงเปนจรยธรรมทถกตองอนจะไมตองฝนใจ

เกยวกบเรองการรกษาทรพยของครอบครวนน ในปจจบน พบเหตการณหลายเหตการณท

กอใหเกดความเดอดรอนแกคนในครอบครว บางเหตการณเปนเรองรนแรงถงกบเปนคดความ ดงเชน

กรณของ นางสมาน เสรมสข อาย 46 ป ชาวอำนาจเจรญ อดตแมบานของดาราชอ นาธาน

โอมาน ทเขาแจงความกบพนกงานสอบสวน สน.หวหมาก กรงเทพมหานคร วา นกรองหนมดง

กลาวยมเงนไปลงทนทำธรกจ ครงแรก จำนวน 120,000 บาท ครงทสอง จำนวน 70,000 บาท

และครงทสาม จำนวน 30,0000 บาท แตไมยอมใชคน โดยในครงแรกไดเงนมาจากการนำทดน

ของครอบครว 15 ไร ไปจำนองไว และเมอผานมาหลายเดอนไมมการสงดอกเบย ทางธนาคารจง

จะทำการยดทดนของครอบครวตนเอง (ไทยรฐ, 24 ธนวาคม 2552 : 1) ดงกลาวน เปนความเดอน

รอนทเกดกบครอบครว ซงมมลเหตมาจากการใหผอนยมทรพยของครอบครว แลวทรพยนนสญไป

เปนการกระทำทกลาวไดวา ไมสามารถรกษาทรพยของครอบครวทหามาไดโดยชอบธรรม นนเอง

ดงนน กลมการใหนจงมขอบเขตเกยวกบการพจารณาใหคนอนหยบยมทรพยหรอสงของ

เพอรกษาทรพยสนของครอบครว แตในขณะเดยวกนกคำนงถงการเสยสละทรพยสวนหนงใหแกผ

เปนญาต หรอเรยกวา การสงเคราะหญาต โดยพนฐานทไมผดตอหลกศลธรรม และไมทำให

ครอบครวเดอดรอน

3) กลมท 3 อรยาบถ

กลมอรยาบถน เปนการรวมกนของโอวาทขอท 6 พงนงใหเปนสข ขอท 7 พงบรโภคให

เปนสข และขอท 8 พงนอนใหเปนสข ซงเปนมารยาทของผหญงทเปนภรรยาหรอเปนสะใภของ

ครอบครวใดครอบครวหนง ซงควรสำรวมระวงกรยาในการนง บรโภค (กน) และนอน กลาวคอ ใน

การนงตองนงในทอนเหมาะสม ไมเกะกะขวางทางขณะเมอพอแมของสามตองเดนผาน และในการ

บรโภค ควรจะตองจดอาหารใหสาม และบดามารดาของสามกนกอน ตวเองจะตองกนทหลง สวน

ในเวลานอนกควรจะจะตองใหสาม และบดามารดาของสามนอนกอน ตวเองจะตองนอนทหลง

แตตองตนแตเชากอนเสมอ เพอจดการการงานในบานใหเรยบรอยกอน

45วารสารสนตศกษาปรทรรศน มจร ปท 2 ฉบบท 1

ในปจจบน การนงผดทกถอวาเสยหาย ไมรจกมารยาทในการนง ไมรจดทตำทสง ทไหน

เราควรจะนง รวาตนมฐานะควรจะนงตนไหนได ดงนน กอนนงควรใชปญญาพจารณากอน

จงนง และรประมาณตนดวยจงนง คนใดมคณธรรม 2 ประการน จงจะไดชอวา นงแลวมสข

(พระธรรมโกศาจารย ชอบ อนจาร, 2531 : 62)

การบรโภคอาหารเปนเรองสำคญของมนษยทกคนแสวงหาปจจยเพอเลยงชพ เพราะความ

หวของคนถอวาเปนเรองใหญแหงการดำเนนชวต ดงพทธสภาษตวา ความหวเปนโรคอยางยง

(พระไตรปฎกภาษาไทย เลม 25 ขอ 203 : 52 ) ในทน การทสตรตองไปอยบานสามจงควรดแล

เอาใจใสสามและบดามารดาของสาม จดหาอาหารทดมประโยชนมาใหบรโภค และใหเกยรตสาม

และบดามารดาของสามใหไดบรโภคกอน ตอจากนนตนจงคอยรบประทานทหลง อยางนจงไดชอ

วาบรโภคอยางเปนสข

แตในปจจบนน สงคมเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว การปฏบตของสตรในสวนของการ

ปรนนบตบดามารดา ไมเฉพาะแตบดามารดาของสาม แมแตบดามารดาของตนเอง กพบวาขาด

การเอาใจใสดแลดวยเชนกน ดงทมขาววาบางครอบครวปลอยใหบดามารดาหรอผสงอายไปอยบาน

พกคนชรา ดงในกรณของนายอำพล ภาคสโพธ บดาของนายศกดา และนางอภญญา ภาคสโพธ

อดตนกกฬายกนำหนกทมชาตไทยผเปนบตร ไมยอมรบกลบไปอยดวย ดวยเหตผลวาทงสองตางม

ครอบครวจงไมสามารถรบบดาไปอยดวยได จงสงตวผเปนบดาเขาไปพกอาศยอยทศนยผสงอาย

จงหวดลำปาง (ออนไลน, 5 พ.ย. 55) ดงกลาวน จงมใชแคเพยงกลาวถงบทบาทของสตรผเปน

สะใภ ทตองคอยปรนนบตบดามารดาของสาม แตรวมถงการปรนนบตบดามารดาของตนเองใหได

รบความสข ความอบอน และการดแลเอาใจใสจากคนในครอบครวดวย

สวนการนอนใหเปนสขในโอวาทบทน มงหมายใหสะใภนอนทหลงสามและบดามาดาของ

สาม เปนการเตอนสตใหขยนในการทำงาน หมนดและเอาใจใสความเปนอยภายในครอบครว สงใด

ขาดตกบกพรองควรหามาเพมเตมเสมอ อยาเหนแกการหลบนอน เพราะจะทำใหประโยชนเหลา

นนสญเปลา กลาวไดวา ใหตนกอนนอนทหลง ดงเชนท สมเดจกรมพระปรมานชตนโนรส

(2515 :16) ทรงพระราชนพนธไววา “ตนกอนนอนทหลง คอยเฝาฟงบรรยายแสดง รบใชระไวแวง

ระวงทรพยรบสงสาร” ซงแสดงใหเหนวาควรทจะเอาใจใสตอหนาททตนรบผดชอบ ขยนทำงานม

ใหคงคาง เพราะการหลบนอนหรอการคงคางการงานไวนาน ยอมจะทำใหงานนนๆ เสยหายได

ดงนน สตรผเปนสะใภผตองการความสขจากการครองเรอนและตองการใหครอบครวม

ความสข ไมมปญหาขดแยงภายในบาน จงควรเอาใจใสดแล รบผดชอบงานททำอยใหเรยบรอย

ใหการงานนนลลวงสำเรจไปไดดวยด

46 วารสารสนตศกษาปรทรรศน มจร ปท 2 ฉบบท 1

4) กลมท 4 บชา

กลมบชาน เปนการรวมกนของโอวาทขอท 9 พงบำเรอไฟ และขอท 10 พงนอบนอม

เทวดา เปนการรวมกนของหลกธรรมทมความมงหมายใหเคารพยำเกรงผเปนสามและบดามารดา

ของสาม โดยเปรยบสามและบดามารดาสามวาเปนไฟทใหแสงสวางและความอบอนในบาน และ

เปนเทวดาประจำบาน ทตองดแลและพงใหความเคารพ และไมลวงเกนดหมน

บดามารดาเปนผอปการะ อนเคราะห บำรงผเปนบตรใหเตบใหญ อบรมสงสอนใหเปนคน

ด จงเปรยบเสมอนเทวดาประจำบานทผเปนบตรควรใหการเคารพสกการบชา แมบดามารดาของผ

ทเปนสามกคณธรรมเสมอกบบดามารดาของตน ดงนน ผเปนสะใภจงควรใหความเคารพบชา

เสมอนเปนเทวดาประจำบานเชนกน การบชาดวยสงของ และ การบชาดวยการปฏบต

(พระพรหมคณาภรณ ป.อ.ปยตโต, 2553ข : 68) ทประเสรฐคอปฏบตบชา คอการเลอมใส ยกยอง

เชดช ดวยกรยาอาการสภาพ ทงตอหนาและลบหลง การแสดงตอหนาเปนการแสดงใหทานทราบวา

เรามความเคารพและตระหนกในคณธรรมความดทมอยในตวของทานอยางจรงใจ การแสดง

ลบหลง เปนการเตอนใจตวเราเอง ใหผกใจไวกบคณธรรมอนสงสงของทาน กอใหเกดความรสก

อยากกระทำตาม ไมเลอนไหลไปในทางชวราย สอดคลองกบพทธพจนทพระพทธเจาตรสไววา

“ผใด พงบชาทานผอบรมตนแลวผหนง แมเพยงครเดยว การบชาของผนน ประเสรฐกวาการบชา

ของบคคลผบชา (โลกยมหาชน) ดวยทรพยเดอนละพน ตลอดรอยป” (พระไตรปฎกภาษาไทย เลม

25 ขอ 18 : 29)

5. สรป

โอวาทของธนญชยเศรษฐทมปรากฏในพระไตรปฎกสายเถรวาททง 10 ประการเปน

โอวาทสำหรบสตรทตองเขาไปเปนสะใภในครอบครวของสาม กลาวคอ “เปนขอปฏบตสำหรบการ

ครองเรอน” ประกอบดวย ไฟในอยานำออก ไฟนอกอยานำเขา พงใหแกคนทให ไมพงใหแกคนท

ไมให พงใหแกบคคลทควรใหและบคคลทไมควรให พงนงใหเปนสข พงบรโภคใหเปนสข พงนอน

ใหเปนสข พงบำเรอไฟ และพงนอบนอมเทวดา ซงแมจะผานระยะเวลายาวนาน 2,500 กวาป

แตกสามารถนำมาประยกตใชในยคสมยปจจบนไดเปนอยางด ดงทผเขยนไดจดไวเปน 4 กลม คอ

“ระวงไฟ-การให-อรยาบถ-บชา” ดงน

1) ระวงไฟ : การระวงรกษาคำพดเพอไมใหเกดความแตกแยกภายในครอบครว เมอเกด

ปญหาขนควรปรบความเขาใจกน ไมควรนำปญหาภายในครอบครวไปบอกใหคนอนรบร หรอไม

ควรนำปญหาของผอนมาบอกใหคนในครอบครวรบร ซงนอกจากจะเสยมารยาทอยางยงแลว

ยงเปนการทำลายความสามคค สรางความแตกราวใหเกดขนทงในครอบครว

47วารสารสนตศกษาปรทรรศน มจร ปท 2 ฉบบท 1

2) การให : การพจารณาใหคนอนหยบยมทรพยหรอสงของทมงรกษาสนทรพยของ

ครอบครว แตในขณะเดยวกนกคำนงถงการเสยสละทรพยสวนหนงใหแกผเปนญาต หรอเรยกวา

การสงเคราะหญาต โดยพนฐานทไมผดตอหลกศลธรรม และไมทำใหครอบครวเดอดรอน

3) อรยาบถ : การเอาใจใสตอหนาททตนรบผดชอบ ขยนทำงานมใหคงคาง รบผดชอบ

งานในบานททำอยใหเรยบรอยลลวงไปดวยด

4) บชา : การใหความเคารพบพพการของสามทงทงตอหนาและรบหลง เพอความเปน

ทรกของคนในครอบครวตลอดจนไดรบการสรรเสรญจากคนในสงคม กลาวไดวา มเทวดาคมครอง

และมไฟคอยสองสวาง ทำอะไรกเจรญรงเรอง นนเอง

48 วารสารสนตศกษาปรทรรศน มจร ปท 2 ฉบบท 1

คณาจารยโรงพมพเลยงเซยงจงเจรญ. (2548). คลงปรยตธรรม (ฉบบสมบรณ). กรงเทพมหานคร:

เลยงเซยง.

เจอจนทน อชพรรณ. (2554). โอวาทสของทานเหลยวฝาน. ชลบร: สมมาอาชวะ.

ชมนสวสด ชมพนท, ม.ร.ว.. (2512). ชมนมสภาษต คำโคลง และคตเตอนใจ. พระนคร:

โอเดยนการพมพ.

ชมนมภาคภาษาไทย คณะอกษรศาสตร. (2515). เพชรจากพระราชนพนธสมเดจพระมหา

สมณเจากรมพระปรมานชตชโนรส. นครหลวง: กรงเทพการพมพ.

บรรณาธการ. (24 ธนวาคม 2552). ลวงโลกสนฤทธ. ไทยรฐ, 1.

บรรณาธการ. (28 มกราคม 2556). คำสารภาพเขยโหดจอมบงการฆาแมยายเศรษฐนเมองนนท.

ขาวสด, 1.

ผจดการออนไลน. (1 พ.ย. 55). ลกไมพรอมดแล : สดทายพออดตนกยกนำหนกทมชาตตองอย

บานพกคนชรา. สบคนเมอ 30 มนาคม 2556. จาก http://www. manager.co.th/

Local/ViewNews.

พระธรรมโกศาจารย (ชอบ อนจาร). (2531). แมพระสามเมอง. กรงเทพมหานคร: โรงพมพการ

ศาสนา.

พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต). (2549). ครองรก-ครองเรอน จกเลศแทดวยครองธรรม.

(พมพครงท 9). กรงเทพมหานคร: พมพสวย.

. (2553ก). พจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม. (พมพครงท 18). กรงเทพมหานคร:

เพมทรพยการพมพ.

. (2553ข). พจนานกรมพทธศาสน ฉบบประมวลศพท. (พมพครงท 14). กรงเทพมหานคร:

ธนธชการพมพ.

พระพทธปปยเถระ. (2507). รปสทธปกรณ คมภรรปสทธนรตตศาสตรภาษาบาล. พระนคร:

อกษรประเสรฐ.

พนสข มาศรงสรรค. (2556). ทำอยางไรครอบครวจงจะไรความรนแรง. วารสารสนตศกษา

ปรทศน มจร. 1(1) : 107-120.

มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. (2539). พระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

ราชบณฑตยสถาน. (2546). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2542. กรงเทพมหานคร:

นานมบคพบลเคชนส