ภูมิศาสตร์ ม. 5...เคร องม อและเทคโนโลย...

ภูมิศาสตร์ ม.5

แผนที่

การรับรู้จากระยะไกลระบบก าหนดต าแหน่งบนพื้นโลก

หรือจีพีเอส (GPS)ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์

หรือจีไอเอส (GIS)

เครื่องมือและเทคโนโลยีทาง

ภูมิศาสตร์

เทคโนโลยีทางภูมิศาสตร์เครื่องมือทางภูมิศาสตร์

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์

หมายถึง สิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อน ามาใช้ในการส ารวจ การรวบรวม การบันทึก และการวิเคราะห์ข้อมูลทางด้านภูมิศาสตร์

ตัวอย่างเครื่องมือทางภูมิศาสตร์

แผนที่ รูปถ่ายทางอากาศ ภาพจากดาวเทียม

ภูมิศาสตร์เทคนิค

แผนที่ หมายถึง สื่อรูปแบบหนึ่งที่ถ่ายทอดข้อมูลของโลกในรูปของกราฟิก โดยการย่อส่วนให้เล็กลงด้วยมาตราส่วนขนาดต่าง ๆ

เครื่องมือและเทคโนโลยีทางภูมิศาสตร์

การจ าแนกชนิดของแผนที่

แผนที่อ้างอิงทั่วไป เป็นแผนที่ที่ใช้เป็นแผนที่ฐาน

ในการสร้างแผนที่อื่น ๆ เช่น แผนที่ภูมิประเทศ

แผนที่เฉพาะเรื่องเป็นแผนที่ที่สร้างขึ้นเพ่ือใช้ใน

กิจการเฉพาะอย่าง เช่น แผนที่พืชพรรณธรรมชาติ


องค์ประกอบของแผนที่ภูมิประเทศ


องค์ประกอบของแผนที่ภูมิประเทศ

1. เส้นขอบระวาง2. องค์ประกอบภายนอกขอบระวาง

1) มาตราส่วนแผนที่2) ค าอธิบายสัญลักษณ์3) ศัพทานุกรม4) สารบัญ

3. องค์ประกอบภายในขอบระวาง1) สัญลักษณ์2) สี3) ชื่อภูมิศาสตร์4) ระบบอ้างอิงการก าหนดต าแหน่ง


องค์ประกอบภายนอกขอบระวางที่ส าคัญ


องค์ประกอบภายนอกขอบระวางที่ส าคัญ (ต่อ)


องค์ประกอบของแผนที่เฉพาะเรื่อง

ชื่อแผนที่

มาตราส่วน

ทิศ

ระบบพิกัดของแผนที่

ค าอธิบายสัญลักษณ์

1)

2)

3)

4)

5)


การอ่านแผนที่เฉพาะเรื่อง1) แผนที่จุด



2) แผนที่สัญลักษณ์สัดส่วน


3) แผนที่เส้นเท่า


4) แผนที่แสดงการเคลื่อนที่


5) แผนที่โคโรเพลท


6) แผนที่แจงสี


7) แผนที่ไดอะแกรม

ด้านการท่องเที่ยว ด้านการเรียนการสอน

ด้านสังคม ด้านวางแผนพัฒนาประเทศ

การน าไปใช้ในชีวิตประจ าวัน

ด้านการทหาร

ด้านเศรษฐกิจ ด้านการเมืองการปกครอง

ประโยชน์ของแผนที่


เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ

หมายถึง สารสนเทศที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาโลกด้วยเทคนิควิธีการสมัยใหม่เป็นเทคโนโลยีเกี่ยวกับการได้มาซ่ึงข้อมูล ประกอบด้วย• ข้อมูลด้านท าเลที่ตั้ง• ข้อมูลด้านสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ• ข้อมูลด้านสภาพแวดล้อมทางวัฒนธรรม


เทคโนโลยีสารสนเทศ

การรับรู้จากระยะไกล ระบบก าหนดต าแหน่งบนพื้นโลก ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์


การรับรู้จากระยะไกล

หมายถึง การรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับวัตถุ หรือปรากฏการณ์ต่าง ๆ โดยไม่มีการสัมผัสสิ่งเหล่านั้น และเป็นการบันทึกข้อมูลจากการสะท้อนแสงหรือรังสีต่าง ๆ โดยเครื่องวัดหรืออุปกรณ์บันทึกที่ติดอยู่กับยานส ารวจ

มี 2 ประเภท คือ• รูปถ่ายทางอากาศ• ภาพจากดาวเทียม


หลักการท างานของการรับรู้จากระยะไกล

การได้รับข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูล–


ประเภทของเทคโนโลยีการรับรู้จากระยะไกล

1. รูปถ่ายทางอากาศ หมายถึงรูปถ่ายของพ้ืนผิวโลก ซึ่งถ่ายด้วยกล้องที่ติดไปกับอากาศยาน เช่น เครื่องบิน อากาศยานไรค้นขับ โดรน


ประเภทของเทคโนโลยีการรับรู้จากระยะไกล


รูปถ่ายทางอากาศแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักได้แก่1) รูปถ่ายดิ่ง

ประเภทของเทคโนโลยีการรับรู้จากระยะไกล2) รูปถ่ายเฉียง

• เฉียงสูง


• เฉียงต่ า

การศึกษาข้อมูลจากรูปถ่ายทางอากาศ (รูปถ่ายดิ่ง) ท าได้ 2 วิธี คือ 1. การศึกษาด้วยแว่นหรือกล้องมองภาพสามมิติ2. การศึกษาด้วยคอมพิวเตอร์


2. ภาพจากดาวเทียม • ภาพจากดาวเทียม หมายถึง ภาพระยะไกลของผิวโลกที่ได้จากการบันทึกข้อมูล

ของอุปกรณ์ที่ติดตั้งไปกับดาวเทียมที่โคจรอยู่รอบโลก โดยอาศัยหลักการที่วัตถุต่าง ๆ บนผิวโลก มีการสะท้อนแสงหรือพลังงานคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าจากดวงอาทิตย์กลับเข้าสู่เครื่องรับสัญญาณเฉพาะตัวที่แตกต่างกัน จากนั้นจึงแปลงเป็นข้อมูลเชิงเลข เพื่อประมวลผลเป็นภาพและแผนที่


2. ภาพจากดาวเทียม • ลักษณะภาพจากดาวเทียม

เกิดจากข้อมูลเชิงเลขประกอบด้วยจุดภาพ


ที่มา : กรมแผนที่ทหาร

การอ่านและการแปลความหมายรูปถ่ายทางอากาศและภาพจากดาวเทียม


สีและความเข้มของสี

รูปร่าง

ขนาด

เนือ้ภาพ

แบบรูป

เงา

ที่ตัง้และความสัมพันธ์

วิธีการศึกษาข้อมูลภาพจากดาวเทียมท าได้ 2 วิธีดังนี้

(1) การวิเคราะห์ภาพด้วยสายตา

(2) การประมวลผลภาพด้วยคอมพิวเตอร์


ประโยชน์ของการใช้รูปถ่ายทางอากาศ

ด้านเกษตรกรรม

ด้านผังเมือง

ด้านการทหาร ด้านสิ่งแวดล้อม

ด้านการคมนาคมขนส่ง


ด้านต าแหน่งที่ตั้งและขอบเขต

ด้านปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นบนพื้นผิวโลก

ด้านการแก้ปัญหาเกี่ยวกับ

ทรัพยากรธรรมชาติ ด้านการเปลี่ยนแปลงข้อมูล

บนพื้นโลก

ประโยชน์ของการใช้ภาพจากดาวเทียม

เครื่องมือและเทคโนโลยีทางภูมิศาสตร์ ภูมิศาสตร์ ม.4-6

16 กันยายน พ.ศ. 2555 10 กันยายน พ.ศ. 2559

ภาพจากดาวเทียมแสดงให้เห็นการเปลีย่นแปลงของทะเลน้ าแข็งบริเวณขั้วโลกเหนอื


ระบบก าหนดต าแหน่งบนพื้นโลกหรือจีพีเอส

หมายถึง เทคโนโลยีที่ใช้ก าหนดต าแหน่งบนพื้นโลกโดยอาศัยดาวเทียม สถานีภาคพื้นดิน และเครื่องรับจีพีเอส โดยเครื่องรับจีพีเอสจะรับสัญญาณจากดาวเทียมที่ระบุเวลาและต าแหน่งของดาวเทียมดวงที่ส่งสัญญาณมาค านวณหาระยะเสมือนจริงแต่ละระยะ


ระบบก าหนดต าแหน่งบนพื้นโลกหรือจีพีเอส

เครื่องรับจีพีเอสจะใช้ข้อมูลดังกล่าวจากดาวเทียม อย่างน้อย 3 ดวงมาค านวณหาต าแหน่งของเครื่องรับ พร้อมทั้งแสดงให้ผู้ใช้ทราบบนจอของเครื่องรับเป็นค่าละติจูด ลองจิจูด และค่าพิกัด ยูทีเอ็ม เพื่อให้การก าหนดต าแหน่งครอบคลุมได้ทั่วทั้งโลก


ประโยชน์ของจีพีเอส (GPS)

1. ด้านระบบขนส่งสินค้าหรือโลจิสติกส์2. ด้านระบบติดตาม3. ด้านการใช้ประโยชน์ที่ดิน4. ด้านการกีฬา5. ด้านการเกษตร


ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์หรือจีไอเอส (GIS)

หมายถึง เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ที่ใช้ระบบคอมพิวเตอร์ช่วยในการน าเข้าข้อมูล จัดเก็บ วิ เคราะห์และแสดงผลการวิ เคราะห์ และน าเสนอข้อมูล เพื่อให้เห็นมิติและความสัมพันธ์เชิงพื้นที่ของข้อมูล


ประโยชน์ของระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์

1) ระบบการจัดเก็บข้อมูล สามารถจัดเก็บข้อมูลได้ตั้งแต่ข้อมูลภาพ รายงานเอกสาร ตาราง และ

ข้อมูลที่ถูกนําเข้าโดยเครื่องอ่านพิกัด

2) ผลิตฐานข้อมูลเชิงพื้นที่ ที่แสดงขั้นตอนของ

การเปลี่ยนแปลงได้อย่างต่อเนื่อง จึงประหยัดค่าใช้จ่ายใน

การวิเคราะห์และตรวจสอบข้อมูล

3) การเรียกใช้ข้อมูล เรียกใช้ข้อมูลได้สะดวกรวดเร็ว

4) การปรับปรุงและแก้ไขข้อมูล ทําได้ง่ายและทันที ทําให้ข้อมูลที่จัดเก็บมีความทันสมัยสะดวก

ต่อการใช้งานตลอดเวลา

5) การวิเคราะห์และตรวจสอบ ข้อมูลมีความรวดเร็วขึ้น จึงนําเสนอ

ผลการวิเคราะห์ เพื่อให้เกิดความเข้าใจได้หลายรูปแบบ


วิชาภูมิศาสตร์ ม.4-6เครื่องมือและเทคโนโลยทีางภูมิศาสตร์

1. ข้อใดกล่าวถึงความหมายของแผนที่ได้ถูกต้องมากที่สุด1. สิ่งที่แสดงลักษณะภูมิประเทศบนผิวโลก2. สิ่งที่แสดงลักษณะต่าง ๆ บนผิวโลกที่มนุษย์สร้างขึ้น3. สิ่งที่แสดงลักษณะภูมิประเทศบนแผ่นแบบราบ4. สิ่งที่แสดงเรื่องราวความเป็นมาของพื้นที่บริเวณต่าง ๆ ของโลก5. สิ่งที่แสดงลักษณะต่าง ๆ บนผิวโลก โดยอาศัยการย่อส่วน และใช้สัญลักษณ์แทนส่ิงต่าง ๆ

เครื่องมือและเทคโนโลยีทางภูมิศาสตร์ ตัวอย่างแนวข้อสอบ


2. ข้อใดไม่จัดเป็นแผนที่เฉพาะเรื่อง1. แผนที่อากาศ2. แผนที่ทางหลวง3. แผนที่ธรณีวิทยา4. แผนที่ภูมิศาสตร์5. แผนที่ท่องเที่ยว

เครื่องมือและเทคโนโลยีทางภูมิศาสตร์ ตัวอย่างแนวข้อสอบ


3. องค์ประกอบใดที่ต้องใช้ในการแปลความหมายจากแผนที่มากที่สุด1. ทิศทาง2. สัญลักษณ์3. มาตราส่วน4. เส้นขอบระวาง5. พิกัดภูมิศาสตร์



4. “ใช้บอกต าแหน่งบนพ้ืนโลกด้วยวิธีอ้างอิงต าแหน่งเป็นค่าระยะเชิงมุมของละติจูดและลองจิจูด” จากข้อความ เป็นลักษณะขององค์ประกอบแผนที่ในข้อใด1. พิกัดฉาก2. พิกัดภูมิศาสตร์3. เส้นขอบระวาง4. มาตราส่วนแผนที่5. ชื่อต าแหน่งภูมิศาสตร์



5. การแปลความหมายรูปถ่ายทางอากาศต้องอาศัยปัจจัยใดเป็นหลัก1. สัญลักษณ์2. ทิศทางของวัตถุ3. ข้อมูลเชิงเลข4. ขนาดและรูปร่าง5. ความเข้มของภาพ



6. ข้อใดไม่ควรใช้ภาพจากดาวเทียมในการศึกษาและส ารวจ1. พื้นที่ป่าไม้ของประเทศไทย2. ตะกอนน้ าบริเวณอ่าวไทย3. ประเมินความเสียหายจากพายุ4. การขยายเส้นทางคมนาคม5. จ านวนประชากรที่อาศัยอยูใ่นจังหวัด



7. เครื่องมือระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ชนิดใดที่สามารถบอกค่าพิกัดของวัตถุบนพื้นโลกได้อย่างถูกต้องแม่นย า1. Digitizer2. Scanner3. GPS4. GIS5. Ploter



8. การบริหารจัดการของนายกเทศมนตรีแบบบูรณาการเชิงพื้นที่ควรใช้เทคโนโลยีใด1. วิเคราะห์จุดแข็ง จุดด้อย (SWOT)2. ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ (DSS)3. ระบบวงจรการท างาน (PDCA)4. ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ (GIS)5. ระบบบริหารจัดการคุณภาพ (ISO)



9. ลักษณะของการใช้เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศตรงกับข้อใด1. การได้ข้อมูลด้วยเทคนิควิธีการสมัยใหม่2. การแลกเปลี่ยนข้อมูลกับนานาชาติ3. การใช้ประโยชน์จากข้อมูลให้น้อยที่สุด4. การรับ-ส่งข้อมูลในระยะใกล้เท่านั้น5. การน าข้อมูลมาใช้เพื่อการเปรียบเทียบสภาพแวดล้อมทางวัฒนธรรม



10. เพราะเหตุใดระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์จึงมีความส าคัญต่อเศรษฐกิจของไทย1. เพราะเป็นเทคโนโลยีที่ใช้ส ารวจตลาด2. ท าให้มูลค่าสินค้าส่งออกเพิ่มจ านวนมากขึ้น3. เป็นโครงการที่ร่วมมือกับเขตการค้าเสรีอาเซียน4. สามารถใช้วางแผน พัฒนา ตัดสินใจ และก าหนดนโยบาย5. ใช้สร้างความน่าเชื่อถือทางเทคโนโลยีด้านเศรษฐกิจแก่ประเทศ


ภูมิศาสตร์ ม. 5...เคร องม อและเทคโนโลย...

Documents